O-Ringi podręcznik
Wstęp
Technika uszczelnieniowa Parker-Prädifa
Należąca do firmy Parker Hannifin Corporation dywizja Enginee-
red Materials Group jest światowym liderem w dziedzinie projek-
towania, opracowywania i wytwarzania systemów uszczelnień,
tłumików drgań, systemów ekranowania zakłóceń elektromagne-
tycznych oraz materiałów rozpraszających ciepło.
Dzięki doświadczeniu w dziedzinie materiałów i projektowania,
badań i technologii przetwarzania, a także zaawansowanym za-
kładom produkcyjnym grupa Engineered Materials Group może
oferować szeroką gamę standardowych i nowych rozwiązań sy-
stemowych. Te ostatnie powstają w wyniku ścisłej współpracy
rozwojowej z klientami zgodnie z mottem firmy Parker: „Engi-
neering Your Success”.
Asortyment produktów działu Parker O-Ring Division Europe
Parker O-Ring Division Europe produkuje pierścienie O-Ring oraz
formowane elementy specjalne dla motoryzacji, przemysłu che-
micznego i biochemicznego, napędów hydraulicznych, chłodni-
ctwa i klimatyzacji, przemysłu petrochemicznego, medycznego,
lotniczego, produkcji półprzewodników oraz wielu innych gałęzi
przemysłu.
Ponadto w skład oferty produktowej wchodzą:
• Pierścienie oporowe Parbak®
• Wytłaczane elementy precyzyjne
• Produkty medyczne
• Zestawy pierścieni o-ring
3 O-Ring Division Europe
• Smary montażowe
• Kleje i uszczelniacze
• Powłoki powierzchniowe ParCoat®
Materiały
Materiały według indywidualnej specyfikacji zamawiającego wy-
magają zastosowania specjalnych procedur mieszania składni-
ków. Z tego względu firma Parker wytwarza mieszanki kauczu-
ków i polimeryzuje materiały termoplastyczne na miejscu. Gama
materiałów opracowywanych i wytwarzanych przez firmę Parker
obejmuje związki przeznaczone do eksploatacji w temperaturach
od bardzo niskich — do -60 °C (silikony), po bardzo wysokie — do
+320 °C (Parofluor ®/FKM). Firma Parker oferuje materiały zgod-
ne z wymaganiami dotyczącymi określonych zastosowań, w tym
materiały charakteryzujące się wysoką odpornością na działanie
agresywnych substancji chemicznych.
Podręcznik pierścieni o-ring firmy Parker
Z podręcznika pierścieni o-ring firmy Parker od kilkudziesięciu lat
chętnie korzystają projektanci systemów uszczelnień. Zawiera on
obszerny zestaw informacji na temat własności najważniejszych
elastomerów stosowanych w uszczelnieniach, przykładowe za-
stosowania pierścieni o-ring, konstrukcje uszczelnień statycznych
oraz opisy warunków mogących powodować uszkodzenia pier-
ścieni o-ring. Ponadto podręcznik zawiera przegląd międzynaro-
dowych wymiarów i norm oraz dane dotyczące zgodności z pły-
nami, gazami i ciałami stałymi.
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
Program bezpieczeństwa firmy Parker

Uwaga — zakres odpowiedzialności czyszczące, szczególną uwagę należy zwrócić na aspekt zgodności
z używanymi obecnie w uszczelnieniach elastomerami.
użytkownika
Dodatki zawarte w mediach podstawowych, których celem jest poprawa
Zarówno informacje zawarte w niniejszym dokumencie, jak i pozostałe
pewnych cech użytkowych, mogą wpływać na kompatybilność materiałów
informacje pochodzące od firmy Parker Hannifin Corporation, jej podmi-
uszczelniających.
otów zależnych oraz autoryzowanych dystrybutorów prezentują opcjon-
alne produkty lub systemy w celu głębszego zapoznania się z nimi przez
Z tego względu koniecznym jest, aby wszystkie produkty wyposażone
użytkowników o odpowiedniej wiedzy technicznej.
w nasze uszczelnienia zostały przed ich seryjnym użyciem poddane bada-
niom w naszym zakładzie lub przeszły testy u klienta pod kątem zgodności
Kierując się własnymi analizami i testami, użytkownik w pełni odpowi-
z zatwierdzonymi lub określonymi przez niego mediami roboczymi lub
ada za ostateczny dobór systemu oraz jego elementów, a także za
środkami czyszczącymi.
przestrzeganie wszelkich wymagań dotyczących wydajności, trwałości,
konserwacji, bezpieczeństwa i ostrzeżeń w konkretnych zastosowaniach.
Uprzejmie prosimy o zastosowanie się do tej wskazówki, gdyż co do zasa-
Użytkownik musi przeanalizować wszelkie aspekty danego zastosowania,
dy jako producent uszczelnień nie jesteśmy w stanie przeprowadzić symu-
przestrzegać stosownych norm branżowych oraz postępować według in-
lacji dla każdych warunków towarzyszących ostatecznemu zastosowaniu
formacji dotyczących produktu zawartych w aktualnym katalogu produk-
ani znać składu stosowanych przez klienta mediów roboczych i środków
tów oraz we wszelkich materiałach udostępnianych przez firmę Parker, jej
czyszczących.
podmioty zależne lub autoryzowanych dystrybutorów.
O ile firma Parker, jej podmioty zależne lub autoryzowani dystrybutorzy
dostarczają opcje komponentów lub systemów na podstawie danych
lub specyfikacji dostarczonych przez użytkownika, o tyle użytkownik jest Modyfikacje projektu
odpowiedzialny za ustalenie, że te dane i specyfikacje są odpowiednie i
wystarczające w odniesieniu do wszystkich zastosowań oraz dających się Zastrzegamy sobie prawo do zmian konstrukcyjnych bez uprzedniego
w odpowiedzialny sposób przewidzieć sposobów użytkowania elementów powiadomienia.
lub systemów.

Zakres zastosowań
Uszczelnienia można wykorzystywać wyłącznie w granicach parametrów
zastosowań podanych w naszych dokumentach w zakresie ich zgodności
z mediami wchodzącymi w kontakt z uszczelnieniami, ciśnieniem,
temperaturą oraz okresem przechowywania. Stosowanie lub użytkowanie
uszczelnień poza określonymi granicami parametrów zastosowań, a także
błędny dobór innych materiałów może skutkować śmiercią, a także szko-
dami w stosunku do środowiska i/lub urządzeń oraz obiektów.
Informacje zawarte w naszych publikacjach oparto na fachowej wiedzy
zgromadzonej przez dziesięciolecia doświadczeń w zakresie produkcji i
stosowania uszczelnień. Pomimo tego doświadczenia, nieznane nam
czynniki wynikające z rzeczywistego stosowania uszczelnień mogą znac-
znie wpływać na ogólną przydatność tych informacji, w związku z czym
nie należy traktować zaleceń zawartych w niniejszej publikacji jako ogólnie
wiążących.
Dane dotyczące ciśnienia roboczego, temperatury roboczej i prędkości
powierzchniowej podane w poszczególnych kolumnach odzwierciedlają
wartości maksymalne i są ze sobą wzajemnie powiązane. W skrajnych
warunkach pracy zaleca się, aby jednocześnie nie stosować wszystkich
wartości maksymalnych.
Prototypy i próbki
Prototypy i próbki wykonywane są przy użyciu eksperymentalnych form.
Późniejsza produkcja seryjna może się różnić pod względem technologii
produkcji od wykonania prototypów, chyba że wcześniej uzgodniono inac-
zej.
Dostawa i obsługa
Gwarancja dostawy (dostępność form) dotycząca poszczególnych wymi-
arów produktów z naszej oferty zostaje ograniczona do 7 lat.
Uszkodzone formy, w tym pozycje standardowe, można wymienić
wyłącznie w przypadku uzasadnionego żądania. Większość produk-
tów o wymiarach podanych w tym katalogu jest zwykle (ale nie zawsze)
dostępna w magazynie.
W przypadku produkcji mniejszych ilości, stosowania specjalnych
materiałów, a także w przypadku specjalnych procedur produkcyjnych
zastrzegamy sobie prawo do naliczenia proporcjonalnej części kosztów
wynikających ze zmian ustawień maszyn.
Wszystkie dostawy i usługi podlegają naszym warunkom.

W przypadku wymagań specjalnych (dotyczących ciśnienia, temperatu-

ry, prędkości itp.) prosimy o kontakt z naszymi doradcami, którzy mogą Systemy jakości
zalecić odpowiednie materiały i/lub rozwiązania. Nasze zakłady produkcyjne przeszły proces certyfikacji zgodnie z normą
ISO 9001, i/lub ISO/TS 16949.

Kompatybilność uszczelnień i mediów

­roboczych/środków czyszczących
W związku z ogromnym zróżnicowaniem parametrów roboczych mających
wpływ na urządzenia wchodzące w kontakt z płynami, a także ich
oddziaływaniem na uszczelnienia, bezwzględnie koniecznym jest, aby
producenci takich urządzeń zatwierdzali uszczelnienia pod kątem ich
przydatności funkcjonalnej i operacyjnej w rzeczywistych warunkach pra-
cy.
Ponadto, mając na uwadze nieustannie rosnącą liczbę nowych dostępnych
mediów stosowanych jako oleje hydrauliczne, środki smarne i środki
Prawa autorskie
Wszelkie prawa zastrzeżone przez firmę Parker Hannifin Corporation. Z
fragmentów tekstu można korzystać wyłącznie po uzyskaniu zgody. Zas-
trzegamy sobie prawo do wprowadzania zmian.
Ważność
Niniejsze wydanie zastępuje wszelkie wcześniejsze dokumenty.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
4 O-Ring Division Europe

1 Wprowadzenie������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 7
2 Sposoby montażu����������������������������������������������������������������������������������������������������� 9
2.1 Definicja konstrukcji��������������������������������������������������������������������������������������� 9
2.2 Uszczelnienia statyczne ����������������������������������������������������������������������������� 9
2.2.1 Uszczelnienia statyczne — promieniowe���������������������������������� 10
2.2.2 Uszczelnienia statyczne — osiowe������������������������������������������������ 11
2.2.3 Uszczelnienia statyczne — rowek trapezowy ������������������������ 12
2.3 Uszczelnienia dynamiczne �������������������������������������������������������������������� 12
2.3.1 Uszczelnienia dynamiczne — układy hydrauliczne ������������ 13
2.3.2 Uszczelnienia dynamiczne — układy pneumatyczne�������� 14
2.4 Paski napędowe �������������������������������������������������������������������������������������������� 15
2.5 Instrukcje dotyczące konstrukcji i montażu������������������������������ 19
2.5.1 Ścięcia���������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 19
2.5.2 Przesuw w poprzek nawierconych gniazd�������������������������������� 19
2.5.3 Zanieczyszczenia i materiały czyszczące���������������������������������� 19
2.5.4 Wydłużanie������������������������������������������������������������������������������������������������������ 20
2.5.5 Skręcanie���������������������������������������������������������������������������������������������������������� 20
2.5.6 Ostre krawędzie ������������������������������������������������������������������������������������������ 20
2.5.7 Narzędzia ułatwiające montaż ���������������������������������������������������������� 20
3 Zalecenia konstrukcyjne���������������������������������������������������������������������������������� 21
3.1 Uszczelnienia statyczne �������������������������������������������������������������������������� 21
3.1.1 Ściskanie i wymiary konstrukcyjne ������������������������������������������������ 21
3.1.2 Uszczelnienie statyczne tłoka������������������������������������������������������������ 22
3.1.3 Statyczne uszczelnienie tłoczyska�������������������������������������������������� 26
3.1.4 Statyczne uszczelnienie kołnierzowe�������������������������������������������� 30
3.2 Uszczelnienie dynamiczne �������������������������������������������������������������������� 34
3.2.1 Układy hydrauliczne — ściskanie i wymiary
konstrukcyjne ���������������������������������������������������������������������������������������������� 34
3.2.2 Układy hydrauliczne — dynamiczne uszczelnienie tłoka����� 35
3.2.3 Układy hydrauliczne — dynamiczne uszczelnienie
tłoczyska��������������������������������������������������������������������������������������������������������� 37
3.2.4 Układy pneumatyczne — ściskanie i wymiary
konstrukcyjne ���������������������������������������������������������������������������������������������� 39
3.2.5 Układy pneumatyczne — dynamiczne uszczelnienie tłoka������ 40
3.2.6 Układy pneumatyczne — dynamiczne uszczelnienie
tłoczyska��������������������������������������������������������������������������������������������������������� 42
3.2.7 Układ pneumatyczny — uszczelnienie dynamiczne
w układzie swobodnym������������������������������������������������������������������������ 44
4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®���������������������� 47
4.1 Wymiar pierścienia o-ring ���������������������������������������������������������������������� 47
4.2 Pierścienie o-ring do połączeń gwintowanych ���������������������� 52
4.2.1 Połączenia gwintowane ISO 6149-1 do metrycznych
łączników rurowych oraz połączenia ISO 11926-1
z gwintem UNF z podtoczeniem stożkowym ������������������������ 52
4.2.2 Złączka gwintowana DIN 3865 z czołową powierzchnią
uszczelniającą 24° do otworów DIN 3861 typu W ������������ 52
4.2.3 Złączki gwintowane SAE J 514 APR 80, gwinty śrub
SAE J 475 (ISO R 725) �������������������������������������������������������������������������� 53
4.2.4 Złączki gwintowane MS 33649, otwór prosty z gwintem
MIL-S-8879���������������������������������������������������������������������������������������������������� 54
5 O-Ring Division Europe
Spis treści
4.2.5 Uszczelki o-ring do elementów MS 33656, złączki
zaciskowe ������������������������������������������������������������������������������������������������������ 54
4.3 Pierścienie oporowe Parbak® �������������������������������������������������������������� 55
4.3.1 Wprowadzenie���������������������������������������������������������������������������������������������� 55
5 Inne produkty i akcesoria�������������������������������������������������������������������������������� 63
5.1 Formowane elementy kauczukowe�������������������������������������������������� 63
5.2 Smary montażowe���������������������������������������������������������������������������������������� 63
5.3 Zestawy pierścieni o-ring������������������������������������������������������������������������ 64
5.3.1 Zestaw pierścieni o-ring nr 2�������������������������������������������������������������� 64
5.3.2 Zestaw pierścieni o-ring nr 4�������������������������������������������������������������� 66
5.3.3 Zestaw pierścieni o-ring nr 6�������������������������������������������������������������� 66
5.3.4 Zestaw pierścieni o-ring nr 7�������������������������������������������������������������� 67
5.4 Stożek pomiarowy i taśma pomiarowa do pierścieni o-ring������68
5.5 Narzędzia montażowe do pierścieni o-ring ������������������������������ 68
5.6 ParCoat® — delikatny montaż pierścieni o-ring �������������������� 68
6 Materiały elastomerowe uszczelek �������������������������������������������������������� 71
6.1 Informacje ogólne����������������������������������������������������������������������������������������� 71
6.2 Przegląd materiałów uszczelnień������������������������������������������������������ 71
6.2.1 Tworzywa termoplastyczne (plastomery) ���������������������������������� 71
6.2.2 Elastomery������������������������������������������������������������������������������������������������������ 71
6.2.3 Elastomery termoplastyczne (TPE) ������������������������������������������������ 73
6.2.4 Duroplasty (duromery) ���������������������������������������������������������������������������� 73
6.3 Elastomery podstawowe ������������������������������������������������������������������������ 74
6.3.1 Kauczuk akrylonitrylowo-butadienowy (NBR)������������������������ 74
6.3.2 Kauczuk butadienowy (BR)������������������������������������������������������������������ 74
6.3.3 Kauczuk butylowy (IIR)���������������������������������������������������������������������������� 74
6.3.4 Kauczuk chlorobutylowy (CIIR) �������������������������������������������������������� 75
6.3.5 Kauczuk chloroprenowy (CR) ������������������������������������������������������������ 75
6.3.6 Kauczuk z polietylenu chlorosulfonowego (CSM)���������������� 75
6.3.7 Kauczuk epichlorohydrynowy (CO, ECO)���������������������������������� 75
6.3.8 Kauczuk etylenowo-akrylowy (AEM) �������������������������������������������� 76
6.3.9 Kauczuk etylenowo-propylenowy (EPM, EPDM)������������������ 76
6.3.10 Kauczuk fluorowy (FKM) �������������������������������������������������������������������� 76
6.3.11 Kauczuk fluorosilikonowy (FVMQ)������������������������������������������������ 77
6.3.12 Kauczuk nitrylowo-butadienowy uwodorniony (HNBR)�������77
6.3.13 Kauczuk perfluorowy (FFKM)���������������������������������������������������������� 77
6.3.14 Kauczuk poliakrylowy (ACM) ���������������������������������������������������������� 77
6.3.15 Poliuretan termoplastyczny (TPU)������������������������������������������������ 78
6.3.16 Kauczuk silikonowy (LSR, Q, MQ, VMQ) �������������������������������� 78
6.3.17 Kauczuk styrenowo-butadienowy (SBR) �������������������������������� 78
6.4 Dobór materiału���������������������������������������������������������������������������������������������� 79
6.5 Dobór materiałów zgodnie z normami SAE i ASTM������������ 81
6.6 Materiały �������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 83
6.7 Certyfikaty ���������������������������������������������������������������������������������������������������������� 87
6.7.1 Materiały do instalacji gazowych i urządzeń
konsumenckich������������������������������������������������������������������������������������������ 87
6.7.2 Zawory tlenowe�������������������������������������������������������������������������������������������� 87
6.7.3 Materiały do instalacji służących do przygotowania,
przechowywania i dystrybucji wody pitnej������������������������������ 87
6.7.4 Materiały dla przemysłu spożywczego i farmaceutycznego��������87
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
Spis treści
7 Zastosowania������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 89
7.1 Przemysł motoryzacyjny�������������������������������������������������������������������������� 89
7.1.1 Silnik�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 89
7.1.2 Układ hamulcowy �������������������������������������������������������������������������������������� 89
7.1.3 Układ paliwowy�������������������������������������������������������������������������������������������� 89
7.1.4 Skrzynia biegów������������������������������������������������������������������������������������������ 90
7.1.5 Układy klimatyzacji������������������������������������������������������������������������������������ 90
7.1.6 Zmniejszenie emisji dzięki uzdatnianiu spalin ������������������������ 90
7.2 Biomedycyna���������������������������������������������������������������������������������������������������� 90
7.3 Procesy chemiczne�������������������������������������������������������������������������������������� 90
7.4 Przyjazne dla środowiska płyny hydrauliczne ������������������������ 90
7.5 Systemy solarne �������������������������������������������������������������������������������������������� 91
7.6 Energia geotermalna ���������������������������������������������������������������������������������� 91
7.7 Skrajne temperatury������������������������������������������������������������������������������������ 91
7.7.1 Wysokie temperatury ������������������������������������������������������������������������������ 91
7.7.2 Niskie temperatury ������������������������������������������������������������������������������������ 92
7.8 Zastosowania w układach gazowych�������������������������������������������� 94
7.9 Produkcja półprzewodników���������������������������������������������������������������� 94
7.10 Technologie chłodzenia i klimatyzacji, gazy pędne���������� 94
7.11 Przemysł spożywczy i farmaceutyczny������������������������������������� 96
7.12 Przemysł lotniczy���������������������������������������������������������������������������������������� 96
7.13 Energetyka jądrowa���������������������������������������������������������������������������������� 96
7.14 Przemysł naftowy i gazownictwo �������������������������������������������������� 96
7.15 Technika sanitarna i grzewcza���������������������������������������������������������� 97
7.16 Uszczelki podciśnieniowe�������������������������������������������������������������������� 97
7.17 Materiały odporne na rozwój grzybów �������������������������������������� 98
8 Terminologia dotycząca uszczelnień���������������������������������������������������� 99
8.1 Ogólne kryteria wyboru ���������������������������������������������������������������������������� 99
8.2 Ścieranie �������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 99
8.3 Starzenie�������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 99
8.4 Próby na starzenie���������������������������������������������������������������������������������������� 99
8.5 Współczynnik rozszerzalności cieplnej���������������������������������������� 99
8.6 Odkształcenia trwałe przy ściskaniu������������������������������������������� 100
8.7 Szczelność, szczelność techniczna��������������������������������������������� 101
8.8 Indeks zgodności elastomerów (ECI) ����������������������������������������� 101
8.9 Własności elektryczne elastomerów������������������������������������������� 103
8.10 Korozja������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 103
8.10.1 Korozja spowodowana siarką w wolnej postaci������������� 103
8.10.2 Korozja spowodowana powstawaniem kwasu solnego����� 103
8.10.3 Korozja elektrochemiczna��������������������������������������������������������������� 103
8.11 Szybkość dyfuzji gazu������������������������������������������������������������������������� 104
8.12 Twardość ������������������������������������������������������������������������������������������������������� 105
8.13 Zjawisko Gough-Joule’a��������������������������������������������������������������������� 106
8.14 Przechowywanie, czas przechowywania i czyszczenie
elastomerów �������������������������������������������������������������������������������������������������� 106
8.15 Zmniejszenie przekroju poprzecznego w wyniku
wydłużania ��������������������������������������������������������������������������������������������������� 107
8.16 Wykończenie powierzchni czołowej powierzchni
uszczelniającej������������������������������������������������������������������������������������������� 107
8.17 Tarcie i zużycie������������������������������������������������������������������������������������������� 109
6 O-Ring Division Europe
8.17.1 Tarcie������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 109
8.17.2 Zużycie��������������������������������������������������������������������������������������������������������� 112
8.17.3 Związek między tarciem, zużyciem a uszczelnieniem ������112
8.18 Wydłużenie krańcowe ������������������������������������������������������������������������� 113
8.19 Wytrzymałość na rozciąganie�������������������������������������������������������� 113
8.20 Relaksacja naprężeń����������������������������������������������������������������������������� 113
8.21 Odporność na uderzenia������������������������������������������������������������������� 113
8.22 Promieniowanie����������������������������������������������������������������������������������������� 113
8.23 S
 iła odkształcenia przekroju poprzecznego����������������������� 114
8.24 Ściśnięcie przekroju poprzecznego pierścienia o-ring������115
8.25 Zmiana objętości������������������������������������������������������������������������������������� 117
8.26 Odporność na zrywanie ��������������������������������������������������������������������� 117
8.27 Odkształcenia trwałe przy rozciąganiu����������������������������������� 117
9 Kryteria jakości����������������������������������������������������������������������������������������������������� 119
9.1 Jakość����������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 119
9.2 Kryteria oceny pierścieni o-ring������������������������������������������������������ 119
10  Analiza uszkodzeń������������������������������������������������������������������������������������������� 121
10.1 Wymagania dotyczące pierścieni o-ring������������������������������� 121
10.2 W
 ypychanie w szczelinę — działanie nacisku������������������� 121
10.3 Uszkodzenie spowodowane odkształceniami trwałymi
przy ściskaniu������������������������������������������������������������������������������������������������� 122
10.4 S
 kręcone pierścienie o-ring, wady związane ze
skręceniem��������������������������������������������������������������������������������������������������� 123
10.5 Rozprężanie wybuchowe������������������������������������������������������������������� 124
10.6 Cieranie����������������������������������������������������������������������������������������������������������� 124
10.7 Błędy montażowe ����������������������������������������������������������������������������������� 124
11  Załącznik ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 127
11.1 Normy��������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 127
11.1.1 Normy pierścieni o-ring ������������������������������������������������������������������� 127
11.1.2 Pozostałe normy ����������������������������������������������������������������������������������� 128
11.2 Lista rozmiarów����������������������������������������������������������������������������������������� 129
11.3 Tabela zgodności z mediami����������������������������������������������������������� 133
11.4 Subject Index ��������������������������������������������������������������������������������������������� 158
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
 1
1 Wprowadzenie

Uszczelka pierścieniowa o-ring
Uszczelka pierścieniowa o-ring zabezpiecza przed niepożądanym
ubytkiem płynu lub gazu. Pierścień o-ring ma okrągły przekrój po-
przeczny. Jest on obudowany dławnicą. Połączenie tych elemen-
tów, czyli pierścienia o-ring i dławnicy, stanowi uszczelkę o-ring.
Pierścienie o-ring są przeważnie wykonane z kauczuku synte-
tycznego. Uszczelnienie jest uzyskiwane dzięki ściskaniu osiowe-
mu lub promieniowemu. Ponieważ materiały wchodzące w skład
kauczuku są nieściśliwymi cieczami o dużej lepkości i wysokim
napięciu powierzchniowym, pierścienie o-ring odkształcają się
w wyniku działania ciśnienia w instalacji (patrz rysunek poniżej).
Powoduje to także zwiększenie stopnia ściśnięcia powierzchni
uszczelki.
Dławnica pierścienia o-ring
szych napraw wykluczone jest prawdopodobieństwo błędu ludz-
kiego. Pierścień o-ring nie wymaga stosowania wysokiego mo-
mentu dokręcania w celu uzyskania dokładnego uszczelnienia.
Dokładniejsze informacje na ten temat można znaleźć w punkcie
3.1.
Uszczelnienie dynamiczne
W zastosowaniach dynamicznych uszczelniane elementy poru-
szają się względem siebie. Do występujących rodzajów ruchu
można zaliczyć ruch tłokowy, oscylacyjny lub obrotowy. Pierście-
nie o-ring zamontowane na tłokach lub tłoczyskach w siłownikach
hydraulicznych mają na celu zapewnienie wzajemnego uszczel-
nienia dynamicznego i są najskuteczniejsze w przypadku zastoso-
wania w krótkich tłoczyskach o względnie małej średnicy. Więcej
informacji na ten temat można znaleźć w punkcie 3.2.

Materiały stosowane w pierścieniach o-ring

Rys. 1.1 Odkształcenie pierścienia o-ring w wyniku ciśnienia w instalacji
W przypadku wyboru materiału pierścienia o-ring należy uwzględ-
nić wiele czynników. Do najważniejszych z nich należą: zakre-
sy ciśnienia i temperatury, a także rodzaj przesyłanych mediów.
Materiał mający styczność z paliwem może być nieodpowiedni
w  przypadku linii do napełniania butelek, ponieważ w pewnych
warunkach materiał ten może wpływać na smak i zapach napo-
jów. Na materiał przystosowany do działania pary wodnej może
niekorzystnie działać alkohol lub płyn zapobiegający zamarzaniu
w układach chłodzenia wodnego stosowanych w pojazdach. Bio-
rąc pod uwagę szereg wymagań dotyczących pierścieni o-ring,
ostateczny wybór materiału stanowi w najlepszym przypadku op-
tymalny kompromis. Dokładniejsze informacje na ten temat moż-
na znaleźć w punkcie 6.

Zalety pierścieni o-ring

1. Szeroki zakres zastosowań (ciśnienia, tolerancje, temperatu-
ry, media)
2. Efekt uszczelnienia dzięki samouszczelnieniu i ściskaniu
3. Brak konieczności dokręcania
4. Brak wysokiego momentu dokręcania
5. Konstrukcja o niewielkich rozmiarach
6. Brak konieczności rozkładania w rowkach
7. Proste obliczenie dotyczące rowków
8. Łatwa eksploatacja i montaż
9. Konstrukcja pierścienia o-ring zapewniająca oszczędności
w eksploatacji

Uszczelnienie statyczne
Uszczelnienie statyczne jest określane jako uszczelnienie, w któ-
rym sąsiadujące powierzchnie są nieruchome względem siebie
(z wyjątkiem niewielkich ruchów spowodowanych ciśnieniem pły-
nu).
Do przykładów uszczelnień statycznych należą między innymi:
uszczelki pod łbem śruby lub nitu, w połączeniu rurowym, pod
pokrywą lub korkiem.
Pierścienie o-ring mają opinię „najlepszego uszczelnienia statycz-
nego, jakie kiedykolwiek powstało”. Być może ich główna zaleta
polega na ich odporności na nieumiejętne działanie użytkownika.
W przypadku pierścieni o-ring nie jest konieczne ich dokręcanie, a
podczas pierwszego montażu w punktach uszczelnienia i później-

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
7 O-Ring Division Europe
1 Wprowadzenie

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
8 O-Ring Division Europe

2.1 Definicja konstrukcji
Pierścieni o-ring można używać w zastosowaniach statycznych,
takich jak pokrywy czy sworznie. Jeśli uszczelniane części ma-
szyny poruszają się względem siebie, pierścień o-ring pełni rolę
uszczelnienia dynamicznego.
Konstrukcje uszczelnień definiuje się w następujący sposób:
• Jeśli dławnica obejmująca jest wycięta w zewnętrznej części
maszyny, jest ona traktowana jako „uszczelnienie tłoczyska”.
• Jeśli dławnica obejmowana jest wycięta w wewnętrznej czę-
ści maszyny, jest ona traktowana jako „uszczelnienie tłoka”.
• W przypadku ściskania osiowego jest ono traktowane jako
„uszczelnienie czołowe”.
Rys. 2.1 Dławnica obejmująca („uszczelnienie tłoczyska”): pierścień o-ring ze
ściskaniem promieniowym
Rys. 2.2 Dławnica obejmowana („uszczelnienie tłoka”): pierścień o-ring ze
ściskaniem promieniowym
Rys. 2.3 Uszczelnienie czołowe: pierścień o-ring odkształcony osiowo
9 O-Ring Division Europe
2 Sposoby montażu
2.2 Uszczelnienia statyczne
2
Pierścienie o-ring są przydatne szczególnie w zastosowaniach
statycznych, ponieważ powstałe pod wpływem ciśnienia odkształ-
cenie skutkuje lepszym uszczelnieniem. Skuteczność uszczelnie-
nia jest zależna od prawidłowo skonstruowanej dławnicy oraz wy-
boru materiału.
W każdym zastosowaniu należy dobierać pierścień o-ring o naj-
większym możliwym przekroju poprzecznym, na jaki pozwala-
ją ograniczenia konstrukcyjne. Ogólnie przyjmuje się, że obwodu
pierścienia o-ring nie należy rozciągać podczas montażu powyżej
6% ani ściskać więcej niż od 1 do 3% (mierzonego po średnicy
wewnętrznej pierścienia o-ring).
Twardość pierścienia o-ring dobiera się w zależności od wartości
nacisku, tolerancji (i powiązanych szerokości szczelin) oraz wy-
kończenia powierzchni uszczelnianych elementów.
Należy także wziąć pod uwagę wydłużenie sprężyste metalu pod
wpływem nacisku (np. pokryw, kołnierzy, ścian siłowników lub po-
łączeń śrubowych). Z tego względu może wystąpić nadmierny luz,
który powinien zostać wypełniony przez pierścień o-ring.
Punkt uszczelnienia zależy także od obróbki mechanicznej. Eko-
nomiczne metody obróbki mogą wymagać większych wartości
tolerancji, co z kolei powoduje zwiększenie szerokości szczelin.
W  celu ochrony promieniowo odkształconych pierścieni o-ring
przed spodziewanym wyciąganiem można zastosować pierście-
nie oporowe.
Lista rozmiarów pierścieni oporowych Parbak® uwzględnia pier-
ścienie oporowe z elastomerów pasujące do pierścieni o-ring
o rozmiarach od 2-004 do 2-475 (więcej informacji na ten te-
mat można znaleźć w punkcie „Pierścienie oporowe Parbak®”).
W przypadku materiałów silikonowych dozwolony rozmiar szcze-
liny wynosi 50% rozmiaru dopuszczalnego dla materiałów elasto-
merowych, ponieważ materiały te mają bardzo słabe własności
wyciskania i odporności na zrywanie.
Wysokie wahania ciśnienia oraz wynikający z nich ruch względ-
ny części maszyny sprzyjają zużyciu pierścienia o-ring. Ponadto
wydłużenie sprężyste poszczególnych elementów może powodo-
wać zwiększenie szczeliny. W przypadku zaobserwowania zuży-
cia uszczelnienia statycznego zalecamy uszlachetnienie wykoń-
czenia powierzchni lub zastosowanie pierścieni o-ring Ultrathan®
(poliuretanowych) (zobacz „Katalog Uszczelnień Hydraulicznych”
lub „ Katalog Uszczelnień Pneumatycznych”).
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
2 Sposoby montażu

b +0,2
r1

30 r2 B

15° do 20°
A t
C
20
Ściskanie [%]

O d5 f7 O d10 H 8

O d6 H 9

B
10

zaokrąglone
i bez wypływów

Z 0° do 5°

0 1,78 2,62 3,53 5,33 6,99 Rys. 2.6 Dławnica w elemencie zewnętrznym

Przekrój poprzeczny d2 pierścienia o-ring [mm]

Rys. 2.4 Wykres dopuszczalnej wartości ściskania w funkcji przekroju po-

przecznego d2 — uszczelnienie statyczne d2

d1
2.2.1 Uszczelnienia statyczne — promieniowe Rys. 2.7 Średnica wewnętrzna d1, przekrój poprzeczny d2

r2 b +0,2
d2 t1) b+0,20 z r1 r2
zaokrąglone
r1  1,50  1,10  1,90 1,5 0,2 - 0,4 0,1 - 0,3
B i bez wypływów
 1,78  1,40  2,40 1,5 0,2 - 0,4 0,1 - 0,3
 2,00  1,50  2,60 1,5 0,2 - 0,4 0,1 - 0,3
 2,50  2,00  3,20 1,5 0,2 - 0,4 0,1 - 0,3
B A  2,62  2,10  3,60 1,5 0,2 - 0,4 0,1 - 0,3
 3,00  2,30  3,90 2,0 0,4 - 0,8 0,1 - 0,3
O d9 f7 O d3 h9 O d4 H 8  3,53  2,90  4,80 2,0 0,4 - 0,8 0,1 - 0,3
 4,00  3,25  5,20 2,0 0,4 - 0,8 0,1 - 0,3
t  5,00  4,10  6,50 3,0 0,4 - 0,8 0,1 - 0,3
 5,33  4,50  7,20 3,0 0,4 - 0,8 0,1 - 0,3
C
15° do 20°  6,00  5,00  7,80 3,0 0,4 - 0,8 0,1 - 0,3
 6,99  5,90  9,60 3,6 0,8 - 1,2 0,1 - 0,3
 8,00  6,80 10,40 4,0 0,8 - 1,2 0,1 - 0,3
0° do 5° Z
 9,00  7,70 11,70 4,5 0,8 - 1,2 0,1 - 0,3
10,00  8,70 13,00 4,5 0,8 - 1,2 0,1 - 0,3
Rys. 2.5 Dławnica w elemencie wewnętrznym
12,00 10,60 15,60 4,5 0,8 - 1,2 0,1 - 0,3
1)
Tolerancje obliczono na podstawie wartości d3h9 + d4H8 lub d5f7 + d6H9.
Rozmiary wg normy DIN ISO 3601 są preferowane i oznaczone pogrubioną
czcionką.
Tab. 2.1 Wymiary dławnicy — odkształcenie promieniowe

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
10 O-Ring Division Europe
 2 Sposoby montażu

Powierzchnia Ciśnienie Chropowatość wykoń- K  

czenia powierzchni,
strefa kontaktu (pro- 2
centowo) tp > 50 % %
Ra Rmax.
[µm] $
A p
 owierzchnia bez wahań 1,60  6,30
styku
A p
 owierzchnia z wahaniami 0,80  3,20 ƒELVƒ
styku
B p
 odstawa i bez wahań 3,20 12,50
boki rowka
B p
 odstawa i z wahaniami 1,60  6,30 % E
boki rowka
C wykończenie - 3,20 12,50
powierzchni
fazy krawędzi
prowadzącej
Tab. 2.2 Chropowatość wykończenia powierzchni — uszczelnienie statyczne U U
Zalecenia konstrukcyjne znajdują się w części 3. 2G +

2.2.2 Uszczelnienia statyczne — osiowe

Przekrój poprzeczny pierścienia o-ring jest odkształcony w kierun- Rys. 2.9 Nacisk od zewnątrz
ku osiowym. Ponieważ pierścień o-ring wykonuje ruch względny
pod wpływem ciśnienia, ważne jest uwzględnienie kierunku naci-
sku:
• Jeśli ciśnienie działa od wewnątrz, pierścień o-ring powinien d2
stykać się z zewnętrzną powierzchnią dławnicy (optymalna
wartość ściśnięcia wynosi od 1 do 3% obwodu pierścienia).
• Jeśli ciśnienie działa od zewnątrz, pierścień o-ring powinien d1
stykać się z wewnętrzną powierzchnią dławnicy (optymalna
Rys. 2.10
wartość rozciągnięcia wynosi do 6% obwodu pierścienia).

+0,1
h d2 h+0,10 b+0,20 r1 r2
 1,50  1,10  1,90 0,20 - 0,40 0,20 - 0,40
B  1,78  1,30  2,40 0,20 - 0,40 0,20 - 0,40
A  2,00  1,50  2,60 0,20 - 0,40 0,20 - 0,40
 2,50  2,00  3,20 0,20 - 0,40 0,20 - 0,40
r2
 2,62  2,10  3,60 0,20 - 0,40 0,20 - 0,40
r1
0° bo 5°  3,00  2,30  3,90 0,40 - 0,80 0,20 - 0,40
 3,53  2,80  4,80 0,40 - 0,80 0,20 - 0,40
 4,00  3,25  5,20 0,40 - 0,80 0,20 - 0,40
B b  5,00  4,00  6,50 0,40 - 0,80 0,20 - 0,40
 5,33  4,35  7,20 0,40 - 0,80 0,20 - 0,40
 6,00  5,00  7,80 0,40 - 0,80 0,20 - 0,40
 6,99  5,75  9,60 0,80 - 1,20 0,20 - 0,40
 8,00  6,80 10,40 0,80 - 1,20 0,20 - 0,40
 9,00  7,70 11,70 0,80 - 1,20 0,20 - 0,40
O d7 H 11
10,00  8,70 13,00 0,80 - 1,20 0,20 - 0,40
12,00 10,60 15,60 0,80 - 1,20 0,20 - 0,40
Rozmiary wg normy DIN ISO 3601 są preferowane i oznaczone pogrubioną
czcionką.
Tab. 2.3 Wymiary dławnicy prostokątnej — odkształcenie osiowe
Rys. 2.8 Nacisk od wewnątrz

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11 O-Ring Division Europe
2 Sposoby montażu

Powierzchnia Ciśnienie Chropowatość wykoń- Powierzchnia Ciśnienie Chropowatość wykoń-

czenia powierzchni, strefa czenia powierzchni, strefa
kontaktu (procentowo) tp kontaktu (procentowo) tp
> 50 % > 50 %
Ra Rmax. Ra Rmax.
[µm] [µm]
A powierzchnia bez wahań 1,60  6,30 A p owierzchnia bez wahań 1,60  6,30
styku styku
A powierzchnia z wahaniami 0,80  3,20 A powierzchnia z wahaniami 0,80  3,20
styku styku
B podstawa i boki bez wahań 3,20 12,50 B p odstawa i boki bez wahań 3,20 12,50
rowka rowka
B podstawa i boki z wahaniami 1,60  6,30 B p odstawa i boki z wahaniami 1,60  6,30
rowka rowka
Tab. 2.4 Chropowatość wykończenia powierzchni — uszczelnienie statyczne Tab. 2.6 Chropowatość wykończenia powierzchni — uszczelnienie statyczne

Zalecenia konstrukcyjne znajdują się w części 3.

2.2.3 Uszczelnienia statyczne — rowek trapezowy
Kształt rowka trapezowego jest konieczny do utrzymywania pier-
ścienia o-ring we właściwym położeniu, np. podczas obróbki po-
wierzchni, albo otwierania lub zamykania narzędzi lub maszyn.
W przeciwnym wypadku pierścień o-ring mógłby wypaść z dław-
nicy. Obróbka dławnicy jest trudna i kosztowna.
d = średnia średnica dławnicy
Szerokość dławnicy jest mierzona przed stępieniem krawędzi.
Promień r2 jest dobrany tak, aby pierścień o-ring nie został uszkodzony podczas
montażu i nie został zablokowany w szczelinie w wyniku działania dużej siły nacisku.
Rys. 2.11 Dławnica z rowkiem trapezowym
d2
2.3 Uszczelnienia dynamiczne
Liczba parametrów mających wpływ na własności i okres eksplo-
atacji uszczelnień dynamicznych lub tłokowych jest dużo większa
w porównaniu z uszczelnieniami statycznymi. Do tej kategorii na-
leżą uszczelnienia tłokowe i obrotowe stosowane w układach hy-
draulicznych i pneumatycznych.
Ze względu na konieczność zapewnienia odporności na tarcie od-
kształcenie przekroju poprzecznego pierścienia o-ring jest mniej-
sze niż w przypadku uszczelnień statycznych.
Pierścienie o-ring w zastosowaniach hydraulicznych i pneuma-
tycznych umożliwiają stosowanie małych dławnic. W takich przy-
padkach pierścienie o-ring najlepiej pasują do małych skoków i
średnic.
Pierścienie o-ring stosowane przy dużych skokach i średnicach
mogą być również używane pod warunkiem ich odpowiedniego
dopasowania. Należy jednak koniecznie uwzględnić na wczesnym
etapie projektowania wszystkie czynniki mające wpływ na działa-
nie uszczelnienia. Twardość materiału dobiera się zgodnie z ciś-
nieniem roboczym i innymi wymaganiami mechanicznymi. Naj-
częściej stosuje się pierścienie o-ring o twardości od 70 do 80
w skali Shore’a A.
W przypadku wystąpienia ryzyka wytłaczania (np. gdy uszczelnie-
nia dynamiczne podlegają dużemu naciskowi) należy zamonto-
wać dwa pierścienie oporowe.
W przypadku nowych konstrukcji należy uwzględnić następujące
czynniki:

• Wpływ czynników chemicznych podczas kontaktu mediów

d1
z elastomerem
Rys. 2.12 Średnica wewnętrzna d1, przekrój poprzeczny d2 • Wpływ na uszczelkę występujących warunków roboczych,
takich jak duży zakres temperatur czy zmiany z wysokiej na
d2 h b+0,10 r2 r1 niską temperaturę
1,78 1,25 +0,05
1,40 0,10 - 0,30 0,4 - 0,6 • Kierunek działania ciśnienia: czy tłok porusza się w kierunku
2,62 2,05 +0,05
2,10 0,10 - 0,30 0,6 - 0,8 przeciwnym do kierunku działania ciśnienia i sprzyja wypy-
chaniu o-ringu w przypadku braku pierścienia oporowego lub
3,53 2,80 +0,05
2,85 0,10 - 0,30 0,8 - 1,0
tłok porusza się w kierunku zgodnym z kierunkiem działania
5,33 4,55 +0,08
4,35 0,10 - 0,30 1,0 - 1,3 ciśnienia i to ono powoduje wypychanie o-ringu?
6,99 5,85 +0,08
5,85 0,10 - 0,30 1,3 - 1,6 • Potencjalna mimośrodowość elementów maszyny, która może
Tab. 2.5 Wymiary dławnicy z rowkiem trapezowym spowodować jednostronne powiększenie szczeliny w miejscu
uszczelnienia zwiększając ryzyko wypchnięcia o-ringu

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
12 O-Ring Division Europe
 2 Sposoby montażu

• Odporność materiału na wypchnięcie może się zmniejszyć
w wyniku wzrostu temperatury spowodowanego tarciem
• Metalowe cząstki mogą powodować nacięcia i wyciek w przy-
padku styku z obszarem uszczelnienia
• Materiał obcy może dostać się do układu i spowodować wy-
ciek w chwili naniesienia cząsteczek podczas powrotu tłoczy-
ska do siłownika
• Wartości szczytowe ciśnienia mogą być znacznie większe od
ciśnienia w instalacji (należy zastosować pierścień oporowy)
• Cienka warstwa smaru może pozostać na powierzchni uszczel-
ki nawet po osiągnięciu technicznego punktu uszczelnienia
Kształt uszczelek tłoka i konstrukcje ich dławnic można podzie-
lić na te stosowane w układach hydraulicznych i te stosowane
w układach pneumatycznych.
2.3.1 Uszczelnienia dynamiczne — układy hydrauliczne
W układach hydraulicznych pierścienie o-ring są stosowane
w uszczelnieniach tłoków i tłoczysk. Zapewniają one dobre para-
metry robocze w szerokim zakresie ciśnień i mogą być używane
z pierścieniami oporowymi.
Średnie odkształcenie przekroju poprzecznego wynosi od 10 do
15%. Ważne jest, aby nie przekroczyć minimalnej wartości tole-
rancji wynoszącej 8%, zgodnie z poniższym obliczeniem na pod-
stawie wszystkich tolerancji:
(d2min – tmax) × 100
≥ 8 (%)
d2min
nięcia obwodu zależy od średnicy wewnętrznej pierścienia o-ring
i maleje wraz ze wzrostem średnicy wewnętrznej. 2
Pierścienie o-ring można rozciągać maksymalnie o 6% w przy-
padku montażu w otworze tłoka.
Należy dobierać materiały o najwyższym stopniu odporności na
zużycie. Materiał nie powinien kurczyć się przy kontakcie z prze-
syłanymi mediami ani nadmiernie zwiększać objętości, ponieważ
powoduje to zwiększenie tarcia i obniża odporność na wytłacza-
nie.
Standardowo zaleca się stosowanie materiałów o twardości od 70
do 80 w skali Shore’a A. W takim zakresie można uzyskać kom-
promis pomiędzy parametrami tarcia i zużycia. Bardziej miękkie
pierścienie o-ring łatwiej się zużywają, natomiast twardsze pier-
ścienie powodują większe tarcie przy ciśnieniu do 150 bar.
Przy wyższych temperaturach istnieje ryzyko wytłaczania. Przy
większych szczelinach i wyższych temperaturach należy stoso-
wać pierścienie oporowe.
b +0,2
r1
r2 B
15° do 20°
A t
C
O d5 f7 O d10 H 8
O d6 H 9

d2min = min. przekrój poprzeczny B

tmax = maks. głębokość dławnicy
zaokrąglone
i bez wypływów

30
Z 0° do 5°

Rys. 2.14 Uszczelnienie tłoczyska — układy hydrauliczne i pneumatyczne

Odkształcenie [%]

r2 b +0,2
20
zaokrąglone
r1
B i bez wypływów

10
B A

O d9 f7 O d3 h9 O d4 H 8

t
0 1,78 2,62 3,53 5,33 6,99
C
Rys. 2.13 Dopuszczalne odkształcenie zależy od przekroju poprzecznego d2 15° do 20°
Przekrój poprzeczny d2 pierścienia o-ring [mm]
— uszczelnienie tłoka w układach hydraulicznych

Pierścienie o-ring używane jako uszczelnienie tłoka można ści- 0° do 5° Z

skać w zakresie od 1 do 3% ich obwodu. Siła wymagana do ściś-
Rys. 2.15 Uszczelnienie tłoka — układy hydrauliczne i pneumatyczne

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
13 O-Ring Division Europe
2 Sposoby montażu

d2 t1) b+0,20 z r1 r2
1,50 1,30 1,90 1,50 0.20 - 0.40 0.10 - 0.30
30
1,78 1,45 2,40 1,50 0.20 - 0.40 0.10 - 0.30
2,00 1,70 2,60 1,50 0.20 - 0.40 0.10 - 0.30
2,50 2,10 3,30 1,50 0.20 - 0.40 0.10 - 0.30
2,62 2,20 3,60 1,50 0.20 - 0.40 0.10 - 0.30
20
3,00 2,60 3,90 1,80 0.40 - 0.80 0.10 - 0.30

Ściskanie [%]
3,53 3,05 4,80 1,80 0.40 - 0.80 0.10 - 0.30
4,00 3,50 5,30 1,80 0.40 - 0.80 0.10 - 0.30
5,00 4,45 6,70 2,70 0.40 - 0.80 0.10 - 0.30
5,33 4,65 7,10 2,70 0.40 - 0.80 0.10 - 0.30 10
6,00 5,40 8,00 3,60 0.40 - 0.80 0.10 - 0.30
6,99 6,20 9,50 3,60 0.40 - 0.80 0.10 - 0.30
1)
Tolerancje obliczono na podstawie wartości d3h9 + d4H8 lub d5f7 + d6H9.
Wartości zgodnie z normą DIN ISO 3601 są preferowane i oznaczone pogrubioną
czcionką.
Tab. 2.7 Wymiary dławnicy — uszczelnienie dynamiczne w układach hydrau- 0 1,78 2,62 3,53 5,33 6,99
licznych Przekrój poprzeczny d2 pierścienia o-ring [mm]

Powierzchnia Chropowatość wykoń- Rys. 2.16 Dopuszczalny nacisk zależy od przekroju poprzecznego d2 —
czenia powierzchni, stre- uszczelnienie tłoka w układach pneumatycznych
fa kontaktu (procentowo)
tp > 50 %
Minimalny poziom ściskania przekroju poprzecznego pierścienia
Ra Rmax. o-ring wynosi zwykle od 4 do 7% i uwzględnia wszystkie tolerancje.
[µm]
(d2min – tmax) × 100
A powierzchnia styku 0,40  1,60 ≥ 4 (%)
d2min
B podstawa i boki rowka 1,60  6,30
C w
 ykończenie powierzchni fazy 3,20 12,50
krawędzi prowadzącej d2min = najmniejszy przekrój poprzeczny
Tab. 2.8 Chropowatość wykończenia powierzchni — uszczelnienie tłoka — tmax = maksymalna głębokość dławnicy
układy hydrauliczne
Pierścienie o-ring używane jako uszczelnienie tłoczyska można
ściskać w zakresie od 1 do 3% ich obwodu.
Pierścienie używane jako uszczelnienie tłoka można rozciągać do
2.3.2 Uszczelnienia dynamiczne — układy
6% ich średnicy wewnętrznej. Oprócz materiałów standardowych
pneumatyczne dostępna jest także szeroka gama materiałów specjalnych o ulep-
szonych własnościach dotyczących tarcia.
Układy pneumatyczne można znaleźć w wielu obecnych zastoso- O materiałach tych można porozmawiać z pracownikiem naszego
waniach. Poniższe zalety przyczyniły się do wdrażania nowych i działu inżynierii zastosowań.
zastępowania istniejących układów hydraulicznych: Firma Parker zaleca stosowanie materiałów o twardości od 70 do
80 w skali Shore’a A.
• Niepalna substancja transportowana pod ciśnieniem
• Mniejsza masa d2 t1) b+0.20 z r1 r2
• Nieszczelność ma mniejsze znaczenie i powoduje mniej szkód 1,78 1,55 2,30 1,50 0,20 - 0,40 0,10 - 0,30
dla środowiska 2,62 2,35 3,10 1,50 0,20 - 0,40 0,10 - 0,30
• Media w postaci gazowej nie zmieniają się w wyższych tempe-
3,53 3,15 4,20 1,80 0,40 - 1,20 0,10 - 0,30
raturach
5,33 4,85 6,40 2,70 0,40 - 1,20 0,10 - 0,30
• Konkurencyjny poziom kosztów
6,99 6,40 8,40 3,60 0,40 - 1,20 0,10 - 0,30
Średni poziom ściskania przekroju poprzecznego pierścienia 1)
Tolerancje obliczono na podstawie wartości d3h9 + d4H8 lub d5f7 + d6H9.
o-ring jest mniejszy niż w przypadku zastosowań w układach hy- Tab. 2.9 Wymiary dławnicy — układy pneumatyczne
draulicznych, co pozwala zminimalizować zużycie.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
14 O-Ring Division Europe
 2 Sposoby montażu

Powierzchnia Chropowatość wykoń- d2 t1) b3 +0,2 z r1 r2

czenia powierzchni, strefa
kontaktu (procentowo) tp 1,78 2,00 2,00 1,50 0,20 - 0,40 0,10 - 0,30 2
> 50 % 2,62 2,90 3,00 1,50 0,20 - 0,40 0,10 - 0,30
Ra Rmax. 3,53 3,80 4,00 1,80 0,40 - 1,20 0,10 - 0,30
[µm] 5,33 5,60 6,00 2,70 0,40 - 1,20 0,10 - 0,30
A powierzchnia styku 0,40  1,60 6,99 7,30 8,00 3,60 0,40 - 1,20 0,10 - 0,30
B podstawa i boki rowka 1,60  6,30 1)
Tolerancja jest kombinacją wartości d3h9 + d4H8
C w
 ykończenie powierzchni fazy 3,20 12,50 Tab. 2.11 Wymiary dławnicy swobodnego pierścienia o-ring — tłok pneuma-
krawędzi prowadzącej tyczny
Tab. 2.10 Tłok pneumatyczny — montaż w układzie swobodnym
Powierzchnia Chropowatość wykończenia
powierzchni, strefa kontaktu
Tłok pneumatyczny — montaż w układzie swobodnym (procentowo) tp > 50 %
Tłoki pneumatyczne są zwykle projektowane ze swobodnymi pier- Ra Rmax.
ścieniami o-ring. Przekrój poprzeczny nie ulega ściśnięciu, co po-
[µm]
woduje zmniejszenie tarcia. Dzięki temu uszczelniony tłok łatwo
się porusza, a pierścień o-ring jest poddawany minimalnemu zu- A powierzchnia styku 0,40  1,60
życiu. B podstawa i boki rowka 1,60  6,30
Średnica zewnętrzna pierścienia o-ring jest nieco większa od C w
 ykończenie powierzchni 3,20 12,50
średnicy wewnętrznej siłownika, co zapewnia szczelność. fazy krawędzi prowadzącej
Średnica wewnętrzna d1 pierścienia o-ring nie powinna stykać Tab. 2.12 Chropowatość powierzchni — swobodny pierścień o-ring
się ze średnicą wewnętrzną rowka. Głębokość dławnicy musi być
większa od przekroju poprzecznego pierścienia o-ring.
W warunkach pracy pod ciśnieniem może wystąpić niewielka nie- 2.4 Paski napędowe
szczelność, dopóki pierścień o-ring nie zetknie się z uszczelnianą
powierzchnią. Pierścienie o-ring można stosować w elementach układów prze-
Firma Parker zaleca stosowanie materiałów o twardości od 70 do niesienia napędu o niskiej mocy. Są one nie tylko oszczędnym
80 w skali Shore’a A. Materiały standardowe są stosowane przy rozwiązaniem, lecz także zapewniają wiele korzyści w tego rodza-
ciśnieniach do 16 bar oraz temperaturach do 80 °C. ju zastosowaniach:
W celu uzyskania informacji na temat materiałów specjalnych oraz • Prosty montaż
pomocy w doborze materiałów prosimy o kontakt z naszym dzia- • Stałe siły rozciągające
łem inżynierii zastosowań. • Elastyczność zastosowań
• Ze względu na elastyczne własności materiałów pierścieni
b3+0,20 ­o-ring nie ma potrzeby stosowania napinaczy pasków
zaokrąglone • Dostępne w standardowych rozmiarach i ze standardowych
i bez wypływów
B materiałów
• Większe wartości tolerancji położenia kół pasowych

Materiał pierścienia o-ring dobiera się tak, aby uzyskać minimalną

A wartość relaksacji naprężeń (zestaw rozciągający) oraz maksymal-
ne własności dynamiczne.
Wybór elastomeru zależy od środowiska:
O d9 f7 O d3 h9 O d4 H 8 • Środek, np. ozon, olej, smar
• Temperatury
t
Wymagania ogólne:
C • Dobra odporność na starzenie
15° do 20° • Odporność na zużycie
• Względnie niska tendencja do przywracania pierwotnego
r1
kształtu w określonych warunkach naprężenia i temperatury
Z (zobacz punkt 8.13 „Zjawisko Gough-Joule’a”)
r2
• Dobra elastyczność po zgięciu
Rys. 2.17

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
15 O-Ring Division Europe
2 Sposoby montażu

• Wytrzymałość na rozciąganie i odporność na zużycie są niskie

w porównaniu z innymi materiałami

P5008
Rys. 2.18 Konstrukcja otwarta (z lewej), konstrukcja krzyżowa (z prawej)
• Poliuretan termoplastyczny (TPU)
• Odporność na temperaturę do ok. +55 °C (zależna od wilgot-
ności względnej)
Materiały do pasków napędowych • Materiał PUR jest uważany za mocny, odporny na zużycie i
Poniższe materiały nadają się do zastosowań spełniających po- zapewniający długi okres eksploatacji. Z tego względu PUR
wyższe wymagania: można stosować w trudnych warunkach roboczych lub w przy-
padku transportu większych obciążeń.
E0540-80
• Kauczuk etylenowo-propylenowo-dienowy (EPDM) Poniższa tabela zawiera porównanie elastomerów stosowanych
• Odporność na temperaturę do +80°C (maks. +100°C) w paskach napędowych zgodnie z ich własnościami (wartości
• Kauczuk EPDM nie jest odporny na działanie olejów mineral- uzyskano na podstawie prób z pierścieniem o-ring o rozmiarach
nych i smarów 2-153, 88,6 × 2,6 mm).
• Jeśli nie można uniknąć kontaktu ze smarem z oprawy łożyska
lub części maszyny, należy zastosować oleje i smary silikonowe Relaksacja naprężeń dynamicznych:
Czas trwania próby: 72 godz.
C0557-70 Temperatura próby: pokojowa
• Kauczuk chloroprenowy (CR) Koło pasowe: o średnicy 15,5 mm
• Odporność na temperaturę do ok. +80 °C Prędkość: 1740 obr./min
• Do kauczuku CR można stosować oleje i smary mineralne Naprężenie: 0,83 N/mm2
• Własności dynamiczne nie są tak korzystne, jak w przypadku Obciążenie: wyhamowanie koła pasowego (żeliw-
kauczuków EPDM i PUR. Relaksacja naprężeń kauczuku CR nego) o średnicy 66,5 mm w cyklu te-
jest tak samo dobra, jak w przypadku kauczuku EPDM. stowym zajęło 3 minuty i 15 sekund.

S0604-70 Relaksacja naprężeń statycznych:

• Kauczuk silikonowy (VMQ) Czas trwania próby: 48 godz.
• Odporność na temperaturę do ok. +100 °C (maksymalnie do Temperatura: zob. tabela
+150 °C) Naprężenie wstępne: 0,83 N/mm2 między dwoma kołami pa-
• Kauczuk VMQ jest przeważnie stosowany w warunkach wyso- sowymi o średnicy 12,7 mm.
kich temperatur

Podsta- Materiał Twar- Relaksacja Relaksacja naprężeń Właściwości ­Temperatura Możliwość stosowania2)
wowy Parker dość naprężeń dy- ­statycznych1) dynamiczne2) robocza
elastomer namicznych 1)
Temperatura
Olej i smar

Olej i smar
silikonowy
mineralny

Ścieranie
[Shore 24 °C 65 °C 80 °C
Woda

A]
Ozon

EPDM E0540-80 80±5 13 % 14 % 18 % 20 % +  80 (100) – ++ ++ ++ +

CR C0557-70 70 ±5
14 % 14 % 19 % 22 % 0  80 + ++ + + +
VMQ S0604-70 70 ±5
21 %  2 %  5 %  2 % + 100 (150) 0 0 + ++ 0
TPU P5008 94 ±5
19 % 21 % 29 % 36 % ++  100 ++ ++ 0/– ++ ++
(naprężenie początkowe 0,83 N/mm )
​1) 2

2)
bardzo dobre: ++, dobre: +, średnie: 0, ograniczone zastosowanie: 0/–,
nie stosować: –
Tab. 2.13 Porównanie własności pasków napędowych z elastomerów
Informacje konstrukcyjne
• Należy unikać bezpośredniego kontaktu z płynami, ponie-
waż może to doprowadzić do poślizgu. W tabeli zgodności z
mediami (patrz załącznik) znajdują się informacje dotyczące
zgodności mediów z różnymi elastomerami.
• Minimalna średnica koła pasowego wynosi D2 mm = 6 × d2
(przekrój poprzeczny).
• Średnicę wewnętrzną d1 pierścienia o-ring można rozciągnąć
maksymalnie o 15% (średnie wydłużenie od 8 do 12%).
• Naprężenie po zamontowaniu od 0,6 do 1,0 N/mm2.
• Przekrój poprzeczny d2 powinien być większy niż 2,62 mm lub
równy tej wartości.
Informacje dotyczące zamawiania
Wszystkie pierścienie o-ring używane jako paski napędowe pod-
legają dodatkowym procedurom kontroli jakości oraz kontroli wad
powierzchni po wydłużeniu. Pierścienie o-ring zamawiane do tego

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
16 O-Ring Division Europe
 2 Sposoby montażu

zastosowania należy oznaczać następująco: „2-250, E0540-80,
pasek napędowy”.
Obliczenia dotyczące pasków napędowych: konstrukcja otwarta
Skróty:
C: odległość kół pasowych w linii prostej (mm)
D1: średnica napędzanego koła pasowego (mm)
D2: średnica napędowego koła pasowego (mm)
S: wydłużenie w postaci ułamka dziesiętnego (np. 10% = 0,1)
d1: średnica wewnętrzna pierścienia o-ring (mm)
d2: przekrój poprzeczny pierścienia o-ring (mm)
L: długość paska napędowego (mm)
B: współczynnik obliczeniowy
D1 D2
3) Obliczenie odległości C kół pasowych w linii prostej:
znane: 2
d1: średnica wewnętrzna pierścienia o-ring
S: wydłużenie w postaci ułamka dziesiętnego (np. 10% = 0,1)
D1 / D2: średnice kół pasowych
a) Obliczenie współczynnika B:
B = 3,14 × d1 × (S + 1) – 1,57 × (D1+ D2)
b) Następnie obliczenie odległości C kół pasowych w linii prostej:
B + √B2 – (D1 + D2)2
C=
4
Konstrukcja krzyżowa
Skróty:
C: odległość kół pasowych w linii prostej [mm]
D1: średnica napędzanego koła pasowego [mm]
D2: średnica napędowego koła pasowego [mm]
S: wydłużenie w postaci ułamka dziesiętnego (np. 10% = 0,1)
d1: średnica wewnętrzna pierścienia o-ring [mm]
d2: przekrój poprzeczny pierścienia o-ring [mm]
L: długość paska napędowego [mm]
B: współczynnik obliczeniowy

D1 D2
C

Rys. 2.19 Konstrukcja otwarta

1) Obliczenie rozmiaru pierścienia o-ring d1:

znane:
D1 / D2: średnica kół pasowych
C: odległość kół pasowych w linii prostej
S: wydłużenie w postaci ułamka dziesiętnego (np. 10% = 0,1)

C
a) Obliczenie długości L paska napędowego:
(D1 – D2)2 Rys. 2.20 Konstrukcja krzyżowa
L = 2 C + 1,57 × (D1 + D2) +
4C
b) Obliczenie średnicy wewnętrznej d1 pierścienia o-ring: 1) Obliczenie rozmiaru pierścienia o-ring d1:
L znane:
d1 =
3,14 × (1,0 + S) D1 / D2: średnica kół pasowych
C: odległość kół pasowych w linii prostej
c) Pierścień o-ring jest dobierany według listy rozmiarów pierście- S: wydłużenie w postaci ułamka dziesiętnego (np. 10% = 0,1)
ni o-ring. Jeśli rozmiar przypada pomiędzy dwoma rozmiarami po-
danymi w tabeli, należy wybrać mniejszy z nich. a) Obliczenie długości L paska napędowego:
(D1 – D2)2
L = 2 C + 1,57 × (D1 + D2) +
2) Obliczenie wydłużenia S: 4C
znane:
d1: średnica wewnętrzna pierścienia o-ring b) Obliczenie średnicy wewnętrznej d1 pierścienia o-ring:
C: odległość kół pasowych w linii prostej L
d1 =
D1 / D2: średnica kół pasowych 3,14 × (1,0 + S)

a) Obliczenie długości L paska napędowego: (patrz punkt 1a) c) Pierścień o-ring jest dobierany według listy rozmiarów pierście-
ni o-ring. Jeśli rozmiar przypada pomiędzy dwoma rozmiarami po-
b) Obliczenie wydłużenia S w postaci ułamka dziesiętnego: danymi w tabeli, należy wybrać mniejszy z nich.
L
S= –1
3,14 × d1

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
17 O-Ring Division Europe
2 Sposoby montażu

2) Obliczenie wydłużenia S:
znane:
d1: średnica wewnętrzna pierścienia o-ring
C: odległość kół pasowych w linii prostej
D1 / D2: średnica kół pasowych

a) Obliczenie długości L paska napędowego: (patrz punkt 1a)

b) Obliczenie wydłużenia S w postaci ułamka dziesiętnego:

L
S= –1
3,14 × d1

3) Obliczenie odległości C kół pasowych w linii prostej:

znane:
d1: średnica wewnętrzna pierścienia o-ring
S: wydłużenie w postaci ułamka dziesiętnego (np. 10% = 0,1)
D1 / D2: średnice kół pasowych

a) Obliczenie współczynnika B:
B = 3,14 × d1 × (S + 1) – 1,57 × (D1+ D2)

b) Następnie obliczenie odległości C kół pasowych w linii prostej:

B + √B2 – (D1 – D2)2
C=
4
r1

Ø D1 lub

Ø D2

r2 0,2 – 0,4
bez wypływów
Rys. 2.21 Promień dławnicy koła pasowego

d2 r1
2,62 1,25+0,10
3,53 1,70+0,10
5,33 2,60+0,10
6,99 3,50+0,15
Tab. 2.14
W przypadku pozostałych przekrojów poprzecznych d2:
r1 = 0,49 × d2

Chropowatość powierzchni:
Rmaks <6,3 μm
Ra <1,6 μm

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
18 O-Ring Division Europe

2.5 Instrukcje dotyczące konstrukcji i montażu
Dokładne uszczelnienie można uzyskać po wybraniu właściwego
materiału uszczelniającego w odpowiednich rozmiarach i umoż-
liwiającego odpowiednie odkształcenie. Właściwe odkształcenie
zależy od zgodności z wartościami tolerancji i wykończenia po-
wierzchni elementów maszyny. W praktyce należy uwzględnić
wszystkie czynniki wpływające na uszczelnienie. Błędy popeł-
nione na etapie projektowania mogą prowadzić do konieczności
przeróbek, zwiększenia kosztów serwisowania, demontażu, prze-
stojów lub przedwczesnej konserwacji oraz innych kosztów do-
datkowych.
2.5.1 Ścięcia
W celu umożliwienia montażu części maszyny oraz ochrony
uszczelek przed uszkodzeniem wszystkie krawędzie prowadzące
powinny być ścięte. Krawędzie nie powinny zawierać zadziorów
ani ostrych kantów.
15°–20°
Rys. 2.22 Przykład montażu tłoka
15°–20°
Rys. 2.23 Przykład montażu tłoczyska
15°–20°
Wysokość fazy krawędzi prowadzącej, x > y
Rys. 2.24 Rysunek przedstawia fazowanie krawędzi prowadzącej i pierścień
o-ring przed ściśnięciem. Aby zapewnić prawidłowy montaż, wymiar x powi-
nien być większy od wymiaru y.
19
2 Sposoby montażu
2.5.2 Przesuw w poprzek nawierconych gniazd
2
Pierścień o-ring może zostać przycięty, gdy suwak lub tłoczysko
przesunie się w miejscu nawiercenia gniazda. Odkształcony pier-
ścień o-ring wraca do swojego pierwotnego przekroju poprzecz-
nego po znalezieniu się w gnieździe i zostaje przycięty podczas
opuszczania nawierconego obszaru. Aby uniknąć takiej sytuacji,
należy zmienić położenie otworów przyłączeniowych.
Z
Rys. 2.25
Rys. 2.26 Jeśli zmiana położenia nie jest możliwa, zaleca się zastosowanie
wewnętrznej dławnicy.
Rys. 2.27 Rowek równoważący w obszarze otworu jest najlepszym rozwiąza-
niem. Pierścień o-ring może ulec rozprężeniu i jest poprowadzony wzdłuż fazy
prowadzącej i wyjściowej.
2.5.3 Zanieczyszczenia i materiały czyszczące
Zanieczyszczenia obecne w dławnicach pierścienia o-ring mogą
prowadzić do nieszczelności. W celu zapewnienia ochrony po-
wierzchni czołowych uszczelnienia przed zanieczyszczeniami
podczas pracy konieczne jest używanie filtrów lub planowanie cy-
klów konserwacji.
Materiały czyszczące muszą być kompatybilne z elastomerem.
Smar ułatwiający montaż powinien także być kompatybilny.
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
2 Sposoby montażu

2.5.4 Wydłużanie 2.5.7 Narzędzia ułatwiające montaż

Pierścienie o-ring lub pierścienie oporowe można rozciągać pod-

czas montażu o nie więcej niż 50% ich średnicy wewnętrznej. Przy
niewielkiej średnicy wewnętrznej łatwo jest przekroczyć tę war- Stempel
tość, ponieważ im mniejsza średnica, tym szybciej można osiąg-
nąć procentową wartość graniczną rozciągania.
Z tego względu ważne jest, aby upewnić się, że wartość rozciąg-
Narzędzie ułatwiające montaż
nięcia nie przekracza wydłużenia krańcowego podanego w kar-
tach materiałowych. Jeśli pierścień o-ring zostanie rozciągnięty
do granicy elastyczności, po krótkim czasie powróci do pierwot-
nego rozmiaru.

Element blokujący narzędzia

2.5.5 Skręcanie

Pierścienie o-ring o dużych średnicach wewnętrznych i małych

przekrojach poprzecznych mają tendencje do skręcania się pod-
czas montażu. Pierścień o-ring skręcony podczas montowania
może się uszkodzić (patrz punkt „Uszkodzenia pierścieni o-ring”)
lub powodować nieszczelności.

Rys. 2.30 Zastosowanie stempla i narzędzia ułatwiającego montaż

Rys. 2.28 Zwinięty pierścień o-ring po założeniu

Stempel
Tuleja montażowa

2.5.6 Ostre krawędzie Narzędzie ułatwiające montaż

Pierścieni o-ring nie należy zakładać na ostre krawędzie. Gwinty,

szczeliny, otwory, gniazda, wielowypusty itp. należy usunąć lub
osłonić. Narzędzia ułatwiające montaż pomagają wykonać pra-
widłowy montaż i uniknąć styku z ostrymi krawędziami. Element blokujący narzędzia

Rys. 2.31 Element ułatwiający montaż uzupełnia tuleja chroniąca uszczelkę

przed ostrymi krawędziami.Uszczelnienia statyczne

Rys. 2.29 Korzystanie z narzędzia ułatwiającego montaż

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
20 O-Ring Division Europe
 3 Zalecenia konstrukcyjne

3.1 Uszczelnienia statyczne Uszczelnienie kołnierzowe — ściskanie osiowe

Nacisk od wewnątrz: średnica zewnętrzna pierścienia -ring musi
być ściśnięta

3.1.1 Ściskanie i wymiary konstrukcyjne

Uszczelnienie tłoka — ściskanie promieniowe

Montaż pierścienia o-ring w elemencie wewnętrznym
b
3

h O d7
b
O d4 O d9 O d3

Rys. 3.3 Uszczelnienie kołnierzowe — ściskanie osiowe

Rys. 3.1 Uszczelnienie tłoka — ściskanie promieniowe Nacisk od zewnątrz: średnica wewnętrzna pierścienia o-ring musi
zostać rozciągnięta
Uszczelnienie tłoczyska — ściskanie promieniowe
Montaż pierścienia o-ring w elemencie zewnętrznym

b
O d5 O d6 O d10
h O d8

Rys. 3.2 Uszczelnienie tłoczyska — ściskanie promieniowe

Rys. 3.4 Uszczelnienie kołnierzowe — odkształcenie osiowe

0–5° Kierunek ciśnienia Kierunek ciśnienia Kierunek ciśnienia

r2 = 0,2–0,4 mm r1 f7 H8 t

b b1 b2
b
Przekrój Głębo- Odkształcenie Odkształ- Szerokość rowka Szerokość rowka Szerokość rowka Promień
poprzeczny kość cenie b b1 b2 r1
d2 otworu t bez pierścienia jeden pierścień dwa pierścienie
oporowego oporowy oporowe
[mm] [mm] [mm] [%] [mm] [mm] [mm] [mm]
1,78 ±0.08
1,40 0,26 - 0,58 15 - 31 2,40 - 2,60  3,50 -  3,70  4,60 -  4,80 0,20 - 0,40
2,62 ±0.09
2,20 0,26 - 0,64 10 - 23 3,60 - 3,80  4,70 -  4,90  5,80 -  6,00 0,20 - 0,40
3,53 ±0.10
2,90 0,40 - 0,85 11 - 23 4,80 - 5,00  5,80 -  6,00  6,80 -  7,00 0,40 - 0,80
5,33 ±0.13
4,50 0,57 - 1,08 11 - 20 7,20 - 7,40  8,70 -  8,90 10,20 - 10,40 0,40 - 0,80
6,99 ±0.15
5,90 0,80 - 1,35 11 - 19 9,60 - 9,80 12,00 - 12,20 14,40 - 10,60 0,40 - 0,80
Tab. 3.1 Wymiary konstrukcyjne pierścieni o-ring — uszczelnienie statyczne

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
21 O-Ring Division Europe
3 Zalecenia konstrukcyjne

3.1.2 Uszczelnienie statyczne tłoka

d2

b b1 b2
b
d1
brak pierścieni jeden pierścień dwa pierścienie Ø d4 Ø d9 Ø d3
oporowych oporowy oporowe

Rys. 3.5

Nr d1 d2 b b1 b2 d3 d4 d9 Nr d1 d2 b b1 b2 d3 d4 d9
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2
Parker Parker
0 0 0 h9 H8 f7 0 0 0 h9 H8 f7
2-006 2,9 1,78 2,4 3,5 4,6 2,9 5,5 5,5 2-037 63,22 1,78 2,4 3,5 4,6 65,4 68 68
5-190 3,35 1,78 2,4 3,5 4,6 3,4 6 6 2-038 66,4 1,78 2,4 3,5 4,6 67,4 70 70
2-007 3,68 1,78 2,4 3,5 4,6 3,9 6,6 6,5 2-039 69,57 1,78 2,4 3,5 4,6 69,4 72 72
2-008 4,47 1,78 2,4 3,5 4,6 4,4 7 7 2-040 72,75 1,78 2,4 3,5 4,6 75,4 78 78
5-581 4,9 1,9 2,4 3,5 4,6 5 7,8 7,8 2-041 75,92 1,78 2,4 3,5 4,6 77,4 80 80
2-009 5,28 1,78 2,4 3,5 4,6 5,4 8 8 2-042 82,27 1,78 2,4 3,5 4,6 82,4 85 85
5-582 5,7 1,9 2,4 3,5 4,6 5,7 8,5 8,5 2-043 88,62 1,78 2,4 3,5 4,6 89,4 92 92
2-010 6,07 1,78 2,4 3,5 4,6 6,4 9 9 2-044 94,97 1,78 2,4 3,5 4,6 97,4 100 100
5-052 6,86 1,78 2,4 3,5 4,6 7,4 10 10 2-045 101,32 1,78 2,4 3,5 4,6 102,4 105 105
2-011 7,65 1,78 2,4 3,5 4,6 8,4 11 11 2-046 107,67 1,78 2,4 3,5 4,6 107,4 110 110
5-612 8,74 1,78 2,4 3,5 4,6 8,9 11,5 11,5 2-047 114,02 1,78 2,4 3,5 4,6 117,4 120 120
2-012 9,25 1,78 2,4 3,5 4,6 9,4 12 12 2-048 120,37 1,78 2,4 3,5 4,6 122,4 125 125
5-212 9,75 1,78 2,4 3,5 4,6 10,4 13 13 2-049 126,72 1,78 2,4 3,5 4,6 127,4 130 130
2-013 10,82 1,78 2,4 3,5 4,6 10,9 13,5 13,5 2-050 133,07 1,78 2,4 3,5 4,6 135,4 138 138
5-613 11,1 1,78 2,4 3,5 4,6 11,4 14 14 2-110 9,19 2,62 3,6 4,7 5,8 9,3 13,5 13,5
2-014 12,42 1,78 2,4 3,5 4,6 12,4 15 15 5-614 9,93 2,62 3,6 4,7 5,8 9,8 14 14
6-129 13,29 1,78 2,4 3,5 4,6 13,4 16 16 2-111 10,77 2,62 3,6 4,7 5,8 10,8 15 15
2-016 15,6 1,78 2,4 3,5 4,6 15,4 18 18 5-615 11,91 2,62 3,6 4,7 5,8 11,8 16 16
2-017 17,17 1,78 2,4 3,5 4,6 17,4 20 20 2-112 12,37 2,62 3,6 4,7 5,8 12,8 17 17
2-018 18,77 1,78 2,4 3,5 4,6 18,4 21 21 5-616 13,11 2,62 3,6 4,7 5,8 13,3 17,5 17,5
2-019 20,35 1,78 2,4 3,5 4,6 20,4 23 23 2-113 13,94 2,62 3,6 4,7 5,8 14 18 18
2-020 21,95 1,78 2,4 3,5 4,6 22,4 25 25 5-239 14,48 2,69 3,6 4,7 5,8 14,6 19 19
2-021 23,52 1,78 2,4 3,5 4,6 23,4 26 26 5-243 15,34 2,62 3,6 4,7 5,8 15,8 20 20
2-022 25,12 1,78 2,4 3,5 4,6 25,4 28 28 2-114 15,54 2,62 3,6 4,7 5,8 16,8 21 21
2-023 26,7 1,78 2,4 3,5 4,6 27,4 30 30 2-115 17,12 2,62 3,6 4,7 5,8 17,8 22 22
2-024 28,3 1,78 2,4 3,5 4,6 29,4 32 32 5-256 17,96 2,62 3,6 4,7 5,8 18,8 23 23
2-025 29,87 1,78 2,4 3,5 4,6 30,4 33 33 2-116 18,72 2,62 3,6 4,7 5,8 19,8 24 24
2-026 31,47 1,78 2,4 3,5 4,6 32,4 35 35 2-117 203,29 2,62 3,6 4,7 5,8 20,8 25 25
2-027 33,05 1,78 2,4 3,5 4,6 33,4 36 36 2-118 21,89 2,62 3,6 4,7 5,8 21,8 26 26
2-028 34,65 1,78 2,4 3,5 4,6 35,4 38 38 2-119 23,47 2,62 3,6 4,7 5,8 23,8 28 28
6-154 36,3 1,78 2,4 3,5 4,6 37,4 40 40 2-120 25,07 2,62 3,6 4,7 5,8 25,8 30 30
2-030 41 1,78 2,4 3,5 4,6 42,4 45 45 2-121 26,64 2,62 3,6 4,7 5,8 27,8 32 32
2-031 44,17 1,78 2,4 3,5 4,6 45,4 48 48 2-122 28,24 2,62 3,6 4,7 5,8 28,8 33 33
2-032 47,35 1,78 2,4 3,5 4,6 47,4 50 50 2-123 29,82 2,62 3,6 4,7 5,8 30,8 35 35
2-033 50,52 1,78 2,4 3,5 4,6 52,4 55 55 2-124 31,42 2,62 3,6 4,7 5,8 31,8 36 36
2-034 53,7 1,78 2,4 3,5 4,6 55,4 58 58 2-125 32,99 2,62 3,6 4,7 5,8 33,8 38 38
2-035 56,87 1,78 2,4 3,5 4,6 57,4 60 60 2-126 34,59 2,62 3,6 4,7 5,8 35,8 40 40
2-036 60,08 1,78 2,4 3,5 4,6 60,4 63 63 2-127 36,17 2,62 3,6 4,7 5,8 36,8 41 41

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
22 O-Ring Division Europe
 3 Zalecenia konstrukcyjne

Nr d1 d2 b b1 b2 d3 d4 d9 Nr d1 d2 b b1 b2 d3 d4 d9
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2
Parker Parker
0 0 0 h9 H8 f7 0 0 0 h9 H8 f7
2-128 37,77 2,62 3,6 4,7 5,8 37,8 42 42 2-176 234,62 2,62 3,6 4,7 5,8 235,8 240 240
2-129 39,34 2,62 3,6 4,7 5,8 39,8 44 44 2-177 240,97 2,62 3,6 4,7 5,8 245,8 250 250
2-130 40,94 2,62 3,6 4,7 5,8 41,4 45 45 2-178 247,32 2,62 3,6 4,7 5,8 250,8 255 255
2-131 42,52 2,62 3,6 4,7 5,8 43,8 48 48 2-210 18,64 3,53 4,8 5,8 6,8 19,4 25 25
2-132 44,12 2,62 3,6 4,7 5,8 44,8 49 49 5-595 19,8 3,6 4,8 5,8 6,8 20,4 26 26 3
2-133 45,69 2,62 3,6 4,7 5,8 45,8 50 50 2-211 20,22 3,53 4,8 5,8 6,8 21,4 27 27
2-134 47,29 2,62 3,6 4,7 5,8 47,8 52 52 2-212 21,82 3,53 4,8 5,8 6,8 22,4 28 28
2-135 48,9 2,62 3,6 4,7 5,8 49,8 54 54 2-213 23,39 3,53 4,8 5,8 6,8 24,4 30 30
2-136 50,47 2,62 3,6 4,7 5,8 50,8 55 55 2-214 24,99 3,53 4,8 5,8 6,8 25,4 31 31
2-137 52,07 2,62 3,6 4,7 5,8 51,8 56 56 5-618 25,81 3,53 4,8 5,8 6,8 26,4 32 32
2-138 53,64 2,62 3,6 4,7 5,8 53,8 58 58 2-215 26,57 3,53 4,8 5,8 6,8 27,4 33 33
2-139 55,25 2,62 3,6 4,7 5,8 55,8 60 60 2-216 28,17 3,53 4,8 5,8 6,8 29,4 35 35
2-140 56,82 2,62 3,6 4,7 5,8 57,8 62 62 2-217 29,74 3,53 4,8 5,8 6,8 30,4 36 36
2-141 58,42 2,62 3,6 4,7 5,8 58,8 63 63 2-218 31,34 3,53 4,8 5,8 6,8 32,4 38 38
2-142 59,99 2,62 3,6 4,7 5,8 60,8 65 65 2-219 32,92 3,53 4,8 5,8 6,8 34,4 40 40
2-143 61,6 2,62 3,6 4,7 5,8 61,8 66 66 2-220 34,52 3,53 4,8 5,8 6,8 35,4 41 41
2-144 63,17 2,62 3,6 4,7 5,8 63,8 68 68 2-221 36,09 3,53 4,8 5,8 6,8 36,4 42 42
2-145 64,77 2,62 3,6 4,7 5,8 65,8 70 70 2-222 37,69 3,53 4,8 5,8 6,8 39,4 45 45
2-146 66,34 2,62 3,6 4,7 5,8 66,8 71 71 2-223 40,87 3,53 4,8 5,8 6,8 42,4 48 48
2-147 67,95 2,62 3,6 4,7 5,8 67,8 72 72 2-224 44,04 3,53 4,8 5,8 6,8 44,4 50 50
2-148 69,52 2,62 3,6 4,7 5,8 70,8 75 75 2-225 47,22 3,53 4,8 5,8 6,8 49,4 55 55
2-149 71,12 2,62 3,6 4,7 5,8 71,8 76 76 2-226 50,39 3,53 4,8 5,8 6,8 50,4 56 56
2-150 72,69 2,62 3,6 4,7 5,8 73,8 78 78 2-227 53,57 3,53 4,8 5,8 6,8 54,4 60 60
2-151 75,87 2,62 3,6 4,7 5,8 75,8 80 80 2-228 56,74 3,53 4,8 5,8 6,8 57,4 63 63
2-152 82,22 2,62 3,6 4,7 5,8 85,8 90 90 2-229 59,92 3,53 4,8 5,8 6,8 59,4 65 65
2-153 88,57 2,62 3,6 4,7 5,8 90,8 95 95 2-230 63,09 3,53 4,8 5,8 6,8 64,4 70 70
2-154 94,92 2,62 3,6 4,7 5,8 95,8 100 100 2-231 66,27 3,53 4,8 5,8 6,8 66,4 72 72
2-155 101,27 2,62 3,6 4,7 5,8 105,8 110 110 2-232 69,44 3,53 4,8 5,8 6,8 69,4 75 75
2-156 107,62 2,62 3,6 4,7 5,8 110,8 115 115 2-233 72,62 3,53 4,8 5,8 6,8 74,4 80 80
2-157 113,97 2,62 3,6 4,7 5,8 115,8 120 120 2-234 75,79 3,53 4,8 5,8 6,8 76,4 82 82
2-158 120,32 2,62 3,6 4,7 5,8 120,8 125 125 2-235 78,97 3,53 4,8 5,8 6,8 79,4 85 85
2-159 126,67 2,62 3,6 4,7 5,8 130,8 135 135 2-236 82,14 3,53 4,8 5,8 6,8 84,4 90 90
2-160 133,02 2,62 3,6 4,7 5,8 135,8 140 140 2-237 85,32 3,53 4,8 5,8 6,8 86,4 92 92
2-161 139,37 2,62 3,6 4,7 5,8 140,8 145 145 2-238 88,49 3,53 4,8 5,8 6,8 89,4 95 95
2-162 145,72 2,62 3,6 4,7 5,8 145,8 150 150 2-239 91,67 3,53 4,8 5,8 6,8 94,4 100 100
2-163 152,07 2,62 3,6 4,7 5,8 155,8 160 160 2-240 94,84 3,53 4,8 5,8 6,8 96,4 102 102
2-164 158,42 2,62 3,6 4,7 5,8 160,8 165 165 2-241 98,02 3,53 4,8 5,8 6,8 99,4 105 105
2-165 164,77 2,62 3,6 4,7 5,8 165,8 170 170 2-242 101,19 3,53 4,8 5,8 6,8 102,4 108 108
2-166 171,12 2,62 3,6 4,7 5,8 175,8 180 180 2-243 104,37 3,53 4,8 5,8 6,8 104,4 110 110
2-167 177,47 2,62 3,6 4,7 5,8 180,8 185 185 2-244 107,54 3,53 4,8 5,8 6,8 109,4 115 115
2-168 183,82 2,62 3,6 4,7 5,8 185,8 190 190 2-245 110,72 3,53 4,8 5,8 6,8 112,4 118 118
2-169 190,17 2,62 3,6 4,7 5,8 195,8 200 200 2-246 113,89 3,53 4,8 5,8 6,8 114,4 120 120
2-170 196,52 2,62 3,6 4,7 5,8 200,8 205 205 2-247 117,07 3,53 4,8 5,8 6,8 119,4 125 125
2-171 202,87 2,62 3,6 4,7 5,8 205,8 210 210 2-248 120,24 3,53 4,8 5,8 6,8 122,4 128 128
2-172 209,22 2,62 3,6 4,7 5,8 210,8 215 215 2-249 123,42 3,53 4,8 5,8 6,8 124,4 130 130
2-173 215,57 2,62 3,6 4,7 5,8 215,8 220 220 2-250 126,59 3,53 4,8 5,8 6,8 127,7 132 132
2-174 221,92 2,62 3,6 4,7 5,8 225,8 230 230 2-251 129,77 3,53 4,8 5,8 6,8 130,9 135 135
2-175 228,27 2,62 3,6 4,7 5,8 230,8 235 235 2-252 132,94 3,53 4,8 5,8 6,8 134,4 140 140

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
23 O-Ring Division Europe
3 Zalecenia konstrukcyjne

Nr d1 d2 b b1 b2 d3 d4 d9 Nr d1 d2 b b1 b2 d3 d4 d9
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2
Parker Parker
0 0 0 h9 H8 f7 0 0 0 h9 H8 f7
2-253 136,12 3,53 4,8 5,8 6,8 136,4 142 142 2-339 81,92 5,33 7,2 8,7 10,2 83,3 92 92
2-254 139,29 3,53 4,8 5,8 6,8 139,4 145 145 2-340 85 5,33 7,2 8,7 10,2 86,3 95 95
2-255 142,47 3,53 4,8 5,8 6,8 144,4 150 150 2-341 88,2 5,33 7,2 8,7 10,2 89,3 98 98
2-256 145,64 3,53 4,8 5,8 6,8 146,4 152 152 2-342 91,4 5,33 7,2 8,7 10,2 91,3 100 100
2-257 148,82 3,53 4,8 5,8 6,8 149,4 155 155 2-343 94,6 5,33 7,2 8,7 10,2 96,3 105 105
2-258 151,99 3,53 4,8 5,8 6,8 154,4 160 160 2-344 97,7 5,33 7,2 8,7 10,2 99,3 108 108
2-259 158,34 3,53 4,8 5,8 6,8 159,4 165 165 2-345 100,97 5,33 7,2 8,7 10,2 101,3 110 110
2-260 164,69 3,53 4,8 5,8 6,8 164,4 170 170 2-346 104,1 5,33 7,2 8,7 10,2 106,3 115 115
2-261 171,04 3,53 4,8 5,8 6,8 174,4 180 180 2-347 107,3 5,33 7,2 8,7 10,2 109,3 118 118
2-262 177,39 3,53 4,8 5,8 6,8 179,4 185 185 2-348 110,4 5,33 7,2 8,7 10,2 111,3 120 120
2-263 183,74 3,53 4,8 5,8 6,8 184,4 190 190 2-349 113,6 5,33 7,2 8,7 10,2 116,3 125 125
2-264 190,09 3,53 4,8 5,8 6,8 194,4 200 200 2-350 116,8 5,33 7,2 8,7 10,2 119,3 128 128
2-265 196,44 3,53 4,8 5,8 6,8 199,4 205 205 2-351 120 5,33 7,2 8,7 10,2 121,3 130 130
2-266 202,79 3,53 4,8 5,8 6,8 204,4 210 210 2-352 123,1 5,33 7,2 8,7 10,2 123,3 132 132
2-267 209,14 3,53 4,8 5,8 6,8 214,4 220 220 2-353 126,3 5,33 7,2 8,7 10,2 126,3 135 135
2-268 215,49 3,53 4,8 5,8 6,8 219,4 225 225 2-354 129,5 5,33 7,2 8,7 10,2 131,3 140 140
2-269 221,84 3,53 4,8 5,8 6,8 224,4 230 230 2-355 132,7 5,33 7,2 8,7 10,2 133,3 142 142
2-270 228,19 3,53 4,8 5,8 6,8 229,4 235 235 2-356 135,8 5,33 7,2 8,7 10,2 136,3 145 145
2-271 234,54 3,53 4,8 5,8 6,8 234,4 240 240 2-357 139 5,33 7,2 8,7 10,2 141,3 150 150
2-272 240,89 3,53 4,8 5,8 6,8 244,4 250 250 2-358 142,2 5,33 7,2 8,7 10,2 143,3 152 152
2-273 247,24 3,53 4,8 5,8 6,8 249,4 255 255 2-359 145,4 5,33 7,2 8,7 10,2 146,3 155 155
2-274 253,59 3,53 4,8 5,8 6,8 254,4 260 260 2-360 148,5 5,33 7,2 8,7 10,2 151,3 160 160
2-275 266,29 3,53 4,8 5,8 6,8 274,4 280 280 2-361 151,7 5,33 7,2 8,7 10,2 156,3 165 165
2-276 278,99 3,53 4,8 5,8 6,8 284,4 290 290 2-362 158,1 5,33 7,2 8,7 10,2 161,3 170 170
2-277 291,69 3,53 4,8 5,8 6,8 294,4 300 300 2-363 164,4 5,33 7,2 8,7 10,2 166,3 175 175
2-278 304,39 3,53 4,8 5,8 6,8 314,4 320 320 2-364 170,8 5,33 7,2 8,7 10,2 171,3 180 180
2-279 329,79 3,53 4,8 5,8 6,8 344,4 350 350 2-365 177,1 5,33 7,2 8,7 10,2 181,3 190 190
2-280 355,19 3,53 4,8 5,8 6,8 364,4 370 370 2-366 183,5 5,33 7,2 8,7 10,2 186,3 195 195
2-281 380,59 3,53 4,8 5,8 6,8 394,4 400 400 2-367 189,8 5,33 7,2 8,7 10,2 191,3 200 200
2-282 405,26 3,53 4,8 5,8 6,8 414,4 420 420 2-368 196,2 5,33 7,2 8,7 10,2 201,3 210 210
2-283 430,66 3,53 4,8 5,8 6,8 444,4 450 450 2-369 202,5 5,33 7,2 8,7 10,2 206,3 215 215
2-284 456,06 3,53 4,8 5,8 6,8 474,4 480 480 2-370 208,9 5,33 7,2 8,7 10,2 211,3 220 220
2-325 37,47 5,33 7,2 8,7 10,2 37,3 46 46 2-371 215,2 5,33 7,2 8,7 10,2 216,3 225 225
2-326 40,64 5,33 7,2 8,7 10,2 41,3 50 50 2-372 221,6 5,33 7,2 8,7 10,2 221,3 230 230
5-330 42,52 5,33 7,2 8,7 10,2 43,3 52 52 2-373 227,9 5,33 7,2 8,7 10,2 231,3 240 240
2-327 43,82 5,33 7,2 8,7 10,2 46,3 55 55 2-374 234,3 5,33 7,2 8,7 10,2 236,3 245 245
2-328 46,99 5,33 7,2 8,7 10,2 47,3 56 56 2-375 240,6 5,33 7,2 8,7 10,2 241,3 250 250
5-338 48,9 5,33 7,2 8,7 10,2 49,3 58 58 2-376 247 5,33 7,2 8,7 10,2 251,3 260 260
2-329 50,17 5,33 7,2 8,7 10,2 51,3 60 60 2-377 253,3 5,33 7,2 8,7 10,2 261,3 270 270
2-330 53,34 5,33 7,2 8,7 10,2 53,3 62 62 2-378 266 5,33 7,2 8,7 10,2 271,3 280 280
2-331 56,52 5,33 7,2 8,7 10,2 56,3 65 65 2-379 278,77 5,33 7,2 8,7 10,2 281,3 290 290
2-332 59,69 5,33 7,2 8,7 10,2 61,3 70 70 2-380 291,47 5,33 7,2 8,7 10,2 291,3 300 300
2-333 62,87 5,33 7,2 8,7 10,2 63,3 72 72 2-381 304,17 5,33 7,2 8,7 10,2 311,3 320 320
2-334 66,04 5,33 7,2 8,7 10,2 66,3 75 75 2-382 329,57 5,33 7,2 8,7 10,2 341,3 350 350
2-335 69,22 5,33 7,2 8,7 10,2 71,3 80 80 2-383 354,97 5,33 7,2 8,7 10,2 361,3 370 370
2-336 72,39 5,33 7,2 8,7 10,2 73,3 82 82 2-384 380,37 5,33 7,2 8,7 10,2 391,3 400 400
2-337 75,57 5,33 7,2 8,7 10,2 76,3 85 85 2-385 405,26 5,33 7,2 8,7 10,2 411,3 420 420
2-338 78,7 5,33 7,2 8,7 10,2 81,3 90 90 2-386 430,66 5,33 7,2 8,7 10,2 441,3 450 450

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
24 O-Ring Division Europe
 3 Zalecenia konstrukcyjne

Nr d1 d2 b b1 b2 d3 d4 d9 Nr d1 d2 b b1 b2 d3 d4 d9
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2
Parker Parker
0 0 0 h9 H8 f7 0 0 0 h9 H8 f7
2-387 456,06 5,33 7,2 8,7 10,2 471,3 480 480 2-464 443,36 6,99 9,6 12 14,4 448,4 460 460
2-388 481,41 5,33 7,2 8,7 10,2 491,3 500 500 2-465 456,06 6,99 9,6 12 14,4 458,4 470 470
2-389 506,81 5,33 7,2 8,7 10,2 511,3 520 520 2-466 468,76 6,99 9,6 12 14,4 468,4 480 480
2-390 532,21 5,33 7,2 8,7 10,2 541,3 550 550 2-467 481,46 6,99 9,6 12 14,4 488,4 500 500
2-391 557,61 5,33 7,2 8,7 10,2 571,3 580 580 2-468 494,16 6,99 9,6 12 14,4 498,4 510 510 3
2-392 582,68 5,33 7,2 8,7 10,2 591,3 600 600 2-469 506,86 6,99 9,6 12 14,4 508,4 520 520
2-393 608,08 5,33 7,2 8,7 10,2 611,3 620 620 2-470 532,26 6,99 9,6 12 14,4 538,4 550 550
2-394 633,48 5,33 7,2 8,7 10,2 641,3 650 650 2-471 557,66 6,99 9,6 12 14,4 558,4 570 570
2-395 658,88 5,33 7,2 8,7 10,2 671,3 680 680 2-472 582,68 6,99 9,6 12 14,4 588,4 600 600
2-425 113,67 6,99 9,6 12 14,4 113,4 125 125 2-473 608,08 6,99 9,6 12 14,4 608,4 620 620
2-426 116,84 6,99 9,6 12 14,4 118,4 130 130 2-474 633,48 6,99 9,6 12 14,4 638,4 650 650
2-427 120,02 6,99 9,6 12 14,4 120,4 132 132 2-475 658,88 6,99 9,6 12 14,4 668,4 680 680
2-428 123,19 6,99 9,6 12 14,4 123,4 135 135 Tab. 3.2
2-429 126,37 6,99 9,6 12 14,4 128,4 140 140
2-430 129,54 6,99 9,6 12 14,4 130,4 142 142
2-431 132,72 6,99 9,6 12 14,4 133,4 145 145
2-432 135,89 6,99 9,6 12 14,4 138,4 150 150
2-433 139,07 6,99 9,6 12 14,4 140,4 152 152
2-434 142,24 6,99 9,6 12 14,4 143,4 155 155
2-435 145,42 6,99 9,6 12 14,4 146,4 158 158
2-436 148,59 6,99 9,6 12 14,4 148,4 160 160
2-437 151,77 6,99 9,6 12 14,4 153,4 165 165
2-438 158,12 6,99 9,6 12 14,4 158,4 170 170
2-439 164,47 6,99 9,6 12 14,4 168,4 180 180
2-440 170,82 6,99 9,6 12 14,4 173,4 185 185
2-441 177,17 6,99 9,6 12 14,4 178,4 190 190
2-442 183,52 6,99 9,6 12 14,4 188,4 200 200
2-443 189,87 6,99 9,6 12 14,4 193,4 205 205
2-444 196,22 6,99 9,6 12 14,4 198,4 210 210
2-445 202,57 6,99 9,6 12 14,4 208,4 220 220
2-446 215,27 6,99 9,6 12 14,4 218,4 230 230
2-447 227,97 6,99 9,6 12 14,4 228,4 240 240
2-448 240,67 6,99 9,6 12 14,4 238,4 250 250
2-449 253,37 6,99 9,6 12 14,4 248,4 260 260
2-450 266,07 6,99 9,6 12 14,4 268,4 280 280
2-451 278,77 6,99 9,6 12 14,4 288,4 300 300
2-452 291,47 6,99 9,6 12 14,4 298,4 310 310
2-453 304,17 6,99 9,6 12 14,4 308,4 320 320
2-454 316,87 6,99 9,6 12 14,4 318,4 330 330
2-455 329,57 6,99 9,6 12 14,4 338,4 350 350
2-456 342,27 6,99 9,6 12 14,4 348,4 360 360
2-457 354,97 6,99 9,6 12 14,4 358,4 370 370
2-458 367,67 6,99 9,6 12 14,4 368,4 380 380
2-459 380,37 6,99 9,6 12 14,4 388,4 400 400
2-460 393,07 6,99 9,6 12 14,4 398,4 410 410
2-461 405,26 6,99 9,6 12 14,4 408,4 420 420
2-462 417,96 6,99 9,6 12 14,4 418,4 430 430
2-463 430,66 6,99 9,6 12 14,4 438,4 450 450

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
25 O-Ring Division Europe
3 Zalecenia konstrukcyjne

3.1.3 Statyczne uszczelnienie tłoczyska

d2

b b1 b2
d1 b
brak pierścieni jeden pierścień dwa pierścienie
oporowych oporowy oporowe Ø d5 Ø d6 Ø d10

Rys. 3.6

Nr d1 d2 b b1 b2 d5 d6 d10 Nr d1 d2 b b1 b2 d5 d6 d10
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2
Parker Parker
0 0 0 f7 H9 H8 0 0 0 f7 H9 H8
2-006 2,9 1,78 2,4 3,5 4,6 3 5,6 3 2-037 63,22 1,78 2,4 3,5 4,6 65 67,6 65
5-190 3,35 1,78 2,4 3,5 4,6 3,5 6,1 3,5 2-038 66,4 1,78 2,4 3,5 4,6 68 70,6 68
2-007 3,68 1,78 2,4 3,5 4,6 4 6,6 4 2-039 69,57 1,78 2,4 3,5 4,6 70 72,6 70
2-008 4,47 1,78 2,4 3,5 4,6 4,5 7,1 4,5 2-040 72,75 1,78 2,4 3,5 4,6 75 77,6 75
5-581 4,9 1,9 2,4 3,5 4,6 5 7,8 5 2-041 75,92 1,78 2,4 3,5 4,6 78 80,6 78
2-009 5,28 1,78 2,4 3,5 4,6 5,5 8,1 5,5 2-042 82,27 1,78 2,4 3,5 4,6 85 87,6 85
5-582 5,7 1,9 2,4 3,5 4,6 6 8,8 6 2-043 88,62 1,78 2,4 3,5 4,6 90 92,6 90
2-010 6,07 1,78 2,4 3,5 4,6 6,2 8,8 6,2 2-044 94,97 1,78 2,4 3,5 4,6 95 97,6 95
5-052 6,86 1,78 2,4 3,5 4,6 7 9,6 7 2-045 101,32 1,78 2,4 3,5 4,6 100 102,6 100
2-011 7,65 1,78 2,4 3,5 4,6 8 10,6 8 2-046 107,67 1,78 2,4 3,5 4,6 110 112,6 110
5-612 8,74 1,78 2,4 3,5 4,6 9 11,6 9 2-047 114,02 1,78 2,4 3,5 4,6 115 117,6 115
2-012 9,25 1,78 2,4 3,5 4,6 9,5 12,1 9,5 2-048 120,37 1,78 2,4 3,5 4,6 120 122,6 120
5-212 9,75 1,78 2,4 3,5 4,6 10 12,6 10 2-049 126,72 1,78 2,4 3,5 4,6 125 127,6 125
2-013 10,82 1,78 2,4 3,5 4,6 11 13,6 11 2-050 133,07 1,78 2,4 3,5 4,6 135 137,6 135
5-613 11,1 1,78 2,4 3,5 4,6 12 14,6 12 2-110 9,19 2,62 3,6 4,7 5,8 9,5 13,7 9,5
2-014 12,42 1,78 2,4 3,5 4,6 13 15,6 13 5-614 9,93 2,62 3,6 4,7 5,8 10 14,2 10
6-129 13,29 1,78 2,4 3,5 4,6 14 16,6 14 2-111 10,77 2,62 3,6 4,7 5,8 11 15,2 11
2-016 15,6 1,78 2,4 3,5 4,6 16 18,6 16 5-615 11,91 2,62 3,6 4,7 5,8 12 16,2 12
2-017 17,17 1,78 2,4 3,5 4,6 18 20,6 18 2-112 12,37 2,62 3,6 4,7 5,8 12,5 16,7 12,5
2-018 18,77 1,78 2,4 3,5 4,6 19 21,6 19 5-616 13,11 2,62 3,6 4,7 5,8 13 17,2 13
2-019 20,35 1,78 2,4 3,5 4,6 21 23,6 21 2-113 13,94 2,62 3,6 4,7 5,8 14 18,2 14
2-020 21,95 1,78 2,4 3,5 4,6 22 24,6 22 5-239 14,48 2,69 3,6 4,7 5,8 15 19,4 15
2-021 23,52 1,78 2,4 3,5 4,6 24 26,6 24 5-243 15,34 2,62 3,6 4,7 5,8 16 20,2 16
2-022 25,12 1,78 2,4 3,5 4,6 25 27,6 25 2-114 15,54 2,62 3,6 4,7 5,8 16,6 20,7 16,5
2-023 26,7 1,78 2,4 3,5 4,6 28 30,6 28 2-115 17,12 2,62 3,6 4,7 5,8 17 21,2 17
2-024 28,3 1,78 2,4 3,5 4,6 29 31,6 29 5-256 17,96 2,62 3,6 4,7 5,8 18 22,2 18
2-025 29,87 1,78 2,4 3,5 4,6 30 32,6 30 2-116 18,72 2,62 3,6 4,7 5,8 19 23,2 19
2-026 31,47 1,78 2,4 3,5 4,6 32 34,6 32 2-117 203,29 2,62 3,6 4,7 5,8 21 25,2 21
2-027 33,05 1,78 2,4 3,5 4,6 34 36,6 34 2-118 21,89 2,62 3,6 4,7 5,8 22 26,2 22
2-028 34,65 1,78 2,4 3,5 4,6 35 37,6 35 2-119 23,47 2,62 3,6 4,7 5,8 24 28,2 24
6-154 36,3 1,78 2,4 3,5 4,6 38 40,6 38 2-120 25,07 2,62 3,6 4,7 5,8 25 29,2 25
2-030 41 1,78 2,4 3,5 4,6 42 44,6 42 2-121 26,64 2,62 3,6 4,7 5,8 28 32,2 28
2-031 44,17 1,78 2,4 3,5 4,6 45 47,6 45 2-122 28,24 2,62 3,6 4,7 5,8 29 33,2 29
2-032 47,35 1,78 2,4 3,5 4,6 48 50,6 48 2-123 29,82 2,62 3,6 4,7 5,8 30 34,2 30
2-033 50,52 1,78 2,4 3,5 4,6 52 54,6 52 2-124 31,42 2,62 3,6 4,7 5,8 32 36,2 32
2-034 53,7 1,78 2,4 3,5 4,6 55 57,6 55 2-125 32,99 2,62 3,6 4,7 5,8 33 37,2 33
2-035 56,87 1,78 2,4 3,5 4,6 58 60,6 58 2-126 34,59 2,62 3,6 4,7 5,8 35 39,2 35
2-036 60,08 1,78 2,4 3,5 4,6 60 62,6 60 2-127 36,17 2,62 3,6 4,7 5,8 36 40,2 36

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
26 O-Ring Division Europe
 3 Zalecenia konstrukcyjne

Nr d1 d2 b b1 b2 d5 d6 d10 Nr d1 d2 b b1 b2 d5 d6 d10
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2
Parker Parker
0 0 0 f7 H9 H8 0 0 0 f7 H9 H8
2-128 37,77 2,62 3,6 4,7 5,8 38 42,2 38 2-176 234,62 2,62 3,6 4,7 5,8 240 244,2 240
2-129 39,34 2,62 3,6 4,7 5,8 40 44,2 40 2-177 240,97 2,62 3,6 4,7 58 245 249,2 245
2-130 40,94 2,62 3,6 4,7 5,8 42 46,2 42 2-178 247,32 2,62 3,6 4,7 58 250 254,2 250
2-131 42,52 2,62 3,6 4,7 5,8 43 47,2 43 2-210 18,64 3,53 4,8 5,8 6,8 19 24,6 19
2-132 44,12 2,62 3,6 4,7 5,8 45 49,2 45 5-595 19,8 3,6 4,8 5,8 6,8 20 25,6 20 3
2-133 45,69 2,62 3,6 4,7 5,8 46 50,2 46 2-211 20,22 3,53 4,8 5,8 6,8 21 266 21
2-134 47,29 2,62 3,6 4,7 5,8 48 52,2 48 2-212 21,82 3,53 4,8 5,8 6,8 22 27,6 22
2-135 48,9 2,62 3,6 4,7 5,8 49 53,2 49 2-213 23,39 3,53 4,8 5,8 6,8 24 29,6 24
2-136 50,47 2,62 3,6 4,7 5,8 50 54,2 50 2-214 2499 3,53 4,8 5,8 6,8 25 30,6 25
2-137 52,07 2,62 3,6 4,7 5,8 52 56,2 52 5-618 25,81 3,53 4,8 5,8 6,8 26 31,6 26
2-138 53,64 2,62 3,6 4,7 5,8 55 59,2 55 2-215 26,57 3,53 4,8 5,8 6,8 27 32,6 27
2-139 55,25 2,62 3,6 4,7 5,8 56 60,2 56 2-216 28,17 3,53 4,8 5,8 6,8 28 33,6 28
2-140 56,82 2,62 3,6 4,7 5,8 58 62,2 58 2-217 29,74 3,53 4,8 5,8 6,8 30 35,6 30
2-141 58,42 2,62 3,6 4,7 5,8 60 64,2 60 2-218 31,34 3,53 4,8 5,8 6,8 32 37,6 32
2-142 59,99 2,62 3,6 4,7 5,8 61 65,2 61 2-219 32,92 3,53 4,8 5,8 6,8 33 38,6 33
2-143 61,6 2,62 3,6 4,7 5,8 62 66,2 62 2-220 34,52 3,53 4,8 5,8 6,8 35 40,6 35
2-144 63,17 2,62 3,6 4,7 5,8 63 67,2 63 2-221 36,09 3,53 4,8 5,8 6,8 36 41,6 36
2-145 64,77 2,62 3,6 4,7 5,8 65 69,2 65 2-222 37,69 3,53 4,8 5,8 6,8 38 43,6 38
2-146 66,34 2,62 3,6 4,7 5,8 67 71,2 67 2-223 40,87 3,53 4,8 5,8 6,8 42 47,6 42
2-147 67,95 2,62 3,6 4,7 5,8 68 72,2 68 2-224 44,04 3,53 4,8 5,8 6,8 45 50,6 45
2-148 69,52 2,62 3,6 4,7 5,8 70 74,2 70 2-225 47,22 3,53 4,8 5,8 6,8 48 53,6 48
2-149 71,12 2,62 3,6 4,7 5,8 72 76,2 72 2-226 50,39 3,53 4,8 5,8 6,8 50 55,6 50
2-150 72,69 2,62 3,6 4,7 5,8 75 79,2 75 2-227 53,57 3,53 4,8 5,8 6,8 55 60,6 55
2-151 75,87 2,62 3,6 4,7 5,8 76 80,2 76 2-228 56,74 3,53 4,8 5,8 6,8 58 63,6 58
2-152 82,22 2,62 3,6 4,7 5,8 85 89,2 85 2-229 59,92 3,53 4,8 5,8 6,8 60 65,6 60
2-153 88,57 2,62 3,6 4,7 5,8 90 94,2 90 2-230 63,09 3,53 4,8 5,8 6,8 65 70,6 65
2-154 94,92 2,62 3,6 4,7 5,8 95 99,2 95 2-231 66,27 3,53 4,8 5,8 6,8 68 73,6 68
2-155 101,27 2,62 3,6 4,7 5,8 100 104,2 100 2-232 69,44 3,53 4,8 5,8 6,8 70 75,6 70
2-156 107,62 2,62 3,6 4,7 5,8 110 114,2 110 2-233 72,62 3,53 4,8 5,8 6,8 75 80,6 75
2-157 113,97 2,62 3,6 4,7 5,8 115 119,2 115 2-234 75,79 3,53 4,8 5,8 6,8 78 83,6 78
2-158 120,32 2,62 3,6 4,7 5,8 120 124,2 120 2-235 78,97 3,53 4,8 5,8 6,8 80 85,6 80
2-159 126,67 2,62 3,6 4,7 5,8 130 134,2 130 2-236 82,14 3,53 4,8 5,8 6,8 82 87,6 82
2-160 133,02 2,62 3,6 4,7 5,8 135 139,2 135 2-237 85,32 3,53 4,8 5,8 6,8 85 90,6 85
2-161 139,37 2,62 3,6 4,7 5,8 140 144,2 140 2-238 88,49 3,53 4,8 5,8 6,8 90 95,6 90
2-162 145,72 2,62 3,6 4,7 5,8 150 154,2 150 2-239 91,67 3,53 4,8 5,8 6,8 92 97,6 92
2-163 152,07 2,62 3,6 4,7 5,8 155 159,2 155 2-240 94,84 3,53 4,8 5,8 6,8 95 100,6 95
2-164 158,42 2,62 3,6 4,7 5,8 160 164,2 160 2-241 98,02 3,53 4,8 5,8 6,8 100 105,6 100
2-165 164,77 2,62 3,6 4,7 5,8 170 174,2 170 2-242 101,19 3,53 4,8 5,8 6,8 102 107,6 102
2-166 171,12 2,62 3,6 4,7 5,8 175 179,2 175 2-243 104,37 3,53 4,8 5,8 6,8 105 110,6 105
2-167 177,47 2,62 3,6 4,7 5,8 180 184,2 180 2-244 107,54 3,53 4,8 5,8 6,8 110 115,6 110
2-168 183,82 2,62 3,6 4,7 5,8 185 189,2 185 2-245 110,72 3,53 4,8 5,8 6,8 112 117,6 112
2-169 190,17 2,62 3,6 4,7 5,8 190 194,2 190 2-246 113,89 3,53 4,8 5,8 6,8 115 120,6 115
2-170 196,52 2,62 3,6 4,7 5,8 200 204,2 200 2-247 117,07 3,53 4,8 5,8 6,8 120 125,6 120
2-171 202,87 2,62 3,6 4,7 5,8 205 209,2 205 2-248 120,24 3,53 4,8 5,8 6,8 122 127,6 122
2-172 209,22 2,62 3,6 4,7 5,8 210 214,2 210 2-249 123,42 3,53 4,8 5,8 6,8 125 130,6 125
2-173 215,57 2,62 3,6 4,7 5,8 220 224,2 220 2-250 126,59 3,53 4,8 5,8 6,8 128 133,6 128
2-174 221,92 2,62 3,6 4,7 5,8 225 229,2 225 2-251 129,77 3,53 4,8 5,8 6,8 130 135,6 130
2-175 228,27 2,62 3,6 4,7 5,8 230 234,2 230 2-252 132,94 3,53 4,8 5,8 6,8 135 140,6 135

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
27 O-Ring Division Europe
3 Zalecenia konstrukcyjne

Nr d1 d2 b b1 b2 d5 d6 d10 Nr d1 d2 b b1 b2 d5 d6 d10
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2
Parker Parker
0 0 0 f7 H9 H8 0 0 0 f7 H9 H8
2-253 136,12 3,53 4,8 5,8 6,8 138 143,6 138 2-339 81,92 5,33 7,2 8,7 10,2 82 90,7 82
2-254 139,29 3,53 4,8 5,8 6,8 140 145,6 140 2-340 85 5,33 7,2 8,7 10,2 85 93,7 85
2-255 142,47 3,53 4,8 5,8 6,8 145 150,6 145 2-341 88,2 5,33 7,2 8,7 10,2 90 98,7 90
2-256 145,64 3,53 4,8 5,8 6,8 148 153,6 148 2-342 91,4 5,33 7,2 8,7 10,2 92 100,7 92
2-257 148,82 3,53 4,8 5,8 6,8 150 155,6 150 2-343 94,6 5,33 7,2 8,7 10,2 95 103,7 95
2-258 151,99 3,53 4,8 5,8 6,8 155 160,6 155 2-344 97,7 5,33 7,2 8,7 10,2 100 108,7 100
2-259 158,34 3,53 4,8 5,8 6,8 160 165,6 160 2-345 100,97 5,33 7,2 8,7 10,2 102 110,7 102
2-260 164,69 3,53 4,8 5,8 6,8 170 175,6 170 2-346 104,1 5,33 7,2 8,7 10,2 105 113,7 105
2-261 171,04 3,53 4,8 5,8 6,8 175 180,6 175 2-347 107,3 5,33 7,2 8,7 10,2 110 118,7 110
2-262 177,39 3,53 4,8 5,8 6,8 180 185,6 180 2-348 110,4 5,33 7,2 8,7 10,2 112 120,7 112
2-263 183,74 3,53 4,8 5,8 6,8 185 1906 185 2-349 113,6 5,33 7,2 8,7 10,2 115 123,7 115
2-264 190,09 3,53 4,8 5,8 6,8 190 195,6 190 2-350 116,8 5,33 7,2 8,7 10,2 120 128,7 120
2-265 196,44 3,53 4,8 5,8 6,8 200 205,6 200 2-351 120 5,33 7,2 8,7 10,2 122 130,7 122
2-266 202,79 3,53 4,8 5,8 6,8 205 210,6 205 2-352 123,1 5,33 7,2 8,7 10,2 125 133,7 125
2-267 209,14 3,53 4,8 5,8 6,8 210 215,6 210 2-353 126,3 5,33 7,2 8,7 10,2 128 136,7 128
2-268 215,49 3,53 4,8 5,8 6,8 220 225,6 220 2-354 129,5 5,33 7,2 8,7 10,2 130 138,7 130
2-269 221,84 3,53 4,8 5,8 6,8 225 230,6 225 2-355 132,7 5,33 7,2 8,7 10,2 135 143,7 135
2-270 228,19 3,53 4,8 5,8 6,8 230 235,6 230 2-356 135,8 5,33 7,2 8,7 10,2 138 146,7 138
2-271 234,54 3,53 4,8 5,8 6,8 235 240,6 235 2-357 139 5,33 7,2 8,7 10,2 140 148,7 140
2-272 240,89 3,53 4,8 5,8 6,8 240 245,6 240 2-358 142,2 5,33 7,2 8,7 10,2 145 153,7 145
2-273 247,24 3,53 4,8 5,8 6,8 250 255,6 250 2-359 145,4 5,33 7,2 8,7 10,2 148 156,7 148
2-274 253,59 3,53 4,8 5,8 6,8 260 265,6 260 2-360 148,5 5,33 7,2 8,7 10,2 150 158,7 150
2-275 266,29 3,53 4,8 5,8 6,8 270 275,6 270 2-361 151,7 5,33 7,2 8,7 10,2 155 163,7 155
2-276 278,99 3,53 4,8 5,8 6,8 280 285,6 280 2-362 158,1 5,33 7,2 8,7 10,2 160 168,7 160
2-277 291,69 3,53 4,8 5,8 6,8 300 305,6 300 2-363 164,4 5,33 7,2 8,7 10,2 170 178,7 170
2-278 304,39 3,53 4,8 5,8 6,8 310 315,6 310 2-364 170,8 5,33 7,2 8,7 10,2 175 183,7 175
2-279 329,79 3,53 4,8 5,8 6,8 330 335,6 330 2-365 177,1 5,33 7,2 8,7 10,2 180 188,6 180
2-280 355,19 3,53 4,8 5,8 6,8 350 355,6 350 2-366 183,5 5,33 7,2 8,7 10,2 185 193,7 185
2-281 380,59 3,53 4,8 5,8 6,8 380 385,6 380 2-367 189,8 5,33 7,2 8,7 10,2 190 198,7 190
2-282 405,26 3,53 4,8 5,8 6,8 400 405,6 400 2-368 196,2 5,33 7,2 8,7 10,2 200 208,7 200
2-283 430,66 3,53 4,8 5,8 6,8 430 435,6 430 2-369 202,5 5,33 7,2 8,7 10,2 205 213,7 205
2-284 456,06 3,53 4,8 5,8 6,8 460 465,6 460 2-370 208,9 5,33 7,2 8,7 10,2 210 218,7 210
2-325 37,47 5,33 7,2 8,7 10,2 38 46,7 38 2-371 215,2 5,33 7,2 8,7 10,2 220 228,7 220
2-326 40,64 5,33 7,2 8,7 10,2 40 48,7 40 2-372 221,6 5,33 7,2 8,7 10,2 225 233,7 225
5-330 42,52 5,33 7,2 8,7 10,2 42 50,7 42 2-373 227,9 5,33 7,2 8,7 10,2 230 238,7 230
2-327 43,82 5,33 7,2 8,7 10,2 45 53,7 45 2-374 234,3 5,33 7,2 8,7 10,2 235 243,7 235
2-328 46,99 5,33 7,2 8,7 10,2 48 56,7 48 2-375 240,6 5,33 7,2 8,7 10,2 240 248,7 240
5-338 48,9 5,33 7,2 8,7 10,2 50 58,7 50 2-376 247 5,33 7,2 8,7 10,2 250 258,7 250
2-329 50,17 5,33 7,2 8,7 10,2 52 60,7 52 2-377 253,3 5,33 7,2 8,7 10,2 260 268,7 260
2-330 53,34 5,33 7,2 8,7 10,2 55 63,7 55 2-378 266 5,33 7,2 8,7 10,2 270 278,7 270
2-331 56,52 5,33 7,2 8,7 10,2 58 66,7 58 2-379 278,77 5,33 7,2 8,7 10,2 280 288,7 280
2-332 59,69 5,33 7,2 8,7 10,2 60 68,7 60 2-380 291,47 5,33 7,2 8,7 10,2 300 308,7 300
2-333 62,87 5,33 7,2 8,7 10,2 63 71,7 63 2-381 304,17 5,33 7,2 8,7 10,2 310 318,7 310
2-334 66,04 5,33 7,2 8,7 10,2 68 76,7 68 2-382 329,57 5,33 7,2 8,7 10,2 330 338,7 330
2-335 69,22 5,33 7,2 8,7 10,2 70 78,7 70 2-383 354,97 5,33 7,2 8,7 10,2 360 368,7 360
2-336 72,39 5,33 7,2 8,7 10,2 75 83,7 75 2-384 380,37 5,33 7,2 8,7 10,2 380 388,7 380
2-337 75,57 5,33 7,2 8,7 10,2 76 84,7 76 2-385 405,26 5,33 7,2 8,7 10,2 420 428,7 420
2-338 78,7 5,33 7,2 8,7 10,2 80 88,7 80 2-386 430,66 5,33 7,2 8,7 10,2 450 458,7 450

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
28 O-Ring Division Europe
 3 Zalecenia konstrukcyjne

Nr d1 d2 b b1 b2 d5 d6 d10 Nr d1 d2 b b1 b2 d5 d6 d10
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2
Parker Parker
0 0 0 f7 H9 H8 0 0 0 f7 H9 H8
2-387 456,06 5,33 7,2 8,7 10,2 460 468,7 460 2-464 443,36 6,99 9,6 12 14,4 450 461,6 450
2-388 481,41 5,33 7,2 8,7 10,2 500 508,7 500 2-465 456,06 6,99 9,6 12 14,4 460 471,6 460
2-389 506,81 5,33 7,2 8,7 10,2 520 528,7 520 2-466 468,76 6,99 9,6 12 14,4 480 491,6 480
2-390 532,21 5,33 7,2 8,7 10,2 550 558,7 550 2-467 481,46 6,99 9,6 12 14,4 490 501,6 490
2-391 557,61 5,33 7,2 8,7 10,2 560 568,7 560 2-468 494,16 6,99 9,6 12 14,4 500 511,6 500 3
2-392 582,68 5,33 7,2 8,7 10,2 600 608,7 600 2-469 506,86 6,99 9,6 12 14,4 520 531,6 520
2-393 608,08 5,33 7,2 8,7 10,2 620 628,7 620 2-470 532,26 6,99 9,6 12 14,4 550 561,6 550
2-394 633,48 5,33 7,2 8,7 10,2 650 658,7 650 2-471 557,66 6,99 9,6 12 14,4 560 571,6 560
2-395 658,88 5,33 7,2 8,7 10,2 680 688,7 680 2-472 582,68 6,99 9,6 12 14,4 600 611,6 600
2-425 113,67 6,99 9,6 12 14,4 115 126,6 115 2-473 608,08 6,99 9,6 12 14,4 610 621,6 610
2-426 116,84 6,99 9,6 12 14,4 118 129,6 118 2-474 633,48 6,99 9,6 12 14,4 650 661,6 650
2-427 120,02 6,99 9,6 12 14,4 120 131,6 120 2-475 658,88 6,99 9,6 12 14,4 660 671,6 660
2-428 123,91 6,99 9,6 12 14,4 125 136,6 125 Tab. 3.3
2-429 126,37 6,99 9,6 12 14,4 128 139,6 128
2-430 129,54 6,99 9,6 12 14,4 130 141,6 130
2-431 132,72 6,99 9,6 12 14,4 135 146,6 135
2-432 135,89 6,99 9,6 12 14,4 138 149,6 138
2-433 139,07 6,99 9,6 12 14,4 140 151,6 140
2-434 142,24 6,99 9,6 12 14,4 145 156,6 145
2-435 145,42 6,99 9,6 12 14,4 148 159,6 148
2-436 148,59 6,99 9,6 12 14,4 150 161,6 150
2-437 151,77 6,99 9,6 12 14,4 155 166,6 155
2-438 158,12 6,99 9,6 12 14,4 160 171,6 160
2-439 164,47 6,99 9,6 12 14,4 165 176,6 165
2-440 170,82 6,99 9,6 12 14,4 170 181,6 170
2-441 177,17 6,99 9,6 12 14,4 180 191,6 180
2-442 183,52 6,99 9,6 12 14,4 185 196,6 185
2-443 189,87 6,99 9,6 12 14,4 190 201,6 190
2-444 196,22 6,99 9,6 12 14,4 200 211,6 200
2-445 202,57 6,99 9,6 12 14,4 210 221,6 210
2-446 215,27 6,99 9,6 12 14,4 220 231,6 220
2-447 227,97 6,99 9,6 12 14,4 230 241,6 230
2-448 240,67 6,99 9,6 12 14,4 240 251,6 240
2-449 253,37 6,99 9,6 12 14,4 250 261,6 250
2-450 266,07 6,99 9,6 12 14,4 270 281,6 270
2-451 278,77 6,99 9,6 12 14,4 280 291,6 280
2-452 291,47 6,99 9,6 12 14,4 300 311,6 300
2-453 304,17 6,99 9,6 12 14,4 310 321,6 310
2-454 316,87 6,99 9,6 12 14,4 320 331,6 320
2-455 329,57 6,99 9,6 12 14,4 340 351,6 340
2-456 342,27 6,99 9,6 12 14,4 350 361,6 350
2-457 354,97 6,99 9,6 12 14,4 360 371,6 360
2-458 367,67 6,99 9,6 12 14,4 370 381,6 370
2-459 380,37 6,99 9,6 12 14,4 380 391,6 380
2-460 393,07 6,99 9,6 12 14,4 400 411,6 400
2-461 405,26 6,99 9,6 12 14,4 410 421,6 410
2-462 417,96 6,99 9,6 12 14,4 420 431,6 420
2-463 430,66 6,99 9,6 12 14,4 440 451,6 440

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
29 O-Ring Division Europe
3 Zalecenia konstrukcyjne

3.1.4 Statyczne uszczelnienie kołnierzowe

d2

b b1 b2
d1 b
brak pierścieni jeden pierścień dwa pierścienie
oporowych oporowy oporowe

h Ø d8

Rys. 3.7

Nr d1 d2 b b1 b2 d7 d8 h Nr d1 d2 b b1 b2 d7 d8 h
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 +​0,1 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 +​0,1
Parker Parker
0 0 0 H11 h11 0 0 0 0 H11 h11 0
2-006 2,9 1,78 2,4 3,5 4,6 6,3 3 1,3 2-035 56,87 1,78 2,4 3,5 4,6 60 57 1,3
5-190 3,35 1,78 2,4 3,5 4,6 6,7 3,4 1,3 2-036 60,08 1,78 2,4 3,5 4,6 63 61 1,3
2-007 3,68 1,78 2,4 3,5 4,6 7,1 3,8 1,3 2-037 63,22 1,78 2,4 3,5 4,6 66 64 1,3
2-008 4,47 1,78 2,4 3,5 4,6 7,8 4,5 1,3 2-038 66,4 1,78 2,4 3,5 4,6 69 67 1,3
5-581 4,9 1,9 2,4 3,5 4,6 8,3 5 1,4 2-039 69,57 1,78 2,4 3,5 4,6 73 70 1,3
2-009 5,28 1,78 2,4 3,5 4,6 8,7 5,4 1,3 2-040 72,75 1,78 2,4 3,5 4,6 76 73 1,3
5-582 5,7 1,9 2,4 3,5 4,6 9,1 5,8 1,4 2-041 75,92 1,78 2,4 3,5 4,6 79 76 1,3
2-010 6,07 1,78 2,4 3,5 4,6 9,4 6,2 1,3 2-042 82,27 1,78 2,4 3,5 4,6 85 83 1,3
5-052 6,86 1,78 2,4 3,5 4,6 10,2 7 1,3 2-043 88,62 1,78 2,4 3,5 4,6 92 89 1,3
2-011 7,65 1,78 2,4 3,5 4,6 11 7,8 1,3 2-044 94,97 1,78 2,4 3,5 4,6 98 95 1,3
5-612 8,74 1,78 2,4 3,5 4,6 12,1 8,9 1,3 2-045 101,32 1,78 2,4 3,5 4,6 104 102 1,3
2-012 9,25 1,78 2,4 3,5 4,6 12,6 9,4 1,3 2-046 107,67 1,78 2,4 3,5 4,6 111 108 1,3
5-212 9,75 1,78 2,4 3,5 4,6 13,1 9,8 1,3 2-047 114,02 1,78 2,4 3,5 4,6 117 115 1,3
2-013 10,82 1,78 2,4 3,5 4,6 14,1 11 1,3 2-048 120,37 1,78 2,4 3,5 4,6 123 121 1,3
5-613 11,1 1,78 2,4 3,5 4,6 14,4 11,2 1,3 2-049 126,72 1,78 2,4 3,5 4,6 130 127 1,3
2-014 12,42 1,78 2,4 3,5 4,6 15,7 12,5 1,3 2-050 133,07 1,78 2,4 3,5 4,6 136 134 1,3
6-129 13,29 1,78 2,4 3,5 4,6 16,5 14 1,3 2-110 9,19 2,62 3,6 4,7 5,8 14,4 9,2 2,1
2-016 15,6 1,78 2,4 3,5 4,6 19 15,6 1,3 5-614 9,93 2,62 3,6 4,7 5,8 15,1 10 2,1
2-017 17,17 1,78 2,4 3,5 4,6 20 17,5 1,3 2-111 10,77 2,62 3,6 4,7 5,8 16 11 2,1
2-018 18,77 1,78 2,4 3,5 4,6 21,5 19 1,3 5-615 11,91 2,62 3,6 4,7 5,8 17,1 12 2,1
2-019 20,35 1,78 2,4 3,5 4,6 23 21 1,3 2-112 12,37 2,62 3,6 4,7 5,8 17,6 12,5 2,1
2-020 21,95 1,78 2,4 3,5 4,6 25 22 1,3 5-616 13,11 2,62 3,6 4,7 5,8 18,3 13,2 2,1
2-021 23,52 1,78 2,4 3,5 4,6 27 24 1,3 2-113 13,94 2,62 3,6 4,7 5,8 19,1 14 2,1
2-022 25,12 1,78 2,4 3,5 4,6 28 26 1,3 5-239 14,48 2,69 3,6 4,7 5,8 19,8 14,5 2,1
2-023 26,7 1,78 2,4 3,5 4,6 30 27 1,3 5-243 15,34 2,62 3,6 4,7 5,8 20 15,5 2,1
2-024 28,3 1,78 2,4 3,5 4,6 31 29 1,3 2-114 15,54 2,62 3,6 4,7 5,8 21 16,5 2,1
2-025 29,87 1,78 2,4 3,5 4,6 33 30 1,3 2-115 17,12 2,62 3,6 4,7 5,8 22 17,2 2,1
2-026 31,47 1,78 2,4 3,5 4,6 35 32 1,3 5-256 17,96 2,62 3,6 4,7 5,8 23 18 2,1
2-027 33,05 1,78 2,4 3,5 4,6 36 34 1,3 2-116 18,72 2,62 3,6 4,7 5,8 24 19 2,1
2-028 34,65 1,78 2,4 3,5 4,6 38 35 1,3 2-117 203,29 2,62 3,6 4,7 5,8 25 21 2,1
6-154 36,3 1,78 2,4 3,5 4,6 39 38 1,3 2-118 21,89 2,62 3,6 4,7 5,8 27 22 2,1
2-030 41 1,78 2,4 3,5 4,6 44 41 1,3 2-119 23,47 2,62 3,6 4,7 5,8 28 24 2,1
2-031 44,17 1,78 2,4 3,5 4,6 47 45 1,3 2-120 25,07 2,62 3,6 4,7 5,8 30 26 2,1
2-032 47,35 1,78 2,4 3,5 4,6 50 48 1,3 2-121 26,64 2,62 3,6 4,7 5,8 31 27 2,1
2-033 50,52 1,78 2,4 3,5 4,6 54 51 1,3 2-122 28,24 2,62 3,6 4,7 5,8 33 29 2,1
2-034 53,7 1,78 2,4 3,5 4,6 57 54 1,3 2-123 29,82 2,62 3,6 4,7 5,8 35 30 2,1

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
30 O-Ring Division Europe
 3 Zalecenia konstrukcyjne

Nr d1 d2 b b1 b2 d7 d8 h Nr d1 d2 b b1 b2 d7 d8 h
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 +​0,1 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 +​0,1
Parker Parker
0 0 0 H11 h11 0 0 0 0 H11 h11 0
2-124 31,42 2,62 3,6 4,7 5,8 36 32 2,1 2-172 209,22 2,62 3,6 4,7 5,8 214 210 2,1
2-125 32,99 2,62 3,6 4,7 5,8 38 33 2,1 2-173 215,57 2,62 3,6 4,7 5,8 220 216 2,1
2-126 34,59 2,62 3,6 4,7 5,8 39 35 2,1 2-174 221,92 2,62 3,6 4,7 5,8 227 222 2,1
2-127 36,17 2,62 3,6 4,7 5,8 41 37 2,1 2-175 228,27 2,62 3,6 4,7 5,8 233 229 2,1
2-128 37,77 2,62 3,6 4,7 5,8 43 38 2,1 2-176 234,62 2,62 3,6 4,7 5,8 239 235 2,1 3
2-129 39,34 2,62 3,6 4,7 5,8 44 40 2,1 2-177 240,97 2,62 3,6 4,7 5,8 246 241 2,1
2-130 40,94 2,62 3,6 4,7 5,8 46 41 2,1 2-178 247,32 2,62 3,6 4,7 5,8 252 248 2,1
2-131 42,52 2,62 3,6 4,7 5,8 47 43 2,1 2-210 18,64 3,53 4,8 5,8 6,8 25 19 2,8
2-132 44,12 2,62 3,6 4,7 5,8 49 45 2,1 5-595 19,8 3,6 4,8 5,8 6,8 26,8 20 2,8
2-133 45,69 2,62 3,6 4,7 5,8 50 46 2,1 2-211 20,22 3,53 4,8 5,8 6,8 27 21 2,8
2-134 47,29 2,62 3,6 4,7 5,8 52 48 2,1 2-212 21,82 3,53 4,8 5,8 6,8 28 22 2,8
2-135 48,9 2,62 3,6 4,7 5,8 54 49 2,1 2-213 23,39 3,53 4,8 5,8 6,8 30 24 2,8
2-136 50,47 2,62 3,6 4,7 5,8 55 51 2,1 2-214 24,99 3,53 4,8 5,8 6,8 32 25 2,8
2-137 52,07 2,62 3,6 4,7 5,8 57 53 2,1 5-618 25,81 3,53 4,8 5,8 6,8 32,6 26 2,8
2-138 53,64 2,62 3,6 4,7 5,8 58 54 2,1 2-215 26,57 3,53 4,8 5,8 6,8 33 27 2,8
2-139 55,25 2,62 3,6 4,7 5,8 60 56 2,1 2-216 28,17 3,53 4,8 5,8 6,8 35 29 2,8
2-140 56,82 2,62 3,6 4,7 5,8 62 57 2,1 2-217 29,74 3,53 4,8 5,8 6,8 36 30 2,8
2-141 58,42 2,62 3,6 4,7 5,8 63 59 2,1 2-218 31,34 3,53 4,8 5,8 6,8 38 32 2,8
2-142 59,99 2,62 3,6 4,7 5,8 65 60 2,1 2-219 32,92 3,53 4,8 5,8 6,8 39 33 2,8
2-143 61,6 2,62 3,6 4,7 5,8 66 62 2,1 2-220 34,52 3,53 4,8 5,8 6,8 41 35 2,8
2-144 63,17 2,62 3,6 4,7 5,8 68 64 2,1 2-221 36,09 3,53 4,8 5,8 6,8 43 37 2,8
2-145 64,77 2,62 3,6 4,7 5,8 70 65 2,1 2-222 37,69 3,53 4,8 5,8 6,8 44 38 2,8
2-146 66,34 2,62 3,6 4,7 5,8 71 67 2,1 2-223 40,87 3,53 4,8 5,8 6,8 47 41 2,8
2-147 67,95 2,62 3,6 4,7 5,8 73 68 2,1 2-224 44,04 3,53 4,8 5,8 6,8 51 45 2,8
2-148 69,52 2,62 3,6 4,7 5,8 74 70 2,1 2-225 47,22 3,53 4,8 5,8 6,8 54 48 2,8
2-149 71,12 2,62 3,6 4,7 5,8 76 72 2,1 2-226 50,39 3,53 4,8 5,8 6,8 57 51 2,8
2-150 72,69 2,62 3,6 4,7 5,8 77 73 2,1 2-227 53,57 3,53 4,8 5,8 6,8 60 54 2,8
2-151 75,87 2,62 3,6 4,7 5,8 81 76 2,1 2-228 56,74 3,53 4,8 5,8 6,8 63 57 2,8
2-152 82,22 2,62 3,6 4,7 5,8 87 86 2,1 2-229 59,92 3,53 4,8 5,8 6,8 66 60 2,8
2-153 88,57 2,62 3,6 4,7 5,8 93 89 2,1 2-230 63,09 3,53 4,8 5,8 6,8 70 64 2,8
2-154 94,92 2,62 3,6 4,7 5,8 100 95 2,1 2-231 66,27 3,53 4,8 5,8 6,8 73 67 2,8
2-155 101,27 2,62 3,6 4,7 5,8 106 102 2,1 2-232 69,44 3,53 4,8 5,8 6,8 76 70 2,8
2-156 107,62 2,62 3,6 4,7 5,8 112 108 2,1 2-233 72,62 3,53 4,8 5,8 6,8 79 73 2,8
2-157 113,97 2,62 3,6 4,7 5,8 119 114 2,1 2-234 75,79 3,53 4,8 5,8 6,8 82 76 2,8
2-158 120,32 2,62 3,6 4,7 5,8 125 121 2,1 2-235 78,97 3,53 4,8 5,8 6,8 86 79 2,8
2-159 126,67 2,62 3,6 4,7 5,8 131 127 2,1 2-236 82,14 3,53 4,8 5,8 6,8 89 83 2,8
2-160 133,02 2,62 3,6 4,7 5,8 138 134 2,1 2-237 85,32 3,53 4,8 5,8 6,8 92 86 2,8
2-161 139,37 2,62 3,6 4,7 5,8 144 140 2,1 2-238 88,49 3,53 4,8 5,8 6,8 95 89 2,8
2-162 145,72 2,62 3,6 4,7 5,8 150 146 2,1 2-239 91,67 3,53 4,8 5,8 6,8 98 92 2,8
2-163 152,07 2,62 3,6 4,7 5,8 157 153 2,1 2-240 94,84 3,53 4,8 5,8 6,8 101 95 2,8
2-164 158,42 2,62 3,6 4,7 5,8 163 159 2,1 2-241 98,02 3,53 4,8 5,8 6,8 105 99 2,8
2-165 164,77 2,62 3,6 4,7 5,8 170 165 2,1 2-242 101,19 3,53 4,8 5,8 6,8 108 102 2,8
2-166 171,12 2,62 3,6 4,7 5,8 176 172 2,1 2-243 104,37 3,53 4,8 5,8 6,8 111 105 2,8
2-167 177,47 2,62 3,6 4,7 5,8 182 178 2,1 2-244 107,54 3,53 4,8 5,8 6,8 114 108 2,8
2-168 183,82 2,62 3,6 4,7 5,8 189 184 2,1 2-245 110,72 3,53 4,8 5,8 6,8 117 111 2,8
2-169 190,17 2,62 3,6 4,7 5,8 195 191 2,1 2-246 113,89 3,53 4,8 5,8 6,8 120 114 2,8
2-170 196,52 2,62 3,6 4,7 5,8 201 197 2,1 2-247 117,07 3,53 4,8 5,8 6,8 124 118 2,8
2-171 202,87 2,62 3,6 4,7 5,8 208 203 2,1 2-248 120,24 3,53 4,8 5,8 6,8 127 121 2,8

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
31 O-Ring Division Europe
3 Zalecenia konstrukcyjne

Nr d1 d2 b b1 b2 d7 d8 h Nr d1 d2 b b1 b2 d7 d8 h
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 +​0,1 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 +​0,1
Parker Parker
0 0 0 H11 h11 0 0 0 0 H11 h11 0
2-249 123,42 3,53 4,8 5,8 6,8 130 124 2,8 2-335 69,22 5,33 7,2 8,7 10,2 79 70 4,35
2-250 126,59 3,53 4,8 5,8 6,8 133 127 2,8 2-336 72,39 5,33 7,2 8,7 10,2 83 73 4,35
2-251 129,77 3,53 4,8 5,8 6,8 136 130 2,8 2-337 75,57 5,33 7,2 8,7 10,2 86 76 4,35
2-252 132,94 3,53 4,8 5,8 6,8 140 133 2,8 2-338 78,7 5,33 7,2 8,7 10,2 89 79 4,35
2-253 136,12 3,53 4,8 5,8 6,8 143 137 2,8 2-339 81,92 5,33 7,2 8,7 10,2 92 82 4,35
2-254 139,29 3,53 4,8 5,8 6,8 146 140 2,8 2-340 85 5,33 7,2 8,7 10,2 95 86 4,35
2-255 142,47 3,53 4,8 5,8 6,8 149 143 2,8 2-341 88,2 5,33 7,2 8,7 10,2 98 89 4,35
2-256 145,64 3,53 4,8 5,8 6,8 152 146 2,8 2-342 91,4 5,33 7,2 8,7 10,2 102 92 4,35
2-257 148,82 3,53 4,8 5,8 6,8 155 149 2,8 2-343 94,6 5,33 7,2 8,7 10,2 105 95 4,35
2-258 151,99 3,53 4,8 5,8 6,8 159 152 2,8 2-344 97,7 5,33 7,2 8,7 10,2 108 98 4,35
2-259 158,34 3,53 4,8 5,8 6,8 165 159 2,8 2-345 100,97 5,33 7,2 8,7 10,2 111 101 4,35
2-260 164,69 3,53 4,8 5,8 6,8 171 165 2,8 2-346 104,1 5,33 7,2 8,7 10,2 114 105 4,35
2-261 171,04 3,53 4,8 5,8 6,8 178 172 2,8 2-347 107,3 5,33 7,2 8,7 10,2 117 108 4,35
2-262 177,39 3,53 4,8 5,8 6,8 184 178 2,8 2-348 110,4 5,33 7,2 8,7 10,2 121 111 4,35
2-263 183,74 3,53 4,8 5,8 6,8 190 184 2,8 2-349 113,6 5,33 7,2 8,7 10,2 124 114 4,35
2-264 190,09 3,53 4,8 5,8 6,8 197 191 2,8 2-350 116,8 5,33 7,2 8,7 10,2 127 117 4,35
2-265 196,44 3,53 4,8 5,8 6,8 203 197 2,8 2-351 120 5,33 7,2 8,7 10,2 130 121 4,35
2-266 202,79 3,53 4,8 5,8 6,8 209 203 2,8 2-352 123,1 5,33 7,2 8,7 10,2 133 124 4,35
2-267 209,14 3,53 4,8 5,8 6,8 216 210 2,8 2-353 126,3 5,33 7,2 8,7 10,2 137 127 4,35
2-268 215,49 3,53 4,8 5,8 6,8 222 216 2,8 2-354 129,5 5,33 7,2 8,7 10,2 140 130 4,35
2-269 221,84 3,53 4,8 5,8 6,8 228 222 2,8 2-355 132,7 5,33 7,2 8,7 10,2 143 133 4,35
2-270 228,19 3,53 4,8 5,8 6,8 235 229 2,8 2-356 135,8 5,33 7,2 8,7 10,2 146 136 4,35
2-271 234,54 3,53 4,8 5,8 6,8 241 235 2,8 2-357 139 5,33 7,2 8,7 10,2 149 140 4,35
2-272 240,89 3,53 4,8 5,8 6,8 247 241 2,8 2-358 142,2 5,33 7,2 8,7 10,2 152 143 4,35
2-273 247,24 3,53 4,8 5,8 6,8 254 248 2,8 2-359 145,4 5,33 7,2 8,7 10,2 156 146 4,35
2-274 253,59 3,53 4,8 5,8 6,8 260 254 2,8 2-360 148,5 5,33 7,2 8,7 10,2 159 149 4,35
2-275 266,29 3,53 4,8 5,8 6,8 273 267 2,8 2-361 151,7 5,33 7,2 8,7 10,2 162 152 4,35
2-276 278,99 3,53 4,8 5,8 6,8 285 279 2,8 2-362 158,1 5,33 7,2 8,7 10,2 168 159 4,35
2-277 291,69 3,53 4,8 5,8 6,8 298 292 2,8 2-363 164,4 5,33 7,2 8,7 10,2 175 165 4,35
2-278 304,39 3,53 4,8 5,8 6,8 311 305 2,8 2-364 170,8 5,33 7,2 8,7 10,2 181 171 4,35
2-279 329,79 3,53 4,8 5,8 6,8 336 330 2,8 2-365 177,1 5,33 7,2 8,7 10,2 187 178 4,35
2-280 355,19 3,53 4,8 5,8 6,8 362 356 2,8 2-366 183,5 5,33 7,2 8,7 10,2 194 184 4,35
2-281 380,59 3,53 4,8 5,8 6,8 387 381 2,8 2-367 189,8 5,33 7,2 8,7 10,2 200 190 4,35
2-282 405,26 3,53 4,8 5,8 6,8 412 406 2,8 2-368 196,2 5,33 7,2 8,7 10,2 206 197 4,35
2-283 430,66 3,53 4,8 5,8 6,8 437 431 2,8 2-369 202,5 5,33 7,2 8,7 10,2 213 203 4,35
2-284 456,06 3,53 4,8 5,8 6,8 463 457 2,8 2-370 208,9 5,33 7,2 8,7 10,2 219 209 4,35
2-325 37,47 5,33 7,2 8,7 10,2 48 38 4,35 2-371 215,2 5,33 7,2 8,7 10,2 225 216 4,35
2-326 40,64 5,33 7,2 8,7 10,2 51 41 4,35 2-372 221,6 5,33 7,2 8,7 10,2 232 222 4,35
5-330 42,52 5,33 7,2 8,7 10,2 53 43 4,35 2-373 227,9 5,33 7,2 8,7 10,2 238 228 4,35
2-327 43,82 5,33 7,2 8,7 10,2 54 44 4,35 2-374 234,3 5,33 7,2 8,7 10,2 244 235 4,35
2-328 46,99 5,33 7,2 8,7 10,2 57 47 4,35 2-375 240,6 5,33 7,2 8,7 10,2 251 241 4,35
5-338 48,9 5,33 7,2 8,7 10,2 59 49 4,35 2-376 247 5,33 7,2 8,7 10,2 257 248 4,35
2-329 50,17 5,33 7,2 8,7 10,2 60 51 4,35 2-377 253,3 5,33 7,2 8,7 10,2 264 254 4,35
2-330 53,34 5,33 7,2 8,7 10,2 64 54 4,35 2-378 266 5,33 7,2 8,7 10,2 276 267 4,35
2-331 56,52 5,33 7,2 8,7 10,2 67 57 4,35 2-379 278,77 5,33 7,2 8,7 10,2 289 279 4,35
2-332 59,69 5,33 7,2 8,7 10,2 70 60 4,35 2-380 291,47 5,33 7,2 8,7 10,2 302 292 4,35
2-333 62,87 5,33 7,2 8,7 10,2 73 63 4,35 2-381 304,17 5,33 7,2 8,7 10,2 314 305 4,35
2-334 66,04 5,33 7,2 8,7 10,2 76 67 4,35 2-382 329,57 5,33 7,2 8,7 10,2 340 330 4,35

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
32 O-Ring Division Europe
 3 Zalecenia konstrukcyjne

Nr d1 d2 b b1 b2 d7 d8 h Nr d1 d2 b b1 b2 d7 d8 h
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 +​0,1 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 +​0,1
Parker Parker
0 0 0 H11 h11 0 0 0 0 H11 h11 0
2-383 354,97 5,33 7,2 8,7 10,2 365 355 4,35 2-460 393,07 6,99 9,6 12 14,4 407 394 5,75
2-384 380,37 5,33 7,2 8,7 10,2 391 381 4,35 2-461 405,26 6,99 9,6 12 14,4 419 406 5,75
2-385 405,26 5,33 7,2 8,7 10,2 415 406 4,35 2-462 417,96 6,99 9,6 12 14,4 431 418 5,75
2-386 430,66 5,33 7,2 8,7 10,2 441 431 4,35 2-463 430,66 6,99 9,6 12 14,4 444 431 5,75
2-387 456,06 5,33 7,2 8,7 10,2 466 457 4,35 2-464 443,36 6,99 9,6 12 14,4 457 444 5,75 3
2-388 481,41 5,33 7,2 8,7 10,2 492 482 4,35 2-465 456,06 6,99 9,6 12 14,4 470 457 5,75
2-389 506,81 5,33 7,2 8,7 10,2 517 507 4,35 2-466 468,76 6,99 9,6 12 14,4 482 469 5,75
2-390 532,21 5,33 7,2 8,7 10,2 542 533 4,35 2-467 481,46 6,99 9,6 12 14,4 495 482 5,75
2-391 557,61 5,33 7,2 8,7 10,2 568 558 4,35 2-468 494,16 6,99 9,6 12 14,4 508 495 5,75
2-392 582,68 5,33 7,2 8,7 10,2 593 583 4,35 2-469 506,86 6,99 9,6 12 14,4 520 507 5,75
2-393 608,08 5,33 7,2 8,7 10,2 618 609 4,35 2-470 532,26 6,99 9,6 12 14,4 546 533 5,75
2-394 633,48 5,33 7,2 8,7 10,2 644 634 4,35 2-471 557,66 6,99 9,6 12 14,4 571 558 5,75
2-395 658,88 5,33 7,2 8,7 10,2 669 659 4,35 2-472 582,68 6,99 9,6 12 14,4 596 583 5,75
2-425 113,67 6,99 9,6 12 14,4 127 114 5,75 2-473 608,08 6,99 9,6 12 14,4 622 609 5,75
2-426 116,84 6,99 9,6 12 14,4 130 117 5,75 2-474 633,48 6,99 9,6 12 14,4 647 634 5,75
2-427 120,02 6,99 9,6 12 14,4 134 121 5,75 2-475 658,88 6,99 9,6 12 14,4 672 659 5,75
2-428 123,19 6,99 9,6 12 14,4 137 124 5,75 Tab. 3.4
2-429 126,37 6,99 9,6 12 14,4 140 127 5,75
2-430 129,54 6,99 9,6 12 14,4 143 130 5,75
2-431 132,72 6,99 9,6 12 14,4 146 133 5,75
2-432 135,89 6,99 9,6 12 14,4 149 136 5,75
2-433 139,07 6,99 9,6 12 14,4 153 140 5,75
2-434 142,24 6,99 9,6 12 14,4 156 143 5,75
2-435 145,42 6,99 9,6 12 14,4 159 146 6,75
2-436 148,59 6,99 9,6 12 14,4 162 149 5,75
2-437 151,77 6,99 9,6 12 14,4 165 152 5,75
2-438 158,12 6,99 9,6 12 14,4 172 159 5,75
2-439 164,47 6,99 9,6 12 14,4 178 165 5,75
2-440 170,82 6,99 9,6 12 14,4 184 171 5,75
2-441 177,17 6,99 9,6 12 14,4 191 178 5,75
2-442 183,52 6,99 9,6 12 14,4 197 184 5,75
2-443 189,87 6,99 9,6 12 14,4 203 190 5,75
2-444 196,22 6,99 9,6 12 14,4 210 197 5,75
2-445 202,57 6,99 9,6 12 14,4 216 203 5,75
2-446 215,27 6,99 9,6 12 14,4 229 216 5,75
2-447 227,97 6,99 9,6 12 14,4 241 228 5,75
2-448 240,67 6,99 9,6 12 14,4 254 241 5,75
2-449 253,37 6,99 9,6 12 14,4 267 254 5,75
2-450 266,07 6,99 9,6 12 14,4 280 267 5,75
2-451 278,77 6,99 9,6 12 14,4 292 279 5,75
2-452 291,47 6,99 9,6 12 14,4 305 292 5,75
2-453 304,17 6,99 9,6 12 14,4 318 305 5,75
2-454 316,87 6,99 9,6 12 14,4 330 317 5,75
2-455 329,57 6,99 9,6 12 14,4 343 330 5,75
2-456 342,27 6,99 9,6 12 14,4 356 343 5,75
2-457 354,97 6,99 9,6 12 14,4 368 355 5,75
2-458 367,67 6,99 9,6 12 14,4 381 368 5,75
2-459 380,37 6,99 9,6 12 14,4 394 381 5,75

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
33 O-Ring Division Europe
3 Zalecenia konstrukcyjne

3.2 Uszczelnienie dynamiczne 3.2.1 Układy hydrauliczne — ściskanie i wymiary

W przypadku uszczelnień dynamicznych nasze zalecenia dotyczą
zakresu średnic i są zależne od grubości przekroju poprzecznego.
Zastosowania w układzie dynamicznym pierścieni o-ring o średni-
cy powyżej 250 mm nie jest zalecane.
konstrukcyjne
Uszczelnienie tłoka — ściskanie promieniowe
Montaż pierścienia o-ring w elemencie wewnętrznym

d2 [mm]
6,99

5,33
b
3,53
O d4 O d9 O d3
2,62

1,78

1 5 10 50 100 500 1000 Rys. 3.9 Uszczelnienie tłoka — ściskanie promieniowe

d1 [mm]
Rys. 3.8 Zalecany zakres średnic wewnętrznych d1 pierścieni o-ring jest zależ-
ny od przekroju poprzecznego d2 Uszczelnienie tłoczyska — ściskanie promieniowe
Montaż pierścienia o-ring w elemencie zewnętrznym

b
O d5 O d6 O d10

Rys. 3.10 Uszczelnienie tłoczyska — ściskanie promieniowe

0–5° Kierunek ciśnienia Kierunek ciśnienia Kierunek ciśnienia

r2 = 0,2–0,4 mm r1 f7 H8 t

b b1 b2
b

Przekrój Głębokość Odkształcenie Odkształcenie Szerokość rowka Szerokość rowka Szerokość rowka Promień
poprzeczny otworu t b b1 b2 r1
d2 bez pierścienia jeden pierścień dwa pierścienie
oporowego oporowy oporowe
[mm] [mm] [mm] [%] [mm] [mm] [mm] [mm]
1,78 ±0.08
1,45 0,16 - 0,45  9 - 25 2,40 - 2,60  3,50 -  3,70  4,60 -  4,80 0,20 - 0,40
2,62 ±0.09
2,20 0,26 - 0,64 10 - 23 3,60 - 3,80  4,70 -  4,90  5,80 -  6,00 0,20 - 0,40
3,53 ±0.10
3,05 0,27 - 0,70  8 - 19 4,80 - 5,00  5,80 -  6,00  6,80 -  7,00 0,40 - 0,80
5,33 ±0.13
4,65 0,37 - 0,93  7 - 17 7,20 - 7,40  8,70 -  8,90 10,20 - 10,40 0,40 - 0,80
6,99 ±0.15
6,20 0,50 - 1,05  7 - 15 9,60 - 9,80 12,00 - 12,20 14,40 - 14,60 0,40 - 0,80
Tab. 3.5

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
34 O-Ring Division Europe
 3 Zalecenia konstrukcyjne

3.2.2 Układy hydrauliczne — dynamiczne

uszczelnienie tłoka

d2

b b1 b2
b
d1
brak pierścieni jeden pierścień dwa pierścienie
3
Ø d4 Ø d9 Ø d3
oporowych oporowy oporowe

Rys. 3.11

Nr d1 d2 b b1 b2 d3 d4 d9 Nr d1 d2 b b1 b2 d3 d4 d9
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2
Parker 0 0 0 h9 H8 f7 Parker 0 0 0 h9 H8 f7
2-006 2,9 1,78 2,4 3,5 4,6 3,2 6 6 2-120 25,07 2,62 3,6 4,7 5,8 25,8 30 30
2-007 3,68 1,78 2,4 3,5 4,6 3,7 6,5 6,5 2-121 26,64 2,62 3,6 4,7 5,8 27,8 32 32
6-166 3,9 1,8 2,4 3,5 4,6 4,2 7 7 2-122 28,24 2,62 3,6 4,7 5,8 28,8 33 33
2-008 4,47 1,78 2,4 3,5 4,6 4,7 7,5 7,5 2-123 29,82 2,62 3,6 4,7 5,8 30,8 35 35
5-581 4,9 1,9 2,4 3,5 4,6 5 8 8 2-124 31,42 2,62 3,6 4,7 5,8 31,8 36 36
2-009 5,28 1,78 2,4 3,5 4,6 5,7 8,5 8,5 2-125 32,99 2,62 3,6 4,7 5,8 33,8 38 38
2-010 6,07 1,78 2,4 3,5 4,6 6,2 9 9 2-126 34,55 2,62 3,6 4,7 5,8 35,8 40 40
5-052 6,86 1,78 2,4 3,5 4,6 7,2 10 10 2-127 36,17 2,62 3,6 4,7 5,8 36,8 41 41
2-011 7,65 1,78 2,4 3,5 4,6 7,7 10,5 10,5 2-128 37,77 2,62 3,6 4,7 5,8 38,8 43 43
5-585 8 1,88 2,4 3,5 4,6 8 11 11 2-210 18,64 3,53 4,8 5,8 6,8 19,1 25 25
5-612 8,74 1,78 2,4 3,5 4,6 9,2 12 12 5-595 19,8 3,6 4,8 5,8 6,8 20 26 26
2-012 9,25 1,78 2,4 3,5 4,6 9,7 12,5 12,5 2-211 20,22 3,53 4,8 5,8 6,8 21,1 27 27
5-212 9,75 1,78 2,4 3,5 4,6 10,2 13 13 2-212 21,82 3,53 4,8 5,8 6,8 22,1 28 28
2-013 10,82 1,78 2,4 3,5 4,6 11,2 14 14 2-213 23,39 3,53 4,8 5,8 6,8 24,1 30 30
6-366 11,89 1,78 2,4 3,5 4,6 12,2 15 15 2-214 24,99 3,53 4,8 5,8 6,8 25,1 31 31
2-014 12,42 1,78 2,4 3,5 4,6 13,2 16 16 5-618 25,81 3,53 4,8 5,8 6,8 26,1 32 32
2-015 14 1,78 2,4 3,5 4,6 14,2 17 17 2-215 26,57 3,53 4,8 5,8 6,8 27,1 33 33
6-085 15 1,8 2,4 3,5 4,6 15,2 18 18 2-216 28,17 3,53 4,8 5,8 6,8 29,1 35 35
2-016 15,6 1,78 2,4 3,5 4,6 16,2 19 19 2-217 29,74 3,53 4,8 5,8 6,8 30,1 36 36
2-017 17,17 1,78 2,4 3,5 4,6 17,2 20 20 2-218 31,34 3,53 4,8 5,8 6,8 32,1 38 38
2-110 9,19 2,62 3,6 4,7 5,8 9,8 14 14 2-219 32,92 3,53 4,8 5,8 6,8 34,1 40 40
5-614 9,93 2,62 3,6 4,7 5,8 10,8 15 15 2-220 34,52 3,53 4,8 5,8 6,8 36,1 42 42
2-111 10,77 2,62 3,6 4,7 5,8 16 15,5 15,5 2-221 36,09 3,53 4,8 5,8 6,8 37,1 43 43
5-615 11,91 2,62 3,6 4,7 5,8 11,8 16 16 2-222 37,69 3,53 4,8 5,8 6,8 39,1 45 45
2-112 12,37 2,62 3,6 4,7 5,8 12,8 17 17 5-321 39,6 3,53 4,8 5,8 6,8 40,1 46 46
5-616 13,11 2,62 3,6 4,7 5,8 13,8 18 18 2-223 40,87 3,53 4,8 5,8 6,8 42,1 48 48
2-113 13,94 2,62 3,6 4,7 5,8 14,8 19 19 2-224 44,04 3,53 4,8 5,8 6,8 44,1 50 50
5-239 14,48 2,62 3,6 4,7 5,8 15,3 19,5 19,5 5-035 45,36 3,53 4,8 5,8 6,8 46,1 52 52
2-114 15,54 2,62 3,6 4,7 5,8 15,8 20 20 2-225 47,22 3,53 4,8 5,8 6,8 48,1 54 54
5-617 15,88 2,62 3,6 4,7 5,8 16,8 21 21 5-701 49,2 3,53 4,8 5,8 6,8 50,1 56 56
2-115 17,12 2,62 3,6 4,7 5,8 17,8 22 22 2-226 50,39 3,53 4,8 5,8 6,8 51,1 57 57
5-256 17,96 2,62 3,6 4,7 5,8 18,8 23 23 2-227 53,57 3,53 4,8 5,8 6,8 54,1 60 60
2-116 18,76 2,62 3,6 4,7 5,8 19,8 24 24 2-228 56,74 3,53 4,8 5,8 6,8 57,1 63 63
2-117 20,29 2,62 3,6 4,7 5,8 20,8 25 25 2-229 59,92 3,53 4,8 5,8 6,8 60,1 66 66
2-118 21,89 2,62 3,6 4,7 5,8 22,8 27 27 2-230 63,09 3,53 4,8 5,8 6,8 64,1 70 70
2-119 23,47 2,62 3,6 4,7 5,8 23,8 28 28 2-231 66,27 3,53 4,8 5,8 6,8 67,1 73 73

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
35 O-Ring Division Europe
3 Zalecenia konstrukcyjne

Nr d1 d2 b b1 b2 d3 d4 d9 Nr d1 d2 b b1 b2 d3 d4 d9
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2
Parker 0 0 0 h9 H8 f7 Parker 0 0 0 h9 H8 f7
2-232 69,44 3,53 4,8 5,8 6,8 70,1 76 76 2-339 81,92 5,33 7,2 8,7 10,2 83 92 92
2-233 72,62 3,53 4,8 5,8 6,8 74,1 80 80 2-340 85,09 5,33 7,2 8,7 10,2 86 95 95
2-234 75,79 3,53 4,8 5,8 6,8 77,1 83 83 2-341 88,27 5,33 7,2 8,7 10,2 91 100 100
2-235 78,97 3,53 4,8 5,8 6,8 80,1 86 86 2-342 91,44 5,33 7,2 8,7 10,2 93 102 102
2-236 82,14 3,53 4,8 5,8 6,8 84,1 90 90 2-343 94,62 5,33 7,2 8,7 10,2 96 105 105
2-237 85,32 3,53 4,8 5,8 6,8 86,1 92 92 2-344 97,79 5,33 7,2 8,7 10,2 101 110 110
2-238 88,49 3,53 4,8 5,8 6,8 90,1 96 96 2-345 100,97 5,33 7,2 8,7 10,2 103 112 112
2-239 91,67 3,53 4,8 5,8 6,8 94,1 100 100 2-346 104,14 5,33 7,2 8,7 10,2 106 115 115
2-240 94,84 3,53 4,8 5,8 6,8 96,1 102 102 2-347 107,32 5,33 7,2 8,7 10,2 109 118 118
2-241 98,02 3,53 4,8 5,8 6,8 99,1 105 105 2-348 110,49 5,33 7,2 8,7 10,2 111 120 120
2-242 101,19 3,53 4,8 5,8 6,8 104,1 110 110 2-349 113,67 5,33 7,2 8,7 10,2 116 125 125
2-243 104,37 3,53 4,8 5,8 6,8 106,1 112 112 2-350 116,84 5,33 7,2 8,7 10,2 119 128 128
2-244 107,54 3,53 4,8 5,8 6,8 109,1 115 115 2-351 120,02 5,33 7,2 8,7 10,2 121 130 130
2-245 110,72 3,53 4,8 5,8 6,8 114,1 120 120 2-352 123,19 5,33 7,2 8,7 10,2 126 135 135
2-246 113,89 3,53 4,8 5,8 6,8 116,1 122 122 2-353 126,37 5,33 7,2 8,7 10,2 129 138 138
2-247 117,07 3,53 4,8 5,8 6,8 119,1 125 125 2-354 129,54 5,33 7,2 8,7 10,2 131 140 140
2-248 120,24 3,53 4,8 5,8 6,8 122,1 128 128 2-355 132,72 5,33 7,2 8,7 10,2 136 145 145
2-249 123,42 3,53 4,8 5,8 6,8 124,1 130 130 2-356 135,89 5,33 7,2 8,7 10,2 139 148 148
2-250 126,59 3,53 4,8 5,8 6,8 129,1 135 135 2-357 139,07 5,33 7,2 8,7 10,2 141 150 150
2-251 129,77 3,53 4,8 5,8 6,8 132,1 138 138 2-358 142,24 5,33 7,2 8,7 10,2 146 155 155
2-252 132,94 3,53 4,8 5,8 6,8 134,1 140 140 2-359 145,42 5,33 7,2 8,7 10,2 149 158 158
2-253 136,12 3,53 4,8 5,8 6,8 139,1 145 145 2-360 148,59 5,33 7,2 8,7 10,2 151 160 160
2-254 139,29 3,53 4,8 5,8 6,8 142,1 148 148 2-361 151,77 5,33 7,2 8,7 10,2 156 165 165
2-255 142,47 3,53 4,8 5,8 6,8 144,1 150 150 2-362 158,12 5,33 7,2 8,7 10,2 159 168 168
2-256 145,64 3,53 4,8 5,8 6,8 149,1 155 155 2-363 164,47 5,33 7,2 8,7 10,2 166 175 175
2-257 148,82 3,53 4,8 5,8 6,8 151,1 157 157 2-364 170,82 5,33 7,2 8,7 10,2 171 180 180
2-258 151,99 3,53 4,8 5,8 6,8 154,1 160 160 2-365 177,17 5,33 7,2 8,7 10,2 179 188 188
2-259 158,34 3,53 4,8 5,8 6,8 159,1 165 165 2-366 183,52 5,33 7,2 8,7 10,2 186 195 195
2-260 164,69 3,53 4,8 5,8 6,8 169,1 175 175 2-367 189,87 5,33 7,2 8,7 10,2 191 200 200
2-261 171,04 3,53 4,8 5,8 6,8 174,1 180 180 2-368 196,22 5,33 7,2 8,7 10,2 201 210 210
2-262 177,39 3,53 4,8 5,8 6,8 179,1 185 185 2-369 202,57 5,33 7,2 8,7 10,2 206 215 215
2-263 183,74 3,53 4,8 5,8 6,8 184,1 190 190 2-370 208,92 5,33 7,2 8,7 10,2 211 220 220
2-264 190,09 3,53 4,8 5,8 6,8 194,1 200 200 2-371 215,27 5,33 7,2 8,7 10,2 216 225 225
2-325 37,47 5,33 7,2 8,7 10,2 39 48 48 2-372 221,62 5,33 7,2 8,7 10,2 226 235 235
2-326 40,64 5,33 7,2 8,7 10,2 41 50 50 2-373 227,97 5,33 7,2 8,7 10,2 231 240 240
5-330 42,52 5,33 7,2 8,7 10,2 43 52 52 2-374 234,32 5,33 7,2 8,7 10,2 236 245 245
2-327 43,82 5,33 7,2 8,7 10,2 46 55 55 2-375 240,67 5,33 7,2 8,7 10,2 241 250 250
2-328 46,99 5,33 7,2 8,7 10,2 49 58 58 2-444 196,22 6,99 9,6 12 14,4 197,8 210 210
2-329 50,17 5,33 7,2 8,7 10,2 51 60 60 2-445 202,57 6,99 9,6 12 14,4 207,8 220 220
2-330 53,34 5,33 7,2 8,7 10,2 54 63 63 2-446 215,27 6,99 9,6 12 14,4 217,8 230 230
2-331 56,52 5,33 7,2 8,7 10,2 59 68 68 2-447 227,97 6,99 9,6 12 14,4 227,8 240 240
2-332 59,69 5,33 7,2 8,7 10,2 61 70 70 2-448 240,67 6,99 9,6 12 14,4 247,8 260 260
2-333 62,87 5,33 7,2 8,7 10,2 64 73 73 Tab. 3.6
2-334 66,04 5,33 7,2 8,7 10,2 67 76 76
2-335 69,22 5,33 7,2 8,7 10,2 71 80 80
2-336 72,39 5,33 7,2 8,7 10,2 74 83 83
2-337 75,57 5,33 7,2 8,7 10,2 77 86 86
2-338 78,74 5,33 7,2 8,7 10,2 81 90 90

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
36 O-Ring Division Europe
 3 Zalecenia konstrukcyjne

3.2.3 Układy hydrauliczne — dynamiczne

uszczelnienie tłoczyska

d2

b b1 b2
d1 b
brak pierścieni jeden pierścień dwa pierścienie
oporowych oporowy oporowe Ø d5 Ø d6 Ø d10
3
Rys. 3.12

Nr d1 d2 b b1 b2 d5 d6 d10 Nr d1 d2 b b1 b2 d5 d6 d10
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2
Parker Parker
0 0 0 f7 H9 H8 0 0 0 f7 H9 H8
2-006 2,9 1,78 2,4 3,5 4,6 3 5,8 3 2-122 28,24 2,62 3,6 4,7 5,8 28 32,2 28
2-007 3,68 1,78 2,4 3,5 4,6 3,5 6,3 3,5 2-123 29,82 2,62 3,6 4,7 5,8 30 34,2 30
6-166 3,9 1,8 2,4 3,5 4,6 4 6,8 4 2-124 31,42 2,62 3,6 4,7 5,8 32 36,2 32
2-008 4,47 1,78 2,4 3,5 4,6 4,5 7,3 4,5 2-125 32,99 2,62 3,6 4,7 5,8 33 37,2 33
5-581 4,9 1,9 2,4 3,5 4,6 5 8 5 2-126 34,55 2,62 3,6 4,7 5,8 35 39,2 35
2-009 5,28 1,78 2,4 3,5 4,6 5,5 8,3 5,5 2-127 36,17 2,62 3,6 4,7 5,8 36 40,2 36
2-010 6,07 1,78 2,4 3,5 4,6 6 8,8 6 2-128 37,77 2,62 3,6 4,7 5,8 38 42,2 38
5-052 6,86 1,78 2,4 3,5 4,6 7 9,8 7 2-210 18,64 3,53 4,8 5,8 6,8 19 24,9 19
2-011 7,65 1,78 2,4 3,5 4,6 7,5 10,3 7,5 5-595 19,8 3,6 4,8 5,8 6,8 20 26 20
5-585 8 1,88 2,4 3,5 4,6 8 11 8 2-211 20,22 3,53 4,8 5,8 6,8 21 26,9 21
5-612 8,74 1,78 2,4 3,5 4,6 9 11,8 9 2-212 21,82 3,53 4,8 5,8 6,8 22 27,9 22
2-012 9,25 1,78 2,4 3,5 4,6 9,5 12,3 9,5 2-213 23,39 3,53 4,8 5,8 6,8 24 29,9 24
5-212 9,75 1,78 2,4 3,5 4,6 10 12,8 10 2-214 24,99 3,53 4,8 5,8 6,8 25 30,9 25
2-013 10,82 1,78 2,4 3,5 4,6 11 13,8 11 5-618 25,81 3,53 4,8 5,8 6,8 26 31,9 26
6-366 11,89 1,78 2,4 3,5 4,6 12 14,8 12 2-215 26,57 3,53 4,8 5,8 6,8 27 32,9 27
2-014 12,42 1,78 2,4 3,5 4,6 12,5 15,3 12,5 2-216 28,17 3,53 4,8 5,8 6,8 28 33,9 28
2-015 14 1,78 2,4 3,5 4,6 14 16,8 14 2-217 29,74 3,53 4,8 5,8 6,8 30 35,9 30
6-085 15 1,8 2,4 3,5 4,6 15 17,8 15 2-218 31,34 3,53 4,8 5,8 6,8 32 37,9 32
2-016 15,6 1,78 2,4 3,5 4,6 16 18,8 16 2-219 32,92 3,53 4,8 5,8 6,8 33 38,9 33
2-017 17,17 1,78 2,4 3,5 4,6 17 19,8 17 2-220 34,52 3,53 4,8 5,8 6,8 35 40,9 35
2-110 9,19 2,62 3,6 4,7 5,8 9,5 13,7 9,5 2-221 36,09 3,53 4,8 5,8 6,8 36 41,9 36
5-614 9,93 2,62 3,6 4,7 5,8 10 14,2 10 2-222 37,69 3,53 4,8 5,8 6,8 38 43,9 38
2-111 10,77 2,62 3,6 4,7 5,8 11 15,2 11 5-321 39,6 3,53 4,8 5,8 6,8 40 45,9 40
5-615 11,91 2,62 3,6 4,7 5,8 12 16,2 12 2-223 40,87 3,53 4,8 5,8 6,8 41 46,9 41
2-112 12,37 2,62 3,6 4,7 5,8 12,5 16,7 12,5 2-224 44,04 3,53 4,8 5,8 6,8 44 49,9 44
5-616 13,11 2,62 3,6 4,7 5,8 13,5 17,7 13,5 5-035 45,36 3,53 4,8 5,8 6,8 45 50,9 45
2-113 13,94 2,62 3,6 4,7 5,8 14 18,2 14 2-225 47,22 3,53 4,8 5,8 6,8 47 52,9 47
5-239 14,48 2,62 3,6 4,7 5,8 15 19,2 15 5-701 49,2 3,53 4,8 5,8 6,8 49 54,9 49
2-114 15,54 2,62 3,6 4,7 5,8 16 20,2 16 2-226 50,39 3,53 4,8 5,8 6,8 50 55,9 50
5-617 15,88 2,62 3,6 4,7 5,8 16,5 20,7 16,5 2-227 53,57 3,53 4,8 5,8 6,8 54 59,9 54
2-115 17,12 2,62 3,6 4,7 5,8 17 21,2 17 2-228 56,74 3,53 4,8 5,8 6,8 56 61,9 56
5-256 17,96 2,62 3,6 4,7 5,8 18 22,2 18 2-229 59,92 3,53 4,8 5,8 6,8 60 65,9 60
2-116 18,76 2,62 3,6 4,7 5,8 19 23,2 19 2-230 63,09 3,53 4,8 5,8 6,8 63 68,9 63
2-117 20,29 2,62 3,6 4,7 5,8 19,5 23,7 19,5 2-231 66,27 3,53 4,8 5,8 6,8 66 71,9 66
2-118 21,89 2,62 3,6 4,7 5,8 22 26,2 22 2-232 69,44 3,53 4,8 5,8 6,8 70 75,9 70
2-119 23,47 2,62 3,6 4,7 5,8 24 28,2 24 2-233 72,62 3,53 4,8 5,8 6,8 73 78,9 73
2-120 25,07 2,62 3,6 4,7 5,8 25 29,2 25 2-234 75,79 3,53 4,8 5,8 6,8 76 81,9 76
2-121 26,64 2,62 3,6 4,7 5,8 27 31,2 27 2-235 78,97 3,53 4,8 5,8 6,8 80 85,9 80

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
37 O-Ring Division Europe
3 Zalecenia konstrukcyjne

Nr d1 d2 b b1 b2 d5 d6 d10 Nr d1 d2 b b1 b2 d5 d6 d10
kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2 kat. +​0,2 +​0,2 +​0,2
Parker Parker
0 0 0 f7 H9 H8 0 0 0 f7 H9 H8
2-236 82,14 3,53 4,8 5,8 6,8 82 87,9 82 2-343 94,62 5,33 7,2 8,7 10,2 95 104 95
2-237 85,32 3,53 4,8 5,8 6,8 85 90,9 85 2-344 97,79 5,33 7,2 8,7 10,2 98 107 98
2-238 88,49 3,53 4,8 5,8 6,8 88 93,9 88 2-345 100,97 5,33 7,2 8,7 10,2 100 109 100
2-239 91,67 3,53 4,8 5,8 6,8 92 97,9 92 2-346 104,14 5,33 7,2 8,7 10,2 105 114 105
2-240 94,84 3,53 4,8 5,8 6,8 95 100,9 95 2-347 107,32 5,33 7,2 8,7 10,2 108 117 108
2-241 98,02 3,53 4,8 5,8 6,8 98 103,9 98 2-348 110,49 5,33 7,2 8,7 10,2 110 119 110
2-242 101,19 3,53 4,8 5,8 6,8 100 105,9 100 2-349 113,67 5,33 7,2 8,7 10,2 115 124 115
2-243 104,37 3,53 4,8 5,8 6,8 105 110,9 105 2-350 116,84 5,33 7,2 8,7 10,2 118 127 118
2-244 107,54 3,53 4,8 5,8 6,8 108 113,9 108 2-351 120,02 5,33 7,2 8,7 10,2 120 129 120
2-245 110,72 3,53 4,8 5,8 6,8 110 115,9 110 2-352 123,19 5,33 7,2 8,7 10,2 125 134 125
2-246 113,89 3,53 4,8 5,8 6,8 114 119,9 114 2-353 126,37 5,33 7,2 8,7 10,2 128 137 128
2-247 117,07 3,53 4,8 5,8 6,8 117 122,9 117 2-354 129,54 5,33 7,2 8,7 10,2 130 139 130
2-248 120,24 3,53 4,8 5,8 6,8 120 125,9 120 2-355 132,72 5,33 7,2 8,7 10,2 133 142 133
2-249 123,42 3,53 4,8 5,8 6,8 125 130,9 125 2-356 135,89 5,33 7,2 8,7 10,2 135 144 135
2-250 126,59 3,53 4,8 5,8 6,8 127 132,9 127 2-357 139,07 5,33 7,2 8,7 10,2 140 149 140
2-251 129,77 3,53 4,8 5,8 6,8 130 135,9 130 2-358 142,24 5,33 7,2 8,7 10,2 143 152 143
2-252 132,94 3,53 4,8 5,8 6,8 133 138,9 133 2-359 145,42 5,33 7,2 8,7 10,2 145 154 145
2-253 136,12 3,53 4,8 5,8 6,8 136 141,9 136 2-360 148,59 5,33 7,2 8,7 10,2 150 159 150
2-254 139,29 3,53 4,8 5,8 6,8 140 145,9 140 2-361 151,77 5,33 7,2 8,7 10,2 152 161 152
2-255 142,47 3,53 4,8 5,8 6,8 142 147,9 142 2-362 158,12 5,33 7,2 8,7 10,2 158 167 158
2-256 145,64 3,53 4,8 5,8 6,8 145 150,9 145 2-363 164,47 5,33 7,2 8,7 10,2 165 174 165
2-257 148,82 3,53 4,8 5,8 6,8 150 155,9 150 2-364 170,82 5,33 7,2 8,7 10,2 170 179 170
2-258 151,99 3,53 4,8 5,8 6,8 152 157,9 152 2-365 177,17 5,33 7,2 8,7 10,2 178 187 178
2-259 158,34 3,53 4,8 5,8 6,8 160 165,9 160 2-366 183,52 5,33 7,2 8,7 10,2 185 194 185
2-260 164,69 3,53 4,8 5,8 6,8 165 170,9 165 2-367 189,87 5,33 7,2 8,7 10,2 190 199 190
2-261 171,04 3,53 4,8 5,8 6,8 170 175,9 170 2-368 196,22 5,33 7,2 8,7 10,2 195 204 195
2-262 177,39 3,53 4,8 5,8 6,8 178 183,9 178 2-369 202,57 5,33 7,2 8,7 10,2 200 209 200
2-263 183,74 3,53 4,8 5,8 6,8 184 189,9 184 2-370 208,92 5,33 7,2 8,7 10,2 210 219 210
2-264 190,09 3,53 4,8 5,8 6,8 190 195,9 190 2-371 215,27 5,33 7,2 8,7 10,2 215 224 215
2-325 37,47 5,33 7,2 8,7 10,2 38 47 38 2-372 221,62 5,33 7,2 8,7 10,2 220 229 220
2-326 40,64 5,33 7,2 8,7 10,2 42 51 42 2-373 227,97 5,33 7,2 8,7 10,2 228 237 228
5-330 42,52 5,33 7,2 8,7 10,2 43 52 43 2-374 234,32 5,33 7,2 8,7 10,2 235 244 235
2-327 43,82 5,33 7,2 8,7 10,2 45 54 45 2-375 240,67 5,33 7,2 8,7 10,2 240 249 240
2-328 46,99 5,33 7,2 8,7 10,2 48 57 48 2-444 196,22 6,99 9,6 12 14,4 195 207,2 195
2-329 50,17 5,33 7,2 8,7 10,2 50 59 50 2-445 202,57 6,99 9,6 12 14,4 200 212,2 200
2-330 53,34 5,33 7,2 8,7 10,2 54 63 54 2-446 215,27 6,99 9,6 12 14,4 215 227,2 215
2-331 56,52 5,33 7,2 8,7 10,2 56 65 56 2-447 227,97 6,99 9,6 12 14,4 230 242,2 230
2-332 59,69 5,33 7,2 8,7 10,2 60 69 60 2-448 240,67 6,99 9,6 12 14,4 240 252,2 240
2-333 62,87 5,33 7,2 8,7 10,2 63 72 63 Tab. 3.7
2-334 66,04 5,33 7,2 8,7 10,2 66 75 66
2-335 69,22 5,33 7,2 8,7 10,2 70 79 70
2-336 72,39 5,33 7,2 8,7 10,2 73 82 73
2-337 75,57 5,33 7,2 8,7 10,2 76 85 76
2-338 78,74 5,33 7,2 8,7 10,2 80 89 80
2-339 81,92 5,33 7,2 8,7 10,2 82 91 82
2-340 85,09 5,33 7,2 8,7 10,2 85 94 85
2-341 88,27 5,33 7,2 8,7 10,2 90 99 90
2-342 91,44 5,33 7,2 8,7 10,2 92 101 92

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
38 O-Ring Division Europe
 3 Zalecenia konstrukcyjne

3.2.4 Układy pneumatyczne — ściskanie i wymiary Konstrukcja swobodna — bez nacisku

konstrukcyjne

Uszczelnienie tłoka — ściskanie promieniowe

Montaż pierścienia o-ring w elemencie wewnętrznym

Ø d4
b3
Ø d3 Ø d9
3
b
O d4 O d9 O d3

Rys. 3.13 Uszczelnienie tłoka — ściskanie promieniowe

Rys. 3.15 Konstrukcja swobodna — bez nacisku

Uszczelnienie tłoczyska — ściskanie promieniowe

Montaż pierścienia o-ring w elemencie zewnętrznym

b
O d5 O d6 O d10

Rys. 3.14 Uszczelnienie tłoczyska — ściskanie promieniowe

0–5° Kierunek nacisku

r2 = 0,2–0,4 mm r1 f7 H8 t

b
b

Przekrój poprzeczny Głębokość otworu Odkształcenie Odkształcenie Szerokość rowka b Promień r1

d2 t
bez pierścienia
­oporowego
[mm] [mm] [mm] [%] [mm] [mm]
1,78 ±0.08 1,55 0,07 - 0,43 4 - 23 2,40 - 2,60 0,20 - 0,40
2,62 ±0.09 2,35 0,11 - 0,49 4 - 18 3,60 - 3,80 0,20 - 0,40
3,53 ±0.10 3,15 0,15 - 0,60 4 - 16 4,80 - 5,00 0,40 - 0,80
5,33 ±0.13 4,85 0,22 - 0,73 4 - 13 7,20 - 7,40 0,40 - 0,80
6,99 ±0.15 6,40 0,30 - 0,75 4 - 10 9,60 - 9,80 0,40 - 0,80
Tab. 3.8

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
39 O-Ring Division Europe
3 Zalecenia konstrukcyjne

3.2.5 Układy pneumatyczne — dynamiczne

uszczelnienie tłoka

d2

b b1 b2
b
d1
brak pierścieni jeden pierścień dwa pierścienie Ø d4 Ø d9 Ø d3
oporowych oporowy oporowe

Rys. 3.16

Nr kat. d1 d2 b b3 d3 d4 d9 Nr kat. d1 d2 b b3 d3 d4 d9
Parker +​0,2 +​0,2 Parker +​0,2 +​0,2
0 0 h9 H8 f7 0 0 h9 H8 f7
2-006 2,9 1,78 2,4 2 3,1 6 6 2-122 28,24 2,62 3,6 3 28,5 33 33
2-007 3,68 1,78 2,4 2 3,6 6,5 6,5 2-123 29,82 2,62 3,6 3 30,5 35 35
6-166 3,9 1,8 2,4 2 4,1 7 7 2-124 31,42 2,62 3,6 3 31,5 36 36
2-008 4,47 1,78 2,4 2 4,6 7,5 7,5 2-125 32,99 2,62 3,6 3 33,5 38 38
5-581 4,9 1,9 2,4 2 4,9 8 8 2-126 34,55 2,62 3,6 3 35,5 40 40
2-009 5,28 1,78 2,4 2 5,6 8,5 8,5 2-127 36,17 2,62 3,6 3 36,5 41 41
2-010 6,07 1,78 2,4 2 6,1 9 9 2-128 37,77 2,62 3,6 3 38,5 43 43
5-052 6,86 1,78 2,4 2 7,1 10 10 2-210 18,64 3,53 4,8 4 18,5 25 25
2-011 7,65 1,78 2,4 2 7,6 10,5 10,5 5-595 19,8 3,6 4,8 4 20 26 26
5-585 8 1,88 2,4 2 8,1 11 11 2-211 20,22 3,53 4,8 4 20,9 27 27
5-612 8,74 1,78 2,4 2 9,1 12 12 2-212 21,82 3,53 4,8 4 21,9 28 28
2-012 9,25 1,78 2,4 2 9,6 12,5 12,5 2-213 23,39 3,53 4,8 4 23,9 30 30
5-212 9,75 1,78 2,4 2 10,1 13 13 2-214 24,99 3,53 4,8 4 24,9 31 31
2-013 10,82 1,78 2,4 2 11,1 14 14 5-618 25,81 3,53 4,8 4 25,9 32 32
6-366 11,89 1,78 2,4 2 12,1 15 15 2-215 26,57 3,53 4,8 4 26,9 33 33
2-014 12,42 1,78 2,4 2 13,1 16 16 2-216 28,17 3,53 4,8 4 28,9 35 35
2-015 14 1,78 2,4 2 14,1 17 17 2-217 29,74 3,53 4,8 4 29,9 36 36
6-085 15 1,8 2,4 2 15,1 18 18 2-218 31,34 3,53 4,8 4 31,9 38 38
2-016 15,6 1,78 2,4 2 16,1 19 19 2-219 32,92 3,53 4,8 4 33,9 40 40
2-017 17,17 1,78 2,4 2 17,1 20 20 2-220 34,52 3,53 4,8 4 35,9 42 42
2-110 9,19 2,62 3,6 3 9,5 14 14 2-221 36,09 3,53 4,8 4 36,9 43 43
5-614 9,93 2,62 3,6 3 10,5 15 15 2-222 37,69 3,53 4,8 4 38,9 45 45
2-111 10,77 2,62 3,6 3 11,5 16 16 5-321 39,6 3,53 4,8 4 39,9 46 46
5-615 11,91 2,62 3,6 3 12 16,5 16,5 2-223 40,87 3,53 4,8 4 41,9 48 48
2-112 12,37 2,62 3,6 3 12,5 17 17 2-224 44,04 3,53 4,8 4 43,9 50 50
5-616 13,11 2,62 3,6 3 13,5 18 18 5-035 45,36 3,53 4,8 4 45,9 52 52
2-113 13,94 2,62 3,6 3 14,5 19 19 2-225 47,22 3,53 4,8 4 47,9 54 54
5-239 14,48 2,69 3,6 3 15 19,5 19,5 5-701 49,2 3,53 4,8 4 49,9 56 56
2-114 15,54 2,62 3,6 3 15,5 20 20 2-226 50,39 3,53 4,8 4 50,9 57 57
5-617 15,88 2,62 3,6 3 16,5 21 21 2-227 53,57 3,53 4,8 4 53,9 60 60
2-115 17,12 2,62 3,6 3 17,5 22 22 2-228 56,74 3,53 4,8 4 56,9 63 63
5-256 17,96 2,62 3,6 3 18,5 23 23 2-229 59,92 3,53 4,8 4 59,9 66 66
2-116 18,76 2,62 3,6 3 19,5 24 24 2-230 63,09 3,53 4,8 4 63,9 70 70
2-117 20,29 2,62 3,6 3 20,5 25 25 2-231 66,27 3,53 4,8 4 66,9 73 73
2-118 21,89 2,62 3,6 3 22,5 27 27 2-232 69,44 3,53 4,8 4 69,9 76 76
2-119 23,47 2,62 3,6 3 23,5 28 28 2-233 72,62 3,53 4,8 4 73,9 80 80
2-120 25,07 2,62 3,6 3 25,5 30 30 2-234 75,79 3,53 4,8 4 76,9 83 83
2-121 26,64 2,62 3,6 3 27,5 32 32 2-235 78,97 3,53 4,8 4 79,9 86 86

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
40 O-Ring Division Europe
 3 Zalecenia konstrukcyjne

Nr kat. d1 d2 b b3 d3 d4 d9 Nr kat. d1 d2 b b3 d3 d4 d9
Parker +​0,2 +​0,2 Parker +​0,2 +​0,2
0 0 h9 H8 f7 0 0 h9 H8 f7
2-236 82,14 3,53 4,8 4 83,9 90 90 2-343 94,62 5,33 7,2 6 95,6 105 105
2-237 85,32 3,53 4,8 4 85,9 92 92 2-344 97,79 5,33 7,2 6 100,6 110 110
2-238 88,49 3,53 4,8 4 89,9 96 96 2-345 100,97 5,33 7,2 6 102,6 112 112
2-239 91,67 3,53 4,8 4 93,9 100 100 2-346 104,14 5,33 7,2 6 105,6 115 115
2-240 94,84 3,53 4,8 4 95,9 102 102 2-347 107,32 5,33 7,2 6 108,6 118 118 3
2-241 98,02 3,53 4,8 4 98,9 105 105 2-348 110,49 5,33 7,2 6 110,6 120 120
2-242 101,19 3,53 4,8 4 103,9 110 110 2-349 113,67 5,33 7,2 6 115,4 125 125
2-243 104,37 3,53 4,8 4 105,9 112 112 2-350 116,84 5,33 7,2 6 118,4 128 128
2-244 107,54 3,53 4,8 4 108,9 115 115 2-351 120,02 5,33 7,2 6 120,4 130 130
2-245 110,72 3,53 4,8 4 113,9 120 120 2-352 123,19 5,33 7,2 6 125,4 135 135
2-246 113,89 3,53 4,8 4 115,9 122 122 2-353 126,37 5,33 7,2 6 128,4 138 138
2-247 117,07 3,53 4,8 4 118,9 125 125 2-354 129,54 5,33 7,2 6 130,4 140 140
2-248 120,24 3,53 4,8 4 1219 128 128 2-355 132,72 5,33 7,2 6 134,4 145 145
2-249 123,42 3,53 4,8 4 123,9 130 130 2-356 135,89 5,33 7,2 6 138,4 148 148
2-250 126,59 3,53 4,8 4 128,9 135 135 2-357 139,07 5,33 7,2 6 140,4 150 150
2-251 129,77 3,53 4,8 4 131,9 138 138 2-358 142,24 5,33 7,2 6 145,4 155 155
2-252 132,94 3,53 4,8 4 133,9 140 140 2-359 145,42 5,33 7,2 6 148,4 158 158
2-253 136,12 3,53 4,8 4 138,9 145 145 2-360 148,59 5,33 7,2 6 150,4 160 160
2-254 139,29 3,53 4,8 4 141,9 148 148 2-361 151,77 5,33 7,2 6 155,4 165 165
2-255 142,47 3,53 4,8 4 143,9 150 150 2-362 158,12 5,33 7,2 6 158,4 168 168
2-256 145,64 3,53 4,8 4 148,9 155 155 2-363 164,47 5,33 7,2 6 165,4 175 175
2-257 148,82 3,53 4,8 4 150,9 157 157 2-364 170,82 5,33 7,2 6 170,4 180 180
2-258 151,99 3,53 4,8 4 153,9 160 160 2-365 177,17 5,33 7,2 6 178,4 188 188
2-259 158,34 3,53 4,8 4 158,9 165 165 2-366 183,52 5,33 7,2 6 185,4 195 195
2-260 164,69 3,53 4,8 4 168,9 175 175 2-367 189,87 5,33 7,2 6 190,4 200 200
2-261 171,04 3,53 4,8 4 173,9 180 180 2-368 196,22 5,33 7,2 6 200,4 210 210
2-262 177,39 3,53 4,8 4 178,9 185 185 2-369 202,57 5,33 7,2 6 205,4 215 215
2-263 183,84 3,53 4,8 4 183,9 190 190 2-370 208,92 5,33 7,2 6 210,4 220 220
2-264 190,09 3,53 4,8 4 193,9 200 200 2-371 215,27 5,33 7,2 6 215,4 225 225
2-325 37,47 5,33 7,2 6 38,6 48 48 2-372 221,62 5,33 7,2 6 225,4 235 235
2-326 40,64 5,33 7,2 6 40,6 50 50 2-373 227,97 5,33 7,2 6 230,4 240 240
5-330 42,52 5,33 7,2 6 42,6 52 52 2-374 234,32 5,33 7,2 6 235,4 245 245
2-327 43,82 5,33 7,2 6 45,6 55 55 2-375 240,67 5,33 7,2 6 240,4 250 250
2-328 46,99 5,33 7,2 6 48,6 58 58 2-444 196,22 6,99 9,6 8 197,4 210 210
2-329 50,17 5,33 7,2 6 50,6 60 60 2-445 202,57 6,99 9,6 8 207,4 220 220
2-330 53,34 5,33 7,2 6 53,6 63 63 2-446 215,27 6,99 9,6 8 217,4 230 230
2-331 56,52 5,33 7,2 6 58,6 68 68 2-447 227,97 6,99 9,6 8 227,4 240 240
2-332 59,69 5,33 7,2 6 60,6 70 70 2-448 240,67 6,99 9,6 8 247,4 260 260
2-333 62,87 5,33 7,2 6 63,6 73 73 Tab. 3.9
2-334 66,04 5,33 7,2 6 66,6 76 76
2-335 69,22 5,33 7,2 6 70,6 80 80
2-336 72,39 5,33 7,2 6 73,6 83 83
2-337 75,57 5,33 7,2 6 76,6 86 86
2-338 78,74 5,33 7,2 6 80,6 90 90
2-339 81,92 5,33 7,2 6 82,6 92 92
2-340 85,09 5,33 7,2 6 85,6 95 95
2-341 88,27 5,33 7,2 6 91,6 100 100
2-342 91,44 5,33 7,2 6 92,6 102 102

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
41 O-Ring Division Europe
3 Zalecenia konstrukcyjne

3.2.6 Układy pneumatyczne — dynamiczne

uszczelnienie tłoczyska

d2

b b1 b2
d1 b
brak pierścieni jeden pierścień dwa pierścienie
oporowych oporowy oporowe Ø d5 Ø d6 Ø d10

Rys. 3.17

Nr kat. d1 d2 b b3 d5 d6 d10 Nr kat. d1 d2 b b3 d5 d6 d10

Parker +​0,2 +​0,2 Parker +​0,2 +​0,2
0 0 f7 H9 H8 0 0 f7 H9 H8
2-006 2,9 1,78 2,4 2 3 5,9 3 2-122 28,24 2,62 3,6 3 28 32,5 28
2-007 3,68 1,78 2,4 2 3,5 6,4 3,5 2-123 29,82 2,62 3,6 3 30 34,5 30
6-166 3,9 1,8 2,4 2 4 6,9 4 2-124 31,42 2,62 3,6 3 32 36,5 32
2-008 4,47 1,78 2,4 2 4,5 7,4 4,5 2-125 32,99 2,62 3,6 3 33 37,5 33
5-581 4,9 1,9 2,4 2 5 8,1 5 2-126 34,55 2,62 3,6 3 35 39,5 35
2-009 5,28 1,78 2,4 2 5,5 8,4 5,5 2-127 36,17 2,62 3,6 3 36 40,5 36
2-010 6,07 1,78 2,4 2 6 8,9 6 2-128 37,77 2,62 3,6 3 38 42,5 38
5-052 6,86 1,78 2,4 2 7 9,9 7 2-210 18,64 3,53 4,8 4 19 25,1 19
2-011 7,65 1,78 2,4 2 7,5 10,4 7,5 5-595 19,8 3,6 4,8 4 20 26,2 20
5-585 8 1,88 2,4 2 8 11,1 8 2-211 20,22 3,53 4,8 4 20 26,1 20
5-612 8,74 1,78 2,4 2 9 11,9 9 2-212 21,82 3,53 4,8 4 22 28,1 22
2-012 9,25 1,78 2,4 2 9,5 12,4 9,5 2-213 23,39 3,53 4,8 4 24 30,1 24
5-212 9,75 1,78 2,4 2 10 12,9 10 2-214 24,99 3,53 4,8 4 25 31,1 25
2-013 10,82 1,78 2,4 2 11 13,9 11 5-618 25,81 3,53 4,8 4 26 32,1 26
6-366 11,89 1,78 2,4 2 12 14,9 12 2-215 26,57 3,53 4,8 4 27 33,1 27
2-014 12,42 1,78 2,4 2 12,5 15,4 12,5 2-216 28,17 3,53 4,8 4 28 34,1 28
2-015 14 1,78 2,4 2 14 16,9 14 2-217 29,74 3,53 4,8 4 30 36,1 30
6-085 15 1,8 2,4 2 15 17,9 15 2-218 31,34 3,53 4,8 4 32 38,1 32
2-016 15,6 1,78 2,4 2 16 18,9 16 2-219 32,92 3,53 4,8 4 33 39,1 33
2-017 17,17 1,78 2,4 2 17 19,9 17 2-220 34,52 3,53 4,8 4 35 41,1 35
2-110 9,19 2,62 3,6 3 9,5 14 9,5 2-221 36,09 3,53 4,8 4 36 42,1 36
5-614 9,93 2,62 3,6 3 10 14,5 10 2-222 37,69 3,53 4,8 4 38 44,1 38
2-111 10,77 2,62 3,6 3 11 15,5 11 5-321 39,6 3,53 4,8 4 40 46,1 40
5-615 11,91 2,62 3,6 3 12 16,5 12 2-223 40,87 3,53 4,8 4 41 47,1 41
2-112 12,37 2,62 36 3 12,5 17 12,5 2-224 44,04 3,53 4,8 4 44 50,1 44
5-616 13,11 2,62 3,6 3 13 17,5 13 5-035 45,36 3,53 4,8 4 45 51,1 45
2-113 13,94 2,62 3,6 3 14 18,5 14 2-225 47,22 3,53 4,8 4 47 53,1 47
5-239 14,48 2,69 3,6 3 14,5 19 14,5 5-701 49,2 3,53 4,8 4 49 55,1 49
2-114 15,54 2,62 3,6 3 15,5 20 15,5 2-226 50,39 3,53 4,8 4 50 56,1 50
5-617 15,88 2,62 3,6 3 16 20,5 16 2-227 53,57 3,53 4,8 4 54 60,1 54
2-115 17,12 2,62 3,6 3 17 21,5 17 2-228 56,74 3,53 4,8 4 56 62,1 56
5-256 17,96 2,62 3,6 3 18 22,5 18 2-229 59,92 3,53 4,8 4 60 66,1 60
2-116 18,76 2,62 3,6 3 19 23,5 19 2-230 63,09 3,53 4,8 4 63 69,1 63
2-117 20,29 2,62 3,6 3 20 24,5 20 2-231 66,27 3,53 4,8 4 66 72,1 66
2-118 21,89 2,62 3,6 3 22 26,5 22 2-232 69,44 3,53 4,8 4 70 76,1 70
2-119 23,47 2,62 3,6 3 24 28,5 24 2-233 72,62 3,53 4,8 4 73 79,1 73
2-120 25,07 2,62 3,6 3 25 29,5 25 2-234 75,79 3,53 4,8 4 76 82,1 76
2-121 26,64 2,62 3,6 3 27 31,5 27 2-235 78,97 3,53 4,8 4 80 86,1 80

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
42 O-Ring Division Europe
 3 Zalecenia konstrukcyjne

Nr kat. d1 d2 b b3 d5 d6 d10 Nr kat. d1 d2 b b3 d5 d6 d10

Parker +​0,2 +​0,2 Parker +​0,2 +​0,2
0 0 f7 H9 H8 0 0 f7 H9 H8
2-236 82,14 3,53 4,8 4 82 88,1 82 2-343 94,62 5,33 7,2 6 95 104,4 95
2-237 85,32 3,53 4,8 4 85 91,1 85 2-344 97,79 5,33 7,2 6 98 107,4 98
2-238 88,49 3,53 4,8 4 88 94,1 88 2-345 100,97 5,33 7,2 6 100 109,4 100
2-239 91,67 3,53 4,8 4 92 98,1 92 2-346 104,14 5,33 7,2 6 105 114,4 105
2-240 94,84 3,53 4,8 4 95 101,1 95 2-347 107,32 5,33 7,2 6 108 117,4 108 3
2-241 98,02 3,53 4,8 4 98 104,1 98 2-348 110,49 5,33 7,2 6 110 119,4 110
2-242 101,19 3,53 4,8 4 100 106,1 100 2-349 113,67 5,33 7,2 6 115 124,4 115
2-243 104,37 3,53 4,8 4 105 111,1 105 2-350 116,84 5,33 7,2 6 118 127,4 118
2-244 107,54 3,53 4,8 4 108 113,9 108 2-351 120,02 5,33 7,2 6 120 129,4 120
2-245 110,72 3,53 4,8 4 110 116,1 110 2-352 123,19 5,33 7,2 6 125 134,4 125
2-246 113,89 3,53 4,8 4 114 120,1 114 2-353 126,37 5,33 7,2 6 128 137,4 128
2-247 117,07 3,53 4,8 4 117 123,1 117 2-354 129,54 5,33 7,2 6 130 139,4 130
2-248 120,24 3,53 4,8 4 120 126,1 120 2-355 132,72 5,33 7,2 6 133 142,4 133
2-249 123,42 3,53 4,8 4 125 131,1 125 2-356 135,89 5,33 7,2 6 135 144,4 135
2-250 126,59 3,53 4,8 4 127 133,1 127 2-357 139,07 5,33 7,2 6 140 149,4 140
2-251 129,77 3,53 4,8 4 130 136,1 130 2-358 142,24 5,33 7,2 6 143 152,4 143
2-252 132,94 3,53 4,8 4 133 139,1 133 2-359 145,42 5,33 7,2 6 145 154,4 145
2-253 136,12 3,53 4,8 4 136 142,1 136 2-360 148,59 5,33 7,2 6 150 159,4 150
2-254 139,29 3,53 4,8 4 140 146,1 140 2-361 151,77 5,33 7,2 6 152 161,4 152
2-255 142,47 3,53 4,8 4 142 148,1 142 2-362 158,12 5,33 7,2 6 158 167,4 158
2-256 145,64 3,53 4,8 4 145 151,1 145 2-363 164,47 5,33 7,2 6 165 174,4 165
2-257 148,82 3,53 4,8 4 150 156,1 150 2-364 170,82 5,33 7,2 6 170 179,4 170
2-258 151,99 3,53 4,8 4 152 158,1 152 2-365 177,17 5,33 7,2 6 178 187,4 178
2-259 158,34 3,53 4,8 4 160 166,1 160 2-366 183,52 5,33 7,2 6 185 194,4 185
2-260 164,69 3,53 4,8 4 165 171,1 165 2-367 189,87 5,33 7,2 6 190 199,4 190
2-261 171,04 3,53 4,8 4 170 176,1 170 2-368 196,22 5,33 7,2 6 195 204,4 195
2-262 177,39 3,53 4,8 4 178 184,1 178 2-369 202,57 5,33 7,2 6 200 209,4 200
2-263 183,84 3,53 4,8 4 184 190,1 184 2-370 208,92 5,33 7,2 6 210 219,4 210
2-264 190,09 3,53 4,8 4 190 196,1 190 2-371 215,27 5,33 7,2 6 215 224,4 215
2-325 37,47 5,33 7,2 6 38 47,4 38 2-372 221,62 5,33 7,2 6 220 229,4 220
2-326 40,64 5,33 7,2 6 42 51,4 42 2-373 227,97 5,33 7,2 6 228 237,4 228
5-330 42,52 5,33 7,2 6 43 52,4 43 2-374 234,32 5,33 7,2 6 235 244,4 235
2-327 43,82 5,33 7,2 6 45 54,4 45 2-375 240,67 5,33 7,2 6 240 249,4 240
2-328 46,99 5,33 7,2 6 48 57,4 48 2-444 196,22 6,99 9,6 8 195 207,6 195
2-329 50,17 5,33 7,2 6 50 59,4 50 2-445 202,57 6,99 9,6 8 200 212,6 200
2-330 53,34 5,33 7,2 6 54 63,4 54 2-446 215,27 6,99 9,6 8 215 227,6 215
2-331 56,52 5,33 7,2 6 56 65,4 56 2-447 227,97 6,99 9,6 8 230 242,6 230
2-332 59,69 5,33 7,2 6 60 69,4 60 2-448 240,67 6,99 9,6 8 240 252,6 240
2-333 62,87 5,33 7,2 6 63 72,4 63 Tab. 3.10
2-334 66,04 5,33 7,2 6 66 75,4 66
2-335 69,22 5,33 7,2 6 70 79,4 70
2-336 72,39 5,33 7,2 6 73 82,4 73
2-337 75,57 5,33 7,2 6 76 85,4 76
2-338 78,74 5,33 7,2 6 80 89,4 80
2-339 81,92 5,33 7,2 6 82 91,4 82
2-340 85,09 5,33 7,2 6 85 94,4 85
2-341 88,27 5,33 7,2 6 90 99,4 90
2-342 91,44 5,33 7,2 6 92 101,4 92

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
43 O-Ring Division Europe
3 Zalecenia konstrukcyjne

3.2.7 Układ pneumatyczny — uszczelnienie

dynamiczne w układzie swobodnym

d2

b b1 b2
d1 b3
Ø d4 Ø d3 Ø d9

Rys. 3.18

Nr d1 d2 b b3 d3 d4 d9 Nr d1 d2 b b3 d3 d4 d9
kat. +​0,2 +​0,2 kat. +​0,2 +​0,2
Parker Parker
0 0 h8 H8 f7 0 0 h8 H8 f7
2-006 2,9 1,78 2,4 2 2 6 6 2-118 21,89 2,62 3,6 3 20,7 26,5 26,5
2-007 3,68 1,78 2,4 2 3 7 7 2-119 23,47 2,62 3,6 3 22,2 28 28
6-166 3,9 1,8 2,4 2 3,2 7,2 7,2 2-120 25,07 2,62 3,6 3 24,2 30 30
2-008 4,47 1,78 2,4 2 3,5 7,5 7,5 2-121 26,64 2,62 3,6 3 25,7 31,5 31,5
5-581 4,9 1,9 2,4 2 4 8 8 2-122 28,24 2,62 3,6 3 27,2 33 33
2-009 5,28 1,78 2,4 2 4,5 8,5 8,5 2-123 29,82 2,62 3,6 3 28,7 34,5 34,5
2-010 6,07 1,78 2,4 2 5,5 9,5 9,5 2-124 31,42 2,62 3,6 3 30,2 36 36
5-052 6,86 1,78 2,4 2 6 10 10 2-125 32,99 2,62 3,6 3 31,7 37,5 37,5
2-011 7,65 1,78 2,4 2 7 11 11 2-126 34,55 2,62 3,6 3 33,2 39 39
5-585 8 1,88 2,4 2 7,5 11,5 11,5 2-127 36,17 2,62 3,6 3 34,2 40 40
5-612 8,74 1,78 2,4 2 8 12 12 2-128 37,77 2,62 3,6 3 36,2 42 42
2-012 9,25 1,78 2,4 2 8,5 12,5 12,5 2-210 18,64 3,53 4,8 4 17,4 25 25
5-212 9,75 1,78 2,4 2 9 13 13 5-595 19,8 3,6 4,8 4 18,4 26 26
2-013 10,82 1,78 2,4 2 10 14 14 2-211 20,22 3,53 4,8 4 18,9 26,5 26,5
6-366 11,89 1,78 2,4 2 11 15 15 2-212 21,82 3,53 4,8 4 20,4 28 28
2-014 12,42 1,78 2,4 2 11,5 15,5 15,5 2-213 23,39 3,53 4,8 4 22,4 30 30
2-015 14 1,78 2,4 2 13 17 17 2-214 24,99 3,53 4,8 4 23,9 31,5 31,5
6-085 15 1,8 2,4 2 14 18 18 5-618 25,81 3,53 4,8 4 24,4 32 32
2-016 15,6 1,78 2,4 2 15 19 19 2-215 26,57 3,53 4,8 4 25,4 33 33
2-017 17,17 1,78 2,4 2 16 20 20 2-216 28,17 3,53 4,8 4 26,9 34,5 34,5
2-110 9,19 2,62 3,6 3 8,2 14 14 2-217 29,74 3,53 4,8 4 28,4 36 36
5-614 9,93 2,62 3,6 3 8,7 14,5 14,5 2-218 31,34 3,53 4,8 4 29,9 37,5 37,5
2-111 10,77 2,62 3,6 3 9,7 15,5 15,5 2-219 32,92 3,53 4,8 4 31,9 39,5 39,5
5-615 11,91 2,62 3,6 3 10,7 16,5 16,5 2-220 34,52 3,53 4,8 4 33,4 41 41
2-112 12,37 2,62 3,6 3 11,2 17 17 2-221 36,09 3,53 4,8 4 34,9 42,5 42,5
5-616 13,11 2,62 3,6 3 12,2 18 18 2-222 37,69 3,53 4,8 4 36,4 44 44
2-113 13,94 2,62 3,6 3 12,7 18,5 18,5 5-321 39,6 3,53 4,8 4 38,4 46 46
5-239 14,48 2,69 3,6 3 13,7 19,5 19,5 2-223 40,87 3,53 4,8 4 39,4 47 47
2-114 15,54 2,62 3,6 3 14,2 20 20 2-224 44,04 3,53 4,8 4 42,4 50 50
5-617 15,88 2,62 3,6 3 14,7 20,5 20,5 5-035 45,36 3,53 4,8 4 43,9 51,5 51,5
2-115 17,12 2,62 3,6 3 16,2 22 22 2-225 47,22 3,53 4,8 4 45,9 53,5 53,5
5-256 17,96 2,62 3,6 3 16,7 22,5 22,5 5-701 49,2 3,53 4,8 4 47,4 55 55
2-116 18,76 2,62 3,6 3 17,7 23,5 23,5 2-226 50,39 3,53 4,8 4 48,9 56,5 56,5
2-117 20,29 2,62 3,6 3 19,2 25 25 2-227 53,57 3,53 4,8 4 52,4 60 60

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
44 O-Ring Division Europe
 3 Zalecenia konstrukcyjne

Nr d1 d2 b b3 d3 d4 d9 Nr d1 d2 b b3 d3 d4 d9
kat. +​0,2 +​0,2 kat. +​0,2 +​0,2
Parker Parker
0 0 h8 H8 f7 0 0 h8 H8 f7
2-228 56,74 3,53 4,8 4 55,4 63 63 2-335 69,22 5,33 7,2 6 66,8 78 78
2-229 59,92 3,53 4,8 4 58,4 66 66 2-336 72,39 5,33 7,2 6 70,8 82 82
2-230 63,09 3,53 4,8 4 61,4 69 69 2-337 75,57 5,33 7,2 6 73,8 85 85
2-231 66,27 3,53 4,8 4 64,4 72 72 2-338 78,74 5,33 7,2 6 76,8 88 88
2-232 69,44 3,53 4,8 4 68,4 76 76 2-339 81,92 5,33 7,2 6 79,8 91 91 3
2-233 72,62 3,53 4,8 4 71,4 79 79 2-340 85,09 5,33 7,2 6 82,8 94 94
2-234 75,79 3,53 4,8 4 74,4 82 82 2-341 88,27 5,33 7,2 6 85,8 97 97
2-235 78,97 3,53 4,8 4 77,4 85 85 2-342 91,44 5,33 7,2 6 88,8 100 100
2-236 82,14 3,53 4,8 4 80,4 88 88 2-343 94,62 5,33 7,2 6 92,8 104 104
2-237 85,32 3,53 4,8 4 83,4 91 91 2-344 97,79 5,33 7,2 6 96,8 108 108
2-238 88,49 3,53 4,8 4 86,4 94 94 2-345 100,97 5,33 7,2 6 98,8 110 110
2-239 91,67 3,53 4,8 4 89,4 97 97 2-346 104,14 5,33 7,2 6 101,8 113 113
2-240 94,84 3,53 4,8 4 92,4 100 100 2-347 107,32 5,33 7,2 6 104,8 116 116
2-241 98,02 3,53 4,8 4 96,4 104 104 2-348 110,49 5,33 7,2 6 108,8 120 120
2-242 101,19 3,53 4,8 4 99,4 107 107 2-349 113,67 5,33 7,2 6 110,8 122 122
2-243 104,37 3,53 4,8 4 102,4 110 110 2-350 116,84 5,33 7,2 6 114,8 126 126
2-244 107,54 3,53 4,8 4 105,4 113 113 2-351 120,02 5,33 7,2 6 117,8 129 129
2-245 110,72 3,53 4,8 4 108,4 116 116 2-352 123,19 5,33 7,2 6 120,8 132 132
2-246 113,89 3,53 4,8 4 112,4 120 120 2-353 126,37 5,33 7,2 6 123,8 135 135
2-247 117,07 3,53 4,8 4 115,4 123 123 2-354 129,54 5,33 7,2 6 126,8 138 138
2-248 120,24 3,53 4,8 4 118,4 126 126 2-355 132,72 5,33 7,2 6 130,8 142 142
2-249 123,42 3,53 4,8 4 121,4 129 129 2-356 135,89 5,33 7,2 6 133,8 145 145
2-250 126,59 3,53 4,8 4 124,4 132 132 2-357 139,07 5,33 7,2 6 136,8 148 148
2-251 129,77 3,53 4,8 4 128,4 136 136 2-358 142,24 5,33 7,2 6 139,8 151 151
2-252 132,94 3,53 4,8 4 131,4 139 139 2-359 145,42 5,33 7,2 6 142,8 154 154
2-253 136,12 3,53 4,8 4 134,4 142 142 2-360 148,59 5,33 7,2 6 145,8 157 157
2-254 139,29 3,53 4,8 4 137,4 145 145 2-361 151,77 5,33 7,2 6 149,8 161 161
2-255 142,47 3,53 4,8 4 140,4 148 148 2-362 158,12 5,33 7,2 6 155,8 167 167
2-256 145,64 3,53 4,8 4 142,4 150 150 2-363 164,47 5,33 7,2 6 161,8 173 173
2-257 148,82 3,53 4,8 4 146,4 154 154 2-364 170,82 5,33 7,2 6 168,8 180 180
2-258 151,99 3,53 4,8 4 149,4 157 157 2-365 177,17 5,33 7,2 6 176,8 186 186
2-259 158,34 3,53 4,8 4 156,4 164 164 2-366 183,52 5,33 7,2 6 180,8 192 192
2-260 164,69 3,53 4,8 4 162,4 170 170 2-367 189,87 5,33 7,2 6 186,8 198 198
2-261 171,04 3,53 4,8 4 168,4 176 176 2-368 196,22 5,33 7,2 6 193,8 205 205
2-262 177,39 3,53 4,8 4 174,4 182 182 2-369 202,57 5,33 7,2 6 198,8 210 210
2-263 183,84 3,53 4,8 4 184,4 189 189 2-370 208,92 5,33 7,2 6 205,8 217 217
2-264 190,09 3,53 4,8 4 190,4 195 195 2-371 215,27 5,33 7,2 6 212,8 224 224
2-325 37,47 5,33 7,2 6 35,8 47 47 2-372 221,62 5,33 7,2 6 218,8 230 230
2-326 40,64 5,33 7,2 6 38,8 50 50 2-373 227,97 5,33 7,2 6 224,8 236 236
5-330 42,52 5,33 7,2 6 40,8 52 52 2-374 234,32 5,33 7,2 6 231,8 243 243
2-327 43,82 5,33 7,2 6 41,8 53 53 2-375 240,67 5,33 7,2 6 236,8 248 248
2-328 46,99 5,33 7,2 6 44,8 56 56 2-444 196,22 6,99 9,6 8 193,4 208 208
2-329 50,17 5,33 7,2 6 47,8 59 59 2-445 202,57 6,99 9,6 8 200,4 215 215
2-330 53,34 5,33 7,2 6 51,8 63 63 2-446 215,27 6,99 9,6 8 210,4 225 225
2-331 56,52 5,33 7,2 6 54,8 66 66 2-447 227,97 6,99 9,6 8 225,4 240 240
2-332 59,69 5,33 7,2 6 57,8 69 69 2-448 240,67 6,99 9,6 8 235,4 250 250
2-333 62,87 5,33 7,2 6 60,8 72 72 Tab. 3.11
2-334 66,04 5,33 7,2 6 63,8 75 75

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
45 O-Ring Division Europe
3 Zalecenia konstrukcyjne

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
46 O-Ring Division Europe
 4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®

4.1 Wymiar pierścienia o-ring Nr kat. Parker Średnica wewnętrzna Przekrój poprzeczny
d d2
Jako producent pierścieni o-ring, firma Parker może dostarczyć 2-025 29,87 1,78
pierścienie o-ring zgodnie z indywidualną specyfikacją klienta.
2-026 31,47 1,78
Tańszym sposobem jest jednak dobór spośród standardowych
2-027 33,05 1,78
rozmiarów dostępnych w magazynie wyrobów gotowych, szcze-
gólnie z podanej poniżej oferty pierścieni z serii 2-xxx. 2-028 34,65 1,78
Nasza seria 2-xxx jest zgodna z uznawaną na całym świecie nor- 2-029 37,82 1,78
mą American Standard AS 568 B. Wyszczególnione rozmiary 2-030 41 1,78
przekrojów poprzecznych zostały także dostosowane do wyma- 2-031 44,17 1,78
gań normy DIN ISO 3601-1. 2-032 47,35 1,78
2-033 50,52 1,78
Charakterystyka serii 2-xxx
2-034 53,7 1,78
Zalety pierścieni z serii 2-xxx firmy Parker.
1. W magazynie są dostępne następujące materiały:
2-035
2-036
56,87
60,05
1,78
1,78
4
N0674-70 (NBR, 70 Shore A)
N0552-90 (NBR, 90 Shore A) 2-037 63,22 1,78
E0540-80 (EPDM, 80 Shore A) 2-038 66,4 1,78
V0747-75 (FKM, 75 Shore A) 2-039 69,57 1,78
2. Dla poszczególnych pierścieni o-ring z serii 2-xxx dostępne 2-040 72,75 1,78
są odpowiednie pierścienie oporowe Parker Parbak®. Jest 2-041 75,92 1,78
to szczególnie ważne w przypadku zastosowań wysokociś-
2-042 82,27 1,78
nieniowych (patrz część dotycząca pierścieni oporowych
2-043 88,62 1,78
Parbak®).
3. Pierścienie o-ring z serii 2-xxx są zgodne z normą ISO 3601. 2-044 94,97 1,78
2-045 101,32 1,78
Rozmiary 2-0xx: przekrój poprzeczny d2 = 1,78 mm 2-046 107,67 1,78
2-047 114,02 1,78
Nr kat. Parker Średnica wewnętrzna Przekrój poprzeczny
2-048 120,37 1,78
d d2
2-049 126,72 1,78
2-001* 0,74 1,02
2-050 133,07 1,78
2-002* 1,07 1,27
* Należy pamiętać o różnych przekrojach poprzecznych dla poszczególnych
2-003* 1,42 1,52 rozmiarów.
2-004 1,78 1,78 Tab. 4.1 Rozmiary 2-0xx
2-005 2,57 1,78
Rozmiary 2-1xx: przekrój poprzeczny d2 = 2,62 mm
2-006 2,9 1,78
2-007 3,68 1,78 Nr kat. Parker Średnica wewnętrzna Przekrój poprzeczny
2-008 4,47 1,78 d d2
2-009 5,28 1,78 2-102 1,24 2,62
2-010 6,07 1,78 2-103 2,06 2,62
2-011 7,65 1,78 2-104 2,84 2,62
2-012 9,25 1,78 2-105 3,63 2,62
2-013 10,82 1,78 2-106 4,42 2,62
2-014 12,42 1,78 2-107 5,23 2,62
2-015 14 1,78 2-108 6,02 2,62
2-016 15,6 1,78 2-109 7,59 2,62
2-017 17,17 1,78 2-110 9,19 2,62
2-018 18,17 1,78 2-111 10,77 2,62
2-019 20,35 1,78 2-112 12,37 2,62
2-020 21,95 1,78 2-113 13,94 2,62
2-021 23,52 1,78 2-114 15,54 2,62
2-022 25,12 1,78 2-115 17,12 2,62
2-023 26,7 1,78 2-116 18,72 2,62
2-024 28,3 1,78 2-117 20,29 2,62

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
47 O-Ring Division Europe
4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®

Nr kat. Parker Średnica wewnętrzna Przekrój poprzeczny Nr kat. Parker Średnica wewnętrzna Przekrój poprzeczny
d d2 d d2
2-118 21,89 2,62 2-166 171,12 2,62
2-119 23,47 2,62 2-167 177,47 2,62
2-120 25,07 2,62 2-168 183,82 2,62
2-121 26,64 2,62 2-169 190,17 2,62
2-122 28,24 2,62 2-170 196,52 2,62
2-123 29,82 2,62 2-171 202,87 2,62
2-124 31,42 2,62 2-172 209,22 2,62
2-125 32,99 2,62 2-173 215,57 2,62
2-126 34,59 2,62 2-174 221,92 2,62
2-127 36,17 2,62 2-175 228,27 2,62
2-128 37,77 2,62 2-176 234,62 2,62
2-129 39,34 2,62 2-177 240,97 2,62
2-130 40,94 2,62 2-178 247,32 2,62
2-131 42,52 2,62 Tab. 4.2 Rozmiary 2-1xx
2-132 44,12 2,62
2-133 45,69 2,62
2-134 47,29 2,62
Rozmiary 2-2xx: przekrój poprzeczny d2 = 3,53 mm
2-135 48,9 2,62
2-136 50,47 2,62 Nr kat. Parker Średnica wewnętrzna Przekrój poprzeczny
2-137 52,07 2,62 d d2
2-138 53,64 2,62 2-201 4,34 3,53
2-139 55,25 2,62 2-202 5,94 3,53
2-140 56,82 2,62 2-203 7,52 3,53
2-141 58,42 2,62 2-204 9,12 3,53
2-142 59,99 2,62 2-205 10,12 3,53
2-143 61,6 2,62 2-206 12,29 3,53
2-144 63,17 2,62 2-207 13,87 3,53
2-145 64,77 2,62 2-208 15,47 3,53
2-146 66,34 2,62 2-209 17,04 3,53
2-147 67,95 2,62 2-210 18,64 3,53
2-148 69,52 2,62 2-211 20,22 3,53
2-149 71,12 2,62 2-212 21,82 3,53
2-150 72,69 2,62 2-213 23,39 3,53
2-151 75,87 2,62 2-214 24,99 3,53
2-152 82,22 2,62 2-215 26,57 3,53
2-153 88,57 2,62 2-216 28,17 3,53
2-154 94,92 2,62 2-217 29,74 3,53
2-155 101,27 2,62 2-218 31,34 3,53
2-156 107,62 2,62 2-219 32,92 3,53
2-157 113,97 2,62 2-220 34,52 3,53
2-158 120,32 2,62 2-221 36,09 3,53
2-159 126,67 2,62 2-222 37,69 3,53
2-160 133,02 2,62 2-223 40,87 3,53
2-161 139,37 2,62 2-224 44,04 3,53
2-162 145,72 2,62 2-225 47,22 3,53
2-163 152,07 2,62 2-226 50,39 3,53
2-164 158,42 2,62 2-227 53,57 3,53
2-165 164,77 2,62 2-228 56,74 3,53

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
48 O-Ring Division Europe
 4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®

Nr kat. Parker Średnica wewnętrzna Przekrój poprzeczny Nr kat. Parker Średnica wewnętrzna Przekrój poprzeczny
d d2 d d2
2-229 59,92 3,53 2-277 291,69 3,53
2-230 63,09 3,53 2-278 304,39 3,53
2-231 66,27 3,53 2-279 329,79 3,53
2-232 69,44 3,53 2-280 355,19 3,53
2-233 72,62 3,53 2-281 380,59 3,53
2-234 75,79 3,53 2-282 405,26 3,53
2-235 78,97 3,53 2-283 430,66 3,53
2-236 82,14 3,53 2-284 456,06 3,53
2-237 85,32 3,53 Tab. 4.3 Rozmiary 2-2xx
2-238 88,49 3,53
2-239
2-240
91,67
94,84
3,53
3,53
Rozmiary 2-3xx: przekrój poprzeczny d2 = 5,33 mm 4
2-241 98,02 3,53 Nr kat. Parker Średnica wewnętrzna Przekrój poprzeczny
2-242 101,19 3,53 d d2
2-243 104,37 3,53 2-309 10,46 5,33
2-244 107,54 3,53 2-310 12,07 5,33
2-245 110,72 3,53 2-311 13,64 5,33
2-246 113,89 3,53 2-312 15,24 5,33
2-247 117,07 3,53 2-313 16,81 5,33
2-248 120,24 3,53 2-314 18,42 5,33
2-249 123,42 3,53 2-315 19,99 5,33
2-250 126,59 3,53 2-316 21,59 5,33
2-251 129,77 3,53 2-317 23,16 5,33
2-252 132,94 3,53 2-318 24,77 5,33
2-253 136,12 3,53 2-319 26,34 5,33
2-254 139,29 3,53 2-320 27,94 5,33
2-255 142,47 3,53 2-321 29,51 5,33
2-256 145,64 3,53 2-322 31,12 5,33
2-257 148,82 3,53 2-323 32,69 5,33
2-258 151,99 3,53 2-324 34,29 5,33
2-259 158,34 3,53 2-325 37,47 5,33
2-260 164,69 3,53 2-326 40,64 5,33
2-261 171,04 3,53 2-327 43,82 5,33
2-262 177,39 3,53 2-328 46,99 5,33
2-263 183,74 3,53 2-329 50,17 5,33
2-264 190,09 3,53 2-330 53,34 5,33
2-265 196,44 3,53 2-331 56,52 5,33
2-266 202,79 3,53 2-332 59,69 5,33
2-267 209,14 3,53 2-333 62,87 5,33
2-268 215,49 3,53 2-334 66,04 5,33
2-269 221,84 3,53 2-335 69,22 5,33
2-270 228,19 3,53 2-336 72,39 5,33
2-271 234,54 3,53 2-337 75,57 5,33
2-272 240,89 3,53 2-338 78,74 5,33
2-273 247,24 3,53 2-339 81,92 5,33
2-274 253,59 3,53 2-340 85,09 5,33
2-275 266,29 3,53 2-341 88,27 5,33
2-276 278,99 3,53 2-342 91,44 5,33

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
49 O-Ring Division Europe
4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®

Nr kat. Parker Średnica wewnętrzna Przekrój poprzeczny Nr kat. Parker Średnica wewnętrzna Przekrój poprzeczny
d d2 d d2
2-343 94,62 5,33 2-391 557,61 5,33
2-344 97,79 5,33 2-392 582,68 5,33
2-345 100,97 5,33 2-393 608,08 5,33
2-346 104,14 5,33 2-394 633,48 5,33
2-347 107,32 5,33 2-395 658,88 5,33
2-348 110,49 5,33 Tab. 4.4 Rozmiary 2-3xx
2-349 113,67 5,33
2-350 116,84 5,33
2-351 120,02 5,33
Rozmiary 2-4xx: przekrój poprzeczny d2 = 6,99 mm
2-352 123,19 5,33
2-353 126,37 5,33 Nr kat. Parker Średnica wewnętrzna Przekrój poprzeczny
2-354 129,54 5,33 d d2
2-355 132,72 5,33 2-425 113,67 6,99
2-356 135,89 5,33 2-426 116,84 6,99
2-357 139,07 5,33 2-427 120,02 6,99
2-358 142,24 5,33 2-428 123,19 6,99
2-359 145,42 5,33 2-429 126,37 6,99
2-360 148,59 5,33 2-430 129,54 6,99
2-361 151,77 5,33 2-431 132,72 6,99
2-362 158,12 5,33 2-432 135,89 6,99
2-363 164,47 5,33 2-433 139,07 6,99
2-364 170,82 5,33 2-434 142,24 6,99
2-365 177,17 5,33 2-435 145,42 6,99
2-366 183,52 5,33 2-436 148,59 6,99
2-367 189,87 5,33 2-437 151,77 6,99
2-368 196,22 5,33 2-438 158,12 6,99
2-369 202,57 5,33 2-439 164,47 6,99
2-370 208,92 5,33 2-440 170,82 6,99
2-371 215,27 5,33 2-441 177,17 6,99
2-372 221,62 5,33 2-442 183,52 6,99
2-373 227,97 5,33 2-443 189,87 6,99
2-374 234,32 5,33 2-444 196,22 6,99
2-375 240,67 5,33 2-445 202,57 6,99
2-376 247,02 5,33 2-446 215,27 6,99
2-377 253,37 5,33 2-447 227,97 6,99
2-378 266,07 5,33 2-448 240,67 6,99
2-379 278,77 5,33 2-449 253,37 6,99
2-380 291,47 5,33 2-450 266,07 6,99
2-381 304,17 5,33 2-451 278,77 6,99
2-382 329,57 5,33 2-452 291,47 6,99
2-383 354,97 5,33 2-453 304,17 6,99
2-384 380,37 5,33 2-454 316,87 6,99
2-385 405,26 5,33 2-455 329,57 6,99
2-386 430,66 5,33 2-456 342,27 6,99
2-387 456,06 5,33 2-457 354,97 6,99
2-388 481,41 5,33 2-458 367,67 6,99
2-389 506,81 5,33 2-459 380,37 6,99
2-390 532,21 5,33 2-460 393,07 6,99

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
50 O-Ring Division Europe
 4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®

Nr kat. Parker Średnica wewnętrzna Przekrój poprzeczny Przekrój poprzeczny d2 Tolerancja

d d2 [mm] [mm]
2-461 405,26 6,99 0,80 < d2 ≤ 2,25 1) ± 0,08
2-462 417,96 6,99 2,25 < d2 ≤ 3,15 1)
± 0,09
2-463 430,66 6,99 3,15 < d2 ≤ 4,50 ± 0,10
2-464 443,36 6,99 4,50 < d2 ≤ 6,30 ± 0,13
2-465 456,06 6,99 6,30 < d2 ≤ 8,40 ± 0,15
2-466 468,76 6,99 1)
Obowiązuje tylko dla klasy B
2-467 481,46 6,99 Tab. 4.6 Tolerancje przekrojów poprzecznych pierścieni o-ring
2-468 494,16 6,99
2-469 506,86 6,99 Obliczenie tolerancji średnicy wewnętrznej
Δd1 = ± [(d10,95 × 0,009) + 0,11]
2-470 532,26 6,99
2-471
2-472
557,66
582,68
6,99
6,99
Równanie to można stosować do obliczania tolerancji średnicy 4
wewnętrznej (klasa B) pierścieni o-ring.
2-473 608,08 6,99
2-474 633,48 6,99 Przykład: Zmiana tolerancji Δd1 średnicy wewnętrznej pierścienia
2-475 658,88 6,99 o-ring, d1 = 400 mm
Tab. 4.5 Rozmiary 2-4xx
Δd1 = ±[(4000,95 × 0,009) + 0,11]
Rozmiar pierścienia o-ring ma wpływ na dwa najważniejsze pa- Δd1 = ±[(296,45 × 0,009) + 0,11]
rametry konstrukcyjne uszczelki o-ring: wydłużenie lub ściśnięcie Δd1 = ±2,78 mm
i odkształcenie, tzn. odkształcenie średnicy przekroju poprzecz-
nego po zamontowaniu. W podręczniku podano odpowiednie
zalecenia dotyczące instalacji (patrz punkt „Zalecenia konstruk-
cyjne”), które z kolei zależą od rodzaju zastosowania pierścienia
o-ring. W wielu przypadkach dopuszczalne są nieznaczne odchy-
lenia od górnych lub dolnych wartości granicznych w zaleceniach
montażowych bez negatywnego wpływu na działanie lub okres
eksploatacji uszczelnienia. W razie wątpliwości prosimy o kontakt
z naszymi inżynierami ds. zastosowań.

Tolerancje
Precyzyjne pierścienie o-ring firmy Parker są wytwarzane zgodnie
z bardzo wąskimi zakresami tolerancji. Tolerancje te są ustanda-
ryzowane w normie DIN ISO 3601-1 i podane w poniższej tabeli.
Wartości tolerancji dotyczą pierścieni o-ring wykonanych z  kau-
czuku nitrylowo-butadienowego o twardości 70 IRHD. W przy-
padku innych materiałów współczynniki ich kurczliwości mogą
prowadzić do zmiany zakresu tolerancji. Jeśli odchylenia te mają
wpływ na charakterystykę funkcjonalną produktu, należy wyko-
nać odpowiednią formę z zachowaniem określonego zakresu to-
lerancji.

Przykład zamówienia
Średnica wewnętrzna: 14,00 mm
Przekrój poprzeczny: 1,78 mm
Nr kat. Parker: 2-015
Materiał: N0674-70 (NBR 70, Shore A)
Pierścień o-ring, 14 × 1,78, 2-015, N0674-70

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
51 O-Ring Division Europe
4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®

4.2 Pierścienie o-ring do połączeń W przypadku występowania wahań nacisku pierścienie o-ring do
gwintowanych gwintów M 22 × 1,5 i większych powinny być wytwarzane z poliu-
retanu P5008 odpornego na wypchnięcie. Pierścienie o-ring wy-
Połączenia gwintowane służą do szybkiego i trwałego podłącza- konane z kauczuku NBR są nieodpowiednie do takich warunków.
nia przewodów elstycznych i rur do instalacji. W odróżnieniu od
połączeń kołnierzowych połączenia gwintowane nie wymagają Gwint śruby Wymiar pierścienia o-ring Kod zamówie-
­metrycznej niowy Parker
spawania, co z kolei ułatwia ich stosowanie z niewielkimi średni- d1 d2
Wymiary B
cami nominalnymi. Ich zastosowania dotyczą pierścieni o maksy- [mm] [mm]
malnej średnicy nominalnej DN 30 (1¼ cala) i wartości ciśnienia
M 8 × 1,0  6,1 ±0.2
1,6 ±0.08 6-1751
do kilkuset bar.
M 10 × 1,0  8,1 ±0.2
1,6 ±0.08 6-192
Elementy montażowe podzielono na uszczelnienia metalowe i ela- M 12 × 1,5  9,3 ±0.2
2,2 ±0.08 6-1730
styczne. Połączenia gwintowane z uszczelnieniem elastycznym są M 14 × 1,5 11,3 ±0.2
2,2 ±0.08 6-1536
stosowane praktycznie we wszystkich branżach przemysłowych. M 16 × 1,5 13,3 ±0.2
2,2 ±0.08 6-1936
Oprócz branży maszyn budowalnych i narzędzi do obróbki, pras
M 18 × 1,5 15,3 ±0.2
2,2 ±0.08 6-940
hydraulicznych i wtryskarek do tworzyw sztucznych stosuje się je
także np. w stoczniach, na kolei i w transporcie morskim. M 20 × 1,5 17,3 ±0.22
2,2 ±0.08 6-1961
M 22 × 1,5 19,3 ±0.22
2,2 ±0.08 6-1975
Uszczelnienia elastyczne do połączeń gwintowanych są wykona- M 27 × 2,0 23,6 ±0.24
2,9 ±0.09 6-942
ne głównie z materiałów NBR, EPDM i FKM. Grupa Parker Engi- M 30 × 2,0 26,6 ±0.26
2,9 ±0.09 na zamówienie
neered Materials oferuje pierścienie ED-Ring, o-ring oraz elemen-
M 33 × 2,0 29,6 ±0.29
2,9 ±0.09 na zamówienie
ty formowane do połączeń gwintowanych, wykonane z różnych
materiałów. W połączeniu z wysokiej jakości elementami połą- M 42 × 2,0 38,6 ±0.37
2,9 ±0.09 na zamówienie
czeniowymi zapewniają one optymalne parametry robocze nawet M 48 × 2,0 46,6 ±0.43
2,9 ±0.09 na zamówienie
w przypadku trudnych warunków. M 60 × 2,0 56,6 ±0.51
2,9 ±0.09 na zamówienie
Tab. 4.7 Wymiary pierścieni o-ring wg normy ISO 6149
Niektóre zalety uszczelnień elastycznych:
• Niewielkie prawdopodobieństwo nieszczelności nawet w przy- Materiał: NBR (kauczuk akrylonitrylo-butadienowy), odporny na
padku mediów o niskiej lepkości wypchnięcie, N0552-90.
• Kompensacja tolerancji w procesie produkcji Przykład zamówienia: Pierścień o-ring ISO 6149 łącznika z gwin-
• Łatwa eksploatacja tem drobnozwojnym z podtoczeniem stożkowym M 10 × 1: pier-
• Możliwość ponownego montażu ścień o-ring 6-1975, N0552-90.

4.2.1 Połączenia gwintowane ISO 6149-1 do 4.2.2 Złączka gwintowana DIN 3865 z czołową
metrycznych łączników rurowych oraz powierzchnią uszczelniającą 24° do otworów
połączenia ISO 11926-1 z gwintem UNF DIN 3861 typu W
z podtoczeniem stożkowym
B X

24° d

Rys. 4.2 Złączka gwintowana ze stożkową powierzchnią uszczelniającą 24°:

Szczegół X kształt A do łącznika spawanego

1)

45°

 owierzchnia uszczelnienia jest ułożona tak, aby eliminować osiowe lub spiralne
P
1)

linie cięcia.
Rys. 4.3 Złączka gwintowana ze stożkową powierzchnią uszczelniającą 24°:
Rmaks. = 6,3 μm, Ra = 1,6 μm
kształt B do łącznika elastycznego
Wymiary podtoczenia stożkowego podano na podstawie normy.
Rys. 4.1 Połączenie gwintowane z podtoczeniem stożkowym

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
52 O-Ring Division Europe
 4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®

4.2.3 Złączki gwintowane SAE J 514 APR 80, gwinty

śrub SAE J 475 (ISO R 725)
T X

Kształt A

o-ring Szczegół X
Kształt B

Rys. 4.4 Montaż

4
45°
lekka Średnica Wymiar pierścienia Kod zamówie-
zewnętrzna o-ring niowy Parker
rurki Rys. 4.5
d d1 d2
[mm] [mm] [mm] Gwint calowy Średnica Wymiar pierścienia Kod zamówie-
wymiar T zewnętrzna o-ring niowy Parker
lekka  8  6,00 1,50 6-038
rurki d1 d2
lekka 10  7,50 1,50 6-091
[cale] [cale] [mm] [mm]
lekka 12  9,00 1,50 6-010
5∕ - 24 1⁄  6,07 1,63 3-902
16 8
lekka 15 12,00 2,00 6-065
3∕ - 24 3⁄  7,65 1,63 3-903
8 16
lekka 18 15,00 2,00 6-005
7∕ - 20 1⁄  8,92 1,83 3-904
16 4
lekka 22 20,00 2,00 9-205
1∕ - 20 5⁄ 10,52 1,83 3-905
2 16
lekka 28 26,00 2,00 9-262
9∕ - 18 3⁄ 11,89 1,98 3-906
16 8
lekka 35 32,00 2,50 9-300
3∕ - 16 1⁄ 16,36 2,21 3-908
4 2
lekka 42 38,00 2,50 9-341
7∕ - 14 5∕ 19,18 2,46 3-910
8 8
ciężka  8  6,00 1,50 6-038
1 1∕16 - 12 3∕
4 23,47 2,95 3-912
ciężka 10  7,50 1,50 6-091
1 3∕
16 - 12 7∕
8 26,59 2,95 3-914
ciężka 12  9,00 1,50 6-010
1 5∕16 - 12 1 29,74 2,95 3-916
ciężka 14 10,00 2,00 6-003
1 5∕
16 - 12 1 1⁄
4 37,47 3,00 3-920
ciężka 16 12,00 2,00 6-065
1 7∕8 - 12 1 1∕2 43,69 3,00 3-924
ciężka 20 16,30 2,40 9-168
2 1∕
2 - 12 2 59,36 3,00 3-932
ciężka 25 20,30 2,40 6-275
Tab. 4.9 Wymiary pierścieni o-ring według norm SAE J 514 i SAE J 475
ciężka 30 25,30 2,40 9-259
ciężka 38 33,30 2,40 6-472
Tab. 4.8 Wymiary pierścieni o-ring według normy DIN 3865

Materiał: NBR (kauczuk akrylonitrylo-butadienowy), odporny na

wytłaczanie, N0552-90.
Przykład zamówienia: Pierścień o-ring DIN 38665 do otworu
typu W według normy DIN 3861, typ lekka, średnica zewnętrzna
rurki 22 mm: pierścień o-ring, 9-205, N0552-90.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
53 O-Ring Division Europe
4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®

4.2.4 Złączki gwintowane MS 33649, otwór prosty 4.2.5 Uszczelki o-ring do elementów MS 33656,
z gwintem MIL-S-8879 złączki zaciskowe
A T

Szczegół A 120° T

Rys. 4.7

Gwint calowy Średnica Wymiar pierścienia Kod za-

Wymiary T zewnętrzna o-ring mówie-
rurki d1 d2 niowy
Parker
[cale] [cale] [mm] [mm]
45°
5∕ - 24 1∕  6,07 1,63 3-902
16 8

Rys. 4.6 3∕ - 24 3∕  7,65 1,63 3-903

8 16
7∕ - 20 1∕  8,92 1,83 3-904
16 4
1∕ - 20 5∕ 10,52 1,83 3-905
Gwint śruby UNJF- Średnica Nr Wymiar Kod za- 2 16

Mil-S8879 -3B zewnętrz- kodu ­pierścienia mówie- 9∕ - 18 3∕ 11,89 1,98 3-906

16 8
wymiar T na rurki rurki ­o-ring niowy 3∕ - 16
4
1∕
2 16,36 2,21 3-908
d1 d2 Parker
7∕ - 14 5∕ 19,18 2,46 3-910
8 8
[cale] [cale] [mm] [mm]
1 1∕16 - 12 3∕
4 23,47 2,95 3-912
0,3125 - 24 0,125  2  6,07 1,63 3-902
1 3∕
16 - 12 7∕
8 26,59 2,95 3-914
0,3750 - 24 0,188  3  7,65 1,63 3-903
1 5∕16 - 12 1 29,74 2,95 3-916
0,4375 - 20 ● 0,250  4  8,92 1,83 3-904
1 5∕
16 - 12 1 1∕
4 37,47 3,00 3-920
0,5000 - 20 0,320  5 10,52 1,83 3-905
1 7∕8 - 12 1 1∕2 43,69 3,00 3-924
0,5625 - 18 0,375  6 11,89 1,98 3-906
2 1∕
2 - 12 2 59,36 3,00 3-932
0,6250 - 18 0,438  7 13,46 2,08 3-907
Tab. 4.11 Wymiary pierścieni o-ring według normy MS 33656
0,7500 - 16 ● 0,500  8 16,36 2,21 3-908
0,8125 - 16 ● 0,562  9 17,93 2,46 3-909
0,8750 - 14 ● 0,625 10 19,18 2,46 3-910
1,0000 - 12 ● 0,688 11 21,92 2,95 3-911
1,0625 - 12 0,750 12 23,47 2,95 3-912
1,1875 - 12 0,875 14 26,59 2,95 3-914
1,3125 - 12 ● 1,000 16 29,74 2,95 3-916
1,5000 - 12 ● 1,125 18 34,42 2,95 3-918
1,6250 - 12 1,250 20 37,47 3,00 3-920
1,8750 - 12 1,500 24 43,69 3,00 3-924
2,2500 - 12 1,750 28 53,09 3,00 3-928
Tab. 4.10 Wymiary pierścieni o-ring według normy MS 33649

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
54 O-Ring Division Europe
 4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®
4.3 Pierścienie oporowe Parbak®
4.3.1 Wprowadzenie
Pierścienie oporowe są używane razem z pierścieniami o-ring i
nie są samodzielnymi uszczelkami. Przekrój poprzeczny pierście-
nia o-ring jest po zamontowaniu odkształcany po średnicy w celu
zapewnienia właściwej sprężystości uszczelnienia (rys. 4.8 u góry
z  lewej). Medium pod ciśnieniem wywiera nacisk, na pierścień
o-ring, który odkształca się w kierunku szczeliny między dwo-
ma elementami, zwiększając efekt uszczelnienia (rys. 4.8 u góry z
prawej). Jeśli zostaną osiągnięte wartości graniczne (zbyt wysokie
ciśnienie, zbyt duża szczelina), pierścień o-ring zostanie wciśnięty
w szczelinę (rys. 4.8 u dołu z lewej). Jeśli nacisk będzie dalej wzra-
stać (rys. 4.8 u dołu z prawej), pierścień o-ring zostanie uszkodzo-
ny w wyniku ściśnięcia w takim stopniu, że nie powróci do pier-
wotnego kształtu po zwolnieniu nacisku.
Rys. 4.8
Powtórny nacisk doprowadzi do całkowitego uszkodzenia pier-
ścienia o-ring (patrz punkt 10.2 „Wytłaczanie”). To z kolei spo-
woduje uszkodzenie uszczelnienia. Pierścienie oporowe chronią
przed wystąpieniem takiej sytuacji. Zmniejszają one szczelinę po
stronie uszczelki o-ring, od której nie jest ona ściskana.
Parbak® firmy Parker są wyprofilowane, bezszwowe i produkowa-
ne z uwzględnieniem wąskich zakresów tolerancji.
Pierścienie o-ring używane razem z pierścieniami oporowymi
Parbak® są w stanie zapewnić większą odporność na nacisk niż
same pierścienie o-ring (patrz rys.).
Ciśnienie Ciśnienie
Rys. 4.9 Działanie kombinacji pierścieni o-ring i Parbak®
55
Zalety pierścieni oporowych Parbak®
Parbak® są wykonane z twardych elastomerów. W połączeniu
z właściwym profilem oraz jednolitą i bezszwową budową zapew-
niają one pierścieniowi o-ring wysoką odporność na wypychanie
w szczelinę. W wyniku tego zwiększa się skuteczność uszczel-
nienia i wydłuża okres eksploatacji oraz poprawiają się parametry
aplikacji.
• Duża twardość oraz wzmocniony profil pierścieni oporowych
Parbak® powodują, że pierścień o-ring zachowuje kształt
zbliżony do okrągłego — nawet przy wysokim ciśnieniu (rys.
4.9). Zwiększa to skuteczność uszczelnienia oraz wydłuża jego
okres eksploatacji, szczególnie w aplikacjach wysokociśnienio-
wych.
• Ciśnienie i szczelina są zależne względem siebie w odniesieniu 4
do wypychania. Z tego względu pierścienie oporowe Parbak®
można stosować do kontroli wysokich wartości ciśnienia lub
zapewniania większych zakresów tolerancji, tj. większych
szczelin przy identycznym ciśnieniu. Umożliwia to zmniejszenie
kosztów produkcji.
• Parbak® są elastyczne, ponieważ wytwarza się je z podobnych
elastomerów, jak pierścienie o-ring. Pomimo jednolitej budowyi
można je rozciągać, co ułatwia montaż.
• Pierścienie oporowe Parbak® mają ciągłą konstrukcję. Oznacza
to, że nawet w przypadku wysokich wartości nacisku pier-
ścienie o-ring nie są uszkadzane przez dzielone pierścienie
oporowe. Dzięki temu pierścienie oporowe Parbak® charakte-
ryzują się dłuższym okresem eksploatacji niż inne pierścienie
oporowe.
• Parbak® zapewniają także niższe koszty w porównaniu z innymi
pierścieniami oporowymi.
• Parbak® są wykonane z materiałów o wysokiej odporności na
ścieranie. Jest to szczególnie ważne w przypadku smarowa-
nia, co przekłada się na dłuższy okres eksploatacji, ponieważ
nawet niewielkie pory i nieregularne kształty stykających się
powierzchni stają się niewielkimi „kieszonkami” ze smarem.
Pierścienie oporowe Parbak® można smarować. Materiał,
z którego wykonane są pierścienie oporowe Parbak®, wchła-
nia niewielką ilość transportowanego środka, który pozostaje
pomiędzy pierścieniem o-ring a pierścieniem oporowym i
pokrywa ruchome powierzchnie cienką warstwą smaru.
• Inne typy pierścieni oporowych (np. typu PTFE) powodują wy-
pełnienie mikroporów metalu, tworząc gładką, „nawoskowaną”
powierzchnię, uniemożliwiającą wchłanianie smaru i przyspie-
szającą zużycie pierścienia o-ring. To zagrożenie nie występuje
w przypadku pierścieni oporowych Parbak®.
Informacje konstrukcyjne
1. Twardość jest jednym z kryteriów zużycia pierścieni o-ring w
zastosowaniach dynamicznych. W tym przypadku najlepiej
sprawdzają się materiały o twardości od 70 do 80 w skali
Shore’a A. Twardsze pierścienie o-ring są mniej podatne
na występowanie nieregularności powierzchni, co zwiększa
prawdopodobieństwo wystąpienia nieszczelności, szcze-
gólnie przy niskich wartościach lub braku nacisku. Ponadto
twardsze pierścienie o-ring mają większe tarcie przy roz-
ruchu i z tego względu są bardziej podatne na zużycie.
Pierścienie o-ring o twardości mniejszej niż 70–80 w skali
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®

Shore’a A charakteryzują się mniejszym tarciem rozrucho- 7. W przypadku działania ciśnienia z jednej strony i użycia
wym, ale są mniej odporne na ścieranie. tylko jednego pierścienia oporowego pierścień o-ring należy
2. Miękkie pierścienie o-ring o twardości od 70 do 80 w skali zamontować od strony nacisku na pierścień oporowy. Innymi
Shore’a A mają odpowiedniejsze własności uszczelniające słowy należy zastosować następującą kolejność: ciśnienie –
niż pierścienie o-ring o bardzo dużej twardości, jednak przy pierścień o-ring – pierścień oporowy Parbak® (wyprofilowaną
większym nacisku mogą zostać uszkodzone w wyniku wypy- powierzchnią w kierunku pierścienia o-ring).
chania. Przy wysokim ciśnieniu w połączeniu z pierścieniami 8. Promień naroża R przy podstawie rowka powinien być jak
oporowymi Parbak® można bezpiecznie stosować pierście- najmniejszy, biorąc pod uwagę wytrzymałość i podatność na
nie o-ring o większej miękkości. obróbkę części.
3. Numery katalogowe pierścieni Parbak® odpowiadają pier- 9. Pierścień o-ring powinien zostać odpowiednio dobrany do
ścieniom o-ring Parker z serii 2-xxx, z którymi są razem mon- zastosowania i uwzględniać wszystkie czynniki (np. ciśnie-
towane. Numer katalogowy pierścienia oporowego Parbak®, nie, temperaturę, przesyłane media, prędkość, rozmiar itp.).
wykonanego z materiału standardowego N0300-90, odpo-
wiadającego pierścieniowi o-ring 2-211, to 8-211, N0300-90. Pierścień W Szerokość rowka Szerokość rowka
oporowy b1 b2
4. Szerokość rowka b1 lub b2 można znaleźć w tabeli 4.12.
wymiary jeden pierścień dwa pierścienie
5. Wykończenie powierzchni do zastosowań dynamicznych
oporowy oporowe
należy określić na podstawie tabeli 4.13. Ogólnie okres
[mm] [mm] [mm]
eksploatacji pierścieni o-ring i pierścieni oporowych można
wydłużyć pod warunkiem zapewnienia odpowiedniej jakości 8-006 - 8-050 1,35  3,5 -  3,7  4,6 -  4,8
wykończenia powierzchni. Chropowatość wykończenia po- 8-102 - 8-178 2,18  4,7 -  4,9  5,8 -  6,0
wierzchni nie powinna być mniejsza niż Rmaks. = 0,5 µm, aby 8-201 - 8-284 3,00  5,8 -  6,0  6,8 -  7,0
powierzchnia nie była zbyt gładka i aby umożliwiała przyle- 8-309 - 8-395 4,65  8,7 -  8,9 10,2 - 10,4
ganie warstwy smaru. Niewystarczająca grubość warstwy
8-425 - 8-475 5,99 12,0 - 12,2 14,4 - 14,6
smaru może prowadzić do szybkiego zużycia pierścienia
o-ring. Tab. 4.12 W przypadku stosowania pierścieni oporowych Parbak® konieczne
są zmodyfikowane szerokości rowka
6. Jeśli jest to możliwe, należy zamontować dwa pierścienie
oporowe Parbak® w celu ograniczenia ryzyka nieprawidłowe-
go dopasowania.

Powierzchnia Ciśnienie Uszczelnienie statyczne Uszczelnienie dynamiczne

Chropowatość wykończenia po- Chropowatość wykończenia po-
wierzchni, strefa kontaktu (procento- wierzchni, strefa kontaktu (procento-
wo) tp > 50 % wo) tp > 50 %
Ra Rmax. Ra Rmax.
A powierzchnia styku bez wahań 1,6  6,3 0,4 1,6
A powierzchnia styku z wahaniami 0,8  3,2 0,4 1,6
B podstawa i boki rowka bez wahań 3,2 12,5 1,6 6,3
B podstawa i boki rowka z wahaniami 1,6  6,3 1,6 6,3

Tab. 4.13 Wykończenie powierzchni pierścieni o-ring

Dozwolone zakresy ciśnienia
Na rys. 4.10 przedstawiono charakterystykę wypychania dla pier-
ścieni o-ring wykonanych z elastomerów o różnym stopniu twar-
dości w zależności od nacisku i maksymalnego luzu średnicowe-
go. Należy także wziąć pod uwagę spodziewane tzw. „zasysanie”
występujące w przypadku siłowników pod bardzo wysokim ciś-
nieniem.
Przykład: pierścień o-ring z materiału N0674-70 (70 w skali
Shore’a A)
Nacisk roboczy: 100 bar
Luz średnicowy: maks. 0,36 mm zgodnie z wartościami tolerancji
na wykresie i 0,40 mm w przypadku „zasysania”
Nacisk roboczy na przecięciu linii pionowej dla luzu średnicowe-
go 0,4 i krzywej twardości 70 w skali Shore’a A wynosi około 38
bar. Bez pierścienia oporowego pierścień o-ring mógłby zostać
wciśnięty do szczeliny przy dowolnym nacisku powyżej 38 bar, co
mogłoby spowodować jego uszkodzenie. Jeżeli razem z pierście-
niem o-ring zostaną zastosowane pierścienie oporowe Parbak® (o
twardości nominalnej 90 w skali Shore’a A), zgodnie z wykresem
dozwolony nacisk wyniesie 140 bar.
Oprócz podanych na wykresie wartości dozwolonego nacisku i
największej możliwej średnicy w wymaganiach konstrukcyjnych
zaleca się także uwzględnienie współczynnika bezpieczeństwa
dotyczącego wszelkich zjawisk mających negatywny wpływ na
nacisk.
Materiały
Pierścienie Parker Parbak® są dostępne jako elementy standar-
dowe wykonane z materiału N0300-90, czyli elastomeru opartego
na kauczuku akrylonitrylo-butadienowym (NBR) o twardości 90 w

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
56 O-Ring Division Europe
 4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®

skali Shore’a A. Nadaje się on do wielu zastosowań dzięki poniż- A

szym własnościom fizycznym:

• Szeroki zakres temperatur

• Odpowiednia twardość
• Długi okres eksploatacji Szczegół A
W
• Zgodność z różnymi rodzajami płynów
R
Materiał N0300-90 jest odporny na działanie praktycznie wszyst-
kich płynów hydraulicznych, oprócz płynów niepalnych, takich jak
Skydrol, Pydraul, Houghto-Safe®, HydroDrive® itp. Zakres tempe-
ratury roboczej wynosi od –55 °C do +105 °C. T

Inne materiały
W przypadku wymagań specjalnych, których nie spełniają ma- Szczegół A 4
teriały standardowe, dostępne są materiały specjalne, takie jak
E3804-90 (kauczuk etylenowo-propylenowy) lub V0709-90 (kau-
czuk fluorowy).

Parbak® o rozmiarach standardowych (z serii 8-xxx) i tolerancjach

A, M, R, T i W (rys. 4.11) znajdują się w tabeli 4.14. ØM

600

400

300
Wypychanie
200
Rys. 4.11 Pierścień oporowy Parbak®
Ciśnienie robocze [bar]

100
80 Rozmiary pierścieni oporowych Parbak® z serii 8-xxx
60
Nr kat. Parker M W±0.08
40 Brak wypychania (mm) (mm)
30 8-004 2,44 1,35
8-005 3,23 1,35
20 8-006 3,56 1,35
8-007 4,34 1,35
Twardość
[Shore A] 70 80 90 8-008 5,13 1,35
10
8-009 5,94 1,35
8
8-010 6,73 1,35
Rys. 4.10 Wykres0,1 0,2 0,3statycznych
konstrukcji 0,4 0,5 uszczelek
0,6 0,7o-ring
0,8 0,9 10
8-011 8,31 1,35
Całkowity luz średnicowy [mm] 8-012 9,91 1,35
Ważne: 8-013 11,56 1,35
1. Wykres opracowano na podstawie 100 000 cykli ciśnienio- 8-014 13,16 1,35
wych z prędkością 60 cykli/min.
8-015 14,73 1,35
2. Dozwolona szczelina w przypadku materiałów silikonowych i
8-016 16,33 1,35
fluorosilikonowych jest równa połowie standardowej zaleca-
nej szczeliny. 8-017 17,91 1,35
3. Wykres dotyczy temperatur do 70 °C. 8-018 19,51 1,35
4. Nie uwzględniono rozszerzania siłownika pod ciśnieniem. 8-019 21,08 1,35
8-020 22,68 1,35
8-021 24,26 1,35
8-022 25,86 1,35
8-023 27,43 1,35

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
57 O-Ring Division Europe
4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®

Nr kat. Parker M W±0.08 Nr kat. Parker M W±0.08

(mm) (mm) (mm) (mm)
8-024 29,03 1,35 8-123 30,63 2,18
8-025 30,61 1,35 8-124 32,21 2,18
8-026 32,21 1,35 8-125 33,81 2,18
8-027 33,78 1,35 8-126 35,38 2,18
8-028 35,38 1,35 8-127 36,98 2,18
8-029 38,56 1,35 8-128 38,56 2,18
8-030 41,73 1,35 8-129 40,16 2,18
8-031 44,91 1,35 8-130 41,73 2,18
8-032 48,08 1,35 8-131 43,33 2,18
8-033 51,26 1,35 8-132 44,91 2,18
8-034 54,43 1,35 8-133 46,51 2,18
8-035 57,61 1,35 8-134 48,08 2,18
8-036 60,78 1,35 8-135 49,68 2,18
8-037 63,96 1,35 8-136 51,26 2,18
8-038 67,13 1,35 8-137 52,86 2,18
8-039 70,31 1,35 8-138 54,43 2,18
8-040 73,48 1,35 8-139 56,03 2,18
8-041 76,66 1,35 8-140 57,61 2,18
8-042 83,01 1,35 8-141 59,21 2,18
8-043 89,36 1,35 8-142 60,78 2,18
8-044 95,71 1,35 8-143 62,38 2,18
8-045 102,06 1,35 8-144 63,96 2,18
8-046 108,41 1,35 8-145 65,56 2,18
8-047 114,76 1,35 8-146 67,13 2,18
8-048 121,11 1,35 8-147 68,73 2,18
8-049 127,46 1,35 8-148 70,31 2,18
8-050 133,81 1,35 8-149 71,91 2,18
8-102 1,96 2,18 8-150 73,48 2,18
8-103 2,77 2,18 8-151 76,66 2,18
8-104 3,56 2,18 8-152 83,01 2,18
8-105 4,34 2,18 8-153 89,36 2,18
8-106 5,13 2,18 8-154 95,71 2,18
8-107 5,94 2,18 8-155 102,06 2,18
8-108 6,73 2,18 8-156 108,41 2,18
8-109 8,31 2,18 8-157 114,76 2,18
8-110 9,91 2,18 8-158 121,11 2,18
8-111 11,48 2,18 8-159 127,46 2,18
8-112 13,08 2,18 8-160 133,81 2,18
8-113 14,66 2,18 8-161 140,16 2,18
8-114 16,26 2,18 8-162 146,51 2,18
8-115 17,83 2,18 8-163 152,86 2,18
8-116 19,43 2,18 8-164 159,21 2,18
8-117 21,11 2,18 8-165 165,56 2,18
8-118 22,68 2,18 8-166 171,91 2,18
8-119 24,28 2,18 8-167 178,26 2,18
8-120 25,86 2,18 8-168 184,61 2,18
8-121 27,46 2,18 8-169 190,96 2,18
8-122 29,03 2,18 8-170 197,31 2,18

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
58 O-Ring Division Europe
 4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®

Nr kat. Parker M W±0.08 Nr kat. Parker M W±0.1

(mm) (mm) (mm) (mm)
8-171 203,66 2,18 8-201 5,13 3
8-172 210,01 2,18 8-202 6,73 3
8-173 216,36 2,18 8-203 8,3 3
8-174 222,71 2,18 8-204 9,9 3
8-175 229,06 2,18 8-205 11,56 3
8-176 235,41 2,18 8-206 13,16 3
8-177 241,76 2,18 8-207 14,73 3
8-178 248,11 2,18 8-208 16,33 3
8-209 17,9 3
8-210 19,46 3
8-211
8-212
21,03
22,63
3
3
4
8-213 24,21 3
8-214 25,81 3
8-215 27,38 3
8-216 28,98 3
8-217 30,56 3
8-218 32,16 3
8-219 33,88 3
8-220 35,48 3
8-221 37,06 3
8-222 38,66 3
8-223 41,83 3
8-224 45,01 3
8-225 48,18 3
8-226 51,36 3
8-227 54,53 3
8-228 57,71 3
8-229 60,88 3
8-230 64,06 3
8-231 66,83 3
8-232 70 3
8-233 73,18 3
8-234 76,35 3
8-235 79,53 3
8-236 82,7 3
8-237 85,88 3
8-238 89,05 3
8-239 92,23 3
8-240 95,4 3
8-241 98,58 3
8-242 101,75 3
8-243 104,93 3
8-244 108,1 3
8-245 111,28 3
8-246 114,45 3
8-247 117,63 3
8-248 121,11 3

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
59 O-Ring Division Europe
4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®

Nr kat. Parker M W±0.1 Nr kat. Parker M W±0.13

(mm) (mm) (mm) (mm)
8-249 124,28 3 8-309 11,43 4,65
8-250 127,46 3 8-310 13,03 4,65
8-251 130,63 3 8-311 14,6 4,65
8-252 133,81 3 8-312 16,2 4,65
8-253 136,98 3 8-313 17,78 4,65
8-254 140,16 3 8-314 19,38 4,65
8-255 143,33 3 8-315 20,96 4,65
8-256 146,51 3 8-316 22,56 4,65
8-257 149,68 3 8-317 24,13 4,65
8-258 152,86 3 8-318 25,73 4,65
8-259 159,21 3 8-319 27,31 4,65
8-260 165,56 3 8-320 28,91 4,65
8-261 171,91 3 8-321 30,42 4,65
8-262 178,26 3 8-322 32,08 4,65
8-263 184,61 3 8-323 33,43 4,65
8-264 190,96 3 8-324 35,26 4,65
8-265 197,31 3 8-325 38,43 4,65
8-266 203,66 3 8-326 41,61 4,65
8-267 210,01 3 8-327 44,78 4,65
8-268 216,36 3 8-328 47,96 4,65
8-269 222,71 3 8-329 51,13 4,65
8-270 229,06 3 8-330 54,31 4,65
8-271 235,41 3 8-331 57,61 4,65
8-272 241,76 3 8-332 60,78 4,65
8-273 248,11 3 8-333 63,96 4,65
8-274 254,46 3 8-334 67,13 4,65
8-275 267,16 3 8-335 70,31 4,65
8-276 279,86 3 8-336 73,48 4,65
8-277 292,56 3 8-337 76,66 4,65
8-278 305,26 3 8-338 79,83 4,65
8-279 330,66 3 8-339 83,13 4,65
8-280 356,05 3 8-340 86,31 4,65
8-281 381,46 3 8-341 89,48 4,65
8-282 406,12 3 8-342 92,66 4,65
8-283 431,52 3 8-343 95,83 4,65
8-284 456,92 3 8-344 99,01 4,65
8-345 102,31 4,65
8-346 105,49 4,65
8-347 108,66 4,65
8-348 111,84 4,65
8-349 115,01 4,65
8-350 118,19 4,65
8-351 121,36 4,65
8-352 124,54 4,65
8-353 127,71 4,65
8-354 130,89 4,65
8-355 134,09 4,65
8-356 137,24 4,65

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
60 O-Ring Division Europe
 4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®

Nr kat. Parker M W±0.13 Nr kat. Parker M W±0.15

(mm) (mm) (mm) (mm)
8-357 140,41 4,65 8-425 115,6 5,99
8-358 143,59 4,65 8-426 118,77 5,99
8-359 146,76 4,65 8-427 121,95 5,99
8-360 149,94 4,65 8-428 125,2 5,99
8-361 153,11 4,65 8-429 128,3 5,99
8-362 159,46 4,65 8-430 131,47 5,99
8-363 165,81 4,65 8-431 134,65 5,99
8-364 172,16 4,65 8-432 137,82 5,99
8-365 178,51 4,65 8-433 141 5,99
8-366 184,86 4,65 8-434 144,17 5,99
8-367
8-368
191,21
197,56
4,65
4,65
8-435
8-436
147,35
150,52
5,99
5,99
4
8-369 203,91 4,65 8-437 153,7 5,99
8-370 210,26 4,65 8-438 159,36 5,99
8-371 216,61 4,65 8-439 165,71 5,99
8-372 222,96 4,65 8-440 172,06 5,99
8-373 229,31 4,65 8-441 178,41 5,99
8-374 235,66 4,65 8-442 184,76 5,99
8-375 242,01 4,65 8-443 191,11 5,99
8-376 248,36 4,65 8-444 197,46 5,99
8-377 254,71 4,65 8-445 203,81 5,99
8-378 267,41 4,65 8-446 216,51 5,99
8-379 280,11 4,65 8-447 229,21 5,99
8-380 292,81 4,65 8-448 241,91 5,99
8-381 305,51 4,65 8-449 254,61 5,99
8-382 330,91 4,65 8-450 267,31 5,99
8-383 356,31 4,65 8-451 280,01 5,99
8-384 381,71 4,65 8-452 292,71 5,99
8-385 406,6 4,65 8-453 305,41 5,99
8-386 432 4,65 8-454 318,11 5,99
8-387 457,4 4,65 8-455 330,81 5,99
8-388 482,75 4,65 8-456 343,51 5,99
8-389 508,15 4,65 8-457 356,21 5,99
8-390 533,55 4,65 8-458 368,91 5,99
8-391 558,95 4,65 8-459 381,61 5,99
8-392 584,02 4,65 8-460 394,31 5,99
8-393 609,42 4,65 8-461 406,5 5,99
8-394 634,82 4,65 8-462 419,2 5,99
8-395 660,22 4,65 8-463 431,9 5,99
8-464 444,6 5,99
8-465 457,3 5,99
8-466 470 5,99
8-467 482,7 5,99
8-468 495,4 5,99
8-469 508,1 5,99
8-470 533,5 5,99
8-471 558,9 5,99
8-472 584,3 5,99

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
61 O-Ring Division Europe
4 Pierścienie o-ring i pierścienie oporowe Parbak®

Nr kat. Parker M W±0.15 Tolerancje wymiarowe

(mm) (mm) Nr kat. Parker A±
8-473 609,7 5,99 004-284 0,08
8-474 635,1 5,99 309-325 0,10
8-475 660,5 5,99 425-475 0,13
Tab. 4.14
Tab. 4.17

Inne wymiary Informacje do zamówienia

1. Przy składaniu zamówienia proszę podać rozmiar i materiał,
Nr kat. Parker R T A
np. 8-130, N0300-90.
(mm) (mm) (mm)
2. Numery pierścieni Parbak® odpowiadają pierścieniom o-ring
004-050 2,21 1,24 1,14 z serii 2-xxx (np. pierścień 8-211, N0300-90 jest dopasowa-
102-178 3,28 1,35 1,14 ny do pierścienia o-ring 2-211, N0674-70).
201-284 4,42 1,27 1,02
309-395 6,65 1,93 1,52
425-475 8,74 2,97 2,44
Tab. 4.15

Tolerancje wymiarowe
Nr kat. Parker M±
004-009 0,15 mm
009-012 0,18 mm
012-019 0,23 mm
020-029 1,00 %
030-041 0,86 %
042-050 0,78 %
102-107 0,15 mm
108-110 0,18 mm
111-117 0,25 mm
118-128 1,10 %
129-151 0,95 %
152-164 0,78 %
165-178 0,74 %
201-204 0,18 mm
204-211 0,25 mm
212-227 1,10 %
228-235 0,90 %
236-259 0,78 %
260-277 0,74 %
278-284 0,67 %
309-315 0,25 mm
316-325 1,10 %
326-338 0,95 %
339-362 0,78 %
363-380 0,74 %
381-395 0,67 %
425-438 0,78 %
439-452 0,74 %
453-475 0,67 %
Tab. 4.16

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
62 O-Ring Division Europe

5.1 Formowane elementy kauczukowe
Jako producent precyzyjnych uszczelek firma Parker korzysta
z  szerokiego doświadczenia w dziedzinie opracowywania i wy-
twarzania elastomerów o wysokim stopniu precyzji.
Z tego względu możemy produkować elementy formowane zgod-
nie z indywidualną specyfikacją klienta. Firma Parker dostarcza
elementy formowane z elastomerów na potrzeby różnych branż,
takich jak przemysł motoryzacyjny i elektroniczny, wytwarzanie
sprzętu pomiarowego i kontrolnego, nauki przyrodnicze i me-
dyczne, przemysł lotniczy, branża spożywcza, układy hydraulicz-
ne i pneumatyczne oraz sprzęt gospodarstwa domowego. Firma
Parker zapewnia klientom pomoc już na wczesnym etapie projek-
towania, co umożliwia ograniczenie wydatków na etapach od pla-
nowania po produkcję elementów formowanych. Właściwa kon-
strukcja elementu formowanego pozwala zmniejszyć koszty oraz
identyfikować i rozwiązywać potencjalne problemy produkcyjne
na wczesnym etapie.
Szeroka gama materiałów
Po finalizacji etapu projektowania ważny jest dobór odpowiednie-
go materiału, który zapewni długi okres eksploatacji elementu. Aby
wybrać odpowiedni materiał (szczególnie do wytwarzania części
kauczukowych), ważna jest dokładna znajomość warunków, w ja-
kich ma być eksploatowany element, ponieważ elastomery są do-
stępne w wielu wariantach różniących się pod względem włas-
ności fizyczno-chemicznych. Firma Parker oferuje szeroką gamę
materiałów, które z powodzeniem nadają się do różnych zastoso-
wań. Dzięki temu klienci otrzymują optymalny materiał do określo-
nego zastosowania.
Przetwarzanie z zachowaniem wąskich zakresów tolerancji
Formy są wytwarzane na miejscu z zachowaniem wąskich za-
kresów tolerancji i z uwzględnieniem wieloletniego doświad-
czenia w  dziedzinie przetwórstwa materiałów kauczukowych.
Z tego względu wyboru procesu produkcyjnego można dokony-
wać z uwzględnieniem czynników technicznych i ekonomicznych
w celu uzyskania większej elastyczności i sprawności.
Jakość
Zapewnianie jakości rozpoczyna się z chwilą opracowania pro-
duktu, a kończy w momencie kontroli opakowania i wysyłki. Nie-
naganną jakość jest w stanie zapewnić siedem głównych stano-
wisk kontroli:
1. Kontrola przyjęcia surowców
2. Kontrola i testowanie mieszanek (system numeracji partii)
3. Monitorowanie sprzętu produkcyjnego
4. Monitorowanie procesu produkcyjnego na podstawie jego
charakterystyki
5. Kontrola wzrokowa 100% partii
6. Statystyczna kontrola końcowa
7. Kontrola opakowania i wysyłki
Jakość firmy Parker jest potwierdzana tylko, jeśli produkt zaliczy
bezbłędnie kontrole na wszystkich stanowiskach.
63
5 Inne produkty i akcesoria
5.2 Smary montażowe
Smarów używa się do wszystkich rodzajów uszczelek o-ring
w celu ułatwienia montażu, ograniczenia tarcia i wydłużenia okre-
su eksploatacji.
Smary używane do montażu pierścieni o-ring zapewniają nie-
wątpliwe korzyści. Pozwalają ograniczyć siłę wymaganą podczas
montażu oraz ryzyko uszkodzenia pierścienia w wyniku skręcenia.
Nieprawidłowo zamontowane pierścienie o-ring mogą prowadzić
do awarii maszyny (patrz rozdział „Instrukcje dotyczące konstruk-
cji i montażu”).
Stosowanie smarów jest szczególnie ważne w przypadku zasto-
sowań pneumatycznych.
Smar powinien spełniać następujące wymagania:
1. Smar (oraz jego dodatki) nie może powodować zwiększenia
objętości ani kurczenia się elastomeru.
2. Właściwości smaru powinny być stałe w całym zakresie tem-
peratur roboczych. Oznacza to, że smar nie powinien być
ani za bardzo lejący się w wysokich temperaturach, ani zbyt
gęsty w niskich temperaturach. 5
3. Smar musi być stabilny i nie może zawierać wolnych składni-
ków, które mogą gromadzić się na powierzchni roboczej.
4. Smar powinien mieć własności wiążące, dzięki którym war-
stwa smaru nie jest usuwana przez pierścień o-ring.
5. Zgodność z mediami w układzie.
6. Smar nie może zatykać filtrów układu.
Firma Parker oferuje dwa smary do szerokiej gamy zastosowań:
Parker O-Lube i Parker Super-O-Lube.
Parker O-Lube
Parker O-Lube to środek smarujący na bazie oleju mineralnego
z dodatkiem mydła barowego. Ułatwia on montaż i wydłuża okres
eksploatacji gumowych uszczelek.
Najlepsze wyniki można uzyskać, gdy smar zostanie naniesiony
na uszczelkę i powierzchnie robocze.
Smar Parker-O-Lube charakteryzuje się wysoką odpornością na
działanie wody, przylega do powierzchni i zapewnia dobre włas-
ności smarne.
Nadaje się on szczególnie do zastosowań niskociśnieniowych o
powolnym ruchu tłokowym, oscylacyjnym lub obrotowym.
Smar Parker-O-Lube nie jest zalecany w przypadku układów z mi-
krofiltrami lub uszczelek nieprzystosowanych do kontaktu z ole-
jami mineralnymi (np. z kauczuku butylowego lub etylenowo-pro-
pylenowego).
Smar Parker O-Lube jest dostępny w 110-gramowych tubkach
oraz 16-kilogramowych pojemnikach:
Kod zamówieniowy Parker 110-gramowe (gramowe) tubki (tubki):
30001000001
Kod zamówieniowy Parker 16-kilogramowe (kilogramowe) pojem-
nikach: 30001000002
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
5 Inne produkty i akcesoria
Rys. 5.1 Parker O-Lube
Dane techniczne
• Składniki: ok. 80% oleju mineralnego, ok. 20% stearynianu
baru, maks. 0,2% wody
• Temperatura krzepnięcia: –4 °C
• Temperatura zapłonu: +224 °C
• Zalecany zakres temperatur roboczych: od –30 °C do +120 °C
Parker Super-O-Lube
Parker Super-O-Lube to środek smarujący na bazie silikonu, który
uzupełnia gamę smarów o zgodne z elastomerami (z materiałami
silikonowymi należy obchodzić się z ostrożnością i nakładać tylko
minimalną ilość smaru Super-O-Lube). Smar jest znany z własno-
ści wiążących i dobrze przylega zarówno do elementów metalo-
wych, jak i gumowych. Ponadto charakteryzuje się on szerokim
zakresem temperatur roboczych. Materiały ze związkami nienasy-
conymi, np. NBR są szczególnie narażone na pękanie pod wpły-
wem ozonu, jeśli nie są chronione warstwą smaru. Smar Super-O-
-Lube zapewnia najlepsze rezultaty po nałożeniu cienkiej warstwy.
Jest on chemicznie obojętny, dzięki czemu można go stosować
w układach transportujących różne media. Smar Super-O-Lube
nadaje się do zastosowań wysokociśnieniowych i podciśnienio-
wych.
Jest on nietoksyczny i nie powoduje zatykania układów z mikrofiltra-
mi (do 30 μm). Smar Parker Super-O-Lube jest dostępny w 55-gra-
mowych tubkach i 3,6- lub 18-kilogramowych pojemnikach:
Kod zamówieniowy Parker 55-gramowych tubkach: 31001100001
Kod zamówieniowy Parker 3,6-kilogramowych lub: 31001100002
Kod zamówieniowy Parker 18-kilogramowych pojemnikach: 31001100003
Rys. 5.2 Parker Super-O-Lube
Dane techniczne
• Składniki: Smar silikonowy
• Temperatura krzepnięcia: –33 °C
• Temperatura zapłonu: +321 °C
• Zalecany zakres temperatur roboczych: od –55 °C do +200 °C
64
5.3 Zestawy pierścieni o-ring
Poręczna walizka z pierścieniami o-ring firmy Parker nadaje się
idealnie do napraw, prac montażowych i warsztatowych. Zestaw
ułatwia ponadto znalezienie właściwego pierścienia o-ring.
Firma Parker oferuje zestaw w różnych wersjach: z wykonany-
mi z odpowiednich materiałów pierścieniami o-ring w wybranych
standardowych wymiarach calowych i metrycznych lub jako ze-
staw według indywidualnej specyfikacji klienta. Dzięki niewiel-
kim rozmiarom, doskonałemu uporządkowaniu i poręczności ze-
staw zapewnia w dowolnym momencie odpowiednie materiały do
szybkiego zastosowania.
5.3.1 Zestaw pierścieni o-ring nr 2
Zestaw pierścieni o-ring nr 2 składa się z 492 pierścieni o-ring
w 37 różnych wymiarach calowych. Wszystkie pierścienie o-ring
są wykonane ze sprawdzonych materiałów firmy Parker. Zestaw
jest dostępny w trzech wersjach materiałowych:
Elastomer podstawowy: NBR
Materiał Parker: N0552-90
Twardość: 90 w skali Shore’a A
Kod zamówieniowy Parker: 360402N0552
Elastomer podstawowy: NBR
Materiał Parker: N0674-70
Twardość: 70 w skali Shore’a A
Kod zamówieniowy Parker: 360402N0674
Elastomer podstawowy: FKM (Viton)
Materiał Parker: V0747-75
Twardość: 75 w skali Shore’a A
Kod zamówieniowy Parker: 360402V0747
Rys. 5.3 Zestaw pierścieni o-ring nr 2
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
 5 Inne produkty i akcesoria

Zestaw o-ring Nr 2 – zawartość Zestaw o-ring Nr 2 – zawartość

Nr Nr kat. Wymiary Ilość Nr Nr kat. Wymiary Ilość
Parker Parker
d1 d2 d1 d2
 1 2-006  2,90 × 1,78 32 21 2-216 28,17 × 3,53  9
 2 2-007  3,68 × 1,78 32 22 2-217 29,74 × 3,53  9
 3 2-008  4,47 × 1,78 32 23 2-218 31,34 × 3,53  9
 4 2-009  5,28 × 1,78 32 24 2-219 32,92 × 3,53  9
 5 2-010  6,07 × 1,78 32 25 2-220 34,52 × 3,53  9
 6 2-011  7,65 × 1,78 32 26 2-221 36,09 × 3,53  9
 7 2-012  9,25 × 1,78 32 27 2-222 37,69 × 3,53  9
 8 2-110  9,19 × 2,62 13 28 2-325 37,47 × 5,33  6
 9 2-111 10,77 × 2,62 13 29 2-326 40,64 × 5,33  6
10 2-112 12,37 × 2,62 13 30 2-327 43,82 × 5,33  6
11 2-113 13,94 × 2,62 13 31 2-328 46,99 × 5,33  6
12 2-114 15,54 × 2,62 13 32 2-329 50,17 × 5,33  6
13 2-115 17,12 × 2,62 13 33 2-330 53,34 × 5,33  6
14 2-116 18,72 × 2,62 13 34 2-331 56,52 × 5,33  6
15 2-210 18,64 × 3,53  9 35 2-332 59,69 × 5,33  6 5
16 2-211 20,22 × 3,53  9 36 2-333 62,87 × 5,33  6
17 2-212 21,82 × 3,53  9 37 2-334 66,04 × 5,33  6
18 2-213 23,39 × 3,53  9 Tab. 5.1 Zestaw pierścieni o-ring nr 2 — zawartość
19 2-214 24,99 × 3,53  9
20 2-215 26,57 × 3,53  9

Podstawowy Materiał Twardość Kolor Zalecane zastosowania ogólne1)

elastomer Parker
[Shore A]
NBR N0674-70 70 czarny • materiał standardowy
• do układów hydraulicznych i pneumatycznych zgodnych z olejem
hydraulicznym, wodnym roztworem glikolu (płynami HFC) oraz emulsjami
oleju w wodzie (płynami HFA)
• odporność na działanie olejów mineralnych oraz olejów pochodzenia
zwierzęcego i roślinnego
NBR N0552-90 90 czarny
FKM V0747-75 75 czarny • materiał standardowy
• do pracy w wysokich temperaturach
• gorący olej
• rozpuszczalniki z węglowodorami aromatycznymi
• odporność na wiele substancji chemicznych
• płyny niepalne z estrami fosforanowymi i chlorowane węglowodory
aromatyczne
• kopolimery
 ięcej informacji na ten temat znajduje się w tabeli zgodności z mediami (patrz
W
​1)

załącznik)
Tab. 5.2 Szczegółowe informacje dotyczące materiałów zestawu pierścieni
Parker o-ring nr 2

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
65 O-Ring Division Europe
5 Inne produkty i akcesoria

5.3.2 Zestaw pierścieni o-ring nr 4 Zestaw o-ring Nr 4 – zawartość

Nr Parker Nr Wymiary Ilość
Zestaw pierścieni o-ring nr 4 składa się z 382 pierścieni o-ring
d1 d2
w  30 różnych wymiarach calowych, wykonanych ze sprawdzo-
nych materiałów firmy Parker. 220 2-220 34,52 × 3,53 10
221 2-221 36,09 × 3,53 10
Elastomer podstawowy: NBR 222 2-222 37,69 × 3,53 10
Materiał Parker: N0674-70 325 2-325 37,47 × 5,33  7
Twardość: 70 w skali Shore’a A
326 2-326 40,64 × 5,33  7
Kod zamówieniowy Parker: 370404N0674
327 2-327 43,82 × 5,33  7
Tab. 5.3 Zestaw pierścieni o-ring nr 4 — zawartość

5.3.3 Zestaw pierścieni o-ring nr 6

Zestaw pierścieni o-ring nr 6 składa się z 407 pierścieni o-ring

w  32 różnych wymiarach calowych, wykonanych ze sprawdzo-
nych materiałów firmy Parker.

Elastomer podstawowy: NBR

Materiał Parker: N0674-70
Twardość: 70 w skali Shore’a A
Rys. 5.4 Zestaw pierścieni o-ring nr 4 Kod zamówieniowy Parker: 370406N0674

Zestaw o-ring Nr 4 – zawartość

Nr Parker Nr Wymiary Ilość
d1 d2
  6 2-006  2,90 × 1,78 20
  7 2-007  3,68 × 1,78 20
  8 2-008  4,47 × 1,78 20
  9 2-009  5,28 × 1,78 20
 10 2-010  6,07 × 1,78 20
 11 2-011  7,65 × 1,78 20
 12 2-012  9,25 × 1,78 20
110 2-110  9,19 × 2,62 13
111 2-111 10,77 × 2,62 13
112 2-112 12,37 × 2,62 13 Rys. 5.5 Zestaw pierścieni o-ring nr 6
113 2-113 13,94 × 2,62 13
114 2-114 15,54 × 2,62 13 Zestaw o-ring Nr 6 – zawartość
115 2-115 17,12 × 2,62 13 Nr Parker Nr Wymiary Ilość
116 2-116 18,76 × 2,62 13 d1 d2
210 2-210 18,64 × 3,53 10   6 2-006  2,90 × 1,78 20
211 2-211 20,22 × 3,53 10   8 2-008  4,47 × 1,78 20
212 2-212 21,82 × 3,53 10  10 2-010  6,07 × 1,78 20
213 2-213 23,39 × 3,53 10  11 2-011  7,65 × 1,78 20
214 2-214 24,99 × 3,53 10  12 2-012  9,25 × 1,78 20
215 2-215 26,57 × 3,53 10  14 2-014 12,42 × 1,78 20
216 2-216 28,17 × 3,53 10 110 2-110  9,19 × 1,78 13
217 2-217 29,74 × 3,53 10 111 2-111 10,77 × 2,62 13
218 2-218 31,34 × 3,53 10 112 2-112 12,37 × 2,62 13
219 2-219 32,92 × 3,53 10 113 2-113 13,94 × 2,62 13

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
66 O-Ring Division Europe
 5 Inne produkty i akcesoria

Zestaw o-ring Nr 6 – zawartość Zestaw o-ring Nr 7 – zawartość

Nr Parker Nr Wymiary Ilość Nr Wymiary Ilość
d1 d2 d1 d2
114 2-114 15,54 × 2,62 13   6  3,00 × 2,00 20
115 2-115 17,12 × 2,62 13   8  5,00 × 2,00 20
116 2-116 18,76 × 2,62 13  10  6,00 × 2,00 18
117 2-117 20,29 × 2,62 13  11  8,00 × 2,00 18
118 2-118 21,89 × 2,62 13  12 10,00 × 2,00 18
210 2-210 18,64 × 3,53 10  14 13,00 × 2,00 18
211 2-211 20,22 × 3,53 10 110 10,00 × 2,50 14
212 2-212 21,82 × 3,53 10 111 12,00 × 2,50 14
213 2-213 23,39 × 3,53 10 112 14,00 × 2,50 14
214 2-214 24,99 × 3,53 10 113 15,00 × 2,50 14
215 2-215 26,57 × 3,53 10 114 16,00 × 2,50 14
216 2-216 28,17 × 3,53 10 115 18,00 × 2,50 14
217 2-217 29,74 × 3,53 10 116 20,00 × 2,50 14
218 2-218 31,34 × 3,53 10 117 21,00 × 2,50 14
219 2-219 32,92 × 3,53 10 118 22,00 × 2,50 14 5
220 2-220 34,52 × 3,53 10 210 18,00 × 3,50 10
221 2-221 36,09 × 3,53 10 211 20,00 × 3,50 10
222 2-222 37,69 × 3,53 10 212 22,00 × 3,50 10
223 2-223 40,87 × 3,53 10 213 23,00 × 3,50 10
224 2-224 44,04 × 3,53 10 214 25,00 × 3,50 10
225 2-225 47,22 × 3,53 10 215 27,00 × 3,50 10
226 2-226 50,39 × 3,53 10 216 28,00 × 3,50 10
Tab. 5.4 Zestaw pierścieni o-ring nr 6 — zawartość 217 30,00 × 3,50 10
218 31,00 × 3,50 10
219 32,00 × 3,50 10
5.3.4 Zestaw pierścieni o-ring nr 7 220 34,00 × 3,50 10
221 36,00 × 3,50 10
Zestaw pierścieni o-ring nr 7 składa się z 408 pierścieni o-ring 222 38,00 × 3,50 10
w  32 różnych wymiarach metrycznych. Wszystkie pierścienie
223 41,00 × 3,50 10
o-ring są wykonane ze sprawdzonego materiału N0674-70 firmy
Parker. 224 44,00 × 3,50 10
225 46,00 × 3,50 10
Elastomer podstawowy: NBR 226 50,00 × 3,50 10
Materiał Parker: N0674-70 Tab. 5.5 Zestaw pierścieni o-ring nr 7 — zawartość
Twardość: 70 w skali Shore’a A
Kod zamówieniowy Parker: 370407N0674 Inne zestawy
Pozostałe zestawy do MS 33656 (uszczelki do gwintów zewnętrz-
nych łączników rurowych) są wykonane z materiału N0552-90 (ze-
staw nr 8) oraz z materiału N0674-70 zgodnie z japońską normą
metryczną JIS B 2401 (zestaw nr 5).

Rys. 5.6 Zestaw pierścieni o-ring nr 7

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
67 O-Ring Division Europe
5 Inne produkty i akcesoria
5.4 Stożek pomiarowy i taśma pomiarowa do
pierścieni o-ring
Stożek pomiarowy służy do szybkiej i dokładnej identyfikacji
uszczelek o-ring serii 2-xxx o średnicach do 75 mm. Średnicę
przekroju poprzecznego można łatwo określić za pomocą kalibro-
wanego rowka w podstawie stożka.
Rys. 5.7 Określanie przekroju poprzecznego
Każdy przekrój poprzeczny odpowiada linii pomiarowej na stożku
pomiarowym, np. przekrój poprzeczny 2,62 mm odpowiada serii
2-1xx. Oznaczenie serii 2-1xx można odczytać ze stożka bezpo-
średnio nad szczeliną kalibracyjną dla przekroju 2,62 mm. Następ-
nie można odczytać z listy rozmiarów odpowiednią średnicę we-
wnętrzną w milimetrach.
Rys. 5.8 Określanie numeru rozmiaru pierścieni 2-xxx za pomocą stożka
pomiarowego
Taśma pomiarowa pasuje do pierścieni o-ring o średnicach do
200 mm i jest używana w podobny sposób, jak stożek. Różne po-
działki na taśmie dotyczą różnych przekrojów poprzecznych.
68
Kod zamówieniowy Parker Stożek pomiarowy i taśma pomiarowa
do pierścieni o-ring: 55000100000
Rys. 5.9 Określanie rozmiaru pierścienia o-ring przy użyciu taśmy pomiarowej
5.5 Narzędzia montażowe do pierścieni o-ring
Firma Parker opracowała ten zestaw narzędzi w celu ułatwienia
montażu i demontażu.
Narzędzia ułatwiają montaż i demontaż uszczelek o-ring bez ry-
zyka ich uszkodzenia. Zestaw dwóch narzędzi jest dostarczany
w  etui z tworzywa sztucznego. Dostępny jest także zestaw pla-
stikowych narzędzi, przeznaczony do delikatnych powierzchni.
(Uwaga: Wersja standardowa jest wykonana z metalu).
Kod zamówieniowy Parker narzędzia montażowe (metalu):
55000200000
Kod zamówieniowy Parker narzędzia montażowe (plastik):
55000200001
Rys. 5.10 Przyrządy montażowe do pierścieni o-ring
5.6 ParCoat® — delikatny montaż pierścieni
o-ring
Montaż pierścieni o-ring przy użyciu preparatu ParCoat® odbywa
się w zautomatyzowany sposób, bez tarcia i przy użyciu minimal-
nej siły. Podczas zakładania pierścienie nie stykają się ze sobą.
W zależności od ich rodzaju można je rozciągać do ponad 150%
bez uszkodzenia powłoki zapobiegającej tarciu.
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
 5 Inne produkty i akcesoria

Z kolei pierścienie o-ring bez powłoki wymagają często dwukrot- Przykłady zastosowań
nie większego nacisku, co może doprowadzić do uszkodzenia Technika motoryzacyjna:
uszczelki i zakleszczenia elementów konstrukcyjnych. Tradycyj- • Przewody klimatyzacyjne
ne metody obróbki powierzchni i nanoszenia powłok, takie jak • Szybkozłączki układu paliwowego
olejowanie, nie są w stanie w wystarczającym stopniu poprawić • Czujniki
własności ślizgowych uszczelek bez zanieczyszczenia elementów • Połączenia elektryczne
konstrukcyjnych. Uszkodzenia powstałe podczas montażu przy-
czyniają się do zwiększenia kosztów kontroli i napraw. To dużo
więcej niż względnie niewielka opłata za montaż pierścieni o-ring
przy użyciu preparatu ParCoat®.

Autorskim rozwiązaniem firmy Parker ParCoat® EH (standard)

jest warstwa polimerowa o grubości nieprzekraczającej kilku mi-
krometrów o doskonałych właściwościach ślizgowych. Warstwę
można nanieść na uszczelkę bez utraty elastyczności materiału
podstawowego.

W zależności od transportowanego medium powłoka po nałoże-

niu może rozpaść się na mniejsze cząsteczki. Rozpad nie spo-
woduje zanieczyszczenia transportowanego medium ani nie spo-
woduje żadnych uszkodzeń. Podczas prób przy użyciu trzech
różnych mediów po obliczeniu powstałych cząstek potwierdzono, 5
że we wszystkich trzech przypadkach nie zaobserwowano różnicy
stanu przed i po naniesieniu preparatu ParCoat®.

Korzyści
• Znaczne zmniejszenie sił tarcia
• Brak uszkodzeń podczas instalacji lub montażu
• Szybsza i tańsza procedura montażowa
• Zwiększa dopasowanie uszczelnienia, szczególnie w układach
gazowych
• Uszczelnienia nie stykają się ze sobą podczas automatycznej
procedury montażu
• Brak zanieczyszczeń
• ParCoat® zapobiega mieszaniu się materiałów, ponieważ kolor
elastomeru podstawowego pozostaje widoczny
• Możliwość wydłużenia o 150% w zależności od rodzaju
• Pasuje do praktycznie wszystkich rodzajów elastomerów stan-
dardowych
• Dostępna w różnych kolorach

Ponadto powłoka jest przezroczysta, co umożliwia identyfikację

elastomerów po określonych kolorach, a przez to pozwala wyklu-
czyć ryzyko mieszania materiałów.

Jest ona nanoszona podczas początkowych, automatycznych

procedur montażowych. Ze względu na minimalną grubość po-
włoka ParCoat® EH nie zapewnia trwałego ulepszenia własności
ślizgowych np. uszczelnień dynamicznych.

Proces uszlachetniania za pomocą powłoki ParCoat® został zinte-

growany ze standardowymi procesami wytwarzania, co pozwoliło
zachować pełną kontrolę i elastyczność oraz krótkie czasy realiza-
cji dostaw. Firma Parker produkuje powlekane pierścienie o-ring
z praktycznie wszystkich materiałów standardowych.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
69 O-Ring Division Europe
5 Inne produkty i akcesoria

ParCoat®-Typ1) Proces Grubość Postać Zastosowanie2) Preferowa- Zanieczysz- Kolor

powłoki ne ­materiały czenie
[mm] Podawanie Instalacja Wielo- podajników
krotny
montaż
ParCoat® EH żywica <5 stały, ++ ++ + wszystkie nie przezroczysty
elastomerowa suchy

ParCoat® SIH pokost 5-3 stały, ++ ++ ++ EPDM, NBR, nie czarny,

wieloskładnikowy suchy FKM, VMQ ­przezroczysty

ParCoat® LST pokost 5 - 30 stały, ++ ++ + EPDM, NBR, nie przezroczysty,

standardowy suchy FKM, VMQ półmatowy

ParCoat® SFR pokost bez 5 - 10 stały, ++ ++ + EPDM, NBR, nie mleczny,

silikonu suchy FKM, VMQ ­przezroczysty

ParCoat® PLU polimeryzacja - stały, ++ ++ + EPDM, NBR, nie zgodny

plazmy USP suchy VMQ z materiałem
podstawowym
ParCoat® PLS standardowa - stały, + + + EPDM, NBR, nie zgodny
polimeryzacja suchy VMQ z materiałem
plazmy podstawowym
ParCoat® HA halogenacja - stały, + + + nienasycone nie zgodny
suchy (np. NBR) z materiałem
podstawowym
ParCoat® TFE PTFE-powłoka 25 - 40 stały, ++ ++ ++ wszystkie nie szary i inne
suchy kolory

ParCoat® SIE Si-emulsja - oleisty + 0 + wszystkie duże przezroczysty

oprócz VMQ

ParCoat® FDA pokost bez 20 - 30 stały, ++ + + wszystkie nie przezroczysty

silikonu suchy

ParCoat® KTW żywica <5 stały, ++ + + EPDM, nie przezroczysty

elastomerowa suchy HNBR, NBR,
FKM, FVMQ

1)
 ozostałe rodzaje powłoki ParCoat® są dostępne na zamówienie
P
Zastosowania przemysłowe: 2)
-: niezalecane, 0: umiarkowana zgodność, +: zgodność, ++: wysoka zgodność
• Zawory i przyrządy Tab. 5.6 Powłoki ParCoat® i procedury uszlachetniania powierzchni
• Złącza wtykowe
• Urządzenia pomiarowe Przykład zamówienia:
• Łączniki Rozmiar pierścienia o-ring: 2-214
Materiał: N0674-70
ParCoat® Typ: EH

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
70 O-Ring Division Europe
 6 Materiały elastomerowe uszczelek

6.1 Informacje ogólne 6.2 Przegląd materiałów uszczelnień

W przypadku wyboru odpowiedniego materiału ważna jest zna-
jomość wymagań mechanicznych oraz mediów (płynów hydrau-
licznych, smarów, rozpuszczalników, wody itp.), z którymi będzie
stykał się ten materiał.
Zdecydowana większość uszczelek jest wykonana z materiałów
polimerowych. Polimery są makrocząsteczkami złożonymi z nie-
wielkich cząstek (monomerów) zwielokrotnionych w wyniku poli-
meryzacji, poliaddycji lub polikondensacji.
Gdy monomer (np. etylen) jest polimeryzowany w produkcie wy-
nikowym, jest on nazywany homopolimerem (np. polietylen). Jeśli
w  strukturze znajdują się co najmniej dwa polimery (np. etylen i
propylen), w wyniku polimeryzacji powstają kopolimery (np. kau-
czuk etylenowo-propylenowy).
Właściwie można rozróżnić trzy rodzaje kopolimerów. Różnice
między nimi zależą od ułożenia różnych monomerów (np. A i B)
w makrocząsteczce kopolimeru:
Materiały uszczelnień są modyfikowane zgodnie z szerokim za-
kresem wymagań dotyczących uszczelnień. Zgodnie z poniższym
opisem, stosowane materiały można przyporządkować do mate-
riałów termoplastycznych, elastomerów, elastomerów termopla-
stycznych lub duroplastów.
6.2.1 Tworzywa termoplastyczne (plastomery)
Tworzywa termoplastyczne są nieusieciowanymi makrocząstecz-
kami, podatnymi na zginanie i formowanie. W celu ich przetwo-
rzenia materiały są odlewane i ponownie utwardzane w chłodzo-
nej formie. Są one względnie łatwe do przetwarzania i recyklingu.
Ponieważ tworzywa termoplastyczne są stosowane poniżej tem-
peratury zeszklenia, są one materiałami twardymi i nie nadają się
do wykonywania uszczelek o-ring.

• Kopolimery statystyczne (o losowym ułożeniu monomerów)

• Kopolimery blokowe (o blokowym lub segmentowym ułożeniu
monomerów)
• Kopolimery szczepione (kolejne reakcje polimeryzacji mo-
nomerów jako łańcuchów bocznych względem istniejącego
łańcucha polimeru) Z lewej: nieusieciowane tworzywa termoplastyczne, z prawej: elastomery usieciowane 6
-A-A-B-A-B-B-A-A-A-B-B-A-B-
Kopolimery statystyczne

-A-A-A-A-B-B-B-B-B-A-A-A-
Kopolimery blokowe

-A-A-A-A-A-A-A-A-
B-B-B B-B-B
Brak tłumaczenia
Polimer blokowy (z lewej), mieszanina polimerów (w środku)
Rys. 6.1 Rozmieszczenie monomerów w kopolimerach
Elastomery termoplastyczne (z lewej i w środku), duroplasty — usieciowane (z prawej)
Rys. 6.2 Schemat makrocząsteczek materiałów polimerowych

Materiały polimerowe można podzielić na cztery grupy zgodne

z ich własnościami odkształceń mechanicznych w temperaturze
pokojowej:
• Materiały termoplastyczne
• Elastomery (= kauczuk/kauczuk usieciowany)
• Elastomery termoplastyczne (TPE)
• Duroplasty
W większości przypadków uszczelki są wykonywane z elastome-
rów i elastomerów termoplastycznych na bazie kopolimerów blo-
kowych.
6.2.2 Elastomery
Podstawowym składnikiem kauczuku lub elastomerów jest niewul-
kanizowany kauczuk wytwarzany z kauczuku naturalnego na planta-
cjach lub kauczuku syntetycznego w zakładach chemicznych. Naj-
ważniejsze rodzaje kauczuku syntetycznego przedstawiono w tabeli
6.1. Więcej szczegółów na ten temat można znaleźć w punkcie 6.6.
Materiały elastomeryczne zawierają od 50 do 60% niewulkanizowa-
nego kauczuku (wagowo). Pozostałą część stanowią wypełniacze,
środki wulkanizujące, przyspieszacze, środki opóźniające starzenie
oraz inne dodatki modyfikujące własności surowców tak, aby mogły
spełniać wymagania dotyczące określonego zastosowania.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
71 O-Ring Division Europe
6 Materiały elastomerowe uszczelek

Parker materiały1) Nazwa chemiczna Skrót

DIN ISO 1629 / DIN ISO 18064
ASTM D-1418-79
Grupa M (cząsteczki węglowodorów nasyconych w głównym łańcuchu makrocząsteczek):
A8845-70 • kauczuk poliakrylowy ACM
- • kauczuk z polietylenu chlorowanego CM
- • kauczuk chlorsylfunylowo polietylenowy CSM
E0540-80 • kauczuk etylenowo-propylenowo-dienowy EPDM
- • kauczuk etylenowo - propylenowy EPM
V0747-75 • guma fluorowosilikonowa FKM
V3896-70 • kauczuk z kopolimerów tetrafluoretylenowo-propylenowych FEPM2)
V3819-75 • kauczuk fluorowosilikonowy FKM
• HiFluor®
V8545-75 Perfluoroelastomer FFKM
Grupa R (łańcuch węglowodorów nienasyconych):
- • kauczuk butadienowy BR
C0557-70 • kauczuk chloroprenowy CR
- • kauczuk izobuteno-izoprenowy (kauczuk butylowy) IIR
- • kauczuk bromobutylowy BIIR
- • kauczuk chlorobylowy CIIR
- • kauczuk izoprenowy IR
N0674-70 • kauczuk akrylonitrylowo-butadienowy NBR
N3554-75 • kauczuk akrylonitrylowo-butadienowy uwodorniony HNBR
- • kauczuk naturalny NR
- • kauczuk styrenowo-butadienowy SBR
Grupa Q (z silikonem w łańcuchu głównym):
L0677-70 • kauczuk fluorowy FVMQ
- • kauczuk metylo-fenylo-silikonowy PMQ
- • kauczuk metylo-fenylo-winylo-silikonowy PMVQ
- • kauczuk metylo-silikonowy MQ
S0604-70 • kauczuk metylo-winylo-silikonowy VMQ
Elastomery termoplastyczne (TPE)
P5008 • poliuretan poliestrowy (termoplastyczny) TPU
P5001 • poliuretan polieterowy/poliestrowy (termoplastyczny) TPU
1)
Pozostałe materiały wyszczególniono w punkcie 6.6
Skrót dotyczy tylko ASTM D-1418-79
​2)
kie zmiany składu mogą znacznie zmienić własności elastome-
Tab. 6.1 Główne rodzaje, grupy i skróty nazw kauczuków syntetycznych ru, np. jego twardość, wytrzymałość na rozciąganie, wydłużanie
Elastomery stosowane jako uszczelki (szczególnie te używa- lub zużycie. Aby zapobiegać takim sytuacjom, firma Parker wdro-
ne w pierścieniach o-ring) gwarantują długotrwałe uszczelnienie żyła procedurę kontroli partii (CBI, Controlled Batch Identifica-
w przypadku spełnienia następujących wymagań: tion). Po opuszczeniu walcowni każda mieszanka materiałów
otrzymuje numer seryjny (numer partii). Następnie jest ona ba-
Odpowiedni dobór elastomeru dana w laboratorium. W przypadku pozytywnego wyniku bada-
Elastomer należy dobrać tak, aby zapewniał właściwą chemiczną nia mieszanka zostaje zatwierdzona do produkcji. Charakterysty-
i fizyczną odporność na działanie mediów. Odporności poszcze- ka materiału (grubość, twardość, wytrzymałość na rozciąganie,
gólnych materiałów przedstawiono na rysunkach 6.5 i 6.6. Szcze- wydłużenie krańcowe) zostaje zapisana w archiwum. Numer
gółowe informacje na ten temat można znaleźć w tabeli zgodności partii znajduje się na każdym pudełku z pierścieniami o-ring.
z mediami w Załączniku. W ten sposób każdy pierścień o-ring firmy Parker można przy-
porządkować do partii produkcyjnej nawet po wielu latach.
Optymalne materiały o stabilnych własnościach
Ponieważ własności fizyczne kauczuku można modyfikować Krzywa optymalnej temperatury podczas wulkanizacji
przy użyciu dodatków w celu zapewnienia zgodności z wyma- Podczas wulkanizacji następuje zmiana postaci materiału z pla-
ganiami dotyczącymi zastosowań technicznych, nawet niewiel- stycznej na elastyczną (patrz rysunek), a elastomer uzyskuje włas-

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
72 O-Ring Division Europe
 6 Materiały elastomerowe uszczelek
ności niezbędne do uszczelniania: sprężystość (porównaj z  od-
kształceniami trwałymi przy ściskaniu w punkcie 8.6). Temperatura
wulkanizacji decyduje o szybkości reakcji. Optymalny poziom
usieciowania można osiągnąć, jeśli w procesie będzie zapewnio-
na wymagana temperatura.
6.2.3 Elastomery termoplastyczne (TPE)
Wytwarzanie elastomerów termoplastycznych wiąże się z łącze-
niem własności elastomerów i materiałów termoplastycznych.
Materiały te charakteryzują się elastycznością kauczuku w tempe-
raturach roboczych, jednak nadają się do obróbki termoplastycz-
nej w wyższych temperaturach.
Elastomery termoplastyczne można podzielić na dwie główne
grupy:
1. Stopy elastomerów, mieszanki polimerowe
2. Kopolimery blokowe
Stopy elastomerów, mieszanki polimerowe
Materiały TPE można uzyskać, mieszając nieusieciowany lub usie-
ciowany w niewielkim stopniu kauczuk, albo zastosować wulka-
nizację dynamiczną podczas mieszania usieciowanych elastome-
rów z materiałem termoplastycznym. Dzięki temu można uzyskać
materiał o właściwościach elastomerycznych, który jest przysto-
sowany do obróbki termoplastycznej. Materiały należące do tej
grupy przedstawiono w poniższej tabeli. Wadą tej ekonomicznej
metody obróbki jest fakt, iż odkształcenia trwałe przy ściskaniu są
zwykle zbyt wysokie, aby było możliwe uszczelnienie, a spręży-
stość dynamiczna ulega pogorszeniu.
Kopolimery blokowe
Pozostałe metody mają na celu kopolimeryzację kauczuku i su-
rowców termoplastycznych lub syntezę poliamidu, poliestru, po-
lieteru lub poliuretanu w segmenty w celu osiągnięcia odpowied-
niego profilu własności materiału. Kopolimery te mają własność
sieciowania fizycznego za pomocą sił międzycząsteczkowych.
W tym przypadku nie występuje sieciowanie chemiczne.
Stosowanie poliuretanów termoplastycznych (TPU) w branży
uszczelnień upowszechniło się w ostatnich latach dzięki dosko-
nałej odporności tych materiałów na zużycie. Materiały TPU cha-
rakteryzują się większą wytrzymałością na zrywanie, rozciąganie,
a także 100% modułem sprężystości i wydłużeniem krańcowym
w porównaniu z innymi standardowymi elastomerami.
Stopy i mieszanki elastomerów
Mieszanki z polielefinami termoplastycznymi
TPO niskie usieciowanie lub brak
TPV usieciowana faza kauczuku
TPZ inne, niesklasyfikowane, np. ACM/PA, EPDM/PP, EVA/
PVDC, FKM/PVDF, NBR/PP, NR/PP
Tab. 6.2 Najczęściej używane klasy materiałów TPE oraz ich nazwy są zgodne z normą ISO 18064
73
W przypadku materiałów TPU twarde i miękkie segmenty są po-
łączone ze sobą w reakcji uretanowej. Twarde segmenty mogą
tworzyć obszary krystaliczne, które mogą fizycznie sieciować ma-
krocząsteczki. W wyższych temperaturach obszary te mogą ule-
gać zerwaniu, co pozwala na przeprowadzanie obróbki termopla-
stycznej materiału TPU. Po formowaniu gotowy element należy
ponownie potraktować wysoką temperaturą, aby umożliwić po-
nowne utworzenie struktur nadrzędnych złożonych z twardych i
miękkich segmentów.
Różnicując układ twardych i miękkich segmentów, można wytwa-
rzać różne indywidualne warianty poliuretanów termoplastycz-
nych.
Elastomery termoplastyczne są łatwiejsze w obróbce i recyklingu
w porównaniu z wulkanizowanymi elastomerami ze względu na
możliwość odlewania. Ta cecha z kolei ogranicza ich zastosowa-
nie w wyższych temperaturach. Niektóre właściwości najczęściej
stosowanych rodzajów materiałów TPE wyszczególniono w po-
niższej tabeli.
Materiały TPU stosowane w uszczelnieniach charakteryzują się
bardzo wysoką odpornością na przetarcie. Zapewniają one do-
skonałe parametry dynamiczne oraz wysoką odporność na starze-
nie w warunkach atmosferycznych i na kontakt z mediami. Ponad-
to mają one szereg zalet związanych z zapewnianiem szczelności
gazów i rozprężaniem wybuchowym. Kolejnymi istotnymi włas-
nościami jest wysoka odporność na działanie ozonu, tlenu i pro-
mieniowania ultrafioletowego.Najczęściej używane klasy materia-
łów TPE oraz ich nazwy są zgodne z normą ISO 18064 6
6.2.4 Duroplasty (duromery)
Duroplasty są makrocząsteczkami usieciowanymi trójwymiarowo.
Są one twarde i kruche oraz pozwalają na niewielki zakres od-
kształceń sprężystych, nawet jeśli są poddawane wysokim siłom
do temperatury rozpadu.
W celu wytworzenia formowanych elementów materiały duropla-
styczne zostają nieodwracalnie usieciowane chemicznie i pozo-
stają stabilne wymiarowo do temperatury rozpadu. W porównaniu
z elastomerami stopień usieciowania duroplastów jest znacznie
większy.
Do najważniejszych duroplastów należą: fenoplasty, aminoplasty,
usieciowane żywice epoksydowe i nienasycone żywice poliestro-
we. Z tych materiałów nie wytwarza się pierścieni o-ring.
Kopolimery blokowe
TPU poliuretany termoplastyczne (na bazie eterów, estrów lub
węglanów)
TPC poliester eteru (kopoliestroelastomer)
TPA polieteroamidy, poliestroamidy
TPS trójblokowe kopolimery styrenu np.
• SBS (styreno-butadieno-styren)
• SIS (styreno-izopreno-styren)
• SEBS (styreno-etyleno/butyleno-styren)
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
6 Materiały elastomerowe uszczelek

6.3 Elastomery podstawowe Brak odporności na:

• Paliwa o wysokiej zawartości związków aromatycznych (do
paliw modyfikowanych należy zastosować materiał wysokiej
jakości)
6.3.1 Kauczuk akrylonitrylowo-butadienowy (NBR) • Węglowodory aromatyczne (benzen)
• Węglowodory chlorowane (trichloretylen)
Nazwy handlowe: • Rozpuszczalniki polarne (ketony, aceton, kwas octowy, ester
Perbunan® Lanxess etylenowy)
Nipol® Zeon • Silne kwasy
Europrene® Eni Versalis • Olej hamulcowy na bazie glikolu
• Odporność na działanie ozonu i starzenie w warunkach atmo-
Kauczuk nitrylowy (NBR) jest określeniem ogólnym mieszanego sferycznych
polimeru akrylonitrylo-butadienowego. Zawartość akrylonitrylu
w różnych produktach technicznych waha się w granicach od 18
do 50% i ma wpływ na własności elastomeru. Im większa zawar- 6.3.2 Kauczuk butadienowy (BR)
tość akrylonitrylu, tym większa odporność na działanie olejów i
paliw. Jednocześnie wpływa ona odwrotnie na sprężystość i od- Nazwy handlowe:
kształcenia trwałe przy ściskaniu (patrz rysunek). Buna® CB Lanxess
Często stosuje się rozwiązanie kompromisowe, wybierając śred- Europrene® Neocis Eni Versalis
nią zawartość akrylonitrylu.
Kauczuk polibutadienowy (BR) jest najczęściej stosowany w połą-
Elastyczność czeniu z innymi rodzajami kauczuku w celu zwiększenia elastycz-
Pofałdowanie w niskich
(IRM 903) ść temperaturach
ności w niskich temperaturach i odporności na zużycie. Kauczuk
no
cz BR jest stosowany głównie w przemyśle oponiarskim, do wytwa-
IR
M s ich ach
t y
90 Ela nisk ratur rzania pasów napędowych i przenośnikowych. Nie nadaje się on
3 w pe
Zwiększenie

Zmniejszenie

tem jako materiał do wytwarzania uszczelnień.

Po
fał
do
wa
nie 6.3.3 Kauczuk butylowy (IIR)

20 30 40 50 Nazwy handlowe:
Lanxess Butyl Lanxess
Zawartość akrylonitrylu [%]
Exxon™ Butyl Exxon
Rys. 6.3 Wpływ zawartości akrylonitrylu
Kauczuk butylowy (izobutylen, kauczuk izoprenowy, IIR) jest pro-
W porównaniu z innymi elastomerami kauczuk NBR ma dobre dukowany przez wiele firm w wielu wariantach o różnej zawartości
właściwości mechaniczne i wysoką odporność na zużycie. Kau- izoprenu. Izopren jest stosowany do wulkanizacji. Butyl charakte-
czuk NBR nie jest odporny na starzenie w warunkach atmosfe- ryzuje się niską przepuszczalnością i dobrymi elektrycznymi włas-
rycznych oraz na działanie ozonu. nościami izolacyjnymi.

Odporność cieplna: do +100 °C, krótsza żywotność przy +120 °C Odporność cieplna: do ok. 130 °C
(starzenie zachodzi szybciej przy zwiększonych temperaturach, Elastyczność w niskich temperaturach: do ok. –40 °C
starzenie w kontakcie z olejami zachodzi wolniej niż w obecności
gorącego powietrza). Odporność chemiczna na:
• Gorąca woda i para wodna do +130 °C
Elastyczność w niskich temperaturach: w zależności od składu • Oleje hamulcowe na bazie glikolu
w temperaturze od –20 °C do –55 °C • Kwasy (patrz tabela zgodności z mediami w Załączniku)
• Roztwory soli
Odporność chemiczna na: • Roztwory polarne, np. alkoholi, ketonów i estrów
• Węglowodory alifatyczne (propan, butan, benzyna, oleje i sma- • Płyny hydrauliczne na bazie poliglikolu (płyny typu HFC) i
ry mineralne, olej napędowy, oleje silnikowe) estrów fosforanowych (płyny typu HFD-R)
• Oleje i smary pochodzenia roślinnego i zwierzęcego • Olej i smar silikonowy
• Płyny typu HFA, HFB i HFC • Skydrol 500 i 7000
• Rozcieńczone kwasy, zasady, roztwory soli w niskich tempe- • Odporność na działanie ozonu i starzenie w warunkach atmo-
raturach sferycznych
• Woda (materiały specjalne do +100 °C)

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
74 O-Ring Division Europe
 6 Materiały elastomerowe uszczelek
Brak odporności na:
• Oleje i smary mineralne
• Paliwa
• Węglowodory chlorowane
6.3.4 Kauczuk chlorobutylowy (CIIR)
Nazwy handlowe:
Lanxess Chlorbutyl Lanxess
Exxon™ Chlorbutyl Exxon
Kauczuk chlorobutylowy (CIIR) jest wytwarzany w reakcji chloro-
wania kauczuku butylowego. Zawartość chloru wynosi ok. 1,1%
do 1,3%. Poza własnościami charakterystycznymi dla kauczuku
butylowego (IIR) kauczuk chlorobutylowy (CIIR) wykazuje lepszy
współczynnik odkształceń trwałych przy ściskaniu i może być łą-
czony z innymi rodzajami kauczuku.
6.3.5 Kauczuk chloroprenowy (CR)
Nazwy handlowe:
Neoprene Du Pont™
Baypren® Lanxess
Chloropren był jednym z pierwszych kauczuków syntetycznych.
Ogólnie wykazuje się on wysoką odpornością na działanie ozonu,
warunków atmosferycznych oraz związków chemicznych, a także
dobrymi własnościami mechanicznymi i szerszym zakresem tem-
peratur roboczych.
Odporność cieplna: do ok. 100 °C (120 °C)
Elastyczność w niskich temperaturach: do ok. –40 °C
Odporność chemiczna na:
• Olej mineralny na bazie parafiny o niskim indeksie ECI (patrz
punkt 8.8, np. olej ASTM nr 1)
• Olej i smar silikonowy
• Woda i roztwory wodne w średnich temperaturach
• Czynniki chłodnicze (amoniak, dwutlenek węgla, freon; patrz
tabela zgodności z mediami w Załączniku)
• Zwiększona odporność na działanie ozonu i starzenie w warun-
kach atmosferycznych w porównaniu z kauczukiem NBR
Ograniczona odporność na:
• Olej mineralny na bazie naftenu (oleje ASTM nr 2 i nr 3)
• Krótkołańcuchowe węglowodory alifatyczne (propan, butan,
paliwa)
• Oleje hamulcowe na bazie glikolu
Brak odporności na:
• Węglowodory aromatyczne (benzen)
• Węglowodory chlorowane (trichloretylen)
• Rozpuszczalniki polarne (ketony, estry, eter, aceton)
75
6.3.6 Kauczuk z polietylenu chlorosulfonowego (CSM)
Nazwa handlowa:
Toso-CSM® TOSOH
Monomer etylenu zawiera dodatkowe grupy chloru i siarki. Chlor
zwiększa odporność na działanie płomienia wulkanizacyjnego i
olejów mineralnych, ale także wpływa na elastyczność w niskich
temperaturach.
Odporność cieplna: do ok. 120 °C
Elastyczność w niskich temperaturach: do ok. –30 °C
Odporność chemiczna na:
• Różne kwasy i zasady
• Różne substancje utleniające
• Olej i smar silikonowy
• Woda i roztwory wodne
• Odporność na działanie ozonu i starzenie w warunkach atmo-
sferycznych
Ograniczona odporność na:
• Krótkołańcuchowe węglowodory alifatyczne (propan, butan,
benzyna)
• Olej i smar mineralny, małe zwiększanie objętości w olejach
alifatycznych (olej ASTM nr 1, duże zwiększanie objętości
w olejach naftenowych i aromatycznych (oleje ASTM nr 2 i nr 3)
6
Brak odporności na:
• Węglowodory aromatyczne (benzen)
• Węglowodory chlorowane (trichloretylen)
6.3.7 Kauczuk epichlorohydrynowy (CO, ECO)
Nazwa handlowa:
Hydrin® Zeon
Wyróżniamy dwa rodzaje polimerów epichlorohydrynowych: ho-
mopolimer (CO) i kopolimer (ECO). Polimery CO i ECO charakte-
ryzują się wysoką odpornością na działanie olejów mineralnych,
paliw i ozonu. Ponadto charakteryzują się one odpornością na
wysoką temperaturę. Tendencja do odkształceń trwałych przy
ściskaniu oraz do korozji powierzchni uszczelnienia zwiększa się
w  temperaturze +150 °C. Polimer ECO charakteryzuje się dobrą
elastycznością w niskich temperaturach. Polimer CO charaktery-
zuje się niską przepuszczalnością gazów.
Odporność cieplna: do ok. 135 °C
Elastyczność w niskich temperaturach: do ok. –40 °C
Odporność chemiczna na:
• Olej i smar mineralny
• Węglowodory alifatyczne (propan, butan, paliwa)
• Olej i smar silikonowy
• Woda w temperaturze pokojowej
• Odporność na działanie ozonu i starzenie w warunkach atmo-
sferycznych
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
6 Materiały elastomerowe uszczelek
Brak odporności na:
• Węglowodory aromatyczne i chlorowane
• Ketony i estry
• Niepalne płyny hydrauliczne z grupy HFD-R i HFD-S
• Oleje hamulcowe na bazie glikolu
6.3.8 Kauczuk etylenowo-akrylowy (AEM)
Nazwa handlowa:
Vamac® Du Pont™
Kauczuk etylenowo-akrylowy jest mieszaniną polimeru etyleno-
wego i akrylanu metylu z dodatkiem niewielkiej ilości karboksylo-
wego monomeru usieciowanego. Kauczuku etylenowo-akrylowe-
go nie należy mylić z kauczukiem poliakrylowym (ACM).
Odporność cieplna: do 150 °C (krótkotrwale do 175 °C)
Elastyczność w niskich temperaturach: zależnie od zastosowania
od ok. –30 °C do –40 °C
Kauczuk etylenowo-akrylowy charakteryzuje się bardzo wysoką
odpornością na działanie ozonu i tlenu. Odporność tego mate-
riału na działanie olejów mineralnych jest wysoka, jednak niższa
od większości rodzajów kauczuku ACM. Akrylan etylenu zwiększa
objętość w kontakcie z olejem ASTM nr 1 o ok. 5% do 10%, na-
tomiast w kontakcie z olejem ASTM nr 3 o ok. 45% do 55%. Kau-
czuk etylenowo-akrylowy nie jest odporny na działanie ketonów,
paliw i olejów hamulcowych.
6.3.9 Kauczuk etylenowo-propylenowy (EPM, EPDM)
(wcześniejsze skróty: APK, APTK, EPR)
Nazwy handlowe:
Keltan® Lanxess
Vistalon® Exxon
Dutral® Eni Versalis
Nordel® Dow Chemicals
EPM jest kauczukiem wytwarzanym w postaci kopolimeru ety-
lenu i propylenu. Kauczuk etylenowo-propylenowo-dienowy
(EPDM) powstaje w wyniku działania trzeciego monomeru i wyka-
zuje szczególnie korzystne własności w przypadku zastosowania
jako uszczelnienia układów z płynem hydraulicznym zawierającym
estry fosforanowe. Jest on powszechnie stosowany w układach
hamulcowych zawierających płyny na bazie glikolu.
Odporność cieplna: do 150 °C (maks. 180 °C w przypadku wody
i pary wodnej)
Elastyczność w niskich temperaturach: do ok. -50 °C
Odporność chemiczna na:
• Gorąca woda i para wodna do +150 °C, materiały specjalne do
+180 °C
• Oleje hamulcowe na bazie glikolu do +150 °C
• Różne kwasy organiczne i nieorganiczne
• Środki czyszczące, zasady sodowe i potasowe
76
• Płyny hydrauliczne na bazie estrów fosforanowych (HFD-R)
• Olej i smar silikonowy
• Różne rozpuszczalniki polarne (alkohole, ketony, estry)
• Skydrol 500 i 7000
• Odporność na działanie ozonu i starzenie w warunkach atmo-
sferycznych
Brak odporności na:
• Produkty na bazie olejów mineralnych (oleje, smary i paliwa)
6.3.10 Kauczuk fluorowy (FKM)
Nazwy handlowe:
DAI-EL™ Daikin
Fluorel® Dyneon
Tecnoflon® Solvay Solexis
Viton® Du Pont
Kauczuk fluorowy jest znany z szerokiego zakresu zastosowań.
Kauczuk FKM charakteryzuje się doskonałą odpornością na wy-
sokie temperatury, ozon, tlen, oleje mineralne, syntetyczne płyny
hydrauliczne, paliwa, substancje aromatyczne, a także wiele roz-
puszczalników organicznych i środków chemicznych. Odporność
na niskie temperatury w zastosowaniach statycznych wynosi oko-
ło –25 °C (niektóre zastosowania i/lub materiały zapewniają sku-
teczność uszczelnienia do –50 °C). Przepuszczalność gazów jest
bardzo niska (na poziomie podobnym do kauczuku butylowego).
Specjalne rodzaje kauczuku FPM zapewniają odporność na dzia-
łanie kwasów, paliw, wody i pary wodnej.
Fluoroelastomer HiFluor® jest materiałem o wysokiej jakości. Za-
pewnia stabilność chemiczną względem praktycznie wszystkich
mediów porównywalną z perfluoroelastomerami (FFKM).
Szczególnie w przypadku rozpuszczalników polarnych materiał
HiFluor® wykazuje lepsze parametry w porównaniu z tradycyjnymi
polimerami FKM.
HiFluor® jest stosowany w wielu rozwiązaniach w różnych bran-
żach. Materiał ten może być stosowany w konstrukcjach kauczu-
kowo-metalowych jako materiał pierścieni o-ring w standardowych
wymiarach (calowych i metrycznych), membran i formowanych
elementów technicznych zgodnie z rysunkami klienta.
Odporność cieplna: do 200 °C (przy krótkotrwałej eksploatacji na-
wet w wyższych temperaturach)
Elastyczność w niskich temperaturach: do ok. –25 °C (materiały
specjalne do ok. –50 °C)
Odporność chemiczna na:
• Olej i smar mineralny, małe zwiększanie objętości w olejach
alifatycznych w olejach ASTM nr 1 do 3
• Niepalne płyny hydrauliczne z grupy HFD
• Olej i smar silikonowy
• Olej i smar pochodzenia zwierzęcego i roślinnego
• Węglowodory alifatyczne (paliwa, butan, propan, gaz ziemny)
• Węglowodory aromatyczne (benzen, toluen)
• Węglowodory chlorowane (trichloretylen i czterochlorek węgla)
• Paliwa, w tym z zawartością metanolu
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
 6 Materiały elastomerowe uszczelek
• Wysoka próżnia
• Bardzo dobra odporność na działanie ozonu i starzenie w wa-
runkach atmosferycznych
Brak odporności na:
• Rozpuszczalniki polarne (aceton, eter metylowy, ketony, octan
etylu, eter etylowy, dioksan)
• Skydrol 500 i 7000
• Oleje hamulcowe na bazie glikolu
• Amoniak gazowy, aminy, zasady
• Para przegrzana
• Krótkołańcuchowe kwasy organiczne (mrówkowy i octowy)
6.3.11 Kauczuk fluorosilikonowy (FVMQ)
Nazwy handlowe:
Silastic® Dow Corning
Silopren® Momentive
Kauczuk FVMQ zawiera grupy trifluoropropylowe oraz metylowe.
Własności mechaniczne i fizyczne tego materiału są bardzo po-
dobne do kauczuku VMQ.
Kauczuk fluorosilikonowy wykazuje jednak znacznie lepszą od-
porność na działanie paliw i olejów mineralnych oraz nieco mniej-
szą odporność na gorące powietrze w porównaniu z kauczukiem
silikonowym (VQM).
Odporność cieplna: do ok. 175 °C (maks. 200 °C)
Odporność na niskie temperatury: do ok. –55 °C
Odporność chemiczna: taka sama, jak dla kauczuku VMQ, dodat-
kowo zgodność z następującymi substancjami
• Aromatyczne oleje mineralne (np. olej IRM 903)
• Paliwa
• Krótkołańcuchowe węglowodory aromatyczne (np. benzen,
toluen)
6.3.12 Kauczuk nitrylowo-butadienowy uwodorniony
(HNBR)
Nazwy handlowe:
Therban® Lanxess
Zetpol® Zeon
HNBR to kauczuk syntetyczny uzyskiwany w wyniku pełnego lub
częściowego uwodornienia kauczuku nitrylowego (NBR). Główne
różnice w stosunku do kauczuku NBR to większa odporność ciep-
lna (do 150 °C) oraz dobra odporność na substancje utleniające
(np. ozon). Kauczuk HNBR posiada także bardzo dobre własności
mechaniczne.
Odporność cieplna: do ok. 150 °C
Odporność na niskie temperatury: zależna od składu, do –40 °C
77
Odporność chemiczna na:
• Węglowodory alifatyczne
• Tłuszcze i oleje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego
• Płyny typu HFA, HFB i HFC
• Różne rozcieńczone kwasy, zasady, roztwory soli w niskich
temperaturach
• Gorąca woda i para wodna do 150 °C
• Odporność na działanie ozonu i starzenie w warunkach atmo-
sferycznych
6.3.13 Kauczuk perfluorowy (FFKM)
Nazwy handlowe:
Parofluor® Parker
Kalrez® Du Pont™
Kauczuk FFKM posiada własności chemiczne materiału PTFE (Te-
flon®) oraz własności sprężyste kauczuku FKM. Obróbka kauczu-
ku perfluorowego jest trudna. Ze względu na dużo wyższą cenę
kauczuku perfluorowego w porównaniu z kauczukiem FKM kau-
czuk FFKM jest używany wyłącznie w zastosowaniach, w których
inne rodzaje materiałów okazują się niewystarczające. Takie za-
stosowania (z agresywnymi mediami i/lub bardzo wysokimi tem-
peraturami) występują na przykład w branży produkcji półprze-
wodników i przyrządów pomiarowych lub przemyśle chemicznym.
Odporność cieplna: do ok. 310 °C 6
Odporność na niskie temperatury: do ok. –15 °C, materiały spe-
cjalne do –35 °C
Odporność chemiczna na:
• Praktycznie wszystkie substancje chemiczne
• Działanie tlenu, ozonu i starzenie w warunkach atmosferycz-
nych
• Bardzo mała utrata masy w warunkach wysokiej próżni i wyso-
kiej temperatury
Brak odporności na:
• Substancje chemiczne zawierające fluor (np. Freon 11, 12, 13,
113, 114)
6.3.14 Kauczuk poliakrylowy (ACM)
Nazwy handlowe:
HyTemp® Zeon
Noxtite® UNIMATIC
Kauczuk ACM nazywany kauczukiem akrylowym składa się
z bazy i usieciowanego monomeru. Monomer podstawowy (baza
kauczukowa) zawiera różne estry kauczukowe mające wpływ na
własności fizyczne wulkanizatów. Kauczuk etylo-akrylowy charak-
teryzuje się wysoką odpornością na działanie ciepła i oleju mine-
ralnego, natomiast kauczuk butylo-akrylowy ma większą elastycz-
ność w niskich temperaturach. Kauczuk akrylowy jest odporny na
działanie oleju mineralnego, tlenu i ozonu nawet w wysokich tem-
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
6 Materiały elastomerowe uszczelek
peraturach. Odporność na działanie wody i niskich temperatur jest
niższa w porównaniu z kauczukiem NBR.
Odporność cieplna: do ok. 150 °C (krótkotrwale do ok. 175 °C)
Elastyczność w niskich temperaturach: do ok. –20 °C
Odporność chemiczna na:
• Olej mineralny (silnikowy, przekładniowy, ATF)
• Odporność na działanie ozonu i starzenie w warunkach atmo-
sferycznych
Brak odporności na:
• Olej hamulcowy na bazie glikolu
• Substancje aromatyczne i chlorowane
• Gorąca woda, para wodna
• Kwasy, zasady, aminy
6.3.15 Poliuretan termoplastyczny (TPU)
Nazwy handlowe:
Ultrathan® Parker
Istnieją różne rodzaje poliuretanów termoplastycznych (TPU),
w  zależności od składu użytych alkoholi wielowodorotlenowych
oraz izocyjanianów.
Materiały TPU na bazie estrów charakteryzują się bardzo dobrą
odpornością na działanie oleju mineralnego i zużycie, a także dużą
wytrzymałością na rozciąganie oraz wysoką sprężystość.
Dzięki modyfikacjom przy użyciu innych surowców, takich jak po-
lieter, można zwiększyć odporność na niską temperaturę i hydro-
lizę. Inne modyfikacje pozwalają także znacznie zwiększyć od-
porność na działanie olejów biodegradowalnych, takich jak estry
syntetyczne.
Przepuszczalność gazów jest porównywalna z kauczukiem IIR.
Odporność cieplna: do ok. 80 °C (materiały specjalne do 100 °C,
krótkotrwale do 120 °C)
Odporność na niskie temperatury: do ok. –45 °C
Ultrathan® nie wykazuje kruchości w niskich temperaturach, co
oznacza, że pierścienie o-ring wykonane z materiału Ultrathan® nie
są uszkadzane w wyniku obciążenia mechanicznego (próba zgi-
nania na zimno) nawet poniżej temperatury zeszklenia.
Odporność chemiczna na:
• Czyste węglowodory alifatyczne (propan, butan, ciężka benzy-
na); zanieczyszczenia (wilgoć, alkohole lub połączenia kwaso-
wo-zasadowe) mogą działać niekorzystnie na poliuretany pod
względem chemicznym
• Oleje mineralne i smary (niektóre dodatki mogą niszczyć che-
micznie materiały standardowe!)
• Oleje i smary silikonowe
• Woda do 50 °C
• Odporność na działanie ozonu i starzenie
Brak odporności na:
• Ketony, estry, etery, alkohole i glikole
• Gorąca woda, para wodna, zasady, aminy i kwasy
78
6.3.16 Kauczuk silikonowy (LSR, Q, MQ, VMQ)
Nazwy handlowe:
Elastosil® Wacker
Silopren® Momentive
Silastic® Dow Corning
Określenie „kauczuk silikonowy” obejmuje dużą grupę materia-
łów, w której najczęściej stosowanym materiałem jest kauczuk
metylo-winylo-silikonowy (VMQ). Do tej kategorii należy także
kauczuk silikonowy płynny (LSR). W wyniku przetwarzania mie-
szaniny dwuskładnikowej można uzyskać praktycznie dowolny
kolor materiału. Grupa elastomerów silikonowych ma względnie
małą odporność na rozciąganie, zrywanie i zużycie. Mają one jed-
nak specjalne własności: ogólnie silikony mają dobrą odporność
cieplną do +230 °C oraz dobrą elastyczność w niskich temperatu-
rach do –60 °C, a także dobrą odporność na starzenie w warun-
kach atmosferycznych, zapewniają dobrą izolację oraz własności
fizjologiczne i dobrą do umiarkowanej zgodność z mediami.
Odporność cieplna: do ok. 210 °C (materiały specjalne do 230 °C)
Elastyczność w niskich temperaturach: do ok. –60/–55 °C (mate-
riały specjalne do –100 °C)
Odporność chemiczna na:
• Alifatyczne oleje silnikowe i przekładniowe (np. IRM 901)
• Oleje i smary pochodzenia zwierzęcego i roślinnego
• Olej hamulcowy na bazie glikolu
• Niepalne płyny hydrauliczne, HFD-R i HFD-S
• Chlorowane węglowodory aromatyczne (np. klofen), chloro-
difenyl (w tym izolatory ognioodporne, płyny chłodzące do
transformatorów)
• Woda do 100 °C
• Rozcieńczone roztwory soli
• Odporność na działanie ozonu i starzenie w warunkach atmo-
sferycznych
Brak odporności na:
• Para przegrzana powyżej +120 °C
• Kwasy i zasady
• Olej i smar silikonowy
• Krótkołańcuchowe węglowodory chlorowane (np. trichlorety-
len)
• Aromatyczne oleje mineralne
• Paliwo
• Węglowodory aromatyczne (np. benzen, toluen)
6.3.17 Kauczuk styrenowo-butadienowy (SBR)
Nazwy handlowe:
Buna SE, SL, V Lanxess
Intol® Eni Versalis
Kauczuk SBR prawdopodobnie jest bardziej znany pod starą na-
zwą Buna S lub GRS (Government Rubber Styrene). Materiał ten
był pierwszym kauczukiem, który miał zastąpić kauczuk natural-
ny i był produkowany pod kontrolą rządu od 1930 do 1950 roku.
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
 6 Materiały elastomerowe uszczelek
Zawartość podstawowych monomerów butadienowych i styreno-
wych wynosi przeważnie maks. 23,5%. Około jedna trzecia świa-
towej produkcji kauczuku SBR jest wykorzystywana do produk-
cji opon. Zastosowanie uszczelek wykonanych z kauczuku SBR
ogranicza się zwykle do układów z płynem hamulcowym na bazie
glikolu.
Odporność cieplna: do ok. 100 °C
Elastyczność w niskich temperaturach: do ok. –50 °C
Odporność chemiczna na:
• Woda, alkohol, glikol i niektóre ketony (np. aceton)
• Olej hamulcowy na bazie glikolu
• Olej i smar silikonowy
• Rozcieńczone roztwory wodne, słabe kwasy, zasady i sole
Brak odporności na:
• Olej i smar mineralny, paliwa
• Węglowodory alifatyczne, takie jak propan, butan, pentan,
heksan, heptan
• Węglowodory chlorowane, takie jak chloroform, trichloretylen,
czterochlorek węgla
• Substancje utleniające, takie jak kwas azotowy, kwas chromo-
wy, nadtlenek wodoru, chlor, brom
6.4 Dobór materiału
Rodzaj kauczuku podstawowego i twardość elastomeru są istot-
ne w odniesieniu do odporności materiału na temperaturę, środki
chemiczne i obciążenia mechaniczne.
Kod materiału Parker, np. N0674-70, zawiera dwa następujące
ważne elementy:
1. Prefiks oznaczający rodzaj kauczuku, na bazie którego został
wytworzony materiał:
A = poliakrylan
B = butyl lub chlorobutyl
C = chloropren
E =kauczuk etylenowo-propylenowy lub etylenowo-pro-
pylenowo-dienowy
G = kauczuk styrenowo-butadienowy
L = kauczuk fluorosilikonowy
N = kauczuk aktylonitrylowo-butadienowy
P = poliuretan termoplastyczny
S = kauczuk silikonowy
V = kauczuk fluorowy
Y = kauczuk epichlorohydrynowy
2. Zakres twardości materiału jest określany cyframi końcowymi,
np. „70” oznacza, że zakres twardości odpowiedniego mate-
riału wynosi 70±5 w skali Shore’a A (zmierzony na płaskim ele-
mencie).
 yfra pomiędzy tymi dwoma elementami oznacza odpowiedni
C
preparat mieszanki, który gwarantuje stałość receptur oraz kom-
pleksowe przebadanie mieszanki przed jej zatwierdzeniem przez
firmę Parker.
79
Dobór kauczuku podstawowego
Zgodność z mediami i odporność temperaturowa są najważniej-
szymi parametrami decydującymi o doborze kauczuku podstawo-
wego. Dokładne informacje na temat temperatury i mediów (także
smarów i środków czyszczących), z którymi będzie mieć stycz-
ność uszczelnienie w określonym zastosowaniu, stanowią waru-
nek wstępny wyboru odpowiedniego kauczuku podstawowego.
Zakresy temperatury dla różnych elastomerów podanych na rys.
6.5 dotyczą długotrwałych temperatur w środowisku substancji
nieniszczących poszczególnych elastomerów w tych temperatu-
rach. W przypadku większości rodzajów kauczuku o przedłużo-
nym przegrzewaniu w elastomerze zachodzi dalsze sieciowanie
łańcuchów polimerowych, tzn. utwardzenie i znaczne, trwałe od-
kształcenie. Powoduje to zwiększenie neutralizacji odkształcenia
i/lub sił przywracających kształt po nacisku. Jeśli siły przywraca-
jące kształt nie są wystarczające, może nastąpić rozszczelnienie.
Krótkotrwałe przekroczenie dozwolonych długookresowych war-
tości temperatur jest możliwe w ograniczonym zakresie (w zależ-
ności od zgodności z mediami), jednak powoduje ono skrócenie
okresu eksploatacji (rys. 6.5).
Praktycznie każdy elastomer ulega w większym lub mniejszym za-
kresie zmianom w wyniku fizycznego lub chemicznego oddziały-
wania mediów, zależnie od składu chemicznego tego elastomeru,
rodzaju mediów i warunków otoczenia. Jednym z głównych czyn-
ników jest temperatura. Agresywność mediów zwiększa się wraz
ze wzrostem temperatury.
Oddziaływanie fizyczne obejmuje dwa występujące jednocześnie 6
procesy:
1. Absorpcja medium przez elastomer
2. Ekstrakcja rozpuszczalnych składników materiału (szczegól-
nie plastyfikatorów) z elastomeru
W wyniku tych procesów następuje zmiana, tzn. zwiększenie lub
zmniejszenie objętości. Stopień zmiany objętości zależy prze-
de wszystkim od rodzaju medium, struktury materiału kauczuku,
temperatury, kształtu geometrycznego (grubości materiału) oraz
sił nacisku na element kauczukowy. W przypadku ograniczonej
ilości miejsca kauczuk zwiększa swoją objętość w mniejszym
stopniu (do 50%) niż w stanie swobodnym, jak w przypadku prób
objętościowych.
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
6 Materiały elastomerowe uszczelek

SBR
Kauczuk styrenowo-butadienowy
TPU
Poliuretan
IIR
Kauczuk butylowo-butadienowy
NBR
Kauczuk nitrylowo-butadienowy
HNBR
Kauczuk nitrylowo-butadienowy uwodorniony
CR
Kauczuk chloroprenowy
ECO
Kauczuk epichlorohydrynowy
ACM
Kauczuk poliakrylowy
EPDM
Kauczuk etylenowo-propylenowo-dienowy
VMQ
Kauczuk silikonowy
FVMQ
Kauczuk fluorosilikonowy
FKM
Kauczuk fluorowy
FKM
Kauczuk fluorowy (HiFluor®)
FFKM
Perfluoroelastomer (Parofluor®)
-100 -75 -50 -25 0 25 50 75 100 125 150 175 200 225 250 270 320 Temperatura
[˚C]
Okres eksploatacji 1000 godz. Tylko w przypadku określonych warunków i mieszanek specjalnych
Podane zakresy temperatury dotyczą zastosowań, w których styczność z medi- Przykład: VMQ: w powietrzu do +210 °C, w wodzie do +100 °C
ami oddział‌ującymi agresywnie na materiał jest wykluczona. Rys. 6.4 Górne limity temperatury dla różnych materiałów elastomerycznych

600

550

500

450

400

350
Temperatura [°C]

300
VMQ
250
EPDM FKM
200

150 HNBR

100 NBR

50

0 Okres eksploatacji
0,1 0,5 1,0 5,0 10 50 100 500 1000 [godz.]

Schemat może służyć do celów poglądowych. Rzeczywisty okres kacji oraz rodzaju uszczelnianych mediów.
eksploatacji uszczelki w nadmiernej temperaturze zależy od apli- Rys. 6.5 Górne limity temperatury dla różnych materiałów elastomerycznych

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
80 O-Ring Division Europe
 6 Materiały elastomerowe uszczelek

Limit dozwolonej zmiany objętości zależy od aplikacji. W przypad-

ku uszczelnień statycznych dozwolone jest zwiększenie objętości
o 25 do 30%. Należy jednak uwzględnić, że zwiększenie objętości
prowadzi do pogorszenia własności mechanicznych — szczegól-
nie tych, które zwiększają odporność na wypychanie.
W zastosowaniach dynamicznych zwiększenie objętości prowadzi
do zwiększenia tarcia i większego zużycia. Z tego względu zwięk-
szenie objętości nie powinno przekraczać 10%. Zmniejszenia ob-
jętości należy unikać, ponieważ ze względu na zmniejszenie naci-
sku może zwiększyć się ryzyko rozszczelnienia.
Ekstrakcja plastyfikatora z materiału może być czasami ograni-
czona dzięki absorpcji przesyłanego medium. W takim przypadku
gorące powietrze, pomimo kompensacji przez absorpcję, może
powodować nadmierne zmniejszenie objętości i rozszczelnie-
nie po wysuszeniu elastomeru. Reakcja chemiczna między me-
dium z elastomerem może powodować zmiany w strukturze przez
wzmacnianie lub osłabianie jej usieciowania. Najmniejsze zmia-
ny chemiczne w elastomerze mogą prowadzić do istotnych zmian
jego własności fizycznych, np. kruchości. Z tego względu medium
i materiał powinny być w każdym przypadku zgodne. Dopasowa-
nie elastomeru do określonego zastosowania można ustalić tyl-
ko, jeśli są znane własności zarówno medium, jak i elastomeru
w określonych warunkach roboczych. Jeśli konkretny materiał pa-
suje do medium, jest on określany jako „odporny” na działanie
tego medium.
Na rys. 6.5 porównano różne elastomery w funkcji ich odporno-
ści na często stosowane media. Szczegółowe informacje na ten
temat można znaleźć w tabeli zgodności z mediami (patrz Załącz- 6
nik), która zawiera zalecenia dotyczące materiałów dla ponad ty-
siąca rodzajów płynów i gazów.

6.5 Dobór materiałów zgodnie z normami SAE

i ASTM

Amerykański system klasyfikacji produktów kauczukowych do za-

stosowań w motoryzacji ASTM D 2000 jest złożony i trudny w sto-
sowaniu przez inżynierów ds. zastosowań oraz producentów kau-
czuku. Kody zawierające cyfry i litery są trudne do zapamiętania i
interpretacji. Użytkownicy muszą kodować swoje wymagania, tzn.
przekształcać je na kody ASTM D 2000, a producenci muszą je
ponownie odkodowywać lub znajdować w tabelach normy. Opis
pojedynczego materiału kauczukowego w normie ASTM może
mieć kilka wierszy. Być może z tego powodu system ten nie zy-
skał popularności poza Stanami Zjednoczonymi, z wyjątkiem kilku
producentów z branży motoryzacyjnej, którzy koncentrują się na
rynku amerykańskim. Producenci na tym rynku starają się stoso-
wać własne normy dostosowane do specyficznych wymagań firm,
które są niezgodne z nadrzędnym systemem klasyfikacji.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
81 O-Ring Division Europe
6 Materiały elastomerowe uszczelek

Baza Materiał Parker Twardość Kolor Specyfikacja według ASTM D 2000 / SAE J 200
­elastomerowa
[Shore A]
EPDM E0540-80 80±5 czarny 2 AA 815 A13 F17 EA14
NBR N0674-70 70 ±5
czarny 2 BF 720 B34 EO14 EO34
NBR N0525-60 60 ±5
czarny 2 BG 620 B34 EO14 EO34 EF11 EF21 EA14
NBR N0674-70 70 ±5
czarny 2 BG 720 B14 B34 EO14 EO34 EF11 EF21 EA14
NBR N0741-75 75 ±5
czarny 7 BG 815 EO14 EO34 EF11 EF21 EA14 Z1 (75±5 twardość) Z21)
NBR N0552-90 90 ±5
czarny 7 BG 915 B14 EO14 EO34 EF11 EF21 F17
EPDM E0529-60 65 ±5
czarny 2 CA 620 A25 B44 Z1 (65±5 twardość)
NBR N0674-70 70 ±5
czarny 3 CH 720 A25 B34 EO16 EO36
NBR N0741-75 75 ±5
czarny 3 CH 815 A25 B34 EO16 EO36 Z1 (75±5 twardość) Z21)
NBR N0552-90 90 ±5
czarny 3 CH 915 B34 EO16 EO36
ACM A0607-70 70 ±5
czarny 3 DH 715 A26 B16 EO16 EO36 F13
FVMQ L0677-70 70±5 niebieski 2 FK 708 A16 EA36 F19
VMQ S0595-50 50 ±5
czerwony 3 GE 505 A19 B37 EO16 EO36 F16 G11 EA14
VMQ S0613-60 60 ±5
czerwony 3 GE 605 A19 B37 EO16 EO36 F19 G11 EA14
VMQ S0604-70 70 ±5
czerwony 7 GE 707 A19 B37 EO16 EO36 F19 G11 EA14
FKM V0747-75 75 ±5
czarny 2 HK 715 A1-10 B37 B38 EF31 EO78 F15 Z1 (75±5 twardość)
FKM V0884-75 75±5 brązowy 2 HK 715 A1-10 B37 B38 EF31 EO72 F15 Z1 (75±5 twardość) Z2 (brązowy)
FKM V0747-75 75±5 czarny 4 HK 715 A1-11 B38 EF31 EO78 Z1 (75±5 twardość)
FKM V0884-75 75 ±5
brązowy 4 HK 715 A1-11 B38 EF31 EO78 Z1 (75±5 twardość) Z2 (brązowy)
FKM V0709-90 90±5 czarny 3 HK 915 A1-10 B37 B38 EF31 EO78
FKM V0894-90 90 ±5
brązowy 3 HK 915 A1-10 B37 B38 EF31 EO78 Z1(brązowy)
FKM V0709-90 90 ±5
czarny 5 HK 915 A1-11 B38 EF31 EO78 F15
FKM V0894-90 90 ±5
brązowy 5 HK 915 A1-11 B38 EF31 EO78 F15 Z1 (brązowy)
NBR N0674-70 70 ±5
czarny SAE 120 R1 Class 1
NBR N0552-90 90±5 czarny SAE J515 Type 1
 dkształcenia trwałe przy ściskaniu maks. 20% po 70 godz./125 °C, zbadane
O
​1)

na elementach testowych zgodnie z normą ASTM D 395

Tab. 6.3 Dobór materiałów zgodnie z normami SAE i ASTM

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
82 O-Ring Division Europe
 6 Materiały elastomerowe uszczelek

6.6 Materiały
Kod Baza ela- Twardość Kolor Zakres tempe- Właściwości / zastosowania
­materiału stomerowa ratury statyczne
[Shore A] [°C]

Kauczuk poliakrylowy (ACM)

A8845-70 ACM 70±5 czarny -20 +150

Kauczuk chloroprenowy (CR)

C0557-70 CR 70±5 czarny -40 +100 • często używany w chłodziarkach (np. R134a lub R22)
• dobra odporność na starzenie i słoną wodę
C0944-70 CR 70±5 czerwony -40 +100

Kauczuk etylenowo - propylenowy (EPDM)

E0529-60 EPDM 60±5 czarny -50 +150
E0540-801) EPDM 80±5
czarny -50 +150 • materiał standardowy
• dobre parametry odkształceń trwałych przy ściskaniu
• gorąca woda
• powietrze do 150 °C
• para wodna do 200 °C
• rozcieńczone kwasy
• płyny hamulcowe na bazie oleju syntetycznego
E3609-70 EPDM 70±5 czarny -50 +150 • materiał standardowy
• zgodny z normą FDA
• (WE) nr 1935/2004
• USP klasa VI
• nie nadaje się do kontaktu z mlekiem i olejem spożywczym
E3678-80 EPDM 80±5 fioletowy -50 +150 6
E3804-90 EPDM 90±5
czarny -50 +150 • Parbak materiał
®

E8556-70 EPDM 70±5

czarny -50 +150 • do przemysłowej wody chłodzącej
• zwiększona odporność na starzenie
E8743-70 EPDM 70±5 czarny -50 +150 • zgodny z normą FDA
• (WE) nr 1935/2004
• dla przemysłu spożywczego
• nie zawiera ADI
E8780-80 EPDM 80±5 czarny -50 +150 • standard do kontaktu z wodą pitną
• certyfikaty: KTW, W 270, EN 681-1, W 534, ÖNORM B-5014-1, BfR
• zgodny z normą FDA (nie nadaje się do kontaktu z mlekiem i olejem
spożywczym)
• (WE) nr 1935/2004
E8790-70 EPDM 70±5 czarny -50 +150 • standard do kontaktu z wodą pitną
• certyfikaty: KTW, WRAS, W 270, EN 681-1, W 534, KIWA, NSF 61,
ÖNORM B-5014-1
• zgodny z normą FDA (nie nadaje się do kontaktu z mlekiem i olejem
spożywczym)
• (WE) nr 1935/2004

Kauczuk nitrylowo - butadienowy (NBR)

N0525-60 NBR 60±5 czarny -35 +100
N0552-90 1)
NBR 90±5
czarny -30 +100
N0674-701) NBR 70±5
czarny -35 +100 • materiał standardowy
• odporność na działanie olejów mineralnych oraz olejów pochodzenia
zwierzęcego i roślinnego
• do układów hydraulicznych i pneumatycznych zgodnych z olejem
hydraulicznym, wodnym roztworem glikolu (płynami HFC) oraz
emulsjami oleju w wodzie (płynami HFA)
N3505-50 NBR 50±5 czarny -35 +100 • zwiększona odporność na działanie ozonu i warunki atmosferyczne
N3575-75 NBR 75±5
czarny -50 +100 • do niskich temperatur ze zwiększoną odpornością na działanie olejów

N3578-80 NBR 80±5 czarny -40 +100

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
83 O-Ring Division Europe
6 Materiały elastomerowe uszczelek

Kod Baza ela- Twardość Kolor Zakres tempe- Właściwości / zastosowania

­materiału stomerowa ratury statyczne
[Shore A] [°C]

Uwodorniony kauczuk nitrylowo - butadienowy (HNBR)

N3510-85 HNBR 85±5 czarny -35 +150
N3512-90 HNBR 90±5 czarny -35 +150
N3554-75 HNBR 75 ±5
jasnozie- -35 +150
lony
N3573-75 HNBR 75±5 czarny -35 +150
N3723-80 HNBR 80 ±5
czarny -35 +150
N3813-70 HNBR 70 ±5
czarny -40 +150 • do pracy w niskich temperaturach
N3831-70 HNBR 70 ±5
czarny -35 +150 • zgodny z płynem AdBlue® 2) do ok. 80 °C
N3837-85 HNBR 85 ±5
zielony -35 +150
N8505-70 HNBR 70 ±5
zielony -35 +150 • zgodny z paliwem biodiesel (RME) do 80 °C
N8680-90 HNBR 90 ±5
czarny -40 +150 • do pracy w niskich temperaturach
N8888-70 HNBR 70 ±5
żółty -35 +150 • do zastosowań w układach gazowych i wodnych
• certyfikaty norm EN 549, EN 681-1

Elastomery termoplastyczne (TPE) (Ultrathan®)

P4300 TPU 92±5 żółty -30 +110 • doskonałe zachowanie w wysokich temperaturach
• doskonałe właściwości dynamiczne
P5000 TPU 94±5 ciemno- -20 +100 • bardzo dobra odporność na hydrolizę
zielony • zgodny z normą FDA
P5001 TPU 94±5 brązowy -35 +100 • dobra odporność na hydrolizę
P5007 TPU 82 ±5
zielony, prze- -35 +80 • materiał standardowy
zroczysty
P5008 TPU 94±5 zielony -35 +100 • materiał standardowy
P5009 TPU 94 ±5
szary -45 +95 • do pracy w niskich temperaturach
P5012 TPU 90 ±5
czerwony -38 +100 • dobra odporność na hydrolizę
P5029 TPU 94 ±5
naturalny -20 +100 • bardzo dobra odporność na hydrolizę
• zgodny z normą FDA
P5070 TPU 83±5 zielony -35 +85 • dobra odporność na hydrolizę
P5075 TPU 80 ±5
ochra -45 +80 • do pracy w niskich temperaturach
P6000 TPU 95 ±5
szary -35 +110 • bardzo wysoka wytrzymałość mechaniczna
• odporność na wytłaczanie
P6030 TPU 93±5 pomarań- -35 +105 • wysoka wytrzymałość mechaniczna
czowy • odporność na wytłaczanie

Kauczuk silikonowy (VMQ)

S0595-50 VMQ 50±5 czerwony -55 +200
S0604-70 VMQ 70 ±5
czerwony -55 +200 • materiał standardowy
• gorące powietrze do 210 °C
• woda do 100 °C
• tylko jako uszczelnienie statyczne
S0613-60 VMQ 60±5 czerwony -55 +200
S0614-80 VMQ 80 ±5
czerwony -55 +200

Kauczuk silikonowy płynny (LSR)

S3693-50 LSR 50±5 czerwono- -50 +200
-brązowy
S3695-60 LSR 60 ±5
czerwono- -50 +200
-brązowy
S3697-40 LSR 40±5 czerwono- -50 +200
-brązowy
S3698-70 LSR 70±5 czerwono- -50 +200
-brązowy

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
84 O-Ring Division Europe
 6 Materiały elastomerowe uszczelek

Kod Baza ela- Twardość Kolor Zakres tempe- Właściwości / zastosowania

­materiału stomerowa ratury statyczne
[Shore A] [°C]

Kauczuk fluorosilikonowy (FVMQ)

L0677-70 FVMQ 70±5 niebieski -60 +170 • do pracy w wysokich temperaturach
• dobra odporność na niskie temperatury
• przeważnie do zastosowań, w których ważna jest odporność na
działanie paliwa i oleju
• stosowany przeważnie w przemyśle lotniczym
L0806-80 FVMQ 80±5 niebieski -60 +170 • dopuszczony do zastosowań w przemyśle obronnym i lotniczny
L3355-70 FVMQ 70±5
żółty -60 +170 • używany w złączkach układów paliwowych pojazdów
L8559-70 FVMQ 70±5
niebieski -60 +170
L8585-80 FVMQ 80±5 niebieski -60 +170 • dopuszczony do zastosowań w przemyśle obronnym i lotniczym

Kauczuk fluorowy (FKM)

V0709-90 FKM 90±5 czarny -25 +200
V0747-751) FKM 75±5
czarny -25 +200 • materiał standardowy
• do pracy w wysokich temperaturach
• gorący olej
• rozpuszczalniki z węglowodorami aromatycznymi
• odporność na wiele substancji chemicznych
• płyny niepalne z estrami fosforanowymi i chlorowane węglowodory
aromatyczne
• kopolimery
V0763-60 FKM 60±5 brązowy -25 +200 • kopolimery
V0884-75 FKM 75±5
brązowy -25 +200 • kopolimery
V0894-90 FKM brązowy -25 +200 • kopolimery
6
±5
90
V3642-75 FKM 75±5
czarny -25 +200 • terpolimer
V3670-70 FKM 70±5 zielony -25 +200 • kopolimery
V3681-80 FKM 80±5
zielony -25 +200 • kopolimery
V3736-75 FKM 75±5
czarny -28 +200 • terpolimer
• zwiększona odporność w niskich temperaturach
V3738-75 FKM 75±5 czarny -20 +200 • zwiększona zgodność z mediami
V8592-75 FKM 75±5
niebieski -40 +200 • do pracy w niskich temperaturach
V8703-75 FKM 75±5
czarny -30 +200 • zwiększona odporność w niskich temperaturach
• zgodny z paliwem biodiesel (RME)
V8722-75 FKM 75±5 czarny -25 +200 • zgodny z normą FDA
• (WE) nr 1935/2004
• nie zawiera ADI
• zwiększona odporność na działanie wodnych roztworów glikolu i
kwasów
V8750-70 FKM 70±5 czarny -25 +200 • zgodny z normą FDA
• (WE) nr 1935/2004
• dla przemysłu spożywczego
V8802-80 FKM 80±5 niebieski -40 +200 • do pracy w niskich temperaturach
V8877-75 FKM 75±5
niebieski -50 +200 • dużo większa odporność w niskich temperaturach
V8989-80 FKM 83±5
czarny -40 +200 • do pracy w niskich temperaturach
• poszerzona odporność na media oraz lepsze właściwości
mechaniczne

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
85 O-Ring Division Europe
6 Materiały elastomerowe uszczelek

Kod Baza ela- Twardość Kolor Zakres tempe- Właściwości / zastosowania

­materiału stomerowa ratury statyczne
[Shore A] [°C]

Kauczuk fluoroelastomerowy (HiFluor®)

V3819-75 FKM 75±5 czarny -25 +250 • zwiększona odporność na działanie wodnych roztworów glikolu i kwasów
• dobra dostępność w standardowych wymiarach Parker
V8534-90 FKM 90±5 czarny -25 +250 • zwiększona odporność na dekompresję i wypychanie w szczelinę
• zastosowanie w górnictwie morskim i przemyśle petrochemicznym
V8730-70 FKM 70±5 biały -25 +250 • dla przemysłu spożywczego
• zgodny z normą FDA
• (WE) nr 1935/2004
• przydatny szczególnie w przypadku wysokich temperatur i
agresywnych mediów
V3852-65 FKM 65±5 czarny -25 +250 • preferowany w formowanych elementach funkcjonalnych oraz
membranach
V8558-75 FKM 75±5 zielony -25 +260 • wersja kolorowa
V8879-75 FEPM 75 ±5
czarny -15 +230 • bardzo dobra odporność na substancje chemiczne
• bardzo dobra trwałość po lakierowaniu
• zgodny z normą FDA

Perfluoroelastomer (Parofluor®)
V3734-70 FFKM 70±5 czarny -25 +240 • do pracy w niskich temperaturach
• dla przemysłu lotniczego
V8545-75 FFKM 75±5 czarny -15 +300 • najlepszy materiał do układów z gorącą wodą i parą wodną
• AMS 7257
V8562-75 FFKM 75±5 biały -15 +300 • do wysokotemperaturowych układów plazmowych
• do suchych układów w produkcji półprzewodników
V8588-90 FFKM 90±5 czarny -15 +260 • odporny na ED
• Norsok M-710
V8920-75 FFKM 75±5 czarny -15 +260 • dobra odporność na gorącą wodę
• do procesów na mokro w produkcji półprzewodników
V8921-75 FFKM 75±5 biały -15 +260 • materiał do warunków sterylnych i produkcji leków
• do substancji utleniających
V8930-75 FFKM 75±5 czarny -15 +325 • do pracy w wysokich temperaturach
• niezalecany do gorących amin alifatycznych i pary wodnej
V8931-75 FFKM 75±5 czarny -15 +310 • do pracy w wysokich temperaturach
• do gorących amin alifatycznych i pary wodnej
V8950-75 FFKM 75±5 czarny -15 +240 • zgodny z normą FDA
• (WE) nr 1935/2004
• nie zawiera ADI
• dla przemysłu spożywczego, farmaceutycznego i biotechnologicznego
V8951-70 FFKM 70±5 biały -15 +240 • zgodny z normą FDA
• (WE) nr 1935/2004
• nie zawiera ADI
• USP klasa VI
• dla przemysłu farmaceutycznego, biotechnologicznego i medycznego
FF400-80 FFKM 80±5 czarny -40 +275 • do pracy w niskich temperaturach
• olej i gaz
• branża chemiczna
• odporny na ED

Perfluoroelastomer (Parofluor Quantum®)

V8787-75 FFKM 75±5 czarny -20 +230 • optymalna trwałość po nałożeniu farby, lakieru lub rozpuszczalnika
V8844-75 FFKM 75 ±5
naturalny -20 +230 • optymalna trwałość po nałożeniu farby, lakieru lub rozpuszczalnika
V8910-75 FFKM 80 +8
-5 czarny -20 +220 • zwiększona odporność na substancje chemiczne
• nie zawiera ADI
V8911-75 FFKM 75+8
-5 biały -20 +220 • zwiększona odporność na substancje chemiczne

1)
 ateriały oznaczone pogrubioną czcionką są pozycjami z serii 2-xxx
M 2)
Zastrzeżony znak towarowy organizacji VDA
dostępnymi w magazynie. Tab. 6.4 Materiały Parker i ich własności

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
86 O-Ring Division Europe
 6 Materiały elastomerowe uszczelek

6.7 Certyfikaty KTW

KTW jest znaną niemiecką normą obowiązującą dla wszystkich
urządzeń, elementów i materiałów mających styczność z wodą
pitną. Oprócz Niemiec (KTW) własne przepisy w tym zakresie
6.7.1 Materiały do instalacji gazowych i urządzeń opublikowały także: Wielka Brytania (WRAS), Stany Zjednoczone
konsumenckich (NSF61), Francja (ACS) i Holandia (KIWA).
Dział O-Ring Division firmy Parker opracował kilka mieszanek,
Następujące materiały Parker zostały zatwierdzone przez DVGW które uzyskały certyfikat KTW.
(Deutscher Verband für Gas und Wasser e.V. – niemieckie stowa-
rzyszenie dostawców gazu i wody) pod względem zgodności z Materiał Poli- Tempe- Kolor Norma
Parker mer ratura
określonymi zastosowaniami i normami. wody
[°C]
Materiał Polimer Kolor Norma
Parker E1549-70 EPDM 85 czarny • WRAS
82 • NSF 61
N0552-90 NBR czarny DIN EN 549
E8780-80 EPDM 90 czarny • W270
N0674-70 NBR czarny DIN EN 549, VP 406 - • EN 681-1, W 534
N3506-70 NBR czarny DIN EN 549 E8790-70 EPDM 90 czarny • KTW, W270
N3578-80 NBR czarny DIN EN 549 85 • WRAS
90 • KIWA
N3829-70 NBR czarny DIN EN 549 - • EN 681-1, W 534
N8902-85 NBR czarny - N8888-70 HNBR - żółty • EN 681-1, EN 549
N8888-70 HNBR żółty DIN EN 549, VP 406, VP 614 Tab. 6.7
S3698-70 VMQ czerwony DIN EN 549
V0747-75 FKM czarny DIN EN 549
V0884-75 FKM brązowy DIN EN 549 6.7.4 Materiały dla przemysłu spożywczego i
farmaceutycznego
Tab. 6.5
Uszczelki mające styczność z produktami w branży spożywczej, 6
produkcji napojów oraz farmaceutycznej powinny być odporne na
6.7.2 Zawory tlenowe procesy czyszczenia (CIP, Cleaning in Place) i sterylizacji (SIP, Ste-
rilisation in Place). Materiały silikonowe nadają się do procesów
Według badań przeprowadzonych przez organizację Deutsches produkcji żywności w odniesieniu do własności fizjologicznych ze
Bundesamt für Materialprüfung (niemiecki urząd ds. badań mate- względu na ich brak zapachu i smaku. Oprócz odporności che-
riałowych) następujące materiały mogą być stosowane do okre- micznej i cieplnej, materiały uszczelnień powinny spełniać wyma-
ślonych temperatur i ciśnień. gania krajowych, europejskich i międzynarodowych przepisów.

Materiał Polimer Kolor Parametry pracy W Niemczech federalny instytut ds. oceny zagrożeń (BfR) pub-
­Parker
likuje zalecenia dotyczące składników, dodatków, pozostałości,
[bar] [°C]
zanieczyszczeń i dozwolonych poziomów migracji (wymywania)
P5001 TPU brązowy 20 60 w  żywności dla ludzi i zwierząt. Zgodnie z zaleceniami BfR XXI
V0747-75 FKM czarny 30 60 wyroby kauczukowe są pogrupowane w czterech kategoriach
V8592-75 FKM 40 60 zgodnie z różnymi warunkami praktycznych zastosowań (poziomy
wyznaczono na podstawie czasu kontaktu uszczelek z żywnością)
Super-O-Lube - - 20 80
oraz w jednej kategorii specjalnej.
P5001 TPU brązowy 20 60
Tab. 6.6 Załącznik I, artykuł 3 rozporządzenia WE nr 1935/2004 określa,
że elementy uszczelnień wytwarzane zgodnie z dobrymi prakty-
kami (GMP) w standardowych lub przewidywalnych warunkach
6.7.3 Materiały do instalacji służących do przygotowania, nie będą uwalniać do żywności żadnych substancji szkodliwych
przechowywania i dystrybucji wody pitnej dla zdrowia, powodować zmiany składu żywności ani pogarszać
własności organoleptycznych żywności.
Materiały uszczelnień do instalacji wody pitnej i użytkowej pod-
legają szeregowi regulacji mających na celu zapewnienie bezpie- W rozporządzeniu WE nr 1907/2006 (REACH) substancje che-
czeństwa na etapach pozyskania, uzdatniania i przesyłu wody do miczne podlegają rejestracji, ocenie, autoryzacji i ograniczeniom
odbiorców. W większości krajów obowiązują odrębne przepisy w celu zminimalizowania potencjalnych zagrożeń dla konsumen-
dotyczące wody pitnej w zakresie badań i dozwolonych skład- tów, na przykład w zakresie zawartości ołowiu.
ników. Oprócz przepisów przewidziano odpowiednie badania fi-
zyczne i mikrobiologiczne.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
87 O-Ring Division Europe
6 Materiały elastomerowe uszczelek

Firma Parker opracowała materiały bez zawartości ADI (składni- Materiał Polimer Kolor Norma
ków pochodzenia zwierzęcego), ponieważ stanowiłyby one zagro- Parker
żenie gąbczastą encefalopatią bydła (BSE, choroba wściekłych E3609-70 EPDM czarny FDA1), (WE) nr 1935/2004,
USP klasa VI
krów).
E8743-70 EPDM czarny FDA, (WE) nr 1935/2004,
BfR, nie zawiera ADI
Amerykański urząd FDA (Food and Drug Administration) defi-
E8780-80 EPDM czarny FDA1), (WE) nr 1935/2004,
niuje składniki i części masowe o maksymalnym poziomie wyod- BfR
rębnienia na tzw. białej liście. Materiały oznaczone symbolem FDA E8790-70 EPDM czarny FDA1), (WE) nr 1935/2004,
spełniają wymagania normy FDA nr 177.2600, CFR 21 („Wyroby BfR
gumowe przeznaczone do regularnego stosowania”). P5000 TPU zielony FDA
P5029 TPU naturalny FDA
3-A Sanitary Standards Inc. (3-A SSI) to niezależna organiza-
S3693-50 LSR czerwo- FDA, (WE) nr 1935/2004, BfR
cja zajmująca się projektowaniem zaawansowanych instalacji hi- no-brą-
gienicznych dla amerykańskiego przemysłu spożywczego i far- zowy
maceutycznego. Organizacja 3-A SSI opracowuje np. normy i S3695-60 LSR czerwo- FDA, (WE) nr 1935/2004, BfR
wymagania dotyczące projektowania, produkcji i eksploatacji wy- no-brą-
zowy
posażenia mleczarni. Uszczelki stosowane w takich instalacjach
S3697-40 LSR czerwo- FDA, (WE) nr 1935/2004, BfR
powinny przejść określone próby dotyczące wyodrębniania skład- no-brą-
ników. zowy
S3698-70 LSR czerwo- FDA, (WE) nr 1935/2004, BfR
Protokół USP (United States Pharmacopiea) Class VI poświad- no-brą-
cza zgodność biologiczną materiałów uszczelnień i brak zagrożeń zowy
zdrowotnych dla organizmów żywych. Oto najważniejsze proto- V0747-75 FKM czarny nie zawiera ADI
koły badawcze: V8722-75 FKM czarny FDA, (WE) nr 1935/2004
V8750-70 FKM czarny FDA,
Protokół USP klasa VI, część 88 dotyczy reaktywności biologicz- HiFluor® FKM biały nie zawiera ADI
nej „in vivo”. Protokół ten służy do określania reakcji biologicznych V8522-75
w organizmach na elastomery, tworzywa sztuczne lub inne ma- HiFluor® FKM biały FDA, (WE) nr 1935/2004
teriały polimerowe w warunkach bezpośredniego lub pośrednie- V8730-70
go kontaktu z organizmem i/lub emisji określonych substancji z Parofluor® FFKM biały nie zawiera ADI
uszczelnienia w warunkach testowych. V8742-70
Parofluor® FFKM czarny FDA, (WE) nr 1935/2004, nie
V8950-75 zawiera ADI
Protokół USP klasa VI, część 87 zgodny z normą ISO 10993-1
Parofluor® FFKM biały FDA, (WE) nr 1935/2004, nie
jest badaniem cytotoksyn, mającym na celu określenie reakcji bio- V8951-70 zawiera ADI, USP klasa VI
logicznej komórek ssaków (zwierząt lub ludzi) na elastomery, two- 1)
Nie nadaje się do kontaktu z mlekiem i olejem spożywczym
rzywa sztuczne lub inne materiały polimerowe w warunkach bez- Tab. 6.8
pośredniego lub pośredniego kontaktu z organizmem i/lub emisji
określonych substancji z uszczelnienia w warunkach testowych.
Istnieją także zastosowania wykluczające występowanie plasty-
fikatorów (ftalanów), ponieważ istnieje podejrzenie, że substan-
cje te zaburzają równowagę hormonalną, powodują niepłodność,
uszkodzenie wątroby i cukrzycę.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
88 O-Ring Division Europe
 7 Zastosowania

7.1 Przemysł motoryzacyjny 7.1.2 Układ hamulcowy

Wymagania dotyczące elastomerów w przemyśle samochodo- Wymagania ogólne

wym zależą od zastosowania. Materiały powinny charakteryzować Temperatura: –40 °C do +150 °C
się wysoką jakością, szczególnie w zakresie odporności na sub- Czynnik: syntetyczny płyn hamulcowy (np. DOT 4) na ba-
stancje chemiczne, a także pod względem własności fizycznych i zie glikolu lub eteru glikolowego zgodnie z zale-
elastyczności w niskich temperaturach. Podczas doboru materia- ceniami urzędowymi i normami SAE
łu należy uwzględnić różne parametry, takie jak temperatura, ciś- Materiały: EPDM: E0540-80, E3609-70, E3804-70
nienie czy dozwolone wymiary szczeliny. Powszechnie stosowane
media, takie jak oleje, paliwa konwencjonalne i biopaliwa, mogą Układy hamulcowe powinny być iskrobezpieczne. Firma Parker
odgrywać istotną rolę w odniesieniu do własności chemicznych. zapewnia, że wymagania te są spełnione dzięki zachowaniu suro-
wych norm jakości produkcji.
W przypadku elastomerów, takich jak FKM, HNBR czy NBR wy-
magania dotyczące niskich temperatur w wielu zastosowaniach
są często poniżej temperatury kruchości. W przypadku statycz- 7.1.3 Układ paliwowy
nych zastosowań pierścieni o-ring krytyczny warunek jest często
kompensowany przez zwiększoną lepkość zimnego płynu, fazę Obecnie producenci samochodów starają się uzyskać maksymal-
szybkiego ogrzewania lub media zwiększające elastyczność w ni- ną moc z niewielkiej pojemności skokowej, co powoduje zwięk-
skich temperaturach. szenie wymagań stawianych uszczelkom, szczególnie w ważnych
elementach, takich jak wtrysk paliwa czy pompy wysokiego ciś-
nienia. Sukcesywnie podejmowane są także próby zastępowania
7.1.1 Silnik paliw tradycyjnych paliwami o charakterze regionalnym. Może to
jednak powodować zwiększanie objętości elastomerów — szcze-
Wymagania ogólne gólnie w przypadku biopaliw z zawartością metanolu lub etanolu.
Temperatura: –40 do 180 °C (czasami wyższa)
Media: olej silnikowy, płyn chłodzący z wodą, paliwo, W ostatnich latach w wielu krajach znacznie zmniejszono normy
gorące powietrze i mieszanina tych czynników emisji spalin. Spowodowało to znaczne podwyższenie wymagań
dotyczących uszczelnień elastomerowych. Dąży się szczególnie
Zastosowanie Czynnik Zakres Materiały do eliminacji zjawiska przenikania, co przyczynia się do zwięk-
tempera-
tur szania objętości materiału. Bardzo obiecujące wyniki osiągnięto
min. maks. ISO Parker w przypadku pierścieni o-ring wykonanych z materiału FKM z wy-
soką zawartością fluoru.
[°C]
olej silnikowy SAE-oleje -35 110 NBR N0674-70 Zastosowa- Czynnik Zakres tem- Materiały
filtr oleju nie peratury 7
-35 150 HNBR N3554-75 min. maks. ISO Parker
-40 150 HNBR N3813-70 [°C]
-40 150 ACM A8845-70 układ paliwo o -35  60 FKM V0747-75
-40 170 AEM AE607-60 paliwowy standardowej i
podwyższonej
-40 170 AEM AE608-75 liczbie
-55 150 LSR S8762-70 oktanowej
-25 200 FKM V0747-75
-40  60 FKM V3736-75

-35 200 FKM V8727-70

-30  60 FKM VW252-65

płyn chłodzący mieszanina -55 135 LSR S8678-60 olej napędowy -35  60 FKM V0747-75
z wodą / ob- wody i glikolu / PME
wód grzewczy paliwa specjalne -30  60 FKM VW252-65
-50 150 EPDM E8867-60 (wysoka zawar- -30  60 FKM V16327-75
tość alkoholu,
-50 150 EPDM E8556-70 gaz o wysokiej -35  60 FKM V3726-75
mokre cylindry mieszanina -25 130 FKM V8722-75 zawartości
(diesel) wody i glikolu siarki)
-40 130 FKM VG292-75 przewody, paliwo o -35 200 FKM V8792-70
sprzęgła standardowej i
Tab. 7.1 Zastosowania w silnikach podwyższonej
liczbie oktano-
wej, olej napę-
dowy / PME,
paliwa specjaln
-20 200 FKM V16327-75

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
89 O-Ring Division Europe
7 Zastosowania

Zastosowa- Czynnik Zakres tem- Materiały W zależności od temperatury roboczej przeważnie stosowane są
nie peratury kauczuki EPDM i HNBR.
min. maks. ISO Parker Materiał: EPDM: E8556-70
[°C] Temperatura: –50 °C do 130 °C
-50 175 FVMQ L40713-70
Materiał: HNBR: N8895-75
-50 175 FVMQ L3355-70 Temperatura: –50 °C do 150 °C
układ paliwo o -30 200 FKM V8589-75
wtryskowy, standardowej i
zawory, podwyższonej
wtryskiwa- liczbie oktano- 7.2 Biomedycyna
cze wej, olej napę-
dowy / PME, Zgodność z materiałami biologicznymi zgodnie z normą USP kla-
paliwa specjaln
sa IV i/lub normą ISO 10993 jest podstawowym wymaganiem
-35 200 FKM V8727-70
stawianym materiałom do uszczelnień stosowanych w biome-
-40 200 FKM V8989-80 dycynie. Do tej grupy zastosowań nadają się (oprócz silikonów)
-40 200 FKM V3736-75 kauczuki EPDM, IR, FKM i TPE. Podczas doboru materiału należy
-40 200 FKM V8781-75 wziąć także pod uwagę charakterystykę procesu sterylizacji, po-
-49 200 FKM V8908-80 nieważ nie wszystkie materiały można stosować bez ograniczeń.

Tab. 7.2 Zastosowania w układach paliwowych

7.3 Procesy chemiczne

7.1.4 Skrzynia biegów W tej grupie zastosowań obecnie używane są praktycznie wszyst-
kie dostępne na rynku uszczelnienia z elastomerów, od kauczuku
Wymagania ogólne NBR po kauczuki HNBR, EPDM, VMQ, FVMQ oraz elastomery od
Temperatura: ok. +90 °C (krótkotrwale do 170 °C) FKM po FFKM (perfluoroelastomery wysokiej jakości).
Czynnik: olej przekładniowy (olej referencyjny SAE 90) i Ze względu na ciągłą adaptację procesów chemicznych w zakre-
olej ATF (Automatic Transmission Fluid) sie ilości, wydajności produkcji i opracowywania produktów zmia-
Materiały: NBR: N0674-70, N0741-75, N0552-90 nie podlegają także wymagania dotyczące uszczelnień.
ACM: A3872-70 Na przykład stosowane dotychczas elastomery FKM mogą zostać
FKM: V0747-75, V0884-75, V8826-75 zastąpione materiałami HiFluor® lub Parofluor® ze względu na sto-
sowanie wyższych temperatur lub intensywniej działających me-
diów.
7.1.5 Układy klimatyzacji Z tego względu wybrany materiał do uszczelnień jest określany
odpowiednimi specyfikacjami. Inżynierowie ds. zastosowań w fir-
Temperatura: –40 °C do ok. 90 °C. mie Parker nieustannie współpracują z naszymi laboratoriami che-
micznymi podczas doboru odpowiednich materiałów do uszczel-
Czynnik chłodniczy Materiały nień.
ISO Parker
HFO1234yf (olej POE/PAO) HNBR N3554-75
HFO1234yf (olej POE/PAO) HNBR N8822-75 7.4 Przyjazne dla środowiska płyny
HFO1234yf (olej POE/PAO) EPDM E8901-70 hydrauliczne
R-134a EPDM E8537-75
R-134a CR C0557-70 Przemysł nie może już dłużej ignorować potrzeby stosowania bio-
Tab. 7.3 Czynniki chłodnicze do układów klimatyzacji degradowalnych środków do układów ciśnieniowych. Szczegól-
nie w przenośnych urządzeniach hydraulicznych oleje mineralne
coraz chętniej zastępuje się olejami, które odznaczają się lepszą
zdolnością biodegradacji i mniejszą toksycznością. Zdolność bio-
7.1.6 Zmniejszenie emisji dzięki uzdatnianiu spalin
degradacji jest określana jako utlenianie płynów hydraulicznych
przez mikroorganizmy, w wyniku czego powstaje dwutlenek wę-
Na całym świecie rosną wymagania norm w zakresie ogranicze- gla, woda i biomasa bakteryjna.
nia emisji spalin dla samochodów ciężarowych i osobowych. Jako odpowiednie metody badawcze ustalono protokoły CEC-
W  układach SCR (selektywnej redukcji katalitycznej) do ograni- -L-103-A-12 (2012) i OECD 301B.
czenia emisji NOx jest stosowany mocznik syntetyczny (AdBlue®). Stosowane media — często nazywane bioolejami — podsumo-
Ten wodny roztwór mocznika (32,5%) jest ekologicznym środkiem wano w poniższej tabeli. Potencjalne działanie chemiczne na
chemicznym, który służy do oczyszczania spalin. uszczelkę przez płyn hydrauliczny można ocenić w ramach próby
Firma Parker opracowała odpowiednie materiały do zastosowania przechowywania.
w procesie temperatury uzdatniania spalin.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
90 O-Ring Division Europe
 7 Zastosowania

Przyjazne dla środowiska płyny hydrauliczne du istotny jest dobór odpowiedniej konstrukcji (np. dostosowanej
DIN ISO 15380 do siły nacisku) oraz odpowiedniego materiału uszczelek. Do tej
grupy zastosowań firma Parker przewidziała materiał silikonowy
Substancja Kod
S0604-70 zgodny z normą UL1703. W przypadku montażu zabez-
trójglicerydy (olej rzepakowy) HETG pieczeń (przeciwpożarowych) można także zastosować materiał
glikol polialkilenowy HEPG SO604-70.
estry syntetyczne HEES
polialfaolefiny (PAO) i węglowodory HEPR
pochodne 7.6 Energia geotermalna
Tab. 7.4
Energia geotermalna pochodzi z ciepła zgromadzonego w sko-
Olej hydrauliczny Skrót Zalecany materiał rupie ziemskiej. Wraz z głębokością skorupy ziemskiej zwiększa
dynamiczne statyczne się temperatura (średnio od 35 do 40 °C na kilometr głębokości).
olej mineralny H, HL, NBR, HNBR, NBR, HNBR, W celu pozyskania tej energii stosuje się różne metody. Uszczel-
HLP, FKM, TPU FKM, CR, TPU nienia używane w tych zastosowaniach muszą zwykle być odpor-
HVLP ne na trudne warunki pracy:
polialfaolefiny PAO NBR, HNBR, NBR, HNBR,
FKM FKM, CR • Wysokie ciśnienie
mieszanina wody HFC NBR, HNBR, NBR, HNBR, • Wysokie temperatury
i glikolu (FKM1)), TPU3) (FKM1)), EPDM2), • Odporność chemiczna
TPU3)
emulsja oleju w HFAE, NBR, HNBR, NBR, HNBR,
Odpowiednim rozwiązaniem może być na przykład materiał FFKM
wodzie HFAS FKM, TPU3) FKM, TPU3)
V8920-75 z serii Parofluor®. Nadaje się on do układów, w których
emulsja wody w HFB NBR, HNBR, NBR, HNBR,
oleju FKM, TPU3) FKM, TPU3) występuje gorąca woda i para wodna w połączeniu z agresywnie
fosforany HFD FKM1), EPDM2) FKM1), EPDM2) działającymi mediami.
organiczne
estry polioli HFDU NBR, HNBR, NBR, HNBR,
FKM FKM
7.7 Skrajne temperatury
estry syntetyczne HEES NBR, HNBR, NBR, HNBR,
FKM, TPU3) FKM, TPU3)
trójglicerydy HETG NBR, HNBR, NBR, HNBR,
(oleje rzepakowe, FKM, TPU3) FKM, TPU3)
estry metylowe 7.7.1 Wysokie temperatury
oleju rzepako-
W zbyt wysokiej temperaturze dla elastomeru następuje pogar-
wego)
glikol HEPG NBR , HNBR,
1)
NBR, HNBR, szanie właściwości materiału oraz utrata geometrii lub zwiększone 7
polialkilenowy FKM, CR, FKM, CR, zużycie uszczelki. W wysokich temperaturach nasila się także ten-
EPDM2) EPDM2) dencja do zwiększania objętości lub dowulkanizowywania.
węglowodory HEPR NBR, HNBR, NBR, HNBR,
syntetyczne FKM, TPU FKM, TPU Zmiany materiału określane są jako „starzenie”. Zakres uszkodzeń
Płyn hamulcowy DOT-3/ EPDM EPDM produktu zwiększa się wraz z poziomem odkształceń statycznych
DOT-4 lub dynamicznych. Starzenie wywołują następujące zjawiska:
1)
Zalecane badanie
2)
Bez zawartości olejów mineralnych
Zmiany wizualne:
3)
Materiał odporny na hydrolizę
Tab. 7.5 Przegląd materiałów do płynów hydraulicznych
• Regularne pęknięcia
• Nieregularne pęknięcia lub pofałdowana powierzchnia
• Duże odkształcenie przy ściskaniu

7.5 Systemy solarne Zmiany widoczne w pomiarach:

Na początku rozwoju systemów fotowoltanicznych producenci
nie ustalili zbyt wysokich wymagań dotyczących złączek PV. Ze
względu na wdrożenie krajowych i międzynarodowych norm od-
porności na warunki atmosferyczne i promieniowanie ultrafioleto-
we (np. DH 605/A1) czy niepalności (np. IEC 60332-1-2) sytuacja
ta uległa diametralnej zmianie.
Głównym problemem pozostaje przedostawanie się wilgoci do
układów, ponieważ zwiększa ona opór połączeń. Z tego wzglę-
• Zwiększenie twardości lub miękkości (w zależności od mate-
riału)
• Zmiana własności fizycznych (wytrzymałości na zrywanie,
wydłużania z pękaniem, modułu sprężystości itp.)
Wraz ze wzrostem temperatury zmniejsza się warstwa smaru z po-
wodu zmniejszenia lepkości płynu, co prowadzi do szybszego zu-
życia uszczelki.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
91 O-Ring Division Europe
7 Zastosowania

Współczynnik rozszerzalności cieplnej elastomerów jest około Obecność mediów może nieco zwiększyć elastyczność w niskich
dziesięciokrotnie większy od analogicznego współczynnika dla temperaturach w przypadku zwiększenia objętości i obniżyć tę
metalu. Oznacza to, że zwiększenie objętości jest zauważalne elastyczność w przypadku zmniejszenia objętości (w przypadku
szczególnie w przypadku uszczelek o dużym przekroju poprzecz- ekstrakcji plastyfikatora).
nym. Większy nacisk wywierany na obudowę i ruchome elementy Silikon (S0604-70) i fluorosilikon (L0677-70) charakteryzują się
prowadzi do nadmiernego tarcia. W takich przypadkach większe dobrą elastycznością w niskich temperaturach i powinny być do-
dławnice nie rozwiązują problemu, ponieważ napięcie w niskich bierane zgodnie z odpornością na działanie mediów. Ze względu
temperaturach może okazać się niewystarczające. na słabą odporność na zużycie silikony nadają się wyłącznie do
zastosowań statycznych. Pozostałymi elastomerami o dobrej ela-
Na rys. 7.2 przedstawiono zakresy temperatur odpowiadające róż- styczności w niskich temperaturach są materiały CR i EPDM oraz
nym elastomerom. Jeśli zgodność z mediami nie jest optymalna, materiały specjalne HNBR i FKM.
maksymalne dozwolone temperatury mogą być znacznie niższe.
Do pomiarów materiałów pierścieni o-ring w celu określenia ela-
Porównanie elastomerów w tabeli 7.6 przedstawia maksymalne styczności w niskich temperaturach (rys. 7.3) pod wpływem tem-
wartości graniczne stałych temperatur dla najczęściej stosowa- peratury można zaliczyć twardość, odporność na uderzenia i
nych mediów pod warunkiem zgodności elastomerów z tymi me- odkształcenia trwałe po ściskaniu. Pomimo dostępności wielu
diami. metod badania odporności w niskich temperaturach ich wartość
porównawcza i praktyczne zastosowanie ogranicza się do kilku
Materiały DIN Smar na bazie ole- Woda Powie- przypadków. Testy TR10 przeprowadzone zgodnie z normą ASTM
ISO 1629 ju mineralnego trze
D 1329 (lub ISO S 2921) zapewniają rzetelny pomiar na potrzeby
NBR 100  70  90
oceny wartości granicznych temperatur (rys. 7.4). W trakcie tego
HNBR 150 1)
130 2)
150 badania następuje rozciągnięcie próbki o 100% oraz jej oziębienie
FKM 200 1)
130 2)
200 w takim stanie. Potem następuje zwolnienie próbki z jednej stro-
FKM HiFluor® 200 6)
180 2)
250 ny oraz kontrolowany wzrost temperatury. Po ogrzaniu elastomer
zaczyna powracać do swojego pierwotnego kształtu. Temperatu-
FFKM 200 6)
230 320 2)
ra zarejestrowana po osiągnięciu 90% wydłużenia stanowi punkt
EPDM brak odporności 150 (180)5) 150
TR10. Oznacza ona 10% sprężystość powrotną. W dalszym toku
VMQ 150 1)
100 210 badania wartość 50% odpowiada punktowi TR50 itd. Temperatu-
FVMQ 175 1)
100 175 rę w punkcie TR10 można uzyskać dla wszystkich elastomerów
ECO 135  50 135 w celu określenia minimalnej temperatury funkcjonalnej.
ACM 150 1)
- 3)
150
W praktyce właściwie skonstruowane uszczelnienie statyczne
CR 100  80 4)
 90 może mieć minimalną temperaturę funkcjonalną o około 10 °C
TPU 100  50 (80  7) 100 niższą od punktu TR10.
1)
W tych temperaturach właściwości smaru pogarszają się po krótkim czasie.
2)
Materiały specjalne
3) 
Duże zwiększenie objętości w temperaturze pokojowej, hydroliza przy wyższych
temperaturach
4)
Czynnik do dużej zmiany objętości zależny od temperatury
5)
W parze wodnej
6)
Materiał ma wysoką odporność cieplną, jednak smar ulega zniszczeniu w tych
temperaturach
7)
Materiał odporny na hydrolizę
Tab. 7.6 Porównanie elastomerów w zgodnym medium z maks. dopuszczal-
nymi temperaturami (°C)

7.7.2 Niskie temperatury

W niskich temperaturach materiały kauczukowe tracą spręży-

stość. Przy bardzo niskich temperaturach materiały te twardnieją i
mają kruchość zbliżoną do szkła — w przypadku uderzenia mogą
się rozpaść. Pierścienie o-ring nie są narażone na uszkodzenie, je-
śli są przechowywane lub zamontowane w takich warunkach bez
narażenia na uderzenia, ponieważ stan ten jest odwracalny, a ma-
teriał może odzyskać pierwotne własności po przywróceniu nor-
malnej temperatury.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
92 O-Ring Division Europe
 7 Zastosowania

SBR
Kauczuk styrenowo-butadienowy
TPU
Poliuretan
IIR
Kauczuk butylowo-butadienowy
NBR
Kauczuk nitrylowo-butadienowy
HNBR
Kauczuk nitrylowo-butadienowy uwodorniony
CR
Kauczuk chloroprenowy
ECO
Kauczuk epichlorohydrynowy
ACM
Kauczuk poliakrylowy
EPDM
Kauczuk etylenowo-propylenowo-dienowy
VMQ
Kauczuk silikonowy
FVMQ
Kauczuk fluorosilikonowy
FKM
Kauczuk fluorowy
FKM
Kauczuk fluorowy (HiFluor®)
FFKM
Perfluoroelastomer (Parofluor®)
-100 -75 -50 -25 0 25 50 75 100 125 150 175 200 225 250 270 320 Temperatura
[˚C]
Okres eksploatacji 1000 godz. Tylko w przypadku określonych warunków i mieszanek specjalnych

Podane zakresy temperatury dotyczą zastosowań, w których styczność z medi-

ami oddział‌ującymi agresywnie na materiał jest wykluczona.
Przykład: VMQ: w powietrzu do +210 °C, w wodzie do +100 °C
Rys. 7.1 Zakres temperatury dla różnych materiałów elastomerycznych

600
7
550

500

450

400

350
Temperatura [°C]

300
VMQ
250
EPDM FKM
200

150 HNBR

100 NBR

50

0 Okres eksploatacji
0,1 0,5 1,0 5,0 10 50 100 500 1000 [godz.]

Schemat może służyć do celów poglądowych. Rzeczywisty okres eksploatacji

uszczelki w podwyższonej temparaturze zależy od aplikacji oraz rodzaju uszczel-
nianych mediów.
Rys. 7.2 Górne limity temperatury dla różnych materiałów elastomerycznych

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
93 O-Ring Division Europe
 7 Zastosowania

Twardość
stalacji. Nowe, bezsiarkowe środki zapachowe (np. środek o na-
Twardość [w skali Shore'a A] [w skali Shore'a A]
Odporność
Odporność na uderzenia [%] na uderzenia [%] zwie handlowej Gasodor S-free) działają na elastomery bardziej
Odkształcenia trwałe przy ściskaniu [%]
Odkształcenia trwałe przy ściskaniu [%] niszcząco, niż nadal stosowane siarkowe środki zapachowe. Do-
zwolone wartości zwiększania objętości w płynnym środku S-free
spełniają tylko materiały HiFluor® (FKM) i Parofluor® (FFKM).

7.9 Produkcja półprzewodników

W procesach produkcji półprzewodników nie ma miejsca na
„standardowe” materiały uszczelnień. W nowoczesnym procesie
wytwarzania tych elementów występują bardzo agresywne środki
chemiczne i gazy, wysokie temperatury, wysokie ciśnienie i pla-
zma. W takim procesie rozszczelnienie lub zanieczyszczenie po-
Temperatura [°C]
woduje kosztowne przestoje i straty wydajności.
Rys. 7.3 Zmiana charakterystyki w funkcji temperatury dla NBR 80 Doskonałe własności fizyczne materiałów Parofluor® sprawiają, że
można je stosować w otoczeniu plazmy i gazów, a także w proce-
100 sach termicznych i mokrych.
Temperatura [°C]

90 Firma Parker opracowała specjalne materiały Parofluor® z myślą

o zastosowaniu w najbardziej zaawansowanych procesach pro-
80 dukcji półprzewodników. Są one odporne na działanie wysokich
temperatur oraz mediów stosowanych w procesie. Produkcja tych
70 uszczelek odbywa się zgodnie z wymaganiami specjalnymi, w tym
wymaganiami dotyczącymi czystości pomieszczeń. Podczas kon-
Kurczenie się [%]

60 troli końcowej części są osobno czyszczone, a następnie pako-

wane w pomieszczeniu o wysokim stopniu czystości. Procedury
50 te pozwalają zapewnić zgodność z normami UHP (Ultra-High-Pu-
rity).
40

30
7.10 Technologie chłodzenia i klimatyzacji,
20 gazy pędne

10 Uszczelki stosowane w układach chłodzenia powinny być w pełni

zgodne z czynnikiem chłodniczym. Opisane czynniki chłodnicze
0 posiadają kod „R” i zawierają płyny na bazie węglowodorów fluo-
-60 -50 -40 -30 -20 -10 0 10 20
Temperatura [°C]
rowanych i chlorowanych.
Wyniki próby: TR10 = -31,5°C Nazwy handlowe, np. Freon, Frigen, Kaltron są stosowane łącznie
TR50 = -24,0°C z oznaczeniem typu. Przykłady: typ R-134a jest stosowany w na-
TR70 = -20,0°C zwach Frigen 134a, Freon 134a, Kaltron 134a.
Rys. 7.4 Badanie TR zgodnie z normą ASTM-D 1329/ISO S 2921 materiału Środki gaśnicze są określane jako halon. Np. typ R-13B1 dotyczy
NBR 70 o twardości w skali Shore’a A środka Halon 1301.

Zalecenia dotyczące materiałów firmy Parker opracowano na pod-

stawie obszernych badań. Podczas napełniania obwodu chłodni-
7.8 Zastosowania w układach gazowych czego należy przestrzegać instrukcji czynnika chłodniczego i/lub
instrukcji producenta urządzenia.
W układach gazowych istnieje rozgraniczenie między elastomera-
mi do uszczelek i membran zgodnych z normą DIN EN 549 a ma-
teriałami uszczelnień do przewodów i elementów układu przesy-
łania węglowodorów gazowych i płynnych zgodnych z normą EN
682 (wcześniej DIN 3535 część 3). Materiały wykonane z elasto-
merów NBR, HNBR, FKM i silikonów są dostępne z odpowiednimi
certyfikatami.
Ponieważ gaz ziemny jest bezwonny, dodaje się do niego środ-
ki zapachowe w celu wykrycia ewentualnego rozszczelnienia in-

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
94 O-Ring Division Europe
 7 Zastosowania

Czynnik Zalecany materiał NBR HNBR EPDM FKM CR

Parker
Benzen alkilowy N3554-75, N0674-70 1 1 4 1 2
Freon, 12 C0873-70, C0557-70 2 2 3 3 1
Freon, 12 i Olej ASTM nr 2 (50:50 mieszanina) V1164-75 2 2 4 1 4
Freon, 12 i Sunisco 4G (50:50 mieszanina) V1164-75 2 2 4 1 4
Freon, 13 C0873-70, C0557-70 1 1 1 1 1
Freon, 13B1 N0674-70 1 1 1 1 1
Freon, 14 C0873-70, C0557-70 1 1 1 1 1
Freon, 22 C0873-70, C0557-70 4 4 3 4 1
Freon, 22 i Olej ASTM nr 2 (50:50 mieszanina) V1164-75 4 4 4 2 4
Freon, 31 E0540-80 4 4 1 4 2
Freon, 32 C0873-70, C0557-70 1 1 1 4 1
Freon, 112 V1164-75 2 2 4 1 4
Freon, 113 N0674-70 1 1 4 2 2
Freon, 113 + olej o wysokiej i niskiej zawartości aniliny N0674-70 1 - - - -
Freon, 114 C0873-70, C0557-70 1 1 1 1 1
Freon, 114B2 N0674-70 2 2 4 2 4
Freon, 115, 116 C0873-70, C0557-70 1 1 1 2 1
Freon, 124 (chlorotetrafluoroetan) V3819-70 - - - - -
Freon, 125 (pentafluoroetan) C0873-70, C0557-70 - - 1 - 1
Freon, 134a (tetrafluoroetan) N3554-75 - 1 1 - -
Freon, 142b V1164-75 2 2 4 2 -
Freon, 152a (difluoroetan) V3819-75 - - - - -
Freon, 218 N0674-70 1 - 1 1 -
Freon, 502 C0873-70, C0557-70 2 2 1 2 1
Freon, BF V1164-75 2 2 4 1 4
Freon, C316 N0674-70 1 - 1 1 -
Freon, C318
Freon, K-142b
C0873-70, C0557-70
C0873-70, C0557-70
1
1
1
1
1
1
2
4
1
1
7
Freon, K-152a C0873-70, C0557-70 1 1 1 4 1
Olej mineralny N3554-75, N0674-70 1 1 4 1 3
Olej do sprężarek PAG N1173-70, N3554-75 1 1 1 2 1
Estry polioli (POE) N1173-70, N3554-75 1 1 2 2 2
R245fa+ (pentafluoropropan) C0873-70, C0557-70 - - - 4 1
R401a (53 % R22 / 13 % R152a / 34 % R124) C0873-70, C0557-70 - 4 1 4 1
R401b (61 % R22 / 11 % R152a / 28 % R124) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R401c (33 % R22 / 15 % R152a / 52 % R124) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R403a (5 % R290 / 75 % R22 / 20 % R218) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R403b (5 % R290 / 56 % R22 / 39 % R218) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R404a (44 % R125 / 52 % R143a / 4 % R134a) C0873-70, C0557-70 - 1 1 4 1
R405a (45 % R22 / 7 % R152a / 5,5 % R142b / 42,5 % RC318) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R406a (55 % R22 / 4 % R600a / 41 % R142b) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R407c (23 % R32 / 25 % R125 / 52 % R134a) C0873-70, C0557-70 - 2 - 4 1
R407d (15 % R32 / 15 % R125 / 70 % R134a) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R407e (25 % R32 / 15 % R125 / 60 % R134a) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R408a (47 % R22 / 46 % R143a / 7 % R125) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R409a (60 % R22 / 25 % R124 / 15 % R142b) C0873-70, C0557-70 - - - - 1

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
95 O-Ring Division Europe
7 Zastosowania

Czynnik Zalecany materiał NBR HNBR EPDM FKM CR

Parker
R409b (65 % R22 / 25 % R124 / 10 % R142b) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R410a (50 % R32 / 50 % R125) C0873-70, C0557-70 - 2 1 4 1
R410c C0873-70, C0557-70 - - - 4 1
R411a (1,5 % R1270 / 87,5 % R22 / 11 % R152a) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R411b (3 % R1270 / 94 % R22 / 3 % R152a) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R411c+ (3 % R1270 / 95,5 % R22 / 1,5 % R152a) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R412a (70 % R22 / 5 % R218 / 25 % R142b) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R413a (9 % R218 / 88 % R134a / 3 % R600a) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R414a+ (51 % R22 / 28,5 % R124 / 16,5 % R142b / 4 % R600a) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R414b+ (50 % R22 / 39 % R124 / 9,5 % R142b / 1,5 % R600a) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R500 (73,8 % R12 / 26,2 % R152a) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R502 (48,8 % R22 / 51,2 % R115) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R507 / R507a (50 % R125 / 50 % R143a) C0873-70, C0557-70 - 1 1 4 1
R509 / R509a (44 % R22 / 56 % R218) C0873-70, C0557-70 - - - - 1
R600 (n-butan) N0674-70 1 1 4 1 1
R600a (izobutan) N0674-70 1 1 4 1 1
R611 (Mrówczan metylu) C0873-70, C0557-70 4 4 2 - 2
R717 (amoniak) C0873-70, C0557-70 4 4 2 4 2
R744 / CO2 (Dwutlenek węgla) E3804-90 2 2 1 3 2
Ocena zgodności: 1 = odpowiednia, 2 = średnia, 3 = warunkowa, 4 = nieodpow- Firma Parker nabyła doświadczenie w tej branży dzięki współpra-
iednia, - = niewystarczające dane
cy z wieloma klientami oraz udziałowi w pracach wielu komitetów
Tab. 7.7 Zalecenia dotyczące materiałów do czynników chłodniczych (dane
dotyczące zgodności z innymi czynnikami chłodniczymi dostępne na życzenie) normalizacyjnych.

Nasze centrum usługowe dla branży lotniczej prowadzi doradz-

two na temat doboru uszczelnień do indywidualnych wymagań
7.11 Przemysł spożywczy i farmaceutyczny klienta.

Uszczelki mające styczność z produktami w branży spożywczej,

produkcji napojów oraz farmaceutycznej powinny być odporne na
procesy czyszczenia (CIP, Cleaning in Place) i sterylizacji (SIP, Ste-
rilisation in Place). Materiały silikonowe nadają się do procesów
produkcji żywności w odniesieniu do własności fizjologicznych ze
względu na ich brak zapachu i smaku. Oprócz odporności che-
micznej i cieplnej, materiały uszczelnień powinny spełniać wyma-
gania krajowych, europejskich i międzynarodowych przepisów.
Dodatkowe informacje na ten temat można znaleźć w części „Ma-
teriały dla przemysłu spożywczego i farmaceutycznego”.
7.12 Przemysł lotniczy
Przemysł lotniczy ma najsurowsze wymagania w stosunku do ma-
teriałów elastomerowych. Materiały specjalne często muszą być
opracowywane z myślą o wymaganiach specjalnych. Produkcja
wyrobów gotowych musi spełniać wiele dodatkowych wymagań
specjalnych dotyczących bezpieczeństwa oraz wymagań tech-
nicznych. Firma Parker wdrożyła odpowiednie procedury organi-
zacyjne, jakościowe i techniczne. Dzięki temu dołączyła do grona
zatwierdzonych producentów podzespołów dla lotnictwa cywilne-
go i wojskowego.
7.13 Energetyka jądrowa
Produkowane elastomery przeznaczone dla energetyki jądrowej
powinny spełniać wymagania dotyczące jakości i badań materia-
łowych. Oprócz promieniowania, elastomer powinien być także
zgodny z mediami przy określonych warunkach roboczych (tem-
peraturze, ciśnieniu itp.).
W większości zastosowań poziom dawki promieniowania nie
przekracza 106 rad, czyli poziomu osiąganego po wielu latach
działania. Praktycznie wszystkie elastomery nie zmieniają swoich
własności fizycznych przy poziomie promieniowania do 1 mln rad
(≙106 rad ≙104 J/kg). Firma Parker opracowała materiały charak-
teryzujące się odpornością na promieniowanie o poziomie 107 rad
(patrz część 8.22 Promieniowanie).
7.14 Przemysł naftowy i gazownictwo
Zastosowania w górnictwie morskim stawiają producentom
uszczelnień nowe wyzwania. Warunki pracy są bardzo trudne
• Agresywne i różnorodne media
• Wysokie ciśnienia
• Szeroki zakres temperatury

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
96 O-Ring Division Europe
 7 Zastosowania

Najtrudniejsze warunki występują w poniższych sytuacjach: Krajowe certyfikaty Kraj Uwagi

• Dodatki do oleju powodujące agresywne reakcje chemiczne zgodności z instala-
cjami wody pitnej
• Rozprężanie wybuchowe (patrz punkt „Rozprężanie wybucho-
ÖNORM B 5014 Austria -
we” w rozdziale 10)
• Wypychanie w szczelinę pod wysokim ciśnieniem WRAS Wielka -
Brytania
• Wysokie i niskie temperatury
NSF 61 Stany -
Zjednoczone
Warunki robocze różnią się od siebie w zależności od umiejsco-
Tab. 7.9 Krajowe certyfikaty zgodności z instalacjami wody pitnej
wienia i funkcji.
Temperatury: do +200 °C, możliwe skoki do wyższych wartości
Ciśnienia robocze: 100 do 1000 bar i wyższe Norma Kraj Uwagi
Materiały: FKM: V0747-75, V0709-90 EN 681-1 Niemcy Wymagania fizyczne do
NBR: N0674-70, N0552-90 spełnienia przez uszczelkę
Materiały specjalne: FKM: V0858-95 W534 Niemcy Długotrwałe zachowanie
w instalacji z wodą
w temperaturze 110˚C
W celu uzyskania dodatkowych informacji należy skontaktować
Tab. 7.10 Normy dotyczące instalacji wody pitnej
się z naszymi inżynierami.

Materiały Twardość Temperatura1) Norma

ISO Parker [Shore A] [°C] 7.16 Uszczelki podciśnieniowe
NBR N0552-90 90 ±5 -30 100
W przypadku uszczelniania układów podciśnieniowych należy
HNBR KA183-85 85±5 -50 150 Norsok M-710
przestrzegać następujących zaleceń:
FKM VG109-90 90±5 -45 205 ISO 23936-2/
Total
• Dobrać odpowiedni materiał pierścieni o-ring
FFKM F0400-80 80±5 -40 270 ISO 23936-2/
Total • Uszczelniane powierzchnie oraz dławica powinny mieć znacz-
nie lepsze wykończenie powierzchni, niż „normalne” uszczelki
1)
Dotyczy zastosowania statycznego; temperatura jest zaokraglona
Tab. 7.8 Przegląd materiałów standardowych dla przemysłu naftowego i (patrz tabela 7.12)
gazownictwa • Pierścień o-ring powinien wypełniać dławicę prawie w 100%.
Oznacza to, ze tworzone są większe strefy kontaktu, a szyb-
kość dyfuzji przez elastomer zostaje zmniejszona
• W celu zwiększenia sprawności w osobnych dławicach można
7.15 Technika sanitarna i grzewcza zamontować parę uszczelek
• Szybkość dyfuzji można zmniejszyć, stosując smar do układów
Materiały EPDM, NBR oraz silikony są najpopularniejszymi podciśnieniowych (np. Parker Super-O-Lube) 7
uszczelnieniami w technice sanitarnej i grzewczej. Jeśli uszczelki
mają mieć styczność z wodą pitną, wymagane są materiały po-
Atmosferyczne

siadające krajowy certyfikat zgodności z instalacjami wody pit-

nej. Pierścienie o-ring i elementy formowane są zwykle stosowane
w złączkach sanitarnych, zaworach termostatycznych, pompach, Podciśnienie
wodomierzach lub złączkach do rur wodnych.

Oprócz certyfikatów zgodności z instalacjami wody pitnej, Rys. 7.5 Dławica pierścienia o-ring do układów podciśnieniowych
uszczelki stosowane w złączkach do rur powinny spełniać wyma-
gania norm materiałowych EN681-1 i W534. Normy te zawierają
wymagania dotyczące badań, których wyniki określają długotrwa-
łe zachowanie w warunkach laboratoryjnych zbliżonych do robo-
czych.

Krajowe certyfikaty Kraj Uwagi

zgodności z instala-
cjami wody pitnej
KTW Niemcy -
W270 Niemcy Zachowanie
mikrobiologiczne
materiału Rys. 7.6 Wymiary dławicy do układów podciśnieniowych, zastosowanie
ACS Francja - statyczne

KIWA Holandia -

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
97 O-Ring Division Europe
7 Zastosowania

d2 h-0,05 b±0.05 r1 / r2 Materiał Współczynnik Utrata masy1)

przepuszczalności
1,78 1,25 2,10 0,20 - 0,40 gazów2)
2,62 1,85 3,10 0,20 - 0,40 F × 10-8
ISO Parker [%]
3,53
5,33
2,50
3,70
4,15
6,30
0,20 - 0,40
0,20 - 0,40
[ cm3 × cm
cm2 × s × bar ]
6,99 4,90 8,20 0,20 - 0,40 IIR -   7 0,18
Tab. 7.11 Wymiary dławnicy układu podciśnieniowego przy ok. 30% odkształ- CR C0557-70   7 0,13
ceniu przekroju poprzecznego d2 pierścienia o-ring NBR N0674-70   8 1,06
HNBR N3554-75   8 1,06
Chropowatość wykończenia powierzchni, FKM V0747-75  13 0,09
strefa kontaktu (procentowo) tp > 50 %
ACM A0607-70  16 -
A powierzchnia styku B powierzchnie
boczne dławnicy EPM -  20 0,39
Ra Rmaks Ra Rmaks MFQ L0677-70 143 0,25
podciśnienie 0,80 3,20 1,60 6,30 MVQ S0604-70 238 0,31
do 10-8 Torr 0,40 1,60 1,60 6,30 1)
Podciśnienie 10 Tr, temperatura pokojowa, okres badania 14 dni
-6

do 10-11 Torr 0,10 0,40 1,60 6,30 Stała przepuszczalności gazów F (10-8) na podstawie helu w temperaturze poko-
jowej i strat w warunkach podciśnienia
Tab. 7.12 Wykończenie powierzchni dławnicy układu podciśnieniowego Jednostka F: (cm2)/s × bar
Tab. 7.13 Właściwości elastomerów
Wymagania dotyczące materiałów pierścieni o-ring:
Więcej informacji na ten temat można znaleźć w punkcie 8.11
• Niski stopień przenikania gazu „Szybkość dyfuzji gazu”.
• Dobry (tzn. niski) poziom odkształceń trwałych przy ściskaniu
• Zgodność z mediami
• Zgodność temperaturowa
7.17 Materiały odporne na rozwój grzybów
• Mała utrata masy w warunkach podciśnienia
Wraz z rozszerzeniem zastosowań elastomerów konieczne stały
się badania podatności materiałów na rozwój grzybów. Mikroor-
ganizmy można znaleźć nie tylko w tropikalnym klimacie, ale także
np. w układach hydraulicznych. Badanie materiałów w tym kie-
runku odbywa się zgodnie z protokołem MIL-STD-810 B, metoda
508. W poniższej tabeli przedstawiono materiały, które zaliczyły
pomyślnie ten test (dane dotyczące innych materiałów są dostęp-
ne na życzenie).

NBR EPDM VMQ FKM CR FVMQ FFKM

• N0674-70 • E0540-80 • S0604-70 • V0747-75 • C0557-70 • L0677-70 • V3860-75
• N0741-75 • E0652-90 • V0709-90 • V8545-75
• N0552-90
• N0300-901)
1)
Materiał pierścieni oporowych Parbak®
Tab. 7.14 Materiały odporne na rozwój grzybów przetestowane zgodnie z
protokołem MIL-STD-810 B, metoda 508

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
98 O-Ring Division Europe
 8 Terminologia dotycząca uszczelnień

8.1 Ogólne kryteria wyboru 8.4 Próby na starzenie

Liczba i różnorodność kryteriów mających wpływ na element Próbki kauczuku są sztucznie poddawane starzeniu w piecu
uszczelnienia są często niedoceniane przez użytkowników. Włas- w niekorzystnych warunkach w celu realizacji przebiegu natural-
ności chemiczne mediów oraz fizyczne własności robocze są nego starzenia w krótszym czasie. Próby te są przeprowadzane
istotnymi kryteriami wyboru elastomeru oraz konstrukcji dławicy. zgodnie z normą DIN 53508 w temperaturze i czasie dostosowa-
nym do rodzaju elastomeru i warunków roboczych, np.
Tabela zgodności z mediami (patrz Załącznik) zawiera informacje
na temat chemicznego oddziaływania mediów na najczęściej sto- • NBR 70 godzin albo 7 dni w 70 lub 100 °C
sowane elastomery. Wskazuje ona także materiały optymalnie do- • EPDM 70 godzin albo 7 dni w 100 lub 150 °C
brane do różnych mediów. • FKM 70 godzin albo 7 dni w 200 lub 250 °C
• VMQ 70 godzin albo 7 dni w 200 lub 250 °C
W tej części objaśniono najważniejsze słownictwo stosowane
w technologii uszczelnień. Znajomość terminologii ogólnej ułatwia Przed i po procesie starzenia zostają zmierzone następujące włas-
szybsze znajdowanie szczegółowych odpowiedzi na pytania. ności fizyczne: twardość, wytrzymałość na rozciąganie, wydłuże-
nie krańcowe i moduł sprężystości. Minimalna zmiana oznacza
większą odporność na starzenie.
8.2 Ścieranie
Testy na ścieranie wg normy DIN 53516 (przy użyciu cylindra po-
8.5 Współczynnik rozszerzalności cieplnej
krytego płótnem szmerglowym) w niedokładny sposób odzwier-
ciedla rzeczywiste warunki eksploatacyjne. Zużycie mechaniczne W zależności od składu mieszanki elastomery wykazują współ-
jest bardzo złożonym procesem, więc dane porównawcze uzyska- czynnik rozszerzalności cieplnej ponad 10-krotnie większy w po-
ne na podstawie normy DIN 53516 w wielu przypadkach nie są równaniu ze stalą. Z tego względu ważne jest, aby w skrajnych
miarodajne. Z tego względu przebieg zużycia należy przetestować przypadkach wiedzieć, o ile uszczelka zmniejsza objętość w ni-
w odpowiednim zastosowaniu. skich temperaturach, a o ile zwiększa objętość w wysokich tem-
peraturach oraz w jaki sposób wpływa to na sprężystość czołowej
Elastomery HNBR, NBR, EPDM, CR i FKM charakteryzują się do- powierzchni uszczelniającej.
brą odpornością na ścieranie. Poliuretan (TPU) jest bardzo odpor-
ny na przetarcie. Silikon i fluorosilikon charakteryzują się niską od- W niskich temperaturach mniejsza siła sprężystości działająca na
pornością na ścieranie. czołową powierzchnię uszczelniającą może spowodować dodat-
kowe zmniejszenie objętości i rozszczelnienie układu. Zmiany te
można uwzględnić w konstrukcji rowka. W zastosowaniach dy-
namicznych tarcie może się zwiększyć z powodu rozszerzalności
8.3 Starzenie
cieplnej w temperaturze roboczej (należy zadbać o odprowadza-
Starzenie przejawia się w postaci utraty własności fizycznych i jest nie ciepła).
zależne od rodzaju łańcucha cząsteczek kauczuku. Długie łańcu-
chy cząsteczkowe składają się z wielu mniejszych połączonych Gdy elastomery wysokiej jakości, takie jak FFKM, są stosowa-
cząsteczek. Wiązania oraz inne części łańcucha cząsteczkowego ne w temperaturach powyżej 200 °C, należy zwrócić szczególną
mogą być narażone na działanie reakcji chemicznych. uwagę na rozszerzalność cieplną podczas konstruowania rowka.
Ze starzeniem są związane trzy rodzaje takich reakcji: Wzrost temperatury do 300 °C może spowodować wzrost obję- 8
tości nawet o 30%. Jeśli uszczelka nie będzie zdolna do maksy-
1. Rozpad — wiązania cząsteczkowe ulegają rozpadowi, a malnego zwiększenia objętości w wyniku działania ciepła, mogą
łańcuch główny zostaje skrócony do krótkich odcinków. Na wystąpić duże siły powodujące uszkodzenie uszczelki i skojarzo-
rozpad łańcuchów może wpływać ozon, promieniowanie nych elementów.
ultrafioletowe i radioaktywność.
2. Sieciowanie — proces utleniania, powodujący powstawanie Materiał Zmniejszenie Zwiększenie współczynnik
objętości objętości rozszerzania
nowych wiązań. Proces ten prowadzi do tworzenia nowych
24 do –54 °C 24 do 190 °C mm
łańcuchów cząsteczkowych. Zmiany te są katalizowane × 10-3
przez ciepło i tlen. [mm/dm] [mm/dm] dm × °C
3. Modyfikacja grup łańcuchów cząsteczkowych w wyniku NBR 0,90 1,87 11,20
reakcji chemicznej — medium niszczy elastomer i powodu- CR 1,10 2,28 13,70
je zmianę struktury cząsteczkowej. Wszystkie mechanizmy
FKM 1,30 2,70 16,20
powodujące utratę własności elastomerów są aktywowane
EPDM 1,30 2,66 16,00
przez środowisko. Uszczelki są zawsze narażone na starze-
nie podczas ich przechowywania oraz w warunkach eksplo- VMQ 1,60 3,30 20,00
atacyjnych. Poszczególne elastomery mają różną odporność FFKM 2,40 4,98 30,00
na starzenie.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
99 O-Ring Division Europe
8 Terminologia dotycząca uszczelnień

Materiał Zmniejszenie Zwiększenie współczynnik Odkształcenia trwałe przy ściskaniu

objętości objętości rozszerzania w zależności od przekroju poprzecznego
24 do –54 °C 24 do 190 °C mm i średnicy d2
× 10-3
[mm/dm] [mm/dm] dm × °C
Alu 2017 0,19 0,39  2,30 Silikonowy Odkształcenia trwałe przy
VMQ 70 ściskaniu próba
SS 302 0,14 0,29  1,70 1
przy T = 200°C
żeliwo 0,10 0,20  1,20 t = 70 h

Odkształcenia trwałe przy ściskaniu [%]

Tab. 8.1 Liniowy współczynnik rozszerzalności cieplnej elastomerów i metali
Przekrój poprzeczny d2
2 1 ฬ 1,78 mm
2 ฬ 6,99 mm

8.6 Odkształcenia trwałe przy ściskaniu

Odkształcenia trwałe przy ściskaniu opisują trwałe odkształce-
nie próbki standardowej lub elementu gotowego, który został od-
kształcony w pewnych warunkach.

Ogólnie im lepszy parametr odkształceń trwałych przy ściskaniu,

tzn. mniejsze odkształcenie trwałe (w procentach w stosunku do
odkształcenia próbki, nacisku, przekroju poprzecznego), tym wyż-
sza jest jakość.

Odkształcenia trwałe przy ściskaniu zależą od elastomeru pod- Ściśnięcie przekroju poprzecznego [%]
stawowego, składu mieszanki, warunków produkcyjnych, tempe-
ratury i czasu testowania, odkształcenia próbki, grubości próbki Rys. 8.2
oraz mediów użytych w badaniu.
Odkształcenia trwałe przy ściskaniu
Testy są wykonywane zgodnie z normą DIN ISO 815 lub ASTM D w zależności od przekroju poprzecznego
i średnicy d2
395, metoda B po ściśnięciu próbki o 25% w gorącym piecu.

Dodatkowa próba kontaktu z czynnikiem (olejem, parą itp.) po- Odkształcenia trwałe przy
Nitrylowo-
zwala uzyskać wartości zwiększenia lub zmniejszenia objętości butadienowy
ściskaniu próba
itp. NBR 70 przy T = 100°C
t = 70 h
Odkształcenia trwałe przy ściskaniu [%]

W ramach tego badania można także ocenić elastyczność w ni-

skich temperaturach oraz sprężystość po zamrożeniu. W celu uzy- 1 Przekrój poprzeczny d2
1 ฬ 1,78 mm
skania krzywej wynikowej próbki są ściskane zgodnie z powyższą 2 2 ฬ 3,53 mm
3 ฬ 6,99 mm
metodą badania przez stopniowe schładzanie i pomiar w odpo-
wiednich temperaturach testowych po zwolnieniu nacisku.
3
h0 h1 h2

Rys. 8.1

h0 – h2
Odkształcenia trwałe przy ściskaniu = × 100 (%)
h0 – h1

h0 = przekrój poprzeczny pierścienia o-ring lub pierwotna wyso-

Ściśnięcie przekroju poprzecznego [%]
kość próbki
h1 = wysokość odkształconej próbki Rys. 8.3

h2 = wysokość próbki po zwolnieniu nacisku (po określonym cza-

sie) Wyniki uzyskane podczas badania elastomerów wykazały, że od-
kształcenia trwałe przy ściskaniu materiałów NBR są bardziej za-
Na poniższych rysunkach przedstawiono zależność wartości te- leżne od przekroju poprzecznego (grubości próbki) niż np. w przy-
stowych przekroju poprzecznego pierścienia o-ring oraz ściśnię- padku materiałów silikonowych. Na podstawie trendów krzywych
cia w procentach. widać ponadto, że najbardziej odpowiednie odkształcenie trwałe
należy do zakresu od 25 do 30% ściśnięcia.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
100 O-Ring Division Europe
 8 Terminologia dotycząca uszczelnień

cenie trwałe przy ściskaniu zmierzone w obecności samej pary

Próba odkształceń trwałych przy ściskaniu wodnej będzie charakteryzować się mniejszą trwałością. Z kolei
Odkształcenia trwałe przy ściskaniu [%]

przy t = 70 h
w przypadku materiałów FKM i VQM obserwujemy gwałtowne po-
1: NBR 70 gorszenie własności w parze wodnej jako medium badawczym.
2: Wysokotemperaturowy NBR 70
1
Przekrój poprzeczny pierścienia o-ring Wykresy przedstawiają badania odkształceń trwałych przy ści-
zniekształcony o 25% skaniu przeprowadzone w ciągu 70 godzin. Krótsze badania, np.
2 d2 = 3,53 mm
22-godzinne, dają lepsze wyniki; dłuższe badania, np. 168-go-
dzinne, dają gorsze wyniki. Wyniki badań odkształceń trwałych
przy ściskaniu można porównywać tylko w przypadku identycz-
nych czynników wpływających na wyniki, tzn. metody badania,
próbki, geometrii, odkształcenia, czasu i temperatury badania
oraz czynnika roboczego.
Temperatura próby [°C]
Rys. 8.4 W pewnym stopniu wyniki pomiarów pozwalają na wyciągnięcie
wniosków dotyczących zachowania uszczelnień w określonych
zastosowaniach. Bez dokładnych danych dotyczących warun-
Odkształcenia trwałe przy ściskaniu w funkcji
temperatury ków zastosowania nie można jednak ocenić wyników odkształceń
trwałych przy ściskaniu w konkretnym zastosowaniu. Na przykład
uszczelki o 90% odkształceniu trwałym przy ściskaniu mogą za-
Próba odkształceń trwałych przy ściskaniu
chowywać własności uszczelniające, natomiast w określonych
przy t = 70 h warunkach roboczych odkształcenie rzędu 60% może doprowa-
1: FKM dzić do uszkodzenia uszczelki.
2: ACM
Odkształcenia trwałe przy ściskaniu [%]

3: EPDM
4: VMQ

Przekrój poprzeczny pierścienia o-ring 8.7 Szczelność, szczelność techniczna

ściśnięcie o 25%
d2 = 3,53 mm
Szczelność uszczelki o-ring można opisać następująco:
4 • Uszczelnienie statyczne, pomiędzy nieruchomymi częściami:
brak spodziewanych strat czynnika ciekłego; brak spodziewa-
nych strat czynnika gazowego w wyniku dyfuzji.
3 2
• Uszczelnienie dynamiczne, pomiędzy ruchomymi częściami:
w przypadku czynnika ciekłego na przyległej powierzchni
1
może występować cienka warstwa tego czynnika (ze względu
na przepuszczalność uszczelnienia) i doprowadzić do strat
po dłuższym czasie; w przypadku czynnika gazowego mogą
nastąpić straty na styku powierzchni.
Temperatura próby [°C]

Rys. 8.5

8.8 Indeks zgodności elastomerów (ECI)

Wpływ temperatury na wyniki badania w głównej mierze zależy 8
od elastomeru podstawowego oraz jego odporności na wysokie Media działające na elastomer mogą powodować zmniejszenie
temperatury. Starzenie i utrata własności sprężystych kauczuku lub zwiększenie objętości, a nawet całkowity rozpad materiału.
w wyższych temperaturach podczas badania (oraz w dłuższym Wszelkie zmiany objętości mogą prowadzić do zmian własności
czasie). mechanicznych materiału, na przykład twardości, wytrzymałości
na rozciąganie i wydłużenia krańcowego, co z kolei może spowo-
Rys. 8.4 przedstawia zwiększoną odporność materiału „wysoko- dować całkowite uszkodzenie uszczelki. Należy także pamiętać,
temperaturowy NBR 70” jako lepsze (mniejsze) wartości odkształ- że wpływ ten może być intensywniejszy w wysokich temperatu-
ceń trwałych przy ściskaniu. Rys. 8.5 przedstawia porównanie rach.
wpływu temperatury na pozostałe elastomery. Materiały FKM i
VMQ wykazują mniejsze wartości odkształceń trwałych przy ści- W przypadku obecności olejów mineralnych procesom tym to-
skaniu, a krzywa wyraźnie wskazuje, że są one odporne na tem- warzyszą dwie przeciwne reakcje: Z jednej strony olej przenika
peratury przekraczające 200 °C. do kauczuku, powodując jego „puchnięcie” w stopniu charakte-
rystycznym dla określonego materiału. W ten sposób następuje
Z kolei patrząc na wpływ gorącego powietrza dynamika wzro- zwiększenie objętości. Z drugiej strony dodatki elastomerów, ta-
stu krzywej materiału EPDM nie jest już tak intensywna. Kauczuk kie jak plastyfikatory czy utleniacze mogą ulegać rozpuszczeniu
EPDM jest odporny na działanie gorącego powietrza do +150 °C lub ekstrakcji z materiału, powodując zmniejszenie ich objętości.
w stosowanym medium, parze wodnej i gorącej wodzie. Odkształ- Obydwa procesy mogą zachodzić jednocześnie.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
101 O-Ring Division Europe
8 Terminologia dotycząca uszczelnień

Wynik tych procesów nie zależy tylko od składu elastomeru, ale
także od płynu hydraulicznego. Elastomer NBR zawiera od 15%
do 50% akrylonitrylu (ACN). Większa zawartość ACN zapewnia
lepszą zgodność z olejem. W stosowanym czynniku wiązania aro-
matyczne (np. benzen) powodują zwiększanie objętości elasto-
meru w większym stopniu niż nasycone węglowodory alifatyczne,
na przykład wchodzące w skład oleju parafinowego (np. metan).
Analogicznie, wysoka zawartość związków aromatycznych (np.
w  olejach parafinowych) obniża tendencję do zwiększania obję-
Na zamówienie klienta możemy przebadać dowolny olej w celu
ustalenia jego indeksu ECI. Badanie indeksu ECI można jednak
przeprowadzić samodzielnie w następujący sposób: zmiana obję-
tości badanego elastomeru, np. zgodnie z normą ISO 6072 elasto-
mer NBR 1 jest badany po zanurzeniu w odpowiednim oleju przez
168 godzin w +100 °C. Indeks ECI można następnie łatwo odczy-
tać z rys. 8.6 zawierającego wykres zmiany masy.
52

Zmiana objętości w badanym elastomerze NBR 1 [%]

tości (także w przypadku niskiej zawartości ACN). Z kolei oleje na 48

bazie naftenu sprzyjają zwiększaniu objętości, np. kauczuku NBR. 44

Większa zawartość ACN zapewnia większą odporność na zwięk- 40
szanie objętości w wyniku działania olejów na bazie naftenu. 36
32
W celu ułatwienia doboru właściwego materiału bez przeprowa- 28

ECI
dzania obszernych testów laboratoryjnych firma Parker opraco-
24
wała prosty test odniesienia o nazwie ECI (Elastomer Compati-
20
bility Index, indeks zgodności elastomerów). Szeroko zakrojone
16
badania dowiodły, że istnieje liniowa relacja między indeksem ECI
a zmianą objętości elastomerów na bazie kauczuków NBR, ACM, 12

FKM i CR. Stosując indeks ECI, można przewidzieć zmianę obję- 8

tości powyższych elastomerów w oleju mineralnym. Indeks ECI 4
dla oleju ustala się na początku w laboratorium (tabela 8.2). War-
0 4 8 12 16 20 24 28 32 36
tości indeksu ECI można nanieść na wykres określonego materia-
łu (rysunki 8.7 i 8.8), a oczekiwaną zmianę objętości można od- Zmiana masy w badanym elastomerze NBR 1 [%]
czytać bezpośrednio z osi pionowej. W ten sposób można podjąć Rys. 8.6
decyzję dotyczącą zgodności elastomeru z olejami. Procedura
ta została włączona do międzynarodowej normy ISO 6072 przy
udziale firmy Parker. 36
1: A0607-70
24 2: N3570-70
Rodzaj oleju Indeks zgodności 20
Zmiana objętości [%]

­elastomerów (ECI)
16
IRM olej 901 (ASTM-olej Nr 1)  2,2 -  3,2
12
BP Energol HLP 100  3,7 -  4,7 1
8
Esso Nuto H-54 (HLP 36)  5,9 -  6,9
4
Houghton HD 20W/20  6,9 -  7,9 2
0
Esso Nuto H-44 (HLP 16)  7,1 -  8,1 -4
DEA Rando Oil HDC (HLP 36)  7,7 -  8,7
-8 4 8 12 16 20 24 28 32 36
Fina Hydran 31  8,5 -  9,5
Shell Tellus 923 (HLP 16)  9,2 - 10,2 EVI
Rys. 8.7 Charakterystyka zwiększania objętości materiałów Parker
IRM olej 902 (ASTM-olej Nr 2)  9,4 - 10,4
Esso-Trafo Oil 37 12,5 - 13,5
Agip F.1 Rotra ATF 12,6 - 13,6 36
1: N0741-75
Mobil Vac HLP 16 14,0 - 15,0 24 2: N0674-70
Shell Tellus 15 14,7 - 15,7 20
Zmiana objętości [%]

Essovis J 43 15,0 - 16,0 16

Shell Oil 4001 16,3 - 17,3 12
1
Texaco Rando Oil AAA 16,5 - 17,5 8

BP Energol HP 20 19,0 - 20,0 4

2
0
IRM olej 903 (ASTM-olej Nr 3) 23,0 - 24,0
-4
Shell Tellus 11 32,9 - 33,9
Shell Oil JYO 34,5 - 35,5 -8 4 8 12 16 20 24 28 32 36

Tab. 8.2 Indeksy ECI różnych olejów EVI

Rys. 8.8 Charakterystyka zwiększania objętości materiałów Parker

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
102 O-Ring Division Europe
 8 Terminologia dotycząca uszczelnień

8.9 Własności elektryczne elastomerów 8.10.1 Korozja spowodowana siarką w wolnej postaci

Elastomery mogą być dobrymi izolatorami, półprzewodnikami lub Niektóre rodzaje kauczuku są wulkanizowane przy użyciu siar-
przewodnikami, w zależności od sposobu ich stosowania. Ro- ki atomowej w połączeniu z przyspieszaczami wulkanizacji. Naj-
dzaj kauczuku i wypełniacza (sadzy przewodzącej) można dobrać większa część stosowanej siarki tworzy stabilne wiązania siecio-
zgodnie z wymaganiami dotyczącymi parametrów elektrycznych. we między cząsteczkami kauczuku. Te atomy siarki pozostają
związane chemicznie i nie podlegają ekstrakcji. Zawsze w mate-
Kryteria: riałach występuje jednak niewielka ilość siarki w wolnej lub nie-
1. Izolacja elektryczna: >109 omów cm; SBR, IIR, EPM, EPDM, związanej postaci.
VMQ, FKM
2. Własności antystatyczne, jako półprzewodnik: 105 do 109 W przypadku kontaktu z metalami lub stopami (np. srebra, miedzi,
omów cm; NBR, CR ołowiu) atomy siarki tworzą siarczki metali, które powodują od-
3. Przewodnik elektryczny: <105 omów cm; materiały specjalne barwienia i uszkodzenia korozyjne. Ponadto reakcje między me-
talami a siarką mogą powodować uszkodzenia, na przykład gdy
Własności przewodnikowe są wymagane dla uszczelnień w zasto- uszczelki ruchomych części maszyny przylegają do siebie pod-
sowaniach wykluczających występowanie ładunków elektrosta- czas rozruchu po długim przestoju maszyny. Aby zapobiegać ko-
tycznych, np. w uszczelkach zbiorników paliwa, pasach napędo- rozji lub uszkodzeniom, zaleca się stosowanie materiałów nieza-
wych, urządzeniach medycznych itp. Jeśli wymagane są materiały wierających siarki.
specjalne, należy upewnić się, że żadne składniki materiału nie
podlegają rozpuszczaniu ani ekstrakcji przez uszczelniany czyn-
nik, ponieważ mogłoby to doprowadzić do zmiany własności elek- 8.10.2 Korozja spowodowana powstawaniem kwasu
trycznych. solnego
NBR Materiały zawierające chlor, takie jak CR, ECO, CO oraz w mniej-
szym stopniu ACM, mają tendencje do uwalniania kwasu solnego,
FKM
który powoduje korozję w wysokich temperaturach lub w innych
VMQ warunkach. Odpowiednio skomponowane mieszanki kauczu-
ku zawierają odpowiednie stabilizatory (np. tlenki metali) będące
EPDM
inhibitorami kwasu solnego. Kwas solny może także powstawać
CR w pobliżu materiałów bez zawartości chloru (np. SBR i NR), jeśli
zawierają one organiczne związki chloru, takie jak parafina chloro-
102 104 106 108 1010 1012 1014 1016 1018 1020
[ ]
wana (środek zmniejszający palność).

Rys. 8.9 Opór elektryczny (zgodnie z normą DIN 53596)

8.10.3 Korozja elektrochemiczna

Głównym mechanizmem odpowiedzialnym za występowanie ko-

8.10 Korozja
Czasami powierzchnie metalowe stykające się z elastomera-
mi wykazują objawy korozji. Jest to chemiczne uszkodzenie po-
wierzchni metalu. Poszczególne rodzaje korozji mają różne cechy,
które można zakwalifikować jako korozja ogólna, wżery korozyjne,
korozja szczelinowa i korozja międzykrystaliczna.
Występowanie korozji na styku metalu i elastomeru może mieć
różne przyczyny:
• Siarka w wolnej postaci w standardowych własnościach kau-
czuku
• Powstawanie kwasu solnego w elastomerach zawierających
chlor
• Procesy elektrochemiczne
rozji metali jest powstawanie niewielkich, miejscowych ogniw gal-
wanicznych. Takie ogniwa powstają w wyniku styku dwóch metali
szlachetnych. Warunkiem przebiegu tych procesów elektroche-
micznych jest występowanie cieczy przewodzącej prąd, tj. roz- 8
tworu elektrolitu.
Stopy zawierające różne fazy lub kryształy metali mogą zostać
uszkodzone w wyniku korozji międzykrystalicznej po powstaniu
lokalnych ogniw.
Jeśli korozja elektrochemiczna występuje głównie w sąsiedztwie
elementów kauczukowych (na przykład uszczelek), nie musi to
oznaczać, że przyczyną korozji jest materiał kauczukowy.
Ciężko jest określić stopień korelacji między korozją elektroche-
miczną a kauczukiem jako elementem układu. Zakłada się, że
między kauczukiem a metalem gromadzą się skropliny i cząst-
ki metalu, które razem z innymi cząsteczkami powodują koro-
zję elektrochemiczną. Rodzaj stopu metalu, chropowatość po-
wierzchni, struktura metalu, temperatura i wilgotność odgrywają
istotną rolę w tym procesie.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
103 O-Ring Division Europe
8 Terminologia dotycząca uszczelnień

8.11 Szybkość dyfuzji gazu

Wszystkie elastomery umożliwiają penetrację, przenikanie i dyfu-
zję gazu z materiału po stronie bezciśnieniowej. Stopień przepusz-
czalności zależy od rodzaju gazu, elastomeru podstawowego,
temperatury i ciśnienia. Przepuszczalność jest istotna, na przy-
kład w układach podciśnieniowych i gazowych (patrz część 6.12
„Przyjazne dla środowiska płyny hydrauliczne”).

Szybkość dyfuzji jest sumą następujących składników:

Obliczanie szybkości dyfuzji
a) dyfuzja przez pierścień o-ring
Szybkość dyfuzji gazu przez pierścień o-ring można obliczyć b) dyfuzja gazu przez nieregularności powierzchni w obszarach uszczelnienia
w przybliżeniu, gdy znana jest wartość przenikania w określonej niecałkowicie wypełnionych materiałem uszczelniającym
temperaturze roboczej. W poniższej tabeli podano współczynniki Rys. 8.11
przepuszczalności różnych gazów.
Czynnik: Wodór
Przybliżoną wartość można obliczyć, stosując następujący wzór: Podsta- Materiał Temperatura Współczynnik
L ≙ 0,4 × F × d1 × P × Q (1 – S)2 wowy Parker przepuszczalności
elastomer gazów1)
gdzie:
[°C]
L ≙ przybliżona szybkość dyfuzji (cm3/s)
F ≙ współczynnik przepuszczalności (z tabeli) SBR -  25   32
d1 ≙ średnica wewnętrzna pierścienia o-ring (mm) SBR -  50   76
P ≙ różnica ciśnień (bar) IIR -  35   16
Q ≙ mnożnik poprawkowy — w zależności od nacisku i
IIR - 125  280
smarowania powierzchni (rys. 8.10)
S ≙ nacisk na przekrój poprzeczny pierścienia o-ring, wyra- EPDM -  40   45
żony w wartościach dziesiętnych (np. nacisk 20% od- EPDM -  90  350
powiada wartości S = 0,20) FKM -  90  160
CR -  40  180
Wynik tego wzoru daje przybliżoną wartość przepuszczalności.
NBR N0741-75  40   12
Jest ona różna w przypadku poszczególnych elastomerów z iden-
tycznym polimerem, a niektóre założenia są również przybliżone. NBR N0741-75  80   88
ACM A0607-70  40   50
Chodzi o następujące założenia: ACM A0607-70  90  170
1. Przekrój poprzeczny odkształconego pierścienia o-ring jest ACM A0607-70 150  900
prostokątny.
TPU -  40    5
2. Obszar ściśniętego pierścienia o-ring jest identyczny z ob-
szarem pierścienia o-ring bez nacisku. SBR -  40   47
3. Współczynnik przepuszczalności gazów jest proporcjonalny SBR - 120  540
do różnicy ciśnień. VMQ -  40 1000
2,0
VMQ -  90 2000
1,8 VMQ - 150 6000
1,6 1 1)
Współczynnik przepuszczalności gazów F × 10 ((cm × cm3)/cm2 × s × bar)
-8
1,4
Wartości te są średnią różnych wyników i mogą różnić się w zależności od
Czynnik Q

1,2
materiału.
1,0
Tab. 8.3
0,8 2
0,6
Czynnik: Azot
0,4
0,2 Podstawowy Temperatura Współczynnik
0 ­elastomer przepuszczalności
10 20 30 40 50 gazów1)
[°C]
Ściskanie [%]
SBR 25   4
1: suchy pierścień o-ring
2: pierścień o-ring ze smarem Parker Super-O-Lube SBR 50  14
Rys. 8.10 Wpływ ściskania pierścienia o-ring na szybkość dyfuzji, ze smarem IIR 25   0,25
i bez IIR 50   1,25
FKM 30   0,25
FKM 50   1

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
104 O-Ring Division Europe
 8 Terminologia dotycząca uszczelnień

Czynnik: Azot Czynnik:

Podstawowy Temperatura Współczynnik Podstawowy Temperatura Współczynnik prze-
­elastomer przepuszczalności ­elastomer puszczalności gazów1)
[°C] gazów1) [°C]
TPU 23   0,17 SBR 25   70
TPU 80   3,8 SBR 30   90
FVMQ 25  40 SBR 50  200
CR 30   1 FVMQ 25  517
CR 85  17 CR 25   17
NBR 20   0,5 CR 50   50
NBR 80  14 NBR 20    6
VMQ 30 150 TPU 20   10
VMQ 50 240 VMQ 20 1250
1)
Współczynnik przepuszczalności gazów F × 10 ((cm × cm )/cm × s × bar)
-8 3 2 1)
Współczynnik przepuszczalności gazów F × 10 ((cm × cm3)/cm2 × s × bar)
-8

Wartości te są średnią różnych wyników i mogą różnić się w zależności od materiału. Wartości te są średnią różnych wyników i mogą różnić się w zależności od materiału.
Tab. 8.4 Tab. 8.6

Czynnik: Hel
Podstawowy Materiał Temperatura Współczynnik
elastomer Parker przepuszczalności 8.12 Twardość
[°C] gazów1)
Twardość określa się jako odporność przedmiotu na działanie
SBR -  25   12 z  określoną siłą nacisku innego materiału o określonym kształ-
IIR -  25    7 cie w określonym czasie. Twardość jest mierzona w jednostkach
IIR - 150  240 w  skali Shore’a lub jednostkach IRHD (międzynarodowej skali
EPM -  25   20 twardości wyrobów kauczukowych). Porównywalne wartości zo-
stały określone na podstawie próbek standardowych i podane
EPM -  80   61
w stopniach w skali Shore’a A. Twardość wyrobów gotowych jest
EPM - 150  320 zwykle mierzona w jednostkach IRHD. Wartości twardości wyro-
FKM V0747-75  25   13 bów gotowych zwykle różnią się od wartości dotyczących próbek
FKM V0747-75  80  131 standardowych, ponieważ grubości elementu, zakrzywionych po-
FKM V0747-75 150  490 wierzchni i wartości zmierzonych w pobliżu krawędzi nie można
porównywać, a techniki pomiarowe są w tych przypadkach inne.
FVMQ -  25  143
FVMQ -  80  460 Próby twardości są wykonywane zgodnie z następującymi nor-
FVMQ - 150  970 mami:
CR C0557-70  25    7 • Twardość w skali Shore’a, DIN ISO 7619-1
• Twardość na podstawie wgniecenia po kuli, IRHD, zgodnie z
CR C0557-70  80   60
DIN ISO 48
CR C0557-70 150  187
NBR N0674-70  25    8
8
W przypadku miękkich materiałów pierścienie o-ring przylegają
NBR N0674-70  80   66 lepiej do drobnych niedoskonałości uszczelnianej powierzchni niż
ACM A0607-70  25   16 materiały twarde. Taka sytuacja jest korzystna, jeśli ciśnienie w in-
stalacji jest niskie; zwykle w warunkach wysokiego ciśnienia taki
ACM A0607-70  80  110
wpływ można zaobserwować w przypadku twardszych pierścieni
ACM A0607-70 150  310 o-ring. Z tego względu w zastosowaniach niskociśnieniowych za-
TPU -  25    4 lecamy stosowanie pierścieni o-ring wykonanych z miękkich ma-
TPU -  80   34 teriałów, ponieważ zapewniają one lepsze uszczelnienie w porów-
SBR -  25   17 naniu z materiałami twardszymi. W przypadku układów wrażliwych
na nacisk powodujący odkształcenie pierścienia o-ring należy za-
VMQ S0604-70  25  238
poznać się z rysunkami od 8.26 do 8.30. W tabeli podano siły wy-
VMQ S0604-70  80  560 magane do odkształcenia pierścieni o-ring o konkretnej twardości
VMQ S0604-70 150 1250 o określony procent. Na przykład dotyczy to pierścieni o-ring mo-
1)
Współczynnik przepuszczalności gazów F × 10-8((cm × cm3)/cm2 × s × bar) gących wymagać dużej siły podczas montażu lub w przypadku
Wartości te są średnią różnych wyników i mogą różnić się w zależności od materiału. stosowania elementów z tworzyw sztucznych, które charaktery-
Tab. 8.5 zują się mniejszą wytrzymałością mechaniczną od metali. W ta-

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
105 O-Ring Division Europe
8 Terminologia dotycząca uszczelnień
kich przypadkach sprężystość pierścieni o-ring może powodować
zmiany strukturalne i odkształcenia elementów konstrukcyjnych.
W zastosowaniach dynamicznych twardość pierścieni o-ring od-
grywa jeszcze większą rolę. Ogólnie można założyć, że dla iden-
tycznej głębokości dławnicy twardsze pierścienie o-ring wykazują
większe tendencje do odrywania i tarcia dynamicznego. Twardsze
materiały mają mniejszy współczynnik tarcia. Materiały o więk-
szej twardości charakteryzują się ponadto większą odpornością
na wypychanie w szczelinę. W układach wysokociśnieniowych
twardsze pierścienie o-ring są używane jako uszczelnienia kołnie-
rzowe; pierścienie o-ring z pierścieniem Parbak® są stosowane
w uszczelnieniach tłoka lub tłoczyska w celu eliminacji wypycha-
nia w szczelinę.
8.13 Zjawisko Gough-Joule’a
Jeśli swobodnie zawieszony pasek kauczuku zostanie obciążo-
ny, a następnie ogrzany, pasek skurczy się i utrzyma ciężar. Z
kolei nieobciążony pasek po obciążeniu rozszerzy się o współ-
czynnik rozszerzalności charakterystyczny dla tego rodzaju kau-
czuku. To zjawisko zmiany długości jest określane jako zjawisko
­Gough-Joule’a i występuje tylko w przypadku ogrzewania wcześ-
niej rozciągniętego przedmiotu wykonanego z gumy.
Przykład:
Pierścień o-ring stosowany jako uszczelnienie promieniowe wału.
W przypadku zastosowania pierścieni o-ring o średnicy wewnętrz-
nej mniejszej od średnicy wału pierścień o-ring zostanie ściśnię-
ty. Pierścień o-ring ogrzewa się w wyniku tarcia i kurczy się. Pro-
wadzi to do dalszego wzrostu tarcia i temperatury. Uszkodzenie
pierścienia o-ring objawia się twardą i kruchą powierzchnią pier-
ścienia.
W praktyce oznacza to, że należy stosować większe pierścienie
o-ring o kontrolowanym nacisku oraz średnicy wewnętrznej prze-
kraczające średnicę wału od 1 do 3% z częścią zewnętrzną dław-
nicy ściskającą ten pierścień.
8.14 Przechowywanie, czas przechowywania i
czyszczenie elastomerów
Właściwie przechowywane wyroby kauczukowe mogą zachowy-
wać swoje własności przez wiele lat bez znacznych zmian. Nie-
właściwe warunki przechowywania mogą jednak szybko sprawić,
że uszczelki nie będą nadawały się do użytku.
Warunki przechowywania
• Standardowe warunki przechowywania, czyszczenia i konser-
wacji wyrobów gumowych zostały określone w normach DIN
7716 i ISO 2230. Poniżej znajduje się lista głównych warunków,
które powinno spełniać miejsca przechowywania:
• Temperatura w pomieszczeniu około +15 °C; nie należy prze-
kraczać +25 °C
106
• Niskie temperatury maks. do -10 °C, oprócz kauczuków chlo-
roprenowych (CR), których nie należy przechowywać w tempe-
raturze poniżej +12 °C
• Wilgotność względna poniżej 65%
• Umiarkowana wentylacja, brak kurzu
• Grzejniki zlokalizowane w odległości minimum 1 metra od
przechowywanych produktów
• Brak bezpośredniego działania światła słonecznego
• Brak źródeł światła o wysokiej zawartości promieniowania
ultrafioletowego. Promienie światła ultrafioletowego wytwarzają
ozon uszkadzający produkty wykonane z elastomerów
• Ze względów bezpieczeństwa (zagrożenie pożarowe) w miej-
scach przechowywania zabrania się wykonywania na urządze-
niach i silnikach elektrycznych wszelkich czynności, podczas
których mogą powstawać iskry
• Produkty powinny być przechowywane w zamkniętych (zgrze-
wanych) workach polietylenowych chroniących przed świat-
łem, zabezpieczonych w pojemnikach
• Produkty wykonane z elastomerów należy przechowywać
w sposób zapobiegający ich odkształcaniu
• Podczas przechowywania urządzeń z elementami kauczuko-
wymi należy stosować środki przystosowane do konserwacji
elastomerów
Czas przechowywania
Istotnym elementem decydującym o czasie przechowywania ela-
stomerów jest czas wulkanizacji. Firma Parker oznacza datę pro-
dukcji na opakowaniach. Na przykład „1Q03” oznacza części wy-
produkowane w pierwszym kwartale 2003 roku.
Ogólnie przed montażem należy sprawdzać stan wszystkich pro-
duktów wytwarzanych z elastomerów. Negatywne zmiany spo-
wodowane nieprawidłowym przechowywaniem można zwykle
wykryć podczas kontroli wzrokowej. Zmiany te mogą dotyczyć
następujących cech: zanieczyszczenia, pękanie, zwiększenie
twardości, zwiększenie miękkości, lepkość i odbarwienia.
W przypadku zastosowań krytycznych lub istotnych z punktu wi-
dzenia bezpieczeństwa zaleca się postępowanie zgodnie z nor-
mą DIN 9088 dla przemysłu lotniczego, która ogranicza zalecany
okres przechowywania do 40 kwartałów.
Okres ten można wydłużyć po skontrolowaniu powyższych części
pod względem powyższych cech. Kontrole te można także zlecić
laboratoriom w zakładach firmy Parker produkujących uszczelnie-
nia.
Okres przechowywania kończy się z chwilą zamontowania ele-
mentów.
Czyszczenie
Wyroby kauczukowe należy czyścić czystą szmatką zwilżoną let-
nią wodą. Nie należy stosować benzyny, benzenu, terpentyny itp.
Do czyszczenia tych wyrobów nie należy stosować przedmiotów
o ostrych krawędziach lub ostro zakończonych, takich jak szczot-
ki druciane czy papier ścierny. Nie zaleca się suszenia wyrobów
kauczukowych w pobliżu grzejników.
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
 8 Terminologia dotycząca uszczelnień

8.15 Zmniejszenie przekroju poprzecznego zgodnie z rysunkiem 8.14. Poszczególne poziomy mogą nakładać
w wyniku wydłużania się na siebie.

Podczas rozciągania pierścieni o-ring ich przekrój poprzeczny

staje się owalny. W zastosowaniach o krytycznym znaczeniu na-
leży uwzględnić tę zmianę, ponieważ powoduje ona zmniejszenie
odkształcenia średnicy pierścienia o-ring. Korekta głębokości ot-
woru t lub h jest brana pod uwagę na etapie projektowania.

a) Odchylenia wymiarowe
b) Falistość powierzchni
c) Chropowatość
d) Nałożenie nieregularności (z a lub b)
Rys. 8.14 Struktura wykończenia powierzchni

Wykończenie powierzchni jest często określane za pomocą wiel-

kości Rt i Ra (patrz rys. 8.15). Rt jest odległością w pionie mię-
dzy najwyżej a najniżej położonym punktem profilu chropowato-
Rys. 8.12 Z lewej: nierozciągnięty pierścień o-ring, z prawej: rozciągnięty ści na odcinku lm. Wartość Rt jest zastępowana wartością Rmaks,
pierścień o-ring
czyli maksymalną głębokością chropowatości. Wartość Rmaks to
największa pojedyncza wartość chropowatości występująca na
5 kolejnych odcinkach le. Na rysunku 8.15 głębokość chropowa-
tości Z4=Rmaks. W tym pomiarze wartość Rmaks może nie być naj-
Zmniejszenie przekroju poprzecznego d2 [%]

większą wartością chropowatości, jak ma to miejsce w przypadku

wartości Rt.

Wartość średniej chropowatości Ra odpowiada średniej arytme-

tycznej wszystkich wartości bezwzględnych chropowatości na
odcinku lm. Rz, czyli średnia chropowatość z 5 kolejnych odcinków
le jest często preferowana względem wartości Ra.

Jeśli wartość Ra jest znana, wartość Rz można określić na podsta-

wie rys. 8.16 i odwrotnie. Rys. 8.16 pochodzi z normy DIN 4768,
część 1, załącznik 1. Jeśli wartość Rz osiągnie górny limit na ry-
sunku, można założyć, że podane wartości Ra nie zostaną prze-
kroczone. Dolne limity można zastosować w przypadku zalecanej
Rozciągnięcie średnicy wewnętrznej d1 [%]
wartości RZ.
Rys. 8.13 Zmniejszenie średnicy d2 przekroju poprzecznego wywołane wydłu-
żeniem średnicy wewnętrznej d1
Istotna jest także głębokość chropowatości Rp. Jest to odległość
w pionie między najwyższym punktem a środkową linią profilu
chropowatości. 8
8.16 Wykończenie powierzchni czołowej
powierzchni uszczelniającej
Wykończenie powierzchni uszczelniającej oraz dolna część row-
ka należą do ważnych czynników mających wpływ na okres eks-
ploatacji elementu uszczelniającego. Wartości chropowatości
powierzchni uszczelniających należy rozpatrywać osobno dla
powierzchni statycznych i dynamicznych. W części „Sposoby
montażu” znajdują się szczegółowe informacje dotyczące róż-
nych zastosowań oraz maksymalnej zalecanej chropowatości po-
wierzchni. Osiągnięcie idealnego wykończenia powierzchni jest
niemożliwe. Na powierzchni mogą występować nieregularności,
od odchyleń wymiarowych (poziom 1 DIN) po falistość powierzch-
ni (poziom 2) oraz różne stopnie chropowatości (poziomy 2 do 5),

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
107 O-Ring Division Europe
8 Terminologia dotycząca uszczelnień

Rt:
Rt ,

, 3
1

Wartość Ra w μ-calach
lm ,
,

Wartość Ra w μm
, 2
,

,
,
Rmax / Rz: ,
,
,
Z1 Z2 Z3 Z4 = Rmax Z5 ,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
le ,
,
lm = 5 × le , , , , , , , ,
, , , , , , ,
Rz = 1∕5 (Z1 + Z2 + Z3 + Z4 + Z5)
Wartość Rz w μm
1:1:Górna
Górna wartość
wartość graniczna R
Rzz w
w przypadku
przypadkuprzejścia
przejściazzRRa ado
doRR
z z
2:2:Górna
Górna wartość
wartość graniczna Raa w
w przypadku
przypadkuprzejścia
przejściazzRRz zdo
doRR
a a

Ra / Rp: Rp 3:3:Odchylenie
Odchylenie
Rys. 8.16 Relacje między wartościami Ra i Rz
Ra

Wartości Rt mogą w niewielkim zakresie pomóc w określeniu

chropowatości powierzchni z punktu widzenia punktu uszczelnie-
nia. Na podstawie tabeli 8.7 widać, że dla podobnych wartości Rt
lm
mogą występować wszystkie poziomy chropowatości. Porówna-
nia nie można także przeprowadzić tylko na podstawie wartości
Rt = odległość w pionie między najwyższym a najniższym punktem Ra, ponieważ profile 6 i 7 mają identyczną wartość Ra. Należy tak-
Rp = głębokość chropowatości że uwzględnić wartość Rp i/lub wartość tp strefy obciążenia.
Ra = środkowa wartość chropowatości
Rys. 8.15 Terminologia dotycząca chropowatości
Chropowatość powierzchni uszczelnienia statycznego Rt≤6,3
Rt Rp Ra tp [%] μm (wg starego nazewnictwa: chropowatość ∇∇∇ wg normy DIN
3141; wg nowego nazewnictwa: chropowatość √Rt 6,3 wg normy
[µm] [µm] [µm]  0,25  0,50  0,75
DIN ISO 1302) jest większa niż w przypadku powierzchni dyna-
Rt Rt Rt micznej. Producenci uszczelek zalecają chropowatość Rt≤2,5 μm
1 0,5  0,5 50 50 50 w przypadku powierzchni uszczelnienia dynamicznego (Ra=0,25
1 0,5 0,25 25 50 75 do 0,5 μm) (wg starego nazewnictwa: chropowatość ∇∇∇ wg nor-
1 0,5 0,25 25 50 75 my DIN 3141; wg nowego nazewnictwa: chropowatość √Rt 2,5 wg
normy DIN ISO 1302), jeśli strefa obciążenia przekracza 50% lub
1 0,75 0,28 12,5 25 37,5
gdy chropowatość powierzchni wykończenia Rp wynosi poniżej
1 0,25 0,28 62,5 75 87,5 50%. Ograniczenia te często nie są przestrzegane, jednak związek
1 0,785 0,188  3,5 14 35 między wykończeniem powierzchni a strefą obciążenia jest bar-
1 0,215 0,188 65 86 96,5 dzo ważny, ponieważ „otwarty” profil może mieć ostre krawędzie
(np. profile od 2 do 6 w tabeli 8.7). Takie otwarte profile powstają
1 0,5 0,39 43 50 57
w wyniku cięcia podczas toczenia lub szlifowania. Dużo większa
Tab. 8.7 Wartości sekcji profilów na potrzeby oceny powierzchni
strefa obciążenia powstaje w procesach formowania na zimno, ta-
kich jak walcowanie, wytłaczanie czy ciągnienie.

Powierzchnie uzyskane w procesie rolkowania (formowania na zimno)

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
108 O-Ring Division Europe
 8 Terminologia dotycząca uszczelnień
Powierzchnie uzyskane w wyniku obróbki standardowej
Rys. 8.17
Na rys. 8.17 można zaobserwować, że powierzchnie powstałe
w wyniku rolkowania nie posiadają ostrych krawędzi mogących
uszkodzić uszczelkę. Ponadto wręby tworzą potencjalne miejsca
dla smaru, który zwiększa dynamiczne zachowanie uszczelki.
W praktyce należy upewnić się, że wszystkie powyższe mierzone
na niewielkiej długości wartości chropowatości dotyczą całej po-
wierzchni. Ponadto przynajmniej do porównania powierzchni na-
leży ustalić długości odniesienia. W przeciwnym wypadku wyso-
kości profilu będą się różnić.
8.17 Tarcie i zużycie
Pierścienie o-ring stykają się z powierzchniami uszczelnienia ze
względu na ich sprężystość, ściskanie średnicowe a także ciśnie-
nie występujące w instalacji. Gdy powierzchnie przemieszczają
się względem siebie, powstaje tarcie, w wyniku którego jedna z
powierzchni zużywa się, a druga przeciwdziała sile obrotu cylin-
dra, a jednocześnie jest przeciwstawna do siły tarcia.
8.17.1 Tarcie
W zastosowaniach dynamicznych należy odróżnić tarcie statycz-
ne, które należy pokonać przy rozruchu, od tarcia dynamicznego
występującego podczas ruchu. Problem związany z tarciem sta-
tycznym jest szczególnie widoczny w przypadku ruchu oscylacyj-
nego, na przykład siłowników.
Tarcie dynamiczne uszczelek zależy od wielu czynników. Nie ma
praktycznie możliwości precyzyjnego określenia tych czynników,
szczególnie jeśli można dokładnie odtworzyć tylko niektóre z nich.
Z tego względu trudno jest przewidzieć tarcia dla poszczególnych
produktów. Oto najważniejsze czynniki mające wpływ na to zja-
wisko:
Związane z uszczelnieniem:
• Geometria uszczelnienia z uwzględnieniem tolerancji produk-
cyjnej i napięcia
• Twardość i struktura materiału
• Współczynnik tarcia materiału suchego i z nałożonym smarem
• Zwiększanie objętości i charakterystyka cieplna
Związane z płynem hydraulicznym:
• Tworzenie i rozprowadzanie warstwy smaru
• Poziom lepkości z uwzględnieniem zależności od temperatury
109
Związane z warunkami roboczymi:
• Ciśnienie robocze
• Szybkość tarcia, rodzaj materiału i wykończenie powierzchni
metalowych uszczelnienia
• Tolerancje dotyczące obróbki
• Obciążenia osiowe i prowadnice tłoków
Większość tych czynników nie ma pojedynczych, lecz wiele skut-
ków, które nakładają się na siebie.
Podczas ruchu powierzchni czołowej uszczelka przechodzi przez
dwie fazy tarcia. Po rozruchu ze spoczynku występuje zwykle tar-
cie graniczne (przeważnie tarcie elementów niesprężystych lub
tarcie na sucho o strefy pokryte smarem o współczynniku μ wy-
noszącym ok. = 0,3). Potem następuje tarcie o mieszanych włas-
nościach, którego współczynnik może obniżyć się do wartości od
0,06 do 0,08 zależnie od proporcji obszaru ze smarem do obszaru
bez nałożonego smaru (rys. 8.18). W przypadku uszczelnień rzad-
ko występują strefy typowego tarcia hydrodynamicznego. Jest to
także miejsce, w którym wzrasta prawdopodobieństwo nieszczel-
ności związanej z warstwą smaru.
Tarcie statyczne (tarcie graniczne)
Tarcie mieszane
Współczynnik µ
Tarcie hydrodynamiczne
Prędkość obrotowa V
Rys. 8.18 Krzywa Stribecka
Uszczelnienia hydrauliczne
O tarciu mogą decydować własności ślizgowe materiału, któ-
re mogą różnić się w zależności od twardości decydującej o od-
kształceniu pod wpływem ciśnienia. Wraz ze wzrostem ciśnienia
może następować wzrost tarcia proporcjonalny do kwadratu na-
cisku. 8
Od ciśnienia roboczego zależy rozmiar szczeliny pod uszczelką,
a także grubość warstwy smaru. Z tego względu skutki działania
ciśnienia mogą różnić się w zależności od geometrii uszczelki. Tar-
cie uszczelki o-ring rośnie proporcjonalnie do wzrostu ciśnienia,
natomiast uszczelnienia wargowe wykazują bardziej dynamiczny
wzrost tarcia z powodu działania ciśnienia po promieniu. W przy-
padku uszczelnień tego rodzaju o zmianach tarcia mogą decydo-
wać nawet niewielkie szczegóły geometrii.
Ponieważ tarcie zależy od ciśnienia roboczego tylko częściowo,
ważne jest, aby minimalizować tarcie szczególnie przy niskim ciś-
nieniu.
Jest to jednak możliwe w ograniczonym zakresie, ponieważ mniej-
sza siła docisku może powodować nieszczelność. Ponieważ tę
zależność może powodować geometria uszczelek, często nie-
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
8 Terminologia dotycząca uszczelnień

uchronny staje się wybór pomiędzy niskim tarciem a wysokim na-
ciskiem.
Ponadto może występować niedostateczna stabilność geome-
tryczna, która zależy od charakterystyki zwiększania objętości
uszczelki w płynie pod ciśnieniem.
Istotne przy tego rodzaju tarciu jest wystarczające smarowanie,
które można zapewnić, stosując olej mineralny jako płyn hydrau-
liczny. Ważna jest nie tylko lepkość medium, ale także geometria
uszczelnienia, ponieważ ma ona między innymi wpływ na grubość
warstwy smaru. W najgorszym przypadku uszczelka będzie pra-
cować na sucho, ponieważ warstwa smaru zostanie usunięta. Po-
mimo zapewnienia szczelności, taka uszczelka będzie się szybciej
kształcenie, czas przestoju i wykończenie powierzchni. Im dłuższy
czas przestoju, tym więcej oleju jest wyciskanego z powierzchni
czołowej uszczelnienia z powodu napięcia. W tym stanie poziom
tarcia początkowego jest zbliżony do poziomu charakterystyczne-
go dla tarcia suchego i może osiągać nawet 10-krotność poziomu
tarcia podczas ruchu (rysunki 8.18 i 8.19). W analogicznych wa-
runkach tarcie w wysokiej temperaturze (czyli przy niskiej lepkości)
jest wyższe, ponieważ warstwa smaru ulega często przerwaniu.
,

Siła tarcia F (kN)

zużywać. Z drugiej strony smarowanie uszczelek, tzn. warstwa
smaru o wystarczającej grubości, może powodować niepożądane
rozszczelnienia.

Optymalne warunki występują w przypadku względnie cienkiej

warstwy smaru o odpowiedniej przyczepności. ,

Generalnie większa prędkość tłoka działa pozytywnie, ponieważ

zmniejsza się tarcie. W przypadku wartości bezwzględnych wy-
stępują natomiast znaczne różnice w zależności od stopnia starcia
warstwy smaru. Zmniejszenie tarcia następuje w związku z utwo- Prę
dko )
rzeniem grubszej warstwy smaru przy większej prędkości ruchu. śćo ar
bro (b
Dotyczy to także twardszych materiałów. Przy mniejszych pręd- P
tow ie
aV en
kościach współczynniki tarcia kształtują się różnie przy różnym
(m ś ni
ciśnieniu, jednak w miarę wzrostu prędkości ich wartości wyrów- /m Ci
in)
nują się.

Rys. 8.20 Siła tarcia w funkcji ciśnienia i prędkości — kompaktowe uszczelnia-

Tarcie zależy bezpośrednio od średnicy uszczelki, ponieważ
nie tłoczyska 90 w skali Shore’a A
zwiększa się ono wraz ze wzrostem obszaru zużycia. Zależność
ta dotyczy także chropowatości powierzchni metalowej strefy
uszczelnienia. Im większa jest ta strefa, tym więcej tworzy się stref Najważniejsze czynniki przedstawiono na rysunku 8.20. Tarcie jest
metalicznych, które powodują, że uszczelka powoduje tarcie o pokazane na nim jako funkcja ciśnienia i prędkości. Rys. 8.20 do-
charakterze mieszanym. tyczy tylko jednego rodzaju uszczelnienia w konkretnym zastoso-
waniu. W przypadku innych uszczelnień i zastosowań występują
inne współzależności. Zjawisko drgań ciernych jest także związa-
1,2
ne z tarciem na powierzchni czołowej uszczelnienia. W tym przy-
Współczynnik tarcia

Poliuretan padku tarcie (a właściwie różnica między tarciem statycznym a

tarciem dynamicznym) odgrywa ważną rolę, więc zjawisko to jest
0,8
także związane z zastosowaniem i/lub użyciem uszczelek wyko-
nanych z elastomerów, w przypadku których różnica ta jest szcze-
gólnie widoczna.
0,4 NBR

Do wystąpienia drgań ciernych wymagane jest jednoczesne wy-

stąpienie trzech następujących warunków:
10 s 1 min 1 godz. dzień 1 tydz. 1 mies.
Okres eksploatacji • Tarcie statyczne jest większe od tarcia dynamicznego, które
Rys. 8.19 Poziom tarcia początkowego w zależności od czasu i rodzaju
osiąga poziom minimalny przy prędkości ruchu v μmin (patrz
materiału krzywa Stribecka na rys. 8.18)
• Prędkość ruchu wynosi poniżej v μmin
• Moc jest przenoszona przez ośrodek sprężysty, zwykle przez
Podobnie jak w przypadku innych parametrów, próg przełamania kolumnę olejową w przypadku zastosowania siłownika.
tarcia statycznego elastomerów jest znacznie wyższy niż w przy-
padku tarcia dynamicznego. Na wartość tego progu wpływa ro- W celu uzyskania dodatkowych objaśnień dotyczących drgań
dzaj materiału i geometria uszczelki, a także przyczepność, od- ciernych należy zapoznać się z rys. 8.21. W celu przyspieszenia

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
110 O-Ring Division Europe
 8 Terminologia dotycząca uszczelnień

masy m od prędkości zerowej do prędkości maksymalnej tarcie
statyczne μH powinno zostać pokonane przez siłę F1. Element
sprężynujący jest obciążony siłą F1, a wraz ze wzrostem prędkości
tarcie μH maleje do wartości μG, a siła do wartości F2. Siła nacią-
gu sprężyny przyczynia się do jeszcze większego przyspieszenia
masy. Po całkowitym wytraceniu siły masa jest wyhamowywana
przez wzrost tarcia w kierunku μH. Ten etap wymaga z kolei wzro-
stu siły do poziomu zbliżonego do F1, a proces zostaje powtórzo-
ny.
Współczynnik tarcia [µ]
nowe porcje smaru. Warstwa smarująca zanika w wyniku kontak-
tu warg uszczelnienia. Ten proces „zużycia smaru” zależy od gru-
bości pierwotnej warstwy oraz prędkości ślizgowej uszczelnienia
tłoka (rys. 8.22).
Analogicznie, oznacza to, że wybór mniejszej prędkości ślizgowej
będzie powodować zmniejszenie grubości warstwy smaru. Cho-
ciaż to „zużycie smaru ” jest stosunkowo niewielkie, smar wpro-
wadzony do układu prawdopodobnie zacznie znikać po kilku su-
wach przy niskiej prędkości w takim tempie, że podczas pracy nie
będzie możliwe odtworzenie hydrodynamicznej warstwy smaru na
powierzchniach roboczych.

Zmniejszenie warstwy smaru po długim okresie eksploatacji pro-

wadzi do zetknięcia się uszczelki z metalowymi powierzchniami.
Powoduje to działanie uszczelki w warunkach tarcia mieszanego
oraz zwiększenie tarcia prowadzącego do poważnego zużycia.
Z  tego względu zaokrąglone krawędzie zostały zaprojektowane
do uszczelnień pneumatycznych, które już w ogóle (lub mniej in-
tensywnie) ściągają warstwę smaru. Zjawisko to jest praktycznie
niezauważalne w przypadku tarcia statycznego, jednak ma znacz-
ny wpływ na tarcie dynamiczne.

4
Uszczelnienie: Pierścień o-ring
Prędkość obrotowa [V] jednosuwowe (bez ciśnienia)
Końcowa grubość warstwy smaru [ ]

3 d)
c)
2 b)
Rys. 8.21 Wykres zjawiska drgań ciernych w układzie

Z tego względu ważny jest odpowiedni stosunek tarcia uszczel- a)

ki i masy uczestniczącej w ruchu (tłoka i obciążenia) do prędko- 1
ści ślizgowej. Z tych trzech parametrów przeważnie można mieć
wpływ tylko na tarcie. Wymaga to odpowiedniej koordynacji mię-
dzy uszczelką, warstwą smaru a powierzchnią z minimalnym tar- 0 1 2 3 4 5 >wP@
ciem dynamicznym i odpowiednim tarciem statycznym. Pewne Pierwotna grubość warstwy smaru [ ]
ulepszenia parametrów można także uzyskać przez usztywnienie
a) v = 0,2 m/s b) v = 0,6 m/s c) v = 1,0 m/s d) v = 1,4 m/s
układu, co wymaga zastosowania możliwie najmniejszej objętości
Rys. 8.22 Zmiana pierwotnej grubości warstwy smaru w funkcji prędkości
oleju pod ciśnieniem po stronie hydraulicznej.
8
ślizgowej podczas pojedynczego suwu

Oddzielenie warstwy smaru także powoduje promieniowy ruch

oscylacyjny uszczelki. Zaobserwowano, że w przypadku stoso- Jeśli niska prędkość tłoka jest wywoływana w wyniku sterowa-
wania oleju o dobrych własnościach nawilżających z identyczny- nia przepływem dostarczanego powietrza, istnieje większe ryzyko
mi uszczelkami oraz w identycznych warunkach zjawisko to nie wystąpienia drgań ciernych. Ostre krawędzie uszczelnienia oraz
występowało. krótkie wargi uszczelek także nasilają to niekorzystne zjawisko.
Bardziej chropowata powierzchnia metalowa sprzyja temu stano-
Uszczelnienia pneumatyczne wi granicznemu, a równe i wyszlifowane powierzchnie mają także
Zasadniczo w tym przypadku obowiązują identyczne warunki, jak tendencje do drgań ciernych.
dla uszczelnień hydraulicznych, oprócz niektórych warunków do-
tyczących obszarów granicznych, które są znacznie bardziej na- Parametry sprzyjające mniejszemu tarciu
rażone na niekorzystne warunki. Dotyczy to szczególnie mniej po- Ściskanie pierścienia o-ring zmniejszyć
żądanych warunków smarowania. Dotyczy to na przykład mgiełki Powierzchnia ruchoma Rmax., Rt zmniejszyć
olejowej, która nie jest wymagana ze względu na ciągłe dostarcza-
Twardość [Shore A] zmniejszyć
nie nowych porcji smaru.
Prędkość posuwu (unikać wysokich czę- zwiększyć
stotliwości lub drgań)
Jeśli stosowane jest smarowanie tradycyjne, warstwa smaru nie
Przekrój poprzeczny zmniejszyć
może być odnawiana, ponieważ do układu nie są dostarczane

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
111 O-Ring Division Europe
8 Terminologia dotycząca uszczelnień

Parametry sprzyjające mniejszemu tarciu namicznego z powodu zwiększonego zjawiska ścierania smaru.
Ciśnienie zmniejszyć Oznacza to, że uszczelnienie zawsze działa w warunkach tarcia
mieszanego. Z tego względu odporność na zużycie zależy od na-
Smarowanie zastosować
stępujących czynników:
Temperatura zmniejszyć
Szerokość rowka (pierścień o-ring może zmniejszyć • Właściwości materiału
stykać się tylko jedną stroną) • Właściwości smarnych czynnika
Średnica otworu lub tłoczysk zmniejszyć • Właściwości powierzchni
Tab. 8.8 • Warunków roboczych

0,80 Zużycie w zastosowaniach płynów można podzielić na cztery grupy:

a)
0,70
b)
obwód w mm [N/mm]

0,60 Zużycie przez zatarcie powstaje w wyniku styku powierzchni

0,50 metalowych w strefach tarcia mieszanego, w których tworzy się
c) mieszanina kryształów metali. Oleje HPL pomagają zapobiegać
0,40
Siła tarcia na

0,30 tego rodzaju uszkodzeniom dzięki dodatkom. Dodatki te nie mają

0,20 jednak wpływu na zmiany występujące na styku kauczuku i stali
0,10 oraz kauczuku i innych metali.

0 5 10 15 20 25 Zużycie zmęczeniowe ujawnia się w wyniku uszkodzeń struktu-

Odkształcenie [%] ralnych oraz oddzielania cząsteczek ze struktury metalu. Jest ono
a) twardość 90 w skali Shore’a A przeważnie spowodowane obciążeniami pulsacyjnymi.
b) twardość 80 w skali Shore’a A
c) twardość 70 w skali Shore’a A Zużycie korozyjne objawia się obecnością rdzy i można je ogra-
niczyć dzięki stosowaniu odpowiednich dodatków. Uszczelki nie
Warunki:
• chromowana powierzchnia robocza, Rt≤2,5 µm
są narażone bezpośrednio na te rodzaje zużycia. Zużycie uszcze-
• pierścień o-ring N0304-75, 100 000 cykli, płyn Aeroshell 4 lek może jednak przyspieszać podlegające takiemu zużyciu pro-
• prędkość 0,3 m/min dukty, z którymi mają styczność uszczelki.
Rys. 8.23 Siła tarcia zależna od odkształcenia pierścienia o-ring
Zużycie ścierne może mieć wpływ zarówno na części metalowe,
6 jak i uszczelki. Zużycie metali następuje w wyniku kontaktu z ma-
obszarze uszczelnienia [N/mm2]

teriałami o dużej twardości lub przez ciała obce znajdujące się w

Siła tarcia w przewidywanym

5
medium. W przypadku uszczelek przyczyną ścierania stosunkowo
4
miękkich powierzchni elastomerów jest zwykle chropowata po-
3 wierzchnia.
2

0
8.17.3 Związek między tarciem, zużyciem a
50 100 150 200 250 uszczelnieniem
Ciśnienie w instalacji [bar]
Aby uzyskać prawidłowe uszczelnienie, należy zapewnić stabil-
Warunki:
• chromowana powierzchnia robocza, Rt≤2,5 µm ność szczeliny. Jest to jednak trudne do osiągnięcia, ponieważ
• pierścień o-ring N0304-75, 100 000 cykli, płyn Aeroshell 4 odpowiednie parametry często działają w przeciwstawny sposób.
• prędkość 0,3 m/min Pierwszym czynnikiem jest warstwa smaru w szczelinie. Aby móc
Rys. 8.24 Siła tarcia zależna od nacisku w układzie oszacować tarcie, okres eksploatacji i stopień nieszczelności, na-
leży znać szerokość szczeliny oraz jej zmianę w warunkach ro-
boczych. Do utrzymania tarcia na jak najmniejszym poziomie jest
wymagana warstwa smaru o wystarczającej grubości. Może to
8.17.2 Zużycie jednak powodować nieszczelność, ponieważ gruba warstwa sma-
ru może zostać usunięta z powierzchni podczas suwu powrotne-
Tarcie powoduje zużycie. Zjawisko to jest jednak przewidywalne go. Z drugiej strony zbyt cienka warstwa smaru powoduje prob-
i można je uwzględnić już na etapie projektowania. Stopień zuży- lemy wynikające z dużego tarcia. Uszczelnienie i tarcie są więc
cia jest trudny do przewidzenia, jednak decyduje on bezpośrednio względem siebie odwrotnie proporcjonalnie. Oprócz głębokości i
o okresie eksploatacji pierścienia o-ring oraz częstotliwości prac szerokości szczeliny wpływ na parametry robocze ma także twar-
konserwacyjnych. dość uszczelki. Twardość decyduje o sprężystości uszczelnienia i
zapewnia stabilność warstwy smaru pod ciśnieniem. Ważną rolę
Obecne wymagania względem elementów uszczelniających w odgrywa także lepkość chwilowa płynu.
wielu przypadkach wiążą się z brakiem smarowania hydrody-

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
112 O-Ring Division Europe
 8 Terminologia dotycząca uszczelnień
Nadal nie ustalono, które czynniki i z jakim skutkiem wpływają na
warstwę smaru. W przypadku bardziej miękkich materiałów pre-
ferowana jest cieńsza warstwa smaru. Twarde i miękkie materia-
ły charakteryzują się jednak innym zachowaniem przy wysokich
prędkościach, ponieważ w takich warunkach twarde materiały
tworzą łatwiej warstwę smaru, natomiast w przypadku miękkich
materiałów jest to utrudnione ze względu na silne przyleganie do
ruchomej powierzchni.
Obecność warstwy smaru jest bardzo ważna, lecz nie jest ona je-
dynym czynnikiem mającym wpływ na tarcie uszczelki. Pozosta-
łymi czynnikami są np. materiał i kształt uszczelnienia, ciśnienie,
prędkość i zmiany kierunku. Często wiele z tych czynników trudno
zmierzyć lub odtworzyć. Z tego względu (co jest zrozumiałe) pro-
ducenci uszczelnień mogą udzielić swoim klientom miarodajnych
informacji dotyczących tarcia i zużycia poszczególnych uszczelek,
kiedy są znane lub można odtworzyć wszystkie parametry mające
wpływ na uszczelkę. Wyklucza to wszelkie uogólnienia uzyskane
w fizycznych próbach laboratoryjnych. Warunki graniczne testów
nigdy nie będą w pełni odpowiadać warunkom występującym w
rzeczywistych zastosowaniach.
8.18 Wydłużenie krańcowe
Wydłużenie krańcowe (wydłużenie przy zerwaniu) jest wydłuże-
niem zmierzonym jako procent pierwotnej długości w chwili ze-
rwania próbki w wyniku działania siły rozciągającej. Próba jest
przeprowadzana zgodnie z normą DIN 53504.
Wartość wydłużenia krańcowego można wykorzystywać do oceny
określonych warunków konstrukcyjnych oraz koniecznego wydłu-
żenia — szczególnie w przypadku mniejszych pierścieni o-ring.
W  porównaniu z wartościami uzyskanymi w badaniach próbek
standardowych wydłużenie krańcowe wyrobów gotowych jest
mniejsze z powodu ich budowy.
8.19 Wytrzymałość na rozciąganie
Wytrzymałość na rozciąganie (znana także jako wytrzymałość na
zrywanie, odporność na zrywanie itp.) jest mierzona w N, co od-
powiada sile przypadającej na jednostkę powierzchni wyrażonej w
mm² w odniesieniu do przekroju poprzecznego w mm², niezbęd-
nej do zerwania próbki standardowej. Wartości wydłużenia okre-
śla norma DIN:
• 500 mm/minutę w przypadku pierścieni standardowych oraz
próbek standardowych S1
• 200 mm/min w przypadku próbek standardowych S2, S3 i S4
• Próby są wykonywane zgodnie z normą DIN 53504
W praktyce wyniki tych prób nie pomagają użytkownikowi w wy-
borze materiału, ponieważ skuteczność uszczelnienia zamonto-
wanej uszczelki o-ring nie zależy od wytrzymałości na rozciąganie.
Podobnie jak wydłużenie krańcowe, wytrzymałość na rozciąganie
zależy od geometrii. Pierścienie o-ring i pierścienie Parbak® o ma-
łych przekrojach poprzecznych mogą nie osiągać wyników pró-
bek standardowych.
113
8.20 Relaksacja naprężeń
Relaksacja naprężeń elastomerów to zmniejszenie napręże-
nia odkształconego elastomeru w wyniku procesów fizycznych i
chemicznych. Zmniejszenie naprężenia objawia się np. stopnio-
wym zmniejszaniem naturalnej siły uszczelniania pierścieni o-ring
w miarę upływu czasu.
Podobnie jak w przypadku odkształceń trwałych przy ściskaniu
relaksacja naprężeń zależy od rodzaju elastomeru, składu mie-
szanki, parametrów pracy, odkształcenia, grubości materiału, cza-
su, temperatury i wpływu medium.
Do pomiaru relaksacji naprężeń w warunkach laboratoryjnych sto-
suje się wiele norm i urządzeń do prób. Najczęściej stosowane
normy dotyczące prób to: DIN 53537, ISO 3384 i ASTM D 6147.
Należy rozróżnić pomiary ciągłe i nieciągłe. W przypadku pomia-
rów ciągłych siła sprężystości jest mierzona w sposób ciągły, na-
tomiast w przypadku pomiarów nieciągłych przed pomiarem siły
sprężystości próbkę należy zdemontować z urządzenia do prób.
Ponieważ różne metody badań dają różne wyniki, porównywać
można wyłącznie wyniki zmierzone w identycznych warunkach.
W przypadku oceny szczelności wartości relaksacji naprężeń są
bardziej miarodajne niż wartości odkształceń trwałych przy ści-
skaniu, ponieważ przy relaksacji naprężeń mierzona jest zacho-
wana siła uszczelnienia, a nie pozostałe odkształcenie. Wyniki po-
miaru relaksacji naprężeń umożliwiają jednak uzyskanie wniosków
dotyczących skuteczności uszczelnienia w warunkach roboczych,
jeśli warunki te zostaną wzięte pod uwagę.
8.21 Odporność na uderzenia
Odporność na uderzenia, nazywana inaczej elastycznością odbi-
cia lub odbojnością, służy do oceny sprężystości elastomerów.
Próba jest wykonywana zgodnie z normą DIN 53512.
Za pomocą tej próby można określić punkty odniesienia dynami-
ki i własności kauczuku, gdy elastomer powraca do pierwotnego
stanu po poddaniu go siłom uderzenia. W części „Niskie tempe-
ratury” opisano ocenę sprężystości w zależności od temperatury
na podstawie informacji dotyczących odporności na uderzenia,
twardości i odkształceń trwałych przy ściskaniu.
8
8.22 Promieniowanie
Elastomery tracą sprężyste własności wraz ze wzrostem promie-
niowania. Promieniowanie jest czynnikiem powodujących łączenie
lub rozpad łańcuchów polimerowych. Gęstość sieciowania zwięk-
sza się wraz ze wzrostem poziomu promieniowania. Jednocześnie
wytrzymałość na rozciąganie oraz wydłużenie krańcowe zmniej-
szają się, a zwiększają się twardość i moduł sprężystości. W przy-
padku dalszego wzrostu poziomu promieniowania elastomer staje
się kruchy. Z kolei kauczuk butylowy IIR staje się miękki i lepki.
Ogólnie elastomery są odporne na promieniowanie rzędu 1 mln
rad = 106 rad bez utraty własności sprężystych.
1 mln rad jest dawką osiąganą zwykle po wielu latach działania.
Przy 10 mln rad (=107 rad) zmianie ulegają własności fizyczne.
W celu dokonania oceny różnych zmian zachodzących w uszczel-
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
8 Terminologia dotycząca uszczelnień

ce konieczne jest przeprowadzenie prób. W przypadku pierścieni Twardość

[Shore A] d2 = 1,78 mm
o-ring najważniejszym czynnikiem jest bez wątpienia zmiana war-
tości odkształceń trwałych przy ściskaniu. Najodpowiedniejszym
materiałem jest EPDM.

Ściskanie pierścienia o-ring [%]

Podczas doboru materiału należy, oprócz odporności na promie-
niowanie, wziąć pod uwagę wszystkie pozostałe parametry, jak
medium, temperatura, ciśnienie itp.

Siła odkształcenia [N/cm]1)

Obwód pierścienia o-ring (cm)

1)

, , Rys. 8.26

Twardość
[Shore A] d2 = 2,62 mm
Akceptowalna zmiana we własnościach fizycznych
Rys. 8.25 Brak zauważalnej zmiany spowodowanej
Ściskanie pierścienia o-ring [%]

przez promieniowanie

8.23 Siła odkształcenia przekroju

poprzecznego
Siła wymagana do odkształcenia przekroju poprzecznego pier-
ścienia o-ring o określoną wartość (w procentach) zależy od mo-
dułu sprężystości. Ponieważ wartość ta jest związana z  geome-
trią uszczelnienia, jest ona podawana dla różnych przekrojów
poprzecznych pierścieni o-ring. Użytkownik zwykle zna wymiary i
Siła odkształcenia [N/cm]1)
twardość, więc na podstawie poniższych wykresów (rys. 8.26 do
8.30) można wyznaczyć związek między twardością, naciskiem a Obwód pierścienia o-ring (cm)
1)

Rys. 8.27
przekrojem poprzecznym. Informacje te dotyczą wszystkich ela-
stomerów, dlatego też siły odkształcenia podano dla poszcze- Twardość
gólnych klas twardości (patrz rys. 8.26 to 8.30). Siły wymagane [Shore A] d2 = 3,53 mm
do odkształcenia elastomerów podczas montażu (np. kołnierzy)
można uzyskać z wykresów. Na tej podstawie można także osza-
Ściskanie pierścienia o-ring [%]

cować siły działające na mniej odporne części z tworzyw sztucz-

nych.

Siła odkształcenia [N/cm]1)

Obwód pierścienia o-ring (cm)
1)

Rys. 8.28

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
114 O-Ring Division Europe
 8 Terminologia dotycząca uszczelnień

Twardość W przypadku zastosowań specjalnych wytyczne mogą się różnić.

[Shore A] d2 = 5,33 mm
Należy także wziąć pod uwagę czynniki dodatkowe, takie jak nad-
mierne rozciągnięcie pierścieni, zmniejszenie przekroju poprzecz-
nego, wpływ temperatury, zasysanie siłownika, mimośrodowość
Ściskanie pierścienia o-ring [%]

itp.

30

20

Ściskanie [%]
Siła odkształcenia [N/cm]1)
Obwód pierścienia o-ring (cm)
1)

Rys. 8.29

Twardość
[Shore A] d2 = 6,99 mm 10
Ściskanie pierścienia o-ring [%]

0 1,78 2,62 3,53 5,33 6,99

Rys. 8.31 Wykres dopuszczalnej wartości ściskania w funkcji przekroju po-

Przekrój poprzeczny d2 pierścienia o-ring [mm]
przecznego d2 — uszczelnienie statyczne

30
Siła odkształcenia [N/cm]1)

Obwód pierścienia o-ring (cm)

1)

Rys. 8.30

20
Ściskanie [%]

8.24 Ściśnięcie przekroju poprzecznego

pierścienia o-ring 8
Przekrój poprzeczny pierścienia o-ring ulega odkształceniu po za- 10
montowaniu, umożliwiając uszczelnienie powierzchni styku. Mi-
nimalna wartość ściśnięcia zależy od typu zastosowania. Niewy-
starczające odkształcenie może powodować w bardzo krótkim
czasie powstanie 100% odkształceń trwałych przy ściśnięciu.
Nadmierne ściśnięcie prowadzi do znacznych (o wysokiej warto-
ści procentowej) odkształceń trwałych. 0 1,78 2,62 3,53 5,33 6,99

Przekrój poprzeczny d2 pierścienia o-ring [mm]

W zastosowaniach dynamicznych pierścień o-ring może wytwa-
rzać większe siły tarcia i więcej ciepła. Rys. 8.32 Wykres dopuszczalnej wartości ściskania w funkcji przekroju po-
przecznego d2 — uszczelnienie dynamiczne w układach hydraulicznych

Krzywe charakterystyki przedstawione na rysunkach od 8.31 do

8.33 uwzględniają wydłużenie, zmniejszenie przekroju poprzecz-
nego, tolerancje metalu oraz uszczelnienie w normalnych warun-
kach.

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
115 O-Ring Division Europe
8 Terminologia dotycząca uszczelnień

30

20
Ściskanie [%]

Rys. 8.35 Z maksymalnym luzem promieniowym

10
0,05

0 1,78 2,62 3,53 5,33 6,99

Przekrój poprzeczny d2 pierścienia o-ring [mm]

Rys. 8.33 Dopuszczalny nacisk zależy od przekroju poprzecznego d2 —

uszczelnienie tłoka w układach pneumatycznych

Przekrój Wymiar Tolerancja Najmniejszy Największy

poprzeczny nominalny rozmiar rozmiar
Rys. 8.36 Z maksymalną mimośrodowością oraz niewspółśrodkowymi średni-
[mm] [mm] [mm]
cami tłoka i otworu
d1 11,89 ±  0,19 11,700 12,080
d2  1,78 ±  0,08  1,700  1,860
d3 12,20 h9 12,157 12,200 Przykład obliczeń dla dynamicznego uszczelnienia tłoka
w układzie hydraulicznym:
d4 15,00 H8 15,000 15,027
A Współśrodkowość (rys. 8.34)
d9 15,00 f7 14,966 14,984 maks. głębokość dławicy tmaks=
Tab. 8.9 = 0,5 × (d4maks – d3min)
= 0,5 × (15,027 – 12,157) = 1,435 mm

min. przekrój poprzeczny pierścienia o-ring d2min = 1,70 mm

zmniejszenie przekroju poprzecznego przy wydłużeniu 4% (rys.
8.13): 3%
zmniejszenie przekroju poprzecznego d2’ = 0,97 × 1,70 = 1,65 mm
odkształcenie min.: d2’ – tmaks = 1,65 – 1,435 = 0,215 mm
w %:

d2' – tmax 1,65 – 1,435

= = 13%
d2' 1,65

B z maks. luzem promieniowym (rys. 8.35)

maks. głębokość dławicy tmaks=
= 0,5 × (d9maks – d3min) + d4maks – d9maks
= 0,5 × (14,984 – 12,157) + 15,027 – 14,984 = 1,457 mm
odkształcenie min.: d2’ – tmaks = 1,65 – 1,457 = 0,193 mm
w %:
d2' – tmax 1,65 – 1,457
Rys. 8.34 Z doskonałą współśrodkowością = = 11,7%
d2' 1,65

C z maks. luzem promieniowym i maksymalną mimośrodowością

średnicy podstawy rowka z tłokiem (rys. 8.36)

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
116 O-Ring Division Europe
 8 Terminologia dotycząca uszczelnień

maks. głębokość dławicy tmaks = diami jest bardzo ważna. Znając zmiany własności, można ocenić
= 0,5 × (d9maks – d3min) + d4maks– d9maks + mimośrodowość zgodność lub brak zgodności elastomeru z określonym medium.
= 0,5 × (14,984 – 12,157) + 15,027 – 14,984 + 0,05 = 1,507 mm Więcej informacji na ten temat znajduje się w tabeli zgodności
odkształcenie min.: d2’ – tmaks = 1,65 – 1,07 = 0,143 mm z mediami (patrz załącznik).
w %:
d2' – tmax 1,65 – 1,507
= = 8,7%
d2' 1,65 8.26 Odporność na zrywanie
Przykład przedstawia potencjalny wpływ wydłużenia i mimośro- Odporność na zrywanie (N/mm) jest określana jako maksymalna
dowości pierścienia o-ring elementów maszyny na odkształcenie siła powodująca wyszczerbienie w próbce, prowadzące do zerwa-
średnicy oraz szczelność pierścienia o-ring. nia. Badanie jest wykonywane zgodnie z normą DIN ISO 34-1 na
prostej lub kątowej próbce.
Odporność na zrywanie jest miarą odporności na wyszczerbienia
spowodowane zanieczyszczeniami lub powstałe w trakcie mon-
8.25 Zmiana objętości
tażu.
Pierścienie o-ring mają styczność z różnymi rodzajami mediów.
Wszelkie media w postaci gazu, pary lub płynu są absorbowane
przez kauczuk i mogą wpływać na własności materiału w różny
8.27 Odkształcenia trwałe przy rozciąganiu
sposób:
Parametr odkształceń trwałych przy rozciąganiu opisuje tendencję
• Fizyczny elastomeru do utraty pamięci sprężystości po określonym czasie
• Chemiczny wydłużenia pod obciążeniem. Próba jest przeprowadzana zgod-
nie z normą DIN ISO 2285, a jej wynik zależy od następujących
Zmiany fizyczne można opisać dwoma procesami, które przebie- czynników:
gają jednocześnie:
• Czasu i temperatury próby
1. Elastomer absorbuje medium. • Przekroju poprzecznego i rozmiaru próbek
2. Medium oddziela z elastomeru rozpuszczalne cząsteczki • Wydłużania
(szczególnie plastyfikatory). • Schładzania podczas rozciągania lub po zwolnieniu nacisku

W wyniku tych procesów następuje zmiana objętości: Parametry odkształceń trwałych przy rozciąganiu i przy ściskaniu
Jeśli proces 1 przebiega intensywniej niż proces 2, następuje opisują sprężystość materiału kauczukowego.
zwiększenie objętości („puchnięcie”);
Jeśli proces 2 przebiega intensywniej niż proces 1, następuje
zmniejszenie objętości.
Stopień zmiany objętości zależy przede wszystkim od rodzaju me-
dium, składu elastomeru, temperatury, kształtu geometrycznego
(grubości materiału) oraz nacisku na element kauczukowy. Ściś-
nięty pierścień o-ring zwiększa swoją objętość do 50% mniej niż
w stanie wolnym, tak jak w przypadku prób zwiększania objętości.
8
Ponieważ elastomery mają strukturę sieciową, zwiększanie obję-
tości jest ograniczone. Po osiągnięciu objętości granicznej pozo-
staje on bez zmian.
Zwiększenie lub zmniejszenie objętości ma wpływ na własności
fizyczne elastomerów, np. twardość, sprężystość, wytrzymałość
na rozciąganie, wydłużenie krańcowe i zachowanie w niskich tem-
peraturach. Zmiany te, w zależności od intensywności, mogą pro-
wadzić do zniszczenia struktury elastomeru, a nawet całkowitej
utraty własności funkcjonalnych. Dodatkowe informacje dotyczą-
ce zgodności z olejami mineralnymi znajdują się w części „Indeks
zgodności elastomerów (ECI)”.

Uszkodzenie chemiczne następuje, gdy środek reaguje che-

micznie z elastomerem, powodując zmiany strukturalne (np. two-
rzenie lub rozpad wiązań). Nawet najmniejsze zmiany chemiczne
w elastomerze mogą prowadzić do poważnych zmian jego włas-
ności fizycznych (np. kruchości). Zgodność elastomerów z me-

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
117 O-Ring Division Europe
8 Terminologia dotycząca uszczelnień

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
118 O-Ring Division Europe
 9 Kryteria jakości

9.1 Jakość Poziom N

Zgodnie z definicją podawaną przez niemieckie stowarzyszenie
jakości (DGQ, Deutsche Gesellschaft für Qualität), obowiązkiem
producenta jest zapewnianie jakości przez dobór najlepszych ma-
teriałów, stosowanie zaawansowanych metod produkcji, ścisłe
monitorowanie produkcji oraz ciągłe szkolenia pracowników w za-
kresie zapewniania jakości wytwarzanych produktów:
„Jakość jest stanem produktów lub usług, w którym można stwier-
dzić, że są one zgodne z przeznaczeniem oraz istniejącymi wyma-
ganiami.” (DGQ 22, 1974)
Ponieważ jakość powinna zaczynać się w chwili pozyskania, lecz
nie może być kontrolowana w trakcie całego procesu wytwarza-
nia produktu, opracowaliśmy system definiujący czynniki mogące
mieć negatywny wpływ na jakość naszych produktów.
Nasz zintegrowany system zarządzania (IMS, Integrated Manage-
ment System) składa się z modułów zarządzania jakością (Qua-
lity Management), zarządzania środowiskowego (Environmental
Management) i BHP (Occupational Health & Safety). System ten
opisuje wszystkie działania podejmowane w tych obszarach, do-
stosowywane na bieżąco do aktualnie stosowanych technologii
procesów produkcyjnych, a także wymagań technicznych. Stano-
wi on przykład naszego dążenia do ciągłego doskonalenia.
W 1993 uzyskaliśmy certyfikat zgodności z normą DIN EN ISO
9001, natomiast od 2002 roku spełniamy wymagania specyfikacji
technicznej ISO/TS 16949.
Dozwolone wartości nieregularności powierzchni pierścieni o-ring
odzwierciedlają wysokie wymagania dotyczące zastosowań prze-
mysłowych. Odnoszą się one zarówno do statycznych, jak i dy-
namicznych zastosowań uszczelek o-ring. Dozwolone wady nie
wpływają na funkcjonowanie pierścieni o-ring. Kontrole wszyst-
kich pierścieni o-ring zgodnie z poziomem N należą do standar-
dowych procedur wykonywanych w naszej firmie.
Poziom S
W zastosowaniach specjalnych, np. w przemyśle lotniczym, obo-
wiązują jeszcze większe obostrzenia dotyczące dozwolonych li-
mitów wad. Wymaga to zapewnienia znacznie większego wysiłku
w zakresie produkcji i kontroli, co znacznie zwiększa cenę takich
pierścieni o-ring.
Dodatkowe wymaganie dotyczące „Poziomu jakości S” należy za-
znaczyć w zamówieniu zakupu wraz z informacją o przewidzianym
zastosowaniu. Nasze standardowe pierścienie o-ring są kontrolo-
wane pod względem zgodności z „Poziomem N” (patrz powyżej).
Poziom CS
Poziom CS opisuje najwyższe wymagania dotyczące jakości po-
wierzchni. Ten poziom powinien być zastrzeżony dla ważnych za-
stosowań specjalnych, ponieważ oczekiwane wartości tolerancji
są możliwe tylko w wysoko wyspecjalizowanych procesach pro-
dukcji i kontroli. Koszt wytwarzania pierścieni o-ring na poziomie
CS jest wysoki.

9.2 Kryteria oceny pierścieni o-ring

Kryteria oceny jakości produkcyjnej pierścieni o-ring są zdefinio-
wane w normie DIN ISO 3601-3 (patrz tabela 9.1). Dozwolone war-
tości graniczne wyszczególniono w tabeli 9.2 i podzielono na po-
ziomy „N”, „S” i „CS”.
Połączone punkty wypływu,
przesunięcia i wejścia

y Wypływ
1) 2)
Rozszerzenie

Przesunięcie Odchylenie formy górnej

x
Odchylenie formy
i dolnej połowy

3) Wycięcie 4) Obszar stępienia

u
n 9

t
w
5) 6)

w
v
Linie płynięcia Wgłębienia Punkt wejścia

Rys. 9.1 Wady formierskie i wykończenia powierzchni

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
119 O-Ring Division Europe
9 Kryteria jakości

Rys. Odchylenie Definicja

Nr
1) Odchylenie formy górna i dolna połowa pierścienia o-ring są niedopasowane lub nierówne
1) Przesunięcie połowy pierścienia o-ring przesunięte z powodu przemieszczenia formy jednej części względem
drugiej
1) Odchylenie górnej i dolnej inny promień przekroju poprzecznego dla każdej połowy pierścienia o-ring, spowodowany różnymi
połowy wymiarami połów w formie
2) Połączone punkty i kombinacja punktów wypływu, przesunięcia i wejścia
wypływu, przesunięcie
2) Wypływ warstwa materiału wokół linii podziału średnicy wewnętrznej i/lub zewnętrznej, spowodowana
oddzieleniem w formie lub niedostatecznym stępieniem krawędzi
2) Rozszerzenie ciągła wypukłość materiału na linii podziału, spowodowana zużyciem krawędzi formy lub nadmiernie
zaokrąglonymi narożnikami formy
3) Wycięcie zwężenie na linii podziału z przekrojem poprzecznym w kształcie litery „U” lub „W”
4) Obszar stępienia spłaszczony, często chropowaty obszar wzdłuż wewnętrznej i/lub zewnętrznej średnicy pierścienia
o-ring, spowodowany stępieniem krawędzi
5) Linie płynięcia wgłębienie w kształcie gwintu, często zakrzywione, niezbyt głębokie, o zaokrąglonych krawędziach,
spowodowane przez linie płynięcia elastomeru w formie
6) Punkt wejścia płytkie, czasami trójkątne wgłębienie na linii podziału średnicy wewnętrznej i/lub wewnętrznej,
spowodowane odkształceniem krawędzi formy na linii podziału
6) Wgłębienia wady powierzchni, przeważnie o nieregularnym kształcie, spowodowane
usunięciem inkluzji z powierzchni, odcisków nieregularności formy lub pęcherzyków powietrza, albo
niecałkowitym wypełnieniem formy
- Materiały obce są wszystkie inkluzje materiałów obcych na powierzchni pierścienia o-ring, w tym zanieczyszczenia itp.
niedozwolone
Tab. 9.1 Rodzaj i opis wad formierskich i wykończenia powierzchni

Poziom N Poziom S Poziom CS

Odchylenie 1)

Wymiary 2)

d2 zgodnie z normą DIN ISO 3601-3 d2 zgodnie z normą DIN ISO 3601-3 d2 zgodniez normą DIN ISO 3601-3
> 0,8 > 2,25 > 3,15 > 4,50 > 6,30 > 0,8 > 2,25 > 3,15 > 4,50 > 6,30 > 0,8 > 2,25 > 3,15 > 4,50 > 6,30
≤ 2,25 ≤ 3,15 ≤ 4,50 ≤ 6,30 ≤ 8,40 ≤ 2,25 ≤ 3,15 ≤ 4,50 ≤ 6,30 ≤ 8,40 ≤ 2,25 ≤ 3,15 ≤ 4,50 ≤ 6,30 ≤ 8,40
1) e 0,08 0,10 0,13 0,15 0,15 0,08 0,08 0,10 0,12 0,13 0,04 0,04 0,06 0,06 0,08
2) x 0,10 0,12 0,14 0,16 0,18 0,10 0,10 0,13 0,15 0,15 0,07 0,07 0,10 0,13 0,13
2) y 0,10 0,12 0,14 0,16 0,18 0,10 0,10 0,13 0,15 0,15 0,10 0,10 0,13 0,13 0,13
3) g 0,18 0,27 0,36 0,53 0,70 0,10 0,15 0,20 0,20 0,30 niedozwolone
3) u 0,08 0,08 0,10 0,10 0,13 0,08 0,08 0,10 0,10 0,13 niedozwolone
4) n 3) 3) 3)

5) v 1,501) 1,501) 6,501) 6,501) 6,501) 1,501) 1,501) 1,001) 5,001) 5,001) 1,502) 1,502) 1,502) 4,562) 4,562)
5) k 0,08 0,08 0,08 0,08 0,08 0,05 0,05 0,05 0,05 0,05 0,05 0,05 0,05 0,05 0,05
6) w 0,60 0,80 1,00 1,30 1,70 0,15 0,25 0,40 0,63 1,00 0,08 0,13 0,18 0,25 0,38
6) w - - - - - - - - - - 0,13 0,25 0,38 0,51 0,76
3) 3) 3) 3) 3)

6) t 0,08 0,08 0,10 0,10 0,13 0,08 0,08 0,10 0,10 0,13 0,08 0,08 0,10 0,10 0,13
Materiały obce są niedozwolone niedozwolone niedozwolone
1)
Patrz tabela 9.1
2)
Patrz rys. 9.1
3)
Odchylenia od okrągłego przekroju poprzecznego są dozwolone, jeśli płaska
część płynnie zaokrągla się, a średnica d2 jest zachowana.
4)
0,05 × d1 lub wartość v, w zależności od tego, która z nich jest większa w
zależności od tego, która z nich jest większa.
5)
0,03 × d1 lub wartość v, w zależności od tego, która z nich jest większa
Tab. 9.2 Ograniczenia dotyczące dozwolonych wad formierskich i powierzch-
niowych

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
120 O-Ring Division Europe
 10 Analiza uszkodzeń

10.1 Wymagania dotyczące pierścieni o-ring

Często trudno jest określić, czy za wadę pierścienia o-ring od-
powiadają parametry konstrukcyjne, błędy podczas montażu czy
zmiany warunków roboczych. W wielu przypadkach wady są spo-
wodowane kilkoma różnymi czynnikami, które występują równo-
cześnie. Rys. 10.1 Dzięki sprężystym własnościom pierścień o-ring uszczelnia układ po
ściśnięciu między dwiema strefami uszczelnienia, gdy układ nie znajduje się
pod ciśnieniem.
Optymalny okres eksploatacji i niezawodność można osiągnąć
wyłącznie przez zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia
wad uszczelki dzięki właściwym procedurom projektowania i do-
boru materiałów, testom praktycznym i przeszkolonym pracowni-
kom wykonującym montaż.

Poniższe opisy charakteryzują najczęściej występujące rodzaje

wad pierścieni o-ring oraz sposoby eliminacji tych wad. Rys. 10.2 Po wzroście ciśnienia pierścień o-ring zachowuje się jak ciecz
nieściśliwa, rozkładając nacisk w kierunku dławicy proporcjonalnie do wzrostu
ciśnienia w układzie.
Ponieważ uszczelki są używane w szerokim zakresie zastosowań,
odpowiednie wymagania mogą być również zróżnicowane.
Do typowych wymagań należą:

• Odporność na działanie różnych substancji

• Odporność na temperaturę
• Odporność na ciśnienie
• Odporność na ścieranie Rys. 10.3 Przy wyższym ciśnieniu większa objętość pierścienia o-ring jest
• Konstrukcja o niewielkich rozmiarach wciskana do szczeliny. Pierścień oporowy zapobiega wypychaniu w szczelinę.
• Możliwość wymiany

Ze względu na różnorodność zastosowań oraz określenie sto-

sunkowo prostej geometrii szczególnie ważnymi czynnikami są
własności chemiczne i fizyczne. W kwestii zastosowań z pomocą
przychodzą doradcy firmy Parker, którzy mogą pomóc w doborze
materiału do konkretnych zastosowań — od kauczuków synte-
Ciśnienie
tycznych po materiały zapewniające kompromisowe rozwiązania
pod względem wymagań. Rys. 10.4 Pierścień oporowy po stronie bez ciśnienia zapobiega wypychaniu
w szczelinę.
Zwykle wady są widoczne bezpośrednio na pierścieniu o-ring. Po-
zwala to wprowadzić pewne korekty, na przykład zmianę mate- Otarte lub popękane powierzchnie są najczęściej występującymi
riału. uszkodzeniami pierścieni o-ring. Powodują one zakleszczenie wy-
pchniętej objętości uszczelki o-ring w szczelinie i jej obcięcie (rys.
10.5 do 10.7).
10.2 Wypychanie w szczelinę — działanie
nacisku

Uszczelnienie przez pierścień o-ring jest możliwe dzięki jego ela-

styczności po ściśnięciu między dwiema strefami uszczelniania,
gdy układ nie znajduje się pod ciśnieniem (rys. 10.1). Gdy wzrasta
ciśnienie, pierścienie o-ring zachowują się jak ciecze nieściśliwe i
zwiększają swoją siłę docisku do strefy uszczelnienia proporcjo-
nalnie do ciśnienia (rys. 10.2). Przy wzroście ciśnienia pierścień
o-ring o zwiększonej objętości jest dociskany do szczeliny, a na-
stępnie podlega ocieraniu lub wibracjom w wyniku pracy maszyny
(rys. 10.3). 10
Rys. 10.5 Wypchnięta uszczelka o-ring

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
121 O-Ring Division Europe
10 Analiza uszkodzeń
Rys. 10.6 Wypchnięta uszczelka o-ring
Rys. 10.7 Obtarta uszczelka o-ring
Wypychanie może występować w następujących zastosowa-
niach:
• Uszczelnienie dynamiczne
• Uszczelnienie statyczne z wahaniami ciśnienia
• Uszczelnienie statyczne z wysokim ciśnieniem
• Zmiana objętości podczas pracy części maszyny
• Szczeliny o nadmiernej wielkości
Główne przyczyny są znane. Potrzeba oszczędności w procesie
prowadzi często do nadmiernych tolerancji, co przekłada się na
zbyt duże szczeliny. Inną przyczyną, która pozostaje często nie-
zauważona, jest tendencja do wyginania pokryw, kołnierzy lub cy-
lindrów w taki sposób, że śruby montażowe tych elementów są
przez cały czas naprężone.
W takich przypadkach średnica wewnętrzna elastomeru nie może
kurczyć się szybciej niż otwieranie szczeliny przez część maszy-
ny. Może także następować przekroczenie wytrzymałości elasto-
meru, a części pierścienia o-ring zostają przycięte i wciśnięte do
szczeliny.
Odporność na wypychanie można oszacować za pomocą warto-
ści modułu sprężystości przy wydłużeniu 100% (mierzonym w N/
mm2). Jeśli wartości modułu nie są dostępne, jako kryterium od-
porności na wytłaczanie można zastosować twardość.
Własności fizyczne (wartości naprężeń) mogą ulec pogorszeniu w
wyniku działania wysokich temperatur i zwiększania objętości.
Uszkodzenia związane z wypychaniem mogą mieć także następu-
jące przyczyny:
122
• Zbyt miękki materiał pierścienia o-ring
• Zmiany własności fizycznych i/lub chemicznych (zwiększanie
objętości, zmiana twardości itp.)
• Nieregularne szczeliny spowodowane przez mimośrodowość
• Ostre krawędzie w dławnicy pierścienia o-ring
• Przepełnienie wykroju dławicy
• Nadmierne zmiękczanie materiału pierścienia o-ring w wyż-
szych temperaturach
Jeśli wypychanie jest spowodowane powyższymi czynnikami,
można zapobiegać uszkodzeniom pierścienia o-ring w następu-
jący sposób:
• Stosowanie mniejszych tolerancji w celu zmniejszenia rozmiaru
szczeliny
• Montaż pierścienia oporowego
• Zwiększenie twardości materiału pierścienia o-ring
• Weryfikacja odporności na media
• Zmniejszenie tolerancji powodujących mimośrodowość lub
wymiana części maszyny powodujących rozciąganie
• Zmiana promienia dławicy (co najmniej 0,10 do 0,40 mm)
Na rys. 10.5 i 10.6 przedstawiono zakresy, w przypadku których
należy stosować pierścienie oporowe ze względu na duży nacisk
i/lub duży luz średnicowy. Do uszczelnienia ruchu tłokowego nale-
ży stosować dwa pierścienie oporowe.
10.3 Uszkodzenie spowodowane
odkształceniami trwałymi przy ściskaniu
Kolejnym, często występującym uszkodzeniem są odkształcenia
trwałe przy ściskaniu, związane z częściową lub całkowitą utratą
pamięci sprężystości elastomeru. Gdy pierścień o-ring nie zapew-
nia elastycznego styku ze strefami uszczelnienia, traci on własno-
ści uszczelniające.
Główną przyczynę tej zmiany można przypisać materiałowi oraz
warunkom roboczym.
Sprężystość materiału zależy od składu kauczuku oraz tempera-
tury roboczej, a także od rodzaju i czasu odkształcenia oraz włas-
ności związanych ze starzeniem i odporności chemicznej. Włas-
ności uszczelniające pierścienia o-ring zdecydowanie zależą od
niskiej wartości odkształceń trwałych przy ściskaniu. Odkształce-
nia trwale przy ściskaniu opisują sprężystość materiału w warun-
kach roboczych oraz w całym okresie eksploatacji uszczelki (por.
część 8.6).
Pogorszenie własności sprężystych można ogólnie wyjaśnić roz-
padem wiązań między łańcuchami cząsteczkowymi lub tworze-
niem nowych miejsc usieciowania (związanym z wydatkowaniem
energii w procesie utwardzania). Odkształcenia trwałe przy ści-
skaniu w niskich temperaturach są przeważnie odwracalne. W
wyższych temperaturach zostają przywrócone sprężystość i włas-
ności uszczelniające. Stanowi to punkt odniesienia sprężystości
elastomeru w niskich temperaturach.
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
 10 Analiza uszkodzeń

Przyczyny znacznych odkształceń przy ściskaniu i wynikającego niekorzystny stosunek przekroju poprzecznego do średnicy
z nich pogorszenia własności uszczelniających: wewnętrznej (tzn. dużej średnicy i małego przekroju) pierścień
o-ring ulega zwinięciu w dławicy.
• Niska jakość materiału
• Nieprawidłowa konstrukcja dławicy (niedostateczne lub nad-
mierne odkształcenie zwiększa procentowy poziom trwałych
zmian, patrz część 8.6)
• Temperatura robocza wyższa od oczekiwanej (twardnienie
kauczuku)
• Styczność z niezgodnym czynnikiem roboczym (medium)

Tego rodzaju wad można uniknąć następującymi metodami: Rys. 10.9 Skręcony pierścień o-ring z wcięciami spiralnymi

• Wybór elastomeru dostosowanego do warunków roboczych

• Stosowanie mieszanek wysokiej jakości, charakteryzujących
się niskim poziomem odkształceń trwałych przy ściskaniu
• Zmniejszenie temperatury układu przy uszczelnieniu
• Ograniczenie ciepła tarcia
• Kontrolowanie materiału pierścienia o-ring
• Stosowanie dławicy o właściwej konstrukcji

Rys. 10.10 Skręcony pierścień o-ring z uszkodzeniami powierzchni

Przyczyny uszkodzeń:

• Nieokrągły kształt elementów konstrukcji

• Mimośrodowość elementów konstrukcji, bardzo chropowate
powierzchnie
• Brak lub niedostateczne smarowanie
• Zbyt miękki materiał pierścienia o-ring (brak stabilności wymia-
rowej)
• Niedostateczna prędkość suwu (może nastąpić usunięcie
warstwy smaru)
Rys. 10.8 Uszkodzenie w wyniku odkształceń trwałych przy ściskaniu
• Błąd montażowy (zwinięcie pierścienia o-ring podczas monta-
żu)
• Niekorzystny stosunek przekroju poprzecznego do średnicy
wewnętrznej

10.4 Skręcone pierścienie o-ring, wady
związane ze skręceniem
Uszkodzenia tego rodzaju występują w typowej formie. Na po-
wierzchni pierścienia o-ring pojawiają się spiralne wgłębienia lub
bruzdy prowadzące zwykle do uszkodzeń (rys. 10.9 i 10.10).
Uszkodzenie przebiega zwykle w następujący sposób:
• W zastosowaniach dynamicznych uszkodzenie to występuje
w wyniku zróżnicowanego nacisku na przekrój poprzeczny
pierścienia o-ring ze względu na nieokrągły kształt lub mimo-
środowość uszczelnianych elementów. Z tego powodu może
następować ślizganie lub zwijanie części pierścienia o-ring.
Powoduje to powstawanie wgłębień lub nacięć prowadzących
do skręcania pierścienia o-ring. Zwykle kąt skrętu nie przekra-
cza 45°.
• W zastosowaniach statycznych pierścień o-ring może zo-
stać skręcony podczas montażu w dławnicy. Ze względu na
Tego rodzaju wad można uniknąć następującymi metodami:
• Ograniczenie nieokrągłych lub mimośrodowych elementów
maszyny
• Mniejsze odkształcenie średnicy przekroju poprzecznego pier-
ścienia o-ring
• Zapewnienie smarowania
• Ulepszenie wykończenia powierzchni
• Stosowanie twardszych pierścieni o-ring
• Wybór pierścieni o większym stosunku przekroju poprzeczne-
go do średnicy wewnętrznej
• Ostrożny montaż z zastosowaniem smaru (np. Parker O-Lube
lub Super-O-Lube)
10

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
123 O-Ring Division Europe
10 Analiza uszkodzeń
10.5 Rozprężanie wybuchowe
Prawie wszystkie elastomery są przepuszczalne dla gazów, prze-
chodzą one pod ciśnieniem przez materiał uszczelnienia. Im więk-
sze ciśnienie, tym więcej gazu zostaje wtłoczonego do uszczel-
ki. Jeśli ciśnienie w otoczeniu uszczelki gwałtownie zmniejszy się,
gaz znajdujący się wewnątrz uszczelki rozpręży się i wydostanie
lub na powierzchni powstaną pęcherze. Niektóre z  tych pęche-
rzy mogą pękać i uszkadzać powierzchnię. Proces ten nazywamy
rozprężaniem wybuchowym. Podatność uszczelki na uszkodzenia
zależy np. od ciśnienia, czasu rozprężania, rodzaju gazu i mate-
riału, a także przekroju poprzecznego pierścienia o-ring. Poniżej
ciśnienia 30 bar uszkodzenia występują sporadycznie. Ogólnie
CO2 sprzyja powstawaniu pęcherzy i powoduje uszkodzenia po-
wierzchni w większym stopniu niż azot, jednak uszkodzenia po
nagłym rozprężeniu mogą być spowodowane przez dowolny gaz
(rys. 10.11).
Rys. 10.11 Pierścień o-ring uszkodzony w wyniku rozprężenia wybuchowego
W przypadku występowania tego rodzaju uszkodzeń rozwiąza-
niem może być stosowanie pierścieni o-ring o mniejszym przekro-
ju poprzecznym, ponieważ mają one mniejszą powierzchnię ro-
boczą. Zwykle podatność na tworzenie pęcherzy maleje wraz ze
wzrostem twardości.
Materiały o bardzo wysokiej przepuszczalności gazów, na przy-
kład silikony, w przypadku gwałtownego rozprężania uwalniają
gaz szybciej niż materiały o niskim współczynniku przepuszczal-
ności gazów, takie jak kauczuk butylowy.
Następujące materiały wykazują dobrą odporność na rozpręża-
nie wybuchowe: N0552-90 (NBR), KB163-90 (HNBR), V1238-95
(FKM) z NORSOK M-710, z certyfikatem ISO 23936-2.
Środki zapobiegające uszkodzeniom pierścieni o-ring w wyniku
rozprężania wybuchowego:
• Wydłużenie czasu rozprężania, tak aby gaz mógł wydostawać
się z uszczelki wolniej
• Mniejszy przekrój poprzeczny
• Wybór materiału pierścienia o-ring o dobrej odporności na
rozprężanie wybuchowe
124
10.6 Cieranie
Pierścienie o-ring używane do zastosowań dynamicznych są po-
datne na tarcie, a co za tym idzie , ścierania. W tym kontekście
należy uwzględnić następujące korelacje:
• Tarcie jest proporcjonalne do nacisku na powierzchnię
• Ścieranie jest proporcjonalne do tarcia
• Wzrost temperatury uszczelnienia jest proporcjonalny do tarcia
W celu uzyskania kompromisowego rozwiązania należy uwzględ-
nić parametry indywidualne oraz parametry czynnika roboczego
(medium).
W zastosowaniach statycznych w przypadku bardzo dużych wa-
hań ciśnienia może wystąpić uszkodzenie przez ścieranie. Wa-
hania ciśnienia powodują przemieszczanie się pierścienia o-ring
wewnątrz dławnicy. Jeśli jej powierzchnia jest niskiej jakości, pro-
wadzi to do większego ścierania. Problem ten można rozwiązać,
zmniejszając chropowatość powierzchni.
Rys. 10.12 Zużycie jest widoczne jako spłaszczenie pierścienia o-ring z jednej
strony
10.7 Błędy montażowe
Aby pierścienie o-ring mogły prawidłowo działać przez dłuższy
czas, należy przestrzegać następujących instrukcji podczas mon-
tażu w celu uniknięcia uszkodzeń uszczelek. Błędy montażowe
mogą wystąpić w następujących sytuacjach:
• Ciągnięcie pierścieni o-ring za ostre krawędzie i wcięcia
• Prowadzenie komór i otworów przez bloki zaworów
• Stosowanie w tłokach i cylindrach zbyt dużych pierścieni
o-ring
• Stosowanie w uszczelnieniach tłoczysk zbyt małych pierście-
ni o-ring (montaż rozciągniętych pierścieni o-ring, „zjawisko
Gough-Joule’a”)
• Skręcenie lub przycięcie pierścienia o-ring podczas montażu
• Montaż bez użycia smaru
• Zanieczyszczenia
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
 10 Analiza uszkodzeń

Błędów montażowych można uniknąć, stosując następujące me-

tody:

• Usuwanie ostrych krawędzi, stosowanie kołnierzy montażo-

wych lub gwintów
• Zapewnienie fazy prowadzącej od 15° do 20°
• Zachowanie czystości podczas montażu
• Stosowanie smaru montażowego
• Sprawdzenie rozmiaru pierścienia o-ring przed montażem
• Ostrożność podczas montażu

Należy postępować zgodnie z instrukcjami montażu w części 2.

10

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
125 O-Ring Division Europe
10 Analiza uszkodzeń

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
126 O-Ring Division Europe

11.1 Normy
11.1.1 Normy pierścieni o-ring
Branżowe – Niemcy
DIN ISO 3601-1: Układy hydrauliczne – pierścienie o-ring – część
1: średnice wewnętrzne, przekroje poprzeczne, tolerancje i kody
oznaczeń (ISO 3601-1:2012 + err. 1:2012).
DIN 3771-1: układy hydrauliczne, pierścienie O-Ring.
Ta norma zawiera rozmiary i dozwolone odchylenia dotyczące
pierścieni o-ring z dokładnością do zastosowań ogólnych w ukła-
dach hydraulicznych. (zastąpiona normą DIN ISO 3601-1).
DIN ISO 3601-2: Układy hydrauliczne – pierścienie o-ring – część
2: rozmiary obudowy do zastosowań ogólnych (ISO 3601-2:2008).
DIN 3771-2: układy hydrauliczne, pierścienie o-ring.
Testowanie, oznaczanie.
Ta norma dotyczy pierścieni o-ring zgodnych z normą DIN 3771
część 1, testowanie i oznaczanie (zastąpiona normą DIN ISO
3601-2)
DIN ISO 3601-3: Układy hydrauliczne – pierścienie o-ring – część
3: kryteria akceptacji jakości (ISO 3601-3:2005).
DIN 3771-3: układy hydrauliczne, pierścienie o-ring.
Obszar zastosowań, materiały. Ta norma dotyczy materiałów, za-
kresu twardości oraz zakresu zastosowań pierścieni o-ring zgod-
nie z normą DIN 3771 -1 (zastąpiona normą DIN ISO 3601-3)
DIN ISO 3601-4: Układy hydrauliczne – pierścienie o-ring – część
4: pierścienie zapobiegające wypychaniu (pierścienie oporowe)
(ISO 3601-4:2008).
DIN 3771-4: Układy hydrauliczne, pierścienie o-ring, kryteria ak-
ceptacji jakości, wykończenie powierzchni i forma. Ta norma doty-
czy kryteriów akceptacji wykończenia powierzchni i formy (zastą-
piona normą DIN ISO 3601-4)
Lotnicze – Niemcy
DIN 65202: wyroby dla przemysłu lotniczego – pierścienie o-ring
z elastomerów – wymiary. Ta norma określa wymiary i odchyle-
nia graniczne dotyczące pierścieni o-ring (toroidalnych krążków
uszczelniających) o specjalnej dokładności wymiarowej, o prefe-
rowanym zastosowaniu w przemyśle lotniczym.
DIN 65203: Wyroby dla przemysłu lotniczego – pierścienie o-ring
z elastomerów – specyfikacja techniczna.
127
11 Załącznik
Międzynarodowe
ISO 3601-1: Układy hydrauliczne – pierścienie o-ring – część 1:
średnice wewnętrzne, przekroje poprzeczne, tolerancje i kody
oznaczeń.
ISO 3601-3: Układy hydrauliczne – pierścienie o-ring – część 3:
kryteria akceptacji jakości.
ISO 3601-5: Układy hydrauliczne – pierścienie o-ring – część 5:
materiały elastomeryczne do zastosowań przemysłowych.
Wielka Brytania
BS 1806: Określa wymiary (calowe) średnic wewnętrznych i prze-
krojów poprzecznych, dozwolone odchylenia i szerokości szcze-
lin. Wymiary pierścieni o-ring są identyczne z wymiarami uszcze-
lek Parker z serii 2-xxx. Tabela 11.1 zawiera przegląd różnych
norm europejskich ze specyfikacjami pierścieni o-ring.
BS 4518: Określa wymiary, odchylenia i szerokości szczelin dla
następujących średnic przekroju poprzecznego: 1,6; 2,4; 3,0; 5,7
i 8,4 mm.
Francja
Normy francuskie są oparte na propozycjach dla normy ISO 3601,
części od 1 do 3.
Norma NF-T-47-501 jest analogiczna do normy ISO 3601 część 1.
Norma NF-T-47-502 jest analogiczna do normy ISO 3601 część 2.
Norma NF-T-47-503 jest analogiczna do normy ISO 3601 część 3.
Francuskie kody wymiarowe od R 1 do R 27 są analogiczne do
kodów wymiarowych Parker od 5-578 do 5-606. Kody od R 28
do R 88 są identyczne z kodami wymiarowymi Parker od 2-325
do 2-349 oraz od 2-425 do 2-460. Szczegółowe informacje na
ten temat znajdują się w tabeli 11.1 zawierającej europejskie kody
pierścieni o-ring.
Włochy
W ramach UNI działa komitet ds. standaryzacji uszczelek i prze-
wodów elastycznych, który opracowuje włoskie normy dotyczące
pierścieni o-ring. W branży są nadal stosowane wytyczne amery-
kańskiej normy AS 568 B. W przypadku niektórych zagadnień są
stosowane francuskie normy od R 1 do R 88.
Szwecja
Dla pierścieni o-ring obowiązują szwedzkie normy wojskowe
SMS 1586. Zalecane się przekroje poprzeczne 1,6; 2,4; 3,0; 5,7
i 8,4 mm.
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
O-Ring Division Europe
11 Załącznik
Stany Zjednoczone
AS 568 B: (Norma lotnicza) opublikowana przez stowarzyszenie
techników motoryzacyjnych SAE (Society of Automotive Engi-
neers) określa rozmiary i tolerancje.
Średnice przekroju poprzecznego są analogiczne do norm ISO
3601-1 i DIN 3771 część 1 (z dokładnością do setnych milimetra).
Norma AS 568 B jest powiązana z kodem wymiarowym odpowia-
dającym standardowym rozmiarom pierścieni o-ring firmy Parker
z serii 2-xxx i 3-xxx. Tabela 11.1 zawiera przegląd stosowanych w
Europie oznaczeń i wymiarów pierścieni o-ring.
11.1.2 Pozostałe normy
DIN 7716: Produkty kauczukowe; wymagania dotyczące przecho-
wywania, czyszczenia i konserwacji.
DIN 9088: Wyroby dla lotnictwa — okres przechowywania wyro-
bów kauczukowych.
DIN 24320: Płyny niepalne — płyny hydrauliczne kategorii HFAE i
HFAS — charakterystyka i wymagania.
DIN 51524-1: Płyny do układów ciśnieniowych — oleje hydrau-
liczne — część 1: Oleje hydrauliczne HL; wymagania minimalne.
DIN 51524-2: Płyny do układów ciśnieniowych — oleje hydrau-
liczne — część 2: oleje hydrauliczne HLP; wymagania minimalne.
DIN 51525: Oleje hydrauliczne; oleje hydrauliczne HLP; wymaga-
nia minimalne (zastąpiona normą DIN 51524-2)
DIN EN 590: Paliwa motoryzacyjne — olej napędowy — wyma-
gania i metody badań; wersja niemiecka EN 590:2009+A1:2010.
DIN 51601: Paliwa płynne — olej napędowy; wymagania minimal-
ne (zastąpiona przez normę DIN EN 590)
DIN 51603-1: Paliwa płynne — oleje — część 1: oleje napędowe
EL, specyfikacje.
DIN 51603-3: Paliwa płynne — oleje — część 3: olej napędowy S,
wymagania minimalne.
DIN 51603-4: Paliwa płynne — oleje — część 4: oleje napędowe
R, wymagania minimalne.
DIN 53603-5: Paliwa płynne — oleje napędowe — część 5: oleje
napędowe SA, wymagania minimalne.
DIN 53504: Badanie wyrobów kauczukowych — określanie wy-
trzymałości na rozciąganie przy zerwaniu, siłę rozciągania, wydłu-
żenie przy zrywaniu oraz wartości nacisku podczas rozciągania.
DIN 53512: Badanie wyrobów kauczukowych — określanie ela-
styczności odbicia (wahadłem Schoba).
128
DIN ISO 4649: Kauczuk wulkanizowany lub termoplastyczny —
określanie odporności na ścieranie przy użyciu walcowego przy-
rządu do badania (ISO 4649:2010).
DIN 53516: Badanie wyrobów kauczukowych i elastomerów;
określanie odporności na ścieranie. (zastąpiona normą DIN ISO
4649)
DIN ISO 132: Kauczuk wulkanizowany lub termoplastyczny —
określanie odporności na pękanie przy zginaniu i wyciąganiu (pró-
ba De Matti’ego) (ISO 132:2005).
DIN 53522: Badanie wyrobów kauczukowych i elastomerów; ba-
danie krzywizny przy wydłużaniu. (zastąpiona normą DIN ISO 132)
DIN ISO 13226: Kauczuk — standardowe elastomery referencyj-
ne (SRE) do ustalania charakterystyki wpływu płynów na kauczuki
wulkanizowane (ISO 13226:2005).
DIN 53538: Badanie elastomerów, standardowe elastomery refe-
rencyjne; określanie wpływu olejów mineralnych na wulkanizaty
kauczuku nitrylowego (zastąpiona normą DIN ISO 13226)
DIN 53545: Określanie zachowania elastomerów w niskich tem-
peraturach; podstawy i metody badań.
DIN ISO 34-1: Kauczuk wulkanizowany lub termoplastyczny —
określanie wytrzymałości na zrywanie — część 1: Prasowalnica,
badanie elementów kątowych i w kształcie sierpa (ISO 34-1:2004),
errata do normy DIN ISO 34-1:2004-07.
DIN ISO 48: Kauczuk wulkanizowany lub termoplastyczny —
określanie twardości (w zakresie od 10 IRHD od 100 IRHD) (ISO
48:2007).
DIN ISO 815-1: Kauczuk wulkanizowany lub termoplastyczny —
określanie odkształceń trwałych przy ściskaniu — część 1: w tem-
peraturze otoczenia lub podwyższonej (ISO 815-1:2008).
DIN ISO 815-2: Kauczuk wulkanizowany lub termoplastyczny —
określanie odkształceń trwałych przy ściskaniu — część 2: w ni-
skich temperaturach (ISO 815-2:2008).
DIN EN 10204: Wyroby metalowe — rodzaje dokumentów kon-
trolnych; wersja niemiecka EN 10204:2004.
DIN ISO 1183-2: Tworzywa sztuczne — metody określania gęsto-
ści tworzyw o budowie innej niż komórkowa — część 2: metoda
kolumnowa badania gradientu gęstości (ISO 1183-2:2004); wersja
niemiecka EN ISO 1183-2:2004.
DIN ISO 1629: Kauczuk i struktura przestrzenna — nazewnictwo
(ISO 1629:1995).
DIN ISO 1817: Kauczuk wulkanizowany lub termoplastyczny —
określanie działania płynów (ISO 1817:2005).
O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

DIN ISO 2285: Kauczuk wulkanizowany lub termoplastyczny — 11.2 Lista rozmiarów
określanie odkształceń trwałych przy rozciąganiu i stałym wydłu-
żeniu i pełzaniu oraz stałej sile rozciągania (ISO/DIS 2285:2012).
Nr kat. MIL-P-5516, B.S. Nr kodu Numer
Parker Klasa B 1806 (Wielka kodu
DIN ISO 2859-1: Procedury pobierania próbek do kontroli według Nr Nr Brytania) (Francja)
cech — część 1: procedury pobierania próbek indeksowanych
2-004 - -004 - -
zgodnie z limitem akceptacji jakości (AQL) podczas kontroli ko-
lejnych partii (ISO 2859-1:1999 z erratą techniczną 1:2001), errata 2-005 - -005 - -
do normy DIN ISO 2859-1:2004-01. 2-006 AN6227B-1 -006 R. 101 AN-1
2-007 AN6227B-2 -007 R. 102 AN-2
DIN ISO 3302-1: Kauczuk — wartości tolerancji dla wyrobów — 2-008 AN6227B-3 -008 R. 103 AN-3
część 1: tolerancje wymiarowe (ISO 3302-1:1996).
2-009 AN6227B-4 -009 R. 104 AN-4

VDMA 24317: Układy hydrauliczne; niepalne płyny hydrauliczne, 2-010 AN6227B-5 -010 R. 105 AN-5
minimalne wymagania techniczne. 2-011 AN6227B-6 -011 R. 107 AN-6
2-012 AN6227B-7 -012 R. 110 AN-7
LN 9214: Wyroby dla lotnictwa; toroidalne krążki uszczelniające 2-013 - -013 - -
(pierścienie o-ring) do nielutowanych złączek rurowych z osłona-
2-014 - -014 - -
mi, nierozszerzalne.
2-015 - -015 - -
ASTM D 395: Standardowe metody badań własności kauczuku — 2-016 - -016 - -
odkształcenia trwałe przy ściskaniu. 2-017 - -017 - -
2-018 - -018 - -
ASTM D 412a: Standardowe metody badań kauczuku wulkanizo-
2-019 - -019 - -
wanego i elastomerów termoplastycznych — rozciąganie.
2-020 - -020 - -
ASTM D 471a: Standardowe metody badań własności kauczuku 2-021 - -021 - -
— działanie płynów. 2-022 - -022 - -
2-023 - -023 - -
ASTM D 1329: Standardowe metody oceny własności kauczuku
2-024 - -024 - -
— kurczenie się w niskich temperaturach (badanie TR).
2-025 - -025 - -
2-026 - -026 - -
2-027 - -027 - -
2-028 - -028 - -
2-110 AN6227B-8 -110 R. 111 AN-8
2-111 AN6227B-9 -111 R. 113 AN-9
2-112 AN6227B-10 -112 R. 116 AN-10
2-113 AN6227B-11 -113 R. 118 4N-11
2-114 AN6227B-12 -114 R. 120 AN-12
2-115 AN6227B-13 -115 R. 122 AN-13
2-116 AN6227B-14 -116 R. 124 AN-14
2-117 - -117 R. 127 -
2-118 - -118 R. 1301) -
2-119 - -119 R. 1321)
-
2-120 - -120 - -
2-121 - -121 - -
2-122 - -122 - -
2-123 - -123 - -
2-124 - -124 - -
2-125 - -125 - -
2-126 - -126 - -

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
129 O-Ring Division Europe
11 Załącznik

Nr kat. MIL-P-5516, B.S. Nr kodu Numer Nr kat. MIL-P-5516, B.S. Nr kodu Numer
Parker Klasa B 1806 (Wielka kodu Parker Klasa B 1806 (Wielka kodu
Nr Nr Brytania) (Francja) Nr Nr Brytania) (Francja)
2-127 - -127 - - 2-231 AN6230B-9 -231 R. 1701) -
2-128 - -128 - - 2-232 AN6230B-10 -232 R. 1731)
-
2-129 - -129 - - 2-233 AN6230B-11 -233 R. 1761) -
2-130 - -130 - - 2-234 AN6230B-12 -234 - -
2-131 - -131 - - 2-235 AN6230B-13 -235 - -
2-132 - -132 - - 2-236 AN6230B-14 -236 - -
2-133 - -133 - - 2-237 AN6230B-15 -237 - -
2-134 - -134 - - 2-238 AN6230B-16 -238 - -
2-135 - -135 - - 2-239 AN6230B-17 -239 - -
2-136 - -136 - - 2-240 AN6230B-18 -240 - -
2-137 - -137 - - 2-241 AN6230B-19 -241 - -
2-138 - -138 - - 2-242 AN6230B-20 -242 - -
2-139 - -139 - - 2-243 AN6230B-21 -243 - -
2-140 - -140 - - 2-244 AN6230B-22 -244 - -
2-141 - -141 - - 2-245 AN6230B-23 -245 - -
2-142 - -142 - - 2-246 AN6230B-24 -246 - -
2-143 - -143 - - 2-247 AN6230B-25 -247 - -
2-144 - -144 - - 2-248 AN6230B-26 -248 - -
2-145 - -145 - - 2-249 AN6230B-27 -249 - -
2-146 - -146 - - 2-250 AN6230B-28 -250 - -
2-147 - -147 - - 2-251 AN6230B-29 -251 - -
2-148 - -148 - - 2-252 AN6230B-30 -252 - -
2-149 - -149 - - 2-253 AN6230B-31 -253 - -
2-210 AN6227B-15 -210 R. 125 AN-15 2-254 AN6230B-32 -254 - -
2-211 AN6227B-16 -211 R. 126 AN-16 2-255 AN6230B-33 -255 - -
2-212 AN6227B-17 -212 R. 129 AN-17 2-256 AN6230B-34 -256 - -
2-213 AN6227B-18 -213 R. 131 AN-18 2-257 AN6230B-35 -257 - -
2-214 AN6227B-19 -214 R. 133 AN-19 2-258 AN623OB-36 -258 - -
2-215 AN6227B-20 -215 R. 135 AN-20 2-259 AN6230B-37 -259 - -
2-216 AN6227B-21 -216 R. 136 AN-21 2-260 AN6230B-38 -260 - -
2-217 AN6227B-22 -217 R. 137 AN-22 2-261 AN6230B-39 -261 - -
2-218 AN6227B-23 -218 R. 138 AN-23 2-262 AN6230B-40 -262 - -
2-219 AN6227B-24 -219 R. 139 AN-24 2-263 AN6230B-41 -263 - -
2-220 AN6227B-25 -220 R. 140 AN-25 2-264 AN6230B-42 -264 - -
2-221 AN6227B-26 -221 R. 141 AN-26 2-265 AN623OB-43 -265 - -
2-222 AN6227B-27 -222 R. 142 AN-27 2-266 AN623OB-44 -266 - -
2-223 AN6230B-1 -223 R. 1461)
- 2-267 AN6230B-45 -267 - -
2-224 AN6230B-2 -224 R. 1491) - 2-268 AN6230B-46 -268 - -
2-225 AN6230B-3 -225 R. 1521)
- 2-269 AN6230B-47 -269 - -
2-226 AN6230B-4 -226 R. 1551) - 2-270 AN6230B-48 -270 - -
2-227 AN6230B-5 -227 R. 1581)
- 2-271 AN6230B-49 -271 - -
2-228 AN6230B-6 -228 R. 1611) - 2-272 AN6230B-50 -272 - -
2-229 AN6230B-7 -229 R. 1641)
- 2-273 AN6230B-51 -273 - -
2-230 AN6230B-8 -230 R. 1671) - 2-274 AN6230B-52 -274 - -

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
130 O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

Nr kat. MIL-P-5516, B.S. Nr kodu Numer Nr kat. MIL-P-5516, B.S. Nr kodu Numer
Parker Klasa B 1806 (Wielka kodu Parker Klasa B 1806 (Wielka kodu
Nr Nr Brytania) (Francja) Nr Nr Brytania) (Francja)
2-325 AN6227B-28 -325 R. 143 R-28 2-444 AN6227B-71 -444 R. 238 R-72
2-326 AN6227B-29 -326 R. 145 R-29 2-445 AN6227B-72 -445 R. 240 R-73
2-327 AN6227B-30 -327 R. 148 R-30 2-446 AN6227B-73 -446 R. 242 R-74
2-328 AN6227B-31 -328 R. 151 R-31 2-447 AN6227B-74 -447 R. 244 R-75
2-329 AN8227B-32 -329 R. 154 R-32 2-248 AN6227B-75 -248 R. 246 R-76
2-330 AN6227B-33 -330 R. 157 R-33 2-249 AN6227B-76 -249 R. 248 R-77
2-331 AN6227B-34 -331 R. 160 R-34 2-450 AN6227B-77 -450 R. 250 R-78
2-332 AN6227B-35 -332 R. 163 R-35 2-451 AN6227B-78 -451 R. 252 R-79
2-333 AN6227B-36 -333 R. 166 R-36 2-452 AN6227B-79 -452 R. 254 R-80
2-334 AN6227B-37 -334 R. 169 R-37 2-453 AN6227B-80 -453 R. 256 R-81
2-335 AN6227B-38 -335 R. 172 R-38 2-454 AN6227B-81 -454 R. 257 R-82
2-336 AN6227B-39 -336 R. 175 R-39 2-455 AN6227B-82 -455 R. 258 R-83
2-337 AN6227B-40 -337 R. 179 R-40 2-456 AN6227B-83 -456 R. 259 R-84
2-338 AN6227B-41 -338 R. 180 R-41 2-457 AN6227B-84 -457 R. 260 R-85
2-339 AN6227B-42 -339 R. 182 R-42 2-458 AN6227B-85 -458 R. 261 R-86
2-340 AN6227B-43 -340 R. 183 R-43 2-459 AN6227B-86 -459 R. 262 R-87
2-341 AN6227B-44 -341 R. 184 R-44 2-460 AN6227B-87 -460 R. 263 R-88
2-342 AN8227B-45 -342 R. 186 R-45 Tab. 11.1 Lista europejskich kodów i rozmiarów pierścieni o-ring
2-343 AN6227B-46 -343 R. 187 R-46
2-344 AN6227B-47 -344 R. 188 R-47
2-345 AN6227B-48 -345 R. 190 R-48
2-346 AN6227B-49 -346 R. 191 R-49
2-347 AN6227B-5O -347 R. 192 R-50
2-348 AN6227B-51 -348 R. 194 R-51
2-349 AN6227B-52 -349 R. 195 R-52
2-425 AN6227B-88 -425 R. 196 R-53
2-426 AN6227B-53 -426 R. 198 R-54
2-427 AN6227B-54 -427 R. 200 R-55
2-428 AN6227B-55 -428 R. 202 R-56
2-429 AN6227B-56 -429 R. 205 R-57
2-430 AN6227B-57 -430 R. 207 R-58
2-431 AN6227B-58 -431 R. 209 R-59
2-432 AN6227B-59 -432 R. 212 R-60
2-433 AN6227B-60 -433 R. 214 R-61
2-434 AN6227B-61 -434 R. 216 R-62
2-435 AN6227B-62 -435 R. 218 R-63
2-436 AN6227B-63 -436 R. 220 R-64
2-437 AN6227B-64 -437 R. 222 R-65
2-438 AN6227B-65 -438 R. 224 R-66
2-439 AN6227B-66 -439 R. 227 R-67
2-440 AN6227B-67 -440 R. 230 R-68
2-441 AN6227B-68 -441 R. 232 R-69
2-442 AN6227B-69 -442 R. 234 R-70
2-443 AN6227B-70 -443 R. 236 R-71

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
131 O-Ring Division Europe
11 Załącznik

Nr kat. Parker Nr kodu (Wielka Brytania) Nr kat. Parker Numer kodu (Francja)
5-052 R. 106 1)
5-578 R-1
5-612 R. 108 5-579 R-2
2-110 R. 109 1)
5-580 R-3
5-614 R. 112 5-581 R-4
5-613 R. 114 5-582 R-5
5-615 R. 115 5-583 R-5a
5-616 R. 117 5-584 R-6
5-243 R. 119 1)
5-585 R-6a
5-617 R. 121 5-586 R-7
5-256 R. 123 1)
5-587 R-8
2-117 R. 128 5-588 R-9
5-618 R. 134 1)
5-589 R-10
5-321 R. 144 5-590 R-11
5-332 R. 147 5-591 R-12
5-035 R. 1501) 5-592 R-13
5-701 R. 153 5-593 R-14
5-037 R. 1561) 5-594 R-15
5-702 R. 162 5-595 R-16
5-039 R. 165 1)
5-596 R-17
5-703 R. 168 5-597 R-18
5-361 R. 171 1)
5-598 R-19
5-704 R. 174 5-599 R-20
5-705 R. 177 5-600 R-21
2-350 R. 1991) 5-601 R-22
2-351 R. 201 1)
5-602 R-23
2-352 R. 2031) 5-603 R-24
2-353 R. 206 1)
5-604 R-25
2-354 R. 2081) 5-605 R-26
2-355 R. 210 1)
5-606 R-27
2-356 R. 213 1)
 ierścienie o-ring różnią się rozmiarami, jednak nie ma to wpływu na większość
P
​1)

2-357 R. 2151) zastosowań.

Tab. 11.3 Kody i nr wymiarowe Parker pierścieni o-ring oraz nr kodów (Fran-
2-358 R. 2171) cja)
2-359 R. 2191)
2-360 R. 2211)
5-064 R. 2261)
5-434 R. 2331)
5-445 R. 2411)
5-474 R. 2531)
Tab. 11.2 Kody i nr wymiarowe Parker pierścieni o-ring oraz nr kodów (Wielka
Brytania)

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
132 O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

11.3 Tabela zgodności z mediami 1)

Ocena zgodności: 1 = odpowiednia,
2 = średnia,
3 = warunkowa,
Zalecenia dotyczące odporności na działanie czynników robo- 4 = nieodpowiednia, puste miejsce = niewystarczające dane
czych (mediów) oparto na dostępnych danych z badań oraz włas-
nych doświadczeń w tym zakresie. Dane należy traktować w
formie propozycji rozwiązań technicznych. Z tego względu użyt-
kownicy powinni przetestować i zatwierdzić wybrane rozwiązania
techniczne w warunkach roboczych. Firma Parker nie gwarantu-
je stabilności formy, warunków instalacyjnych lub działania wyro-
bów w żadnym zastosowaniu.

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
A
Acetamid C0557-70 1 1 1 3 1 1 1 4 4 4 2 4 4 2 1 2
Acetofenon E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 3
Aceton E0540-80 4 4 1 4 2 1 4 4 4 4 1 4 4 3 4 4
Acetylen E0540-80 1 1 1 1 1 1 2 2 1 2 2 2 2
Acetyloaceton E0540-80 4 4 1 4 2 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4 4
Acetylooctan metylu E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 2 4 4 2
AdBlue , wodny roztwór mocznika
®
N8907-75 1 3 1 4 4 1 4 4 4
AdBlue®, wodny roztwór mocznika E8867-60 1 3 1 4 4 1 4 4 4
Adypinian butylowy Cellosolve E0540-80 4 4 2 2 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 2 2
Adypinian glikolu butylowego E0540-80 4 4 2 2 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 2 2
Aero Lubriplate N0674-70 1 1 4 1 1 1 1 2 1 1 4 4 4 1 1 2
Aero Shell 17, smar N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 1 1 2
Aero Shell 750 V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 4 4 4 4 4 2 4
Aero Shell 7A, smar N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 1 1 2
Aero Shell Fluid 4 (41), płyn N0756-75 1 1 4 1 1 1 4 4 2 2 4 4 4 2 1 4
Aero Shell IAC N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 1 1 2
Aerosafe 2300 E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 3 3
Aerosafe 2300W E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 3 3
Aerozine 50 (50% hydrazyna, 50% UDMH) E0540-80 3 3 1 4 1 1 4 4 4 1 4 4 4 4 4
Akrylan butylu V3819-75 4 4 4 4 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4
Akrylan etylu E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 2
Akrylan metylu E0540-80 4 4 2 4 1 1 2 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Akrylonitryl V3819-75 4 4 4 4 1 1 3 4 4 4 4 4 4 4 3
Aldehyd benzoesowy (olejek z gorzkich migdałów) E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 4 4 3 1
Aldehyd kaprylowy (heksanal) E0540-80 2 4 1 1 4 4 2 2 2 4 2
Aldehyd masłowy E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4
Aldehyd octowy E0540-80 3 3 2 4 3 1 3 3 4 4 2 2 2 3 4 2
Aldehyd, masłowy V8920-75 4 4 3 4 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Alkazen (R) (dibromoetylobenzen) V0747-75 4 4 4 2 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Alkohol amylowy E0540-80 3 3 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 3
Alkohol benzylowy V0747-75 4 4 1 1 1 1 3 2 4 4 1 2 3 1 1
Alkohol butylowy (butanol) N0674-70 1 1 2 1 1 1 1 1 4 4 2 1 1 1 1 2
Alkohol dodecylowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 2 2
Alkohol etylowy (etanol) E0540-80 1 1 1 3 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Alkohol furfurylowy E0540-80 4 4 2 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 4

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
133 O-Ring Division Europe
11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Alkohol heksylowy N0674-70 1 1 3 1 1 1 3 1 4 4 3 1 3 1 3
Alkohol izobutylowy E0540-80 3 3 1 1 1 1 1 3 4 4 1 3 1 3 1
Alkohol izopropylowy (izopropanol) E0540-80 2 2 1 1 1 1 2 2 4 4 1 2 1 1 2 1
Alkohol metylowy (metanol) E0540-80 1 1 1 4 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Alkohol oktylowy E0540-80 2 2 1 1 1 1 2 2 4 4 2 2 2 2 2 2
Alkohol propylowy (propanol) N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Alkohol skażony E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Ałun chromowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1
Ałuny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1
Ambrex 33 (przenośny) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 3 4
Ambrex 830 (przenośny) N0674-70 1 1 3 1 1 1 2 4 1 1 3 4 4 2 1 2
Amina dibutylu V8920-75 4 4 4 4 2 2 3 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Amina dietylu E0540-80 4 4 3 4 1 1 4 3 4 4 3 3 4 4 3
Aminokwasy laktamowe E0540-80 4 4 2 4 1 1 2 4 2 4 4 2 4
Amoniak, ciecz, bezwodny C0557-70 1 2 1 4 3 1 1 4 4 4 1 4 4 4 4 2
Amoniak, gaz, gorący C0557-70 1 4 1 4 4 1 1 4 4 4 4 4 3 4 2
Amoniak, gaz, zimny C0557-70 1 1 1 4 3 1 1 1 4 4 1 1 1 4 1
Anderol, L774 (diester) V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 4 4 4 4 4 2 4
Anderol, L826 V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 4 4 4 4 4 2 4
Anderol, L829 V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 4 4 4 4 4 2 2
Ang-25 (ester glicerolu) E0540-80 2 2 1 1 1 1 2 2 4 4 2 2 2 2 2 2
Ang-25 (na bazie diestru) (TG 749) V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 4 4 4 4 4 2 2
AN-O-366 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
AN-W-O-366b, płyn hydrauliczny N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 2 2 4 4 4 2 1 4
Argon N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Aroclor, 1248 V0747-75 3 3 2 1 1 1 4 4 4 2 4 4 4 2 2
Aroclor, 1254 V0747-75 4 4 2 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 2 3
Aroclor, 1260 V0747-75 1 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1 1
Asfalt V0747-75 2 2 4 1 1 1 2 4 2 2 4 4 4 4 2 4
Askarele (np. klofen, PCB, aroclor, nepolin) V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
ATL-857 V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 4 4 4 4 4 2 4
Atlantic dominion F N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Aurex 903R (przenośny) N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 2 4 4 4
Azot C0557-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Azot, ciekły N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Azot, gazowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Azotan amonowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 4 1 1
Azotan amonowy, roztwór 2-molowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 4 1 1
Azotan glinu, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Azotan ołowiu N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 4 1 2
Azotan potasowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Azotan propylu E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Azotan sodowy E0540-80 2 2 1 1 1 2 2 1 1 2 1 4
Azotan srebrowy E0540-80 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Azotan srebrowy, wodny E0540-80 3 3 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Azotan wapniowy (saletra norweska) N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
134 O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Azotan żelaza N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2
B
Bardol B V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Barwniki anilinowe E0540-80 4 4 2 2 1 1 2 2 4 4 2 2 2 2 2 3
Bayol 35 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Bayol D N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 4 4 4 4 4 1 4
Bekon, tłuszcz zwierzęcy (oleje pochodzenia zwierzęcego) N0674-70 1 1 2 1 1 1 2 4 1 1 2 4 4 4 1 2
Benzen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Benzoesan (benzoesan benzylu) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 1
Benzoesan benzoilu (benzoesan) V0747-75 4 4 2 1 1 1 4 4 4 2 4 4 4 1
Benzoesan etylu V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Benzoesan metylu V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Benzoesan metylu V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Benzoesan n-butylu E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 4 4 1 4 4 4 1
Benzofenon V0747-75 3 1 1 1 4 4 4 3 4 1
Benzyna N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
Benzyna wysokooktanowa N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 2 2 4 4 4 4 2 4
Benzyna wysokooktanowa Shell N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 2 2 4 4 4 4 2 4
Bezwodnik maleinowy E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 2 4 4 4
Bezwodnik octowy C0557-70 4 4 1 4 1 1 1 3 4 4 1 1 1 4 4
Black point 77 N0674-70 1 1 1 1 1 1 3 3 3 3 1 3 3 3 3 3
Boraks E0540-80 2 2 1 1 1 1 4 2 2 1 1 2 2 4 2 2
Boraks, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Boran amylu N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 4 4
Boran sodu, wodny (boraks) N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Bray GG-130 V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 4 4 4 4 4 2 4
Brayco 719-R (W-H-910) E0540-80 3 3 1 4 1 1 2 4 4 2 2 2 2 2 2
Brayco 885 (MIL-L-6085A) V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 1 4 4 4 4 2 4
Brayco 910 E0540-80 2 2 1 4 2 2 3 3 1 1 1 1 4 4
Bret 710 E0540-80 2 2 1 4 1 1 2 2 3 3 1 1 1 1 4 4
Brom, płynny V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Bromek etylu V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 1 4
Bromek glinu N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1
Bromek metylu V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 3 4 4 4 4 1
Bromobenzen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Bromochlorometan V0747-75 4 4 2 1 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 2 4
Bromochlorotrifluoroetan V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Brzeczka piwna N8551-75 1 1 3 1 1 1 4 4 4 2 1
Butadien (monomer) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Butan, 2,2-dimetylo- N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 3 1 4 4 4 4 2 1 4
Butan, gazowy N0674-70 1 1 4 1 1 1 1 4 1 1 4 4 3 1 4
Butanol (alkohol N-butylowy) N0674-70 1 1 2 1 1 1 1 1 4 4 2 1 1 2 4
Butanol (keton metylowo-etylowy, MEK) E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4 4
Butylen (buten) V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Butyloamina S0604-70 3 3 4 4 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 2
C

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
135 O-Ring Division Europe
11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Cellosolve, butyl E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Cellosolve, octan E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Cellosolve® (eter etylowy glikolu etylenowego) E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Celluguard N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 3 4 1 1 1 1 1 1
Cellulube 90, 100, 150, 220, 300, 500 E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 2 1
Cellulube A60 (obecnie: Fyrquel) E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4
Cellutherm 2505A V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 4 4 4 4 4 2 4
Cetan (heksadekan) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 4 4 4 4 2 3 4
Chlor gazowy, mokry V0747-75 4 4 3 1 1 1 4 4 4 4 3 4 4 3 4
Chlor gazowy, suchy V0747-75 4 4 3 1 1 1 4 4 4 4 3 4 4 2 4
Chloraks V0747-75 2 2 2 1 1 1 2 4 4 4 2 4 4 2 1
Chlordan V0747-75 2 2 4 1 1 1 3 4 4 4 4 3 2 4
Chlorek acetylu V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 1 3
Chlorek amonowy E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2
Chlorek amonowy, roztwór 2-molowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Chlorek amonowy, wodny N0674-70 1 1 1 3 1 1 1 1 4 4 1 1 1 2 2
Chlorek amylu V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Chlorek baru, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Chlorek benzoilu V0747-75 4 4 1 1 1 1 4 4 4 2 4 4 4 1
Chlorek benzylu V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Chlorek cynkowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1
Chlorek cyny (II) N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2
Chlorek cyny (IV) N0674-70 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 4 1 2
Chlorek cyny (IV), 50% N0674-70 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 4 1 2
Chlorek cyny, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Chlorek etylenu V0747-75 4 4 4 2 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Chlorek etylu N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 2 3 2 1 2 1 4 1 4
Chlorek glinu, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Chlorek izopropylu V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Chlorek kobaltu, 2n N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Chlorek kobaltu, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Chlorek magnezu, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Chlorek metylenu (dichlorometan) V0747-75 4 4 4 2 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Chlorek metylu V0747-75 4 4 3 1 1 1 4 4 4 4 3 4 4 4 2 4
Chlorek miedzi, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Chlorek niklu N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 3 3 1 1 1 1 1 1
Chlorek potasu, potaż N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Chlorek potasu, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Chlorek rtęciowy, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 2 2
Chlorek sodowy, sól kuchenna N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Chlorek wapniowy, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Chlorek żelaza N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 2 1 2
Chlorek żelaza (III), wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Chlorekstol V0747-75 2 2 4 1 1 1 2 4 2 4 4 4 4 4 2 4
Chloroaceton E0540-80 4 4 1 4 1 1 3 3 3 3 4
Chlorobenzen (monochlorobenzen) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
136 O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Chlorobromometan V0747-75 4 4 2 1 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 2 4
Chlorobutadien (chloropren) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 3
Chlorodekan V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Chlorododekan V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Chloroetylooctan V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Chlorofenol (o-chlorofenol) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Chloroform (trichlorometan) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Chloroform etylowy V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Chloroform metylowy V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Chloroks V0747-75 2 2 2 1 1 1 2 4 4 4 2 4 4 2 1
Chloronaftalen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 3 4
Chloronaftalen amylu V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4
Chlorotoluen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Chlorowana (słona) woda morska V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 2 2 2 1 4
Chlorowodorek aniliny E0540-80 2 2 2 2 1 1 4 3 4 4 2 4 2 4 2 3
Ciecz bordoska E0540-80 2 2 1 1 1 1 2 2 4 4 1 2 2 1 2 2
Ciecz bordoska E0540-80 2 2 1 1 1 1 2 2 4 4 1 2 2 1 2 2
Ciecz kalifornijska E0540-80 4 4 1 1 1 1 1 4 4 1 4 4 1 1 1
Ciężka benzyna V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 2 4 4 4 4 2 4
Circo, lekki olej procesowy N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
City Service cool motor aplar, olej smarny 140-E.P. N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
City Service nr 65, 120, 250 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
City Service Pacemaker nr 2 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
CNG (sprężony gaz ziemny) N3987-70 1 2 4 1 1 1 3 4 3 3 4 4 3 3 4
CNG (sprężony gaz ziemny) N8888-70 1 2 4 1 1 1 3 4 3 3 4 4 3 3 4
CNG (sprężony gaz ziemny) V8877-75 1 2 4 1 1 1 3 4 3 3 4 4 3 3 4
CNG (sprężony gaz ziemny) V8802-80 1 2 4 1 1 1 3 4 3 3 4 4 3 3 4
Convelex 10 V3819-75 4 4 1 1 4 4 2 4 4 4 4 4
Coolanol (Monsanto), olej silikonowy V0747-75 1 1 4 1 1 1 1 4 4 4 4 4 4 2 2 4
Coolanol 45 (Monsanto) V0747-75 1 1 4 1 1 1 1 4 4 4 4 4 4 2 2 4
Cyjanek miedzi N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Cyjanek miedziowo-potasowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Cyjanek potasu N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Cyjanek potasu, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Cyjanek sodu, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Cyjanek wapniowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Cyjanowodór E0540-80 3 3 1 1 1 1 3 3 4 1 3 1 3
Cykloheksan N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 1 1 4 4 4 1 4
Cykloheksanol N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 4 4 4 2 1 4
Cykloheksanon E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Czterochlorek tytanu V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Czterochlorek węgla V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Czteroetyloołów V0747-75 3 3 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Czterotlenek azotu (N2O4) V3860-75 4 4 4 4 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Czynnik chłodniczy (baza CO2 - olej PAC) E8901-70 1 2 1 1 1 1
Czynnik chłodniczy (baza CO2 - oleje POE i PAC) N3554-75 1 2 4 1 1 1

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
137 O-Ring Division Europe
11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Czynnik chłodniczy na bazie dwutlenku węgla (oleje POE i PAO) N8822-75 1 2 4 1 1 1
Czynnik chłodniczy R 11 N0674-70 2 2 4 4 4 4 3 4 4 4 1 4
Czynnik chłodniczy R 112 C0557-70 2 2 4 4 2 2 2 4 4 4 2 4
Czynnik chłodniczy R 113 C0557-70 1 1 4 4 4 4 1 2 1 4 4 1 4
Czynnik chłodniczy R 114 C0557-70 1 1 1 4 4 4 1 1 1 1 4
Czynnik chłodniczy R 114 B2 C0557-70 2 2 4 4 4 4 1 4 4 4 1 4
Czynnik chłodniczy R 115 C0557-70 1 1 4 4 4 1 1 1 1
Czynnik chłodniczy R 12 C0557-70 1 1 2 4 4 4 1 1 1 2 4 2 1 4 4
Czynnik chłodniczy R 12, olej ASTM nr 2, 1:1 C0557-70 2 2 4 4 3 3 2 4 4 4 4 2 2 4
Czynnik chłodniczy R 12, Suniso 4G, 1:1 C0557-70 2 2 4 4 3 3 2 4 4 4 4 2 2 4
Czynnik chłodniczy R 13 C0557-70 1 1 1 4 4 4 1 1 1 1 1 4 4
Czynnik chłodniczy R 13 B1 C0557-70 1 1 1 4 4 4 1 1 1 1 1 2 4
Czynnik chłodniczy R 134a C0557-70 1 2 1 4 1
Czynnik chłodniczy R 14 C0557-70 1 1 1 4 4 4 1 1 1 1 1 1 4
Czynnik chłodniczy R 21 C0557-70 4 4 4 4 2 2 2 4 4 4 4 4 4
Czynnik chłodniczy R 22 C0557-70 4 4 1 4 2 2 1 1 2 4 1 1 1 2 4
Czynnik chłodniczy R 22, olej ASTM nr 2, 1:1 C0557-70 4 4 4 4 2 2 2 4 2 4 4 2 4
Czynnik chłodniczy R 31 C0557-70 4 4 1 4 2 2 1 2 1 2 2
Czynnik chłodniczy R 32 C0557-70 1 1 1 4 2 2 1 1 1 1 1
Czynnik chłodniczy R 502 C0557-70 2 2 1 4 4 4 1 1 1 1
D
D-bromek metylu V0747-75 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Dekalina (benzyna lakowa) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 1 4
Dekan N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 2 4 4 4 3 1 2
Delco, płyn hamulcowy E0540-80 3 3 1 4 1 1 2 1 2 2 4 3
Detergent rozpuszczony w wodzie N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 2 4 4 1 2 2 2 1 1
Dexron (olej ATF) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 2 4
Dextron N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 2 4
Diaceton (alkohol diacetonowy) E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4 4
Diamina etylenu E0540-80 1 1 1 4 1 1 2 4 4 1 2 1 2 4 1
Diazinon (środek owadobójczy) V0747-75 3 3 4 2 1 1 3 4 4 4 4 3 2 4
Dibromodifluorometan E0540-80 4 4 2 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4
Dibromoetylobenzen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Dibutyloftalan (Palatinol C) E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 3 4 4 3
Dichlorobenzen (orto-dichlorobenzen) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Dichlorobenzen (para-dichlorobenzen) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Dichlorobutan (chlorek tetrametylu) V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Dichlorometan (chlorek metylenu) V0747-75 4 4 4 2 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Dicykloheksyloamina V8920-75 3 3 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Diester syntetyczny, smar (MIL-L-7808) V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 4 4 4 4 4 2 4
Difenyl (bifenyl) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Difluorodibromometan E0540-80 4 4 2 4 4 4 4 2 4 4 4 4
Diizobutylen V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 3 4
2,4-dimetylopentan N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 4 4 4 4 2 3 4
Dinitrotoluen V3819-75 4 4 4 4 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Dioksan E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
138 O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Dioksolan E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 3 4 4 4 4 4
Dipenten (rozpuszczalnik do farb) V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 3 4
DNOx, wodny roztwór mocznika N8907-75 1 3 1 4 4 1 4 4 4
DNOx, wodny roztwór mocznika E8867-60 1 3 1 4 4 1 4 4 4
Dow Chemical 50-4 E0540-80 1 4 1 1 2 1 2 2 4
Dow Chemical ET588 E0540-80 3 3 1 4 1 1 2 1 2 2 4
Dow Corning-11 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-1208 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-200 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-220 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-3 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-33 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-4 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-4050 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-44 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-5 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-510 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-55 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-550 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-6620 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-704 E0540-80 2 2 1 1 1 1 1
Dow Corning-705 E0540-80 2 2 1 1 1 1 1
Dow Corning-710 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-F60 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-F61 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Corning-XF60 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Dow Guard N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 3 3 1 1 1 1 1
Dowtherm A, olej do układów wymiany ciepła V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Dowtherm E, olej do układów wymiany ciepła V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Dowtherm, 209, roztwór 50% E0540-80 3 3 1 4 1 1 2 2 3
Drożdże, wodny roztwór N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Ducor (rozcieńczalnik do farb) V0747-75 4 4 4 2 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Ducor, rozcieńczalnik do farb V0747-75 4 4 4 2 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Dwubromek etylenu V0747-75 4 4 3 1 1 1 4 4 4 4 3 4 4 4 3 4
Dwuchlorek etylenu V0747-75 4 4 3 1 1 1 4 4 4 4 3 4 4 4 3 4
Dwuchlorek metylenu V0747-75 4 4 4 2 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Dwuchlorek siarki V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 1 3
Dwuchromian potasu N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1
Dwuchromian potasu, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 3 4 4 1 3 1 1 1
Dwuizocyjanian toluenu E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4
Dwusiarczek węgla V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Dwutlenek chloru V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Dwutlenek chloru, 8% r-r Cl w postaci roztworu NaCIO2 V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2
Dwutlenek siarki, mokry E0540-80 4 4 1 4 1 1 2 4 4 1 4 4 3 2 2
Dwutlenek siarki, suchy E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 2 4 2 2 2 4 2 2
Dwutlenek węgla, mokry N0552-90 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
139 O-Ring Division Europe
11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Dwutlenek węgla, suchy N0552-90 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
E
Elco 28-EP, smar N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 1 4 4 4 4 1 2
Elektrolit E3750-70 3 1 4
Elektrolit E8556-70 3 1 4
Emulsja polioctanu winylu E0540-80 1 1 1 3 1 3
Epichlorohydryna V3819-75 4 4 3 4 1 1 4 4 4 4 4 4
Esam-6, płyn N0674-70 1 1 4 1 1 2 1 2 2 4
Esencja cola (Coca Cola) E8743-70 3 3 1 4 1 1 2 1
Esencja malinowa (środek smakowy) E8743-70 3 3 1 1 1 1 2 1
Esso 208, paliwo N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 4 4 4 4 3 1 4
Esso Golden Gasoline, paliwo V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Esso Univis nr 40 (olej hydrauliczny) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Esso WS2812 (Mil-L-7808A) V0747-75 1 1 4 1 1 1 4 4 2 4 4 4 4 4 1 4
Esso XP90-EP, smar N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Esso, olej przekładniowy (typu A) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 3 4 4 4 4 1 4
Esso, olej silnikowy N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 4 4 4 4 4 1 4
Esstic 42, 43 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Ester acetylooctowy E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 3 4 4 2 3 3 4 4 2
Ester metylowy kwasu mrówkowego C0557-70 4 4 2 2 1 2 4 2 4 4 2
Estry krzemianowe V0747-75 2 2 4 1 1 1 1 4 1 4 4 4 1 4
Etan N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 1 4 4 3 3 4
2,2-etanobutan N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 3 1 4 4 4 4 2 1 4
2,3-etanobutan N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 3 1 4 4 4 4 2 1 4
Etanol (alkohol etylowy) E0540-80 1 1 1 3 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Etanolamina (kolamina) E0540-80 2 2 2 4 3 1 2 2 4 3 2 2 2 3 4 2
Eter (różne) V3819-75 4 4 3 3 1 1 4 4 3 2 4 4 4 4 3 4
Eter ansulowy 161 lub 181 V3819-75 3 3 3 4 1 1 4 4 4 2 3 4 4 4 3 4
Eter dibutylu V3819-75 4 4 3 3 1 1 4 4 3 2 3 4 4 4 3 4
Eter dichloroizopropylowy V3819-75 4 4 3 3 1 1 4 4 3 2 4 4 4 4 3 4
Eter difenylu V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 3
Eter etanu (eter metylowy) E0540-80 1 1 1 1 1 1 3 1 4 1 1 1 4 1 1
Eter etylowy V3819-75 3 3 3 4 1 1 4 4 4 2 3 4 4 4 3 4
Eter fenyloetylowy V3819-75 4 4 4 4 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Eter izopropylu N0674-70 2 2 4 4 1 1 3 4 4 3 4 4 4 4 4
Eter metylu (eter dimetylowy) E0540-80 1 1 1 1 1 1 3 1 4 1 1 1 4 1 1
Etylen (eten) V0747-75 2 4 4 1 1 1 4 4 2 2 4 4 4 1 4
Etylenochlorohydryna V0747-75 4 4 2 1 1 1 2 2 4 4 2 2 2 2 2 3
2-etylo-1-heksanol (izooktanol) N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 2
Etylobenzen V0747-75 4 4 1 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Etyloceluloza N0674-70 2 2 2 4 1 1 2 2 4 2 2 2 2 2 4 2
Etylocyklopentan N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 2 1 4 4 4 4 1 4
Etylopentachlorobenzen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
F
F-60, płyn (Dow Corning) E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
F-61, płyn (Dow Corning) E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
140 O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
FAMB, FAMA V8727-70 3 3 4 1 1 1 4 4 4 1 3
FAMB, FAMA V8989-80 3 3 4 1 1 1 4 4 4 1 3
FAMB, FAMA V8908-80 3 3 4 1 1 1 4 4 4 1 3
FAMB, FAMA V8703-75 3 3 4 2 1 1 4 4 4 1 3
FAMB, FAMA V8590-60 3 3 4 2 1 1 4 4 4 1 3
FAMB, FAMA V0747-75 3 3 4 2 1 1 4 4 4 1 3
FAMB, FAMA V3736-75 3 3 4 2 1 1 4 4 4 1 3
Farba wapienna N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 4 1 2 1 2 1 2
FC43 heptakosofluorotri-butyloamina N0674-70 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1
FC75 E0540-80 1 1 1 2 1 4 1 1 2 1
Fenol V0747-75 4 4 3 1 1 1 4 4 3 4 4 1 4
Fenol V0747-75 4 4 3 1 1 1 4 4 4 4 3 4 4 3 4
Fenylobenzen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Fenylohydrazyna V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 3 4 4 4 3 4 2 4
Fluorek glinu, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Fluorowodór (kwas fluorowodorowy), bezwodny E0540-80 4 4 1 4 2 1 4 4 1 4 4 4
Formaldehyd E0540-80 3 3 2 4 3 1 3 3 4 4 2 2 2 3 4 2
Formamid etanu (DMF) E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 1
Foron (rozpuszczalnik do farb) E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4 4
Fosforan amonowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Fosforan amonowy, pierwszorzędowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Fosforan glinu, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Fosforan tributoksyetylu E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 2 4 4 1 2 2 4 2
Fosforan tributylu E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 3 4 4 4
Fosforan trikrezylu (ester) (TCP) E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 4 4 4 1 4 4 3 1
Fosforan wapniowy, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Freon 11 N0674-70 2 2 4 2 4 4 4 4 4 4 1 4
Freon 112 C0557-70 2 2 4 1 2 2 2 4 4 4 2 4
Freon 113 C0557-70 1 1 4 2 4 4 1 2 1 4 4 1 4
Freon 114 C0557-70 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 4
Freon 114B2 C0557-70 2 2 4 2 4 4 1 4 4 4 1 4
Freon 115 C0557-70 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1
Freon 12 C0557-70 1 1 2 1 4 4 1 1 1 2 4 2 1 4 4
Freon 12 i olej ASTM nr 2 (50/50) N0674-70 1 1 4 1 3 3 2 4 4 4 4 2 2 4
Freon 12 i Suniso 4G (50/50) N0674-70 1 1 4 1 3 3 2 4 4 4 4 2 2 4
Freon 13 C0557-70 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 4 4
Freon 134a C0557-70 1 2 1 4 1
Freon 13B1 C0557-70 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 2 4
Freon 14 C0557-70 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 1 4
Freon 21 C0557-70 4 4 4 4 2 2 2 4 4 4 4 4 4
Freon 22 C0557-70 4 4 1 4 2 2 1 1 2 4 1 1 1 2 4
Freon 22 i olej ASTM nr 2 (50/50) C0557-70 4 4 4 2 2 2 2 4 2 4 4 2 4
Freon 31 C0557-70 4 4 1 4 2 2 1 2 1 2 2
Freon 32 C0557-70 1 1 1 4 2 2 1 1 1 1 1
Freon 502 C0557-70 2 2 1 2 1 1 1 1 1 1
Freon BF V0747-75 2 2 4 1 2 4 4 4 2 4

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
141 O-Ring Division Europe
11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Freon C318 C0557-70 1 1 1 2 1 1 1 1 1
Freon K-142B C0557-70 1 1 1 4 1 1 1 2 1
Freon K-152A C0557-70 1 1 1 4 1 1 1 1 4
Freon MF N0674-70 2 2 4 2 4 4 4 4 1 4
Freon PCA N0674-70 1 1 4 2 1 2 1 4 4 1 4
Freon TF N0674-70 1 1 4 2 1 2 1 4 4 1 4
Ftalan dimetylu V0747-75 4 4 2 2 1 1 4 4 4 2 4 4 4 2
Ftalan dioktylu (DOP) E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 4 4 4 1 4 4 1 1
Furfural (aldehyd furanowy) E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 2 4 4 4 4
Fyrquel 90, 100, 150, 220, 300, 500 E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 2 1
Fyrquel A60 E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 3
G
Gaz błotny N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 3 4 4 3 3 4
Gaz generatorowy N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 3 1 4 4 3 3 3
Gaz pieca koksowniczego V0747-75 1 1 1 4 4 3 3
Gaz rozweselający (podtlenek azotu) E0540-80 1 1 2 1 1 1 1
Gaz świetlny (bez związków aromatycznych) N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 1 4 4 3 2 3
Gaz wielkopiecowy V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 3
Gaz ziemny N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 3 3 4 4 3 3 4
Gaz ziemny, kwasowy V3819-75 1 1
Gazol (LPG) N3813-70 1 2 4 1 1 1 2 4 3 1 4 4 4 4 3 3
Glicerol N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Glikol (glikol etylenowy) E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Glikol butylowy E0540-80 3 3 2 4 1 1 3 4 4 4 2 4 4 4 4
Glikol dietylu E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 2
Glikol etylenowy (glikol), Prestone® E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 4 2 1 1 1 1 1 1
Glikol metylenowy E0540-80 3 3 2 4 3 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Glukoza N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1 1
Gulf Harmony, oleje N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Gulf Legion, oleje N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Gulf Security, oleje N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Gulf, smar do stosowania w wysokich temperaturach N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Gulfcrown, smar N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 1 4
H
Halon 1301 C0557-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 4
Halotan (środek znieczulający) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Halowax, olej V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 1 4
Hannifin, Parker-O-Lube N0674-70 1 1 4 1 1 1 1 2 1 1 4 4 4 1 1 2
HEF-2 (High Energy Fuel) V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Heksaldehyd (n-heksaldehyd) E0540-80 4 4 1 4 1 1 1 4 4 4 3 4 4 4 3
Heksan (n-heksan) N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 1 4 4 4 1 4
Hel N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Heptan (n-heptan) N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 1 4 4 4 1 4
Herbata E0540-80 1 1 1 1 1
HFO124yf, czynnik chłodniczy (olej PAG) E8901-70 1 2 1 4 1 1 1
HFO124yf, czynnik chłodniczy (oleje POE i PAO) N3554-75 1 2 4 4 1 1 1

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
142 O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
HFO124yf, czynnik chłodniczy (oleje POE i PAO) N8822-75 1 2 4 4 1 1 1
Houghto-Safe 1010 (ester fosforanowy) E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 4 4 1 4 4 4 2 3
Houghto-Safe 1055 (ester fosforanowy) E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 4 4 1 4 4 4 2 3
Houghto-Safe 1120 (ester fosforanowy) E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 2 3
Houghto-Safe 271 (na bazie wody i glikolu), HFC N0674-70 1 1 1 2 1 1 2 1 4 4 2 2 2
Houghto-Safe 5040 (emulsja wody w oleju) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 4 4 4 4 4 4 2 3
Houghto-Safe 620 (na bazie wody i glikolu), HFC N0674-70 1 1 1 2 1 1 2 1 4 4 2 2 2
Hydrazyna E0540-80 3 3 1 4 1 1 3 3 4 4 1 4 3 4 4
Hydrazyna etanu asym. (UDMH) E0540-80 3 3 1 4 1 1 3 1 1 4 4
Hydrazyna etanu asym. (UDMH) E0540-80 2 2 1 4 1 1 2 2 1 1 1 1 4 4
Hydrochinon V0747-75 3 3 4 2 1 1 3 3 3
Hydro-Drive MIH 50 (na bazie oleju mineralnego) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 2
Hyjet E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4
Hyjet III E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4
Hyjet IV (zamiennik za III, S, W) E0540-80 4 4 1 4 4 4 4 4 2 4 4 4
I
Industron FF44 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Industron FF48 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Industron FF53 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Industron FF80 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Izobutylo-n-maślan E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 4 4 1 4 4 4 1
Izocyjanian V3819-75 4 4 2 3 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Izododekan N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 4 4 4 4 2 1 4
Izoforon (keton) E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4 4
Izooktan N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 1 4 4 3 1 4
Izopropanol (alkohol izopropylowy) E0540-80 2 2 1 1 1 1 2 2 4 4 1 2 1 1 2 1
Izopropylobenzen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
J
Jod V0747-75 2 2 2 1 1 1 4 2 2 2 1
JP 3 (Mil-J-5624) N0602-70 1 1 4 1 1 1 4 4 2 2 4 4 4 4 1 4
JP 4 (Mil-J-5624) N0602-70 1 1 4 1 1 1 4 4 2 2 4 4 4 4 2 4
JP 5 (Mil-J-5624) N0602-70 1 1 4 1 1 1 4 4 2 2 4 4 4 4 2 4
JP 6 (Mil-J-25656) N0602-70 1 1 4 1 1 1 4 4 2 2 4 4 4 4 2 4
JP X (Mil-F-25604) N0602-70 1 1 4 4 1 1 2 4 4 4 4 4 4 4
K
Kalgon (metafosforan sodu) N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 2 1
Kąpiel galwaniczna E0540-80 1 1 1 1 4 1 4 4 4
Kąpiel trawiąca V3738-75 4 4 3 2 1 1 4 4 4 4 3 4 4 4 4 4
Karbaminiany V3819-75 2 2 1 1 2 4 4 4 2 4 4 2 1
Karbinol furylowy E0540-80 4 4 2 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Karbitol (eter monoetylowy glikolu dietylenowego) E0540-80 2 2 2 2 1 1 2 2 4 4 2 2 2 2 2 2
Karbitol butylu E0540-80 4 4 1 3 1 1 3 4 4 1 4 4 4 4 4
Katechol butylowy V0747-75 4 4 2 1 1 1 2 2 4 2 2 4 2 1
Kawa N3824-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 3 1 1 1
Kel F, płyn E0540-80 1 1 1 2 1 1 1 1 1 2 1
Keton diizobutylu E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 3 4 4 1 3 4 4 4

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
143 O-Ring Division Europe
11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Keton diizopropylu E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4
Keton metylo-butylowy E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4 4
Keton metylo-izobutylowy, MIBK V3819-75 4 4 3 4 1 1 4 4 4 4 3 4 4 4 4
Keton metylo-izopropylowy V3819-75 4 4 3 4 1 1 4 4 4 4 3 4 4 4 4
Keton metylowo-etylowy, butanon, MEK E0540-80 4 4 1 4 2 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4
Kolamina (etanolamina) E0540-80 4 4 2 4 3 1 4 2 4 4 2 2 2 4 4 2
Kondensat BlowBy / kwas octowy (pH 1, pH 2, pH 3, pH 9) V8892-70 2 2 4 1 1 1 4 4 4
Kondensat BlowBy / kwas octowy (pH 1, pH 2, pH 3, pH 9) V8722-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4
Kondensat BlowBy / kwas octowy (pH 1, pH 2, pH 3, pH 9) V8855-60 2 2 4 1 1 1 4 4 4
Kreozol (katechol metylowy) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Kreozot (ekstrakt smoły drzewnej) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 3 4 4 4 4 1 4
Krzemian sodu N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Krzemian wapniowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Krzemionka fluorowa E0540-80 2 2 1 1 1 1 2 2 1 1 1 4 4
Ksenon N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Ksylen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Ksylidyna (mieszanina amin aromatycznych) V8920-75 3 3 4 4 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Kumen (izopropylobenzen) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Kuweta (fotograficzna) N0674-70 1 1 2 1 1 1 1 2 2 2 1 1 1
Kwas adypinowy, wodny roztwór N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 2
Kwas akrylowy etylu E0540-80 4 4 2 2 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Kwas arsenowy (chlorek arsenawy), wodny E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Kwas askorbinowy V3819-75 1 1
Kwas azotowy, 10% V3738-75 4 4 1 1 1 1 4 4 4 4 1 4 1 4 4
Kwas azotowy, 65% V3738-75 4 4 4 2 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Kwas azotowy, czerwony, dymiący V3738-75 4 4 4 2 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Kwas azotowy, czerwony, dymiący, ze środkiem ochronnym V3738-75 4 4 4 2 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Kwas azotowy, dymiący V3738-75 4 4 4 2 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Kwas azotowy, stężony V3738-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 3 4
Kwas benzenosulfonowy, 10% V0747-75 1 1 1 1 1 3
Kwas benzoesowy, wodny V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Kwas borny, 10% N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 3
Kwas bromowodorowy, 40% E0540-80 4 4 1 1 1 1 2 4 4 4 1 4 1 1 3 4
Kwas bromowodorowy, wodny E0540-80 4 4 1 1 1 1 3 4 4 4 1 3 1 4 4
Kwas bursztynowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 2 2
Kwas chlorooctowy E0540-80 4 4 2 4 2 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Kwas chlorosulfonowy, 10% V3819-75 4 4 4 4 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Kwas chromowy, 50% V3738-75 4 4 2 1 1 1 4 4 4 4 3 4 4 2 3 3
Kwas cytrynowy, wodny C0557-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Kwas fluorokrzemowy E0540-80 2 2 1 1 1 1 2 2 1 1 1 4 4
Kwas fluorowodorowy, 65% lub mniej, gorący V8920-75 4 4 4 3 2 1 3 4 4 4 4 4 4 3 4 4
Kwas fluorowodorowy, 65% lub mniej, zimny V8920-75 4 4 3 2 1 1 4 4 4 3 4 4 4 4
Kwas fluorowodorowy, 65% lub mniej, zimny E0540-80 3 3 1 1 1 1 1 2 4 1 4 2 4
Kwas fluorowodorowy, 65% lub więcej, gorący V8920-75 4 4 4 3 2 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Kwas fumarowy N0674-70 1 1 1 1 1 2 2 4 4 2 1 2 1 2
Kwas galusowy V0747-75 2 2 2 1 1 1 2 2 4 4 2 1 2 1

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
144 O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Kwas garbnikowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Kwas garbnikowy, 10% N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 2 4 1 1 1 1 2
Kwas garbnikowy, tanina N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 2 4 1 2 1 2 2
Kwas jabłkowy V8892-70 1 1 1 1 1 2 2 4 4 2 1 2 1 2
Kwas linolowy S0604-70 2 2 4 2 1 1 2 4 4 4 4 4 2
Kwas maleinowy, wodny V0747-75 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 2 2
Kwas masłowy V0747-75 4 4 2 2 1 1 4 4 4 2 4 4
Kwas metakrylowy E0540-80 4 4 2 3 1 1 2 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Kwas metakrylowy E0540-80 4 4 2 3 1 1 2 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Kwas mlekowy, gorący V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 3 2
Kwas mlekowy, zimny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1
Kwas mrówkowy (kwas metanowy) E0540-80 4 4 1 4 1 1 2 3 4 1 3 4
Kwas nadchlorowy V0747-75 4 4 3 1 1 1 3 4 4 4 3 4 3 3 4
Kwas Neville’a-Winthersche’a V0747-75 4 4 2 1 1 1 4 4 4 2 4 4 4 2 4
Kwas octowy, gorący (pod wysokim ciśnieniem) V8920-75 4 4 3 4 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4 3
Kwas octowy, kwas octowy lodowaty (stęż.) E0540-80 3 3 1 4 1 1 4 3 4 4 3 3 4 1 1
Kwas oleinowy V3738-75 3 3 4 2 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4
Kwas ortofosforowy, 20% E0540-80 3 3 1 1 1 1 3 3 4 4 1 3 1 3 3
Kwas ortofosforowy, stężony V3738-75 4 4 3 1 1 1 4 4 4 4 3 4 4 4 4
Kwas owocowy N0674-70 1 1 1
Kwas palmitynowy N0674-70 1 1 3 1 1 1 3 3 4 4 3 3 3 1 4
Kwas pikrynowy, 10% C0557-70 3 3 1 1 1 1 1 3 4 4 3 3 1 3 4
Kwas pikrynowy, roztopiony V3738-75 2 2 2 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 4
Kwas pikrynowy, wodny C0557-70 1 1 1 1 1 1 1 2 1 2 1 1 2
Kwas podchlorawy V3819-75 4 4 2 1 1 1 4 4 4 2 4 2 4
Kwas pruski E0540-80 2 2 1 1 1 1 2 2 4 1 2 1 1 2 3
Kwas salicylowy E0540-80 2 2 1 1 1 1 2 1 2 1 1
Kwas siarkawy V0747-75 3 3 1 1 1 1 3 3 4 4 1 3 1 4 4
Kwas siarkowy 96% V3738-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4
Kwas siarkowy, 3-molowy V0747-75 4 4 2 1 1 1 3 3 2 3 3 3 3 3 3 4
Kwas siarkowy, dymiący (oleum 20/25%) V3738-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Kwas siarkowy, stężony V3738-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Kwas solny, 3-molowy E0540-80 3 3 1 1 1 1 3 3 2 1 3 3 2 2 4
Kwas solny, 3-molowy E0540-80 3 3 1 1 1 1 3 3 2 1 3 3 2 2 4
Kwas solny, stężony V3738-75 4 4 3 1 1 1 4 4 4 1 4 4 4 3 4
Kwas solny, stężony V3738-75 4 4 3 1 1 1 4 4 4 1 4 4 4 3 4
Kwas stearynowy N0674-70 2 2 2 1 1 1 3 4 4 4 4 3 2
Kwas szczawiowy E0540-80 2 2 1 1 1 1 2 2 1 2 2 2 1 2
Kwas trójchlorooctowy E0540-80 2 2 2 3 1 1 3 3 4 4 2 4 3 4 4
Kwas węglowy, dwutlenek węgla E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Kwas winowy, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Kwasy naftalowe V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 1 4
Kwasy tłuszczowe V0747-75 2 2 3 1 1 1 2 4 3 4 4
L
Laktamy E0540-80 4 4 2 4 1 1 2 4 2 4 4 2 4
Łaźnia chromowa (do galwanizacji) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 3 3 3

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
145 O-Ring Division Europe
11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Lehigh X1169 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Lehigh X1170 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Ligroina (benzyna lakowa) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
Lindol, płyn hydrauliczny (ester fosforanowy), typu HFD - R E0540-80 4 4 1 2 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 3 3
Liquimoly N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
LPG (propane, butan, propylen) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 3 1 4 4 4 4 3 3
Ług bielący V0747-75 4 4 1 1 1 1 4 4 1 4 1 2 2
Ług czarny V3738-75 2 2 2 1 1 1 2 2 4 4 2 2 2 2 2 2
Ług siarkowy V3738-75 2 2 2 1 1 1 2 2 4 2 2 2 2 2 4
Ług wodorosiarczanowy E0540-80 3 3 1 1 1 1 1 3 4 4 1 3 1 2 2
Ług, soda kaustyczna E0540-80 2 2 1 2 1 1 2 2 4 4 1 2 1 1 2 2
M
Malathion (środek owadobójczy) V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 2 4
Maślan E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 4 4 1 4 4 4 1
Masło N8551-75 1 1 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 1 1
MCS 312 V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 1 1
MCS 352 E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 3 3
MCS 463 E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 3 3
Merkaptan butylu V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4
Merkaptan etylu V0747-75 4 4 2 1 1 3 4 4 4 4 3 3
Merkaptan tributylu V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Metafosforan sodu (Calgon) N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 2 1
Metakrylan metylu V3819-75 4 4 4 4 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Metakrzemian sodu N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Metan N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 3 4 4 3 3 4
Metanol (alkohol metylowy) N0674-70 1 1 1 4 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Metyl Cellosolve E0540-80 3 3 2 4 1 1 3 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Metyloanilina V0747-75 4 4 2 1 1 4 4 4 4 4 4 4
2-metylopentan N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 4 4 4 4 2 3 4
3-metylopentan N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 4 4 4 4 2 3 4
Metyloceluloza N0674-70 2 2 2 4 1 1 2 2 4 2 2 2 2 2 4 2
Metylocyklopentan V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Mieszanina amin C0557-70 4 4 2 4 2 1 2 2 4 4 2 2 2 4 4 2
Mieszanina czteroetyloołowiu V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 2
Mieszanina paliwa i oleju V8892-70 3 3 4 1 1 1 4 4 4 1 3
Mieszanina wody i glikolu (30/70%) E0540-80 2 2 1 2 1 1 2
Mieszanina wody i oleju VG292-70 2 3 4 1 1 1 4 4 4 2 4
Mil-A-6091 E0515-80 2 2 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Mil-C-4339 N0304-75 1 1 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 1
Mil-C-7024 N0602-70 1 1 4 1 1 1 4 4 2 1 4 4 4 4 1 4
Mil-C-8188 V0747-75 2 2 4 2 1 1 4 4 3 4 4 4 4 4 2 4
Mil-E-9500 E0515-80 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Mil-F-16884 N0304-75 1 1 4 1 1 1 3 4 1 3 4 4 4 3 1 4
Mil-F-17111 N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 1 3 4 4 4 4 2 4
Mil-F-25558 (RJ-1) N0602-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Mil-F-25656 N0602-70 1 1 4 1 1 1 4 4 2 2 4 4 4 4 2 4

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
146 O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Mil-F-5566 E0515-80 2 2 1 1 1 1 2 2 4 4 1 2 1 1 1 1
Mil-G-10924 N0304-75 1 1 4 1 1 1 4 4 2 1 4 4 4 2 1 4
Mil-G-15793 N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 2 4
Mil-G-21568 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Mil-G-25013 V0747-75 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Mil-G-25537 N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 2 1 4 4 4 2 1 4
Mil-G-25760 V0747-75 2 2 4 1 1 1 2 4 2 2 4 4 4 2 2 4
Mil-G-3278 L0677-70 2 2 4 1 1 1 4 4 1 2 4 4 4 4 2 4
Mil-G-3545 N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Mil-G-5572 N0602-70 1 1 4 1 1 1 4 4 2 2 4 4 4 4 1 4
Mil-G-7118 N0304-75 2 2 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Mil-G-7187 N0304-75 1 1 4 1 1 1 4 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Mil-G-7421 L0677-70 2 2 4 1 1 1 2 4 4 2 4 4 4 2 2 4
Mil-G-7711 N0304-75 1 1 4 1 1 1 4 4 2 1 4 4 4 4 1 2
Mil-H-13910 E0515-80 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Mil-H-19457 E0515-80 4 4 1 2 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4 3
Mil-H-22251 E0515-80 2 2 1 1 1 2 2 1 2 4
Mil-H-27601 V0747-75 1 1 4 1 1 1 2 4 1 4 4 4 2 3
Mil-H-5606 N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 2 2 4 4 4 2 1 4
Mil-H-6083 N0304-75 1 1 4 1 1 1 1 4 1 1 4 4 2 2 1 4
Mil-H-7083 E0515-80 1 1 1 2 1 1 2 2 4 4 1 3 2 2 1 1
Mil-H-83282 V0747-75 1 1 4 1 1 1 2 4 2 2 4 4 4 2 1 4
Mil-H-8446 (MLO-8515) V0747-75 2 2 4 1 1 1 1 4 1 4 4 4 1 4
Mil-J-5161 N0602-70 2 2 4 1 1 1 4 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Mil-J-5624 JP-3, JP-4, JP-5 N0602-70 1 1 4 1 1 1 4 4 2 2 4 4 4 4 2 4
Mil-L-15016 N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 2 4
Mil-L-15017 N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 2 4
Mil-L-17331 V0747-75 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Mil-L-2104 N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 3 1 4
Mil-L-21260 N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Mil-L-23699 V0747-75 2 2 4 1 1 1 3 4 3 4 4 4 2 4
Mil-L-25681 V0747-75 2 2 1 1 1 1 2 2 1 2 2 2 2 4
Mil-L-3150 N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 2 2 4 4 4 2 1 4
Mil-L-4343 N0304-75 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Mil-L-6081 N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Mil-L-6082 N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 1
Mil-L-6085 V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 1 4 4 4 4 2 4
Mil-L-6387 V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 1 4 4 4 4 2 4
Mil-L-7808 V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 4 4 4 4 4 2 4
Mil-L-7870 N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 1 4 4 4 4 4 1 4
Mil-L-9000 N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 2 4
Mil-L-9236 V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 4 4 4 4 4 2 4
Mil-O-3503 N0304-75 1 1 4 1 1 1 2 4 2 1 4 4 4 2 1 4
Mil-P-27402 E0515-80 2 2 1 1 1 2 2 1 2 4
Mil-R-25576 (RP-1) N0602-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Mil-S-3136, olej typu IV N0674-70 1 1 4 1 1 1 1 4 1 1 4 4 4 1 1 1

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
147 O-Ring Division Europe
11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Mil-S-3136, paliwo typu I N0602-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Mil-S-3136, paliwo typu II N0602-70 2 2 4 1 1 1 4 4 2 2 4 4 4 4 2 4
Mil-S-3136, paliwo typu III N0602-70 2 2 4 1 1 1 4 4 2 1 4 4 4 4 2 4
Mil-S-81087 E0515-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Mleko, 3,5% tłuszczu (mleko UHT) N8551-75 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
MLO-7277 hydr. V0747-75 3 3 4 1 1 1 4 4 3 3 4 4 4 4 3 4
MLO-7557 V0747-75 3 3 4 1 1 1 4 4 3 3 4 4 4 4 3 4
MLO-8200 hydr. V0747-75 2 2 4 1 1 1 1 4 1 4 4 4 4 1 4
MLO-8515 V0747-75 2 2 4 1 1 1 1 4 3 1 4 4 4 3 1 4
Mobil 24 DTE N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Mobil Delvac 1100, 1110, 1120, 1130 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Mobil HF N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Mobil Nyvac 20 i 30 N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Mobil Velocite C N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Mobil, olej SAE 20 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Mobiltherm 600 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Mobilux N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Mocznik, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Monobromobenzen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Monochlorobenzen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Monoetanolamina E0540-80 4 4 2 4 3 1 4 2 4 4 2 2 2 4 4 2
Monometyloanilina V0747-75 4 4 2 1 1 4 4 4 4 4 4 4
Monometylohydrazyna E0540-80 2 2 1 1 1 2 2 1 2 4
Mononitrotoluen V3819-75 4 4 4 3 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Monowinyloacetylen E0540-80 1 1 1 1 1 1 2 2 1 2 2 2 2
Mrówczan metylu C0557-70 4 4 2 1 1 2 4 2 4 4 2
N
Nadchloran potasowy, wodny E0540-80 4 4 1 1 1 1 1 4 4 4 1 4 1 4 4
Nadsiarczan amonowy E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 4 4 1 4
Nadsiarczan amonowy, wodny E0540-80 4 4 1 3 1 1 1 4 4 4 1 4 1 1 1
Nadtlenek ketonu metylowo-etylowego S0604-70 4 4 4 4 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 2
Nadtlenek sodowy E0540-80 2 2 1 1 1 1 2 2 4 4 1 2 2 2 1 4
Nadtlenek wodoru, 30% V0747-75 3 3 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1 1
Nadtlenek wodoru, 90% V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 1
Nafta (podobna do RP-1 i JP-1) N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 1 3 4 4 4 1 4
Naftalen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 1 4
Naftalen amylu V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 1 4
n-butyloeter V3819-75 3 3 3 4 1 1 4 4 4 2 3 4 4 4 3 4
Neon N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
N-heksen-1 V0747-75 2 2 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 2 1 4
Nitrobenzen V0747-75 4 4 4 2 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Nitroetan E0540-80 4 4 2 4 1 1 2 2 4 4 2 2 2 2 4 4
Nitrometan E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 2 3 4 4 4
Nitropropan E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Nitryl kwasu propionowego N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 4 4 4 4 2 3 4
N-oktan V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
148 O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
N-propyloaceton E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4 4
O
Ocet E0540-80 3 3 1 4 1 1 3 3 4 4 1 1 3 4 1
Ocet drzewny E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4
Octan amylu E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 3 4 4 4
Octan butylu E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4
Octan cynkowy E0540-80 2 2 1 4 1 1 2 4 4 4 1 4 1 4 4 4
Octan etylu E0540-80 4 4 2 4 2 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 2
Octan glinu, wodny E0540-80 1 1 1 4 1 1 1 3 4 4 1 1 3 4 4
Octan izopropylowy E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Octan metylu E0540-80 4 4 2 4 3 1 2 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Octan miedzi, wodny E0540-80 3 3 1 4 1 1 3 4 4 4 1 3 3 4 4
Octan niklawy E0540-80 2 2 1 4 1 1 2 4 4 4 1 4 1 4 4 4
Octan ołowiu, wodny (cukier ołowiowy) E0540-80 3 3 1 4 1 1 3 4 4 4 1 1 4 4 4
Octan potasowy E0540-80 2 2 1 4 1 1 2 4 4 4 1 4 1 4 4 4
Octan potasowy (octan potażu) E0540-80 2 2 1 4 1 1 2 4 4 4 1 4 1 4 4 4
Octan potasowy, wodny E0540-80 3 3 1 4 1 1 3 4 4 4 1 1 4 4 4
Octan propylowy E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4
Octan sodowy E0540-80 2 2 1 4 1 1 2 4 3 3 1 4 1 4 4 4
Octan sodowy E0540-80 2 2 1 4 1 1 2 4 3 3 1 4 1 4 4 4
Octan sodowy, wodny E0540-80 3 3 1 4 1 1 3 4 4 4 1 1 3 4 4
Octan wapniowy E0540-80 2 2 1 4 1 1 2 4 4 4 1 4 1 4 4 4
Octan wapniowy, wodny E0540-80 1 1 1 4 1 1 1 1 4 4 1 1 1 4 1
Oktachlorotoluen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Oktadekan N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 2 1 4 4 4 2 1 4
Oleinian butylo-acetylo-rycynowy E0540-80 3 3 1 1 1 1 3 4 1 3
Oleinian butylu V0747-75 4 4 2 1 1 1 4 4 2 4 4 2
Oleinian metylu V0747-75 4 4 2 1 1 1 4 4 2 4 4 2
Olej anilinowy (anilina) E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 3 4 4 1 3 4 1 1
Olej arachidowy N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 3 4 4 3 1 1
Olej ASTM nr 1 N0674-70 1 1 4 1 1 1 1 4 1 3 4 4 1 1 1
Olej ASTM nr 2 N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 1 3 4 4 4 1 3
Olej ASTM nr 3 N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 1 3 4 4 4 1 4
Olej ASTM nr 4 V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 4 4 4 4 4 2 4
Olej ATF N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 4
Olej ATF AE607-60 1 2 4 1 1 1 4 1 4 4 4
Olej ATF AE608-70 1 2 4 1 1 1 4 1 4 4 4
Olej ATF A8845-70 1 2 4 1 1 1 4 1 4 4 4
Olej bawełniany N0674-70 1 1 3 1 1 1 4 4 1 2 1 4 4 4
Olej bunkrowy (olej bunkrowy C: FKM) N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 1 3 4 4 4 1 3
Olej do wiercenia N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Olej drzewny (olej tungowy) N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 3 4 4 4 3 4
Olej kamforowy N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Olej kokosowy N8551-75 1 1 4 1 1 1 1
Olej kopytkowy N0674-70 1 1 2 1 1 1 4 4 1 1 2 4 4 4 1 2
Olej kukurydziany N8551-75 1 1 4 1 1 1 3 4 1 2 4 4 3 1 1

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
149 O-Ring Division Europe
11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Olej lekki (benzen nieoczyszczony) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Olej lniany N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 1 3 4 4 4 1 4
Olej mineralny N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 3 4 4 3 1 3
Olej napędowy V0747-75 1 1 4 1 1 1 4 4 1 3 4 4 4 1 4
Olej oliwkowy N8551-75 1 1 4 1 1 1 3 4 1 1 3 4 3 1 1
Olej opałowy, ciężki (antracyt) V0747-75 3 3 4 1 1 1 4 4 1 3 4 4 4 1 3
Olej opałowy, kwaśny N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 1
Olej opałowy, lekki N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 3 4 4 4 1 3
Olej parafinowy, bezbarwny N0674-70 1 1 4 1 1 1 1 4 1 1 4 4 1 1 1
Olej pirydynowy E0540-80 4 4 2 4 2 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4
Olej pochodzenia zwierzęcego N0674-70 1 1 2 1 1 1 2 4 1 2 2 4 4 2 1 2
Olej przekładniowy typu A N3813-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 2
Olej rycynowy N0674-70 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1
Olej rycynowy N0674-70 1 1 2 1 1 1 4 1 4 4 2 3 3 1 1
Olej rzepakowy E0540-80 2 2 1 1 1 1 3 4 1 1 3 4 3 1 1
Olej smołowy, karbolineum N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 3 4 4 4 4 1 4
Olej sojowy N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 2 4 4 3 1 1
Olej transformatorowy N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 2 1 4 4 4 4 1 2
Olej tungowy (olej chiński) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 3 3 4 4 3 2 4
Olej turbinowy N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Olej turbinowy nr 15 (Mil-L-7808) V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 4 4 4 4 4 2 4
Olej turbinowy nr 35 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Oleje hydrauliczne (oleje mineralne) N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 3 4 4 4 1 3
Oleje roślinne N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 1 4 4 3 1 1
Oleje silikonowe E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Oleje smarowe, na bazie diestrów V0747-75 2 2 4 1 1 1 3 4 2 4 4 4 2 4
Oleje smarowe, ropopochodne N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Oleje smarowe, SAE 10, 20, 30, 40, 50 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Oleje transformatorowe (ropopochodne) N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 3 1 4 4 4 1 3
Olejek lawendowy V0747-75 3 3 4 1 1 1 4 4 3 4 4 4 4 3 4
Olejek sosnowy N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 4 4 4 1
Olejek sosnowy N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 1 4
Olejek terpentynowy V0747-75 2 2 3 1 1 1 4 4 3 4 4 4 1
Oleum (kwas siarkowy dymiący) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Oleum (spirytus) V0747-75 2 2 4 1 1 1 3 4 4 4 4 4 2 4
Opary rtęci N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Oronite 8200 V0747-75 2 2 4 1 1 1 1 4 1 4 4 4 4 1 4
Oronite 8515 V0747-75 2 2 4 1 1 1 1 4 1 4 4 4 4 1 4
Orto-chloroetylobenzen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Orto-dichlorobenzen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Ortofosforan sodowy, drugorzędowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 4
Ortofosforan sodowy, pierwszorzędowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 4
Ortofosforan sodowy, trzeciorzędowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1
Ortokrzemian etylowy E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 2 1 2 2 2 1
OS 45 typ III (OS45) V0747-75 2 2 4 1 1 1 1 4 4 4 4 4 2 2 4
OS 45 typ IV (OS45-1) V0747-75 2 2 4 1 1 1 1 4 4 4 4 4 2 2 4

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
150 O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
OS 70 V0747-75 2 2 4 1 1 1 1 4 4 4 4 4 2 2 4
Ozon E0540-80 4 4 1 1 1 1 3 4 2 1 2 4 4 1 1 1
P
Paliwa zawierające etanol (E85) V8727-70 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
Paliwa zawierające etanol (E85) V8989-80 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
Paliwa zawierające etanol (E85) V8908-80 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
Paliwa zawierające etanol (E85) V8703-75 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
Paliwa zawierające etanol (E85) V8590-60 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
Paliwa zawierające metanol (od M15 do M100) V8727-70 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
Paliwa zawierające metanol (od M15 do M100) V8989-80 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
Paliwa zawierające metanol (od M15 do M100) V8908-80 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
Paliwa zawierające metanol (od M15 do M100) V8703-75 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
Paliwa zawierające metanol (od M15 do M100) V8590-60 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
Paliwo referencyjne ASTM A N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 1 4 4 3 1 4
Paliwo referencyjne ASTM B N0674-70 2 1 4 1 1 1 4 4 4 3 4 4 4 1 4
Paliwo referencyjne ASTM C V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Para wodna do 150 °C E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4
Para wodna powyżej 150 °C V8545-75 4 4 2 4 2 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Parafina, roztopiona N0674-70 1 1 4 1 1 1 1 4 1 1 4 4 3 1 1
Parker O-Lube N0674-70 1 1 4 1 1 1 1 2 1 1 4 4 4 1 1 2
Parker Super-O-Lube E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Pentan (N-pentan) N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 1 4 4 3 1 4
Perchloroetylen V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Petrolatum (wazelina) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Pinen V0747-75 2 2 4 1 1 1 3 4 4 2 4 4 4 4 1 4
Piperydyna V3819-75 4 4 4 4 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Piwo E8743-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
p-kumen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Plastyfikator poliestrowy (Thiokol TP-90B) E0540-80 4 4 1 1 1 1 2 4 1 2 2
Płyn borny (HEF) V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Płyn hamulcowy E0540-80 3 3 1 4 1 1 2 1 2 2 4 3
Płyn hamulcowy (glikol) E0540-80 2 3 1 4 1 1 3 1 4 4 1 1 3 4 3
Podchlorek wapnia E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 4 4 4 1 4 4 1 1
Podchloryn sodu, 20% V0747-75 2 2 2 1 1 1 4 2 4 4 2 2 2 4 2 2
Podchloryn sodu, wodny V0747-75 4 4 3 1 1 1 3 4 4 4 3 4 3 3 3
Podchloryn wapnia E0540-80 2 2 1 1 1 1 2 2 4 4 1 2 2 1 2 2
Podchloryn wapnia, 15% E0540-80 4 4 1 1 1 1 3 4 4 1 1 1 4 4
Podtlenek azotu (gaz rozweselający) E0540-80 1 1 2 1 1 1 1
Pokost V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 3 4 4 4 4 2 4
Powietrze (długotrwałe warunki atmosferyczne) E0540-80 3 3 1 1 1 1 1 3 1 3 1 3 1 1 1
Powietrze, 260 °C S0604-70 4 4 4 3 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 2
Powietrze, bezolejowe, 100 °C E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 2 1 2 1 2 2 1 1 1
Powietrze, bezolejowe, 150 °C S0604-70 2 2 2 1 1 1 2 4 2 3 2 4 4 2 1 1
Powietrze, bezolejowe, 200 °C S0604-70 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 1
Prestone®, środek zapobiegający zamarzaniu N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Pri High Temo. olej hydr. V0747-75 2 2 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 2

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
151 O-Ring Division Europe
11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Propan, gazowy N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 3 4 4 3 3 4
Propylen (propen) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Pydraul 115E V0747-75 4 4 1 1 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 3 4
Pydraul 230E, 312C, 540C V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Pydraul, 10E, 29ELT V0747-75 4 4 1 1 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4 4
Pydraul, 30E, 50E, 65E, 9 V0747-75 4 4 1 1 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 1 1
Pyranol, olej transformatorowy (PCB) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 2 1 4
Pyrogard 42, 43, 53, 55 (ester fosforanowy, HFDR) E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4 4
Pyrogard C, D N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 4 4 4 4 4 4 2 2
Pyrolube V0747-75 4 4 2 1 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 2 2
Pyrrol S0604-70 4 4 4 4 1 1 4 3 4 4 4 3 4 4 2
R
Red Oil (Mil-H-5606) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
RJ-I (Mil-F-25558) N0602-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
RME (ester metylowy z oleju rzepakowego) 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
RME (ester metylowy z oleju rzepakowego) V8703-75 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
RME (ester metylowy z oleju rzepakowego) V3736-75 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
RME, rozcieńczony wodą (0,2–0,5% wody) V8989-80 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
RME, rozcieńczony wodą (0,2–0,5% wody) V8727-70 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
RME, rozcieńczony wodą (0,2–0,5% wody) V8908-80 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
Ropa naftowa V0747-75 1 1 4 1 1 1 3 4 1 3 4 4 3 1 3
Ropa naftowa N0674-70 2 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 2 1
Ropa naftowa, nieprzetworzona N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Ropa naftowa, poniżej 120 °C N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 2 2 4 4 4 2 2 2
Rozpuszczalnik do farb V3819-75 4 4 4 4 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Rozpuszczalnik do farb (foron) E0540-80 4 4 1 4 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 4 4
Rozpuszczalniki chlorowane, mokre V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Rozpuszczalniki chlorowane, suche V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 1 4
Roztwór mydła, wodny E0540-80 1 1 1 1 1 1 3 3 4 4 1 3 1 1 1
Roztwór nadsiarczanu amonowego E0540-80 4 4 1 1 1 4 4 4 1 1
Roztwór sody kaustycznej, ług E0540-80 2 2 1 2 1 1 2 2 4 4 1 2 1 1 2 2
Roztwór wodorotlenku potasowego, 10% E0540-80 3 3 1 4 1 1 3 3 4 4 1 3 1 4 4
Roztwór wodorotlenku potasowego, 50% E0540-80 2 2 1 4 1 1 2 2 4 4 1 2 2 1 3 3
Roztwory wodorotlenku potasowego (rozcieńczone) E0540-80 2 2 1 2 1 1 2 2 4 4 1 2 1 1 2 2
RP-I (Mil-R-25576) N0602-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Rtęć N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
S
Saletra chilijska rodzima N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2
Salicylan metylu E0540-80 4 4 2 1 1 4 2 4
Santo Safe 300 V0747-75 4 4 3 1 1 1 4 4 4 3 4 4 1 1
Ścieki N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 4 4 1 2 1 1 1 1
Sebacynian dibenzylu V0747-75 4 4 2 2 1 1 4 4 4 2 2 4 4 4 3 3
Sebacynian dibutylu V0747-75 4 4 3 2 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 2 2
Sebacynian dietylu V0747-75 4 4 1 1 1 1 4 4 4 1 1 4 4 4 4
Sebacynian diizooctylu V0747-75 3 3 3 2 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 3 3
Sebacynian dioktylu (DOS) V0747-75 4 4 1 1 1 1 4 4 4 3 1 4 4 4 4

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
152 O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Ser topiony, 60% tłuszczu, suchy N8551-75 1 1 1 1 1 1 1
Shell 3XF, płyn dla górnictwa N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 4 4 4 4 4 2 1
Shell Alvania Fat nr 2 N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 1 4 4 4 1 3
Shell Carnea 19 i 29 N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 1 2 4 4 4 4 1
Shell Diala N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Shell Iris 905 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Shell Lo Hydrax 27 i 29 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Shell Macoma 72 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Shell Tellus nr 27 (ropopochodne) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Shell UMF (5% związków aromatycznych) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Siarczan amonowy N0674-70 1 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 1 1
Siarczan cynkowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 2 4 1 2 2 1 1 1
Siarczan glinu N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 2 4 4 1 1 1 1 1
Siarczan magnezu, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Siarczan miedziowy, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Siarczan niklu N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 2 4 3 1 2 2 1 1 1
Siarczan ołowiu C0557-70 2 2 1 1 1 1 1 2 4 1 2 2 1 1 2
Siarczan potasu N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 2 4 1 1 1 2 2 1 1
Siarczan sodowy, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Siarczan żelaza (II), wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Siarczek amonowy N0674-70 1 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 1 1
Siarczek baru N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 2 4 1 1 2 1 1 1 1
Siarczek sodowy, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 3 4 4 1 3 1 1 1
Siarczek wapnia N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 2 4 1 1 2 2 1 1 1
Siarczyn potasu N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 2 4 1 1 1 2 2 1 1
Siarczyn sodowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 2 4 1 1 2 2 1 1 1
Siarczyn wapnia N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 2 4 1 1 2 2 1 1 1
Siarka E0540-80 4 4 1 1 1 1 1 4 4 1 4 4 1
Siarka chlorowa V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 1 3
Siarka, roztopiona V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Siarkowodór E0540-80 4 4 1 4 1 1 1 4 4 4 1 4 4 4 4
Siarkowodór, mokry, gorący E0540-80 4 4 1 4 1 1 2 4 4 1 4 4 3 3 3
Siarkowodór, mokry, zimny E0540-80 4 4 1 4 1 1 1 4 4 1 4 4 2 3 3
Siarkowodór, suchy, gorący E0540-80 4 4 1 4 1 1 2 4 4 1 4 4 3 3 3
Siarkowodór, suchy, zimny E0540-80 1 1 1 4 1 1 1 1 4 1 1 1 1 3 3
Sinclair Opaline CX-EP-Lube N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Skelly, rozpuszczalnik B, C, E, N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 1
Skydrol 500 E0540-80 4 4 1 4 2 1 4 4 4 4 2 4 4 4 3 3
Skydrol 7000 E0540-80 4 4 1 2 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 3 3
Smar fluorowy E0540-80 1 1 1 2 1 1 1 4 1 1 2 1
Smar lekki N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Smar silikonowy E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
Smar wodny (woda z glikolem etylenowym) N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 4 4 2 2 2
SME (ester metylowy z oleju sojowego) V0747-75 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
SME (ester metylowy z oleju sojowego) V8703-75 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
SME (ester metylowy z oleju sojowego) V3736-75 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
153 O-Ring Division Europe
11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
SME (ester metylowy z oleju sojowego) V8989-80 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
SME (ester metylowy z oleju sojowego) V8727-70 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
SME (ester metylowy z oleju sojowego) V8908-80 2 3 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
Smoła (bitumiczna) V0747-75 2 2 4 1 1 1 3 4 4 4 4 3 4 1 2
Socony Vacuum PD959B N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Sód, wodny E0540-80 3 3 1 1 1 1 3 3 4 4 1 3 3 1 3
Soda amoniakalna (węglan sodowy) N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Sok buraczany N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Sól glauberska (siarczan sodowy) V0747-75 4 4 2 1 1 1 2 4 4 2 4 2 2 1
Sól kuchenna, wodny roztwór N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Sól utrwalająca N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Sole amonowe N0674-70 1 1 1 3 1 1 1 1 3 1 1 1 3 1
Sole baru N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Sole cynku N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1 1 1
Sole magnezu N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Sole miedzi N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Sole niklu N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 3 3 1 1 1 1 1 1
Sole potasu N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Sole sodu N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Sole wapnia N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2
Sovasol nr 1, 2 i 3 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 2 2 4 4 4 2 1 4
Sovasol nr 73 i 74 V0747-75 2 2 4 1 1 1 2 4 2 2 4 4 4 2 1 4
Spirytus drzewny (metanol) N0674-70 1 1 1 4 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Sprężone powietrze N0674-70 1 1 4 1 1 1 1 4 4 1 1 4 4 1 4 4
Środek do impregnacji drewna N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 2 1 1 1 1 1 1 1
Stanno, morfolina etylowa E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 2
Stauffer 7700 V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 2 4 4 4 4 2 4
Stearynian butylu V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 2
Stoddard, rozpuszczalnik N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Stoddard, rozpuszczalnik N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Styren V3819-75 4 4 4 3 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Sunoco nr 3661 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Sunoco SAE 10 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Sunoco, wszystkie dostępne tłuszcze N0674-70 4 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Sunsafe (ognioodporny płyn hydrauliczny) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 4 4 4 4 4 2 1
Swan Finch EP, smar N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Swan Hypoid-90 N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Szczawian etylu V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Sześciofluorek siarki (SF6) C0557-70 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 1 2 1 1 1
T
Terpentyna N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 3 4 4 4 4 2 4
Tetrabromometan V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Tetrachloroetan V3819-75 4 4 4 3 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Tetrachloroetylen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Tetrahydrofuran (THF) E0540-80 4 4 2 4 2 1 4 4 4 2 4 4 4
Tetralina V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 1 4

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
154 O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Texaco 3450 (olej przekładniowy) N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Texaco Capella A i AA N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 1 4
Texaco Regal B N0674-70 1 1 4 1 1 1 4 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Texaco Uni-Temp., smar N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 1 2
Texamatic 1581, płyn N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 2 4
Texamatic 3401, płyn N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 2 4
Texamatic 3525, płyn N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 2 4
Texamatic 3528, płyn N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 2 4
Texamatic A, olej przekładniowy N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 4 2 4
Texas 1500, olej N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 1 2
Thiokol TP-90B (plastyfikator poliestrowy) E0540-80 4 4 1 1 1 1 2 4 1 2 2
Thiokol TP-95 E0540-80 4 4 1 1 1 1 2 4 1 2 2
Tidewater Multigear 140, EP, smar N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Tidewater Oil-Beedol N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 1 2
Tiosiarczan sodowy, wodny (sól utrwalająca) N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Tiosiarczan wapnia E0540-80 2 2 1 1 1 1 1 2 4 1 1 2 2 1 1 1
Tlen, gazowy, ok. 100–200 °C (5) S0604-70 4 4 4 2 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 1
Tlen, gazowy, zimny (4) C0557-70 2 2 1 1 1 1 1 4 2 1 1 2 2 1 1 1
Tlenek chromowy, wodny roztwór 88% V3738-75 4 4 2 1 1 1 4 4 4 4 2 4 4 1 2 2
Tlenek etylenu V3819-75 4 4 3 4 2 1 4 4 4 4 3 4 4 4 4 4
Tlenek etylenu (12%) i freon 12 (80%) E0540-80 3 3 2 4 4 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Tlenek metyzylu (keton) E0540-80 4 4 2 4 1 1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 4
Tlenek propylenu V3819-75 4 4 3 4 1 1 4 4 4 4 3 4 4 4 4
Tlenek węgla, suchy N0552-90 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Tłuszcz drobny N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
Toluen V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Tran dorszowy N8551-75 1 1 4 1 1 1 1 4 1 1 4 4 1 1 1
Triacetyna E0540-80 2 2 1 4 1 1 2 3 4 4 1 2 2 2 4
Triarylofosforan E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 4 4 4 1 4 4 4 2 3
Trichloetylen („Tri”) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Trichloroetan V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Trichlorometan (chloroform) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Trietanolamina E0540-80 3 3 2 4 2 1 2 2 4 4 2 2 2 2 4
Trifluoroetan V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Trinitrotoluen V0747-75 4 4 4 2 1 1 3 4 4 4 3 3
Trioktylofosforan (ester) E0540-80 4 4 1 3 1 1 4 4 4 4 1 4 4 3 4
Tripolifosforan E0540-80 4 4 1 2 1 1 3 4 4 4 1 4 4 4 1 3
Trójchlorek etylenu („Tri”) V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Trójchlorek fosforowy E0540-80 4 4 1 1 1 1 4 4 4 4 1 4 4 2 4
Trójoctan glicerolu E0540-80 2 2 1 4 1 1 2 3 4 4 1 2 2 2 4
Trójtlenek siarki, suchy V0747-75 4 4 2 1 1 1 4 4 4 4 2 2 4 4 3 3
Trzcina cukrowa, roztwór N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 4 4 1 1 1 2 1 1
Trzeciorzędowy alkohol butylowy V0747-75 2 2 2 1 1 1 2 2 4 4 2 2 2 2 2 2
Trzeciorzędowy merkaptan butylowy V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4
Tytanian tetrabutylu E0540-80 2 2 1 1 1 1 2 2 2 2 2 1 1
U

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
155 O-Ring Division Europe
11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Ucon Fat 50-HB-100 N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Ucon Fat 50-HB-260 N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Ucon Fat 50-HB-5100 N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Ucon Fat 50-HB-55 N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Ucon Fat 50-HB-660 N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Ucon Fat LB-1145 N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Ucon Fat LB-135 N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Ucon Fat LB-285 N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Ucon Fat LB-300X N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Ucon Fat LB-625 N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Ucon Fat LB-65 N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 2 1 2 2 2 1 1
Ucon Hydrolube J-4 N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 4 4 1 2 2 1
Ucon Oil 50-HB-280X N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Ucon Oil LB-385 N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Ucon Oil LB-400X N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Univis 40 (płyn hydrauliczny) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 2 1 4
V
Versilube F-50 E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3
VV-H-910 E0540-80 3 3 1 1 1 1 2 4 4 2 2 2 2 2 2
W
Wagner 21B, płyn hamulcowy E0540-80 3 3 1 4 1 1 2 1 2 2 4 3
Wanny galwaniczne do chromowania V0747-75 1 1 1 1 4 1 4 4 4
Wanny galwaniczne, pozostałe metale E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 4
Wapno bielące N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 4 1 2 1 2 1 2
Wazelina N0674-70 1 1 4 1 1 1 3 4 1 1 4 4 3 1 1
Węglan amonowy, wodny C0557-70 2 2 1 3 1 1 1 1 4 4 1 1 1 2 2
Węglan metylu V0747-75 4 4 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Węglan sodowy, wodny (soda) N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Węglan wapniowy N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 3 3 1 1 1 1 1 1
Węglowodory (nasycone) N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 2 4 4 4 3 1 4
Węglowodory aromatyczne 50% (C) V0747-75 2 2 4 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 2 4
Wemco C N0674-70 1 1 4 1 1 1 2 4 1 1 4 4 4 4 1 4
Whisky N8551-75 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Winiak, woda owocowa N8551-75 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Wino, wino białe, wino czerwone N8551-75 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Winyloacetylen E0540-80 1 1 1 1 1 1 2 2 1 2 2 2 2
Woda (woda procesowa) do 100 °C E0540-80 1 2 1 2 1 1 3 2 4 4 1 2 3 3 3 2
Woda (woda procesowa) do 70 °C N0674-70 1 1 1 2 1 1 2 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Woda bromowa, nasycona V0747-75 4 4 3 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 3 4
Woda królewska V3819-75 4 4 4 3 2 2 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Woda morska (słona) E0540-80 1 1 1 1 1 2 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Woda morska (słona) N0674-70 1 1 1 1 1 2 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Woda, ciężka (tlenek deuteru) N0674-70 1 1 1 1 1 2 1 4 4 1 1 1 1 1 1
Wodman® (sól do impregnacji drewna) N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 2 1 1 1 1 1 1 1
Wodór E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 4 4
Wodór, gazowy, gorący E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 2 2 1 1 1 2 1 3 3

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
156 O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

Ocena zgodności1) Materiał Statyczne i dynamiczne Statyczne

Parker

(Parofluor®)

­(Hypalon)
­(HiFluor®)
HNBR

EPDM

FVMQ
FFKM

ACM

CSM

VMQ
FKM
FKM
NBR

SBR

TPU
CR

NR
BR
IIR
Wodór, gazowy, zimny E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 2 2 1 1 1 2 1 3 3
Wodorosiarczan sodu N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1 1 1
Wodorosiarczyn sodu, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 3 4 4 1 3 1 1 1
Wodorosiarczyn wapniowy N0674-70 1 1 4 1 1 1 1 4 4 1 4 4 4 1 1 1
Wodorotlenek amonowy, roztwór 3-molowy E0540-80 1 1 1 2 1 1 1 2 4 4 1 2 2 1 1 1
Wodorotlenek amonowy, stężony E0540-80 4 4 1 3 2 1 1 3 4 4 1 3 3 1 1 1
Wodorotlenek barowy, wodny N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Wodorotlenek magnezu, wodny E0540-80 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Wodorotlenek potasowy, 10% E0540-80 2 2 1 4 1 1 2 2 4 4 1 2 1 3 3
Wodorotlenek sodowy 25% E0540-80 3 3 1 4 1 1 1 1 4 4 1 1 1 4 4
Wodorotlenek sodowy, 10% E0540-80 3 3 1 4 1 1 1 1 4 4 1 1 1 4 4
Wodorotlenek wapniowy, wodny N0674-70 1 1 1 3 1 1 2 1 4 4 1 1 1 1 1
Wodorowęglan sodowy (soda oczyszczona i amoniakalna) N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Z
Żelatyna, wodny roztwór N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1
Zeolit N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Zielony roztwór siarczanowy E0540-80 2 2 1 1 1 1 2 2 4 1 2 2 2 2
Żywice epoksydowe E0540-80 1 4 1 1 1 1
Trzcina cukrowa, roztwór N0674-70 1 1 1 1 1 1 2 1 4 4 1 1 1 2 1 1
Sok buraczany N0674-70 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 1 1 1 1 1

Ocena zgodności:
1)

1 = odpowiednia,
2 = średnia,
3 = warunkowa,
4 = nieodpowiednia, puste miejsce = niewystarczające dane
Tab. 11.4 Tabela zgodności z mediami

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
157 O-Ring Division Europe
11 Załącznik

11.4 Indeks L
Lista rozmiarów, 129

M
3-A SSI, 88 Materiały do pasków napędowych, 16
Materiały odporne na rozwój grzybów, 98
B
Biomedycyna, 90 N
Błędy montażowe, 124 Narzędzia ułatwiające montaż, 20
Narzędzia montażowe, 68
C Niskie temperatury, 92
Certyfikaty, 87 Normy, 127
Chropowatość wykończenia powierzchni — uszczelnienie
­statyczne, 11, 12 O
Obliczania tolerancji średnicy wewnętrznej, 51
D Odkształcenia trwałe przy rozciąganiu, 117
D 2000, 81 Odkształcenia trwałe przy ściskaniu, 100
Definicja konstrukcji, 9 Odporność na uderzenia, 113
Deutscher Verband für Gas und Wasser e.V. – niemieckie stowar- Odporność na zrywanie, 117
zyszenie dostawców gazu i wody, 87 Ostre krawędzie, 20
Dobór materiału, 79
Duroplasty, 73 P
Parbak®, 55
E ParCoat®, 68
Elastomery, 71 Parker O-Lube, 64
Elastomery podstawowe, 74 Parker Super-O-Lube, 64
Elastomery termoplastyczne (TPE), 73 Paski napędowe, 15
Energetyka jądrowa, 96 Perbunan, 74
Pierścienie oporowe Parbak®, 55
F Pierścienie o-ring do połączeń gwintowanych, 52
FDA, 88 Pierścienie o-ring z serii 2-xxx, 47
Poliuretan termoplastyczny (TPU), 78
I Powłoki ParCoat® , 70
Indeks zgodności elastomerów (ECI), 101 Połączenia gwintowane, 52
Instrukcje dotyczące konstrukcji i montażu, 19 Próby na starzenie, 99
Procesy chemiczne, 90
J Produkcja półprzewodników, 94
Jakość, 119 Promieniowanie, 113
Przechowywanie, 106
K Przemysł lotniczy, 96
Kauczuk akrylonitrylowo-butadienowy, 74 Przemysł motoryzacyjny, 89
Kauczuk butadienowy (BR), 74 Przemysł naftowy i gazownictwo, 96
Kauczuk butylowy (IIR), 74 Przemysł spożywczy i farmaceutyczny, 96
Kauczuk chlorobutylowy (CIIR), 75 Przesuw w poprzek nawierconych gniazd, 19
Kauczuk chloroprenowy (CR), 75 Przykład, 70
Kauczuk epichlorohydrynowy (CO, ECO), 75 Przykład zamówienia, 52, 53
Kauczuk etylenowo-akrylowy (AEM), 76
Kauczuk etylenowo-propylenowy (EPM, EPDM), 76 R
Kauczuk fluorosilikonowy (FVMQ), 77 Relaksacja naprężeń, 113
Kauczuk fluorowy (FKM), 76 Rozprężanie wybuchowe, 124
Kauczuk nitrylowo-butadienowy uwodorniony (HNBR), 77
Kauczuk perfluorowy (FFKM), 77 Ś/S
Kauczuk poliakrylowy (ACM), 77 Ścięcia, 19
Kauczuk z polietylenu chlorosulfonowego (CSM), 75 Ścieranie, 99
Konstrukcja swobodna, 39 Ściskanie i wymiary konstrukcyjne, 21
Korozja elektrochemiczna, 103 Ściśnięcie, 115
Kryteria oceny, 119 Silnik, 89
KTW, 87 Siła odkształcenia przekroju poprzecznego, 114

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
158 O-Ring Division Europe
 11 Załącznik

Skrajne temperatury, 91 Wymiary dławnicy — odkształcenie promieniowe, 10

Skręcanie, 20 Wymiary dławnicy prostokątnej — odkształcenie osiowe, 11
Skręcone pierścienie o-ring, 123 Wymiary dławnicy swobodnego pierścienia o-ring, 15
Skrzynia biegów, 90 Wymiary dławnicy — układy pneumatyczne, 14
Smary, 63 Wymiary dławnicy — uszczelnienie dynamiczne w układach
Spowodowane odkształceniami trwałymi przy ściskaniu, 122 hydraulicznych, 14
Starzenie, 99 Wymiary dławnicy z rowkiem trapezowym, 12
Statyczne, 20 Wypychanie w szczelinę, 121
Statyczne uszczelnienie, 30 Wysokie temperatury, 91
Statyczne uszczelnienie tłoczyska, 26 Wytrzymałość na rozciąganie, 113
Stożek pomiarowy, 68 Własności elektryczne elastomerów, 103
Syntetycznego, 71
Systemy solarne, 91 Z
Szczelność, szczelność techniczna, 101 Zalety pierścieni o-ring, 7
Szybkość dyfuzji gazu, 104 Zamówienia, 70
Zanieczyszczenia, 19
T Zastosowania w układach gazowych, 94
Tabela zgodności z mediami, 133 Zestawy pierścieni o-ring, 64
Tarcie, 109 Zjawisko Gough-Joule’a, 106
Taśma pomiarowa, 68 Zmiana objętości, 117
Technika sanitarna i grzewcza, 97 Zmniejszenie przekroju poprzecznego, 107
Technologie chłodzenia i klimatyzacji, 94 Zużycie, 112
Terminologia dotycząca chropowatości, 108 Złączki gwintowane SAE, 53
Twardość, 105
Tworzywa termoplastyczne, 71
Tłok pneumatyczny — montaż w układzie swobodnym, 15

U
Układ hamulcowy, 89
Układ paliwowy, 89
Układ pneumatyczny — uszczelnienie dynamiczne w układzie
swobodnym, 44
Układy hydrauliczne — dynamiczne uszczelnienie tłoczyska, 37
Układy hydrauliczne — dynamiczne uszczelnienie tłoka, 35
Układy hydrauliczne — ściskanie i ­wymiary konstrukcyjne, 34
Układy klimatyzacji, 90
Układy pneumatyczne — dynamiczne uszczelnienie tłoczyska,
42
Układy pneumatyczne — dynamiczne uszczelnienie tłoka, 40
Układy pneumatyczne — ściskanie i wymiary konstrukcyjne, 39
Uszczelki podciśnieniowe, 97
Uszczelnienia, 20
Uszczelnienia dynamiczne, 12
Uszczelnienia statyczne, 9
Uszczelnienia statyczne — osiowe, 11
Uszczelnienia statyczne — promieniowe, 10
Uszczelnienia statyczne — rowek trapezowy, 12
Uszczelnienie kołnierzowe, 21
Uszczelnienie tłoczyska, 21
Uszczelnienie tłoka, 21, 34, 39
Uszkodzenie, 122

W
Współczynnik rozszerzalności cieplnej, 99
Wydłużanie, 20
Wydłużenie krańcowe, 113
Wykończenie powierzchni, 56
Wykończenie powierzchni czołowej powierzchni uszczelniającej, 107

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
11
159 O-Ring Division Europe
Notatki

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
160 O-Ring Division Europe
 Notatki

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
161 O-Ring Division Europe
Notatki

O-Ringi podręcznik
Parker Hannifin
162 O-Ring Division Europe
Parker na świecie

Europa, Bliski Wschód, HU – Węgry, Budaörs ZA – Republika Południowej

Afryka Tel: +36 23 885 470 Afryki, Kempton Park
parker.hungary@parker.com Tel: +27 (0)11 961 0700
AE – Zjednoczone Emiraty
Arabskie, Dubai IE – Irlandia, Dublin parker.southafrica@parker.com
Tel: +971 4 8127100 Tel: +353 (0)1 466 6370
parker.me@parker.com parker.ireland@parker.com Ameryka Północna
AT – Austria, Wiener Neustadt IT – Włochy, Corsico (MI) CA – Kanada, Milton, Ontario
Tel: +43 (0)2622 23501-0 Tel: +39 02 45 19 21 Tel: +1 905 693 3000
parker.austria@parker.com parker.italy@parker.com
US – USA, Cleveland
AT – Europie Wschodniej, KZ – Kazachstan, Ałmaty
Tel: +1 216 896 3000
Wiener Neustadt Tel: +7 7273 561 000
Tel: +43 (0)2622 23501 900 parker.easteurope@parker.com
parker.easteurope@parker.com NL – Holandia, Oldenzaal
Azji i Pacyfiku
AZ – Azerbaijan, Baku Tel: +31 (0)541 585 000 AU – Australia, Castle Hill
Tel: +994 50 2233 458 parker.nl@parker.com Tel: +61 (0)2-9634 7777
parker.azerbaijan@parker.com NO – Norwegia, Asker CN – Chiny, Shanghai
BE/LU – Belgia, Nivelles Tel: +47 66 75 34 00 Tel: +86 21 2899 5000
Tel: +32 (0)67 280 900 parker.norway@parker.com
HK – Hong Kong
parker.belgium@parker.com PL – Polska, Warszawa Tel: +852 2428 8008
BG – Bułgaria, Sofia Tel: +48 (0)22 573 24 00
Tel: +359 2 980 1344 parker.poland@parker.com IN – Indie, Mumbai
parker.bulgaria@parker.com Tel: +91 22 6513 7081-85
PT – Portugalia, Leca da
BY – Białoruś, Mińsk Palmeira JP – Japonia, Tokio
Tel: +48 (0)22 573 24 00 Tel: +351 22 999 7360 Tel: +81 (0)3 6408 3901
parker.poland@parker.com parker.portugal@parker.com
KR – Korea Południowa, Seulu
CH – Szwajcaria, Etoy RO – Rumunia, Bukareszt Tel: +82 2 559 0400
Tel: +41 (0)21 821 87 00 Tel: +40 21 252 1382
parker.switzerland@parker.com parker.romania@parker.com MY – Malezja, Shah Alam
Tel: +60 3 7849 0800
CZ – Czechy, Klecany RU – Rosja, Moskwa
Tel: +420 284 083 111 Tel: +7 495 645-2156 NZ – Nowa Zelandia, Mt Wellington
parker.czechrepublic@parker.com parker.russia@parker.com Tel: +64 9 574 1744
DE – Niemcy, Kaarst SE – Szwecja, Spånga SG – Singapur
Tel: +49 (0)2131 4016 0 Tel: +46 (0)8 59 79 50 00 Tel: +65 6887 6300
parker.germany@parker.com parker.sweden@parker.com
TH – Tajlandia, Bangkok
DK – Denmark, Ballerup SK – Słowacja, Banská Bystrica Tel: +662 186 7000
Tel: +45 43 56 04 00 Tel: +421 484 162 252
parker.denmark@parker.com parker.slovakia@parker.com TW – Tajwan, Taipei
Tel: +886 2 2298 8987
ES – Spain, Madrid SL – Słowenia, Novo Mesto
Tel: +34 902 330 001 Tel: +386 7 337 6650
parker.spain@parker.com parker.slovenia@parker.com Ameryka Południowa
FI – Finland, Vantaa TR – Turcja, Istanbul AR – Argentyna, Buenos Aires
Tel: +358 (0)20 753 2500 Tel: +90 216 4997081 Tel: +54 3327 44 4129
parker.finland@parker.com parker.turkey@parker.com
BR – Brazylia, Sao Jose dos Campos
FR – Francja, Contamine s/Arve UA – Ukraina, Kiev Tel: +55 800 727 5374
Tel: +33 (0)4 50 25 80 25 Tel: +48 (0)22 573 24 00
parker.france@parker.com parker.poland@parker.com CL – Chile, Santiago
Tel: +56 2 623 1216
GR – Grecja, Ateny UK – Wielka Brytania, Warwick
Tel: +30 210 933 6450 Tel: +44 (0)1926 317 878 MX – Meksyk, Toluca
parker.greece@parker.com parker.uk@parker.com Tel: +52 72 2275 4200

© 2015 Parker Hannifin Corporation · Wszelkie prawa zastrzeżone. ODE 5705 PL ∙ 06/2015

Parker Hannifin Sp. z o. o.

ul. Równoległa 8
PL 02-235 Warszawa
Tel. +48 (0)22 573 24 00 ∙ Fax +48 (0)22 573 24 03
www.parker.com/praedifa
e-mail: parker.poland@parker.com