ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

7 Ασκήσεις στην Ογκομέτρηση

[Δίνεται ότι στους 25ο C: Kw = 10-14]

1) Υδατικό διάλυμα HCl (Δ1) έχει όγκο 50 mL και άγνωστη συγκέντρωση. Το διάλυμα αυτό βρίσκε-
ται σε κωνική φιάλη και ογκομετρείται στους 25ο C με πρότυπο διάλυμα NaOH 0,1 Μ.
Στο ισοδύναμο σημείο καταναλώθηκαν 50 mL από το πρότυπο διάλυμα.
α) Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του διαλύματος του HCl.
β) Να βρείτε το pH του ογκομετρούμενου διαλύματος στο ισοδύναμο σημείο καθώς και τις
συγκεντρώσεις όλων των ιόντων που περιέχει το διάλυμα.
γ) Να υπολογίσετε το pH του ογκομετρούμενου διαλύματος όταν έχουν προστεθεί σε αυτό:
i) 49,9 mL πρότυπου διαλύματος ii. 50,1 mL πρότυπου διαλύματος
Τι παρατηρείτε;
δ) Ο δείκτης φαινολοφθαλεΐνη με περιοχή pH χρωματικής αλλαγής 8,2 – 10 είναι κατάλληλος
για την ογκομέτρηση αυτή; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

2) Υδατικό διάλυμα ΚΟΗ (Δ1) έχει όγκο 50 mL και άγνωστη συγκέντρωση. Το διάλυμα αυτό βρί-
σκεται σε κωνική φιάλη και ογκομετρείται στους 25ο C με πρότυπο διάλυμα HCl 0,1 Μ.
Στο ισοδύναμο σημείο καταναλώθηκαν 50 mL από το πρότυπο διάλυμα.
α) Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του διαλύματος του ΚΟΗ.
β) Να βρείτε το pH του ογκομετρούμενου διαλύματος στο ισοδύναμο σημείο.
γ) Να υπολογίσετε το pH του ογκομετρούμενου διαλύματος όταν έχουν προστεθεί σε αυτό:
i) 49,9 mL πρότυπου διαλύματος ii. 50,1 mL πρότυπου διαλύματος
Τι παρατηρείτε;
δ) Ο δείκτης φαινολοφθαλεΐνη με περιοχή pH χρωματικής αλλαγής 8,2 – 10 είναι κατάλληλος
για την ογκομέτρηση αυτή; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

3) Υδατικό διάλυμα CH3COOH (Δ1) έχει όγκο 50 mL και άγνωστη συγκέντρωση. Το διάλυμα αυτό
βρίσκεται σε κωνική φιάλη και ογκομετρείται στους 25ο C με πρότυπο διάλυμα NaOH 0,2 Μ.
Στο ισοδύναμο σημείο καταναλώθηκαν 50 mL από το πρότυπο διάλυμα.
α) Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του διαλύματος του CH3COOH.
β) Να βρείτε το pH του ογκομετρούμενου διαλύματος στο ισοδύναμο σημείο.
γ) Να υπολογίσετε το pH του ογκομετρούμενου διαλύματος όταν έχουν προστεθεί σε αυτό 25
mL του πρότυπου διαλύματος. Μπορείτε να εξηγήσετε αυτήν την τιμή pH;
δ) Πόσα mL πρότυπου διαλύματος έχουν προστεθεί όταν το ογκομετρούμενο διάλυμα έχει
pH = 4;
ε) Διαθέτουμε τους παρακάτω δείκτες:
• φαινολοφθαλεΐνη με περιοχή pH χρωματικής αλλαγής 8,2 – 10 και
• ερυθρό μεθυλίου με περιοχή pH χρωματικής αλλαγής 4,4 – 6,2.
Ποιος από αυτούς τους δείκτες είναι κατάλληλος για την παραπάνω ογκομέτρηση;
Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
Για το CH3COOH: K a = 10−5 .

4) Υδατικό διάλυμα ΝΗ3 (Δ1) έχει όγκο 50 mL και άγνωστη συγκέντρωση. Το διάλυμα αυτό βρίσκε-
ται σε κωνική φιάλη και ογκομετρείται στους 25ο C με πρότυπο διάλυμα HCl 0,2 Μ.
Στο ισοδύναμο σημείο καταναλώθηκαν 50 mL από το πρότυπο διάλυμα.
α) Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του διαλύματος της ΝΗ3.
β) Να βρείτε το pH του ογκομετρούμενου διαλύματος στο ισοδύναμο σημείο.

1
 γ) Να υπολογίσετε το pH του ογκομετρούμενου διαλύματος όταν έχουν προστεθεί σε αυτό 25
mL του πρότυπου διαλύματος. Μπορείτε να εξηγήσετε αυτήν την τιμή pH;
δ) Πόσα mL πρότυπου διαλύματος έχουν προστεθεί όταν το ογκομετρούμενο διάλυμα έχει
pH = 8;
ε) Διαθέτουμε τους παρακάτω δείκτες:
• φαινολοφθαλεΐνη με περιοχή pH χρωματικής αλλαγής 8,2 – 10 και
• ερυθρό μεθυλίου με περιοχή pH χρωματικής αλλαγής 4,4 – 6,2.
Ποιος από αυτούς τους δείκτες είναι κατάλληλος για την παραπάνω ογκομέτρηση;
Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
Για το NH3 : Kb = 10−5 και K w = 10−14 .

5) 25 mL υδατικού διαλύματος (Δ1) του ασθενούς οξέος ΗΑ ογκομετρούνται με πρότυπο διάλυμα

NaOH συγκέντρωσης 0,8 Μ. Με την προσθήκη 20 mL από το πρότυπο διάλυμα, το ογκομε-
τρούμενο διάλυμα έχει pH = 5.
α) Να δείξετε ότι στο σημείο αυτό η ογκομέτρηση βρίσκεται πριν από το ισοδύναμο σημείο και
να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του διαλύματος (Δ1).
β) Πόσα mL επιπλέον πρέπει να προστεθούν ώστε να φτάσει η ογκομέτρηση στο ισοδύναμο
σημείο;
γ) Να βρείτε το pH του ογκομετρούμενου διαλύματος στο ισοδύναμο σημείο.
δ) Στην ογκομέτρηση αυτή χρησιμοποιήθηκε ο πρωτολυτικός δείκτης ΗΔ που είναι ασθενές
μονοπρωτικό οξύ. Στο ισοδύναμο σημείο ο δείκτης ιοντίζεται σε ποσοστό 20%. Να δείξετε
ότι ο δείκτης αυτός είναι κατάλληλος για την ογκομέτρηση και να υπολογίσετε τη σταθερά
ιοντισμού του δείκτη.
[Δ− ]
ε) Να βρείτε το πηλίκο των συγκεντρώσεων των συζυγών μορφών του δείκτη όταν το
[HΔ]
ογκομετρούμενο διάλυμα έχει pH = 5.
Δίνεται ότι για το οξύ ΗΑ: K a = 4  10−5 .

6) Υδατικό διάλυμα (Δ1) ΝΗ3 όγκου V1 και συγκέ-

ντρωσης C1 ογκομετρείται με πρότυπο διά-
λυμα HCl συγκέντρωσης C2. Η καμπύλη της
ογκομέτρησης αυτής φαίνεται στο διπλανό
σχήμα.
Για το ισοδύναμο σημείο καταναλώθηκαν 90
mL του πρότυπου διαλύματος.
Να υπολογίσετε:
α) τη σταθερά ιοντισμού της ΝΗ3,
β) τη συγκέντρωση C1 του διαλύματος Δ1,
γ) τον όγκο του διαλύματος Δ1,
δ) τη συγκέντρωση του πρότυπου διαλύμα-
τος.
Η θερμοκρασία είναι 25ο C.

7) Διαλύουμε 24 g ενός ασθενούς μονοπρωτικού οξέος ΗΑ σε νερό οπότε προκύπτει διάλυμα Δ1

όγκου 1 L. Από το Δ1 παίρνουμε 20 mL και τα τοποθετούμε σε κωνική φιάλη. Η ποσότητα αυτή
του Δ1 ογκομετρείται με πρότυπο διάλυμα Ba(OH)2 0,2 M. Στο ισοδύναμο σημείο της ογκομέ-
τρησης καταναλώθηκαν 40 mL του πρότυπου διαλύματος.
α) Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του διαλύματος Δ1.
β) Να υπολογίσετε τη σχετική μοριακή μάζα του οξέος ΗΑ.

2
γ) Το ογκομετρούμενο διάλυμα έχει pH = 9 στο ισοδύναμο σημείο. Να υπολογίσετε τη σταθερά
ιοντισμού του οξέος ΗΑ.
δ) Να υπολογίσετε τον όγκο του πρότυπου διαλύματος που έχει προστεθεί όταν το ογκομε-
τρούμενο διάλυμα έχει [H3O+ ] = 4  10−5 M.
Η θερμοκρασία είναι 25ο C.

zaxsavvas@gmail.com