Aralin 2.

1: Modyul 2
IKALAWANG MARKAHAN
Panitikan: Mga Bulong at Awiting Bayan
Teksto:
Wika: Antas ng Wika (Pormal at Di-Pormal)

MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO SA BAWAT DOMAIN

Wika at Gramatika (F7WG-IIa-b-7)

 Nasusuri ang antas ng wika batay sa pormalidad na ginagamit sa
pagsulat ng awiting bayan (balbal, kolokyal, lalawiganin, pormal)

Kagamitan: Video clip mula sa youtube, Larawang Biswal

Sanggunian: Rex Supplemental Lessons
Bilang ng Araw: 2 Sesyon

Pansining mabuti ang mga nasa larawan. Ano ang masasabi mo rito?

AMOR O. MARGIN
Guro III
Alaminos Integrated National High School
Distrito ng Alaminos

Ikalawang Markahan| 1
 Paunang Pagtataya :
T U K L A S I N natin!

Klasmeyt,
Bago tayo magsimula ng bagong paksa,
kumanta muna tayo! Pagkatapos ay subukan
mo namang sagutin ang mga katanungan sa
ibaba. Galingan mo!

Kantahin ang dalawa sa mga sikat na awitin sa kasalukuyan. Isulat ang

nawawalang salita upang mabuo ang diwa ng bahagi ng kanta.
Titibo-Tibo Mahal Ko O Mahal Ako
Moira Dela Torre KZ Tandingan

Elementary pa lang Dalawa kayo sa buhay ko

Napapansin na nila At ako ngayon ay kailangan nang mamili
Mga gawi kong parang Isa lang ang maaari
Hindi pambabae, eh kasi Alam mong narito ako
Imbes na Chinese garter Lagi para sa iyo
Laruan ko ay teks at jolens Mahal kita nang 4.__________
Tapos ka-1.__________ ko lagi noon Ngunit iba ang iyong nais
Mga sigang lalaki sa amin
At siya'y narito
Nung ako'y mag high-school ay Alay sa 'ki'y wagas na pag-ibig
Napabarkada sa mga bi Dahil nalilito
Curious na babae na Litong-litong-lito
Ang hanap din ay babae
Sa halip na make-up kit Sino ang iibigin ko?
Bitbit ko ay gitara Ikaw ba na 5. __________?
Tapos pormahan ko lagi ay O siya bang kumakatok sa puso ko?
Long sleeves na t-shirt Oh, ano'ng paiiralin ko
At faded na 2.__________ Isip ba o ang puso ko?
Nalilito-litong-litong-lito
Pero noong nakilala kita Sino'ng pipiliin ko?
Nagbagong bigla ang aking timpla Mahal ko o mahal ako
Natuto ako na magparebond Kahit 'di ako ang mahal mo
At mag-ahit ng kilay at least once a month Kung mananatili ako sa'yo
Hindi ko alam kung anong meron ka na
Sa akin ay nagpalambot nang bigla Ay baka matutunan mo rin
Sinong mag-aakalang lalake pala Na ako'y iyong ibigin
Ang bibihag sa tulad kong tigreng gala? At kung sadyang s'ya'y tapat
Kahit ako'y 3. __________ Baka sakaling pagdaan ng araw
Puso ko ay titibok-tibok pa rin sa'yo Matutunan ko rin ang ibigin s'ya
Isang halik mo lamang Sino ang iibigin ko?
At ako ay tinatablan Ikaw ba na pangarap ko?
O siya bang kumakatok sa puso ko?
Oh, ano'ng paiiralin ko

Ikalawang Markahan | 5
 Panimulang Gawain :
L I N A N G I N natin!

Mahusay klasmeyt!
Ngayon naman ay linangin natin ang
ating kaalaman tungkol sa mga Antas ng Wika

ANTAS NG WIKA

Ang wika ay nahahati sa iba’t ibang kategorya sa antas na ginagamit

ng tao batay sa kanyang pagkatao, sa lipunang kanyang ginagalawan, lugar
na tinitirhan, panahon, katayuan, at okasyong dinadaluhan.

A. Pormal – Ito ay antas ng wika na pamantayan at kinikilala/ginagamit

ng nakararami.

• Pambansa – Ito ay ginagamit ng karaniwang manunulat sa aklat at

pambalarila para sa paaralan at pamahalaan.
Halimbawa:
– asawa, anak, tahanan

• Pampanitikan o Panretorika – Ito ay ginagamit ng mga malikhaing

manunulat. Ang mga salita ay karaniwang malalim, makulay, at
masining.
Halimbawa:
– kahati sa buhay
– bunga ng pag-ibig
– pusod ng pagmamahalan

Ikalawang Markahan| 1
 B. Impormal – Ito ay antas ng wika na karaniwan, palasak, pang-araw-araw,
at madalas gamitin sa pakikipag-usap at pakikipagtalastasan.

• Lalawiganin – Ito ay gamitin ng mga tao sa partikular na pook o

lalawigan. Makikilala ito sa kakaibang tono o punto.
Halimbawa:
– Papanaw ka na ? (Aalis ka na?)
– Nakain ka na? (Kumain ka na?)
– Buang! (Baliw!)

• Kolokyal – Pang-araw-araw na salita. Maaaring may kagaspangan

nang kaunti. Maaari din itong maging kagalang-galang ayon sa kung
sino ang nagsasalita. Ang pagpapaikli ng isa, dalawa o higit pang titik
sa salita.
Halimbawa:
– Nasan, pa’ no, sa’kin, kelan
– Meron ka bang dala?

• Balbal – Sa Ingles, ito ay slang. Nagkakaroon ng sariling codes,

mababa ang antas na ito; ikalawa sa antas bulgar.
Halimbawa:
– chicks (dalagang bata pa)
– orange (bente pesos)
– pinoy (Pilipino)

Maaari mo bang sabihin ang mga katumbas na salita sa balbal ng mga larawang nasa
ibaba?

Ikalawang Markahan | 5
 Paksang Aralin :
P A U N L A R I N natin!

Ang galing mo klasmeyt!

Ngayon naman ay simulan nating palalimin
ang iyong kaalaman. Pag-aralan pa natin ito!
Nababanggit mo rin ba ang mga salitang nasa
ibaba?

Karaniwang paraan ng pagbuo ng salitang balbal:

1. Paghango sa mga salitang katutubo

Halimbawa:
– gurang (matanda)
– bayot (bakla)
– barat (kuripot)

2. Panghihiram sa mga wikang banyaga

Halimbawa:
– epek (e ect)
– futbol (naalis, natalsik)
– tong (wheels)

3. Pagbibigay ng kahulugan ng salitang Tagalog

Halimbawa:
– buwaya (crocodiles – greedy)
– bata (child – girlfriend)
– durog (powdered – high in addiction)
– papa (father – lover)

Ikalawang Markahan| 1
 9. Paggamit ng Bilang
4. Pagpapaikli Halimbawa:
Halimbawa: – 45 – pumutok
– paki – pakialam – 1433 – I love you, too
– 50-50 – naghihingalo
– tiyak – tyak
10. Pagdaragdag
5. Pagbabaliktad Halimbawa:
• Buong Salita – isputing – puti
– kulongbisi – kulang
Halimbawa:
– etned – bente 11. Kumbinasyon
– kita – atik • Pagbabaligtad at
Pagdaragdag
Halimbawa:
• papantig – hiya – yahi – dyahi
Halimbawa:
• Pagpapaikli at Pag-Pilipino
– dehin – hindi
Halimbawa:
– ngetpa – Panget – Pino – Pinoy
– tipar – Parti – Mestiso – Tiso, Tisoy

6. Paggamit ng Akronim
Halimbawa:
– G – get, nauunawaan
– US – under de saya
7. Pagpapalit ng Pantig
Halimbawa:
– lagpak, palpak – bigo
– torpe, tyope – torpe, naduwag
8. Paghahalo ng salita
Halimbawa:
– bow na lang ng bow
– mag-JR (joy riding)
– mag-gimik
– mag-MU
Ikalawang Markahan |5
• Pagpapaikli at Pagbabaligtad
Halimbawa:
– pantalon – talon – lonta
– sigarilyo – siyo – yosi
• Panghihiram at Pagpapaikli
Halimbawa:
– security – sikyo
– brain Damage – Brenda
• Panghihiram at Pagdaragdag
Halimbawa:
– get – gets/getsing
– cry – Crayola
Sipi mula sa
http://teksbok.blogspot.com/2010/08/a
ntas-ng-wika_6470.html
(Mayo 27, 2014)
Kilala mo ba sila? Magbigay ng mga salitang kanilang nababanggit sa kanilang mga
programa sa telebisyon na ginagaya na rin ng karamihan.

Nanonood ka ba ng kanilang programa sa telebisyon? Ihambing ang paraan at uri ng

kanilang pagsasalita sa mga artistang nasa taas.

Gabay na Tanong:
1. Ano-anong palabaas sa telibisyon ang kakikitaan ng pormal na wika?

Ikalawang Markahan| 1
 2. Isa-isahin ang mga kultura at paniniwala sa lalawigan ng Laguna.
3. Magbigay ka ng salitang sa lalawigan ng Laguna lamang maririnig.

Pangwakas na Pagtataya :
I L I P A T natin!

Klasmeyt,
Binabati kita dahil malapit mo nang matapos
ang Modyul na ito! Ipagpatuloy pa natin upang mas
mahasa pa ang ating kakayahan. Muli tayong
umawit!

Kantahin ang mga awiting nasa ibaba. Suriin ang mga salitang nakasalungguhit
at tukuyin ang antas ng wikang kinabibilangan nito.

Paruparong Bukid May agimat ang dugo ko

The Mabuhay Singers

Paruparong bukid na lilipad-lipad

Sa gitna ng daan papaga-pagaspas Tagpuan
Isang bara ang Moira Dela Torre
Isang dangkal tapis ang manggas
Ang sayang de kola At nakita kita sa tagpuan ni Bathala
Isang piyesa ang sayad Nu'ng ako'y ituro mo
Siya ang panalangin ko
May payneta pa siya — uy!
May suklay pa man din — uy!
Nagwas de-ohetes ang palalabasin Nosi Ba Lasi
Haharap sa altar at mananalamin Sampaguita
At saka lalakad nang pakendeng-
kendeng. Wag mong pansinin ang naninira sa 'yo
Basta't alam mo lang tama ang
Noypi ginagawa mo
Bamboo 'Wag mong isipin 'wag mong dibdibin
Kung papatulan mo'y lalo ka lang
Hoy, Pinoy ako aasarin
Buo aking loob
May agimat ang dugo ko Nosi, nosi ba Iasi
Hoy, oh, Pinoy ako Sino, sino ba sila

Ikalawang Markahan | 5
Nosi, nosi ba lasi Sino, sino ba sila

Suriin ang mga salita. Isulat ang pormal at di-pormal bilang katumbas ng mga
salita.

1. papaga-pagaspas ________________
2. tapis ________________
3. saying de kola ________________
4. pakendeng-kendeng ________________
5. pinoy ________________
6. dugo ________________
7. agimat ________________
8. Bathala ________________
9. kinang sa mata ________________
10. yumigil ang mundo ________________
11. pansinin ________________
12. tama ________________
13. ‘wag ________________
14. nosi, nosi ba lasi ________________
15. aasarin ________________

Klasmeyt,
Ang husay mo! Natapos mo nang
matiwasay ang buong aralin! Ipagpatuloy mo lang
ang maganda mong nasimulan. Magkita tayong
muli sa susunod na modyul. Ingat!

Ikalawang Markahan| 1