Hopelessly Devoted to You

ni Olivia Newton John

Isang Salin-Suri ng Awit

Mary Ann S. Sandoval

(05-78939)
Fil. 287
Dr. Lilia F. Antonio
Agosto 27, 2005
HOPELESSLY DEVOTED TO YOU
Guess mine is not the first heart broken
My eyes are not the first to cry
I'm not the first to know
There's just no getting over you
You know I'm just a fool who's willing
To sit around and wait for you
But, baby, can't you see
There's nothing else for me to do?
I'm hopelessly devoted to you
But now there's nowhere to hide
Since you pushed my love aside
I'm out of my head
Hopelessly devoted to you (3x)
My head is saying, "fool, forget him."
My heart is saying, "don't let go.”
Hold on till the end.
And that's what i intend to do
I'm hopelessly devoted to you
But now there's nowhere to hide
Since you pushed my love aside
I'm out of my head
Hopelessly devoted to you (3x)
WALANG HANGGANG IIBIG SA ‘YO
Puso ko’y hindi unang nagdusa
Marami nang lumuhang mata
Nababatid ko na
Sa ‘yo’y wala akong pag-asa
Baliw ako sa ‘yong nagnanais
Naghihintay na mamahalin
Hangad na pagsuyo’y
Inaasam na darating
Walang hanggang iibig sa ‘yo
Ngunit ako’y nabigo
Alay kong pagmamahal
Sinugatan mo
Walang hangang iibig sa ‘yo (3x)
Isip ko ay nagsasabing “Limutin ka.”
Bulong ng damdamin, ikaw sinta
Dusa’t pagtitiis
Ito ang aking kapiling
Sa walang hanggang pag-ibig sa ‘yo
Kahit ako’y nabigo
Alay kong pagmamahal
Sinugatan mo
Walang hangang iibig sa ‘yo (3x)
 Hopelessly Devoted To You
ni Olivia Newton John
Isang Salin-Suri ng Awitin
ni Mary Ann S. Sandoval

INTRODUKSYON

Sa napakaraming magagandang awitin mula noon hanggang ngayon, napakahirap pumili

ng isang isasaling awit. Ngunit sa layuning makapili ng isang gagawan ng pagsasalin, pinili ang
awit ayon sa ilang batayan. Dahil naniniwala ang tagasalin na sa isang baguhan, marapat lamang
na sakop ng kanyang interes ang kanyang gagawin, dahil dito natural na pumili ang tagasalin ng
isang awiting personal niyang gusto. Mula sa napakaraming awit na pinagpilian, ang awiting
Hopelessly Devoted To You na inawit ni Olivia Newton John ang pinagpasyahang gawan ng
isang pagsasalin.

Mabigat ang damdaming isinasaad ng awit. Ito ay natutungkol sa matinding pag-ibig ng

babae sa kabila ng kawalan nito ng pag-asa na masuklian ang pag-ibig niya. Mararamdaman sa
awit ang pagtitiis at paghihirap ng babae sa nadarama niyang pagmamahal. Ilan sa mga
nangibabaw na damdamin ng awit na ginamit sa pagsusuri ay ang mga sumusunod:

1. Batid ng persona na wala siyang mapapala sa kanyang pag-ibig.

2. Matimpi ang kanyang paghihintay at pag-asa sa masuklian ang kanyang pagmamahal.

3. Malinaw at tiyak na wala siyang pag-asang ibigin rin ng minamahal.

4. Nagtatalo ang isip at puso niya sa maaaring kabaliwang nadarama niya ngunit nanaig
ang kanyang puso sa nais gawin.

Sa pagsasalin ng awiting ito, minarapat ng tagasalin na gawing pangunahing batayan ang

prinsipyo ni Dryden. Ayon sa kanya “translation of poetry into poetry is an act of symphaty”.
Bagamat tula ang tinukoy ni Dryden sa pahayag na ito, naniniwala ang tagasalin na hindi malaki
ang pagkakaiba ng liriko ng isang awit sa tula. Ang awit ay isang tulang nilapatan ng himig. Sa
prinsipyong ito, binangggit ni Dryden na ang damdamin ng orihinal ay kailangang maging
damdamin din ng salin. Hindi ito mahirap makamit sapagkat malinaw sa paraan ng pag-awit at sa
liriko nito kung ano ang damdaming isinasaad dito, bagamat mayroon pa ring mga mas malalim
na pahayag na kinailangang palitawin. Hindi rin naman isang dayuhang karanasan ang
damdaming ito sa tagasalin sapagkat marami na rin siyang naging kaalaman sa ganitong uri ng
paksa.
 2

Naniniwala rin ang tagasalin sa kahulugang ibinigay ni Santos (1996) sa kanyang papel
na ang pagsasalin ay ang malikhain at mahabang proseso ng paglikha at pag-unawa ng mga
kahulugan sa isang wika at ang malikhain at mahabang proseso ng paglilipat ng mga ito sa
kinilala at inunawang kahulugan sa isa pang wika. Tunay ngang mahabang proseso ito ng
pagkilala at pag-unawa sapagkat kinakailangan munang katasin nang husto ang akdang isinasalin
upang lumitaw ang maaaring nakatago nitong damdamin na tanging ang orihinal na awtor
lamang ang makapagpapatunay na ito nga. Mahabang proseso ang iginugol sa paglilipat ng
damdaming ito sa target na wika dahil kailangang isaalang-alang ang ilang mahahalagang
katangian ng saling pampanitikan tulad ng pagiging tapat nito. Sa pagkakataong ito ay
pinagsikapan ng tagasalin na maging malikhain sa kanyang pagpapahayag upang hindi masira
ang gandang taglay ng isang awitin.

PAANO ANG GINAWANG PAGSASALIN AT ANG PAGSUSURI NITO

Layunin ng ginawang pagsasalin na maisalin mula sa Ingles (SL=source language) ang

awiting Hopelessly Devoted To You ni Olivia Newton John patungo sa Filipino (TL=target
language). Hindi rin natatapos sa isang simpleng pagsasalin ang ginawa, layunin din na ang salin
nito ay maawit saliw ng orihinal nitong tugtog kasama na ang nararapat na tyempo o timing na
tinatawag.

Dalawnag pangunahing pamamaraan ang ginamit ng tagasalin, ito ay ang pagsasaling

literal o tumbasan at ang malaya o idyomatikong pagsasalin. Ang unang subok ng salin ay
gumamit ng literal na paraan ng pagsasalin. Ito ay simpleng pagtutumbas lamang ng mga salita
sa SL tungo sa TL. Bagamat may ilang magagandang pahayag na lumitaw sa unang
subok ng salin tulad ng “lumuhang mata”, karaniwan nang nabago ang mga salitang ito
sa mga sumunod na pagtatangka upang isaalang-alang naman ang katapatan at kagandahan ng
awit.

Ang unang salin ang nagbigay ng pangunahing kahulugan ng mga salita para sa isang
mababaw na pag-unawa. Matapos ang unang tangka na ito ay nagkaroon na ng serye ng
pagsasalin at dito ay makailang beses na nagbago ang mga salitang ginamit hanggang sa
makapili ng pinakaangkop na salitang gagamitin sa pinal na salin.

Sa mga serye ng pagsasaling nabanggit, magkahalong literal at idyomatikong paraan ng

pagsasalin ang ginamit. Literal sapagkat ginaya ng tagasalin ang istilo at himig ng isinaling awit.
Ngunit dahil sa katotohanang walang dalawang wika ang magkatulad na magkatulad, kahit
 3

anong pagsisikap ng tagasalin na matumbasan ang SL sa TL nangailangan pa rin ng ilang

pagpapasyang nagdulot ng pagbabagong anyo ng akda. Dito pumasok ang paraang idyomatiko
sapagkat nabihisan ng bagong anyo ang damdaming isinasaad ng orihinal. Gayunpaman,
pinagsikapang hindi magkaroon ng malaking pagbabago na maaaring magdulot ng duda sa
isinaling akda. Sinigurong nanatili ang mga pangunahing damdamin na nabanggit na sa
introduksyon ng papel na ito.

Bilang pagsusuri, inisa-isa sa papel na ito kung paano ipinasok ang mga damdaming
nabanggit sa ginawang pagsasalin.

1. Batid ng persona na wala siyang mapapala sa kanyang pag-ibig.

Mapapansin sa unang saknong ang paulit-ulit na pagbanggit ng salitang first sa first

heart, first to say at first to know. Narito ang saknong,

Orihinal Saling Literal Huling Salin

Guess mine is not the first heart broken Marahil ang puso ko’y hindi unang nabigo Puso ko’y hindi unang nagdusa
My eyes are not the first to cry Ang mata ko ay hindi unang lumuha Marami nang lumuhang mata
I'm not the first to know Hindi ako ang unang nakaalam Nababatid ko na
There's just no getting over you Na walang mapapala sa yo Sa ‘yo’y wala akong pag-asa

Ang salitang first ay tinumbasan nang isang beses lamang sa huling salin, ito ay
matatagpuan sa unang taludtod ng salin. Naniniwala ang tagasalin na hindi man ito
tumbasan sa bawat taludtod na katulad ng nasa saling literal, hindi nawala ang diwang
nais iparating ng saknong na ito. Ito ay ang mensaheng bagamat alam niya na pagkabigo
at pagluha lamang ang makakamit ng kanyang pag-ibig, nagbibigay kunswelo siya sa
sarili na hindi lang naman siya ang nakararanas nito. Sa huling salin, ginamit ng tagasalin
ang salitang marami sa ikalawang taludtod upang palitawin pa ang mensaheng ito.
Malinaw na naihatid ng salin ang pagkaalam ng persona ng kanyang kalagayan sa
minamahal.

2. Matimpi ang kanyang paghihintay at pag-asa sa masuklian ang kanyang pagmamahal.

Ang damdaming ito ay matatagpuan sa ikalawang saknong ng awit. Narito ang

saknong at salin nito,

Orihinal Saling Literal Huling Salin

You know i'm just a fool who's willing Alam mong tanga akong nagnanais Baliw ako sa ‘yong nagnanais
To sit around and wait for you Na umupo at maghintay sa yo Naghihintay na mamahalin
 4

But, baby, can't you see Ngunit irog nakikita mo bang Hangad na pagsuyo’y
There's nothing else for me to do? Wala na akong ibang magagawa Inaasam na darating
I'm hopelessly devoted to you Ako’y walang pag-asa matapat sayo Walang hanggang iibig sa ‘yo

Ang salitang fool ng SL ay unang tinumbasan ng tanga sa saling literal. Bagamat

maraming salita ang maaaring itumbas dito tulad ng loko, hangal, gaga, sira at baliw,
pinili ng tagasalin ang huli sa pag-aakalang ito ang pinakaangkop gamitin sa ginagawang
salin. Ang to sit around na may katumbas na umupo ay hindi na tinumbasan pa sa huling
salin sapagkat inakalang sapat nang sabihin ang naghihintay at inaasam upang ipasok ang
damdamin ng pagtitimpi. Maging ang ikaapat na taludtod ng SL ay pinagpasyahang hindi
na kailangang isalin o tumbasan pa.

Sa saknong din na ito unang binanggit ang titulo ng awit. Ang salitang devoted ay
may mga katumbas na matapat, maalalahanin at mapagmahal na kung mapapansin ay
may tungkuling pang-uri (adjective). Mula sa maraming pagtatangka ang salitang
devoted ay tinumbasan ng iibig na naging pandiwa sa huling salin. Gayundin ang salitang
hopelessly na may literal na katumbas na walang pag-asa ngunit sa huling salin,
tinumbasan ito ng walang hanggan. Dahil sa pagsasaalang-alang ng pagkamalikhain at
ganda ng salin, minarapat ng tagasalin na huwag gamitin ang saling literal ng pamagat.
Hindi naman masasabing nabago ang kahulugan nito sapagkat taglay pa rin ng ginamit na
salita sa TL bilang katumbas ng pamagat ang diwa o mensahe ng pamagat sa SL.

3. Malinaw ang tiyak na wala siyang pag-asang ibigin rin ng minamahal.

Sa koro matatagpuan ang kumbaga ay kasukdulan ng kalagayan ng persona, na sa

kabila ng kanyang pagtitiis, paghihintay at pag-asam ng sukli, kabiguan at sakit ang
naging kapalit ngunit sa kabila pa rin nito, patuloy pa rin ang kanyang pagmamahal.

Orihinal Saling Literal Huling Salin

But now there's nowhere to hide
Since you pushed my love aside
I'm out of my head
Hopelessly devoted to you
Hopelessly devoted to you
Hopelessly devoted to you
Ngunit ngayon ay wala na akong mapagtaguan
Nang balewalain mo ang pag-ibig ko
Nawala ako sa katinuan
Walang pag-asang umiibig sayo
Walang pag-asang umiibig sayo
Walang pag-asang umiibig sayo
Ngunit ako’y nabigo
Alay kong pagmamahal
Sinugatan mo
Walang hangang iibig sa ‘yo
Walang hangang iibig sa ‘yo
Walang hangang iibig sa ‘yo

Ang saknong na ito ang nagkaroon ng malaking pagbabago mula sa literal na salin
bago ang huling salin. Kapansin-pansin na sa saling literal, napakahaba ng mga salitang
katumbas ng SL na dahil dito, masisira ang layunin ng pagsasalin na maawit ito. Idagdag
pa ang kawalan ng malikhaing pagsulat kung ang salitang mapagtaguan halimbawa ang
 5

gagamitin. Sinasaad ng koro ang kasiguraduhan ng bigong pagmamahal ng persona na

ibinabadya ng ikalawang taludtod. Tinumbasan ang diwang ito ng ikalawa at ikatlong
taludtod ng huling salin. Ang I’m out of my head ay hindi na kinailangan pang tumbasan
sapagkat ang diwa nito ay isinasaad na ng buong awit.

4. Nagtatalo ang isip at puso niya sa maaaring kabaliwang nadarama niya ngunit nanaig
ang kanyang puso sa nais gawin.

Orihinal Saling Literal Huling Salin

My head is saying, "fool, forget him."
My heart is saying, "don't let go.”
Hold on till the end.
And that's what i intend to do
I'm hopelessly devoted to you
Sabi ng isip ko “Kalimutan mo siya.”
Sabi ng puso ko “hwag kang bumitiw”
Magtitiis hanggang wakas
Ito ang aking balak gagawin
Ako’y walang pag-asang matapat sa
iyo
Isip ko ay nagsasabing “Limutin ka.”
Bulong ng damdamin, ikaw sinta
Dusa’t pagtitiis
Ito ang aking kapiling
Sa walang hanggang pag-ibig sa
‘yo

Sa saknong na ito mahihinuha ang pagtatalo ng isip at puso ng persona at dito rin
masasabing, puso ang nanaig. Sa pagsasalin ng my heart is saying, ang pinili ng tagasalin
ay bulong ng damdamin sa paniniwalang mas idyomatiko ito kaysa na literal na
sabi ng puso. Maaari rin namang bulong ng puso na mas karaniwang naririnig ngunit
dahil pa rin sa pagsasaalang-alang ng tyempo o timing, damdamin ang napiling salita.
Ang mensahe ng huling tatlong taludtod ng SL ay may diwang pagpapatuloy sa kanyang
pagmamahal na siyang binulong ng puso. Hindi na ito literal na tinumbasan bagkus
gumamit ng paglalarawan sa maaaring kahahantungan ng kanyang pagpapatuloy.
Mapapansin din na ang huling talutod ay hindi literal na tinumbasan bagkus ay ginamit
ang salitang sa, ito ay upang ituloy lamang ang sinundang pahayag ng ikaapat na talutod
sa TL.

Matapos ang ilang tangka ng pagsasalin at pagpasok ng mga damdamin mula sa orihinal
tungo sa salin, ang pinakahuling ginawa ay ang pagpapakinis ng mga salita upang mailapat sa
orihinal na himig ng awit. Sa prosesong ito ay nagkaroon pa rin ng ilang mga pagbabago at
pagpapalit ng mga salita sa aangkop sa tyempo ang tugtugin.

MGA SULIRANIN SA PAGSASALIN

Bagamat nabanggit na, na ang damdamin ng awit ay hindi isang dayuhang karanasan sa
tagasalin, mahirap pa ring hanguin ang damdamin ng labis na nagmamahal at nabigo. Dahil dito,
 6

kinakailangan pang makinig ang tagasalin ng ilang mga awiting may katulad ding tema para
lamang magkaroon ng karagdagang pananaw sa ganitong damdamin. Ang pakikinig ng iba pang
awit ay naktulong din sa tagasalin na lumawak ang mga pagpipiliang salita na itutumbas sa
isinasalin.

Karaniwan nang naging suliranin sa pagsasalin ang paghagilap ng pinakaangkop sa

katumbas ng SL sa TL. Sa tulong ng nabanggit na nga sa naunang talata, mga diksyunaryo at iba
pang babasahin, nalagpasan ng tagasalin ang suliraning ito.

Ang pinakamabigat sa prosesong isinagawa ay ang paglalapat nito sa himig ng awit.

Kailangan na ang tyempo o timing ng salin ay maging angkop sa himig kung ito ay aawitin. Dito
nagkaroon ng mas mahabang panahon ng paggugol. Sa tulong ng nauna nang karanasan sa
pagsulat ng komposisyon at paulit-ulit na pagrerebisa at pagsubok, natapos naman ang salin na
maaaring awitin saliw ng orihinal na tugtugin.

KONKLUSYON

Sabihin nang maraming tinta, papel at pawis ang naging puhunan ng tagasalin sa ginawa,
siguradong marami pa rin itong taglay na kahinaan. Patunay lamang na hindi madali ang gawain
ng pagsasalin. Kung pag-uukulan ng mas mahabang panahon, maaari pa itong muling rebisahin
at lalong pakinisin. Gayunpaman, kakikitaan pa rin ito ng mantsa sapagkat ang katotohanan, lagi
na lamang nakakabit ang isang salin sa akdang kanyang isinalin. At sabi nga ng marami, walang
katulad ang orihinal.

Mary Ann Sandoval Mary Ann Sandoval Mary Ann Sandoval Mary Ann Sandoval Mary Ann Sandoval Mary Ann Sandoval Mary Ann

Sandoval Mary Ann Sandoval