ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ

ΥΓΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ II 2019-2020

ΕΡΓΑΣΙΑ

«ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΑΕΡΙΣΜΟΣ »

ΦΟΙΤΗΤΗΣ

ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΤΡΥΦΩΝΑΣ

Α.Μ 10232

ΠΑΤΡΑ

ΜΑΙΟΣ 2020
Περίληψη

Εννοιολογικά ο μηχανικός αερισμός αναφέρεται σε κάθε μέθοδο όπου γίνεται χρήση

μηχανικής συσκευής προκειμένου να ενισχύσει ή να αντικαταστήσει ολοκληρωτικά τον
αερισμό του ασθενούς. Η αναγνώριση της εξειδικευμένης και εντατικής φροντίδας ως
ξεχωριστή ειδικότητα συνδέεται με την προηγμένη τεχνολογία υποστήριξης της ζωής, που
ορίζεται πραγματικά από τη χρήση του μηχανικού αερισμού. Πολλές οξείες και χρόνιες
ασθένειες μπορεί να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια του αναπνευστικού συστήματος με
αποτέλεσμα τη μη επαρκή οξυγόνωση των πνευμόνων και συνεπώς αποτελούν απειλητική
για τη ζωή κατάσταση. Ενώ η πλειονότητα αυτών των ασθενών λαμβάνει μηχανικό αερισμό
για μικρό χρονικό διάστημα και μπορεί εύκολα να αποσυνδεθεί από αυτόν, ένας σημαντικός
αριθμός απαιτεί παρατεταμένη υποστήριξη αερισμού και δεν μπορεί να απογαλακτιστεί από
τον αναπνευστήρα, παρά την επίλυση του αρχικού αιτίου που οδήγησε στο μηχανικό
αερισμό.

Λέξεις κλειδιά: μηχανικός αερισμός, κριτήρια, στόχοι μηχανικού αερισμού, βασικές τεχνικές
μηχανικού αερισμού, επιπλοκές.

Σελίδα | 2
Πίνακας περιεχομένων
Περίληψη...........................................................................................................................................2
1.Εισαγωγή.........................................................................................................................................4
2.Σημαντικότητα μηχανικού αερισμού..............................................................................................6
3.Εννοιολογικός προσδιορισμός του μηχανικού αερισμού...............................................................6
4.Κριτήρια έναρξης μηχανικού αερισμού...........................................................................................7
4.1.Στόχοι μηχανικού αερισμού.....................................................................................................8
4.2.Ανεπιθύμητες επιπτώσεις μηχανικού αερισμού......................................................................8
5.Αποδέσμευση ασθενούς από το μηχανικό αερισμό.........................................................................9
6.Βασικές τεχνικές μηχανικού αερισμού...........................................................................................9
7.Συμπεράσματα..............................................................................................................................10
8.Βιβλιογραφία................................................................................................................................11
Ελληνική.......................................................................................................................................11
Ξενόγλωσση.................................................................................................................................11

Σελίδα | 3
1.Εισαγωγή

Ο μηχανικός αερισμός, αποτελεί θεραπευτική παρέμβαση σε ασθενείς με οξεία

αναπνευστική ανεπάρκεια, κυκλοφορική καταπληξία και κώμα. Αποτελεί συνηθισμένη
μέθοδο αερισμού των ασθενών και η έλευση της χρήσης του προανήγγειλε την ανάδυση των
σύγχρονων Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (Μ.Ε.Θ.). Το ενδιαφέρον για το μηχανικό
αερισμό έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία είκοσι χρόνια τόσο στον τομέα της έρευνας
όσο και στην κλινική προοπτική, μετά τη δημοσίευση ενός ορόσημου άρθρου στο ιατρικό
περιοδικό New England, όπου υπογραμμίζεται η σημασία της στρατηγικής του μηχανικού
αερισμού για την προστασία των πνευμόνων (Slutsky, 2015).

Ο Γαληνός, γνωστός Έλληνας ιατρός και επιστήμονας, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην
εισαγωγή της σημασίας της δομής (ανατομία) και στην κατανόηση της νόσου ( Sternbach et
al., 2001). Παρά τη πραγματοποίηση μεγάλων προόδων, οι νεκροτομές περιορίζονταν μόνο
στα ζώα και υπέθετε ότι τα όργανα ανθρώπων και ζώων ήταν πανομοιότυπα. Δίδαξε ότι η
αναπνοή απαιτείται για τη διατήρηση της κυκλοφορίας.

Στα μέσα του 16ου αιώνα ο Ανδρέας Βεσάλιος δημοσίευσε ένα εξαιρετικό βιβλίο για
την ανατομία με τίτλο «Περί της δομής του ανθρώπινου σώματος», στο οποίο πιθανότατα
γίνεται η πρώτη αναφορά στον αερισμό θετικής πίεσης, όπως είναι σήμερα γνωστός
(Vesalius, 1543). Ο Βεσάλιος ανέφερε «Αλλά η ζωή μπορεί να αποκατασταθεί στο ζώο,
πρέπει να επιχειρηθεί μια τομή στον κορμό της τραχείας, στον οποίο πρέπει να τοποθετηθεί
ένας σωλήνας και να εμφυσήσουμε, έτσι ώστε ο πνεύμονας να εκπτυχθεί και να πάρει αέρα»
(Vesalius, 1543). Η περιγραφή συνάδει με την σημερινή εκτέλεση τραχειοτομής, όπου γίνεται
εισαγωγή ενδοτραχειακού σωλήνα και εφαρμόζεται αερισμός θετικής πίεσης. Η εφαρμογή
αυτή του Βεσάλιου αποτελεί απόδειξη της δύναμης του μηχανικού αερισμού, αλλά
ουσιαστικά ξεχάστηκε για έναν αιώνα και δεν ενσωματώθηκε στην ευρεία ιατρική πρακτική
για αρκετούς αιώνες.

Στα τέλη του 19ου αιώνα, οι αναπνευστήρες βασίζονταν σε μεγάλο βαθμό σε

αποδεκτές φυσιολογικές αρχές, που είχαν αναπτυχθεί έως τότε. Ο αερισμός
πραγματοποιούνταν χρησιμοποιώντας υποατμοσφαιρική πίεση που παρέχεται γύρω από το
σώμα του ασθενούς για να αντικαταστήσει ή να αυξήσει την εργασία που γίνεται από τους
αναπνευστικούς μύες. Το 1864, ο Alfred Jones εφηύρε μια από τις πρώτες συσκευές που
περιέβαλλαν το σώμα. Ο ασθενής καθόταν σε ένα κουτί που έκλεινε πλήρως το σώμα από

Σελίδα | 4
τον τράχηλο και προς τα κάτω. Υπήρχε ένα έμβολο, το οποίο χρησιμοποιούνταν για τη
μείωση της πίεσης και προκαλούσε την εισπνοή ενώ η αύξηση της πίεσης προκαλούσε
εκπνοή (Jones, 1864).

Το 1876, ο Alfred Woillez δημιούργησε τον πρώτο εφαρμόσιμο «σιδηρούν

πνεύμονα», τον οποίο ονόμασε «σπιροφόρο». Ο πρώτος σιδηρούν πνεύμονας που
χρησιμοποιήθηκε ευρέως, αναπτύχθηκε στη Βοστώνη από τους Drinker και Shaw το 1929
και χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία ασθενών με πολιομυελίτιδα. Η συσκευή αυτή κινούσε
τους μυς του θώρακα και το διάφραγμα και ανάγκαζε τον ασθενή να αναπνεύσει (Drinker &
Shaw, 1929).

Ο μηχανικός αερισμός αρχικά εισήχθη σε ασθενείς με φυσιολογική πνευμονική

λειτουργία, ουσιαστικά για την αντικατάσταση της νευρομυϊκής αντλίας. Καθώς η χρήση του
μηχανικού αερισμού εξαπλώθηκε, κατέστη φανερό ότι οι αναπνευστήρες αρνητικής πίεσης
ήταν λιγότερο αποτελεσματικοί στη διατήρηση της ανταλλαγής των αερίων. Οι Ibsen και
συν., σε συνδυασμό με την τεχνολογική εξέλιξη και την εμπειρία τους, οδήγησαν στην
κυρίαρχη χρήση του αερισμού θετικής πίεσης. Οι αναπνευστήρες θετικής πίεσης, μπορούσαν
να ασκήσουν μεγαλύτερες πιέσεις, οι οποίες ήταν πιο αποτελεσματικές για την ανταλλαγή
των αερίων, αλλά σε συνδυασμό με τον τραυματισμό του πνεύμονα, οδήγησαν στην
εμφάνιση δυσμενών συνεπειών όπως ο πνευμοθώρακας. Στη δεκαετία του 1940, οι Macklin
& Macklin, ανακάλυψαν τους μηχανισμούς που οδηγούν στην ανάπτυξη πνευμοθώρακα και
βαροτραύματος. Παρατήρησαν ότι η διαφυγή αέρα οφείλονταν στην αυξημένη
ενδοκυψελιδική πίεση που ακολουθεί την εισπνοή ή στον εγκλωβισμό μεγάλης ποσότητας
αέρα περιφερικά μέσα στις κυψελίδες. Η πίεση αυξάνονταν σε όλη τη μεμβράνη σε υψηλούς
όγκους και μπορούσε να δημιουργήσει ρήξη της βάσης της κυψελίδας και διαφυγή αέρα
γύρω από το δίκτυο των πνευμονικών τριχοειδών στο διάμεσο πνευμονικό ιστό,
προκαλώντας την εμφάνιση πνευμοθώρακα (Macklin & Macklin, 1944).

Σελίδα | 5
2.Σημαντικότητα μηχανικού αερισμού

Ιατρικές παθήσεις που προκαλούν αναπνευστική δυσλειτουργία (άσθμα, εμφύσημα,

χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια), καρδιαγγειακή δυσλειτουργία (πνευμονικό οίδημα,
συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια), απουσία νευρομυϊκής ικανότητας αναπνοής
(νευρολογικές παθήσεις) ή απουσία αναπνευστικής κίνησης (δηλητηρίαση από φάρμακα)
μπορεί να οδηγήσει σε αναπνευστική ανεπάρκεια, η οποία είναι η αναποτελεσματικότητα του
αναπνευστικού συστήματος να παρέχει επαρκή ροή οξυγόνου και ασφαλή ανταλλαγή αερίων
στο πνευμονικό παρέγχυμα. Σε περιπτώσεις αναπνευστικής ανεπάρκειας η μηχανική
υποστήριξη χρησιμοποιείται ως θεραπεία και αντικαθιστά την αναπνευστική λειτουργία
δημιουργώντας μια ελεγχόμενη ροή αερίων στους αεραγωγούς του ασθενούς (MacIntyre,
2004).

Η χρήση της θετικής πίεσης για τον αερισμό ενός ασθενούς παρείχε μια καινοτομία
στη διαχείριση των απειλητικών για τη ζωή καταστάσεων. Η τεχνολογική ανάπτυξη οδήγησε
σε πληθώρα μοντέλων μηχανικού αερισμού που κάλυπταν τις ανάγκες ασθενών με οξείες ή
χρόνιες αναπνευστικές καταστάσεις. Ενώ ο μηχανικός αερισμός θετικής πίεσης είναι ιατρική
παρέμβαση που σώζει τη ζωή κατά τη διάρκεια οξέων ή χρόνιων παθήσεων που προκαλούν
αναπνευστική ανεπάρκεια, έχει ως αποτέλεσμα μια σειρά φυσιολογικών αλλαγών και
δυσμενών επιπτώσεων του αναπνευστικού, του καρδιαγγειακού και άλλων συστημάτων
(Hess, 2002).

3.Εννοιολογικός προσδιορισμός του μηχανικού αερισμού

Στους ανθρώπους, η αναπνοή είναι η μεταφορά οξυγόνου από τον αέρα στα κύτταρα
εντός των ιστών και η μεταφορά διοξειδίου του άνθρακα στον αέρα. Αυτή η λειτουργία
ενεργοποιείται με το αναπνευστικό σύστημα, το οποίο περιλαμβάνει τους αεραγωγούς, τους
πνεύμονες και τους αναπνευστικούς μύες, και συνεργάζεται με το καρδιαγγειακό σύστημα
για τη μεταφορά αερίων από και προς τους ιστούς. Τα μόρια οξυγόνου και διοξειδίου του
άνθρακα ανταλλάσσονται παθητικά, μέσω της διάχυσης, μεταξύ των αερίων του εξωτερικού
περιβάλλοντος και του αίματος. Αυτή η διαδικασία της ανταλλαγής αερίων συμβαίνει στην
κυψελιδική περιοχή των πνευμόνων (Tobin, 2006).

Κατά τη διάρκεια της φυσιολογικής αναπνοής, ο αέρας εισέρχεται στους πνεύμονες

με έκπτυξη του θωρακικού τοιχώματος και συστολή του διαφράγματος, δημιουργώντας

Σελίδα | 6
αρνητική πίεση στη θωρακική κοιλότητα σε σχέση με την ατμοσφαιρική πίεση. Ως εκ τούτου,
σε φυσιολογική αναπνοή η ροή του αέρα στους πνεύμονες δημιουργείται λόγω της αρνητικής
πίεσης. Η εισπνοή είναι ενεργή και η εκπνοή είναι παθητική. Οι αναπνευστικοί μύες,
κανονικά, λειτουργούν μόνο κατά τη διάρκεια της εισπνοής προκειμένου να μετακινήσουν
τον αέρα του περιβάλλοντος στις κυψελίδες των πνευμόνων και παραμένουν παθητικοί κατά
την εκπνοή. Το διάφραγμα είναι ο πιο σημαντικός μυς της αναπνοής, αλλά και οι
μεσοπλεύριοι μύες συνεπικουρούν επί εμφανίσεως αναπνευστικής κόπωσης (Hill & Levy,
2001).

Οι σύγχρονοι αναπνευστήρες έχουν ενεργές βαλβίδες εκπνοής, οι οποίες είναι

σχεδιασμένες να ανοίγουν γρήγορα μόλις ο ασθενής αρχίσει να εκπνέει, επιτρέποντας τη ροή
του αερίου και αποτρέποντας την αναπνοή. Επομένως, ο ασθενής όχι μόνο πρέπει να παράγει
ενέργεια για να εκπνεύσει, αλλά και να ξεπεράσει την αντίσταση του ανοίγματος της
βαλβίδας εκπνοής του αναπνευστήρα. Με την ανάπτυξη πιο τεχνολογικά εξελιγμένων
αναπνευστήρων τα τελευταία έτη, οι κλινικοί ιατροί μπορούν να χειριστούν τις ρυθμίσεις του
αναπνευστήρα για να επιτύχουν την καλύτερη οξυγόνωση για τον ασθενή με λιγότερη
προσπάθεια. Αυτές οι ρυθμίσεις αναφέρονται στην επιλογή του κατάλληλου τρόπου
αερισμού ανάλογα με την ικανότητα του ασθενούς να συμμετέχει ή όχι στη διαδικασία
αναπνοής, την ποσότητα οξυγόνου, τον όγκο του αέρα που εισπνέεται και τη συχνότητα των
αναπνοών, καθώς και την ποσότητα της θετικής πίεσης που χορηγείται από τον
αναπνευστήρα. Αυτή η θετική πίεση παρουσιάζεται σε δύο κύριες μορφές: τη θετική
τελοεκπνευστική πίεση (PEEP), που είναι η πίεση που απαιτείται έτσι ώστε οι κυψελίδες να
μην συγκλείνουν στο τέλος της εκπνοής και τη θετική πίεση στήριξης (PS), έτσι ώστε ο
ασθενής να δέχεται επαρκή όγκο αέρα (Tobin, 2006).

4.Κριτήρια έναρξης μηχανικού αερισμού

Ο μηχανικός αερισμός ενδείκνυται σε ασθενείς με σοβαρή υποξαιμία παρά την

οξυγονοθεραπεία, με σοβαρή υπερκαπνία και με αναπνευστική κόπωση. Οι κατευθυντήριες
οδηγίες για την έναρξη της αναπνευστικής υποστήριξης βασίζονται σε μετρήσεις αερίων
αίματος, παλμικής οξυμετρίας και καπνογραφίας ή σε υποκειμενικά κριτήρια όπως σημεία
κόπωσης, διαταραχή του επιπέδου συνείδησης, παράδοξη κινητικότητα του θωρακικού και

Σελίδα | 7
κοιλιακού τοιχώματος, υψηλή συχνότητα αναπνοών και αιμοδυναμική αστάθεια (Haskins,
2004).

4.1.Στόχοι μηχανικού αερισμού

Οι κυριότεροι στόχοι του μηχανικού αερισμού περιλαμβάνουν τη βελτίωση της

ανταλλαγής των αερίων, προκειμένου να επιτευχθεί αναστροφή της υποξαιμίας και η
αποτροπή της οξείας αναπνευστικής οξέωσης. Η αποτροπή της αναπνευστικής δυσπραγίας,
προκειμένου να επιτευχθεί μείωση της κατανάλωσης Ο2 και η αναστροφή της κόπωσης των
αναπνευστικών μυών. Επιπρόσθετα η βελτίωση της σχέσης αερισμού - αιμάτωσης αποτελούν
στόχο του μηχανικού αερισμού για την πρόληψη και αναστροφή των ατελεκτασιών, για τη
βελτίωση της ενδοτικότητας του πνεύμονα και την αποφυγή περαιτέρω βλάβης στους
πνεύμονες (Esteban et al., 2000).

4.2.Ανεπιθύμητες επιπτώσεις μηχανικού αερισμού

Με την εφαρμογή μηχανικού αερισμού θετικής πίεσης, μερικοί μηχανισμοί του

αναπνευστικού συστήματος αλλάζουν. Οι πιο σημαντικές αλλαγές είναι η μείωση της
ενδοτικότητας στους πνεύμονες, η αύξηση του κυψελιδικού νεκρού χώρου, η αναντιστοιχία
του λόγου αερισμού-διάχυσης και η αυξημένη εγγενής θετική τελική εκπνευστική πίεση
(PEEPi). Άλλες επιδράσεις του αερισμού θετικής πίεσης είναι το βαρότραυμα, η τοξικότητα
του οξυγόνου, η αναπνευστική αλκάλωση και η αυξημένη ενδοθωρακική πίεση. Αυτοί οι
μηχανικοί διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια του μηχανικού αερισμού και της
διαδικασίας διακοπής του (Tobin, 2006).

4.2.1.Επιπλοκές μηχανικού αερισμού

Ένας καταιγισμός ανεπιθύμητων ενεργειών και επιπλοκών μπορεί να σχετίζεται με

τον μηχανικό αερισμό, αν και σε πολλές περιπτώσεις ο αιτιολογικός ρόλος του ίδιου του
αναπνευστήρα δεν έχει τεκμηριωθεί. Μεταξύ των πιθανών δυσμενών φυσιολογικών
επιπτώσεων του αερισμού θετικής πίεσης είναι η μειωμένη καρδιακή παροχή, η ακούσια
αναπνευστική αλκάλωση, η αυξημένη ενδοκράνια πίεση, η γαστρική διάταση και η
διαταραχή της ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας. Η αποτυχία κατάλληλης ύγρανσης –
θέρμανσης του εισπνεόμενου αερίου και το κύκλωμα του αναπνευστήρα αποτελούν
επιπλοκές σχετιζόμενες με τον εξοπλισμό. Οι πιο συχνές επιπλοκές που λαμβάνουν χώρα

Σελίδα | 8
κατά τη διάρκεια του μηχανικού αερισμού είναι ο κίνδυνος ρήξης των κυψελίδων, που μπορεί
να οφείλεται σε υπερβολική πίεση ή υπερδιάταση. Δυνατόν να εκδηλωθεί ως διάμεσο
πνευμονικό εμφύσημα, πνευμομεσοθωράκιο, υποδόριο εμφύσημα, πνευμοπεριτόναιο,
πνευμοθώρακα με ή χωρίς τάση, βρογχοπλευρικό συρίγγιο και ως πνευμονία που σχετίζεται
με τον αναπνευστήρα. Άλλες βλάβες του πνευμονικού παρεγχύματος μπορεί να είναι το
ατελεκτραύμα και το βιοτραύμα. Επιπλοκές που σχετίζονται με τους τεχνητούς αεραγωγούς,
όπως ανεπιτυχής διασωλήνωση, μετατόπιση του ενδοτραχειακού σωλήνα, μερική ή πλήρης
απόφραξη του ενδοτραχειακού ή του σωλήνα τραχειοτομής, εισρόφηση, τραχειοοισοφαγικό
συρίγγιο, μαζική αιμορραγία, εξέλκωση λάρυγγα, στένωση ή νέκρωση της τραχείας (Bilotta
et al., 2019).

5.Αποδέσμευση ασθενούς από το μηχανικό αερισμό

Η αποδέσμευση του ασθενούς από τον αναπνευστήρα θα πρέπει να πληρεί

προϋποθέσεις όπως η βελτίωση της υποκείμενης νόσου, η αιμοδυναμική σταθερότητα, η
επαρκής οξυγόνωση, η απουσία σοβαρής λοίμωξης και η απουσία διέγερσης ή εμφανούς
καταστολής του κεντρικού νευρικού συστήματος (Patroniti, 2011).

6.Βασικές τεχνικές μηχανικού αερισμού

Οι κυριότερες τεχνικές μηχανικού αερισμού είναι ο μηχανικός αερισμός ελεγχόμενου

όγκου (Volume Control), όπου ο ασθενής βρίσκεται σε καταστολή και δεν κάνει
εισπνευστικές προσπάθειες, ο μηχανικός αερισμός ελεγχόμενης πίεσης (Pressure control),
όπου ο ασθενής δεν κάνει εισπνευστικές προσπάθειες λόγω της καταστολής (Pressure Control
Mechanical Ventilation) ή ο ασθενής δύναται να κάνει δικές του εισπνευστικές προσπάθειες
(Assist Pressure Control Mechanical Ventilation), ο μηχανικός αερισμός υποστήριξης πίεσης
(Pressure Support), όπου ο ασθενής κάνει δικές του αναπνευστικές προσπάθειες ο
συγχρονισμένος διαλείπων υποχρεωτικός αερισμός (Synchronized Intermittent Mandatory
Ventilation), όπου ο ασθενής κάνει δικές του εισπνευστικές προσπάθειες και διαλειπόντως
λαμβάνει έναν αριθμό υποχρεωτικών αναπνοών συγχρονισμένων με τις εισπνευστικές
προσπάθειες. Άλλες τεχνικές μηχανικού αερισμού, λιγότερο σημαντικές, είναι τα
αυτορυθμιζόμενα modes μεταξύ διαδοχικών αναπνοών ή κατά τη διάρκεια μιας αναπνοής
(Βασιλακόπουλος, 2012).

Σελίδα | 9
7.Συμπεράσματα

Ο μηχανικός αερισμός αποτελεί κρίσιμο συστατικό στη φροντίδα ασθενών με

αναπνευστική δυσχέρεια. Μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη
ασθενών με θέματα οξυγόνωσης και αερισμού. Ο στόχος του είναι να σταθεροποιηθούν οι
ασθενείς που νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση, να διατηρηθούν έως ότου παρουσιάσουν
κλινική βελτίωση και εν τέλει να απογαλακτιστούν από το μηχανικό αερισμό.

Σελίδα | 10
8.Βιβλιογραφία

Ελληνική
Βασιλακόπουλος, Θ., (2012). Βασικές ρυθμίσεις στο μηχανικό αερισμό. Αθήνα, Εκδόσεις
Ζεβελεκάκη ISBN: 9789608995260.

Ξενόγλωσση
Bilotta, F., Giordano, G., Sergi, G.P., Pugliese, F., (2019). Harmful effects of mechanical
ventilation on neurocognitive functions. Critical Care 23:273.

Drinker, P., Shaw, LA., (1929). An apparatus for the prolonged administration of artificial
respiration: I. A design for adults and children. J Clin Invest;7:229–247.

Esteban, A., Anzueto, A., Alia, I., et al. (2000). “How is mechanical ventilation employed in
the intensive care unit? An international utilization review”.Am J Respir Crit Care
Med;161, 1450-1458 doi : 10.1164/ajrccm.161.5.9902018.

Haskins, SC., King, LG., (2004). Positive pressure ventilation, in King LG (ed):Text-book of
Respiratory Disease in Dogs and Cats. Philadelphia, WB Saunders, pp 217–229.

Hess, D.R., (2002). Liberation from mechanical ventilation: weaning the patient or weaning
old-fashioned ideas? Critical Care Medicine, 30(9), pp. 2154–2155.

Hill, N.S., Levy, M.M., (2001). Ventilator Management Strategies for Critical Care. Lung
Biology in Health and Disease. New York: Claude Lenfant Marcel Dekker, Inc.

Jones, AF., (1864). Inventor; Improvement in vacuum apparatus for treating diseases. U.S.
patent 44,198 A. September 13.

MacIntyre, N.R., (2004). Evidence-based ventilator weaning and discontinuation. Respiratory

Care, 49(7), pp. 830–836.

Macklin, MT., Macklin, CC., (1944). Malignant interstitial emphysema of the lungs and
mediastinum as an important occult complication in many respiratory diseases and
other conditions: an interpretation of the clinical literature in the light of laboratory
experiment. Medicine;23:281–358.

Σελίδα | 11
Patroniti, N., (2011). Patient Centered Acute Care Training.“Mechanical Ventilation”.European
Society of Intensive Care Medicine.

Slutsky, S.A., (2015). History of Mechanical VentilationFrom Vesalius to Ventilator-induced

Lung Injury. American Journal of respiratory and Critical care Medicine Volume 191,
Number 10, May 15.

Sternbach, GL., Varon, J., Fromm, RE., Sicuro, M., Baskett, PJ., (2001). Galen and the
origins of artificial ventilation, the arteries and the pulse. Resuscitation;49:119–122.

Tobin, M., (2006). Principles And Practice of Mechanical Ventilation, 2d Edition McGraw-
Hill Companies. ISBN: 0-07-144767-9.

Vesalius, A., (1543). De humani corporis fabrica.

Σελίδα | 12