AP9-1Q-L4
Alokasyon  Market economy –  ang produksyon at distribusyon
Alokasyon – ay isang mekanismo ng pamamahagi ng
pinagkukunang yaman ng iba’t ibang gamit upang sagutin ang
mga pangunahing katanungan ng isang lipunan sa suliranin ng
kakapusan.
Ito ay isang paraan upang maayos na maipamahagi at
magamit ang lahat ng pinagkukunang-yaman ng bansa.
Upang matiyak na efficient at maayos ang alokasyon ng
mga pinagkukunang-yaman, dapat itong sumagot sa limang
pangunahing katanungang pang-ekonomiko:
1. Anu – anong produkto at serbisyo ang gagawin?
2. Paano gagawin ang naturang produkto at serbisyo?
3. Para kanino gagawin ang mga produkto at serbisyo?
4. Gaano karami ang gagawing produkto at serbisyo?
5. Kailan makakamit ng lipunan ang mga produkto at
serbisyo?
Sa alokasyon, ang pagbuo ng mga imporamasyon hinggil
sa tutugunang pangangailangan ay maaaring sentralisado o
desentralisado.
 Sentralisado ang aloksayon kapag ang mga
kinakailangang impormasyon ay binubuo ng at itinatakda
ng iilang tao, grupo ng tao, o institusyon.
 Desentralisado naman ang alokasyon kapag
pinahihintulutan ang iba’t ibang kasapi ng ekonomiya na
makabuo ng mga impormasyon at magtakda kung anu-
anong pangangailagan at kagustuhan ang nais nilang
unahing matugunan
Sa alokasyon, tinutukoy rin kung paano at sino ang
magbibigay-halaga sa mga pinagkukunang-yaman. Dalawa
ang maaari nitong maging kaayusan:
 Pinag-uutos (command) – ang mga patakaran ng
pamahalaan ang magtatakda sa pagbibigay –halaga sa
mga pinagkukunang-yaman
 Pakikipagpalitan (exchange) – ang halaga ng
pinagkukunang-yaman ay itinatakda ng plano ng bawat
kasapi bilang pagtugon sa kanilang pangangailangan at
kagustuhan.
Sistemang Pangkabuhayan – ay tumutukoy sa mga
institusyong sumisibol bunga ng organisadong pamamaraan
ng paggawa ng lipunan upang matugunan ang kanilang
pangangailangan para mabuhay.
Isang kaayusang patuloy ang paglinang o
komibansyon ng kaugnayang pantao na ang pangunahing
layunin ay ang maayos na paggamit ng mga di-sapat na
pinagkukunang-yaman upang matugunan ang mga
pangangailangan ng tao sa produkto at serbisyo.
Tatlong pangunahing katangian ng mga sistemang pang-
ekonomiya:
1. Antas ng pag-aaring publiko o pribado sa mga salik
ng produksyon.
2. Saan nakatuon ang pagpaplano.
3. Laki ng publiko o pribadong paggawa ng desisyon.
Mga Pwersa na Bumubuo sa Sistemang Pangkabuhayan:
1. Ang kasaysayang pangkultura na pinagmulan ng
paniniwala, mithiin at pagpapahalaga.
2. Ang yaman likas pati na ang klima.
3. Ang mga pilosopiya at pananaw na pinili at
pinaniniwalaan ng mga tao.
4. Ang mga kasalukuyang teorya na nagging daan
upang maisakatuparan ang kanilang layunin.
5. Ang mga pagsubok at pagkakamali ng mga tao sa
paghahangad nilang buhay.
Mga Uri ng Sistemang Pangkabuhayan:
 Tradisyunal na ekonomiya – ang mekanismo ng
alokasyon ay nakabatay sa tradisyon, kultura, at
paniniwala
ng mga kalakal at serbisyo ay nagaganap sa
mekanismo ng malayang pamilihan na ginagabayan
ng isang sistema ng malayang pagtatakda ng halaga
 Command economy – ang ekonomiya ay nasa ilalim
ng komprehensibong control at regulasyon ng
pamahalaan
 Mixed economy – isang sistema kung saan ang
desisyon kung paano gagamitin ang mga
pinagkukunang-yaman ay nasa kamay ng pribadong
sektor at pamahalaan
Katangian ng mga Sistemang Pangkabuhayan:
Tradisyunal na Ekonomiya:
 Komyunal ang pag – aari ng lupa at produksyon
 Agrikultural ang pangunahing batayan ng ekonomiya
 Ang produksyon at pamamahagi ay binabatay sa kaugalian
 Walang pormal na edukasyong pang ekonomiya at
patakaran
Pampamilihang Ekonomiya
 Kilala rin bilang free market economy at batay sa
doktrinang lasses faire
 Ang mga pinagkukunang yaman at pamamahala ay nasa
kamay ng pribadong sektor
 Ang pamahalaan ay tinatawag na hands off policy. Hindi
nakikialam ang pamahalaan sa ekonomiya
 Mayroong kompetisyon sa loob ng pamilihan
Pinag-uutos na Ekonomiya
 Maaaring sistemang sosyalismo o komunismo
 Ang produksyon at patakarang pang - ekonomiya ay nasa
kamay ng pamahalaan
 Ipinamamahagi ang produsyon ayon sa itinakda ng komite
 Sentralisado ang takbo ng pamamalakad
Pinaghalong Ekonomiya
 Ang pamahalaan ay mayroong pakikilahok sa pagmamay –
ari ng pinagkukunang yaman sa produksyon gayun din ang
pribadong sektor
 Tumutulong ang pamahalaan na maalis ang hadlang at
suliranin sa ekonomiya
 Hinihikayat ang mga pribadong sector
 Ang mga mamamayan ay nagpapasya sa takbo ng
ekonomiya
Katangian ng Kapitalismo, Sosyalismo at Komunismo:
Kapitalismo:
 Ang produktibong pinagkukunang yaman ay ari at
pinapaandar ng pribadong sector
 Ang kapital sa paggawa at produksyon ay nagmumula sa
tubo sa pamilihan
 Limitado ang pakikilahok ng pamahalaan sa pagpaplano at
pagdedesisyon sa pang – ekonomiyang usapin.
Sosyalismo
 Pag-aari at pinapaandar ng pamahalaan ang mga
pinagkukunang yaman at ang pribadong sektor ay may
limitadong kapahintulutan.
 Pinaplano ng pamahalaan ang alokasyon ng mga
pinagkukunang yaman sa mga pangunahing industriya.
 Ginagabayan ng pamahalaan ang planong ekonomiya ng
mga pangunahing industriya.
Komunismo:
 Lahat ng mga pinagkukunang yaman na produktibo at
produksyon at pagmamay – ari ng pamahalaan.
 Ang pamahalaan ang nagpaplano ng pagbabahagi ng
pinagkukunang yaman sa pamamagitan ng komite.
 Ang pamahalaan ang nagpapasya ng mga patakaran ng mga
planong pang – ekonomiya.
 AP9-1Q-T4
Araling Panlipunan 9
Ekonomiks

Alokasyon

Pangalan: ______________________________________________ Petsa: ________________________

Baitang at Pangkat: ______________________________________ Marka: ______________________

I. Matching Type. Hanapin ang katawagan na nasa Hanay B na tinutukoy sa Hanay A. isulat ang titik ng wastong sagot sa patlang
bago ang bilang.
HANAY A
_____1. Isang mekanismo ng pamamahagi ng pinagkukunang yaman ng iba’t ibang gamit upang sagutin ang mga pangunahing
katanungan ng isang lipunan sa suliranin ng kakapusan.
_____2. Ang aloksayon kapag ang mga kinakailangang impormasyon ay binubuo ng at itinatakda ng iilang tao, grupo ng tao, o
institusyon.
_____3. Ang alokasyon kapag pinahihintulutan ang iba’t ibang kasapi ng ekonomiya na makabuo ng mga impormasyon at magtakda
kung anu-anong pangangailagan at kagustuhan ang nais nilang unahing matugunan.
_____4. Ang alokasyon kapag ang mga patakaran ng pamahalaan ang magtatakda sa pagbibigay –halaga sa mga pinagkukunang-
yaman
_____5. Ang alokasyon kapag ang halaga ng pinagkukunang-yaman ay itinatakda ng plano ng bawat kasapi bilang pagtugon sa
kanilang pangangailangan at kagustuhan.
_____6. Tumutukoy sa mga institusyong sumisibol bunga ng organisadong pamamaraan ng paggawa ng lipunan upang matugunan
ang kanilang pangangailangan para mabuhay.
_____7. Sumulat ng Das Capita at itinuturing na “Ama ng Komunismo.”
_____8. Ang mekanismo ng alokasyon ay nakabatay sa tradisyon, kultura, at paniniwala
_____9. Isang sistema kung saan ang desisyon kung paano gagamitin ang mga pinagkukunang-yaman ay nasa kamay ng pribadong
sektor at pamahalaan
_____10. ang produksyon at distribusyon ng mga kalakal at serbisyo ay nagaganap sa mekanismo ng malayang pamilihan na
ginagabayan ng isang sistema ng malayang pagtatakda ng halaga

HANAY B
A. Alokasyon C. Karl Marx E. Pampamilihang ekonomiya
B. Desentralisado D. Pakikipagpalitan F. Pinag – uutos na ekonomiya
G. Pinaghalong ekonomiya I. Sentralisado K. Tradisyunal na ekonomiya
H. Pinag-uutos J. Sistemang Pangkabuhayan L. Vladimir Lenin

II. Classification. Tukuyin o uriin ang mga sumusunod batay sa mga pagpipilian na nasa ibaba.

Para sa bilang 11 – 16: A. Kapitalismo B. Sosyalismo C. Komunismo

_____11. Pag-aari at pinapaandar ng pamahalaan ang mga pinagkukunang yaman at ang pribadong sektor ay may limitadong
kapahintulutan.
_____12. Ang pamahalaan ang nagpaplano ng pagbabahagi ng pinagkukunang yaman sa pamamagitan ng komite.
_____13. Pinaplano ng pamahalaan ang alokasyon ng mga pinagkukunang yaman sa mga pangunahing industriya
_____14. Ang kapital sa paggawa at produksyon ay nagmumula sa tubo sa pamilihan
_____15. Ang pamahalaan ang nagpapasya ng mga patakaran ng mga planong pang – ekonomiya.
_____16. Ang produktibong pinagkukunang yaman ay ari at pinapaandar ng pribadong sektor

Para sa bilang 17 – 25:

A. Traditional Economy B. Market Economy C. Command Economy D. Mixed Economy
_____17. Komyunal ang pag – aari ng lupa at produksyon
_____18. Ipinamamahagi ang produsyon ayon sa itinakda ng komite
_____19. Ang produksyon at patakarang pang - ekonomiya ay nasa kamay ng pamahalaan
_____20. Ang produksyon at pamamahagi ay binabatay sa kaugalian
_____21. Ang pamahalaan ay tinatawag na hands off policy at nakabatay sa doktrinang lasses faire
_____22. Ang pamahalaan ay mayroong pakikilahok sa pagmamay – ari ng pinagkukunang yaman sa produksyon gayun din ang
pribadong sektor
_____23. Ang mga pinagkukunang yaman at pamamahala ay nasa kamay ng pribadong sektor
_____24. Ang mga mamamayan ay nagpapasya sa takbo ng ekonomiya
_____25. Agrikultural ang pangunahing batayan ng ekonomiya

III. Enumeration. Ibigay ang hinihiling

26 – 28. Tatlong Pangunahing Katangian ng mga Sistemang Pang- ekonomiya
29 – 33. Mga Pwersa na Bumubuo sa Sistemang Pangkabuhayan
34 – 38. Limang Pangunahing Katanungang Pang-ekonomiko

IV. Essay. Sagutin ang katanungan ng hindi lalampas ng 3 pangungusap.

39 – 40. Bakit mahalaga ang alokasyon sa ating pang – araw – araw na pamumuhay?
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________