Professional Documents
Culture Documents
Στο παρόν άρθρο θα δούµε πως λειτουργεί η κορδονιέρα, καθώς και τι βλάβες
παρουσιάζει και τον τρόπο επισκευής τους. Η κορδονιέρα διαθέτει καθαρά µηχανικά
µέρη τα οποία φθείρονται και κάποια στιγµή θα παρουσιάσει πρόβληµα. Το
πρόβληµα µπορεί να είναι απλό, όπως πχ. ένα κοµµένο ή αρκετά φθαρµένο σκοινί
που απαιτεί αντικατάσταση, µπορεί να είναι όµως και σοβαρότερο, όπως ένα
αδυνατισµένο ή σπασµένο ελατήριο επαναφοράς.
Ουκ ολίγες φορές έχει κοπεί το κορδόνι και η κορδονιέρα το έχει τραβήξει µέσα όπως
ρουφάµε ένα µακαρόνι, και εκεί συχνά µπορεί να καταστραφεί και το ελατήριο της.
Καµιά φορά µπορεί να είµαστε τυχεροί και να γλυτώσουµε τη µέρα µας µε το
κορδόνι ανάγκης που πιάνει απευθείας επάνω στο βολάν, όταν ο κατασκευαστής έχει
µεριµνήσει για εκκίνηση ανάγκης. Τότε, τυλίγουµε απλά το σχοινί γύρω απο το
βολάν (συνήθως δεξιόστροφα), και τραβάµε δυνατά για να περιστραφεί το βολάν και
να πάρει ο κινητήρας µπρος, αφήνοντας την επισκευή για αργότερα.
∆ιάφοροι τύποι
Λόγω των διαφόρων τύπων και µηχανισµών κορδονιέρας που εµφανίζονται ανά
κατασκευαστή, δυστυχώς δεν υπάρχει γενικός κανόνας επισκευής για κάθε τύπο.
Αυτό πρακτικά σηµαίνει ότι ενίοτε µπορεί να απαιτούνται εξειδικευµένα εργαλεία
και τεχνικές για να επισκευασθεί η κορδονιέρα, ειδικά στην περίπτωση αλλαγής
ελατηρίου. Άλλες φορές, πχ. όταν ο κινητήρας διαθέτει και µίζα, η όλη διαδικασία
δυσχεραίνεται λόγω περιορισµένου χώρου. Σε κάθε περίπτωση προτείνουµε να µην
το επιχειρήσετε, παρά µόνο εάν διαθέτετε το εγχειρίδιο επισκευών ή τη βοήθεια
κάποιου που γνωρίζει πως γίνεται. Στο παρόν άρθρο θα µιλήσουµε για την
κορδονιέρα τύπου Bendix (Μπέντιξ) µε εµπλεκόµενο γρανάζι, ενώ σε επόµενο άρθρο
θα αναφερθούµε στις κορδονιέρες που τοποθετούνται πάνω από το βολάν. Ο
ανωτέρω µηχανισµός έχει µπει µε διάφορες παραλλαγές σε αρκετούς κινητήρες
διαφόρων κατασκευαστών (Johnson-Evinrude, Suzuki κτλ.)
Παραδείγµατα
Τα παρακάτω παραδείγµατα είναι αντιπροσωπευτικά και οι οδηγίες δεν ταιριάζουν
για κάθε κορδονιέρα, αλλά σας δίνουν µία ιδέα για το πως γίνεται η εργασία. Σε κάθε
περίπτωση συµβουλευθείτε το εγχειρίδιο επισκευών του κατασκευαστή. Θα δούµε
λοιπόν πως γίνεται µία επισκευή κορδονιέρας στους δηµοφιλείς 2χρονους 9.9 και 15
Johnson-Evinrude κινητήρες, µέσω του σχετικού Σχ. 1.
Αντικαθιστώντας το κορδόνι του µηχανισµού
Στους περισσότερους κινητήρες, για την αλλαγή κορδονιού χρειάζεται απλά να
βγάλετε το υπόλοιπο του κοµµένου κορδονιού, ή ακόµα και όλο το κορδόνι, εάν
αρχίζει να ξεφτίζει ή λεπταίνει αρκετά σε κάποιο σηµείο. Η τεχνική είναι απλή: τo
τραβάτε προς τα έξω κόντρα στη δύναµη του ελατηρίου, έως ότου βρείτε τον κόµπο
µέσα στην εγκοπή της τροχαλίας στην οποία φωλιάζει το σχοινί. Σε αυτή τη φάση το
ελατήριο είναι τεταµένο και θα ωθεί τον µηχανισµό να ξετυλιχτεί. Με τη βοήθεια
ενός κατσαβιδιού ή µίας σφήνας που θα σφηνώσει ανάµεσα στα δόντια του
µηχανισµού και κάποιου σταθερού σηµείου στον κινητήρα, µπορείτε να το
κρατήσετε συσπειρωµένο για να βγει το κορδόνι. Στη Φωτ. 1, σε µία Johnson 9.9,
φαίνεται το κατσαβίδι που κοντράρει στα δόντια του πινιόν (γραναζιού) του
µηχανισµού, έτσι ώστε να αφαιρεθεί το κορδόνι.
Όταν αφαιρέσετε το παλαιό κορδόνι από την τροχαλία, τότε θα χρειαστείτε ένα νέο
µε µήκος και διάµετρο ίδια µε το παλιό (αν το αγοράσετε χύµα κοµµένο από
κουλούρα) και φυσικά όµοιας αντοχής και ποιότητας. Υπάρχει βέβαια και η λύση
αγοράς του εργοστασιακού ανταλλακτικού, µε έτοιµο, σωστό µήκος και την
πρέπουσα αντοχή. Το σωστό µήκος αναφέρεται πάντοτε στο εγχειρίδιο επισκευών
του κινητήρα σας.
Στη συνέχεια βγάλτε το πλαστικό που καλύπτει το κορδόνι εντός της χειρολαβής µε
ένα µικρό κατσαβίδι, για να δείτε τον κόµπο. Με το κατσαβίδι σπρώξτε προς τα έξω
σιγά- σιγά τον κόµπο, έως ότου αυτός βγει εντελώς. Στη συνέχεια αφαιρέστε τελείως
το παλιό κορδόνι από τη χειρολαβή. Σε µερικά µοντέλα, αντί για κόµπος στη
χειρολαβή υπάρχει µία αλουµινένια θήκη µε εγκοπές (Φωτ. 3), εντός της οποίας
τοποθετείται το άκρο του κορδονιού και δεν απαιτείται κόµπος. Σε αυτή την
περίπτωση, σπρώξτε πρώτα τη θήκη έξω από τη χειρολαβή µε κατσαβίδι και
αφαιρέστε το κορδόνι.
Κάψιµο του νέου κορδονιού
Για να µην ξεφτίσει το καινούργιο κορδόνι, πρέπει να το κάψετε στην άκρη. Πάρτε
και τα δύο άκρα του νέου κορδονιού και κάψτε τα µε έναν αναπτήρα σε µήκος
περίπου 1,5 εκατοστού.
Πάρτε τώρα το άλλο άκρο του κορδονιού και περάστε το στο άνοιγµα του
καλύµµατος του κινητήρα, το οποίο οδηγεί στην κορδονιέρα. Με προσοχή περάστε
το κορδόνι από την τρύπα που υπάρχει στην τροχαλία και τροφοδοτήστε το επίσης
προσεκτικά µέσα από την τρύπα. Προσοχή να µην ακουµπήσετε την «κόντρα» που
έχετε βάλει (κατσαβίδι ή ξύλινη σφήνα) για να µην ξετυλιχτεί ο µηχανισµός λόγω
του ελατηρίου, καθώς εάν φύγει, θα ξετυλιχτεί το ελατήριο εντός της φωλιάς του.
Βρείτε την εγκοπή που ασφαλίζει τον κόµπο εντός της τροχαλίας, κάντε πάλι ένα
κόµπο σε σχήµα «8» και στερεώστε τον. Κρατήστε γερά το κορδόνι, αφαιρέστε τη
σφήνα και αφήστε σιγά-σιγά την τροχαλία να µαζέψει όλο το κορδόνι µέσω του
ελατηρίου της (Φωτ. 2). Εάν είχατε υπολογίσει σωστά το µήκος του καινούργιου
κορδονιού και κάνατε όλη την εργασία σωστά, τότε µόλις η τροχαλία µαζέψει το
κορδόνι, θα δείτε τη χειρολαβή να κάθεται ακριβώς στην θέση της, χωρίς τζόγους.
Εάν δεν τα έχετε καταφέρει, θα πρέπει να κοντύνετε λίγο το κορδόνι και να
ξαναδοκιµάσετε.
Αντικατάσταση ελατηρίου
Για να αντικαταστήσετε το ελατήριο, πρέπει να αφαιρεθεί όλος ο µηχανισµός από τον
κινητήρα. Ξεκινήστε βγάζοντας τον κόµπο από τη χειρολαβή και λύστε τον κόµπο ή
αφαιρέστε τον από τη θήκη του (Φωτ. 3). Με προσοχή επιτρέψτε στο µηχανισµό να
τραβήξει σταδιακά το κορδόνι, µέσα από την τρύπα στο κάλυµµα του κινητήρα. Εάν
το ελατήριο έχει σπάσει ή φύγει από τη θέση του, τότε τραβήξτε το κορδόνι µόνοι
σας µέσα από την τρύπα.
Λύστε τη βίδα (Φωτ. 4) στο πάνω µέρος του µηχανισµού, αλλά µην τη βγάλετε, και
τραβήξτε µαζί µε τη βίδα όλο το µηχανισµό έξω. Αυτό το κάνουµε για να µην
ξεχωρίσει η τροχαλία από τη φωλιά στο κάτω µέρος που συγκρατεί συσπειρωµένο το
ελατήριο και ξεδιπλωθεί αυτό βίαια. Αν τη βγάλετε, κρατήστε σφιχτά όλο το
µηχανισµό µε το χέρι (Φωτ. 5). Άλλοι τρόποι για να µην ξεχωρίσει το σύνολο, είναι
µονωτική ταινία όπως στη Φωτ. 6 ή παξιµάδι 3/8΄΄ στο άκρο της βίδας (Φωτ. 7).
Μόλις βγάλετε το µηχανισµό, µία καλή ιδέα είναι να τον τοποθετήσετε σε µία µικρή
µέγγενη (Φωτ. 8), είτε σταθερή, είτε φορητή, και αφού παρεµβάλλετε κάτι µαλακό
(π.χ δύο φέτες ξύλο) για να µη χαλάσουν οι βόλτες στο άκρο της, να πιάσετε το άκρο
της βίδας. Αφού βεβαιωθείτε ότι ο µηχανισµός είναι γερά στερεωµένος στη µέγγενη,
τραβήξτε το άκρο του ελατηρίου που εξέχει µε ένα µυτοτσίµπιδο, µέχρι να το
ξετυλίξετε όλο. Σε περίπτωση ανάγκης µπορείτε να το αφαιρέσετε µε τα χέρια, αλλά
µε µεγάλη προσοχή για να µην τραυµατιστείτε (Φωτ. 9).
Στη συνέχεια, βγάλτε από τη µέγγενη το µηχανισµό και χωρίστε τον στα δύο,
αφαιρώντας από τη φωλιά του ελατηρίου το γρανάζι πινιόν µαζί µε την τροχαλία
(Φωτ. 10). Αφαιρέστε το υπόλοιπο ελατήριο από τη φωλιά. Καθαρίστε όλα τα
εξαρτήµατα, ελέγξτε για φθορές και αντικαταστήστε ότι χρειάζεται. Το γρανάζι
πινιόν (Φωτ. 11) έχει στρογυλλεµένα δόντια στο πάνω µέρος του, όχι εξαιτίας
φθοράς, αλλά επειδή είναι έτσι κατασκευασµένο ώστε να εµπλέκει σωστά γύρω από
το βολάν.
Βάλτε λίγη κόλλα σπειρωµάτων στις βόλτες της βίδας. Τοποθετήστε το σύνολο πάλι
στον κινητήρα (Φωτ. 15), προσέχοντας ώστε το µεταλλικό «αυτί» της φωλιάς (Φωτ.
16) να κουµπώσει στη βάση στήριξης του µηχανισµού. Βιδώστε τότε τη βίδα, αλλά
όχι τόσο ώστε να µπλοκάρει το µηχανισµό. Τραβήξτε το κορδόνι µέσα από το
σχετικό άνοιγµα και ξαναβάλτε το στη χειρολαβή µε το σχετικό κόµπο, ή στη θήκη.
Σηµείωση: Αν ο κινητήρας διαθέτει σύστηµα αποφυγής εκκίνησης µε ταχύτητα, θα
δείτε ένα µικρό κόκκινο µοχλό (Φωτ. 6) µπροστά από την κορδονιέρα, ο οποίος
παίζει το ρόλο ασφάλειας. Τοποθετήστε το έτσι ώστε ο κινητήρας να περιστρέφεται
µε την κορδονιέρα µόνο µε νεκρά και όχι µε ταχύτητα.
∆οκιµάστε την κορδονιέρα µερικές φορές για να δείτε ότι εµπλέκει σωστά και
περιστρέφει µε ευκολία το βολάν, και είστε έτοιµοι. Η ανωτέρω διαδικασία ανήκει
µόνο στο συγκεκριµένο µηχανισµό, και σε άλλες περιπτώσεις αν λύσει την
κορδονιέρα χωρίς χρήση ειδικών εργαλείων, µπορεί κανείς να φάει όλη του την
ηµέρα χωρίς κανένα αποτέλεσµα. Εκεί απλά αναζητήστε τη συµβολή του
επαγγελµατία…
Επισκευή κορδονιέρας (Μέρος 2ο)
Στο προηγούµενο άρθρο είδαµε πως γίνεται αλλαγή σχοινιού καθώς και τα
διάφορα εξαρτήµατα που απαρτίζουν ένα χειροκίνητο σύστηµα εκκίνησης
τύπου Bendix (Μπέντιξ) το οποίο είναι αρκετά δηµοφιλές ειδικά στους
Αµερικανικούς κινητήρες λόγω του µικρού όγκου που καταλαµβάνει χάρη
στην κυλινδρική και συµπαγή του µορφή.
Πάµε τώρα και στον άλλο µεγαλύτερο διαστασιακά και ογκωδέστερο αλλά επίσης
αξιόπιστο µηχανισµό κορδονιέρας που απαντάται σε αρκετούς εξωλέµβιους και κατά
κόρον στους Ιαπωνικούς. Και εδώ ισχύουν τα ίδια που περιγράψαµε στο
προηγούµενο τεύχος όσον αφορά τον έλεγχο του συστήµατος εκκίνησης καθώς ένα
αδυνατισµένο ελατήριο επαναφοράς ή ένα φθαρµένο σχοινί ή ακόµη χειρότερα
κοµµένο που θα ρουφηχθεί ταχύτατα σαν µακαρόνι εντός της κορδονιέρας µπορεί να
µας δηµιουργήσει προβλήµατα.
Ακόµη και εάν έχετε 4χρονο κινητήρα το παρόν άρθρο θα φανεί χρήσιµο καθώς η
διαφορά µεταξύ της κορδονιέρας ενός 2χρονου µε ενός 4χρονου είναι απλά ένας
παραπάνω µηχανισµός που ενεργοποιεί ένα έκκεντρο που ανοίγει ελαφρά τις
βαλβίδες εξαγωγής. Αυτό συµβαίνει για να έχουµε µία ευκολότερη εκκίνηση στον
4χρονο καθώς ο 2χρονος δεν έχει ιδιαίτερη συµπίεση ενώ ο 4χρονος διαθέτει αρκετή.
Ανταλλακτικά
Όλες οι εταιρείες κάνουν συνεχείς προσπάθειες για βελτίωση των προιόντων τους
αλλά και των διαφόρων εξαρτηµάτων που απαρτίζουν τα µοντέλα τους. Εάν η
κορδονιέρα σας διαθέτει πλαστικά µέρη που έχουν φθαρεί θα µπορούσατε να τα
αντικαταστήσετε µε όµοια µεταλλικά άλλων µοντέλων τα οποία είναι ανθεκτικότερα
π.χ διάφορα πλαστικά µέρη των 2χρονων Yamaha δεκαετίας 90 όπως οι 9,9 και 15
Hp µπορούν να αντικατασταθούν µε τα αντίστοιχα αλουµινένια του κινητήρα των 8
Hp. Σε τέτοιες περιπτώσεις ρωτήστε τους πάγκους ανταλλακτικών που διαθέτουν τις
αντιστοιχίες και µπορούν να σας πληροφορήσουν ανάλογα. Φροντίστε να πάρετε τα
σωστά ανταλλακτικά βάσει του µοντέλου σας καθώς απο µοντέλο σε µοντέλο µπορεί
να υπάρχουν µικροαλλαγές.
2. Ξεβιδώστε και βγάλτε το άνω άκρο της ντίζας αποφυγής εκκίνησης µε ταχύτητα
(Σχ.1-5-Φωτ.1,Φωτ.3) απο το κέλυφος (Σχ.1-6) της κορδονιέρας.
4. Ξεβιδώστε τις βίδες που συγκρατούν το κέλυφος (Φωτ.5 και Φωτ.6) και ότι άλλο
απαιτείται για να βγάλετε όλο το µηχανισµό της κορδονιέρας πάνω απο το βολάν.
Αφαιρέστε τον όλο µηχανισµό και τοποθετήστε τον ανάποδα σε ένα πάγκο (Φωτ.7)
5. Αφαιρέστε µε ένα κατσαβιδάκι την ασφάλεια (Σχ.1-11-Φωτ.1) που συγκρατεί το
έκκεντρο εµπλοκής (Σχ.1-3) στο κάτω µέρος και προσεκτικά αφαιρέστε το έκκεντρο
εµπλοκής και το ελατήριο του (Σχ.1-10-Φωτ.8).
7. Με ένα κατσαβίδι αφαιρέστε το κάλυµµα στην χειρολαβή και ξετυλίξτε τον κόµπο
της χειρολαβής. Αφαιρέστε στην συνέχεια την χειρολαβή
8. Λύστε την βίδα (Σχ.1-13-Φωτ.1) και το παξιµάδι (Σχ.1-14) που συγκρατούν την
τροχαλία στο κέλυφος.Αφαιρέστε τον κοντό άξονα της τροχαλίας (Σχ.1-12-Φωτ.9).
9. ΠΡΟΣΟΧΗ: Στο ακόλουθο βήµα κινηθείτε αργά και προσεκτικά για να
αποτρέψετε το ελατήριο εκκίνησης απο το να πεταχθεί απο τη φωλιά του εντός της
τροχαλίας και να ξετυλιχθεί βίαια τραυµατίζοντας σας. Φορέστε υποχρεωτικά γυαλιά
εργασίας. Για να µη συµβεί αυτό και για να αποχωρίσετε την τροχαλία απο το
κέλυφος µε ασφάλεια, σηκώστε ελαφρά την τροχαλία και περάστε µέσα ένα
κατσαβίδι (Φωτ.10) ώστε να πατήσετε το ελατήριο για να µην πεταχτεί απότοµα έξω
απο τη φωλιά του. Αποχωρίστε στη συνέχεια την τροχαλία απο το κέλυφος.
10. Λύστε τον κόµπο του σχοινιού στην τροχαλία.Αφαιρέστε το σχοινί και στη
συνέχεια αφαιρέστε και το κουζινέτο (Σχ.1-9) του άξονα. Ελέγξτε το για φθορά η
καταστροφή και τοποθετήστε ένα νέο εάν αυτό απαιτείται.
11. Εάν το ελατήριο είναι αδύνατο η σπασµένο βάλτε την κορδονιέρα στο πάτωµα µε
τα πόδια της να ακουµπούν κάτω. Χτυπήστε ελαφρά το πάνω µέρος του κελύφους
και το ελατήριο θα βγεί απο τη φωλιά του και θα ξετυλιχτεί αλλά έως ένα σηµείο
επειδή το περιορίζουν τα πόδια. Πετάξτε το µε προσοχή και στη συνέχεια θα δούµε
πως αντικαθίσταται απο ένα καινούργιο εργοστασιακό το οποίο παραδίδεται
συσπειρωµένο απο το εργοστάσιο.
12. Στερεώστε σε µία µέγγενη το ένα πόδι του κελύφους και αλείψτε µπόλικο γράσσο
ναυτικού τύπου στο εσωτερικό του κελύφους.
13. Ανοίξτε τη συσκευασία µε το καινούργιο ελατήριο (Φωτ.11). Τοποθετήστε το
εντός του κελύφους στη φωλιά του. Τοποθετήστε το εξωτερικό «µάτι» του ελατηρίου
στο σχετικό πείρο. Με το ελατήριο καλά τοποθετηµένο στη φωλιά του αφαιρέστε τα
δεµατικά (τάι-ράπς) που το συγκρατούν µε προσοχή και αφήστε το να ξετυλιχτεί
οµαλά εντός της φωλιάς του (Φωτ.12).
14. ∆έστε έναν κόµπο στο άκρο του σχοινιού και περάστε το άλλο άκρο µέσα απο τη
σχετική τρύπα της τροχαλίας.
15. Τυλίξτε το σχοινί αριστερόστροφα (ανάποδα απο τους δέικτες του ρολογιού) κατά
δυόµιση στροφές γύρω απο την τροχαλία και στη συνέχεια προχωρήστε το σχοινί
στην περιφερειακή εγκοπή της τροχαλίας.
17. Λιπάνετε ελαφρά τόσο το κουζινέτο (Σχ.1-9) όσο και τον κοντό άξονα (Σχ.1-12)
και επανατοποθετήστε τα στο κέλυφος.
18. Αλείψτε την βίδα (Σχ.1-13) µε κόλλα σπειρωµάτων (π.χ Loctite Type A) και
σφίξτε την µε την ροδέλα της και το σχετικό παξιµάδι (Σχ.1-14). Αν δεν σφιχθούν
σωστά, σε περίπτωση που λυθεί το παξιµάδι, το ελατήριο θα ξετυλιχτεί εντός του
κελύφους και η κορδονιέρα δεν θα λειτουργεί.
21. Επανατοποθετήστε το κέλυφος πάνω απο τον κινητήρα και τυχόν παρελκόµενα
που είχατε ξεβιδώσει και βιδώστε τις τρείς βίδες που το συγκρατούν.
22. Επανατοποθετήστε το µικρό έµβολο και το ελατήριο του στο άκρο της ντίζας του
συστήµατος αποφυγής εκκίνησης µε ταχύτητα. Επαναβιδώστε σφιχτά τη ντίζα στο
κέλυφος της κορδονιέρας.
23. Πηγαίνετε στο άλλο άκρο της παραπάνω ντίζας και βρείτε τα παξιµάδια ρύθµισης
(Φωτ.1 και Φωτ.14). Χαλαρώστε τα και ρυθµίστε τη ντίζα µέσω αυτών ,εµπρός η
πίσω ώστε να επιτύχετε να λειτουργεί η κορδονιέρα µόνο όταν ο κινητήρας είναι στο
κράτει και όχι µε εµπλεγµένη ταχύτητα (πρόσω η ανάποδα). Σφίξτε τα παξιµάδια µε
δύο κλειδιά όταν ολοκληρώσετε την ρύθµιση.
Συµπερασµατικά
Η διαδικασία λυσίµατος και επισκευής µίας κορδονιέρας δεν αποτελεί εξαιρετικά
δύσκολο εγχείρηµα. Με λίγα απλά εργαλεία και λίγο υποµονή µπορεί κανείς να
αλλάξει το κοµµένο σχοινί και όχι µόνο, ακόµη και στην άτυχη στιγµή που θα
χρειαστεί να επανεκκινήσει στη θάλασσα µετά απο βλάβη της κορδονιέρας.
Καλή επιτυχία.