Lënda mësimore: Gjuhë shqipe A me dorë, e korr me gojë’’.

’’Ara e bardhë, fara e zezë, e mbjell

Tema mësimore: Gjëegjëza Ë
Kush është?
Rezultatet e të nxënit:
 Tregon gjëegjëza
 Gjen përgjigjen e gjëegjëzës
 Dëgjon gjëegjëza
 Përshkruan domethënjen e gjëegjëzës E
 Identifikon gjëegjëzat në mesin e thënjeve
 Dallon gjëegjëzën e thjeshtë nga gjëegjëza jo e thjeshtë
 Kupton ndihmën që gjëegjëza ofron në përfotcimin e të lexuarit
 Teston njohuritë e fituara nga të mësuarit e gjëegjëzës
GJ
Parahyrje në temën mësimore
Ë
Gjëegjëza tërheqë fëmijën për të lexuar, të mësuarit e leximit ati
(fëmijës) ia bën sa më atraktiv. Prandaj prindër së bashku me
fëmijët dëgjoni sa më shumë gjëegjëza, sepse vlera, cilësia edukative
GJ
e gjëegjëzës është thesar i të nxënit të fëmijut tuaj.
Z
Nxënës dhe prindër të nxënësve, ne temës i kemi bashkangjitur edhe
disa aktivitete, të cilat ju sugjerojmë që t’i realizoni!
 Përshkrimi i shkurtër për gjëegjëzën

Gjëegjëzat janë krijime të shkurtra që përbëjnë një thesar të veçantë popullor. Ato paraqesin përshkrim të tërthortë
e të ngjeshur (zakonisht në vargje) të një sendi ose të një dukurie, që pastaj i jepet dikujt për ta gjetur se çfarë do
të thotë.
Populli krijonjës nëpërmjet gjëgjëzave të cilat përmbajnë vlera didaktike (mësimore) e edukative, kanë arritur të
nxjerrin anët më të spikatura të gjësendeve të ndryshme.

Në kuadër të temës kemi përgatitur edhe shtatë aktivitete për t’i realizuar me fëmijët/nxënësit tuaj, të cilat kërkohet
që të realizohen nga një për çdo ditë, sepse janë të ndërlidhura për të plotësuar njëra - tjetrën. Poashtu
aktivitetete ndihmojnë në përforcim të të lexuarit dhe përfitim e në përforcim të njohurive për gjëegjëzën.

Punë të mbarë në aktivitete, urojmë të ju pëlqejnë!

Aktiviteti i parë: Njeri - tjetrit i tregojmë gjëegjëza
Udhëzimi për detyrë: Lexoje vetëm apo me ndihmën e njërit prind gjëegjëzën. Pasi ta mësosh, gjëegjëzën (pa përgjegjje)
ia tregon nënës apo babait, motrës apo vëllaut dhe nga ajo ose ai (personi që e ka dëgjuar gjëegjëzën nga ti) kërkonë që
të gjejë përgjegjen e gjëegjëzës. Nëse e gjenë përgjegjjen, kërkonë nga të tjerët që ty të të tregojnë nga një gjëegjëzë, por
nëse se gjenë përgjegjjen, atëherë ti asaj ose ati i tregon përgjegjjen e gjëegjëzës, pastaj ajo ose ai obligohet ty me ta
treguar një gjëegjëzë. Në të dy rastet e tregimit të gjëegjëzave është e dobishme për ty, që ti vetë t’i gjeshë përgjegjjet e
tyre.

Gjëegjëza

’’ Çfarë është gjithmonë duke ardhur,

por asnjëherë nuk arrin’’.

Çfarë është ?

Përgjegjja është, e nesërmja.

Aktiviteti i dytë: Gjeni përgjigjjet
Përmbajtja e gjëegjëzës Përgjegjja e gjëegjëzës Fotografia e përgjegjës së
gjëegjëzës
’’Rrumbullak, strumbullak
gjithë ditën han dajak’’.
Kush është? IPOT

’’Muri jasht jeshil (i gjelbërt), UIQLASH

ushtarët e kuq, liderët e zinj’’.
Çfarë është ? UISH
’’Pa zë heshtur numronë
askush punën s’ia mohon’’.
Kush është ?
’’Jam lot që rrjedh nga qjell, ARO
me than vetëm dielli’’.
Çfarë është?

Udhëzimi për detyrë: Me personin me të cilin e ke realizuar aktivitetin e djeshëm (aktivitetin e ditës së parë) apo
vetëm, fillimisht i shikoni fotogafitë e paraqitura, pastaj i lexoni përmbajtjet e gjëegjëzave dhe në bazë të asaj që keni
kuptuar nga përmbajtjet e gjëegjëzave i gjeni përgjegjjet (përgjegjjet e gjëegjëzave janë të shkruara në të kundërtën e të
shkruarit të fjalës) dhe posa t’i gjeni fjalët ato i shkruani drejtë në rubrikën e zbrazët.
Aktiviteti i tretë: Dëgjo
Udhëzimi për detyrë: Nga fëmiju / nxënësi kërkohet që të koncentrohet dhe bashkarisht me një anëtar të familjes apo
vetëm ta dëgjojnë me vëmendje audio inqizimin e përgatitur nga ne për ta me gjëegjëza. Audio inqizimi përmban dhjetë
gjëegjëza, pesë prej të cilave i keni realizuar në aktivitetet paraprake dhe pesë të tjera do i realizoni në aktivitetet
vijuese. Nëse dëshironi, aktivitetin mund ta realizoni edhe si aktivitet të fundit (aktivitetin e tetë me radhë), për të testuar,
parë cilësinë e njohurive tuaja për gjëegjëzën.

Dëgjim të këndëshëm!

D1.m4a D2.m4a

Klikoni mbi Audio dhe prisni deri sa të hapet!

 Aktiviteti i katërt: Domethënia ime
Udhëzimi për detyrë: Lexoni fjalitë të cilat e kanë formuar përmbajtjen e gjëegjëzës disa herë, pasiqë që të bindeni se e
keni kuptuar domethëniën e tyre, me disa fjalë (shkurtimisht) përshkruani atë (domethënien). Aktivitetin e përfundoni me
identifikimin e përgjegjjes së saktë të secilës gjëegjëzë dhe shkruarjen e saj (përgjegjes) e bëni pas fjalës është.

Letra e shkruar

Libri

Fjalitë që formojnë gjëegjëzën Përshkrimi i domethënies

’’Mendje s’ka, por të mëson,

gojë s’ka, me ty fol,
ti me të përditë jeton,
mik të ngushtë e ke për jetë’’.
Çfarë është ?
’’Ara e bardhë, fara e zezë,
Është…
e mbjell me dorë, e korr me gojë’’.
Kush është?
Është...
 Aktiviteti i pestë: Në mesin e thënjeve një gjëegjëzë
Udhëzimi për detyrë: Leximin e vargjeve të thënjeve dhe të gjëegjëzës ta bëjë në prezencë të fëmiut një anëtar më i
rritur i familjes, pas leximit, të pyetet fëmiu, se a e ka identifikuar gjëegjëzën gjatë leximit ? Nëse fëmiu thotë po, atëherë i
kërkohet që të tregojë se cila është gjëegjëza. Nëse fëmiu përgjegjjet me jo, atëherë e pyesim edhe një herë se a e ka
identifikuar gjëegjëzën gjatë leximit ? Nëse fëmiu prap thotë jo, atëherë i tregohet se cila ishte gjëegjëza në mesin e
thënjeve. Pastaj atë (fëmiun) e udhëzojmë që të bëj prerjen e pjesëve të gjëegjëzës dhe ato me ngjitës t’i ngjesë në tabelën
të lumtë, ti më gjete.
Të lumtë, ti më gjete
Identifikom se cila jam

’’ Tik - tak, tik - tak. Ora kohën

na e tregon, që e nesërmja të mos
jetë shumë vonë’’.

’’Ajo që nuk na vret na bënë

më të fortë’’.
 ’’ Po t’mos ishte lapsi, ne si individ
dhe si shoqëri nuk do të ishim të
arsimuar ’’.

Aktiviteti i gjashtë: Gjëegjëza jemi, por dallojmë

Udhëzimi për detyrë: Pas leximi, fëmiu/ nxënësi duhet të bëj gjetjen dhe pëshkrimin e dallimeve
elementare në mes gjëegjëzave, të cilat dallime gjenden në përmbajtje dhe në thjeshtësin e gjuhës së
përdorur. Për ta kuptuar se si du het të realizohet ky aktivitet, ju ofrojmë një shembull.

’’Porsi lëmsh është rrumbullak,

’’Rrumbullak, strumbullak mot e jetë sillet qark,
gjithë ditën han dajak’’. pa benzin shkon e vjen,
Kush është ? kur lëviz askush s’e ndjen,
është plak sa s’tregohet, Shënimi i dallimeve
por nuk lodhet e s’ankohet’’. Madhësia në përmbajtje (fjali ma shumë, fjali më pakë) .
Kush është ? ______________________________________
Është
______________________________________

_____________ _________________________
Është
’’Duket taman si shtëpi, ______________________________________
katër mure një çati,
’’Jam lot që rrjedh nga qjell, ______________________________________
njëmijë veta brenda ka,
me than vetëm dielli’’.
që punojnë pa ja da’’. ______________________________________
Çfarë është?
Çfarë është ?

Është
Është
 _______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

Aktiviteti i shtatë: Testo vetën

1. Çka keni mësuar nga tema dhe aktivitetet për gjëegjëzën ? 4. Cilat nga aktivitet ju kanë pëlqyer më së shumti ?
a) Njeri - tjetrit i tregojmë gjëegjëza
__________________________________________________________
b) Gjeni përgjigjjet
__________________________________________________________ c) Dëgjo
d) Domethënia ime
___________________________________________________________
e) Në mesin e thënjeve një gjëegjëzë
___________________________________________________________ f) Gjëegjëza jemi, por dallojmë
2. A ju kanë ndihmuar gjëegjëzat për ta përforcuar të lexuarit?
5. A keni mësuar terme apo fjalë të reja prej gjëegjëzave?
a) Po a) Po
b) Jo
b) Jo
6. Cilat terme apo fjalë të reja i keni mësuar nga gjëegjëzat?
3. A kanë qenë argëtuese aktivitetet të cilat i keni realizuar për gjëegjëza ? _______________________________________________________
a) Po
_______________________________________________________
b) Jo
_______________________________________________________

Udhëzimi për detyrë: Fëmijë / nxënës të dashur, mbasiqë deri më tani i keni dëgjuar, i keni lexuar dhe keni realizuar nga një
aktivitet për çdo ditë për të dhjetat gjëegjëza, koha është për të testuar atë që keni mësuar deri tash. Ne për ju kemi përgaditur një
test të shkurtërt, pyetjeve të së cilit kërkohet që tju përgjigjeni, por në qoft se hasni në vështërsi për ta plotësuar testin, atëherë atë
plotësone me ndihmën e prindit apo të ndonjë anëtari tjetër të familjes. Testi ka gjashtë pyetje, dy pyetje janë të hapura të cilave
duhet t’ju përgjegjeni me shkrim, ndërsa katër pyetje janë të mbyllura të cilave duhet t’ju përgjegjeni duke rrumbullaksuar vetëm një
alternative të paraqitur. Punë të mbarë!
Test