GENERAL EDUCATION

Dr. Jose P. Rizal

Jose Protacio Rizal Mercado y
Alonso Realonda
(Manunulat, Pambasang
Bayani ng Pilipinas, Dakilang
Henyo ng Lahing Malayo)
ISINILANG SA: Calamba,
Laguna (Hunyo 19, 1861)
BINARIL SA: Bagumbayan
(ngayo’y Luneta; Disyembre 30,
1896)
Mga Magulang:
Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro
at Teodora Morales Alonso Realonda y
Quintos (“Z” sa ibang aklat)
TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Mga Ninuno:
*Domingo Lamco, sa panig ng ama
(negosyanteng Instik);
*Lakandula, sa panig ng ina (pinuno ng
Tondo na namuno sa isang bigong pag-
aalsa sa mga Kastila, inapo ni Rajah
Sulayman ng Maynila)
Nagbinyag: Padre Rufino Collantes
Ninong: Padre Pedro Casañas
Paboritong kura paroko/parish priest:
Padre Leoncio Lopez (nagturo kay Rizal ng
pagrespeto sa karapatan ng ibang tao)

TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Buong Pangalan:
Jose Protacio Mercado Rizal y Alonso
Realonda
Jose Protacio - First Name
Jose:
Sa karangalan ni San Jose, patron ng mga
manggagawa, asawa ng Birheng Maria,
tatay sa lupa ni Hesukristo
Protacio:
Sa karangalan ni San Protacio (isang
martir; kapistahan/feast day niya tuwing
Hunyo 19)
Mercado:
Tunay na apelyido ng kanyang ama;
nangangahulugang “pamilihan/market” sa
wikang Español
TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Rizal:
Apelyidong pansamantalang pinagamit
kapalit ng Mercado upang makaiwas sa
gulo (kabibitay pa lamang sa Gomburza;
konektado kay Padre Burgos si Paciano
kaya delikado ang apelyidong
Mercado;
mula sa salitang Español na “ricial”
(luntiang lupang tinatamnan ng
trigo/green fields of barley)
Alonso:
tunay na apelyido ng ina noong dalaga
pa/maiden name; middle name ni Jose
Rizal
Realonda:
middle name ng kanyang ina noong dalaga
pa; galing sa lola ni Rizal
TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Mga Kapatid:
1. Saturnina -
Panganay sa kanilang magkakapatid.
2. Paciano –
Tanging lalaking kapatid ni Jose;
tumustos/nagpondo sa pag-aaral ni Jose
sa Europa; naging heneral ng Hukbo ng
Rebolusyong Pilipino
3. Narcisa -
Matiyagang naghanap ng lugar kung
saan si Jose Rizal ay inilibing
4. Olympia –
Namatay sa 13 oras na panganganak
5. Lucia -
Pinagbintangan na nagsulsol sa kanyang
mga kababayan
6. Maria -
Pang-anim at nakatatandang kapatid ni
Jose Rizal
TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION
7. Concepcion –
*Namatay sa sakit sa edad na 3 taon
*Greatest Heartbreak ni Rizal
8. Josefa –
Naging pangulo ng pangkababaihang
grupo ng Katipunan
9. Trinidad –
Tinuruan ni Jose ng Ingles; pinagbigyan
ng lamparang naglalaman ng teksto ng Mi
Ultimo Adios
10. Soledad -
Bunso sa pamilya Rizal at ipinanganak
sa taong 1870.
Unang guro ni Rizal: Ang kanyang ina
(nagturo ng alpabetong
Kastila/abecedario; pagdarasal sa Latin at
panimulang pagbasa)
Unang pighating naranasan: Pagkamatay
ni Concepcion (Concha) na lagi niyang
kalaro TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Unang tulang sinulat: “Sa Aking mga

Kabata” (sinulat sa Tagalog; tungkol sa
pagmamahal sa sariling wika; 8-taong
gulang siya noon)
Justiniano Aguino-Cruz - Unang guro sa
pormal na edukasyon (paaralan sa Biñan,
Laguna)
Unang Kawalang-katarungang dinanas ng
pamilya Rizal: Pagkakulong ni Doña
Teodora dahil sa walang basehan na
paratang ng paglason sa hipag/sister-in-
law niya
Mga Tiyuhing Nakaimpluwensya:
1. Tiyo Manuel – palakasan/sports
2. Tiyo Gregorio – pag-ibig sa aklat
3. Tiyo Jose Alberto – husay sa sining/art

TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION
PAG AARAL NI RIZAL

Buhay-High School:
Sa Ateneo Municipal (nasa loob ng
Intramuros, Maynila noon); paboritong
paaralan ni Jose; pinatatakbo ng mga
Heswita/Jesuit
Tulang sinulat sa paglaya ng ina: “Mi
Primera Inspiracion” (My First
Inspiration/Ang Una Kong Inspirasyon)
Unang Guro sa Ateneo: Padre Jose Bech
Paboritong Guro sa Ateneo: Padre
Francisco Sanchez (humikayat sa kanya na
ipagpatuloy ang pagsusulat)

TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION
PAG AARAL NI RIZAL

1877
Nagtapos sa Ateneo; sobresaliente o
excellent ang marka sa lahat ng
asignatura; tumanggap ng diplomang
Bachiller en Artes (katumbas ng high
school diploma ngayon)
Abril 1877:
Abril 1877:
Pumasok sa Unibersidad ng Santo Tomas
(UST) para magkolehiyo; pinatatakbo ng
mga Dominikano/Dominicans; kumuha ng
Pilosopiya at Letra sa unang taon batay sa
gusto ng ama; lumipat sa Medisina nang
sumunod na taon, batay sa payo ni Padre
Pablo Ramon, rektor ng Ateneo
TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION
ACHIEVEMENTS

1879
Tulang nagwagi ng unang gantimpala
“A la Juventud Filipina” (Sa Kabataang
Pilipino/To The Filipino Youth); dito
binigyang-diin ni Jose na ang mga
kabataan ang pag-asa ng bayan
Dulang nagwagi ng unang gantimpala
“El Consejo de los dioses” (Ang Pulong ng mga
diyos/The Council of the gods); tungkol sa pag-
aaway-away ng mga diyos at diyosa sa Bundok
Olimpo sa kung sino kina Homer
(Griyegong/Greek sumulat ng “Iliad” at
“Odyssey”), Virgil (nagsulat sa Latin ng
“Aeneid”) at Miguel de Cervantes (Kastilang
nagsulat ng “Don Quijote de la Mancha”) ang
pinakamahusay; nagwagi ito sa
patimpalak/contest na inorganisa ng Liceo
Artistico Literario de Manila para sa paggunita
sa ika-400 taong kamatayan ni Cervantes
TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

1882
Nagpasyang sa ibang bansa na lang mag-
aral dahil:
1. Di gaanong mahusay ang pagtuturo sa UST
noon
2. May diskriminasyon sa UST; minamaliit ang
mga Pilipino
3. Galit sa kanya ang mga Dominikano dahil sa
pagtatatag niya ng Compañerismo
(kapatiran/fraternity ng mga Pilipino)
4. Gusto niyang gamutin ang mata ng ina (mas
maganda ang turo sa Europa)
Mayo 1882
Naglakbay papuntang Europa, mula sa Maynila
Ruta mula Maynila (sa pamamagitan ng
barko/ship):
1. Singapore
2. Colombo, Sri Lanka
3. Aden, Yemen
4. terminal sa Suez Canal (Ehipto/Egypt)
5. Italya
6. Pransya
7. Espanya (dumating: Hunyo
TALATURU KU 1882)
 GENERAL EDUCATION
“Amor Patrio”
(Pag-ibig sa Bayan o Love of Country);
Unang sinulat sa Europa: Sanaysay/essay.
Gumamit ng sagisag-panulat o pen name na
Laong Laan (“matagal nang inalay”) isinalin sa
Tagalog ni Marcelo H. del Pilar, na gumamit
naman ng pen name na Dolores Manapat;
lumabas sa “Diariong Tagalog” (unang
dyaryong Tagalog sa Pilipinas)

Nobyembre 1882
Pumasok sa Universidad Central de Madrid/UCM;
kumuha ng kursong Pilosopiya at Letra at
Medisina; habang nasa UCM ay umanib siya sa
“Circulo Hispano-Filipino” at sa Masonerya o
Freemasonry. Talumpati sa Madrid: binigkas sa
karangalan nina Juan Luna at Felix Resureccion-
Hidalgo, 2 pintor na Pilipinong nagwagi sa
Pambansang Eskposisyon sa Sining (ng Espanya)
para sa “La Spolarium” at “Virgenes Expuestas Al
Populacho,” na parehong masining na tumuligsa
sa masamang pamamahala ng mga Kastila
TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

1884
Binigyan ng lisensya sa medisina; bago
pumunta sa Paris, dinalaw muna ang mga
kaibigan niyang sina Maximo Viola at Pardo
de Tavera na nasa Barcelona
1885
Pumunta sa Paris, Pransya upang magsanay
sa klinika ni Dr. Louis de Weckert; naging
bahagi ng “La Solidaridad” (dyaryo ng
Kilusang Propaganda)

TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Sa Alemanya/Germany:
· Nakilala si Prof. Ferdinand Blumentritt
(Austrian na ethnologist na nananaliksik
tungkol sa wikang Tagalog) na siya niyang
naging pinakamatalik na kaibigan/best friend
· Nagsanay sa ospital na pangmata ng
University of Heidelberg sa pamamahala ni Dr.
Otto Becker
· Habang nasa Heidelberg, sinulat ang tulang
“A las Flores del Heidelberg” (Sa Mga Bulaklak
ng Heidelberg/To the Flowers of Heidelberg);
nagpapakita ng pangungulila sa sariling bayan
· Tinapos at pinalimbag ang “Noli Me Tangere”
sa Alemanya; pinautang siya ng pera ni
Maximo Viola (kaibigan niyang taga-San
Miguel, Bulacan) para sa pagpapalimbag ng
unang 2,000 kopya/sipi ng Noli; bago umuwi
sa Pilipinas para alamin ang reaksyon ng mga
Pilipino sa nobela, ay naglakbay muna siya sa
Europa kasama si Maximo Viola
TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Pagbalik sa Pilipinas:
· Nanggamot at naging makatarungan sa
paniningil (depende sa katayuan o status ng
pasyente ang singil); nakilala bilang Dr.
Ulliman (dahil nagsanay sa Alemanya)
· Pinatawag ni Gob. Hen. Emilio Terrero; pinag-
iingat siya nito sa mga tumutuligsa sa Noli;
binigyan siya ng gwardya (Jose Taviel de
Andrade)
· Tinuligsa ng mga prayle ang Noli: sumulat ng
liham-pastoral si Padre Jose Rodriguez na
pinamagatang “Caiingat Cayo” (Mag-ingat
kayo/Beware!); pinag-iingat at
pinagbabawalan niya ang mga tao na basahin
ang sinulat ni Jose na diumano’y subersibo
(laban sa gobyerno) at heretikal (kontra sa
Simbahan)
· Ipinagtanggol din ni Padre Vicente Garcia si
Rizal

TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Pagbalik sa Pilipinas:
· Sinagot ni Marcelo H. del Pilar ng “Caiigat
Cayo” (Maging Igat Kayo/Be Like Eels) ang
batikos ni Rodriguez; pinayuhan niya ang
mga tao na maging parang igat/eel (isang
uri ng madulas na isdang mahirap hulihin)
ang mga tao upang di sila mabitag o ma-
trap sa kasinungalingan ng mga prayleng
galit kay Rizal
· Nagpasya si Rizal na muling maglakbay sa
ibang bansa upang mas malayang
makakilos (sa Pilipinas, mahirap magsulat
o bumatikos dahil malakas ang
impluwensya ng mga prayle)

TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Ikalawang Paglalakbay ni Jose Rizal (mula

Maynila):sa Pilipinas:
1. Hong Kong – pumasyal sa mga Pilipinong taga-
roon na gaya ni Jose Maria Basa na tumulong sa
pagpupuslit o pagi-smuggle ng mga kopya ng Noli
2. Hapon – nakilala niya rito si O-Sei-San
3. Estados Unidos – nabiktima sila ng
diskriminasyon; “bansang malaya ngunit para
lamang sa mga puti,” ayon kay Rizal
4. Londres/London, Gran Britanya/Great Britain –
nanaliksik sa malaking aklatan para ihanda ang
anotasyon sa “Sucesos de las Islas Pilipinas” (Mga
Pangyayari sa Kapuluan ng Pilipinas/Events in the
Philippine Islands) ni Dr. Antonio de Morga; ang
aklat na ito ay nagpapatunay na may sibilisasyon
na ang mga Pilipino nang abutan o madatnan sila
ng mga Kastila; dito rin niya sinulat ang “Liham sa
mga Kababaihang Taga-Malolos” (Malolos,
Bulacan; sinulatan niya ang mga babaeng taga-rito
para ipakita ang kanyang paghanga at pagsuporta
sa kanilang layunin na magpatayo ng paaralang
pambabae roon)
TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

5. Sa Belhika/Belgium – dito inilimbag (sa

Ghent, Belgium) ang “El Filibusterismo,” ang
karugtong/ sequel ng Noli Me Tangere; ang El
Fili ay inalay niya sa Gomburza; pinautang siya
ni Valentin Ventura upang ito’y ipalimbag
6. Sa Hong Kong ulit – para manggamot at
makipagkita sa buong pamilya Rizal (dito sila
nagpasko; kapapalayas pa lamang ng pamilya
nila at ng iba pang pamilya ng mga magsasaka
sa asyenda/hacienda ng mga Dominikano sa
Calamba, Laguna; ayaw na kasing magbayad ng
upa ni Don Francisco dahil sobrang taas na ang
sinisingil); sandaling nanggamot din si Jose sa
Hong Kong; habang narito, sumulat din siya kay
Gob. Hen. Eulogio Despujol upang hilingin dito
na dalhin o i-resettle ang mga taga-Calamba sa
Sabah/North Borneo (ito ang tinawag ni Rizal na
“Proyekto ng Kolonisasyon ng Borneo” na
ibinasura lang si Despujol)

TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Ikalawang Pagbabalik sa Pilipinas:

Bakit nagpasyang bumalik?
1. Para mapanatili ang pagkakaisa ng
Kilusang Propaganda (nag-away-away sila
noon sa Europa kung sino ang dapat
maging pangulo nila, si Rizal o si del Pilar;
umalis na lang si Rizal para maresolba ito)
2. Kakausapin niya si Despujol para
alamin kung magbabago pa ang pasya
nito
3. Itatatag niya “La Liga Filipina” (Ang
Liga ng mga Pilipino/League of Filipinos)
sa Pilipinas

TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Mga Nangyari sa Ikalawang Pagbabalik

sa Pilipinas:
1. Itinatag niya “La Liga Filipina” noong Hulyo 2, 1892
sa bahay ni Doroteo Onjungco sa Tondo, Maynila (ang
La Liga ay samahang sibiko para sa mga Pilipino na
layuning magsulong ng mga reporma sa Pilipinas); isa
si Andres Bonifacio sa mga orihinal na kasapi ng La
Liga
2. Limang araw pagkatatag ng La Liga (Hulyo 7),
ipinatapon (in-exile) si Rizal sa Dapitan, Zamboanga
dahil sa mga sumusunod na dahilan:
a. May nakuhang sipi ng “Pobres Frailes” sa unan ni
Lucia (kapatid na kasama niya sa paglalakbay); ang
babasahing ito’y anti-prayle/ kontra sa Simbahan
(malamang na inilagay lamang ito sa bagahe ng
magkapatid)
b. Inalay ni Rizal ang “El Filibusterismo” sa Gomburza,
kaya’t ito’y subersibo
c. Diumano’y (allegedly) iligal daw ang La Liga Filipina
TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Mga Nangyari sa Ikalawang Pagbabalik

sa Pilipinas:
3. Hulyo 7, 1892 din: itinatag ni Andres Bonifacio
at ng ilan pang kasapi ng La Liga Filipina, ang
KKK/Katipunan (Kataas-taasang Kagalang-
galangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan/
Supreme and Most Respectable Organization of
the Sons of the Motherland) para simulan ang
sikretong pag-oorganisa na hahantong sa
armadong pag-aalsa/rebolusyon para mapatalsik
ang mga Kastila at makapagtayo ng
demokratikong gobyernong pinatatakbo ng mga
Pilipino (para sa kanila, ang pagkapatapon ni
Rizal ay senyales na wala nang pag-asa ang
reporma sa ilalim ng mga Kastila at kung gayon,
wasto na ang magrebolusyon)

TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Mga Nangyari sa Dapitan

1. Nagtayo siya ng paaralan para sa mga
batang lalaki
2. Nagtayo ng patubig/irrigation system para
sa mga magsasaka at mamamayang taga-
Dapitan
3. Nakipagdebate (sa sulat) kay Padre Ramon
Pastells (isang Heswita) tungkol sa mga
usaping panrelihiyon
4. Sinulat ang tulang “Mi Retiro” (Ang Aking
Pahingahan) bilang tugon sa hiling ng ina
5. Nakatuklas ng mga bagong specie ng
palaka, tutubi/dragonfly at uwang/ beetle na
malao’y ipapangalan sa kanya
6. Naglilok ng mga pigurin at estatwang bato
atbp.
TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Mga Nangyari sa Dapitan

7. Tumanggap ng mga pasyente mula sa iba’t ibang
dako ng Pilipinas at ng daigdig
8. Nakilala at kinasama (live-in) si Josephine Bracken,
na malao’y mistulang asawa na rin niya
9. Dinalaw siya ni Dr. Pio Valenzuela (sugo/emissary ni
Andres Bonifacio) para alamin ang opinyon niya sa
rebolusyong inoorganisa ng Katipunan; inalok siya ni
Valenzuela na itakas para pamunuan niya ang
rebolusyon, di pumayag si Rizal at sinabi rin niyang
tutol siya sa rebolusyon dahil:
a. Nangako siya sa mga Kastila na di tatakas sa
Dapitan
b. Hindi pa raw handa ang mga Pilipino (kulang sa
armas atbp.)
c. Wala pa raw pagkakaisa ang mga Pilipino
d. Diumano’y hindi pa sanay mamahala ang mga
Pilipino
e. Marami raw madadamay na inosente
TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Agosto 23, 1896

Nagsimula ang hayagang pag-aalsa ng
Katipunan laban sa mga Kastila

Hulyo 1896
Pinayagan siya ni Blanco na pumunta sa
Cuba; nakaalis ang bapor nila sa Maynila pero
nasa Singapore pa lamang ang barkong
sinasakyan niya’y muli siyang ipinaaresto
(September 30). Nang makarating sa España
ang kanilang barko ay inilipat siya sa isang
barkong militar at ibinalik sa Pilipinas para
ikulong sa Fort Santiago (sa loob ng
Intramuros).

TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Disyembre 8, 1896
Pinamili siya ng magiging abogado niya sa
isang listahan; pinili niya si Luis Taviel de
Andrade

Disyembre 11, 1896

Binasahan siya ng sakdal/ipinaalam sa
kanya ang mga ikinaso sa kanya:
1. Sedisyon o pag-uudyok ng pag-aalsa
2. Rebelyon o pagsulat ng aklat laban sa
pamahalaan
3. Pagtatatag ng diumano’y lihim na
samahan (La Liga)

TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Disyebre 28, 1896:

Nilagdaan ni Gob. Hen. Camilo Polavieja
ang hatol/sentensya ng kamatayan ni Rizal
Disyembre 29, 1896
Sinulat niya ang kanyang huling tula: “Mi
Ultimo Adios” (Ang Huling Paalam/My
Last Farewell)
Disyembre 30, 1896
Binaril sa Bagumbayan (Luneta) si Rizal, habang
sumisikat ang araw sa silangan, namatay siya
nang di nakita ang pagsikat ng araw sa silangan
(ang paglaya ng Pilipinas), ngunit di kalabisang
sabihing siya ang isa sa nagmulat ng
sambayanan upang makita nito ang kanyang
aping kalagayan at sa huli’y mag-alsa upang
lumaya sa pagkaalipin.
TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

MGA PAG-IBIG NI RIZAL

1. Segunda Katigbak – unang pag-ibig; kapatid
ng kanyang kaibigang si Mariano; nakilala nang
siya’y nasa UST; di gaanong matangkad, may
mga matang nangungusap, kulay rosas na
pisngi
2. Margarita Almeda-Gomez – ikalawang pag-
ibig; taga-Pakil, Laguna; kayumangging kulay,
kaakit-akit ang mga mata
3. Leonor Rivera – pinakadakilang pag-ibig ni
Rizal; second cousin niya; si “Taimis”;
pinaghanguan ng karakter ni Maria Clara;
ikinasal sa British/Ingles na si Charles Henry
Kipping
4. Jacinta Evardo Laza - si “Binibining L”
5. Leonor Valenzuela – kapitbahay sa
Intamuros; kasulatan niya gamit ang asin at
tubig; taga-Calamba; estudyante ng medisina
TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION
6. Suzanne Jacoby – nakilala sa Belgium;
sandali lamang silang nagkaibigan ‘pagkat
umalis din agad si Rizal para asikasuhin ang
kaso ng pamilya sa Espanya
7. Gertrude Beckett – dalagang taga-London;
kapamilya ng kanyang tinirhan doon; tumulong
sa pag-aaral niya ng Ingles.
8. Magkapatid na Adelina at Nelly Boustead –
noong una’y mas nagustuhan si Adelina na mas
bata; si Nelly ay gusto rin ni Antonio Luna; dahil
nangungulila kay Leonor (na nabalitaan niyang
nagpakasal na), niyaya niya si Nelly na
magpakasal; nagpatumpik-tumpik si Nelly dahil
alam niyang nangungulila lang si Rizal kay
Leonor at baka maging panakip-butas lang siya,
isa pa, Protestante si Nelly at ayaw namang
itakwil ni Rizal ang kanyang pagka-Katoliko.

TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

9. Usui Seiko/O-Sei-San/O Sei Keio –

nagturo ng wikang Hapon/Niponggo kay
Rizal; muntik na rin niyang pakasalan
kundi lang dahil sa bayan
10. Consuelo Ortiga y Perez – Kastila;
inalayan ni Rizal ng tula; iniwan niya
‘pagkat gusto rin ni Eduardo de Lete na
kanyang kaibigan
11. Josephine Bracken – itinuring niyang
asawa; isang Irish; ampon ng isang
Amerikanong taga-Hong Kong na
nagpagamot kay Rizal; balingkinitan ang
katawan at asul ang mata

TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Ang BATAS RIZAL

(Legal na batayan ng pag-aaral sa buhay
at mga sinulat ni Jose Rizal)
· Batas ng Republika Blg. 1425
· Pinagtibay noong Hunyo 12, 1956
· Ipinatupad ng Lupon sa Pambansang
Edukasyon (Committee of National
Education) noong Agosto 16, 1956
· Akda ni Sen. Claro M. Recto ang orihinal
na bersyon (lolo ni dating Sen. Ralph
Recto)
· Binatikos ng ilang grupo at senador ang
bersyon ni Recto kaya naglabas ng
pamalit o substitute bill si Sen. Jose P.
Laurel Sr. (na batay sa panukala nina Sen.
Emmanuel Pelaez at Roseller Lim); ito ang
naging Batas Republika 1425
TALATURU KU
 GENERAL EDUCATION

Ang BATAS RIZAL

(Legal na batayan ng pag-aaral sa buhay
at mga sinulat ni Jose Rizal)
· Batas ng Republika Blg. 1425
· Pinagtibay noong Hunyo 12, 1956
· Ipinatupad ng Lupon sa Pambansang
Edukasyon (Committee of National
Education) noong Agosto 16, 1956
· Akda ni Sen. Claro M. Recto ang orihinal
na bersyon (lolo ni dating Sen. Ralph
Recto)
· Binatikos ng ilang grupo at senador ang
bersyon ni Recto kaya naglabas ng
pamalit o substitute bill si Sen. Jose P.
Laurel Sr. (na batay sa panukala nina Sen.
Emmanuel Pelaez at Roseller Lim); ito ang
naging Batas Republika 1425
TALATURU KU