P

pa (पाऽ) n. an informal word for father; पता, बाप.

pabulum (पॅ युलम्) n. something that
nourishes, food; अ , खा , आहार. mental -; बौ क खुराक.
pace¹ (पेइस्) n. stride, step; पाऊल, पद. (2) अशा पावलांची लांबी. (3) चाल याची (धाव याची) गती (a
fast — in walking) (The horse moved at an easy =). (4) गतीची गती. v. i. & t. सावकाश
चालणे. (2) येरझारा घालणे (The lion -d back and
forth in his cage.). (3) पावलांनी मोजून काढणे. to
keep — with; बरोबरीने जाणे. to go the —;
अ यंत वेगाने जाणे.. (ii) पैशाची उधळप करणे. to
put a person through his -s; एखा ा या
काय मतेची पारख करणे. ~-maker, ~-setter n.
ग त नधारक.
pace² ( ) prep. with due deference to; - चा
यो य तो आदर राखूनही, - या अनुमतीने.
pacer ( ) n. a horse trained to move at a
special gait; व श ढबीने दौड कर यास शकवलेला
(शयतीतील) घोडा.
pacey (पे इ स) n. fast-moving; जलदगतीचा.
pachyderm ( ) n. a thick-skinned quadruped; जाड कातडीचा (ह ी, पाणघोडा, इ.)
ाणी.
pacific ( ) a. conducive to peace; शां त य (-people). (2) शांत (-weather). (3) बळाचा वापर
कर यास वरोध करणारा. Pacific n. शांत महासागर.
pacification (पॅ स फके इशन्) n. the act or
process of pacifying; शांत करणे, समेट घडवून
आणणे. (2) समेट, शांती.
pacificism, pacifism (प स फ सझम्, पॅ स फझम्) n. the beilef that violence is
unjustifiable and that one should not participate in war; कोण याही कारचा हसाचार अ या य असून
कोणीही यु ात भाग घेऊ नये असे यु वरोधी मत (= शांततावाद).
pacificist, pacifist ( ) n. a person who supports pacifism; शांततावाद , समेटवाद .
pacify (पॅ सफाइ) v.t. to calm, to appease; शांत करणे, शांतता था पत करणे (The minister
pacified the strikers with promises of
reform.).
pack¹ (पॅक्) n. large bundle; ओझे (जनावरा या
पाठ व न वा न नेले जाणारे). (The hikers carried
-s on their back.). (2) (रानट जनावरांचा) कळप.
(3) ढगारा, रास. 4) पाळ व जनावरांचा ( वशेषतः
शकारी कु यांचा) कळप (a -of hounds).
(5) (प यांचा) जोड. (6) र बी या खेळात पुढ या
रांगेतील खेळाडू . v.t. &i. वासासाठ कवा नीट ठे वून
दे यासाठ व तू नीट एक बांधणे कवा क बून भरणे.
(2) ( ोते, इ.नी) क बून भरणे (The audience -ed
into the foyer.). (3) डबा, इ.म ये भरणे. (4) भेग, इ.
भ न हवाबंद करणे (to -a hole with cement).
(5) (जनावर, इ.वर) लादणे.to –up; काम बंद करणे.
to — somebody off; एखा ाला र पाठवून दे णे.
to send somebody -ing; एखा ाला ( ासदायक
वाटला हणून) र घालवून दे णे. to – one's bags;
नघून जा याची तयारी करणे.
pack² ( ) v. t. to fill (a committee, etc.) with one's own supporters; एखाद क मट ,
मंडळ, इ. म ये आप या पा ठरा यांचा भरणा करणे (to -a jury).
package (पॅ कज्) n. a bundle; ग ा, पुडके,
पासल. –deal/offer; (सव या सव गो ी
वीकारा ात कवा संपूणपणे नाकारा ात या हेतून) े
चचसाठ एक तपणे मांडलेले अनेक ताव. – tour
n. वासाचा काय म आगाऊ ठरवून यासंबंधी
जा हरातदाराने लोकांपुढे मांडलेली योजना.
pack-animal ( ) n. an animal (such as a donkey) used to transport goods; ओझे वाहणारे
जनावर (उदा., गाढव).
packer ( ) n. a person or company whose

े े ी
business is to pack goods; मालाचे गठे बांधणारी
कवा कंपनी. (2) गठे बांधणारे यं . (3) (अ. व.) अ पदाथ, फळे , इ. हवाबंद ड यात भरणारी कंपनी.
packet ( ) a. small container of cardboard,
paper, etc.; लहान खोका (a –of biscuits).
(2) प े, इ.चा लहानसा ग ा (a – of letters).
pack ice ( ) n. a large area of floating
ice; सागरावर तरंगणारा बफाचा मोठा पृ भाग.
packing (ŭ fami) n. material used to cushion
packed goods; ग ात बांधले या व तू सुर त
राहा ात यासाठ याभोवती गुंडाळलेला कापूस, च या, इ. सा ह य. (2) ग ांची बांधाबांध. –needle; दाभण.
packman (पॅक् मन्) n. a pedlar; फेरीवाला.
packsaddle (पॅक् सॅड्ल) a saddle for
packanimals; माकण (बैठक).
pact (पॅ ट् ) n. agreement; ( , रा , इ.
मधील) बोली, करार (a - of peace between the
two nations).
pacy (पेइ स) a.pacey; जलद पळणारा. (2) उ साही.
pad (पॅड्) n. cushionlike thing; ( केट या खेळात पायांना संर ण मळावे यासाठ वापरतात तसली) तयार केलेली
भरलेली गाद (to wear -s on one's knees). (2) त या. (3) पायाचा गरद सारखा मऊ भाग. (4) रबरी श यांसाठ
वापरतात ती शाईची गाद . (5) एका कडेला ग दाने चकटवलेला लहाय या कागदांचा ग ा. (6) मंद चालीचा घोडा. (7) पदरव.
(8) मळलेली वाट (a cattle —). v. t. &i. (-dd-) मऊ पदाथाने भरणे. (2) पायी रखडत जाणे (to -around a
town). to – out; (वा य, पु तक, इ.म ये) उगाचच भरताड करणे (a story -ed out with unnecessary
details).
padding ( ) n. any soft material used to
pad clothes, furniture, etc.; कपडे, फ नचर,
इ.साठ वापर यात येणारा कापूस, च या, इ. मऊ पदाथ.
(2) पु तकात उगाच घातलेली भरताड.
paddle¹ (पॅड्ल) n. short oar; लहान ( ं द पा याचे) व हे. (2) (व या या आकाराचे) उलथणे. v. t. & i.
व हवणे. to - one's own canoe; सव :चे काम
वतःच करणे.
paddle² ( ) v. i. to walk with bare feet in
shallow water; उथळ पा यात उघ ा पायांनी चालत
जाणे (Children love to - at the beach.).
(2) पा यात इकडे तकडे हात मारणे.
paddock (पॅडक्) n. a small field; (घो ांना
ायाम दे यासाठ असलेल)े एक छोटे से मैदान.
(2)शयती या मैदानाजवळची घो ांना एक
आण यासाठ असलेली - बं द त हरवळ ची जागा.
(3) बेडूक. v. t. अशा बं द त हरवळ या जागेत घोडे
बांधून ठे वणे.
paddy¹ (पॅ ड) n. growing rice; भात. --field n.
भाताचे शेत.
paddy² (पॅ ड) n. fit of anger; ोधाचा झटका.
paddywhack, paddywack ( ) n. a fit of temper; ोध, राग.
padlock (पॅड्लॉक्) n. a removable lock; सुटे
कुलूप. v.t. असे कुलूप लावून बंद करणे (The
cupboards were -ed.).
padre ( ) n. a priest, a clergyman; उपा याय (पा ).
padsaw ( ) n. a small narrow saw used
for cutting curves; व भाग काप यासाठ असलेली
छोट करवत.
paean, pean ( ) n. a song of praise or
joy; यशोगीत, जयगीत, तो . (2) शंसा (Satyajit
Ray's new film received a - from all the
critics.).
paederasty (पे'डर ट) homosexual
relations between men and boys; (= peder-
asty) मुलाशी अनै तक संबंध. paederast n. असे संबंध ठे वणारी .
paediatrics (पी डअॅ स्) n. pl. the branch of medical science concerned with children
and their diseases; बालरोग च क सा paedia-
trician n. बालरोग च क सक.
pagan ( ) n. & a. one who is not a believer in any of the chief religions of the
world; जगातील कोण याही मुख धमावर ा नसलेला मनु य. (2) मू तपूजक (The -s worshipped the gods of
fire and rain.). -ism n. मू तपूजा, तमापूजन.
page¹ ( ) n. one side of a sheet of paper in a book, etc.; पृ . (2) (अ. व.) लखाण.
v.t.
पृ ांना मांक टाकणे.
page² ( ) n. a boy servant (usually in
uniform); (गणवेषधारी) हॉटे ल, सनेमागृह, इ.तील
नोकर. (2) ज या.
pageant (पॅज ट) n. grand procession;
शोभाया ा. (2) थाटामाटाचा दे खावा. (3) उघ ा
मैदानातील (नाटक, इ.) सावज नक करमणुक चा
काय म.
pageantry ( ) n. a spectacular display;
भपकेबाज दे खावा. (2) थाटमाट, भपका.
paginate ( ) v. t. to number the pages
in sequence; पु तका या पृ ावर मवार अंक
टाकणे.
pagination ( ) n. (figures used for)
numbering the pages of a book; पु तका या
पृ ांवर पृ सं या घाल याची या. (2) असे अंक.
pagoda (पगोडs) n. sacred building of
pyramidal form or of several storeys; (अनेक
मजले असलेल) े पव भ (बु ) मं दर.
pah ( ) interj. an exclamation of disgust;
तर कारसूचक उ ार.
paid (पेइड् ) p. t. & p. p. of pay; pay चे भू. का. व भू. का. धा. प. out or up; पूण भरपाई
केलेला.
pail (पेइल) n. bucket; बादली. -ful a. बादलीभर.
paillasse, pailliasse ( ) n. mattress filled with straw; गवताची गाद .
pain ( ) n. bodily or mental suffering:
शारी रक कवा मान सक ःख, यातना. (2) (अ. व.
प र म, क . to spare no -s; खूप प र म करणे.
in -; वेदना होत असलेला. with -;वेदनेने व हळत.
for –; वेदना होत आहेत हणून. v. t. & i. ःख दे णे.
ःखी करणे (Does your tooth - you?) (The
child's constant tantrums -ed his mother.).
-~-killer n. वेदनाशामक औषध. -less a.
यातना वर हत.
pained (पेइ ड् ) a. feeling pain; थत, ःखी.
(2) ःख करणारे (a -look).
painful (पेइ फुल्) a. causing pain; ःखदायक
(a - illness, a - duty). -ly adv. ःखाने.
painstaking (पे' इ टे कग्) a. taking pains; खूप प र म घेणारा (a- student). (2) प र मपूवक
केलेला (a -reproduction).
paint (पेइ ट् ) n. solid colouring matter; (पाणी अगर तेल यांत मसळू न लावायचा) रंग. (2) चेह याला
लाव याचा रंग. (3) (अ. व.) रंगां या ू जचा संच. ~-box n. अशा ूबूज कवा रंगांची पेट . v.t. & i.
(घर, दारे, इ.ना) रंग लावणे. (2) रंगीत च काढणे.
(3) श दांत वणन करणे. to - something out; नको
असलेली गो रंगाने झाकून टाकणे. to - the town
red; गाणे बजावणे करत गावात ज लोष करत फरणे.
a -ed sepulchre; दां भक माणूस ( वतः नी तमान
अस याचा आव आणणारा). as black as one is -ed; जतका सां गतला जातो तेवढा वाईट.
painter (प इ टर्) n. an artist; च कार. (2) घर,
इ.ला रंग लावणारा. (3) मो ा बोट ला लहान बोट
बांधायचा दोरखंड.
painting ( ) n. the art of laying on colours; रंगव याची कला (to study —). (2) चता याचा
धंदा. (3) रंगवलेले च (a life like -).
pair (पेइअर्) n. set of two similar things; जोडी, जोड (a - of shoes, a — of eyes). (2)
जोडपे. (3) दोन भाग असलेली व तू (उदा., कातर, चमटा, वजार, इ.) (a -of scissors, a – of trousers). v.
t. & i. जो ा बनवणे (to -socks). to — off; जोडी बनणे, ेम (ल न) जुळणे. in -s; दोघे-दोघे. One has
only one — of hands; एखाद एका वेळ काही ठरा वकच काम क शकते (एकाच वेळ अनेक कामे करणे जमत
नाही). That's another –of shoes; ती गो च वेगळ आहे.
paisa ( ) n. (pl. paise) a monetary unit
ी ी े
of India and Pakistan; भारतीय व पा क तानी नाणे
( = एक शंभरांश पया).
pajamas (पजा ऽमझ) n. pl. pyjamas; पायजमा.
pal (पॅल) n. close friend; जवलग म , सवंगडी. v.i. (-ll-) to – up with; - याशी मै ी करणे. -
ly a.
म वाचा.
palace (पॅ लस्) n. residence of a king; राजवाडा. (2) मोठा भ वाडा, हवेली. (3) करमणुक साठ
असलेली मोठ इमारत.
palanquin, palankeen (पॅल क न्)
covered litter supported by poles; पालखी, मेणा.
palatable (पलटबल) a. pleasant to taste; चकर, वा द , (2) मनाला चणारा (a -lunch, a -
suggestion).
palatal ( ) a. of or relating to the palate;
टाळू चा, टाळू संबंधी. (2) ताल (वण).
palate (पॅ लट् ) n. the roof of the mouth; टाळू . (2) रसन य. (3) अ भ ची (The girl has no -
for household work.).
palatial ( ) a. of or resembling or suitable for a palace; राजवा ाचा, राजवा ा-सारखा कवा
राजवा ासाठ यो य (a -residence).
palaver (पला'ऽ हर्)tedious, timeconsuming business; कंटाळवाणा, द घसू ी कारभार, द घ वाटाघाट .
(3) कंटाळवाणी बडबड. v. i. कंटाळवाणी बडबड करणे.
pale¹ (पेइल्) a. lacking in colour; न तेज,
पांढुरका. (2) न तेज. (3) बल (a -effort). v.t.
न तेज होणे (Her face -d at the sad news.).
(2) (रंग) फका पडणे. -ness n. फकटपणा, अंधुकता,
न तेजपणा.
pale² (पेइल) n. stake; (कुंपणाचा) टोकदार खांब.
(2) टोकदार खांबांनी वेढलेला दे श (Prisoners were
kept in the -awaiting trial.). (2) (स यता,
इ.ची) मयादा. beyond the -; (सदाचरण, इ. या)
सीमेबाहेर.
paleolithic ( ) a. of the earlier Stone Age; अ मयुगाचा, अ मयुगातील.
paleontology (पॅ लऑ टॉल ज) n. study of
extinct organisms; अ मीभूत अवशेषांचा अ यास.
paleontologist n. अ मीभूत अवशेषांचा अ यासक.
palette ( ) n. artist's board for mixing
colours on; च काराची रंगफळ .
palfrey ( ) n. a light saddle horse ridden by women; मु यतः यांसाठ असलेले रपेट करायचे त .
palindrome ( ) n. word, verse, etc. that reads the same backwards as forwards;
उलटसुलट कसाही वाचला तरी सारखाच राहतो असा श द ( कवा ओळ, उदा., noon, madam).
paling (पेइ लग्) n. fence of pales; खांबांचे कुंपण.
palisade ( ) n. fence of pointed wooden sticks; टोकदार मजबूत खांबांचे कुंपण (The old fort
was surrounded by a -). (2) कठडा.
pall¹ ( ) n. cloth spread over a coffin;
शवपेट वर आ छादायचे कापड. (2) झाकून टाकणारे
काहीही (उदा., a -of smoke) (Mother's anger
cast a -over our merriment.). ~-bearer n.
शववाहक.
pall² ( ) v. i. (- upon) to become uninte-
resting; (अ तरेकामुळे) अ यंत कंटाळवाणे होणे (The
long lecture - ed upon the restless audience.).
pallet (पॅ लट) n. straw mattress; गवताचा बछाना (a humble -). (2) कुंभाराची चेपणी. (3) चता याची
रंगपाट . (4) भाता असले या बाजा या वर या भागावरील भोके.
palliasse ( ) n. a straw-filled mattress;
गवताची गाद (= pallasse).
palliate (पॅ लएइट् ) v.t. to alleviate; ( ःख) हलके करणे. (2)-ची ती ता कमी लेखणे (to - a
fault).
palliative (पॅ लअ ट ह) a. & n. ःखशामक,
प रहारक (उपाय) (palliative remarks).
pallid (पॅ लड् ) a. pale; फका, न तेज (a –
complexion). (2) लान. -ly adv. न तेजपणे.
-ness, -ity n. फ कटपणा, लानपणा.
pallor (पॅलर्) n. paleness; ( वशेषतः चेह याचा)

े
 लानपणा, फकेपणा (The old man's -indicates
some serious illness.).
pally (पॅ ल) a. on friendly terms; म वाचा.
palm¹ ( ) n. the inner surface of the hand;
तळहात. v.t. हातचलाखी करणे (हातात चटकन लपवणे)
(The magician -ed the coin and suddenly
produced it from man's turban.). to — something off on/upon somebody; फसवणूक क न एखाद गो
एखा ा या ग यात बांधणे
(to - off spurious things as genuine). to have
an itching -; पैशासाठ (लाच घे यासाठ ) अ यंत
आतुर असणे. to grease or oil somebody's -
—; एखा ाला लाच दे णे.
palm² ( ) n. a tropical tree with no
branches and a mass of large fan-shaped
leaves at the top; ताडा या जातीचे झाड. to bear
the -; वजयी होणे. to yield the -to; - या-
कडू न पराभूत झा याचे कबूल करणे. Palm Sunday;
ई टरपूव चा र ववार.
palmer ( ) n. pilgrim (of the Holy Land);
प व दे शाचा (येशू या ज मभूमीचा) या ेक .
palmist ( ) n. one who practises palmistry; हात पा न भ व य सांगणारा.
palmistry (पा'ऽ म ) n. the art of divination from the lines in the palm; हातावरील रेषांव न
भ व य वतव याचे शा , ह तसामु क.
palmy (पाऽ म) a. bearing palm trees; ताडाची
झाडे असलेला (-islands). (2) वैभवाचा, भरभराट चा,
सुब ेचा (–days).
palpable ( ) a. that can be easily felt;
पशगोचर. (2) उघड, चटकन कळणारा (a -error).
palpably adv. उघडउघड (What he says is
palpably false.).
palpate ( ) v. t. to examine by the sense of touch and pressure; पश व दाब यां या
साहा याने परी ा करणे.
palpebral ( ) a. of or relating to the
eyelid; पापणीसंबंधी. palpebrate d. पाप या
असलेला. v.i. डो यांची सतत उघडझाक करणे.
palpitate ( ) v.i. to beat rapidly; ( दय) वेगाने धडधडणे (His heart -d with excitement.).
palpitation n. ( म, भीती, इ.मुळे) छातीचे धडधडणे ( कंप) (to be seized with palpitation).
palsy (पॉ'ऽ झ) n. paralysis; अधागवायू, प घात. palsied a. प घात झालेला.
palter ( ) v. i. (- with) to be insincere in; (बोलणे, इ.म ये) ट पीपणा करणे (Never – with
the truth.). (2) घासाघीस करणे. (3)-चा वशेष
(गंभीरपणे) वचार न करणे. -er n. ट पीपणे बोलणारा.
(2) घासाघीस करणारा.
paltry (पॉऽ ) a. worthless, mean; तु छ,
ु लक (a - sum of money, -gossip).
paludal ( ) a. of or relating to marshes;
दलदलीचा, दलदलीसंबंधी. (2) दलदलीतून उ वणारा.
(3) हवतापासारखे, हवतापाचे. paludism
(पॅ यु ड झम्) n. हवताप.
pampas ( ) n. pl. the extensive grassy
plains of Argentina; अज टनामधील व तीण
गवताळ दे श.
pamper ( ) v. t. to over-indulge; फाजील
लाड करणे (to - a child).
pamphlet ( ) n. small paper vered book, esp. on a question of current interest;
( वशेषतः च लत वषयावरील वचार करणारी)
एक लहान पु तका. -eer n. अशी पु तका ल हणारा.
pan¹ ( पॅन) ् n. broad, shallow, vessel; थाळा कवा यासारखे पसरट भांडे. (2) मठाची क डी. (3)
तराजूची तबकडी. a flash in the -; ने द पक पण णक टकणारे यश. ~-cake n. धरडे, पातळ केक (अंडी, ध,
ग हाचे पीठ यां या म णातून तयार केलेली व पॅनम ये तळलेली).
pan² (पॅन् ) n. the leaf of the betel tree; व ाचे पान. (2) पानाचा वडा.
pan³ (पॅन् ) v. t. & i. (-nn-) (off/out) to wash
(sand, etc.) to separate gold; (सोने
मळव यासाठ वाळू , माती, इ.) धुणे. (2) (एखा ा
ो े े ी ो े े े े ो े
व तूत) सोने असणे. (3) यश वी होणे, अपे ेनुसार घडणे. (4) अ यंत कठोर ट का करणे (Very few critics have
admired his new play; most have - ned it.). (4) चल च कॅमेरा आडवा फरवणे ( यायोगे संपूण दे खावा च त
करता येतो.).
pan - (पॅन- ् ) pref. all; सम , संपूण (उदा., Pan-
American, Pan-Arab).
panacea ( ) n. remedy for all diseases;
सव रोगांवर उपाय (रामबाण औषध) (There are no -s
in education.).
panache (पन श) n. display; थाटमाट, खोटा दे खावा. (2) ऐटबाजपणा.
panama ( ) n. hat made from fine, pliant straw-like material; पनामा हॅट (एक कारची गवताची
टोपी).
panchromatic (पँ ोमॅ टक) ) equally
sensitive to all colours of the spectrum; (फोटो फ म) सव रंगांना सारखीच संवेदनशील असणारी
(–film)
pancreas ( ) n. gland near the stomach, discharging a juice which helps digestion;
वा पड. pancreatic ( प अॅ टक)
a. वा पडाने बाहेर टाकलेला (रस).
panda ( ) n. bear-like mammal of Tibet;
तबेट अ वल. Panda car; पो लसांची ग त
घाल याची छोट गाडी. Panda crossing;
पादचा यांनीच वतः खांबावरील बटण दाबून वाहतूक दवा (तांबडा दवा) लाव याची जेथे सोय आहे अशी र ता
ओलांड याची जागा.
pandemic (पॅ डे मक्) a. & n. (disease)
prevalent over the whole of a country (or
continent); (साथीचा रोग) सव दे शभर ( कवा खंडभर)
पसरलेला.
pandemonium ( ) n. scene of wild and noisy disorder; जेथे ग धळ, पुंडाई कवा अराजक माजले आहे
अशी जागा. (2) ग धळ, ग गाट
(Pandemonium broke out as soon as the
teacher left the class.).
pander ( ) v. i. (- to) to give help or
encouragement to somebody, to his
unworthy desires; एखा ा या बु ला ( कवा
वषयवासनेला) उ ेजन व मदत दे णे (Some
newspapers - to people's liking for
sensational stories.). n. अशा कामातील साथीदार
(वैष यक संबंधांतील दलाल =pimp).
Pandora's box ( ) n. any source of great and unexpected trouble; फार मो ा व अनपे तपणे
उ वणा या संकटाचे उगम थान ( ीक दं तकथेतील पॅ डर नामक ीने जी पेट उघडली
तीमधून सव ःखे बाहेर पडली.).
pane ( ) n. single sheet of glass in a
window; काचेचे एक तावदान (Gusty wind broke
several -s of glass.).
panegyric ( ) n. (on) a formal public commendation; एखा ा वषयी कवा घटने वषयी केलेले
औपचा रक गुणगान ( तु तपर
भाषण). (2) शंसा. -al a. तु तपर, शंसा मक.
panegyrist n. शंसक, तु त तो े गाणारा.
panegyrize (पॅ' नजराईझ्) v. t. to make eulogy; तुती करणे, वाखाणणे.
panel ( ) n. separate part of a wall, door,etc.; भत, दरवाजा, इ.चे लाकडी तावदान.
(2) कप ातील भ कापडाची प . (3) ( यूरस,
डॉ टस, इ. या) नावांची याद (a -of experts,
a -of doctors). (4) च े असलेली लांब अ ं द फळ .
v.t. (-ll-) (तावदान, इ.ने) सुशो भत करणे, तावदान
बसवणे. -ling n. भतीवरील न ीदार तावदान. -list n.
रदशन, आकाशवाणी, इ. या मंडळाचा सद य.
pang (पँग) ् n. sharp pain; ती वेदना, तडीक, उसण (-s of hunger, a -- of pity).
pangolin (पँगो लन्) n. a scaly anteater; खवले मांजर.
panic ( ) n. sudden, strong, unreasonable
fear spreading rapidly; ती ( नराधार) भीती.
(2) ( ापार) घबराट. -c(k)v.i. एकदम घाब न जाणे
(The crowd panicked at the sound of the
guns). –bolt n. (मोठमोठ काने, थएटस, इ.
ठकाणी) दरवाजाला आतून असलेली व संकटसमयी
े ी ी ी
दाबामुळे उघडणारी अशी खीळ. - buying n. एखाद
व तू मळ होणार या भयापोट या व तूची केलेली
भरमसाट खरेद . - selling n. एखा ा व तूची कमत
घसरणार हणून केलेली व . ~-monger n. घबराट
नमाण करणारा. ~-stricken a. धसका घेतलेला, फार
घाब न गेलेला.
panicky ( ) a. easily affected by panic;
चटकन घाब न जाणारा. (2) अ यंत घाबरलेला.
(3) भीतीमुळे घडलेला (-haste).
panjandrum (पॅ जे म्) n. name applied
jokingly to a pompous official; मोठा अहंम य
(जणू सवश मान असलेला) अ धकारी (चे ेने केलेला
उ लेख).
pannier ( ) n. one of a pair of baskets
placed across the back of a horse or ass for
carrying things in; गाढव कवा घोडा यां या
पाठ व न माल वा न ने या या दोन टोप यांपैक एक.
(2) पेटारा.
pannikin (पॅ न कन्) n. small metal cup; धातूचा लहान पेला.
panoply (पॅन ल) n. full armour; सवागकवच.
panoplied a. सवागकवच घातलेला.
panoptic ( ) a. giving a full view; संपूण भाग एकावेळ नजरेसमोर आणणारा (a - survey).
panorama (पॅनराऽमऽ) n.wide view; सव बाजूचा पूण दे खावा. (2) सारखा बदलणारा दे खावा. panoramic (-
रॅ)अशा दे खा ासारखा. (2) अशा
दे खा ासंबंधीचा (a panoramic view of the city).
pansy ( ) n. a garden plant having
flowers with round velvety petals, white,
yellow or purple in colour; एक फुलझाड
(पाक या : वाटो या, मखमलीसार या मऊ, रंग: पांढरा, पवळा कवा जांभळा.).
pant ( ) v. i. & t. to gasp; धापा टाकणे. – for,
after or to do; -ची उ कंठा लागणे, - यासाठ
उ कं ठत होणे. n. दम, धाप.
pantalettes ( ) n. pl. long frilled drawers, worn by women and children in the first
half of the 19th century; एको णसा ा शतका या पूवाधात या व बालके वापरत असत तो झालर असलेला पायजमा (=
pantalets).
pantaloon ( ) n. (in pantomime) foolish character upon whom the clown plays tricks;
मूकना ातील व षका या चे ेचा वषय असलेले पा . (2) (अ. व.) वजार.
pantechnicon (पॅ टे नकन्) n. a large van
used for furniture removals; फ नचर, इ. वा न
नेणारी मोठ लॉरी.
pantheism ( ) n. saying that God and the creation are one; ई र व सृ ी एकच आहेत असे मत.
pantheist n. असे मत असणारी .
pantheon ( ) n. all the gods of a people; दे वता (the Hindu —). (2) सव दे वतांचे मं दर. )(3)
दे शातील थोर चे मारकमं दर.
panther (पँथर्) n. leopard; च ा, बब या वाघ.
panties ( ) n.pl. pants worn by children; लहान मुलांची वजार. (2) यांची घ बसणारी च ी.
pantihose (पॅ टहो झ्) n. pl. tights; घ वजार,
(नतक, ड बारी या, इ. वापरतात).
pantile ( ) n. curved tile for roofing;
(छपराचे) को याचे कौल.
panto (पॅ टो) n. short for pantomime; मूकना .
pantograph ( ) n. an instrument for
copying drawings, etc., to any desired scale;
आकृती ह ा या आकारात उतरव याचे साधन.
pantomime (पॅ टमाइम्) dramatic
representation with action and gestures; मुकना . (2) परीकथेवर आधा रत मूकना .
pantry ( ) n. room for storing provisions;
अ (धा य) ठे व याची घरातील कोठ . (2) (मोठे घर,
हॉटे ल, इ.तील) काचसामान, चांद ची भांडी, इ. ठे व याची
कोठ . ~-man n. बटलर (मु य चाकर).
pants ( ) n. pl. trousers or slacks;
(अमे रका) वजार, (इं लंड) अध च ी. (2) पायघोळ
Elleum to be caught with one's - down;
े ी ी े े
बेसावध कवा अडचणी या णी पकडले जाणे.
panty-hose (पॅ टहोझ) n. tights; ( यांची)
घ , अंगासरशी बसणारी वजार (= pantihose).
panzer (पॅ झर्) n. armour; चलखत. (2) रणगाडा. -division; चलखती सै य वभाग.
pap ( ) n. soft food for infants or invalids;
लहान मुलांसाठ कवा आजारी माणसांसाठ मऊ अधपातळ असे अ . (2) तना .
papa ( ) n. (children's word for) father,
पता याअथ (लहान मुलांचा श द) = बाबा.
papacy (पेइप स) n. office of the Pope; पोपचा अ धकार. (2) पोप या अ धकारपदाची मुदत.
(3) पोपस ाक प ती.
papal ( ) a. of or relating to the pope;
पोपचा, पोपसंबंधीचा.
paparazzo ( ) n. [pl. paparazzi(पॅ परॅट्सी)] a freelance photographer who specializes in
candid camera shots of famous people; यातनाम ची छाया च े घे याचा छं द असलेला छाया च कार (In
cities like Bombay film actors and actresses are harassed by paparazzi.).
papaya, pa(w)paw (पपाइअ, पपॉs) n.
palmlike tree; पपईचे झाड. (2) पपईचे फळ.
paper ( ) n. material made from rags or
wood in the form of thin sheets for writing,
etc.; कागद. (2) लेखी कवा छापील कागदप .
(3) वतमानप . (4) प का. (5) त ांपुढे वाचायचा
बंध (The young man read a ---on the evils
of smoking.). (6) (अ. व.) ओळखप , े प सं ह,
दै नं दनीसं ह. v.t. कागदाने आ छादणे. -back n.
कागद बांधणी. (2) अशी बांधणी असलेले पु तक
(Paperbacks are cheaper than hardcover
books.). -boy n. वृ प वकणारा / टाकणारा
मुलगा. -hanger n. भतीवर कागद चकटवणारा.
-money n. चलनी नोटा. -weight n. कागद उडू न
जाऊ नयेत हणून यावर ठे वायचे वजन. -tiger; कागद
वाघ (केवळ दसायला तेवढा शूर व श शाली). in
the -; वृ प ात. on -; ता वक ा (These
plans seem very good on-.)
papier-mache (पॅ' ये इम'शेइ) n. a hard strong substance made of paper pulp; कागदाचा लगदा.
papist (पे इ प ट) n. Roman Catholic; रोमन
कॅथॉ लक.
papoose ( ) n. an American Indian baby;
रेडइं डयनचे ता हे मूल.
pappy (पॅ प) a. resembling pap; लापशीसारखे
पातळ व अध व, बल बलीत.
papyrus (पपाइरस्) n. [pl. papyri (पपाइराइ)] a
tall aquatic plant; एका जातीचे ल हाळे . (2) या
ल हा यापासून तयार केलेला कागद (भूजप ). (3) अशा कागदावर केलेले लखाण.
par (पार्) n. equality; वरोवरी, समता. -value; दशनी (= मूळ) कमत. on a - with; - याशी
बरोबर. at -; दशनी कमतीला. above (below)-;
मूळ कमतीपे ा जा त (कमी).
para ( ) n. a soldier in an airborne unit;
वैमा नक हालचाल साठ सुस ज तुकडीतील सै नक
(2) अशी सै नकांची तुकडी. (3) प र छे द.
parable ( ) n. a short story with a moral;
उपदे शपर लहान गो . to speak in -s; बोधकथां ारा
उपदे श करणे.
parabola ( ) n. curve formed by cutting
acone; परवलय (एक ब आ ण एक सरळ रेषा यांपासून समान अंतरावर असणा या ब चा माग).
parabolic (पॅरबॉ लक्) n. resembling a
parable; ांतासारखा, बोधकथेसारखा.
(2) परवलयासारखा (= parabolical).
parabolize ( ) v. t. to explain by a parable; बोधकथे ारा, ांता ारा प करणे. (2) परवलयाचा
आकार दे णे.
parachute (पॅरशूट) n. umbrellashaped
apparatus used for dropping safely from an
aircraft; हवाई छ ी. v.i. हवाई छ ी या मदतीने
उतरणे. parachutist n. हवाई छ ीसै नक.
ॅ ी
 paraclete (पॅर ली ट् ) n. a mediator; म य थ,
मदतनीस.
parade (परे इड् ) n. display, show; दशन, दमाख. (a mannequin -; नवनवीन त हे या पोशाखांचे दशन)
(to make a of one's virtues).
(2) सै याची कवाईत. (3) कवायतीचे मैदान.
(4) मरवणूक. v. t. & i. कवायतीसाठ (सै य) एक
आणणे. (2) (गुण, कौश ये, इ.चे) दशन करणे
(to -one's abilities). (3) मरवणूक ने जाणे (The
circus animals -d the streets.). programme -; आकाशवाणीव न े पत कराय या व श दवसा या काय मांची
घोषणा. ~-ground n. कवायतीचे मैदान.
paradigm ( ) n. example of inflection
of a word; नाम, यापद, इ. श दांची नमु यादाखलची
पावली. (2) नमुना. (3) नमु यादाखल उदाहरण.
paradise ( ) n. the garden of Eden, home of Adam and Eve; इडनचे उदयान (अॅडम आ ण ई ह यांचे
नवास थान). (2) वग. (3) नंदनवन,आ यंतीक सुखाची थती. to be/live in a fool's -; मू या या नंदनवनात
(आभासयु सुखात) वावरणे. -duck n. यूझीलंडमधील मो ा आकाराचे बदक ( याची पसे फार चमकदार असतात).
paradisiacal, paradisiac, paradisaical a. वगासारखे, वगासंबंधी.
parados ( ) n. a bank behind a trench
or other fortification, giving protection from
being fired on from the rear; खंदकामागील
संर णा मक बंधारा ( यायोगे मागून होणा या
गोळ बारापासून संर ण मळते.).
paradox ( ) n. statement seemingly
absurd or self-contradictory though possibly
true; वरोधाभासयु वधान (उदा., more haste,
less speed) (He is the best teacher who
teaches nothing.). -ical a. वरोधाभासा मक (It is indeed -ical that in such a rich nation
there
are so many poor people.).
paradrop ( ) n. the delivery of personnel or equipment from an aircraft by
parachute; वमानातून हवाई छ ी या मदतीने माणसे व सा ह य ज मनीवर उतरवणे.
paraffin ( ) n. oily or waxy substance;
मेणासारखा तेलकट पदाथ.
paragon ( ) n. model of excellence;
उ कृ नमुना (a -of virtue). (2) े तम
कवा उ कृ व तू. v. t. तुलना करणे. (2) बरोबरी करणे
कवा वरचढ ठरणे. (3) उ कृ नमुना मानणे.
paragraph ( ) n. , section of writing that deals with a single idea; प र छे द. v.t.
प र छे द पाडणे. -ic a. प र छे दाचे, प र छे दा मक.
parakeet, parrakeet, paroquet ( ) n.
a brightly coloured long-tailed parrot; लांब
शेपूट असलेला पोपट.
parallax (पॅरलॅ स्) R. an apparent change in the position of an object resulting from
a change in position of the observer;
(बघणा याची जागा बदल याने भासणारा) व तु थलभेद.
parallel ( ) a. (— to/with) continuously
at the same distance; (रेषा) समांतर. (2) अगद
सारखा (-economy, -government). n. समांतर
रेषांपैक एक. (2) तुलना. (3) तु य व तू कवा
(a brilliant career without-). v. t. (-ll-) -शी
समांतर असणे(The street -s the railroad.).
(2) - याशी तु य असणारी गो उ लेखणे, दाखवणे
कवा तयार करणे. –of latitude; अ वृ .
parallelogram (पॅरले ल ॅम् ) n. a quadrilateral whose apposite sides are parallel and
congruent; समांतरभुज चौकोन.
paralyse ( ) v. t. to make ineffective or
powerless; बल करणे (-d with fear). (2)-चे
वहार बंद पाडणे (Great cities like Bombay are
-d by strikes, power failures and riots.).
(3) अधागवायू होणे.
paralysis (परॅ ल सस्) n. impairment of
voluntary muscle function or of sensation in
a part of the body; प घात, अधागवायू.

ी े
 paralytic ( ) a. of or relating to paralysis; अधागवायूसंबंधी. (2) अधागवायू झालेला. n. अधागाचा
झटका आलेला ण.
paramedic ( ) n. a person, such as a
laboratory technician, who supplements
the work of medical profession; वै क य
वसायाला पूरक काय करणारी योगशाळे तील
तं ासारखी . a. अशा संबंधी.
paramilitary ( ) a. having a status or
function ancillary to that of regular military
forces; मु य सै याला मदतनीस हणून असणारा.
paramount (परमाउ ट) a. supreme; सव े
(a question of - importance). (2) सव े
अ धकार असणारा. -cy n. सव े व.
paramour (पॅरमुअर्) n.illicit lover; जार, जा रणी.
paranoia ( ) n a form of mental disorder characterised by fixed delusions; एक कारचा
मान सक आजार. या आजारात मनो ण आपण भलतेच मोठे आहोत कवा आपला अतोनात छळ होत आहे, यांसार या नराधार क पना
करत असतो. -c,
paranoic a. & n. अशा मनो वकृतीने पछाडलेली
( ).
paranymph (पॅर न फ्) n. a bridesmaid or
best man; करवली कवा नवया मुलाचा पाठराखा.
parapet ( ) n. low wall at the edge of a
roof; छपरा या कडेची लहान भत. (2) खंदका या एका
बाजूला रचलेली संर क भत. (3) पूल, इ.चा कठडा.
paraph ( ) n. a flourish after a signature;
(बनावट सही करता येऊ नये यासाठ ) सहीनंतर काढलेला, फराटा.
paraphernalia (परफन 'इ लअ) n. pl. personal
belongings; खाजगी मालम ा (a house full of —). (2) लवाजमा.
paraphrase (पॅर े इझ्) n. restatement in
other words; भ श दांत अनुवाद. v. t. & i. असा
अनुवाद करणे.
paraplegia ( ) n. paralysis of the lower half of the body; खालचे अध शरीर पंगू करणारा रोग
(पृ वंशर जूस इजा पोहोच याने हा रोग उ वतो).
paraplegic ( ) a. & n. (a person) suffering from paralysis of the lower part of the
body; शरीरा या खाल या भागाला प घात झालेला असा (मनु य).
parasite ( ) n. animal or plant that lives
on another; परोपजीवी वन पती कवा ाणी, बांडगूळ. (2) स या या मांवर जगणारा (The lazy youth is a -on
his family.).
parasitic(al) [पॅर स टक् (ल्)] a. of the nature of a parasite; परोपजीवी ा यासारखा. (–
diseases).
parasol (पॅरसॉल्) n. sun-shade; सूया या कडक
उ हापासून संर ण दे णारी छ ी ( वशेषतः या वापरतात ती).
paratroops ( ) n. pl. troops carried by air, to be dropped by parachute; हवाई छ ीधारी
सै य (= paratroopers).
paratyphoid (पॅरटाइफॉइड् ) n. a disease
resembling typhoid; वषम वरसारखा तापाचा एक
कार.
paravane ( ) n. a torpedo-shaped device towed from the bow of a vessel so that the
cables will cut the anchors of any moored mines; पाणसु ं गा या तारा तोड याचे साधन.
parboil (पा'र् बॉइल्) v. t. to boil partially; अधवट उकडणे. (2) सहन होणार नाही इतका गरम करणे.
parcel (पासल्) n. package; पुडके, ग ा. part
and -of; -चा अ यंत मह वाचा भाग. a -of
land; मो ा ज मनीचा लहान तुकडा. v.t. (-ll-)
(-out) वभाग करणे. to -up; (पु तकांचा) ग ा
बांधणे.
parch ( ) v. t. & i. to roast slightly; क चत
भाजणे. (2) कोरडा करणे (उ णता दे ऊन. उदा., -ed
peas).
parchment (पा' म ट) n. the skin of sheep or goats prepared for writing; चमप . (2) चम-
प ावरील लेख. (3) चमप ासारखा दसणारा कागद.
pardon ( ) v. t. to excuse, to forgive, to
overlook; मा करणे. (2) गय करणे. n. माफ , मा.
Pardon me; अप र चत माणसाला वचारताना या
ौ ी े ी े
सौ य श दांनी सुरवात केली जाते. I beg your -;
चुकून घडले या मादाब ल माफ माग यासाठ कवा
स याचे हणणे नीट ऐकू आले नस यास ते याने पु हा
सांगावे हे सुचव यासाठ हे वा य वापरतात.
pardonable (पाडनबल्) a. that may
be pardoned; य.
pardoner (पाडनर्) n. मा करणारा.
pare (पेअर्) v.t. to peel; (फळ, इ.ची साल) सोलणे (to -an apple). (2) (नखे, इ.) ठाकठ क
कर यासाठ कापणे(to -one's nails). to -off;
कडा वगैरे कापून कमी करणे. to -down; खच कमी
करणे (काटछाट करणे). parings n.pl. साल तासणी,
छाटणी (नखे, इ.ची) (apple parings).
parent (पेअर ट) n. father or mother; आई कवा वडील. (2) पूवज. (3) उगम थान (Too much
leisure is often the -of mischief.). a. मुळ.
pl. आईवडील.
parentage (पेअर टज्) fatherhood or
motherhood; पतृ व कवा मातृ व. (2) वंश, उगम, कूळ.
parental (परे टल्) a. of a parent; आईचा कवा
वडलांचा कवा आईवडलांचा (-feelings).
parenthesis ( ) n. [pl. parentheses
(-a)] additional word, clause, etc.; placed
as an explanation or comment in a sentence; (कंस, अपसारण च ह, इ. म ये घातलेले) न त श द, श दसमूह
कवा वा य, इ याद . pl. असे वा य दशव यासाठ वापरलेले कंस कवा अपसारण च हे.
parenthetic(al) [पॅरे थे टक् (ल)] a. of the
nature of a parenthesis; न त श द, वा य,
इ याद .
par excellence (पाऽरे सलॉस्) adv. in the
highest degree; उ कृ री या (She is committed to her job, a teacher -).
pariah ( ) n. person of low caste or of no
caste; खाल या जातीचा कवा जा तहीन मनु य.
(2) वाळ त टाकलेला मनु य. ~-dog n. मालक नसलेला
म जातीचा कु ा.
pari-mutuello ( ) n. form of betting in which the winners divide the stakes of the
losers, less a percentage for management
expenses; जुगाराचा एक कार (याम ये
अ शयतीत जकणा या घो ावर पैसे लावणारे लोक
जकलेला पैसा खच वजा जाता समान वाटू न घेतात.).
parish ( ) n. division of a country with its
own church and priest; वतं चच व वतं
धमा धकारी असलेला असा कौ ट मधील. वभाग.
(2) तेथील र हवासी (The - has welcomed the
new vicar.).
parishoner ( ) n. a member of a particular parish; पॅ रशम ये राहणारा (परग यात राहणारा).
Parisian ( ) n. a person living in Paris;
पॅ रस शहराचा र हवासी. a. पॅ रसचा (the latest -
fashions).
parity (पॅ र ट) n. equality; (गुण, दजा, थान,
इ.बाबत) समानता (-between the social status
of men and women). (2) सा य.
park ( ) n. open space for public recreation; सावज नक उ ान. (2) खे ातील मो ा
वा ाभोवती असलेले उपवन. (3) जेथे वाहने (मोटारी)
ता पुर या उ या करता येतात अशी जागा. national -; राखीव नैस गक रा ीय उ ान. v. t. & i. वाहन
(मोटार) ता पुरती थांबवून ठे वणे. -ing n. मोटार थांबवून
ठे वणे. (2) मोटार थांबवून ठे व याचे ठकाण. -ing
meter; मोटार कती वेळ थांबवून ठे वली याची गणना
करणारे यं .
parky (पाऽ क) a. chilly; (हवा, इ.) अ त थंड,
झ बणारी.
parlance ( ) n. speaking, conversation;
बोलणे, संभाषण. in common-; नेहमी या सामा य
भाषेत (In naval ---,the left side of a ship is the
port side.).

ी ो ी
 parley (पा ल) n. a conference; तहाची बोलणी
कर यासाठ बोलावलेली सभा. v.i. (-with somebody) तहा या अट साठ तप ाशी बोलणी करणे.
parliament ( ) n. the supreme law-
making body of a country; संसद, लोकसभा.
parliamentarian (पालम टे अ रअन्) n. an
expert in parliamentary procedures;
लोकसभे या कामकाजातील त सद य. (2) लोकसभा
गाजवणारा नेता. a. लोकसभेचा.
parliamentary ( ) a. of or characteristic of a parliament; (-statutes, a -form of
government).
parlour (पालर) n. sitting-room; घरातील बैठक ची खोली (आता याला sitting-room कवा living-room
असेही हणतात). (2) (अमे रका) कान. --maid n. वाढप करणारी मोलकरीण. beauty-~-n. यांसाठ स दय साधनगृह.
~-car n. रे वेतील सुखसोय नी यु असा डबा.
parlous (पालस्) a. dangerous; धो याचा
(a -state). (2) अ यंत शार, धूत, कावेबाज
(a - boy.).
parody ( ) n. travesty; वडंबन (a -of just-
ice). (2) गचाळ अनुकरण. v.t. -चे वडंबन करणे
(to -an author). parodist n. वडंबनकार.
parole ( ) n. prisoner's solemn promise
that he will not try to escape; पळू न जाणार नाही
कवा ठर या वेळ परत येईन असे (कैदयाने दलेले)
अ भवचन. to be on -; अशा अ भवचनावर मु
केलेला. to break one's -; असे अ भवचन मोडणे
(पळू न जाणे) (The prisoner was let out on-).
v.t. अशा अ भवचनावर कैदयाला मु करणे.
paroquet (पॅर कट) n. parakeet; लांब शेपूट
असलेला पोपट.
paroxysm ( ) n. sudden attack or outburst; रोग, यातना, इ.म ये एकदम होणारा चढ,
झटकार. (2) (संताप, हा य, इ. भावनांचा) आक मक
उ े क (-s of anger/laughter).
parquet ( ) n. flooring of wooden blocks; ज मनीत बसवलेले न ीदार लाकूडकाम (- flooring).
parr ( ) n. a salmon up to two years of
age; दोन वष वयापयतचा छोटा सामन मासा.
parricide ( ) n. murderer of a parent;
आई, वडील कवा जवळ या नातेवाईकाचा खून करणारा.
(2) मातृ( पतृ) वध.
parrot ( ) n. tropical bird often kept as a
pet; पोपट. (2) पोपटपंची करणारी . v. t.
पोपटपंची करणे (to -textbooks). (2) एखा ाला
पोपटा माणे पढवणे. to learn something -
fashion; खरा अथ न समजताच पुन चार करणे
(Children learn things — fashion.).
parry ( ) v. t. to turn aside a blow; (श ाचा
घाव, अडचणीचा , इ.) चुकवणे, टाळणे (In the
press conference the minister parried some
important questions.). (मु यु , तलवारबाजी, इ.म ये) हात, तलवार, इ. घालून वार चुकवणे (He parried the
sword with his dagger.).
parse ( ) v. t. to describe a word
grammatically; श दाचे ाकरण चालवणे.
(2) वा यांत श दांचे पर परसंबंध प करणे (to -a
sentence).
Parsee (पास ) Indian adherent of
zoroastrianism; पारशी मनु य.
parsimony ( ) n. excessive carefulness
in using money; मत य. (2) कंजूषपणा. par-
simonious (पा समो नअस्) a. कंजूष, कृपण, लोभी
(parsimonious housekeeping).
parsley ( ) n. a garden plant with fragrant leaves used to flavour food; अजमोदा
(ओवा).
parsnip ( ) n. a plant having yellow
flowers and a long tapering whitish root (the
root is eaten as a vegetable); गाजरासारखे फकट पव या रंगाचे मूळ असलेले एक रोपटे (ही मुळे भाजी हणून
वापरतात).
parson (पासन्) n. parish priest; पॅ रशचा
धम पदे शक.
parsonage ( ) n. the house provided for a parson; पॅ रश या धम पदे शकाचे नवास थान.
part ( ) n. portion or division of a whole;
भाग, अंश, ह सा. (2) समान भागांपैक एक (A
minute is the sixtieth --of an hour.).
(3) (काम, इ. म ये) ह सा, वाटा, अंश (I did not
take -in the conference.). (4) दे श.
(5) (भांडणातील) प (बाजू ). (6) (नाटक, इ.म ये)
भु मका (In the play, I am going to do the - of
acoolie.). (7) नाटकातील पा ांचे भाषण (She spoke the -of the queen in the play.). (8) ( ाकरण)
श दाची जात (- of speech). (9) (अनेकवचन) कतृ व, लायक . v. t. & i. वभागणे (The curtain -ed and
the show began.). (2) वेगळा करणे, र करणे (We tried to - the two fighters.) (The policeman -
ed the crowd.). (3) (केसांचा) भांगपाडणे. to - from; नरोप घेणे. to - with;
- यापासून वेगळा होणे (It's not easy to -with
one's children.). (ii) (पैसे, इ.) दे ऊन टाकणे.
to - company; संगत सुटणे ( भ दशांनी जाणे).
(ii) म व संपु ात येणे. in -; अंशतः. for my -;
मा या वषयी हणाल तर (For my -,I am quite
happy with what I possess.). for most —;
ब हंशी. - and parcel; सारसव व. to play a -;
लबाडीने वागणे. to have neither - - nor lot in;
- याम ये काही वाटा कवा हतसंबंध नसणे. to
take -in; - याम ये भाग घेणे (Did you take -in the discussion?). on the - of; - याकडू न. to take
the -of-ची बाजू घेणे (Healways takes his sister's -). to take in good -; खलाडू वृ ीने (न रागावता, न
चडता) घेणे/ वीकारणे. man of -s; कतबगार (बु मान) मनु य.
partake ( ) v. t. & i. (p. t. partook, p.p.
partaken) to take a share in (or of something with somebody); सहभागी होणे (All children
partook in the festivities.). (2) खा यात कवा प यात सहभागी होणे. to -of-चे
गुण असणे, - या व पाचा असणे (His manner -s
of offensiveness.).-r n. सहभागी होणारा.
parterre (पाट अर्) an ornamental
arrangement of flower beds; उ ानातील
फुलां या ताट ांची शो भवंत मांडणी. (2) ना गृहातील
तळमजला.
parthenogenesis ( ) n. virgin birth; नर-माद संयोगा शवाय जो पादन (Parthenogenesis common
among insects.).
Parthenon ( ) n. the temple of Athena
at Athens; अथीनाचे अथे स येथील मं दर.
Parthian ( ) n. a native or inhabitant of
Parthia; पा थयाचा र हवासी. a -shot; जाताजाता
दलेला टोमणा.
partial ( ) a. of or forming only a part;
अधवट, अपुरे (-payment) (The play was
only a -success.). (2) प पाती (अ यायी).
- eclipse; खंड ास हण. -to; -चा प पाती
(- याकडे अ धक ओढा असणारा) (I am very -to
sweet foods.).
partiality ( ) n. one-sided opinion;
प पात. (2) वशेष आवड (a -for long walks).
partially ( ) adv. in part; अंशतः:
(-closed window).
participant (पा ट सप ट) n. one who takes
part in; भाग घेणारा, भागीदार.
participate (पा ट सपेइट् ) v.i. to take part; भाग घेणे, सहभागी होणे (The teacher -d in the
discussion.). participation n. सहभाग.
participle (पा ट सपल) n. verbal adjective;
कृदं त, धातुसा धत वशेषण. participial
(पा ट स पअल्) a. धातुसा धत (उदा., a participial
adjective; a loving mother' याम ये 'loving' हे
धातुसा धत वशेषण आहे).
 particle ( ) n. tiny piece of something;
कण, परमाणू (-s of dust). (2) ( ाकरण) कमी
मह वा या जातीचा श द (उदा., a, an, the ही उपपदे ,
श दयोगी अ ये, इ याद ). elemental – ; इले ॉन्, ोटॉन, इ. अ तसू म कण.
particoloured (पा टकलड् ) a. differently
coloured in different parts; नर नरा या भागांत
नर नराळे रंग असणारा (a -dress).
particular ( ) a. distinct; व श . (2) वशेष, खास (He is a -friend of mine.). (3) तंतोतंत
(A -account of what she saw.). (4) चोखंदळ (She is very -about her dress.). (5) तपशीलवार (a -
account of the game). n. तप शलाची गो . (2) (pl.) तपशीलवार मा हती. to go into -s; तप शलवार सांगणे.
in -; वशेषतः.
particularity (प ट' युले ' र ट) n. exactness;
चोखंदळपणा, द ता, तपशीलवारपणा.
particularize ( ) v. t. & i. to specify; नाव घेऊन सांगणे, तपशीलवार सांगणे.
particularly ( ) adv. especially; वशेषेक न, मु यतः (I am -interested in him.). (2)
तपशीलवार (The mechanic examined the
machine -.).
parting (पा टग्) n. going away; वयोग, ताटातूट, नरोप घेणे (The two friends were sad at -).
(2) जेथे वयोग होतो ते ठकाण (the -of roads). (3) केसांमधील भांग. a. नरोप घे या या वेळचा (a —request).
partisan, partizan ( ) n. one devoted to a cause, a group, a party; क र प ा भमानी.
(2) श ूने बळकावले या रा ातील सश तकार
करणा या गटाचा सद य (- troops). a. प पाती
(a -speech). (2) क र. -ship n. प ा भमान.
partition (पा टशन्) n. dividing wall; वभाजक
भत. (2) वभागणे, वाटे पाडणे. (3) वभागणी, फाळणी
of wealth, the -of India).v.t. वभाग पाडणे
(to —a building into apartments) to - off;
भत, इ. घालून अलग करणे.
partitive ( ) a. a word or phrase meaning a part of a collective whole; एखा ा पूण व तूचा
भाग असे करणारा श द (a - adjective) (उदा., some, few).
partly ( ) adv. in part; अंशतः: (She is—to
blame for the mess.).
partner ( ) n. (-in or with) person who takes part with another or others in some
activity; भागीदार, वाटे करी. (2) पती कवा प नी, सहधमचारी (णी). (3) (खेळातील) सवंगडी.
(4) नृ य कवा भोजन यांमधील सहचर. silent (sleep-
ing)-; धं यांत पैसे गुंतवलेला पण व थापनात भाग
नसलेला असा भागीदार. v.t.-चा सवंगडी कवा भागीदार
होणे. (2) (लोकां या) जो ा लावणे.
partnership (पाटनर् शप्) n. the condition of being a partner; भागीदारी (to enter in- )
partridge (पा ज ) n. game bird; कवडा, ततर.
part-song ( ) n. song with three or more voice parts; या गीतातील उ च, म यम व नीच वर भ
भ गायक गातात असे सां घक गीत.
part-time ( ) a. adv. for only a part of
the working day or week; अंशका लक, अपूणकाळ (a - lecturer).
partook (पाटु क्) p. t. of partake; partake चे भू. का. प.
parturition (पा ु रशन्) n. child-birth; मुलाला
ज म दे णे. parturient a. सवो मुख, सवणारी.
(2) (मन, इ.) नव वचार सवणारे.
party ( ) n. body of persons holding the
same view; प ( वशेषतः राजक य) (He is a
member of the communist-). (2) मंडळ ,
टोळ . (3) मेजवानी, भोजन (adinner-).(4) प कार.
(5) (an old - वृ ). -to; भागीदार, साथीदार (He was a - to the conspiracy.). - line n.
दोघा भागीदारांचा सामाईक र वनी. (2) राजक य प ाने काटे कोरपणे आखलेले धोरण. - machinen. प ाची यं णा. -
politics; व श राजक य प ा या हताचे राजकारण. ~-spirit n. प न ा.
party-coloured ( ) a. parti-coloured;
नर नरा या भागात नर नराळे रंग असणारा.
party-wall ( ) n. a wall separating two properties and on which each of the
owners has certain rights; दोघा मालकांची सामाईक भत.
parvenu ( ) n. person of humble birth who has won wealth and position; आक मक
ीमंती व त ा मळालेली . (2) ग व , चढे ल
मनु य (उपटसुंभ).
ी े
 parvis ( ) n. the enclosed area in front of a building, esp. a cathedral; ती दे वळा-
पुढ ल कुंपण घातलेले आवार (अंगण) (= parvise).
pas () n. a dance step or movement in
ballet; (बॅल) े नृ यातील पाऊल. (2) प हला मान,
अ ह क.
paschal ( ) a. of or relating to Passover;
य द लोकां या आठ दवस चालणा या एका सणासंबंधी.
(2) ई टर सणासंबंधी.
pash (पॅश्) n. (on) infatuation; अ भलाषा, अ यंत ती वासना.
pasha ( ) n. Turkish or Egyptian officer of
high rank; तुक कवा इ ज शयन व र अ धकारी.
pass¹ ( ) v. i. & t. (p. t. & p. p. passed, as
adjective-past) to go forward; पुढे जाणे, तसेच
पुढे जाणे, मधून पुढे जाणे. (2) समो न (जवळू न,
शेजा न) पुढे जाणे. (3)- यामधून जाणे (The ship
-ed the channel.). (4) (वेळ) नघून जाणे.
(5) (वेळ) घालवणे (We shall play chess to -
the time.). (6) पुढे पाठवणे (Please - this
newspaper to your neighbour). (7) (वंशपरंपरा,
इ.ने) पुढे जाणे, -ला मळणे (The property -ed to
the youngest son.). (8) (आत/मधून) ढकलणे,
खुपसणे. (9) समो न जायला लावणे. (10) घडणे (Did
you see what was -ing?). (11) नाहीसे होणे (शेवट
होणे) (These days will also —) (His anger
soon - ed.). (12) (नाणे, इ.) चलनात चालू ठे वणे.
(13) उ ीण होणे (Most of the candidates -ed
the examination.). (14) अव थांतर होणे (Water
-es from a liquid to a solid state when it
freezes.) (to -- from joy to despair).
(15) (कायदा, इ.) संमत करणे (The assembly -ed
the resolution.). (16) उ ीण करणे (The
examiner -ed all the candidates.).
(17) (अ भ ाय, इ.) करणे. (18) (वचन) दे णे.
(19) (प े खेळताना) आपली पाळ जाऊ दे णे. to –
away; मृ यू पावणे. to – by; शेजा न जाणे.
(ii)- याकडे ल न दे णे (to. by difficult
problems). to - by the name of; un an
स असणे. to - for; अमूक हणून मानला जाणे
(You could easily ---for your elder brother.).
to -off; नाहीसा होणे, ( ःख, इ.ची) ती ता कमी
होणे. to -someone (something) as; - हणून
बतावणी करणे. to - over; - याकडे ल करणे.
to -through; ( ःख, इ.) अनुभवणे. to -up;
सोडू न दे णे, ल करणे (I won't -up this
opportunity.). n. परी ेतील यश (to get a -).
(2) (सामा यतः बकट) अव था (Things have
come to a pretty-). (3) लेखी परवाना. to come
to -; घडणे. to come to a pretty -; अवघड
कवा ासदायक प र थती उ वणे. to bring to -
—; घडवून आणणे. to - water; लघवी करणे.
pass² ( ) n. narrow way across mountains; खड. (2) खडी या त डाशी असलेला लहानसा क ला. to
hold the -; एखा ा कायाब ल न ा बाळगणे. to sell the -; व ासघात क न कायनाश करणे.
passable ( ) a. that can be crossed;
ओलांड यास सुलभ (a -river). (2) चाल याजोगा,
कामचलाऊ (a - knowledge of English).
passage (पॅ सज्) n. journey by sea or air; वास (समु माग कवा वमानाने). (2) जा याची कृती
(the -of time). (3) वासासाठ भरलेले पैसे.
(4) (जहाजातील) वाशांची जागा (to book
one's -). (5) र ता, माग (a -through mountains). (6) (घरात) दोन बाजूं या खो यांमधून जाणारा र ता. (7)
(पु तकातील) उतारा (a -from the Ramayana). (8) (दोन मधील) शा दक चकमक (to have angry - s with
one's rival). (9) जा याची परवानगी कवा मुभा (We were denied - through that country.). bird of –
; वासी प ी. (ii) याचे बूड थर नाही असा मनु य (एका ठकाणी फार दवस न राहणारा). ~-way n. घरातील कवा

ो ी ई
खो यांतील र ता. -of arms; चकमक,लढाई. (ii) शा दक चकमक, वाद.
passbook ( ) n. a small book in which
a bank keeps an account of what a person
deposits and withdraws; बँकेचे पासबुक
(ठे वीदाराने ठे वले या व काढले या रकमां या न द
असलेली छोट वही).
passe ( ) a. (fem. passee) no longer
current; स या चालू नसलेल, े पुरातन (-ideas).
(2) याची उपयु ता/स दय/बहर, इ. संपले आहे असा.
passenger (पॅ स जर्) n. traveller; वासी, उता ,(2) एखा ा संघातील कामचलाऊ (आपले काम
भावीपणे क न शकणारा) सद य.
passe-partout ( ) n. a frame for a picture consisting of strips of gummed paper
that fasten the glass to the backing; च ाभोवती चौकट हणून लाव यासाठ असलेली एक कारची चकटप .
passerby ( ) n. a person who passes
by; र याने जाणारा, वाटस .
passim ( ) adv. (L.) here and there; (श द,
श दसमूह, इ.) सव आढळे ल असा.
passing (पाऽ सग्) a. that goes or passes; नघून जाणारा, संपु ात येणारा. (2) जाता जाता ओघात केलेला
(a --reference). n. नघून जाणे (the -of the
old year). in - सहजग या (जाता जाता).
passion ( ) n. (- for) strong feeling; ती
भावना (भय, ीती, इ.) (Passions were running
high.). (2) उ कट भावनेचा उ े क. (3) अ तशय
आवड. to fly into a -; एकदम चडू न मोठमो ाने
ओरडणे. in a -; रागा या भरात.
passionate ( ) a. showing strong feelings; वकारवश, भावना वण. (2) तापट, शी कोपी. (3)
(भावना)उ कट (a -kiss). (4) (भाषा) उ कट भावना करणारी (-language).
passionless ( ) a. without passion, calm; मनो वकारर हत, शांत.
passive (पॅ स ह्) a. not active; न य.
(2) वरोध न करणारा (सहनशील). (3) ( ाकरण)
कमणी ( योग). -resistance; आ ा न जुमानून
केलेला वरोध. - voice; कमणी योग. passivity
n. न यता.
passkey ( ) n. key which opens a number of locks; अनेक कुलपे उघडता येणारी अशी क ली. (2)
दरवाजाला बसवले या अंग या कुलुपाची क ली.
passman ( ) n. one who gets a degree
without honours; केवळ तृतीय ेणीत उ ीण होणारा व ाथ (पदवीधर).
passport ( ) n. a paper or a book giving a citizen official permission to travel in
a foreign country; परवाना, परदे श वासाचा परवाना. (2) काही मळव याचा मु ह क.
password (पा'ऽ वड् ) n. a secret word by
which a friend may pass or enter a camp;
परवलीचा श द, खुणेचा गु त (सांके तक) श द.
past ( ) n. the time that has gone by;
भूतकाळ (India has a very glorious). the -:
भूतकाळातील घटना. (ii) ( वशेषतः अ य घटनांनी
भरलेल) े गतायु य (Let us forget the-.). a. होऊन
गेलेला (भूत) (Our troubles are -.). (2) भूतकाल-
वाचक. prep. - यानंतर (The hospital is about a
kilometre -the school.). (2) जवळू न (समो न)
(We drove -the church.). (3)- या पलीकडे
(She is -seventy.). adv. जवळू न पुढे (शेजा न).
paste ( ) n. sticky mixture of flour and
water; पीठ व पाणी यांचे चकट म ण. (2) खळ.
(3) लगदा. (4) जोरदार तडाखा. v.t. (-up) खळ ने
चकटवणे (to -a label on a box, to — up a
notice). (2) झोडपणे (तडाखे दे णे) (to give
somebody a pasting).
pasteboard (पेइ टबॉड् ) n. cardboard; जाड
पु ा. a. पु ाचा तयार केलेला.
pastel ( ) n. coloured chalk, crayon; रंगीत
खडू . (2) रंगीत खडू ने काढलेले च . a. रंगाने अ यंत
सौ य (-shades).
 pastern ( ) n. the part of a horse's foot
between the fetlock and the hoof; घो ा या
खुराचा सांधा व खूर यांमधील पायाचा भाग (= टांग,
नेवर).
paste-up (पेइ टप्) n. an arrangement of
proofs, drawings, etc. pasted on a sheet
prior to photographing and printing; छपाईला
जा यापूव तयार केलेली मजकुराची तकृती.
pasteurize ( ) v. t. to heat liquids sufficiently to kill germs in them; ( ध, इ.) व
पदाथातील जंतू मरतील इतके व तापवणे. pasteuriz-
ation n. जंतु वर हत करणे ( या).
pastiche ( ) n. a work of art made up of portions of various works; ( नर नरा या
कलाकारां या) क पनांची उसनवारी क न केलेले लखाण कवा काढलेले च .
pastil, pastille ( ) n. small sweet to be
sucked usu. one containing medicine for the throat; ( वशेषतः घशासाठ ) औषधयु गोड गोळ .
pastime ( ) n. anything done to pass
time pleasantly, game, recreation; खेळ,
करमणूक (Gardening is my favourite —.).
pastor (पाऽ टर्) n. clergyman; चचचा मु य
धम पदे शक.
pastoral ( ) a. relating to shepherds or shepherd life; धनगरासंबंध चा कवा यां या
जीवनासंबंधीचा (-poetry, a - occupation).
pastry (पेइ ) n. baked flour paste; भाजून
मळलेले पीठ. (2) या पठापासून बनवलेले प वा .
pasturage (पा'ऽ रज्) n. grassland for
grazing; चराऊ कुरण. (2) चारा (Most live stock
thrive on fresh -). (3) गुरे चार याचा धंदा.
pasture (पा'ऽ र्) n. grassland; गुरचराईचे कुरण. (2) अशा ज मनीवरील गवत (चारा). to put someone
out to -; (वाध यामुळे) सेवामु करणे. fresh fields and -s new; of areas. v. t. & i.
कुरणात (म ा, इ.चे) चरणे. (2) कुरणात (गुर) े घालणे.
pasty (पेइ ट) like paste; पठू ळ (a - mixture). (2) फका (a young - woman). n. पे यु एक
खा पदाथ.
pat¹ ( ) v. t. & i. (-tt-) to hit gently; ( ेम
कर यासाठ ) हल या हाताने चापट दे णे
(to —a child). to - somebody on the back;
अ भनंदन करणे, कौतुक करणे. n. चापट, थाप. (2) चापट मार याचा आवाज.
pat² (पॅट) adv. at the right moment; अगद यो य वेळ . (2) कोण याही णाला तयार. to stand –;
आप या नधारापासून न ढळणे ( नधाराला प के चकटू न
राहणे). a. यो य, नेमका (a -reply) (There are
no -solutions to all the world's problems.).
patch ( ) n. piece of material put over a
hole or damaged place; ठगळ. (2) जखमेवर
लावलेले प ल तर. (3) खावले या डो यावर बांधलेली
कापसाची गाद . (4) एखा ा पृ भागावरील इतर
भागापे ा भ असा भाग. (5) ज मनीचा तुकडा (a
garden —). not a - on; अगद नकृ असणारा.
to strike a bad -; अ यंत अडचणी या काळातून
जाणे. v.t. - यावर ठगळ लावणे (to -clothes). .
to -up; ठगळे जोडू न त करणे. to -up
(a quarrel); (भांडण) कसेबसे मटवणे. ~-pocket n.
बाहे न शवलेला खसा.
patchouli ( पॅचुली) n. a tree, the leaves of which yield a heavy fragrant oil; या या
पानांपासून सुगंधी तेल नघते असे झाड. (2) यापासून
तयार झालेले अ र.
patchwork ( ) n. needle work done by
sewing pieces of different materials together; नर नरा या रंगांचे तुकडे एक जोडू न तयार केलेला कपडा. (2)
गोधडी.
patchy (पॅ च) a. irregular in quality; अधवट,
अपुरे (-work,- knowledge). (2) ठगळांचे.
pate ( ) n. the head; डोके (a bald –).
patella (पटे 'ल) n. kneecap; गुड याची वाट .
paten ( ) n. a plate, usually made of silver
or gold, on which the bread is placed in the
Eucharist; भुभोजनातील भाकरी ठे व याचे चांद चे
कवा सो याचे ताट.
patent ( ) a. evident, easily seen; प ,
उघड, सहजपणे दसणारा. (2) अ भनव (पूव कुणाला न
सुचलेला) (a -device). (3) (औषध) वशेष
अ धकारामुळे संर त (एकाच कंपनीने बनवलेल) े (Why
don't you try this –medicine?). –leather;
काळा, चकचक त पृ भाग असलेले कातडे. n. पेट ट
(काही व तूं या न मतीचा व व चा वशेष ह क)
(Edison held the -on the early phonograph.). (2) वशेष अ धकारप ामुळे संर त
अशी व तू. v.t. - या संशोधनासाठ वा येसाठ
पेट ट मळवणे.
patentee ( ) n. a person to whom a
patent is issued; याला पेट ट मळाले आहे असा.
patently ( ) adv. clearly; उघडपणे, प पणे.
pater (प'इटर्) n. father; वडील, बाप.
paterfamilias ( ) n. the male head of a family; कुटुं ब मुख.
paternal (पटनल्) a. fatherly; प याचा,
प यासंबंधीचा (- care). (2) प याकडू न नाते असलेला
(-grand parents).
paternity (पट न ट) n. fatherhood; पतृ व,
जनक व.
path (पाऽथ्) n. [pl. -s (पाऽझ्)] track; पाऊलवाट, मळलेली वाट. (2) र या या बाजूचा पदपथ.
(3) ( वशेषतः धाव या या कवा सायकली या
शयतीसाठ ) माग. (4) याव न एखाद व तू फरते
(उदा., चं ाचे फरणे) ग तमाग (The moon has a
regular — through the sky.). --finder पुढे
जाऊन माग शोधणारा. the primrose —;
सुखोपभोगाचा माग. to beat a - to someone's
door; (एखा ा या भरभराट मुळे) याला भेट यासाठ
मो ा सं येने व मो ा उ सुकतेने जाणे. to cross
someone's -; एखा ाची अचानक भेट होणे. to
lead someone up a garden --; एखा ाला
फसवणे.
pathetic (पथे टक्) a. pitiful, sad; क णा पद, क व ये याजोगा (a — sight, – ignorance). -ally
adv. क णा उ प होईल अशा रीतीने. the –fallacy; नज व व तूंवर (उदा., वृ लता, तारे, इ.) मानवी
भावनांचा आरोप करणे.
pathless (पाऽ लस्) a. without a path; मागर हत (a -mountain).
pathologist ( ) n. one skilled in pathology; रोग नदानत .
pathology ( ) n. science of deseases;
रोग नदानशा . pathological (पॅथलॉ जकल) a.
रोग नदान वषयक (pathological studies).
pathos ( ) n. quality in speech, writing,
etc. which arouses a feeling of pity; क णरस.
(2) या गो ीमुळे क णा उ प होते अशी गो .
pathway ( ) n. a path, a footpath;
मळलेली वाट, पदपथ.
patience ( ) n. power of enduring trouble, etc. without complaining; सो शकपणा,
सहनशीलता. (2) चकाट . (3) घाई न करता, शांतपणे
ांची उकल कर याचे साम य. (4) एक ाने
खेळायचा प यांचा डाव. to be out of -with;
अ धक (पुढे वतन, इ.) सहन न होणे. the - of Job
(जोब्); अमयाद सहनशीलता.
patient (पे इश ट् ) a. having patience ; सहनशील, धीमा. (2) चकाट असणारा. to be –with a
person; एखा ा बाबत सहनशील असणे. –of; (अपमान, इ.) सहन करणारा. n. डॉ टरां या दे खरेखीखालील ण -ly adv.
शांतपणे, संयमपूवक.
patina ( ) n. a film of oxide formed on the
surface of a metal; (जु या ाँझ) ् धातू या व तूवर
चढणारा ( हरवा) गंज. (2) कोण याही व तूवरचा
पातळसा थर (a -of frost). (3) पु कळ काळ
वापरामुळे एखा ा व तू या पृ भागावर आलेली तकाक .
 patio ( ) n. (pl. -s) paved area beside a
house; फरसबंद केलेले घराजवळ ल अंगण.
patisserie ( ) n. (F.) shop or bakery
specializing in (French) pastry and cakes;
खास क न पॅ व केक व चे कान.
patois ( ) n. dialect of the common people of a district; कोण याही दे शातील सामा य
लोकांची बोली.
patrial (पेइ अल्) a. a person who has
qualification which gives him right to be
considered legally a British citizen; टश
नाग रक वासाठ आव यक गो ी या यापाशी आहेत
असा.
patriarch ( ) n. male head of a family; कुटुं ब मुख पु ष. (2) आदरणीय वृ गृह थ (He was
reverenced as one of the -s of the village.). (3) ारंभी या काळातील नांचा बशप (धम पदे शक). -al
a. पतृ धान (-al society). (2) कुटुं ब मुखाचा. (3) आदरणीय.
patrician ( ) a. & n. (a person) of noble
birth; ( ाचीन रोममधील) उ चकुलीन (मनु य).
patricide ( ) n. killing of one's own
father; पतृह या. (2) पतृह या करणारा.
patrimony ( ) n. ancestral property;
वाडव डलोपा जत मालम ा.
patrimonial (पॅ मो नअल्) a. व डलोपा जत.
patriot (प इ अट् , पॅ अट् ) n. one who loves
his country; दे शभ . -ic (पॅ ऑ टक्) .
वदे शा भमानी (a -ic young man). (2) दे शभ पर (a -ic song). -ism (पॅ अ टझम्) n. वदे शा भमान.
patrol ( ) v. t. & i. (-ll-) to go round (a
street, a camp, etc.) to see that all is well;
ग त घालणे. n. ग त (Soldiers on -). (2) ग त
घालणारे पहारेकरी (टे हळणी करणारी जहाजे, वमाने, इ.) (The --was changed every eight hours.).
patron ( ) n. one who encourages and
helps a person in a cause; आ यदाता (a
wealthy and generous -.). (2) कायमचे ग हाईक.
-saint n. संर क दे वता. -ess n. आ य दे णारी ी.
patronage ( ) n. support given by a patron; आ य, पुर कार. (2) चचम ये अ धकारी
नेम याचा अ धकार. (3) कायम व पाची गहाइक .
(4) आ यदातेपणाचा दे खावा.
patronize ( ) v. t. to act as a patron;
आ य दे णे, ो साहन दे णे (to -- an artist). (2) आपण मोठे आ यदाते आहोत अशा आ वभावात
एखा ाला वागवणे.
patronizing ( ) a. having a superior
manner; आपण वर या दजाचे आहोत अशा त-हेची
वागणूक दे णारा.
patronymic ( ) a. derived from the name of a father or an ancestor; वाडव डवलां या
नावाव न पडलेले. n. वाडव डलां या नावाव न पडलेले
नाव (आडनाव, गो , इ.).
patten ( ) n. a wooden clog or sandal on
a raised wooden platform; ( चखल, इ.पासून
संर णासाठ पूव वापरला जाणारा) लाकडी बूट (खडावा).
patter ( ) v. i. & t. to recite, say or repeat
(prayers, etc.) very quickly; भराभर बोलत सुटणे
(to -a prayer). (2) टपटप असा आवाज करणे.
n. पटपट बोलणे (a magician's —). (2) बडबड
(the -of a salesman). (3) (पावसाचा) टपटप असा
आवाज (the -of rain on the window).
pattern (पॅटन) n. excellent example; उ म
उदाहरण (नमुनेदार) (Lord Karna was a -of
generosity.). (2) नमुना, आकृतीबंध. (3) कापडाचा
नमुना. (4) (गा लचा, इ.वरील) शो भवंत न ीकाम. v.t.
(-on, upon or after) - या बर कूम बनवणे.
(2) वेलबु काढणे.
patty (पॅ ट) n. little pie or pasty; फळे अगर मांस यावर पे घालून शजवलेला पदाथ. ~-pan n. अशा
त हेचा पदाथ बनव याची कढई.
paucity ( ) n. smallness of number or
ो े
quantity; अ पता, थोडेपणा (- of funds).
Paul ( ) n. the first great Christian
missionary; ती लोकांचा एक मोठा साधू. -pry; स यां या भानगडीत लुडबुडणारा माणूस. to rob Peter to pay -;
एखा ाची कजफेड कर यासाठ स याकडू न कज काढणे.
paunch (पॉऽ च) n. the belly; पोट. -y a.
ढे रपो ा.
pauper ( ) n. person with no means of
livelihood; उपजी वकेचे कोणतेही साधन नसणारा
मनु य (सावज नक मदतीवर उपजी वका करणारा). -ism n. दा र य ् . -ize v.t. भकेस लावणे.
pause (पॉऽझ्) n. short interval or stop; (कृती,बोलणे, इ.मधील) थोडा वराम कवा खंड (The
speaker continued after a brief -.). to give - to; एखा ाला थांबायला (व वचार करायला) भाग पाडणे. to
make a -; थांबणे, ( णभर) वराम घेणे (a-in the conversation). v.i. (-on) (एखादा श द,
इ.वर) थोडा वेळ थांबणे (The joggers –d to catch
their breath.).
pave ( ) v. t. (- with) to cover an area
with a surface of flat stones; फरसबंद करणे.
(2) आ छादणे. to – the way for; - यासाठ वाट
मोकळ क न दे णे (The agreement will the
way for permanent peace.).
pavement ( ) n. a hard-surfaced path for pedestrians; र या या अंगास असलेला पदपथ. (2)
फरसबंद . a -artist; र यावर खडू ने च े काढू न यावर उपजी वका करणारा कलावंत. crazy -; वाक ा तक ा फरशांनी
बनवलेला पदपथ.
pavilion (प ह यन्) n. large tent; मोठा तंब. ू
(2) खेळाडू व े क यांसाठ डामैदानावर बांधलेली
इमारत. (3) नाचगाणी, इ.साठ बांधलेली शो भवंत इमारत.
paving (पेइ हंग)् n. a pavement; फरसबंद .
(2) फरसबंद चा पृ भाग. (3) यासाठ वापरलेली फरशी
(The truck dumped a load of —.).
paw ( ) n. animal's foot with claws and
nails; पंजा. v. t. & i. (-at) पं यांनी खरवडणे
(The hungry dog -ed at the bone.). (2) (घोडा)
पुढ ल खूर आपटणे. (3) ( ) धसमुसळे पणाने
हाताळणे ( वशेषतः वैष यक वासनेने े रत होऊन) (She
did not like being -ed.). cat's-~n. ह तक.
pawky (पॉऽ क) a. sly; लबाड, धूत, कावेबाज
(a — manner). pawkily adv. कावेबाजपणे paw-
kiness n. कावेबाजपणा, लबाडी.
pawl (पॉऽल्) n. lever with a catch; यं ातील कु े ( यायोगे दातेरी चाक उलट दशेने फ शकत नाही). v.t.
असे कु े बसवून प के करणे.
pawn¹ ( ) n. smallest and least valuable
piece in chess; बु बळातील यादे . (2) स या या
हातातील बा ले.
pawn² ( ) v. t. to deposit as security for
money borrowed; तारण हणून ठे वणे (He -ed
his watch to buy food.). (2) तारण हणून दे णे.
(3) पणास लावणे (to - one's life/honour). n.
in —; तारण (My gold ring is in -), -broker
n. तारणावर कज दे णारा सावकार. -shop n. अशा
सावकाराचे कान. ~-ticket n. अशा सावकाराने
तारणासंबंधी दलेली पावती.
pawpaw (पपॉ') n. a papaya; पोपई.
pax (पॅ स्) n. peace!; (शाळकरी मुलांचा श द) शांत हा! (आता भांडण पुरे!). Pax n. शांततेची रोमन दे वता.
(2) शांततेचा काळ. –vobiscum (L.) तुला शांतता लाभो (एक लॅट न वचन).
pay ( ) v. t. & i. (p. t. & p. p. paid) to give
money for goods or services received; मालाची कमत हणून पैसा दे णे ( कमत, फ , मेहनताना हणून) (to -the
family doctor). (2) दे णे. (3) (कज) फेडणे. (4) (ल , भेट, इ.) दे णे (to -attention,
to -compliments). (5) कफायतशीर असणे (This
project will never -.). to -back; परतफेड
करणे. to - for; -ची (ब ल) कमत दे णे. (ii)-चे
प रणाम भोगायला लागणे (You will have to -for
your rude behaviour.). to - someone off;
एखा ाला पगार दे ऊन जायला सांगणे. (ii) दे णे पूणपणे

े ो े
दे ऊन मु होणे (to -off one's creditors).
n. पगार. -day n. पगाराचा दवस. -off n. सूड.
(2) अनपे त असा प रणाम. (3) कजफेडीचा शेवटचा
ह ता. (4) लाच. to – out; (पैस) े पूणपणे दे णे.
(ii) ( ) श ा करणे (I will – him out for the
trick he played on me.). to – up; त परतेने पूण
फेड करणे. to - the penalty; श ा भोगणे.
to — the debt of nature; मरणे. to — through
the nose; भारी कमत ावी लागणे. to be in
the -of; - याकडे नोकरीस असणे (-चा पगार खाणे) ( वशेषतः श ू कवा त प याकडील गु पते काढू न घे यासाठ ) (This
man is in the – of the
enemy.). -back n. रकमेची परतफेड. (2) जशास
तसे वागणे. -er n. पैसे दे णारा. ~-phone n. यं ात
नाणे टाकून जेथून र वनी करता येतो असा र वनी
(सावज नक र वनी). -roll n. पगारप क.
payable ( ) a. to be paid; दे य (Payable
on the first day of every month.). (2) दे ता येईल
असा. (3) (धंदा, इ.) कफायतशीर.
payee ( ) n. the person to whom money is
paid; याला पैसे दले तो मनु य.
payment (पे इम ट् ) n. the act of paying; दे णे,
फेड. (2) दलेली र कम, पगार. (3) ब ीस, श ा.
pea ( ) n. plant with seeds in pods, used for food; वाटा याचे झाड. (2) वाटाणा. as like as
two -s; अगद सारखा.
peace ( ) n. state of freedom from war and disorder; यु व अंधाधुंद वर हत थती, शांतता.
(2) संधी, तह (A -was signed between the
two countries.). (3) (आवाज, गडबड, काळजी,
इ.पासून मु थती) शांतपणा, समेट. to be
at - with; - याशी सलोखा असणे to make -;
शांततेचा तह करणे. Justice of the Peace; यम
यायाधीश (J. P.). to keep the -; कायदे पाळणे. to
break the -; शांतताभंग करणे, दं गल माजवणे. a
breach of the –; दं गल (शांतताभंग). to hold
one's -; ग प बसणे (बडबड थांबवणे). to make
one's -with;- याशी असलेले भांडण मटवणे. the
piping times of -; जुना पूण शांततेचा काळ.
peaceable (पी सबल) a. not quarrelsome;
शांतता य (Peaceable people keep out of
quarrels.). (2) शांत.
peaceful (पी' स् फुल्) a. peace-loving; शांतता य (-nations). (2) (घटना) शांततेम ये घडलेली (a -
death). (3) नःश द (a -night). -ly adv. शांतपणे.
peacemaker ( ) n. a person who establishes peace; समेट घडवून आणणारा.
peaceoffering (पी स्ऑ फ रग्) n. something
given to an adversary in the hope of
procuring peace; शांतता, समेट, घडवून
आण यासाठ श ूला ( तप ाला) दलेली दे णगी.
peach¹ ( ) n. juicy, large round fruit with
large stone; पीच नावाचे फळ. (2) याचे झाड.
(3) सुंदर आकषक मुलगी.
peach² ( ) v. i. (- upon) to turn informer;
(शाळकरी मुलांचा श द) - या चहा ा सांगणे.
peacock ( ) n. large male bird with fan-
like tail feathers; मोर (as proud as a --). v. i.
दमाख मरवणे. ~-blue a. तेज वी ( हरवट) नळा
(रंग). peafowl n. मोर कवा लांडोर. peahen n.
लांडोर. peachick n. मोराचे प लू.
peajacket ( ) n. a sailor's short heavy
overcoat of navy wool; (खलाशाचे) जाडेभरडे
लोकरीचे जाक ट (= peacoat).
peak ( ) n. pointed top (of a mountain);
(पवताचे) शखर. (2) सव च ब (to reach
the – of one's career.). (3) (दाढ चे) टोक. Industry's — hours; soll काळात उ ोगधं ात
े ो ो ो
वजेचा कमाल वापर होतो तो काळ. off-~-periods;
जे हा रहदारी, वजेचा वापर कमी असतो तो काळ. v.i.
सव च शखर गाठणे (In Bombay property prices
have -ed during the last ten years.). (2) कृश
होणे, झजणे. to - and pine; कृश होणे, झजणे.
- hours of traffic; यावेळ जा तीत जा त रहदारी
असते अशी वेळ.
peaked (पी ट) a. having a peak; शखर असलेला. (2) टोकदार, अणकुचीदार (a -cap). (3) अश , कृश,
न तेज (He looked -and rundown).
peaky (पी क) a. having a peak; शखर असलेला. (2) टोकदार. (3) कृश, न तेज.
peal (पील्) n. loud ringing of bells; घंटानाद.
(2) कोणताही मोठा आवाज (उदा., मेघगजना, हा य)
(a -of thunder/laughter). v. i. &t. घणघणणे.
(2) (घंटा) वाजवणे.
pean ( ) n. a song of praise or triumph;
जयगीत, ध यवादगीत, यशोगीते (= paean).
peanut (पी नट) n. groundnut; भुईमूग, शगदाणा.
pear ( ) n. sweet, juicy oval-shaped fruit;
पेअरचे फळ ( कवा झाड).
pearl ( ) n. hard shining substance found in the shells of some oysters; मोती. (2)
मो यासारखे दसणारे काहीही (उदा., दव ब , अ ु ब ). 3) उ कृ व तू कवा . to cast one's -s before swine;
याला पारख नाही याला एखाद ब मोल व तू दे णे.
pearlies ( ) n. pl.costermongers' clothes
covered with pearl-buttons; लंडनमधील फळे
वकणारे हातगाडीवाले सणा या दवशी घालतात तो
पोशाख.
pearly (प ल) like pearl; मो यासारखा
(- teeth).
pearmain ( ) n. a variety of apple; एका जातीचे सफरचंद.
peasant (पे झ ट) n. farmer; (गरीब) शेतकरी.
peasantry (asitos) n. the body of peasants;
शेतकरीवग. (2) शेतक याचा दजा.
pease (पीझ्) n. (pl. pease) pea; वाटाणा.
peat ( ) n. decomposed vegetable matter;
कुजून पांतर झालेले वन प तज य पदाथ (सरपणासाठ
याचा वापर होतो) (a bag of –). ~-bog n. जेथे पीट
नावाचे सरपण मळते असा दलदलीचा दे श.
peaty (पी ट) a. of the nature of peat; पीटसारखा (कुजून पांतर झाले या वन प तज य पदाथासारखा). (2)
या यासारखा वास येणारा.
pebble ( ) n. small rounded stone; गुळगुळ त वाटोळा दगड. (2) गारगोट . pebbly a.
गुळगुळ त दगडांनी आ छादलेला.
pecan ( ) n. nut of a hickory tree growing in the Mississippi region; अमे रकेतील म स सपी
नद या दे शातील एक फळझाड कवा याचे फळ.
peccable (पे'कबल्) n. liable to sin; मादशील.
peccability n. मादशीलता.
peccadillo (पे' क डलो) n. a trifling fault; ु लक अपराध.
peccant (पेक ट् ) a. sinning, offending; पापी,
अपराधी (a -soul). (2) रोगट.
peck¹ ( ) n. measure for dry goods equal to about nine litres; अंदाजे नऊ लटर या मापाएवढे
अ धा याचे माप. (2) रास. ढ ग, सुकाळ (a -of
troubles).
peck² ( ) v. i. & t. (- at) to strike gently
with the beak; चोच मारणे (A woodpecker --
holes in trees.). (2) चोचीने उचलणे. (3) (अ )
थोडेथोडे खाणे (You are just -ing at your food.).
(4) दोष काढणे. n. चोच मारणे. (2) चोच मा न केलेली
जखम. (3) भावशू य चुंबन (a - on the cheek).
pecker (पे कर्) n. human nose; (माणसाचे) नाक. (2) धैय. keep your -up; धैय सोडू नकोस.
peckish (पे कश्) a. somewhat hungry; काहीसा भुकेला.
Pecksniff (पेक् नफ्) n. hypocrite; वरवर गोड
बोलणारा (ढ गी माणूस) ( डक स या एका कादं बरीतील
पा - याव न). -ian (पेक न फअन्) a. ढ गी,
ो ो
वरवर गोड बोलणारा.
pectin ( ) n. mixture of carbohydrates
found in the cell walls of fruits; फळांमधील
पे टोजनामक ापासून तयार होणारा पदाथ.
pectoral ( ) a. of, for, good for diseases
of, chest or breast; edital (a -muscle).
(2) छाती या रोगांवर गुणकारी. (3) छातीवर लावलेला
(a --cross).
peculate (पे युलेइट् ) v.i. to embezzle; पैसे
खाणे, ड ला मारणे. peculation n. ड ला, पैशाचे
अपहरण.
peculiar ( ) a. (-to) unusual, odd; असाधारण, वल ण, चम का रक (This food has a —
taste.). (2) एखा ा व तूचा कवा चा व श पणे असणारा (-dress). (3) वशेष. -ly adv. वल ण कारे,
चम का रकपणे.
peculiarity ( ) n. the quality of being peculiar; वै श . (2) वशेष गुणधम. (3) असाधारणता,
( वभाव, सवयी, इ.मधील) वल णपणा (peculiarities of speech, behaviour, etc.).
pecuniary ( ) a. relating to money;
पैशासंबंधी, आ थक (-reward).
pedagogics (पेडगॉ ग स्) n. the science of
teaching; अ यापनशा .
pedagogue (पे'डगॉग्) n. schoolmaster;
शाळामा तर (He wanted to be a - after his
graduation.). (2) पां ड याचे तोम माजवणारा
अ यापक.
pedagogy (पे'डगॉ ग) n. the science of
teaching; अ यापनशा .
pedal¹ ( ) n. part of a machine operated
by foot or feet; पायाने चालव याचा यं ाचा दांडा
(पेड्ल). v. t. & i. (-II-) पेड्ल चालवणे ( फरवणे)
(He - led his bicycle slowly up the hill.).
pedal² (पी ड् ल,् पेड्ल)
् a. relating to a foot;
पायासंबंधीचा.
pedant ( ) a. person overvaluing minor
or trivial points of learning; पां ड य मरवणारा (Is that man really a scholar or just a —?).
pedantic ( ) a. of the character of a pedant; प ड याचे तोम माजवणारा (Though he is
learned, he is not —). -ally adv. पां ड याचे
तोम माजवून.
pedantry ( ) n. the character of a pedant; पां ड याचे तोम.
peddle ( ) v. i. & t. to hawk, to vend; फेरी
क न वकणे (The boy -s newspapers at the street corner.). (2) हल यासल या गो म ये ल
घालणे.
peddler (पड् लर) n. pedlar; फेरीवाला.
peddling (पेड् लग) a. unimportant; ु लक
(-details).
pederasty ( ) n. sexual relations of a male with a male, esp. a boy; पु षाचे एखा ा
पु षाशी ( वशेषतः मुलाशी) असलेले अनै तक संबंध.
pedestal ( ) n. base of column or pillar; खांब, इ.चा पाया. (2) पुत याची बैठक. to set a
person on a –; एखा ाचे दे हारे माजवणे. to
knock a person off his -; एखा ाचे खरे व प
दाखवून दे ऊन तो अगद च सामा य आहे असे दशवणे.
pedestrian ( पडे अन्) n. one who goes on foot; पादचारी. a. चाल यासंबंधीचा. (2) कंटाळवाणे
(भाषण, लेखन) नीरस (a -style of writing). –crossing; पादचा यांसाठ र ता ओलांड याचे ठकाण.
pediatrics, paediatrics ( ) n.pl. branch of medicine concerned with illness of
children; बालरोग च क सा. paediatrician n. बालरोग च क सक.
pedicab ( ) n. a tricycle with one seat
for the man in charge and a seat behind for
two passengers; तीन चाक वाहन; चालकासाठ पुढे
बैठक असते व मागे दोन वासी बसू शकतात.
pedicular, pediculous( प ड युलर, प ड युलस्) a. of lice; उवांचा. (2) उवांनी भरलेला.
pedicure ( ) n. treatment of the feet,
esp. toe-nails, corns, etc.; पावले, वशेषतः पायांची बोटे , पायाला पडलेले घ े , इ. वरील उपचार.
pedigree ( ) n. line of ancestors, genealogy; वंशावळ, वंशवृ . (2) वंश, कुळ.
(3) (श दांची) उ प ी. चांग या कुळाचा (-cattle).-d a. ाचीन वंशाचा, वंशावळ असलेला.
ी ी
 pediment ( ) n. triangular part over the front of a building; इमारती या दशनी भागाचा
वरचा कोणी भाग.
pedlar, peddler ( ) n. travelling person
selling small articles; फेरीवाला. -y n. याचा
वसाय कवा माल.
pedometer ( पडॉ मटर् ) n. device to measure the number of steps taken by a walker; पादचारी
कती पावले (अंतर) चालला हे मोज याचे एक साधन.
pee (पी) v.i. to urinate; मू वसजन करणे. n.
मू वसजन (I think I will go for a-).
peek ( ) v. i. (in, at) to peep, to peer;
डोकावून पाहणे, नरखणे (She was -ing at herself
in the mirror.). n. ेप, डोकावणे ( या).
peel ( ) v. t. & i. to take the skin off; HIM
काढणे (सोलणे). (2) (रंग, इ.चा) थर सुटा होणे (The
paint of the shed is -ing.). (3) ायाम, इ.साठ
कपडे काढणे (to -off a sweater). n. फळाची साल
(the-of a banana). (2) पाववा याचे भ त पाव
टाक याचे लांब हाताचे उलथणे. candied -; साखरेत
जवून ठे वलेले ना रग, इ.चे साल. to keep one's eyes -ed (or skinned); डो यात तेल घालून ल ठे वणे.
peeler ( ) n. device for peeling (potatoes,
etc.); साले काढ याची तासणी (a potato —).
(2) पोलीस शपाई.
peelings ( ) n. pl. parts peeled off;
(बटाटा, इ.ची) साले (potato -).
peen ( ) n. the end of a hammer head
opposite the striking face; हातो ा या या
बाजूने ठोकतो या व असलेले याचे टोक (हे
पु कळदा गोलाकार असते. कधीकधी ते पाचरी या
आकाराचे असते.). v.t. हातो ा या या बाजूने एखादया
व तूला ठोकून वाकवणे, आकार दे ण, े इ.
peep¹ (पीप्) n. quick or sly look; धावती, चोरट
Treuhah (He took a -through the door.).
(2) प हले दशन (the -of dawn). (3) अधवट
दसणारे य. v.i. डोकावणे (Violets - ed among
the leaves.). (2) फट तून पाहणे. (3) हळू हळू
पथात येणे (The moon was -ing out from
behind the dark clouds.). -ing Tom; एकांतात
असणा यांना हळू च चो न पाह याची खोड असलेली
.
peep² (पीप्) n. thin, shrill sound; (लहान प ी
इ.चा) चव चव असा आवाज (the -of baby
chicks). v. i. चव चव करणे (The bird - ed.).
peeper (पी'पर्) n. a person who peeps; डोकावून पाहणारा. (2) आरसा. (3) लहान ब ण. -s n. pl.
च मा. (2) डोळे .
peephole ( ) n. a small aperture in the
door for observing callers before opening;
दरवाजा उघड यापूव , बाहेर कोण आले आहे हे.
पाह यासाठ दरवाजाला ठे वलेले छोटे से छ .
peer¹ ( पअर्) n. (fem. -ess) nobleman; सरदार. (2) बरोबरीचा (तोलाचा) मनु य.
peer² ( ) v.i. to look closely or searchingly; नरखणे, बारीक नजरेने पाहणे (to -into the
night). (2) (सूय, इ.) अधवट दसणे (The Sun was -ing from behind a cloud.).
peerage ( ) n. the whole body of peers; सरदारांचा वग. (2) सरदारक . (3) सरदारांची
तपशीलवार मा हती दे णारी याद .
peeress ( ) n. the wife or widow of a peer; सरदाराची हयात प नी कवा वधवा. (2) सरदारक चा ह क
असणारी ी.
peerless ( प अ लस्) a. matchless; अतु य,
अ तीय (-performance).
peeve (पी ह ) v.t. to annoy; चडवणे, संतापवणे.
peeved (पी' ड् ) a. irritated; चडवलेला,
संतापवलेला (She sounded very --in her letter.)
peevish (पी' हश्) a. irritable चडखोर, त ारखोर (a - child).
peewit ( ) n. lapwing; टटवी (= pewit).
े ी े ी
 peg (पेग)् n. metal or wooden pin; खुंट , खीळ, मेख (He hung his shirt on a-). (2) वा याची
खुंट . (3) पेय (बॅडी). (4) न म , कारण. clothes -; कप ाचा चमटा. v. t. & i. (-gg-) खुंट मारणे. (2)
खुं ा ठोकून े दाखवणे. a square - in a round hole; आप या थानाला अयो य असलेली
. off the -; तयार, शवलेला (कपडा). to
take a person down a -or two; एखा ाचा
न ा उतरवणे. to -out; मरणे. to - away at;
एखादे काम सारखे चालू ठे वणे. to - somebody
down; एखा ा ला व श नयमांनुसार काम
करायला भाग पाडणे. level -ging; गतीचा वेग समान
असणे (It was level -ging between the two
competitors until the last few metres.). — leg n. कृ म पाय. (2) कृ म पाय बसवलेली .
Pegasus ( ) n. an immortal winged horse; ( ीक पुराणातील) पंख असलेला अमर अ . (2) असामा य
का तभा.
peignoir (पे'इ वार्) n. a woman's loose
dressing gown; यांचा सैलसर झगा.
pejorative ( पजॉर ट ह) a. depreciatory;
तर कार ंजक, अ त ाकारक. (2) (श द) मागे
पडत चाललेला. n. तर कार ंजक श द.
peke ( ) n. short for pekinese (dog);
pekinese (पी कनीझ) श दाचा सं ेप.
pekinese, pekingese ( ) n. a small Chinese dog with long silky hair; लांब रेशमी
केस असलेला एका जातीचा चनी कु ा.
pekoe (पी को) n. high grade of black tea; एका जातीचा उंची काळा चहा.
pelerine ( ) n. a woman's narrow cape
with long pointed ends in front; यांचे
खां ावर टाक याचे एक लांब अ ं द उपव .
pelf (पे फ्) n. money, wealth; पैसा, संप ी.
pelican ( ) n. large water-bird with a
long bill; लांब चोचीचा पे लकन प ी.
pelisse ( ) n. woman's long mantle;
यांचा लांब झगा.
pellet ( ) n. small ball of paper, etc.; कागद, इ.ची लहान गोळ . (2) औषधी गोळ . (3) छरा.
pell-mell ( ) adv. in utter confusion, helter-skelter; ग धळाने, अ व थतपणे (The
children ran -to the playground.). a. अ व थत (a -rush for the exit). n. ग धळ.
pellucid (पे यू सड् ) a. perfectly clear; (झरा, इ.) पूणपणे व छ, पारदशक (a -sky, -language,
-style). pellucidity n. पारदशकता.
Pelmanism (पे म न झम्) n. a system of
training to improve memory; मरणश ती
कर याची एक अ भनव प ती.
pelmet ( ) n. ornamental strip above a
window or door to conceal a curtain rod;
खडक कवा दरवाजा या पड ाचा गज झाक यासाठ
यावर लावलेले न ीकाम.
pelota ( ) n. a ball game popular in Spain. The players use a long basket strapped
to the wrist to hit the ball against the wall; पेनमधील एक लोक य खेळ (खेळाडू आप या मनगटाला
बांधले या टोपली या साहा याने चडू भतीवर आदळतात.).
pelt¹ ( ) v. t. & i. (— with) to attack by
throwing many things; -ला (दगड, इ.) फेकून
मारणे. (2) (पाऊस, इ.) जोरदार सडकणे (The rain
came -ing down.). (3) अपमाना पद श दांचा मारा
करणे. (4) (along, over) वरेने जाणे. n. तडाखा.
(2) फेकून मारणे. at full –;पूण वेगात (They were
all running at full -.).
pelt² ( ) n. animal's skin with the hair on
it; जनावराचे क चे (केस असलेल) े कातडे. -ry n.
जनावरांची केसाळ कातडी.
pelvis ( ) n. the basin-shaped cavity
formed by hipbones and the lower back-
bone; ओट पोट. pelvic a. ओट पोटाचा.
pemmican ( ) n. preparation of dried
and pounded meat; वाळवून कुटले या मांसापासून
बनवलेला एक खा पदाथ.
pen¹ ( ) n. instrument for writing with ink;
े ी ी
टाक, लेखणी. (2) हंसी. to dip one's - in gall;
े षपूण प तीने, आकसाने ल हणे. v.t. (-nn-) (प ,
इ.) ल हणे (I -ned a few words to my friend
Santosh today.). ~-friend n. प म . ~-and-
ink a. लेखणी व शाईने काढलेली ( च , े इ.). ~pusher
n. कारकून, लेख नक.
pen² ( ) n. enclosure for sheep or other
animals; (म ा, गाई, इ. साठ ) क डवाडा कवा गोठा.
play-~n. लहान मुलाला सुर तपणे खेळता यावे यासाठ असलेली बं द त जागा. v.t. (-nn-) (-up or in)
गो ात क डणे.
penal ( ) a. relating to punishment;
श ेसंबंधीचा (-laws). - code; दं डसं हता.
- servitude; स मजुरीची श ा.
penalize (पी नलाइझ्) v. t. to declare to be
punishable; श ेस पा आहे असे काय ाने ठरवणे.
(2) श ा दे णे (Rash drivers must be -d.).
penalization n. श ा फमावणे.
penalty ( ) n. (for) punishment; श ा,
दं ड, शासन. (2) (खेळाम ये) नयमभंग, अव ा, इ.
ब ल दलेली श ा (The referee awarded a-).
under the -of;-ची श ा ल ात घेऊन.
penance ( ) n. voluntary suffering or
punishment to show repentance; ाय ,
काही मादासाठ वतःला केलेली श ा. V. t.
ाय यायला लावणे.
pence ( ) n. plural of penny; penny चे
अ.व. प.
penchant ( ) n. ( – for) taste, liking,
inclination; ती आवड, कल (The fat youth had
a -for rich desserts.).
pencil ( ) n. instrument containing
graphite, etc. for writing or drawing with;
पे सल, शसपे सल. v.t. (-tt-) पे सलीने रेखाटणे
(to -a note, to - an outline of a house).
-led a. नाजूकपणे रेखाटलेला (-led eyebrows).
pendant, pendent ( ) n. hanging ornament; (ग यात घातलेला) ल बता दा गना.
(2) कोणी नशाण. pendent a. ल बता, टांगता
(the branches of a willow, — rocks).
(2) ( फयाद) जचा अजून नकाल झालेला नाही अशी.
pending (पे डग्) a. undecided; (तह, फयाद,
इ.) अ नण त (The agreement was —.). prep.
तोवर, पयत (This matter must wait pending his return from New Delhi.). (2) म यंतरी, चालू
असताना.
pendulous ( ) a. hanging down; ल बकळता, हेलकावे खाणारा (a -nest).
pendulum (पे ुलम् ) n. suspended body
swinging to and fro by force gravity (esp. in
a clocķ); घ ाळाचा लंबक. the swing of the —;
(जनमताचे) लंबका माणे एका टोकापासून स या
टोकापयतचे झुकणे.
penelope (पेने ल प) n. chaste wife; प त ता ी. (2) (Penelope) ( ीक पुराण) अडी सअस या
वीरपु षाची एक न प नी.
peneplain ( ) n. a relatively flat land
surface; जवळजवळ पूणपणे सपाट असलेला भू दे श.
penetrable ( ) a. that can be penetrated; यात वेश करणे श य आहे असा. (2) ल ात ये याजोगा
असलेला. penetrability n. भे मता. (2) आकलन मता.
penetrate ( ) v. t. & i. (-into, through, to) to enter into; आत शरणे. (2) आत वेश
करणे. (3) ( वषय) आकलन होणे (He -d their thoughts.).
penetrating ( ) a. able to penetrate; आत वेश क शकणारा. (2) ( ी, इ.) ती ण (a -mind).
(3) ( ककाळ ) भेदक (a -sound).
penetration (पे न े इशन्) n. the act of
penetrating; आत वेश करणे. (2) शरीरात शरणे.
(3) सू म ी, कुशा बु (a man of-).
peaceful -; बळाचा वापर न करता ापार, भांडवल,
इ. या जोरावर स ा, भु व इ. ा त करणे.
penetrative ( ) a. able to penetrate;
आत श शकणारा. (2) भेदक. (3) ती ण.
penguin (प वन्) n. a seabird of the
Antarctic; द ण ुव दे शातील एक समु प ी.
penicillin ( ) n. drug obtained from mould; पे न सलीन (बुरशीपासून बनवलेले औषध).
peninsula ( )n. area of land almost
surrounded by water; gaituary (Italy is a ).
-r a. पक पाचा. (2) पक पासारखा.
penis ( ) n. organ of urination and
copulation of a male animal; पु षाचे जनन य.
penitence (पे नट स्) -n. contrition; प ा ाप
(If a sinner feels —, he can be forgiven.).
penitent ( ) n. & a. (person) feeling
regret for one's sins; प ा ापद ध ( )
(The — boy promised never to steal again.).
(2) प ा ाप करणारा (a -voice). -ly
adv. प ा ापपूवक.
penitential ( ) a. of penitence or penance;
प ा ापासंबंधीचा. (2) ाय ाबाबतचा. -ly adv. प ा ापपूवक. (2) ाय पूवक.
penitentiary ( ) n. a reformatory prison; गु हेगारांसाठ असलेले सुधारणागृह (The murderer was
sentenced to the - for life.). (2) (अमे रकेत) तु ं ग. a. ाय ाबाबतचा. (2) गु हेगारां या सुधारणे या
प तीबाबतचा (-measures).
penknife ( ) n. a small folding knife;
चाकू.
penman ( ) n. one who writes a good'
hand; चांगले ह ता र असणारा. (2) लेखक.
penmanship (पे'न् म शप्) n. art or style of
handwriting; ह ता रकला.
penname (पेननेइम्) n. name used by a writer instead of his real name; लेखकाने धारण केलेले
टोपणनाव.
pennant ( ) n. a triangular flag; कोणी
बावटा (सामा यतः जहाजांवर इशारे दे णे, इ.साठ
वापरतात).
penniless (पे न लस्) a. without a penny; नधन, कंगाल.
pennon ( ) n. a triangular flag; कोणी
नशाण. (2) एखा ा शाळे चे कोणी नशाण (यावर
ब धा शाळे चे नाव असते). (3) जहाजावरील टोकदार
बावटा.
penn'orth ( ) n. short for pennyworth;
pennyworth चे सं त प.
penny (पे न) n. (pl. pennies; सं यादशक.
pence; कमतदशक) a bronze coin, worth one-
twelfth of a shilling; श लग या बारा ा
भागाइत या कमतीचे टश नाणे. a pretty -;
पु कळ पैसा. to turn an honest -; मळे ल ते
करकोळ काम क न ामा णकपणे पैसा मळवणे.
- wise and pound foolish; करकोळ गो ीत
काळजीपूवक परंतु मह वा या गो ीत न काळजीपणे
वागणारा. to be two a -; अ यंत व त असणे. the
-'s dropped; शेवट कळले याला. to spend a —;
लघुशंका करणे.
pennyworth ( ) n. the amount that can be bought for a penny; एका पेनीला मळे ल इतका माल. a
bad/good -; तो ाचा/फाय ाचा वहार.
penology ( ) n. study of the problems
of legal punishment; श ा व तु ं गवास यां या
प रणामांचा अ यास. penologist n. दं डनी त .
pensile ( ) a. building a hanging nest;
ल बते घरटे बांधणारा (a -bird).
pension ( ) n. regular payment made to
a retired person; नवृ वेतन. v.t. नवृ वेतन
मंजूर करणे. to - off; नवृ वेतन दे ऊन कामाव न
े ो ी े
 र करणे. (ii) मोडीत काढणे. -able a. ( )
याचा अशा वेतनावर ह क आहे असा. (2) (नोकरी)
या नोकरी या शेवट असे वेतन मळ याची सोय आहे
अशी. -ary a. पे शनसंबंधी. -ary, -er n. नवृ -
वेतनधारक (पे शनर).
pensive ( ) a. plunged in thought; वचारम न, स चत (He was in a -mood.).
(2) (का ) ख तेचे वचार करणारे, उदास,
ख (The woman in the painting had
a -smile.). -ly adv. उदासपणे, वचारम नतेने.
-ness n. वचारम नता. (2) ख ता.
penstock (पेन् टॉक्) n. floodgate; धरणाचा
दरवाजा. (2) जल व ुतयं संचाला पाणीपुरवठा करणारा
नळ.
pent (पे ट) a. (- in, up) shut in; क डलेला,
क डमारा झालेला (उदा., ~-up energy. Children
don't like being --up in the house all the
time.).
pentagon ( ) n. five-sided figure; पंचकोन. -al (पे टॅ गनल्) a. पंचकोनी.
pentameter ( ) n. (in English verse) line of five iambic feet; पाच गण असलेली क वतेची
ओळ.
pentateuch ( ) n. (the —) the first five books of the Bible; बायबल ंथाचे प हले पाच खंड.
pentathlon (पे ट' लन् ) (in modern Olympic Games) a contest in which each participant
takes part in five events; (आधु नक ऑ ल पक साम यातील एक पधा) या पधत येक पधकाला पुढ ल पाच कारांत
भाग यावा लागतो, धावणे, घोडे वारी, पोहणे, तलवार चालवणे आ ण प तुलाने नेमबाजी.
Pentecost ( ) n. Jewish harvest festival; य द लोकांचा एक सण.
penthouse (पे टहाउस्) n. sloping roof
supported against a wall, esp. one for a
shelter or shed; पडवी. (2) (अमे रकेत) गगनचुंबी
इमारती या छपरावरील खोली.
pentode ( ) n. an electronic valve have
five electrodes; पाच घन टोके असलेला हा ह.
pent-up (पे टप्) a. repressed; दडप या गेले या
(-feelings). (2) नाखुशीने ठे वलेला.
penultimate ( ) a. last but one; उपा य (November is the -month of the Christian
year).
penumbra ( ) n. partly shaded region
around the shadow of an opaque body;
घनछाये या भोवतालची उपछाया.
penurious ( प यु अ रअस्) poor; गरीब. (2) कंजुष (-in habits). -ly adv. द र पणे. (2) कंजुषपणे. -
ness n. दा र य ् . (2) कंजुषपणा.
penury ( ) n. (— of) great poverty; आ यं तक दा र य ् (reduced to -).
peon (पी'अन्, यून) ् n. office-messenger,
attendant; शपाई, चपराशी. (2) पायदळातील सै नक.
(3) (पी अन्) (लॅ टन अमे रकेत) शेतावर क करणारा
मक. (4) कज फटे पयत काम करावे लागणारा मक.
people (पीपल) n. persons in general; लोक.
(2) व श ठकाणचे लोक, समाज. (3) एका रा ातील
सव जनता. (4) आपले नकटचे नातेवाईक (Please
come home and meet my -.). (5) (अ. व.)
वंशाचे, जमातीचे, रा ातील लोक (the -s of Africa).
v.t. वसाहत करणे, - याम ये लोक वसवणे.
pep (पेप्) n. vigour; श . (2) उ साह. v.t.
(-pp-) (-up) उ साह व श यांनी भ न टाकणे
(A brisk walk early in the morning will you up.). -ful a. उ साहपूण. - pill; उ साहवधक गोळ . -
talk; उ साहवधक श द.
pepper ( ) n. hot-tasting powder used to
season food; मरीची पूड. (2) काळ मरी. v.t. मरपूड वापरणे. -corn n. काळ मरी. ~-box, ~.pot,
~-caster, ~-castor n. मरपुडीची डबी.
peppermint (पेप म ट) n. a mint plant grown for its essential oil; पेपर मट वन पती.
(2) पेपर मट तेल. (3) पेपर मट या व ा.
peppery ( ) a. flavoured with pepper;
मरपुडीचा वाद असलेला. (2) चडखोर, तापट
( वभावाचा) (-temper).
pepsin ( ) n. constituent of gastric juice;
जाठररसातील मु य पाचक व. peptic a. पाचक.
per (पर) prep. for each; त, दर एकास. (2)-ने,
-मुळे, - ारा. -diem; त दनी. - hour; दर तासाला. -bearer; संदेशवाहकामाफत. -post; टपाल ारा.
peradventure () adv. perhaps; कदा चत. if -; न जाणो, कदा चत. n. संभव, योगायोग, संशय, शंका.
perambulate ( ) v. i. & t. to walk through or over; - यामधून फेरफटका करणे. (2) येरझारा करणे.
perambulator (परॅ युले इटर् ) pram;
मुलांसाठ बाबागाडी. (2) फेरफटका मारणारा.
per annum ( ) adv. every year; दरवष ,
दरवषाला.
per capita ( ) a. & adv. of or for each
person; दरडोई (-income).
perceive ( ) v t. to gain knowledge of
something through the senses or the mind;
आकलन करणे, ान होणे, ओळखणे. (2) पाहणे.
per cent ( ) adv. for each hundred;
दरशेकडा (Ten - children were absent.).
percentage (पस टज्) n. proportion per
hundred parts; शेकडेवारी, शतमान, माण
(Television attracts a large -of people.).
percept ( ) n. an object or a product of
perception; ान वषय. इं यगोचर गो .
perceptible (पस ' टबल) a. such as can be
perceived by senses or intellect; मनाने कवा
इं यांनी कळ या- दस याजोगा, इं यगोचर
(-improvement).
perception ( ) n. the act or faculty of
perceiving; समज, बोध, आकलन, पाहणे ( या).
(2) आकलनश (keen-).
perceptive ( ) a. connected with perception; आकलनश संबंधीचा. (2) आकलनाची
कुवत असणारा (a — audience). perceptivity n.
हणश .
perch ( ) n. a bar on which a bird can rest;
पज यातील आडवी दांडी. (2) या फांद वर प ी बसतो ती फांद . (3) इतर ा अ धक सुर त वरची जागा.
(4) गो ा पा यातील एक मासा. v. i. & t. ( - on)
(प ी) - यावर येऊन व ांतीसाठ बसणे. (2) (मनु य)
उंच जागी बसणे (A house -ed on the edge of a
cliff.). to knock someone off his -; एखा ाचा
ताठा उतरवणे (आपण वतःला समजतो तेवढे आपण
शहाणे नाहीत हे या या यानात आणून दे णे.). come
off your -; तु या या उ च थानाव न जरा खाली
उतर (जरा आपला ताठा, चढे लपणा सोड).
perchance (पचाऽ स्) adv. perhaps; कदा चत.
 percipient ( ) a. able to perceive;
( वशेषतः इं यांना अगोचर गो ी) पा शकणारा,
percolate (पकलेइट् ) v. i. &t. to filter; झरपणे,
गळणे, पाझरणे, गाळला जाणे (Water - s through
sand.). percolator n. गाळणीचे भांडे ( नयंदपा ).
per contra ( ) adv. on the contrary;
या उलट, उलटप ी.
percuss ( ) v. t. to strike sharply, rapidly;
जोराने, वेगाने आदळणे. (2) (वै क य) छाती, इ. हळू
ठोकून तपासणे.
percussion (पक शन्) n. stroke, blow; आघात, - cap; फोटक दा भरलेली लहान डबी, कागदाची पुडी,
इ याद . -instruments; ढोल, झांजा, इ याद वा े (आघात क न यातून नाद काढला जातो अशी वा े).
perdition (प डशन्) n. complete ruin; संपूण
हानी, वनाश. (2) अधोगती (Sinners may suffer
eternal -.).
perdu(e) ( ) a. hidden or concealed; लपलेला, झाकलेला. to lie -; (सै नकाने) आघाडी या
पुढे टे हळणीसाठ लपून राहणे.
peregrination (पे र ने इशन्) n. journey;
वास, मंती. peregrinator n. मंती करणारा,
वास करणारा.
peremptory (परे ट र) a. authoritative;
( ) आ ा पाळायला लावणारा. (2) (आ ा) अनु लंघनीय (a -command). (3) (कायदा) नणायक. peremptorily
adv. नणायकपणे.
perennial ( ) a. continuing throughout
the whole year; बारमाही (a -stream). (2) चरकाल टकणारा (The -problems of isolation in old
age.). n. दोन वषापे ा अ धक काळ
जगणारी वन पती.
perfect (प फ ट् ) a. complete; प रपूण, अखंड.
(2) पूणपणे नद ष, उ कृ (a -performance). (3) पूण, नखालस. (4) न णात, पारंगत. (5) ( ाकरण) पूण
(उदा., पूण वतमानकाळ). v.t. प रपूण करणे. (2) (in) न णात करणे.
perfectible ( ) a. that can be perfected; जे प रपूण करणे श य आहे असे. perfectibility n.
प रपूण कर याची श यता.
perfection ( ) n. the act of perfecting;
प रपूण करणे, पूण वास नेण. े (2) प रपूणता, पूणाव था
(The -of television took many years.).
(3) नद षता. (4) ा व य. (5) उ कृ नमुना (She
is the -of beauty.). -ism n. नै तक प रपुणता
श य आहे अशी ा.
perfectionist ( ) n. a person who believes in perfectionism; नै तक प रपूणता श य आहे असा
व ास बाळगणारा.
perfectly ( ) adv. in a perfect way; पूणपणे, संपूणतया (-clear). (2) उ म कारे (He speaks
Bengali —).
perfervid ( ) a. extremely eager; अ यंत आतुर, उ साही.
perfidious (प फ डअस्) treacherous;
व ासघातक , बेइमान.
perfidy ( ) n. treachery, perfidious act;
व ासघातक पणा, कपट.
perforate ( ) v. t. & i. to make a hole or
holes in; -ला छ े पाडणे (a -d steel plate).
perforation (पफरे इशन्) n. perforating; भोके
पाड याची या. (2) अशी पाडलेली भोके (-s
between postage stamps).
perforce ( ) adv. by necessity; अ नवायपणे, जुलमाने, स ने.
perform ( ) v.t. &i. to do; (खेळ, इ.) करणे
(The surgeon - ed the operation.). (2) (वचन,
कत , इ.) पुरे करणे. (3) (गायन, वादन, इ.)
े कांसमोर सादर करणे.
performance (परफॉम स्) n. the act of
performing; पूण कर याची-तडीस ने याची कृती.
(2) योग, खेळ (The -of Indian cricket team
this year was not up to the mark.).
े ो े
 performer ( ) n. one who performs before an audience; े कांसमोर खेळ क न
दाखवणारा (नट, वादक, इ याद ).
performing ( ) a. trained to perform
before an audience; शकवून तयार केलेला (उदा.,
सकशीतील ाणी). performing arts; े कांसमोर
योग सादर करता येणा या नाटक, नृ य, इ. कला.
perfume ( ) n. sweet smell, fragrance;
सुगंध, सुवास. (2) सुगंधी . v. t. सुगं धत करणे
(Roses perfuming the air.).
perfumer (प'फुमर्) n. a maker or seller of
perfumes; सुगंधी े तयार करणारा कवा वकणारा.
perfumery ( ) n. perfumes in general;.
सुगंधी े. (2) सुगंधी ांचा कारखाना अगर यांचे
व क .
perfunctory ( ) a. done indifferently; (काम) न काळजीपणे कवा घाईने उरकलेले (a -inspection).
(2) ( ) न काळजीपणे काम करणारी (The new clerk is -. He doesn't care about his official
duties.). perfunctorily
adv. न काळजीपणे, वरकरणी. perfunctoriness n.
न काळजीपणा.
perfuse ( ) v. t. to permeate (a liquid,
etc.) through or over something; एखा ा
व तूमधून ( व) झरपणे, ापणे, भ न टाकणे. per-
fusion n. ( झरपून) ाप याची या. perfusive
a. ापणारा, भ न टाकणारा.
pergola ( ) n. an arbour or garden walk
arched with climbing plants; लतामंडप, वेल ची
छाया केलेला बागेतील र ता.
perhaps ( ) adv. possibly, may be;
कदा चत.
peri ( ) n. (pl. -s) (in Persian folklore) a
beautiful supernatural being; (प शयन
लोककथांमधील) सुंदर वनदे वता. (2) परीसारखा सुंदर
ाणी.
perianth ( ) n. an outer part of flower; पु पकोष, प रपु प.
pericardium ( ) n. membranous sac enclosing the heart; दयाशय. pericardiac
a. दयाजवळचा.
perigee ( ) n. that point in plante's (esp.
moon's) orbit at which it is nearest the earth; हक ेचा (चं ाचा) पृ वीपासून समीपतम ब .
perigon (पे रगन्) n. an angle of 360°; पूण कोन (360° अंशांचा कोन).
perihelion ( ) n. the point in its orbit whom the planet is nearest the sun;
हक ेचा सूयापासून समीपतम ब .
peril (पे रल्) n. danger; धोका, जोखीम, भय.
(2) संकट (the -of war). v.t. (-ll-) धो यात
घालणे. at one's -; वतःचा जीव धो यात घालून
(The mob is rowdy, you may try to pacify it
at your own —.).
perilous (पे रलस्) a. full of risk; धो याचा,
संकटमय (a -journey).
perimeter ( ) n. outer boundary of something; प र मती.
period ( प अ रअड् ) n. portion of time; ( दवस,
म हना, वष, इ.) कालखंड. (2) अवधी, मुदत.
(3) इ तहासातील कालखंड (the Maratha-).
(4) काही व श घटनेचा काळ. (5) पूण वराम च ह.
(6) द घवा य ( वशेषतः अनेक उपवा ये असलेले
म वा य). (7) ीची मा सक पाळ . to put a – to
something; एखाद गो संपवून टाकणे (शेवट करणे).
periodic ( प अ रऑ डक्) a.occurring at regular intervals; (खगोलगती, इ.) नयतका लक, नयमाने
येणारा (-attacks of malaria). (2) (वा य)
आलंका रक (-style).
periodical ( प अ रऑ डकल्) a. coming at fixed times; नयतका लक, नयमाने येणारा. n. (पा क,
मा सक, इ.) नयतका लक (Chitralekha is a popular weekly -.). -ly adv. ठरा वक काळानंतर
(In your old age you must get yourselves
medically examined - ly.).
ो
 peripatetic ( ) a. moving from place to place; गावोगाव फरणारा, फर ता, प र ाजक
(the-religious teachers of ancient India).
periphery ( ) n. external boundary or
surface; घेर, प रघ (the –of our town).
(2) गोलाचा बाहेरील पृ भाग. peripheral a. कमी
मह वाचा, गौण (matters of peripheral
importance). (2) प रघासंबंधीचा, सीमेसंबंधीचा
(peripheral areas of a city).
periphrasis ( ) n. [pl. periphrases (-s)] roundabout way of speaking, circum-
locution; ा वडी ाणायाम, पयायो . periphra-
stic (पे र ' टक्) a. पयायो यु , पा हा ळक.
periscope ( ) n. device with mirrors
for viewing things above the eye-level;
प रदशक (पाणबुडी कवा खंदक यांमधून पृ भागावरील
दे खावा दाखवणारे यं ). periscopic a. प रदशकाचा,
प रदशकासंबंधीचा (a periscopic lens).
perish (पे रश्) v. i. & t. to die; न होणे, मरणे
(Thousands - ed in the storm.). to be -ed
with; - यामुळे अ यंत लेश ( ास) होणे (We were
-ed with hunger.).
perishable ( ) a. liable to perish; नाशवंत (-foods). -sn. pl. (मासे, ताजा भाजीपाला, फळे ,
इ.) नाशवंत पदाथ.
perisher (पे रशर्) n. a person who is
unpleasant; या याब ल चीड येईल अशी .
(2) खोडकर मूल.
perishing (पे र शग्) a. freezing (cold); अ यंत
ासदायक (थंड) (-cold).
peristyle (पे र टाइल्) n. row of columns
surrounding a temple, court, etc.;दे उळ वा
अ य इमारतीभोवती छपराला उचलून धरणारी खांबांची
ओळ. (2) खांबांनी वेढलेली जागा.
periwig (पे र वग्) n. a wig (peruke); केसांचा टोप.
periwinkle ( ) n. low trailing plant with blue flowers; नळ फुले असलेली वेल. (2) कालव.
perjure ( ) v.t. (- oneself) to swear falsely; खोट शपथ घेणे.
perjured (पजड् ) a. guilty of perjury; खोट सा दे याचा गु हा केलेला (a -witness). (2) खोटे पणाने
दलेला (-evidence).
perjury ( ) n. act of perjuring oneself;
खोट सा दे णे. (2) खोट सा (The witness was
charged with -- for lying to the jury.).
perk¹ ( ) n. (usually in pl.) perquisite; (पगार
वा मेहनताना यां त र होणारी) अवांतर ा ती.
perk² ( ) v. i. &t. ( - up) to become lively
and active; आनंद होणे (The patient - ed up
when he received the flowers.). (2) (आजारा-
नंतर) उ साह धारण करणे. (3) तो याने चालणे.
(4) (डोके, इ.) वर उचलणे (The dog -ed up its
head at the sight of its master.).
perky ( ) a. lively; आनंद (a ---squirrel.)
(2) मजासखोर. perkily adv. आनंदाने.
perm (पम्) n. permanent wave; कायम टकणारा कुरळे पणा (Go to the hairdresser for a -). v.t.
असा कुरळे पणा ा त क न दे णे.
permafrost (पम ॉ ट) a layer of permanently frozen soil; ुव दे शाकडील कायम
गोठलेली जमीन.
permanence ( ) n. the condition of being permanent; थायीपणा, टकाऊपणा (the —of the
sun).
permanency (पमन स) n. permanence;
थायीपणा, टकाऊपणा.
permanent ( ) a. lasting, enduring;
कायमचा, टकणारा, थर, शा त (a -job/address). a – wave; (केसांचा) कायम व पाचा कुरळे पणा. the –way;
रे वेचा प का माग. -ly adv. कायमचा.
permeable ( ) a. capable of being
permeated; यात व झरपू शकते असा (A sponge is — by water.). permeability n. वेश-
मता, भे न आत झरप याची या (the
permeability of cell walls).
permeate ( ) v. t. & i. ( - through) to pass through the holes of; पाझ न आत जाणे, झरपणे
(Water - d through the cracks in the wall.).
permissible (प म' सबल्) a. allowable; याला
परवानगी आहे असा (Smoking is not - in railway
compartments.).
permission ( ) n. consent, leave; परवानगी (You can't go out without my —).
permissive ( ) a. tending to permit;
परवानगी दे णारा (- legislation, -parents).
permit ( ) v. t. & i. (-tt-) to allow to do;
परवानगी दे णे, अनु ा दे णे (Smoking is not -ted in
this compartment.). to --of;-ची श यता असणे
(Circumstances do not -of any more
delay.). n. परवाना (Have you a - to take
photographes of this building?).
permutation ( ) n. (maths) change in the order of a set of things arranged in a
group; (ग णत) दले या व तू, इ. एकूण या कारांनी मांडता येतील यांतील एक कार.
permute ( ) v. t. to change the order of;
-चा अनु म बदलणे.
pernicious (प नशस्) a. destructive; नाशकारक, अपायकारक (habits, a -disease). -ness n.
अपायकारकता.
pernickety (प न क ट) a. fussy; उगीचच ु लक
बाब बाबत चता करत बसणारा (His brother is a
trifle -). (2) ( , संग) हाताळ यास काहीसा
नाजूक (कौश य, द ता यांची आव यकता असलेला).
perorate (पेररे' इट् ) v.i. to sum up and
conclude; गोषवारा सांगन ू (भाषण, इ.) समा त करणे.
peroration ( ) n. the last part of a speech; भाषणाचा शेवट, उपसंहार (a fiery -).
peroxide (परॉ साइड् ) n. an oxide with the
highest proportion of oxygen; यात ाणवायूचे
माण जा त आहे असे ऑ साइड.
perpendicular (पप ड युलर) a. exactly
upright; उभा, लंब, काटकोनात असलेला. n. लंबरेषा.
(2) काटकोनात अस याची थती. -ly adv. काटकोनात.
perpetrate (ह) v. t. to perform, to commit; (गु हा, कृ य, इ.) करणे (to -a blunder).
perpetration n. (वाईट कृ य) करणे. perpetrator n. वाईट कृ य करणारा (the perpetrator of the
crime).
perpetual ( ) a. eternal, everlasting;
शा त, चरंतन (a world of happiness). (2) एकसारखा (I am really fed up with their -chatter.). -
ly adv. सतत, अखंड (She was - ly answering the doorbell.). perpetuation n. शा तता, चर था य व
(perpetuation of species).
perpetuate ( ) v. t. to make eternal;
चर थायी करणे (The statue was erected
to - the memory of the great man.).
perpetuity ( ) ń. the condition of being perpetual; चर थायी व, शा तता. (2) कायमचे वषासन.
in/for/to -; कायम, चरकाल, शा त.
perplex ( ) v. t. to puzzle, to bewilder,
to confuse; ग धळवणे, बावरवणे (The problem
- ed even the great scholar.).
perplexed (पर ले ट् ) a. bewildered;
ग धळलेला, बावरलेला. (2) ( , इ.) गुंतागुंतीचा. -ly
adv. ग धळू न जाऊन.
perplexity (प ले स ट) a perplexed
condition; मनाची ग धळलेली अव था, संशय तता
(The,stranger looked at me in -). (2) मनाचा
ग धळ उडवून दे णारी गो .
perquisite ( ) n. allowance, etc. in addition to regular pay; अवांतर ा ती, ( न या या
पगारा त र ) भ ा.
perron ( ) n. an external flight of steps,
especially at the front entrance of a building; इमारती या पुढ ल वेश ाराजवळ बाहे न असलेला जना.
perry (पे र) n. wine made from pears; ' पअर' फळांपासून तयार केलेले म .
per se ( ) adv. (L.) in itself, intrinsically;
वतः, जातीने, एक ाने (Disarmament-, will
not prevent war.).
persecute ( ) v. t. to treat cruelly; छळणे, नदयपणे वागवणे (The cruel boy -d the
kitten.). (2) गांजणे, सतावणे.
persecution (प स यूशन्) n. harassment; छळ,गांजणुक (to suffer -- for one's progressive
views).
persecutor ( ) n. a person who persecutes; छळ करणारा.
perseverance ( ) n. the act of persevering; द घ ोग, चकाट (Perseverance leads to
success.).
persevere ( ) v. i. ( - at/ in/with) to continue inspite of difficulties; प छा पुरवणे
(to in one's research activities). (2) न यपूवक द घ य न करणे (Talent is worthless unless you
- in developing it.).
persevering (प स ह अ रग्) a. steadfast; चकाट न सोडणारा, खंबीर, द घ ोगी. -ly adv. चकाट ने.
Persia (पश) n. modern Iran; इराण दे श. -n
(पश अन्) n. इराणचा र हवासी. (2) इराणची भाषा. a.
इराणचे (-n carpets).
persiflage ( ) n. banter, friendly teasing; गमतीदाखल केलेली चे ा.
persimmon ( ) n. a North American
tree with a yellowish-orange plumlike fruit;
उ र अमे रकेतील एक फळ झाड. याची फळे
अलुबुखारसारखी असतात. यांचा रंग पवळसर ना रगी
असतो.
persist (प स ट् ) v. i. to continue firmly; ( वरोध कवा अडचणी असूनही) चालू राहणे, चकटू न राहणे
(Despite poverty, he - ed in his efforts to get a college education.). (2) टकून राहणे (The
cold weather will — till the end of the
week.). to — with; चकाट ने करत राहणे.
persistence (प स ट स्) the act of
persisting; जे करत आहोत ते करत राहणे, चकाट .
persistency (प स ट स) persistence;
चकाट .
persistent ( ) a. persisting, not giving up; चकाट असणारा, द घ य न करणारा (a -worker).
(2) तसाच चालू राहणारा (-cough). -ly adv. चकाट ने.
person (पसन्) n. human being; (पु ष,
ी कवा मूल). (2) व प, शरीर (He has a
pleasing -). (3) ( ाकरण) पु ष. first -;
थम पु ष (I, we). second -; तीय पु ष
(you). third -; तृतीय पु ष(he, she, it, they). to
be no respecter of -s; माणसामाणसांत ीमंत-
गरीब यांसारखा भेद न करणे. in -; वतः, खु ,
जाती नशी. in the – of;- या व पात (I found a
good friend in the -of my boss.).
persona (पस न्) n. [pl. personae (पय नी)] a
character inaplay,etc.; नाटक, कादं बरी, इ. मधील
पा . (2) (मानसशा ) वतःचे हेतू वतःला व इतरांना
दशवताना कडू न घेतली जाणारी भू मका. - grata;
वीकाराह पा णा ( वशेषतः पररा ाचा त नधी).
personable (पसनबल्) a. handsome; दे खणा,
सु व प (They needed a– girl at the reception desk.).
personage ( ) n. person of distinction;
मह वाची, े दजाची .
personal (पसनल्) a. private; खाजगी, वैय क
(-needs). (2) वतः जाती नशी केलेला.
(3) ला उ े शून असलेला (- remarks).
(4) शरीर वषयक (-appearance). (5) पु षवाचक
(सवनामे, इ.). n. वृ प ातील वषयक लेख
(सामा यतः अ. व. वापर).
personality ( ) n. the state of being a person; व. (2) म व (a woman
with a strong -). (3) ( भावी) म व
असलेली . (4) (अ. व.) वैय क ट का (to
indulge in personalities). - cult; पूजा.
personalize (पसनलाइझ्) v. to personify;
मनु य वाचा आरोप करणे. (2) ( टे शनरी, कपडे, इ.वर)
आपले नाव, गाव, इ. छापणे (a -d handkerchief).
 personally ( ) adv. in one's own person; खु वतः, शः. (2) हणून. (3) वतः (मा या)
वषयी हणाल तर (Personally, I feel that he is innocent.).
personate ( ) v. t. to play the part; (नाटक, इ.म ये) भू मका करणे. (2) आपण अमुक आहोत
अशी बतावणी करणे. personation n. वेषधारण,
बतावणी, तोतयेपणा.
personification (पस न फके इशन्)
attribution of human characteristics to
things, etc. for artistic effect; मनु य वाचा आरोप. (2) उ कृ नमुना (She is the – of
generosity.).
personify ( ) v. t. to attribute human characteristics to a thing; मनु य वाचा आरोप करणे.
(2) मू तमंत असणे, उ कृ नमुना असणे
(Karna was generosity personified.).
personnel (पसनेल) ् staff; persons
employed in any work; कायालय, कारखाना, इ.
मधील एकूण कमचारी वग (All -received extra
bonus.).
perspective ( ) n. art of drawing solid objects on a flat surface so as to give
the right impression of their size, distance,
etc.; सपाट पृ भागावर घन व तू यथाथ दसतील अशा
दाखव याची कला. (2) लांबी, ं द , जाडी यांचे यथाथ
दशन घडवणारे च . (3) दे खावा. in -; माणब .
(ii) यो य सापे माणात. in the/its right/ wrong -; - या यो य/चुक या व पात (You must get the
story in its right -.).
perspex ( ) n. tough plastic material
used as a substitute for glass; काचेऐवजी वापरले जाणारे एक टकाऊ ला टक.
perspicacious ( ) a. quick to judge and understand; ती ण बु चा, त लख, कुशा बु चा. -ly
adv. त लखपणे, perspicacity (प' पकॅ स ट) n. त लखपणा.
perspicuous ( ) a. clearly stated; सुबोध, सुगम (His manner of telling the story was -).
(2) ( ) सुबोधपणे करणारी. -ness, perspicuity n. सुगमता, सुबोधता.
perspire (प पाऽ'इअर्) v.i. to sweat; घाम येणे.
perspiration (प परे इशन्) n. घाम.
persuade (प वइड् ) v.t. to convince; खा ी
पटवणे (We worked very hard to – them that we were genuinely interested in the project.).(2)
मन वळवणे (My friend -d me to
accompany him to the station.).
persuasible ( ) a. capable of being
persuaded; मन वळवता येईल असा.
persuasion (पव'इ यन्) n. persuading or
being persuded; मन वळवणे.
persuasive ( ) a. able to persuade; मन वळवू शकणारा, खा ी पटवू शकणारा (A successful
leader must be a ---speaker.) (a - argument).
pert (पट् ) a. cheeky, saucy; वाग याबोल यात
फाजील धीट, उ ट (a -child). -ly adv. उ टपणे. -ness n. उ टपणा.
pertain ( ) v.i. ( - to) to belong to; - याशी संबंध असणे. (2)- या बाबतीत नैस गक असणे
(He has the enthusiasm - ing to youth.).
pertinacious ( ) a. not easily giving up; हेकट, रा ही (a -fighter).
pertinence ( ) n. the state of being
pertinent; समपकता.
pertinent (प टन ट)relevant; समपक, संगो चत (a -reply). -ly adv. समपकपणे.
perturb ( ) v. t. to disturb, to disquiet;
ोभवणे, संत त करणे. (2) मन वेचैन करणे (Teachers are always -ed by poor results.).
perturbation (पटब'इशन्) n. perturbing or
being perturbed; ोभ, मन ताप.
peruke (पे 'क्) n. wig; केसांचा टोप.
perusal ( ) n. the act of reading through; ल पूवक संपूण वाचन.
peruse ( ) v. t. to read through carefully;
संपूण ल पूवक वाचणे, प रशीलन करणे (He took the letter and -d it.).
pervade ( ) v.t. to spread through, to
permeate; ापणे, आत वेश क न सव पसरणे,
acoor (The smell of the roses -d the room.).
pervasion ( ) n. pervading or being
pervaded; ापणे ( या).
pervasive ( ) a tending to spread;
 ापणारा, ापक (the – influence of television). -ness n. ापकपणा.
perverse (प ह'स्) a. unreasonable; हेकट.
(2) वकृत (He takes a - delight in irritating
people.). (3) (प र थती) व , तकूल.
perversion ( ) n. perverting or being
perverted; पयोग करणे/होणे ( या). (2) वपयास
(-of justice). (3) वपयास (sexual -s).
perversity ( ) n. being perverse; वपयास, वकृत वागणूक. (2) वकृती.
pervert (प हट) v.t. to misuse; पयोग करणे
(Scientific knowledge was -ed to help cause
war and destruction.). (2) (अथ) वपयास करणे.
(3) (मन) वकृत करणे (Reading silly stories -ed
their taste for good books.). n. वकृत .
(2) नै तक अधःपात झालेली . (3) वधम याग
करणारी . -ed a. वकृत. (2) वपय त (The
child has a -ed sense of right and wrong.).
pervious (प हअस्) a. permeable; स छ , भे . (2) ( ) खु या मनाची. -ness n. स छ ता.
pesky ( ) a. troublesome; ासदायक
(-mosquitoes).
pessary ( ) n. any of the various devices
placed and left to dissolve in the vagina;
संत त नयमनाचे एक साधन (गभाशयाकडे जाणा या मागात ठे व याचे एक वरघळणारे औषध).
pessimism ( ) n. tendency to believe that the worst thing is most likely to happen;
नराशावाद.
pessimist ( ) n. a person subject to
pessimism; नराशावाद .
pessimistic ( ) a. (of, about) taking a gloomy view of life; नैरा यपूण. -ally adv.
नैरा यपूणतेन.े
pest ( ) n. troublesome or destructive
animal or insect; पीडादायक कवा नाश करणारा
ाणी कवा क टक. (2) उपाधी. पीडा. -icide n.
क टकनाशक औषध.
pester ( ) v.t. to annoy, to bother; ास दे ण, े सतावणे (to be -ed with flies, mosquitoes,
etc.) (Why do you - me with foolish
questions?).
pesthouse (पे टहाउस्). n. a hospital for
treating patients with infectious disease; लेग व इतर संसगज य रोगांची बाधा झाले यांवर उपचार
करणारे णालय.
pestiferous (पे ट फरस्) causing or spreading disease; रोग फैलावणारा, अ यंत अपायकारक (Rats
are-.). (2) नै तक ा
वघातक.
pestilence (पे टल स्) n. a fatal epidemic
disease; ( लेग, इ.) फैलावणारा संसगज य साथीचा
रोग.
pestilent ( ) a. harmful to health; आरो याला अपायकारक (Smallpox is a – disease.). (2)
नै तक ा हा नकारक. (3) अ यंत ासदायक (-effects of war).
pestilential (पे टले शल्) carrying infection; संसग षत करणारा. (2) ाणघातक. (3) नी त वघातक.
(4) अ यंत ासदायक (These –problems give me no peace.).
pestle ( ) n. club-shaped instrument used
in a mortar for pounding or crushing things;
मुसळ, (खल)ब ा. v.t. कुटणे, खलणे.
pet¹ ( ) n. tamed or domesticated animal;
लाडका, पाळ व ाणी (Dogs and cats are
common -s.). (2) आवडती . a. लाडका,
आवडता (She is the teacher's -). (2) पाळलेला.
v.t. (-tt-) लाड करणे (2) (अमे रकेत) वारंवार
आ लगन दे णे, चुंबन घेणे. -name; लाडके ( ेम
करणारे) (टोपण) नाव. -aversion; अ यंत
नावडणारी गो (Hindi films is my -aversion).
pet² (पेट) n. a fit of peevishness; रागाचा झटका, चीड, संताप. to be in a -; रागाचा झटका येण. े
petal ( ) n. one of the leaf-like divisions of
a flower; पाकळ . -led a. पाक या असलेला.
petard ( ) n. kind of bomb used in former times to break down doors, walls, etc.; दारे,
ी ो ो ॉ े
 भती, इ. तोड यासाठ पूव वापरत असत तो बॉ ब. to hoist with one's own -; स यासाठ खणले या ख ड्यात आपण
वतःच पडणे.
peter¹ ( ) v. i. (-out) to be exhausted;
हळू हळू संपु ात येणे (ख नज, अ पदाथ, इ याद ).
blue -; बंदर सोडताना लाव याचे नशाण.
Peter² ( ) n. a prominent disciple of Jesus
Chirist; येशू ताचा एक श य. to rob Peter to
pay Paul; एकाचे कज फेड यासाठ स याकडू न कज
काढणे.
petite ( ) a. (of a woman) small, neat and
dainty; ( ी) लहान, नीटनेटक (सुंदर), ठगणी-ठु सक .
petition ( ) n. written request signed by
many people; अनेकांनी सादर केलेला लेखी वनंती
अज. (2) (कायदा) कोटात सादर केलेला अज. (3) ाथना. v.t. & i. अज सादर करणे. to - for; अ यंत न तापूवक
वनवणे (The condemned man -ed the President for clemency.).
petitioner ( ) n. a person who presents
petition; अजदार ( वशेषतः घट फोटा या दा ातील वाद ).
petrel ( ) n. long-winged black and white
sea-bird; एक समु प ी (जेथे वादळे संभवतात अशा
जागी राहतो अशी क पना). stormy -; या
या आगमनाने (सामा जक व औदयो गक े ात)
अशांतता नमाण होते अशी .
petrify ( ) v. t. & i. to turn into stone;
(भौगो लक कवा इतर कारणांमुळे) दगडात पांत रत करणे अगर होणे. (2) (मन, इ.चा) जवंतपणा न करणे.
(3) (आ य, भीती, इ.ने) तं भत करणे (He was
petrified with terror.). petrifaction
(पे फॅ शन्) n. अ मीभवन. (2) अ मीभूत अवशेष.
petrol (पे' ल) n. refined petroleum; शु ख नज तेल (पे ोल) (a -pump).
petroleum ( प ो लअम्) n. mineral oil; ख नज
तेल, पे ो लयम. - jelly; हॅसलीन.
petrology ( ) n. the study of rocks; खडकांचे शा .
petticoat (पे टकोट) n. underskirt; या
वापरतात तो परकर, घागरा. -government; (घर,
राजकारण, इ.म ये) ीचा वरच मा.
pettifogger ( ) n. any person who fusses over details; उगाचच ु लक गो चा क स काढत बसणारी
. (2) हल या दजाचा लटप ा वक ल.
pettish ( ) a. having short and often
repeated fits of illtemper; चडखोर (a -child,
-reply). -ly adv. चडखोरपणे. -ness n.
चडखोरपणा.
petty (पे ट) a. trivial; ु लक, मामुली, ु .
(2) गौण (a -official). (3) ु बु चा (a - mind). (4) लहान माणावर धंदा, इ. करणारा (a —
shopkeeper). - cash; करकोळ खच. (ii) करकोळ खचासाठ ठे वलेली र कम. -officer; नौदलातील साज ट या
दजाचा अ धकारी.
petulance, petulancy (पे ुल स, पे' ुल स)
n. peevishness; चडखोरपणा.
petulant (पे ुल ट) a. peevish; तरसट, चडखोर (When the pampered boy doesn't get his way,
he can be quite -.).
pew ( यू) n. bench with a back; (चचमधील) पाठ असलेले बाक. (2) चचमधील बैठक.
pewit, peewit (पी वट् ) n. lapwing; टटवी.
pewter ( ) n. grey alloy of lead and tin;
शसे व कथील याचा म धातू (कासे). (2) याची भांडी.
phaeton ( ) n. a light four-wheeled horse-drawn carriage; चार चाक लहान घोडागाडी.
phagocyte ( ) n. a type of blood cell that which protects the body by destroying
foreign bodies; शरीरात वेश करणा या सू मजंतूंचा
नाश करणारा र ातील एक कारचा ेत गोलक.
phalanx ( ) n. [pl. -es, phalanges
(फॅलॅ जीज्)] a group of soldiers packed
closely together for better protection; सै याचा
ूह, सै याची तुकडी. (2) व श हेतूने एक दलाने
काम करणारी मंडळ .
phallus ( ) n. the image of the erect
penis; पु षा या लगाची तमा ( न म तसाम याचे
ी
 तीक).
phantasm (फॅ टॅ झम् ) n. a phantom; व ात
कवा जागेपणी भासमान होणारे य (the -s of a
dream).
phantasmagoria (फॅ टॅ मगाऽ रअ)
shifting group of images and figures, such as in a dream; व ात या माणे आभासमान आकृती, च , े इ.
चा बदलणारा दे खावा.
phantasmal, phantasmic(फॅ टॅ ' मल्,
फॅ टॅ झमक्) a. of or like a phantasm; आभासमय,
का प नक.
phantasy (फॅ ट झ) n. fantasy; वल ण क पना. (2) का प नक गो .
phantom (फॅ टम्) n. ghost; भूत, वेताळ.
(2) आभास. a. खोटा, बनावट (a -presence,
-prosperity).
Pharaoh ( ) n. the title of the kings of
ancient Egypt; ाचीन इ ज त या राजांची उपाधी.
Pharisee ( ') n. a member of the ancient
Jewish sect; पुरातन काळातील यू लोकां या एका
जातीचा सद य (या जातीचे लोक धा मक नबधाचे
काटे कोरपणे पालन करत असत.). (2) (pharisee)
आपण इतरांपे ा चांगले आहोत असे दाखव यासाठ
झटणारा ढ गी माणूस.
pharmaceutical ( ) a. relating to pharmacy; औषधो पादनासंबंधीचा (the - industry).
pharmacist (फाम स ट) person professionally qualified to prepare medicines; औषधे तयार
करणारा (वा वकणारा).
pharmacology ( ) n. science of pharmacy; औषधे तयार कर याचे शा .
pharmacopoeia (फामकपीअ) n. a book with
list of medicinal preparations and directions
for their use; औषधे व यांचा उपयोग यांवरील
अ धकृत पु तक, औषधीकोश.
pharmacy (फाम स) n. preparation and dispensing of medicines and drugs; औषधे तयार करणे व
वकणे. (2) औषध व े याचे कान.
pharos (फे अरॉस्) n. lighthouse; द पगृह.
pharynx ( ) n. cavity at the back of the
mouth; घशाची पोकळ .
phase ( ) n. stage of development;
वकासाचा ट पा, अव था, बाजू (the critical -of
illness). (2) चं ाची कला. (3) व प. v. t.
ट याट याने एखादे काम करणे ( कवा याची आखणी
करणे) (a -d withdrawal). to -in; एका वेळ
एकच ट पा अशा रीतीने व करणे. to - out;
एका वेळ एकच ट पा अशा कारे माघार घेणे.
pheasant ( ) n. a long-tailed game bird;
ततर प ी.
phenix (फ न स्) n. phoenix; एक का प नक प ी ( वतःला जाळू न घेऊन या राखेतून पु हा उ प
होतो.). (2) अ यंत उ म कवा व तू.
phenobarbitone ( ) n. a drug used to calm the nerves and induce sleep; मनावरील ताण कमी
क न न ा आणणारे एक औषध (= phenobarbital).
phenol (फ नॉल्) n. carbolic acid; जंतुनाशक
काबा लक अ ल. -ate v. t. फनॉलचा वापर क न
नजतुक करणे.
phenomenal ( ) a. perceptible to the senses; इं यगोचर. (2) अभूतपूव, आ यकारक
(a -memory).
phenomenon ( फनॉ मनन्) n. (pl. -ena) any
happening perceived by the senses;
ान यां ारा समज यासारखे काहीही. इं यगोचर.
(2) अपूव गो . (3) लोको र कवा घटना.
phew ( ) interj. an exclamation of disgust,
impatience, surprise, etc.; तर कार, चीड,
आ य, इ. दशक उ ार.
phial ( ) n. a small glass bottle;औषधाची
लहान कुपी.

े
 philander ( ) v. i. to run about after women; बायकांना भुलवणे.
philanderer ( फलॅ डरर्) n. a person who
philanders; बायकांना भूलथापा दे ऊन यांना भुलवणारा.
philanthropic ( ) a. benevolent; परोपकारी (a -foundation). -ally adv. परोपकारी वृ ीने.
philanthropist ( फलॅ प ट) n. a person
who helps those in trouble; पर ःख र
कर यासाठ झटणारा मनु य (परोपकाररत).
philanthropy ( फलॅ प) love of mankind; मानवता ेम. (2) लोकक याण ( याब ल वाटणारी आ मीयता) (The
temple trust is noted for its -.).
philatelist ( फलॅट ल ट) n. person who
collects postage stamps; टपाल तक टांचा सं ह
करणारा.
philately ( ) n. postal stamp-collecting
and study; पो टा या त कटांचा सं ह (कर याचा
छं द) व अ यास.
philharmonic ( ) a. devoted to music; संगीताला वा न घेतलेला. (2) संगीताची अ यंत आवड असलेला.
Philistine ( ) n. one of the warlike people in Palestine who attacked the Israelites
many times; पॅले टाइनमधील ाचीन यू लोकांचे श . ू (2) सामा य अ भ चीचा मनु य, असं कृत मनु य. a. सामा य अ भ चीचा.
(2) रासवट.
philologist ( ) n. a person who studies philology; भाषाशा .
philology ( ) n. study of languages for
their structure and relations; भाषारचनाशा .
philological a. भाषाशा वषयक.
philomath ( ) n. lover of learning; ानाचा (खास क न ग णताचा) ेमी.
philosopher ( फलॉसफर) n. person studying or teaching philosophy; त व ानाचा अ यासक. (2)
इं यजेता, थत . -'s stone; परीस.
philosophy ( ) n. the study of the nature and meaning of existence; त व ान. (2)
व थ च ता, आ मसंयमन. philosophical
( फलसॉ फकल्) त व ान वषयक. (2) शांत, न वकार (a philosophical approach). philosophize ( फलॉसफाइझ्)
v.i. चतन करणे. (2) त वा वेषण करणे.
philtre ( फ टर्) n. a love potion; ेम नमाण
करणारे औषध (= philter).
phiz ( फझ्) n. face, countenance; चेहरेप ,
त डवळा (an ugly-).
phlegm ( ) n. the thick mucous discharge
from the nose and throat; कफ. (2) तुती,
न यता.
phlegmatic ( ले मॅ टक्) sluggish, indifferent; अ यंत सु त, मंद, शीत कृतीचा.
phlox ( ) n. a common garden plant that has showy flowerclusters; झुबकेदार शो भवंत फुलांचे
एक फुलझाड.
-phobe ( ) pref. a person who has fear,
hatred towards; भणारा, तर कार करणारा या
अथाचा उपसग (उदा., Anglophobe).
phobia ( ) n. morbid or pathological
fear and dislike; अकारण वाटणारी ती भीती कवा
तर कार, घृणा (The woman has a -about
reptiles.). suff. -चा तर कार,-ची अकारण भीती.
hydro- n. पाणी पा न भणे (जलसं ास रोग) (I have
a -- about dust.).
phoenix ( ) n. (= phenix) mythical bird; एक का प नक प ी ( वतःला जाळू न घेऊन या राखेतूनच पु हा
उ प होतो व पु हा अनेक शतके राहतो अशी क पना). (2) उ कृ नमुना.
phone¹ ( ) n. telephone; great. v. t. & i.
र वनीवर बोलणे. –booth; सावज नक र वनीसाठ
असलेली छोट खोली.
phone² (फोन्) n. single speech sound; उ चाराचा एक घटक.
phoneme ( ) n. the smallest significant
unit of speech in a language; भाषेतील
व नघटक. phonemic a. यात येक भ
वनीसाठ वतं अ र आहे असा. phonemics n.
भाषेतील भ भ वन चे शा .
phonetic ( ) a. of, or relating to vocal
sounds; भाषेतील उ चार वषयक. -ian, -ist

ो ो े
(फो न ट शन्, फोने ट स ट) n. उ चारशा .
phonetics (फोने ट स्) n. the science dealingwith sounds made in speech and the art of
pronunciation; व नशा , उ चारशा .
phoney, phony ( ) a. sham, unreal; खोटा,
बनावट. n. ढ गी, खोटारडा माणूस (He is a complete -). (2) बनावट व तू.
phonograph (फो'न ाऽफ्) n. an instrument
that reproduces sound from records;
ामोफोनचा सुरवातीचा कार, व नलेखनयं .
phonology (फोनॉ ल ज) n. the science of vocal sounds; भाषेतील उ चारांचा व यां या वकारांचा अ यास,
उ चारशा .
phooey ( ) interj. an exclamation of scorn,
disappointment or contempt; तर कार, नराशा,
इ.चा नदशक उ ार.
phosgene (फॉइजीन्) n. a colourless poisonous gas; एक रंगहीन वषारी वायू.
phosphate ( ) n. a salt of phosphoric acid; फॉ फेट नावाचा ार.
phosphorescence ( ) n. the state of giving out light without burning; चकाक याचा गुणधम,
झगमगाट. phosphorescent a. न जळता काश दे णारा, झगमगता.
phosphorus ( ) n. a non-metallic element that looks like yellow wax; फॉ फरस (एक
वाला ाही घनपदाथ).
photo ( ) n. picture made with a camera;
छाया च . -copy n. छाया च णाने एखादा लेख, इ.ची
घेतलेली न कल. -genic a. छाया च णास अनु प (a
-genic face). —finish n. शयत अशा रीतीने पुण
करणे क याम ये केवळ छाया च णातूनच कोण प हला
आला हे कळावे ( पधकांम ये अ यंत अ प अंतर असते
ते हा या श द योगाचा वापर होतो).
photograph ( ) n. a picture made with a camera; छाया च , फोटो.
photographer (फोटॉ फर्) pla person who takes photographs; छाया च कार.
photographic (फोटो ॅ फक्) a. of or like
photography; फोटोत यासारखा (-accuracy).
(2) फोटोसंबंधीचा. (3) फोटो काढ यासाठ उपयु
ठरणारा (a -process). -ally adv. छाया च णा ारा.
photography (फटॉ फ) n. the taking of
photographs; छाया च े घे याची प त व कला.
(2) छाया च ण.
photogravure (फोट ु अर्) n. photo-
engraving; फोटो या नगे ट हव न लॉक कर याची
प त. (2) अशी लॉकव न छापलेले च .
phrase ( ) n. small group of words;
अथपूण श दसमूह, वा यांश. (2) वा सं दाय,
वा चार. v.t. श दांत करणे (a neatly -d
compliment). phrasal a. वा यांशा या कवा
वा चारां या संबं धत. phrasal verb; या वशेषण
कवा श दयोगी अ य कवा या दो ही या साहा याने
वेगळाच वतं अथ करणारा धातू (उदा., to
give in).
phraseology ( ) n. choice of words; श दयोजना (scientific-). (2) कर याची शैली.
phrenetic ( ) a. excessively excited;
(राग, वेदना, भीती, इ.मुळे) बेभान झालेला.
phrenology ( ) n. the practice of reading character from the shape of the skull;
डो या या कवट या आकाराव न माणसाचा वभाव, इ. ठरव याचे शा .
phthisis ( ) n. tuberculosis of the lungs;
फु फुसांचा यरोग.
phut ( ) n. & adv. sound made by a bladder bursting; फुगा वगैरे फुटताना होणारा ‘फट' असा
आवाज. to go -; अयश वी होणे (All my plans
have gone —).
physic ( फ झक्) n. medicine; औषध. V. t. (p. t. & p. p. physicked) -ला औषध दे णे.
physical ( फ झकल्) a. of the body; शारी रक
(-exercise). (2) भौ तक (a - force).(3) नैस गक, पदाथ व ाना या नयमांसंबंधीचा. -ly adv. शारी रक ा.
physician ( फ झशन्) n. doctor; वै , डॉ टर,
हक म.
physicist ( ) n. a person who studies
ौ
physics; पदाथ व ानाचा अ यासक. (2) भौ तकवाद .
physics ( ) n. science dealing with matter and energy; भौ तकशा .
physiognomy ( फ झऑन म) reading
character from the study of one's face;
मुखसामु क (चेह याव न वभाव पारख याची कला).
(2) त डवळा, चेहरेप . (3) भूपृ ाची रचना.
physiology ( ) n. science of normal functions of living things; शरीर व ानशा .
physiologist n. शरीर व ानशा . physio-
logic(al) a. शरीर व ानशा वषयक.
physiotherapy ( ) n. treatment of
diseases by massage, heat, light, etc.; मदन,
शेक, काश, इ. या साहा याने रोग बरे कर याची
प ती. physiotherapist n. अशा प तीने उपचार
करणारा डॉ टर.
physique ( ) n. bodily structure and
development; शरीराची ठे वण, शरीरय ी, बांधा,
अंगकाठ (The wrestler was man of strong -).
pi ( ) n. (pl. pis) the ratio of the circumference of a circle to its diameter;
वतुळा या प रघाचे या या ासाशी गुणो र, हे ग या
ीक अ राने दाखवले जाते. π (पाइ) हे ीक
मुळा रातील 16 वे मुळा र आहे (π= 3.14159...).
pianist ( ) n. a person who plays the
piano; पयानोवादक (a concert —).
piano¹ ( ) n. (pl. -nos) musical
instrument with key board; पयानो.
piano² ( याऽनो) adv. softly; मृ पणे. pianissimo adv. अ तशय मृ पणे.
pianoforte ( पअॅनोफॉ ट) n. a piano; पयानो.
Pianola ( पअनोल) piano operated
mechanically; पयानो वाजव याचे एक यं .
piazza ( ) n. an open public square in
Italian cities; इटली या शहरातील सावज नक चौक.
pica ( ) n. a size of type (12 point); 12 पाइंटचा टाइप.
picaresque ( ) a. dealing with rogues
and their adventures; (कथा, इ.) बदमाष
माणसां या साहसां वषयीची.
piccaninny, pickaninny ( ) n. small child; अगद लहान मूल ( वशेषतः न ोचे).
pick¹ ( पक्) v.t. to choose, to select; नवडणे. (2) मोळा करणे (to -flowers). (3) (बोटां या
चलाखीने) चोरी करणे (to - a pocket). (4) (प ी)
चोचीने उचलणे. to -a lock; कुलूप फोडणे. to –
somebody's brain; स या या क पना, इ.ची चोरी
करणे. to -at; दोष शोधणे. (ii) नावडीने खाणे. to
- off; खुडणे. (ii) नेम ध न अचूक टपणे. to -out;
नवडणे. (ii) इतरांपासून बनचूक ओळखणे. to -up;
(जमीन, इ.व न) उचलणे. (ii) (पड यावर) उठणे.
(iii) (उचलून) घेणे (The train stopped to - up passengers.). (iv) (आजारानंतर) श परत
मळवणे (He is beginning to - up.). (v) रे डओसेट या साहा याने संदेश मळवणे. (vi) कुदळ ने जमीन खणणे.
(vii) हण करणे, मळवणे.
to –up with; - याशी मै ी जमवणे. to – and choose; काळजीपूवक नवडणे. –and steal; भुर ा
चो या करणे. to – a quarrel with; एखा ाशी
भांडण उक न काढणे. to-a living; उपजी वका करणे. to- one's words; श द तोलूनमापून, जपून
वापरणे. to - somebody's pocket; एखा ाचा
खसा कापणे ( खशातील व तू चोरणे). ~-pocket n.
खसेकापू. to - holes in; - याम ये दोष काढणे.
to - something clean; संपूणपणे नागवणे (सव-
काही हरावून घेणे. उदा., In my uncle's absence
his flat had been -ed clean.). to - one's
nose; नाक साफ करणे. to - one's teeth; दात
को न व छ करणे. tooth –; n. दात कोरणे (साधन).
to – sides; ( पधतील दो ही संघांतील) खेळाडू ंची
नवड करणे.
pick², pick-axe ( पक्, पकॅ स्) n. heavy tool
for breaking up hard ground; कुदळ, टकाव.
ी ो ो े
(2) अणकुचीदार साधन (उदा., टो या, दातकोरणे).
pick³ ( पक्) n. the best part; उ कृ भाग (This pup was the -of the litter.). the – of
the
bunch; सव कृ .
pickaback ( ) adv. on the shoulders or
back like a bundle; खां ाव न, पालुंगळ (लहान
मूल जसे नेतात).
picker ( ) n. a person who gathers; उचलणारा, गोळा करणारा. (2) उचल यासाठ असलेले
साधन.
picket ( ) n. a striker or a group of strikers stationed to prevent others from
working; संपा या वेळ इतरांनी कामावर जाऊ नये यासाठ ठे वलेला नरोधक (सामा यतः अनेकवचनी). (2) (सै नकांची) टे हळणी
करणारी टोळ . (3) खुंटा, मेख.
v. i. & t. नरोधन करणे (The workers -ed the
factory.). (2) (घोडा, इ.) खुंट ला बांधणे.
picking ( प कग्) n. the act of picking; उचलणे (कृती). (2) उचले गरी. (3) उचले गरी क न मळवलेली
व तू. (4) (अ. व.) उर यासुर या गो ी.
pickle ( ) n. salt water, vinegar, etc. for
preserving fish, meat, vegetables, etc.; मासे,
मांस, भाजीपाला, इ. टकव यासाठ वापरतात ते खारे
पाणी, आंब, इ. (2) अडचणीची प र थती. (3) (अ. व.)
लोणचे. v.t. ( टकव यासाठ ) खा या पा यात जत
घालणे. to be in a -; अडचणी या प र थतीत असणे.
to have a rod in the – for someone;
एखा ासाठ चांगली खरपूस श ा वाढू न ठे वलेली असणे.
picklock ( ) n. a person who picks locks; कुलपे तोडणारा चोर. (2) कुलपे तोड याचे ह यार.
pick-me-up ( ) n. a stimulating drink;
एक उ ेजक पेय.
pick-up ( ) n. the act of picking up; वर
उचल याची या. (2) वजेवर चालणा या ामोफोनचे व नयं . (3) (वाहनाची) चटकन वेग घे याची श .
(4) सहजग या ओळख झालेली .
Pickwickian ( ) a. of, relating to or
resembling Mr. Pickwick; ी. प व संबंधीचा
कवा या यासारखा. (2) (श दाचा अथ) व च ,
वल ण; अगद श दशः याचा अथ यायचा नाही असा
(words used in a - sense).
picnic ( ) n. pleasure trip with meal
taken outside; वनभोजनाची सहल. v. i. (pres. p.
picnicking, p. t. & p. p. picnicked) अशा
सहलीला जाणे. -ker n. अशा सहलीला जाणारा.
a- hamper; वनभोजनासाठ यामधून खा पदाथ
नेतात ती बॅग (टोपली). It's no -; ते काम वाटते तेवढे
सोपे नाही.
picquet ( ) n. a body of soldiers sent out
to keep a watch; सै नकांची टे हळणी टोळ .
picric ( ) a. (acid) used in dyeing,
explosives and antiseptics; रंगकाम, फोटके व
जंतुनाशके यांसाठ वापर यात येणारे अॅसीड.
pictorial ( प टॉ'ऽ रअल्) a. relating to pictures; च ासंबंधीचा. (2) स च , च मय (-writing, a
-magazine). (3) च ासारखा. n. च मय
नयतका लक.
picture ( ) n. drawing, painting or photograph; आकृती, च कवा छाया च . (2) सुंदर
य, व तू कवा (She was a -in her new saree.) (The trees and the temple make
a lovely -.). (3) उ कृ नमुना (He is the - of
health.). (4) स याची बे ब तमाच असणारी
(He is the -of his mother.). (5) चल च . (6) च ा मक वणन. v.t. -चे च काढणे. (2) श द च
रंगवणे. to - something to oneself; मनात -चे च उभे करणे. the -s; च पट. ~-book n. च मय पु तक. ~-
card n. (खेळातील प यांम ये) राजा, राणी, इ.चे च असलेला प ा. - writing; च लीपी.
~-gallery; च ां या दशनाची जागा. ~-house, ~-palace n. च पटगृह.
picturesque ( ) a. suitable to be the subject of a picture; च काढू न घे याजोगा (सुंदर,
मनोवेधक) (a -landscape). (2) (भाषा) डो यांपुढे
जवंत च उभे करणारी. (3) ( व) डो यांत
भरणारे.

ी े ी
 piddle ( पडल्) v. i. to pass urine; लघवी करणे. n. लघवी.
piddling ( ) a. trifling, insignificant;
करकोळ, हलका, मामुली. a -job; करकोळ/मामुली
काम.
pidgin ( ) n. simplified language; ( वदे शी
भाषांचे म ण असलेली) सुलभ भाषा. --English;
चीन या कना यावर बोलले जाणारे असं कृत इं जी.
(2) काम, कत , That's not my -; ते माझे काम नाही.
pie¹ ( ) n. dish of baked meat, fruit, etc.
covered with paste; मांस कवा फळे , इ.वर पे
घालून भाजून तयार केलेले प वा . to have a finger
in the -; - या कामात लुडबूड असणे. as easy
as —; अ यंत सोपे. – in the sky (heaven);
यांची खा ी दे ता येत नाही असे भ व यकालीन
असंभवनीय सुख.
pie² ( ) n. a very small coin; पै.
pie³ (पाऽइ) n. unsorted type; सर मसळ झालेला टाईप.
piebald (पा इबॉ'ऽ ड् ) a. of two colours; रंगी. (2) ( वशेषतः घोडा) पांढरे व काळे ठपके असलेला. n.
असा रंगी घोडा.
piece (पीस्) n. part or bit of something; तुकडा, खंड. (2) ठरा वक मापाचा तुकडा. (3) बाब, नमुना
(बातमी, संगीत, फ नचर, इ.). (4) व श व तू (उदा., बु बळातील मोहरे, ह यार, नाणे, इ.).in -s;
तुकडेतुकडे झालेला. to -s; तुकडेतुकडे होणे (करणे). to
be of a - with; - याशी सुसंगत असणे ( याच
वभावाचा असणे). to be paid by the –; केले या
कामा या माणात (वेळे या माणात नाही) वेतन दले
जाणे. to give somebody a - of one's mind;
एखादया वषयीचे प मत याला सांगणे. v.t. शवून
जोडणे (to -a quilt). (2) (पुरावा, गो , इ.) एक
क न जुळवणे. to - up; तुकडे जोडू न त करणे,
ठगळ लावणे.
piece goods ( ) n. pl. cotton and silk cloth made in standard lengths; ठरा वक लांबीचे
तयार केलेले सुती अथवा रेशमी कापड.
piecemeal ( ) adv. piece by piece; खंडशः तुक ातुक ांनी. a. खंडशः येणारा कवा तयार
होणारा (Work done -.).
piecework ( ) n. work paid for according to the amount of work done, not by the time
it takes; या कामाब ल कामा या माणात वेतन मळते असे काम.
pied (पाइड् ) a. spotted with colours; रंगीबेरंगी, ब रंगी.
pied-a-terre ( ) n. a temporary lodging; (मधूनमधून ज र पडेल ते हा राहता यावे यासाठ केलेली)
ता पुरती नवासाची व था.
pier ( ) n. long structure built out into the
sea; ध का. (2) पुलाचा दगडी खांब. (3) लाटांचा दणका कमी हावा यासाठ बांधलेली भत.
pierce ( ) v. t. & i. to make a hole through; भोक पाडणे. (2) शरणे, घुसणे (Our forces -d
through the enemy's lines.). (3) भे न जाणे
(Her shrieks - d the air.). (4) झ बणे, बोचणे
piercing a. झ बणारा (piercing cold). (2) भेदक
(a piercing look).
pierglass ( प अ लाऽस्) n. a tall mirror; यात
आपण संपूण दसतो असा उंच आरसा.
pierrot ( ) n. a clown in a French pantomime; च मूकना ातील व षक. (2) सागर
कना यावरील सहली या ठकाणी येणा यांची करमणूक
करणा या लोकांपैक एक (पांढरे सैल कपडे प रधान क न त डाला सफेती लावून वावरणारा).
piety (पाइअ ट) n. godliness; धम न ा, दे व न ा
(The poor woman expressed her -by
attending church daily.). (2) न ायु कृती.
filial -; पतृ न ा.
piffle ( पफल्) n. nonsense अथशू य बडबड (to talk -).v.i. अथशू य बडबड करणे.
piffling ( प लंग) ् a. worthless; कवडीमोलाचा, थ, कंटाळवाणा.
pig ( पग्) n. swine, hog; डु कर. (2) घाणेरडा माणूस. v.i. (-gg-) डु करा माणे घाणीत गद क न राहणे.
to buy a -in a poke; एखाद व तू नीट न पाहता (पारख न करताच) ती खरेद करणे. to make a- of oneself;
खूप अधाशीपणाने खाणे ( पणे).-s might fly; आ यकारक गो घडेल.
pigeon ( ) n. bird of the dove family;
कबूतर. (2) साधा (सहज फसवला जाणारा) माणूस. v.t.
े े े े
फसवणे, लुबाडणे. ~-toed a. आत वळलेले पाय
असलेला. carrier-~, homing-~n. संदेश वा न
ने यासाठ शकवून तयार केलेले कबूतर.
pigeon-breasted ( ) a. having a bulging chest; ( ) चचोळ फुगीर छाती असलेली.
pigeonhole ( पजन् होल्) n. small open box for keeping papers in; कागदप े, इ. ठे व याचा टे बल,
इ. मधील खण. v. t. खणात ठे वणे ( वचारात न घे यासाठ बाजूला काढणे) (The plan was –d and never heard of
again.).
piggery ( प ग र) n. pig-farm; डु करखाना.
piggish ( प गश्) a. like a pig; डु करासारखा.
(2) घाणेरडा. (3) हावरट.
piggy ( प ग) a. like a pig; डु करासारखा.
(2) घाणेरडा. (3) हावरट.
pig-headed ( प हे डड् ) a. stubborn; हेकट, ह .
piglet ( पग् लट् ) n. a young pig; डु कराचे पोर.
pigment ( ) n. colouring matter; रंग हणून वापरायचे . (2) वन पती कवा ाणी यांमधील नैस गक रंग.
pigmentation ( प मे टे इशन्) n. colouring of
tissues by pigment; शरीराचा रंग, वण.
pigmy ( प म) n. pygmy; म य आ केतील खुजा माणूस. (2) अ तशय बुटका माणूस. (3) ु माणूस. a. ठगणा,
बुटका.
pigsty ( प टाइ) n. pigpen; डु करखाना.
(2) घाणेरडे घर.
pigtail ( ) n. a braid of hair hanging
from the back of the head; वेणी, शेपटा.
pigwash ( ) n. waste food from a
kitchen given to pigs as food; वयंपाकघरातील
वाया जाणारे अ (जे डु करांना खा यासाठ दे तात)
(= pigswill).
pike¹ ( ) n. a wooden shaft with a steel
head; भाला. v.t. भा याने भोसकणे. –staff n.
भा याचा दांडा. as plain as - - staff; अगद उघड
( प ).
pike² (पाइक्) n. a large freshwater fish; गो ा पा यातील एक मोठा मासा.
pike³ (पाइक्) n. turnpike; जेथे र यावरची जकात वीकारतात ती जागा. (2) असे जकातनाके असलेला र ता.
pike (पाइक्) n. pointed top of a hill; ड गराचा सुळका.
pilaster ( ) n. a square column, partly
built into, partly projecting from, a wall;
भतीचा क चत बाहेर दसणारा चौरस खांब.
pile ( ). n. number of things lying one upon another; ढ ग, रास, थ पी, चवड, चळत. (2) खूप
संप ी. (3) मोठ इमारत. to - make a (one's) -;
खूप पैसा मळवणे. funeral –; चता. v.t. & i. ढ ग
रचणे. to- up; ढ ग साचणे. to - on the agony;
ःखाचे वणन अ धकच ती करणे. ~-up n. वाहनांची
गद . to -it on; अ तशयो करणे. to - into;
रेटारेट करत आत घुसणे. to - out of; रेटारेट करत
बाहेर पडणे.
piles ( ) n.pl. disease marked by swellings in the veins of the lower rectum; मूळ ाध.
pilfer ( ) v. i. & t. to steal in small amounts; भुर ा चो या करणे (to -from a cash
box, to -stamps). -age ( प फ रज्) n. भुरट
चोरी. -er n. भुरटा चोर.
pilgrim ( ) n. one who makes a journey to a holy place; या ेक .
pilgrimage ( प मज्) n. journey of a
pilgrim; या ा. to go on a –; या ेला जाणे.
pill ( पल्) n. small ball of medicine; औषधाची गोळ . the -; गभ नरोधक गोळ . a bitter – (to
swallow); अ य परंतु सहन करावी लागणारी गो . to (sugar, sweeten) gild the -; अ य गो
आकषक (कमी अ य) होईल असे करणे. v. t.
गोळ /गु टका दे णे.
pillage ( प लज्) n. plundering; (लढाईतील) लूट. v.t. &i. लुटालूट करणे (Pirates -d in small
town along the coast.). - लुटालूट करणारा.
pillar ( पलर्) n. column; (आधार हणून असलेला, गोल, उंच) तंभ (a -of smoke). (2) आधार तंभ (a -
of society). --box; पो टाची पेट . to be driven from – to post; परवड होणे. -ed a. तंभ असलेला (a -
ed gateway).
pillbox ( ) n. small box for holding pills; गो यांची डबी. (2) जेथून म शनगनचा मारा
ी े ेई ी
 भावीपणे करता येईल अशी भू मगत मजबूत गढ .
pillion ( ) n. seat for a second rider; खोगीर, मोटारसायकल, इ.वरील सरी बैठक (to ride -on a
motorcycle). -ist, ~-rider n. अशा बैठक वर बसणारा.
pillory ( ) n. wooden framework in which the head and hands of wrongdoers were
secured as a punishment; खोडा (लाकडी
चौकट -या चौकट त अपरा याचे डोके व हात अडकवले
जात असत). (2) जाहीर मानखंडना, धडवडा. v.t.
खो ात टाकणे. (2) जाहीर मानखंडना करणे (The
newspapers pillioried the corrupt politician.).
pillow ( ) n. cushion for the head; उशी.
v.t. उशीसारखा आधार दे णे (to -a child on one's
lap). ~-case, ~-slip n. उशीचा अ ा. - fight n.
मुलांचा एक खेळ (लुटुपुटूची लढाई. यात मुले पर परांना
उशांचे तडाखे लगावतात.). - talk n. बछा यात
पड या पड या केलेले ज हा याचे हतगुज.
pilot ( ) n. one who controls the aircraft
while it is flying; वैमा नक. (2) नावाडी. (3) मागदशक. ायो गक त वावर केलेले (a -survey). v.t. - या
मागदशकाचे काम करणे. to drop the -; व ासू स लागाराला कामाव न काढू न टाकणे (सोडू न दे णे). -age n. जहाज कवा
वमान चालवणे ( या). (2) वमानचालकाला दयावे लागणारे शु क, -engine; र ता सुर त आहे हे पाह यासाठ पुढे जाणारे
इंजीन. - study n. मो ा माणावर एखादा क प हाती घे यापूव छो ा माणावर या या यश वतेची चाचणी करणारा योगवजा
क प.
pilule, pillule ( ) n. a small pill; लहान गोळ . pilular a. लहान गोळ सारखे (medicine in
pilular form).
pimento ( ) n. dried aromatic berries of
a West Indian tree; कंकोळ.
pimp ( प प्) n. a pander; वैष यक संबंधातील दलाल, भडवा. v.i. ( – for) अशी दलाली करणे.
pimpernal ( ) n. a plant having starshaped flowers; एक फुलांचे झुडूप, फुलांचा आकार
तारकांसारखा (रंग : केशरी, नळा कवा पांढरा).
pimple ( ) n. small, hard, inflamed spot
on the skin; पुटकुळ , मु म. –d a. पुटकु या
असलेला. pimply a. पुटकु या असलेला (चेहरा).
pin ( ) n. short piece of thin, stiff wire with
a point and a head for fastening; टाचणी.
(2 लाटणे. (3) खुंट . tie-~n. टायची पन. hair-~ n.
केसांचा आकडा. clothes-~ n. कप ांचा चमटा
drawing-- n. सपाट डोके असलेली टाचणी. safety--
n. टोक झाकता येईल अशी सुर त टाचणी. V. t. (-nn-)
टाचणी टोचून लावणे (The tailor -ned the collar to
the coat.). to - down; एका जागी जखडू न ठे वणे.
to - on; - यावर ठे वणे ( वशेषतः आरोप) (The
police could not - the crime on him.).
(ii) - यावर संपूणपणे सोपवणे (I now -my hopes
on his timely help.). ~-head n. मूख मनु य,
~-point n. टाचणीचे टोक. (2) अ तशय सू म व तू.
a. अ तशय सू म असे (ल य) (~-point particles,
~-point bombing). v.t. ल य शोधून यावर अचूक
बॉ ब टाकणे. (2) सू म दोष शोधून यांवर ह ला करणे.
don't care a —; मुळ च पवा नाही. neat as a
new -; अगद नीटनेटका. to be on -s and
needles; अ यंत अ व थ (मान सक थतीत) असणे.
to - one's faith on; एखा ावर पूण व ास टाकणे. to - something on somebody; एखा ा
गो ीब ल एखादयाला जबाबदार धरणे. to - one's
hopes on somebody; एखादा आप याला मदत करेल अशी बळ आशा बाळगून असणे, - यावर मदार असणे.
pinafore ( पनफॉर्) n. apron; मुलाचे कप ांव न घालायचे मलव .
pince-nez ( ) n. eye-glasses that are held in place only by means of a chip over the
bridge of the nose; चम ा या साहा याने
नाकावर घ बसणारा च मा.
pincers ( प सझ्) n.pl. tool for gripping; गावी, प कड, खळे उपट याचा चमटा. a pair of –;गावी,
चमटा. pincer movement; (श ूला क डीत
पकड यासाठ ) पर परांना येऊन मळणा या सै यदलाने
केलेला ह ला.
pinch ( ) v. t. & i. to press tightly between
े
the thumb and a finger; चमट त धरणे, चमटा
काढणे. (2) फारच घ असणे. (3) (बुटाचे) चावणे
(These new shoes -my feet.). (4) (कमणी)
फारच अडचणीत टाकणे. (5) चोरणे (My car has been -ed.). (6) (पो लसाने) कैद करणे. to - on;
- याबाबत फारच कंजूषपणा करणे.n. चमटा
(2) चमूट. (3) चमटा ( ास). at a -; आणीबाणी या
संगी. if it comes to the -; आणीबाणी या
संगी, तशीच वेळ आ यास. to take something
with a — of salt; एखा ा गो ीत काहीतरी
अ तशयो असणारच असे ल ात ठे वून त याब ल
वचार करणे. to - and scrape; जा तीत जा त
काटकसर क न पैसा साठवणे. that's where the
shoe -es; तीच तर खरी अडचण आहे. to be -ed for
money; पैशाची चणचण असणे. to feel the -;
आ थक अडचणीत असणे. -fist, -gut, -penny n.
कृपण मनु य to be -ed with poverty (cold,
etc.); दा र य ् (सद , इ.ने) त होणे.
pincushion ( ) n. a small wellpadded cushion in which pins are stuck,
टाच या टोचून ठे व याची गाद .
pindling ( प ड् लग्) a. peevish; चडखोर.
pine¹ ( ) n. evergreen tree with needle-
like leaves; दे वदार वृ (पाइन). (2) याचे लाकूड.
pine² ( ) v. i. to waste away with longing
or regret; झुरणे, (आजार, ःख, इ.ने) कृश होणे
(to -away with longing). to - for; अ त उ सुक होणे (उ कट इ छा होणे) (to -for home).
pineapple ( ) n. large, sweet, juicy fruit; अननस.
pinery ( ) n. a place where pineapples
are grown; अननसांचे पीक जेथे काढतात ती जागा.
(2) दे वदार वृ ांची राई.
pinfold ( ) n. a pound for stray cattle;
गुरांचा क डवाडा. v.t. क डवा ात घालणे.
ping ( ) n. sound of bullet's flight; बं क या
गोळ चा ‘सूऽसूंऽ' असा आवाज. v. i. असा आवाज करणे.
-er n. असा आवाज करणारे साधन.
ping-pong ( प पॉग्) table-tennis; कचक ा या चडू ने टे बलावर खेळायचा खेळ.
pin-hole ( ) n. a hole made by a pin;टाचणीने पाडलेले छ , बारीक भोक.
pinion¹ ( ) n. small cogwheel with teeth
fitting into those of a larger cogwheel; लहान
दातेरी चाक (हे मो ा दातेरी चाकाशी जोडलेले असते).
pinion² ( ) n. flight-feather of a bird;
प याला उडताना उपयोगी पडणारे पीस (पंखाचा भाग).
(2) पंख. v. t. (प याला उडता येऊ नये यासाठ याचे)
पंख छाटणे. (2) (माणसाने पळू न जाऊ नये हणून याचे)
हात शरीराला घ जखडू न बांधणे.
pink¹ ( ) v. t. to pierce with a sword;
तलवारीने भोसकणे. to out; (कातडे, इ.) भोके पाडू न
सुशो भत करणे.
pink² ( ) v.i. to make high-pitched explosive sounds; जोराने (फाड् फाड् असा)आवाज
करणे (उदा., मोटार इं जन).
pink³ ( पक्) a. pale red; गुलाबी. n. गुलाबी रंग. -ish a. गुलाबी. to be in the – of health; उ म
आरो य असणे.
pinmoney ( ) n. an allowance by husband to his wife for personal expenditure; ीला
हातखचासाठ दलेली लहान र कम. (2) संगोपात खचासाठ साठवलेला पैसा.
pinnace ( ) n. a big ship's small motor
boat; मो ा जहाजातील लहान पडाव.
pinnacle ( प नॅकल् ) n. the highest peak; सव च शखर. (2) कळस, उ च थती. v. t. कळस बांधून
सुशो भत करणे. to be at the - of one's fame; क त या सव च शखरावर असणे.
pinnate ( ) a. formed of small leaves on
opposite sides of a stem; दे ठा या दो ही बाजूंना
पाने असणारा.
pinny ( ) n. child's name for a pinafore;
मुलाचे मलव .

ी े े े ो ो े
 pinprick ( ) n. hole made by a pin; टाचणीने पाडलेले भोक. (2) करकोळ चता ( दसायला साधे कृ य कवा
वधान-परंतु मनाला ास दे णारे).
pint ( ) n. unit of measure for liquids, etc.
equal to ⅛, of a gallon or 0.57 litre; पाइ टचे माप (⅛ गॅलन = 0.57 लटर) (a -of milk).
pin-up ( ) a. picture of a much admired
person, pinned up on a wall; टाचणीने भतीवर
ू ठे वलेले सुंदर (त णीचे) च . a -girl; मोहक
टांगन
त णी.
pioneer ( ) n. early settler; आ वसाहतकार. (2) प हला संशोधक. (3) (सै नक) अ ेसर. -of;
कोणतीही नवीन गो थम सु करणारा (a -of operations on the human heart). v. i. & t. अ ेसर व प करणे
(The National Hospital - ed open heart surgery in this country.). (2) प हला मागदशक बनणे. (3)
नवीन पायंडा पाडणे.
pious (पाइअस्) a. devoted to God; धा मक
वृ ीचा. (2) आईव डलांशी कत न . (3) चांग या
हेतूने केलेला. - fraud; या फसवणुक तून स याचे
हत होणार आहे अशी फसवणूक. piety (पाइअ ट) n.
धा मक वृ ी. (2) ई र न ा, धम न ा. (3) कुटुं ब,
आईवडील यांब ल न ा.
pip¹ ( ) n. a seed of an orange, apple,
lemon, etc.; सं , े सफरचंद, लबू, इ.चे बी.
pip² ( ) n. note of a time-signal on the
radio, etc.; (रे डओ, इ.वरील) कती वाजले हे
सुचवणारा खुणेचा आवाज.
pip³ ( पप्) v.t. &i. (-pp-) to black ball; व
मतदान करणे, वाळ त टाकणे. (2) परी ेत अनु ीण होणे. (3) पराभूत करणे. (4) जखमी करणे, ठार मारणे.
pip ( पप्) n. disease of poultry; क ब ा, इ.वरील एक रोग. (2) वष णता. to give someone the
-; एखा ाला खूप ास दे णे.
pip ( ) n. each spot on playing cards;
प यांवरील ( कलवर, बदाम, इ.चा) ठपका. (2) फाशांवरील ठपका. (3) अ धका यां या गणवेशावरील
तारा.
pip ( पप्) v.i. to chirp as a young bird; छो ा प यांसारखा कल बलाट करणे.
pipe (पाइप्) n. tube; नळ , नळ. (2) प हळ.
(3) तंबाखूची चलीम (Clouds of smoke rose from his pipe.). (4) पावा. (5) पा ाचा आवाज (प यांचा
आवाज, उदा., the -of a lark). v.t. & i. पावा वाजवणे. (2) (प ी) गाणे. (3) शट वाजवणे (व
बोलावणे). (4) नळांनी पुरवणे (to -oil into storage
tanks). (5) कप ास बारीक कनार लावणे. to- up;
गा यास (बोल यास) सुरवात करणे. to - down;
वटवट कमी करणे. to - one's eye; रडणे. ~-line
n. ख नज तेल, इ. वा न ने यासाठ नळांची मा लका,
न लकामाग. (2) (माल, मा हती, इ.) पुरव याचा माग. in
the ~-line; (माल, इ.) मागावर असलेला, लवकरच
व , इ.साठ उपल ध होत असलेला. piping hot;
अ यंत उ ण, उकळणारा. -dream n. अ वहाय
क पना.
pipeclay (पाइप् लेइ) n. fine white clay
formerly used for making tobacco pipes; well मातीपासून चलीम तयार करतात ती माती.
piper ( ) n. one who plays on the pipe;पावा वाजवणारा, बॅगपाइप वाजवणारा. He who pays the -
calls the tune; जो एखा ा गो ीसाठ पैसे मोजतो याला ती व तू कशीही वापर याचा ह क पोहोचतो.
pipette ( ) n. a slender glass tube for
transferring small quantities of liquid; छो ा
माणात व पदाथ एका बाटलीतून स या बाटलीत
ने यासाठ वापर यात येणारी बारीक नळ .
piping ( ) n. length of pipes for water and drains; पाणी पुरवठा, सांडपाणी वा न नेण,े इ. साठ
वापर यात येणा या नळांची लांबी. (2) नळांची जोडणी.
(3) पावा वाजवणे. (4) कप ा या कनारीवर जोड याची शोभेची नळ सारखी प . a. पा ा या आवाजासारखा (a high -
voice). the - times of peace; काळात पा ाचे सूर कानी पडतात असा ( हणजेच शांततेचा) काळ. -hot; अ यंत उ ण.
pippin ( प पन् ) n. a kind of apple; एका जातीचे सफरचंद.
pipsqueak ( प वीक्) n. insignificant
person or thing; यःक त मनु य कवा व तू.
piquancy ( ) in the quality of being piquant; खमंगपणा, झणझणीतपणा.
piquant ( ) a. pleasantly sharp to the
taste; झणझणीत, चमचमीत, खमंग (a -sauce).
(2) भूक द त करणारा. (3) मन स करणारा
(a --face, with large appealing eyes).
pique (पीक्) v.t. to wound the pride of; -चा
वा भमान खावणे (- या मनाला झ बणे).
(2) ( ज ासा, आवड, इ.) नमाण करणे, द त करणे
(The boy's curiosity was - d by the locked
trunk.). to - oneself on something; आपण
अमुक आहोत असा अ भमान बाळगणे. n. चीड, इतराजी, सवा (He left in a fit of -.). (2) जाड, घ सुती
कापड.
piquet¹ ( प कट) n. picket; सै नकांची टे हळणी टोळ .
piquet² ( ) n. card game for two players
with a pack of thirty-two cards; ब ीस प े
घेऊन दोघांनी खेळायचा एक खेळ.
piracy ( ) n. robbery by pirates; चाचे गरी (drug -). (2) वा यचौय.
pirate (पाइअरट) n. sea-robber; समु ावरील लुटा (चाचा). (2) वा यचोर (There were a lot of -d
editions.). -radio station; सरकारी परवानगी-
शवाय चालवले जाणारे आकाशवाणी क . v.t.
एखा ाचा कॉपीराइटचा ह कभंग क न पु तक स
करणे (to -a book).
piratical (पाइरॅ टकल्) a. in the manner of a
pirate; चा यासारखा. (2) वा यचौयासंबंधीचा.
pirouette ( ) n. a body spin in dancing
on the toes or the ball of the foot; (नृ यात)
चव ावर उभे रा न घेतलेली गरक . v. i. अशी गरक
घेणे.
pis aller (पी झ अ लेइ) n. (F.) a last resort,
stopgap; ( सरा काही उपाय नस याने केलेला)
ता पुरता उपाय, शेवटचा उपाय.
piscatory, piscatorial ( प के ट र, प केट रअल्) a. of fishes or fishing; मासे कवा मासेमारीसंबंधी.
(2) मासेमारीची अ यंत आवड असणारा.
pish ( ) interj. exclamation of impatience
or contempt; उतावीळपणा कवा छ ः, शीः असा
तर कारदशक उ ार .
piss ( पस्) v.t. &i. to pass urine; लघवी करणे. n. लघवी. to - down; जोरदार पाऊस कोसळणे (t
is
-ing down.).
pistachio ( प टाऽ शओ) n. (pl. -s)_tree
yielding nut with a green edible kernel;
प याचे झाड. (2) प ता.
pistil ( ) n. seed-producing part of a flower; फुलातील ीकेसर.
pistol ( प टल) n. small firearm; प तूल. v.t.
(-II-) प तुलाने गोळ घालणे (He threatened to me.). to hold a -- to someone's head;एखा ाला धमक
दे ऊन एखाद गो करायला भाग पाडणे.
piston ( ) n. small cylinder inside another moving to and fro; द ट्या ( प टन) (इं जन, पंप,
इ.म ये वापर).
pit ( ) n. hole in the ground; (नैस गक कवा
कृ म) ख ा (a coal-~, a sand-~). (2) ना -
गृहातील तळमज यावरील अगद मागची जागा. (3) दे वीचा वण. (4) व य ापदे पकड यासाठ झाकून ठे वलेला ख ा. (5)
मोटारशयतीत पे ोल भरणे, टायर बदलणे, इ.साठ मोटारी जेथे थांबतात ती जागा. the -; नरक (सैतानाचे थान). v.t. (-
tt-) वण पाडणे. (2) खाच
पाडणे. (3) (against) त पध उभा करणे (to -a
person against another). (4) ख यात ठे वणे.
-head n. कोळशा या खाणीचे वेश ार. -man n.
कोळशा या खाणीत काम करणारा. the arm-~; काख.
the — of the stomach; पोटाचा खळगा.
pit-a-pat ( ) adv. with quick beating, with the sound of light quick taps or steps;
धडधड, टपटप असा आवाज करत (My heart
went-). n. असा आवाज.
pitch¹ ( ) v. t. & i. to set up, to erect; (तंब, ू
इ.) ठोकणे, उभा करणे. (2) फेकणे. (3) धाडकन पडणे.
(4) (जहाज) वरखाली होणे. to - one's tent; था यक होणे. to -a yarn; गो सांगणे. to -in; उ साहाने कामाला
लागणे. to – into; ह ला चढवणे. (ii)- याम ये म न होणे (All of them -ed into their work.). -ed

ी ी े े ी ी ई
battle; पुवतयारी नशी केलेली नकराची लढाई. to -
upon; योगायोगाने ठरवणे ( नवडणे).
pitch² ( ) n. black, sticky substance
obtained from tar; डामरापासून तयार केलेला काळा,
चकट पदाथ. v.t. डांबराने माखणे. ~-black, ~-dark
a. अ तशय काळा. -y a. डामराने माखलेला. (2) अ त
काळा.
pitch³ ( ) n. part of the ground between the wickets; ( केट) दोन वकेट दर यानची खेळ याची
जागा. (2) धं ाची जागा. (3) वनीची उ चनीचता (the -of a voice). (4) चडू ची फेक. (5) जहाजाचे हेलकावणे. to
queer somebody's -; एखा ाचा बेत (योजना) उधळू न लावणे. to fly a high -; (ब हरी ससा याचे) भ यावर झेप
घे यासाठ आकाशात खूप वर जाणे.
pitchblende ( ) n. black shining mineral ore yielding radium; युरे नयम ऑ साइड, यापासून
रे डयम काढतात.
pitcher ( पचर) n. large jug; (कान व चोच असलेल) े मातीचे मोठे भांडे. the – goes too often to the
well; तीच तीच लबाडी पुनःपु हा करणे ( यामुळे शेवट ती उघडक स येणे).
pitch-fork ( ) n. a long-handled large fork for lifting hay; खुरपे. v.t. खुरपणे.
pitchy () a. full of or like pitch; डांबराने
भरलेला, डांबरासारखा (अ यंत काळा).
piteous ( प टअस्) a. arousing pity; क णाजनक (a -sight). (2) क णापूण. -ly adv. कळवळू न. -
ness n. क णाजनकता.
pitfall ( ) n. a trap in the form of a concealed pit; झाकलेला ख ा. (2) फस याची
जागा. अनपे त संकट.
pith ( ) n. soft substance that fills the stems of some plants; बो , वेत, इ.मधील गीर.
(2) कणा. (3) मु य भाग, स व (The– of the whole
matter.).
pithy ( ) a. concise, full of meaning;
थोड यात खूप मोठा अथ करणारा (अथपूण)
(-sayings, -remarks).
pitiable ( प टअबल) a.exciting pity; क णाजनक, शोचनीय (a -sight). (2) तर करणीय.
pitiful ( प टफुल्) a. feeling pity; दयाशील.
(2) क णाजनक (3) तर करणीय. -ly adv. दयाशीलतेन. े
pitiless ( प ट लस्) a. showing no pity; नदय.
piton ( ) n. metal spike driven into rock,
with a hole for a rope, used as a hold in
mountain climbing; गयारोहणात वापरतात तो भोक असलेला मोठा खळा (हा खळा खडकात ठोकून बसवतात).
pittance ( पट स्) n. inadequate wages; ु
वेतन (अपुरा शधा) (to work for a-).
pitter-patter ( पटपॅटर्) n. patter; रप रप
पावसाचा छपरावर होणारा आवाज (the -of rain on
the roof of the house).
pity ( ) n. compassion, fellow-feeling;दया,
क णा, अनुकंपा. (2) क णाजनक गो कवा घटना.
in – of- याब ल क व वाटू न. for -'s sake; कृपा
chay (For -'s sake don't persecute him any
more.). v. t. -ची क व येणे. to take – on;
- यावर दया दाखवणे. out of -; दया आ यामुळे
(I gave the beggar a few coins out of -.).
It's a thousand pities that...; अ यंत दवाची
गो अशी क ...
pityingly ( ) adv. out of pity; दयाशीलपणे.
pivot ( ) n. shaft or pin on which something turns; आस, खीळ. (2) मु य, (मह वाचा) मु ा.
v. t. &i. - याभोवती फरणे.
pivotal ( ) a relating to a pivot;आसासंबंधीचा.
(2) मु य,मह वाचा(मु ा) (the – issue) (कारण इतर बाबी यावर अवलंबून असतात) (1942 was the -year of the
Indian freedom movement.).
pixilated ( ) a. slightly crazy; अधवट वेडा, म (The old woman has been – for
years.).
pixy, pixie ( प स) n. a small elf; एक छोट परी.
pizza ( ) n. a dish of Italian origin
containing a baked disc of dough covered
with cheese and tomatoes; एक इटा लयन पदाथ
पझा, (कणके या पोळ त टमॅटो व चीज घालून ती पोळ
चांगली भाजून हा पदाथ तयार करतात.).
ॅ ो
 placable ( लॅकब् ल) a. easily appeased; चटकन शांत होणारा (Our new neighbour is - and
mild.). (2) माशील.
placard ( लॅकाड् ) n. poster; स ठकाणी
लावलेली जा हरात. v.t. अशी जा हरात लावणे (The
circus -ed the town with advertisement.).
placate (obs) v. t. to appease, to pacify,
to conciliate; सां वन करणे, समजूत घालणे, शांत
करणे (to - a person), placatory सां वनकारक, शांत करणारा (The Minister's speech was placatory.).
place ( ) n. particular part of space; थान, ठकाण, जागा. (2) दे श, शहर, गाव, इ. ठकाण
(to visit -s). (3) काम, अ धकाराची जागा, थान.
(4) दजा (पायरी). (5) वव त जागा (empty- -on
the bus). (6)घर (Please come over to my -
tomorrow.). (7) (दशांश अपूणाक) थळ (upto
three decimal -s). (8) (शयत) मांक (Which
horse got the first –?). (9) (वाद ववाद) मु ा.
in - समपक, यो य ठकाणी (My father likes to
have everything in —.). (ii) (Your
suggestion is not quite in -.). in - of;
- याऐवजी. from -to-; एका ठकाणा न स या
ठकाणी. a -in the sun; एखा ा या कतृ वाला,
उ कषाला यो य असे थान. out of -; अयो य,
अ तुत. to give --; शरण जाणे. to give - to;
- यासाठ जागा खाली करणे. to go -s; वास करणे.
(ii) यश वी होणे. to take -; घडणे. to take
the -of;-ची जागा घेणे. in the first -; प हली
गो हणजे. all over the -; सव . to put
someone in his -; एखा ा उ ट माणसाचा न ा
उतरवणे. pride of -; उ च थान, े व, याची
जाणीव ( या वषयीचा अ भमान). v.t. ठे वणे. (2) नेमक
ओळख पटणे (ठाव ठकाणा ठरवणे) (I can't quite
that man.). to - an order; मागणी न दवणे.
to — confidence in (on); - यावर व ास
टाकणे. to be -d; (शयत) प ह या तनांत येणे.
-ment n. ठे वणे. (2) रचना. (3) नोकरी, इ. मळवून
दे णे.
placebo ( लेसीबो) n. something,
containing medicine, given to soothe, not to
cure, a patient; णाची चता शमव यासाठ औषध
हणून दलेले परंतु औषध नसलेले असे काही.
placenta ( ) n. (pl. -s, -e) the organ by which the fetus is attached to the inner
wall of the uterus and nourished; गभवे ण,
वार. -al a. वार असलेले (-al mammals).
placid ( लॅ सड् ) a. calm; शांत, सौ य, अ ु ध
(-atmosphere). -ity n. सौ यता, शांतपणा.
plagiarism ( ले इ जअ रझम् ) n. plagiarizing;
वा यचौय. (2) चोरलेले वा य. plagiarist n.
वा यचौय करणारी .
plagiarize ( ) v. t. to take and use someone else's ideas; वा यचौय करणे.
plague ( लेइग्) n. pestilence; घातक साथीचा रोग, लेग. (2) अ त ःसह पीडा. V. t. ( - with) पीडा
दे णे, सतावणे (The speaker was -d with questions.). to avoid someone like the -; एखा ापासून
कटा ाने र राहणे.
plague-spot ( ) n. spot on the skin not
characteristic of plague; कातडीवर उमटणारा
लेग नदशक ठपका. (2) लेग या ा भावाचे ठकाण.
(3) अनै तक गो चे क (The town was a -of
vice.).
plaguy ( ले इ ग) a. annoying; ासदायक. adv.
खूपच (He was – glad.).
plaid ( ) n. a long piece of woollen cloth worn over the shoulders by Scottish
Highlanders; (ड गराळ मुलखातील) कॉ टश लोकांचे
खांदयावर टाकायचे लांब लोकरी व (She bought
a few metres of red – to make a skirt.).
 plain ( ) a. simple; साधा. (-food, -dress). (2) प , सरळ. (3) प ( नभ ड) (a -answer).
(4) सामा य व पाचा (a -girl). (5) सोपा. n. मैदान, सपाट दे श. -sman n. मैदानातील र हवासी. adv. प पणे
(Learn to speak -). -ly adv. प रीतीने. ~-spoken a. प व ा. -dealing; सरळ वहार. - sailing;
न कंटक माग. in - clothes; (गु त पोलीस) सा या पोशाखात. - card; (प े) ए का ते द शीपयतचा कोणताही प ा. ~-
hearted a. ामा णक.
plaint ( ले इ ट् ) complaint; त ार.(2) (कायदा) आरोप, फयाद.
plaintiff ( ले इ टफ्) n. one who sues in a
court of law; फयाद , वाद .
plaintive ( ले इ ट ह) a. mournful; शोकपूण,
रडवा, ाकुळ, शोकाकुल (a -old song). (2) के वलवाणा.
plait ( ) n. braid of hair, straw, etc.; वेणी,
हेरी घडी, नरी (to wear one's hair in a –). v.t.
चुणी घालणे. (2) वेणी घालणे.
plan ( लॅन)् n. map or diagram; नकाशा, रेषाकृती. (2) योजना, पूवक पना. v.t. (-nn-) -चा आराखडा
तयार करणे. (2) पूवयोजना करणे. -ning n. नयोजन.
planchette ( ) a heart-shaped board on wheels with a pencil attached that writes
messages under posed spirit guidance;
लँचेट (मृतां या आ याशी संवाद साध यासाठ तयार
केलेला फळा).
plane¹ ( लेइन् ) n. flat or level surface; पूण सपाट दे श. (2) ( वचार, इ.ची) पातळ (Always
keep your thoughts and deeds on a high —).
(3) वमन. (4) तल. a. तलीय (-geometry).
plane² ( ) n. tool for smoothing wood;
रंधा. v.t. & i. रंधा मा न गुळगुळ त करणे.
planet ( ) n. heavenly body revolving
round the sun; ह.
planetarium ( लॅ नटे इअ रअम् ) n. (pl. -s, plan:
etaria) an apparatus that throws spots of
light onto the inside of a curved roof to show the movements of planets and stars; कृ म
तारांगण (न , ह, तारे दशवणारी तकृती).
(2) अशी तकृती असलेली इमारत.
planetary ( ) a. of or like a planet; हाचा, हासारखा. (2) ह वषयक.
plangent ( ) a. (of sounds) having an
expressive and sorrowful quality; (आवाज) )
खणखणीत व का यपूण.
planimeter ( ) n. an instrument for
measuring the area of an irregular plane
figure; वे ावाक ा पृ ाचे े फळ मोज याचे
साधन.
plank ( ) n. long, flat piece of wood; फळ
(the deck was made of thick -s). (2) राजक य
काय मातील मह वाचे कलम (a major -in the
election campaign). v.t. त पोशी करणे. -ing
n. त पोशी.
plankton ( ) n. very small forms of plant and animal life that live in water; पा यात
तरंगणारे सू म जीवाणू.
plano-concave ( ) a. having one side concave and other side plane; एक बाजू अंतग ल व सरी
सपाट असलेला.
plano-convex ( ले इनोकॉ हे स्) a. having
one side convex and other side plane;
बाजू ब हग ल व सरी सपाट असलेला.
plant ( ) n. any kind of vegetable growth; वन पती. (2) रोप, रोपटे (a tomato -). (3) यं संच
(a small power - for electricity).(4) एखा ाला फसव यासाठ रचलेला कट. v.t. जत घालणे. (2) रोपांची
लागवड करणे. (3) (पाय, इ.) घ रोवणे. (4) (मनात) पेरणे. (5) (वसाहत) थापणे.
plantain ( लॅ टन्) n. banana; केळे . (2) केळ चे
झाड.
plantation ( ) n. a large piece of land on which crops such as tea, rubber, etc.,
are grown; (चहा, रबर, इ.चा) मळा. (2) राई. (3) वसाहत.
planter ( ) n. a person who owns or is in charge of a plantation; लागवड करणारा, म याचा
मालक. (2) लागवडीचे यं .
plaque ( ) n. wall tablet or metal tablet
used as a memorial or an ornament; शोभेसाठ कवा मृ त च ह हणून असलेली धातूची कवा दगडाची प .
 plash¹ ( ) n. light splashing sound; पा यावर
काही आदळ याचा सौ य आवाज (the -and murmur of the waves) (the -of oars in water). v. t. & i.
पाणी उसळणे, ( शतोडे) उडणे/उडवणे.
plash² ( लॅश) n. a puddle; डबके.
plash³ ( ) v. t. to repair a hedge by interlacing the shoots; फांदया एकमेक त गुंतवून
कुंपण त करणे.
plasma ( ). n. (blood--) clear yellowish
fluid in which the blood-cells are carried;
र ातील पवळसर रंगाचा व.
plaster ( ) n. mixture of lime, sand, etc., for coating walls; भतीचा गलावा. (2)
मलमप , मलम. (3) जखमेवर लावायची चकटप . –of Paris; साचा तयार कर यास, मोडलेले हाड सांध यास उपयोगी पडणारी
पांढरी पूड. v.t. भत ना गलावा करणे. (2) मलमप लावणे. (3) ( भत) जा हरात नी, ( ं क) लेवलांनी आ छा न टाकणे.
(4) मोठा बॉ बवषाव करणे.
plastered ( ला'ऽ टड् ) a. drunk; दा पऊन
झगलेला.
plasterer ( ला'ऽ टर) workman who plasters walls and ceilings; गलावा लावणारा.
plastic ( ) n. artificial substance made
from chemicals; wipean. (2) (अ. व.) लॅ टक या व तू बनव याचे शा , a. लव चक
(-substances). (2) चटकन मनावर प रणाम करवून
घेणारा. -surgery; वकृत कवा रोग त भाग बरा
कर यासाठ केलेली श या, कायाक प. -ity n.
लव चकपणा.
plasticine ( ) n. a substitute for modelling clay; चकणमातीसारखा लवचीक असणारा एक कृ ीम
पदाथ.
plate ( ) n. flat, thin sheet of glass, metal,
etc.; प ा. (2) (नावाची) पाट . (3) छाया च घे यासाठ रसायन लावून तयार केलेली काच. (4) ताट, तबक. (5) ताटात
वाढलेला पदाथ (a dessert -). (6) (चच) पैसा गोळा करायची थाळ (He put a small coin in the -.). (7)
(समुदायवाचक) जेवणाची चांद ची कवा सो याची भांडी. (8) कृ म दात याम ये बसवतात ती ला टकची प (dental-. यालाच
denture
(डे चर) नकली दात असेही हणतात.). (9) छपरा या
वाशांना आधार दे यासाठ भती या मा यावर बसवलेली
तुळई. (10) घो ां या शयतीत वजे या घोडे वाराला
दले जाणारे चांद चे तबक. v.t. (with) चलखती प याने
मढवणे. (2) सोने, चांद . इ.चा मुलामा दे णे (gold-
plated dishes). ~-glass n. खड या. आरसे.
इ.साठ वापरली जाणारी जाड व व छ अशी काच. to
have too much on the -; करायची खूपच कामे
असणे. to give somebody something on a -;
एखा ाला काहीही म करावे न लागता एखाद गो
मळवून दे णे.
plateau ( लॅ टो) n. [pl. -s or -x ( लॅ टोझ्)]
tableland; पठार.
plateful ( ) n. as much as a plate will hold; थाळ भ न (पदाथ).
platelayer ( ) n. a workman who lays and maintains railway track; रे वेमाग त करणारा.
platen, platten ( ) n. a flat plate in printing press that presses the paper against
the type; मु णयं ातील सपाट प ा. या प या या योगे कागद टाइपवर दाबला जातो.
platform ( ) n. raised level floor or surface, stage; ासपीठ. (2) फलाट. (3) नवडणुक पूव
राजक य प ाने नमूद केलेला काय म
(The party's — is power to the people.).
plating ( ) n. the art of covering with a
coating of gold, etc.; (सोने, इ.चा) मुलामा दे याची
कला. (2) मुलामा, प ा.
platinum ( ) n. very valuable silver-
coloured metal; लॅ टनम धातू.
platitude ( लॅ ट ूड्) n. commonplace
remark; अगद नीरस, सामा य वधान (His speech
was full of -s.). (2) जडता, नीरसता. platitudinous a. जड, नीरस, सामा य.
Plato ( लेइटो) n. a Greek Philosopher; एक
ीक त ववे ा.
Platonic ( ) a. of or relating to Plato
or his teachings; लेटोचे कवा लेटो वषयक कवा
या या शकवणीबाबत. - love; यात कामवासना

ी े े
नाही असे वशु ेम.
platoon ( ) n. a subunit of a company
comprising three sections of ten to twelve
men; सुमारे साठ सै नकांची तुकडी.
platter ( ) n. a large shallow oval dish;
मोठ सपाट थाळ .
platypus ( ) n. the duck-bill (an egg-laying mammal); (ऑ े लयातील) अंडी टाकणारा स तन ाणी.
plaudit ( ) n. a round of applause; टा या, वाहवा.
plausibility ( लॅ झ ब ल ट) n. the state of
appearing reasonable; वरवर पाहता वाटणारा
वाजवीपणा, स याभास. (2) लाघवीपणा.
plausible ( लॉऽ झबल्) appearing
reasonable; ( वधान) दसायला वाजवी (a -excuse). (2) ( ) लाघवी (पण लबाड)(a - rogue).
play ( लेइ) v. i. & t. to have fun; डा करणे,
खेळणे (Some children were -ing in the
garden.). (2) खेळात भाग घेणे (Do you -cricket?). (3) ( डांगण) खेळ याजोगे असणे (The
pitch -s well.). (4) (नाटक) भू मका करणे,
रंगभूमीवर आणणे (to -Hamlet). (5) (वा )
वाजवणे (to -the harmonium). (6) (चे ा, इ.)
करणे. (7) जुगारात पैसे लावणे. (8) आपण काहीतरी
आहोत असे मानून खेळणे (Let's- at being
pirates.). (9) हालचाल करणे (The sunlight is
-ing on the still waters.). (10)- यावर नेम
ध न सोडणे (to -a hose on a burning
building). n. खेळा ारे होणारे मनोरंजन. (2) नाटक.
(3) (चंचल) हालचाल. (4) जुगार. -back n. मु त
आवाजाचे चुंबक य फतीवर केलेले पुनमु ण.
child's -; साधी, सोपी गो . fair -; याय.
foul -; व ासघात. (ii) हसक, घातक कृती.
a -on words; श दावरील कोट , श द ेष.
in -; गंमत हणून. to come into -; आपले काय
क लागणे. to bring into -; उपयोगात आणणे.
at -; खेळ खेळत असलेला. to - a person false;
एखा ाचा व ासघात करणे. to - into the
hands of; स याचा फायदा होईल असे मूखपणाने वागणे. to -at doing something; एखाद गो करत
अस याचा बहाणा करणे (The children were -ing
at keeping shop.). to — a joke/prank/trick
on somebody; -ची चे ा करणे. to -- on
(upon); -चा लाभ उठवणे (The pampered girl
-ed on her mother's good nature to get what
she wanted.). to - out; तडीस नेण, े शेवटपयत
चालू ठे वणे (to -out a tragedy). (ii) संपु ात आणणे (The endless war was -ing out both
the men and the supplies.). to – up to; -of
खुषामत करणे (to -up to a celebrity).
to - with; - ला गंमत हणून हाताळणे (to -with
a key-chain). (ii) मुखपणाने वागणे (Never—with
matches). to – one's cards well; मळाले या
संधीचा चांगला लाभ उठवणे. to - the game;
नःप पातीपणे वागणे.
playable ( लेइअबल्) a. capable of being
played; खेळ यास यो य.
play-actor ( ) n. professional actor; नट. play-acting n. अ भनय. (2) ढ ग.
play-bill ( ) n. a bill announcing a play; नाटकाची ( भतीवरील) जा हरात.
play-book ( ) n. a book of plays; नाटकाचे पु तक.
play-box ( ले इबॉ स्) n. a box for toys; खेळणी ठे व याची लाकडी पेट .
play-boy ( ) n. rich young man mainly
interested in enjoying himself; फ सुखा या
मागे लागलेला ीमंत त ण, खुशालचडू .
player ( ) n. one who plays a game; खेळाडू . (2) नट. (3) वा वाजवणारा.
playfellow ( ले इफेलो) n. a playmate; खेळातील सवंगडी.
playful ( ले' इफुल्) a. full of fun; आनंद , खूप
खेळणारा (-children). (2) गमतीचा, खेळकर (a -offer).-ly adv. गमतीने.
े ी
 playgoer ( ) n. one who habitually attends the theatre; नेहमी नाटकाला जाणारा.
playground ( ले इ ाउ ड् ) n. a place for
playing in; डांगण ( वशेषतः शाळे चे).
playhouse ( लेइहाउस्) n. a theatre; नाटकगृह.
playing-card ( ) n. one of a pack used in playing games; खेळ या या प यांतील एक प ा.
playing-field ( लेइइं फ ड् )grasscovered space set apart for games; खेळांचे मैदान.
playlet ( ) n. a short play; लहान नाटक
(ना टका).
playmate ( ) n. a companion in play;
(बालका या) खेळातील सवंगडी.
play-off ( ) n. an extra contest to decide a tie; सामना अ न णत रा ह याने नकाल लाव यासाठ पु हा
खेळला जाणारा सामना.
playpen ( ) n. an enclosure in which a
young child can safely play; यात मुलाला
सुर तपणे खेळता येईल असे कुंपण.
plaything ( ले इ थग्)toy; खेळणे.(2) एखा ा या हातातील बा ले झालेली .
playtime ( ले इटाइम्) n. a time for play; खेळाचा काळ.
playwright ( ले इराइट् ) dramatist;
नाटककार.
plaza ( लाऽझs) n. open square; शहरातील मोकळा चौक.
plea ( ) n. earnest request; वनवणी (-s for
mercy). (2) (कायदा) तवाद ने केलेले बचावाचे
वधान. (3) सबब (on the - of illness).
plead (wits) v. i. &t (- for) to address
court of law; (कोट) क जा चालवणे, बाजू मांडणे.
(2) आजव करणे, गयावया करणे. (3) सबब हणून पुढे
करणे (The culprit - ed ignorance of the law.).
to - not guilty; गु हा नाकबूल करणे. -er n. वक ल. -ings n.pl. संपूण कै फयत.
pleasant ( ) a. agreeable, delightful;
आनंददायक, सुखकारक. (2) (हवामान) आ हाददायक.
-ly adv. आनंदाने, खुषीने. -ness n. आनंद, आ हाद.
-ry n. वनोद. (2) हा य वनोद, थ ाम करी.
please ( ) v. t. & i. to delight, to gratify;
खूष कवा संतु करणे (Toys - children.). (2) आवडणे, पसंत करणे (You may do what you-). -God; ई राची
इ छा असेल तर. if you -; आपली हरकत नसेल तर. -d a. खूष, संतु , (The young man looked -ed with
himself.).
to be --d about (at); - यामुळे खुष होणे to be
-d with; ( )वर खूष होणे. to -oneself;
वतःला वाटे ल (आवडेल, यो य वाटे ल) तसे करणे.
pleasing ( ली झग्) a. (to) agreeable; सुखकारक (a -smile). -ingly adv. संतोषपूवक, खुषीने.
pleasurable ( ) a. giving pleasure; आनंद दे णारा, आनंददायक. -ness n. आनंददायकता.
pleasure ( ) n. enjoyment, recreation;
आनंद, सुख. (2) सुखाचा संग. (3) मज (इ छा). to
take - in; - याम ये आनंद मानणे. with –; ( कार दशव यासाठ वापर) आनंदाने. to give a person the -of;
एखा ाला -चा आनंद दे ऊन उपकृत करणे (Please give us the –of your company.).
pleat ( लीट) fold made in cloth;
शवणकामातील हेरी मडलेली घडी. v.t. ं द चूण
घालणे. -ed a. अशी घडी घातलेला (a -ed skirt).
plebeian ( लबी अन्) n. a commoner; क न
दजाची . a. नीच कुळातील. (2) अ भ चहीन
(- tastes).
plebiscite ( ) n. votes of all electors;
साव क मतदान, लोकमत. (2) सव जनतेने केलेले
मत दशन.
plebs ( ) n. pl. (the) the less privileged
Romans; रोमन समाजातील सामा य जनता. (2) समाजातील खालचे वग.
plectrum ( ) n. a small piece of metal,
ivory etc., attached to the finger for plucking
the strings of a stringed instrument; तंतु-
वा ा या तारा छे ड यासाठ वापर यात येणारी नखी.
pledge ( लेज) ् n. solemn promise or
agreement; वचन, त ा (under the - of
secrecy) (The drunkard signed a -never to
े ी
drink again.). (2) तारण हणून दलेली व तू (to
hold something in-). (3) ीती, इ.चे तीक
हणुन दलेली व तू (a ---of friendship).the — of their youthful love; यांचे अप य. v.t. वचन हणून
श द, इ. दे णे. (2) तारण हणून दे णे. (3) (म पान, इ. ारा) आरो य चतणे (to -the bride and the
bridegroom). -e n. या याकडे तारण ठे वले आहे तो. -r n. तारण ठे वणारा.
pleiad ( ) n. (pl. -s, -es) a brilliant or
talented group especially one with seven
members; सात तेज वी व कुशा बु या चा गट.
plenary ( ) a. full, complete; पुण (an
ambassador with -power). (2) (सभा) यांना
अ धकार आहे या सवा या उप थतीत होणारी
(a -session).
plenipotentiary ( ) a. having full powers; प रपूण, स ा असणारा, पूण मोकळ क असणारा.
plenitude ( ले न ूड) n. abundance; समृ .
plenteous ( ले टअस्) a. abundant; वपुल,
पु कळ.
plentiful ( ले टफुल्) a. abundant; वपुल,
पु कळ (-supply of food).
plenty ( ले ट) n. abundance; वपुलता.
(2) संप ता. (3) भरपूर पुरवठा. adv. पूण, भरपूर
(The water's — hot enough.). in -; वपुल,
रेलचेल.
plenum ( ) n. (pl. -s, plena) space completely filled; प रपूण ापलेला अवकाश. (2) सव सद य
उप थत असलेली प रषद.
pleonasm ( ) n. redundancy of words; चा दोष pleonastic a. श दबा याचा.
plethora ( ) n. unhealthy condition of
the body due to excess of red blood
corpuscles; तांब ा पेश चा बेसुमार वाढ झा याने
आरो यात झालेला बघाड. (2) कसलीही झालेली बेसुमार वाढ (a -of food).
pleurisy ( ) n. inflammation of the thin membrane of the thorax and the lungs,
फु फुसावरणदाह.
plexus ( ले सस्) n. a network; (म जातंतू, इ.चे) जाळे . (2) (मनातील वचार, इ.ची) गुंतागुंत.
pliable ( ) a. easily bent, supple; लवचीक, सहजपणे वळणारा (वाकणारा). (2) वरोध न करणारा.
pliant ( लाइअ ट) a. pliable; लव चक, सहजपणे
वळणारा. (2) वरोध न करणारा.
pliers ( लाइअझ्) n. pl. tool for gripping; प कड.
plight¹ ( लाइट् ) serious or awkward
condition; (वाईट, गंभीर) थती, दै ना, दशा(the -of homeless children).
plight² ( लाइट) v. t. to pledge; (श द, इ.)
शपथपूवक दे णे (to -one's loyalty). (2) ववाहाचे
वचन दे णे. n. ववाहवचन.
Plimsoll line ( ) n. a ship's load line; माल भर यावर जहाज पा यात कती खोलपयत बुडावे ते दाखवणारी
कायदे शीर रेषा (=Plimsoll mark).
plimsolls ( ) n. pl. rubber-soled canvas shoes; रबरी तळ असलेले कॅ हासचे हलके
बूट.
plinth ( ) n. square slab as base of column, etc.; खांबाची चौकोनी बैठक.
plod ( ) v. i. & t. (-dd-) to trudge; मो ा
क ाने चालणे (The old man was –ding wearily
along the road.). (2) म करणे, खपणे.
to - one's way; क ाने माग मण करणे.
plodder ( लॉ'डर्) n. person who plods; क ाळू परंतु धीमा व ाथ कवा कामगार.
plodding ( लॉ' डग्) a. slow; धीमा, क पूवक
केलेला. -ly adv. धीमेपणाने.
plonk ( लाँक्) n. sound of something
dropping into liquid; वाम ये काही पड याने
होणारा (धुडुम् असा) आवाज. adv. (धुडुम् ) असा आवाज करत. v.t. & i. (down) (धुडुम् असा) आवाज करत खाली
टाकणे.
plop ( ) n. the sound of a cork coming out
of a bottle; बाटलीचे बूच काढताना होतो तसला आवाज, adv. असा आवाज करत. v. i. (-pp-) असा आवाज करत
पडणे/बुडणे.
plosive ( लो स ह्) a. & n. याचा ( ंजनाचा)
उ चार करताना क डले या हवेचा फोट करावा लागतो ते
( ंजन).
plot ( ) n. secret plan (good or bad); कट
(a — to overthrow the government). (2) ज मनीचा (लहान) तुकडा. (3) कथानक, सं वधानक.
v. t. & i. (-tt-) (घर, इ.चा) नकाशा काढणे.
(2) नाटक, इ.चे कथानक तयार करणे. (3) कट रचणे
(to --revenge). to - against; कट रचणे
(Some dissidents – ted against the party
chief.). to - out; लहान लहान तुकडे पाडणे (The
land was - ted out into house lots.). - ter n.
कट रचणारा. -ting n. नकाशा, आराखडा, इ. काढणे.
plough ( ) n. farm tool for turning over the soil; नांगर, औत. (2) नांगरासारखे अ य साधन.
v.t.नांगरणे. (2) परी ेत नापास करणे कवा होणे. the
Plough; स तष (तारकापुंज). to put one's hand
to the -; अंगीकृत कायाला ारंभ करणे. to - the
sand(s); थ म करणे. to - through; (गहन
ंथ, पाणी, इ.तून) मो ा क ाने माग काढणे. to -a
lonely furrow; एकाक पणे काही काम करत राहणे.
plough-beam ( ) n. chief piece of timber in an old-style plough; नांगराची दांडी.
ploughboy ( ) n. a boy who leads the
horses that pull a plough; नांगरणा याचा मदतीस.
(2) नांगर ओढणारा मुलगा. (3) खेडवळ मुलगा.
ploughman ( ला उमन्) n. a man whoploughs; नांगर चालवणारा (= शेतकरी).
ploughshare ( ) n. blade of plough;
नांगराचा फाळ.
plover ( ) n. a kind of shore bird; सागर कनारी आढळणारा प ी.
plow ( लाउ) n. plough; नांगर, औत. v. t. & i.
नांगरणे.
ploy ( लॉइ) n. employment; नोकरी, कामधंदा.
(2) गंमतीने, ख ाळपणे केलेली गो (चे ा). (3) काही
फाय ासाठ केलेली यु ,(His - was to pretend to be ill.).
pluck ( ) n. courage; etdf (The young man
showed a lot of -by fighting singly with the
two hooligans.). (2) मारले या ा याचा ( दय,
इ.) तोडू न काढलेला भाग. (3) हसका. v.t. &i. (फूल,
कावा फळ, इ.) तोडणे, खुडणे, उपटणे. (2) (क बडी, हंसी, इ.ची) पसे उपटणे. (3) (जुगार, इ. खेळात ला)
नागवणे. (4) परी ेत नापास करणे. to -at; ओढणे, उपटणे. to - up one's courage; अंगी धैय आणणे, धीट होणे
(भीतीवर मात करणे).
plucked ( ल ट् ) a. having pluck; धीट.
plucky ( ) a. having courageous spirit;
धीट, शूर. pluckily adv. धैयाने.
plug ( ) n. object used to block or close a
hole; भोक बुजव यासाठ केलेले (लाकडी, रबरी कवा
धातूचे) बूच (He stopped up the leak with
a-). (2) वजेचा लग. (3) तंबाखूची वडी. v. t. & i.
(-gg-) बूच मारणे, भोक बुजवणे. (2) (अमे रका) गोळ
घालणे, ठोसा दे णे. (3) ( रदशन कवा आकाशवाणी,
इ.व न) पु हःपु हा ऐकवून कवा दाखवून –ची खूप
जा हरात करणे (He has been -ging his new
book on the radio.). to – in; लग या साहा याने जोडणे. to - away at; धीमेपणाने सतत काम करत राहणे.
plum ( लम्) n. kind of stone-fruit; आलुबुखार,
मनुका. (2) (मो ा पगाराची नोकरी, इ.) हवीहवीशी
वाटणारी गो . a -- cake; बेदाणा, मनुका, इ. यु
असा केक.
plumage ( लू' मज्) n. feathers of a bird; प याची पसे, पसारा.
plumb ( ) n. lead weight hung at the end
of a line; ओळं बा. a. सरळ, उभा. (2) स चा. (3) पूण
(-foolishness). adv. लंब असा. (2) पूणपणे
(-crazy). v.t. ठाव काढणे. (2) गूढ उकल याचा
य न करणे (to - the depths of a plot). out
of –; लंब रेषेत नसलेला.
plumbago ( ल बइगो) n. graphite; ाफाइट.
(2) एक न या फुलांचे रोप.
 plumber ( ) n. one who fits and repairs
water-pipes, etc.; नळ, इ. बसवणारा व त
करणारा.
plumbing ( ) n. the operation of making plumb; नळ, मो या वगैरेचे (bathroom-). (2) घरातील
एकूण नळ, मो या इ.
plume ( लूम्) n. large feather; मोठे पीस, पर.
(2) तुरा. V. t आपली पसे साफ करणे (the bird-dits
wings). to - oneself on; तोरा मरवणे. in borrowed -s; उस या ऐट त ( दमाखात).
plummet ( ) n. weight attached to a
plumb-line; ओळं बा. v. i. (-tt-) पडणे, ( कमती,
इ.) वेगाने खाली येणे (The prices of the shares
have - ted.).
plummy ( ल म) a. full of plums; लम फळांनी
यु . (2) हवाहवासा वाटणारा (a -job).
plump¹ ( ल प) a. rounded; ल , गुबगुबीत.
(2) ग डस (-cheeks). v.t. & i. ग डस, गुबगुबीत
काम होणे. (2) (उशी, इ.) फुगवणे (Plump the pillows on your bed.). -ness n. थूलता.
plump² ( ) v. t. & i. (down) to drop or
throw suddenly; धपकन कोसळणे, धपकन टाकणे
(The young man - ed down on the sofa and
went to sleep.). to - for; ( नवडणुक त) एखा ाला व ासाने मत दे णे. n. एकदम मट् कन बसणे कवा कोसळणे.
adv. ध कन, धाड् कन (to fall -into the well). a. प , व छ ( नभ डपणाचे).
plump³ ( ) n. a group of people, animals
or things; माणसांचा, ा यांचा कवा व तूंचा गट,
जमाव. (2) पलटण.
plumper ( ) n. pad carried in the mouth by actors to round out the cheeks; बसके गाल
फुगीर दस यासाठ नट लोक त डात धरतात तो मऊ पदाथ.
plumy ( लू म) ) a. plumelike; पसांसारखा.
(2) पसांनी भरलेला, आ छादलेला, शो भवंत केलेला
(a flock of - birds).
plunder ( ल डर्) v.t. to rob by force; (लढाई,
इ.म ये लोक, गाव, इ.) लुटणे, लुबाडणे, नागवणे (The
pirates -ed the town.). n. लूट. (2) लुटलेली
मालम ा (to live by -). -age ( ल ड रज्) n.
जहाजावर होणारी मालाची अफरातफर. (2) अशी
अफरातफर झालेला माल. (3) लूटमार. -er n. लुटा .
-ous a. लूटमार करणारा (-ous troops).
plunge ( ) v. t. & i. ( – in, into) to thrust
violently; ( व, पोकळ जागा, इ. म ये) जोराने घुसणे
कवा घुसवणे, बुडी घेणे. (2) (सुरा, इ.) खुपसणे.
(3) (घोडा) वेगाने उधळणे. (4) (जहाज) वेगाने पुढे जाणे
(The ship –d in heavy seas.). (5) (जुगार)
अ वचाराने मोठ पैज लावणे. n. उडी, झेप, बुडी, सुरकांडी. to take the -; धोका प क न उडी घेणे.
(ii) न यपूवक लगेच सुरवात करणे.
plunger ( लंजर्) n. pump-piston; पंपाचा द ट्या. (2) अ वचारीपणे जुगार खेळणारा.
plunk ( ) v. t. & i. to throw or fall heavily
or abruptly; जोराने ध प दशी फेकणे/पडणे.
(2) सतारीसार या वादया या तारा छे डून आवाज काढणे.
pluperfect ( लु प फ ट् ) past perfect;
( ाकरण) पूण भूतकाळ.
plural ( ) a. of more than one in number; अनेकवचनी, अनेकवचन. (2) ब वध. n. अनेकवचनी श द.
pluralism ( लु अर लझम् ) n. the holding by a
single person of more than one ecclesiastical office; एकाच वेळ एकापे ा अ धक अ धकारा या जागी असणे
( ती चच वषयक) (2) अनेकत ववाद.
plurality ( ) n. the state of being plural; बा य, अनेक व. (2) सं या ध य.
 pluralize ( लुअरलाइझ्) v. i. to hold more than one ecclesiastical office; एकाच वेळ एकापे ा
अ धक अ धकारपदावर असणे (चच वषयक). (2) अनेकवचन होणे कवा करणे.
pluripresence ( ) n. presence in many places at one and the same time; एकाच
वेळ अनेक ठकाणी हजर असणे.
plus ( लस्) prep. added to; अ धक, मळवून. n.अ धक (+) हे च ह. a. धन (शू यापे ा मोठ सं या).
plus fours ( ) n. pl. men's baggy
knickerbockers; पु षांची ं द सैल च ी.
plush ( ) n. cloth of silk or cotton with
long, soft nap; मखमलीसारखे वणलेले रेशमी कवा
सुती कापड. a. (= plushy) अशा कापडाने आ छादलेला (a -chair). (2) छान, मोहक, महागडा (a plushy
restaurant, -elegant furniture).
plutocracy ( लूटॉ स) n. government by the rich; ीमंतां या तं ाने चालणारे सरकार (ध नकशाही). (2)
असे (सरकार चालवणारे) मात बर लोक.
plutocrat ( ) n. a member of a plutocracy; ीमंतां या तं ाने चालणा या सरकारातील . (2) ीमंत
.
plutonium ( लूटो नअम्) n. a radioactive
element derived from uranium; युरे नयमपासून
मळणारे एक मौल.
pluvial ( ) a. of or caused by rain; पावसाचा कवा पावसामुळे नमाण झालेला. n. सात याने जोरदार
पज यवृ ीचा कालखंड.
pluviometer ( लु हऑ मटर्) n. rain gauge;
पज यमापक यं .
pluvious, pluviose ( ) a. of or relating to rain; पावसाचा कवा पावसासंबंधीचा.
ply¹ ( लाइ) n. layer of cloth, etc.; कापड, इ.चा पदर (a three-- rope, a three-- wood). -
wood n.
पदरी लाकूड.
ply² ( ) v. t. & i. to do work with; (काहीही
साधन) वापरणे (to -one's needle). (2) (बस,
जहाज, इ.) ये-जा करणे (The bus plies from V.T.
to Fountain.). to — a trade; काही उ ोग चालवणे. to - somebody with; एखा ावर (खा पेये, , इ.चा)
भ डमार करणे.
p. m. adv. [post meridiem (पो ट् म र डअम्) -चे सं त प] after midday; पार ( पारचे बारा
वाज या) नंतर.
pneumatic ( ) a. worked by or filled with compressed air; हवे या दाबावर चालणारा, हवेने
फुगवलेला (a - tyre, a -drill). n. हवेने भरलेला (टायर). neumatics ( यूमॅ ट स्) n. the branch of
physics concerned with the mechanical
properties of air; यां क वायु व ा.
pneumonia ( ) n. serious illness of the lungs; फु फुसाचा दाह, युमो नआ. pneumonic
a. फु फुसांचा. (2) युमो नयासंबंधीचा. pneumonitis
n. फु फुसांना आलेली सूज.
poach ( ) v. t. & i. to hunt or catch illegally; स या या जागेत बेकायदा श न शकार करणे,
बेकायदा पारध करणे (The tramp -ed a chicken from the farmer's hen-house.). (2) स या या जागेत
अ त मण करणे. (3) पा यात अं ातील बलक शजवणे. (4) (पाय, जोडे, इ.) चखलात बुडणे. (5) (जमीन) खुराखाली
तुडवून नरम करणे. (6) (टे नस, बॅड मटनम ये) भा गदार खेळाडू ऐवजी आपण खेळणे (चडू कवा शटल परतवणे). to - on
somebody's preserves; अ त मण करणे, स याचे ग हाईक तोडणे.
poacher ( ) n. a person who illegally
hunts game, fish, etc. on someone else's
property; स या या ह त बेकायदा श न शकार
करणारा. (2) अं ातील बलक शजव याचे पा .
pock (पॉक्) n. mark left by small-pox; दे वीचा वण. to be -ed with; - या पृ भागावर ख े असणे
(The moon's surface is - ed with many small craters.).
pocket ( ) n. small bag sewed into a
garment; खसा (a trouser -). (2) पैसा
मळव याचे साधन, पैसा (You have suffered a
great deal in your -). (3) क पा, पोकळ
(खडकातील, हवेतील, कॅरम बोडा या चार कोप यांशी)
(a -of air). v. t. खशात टाकणे (He -ed the
letter.). (2) बळकावणे. (3) (खेळात) क यात टाकणे.
े
to - an insult; अपमान गळू न टाकणे. to -one's
pride; आपला अपमान झाला नाही असे भासवणे (He
- ed his pride and said nothing.). --money
n. मुलांना करकोळ खचासाठ दलेला पैसा. to put
one's hand in one's -;खच करायला तयार असणे.
to line one's -s; व ासा या पदाचा पयोग क न
अ ामा णकपणे खूप पैसा कमावणे. to put one's
pride in one's -; यायोगे अपमा नत झा यासारखे
वाटे ल असे करायला तयार होणे. to pick a -; खसा
कापणे. to have someone in one's-; एखा ावर
खूप वजन असणे. to be in -; फायदा मळवलेला
असणे. to be out of -; पैसा घालवणे कवा गमावणे.
an enemy -; श ूने ा त अशी जागा. out of-~expenses; य झालेला खच. ~-size a.
खशात माव याजोगा (a~-size radio).
pocketful ( ) a. as much as a pocket will hold; खसा भरेल एवढे माप (a -of money).
pockmark ( ) n. mark left after smallpox; दे वीचा वण. -ed a. दे वीचे वण असलेला.
pococurante (पोकोकुरा ट) a. uninterested; वार य वाटत नसलेला, आ था नसलेला. n. न साही .
pod ( ) n. long seed-container;शग, ब ड. v. t.
& i. (-dd-) शगा फोडणे. (2) (रोपाला) शगा धरणे
(The peas are - ding up well.).
podgy (पॉ ज) a. short and fat; ल व बुटका.
podginess n. ग ेपणा.
podium ( ) n. (pl. podia or -s) raised
platform; (संगीत द दशक कवा व ा यांसाठ
असलेल) े उंच ासपीठ (The speaker addressed
the audience from a -.).
poem (पो इम्) n. piece of poetry; क वता.
poesy (पो'इ झ) n. poetry; का . (2) का
ल ह याची कला. (3) सुवचनाथ ल हलेली का पं .
poet (पो'इट) n. a writer of poems; कवी.
- laureate; राजकवी.
poetaster ( ) n. an inferior poet; हल या दजाचा कवी (यम या).
poetess (पोइ टस्) n. a woman poet; कव य ी.
poetic, poetical ( ) a. of or relating to poetry; क वतेचा, का वषयक (a - form, -
genius). (2) क वता मक, प ा मक (a - play). - justice; आदश यायदान. licence; कवीचे नरंकुश व.
poetically adv. का मयरीतीने.
poetics (पोए ट स्) n. the principles and forms of poetry; का शा .
poetry ( ) n. literature in netrical form;
का , प . (2) का कला. (3) का ा मकता.
pogo ( ) v. i. to jump up and down in one
spot; एकाच ठकाणी सतत वरखाली उ ा मारत राहणे
(एक खेळ).
pogrom ( ) n. organized persecution or
extermination of an ethnic group; एखादया
व श वां शक गटाचा संघ टतपणे केलेला छळ कवा
क ल ( वशेषतः यू लोकांची).
poignant (पॉइ य ट) very sad and
distressing; (भावना) ती , ती ण, ममभेदक(-memories of childhood). (2) (चव, वास) ती . poignancy
ती ता, बोचकपणा (poignancy of flavour).
poilu ( ) n. an infantryman in the French
army; च पायदळातील शपाई.
poinsettia ( ) n. a tropical plant with small greenish-yellow flowers
surrounded by large scarlet leaves; your
क टबंधातील एक झुडूप. याला हरवट- पव या रंगाची फुले येतात व यां या भोवताली शदरी रंगाची मोठ पाने असतात.
point ( ) n. sharp end or tip of anything;
नमुळते टोक (the -of a needle). (2) ठपका,
पूण वराम, दशांश च ह, ब (the -of a pen).
(3) ण, ठकाण (a -of departure). (4) मु ा,
मह वाची बाब (I missed the --of his talk.).
(5) उ े श (to carry one's-). (6) प रणाम-
कारकता, बोचकपणा (He writes with -). (7) गुण-
वशेष. (8) मापनाची खूण. (9) (छपाई) टाइपा या

े ी े े
आकारमानाचे माप. (10) (अ.व.) ळांतील बदलते सांधे.
not to put too fine a -on it; प पणे ( नभ डपणे) बोलणे, स य सरळसरळ सांगन ू टाकणे. v.t. & i. (पे सल,
इ.ला) टोक काढणे (He -ed his pencil.). (2) (बोट, इ.ने) नदश करणे, दाखवणे (He -ed me the way to the
station.). (3) सु चत करणे. (4)- याकडे रोखणे. (5) मह व बबवणे (to --one's remarks). to - out;
दाखवणे. at the -of; - या त डाशी (अगद जवळ). a -of honour; त ेचा , त व न ेचा . a — of no
return; कृतीमधील असा एक ट पा क , जेथून माघार घेणे अश य होते. (ii) वमानो ाणातील असे एक ठकाण क जेथून
पूव या तळावर वमान उतरवणे (इंधना या कमतरतेमुळे) अश य होते. -of order; एखादया सभेम ये ( वशेषतः व धमंडळात)
सद याने उप थत केलेला हरकतीचा मु ा. a- of sale; करकोळ व चे ठकाण व वेळ. - system; पॉइंट हा एकक मानून
केलेली (छपाईतील) मापनप ती. (ii) कामाचे कवा परी ेतील उ रांचे मू यांकन कर याची गुणदानप ती. (iii) पुढे आले या
ब या आधारे तयार केलेली लेखन-वाचन (उदा., ेल) प ती. to be at the - of death; मृ यू या दाराशी असणे.
beside the -; अ तुत, गैरलागू. to carry one's -; आपले उ साधणे. in -; अ यंत समपक (a case in-).
in -of; - याबाबत. in - of fact; खरे हणजे. off the -; मु याला सोडू न. to the -मु याला ध न. to make
it a –; एखादे काम अ यंत मह वाचे मानून ते करायला न चुकणे (I made it a –to visit the temple every
Thursday.). weak --; क चा वा. on the – of; - या तयारीत. - of view; कोन. at all -s; सव ा.
to come to the -; मु यावर येणे. When it comes to the -; नणय कवा कृती
कर याची वेळ येऊन ठे पताच. to -out; नजरेस
आणून दे णे(Please -out my mistakes.). to- up; - यावर भर दे णे (The discussion - ed up the
responsibilities of teachers and parents.).
point-blank (ar'çuçatas) a. direct, blunt;
सरळ नेमका ल यावर असणारा (at -range). (2) प व े पणाचा. (3) आडमुठेपणाचा (a- question). adv. आडपडदा
न ठे वता सरळ, रोखठोक.
point duty ( ) n. the stationing of a policeman (at a road junction to control and
direct traffic); ( वशेषतः पो लसाचे) एका ठकाणी
नेमून दलेले ( वशेषतः रहदारी नयं णाचे) काम.
pointe (पॉइ ट) n. the tip of the toe; पाया या
बोटाचे टोक.
pointed (पॉइ टड् ) a. having a point; टोक
असणारा. (2) ममभेदक. -ly adv. ममभेदकपणे. -ness
n. टोकदारपणा. (2) ममभेदकता.
pointer ( ) n. a person or thing that points; दशक कवा व तू ( वशेषतः काठ ). (2) शकारी
कु ा. (3) मापन कर या या यं ावरील मापदशक काटा. (4) उपयु अशी मा हती कवा स ला (The teacher gave us some
-s on improving our English.).
pointless ( ) a. without a point, blunt; बोथट (a -pencil). (2) नरथक, हेतु वर हत (a -
question). -ly adv. tefcut. -ness n. नरथकता.
pointsman ( ) n. a person who operates railway points; रे वे या सां याची दे खभाल करणारा कामगार.
(2) रहदारी नयं णा या कामावर हजर असलेला पोलीस. pointy (पॉ'इ ट) pointed; टोकदार
(a -- nose).
poise (पॉइझ्) n. balance; समतोलपणा. (2) तोल, संयम. (3) (चालणे, वागणे, इ.ची) ढब (the dancer's
beautiful —).v. t. & i. तोल सांभाळू न राहणे (She -d herself on her toes.). (2) व श थतीत ठे वणे.
(3) तयार असणे (to be -d for action).
poison ( ) n. substance causing death or
serious illness; वष (rat-~). ~-gas; वषारी वायू
(याचा यु ात वापर होतो). -pen; े ष, नदा, इ.
करणारी ननावी प े ल हणारी . -pen letter;
अशा त-हेची नदानाल तीची प े. (ii) (नी त तेची) शकवण. v. t. वष घालणे. (2) कलु षत करणे. to – a
person's mind against somebody; एखा ा वषयी मन कलु षत करणे.
poisonous ( ) a. having the effects of
a poison; वषारी. (2) कळसवाणा. (3) (नै तक-
ा) वघातक (a -play, a -doctrine).
poke¹ (पोक्) v. t. & i. to thrust or push; (काठ , बोट, इ.) खुपसणे (He -ed me in my ribs
with his elbow.). (2) - याम ये लुडबुडणे, ढवळाढवळ करणे. to -about; (अंधारात) चाचपडणे. n. ध का,
कोपरखळ . to -one's nose into; यात आपला काहीही संबंध नाही यात लुडबुडणे (नाक खुपसणे).to — fun at;-ची
चे ा करणे.
poke² (पोक्) n. a pocket or bag; क पा, पशवी, पोते. to buy a pig in a -; पूव न पा हलेली व तू
वकत घेणे.
poker¹ (पो कर्) n. a bar for poking a fire; व तव हलव यासाठ वापर यात येणारा लोखंडी गज (सळई)
(She stirred the fire with a --.).
poker² (पोकर) n. a card game; प यांचा एक खेळ (पैसे लावून हा खेळ खेळला जातो.).
poker-face ( ) n. a face without expression; न वकार चेहरा. (2) अशा चेह याची
(The manager of the hotel looked - d.).
poky, pokey (पो क) small and inconvenient; (खोली, जागा, इ.) लहान व गैरसोयीची
(a - little room).
 polar ( ) a. of or near the North or South
Pole; ुव दे शीय (a -wind). (2) अगद व
कारचा (Love and hatred are — feelings.).
polarity ( ) n. the state in which there are two opposite conflicting or contrasting
qualities, principles or tendencies;
पर पर वरोधी गुण, त वे कवा वृ चे अ त व.
(2) ुव असणे. (3) वेगवेगळे कवा व भौ तक
गुणधम (चुंबक व, व ुत भार, इ.) असलेली टोके
असणे.
polarization (पोलराइझे इशन्) act of
polarizing or state of being polarized; ( वचार,
गुण, त वे, इ.चे) ुवीकरण.
polarize (पोलराइझ्)V. t. to cause to
concentrate about two opposite,contrasting
or conflicting positions; ( वचार, मते, त वे, इ.)
पर पर व ब ं शी क त कवा नग डत करणे (to - opinion).
Polaroid ( ) n. thin transparent film used in sunglasses, etc.; सूय करणांची खरता कमी
वाटावी यासाठ वापर यात येणारी पातळ पारदशक
फ म (गॉगल-उ हासाठ का या भगाचा च मा-
याम ये वापर होतो). - camera; या कॅमे यातून
ताबडतोब तयार होऊन छाया च मळते असा कॅमेरा.
pole¹ ( ) n. long, rounded rod of wood;
खांब, बांब,
ू काठ (a flag -, a telephone ---).
(2) साडेपाच याड लांबीचे माप. under bare -s;
(नौकानयन वषयक) सव शडे गुंडाळू न. to be up
the -; अडचणीत असणे. (ii) क चत वेडसर असणे.
~-vault(ing) n. बांबू या साहा याने मारायची उडी.
pole² ( ) n. either of the two ends of the
axis of earth, north or south; उ र कवा द ण
ुव. (2) चुंबकाचा ुव. (3) बॅटरीचे एक टोक. (4) वतःभोवती फरणा या व तू या आसा या दोन
टोकांपैक एक टोक. to be -s apart; (मते, वभाव,
इ.म ये) दोन टोकांइतक (पराका ेची) तफावत असणे.
polemic ( ) n. an argument; वाद ववाद .
(2) वाद ववाद करणारी . (3) (अ. व.) वाद ववाद
प ती, वाद ववाद.
pole-star (पोल् टार्) n. the North star; ुवतारा. (2) मागदशक त व.
poleyn ( ) n. piece of armour protecting
the knee; गुड याचे र ण करणारे कवच.
police ( ) n. (singular in form used with
pl. verb) the civil force which maintains law
and order; पोलीसखाते. v.t. पो लसां या मदतीने
(एखादा दे श) ता यात ठे वणे (to -the streets).
(2) व छता, टापट प ठे वणे (to - a hospital kitchen). the -; (अ. व. म ये यापद) या खा यातील माणसे. -
dog n. संश यत गु हेगाराचा तपास लाव यासाठ शकवून तयार केलेला कु ा. -man n.
पोलीस शपाई. ~-woman n. म हला पोलीस शपाई.
-state; या रा यात पो लसा या साहा याने दहशत
बसवून जनतेवर नयं ण ठे वले जाते असे रा य.
~-station n. पोलीस चौक .
policy¹ (पॉ ल स) n. plan of action; धोरण
(Honesty is the best-). (2) वहारचातुय.
(3) राजनीती. foreign -; पररा धोरण.
policy² (पॉ ल स) n. insurance deed; वमाप
(fire insurance–, a --holder).
polio ( ) n. abbr. for poliomyelitis;
poliomyelitis चे सं त प, पो लयो (हातपाय लुळे
पडणारा रोग) (anti-~-injections).
poliomyelitis (पो लओमाइअलाइ टस्)
infectious, virus-caused disease with
inflammation of the gray matter of the spinal cord; पृ वंशर जूम ये बघाड करणारा एक रोग (पो लओ-
हातपाय लुळे पडणारा रोग.).
polish ( ) v. t. & i. to make or become
smooth or shiny; तकाक आणणे (उजळणे).
(2) स यता आणणे (to -manners). (3) उजाळा दे णे
े
(to -one's English), to -- off; झटकन संपवणे.
to — up; ( ानाची, मा हतीची) उजळणी करणे. n.
तकाक (the —of furniture). (2) तकाक आणणारी
व तू. (3) स यता (to give --to manners).
polished (पॉ ल ट) a. cultured; स य. (2) नद ष, उ कृ (a -performance).
polisher ( ) n. workman skilled in polishing wood or metal; (लाकूड कवा धातूला)
तकाक आण यात कुशल .
politburo ( ) n. chief executive committee of a political party; एखा ा राजक य प ाची मु य
कायकारी स मती ( वशेषतः सा यवाद प ाची).
polite (पलाइट् ) a. courteous; स य. (2) सुसं कृत (a —society). (3) वनयशील. -ly adv.
स यपणाने. (2) न पणाने, अदबीने. -ness स यता.
(2) श ाचार. (3) वनयशीलता. -sse n. (पॉ लटे स) ् n. औपचा रक वनयशीलता, स यता.
politic (पॉ ल टक्) a. prudent; ( ) धोरणी,
चतुर. धूत (The -man tried to please all.).
(2) (कृती) समयो चत (यो य) (a -answer, a -
decision). the body -; संघ टत नाग रकांचे रा .
political ( ) a. of or relating to politics; राजक य (Treason is a -offence.). (2)
राजकारण वषयक. -ly adv. राजक य ा.
politician ( ) n. a person actively engaged in politics; राजकारणी, राजनी त .
politics (पॉ ल ट स्) the science of
government; राजकारणशा , रा यकारभारशा .
(2) राजकारण, राजक य धोरण, राजक य कार थान.
politicize ( ) v. t. & i. to render political in tone; राजक य रंग ( व प) दे णे. (2) राजक य
चचा, घडामोडी, इ.म ये भाग घेणे.
polity ( ) n. a form or process of government; रा यसं थेचा कार. (2) सुसंघ टत
रा यसं था.
polka ( ) n. a lively kind of dance (of East European origin); एक कारचे नृ य. (2)
नृ यसंगीत.
poll¹ ( ) n. voting; मतदान (a light/ heavy —;
अ प/जोरदार मतदान). (2) मतमोजणी. (3) टाकले या
मतांची सं या (a heavy-). (4) मतदानाची जागा.
-tax n. दरडोई कर. v.t. &i. मतदान करणे, करवणे.
(2) मते मळवणे (He -ed maximumvotes in the
election.). (3) मत मोजणी करणे. (4) झाडाचा शडा
कापणे, जनावराची शगे कापणे. a public opinion -; सावज नक अंदाजासाठ घेतलेले चाचणी मतदान.
-ing booth, -ing station; मतदान क . -ster n.
सावज नक अंदाजासाठ मतदान घेणारा.
poll² ( ) n. conventional name for a parrot;
पोपटाचे नाव, पोपट (= poll parrot).
pollard ( ) v. t. to cut off the top of a tree
so that a thick head of new branches grows
out; झाडाचा शडा कापणे. n. शडा कापलेले झाड.
(2) शगे नसलेले जनावर.
pollen ( ) n. yellow fertilizing dust found
in flowers; फुलांतील पराग.
pollinate ( ) v. t. to fertilize with pollen; पराग पोहोचवून फलो पादन करणे (Many flowers
are -d by bees.). pollination n. फलो पादन.
pollute ( ) v. t. to make dirty or impure, to
contaminate, to defile; अप व करणे, षत करणे, वणे (The river has been -d by factory
waste.). pollutant a.&n. षण घडवून आणणारी
गो . pollution n. षण (to free a river from --).
polo ( ) n. game like hockey played on
horse back; पोलो नावाचा खेळ (घो ावर बसून
खेळायचा हॉक सारखाच एक चडू चा खेळ). water-~n.
पा यात पोहत खेळायचा पोलोचा खेळ.
poltergeist (पो टगाइ ट) a noisy mischievous spirit (in a folklore, etc.);
(लोकना ातील) एक ा य, दं गलखोर पशाच.
poltroon (पॉलटन) n. coward; नामद मनु य.
-ery n. याडपणा (नामदपणा).
poly- (पॉ ल-) pref. many, much; अनेक, ब ,
पु कळ.
polyandry ( ) n. the practice of being married to more than one husband at the same
time; ब प तक व.
polyclinic ( ) n. a clinic able to treat a wide variety of diseases; अनेक वध रोगांवर जेथे
उपचार केले जातात असे हॉ पटल.
polygamy ( ) n. the practice of having
more than one wife at the same time; ब प नीक व.
polyglot ( ) a. & n. having a command of many languages; अनेक भाषांवर भु व असलेली ( ),
ब भाषाको वद.
polygon ( ) n, a plane figure with more than four sides; ब भुजाकृती.
polygraph ( ) n. a device for producing copies of written, printed or drawn matter;
ल खत, छापील कवा च त केले या मा हती या अनेक ती (नकला) काढ याचे एक साधन, (2) अशा साधनाने काढलेली त.
polyhedron (पॉ लही' न्) n. a solid figure
having four or more plane faces; चार कवा
अ धक तले (पृ भाग) असलेली घनाकृती.
polymath ( ) n. a person of great and
varied learning; व वध वषयांचा ासंगी व ान,
polynomial (पॉ लनॉ मअल्) a. of, or consisting of, or referring to two or more names or
terms; दोन कवा अ धक नावांचे, नावांसंबंधी (ग णतात) दोन कवा अ धक पदांचे कवा पदांसंबंधी. n. ब पद .
polyonymous ( ) a. having or known by several different names; व वध नावे असलेला कवा व वध
नावांनी ओळखला जाणारा.
polyphagous (पॉ ल फगस्) a, eating much; खूप खादाड ( व वध कारचे अ खूप माणात खाणारा).
polyp ( ) n. very simple form of animal
life found in water; वाळासारखा जलचर क टक,
polysyllable ( ) n. a word having three or more syllables; तीन अगर अ धक अवयव असलेला
श द.
polytechnic ( ) n. an institution offering advanced full-time and part-time courses
in many fields; धंदे श णाची शाळा, तं व ा नकेतन. a. धंदे श ण वषयक (a -school).
polytheism ( ) n. belief in more than one god; अनेक दे वतां या अ त वावर व ास. polytheist n.
असा व ास असणारी .
polythene (पॉ लथीन्) , type of plastic; एक
कारचे ला टक (जलाभे तसेच व ुत वरोधक
हणून उपयु ).
pomade ( ) n. perfumed ointment for
the hair; केसांना लावायचे सुगंधी घ तेल.
pomatum (पमे' टम्) n.pomade; केसांना लावायचे सुगंधी घ तेल.
pomegranate (पॉऽम नट् ) n. (tree with) thick-skinned round fruit; डा ळबाचे झाड.
(2) डा ळब.
pommel ( ) n. the rounded part of a
saddle which sticks up at the front; खो गराचा
पुढचा उंच वाटोळा भाग. (2) तलवारी या मुठ चा भाग.
pomp (पॉ प्) n. magnificence; थाटमाट, भपका, डामडौल (the -s and vanities of the world). -
osity n. डामडौल, दमाख.
pom-pom (पॉम् पॉम्) n. a machinegun; लहान
गोळे सोडणारी वयंच लत तोफ.
pompous (पॉम् पस्) a. fond of display;
( ) तो यात वागणारी (a - official). (2) (भाषा) पां ड य चुर (-language).
ponce ( ) n. a man who lives on the immoral earning of a woman; वे ये या कमाईवर
जगणारा माणूस.
pond (पॉ ड् ) n. small lake; तळे , तलाव (कृ म)
( वशेषतः गुराढोरांना पाणी प यासाठ वापर)
(a duck -, a mill-).
ponder ( ) v. t. & i. to consider, to think
over; - यावर वचार करणे (to - a problem). to
- on or over; चतन करणे (The young man
was -ing on his unhappy lot.).
ponderable (पॉ डरबल) a. that can be
weighed or measured; चतनीय. n. pl. यांची
दखल घेणे श य आहे अशा घटना.
ponderous (पॉ डरस्) a. heavy; जड, वजनदार
(a -mass of iron). (2) वजनामुळे मंदगती झालेला.
(3) नीरस, कंटाळवाणा (a -style of writing).
pong (पाँज) ् n. stink: गधी. v. i. गधी येणे.
pongee ( ) n. a thin plain-weave silk fabric from China; एक नरम वणीचे तप करी- पवळसर

े ी े ी
रंगाचे चनी रेशमी कापड.
poniard (पॉ यड् ) n. dagger; क ार. V. t. क ारीने भोसकणे.
pontiff (पॉ टफ्) n. the Pope; पोप. (2) मु य
धमा धकारी. pontifical a. पोपचा. n.pl. बशपची
(धमा धकाराची) व े. pontificate n. पोपची गाद .
(2) पोपची कारक द. v.i. आपण कधीच चुकणार नाही
अशा अ भमानाने वागणे. (2) तोयाने बोलणे कवा वागणे.
pontoon ( ) n. a gambling game (a card game); प यांचा जुगारी खेळ. (2) सपाट तळ असलेली नाव
(होडी). (3) पुलाला आधार हणून बांधलेला
तराफा कवा नाव. -bridge n. (हो ांवर) बांधलेला
पूल.
pony (पो न) n. horse of small breed; तटू .
Jerusalem -; गाढव. ~-trekking n. त ावर बसून
मजेसाठ केलेला वास.
ponytail ( ) n. a hairstyle in which the long hair is pulled tightly into a band or
ribbon at the back of the head into a loose hanging fall; केशरचनेचा एक कार. याम ये ीचा केसांचा
त ा या शेपटासारखा दसणारा झुबका डो या या मागील बाजूस सोडलेला असतो.
poodle ( ) n. a breed of dog having curly
hair; एक पाळ व केसाळ कु ा.
poof (पूफ्) n. a male homosexual; सम लगी
चे वैष यक आकषण असणारा पु ष (= poof-
ter).
pooh ( ) interj. exclamation of contempt;
तर कारदशक उ ार.
pooh-pooh (पू-पू) v. t. to laugh at; उपहास करणे, हेटाळणी करणे (to — some idea).
pool¹ ( ) n. puddle; डबके ( -s of water).
(2) लहान तलाव (a swimming -). (3) डोह.
(4) (र ाचे) थारोळे .
pool² ( ) v. t. to put into a common fund; सव एका ठकाणी गोळा करणे (The two brothers -
ed their savings and bought a new flat). n. व वध कंप यांनी मळू न उभारलेली र कम. (2) सवानी जुगारास
लावलेले एकूण पैसे. (3) एकमेकांत पधा होऊ नये यासाठ व श वसायातील लोकांनी बनवलेले वतःचे मंडळ (उदा., a
typing -).
poop ( ) n. raised deck at the stern of a ship; जहाजा या मागील बाजूवरील डेक. v.t. & i.
गलबता या वरामावर लाट आदळणे/घेणे.
poor ( ) a. having little money and few
necessities of life; द र , गरीब. (2) अनुकंपनीय
(the -child met with an accident). (3) (पीक,
वेतन, इ.) अपुरे, थोडे (a -crop, a -salary).
(4) (काम, अ धा य,इ.)हल या तीचे. (5) क या दलाचा. (6) हळवा (नाजूक). (7) कवडीमोलाचा. the -;
n.pl. गरीब लोक. in - shape; नकृ अव थेत.to take a- view of; - याब ल वाईट मत असणे. -ness
n. नकृ ाव था (उदा., - ness of the soil). ~-box
n. ( ाथनामं दरातील) पेट (या पेट त जमलेले पैसे
ग रबांना वाटतात). ~-spirited a. भ ा.
poorly (पु'अ ल) a. unwell; कृती बरी नसलेला.
adv. असमाधानकारकपणे (The boy did -- in the
test.). to be - off; सांप क ा असमाधान-
कारक थतीत असणे.
pop¹ (पॉप्) n. sharp, quick sound; (बूच काढताना होतो तसा) फट् असा आवाज. (2) गॅस म त सौ य पेय.
v.t. &i.c-pp-) खट् असा आवाज करणे कवा होणे. (2) झटकन अनपे तपणे काही करणे (The magician had real
rabbits - ping out of his hat.).to - in; अनपे तपणे भेट दे णे (My friend -ped in for a short
call.). to - off; झटकन नघून जाणे. (ii) मरणे. to - up; अनपे तपणे उ वणे.
pop² (पॉप्) a. popular; लोक य (- music,
singers). n. कोणतीही लोक य गो .
pop-corn ( ) n. maize burst open and
swelled by heating: म याची लाही.
Pope ( ) n. the head of the Roman Catholic Church; ती लोकांचा मु य धमगु .
popery (पो प र) n. Roman Catholicism; रोमन कॅथॉ लक पंथ. (2) ती कमकांड.
popeyed ( ) a. having bulging prominent eyes; बटबट त डोळे असलेला. (2) आ याने डोळे व फारलेला.
popgun ( ) n. a toy gun that makes a
popping sound; 'फट् ' असा आवाज काढू न बूच
उडवणारे खेळातील प तूल.
popinjay ( ) n. a conceited, foppish or excessively talkative person; अहंम य, पोशाखी,
ो
बडब ा मनु य. (2) पोपट.
popish ( ) a. belonging to Roman
Catholicism; रोमन कॅथॉ लक पंथाचा. (2) ती
कमकांडासंबंधीचा.
poplar ( ) n. tall, straight, fast-growing
tree; एक उंच, सरळ व जलद गतीने वाढणारा वृ .
poplin ( ) n. strong, shiny cotton cloth;
पॉपलीनचे कापड.
poppet ( ) n. a term of affection for a small child; लहान मुलाला हाक मार याचा, आवड
करणारा श द (उदा., छब ा, बबलू. इ.).
poppy ( ) n. a wild, uncultivated plant
having large flowers and milky juice; मोठ
लाल फुले व धासारखा शु रस दे णारे एक झुडूप.
poppycock ( ) n. senseless chatter;
नरथक बडबड.
popsy ( ) n. an attractive young woman;
आकषक त णी.
populace ( ) n. the common people, the masses; सामा य जनता. ब जनसमाज.
popular ( ) a. of or for the people; लोकांचा, लोकांकरता असलेला. (2) लोक य. (3) लोकांना चेल,
परवडेल असा.
popularity (पॉ युलॅ र ट) n. the quality of
being popular; लोक यता, लोकमा यता
(Acharya Atre enjoyed great -as humorist.)
popularize (पॉ युलराइझ्) t. to make popular; लोकांना आवडेल, समजेल, चेल असे करणे (Television
has -d tennis in India.)
popularly ( ) adv. in a popular manner; लोक य प तीने. (2) सवतोमुखी (He is - known as
'Balu'.).
populate ( ) v.t. to inhabit, to people; वसाहत करणे (a thickly -d area). (2) वसवणे.
population (पॉ युले इशन्) n. the number of
people in a place; लोकसं या. (2) व श
कार या लोकांचा गट (The working class -).
populous (पॉ युलस्) a. full of people; दाट
लोकव ती असलेला(a - state) (Urban areas are more - than rural areas.).
porcelain (पॉस् लन्) n. fine china; चनी माती
(Teacups are often made of -.). (2) चनी
मातीची भांडी.
porch ( ) n. roofed entrance to a building;
ारमंडप, पोच.
porcine (पॉसाईन्) a. of or like a pig; डु कराचा,
डु करासारखा.
porcupine (पॉ युपाइन्) n. small animal
covered with long, pointed quills; साळू ,
सा ळदर.
pore¹ () n. minute opening in skin; छ ,
रं . porosity (पॉ'ऽरॉ स ट) स छ ता, वर व रतपणा.
pore² ( ) v.i. ( - over) to study closely;
काळजीपूवक अ यासणे, नरी णे (to -over a
book). - upon/at; - याब ल मनात खल करणे.
pork (पॉक्) n. flesh of a pig; डु कराचे मांस. -er n. (पु क न मा न खा यासाठ वाढवलेल)
े डु कर.
pornography (पॉन ऽ फ) indecent
literature; बीभ स सा ह य. (2) अ ील लेखन. por-
nographer n. अ ील लेखन करणारा. (2) असे
सा ह य वकणारा. pornographic a. बीभ स,
अ ील.
porous (पॉ'ऽरस्) a. full of pores; स छ
(-structure). -ness n. स छ ता.
porphyry ( ) n. a reddish-purple rock
consisting of large crystals of feldspar; एक
कठ ण लालसर-जांभ या रंगाचा खडा (दा ग यांसाठ
उपयु ).
porpoise (पॉपस् ) n. a kind of whale; लहान
आकाराचा हेल मासा.
porridge ( ) n. soft food made from
ी
oatmeal, etc.; लाघशी.
porringer ( )n. small soup basin (for a
child); (लहान मुलासाठ लापशी, इ. दे यासाठ व
धरायला कान असलेला) वाडगा, कटोरा.
port¹ (पॉट् ) n. harbour; बंदर. (2) बंदर असलेले गाव. (3) नवा याची, सुर ततेची जागा. -after stormy
seas; खूप प र मांनंतरची व ांती. any - in a storm; संकटात मळे ल ती मदत वीकारणे भाग असते. free -; या
बंदरात आयात- नयात माल वाहतुक वर जकात आकारली जात नाही असे बंदर.
port² ( ) n. opening in the side of a ship;
जहाजा या कोण याही बाजूवरील खडक (a cargo-).
~-hole n. जहाजा या बाजूवरील छोट खडक .
port³ ( ) n. left-hand side of a ship or
aircraft as one looks forward; जहाजाची कवा
वमानाची डावी बाजू (Put the helm to– ). V.I.
डावीकडे वळवणे.
port (पॉट् ) n. strong, red wine; लाल रंगाचे कडक म .
port (पॉट् ) n. one's bearing; वाग याची कवा
चाल याची ढब.
portable (पॉटबल) a.easy to carry; सहज हातातून नेता ये याजोगा (a -typewriter). portability n.
सुटसुट तपणा, सहज आणता-नेता ये यासारखी अव था.
portage (पॉ टज्) n. carrying; वा न नेणे (ने-आण करणे). (2) हेल, हमाली. (3) माल व नाव एका नद व न
स या नद वर वा न नेण. े
portal (पॉटल्) n. doorway; भ दरवाजा,
वेश ार (The villa had a large marble- ).
portcullis ( ) n. iron grating that could be raised or lowered; वर-खाली होणारा गजांचा
दरवाजा.
porte-cochere (पॉट् कॉशेअर्) ) large covered entrance for vehicles leading into a
couryard; वाहनांना घरा या आवारात ये यासाठ
उपयु असे मोठे , आ छा दत वेश ार.
portend ( ) v. t. to foreshadow, to give
a warning of; आगाऊ सू चत करणे (Black clouds
-a storm.). (2)-चे ह असणे.
portent (पॉट ट) n. a sign, an omen; ह,
वाईट शकुन, अपशकुन (-s of war). (2) भावी काळा या ीने एखा ा घटनेचे मह व.
portentous (पॉट टस्) a. ominous; अ र सूचक, भयंकर (-sights and sounds). (2) आ यकारक (He
was an artist of -talent.). (3) भपकेवाज.
porter ( ) n. one who carries luggage or
load; हमाल, मजूर. (2) ारपाल (The - let me
in.). (3) बअर या जातीची हलक दा .
porterage ( ) n. the carrying of luggage; ओझे वा न ने याचे काम. (2) हमाली.
portfolio ( ) n. (pl. –s) case for keeping sheets of paper, etc.; सुटे कागद, इ. ठे व यासाठ
असलेली कातडी बॅग. (2) मं याचे खाते व याची कत े (The Finance Minister resigned his -.). (3) (एखा ा
या कवा बँके या) मालक ची तारणप े ( स यु रट ज), रोखे, इ.ची याद .
porthole ( ) n. a small aperture in the
side of a vessel to admit light and air;
जहाजा या बाजूवरील खडक .
portico ( ) n. (pl.-s or -es) colonnade;
पु कळ खांब असलेला ारमंडप.
portiere (पॉ टअर्) n. a curtain hung in a
doorway; दरवाजावरील पडदा.
portion (पॉशन्) n. share; भाग, ह सा. (2) नशीब ( व ध ल खत). a marriage -; ंडा. v.t. (out)
(व तूचे) भाग पाडणे (She -ed out the cake so
every child had a piece.). (2) वाटू न दे णे.
portly ( ) a. round and fat, corpulent; थूल, ल (a - man of middle age).
portmanteau ( ) n. [pl. -s or -x (-झ)]
a leather case for clothes; (कप ासाठ असलेली) कातडी पशवी. -word n. जोडश द (उदा., smog = smoke
and fog).
portrait (पॉ ट् ) n. picture; एखादया माणसाची
तमा, तसबीर कवा फोटो (मु यतः चेह याचा)
(A - of his father hung over the fireplace.).
(2) श द च . -ist n. अशा च ांचा च कार.
portraiture (पॉ ट चर) n. the art of painting a portrait; तमा काढ याची कला. (2) तमा,
तसबीर. (3) उ कृ ( बे ब) श द च .

ॉ े े
 portray (पॉ' े इ) v. t. to make a picture of; -चे
च काढणे (to - a scene). (2)-चे वणन करणे
(The book -s the life of a villager.). (3) -ची भु मका वठवणे (Who -ed Sudhakar in 'Ekach
Pyala'?).
portrayal (पॉट' इअल्) n. making a picture; च काढणे (कृती). (2) श द प वणन (श द च ).
pose ( ) v. t. & i. (cause to) sit or stand in an effective position for a
photograph, etc.;
( च , फोटो, इ.साठ ) व थत बसणे कवा उभे राहणे
(She -d an hour for her portrait.). (2) व श
कारे ( थतीत) बसवणे. (3) (इतरांवर छाप पडावी
यासाठ ) कृ मपणे बोलणे-वागणे (He is always
posing.) (She loves to - when men are
around.). (4) ( वशेषतः अवघड ) पुढे मांडणे.
to-as; आपण अमुक आहोत असे खोटे च सांगणे (The
prisoner -d as a prison officer in order to
escape.). n. ( च कवा फोटोसाठ ) घेतलेली ढब.
(2) ऐट कवा डौल. (3) खोट भू मका (His interest in you is real, not just a -.).
poser ( ) n. a baffling or insoluble question; ग धळात टाकणारा, न सुटणारा, अवघड
(नाजूक) , पेच.
poseur ( ) n. a person who assumes a
pose to impress others; इतरांवर छाप पडावी यासाठ नेहमी व श भू मकेत वावरणारा [ ी लगी प : poseuse (पो
झझ)]
posh (पॉश्) a. smart; झकास. (2) सुखसोय नी यु (a - room, a - dress). v. t. (up) झकपक
करणे.
posit ( ) v. t. to assume or put forward as
fact or position; व तु थती आहे कवा स य आहे
असे गृ हत धरणे कवा सांगणे. (2) बसवणे, ठे वणे.
position (प झशन्) n. place or location; जागा, ठकाण, थळ. (2) (शारी रक) अव था कवा थती
(sitting in a comfortable-).(3) प र थती (an awkward-). (4) सामा जक दजा (a low in
society). (5) मनोभू मका. (6) अ धकार, नोकरी (le
lost his - because he was dishonest.). v. t.
यो य जागी ठे वणे. (2) जागा ठरवणे, in- यो य
अव थेत ( थतीत). out of -; अयो य अव थेत
( थतीत).
positive (पॉ झ ट ह) a. definite, sure; असं द ध, न त (-instructions). (2) नःसंशय, खा ीचा (-
proof) (3) (सूचना, वधायक
(a - suggestion). (4) (ग णत) शू यापे ा मोठा
(धन). (5) ( व ुत) धन. (6) ( ाकरण) मूळ
व पाचे ( वशेषण). (7) नखालस, प रपूण
(a - -nuisance). n. धन सं या. (2) छाया च णातील
वा त वक च (the - image on a print). -ly
adv. खा ीपूवक. -ness n. खा ी, ा.
positivism (पॉ झ ट हझम् ) n. philosophy
recognizing only positive facts and
observable phenomena; य ान वाद,
positron ( ) n. the antiparticle of the
electron; इले ॉनसारखाच परंतु धन व ुत असणारा
सू म कण.
posse (पॉऽ स) n. body of constables; (शेरीफला मदतनीस हणून असणारी) शपायांची तुकडी.
possess ( ) v. t. to have, to own; जवळ
असणे, -चा मालक असणे (They asked me if l -ed
gun.). (2) (गुण, इ.) अंगी असणे (Gandhiji -ed great willpower.). (3) भारणे. to be -ed; भुताने
पछाडलेले असणे (वेड लागलेले असणे). to be -ed of; अंगी असणे. to be -ed with;-ने भारले जाणे.
possession (पझेशन्) n. ownership; मालक ,
ताबा. (2) (अ. व.) मालम ा, मालक या व तू (He is
apoor man with few -s.). (3) ता यात असलेला
दे श, इ. (The islands were once -of Great
Britain.). to come into -of; -चा ताबा मळवणे.
to be in the -of;- या ता यात असणे. to be in
full - of one's senses; पूण शु वर असणे.
possessive ( ) a. of or indicating
possession; मालक चे, मालक संबंधी, मालक वषयी

ी ी
ह ासी (a -nature). (2) ( ाकरण) वा म वदशक ( वभ = ष ी वभ ).
possessor (पझेसर) n. owner; मालक, व हवाटणारा, भो ा. -y a. मालकाचा, क जाचा. (2) मालक संबंधी (a
-y title).
possibility ( ) n. (of) the degree of likelihood; श यता, संभव (the -of an accident).
(2) संभवनीय गो .
possible ( ) a. that can happen, exist or
be done; संभवनीय, श य, सा य (I shall come
if -.). (2) वचाराह, यो य (a - answer). (3) संभवनीय पण अ न त. n. नवडू न ये याची, जक याची श यता असलेला
पधक.
possibly (पॉ स ल) adv. perhaps; कदा चत
(Possibly he is right.). (2) श यतो (I cannot -
go.).
possum ( ) n. = opossum; to play —;
आपण आजारी ( कवा मृत) कवा अन भ आहोत असे
भासवणे (opossum नावा या उ र अमे रकेतील
ा याची सवय-कोणी ह ला के यास म न पड याची
बतावणी करणे).
post¹ ( ) n. upright piece of wood, metal
or concrete; (पलंग, र यावरील दवा, इ.चा) खांब
(the - of a bed). gate-~s; वेश ाराचे खांब.
the starting (winning)--; शयतीतील सु वात व
शेवट दाखवणारा खांब. bed-~; पलंगाचा खांब. v.t.
( भ प का, इ. सावज नक ठकाणी खांब, इ. वर)
चकटवणे (Post no bills.). (2) ( भत जा हरात नी)
भ न टाकणे. (3) भ प का ारा जाहीर करणे. to
leave a person at the -; (शयतीत) एखा ाला
खूप मागे टाकणे. to be left at the -; खूप मागे पडणे.
post² (पो ट् ) n. place of duty; कामाचे ठकाण.
(2) ा, नेमणूक (the - of a teacher). (3) पहा याची जागा (ठाणे). (4) सरह वरील चौक .
v.t. (ठा यावर सै नक) नेमणे. (2) (नोकरीवर) नेमणूक
करणे.
post³ ( ) n. collecting, dispatching and
delivering of letters and parcels; टपालाची
प त. (2) पो टमनने आणले या गो ी (टपाल) (Has
the - come yet?). (3) पो टाचे कायालय,
(4) बटवडा (the afternoon-). v.t. & i. टपालाने
पाठवणे. (2) प पेट त टाकणे. to keep somebody
-ed; एखा ाला एखा ा बाबी वषयी सतत मा हती
पुरवत राहणे.
post ( ) v. t. (book-keeping) to enter an
item in ledger; रोजक द तून खातेवहीत न द करणे.
(2) न दवणे (India -ed a total of 250 runs in
the first test.).
post - (पो ट-) pref. after; नंतर. (2) यानंतर.
postage ( ) n. the charge for delivering
a piece of mail; टपालखच a. टपालखचादाखल
असलेला (a -stamp).
postal ( ) a. connected with the post;
टपालखा याचा (a -order,a - worker).
postbag (पो ट् ब'
ॅ ग्) n. mailbag; टपाल ने याची
पशवी.
postbox ( ) n. a box into which mail is put for collection by postal service; टपाल पेट
(= letter box).
postboy ( ) n. a boy or man who
carries letters; टपाल नेणारा. (2) दोन घोडे जोडलेली
गाडी ( यांपैक एकावर वार होऊन) हाकणारा (= pos-
tilion, postillion).
postcard ( ) n. a stamped card to be sent by post; पो टाचे काड.
post chaise ( ) n. a closed four-wheeled horse-drawn coach used as a rapid means for
transporting mail and passengers; (रे वे सु हो यापूव असलेली) चारचाक बं द त घोडागाडी ( वासी व टपालवाहतूक
जलद हावी यासाठ हे वाहन वापरत असत.).
postcode (पो ट् को ड् ) n. a code of letters and digits used as part of a postal address
to aid the sorting of mail; टपालाचे वभागवार वग करण सुलभतेने हावे यासाठ सांके तक अ रे व अंक यांचा केलेला
े ो
वापर (आपण याला pin code असे हणतो.).
postdate ( ) v. t. to write a future date on a cheque, etc., to prevent it being
paid until then; धनादे श, इ.वर पुढची तारीख घालणे ( या तारखेपूव तो वटवता येऊ नये यासाठ ).
postdiluvian (पोट् डलू हअन्) a. & n. existing after the biblical Flood; बायबलम ये
व णले या जल लयानंतर अ त वात असणारा (मनु य).
postdoctoral ( ) a. of or relating to studies, research, etc., above the level of a
doctorate; पीएच्.डी. नंतरचा संशोधनासंबंधीचा उ च
दजाचा अ यास.
poster ( ) n. a bill posted on a wall; भतीवर चकटवलेली जा हरात, भ प का. (2) जा हरात चकटवून
दे ण◌ारा (उदा., a bill-poster).
poste restante (पो ट् र टॅ ट् ) n. an address
on mail indicating that it should be kept at a
specified post office until collected by the
addressee; या या नावे टपाल असेल याने ते टपाल
कायालयात येऊन नेईपयत ते टपाल व श टपाल
कायालयात ठे वून दयावे अशा आशयाची टपालावर असलेली सूचना. (2) असे टपाल या वभागात ठे वले जाते तो टपाल कायालय
वभाग.
posterior ( ) a. (to) later in time or order; वेळे या कवा मा या ीने नंतर घडणारा, येणारा, इ.
(2) पाठ मागचा. n. नतंब.
posterity (पॉ टे र ट) succeeding generations; भावी प ा, वंशज (Posterity will
remember him as a great social worker.).
postern ( ) n. a back door or gate, esp.
one that is for private use; मागील दरवाजा
( वशेषतः खाजगी वापरासाठ असलेला) (The thief ran out through the side --.).
postfix ( ) v. to add at the end of something: एखा ा गो ी या शेवट जोडणे. (2) यय लावणे, क.
यय
post-free ( ) a free of postal charge; याचे टपालहशील वेगळे ावे लागत नाही असा, (2) याचे
टपालहशील पूव च दले गेले आहे असा.
postgraduate ( ). n. a graduate who continues his studies at a university; पद ु र
श ण घेणारा पदवीधर. a. पद ु र.
posthaste ( ) adv. in great haste; अ यंत घाईने, वरेन. े
post horse ( ) n. a. horse kept at an inn or posthouse for use by post riders; टपाल
घेऊन जाणा या वारासाठ स ज ठे वलेला घोडा.
posthumous (पॉ ुमस्) a. born after the
father's death; व डलां या मृ यूनंतर ज मलेले
(मूल). (2) लेखका या मृ यूनंतर का शत झालेले
(पु तक, इ.) (a -novel). (3) मृ यूनंतर ा त झालेले (-fame).– award for bravery; शौयाब ल मरणो र स मान.
-ly adv. मरणो र ( दलेल) े .
postil(l)ion ( ) n. man riding on one of the two or more horses pulling a coach; गाडी
ओढणा या दोन कवा अ धक घो ांपैक एकावर होणारा वार.
posting ( ) n. an appointment to a position or post; एखा ा पदावर केलेली नेमणूक.
postman ( ) n. man employed to deliver letters, etc.; टपालवाहक.
postmark (पो ट् माक) official mark stamped on letters, etc.; पो टाचा श का (यावर
ठकाण, तारीख, वेळ दलेली असते). v. t. - यावर
पो टाचा श का मारणे.
postmaster (पो ट् मा टर) n. official in charge of a post office; पो टमा तर.
postmeridian ( ) a. after noon; पारी 12 नंतरचा.
post meridiem ( ) adv. after 12 noon; पारी 12 वाज यानंतर (सं ेप = p.m.).
postmortem ( ) a. occurring after death; मरणानंतरचा. मरणो र तपासणी, शव च क सा, (2) एखा ा
घटनेनंतर तीबाबत केलेला ऊहापोह.
post office(पो ट् ऑ फस्) n. office where postal business is carried on; टपालकचेरी.
post-paid ( ) a. with postage already
paid; यावरील टपाल खच अगोदरच भरलेला आहे.
postpone ( ) v. t. to put-off until a later
date, to defer; पुढे ढकलणे, लांबणीवर टाकणे (The
match was -ed because of heavy rain.).
postponement (पो टपो म ट् ) postponing; तहकुबी, वलंब. (2) तहकूब केलेली गो .
postprandial ( ) a. after dinner; जेवणानंतरचा (-oratory).
postscript ( ) n. anything added to a letter after the signature; ताजा कलम. (2)
आकाशवाणीवरील बात यांनंतर केलेले भाषण. (3) पु तकाला जोडलेली पुरवणी.
postulate ( ) v.t. to demand, to require, to claim; गृहीत धरणे, वयं स मानणे. (पॉ ु लट् ) n.
गृहीतत व, आधारत व.
ॉ ी ी े ी ी
 posture (पॉ चर) n. position of body; शरीराची ( व श ) ठे वण. (2) शरीराची ढब, प व ा (Good – is
essential for health.). (3) (सामा य) प र थती. (4) (मनाची) अव था. v. t. &i. शरीराची (अनैस गक) ढब
धारण करणे/करायला लावणे (The girl -d before the mirror.).
posy (पो झ) n. small bunch of flowers; फुलांचा (लहान) गु छ.
pot ( ) n. round container of metal, earthenware, etc.; भांडे. (2) एक संपूण भांडे (भांडे
भ न पदाथ) (a coffee-~). (3) खूप र कम (पैसा) (to make a-/-s of money). (4) बडा मनु य (धड)
(a big-). (5) ल वीचे भांडे (chamber-~ -चा
सं ेप). (6) शारी रक डा पधाम ये मळालेले ब ीस
(चांद चा पेला, इ.) (When he was young, he
won all the -s.). v.t. (-tt-) ड यात घालून बंद
करणे. (2) (फुलझाड, इ.) कुंडीत रोवणे. ink- n. दौत.
tea- n. चहादाणी, कटली. to keep the - boiling; जीवनापुरते कसेबसे मळवणे. (ii) एखादे काय कसेबसे चालू
ठे वणे. the - calls the kettle black; 'आपण हसे लोकाला, शबूड अपु या नाकाला' या अथाची हण. to go to
-; नाश होणे (चुलीत जाणे). a big -; बडे थ. the melting -; अ यंत अ थर व ग धळाची अव था. to
pee in the same -; एकाच माळे चे मणी, एकाच
कारचे. a watched -never boils; एखा ा
सम येवर चता क न ती चता लवकर र होणार नाही.
potable ( ) a. fit to drink; प यास यो य.
potage (पोटा झ्) n. soup; र सा.
potamic ( ) a. of or relating to rivers;
न ांसंबंधीचा.
potamology (पॉटमॉल ज) n. the scientific
study of rivers; न ांचे शा .
potash ( ) n. alkali obtained from the
ashes of certain plants; एक ार.
potassium (पटे ' सअम्) n. a white metal; एक पांढरा धातू.
potation (पोटे इशन्) n. (usu. pl.) drink; पान
(ब धा म पान). (2) पान करणे ( पणे) (कृती).
potato ( ) n. root vegetable with a thin,
brown or yellowish skin; बटाटा. sweet --; रताळे . a hot -; (एखाद कवा बाब) नाजूक,
धोकादायक. to drop like a hot -; एखा ा
(तापदायक कवा धोकादायक) ( कवा गो ी)
पासून श य तेव ा वरेने मु होणे.
potbelly (पॉटबे' ल) n. protruding belly; ढे रपोट. potbellied a. ढे रपो ा.
potboiler (पॉ'ट् बॉइलर्) n. a literary artistic
work of little merit produced quickly in
order to make money; केवळ पोट भर यासाठ
केलेली कलाकृती.
potboy, potman (पॉटबॉइ, पॉ'ट् मन्) n. ayouth
or man employed at a public house to serve
beer, etc.; हॉटे लात बअर, इ. पदाथाचे वाढप करणारा
माणूस.
potency, potence (पोट स, पोट स्) n. the
state or quality of being potent; साम य, कुवत
(the - of a drug). (2) (मु ा इ. चा) जोर.
potent (पोट ट) a. powerful; जोरदार (-
reasons). (2) श मान. (3) गुणकारी (a - remedy).
potentate (पोटे टे इट् ) a man who possesses great power or authority; साम यशाली
(श शाली स ाधीश).
potential (पोट शल्) a. possible; संभवनीय (a-
danger). (2) अ (Every seed is a - plant.). (3) ( ाकरण) व यथ.
potentiality (पटे ' शअॅ ल ट) inherent
capacity for growth, fulfilment, etc.; नैस गक
साम य (2) अ बु साम य (3) (अ. व.) श यता, संभवनीय गो ी.
potentiate ( ) v. t. to cause to be potent; साम यशाली करणे.
potful ( ) n. the amount held by a pot;
भां ात मावेल इतका (भांडे भ न) पदाथ.
pother (पॉ'दर्) n.uproar; गडबड, ग गाट, धांदल.
pothole ( ) n. a hole in the road made by rain and traffic; र यात पावसामुळे व रहदारीमुळे
नमाण झालेला ख ा. (2) चुनखडी या खडकांम ये
पा या या ओघामुळे नमाण झालेला खोल ख ा.
(3) नद या पा ात घषणामुळे नमाण झालेला वतुळाकार
ी ी
ख ा (च तीथ). -r n. गुहांमधील अशा ख ड्यांचा
शोध घेणारी . (2) च तीथाचा शोध घेणारी
.
pothook ( ) n. a curved hook for
suspending a pot over a fire; व तवावर भांडे
ू ठे व यासाठ असलेला क. (2) गरम भांडी
टांगन
उचल यासाठ वापर यात येणारा लांब क. (3) अ रे
काढायला शकत असताना मुलांनी काढलेला बाकदार
फराटा.
pothouse (पॉटहाउस्) n. ale house; हल या दजाचे दा चे कान. - manners; अस य, अ श वतन.
pothunter ( ) n. a person who hunts for food or for profit without regard to the
rules of the sport; नयम नबंधांना न जुमानता केवळ
अ ासाठ कवा काही लाभासाठ मन मानेल तशी शकार
करणारा. (2) केवळ ब सां या लोभाने शयतीत भाग
घेणारा.
potion ( ) n. dose of liquid medicine or
poison; औषधाचा कवा वषाचा घोट.
potluck (पॉ'टल क्) n. whatever food happens to be available without special
preparation; (मु ाम खास तयारी न करता) जे घरात शजत असेल असे अ .
potpourri ( ) n. (pl. -s) a collection of mixed flower petals dried and preserved in
a
pot to scent the air; हवा सुगं धत राहावी यासाठ
व वध ( वशेषतः गुलाबा या) फुलां या पाक या वाळवून
या भां ात ठे वले या असतात असे भांडे. (2) व वध
कार या संगीताचा कवा वा य कारांचा सं ह.
potsherd ( ) n. broken piece of pottery;
मड याचा तुकडा, खापर.
pot-shot ( ) n. a shot taken casually
without careful aim; अचूक नेम न धरता मारलेली
गोळ . (2) शकारीचे नयम न पाळता ापदावर मारलेली
गोळ . (3) फार वचार न करता केलेली ट का. (4) अगद
जवळू न घेतलेला नेम.
pottage (पॉ टज्) n. thick soup; मांसाची कढ .
potted ( ) a. inadequately summarized
(books); ( ंथ) यात असमाधानकारकपणे म थताथ
काढला आहे असा. (2) भां ात (कुंडीत) ठे वलेला कवा
वाढवलेला.
potter¹ (पॉटर्) n. one who makes pots; कुंभार.
potter² ( ) v. i. & t. to work in a listless
manner; कोणतेच काम नीट न करणे. (2) वेळ फुकट
घालवणे.
pottery (पॉट र) n. earthnware; मातीची भांडी.
(2) कुंभारकाम. (3) कुंभारकामाची जागा.
potty (पॉ ट) a. petty; मह व नसलेला (-jobs).
(2) (about somebody or something) - याब ल वशेष आकषण असणारा. (3) मूख.
pouch (पाउच्) n. small bag; (कमरप ट्याला
अडकवलेली कवा खशात ठे वता ये याजोगी) लहान
पशवी (He kept the key in his leather --.).
(2) पशवीसारखे काहीही (उदा., याम ये कांगा
आप या पलांना ठे वते ती जागा). (3) वृ माणसा या
डो याखालील फुगवटे . V. t. अशा लहान पशवीत ठे वणे.
(2) (पोशाखाचा भाग) पशवीसारखा करणे.
pouf(fe) ( ) n. large, thick cushion used as
a seat; बैठक हणून वापर याजोगी उंच, जाड उशी.
poult ( ) n. the young of a domestic fowl;
क बडीचे प लू. -erer n. क बडी व या.
poultice ( ) n. hot pad put on a sore
part of the body; पोट स. v. t. पोट स बांधणे.
poultry (पो ) n. domestic fowls; क बडी,
बदके, इ. पाळ व प ी. (2) अ हणून वकले जाणारे
प ी.
pounce ( ) v. i. (-at, on, upon) to spring suddenly upon; झडप घालणे (The policeman -d

े ो े े
on the thief.). (2) ( स याचे दोष, इ. वर) ह ला करणे. n. झडप, झेप (With one - the tiger caught
hold of its prey and killed it.).
pound¹ ( ) n. unit of weight, 16 ounces
or 0.4536 kilogram; वजनाचे एक माप (= 16 स
कवा 0.4536 क ). (2) (इं जी) प डाचे नाणे
(3100 पेनी). -of flesh; पुरेपूर परतफेड. ~-foolish a. ु लक लाभासाठ मह वा या बाब कडे ल करणारा.
pound² ( ) v. t. & i. to beat to a pulp,
powder, etc.; कुटणे, चूण करणे. (2) भ डमार करणे
(- यावर ठोसे दे णे) (The stormy waves -ed
against the rocks.). (3) दाणदाण करत चालणे
(I heard feet -ing on the stairs.). (4) ( दय)
धडधडणे (After running very fast, you can feel
your heart —.).
pound³ ( ) n. enclosed area in a village
where, in olden times, cattle that had strayed were kept, until claimed by their owners;
(गुर,
े कु ी, मांजरे व नको या ठकाणी उ या केले या गा ा, इ.साठ असलेला) क डवाडा (a dog -).
poundage (पा उ डज्) n. commission or fee per pound sterling or payment per pound
weight; दर प डावरील जकात.
pounder ( ) n. (in compounds) something weighing so many pounds; अमुक इत या प ड वजनाचा
(a five -pounder).
pour (पॉर्) v.t. & i. to cause to flow; ओतणे,
वषाव करणे. (2) (पाऊस) जोरदार वृ ी होणे (It's
-ing.). to – down, out, forth; वाह पाने
सोडणे (The chimney was –ing out smoke.). to - into; वाह पाने जाणे to — cold water on;
नाउमेद करणे. to - oil on troubled waters;
समजावणीचे श द बोलून तंटा मटव याचा य न करणे.
It never rains, but it -s; वाईट गो ी एक ा क ा न येता एकामागोमाग एक येतात. to - out one's heart;
आप या भावना, चता, इ. करणे (The dejected youth came to my room and -ed his heart out to
me.).
pout ( ) v. t. & i. to push out lips; (नापसंती
दशव यासाठ ) ओठ बाहेर काढणे. n. (ओठ बाहेर
काढ या या येमुळे दसणारा) मुखलेला चेहरा.
-ingly adv. नापसंती करत.
poverty (पॉ ह ट) n. state of being poor; ग रबी, दा र य (The great artist lived in - all
his
life.). (2) कमतरता, मह वा या गुणांची उणीव,
कंगालपणा (-of ideas). ~-stricken a. द नवाणा,
् ाने गांजलेला. When – comes in at the
दा र य
door, love flies out at the window; आप या
अडचणी या काळात आपले सगेसोयरेही आप याला
रावतात.
powder ( ) n. fine particles of a solid
substance; पूड, भुकट , चूण. (2) औषधी पूड.
(3) स दय साधन हणून वापरतात ती पावडर. (4) बं क ची दा . v.t. & i. चूण करणे. (2) त डाला
पावडर लावणे. to keep one's - dry; वाटे ल या
संगाला त ड दे यास शांत मनाने स असणे. -~-puff
n. पावडर लाव याचे फूल. ~-room n. (हॉटे ल,
े ागृह, इ.म ये) यांसाठ असलेले साधनगृह.
~-magazine n. जेथे बं क ची दा साठवली जाते ते
ठकाण.
powdered ( ) a reduced to powder; चुण
केलेला, भुकट या पात आणलेला.
powdery (पाउड र) a. like powder; चूणासारखा. (2) चूणमय. (3) पावडरने माखलेला.
power ( ) n. ability to do something; साम य, श , काही कर याची ताकद (- of speech). (2)
(पाणी, वीज, इ.चा) जोर (The lights flickered as the – was reduced.). (3) अ धकार, ताबा. (4) ह क,
अ धकार (the -of law). (5) अ धकारी कवा सं था. (6) बलशाली रा (The Western -s turned down the
Soviet proposal.). (7) (ग णत) घात. (8) ( भग) तमेचे वधन कर याची श . the Great Powers; अं यंत
बलशाली रा े. horse -; अ श . to be in -;स ेवर असणे. to have - over; - यावर वजन असणे. to fall
into somebody's -;
-- या तावडीत सापडणे. More - to your elbow; तुला सुयश लाभो! (काही कर याचे) साम य तुला लाभो! the -s
above; दे वदे वता. -politics; सै यबळावर
आधारलेले राजकारण. knowledge is -; ान हेच
साम य.
powered ( ) a. having or able to exert
power; प रणाम घडवून आणू शकणारा, श शाली (a
high-~ boat).
powerful ( ) a. having great power; बळ, श शाली, वजनदार, भावी (He is a - speaker.).
powerless ( ) a. having no power; नबळ, श हीन, अ धकारशू य.
powwow (पा उवा उ) n. conference; चचसाठ
बोलावलेली सभा (रेड इं डयन श द). v. i. वचार व नमय
करणे.
pox (पॉ स्) n. syphilis; परमा. (2) दे वीचा रोग (to catch--).
practicable ( ) a. that can be done; वहाय, अमलात आणता ये याजोगा (a -scheme). (2) (र ता)
जो चालून जाता येईल असा, सुकर. practicability n. वहायता. (2) सुकरता.
practical ( ) a. concerned with practice; य वहारातील, न य अनुभवायला मळणारा. (2)
( , मन) अनुभवी, वहारचतुर, य क इ छणारा. (3) वहाय. a - joke; कृतीतून केलेली
थ ा (श दांनी न हे). for all - purposes; य ात. -ly adv. य ात. (2) खरोखर, प रणामी, वहारात (He was
-ly ruined.).
practice ( े टस्) n. habitual doing; सराव,
घात, रीत (It was his - to rise every morning
at dawn.). (2) य कृती, वहार. (3) अ यास
(सराव), मेहनत. (4) (वै क , व कली, इ.) वसाय.
to put into -; अमलात आणणे. out of -; सराव
सुटलेला. in -; सराव असलेला. (ii) य ात, वहारात. sharp-; धं ातील गैरकायदे शीर कवा अनै तक चलाखी.
Practice makes perfect; सरावातून प रपूणता येते.
practician ( ॅ' टशन्) n. a practitioner; धंदा
करणारा, ावसा यक (सामा यतः डॉ टर).
practise ( ) v. t. & i. to do again and again; सराव करणे; कौश य, भु व ा ती, इ.साठ तीच गो
पुनःपु हा करणे. (2) कायवाहीत आणणे, अमलात आणणे (Practise before you preach.). (3)-चा वसाय करणे
(to - the law). (4) (upon) -चा गैरफायदा घेणे.
practised ( ॅ' ट ट् ) a. skilled; न णात, तरबेज,
कसलेला (-musician). (2) कमावलेला.
practitioner ( े टशनर्) n. a person who
practises a profession; धंदा करणारा (डॉ टर,
वक ल, इ.). general -; रोग च क सा क न औषधोपचार करणारा व जुजबी श या करणारा
डॉ टर.
praedial, predial ( ) a. of or relating to land; जमीन कवा शेतीचा कवा शेती वषयक.
praesidium ( स डअम् ) presidium;
क यु न ट रा यप तीमधील थायी स मती.
praetor ( ) n. any of several senior magistrates; व र रोमन यायाधीश. -ian a. व र रोमन
याया धशाचा कवा या यासंबंधी.
pragmatic ( ) a. concerned with practical results and values; ावहा रक ा मोजमाप करणारा.
(2) हटवाद . (3) लुडबु ा, नसती उठाठे व करणारा. (4) रा यकारभारासंबंधीचा.
pragmatism ( ॅ मॅ टझम्) n. belief that the
value of a conception or assertion depends
upon its practical bearing upon human interests; एखा ा गो ीचा मानवी क याणासाठ
कतपत उपयोग होतो यावर याची खरी कमत अवलंबून
असते असे उपयु तावाद त व ान. (2) हटवाद पणा,
लुडबुडेपणा.
pragmatist ( ) n. a pragmatic person; उपयु तावाद .
prairie ( ) n. a treeless grassy plain in
central America; म य अमे रकेतील वृ हीन गवताळ
दे श.
praise ( ) v. t. to speak highly of; तुती
करणे, शंसा करणे. (2) (दे वाला) तो वाहणे. to - to the skies; ( कवा व तू यांची) अफाट तुती करणे. n.
शंसा, तुती. (2) दे व तुती. to sing someone's -s; एखा ाची तु त तो े गाणे.
praiseworthy ( ) a. deserving praise;
तु य, शंसनीय. praiseworthily adv. तु य कारे. praiseworthiness n. शंसनीयता.
praline ( ) n. a confection of nuts and
sugar; बदाम व साखरयु मठाई.
pram ( )n. (abbr. of perambulator) four-
wheeled vehicle for a baby; बाबागाडी.
prance ( ) v. i. to leap about happily; आनंदाने उ ा मारणे, बागडणे (She -d around
when she heard the good news.). (2) छाती
े े े े
काढू न दमाखाने चालणे. n. उ ा. (2) दमाखाने चालणे.
prandial ( ) a. of or relating to a meal; भोजनाचा कवा भोजनासंबंधीचा.
prang ( ) n. an accident or crash in an
aircraft, car, etc.; वमान, गाडी, इ.चा अपघात.
(2) वमानातून केलेली बॉ बफेक. (3) परा माचे कृ य.
v.t. वमान, गाडी, इ. खराब करणे कवा यांचा अपघात
घडवणे. (2) बॉ बफेक क न एखादया शहराचे फार
नुकसान करणे.
prank¹ ( क्) n. mischievous trick; माकडचे ा
(गंमत करणे), खोडी (to play -s on someone).
-ster n. गंमत करणारा, माकडचे ा करणारा.
prank² ( ) v. t. & i. to dress showily; नटणे,
भडक पोशाख करणे. (2) डौलाने मरवणे. (3) सुशो भत
करणे, शृंगारणे.
prate ( ) v. i. & t. to talk foolishly, to talk
too much; मूखपणे खूप बडबडणे. n. थ बडबड.
pratique ( ) n. formal permission given
to a vessel to use a foreign port upon
satisfying the requirements of the local
health authorities; था नक आरो या धका यां या
अट पूण करणा या जहाजाला या (परक ) बंदराचा वापर कर यास दलेला औपचा रक परवाना.
prattle ( ) v. t. & i. to talk like a child; (लहान मुलासारखे) बडबड करणे. (2) पोरकटपणाने
बोलणे. n. बडबड, वटवट. -r n. बडब ा.
prawn ( ) n. edible shellfish; कोळं बी (मासा). v.i. कोळं बी पकडणे. to go -ing; कोळं बी
पकड यासाठ जाणे.
praxis ( ) n. (pl. -es, praxes) the practical side of a profession, as apposed to
the theory; एखा ा धं ाचे ावहा रक (काया मक)
व प. (2) ढ घात.
pray ( ) v. i. & t. to speak to God; ाथना
करणे. (2) वनवणे, आळवणे (I - you, please be
kind.). (3) 'please' (कृपया) या अथ श ाचार
हणून वापर.
prayer ( ेइअर्) n. one who prays; ाथना
करणारा. (2) ाथना करणे (कृती). (3) आराधना.
(4) ई राची न याची ाथना. (5) कळकळ ची वनंती
(Our - s were granted.). (6) कोटापुढे सादर केलेला
वनंती अज. (7) अशा अजातून केलेली इ छा.
(8) संधी, आशा (She doesn'thave a -of getting
married.).
pre- ( -) prep. before; (वेळ, ठकाण, म,
मह व, इ.बाबत) पूव , अगोदर (उदा., preadoles-
cence n. यौवनपूव काळ).
preach ( ) v. t. & i. to give a religious or
moral talk; वचन दे णे. (2) कळकळ चा उपदे श करणे. to -to; नी तपर उपदे श करणे. -er n.धम पदे शक,
वचनकार.
preachify ( ) v. i. to give moral advice; कंटाळा यावा इतका नी तपर उपदे श करणे.
preaching ( ी चग्) n. a sermon; वचन.
(2) उपदे श, नी तबोध.
preamble ( ीअॅ बल) n. an introduction;
(कायदा, इ.चा) कारणे, हेतू, इ. बाबत मा हती दे णारा
ताव, उपो ात. v. i. असा ताव करणे.
prearrange ( ी अरे इ ज) v. t. to arrange
beforehand; आगाऊ तजवीज करणे, आधीच योजून
ठे वणे.
prebend ( ) n. stipend assigned to a canon or member of the chapter; धम पदे शकाला ायचे
वेतन.
precarious ( के इअ र अस्) uncertain;
अ न त, डळमळ त. (2) धो याचा (The position of
the company is still -.).(3) दै वाधीन. -ly adv.
अ न तपणे. (2) धोकादायक रीतीने.
precast ( ) a. cast in a particular form before being used; (काँ टसंबंधी) (वीट, इ.)
अगोदरच ओतून तयार ठे वणे. V. t. अगोदरच व श
ओ े े
आकारात ओतून तयार ठे वणे.
precatory ( ) a. expressing request, wish or recommendation; वनंती, इ छा कवा शफारस
करणारे. -words; (मृ युप ातील) वनंतीदशक श द.
precaution ( ) n. care or caution taken in advance; सावध गरी, आगाऊ घेतलेली खबरदारी.
precautionary ( ) a. for the sake of precaution; सावध गरी हणून केलेला (= pre-
cautional).
precede ( ) v. t. & i. to be, come or go
before; (वेळ, म, मह व, इ. बाबत) अगोदर येणे,
अ धक यो यतेचा असणे.
precedence, precedency ( े सड स, े सड स) n. (of, over) the act of preceding
or the condition of being precedent; अ ह क, ाधा य (Let us deal with the questions in order
of -.). (2) ( वशेषत: औपचा रक समारंभात ल ात घेणे आव यक असलेल) े व र व, े व (The officers were
seated according to -.).
precedent ( ) n. a judicial decision that serves as an authority for deciding a
later case; मागील दाखला ( वशेषतः यायालयीन नणय
याचा उपयोग नंतर या खट याचा नणय दे ताना होऊ
शकतो). with out -; पूव चा दाखला नसलेला. a.
अगोदरचा, पूव चा. -ed ( े सडे टड् ) a. याला
पूव चा दाखला आहे असा.
precedential ( ) a. serving as a precedent; पूव चा दाखला हणून उपयोगी ठरणारा. (2) याला पूव चा
दाखला दे ता ये याजोगा आहे असा.
preceding ( ) a. going or coming before; (वेळ, म, इ. या संदभात) अगोदरचा. मागील (the —
page).
precentor ( ) n. a cleric who directs
the choral services in a cathedral; ती
ाथनामं दरातील अ गायक.
precept ( ) n, rule of moral conduct;
नी त नयम, नी तपर उपदे श. Example is better
than –; केवळ उपदे शापे ा कृती अ धक मह वाची.
preceptive ( ) a. of or expressing a precept; बोधपर, बोधा मक.
preceptor ( से टर्) ). n. a teacher; गु ,
अ यापक, उपदे शक.
precession ( ) n. (of the equinoxes) change by which the equinoxes occur eariler in
each successive year; वषुवचलन.
precinct ( ी स ट् ) n. boundary; ह , सीमा, वेस (गावाची). (2) (शाळा, चच, इ. या) भोवतालचे अंगण,
आवार. (3) (अ. व.) पंच ोशी (गावा या
अवतीभोवतीचा दे श), चतुःसीमा (Smoking is
prohibited within the -s of the university.).
(4) खास उ लेख असलेला वभाग (उदा., pedestrian -;केवळ पादचा यांसाठ असलेला वभाग. जेथे वाहनांना बंद आहे. a
shopping -; केवळ कानांसाठ असलेला वभाग).
preciosity ( ) n. affectation in speech or
manners; वाग या-बोल यात चोखंदळपणा ( दखाऊपणाकडे झुकणारा.)
precious ( ेशस्) a. costly; ब मोल, मो ा
कमतीचा (उदा., - metal; सोने, चांद , इ. a- stone; र न). (2) अनमोल ( याची कमत पैशात करता येणार नाही
असा). (3) पूण, प का (उदा., a -rascal). (4) (भाषा, कौश य, इ.म ये) जरा दखाऊपणाकडे झुकणारा. adv. खूप
(I have - little money; मा यापाशी अ य प पैसा आहे.). -ly adv. ब मोलपणे. -ness n. ब मोलपणा.
precipice ( े स पस्) n. vertical cliff; उभा कडा.
precipitant ( स पट ट) a. hasty, rash;
घाईगद चा, उतावीळपणाचा. (2) अक मात, अनपे त. n. (रसायनशा ) जो एखादया ावात असता घन प होऊन ावातून बाहेर
पडू न तळाशी जमतो असा पदाथ.
precipitate ( ) n. that which is precipitated as solid matter; ावातून घन व पात बाहेर
पडणारा पदाथ. उतावळा, अ वचाराचा. ( स पटे ' इट् ) v. t. क ाव न लोटू न दे ण.
े (2) एखाद घटना लवकर घडवून आणणे
(to -a crisis). (3)- या खाईत लोटणे (to - the nation into war). (4) पाऊस, दव, हम, इ. पाने पडणे.
precipitation ( ) n. fall of rain; पज य. (2) एकूण पज य (a heavy —). (3) घसाडघाईने
केलेले कृ य (to act with —). (4) तळाशी साचणे (कृती).
precipitous ( स पटस्) a. very steep; उ या
उताराचा.
precis ( ेइसी) ) n. [pl. precis ( े इसीझ्)]
abstract, summary; सं ेप, सारांश, गोषवारा. v.t.
-चा सं ेप करणे. (2) गोषवारा सांगणे.
precise ( सा इस्) a. exact or definite; अगद
बरोबर (तंतोतंत). नेमके (- measurements).

ो ी ी े ी ी े
(2) चूक होणार नाही अशी द ता घेणारा. (3) फाजील द . prim and -; नीटनेटका व द .
precisely ( सा इ ल) adv. exactly; तंतोतंत (to state the facts -). (2) (उ रादाखल बोलताना)
होय, अगद बरोबर.
precisian ( स यन् ) a punctilious
observer of rules in the field of religion; कमठ,
precision ( सइयन् ) n. accuracy; तंतोतंतपणा, अचूकपणा. (2) नःसं द धपणा (We must express our
thoughts with -). a. अ तशय अचूक असणारा (a - instrument)
preclude ( ) v. t. to prevent somebody
from doing something; (कोणाला) (काही) क न
दे णे, रोखणे, अटकाव करणे. (2) आगाऊ काळजी घेऊन
(काही) घडू न दे णे (We try to - any possibility
of misunderstanding.).
precocious ( ) a. too forward in mental development; अकाली बु ची वाढ झालीआहे असा (a -
child. उदा., वया या स या, तस या वष च चांगले वाचू शकणारे मूल). (2) (कृती, इ.) अकाली बु ची वाढ झाली आहे
असे दशवणारी.
precocity ( ) n. early development;अकाली आलेली ौढता.
precognition ( ी कॉ नशन्) n. knowledge of
something before it occurs; घटना घड यापूव च
तचे झालेले ान.
preconceive ( ) v. t. to form an idea of befor hand; आगाऊ क पना (मत) बनवणे (-d ideas =
पूव ह).
preconception ( ी' क से शन्) bias, prejudice; पूव ह.
preconcerted ( ) a. planned in advance; आगाऊ योजना केलेला.
precondition ( ी क डशन्) (of)prerequisite; आगाऊ पूण करायची अट.
precursor ( ) n. (of) a forerunner; पूव च ह, –ची नांद . -y a. पूवसूचक.
predatory ( ) a. of plundering and robbery; लुट चा (माल). (2) ( ) लुट वर जगणारा (-
tribes) (The pirates were -- and unpredictable.). (3) ( ाणी) सरे ाणी मा न यावर जगणारा.
predator ( ेडटर्) n. मांसावर उपजी वका करणारा ाणी.
predecease ( ) v. t. to die before (some other person); - या अगोदर मरणे.
predecessor ( ) n. former holder of any office or position; पूवा धकारी (This headmaster
is better than his -.). (2) पूवज.
(3) (मागील, अगोदरची) क पना, योजना, इ याद .
predestinate ( ) v. t. to decree;हनेमून दे णे, दै व ल खत असणे. a. आगाऊ ठ न गेलेला. (2) दै व ल खत.
predestination ( ) n. the theory that God has decreed from eternity that part of
mankind shall have eternal bliss and part
eternal punishment; काही माणसांना शा त सुख
लाभणार व काह ना शा त यातना भोगा ा लागणार असे परमे राने ठरवूनच टाकलेले आहे असा स ांत.
(2) दै ववाद, दै व.
predestine ( ) v. t. to fix beforhand; आगाऊ कपाळ ल न ठे वणे.
predetermine ( ) v. t. to predestine; आगाऊ कपाळ ल न ठे वणे. (2) पूवयोजना करणे.
predicament ( ड कम ट) n. trying or
unpleasant situation from which escape
seems difficult; बकट, चम का रक अव था, पेच (to be in an awkward --).
predicate ( ) v. t. to declare to be true or real; स य वधान करणे. (2) प रणाम हणून अप रहाय
करणे. ( े' ड कट् ) n. ( ाकरण) वधेय.
predicative ( ) a. forming part or the whole of the predicate; वधेय हणून असणारा,
वधेया मक. -adjective; व ध वशेषण.
predict ( ) v. t. to foretell, to prophesy;
भ व य वतवणे, काय होणार हे अगोदर सांगणे, भाक त
करणे. -able a. भ व य कर याजोगा. -ion n.
भ व य. -or n. आगाऊ सांगणारे, सुचवणारे साधन.
predigest ( ) v. t. to treat (food) so that it is easily digested; (खादयपदाथावर) अशी
या करणे क तो सहजपणे पचावा (-ed food for babies).
predilection ( ी डले शन्) (- for) preference, liking; वशेष आवड, कल.
predispose ( ) v. t. (to, towards) to incline or make someone susceptible to
something beforehand; - याकडे ओढा उ प करणे, - यासाठ अनुकूल करणे.
predisposition ( ी ड प झशन्) the condition of being predisposed; अगोदर ओढा
कवा कल असणे. (2) रोगाला वण अस याची थती.
predominance ( डॉ मन स्) n. superiority
in strength, numbers, etc.; साम य, सं या, इ.
बाबत वच व, ाब य.
predominant ( डॉ मन ट) having superiority in power, influence, etc., over
ो े
others; वरचढ, बळ, शरजोर. -ly adv. वरचढपणे,
शरजोरपणे.
predominate ( ) v.i. (-over) to be superior in power, authority or number; श ,
अ धकार, सं या, इ.बाबत वरचढ असणे.
pre-echo ( ीएको) n. a precursor; पूव च ह.
(2) व नमु णातील एक दोष ( यामुळे आवाज यो य
वेळेअगोदरच ऐकू येतो).
preemie, premie ( ) n. a premature infant; अकाली ज मलेले बालक.
pre-eminence ( ीए मन स्) supreme
position; वच व, े व, वरचढपणा, सव कृ ता
(No one doubts the - of Dr. Manmohan
Singh in financial matters.).
pre-eminent ( ) a. outstanding, prominent; सव कृ , अ ग य.
pre-empt ( ) v. t. to acquire in advance of others; इतरां या अगोदरच ह तगत करणे.
pre-emption ( ) right to purchase property in preference to or in advance of others;
इतरां या अगोदर मालम ा वकत घे याचा ह क (=अ ह क).
pre-emptive ( ) a. of or involving pre-emption; वकत घे या या अ ह कासंबंधीचा. (2) श ूचा ह ला
हो यापूव च या या सै यबळाची ताकद कमी कवा न कर यासाठ योजलेला (हवाई ह ला) (a- air attack).
preen ( ) v. t. to clean and trim with the
beak; चोचीने (पंख) साफसूफ करणे. (2) (पोशाख)
नीटनेटका करणे. to -oneself on; -चा अ भमान
वाटणे, वाटत आहे असे दशवणे.
pre-exist ( ) v. i. to exist before hand; अगोदर अ त वात असणे, या ज मापूव चा ज म (पूवज म)
असणे. pre-existence n. अगोदरपासूनचे
अ त व. (2) पूवज म. pre-existing a. पूव
अ त वात असणारा.
prefab ( ) n. a prefabricated small house; पूवर चत छोटे से घर. a. पूवर चत (a - house).
prefabricate ( ी फॅ केइट् )v. t. to manufacture component parts of; (घर, जहाज,
इ.चे) सुटे भाग तयार करणे, पूवरचना करणे. prefabri-
cation n. पूवरचना.
prefabricated ( ) a. made in sections and assembled later; (घर, जहाज, इ.चे) सुटे भाग केलेले
(व नंतर जागेवर नेऊन एकमेकांस जुळवून बांधणी केलेल)
े पूवर चत.
preface ( ) n. introduction to book, etc.;
तावना, उपो ात. v.t. तावना जोडणे. to - with; भाषण सु हो यापूव काही कृती करणे.
prefatorial, prefatory ( ेफटॉऽ रअल्,
ेफट र) a. introductory; ा ता वक व पाचे (a
few -- remarks).
prefect ( ी फे ट) n. schoolboy having
responsibility to maintain discipline; व थापक, व ाथ (वग मुख). (2) ( ा सम ये) एखा ा खा यातील
मुख व थापक. (3) ( ा सम ये) पो लसदलाचा मुख. (4) ( ाचीन रोमम ये) ल करी सेनानायक. -orial a. यासंबंधी. -
ure n. फे टचा दजा, अ धकार कवा अ धकार े . (2) ( ा सम ये) फे टचे नवास थान. (3) व ाथ मुखाचा अ धकार कवा
मुदत.
prefer ( ) v. t. (-rr-) (to) to like better; अ धक पसंत करणे (I -swimming to running.).
(2) (आरोप, इ.) सादर करणे (to -charge against a shopkeeper). (3) वर या जागेवर नेमणे.
preferable ( ेफरबल्) a. more desirable;
अ धक चांगला, ेय कर.
preferably ( ) adv. by preference; अ धक पसंतीने.
preference ( ) n. (for) the act of prefering; पसंती (आवड). (2) अ धक पसंतीची गो . to give
–
to somebody or something over...; एखा ा ला अगर गो ीला... - यापे ा अ धक पसंत करणे. in -to; -
यापे ा अ धक पसंतीने.
preferential ( ेफरे शल) showing preference; पसंती करणारा. -ly adv. अ धक
पसंती दाखवून.
preferment ( फम ट) promotion (कायालयात) बढती (-to a directorship).
prefigure ( ) v. t. to show what is coming; काय होणार आहे याची अगोदरच क पना करणे.
prefix ( ) n. word put at the beginning
of another word; उपसग (Mr.,Mrs. अशी उपाधी).
v.t. अगोदर जोडणे (उदा., war. pre-war या श दात
pre हा उपसग).
preglacial ( ) a. occurring before a glacial period; हमयुगापूव घडलेला.
pregnable ( ) a. capable of being assailed or captured; ह ला कर याजोगे कवा काबीज
कर याजोगे.
े ो
 pregnancy ( े न स) the state or condition of being pregnant; गरोदरपणा. (2) अथपूणता.
pregnant ( े न ट् ) a. full of meaning; (श द)
अथपुण, अथगभ (words — with meaning).
(2) ( ी) गरोदर. (3) (उ र) मह वाचे. (4) भरीव.
prehensile ( हे साइल्) a. able to seize and
hold; यायोगे काही घ पकडू न ठे वता येईल असे,
पकड या या उपयोगी (a - tail).
prehension ( ) n. the act of grasping;
पकडणे. (2) आकलन करणे.
prehistoric(al) [ ी ह टॉ रक् (ल्)] a. at the
period before recorded history;इ तहासकालपूव, ाक् ऐ तहा सक.
prejudge ( ) v. t. to judge beforehand
(without sufficient evidence); पुरावा वगैरे न
पाहता अगोदरच मत दे णे नवाडा करणे. (2) पूण
मा हती शवाय मत बनवणे.
prejudice ( ेजु डस्) n. unreasonable like or
dislike; (कशाची) अकारण आवड वा नावड. (2) पूव ह, कलु षत मत. अढ . (3) (कायदा) नुकसान
(to the - of somebody's rights; एखा ा या
ह कांचे नुकसान क न). v.t. -चे मन कलु षत करणे.
(2) (ह क, अपील, इ.ला) अपाय करणे. prejudicial
( े जु डशल्) a. पूव ह षत. (2) अपायकारक.
prelate ( ेलट) n. bishop; बशप. (2) बशपासारखा व र धमा धकारी. prelatic(al) a. बशपासंबंधी.
prelacy n. बशपाचा ा. the prelacy n. धमा धकारीमंडळ.
prelim ( ) n. abbreviation for preliminary; पूवपरी ा.
preliminary ( ल मन र) a. introductory;
ा ता वक, सुरवातीचा, ाथ मक (a few - remarks).
n. पूवपरी ा. n.pl. ाथ मक आव यक गो ी.
prelims ( ) n. pl. the pages of a book, such as the title page, contents, etc.,
before
the main text; पु तका या मु य वषयलेखनापूव चा
मथळा, अनु म णका, इ.ची पृ े. (2) पदवी परी ेसाठ
काही व ापीठांत घेतली जाणारी प हली परी ा.
preliterate ( ) a. relating to a society that has not developed a written language;
या समाजाची लेखी भाषा अ त वात नाही अशा समाजासंबंधीचा.
prelude ( ) n. (- to) introduction; (भाषण, कृती, घटना, इ.चा) ाथ मक भाग. (2) (संगीत) नांद .
v.t. तावना करणे. (2)-ची नांद असणे (The
fighting in the streets was a - to more serious trouble.). (3)-चा नांद हणून उपयोग करणे.
prem ( ेम्) n. a premature infant; अकाली
ज मलेले मूल.
premarital ( ) a. occurring before marriage; ( वशेषतः लै गक संबंध) ववाहापूव चा.
premature ( ेम ुअर) a. too early; अका लक.
(2) (ज म, इ.) यो य वेळेपूव झालेला (a - baby).
(3) उतावीळ, धांदलीचा. -ly adv. अकाली. (2) यो य
वेळेपूव .
premed ( ीमे'ड् ) a. premedical; वै क य
कॉलेजात वेश मळ यासाठ आव यक असा
[ यापूव चा अ यास म (= premedical)].
premeditate ( मे डटे इट) v. t. to plan or
consider beforehand; ( वशेषतः एखा ा गु ाची) पूवयोजना आखणे, पूवतयारी करणे (a -d crime).
premeditation n. पूवतयारी.
premier ( े' यर्) n. the prime minister; मु य
धान, पंत धान. a. थान, ेणी, इ. ीने प हला,
मुख, अ वल. -ship n. मु य धानपद.
premiere ( े मए अर्) n. first performance of a play or film; नाटकाचा अगर सनेमाचा प हला खेळ
(। had two tickets for the - of Natasamrat.).
premise, premiss ( ) n. statement on which reasoning is founded; पूवप . (2) अनुमानातील
पूवपदांपैक एक. ( ीमा इझ) v. t. पूवप हणून तपादन करणे. premises n.pl. (कायदा) कायदे शीर कागदप ातील
जमीनजुम याबाबतचे वणन. (2) घर व घराभोवतालचे आवार. on the premises; आवारातच.
premium ( ी मअम्) n.sum paid for insurance; व याचा ह ता. (2) ब ीस. (3) (पागडी.
इ.) जादा भरावा लागणारा पैसा. (4) (समभागांवरील)
अ धमू य. to put a -on; -ला उ ेजन दे णे. (Giving alms to beggars may put a - on idleness.). at a
-; अ यंत लोक य. (ii) अ धमू याने, दशनी कमती न जा त कमतीत (The shares are selling at a -.).
ो ी े े
 premonish ( ) v. t. to forewarn; आगाऊ धो याची सूचना दे णे.
premonition ( ी म नशन्) n. forewarning; काही वाईट घडणार याची अगोदरच होणारी जाणीव (She had a —
that he had been injured.). premonitory ( मॉ नट र) a. आगाऊ सूचना दे णारा.
prenatal ( ) a. present before birth;
ज मापुव चा ( -care, — damage to the skull).
prentice ( े टस्) a. inexperienced; अननुभवी, नव श यासारखा. नव श या. to try
one's - hand; नव श यासारखी धडपड करणे.
preoccupation ( ी ऑ युपे इशन्) occupying land, etc., before others; इतरांपुव जमीन, इ.चा क जा
घेणे. (2) च ाची म नता. (3) एका तेचा वषय.
preoccupied ( ीऑ युपा इड् ) a. absorbed in
one's own thoughts; वतः या वचारात म न
असलेला (He was too — to recognize me in
the street.).
preoccupy ( ीऑ युपाइ) v.t. to engross; सव
ल वेधून घेणे, मन भ न टाकणे (I was too
preoccupied to hear the bell.). (2) इतरांपुव
(जमीन, इ.चा) क जा घेणे.
preordain ( ) v. t. to appoint beforehand; अगोदरच योजणे, आगाऊ ठरवणे. (2) व ध ल खत असणे.
preordination ( ी आ डने इशन्) n. पूवयोजना. (2) व ध ल खत.
prep ( ) n. homework; गृहपाठ (preparation
कवा preparatory चे सं त प) (a. - course in
conversational English).
preparation ( ) n. the act or process of preparing; तयारी करणे, स जता. (2) पाठाची
(अ यासाची) तयारी. (3) व श कामासाठ तयार
केलेले औषध. (4) तयारी, तरतूद (to make -s for
somethings, -s for a long journey).
preparative ( पॅर ट ह) a. preparatory;
आरंभाचा, ा ता वक. n. ा ता वक कृती.
preparatory ( ) a. (to) serving to prepare; पुढची तयारी कर यासाठ असलेला, ारं भक, ा ता वक (-
training).
prepare ( ) v. t. & i. (- for) to make or get ready; तयार करणे. (2) (भाषण, पाठ, इ.) तयार
करणे. to -for; शकवून तयार करणे (to -pupils for an examination). (ii) वतःची कशासाठ तरी तयारी क न
ठे वणे. (ii) (वाईट बातमी ऐक यासाठ ) मनाची तयारी क न ठे वणे. to be -d to; तयार कवा अनुकूल असणे. -d ness
n. स जता, अनुकूलता, पूवतयारी.
prepay ( ) v. t. to pay for in advance; (व तू, सेवा, इ. उपल ध हो यापूव ) आगाऊ पैसा भरणे. -
ment n. आगाऊ पैसा भरणे (कृती). (2) आगाऊ
भरलेली र कम.
prepense ( ) a., arranged in advance;
(काय ाम ये) अगोदरच योजून ठे वलेला.
preponderance ( ) n. excess in weight, number or quantity; वजन, सं या, माप, इ. बाबतीत
अ धक असणे, ाब य (= proponderancy).
preponderant ( ) a. greater in weight, number or quantity; वजन, सं या कवा माप यांम ये वरचढ
असणारा, ाब य असणारा, बळ,
कषाने असणारा.
preponderate ( ) v. i. (over) to exceed in weight, quantity or number; वजन, माप, सं या
यांबाबत वरचढ असणे.
preposition ( ) n. word used with a noun or pronoun to mark its relation with
another word; श दयोगी अ य. -al a. श दयोगी अ याने आरं भत ( यात श दयोगी अ य आहे असा. उदा., -al
phrase; श दयोगी अ याने सुरवात झालेला श दसमु चय. उदा., in front of).
prepossess ( ी पझेस) ् v. t. to preoccupy
mentally; वचारम न करणे. (2) आगाऊच अनुकूल
ह क न ठे वणे.
prepossessed ( ीपझे ट् ) favourably
impressed; अनुकूल ह झालेला, भा वत झालेला
(I was — by his elegant manners.).
prepossessing ( ी पझे सग्) a. attractive;
अनुकूल ह करणारा, आकषक(a maiden of -
appearance).
prepossession ( ) n. a prejudice or bias, especially a favourable one; (अनुकूल) पूव ह,
ओढा, कल.
preposterous ( पॉ टरस्) a. absurd; वसंगत,
वपरीत. (2) हा या पद (a -idea). -ly adv. वसंगतपणे. (2) हा या पद रीतीने.
 prequel ( ) n. a film made about anearlier stage of a story because the later part
of it has already made a successful film; (एखा ा कथे या उ राधावरील काढलेला च पट यश वी ठर याने या)
कथे या पूवाधावर काढलेला च पट.
prerecord ( ) v.t. to record a programme in advance on tape or disc; (रे डओ कवा ट . ही.
वरील ेपण करायचा) एखादा काय म अगोदरच वर कवा कडीवर मु त क न ठे वणे.
prerequisite ( ) a. required as previous condition; पूवापे त, पूवाकां त. n. (-of) आगाऊ पुरी
करायची अट (Passing the S.S.C. examination is a — for entrance to college education.).
prerogative ( ) n. special power or right; वशेष ह क (The President may use his — of
mercy towards a criminal.). a. वशेष ह काचा.
presage ( े सज्) v.t. to foretell; भाक त करणे
(The dark clouds - a storm.) n. भ व य, भाक त.
presbyterian ( ) a. pertaining to church government by presbyters; या चचम ये सवा धकार
यातील े ाला आहेत अशा चचसंबंधी.
prescience ( े सअ स्) n. knowledge of
events before they actually take place; भावी
घटनांचे या घड यापूव चे असलेले यथाथ ान(पूव ान).
prescient ( े सअ ट् ) a. foreseeing; भा वकाल , भ व य ानी.
prescind ( ) v. t. & i. to withdraw attention form something; एखा ा गो ीव न ल काढू न
घेणे. (2) वेगळा करणे, बाजूला काढणे.
prescribe ( ) v. t. & i. (— for) to order; आदे श दे णे. (2) (पा पु तक) नेमणे. (3) नयम घालून
दे णे (What punishment does the law – for this crime?). (4) औषधोपचार करणे.
prescript ( ी ट) ordinance, command; कूम, आदे श.
prescription ( शन्) written instructions from physician, etc.; औषधयोजना. (2) डॉ टरांनी
सां गतलेले औषध. (3) नयम. (4) जुनी व हवाट, व हवाट चा ह क.
prescriptive ( ) a. laid down by law; कायदा णत. (2) उपचार - सूचना सांगणारा. (3) द घकाळ
व हवाट मुळे मा य झालेला.
presell ( ) v. i. to agree a sale of a product before it is available; उ पादन उपल ध
हो यापूव च याची व कर यास मा यता दे णे. (2) उ पादनाची बाजारात ते उपल ध हो यापूव भरपूर जा हरात करणे. (3) पु तक
काशनापूव च याची व करणे.
presence ( ) n. the state or fact of being present; हजर असणे, हजेरी. - of mind;
संगावधान. in the -of; - या सम .
present¹ ( ) a. being in the place in question; उप थत, हजर असलेला. (2) स , ह लीचा
(the -government). (3) वचाराथ पुढे असणारा (in
the - case). -company excepted; येथे उप थत असलेली मंडळ वगळू न. -tense; वतमानकाळ. n. (the) स याचा
काळ. at -;स या. for the -: तूतास. by these -s; या लेखानुसार.
present² ( ेझ ट) n. gift; ब स. (2) भेट (to buy for – a; ब सादाखल खरेद करणे). to make
somebody a -of something; एखा ाला एखाद
व तू भेट दाखल दे णे.
present³ ( ) v. t. to give; cut (They -ed
beautiful roses to their teacher.). (2) भेट हणून दे णे. (3) दरबारी (कोणालातरी) सादर करणे. (4) वतः
हजर होणे. (5) (अज, धनादे श, इ.) सादर करणे (The grocer -ed his bill.). (6) (कोट) व कलाने आपली बाजू
पुढे मांडणे (He -ed his views to the
committee.). (7) प दसेल असे मांडणे (The
new library -s a fine appearance.). (8) प रचय क न दे णे (Miss Kale, may I -, Mr. Sule?).
to — arms; बं क व श त हेने ध न मानवंदना
दे णे. to - one's compliments; अ भवादन करणे.
to — something (a weapon) at somebody;
एखा ावर (श उगा न) नेम धरणे (The culprit
-ed a knife at me.).
presentable ( ) a. fit to be shown;
दाखव याजोगा, पुढे कर यासारखा. (2) दशनीय.
presentation ( ेझ टे इशन्) n. presenting; पुढे करणे, सादर करणे (the - of a plan). (2) (ब से,
माणप े, इ.) दे णे, वतरण करणे (the - of a gift).
(3) ब ीस हणून दलेली गो (a - copy).
presentiment ( झे टम ट) a vague
foreboding; संभा गो ीची (संकटाची) पूवसूचना, चा ल, अंदेशा.
presently ( ेझंट् ल) adv. soon; लवकर, लगेच
(I shall join you -.). (2) ह ली, स या (He is
- in England.).
presentment ( झे ट् म ट् ) n. presenting;
मनासमोर मांडणे. (2) (नाटक, इ.) लोकांसमोर सादर
करणे.
ेई
 preservable ( ) a. that can be preserved; टकवता येईल असा.
preservation ( ) n. act of preserving; (अ , आरो य, इ.चे) जतन. सांभाळ करणे. (2) सुर ततेची
अव था.
preservative ( झ ह ट ह ) a. & n.(substance) used for preserving; पदाथ नासू
नयेत ( टकून राहावेत) यासाठ यात घालायचा पदाथ.
preserve ( ) v. t. (- from) to keep safe; (आरो य, अ , इ.) सुर त ठे वणे, जोपासना
करणे, जपून ठे वणे. (2) नासू न दे णे ( टकाऊ करणे).
(3) गुणधम कमी होऊ न दे णे. (4) ( मृती, नाव, इ.) जतन क न ठे वणे. n. (ब धा अ. व.) मुरंबा (apricot -s).
(2) सुर त े . to poach on another's -s;
स या या काय मात. अ धकारात सहभाग घेऊ पाहणे.
preserver ( ) n. one who preserves;
र णकता.
pre-service ( ) a. prior to joining service; सेवापूव काळातील(-training).
preside ( ) v. i. (- at or over) to be chairman; अ य पद वीकारणे.
presidency ( ) n. the office of president; अ य पद. (2) अ य पदाची मुदत. (3) (इं जां या
अमदानीत) इलाखा.
president ( ) n. the head of a government; रा ा य . (2) सं थेचा अ य . -ial ( े झडे शल) a.
अ य ीय.
presidium ( स डअम् ) a standing
committee; क यु न ट प तीमधील सं थेची थायी
स मती.
press¹ ( ) v. t. & i. to push steadily against;
दाबणे, वर दाब दे णे (लोटणे) (to - a button).
(2) इ ी करणे. (3) दबाव आणणे (to - the enemy
hard). (4) गळ घालणे, आ ह करणे (She -ed her
guests to stay a little longer.). (5) अ यंत
मह वाचा असणे (We must hurry, time is -ing.). (6) लादणे (to - opinions on). (7) आ लगन दे णे. to -
on or forward; रेटारेट करणे, धीमेपणाने पुढे जाणे. to - for; - यासाठ सतत मागणी करणे. to be -ed for; - या
बाबतीत काही कमतरता असणे (to be -ed for money). n. दाब याची या. (2) दाब दे यासाठ असलेले यं (उदा., a
wine -; दा गाळ याचे यं ). (3) (काम, इ.ची) गद , (लोक, इ.ची) रेटारेट . (4) छपाईचे यं . the -; छपाईची कला.
(ii) नयतका लके. (iii) नयतका लकांतील लेखन (There has been a -
campaign against the ruling party; वृ प ांनी
स ाधारी प ा व ट केची मोहीम उघडली आहे).
(iv) या याशी संबं धत लोक. -agent n. नट, गायक,
रंगमंच, इ.ची वृ प ांतून स हावी यासाठ याने
नेमलेला त नधी. -box n. वृ प त नध साठ
राखीव जागा. -conference; वाताहर प रषद. -gallery; लोकसभेत वृ प त नध साठ राखीव जागा. -gang n. लोकांची
स ने ल करात कवा नौदलात भरती करणारी फौजेची तुकडी. ~-law; वृ प -
वातं याचा कायदा. in the -; छापले जा या या
अव थेत असलेला. to - for; - यासाठ सारखी
मागणी करणे. to be -ed for; - यासाठ आ ह
धरणे. ~-cutting (clipping); वृ प ातील का ण.
press² ( ) v. t. to recruit (men) by forcible
measures for military service; सै यात जबरद तीने भरती करणे. (2) सावज नक कामासाठ ता यात घेणे. ~-gang n.
सै यात भरती कर यासाठ जबरद तीने माणसे आणणारे नोकर. to –into service; आ यं तक तातडी या गरजेमुळे वापर करणे.
pressing ( े सग्) a. urgent; (काम) नकडीचे,
तातडीचे (- business). (2) ( ) आ ही (a -invitation). p. एकाच सा यातून काढले या
व नमु कांपैक कोणतीही एक.
pressman ( ) n. operator of a printing
press; छपाई यं चालवणारा. (2) वृ प ाचा बातमीदार.
pressmark ( ) n. mark or number in a book showing its place in a library shelf
पु तकातील खूण कवा अंक ( यायोगे पु तक नेमके
कोण या कपाटात कोठे आहे ते कळू शकते.).
pressure ( ेशर्) n. compression; दाब, जोर.
(2) दबाव. (3) (कर, इ.चे) ओझे. (4) (शा ) दाब, a - gauge; दाबमापक यं . to work at high -; खूप
जोमाने कामाला लागणे. under -; दबावाखाली.
pressurized ( ) a, which is kept at a
constant atmospheric pressure; यातील हवेचा
दाब नयं त ठे वला आहे असा.
prestidigitator ( े ट ड जटे ’इटर् ) juggler; जा गार, हातचलाखीचे खेळ करणारा. presti-digitation n.
हातचलाखी, जा .
prestige ( े ट य्) n. renown; इ त, त ा,
े ो े े
पत. (2) त े या जोरावर ा त झालेले वजन (the - value of owning a Maruti car).
prestigious ( ) a. bringing prestige;
त ा वाढवणारा, त त (Bal Mohan Vidya
Mandir is one of the - schools in
Maharashtra.).
presto ( े टो) a. quick; वेगाने, लवकर, पटकन,
adv. वेगाने, स वर.
pre-stressed ( ) a. (of concrete) strengthened by having stretched wires set
inside; (काँ ट) खूप दाबाखाली ठे वून भ कम केलेला.
presumable ( ) a. that may be taken for granted; गृहीत धर याजोगा, अनुमेय. presumably adv.
अंदाजाने, अनुमानाने.
presume ( ) v. t. & i. to take for granted; गृहीत ध न चालणे, मानणे. to - to; धाडस करणे (He
won't - to disturb you.).to - upon something; -चा गैरफायदा घेणे. to - upon a short
acquaintance; अ प प रचय असताही एखा ाशी घ न संबंध अस यासारखे वागणे.
presuming ( यू मग्) a. unreasonably
bold; भलताच धीट. (2) गैरफायदा घेणारा.
presumption ( झ शन्) ) n. the act of
presuming; गृहीत ध न चालणे. (2) गृहीत क पना,
अनुमान, तक. (3) उ टपणा.
presumptive ( ) based on presumption; अनुमानावर आधारलेला. the heir –; खरा वारसदार ज मलेला
नस याने ( सहासनाचा) जो ता पुरता वारस मानला जातो असा. -ly adv. अनुमानावर आधा न.
presumptuous ( ) a. too bold, arrogant; फाजील धीट, फाजील उ ाम. -ly adv. उ ामपणे.
presuppose ( ी सपोझ) v.t. to assume
beforehand; गृहीत धरणे. (2) व नत करणे. pre-
supposition ( ी'सप झशन्) n. पूवक पना, तक,
अटकळ, आगाऊ गृहीत धरणे.
pretence ( ट स्) n. make-believe; बहाणा,
बतावणी, ढ ग. (2) खोट सबब. (3) ह क. (4) बढाई.
under/by false -: लबाडीने, फसवणूक क न.
pretend ( टे ड् ) v.t. & i. to feign; ढ ग करणे,
बहाणा करणे, बतावणी करणे. to - to; खोटा ह क
सांगणे (He -ed to the throne.).
pretender ( ) n. (to) person whose claim (to a title, etc.) is disputed; गाद वर ह क
सांगणारा ( या ह काबाबत वाद आहे असा).
pretense ( ) n. pretence, pretending;
बहाणा, बतावणी, स ग. (2) खोट सबब. (3) ह क.
(4) बढाई.
pretension ( ) n. (to) (often plural) claim; (खरा कवा खोटा) ह क. (2) नसता दे खावा करणे
(कृती), बढाई.
pretentious ( ) a. full of pretension;अहंम य, बढाईखोर. -ly adv. अहंम यतेने, बढाईखोरपणे.
preterite ( ेट रट् ) a. & n. past; भूतकालीन
(भूतकाळ). - tense; भूतकाळ.
preternatural ( ) a. supernatural; नसगावेगळा, अलौ कक.
pretext ( ) n. excuse, false reason; खोट सबब. on (or under) the - of; - या सबबीखाली.
pretor ( ी टॉर्) n. praetor; रोमन यायाधीश.
prettify ( टफाइ) v. t. to make pretty; (फार
काळजीपूवकपणे) मोहक करणे.
prettily ( ) adv. in a pretty manner; आकषकपणे, सुबकपणे.
pretty ( ' ट) a. pleasing; मोहक, आकषक.
(2) चांगला, सुरेख. (3) वपुल, व तृत. - pass; रव था. It cost me a -penny; यासाठ मला भलतीच (भरपूर)
कमत दयावी लागली. a - pickle; रव था. adv. पु कळ अंशी, जवळजवळ (a -well finished job). n. मोहक
कवा व तू (my - माझे गोड बाळ). sitting -; सु थतीत असलेला. -much; ब तेक, जवळजवळ.
pretty-pretty ( ) a. excessively pretty; अ यंत सुंदर. (2) स दयाचा दखाऊपणा करणारा.
pretzel ( ) n. crisp, salt-flavoured biscuit; खारे ब कट.
prevail ( हे इल्) v.i. to gain mastery; भु व
(वच व) मळवणे. (2)- यावर वजय मळवणे.
(3) चालू कवा ढ असणे. to - on or upon;-चे मन वळवणे.
prevailing ( हे' इ लग) generally accepted; सव मा य असलेला, सव आढळणारा, च लत (the
opinion, the --fashion).
prevalence ( ) n. being prevalent; घात, फैलाव, ाब य (-of corruption among
officials).
prevalent ( े हल ट) all widespread; साव क, च लत (the - fashion, the trend).
ी ो े े ो े
 prevaricate ( ) v. i. to quibble; ट पी बोलून खरे न सांगणे. prevarication n. श द छल ( यायोगे
खरे न सांगणे).
prevent ( ) v. t. to stop, to hinder; थांबवणे, क न दे णे, अडथळा करणे. (2) पुढे जाणे, माग
दाखवणे.
preventable ( ) a. that can be prevented; टाळता ये याजोगे.
preventative ( हे ट ट ह) a. & n. (of, against) preventive; तबंधक, नवारक.
prevention ( ) n. (of) the act of preventing; तबंध, नवारण, अटकाव (-of
cruelty to animals) (Prevention is better than cure.).
preventive ( हे ट ह) that which prevents; नवारक, तबंधक. - detention; गु हे
क नये हणून खट यावाचून डांबून ठे वणे. - officer;
'त करां'वर ल ठे वणारा सरकारी अ धकारी.
preview ( ) n. previous view or survey;
( च पटाचे) आगाऊ दशन, पूवावलोकन. v.t. आगाऊ
दशन करणे.
previous ( ) a. earlier in time or order;
अगोदरचा, पूव चा, मागचा (The last paragraph on
the -page.). (2) ( ) फाजील अधीर
(उतावीळ). - to; अगोदर, पूव . -ly adv. अगोदर.
previse ( ी हाइझ्) v.t. to foresee; पूव ान असणे.
prevision ( ी ह' यन्) the power of
foreseeing; पूव ान (to have a - of danger).
prewar ( ) a. occurring in the period
before a war; यु पूवकाळचा.
prey ( ) n. animal, bird, etc. hunted for
food by another animal; भ य, शकार. (2) बळ .
v.i. (-on or upon) -ची शकार करणे. (2)-चा
बळ घेणे, लुटणे. (3) लेश दे णे. a bird of -; हस
प ी. a beast of -; ह पशू. to be/to fall a - to;-चे भ य होणे. (ii)-ने त होणे.
price ( ाइस्) n. cost; मू य, भाव, कमत. (2) खरे
मोल (This thing is beyond- , या व तूचे मोल
करता ये यासारखे नाही-ब मोल आहे). (3) पैशा त र इतर व पात ावे लागणारे मोल
( कमत). v.t. -ची कमत लावणे. ~-control n. भाव
नयं ण. index; मू य नदशांक. --list; कमतीची
याद . every man has his -; कोणालाही वकत घेता
येते. at a -; फार मो ा कमतीला. at any -; वाटे ल ती कमत मोजून. beyond/above- अमू य. to put a -- on
the head of; -ला पकडू न दे णा यास
काही ब ीस जाहीर करणे, to – one's goods out of
the market; मालाची व च थांबावी इतक याची
भरमसाट कमत ठे वणे.
priceless ( ा' इ लस्) a. beyond price; ब मोल, अ यंत मौ यवान. (2) हा या पद. (3) फारच मनोरंजक (a
- joke).
pricey ( ाइ स) a. expensive; महागडा, भारी
कमतीचा.
prick ( क्) v. t. & i. to puncture; (टोकदार
ह याराने) बारीक छ पाडणे. (2) बारीक भोक पाडू न
इजा करणे. (3) ती टोचणी (वेदना) लावणे. (4) बोच
लागणे. to - up; (घोडा, कु ा, इ.ने) कान टवकारणे.
to – up one's ears; ( ) ल पूवक ऐकणे. n.
बोचणारी कोणतीही व तू (उदा., काटा). (2) पराणी, इ.ने
केलेले छ . (3) टाचणीने पाडलेले छ . (4) टोच याने
होणारे ःख. -ing n. बोचणी, टोचणी.
prickle ( 'कल्) n. thorn; काटा, ती ण टोक. v. t. & i. टोचणे, बोचणे.
prickly ( ) a. covered with prickles;कंटकमय, काटे री. (2) चटकन रागावणारा, चडलेला. - heat;
घामोळे , पुरळ.
pride¹ ( ) n. conceit, haughtiness; गव,
र भमान, अहंकार. (2) वा भमान. (3) (आपली कृती,
घराणे, इ.ब ल वाटणारा) यो य अ भमान. (4) उ कषाचा काळ (the - of youth). (5) अ भमान वाटावा अशी गो (This
beautiful painting is the - of my collection.). false –; पोकळ गव. v.t. (- oneself on or
upon) –चा अ भमान वाटणे. –of place; उ च थान. –of the morning: सकाळचे धुके कवा सर. to take - in;
-चा अ भमान बाळगणे. to pocket one's -; नाइलाजाने न होणे.
pride² ( ाइड् ) n. a group; कळप ( वशेषतः
सहाचा/मोरांचा).
 priest ( ) n. (fem. -ess) clergyman;
धम पदे शक. (2) पुरो हत, पुजारी, धमगु .
priestcraft ( ी ट ाऽ ट) n. the art and
skills involved in the work of a priest;
धम पदे शक वगाचे डावपेच.
priesthood ( ) n. the state or office of a priest; धम पदे शकांचा ा कवा काम. (2) धम पदे शक
मंडळ.
priestly ( ीट् ल) of priest;धम पदे शकासंबंध चा. (2) धम पदे शकाला साजेसा.
priest-ridden ( ) a. dominated or governed by priests; यात धमगु ं चे वच व आहे असा.
prig ( ग्) n. smug, pedantic person; घमडखोर, वतःला े समजणारा मनु य. -gish a. घमडखोर. -
gishness n. घमडखोरपणा.
prim ( म्) a. neat; ( ) नीटनेटका, चोखंदळ.
(2) (व तू) व थत. v.t. (-mm-) (चेहरा, ओठ,
यां यावर) औपचा रकपणाचा भाव ठे वणे. a -and
proper old man; अ यंत नीटनेटका वृ गृह थ.
prima ballerina ( ) n. a leading female ballet dancer; सां घक नृ यातील मु य न तका.
primacy ( ाइम स) n. pre-eminence; सव े ता, ामु य. (2) आच बशपचे थान कवा अ धकार े .
prima donna ( ) n. a female operatic star; सां घक गायनातील मु य गा यका.
primaeval ( ाइमी हल) primeval;
इ तहासपूवकालीन.
prima facie ( ाइमऽ फे इ श) a. on the face of it; पहाताच णी ल ात येणारा (पुरावा, इ.), थमदशनी(
-evidence).
primal ( ाइमल्) a. earliest; सव थम. (2) सवात मह वाचा.
primary ( ाइम र) a. earliest; आधीचा, सवात
थम, ाथ मक. (2) मु य (the -colours). n.
ाथ मक रंगांपैक एक. (2) प या या मो ा पसांपैक
एक. primarily adv. ामु याने.
primate ( ) n. arch bishop of a province; आच बशप. (2) (वानर, मानव, इ.) ा यां या सवात े
जात पैक एक.
prime ( ) a. chief, most important; मु य,
सवात मह वाचा (-need, -object). (2) उ कृ .
(3) (अंक) अ वभा य. -cost; न वळ उ पादनखच.
– meridian; मूळ रेखावृ . - mover; आ वतक. -number; मूळ सं या (अ वभा य सं या). n. प हला भाग.– of
the year; वसंतऋतु. (ii) जीवनातील बहराचा, जोमाचा, उ म कालखंड (the - of life). (2) (चचमधील) सूय दया या
वेळची ाथना. v.t. ( ला) मा हती वगैरे पुरवून तयार करणे (The lawyer had -d the witness.). (2) रंगाचा
प हला हात दे णे. (3) बं क त दा भ न ती स ज ठे वणे (to -a gun). (4) पंप सु कर यासाठ यात थोडे पाणी घालणे.
(5) अ , पेय, इ. भरपूर दे णे, to - the pump; मंद त चालले या उ ोगधं ात पैसा गुंतवून तो पु हा तेजीत आण यासाठ झटणे.
primer ( ाइमर्) n. first reader; मुलांचे प हले
वाचनपु तक. (2) धम श णाचे प हले पु तक. (3) (छपाई) टाइपचा एक आकार. (4) (सु ं ग, इ. उडव यासाठ ) नळ त भरलेली
दा . (5) रंगा या प ह या हातासाठ वापरलेला रंग.
primeval ( ाइमी हल) prehistoric;
इ तहासपुवकालीन (=primaeval) (- forests).
primigravida ( ाइ म ॅ हड) n. (pl. -s or
-e) a woman who is pregnant for the first
time; थमच गरोदर असलेली ी.
priming ( ) n. substance used to ignite
an explosive charge; फोटाची दा . (2) प ह या
हातासाठ केलेला रंग.
primipara ( ाइ म पर) n. a woman who has
given birth for the first time only; थमच बाळं त
झालेली ( कवा होणारी) ी.
primitive ( ) a. original, first; मुळचा , थमचा. (2) ाचीन काळचा.
primogenitor ( ) n. ancestor; पूवज. (2) एखा ा जमातीचा आ पूवज.
primogeniture ( ाइमॉऽजे इ नचर्) n. fact of
being the first born of the children of the
same parents; एकाच आईव डलांचे प हले अप य
असणे. the right of -; ये अप य अस याने
येणारा सव संप ीचा वारसा.
primordial ( ) a. existing from the beginning; ा कालापासून (आ दकालापासून)
अ त वात असलेला.
primp ( ) v. t. to dress oneself in fine clothes; झकपक पोशाख करणे (to -oneself for
a party).
े ो
 primrose ( ) n. common wild plant with pale yellow flowers; पव या फुलांचे रानट रोप. to
follow the - path; खुशालचडू चे जीवन जगणे.
primula ( ) n. kinds of flowering plant
including primroses; ' मरोझ आ द क न एका
जातीची फुलझाडे (ही सदाह रत रोपे असतात. फुलांचा रंग साधारणतः पांढरा, गुलाबी, पवळा कवा जांभळा असतो. फुलांचा आकार
नरसा या (फनेल) सारखा असतो.).
primus ( ) n. a kind of cooking stove
burning vaporized oil; ाइमस टो ह (चुला).
prince ( ) n. (fem. –ess) male ruler; राजा
(2) राजपु . the Prince of Peace; येशू त.
the Prince of Darkness; सैतान. Prince Con-
sort; त तावर असले या राणीचा पती. Prince of
wales; इं लंड या त ा ध त राजाचा ये पु .
princedom ( ) n. rank or dignity of a prince; राजपु ाचा दजा कवा अ धकार.
princely ( ल) a. of a prince; राजपु ाचा
(-power). (2) उदार, उमदा (a - gift).
princess ( सेस् ) n. a daughter of the
sovereign; राजक या. (2) राजपु ाची प नी. (3) राजकुमारी. (4) अ यंत आकषक अशी मुलगी.
principal ( सपल) a. chief, most important; मुख, सवात मह वाचा.
सं था मुख, ाचाय. (2) आपला त नधी हणून
स यास नेमतो तो. (3) मूळ र कम (मु ल). (4) य गु हा करणारा. (5) छपरातील मु य वासा. (6) नाटकातील मुख
भू मका करणारा नट.
principality ( ) n. a territory ruled by a prince; छो ा राजाचे रा य.
principally ( ) adv. chiefly; मु यतः, ामु याने, ब शः.
principalship ( सप शप्) n. the position
of a principal; सं था मुखाचा ा कवा अ धकार,
ाचायपद.
principle ( ) n. fundamental truth; मूलभूत त व, सामा य नयम. (2) नी तत व (a man of high -).
(3) शा ीय त व. in —; नयमा माणे. on -; त व हणून.
principled ( सप ड् ) a holding certain
principles; त व न (high--, low-~).
prink ( ) v. t. & i. to deck up, to smarten;
शृंगारणे, सुशो भत करणे/होणे, बाबदारपणा आणणे.
print ( ) v. t. & i. to stamp or impress; छाप
उठवणे. ठसा मारणे/उमटवणे. (2) छापवून घेणे.
(3) (छपाईसारखे) व छ, र र ल हणे. (4) कापडावर
ठसे उमटवणे. (5) फोटो या नगे ट हव न पॉ झ ट ह
तयार करणे. n. ठशांनी उमटवलेली अ रे. (2) ठसा.
(3) ( ःख, वय, इ.चा) ठसा. (4) फोटो. in –;छापलेला
(ii) वकायला असलेला. to rush into -; छापवून
घे याची घाई करणे. out of -; व साठ उपल ध
नसलेला. news -; वृ प ांसाठ च असलेला कागद.
printable ( ) a. fit to be printed; छाप यालायक.
printer ( ) n. one who prints (books);
छापखानेवाला, मु क. -'s devil; छापखा यातील पोय.
नरोप पोचवणारा, हरका या. -y n. मु णालय.
printing ( टग्) the process of producing printed matter; छापणे. छपाई (The - in the
book is not clear.). (2) मु णकला.
prior ( ाइअर) a. earlier; (वेळ, म, इ. नी)
प हला, अगोदरचा. adv. (-to) - या पूव . - या
अगोदर. n. अॅबट या हाताखालचा मठा धपती. -ess
( ाइअरेस) ् n. धममठातील मु य महंतीण. -y ( ाइअ र) n. मठ.
priority ( ) n. (to, over) being prior; अ थान, ाधा य, अ म (Fire engines and
ambulances have – over other traffic.).
prise ( ) v. t. to prize, to force up; (ड याचे
झाकण, इ., तरफ, इ. या साहा याने) उचकणे. (2) मह यासाने काढू न घेणे (They had to - the news out of him.)
(= prize).
prism ( ) n. block of glass that separates
sunlight into colours; कोणाकार लोलक. (2) कोणाकृती घन. -atic ( म टक्) a. लोलकाचा, लोलकाने
पृथ करण के यामुळे झालेला (-atic colours).
prison ( झ् न्) n. jail; तु ं ग. (2) तु ं गवास. in -;
तु ं गात. ~-breaking: तु ं गातून पळू न जाणे. -er n.
कैद . (2) पज यात अडकलेला प ी कवा ाणी.
-ment n. कैद. -er of war; यु कैद .
pristine ( टाइन्) a. ancient; मूळचा. (2) (साधेपणा, स दय, इ.) जसा पूव होता तसा; शु , न
बघडलेला.
prithee ( द) interj. please; कृपया. (2) मी तुला वनंती करतो.
prittle-prattle ( ) n. foolish or idle talk; थ, मूखपणाची वटवट.
privacy ( ाइ ह स) seclusion; एकांत (the- of one's home). (2) गु तता (He told me the whole
incident in strict -.).
private ( ाइ हट) a. personal; गत
(the - life of a famous person). (2) खाजगी.
(3) गु त. (4) सावज नक नसलेला (a -road). n.
सामा य सै नक. -eye; खाजगी गु त पोलीस. - life;
खाजगी. वैय क जीवन. - school; खाजगी मालक ची शाळा. - income; पगारा त र हणजेच ठे व वरील ाज, इ. in —
capacity; वैय क जबाबदारीवर. –parts, –s; बा कामे ये (गु भाग) (external sex organs). to retire
into – life; सावज नक जीवनातून नवृ होऊन खाजगी वैय क जीवन तीत करणे. for one's – ear; गु त. a -
soldier; साधा सै नक (खाल या दजाचा). -er ( ाइ ह ट' अर्) n. खाजगी लढाऊ जहाज. in -; खाजगीरी या. —ly
adv. गु तपणे. खाजगीरी या.
 privation ( ) n. want of comforts or
necessaries; अ व ाचे हाल, उपासमार. (2) हलाखी (Every one has to suffer -s during a war.).
privative ( ) a. causing privation; उपासमार घडवून आणणारी, हा नकारक. (2) अभाव कवा नकार
करणारे. उदा., इं जीतील 'un' हा उपसग व less' हा यय.
privatize ( ) v. t. to denationalize; (एखा ा गो ीचे) खाजगीकरण करणे.
privet ( हट) white-flowered evergreen shrub used for hedges; बागे या कुंपणावर लावले जाणारे
पांढ या फुलांचे एक सदाह रत झुडूप.
privilege ( ) n. special right or advantage enjoyed by a person or a group; वशेष ह क.
(2) गत फायदा, अहोभा य (It was a- to hear Lata sing.). (3) वशेषा धकार, v. t. वशेषा धकार दे णे. -
da. वशेषा धकार असणारा. the -d class; ीमंत वग. underprivileged; द न बळा, ग रबीने त झालेला.
privy¹ ( ) a. private, confidential; गु त,
खाजगी. to; -ची गु त मा हती असलेला. Privy purse; राजाला या या खाजगी खचासाठ नेमून दलेली र कम. privily
adv. गु तपणे.
privy² ( ह) n. a lavatory; संडास.
prize¹ ( ) n. something of value given in
a competition; ( पधा, इ.म ये मळालेल) े ब ीस.
(2) ब मोल व तू. v.t. ब मोल लेखणे. –cattle;
दशन, इ.म ये यांना ब से मळाली आहेत अशी
जनावरे. ~-man n. याने ब ीस मळवले आहे अशी
. -fight n. ब सासाठ योजलेले मु यु .
-ring; या रगणात मु यु खेळले जाते ते रगण
(आता ही जागा ब धा चौरसाकृती असते.). –scholar-
ship; ब सादाखल मळालेली श यवृ ी. consola-
tion —; उ ेजनाथ ब ीस. most -d possessions;
अ यंत ब मोल अशी मालम ा.
prize² ( ) n. something especially a ship
or its cargo captured at sea during war; यु ात मळवलेली लूट ( वशेषतः जहाज व यातील माल).
prize³ ( ाइझ्) v.t. to force up; (डबा, इ.चे झाकण तरफ, इ.ने) उचकटणे.
pro-¹ ( ो-) pref. in favour of; - या बाजूचा,
-चा प पाती (pro-British; टशां या बाजूचा).
(2)- याऐवजी (काम करणारा) (pro-vice-
chancellor).
pro² ( ो) p. professional; धंदेवाईक. (2) वे या.
pro and con ( ) adv. for and against; बाजूने व उलट बाजून.े n. pl. the pros and cons;
साधकबाधक माणे (उलटसुलट बाजू).
probability ( ) n. the state of being probable; संभवनीयता, श यता, संभव. (2) संभवनीय
गो . in all -; ब तक न.
probable ( ॉबबल) a. likely; संभा , श य (The weather forecast is for - showers.).
probably ( ॉब ल) adv. ब तक न (We shall
- return on Sunday.).
probate ( ) n. official proving of a will as genuine; मृ युप खरे अस याचा कोटाचा दाखला.
v. t. (मृ युप खरे अस याचे) शा बत करणे.
probation ( ) n. testing of a person's
character or abilities, etc. before he is finally
accepted for a position; उमेदवारीचा काळ,
परी ाकाल. -ary a. परी ेचा, उमेदवारीचा (काळ), -er
n. उमेदवार. (2) परी ाकाल लाभलेला प हला गु हेगार.
probe ( ोब्) (- into) investigation; (एखा ा संश यत, बेकायदा कृ याची) चौकशी (a - into juvenile
delinquency). (2) जखम तपासून
पाह याचे बोथट ह यार. v.t. अशा ह याराने तपासणी
करणे. (2) कसून तपासणी करणे (to - into the
causes of crime),
probity ( ) n. uprightness of character;
सचोट , व सनीयता (a person of unquestioned–).
problem ( ) n. question or difficulty
requiring a solution; अवघड , सम या.
(2) अडचण. a. ववादय. (2) (मूल, इ.) जो वतः
अडचणीचा वषय बनला आहे असा. a - child; या
मुलाचे वागणे ही या या आईव डलांना सम या होऊन
बसली आहे असे मूल. a- picture; या च ामधील
च काराचा उ े श च ातून प होत नाही असे च .
-play; सामा जक कवा नै तक वषय हाताळणारे
नाटक.
problematic(al) [ ॉ लम टक्(ल्)] a. (of a
result) doubtful; अ न त, संशया पद.
proboscis ( ) n. (pl. -es) elephant's trunk; ह ीची स ड. (2) क टकाची स ड (त डाचा भाग). (3)
( चे) नाक.
procedure ( ) n. regular way of doing
something; कायप ती. procedural कायप तीसंबंधी.
proceed ( ोसी' ड् ) v.i. to go on; पुढे जाणे. (2) पुढे चालू करणे. - with; चालू ठे वणे (The accused-
ed with his explanation.). -from; - यापासून
उ प होणे (Evils like famine - from war.).
to — against;- या व कायदे शीर कारवाई करणे.
proceeding ( ) n. an act or course of action; कामकाज. (2) (अ. व.) कामकाजाची लेखी न द to
take legal -s against; - या व कायदे शीर
कारवाई करणे.
proceeds ( ) n. pl. money arising from anything; उ प हणून मळालेला पैसा (the - from a
play).
process ( ) n. continuous development
with many changes; या. (2) काही कायप ती (कृती). (3) (कायदा) कोटात हजर राहावे हणून असलेले आ ाप .
(4) खट याचे कामकाज. (5) गती. in - of; चालू असताना (a building in -of construction). in - of
time; जसजसा काळ लोटे ल तसतसा. v.t. (पदाथावर) या करणे (to- fruit and vegetables). (2) खटला
भरणे. v.i. मरवणुक त चालणे.
procession ( ) n. line of people or vehicles advancing steadily in order; मरवणूक
( दडी). (2) मरवणुक तील लांक. to walk in a -;
मरवणुक ने जाण. -al a. मरवणुक संबंधीचा. n. चच या
मरवणुक त गाइ या जाणा या गीतांच पु तक कवा
यातील गीत.
processionary ( ) a. processional;
मरवणुक न जाणारा.
proces-verbal ( ) n. (F.) [pl. proces-verbaux ( )] written record of official
proceedings; सभे या कामकाजाचा अ धकृत लेखी अहवाल. (2) फौजदारी खट यात उप थत केले या
स यघटनांची लेखी न द.
proclaim ( ल इम्) v.t. to announce
something publicly; जाहीर करणे, जाहीररी या
पुकारणे. (2) प करणे, उघड करणे.
proclamation ( ) n. proclaiming; जाहीरपणे सांगणे. (2) जाहीरनामा, घोषणा (Lincoln issued a -
declaring the emancipation of slaves.).
proclivity ( ) n. (to, towards) a tendency; नैस गक कल.
proconsul ( ोकॉ सल्) n. governor of a
colony; वसाहतीचा रा यपाल. -ate n. अशा
रा यपालाचे पद कवा अ धकारकाल.
procrastinate ( ) v. i. to put off; लांबणीवर टाकणे, दरंगाई करणे.
procrastination ( ो ॅ टने इशन् ) the habit of putting off; चालढकल, दरंगाई [Procrasti-
nation is the thief of time (a proverb)].
procreate ( ो ए इट) v.t. to beget;
(अप याला) ज म दे णे. (2) उ प करणे, पैदा करणे.
procreation n. जतन, उ पादन, उ प ी. proc-
reator n. जनक, उ पादक. procreative a. फलदायी.
proctor ( ) (at Oxford and Cambridge) University official with various duties,
including the maintenance of discipline among students; (ऑ सफड व क ज येथील) व ापीठातील श त
राखणारा अ धकारी.
procurator ( ॉ युअरे इटर) n. agent; स याचा
मुख यार. (2) त नधी.
procure ( ) v. t. to get, to obtain; ( माने) मळवणे. (2) कुंटणपणा करणे. (3) घडवून आणणे.
procurable a. मळव याजोगा. -ment n. (एखा ा गो ीची) ा ती (-ment of supplies for the army).
prod ( ) v. t. & i. (-dd-) (- at) to poke (with a pointed instrument); टोचणी लावणे (2)
टु मण लावणे. n. ढु सणी, पराणी.
prodigal ( ॉ डगल) a. (-of) wasteful; उध या,
ख चक. n. उध या माणूस. -ity (-गॅ ल ट) n. उधळं पणा, नासधूस. (2) वैपु य, औदाय. -ize ( ॉ डगलाइझ) v.t. -ची
उधळप करण. -ly adv. उधळे पणाने.
prodigious ( ) a. enormous, immense;
अवाढ . बेसुमार, अफाट, आ यकारक (a -feat).
prodigy ( ) n. a child of marvellous
talents; असामा य वु अमलल मूल. (2) असामा य
वु ची . (3) अदभुत गां ट, महान आ य
(Lord Hanuman performed prodigies of
strength.).
produce ( ) v.t.&i to bring forth; उ प करणे. (2)-ला ज म दे णे. (3)-ची न मती करणे. (4) स
करणे. (5) सादर करणे, दाखवणे. (6)-ला कारणीभूत होणे.
producer ( ). n. one who produces; नमाता, उ पादक. (2) जळाऊ वायू नमाण कर याची भ .
–gas; भ त तयार केलेला जळाऊ वायू.
producible ( ू सबल्) a. that can be
produced; उ प करता ये याजोगा. (2) दाखवता/पुढे करता ये याजोगा.
product ( ) n. that which is produced;
उ पादन, तयार माल (farm -s). (2) प रपाक, फळ.
(3) (ग णत) गुणाकार.
production ( ॉड शन्) the act of producing; उ पादन काढणे, तयार मालाचे उ पादन (-of food).
productive ( ) a. able to produce; उ पादन म. (2) सुपीक. (3) उ पादन दे णारा (-labour).
productivity ( ) n. power of being productive; उ पादन मता. - bonus; उ पादनात वाढ के यामुळे
या ी यथ दलेले सानु ह अनुदान.
proem ( ो एम्) n. preface; तावना. -ial a.
ा ता वक.
profanation ( ॉफने शन्) n. instance of
profaming; प व गो ब ल अनादराची कृती.
पा व य वडंबन.
profane ( फे इन्) a. secular, worldly; ऐ हक.
(2) प व गो ब ल कवा ई राब ल अनादर दाखवणारा. (3) धमहीन, धम , v.t. अप व करणे,
करणे.
profanity ( ) n. irreverent conduct; धम नदा. (2) धम कृती. (3) (अ. व.) अप व श द.
profess ( ) v. t. & i. to confess publicly;
( ा, आवडी नवडी. छं द. इ. ब ल) उघड सांगणे.
प बोलून दाखवणे. (2) वतःचा धंदा करणे. (3) अमूक आहोत असे हणणे. (4) खोटा आव आणणे (to - innocence).
(5) ा यापक हणून महा व ालयात शकवणे.
professed ( फे ट) a. acknowledged; वतः
मा य केलेला (a - atheist). (2) आव आणणारा.
(3) क थत. (4) धा मक ते अंगीकारणारा.
professedly ( ) adv. according to one's own admission; वतः कबूल के या माणे. (2) उघडउघड,
धडधडीत.
profession ( फेशन्) an occupation; वसाय, उपजी वकेचा उदयोग. (2) काही कबुली (-of loyalty). by
-; धं ाने. the -; एका व श धं ातील सव माणसे.
professional ( फेशनल) a. & n. of a
profession; धं ाचा. (2) धं ा वषयीचा (-skill).
(3) धंदेवाईक (a -cricketer). (4) ावसा यक
(-approach). -ism n. धंदेवाईक खेळाडू सेवेत
(नोकरीवर) ठे व याची प त. (2) धंदेवाईक या
ठकाणी असणारे गुण वशेष.
professor ( ) n. university teacher of the highest grade; ा यापक. (2) ा यापकां या
नावामागील उपाधी (Professor Vaidya).
professorial ( ॉ फसॉ' रअल्) a. relating to a
professor; ा यापकांसंबंध चा, यां या कामासंबंधीचा.
professorship ( ) n. professor's post at a university; व ापीठातील ा यापकांचे पद.
proffer ( ॉ फर्) v.t. to offer; दे ऊ करणे, पुढे करणे. n. बोली, सूचना.
proficiency ( ) n. (in, at) state of being skilled; ा व य, नैपु य (-in music).
proficient ( ) a. (-in) adept, expert; कुशल, वीण, न णात, पारंगत, पूण ान असलेला.
profile ( ो फाइल्) n. side view of the face; एका बाजूने दसणारा मानवी चेहरा (a portrait drawn
in -). (2) नयतका लकात आलेला च र ा मक लेख.
in -; एका बाजूने जसा दसेल तसा. V. t. एका बाजूने
दसणारा चेहरा काढणे, रेखा च ात दशवणे. (2) च र ा मक लेख ल हणे.
profit ( ॉ फट) n. gain; नफा, लाभ, फायदा. (2) हत. v. t. & i. (— from or by) फायदा होणे (He
has
-ed by the experience.). (2) फायदे शीर ठरणे.
~-margin उ पादनखच व व यांतील फरक (a
~-sharing scheme; मालक व नोकर यां यात
न याची वाटणी करणारी अशी योजना).
profitable ( ) a. bringing profit; लाभकारक. हताचा. profitably adv. फायदे शीरपणे.
े ी े े ो
 profiteer ( ) v. i. to make excessive profit; नफेबाजी करणे. n. नफेखोर. भरमसाट फायदा
मळवणारा ापारी. -ing n. नफेबाजी.
profitless ( ) a. of no advantage; फायदा नसलेला (-talk).
profligacy ( ॉ लग स) depravity;
नी त ता.
profligate ( ॉ ल गट् ) shamelessly immoral; राचारी. बदफैली. (2) (of) अ यंत उध या. n. राचारी.
.
pro forma (1) a prescribing a set form
or procedure; ठरा वक प ती नेमून दे णारा, उपचारा मक. adc. ठरा वक प तीनुसार औपचा रकपणे.
profound ( फाउ ड् ) a very deep; खोल
(-sleep, - sympathy). (2) ( वचार. व ा, लेखक, इ.) गंभीर, कळकळ चा, व ापूण (a - thinker). (3)
(अ यास) गहन, सखोल. (4) (चम कार) गूढ.
profundity ( फ ड ट) n. depth; ( ान, इ.ची)
अगाधता. (2) गांभीय. (3) (अ. व.) वचार कवा आशय
याची गहनता.
profuse ( ) a. (in or with) very plentiful; वपुल, सढळ (He was -in his thanks.).-r n.
उध या.
profusion ( यू इयन्) n. abundance; वैपु य,
सढळपणा (In that garden roses grow in-.).
prog¹ ( ॉग्) n. proctor; व ा याम ये श त
राखणारा अ धकारी. v. t. (-gg-) ( वदया याला)
श त लावणे.
prog² ( ॉग्) n. food obtained by begging; भीक मागून मळवलेले अ . v. i. भकेसाठ कवा लूटमारीसाठ
इत ततः भटकणे.
progenitor ( ोजे नटर्) n. ancestor; पूवज.
(2) राजक य कवा ता वक वाबतीत पूवा धकारी.
progeny ( ॉ ज न) n. descendants; वंशज,
अप ये, संतती.
prognosis ( ) n. (pl. -ses) forecast of the probable course of a disease; रोगा या संभा
चढउताराचे व कारणांचे पूव नदान.
prognostic ( ॉ नॉ टक्) a. (of) serving as a
prognosis; - या संभा तेची सूचना दे णारा. n.
पूव च ह.
prognosticate ( ॉ नॉ टकेइट् ) V. t. to prophesy; भाक त करणे prognostication n.
भाक त.
programme ( ) n. outline of work to be
done; काय माची परेषा. (2) काय म. (3) काय-
माची याद . (4) संगणकाची आ ावली. v.t. -चा
काय म आखणे. –d learning; मा वत अ ययन.
-r n. संगणकाची आ ावली तयार करणारा.
progress ( ो ेस्) advance; गती. (2) सुधारणा, वाढ, वकास, उ कष. ( े स्) v.i. गती करणे. in -;
चालू असलेला, घडत असलेला.
progression ( ो े इशन्) n. progress; गती.
(2) (ग णत) ेणी. arithmetical-; अंकग णतीय
ेणी (उदा., 5, 10, 15, 20...). geometrical —;
भू मतीय ेणी (उदा., 5, 10, 20, 40...).
progressive ( े स ह्) a. going forward; पुढे
जाणारा. (2) गमनशील, पुरोगामी. ाग तक आचार-
वचारांचा. (3) उ रो र अ धक अवघड होत जाणारा.
-ly adv. उ रो र, गमनशीलतेन. े -ness पुरोगामी व, गमनशीलता.
prohibit ( ह बट् ) v.t. to forbid; मनाई करणे,
तबंध करणे, काय ाने बंद करणे, म जाव करणे
(to - somebody from doing something).
prohibition ( ो ह बशन्) n. the act of
prohibiting; मनाई करणे (कृती), म जाव. (2) मनाई ( कूम), तबंधक कायदा. (3) दा बंद . -ist n.
दा बंद चा पुर कता.
prohibitive ( ह ब ट ह ) a. prohibiting;
तबंधक, मनाई करणारा (a - tax). (2) काही गो
अश य होईल इत या मो ा माणात असलेला
(- prices).
prohibitory ( ह बट र) a. prohibiting;
 तबंधक.
project ( ॉजे ट् ) n. plan, scheme; योजना
क प. ( जे ट) v.t. &i. योजना करणे (to -a new dam). (2) ( च , इ.) पडदयावर े पत करणे. (3) फेकणे,
सोडणे (to - missiles into space). (4) पुढे येणे (-ing eyebrows, a balcony -ing over the
street). (5) लोकांपुढे मांडणे.
projectile ( ज टाइल) missile; ेपणा .
projection ( ज शन् ) the act of projecting; फेक याची/ ेपणाची कृती. (2) ेपण (the - of a
motion picture). (3) पुढे येणारी गो (उदा., ओठ, दात, घराची बा कनी). –room; च पट दाखव याची ( ेपणाची)
खोली. -ist n. च पटाचे ेपणयं चालवणारा ( च पट दाखवणारा).
projective ( ) a. concerned with projection; ेपण वषयक (- geometry).
projector ( ) n. a person who devises
projects; क पांचा नमाता. (2) च पट ेपणयं .
projet ( ) n. a draft of a proposed treaty; ता वत तहाचा मसुदा. (2) योजना, ताव.
prolapse ( ) n. the sinking or, falling down of an organ; (आतडी, गभाशय, इ.) इं याचा भाग
खाली सरकणे (= prolapsus). v. i. जागेव नहखाली सरकणे.
prole ( ) n. member of the proletariat;
कामकरी वगातील मनु य.
prolegomena ( ो लेगॉ मन) n. pl. a formal
critical introduction to a lengthy text; बंध. ंथ. इ.ची तावना (plolegomenon हे एकवचनी प).
prolepsis ( ोले सस्) [pl. prolepses ( ोले सीझ)] use of a word after a verb in
anticipation of its becoming applicable
through the action of the verb; वा यालंकाराचा
एक कार. यांम ये यापदानंतर असा एक श द ( वशेषण) योजतात क भावी घटना झालीच आहे असा
आशय यातून होतो.
proletarian ( ो' लेटे' अ रअन् ) of the
proletariat; समाजातील क न (सामा य) लोकां वषयीची, कामगार वगासंबंधीची. n. कमचारी.
proletariat ( ) n. lowest classes, the common people; समाजातील अगद खाल या
थरातील सव लोक. (2) अ खल कामगार वग.
proliferate ( ) v. t. & i. to grow or reproduce (new cells, etc.) rapidly; (aft,
3.)
वेगात वाढणे कवा यांची पुन प ी होणे, पेव फुटणे.
(2) पेशी वाढवणे. proliferation n. तगतीने होणारी
वाढ, पुन पादन. non-proliferation treaty; या
रा ांकडे अ व े नाहीत यांना ती दे ऊ नयेत यासाठ
असलेला करार.
prolific ( ) a. producing a great quantity; खूप उ पादन करणारा, ब सवा (सुपीक). a -author;
खूप पु तके ल हणारा लेखक (as -as rabbits).
prolix ( ो ल स्) a. long and wordy; लांबलचक, कंटाळवाणा (बोलणारा, ल हणारा, लेख, भाषण, इ.). -
ity n. फार मोठा व तार, चहाट. (2) कंटाळवाणेपणा.
prologue ( ) n. (to) introduction to a poem, play, etc.; नाटकाची नांद कवा मो ा
का ाचा ताव, तावना. (2) घटनां या मा लकेतील प हली घटना. v. t. तावना करणे, तावाने सु करणे.
prolong ( लॉ ग्) v.t. to lengthen out;लांबवणे,
वाढवणे. -ed a. द घकालीन (a -ed silence).
prolongation ( ोलाँगे इशन्) n. making longer; वाढ (वाढवत जा याची या), व तार.
prom - ( ) n. abbreviation of seaside
promenade and promenade concert; हवा
खा यासाठ समु कनारी केलेली रपेट. (2) या
संगीतसभेत काही े क उभे रा न काय म पाहतात
अशी संगीतसभा.
promenade ( ॉ मना'ऽड् ) n. leisurely walk; हवा खा यासाठ केलेली रपेट. (2) अशा रपेट साठ असलेला (ब धा
जलाशया या बाजूचा) ं द श त
र ता. (3) म यंतराम ये पाय मोकळे कर यासाठ े ा-
गृहाम ये असलेली मोकळ जागा. -deck; जहाजावर
रपेट कर यासाठ असलेले डेक. -concert; या
संगीतसभेला काही ठकाणी बैठका नसतात व र सक तेथे
उभे रा न संगीत वण करतात अशी सभा. v.t. &i. रपेट
करणे. (2) रपेट कर यासाठ (मुल, े इ.ना) घेऊन जाणे.
prominence, prominency ( ॉ मन स्,
ॉ मन स) n. the state of being prominent;
मोठे पणा, े व. (2) पुढे आलेला भाग, उंचवटा.
(3) ामु य, ठळकपणा.
prominent ( ॉ मन ट) (- in) distinguished; सु स , व यात, अ ेसर (Shri Sharad Pawar is a -
े े े ी
politician.). (2) मह वाचा. (3) चटकन दसणारा, उठू न दसणारा, पुढे आलेला, ल वेधी.
promiscuity ( ॉ म यूइ ट) confusion
caused by being promiscuous; संकरामुळे नमाण झालेला ग धळ.
promiscuous ( म युअस्) unsorted;
सर मसळ झालेला (a - heap of things). (2) भेदाभेदर हत, नीट वचारपूवक नवड न करता झालेला
(- friendships).
promise ( ) v. t. & i. to agree to do or not to do something; वचन दे णे, कबूल करणे. (2)-चे
आ ासन दे णे, आशा दाखवणे (The clouds -- rain.). to – well; यश वी हो याची च हे दाखवणे. n. वचन. (2)
वचन हणून सां गतलेली गो . (3) होतक पणा (उदा., a writer of great-). -e n. याला वचन दले आहे तो मनु य.
promising ( ) a. showing promise; होतक , या याब ल मो ा आशा बाळगा ात असा.
promissory ( ) a. containing a promise; यात अ भवचन नमूद केले आहे असा.a - note; वचन च .
promontory ( ॉ म ट र) n. headland; भू शर.
promote ( ) v. t. to advance in rank or
position; वरची जागा दे णे, बढती दे णे. (2) सं थापनेला
व आरंभ हो याला हातभार लावणे. (3) (भावना, इ.)
चेतवणे.
promoter ( ) n. a person who helps to
organize, develop or finance an under-
taking; एखाद सं था, इ.ची थापना, वकास वा तला
आ थक मदत, इ. बाबतचा पुर कता, वतक.
promotion ( ) n. promoting or being
promoted; बढती, वाढ (He resigned the job
because there were no immediate chances
of-.). (2) वाढ हो यासाठ केलेली मदत. (3) जा हरात,
इ. क न व वाढवणे (the - of new product).
prompt [ ॉम्(प्)ट् ] ready;त पर. (2) ता का लक. (3) चलाख. v.t. ेरणा दे णे, उ ु करणे (Hunger -ed
him to steal.). (2) (नटांना पड ामागून ) भाषणाचा पुढचा भाग आठवून दे ण.
े -er n. ॉ टं ग करणारा. -ing n.
अनुबोधन. -ness n. त परता, चलाखी. -ly adv. त परतेन. े
promptitude ( ) n. promptness; त परता, त काळ कृती कर याची तयारी.
promulgate ( ॉ म गेइट् ) to declare publicly; (कायदा, वट कूम, इ.) जाहीर करणे, स करणे. (2)
( ान, इ.) सव फैलावणे. promulgation n. स करण.
prone ( ोन्) a. (-to) liable to; कल असलेला,
वण (-to accidents anger, etc.). (2) वृ .
(3) पालथा (अधोमुख). -ness n. कल.
prong ( ाँग)् n. one spike of a fork; (जेवणा या) का ाचे कोणतेही अणीदार टोक, काटा. -ed a. अणीदार
टोक असलेला. a three-pronged attack; (सै याने) ) तीन बाजूंनी केलेला ह ला.
pronominal ( ) a. of a pronoun; सवनामाचा, सावज नक.
pronoun ( ) n. word used in place of a noun; सवनाम.
pronounce ( नाउ स्) v.t. &i. to utter; उ चार
करणे. (2) करणे, श दांत सांगणे. (3) नकाल दे णे
(to - the death sentence upon someone).
- for, against, etc.; प मत दे णे.
pronounceable ( ) a. that can be
pronounced; उ चार करता येईल असा (श द).
pronounced ( ) a. strongly marked;
ठाम, प , न त (a man of - opinions).
(2) उ लेखनीय.
pronouncement ( ना उ म ट) n. formal
declaration; जाहीर नवेदन.
pronto ( ॉ टो) adv. at once; ताबडतोब, लगेच.
pronunciation ( न सएं इशन्) n. way in which a language is spoken; (भाषेचे) उ चारण.
(2) ( चे) उ चारण. (3) (श दाचा) उ चार.
proof ( ूफ्) n. evidence; पुरावा, माण, गमक.
(2) परी ण, कसोट . (3) क चे मु त (- reader;
मु त-शोधक, मु त तपासनीस). (4) पु ी.
(5) (भू मती) स ता. V. t. पूण संर ण दे ईल असे करणे
( वशेषतः व जलाभे य करणे). burden of -;
आपले हणणे पुरा ा नशी स कर याची जबाबदारी.
a. (-against) सुर त. (ii) अभेदय (-armour).
- against temptation; मोहाला बळ न पडणारा. a
water- coat; यातून आत पाणी गळणार नाही असा
कोट. fool -; a. अडा या याही हाती दे यालायक.
ो ी
bullet-~a. यातून गोळ आत जाऊ शकणार नाही
असे. sound-~ a. आवाज बाहेर जाणार नाही ( कवा
बाहेरचा आत येणार नाही) असा. to put to the -;
कसोट घेणे. to stand the -; कसोट ला उतरणे. the -
of the pudding is in the eating; कोण याही
गो ीची खरी कमत य अनुभवातूनच ययाला
येते.
prop¹ ( ॉप) n. support; आधार, टे कू. (2) (खेळ,
कुटुं ब, इ.चा) मुख आधार तंभ. - and stay; आधार तंभ (Sunil Gavaskar was the - and stay of Indian
cricket team for many years.).
v.t. (-pp-) (-up) आधार दे णे, टे कू दे णे.
prop² ( ) n. abbreviation of propeller;
वमानाचा कवा जहाजाचा पंखा.
prop³ ( ) n. abbreviation of (stage) prop-
erty; रंगभूमीवर लागणा या सव चीजव तू.
propaganda ( ) n. spreading ideas and information; चार, मत चार, गाजावाजा. (2) चाराचे तं .
-machine; मत चारयं णा. -plays/films; चारक नाटके/ च पट. propagandist n. चारक. propagandize v.
i. & t. चार करणे.
propagate ( ॉपगे'इट् ) v.t. to spread; सार
करणे, फैलावणे. (2) पुढे पाठवणे. (3) वंश वाढवणे
(Insects - themselves by means of eggs.).
propagator n. चारक; सार करणारा.
propagation ( ) n. the act of propagating; वंशवृ . (2) (रोग, इ.चा) फैलाव. (3) (त वे, धोरणे,
इ.चा) सार (the –of the principles of science).
propel ( ) v. t. (-ll-) to drive forward; पुढे
ढकलणे, पुढे चालवगे (The wind -s a sailing
boat.). -lent a. गती दे णारा. n. गती दे णारा फोटक
पदाथ.
propeller ( ) n. that which drives forward; वमानाचा कवा जहाजाचा पंखा.
propensity ( ) n. natural tendency; नैस गक वृ ी (कल) (-to do or for doing something).
proper ( ॉपर्) a. right, correct; बरोबर, यो य
(not a -time for rejoicing). (2) (— to)जुळेलसा, उ चत. (3) यो य, संकेतांना ध न (Use – language in
the company of ladies.). (4) ख या अथाने असणारा. (5) भरपूर, खरपूस (He gave the burglar a --
hiding; भरपूर चोप दला). (6) वतःचा (my own – hands). -fraction; या अपूणाकात अंश हा छे दापे ा लहान
असतो असा (उदा., ½,¾).-noun/name; वशेष नाम.
properly ( ) adv. in a correct manner;यो य रीतीने. (2) ख या अथाने (He is not - speaking a
scholar.). (3) खरपूसपणे, सपाटू न.
propertied ( ) a. owning property; जमीनजुमला, मालम ा असलेला. the -- classes;
जमीनदारवग.
property ( ॉप ट) n. possessions; मालम ा,
जदगी. (2) मालक ची व तू. (3) गुणधम. (4) (रंगभूमी)
पडदे सोडू न रंगभूमीवरील आव यक सव चीजव तू.
real -: इमारत, जमीन, इ याद . common -; सावज नक मालक ची गो . (ii) सवाना ठाऊक असलेली
गो . -man n. रंगभूमीवरील चीजव तू या या ता यात असतात असा मनु य.
prophecy ( ) n. the power to foretell;
भाक त कर याचे साम य. (2) भाक त (Her
prophecies always came true.).
prophesy ( ॉ फसाइ) v.t. &i. to foretell; भाक त करणे, भ व य वतवणे (The sailor prophesied a
severe storm.).
prophet ( ॉ फट) n. inspired teacher; ई राचा
े षत, पगबर. (2) भ व यकथन करणारा. (3) नवीन,
उ च स ांत, त व ान, इ.चे तपादन करणारा
महापु ष (Mahatma Gandhi was the -of truth and non-violence.). -ess n. उ च त वे तपादन करणारी
ी. (2) भ व य वतवणारी ी.
prophetic(al) [ फे टक् (ल्)] a. of or relating
to a prophet or prophecy; े षतासंबंधीचा.
(2) भ व यसूचक.
prophylactic ( ॉ' फलॅ टक्) a. & n. serving
to prevent a disease; रोग तबंधक औषध कवा
उपाय.
prophylaxis ( ) n. preventive treatment of disease; रोग तबंधक उपचार.
propinquity ( ) n. (to) nearness; (वेळ, नाते, ठकाण, इ.बाबत) जवळपणा, सामी य. (2) (क पना, इ.
े
बाबत) सारखेपणा.
propitiate ( प शए'इट् ) v.t. to pacify; शांत
करणे. (2) आराधना करणे, स करणे. propiti-
ation n. आराधना. propitiatory ( प शअट र) a.
आराधना मक.
propitious ( पशस्) a. favourable; अनुकूल,
शुभ. (2) फायदे शीर.
propjet ( ॉ प् जेट) n. turboprop; याचा पंखा
झोतयं ाने फरतो असे वमान.
proponent ( ) a. bringing forward; -चा पाठपुरावा करणारा, पुर कता (She was a - of
women's rights.). n. पाठपुरावा करणारी .
proportion ( पॉ 'शन्) n. part, share; भाग,
ह सा. (2) माण. (3) (अ. व.) आकार, लांबी, ं द ,
प रमाण. (4) (अंकग णत) दोन गुणो रांची बरोबरी. v.t.
यो य माणात करणे (to - one's expenditure to
one's income). (2) यो य हसे पाडणे. out of —;
भल याच माणात असणारा. in -; यो य माणात.
in -to;- याशी असले या माणाचा वचार करता.
proportionable ( ) a. proportional;
यो य माणात असणारा.
proportional ( पॉशनल) in proper porportion; माणब . (2)- याशी यो य माणात असणारा. -
representation; अ पसं य जमातीलाही त या लोकसं ये या माणात त न ध व मळू शकेल अशी प त. -ly adv.
माणशीर.
proportionate ( ) a. (to) being in proper proportion; यो य माणात असलेला.
proposal ( ) n. the act of proposing;सुचवणे, ल नाचे बोलणे करणे. (2) योजना, सूचना, ताव, (3)
ल नासाठ मागणी.
propose ( ) v. t. & i. to put forward for
consideration; वचाराथ पुढे मांडणे. to - for;
सुचवणे (नाव). to - to; ल नाचे बोलणे करणे (मुलाने
मुलीला) मागणी घालणे. to - a toast (to some-
body's health); (म ाचा पेला उचलून) एखा ाला
आरो य चतणे.
proposition ( ॉ प झशन्) n. a statement;
वधान, हणणे. (2) (ग णत) स ांत, कठ ण .
(3) अवघड सम या. (4) ( ीला) अनै तक वहाराची
केलेली सूचना. v.t.-ला अशी अनै तक सूचना करणे.
propound ( पाउ ड् ) v.t. to propose; वचाराथ
पुढे ठे वणे.
proprietary ( ाइट र) owned by somebody; खाजगी मालक चा (a - school).
-rights; मालक ह क.
proprietor ( ) n. (fem. proprietress) owner; मालक. -ship n. मालक .
propriety ( ाइअ ट) n. reasonableness,
decency; औ च य, श संमत आचार. (2) (अ.व.)
श संमत आचाराचे बारीकसारीक नयम. (3) समपकता,
उ चतपणा (In social functions one must
behave with perfect -.).
props ( ॉ स्) n. pl. stage property; रंगभूमीवरील सामानसुमान.
propulsion ( ) n. the act of driving forward; पुढे ढकल याची या. (2) ेरणा. propulsive a.
ेरक, ेरणादायी.
prorogue ( ) v. t. to bring (a session of
Parliament) to an end without dissolving it;
(सभागृहाची बैठक) बरखा त न करता संपवणे. (2) (सभेचे कामकाज) पुढ ल बैठक वर टाकणे, थ गत
करणे. prorogation ( ो रगे इशन्) n. (बैठक) पुढे
ढकलणे (कृती).
prosaic ( ो झेइक्) a. dull, uninteresting; नीरस, , सवसाधारण (the -life of middle class
people).
proscenium ( सी नअम्) n. that part of the
stage between the curtain and the orchestra; रंगभूमीचा पडदा व वादयवृंद या दर यानचा भाग.
proscribe ( ) v. t. to put a person out of the protection of the law; एखा ाला काय ाचे
संर ण मळणार नाही असे ठरवणे. (2) बंद घालणे, मना करणे. proscription n. ह पारी. (2) बंद , मनाई.
prose ( ) n. ordinary spoken or written
language; ग , साधी भाषा. (2) नीरस कथन. v.i.
ेई े ी े ो े
कंटाळा येईल असे (नीरसपणे) बोलणे.
prosecute ( ) v. t. & i. to take legal action against; फौजदारी खटला भरणे (Trespassers
will be –d.). (2) ( ापार, अ यास, इ.) पुढे चालू
ठे वणे.
prosecution ( ॉ स यूशन्) n. the carrying on
of legal proceedings against a person; एखा ा व खटला चालू ठे व याची या, फयाद. (2) (the -)
फयाद प . (3) (एखाद गो ) चालू ठे वणे (the - of an inquiry).
prosecutor ( ॉ स यूटर्) n. a person who
conducts legal proceedings; foufat, the Pub-
lic Prosecutor; सरकार या वतीने खटला चालवणारा
वक ल.
proselyte ( ) n. a person newly converted to a religious faith; धमातर केलेली .
proselytize ( ) v. t. to convert someone from one religious faith to another; एखा ाचे
धमातर करवणे.
prosily ( ) adv. in a prosy manner; कंटाळा येईल अशा त हेने.
prosiness ( ो झ नस्) n. dullness; नीरसता,
पणा, ग मयता.
prosody ( ) n. the theory of metre; छं दशा . prosodic(al) a. छं दशा वषयक. prosodist n.
छं दशा .
prospect ( ॉ पे ट् ) n. scene; दे खावा, य.
(2) आशा, अपे ा. (3) (अ. व.) संभव. (4) संभा
गहाईक (He is a good -.). in -; पथात.
( पे ट-) v.t. & i. (for) सोने; इ. धातूचा शोध
घेणे.
prospective ( ) a. anticipated or likely; अपे त, संभा (a -buyer for the house). (2)
भावी.
prospector ( पे टर्) n. a person who
searches for the natural occurrence of gold,
etc.; सोने, इ. मौ यवान धातूं या खाणी शोधणारा.
prospectus ( पे टस्) n. (pl. -es) pamphlet
describing chief features of a company, school, etc.; कंपनी, शाळा, इ. सं थांचे छापील मा हतीप क.
prosper ( ) v.i.&t. to succeed, to do well; भरभराट होणे, उ ती होणे. (2) भरभराट करणे.
prosperity ( ॉ पे र ट) n. the condition of
prospering; भरभराट, उ कष, भा य, चलती (Peace
brings -.).
prosperous ( ॉ परस्) a. flourishing; भर-
भराट चा, संप , उ तीचा. (2) अनुकूल (-weather
for growing wheat).
prostate ( ॉ टे इट् ) prostate gland; मू ाशया या नमुळ या भागावर असणारी ंथी.
prostatectomy ( ॉ टटे ट म) n. surgical
removal of the prostate gland; श या क न
ो टे ट ंथी काढू न टाकणे ( या).
prosthesis ( ) n. [pl. prostheses ( ॉ थसीझ्)] the replacement of a missing
bodily part with an artificial substitute;
शरीरा या एखा ा भागाअभावी या ठकाणी श ये ारा पयायी कृ म भाग बसवणे. (2) असा
कृ म भाग (उदा., कृ म दात, कृ म डोळा, इ.).
prostitute ( ) n. a woman who hires herself for sexual intercourse; वे या. v. t.
(-oneself) वतः वे या बनणे. (2) (पैसे, इ.साठ )
-चा अप य करणे (to - one's energies).
prostitution ( ॉ ट ूशन्) n. practice of
prostituting oneself; वे या वसाय. (2) आपली
(बु , कतृ व, इ.) भल याच नीच कामासाठ वापरणे,
पयोग करणे.
prostrate ( ) a. lying at full length; सा ांग नम कार घातलेला. (2) चीत झालेला. (3) थकलेला.
v.t. दं डवत णाम करणे. to be -d with; ने जमीनदो त होणे (He was -d with sorrow.). (ii) थकवा आणणे
(Sickness often - people.). prostration ( ॉ े इशन्) n. लोटांगण, दं डवत. (2) आ यं तक थकवा, श पात.
prosy ( ो झ) a. dull, tedious; (लेखन, भाषण,
पु तक, इ.) नीरस, .
protagonist ( ) n. the principal character in a play, etc.; नाटक, इ.मधील मुख पा . (2)
कोणतीही पधा, चचा, इ.तील मुख . (3) एखा ा धोरणाचा कवा राजक य प ाचा कैवारी.
protean ( ) a. like Proteus (readily taking on various forms); ो टअस नामक ( ीक
पुराणातील) जलदे वा माणे व वध पे सहजपणे घेऊ
े ी ै
शकणारा, अनेक पी. (2) अ पैलू.
protect ( ) v. t. (— from, against) to keep safe; र ण करणे. (2) (परक य माला या आयातीवर
जबर कर बसवून वदे शी धं ांना) संर ण दे णे.
protection ( ) n. (from) protecting; संर ण. (2) वदे शी धं ांना दलेले संर ण. (3) (against)
संर क व तू (- against the cold). under the -of; - या संर णाखाली. -money; ापारी, कानदार, इ.ना
संर णाची हमी दे ऊन या ी यथ यां याकडू न उकळलेला पैसा, ह ता.
protectionism ( ) n. system of giving protection to home industry; वदे शी धं ांना संर ण
दे याची प त. protectionist n. अशा संर ण दे या या प तीचा पुर कता.
protective ( टे ट ह) affording protection; संर क (a - tariff). - clothing; (आग, इ.
धो यांपासून बचाव करणारे) संर क कपडे. (2) (towards) संर ण कर याची इ छा बाळगणारा
(Parents feel - towards their children.).
protector ( ) n. person who protects;
संर णकता.
protectorate ( टे ' ट रट् ) । n. a territory
controlled by a stronger state; बलवान स े या
संर णाखालील दे श. (2) बलशाली स ा व त या
संर णाखालील दे शांचे पर परसंबंध.
protege ( ) n. (fem. -e) a person who is protected and aided by another person;
स या या संर णाखाली व मदतीवर अवलंबून
असणारी .
protein ( ) n. body-building substance;
थन, अ ातील पोषक .
pro tempore ( ) adv. (short form: pro tem) for the time being; ता पुरता (चालू काळापुरताच
फ ).
protest ( ोटे ट) n. objection; वरोध, नषेध,
हरकत (to lodge/enter/make a - against
something). ( टे ' ट् ) v. t. & i. हरकत घेणे. (2) व मत दे ण,
े नषेध न दवणे. under –; नाखुषीने (I have
paid the tax under -.).
Protestant ( ) n. a Christian not of the Roman Catholic Church; ॉटे ट ट पंथाचा
अनुयायी. -ism n. ोटे ट ट पंथ.
protestation ( ोटे टे इशन्) solemn declaration; गंभीर घोषणा. (2) त ार न दवणे, ती
नषेध.
Proteus ( ) n. a sea god capable of
changing his shape at will; इ छे नुसार वतःचे
व प, आकार बदलणारा ( ीक पुराणातील) एक
जलदे व. (2) वारंवार मते बदलणारा चंचल वृ ीचा मनु य.
prothonotary, protonotary ( ) n. chief clerk in certain law courts; यायालयातील मु य
कारकून.
protocol ( ) n. code of behaviour; (खास क न आंतररा ीय समारंभ संगी) कसे वागावे या
वषयीचे नयम, श ाचार. (2) तहाचा कवा कराराचा
प हला क चा मसुदा. v. t. & i. कसे वागायचे ते ठरवून
दे णे. (2) तहाचा मसुदा ठरवणे.
proton ( ) n. unit of positive electricity
forming part of an atom; परमाणू या क ाचा
धनजागृत घटक ( ोटॉन).
protonotary ( ) n. a chief clerk in certain law courts; यायालयातील मु य कारकून.
protoplasm ( ) n. colourless jelly-like substance which is the material basis of
life in animals and plants; ाणी व वन पती यांचा
मूळ जीवनाधार असा रंगहीन चकट पदाथ.
prototype ( ोटोटाईप्) n. model; मूळ नमुना (the -of a new/car).
protozoa ( ) n. pl. animals of the simplest type formed of a single cell; सवात साधे
एकपेशीय जीव.
protozoic ( ) a. of or relating to protozoa; यात अगद सा या जीवांचे अवशेष सापडतात (असे
खडकांचे थर).
protract ( ॅ ट) t. to prolong, to lengthen; -चा वेळ लांबवणे, पु कळ काळ (एखाद गो ) चालवणे (a
-ed argument). (2) वाढवणे. (3) (जमीन, इ.चा) ठरा वक माणात नकाशा काढणे. -ion n. व तार, लांबवणे.
protractor ( ॅ टर) instrument for measuring angles; कोनमापक. (2) शरीरातील
बं क ची गोळ बाहेर काढ याचे एक साधन.
protrude ( ) v. t. & i. to stick out; (एखादे
भोक, इ.तून) बाहेर येणे कवा आणणे (protruding
teeth). protrusion ( ँ ' यन्) n. पुढे येणे.(2) पुढे आलेला भाग. protrusive ( टू ' सद) a. पुढे
आलेला.
 protuberance ( ूबर स्) n. swelling,
bulge; टगूळ, फुगवटा.
protuberant ( ूबर ट) swelling outwards; (टगुळासारखा) पुढे आलेला.
protuberate ( ) v. i. to bulge out; (सुजून, इ.) पुढे येणे, वर येणे.
proud ( ाउड् ) a. arrogant, conceited; अहंम य, ग व . (2) शो भवंत. –of; याला अ भमान वाटतो असा
(अ भमानी). –about; ( दवस, घटना, इ.)
अ भमान वाटावे असा (It was a -day for every
Indian when Indian cricket team won the
world cup.). -flesh; जखमेवर नुकतेच आलेले
कातडे. house-~; घराची अ यंत नगा राखणारा.
purse-~ संप ीचा मद चढलेला. you do me - ;
तु ही माझा खूपच स मान करत आहात.
proudly ( ) adv. in a proud manner; गवाने, ऐट ने. (2) अ भमानाने.
provable ( ) a. that can be proved; स करता ये याजोगा.
prove ( ) v. t. & i. to demonstrate something beyond doubt; दाखवणे, स करणे.
(2) (अमूक आहे असे) दसून येणे (The new clerk -d
to be useless.). (3) चाचणीतून स होणे.
provenance ( ) n. place of origin;मूळ थान, उगम थान.
provender ( ॉ ह डर्) n. food for farm
animals; जनावरांचा चारा (वैरण).
proverb ( ॉ हब) n. well-known, wise
saying; सु स हण. (2) एखा ा वै श ासाठ
स कवा बाब (Antarctica is a - for
extreme cold.).
proverbial (see Petura) a. of or expressed in a proverb; हणीसंबंधीचा, हणीतून झालेला
(a -saying). (2) सवामुखी झालेला.
provide ( हाइड् ) v. t. & i. to supply; पुरवठा
करणे. (for somebody, with something),
to — for; - ची तरतूद करणे (He has a wife and
two children to — for.). to - against; पुढ ल
अडचणीला त ड दे ता ये यासाठ आगाऊ व था करणे.
-r n. पालनपोषण करणारा. to be -d with; ज र या
गो ीचा पुरवठा केलेला असणे. (ii) (काही जड व तूंबाबत) तजवीज केलेली असणे.
provided ( ) conj. (that) on condition that; जर ... तर (या अट वर).
providence ( ॉ हड स्) foresight;
रदश पणा, (2) पुढ ल तरतूद. (3) काटकसर. Provi-
dence; ई र. a special -; ई री कृपा.
provident ( ) a. careful about the future; रदश (Provident men save money for their
families.). (2) आगाऊ तरतूद करणारा.(3) काटकसरी. -fund; भ व य नवाह नधी.
providential ( ॉ हडे शल्) ) a. of, by, coming from Providence; ई रीकरणीचा,
सुदैवाचा (a - escape, --help).
providing ( ) conj. on condition that; जर... तर (I shall accompany you - you bear all
my expenses.).
province ( ) n. large, administrative division of a country; इलाखा, ांत. (2) काय े ,
ा ती. within (outside) one's -; काय े ा या
आत (बाहेर). the -s; राजधानी सोडू न इतर भाग.
provincial ( ) a. of a province; ांताचा, ांतीय (-costumes, - autonomy). (2) राजधानी सोडू न
इतर भागासंबंधीचा. (3) खेडवळ, अडाणी (She was
a farm girl with — manners.). n. खेडवळ माणूस.
provincialism ( ) n. an instance of provincial manners; एखा ा व श ांतातील, वभागातील
लोकां या व श चालीरीती, बोलणे-वागणे, इ.चे एक उदाहरण. (2) ांतीयवाद.
provision ( ह यन्) n. providing; तरतूद.
(2) (भावी काळासाठ ) पुरवठा कर याची कृती.
(3) (कायदे शीर कागदप ांतील) नमूद केलेली अट.
(4) (अ. व.) अ , अ पुरवठा. v.t. -ला अ पुरवठा
करणे (to - a ship for a voyage). a – merchant; कसणा मालाचा ापारी.
provisional ( ) a. temporary or conditional; ता पुरता कवा. सशत (a - agreement, -
admission). -ly adv. ता पुरते.
proviso ( ) n. (pl. -s or -es) stipulation; शत, अट, वायदा. with the - that; या अट वर
(The rich man's will left everything to his daughter with the — that she not marry.). -ry
( हा इझ र) a. सशत.

े
 provocable ( ) a. easily angered; चटकन राग येणारा.
provocation ( ॉ हके इशन्) n. the act of
provoking; डवचणे, चथावणी (The young man
flares up at the slightest -.).
provocative ( ) a. acting as a stimulus or incitement; चथावणी दे णारा, राग, ज ासा, इ. उ प
करणारा (a -speech).
provoke ( हो क्) v.t. to irritate; चडवणे,
डवचणे (That dog is very dangerous when
-d.). (2) (हा य, कुतूहल, राग, इ.) उ प करणे.
(3) काही कर यासाठ चेतावणी दे णे ( चथावणी दे णे),
provoking a. चीड आणणारा, ोभजनक. provok-
ingly adv. चडू न.
provost ( ॉ ह ट् ) n.head of certain colleges; इं लंडमधील काही महा वदयालयांचा मुख
( ाचाय). (2) ( कॉटलंडम ये) नगरा य ासारखा
अ धकारी. (3) ल करी शपायांचा अ धकारी.
prow ( ाउ) n. the front part of a ship; गलबताचा पुढचा भाग (नाळ) (the – of a motorboat).
prowess ( ा उइस्) n. courage, valour; धैय,
परा म. (2) वल ण कौश य.
prowl ( ) v. i. &t. to go about stealthily;
(भ याथ) हलकेच इत ततः भटकणे (Many wild
animals -at night.). n. असे मण. to be on the -; भ य शोध यासाठ भटकणे. -car; ग त घालणारी
पो लसगाडी.
proximate ( ) a nearest (before or after); अगद जवळचा (मागचा कवा पुढचा).
proximity ( ॉ स म ट) n. nearness; सा य.
in — to; - या शेजारी. -fuse; श ुप ा या ल याजवळ जाताच उडणारा व फोट घडवून आणणारा यूझ्.
proximo ( ) a. of the next month; पुढ ल म ह याचा [instant; चालू म ह याचा. ultimo; मागील (गे या)
म ह याचा].
proxy ( ॉ स)|n. authorized agent; त नधी.
(2) त न ध व. (3) त न ध व दे याबाबतचे
कागदप . to vote by -; त नधी ारा मतदान करणे.
prude ( ) n. person affecting excessive
modesty or propriety; (वतन, संभाषण, इ. बाबत)
वाजवीपे ा जा त न , स य, इ. असणारी .
prudence ( ुड स्) n. being prudent;
रद श व, सारासार वचार.
prudent ( ुड ट) a. sensible; शहाणा, धोरणी
(It is - to wear a sweater when the weather
is very cold.). (2) रदश .
prudential ( ूड शल्) a. marked by prudence; धोरणपूवक, सारासार वचार क न, केलेला. (2) र ीचा.
prudery ( ) n. extreme propriety; (फाजील
न ता) नखरा.
prudish ( ) a. excessively modest; फाजील न , ढ गी.
prune¹ ( ) v. t. (from) to cut off dead or
unnecessary parts; (फांदया, इ.ची अनाव यक वाढ)
छाटू न टाकणे. (2) ( लखाणातील) अनाव यक भागाची
काटछाट करणे (It's an editor's job to - a manuscript.). pruning-hook/-knife/-scissors
n मा याची का ी, -rs n.pl. मा याची का ी.
prune² ( ) n. dried plum; सुके लम फळ.
मनुका.
prurient ( ) a. showing too much interest in matters of sex; ल गक बाबतीत फाजील ल
घालणारा. (2) कामातुर. prurience, pruriency
n. वषयलोलुपता, कंडू .
pry¹ ( ) v.i. (-into) to inquire too curiously into; फाजील चौक या ( वशेषतः खाजगी जीवनाबाबत)
करणे, चो न डोकावणे. to - into or about; फाजील चौकसपणे चोरासारखे इकडे तकडे भटकणे. (2) नाक खुपसणे (She
likes to -into the private affairs of her neighbours.). -ing a. छ ा वेषी.
pry² ( ) v. t. to get something open (esp.
with a lever); (तरफे या साहा याने) उचकणे (to - a secret out of somebody).
psalm (साऽम्) n. sacred song; तो . (2) बायबलमधील प व गीत. -ist n. प व गीताचा कता.
psalmody (साऽम ड ) n., practice or art of
singing psalms; प व गीतांचे पठण. (2) प व
गीतांचे पठणासाठ उपयु असे वर लपीतील पु तक.
Psalter (सॉऽ टर्) n. a book of psalms; प व
ी े
गीतांचे पु तक.
psaltery ( ) n. an ancient stringed instrument; एक ाचीन तंतुवा .
psephology (सेफॉ ल ज) n. the statistical and sociological study of elections;
नवडणुक पूव जनमताचे वारे कसे वाहत आहेत याचा केलेला शा शु अ यास.
pseudo- ( यूडो-) pref. false, apparent; खोटा,
दखाऊ, वरवरचा. (2) ढ गी. -science n. म या व ान.
pseudonym ( ) n. fictitious or pen name; लेखकाने धारण केलेले नाव, टोपणनाव. -ous a.
टोपणनावाने ल हलेल.
े
pshaw ( ) interj. exclamation to indicate
contempt or impatience; शीः, छ ः असा
तर कारदशक कवा अधीरतादशक उ ार.
psyche (साइ क) n. human soul; मानवी आ मा. (2) मानवी मन.
psychedelic ( ) a. (of drugs) hallucinatory; (औषधी ांबाबत) मनाला उ े जत करणारा ( ामक च े
मनःच ूसमोर उभी करणारा). (2) मनाला उ ह सत करणारे (संगीत, इ.) (- music).
psychiatry (साइका इअ ) n. study and
treatment of mental disorders; मान सक रोगांची
च क सा व उपचार. psychiatric (साइ कअॅ क्) a.
मान सक रोग च क सा वषयक. psychiatrist
(साइका इअ ट) n. मानसरोग च क सक.
psychic (साइ कक् ) of the spirit; आ यासंबंधीचा. n. या यामधून अमानवी श कट होते असा मनु य. -
forces; पारलौ कक श .
psychical (साइ ककल्) आ यासंबंधीचा.
(2) परलोक वदयेसंबंधीचा. - research; परलोक-
व ेबाबत संशोधन.
psychics ( ) n. psychical research,
परलोक व ेबाबत संशोधन. (2) मानसशा .
psychoanalysis (साइकोअनॅ ल सस्) n. method of healing mental illness by tracing them to
events in the patient's early life and bringing them into his consciousness; मान सक आजाराचे
नदान कर यासाठ मनो णा या पूव आयु यातील घटना शोधून या या या नदशनास आणून या ारा याचा आजार बरा कर याची
मानसोपचार प त.
psychoanalyst (साइकोअॅन ल ट) n. मानसोपचार त .
psychological ( ) a. of the mind; मान सक. (2) मानसशा ासंबंधीचा. -moment; अ यंत अनुकूल असा ण
( व श गो ीसाठ मन पूणपणे अनुकूल असते असा ण). -ly adv.मान सक ा. (2) मानसशा ीय ा.
psychology ( ) n. science of the mind; मानसशा . (2) मनाची वृ ी. psychologist n.
मानसशा .
psychopath (साइकोपॅथ्) p. one suffering from emotional disorder; मान सक समतोल व बघडलेली
.
psychosis (साइको सस्) n. [pl. -ses (-सीझ्)]
abnormal or diseased mental state; वकृत
मनः थती.
psychosomatic (साइकोसम टक्) a. of body
and mind as a unit; मन व शरीर या दोह चा मळू न
असलेला. (2) या शारी रक रोगाला मान सक कारण असते अशा रोगासंबंधीचा.
psychotherapy ( ) n. treatment of diseases by psychological methods;
मानसोपचारप त. psychotherapist मानसोपचारत .
ptarmigan (टार् मगन्) n. kind of grouse
with black feathers in summer and white in
winter; उ हा यात काळे व हवा यात पांढरे पंख होणारा एक युरोपीय प ी.
ptomaine ( ) n. poison found in decaying food; कुजणा या अ ात नमाण होणारे वष (ill with -
poisoning).
pub (पब्) n. public house; दा चा गु ा.
puberty ( यूब ट) n. sexual maturity; यौवन,
ता य, जवानी (to reach the age of -).
pubic ( ) a. of or relating to the pubes (of the lower part of the abdomen); (शरीरा या
उदराखालील भागासंबंधीचा) गु रोम दे शाचा (-hair).
public ( ) a. of or concerning people as
a whole; सावज नक (the -gardens). (2) जाहीर,
सवाना माहीत असलेला. (3) रा ीय. n. the -; आम
जनता. -ly adv. उघडपणे, नाहीरपणे -convenience; सावज नक साधनगृह (शौचालय). -house;दा व चे हॉटे ल. -
school; (इं लडम ये) खाजगी सं थेने चालवलेली उ च दजाची शाळा. (ii) (इतर ) सरकारने चालवलेली मोफत शाळा. ~-
spirited a. सेवाभावी. - relations officer; जनसंपका धकारी.
to go -; सावज नक सं था बनणे. in -; उघडपणे,
ौ े
चारचौघांदेखत to wash one's dirty linen in -;
चारचौघांसमोर आपली कौटुं बक उणी णी सांगत बसणे,
यावर चचा करणे, ल रे वेशीवर टांगणे. - address
system; सावज नक काय मासाठ योजलेली
व न वतरण व था ( व न ेपक, व नवधक, इ.).
- servant; शासक य सेवक.
publican ( ) n. keeper of a public house; खाणावळवाला. (2) कर गोळा करणारा रोमन अ धकारी.
publication (प लके इशन्) n. publishing;
स करण (the -of a report). (2) का शत
पु तक.
publicist ( ) n. writer of current topics; चालू वषयांवर वृ प ांतून लेखन करणारा लेखक. (2)
आंतररा ीय कायदे त .
publicity ( ) n. the state of being known; स . (2) जा हरातबाजी.
publicize ( ) v. t. to make known to everyone; स दे णे. (2) जाहीर करणे.
publicly (प ल ल) adv. openly; उघडपणे,
सावज नकपणे.
publish ( ) v. i. to make known to the public; आम जनतेला जाहीर करणे (to - a book).
-er n. काशक.
puce ( यूस्) n. purple-brown; जांभळा-तप करी रंग.
puck¹ (पक्) n. a mischievous spirit; ा य,
वनदे वता. -ish a. चे े या उ े शाने केलेला.
puck² ( ) n. hard rubber disc used instead
of a ball in ice-hockey; बफावरील हॉक या खेळात
चडू ऐवजी वापरतात ती रबरी चकती.
pucka, pukka (पक) a. good, real; प का, खरा.
pucker ( ) v. t. & i. (-up) to wrinkle or to crease; (कपाळ, इ.ला) सु कु या पाडणे, चु या पाडणे
पडणे, आ ा पाडणे (to -up one's brows). (2) (नाक) मुरडणे. n. चुणी, सु कुती.
pudden ( ) n. (only in pudden-head) a
slow, stupid person; मंद, मूख माणूस (= pud-
den-head.)
pudding ( ) n. soft form of food; सांजा. the
proof of the - lies in its eating; कोण याही
गो ीची खरी कमत य अनुभवानंतरच कळू न येते.
~-face; माटा, ल चहग.
puddle ( ) n. small pool of water; (र यातील घाणा ा पा याचं) डबक. (2) माती. वाळू व पाणी यांच
गला ासाठ कलले म ण. v.t. &i. (-about) घाणर ा पा यातून इत ततः चालणे (2) माती, पाणी, वाळू यांचा गलावा
करणे. (3) ओतीव लोखंडाचे घडीव लोखंड बन यासाठ ढवळणे. -r n. असा गलावा करणारा मनु य.
pudenda ( ) n. pl. external genital organs esp. of the female; ीचे जनन य.
pudgy ( ) a. short, thick and fat; बुटका व
ल (-fingers).
puerile ( युअराइल) a. childish; पोरकट, बा लश.
puerility n. पोरकटपणा. puerilism n. मो ा
माणसाचे पोरकट वतन.
puerperal ( यूअरपरल् ) a. of childbirth;
बाळं तपणाचा (ताप).
puerperium ( युअ प अ रअम्) n. the period
following childbirth lasting approximately
six weeks; बाळं तपणानंतरचा सुमारे सहा आठव ांचा
काळ.
puff ( ) n. short blast of breath, wind, etc.;
आत घेतलेला अगर बाहेर सोडलेला ास, झुरका (to
have a – at the pipe). (2) हवा, वारा, धूर यांचा
लोट. (3) पावडर लाव याचे फूल. (4) व ावर शोभेसाठ लावलेला लोकर, इ.चा ग डा. (5) ( सगरेट, इ.चा) झुरका. (6) खूप
तुती करणारी जा हरात कवा असे पु तक परी ण. v.t. &i. जोराने ासो वास करणे. (2) धापा टाकणे (He -ed up the
steep slope.). (3) भपूभपू असा लोटांनी बाहेर येण.
े (4) पु तकाची खूप तुती करणारे परी ण ल हणे. to - out; फुकून
वझवणे. to -up; गवाने फुगवणे. puff-puff n. (लहान मुलांचा श द) आगगाडी. to be -ed up; गवाने फुगून जाणे,
शेफारणे.
puff² ( ) n. pouf, a homosexual; सम लगी
चे वैष यक आकषण असणारा पु ष.
puffery ( ) n. exaggerated praise in publicity; जा हरातवाजीतील अ तरं जत शंसा.
puffin ( ) n. North Atlantic seabird with a large bill; उ र अॅटलँ टकजवळ ल एक सागरी प ी.
puffy ( ) a. puffed out; फुगवटा आलेला (a -face). (2) धापा टाकत असलला. (3) लाटा-लोटांनी यणाग.
puffily adv. धापा टाकत. puffiness
n. फुगवटा.
pug¹ ( ) n. animal's footprint; ा यांचे
उमटलेले पाऊल.
pug² ( ) n. small breed of pug-nosed dog;
मंद चप ा नाकाचा व आखूड शेपट चा एक लहान जातीचा कु ा.
pugilist ( यू ज ल ट) n. a boxer; मु यो ा. -ic
a. मु यु ासंबंधीचा. pugilism ( यू ज लझम) n.
मु यु
pugnacious (प न इशम्) quarrelsome; भांडखोर, मारामारीला त पर ,भांडकुदळ.
pugnacity ( ) n. eagerness to fight ; भांडखोरपणा.
puisne ( यू न) n. judge of lower rank; क न
यायाधीश.
puissant ( ) a. having great influence; खूप वच व असलेला, वजनदार. puissance n. साम य,
puke ( यूक्) v.t. &i. to vomit; ओकणे.
pukka (पक) a. genuine, authentic, अ सल,
चांगला, खरा.
pulchritude ( ) n. physical beauty; (शारी रक) स दय.
pule ( यूल) v. i. to whimper; (लहान बालकाचे)
मुळूमुळू रडणे.
pull (पुल्) v.t. &i. to draw or drag; ओढणे, खेचणे. (2) खेचला जाणे. (3) (व हे) चालवणे. (4)
( केट) चडू डावीकडे टोलवणे. n. हसका, जोर. (2) प र माचे काम. (3) व शला (He has strong -with the
Chief Minister.). to -- a face (faces); त ड
वेडेवाकडे करणे. to — one's legs; चे ा कर यासाठ एखा ाला फसवणे. to - wires; व शलेबाजी करणे. to–
something down; खाली पाडणे. to - (a person) down; एखा ाची कृती खालावणे (अश
क न सोडणे).to —in; (आगगाडी) टे शनात शरणे. to - oneself together; वतःचे सव साम य एकवटणे.
to - through; आजारातून (मो ा संकटातून) नभावणे. to - at; हसका दे णे. (ii) ( चलीम, इ.)ओढणे. to -at a
bottle; बाटलीतील पेय पणे. to - the long bow; अमयाद बढाया मारणे. -over n. डो याव न अंगात चढवायचा
वणलेला कपडा.
pullet (पु लट् ) n. a young hen; लहान क बडी (एक वषापे ा लहान वयाची).
pulley (पु ल) n. grooved wheel; क पी.
pullman () n. sleeping-car on a railway
train; ज यात झोपायची सोय आहे अशी आगगाडी.
pullover ( ) n. a sweater that is pulled
on over the head; डो याव न अंगात चढवायचा
वेटर.
pullulate (प युलेइट् ) v. i. to sprout out; अंकुरणे, भराभर वाढणे.
pulmonary (प मन र) of the lungs;फु फुसांचा.
pulp (प प) n. flesh of fruit; फळांतील गर, लगदा. (2) (कागद, इ.चा) लगदा. to reduce to (a)
-;
चदामदा करणे. a -magazine; व त लोक य
मा सकांचा अनुदार सूचक उ लेख. v.t. & i. गर काढणे.
(2) लगदा करणे. -y a. दळदार. मांसल.
pulpit ( ) n. raised platform in a church;
चचमधील उंच ासपीठ, the - सव धम पदे शक.
pulsar (प सार्) n. a pulsating star; पंदन
पावणारा तारा (लुकलुकणारा).
pulsate (प से इट) V. t. & i. to throb; कंप पावणे. धडधडणे (The patient's heart was
pulsating rapidly.).
pulsation ( ) n. the act of pulsating; धडधड, कंपन, आंदोलन. (2) नाडीचा एक ठोका.
pulse¹ (प स्) n. throbbing of the arteries; नाडीचे पंदन (ठोके पडणे). to feel somebody's -:
नाडीपरी ा करणे. to stir one's -s; भावना उचंबळवणे. v.i. (also pulsate) धडधडणे.
pulse²( ) n. (collective, singular) seeds
such as peas, beans and lentils used as food; डाळ ( यापद कधीकधी अनेकवचनी वापरतात).
pulverize ( ) v. t. & i. to reduce to powder; पीठ करणे/होणे, चूण करणे/होणे.
puma ( ) n. a large animal of the cat family; मांजरा या जातीचा ( च यासारखा) एक हस
ाणी.
pumice ( ) n. light porous stone used for cleaning and polishing; घासून डाग घालव यासाठ
उपयु असा एक हलका स छ दगड (= pumice stone).
pummel, pommel ( ) v. t. (-ll-) to beat
repeatedly with fists; मुठ ने पुनःपु हा ठोसे दे णे.
pump¹ ( ) n. machine for forcing liquid,air or gas into or out of something or along
े े
pipes; पंप. v. t. & i. (हवा, इ.) पंपाने भरणे(to – water from a well). to - up or into; (मुलांना)
ान, मा हती दे णे. to - out of; सारखेसारखे वचा न मा हती काढणे. to be -ed out; दमछाक
होणे.
pump ( ) n. a type of shoe with a rubber
sole, used in games such as tennis; टे नस-
सार या खेळात वापरतात तो रबरी तळवा असलेला बूट.
pumpernickel ( ) n. slightly black bread made of coarse rye flour; राय धा या या पठापासून
तयार केलेला पाव.
pumpkin () n. large, round, yellow fruit; कोहळा.
pun (पन्) n. play on words; श दावरील कोट ,
ेष. v.i. (-nn-) (श दा)वर कोट करणे. -ster n.
को ा कर याचा छं द असणारा, कोट बाज.
punch¹ ( ) n. tool or machine for making
holes; कागद. कातडे, इ.म ये भोक पाड याचे साधन.
v.t. पंच या साहा याने भोक पाडणे (The bus
conductor -ed our tickets.).
punch ² (पंच) v.t. to hit with fist; मुठ ने ठोसा दे णे. n. असा ठोसा. (2) ताकद. भाव (His
speech
lacked -.). to pull one's -s; जेवढा जोरदार तकार करणे श य आहे तेवढा न करणे.
puncheon (प शन्) n. a large cask; मोठे पप.
punctate ( ) a. having minute spots or
holes; सू म ठपके कवा छ े असलेला.
punctilio ( ) n. exact observance of forms; श ाचार कसोशीने पाळ याची वृ ी. (2) बारीकसारीक
श ाचार. to stand upon -s; श ाचाराचा आ ह धरणे.
punctilious ( ) a. attentive to punctilio; श ाचार कसोशीने पाळणारा (as - as a spaniard).
punctual ( ) a. exactly on time;व शीर (My elder brother is - in answering letters.).
-ity (-अॅ ल ट) n. व शीरपणा. -ly adv. व शीरपणे.
punctuate ( ) v. t. to put stops, commas, etc. into a piece of writing; यो य तेथे आव यक
ती वराम च हे घालणे. to -with; (भाषण, इ. म ये नर नरा या भागांवर) जोर दे णे. (ii) (भाषणात टा या वाजवून वगैरे) खंड
पाडणे (The match was -d with the cheers of supporters.).
punctuation (पं युएइशन्) n. the act of
dividing a sentence by points or marks;
वा यांत वराम च हे घालणे (कृती). (2) वराम-
च हांबाबतचे नयम. (3) (भाषणाम ये टा या, इ. वाजवून) खंड पाडणे.
puncture ( ) v. t. & i. to prick hole into; छ पाडणे, छ पडणे. n. बारीक छ .
pundit ( ) n. very learned man, authority on a subject; पं डत, एखा ा वषयातील त (a
political -).
pungency ( ) n. the quality of being
pungent; तखटपणा, झणझणीतपणा.
pungent (पंज ट् ) a. sharp, biting; (चव, वास, इ.) झणझणीत;- झ बणारा, तखट. (2) ती ण, बोचणारा
(उ ार, वधान, इ.) (a -remark).
Punic faith ( यू न फेइथ्) n. treachery;
व ासघात.
punish ( ) v. t. to cause to suffer for wrong doing; श ा करणे. (2) (गोलंदाजी, इ.चा)
खरपूस समाचार घेणे. (3) एखा ा खा पदाथावर पेयावर खूप ताव मारणे (to -the cider cask).
punishable ( ) a. that can be punished by law; श ेला पा . punishability n. दं डनीयता.
punishment ( ) n. (for) the act of punishing; श ा करणे (कृती). (2) ( दलेली श ा.
punitive ( ) a. relating to or involving punishment; दं डा मक, श ा हणून लादलेला (Punitive
action will be taken against those who have broken the rules.).
punk (पंक्) n. partly decayed wood; अधवट
कुजलेले लाकूड. (2) न पयोगी, टाकाऊ व तू. (3) कुच-
कामाचा मनु य, to talk -; थ (मूखपणाची) बडबड
करणे. a. कुचकामाचा, न पयोगी.
punnet ( ) n. a small basket for fruit;
फळांसाठ वापर याची लहान टोपली.
punster ( ) n. a person fond of making
puns; को ा कर याची आवड असणारा.
punt¹ ( ) n. an open flat-bottomed boat;
सपाट बुडाचा पडाव. V. t. &i. अशा पडावातून जाणे/नेण.े
punt² ( ) v. t. to kick a ball using a punt;
हातातून सुटलेला चडू ज मनीवर पड यापूव च लाथेने
उडवणे. n. अशी मारलेली लाथ.
punt³ (प ट) n. a bet on horses; घो ावर पैज
े ी ो ै े
लावणे (कृती). v. i. घो ावर पैज लावणे.
puny ( यू न) a. small and weak; लहान व कमजोर ( ु ) (What a -old man!).
pup (पप्) n. young dog; कु याचे प लू. (2) ग व मनु य. to sell a man a -; भ व यकाळात खूप
फायदा होणार असे भासवून एखा ाला फसवणे. to buy
a -; फसणे.
pupa ( यूप) n. (pl. -s or -e) chrysalis; कोशवासी कडा.
pupil ( ) n. person who is learning in a
school or from a private teacher; व ाथ ,
श य, छा ( वदयाथ कवा व ा थनी). (2) डो याची
बा ली. - teacher; अ यापनशा शकणारा (व अंशकाल अ यापन करणारा) व ाथ .
puppet ( ) n. small figure worked by strings; कठपुतळ , कळसू ी बा ली. (2) स या या
हातातील बा ले ( स या या तं ाने चालणारा मनु य).
-eer n. कळसू ी बा या नाचवणारा. -ry n. बा लीना .
puppy (प प) n. young dog; कु याचे प लू.
(2) ग व त ण.
purblind ( ) n. partly or nearly blind; जवळजवळ आंधळा. (2) म , सारासार वचार नसलेला.
purchasable ( ) a. able to be bribed; याला लाच दे ऊन वकत घेता येईल (वश करता येईल) असा. (2)
वकत घेता ये यासारखा.
purchase (पचस्) v.t. to buy; वकत घेणे. (2) खूप प र म क न मळवणे (to - wealth at the cost
of health). n. खरेद . (2) खरेद केलेली व तू. (3) घ पकड. (4) यां क पकड. (5) वा षक उ प ा या
माणात काढलेली कमत (land sold at twenty
years' -; वा षक उ प ा या वीस पट कमतीने
वकलेली जमीन). His life is not worth a day's
-; तो मृ यू या दारात आहे. -r n. खरेद करणारा.
purdah ( ) n. convention of keeping
women from the sight of men; बुरखा (to live
(be) in --).
pure ( युअर्) a. clear, clean; व छ, प , (2) नमळ, शु ( वचार, इ.) (-in body and mind).
(3) ( ज स) भेसळ नसलेला. (4) (ग णत) ता वक. (5) केवळ, शु , न वळ (-mischief).
puree¹ ( ) n. a thick liquid made of
vegetables, etc., boiled to pulp and pressed
through a sieve; घ र सा.
puree², puri ( ) n. Indian bread that is deep-fried in ghee; पुरी.
purely ( युअ ल) adv. in a pure manner; शु
कारे. (2) पूणपणे, न वळ (-by chance).(3) न पापपणे, प व पणे.
purgation ( ) n. making free of sin; पाप ालन करणे (कृती). (2) वरेचन (कोठा साफ करणे).
purgative ( ) a. having the power to purge the bowels; रेचक. n. रेचक औषध.
purgatory ( ) n. place where souls are
purified; (रोमन कॅथॉ लकां या े नुसार) मृता यां या पाप ालनाचे ठकाण. (2) जेथे काही काळ ःख अनुभवावे लागते अशी
थती.
purge ( ) v. t. to make clean or free (of,
from, physical or moral impurity); (पाप वगैरे
धुऊन) शु करणे. (2) (कोठा) साफ करणे. (3) (आप यावरील) कलंक धुऊन काढणे. (4) (प ातील)
नको असले या लोकांना हाकलून लावून प शु करणे.
n. असे केलेले शु करण. (2) वरेचक औषध.
purification ( ) n. purifying; शु करण. purificatory a. शु करणा मक.
purify ( ) v. t. (of, from) to make pure; शु करणे, ालन करणे (Filters are used to —
water.).
purism ( युअ रझम् ) n. fastidious insistence upon purity of language; शु भाषेचा पराका ेचा
आ ह.
purist ( ) n. one who insists upon
purity of language; भाषा शु च हवी असा आ ह
धरणारी .
puritan ( ) n. (Puritan) member of a division of the Protestant church which
wanted simpler forms of church ceremony;
यु रटन पंथाचा अनुयायी. (2) (puritan) कमठ, धम न .
puritanical ( ) a. very strict and severe like a puritan; कमठ धम न ासारखा अ यंत कडक.
purity ( ) n. the quality of being pure;
शु ता, प व ता (-of drinking water, -of heart).
purl¹ ( ) v.i. to flow with a murmuring
sound; झुळझुळ वाहणे (A shallow brook - s.).
n. (ओ ाचा) मंजुळ आवाज.
purl² ( )v. t. & i. to invert (stitches); (टाका)
े े
उलटा घालणे. (2) कापडावर उलट ट प घालणे. n. उलटा टाका.
purl³ (पल) n. a heavy fall; धाडकन पडणे ( या), v.t. &i. उलटे करणे, पालथे करणे.
purler (पलर्) n. a headlong fall; धाडकन पडणे.
purlieus (प यूझ) n. pl. outskirts; ह जवळचा
दे श. (2) अ ा (वारंवार या जागेला भेट दे तो अशी
जागा).
purloin (परलॉइन् ) v. t. to steal; चोरणे.
purple ( ) a deep reddish-blue; जांभळ n.
जांभळा रंग. to be born in the -: राजघरा यात
ज माला येणे. to be raised to the -; का डनल या
यावर चढणे. purplish a. जांभळटसर.
purport (पपट् ) n. meaning; आशय, झालेला अथ (It was difficult to get the -of his
remarks.). v.t.-चा अथ असा दसणे. (2) दावा असणे
(The Janata Dal -s to be the alternative
to the ruling party.).
purpose (पपस्) n. aim, intention; हेतू, उ े श.
(2) ढ न य. weak of - न याचा अभाव. v.t. हेतू असणे. to no ---; थ. not to the -; मु याला सोडू न.
purposeful ( ) a. having a conscious
purpose; हेतुपूण, अथपूण. (2) न यी वृ ीचे
नदशक. -ly adv. हेतुपूणतेने. (2) न यी वृ ीने.
purposeless ( ) a. lacking purpose;हेतुशू य, अथशू य. -ly adv. अथशू यपणे.
purposely (पप ल) adv. on purpose; मु ाम,
हेतुपुर सर (The door was - left open.).
purposive ( ) a. done with purpose; (कृती) हेतुतः केलेली, सहेतुक (-movements). (2) ( )
न यी वृ ी दशवणारी.
purr ( ) n. gentle, murmuring sound of a
contented cat; समाधानी मांजराचे (आनंददशक)
गुरगुरणे. v.t. & i. असा आवाज करणे.
purse¹ ( ) n. small bag to keep money in;
पैशाची पशवी. (2) पैसा. (3) स मानाथ गोळा केलेला
पैसा. beyond one's -; एखा ा या (आ थक)
आवा याबाहेर. ~-proud a. ीमंतीचा गव असणाग.
the public -; रा ीय पैसा. the privy –:राजा (सं था नका)करता बाजूला काढू न ठे वलेला पैसा. to
hold the ~-strings; खचावर ताबा असणे. to
tighten (to loosen) the --strings; खचा कपात
(वाढ) करणे.
purse² ( ) v.t. to draw together in folds;
नमुटणे, मडणे. to - up; (ओठ) एक आणून मटणे.
purser ( ) n. officer responsible for a
ship's accounts and stores, esp. in a passenger liner; जहाजावरील हशेब ठे वणारा
अ धकारी.
pursuance ( ) n. following, carrying out; अनुरोध. in -of- या अनुरोधाने.
pursuant (प यू अ ट) a. (to) in accordance
with; - या अनुरोधाने (-to your suggestion).
pursue ( ) v.t. to chase; पाठलाग करणे (The
dogs –d the cat.). (2) प छा पुरवणे, पाठ मागे
लागणे (He has been -d by misfortune). (3) चालू ठे वणे (She -d the study of painting for three
years.).
pursuer ( ) n. one who pursues; पाठलाग
करणारा, प छा पुरवणारा.
pursuit ( ) n. (of) the action of pursuing; पाठलाग ( या). (2) उ ोगधंदा. (3) य न, अ यास.
in -of; -चा पाठलाग करत.
pursuivant (पस ह व ट) a royal messenger; राज त. (2) सेवक, अनुयायी (Sleep is
the gracious — of toil.).
pursy ( ) a. fat and short-winded; ल व
चटकन दमछाक होणारा.
purulent ( युअ ल ट् ) a. relating to or
containing pus; पुवासंबंधीचा, पुवाळलेला.
purvey ( ) v. t. & i. to supply (food, as a
trader); (अ , इ.चा) पुरवठा करणे (They - for
the Army.). -or n. पुरव ाचा धंदा मो ा माणावर करणारा.
purview ( ) n. scope, range; े (This
question lies outside the - of our inves-
tigation.). (2) ट पा.
pus ( ) n. yellowish-white liquid forming in
boils and septic wounds; पू.
push ( ) v. t. & i. to press against with force; लोटणे, ढकलणे. (2) य नाने शेवटास नेण. े to
- along; (काय, वास, इ.) तसाच पुढे चालू ठे वणे.
n. ध का. (2) (लढाई) जोरदार ह ला. (3) पुढे जा याची
ज ( न यी धडपड). at a -; तशीच अडचण
आ यास. to give someone the -; एखा ाला
नोकरीव न काढू न टाकणे. if it comes to the -;जर
नकड भासली तर to be -ed for time (money);
पुरेसा वेळ (पैसा) मळणे रापा त होणे. to be -ing
fifty; (वय) प ास या आसपास असणे. to get
the -; नोकरीव न काढला जाणे.
push-bike ( ) n. bicycle; सायकल.
push-cart (पुश् काट) n. a barrow; ढकलगाडी.
pushed ( ) a. (for) short of, in need of;
(पैसा, वेळ, इ.ची) गरज असलेला.
pusher ( ) n. a person who sells illegal
drugs; मादक ांची चो न व करणारा. (2) अ यंत आ मक व वतः या फाय ासाठ वाटे ल
ते करणारा.
pushful ( ) a. having a tendency to push oneself; आ या संधीचा लाभ उठवणारा, खटपट ,
उ ोगी.
pushing ( ) a. enterprising, resourceful;
खटपट , उ ोगी, संधी वाया जाऊ न दे णारा. adv.
जवळजवळ, - या सुमाराचा (वय, वेग, इ.).
pusillanimous ( यू सलॅ नमस्) a. timid; भ ा,
नामद, -ly adv. भेकडपणे. pusillanimity
( यू सल न म ट) n. भेकडपणा.
puss (पुस्) n. a cat; मांजर. (2) खेळकर, लबाड मुलगी.
pussy (पु स) n. cat or kitten; मांजर, मांजरीचे प लू.
pussyfoot ( ) v. i. to move about in a
stealthy way; चोरपावलांनी चालणे.
pussy-willows ( ) n. pl. the flowers of a hazel; बलोची फुले.
pustule ( ) n. blister filled with puss; पू
झालेला फोड. (2) पुटकुळ .
put¹ ( ) v. t. & i. (p. t. & p. p. put) (-tt-) to
place or move something in a certain
position; ठे वणे, मांडणे. (2) पुढे मांडणे, पुढे ठे वणे.
(3) ल हणे (-ची खूण क न ठे वणे). (4) कशामधून काही घालणे, ढोसणे. to away or -by; (पैसा)
साठवणे. to - back; उलटा फरवणे. (ii) (घ ाळ)
मागे करणे. to -down; (ओझे, इ.) खाली ठे वणे.
(ii) (बंड, इ.) दडपून टाकणे. (ii) ( ला) ग प
करणे. (iv) ल हणे. (v) मानणे. to -forth; न ाने
धारण करणे. (ii) उपयोगात आणणे. to - forward;
(घ ाळ) पुढे करणे. (ii) ( ताव, इ.) वचाराथ पुढे
मांडणे. to - in; आत खुपसणे. to -in an appearance; हजर होणे. to - in a word; टाकणे. to -off; पुढे
ढकलणे. to - on; (कपडे) अंगात घालणे. (ii) रंगभूमीवर (नवीन खेळ) आणणे. (iii) (वेग) वाढवणे. (iv) आव
आणणे. to - out; ( दवा, गॅस, इ.) वझवणे. to - through; - या र वनीशी जोडू न दे णे. to -up; (हात, नशाण,
इ.) वर करणे. (ii) ( नवडणुक साठ उमेदवाराचे) नाव सुचवणे. (iii) (म ये) ता पुरते राहणे.
--up job;(फसव यासाठ केलेला) खोटा, बनवाबनवीचा वहार. to -up with; (-चा सहवास, इ.) सहन करणे. to be
hard - to it; मो ा अडचणीत सापडणे. to - to
bed; (मुलाला) झोपवणे. to -to death; ठार मारणे.
to — to torture; छळ करणे to - to blush;
शर मधा करणे. to - to the sword; तलवारीने ठार
करणे. to - in force; अमलात आणणे. to - in
practice; य उपयोगात आणणे. to - an end to; -चा शेवट करणे. to stay -; आहे तसा (तेथे) राहणे (जरासु ा
न ढळणे). to - one's foot down; ढ न य करणे.
put² ( ) v. t. & i. (p. t. & p.p. -ted) to propel
golf-ball with gentle stroke towards hole;
गो फचा चडू अलगदपणे भोकाकडे टोलवणे. n. असा
दलेला टोला.

ो ी े े ी े े
 putative ( ) a. commonly supposed to be; लोकसमजुती माणे असलेला (मानीव) (-father; मानलेले
वडील).
putrefy ( ) v. t. & i. to decompose; कुजणे, कुजवणे. putrefaction n. कुजणे, सडणे ( या).
putrescent ( ) a. becoming putrid; कुजलेला. (2) अ यंत खराब.
putrid ( ) a. rotten and foul-smelling;
सडलेला, कुजलेला गधी येणारा.
putridity ( ) n. the state of being putrid; कुज याची अव था. (2) कुजलेला पदाथ.
putsch ( ) n. a violent and sudden uprising; ां तकारक उठाव.
putt ( ) v. t. & i. to propel golf-ball with
gentle stroke towards hole; गो फचा चडू
अलगदपणे भोका या दशेने टोलवणे.
putter¹ (पटर्) v. t. &i. to potter; कोणतेच काम
नीटपण न करणे (2) वेळ फुकट घालवणे
putter² ( ) n. a person who puts the shot;
गो फचा चडू ढकलणारा. (2) ( , इ.) वचारणारा
(the — of a question).
putty ( ) n. soft paste of white powder and oil used for fixing glass in window
frames, etc.; तावदाने बसव यासाठ असलेली लांबी. v.t. अशी लांबी लावणे (to - up a hole).
put-up ( ) a. craftily prearranged;
(फसव यासाठ ) खोटा उभारलेला (a - job).
puzzle ( ) n. problem difficult to solve;
अ त कठ ण , कूट . (2) (श द, इ.चे) कोडे.
(3) मनाचा ग धळ. v.t. ग धळू न टाकणे. (2) डो याला
खूप ताण दे णे. to - out; खूप वचार क न शेवट उ र
शोधून काढणे. to - over or about; खूप वचार
करणे.
puzzle-headed ( ) a. having the head full of confused ideas; (डो यात) वचारांचा
ग धळ माजलेला.
puzzler (पजलर) n. puzzling question; ग धळात टाकणारा (He asked me a few -s.).
pygmy, pigmy ( ) n. dwarf; अ तशय बुटका
माणूस. a. ठगणा, बुटका. (2) ु .
pyjamas ( ) n. pl. loose trousers tied round waist; पायजमा. (2) रा ी घालायचा पोशाख.
pyjama cricket; रंगीत पोशाख घालून रा ी खेळला
जाणारा केटचा एक दवसीय सामना.
pylon ( ) n. tower for carrying high
voltage cables; वजे या तारा ने यासाठ उभारलेला
खूप उंच मनोरा.
pyorrhoea ( ) n. disease of the gums;
दातांचा रोग.
pyramid ( ) n. structure with a square
base and four sloping sides meeting at a
point; परॅ मड. (2) चौकोनी पाया व चार कोणी बाजू
असलेली घनाकृती.
pyre ( ) n. large pile of wood for burning
a corpse; चता.
pyretic ( ) a. of or relating to fever;
तापासंबंधीचा.
pyrexia (पाइरे सअ) n. fever; ताप.
pyrites (पाइराइट झ्) n. a brassy yellow
material (sulphide of iron or copper); Teater
लोखंड कवा तांबे यां याशी संयोग होऊन बनलेला ख नज पदाथ.
pyrotechnic(al) [पाइरोटे नकल)] a. relating
to fire-works; आतषबाजीचा, दा कामाचा.
pyrotechnics ( ) n. pl. art of making fireworks; दा काम कर याची कला. (2) सावज नक
आतषबाजी. (3) श दांची, व ृ वाची आतषबाजी. pyrotechnic a. दा कामासंबंधीचा.
Pyrrhic ( ) a. (- victory) one gained at too great a cost; जबर मोल दे ऊन मळवलेला ( वजय,
इ याद ).
Pythagorean ( ) a. of or relating to Pythagoras; पाइथेगोरस या ीक त ववे याचा
कवा यासंबंधीचा. n. पाइथंगोरसचा अनुयायी.
python ( ) n. large snake that crushes its
prey; भ याला वळखे घालून ठार मारणारा साप (अजगर).
pyx ( ) n. vessel in which consecrated
bread used at Holly Communion is kept;
ी े े ी
प व भाकरी ठे व याचे पा . (2) (टाकसाळ मधील)
नमु या या ना यांची पेट .
pyxis ( ) n. (pl. pyxides ( प स ड स्)] a
small box used by ancient Greeks and
Romans to hold medicines, etc.; ाचीन रोमन
व ीक लोक औषधे, इ. ठे व यासाठ वापरत असत ती
लहान पेट .
____________________________
Q
qua ( ) prep. (L.) in the capacity of; - या
ना याने (Qua judge, he condemned him.).
quack¹ ( वक्) n. cry of a duck; बदकाचे ओरडणे (the - of ducks). v.i. (बदकाचे) ओरडणे.
(2) उगाचच मो ाने परंतु अथशू य बोलणे. quack-
quack ( वक्- वक्) n. (लहान मुलांनी ठे वलेले नाव)
बदक.
quack² ( ) n. one pretending to have a
skill or knowledge in medicine; ढ गी वै
(वै ) (Villagers run after a - for quick remedies.). a. ढ गी, बनावट (-medicine,
a -doctor),
quackery ( ) n. methods and practices
of quacks; ढ गी वै यांची प त व औषधे.
(2) फसवे गरी, ढ ग.
quackish ( वॅ कश्) a. of a quack; भ वै ाचा. (2) या या उपचारप तीचा (-remedies).
quacksalver ( वॅ सॅ हर्) n. a quack; वै
(ढ गी वै .)
quad¹ ( वॉड् ) n. a quadrangle; (चारी बाजूंनी
इमारती असलेला) चौक.
quad² ( ) n. quadruplet; चार जु या मुलांपैक
एक.
quad³ ( वॉड् ) n. quod; तु ं ग.
quadragenarian ( वॉ जने अ रअन्) person who is between forty and fortynine year sold;
चाळ स ते एकूणप ास वषादर यान वयाचा मनु य.
quadrangle ( ) n. four-sided figure; चौकोन. (2) चौक (a college -). quadrangular a. चार
बाजू असणारा. (2) चौकोनासारखा. (3) ( केट) चौरंगी.
quadrant ( ) n. fourth part of a circle
or circumference; वतुळाचा ( या या प रघाचा)
चौथा भाग. (2) कोनमापक यं .
quadratic ( ) a. (--equation) one in which the second and no higher power of an
unknown quantity is used; वगसमीकरण.
quadrilateral ( वॉ लॅटरल) a. &n. four-sided (figure); चार बाजू असलेली (आकृती).
quadrille ( ) n. a square dance for four
or more couples; चार अगर अ धक जोड यांसाठ
असलेला एक नृ य कार (व यासाठ असलेले संगीत).
(2) चार जणांनी खेळायचा प यांचा एक खेळ.
quadrillion ( ) n. fourth power of one million; एकावर 24 शू ये इतक सं या ( ेट टन). (2)
एकावर 15 शू ये इतक सं या (अमे रका).
quadrinomial ( वॉ नो मअल् ) algebraic expression containing four terms;
चार पदे असलेली बै जक पदावली.
quadripartite ( वॉ पा टाइट् ) a. divided into
four parts; चार भागात वभागलेला (चार भागांनी
बनलेला). (2) चार सहभागी असलेला.
quadriplegia ( ) n. paralysis of all four limbs; दो ही हातापायांना झालेला प घात.
quadrivial ( वॉ हअल्) a. consisting of four roads meeting at a point; चार र ते एका
ठकाणी मळत असलेला (चवाठा असलेला). (2) (र ते) चार भ दशांना जाणारे.
quadroon ( ) n. a person having one fourth Negro ancestry; या या आईवडलांपैक एक ेतवण य व
सरी ेतवण य व नी ो यांचे
अप य आहे असा.
quadruped ( ) a. & n. four-footed (animal); चतु पाद ाणी.
quadruple ( वॉडपल्) a. four-fold; चौपट.
(2) चार भाग असलेला. n. चौपट सं या. v.i. &t. चौपट
होणे, चाराने गुणणे.
quadruplet ( ) n. one of four offspring born at one birth; चार जु या मुलांपैक एक. (2) एकाच
कार या चार गो चा समुदाय.
quadruplicate ( वॉड लकेइट् ) a. fourfold;
चौपट. (2) चार नकला ( ती) काढलेला. v. t . चौपट
करणे. (2) चार नकला ( ती) काढणे. n. चार गो चा
संच. in -; चार नकला ( ती) क न.
quaere ( ) n. a query; , शंका.
quaestor ( ) n. a magistrate of ancient

ी ो ी ौ ी ी
Rome; ाचीन रोममधील फौजदारी यायाधीश
(= questor).
quaff ( वॉफ्) v. t. to drink heartily; मो ा
आवडीने पणे. (2) घटाघटा पणे, एका घोटात पणे.
quag ( वॉग्) n. quagmire; दलदलीचा दे श.
(2) यातून सुटका होणे कठ ण अशी बकट प र थती.
quagga ( ) n. (a recently extinct) member of the horse family; (स या अ त वात नसलेला)
घो ा या जातीचा एक ाणी.
quaggy ( वॅ ग) a. boggy; दलदलीचा (– land).
(2) नमते घेणारा, सौ य कृतीचा.
quagmire ( वॅ माइअर) n. marsh, bog; दलदलीचा दे श. (2) यातून सुटका होणे अवघड अशी बकट offen
(to find oneself in a —). quagmiry a. दलदलीचा. (2) अ यंत बकट.
quail¹ ( ) v. i. (- at, before) to flinch, to
cower; (संकट, इ.पुढे) भीतीने कचरणे (My heart
- ed.).
quail² ( ) n. small bird valued as food;
(अ ासाठ पारध केला जाणारा) एक लहान प ी.
quaint ( वेइ ट् ) a. unusual; वल ण (a -old
house). (2) चम का रक. (3) अप र चत. (4) व च
हणूनच कुतूहलजनक. -ly adv. व च पणे. -ness n.
व च पणा.
quake ( वेइक्) v.i. to tremble; थरथरणे, कंप पावणे (The child -d with fear.). (2) हादरणे. n.
हादरा. (2) धरणीकंप (earthquake चे सं त प).
quaking ( ) a. unsafe to walk on; याव न चालणे असुर त आहे असा (- sands).
quaky ( वेइ क) a. shaky; डळमळणारा, कंप
पावणारा.
quale ( ) n. (pl. qualia) an essential property; अ याव यक गुण (धम).
qualification ( वॉ ल फके इशन्) n. that which makes a person fit for a job or task; यो यता,
लायक , पा ता. (2) मया दत करणे (बदल करणे). (3) मयादा घालणारी गो (The statement was made without
any -.).
qualified ( ) a. having the desired qualifications; ज र ती यो यता असणारा (a -voter). (2)
सशत (a -consent).
qualifier ( वॉ लफाइअर्) n. word that limits or modifies the meaning of another word;
श दाचा अथ मया दत करणारा श द (उदा., वशेषण व
या वशेषण).
qualify ( ) v. i. & t. to make competent; लायक होणे करणे. (2) मयादा घालणे (फेरफार करणे). (3)
( ाकरण) वषयी अ धक मा हती सांगणे, अथाला मया दत करणे (Adjectives - nouns.).
qualitative ( वॉ लटे ट ह) a. relating to
quality; गुणधमासंबंधीचा, गुणा मक, गुणदशक
(- improvement).
quality ( ) n. degree of goodness or worh; दजा (= गुण, मोल). (2) दजा ( कार). (3) गुणधम,
ल ण.
qualm ( वाऽम्) n. misgiving; ख ख, बेचैनी,
कसेसेच वाटणे (भीती वाटणे). (2) डोके गरगरणे. with-
out -s; बन द कत.
quandary ( वॉ ड, वॉ ड र) n. state of
perplexity; पंचाईत, पेच (काय करावे ते न सुच यासारखी प र थती). to be in a -; पेचात
सापडणे.
quant ( ) n. a long pole for propelling a
boat; (नद या पा ात) होडी पुढे ढकल यासाठ
वापरतात ती काठ . v.t. या काठ चा वापर क न होडी पुढे ढकलणे.
quanta ( वॉ टा) n. plural of quantum; ह से.
quantal ( ) a. of or relating to a quantum; ह शाचा. (2) ह शासंबंधीचा.
quantitative ( ) a. relating to quantity; प रमाणासंबंधीचा. -analysis; प रमाणा मक पृथ करण.
quantity ( वॉ ट ट) n. amount; प रमाण.
(2) माप. (3) (अनेकवचनात) वपुलता. (4) सं या. un-
known -; (ग णतात) अ सं या. (ii) या या
ताकद ची, कतृ वाची काही मा हती नाही अशी .
quantum ( ) n. (pl. quanta) a specific
amount or quantity; व श (आव यक असे)
प रमाण कवा माप. (2) माण, भाग, ह सा. (3) कमान भाग. a. ल णीय, अक मात घडलेला (a -improvement).
quarantine ( वॉर ट न्) n. isolation to prevent spreading of infection; (साथीत) जहाज
ी ी े ो
व यावरील वासी यांना ते सांस गक रोगापासून मु
आहेत असे ठरेपयत अलग ठे वतात तो काळ (to be in
for a few days; to be out of -), v. t. असे अलग
ठे वणे.
quarrel ( वॉरल) n. angry dispute; भांडण.
(2) भांडणाचे कारण. v.i. (-ll-) भांडण करणे. to
patch up a- भांडण मटवणे. to pick a --; (with); भांडण उक न काढणे. Bad workmen -with their
tools; नाचता येईना अंगण वाकडे - अशा आशयाची हण.
quarrelsome ( वॉर सम्) a. inclined to
quarrel; भांडखोर. -ly adv. भांडखोरपणे. -ness n.
भांडखोरपणा.
quarry¹ ( ) n. place from which marble,
stone,etc. aredug out; संगमरवर, दगड, इ.ची खाण. v.t. &i.खाणीतून बाहेर काढणे (to -out marble). (2)
(जु या ंथातून) मा हती काढणे, संशोधन करणे. quarrier, --man n.खाण कामगार
quarry² ( ) n. animal, bird, etc. which is
hunted; शकार, सावज (The hunters chased
their -for hours.). (2) याचा उ सुकतेने पाठपुरावा केला जात आहे असे काहीही.
quarryman ( वॉ रमन्) p. man who works in
aquarry; खाणकामगार.
quart ( ) n. liquid measure equal to two
pints; दोन पाइंट (¼गॅलन कवा अंदाजे 1x14/100 लटर). to put a -into a pint pot; अश य गो क पाहणे
(लहान आकारा या भां ात मो ा आकाराचे भांडे घालू पाहणे.).
quarter ( वॉटर्) n. the fourth part; चौथा भाग, एक चतुथाश. (2) तासाचा चौथा भाग, पाव तास.
(3) वषाचा चौथा भाग (तीन म हने) (Some savings
banks pay interest every —.). (4) कोणतीही दशा (Men coming from all -s.). (5) चां मासाचा
चौथा भाग (The moon at the second -.).
(6) शहराचा व श भाग. (7) (अ. व.) राहायची जागा.
(8) (अ. व.) सै या या बराक . (9) जहाजाची मागील
बाजू. (10) ( वशेषतः पराभूत झाले या त प याला
केलेली) मा (जीवदान) (to ask for/give -)(The
highwayman gave no - to his victim.). v.t.
चार समान भाग पाडणे (to -a fruit). (2) (सै नकांना)
राहायची जागा दे णे (All the visitors we -ed in
the assembly hall.). at close -s; अगद जवळ,
अगद जवळू न. a bad -of an hour; लहानसाच पण
अ यंत कडू (तापदायक) अनुभव. married -s;
सै नकांसाठ सहकुटुं ब राह यासाठ असलेली जागा.
quarterage ( ) n. an allowance or payment made quarterly; दर तीन म ह यांनी दले
जाणारे वेतन. (2) आसरा, ता पुरती नवासी जागा.
quarterbound ( ) a. (of a book)having a binding of two types of material, the better
type being used for the spine; दोन कारची बांधणी असलेले (पु तक); यात अ धक चांगले सा ह य पु तका या क या या
(spine) बांधणीसाठ वापर यात येते.
quarter day ( ) n. any of the four days in a year when certain payments become due;
या दवशी व श कारचे पैशाचे दे णे (भाडे, इ.) यायचे असते असा वषातील ठरले या चार दवसांपैक कोणताही एक दवस.
quarterdeck ( वॉटड क्) n. the part of the
upper deck between the main-mast and the
stern of a sailing vessel, used especially by
the officers of a ship; वर या डेकचा मागचा भाग
(सामा यतः जहाजावरील अ धका यां या वापरासाठ
असतो.).
quarterly ( ) a. occurring in every quarter of the year; ैमा सक (- payments). n. दर
तीन म ह यांनी नघणारे नयतका लक. adv. दर तीन म ह यांनी एकदा (He pays his house rent —.).
quartermaster ( वॉटर् माऽ टर् ) n. an officer
responsible for accommodation, food and
equipment in a military unit; सै याची नवास-
व था, अ ाची तरतूद व साधनसामु ीची व था
पाहणारा अ धकारी. (2) (आरमार) सुकाणू चालवणारा.
संदेश पाठवणारा अ धकारी. ~-general; संपूण सै याचा
कोठनीस.
quartern ( वॉटन) n. a gill; पाइंटचा चौथा भाग.
(2) पावाचे माप.
quarterstaff ( वॉटर टा'ऽफ्) n. (pl. quarter-
ी
staves) a stout iron-tipped wooden staff used as a weapon; श हणून वापरातील काठ (लाठ ).
quartet, quartette ( ) n. a group of four persons; चौकडी. (2) चार गायकांचा गट.
quarto ( ) n. (also written 4to, pl. -s) size given by folding a sheet of paper
twice;
कागदा या तावाला दोन घ ा घालून येणारा एक चतुथाश भाग. (2) अशा आकाराचे पु तक.
quartz ( ) n. sorts of hard mineral; काचमणी (ख नज फ टक). a - clock; अगद बनचूक चालणारे
घ ाळ.
quasar ( वॉ सर्) n. a quasi-star; आकाशगंगे या बाहेरील करणो सग खगोल.
quash ( ) v. t. to put an end to, to annul;
( नकाल, इ.) र करणे. (2) मोडू न टाकणे (to -a
revolt).
quasi¹ ( वे इझाइ, वॉ'ऽ झ) adv. as it, as it were; जणूकाही.
quasi² ( ) pref. (used with noun or adjective) seemingly; वरवरचा, दसायला (a
-- official position, a-- scholar).
quat ( वॉट) n. a pimple; पुटकुळ . (2) यःक त
मनु य.
quatercentenary ( वॉटस ट न र) the 400th anniversary of some event; एखा ा घटनेचा 400 वा
वाढ दवस (वष दन).
quatrain ( ) n. a verse of four lines; चार चरणांचे कडवे.
quaver ( वे इ हर्) v. t. & i. to shake; थरथरणे.
(2) (आवाज) कंप पावणे, कंपयु वरात हणणे. n.
(गाताना, बोलताना) कंप पावणारा आवाज.
quay ( ) n. a landing place for ships; बो टचा
ध का.
quayage (क इज्) n. quay dues; ध याचे भाडे (docking -). (2) ध याने ापलेली एकूण जागा.
quayside (क साइड् ) n. the area immediately adjacent to the quay; ध या या अगद लगतचा
पा या या बाजूने असलेला भाग (ध याची कडा).
quean ( ) n. impudent or ill-behaved girl;
ध टगण, आडदांड मुलगी.
queasy ( ) a. (of food) causing a feeling
of sickness in the stomach; (अ ) वां तकारक.
(2) (पोट) बघडलेल. े (3) (मनु य) अ व थता वाटत
असणारा. (4) चोखंदळ.
queen ( वीन्) n. wife of a king; राणी. (2) (प े) राणी (the -of hearts; बदाम राणी). (3)
(बु बळ) वझीर. (4) स दय, इ.म ये े अशी ी. –consort; रा यक या राजाची प नी. - dowager;
राजाची वधवा. - mother; सजाची वधवा माता. beauty -; स दयस ा ी (स दय पधत वजयी झालेली). to — it over;
राणी माणे ( शरजोरीने) वागणे. (2) पुढारीपण घेणे.
queenly ( वी ल) a. like a queen; राणीला
शोभ यासारखा - majesty). (2) राणीचा(-duties). adv. राणीला शोभेल अशा कारे.
queer ( वअर्) a. strange, unusual; वल ण,
व च , अपूव. (2) थोडासा संशया पद (-dealings).
(3) बेचैन (कसेसे वाटणारा). (4) क चत डोके फरलेला.
(5) सम लगभोगी मनु य. to find oneself in a -
street; कजात कवा त सम अडचणीत सापडणे. v.t.
बघडवणे (to one's chances of success).
to - a person's pitch; गु तगो ी क न एखा ाचा बेत उधळवणे. -ish a. काहीसा व च .
quell ( वेल्) V. t. to suppress; शमवणे
(to - grief). (2) (दं गा, वरोध, इ.) दाबून टाकणे.
(The police promptly -ed the riot.).
quench ( वे च्) v.t. to put out; (अ नी) वझवून
टाकणे. (2) (पोलाद) पा यात टाकून थंड करणे,
(3) (तहान) भागवणे, तृ त करणे. (4) (आशा, इ.) न
करणे.
quenchless ( ) a. that cannot be quenched; ( वाला, इ छा, इ.) या वझवता येणार
नाहीत अशा (a - flame, -thirst).
quern ( ) n. a small hand mill used to
grind pepper or other spices; मरे व इतर
मसा याचे पदाथ हातांनी दळायचे छोटे दगडी जाते.
querulous ( ) a. fretful, peevish; त ारखोर, चडखोर (in a -tone; चडखोर वरात). -ly adv.
चडखोरपणे. -ness n. चडखोरपणा.
query ( व अ र) n. question; ( वरोध कवा शंका करणारा) . (2) च ह. v. i & t.
उप थत करणे, - या वषयी साशंकता दाखवणे.
े
(2) च ह टाकणे. querist n. वचारणारा,
पृ छक.
quest ( वे ट) n. (- for) long search; शोध
(चौकशी = पाठलाग). in -of;- या शोधाथ (They
travelled in -of diamonds.). v. i. (- for) - या शोधाथ जाणे.
question ( ) n. sentence seeking for
answer; ाथक वा य. (2) , सवाल. (3) ( या वषयी वचार चालू आहे असा) मु ा. (4) बाब
(Success is only a – of time; आज ना उ ा पण
यश हे मळणारच.). (5) शंका, वरोध (There was
some -as to his honesty.). v. t. & i. वचारणे. (2) शंका घेणे, शंका उप थत करणे. in -;
तुत ( या वषयी बोलणे चालू आहे असा) (The man
in — is absconding.). beyond all —;
नःसंशय. to beg the -; ाचे उ र टाळ यासाठ त वचारणे. (ii) जे स करायचे आहे तेच गृहीत धरणे. out of
the -; अश य. (ii) वादातीत. out of –; नःसंशयपणे. to call in -; शंका उप थत करणे. beside the -;
गैरलागू (Some of the speaker's comments were beside the —.). to pop the -; ववाहाचा ताव मांडणे
(The young lady readily agreed to marry the youth as soon as he popped the —.). without
-; ठामपणे, नःशंकपणे (Socrates is without -the greatest philosopher of all times.). -mark n.
च ह. master; आकाशवाणी कवा र च वाणीवरील मंच मुख. -time; संसदे त सद यांना शासनाकडे वचा न खुलासा
मागव यासाठ दलेला वेळ ( काळ).
questionable ( वे नबल्) arousing mistrust; संशया पद, अ व सनीय (- behaviour). questionably
adv. संशया पदरीतीने. .
questioner ( वे चनर्) n. a person who
questions; वचारणारा.
questioning ( ) a. proceeding from a feeling of doubt; संशया मक, संशयो त. (2) उ सुक (a -
mind). -ly adv. ाथक ीने.
questionnaire ( वे चने अर्) n. set of
questions on a form, submitted to a number
of people in order to collect statistical
information; सां यक मा हती गोळा कर यासाठ
तयार केलेली ावली.
queue ( यू) n. line of waiting persons; (बस, त कटखरेद , इ.साठ ) लोकांची रांग. (2) वाहनांची रांग (a
- of vehicles). (3) केसांची वेणी. to form
a –; रांग लावणे. to jump the -; रांग मोडू न पुढे
जाणे. v.i. (-up) रांग करणे, रांगेत उभे राहणे (to -up for a bus).
quibble ( ) v.i. to avoid the point in question; (श द छल क न) मु य मु याला बगल
दे णे. n. श द छल, श दावरील कोट . -r n. श द छल
करणारा.
quick¹ ( ) n. tender or sensitive flesh
below the skin; (नखाखालील, इ.) कातडीचा अ यंत
नाजुक भाग. (2) भावनेचे क .. to be touched to
the -; भावना खाव या जाणे.
quick² ( वक्) a. rapid; जलद, चपळ, वेगवान.
(2) ( वचार करणे, ऐकणे, शकणे, इ. बाबतीत) चलाख
(a --ear for music). --change (अ भने यासंबंधी) आपला वेष, इ. चटकन बदलणारा. a -child; त लख, शार
मूल. --freeze v.t. (अ ) चटकन थजवणे ( यायोगे ते आहे या उ म थतीत टकून राहते). --lunch bar n. या
हॉटे लात चटकन जेवण, इ. पुरवले जाते असे हॉटे ल. ~-eyed a. ती ण ी असलेला. ~-tempered a. रागीट, शी कोपी. ~-
witted a. हजरजबाबी. in - time; सै नकां या नेहमी या (ताशी चार मैल) गतीने.
quicken ( ) v. t. & i. to move or cause to move more quickly; (गती, इ.) वाढवणे. (2)
व लत करणे (to - imagination).
quickie ( ) n. a film, a novel, etc. produced cheaply and in haste; अ यंत घाईघाईने नमाण
केलेला सुमार च पट, कादं बरी, इ. (2) घसाडघाईने केलेली गो .
quicklime ( व लाइम्) n. a white alkaline
substance obtained by burning limestone;
भाजलेली चुनखडी.
quickly ( व ल) adv. rapidly; वेगाने, जलद.
quickness ( ) n. speed, briskness; चपळता, जलदपणा (the - of imagination).
quicksand ( ) n. an area of soft wet sand; पुळण. (2) अ यंत धोकेबाज कवा फसवी प र थती. -y a.
पुळणीचा. (2) धो याचा.
quickset ( ) a. formed of living plants;
ज मनीत रोवले या जवंत रोपांचे (कुंपण, इ.). n. अशा
रोपांचे कुंपण.
quicksilver ( ) n. mercury; पारा. v.t. - यावर पारा चढवणे.
 quid ( वड् ) n. pound; एक प ड (earning a
few -per month) (अनेकवचनी पही तेच). (2) तंबाखूची गोळ .
quiddity ( ) n. essence, what makes a
thing what it is; त व, सार.
quidnunc ( वड् न क्) n. gossipmonger;
गावकुटाळ माणूस, कं ा पसरवणारा.
quid pro quo ( ) n. (L.) (pl. quid pro quos) something given in compensation;
नुकसानभरपाई.
quiescence ( वाइए स स्) n. quiet state; शांतता. (2) न लता (= quiescency).
quiescent ( वाइए स ट) quiet; शांत. (2) न ल.
quiet ( वाइअट् ) a. silent; ग प, शांत. (2) न ल,
थर. (3) ( ) शांत. (4) (रंग) सौ य. on the -; गु तपणे (to tell somebody something on the —). n.
शांतता. (2) न लता. (3) मनाची शांतता. v.t. &i. शांत करणे, (रडे) थांबवणे.
quieten ( ) v. t. & i. to make or become calm; शांत करणे/होणे (The situation -ed down
very soon.).
quietism ( वा इअ टझम् ) n. the giving up of all desire and passive acceptance of
whatever comes; सव वासनांचा प र याग क न सामो या प र थतीला थत तेने सादर होणे (कृती). quietist n.
थत .
quietly ( ) adv. in a quiet manner; शांतपणे, मूकपणे.
quietness ( वाइअट नस्) calmness, stillness; शांतता.
quietude ( वाइअ ूड्) the state or condition of being quiet; शांतता.
quietus ( ) n. release from life; जीवनातून मु ता, मृ यू (to give someone his -; एखा ाला ठार
मारणे, या या जीवनाचा शेवट करणे). (2) संपु ात आणणे (to give the - to rumour). (3) कजफेड, कजमु ता.
quiff ( ) n. a prominent tuft of hair brushed up above the forehead; कपाळावरील
केसांचा झुबका.
quill ( वल्) n. large feather; मोठे पीस. (2) ( पसाची) लेखणी. (3) साळ दराचे पीस. a ~-driver;
कारकून.
quilt ( व ट) n. padded coverlet; रजई, गोधडी, लई. v.t. रजईसारखा करणे (a -ed dressing
gown).
quince ( ) n. hard, acid pear-shaped fruit, used in jams and jellies; आंबट चवीचे मुरं यात
वापर यात येणारे फळ, या फळाचे झाड.
quincentenary ( ) n. & a. five- hundredth anniversary; पाचशेवा वधापन दन.
quinine ( ) n. bitter liquid made from the bark of a tree and used as a medicine for
fevers; कोयनेल.
quins ( ) n. pl. abbreviation of quintuplets; पाचांचा गट (एकाच वेळ ज मले या पाचांचा
गट).
quintal ( व टल्) n. unit of weight; एक वजनाचे माप (=100 कलो).
quintessence ( व टे स स्) perfect
example; उ कृ उदाहरण. (2) सार, त व.
quintet, quintette ( ) n. any group of five; पंचकडी, पाच जणांचा गट. (2) पाच गायकांचा गट.
quintuplet ( ) n. one of the five children at a birth; एकाच वेळ ज मले या पाच मुलांपैक एक.
n.pl. अशा पाचांचा गट.
quip ( वप्) n. clever remark; टोमणा, उपरो धक बोल. v.i. (-pp-) टोमणे दे ण. े
quire ( ) n. twenty-four sheets of writing paper; द ता (24 कागद). to sell in -s; चोवीस
तावां या दराने वकणे.
quirk ( वक्) n. aquip; उपरो धक टोमणा.
(2) लेखनातील फराटा.
quirt ( ) n. a whip with a leather thong at
one end; वणले या चाम ाचा लांब टोकाचा
घोडे वाराचा चाबूक. v. t. अशा चाबकाने झोडपणे.
quisling ( व लंग) ् n. person who co-
operates with the authorities of an enemy
country who are occupying his country;
श ूला फतूर झालेला मनु य.
quit ( ) v. t. & i. (-tt-) (p. t. quit or quitted) to go away, to leave; सोडू न जाणे,
याग करणे. (2) (काम) थांबवणे. a. (of) मु झालेला (He was — of all responsibilities.). -claim n.
ह काची सोड च . v. t. ह क सोडू न दे णे. (2) एखाद कजमु झा याचे जाहीर करणे. to - hold of; पकड
सोडणे.
quite ( ) adv. entirely, altogether; पुणपणे
(-the opposite). (2) व तुतः, खरोखरी (The bag
was - light.). - a; ल णीय, खूपच (- a long
walk). Quite so; अगद बरोबर.
ी े े े
 quits ( ) pred. a. on equal terms; समसमान. to call it -; फटफाट झाली आहे असे हणणे (भांडण
संपवणे). I will be - with him; of या यावर सूड उगवीन.
quittance ( ) n. release from a debt;
ऋणमु ता, पावती.
quitter ( ) n. a person who gives up easily; चंचल वृ ीचा, ब या मनाचा. (2) अं गकारलेले काम
म येच सोडू न जाणारा.
quiver¹ ( ) v. i. & t. to shake, to tremble; थरथरणे, कंप पावणे. (2) फडफडणे. n. थरथर, कंप.
quiver² ( ) n. case for holding arrows;
(बाणांचा) भाता.
qui vive ( ) n. (on the) on the alert; सावध, द .
quixotic ( व सॉ टक्) a. visionary; (अ तशय
उदार) पण व ाळू वृ ीचा (अ वहारी).
quiz ( वझ्) n. general knowledge test; सामा य ान चाचणी परी ा. v.t. (-zz-) (सामा य ानाची)
चाचणी घेणे. -master n. अशा चाचणी परी े या वेळ पधकांना वचारणारी .
quizzical ( व झकल्) a. teasing; चे ेखोर
(a - smile). -ly adv. चे ेखोरपणे. -ity n. चे ेखोरपणा (a touch of -ity).
quod ( वॉड् ) n. a jail; तु ं ग.
quoin ( वॉ'इन्) n. a wedge; कोणी अडसर (चाक फ नये यासाठ लावलेला). (2) इमारतीचा बाहेरचा पुढे
आलेला कोपरा.
quoit ( ) n. a heavy sharp-edged flat iron ring; ती ण कडा असलेले चपटे लोखंडी कडे.
quondam ( ) a. that once was but is not now; माजी, एके काळचा (the - champion) (The -
servant is now master.).
quorum ( ) n. number of persons who must by the rules be present at a meeting;
सभा कायदे शीर हो यासाठ सभासदांची कमान गणसं या.
quota ( वोट) n. proportional share; वाटा,
ठरा वक ह सा.
quotable ( ) a. that can be quoted; उतारा हणून दे यालायक.
quotation ( वोटे इशन्) n. the act of quoting; नमुना हणून सांगणे. (2) उतारा, अवतरण.
(3) सां गतलेली कमत. marks; (‘‘ ’’), (‘ ’) ही अवतरण च हे.
quote ( वोट) v.t. to cite; उदाहरण हणून उ लेख करणे (She -d me several examples.).
(2) स याचा उतारा दे णे. (3) नमुना हणून दशवणे.
(4) ( कमत) अंदाजाने सांगणे (The price he -d was
very low.). n. (usu. pl.) अवतरण च ह.
quoth ( वोथ्) v.t. said; हणाला, हणालो (वापर
फ थम पु षी व तृतीय पु षी भूतकाळ एकवचना या
वेळ ).
quotidian ( ) a. (a fever) that recurs daily; (ताप) दररोज येणारा.
quotient ( वो श ट् ) n. number obtained by
dividing one number by another; भागाकार.

___________________
S
sabbatarian (सॅ'बट अ रअन्) n. one who
advocates strict observance of Sunday;
र ववारचा दवस हा ई र चतनाचा व व ांतीचा दवस
आहे व तसा तो पाळला पा हजे असे आ हपूवक सांगणारा ती.
Sabbath (सॅबथ्) n. the day of rest; व ांतीचा (व ई र चतनाचा) दवस. to keep the -; व ांतीचा
दवस पाळणे.
sabbatical (सबॅ टकल्) a. of or like the
Sabbath; सँबथ या प व दवसाचा कवा या
दवसासारखा (a-calm).a- year; व ांतीचे वष
(काही व व ालयांतून ा यापकांना एक वषभर
व ांती दे तात. या काळात यांनी वास कवा अ यास
करावा अशी अपे ा असते.).
saber, sabre ( ) n. cavalry sword;
घोडदळात वापरतात ती व तलवार. (2) घोडदळातील
घोडे वार. v.t. तलवारीचा घाव घालणे. ~-rattling n.
ल करी साम याचे आ मक व पातून केलेले दशन.
-~-toothed a. व तलवारीसारखे ( ायः दोन) दात
असलेला (a ~-toothed tiger हा ाणी आता
अ त वात नाही).
sable¹ ( ) n. a kind of fur animal;मऊ
केसांचे एक छोटे जनावर (हा ाणी सू चपण वृ ां या
दे शात आढळतो). (2) या ा याचे लोकरीचे कातडे
(a -coat).
sable² (से बल्) a. dark, gloomy; काळा, धूसर.
a -antelope; का या रंगाचे पूव आ केतील ह रण.
sabot (सॅबो) n. a wooden shoe; लाकडी बूट.
(2) लाकडी तळ असलेला जोडा.
sabotage ( ) n. wilful damage to
machinery, etc.; यं सामु ी, इ.बाबत (तसेच
राजक य ल ात) हेतुपूवक केलेला घातपात. v.t.
(-against) घातपाती कृ याने नाश करणे.
saboteur ( ) n. one who commits
sabotage; घातपाती कृ य करणारा मनु य.
sabulous ( ) a. like sand, gritty;
वाळू सारखा, रेवाळ, कचकच असलेला (= sabulose).
sac ( ) n. a cavity in an animal or plant
containing fluid; sont fonal tradition
शरीरातील पशवीसारखा कोश (The honey bee
carried honey in a honey —.). -cular a.
पशवीचा, पशवीसारखा दसणारा.
saccharify ( ) v. t. to convert into sugar;
साखरेत पांतर करणे.
saccharin ( ) n. sweet substance used
in place of sugar; सॅकरीन (साखरेऐवजी वापरला
जाणारा पदाथ) (Saccharin has no food value.).
saccharine (सॅकराइन्) like sugar;
साखरेसारखा. (2) अ त गोड (a -smile).
sacerdotal (संस टल्) of priests;
धम पदे शकां वषयीचा. -ism n. धम पदे शकांचे वच व.
sachet ( ) n. a small perfumed bag; सुगं धत पशवी. (2) (कप ात ठे व यासाठ ) सुगंधी पूड असलेली
छोट पशवी.
sack¹ ( ) n. large bag of coarse material; पोते (जाड भ कम पशवी) (a -of corn). (2)
बायकांचा सैल झगा.
sack² (सॅक्) n. (the dismissal; नोकरीव न र
करणे (ड चू). to give (to get) the -; ड चू दे णे
(ड चू मळणे). v.t. नोकरीव न र करणे.
sack³ (सॅक्) v. t. to plunder; वजयी सै याने पाडाव केले या शहराची लुटालूट करणे (The enemy
soldiers -ed the town.). n. (the) शहराची
लुटालूट.
 sack ( ) n. bed; बछाना. to hit the —;
झोपायला जाणे.
sacks (सॅक्) n. white wine from spain; पेनम ये तयार होणारी एक कारची पांढरी दा .
sackbut ( ) n. a medieval form of
trombone; ॉ बोनसारखे एक म ययुगीन वायुवादय.
sackcloth ( ) n. the material of which sacks are made; यापासून पोती तयार
करतात ते जाडेभरडे कापड, गोणपाट, तरट. (2) अशा
कापडापासून बनवलेले सुतकात वापरायचे कपडे. to be
in - and ashes; प ा ापाने पोळणे. (2) सुतकात
असणे.
sacking (सॅ कग्) n. sackcloth; जाडेभरडे दणकट कापड.
sack-race (सॅ े इस्) n. race between
competitors each of whom has his legs tied
into a sack and moves by short jumps; पो यात पाय बांधून घेऊन धाव याची शयत.
sacque ( ) n. a lady's loose gown; यांचा
सैल झगा.
sacral ( ) a. of or relating to sacred
rites; धा मक वध चा कवा यासंबंध चा.
sacrament ( ) n. solemn religious
ceremony of the Christian Church; ( ती
धमाचा) कोणताही धा मक वधी. -al (सॅ मे ट् ल) ् a.
या वधीसंबंधी.
sacrarium ( ) n. (pl. sacraria) the
sanctuary of a church; चचमधील वेद जवळची
जागा.
sacred (से इ ड् ) a. holy; प व (A temple is
a-building.). (2) दे वासंबंधीचा (प व गो ी-
संबंधीचा) (-writings). (3) पाळलाच पा हजे असा
(-promise). - to; अ यंत आदरणीय (The cow
is -to the Hindus.). -to the memory of;
- या प व मृतीला वा हलेला (थड यावरील उ लेख).
a -cow; जी अ यंत प व मानली जाते व
ज याब ल ट का न ष मानली जाते अशी गो .
sacrifice (सॅ फाइस्) n. the offering of
something to a god; दे वतेला दलेला बळ (In
ancient times people use to kill animals on
the altars as -s to God.). (2) वाथ याग, याग.
(3) य . at a-;अ य प कमतीला. v.t. &i. बळ
दे णे. (2) याग करणे (- यावर पाणी सोडणे).
(3) अ यंत कमी कमतीला वकणे. sacrificial a.
य ासंबंधी (sacrificial rites).
sacrilege (सॅ लज्) disrespectful
treatment of something sacred; प व
व तूं वषयी अनादर. (2) प व व तू षण (I feel it
would be a - to demolish this ancient
monument.). sacrilegious a. अधा मक, अप व
(sacrilegious acts).
sacristan (सॅ टन्) n. sexton; चचची घंटा
वाजवणे, थडगी खणणे, चचची नगा राखणे, इ. कामे
करणारी .
sacristy (सॅ ट) n. vestry; ाथनेसाठ लागणारी उपकरणे व व े ठे व याची चचमधील खोली.
sacrosanct (सॅ ोसँ ट् ) a. most holy; अ यंत
ufaa (The general's orders were —.). -ity n.
आ यं तक पा व य.
sad ( ) a. (-dd-) unhappy; ःखी, वष ण.
(2) (रंग) न तेज. (3) ल जा पद,
नल ज (a -case of total negligence). (4) (पाव)
चांगला न फुगलेला. -ly adv. ख पणे. -ness n.
ख ता.
sadden ( ) v. t. & i. to make or grow sad;
ःखी करणे/होणे (His face -ed at the tragic
news.).

ो ी े े ो ी े ो
 saddle ( ) n. seat for the rider of a horse or a bicycle; खोगीर. (2) जेथे खोगीर ठे वतात तो
भाग
(बैठक चा भाग). in the -; घो ावर वार झालेला.
(ii) अ धकारा या जागेवर असलेला. out of the-;
घो ावर वार नसलेला. (ii) अ धकारपदाव न र
झालेला. v.t. - यावर खोगीर ठे वणे (to-a horse).
(2)- यावर जबाबदारी (ओझे) लादणे (to be -d
with a responsible job) (His brother is -d
with too many jobs.).
saddlebag (सॅडल् बॅग) ् n. one of the two bags laid on the back of a horse; घो ा या पाठ वर
लादले या दोन पश ांपैक कोणतीही एक.
(2) सायकल या मागील बाजूस (बैठक मागे) टांगलेली
ह यारांची पशवी.
saddler (सॅड्लर) n. a maker of saddles; जनगर (घो ाचे खोगीर, इ. कातडी माल तयार करणारा).
saddlery ( ) n. leather equipment for
horses; घो ाला लागणारे सव कातडी सामान.
(2) जनगराचा धंदा, यांची धंदयाची जागा.
sadism ( ) n. the gaining of pleasure
from the infliction of pain on another person; स या ला शारी रक पीडा दे यात आनंद
वाट याची मान सक वकृती. (2) अ त ू रपणा. sadist
n. अशी वकृती असलेली .
safari ( ) n. a hunting expedition;
शकारीची मोहीम.
safe (से इफ्) a. free from danger; सुर त
(संकटापासून र असलेला/ठे वलेला) (- from
enemy). (2) सुख प, कोण याही कारची इजा न
पोचलेला. (3) (जागा) सुर तता ा त क न दे णारी.
(4) नध क (a -bridge). (5) खा ीचा, व सनीय
(a -guide). n. तजोरी. (2) जाळ चे कपाट, फडताळ.
-and sound; सुख प, सु थतीत. to be on
the -side; कोणताच धोका न प करणे. to err on
the -side; या बाजूला धोका कमी आहे ती बाजू
घेणे.
safe-blower ( ) n. a person who uses explosives to open safes and rob them;
फोटके वाप न तजोरी फोडणारा.
safe-breaker ( ) n. a person who breaks, open and robs safes; तजोरी फोडु न आतील ऐवज
लुबाडणारा.
safe-conduct ( ) n. a document giving official permission to travel through a
region, esp. in time of war; लढाई या काळात
वश दे शातून सुर तपणे जाऊ दे याची हमी दे णारे
परवानाप .
safe-deposit ( ) n. a building with facilities for the safe storage of money
or valuables; पैसे कवा मौ यवान व तू जेथे
सुर तपणे ठे वता येतात अशी इमारत.
safeguard ( ) n. a person or thing that
ensures protection against danger, damage,
etc.; हानी, संकट, इजा, इ.पासून संर ण दे णारी
कवा व तू (a -against disease). v.t. संर ण दे णे
(to —the country from surprise attack).
safekeeping ( ) n. care, custody;
सुर तता, चांगले र ण (He has deposited the
ornaments in a bank for- .).
safely (से इ ल) adv. in a safe way; सुर तपणे.
safety ( ) n. the state of being safe;
सुर तता, बचाव. for - ; सुर त रहावा यासाठ .
in - from; - यापासून सुर त अव थेत. with-;
नध कपणे.
safety-bolt ( ). n. a device that gives safety against danger; यं चुकून एकदम
चालू होऊ नये यासाठ केलेली सुर ततेची योजना
(= safety catch).
sefety catch (से इ कॅच्) n. device to prevent accidental operation of a mechanism;
बं क सार या यं ातील ते अक मात चालू होऊ नये यासाठ केलेली संर क योजना.
safety curtain (से इ टकटन्) n. a curtain
made of fireproof material that can be
lowered between the stage and auditorium
at a theatre; रंगभूमीवरील आगीपासून बचाव करणारा
संर क पडदा.
Safety First ( ) motto used to warn
that safety is important; 'सुर तता सवात
मह वाची' अशा आशयाची घोषणा.
safety lamp ( ) n. a miner's lamp in
which the flame is protected so as not to
ignite dangerous gases; खाण कामगारांचा संर क
द प.
safety-lock (से इ टलॉक्) n. safety-bolt; यं
चुकून चालू होऊ नये यासाठ केलेली संर क योजना.
safety match (से इ टमॅच्) n. a match that
lights only when rubbed on a special
surface; व श कार या पृ भागावर घासली तरच
पेटणारी अशी सुर त आगकाडी.
safety pin ( ) n. a pin with a guard for the point; जचे ती ण टोक झाकलेले राहते अशी पन.
safety razor ( ) n. a razor with a guard to prevent the blade from cutting the skin;
याचे पाते पु कळसे झाकलेले रा ह याने जो वापर यासाठ नध क असतो असा व तरा.
safety valve ( ) n. a valve which releases pressure when it becomes too great;
ठरा वक दाबापे ा जा त दाब झा यास याला वाट क न
दे णारा हॉ ह. (2) अ त संताप, अ नवार ःख, इ.ना वाट क न दे याचा माग. to sit on the–; दडपशाहीचा
माग अवलंबणे.
saffron ( ) n. orange powder obtained
from flowers of the autumn corcus, used as a dye and for flavouring; केशर. (2) केशराचे रोप. a.
केशरी रंगाचा.
sag ( ) v.i.:(-gg-) to curve down in the
middle; म ये दबणे (a -ging roof). (2) खाली
ल बकळणे (-ging face). (3) खाली येणे, कमी होणे
(Prices are -ging.). n. दब याची ा ती
(the - in the bed, a bad - in the seat of the
chair).
saga (सा'ऽग) n. old story of heroes; वीरगाथा, परा माची कथा. (2) (छो ा कुटुं बा वषयी अगर समाजा वषयी
ल हलेली) कादं बरीमा लका.
sagacious (सगइशस्) a. wise; शहाणा, चतुर, षार. (2) ( ाणी) बु मान.
sagacity (सगॅ स ट) n. wisdom; वाग यातील अचूक शहाणपणा, चातुय. (2) वचारांची प रप वता.
sage¹ (सेइज्) n. wise man; शहाणा, सु मनु य.
(2) ानी पु ष, ऋषी. a. शहाणा. (2) प रप व.
(3) अनुभवाचा. -ly adv. सु पणे. (2) साधूवृ ीने.
-ness n. चतुरपणा, शहाणपणा.
sage² ( ) n. a herb with dull greyish-green
leaves, used to flavour food; कर ा- हरवट
रंगाची पाने असलेली एक वन पती (अ ाची ल जत
वाढावी हणून या वन पतीची पाने वापरतात). --green
n.& a. या वन पती या पानांसारखा हरवा रंग.
sago (से इगो) n. white, starchy food; साबूदाणा.
sahib, saheb (साऽ हब्, साऽहेब) ् n. sir (a form
of address used as a mark of respect); महाराज, महाशय, महोदय.
said (सेइड् ) p.t. &p.p.of say; say चे भू. का. व भू. का. धा. प. a. पूव . No sooner -than
done; त डातून बाहेर पडायचा अवकाश क लगेच झाले
दे खील.
sail ( ) n. sheet of canvas hung from the
mast to catch the wind and move a ship
forward; शीड. (2) शडा या आकाराची व तू
(पवनच क ची पाती). (3) जहाज. (4) समु पयटन. to
set -; वासाला सु वात करणे (He will set — for
Singapore next week.).v.i. &t. शडावर चालणे.
(2) जहाज हाकारणे. (3) (गलबत) वासाला सुरवात
करणे. (4) जहाजासारखे ऐट त पुढे जाणे (The swans
-ed along the lake.). to —across; - याव न
जलपयटन करणे. in full -; (जहाज) सव शडे उभा न
वास चालू असलेल. े to take the wind out of a
े े
person's -s; त पध काय करणार ते हे न त पूव च
खबरदारी घेऊन याला नामोहरम करणे. to strike - ;
शीड उतरवणे. (ii) शरण जाणे. to – under false
colours; आपला खरा हेतू झाकणे.
sailor ( ) n. member of a ship's crew;
खलाशी. a good (bad -); याला समु वास
लागत नाही (खूप लागतो) असा मनु य. a -hat;
खलाशा या टोपीसारखी लहान मुलाची टोपी. a -'s
friend; चं .
saint (से इ ट् ) n. holy person; संत, साधू. -ly a.
संतासारखा, प व , सदाचरणी. -hood n. साधु व,
स जनपणा.
sainted ( ) a. declared to be a saint;
साधू हणून घोषवलेला. (2) प व .
saintly (से इट् ल) a. like a saint; संतासारखा,
सदाचरणी, साधुवृ ीचा. saintliness n. साधुवृ ी,
सदाचरण.
saith ( ) v. old form of says.
sake ( ) n. purpose, cause; हेतू for
the -of; या ी यथ. for my -; मा यासाठ .
for God's - ;कृपा क न ( वनं तदशक).
salable, saleable ( ) a. fit for sale;
वक याजोगा. (2) वकत घेतला जा यासारखा. salability n. व मता.
salacious (सले इशस्) a. obscene; अ ील
(मु यतः च , भाषण, इ.) (a -book). (2) कामुक,
ीलंपट (a -person). salacity (सलॅ स ट) n.
अ ीलता. (2) वषयाधीनता.
salad ( ) n. mixture of vegetables, eaten
raw; भा या व फळे यांचे म ण (को शबीर).-days;
अप वतेचा काळ (कुमाराव था).
salamander (सॅलमॅ डर्) n. a lizard-like
animal supposed to live in fire; अ नीत राहणारा
सर ासारखा ाणी. (2) अ त उ णता सहन करणारी
. (3) बांधकाम चालू असले या इमारतीमधील
ओलसरपणा घालव यासाठ वापर यात येणारा असा चुला ( टो ह).
salary (सॅल र) n. regular pay; पगार, वेतन. salaried a. पगार (a salaried post, a salaried
worker).
sale (सेइल्) n. act of selling; व , वकणे.
(2) कमी केले या दरात व करीत आहोत असे जाहीर
करणे. (3) वकलेली व तू. on -; व साठ ठे वलेला.
for-; वकायचा आहे असा. -- resistance;
ग हाइकांची माल खरेद बाबतची नाराजी. -s talk (-s
chat); संभा गहाइकाशी ( व वाढावी या हेतून)
े
केलेले बोलणे.
saleable (से इलबल) a. saleable; वक याजोगा.
(2) वकत घेतला जा याजोगा. saleability a.
व मता.
salesgirl ( ) n. a girl who sells goods;
( काने, इ. म ये) व करणारी मुलगी.
salesman ( ) n. a man selling goods in
a shop; ( कान, इ.म ये) व करणारा नोकर.
-ship n. व कर याचे कसब.
saleswoman (से वुमन्) n. a woman selling goods in a shop; ( कान, इ.म ये) व करणारी ी.
salient (से इ य ट) a. noticeable; डो यात
भरणारा, ठळक (Devotion to duty is
most --characteristic.). (2) (तटबंद तील कोन)
पुढे येणारा. n. (तटबंद , इ.मधील) पुढे आलेला कोन.
(2) श ुसै यात कवा मुलखात घुसलेली सै नकांची फळ .
saliferous (स ल फरस्) a. containing or
producing salt; ारयु (खडक, इ.).
salify ( ) v. t. to treat or mix with salt;
मीठ लावणे, मीठ मसळणे.
 saline ( ) n. solution of salt and water;
मठाचा ाव. त, ारयु , खारट.
salinity ( ) n. the degree of saltness in
a liquid; ारयु ता, खारटपणा.
salinometer (सॅ लनॉ मटर् ) n. a hydrometer for determining the amount of salt in a
solution; वातील ाराचे माण मोज याचे साधन.
saliva ( ) n. liquid which forms in the
mouth; लाळ.
salivary ( ) a. of or producing saliva;
लाळे संबंधीचा कवा लाळ उ प करणारा (–glands).
salivate (सॅ ल हेइट् ) v. i. to secrete saliva; लाळ (फार माणात) सुटणे कवा गाळणे.
Salk vaccine (सॉऽ क हॅ सीन्) n. a vaccine
developed by American Dr. J. Salk and
others, used against poliomyelitis; डॉ. जोनस्
सॉ क या अमे रकन डॉ टरने व इतरांनी शोधून काढलेली
पो लओ तबंधक लस.
sallow (सॅलो) a. of paleyellow colour; फ कट पव या रंगाची ( वशेषतः अंगाची कातडी) (a-skin).
v.t. &i. फ कट पवळसर करणे कवा होणे.
sally ( ) n. a rush of the besieged upon the besiegers; वेढ या गेले या सै नकांनी वेढा दे णा या
सै नकांवर केलेला अचानक ह ला (to make a
successful -). (2) एखा ा वर कवा
गो ीवर केलेला वनोद हार. v. i. अक मात ह ला
करणे, छापा घालणे. (2) फरायला कवा मो हमेवर नघणे (to --out/forth).
salmon ( ) n. (pl. salmon) a large fish
valued for food; सामन नावाचा एक अ हणून
मौ यवान मासा. a. तांबूस पवळट रंगाचा.
salon (सॅ लॉन्) n. a drawing room; दवाणखाना. (2) व मान च कारां या कलाकृत चे दशन.
saloon (सलून)् hall for reception,
exhibition, etc.; वागत, दशन, इ.साठ असलेली
खोली. (2) सव सु वधांनी यु असा रे वे, इ.चा डबा.
(3) सहा-सात लोक बसतील अशी सव बाजूंनी बंद करता
ये यासारखी मोटारगाडी. (4) (अमे रकेत) हा ाचे
कवा दा चे कान.
salsify ( ) n. plant with a long fleshy
root cooked as a vegetable; एक कंद-भाजी.
salt ( ) n. substance prepared from sea
water and also found in the earth; मीठ.
(2) ार. (3) गोडी ( वार य) नमाण करणारी गो
(His wit added -to the discussion.).
(4) (अ. व.) रेचक कवा सारक औषध. an old -;
अनुभवी खलाशी. the - of the earth; समाजातील
खरोखरचे े लोक. not worth one's -;
न पयोगी. (ii) जेवढा पगार दला जातो तेव ा यो यतेचा नसलेला. to take a statement with a pinch of -;
कोण याही वधाना या स यते वषयी शंका
बाळगूनच ते मा य करणे. a. ारयु (-marshes).
vt. मीठ लावणे, खारवणे. to- down; टकव या-
साठ मठात घालणे. to- away; अ पबचत करणे.
saltcellar ( ) n. a container for salt;
मठाची दगडी.
salt lick (सॉ ट् लक्) n. place where animals
come to lick earth with salt in it; जेथील
ारयु जमीन चाट यासाठ गुरे येतात असे ठकाण.
saltpan ( ) n. a hallon near the sea
used in getting salt by evaporation; मठागर.
saltpetre ( ) n. potassium nitrate;
सोरा, सोरामीठ.
saltworks (सॉ ट् वकस्) n. pl. place where salt is manufactured; मठाचा कारखाना.
salty (सॉ ट) a. containing salt; खारट, ारयु .
salubrious (सलू अस्)wholesome;
(हवामान, इ.) आरो यवधक (Regular exercise
is -.).
salutary ( ) a. having a good effect;
(मन कवा शरीर यावर) चांगला प रणाम घडवून आणणारा ( हतकारक) (-advice).
ॅ े
 salutation (सॅ युटे इशन्) n. an expression of
greeting; नम कार (The young man raised his
hat in -.). (2) प ारंभीचा अ भवादनपर मायना (उदा.,
My dear...).
salute ( ) v.t. & i. to raise the hand to the
forehead to show respect; सलाम/नम कार करणे. n. सलाम. (2) मानवंदना. (3) नम कार. to give a-;
मानवंदना दे णे.
salvage ( ) n. saving of property from
loss; (आग, नौकाभंग, इ. नैस गक आप ीतून) माल
वाचव याची या. (2) अशा कारे वाचवलेला माल
(The -was piled upon the pier.). (3) असा
माल वाचव याब ल दलेली कमत. (4) वाया जाणा या
मालावर सं करण क न तो वाचव याची कमया. v.t.
नुकसान, नासधूस, इ.पासून वाचवणे (They -d the
cargo from the sunken ship.).
salvation ( ) n. the act of saving from sin and its consequences; (पाप व यापासून येणारे
भोग यांपासून) वाचव याची या. (2) पाप वमोचन. (3) जे नाशापासून वाचवते ते. (4) मो . to work out one's own
—; आपले आपण
वतःच सोडवणे.
salve¹ (सॅ ह) v. t. salvage; नुकसान, नासधूस
यांपासून वाचवणे.
salve² (सॅ ह) n. healing ointment; जखम भ न काढणारे, ःखशामक मलम. (2) खावले या भावना,
इ.चा ोभ कमी करणारी गो (His kind words were a –to my broken heart.). v. t. मलम चोळणे. (2)
उपशमन करणे (to - one's
conscience).
salver ( ) n. a metal household tray;
तबक, थाळा.
salvo ( ) n. the firing of a number of guns
together as a salute; मानवंदनेदाखल दलेली तोफांची सलामी. (2) एकाच वेळ वमानातून खाली टाकलेले बॉ बगोळे . (3)
(जयघोषाथ केलेला) टा यांचा कडकडाट.
sal volatile (सॅ हलॅट ल) liquid ammonium carbonate; घेरी आली असता शु वर आण यासाठ ंगायला
दला जाणारा व प अमो नया.
salvor ( ) n. a person that saves a ship
or goods from wreck; बुडणारे जहाज कवा यातील माल वाचवणारा मनु य.
Samaritan ( ) n. a native of Samaria;
समे रयाचा र हवासी. good -; परोपकारी मनु य.
samba ( ) n. ballroom dance that
originated in Brazil; ाझीलमधील नृ य.
same (सेइम) a. (the -) similar; समान, तसाच,
सारखाच. (2) तोच (पूव ). pron. तीच गो , तोच
मनु य. the very -; अगद तोच. one and the -;
तोच आ ण एकच. all the - ;तरीसु ा. to be all
the– to; - या ीने सारे सारखेच. at the — time; एकाच वेळ . in the - way; याच त-हेन. े
sameness ( ) n. the condition of being
the same; तोचपणा. (2) तोचतोपणा.
samey (से'इ म) a. monotonous; तोचतोपणा
असलेला. कंटाळवाणा.
samovar ( ) n. an urn used in Russia
for boiling water for tea; र शयन लोक या
भां ात चहा करतात ते भांडे.
sampan ( ) n. a flat-bottomed boat; एक
सपाट बुडाची होडी.
sample (साऽ पल्) n. specimen; नमुना,
नमु यादाखल असलेली गो . up to -;
नमु याबर कूम. v.t. -चे नमुने तपासणे. -r n. नमुने
तयार करणारा. (2) त ण मुली या भरतकामाचा नमुना.
sanatorium ( ) n. (pl. sanatoria,
-s) a hospital for people suffering from weak lungs; (फु फुसांचे वकार असणा यांसाठ ) उ म हवे या
ठकाणी असलेले णालय (आरो यभवन).
(2) हवापालट कर याचे ठकाण (अमे रकन
तश द : sanitarium).
sanctify (सँ टफाइ) v.t. to make holy; प व
करणे (to -a marriage). (2) पापमु करणे.
े
 sanctimonious ( ) a. making a show of being devout; पा व याचे ढ ग करणारा (a
- hypocrite).
sanctimony (सँ टम न) n. the mere show of devoutness; दां भकपणा (पा व याचे केलेले ढ ग).
sanction ( ) n. authoritative permis-
sion; अ धकृत अनु ा. (2) रीती, परंपरा यांमुळे ा त
झालेली मंजुरी. (3) नयम, नबंध, इ.मागील खरी श .
(4) (अ. व.) (आंतररा ीय सं थेने एखादया दे शास
दलेली) श ा, दं ड. v.t. अनु ा दे णे, मा य करणे.
sanctitude ( ) n. holiness; पा व य.
sanctity (सँ ट ट) n. saintliness; साधुता, पा व य (the -of marriage). (2) (अ. व.) प व
भावना, प व बंधने, कत े, इ याद .
sanctuary (सँ ुअ र) n. a holy place; प व
ठकाण. (2) दे वालय, दे वळातील गाभारा. (3) आ य थान (Switzerland is a --for many a political
refugee.). a bird -: प यांचे अभयार य.
sanctum (सँ टम् ) n. a holy place; प व जागा. (2) खाजगी खोली.
sanctum sanctorum (सँ टम् सँ टो रम्) n. the
holy of holies; अ यंत प व जागा. (2) यूं या
दे वळातील गाभारा.
sand ( ) n. small particles of worn-out
rocks; वाळू , रेती. the -s; वाळू चा कनारा. the -s are
running out; वेळ जात आहे (अगद अ पसा उरला
आहे) (घटका भरत आली). to plough the –; वाया
जाणारी गो करत बसणे. to make
ropes of-; अश य गो क पाहणे. to build on-; क या पायावर उभारणे.
sandal ( ) n. shoe consisting of a sole
and straps to go round the foot; सडल. -led a.
च पल घातलेला.
sandalwood ( ) n. kind of hard sweet-smelling wood; चंदनी लाकूड.
sandbag ( ) n. a bag filled with sand;
वाळू ने भरलेली पशवी.
sandbank ( ) n. a bank of sand; वाळू चा
बंधारा.
sand bar ( ) n. a bank of sand at the
mouth of a river; नद या मुखाशी साचलेला वाळू चा
बंधारा.
sandfly (सॅ ड् लाइ) n. a kind of midge; केम , सागर कनारी आढळणारा पंखयु क टक.
sandglass ( ) n. a glass with two
bulbs containing sand; वाळू चे घ ाळ.
sandpaper (सॅ ड् पेइपर) n. strong paper with sand glued to it; सँडपेपर, खरखरीत कागद (लाकूड, इ.
गुळगुळ त कर यासाठ वापरतात.).
sandpiper ( ) n. a small bird living
in wet sandy places near streams;
वाहाजवळ ल वाळू या दे शात वावरणारा लहान प ी.,
sandpit ( ) n. a pit filled with sand for
children to play in; लहान मुलांना खेळ यासाठ
उपयोगी असा वाळू ने भरलेला ख ा.
sandstone (सॅ ड् टोन्) n. a rock formed of
compressed sand; वाळू चा खडक.
sandstorm ( ) n. a storm with
clouds of sand raised by the wind; वाळू चे वादळ.
sandwich ( ) n. two slices of bread with some sort of food between them; मांस
कवा भाजी घातलेले पावाचे दोन तुकडे. v.t. दोघां या
म ये क बणे (I was -ed between two fat men
on the bus.).
sandwich board ( ) n. a board carried by a sandwich man; (जा हरात कर यासाठ फरणा या
माणसा या) छातीवरील व पाठ वरील अशा जा हराती या दोन पु ांपैक एक.
sandwich course (सॅ वज् कॉस्) n. a course of study in an industrial school combining
classroom study with practical experience in factories; वगातील अ ययन व कारखा यांतील कामाचा य
अनुभव दे णारा अ यास म.
sandwich man ( ) n. a man carrying two advertising boards hung from his shoulders,
one before him and one behind; जा हरातीचा एक पु ा छातीवर व सरा पाठ वर लटकावून जा हरात करत जाणारा मनु य.
sandy ( ) a. of or covered with sand;
वाळू चा, वालुकामय (-soil). (2) (केस) पवळसर-लाल
े
रंगाचे (-hair). (3) वाळू सारखा अ थर.
sane (सेइन्) a. healthy in mind; मना या सव
श शाबूत असलेला (शहाणा). (2) समजूतदार, मनाला
पटणारा (a -policy). -ly adv. समजूतदारपणे.
sang (सँग)् p.t. of sing; sing चे भू. का. प.
sang-froid ( ) n. calmness in face of
danger; संकटसमयी दे खील असणारी मनाची थरता
(अ वचलता).
sanguinary (सँ वन र) a. bloody; (झगडा)
र पाताचा (a -battle). (2) ( ) र पात
पपासू (a -rebel). (3) (भाषा) शवराळ.
sanguine ( ) a. of the colour of blood;
र ा या रंगाचा. (2) (of) आशावाद , आशापूण (-of
success).
sanitary ( ) a free from dirt and germs;
घाण व जंतू यांपासून मु (a -place).
(2) आरो या या ीने व छ. (3) आरो यासंबंधीचा
(-regulations).
sanitation (सॅ नटे इशन्) n.the arrangements to promote health; आरो यर णाथ यायची खबरदारी.
sanity (सॅ न ट) n. health of mind; मान सक
नरोगीपणा. (2) समजूतदारपणा, शहाणपणा.
sank (सँक्) p. t. of sink; sink चे भू. का. प.
sans (सॅ झ्) prep. without; शवाय, वर हत
(-teeth, -eyes, — taste, - everything).
sanserif (सॅ से रफ्) a. without serifs; अ रां या वर व खाली ओळ नसलेला.
Sanskrit ( ) n. the ancient language
of India; भारताची ाचीन भाषा (सं कृत भाषा).
Santa Claus (सॅ ट लॉऽझ्) n. the legendary
saint of children who brings presents to
children on Christmas Eve; तमस या रा ी
मुलांना खेळणी, इ.भेट दे णारा एक सु वभावी हातारा.
sap¹ (सॅप्) n. liquid in a plant; वन पती या आत वाहणारा रस. (2) श , जोम दे णारी गो . (3) भावडा,
मूख माणूस. -less a. जोमहीन, शु क.
sap² ( ) v. t. & i. (-pp-) to weaken
someone's energy and strength; श चा हास
करणे. (2) कमजोर करणे. (3) भुयारी र ता खोदणे. n.
असा भुयारी र ता (हा र ता श ू या जवळ जाता यावे
यासाठ खणलेला असतो).
sapience (से इ पअ स्) n. wisdom; शहाणपणा.
(2) शहाण णाचा आव.
sapient (से इ पअ ट् ) a. wise; शहाणा (सामा यतः उपरो धकपणे वापर केला जातो). -ial (से इ पअ शल)
a.शहाणपणा दाखवणारा. (2) शहाणपणाचा.
sapling ( ) n. a young tree; छोटे झाड.
(2) अननुभवी त ण.
sapper ( ) n. a soldier engaged in making
saps; भुयारी खंदक खण याचे काम करणारा सै नक.
(2) र ते, पूल, इ.चे बांधकाम करणारा सै नक.
sapphire (सॅफाइअर्) n. blue jewel; इं नील मणी. (2) तेज वी नळा रंग. a. आकाशी, तेज वी नळा.
sappy ( ) full of sap; रसयु . (2) चैत ययु . (3) मूख.
sapr(o)- ( ) pref. indicating dead or
decaying matter; मृत कवा कुजणारा (उदा., sap-
rogenic a. कुजवणारा. (2) कुज यामुळे आलेला. ).
saraband (सरबॅ ड् ) n. a decorous 17th
century courtly dance; 17 ा शतकातील
( पेनमधील) एक राजदरबारी नृ य. (2) या नृ याला साथ
दे णारे संगीत.
sarangi ( ) n. a stringed instrument of
India played with a bow; सारंगी.
Saratoga ( ) n. a large travelling trunk;
मोठ वासी पेट .
sarcasm ( ) n. ironical remark; टोमणा.
(2) ममभेद वधान. वम लागणारे भाषण.
sarcastic ( ) a. characterized by
े
sarcasm; झ बणारा, वम लागणारा, ममभेदक.
sarcophagus ( ) n. (pl. sarcophagi
or-es) a stone coffin; दगडी शवपेट .
sardine ( ) n. a small marine food fish;
खा हणून उपयु असा एक लहान मासा. like -s;
दाट दाट ने एक असलेल. े
sardonic ( ) a. mocking, scornful;
उपरो धक, तर कार ंजक.
sari, saree ( ) n. a very long narrow piece
of cloth elaborately swathed around the body (the traditional dress of women in India);
साडी.
sarky (सा क) a. sarcastic; ममभेदक, झ बणारा.
sarong ( ) n. a draped skirtlike garment
worn by men and women in Malay; मलायातील
ी-पु ष वापरतात ती लुंगी. (2) या लुंगीसाठ वापरलेले
कापड.
sarsaparilla (सासप रल ) tropical
American plant; अमे रके या उ ण दे शातील वृ .
(2) या या मुळांपासून तयार केलेले एक र शु
करणारे औषध.
sartorial ( ) a. of men's clothes; पु षां या कप ासंबंधीचा. (2) शवणकामाचा. (3) श यासंबंधीचा.
sash¹ ( ) n. a band of cloth worn round the waist; सुती कमरप ा.
sash² ( ) n. sliding frame for the glass panes of a window; खडक ची वर-खाली करता येणारी
तावदानी चौकट.
sat (मॅट) p. t. & p. p. of sit; sit चे भू.का. व भू. का. धा. प.
Satan (से इटन्) n. the devil सैतान.
satanic ( ) a. of or elating to Satan;
सैतानाचे, सैताना वषयीचे. (2) अ यंत पणाचे.
satchel ( ) n. a small hag of leather;
जुगदान, पशवी. (2) द तर (शाळकरी पुलाची पशवी).
sate ( ) v. t. (oneself with, to satisfy (a
desire) fully; पुणपणे तृ त करणे(The huge meal
-d our hunger.). -d with; - या अ तरेकाने
वटलेला. -less a. अतृ त.
sateen ( ) n. shiny cotton or woollen
cloth; चकचक त सुती कवा लोकरी कापड.
satellite ( ) n. a planet moving round
another; उप ह(The moon is a -of the
earth.). (2) कृ म उप ह. (3) बगलब चा, आ त.
a -nation; दसायला वतं परंतु शेजार या दे शावर
अवलंबून असणारे रा .
satiable (से इ शअबल्) a. capable of being
satiated; याची तृ तता करता येईल असा.
satiate (से इ शए इट) v. t. to satisfy fully; प रतृ त करणे.
satiety ( ) n. the state of being satiated;
प रतृ ती, तृ तता, वीट (to eat to —).
satin ( ) n. smooth cloth with a shining
surface; सॅट न कापड. a. सॅट नचे बनवलेल. े
(2) सॅ टनसारखे मऊ, मुलायम.
satinwood ( ) n. choice wood of a
tropical tree; उ ण क टबंधातील एका वृ ाचे कठ ण
पण गुळगुळ त लाकूड.
satire (सॅटाइअर) n. piece of writing ridiculing someone; उपहास. (2) उपरो धक का .
satirical ( ) a. of or relating to or containing satire; उपहासाचे, उपहास वषयक,
उपहासा मक.
satirist ( ) n. (of) one who writes satire; उपहासा मक लेख ल हणारा.
satirize ( ) v. t to attack with satire;
- यावर उपहासा मक ल हणे.
satisfaction (सॅ ट फॅ शन्) n. the state of
being satisfied; समाधान. संतोष (The matter was resolved to his -.). (2) समाधान दे णारी गो .
(3) (इजा कवा अपमान याब ल) भरपाई (The owner
of the shop receives - for the damage.).
satisfactory ( ) a. giving satisfaction; समाधान कारक (-work, --progress).
े
satisfactorily adv. समाधानकारकपणे.
satisfy ( ) v. t. & i. to make contented;
समाधान करणे (to - one's curiosity). (2) पूण
करणे (to -one's desires). (3) शंकासमाधान करणे
(to - somebody's doubts). (4) फेडणे (to -a
debt), to – the examiners; कसेबसे उ ीण हो यापुरते गुण मळवणे. to --- a person of;
एखादयाची - याब ल खा ी क न दे णे. -ing a.
समाधानकारक.
satrap (सॅ' ॅ प्) n. a Persian governor; पूव या
काळातील इराणमधील इलाखा मुख. (2) जुलमी
अ धकारी.
saturate (सॅ'चरेइट् ) v.t. to soak thoroughly; पूण भजवणे (The blood had –d his shit.). (2)
पूण ा त करणे (Dust -d the attic.).
saturation (सॅचरे इशन्) n. the state of being
saturated; संपृ ता, पुरा भरणे. (2) पूण वरघळणे.
- bombing; संपूणपणे व वंस हावा ( या जागेत
काहीही श लक रा नये) अशा रीतीने केलेला
बॉ बवषाव. - point; संपृ ता ब .
Saturday ( ) n. the seventh day of the
week; श नवार, आठव ाचा सातवा (शेवटचा) दवस.
Saturn ( ) n. the sixth planet from the
sun; शनी. (2) रोमन धा यदे वता.
saturnalia (सॅटन 'इ लअ) n. pl. the yearly
festival of Saturn, the Roman God of
agriculture; शनीचा (रोमन धा यदे वतेचा) उ सव (या
अथ S कॅ पटल ल हतात.). (2) धांगड धगा.
saturnine (सॅट इन्) a. gloomy; ख , उदास.
satyr ( ) n. (Greek myth.) god of the
woods, half man and half animal; ीक
पुराणातील वनातील दे वता (अधनर व अधपशू असे व प असलेला). (2) ती कामवासना असणारा मनु य.
sauce ( ) n. liquid flavouring for food;
त डी लावणे हणून उपयु असा चमचमीत वपदाथ.
(2) (आवडणारा) उ टपणा. v. t. - याशी उ टपणे
वागणे. what -!; केवढा हा उ टपणा! None of your- ;उ टपणा क नकोस. What is –for
the goose is –the gander; एकाला लागू
असलेला नयम तशाच कार या इतर सवानाही लागू
असणार. Hunger is the best - ;भूक हेच खरे त डी
लावणे होय (भुकेला क डा).
sauce boat (सॉ'ऽ बोट् ) n. vessel from which sauce is served at table; सॉस् चे वाटप कर याचे
भांडे.
saucebox (सॉऽस् बॉ स्) n. a saucy person;
उ ट, बेपवा .
saucepan (सॉ'ऽ पन्) n. a pan with a long
handle used for cooking food; लांब दांडा (व
पु कळदा झाकण) असलेले अ शजव याचे एक पसरट
भांडे.
saucer ( ) n. small curved dish for holding
a cup; बशी. (2) ज मनीतील उथळ ख ा.
flying -; उडती तबकडी.
saucer-eyed (सॉ'ऽसआइड् ) a. with wide open eyes; (आ याने) डोळे व फारलेला.
saucy (सॉ'ऽ स) a, disrespectful; उ ट, बेपवा
(-remarks). (2) ऐटबाज, चटकन नजरेत भरणारा
(a -hat).
sauna ( ) n. an invigorating bath in which the bather is subjected to hot steam; वाफेचे
नान. (2) असे नान जेथे घेता येते असे नानगृह.
saunter( ) v.i. to walk in a leisurely
way; रगाळत रगाळत भटकणे. n. रमतगमत केलेली रपेट. -er n. असा फरणारा.
saurian ( ) a. resembling lizard; सर ासारखा दसणारा. (2) सरपटणा या ा यांचा.
sausage ( ) n. minced and seasoned
meat stuffed in a tube of skin; चटकदार मांसाचे
खादय कबाब (हे पातळ वचे या नळ त भरलेले असते.).
saute (सो टे इ) n. a dish of sauteed food; तेलात तळलेला खा पदाथ. a. अगद थो ा तेलात तळलेला (-

ो े े
potatoes). v. t. थो ा तेलात तळणे.
savage (सॅ हज्) a. fierce, cruel; ू र, नदय,
रानट (-beasts, -criticism). (2) ाथ मक
अव थेतील (असं कृत) (a - tribe). (3) रागीट (अनावर राग असणारा) (a -dog). (4) (वतन) असं कृत (-
behaviour). n. रानट मनु य. (2) मानवा या ाथ मक अव थेतील मनु य. (3) अ यंत ू र, भयानक माणूस. v. t. कठोर
ट का करणे. (2) (घोडा, इ.) ह ला क न चावणे, पायाखाली तुडवणे.
savagely ( ) adv. in a savage manner;
रानट पणे, अनावर रागाने.
savagery (सॅ ह )an uncivilized
condition; The paren (to live in —).
(2) अमानुषता, ौय (to treat with -).
savanna(h) (स हॅन) ् n. open grasslands of
tropical Africa; ( वशेषतः आ के या) उ ण
दे शातील गवताळ दे श.
savant ( ) n. a man of great learning;
व ान मनु य.
savate ( ) a. form of boxing in which
blows may be delivered with the feet as well
as the hands; मु यु ाचा एक कार (यात
हातांबरोबर पायांचाही ह ला कर यासाठ वापर केला
जातो.).
save¹(सेइ ह्) v.t. &i. to make safe; बचाव करणे, र ण करणे, वाचवणे (The dog -d his master's
life.). (2) पापमु करणे. (3) (वेळ, खच, ास, इ. हो याचे) वाचवणे (A stitch in time -s nine.). (4)
श लक टाकणे (Please -some pudding for me.). to - one's skin; अ ू वाचवणे.
to - the situation; कठ ण संगातून माग काढणे.
to –appearances; अडचणी या वेळ जणूकाही
झालेच नाही असे दाखवून वेळ नभावून नेण. े
save² ( ) prep. with the exception of;
शवाय, खेरीज (All have left -one.) (= saving).
save³ ( ) n. (in football, etc.) the act of
saving a goal; (फुटबॉल, इ. खेळात) गोल होऊ न
दे याचा यश वी य न. (2) (आ ापा ां या
खेळात) लोण होऊ न दे णे.
saveloy ( ) n. a smoked sausage
well-seasoned and coloured red; एक कारचे
चमचमीत सॉ सज् (खा ).
saver ( ) n. a person who saves; वाचवणारा. (2) एखाद गो वाचवणारी बाब (उदा., labour -).
saving¹ ( ) a. thrifty or economical;
मत यी. (2) सव चुका, दोष, इ.ची भरपाई करणारा.
-grace; या इतर अवगुणांची भरपाई करणारा
या चा चांगला गुण (He has the -grace of
tolerance.). a -clause; करारातील कवा
काय ातील अपवाद दाखवणारे कलम. n. श लक
टाक याचा माग. (2) श लक. (3) (अ. व.) श लक
टाकलेले पैसे. a-s bank; बचतीची बँक.
saving² ( ) prep. save; शवाय, खेरीज
(Saving a loaf of bread, he has eaten nothing since mornings.).
saviour (से इ हयर्) n. one who saves; र णकता. The Saviour; भगवान येशू त.
savoir-faire ( ) n. (F.) the ability to do the right thing in any situation; कोण याही
प र थतीत यो य कृती कर याची मता. (2) समाजात
वाग याचे चातुय.
savory (से इ ह र) n. an aromatic plant; एक
सुवा सक वन पती ( वयंपाकात वापरतात ती).
savour (से' इ हर्) n. taste, flavour; चव, ची,
वाद, ल जत (The soup has - of onion.). v. t.
& i. -ची चव आवडणे (He-ed the joke.). to –
of; - या श यतेची क पना उ प करणे. to be -ed
with; - यामुळे अ धक चकर होणे.
savoury ( ) a. attractive to the sense of
taste; चमचमीत, वा द . n. चमचमीत खा पदाथ.
savoy ( ) n. a cultivated variety of cabbage; एक जातीचा कोबी.
savvy ( ) v. t. & i. to know, to understand;

े े ी
कळणे, समजणे. no -; मला कळत नाही. n. आकलन
(Where's your —?).
saw¹ (सॉऽ) p.t. of see; see चे भू. का. प.
saw² (सॉऽ) n. a proverbial saying; सुवचन,
सू .
saw³ ( ) n. tool with a toothed edge for
cutting wood, etc.; करवत. v. t. & i. (p. t. -ed
(सॉऽड् ), p.p. sawn (सॉन्)] करवतीने कापणे/कापले
जाणे (This wood -s easily.). to –something
up; करवतीने कापणे (-n-up timber).
sawbones ( ) n. a surgeon; श या-
वशारद.
sawdust (सॉ'ऽड ट् ) n. particles of wood
formed by sawing; भुसा.
sawhorse (सॉ'ऽहॉस) n. a stand for timber
during sawing; सुताराचा घोडा.
sawmill (सॉ'ऽ मल्)n. an industrial
establishment where timber is sawn; लाकूड
काप याचा कारखाना.
sawn ( ) p. p. of saw³; saw3 चे भू.का.धा.
प.
sawyer ( ) n. a person who saws timber
for a living; करवतकाम करणारा.
sax ( ) n. a tool resembling a small axe;
लहान कुहाडीसारखे सणारे एक ह यार.
saxhorn (सॅक् हॉन्) n. a musical wind
instrument of brass; एक पतळ वायुवा .
saxifrage ( ) n. a kind of rock plant
having small white, yellow, red flowers;
ड गराळ भागात आढळणारे पांढरी, पवळ , लाल फुले येणारे झुडूप ( वशेषतः आ स पवतावर आढळते.).
Saxon ( ) n. native or inhabitant of
Saxony; सॅ सनी ांताचा र हवासी. (2) याची भाषा.
saxophone (सॅ सफो न्) n. a keyed musical
instrument; क या असलेले एक वायुवा . saxo-
phonist n. वायुवा वाजवणारा.
say ( ) v. t. & i. (p. t. & p. p. said) to speak,
to utter; बोलणे, हणणे, उ चारणे. (2) (पाठ केलेल, े
इ.) हणून दाखवणे. (3) मत करणे. (4) बोलले
जाणे. n. कथन. to have a –in the matter;
याबाबतीत काही बोल याचा अ धकार असणे. that is
to -; स या श दांत तेच सांगायचे हणजे-.
They -/It is said; असे हणतात (अशी वाता आहे).
Say it with flowers; स य रीतीने सांग. When all
is said and done; सव गो चा वचार करता.
saying ( ) n. a well-known remark;
स सुवचन ("A bird in hand is worth two
in the bush," is an old –.).
scab ( ) n. dry crust formed over a wound;
जखमेवरील खपली. (2) संपफो ा. (3) म ांचा एक
वचारोग. -by a. खप यांनी भरलेला.
scabbard ( ) n. sheath for a sword or
dagger; तलवारीचे यान.
scabies ( ) n. a kind of skin disease
causing itching; ख ज.
scabious ( ) a. having or covered with scabs; ख ज-नायटा झालेला. n. (खरजेवर रामबाण अशी)
औषधी वन पती.
scabrous ( ) a. having a rough surface; खरखरीत पृ भाग असलेला ( ाणी, वन पती) (-skin). (2)
( वषय, पु तक, इ.). या वषयी ल हणे अवघड जाते असा ( वषय), अ ा य, अयो य (a -situation).
scaffold ( कॅफ ड् ) n. gallows; वध तंभ.
(2) परात, पराची.
scaffolding ( कॅ'फ डंग) ् n. material for a
scaffold; परातीचे सामान. (2) परात.
scalawag ( कॅलवॅग)् n. a rascal; ( वनोदाने)
ो
लबाड, चोर(= scallywag).
scald ( ) v. t. to burn with hot liquid or
steam; कढत पा याने कवा वाफेने भाजणे (होरपळणे)
(He -ed his tongue with hot coffee.).
(2) उकळ या पा याने धुऊन (भांडी) व छ करणे.
(3) ( ध) उकळे ल इतके तापवणे. n. कढत पा याने
भाज याने झालेली जखम. -ing tears; ःखा तशयाने
आलेले अ ू.
scale¹ ( ) n. series of marks used for
measuring on a ruler, etc.; मोजप वर असतात
तशा ठरा वक अंतरावरील खुणा. (2) मोज (फूट) प .
(3) मापणीची प त. (4) (पगाराची) ेणी.
(5) (नकाशा, च , इ.चे) माण. (6) माण (on a
large -;मो ा माणावर).
scale² ( ) n. one of the small, hard skin
plates on a fish, snake, etc.; (मासा, साप, इ. या
अंगावरील) खवले. (2) बंब, नळ, इ.मधील पांढुरका थर,
दातांवरील क ट. to remove the -s from some-
body's eyes; याला फसवले गेले आहे याला वा तव
प र थतीची जाणीव क न दे णे. The -s fell from his eyes; याला प र थतीची पूण जाणीव झाली. v.i.
(-off) - यावरील खवले खरडू न काढणे.
scale³ ( केइल्) v.t. to climb; ( भत, कडा, इ.) चढणे (He -d the wall by a ladder.). (2)-चा
नकाशा तयार करणे. to -up (down); -चे माण चढवणे
(उतरवणे).
scale ( ) n. one of the two pans of a
balance; तराजूची कोणतीही एक तागडी. (2) (अ. व.)
तराजू. The -s of justice; यायदे वतेचा तराजू. to
turn the -s; कलाटणी दे णे. to hold the -s even;
नःप पातीपणाने यायदान करणे. v. i. & t. (in) वजन
करणे, वजन भरणे (The baby -d seven pounds.).
scallop ( कॉ'लप्) n. a kind of shellfish; एक
कारचा कालव. (2) (अ. व.) बाही या टोकाला असलेले
न ीदार कापडकाम. V. t. कालवा या शप यात शजवणे. (2)-ला न ीदार कापड जोडणे.
scallywag ( कॅ लवॅग) ् n. rascal; ( वनोदने) लबाड, गुलाम, चोर.
scalp ( ) n. skin on top of the head;
डो यावरील कातडी (व केस), टाळू . out for -s; सूडाने
पेटलेला. v.t. - या डो यावरील कातडे कापून घेणे.
scalpel ( कॅ पल्) surgeon's knife;
श या वशारद वापरतात तो चाकू.
scaly ( ) a. resembling or covered in
scales; खवले, खप या, इ. असणारा. (2) गंज, इ.चा थर असणारा.
scam ( कॅम्) n. a stratagem for gain; फायदा
उकळ यासाठ योजलेली लृ त. (2) बनवाबनवी.
scamp ( कॅ प) n. rascal; (ब धा थ े न) े लबाड,
चोर, गुलाम, उडाणट पू. v.t. न काळजीपणाने काम
करणे.
scamper ( ) v.i. to run quickly; ( वशेषतः ससा, उंद र, इ. लहान ा यासंबंधी) लगबगीने
पळू न जाणे (The mice -ed when the cat
entered the room.). (2) इकडू न तकडे बागडणे. n.
छोट दौड (The dog enjoyed a -in the open
field.).
scampi ( ) n. pl. large prawns; मोठ कोळं बी (याचा वापर एकवचनी समजून केला जातो.).
scan ( ) v. t. & i. (-nn-) to look at closely;
नरखून पाहणे, बारकाईने नरी ण करणे. (2) सव भाग
चटकन नजरेखालून घालणे (to -a newspaper).
(3) वृ ा बरोबर असणे (The verses -well.). (4) चुंबक य फतीवर न दवलेला मजकूर बारकाईने तपासणे. (5)
शरीरा या अंतगत भागातील अवयवांची व श यं ा ( कॅनर्) ारा तमा घेणे. (6) का पं या मा ा मोजणे.
scandal ( कॅ डल्) n. unkind gossip; खोटा
लोकापवाद, कंडी (We should never listen to -s.). (2) लफडे. (3) संताप ये याजोगे वतन कवा कृती.
scandalize ( कॅ डलाइझ्) v. t. to shock;
दोषारोप, नदा, इ. क न भावनांना ध का दे ऊन खवणे.
scandalmonger ( ) n. one who spreads scandals; कुटाळ, कं ा उठवणारा.
ॅ
 scandalmongering ( कॅ ड मंग रग्) n. the
spreading of scandals; कुटाळ गरी, कं ा उठवणे.
scandalous ( कॅ डलस्) a. disgraceful; कलंक लावणारा. (2) ल जा पद, ध कादायक
(- behaviour). (3) लोकापवादाने भरलेला
(-piece of gossip). (4) कं ा पकव याची आवड
असणारा. -ly adv. कुटाळपणे.
Scandinavian ( कॅ डने इ हअन्) n. & a. of or native of Scandinavia; डे माक, नॉव, वीडन व
आइसलंड या दे शाचा कवा या दे शातील र हवासी.
scansion ( ) n. the scanning of a verse; का पं ची पदे पाडणे.
scant ( कॅ ट् ) -a. barely enough; अ य प,
अपुरा, ोटक; तुटपुंजा (-of breath). v.t. तुटपुंजा
करणे, हात आखडू न दे णे.
scantily ( ) adv. in a scanty manner;
अपुरेपणाने (-dressed).
scantling ( कॅट् लग्) n. a small beam; छोट
तुळई. (2) 5 इंचांपे ा कमी ं द असलेली फळ .
scanty ( कॅ ट) a. (of) of small size; तुटपुंजा,
अपुरा (a -meal, -of hair).
scapegoat ( ) n. one blamed for
somebody else's wrongdoing; स या या
अपराधाब ल अकारण श ेला पा ठरलेला माणूस,
बळ चा बकरा.
scapegrace ( के इ े इस्) n. a worthless
person who constantly gets into trouble;
धडपडणारी पण नेहमी आपट खाणारी .
scapula ( ) n. the shoulder-blade;
खां ाचे हाड.
scar¹ ( ) n. mark left on the skin after
injury; घ ा, वण, जखमेची खूण (He jests at -s
who never felt a wound.). v. t. & i. (-rr-)
वण-च े यांनी यु असणे/करणे. (2) जखम बरी होऊन
वण मागे उरणे (face -red by small-pox).
scar² ( कार) n. rocky cliff; खडकाळ तुटलेला कडा.
scarab ( कॅ रब्) n. a kind of beetle; एक कारचा कडा (पूव इ ज तम ये याला प व मानत असत.). (2)
याची तकृती (ताईत हणून वापरली जाते).
scarce ( केअस) a. rare; म ळ (a -coin,
a -book). (2) अपुरा, तुटपुंजा (Cooking gas
was during the strike.). to make oneself -; चटकन नघून जाणे.
scarcely ( ) adv. hardly, barely; व चतच, जवळजवळ नाहीच (There were -
twenty pupils present in the hall.).
scarcity ( ) n. the state of being scarce; तुटवडा, अभाव, चणचण (-of foodgrain).
scare ( केअर) v. t. & i. to frighten; घाबरवणे
(They were -d at the sudden loud noise.).
(2) घाबरवून घालवून दे णे (The dog -d the stranger away.). to - someone out of his wits; घाबरवून
टाकणे (The loud knocking at the door at midnight -d me out of my wits.). n. एकदम उ प झालेली
भीती (a war -).
scarecrow ( ) n. a figure of a man used to scare away birds from crops; बुजगावणे,
बागुलबुवा.
scaredy-cat ( ) n. someone who is easily frightened; चटकन घाब न जाणारी .
scare headline ( ) n. a title in heavy print; मो ा ठळक टाइपात छापलेला भयकारी (सनसनाट )
बातमीचा मथळा.
scaremonger ( ) n. a person who starts a scare; खो ा कं ा पकवून लोकांना घाबरवून
सोडणारा मनु य,
scarf ( ) n. (pl. -s or scarves) strip of
material worn round the neck or over the
shoulders; गळप ा.
scarf-pin ( ) n. ornamental pin worn
on a scarf; गळप ट्यावर लावायची न ीदार पन.
scarfskin ( का फ कन्) n. the outermost layer of the skin; बा तम वचा.
scarificator ( )n. a surgical instrument for use in puncturing the skin; बा वचेला भोके
पाड याचे श वै ाचे उपकरण.
scarify ( के अ रफाइ) v. t. to frighten; घाबरवणे. (2) (र ता, इ.चा पृ भाग) दातेरी यं ा या साहा याने

ी े ी ो े े े े े
खरबरीत करणे. (3) कातडीला (लस, इ. टोच यासाठ ) छ े पाडणे. (4) नदयपणे ट का क न अंतःकरणाला घरे पाडणे.
scarious ( ) a. (of plant parts) membranous, dry and brownish in colour;
(वन पतीचे भाग) शु क, क चत तप करी रंगा या पातळ
वचेने यु .
scarlatina ( कालट न) n. scarlet fever; लो हतांग वर.
scarlet ( का' लट् ) a.&n. bright red; शदरी, शदरी रंग. dressed in -; शदरी रंगाचे कपडे घातलेला.
-fever n. लो हतांग वर. - hat; शदरी टोपी
(का डनलची). - letter; शदरी रंगातील 'A' हे अ र.
भचाराब ल गु हेगार ठरले या ला हे वापरावे
(धारण करावे) लागत असे. - runner; शदरी फुलांची एक वेल. -woman n. वे या. to turn-; लाजेने चूर होणे.
scarp ( काप) n. a steep slope; उभी उतरण.
(2) तटबंद या खालील बाजूस असलेली खंदकाची उभी
उतरण असलेली बाजू.
scarper ( ) v. i. to depart in haste;
घाईघाईने नघून जाणे. n. लगबगीने केलेले नगमन,
scarves ( ) n. pl. plural of scarf; scarf
चे अ. व. प.
scary ( के अ र) a. causing fear or alarm; धडक भरवणारा (a -storm). (2) चटकन घाब न जाणारा
(a — fellow).
scat ( ) v. i. (-tt-) to go away in haste;
घाईघाईने नघून जाणे ('चल, चालता हो' हा अथ
सामा यतः आ ाथ वापर होतो.).
scathe ( ) v. t. to attack with severe
criticism; कठोर ट का करणे. (2) इजा करणे (The
tree had been -d by lightning.). n. इजा, अपाय.
without -; सहीसलामत. -less a. काहीही इजा न
पोहोचलेला.
scathing ( ) a. harsh and critical;(ह ला, ट का, इ.) अ त कडक, ज हारी लागणारा
(a -retort). -ly adv. अ यंत कडकपणे.
scatter ( ) v. t. & i. to throw here and
there; इत ततः फेकणे (to -seeds ,to-flowers). (2) पांगणे, पांगवणे (A loud noise -ed the pigeons.).
scatterbrain ( कॅटः'इन्) n. a person who is
incapable of concentration; अ यंत चंचल , अनवधानी . -ed a. अ यंत चंचल, न काळजी.
scattered ( कॅटड् ) a. wide apart; वखुरलेला (-
population).
scattering ( ) n. a small amount; अ यंत लहान र कम (सं या) (-votes)
scatty ( कॅ ट) a. empty-headed; बनडोक,
अ वचारी. (2) व त.
scavenge ( ) v. t. & i. to search for
anything usable among discarded material;
टाकून दले या व तूंतून उपयु व तू शोधून काढणे.
(2) व श वायू या येने वतळवलेला धातू शु
करणे. (3) (र ता इ.वरील) घाण साफ करणे, झाडणे.
scavenger ( ) n. one employed to clean streets and remove refuse; झाडू वाला (र ते साफ
करणारा). (2) कुजणा या मांसावर उपजी वका करणारा प ी ( गधाड) कवा ाणी (Vultures are - s.).
scenario ( ) n. (pl. -s) an outline of
a film; सनेमा या कथानकाची परेखा (यात
कथानकाबरोबरच पा े, दे खावे, नटांना दे या या सूचना,
इ.चाही समावेश होतो.). scenarist ( सना ऽ र ट) n.
अशी परेखा ल हणारा.
scene (सीन्) n. view; य, दे खावा. (2) स य कवा का प नक संगाचे ठकाण (the - of the crime).
(3) चडा चडी, आरडाओरड (It was not proper on your part to make a --at the function.). (4)
नाटकातील वेश. (5) रंगभूमीवरील दे खावा. (6) आवड कवा नवडलेला वसाय (Photography is not my -.). (7)
ाचीन ीस कवा रोममधील रंगभूमी. -painter; पडदे रंगवणारा. -shifter;
रंगभूमीवरील पडदे , इ. बदलणारा. behind the -s;
गु तपणे (पड ाआड) (Hectic political activities
are going on behind the -s.). to come on the
-; गट होणे. to make a -; आरडाओरडा करणे.
scenery ( ) n. the natural features of
a district; एखा ा दे शातील नैस गक दे खावा (।
enjoyed the mountain -.). (2) रंगभूमीवर
लागणारे सामानसुमान.
scenic ( ) a. of or relating to natural
ै े ी ी
scenery; नैस गक दे खा ासंबंधीचा. (2) रंगभूमीवर
सामानसुमानासंबंधीचा. (3) ( च कला) दे खा ासंबंधीचा. - railway; एखा ा उ ानातील मुलांसाठ असलेली छोट रे वेगाडी. -
reserve; सावज नक करमणुक चे ठकाण हणून राखून ठे वलेला नसगर य भू दे श.
scent ( ) n. pleasant smell; सुगंध (the ---of
roses). (2) अ र. (3) यायोगे शकारीचे जनावर वा
अ य ाणी यांचा माग काढता येतो असा वास (The
dogs followed the fox by -.). (4) सुगावा लावून
दे णारी गो . (5) डकून काढ याची उपजत मता. v.t.
वासाव न (कशाचेतरी) अ त व जाणणे. (2) सुगं धत
करणे. (3) (अडचण, लबाडी, इ.चा) वास येणे
(to -trouble, to -foul play), on the - of;
- या मागावर (The police are on the of the
culprit.). on a wrong (false)– ; चुक या
मागावर. to throw somebody off the -; खोट
मा हती दे ऊन एखा ाची दशाभूल करणे. -less a.
सुवासर हत.
sceptic ( ) n. doubter, especially in religion; धमा वषयी संशय घेणारा.
sceptical ( ) a. inclined not to believe; संशयवाद , संशय असणारा (-attitude).
scepticism ( ) n. doubting state of
mind; संशयखोर वृ ी. (2) ना त यबु .
sceptre (से टर्) n. rod or staff of a king; राजदं ड. -d a. राजदं ड धारण करणारा.
schedule ( ) n. timetable for work;
कामाचे वेळाप क. (2) प र श , पुरवणी. on/be-
hind–; ठरले या वेळ /ठरले या वेळेनंतर (The train
was an hour behind -.). v.t-चे वेळाप क
ठरवणे. (2)- याबाबत योजना आखणे. according
to -; योजनेनुसार, वेळाप कानुसार. ahead of -;
वेळाप कातील वेळे या आधीच. –d tribes; वग कृत
जमाती.
schematic ( ) a. of the nature of a scheme; योजने या व पाचा.
scheme ( ) n. a systematic arrangement;
प तशीर रचना. (2) योजना. (3) (रंग, इ.ची) व श
( म न ) योजना (4) गु त योजना (A -to
escape taxes). (5) आराखडा, त ा, नकाशा. v. i.
& t. योजना आखणे, तोड काढणे नघणे. (2) (लबाडीची) योजना आखणे (A few members of the ruling party
have -d for the overthrow of the present government.).
schemer ( ) n. one who schemes;
कार थानी, मसलत करणारा.
scheming ( क मग्) a. cunning; कार थानी,
मसलती, कावेबाज (We were deceived by a - taximan.).
scherzo ( ) a. lively passage in music; संगीतातील अ यंत ग तमान भाग.
schism ( सझम्) n. split or division; भंगणे
( या), तट, फळ . (2) धमाम ये दोन पंथ होणे.
(3) असे भेद कवा तट पाड याचा गु हा.
schismatic ( स म टक्) a.guilty of schism; फूट पाड याचा गु हा करणारा. (2) अशा गु हयासंबंधीचा.
schist ( ) n. a kind of rock which splits
easily into thin plates; फ टकमय खडक ( याचे
पदर सहजपणे सुटतात असा खडक).
schizophrenia ( ) n. a kind of mental disorder marked by lack of connection between
thoughts, feelings and actions; या रोगाम ये वचार, भावना व कृती यांम ये फारकत पडत जाते असा मान सक रोग.
schizophrenic
a. &n. अशा मान सक रोगाने पछाडलेला (मनु य) (a
schizophrenic patient).
schmaltz, schmalz ( ) n. excessive
sentimentality especially in music; ( वशेषत:
संगीतातील) आ यं तक भावना वणता. –y a.
आ यं तक भावना वणता असलेल. े
schnapps, schnaps ( ) n. a Dutch spirit
distilled from potatoes; बटा ांपासून तयार केलेला एक डच म ाक.
schnorkel ( ). n. a device for enabling
divers or submarines to take in fresh air
पाणबु ाला कवा पाणबुडीला शु हवेचा पुरवठा करणारे नळ सारखे साधन (= snorkel).
scholar ( कॉलर) pupil; व ाथ . (2) श यवृ ी मळवणारा व ाथ . (3) व ान, अ यासक. (4) याला
े े
 ल हतावाचता येते असा मनु य.
scholarly ( ) a. of, suitable or right for,
a scholar; , व ानाचा, व ानाला शोभेसा, व ापूण (—habits, a-look).
scholarship ( ) n. learning; व ा, गाढ ान. (2) श यवृ ी.
scholastic ( ) a. of, relating to or
befitting schools or education; शाळा वषयक,
श ण वषयक (the -profession). (2) पां ड याचा.
(3) म ययुगात उपल ध असले या ानासंबंधीचा. n.
म ययुगीन श क. (2) ता कक. (3) अ यासू. -ism n.
( कल ट सझम्) n. युरोपम ये म ययुगात सृत
असलेले त व ान.
scholiast ( को लअॅ ट)n. a medieval
annotator; म ययुगीन टपालेखक (भा यकार).
school¹ ( ) n. place where children are
educated; शाळा, व ालय, शाळे ची इमारत.
(2) (उपपद वर हत) शकव याचा य काळ (There
was no – yesterday as it was a public holiday.). (3) व व ालयातील व श वषया या अ यासाचे क .
(4) सं दाय, पंथ, वचार णाली. (5) शाळे तील एकूण मुले व सेवकवग (All the --came to watch the game.).
(6) व श शैली, त वे, उ े यांचा पाठपुरावा करणारे च कार, लेखक, इ.चा गट, पंथ कवा णाली (the venetian - of
painting). the -; शाळे तील एकूण व ाथ . v.t. शकवणे (I was very well -ed in good manners.). (2)
श त लावणे (School yourself to control your temper.). in -; शाळे या इमारतीत. at- ; शाळे त उप थत
असलेला. (ii) शाळे या आवारात. --book ( कू बुक्) n. पा पु तक.
-boy n. शाळकरी मुलगा. -~-days n. pl. शालेय जीवन. ~-fellow n. याच शाळे तील वदयाथ (शाळासोबती). -
boy/-girl n. व ाथ / व ाथ नी --house n. ( वशेषतः ामीण भागातील) शाळे ची (छोट ) इमारत. -ing n. श ण. -
man n. युरोपातील म ययुगीन
त ववे ा ( श क). -marm n. ी श का.
-master n. श क. -mate n. शाळासोबती. -mis-
tress n. श का -teacher n. ाथ मक शाळे तील
श क/ श का. --time n. (शाळे तील कवा घरातील)
अ यासाचा वेळ.
school² ( ) n. large number of fish
swimming together; माशांचा थवा.
schooner ( ) n. kind of sailing ship; दोन
डोलका ा आ ण पुढे व मागे शीड असलेले जहाज.
(2) ( बअर, इ. प यासाठ असलेला) उंच पेला.
schwa ( ाऽ ) the symbol | ∂ |;
श दो चारांम ये वापरली जाणारी सांके तक | ∂ |ही खूण.
sciatic (साइॲ टक्) a. of the hip; क ट दे शाचा.
the - nerve; क ट दे श, मांडी, पोटरी यांमधून
जाणारी मोठ शीर. -a (साइॲ टक) n. क ट दे श, मांडी
व पोटरी यांमधून जाणा या शरेचे खणे.
science ( ) n. body of knowledge
acquired by study and experiments; व ान,शा . (2) कौश य (= काय करायचे ते ान).
exact -; मापन स शा (उदा., रसायनशा ).
the natural -s; ाकृ तक शा े (उदा.,
वन प तशा , जीवशा ). the physical -s;
जडपदाथ व ान शा े (उदा., भौ तकशा ,
रसायनशा ). social -s; समाजा या कृ तशीलतेची
शा े (उदा., रा यशा , मानसशा ). the applied
-s; उपयो जत शा े (उदा., अ भयां क ). the pure
-s; केवळ वयं स त वावर आधारलेली
तक न शा े (उदा., ग णत, त व ान).
scientific (साइअ ट फक्) a. connected with science; शा ासंबंधीचा. (2) शा ो (प तशीर) (-
approach). (3) शा ात सां गत या माणे असलेला (-method). -ally adv. शा ो प तीने.
scientist ( ) n. one learned in science; शा . (2) शा ो प तीचा अवलंब करणारा.
scilicet ( स लसट् ) adv. namely, that is; हणजे याचा अथ असा क .
scimitar, simitar ( ) n. a short curved
sword; आखूड व तलवार, क ार.
scintilla ( ) n. a minute amount;
अ पांश, अणु, लवलेश (not a -of evidence).
scintillate ( ) v. i. & t. to give off
sparks, to twinkle; चमचम करणे (The stars -.).
ो े
(2) काशमान होणे. scintillating a. चमकदार.
scintillation ( स टले इशन्) n. चमक, ठणगी.
(2) ता यांचे लुकलुकणे.
scion ( ) n. young member of a family;
कुटुं बातील सवात लहान वंशज (the -of rich family). (2) (वन पती) अंकुर ( वशेषतः कलम कर यासाठ कापून घेतलेला).
scissors ( ) n. pl. cutting instrument with
two hinged blades; का ी. -and paste;
स यां या लखाणातील उतारे घेऊन या ारा आपले
लखाण उभे कर याचा उपद् ाप.
sclerosis ( ) n. (pl. scleroses) hardening of the walls of the arteries, etc.;
धम या, इ. आ सणे.
scoff¹ ( कॉफ्) v.i. (-at) to mock at; उपहास
करणे, तु छतेने हसणे (Fools, who came to–;
remained to pray.). n. उपहासा मक टोला.
(2) उपहासाचा वषय. –er n. उपहास करणारा. -ingly
adv. तु छतेन, े उपहासाने.
scoff² ( कॉफ्) v. t. to eat greedily; अधाशीपणे खाणे. n. बकाबका खाणे. (2) अ , शधा.
scold ( ) v. i. & t. to find fault noisily;
चांगली खरडप काढणे, दरडावणे. (2) रागीटपणे बोलणे. -ing n. खरडप (to give somebody a -ing).
scollop ( कॉ'लप्) n. scallop; एक कारचा कालव. v. t. कालवा या शप यात शजवणे. (2)-ला न ीदार
कापड जोडणे.
sconce ( ) n. a bracket fixed to a wall
for a candle or electric light; मेणब ी कवा
वजेचा दवा ठे व यासाठ असलेला तीर ( ॅकेट).
(2) र णाथ उभारलेली तटबंद . (3) डो याची कवट .
scone ( ) n. a light, plain cake of barley
meal or wheat flour; सातू या (बाल या) कवा
ग हा या पठापासून तयार केलेला केक.
scoop¹ ( ) n. a small shovel with deep
sides and a short handle; मोठा पळा (तेल, पीठ,
साखर, इ. उपसून काढ याचे साधन), खुरप.
(2) (कोळशाचे) शपतर. (3) (श येत वापर यात
येणारे) चम यासारखे दसणारे एक साधन. (4) इतर
वृ प ांना मळ यापूव च एखादया वृ प ाला मळालेली
व याने स केलेली बातमी. at/in a - ; एका
फटकायत. -ful n. एका प यात (खो यात) मावेल
एवढा पदाथ.
scoop² ( ) v. t. (up/with) to lift with, or as
with, a scoop; खुर याने उचलणे. (2) खुर याने वाळू ,
इ.म ये ख ा खणणे. (3) इतरां या अगोदर एखाद
बातमी मळवणे. to -up; मळवणे (to -up profits).
scoot ( कूट) v. i. to run away hastily; घाईघाईने पळू न जाणे. n. घाईघाईने केलेले पलायन.
scooter ( कूटर) n. light motorcycle; कूटर
( चाक वाहन).
scope ( कोप) n. opportunity; वाव, संधी.
(2) मोकळ क. (3) कृ तक ा (काय े ), ा ती (The
of his property was enormous.). to be
beyond the -of;- या काय े ाबाहेरील असणे.
scorbutic ( ) a. affected with scurvy; क ह रोग झालेला. (2) षत र ाचा.
scorch ( ) v. t. to burn slightly so as to
change colour, taste, etc.; रंग, वाद, इ.म ये
बदल हावा इतपत भाजणे (होरपळणे) (It is -ing
outside.). (2) (उ णतेन) े रंग खराब होणे.
(3) (बोलीभाषेत) बेफाम वेगाने वाहन हाकणे. -ing a.
कडक, भाजून होरपळू न टाकणारी (-ing hot). -ed
earth policy; द धभू धोरण.
scorcher ( ) n. anything that is very hot; अ यंत उ ण (Today is a -.).(2) अ त वेगाने
वाहन चालवणारा.
score ( ) n. number of points made in a
game; खेळात कवा पधत मळाले या गुणांची सं या.
(2) (वीस) वसांचा संच. (3) ओरखडा, छडीचा वळ.
(4) संगीत लपी, वृंदवादकांना गीतवादनासाठ मागदशन

े ी ी
दे णारी वादय लपी. -s n.pl. असं य (Scores died in
the epidemic.). to pay (settle, wipe off) old
-s; जु या गो चा सूड घेणे (जाब वचारणे). -s of;
शेकडो, हजारो. on the - of; - यामुळे. on
that —; याबाबतीत. on more -s than one;
एकापे ा अ धक कारणांमुळे. v.t. गुण, धावा, इ.ची न द
करणे. (2) गुण, धावा, इ. मळवणे. (3)-ची न द घेणे.
(4)- यावर रेघो ा ओढणे (The composition
was –d with corrections.). (5) वृंदवादन ल न
काढणे. to - a point; एक गुण अ धक मळवणे.
(ii) अ धक सुदैवी ठरणे. to - off somebody;
वाद ववादात हरवणे. (ii) अवमा नत करणे.
scorer ( कॉ अरर्) n. one who scores; धावा, गुण, गोल, इ.ची न द ठे वणारा. (2) खूप धावा, गुण, इ.
मळवणारा.
scoria ( ) n. rough pieces of lava;
ला हाचे भोके असलेले तुकडे. (2) धातू वतळवत असताना नघणारी मळ .
scorn ( ) n. contempt, disdain; इतरां वषयी
वाटणारा तर कार, तु छता. (2) उपहासाचा वषय (The
bully is the -of the school.). to hold in–;
-चा तर कार वाटणे. v.t. -चा तर कार वाटणे, तु छ
वाटणे, अ हेर करणे (to -an offer).
scornful (कॉ फुल) a. showing scorn;
तर कारदशक, तर कारपूण (a-voice). -ly adv.
तर काराने.
scorpion ( ) n. a kind of spider with a
poisonous sting in the tail; वचू.
Scot ( कॉट) n.a native of Scotland; कॉटलंडचा र हवासी. Scotsman कॉटलंडचा र हवासी (fem.
Scotswoman).
Scotch¹ ( ) a. of Scotland or its people;
कॉटलंडसंबंधीचा कवा कॉटलंडमधील लोकांसंबंधीचा. n. कॉटलंडचा र हवासी. (2) एक कारची दा , ह क . -man
n. कॉटलंडचा र हवासी (fem. -woman).
scotch² ( ) v. t. to wound without killing;
ठार न मारता नुसता जखमी करणे (We have -ed the
snake, not killed it.). (2) संपु ात आणणे (Bad
weather -ed our plans.). n. ओरखडा, जखम.
scot-free ( कॉट ) a. unharmed; सहीसलामत
(काहीही श ा न होता). to go (get off, escape -); सहीसलामत नसटणे.
Scotland Yard ( ) n. the head quarters of the police force of metropolitan London;
लंडनमधील पो लसांचे गु हा चौकशी खाते
(आता याला New Scotland Yard असे हणतात.).
Scottish ( ) a. of Scotland or its people;
कॉटलंडचा कवा तेथील लोकांचा.
scoundrel ( काउ ल) n. wicked person; पाजी मनु य, हरामखोर, बदमाश. -ly a. ाचा.
(2) ासारखा.
scour ( ) v. t. & i. to rub something clean and bright; घासूनपुसून व छ करणे
(to -pots and pans). (2) वाहा या जोरदार
वाह यामुळे लहान घळई खोदली जाणे (The rushing
stream -ed a channel down the hillside.).
(3) वाईट भाग काढू न टाकणे (to -the rust off).
(4) कोणा या तरी शोधाथ -चा कोपरान् कोपरा धुंडाळणे
(The police -ed the entire city for the
extremist.). to – about for/to - after;
- या शोधाथ वेगाने जाणे.
scourge ( कज) n. whip; चाबूक. (2) ःखाचे कारण (the -of poverty). (3) अ र , आप ी (the
of war). (4) कळ काळ, कदनकाळ (the -of
enemy). V. t. श ा दे णे, फार ास दे णे. - या ःखाचे
कारण होणे (to be -ed with; -ने त होणे).
scout¹ ( ) n. soldier sent out to get
information about the enemy; to count over
पाठवलेला सै नक. (2) बालवीर. v.t. [-about
(around) for -] - या शोधाथ भटकणे. Boy
Scout; बालवीर. ~-master n. बालवीरपथकाचा
अ धकारी.
 scout² ( ) v. t. to sneer at as being
ridiculous; हा या पद मानून -ची हेटाळणी करणे (to -a proposal).
scow ( ) n. a flat-bottomed boat; सपाट
बुडाची नौका.
scowl ( ) v.i. (- at) to frown or look sour; कपाळावार आ ा घालणे (The angry master
ed at his servant.). n. रागीट मु ा. -ingly adv.
रागीटपणे.
scrabble ( ॅ बल्) v.i. to scribble; रेघो ा
ओढणे. (2) न काळजीपणाने ल हणे. to - about;
कशा या तरी शोधाथ चाचपडणे. n. रेघो ा ओढणे
( या). (2) श दांचा एक खेळ.
scrag ( ) n. a lean skinny person or
animal; अ यंत हाडकुळा माणूस कवा ाणी.
(2) मढ या मानेतील हाडाचा भाग. v. t. (-gg-)
एखादयाचा गळा दाबणे. (2) गळफास लावून कवा मान
मोडू न ठार मारणे.
scraggy ( ) a. thin and bony; कृश, हडकुळा, सडपातळ मनु य. a. हडकुळा, कृश.
scram ( ॅ म्) interj. Be off; (उ ारवाचक) पळ!
चल नीघ येथून! v. i. (-mm-) घाईघाईत नघून जाणे.
(2) (अणुभ ) आणीबाणी या प र थतीत बंद करणे.
scramble ( ) v. i. & t. (-up) to crawl or climb by using hands and feet; (मेटाकुट ने)
हातपाय टे कून चढणे. (2) अंडी नीट मसळू न
लोणी व ध यांत घालून शजवणे. (3) र वनी ारे
पर या ला समजू नये यासाठ सर मसळ क न
संदेश पाठवणे. to -for; काही घे यासाठ झ बाझ बी
करणे. n. मेटाकुट ने (क ाने) वर चढणे ( या).
(2) झ बाझ बी.
scrambler ( ॅ लर्) ) a plant that
produces long, weak shoots by which it
grows over other plants; आप या लांब क बां या
साहा याने इतर वन पत या आधाराने वाढणारी एक
वन पती. (2) े पत केलेले भाषण ेपण केले जात
असता अनाकलनीय करणारे व श व ुतमंडळ असलेले साधन.
scrap ( ) n. small, unwanted piece of
something; लहान (नको असलेला) तुकडा.
(2) न पयोगी (मोडीत काढलेली) व तू, भंगार.
(3) लहान अंश. (4) (अ. व.) सटरफटर व तू, र .
(5) वतमानप ातील का ण. (6) भांडण. v. t. & i.
(-pp-) न पयोगी, र हणून बाजूला काढणे.
(2) भांडणे, मारामारी करणे (Stop -ping, please.).
~-book n. का णे, च े, इ. चकटव याचे पु तक.
-~-iron n. लोखंडी मोड.
scrape ( े इप्) v. t. & i. to rub with
something rough or sharp; घासणे, खरबडणे, साफ करणे (to -paint from a door). (2) खरचटणे
(She fell and d her knees). (3) कसाबसा
नसटणे, नभावणे. (4) प र मपूवक गोळा करणे (to -a
living). to - along; अडचण ना त ड दे ऊन कसेबसे
जीवन तीत करणे. to bow and-; फाजील
आदरभाव करणे. to -up an acquaint-
ance with somebody; कोणाचीतरी ओळख हावी
यासाठ मु ाम या या पुढेपुढे करणे. n. घास याचा
करकर असा आवाज (The -of somebody's pen
on paper.). (2) खरचटलेली जागा (a bad -on
the elbow). (3) (आप याच मूखपणामुळे उ वलेली)
अडचणीची जागा (He always gets in -s.).
scraper ( े इपर्) n. a tool for scraping; काही घास याचे,. साधन (The paint was removed
with a -)
scrapheap ( ) n. a pile of unwanted
articles; नको असले या व तूंचा ढ ग. to throw
someone on the -; एखा ाचा उमेद चा/कतबगारीचा
काळ संपला क याला र लोटणे, याची उपे ा करणे.
scrappy ( ॅ प) made up of bits;
े ी
तुवा ातुक ांचा बनवलेला (a - meal of leftovers). (2) अपूण, अ व थत. (3) मारामारी,
भांडण, इ. कर यास त पर, कलह य.
scratch ( ) v. t. & i. to damage a surface
with something sharp; ओरखडे ओढणे, ओरबाडणे (The angry cat -ed the child.). (2) ओरबाडले जाणे.
(3) खाजवणे (He -ed his head.).
(4) घाईगद त ल हणे (to -a few lines to one's
friend). (5) (पेन, इ.) खरखरणे. to -out; खोडू न
टाकणे. to -up; (पैसे, इ.) कसेबसे जमा करणे.
to — the surface of a subject; एखा ा वषयाचा
वरवर वचार करणे. n. ओरखडा (deep -es on the
desks). (2) खाजव याची कृती. (3) शयतीसाठ
आखलेली ारंभीची रेषा. - of the pen; घाईगद त ल हलेला मजकूर. to be/to come/to bring
somebody upto -; जे करणे आव यक कवा
अपे त आहे याची स ता करणे कवा एखा ाकडू न
ती करवून घेणे. a. कसेबसे गोळा क न बनवलेले
(a -- dinner). on —; अगद वेळेवर (He arrived
at the venue on —.). up to —; अपे ेबर कुम. to
start from - ;आरंभापासून (शू यातून) सुरवात
करणे. ~-race n. या शयतीत सव पधक समान
शत वर मूळ रेषेपासून सुरवात करतात अशी शयत.
scratch-pad ( ) n. scribbling pad; छो ा छो ा न द कर यासाठ याची पाने सहजपणे
फाडता येतील असे को या कागदांचे पु तक.
scratchy ( ) a. (of writing, drawing,
etc.) done carelessly; ( लखाण, काढलेले च , इ.)
न काळजीपणाने केलेले (-writing). (2) (लेखणी)
खरखरणारी (a -pen).
scrawl ( ) v. i. & t. to write hurriedly and untidily; न काळजीपणाने व घाईघाईने ल हणे,
खरडणे. n. न काळजीपणाने ल हलेले काहीही (प ,
च , इ.). (2) बेडौल खराब ह ता र.
scrawny ( ) a. very thin and bony;
हडकुळा, कृश.
scream ( ) v. i. & t. to cry out loudly and
sharply; कचाळणे, ककश आवाज काढणे (The wind -ed through the trees.). to -with laughter;
मो ाने (खदख न) हसणे. to - one's head off; फार मो ाने खूप वेळ कचाळणे. n. ककाळ , आरोळ (loud -s
of laughter). (2) हा या पद संग कवा गो (He is a perfect -.).
scree ( ) n. part of a mountain-side
covered with small loose stones forming a
sloping; ड गराची खडकाळ उतरण.
screech ( च्) v. i. & t. to scream; ककश
आवाज काढणे (The brakes -ed as the car
stopped suddenly.). n. ककश कचाळ . (2) ककश
आवाज (the -of tyres). ~-owl n. कचाळणारे
घुबड. to let out -s; मोठमो ाने कचाळणे.
screed ( ) n. a prolonged speech or piece of writing; द घ, कंटाळवाणे भाषण कवा लखाण. (2)
काँ ट या लाद चा पृ भाग गुळगुळ त हावा यासाठ यावर दलेला समट, वाळू आ ण पाणी
यां या म णाचा गलावा.
screen ( ) n. frame or curtain for
protecting or concealing; पडदा. (2) थंडी, ऊन,
वारा, उजेड, इ.पासून याने संर ण होईल असे काहीही
(a -of trees). (3) माशा, म छर, इ.पासूनचा ास
वाचव यासाठ वापरतात ती जाळ , जाळ ची खडक .
(4) सनेमा कवा रदशनचा च े दाखवणारा पडदा, पट
(-play, -actors). (5) मोठ जाळ ची गाळण.
(6) ( केट) मोठे पांढ या कापडाचे पडदे ( यायोगे
फलंदाजाला गोलंदाज व चडू प दसू शकतात).
(7) कॅमे यात शरणा या काशावर नयं ण ठे वणारी
जाळ . v. t. &i. पड ाने झाकणे. (2) षण, इ.पासून
संर ण दे णे (They won't -you from blame.).
(3) दगड, ध डे, वाळू , इ. गाळणीतून गाळणे
(to -sand). (4) ( च पट) दाखवणे. (5) (-चा)
च पट तयार करणे (to - Nehru's life).
(6) पूवतपासणी करणे (एखा ाला जबाबदारी या जागी
े ी े
नेम यापूव या या पूव या एकूण कायाची सू मपणे
पाहणी करणे) (to -employees for loyalty).
to -well; च पटासाठ यो य असणे. to -badly; च पटासाठ यो य नसणे. -ings n. pl. (कोळसा,
इ.) चालून उरलेला गाळ.
screw ( ) n. kind of nail which can be
forced into place by turning; ू , पेच असलेला
fer (He turned the —and tightened it.).
(2) ू पळ याची या. (3) चडू ला दलेली
वांगप र मण गती. (4) कृपण. (5) लहान कागद वळ व यातील पदाथ (a -of tobacco). (6) पगाराची
र कम (The man is paid a good -.). v. t. & i.
ू ने जोडू न टाकणे (The carpenter -ed the
hinges to the door.). (2) ू माणे वळवणे
( फरवणे). (3)- यावर दबाव आणणे. to -up
one's face/eyes; चेहरा, डोळे , इ.चे नायू आकुं चत
a -loose; कुठे तरी काहीतरी चुकणे. to have
one's head -ed on the right way; यो य नणय
घे याची पा ता असणे. to have a -loose; डो याने
थोडासा ढला असणे. to put the - on somebody;
एखा ाला जबरद ती क न एखादे काम करायला भाग
पाडणे. to -up one's courage; भीतीवर मात करणे
(संकटाला त ड दे यासाठ धैय एकवटणे).
screwdriver ( ू ाइ हर्.) n. tool for turning
screws; पेचकस.
screw jack ( ) n. a lifting device utilizing the mechanical advantage of a screw
thread; मोठे वजन उचल याचे मळसू यु
साधन.
screw propeller ( ) n. propeller of a ship; जहाजाचा पंखा.
screwy ( ू 'इ) a. eccentric, crazy; व त,
वेडसर (a -person). (2) हा या पद.
scribble¹ ( ) v. t. & i. to write hurriedly
and carelessly; भरकटू न ल हणे, खरडणे (to -
note). -er n. न काळजीपणे ल हणारा. (2) ु
लेखक. scribbling block n. टपणे कर यासाठ
असलेले कागदाचे पॅड (याचे कागद फाडू न घेता येतात).
scribble² ( ) v. t. to card (wool, etc.);
(लोकर, इ.) पजणे.
scribe ( ाइब्) n. copyist; लेखक, लेख नक.
(2) धंदेवाईक प े ल न दे णारा. (3) यू लोकांमधील लेख ल हणारा व ते जतन करणारा.
scrimmage ( मज् ) a rough or
disorderly struggle; गैर श तीची, ग धळाची
झ बाझ बी. v.i. &t. अशी झ बाझ बी करणे.
scrimp ( ) V. i. & t. to be very economical or sparing in the use of; -चा वापर
काटकसरीने करणे (The widow had to - to send
her only son to college.). (2) अ यंत वाईट रीतीने
वागवणे (He is -ing his children.). (3) अ यंत
लहान आकारात कापणे.
scrimshank, skrimshank ( ) v. i. to shirk work or duty; कामचुकारपणा करणे.
scrip¹ ( ) n. a wallet; जुगदान, पशवी
( वशेषतः या ेक ची).
scrip² ( ) n. a certificate of shares in a
company; एखा ा कंपनीत ठे वले या ठे व चा दाखला.
(2) काहीतरी ल हलेला असा कागदाचा लहानसा तुकडा.
script ( ) handwriting; ह तलेख,
ह ता र (He has a neat -.). (2) ह त ल खत त.
(3) अ सल द तऐवज. (4) ह ता रातील अ रे, अंक,
इ. (5) लेखनाची प त कवा शैली. (6) परी ेतील
उ रप का. (7) पटकथा. v.t. - यासाठ कथानक
ल हणे.
scripted ( ) a. read from a script;
ह त ल खताव न वाचलेले (भाषण,इ.) (a - dialogue).
scriptorium ( टा रअम्) n. (pl. -s
scriptoria) a room in a monastery set apart
for the writing or copying of manuscripts;
(मठातील) ंथलेखनशाला, ंथलेखनाची खास खोली.
scriptural ( ) a. based on the Bible;
बायबलवर आधा रत. (2) वायबलसंबंधीचा. (3) प व
ंथासंबंधीचा.
scripture ( ) n. [the (Holy) Scriptures] the Bible; बायबल. (2) (कोण याही धमाचा) प व ंथ.
scriptwriter ( ाइटर्) n. person who
writes scripts for films or broadcast
programmes; च पटासाठ कवा आकाशवाणी,
रदशन यांव न काय म े पत कर यासाठ लेखन
करणारा, पटकथाकार.
scrivener ( हनर्) n. a clerk; (अ श त,
अडाणी लोकांची) प े ल न दे णारा. (2) सावकारी दलाल (सावकाराकडू न इतरांना कज मळवून दे णारा).
scrobiculate, scrobiculated ( ो ब यु लट् ,
) a. having a surface covered with small round pits or grooves; खळ या, खोबणी (सुरकु या) यांनी
यु असा पृ भाग असलेला.
scrofula ( ॉ' युल) n. constitutional disease with glandular swellings of the neck;
गंडमाळा (रोग). scrofulous a. गंडमाळे संबंधीचा, गंडमाळे - सारखा. (2) नै तक अधःपात झालेला.
scroll ( ) n. roll of paper or parchment;
कागदाची कवा चमप ाची गुंडाळ (She slowly
unrolled the-.). (2) नावांची याद . (3) गुंडाळ सारखे शो भवंत न ीकाम.
scrooge ( ) n. mean or miserly person; हलकट वृ ीचा कृपण मनु य.
scrotum ( ) n. the pouch containing
the testicles; पु षाचा अंडाशय (वृषण).
scrounge ( ) v. i. & t. to take illicitly;
परवानगी न घेताच अपहार करणे कवा चो न नेण. े -r n.
परवानगी न घेताच अपहार करणारा.
scrub ( ) v. t. & i. (-bb-) to clean by
rubbing hard with a stiff brush; खरख न घासणे. n. खुजा, खुरटा मनु य. (2) खुरट झाडे, इ.नी
आ छादलेला दे श. -by a. खुजा (a -by tree).
(2) खरबरीत.
scruff ( फ्) n. the nape of the neck; मानेची मागील बाजू (मानगुट ) (the -of the neck). to
take by the -of the neck; मानगुट पकडणे.
scruffy ( फ) a. shabby; घाणेरडा, अ व छ.
scrum ( ) n. disorderly struggle; झ बाझ बी
(scrummage श दाचा सं ेप).
scrummage ( मज) n. (in Rugby) a
closing-in of rival forwards round the ball on
the ground; (र बी) फुटबॉलमधील त पध
खेळाडू ंची चडू मळव यासाठ चाललेली झ बाझ बी.
scrumptious ( ) a. delicious; (खा
पदाथ) वा द , चकर.
scrunch ( ) v. t. & i. to crumple or be
crumpled; चोळामोळा करणे/होणे. (2) चरडणे
च डला जाणे. n. चोळामोळा, चरडणे. (2) चोळामोळा
करताना, चरडताना होणारा करकर असा आवाज.
scruple ( ू पल्) n. doubt about the
rightness of an action; वक प, शंका, व ध नषेध
(He tells lies without -.). (2) मनाची टोचणी.
(3) वीस ेन इतके वजन. v.i. मनात शंका येण, े द कत
वाटणे. (2) काचकूच करणे (He doesn't -to
borrow.).
scrupulous ( ू युलस्) a. careful to do
nothing morally wrong; पापभी , ब यावाईटाचा
वचार करणारा. (2) अ यंत आ थेवाईक (The nurse
treated the patient with the most - care.).
-ly adv. अ यंत काटे कोरपणे. -ness n. काटे कोरपणा.
scrutator ( ू ट इटर्) n. person who
scrutinizes; अ वेषक, काळजीपूवक छाननी करणारा.
scrutineer ( ू ट नअर्) n. a person who
scrutinizes the conduct of an election poll;
नवडणुक या वेळ मतप का बरोबर भर या आहेत क

ी े ी
नाहीत ते तपासणारा अ धकारी.
scrutinize ( ू टनाइझ). v. t. to examine
critically; -ची काळजीपूवक छाननी करणे.
scrutiny ( ) n. thorough examination;
छाननी, पूण चौकशी. (2) मतांची फेरतपासणी. under
- ; याची पूण छाननी होत आहे असा.
scud ( ) v. i.(-dd-) to run or fly straight
and fast; सरळ मागाने वेगात जाणे (Clouds -ded
across the sky.). n. वेगवान गती, झपा ाची चाल.
(2) वा याने वतळणारे ढग.
scuff ( ) v.i. &t. to scrape or drag the feet
while walking; पाय न उचलता (घासत) चालणे
(to -through sand). (2) (पृ भाग) घासणे कवा
घासला जाणे. n. घास याची या. (2) घासताना होणारा आवाज. (3) घासला गेलेला पृ भाग.
scuffle ( ) v.i. to struggle at close quarters; झ बाझ बी करणे, मारामारी करणे (The two
students -ed in the school corridor.). n.
झ बाझ बी, मारामारी.
scull ( ) n. one of a pair of short light oars; लहान हल या व यां या जोडीपैक एक व हे. v. t.
&i. एकाच व याने होडी चालवणे. -er n. एकाच
व ाने होडी व हवणारा.
scullery ( ) n. a small room or part of a
kitchen where dishes, etc. are washed and
are kept; घरातील भांडी घास याची ( वयंपाकघरातील
भाग कवा) खोली. ~-maid n. भांडीकुंडी घासणारी
मोलकरीण.
scullion ( ) n. a mean or despicable
person; ु . तर करणीय . (2) वयंपाकघरातील हलक सलक कामे करणारा नोकर,
sculpt ( ) v. t. & i. sculpture; कोरीव न ीकाम करणे.
sculptor ( क टर्)an artist who sculptures; मू तकार.
sculptress ( ) n. a woman sculptor;
मूत तयार करणारी ी कलाकार.
sculpture ( ) n. the art of shaping solid figures out of stone, wood, etc.;
श पकला, खोदकाम, कोरीव काम. (2) श पाकृती
(There were many -s in the museum.). v. t
&i. कोरीव न ीकाम करणे/कोरणे (to -a horse in
bronze). sculptural ( क पचरल्)
श पासंबंधी. (2) श पासारखे.
scum ( ) n. dirty-looking froth floating on
a liquid; तवंग, मळ . (2) अगद खाल या थरातील लोक (the -of the earth). v. i. & t. मळ काढणे.
(2)- यावर मळ जमणे. -my a. तवंग कवा मळ
असलेला.
scupper¹ ( ) n. the opening in the side
of a ship to let water run off the deck; डेकवरील पाणी समु ात पडावे यासाठ जहाजा या कडेला ठे वलेले भोक.
scupper² ( ) v. t. to sink one's ship
deliberately; आपले जहाज हेतुपुर सर बुडवणे.
(2) नाश करणे, पराभूत करणे, नबल करणे.
scurf ( कफ्) n. dandruff; डो यातील क डा. -y a. क डा झालेला.
scurrility ( क र ल ट) scurrilous language; अ ील भाषा (to indulge in scurrilities). (2)
अ ा य बोलणे.
scurrilous ( ) a. using taunting words
of abuse; अ ा य, अ ील (-attack; अ ील
भाषेतून केलेली ट का).
scurry ( ) v. i. (about, for, through) to run with short steps; डू डू धावणे. n. धावपळ,
झपाटा, धांदल (the - and scramble of city life).
(2) (of) (बफाचा) वषाव, धुळ चे वादळ. the -ing
mouse; सुर दशी पळू न जाणारा उंद र.
scurvy ( ) n. disease caused by the lack
of vitamin C; क जीवनस वा या अभावाने
उ वणारा एक कारचा र रोग. a. ु , नीच, गचाळ
(a -trick). scurvily adv. नीचपणे, ु पणे.
scut ( ) n. the short tail of animals such as the deer and rabbit; ससा, हरण, इ. ा यांची
आखूड शेपट .
scutage ( ) n. money paid by feudal
ी
land-owner in lieu of personal service; जमीन
धारण करणा याने मालकाची य सेवा न करता
याऐवजी मालकाला दलेला खंड कवा कर.
scutcheon ( क शन्) n. escutcheon; कुल च हे
असलेली ढाल. a blot in one's-; क त ला लागलेला
कलंक.
scutter ( कटर्) v. i to scurry; सैरावैरा धावणे.
घाब न पळू न जाणे.

scuttle¹ ( कटल्) v. i. to scurry off; झपा ाने

पळू न जाणे. n. झपा ाने केलेले पलायन. a policy
of- ;पलायनवाद.
scuttle² ( ) n. a small opening with a
lid; (जहाज, भत, इ.मधील) दरवाजासह असलेला झरोका. v. t. (जहाज श ूला मळू नये यासाठ ) भोके पाडू न (जहाज)
बुडवणे.
scuttle³ ( ) n. a receptacle for holding
coals; कोळसे ठे व याचे घमेले.
scuttlebutt ( ) n. a cask of drinking water aboard a ship; जहाजावर असलेले प या या
पा याचे पप. (2) प या या पा याचे कारंज.
े
Scylla ( ) n. a sea nymph transformed into
a.sea monster; समु दे वतेचे रा सात झालेले पांतर. between -and charyb dis; इकडे आड, तकडे वहीर.
scythe ( ) n. tool with a long curved blade for cutting grass or corn; कोयता, वळा.
sea ( ) n. (the -) the stretch of salt water
which covers most of the earth's surface;
समु , सागर. (2) (उपमादशक) सं या, आकार, इ.ने
अफाट असणारी गो (-s of blood, a -of anger). (3) (अ. व.) मो ा लाटा (The -s were mountain
high.). --air समु काठची (आरो यकारक) हवा. ~-bathing n. समु नान. -board n. सागर कनारा, कनारप . -
borne a. समु ाव न चालणारा ( ापार).
-breeze n. खारा वारा (समु ाव न येणारी वा याची झुळूक). ~-dog n. सील मासा. (2) अनुभवी, जुना खलाशी. -faring
a. समु पयटन वषयक, समु पयटन करणारा. ~.girt a. समु वलयां कत. -going a. (जहाज) म य समु ात जाणारे (केवळ
कनारी न हे असे), (मनु य) खलाशी. -level n. समु सपाट . -man n. नौ-सै नक, बोट चालव याचे कौश य असलेला. -
manship; नौकानयन व ा. -plane n. समु ावर उत शकणारे व तेथून उ ाण क शकणारे वमान. -port n. बंदर असलेले
समु कना यावरील गाव. -power n. सागरावरील अ धस ा ( वा म व). -scape n. समु ाचा दे खावा. -shore n. समु कनारा.
-sick a. समु वासात याला मळमळते असा. -side n. समु कनारी असलेले गाव, हॉटे ल वा अ य जागा.
-wall n. समु हटव यासाठ बांधलेली भत.
-way n. जहाजाने सागर वासात केलेली गती. (ii) खवळलेला समु .
(iii) समु ाला जोडू न असलेला खाडीसारखा जलमाग.
- ward, -wards adv. समु ा या दशेन. े -worthy
a. समु ात लोट यास (सागरी वासास) यो य
(जहाज). to follow the -; खलाशी होणे (As a
boy, Columbus dreamed of following
the ---.). on the --; समु कनारी. the high -s;
समु ाचा मधला भाग ( यावर कुणाचीही मालक नसते).
by-; जलमागाने. to be at - ; मती गुंग होणे.
seal¹ ( ) n. amphibious animal hunted for
its fur; हमा छा दत टू ा दे शातील जलचर ाणी.
skin; सील ा याचे मऊ केसाळ कातडे,
seal² ( ) n. device placed on a letter,
document, etc.; मोहर, श का, सील. (2) मोहर
उठव याचा ठसा. (3) काही मा य आहे असे दाखवणारी
कृती, घटना, इ., श कामोतब. under the -of
secrecy; गु ततेची शपथ घेऊन. v.t. - यावर मोहोर
लावणे. (2) प का बंद करणे (to -a letter).
(3) ठरवणे, ठरवून टाकणे (His fate is -ed).
to - an area; एखा ा वभागात वेश क न दे ण, े
His lips are -d; तो एक अवा रही बोलणार नाही. a
-ed book; समज यास कठ ण.
sealer ( ) n. person or ship engaged in
hunting seals; सील ा याची शकार करणारा माणूस
कवा जहाज.
sealing wax ( ) n. kind of wax used to seal letters, etc.; लाख.
sealskin (सी कन्) n. skin of a fur-seal; सील ा याचे मऊ केसाळ कातडे. (2) यापासून बनवलेला

ो
पोशाख.
Sealyham (सी लअम्) n. a kind of terrier; एक जातीचा कु ा (= Sealyham terrier).
seam ( ) n. line where two pieces of cloth,
etc. are sewn together; शवण, ण, सांधा (the-s
of acoat, the -sofa sail). (2) दगडी कोळशाचा थर.
(3) शवणीसारखी दसणारी रेषा (the -s on the face
of an old man). v.t. शवणे, सांधणे, जोडणे (a face -ed with wrinkles; सुरकु या पडलेला चेहरा).
seamless ( ) a. made of one piece;
शवण नसलेला, एकसंधी (- stockings).
seamstress ( ) n. a woman who sews
and makes clothes; शवणकाम क न च रताथ
चालवणारी ी.
seamy (सी म) a. sordid; अ यंत खराब, अनाकषक. (2) शवण दसणारी. the - side of life; जीवनाची
अनाकषक बाजू (दा र य ् , गु हेगारी, इ.चे दशन
घडवणारी).
seance ( ) n. a meeting of the members
of a club; एखा ा मंडळा या सद यांची सभा.
(2) परलोक व ा संशोधकांची सभा.
sear¹ ( ) v. t. to scroch or burn the surface
of; -चा पृ भाग तापवणे, भाजून काढणे (The hot
iron -ed the cloth.). (2) तापवले या लोखंडाने डाग
दे णे. (3) वाळवणे, सुकवणे. (4) भावनाशू य बनवणे
(-ed conscience).
sear², sere ( सअर्) a. dried up; (पाने, फुले, इ.)
शु क.
search ( ) v. t. & i. to look over or through
for something; झडती घेणे, चाचपडू न पाहणे.
to -one's heart; आप या मनाला वचा न पाहणे.
to - out; शोधाशोध क न मळवणे. -me; (खरंच)मला काही माहीत नाही. n.शोध, तपास.in -of;- या शोधात. to get
out on a - -of;- या शोधाथ बाहेर पडणे. right of-; यु काळात अप ां या जहाज, इ.ची तपासणी कर याचा अ धकार.
searching ( ) a. keenly penetrating; भेदक
(a -look).
searchlight ( ) n. a powerful electric
light; (टे हळणीसाठ असलेला) चंड झोताचा दवा.
(2) शोधक द प.
search party ( ) n. a group of people
working for something lost; हरवले या गो ीचा
शोध घेणारी तुकडी.
search warrant (सच वॉर ट) n. official
authority to enter and search a building, etc.;
घर, इ.ची झडती घे याचे पो लसाला दलेले अ धकारप .
season ( ) n. one of the four divisions of
the year ऋतू. (2) यो य काळ, हंगाम, मोसम.
in - and out of -; सवकाळ. in -; चांग या
थतीत व व त (फळे , मासे, इ.). out of -; मळ
व महाग (Mangoes are out of — now.). v. t. & i.
प का करणे, काही मह वा या कामासाठ यो य
बनवणे, मुरवणे, (कातडे) कमावणे. (2) हवामानाशी
त प ू होणे. (3) सौ य करणे. (4) अ धक तरबेज,
प रप व, मुर बी बनवणे (-ed troops, a -ed
politician). to — with; (अ ) वा द , चकर
करणे (to -one's speech with wit).
seasonable (सी झनबल) a. happening at the proper time; संगो चत ( वशेषतः हवामान).
(2) यो य वेळ मळणारा (उपदे श, मदत, इ.).
seasonal ( ) a. varying with the seasons; ऋतुमाना माणे बदलणारा(-occupation).
seasoning ( ) n. something used to season food; अ ाची ची वाढवणारा मसाला.
seat (सीट) n. place to sit on; बैठक, आसन.
(2) बसताना उपयोगात येणारा शरीराचा भाग. (3) बसायची जागा. (4) बसायची प त. (5) सद याची बस याची जागा (खुच ).
to take a -; बसणे. to take
one's -; आप या जागेवर बसणे. to keep
one's -;आपले आसन न सोडणे. to lose one's -;
( नवडणुक त) आपली जागा गमावणे. v.t. बसवणे.

े े ी ै े
(2) बसायला जागा दे णे. (3)-ची बैठक त करणे
(= to reseat). (4)- यासाठ बैठका असणे (This
hall -s about one thousand people.). to
- oneself, to be -ed; बसणे. -of learning; व ेचे माहेरघर.
seating-room (सी टग म्) n. seats; बस याची
(बैठकांची सोय (We have ---for about five
hundred persons.).
sebaceous ( सबे इशस्) a. of fat; चरबीसंबंधीचा.
secant ( ) n. a line that intersects a
curve; वृ छे दका.
secateurs ( ) n. pl. a small pair of shears; बागवानाजवळ असलेली का ी.
secede ( ) v.i. to withdraw from
membership; फुटणे, बाहेर पडणे. secession
( ससे शन्) n. फुटू न बाहेर पडणे. secessionist n.
फुटू न बाहेर पडणारा (फुट रतेस पा ठबा दे णारा).
seclude ( ) v. t. to keep a person apart
from the company of others; इतरां या
सहवासापासून र ठे वणे.
secluded ( स लू डड् ) a. quiet, solitary; (जागा) नवांत, एकांताची, नजन (a-country house).
seclusion ( स लू यन्) n. retirement; एकांतवास. (2) नवांत थान. to live in –; एकांतात राहणे (The
former matinee idol now lives in -.).
second¹ ( ) n. the 60th part of a minute;
सेकंद. (2) अंशाचा 60 वा भाग. (3) ण, पळ (I shall
return in a - .).
second² ( ) n. helper for a fighter in a
boxing match or duel; ं यु ातील यो ाने
नवडलेला पाठ राखा.
second³ ( ) a. next after the first; सरा.
(2) आणखी एक. (3) आणखी सरा एक. n. सरा
मनु य. (2) तीय. (3) (अ. व.) यम तीचा माल.
--best a. . सव कृ या खालोखाल असलेला.
~-class n. & a. स या वगाचा(a --class hotel).
(ii) स या (गौण) तीचा (~-class citizens).
(ii) (परी ा) स या वगात आलेला. -floor n. सरा
मजला. ~floor a. स या मज यावरील (a ~-floor
apartment). --hand a. अगोदर स याने. वापरलेला
(--hand furniture). (2) (बातमी, मा हती)
स याकडू न मळवलेली ( य वतः न पा हलेली) (to
get news ~-hand). -ly adv. सरे हणजे, शवाय.
- childhood n. वृ पण. - nature
जवळजवळ मूळ वभावच (Habit is -nature).
~-rate a. गौण, हल या तीचा. ~-teeth n. धाचे
दात पडू न गे यावर येणारे सरे दात. on - thoughts;
पुन वचारांती. - to none; अ तम, अ तीय. to
play - fiddle; ( स याशी) तुलना करता गौण वाचा
ठरणे. to have a -string to one's bow; पयायी
योजना (माग, यु ) उपल ध असणे. v.t. आधार दे णे.
(2) अनुमोदन दे णे, जोरा दे णे.
second ( सकॉ ड् ) v. t. to transfer an
employee temporarily to another branch;
एखादया सेवकाची ता पुरती स या शाखेत बदली करणे,
त नयु करणे.
secondary ( ) a. one grade or step after the. first; यम, गौण. (2) मा य मक(a -school).
second-guess ( ) v. t. & i. to criticize
with hindsight; (अमे रका व कॅनडाम ये याचा वापर
होतो) प ा बु ने एखा ावर ट का करणे.
(2) एखा ा बाबत अगोदरच अनुमान करणे.
secrecy (सी स) n. keeping of secrets; गु तता राखणे. (2) गु तता. in -; गु तपणे. with–; गौ य
राखून. to bind/swearaperson to -;एखा ाला
गु ततेची शपथ यायला लावणे.
secret (सी ट) a. private; गु त, गु तपणे केलेला. (2) (जागा) एकांताची, शांत. (3) ( ) गु तता
राखणारी. n. गु पत, गौ य (to keep a =). (2) मम, इं गत (the -of success). (3) गु .

े े ी ी
–agent; गु तचर. the - service; हेरसं था. in -; गु तपणे. an open - ; गु त हणून मानली जाणारी पण सवाना
माहीत असलेली गो .
secretariat(e) ( ) n. staff of secretaries; स चवमंडळ. (2) स चवालय.
secretary (से े ) n. personal assistant;
खाजगी चटणीस. (2) स चव. secretarial
चट णसाचे.
secrete¹ ( ) v. t. to put in a secret place;
लपवून ठे वणे, दडवून ठे वणे. secretion n. लपव याची
या.
secrete² ( स ट) t. to produce by
secretion; तयार करणे, सववणे, वमोचन करणे.
secretion n. ाव.
secretion ( ) n. the act of secreting;
लपवून ठे व याची या. (2) वव याची या,
वमोचन. (3) ाव (the -of saliva).
secretive ( ) a. given to making secrets; गु त गो ी करणारा. (2) मोकळे मन नसणारा.
-ness n. मौनवृ ी.
sect ( ) n. group of people holding the
same basic beliefs; सं दाय, पंथ.
sectarian (से टे इअ रअन्) a. of sect; पंथाचा.
(2) पंथासंबंधीचा. (3) सां दा यक. n. क र
प ा भमानी. - politics; वतः या पंथा या वाथासाठ चालवलेले राजकारण. -ism सां दा यकता. (2) वसं दायाचा अ भमान.
section (से शन्) n. a part cut off; तुकडा, भाग, छे द. (2) (एखा ा व तूचा) वभाग. (3) उपशाखा
(the printing -). v. t. भाग (तुकडे) पाडणे.
sectional ( ) a. of a section of a
community; व श वभागाचा (-interests).
(2) सु ा भागात असलेला (-furniture). -ism
(से शन लझम्) n. वभागाब लचा अ भमान.
sector ( ) n. part of a circle enclosed by
two of its radii and the arc cut off by them;
दोन यांदर यानचा वतुळाचा भोग. (2) यु े ापैक
एक वभाग. (3) वभाग, शाखा, े (public-).
secular (से युलर) a. worldly; ऐ हक. (2) जड
गो ीसंबंधीचा. (3) मठाबाहेर राहणारा (धम पदे शक)
(the - clergy). (4) नधम (a --state). -ism n.
नधम पणा. -ity n. नधम पणा, ऐ हकता.
secularist (से युल र ट् ) believer in
secularism; ऐ हकवाद , नधम पणाचा पुर कता.
secularize ( ) v. t. to make secular;
धमातीत करणे.
secund ( ) a. arranged on one side only; (वन प तशा ) एकाच बाजूला रचलेला.
secure ( स युअर) a. safe; सुर त, न त (to
feel –). (2) न त, न वज. (3) व सनीय,
खा ीचा (a -investment). to make - to;-ला
घ बांधून ठे वणे. v.t. घ लावणे. (2) न व न करणे.
(3) मळव यात यश वी होणे. -ly adv. सुर तपणे.
securiform ( ) a. axe-shaped; कु हाडी या आकाराचा.
security ( ) n. the state of being secure; सुर तता, नभयता. (2) तारण, हमी, जामीन.
(3) (अ. व.) सरकारी रोखे. -guard; इमारती, माणसे,
इ.चे र ण कर यासाठ नेमलेले र क सेवक. Security
Council; संयु रा संघाचे सुर ामंडळ. -risk;
या पासून अगर सं थेपासून दे शाला धोका आहे
अशी कवा सं था.
sedan ( सडॅन् ) n. sedan chair; दोन माणसांनी वा न ने याची (ने यासारखी) खुच . (2) चार कवा अ धक
माणसांसाठ असलेली मोटारगाडी.
sedate ( सडे' इट् ) a. calm; व थ, शांत, गंभीर. -ly adv. शांतपणे, गंभीरपणे. -ness n. गांभीय, व थता.
sedation ( ) n. treatment by sedatives;
उपशामक औषधांचा उपचार (The patient is under
-.). (2) उपशमनाची अव था.
sedative ( ) a. & n. a medicine having
a calming effect; उपशामक (औषध).
sedentary ( ) a. accustomed to sit much of the time; याला बरेच बैठे काम आहे असा
े ै े
(बसून बराच वेळ घालवणारा). (2) (काम) बैठे ( यात
खूप वेळ बसून राहावे लागते असे) (to live a -life).
(3) (प ी) दे शांतर न करणारे.
sederunt ( सडे र ट) n. a sitting of an
ecclesiastical assembly, court, etc.; enfach
सभा, यायालय, इ.ची बैठक. (2) उप थत सद यांची
याद .
sedge ( ) n. waterside plants resembling
coarse grass; ल हा या या जातीची वन पती.
sedgy a. ल हा यांनी आ छादलेल. े
sediment (से डम ट) n. dregs; तळाशी जमणारा गाळ. -ary (से डमे ट र) गाळासंबंधीचा.(2) गाळापासून
झालेला. -ary rock; गाळाचा खडक.
sedition ( ) n. conduct, speech, etc.
urging to rebellion; राज ोह, रा य ोह.
seditious ( स ड शस्) of sedition;
राज ोहा मक. (2) राज ोहाचा (-writings).
seduce ( ) v. t. to persuade to engage in
sexual intercourse; अनै तक समागमाला वृ
करणे. (2) बदकम कर यास उ ु करणे. (3) फशी
पाडणे, फूस लावणे. -r n. फूस लावणारा, भुलवणारा.
-ment n. भुलवणे, फूस लावणे.
seduction ( ) n. seducing or being
seduced; फूस लावणे. (2) करणे. (3) मोह
पाडणारी गो (the -s of city life).
seductive ( सड ट ह) a. alluring; मोहक, भुरळ पाडणारा, आकषक (a -smile).
sedulous (से ुलस्) a. persevering; उ ोगी,
मेहनती. (2) चकाट चा. sedulity, -ness n. चकाट ,
प र म, उ ोगीपणा. -ly adv. प र मपूवक, चकाट ने.
see¹ () v. i. &t. (p. t. saw; p. p. seen) to get
knowledge or impression through the use of
the eyes; पाहणे. (2) पा शकणे. (3) प दसणे.
(4) (प , इ.व न) समजणे. (5) अनुभव असणे (I have
seen many such difficulties in my life.).
(6) भेटणे, भेट स जाणे. (7) जातीने ल पुरवणे (See
that he takes the medicine regularly.).
(8)-ची सोबत करणे (I saw him to the door.).
(9) काही न करता शांतपणे बघत बसणे (I cannot
stand by and — an innocent man being
humiliated in public.). (10) (आ ाथ )
संदभादाखल पाहणे (- for details, the
appending). to — about; ज र ती कृती करणे
(Who will — about my licence?). (ii) चौकशी
करणे. to - (someone) off; पोहोचवायला जाणे.
to — through somebody; -चा कावा कळणे.
to - - something through; यश मळे पयत झगडणे,
एखाद गो तडीस नेण, े पार पाडणे. (ii)-चे स य
व प ओळखणे (I can -through your lame
excuse.). to - to; काळजी घेणे(My younger
brother -s to my business when I am out of
station.). to - eye to eye with; - याशी संपूण
मतै य होणे. to -how the land lies; परी थती
कशी आहे ते अजमावे. I -!; असे का? I'll-; ते काम
मा यावर सोपवा. you-; असे पाहा क ; तु हाला
ठाउक आहे क . to - the last of (something);
-चा शेवट कधी एकदा होतो ते पाहणे. to - over;
(घर, इ.ची) नीट तपासणी करणे (He would like
to -over the new house.). to -the sights;
े णीय थळांना भेट दे णे. to - for oneself; ;
वतःच पा न खा ी क न घेणे. to - somebody
out; एखाद पूण बाहेर जाईपयत या याबरोबर असणे. to -with half an eye; चटकन ( म न
पडता) पाहणे. to -at a glance; पाहता णीच
यानात येणे.to -fair play; नयमांचे पालन केले जात

े ी े े
आहे क नाही ते पाहणे. to -how the cat jumps;
काहीही नणय घे यापूव प र थतीचा नीट अंदाज घेणे व
मगच नणय घेणे, to -red; संताप अनावर होणे.
see² (सी) n. diocese of a bishop; बशपचे काय े . the Holy See; पोपचे आसन, धमसभा.
seed ( ) n. (pl. seeds or seed) the part of a plant from which another plant can
grow;
बी. (2) मूळ, आ दकारण, बीज (the -s of revolt).
(3) धातू, वीय, - money; एखा ा साहसी योजने या
थापनेसाठ वापरलेला पैसा. -pearl; लहान आकाराचे
मोती. v. i. &t. बी तयार करणे. (2)- याम ये पेरणी
करणे. (3) (अनुभवी खेळाडू ला) ता पुरता बाजूला ठे वणे व नंतर खेळवणे. -ing n. (टे नस, इ. खेळांत) खेळाडू चे
गुणांनुसार ठरवलेले थान.
seedless (सी ड् लस्) a. having no seed; बी
नसलेला, बन बयांचा (-grapes).
seedling ( ) n. young plant newly grown from a seed; बीपासून नुकतेच तयार झालेले
रोप.
seedsman ( ) n. a dealer in seeds;
बया यांचा ापारी.
seedy (सी ड) a. full of seeds; बयांनी भरलेला. (2) गबा या, ग ल छ दसणारा (-clothes).
(3) लान, आजारी, बरे वाटत नसलेला (He was
feeling - yesterday.).
seeing (सी इंग) ् n. the sense of sight; ी.
(2) (खगोलदशन) वातावरणाचे व प ( वशेषतः ह,
तारे, इ. या अवलोकनाबाबत). conj. (that) या अथ .
seek ( ) v. t. & i. (p. t. & p. p. sought) to
look for; शोधणे (to —a solution).
(2) मळव याचा य न करणे (to -pleasure).
(3) (भांडण) उक न काढणे. (4) मळवणे (5)-चा
आ य करणे (I-secluded place for peace.).
to — for, to — after; – या शोधाथ जाणे much
sought after; खूप मागणी असलेला.
seem (सीम्) v.i. to appear to be; दसणे (वाटणे, भासणे). It -s to me; मला असे वाटते. -ing a.
बाहया कारी (-ing honesty). -ingly adv. वरवर
पाहता.
seemly (सी ल) a. proper, fitting; यो य,
समयो चत (a -dress). adv. उ चतपणे.
seen (सीन्) p.p. of see; see चे भू. का. धा. प.
seep ( ) v. i. (out, through) to trickle, to
ooze; झरपणे, पाझरणे.
seepage ( ) n. the act or process of
seeping; हळू हळू होणारी झरपण. (2) झरपणारा व.
seer¹ ( स अर्) n. a prophet; ा, काल .
(2) स पु ष (fem.-ess).
seer² ( ) n. a unit of weight formerly used
in India, usually taken as one fortieth of a
maund; भारतातील पूव वापरात असलेले एक माप =
(मणाचा चा ळसावा भाग) (= ser).
seersucker ( सअस कर्) n. thin fabric with a
striped pattern and a crinkled surface; your
असलेले प ट्याप ट्यांचे कापड.
seesaw ( ) n. plank balanced in the middle; मधोमध समतोल असणारी फळ (मुलांचा एक
खेळ). (2) वर-खाली कवा मागे-पुढे होणारी हालचाल. v.i. (फळ वर बसून) खालीवर जा याचा खेळ खेळणे.
(2) दोलायमान होणे.
seethe (सीद्) v. i &t. to boil over; उकळणे.
to - with; ु ध होणे.
segment (से म ट् ) section; वभाग.
(2) वतुळखंड. v. t. &i. छे द ( वभाग) पाडणे. -al a.
वभागीय. (2) वभाग पाडलेला. -ation
(से म टे इशन्) n. वभाजन. (2) छे द.
segregate (से गेइट् ) v.t. to isolate; अलग
पाडणे, इतरापासून वेगळा करणे.
segregation ( ) n. the act of segregating or state of being segregated; इतरांपासून वभ

े े े े
ठे वणे, र ठे वणे.
seigneur, seignior ( ) n. a feudal lord,
especially in France; ( वशेषतः ा समधील)
सरंजामशाहीतील जमीनदार.
seigneury, seigniory (से इ य र) n. जमीनदारक . (2) जमीनदारीचा मुलूख.
seine (से इन्) n. a large fishing net; मासे धर याचे मोठे (उभे तरंगते) जाळे . v.t. &i. अशा जा याने
मासे पकडणे.
seismic (साइ झमक्) a. of earthquakes; भूकंपाचा, भूकंपासंबंधीचा. seismicity n. भूकंपशीलता.
seismograph (सा'इ म ाऽफ्) n. an instrument that records and registers the features of
earthquakes; भूकंपलेखनयं .
seismology (साइ मॉल ज) n. science of
earthquakes, भुकंपशा . seismologist n.
भूकंपशा .
seize ( ) v. t. & i. to take legal possession
of; कायदे शीर ताबा मळवणे (ज त करणे).
(2) जबरद तीने पकडणे (The thief -d
woman's purse.). (3) घ धरणे. to - on
(upon); (संधी, सबब, इ.) ताबडतोब उपयोगात आणणे.
(to — upon an idea). to -up; (यं ) उ णता
वाढ याने बंद पडणे. to -hold of; हातात घेणे,
पकडणे. –d of; उ लेखलेली गो ता यात असलेला
(ii)- यावर वचार करत आहे असा.
seizure (सी यर) n. the act of seizing; बळजबरीने घेणे. (2) ज ती. (3) शरीराला फेफरे, इ.मुळे अचानक
ा त झालेली न े ता.
sejant, sejeant ( ) a. (of a beast) shown seated; (पशू) (पुढ ल पाय उभा न) बसलेला.
seldom (से डम्) adv. rarely; व चतच.
select ( सले ट् ) v.t. to choose; (सग यात चांगला हणून) नवडणे. a. नवडक (passages).
(2) वेचक, खास. (3) नवडक लोकांचा (a –
gathering). a - committee; वशेष कारणासाठ
नेमलेली नवडक लोकांची स मती. -or n. नवड करणारा.
selection ( सले शन्) n. the act or instance of selecting; नवडणे, नवड. (2) नवडक वे यांचा
सं ह. (3) नवडक व तूंचा सं ह (a good -of
clothes). natural- ;नैस गक पसंती ( नसगाने
केलेली नवड). डा वन या स ांतानुसार, प रसराशी
मळतेजुळते घेणारे ाणी व वन पती जगतात व
फोफावतात व इतर नाश पावतात.
selective ( ) a. having the power to select; नवड कर याची मता असलेला. (2) पसंतीचा.
selectivity ( ) n. power to select; नवड कर याची कुवत. (2) (रे डओसंबंधी) हवी ती नेमक टे शने
सहजपणे आ ण वेगवेगळ ऐकव याची मता.
selenium ( सली नअम्) n. a non-metallic
element; एक धातू नसलेला मौल. या यावरील पडणा या काशा या खरतेवर याचे व ुत ाहक व अवलंबून असते.
self¹ ( ) n. (pl. selves) one's own person
or individuality; आपण वतः. (2) व व, आ मा.
(3) वाथ. Pay to-; खाली याने सही केली आहे
याला ( वतःला) दया (धनादे शावरील न द).
self²- (से फ-) pref. of oneself or itself; वतःचा, याचा (~-defence, --rule). (2) वतः, तो
(~-employed). (3) आपोआप (चालणारे, इ.)
(~-propelled). ~-abasement n. वतःला तु छ
लेखणे. ~-abhorrence n. वतःचा तटकारा.
~-absorbed a. वतः या वचारात गुंग असलेला.
~-abuse n. आ म नदा. (2) मु मैथुन.. ~-appointed a. आ म नयु (a --appointed critic).
~-addressed a. वतःचा प ा घातलेला. ~-asser-
tion n. आ म ौढ . ~-assertive a. आपले घोडे पुढे
दामटणारा. --assurance n. वतः या क पना, मते,
इ. यो य आहेत असा बळ व ास. ~-assured a.
वसाम यावर व ास असणारा. --centred a.
व थ. आ म न , वाथ . --collected a
(2) संगावधानी. ~-coloured a. सव एकच रंग
असलेला. -~-complacency n. आ मसंतु ता.
~-complacent a. आ मसंतु . ~-confidence
n. आ म व ास. ~-confident a. आ म व ास

े ी
असलेला. ~-conceit n. मीपणा, अहंकार. --con-
ceited a. अहंकारी, ~-confessed a. वतःच कबुली
दलेला (a --confessed liar). --conscious a.
लाजाळू , भड त (पुढे पुढे न करणारा). ~~consciousness n. लाजरेपणा, बुजरेपणा. ~.contained a. ( )
आ म न ही, अबोल; (जागा) वतं वेश व इतर सोयी असलेली. ~-contradictory a. पर पर वसंगत. ~-control n.
आ म न ह, आ म- संयमन. ~-deception n. आ मवंचना. ~-deceit n. आ मवंचना. ~-defence n. आ मसंर ण. in
--defence; आ मसंर णाथ. ~-denial
n. वसुख याग ( नः वाथ पणा). --denying a. नः वाथ . ~-dependence n. वावलंबन.
--dependent a. वावलंबी.--destruction' n.
आ मनाश. --determination वयं नणय.
--discipline n. वयं श त. --drive
(मोटारगाडी) (भा ाने घेणाराने) वतःच चालवलेली.
--educated a. वयं श ीत. --education n.
वयं श ण. ~-effacement n. आ मसंकोच (मागे
मागे राहणे). ~-effacing a. मागे मागे राहणारा.
-~-employed a. वावलंबनाने वतःचा उदर नवाह
करणारा (कोणाचाही ताबेदार नसलेला). ~-esteem n.
वतः वषयीचे चांगले मत. (2) गव. ~~evident a.
वयं स . ~-examination आ मपरी ण.
-~-explanatory a. वयं स , सु प . ~-filler
n. ॉपर शवाय शाई भरता येणारे फाउ टनपेन.
--government वयंशासन, वाय ता.
-~-help n. वावलंबन. --immolation
आ मब लदान. --important आ म ौढ
मरवणारा. ~-improvement n. वयंसुधारणा.
--indulgence n. भोगास . --indulgent a.
भोगास . ~-interest n. वाथ, व हत. ~-intro-
spection n. आ म नरी ण. ~-justification n.
आ मसमथन. ~-knowledge आ म ान.
-~-locking a. आपोआप बंद होणारा. ~-love n.
आ म ीती ( वतः या हताची कळकळ). ~-made a.
व न मत. (2) वतः या य नांनी पुढे आलेला.
--opinionated, ~-opinioned a. वतः या
मतां वषयी अकारणच गव बाळगणारा. ~-pity n.
वानुकंपा. ~-possessed a. शांत, अ वचल,
आ म व ास असलेला. ~-possession n. च ाची
अ वचलता, संगावधान. --preservation n.
वसंर ण. -praise n. आ म तुती. ~-realiz-
ation n. आ मसा ा कार. (2) वतः या साम याची
ओळख. ~-regard n. वतः वषयी यो य अ भमान
(आदरभाव). ~-reliance n. आ म व ास. ~-reli-
ant a. आ म नभर, आ म व ास असलेला. ~-re-
nunciation n. आपले ह क, इ.चा इतरांसाठ याग
करणे. ~-reproach n. आ म नदा ( वतःला षण
लावून घेणे). ~-respect n. वा भमान. ~-respect-
ing a. वा भमानी. ~-restraint n. आ म न ह.
-~-righteous a. ढ गी ( वतः या चांगल ु पणाची खोट
खा ी बाळगणारा). ~-rule n. वाय ता. ~-sacri-
fice n. वाथ याग. ~ sacrificing a. वाथ यागी,सेवाभावी.
~-same a. अगद तोच, अन य. ~-satisfaction
आ मसंतोष. --satisfiedआ मसमाधानी ~-sealing a. ( वशेषतः लफाफा)
आपोआप बंद होणारा. -~-seeking a. &n. वाथ ,
आपमतलबी (a --seeking attitude). ~-service n.
जेथे वतःचे पदाथ ग हाइकाने वतःच वाढू न घेऊन
टे बलावर यायचे असतात असे (कॅ ट न). --sown a.
आपोआप बी पडू न जलेला. ~-starter n. मोटारीचे
इं जन सु कर यासाठ असलेले वजेरीयं . -~-styled वयं नयु (a --styled expert). --sufficient,
--sufficing, --supporting a. आ म नभर,
वयंपूण, वावलंबी. ~-suggestion n. वयंसूचना.
~-willed a. व छं द . ~-winding a. (घ ाळ)
आपोआप चावी दले जाणारे.
 -self² ( ) suff. used as a suffix to make
reflexive and emphatic pronouns; पु षवाचक
सवनामांची कतृवाचक पे बनव यासाठ जोड याचा
यय (उदा., myself= मी वतः, yourself= तू
वतः, themselves = ते वतः).
selfish ( ) a. caring only for oneself;
वाथ , आपमतलबी, आ पलपोटा. -ly adv.
वाथ पणाने. -ness n. वाथ.
selfless ( ) a. unselfish; न वाथ , वाथर हत (-service).
sell ( ) v. t. & i. (p. t. & p. p. sold) to hand
over for a price; वकणे. (2) व होणे.
(3) (- या) व चे कारण होणे. (4) (कमणी योगात
वापर) फसवणूक होणे. to - off; कमी कमत घेऊन
माल वकणे. to - out; माल पूणपणे वकणे. ~-out
n. याची सव त कटे वकली गेली आहेत असा खेळ.
(i) व ासघात, फसवणूक. to -like hot cakes;
झपा ाने व होणे. to -down the river;
व ासघात करणे. to -oneself; वतः या
यो यतेब ल स यांची खा ी पटवणे. (ii) आपली
नी तम ा गुंडाळू न ठे वणे (झुगा न दे णे). to - - short;
कमत कमी लेखणे.
seller (सेलर्) n. a person who sells; व े ता.
(2) वकली जाणारी व तू (This book is always a
good -.).a -'s market; मागणी खूप पण यामानाने
व चा माल कमी अशी बाजाराची प र थती.
selva ( ) n. dense, equatorial forest,
especially in the Amazon basis; अॅमेझॉन या
खो यातील दाट जंगल.
selvage, selvedge ( ) n. the edge of cloth so woven that the threads do not unravel;
धागे उसवणार नाहीत अशी वीण असलेली कापडाची कनार.
selves (से हझ्) n. the plural of self; self चे
अ. व. प.
semantic ( ) a. relating to meaning
in language; श दाथासंबंधीचा. -s n. pl. श दाथाचा
उगम व वकास यांचे शा , (2) श द छल.
semaphore (सेमफॉर्) n. a system of signalling by holding a flag in each hand and moving
the arms to designated positions to denote each letter of the alphabet; दो ही हातात धरले या
नशाणां या साहा याने व श कारे हालचाल क न मूळा रे सुचवणे व या ारा संदेश पोचवणे. v. i. &t. अशा खुणांनी संदेश
पाठवणे.
semblance (से ल स) likeness; सा य,
सारखेपणा, बा प. (2) आभास.
semen ( ) n. fertilizing sperm-bearing
fluid of male animals; वीय, शु , रेत.
semester ( समे' टर् ) (especially in
Germany and USA) each of the two divisions of an academic year; शालेय (शै णक) अधवष, स .
semi- (से म-) pref. half; न मा (उदा., - circle;
अधवतुळ).
semiannual (से मअॅ युअल् ) a. occurring
every half-year; दर सहा म ह यांनी घडणारा.
(2) अधवष टकणारा.
semiautomatic (से मआ ऽटम टक्) a. partly
automatic; अंशतः वयंच लत.
semicircular ( ) a. having the shape of half a circle; अधवतुळाकृती (-canal).
semicolon ( ) n. the punctuation mark (;); अध वराम (:).
semiconscious ( ) a. not fully conscious; अधवट शु वर असलेला.
semifinal (से मफाइनल) n. the round before
the final in a competition; पधतील उपा य
सामना. a. उपा य (Our team lost in
the -match.).
semiliterate ( ) a. hardly able to read or write; नीट ल हतावाचता न येणारा. (2) वाचता
येणारा पण ल हता न येणारा.
semilunar (से म यू'नर्) shaped like
ी
halfmoon; अधचं ाकृती (-bone).
seminal ( ) a. of or relating to semen;
वीयाचा, वीयासंबंधीचा (a -vessel). (2) अ यंत
प रणामकारक. (3) ाथ मक व पाचा. (4) बीजा-संबंधीचा.
seminar ( ) n. a class of students
studying a problem under the guidance of
a tutor; श कां या मागदशनाखाली एखा ा वषयाचा
अ यास करणारा वदया याचा अ यासवग. (2) प रसंवाद.
seminary ( ) n. a place of education;
व ालय ( वशेषतः मुल साठ ) (2) रोमन कॅथ लक
व ालय.
semination (से मने इशन्) n. the dispersal of
seed; बीज व करण या. (2) बीपेरणी.
seminiferous ( ) a. (of plants) bearing or producing seeds; बीजवाही. (2) वीयवाही,
वीय पादक.
semiology, semeiology (से मॉ ल ज, सी मऑ ल ज)branch of pathology concerned with
symptoms of disease; ( नदानशा ातील) रोगल ण परी ा. (2) लेखनातील व बोल यातील तीके, च हे, इ.चा तौल नक
अ यास.
semiskilled ( ) a. partly skilled; अधकुशल.
semolina ( ) n. hard grains of wheat
flour; लापशी, इ. कर यासाठ वापरला जाणारा ग हाचा
क डा.
sempstress (से स्) seamstress;
शवणकामावर उपजी वका करणारी ी.
sena (से इनाऽ) n. (in India) the army; सै य.
(2) राजक य प ां या काही नमल करी संघटना.
senary ( ) a. of or relating to the number
six; 'सहा' या अंकाचा कवा या यासंबंधीचा. (2) सहा
भाग कवा घटक असलेला.
senate ( ) n. the governing council of
some universities; काही व ापीठातील सव च
नयामक मंडळ. (2) ाचीन रोमची लोकसभा. (3) दोन
सभागृहे असणा या कायदे मंडळातील व र कायदे मंडळ.
senator ( ) n. member of a senate;
सनेटचा सद य. -ial (सेनटॉ रयल्) a. सनेट या
सद यासंबंधीचा.
send ( ) v. t. & i. (p. t. & p. p. sent) to
cause to go or be carried; पाठवणे (to -a
message). (2) (बळाचा वापर क न) एखाद व तू
कवा वेगाने नेणे कवा धाडणे (The
earthquake sent the crockery crashing to the
ground.). (3) नेणे (to -prices up). to –
somebody packing/away, to — somebody
about his business; एखा ाला कामाव न र करणे. to - a word; नरोप पाठवणे to — somebody
down; ( वशेषतः व ा याला) वाईट वतनाब ल
वदयालयातून काढू न टाकणे. to - something
down; खाली नेणे (कमी हो यास भाग पाडणे) (The
heavy showers sent the temperature down.). to - for; बोलावणे, पाठवणे (to -for a doctor). to —
- in; दशन, पधा, इ.साठ पाठवणे. to -a person mad; एखा ाला वेडा क न सोडणे. to - to Coventry;
वाळ त टाकणे. ~-off n. नरोप.
sender ( ) n. a person who sends;
पाठवणारा (If not deliverd, please return to —.).
senescent ( ) a. showing signs of old
age; वृ ापकाळ सुचवणारा, वृ झालेला.
senile ( ) a. suffering from bodily and
mental. weakness because of old age;
वाध यामुळे येणारा शारी रक व मान सक कमकुवतपणा
याला आला आहे असा. (2) वाध यामुळे येणारा. (-decay).
senility ( ) n. bodily and mental weakness in old age; हातारचळ, वाध य.
senior (सी नअर्) a. older; अ धक वरचा, वडील.
(2) मो ा अ धकाराचा, ये (a -officer).
- citizen; वयोवृ गृह थ. n. अशी .
(2) वर या वगातील मुलगा (The -s were defeated
by the juniors in the final.).
seniority ( ) n. the condition of being senior; (वय, दजा, अ धकार, इ.बाबत) ये व, व र व.
senna ( ) n. dried leaves of cassia plant,
used as a laxative; सोनामुखी (एक रेचक औषधी).
sennet ( ) n. signal call on trumpet (as a
stage direction); तुतारी वाजवून केलेली खूण.
sennight (से नाइट् ) n. a week; आठवडा.
senor ( ) n. used of or to a spanish
man in place of Mr. or Sir; युत कवा महाराज
या अथाचा पॅ नश पु षांबाबत वापर याचा श द.
[senora (से यार) n. पॅ नश ीबाबत वापर याचा
श द. senorita (से यरी'ट) n. पॅ नश कुमा रकेबाबत
वापर याचा श द].
sensation (से से इशन्) n. feeling; इं याने होणारे ान (संवेदना). (2) ोभ, खळबळ. -al a. खळबळ
उडवून दे णारे, सनसनाट (a -al writer, a -al
murder). -alism n. खळबळ उडवून दे याचा
जाणूनबुजून केलेला य न.
sense ( ) n. any one of the powers by
which one sees, hears, tastes, smells or feels; ान य. (2) (अ. व.) मनाची नेहमीची सु थती (भाव).
(3) (कत , इ.ची) जाणीव, समज. (4) तारत य,
जाण याची कुवत. (5) अथ v.t. अ प जाणीव होणे
(-ची चा ल लागणे). to be in one's -s; शु वर
असणे (प र थतीची यथाथ क पना असणे). to be out
of one's -s; वेडा झालेला असणे. to take leave of
one's -s; वेड लागणे. to come to one's -s; भानावर
येणे (चूक उमगणे). to make -; अथ असणे. in the
best -of the term; श दा या जा तीत जा त
चांग या अथाने.
senseless (से लस्) a. foolish; मूखपणाचा
(a -plan). (2) बेशु , बेसावध.
sense organ (से स्ऑगन् ) n. part of the body causing sensation; (डोळा, कान, इ.) ान य.
sensibility ( ) n. the power of feeling; संवेदनाश . (2) संवेदन मता, मम ता (the -of a
poet). (3) (अ. व.) चांगले-वाईट. सद भ चीला यो य क अयो य, इ.बाबत मनाला असलेली नाजूक जाणीव (Cruelty to
animals offends some
people's sensibilities.).
sensible ( ) a. having or showing good
sense or judgment; समंजसपणाचा(a - decision). (2) समंजस, शहाणा, जाणता (a-person). (3)-ची जाणीव
असणारा
(-- of your generosity). (4) इं यगोचर (a -fall in temperature).
sensibly ( ) adv. with good sense;
समंजसपणे.
sensitive ( ) a. (-about/to) quick
to show or feel some effect; संवेदनशील (The
eye is -to light.). (2) अ यंत हळु वार मनाचा
(हळवा) (-to criticism). (3) (यं , साधन) अ यंत
सू म फरकाची न द घेणारे (a -instrument).
(4) (छाया च ण) काशाचा या यावर झटकन प रणाम
होतो असा (कागद).
sensitivity ( ) n. the state or quality of being sensitive; संवेदनशीलता, मनाचा हळवेपणा.
sensitize ( ) v. t. to make sensitive to
light; काशा या ीने ( फ म, इ.) सचेतन
( तमा ाहक) करणे.
sensory ( ) a. of the senses or sensation;
ान यांचा, संवेदनेसंबंधीचा (-organs).
sensual (से युअल्) of senses;
इं यांसंबंधीचा, इं यज य, य (-pleasures).
(2) वषयास .
sensualist (से युअ ल ट) sensual person;
वषयास ( वषयलंपट).
sensuality (से युअ ल ट) excessive
indulgence in sensual pleasures; भोगास ,
वषयलोलुपता.
 sensuous ( ) a. appealing to the senses; ान यांना सुखद वाटणारा (-music).
sent (से ट) p. t. &p.p. of send; send चे भू. का. व भू.का.धा. प.
sentence ( ) n. punishment; श ा.
(2) श ेचा कूम. (3) वा य. v.t. श ा दे णे.
(2) श ेचा कूम करणे. under - (of); -ची श ा
झालेला.
sentience, sentiency (से श स्, से श स) n.
the state or quality of being sentient;
ान हण मता, सचेतनता (Some people believe
in the -of flowers.).
sentient ( ) a. capable of perceiving
by the senses; ान यांचा उपयोग क शकणारा,
ान हण म (-creatures).
sentiment ( ) n. thought or feeling;
भावना, वचार. (2) अ भ ाय. (3) (भावना
वचारयु ) मनाची त या. (4) मृ भावना (हळवा
भाव). (5) मत, त या.
sentimental (से टमे टल ) moved by
feelings rather than by reason; ( )
भावना धान, हळवी. (2) भावना उचंबळवणारा,
भावनो पक (-reasons, - poetry).
sentimentality (से टमे ट ल ट) n. the state or quality of being sentimental; भावना मकता,
फांजील नाजूक मनोरचना.
sentimentalize (से टमे टलाइझ) v.t. &i. to
make sentimental or to behave
sentimentally; भावना वण बनवणे कवा बनणे.
sentinel ( ) n. soldier on watch;
पहारेकरी, चौक दार. to stand sentinel (over);
- या संर णाथ उभे राहणे.
sentry ( ) n. soldier posted to keep watch and guard; पहारेकरी, सं ी (चौक दार).
sentry box (से बॉ स्) n. a cabin for a
sentry; पहारेक याची खोली.
sentry-go ( ) n. duty of pacing up and
down as a sentry; येराझारा घाल याचे पहारेक याचे
काम.
sepal ( ) n. one of the divisions of the
calyx of a flower; फुला या बा कोशाचे दल.
separable ( ) a. that can be separated;
वेगळा करता ये याजोगा. separability; वभा यता,
भे ता.
separate (से प रट् ) a. apart, not joined; अलग, नराळा, वेगळा. (2) भ , बाजूला. (से परे इट) v. t.
&i. अलग करणे, तोडणे. (2) वभ होणे.
separately ( ) adv. in a separate manner; वेगवेगळा.
separation ( ) n. the state of being
separated; वयोगाव था. (2) ताटातूट (They were
glad to meet after a g-.). (3) (प तप न चा)
वभ पणा. - allowance; (यु ा या काळात) सै य-
दलातील सेवका या प नीला दे यात येणारा ( वयोग) भ ा.
judicial-; प तप नीचा कायदे शीर वभ पणा.
separatist ( ) n. one who advocates
secession from an organization; वभ तावाद ,
फुटू न नघू इ छणारा. a. फुट रपणाचा (a -movement).
separative ( ) a. causing separation;
फूट पाडणारा.
separator ( ) n. a person or thing that
separates; वेगळे करणारी कवा व तू.
(2) धातून म वेगळे काढ याचे यं .
sepia (सी पअ) dark reddish-brown
pigment; दाट तप करी रंग.
sepmag ( ) a. designating a film or
television programme for which sound is
recorded on a separate magnetic tape;
यातील वनी वतं चुंबक य फतीवर न दवला जातो
ी
असा ( च पट कवा रदशनवरील काय म).
sepoy ( ) n. (formerly) an Indian Soldier
in the service of the British; ( वातं यपूव
काळातील) टशां या सै यातील हद सै नक.
sepsis ( ) n. the presence of pus-
forming bacteria in the body; जखमेत पू होणे
(पूयीभवन).
September ( ) n. the ninth month of
the Christian year; इं जी वषाचा नववा म हना,
स टबर म हना.
septenary ( ) a. of or relating to the
number seven; सात या अंकासंबंधीचा. (2) सातांचा
गट करणारा. (3) दर सात वषानी येणारा. n. सात हा अंक. (2) सातांचा गट, स तक. (3) सात वषाचा कालखंड.
septennial ( ) a. occurring every seven years; दर सात वषानी घडणारा. (2) सात वष
टकणारा.
septennium ( ) n. (pl. -s or septen-
nia) a period of seven years; सात वषाचा
कालखंड.
septet, septette ( ) n. a group of seven
singers or instrumentalists; सात गायकांचा कवा
वादकांचा गट. (2) अशा गटासाठ रचलेली संगीतरचना.
(3) सात चा कवा व तूंचा गट.
septic (से टक्) a. infected; षत, सडणारा
(a - wound). a - - tank; या ख ड्यातील
मै याचे शु करण होते असा ख ा.
septicemia ( ) n. blood-poisoning;
र दोष.
septuagenarian (से ुअ जने अ रअन्) n. a
person who is from 70 to 79 years old; 70 ते
79 वष यांदर यान याचे वय आहे असा मनु य.
septum (से टम्) n. a partition; पडदा (उदा.,
नाकातील पडदा).
septuple (से ुपल) a. sevenfold; सातपट. v.t. साताने गुणणे.
sepulchral ( ) a. of a sepulchre;दफनाचा
(- ceremonies). (2) उदासवाणा (- darkness).
sepulchre ( ) n. tomb cut in rock or built in stone; दगडात खोदलेले कवा दगडांनी बांधून
काढलेले थडगे. the Holy Sepulchre; येशूचे थडगे.
a whited - ; ढ गी बदमाष.
sepulture (से प चर) n. burying; पुरणे, मूठमाती
दे णे.
sequel ( ) n. the succeeding part;
मागोमाग येणारा भाग, अनुषंगाने येणारा भाग, पयवसान
(Epidemics have often been the -of
floods.). (2) प रणाम (His resignation from the
post had an unfortunate -.). (3) falcat
च पटातील, गो ीतील पा ांवर आधा रत नवा च पट
कवा नवीन गो . in the –;प रणामी.
sequence (सी व स) n. succession; परंपरा,
ेणी, म (alphabetical-). (2) पयवसान(Crime has its -of misery.).
sequent ( ) a. following in order; प रणाम हणून यथा म घडणारा. n. प रणाम.
sequential ( स वे शल्) having a sequence; यथा म असलेला, प रणामभूत घडणारा
(-mental processes).
sequester ( ) v. t. to take temporary
possession of a debtor's property until his
debts are paid; कजदाराचे कज फटे पयत याची
मालम ा ता पुरती ज त करणे. (2) एकांतवासात जाणे
(The old widow -ed herself from all
strangers.). (3) वेगळा करणे, अलग करणे.
(4) (आंतररा ीय कायदा) श ूची मालम ा ज त करणे.
-ed a. (जागा) एकांताची (= नवांत).
sequestrate ( स वे े इट् ) V. t. to take
possession of a debtor's property until all
claims are met; कज फटे पयत कजदाराची मालम ा
ी े े
ता पुरती ज त करणे. (2) ज त करणे. sequestration
n. ज त करणे, ज ती, क जा.
sequin ( ) n. tiny metal disc of silver
sewn on a dress; कप ावर शोभेसाठ शवलेली
चांद ची लहान चकती. (2) पूव हे नसम ये चारात
असलेले एक सुवण नाणे.
sequoia ( स वॉइअ) aCalifornian
coniferous tree of great height; कॅ लफो नयातील एक उ ुंग वृ .
serac ( ) n. a pinnacle of ice among
crevasses on a glacier; हमनद तील साचले या
बफा या भेगा पडू न झाले या उंचव ांपैक एक.
seraglio (सेरा'ऽ लओ) n. the harem; अंतःपुर,
जनानखाना. (2) तुक थान या सुलतानाचा वाडा.
seraph ( ) n. (pl. -s or -im) an angel;
दे व त. -ic a. दे व तासंबंधीचा. (2) दे व तासारखा सुंदर,
आनंद .
sere, sear ( सअर्) a.dried up; कोमेजलेल, े सुकलेल.
े
serenade ( ) n. a piece of music to be
sung or played outdoors at night; रा ी या वेळ
उघ ावर ( वशेषतः आप या ेयसी या घरासमोर)
गायचे गीत कवा वाजवायचे वा संगीत. v.t. &i. (to)
-ला उ े शून ेमगीत हणणे/वाजवून दाखवणे.
serendipity (से र ड प ट) n, the faculty of
making fortunate discoveries by accident;
योगायोगाने (अनपे तपणे) भा योदय घडवणा या
गो चा शोध लाव याची ई रद दे णगी.
serene ( सरी न्) a. calm, peaceful; शांत. व छ, स (a -sky, a-smile, a-summer
night). serenity ( सरे न ट) n. शांतता. स ता
(Nothing could disturb her serenity.).
serf (सफ्)n. slave; गुलाम (वेठ स धरलेला शेतमजूर)(The nobles had exploited the -s.). - dom n.
शेतमजूराचे जीवन, वेठ बगारी.
serge (सज्) n. twilled woollen cloth; टकाऊ
लोकरी कापड (a dark blue -jacket).
sergeant ( ) n. a rank in the army or
police force; सै य अगर पोलीस यांतील क मशन न
मळालेला अ धकारी. (2) इ पे टर या हाताखालील
पोलीस अ धकारी.
serial ( ) n. story, play, etc. appearing
in instalments; मशः स होणारी गो ,
नाटक, इ.ची मा लका (a television-). a. मक,
मा लकेचा (a -number, a -- publication). -ly
adv. मशः. -ist n. मशः स होणा या कथा
ल हणारा.
serialize ( स अ रअलाइझ्) v. t. to publish or
produce in serial form; मशः स करणे
(to -a novel). (2) ेणी ठरवणे.
seriate ( स अ रइट् ) a. forming a series; मशः रचलेला.
seriatim ( स अ रअॅ टम्) adv. in a series; मशः, मु यामागून मु ा असे मशः घेऊन.
sericulture (से रक चर) n. the breeding of
silkworms; (रेशमा या उ पादनासाठ ) रेशमी
क ांची जोपासना. sericultural a. रेशमी क ां या
जोपासनेसंबंधीचा. sericulturist n. रेशमी क ांची
जोपासना करणारा.
series ( ) n. (pl. series) succession;
परंपरा. (2) ेणी, माला, मा लका (The coastline was severly hit by a —of violent storms.). in —;
मा लकेनुसार, एकामागून एक असे व थतपणे.
serif ( ) n. the cross line finishing off a
letter; अ रा या मा यावरील रेषा, अ राची लपेट
(अ राचा फाटा).
seriocomic ( स अ रओकॉ मक्) a. mixing
serious and comic elements; गंभीर वनोदा मक.
serious ( स अ रअस्) a. solemn; गंभीर, ववेक

ी ी
(a -person). (2) भी तदायक (गंभीर)
(a - illness). (3) तळमळ चा, मनापासूनचा,
ामा णक (I am not joking. I am really —.). -ly
adv. गंभीरपणे. -ness n. गांभीय, खरेपणा, मह व. in
all -ness; अ यंत गंभीरपणे.
serjeant (सा'ज ट) n. sergeant; मेजर या खालचा व कॉप रल या वरचा अ धकारी. (2) पोलीस इ पे टर या
हाताखालील अ धकारी.
sermon ( ) n. talk given by a preacher;
धम ंथातील वचनावर आधारलेले वचन. (2) कान-
उघाडणी. -ize (समनाइझ्) v.i&t. वचन झोडणे.
(2) कानउघाडणी करणे.
serology ( ) n. the branch of science
concerned with serums; र ातील पातळ वाचा
अ यास. serological a. अशा अ यासासंबंधीचा.
serologist n. असा अ यास करणारा.
serous ( ) a. of, containing or resembling serum; र ातील पातळ वाचा कवा यासारखा दसणारा.
serpent (सप ट) n. snake; साप. (2) व ासघातक मनु य. (3) सपाकृती बासरी, (4) आतषबाजीतील साप,
serpentine (सप टाइन्) . twisting like a
serpent; सापासारखा नागमोडी (a - maze of
tunnels). (2) सासंबंधीचा, सासारखा दसणारा.
–verse; सुरवातीला जे अ र असते तेच शेवट
असणारी क वतेची ओळ.
serpigo (सपा'इगो) n. any spreading skin
disease; नागीण, गजकण, इ. पसरत जाणारा वचारोग. serpiginous a. नागीण, इसब, नायटा यांसारखा वचारोग झालेला.
(2) पसरत जाणारा ( वचारोग).
serrate, serrated (से रट , सेर' े इ टड् ) a. (of
leaves) having a margin of forward pointing
teeth; करवतीसारखे दाते असले या कडांचे (पान).
(उदा., केव ाचे पान) (a -leaf), serration
(सेरे इशन्) n. दं तुरपणा.
serried ( ) a. in compact formation;
घनदाट, खां ास खांदा भडलेले (-ranks of troops).
serum ( ) n. the thin, transparent part
of blood; र ातील पातळ, पारदशक, व.
(2) रोग तबंधक लस (Polio vaccine is a -.).
servant ( ) n. one who is hired to
perform service, especially domestic service of a menial kind; नोकर (Fire and water are
good -s but bad masters.). (2) व श येयाला वा न घेतलेली . a public -; सरकारी अ धकारी. a civil
-; व र मुलक अ धकारी. a
domestic -: घरगडी.
serve (स ह) v.t. &i. to work for; -ची सेवा करणे. (2)- या घरी नोकर हणून राहणे. (3) नोकरी करणे.
(4) ग हाइकांना काय हवे नको ते पाहणे. (5) अ वाढणे (Please -- coffee now.). (6) ( व श
कायासाठ ) उपयोगी पडणे (This will - my
purpose.). (7) व श त-हेने वागणे, वागवणे (He
has –d them well; तो यां याशी चांगला वागला).
(8) (कायदा) (नोट स) बजावणे (He was –d with a
notice to appear in court.). (9) (टे नस, इ. खेळ)
स हस करणे (चडू टोलवणे). n. (टे नस) प हला चडू
(रॅकेटने) मारणे (पाळ ) (Whose -is it now?). it
-s him right; झाले ते बरेच झाले (चांगली अ ल
घडली). to — a sentence, to — - time;
तु ं गवासाची श ा भोगणे (He –d time for
murder.). to – two masters; दोघांना संतु
राख याचा य न करणे. (ii) दोन पर पर व न ा
बाळगणे. to - under; - या नेतृ वाखाली काम
करणे. as occasion -s; यो य (सोयी या) वेळ .
to – a person a trick, to — a trick on a
person; एखा ाला यु ने फसवणे.
service (स हस्) n. being a servant; नोकरी.
(2) सरकारी खाते. (3) सेवा (सावज नक काय).
(4) सावज नक ाथना (Our church has three -s
each Sunday.). (5) सावज नक कामासाठ असलेली
े े
 व था (उदा., बससेवा). (6) अ , इ.चे वाढप,
(7) उपयोग. (8) (नोट स, इ.) वजावणी, (9) (टे नस,
इ.) चडू टाकणे (स कस करणे). (10) (मोटार, इ.)
यं ाची ती, वंगण घालणे, इ. कामे. at your -;
आप या सेवेला (मी) हजर आहे. to be in-; चांग या
थतीत असणारा (This old watch is still in-.).
(ii) नोकरीत असणे. to render a - ;मोठ सेवा करणे.
of - to; -ला उपयु . the -s; सै यदले (वायुदल,
आरमार व ल कर). V. t. (यं , इ.) सु थतीत ठे वणे, (व
आव यक अस यास) त करणे (to -a car).
(2) मदत दे णे. -able (स हसबल) ३. उपयोगी पडणारे,
चांगली सेवा करील असे (a -able car). (2) भ कम व
टकाऊ (-able shoes).
serviette (स हएट) n. table-napkin; (जेवणा या टे बलावर दे तात तो कागद ) हात माल.
servile (स हाइल) a. of, or like a slave; गुलामाचा कवा गुलामासारखा (a - housekeeper).
(2) गुलामासारखा खुषामती, लांगलू चालन करणारा
(-behaviour, -flattery).
servility ( ) n. servile behaviour;
गुलामाची वृ ी, दा य.
servitor (स हटर् ) n. a servant; नोकर.
servitude ( ) n. slavery, bondage;
गुलाम गरी, दा य व (years of —). penal- ;
स मजुरी (The crimina was sentenced to
two years' penal–.).
servo ( ) a. of, relating to or activated by
servo mechanism; मो ा यं ाला श पुरवठा
करणा या लहान जोडयं ासंबंधीचा. (2) मदतनीस
असलेला.
sesame ( ) n. plant with seeds that yield
oil; तीळ. Open Sesame; तळा, दार उघड!
(अ लबाबा या गो ीतील संदभ, याव न अ ा य
गो सहजपणे मळव याचा मं कवा माग).
sesqui- ( ) pret. indicating one and
half; द डपट चा.
sesquicentennial (से वसे टे नअल्) a. of or relating to a period of 150 years;द डशे वषा या
कालखंडासंबंधीचा. द डशे वषाचा कालखंड.
(2) द डशेवा वाढ दवस.
sesquipedalian (से व पडे इ लअन्)
tending to use very long words; लांबलचक
श दांचा वापर करणारा. (2) (श द) पु कळ अवयव
असलेला (लांबलचक. पां ड य चुर).
sessile ( ) a. (of flowers or leaves)
having no stalk; (पान, फूल, इ.) बनदे ठाचे (उदा..
न शगंधाचे फूल).
session ( ) n. time spent at a particular
activity; (कायदे मंडळ, यायालय. इ.चे) स , बैठक.
सभा, अ धवेशन. (2) व ापीठाची एक सहामाही.
(3) व श कामासाठ आयो जत केलेली सभा (a
recording -). to be in-; बैठक चालू असणे. to
go into - ;(संसदे ची) गु त बैठक भरवणे.
sestet ( ) n. the last six lines of a sonnet;
सुनीतामधील शेवट या सहा ओळ .
set ( ) v. t. & i. (-tt-) (p. t. & p. p. set) to
put, to lay; ठे वणे, खाली ठे वणे (to - a book on a
table). (2) घ बसवणे (to -a ring with a
diamond). (3) (केस) नीट बसवणे. (4) (आदश
हणून) पुढे ठे वणे (to -an example). (5) (परी ेची
प का) काढणे. (6) घ होणे (The concrete
has not yet -.). (7) काही करायला वृ होणे
कवा करणे (The shocking news —me
thinking.). to — about; सु करणे.
to - apart; भावी काळासाठ बाजूला काढू न ठे वणे.

े े
to -aside; झुगा न दे णे(to - aside a claim).
to — at ease; न त करणे. to — at rest;
संशयाचे नराकरण करणे (काळजी र करणे).
to - the thames on fire; काहीतरी आ यकारक
करामत क न दाखवणे. to -on foot; -ला चालना
दे णे. to - at liberty; मु करणे. to - in
order; सुरळ त करणे. to - off or out; ( वास) सु करणे. to -upon; - यावर ह ला करणे.to — sail;
समु वासाला सुरवात करणे. to -forth; वासाला नघणे. (ii) पुढे मांडणे (He -forth
his objections to the proposals.). to — free;
मु करणे. to - -right; (चूक) त करणे.
to – at naught; पुण ल करणे to – back;
मागे नेण,
े (घ ाळ) मागे करणे. (ii) अडथळा करणे.
to - out; काही करायला सुरवात करणे. (ii) वास
सु करणे. to -up; उभारणे. to - in; सु होऊन
चालू राहणे. (ii) (भरती) सु होणे. to - off;
( वास) सु करणे. (ii) (फटाके) फोट करणे.
(iii) सुरवात करायला लावणे. (iv) भरपाई करणे.
(v) वेगळा दाखवणे. n. संच, गट. (2) अ त. (3) रे डओ,
इ.चे यं . (4) काही डावांचा मळू न संच (टे नस, इ.म ये).
(5) च पट, नाटक इ.साठ उभे केलेले य (दे खावे). a.
अ वचल (a - pupose). (2) अगोदरच न त केलेला
(-hours of work). (3) ठरा वक (-phrases).
(4) (परी ा, इ.साठ ) नेमलेले (पु तक, इ.).
setback ( ) n. anything that impedes or
hinders; खीळ, पीछे हाट, माघार (an unexpected -
in a patient's recovery).
setoff ( ) n. anything that serves as a
counter balance; पासंग. (2) सजावट.
setsquare ( ) n. a triangular plate of
wood, metal or plastic used for drawing
lines at same angles; कोणी गु या.
sett ( ) n. a small rectangular paving block made of stone used to provide a durable
road surface; र यात बसवायचा आयताकृती सपाट दगड.
settee (सेट ) n.akind of sofa; मंच, सोफा.
setter (2) n. a kind of long-haired dog; लांब
केस असलेला एक शकारी कु ा. (2) (सामा सक श दात) जुळवणारा, बसवणारा (a bone--, a type-~).
setting ( ) n. framework in which
something is set; क दण (diamonds in gold-).
(2) ( च पट कवा नाटकासाठ उभारलेला) दे खावा, इ.
नेप य. (3) (सूय, चं , इ याद ) मावळणे (अ त).
settle¹ (सेट्ल) n.along wooden seat; उंच पाठ चे एक लांबलचक बाक (बैठक खाली पेट सारखी जागा असते).
settle² ( ) v. t. & i. to decide, to agree;
नणय दे णे, नकालात काढणे, सहमत होणे (to -an
argument). (2) (धूळ, इ.) खाली पडणे. (3) (प ी,
इ.) येऊन थरावणे (The bird -d a branch.).
(4) जाऊन था यक होणे (My elder brother has
-d in Japan.). (5) (in) न ा प र थतीत थर
होणे, ब तान/जम बसणे. (6) वसाहत करणे.
(7) गडबडग धळ कमी होऊन शांत होणे. (8) न ा
गो ीत थरावणे. (9) ( हशेब) पुरा करणे (to -a
debt). (10) ठरवणे, न य करणे (That -s the
matter.). to – for; - या कमतीत वकत घेणे
(दे णे) नाइलाजाने मा य करणे. to - on/upon;
करार मृ युप , इ. ारा एखा ाला काही मालम ा
उपभोग यासाठ दे णे (He has –d his property on
his wife.). to -up with;-ची कजफेड करणे. to
have an account to -; जुना हशेब चुकता करायचा
रा हलेला असणे (जुनी उ काढायची रा हलेली असणे).
to -old scores; जु या गो ीचा सूड घेणे. to -a
person; एखा ाचा पुरता बंदोब त करणे.
settled (से ट ड् ) a. fixed; प का, कायमचा
(-weather). (2) चुकता केलेला.

े े ो
 settlement (सेटलम ट) n. the act of settling a dispute, etc.; (भांडण, इ.) मटवणे, समझोता.
(2) (कजाची) फेड. (3) वसाहत. (4) बहाल केलेली
मालम ा. (5) वसाहत क न रा हलेले लोक.
settler (सेट्लर्) n. a colonist; वसाहतवाला.
set-to (सेटू) n. a vigorous quarrel; अ पकालीन पण जोरदार भांडण (a sudden-between the two
friends).
set-up ( ) n. the way in which anything is
arranged; मांडणी, रचना (an efficient -).
seven (से हन्) a.&n. one more than six; सात
ही सं या. in -s; सात सात या गटांनी. at sixes and
-s; पूणपणे ग धळले या अव थेत. -fold a. & adv.
सातपट, सातपट ने, a~-year itch; खवडे.
seventeen (से ह ट न्) n. the number 17;
सतरा ही सं या. -th a. सतरावा.
seventh ( )a. coming after the sixth
and before the eighth in numbering; सातवा.
in the - heaven; अ यंत सुखात.
seventy (से ह ट) n. the number 70; स र ही
सं या.
sever (से हर्) v.t.&i to cut; तोडणे, तोडू न टाकणे
(to-a branch from a tree). (2) तुटणे. -abel
a. वेगळा कर याजोगा.
several (से हरल्) a. three or more; अनेक (तीन कवा तीनपे ा जा त). (2) क येक. (3) अलग,
नर नराळा. pron. काही लोक, बरेच. -ly adv.
वेगवेगळे पणे (एक एक असे अलगपणे). (2) अनु मे.
severance ( ) n. severing or being
severed; तोडणे, तुटणे, भंग, खंड, छे द. (2) वभाजन
(-of diplomatic ties).
severe ( स ह अर्) a. strict; कडक श तीचा, रागीट (a -look on her face). (2) (हवामान) जोरदार
(ती ) (a - storm). (3) ( ःख) अस (-headache). -ly adv. कठोरपणे.
severity ( स हे र ट) n. the quality of being
severe; कठोरपणा (to punish somebody with
-). (2) उ ता (the —of a storm). (3) असहयता
(the -of grief). (4) खरता. (5) (अ. व.)
जीवनातील कठ णपणा.
sew ( ) v. t. & i. (p. t. sewed; p.p. sewn or
sewed) to work with needle and thread;
शवणे, दोरा घालणे. -ing n. शवणकाम. -ing
machine n. शवणकामाचे यं .
sewage ( ) n. waste matter and water
carried away in drains; सांडपाणी, मैला.
-farm; जेथे मै याचा नकाल लावला जातो ते ठकाण.
sewer¹ ( ) n. a drain or pipe, especially
one that is underground, used to carry away
surface water or sewage; झाकलेले गटार. ~.gas; मै यातून नघणारा ती वासाचा जळणारा वायू.
sewer² ( ) n. a person or thing that sews;
शवणकाम करणारी कवा व तू (यं ).
sewer³ ( ) n. a servant of high rank in
charge of the serving of meals and the
seating of guests; (म ययुगीन काळातील) जेवणाचे
वाढप करणारा व अ यागतांची उठ याबस याची
व था करणारा वर या दजाचा नोकर.
sewerage ( ) n. an arrangement of
sewers; शहरातील गटारे, नाले, इ.ची व था.
(2) झाकलेली गटारे.
sewing ( ) n. a piece of cloth that is sewn
or to be sewn; शवायचा कवा शवलेला कपडा.
-machine; शलाईचे यं .
sex (से स्) n. being male or female; ी कवा पु ष जाती, लग. (2) ी-पु ष समागम. the -
instinct; ी-पु षांत पर परां वषयी आकषणाची असलेली सहज वृ ी. -appeal; मोहक व( वशेषतः यांमधील).
sex-, sexi- (से स्, से स) pref. six; सहा (उदा.,
sexangular a. षट् कोनी).
sexagenarian (से स जने अ रअन्) n. a person from 60 to 69 years old; 60 ते 69 वष वयाची
े ी
( कवा 59 ते 70 या दर यान या वयाची
). a. अशा संबंधीचा.
sexagenary (से सॅ जन र) n. & a. of 60; 60 वष वयाचा (वृ ). (2)60 ही सं या दाखवणारा.
sexagesimal (से सजे समल्) a. relating to or based on the number 60; 60 ा सं येसंबंधीचा कवा
या सं येवर आधा रत (उदा., सेकंद, म नटे ). - fraction; या अपूणाकाचा छे द साठ कवा साठाचा कोण याही घातांकाची सं या
आहे असा अपूणाक.
sexcentenary ( ) a. of or relating to 600 or a period of 600 years; सहाशे वषाचा कवा
सहाशे वषा या कालखंडासंबंधीचा. n. सहाशेवा वा षको सव.
sexennial ( ) a. occurring every six years; दर सहा वषानी घडणारा. n. सहावा वा षको सव.
sexism ( ) n. discrimination on the
basis of sex; लगभेदावर आधा रत भेदभाव ( वशेषतः पु षांनी यांना गौण लेखणे).
sexist (से स ट) a. & n. of sexism; लगभेदावर आधा रत भेदभावाचा. (2) पु षाचे े व व ीचे क न व
मानणारा.
sextant ( ) n. an instrument used to
measure the altitude of the sun; सूयाची उंची
मोज याचे यं . (2) वतुळाचा सहावा भाग.
sextet(te) ( ) n. (musical work for) six
voices, singers, instruments or players in
combination; सहा गायक, वा े, वादक, इ.नी
एक तपणे गायचे/वाजव याचे गाणे.
sexton ( ) n. one who looks after a
church, rings bells, digs graves, etc.; चचची
दे खभाल करणे, घंटा वाजवणे, थडगी खणणे, इ. कामे
करणारा सेवक.
sextuple (से ूपल) n. a quantity or
number six times as great as another; एखा ा
मापा या कवा सं ये या सहापट ने असणारे माप
कवा सं या. a. सहापट. (2) सहा भाग असलेला.
-t (से ु लट् ) n. एकाच सूती या वेळ
झाले या सहा बालकांपैक एक. (2) सहा व तूंचा गट.
sexual ( ) a. of the sex or the sexes;
ीपु ष भेदाचा, लग वषयक (-love). –intercourse; ी-पु ष समागम. –organs; ( ी-
पु षांची) जनन ये.–affinity; ी-पु षांना पर परां वषयी वाटणारे ल गक आकषण. -ity n.
लग व श ता. (2) ल गकता. -ly adv. ल गक ा.
sexy ( ) a. intended to provoke sexual
interest; ल गक आकषण नमाण करणारा (a -
dress). (2) ी-पु षां या सहज वृ ब ल फाजील
आकषण असणारा. (3) पु षांना आकषक वाटणारी ( ी) कवा यांना आकषक वाटणारा (पु ष).
sez ( ) v. slang spelling of says; says ा
श दाचे अ श पे लग.
shabby (शॅ' ब) a. nearly worn out; (कपडा) फार जुनाट झालेला, फाटकातुटका. (2) (वतणूक) नीचपणाची
(What a -way to treat your friend!).
~-genteel; पूव थतीचा (गतवैभवाचा) दे खावा
करणारा. shabbily adv. गबाळपणे, गलथानपणे (They were shabbily dressed.).
shack (शॅक्) n. a roughly built hut; ओबडधोबड व पाची झोपडी. v. i. (up with) (अ ववा हत ी-
पु षाचे) प तप नी माणे एक त राहणे.
shackle ( ) n. a metal ring or fastening
often used to secure a person's wrists or
ankles; बेडी (सामा यतः अनेकवचनी वापर होतो).
(2) कृतीचे वातं य हरावणा या गो ी (the -s of
convention). v. t. बे ा ठोकणे (The prisoners
were -d by their wrists.). (2) तबंध करणे.
shad ( ) n. (pl. shad) large edible fish of the North Atlantic coast of North
America; उ र अमे रके या कना याजवळ आढळणारा उ र अॅटलां टक महासागरातील एक मोठा मासा.
shaddock ( ) n. (tropical tree with a)
large edible fruit related to the grapefruit
(also called pomelo); पपनस. (2) पपनसाचे झाड.
shade ( ) n. area sheltered from bright
light; सावली. (2) च ामधील छायेचा भाग. (3) रंगाची
छटा. (4) वेगळे पणाची छटा (This word has different -s of meaning.). (5) आ छादन (a lamp ---). (6)
अ पांश (He is a – better since
yesterday.). (7) (अ. व.) अंधकार. v.t. &i. सावली
करणे. (2) झाकणे. (3) ( च कला) च ात छायेचा भाग
े े
दाखवणे. (4) (into) (रंगां या) एका छटे तून स या
छटे त जाणे (a colour shading from blue into
green). in the -; सावलीत. (ii) सावलीत वाढलेला.
(ii) कमी मह वाचा. to put somebody into the-;
आप या भावाने एखा ाला भावहीन करणे.
shading ( ) n. the graded areas of tone,
lines, dots, etc. indicating light and dark in a
drawing; ( च कला) च ात काशमय व सावलीचा
भाग दाखवणा या रेषा, ठपके, इ. (2) सू म भेद.
shadow ( ) n. area of shade; छायेचा, सावलीचा दे श. (2) सावली, छाया. (3) का प नक (अस य) गो
(Why are you running after a – ?). (4) श हीन (He is now just a ---of his former self.).
(5) (अ. व.) धूसर अंधकार. (6) सावली माणे सदै व सोबत करणारा नेही. v. t. - यावर सावली टाकणे. (2) झाकणे.
(3)- यावर गु त पाळत ठे वणे. afraid of one's own —; अ यंत भ ा. coming events cast their -s before
them; आगामी घटनांची पूवसूचना मळते. - cabinet; वरोधी प ाने (प ांनी) बनवलेले मं मंडळ (साव क नवडणुक त
स ापालट झा यास जे अ धकारसू े हाती घेईल असे). a -factory; शांतते या काळात न याचे उ पादन करणारा परंतु यु काळात
यु सा ह य नमाण क शकेल असा कारखाना.
shadowy (शॅ' डोइ) a. having a shade; सावली
असलेला, छायामय (-woods). (2) अंधुक, अ प
(a -figure). (3) ामक.
shady (शे'इ ड) a. giving shade; छाया दे णारा.
(2) छायेतला, अंधुक. (3) याबाबत संशयाला जागा आहे असा, लबाडीचा (a -transaction). shadily adv.
अंधुकपणे. (2) लबाडीने. shadiness n. अंधुकता. (2) लबाडी.
shaft (शाऽ ट) n. the stem of an arrow; बाणाचा दांडा. (2) खांबाचा पाया व माथा या दर यानचा भाग. (3)
करण, झोत. (4) यं ातील दांडा. (5) (कु हाडीचा, इ.) दांडा. (6) ल टसाठ असलेली पोकळ . (7) खाणीतील खोल जाणारा
र ता.
shag¹ ( ) n. coarse kind of tobacco; जाड
तंबाखू. (2) जाड राठ केस कवा लोकर. (3) कापडावरील जाडेभरडे तंत.
ू (4) डो यावर तुरा असलेला (कॉम र ट नामक)
समु प ी.
shag² ( ) v. t. (-gg,-) to have sexual
intercourse with; -शी समागम करणे. (2) (out)
दमवणे. n. संभोग.
shaggy ( ) a. covered with rough hair; जाड
भरभरीत केसांनी आ छादलेला (केसाळ) (- eye
brows). (2) खरबरीत पृ भाग असलेले (कापड).
shagreen ( ) n. a rough grainy leather
made from certain animal hides; खरबरीत
पृ भागाचे कातडे. (2) शाक माशाचे चामडे.
shah ( ) n. a ruler of certain Middle Eastern countries; म यपूवतील काही दे शांतील रा यकता
( वशेषतः इराणमधील).
shake ( ) v. t. & i. (p. t. shook, p.p.
shaken) to move quickly up and down or to
and fro; जोराने हलणे/हलवणे (to -one's head).
(2) थरथर कापणे. (3) ध का दे णे (The explosion
shook the building.). (4) बल करणे (My
courage began to -.). (5) (गा लचा, इ.) झटकणे
(He shook dust from the rug.). n. जोरदार
हालचाल. (2) ण (in half a -; लगेच, अ या णात).
(3) धसका. (4) कंप. (5) वाढणा या झाडाला पडलेली
भेग. (6) घटक एकमेकांत मसळू न केलेला पदाथ (a
milk -). no great -s; वशेष चांगले नाही (She is
certainly no great -s as a teacher.).
to - one's head; डोके नकाराथ हालवणे.
to –one's finger at; एखा ाला धो याची सूचना
दे णे. to -hands with;- याशी ह तांदोलन करणे.
to -down; भोवताल या वातावरणाशी समरस होणे.
to -in one's shoes; भीतीने गाळण उडणे, पाय
लटपटणे. to -the dust from one's feet; चडू न
नघून जाणे. to - off; झटकून टाकणे, - यापासून
मु होणे. (She shook off her depression.).
(ii)- यापासून नसटू न जाणे (They shook off the
police.). to –up; ध का दे णे.
shakedown ( ) n. a makeshift bed of
ी
straw, blankets, etc.; गवत, घ गडी, इ.चा तयार
केलेला ता पुरता बछाना. (2) कसून घेतलेली झडती.
(3) (दमदाट ने) पैसे उकळणे. (4) जहाज कवा वमान
यांची चाचणी घे यासाठ तसेच यावरील खलाशांना सवय हावी हणून केलेला जल (हवाई) वास.
shake-out ( ) n. the process of
reducing the number of people in a work
force in order to lower the costs of a
company; कंपनी या खचात कपात कर यासाठ
केलेली कामगारकपात.
shaker ( ) n. a person or thing that shakes; हालणारी कवा व तू. (2) याम ये
ठे वलेली एखाद गो (मीठ, मरपूड, पीठ, वपदाथ, इ.)
हालवून यायची असते असे (ब धा वर या बाजूला छ े
असलेल) े भांडे.
shake-up (शे इक्अप्) n. a radical
reorganization; आमूला पुनघटना (Two senior
ministers were dropped during a — of the
cabinet.).
shako, shacko ( ) n. a tall cylindrical
military headdress; उभट, टोकदार, ल करी टोपी.
shaky (शे इ क) a. tending to shake; थरथरणारा, कंप पावणारा (–voice). (2) डळमळ त
(a - ladder, a -table, a ---business).
(3) अ व सनीय, संशया पद (-arguments).
shale ( ) n. a rock formed in thin layers;
पातळ थरांचा खडक.
shall ( ) v. aux. (p. t. should) word used in
sentences which refer to the future;
भ व यकाळ वा यरचनेत वापरायचे साहा यक यापद.
सामा यतः I/We हा कता असताना shall चा वापर होतो. मा तीय व तृतीयपु षी क यानंतर याचा वापर
न य कर यासाठ केला जातो (उदा., You
shall wait here.). कधीकधी न तपणा
दाखव यासाठ ही shall चा तृतीयपु षी क याबरोबर
वापर होतो. (उदा., Our day shall come.). कता
तृतीयपु षी असेल तर shall ने सुरवात झाले या
ातून कधीकधी 'तुमचे मत काय?' असा आशय
होतो. (उदा., Shall the peon wait for
you?). तीय पु षी कता असताना shall ने सुरवात
झाले या ातून पु कळदा 'इरादा' सू चत होतो.
(उदा., Shall you be going to Pune
tomorrow?).
shalloon ( ) n. light cloth for linings and
dresses; वशेषतः अ तर हणून वापरले जाणारे हलके
कापड.
shallop (शॅ' लप्) n.alight, open boat; एक हलक ,उघडी नाव.
shallot (शलॉ'ट् ) n. a kind of onion; एक जातीचा कांदा.
shallow ( ) a. not deep; Jeta (-water, a -
dish, a - mind). n. (अ.व.) नद तील कवा
सागरातील उथळ जागा (the -s of the pond). v.i.
उथळ होणे. -ness n. उथळपणा.
shalom ( ) interj. (used as a greeting and
on parting) Peace!; शांतता! या अथाचा ह ू
भाषेतील श द. 'नम कार, येतो आता' अशा आशयाने
अ भवादनाथ कवा नरोप घेताना वापर करायचा श द.
- aleichem (शलॉ'म् अले इ सम्) तुला मनःशांती
लाभो.
shalt ( ) second person singular of shall;
shall चे . पु. ए. व. प.
sham ( ) v. i. & t. (-mm-) to pretend; di
करणे, बतावणी करणे (to - illness). n. ढ ग (His
generosity was all a -.). (2) ढ गी मनु य. a.
खोटा, लुटूपुटूचा (a -battle).
shamble ( ) v. i. to walk in a tired and
awkward way; अश पणामुळे जड पावले टाकत
चालणे (The tired old man -d.). n. अशी चाल.
 shambles ( ) n. pl. place of bloodshed
or confusion; र पाताचे ठकाण. (2) सव घोटाळा
व ग धळ झाला आहे अशी जागा (The room was
a -after the function.). (3) (मूळ अथ)
खाट कखाना.
shame (शेइम्) n. feeling of guilt; लाज, ल जा, शरम. (2) लां छन, का ळमा, अ त ा (The corrupt
politician brought - -to his party.). in ;
ल जेन.े Shame on you!; ध कार असो तुझा!
Shame! Shame!; ध कार असो! What a -!;
केवढ ल जा पद गो ! to cry -on somebody;
एखादयाचा ध कार करणे. to put to-; खाली मान
घालायला लावणे, शर मधा करणे. (ii) इतरांपे ा खूप
चांगला असणे (आप या गुणांमुळे इतरांना झाकून टाकणे)
(Your beautiful garden puts my few little
flowers to-). v.t. लाज वाटायला लावणे (The
boy's unruly behaviour at the party -d his
mother.). (2) का ळमा लावणे(to -one's family).
to –a person into doing something;
एखा ाला लाज वाटायला लावून काहीतरी करायला भाग
पाडणे.
shamefaced (शे इ फेइ ट) a. bashful or
modest; लाजाळू , न . (2) शर मधा झालेला
(a -look). -ly adv. शर मधेपणाने.
shameful ( ) a. causing or deserving
shame; ल जा पद, ला जरवाणा. -ly adv.
ल जा पदरीतीने.
shameless ( ) a. having no sense or
shame; नल ज, कोडगा, बेशरम (a -woman,
-boldness). -ly adv. Adouqut. -ness n.
नल जपणा.
shammy (शॅ' म) n. chamois; शामाई मृगाचे
कमावलेले कातडे (याला - leather असेही हणतात.).
shampoo ( ) n. kind of soap for washing
hair; केस धु यासाठ वापर याचा वशेष साबण.
(2) डो याचे केस धु याची या. v.t. (श पून)े केस
धुणे.
shamrock ( ) n. a plant having leaves
divided into three leaflets; दळ पानांचे एक रोपटे (ही पाने आयलड या दे शाचे रा ीय च ह आहे.).
shandrydan ( ) n. a two-wheeled
cart with a hood; वर छ पर असलेली हलक चाक
गाडी (खटारा). (2) जुनाट खळ खळे झालेले वाहन.
shandy(gaff) [शॅ' ड (गॅफ्)] n. an alcoholic
drink made of beer and ginger beer; बअर व
जजर बअर या प या या दा चे म ण.
shanghai ( ) v. t. to kidnap a person for
enforced service at sea; ( ापारी जहाजावर)
जबरद तीने खलाशी हणून नेण. े
shank ( ) n. the part of the leg between the knee and the ankle; पायाची गुड याखालील नळ
(तंगडी). (2) ू चा आटे नसलेला गुळगुळ त भाग.
(3) क ली, चमचा, इ.चा लांब अ ं द गुळगुळ त भाग.
(4) बुटा या तळाचा मधला नमुळता भाग. to go on-'s
mare; पायी चालत जाणे.
shan't ( ) contraction of shall not; shall
not -चा सं ेप.
shantung ( ) n. a heavy silk fabric with
a knobbly surface; एक कारचे न रंगवलेले
जाडेभरडे रेशमी कापड.
shanty¹ (शॅ' ट) n. a crude dwelling; खोपट.
-town n. शहरातील झोपडप वभाग.
shanty² ( ) n. a song sung by sailors;
खलाशांचे गीत (= shantey कवा chanty).
shape (शेइप्) n. outer form; आकार, घाट, ठे वण, घडण, ढब. (2) प. (3) कार. (4) प आकार,
ट व प (His project is taking —.).
ी े े
(5) आकृती. v.t. &i. आकार दे णे (A good teacher
helps -a child's character.). (2) आकार येणे,
गती करणे/होणे (Our scheme is shaping
well.). -less a. आकारहीन. (2) बेडौल, बेढब. to
take-; आकार घेणे. in the -of;- या व पात.
to put into- ; व थत करणे. to be in
good-; चांग या थतीत असणे (He is in
good --for a man of his age.). to be in poor-; असमाधानकारक थतीत असणे.
shapely (शे' इ ल) a. well-formed; सुडौल, नीटस, बांधेसूद (a -pair of legs, a -- little hand).
shard ( ) n. broken piece of earthenware;
खापरी, कपची.
share¹ ( ) n. one of the parts of a thing to
be divided; भाग, ह सा (He took little –
in the discussion.). (2) कंपनी या भांडवलाचा भाग. (3) कामातील वाटा. V. 1. &i. वाटणे, वभागून दे णे (The
boy -d his sweets with his sister.). (2) वाटा उचलणे, भाग घेणे. (3) सवाचा मळू न असणे. a
lion's-; सहाचा (खूप मोठा) वाटा. to have a
in; - याम ये भागीदार असणे. to go -s with;
एखादयाबरोबर समान वाटा उचलणे. to – and –
alike; बरोबरीने वाटा उचलणे.
share² ( ) n. the blade of a plough;
नांगराचा फाळ.
sharecropper (शेइअ ॉपर्) n. tenant
farmer, who pays over a proportion of the
crop as rent; कस यासाठ घेतले या शेतज मनीतील
उ पादनाचा काही भाग खंड हणून शेतमालकाला दे णारा
शेतकरी, खंडकरी.
shark ( ) n. sea-fish, some kinds of which
are dangerous to bathers; शाक नामक मासा
(यातील काही कारचे मासे पोहणा याला धोकादायक
असतात.).
shark-skin ( ) n. a kind of cloth with
smooth and shiny surface; गुळगुळ त व चमकदार पृ भाग असलेले एक कापड.
sharp ( ) a. having a fine edge or point;
ती ण, धारदार. (2) (आकृती, इ.) प दसणारी.
(3) (वाकण, उतार) फार मोठा (a - bend in the
road). (4) (नजर, ती ण (-eyes, -intelligence). (5) (आवाज) ककश. (6) (वेदना) अस . (7) ( वहार)
अ ामा णक (-practice). (8) (मुलगा) चुणचुणीत. (9) कडक, झ बणारा (a -tongue). adv. (वेळ) ठ क, बरोबर.
(2) झटकन (to turn — to the left). -ly adv. प पणे (a -ly defined image). (2) ती पणे. --eyed,
~-sighted a. ती ण नजरेचा. ~-tongued a. तखट जभेचा (ममभेदक बोलणारा). ~-witted a. अ यंत त लख बु चा.
to look-; घाई करणे, वेळ न
घालवणे. at five -; बरोबर (ठ क) पाच वाजता.
sharpen ( ) v. t. & i. to make or become
sharp; धार लावणे. (2) धारदार होणे. (3) ती ण
करणे/होणे (-your wits).
sharpener (शापनर्) n. something that
sharpens; धार लाव याचे यं (a pencil ---).
sharper (शापर्) n.a swindler; ठग, फस ा (खास- क न प यां या डावांत लबा ा क न पैसे मळवणारा) (a
card--).
sharpness (शाप नस्) n. keenness; ती णपणा.
sharp-set (शा'पसेट्) a. keenly hungry; (अ ,
कामवासना, इ.ची) ती भूक असणारा. (2) अ यंत
उ सुक.
sharpshooter (शॉपशू टर्) n. a soldier skilled
at shooting; बं क ने अचूक नेमबाजी करणारा सै नक.
shatter ( ) v. t. & i. to break suddenly and
violently into pieces; एकदम (असं य) तुकडे करणे
कवा होणे. (2) छ भ करणे (All our hopes
were -ed.). -proof a. तुकडे तुकडे होणार नाही
असा.
shave ( ) v. t. & i. (p. t. & p.p. -d; as an a.
-n) to cut hair off the chin with a razor; दाढ
करणे.- (2) हजामत करणे. (3) तासणे. (4) जवळजवळ

े
चाटू न जाणे (The speeding taxi just -d me by
an inch.). n. हजामत. (2) जवळजवळ चाटू न जाणे.
a close-थोड यात झालेला बचाव. -n a. गुळगुळ त
हजामत केलेला (clean-~n).
Shavian ( ) a. of or relating to George Bernard Shaw, his works, etc.; जॉज
बनाड शॉ या नाटककारासंबंधी, या या ंथांसंबंधी. -n.
शॉचा व या या नाटकांचा चाहता.
shavings ( ), n. pl. thin parings of
wood; लाकडा या ढल या.
shawl ( ) n. loose covering for shoulders,
etc.; शाल.
shay (शेइ) n. chaise; घोडागाडी.
she ( ) pron. (pl. they) the female person or animal being talked about; ती. n. ी.
a.
ी लगी. pref. ी लगी आहे असे दशव यासाठ वापर
(उदा., ~-goat).
sheaf ( ) n. (pl. sheaves (pices) bundle of
corn stalks; पढ , कवळ , भा यातील बाण. (a -of
papers, a - of arrows).
shear ( ) v. t. (p. t. -ed; p.p. -ed or
shorn) to cut the wool off a sheep; भादरणे,
लोकर कापणे. (2) कातरणे. (3) वं चत करणे. shorn of; जवळ असलेले सव व गमावून (She had been shorn of
her power.).
shears ( ) n. pl. a large cutting machine
shaped like scissors; मोठ कातर (a pair of - ),
sheath ( ) n. close-fitting cover of a sword, etc.; यान. (2) संर णाथ असलेले आवरण. a.
अगद घ (a -gown).
sheathe ( ) v. t. to put into a sheath; यान करणे (The sabre is - d and the battle is
over.).
(2) (with/in) - यावर संर क आवरण चढवणे
(Trees -d in ice glittered in the sun.).
to -the sword; लढाई थांबवणे (तलवार यान
करणे).
the
 sheave¹ ( ) v. t. to gather or bind into
sheaves; (धा या या) प ा बांधणे.
sheave² ( ) n. a wheel with a grooved
rim; या या कडेला खोबण असते असे चाक.
sheaves ( ) n. pl. plural of sheaf; sheaf चे
अ. व. प; प ा, कव या.
shebang ( ) n. a situation, matter or
affair; प र थती, बाब, करण. the whole -; एकूण सारा कार (एकूण सारी प र थती).
shebeen ( ) n. a place where alcoholic
drink is sold illegally; सरकारी परवाना नसलेले दा
कान.
shed¹ ( ) n. roofed shelter used as store,
workshop or for housing animals; पडवी, झोपडी.
shed² ( ) v. t. (-dd-) (p. t. & p.p.shed) to
let something fall or flow; गाळणे, गळू दे णे,
ढासळणे (Many trees -their leaves in
winter.). (2) टाकून दे णे. (3) भोवताली पसरवणे
(a fire -s warmth). to - light on; प ीकरण
दे णे (Can any one —some light on the
situation?). to -tears; अ ू ढाळणे. blood-;
र पात. to - the load; व ुतपुरव ावर जादा
ताण पड यास काही ठकाणाचा पुरवठा काही काळ बंद
करणे.
she'd ( ) = She had or she would.
sheen (शीन्) n. shine, gloss; चमक, तेज, झळाळ (the -of silk) (Her face glowed with a
healthy red-.).
sheep ( ) n. (pl. sheep) animal raised for its wool and flesh; मढ . a wolf in -'s
clothing;
गरीब वाटणारा पण असा माणूस. a black-;
कुलकलंक. -dip; म ांची लोकर नजतुक कर याचे
औषधी पाणी. -'s eyes; कामे छासूचक कटा (to cast -'s eyes).
sheepcote ( ) n. a pen or enclosure for
sheep; मढवाडा.
sheepdog ( ) n. a dog trained to help
the shepherd; धनगराचा (म ा राखणारा) कु ा.
sheepfold (शी [फो ड् ) n. a sheepcote; मढवाडा.
sheepish (शी पश्) a. abashed; लाजलेला, लाजून चूर झालेला. (2) नेभळट, मेषपा (a -grin, a
-~-looking boy). -ly adv. नेभळटपणे.
sheep-run ( ) n. a tract of land where
sheep are pastured; म ांचे चराईचे कुरण.
sheepshank ( ) n. a pair of hitches
shortening a rope without cutting it; दोर आखूड कर यासाठ मारले या दोन गाठ .
sheepshearing (शी' प श अ रग्) n. the act or
process of shearing sheep; म ांची लोकर कापणे. (2) अशी लोकर काप याचा हंगाम. (3) अशा संगी दलेली
मेजवानी.
sheepskin ( ) n. the skin of a sheep;
मढ चे कातडे.
sheer¹ ( शअर्) a. complete; पूण. (2) नखालस, केवळ (शु ) (a -waste of energy). (3) (कडा)
उभा तुटलेला (a -rock). (4) (कापड) पारदशक
वाटावे इतके सुरेख वणलेले (-silk). adv. सरळ उभा
(थेट खाली).
sheer² ( ) v. i. (away/off) to deviate
from its course; (जहाज) आपला माग सोडू न बाजूला जाणे. to -off; - ला टाळू न र जाणे.
sheet ( ) n. large piece of cloth put on a
bed; पलंगपोस कवा पांघरायची चादर (Please put
clean -s on the bed.). (2) (काच) लहान-मोठा
तुकडा. (3) (कागद) ताव, बंद (a blank -of
paper). (4) (पाणी) मोठा पृ भाग. (5) (पाऊस) दाट
मारा (The rain came down in -s.). (6) ( वाळा)
लोळ (a -of flame). (7) शडा या खाल या टोकाला
बांधलेला दोरखंड. to stand in a white -; गु हा
कबूल क न प ा ाप झा याचे दाखवणे.

ी ी ी
 sheet anchor ( ) n. a large strong anchor used in emergency; आणीबाणी या संगी वापर याचा
सवात मोठा नांगर. (2) यावर आपली सव मदार असते असा नवाणीचा आधार, आधार तंभ.
sheeting ( ) n. material used for making
sheets; चादरीचे कापड.
sheetlightning ( ) n. lightning that appears like a broad sheet; संपूण आकाशभर
चमकणारा वजेचा लखलखाट.
shekel ( ) n. ancient silver coin used by
the Jews; यू लोक याचा पूव वापर करत असे एक
चांद चे नाणे. (2) (अ. व.) संप ी.
sheldrake ( ) n. kind of wild duck;
(अंगावर भडक रंगाची पसे असणारे) एक कारचे रानट
बदक.
shelf ( ) n. (pl. shelves) thin piece of
wood or other material to hold things; सामान
ठे वायची ( भतीवरील, कपाटातील) फळ , फडताळ. (2) पुढे आलेली फळ सारखी गो (उदा., क ाचा थोडा पुढे आलेला भाग).
to be (to put, to lay, to leave) on
the - ; ( वशेषतः ौढ ीबाबत) ववाह हो याची
फारशी श यता नसणे (She never married. She
has been left on the --.).
shell (शेल) ् n. hard outer covering; कठ ण बा आवरण, कवच. (2) (इमारतीचा) सांगाडा. (3) शंख,
शपला. (4) तोफेचा गोळा. (5) खूप वेगवान पण आकाराने लहान व हलक अशी बोट. v.t. कवच काढणे. (2) तोफ-
गो यांचा भ डमार करणे. to -out; दे ण, े भरणा करणे. to go into one's -: मूग गळू न बसणे. to come out of
one's-; मंडळ त मसळू /बोलू लागणे. -fish n. (कासव, खेकडा, इ.) कवच असलेला जलचर ाणी.
she'll ( ) = She will or she shall.
shellac ( ) n. a substance used in making
sealing wax; लाख. v.t. लाखेचे हा नश करणे.
shelter (शे टर्) n. protection; र ण, आसरा,
आ य, नवारा (We took — from the storm in a
nearby temple.). (2) आ य थान(a bus ---). to
get under -; नवारा मळवणे under the - of;
-चा आसरा घेऊन. v.t. &i (from) आसरा दे णे.
(2) आसरा घेणे.
shelve¹ (शे ह) v. t. to put on a shelf; फळ वर ठे वणे. (2) (योजना, इ. चा) वचार लांबणीवर टाकणे,
बासनात बांधून ठे वणे (The project seems to have been -d for the moment.). (3) ( )
नोकरीव न र करणे.
shelve² (शे ह) v. i. to slope gently; (जमीन)
हळू हळू उतरती होत जाणे (shelving sands of the
shore).
shelves ( ) n. pl. plural of shelf; shelf a
अ. व. प.
shepherd ( ) n. (fem. ess) one who
looks after sheep; मढपाळ, धनगर. the Good
Shepherd; येशू त. v.t. -ची काळजी घेणे.
(2) म ां माणे हाकून नेण. े
Sheraton ( ) n. art of making furniture in
the style of Thomas Sheraton (light and
elegant); 18 ा शतकातील फ नचरची कला (थॉमस
शेरटन या बनावट सारखे दसणारे/वजनाने हलके व
शो भवंत).
sheriff ( ) n. chief officer of a county or
city; परगणा कवा शहराचा मु य अंमलदार, शेरीफ.
sherry ( ) n. yellow or brown fortified
wine of South Spain; द ण पेनमधील पवळ कवा तप करी दा (सामा यतः जेवणापूव भूक द त
कर यासाठ घेतात).
shiai ( ) n. a judo contest; युडोची पधा.
shibboleth ( ) n. a word or custom or
principles regarded as a test; खूणेचा श द
(सांके तक श द) (या श दाव न बोलणारा कोण या
व श पंथाचा आहे हे कळत असे). (2) जुनाट, टाकाऊ
झालेले त व, मत, इ. (the outworn -s of the
past).
shield ( ) v. t. to guard, to protect; संर ण
करणे, इजा, श ा, इ.पासून वाचवणे. ढाल.
(2) र णकता. (3) (यं ात) संर क जाळ कवा प ा.
shift ( श ट) v. t. & i. to move; हलणे, हलवणे.
(2) जागा कवा दशा बदलणे. to - for oneself:
वावलंबनाने जीवन जगणे. to - one's ground:
वाद ववादात नराळ भू मका घेणे. n. थलांतर. (2) बदल, पालट. (3) कामगारांची कामाची पाळ (The man is on the
night-.). (4) एका पाळ चा काळ. (5) अडचण र कर याची यु (He tried every -to avoid doing his
work.). to make — with/on;
- यावर कसेतरी भागवणे, काम चालवून घेणे (As I
don't have a pen, I will have to make - with
this pencil).
shiftless ( ) a. unable to get on in life;
नालायक, धमक नसलेला. (2) मह वाकां ा नसलेला.
shifty ( श ट) a. given to evasion; कामचुकार.(2) अ व सनीय, लबाड (a –customer).
(3) यु बाज, कावेबाज. -eyes; म कल डोळे .
shikar ( शकाऽर्) n. (in India) hunting; शकार
( वशेषतः वाघ- सहाद मो ा ापदांची). v. t. (-rr-)
(मो ा ापदांची) शकार करणे. -i, -ee n. शकारी.
shillelagh, shillala ( ) n. a stout club
or cudgel made of oak; (आय रश श द) ओक-
वृ ापासून बनवलेला सोटा (बडगा).
shilling ( ) n. one twentieth of a pound;
श लग (प डाचा वसावा भाग). to cut off with a -;
मृ युप ात केवळ एक कवडी दे णे (काहीही न दे णे).
shillyshally ( ) v. i. to be undecided;
धरसोड असणे. n. धरसोड.
shimmer ( ) v. i. to shine with wavering
faint light; लुकलुकणे. n. लुकलुकणारा काश
(the -of pearls).
shin ( शन्) n. front of lower leg; पायाची पुढची नळ , नडगी. v.i. (-nn-) (-up) (झाडावर)
हातापायांनी चढणे. (2) एखा ा या पाया या नळ वर
लाथ मारणे. -bone n. पायाची नळ .
shindig ( श डग्) noisy party;
आरडाओरडायु मेजवानीचा संग. (2) आरडा-
ओरडयु भांडण.
shindy ( श ड) n. quarrel; भांडण, गडबड (to kick up a -).
shine ( ) v. t. & i. (p. t. & p. p. shone) to be
bright; काशणे, चमकणे, तळपणे. (2) तजेलदार
असणे. (3) नाव मळवणे (Sachin has shone at
cricket.). (4) (p. t. & p. p. -d) पॉ लश करणे (।
have –d my shoes.). (5)- या दशेने काशझोत
टाकणे (He shone the torch in my eyes.).
(6) काशात येणे (Truth shines ultimately.). n.
चमक. (2) सेज. (3) उ ह. to make hay while the
sun -s; आले या संधीचा पुरेपूर फायदा घेणे. come
rain or - ; पाऊस पडत असो वा ऊन पडत असो. to
take the — out of; न तेज करणे to cut a —;
भरघोस (ने द पक) यश मळवणे. shining a. काशमय. (2) चमकणारा. (3) यात. shiny a.चमकदार.
shingle¹ ( ) n. pebbles on the beach;
समु कना यावरील लहान वाटोळे दगड. shingly a.
अशा दगडांनी यु (I prefer a sandy beach to a
shingly beach.).
shingle² ( ) n. small flat piece of wood;
(छपरावर वापरतात अशी) पातळ फळ . (2) (अमे रकेत)
नावाची पाट . to put up one's -; न ानेच
वसाय (उदा., डॉ टरीचा) सु करणे. v.t. छपरावर
अशा फ या बसवणे.
shingle³ ( ) v. t. to cut the hair in a
short-cropped style; ( ीचे) आखूड केस कापणे.
n. आखूड केशरचना.
shingles ( ) n. (singular) a kind of skin
disease forming a band of inflamed spots
(often round the waist); एक कारचा वचारोग
( वशेषतः कमरेभोवती होणारा).
ॉ
 shinny ( ) n. a simple form of hockey; हॉक
खेळाचा एक साधा कार. (2) या खेळात वापर याची
व काठ (= shinty).
Shinto ( ) n. the indigenous religion of
Japan; जपानी लोकांचा मूळचा धम. -ist n. या धमाचा
अनुयायी.
shiny (शाइ न) a. glossy, bright; चकचक त,
चमकदार. (2) (कापड) सतत घास याने वर वरीत व
चमकदार झालेल. े
ship¹ ( शप्) n. sea-going vessel; जहाज, गलबत. v.t. (-pp-) जहाजावर चढवणे, जहाजाने पाठवणे. (2)
(आगगाडी, मोटार, इ.मधून)
माल पाठवणे. (3) (खलाशांची) न ाने नोकरभरती करणे. (4) जहाजावर नोकरी प करणे. to — water;
(समु ाचे) पाणी जहाजात घेणे. to - oars; व ही
काढू न ती नावेत ठे वणे. -'s husband; जहाज बंदरात
असताना (जहाजमालका या वतीने) जहाजावर दे खरेख
करणारा माणूस. -'s papers; जहाजाची मालक , ते
कोण या दे शाचे आहे, यात चढवलेला माल, ते कोठे जात
आहे याबाबतचे पुरा ादाखल आव यक असे कागदप .
on board-; जहाजावर. to take -; जहाजावर
चढणे. -'s company; (अ धकारी सोडू न) जहाजावरील
खलाशी. the - of the desert, वाळवंटातील जहाज
(उंट). when my - comes home; जे हा माझे
नशीब उजळे ल.
-ship² (- शप्) suff. office; जागा, अ धकार
दशवणारा (lord-). (2) अव थादशक (friend-,
fellow-). (3) कौश यदशक (scholar-, workman-).
shipboard ( ) a. intended for use aboard a ship; जहाजावर असताना वापर यासाठ
असलेला. (2) जहाजावर घडलेला (a -encounter).
on-;जहाजावर.
ship-broker ( )n. a shipping company's agent; जहाज कंपनीचा दलाल (इतरांसाठ
जहाजांची खरेद - व करणाग).
shipbuilder ( ) n. a person engaged
in building ships; जहाजे बांधणारा shipbuilding
n. जहाजबांधणी.
ship chandler ( ) n. a person
dealing in supplies for ships; जहाजाला लागणारे
सामान (दोरखंडे, इ.) वकणारा.
shiplgad ( ) n. the quantity carried by
a ship; जहाजावर चढवलेला माल.
shipman, shipmaster ( शपमन्, श मा'ऽ टर् )
n. the captain of a ship; जहाजाचा क तान.
shipmate ( शपम इट् ) n. a fellow sailor; जोडीदार खलाशी.
shipment ( ) n. putting of goods on a
ship; जहाजावर माल लादणे (a -of grain).
shipper ( ) n. person who arranges for
goods to be shipped; जहाजाव न माल पाठव याचे काम करणारा.
shipping ( ) n. all the ships of a country
or port; एखादया दे शातील कवा बंदरातील सव जहाजे.
(2) जहाजात माल भरणे. (3) जहाजाचे भरताड.
-~-agent; आगबोट कंपनीचा एखा ा बंदरातील
अ धकारी. - clerk; जहाजावर भरायचा माल घेणे,
याची न द करणे, इ. कामे करणारा कारकून.
shipshape ( ) a. tidy, in good order;
नीटनेटका. ठाकठ क. adv. ठाकठ कपणे.
shipway ( ) n. the structure on which
the vessel is built; गोद म ये यावर जहाज बांधले
जाते तो जहाजा या बांधकामाचा आधार (सांगाडा).
shipworm ( ) n. a worm that makes
tunnels in wood; गलबताचे लाकूड पोखरणारा
(कालवासारखा दसणारा) कडा.
shipwreck ( ) n. the destruction of a
ship at sea; जहाज फुटणे. नौकाभंग. (2) संपूण नाश.

े े
(3) फुटलेले जहाज कवा याचा एखादा भाग. v. t. & i.
जहाजाचा नाश करणे, नौका बुडवणे. (2) नाश करणे, नाश पावणे (His brilliant career was -ed by War.).
shipwright ( श प् राइट) n. a ship builder; गलबते बांधणारा.
shipyard ( ) n. a place for building
and repair of ships; जहाजे बांधणे व त करणे
यासाठ असलेला कारखाना (= गोद ).
shire ( ) n. One of the British countries;
इं लंडमधील परगणा (आता वापर सामा सक श दा या
शेवट . उदा.. Yorkshire.).
shirk ( ) v. t. & i. to evade; टाळणे, टाळाटाळ
करणे (to -work). -er n. कामचुकार.
shirr ( ) v. t. to gather material with parallel threads run through; समांतर धा यांनी ओढू न
एक गुंडाळणे. n. कप ातील वणलेला लव चक धागा. (2) (ओढू न घे याची कप ाची) फ त. नाडी.
shirt ( ) n. thin garment worn on the upper part of the body; सदरा. शट. to be in
one's ~-sleeves; नुसताच शट घालून (कोट. इ. इतर कपडे न घालता). to keep one's–on; आपला राग ता यात
ठे वणे (न रागावणे). to lose one's - ;आपले सव व गमावणे. Black Shirt; फॅ स ट (एक दे श, एक पुढारी मानणा या
प ाचा सद य). Brown Shirt; हटलरने थापन केले या नाझी संघटनेचा सद य. Red Shirt; गॅ रबा डीचा अनुयायी (गॅ रबा डी-
इटा लयन दे शभ ). to put one's -on; आपणाकडील पैसा पैजेत(जुगारात) लावणे.
shirting ( ) n. fabric used in making
men's shirts; सद याचे कापड.
shirty (श ट) a. bad-tempered; रागीट.
shit ( शट) n. excrement; व ा. (2) घाण, कचरा. (3) मूखपणा. (4) तर करणीय . in the -;
अडचणीत. v. i. (-tt-) शौच करणे. interj. तर कार,
राग, इ.दशक उ ार. -head n. मूख (एक अ श
श द).
shive ( ) n. a flat cork for wide-mouthed
bottle; ं द त डा या बाटलीचे सपाट बूच.
shiver¹ ( ) v. i. to tremble with cold or
fever; (थंडीने कवा तापाने) थरथर कापणे, कापरे कवा
ड डी भरणे, कुडकुडणे (The gust of cold wind
made me -.). (2) (शीड) फडफडणे. n. थरकाप. -s
n. pl. कापरे, ड डी, कुडकुडणे. to get (have) the
-s; भीतीने थरकाप होणे. to give someone the -s;
कोणाचीतरी भीतीने गाळण उडवणे. -y a. हीव भरलेला,
थंडीने कुडकुडणारा. (2) ड डी भरवणारा.
shiver² ( ) n. one of the many small
pieces into which something is broken;
एखादया भंगले या व तू या अनेक तुक ांपैक एक. to
break something into -s; तुकडेतुकडे करणे. to
burst into -s; तुकडेतुकडे होणे. v.t. &i. तुकडे करणे
कवा होणे (The statue fell and -ed on the
stones.). -y a. ठसूळ, सहजपणे भंग पावणारा.
shoal ( ) n. large number of fish swimming together; माशांचा मोठा थवा. (2) माणसांचा घोळका.
(3) वाळू चा बंधारा असणारा समु ाचा उथळ भाग (The ship was wrecked on the -s.). (4) (अ. व.) अ ात धोके.
v. i. उथळ होत जाणे (He anchored where the river -ed.). (2) नौका अ धक उथळ पा यात नेण. े (3) घोळका
करणे.
shoat, shote ( ) n. a young pig; डु कराचे
प लू.
shock ( ) n. sudden unpleasant surprise;
ध का. हादरा. धडक . (2) वजेचा ध का. (3) (वाईट
बातमी. इ.मुळे) मनाला बसलेला ध का (the -of
someone's death). (4) धा या या प ाची गंजी
of hair; व कटलेले दाट केस, जटा. केशसंभार.
--absorber n. ध का बसू नये यासाठ (तो
जरव यासाठ ) केलेली लृ त. --therapy,
-treatment n. म जातंतूना वजेचा ध का दे ऊन
मान सक रोगांवर केली जाणारी उपचारप ती. V. t. ध का दे णे. हादरा दे ण.
े (2) भीती व तर कार उ प करणे.
shocker ( ) n. a person or thing that
shocks; ध कादायक कवा व तू.
(2) ध कादायक कथा, कादं बरी, इ याद .
shockheaded (शॉ क् हे' डड् ) a. having ahead of bushy hair; केसांचे जंजाळ डो यावर असणारी .
shocking ( ) a. causing shock or horror;
ध कादायक (-news). (2) अ यंत खराब
(weather). -ly adv. खूपच (The wristwatch
is –ly expensive.).
shockproof (शॉक् ूफ्) a. capable of
absorbing shock without damage;
ध यापासून पूणपणे सुर त असलेला (उदा.,
a -watch).
shocktroops ( ) n. pl. soldiers
specially trained and equipped to carry out
an assault; आक मक ह ला कर यासाठ शकवून
तयार केलेले सुस ज सै यदल.
shock wave ( ) n. region of intensely
high air pressure caused by an atomic
explosion or by an aircraft moving at
supersonic speed; अणु फोटामुळे कवा वनातीत
वेगाने जाणा या वमानामुळे उ प होणारा आ यं तक
ती असा हवे या दाबाचा दे श.
shod (शॉड् ) p.t. &p.p. of shoe; shoe चे भू. का. व भू. का. धा. प.
shoddy (शॉ ड) a. sham; हल या दजाचा, हल या कारा गरीचा (a -piece of work). (2) नकली,
बनावट. n. जु या कप ातील लोकर. (2) या लोकरीपासून वणलेले कापड. shoddily adv. कौश यहीनतेन. े
shoe ( ) n. outer covering for the foot; जोडा. (2) (घो ाचा) नाल. v.t. (p. t. &p. p.
shod) जोडे घालणे. (2) नाल. ठोकणे. to step into someone's -s; कोणाचीतरी जागा घेणे. to know where the
-pinches; अडचण कोणती ते कळणे. to be in another man's -s; स या या जागी (प र थतीत) असणे. another
pair of -s; अगद भ गो . to shake in one's -s; भीतीने थरथर कापणे. to die in one's -s; अपघाताने,
हसाचारांत कवा गळफास लावून घेऊन मरणे.
shoebill ( ) n. a large wading bird
having a large broad bill; मोठ ं द चोच असलेला
पाणथळ जागी आढळणारा एक मोठा प ी.
shoeblack ( ) n. a person who shines
boots and shoes; बूट पॉ लश करणारा.
shoehorn ( ) n. a smooth curved instru-
ment of horn, metal, etc. inserted at the heel
of a shoe to ease the foot into it; बुटात पायाची
टाच चटकन जावी यासाठ वापरले जाणारे, शगापासून
कवा धातूपासून बनवलेले साधन.
shoelace ( ) n. a lace for fastening
shoes; बूट बांध याची नाडी.
shoe leather ( ) n. leather used to make
shoes; जोडे बनव याचे कातडे. to save -;जोडे झजू
नयेत अशी काळजी घेणे (पायी न जाता बस, इ. वाहनाने
जाणे).
shoemaker ( ) n. a person who makes
or repairs shoes; चांभार, चमकार, मोची.
shoer ( ) n. a person who shoes horses;
घो ांना नाल बसवणारा.
shoeshine ( ) n. the act of polishing
shoes; बुटांना पॉ लश करणे. (2) पॉ लश केले या बुटांची तकाक .
shoestring (शू ं ग्) n. shoelace; बूट बांध याची नाडी (2) अ यंत अ प अशी पैशाची र कम (a budget).
on a - ;अगद अ प भांडवलावर.
shoetree ( ) n. wooden or metal form
inserted into a shoe to preserve its shap;
बुटाचा आकार टकव यासाठ यात घातलेला लाकडी
कवा धातू या बुटाचा आधारभूत ठोकळा.
shone ( ) p. t. & p. p. of shine; shine चे भू.
का. व भू. का. धा. प.
shoo ( ) v. t. to drive away by crying 'shoo';
(प ी, ाणी इ.ना) 'शू' असा उ ार काढू न सकावून
लावणे. interj. (प ी, ाणी, इ.ना सक यासाठ
काढलेला) शू, श् असा उ ार.
shook (शुक्) p.t. of shake; shake चे भू. का. प.
shoot ( ) v. i. &t.(p. t. & p. p. shot) to fire a
shell from a gun; गोळ झाडणे. (2) कोणतेही ह यार
फेकणे. (3) गोळ , बाण, इ. सोडू न जखमी करणे कवा ठार मारणे. (4)-चे च ीकरण करणे. (5) जोराची गती मळणे. (6)

े े े े े ो े े े ी
एकदम (पुढे, आत, वर, बाहेर) येण. े (7) अंकुर फुटणे. (8) जोरात ढकलणे/ फेकणे. n. अंकुर, क ब. (2) उतरती फळ ,
घसरगुंडी. (3) हौशी शका यांचा जमाव. (4) जोरदार वाह, धबधबा. (5) नशाणबाजीचे ठकाण. to - ahead; एकदम मुसंडी
मारणे. to –up; एकदम वर येणे. to - down; गोळ घालून जखमी (ठार) करणे. (ii) खंडन करणे (He shot down
her argument.). to - out; एकदम बाहेर येणे.
(ii) नणायक व पाचा गोळ बार करणे (to -it out).
~-out n. नणायक व पाचा गोळ बार. to– a line;
बढाई मारणे. to -a bolt; बो ट (अडसर) यो य जागी
बसवणे. to - one's bolt; श य ते सवकाही करणे.
to -down in flames; कडक तंबी दे णे.
to - home; अचूक नेम मारणे. a -ing star; उ का.
a -ing stick; खेळातील पंच (अंपायर) वापरतात ती
बैठक ( हला खाली आधारादाखल एक काठ असते). -ing iron; प तूल. -script; छाया च काराला च णाचा
म सुचवणा या लेखी सूचना.
shooter ( ) n. (in compounds) shooting
implement; (समासा या शेवट ) उडव याचे साधन.
[उदा., a pea--; बया उडव याची नळ (एक कारचे
खेळणे.) six--; सहा गो या उडवणारे प तूल.]
shop ( ) n. place where goods are sold;
कान. (2) कारखा याची जागा. v.t. (-pp-) खरेद
कर यासाठ बाजारात जाणे. to - around;
( कफायतशीरपणे माल खरेद साठ ) खूप कानातून फरणे. to - on; खब या हणून पो लसांना -ची मा हती दे णे. -ping n.
खरेद . (2) खरेद केले या एकूण व तू. to go -ping; खरेद साठ बाहेर जाणे. to put all one's goods in the -
window; आप याजवळ या सव ानाचे (कौश याचे) भोळसटपणे दशन करणे. to
keep -; कानात काम करणे. to keep a-;
कानदारी करणे ( कान मालक चे असणे). to set
up-; कान थाटणे. to shut up- ;एखाद गो
(केवळ कानच न हे) कर याचे थांबवणे.
to - around; कफायतशीरपणे माल कोठे मळतो हे
बघ यासाठ काना कानांतून फरणे. to come
(go) to the wrong -; (मा हती, इ.साठ ) भल याच
ठकाणी जाणे. to talk -; आप याच धंदयाचे तेवढे
बोलणे. all over the -; इत ततः वखुरलेला, सव .
पसरलेला. to -on; -ची मा हती खब या हणून
पो लसांना दे णे. to go -ping; खरेद साठ बाजारात जाणे.
shop assistant (शॉप अ स ट ट) an
employee in a shop; कानातील नोकर.
shop hours (शॉफ्आ उअड् स) n.pl. hours during which a shop is open; कान उघडे अस याचा काळ.
shopkeeper ( ) n. a person who owns a shop; कानदार.
shoplifter (शॉ ल टर्) n. a person who steals goods from a shop during shopping hours;
कान उघडे असताना ( ग-हाइका या मषाने जाऊन) तेथील व तू लंपास करणारा. shoplifting n.
अशा कारे चोरी करणे.
shopper ( ) n. a person who buys goods
in a shop; ग हाईक.
shopsoiled (शॉप् सॉइ ड् ) a. dirty or soiled as a result of being handled in a shop;
कानात ठे वून ठे वून कवा हाताळू न खराब झालेला.
shoptalk ( ) conversation concerning one's own work carried on outside business
hours; आप या धं ा या वेळे त र
अ य वेळ केलेले वतः याच धं ाबाबतचे बोलणे (संभाषण).
shopwalker (शॉपवॉ'ऽकर्) n. a shop assistant who directs the customers to the right
department; ग हाइकांना भांडारा या यो य या
वभागाकडे जा यासाठ मागदशन करणारा कानातील नोकर.
shop window ( ) a. window used
for display of the samples of goods for sale;
कानातील व या व तू दशनाथ मांडून ठे वलेला असा कानाचा दशनी कोपरा.
shore ( ) n. land along the border of the
sea or of a lake; कनारा, तीर, तट, in-;
कना याजवळ ल पा यात. on-; कना यावर,
shorn (शॉन) p.p. of shear; shear चे भू. का. था. प.
short ( ) a. not long; छोटा, लहान (a --stick).
(2) उंचीने कमी, खुजा, खुरटा (a -man). (3) (काळ)
अ प. (4) (भाषण) ोटक. (5) अपुरा, कमी, थटा,
तोकडा. (6) ( वर) ह व. (7) (केक) कुरकुरीत.
ी
 a -measure; कमी माप. adv. एकाएक (to
stop-). (2) ताबडतोब. (3) वेळे आधी. -of; खरीज,
वगळू न. to be - and sweet; मोजके पण मधुर
(बोलणे). to have a --temper; चटकन रागावणे.
nothing -of; - यापे ा मुळ च भ नाही. to be -of; -चा पुरवठा कमी असणे. to make --work of;
-चा चटकन नकाल लावणे. to be - of breath; धापा टाकणे. the long and the -of it; जे सांगणे ज र आहे ते
सारे हणजे- at - notice; अगद अ पसूचना
दे ऊन. in - supply; मळ. - of; वगळू न. to cut -;
म येच बंद करणे. to sell somebody -; एखा ाला
फसवणे. by a -head; (शयतीत) घो ाचा
डो या या लांबीपे ा कमी लांबीने. to fall -of;
अपे ा पूण न करणे (- यापे ा कमी पडणे) (His
performance fell of my expectation.). to
run -of-चा पुरवठा कमी होणे. to cut -; म येच
तोडणे, बंद करणे. to be taken-;शौचाची घाई होणे.
shortage ( ) n. a deficiency or lack in
amount needed; कमतरता, तूट (-of food).
shortbread (शॉ'ट ेड्) n. a rich crumbly
biscuit with a large proportion of butter; एक
कारचे कुरकुरीत ब कट.
short-change ( ) v. t. to give less than correct change; उरलेले पैसे कमी दे ऊन फसवणे.
(2) फसवणूक करणे. a. असा फसवणुक चा वहार.
short circuit ( ) v. t. & i. to develop
or cause to develop a short circuit; facial
वाह खं डत करणे/होणे. (2) (एखाद गो लवकर पुरी
कर यासाठ ) नयम, प त, इ.ना फाटा दे णे.(3) एखा ा
योजनेत यय आणणे. n. व ुत वाहाचा ु टत माग.
shortcoming ( ) n. a defect, a deficiency; कमतरता, दोष, उणेपणा (सामा यतः अ. व. वापर होतो.).
short cut ( ) n. a route shorter than the
usual one; एखा ा ठकाणी जा याचा जवळचा माग.
(2) सोपी रीत (There are no -s to learning.).
(3) आडमाग.
short-dated ( ) a. having little time
to run from its date, as a bill; (जी ंडी) लवकर
भरायची आहे अशी, अ पमुदतीची.
shorten ( ) v. t. & i. to make or become
shorter; आखूड करणे कवा होणे.
shortfall ( ) n. failure to meet a requirement; कमतरता, तूट (a - in production)
shorthand (शॉ'टहॅ ड् ) n. a system of rapid
handwriting enabling the reporter to keep
pace with the speaker; लघु लपी.
shorthorn ( ) n. name of a breed of
cattle with short curved horns; आखुड शगी
जनावरांची एक जात.
short-lived ( ) a. lasting for a short
time; अ पजीवी, अ पायुषी (-hope, -plant).
shortly (शॉटली) adv. soon; लवकरच, अ पावधीत. (2) थोड या श दांत. (3) अ यंत तुटकपणे.
shorts ( ) n. pl. trousers reaching the top
of the thigh; अध वजार,च ी (= pants).
short shrift (शॉट श ट) brief and
unsympathetic treatment; अ पकालीन
सहानुभू तशू य, तुटक वागणूक. (2) (पूव या काळ )
फाशीची श ा सुनावले या स गु हाकबुलीसाठ
दलेला अ प असा अवधी. to make a – of;
एखादयाचा तडकाफडक व नदयपणे नकाल लावून टाकणे (तुटकपणाची वागणूक दे ण.
े ).
short-sighted ( ) a. having short
sight; ह व ीचा. (2) अ रदश (a - strategy).
-ness n. अ रद श व.
short-tempered ( ) a. having short temper; चटकन रागावणारा.
short wave ( ) n. a wave having a
length from 10 to 100 metres; 10 ते 100 मीटस
वे हल थ असणारी व ु लहर (= लघुलहरी).
short-winded ( ) a. becoming
breathless in a short time; अपु या दमाचा.
shot¹ (शॉट) p. t. &p.p. of shoot; shoot चे भू.का. व भू. का. धा. प.
shot² (शॉट) n. firing of a gun; बं क चा बार.
(2) बं क या बाराचा आवाज. (3) गोळ , गोळा, छरा.
(4) गोळ मारणारा. (5) टोमणा, टोला (His remark
was a -at me.). (6) सनेकॅमे याने घेतलेला फोटो.
-gun लहान बं क. -put n. गोळाफेक
( ायाम वषयक खेळां या पधातील एक कार). a
big -; मह वाची . a -in the dark;
केवळ तक. a –in the arm; नवचैत य दे णारी बाब.
like a-; वेगाने. off like a -; वेगाने नघालेला.
a –in the locker; राखून ठे वलेला बाण.
shot³ (शॉट) n. share of expense; एकूण खचाचा आपला वाटा (Have you paid your -?).
shot ( ) a. woven to show different
colours when shaken; अशा रीतीने वणलेले क ,
जरा हालवले क व वध रंगां या छटा दसा ात
(–silk).
should (शु , श) p. t. of shall; shall चा भूतकाळ, (2) ज र असणे, कत असणे (You – have
consulted your parents.). (3) अपे ा, श यता, इ. कर यासाठ या यापदाचा वापर करतात (It -rain
today.). (4) इ छा करताना (उदा., I -like to go for a swim.). (5) if ने सु होणा या गौणवा यात
वापर (उदा. If I –
get time, I shall certainly come to you tomorrow.), (6) उ े श करणा या गौण वा यात वापर (उदा.,
। have promised to help him, so that he --not have any tension.).
shoulder ( ) n. part of the body where
an arm joins the trunk; खांदा. V. t.खां ावर घेणे.
(2) खांदयाने ढकलून र करणे (to -one's way
through a crowd). to stand to -;खां ाला
खांदा भडवणे. to rub -s with;- याशी खूप नकटचा
संबंध येणे. to have broad -s; जबाबदारी पेल याची
कुवत असणे. to give cold -to; - याशी बेपवाईने
वागणे. to have a chip on one's -; मनात कायमचे
श य (अढ ) असणे. to put one's - to the
wheel; अगद नधारपूवक, प र मपूवक व उमेद ने
कामाला सुरवात करणे. to stand head and -s
above; खूपच े असणे. straight from the -;
(ट का, इ.) अगद नभ डपणे केलेली. to have on
one's -; शरावर जबाबदारी असणे. a -to cry
on; या या सहानुभूतीसाठ , मदतीसाठ , आधारादाखल
वसंबून राहावे असा माणूस. ~-blade; खां ाचे हाड.
shouldn't ( ) = contraction of should
not; should not चे सं त प.
shouldst, shouldest (शुड् ट् , शु ड ट् ) (used
with the pronoun thou) a form of the past
tense of shall; shall चे एक भूतकाळ प (thou या क याबरोबर वापर होत असे.).
shout (शाउट) n. loud cry; मो ाने ओरडणे
(आरोळ ); जयघोष; गजर. v. i. आरोळ ठोकणे.
(2) ओरडणे, मो ा आवाजात बोलणे, ओरडू न
करणे. to - at; - याशी मो ाने ओरडू न बोलणे. All
is over but the -ing; संघष, झगडा, संपला आहे;
श लक आहे तो केवळ जयघोष आ ण आरडाओरड.to– a person down; आरडाओरडा क न व याला ग प बसवणे (खाली
बसायला लावणे).
shove (श ह) v. t. & i. to push hard; लोटणे,
ढकलणे. to -off; बोट पा यात ढकलणे.
(ii) सरीकडे जा यास नघणे (Let's -off.). n.
जोराचा ध का.
shovel (श हल्) n, curved spade; खुरपे, फावडे. v.t. (-II-) फाव ाने उचलून टाकणे. (2) घाईघाईने
गोळा करणे, भरणे, इ. (He -led the food into his mouth.). -ful a. फावडाभर.
show ( ) v. t. & i. (p. t. -ed, p.p. -n) to
allow something to be seen; दाखवणे, ीपुढे
ठे वणे (He -ed me his photograph.).
(2) - याकडे घेऊन जाणे. (He -ed me to my
room.). (3) कृती क न प करणे (to -that the
earth moves round the Sun) (to - how to
play with a straight bat). (4) (काही भाव)
Rot (He ed keen interest in my project.).
(5) दसणे (His toes -ed through his torn shoes.). to - one's face; हजर होणे. to -- itself;
दसणे, प होणे. to - one's hand/cards; आपला हेतू जाहीर करणे. to - one's teeth; राग आलेला दसणे. to
--fight; झुंज ायला, लढायला तयार असणे. to -up; कोण कशी आहे ते उघडक स आणणे (to
-up an impostor). (ii) (अचानकपणे) हजर होणे (Some new members -ed up at the meeting.). (iii)
मानहानी करणे (He -ed me up in front of my wife.). to - off; आप या ठकाणी असले या गो चे दशन करणे,
टभा मरवणे.
दशन. (2) मनोरंजक काय म. (3) दमाख, भपका, डौल. (4) बा दे खावा (He doesn't like to make a – of
his work.). (5) सव ावदशन. (6) काम गरी (He put up a very poor -.). (7) धंदा, सं था, संघटना (Who
is running this–?). to be on the - ; दशनाथ मांडून ठे वलेले असणे. all over the -; सव . for –;
ल वेध यासाठ . to run the -; एखादा धंदा, जबाबदारी, संघटना, इ.चा ताबा घेणे कवा ती चालवणे. to steal the -;
इतरांकडील आकषण उडवून आप याकडे वेधून घेणे. –of hands; हात उंचावून केलेले मत दशन. to give the - away;
गु पत उघड करणे.
showcase ( ) n. a glass case used to
display objects in a museum or a shop;
व तुसं हालयात कवा कानात दशनाथ व तू
ठे व याचे काचेचे कपाट. v.t. दशनाथ मांडणे.
show copy ( ) n. a positive print of a
film, for use at an important presentation;
सनेमाचा प हला खेळ दाखव यासाठ तयार केलेली च पटाची त.
showdown ( ) n. an action that brings
matters to a head; गो ी नकरावर आणणारी कृती.
shower (शा उअर्) n. brief fall of rain; पावसाची सर. (2) पा या या तुषारांचा वषाव. (3) (दगड, श ा,
इ.चा) वषाव. v. t.& i. वषाव करणे. (2)-चा वषाव होणे.
showerproof ( ) a. resistant to rain; यातून पाणी आत शरणार नाही असा (कपडा).
showery ( ) a. (of weather) with frequent showers; (हवा) खूप सर नी यु .
showing (शो इंग) ् .n. an impression; दे खावा, ठसा, दशन (a -of paintings). (2) काम गरी (to make
a good -). (3) पुरावा. on one's own– ;
वतः याच कबुलीनुसार.
showman ( ) n. organizer of public
entertainments; सकस, इ. करमणुक या
काय मांचा संयोजक. (2) दखाऊ गरी करणारा माणूस.
shown (शॉन्) p.p. of show; show चे भू. का. धा. प.
show-off ( ) n. a person who makes a
vain display of oneself; वतःचे कौश य, कतृ व,
बु चातुय, इ.चे दशन करणारी, टभा मरवणारी .
showpiece ( ) n. anything displayed;
दशनाथ ठे वलेली व तू. (2) एखा ा व तू काराचा
उ कृ नमुना.
showplace ( ) n. a place visited for its
beauty, historical interest, etc.; े णीयता,
ऐ तहा सक मह व, इ. ीने भेट दे यासारखे ठकाण.
showroom ( ) n. a room in which goods are displayed; व तूं या दशनाची खोली,
व तुदशनालय.
showy (शो इ) a. gaudy; भडक, भपकेदार, दखाऊ (a -red dress). (2) आकषक.
shrank ( ँक् ) p. t. of shrink; shrink चे भू. का.
प.
shrapnel ( ) n. a shell packed with
bullets designed to explode and scatter its
contents over a wide area; एक कारचा फोटक
तोफगोळा.
shred ( ेड्) n. a fragment; तुकडा. (2) चधी.
(3) अंश, लेश (not even a-of truth). v. t.
(-dd-) च या च या करणे.
shrew ( ) n. a bad-tempered woman; कजाग ी. (2) चचुं . -ish a. शवीगाळ करणारी, कजाग. -
ishly adv. कजागपणे, शवीगाळ करत. -ishness n. कजागपणा.
shrewd ( ूड्) a. clever; चतुर, शहाणा, धूत (a -
guess). (2) मु स (a - politician). -ly adv.
चतुराईने. -ness n. धूतपणा, चातुय, मु स े गरी.
shriek ( ) v. i. & t. to scream; कचाळणे,
ककाळ फोडणे (to — with laughter).
ो े ो
(2) कचाळ या वरात बोलणे. n. आरोळ , ककाळ (-s of laughter).
shrieval ( ) a. of or relating to a sheriff;
शे रफसंबंधीचा. -ty ( ी ह ट) n. शे रफचा ा
कवा कायकाल. (2) शे रफचे अ धकार े .
shrift ( ) n. confession to priest;
धम पदे शकापुढे दलेला पापांचा कबुलीजबाब. short -;
फाशीची श ा व तची अंमलबजावणी यांदर यानचा
अ य प काळ. (ii) तुटकपणाची व उपे ेची वागणूक.
shrike ( ) n. a songbird having a hooked
beak and feeding on small animals; वाकदार
चोचीचा व छोटे ाणी खाऊन जगणारा एक गाणारा प ी.
shrill ( ल्) a. sharp, piercing; ककश
(a-voice). -y adv. ककशपणे.
shrimp ( प्) n. small shell fish; कोळं बी मासा. (2) छोटा मनु य (मह व नसलेला मनु य). v. i. कोळं बी
पकडणे (= to go -ing).
shrine ( ) n.place of worship; प व जागा. (2) प व अवशेष असलेली समाधी. to worship at the -
of Mammon; पैशा या नाद लागणे.
shrink ( ) v. i. & t. [p. t. shrank or shrunk;
p.p. shrunk(en)] to become smaller; mer
होणे. (2) आटणे. (3) चपापून (आ सून) मागे होणे
(Being very shy, he -s from meeting
strangers).
shrinkage ( ) n. the act of shrinking;
आट याची, आकुंचन पाव याची या. (2) घट
(Please make the shirt a little longer and
allow for –). (3) आकुंचन हो याचे प रमाण.
shrive ( ) v. t. (p. t. shrived or shrove,
p. p. shrived or shriven) to hear the
confession and give absolution; (धम पदे शकाने) प ा ापद ध चा कबुलीजबाब ऐकणे व यास पापमु करणे.
shrivel ( ) v. i. & t. (-ll-) (-up) to
become dry and wrinkled; (वाळू न कवा धुऊन)
आटणे, शु क होणे (Plants -led up in the dry heat.).
shroff ( ) n. a banker or money changer;
सराफ, खरे-खोटे नाणे पारखणारा. v.t. नाणी तपासणे व
खरी-खोट नवडणे.
shroud ( ) v.t. (-in) to hide; आ छादणे.
(2)-ने झाकणे (a crime -ed in mystery).
(3) कफन घालणे. ेतव . (2) आ छादन
(a -of mist). (3) (अ. व.) डोलकाठ चे दोरखंड,
shrove ( ) p. t. of shrive; shrive चे भू.का.
प.
shrovetide ( ) ) the Sunday, Monday and Tuesday before Ash Wednesday; पापा या कबुलीजबाबाचे
लट सणापूव चे
र ववार, सोमवार व मंगळवार हे तीन दवस.
shrub ( ) n. bush; झुडूप. (2) एक मादक पेय.
shrubbery ( ) n. a place planted with
shrubs; झुडुपांचा दे श.
shrug ( ) v. t. (-gg-) to lift the shoulders
slightly; (शंका, औदा स य, इ. दाखव यासाठ ) खांदे
उडवणे. n. खांदे उडव याची या. to –a thing
off; तु छता दशवून एखाद गो उडवून लावणे.
shrunk(en) ( ◌्) p. t. & p. p. of
shrink; shrink चे भू. का. व भू. का. धा. प.
shuck (शक्) n. husk, pod; टरफल. v. t. टरफल
सोलून काढणे. (2) (कपडे, इ.) काढणे.
shucks ( ) interj. an exclamation of
disappointment, annoyance, etc.; छट् ! हत्! .
असा नराशेचा, उ े गाचा उ ार. n. pl. ु लक गो
(अमे रकन श द) (not worth-).
shudder ( ) v.i. to tremble, to shake;
थरकाप होणे, थरारणे (He -ed at the sight of the
dead body.). n. कंप, थरथर (He gave a -in
the cold.).
 shuffle ( ) v. i. & t. to walk without
raising the feet properly; फरफटत जाणे (पाय
घासत जाणे). (2) गफलत करणे. (3) जागेची अदलाबदल करणे. (4) (प े) पसणे. (5) (काम) न काळजीपणे करणे. (to
-through one's work). (6) चुळबूळ करणे. to - off; बाजूला सारणे, झटकून दे णे
(to -off responsibility). n. चुळबूळ. (2) (प े)
पसणे (He gave the cards a good -.).
(3) पर परां या जागेचा पालट (खांदेपालट) (a -of
the cabinet). (4) गफलत, फसवे वधान.
shuffleboard ( ) n. an old game in which a coin or other disc was driven along
a table by the hand; एक जुना खेळ (या खेळातील
फ यावर चौकोन आखलेले असतात व यांना अनु म
दलेले असतात. खेळणा याने या फ यावर नाणे फेकायचे असते.).
shun (शन्) v.t. (-nn-) to avoid; टाळणे.
(2) ( स , इ.) - यापासून र राहाणे. interj.
कवायती या वेळ attention चा कूम दे ताना होणारा
सं ेपसूचक उ ार.
shunt ( ) v. t. & i. to move railway wagons
from one track to another; आगगाडीचे डबे एका
ळाव न स या ळावर नेण. े (2) (आगगाडीचा डबा)
इकडू न तकडे नेला जाणे. (3) संभाषणाचा वषय बदलणे. (4) (एखादा वषय) बाजूला टाकणे. n. बाजू या ळावर ने याची
या. (2) ( वजे या वाहाचा भाग बाजूला नेणारा) पा वाहक. -er n. रे वेचे डबे या ळाव न या ळावर करणारा रे वे
कमचारी. (2) रे वेचे डबे इकडू न तकडे नेणारे छोटे इं जन.
shush (शुश) ् interj. be quiet! hush!; 'ग प बसा' या अथाचा उ ार. v. t. & i. 'शूऽ' हणून ग प
बस याचा इशारा दे णे.
shut ( ) v. t. & i. (-tt-) (p. t. & p. p. shut) to
close; बंद करणे (to -a window). (2) मटणे
(to – -a book). (3) चमटू न घेणे. a. बंद असलेला,
मटलेला. n. बंद कर याची वेळ कवा कृती. to - -in;
सव बाजूंनी क डले जाणे. to -down; कायमचा बंद
होणे. to –out;-चा आत ये याचा माग बंद करणे.
to-off; (पाणी, हवा, इ.चा) पुरवठा तोडणे, बंद करणे.
(ii) (लोकां या) सहवासापासून अलग करणे. to up;
पूण बंद करणे. (ii) सुर ततेसाठ चांग या जागी ठे वणे.
to –one's eyes to; - याकडे डोळे झाक करणे.
to - the door on; -चा वचार करणे सोडू न दे णे.
(ii) अश य क न सोडणे.
shutter ( ) n. a movable cover for a
window to keep out light; खडक वरील झडप.
(2) कॅमे यातील ले सची उघडझाप कर याचे साधन.
rolling -s; उघडता- मटता येणारे, गुंडाळले जाणारे
(लोखंडी) दार. to put up the -s; कान (ता पुरते
अगर कायमचे) बंद करणे. v. t. गुंडाळले जाणारे दार
बसवणे. (2) ( कानाचे) दार बंद करणे.
shuttle ( ) v. t. & i. to move backwards
and forwards; धो ा माणे मागे पुढे करणे. n.
हातमागातील धोटा. (2) यात बॉबीन भरतात तो
शवणयं ाचा भाग. -cock n. बॅड मटन या खेळातील
फूल. - service; दोन जवळ या थानकांतील ये-जा
करणारी आगगाडी कवा बस यांची सेवा.
shy (शाइ) a. timid; भ ा, बुजरा. (2) लाजाळू . – of; सावध गरीमुळे बुज यासारखा दि◌सणारा. to fight-of;
- यापासून र राहणे, टाळणे. v. i. (- at) (p. p. &
p. t. shied) sida qurut. v. t. (p. p. & p. t.
shied) फेकणे (to -a stone at a dog). n. फेक.
(2) (काही कर याचा) य न (to have a -at a task).
shyly (शा' इ ल) adv. in a shy way; लाजाळू पणे.
shyness (शाइ नस्) n. being shy; लाजाळू पणा.
shyster ( ) n. a person who uses
unethical methods; याला अनै तक मागाचा वापर
कर यास द कत वाटत नाही असा मनु य ( वशेषतः असा वक ल कवा राजकारणी).
Siamese ( ) a. of Thailand; empirisan
(सयामचा). - twins; ज मापासून जोडलेले जुळे. n.
सयामचा र हवासी. (2) सयामी लोकांची भाषा.
 sib ( सब्) n. a blood relative; र ा या ना याचा.
sibilant ( ) a. having a hissing sound;
'स्' असा उ चार यात आहे असा. n. 'स्'यु उ चार
असणारा वण (स, श, झ).
sibilate ( ) v. t. & i. to utter words
with a hissing sound; श-ष-सकार उ चार करणे.
sibling ( ) n. a person's brother or sister; एखा ाचा भाऊ कवा बहीण (भावंड). (2) एकाच
पूवजाचे एकमेकांपासून रचे वंशज.
sibyl ( ) n. a woman fortune-teller;
भ व यकथन करणारी ी. -line a. भ व यासंबंधी.
sic¹ ( सक्) adv. so or thus; असाच (या श दाचा वापर एखा ा अवतरणानंतर कंसात करतात, याचा अथ असा क
दलेला श द कवा अवतरण मूळ ठकाणी होते तसेच घेतले आहे.).
sic² ( सक्) V. t. (p. t. & p. p. sicked) to attack; ह ला करणे (सामा यतः आ ाथ वापर होतो).
(2) कु याला (कशावर तरी) ह ला कर यास सांगणे.
siccative ( स क ट ह्) n. a substance added to a liquid to promote drying; व लवकर वाळावा
यासाठ यात टाकला जाणारा पदाथ (सामा यतः रंग व
औषधे यात वापरतात).
sice, syce (साइस्) n. groom; मोतदार, घोडेवाला.
Sicilian ( ) n. & a. (native) of Sicily;
स सली बेटावरचा (राहणारा).
sick¹ ( सक्)a. unwell; अ व थ, आजारी.
(2) मळमळू लागलेला, वीट आलेला. (3) कळसवाणा
(a -joke). (4)- यासाठ झुरणारा (to be -for
once own country). (5) (जमीन) यो य पीक-
न मतीची मता नसलेली. v.t. ओकणे. to be-,to
feel-; मळमळणे. -at or about;- यामुळे ःखी
असणे. - for; - यासाठ आतुर. - of, and
tired of, - to death of; -चा वीट (येणे). -at
heart; अ त ःखी. –in mind and body; मनाने व-
शरीराने आजारी.
sick² ( सक् ) v. t. to attack; ह ला करणे. to -a
dog upon; - यावर कु ा सोडणे.
sicken ( ) v. i. & t. to make or become
sick or disgusted; आजारी पाडणे कवा पडणे.
(2) वीट येणे. (3) उ े ग उ प होणे कवा करणे.
to - of; -चा अ तशय वीट येणे. -ing a.
उ े गजनक. -ingly adv. उ े गजनकरीतीने.
sickish ( ) a. slightly sick; थोडा अ व थ,
मळमळ वाटत असलेला. (2) तर कारजनक. -ly adv.
अ व थपणे.
sickle ( स कल्) n. reaping hook; कोयता, वळा.
sickly ( स ल) a. frequently ill; सतत आजारी
असणारा, रोगट. (2) बल, न तेज (a -smile).
(3) ओकारी आणणारा (a -smell). (4) ( काश,
रंग) फकट.
sickness ( स नस् ) n. illness; आजार, आजारपण. (2) मळमळ.
side ( ) n. one of the surfaces of an object, व तू या सपाट पृ भागांपैक एक बाजू. (2) (कागद,
प ा, इ.ची) बाजू. (3) (मनु या या शरीराचा) काखेपासून पु ापयतचा (उजवा कवा डावा) भाग. (4) पोकळ व तूचा आतील
पृ भाग. (5) (खेळ, राजकारण, लढाई, इ.मधील) संघ, प . (6) (आई कवा वडील यां याकडू न ना याची) बाजू. a. एका
बाजूचा. (2) कमी मह वाचा, गौण. v.i. to - ; with; -ची बाजू (प ) घेणे, - या बाजूने असणे on the (right)
wrong - of;
(वया) या (मागे)पुढे. to take -s with; -ची बाजू
घेणे. – by -–; शेजारी शेजारी. on all -s; सव . by
the -of; - या शेजारी. on the high (low)-;
( कमती) चढ या (उतर या) बाजूवर या. must have
got out on the wrong –of the bed;
'एखादयाला सकाळ उठ यापासून असे चडायला काय
झाले ते कळत नाही', हे करणारा वा चार.
side arms (साइड् आ झ्) n. pl. weapons carried on the person, by sling, belt, etc., such
as a sword; अंगावर बाळग याची तलवारीसारखी श े.
sideboard (साइड् बॉड् स) n. an article of dining room furniture with drawers, cupboards
and shelves; जेवणघरातील खण, कपाट, फ या, इ. असलेले एका बाजूला ठे वलेले टे बल.
 sideboards ( ) n. pl. a man's whiskers
grown down either side of the face
in front of the ears; चेह यावरील कानां या पुढ ल
बाजूचे क ले.
sideburns ( ) n. pl. sideboards; चेह यावरील कानां या पुढ ल बाजूचे क ले.
sidecar ( ) n. a small car attached on
one side to a motorcycle; मोटारसायकलला
जोडलेली लहान गाडी.
-sided ( ) a. (in combination) having
a side or sides as specified; -इत या बाजू
असलेला (उदा., five -sided figure).
side dish ( ) n. a portion of food
served in addition to the main dish; मु य
जेवणासोबत दला जाणारा जादा पदाथ.
side-dress ( ) v. t. to place fertilizers
on or in the soil near the roots of growing
plants; वाढ या रोप ां या मुळाशी खताची पेरणी करणे.
side effect (साइड् इफे ट) n. any undesirable
secondary effect; (औषधाचा) होणारा प रणाम.
side issue (साइड् इ यू) n. question of less
importance in relation to the main one;
मह वा या ा या ीने गौण मु ा.
sidekick ( ) n. a close friend or follower who accompanies another on adventures;
एखा ा साहसी कृ यात सहभागी होणारा, साथ दे णारा म कवा सेवक.
sidelight ( ) n. a light on the side of
a car; गाडी या बाजूवर असलेला दवा. (2) गलबता या
बाजूचा तांबडा व हरवा दवा. (3) वाहनाचे अ त व
सुचवणा या या वाहना या पुढ ल बाजूला असले या दोन
लहान द ांपैक एक दवा. (4) एखा ा गो ीचा
उलगडा हो यासाठ उपयु पडणारी अ य पणे
मळालेली मा हती.
sideline (साइड् ला इन्) n. an auxiliary business activity; जोडधंदा. (2) डांगणावरील डा े ा या
मयादा दशवणारी रेषा. v. t. एखा ाला एखाद गो कर यात अळथळे आणणे कवा परावृ करणे.
sidelong ( ) a. indirect or oblique;
अ य , तरपा. adv. कडेन, े तरकसपणे.
sidereal (साइ ड अ रअल्) a. connected with the stars; ता यांसंबंधीचा. -time; ता यांव न मोजलेला
वेळ. the - year; ता यांव न मोजलेले वष.
sideroad (साइड् रोड् ) n. minor road branching off the main road; (र याचा) यम फाटा.
side-saddle ( ) n. woman's saddle,
made so that both feet may be on the same
side of the horse; यांना दो ही पाय एकाच बाजूला टाकून बस याची सोय असलेले खोगीर. adv. अशा कारे खो गरावर
( कवा बैठक वर) बसून (to ride -).
sideshow ( ) n. small show at a fair or
an exhibition; या ा, दशन, इ.मधील यम खेळ.
(2) जोडधंदा, जोडकाम.
side-splitting ( ) a. producing great mirth; खूप आनंद दे णारा. (2) (हा य) खळखळू न
केलेले (मनापासूनचे).
sidestep (साइड् टे 'प्) n. step taken to one side (to avoid a blow); टोला चुकव यासाठ बाजूला
टाकलेले पाऊल. v. t. & i. (-pp-) झटकन बाजूला होऊन टोला टाळणे. (2) मूळ ाला बगल दे णे.
sidetrack (साइड् ॅ क्) v.t. to turn a train into a siding; रे वेगाडी साइ डगवर नेण. े (2) ( ला)
उ ांपासून परावृ करणे. (3) (मु ा) बगल दे णे.
n. रे वेचा बाजूचा जोडमाग.
sidewalk (साइड् वॉ'क्) n. pavement; पदपथ.
sideways ( ) adv. from the side;
बाजूव न. (2) बाजून. े (3) कडेकडेन. े
side whiskers (साइड् ह कस) pl. sideboards; चेह यावरील बाजूचे क ले.
siding ( ) n. a short line of rails at the
side of a main line; साइ डग (मु य रे वे ळा या
शेजारी असलेला लहान फाटा).
sidle ( ) v. i. to walk in shy, nervous
way; भीतभीत एका बाजूने चालणे.
siege ( ) n. the encirclement of a town or
a castle; वेढा. (2) सै याने घातलेला गराडा.

े े े
(3) चकाट चा य न. v. t. वेढा घालणे, ह ला करणे.
to lay - to; गराडा घालणे. to raise a-; श ूला
माघार यायला भाग पाडू न वेढा उठवणे.
sienna ( ) n. a kind of earth used as
colouring matter; रंग दे याचे सा ह य हणून
वापरली जाणारी माती. (2) याचा रंग. raw-;
पवळसर-तप करी रंग. burnt -; लालसर-तप करी रंग.
sierra ( ) n. a range of mountains with
jagged peaks; ( वशेषतः पेन व अमे रकेत
आढळणारी) दं तुर पवतांची रांग.
siesta ( ) n. period of rest or sleep in the
early afternoon; वामकु ी, पार या वेळेचा झोपेचा
( व ांतीचा) चुटका.
sieve ( ) n. perforated utensil for sifting;
चाळणी, रोवळ . (2) त डात कोणतीही गो न राहणारा
मनु य. to have a memory (head) like a –;
अ यंत वसरभोळा असणे. v.t. चाळणे, गाळणे.
sift ( ) v. t. & i. to put something through a
sieve; चाळणे, गाळणे. (2) पूणपणे परी ा घेणे, कसोशीने तपासणे. -er n. लहान चाळणी. (2) ( वयंपाकघरातील)
गाळणे.
sigh ( ) n. sad sound made by breathing
out; उसासा, सु कारा (to heave a -of relief).
V. t. & i. उसासा टाकणे. (2) (वारा) उसाशासारखा
आवाज करणे (Trees were -ing in the wind.).
to -- for; - यासाठ आसुसणे.
sight (साइट् ) n. ability to see; पाह याची श ,
ी. (2) दशन. (3) य, दे खावा. (4) ीचा ट पा
(within –of land). (5) हा या पद दसणारी
( यान). (6) कोन (Toys are very
precious in small child's - ). (7) ( बण, तोफ,
इ.वरील) नेम धर यासाठ असलेले साधन. (8) तपासणी,
नरी ण. (9) (अ. व.) े णीय ठकाणे (the -s of
Kashmir). v.t. ीस पडणे (At long last
Columbus -ed land.). (2) पथात आणणे. to catch –of; पाहणे, पा शकणे. at first -;
थमदशनी. at/on -; दसता णीच. (ii) दाखल
करताच (a bill payable at– .) not by a long -;
बलकूल नाही, मुळ च नाही. to set one's -s on;
- यावर ी ठे वलेली असणे (उ असणे).
- unseen; व श व तू न बघताच (to buy a
bicycle — unseen). at (the) — of; -ला
पाहताच. out of -; आड (Land was out
of —). to lose –of; दसेनासा होणे. within -;
जेथून दसेल असा. a –for sore eyes; अ यंत
हवीहवीशी वाटणारी व तू कवा .
sighted (साइ टड् ) n. not blind; डोळस, ी
असलेला. (2) व श कारची ी असलेला
(सामा सक श दांत वापर. उदा., short-~).
sightless (साइट् लस्) a. blind; आंधळा. (2) न
दसणारा (अ य).
sightly (साइट् ल) a. pleasing to see; े णीय.
(2) दे खणा, सुंदर. sightliness n. े णीयता, स दय.
sightscreen ( ) n. (cricket) a large white screen placed near the boundary
behind the bowler to help the batsman see the all; फलंदाजाला गोलंदाजाने टाकलेला चडू दसावा यासाठ
गोलंदाजामागे सीमारेषेबाहेर असलेला मोठा पांढरा पडदा.
sightsee ( ) v. t. to visit interesting and
famous sights of a place; percal Pochure
े णीय व मह वा या थळांना भेट दे ण. े -ing n.
े णीय थळे पाहणे (भेट दे णे). -r n. े णीय थळे
पाहणारा (भेट दे णारा).
sigla ( ) n. list of symbols used in a book;
एखादया पु तकात वापरले या खुणांची ( च हांची) याद .
sigma ( स मा) n. the 18th letter in the Greek alphabet; ीक मूळा रांतील अठरावे अ र.

ी ी े ी े
(2) ग णतातील एक च ह ( Σ) ( या च हापुढ ल सं यांची बेरीज या अथाचे).
sign (साइन्). n. mark or symbol; खूण, च ह,
नशाणी. (2) च ह, संकेत (Fever is often the -of
infection.). (3) हात, डोके, इ.ने केलेली खूण (We
talked to the deaf boy by -s.). --board n.
नाव, सूचना, इ.चा फलक.~-post n. र याचा खांब.
जेथे दोन अगर अ धक र ते एक मळतात तेथे असलेला
खांब. यावर या र यांवरील मह वा या ठकाणांची
नावे व यांची तेथून अंतरे नमूद केलेली असतात. v. t.
&i. खुणा क न काही सूचना दे णे. (2) सही करणे.
to - something away; सही क न काही ह क,
मालम ा, इ. कोणालातरी दे ऊन टाकणे. to –some
body on/up; नोकरीबाबत या करारावर सही करणे.
to - somebody to do something; एखा ाला
खुणेनेच काही कर याबाबत सांगणे (I -ed him to
keep quiet.).
signal ( स नल) n. sign; सांके तक खूण (A red light is -of danger.). (2) रे वेचे कवा र यांवरील
स नल. (3) काही कृती कर यासाठ इशारावजा झालेली
घटना. v. t. & i. (-ll-) खुणां या मदतीने नरोप
कळवणे. (2) काही कर यास खुणावणे (A long bell -s
the beginning of a recess.). a. ल ात घे याजोगा. (2) भरीव, डो यात भरणारा (a -success). -~-box;
स नल या व थेसाठ असलेले ठकाण (खोली). -ize ( स नलाइझ्) v.t. गाजावाजा करणे, स करणे. -ler, -man n.
स नल दाखवणारा.
signatory ( ) n. & a. (a person or
country) that has signed; याने सही केली आहे तो (मनु य कवा दे श) (-nations).
signature ( ) n. person's name written
by himself; सही, वा री.
signboard (साइन् बॉड् स) n. a board on which there is a notice or an advertisement; नाव,
सूचना, जा हरात, इ.चा फलक.
signet ( ) n. a private seal used with or
instead of a signature; सहीसोबत कवा सहीऐवजी
वापरलेला श का कवा मु ा.
significance ( ) n. importance;
मह व (a speech of great -). (2) अथ.
significant ( ) a. having a special
or suggestive meaning; साथ, मह वपूण, हेतुगभ,
मह वाचा अथ सुचवणारा (a -speech). -ly adv.
अथपूणतेने, साथपणे.
signification ( स न फके इशन्) n. the exact
meaning; खरा अथ, अ भ ाय, आशय.
significative ( ) a. (of) offering evidence (of); -चा पुरावा दशवणारा (अथबोधक, सूचक).
signify ( स नफाइ) v.t. &i. to intimate; सुचवणे. (2) (खुणेन) े जाहीर करणे. (3)-ला मह व असणे.
signor ( ) n. (pl. -s or -i) an Italian man; इटा लयन मनु य (सामा यतः Mr. या अथ उपाधी
हणून वापरतात).
signora ( ) n. (pl. -s or signore) a married Italian woman; ववा हत इटा लयन म हला (Mrs. या
आशयाची ी या नावापूव लाव याची उपाधी.).
signorina ( ) n. (pl. -s or signorine)
an unmarried Italian woman; अ ववा हत
इटा लयन म हला (Miss या अथाची उपाधी).
signpost ( ) n. a post at crossroads
with names and distances of places on the
roads; र यावरील ठकाणांची नावे व यांची अंतरे
दशवणारा खांब.
silage ( ) n. green cattle food stored in
a sile; वाताभे ठकाणी साठवलेला ओला चारा.
silence (साइल स्) n. absence of sound; शांतता. (2) मौन (Silence is half consent.). v. t.
शांत करणे, ग प करणे. in -; मूकपणे. to reduce a
person to -; एखा ाचे मु े खोडू न याला ग प
बसवणे. -er n. यं ातील वलनाचा फोट होताना
होणा या आवाजाची ती ता कमी करणारे साधन.
silent (साइल ट् ) a. not speaking; नःश द, मूक. (2) त ध. (3) याचा उ चार होत नाही असा (वण). -
ly adv. शांतपणे, चूपचाप, नमूटपणे. to keep -;त डातून ' ' न काढणे. to be -; ग प बसणे.

े
- partner (= sleeping partner); याने धं ात
पैसा गुंतवला आहे पण याचा व थापनात सहभाग नाही असा भागीदार.
silhouette ( सलूएट) n. profile portrait; मागे
खर काश असताना केवळ बा ाकार दसणारी काळ
आकृती. (2) छाया च . v. t. मागील काशा या पुढे
का या आकृतीने दसणे.
silica ( स लक) n. a hard substance; गारगोट .
silicate ( ) n.one of a great number of
compounds containing silica; यात गारगोट
आहे असे संयुग.
silicon ( ) n. a non-metallic element;
एक अधातु असलेले मौल.
silicone ( ) n. complex organic compunds of silicon used in paints, varnish, etc.;
रंग, वॉ नश, इ.म ये वापरतात ते संयुग.
silicosis ( ) n. disease caused by
breathing in quartz dust in a coalmine; दगडी
कोळशा या खाणीत काम करणा या कामगारांना होणारा
एक रोग.
silk ( ) n. thread produced by a kind of
worm; रेशीम. (2) (अ. व.) रेशमी कपडे. one can't
make a — purse out of a sow's ear; दगडाचा
दे व बनवणे (लोखंडाचे सोने करणे) श य नसते. to be
dressed in -s and satins; अ यंत उंची व े
प रधान करणे.
silken ( स कन्) a. made of silk; रेशमी. (2) मऊ, गुळगुळ त व चमकदार (-hair).
silkworm ( ) n. a caterpillar that spins
silk to form a cocoon; रेशमाचा कडा.
silky ( ) a. soft, shiny and smooth like
silk; रेशमासारखा मऊ, चमकदार व गुळगुळ त (-fur).
sill ( ) n. shelf along the bottom of a
window; खडक या चौकट चा खालचा आडवा भाग (a window -).
sillabub ( ) n. soft sweet dish made
from cream, milk mixed with wine; धावरील
म व दा म त एक गोड खा पदाथ (= sylla-
bub).
silly ( स ल) a. foolish; मूख, बेअ कल. n. मूख
माणूस. silliness n. मूखपणा.
silo ( ) n. an airtight structure in which
green food is stored for farm animals; गुरांसाठ ओला चारा साठवून ठे व यासाठ असलेले हवाबंद कोठार.
silt ( स ट् ) n. mud deposited by water; वाहाने वा न आणलेला गाळ. v. t. &i (-up) गाळाने भ न
बंद करणे/होणे.
silvan ( ) a. sylvan (= of woods and
forests); वनासंबंधीचा. (2) व य (-scenes).
silver¹ ( ) n. shiny, white valuable metal; चांद . (2) चांद ची नाणी. (3) चांद ची भांडीकुंडी
(table —). a. चांद या रंगाचा, पेरी (a -spoon,
- lining). — wedding; ववाहाचा पंच वसावा
(रौ य) वाढ दवस. Every cloud has a - lining;
येक वाईट गो ीला चांगली बाजू असतेच. to be
born with a — spoon in one's mouth;
गभ ीमंत असणे.
silver² ( ) v. t. & i. to coat with silver;
चांद चा ( कवा चंदेरी) मुलामा दे णे (to -glass).
(2) (चांद सारखे) पांढरे होणे करणे (Moonlight -ed
the lake.).
silver age ( स ह एइज्) n. (Greek and
Roman mythology) the second of the
world's major epochs; (सुवणयुगानंतरचा)
मह वाचा कालखंड (युग) (या युगात संप ीचा सुकाळ
झाला पण अधमही बोकाळला).
silver birch ( स हर बच्) n. common white
birch with silver-coloured bark; चंदेरी सालीचे
बचचे झाड.
silver bromide ( स हर ोमाइड् )
yellowish powder that darkens when
exposed to light; (छाया च णात उपयु अशी)
काशात काळ पडणारी पवळसर रंगाची पूड.
silverfish ( ) n. a silver variety of
the goldfish; चंदेरी रंगाचा गो ड फश नावाचा मासा.
(2) एक कारचा कसरीसारखा क टक, वाळवी.
silver lining ( स ह लाइ नग्) n. a hopeful
aspect of an unhappy situation; एखा ा
तापदायक गो ीची सुखद (आशादायक) बाजू.
silvern ( स हन्) a. of silver; चांद चा.
silversmith ( स हस मथ्) n. a craftsman who makes (and repairs) articles of silver;
चांद या व तू बनवणारा (व त करणारा).
silver-tongued ( ) a. eloquent; बोल यात चतुर.
silverware ( ) n. articles made of or plated with silver; चांद या कवा चांद चा मुलामा
दले या व तू.
silvery ( स ह र) a. of or like silver; चांद चा
कवा चांद सारखा (the -moon). (2) चांद ने
आ छादलेला, चांद असलेला. (3) चांद या आवाजा-
सारखा आवाज असलेला (the ---notes of a bell).
simian ( स मअन्) a. like a monkey; माकडासारखा. n. माकड.
similar ( स मलर) a. alike; सारखा, तु य, समान,
स श.
similarity ( स मल र ट) n. likeness; सारखेपणा.
similarly ( ) adv. in the same way;
याच माणे, याच कारे, तसेच.
simile ( ) n. comparison of one thing to
another; उपमा, एक अथालंकार (उदा., as brave as
a lion).
similitude ( स म ल ूड्) likeness,
similarity; सारखेपणा (striking -). (2) तुलना.
simitar ( स मटर) n. scimitar; आखूड व तलवार.
simmer ( समर्) v. t. & i. to boil; उकळत असणे
(The kettle -ed on the stove.). (2) (मंदपणे)
उकळत ठे वणे. (3) उकळ याचा (बारीक) आवाज करणे.
(4) (क ाने आवरता ये याजोगा) राग आलेला असणे.
to - down; राग शांत होणे. (ii) पाणी कवा इतर
वपदाथ उकळू न आटवणे. n. उकळ याची थती.
simoniac ( ) n. a person who is guilty of practising simony; चचमधील धा मक
अ धकारांचा सौदा कर याचा गु हा करणारी . -al
a. अशा संबंधी.
simon-pure ( ) a real, genuine; खरा, अ सल.
simony ( ) n. the practice (regarded as
a sin) of buying and selling Church benefits
चचमधील धा मक अ धकारां या खरेद - व चा सौदा
(कर याचा गु हा).
simoom, simoon ( समूम्, समून् ) n. a strong
suffocating sand-laden wind of the deserts of Arabia; अरब तान या वाळवंटातून वाहणारा वाळू या वादळाचा
जोरदार वारा.
simp ( ) n. short for simpleton; simpleton
चे सं त प; भोळसट, मूख माणूस.
simpatico ( स पाऽ टको) n. pleasant; सुखावह,
अनुकूल. (2) सम वभावी.
simper ( ) v. t. to smile affectedly in a
silly self-conscious way; वेडपटा माणे गालात या
गालात हसणे. (2) गालात या गालात हसत पुटपुटणे.
n. बावळट मत. -ingly adv. असे हा य करत.
simple ( स पल) a. easy to understand;
समज यास सोपा (a -problem). (2) साधा (डामडौल
नसलेला) (a -dress). (3) गुंतागुंत नसलेला
(a -mechanism). (4) सरळमाग , शु मनाचा, सालस (as -as child). (5) अननुभवी.
(6) ( ाकरण) केवल (वा य) (a -sentence).
(7) साधे, सरळ, ामा णकपणाचे (-explanation).
(8) सामा य दजाचा (of -birth). (9) ( ाज) सरळ
(केवळ मूळ मु लावर आकारलेल)े .
simple-hearted ( स प हा टड् ) frank;
मोक या मनाचा, न कपट .
simple-minded ( ) a. artless; सरळ मनाचा, न कपट . (2) मूख, अधू मनाचा.
Simple Simon ( स पल साइमन्)n. a simpleton; भोळसट, मूख माणूस.
simpleton ( स प टन्) n. a foolish person; मूख माणूस, भोळसट माणूस.
simplicity ( स ल स ट) n. the state of being simple; साधेपणा. (2) सुबोधता (to speak with
—). (3) न कपट पणा.
simplification ( ) n. making simple; सुगमता, सुबोधता आणणे ( या). (2) सुबोध
केलेली गो .
simplify ( ) v. t. to make simple; सुलभ करणे (That simplified my task.). (2) सरळ
प दे णे (सं त प दे णे, सोडवणे) (या अथाने ग णतात वापर होतो.).
simplism ( ) n. affected simplicity;
वरकरणी साधेपणा. (2) एखाद गो वा त वकतेपे ा
अ धक साधी, सोपी आहे असे भाबडेपणाने भानणे.
simply ( ) adv. in a simple manner;
साधेपणाने (to live -). (2) केवळ, फ . (3) पूणपणे
(-marvellous).
simulacrum ( ) n. (pl. simulacra)
something made in the likeness of a person;
एखादयाची तकृती. (2) बा ा कारी दसणारा
सारखेपणा.
simulate ( ) v. t. to pretend to be, to
pretend to feel; आहे असे ढ ग करणे. आव आणणे
(-d innocence). (2) एखा ा गो ीचा अ यास
कर यासाठ तदनु प तकृती तयार करणे. simula-
tion n. ढ ग, न कल.
simultaneous ( ) a. (- with) happening or done at the same time; एकाच वेळ घडणारा (a-
applause). -equation; एकसामा यक समीकरण. -ly adv. एकदम, एकसमयाव छे देक न. -ness,
simultaneity ( सम टनी' इ ट) n. एकाच वेळ घडणे ( या).
sin ( ) n. the breaking of a religious or
moral law; पाप, पापाचरण, कृ य. (2) अ तशय
चुक चे वतन, घोडचूक. v. i. (-nn-) पाप कवा अधम
करणे. to -against somebody; - याबाबत घोर
अपराध करणे (To have a large family is really
-ning against society.). -ful a. पापी. (2) .
(3) वाममाग . -ner n. पापी मनु य. Satan rebuking -; लोका सांगे ान, आपण कोरडे पाषाण!
original-; पाप कर याची आनुवं शक वृ ी. to
live in –; ववाह झालेला नसताना प तप नी माणे
एक राहणे. The seven deadly -s; गव, कामवासना,
म सर, ोध, लोभ, खादाडपणा आ ण आळस ही सात
महाभयंकर पापे. like-; खूपच, ती तेन. े
sinapism ( ) n. mustard plaster;
मोहरीचा लेप.
sin-bin ( सन् बन्) n. a special unit on a
separate site from a school which disruptive
school children attend until they can be
reintegrated into their normal classes; शाळे तील व वंसक वृ ी या बालकांना सुधार यासाठ यांना काही काळ
अलग ठे व यासाठ असलेला मूळ शाळे पासून वेगळा असा वतं वभाग.
since ( ) adv. after a time in the past;
पूव या व श काळापासून आजपावेतो. prep.
( या)नंतर (I have not met Rama -Monday.).
conj. ( या)नंतर आतापयत. (2) याअथ (Since |
had no money, I couldn't buy that book.).
sincere ( स सअर्) genuine;खरा.
(2) मनापासूनचा (a -effort). (3) ( ) स चा,
खरा, कळवळा असणारा. -ly adv. ामा णकपणे.
sincerity ( स से र ट) n. the quality of being
sincere; ामा णकपणा (Everybody was
touched by the -- of her apology.).
sine¹ (साइन्) prep. lacking, without;
- या शवाय, - याखेरीज. die (सा इ नडाइइ) adv.
अ न त काळपयत (The meeting was
adjourned - die.). – prole ( साइन ोल) a.
& adv. अप य नसलेला ( वनाअप य). -qua non
(सा इ न वेइनॉन् ) n. अ नवाय अट.
sine² ( ) n. (of an angle) the ratio of the
length of the opposite side to the hypotenuse (in a right -angled triangle); या गुणो र
(काटकोन कोणात व श मापा या लघुकोनासमोरील बाजूचे कणाशी असणारे गुणो र).
sinecure (साइ न युअर्) n. office with pay but little responsibility; पगार भरपूर पण काम काही
नाही अशी नोकरी. (2) ( ती उपा यायाला) काही काम न करता दलेले बैठे वेतन.
sinew ( स यू) n. tendon; हाडाशी नायू जोडणारा
बंध. (2) (अ.व.) श , जोम, (3) जोम मळव याचे
साधन. the -s of war; पैसा, वळ. -y ( स यूइ)
a. बळकट, सु ढ नायू असणारा. (2) (शैली, भाषा)
जोमदार, आवेशयु .

sinful ( ) a. having committed or

tanding to commit sin; पापी, (a -person). (2) पापयु (a -act).
sing ( ) v.i. & t. (p.t. sang; p. p. sung) to
make music with the voice; गाणे, गाणे हणणे.
(2)(-of) क वतेत वणन करणे. (3) , तूं असा
बारीक आवाज करणे (The arrow sang past his
ear.). (4) (of) का ातून गुणगान करणे (to -of
the martyrs). to - a person's praises;
एखादयाची खूप तुती करणे. to - another song,
to - a different tune; चांगली अ ल घड यावर
ता यावर येऊन न पणाने वागू लागणे. to - small;
खरडप काढ यावर न पणाने वाग यास सुरवात
करणे. to -up; अ धक मो ा आवाजात गाणे हणणे.
to - out; ओरडू न सांगणे.
singe ( ) v. t. & i. to burn the surface of; –चा पृ भाग होरपळणे, करपणे. (2) भाजणे, चटका
बसून
जळणे. (3) (केसाची) टोके जाळणे. n. कप ावरील
करपलेला भाग.
singer ( सगर) n. one who sings in public; गवई. (2) गाणारा प ी.
single ( सगल्) a. one only; एकच. (2) एका याच उपयोगाचा, एकापुरताच. (3) अ ववा हत (They rent
rooms to -men.). (4) (फूल) पाक यांची एकच रांग असलेल. े n. येक बाजूला एकच खेळाडू असलेला (टे नस, बॅड मटन,
कॅरम, इ.चा) डाव (men's -s). (2) ( केट) एक धाव, एका धावेचा फटका. (3) एकेरी वासाचे तक ट (I bought
two -s and one return.). v.t. (- out) इतरांपासून बाजूला नवडू न काढणे.
single-breasted ( ) a. that does not overlap; (कोट) बटणांची एकच रांग असणारा.
single-handed ( ) a. done by an individual without anybody's help; एक ाने (इतर कुणा याही
मदती शवाय).
single-hearted ( सगल् हा टड् ) a. sincere;
मनापासूनचा (He was -in his aim.). (2) स चा
दलाचा.
single-minded ( सग माइ डड् ) with
devotion to a cause; एखादया कायाला पूणपणे वा न घेतलेला.
singleness ( सग ल् नस् ) n. the quality of being single; एक व, एक न ा (-of purpose,- of
heart).
singlet ( स लट) n. a vest; गंजी ाक (dressed in tattered -s).
singleton ( ) n. (playing cards) a
single of any suit; कोण याही रंगाचे एकच पान,
singly ( स ल) adv. by oneself; एक ाने,
(2) एकानंतर एक या माने (we entered the
bus -).
singsong ( ) n. meating of friends to
sing songs together; एक गा यासाठ भ
मंडळ चा भरलेला मेळावा. (2) आय यावेळ ठरलेला
समूहगायनाचा काय म. a. एकाच प तीने चढ-उतार करत हटलेला ( हणूनच कंटाळवाणा) (in a -manner).
singular ( स युलर) a. extraordinary; असामा य. (2) वल ण ( व च ). (3) एकवचनी. n. एकवचनी प.
singularity ( स युलॅ ' र ट) strangeness;
असामा यपणा, व च पणा. (2) त हेवाईकपणाची गो ,
वै श पूण गो .
 singularize ( स युलराइझ्)v. t. to make
singular; व च करणे.
singularly ( स युल ल) adv. strangely; व च पणे, वल णपणे.
sinister ( स न टर्) ominous; अमंगल,
अशुभसूचक. (2) . (3) अभ .
sink ( ) v. t. & i. (p. t. sank; p. p. sunk or
sunken) to go down; बुडणे. (2) तजाखाली जाणे, अ त पावणे. (3) (जमीन) खचणे (The foundation was -
ing.). (4) ( वहीर, इ.) खणणे. (5) कोसळणे. (6) ( कृती) खालावणे. (7) बुडवणे, वस न जाणे (to —
differences). to – in (into); मुरणे,
जरणे. n. वयंपाकघरात (भांडी, इ. धु यासाठ )
बसवलेले चनीमातीचे कवा दगडाचे भांडे.
(2) सांडपा याचे डबके. (3) (अनीतीची कृ ये चालणारा)
अ ा.
sinker ( ) n. something attached to a
fishing line, net, etc. to cause it to sink in
water; मासेमारीचे जाळे पा याखाली जावे यासाठ याला
sinkhole ( ) n. a depression in the
ground surface where a surface stream
disappears underground; जेथे वाहाचे पाणी
ज मनीखाली नघून जाते असा ज मनी या पृ भागावरील
खळगा. (2) जेथे घाणपाणी साठते असा खळगा.
sinking ( ) n. a feeling in the stomach
caused by hunger or uneasiness; भुकेमुळे कवा मान सक अ व थतेमुळे पोटात नमाण होणारी खळबळ. a - fund;
कजफेडीसाठ राखून ठे वलेला बु डत नधी.
sinless ( सन् लस्) a. innocent; न पाप, प व . -ly adv. प व पणे, न पापपणे. -ness n. न पापपणा.
sinner ( सनर्) n. a person who sins; पापी मनु य.(As the - repented, he was forgiven.).
Sino- (साइनो-) pref. Chinese; चनी (उदा.,
--Indian friendship).
Sinology ( ) n. the study of Chinese
history, language and culture; चनी इ तहास,
भाषा व सं कृती यांचा अ यास. Sinologist n. चनी
भाषा, इ तहास, सं कृती, इ.चा अ यासक (त ).
बांधलेले वजन.
sinuate ( ) a. having a strongly waved
margin; नागमोडी कडा असलेले (= sinuated)
(a -leaf).
sinuosity ( स युऑ स ट) n. the quality of
being sinuous; नागमोडीपणा. (2) वाकण, व ता,
(र यातील) वळण (endless sinuosities of the
mountain road).
sinuous ( ) a. full of turns, curves;
वळणावळणाचा, नागमोडी (a -path). (2) सरळ,
ामा णक नसणारा. (3) चटकन वळणारा, लव चक, चपळ.
sinus (साइनस् ) n. any bodily cavity; शरीरातील कोणतीही पोकळ जागा ( वशेषतः अ थ ववर). (2) नाकाशी
संबं धत अशी कवट तील पोकळ .
sip ( ) v. t. & i. (-pp-) to drink in very
small draughts; घुटके घेत पणे, आचमन घेणे (She was -ping her coffee.). n. भुरका (Beer cannot be
tasted in a -.).
siphon (साइफन्) n. a curved tube for
conveying liquids over edge of vessel;
व न लका (भां ां या कडेव न पाणी काढ यासाठ
वापरतात). (2) वाक ा नळ ची सोडावॉटरची बाटली.
(3) सकवच ा यांची अ शोषण कर याची न लका.
v. t. & i. (off, out) व न लकेतून काढू न
घेणे झरपणे. -al, -ic a. व न लकेसंबंधीचा.
sippet ( ) n. a small piece of something,
especially a piece of toast eaten with soup;
साराबरोबर (सूपबरोबर) खा लेला पावाचा (टो टचा)
लहानसा तुकडा.
sir ( ) n. polite form of address to a man;
ीमान, साहेब. (2) 'सर' हा कताब.
sire ( ) n. term of address to a king or
emperor; महाराज. (2) पता. (3) पूवज.

े ो
(4) जनावराचा ( वशेषतः घो ाचा) जनक (male
parent). v. t. -चा ( वशेषतः घो ाचा) जनक असणे,
(चांग या घो ांची अवलाद नमाण करणे.).
siren ( ) n. device which gives warning of danger; भयसूचक कवा धो याची सूचना
दे णारे साधन (यं ). (2) (जहाजाचा) भ गा. (3) पु षांना
मोहात पाडणारी व यां या नाशास कारणीभूत होणारी
कोणतीही ी. a. मो न, भुलवून टाकणारा
(-charms).
Sirius ( ) n. the brightest star in the sky
called the Dog Star; ाधाचा तारा.
sirolin ( ) n. a prime cut of beef from the loin; गोमांसाचा गाई या कमरेजवळ ल सवात चांगला
तुकडा.
sirocco ( ) n. (pl. -s) a hot oppressive
dusty wind; उ ण तापदायक धूळयु जोरदार वारा
(उ र आ केतून द ण युरोपकडे वाहणारा).
sirrah ( ) n. a contemptuous term used in
addressing a man or a boy; एखा ा पु षाला
कवा मुलाला तर काराने संबोधणारा श द (महाराज,
ब चमजी).
sirup ( सरप्) n. syrup; साखरेचा पाक. (2) सरबत
(= syrup).
sisal ( ) n. a plant with strong fibre;
मजबूत धागा असलेले गवत. (2) या गवताचा धागा.
siskin ( ) n. a yellow and black finch;
पवळसर-काळसर रंगाचा एक गाणारा प ी.
sissy, cissy ( ) n. an effeminate boy or
man; बाय या मुलगा कवा पु ष. sissified, cissified a. बाय या, भेकड.
sister ( ) n. daughter of the same parents; बहीण. (2) प रचा रका. ~-in-law; मे हणी,
नणंद कवा व हनी. half-~; साव बहीण. -ly a.
ब हणीचा (-ly love). (2) ब हणीसारखी.
sit ( ) v. i. &t.(-tt-) (p. t. & p.p. sat) to rest
on the lower part of the body; बसणे (to - in
an armchair). (2) बसवणे (He sat the child on a small table.). (3) (स मती, इ. ची) बैठक चालू
असणे. (4) (संसद, स मती, इ. चा) सद य असणे. (5) (पोशाख, इ.) अंगाला बरोबर बसणे. (6) अंडी उबव यासाठ यावर
बसणे (The hen is -ting on the eggs.). to — back; व ांती घेणे to — down under; बन वरोध (अपमान,
इ.) सहन करणे. to - in; बैठा संप करणे. (ii) लहान बालकाची काळजी घे यासाठ घरीच राहणे. ~-in n. बैठा संप.
to - on; एखा ा मंडळ, इ.चा सद य असणे. to - for an examination; परी ेला बसणे. to - tight; घ बसून
राहणे. (ii) आप या मतांना चकटू न राहणे. to -up; ताठ
बसणे. (ii) जागत बसणे. to make a person up;
एखा ाला भयभीत क न काय वृ करणे to - on
the fence; कोणाचीच बाजू न घेणे. a ~-down
strike; बैठा संप (कामावर हजर रा न काम न करणे).
site (साइट) n.place for a building; बांधकामासाठ मुकरर केलेली जागा (a —for a new school). (2)
खुली जागा. V. t. -ची जागा मुकरर करणे (to -a new factory).
sitter ( ) n. a person sitting for a portrait;
आपली तमा रंगवून घे यासाठ च कारासमोर बसणारी . (2) अंडी उबव यासाठ बसणारी क बडी. (3) पारध कर यास सोपा
(वसलेला) प ी. a baby-~; मुले सांभाळ याचे काम करणारी .
sitting ( ) n. the act of sitting for a
portrait; च कारासमोर तमेसाठ वसणे ( या).
(2) जेवण घेणे, इ.साठ बसणे (पंगत) (They served
fifty persons per -.). (3) क बडी उबवत असलेली
एकूण अंडी. (4) वैठक चा कालावधी. (5) वैठक (He
finished that reading the novel at one -.).
sitting room ( ) n. a room for sitting;
बैठक ची खोली.
situated ( स ुएइ टड् ) pred. a. located; (गाव, इमारत, इ.) वसलेल, े उभारलेल.े (2) ( ) वश
प र थतीत असणारा.
situation ( ) n. position (of a town,
building, etc.); ठकाण, जागा. (2) प र थती,
संग. (3) नोकरी. to be in a -; नोकरी असणे. to
be out of a -; बेकार असणे. -s vacant;
नोकरी या जागा उपल ध आहेत (जा हरातीत वापर). -s
wanted; नोक या ह ा आहेत (जा हरातीत वापर. -al
a. संग न .
six ( स स्) n. & a. one more than five; सहा.
sixain ( ) n. a stanza or poem of six
lines; सहा चरणांचे कडवे कवा क वता.
sixer ( स सर्) n. a hit for six runs; ( केट)
षट् कार. (2) सहा म ह यांचा तु ं गवास.
sixfold ( ) a. & adv. six times as much or as many; सहापट.
six-footer ( ) n. a person who is at least six feet tall; कमान सहा फूट उंचीचा मनु य.
sixmo ( ) n. a book size resulting from
folding a sheet of paper into six leaves
(twelve pages); कागदा या सहा समान घ ा घात या असता येणा या पृ ाचा आकार (= sexto). (2) या आकाराचे पु तक.
sixpence ( ) n. a former British coin with a face value of six pennies; सहा पे सचे टश
नाणे. (2) सहा पे सची र कम (= नवीन 2.5 पेनी).
sixpenny ( ) a. costing six pennies;
सहा पे स कमतीची (व तू). (2) ( खळा) दोन इंच
लांबीचा. (3) व त.
six-shooter ( ) n. revolver with six
chambers; सहाबारी प तुल (= six-gun).
sixteen ( स ट न् ) n. the number 16; सोळा ही सं या. a. सोळा. -th a. सोळावा. n. 1/16भाग.
sixth ( ) n. & a. next after fifth in
numbering or counting order; है भाग, सहावा.
-sense; पाच ान यांपलीकडील इं य (अंत ान).
-ly adv. सहा ाने. (2) सहावी गो हणजे.
sixtieth ( ) n. & a. being the ordinal
number of sixty in counting order; 60 वा, 1/60 भाग.
sixty ( स ट) n. & a. the number 60; साठ ही
सं या. the sixties; वया या कवा शतका या 59 ते
70 वषा या दर यानचा काळ.
sizable, sizeable ( ) a. of a fairly large
size; व याच मो ा आकाराचा.
size¹ ( ) n. largeness or smallness of
something; (लहान कवा मोठा) आकार. (2) माप.
in - आकाराने. V. t. आकारानुसार मांडणी करणे
(2) (up) - या आकाराचे अनुमान करणे. (3)-ची
यो यता ( वभाव, इ.) मनाशी ठरवणे.
size² ( ) n. a sticky substance used to
glaze textiles, paper, etc.; खळ, कांजी. v.t. खळ
लावणे.
sizzle ( ) v. i. to make a hissing and
cracking sound; (तळ या जाणा या पदाथाचा) 'चुर'
असा आवाज करणे. n. चुर असा आवाज. -r n. अ यंत
कडक उ हाचा दवस.
skate¹ ( ) n. steel blade fixed under a
boot for sliding over ice, etc.; बफ, इ. व न
घसरता यावे हणून बुटा या तळाला बसवलेली पोलाद
प . v.i. केट या साहा याने बफाव न घसरत जाणे.
to - over a delicate problem; (सम येचा)
सहजपणे खुबीने नुसता उ लेख करणे. to - on thin
ice; नाजूक (अवघड, इ.) वषय हाताळ याचा
(मूखपणाचा) य न करणे. -r n. बफाव न केट या
साहा याने घसरत जाणारा. skating-rink; घसर याचा
खेळ खेळता यावा हणून मु ाम तयार केलेला पृ भाग.
skate² ( ) n. a large flat long-tailed sea
fish; एक मोठा, सपाट, लांब शेपट चा सागरी मासा.
skean ( ) n. a double-edged dagger; gure
क ार (पूव कॉटलंड व आयलड येथे वापरत असत).
skedaddle ( कडॅ डल्) v. i. to run away; पळू न जाणे (सामा यतः आ ाथ वापर होतो.). n. घाईघाईने घेतलेली
माघार.
skeet ( ) n. a form of clay-pigeon
shooting; माती, इ.ची तबकडी फेकून त यावर नेम
ध न मारणे.
skein ( ) n. a measure of silk, wool or
cotton yarn coiled into a bundle; रेशीम, लोकर
ी ी ी ी
 कवा कापूस यां या सुताची (120 वार लांबीची) लडी.
(2) अशा लडीसारखे दसणारे काहीही (उदा., केसांची
बट). (3) हंसांचा उडणारा थवा.
skeleton ( ) n. framework of bones
inside the body; हाडांचा सांगाडा. (2) (इमारत, इ.चा) सांगाडा (the steel — of a new building).
(3) आराखडा (क चे टाचण) (the -of a novel).
- key; नर नरा या कुलपांना लागणारी चावी.
- staff; ज र तेवढाच कमीत कमी कमचारीवग. -in
the cupboard; याची सव कुटुं बयांना लाज वाटे ल
असे कौटुं बक गौ य. to be reduced to a -;
आजार, भूक, इ.नी वाळू न जाणे, कृश होणे. -at the
feast; जो आला असता इतरां या आनंदावर वरजण पडते असा मनु य. -ize v. t. अ थपंजर करणे. (2) (पा हा ळक भाग
वगळू न) आव यक तेवढाच भाग ठे वणे.
skep ( केप्) n. a beehive especially one
constructed of straw; गवतापासून तयार केलेले
मधमा यांचे कृ म पोळे . (2) गवत, इ.ची टोपली.
skeptic ( के टक्) n. sceptic; ना त यवाद ,
संशयवाद .
sketch ( ) n. quickly-made drawing;
रेखाकृती. (2) क ची परेषा. (3) (योजनेचा) क चा
मसुदा. (4) हा य धान छोट ना टका. v.t. &i परेषा
काढणे. (2) मसुदा तयार करणे. ~-book n. रेखा च ांची
वही.
sketchy ( ) a. existing only in outline;
केवळ परेषे या व पाचा (2) काहीशा
न काळजीपणाने रेखाटलेला. (3) अपूण, अधवट
(-knowledge). sketchily adv. परेषा मक
प तीने. (2) अधवटपणे.
skew ( ) a. twisted or turned to one side;
तरपा. (2) सरळ रेषेत कवा काटकोनात नसलेला.
(3) (ग णतात) भ तलातील एकमेक स छे दणा या
रेषांपैक एक (a -line). n. तरपेपणा. ~-eyed a.
तरळा डोळा असलेला.
skewbald ( ) a. marked in white and any colour except black; पांढ या व का याखेरीज इतर रंगांचे
अ नय मत ठपके असलेला. n. असे ठपके असलेला घोडा.
skewer ( ) n. a long pin to hold meat
in position while being cooked; मांस शजत
असताना ते एके ठकाणी ध न ठे व यासाठ असलेली लांब सळई.
skewness ( यू' नस्) n. the quality or
condition of being skew; तरपेपणा.
skew-whiff ( ) a. not straight; सरळ
नसलेला, तरकस, वाकडा.
ski ( ) n. (pl. ski or –s) long strip of wood
fastened to the foot for sliding over snow;
बफाव न सरकत जा यासाठ पायाला बांधले या लांब
सपाट लाकडी प ट्या. v.t. (p. t. & p. p. skid or
skied; pres. p. skiing) क या मदतीने बफाव न
घसरत जाणे. ~-bob n. चाका या जागी घसरप ट्या
असलेली सायकल. --jump n. उताराव न घसरत येऊन
वेगाने घेतलेली उडी. ~-lift n. बफाव न घसरत जा याचा खेळ खेळणा यांना पवत शखरावर ने यासाठ असलेला झुल या पाळ याचा
माग. -plane n. चाकांऐवजी घसरप ट्या जोडलेले वभाग ( यायोगे ते वमान बफमय दे शावर सहजपणे उत शकते). -er n.
क लावून सरकणारा.
skid ( ) v.i. (-dd-) to slip or slide
accidentally; अक मात सरकणे कवा घसरणे. n.
गाडीचे बाजूला घसरणे. (2) चाका या वेगाला अटकाव
हावा यासाठ लावलेले लोढणे.
skidlid ( कड लड् ) crash helmet;
मोटारसायकल वार वापरतो ते शर ाण,
skidpan ( ) n. an area made slippery so
that vehicle drivers can practise
controlling skids; घसरण असलेला ज मनीचा भाग
(घसरणीव न वाहन नीट चालव याचा वाहन चालकांना
सराव करता यावा यासाठ उपयु ).
skidproof ( ) a. (of a road surface,
tyre, etc.) preventing skidding; घसरण होऊ न
दे णारा.
skid row ( ) n. slum area where
vagrants live; उनाडट पूंची व ती असलेला, ग ल छ
व तीचा (झोपडप ) वभाग (= skid road).
skiff ( ) n. a small boat propelled by oars,
sail or motor; व ांनी, शडांवर कवा यं ाने
चालव याची होडी.
skiffle ( )mixturexture of jazz and
folksong; लोक य वा संगीत व लोकगीते यांचा जोड काय म.
skilful ( ) a. showing skill; कुशल, कसबी. -ly adv. कौश यपूवक.
skill ( ) n. (- at/in) ability to do something well; कौश य, कसब. (2) चातुय. -ed; शार.
(2) कसबी. (3) (काम) यासाठ कौश य लागते
असे. ~-less a. कौश यहीन.
skilled ( क ड् ) a. (in) having skill; कुशल,
कसबी (-workmen).
skillet ( ) n. a shallow pan with a handle or a cooking pot usually with legs;
दांडी असलेली तळ याची सपाट उथळ थाळ कवा पाय
असलेले शजव याचे भांडे.
skilly ( क ल) n. thin soup or gruel; पातळ र सा.
skim ( ) v. t. & i. (-mm-) to remove from
the surface of a liquid; वा या पृ भागाव न
वर यावर काढू न घेणे (उदा., मलई) (to -milk).
(2) पृ भागाला पश क न वरचेवर जाणे
(to -stones over water). (3) (वाचन) वरवर
मह वा या मु यांची न द घेणे (to -through a book). -milk; चरबीर हत ध. to -off; उ म भाग नवडू न घेणे.
skimmer ( क मर्) n. a utensil used for
skimming liquids; खोलगट असा झारा. (2) एका
जातीचा पा याव न उडत जाणारा प ी.
skimmings ( )n. pl. material that
skimmed off a liquid; एखा ा वावरील काढू न
घेतलेला मलईसारखा पदाथ. (2) वतळवले या धातूमधील वेगळा केलेला अशु भाग.
skimp ( ) v. t. & i. to supply sparingly;
ज रीपे ा कमी पुरवठा करणे, आखड या हाताने दे णे.
(2) एखादे काम न काळजीपणाने, घाईघाईने कवा तुटपुंजे सा ह य घेऊन करणे. -y ( क प) a. ( वशेषतः
कपडा) कमी कापड वाप न तयार केलेला (आखूड).
(2) कंजूष. -ily adv. कंजूषपणे.
skin ( ) n. the outer covering of human or
animal body; कातडी, वचा, चामडी. (2) जनावराचे
कातडे. (3) ा या या कात ापासून व ठे व यासाठ
वनवलेली पशवी. (4) साल (banana -).
(5) धावरची पातळ साय. v.t. & i. (-nn-) कातडी
काढणे (He -ned his knee.). (2) फसवून लुबाडणे.
(3) नवीन कातडी येणे. a. कातडीला लाव याचे
(-cream). (2) न नतासूचक कवा न नतादशक
(a -magazine). --flint n. कृपण मनु य. thick
-ned; यावर कशाचाही प रणाम होत नाही असा
( नढावलेला). to save one's -; आपली कातडी
बचावणे. to have a thin (thick) -; हळ ा
( नावले या) वभावाचा असणे. to escape by the–
of one's teeth; कसाबसा नसटणे. to keep
one's eyes -ned; डो यात तेल घालून ल दे णे. to
get under one's -; खुपणे, लेश दे णे.
skin-deep ( कन् डीप्) a. shallow; वरवरचा, उथळ. adv. वरवर, उथळपणे.
skin flick ( कन् लक्) n. a film containing
much nudity and explicit sex; यात न नता व
ल गकता यांवर भर दला आहे असा च पट.
skinflint ( क ल ट) n. a miser; कृपण मनु य.
skin food ( कन् फूड् ) n. a cosmetic cream for keeping the skin in good condition; कातडी
नतळ, सतेज ठे व यासाठ लावायचे अंग वलेपन.
 skin friction ( क शन्) n. the friction
acting on a solid body when it is moving
through a fluid; घनपदाथ वा या कवा वायू या
वाहातून जात असता होणारे घषण.
skin graft ( ) n. a piece of skin removed from one part of the body and surgically
grafted at the site of a severe injury; एखाद ती वचाजखम लवकर भ न नघावी यासाठ शरीरा या स या
भागावरील वचेचे या जखमे या ठकाणी केलेले आरोपण ( वशेषतः भाजले या भागावर केले जाते.).
skinner ( ) n. a person who deals in
animal skin; ा यांची कातडी वकणारा.
skinny ( क न) a. lacking in flesh; हाडकुळा.
(2) वचायु .
skint ( क ट् ) a. without money; पैसा नसलेला.
skintight ( ) a. (garments) fitting
tightlyover the body; (कपडे) शरीराला घ बसणारे.
skip¹ ( ) v. i. & t. (-pp-) to jump lightly
and quickly; (एखादा अडथळा, इ.व न) टु णकन उड़ी
मारणे. (2) दोरीवर या उ ा मारणे. (3) बागडणे.
(4) एका जागेव न स या जागी झटकन नघून जाणे.
(5) (वाचताना मधला एखादा भाग) गाळणे. n. उडी.
(2) उडी मारणे ( या).
skip² ( ) n. a large open container for
transporting building materials; बांधकामातील
सा ह य वा न नेणारी मोठ पेट कवा टोपली.
(2) खाणीतील पाळणा (उ हन).
skip³ ( कप्) n. skipper; क तान, कणधार.
(2) कॉलेजमधील ( वशेषतः न ट कॉलेज, ड लन,
येथील) नोकर.
skiplane ( ) n. an aircraft filled with
skis; चाकांऐवजी घसरप ट्या लावलेले (बफाळ
पृ भागावर उतरणारे) वमान.
skipper ( क पर) n. captain; (बोट चा) क तान.
(2) नायक, कणधार.
skippet ( ) n. a small round box for preserving a document or seal; एखादा द तऐवज कवा
ठसा (सील) सुर त ठे व यासाठ असलेली छोट वाटोळ पेट .
skipping ( ) n. the act of jumping over
a rope; दोरीव न उ ा मारणे ( या). ~-rope;
दोरीव न उ ा मार याचे साधन.
skirl ( ) v. i. to emit a shrill sound; कचाळणे. (2) बॅगपाइप नावाचे वा वाजवणे. n. बॅगपाइपचा
आवाज. (2) ककश, कणभेदक आवाज.
skirmish ( क मश्) n. unplanned fight
between small groups; चकमक, झटापट.
(2) शा दक चकमक. v.i. चकमक झडणे.
skirr ( ) v. i. & t. (off/away) to move or
run (fly) rapidly; वेगाने हलणे (धावणे, उडणे, इ.).
(2) एखा ाला पकड यासाठ कवा शोध यासाठ
एखा ा दे शातून वेगाने हालचाल करणे. n. भर भर
असा (प यां या पंखां या आवाजासारखा) आवाज.
skirt ( ) n. woman's garment that hangs
from the waist; घागरा, परकर. (2) इतर कप ाचा
कमरेखाली ल बणारा भाग (सोगा). (3) (अ.व.) गाव,
इ. या अगद कडेचा भाग (सीमा). v.t. &i. कडेकडेने
जाणे.
skirting ( ) n. material used for skirts;
घाग यासाठ वापरले जाणारे कापड. (2) घरा या भतीला आतील बाजूला तळाला असलेली लाकडी कवा ला ांची अशी कडा (=~-
board).
skit ( ) n. short piece of humorous
writing;छोटे हसन. (2) वडंबना मक लेख. (3) लबाडी, फसव यासाठ केलेली यु .
skitter ( ) v. i. to move or run rapidly;
पोबारा करणे. (2) पा या या पृ भागाव न अलगद
पश क न वेगाने जाणे. (3) (मासेमारी) गळाला लावलेले आ मष पा या या पृ भागाव न अलगदपणे सरकवणे.
skittish ( क टश्) a. playful, lively; आनंद .
(2) अवखळ. (3) लाजरी (मुलगी). (4) नखरेल ( ी).
skittle ( ) n. wooden or plastic pin widest just above the base; तळा या जरा वर अ तशय ं द
े ी ी ी ो ी ो े
असलेली लाकडी ( कवा ला टकची) जोडी ( पन). (2) (अ. व.) अशा नऊ जो ांचा एक खेळ (= ninepins). beer
and -s; केवळ मौजमजा (Life is not all beer and -s.). v. t. ( केट) फलंदाजाला चटकन बाद करणे (to -
out).
skive¹ ( ) v. t. to remove the surface of;
चा वरील पृ भाग र करणे, तासून काढणे ( वशेषतः
कात ाचा).
skive² ( काइ ह) v. i (off) to evade
(responsibility); (जबाबदारी) टाळणे.
skiver¹ ( ) n. a person or tool that skives; कातडी तास याचे काम करणारा मनु य कवा साधन.
skiver² ( काइ हर्) person who persistently avoids work; कामचुकार माणूस.
skivvy ( ) n. a female servant who does
menial work; हरकाम करणारी मोलकरीण.
(2) (अमे रकेत) बंडी, ब नयन, ट -शट, V. t. मोलकरीण
हणून काम करणे.
skrimshank ( ) v. i. scrimshank; कामचुकारपणा करणे.
skua ( यूअ) n. a large seagull; मोठा सागरी प ी.
skulduggery, skullduggery ( )n.underhand dealing; अ ामा णकपणाचा वहार, लबाडी.
skulk ( ) v. i. to sneak out of the way to
avoid work; काम टाळ यासाठ गुपचूप नसटणे, दडी
मारणे. (2) भीतीपोट वतः या बचावासाठ लपणे. -er
n. अंगचोर. -ingly adv. अंगचोरपणे.
skull ( ) n. the bony framework of the
head; डो याची कवट . to have a thick -; मंद
बु चा असणे. –and cross-bones; चा यां या
जहाजावरील खूण. ~-cap n. वृ कवा ट कल पडलेली माणसे वापरतात ती डो याला घ बसणारी टोपी.
skunk ( ) n. the North American animal
having a black and white coat and bushy
tail; कृ णधवल रंगाचा व झुबकेदार शेपट चा उ र
अमे रकेत आढळणारा एक ाणी ( या यावर ह ला
झा यास तो वसंर णाथ उ घाण वास सोडतो). (2) या
ा याची लोकर. (3) तर करणीय, हलकट माणूस. v.t.
तप ाचा सपशेल पाडाव करणे,
sky ( काइ) n. the space over the earth; आकाश, नभ. (2) (अ. व.) हवामान. v.t. ( केटचा चडू )
खूप वर टोलावणे. The -is the limit; मयादाच नाही. to praise someone to the skies; एखा ाची अमयाद
शंसा करणे. under the open -; उघ ावर.
skyblue ( ) n. & a. light or pale blue
(colour); फ कट नळा (रंग) (a -blouse).
sky-blue pink ( ) n. & a. a jocular
name for a nonexistent or unimportant
colour; अ त वात नसलेला कवा मह वाचा नसलेला
रंग ( वनोदाने हटले जाते).
skydiving ( काइडाइ हंग)् n. the sport of
parachute jumping; हवाई छ ी ारा वमानातून
खाली झेप घेणे (हवाई छ ीधारी हवाई छ ी
उघड यापूव आकाशात अनेक कार या कसरती क न
दाखवते.).
sky-high ( ) a & adv. at or to an unprecedented level; खूप उंचावर (Prices
rocketed-.). to blow -; संपूण व वंस करणे.
skyjack ( का इजॅक्)v. t. to hijack an
aeroplane; वमान बळजबरीने पळवून नेण. े
skylark ( ) n. a small bird that sings
as it flies up into the sky; भार ाज, चंडोल.
skylight ( ) n. a window in the roof;
उतर या छपरात बसवलेली खडक (गवा ).
skyline ( का इलाइन्) outline of hills,
buildings, etc. as seen against the sky;
इमारती, टे क ा, इ.नी रे खत केलेले तज.
sky pilot ( का इपाइलट) n. a parson; (खलाशांचा श द) धम पदे शक.
skyrocket ( ) v. i. to go up steeply;
भरमसाट वाढणे (गगनाला भडणे) (Prices have -ed.)
n. अ नबाण.
skyscraper ( का इ े पर्) n. a very tall
building; अ त उंच (गगनचुंबी) इमारत.
 skyward(s) [ ] a. & adv. moving
towards the sky; आकाशा या दशेने (चाललेला).
skywriting ( का इराइ टग्) n. writing letters
formed of smoke trails; ( वमानातून) धूर सोडू न
यापासून बनवलेली अ रे.
slab ( ) n. thick, flat piece of stone, wood,
etc.; (दगड, लाकूड, इ. घनपदाथाची) चीप, शला.
slack ( लॅक्) a. lazy; मंद. (2) सैल. (3) मंद चा
(धंदा). (4) न काळजी (कामगार, इ.). n. (the)
दोरखंड, इ.चा सैल, ल बकळणारा भाग. (2) कोळशाची पूड. (3) मंद चा काळ. (4) (अ. व.) सैल वजार ( वशेषतः
यांची). to take up the -; एखादा कारखाना इ. या कारभारावर पकड बसवणे. v. i. कामात कसूर करणे. (2) (up)
गाडी, इ.चा वेग कमी करणे. (3) (off) (दोरखंड, इ.) सैल सोडणे. (ii) आळशी बनणे, कामचुकार बनणे. -ness n.
ढलेपणा, सु ती.
slacken ( ) v. t. & i. to make or become
slack; आळसावणे. (2) सैल करणे, सैल होणे (to the
rope). (3) (वेग, इ.) कमी करणे (The gale is
-ing.).
slacker ( लॅ कर्) n. a lazy person; आळशी, सु त मनु य. (2) कामचुकार मनु य.
slag ( ) n. the waste matter left after metals have been smelted from ores; अशु
धातूपासून नघालेली मळ (-heap n. अशा मळ चा ढगारा). (2) वालामुखी या ला हारसातून झालेला
खडका या तुक ांचा ढ ग. (3) खाणीतून कोळसा
काढताना तयार होणारा खडकांचा भुगा, कोळशाचा भुगा व इतर धातूंचा भुगा, इ.चे म ण, (4) गांवढळ, उ ट ी. v.t. &i.
(-gg-) मळ त पांतर करणे होणे. (2) (off) एखा ाची नदानाल ती करणे. to - down; -ला
तयार वा ाडन करणे.
slain ( ले इन्) p.p. of slay; slay चे भू. का. धा. प.
slake ( ) v. t. to quench, satisfy (thirst,
desire, etc.); (तहान, इ छा, इ.) भागवणे, तृ त करणे

(The drink-d my thirst.). (2) (का ात वापर)

ताजेतवाने करणे. (3) (चुना) पाणी टाकून रासाय नक
वभाव बदलणे.
slalom ( ला' ऽलम्) n. (skiing) a race,
especially one downhill, over a winding
course marked by artificial obstacles;
टे कडीउताराव न वळणावळणा या मागाव न आखलेली वकृ म अडथळे रचलेली अशी बफाव न घसरत जा याची शयत. (2) अशाच
कारची नौकांची शयत. v. i. अशा शयतीत भाग घेणे.
slam ( ) v. t. & i. (-mm-) to shut violently; धाडकन बंद करणे. (2) जोराने फटका मारणे.
(3) कठोर ट का करणे (a play -med by the
reviewers). (4) (into/out of) खोलीत कवा
खोलीबाहेर फणका याने जाणे. (5) सहजपणे पराभूत करणे. n. धाडकन बंद के याचा (धप् असा) आवाज (the -of car
door). (2) कठोर ट का. a grand-;
( ज या खेळात) तेरा या तेरा हात जकणे.
slander ( ) n. false or malicious
statement about a person; नदा (Don't listen
to -.). (2) कलंक. vt. नदा करणे. -er n.
नाल तीखोर.
slanderous ( लाऽ डरस्) containing
slander; नदा मक (- tongues). -ly adv.
नदा मक रीतीने.
slang ( ) n. language not used in standard
speech or writing; गावठ भाषा (अडाणी लोकांची
बोली). (2) अस य भाषा. v. t. शवीगाळ करणे, -ला
अपश द वाप न अवमा नत करणे. -ing match n.
यात भांडणारी माणसे पर परांशी शवराळयु भाषेत
आरोप- यारोप करतात असे भांडण.
slangy ( ) a. in the nature of slang;
अ श संमत.
slant ( लाऽ ट) v. t. & i. to slope; तरकस कवा
उतरता असणे. (2) उतरता करणे. to -the news;
वश कोनाला पोषक अशा व पात बातमी दे णे.
a. तरकस. n. उतरण, उतार. (2) व श कोन.

े
-ingly, -wise adv. तर या अव थेत, तरकस.
slap ( लॅप)् v.t. (-pp-) to smack; चापट मारणे,
ीमुखात लगावणे. to - on the back; कौतुक करणे,
अ भनंदन करणे (पाठ थोपटणे). to - down; कठोर
श दांत खरडप काढणे. n. चापट, चपराक, थाप. adv.
थेट, तडक (The thief ran –into the policeman.).
slap-bang ( ) adv. in a noisy manner;
धाडकन, ताडकन, धस दशी. (2) थेट, ताबडतोब.
slapdash ( ) adv. in a careless, hasty or
haphazard manner; घाईघाईन, न काळजीपणे,
(2) उतावीळपणे. . न काळजी. (2) उतावीळ (a -
worker).
slaphappy ( ल पहॅ' प) cheerfully
irresponsible; उ साही परंतु वेजबाबदार ( कवा
न काळजी, बेपवा). (2) अ यंत उतावीळ,
slapjack ( लॅ प् जॅ क) n. a simple card game; एक साधा प यांचा खेळ.
slapstick ( ') n. a low comedy of the
roughest kind; सामा य दजाचा (धांगड धगा
असलेला) फास ( हसन).
slap-up ( ) a. (of meals) lavish, excellent; (जेवण) घसघशीत, उ कृ (a - dinner).
slash ( ) v. t. & i. to make big cuts; घाव
घालून खोल जखम करणे. (2) सपासप तोडणे. (3) अ तशय कडक ट का करणे. (4) एकदम खूप कमी करणे. n. वार, जखम.
a - pocket; कप ा या शवणीला फट ठे वून शवलेला खसा. -er n. जखम करणारा. (2) कठोर ट का करणारा. -er
movie; या च पटात हसाचार असतो ( वशेषतः यांवर सुरामारी होते असा). -ing a. अ यंत आ मक व कठोर (a -ing
attack).
slat¹ ( लॅट) n. thin strip of wood, etc.; (लाकूड, इ.ची) अ ं द, पातळ लांब प ( खडक वर बसव या या
जाळ म ये ह न शयन लाइंडम ये असतात.). v. t. अशा प ट्या बसवणे.
slat² ( ) v. t. & i. (-tt-) to throw violently;
जोरात फेकणे, आदळणे. (2) जोरात फडफडवणे. n.
अक मात बसलेला जोरदार तडाखा.
slate ( ) n. flat piece of grey stone as used for roofs; छपरावर घाल यासाठ वापरात येणारा
कर ा रंगाचा सपाट दगड. (2) ( ल ह याची) दगडी पाट . to have a clean-;पूव तहास न कलंक असणे. to wipe the
- clean; जुने सारे वस न न ाने एखाद गो सु करणे. to start with a new -; जुने सारे वस न न ाने सुरवात
करणे. to have something on the –; उधारीने घेणे. to have a - missing; डो याने जरा क चा असणे. v. t.
पाट या दगडा या पातळ परंतु मो ा चपा छपरावर घालणे. (2) (पु तक- परी णात) कडक ट का करणे. (3) कठोर श ा करणे.
-d for; - या जागे (पदा) करता,-चे नाव मु र करणे. -r n. छपरावर दगडी चपा घाल याचे श ण घेतलेली . (2)
दगडी चपा बसवणारा. ~-club n. व श उ े शासाठ बचत कर यासाठ थापन केलेले मंडळ (सामा यतः नाताळ या सणासाठ ही
बचत केली जाते व या सणा या वेळ सद यांत ती वाटली जाते.).~-pencil n. धी पे सल.
slather ( लॅदर) n. a large quantity; वपुलता (Hegets -s of money.). V. t. उधळप करणे.
slating ( ) n. the act or process of
laying slates; दगडी चपांनी घर शाकारणे. (2) दगडी
चपा कवा या चपा कर यासाठ लागणारे सा ह य,
(3) अ यंत कठोर ट का.
slattern ( ) n. a slovenly woman; हडीस,
गबाळ ी. a, गबाळ (-manners). -ly a. गबाळ (a
-ly girl). -liness n. गबाळे पणा.
slaty ( ) a, consisting of or resembling
slates; लेट या दगडांचा कवा यांसारखा दसणारा,
(2) लेट या दगडा या रंगाचा (करडा, नळसर).
slaughter ( ) v. t. to kill an animal for
food; ठार मारणे, (2) कतल करणे. (3) सपशेल पराभूत
करणे. n. क ल (a frightful -), (2) संहार. (3) फार
नामु क चा असा पराभव. -er n. कसाई (=-man).
--house n. क लखाना.
slave ( ) n. person without freedom or
personal rights; गुलाम. (2) तावेदार, - to or of;
-चा दास, -चा गुलाम (A drunkard is a - of
drink.). V. t. गुलाम गरी करणे. (2) गुलामासारखे अपार मेहनत घेऊन काम करणे (to - away at
something).
slave-driver ( ) n. an overseer of slaves; गुलामांवरील मुकादम, (2) आप या हाताखालील माणसांकडू न
स ने ढोरांसारखी मेहनत करवून घेणारा मालक.
slaveholder ( ले इ ह् हो डर) n. a person who own slaves; गुलामांचा धनी.

े
 slaver¹ ( ले इ हर् ) n. an owner or dealer in
slaves; गुलामांचा धनी कवा गुलामांची व करणारा
ापारी. (2) गुलाम घेऊन जाणारे जहाज.
slaver ( ले इ हर) v. i to dribble saliva; लाळ
गळणे. (2) (over) लांगल ू चालन करणे, धुंक झेलणे,
लाळघोटे पणा करणे. (3)-ची ती लालसा असणे. n.
लाळ, थुक . (2) मूखपणाची बडबड.
slavery ( ) n. the state or condition of
being a slave; गुलाम गरी. (2) गुलाम बाळग याची
प त (Lincoln abolished-.). (3) अ यंत
क ाचे परंतु अपुया वेतनाचे काम.
slave ship ( ) n. a ship used to
transport slaves; गुलामांना घेऊन जाणारे जहाज.
slave trade ( ) n. the business of trading in slaves; गुलामांचा ापार ( वशेषतः कृ णवण य
आ कन न ची अमे रकेत नेऊन केलेली व ).
slavey ( ) n. a female general servant;
सवसामा य कामे करणारी मोलकरीण, दासी.
slavish ( ) a. of or befitting a slave;
गुलामाचे कवा गुलामाला साजेस. े (2) नीच, ु .
(3) अनुकरणा मक. -imitation; अंधानुकरण
(जसे या तसे केलेले अनुकरण-क पकतेला यात वाव
नाही असे).
slavocracy ( ले इ हॉ स) n. domination by
slaveholders; गुलामां या ध यांचे वच व कवा
अ धस ा.
slaw ( लॉऽ) n. sliced cabbage; चरलेला कोबी, चरले या कोबीची को शबीर.
slay ( ) v. t. (p. t. slew, p. p. slain) to kill, to
murder; वध करणे, ठार मारणे (A hunter -s
wild animals.). -er n. खुनी, जीव घेणारा.
sleave ( ली ह) n. a tangled thread; गुंतागुंत
झालेला दोरा. (2) जाड दो याचा सुटलेला धागा कवा तंतू. (3) गुंतागुंत.
sleazy ( ली झ) a. disreputable; ल कक असलेला (a -nightclub). (2) वर वरीत, पातळ, झर झरीत
(a -fabric). (3) घाणेरडा, गबाळ (a -
appearance).
sled, sledge ( लेड्, लेज) ् n. a vehicle with
runners used on snow; बफाव न घसरत जाणारी
घसरगाडी. v. i. &t. घसरगाडीतून जाणे/ नेण. े
sledge, sledgehammer ( लेड्, ले ह मर्) n. a
heavy hammer with a long handle; लोहाराचा
मोठा, जड हातोडा, घण.
sleek ( लीक्) a. soft, smooth and glossy; (केस, लोकर, इ.) मऊ तुकतुक त (-hair). (2) ग डस
(a -kitten). (3) (वागणूक) अ तशय न व अतीव
आपुलक दाखवणारी (as -as a cat). v. t. तुकतुक त
चमकदार करणे. –ness n. गुळगुळ तपणा.
sleep ( ) v. i. & t. (p. t. & p. p. slept) to
slumber; झोपणे, झोप घेणे. (2)- या झोप याची
व था करणे (This hotel -s two guests.).
(3) मृ युमुखी पडणे ( वशेषतः का ांत वापर).
to -away; झोपेत वेळ घालवणे. to - in; खूप
वेळपयत झोपलेले असणे. (ii) नोकरी या ठकाणी झोपणे. to - off; झोप घेऊन कशातून तरी मु होणे (She slept off
her headache.). to - like a top
(log); गाढ झोपणे. to - round the clock; संपूण
वारा तास झोपून काढणे. to - on a matter; एखा ा
गो ीचे ( ाचे) उ र स या दवसावर ढकलणे.
Let the -ing dogs lie; शांत असलेले मोहोळ उठवू
नका. to — with;-शी समागम करणे. to put to -;
(एखा ा अस वेदना होणा या ा याला दयेपोट ) ठार
मारणे. (2) एखा ाला श येपूव बेशु करणे.
the big/long -; मृ यू ( चर न ा). to lose -
over something; एखा ा गो ी या चतेमुळे झोप न
येणे.
sleeper ( ली पर्) n. one who sleeps; झोपणारा. (2) रे वेचे ळाखालील आडवे लाकूड ( लीपर). (3)
ी ी ो ो ी ो े ो ो ो
आगगाडीतील झोप याचा डबा. a heavy-;गाढ झोपणारा. a light -; याची झोप जागृत असते (जो चटकन जागा होतो).
sleeping bag ( ली पग् बॅग) ् n. a large well-
padded bag used for sleeping when out of
doors; आतून चांगले अ तर लावलेली व जीम ये सारे
शरीर सामावेल अशी पशवी ( वशेषतः थंडीत उघ ावर
झोपताना या पशवीचा वापर केला जातो.).
sleeping car ( ली पगकाऽर्) n. a railway
coach fitted with beds or berths; यात
झोप याची सोय आहे असा रे वेचा डबा.
sleeping draught, sleeping pill ( ) n. one that contains drug to help somebody to
sleep; झोप आणील असे औषध कवा गोळ .
sleeping partner ( ली पगपाटनर्) n. a partner in business who supplies capital but does
not play an active role; याने धं ात भांडवल गुंतवले आहे परंतु य व थापनात याचा भाग नाही असा भागीदार.
sleeping policeman ( ली पग् पली मन्) n. a
bump built across roads to deter motorists
from speeding; वाहनचालकांनी वाहने वेगात चालवू
नयेत यासाठ र यात बांधलेला आडवा उंचवटा,
ग तरोधक.
sleeping sickness ( ली प स नस्)
disease caused by the tsetse fly; से से माशीमुळे होणारा रोग (या रोगात माणसाला मान सक व शारी रक बलता ा त
होते.).
sleepless ( ) a. without sleep or rest;
न ार हत (a -journey). (2) झोप न आलेला.
-ness n. जागरण.
sleepwalk ( ) v. i. to walk while asleep; झोपेत चालणे. -er n. झोपेत चालणारा. -ing
n. झोपेत चालणे.
sleepy ( ली प) a. inclined to sleep; न ावश,
झोप येत आहे असा. (2) ( ठकाण) शांत, नवांत, सामसूम असलेला (a -village). (3) (फळ) जा त पकलेले व यामुळे
बेचव झालेल. े -head n. डु ल या घेणारा, आळशी माणूस.
sleet ( ) n. rain and snow or hail falling
together; पाऊस व बफ यांची म वृ ी, गारांचा पाऊस. v.i. अशी वृ ी होणे (It is -ing.). -y a.
तुषारवृ ीचा.
sleeve ( ) n. part of a clothing that
covers the arm; बाही, अ तनी. (2) ामोफोन
रेकॉडसाठ असलेले आवरण. to laugh up/in
one's -; मनात या मनात (गालात या गालात) हसणे.
to have something (a card) up one's —; पुढे
के हातरी उपयु ठरावी अशी योजना मनात या मनात
गु त ठे वलेली असणे. to have one's heart on
one's -; आप या मनातील ( ेम) भावना (जी
वतःजवळ गु त ठे वायला हवी) ती सवाना दसेल अशा
रीतीने करणे. to roll up one's -s; कामासाठ
कवा झगडा कर यासाठ स होणे. -less a.
बनबा ांचा.
sleeveen ( ) n. a sly smooth-tongued
person; गोडगोड बोलणारी परंतु लबाड अशी .
sleigh ( लेइ) n. sledge; घोडा जुंपलेली घसरगाडी. v.t . to travel by sleigh; घोडा जुंपले या
घसरगाडीतून वास करणे.
sleight ( लाइट् ) n. expertness, skill; कौश य.
-of hand; हातचलाखी, ह तलाघव.
slender ( ले डर्) a. thin; सडपातळ (-waist).
(2) ( ) बारीक,सडपातळ(-figure).
(3) अपुरा, कमी पडणारा (-hopes, - margin).
-ize v. t. & i. सडपातळ करणे/होणे. -ly adv.
सू मपणे. –ness n. कृशता, नाजूकपणा, सू मता.
slept ( ले ट् ) p. t. & p. p. of sleep, sleep चे भू. का. व भू. का. धा. प.
sleuth ( लूथ) ् n. a blood-hound; वासाव न माग काढणारा शकारी कु ा (= sleuth-hound). (2) गु त
पोलीस.
slew ( लू) p. t. of slay; slay चे भू. का. प.
slew, slue ( ) v. i. & t. to force or turn
round; (यारी, े न, इ.) वळवणे, वळणे.
slice ( ) n. thin piece cut of an eatable;
ी
काप, चकती, पातळ तुकडा. (2) ह सा, भाग (a -of
good luck). (3) उचटणे ( शजवलेले पदाथ ताटात
वाढ याचे एक साधन). (4) (गो फ, इ. खेळात) चडू
फरक घेत भल याच दशेने जाईल अशा रीतीने मारलेला
टोला. v. t. & i. (into/through) काप (तुकडा)
करणे. (2) (चडू , व हे) तरपा/ तरपे मारणे. -r n. पाव,
इ.चे तुकडे कर याचे यां क साधन.
slick ( लक्) a. smooth and slippery; गुळगुळ त व नसरडा (After the shower roads became -
with wet mud.). (2) कौश याने घडवून आणलेला (a -show). (3) कुशल. adv. सरळ, तडक.
(2) पूणपणे.
slicker ( ) n. a sly or untrustworthy
person; अ व सनीय, लबाड मनु य. (2) जल नवारक
कोट (Fishermen used to wear -s.).
slide ( ) v. i. & t. (p. t. & p. p. slid) to slip
smoothly; घसरत जाणे. (2) घसरवणे. (3) हळू च (न
दसता) येणे कवा जाणे. (4) नकळत घसरगुंडी होणे.
to - over something; एखा ा ( वशेषतः नाजूक)
बाबीचा केवळ ओझरता उ लेख करणे. let things
—;
काय होईल ते होऊ ा (ल दे ऊ नका). n. घसरणे.
(2) व तू वा न ने यासाठ केलेला उतार. (3) मुलांची
खेळायची घसरगुंडी. (4) मॅ जक लॅ टन या मदतीने
दाखवायची पारदशक थरप . (5) सू मदशक यं ातील
काच. (6) ड गरउतारावरील घसरण. sliding door;
मागेपुढे भतीसरसा सरकणारा दरवाजा. -rule n.
गुणाकार, भागाकार, इ. सहजतेने करता यावेत यासाठ
तयार केलेली प . a sliding scale; एखा ा
गो ी या चढउतारा या होणारा चढउतार दाखवणारे को क (उदा., महागाई या चढउतारानुसार वेतनात होणारे चढउतार). a sliding
seat; पुढे-मागे सरकणारी बैठक ( वशेषतः शयती या माणात स या गो ीत नौकांम ये असते).
slight ( लाइट् ) a. slender, करकोळ, सडपातळ,बारीक (a --girl). (2) ु लक (a-illness).
(3) ( ेप) झटकन फेकलेला (a -glance). v.t.
मह व न दे णे (तु छ मानणे). (2) अनादराने वागवणे. n.
उपे ा. (2) हेळसांड. (3) तु छतेची वागणूक, उपमद. not the -est; जरासु ा नाही.
slighting ( लाइ टग्) a. disparaging; तु छतादशक (in a-manner). -ly adv. तु छतापूवक.
slightly ( ) adv. in small measure;
अ पसा, थोडासा (The patient is -better
today.). (2) सडसडीतपणे (-built).
slim ( लम्) a. slender; सडपातळ, बारीक. (2) अगद थोडा, अपुरा (-chances of success). (3)
लबाड, धूत, कावेबाज. v.i. (-mm-) बारीक होणे (-ming exercises).
slime ( लाइम्) n. partly liquid mud; मऊ, चकट, चखल. (2) चकट ाव v. t. चखल, चकट ाव इ.
फासणे (2) (मासे, इ.चा) चकट ाव काढू न टाकणे.
slimline ( ल ला इन्) slim; सडपातळ.
(2) सडपातळ दसणारा.
slimming ( ल मग्) the process of
becoming slim by losing weight; (वजन, इ.
कमी क न) कृशता ा त क न घेणे. a. कृशता ा त
क न दे णारे (a -aid).
slimy ( लाइ म) a, covered with shine; चखलाने माखलेला ( हणून नसरडा) (The pond was too - to
swim in.). (2) वळ वळ त. (3) व ासघातक . (4) तर करणीय, कळसवाणा.
sling¹ ( ) n. device for throwing stones;
गोफण. (2) खावले या अवयवाला ( वशेषतः हाताला)
आधार दे यासाठ असलेली कापडाची झोळ . v.t.&i.
(p. t. & p. p. slung) गोफणीने फेकणे. (2) झोळ त
कवा श यात ठे वणे (लटकावणे). (3) टांगलेली व तू
हेलकावे खाईल अशा रीतीने टांगणे (to -washing
from the line). (4) जोराने फेकणे to - mud at;
एखा ावर चखलफेक करणे. to -out; घालवून दे णे
(The noisy children were slung out of the
class.).
sling² ( ) n. a mixed drink sweetened
with fruit juice; एक मादक पेय.
slingback ( ल बॅक्) n. a shoe with a strap
instead of a full covering for the heel; टाच
संपूण झाकून जाणा या आ छादनाऐवजी तेथे केवळ प ा
असणारा असा जोडा.
slingshot ( न शॉ'ट् ) n. catapult; गलोल.
(2) गोफण.
slink ( ) v. i. & t. (p. t. & p. p. slunk)
(-off/away) to move stealthily; गुपचूप
(खाल या मानेन,े अपराधीपणा या भावनेन)े नघून जाणे.
(2) (गाय, इ.ने) अकाली ज म दे णे. n. अकाली ज मलेले
वास .
slinky ( लं क) a. clinging; अंगाला चकटणारे
(कपडे) (a -dress). (2) गुपचूप केलेला.
slip¹ ( ) v. i. & t. (-pp-) to slide
accidentally; घसरणे. (2) नसटणे. (3) कोणालाही
नकळत नघून जाणे. (4) चटकन ठे वणे. (5) (कपडा)
झटकन अंगावर चढवणे (to - on a sweater).
to —one's mind; नाव, प ा, नरोप, इ. वसरणे
(गडबडीत आठवणीतून नघून जाणे).
slip² ( लप्) n. a false step; नकळत झालेली चूक. (2) कागदाचा अ ं द तुकडा. (3) अंगासरसा असा सैल
कपडा. (4) उशीची खोळ. (5) (अ. व.) गोद तील लाकडी (लोखंडी) उतार. (6) रंगभूमी या दो ही बाजूंची
वगमधील जागा. (7) ( केट) य र का या उज ा
बाजूला असलेली जागा. to give someone the -;
एखादया या हातावर तुरी दे णे. a – of the tongue;
बोलताना नकळत झालेली चूक. There's many
a - betwixt cup and lip; कोणतीही योजना पुरी
हो या या मागात अनंत अडचणी असतात.
slip-carriage ( ) n. a carriage at the
end of a train which can be detached
without stopping the train; आगगाडी न थांबवता
जो सहजपणे वेगळा करता येतो असा आगगाडीचा डबा.
slip-coach ( लप् कोच् ) ) slip-carriage;
आगगाडी न थांबवता वेगळा करता येणारा आगगाडीचा डबा.
slipcover ( ) n. a detachable cover
for a piece of furniture; (खुच , इ.ची) काढता-
घालता येईल अशी खोळ.
slipknot ( ) n. a knot which slips along the cord around which it is made; सरकती गाठ.
(2) ओढली असता सहजपणे सुटते अशी गाठ.
slipover ( ) n. a knitted garment to be slipped on; सद यावर चढवायचा वणलेला वेटर.
slipper ( ) n. a light shoe worn indoors;
घरात वापर याचा बूट. -ed a. असे बूट घातलेला.
slippery ( ) a. smooth, wet, polished,
etc. so that it is difficult to move on; नसरडा
(a _ road). (2) ( ) अ व सनीय (a –
customer). to be on a — slope; असे काम करत
असणे क यात अपयशाचा संभव असतो.
slippy ( ल प) a. slippery; नसरडा. (2) चपळ.
Be - about it!; चला आटपा, घाई करा. Look -!; चला आटपा.
slipshod ( ) a. slovenly, careless; गबा या, न काळजी, अ व थत (-work, a- performance)
slipway ( ) n. a sloping way on which
ships are built or repaired; गोद मधील लाकडी
( कवा दगडी) उतार (यावर जहाजे बांधतात कवा त
करतात.).
slit ( लट) n. long, narrow opening; चीर, फट
(the -in a letter box). v. t. (-tt-) (p. t. &
p. p. slit) भेग पाडणे, कापणे (to -cloth into
strips).
slither ( ल' दर्) v.t. to slide, to slip; सरकणे,
गडगडणे. -y a. नसरडा.
sliver ( ) n. a thin piece that is cut
lengthwise; लाकडाचा सळपा, काप, फाक. V. t.&i.
सळपा नघणे, -चे सळपे काढणे. ~-like a. सळ यासारखे दसणारे.
slob ( लॉब) n. a stupid person; मूख माणूस.

ॉ ॅ
slobber, slabber ( लॉबर् , लॅबर् ) v. i. & t. to
dribble saliva, etc. from the mouth; लाळ इ.
त डातून गळणे. (2) अ त भावना धानतेने वागणे ल हणे
(अ तशय ेम दाखवणे). (3) त डातून गळणा या पदाथाने (लाळ, इ.ने) माखणे. n. थुक , लाळ. (2) फार ेमात येऊन केलेली
बडबड.
sloe ( लो) n. the blackthorn or its fruit; रानट लमचे झाड कवा याचे फळ.
slog ( ) v. i. & t. (-gg-) to hit hard and
wildly; (मु यु ) खूप जोराने ठोसे लगावणे.
(2) ( केट) खूप जोराने टोलावणे. (3) खूप चालणे.
(4) खूप नेटाने व धीमेपणाने काम करणे (I have been
-ging away at this dictionary for the last
three years.). -ger n. जोरदार फटके मारणारा.
slogan ( लो गन्) n. motto; घोषवा य, घोषणा
(“Service with a smile" was the store's —.).
(2) मालाची जा हरात करणारे मनोवेधक वा य. -eer
( लो ग न अर्) आप या बोल या- ल ह यात
घोषवा यांचा वरचेवर वापर करणारा. v. i. घोषवा यांचा
वापर करणे.
sloop ( ) n. a single-masted sailing
vessel; एक डोलकाठ असलेले छोटे जहाज.
slop ( ) v. t. & i. (-pp-) to spill carelessly;
(भां ा या कडेव न) सांडणे. (2) ओसंडून जाणे.
(3) (पाणी) उडवणे (Some children love -ping
about in puddles.). (4) सांडून सव घाण करणे
(to -paint all over the table). to — around;
सहज इकडे तकडे फरत राहणे. n. (अ. व.) सांडपाणी,
वाया गेलेले अ . (2) सांडपा याचे डबके. (3) चखल,
भुसभुशीत बफ.(4) (आजा यासाठ ) पेया या
व पातील अ . (5) (सामा यतः अनेकवचनी प)
खलाशांना दले जातात असे व त तयार कपडे. (6) सैल,
ढगळ झगा. -work n. सामा य दजाचे काम. (2) हल या
दजाचे तयार कपडे.
slope ( लोप्) p. slant; उतार, उतरण (to climb a steep -). (2) तरपी रेषा. (3) न नो त दे श (the
mountain -s), at the —; (बं क) खां ावर तरपी
धरलेली. v. i. & t. उतरता असणे, उतरत जाणे (The
land -d toward the sea.). to - arms; बं क
खांदयावर तरपी धरणे. to -off; (एखा ाला
टाळ यासाठ ) नसटणे.
sloppy ( लॉ प) a. full of puddles; (र ता)
पा याची डबक साचलेला. (2) (हवा) पावसाची रप रप
असलेली (-weather). (3) (अ ) अ त पातळ.
(4) (काम) न काळजीपणाने केलेले (to do -work).
(5) बावळट व भावना धान (-talk). (6) (कपडे)
गबाळ, ढगळ. -joe; ढगळ वेटर. sloppily adv.
गबाळे पणाने (sloppily dressed).
slosh ( ) n. watery mud, snow, etc.; पातळ
चखल, हम, इ. (2) जोरदार ठोसा. (3) पाणी उडवताना
होणारा आवाज. v. t. & i. चखल, इ. तुडवत जाणे.
(2) ठोसा मारणे. (3) पाणी, इ. उडवणे, फेकणे. (4) व
भरलेले भांडे कवा आतील व हालवणे. -ed a. (म )
यालेला, झगलेला.
slot ( लॉट) n. narrow opening; फट, चीर, भेग.
(2) खाच, खोबण. (3) शडाची उभी बाजू व डोलकाठ
यांम ये असलेली उभी फट (जहाजाला वा या या झोताने
गती ये यासाठ ). (4) हरीण, इ. पशूचा माग (पावलां या
खुणा). v.t. (-tt-) खाच कवा भेग पाडणे/ठे वणे (-ted
iron girders). (2) (in/into) खोबणीत घ बसवणे.
a -machine; फट तून नाणे आत टाक याबरोबर
इ व तू ( त कट, इ.) बाहेर टाकणारे यं .
sloth ( लॉथ्) n. laziness; सु तपणा, आळशीपणा. (2) एका जातीचा स तन ाणी ( वशेषतः म य व द ण
अमे रकेत आढळतो.). – bear; भारत व ीलंका येथे आढळणारे दाट केसांचे व लांब (तोट सारखे) नाक असलेले व वाळवीवर
जगणारे अ वल. -ful a. आळशी, सु त.
 slouch ( ) v.i. to move with droop of
head and shoulders; खाली मान घालून बसणे, उभे
राहणे कवा चालणे. n. खालमा या. (2) खाली मान घालून भटक याची या (to walk with a –).-hat n.
या हॅट या कडा खाली वाक या आहेत अशी हॅट.
slough¹ ( ) n. a hollow filled with mud;
चखलाने भरलेला खोलगट भाग (दलदलीचा दे श).
(2) (उ चार ‘ लू') ेअ र दे शात पा याने भरलेला
मोठा खळगा कवा यातील पाणी. (3) खा या पा याने
भरलेली छोट खाडी. (4) नराशा, अवनती, हास.
slough² ( ) n. any outer covering that is
shed; (सपाची कात, इ.) ा यांनी शरीरावरील टाकून
दलेला नज व भाग. (2) जखमेतून गळू न पडणारा कुजलेला भाग. v.t. &i. (-off) कात, इ. टाकणे. to - off
cares; चता झटकून टाकणे.
sloven ( ) n. a person who is habitually
negligent in appearance, hygiene, or work;
कपडे, राहणी, व छता, इ.बाबत गैद व घाणेरडा असा
मनु य.
slovenly ( ) a. untidy, dirty; गबा या, गचाळ,
अ व थत (-manners). adv. गबाळे पणाने. slovenliness n. गबाळे पणा.
slow ( लो) a, taking a long time; धीमा. (2) मंद (a --mind). (3) चटकन काम न करणारा. (4)
(घ ाळ) मागे असलेले (My watch is nearly twenty minutes -.). (5) ( केटचे मैदान, इ.)
हळू हळू मंद होत जाणारे ( यावरील चडू ची हालचाल
उ रो र मंद होत जाते असे). (6) कंटाळवाणा, नीरस
(a -novel, a -play), (7) चटकन न दलेले
(a --answer). (8) कौश य नसलेला (-fingers).
(9) चटकन त या न करणारा (-to
anger). (10) मंदपणे जळणारा. (11) (भ ) थंड.
adv. मंदपणे (You ought to be -.). to go -;
मंदपणे काम करणे. v. i & t. -up or down; गती
मंद करणे कवा होणे. -ly advs. मंद गतीने,
सावकाशपणे. --down n. (उ पादनात घट घडावी
यासाठ ) मंद गतीने केलेले काम. a -coach; मंद कृती
असलेला असा आळशी मनु य. -motion n. च पटात
कवा र च वाणीवर अ यंत मंदगतीत दाखवलेली कृती.
-~-witted a. मंदबु चा. -worm n. एक बन वषारी
सरपटणारा ाणी.
slub ( लब्) n. a lump in yarn or fabric; धा यात कवा कापडात असलेला जाडसर भाग. (2) सूत
कात यासाठ घेतलेला पेळू. v. t. (-bb-) (पेळूतून)
काही तंतू बाहेर काढू न याला पीळ दे णे. a. ओबडधोबड
दसणारे.
slubberdegullion ( ल बरडग लअन्)
slovenly or worthless person; गबाळ, न पयोगी
.
sludge ( ) n. soft mud, snow, etc.; मऊ
चखल, बफ, इ. (2) मैला. (3) गाळ.
slue ( ) v. t. & i. to turn or swing forcibly;
जोराने फरवणे.
slug ( ) n. a slow-moving creature like a
snail; एक कारची गोगल गाय. (2) अ नय मत
आकाराची बं क ची गोळ . (3) एका कडेवर टाइप असलेला शशाचा तुकडा. (4) धातूचा वाटोळा गोळा. (5) ऐद माणूस. v. t.
& i. (-gg-) जोरात टोलावणे (to
person on the chin). (2) क ाने काम करणे.
-gard n. ऐद मनु य (सु त ).
sluggish ( ल गश्) a. slow; आळशी, मंद
(a -mind). (2) ( वाह, इ.) अगद कमी गतीचा
(a -river).
sluice ( ) n. contrivance for regulating the
level of water in a canal, lake, etc.; कालवा,
जलाशय, इ.मधील पा या या पातळ चे करणारी
यं णा (उदा., दार, हॉ ह, इ.). (2) कृ म प हळ.
(3) पाटा या दरवा यातून येणारा पा याचा वाह. v. t.
& i. (सो याचे ख नज, इ.) पा या या झोतात धुणे.
ी े ो े
(2) पा या या दरवाजातून पाणी बाहेर सोडणे (Water
-d down the channel.). -gate n. कालवा, इ.
मधून बाहेर पडणा या पा यावर नयं ण ठे वणारा दरवाजा.
slum ( ) n. a squalid overcrowded house;
घाणेरडे, खूप माणसे राहत असलेले घर. (2) गावातील
ग ल छ व तीतील एक र ता. (3) (अ. व.) ग ल छ
व ती, ग ल छ व तीचा वभाग (= the -s) (Poverty
and disease are common in the -s.). v. i.
(-mm-) ग ल छ व तीतील लोकां या मदतीसाठ या
व तीला भेट दे णे. (2) ग ल छ व तीत जीवन कंठणे.
slumber ( ल बर् ) v.i. to sleep; झोप घेणे.
(2) झोपेत वेळ घालवणे. n. झोप. -er n. झोपाळू मनु य. slumb(e)rous a. झोप आलेला, गुंगी आलेला.
slummy ( ल म) a. of slums; ग ल छ व तीचा
(a -street).
slump ( ल प्) v.i. to collapse; धपकन् कोसळणे (2) उताराव न गडगडत खाली कोसळणे. (3) ( कमती, इ.)
एकदम अचानक उतरणे, कमी होणे, (4) (काम) थंडावणे. n. ( कमत) घसरट (a -in prices).
(2) (धंदा) मंद . (3) ड गरउतारावरील दगड, इ.ची मो ा
माणावरील घसरण (= landslide).
slung ( लंग)् p. t. & p. p. of sling; sling चे भू. का. व भू. का. धा प.
slunk ( लंक्) p. t. &p. p. of slink; slink चे भू. का. व भू. का. धा. प.
slur ( लर) n. blot; लां छन, कलंक. v.i. (-rr-)
(- over) (टाळ या या हेतूने मु ामच) ओझरता
उ लेख करणे. (2)-चा एकदम उ चार करणे.
(3) एखा ाची नदानाल ती करणे. (4) सफाईने वाजवणे/ गाणे. (5) माखणे, अंधुक करणे. n. (on) कलंक, लां छन, षण.
(2) लपवाछपवी. (3) (बोलताना) श द एक (एकदम) उ चारणे. (4) गा या या वाजव या या सुरावरील कवा अशी व रेषा. to
cast a -on; - यावर काळोखी फासणे (कलंक
लावणे). (Rumours cast a -on his good
name.), to keep one's reputation fre from
all -s; आपली क त न कलंक ठे वणे.
slurb ( ) n. an area combining the
appearance and qualities of a slum and a
suburb; ग ल छ व ती असलेला उपनगरीय वभाग.
slurp ( ) v. t. & i. to eat or drink something
noisily; आवाज करत खाणे कवा पणे. n. अशा कारे
केलेला आवाज.
slurry ( ) n. a thin mixture of cement,
clay, etc.; सीमट, माती, वाळू , इ.चे वाही म ण.
slush ( लश्) n. melting snow; वतळायला लागलेला बफ. (2) मऊ चखल. (3) अ यंत भावना वण भाषा. v.i.
चखलातून चाल या माणे जड पावले उचलत
माग मण करणे. -y a. बफाचा. (2) चखलाचा.
slut ( लट) n. dirty slovenly woman; गचाळ,
घाणेरडी, सु त बाई. (2) अनी तमान, घाणेरडी बाई.
(3) कु ी.
sly ( लाइ) a. cunning, deceitful; फस ा,
कावेबाज, लबाड (a -look). (2) गंम या, चे ेखोर.
(3) गुपचूप केलेला. on the -; गु तपणे. –boots n.
pl. ( यापद ए. व.) कावेबाज माणूस. -ly adv.
लबाडीने.
smack ( मॅक्) v.t. to slap; थोबाडीत मारणे.
पा न) to -one's lips; (आनंददायक पेय, अ ,
मट या मारणे. n. चापट, तडाखा. (2) बॅटने मारलेला
फटकारा. (3) म छ मारीची लहान होडी. (4) आवाज ऐकू जाईल अशा रीतीने घेतलेले चुंबन (a big wet - on the cheek).
to have a - at; य न करणे. a - in
the eye; पछे हाट. adv. एकदम, अचानक. (2) जोराने.
smacker ( मॅकर) n.a loud kiss; ऐकू जाईल अशा रीतीने घेतलेले चुंबन. (2) प ड कवा डॉलर.
smacking ( मॅ कग्) brisk, lively;
आ हाददायक (a -breeze) n. तडाखा, चोप (The
mischievous child needs a good -.).
small ( मॉल्) a. little in size or amount; लहान, थोडा. (2) लहान माणावर असलेला. (3) कमी
मह वाचा ( ु लक). (4) ु (मन) (a person
with a -nature). (5) अगद व प. n. सवात
लहान भाग (the - of the back). (2) (अ. व.)
ो े े े
(धो याकडे यायचे) लहानलहान कपडे. - talk;
शळो या या ग पा. - change; सुटे पैसे. (ii) घरगुती
(फार मह वाचे नसलेल)े बोलणे. -fry; फार
मह वाची नसलेली माणसे. the - hours; सकाळची
अगद पहाटे ची (चार वाज यापूव ची) वेळ. the - letters; लपीतील कॅ पटल नसलेली अ रे. --time a. गौण, ु लक (a -
criminal). to feel- अपमा नत
झा यासारखे वाटणे. to look -; अपमा नत झालेला
दसणे. on the - side; जरा जा तच लहान. the
still - voice; अंतः ेरणा. to sing-; कमी दजाचा
दसू लागणे, वर या दजाचा मनु य भेट यामुळे न होणे.
to run around in -circles; खूप धावपळ होणे.
It's a - world; जग तसे फार लहान आहे ( वशेषतः
अनपे तपणे एखा ाची भेट होताच काढले जाणारे
उ ार).
small arms ( ) n. pl. light, portable weapon; सहजपणे नेता ये यासारखी ह यारे (उदा.,
र हा हर्).
smallholding ( मॉल् हो डंग) ् n. holding of
agricultural land smaller than an ordinary
farm; सामा य शेतवाडीपे ा कमी े फळाची शेतजमीन (सामा यतः प ास एकरांपे ा कमी).
smallpox ( मॉलपॉ स्) a contagious
disease, characterised by pock eruptions;
दे वी हा रोग.
smarmy ( मा म) a. ingratiating; आ यं तक
खुशामतीने मज संपादन करणारा.
smart ( माट) a. bright, clean; चलाख, चुणचुणीत, शार. (2) अ यावत (a -new dress). (3) शार,
बु मान (a -student). (4) (चालणे, इ.) वेगवान (Let's go for a -walk.). (5) (वेदना, इ.) ती
(-retort). n. ती वेदना (the - of a wound).
v.i. वेदना भोगणे, ःख जाणवणे (She is -ing under
an injustice), to -for; - याब ल अ ल घडणे
(Your father will make you -for your
impudence.). -ly adv. शारीने, खुबीने. -ness n.
चलाखी, शारी.
smarten ( ) v. t. & i. to become smart;
व थत, ठाकठ क होणे/करणे.
smash ( मॅश)् v. t. & i. to shatter; फोडणे, फुटणे, तुकडे तुकडे करणे कवा होणे (The boat was-ed
on the rocks.). (2) पराभव करणे. (3) (टे नस) जोरदार फटका मारणे. (4) (कंपनी) दवाळे काढणे. to - into or
through; धडक मारणे. adv. मोठा आवाज क न. n. जोरदार ट कर. (2) धाडकन फुट याचा आवाज. (3) (टे नस) जोरदार
फटका. ~-and-grab raid; काचेची तावदाने, इ. फोडू न केलेली चोरी. ~-up n.
ट कर, चुराडा (a~-up of cars). to go to - नाश
पावणे. a - hit; एकदम यश वी ठरलेली गो (नाटक,
च पट, इ.).
smasher ( मॅशर्) n. a severe blow; जोरदार
तडाखा. (2) कोसळणे. (3) अ यंत मोहक ( वशेषतः मुलगी).
smashing ( मॅ शग्) a. excellent; उ कृ (We
had a — time.).
smatter ( मॅटर्) n. a smattering; अ प ान. v. i. पोरकटपणे बोलणे.
smattering ( मॅट रग) n. (- of) slight
knowledge; अ प ान, तुटपुंजे जुजबी ान.
smear ( म अर्) n. sticky or dirty mark; डाग,
कलंक. vi. (तेलाने) माखणे, फासणे, डाग पाडणे,
चोपडणे. (2) एखा ाचे नाव खराब करणे (to -a
person's good reputation). --word; II
श दाशी संबंध जोडला असता एखा ाची अपक त होईल
असा श द (उदा., अमे रकेत 'communist' हा श द).
a -ing compaign; खो ा अफवा पसरवून एखा ाची
अपक त कर यासाठ सु केलेली मोहीम.
smell ( ) v. t. & i. (p. t. & p. p. smelt) to
use the nose; ंगणे, वास घेणे. (2)-चा वास येणे
(I can — something burning.). (3) वाईट वास
येणे. (4) (out) धूततेने डकून काढणे. (5)-चे सूचक
असणे (He -s of money.). (6) (around/about)
बारकाईने चौकशी करणे. to - of; -चा वास मारणे. n.
े
वास, घाण, गंध (Have a -of this; याचा वास घे.).
(2) सुगावा, खूण. -of the lamp; (लेखन, इ.) रा ी
जागून ( द ा या काशात) ल न काढलेले दसणे.
to -a rat; काहीतरी घोटाळा असावा अशी शंका येणे
(संशय जागा होणे). -y a. घाण वास मारणारा. -ing
salts n. ंग याचे उ औषध.
smelt¹ ( ) v. t. to extract metal from ore;
ख नज वतळवून धातू वेगळा काढणे. (2) वतळवणे.
smelt² ( ) n. a small edible fish allied to
salmon; सामनसारखा एक मासा.
smelt³ ( ) p. t. & p. p. of smell; smell a
भू. का. व भू. का. धा. प.
smelter ( मे टर्) n. a person engaged in
smelting; ख नजातून धातू वतळव याचे काम करणारा. -y n. ख नजातून धातू वतळवून वेगळा काढ याचा (धातू गाळ याचा)
कारखाना.
smew ( ) n. a diving fish-eating duck;मासे
मा न खाणारे बदक (= merganser).
smidgen, smidgin ( ) n. a very small
amount or part; अ यंत लहान भाग कवा र कम
(There wasn't a -of truth in the rumour.).
smilax ( मा इलॅ स्) n. a climbing shrub
yielding sarsaparilla; एका जातीची वेल.
smile ( ) n. expression on the face to
show pleasure, happiness or amusement;
मत, मंदहा य. v.t. & i. मत करणे, मंदहा य करणे.
(2) मत क न (संमती, आनंद, समाधान, इ.)
करणे. (3) (away) मुखावर हा य ठे वून (अ ू, ःख,
नराशा, इ.) घालवून दे णे (to -away one's fears).
(4) (at) - याकडे पा न कौतुकाने हसणे. to come
up smiling; आप ीतून हसतमुखाने बाहेर पडणे.
fortune -s upon someone; एखा ाला दै व
अनुकूल असते. to - away (fears); हसतमुख रा न
(भीती, इ.) घालवून दे णे. smilingly adv. हसतमुखाने.
smir, smirr ( ) n. drizzly rain; रम झम
(हलका-फुलका) पाऊस. v.i. (-rr-) असा पाऊस पडणे.
smirch ( मच्) v. t. to dirty, to soil; खराब करणे, डाग पडणे. n. डाग, कलंक.
smirk ( ) n. silly, self-satisfied smile;
वतःवरच खूष अस याचे मंद मत. (2) मानभावी हा य,
कपटहा य. v.i. असे हा य करणे.
smite ( ) v. t. & i. (p. t. smote, p.p. smitten) to strike; हार करणे, जोराने मारणे.
(2) पूण पराभूत करणे. (3) (with) - चा भाव असणे
(He was smitten with remorse.). smitten a.
लु ध झालेला, त झालेला.
smith ( मथ्) n.worker in metals; घसाडी, लोहार.
smithereens ( मदरी झ) pl. small
fragments; अ त बारीक तुकडे (The glass was
smashed to -.).
smithery ( ) n. the trade or craft of a
blacksmith; लोहारकाम कवा लोहाराचा धंदा.
smithy ( ) n. a place in which a metal
(iron, etc.) is worked by heating and
hammering; लोहाराचे कान.
smitten ( मटन्) p.p. of smite; smite चे भू. का. धा. प.
smock ( ) n. loose protective garment;
(कलावंत, योगशाळे तील सहा यक, इ.चा) सैल, संर क
अंगरखा. (2) बायकांचे सैलसर खमीस-पोलके. -ing n.
कप ावरील न ीची शवण.
smog ( ) n. mixture of smoke and fog;
व धुके यांचे म ण.
smoke ( ) n. that which rises into the air
from something burning; धूर. (2) धू पान. v. i.
& t. धूर येणे. (2) धूर सोडणे. (3) धू पान करणे.
(4) ( च ट, इ.) ओढला जाणे ( Acigar -s for nearly
ी े ो े
half an hour.). (5) धुरी दे ऊन कोरडा टकाऊ करणे.
(6) धुराने काळा करणे (to -the glass). (7) (वाहन,
इ.) अ यंत वेगाने चालवणे. to -out; भरपूर धूर
सोडू न लपले या जागेतून बाहेर ये याला भाग पाडणे.
(ii) एखादा कट, इ. उघडक स आणणे (The police -d
out the plot.). to have a —; धु पान करणे. to
end (up) in -; काही न प न होणे (सव फुकट
जाणे). to go up in -; जळू न जाणे. (ii) वाया जाणे.
smoke bomb ( मो' क् बॉ ब) n. a device that
emits large quantities of smoke when
ignited; जो पेटवला असता यातून धुराचा चंड लोट
बाहेर पडतो असा बॉ ब ( यायोगे श ूला आपली हालचाल
दसू शकत नाही).
smoke-dried ( ) a. dried and cured in wood smoke; (मांस, इ.) लाकडा या धुरावर ध न
कोरडे व टकाऊ बनवलेल. े
smokehouse ( ) n. a building for
curing meat, fish, etc. by smoking; जेथे मांस,
मासे, इ.ना धुरी दे ऊन ते कोरडे व टकाऊ केले जातात ती
इमारत.
smokeless ( ) a. producing little or no smoke; धूर न सोडता जळणारे (a -fuel).
(2) धूर वर हत. - powder; या फोटकाचा फोट
होताच धूर नघत नाही असे फोटक . – zone;
शहरातील या वभागात फ नधूम इंधना याच
वापराला परवानगी असते असा वभाग.
smoker ( मो' कर्) n. one who smokes; जो
धू पान करतो. (2) (रे वेचा डबा) या ड यात
धू पानास मुभा असते. (3) धू पान करणे, अचकट
वचकट बोलणे, इ.ना मुभा असलेला असा पु षांचा अ ा.
smoke screen ( ) n. clouds of smoke made to hide military or naval operations; सै या या
हालचाली श ूला कळू नयेत हणून नमाण केलेला धुराचा दाट पडदा. (2) आपला खरा हेतू इतरांना कळू नये यासाठ यांना दले या
भूलथापा.
smokestack ( ) n. a tall chimney
that conveys smoke into the air; उंच गेलेले
धुराडे. (2) आगबोट तील धुराचा बंब.
smoko, smokeho ( ) n. a short break
for tea, cigarette, etc.; चहापान, धू पान यासाठ
दलेली अ पकाळाची सु ( वशेषतः ऑ े लया,
यूझीलंड या दे शांत हा श द च लत आहे.).
smoky ( ) a. emitting or containing
smoke; धूर सोडणारी कवा धू यु (a -room).
(2) चवीने, वासाने धुरासारखा वाटणारा. (3) धुरकटलेला
(- buidings).
smooth ( ) a. having an even surface;
सपाट, गुळगुळ त (-velvet). (2) ( वास) यात
गचके, ध के बसत नाहीत असा (आरामशीर) (-driving). (3) (माग) अडचणी नसलेला. (4) (खळ, मलम, इ.) यात
गुठ या नाहीत असा. (5) (आवाज) .
ओघवता (a -voice). (6) (वागणूक) मधुर,
मन मळाऊ (-manners). v. t. & i. साफ करणे
(सपाट करणे). (2) (अडथळे , इ.) र करणे.
(3) (समु , इ.) शांत होणे, शांत करणे (The union
leader was able to - -the anger of the mob.).
(4) सुरळ त करणे. to make things - for some-
body; एखा ा या मागातील अडचणी र करणे.
~-faced a. दसायला म ासारखा पण य ात ढ गी.
~-tongued a. गोड, लाघवी बोलणारा पण अंतयामी
ढ गी. to take the rough with the -; जीवन जसे
आहे तसे (खाचखळ यांसह) वीकारणे. ~ing-iron n.
कप ावरील सुरकु या काढू न टाक यासाठ वापरतात ती इ ी. ~ing-plane n. (लाकूड गुळगुळ त करायचा)
लहान रंधा.
smoothen ( ) v. t. & i. to make or
become smooth; गुळगुळ त करणे कवा होणे.
smoothie, smoothy ( ) n. a man who is
suave or slick in speech, dress or manner;
बोलणे-वागणे गोड, लाघवी असलेला मनु य.
smorgasbord ( मॉगस् बॉड् ) n. a variety of
cold or hot savoury dishes served in
Scandinavia as a buffet meal;
कॅ डे न हयामधील व श कारचे जेवण. याम ये
अनेक कारचे शीत व गरम वा द पदाथ टे बलावर
मांडलेले असतात व जेवणा यांनी आप याला हवे ते पदाथ वाढू न यायचे असतात.
smote ( मोट ) p. t. of smite; smite चे भू. का. प.
smother ( मदर्) v.t. to suffocate; गुदमरवणे.
(2) दाबून टाकणे (They -ed all opposition),
आवरणे (to -giggle). (3) ास क डू न ठार मारणे.
(4) ( व तव) वझवून टाकणे (She tried to - the
flames with sand.). to — with; पार झाकुन टाकणे (to ---somebody with kindness, love,
etc.). n. दाट धूर. (2) धूळ, बा प, इ. चा ढग.
smoulder ( ) v.i. to burn slowly without flame; धुमसणे, (असमाधान, चीड, इ.मुळे) धुमसत असणे
(-ing anger). n. धुमसणारा अ नी
(The — became a blaze.).
smudge ( मज्) n. dirty mark; घाणीचा डाग
(Wash your hands to avoid making -s on the
writing-paper.). (2) अमे रका, कॅनडा या दे शांत
क टक र राहावेत यासाठ घराबाहेर केलेला जाळ. v.t .
& i. डाग पाडणे. (2) पसरणे, अ प होणे. smudgy
a. डागयु (smudgy fingermarks).
smug ( )a. (-gg-) self-satisfied;
आ मसंतु (a - smile). (2) मह वाकां ा नसलेला.
(3) नीटनेटका.
smuggle ( ) v. t. to move dutiable goods
from one country to another unlawfully;
मालाची चो न आयात ( कवा नयात) करणे. (2) चो न
आणणे, गुपचूप आणणे (to - a letter out of a
prison). -n. चो न (मालाची) ने-आण करणारा.
smuggling n. चो न केलेली मालाची ने-आण, त करी.
smut ( मट) n. piece of dirt; काळा डाग.
(2) कोळशाचा कण. (3) काजळ . (4) बीभ स भाषण. to talk -; बीभ स बोलणे. v.t. (-tt-) काजळ कवा काळा
डाग लागणे (to -one's hands with coal).
(2) काजळ ओकणे. (3) अ ील बोलणे. -ty a.
काळसर. (2) घाणेरडा. (3) बीभ स गो नी भरलेला
(-ty books).
snack ( नॅक्) n. light meal; उपाहार, अ पोपाहार. ~-bar n. उपाहारगृह.
snaffle ( ) n. a simple jointed bit for a
horse; घो ा या लगामाचे क ाळे . v.t. घो ाला
क ाळा या मदतीने ता यात ठे वणे. (2) चोरणे,
वतःसाठ घेऊन जाणे.
snag ( ) n. difficulty, obstacle; आक मक
व न, अडचण, अडथळा (to come upon a-).
(2) झाडाचा खुंट. (3) ती ण व तूने व ाला पडलेले छोटे छ . v. t. & i. (-gg-) यय आणणे, अडवणे,
तबंध करणे. (2) (व ) फाडणे. (3) अडथळा नमाण
होणे. (4) अडथ यामुळे हानी होणे.
snaggletooth ( ) n. a tooth that is broken or projecting; तुटलेला कवा पुढे आलेला दात.
snail ( ) n. small, soft creature with a
shell; गोगलगाय. (2) मंद हालचाली असलेला कवा सु त असा मनु य कवा ाणी. at a –'s pace; गोगल-
गायी या गतीने (अ यंत हळू ). as slow as a –;
गोगलगायीसारखी मंद गती.
snake ( ) n. long reptile without legs;
साप. (2) व ासघातक माणूस. (3) सापासारखी
दसणारी कवा हालचाल करणारी व तू. (4) तुंबलेली गटारे साफ कर यासाठ वापर यात येणारे लांब व लव चक तारेचे साधन. v. t.
& i. सापासारखे (सरपटत) जाणे. (2) ड यासारखी जड व तू त या एका टोकाला दोरखंड बांधून जोराने खेचणे. (3) (out)
ध का दे ऊन खेचणे. (4) नागमोडी वळणे घेत जाणे. –bite n. सपदं श ( वशेषतः वषारी). -s and ladders; एक खेळ
(साप शडीचा खेळ). - in the grass; अ यंत घातक
मनु य. ~-charmer n. गा डी. snaky a.
सासंबंधीचा. (2) नागमोडी. (3) वषारी. (4) व ास-

ो े े ो ी े े
घातक . to see -s; म होणे (जे समोर नाही ते दसणे).
snap ( ) v. t. & i. (-pp-) to make a quick
or sudden bite; चटकन कवा अक मात दातांनी
पकडणे कवा चावणे (The crab -ped at my toe.).
(2) काडकन मोडणे (The stick -ped.). (3) (चाबूक)
फटकारणे. (4) धाडकन उघडणे कवा बंद करणे.
(5) एकदम मोडणे. (6) व कन अंगावर ओरडणे (She
-ped at me when I tried to comport her.).
(7) चटकन छाया च घेणे. (8) टचक कवा प तूल
वाजवणे (The teacher - ped her fingers to get
our attention.). (9) काड दशी बोटे मोडणे.
(10) खट् दशी चाप ओढू न चालू कवा बंद करणे. n. (काही पकड यासाठ घेतलेली) झेप. (2) धाड् असा मट याचा, उघड याचा
आवाज (The oar broke with a-). (3) ( नवडणूक, अचानक केलेली गो
(a -election, a -vote). (4) चावा. (5) जोम,
काम कर याचा धडाका. (6) कुरकुरीत ब कट (ginger
-s). (7) हवेचा (थंडीचा) कडाका (a cold -).
to -a person up; एखादा बोलत असता याला
मधेच अडवणे. to - a person's head (nose)
off; उ टपणे एखा ाला बोलताना म येच थांबवणे,
या याशी रागाने बोलणे. to -one's fingers at/in
somebody's face; एखा ा वषयी तर कार
कर यासाठ या यासमोर बोटांनी चुटक वाजवणे.
to - out of it; आजार, रागाचा झटका, मान सक
उदासीनता यांसार या गो ीतून चटकन पूववत होणे. a.
अचानक घेतलेला ( नणय) (a-decision). adv.
काडकन्. (2) चट् दशी.
snapback ( न प् बॅक् ) n. a sudden rebound or change in the direction; अक मात उलटू न येणे
कवा दशा बदलणे ( या).
snapdragon ( नॅप ैगन्) n. a plant with
flowers like bags and can be made to open
when pressed; उघडझाप करणा या फुलांचे एक
फुलझाड (फुले पशवी या आकाराची असतात व यांचा
रंग पांढरा, लाल, पवळा असतो.).
snappish ( न पश्) a. inclined to snap; चडखोर (a -person). (2) उतावीळ. (3) (कु ा) चावरा (a
- dog).
snappy ( नॅ' प) a. snappish; चडखोर. (2) जोमदार. Make it -; वेळ घालवू नका.
snapshot ( नॅपशॉट) n. a quickly taken
photograph; छो ा कॅमे याने चटकन टपलेले
छाया च .
snare ( ) n. a trap for catching small
animals and birds; लहान ाणी व प ी पकड याचा
फास कवा पाश, जाळे . (2) आ मष ( यात सापड यास
आपले नुकसान आहे असे आकषण). v.t. जा यात
पकडणे.
snarl¹ ( ) v. i. & t. to growl angrily; (दात
काढू न) रागारागाने गुरगुरणे (The dog -ed at the
stranger.). (2) (मनु य) कठोर आवाजात व कन
बोलणे. n. गुरगुरणे (to answer with a -).
snarl² ( ) n. tangle; गुंतागुंत (उदा., रहदारीची).
v. t. & i. गुंतागुंत करणे (होणे) (-ed up traffic).
~-up n. रहदारी ठ प होणे (रहदारातील अडथळा).
snatch ( ) v. t. & i. to take something
quickly and unexpectedly; हसकावून घेणे.
(2) झडप घालणे. (3) घाईघाईत घेणे (to -some
sleep). (4) (मह यासाने) थोड यात मळवणे,
जकणे (to -victory). (5) (वजन) हसका दे ऊन
उचलणे. काही हसकावून घे याचा य न.
(2) (अ. व.) तुकडे, अपूण भाग (-es of
conversation). (3) चोरी (a -diamond). -y
( नॅ च) a. सुटा कवा अलग झालेला. (2) अचानक
झट यांनी घडणारा.
snath, snathe ( नथ्, नेइद् ) n. the handle of a scythe; धा य काप या या कोय यासार या ह याराची
ी
(साइदची) मूठ.
snazzy ( नॅ झ) a. stylishly attractive; ( वशेषतः कपडे) अ यंत फॅशनेबल व आकषक (a -blue
suit).
sneak ( ) v.i. to move quietly and
secretly; गुपचूप नघून जाणे (They -ed out the
back way.). (2) (शाळकरी मुले) गु ज जवळ इतर
मुलां या दोषांब ल चहा ा करणे. (3) चोरी करणे.
(4) भेकडपणे व अ ामा णकपणे वागणे. n. भेकड,
व ासघातक मनु य. (2) चहा ा सांगणारी .
a -thief; भुरटा चोर (उच या).
sneakers ( ) n. pl. canvas shoes with
rubber soles, worn for sports or informally;
मऊ तळ ाचे आवाज न होणारे बूट ( वशेषतः खेळताना
वापरतात).
sneaking ( ) a. acting in a cowardlyway; चो न मा न, गुपचूप, छ (a - suspicion).
sneaky ( ) a. sneaking; चोरटा (a -trick).
(2) कबूल न केलेला.
sneer ( ) v. i. (- at) to say something
scornful; उपहास करणे, खोचून बोलणे. (2) श द,
अ वभाव, इ. ारा तु छता दशवणे. n. नाक मुरडणे,
तर कार (He fears -s more than blows.).
-ingly adv. तर कारपूवक.
sneeze ( ) v. i. to make a sudden noise as
air comes out of the nose; शकणे. n. शक.
(2) शकणे. not to be -d at; तु छता दाखव यासारखा नसणे (ल ात घे याजोगा असणे).
snick ( ) v. t. & i. to cut out, to snip; कापणे,
खरचटणे. (2) ( केट) बॅटचा जरासा पश क न चडू ची
दशा थोडीशी बदलणे. n. काप. (2) चडू ला दलेला
दशाबदल.
snicker ( नकर्) v. i. snigger; हसू दाब याचा
य न करत हसणे ( यायोगे तर कार करणे.).
(2) सौ यपणे खकाळणे (The children -ed when
the teacher tripped.). n. दाबलेले हसू. (2) सौ य
खकाळणे.
snide ( ) a. (of a remark) maliciously
derogatory; मानहा नकारक. (2) तु छतापूवक ट का
करणारा (a -remark). (3) खोटा, बनावट. n. बनावट
दा गने.
sniff ( ) v. i. & t. to breathe in or smell
noisily; सूंड करत जोराने ास आत घेणे कवा वास
घेणे. to -at; तु छ लेखणे. n. ंगणे. (2) ास. a -er dog; पो लसांकडे असलेला ( फोटके, इ.चा
वासाव न माग काढणारा) कु ा.
sniffle ( ) v. i. to brathe loudly through
the nose; नाकातून मो ाने 'सूऽ सूंऽ' आवाज करत
ासो छवास करणे (नाक च दले असताना करतो तसे).
n. अशी ासो वासाची या (नाक फुरफुरणे).
sniffy ( न फ) a. contemptuous; तु छतादशक. (2) घाण वास येणारा.
snifter ( न टर्) n. small quantity of
alcoholic drink; म ाचा लहानसा घोट.
snigger ( ) v. i. (- at/over) to laugh quietly or slyly; म कलपणे (हळू च) हसणे. n. असे
(दाबून टाकलेल) े हा य.
snip ( ) v. t. & i. (-pp-) to cut with scissors or shears; ablakot (to – cloth). n.
कातरलेला तुकडा. (2) कापताना होणारा कचकच असा आवाज (I could hear the -of the scissors.).
(3) खूप मो ा लाभाचा सौदा. (4) ु पण तापदायक
(a -of a girl). -ping n. कातरणे.
snipe¹ ( ) n. a marsh gamebird with long
straight bill; दलदली या दे शात आढळणारा लांब
चोचीचा एक प ी.
snipe² ( ) v. t. & i. (at) to fire shot from a
hiding place; दबा ध न लपून गोळ बार करणे.
(2) सुर त ठकाणी रा न इतरांवर खर तकूल ट का
करणे.
sniper ( ) n. a rifleman who fires from a
concealed place, usually at long ranges at
individual enemy soldiers; लपले या ठकाणा न
रवरील श ू या सै नकांवर गोळ बार करणारा बं कधारी
सै नक.
snippet ( न पट) n. small piece; (मो ा भागातून कापून घेतलेला) लहान तुकडा. (2) (अ. व.) (मा हती,
बातमी, इ.चे) फुटकळ चुटके.
snipping ( ) n. a small piece snipped
off a larger one; मो ा व तूतून कापून घेतलेला लहान तुकडा.
snippy ( न प) a. fragmentary; तुक ातुक ांच. े (2) दोष द दशक. (3) ु , कृपण.
snips ( ) n. pl. a small pair of shears
used for cutting sheet metal; धातूचे प े
काप याची कैची.
snitch ( नच्) v.t. & i. to steal; चोरणे, गुपचूप
(लबाडी क न) पळवणे. (2) खब या हणून काम करणे.
to -on a person; एखा ाचा व ासघात क न
याब ल खबर दे णे. n. खब या. (2) नाक.
snivel ( ) v. i. (-ll-) to weep and whine; आत वराने रडणे. (2) रड याचे ढ ग करणे. (3) नाक
वाहणे. n. कुरबूर. (2) मानभावीपणाचे बोलणे कवा रडणे. (3) शबूड.
snob ( ) n. one who judges merit by
social rank or wealth; सामा जक दजा, पैसा, इ.व न माणसाचे मोल करणारी . (2) वतःला आहे यापे ा अ धक
वर या दजाचा मानणारा श माणूस.
snobbery ( ) n. the state of being snobbish; पैसा, मानमरातब, इ.ना चाह याची वृ ी.
(2) वतःला वाजवीपे ा अ धक वर या दजाचा
मान याची वृ ी (मोठे पणाचा आव). (3) (अ. व.)
ल ध त तपणाचे बोलणे कवा कृती.
snobbish ( ) a. of or like a snob; मोठे पणाची, मानमरातबाची हौस असणारा (a -person).
(2) इतरांना तु छ लेखणारा. (3) वतःला श
समजणा या संबंधीचा.
snog ( ) v. i. (-gg-) to kiss and cuddle;
मुके व कुरवाळणे. n. मुके घे याची व कुरवाळ याची
कृती.
snood ( ) n. ornamental net worn by a
woman to keep her hair in position; आपले केस जागेवर नीट राहावेत यासाठ या वापरतात ती जाळ . v.t. अशा
जाळ ने केस बांधणे.
snook¹ ( नूक्) n. a kind of fish; एक कारचा
मासा.
snook² ( ) n. rude gesture, made by
putting one thumb to the nose with the
fingers of the hand outstretched; नाकाला अंगठा लावून व हाताची इतर बोटे व ता न एखा ा वषयी तु छता
करणे ( या) (to cock a -at somebody).
snooker ( ) n. a game played with 15
red balls and 6 balls of other colours and
billiard table; 15 लाल रंगाचे व 6 इतर रंगांचे चडू
घेऊन ब लयड या टे बलावर खेळायचा एक खेळ. to be
-ed; मो ा पेचात सापडणे.
snoop ( ) v. t. (- into) to pry into other
people's affairs; स यां या गो ीत उगाचच ल
घालणे, नस या चौक या करणे (My neighbour has
the bad habit of -ing into everybody's
business.). to -around; कोण काय चुका करत
आहे, कोणते कायदे मोडत आहे हे पाहात भटकणे. -er n. लुडबु ा मनु य.
snooty ( ) a. showing contemptuous
indifference; आ ताखोर, भोवताल या जगाब ल
तु छता दाखवणारा.
snooze ( नूझ) n. short sleep; वामकु ी. v.i.
वामकु ी घेणे (to have a - after lunch).
shore ( ) v.i. to breathe roughly and noisily while sleeping; घोरणे. to -away; घोरत
पडू न वेळ घालवणे. n. घोर याचा आवाज. -r n. घोरणारा.
snorkel ( नॉक् ल) n. schnorkel; पाणबु ाला कवा पाणबुडीला शु हवेचा पुरवठा हावा हणून केलेली लांब नळ ची
योजना.
snort ( ) v. i. to make noise by driving
breath through nostrils; फुरफुरणे. (2) फुरफुरत
(चीड, संताप, इ.) करणे. n. फुरफुर.
 snorter ( ) n. a person or animal that
snorts; फुरफुरणारा ाणी. (2) फुरफुरत चीड
करणारा मनु य. (3) अ यंत अवघड (व हणून ल ात
राहणारी) बाब (The problem is a real-.). (4) अ यंत हा या पद कवा गो . (5) सोसा ाचा वारा.
snorty ( नॉ ट) a. ill-tempered; चडखोर, संतापी.
snot ( ) n. mucus of the nose; शबूड. -ty
a. शबडाने भरलेल. े (2) शबडा. (3) तर करणीय.
(4) अहंम य. --ty-nosed a. सवाब ल तु छता
दाखवणारा.
snout¹ ( ) n. long nose of some animals;
(तोट माणे) पुढे आलेले ा याचे नाक. (2) तोट .
snout² ( ) n. a cigarette or tobacco;
सगारेट कवा तंबाखू. (2) खब या. to have a -on
someone; एखा ाब ल मनात अढ कवा आकस
असणे.
snow ( ) n. frozen drops of water falling
from the air in white flakes; हम, बफ. v.i. &t.
हम पडणे, बफ पडणे. (2) बफा या वषावा माणे खूप
वषाव होणे (Gifts and messages of best wishes -ed in on his birthday.). to be -ed under with;
- याखाली पार दडपून गेलेला.
snowball ( ) n. a ball of snow; बफाचा
चडू . (2) पुढेपुढे जात असता झपा ाने आकारात वाढ
होणारी गो . v. t. & i. (at) - याकडे बफाचा चडू
फेकणे. (2) पुढे जाईल तसतसे वाढत जाणे.
snowberry ( ) n. a garden shrub with
white berries; पांढ या रंगाची बोरा या आकाराची फळे येणारे फळझाड.
snow-blind ( नो लाइ ड् ) a. temporarily
unable to see because the eyes are tired by
the glare of the sun on snow; बफावरील
सूय काशा या त रपीमुळे डोळे ास याने ता पुरता अंध
झालेला.
snowbound ( ) a. unable to travel because of heavy falls of snow; अतीव
हमवृ ीमुळे वास करणे अश य झालेला.
snowcapped ( ) a. covered with snow; हमा छा दत.
snow-clad ( ) a. covered with snow;
हमा छा दत.
snow-covered ( ) a. covered with snow; हमा छा दत.
snowdrift ( ) n. a bank of snow heaped up by wind; वा यामुळे एक साचले या बफाचा ढगारा.
snowdrop ( ) n. a plant with small
white flowers; हमधवल फुलांचे एक छोटे रोपटे
(सामा यतः वसंत ऋतू या ारंभी फुलते.).
snowfall ( ) n. the amount of snow
that falls on one occasion; एका वेळ होणारा
( कवा व श कालखंडात होणारा) एकूण हमवषाव.
snowfield ( नो फ ड् )an area of permanent snow; हम े .
snowflake ( ) n. a flake of snow;
बफाचा पातळ तुकडा.
snow line ( ) n. the level above which there is permanent snow; हमरेषा (या
रेषेपलीकडील वर या भागात बफ सदै व असतो).
snowman ( ) n. a figure of man made
of snow; बफापासून बनवलेली मनु याची मूत .
snowplough ( ) n. a machine for clearing away snow; मागातील बफ काढू न टाकायचे साधन.
snowshoe ( ) n. a light frame worn
when travelling over deep snow; बफात पाय
तू नये हणून घालायचा हलका बूट.
snowstorm ( ) n. a heavy fall of snow
accompanied by strong winds; बफाचे वादळ.
snow-white ( ) a. as white as snow;
हमधवल.
snowy ( नो इ) covered with snow;
हमा छा दत. (2) हमवषावयु (- weather).
(3) हमधवल (a -table cloth).
snub ( ) v. t. (-bb-) to behave or speak to
े
someone with contempt; उ टपणाने कवा
तर काराने वागवणे (बोलणे, इ.). n. अनादराची
वागणूक. (2) नकटे , वर वळलेले नाक. ~-nosed a.
नकटे (वर वळलेल) े नाक असलेला.
snuff¹ ( ) n. powdered tobacco for
inhaling through the nose; तपक र. v. i. & t.
नाकात ओढणे. up to -; धूत, सावध. (ii) नरोगी.
snuff² ( ) v. t. & i. to cut off the burnt end
of the wick; वातीचे जळके टोक कापून टाकणे.
to -out; वझवून टाकणे (to -out the lights).
(ii)-चा शेवट करणे. to - it; मरणे. n. मेणब ी या
वातीचे जळू न गेलेले टोक.
snuff³ ( नफ्) v. t. & i. sniff; ंगणे. n. ंग याची
या.
snuffer ( ) n. a cone-shaped implement
for extinguishing candles; मेणब या वझव याचे
एक शंकू या आकाराचे साधन. (2) (अ. व.) ( न फड् स)
मेणब ीचे जळलेले टोक काप यासाठ कवा योत
वझव यासाठ वापर याचे कातरीसारखे दसणारे एक
साधन.
snuffle ( ) v. i. to breathe noisily or with
difficulty; जोराने आवाज करत ास घेणे ( वशेषतः
नाक च दलेले असताना). (2) नाकात बोलणे. n. नाकाचे
फुरफुरणे. (2) नाकात बोलणे ( या).
snuffy ( ) a. of or resembling snuff;
तप करीचे कवा तप करीसारखे दसणारे. (2) तप करीने
माखलेल, े तप करीचा वास येणारे. (3) असुखकारक,
तापदायक.
snug ( नग्) a. (-gg-) cosy; सुखकारक.
(2) नीटनेटका. (3) ( मळकत) नेहमी या गरजां या
ीने ठ क (a -income). (4) (कपडा) अंगावर
बरोबर घ बसणारा. v.t. & i. (-gg-) सुखकारक
करणे कवा होणे.
snuggery ( ) n. a cosy and comfortable
place; सोयीची आरामशीर जागा (आरामगृह).
snuggle ( ) v. i. (down, up, together) to
raw close to somebody for warmth or
affection; उबेसाठ कवा ेमासाठ (एकमेकांना)
बलगणे (The child -ed into its mother's
arms.). n. बलगणे ( या).
so ( ) adv. to such an extent; इतका(He is
not — stupid.). (2) इतका क (He is not - ungrateful as to forget me.). (3) अशा
कारचा. (4) फार, अ तशय. (5) अशा रीतीने, अशा
कारे. (6) सु ा. conj. हणून, यामुळे. ~-called
a. तथाक थत. – far; येथवर. - long as; जोवर, जर.
much; पूण, केवळ. and -on, and - forth
and - on; आ ण इ याद , इ याद . - to say, - to speak; अगद श दशः न हे तरी (एक
हण याचा कार हणून). - that; या उ े शाने क .
(ii) हणून. (iii) असा क ... क . –..that; इतका..
क (It was - hot that I didn't go out.). or– ;
अंदाजे (Twenty or - pupils came to see me.).
quite -; अगद बरोबर. -as; - या हेतूने (to
laugh -as to forget the incident). — what!;
हणून काय झाले? ( याला फारसे मह व नाही या
अथ ). ~-~a. & adv. कोणी एक, अमूक एक .
- long; नम कार, येतो आता ( नरोप घेताना).
soak ( ) v. t. & i. to make or become wet;
भजवणे कवा भजणे. (2) भजत ठे वणे. (3) शोषणे.
(4) आत मुरणे (The rain has -ed through the
soft soil.). (5) खूप कर ला न -चे शोषण करणे
(to —the wealthy). (6) (out) भजवून काढू न
टाकणे (She -ed the stains out of the dress.). to - up; शोषून घेणे. to - oneself in something;

ी े े
-शी तादा य पावणे. n. भजवणे ( या) (to give
something a good -.). (2) म पी (an old -).
(3) यात भजवायचे तो ाव. (4) जोरदार पाऊस. -ing
downpour; पावसाचा खूप जोरदार वषाव.
soakage ( ) n. the process in which a
porous substance is soaked in a liquid;
भजवणे ( या), शोषण. (2) शोषून घेतलेला व
पदाथ.
soakaway (सो कवेइ) n. a pit filled with rubble, etc. into which rain or waste water
drains; पावसाचे कवा सांडपाणी याम ये वा न जाते असा दगड वटां या तुक ांनी भरलेला ख ा.
soaker (सो' कर्) n. a heavy fall of rain; जोरदार पज यवृ ी. (2) अ यंत दा पणारा (अ ल दा ा).
soaking ( ) n. the state of being soaked;
ओले चब होणे कवा करणे ( या). a. जोरदार
(a -downpour).
soap ( ) n. substance used with water for
washing; साबण. v.t. साबण लावणे. (2) खुशामत
करणे. soft -; खुशामत, हांजी हांजी.
soap berry ( ) n. a fruit that is used as
soap; साबणासारखा याचा वापर केला जातो असे फळ
( रगे) ( कवा याचे झाड).
soapbox (सोपबॉ स्) n. a box for packing
soap; साबण ठे वायची डबी. (2) र यावर कुठे ही
ा यान दे णायासाठ ासपीठासारखा वापर यात
येणारा खोका. (3) मुलांसाठ तयार केलेली शयतीची छोट गाडी. - oratory n. र यावर कोठे ही उभे रा न
ा यान दे त सुटणा याचे व ृ व.
soap bubble ( ) n. a bubble formed from soapy water; साबणा या पा यापासून तयार
झालेला बुडबुडा. (2) णभंगरु परंतु दसायला मोहक असे काहीही.
soap opera ( ) n. a radio or TV serial drama dealing with domestic problems in a
melodramatic way; आकाशवाणी कवा रदशन-
व न े पत केली जाणारी घरगुती जीवनावर आधा रत
अशी ना मय घटनांनी भरलेली संगी तका (सामा यतः
साबण कंप या जा हरातीसाठ अशा संगी तका पुर कृत
करत असत.).
soapsuds ( ) n. pl. foam or lather made from soap; साबणाचा भरपूर फेस.
soapy (सो प) a. of or like soap; साबणाचा कवा साबणासारखा (-water). (3) खुशामत करणारा
(a -manner).
soar ( ) v. i. to rise or fly upwards into the
air; खूप वर (उडत) जाणे. (2) (प ी, वमान, इ.) उंचावर तरंगत राहणे. (3) आकारमान, इ. वाढणे (-ing prices).
sob ( ) v. i. (-bb-) to gasp noisily while
crying; ंदके दे त रडणे. (2) रडतरडत सांगणे. n. ंदका. (2) ंद याचा आवाज. -sister n. भावना ववश
करणारे लेखन करणारी प कार म हला. -story n.
मायाचनेदाखल कवा सहानुभूती मळव यासाठ कथन
केलेली वैय क आप ीची/ ःखाची कथा. - stuff
n. भावना ववश करणारे नाटक, लखाण, इ.
( े काला/वाचकाला रडू आणणारे). –bingly adv.
ंदके दे त, फुंदत फुंदत.
sober (सो बर्) a. not drunk; न यालेला (शु वर असलेला). (2) शांत च , वचारी (a-attitude). (3)
शहाणा. (4) (रंग) सौ य. v. t. & i. (down) व तु थतीची जाणीव क न दे णे कवा होणे. (2) (up) भानावर आणणे.
sobersides (सोबाइड् झ) n. (singular) a
solemn and sedate person; गंभीर, शांत,
वचारशील मनु य.
sobriety (सो ाइअ ट) n. the quality or state of being sober; गांभीय. (2) मनाची शांतवृ ी.
(3) मतपान.
sobriquet (सो' केइट) n. a nickname; टोपणनाव (= soubriquet).
soccer ( ) n. association football;
फुटबॉल या खेळाचा एक कार (यात चडू ला हात
लावायचा नाही एवढाच नयम असतो.).
sociable (सोशबल्) friendly or
companionable; ेमळ, संग त य, मन मळाऊ,
sociably adv. मन मळाऊपणाने.
social ( ) a. living in groups or societies;
समाजशील, कळप क न राहणारा. (2) समाजाचा.
(3) सामा जक (-reforms). (4) संग त य.
( नेह) संमेलन. -climber n. समाजातील वर या
थरात जा यासाठ धडपड करणारा (लांगल ू चालन
करणारा). -worker n. सामा जक कायकता.
-democrat n. भांडवलशाहीचे शांततामय मागाने
लोकशाही समाजवादात प रवतन हावे या मताचा
पुर कता. -education n. समाज श ण. -even-
ing n. म मंडळ या सहवासात घालवायची सायंकाळ.
- security n. आजारी, अपंग, बेकार, इ.साठ
मळणारी आ थक व अ य मदत. (2) अशा मदतीसाठ
आखलेली योजना.
socialism ( ) n. the theme of social
organization which places means of
production and distribution in the hands of
the community; समाजस ावाद.
socialist (सोश ल ट) n. a supporter of
socialism; समाजस ावाद . -ic समाजस ावादाचा, या वादासंबंधीचा.
socialite ( ) a. a person well-known
in fashionable society; फॅशनेबल समाजात स
अशी .
socialize ( ) v. t. to transfer to public
ownership; रा ीयीकरण करणे (to -transportation). socialization n. रा ीयीकरण.
society ( ) n. social community;
समाज. (2) व श ठकाणचा समाजातील वरचा तर
(a -wedding). (3) व श उ े शाने थापन
केलेली सं था, मंडळ (a co-operative -). (4) संगत,
सहवास. pests of -; समाजकंटक.
sociology (सो सऑ'ल ज) n. the science of the nature and growth of society; समाजशा .
sociologist n. समाजशा . socioligical a.
समाजशा वषयक (a sociological concern).
sociologically adv. समाजशा ीय कोनातून.
sock¹ (सॉक्) n. short stocking; गुड या या खालीच याची उंची येते असा आखूड पायमोजा. (2) बुटात वापरतात
तो काढता-घालता येणारा तळवा. to pull one's - up; एखा ा बाबीवर नयं ण मळव यासाठ नकराचा य न करणे. to
put a - in it; शांत राहणे, ग प बसणे. v. t. पायमोजे पुरवणे. -ed in; ( वमानतळ) तकूल हवामानामुळे बंद
असलेला.
sock² ( ) n. a blow given with the fist;
मु हार (He gave me a -on the jaw.).
(2) एखाद गो फेकून मारलेला टोला. V. t. असा टोला
दे णे (He -ed the opponent in the eye.). adv.
थेट, तडक.
socket ( ) n. hole into which something
fits; खोबण (उदा., eye-~, the electric light -).
v.t. खोबण करणे. (2) खोबणीत बसवणे.
socle (सो कल्) n. plinth; खांबाची चौकोनी बैठक.
Socratic (सॉ ॅ टक्) a. of or relating to
Socrates, his methods; there for all you
( ो र) प तीस◌ंबंधीचा. n. सॉ े टसची शकवण
अनुसरणारी . - method; सॉ े टसची
ो र ारा लोकांना शकव याची प त.
sod¹ (सॉड् ) n.piece of turf; गवताळ ज मनीचा तुकडा. under the -; मृत.
sod² ( ) n. a person considered to be
obnoxious; नकोसा वाटणारा, कळसवाणा मनु य.
interj. चीड करणारा उ ार.
soda ( ) n. whitish crystals sometimes used in cleaning; धु याचा सोडा. ~-water; सोडावॉटर.
baking -; खा याचा सोडा.
sodality ( ) n. a religious or charitable
society; धा मक कवा धमादाय सं था. (2) बंधुभाव.
sodden (सॉड् न)
् a. soaked through; पूण भजलेला (-clothes). (2) (खूप या यामुळे) मूख झालेला
(drink--).
sodium ( ) n. very reactive soft silvery-
white element of the alkali metal group;
सो डयम धातू. - chloride; मीठ.
sodomite (सॉ'डमा इट) n. a person who
ै े
practises sodomy; अनैस गक संबंध ठे वणारा पु ष.
sodomy (सॉड म) n. अनैस गक समागम.
soever ( ) adv. in any way at all; कोण याही का कारे (सामा यतः सामा सक श दांत वापर, उदा.,
whatsoever, whosoever).
sofa ( ) n. an upholstered seat with back
and arms for two or more people; सोफा, कोच.
soft (सॉ ट् ) a. not hard; नरम. (2) सपाट व नरम
(a-mattress). (3) ( काश) सौ य. (4) (आकृती)
अ प . (5) ( वनी) मृ (मधुर) (-music).
(6) (श द) सौ य (स य). (7) (पाणी) मृ . (8) (पेय)
मादक नसलेले (फळांचे रस, इ.पासून बनवलेल) े .
(9) (हवा) सौ य. (10) ( ) बळ मनाची (-in
the head). (11) ( दय, वृ ी) दयाळू .
(12) (नोकरी) कमी क व भरपूर पगाराची.
(13) पावसाळ (a -day, -weather).
(14) (अ ) पचायला हलके (-food). (15) हटवाद
नसलेला, तडजोडी या वृ ीचा (the -left).
(16) (श द) सौ य, ेमळ (-words).
(17) वस वशीत (-muscles). (18) (ल करी भाषा)
संर क आवरण नसलेले (उदा., ल करातील कसारखे
वाहन) (a -target). (ii) आ वक ह यापासून
असुर त. (19) (चलन) ंडणावळ तील कमत अ थर
असलेल. े to be - on; - याबाबत सौ य, मवाळ व
सहानुभू तपूण असणे. (ii) - याब ल ज हाळा वाटणे.
adv. सौ यपणे (to speak -).n. सौ य, नरम असा
भाग कवा व तू. (2) अ यंत भावना धान .
interj. शांत हा! to have a - spot for;
- याब ल वशेष ज हाळा वाटणे. -currency n.
सहजतेने उपल ध होणारे परक य चलन. -nothing;
ु ाची पर परांशी ेमळ कुजबुज. - landing
ेमी युगल
n. (अवकाशयानाचे) ज मनीवर अलगद उतरणे. - pal-
ate n. टाळू या मागील मृ भाग. the -er sex n.
म हलावग.
soft-boiled ( ) a. (an egg) boiled for a short time so that the yolk is still soft;
(अंडे) मऊ होईल इतके उकडलेले ( यातील पवळा बलक मऊ राहील इतके). (2) कोमल मनाचा.
soft-centred (सॉ ट् से टड् स) (of a
chocolate) having a centre consisting of
cream, jelly, etc.; याम ये म, जेली भरलेले
आहे असे (चॉकलेट).
soft-cover (सॉ टक हर्) a. paperback; कागद
बांधणीचे (Paperbacks are -books.).
soft drink ( ) n. nonalcoholic drink;
मादक नसलेले पेय (सामा यतः शीतपेय) (उदा., फळांचा
रस).
soft-fruit ( ) a small edible stoneless fruit; बी नसलेले मऊ गर असलेले कोणतेही फळ.
soften ( ) v. t. & i. to make or become
soft; मऊ करणे कवा होणे (Soap -s in water).
to –up; श ूवर बॉ बह ला क न याला जेरीस आणणे, बल करणे. (ii) एखा ा ला यु यु ने नामोहरम करणे.
soft-footed ( ) a. moving without noise; हलक पावले टाकत (आवाज न करता) चालणारा.
soft-headed (सॉ हे' डड् ) a. foolish; मूख,
वेडपट.
softhearted (सॉ टहा टड् ) a. easily moved to pity; दया अंतःकरणाचा (a -woman).
soft line ( ) n. a moderate, flexible
attitude; सौ य वृ ी कवा धोरण, soft-liner n.
सौ य वृ ीची .
soft loan ( ) n. a loan on which interest is not charged; बन ाजी दलेले कज (उदा.,
अ वक सत रा ांना दले जाणारे कज).
softly-softly ( ) a. gradual, cautious and discreet; सावध व धोरणी.
softness (सॉ ट् नस्) n. the quality of being
soft; नरमपणा, मृ ता.
soft option (सॉ टऑ शन्) n. the option that is easiest to do; सहजपणे नवड करता ये यासारखा
पयाय.
 soft-pedal ( ) v. i. & t. (-ll-) to mute the tone of piano by depressing the soft
pedal; पआनोचे पेडल खाली क न याचा आवाज मंद
करणे. (2) एखाद (कटु वाटणारी) गो फारसा भर न
दे ता, सौ य व पात करणे.
soft-sawder ( ) v. t. to flatter; खुशामत करणे. n. खुशामत.
soft shoulder ( ) n. a soft edge along the side of a road that is unsuitable for
vehicles to drive on; र या या कडेचा भुसभुशीत
भाग (याव न वाहन चालवणे धो याचे असते) (= soft
verge).
soft soap (सॉ ट् सोप्) n. green soap; वचा
मुलायम ठे वणारा साबण. (2) खुशामत. soft-soap v.t.
वचा मऊ ठे वणारा साबण वापरणे. (2) खुशामत करणे.
soft-spoken ( ) a. having a gentle voice; सौ य, हळु वार, गोड आवाजाचा ( यंवद).
software (सॉ ट् वेअर्) (computer
technology) the programmes used in a
computer system; संगणकाला पुरव याची साम ी
(मा हती), संगणकाची आ ावली, इ.
soft-witted (सॉ ट् व टड् ) a. idiotic; वेडगळ,
मूख.
softy, softie ( ) n. a person who is
sentimental or lacking in physical endurance; अ यंत भावना धान कवा शारी रक ा बळा. (2) मूख
मनु य.
soggy (सॉ ग) a. soaked with liquid; पा यात
भजलेला. (2) (जमीन) पाणथळ (The ground
was - from the melting snow.). (3) ( )
खंबीरपणाचा अभाव असलेली.
Soho ( ) n. a district of central London (a
foreign quarter since the late 17th century);
या वभागात परक यांची हॉटे ले व काने आहेत असा
लंडन या म यवत असलेला वभाग.
soigne ( ) a. (fem. soignee) elegant;
अ यंत शो भवंत, सुरेख (पोशाख), चापूनचोपून व थत केलेला (-clothes). (2) चांगला पोशाख केलेला, व थत, नीटनेटका
(-audience).
soil¹ ( ) n. earth, especially the upper
layer in which plants grow; ज मनीचा (मातीचा)
वरचा थर (A farmer tills the -.). one's
native -; ज मभूमी. the -; शेतीजीवन (He
belongs to the ---). a man of the - ; भु मपु
(आप या शेतज मनीवर मातेइतके ेम करणारा शेतकरी).
soil² ( ) v. t. & i. to make or become dirty
or stained; खराब करणे, मळवणे (He had -ed his
hands.). (2) खराब होणे, मळणे. (3) कलं कत करणे
(to --one's family honour). to refuse
to - one's hands; पापाचरण कर यास नकार दे णे.
n. मळ, डाग. (2) कलंक. (3) खत, गाळ, केरकचरा.
soil³ ( ) v. t. to feed freshly cut green
fodder to fatten the livestock; जनावरांना पु
कर यासाठ यांना ताजा हरवागार चारा खाऊ घालणे.
-age (सॉ'इ लज्) n. गुरांना खायला दला जाणारा
हरवागार चारा. -conservation n. ज मनीची धूप
होऊ नये व तचा कस कायम राहावा या ीने केलेली
कारवाई.
soil pipe (सॉइल् पाइप्) n. a pipe that conveys waste water from the water-closet pan to
the drains; संडासापासून मोरीकडे घाणपाणी वा न नेणारा नळ.
soiree ( ) n. social gathering in the evening; नेहसंमेलन (सं याकाळची पाट ).
sojourn ( ) v. i. to make a short stay with
somebody; एखा ाकडे ता पुरते काही काळापुरते
राहणे (to make a -- with somebody at a place
for sometime). n. काही काळाकरता केलेला ता पुरता मु काम (वा त ). -er n. असे वा त करणारा.
Sol ( ) n. the Roman god personifying the
sun; सूयदे व (रोमन अ भधान). (2) (का ात वापर)
सूय ( ीक नाव = Helios).
solace ( ) n. comfort in misery,
े
disappointment; ःख, नराशा, इ. या वेळ मळणारा वरंगळ ु ा (The lonely man finds -in music.). (2)
समाधान, सां वन (a -for a troubled mind). v.t. समाधान करणे, सां वन करणे. to find
- in something; - याम ये वरंगळ ु ा वाटणे, मन रझवणे.
solander ( ) n. a box for botanical
specimens, maps, etc. made in the form of a book; पु तका या व पाची वन पत चे नमुन, े नकाशे, इ. ठे व याची
पेट .
solar (सो लर्) a. belonging to the sun; सूयाचा. (2) सूयासंबंधीचा. a - eclipse; सूय हण.
the - year; सौरवष. the – system; सूयमाला.
-ium (सो ले इअ रअम्) n. सूय करणात बस यासाठ
केलेली काचेची खोली.
solatium (सोले इ शअम् ) (pl. solatia
(सोले शअ)] compensationawarded to a party
for injury to the feelings; एखा ाला केलेली
खापत ( वशेषतः भाव नक बाब संबंधी), ास, इ.ब ल
दली जाणारी भरपाई.
sold (सो ड् ) p.t. &p.p. of sell; sell चे भू. का. व
भू. का. धा. प.
solder ( ) n. an alloy used for joining
metals; डाकाचा धातू. v. t. डाक लावणे (He -ed
a hole in the pan.).
soldering iron (सो ड रगआइअन्) n. a tool
used for soldering; डाक लाव याचे साधन (ख ा).
soldier ( ) n. a person who serves in an
army; सै यातील शपाई. (2) यो ा, लढव या.
(3) एखा ा कायासाठ मेहनतपूवक झटणारी (-s
of science). (4) लढाऊ जातीची मुंगी. v. i. शपाई गरी करणे. (2) कामचुकारपणा करणे. to
- on; कतीही अडचणी आ या तरी आपले काम प र मपूवक करत राहणे. a common/private -; साधा (अ धकार, वरची
ेणी ा त न झालेला) सै नक. a -of fortune; केवळ पैशा या लोभाने सै यात दाखल झालेली (भाडो ी सै नक). -ly
a. बाबदार, धीट.
soldiery ( ) n. soldiers collectively; सै य, सै नक. (2) सै नकांचा समुदाय. (3) सै नक पेशा.
sole¹ (सोल्) a. one and only, single; एकुलता एक (He was the - heir to the fortune.).
(2) एका याच मालक चा (the -rights). (3) फ
(We three were the - survivors from the
wreck.).
sole² ( ) n. the bottom surface of a person's foot; पायाचा तळवा (पाऊल). (2) बुटाचा तळवा.
v.t. बुटाचा तळवा बसवणे (You must have
your shoes -d.).
soles (सोल्) n. a flat sea-fish; एक सपाट सागरी मासा.
solecism (सॉ ल सझम् ) mistake in speaking, writing or in manner; बोलणे, ल हणे,
वागणे, इ. बाबतचा माद.
solely (सो ल) adv. only, completely; फ ,
पूणपणे (It was -a case of mistaken identity.). (2) केवळ एक ाने (-responsible). (3) केवळ एका
गो ीसाठ .
solemn (सॉलम्) a. formal; व धयु (a -
ceremony). (2) गंभीर (a - Vow, as — as a
judge). (3) कळकळ चा. (4) प व (a -occasion).
-ly adv. व धपूवक. (2) गंभीरपणे.
solemnify ( ) v. t. to make serious or grave; गंभीर करणे.
solemnity ( ) n. the state or quality of
being solemn; muret (The -of the church
service.). (2) (अ. व.) प व समारंभ, सोहळा.
solemnize ( ) v. t. to celebrate with
rites; आव यक या धा मक वध सह साजरा करणे
(to -a wedding).
sol-fa ( ) n. short for tonic sol-fa; सॉल्,
फा, डो अशा उ चारांनी सूर दाखव याची प त
(सरगम). v.t. &i. गाताना (पदांचे श द न गाता) फ
सुरावर गाणे.
solicit ( ) v. t. & i. to request earnestly;
कळकळ ची वनंती करणे (to -a person for help).
(2) (वे येने) एखा ा पु षाशी लगट करत बोलणे.
-ation (स ल सट इशन्) n. कळकळ ची वनंती.
solicitor ( ) n. a lawyer who prepares
े ॉ
legal documents; कायदे पं डत, सॉ ल सटर.
solicitous ( ) a. (for, about) anxious
about; - याब ल काळजी वाटणारा, चता त.
(2) एखाद गो कर यास उ सुक (He was -to
please his boss.). (3) काळजी घेणारा, जपणारा.
solicitude ( ) n. deep concern; कळकळ, उ कंठा, तळमळ (his deep -for your welfare; the
tender of a partner).
solid (सॉ लड् ) a. not hollow; घन. (2) भरीव
(food). (3) cicho email (a -sphere).
(4) बे दली नसलेला, एकमताचा (-support).
(5) सतत (for a -one hour). (6) व सनीय
(-character). n. घनपदाथ. (2) (भू मती) घनाकृती.
-ly adv. भरीवपणे. (2) भ कमपणे. -ity n. घ पणा.
(2) घनता.
solidarity (सॉ लडॅ र ट) n. unity; ढ ऐ य, एकता.
solidify ( ) v. t. & i. to turn into a solid;घन प करणे. solidification (स ल ड फके इशन्)
n. घनीकरण.
solid-state (सॉ लड् टे इट)a. totally transistorized; ( व ुत उपकरण) यात हा ह-
ऐवजी ा झ टरच वापरले जातात.
soliloquize (स ल ल वाइझ्) v. i to talk to
oneself; वतःशीच बोलणे.
soliloquy ( ) n. talking to oneself;
वतःशीच बोलणे. (2) वगत भाषण.
solipsism (सॉ ल सझम्) n. the theory that you can have the knowledge of the self only;
केवळ आ मत वाचे अ त व मा य असलेला स ांत.
solitaire (सॉ लटे इअर्) n. a single jewel; क दणात बसवलेले एकच र न. (2) असे र न बसवलेला दा गना.
(3) पेश सचा डाव (प यांचा एक ाने खेळायचा एक खेळ).
solitary (सॉ लट र) a. lonely; एकटा, म हीन,
एकाक (to lead a -life). (2) नजन, एकाक
(a -village). - confinement; एकांतवासाची
सजा. solitariness n. एकांतवास.
solitude (सॉ ल ूड्) n. loneliness; एकाक पणा. एकांतवास (He loves company and hates -). (2)
एकांताची जागा.
solo ( ) n. (pl. -s) piece of music performed by one person; एका ने
हणायचे गीत (She sang a few -s.). (2) एक ानेच
केलेली कोणतीही गो (a -flight). -ist n. एकटाच
गीताचा काय म करणारा.
Solon (सो लॉन्) wise legislator;
कायदे मंडळातील एक त सद य, मृतीकार
(अथे समधील सोलॉन नामक व यात कायदे पं डता या
नावाव न ढ झालेला श द).
so long (सोलाँग)् interj. goodbye; अ छा, येतो
आता, नम कार.
solstice ( ) n. the shortest day (winter-) or the longest day (summer - ) of the
year; वषातील सवात लहान अगर सवात मोठा दवस.
solubility (सॉ यु ब ल ट) n. the quality of
being soluble; व ा ता (the -of sugar).
solubilize ( ) v. t. & i. to make or become soluble; व ा करणे कवा होणे.
soluble (सॉ युबल्) a. capable of being
dissolved; वात ( वशेषतः पा यात) वरघळणारा,
व ा (Salt is -in water.). (2) याचा उलगडा
होऊ शकेल असा.
solution ( ) n. answer to a problem;
ाचे उ र, नरसन, उपाय, तोडगा. (2)
सोडव याचा य न. (3) वरघळव याची या. (4) ाव. - set; उ रांचा संच.
solve ( ) v. t. to find an answer to a
problem; उ र शोधणे, (ग णत) सोडवणे, उकल करणे
(to a - problem, to - a mystery). solvable
a. उकल कर याजोगा.
solvent (सॉ ह ट) a. capable of dissolving
another substance; सरा पदाथ वतःम ये
वरघळवून घेणारा (= ावक). (2) दवाळखोर नसलेला.
n. व ावक पदाथ (Water is a -for salt.).
soma ( ) n. an intoxicating plant juice
drink used in Vedic rituals; वै दक धमकृ यां या
वेळ ाशन केला जाणारा सोमरस.
somatology ( ) n. the branch of biology concerned with the structure and
function of the body; शरीराची रचना व काय या
संबंधीची मा हती दे णारे शा (जीवशा ाची एक शाखा).
sombre (सॉ बर्) a. dismal, melancholy; उदास, ख , ःखी (a -day). (2) काळपट रंगाचा
(a — dress). -ly adv. उदासपणे. -ness
उदासपणा, ख ता.
sombrero ( ) n. a felt or straw hat with a wide brim; ं द कडा असलेली फे टहॅट.
some (सम्) a. certain unknown; कोणी, काही
(अ ात) (Some people dislike work.). [ कती हे
न त माहीत नसताना 'some' चा वापर करतात
(Give him-money.). मा ाथक कवा
नकाराथ वा यात सामा यतः 'some' ऐवजी 'any'
वापरतात. (उदा., I have-money. नकाराथ : I don't have any money. ाथ : Have you
got any money?).) (2) थोडा (Will you have
-milk?). (3) कती एक. (4) बराचसा (My school
is - distance away from my home.).
(5) पु कळसे (That is -consolation.). pron.
काही, काही थोडे. adv. सुमारे, अंदाजे.
somebody, someone (स ब ड, स वन्) n.
some person; कोणी एक (या अथ
वा यात व नकाराथ वा यात 'anybody' चा
वापर केला जातो.). (2) बडी . to think
oneself -; (सामा य माणसाने वतःला) आपण
कोणीतरी मोठे आहोत असे मानणे.
somehow ( ) adv. In someway or other;
कोण यातरी मागाने, कसा तरी. (2) काय कारण असेल ते
असो(Somehow everyone hates him.).
someplace ( ) adv. somewhere;
कोठे तरी (अमे रकन श द).
somersault (स मरसॉ ट् ) n. tumbling head over heels; कोलांट उडी. v.i. कोलांट उडी मारणे (to
turn/throw a --).
something ( ) n. an unspecified thing;
काहीतरी ( याब ल न त मा हती नाही अशी गो )
(I must do - to save his life.) ( ाथ व
नकाराथ वा यात 'something' ऐवजी 'anything'
चा वापर होतो.). (2) मह वाची कवा व तू.
or -; अथवा सरा कोणी तरी (He is a grocer
or -.). - of; - यासारखा काही माणात (He is -of a carpenter.).
sometime (सम् टाइम्) adv. at some time; के हा तरी एकदा. a. (नामापूव वापर) एकेकाळचा (Mr.
Shenvi, the — teacher of English.).
sometimes ( ) adv. at sometimes;
कधी कधी, के हा तरी.
someway (सम् वेइ) adv. somehow; कसेबसे, कसे तरी, कोण या तरी मागाने.
somewhat ( ) adv. in some degree;
काहीसा, थोडासा. - of; काही माणात.
somewhere ( ) adv. in, at, to some
place; कोठे तरी (नकाराथ वा यात या याऐवजी
'anywhere' वापरतात.).
somnambulism (सॉ नॅ यु लझम्) n. sleep-
walking; झोपेत चालणे.
somnambulist (सॉ नॅ यु ल ट) n. a sleep-
walker; झोपेत चालणारा.
somnolence (सॉ' नल स) n. sleepiness;
झोपाळू पणा.
somnolent ( ) a. drowsy, sleepy; झोपाळू (a-expression). (2) झोप आणणारा (a -effect). (3)
झोप लाग या या बेतात असलेला.
son (सन्) n. male child; पु , मुलगा. ~-in-lawn. जावई. -of the soil; (घरा यात पूवापार शेतीचा धंदा
असलेला) शेतकरी. the Son of God, the Son of Man; येशू त. my -; मो ा माणसाने लहान

े े ो े े
मुलाला ेमाने संबोधताना वापरलेले श द.
sonar ( ) n. device for detecting and
locating objects submerged in water by
means of reflected soundwaves; पाणी, इ.म ये
बुडाले या व तूचा ठाव ठकाणा व नलहर या
त वन या साहा याने न त कर याचे साधन ( कवा प ती).
sonata (सनाऽट) n. (pl. -s) musical
composition for the piano; पयानोवर वाजवायचे
संगीत.
song ( ) n. something which is sung
गीत, गाणे. (2) का . (3) गायन, गा याची या. to buy (sell) something for a -; अ य प कमतीला
वकत घेणे ( वकणे). to go for a-; ु लक
कमतीला वकले जाणे. to make a -and dance
about; नसता बाऊ करणे (पराचा कावळा करणे).
swan-~n. कवीचे (कलाकाराचे) मृ यूपूव चे अखेरचे
गीत.
songbird ( ) n. a bird noted for its song;
गाणारा प ी.
songful (साँ' फुल) a. melodious; मंजुळ, मधुर.
songster ( ) n. (fem. songstress) a
singer; गाणारा ( वशेषतः प ी). (2) कवी.
sonic ( ) a. relating to sound waves;
व नलहरीसंबंधीचा (-impact). (2) वनी या
वेगासंबंधीचा. - bang/boom; जे हा वनी या
वेगापे ा वमानाचा वेग वाढतो ते हा होणारा आवाज.
sonnet (सॉ नट) n. a poem containing
fourteen lines with a formal pattern of
rhymes; सुनीत (चौदा चरणांची क वता). -eer
(सॉ न ट अर्) n. सुनीते ल हणारा कवी.
sonny ( ) n. familiar form of address to a
young boy; (लहान मुलाला हाक मारायचा श द)
मुलगा.
sonorous ( ) a. having a deep sound;
खोल खणखणीत (गंभीर) आवाज असणारा
(a -church bell). (2) (श द) भावी, ठसठशीत
(-style). -ness, sonority n. खणखणीतपणा.
sonsy, sonsie (सॉ स) a. plump; गलेग .
(2) उ साही, आनंद . (3) भा यवान.
sook¹ (सुक्) n. a baby; लहान मूल. (2) भेकड माणूस.
sook¹, souk (सूक्) v.t. & i. त डाने शोषून घेऊन
पणे. n. शोषण करणे, पणे ( या). (2) खुषम क या.
sool (सूल) v.t. to incite adog to attack; कु याला छू : करणे (ह ला कर यासाठ चथावणी दे णे).
soon (सून) adv. in a short time; लवकर,
वना वलंब. (2) थो ाच वेळात. (3) खुषीने. as
(so) -as; यावेळेला ... याच णी.no -er ...than; यानंतर लगेच, याच वेळ . -er or later;
लवकर असो वा उ शरा (के हातरी - अप रहायता दाखव यासाठ ). no -er said than done; त डावाटे श द नघ याचा अवकाश
क लगेच झालेच. would -er... than; वेळ आली तर हेही क पण ते कधीही करणार नाही या अथाने (We would -er
die than beg.).
soot ( ) n. black powder left inside a
chimney; काजळ . v.t. काजळ ने माखणे.
sooth (सूथ् ) n. truth, reality; स य गो , वा तवता (He speaks -.). in -; खरोखर. a. खरे, स य.
soothe (सूद) ् v.t. to comfort or calm; शांत करणे, सां वन करणे (to -a crying baby). (2) ःख
कमी करणे, शमवणे. soothing a. शमनकारक (-ing lotion for the skin). soothingly adv. दलासा दे ऊन,
सां वन क न.
soothfast (सूथफाऽ ट् ) a. truthful; स यवचनी.
(2) इमानी.
soothsay ( ) v. i. to predict the future;
भ व य वतवणे. -er (सूथसे इअर्) n. यो तषी,
भ व य सांगणारा. (2) ा.
sooty (सू ट) a. covered with soot; काजळ ने
माखलेला (a -chimney). (2) काजळ सारखा काळा.
sop ( ) n. piece of bread, etc. soaked in
liquid; धात वगैरे भजवून मऊ केलेला पदाथ.
े े े े ी
(2) (एखा ाने ास दे ऊ नये यासाठ ) दलेली लाच. v.t.
(-pp-) बुडवणे, भजवणे (to -bread in milk).
to -up; शोषून घेणे. -ped a. भजवलेला.
sophism (सॉ फझम् ) an instance of
sophistry; फसवा यु वाद.
sophist ( ) n. a person who uses clever
but misleading arguments; खोटा यु वाद
करणारा ( वतंडवाद ).
sophisticate (स फ टके इट) v. t. to make
someone less natural or innocent; ( श ण, इ.
ारा) एखा ाचा साधेपणा, वाभा वकपणा कमी करणे.
(2) वतंडवादाने वपयास करणे. (3) अ धक गुंतागुंतीची व भावी करणे ( वशेषतः श )
े .
sophisticated (स फ टके इ टड् ) a. having
refined tastes and habits; सुसं कृत सवयी व
अ भ ची असलेला (a -girl). (2) अ यंत कृ म,
अ याधु नक. (3) अ याधु नक हणून गुंतागुंतीचा व
भावी (-weapons).
sophistry ( ) n. use of reasoning
which is sound in appearance only; वतंडवाद,
फसवा यु वाद.
sophomore (सॉ'फमॉर्) n. a second year
student at college university; महा व ालयातील कवा व ापीठातील स या वषाचा व ाथ .
soporific ( ) n. & a. that produces sleep; गुंगी (झोप) आणणारे (औषध) (a -sermon).
sopping (सॉ पग्) a. soaking wet; ओला चब. adv. पूणपणे.
soppy (सॉ प) a. very wet; खूप ओला. (2) अ यंत भावना धान.
soprano ( ) n. (pl. -s, soprani) highest
kind of female voice; ( ीचा) तार वर.
sorcerer ( ) n. (fem. sorceress) wizard;
जा ची व ा अवगत असलेला, चेट या.
sorceress ( ) n. a witch; चेटक ण.
(2) तार वरात गाणारी ( ी). a. असा आवाज असणारी.
sorcery (सॉ स र) n. witchcraft; चेटूक. (2) (अ.
व.) चेटक णीची जा टो याची कृ ये.
sordid (सॉ डड् ) a. dirty; घाणेरडा (a -little
house). (2) (प र थती) अ यंत खराब, हलाखीची.
(3) ( ) नीच, वाथ . -ly adv. वाथ पणाने,
नीचपणे. -ness n. नीचपणा, ु पणा.
sore (सॉर्) a. painful when touched; (शरीराचा भाग) खरा, हळवा (a -throat from a cold). (2)
ःखात चूर. (3) ( वषय, इ.) तापदायक
(a -subject). (4) ( ) मनात चडलेली (He
was - about my refusal.). (5) (गरज) ती
(a - need). to have – eyes; डोळे येणे. a sight
for -eyes; आवडता दे खावा. adv. ती तेन. े n. न
भ न आलेली जखम, ण. (2) मनाला लेशकारक गो
(old -s). (3) मम थान. -head n. चडखोर,
त ारखोर .
sorely (सॉ अ ल) adv. severely; ती तेने (-
afflicted). (2) खूपच (-tempted).
sorghum ( ) n. grass having solid stems
and glossy seeds; एक कारचे गवत. (2) गवती
धा य.
sorgo, sorgho ( ) n. a variety of sorghum
having watery sweet juice; उसा या जातीची एक
वन पती (सायरप बनव यासाठ तसेच वैरण हणून
उपयु ).
sororate (सॉररे इट) n. the custom in some
societies of a widower marrying his
deceased wife's younger sister; वधुराने
आप या मृत प नी या लहान ब हणीशी ववाह कर याची
काही समाजातील था.
sororicide (सरॉ' रसाइड् ) n. the act of killing
one's own sister; भ गनीह या. (2) आप या
ी ी ी
ब हणीची ह या करणारी .
sorority ( ) n. a social club for university women; कॉलेजमधील ( व ापीठातील) म हलांचे मंडळ
( लब).
sorosis ( ) n. a fleshy multiple fruit
such as that of a pineapple; पु कळ फुले एक
होऊन झालेले अननसासारखे फळ.
sorrel¹ ( ) n. a light brown to brownish-
orange colour; फकट तप करी (तप करी-शदरी) रंग. a. अशा रंगाचा (a -carpet).
sorrel ( ) n. a kind of sour-leaved herb;
चु याची भाजी.
sorrow (सॉरो) n. grief or sadness; ःख, खेद.
(2) दल गरी. (3) लेश, था. v. i. ःख करणे. the
Man of Sorrows; येशू त. in -; ःखम न.
(ii) ःखाने (He cried in-.).
sorrowful (सॉरोफुल्) a. feeling sorrow; ःखी
(a - person). (2) ःख दे णारा (a - incident).
-ly adv. ःखाने.
sorry (सॉ र) pred. a. sad; ःखी, क ी, ख ,
(2) प ा ाप वाटणारा. (3) के वलवाणा, दया उ प
हावी असा. a-excuse; लंगडी सबब. to cut a -
figure; छाप न पडणे.
sort (सॉट) n. kind, type; कार, तहा, जात. -of;
- यासारखा वाटणारा. (ii) जणू काही, जवळजवळ. of
-s; सर मसळ असलेल. े v.t. & i. वग करण करणे.
to -out; एखा ा ाची उकल करणे (नीटनेटका
करणे) (to - out the mess). (ii) मो ा गटातून
नवडू न वेगळा काढणे (He -ed out the best apples for eating.). (iii) श ा करणे, मार दे णे. out of -s;
अ व थ. a good -; भला माणूस. nothing of
the -; या कारचे काहीही नाही. to -well with; -शी सुसंगत ( मळताजुळता) असणे. That's your -; ती तुमची तहा
आहे. to -ill with; -शी वसंगत असणे.
sorter ( ) n. a worker who sorts letters in
a post-office; प ाचे वेगवेगळे गट करणारा पो टातील
कमचारी.
sortie ( ) n. the sudden outrush of
besieged troops to attack the enemy; वेढ या
गेले या सै याने वेढा दे णा या श ुसै यावर केलेला
आक मक जोरदार ह ला. (2) असा ह ला करणारे सै य.
(3) लढाऊ वमानाने श ूवर ह ला कर यासाठ मारलेली
भरारी. v. i. असा ह ला करणे.
sortilege ( ) n. divination by lots;
च ठ्या टाकून भ व य पाहाणे. (2) जा टोणा.
sortition ( ) n. the act of casting lots;
च ा टाक याची या.
SOS (एसोएस्) n. urgent call for help; मदतीकरता तातडीने पाठवलेला बनतारी संदेश. (2) मदतीसाठ केलेला
धावा.
so-so (सो सो) a. neither good nor bad; सुमार, सामा य दजाचा. adv. सामा य कारे.
sot (सॉट) n. a habitual drunkard; प का दा ा. (2) दा या सवयीमुळे बु मंद झालेला. -tish a.
झगलेला.
sotto voce ( ) adv. (It.) in an undertone; हळू आवाजात.
sou ( ) n. a former French coin of low
denomination; पूव चे एक कमी कमतीचे च नाणे.
(2) अगद थोडी र कम (I don't have a -to my
name.).
soubrette ( ) n. a maidservant in a comedy; वनोद नाटकातील मोलकरीण. (2) असे काम करणारी
नखरेबाज नट . (3) नखरेबाज, फाजील धीट मुलगी.
soubriquet (सू केइट् ) n. sobriquet; टोपणनाव.
souffle (सू ले इ) n. a light dish of eggs; अंडी, ध एक मसळू न शजवून तयार केलेला पदाथ.
sough ( ) v. i. (of, wind) to make a moaning sound; (वारा) क ह यासारखा ‘सू सू' आवाज करणे.
n. (वा याचा) 'सू सू' असा आवाज.
sought (सॉट) p.t. & p. p. of seek; seek चे भू. का. व भू. का. धा. प.
soul ( ) n. spiritual or immortal part of
human being; आ मा, जीव, चैत य. (2) सार,

ो ी
स व. (3) कोणी माणूस. heart and सव श .
life and -; मू तमंत उ साह आ ण चैत य (the life
and of the party). won't tell a —; (गु पत)
कुणालाच सांगणार नाही. to call one's - one's
own; आपले व व टकवणे. upon my -!;
आ यदशक उ ार.
soul-destroying ( ) a. killing the soul; उ साह, चैत य मा न टाकणारा ( वसाय, संग).
soulful ( ) a. expressing profound
thoughts and feelings; खोल, गाढ वचारभावना
करणारा (-music, — poems).
soulless ( ) a. heartless, mechanical;
भावनाशू य. (2) नज व, यां क. (-work).
(3) नदय. -ly adv. नदयपणे. (2) भावनाशू यतेन. े
(3) यां कपणे.
soulmate (सो मे इट) n. a person for whom
one has a deep affinity; अ यंत य
( यकर, पती, प नी).
soul-searching ( ) n. a deep or critical examination of one's motives, actions,
etc.; कसून केलेले आ मपरी ण. a. आ मपरी णा मक.
soulstirring ( ) a. exciting the deeper feelings; खोल भावना उ पत करणारा (भावनो पक).
sound¹ ( ) n. that which is heard or can
be heard; वनी, आवाज (the -of a drum). (2) वाचले या कवा ऐकले या गो ीचा मनावर उमटलेला ठसा. within -
of- या जवळ.
sound² ( ) v. t. & i. to produce sound
from; आवाज काढणे (वाजवणे) (to -an alarm,
to --a bell). (2) वाजणे (The trumpet -ed).
(3) ऐकताच ऐकणा या या मनात व श क पना,
भावना, इ. नमाण करणे, याव न काही तक बांधता येणे (It -s quite reasonable.). (4) जोराने टोले मा न
एखादया गो ीची चाचणी घेणे (अव था जाणून घेणे)
(उदा., णा या छातीची, रे वे या ळांची).
sound³ ( ) v. t. & i. to test the depth of
water with a line marked in fathoms; समु ाची
खोली व श साखळ ने मोजणे. (2) एखा ाची मते,
भावना, इ. अजमाव याचा य न करणे (He -ed the
management on the workers' demand for a
wage-rise.).
sound ( ) adv. in a sound manner; गाढ,
पुणपणे (The lion was — asleep.).
sound ( ) n. a narrow passage of water
joining two larger areas of water; सामु धुनी.
sound (साउ ड् ) a. healthy; नरोगी. (2) शाबूत, धड (- teeth, -mind). (3) (धोरण, उपदे श, इ.)
व सनीय (-advice). (4) ( क प, ताव)
धोका नसलेला (a -proposition). (5) (झोप, इ.)
पूण, गाढ. in wind and limb, - as bell;
चांगला ध ाक ा. -ness n. नरोगीपणा. (2) नद षपणा. (3) अचूकता.
sound archives ( ) n. pl. recordings on disc or magnetic tape of broadcasts
considered to deserve being kept for future use; पुढे उपयोगी पडतील अशा व नमु का कवा व न फती
(टे स) यांचा सं ह.
sound barrier (साउ ड् बॅ रअर्) n. the point at
which the speed of an aircraft equals that of
sound-waves; या ठकाणी वमानाचा वेग व न-
लहर या वेगाइतका होतो असे ठकाण (to break the-
barrier; वनी या वेगापे ा अ धक वेगाने जाणे.).
sound bow (साउ ड् बो) n. the thick part of a
bell against which the hammer strikes; cica
या जाड भागावर हातोडा मारला जातो तो भाग (घंटेची
कडा).
soundbox (साउ ड् बॉ स्) n. a resonance box; ( ामोफोन, इ.ची) व नमंजूषा.
sound effects (साउ ड् इफे ट् स)
् n. pl. sounds other than dialogue used in films, radio,
television, etc.; च पट, आकाशवाणी, रदशन, इ. म ये संगाला पोषक ठरणारे व नमु त केलेले आवाज.
sounder ( ) n. a person or a device that measures the depth of water; पा याची
खोली मोजणारा मनु य कवा साधन.

ो
 sound-film ( ) n. a cinema film with sound recorded on it; बोलपट.
soundings ( ) n. pl. measurements of
depth; पा या या खोलीची मोजमापे. (2) समु कना यालगतची उथळ जागा (जेथे गळ टाकणे
श य आहे अशी).
soundless ( ) a. without sound; नःश द, शांत. (2) अ यंत खोल ( वशेषतः का ात वापर).
soundly ( ) adv. in a sound thorough
manner; गाढपणे, पूणपणे.
soundproof (साउ ड् ूफ्) a. impenetrable by
sound; आवाजाला अभे . v. t. आवाजाला अभे
करणे.
soundtrack (साउ ड् ॅ क्) n. the track at the
side of a film on which sound is recorded;
सनेमा या फ म या कडेला असलेला आवाज न द केलेला प ा.
sound wave (साउ डवेइ ह) n. vibration made in the air or other medium by which sound is
carried; व नलहर.
soup¹ ( ) n. liquid food; र सा. to be in
the -; अडचणीत सापडलेला असणे.
soup² ( ) v. t. (up) to increase the power of; एखा ा गो ीची श , गती, इ. वाढवणे (a -ed
up engine).
soupcon (सू' साँ) n. (F.) a slight amount; लेश, अ य प भाग, चुणूक, छटा, मागमूस.
soup kitchen ( ) n. a place where soup is served to destitute people; कंगाल, आपद् त
ना जेथे र सा (व अ पदाथ) पुरवले जातात असे ठकाण (क ).
sour (सा उअर्) a. acid; अ ल, आंबट, (2) ( ध)
वरजलेल. े (3) चडलेला, तुसडा. to go -; खराब होणे,
चघळणे. v. t &i. ( ध, इ.) वरजणे. (2) नासणे. -ly
adv. चडू न. -ness n. आंबटपणा. (2) कटु ता.
source ( ) n. origin, starting-point; मुळ,
उगम थान. (2) (अ. व.) संशोधनाची साधने.
souse ( ) v. t. to drench with water;
पा याने पूण भजवणे. (2) वर ओतणे. (3) लोणचे घालणे, मुरवणे. n. डु बकन बुडणे. (2) बुड याचा आवाज. (3) लोणचे.
(4) प का दा ा. –d (साउइड् ) a. झगलेला.
south ( ) n. the point of the compass
directly opposite to the north; द ण दशा. a.
द णेचा. (2) द णेकडू न येणारा. adv. द णेकडे (to
travel —).
south-east ( ) n. midway between the south and the east; आ नेय दशा. a. आ नेयेचा. adv.
आ नेय दशेकडू न.
southeaster ( ) n. a strong wind from the southeast; आ नेय वारा.
southeasterly ( ) a. (wind) from the southeast; आ नेयेकडू न वाहणारा (वारा).
(2) आ नेय दशे या रोखाने वाहणारा ( वाह).
southerly ( ) a. & adv. towards or from
the south; द ण दशे या रोखाने, द णेकडू न
(a -wind).
southern (सदन्) a.inor of the South; द णेतील कवा द णेकडचा. the - hemisphere; द ण गोलाध.
-most a. सवात जा त द णेकडील.
southerner ( ) n. person from the south
part of the country; दा णा य. (2) संयु
सं थानांतील द णेकडील सं थानातील र हवासी.
South Pole (साउथ् पोल्) n. the southernmost point on the earth's axis; द ण ुव.
southward(s) [साउथव (झ्)] a. & adv.towards the south; द ण दशे या रोखाने (असलेला).
south-west ( ) n. midway between south and west; नैऋ य दशा. a. नैऋ येचा. adv.
नैऋ येकडू न.
south-wester, sou-wester (साउ वे टर्,
साउवे टर्) n. strong south-west wind; नैऋ य
वारा. (2) जलाभे हॅट (या अथ 'sou'-wester' चा
वापर होतो).
south-westerly ( ) a. (wind) from the west; नैऋ येकडू न वाहणारा (वारा). (2) नैऋ ये-
कडे वाहणारा ( वाह).
souvenir ( ) n. (- of) keepsake, memento; मरणाथ जतन केलेली व तू (I bought this watch as
a - of my visit to Germany). (2) मर णका.
sovereign (सॉ ह रन्) a. supreme; सव च.
(2) वतं , सावभौम. (3) अ नबंध. (4) (उपाय, इ.)

ी ी
अ यंत गुणकारी, रामबाण. n. स ाट. (2) वीस श लग
कमतीचे टनमधील सुवणनाणे (आता ते चलनात नाही). -ty (सॉ ड ट) n. रा यातील अं तम स ा.
(2) सावभौम व.
Soviet ( ) n. (in the Soviet Union) an
elected government council at the local,
regional or national levels; र शयातील था नक,
ादे शक कवा रा ीय तरावरील (कामगार, शेतकरी व
सै नक यां या) नवडू न आले या त नध चे मंडळ.
sow¹ ( ) v. t. & i. (p. t.ed, p.p. -ed or-n) to
plant seeds; बी पेरणे, जत घालणे. (2) (मनात)
भरवून दे णे (to -a doubt in someone's mind).
to - one's wild oats; जीवनात थर हो यापूव
उडाणट पूपणात जीवन घालवणे. to - the wind and
reap the whirlwind; मूखपणाचे फळ भरपूर माणात
भोगावे लागणे.
sow² (सो) n. fully grown female pig; डु करीण. to make a silk purse out of a -'s ear;
लोखंडाचे सोने करणे, दगडाचा दे व बनवणे या अथाचा श द योग.
sox (सॉ स्) n.plural of sock; sock चे अनेकवचनी प.
soy, soya bean (साइअ, सॉइबी) n. bean
grown as food and for oil obtained from its
seeds; एका जातीची बी (सोयाबीन) (अ पदाथ व तेल
उ पादनासाठ उपयु ).
 Soyuz ( ) n. any of a series of manned
Soviet space craft launched into the earth
orbit; पृ वी या मणक ेत र शयाने सोडले या
अवकाशयानांपैक एक यान (अवकाश थानकासाठ
आव यक चाच या कर यासाठ ही याने पाठवली जातात.).
sozzled (सॉ'झ ड् ) a. very drunk; खूप म पान
केलेला.
spa ( पाऽ) n. a spring of mineral water; औषधी पा याचा झरा. (2) अशा झ याचे ठकाण.
space ( ) n. unlimited region above the
earth; अवकाश (The earth moves through —.).
(2) अंत र . (3) दोन ब ं मधील अंतर. (4) मोकळ जागा (Children need a lot of — to play in.).
(5) अवधी. v.t. (-out) - याम ये मोकळ जागा
सोडू न मांडणे.
space bar ( ) n. a bar in a typewriter;
श दाश दांम ये यो य अंतर सुटावे यासाठ असणारी
टं कलेखनयं ातील प .
space capsule ( ) n. a capsule (a vehicle) carrying men and their equipment in
space; अवकाशया ी व यांची उपकरणे यांसाठ अवकाशयानात असलेली खोली.
spacecraft ( ) n. a craft that can travel in space; अंत र यान.
space helmet ( ) n. a helmet worn by astronauts; अंत र या ीने घालायचे शर ाण.
space rocket ( पे इस् रॉ' कट) n. a rocket
launched into space; अंत र ात सोडलेला
अ नबाण.
spaceship ( पे इस् शप्) manned spacecraft; अंत र वासाचे मानवाने चालवायचे वमान.
spacesuit ( पे इस् सूट ) sealed and
pressurized suit worn by astronauts; अंत र
वासात वापरायचा वाताभे असा पोशाख.
space-time ( ) n. fusion of time and
the three dimensions of space; अवकाशकाल
( व ानशा ातील एक नवीन संक पना).
spacing ( ) n. the space between every two typed lines; टं क ल खत मजकुरातील दोन
दोन ओळ तील अंतर (even -in printed matter).
single -; एक माप अंतर. double -; दोन मापे अंतर.
spacious ( पे इशस्) a. roomy; श त, ऐसपैस
(-rooms). -ly adv. श तपणे. -ness श तपणा.
spade ( पेइड् ) n. tool for digging; फावडे, कुदळ. (2) प यां या खेळातील इ पकचा प ा.
v. t (-up) फाव ाने खणणे. to call a – a– ;
प व े पणाने बोलणे.
spadeful ( पे' इङ् फुल्) n. as much as a spade will hold; फाव ाम ये मावेल इतके माप,
spadework ( पे' इड् वक) n. dull or routine
preparatory work; एखा ा मो ा क पा या
सुरवातीस करावे लागणारे (कंटाळवाणे) मेहनतीचे काम;
पूवतयारी; पूवतप या.
spaghetti ( ) n. kind of macaroni;
मॅकरोनीचा (इटा लयन शेवयांचा) एक कार.
spake ( पेइक्) p. t. of speak; speak -चे (पूव
वापरात असलेल) े भू. का. प.
spall ( ) v. t. & i. to split or cause to split
into fragments; (ख नजाचे) फोडू न तुकडे करणे/होणे.
spam ( ) n. chopped or minced ham;
मसाला भ न ठे वलेले डु कराचे मांस ( याचे ापारी नाव)
(= spiced ham).
span¹ ( ) n. space from thumb to little
finger as measure; वीत (सुमारे 23 सेमी).
(2) पुलाची कमान ( या कमानीचे अंतर). (3) कालावधी
(the short -of life, -of attention). (4) पुण
व तार. -roof n. दोन उतरती पाखी असलेले छ पर.
v.t. (-nn-) हाता या वतीने मोजणे. (2) एका
बाजूव न स या बाजूपयत पसरणे (The river is
- ned by a bridge.).
span² ( पॅन) ् a. quite new; कोराकरकरीत. spick and -; एकदम कोरा करकरीत, नीट, व थत.
span³ ( ) n. two matched animals such as
ो ी ै ी ो ी
horses or oxen; घो ांची कवा बैलांची जोडी.
spancel ( ) n. a length of rope for
hobbling an animal; (घोडा, गाय, इ.) जनावराचे
पाय बांध यासाठ वापर याची दोरी. v.t. (-ll-) अशा
दोरीने जनावराचे पाय बांधणे.
spangle ( ) n. a small disc of sparkling
metal; टकली, चमक . v. t. (with) – ने सुशो भत
करणे. the Star-Spangled Banner; अमे रकेचा
रा वज. (ii) अमे रकेचे रा गीत.
Spaniard ( ) n. a native of Spain; पेनचा र हवासी.
spaniel ( ) n. a kind of dog with large,
drooping ears; मोठे व ल बणारे कान असलेला एक
जातीचा कु ा.
Spanish ( पॅ नश्) a. of Spain; पेनचा.
(2) पेनसंबंधीचा, पेनमधील लोकांचा. n. पेनची
भाषा. the -; पॅ नश लोक.
spank ( ) v. t. to hit hard on the buttocks;
पु ावर जोराने थापट मारणे. (2) (जहाज, घोडा)
चांग या वेगाने जाणे. n. अशी थापट. -ing n. पु ावर
मारलेली जोरदार थापट. -ing a. उ कृ , जोरदार (to
have a -ing time). (2) वेगवान.
spanner ( पॅनर्) n. tool for turning nuts; पाना (नट पळ याचे साधन). to throw a - into the
works; एखाद योजना उधळू न लाव याचे कृ य करणे.
spar¹ ( ) v. i. (-rr-) to make the motions
of attack and defence with the fists (as in
boxing); (सरावासाठ ) मु यु ातील हातवारे करणे.
(2) वाद घालणे (The two young men were -ring
about who would win the test match.). n.
शडासाठ वापरतात तो भ कम दांडा.
spar² ( ) n. a light-coloured mineral; एक
कारचे ख नज .
spare ( पेअर) v. t. &i to leave unhurt; इजा न
होता (करता) सोडू न दे णे. (2) वाचवणे (Take my
money but -my life.). (3) खावणार नाही अशी
काळजी घेणे. (4) (वेळ, पैसा, स यासाठ ) बाजूला काढणे (आपण वतःसाठ खच न करता वाचवणे). a. जादा, शलक (a -
tyre). (2) ( ) बारीक, कृश.
(3) (जेवण, इ.) अ प, मोजके (a -meal). n.
(यं ाचा) सुटा भाग. enough and to -; पु न उरेल
इतका. -the rod and spoil the child; वेळ च
छडीचा वापर न के यास मुलाला बघडवाल. to - no
pains; मांची तमा न बाळगणे.
sparely ( ) adv. in a spare manner;
अ प माणात (Don't eat so -.). (2) सडपातळपणे
(- built).
sparge ( ) v. t. to sprinkle or scatter;
शपडणे, शडकावा करणे, वखुरणे.
sparing ( पेअ रग) a. frugal; काटकसरी (a -use
of sugar). (2) (of) हात राखून केलेला (- of one's
energy). (3) दयाळू , सौ य वृ ीचा. -ly adv. हातचे
राखून, काटकसरीने.
spark¹ ( पाक्) n. glowing speck; फु लंग,
ठणगी, चमक. (2) (बु ची) चमक (a - of
cleverness). v. i. & t. ठण या सोडणे (उडणे).
to -off; -ची ठणगी टाकणे (to -off an argument)
spark² ( पाक) n. gay, elegant man; नखरेबाज
माणूस. a bright -; शार, वनोद माणूस (सामा यतः
उपरो धकपणे वापर). V. t. एखा ाला लाडीगोडी लावणे.
sparking plug ( पा कग लग्) n. a device for
firing explosive mixture in a motor-engine;
इं जनातील पे ोलचा गॅस पेटव यास लागणारी वजेची ठणगी उ प करणारे साधन.
sparkle ( ) v. i. to send out flashes of
light; चकाकणे, चमकणे (Her eyes –d with

े
delight.). n. चमक, तेज (Did you notice the -
in her eyes?). (2) लहान ठणगी.
sparkler ( ) n. something (a firework)
that sparkles; फुलबाजीसारखे चकाकणारे दा काम.
(2) चमकणारे र न.
sparkling ( पाक लग) emitting little
bubbles; (पेय) फसफसणारे. -wine; फसफसणारी
दा .
sparks ( ) n. (functioning as singular)
an electrician; वजेची कामे करणारा. (2) बनतारी
संदेश पाठव याचे काम करणारा (जहाजावरील) अ धकारी.
sparrow ( ) n. small, brownish-grey bird;
चमणी.
sparse ( पास्) a. thinly scattered; वखुरलेला,
वरळ (the -population). (2) दाट नसलेला. -ly
adv. तुरळकपणे, वरळपणे (a -ly furnished room). -ness, sparsity n. तुरळकपणा.
Spartan ( ) n. & a. a native of Sparta;
ीसमधील पाटाचा र हवासी. (2) पाटन लोकां माणे
नभय, श त य, साधेपणाची आवड असणारा.
spasm ( ) n. sudden, uncontrolled
tightening of muscles; नायूंना आलेला
आकुंचनाचा झटका, आकडी, उबळ. (2) (भीती, ःख,
इ.चा) आवेग, झटका (a. -of pain). (3) (श )
एकदम होणारा उ े क.
spasmodic, spasmodical ( पॅ मॉ' डक्,
पॅ मॉ डकल्) a. sudden and brief; अचानक
झट यांनी घडणारा, मधून मधून येणारा (-rage).
spastic ( ) a. suffering from cerebral
palsy; म चा प घात झालेला (a - disease).
(2) अकाय म.
spat¹ ( ) n. a cloth cover worn over the
upper part of a shoe and round the ankle;
बुटा या वर या बाजूला व घो ाभोवती गुंडाळ याचे
कापडाचे आ छादन.
spat² ( पॅट) n. a slight quarrel; ु लक भांडण. (2) चापट . v. t. & i. (-tt-) ु लक णक
भांडण करणे. (2) चापट मारणे.
spat³ ( पॅट) n. spawn of oysters; कालवांची अंडी. v.i. (-tt-) (कालवाने) मो ा माणावर अंडी घालणे.
spat ( पॅट) p. t. & p. p. of spit; spit चे भू. का. व भू. का. धा. प.
spatchcock ( ) n. a fowl that is easily
killed and cooked in a hurry; एक कारचा
पाळ व प ी (हा प ी मा न, मसाला भ न चटकन
शजवतात.). v. t. घाईघाईने शजवणे. (2) (बातमी,
श द, इ.) म येच घुसडू न दे णे.
spate ( पेइट् ) n. a fast flow; जोरदार वाह
(a-of words). (2) (नद ला) अचानक आलेला पूर,
उधाण. (3) (of) धं ात अचानक आलेली चलती.
(4) अचानक कोसळलेला जोरदार पाऊस. in - पूर
आलेला (a river in-).
spatial, spacial ( ) a. of or relating to space; अवकाशासंबंधीचे.
spatiotemporal ( पे'इ शओटे परल्) a. existing in both space and time; अवकाश व वेळ दो ही बाबतीत
अ त वात असलेला. (2) अवकाश व काळ या दो हीसंबंधीचा.
spatter ( ) v. t. & i. (- on/over/with) to
splash, to sprinkle; शतोडे उडवणे, माखून टाकणे.
(to -a person with disgrace). (2) थबाथबांनी
कोसळणे. (3) वषाव होणे (Bullets -ed around
them.). n. (पाऊस, बं क या गो या) वषाव.
spatula ( ) n. tool with a wide, flat,
flexible blade used for mixing or spreading
various substances; बोथट, ं द व लव चक असलेले चम यासारखे साधन ( म ण कर यास व ते पसरव यास वापरतात). -te
(प ु लट) a. बोथट चम यासारखे (आकाराचे).
spavin ( ) n. a disease of horses;
घो ांना होणारा एक रोग ( यामुळे घोडा लंगडू लागतो.).
-ed a. हा रोग झालेला. (2) लुळापांगळा झालेला.
े
 spawn ( ) n. eggs of fish, frogs, etc.; मासे,
बेडूक, इ. (जलचर) ा यांची अंडी. (2) अळं बी, बुरशी,
इ. यांपासून वाढतात ते दोयासारखे दसणारे .
v. t. &i. मो ा सं येने अंडी घालणे (Lower species
often -in great numbers.). (2) नमाण करणे.
–ing-bed; नपज हो याची जागा (Such places are
–ing-beds of vice and crime.).
spay ( ) v. t. to remove the ovaries form a
female animal; जनावरातील माद चा अंडाशय काढू न
टाकणे.
speak ( ) v. i. & t. (p. t. spoke, p.p. spoken) to utter words; त डातून श दांचा उ चार करणे.
(2)- याबरोबर बोलणे (I shall -to the manager.). (3) भाषण करणे. (4) (श दांनी कवा श दांखेरीज) भाव
करणे (Actions —louder than words.). (5) (भाषा) येणे वापरणे (He does not —French.). (6) (वा ,
तोफ, इ.) आवाज करणे (The guns spoke repeatedly.). (7) व श नाद (आवाज) करणे (The clock
spoke.). to -about; - याब ल बोलणे. to - for; - या वतीने बोलणे (He spoke for the clerical
staff.). to - for oneself; वतः या वतीने बोलणे. (ii) श दांतून कर याची ज री नसणे. to - out or up;
मो ाने (आवाज चढवून) बोलणे. (ii) न कचरता आपले
मत करणे. to - up; अ धक मो ाने बोलणे
(ii) आपले मत खंबीरपणे व नभयपणे करणे.
to — of; -चा उ लेख करणे (Did Prakash -of
me?). so to —; जणुकाही, एका अथ . to - one's
mind; वतःचे मत नभ डपणे मांडणे. nothing
to -of; वशेष सांग यासारखे नाही. to - to the
subject; वषयाला ध न ( वषयांतर न करता) बोलणे.
to -well for; -ला अनुकूल ठरणारा पुरावा असणे.
to - volumes for; (श दांवाचून) भरपूर पुरावा
सादर करणे (भरपूर काही करणे). strictly -ing;
काटे कोरपणे बोलायचे झा यास. to be not on -ing
terms with; एखा ाशी बोलता येईल इतका याचा
प रचय नसणे. (ii) एखा ाशी भांडण झालेले असणे.
speakeasy ( पी कई झ) n. a place where
alcoholic drink was sold illicitly during
prohibition; (अमे रकेतील) दा बंद या काळातील
बेकायदा दा वकणारा गु ा.
speaker ( ) n. a person who speaks at a
formal occasion; सभेतील व ा. (2) कायदे मंडळाचा सभापती (या अथ 'S' कॅ पटल काढतात.). (3) व न ेपक यं .
-ship n. सभापतीचे पद कवा कायकाळ.
speaking ( ) a. eloquent, striking; भावी, च वेधक, बोलका (-eyes). (2) बोलू शकणारा. (ii)
(सामा सक श दा ती) -ची भाषा बोलू शकणारा. (German--). -clock; वेळ अचूक
सांगणारा र वनीसंच. - trumpet; तुतारी या आकाराचे साधन. ब हरी माणसे पूव स याचे बोलणे
ऐक यासाठ हे साधन आप या कानाला लावून धरत
( याऐवजी आता hearing-aids वापरतात). - tube;
एका खोलीतून, इमारतीतून (एका माणसाचा आवाज)
स या खोलीत, इमारतीत ऐकू जा यासाठ वापर यात
येणारी नळ (संभाषणन लका).
spear ( पअर्) n. lance; भाला. (2) ती ण धारेचे
श ( वशेषतः मासे पकड यासाठ ). (3) भालेकरी
सै नक. v.t. भाला भोसकणे.
spearhead ( ) n. the point of a spear;
भा याचे टोक. (2) ह या या पुढ ल भागात असलेली
कवा गट. (3) एखादया मो हमेतील पुढाकार
घेणारी . V. t. ह याचे नेतृ व करणे.
spearman ( ) n. one armed with a spear; भालेकरी सै नक.
spearmint ( ) n. a purple-flowered mint plant; पु दना वन पती.
spear side ( प अर् साइड् ) n. the male side of a family; कुटुं बातील मुलाकडचा वंश. (distaff
side; मुलीकडचा वंश).
spec ( पेक्) n. abbr. of speculation स ा.
(2) अंदाजी धाडसी वहार. on -; तकाने.
special ( पेशल्) a. of an unusual kind; खास
कारचा, वेग या कारचा, वशेष (His -interest
was painting.). (2) खास,मु ाम केलेला. (3) शारी रक कवा मान सक ा अपंग बालकांसाठ असलेले (a -school).
- to; चे वै श असणारा. a -constable; सवसामा य पोलीस शपायाला ज री या वेळ मदत करणारा जादा पोलीस शपाई. -
ऐ ी े े े ी
delivery; न या या टपाल वतरणाऐवजी खास सेवकामाफत प , े इ.चे वतरण. - train; जादा आगगाडी. - edition of
a newspaper; वृ प ाची खास जादा आवृ ी. n. एखा ा वृ प ाची खास, वशेष आवृ ी कवा खास कारणासाठ असलेली जादा
आगगाडी (holiday-). (2) हॉटे लातील वशेष खा पदाथ. (3) श ण, सामा जक दजा इ.मुळे खास वागणूक मळणारा गु हेगार
कैद . - effects; च पटातील संग भावीपणे मांडले जावेत यासाठ योजलेले खास तं .
specialist ( ) n. (in) a person who
specializes in a particular area of study; त , वशेष .
speciality ( ) n. a special interest
or skill; वै श , वशेष आवड, कौश य, खुबी.
specialize ( ) v. i. &t. to devote to or
train oneself in a particular area of study; -चा
खास अ यास करणे. (2) वशेष गो ीसाठ तयार केलेला
असणे. (-d wards) specialization n. वशेष,
ासंग.
specially ( पेश ल) adv. particularly;
वशेषक न, मु ाम.
specialty ( पेश ट) n. speciality; यासाठ
एखाद अगर ठकाण स आहे ती गो .
specie ( पी'शी) coin money as
distinguished from paper money. ना यां या
व पातील पैसा (-payments). in -; ना यां या व पात.
species ( पी शीझ्) n. (pl. species) kind; कार (a -of crime). (2) ा यांचा अगर वन पत चा एक
वतं वग.
specific ( प स फक्) a. definite, precise; प , ठाम, न त (a -purpose). (2) वशेष गो ीशी
संबं धत असणारा. -remedy; व श रोगावरील
औषध -gravity; व श गु व. n. व श
रोगावरील गुणकारी औषध. (The doctor prescribed a - for his severe headache.).
specifically ( ) adv. in a definite
precise manner; व श प तीने. (2) ठामपणे.
specification ( पे स फके इशन्) n. the act of
giving details; तपशीलवार ल हणे-बोलणे-सांगणे.
(2) (अ. व.) खुलासेवार टाचण, एखाद गो कशी
करायची याबाबत प तपशीलवार आदे श (-s for
building a new school).
specify ( पे सफाइ) v. t. to state definitely; खास नदश क न सांगणे.
specimen ( पे स मन्) n. (- of) sample,
example; नमुना, मासला (-s of rocks and ores).
(2) ा त न धक नमुना (उदा., छापील पु तकातील काही
नवडक पाने). (3) (मू , इ.चा) तपासणीसाठ पाठवायचा नमुना. (4) ( वनोदाने) व त (What a queer - he
is!). a. नमु याची (a --signature).
speciosity ( पी शऑ स ट) n. a person or thing that is deceptively attractive or
plausible; वरकरणी आकषक कवा लाघवी कवा व तू. (2) वरपांगीपणा, स याभास.
specious ( ) a. apparently correct or
true but actually wrong or false; वरपांगी बरोबर
कवा खरा वाटणारा परंतु य ात चुक चा कवा खोटा
असलेला (-arguments). (2) दसायला वरपांगी
आकषक असलेला (a -friendship). -ly adv.
दखाऊपणे, वरपांगी.
speck ( पेक्) n. small spot; लहान डाग, ठपका. (2) कण (a-of dirt). v.t. - यावर डाग पाडणे.
-ed a (फळ, इ.) डागाळलेले (-ed apples).
speckle ( ) n. a small mark distinct in
colour on the skin or feathers; कातडी कवा पसे यांवरील वेग या रंगाचा ठपका.v.t. ठपके पाडणे,
ठपकेदार करणे. -d a. ठपके असणारा (a -d hen).
specs ( ) n. pl. short for spectacles;
spectacles चे सं त प, च मा.
spectacle ( ) n. grand, public show;
जाहीर दशन, दे खावा. (2) ल वेधून घेणारे (आकषक
कवा खेदजनक) य (He has made a -of
himself.). (3) (अ. व.) च मा (= specs).a pair of
-s; ( केट) दो ही डावांत शू य धावा. -d a. च मा
लावलेला.
spectacular ( पे टॅ युलर) impressive,
grand, dramatic; छाप पाडणारे, ने द पक, ना पूण,
थाटामाटाचा.
spectate ( ) v. i. to be a spectator;
जाग कपणे पाहणे.
spectator ( ) n. a person viewing
anything; े क. a - sport; जो खेळ पाह यास
खूप े क जमतात असा आकषक खेळ.
spectral ( ) a. of or like a spectre;
भुताटक चा, भुतासारखा. (2) वणपटासंबंधीचा
(-colours).
spectre ( पे टर) n. a ghost; भूत. (2) भावी
संकटाबाबत वाटणारी ती चता.
spectro- ( पे ो-) combining form
indicating a spectrum; वणपट लेखदशक (उदा.,
spectroscope n. वणपटदशक यं ).
spectrum ( ) n. (pl. spectra) the band
of colours into which a ray of light is broken
up by a prism; काचे या लोलकातून काश करण
जाताना याचे पृथ करण होऊन दसणारा वणपट.
specular ( ) a. of or relating to or
having the properties of a mirror; आरशाचा,
आरशासंबंधीचा, आरशाचे गुणधम असलेला
(-reflection).
speculate ( पे युले इट् ) v.i. to guess; तक करणे. (2) स ा खेळणे.
speculation ( पे युले इशन्) n. the act of
speculating; अनुमान करणे. (2) अनुमान, तक,
अटकळ. (3) स ा, वायदा.
speculative ( पे युल ट ह) a. concerned with speculation; केवळ स ांता मक, ता वक
(-philosophy). (2) स े बाजीचा, धो याचा.
speculator ( पे युले इटर) n. a person who
speculates; स े बाज. (2) अनुमाने काढणारा,.
speculum (m) n. (pl. specula) a
mirror; ( वशेषतः बणीत वापर यात येणारा) आरसा.
sped ( ) p. t. & p. p. of speed; speed चे भू.
का. व भू. का. धा. प.
speech ( पीच्) n. speaking; वाचा,
बोलणे. (2) भाषण. (3) भाषा. (4) जाहीर भाषण, ा यान. (5) एखा ाची बोल याची वै श पूण शैली. (6) (दे श) भाषा,
ादे शक भाषा, बोली. to make a -; भाषण करणे. figure of -; भाषेचा अलंकार. parts of -; ाकरण ा
श दां या जाती (नाम, सवनाम, इ.).
-therapy; बोल यातील (तोतरेपणा, इ.) दोषांवर
उपचार.
speech day ( ) n. (in schools) an annual day on which prizes are presented, speeches
are made by guest speakers, etc.;
(शालेय) वा षक दन (या दवशी ब ीस- वतरण होते,
पा यांची भाषणे, इ. होतात.)
speechify ( ) v. t. to make a speech
or speeches; भाषण भाषणे करणे. (2) पां ड य चुर
भाषेत- कंटाळवाणे होईल असे भाषण झोडणे.
speechless ( ) a. not able to speak;
मुका, मोना. (2) (भावना तरेकामुळे) मु ध, नःश द.
श दांतून करता न येणारे, त डावाटे श द फुटू न
दे णारे (-fear, -anger).
speech-reading ( ) n. lip-reading;
ओठां या हालचाल व न (ब ह या-मु यांना) होणारा
अथबोध.
speed ( पीड् ) n. swiftness; वरा, जलद ,
ग तमानता. (2) गती, वेग. v.i. & t. (p. t. & p. p.
sped) वेगाने भरधाव जाणे. (2) वेगाने जायला लावणे.
to -up; -चा वेग वाढवणे (to -up the bus
service) (The taxi ed up.). at full —; भर
वेगाने. more haste less -; जतक घाई (उतावीळ)
करावी तेवढ गती मंदावते.
speed-boat ( पी ड् बोट् ) a high-speed
motorboat; वेगाने जाऊ शकणारी मोटरबोट (यं च लत
ौ
नौका).
speed-cop ( ) n. a police motor-
cyclist; मोटारी, इ. वाहनांचे नयं ण करणारा
मोटरसायकलवरील पोलीस.
speedily ( पी ड ल) adv. with speed; वेगाने.
speed-indicator (piestson'set) n. speedo-
meter; ग तदशक यं , ग तमापक यं .
speeding ( ) n. travelling at an illegal
speed; वेगमयादा ओलांड याचा गु हा (fined
Rs. 100 for -).
speed-limit ( ) n. the maximum permitted speed at which a vehicle may travel; वेगमयादा.
speed merchant ( पीड् मच ट) n. a person
who drives a motor car extremly fast;
मोटारगाडी बेफाम वेगाने हाकणारा माणूस.
speedo ( पीडो) n. speedometer; ग तमापक यं .
speedometer ( ) n. a device fitted
to a vehicle to measure and display the
speed; ग तमापक (व दशक) यं .
speedster ( ) n. a fast car, especially
a sports model; वेगाने जाणारी गाडी ( वशेषतः
शयतीत भाग घेणारी).
speed trap ( ) n. a section of road on
which the police check the speed of
vehicles; वाहनांचा वेग तपासणीसाठ असलेला
र याचा व श वभाग.
speed-up ( ) n. increase in speed, rate
or output; वेग, दर, उ पादन, इ.म ये करायची केलेली
वाढ.
speedway ( ) n. a track for fast driving
by motor-cyclists; मोटार सायकल वारांसाठ
शयतीचा माग. (2) जेथे वाहने वेगाने चालव यास मुभा
आहे असा माग.
speedwell ( पी ड् वेल्) n. a blue-flowered
plant; चमकदार न या फुलांचे रोपटे .
speedy ( पी ड) a. quick; जलद चा. (2) वना वलंब होणारा (a — recovery, a — decision).
spelaean, spelean ( ) a. of, found in,
inhabiting caves; गुहांचा, गुहांम ये राहणारा
(आढळणारा) (-animals).
speleology, spelaeology ( ) n. the scientific study of caves; गुहांचा शा ीय
अ यास. (2) गुहांचा अ यास कर याचा छं द. speleol-
ogist, spelaeologist n. असा अ यास करणारी
.
spell¹ () v. t. & i. (p. t. & p.p. -ed, spelt)
to say or write the letters of a word in proper
order; श दाचे घटकवण अनु माने सांगणे कवा ल हणे
( पे लग सांगणे कवा ल हणे). (2) पे लग येणे.
(3)-चा प रणाम होणे, भोगावा लागणे (His behaviour
spelt disaster for all of us.). to -out; अथ
प क न सांगणे.
spell² ( पेल) ् n. magic formula; मं , जा ,
मायाजाल. (2) (कुणाचे तरी, कशाचे तरी) वल ण
आकषण. to be under the -of; - या भावाखाली असणे.
spell³ ( पेल) ् n. period of time; अवधी, वेळ (a
cold -in the last month). (2) (आळ पाळ ने काम
करतानाची) पाळ . V.t. आळ पाळ ने (एखा ाबरोबर)
काम करणे (to --a person at doing something).
spellbind ( पे बा इ ड् ) v. t. to enthral; मो न
टाकणे, मं मु ध करणे.
spellbinder ( पे बा' इ डर्) n. a (political)
speaker who can hold audiences spell-
bound; ो यांना मं म ध क न टाकणारा व ा.
speelbound ( पे बाउ ड् ) a. laid under a
spell; मं मु ध, भा न गेलेला (a -audience).
 speller ( ) n. a book designed to teach
or improve spelling; पे लग कसे लहावे कवा
पे लग कसे सुधारावे यासाठ मागदशक पु तक.
(2) व श कारे पे लग ल हणारी (उदा., a
bad -).
spelling ( ) n. the way a word is spelt;
श दाचे वण.
spelling bee ( पे लग् बी) n. a contest in
spelling; पे लगची पधा.
spelt¹ ( ) p. t. & p. p. of spell; spell a
भू.का. व भू. का. धा. प.
spelt² ( पे ट) n. a kind of wheat; जमन ग .
spelunker ( ) a person whose hobby is the exploration and study of caves;
गुहांचा शोध लावून यांचा अ यास कर याचा छं द
असलेली .
spence ( पे स्) n. a larder or pantry; मोठ कोठ कवा कपाट. (2) पैशा या व पात मळणारा भ ा. (3)
एखा ा झोपडीतील बैठक ची खोली.
spencer ( पे सर्) n. a short jacket; आखूड
जाक ट. (2) यांची वणलेली बंडी.
spend ( ) v. t. & i. (p. t. & p. p. spent) to
pay out money; पैसा खचणे. (2) (on/in)
- या ी यथ वापरणे. to -a penny; ल वी करणे.
n. नय मतपणे खच केली जाणारी र कम. (2) (अ. व.)
मुलाला दै नक करकोळ खचासाठ आईवडलांनी दलेली
र कम.
spender ( ) n. a person who spends
money in a manner specified; Perforce your
पैसा खच करणारा मनु य (उदा., a big —).
spendthrift ( ) n. a person who
spends money in an extravagant manner;
उध या, ख चक. a. उधळप चा, ख चक (-ways).
spent ( ) p. t., p. p. & a. of spend,
exhausted; शणलेला, संपलेला, खच केलेला
(a - horse). a -- force; या ची कवा
व तूची एके काळची उपयु ता संपु ात आली आहे
अशी नकामी कवा व तू.
speos ( ) n. (especially in ancient
Egypt) a temple or tomb cut into a rockface;
( वशेषतः ाचीन इ ज तम ये) खडक खो न तयार
केलेले मं दर कवा थडगे.
sperm ( ) n. fertilizing fluid of a male
animal; वीय, शु , रेत.
spermaceti ( ) n. a fatty substance
obtained from sperm whales (used in
cosmetics, candles, etc.); हेल माशाची चरबी
(स दय साधने, मेणब या, इ.म ये वापर होतो.).
spermatozoa ( पमटझो अ) n. pl. (singular
spermatozoon) male fertilizing element
contained in sperm; शु जंत. ू
sperm whale ( पमु हेइल् ) n. a whale valued
for its oil; उ ण क टबंधातील समु ात आढळणारा मोठा हेल मासा.
spew ( ) v. t. & i. to vomit; ओकणे.
sphagnum ( ) n. (pl. -s) moss growing in peat and bogs; दलदली या दे शात उगवणारी (औषधीयु )
वन पती.
sphenic ( ) a. having the shape of a
wedge; पाचरी या आकाराचे.
sphenoid ( फ नॉइड् ) a. wedge-shaped;
पाचरी या आकाराचे. (2) शीषतला थीसंबंधीचे.
शीषतला थी (= sphenoid bone).
sphere ( फअर्) n. globe; गोल. (2) पृ वीचा गोल. (3) आवाका, मयादा. (4) े , ांत (His main -of
interest is the field of education).
spherical ( ) a. like a sphere in shape;
गोला या आकाराचा (गोलाकार).
 spheroid ( ) n. an imperfect sphere;
गोल ाय व तू, अंडगोल.
sphinx ( ) n. stone statue in Egypt with
a lion's body and a woman's head;
इ ज तमधील पुतळा (बाईचे डोके व सहाचे शरीर
असलेला). (2) हेतू व वचार गु त ठे वणारी (गूढ
).
spice ( ) n. substance used to flavour
food; अ ाला चमचमीतपणा आणणारा (मसा याचा)
पदाथ. (2) या या योगे आकषकता (गोडी) वाढते असे
काही (He told a few small stories to add - to
his lengthy speech.). v. t. (— with) मसाला
घालून खमंग करणे. (2) मालमसाला टाकून एखाद गो
(उदा., भाषण, इ.) आकषक करणे.
spicily ( ) adv. in a spicy manner;
चटकदारपणे, खमंगपणे.
spick ( ) a. (- and span) bright, clean
and tidy; अ यंत व छ व नीटनेटका, ल ख
(a -and span room). (2) कोरा करकरीत.
spicy ( ) a. flavoured with spice;
मसालेदार, खमंग (-food, conversation).
spider ( ) n. creature with eight legs
that spins webs; कोळ . -crab n. कोणी आकाराचा व लांब पायांचा खेकडा. - monkey n. लांब
शेपट चा व लहान डोके असलेला वानर. -man n.
इमारतीचा पोलाद सांगाडा उभारणारा मनु य.
spidery ( ) a. (handwriting) with thin
long strokes (like spider's legs); बारीक, लांब
फराटे असलेले (ह ता र), करटे .
spiel ( पील) n.glib, plausible talk; अ ख लत,
लाघवी बोलणे. v. i. &t. असे लाघवीपणे बोलणे.
spiflicate, spifflicate ( ) v. t. to destroy; नाश करणे, नामशेष करणे.
spigot ( ) n. a stopper for the vent hole
of a cask; पपाचे भोक बंद कर याचे बूच.
spike ( पाइक्) n. sharp-pointed part; (कुंपणा या कांबीचे) अणकुचीदार टोक. (2) बुटा या तळ ावर बसवलेला
खळा. (3) नमुळता होत जाणारा नैस गक पु पसंभार. (4) धा याचे ( वशेषतः सातूचे) कणीस. (5) हरणाचे सरळ (काटे नसलेल)
े
शग. v.t. (बुटावर) खळे बसवणे. (2) अणकुचीदार टोकाने भोसकणे. to — somebody's gun; एखा ा या
योजना उधळू न लावणे. -let ( पा' इ लट) n. मं जरी.
spiky ( पाइ क) a. having spikes; अणकुचीदार.
(2) अणकुचीदार टोकासारखे दसणारे. (3) ( )
रागीट, चडखोर.
spile ( पाइल् ) n. a heavy timber stake; (ज मनीत पुर याचा) जड लाकडी खांब. v. t. लाकडी खांबाचा
आधार दे णे.
spill ( ) v. i. & t. (p. t. & p. p. spilt or –ed)
to flow over the side of a container;
(भां ा या कडेव न) सांडणे, वा न जाणे, उतू जाणे.
(2) (गाडीतून) बाहेर फेकणे. (3) (घो ाव न) फेकला
जाणे. n. मेणब ी, इ. पेटव यासाठ वापरतात ती पातळ
लाकडाची कवा कागदाची सुरनळ . (2) धातूचा लहानसा
दांडा कवा खुंट . to - - blood; जखमी करणे, खून
करणे. to - the beans; गु त ठे वायची बातमी
ू टाकणे. It is no use crying over
मूखपणाने सांगन
spilt milk; झालेली चूक वस न पुढे गेले पा हजे.
spillage ( ) n. the process of spilling;
सांडून जा याची या. (2) सांडलेला ाव.
spillover ( पलो हर् ) excess; आ ध य
(भरमसाट वाढ) ( वशेषतः लोकसं ये या संदभात).
spillway ( ) n. channel that carries
away surplus water, as from a dam; punci
कवा नद तील जादा पा याला काढू न दलेली वाट.
spilt ( प ट) p. t. & p. p. of spill; spill चे भू. का. व भू. का. धा. प.
spin ( ) v. t. & i. (-nn-) (p. t. spun or span;
p. p. spun) to turn round and round; गरगरा
फरणे फरवणे (to - a top, to -a coin). (2) सूत
े े े े ो
कातणे, सूत काढणे. (3) धा याने वणणे. (4) (गो , इ.)
रचून सांगणे. (5) ( केट) चडू ला फरक दे णे. n.
वतःभोवती गरगर फर याची गती. (2) छोट शी रपेट
(मोटार कवा सायकलव न केलेली) (to go for a -).
to -a yarn; गो रचून सांगणे. to --something out; एखाद बाब जतका वेळ पुरवता येईल तेवढ पुरवणे (I have to
-out this amount at least for
a month.). in a flat -; भीतीने गाळण उडालेली आहे
असा.
spinach ( ) n. a plant cultivated for its
dark green edible leaves; एक पालेभाजी.

spinal ( पाइनल्) a. of the spine; पाठ या

क यासंबंधीची. the - column; पाठ चा कणा.
the -cord; पृ म जार जू.
spindle ( ) n. a thin rod for winding thread; चकती (सूत गुंडाळ यासाठ ). (2) आस, अ .
--legged, --shanked a. लांबटां या (लांब हाडकुळे पाय असलेला ). spindle-leggs, spindle-shanks n.
लांबटां या.
spindly ( ) a. tall, slender and frail;
उंच, कड कडीत, नाजूक.
spin-drier ( ) n. a device that extracts water from clothes by spinning them
in a perforated drum; ओले कपडे गरगर फरवून ते
कोरडे कर याचे यं (= spin-dryer).
spindrift ( ) n. spray blown from the
surface of the sea; सागरी पृ भागाव न उडणारे
जलतुषार.
spin-dry ( ) v. t. to dry clothes in a spin-dryer; च ाकार गती असले या यं ात घालून कपडे
वाळवणे.
spine ( पाइन्) n. the backbone; पाठ चा कणा.
(2) पु तकाचा कणा. (3) काटा.
spine-chiller ( ) n. a book, film that arouses terror; अंगावर काटा उभा करणारा
च पट, पु तक, इ याद .
spineless ( पाइ लस्) a. having no spine; कणा नसलेला. (2) अ न त, भेकड (He is too -to
demand more money.).
spinet ( ) n. an early form of the piano;
पयानोचा ारंभीचा एक कार.
spine-tingling ( ) a. causing a sensation of fear; भीतीची भावना नमाण करणारा.
spiniferous, spinigerous ( पाइ न फेरस,
पाइ नगेरस) a. (of plants) having thorns; काटे
असलेली (वन पती).
spinnaker ( ) n. a large triangular sail;
एक मोठे कोणी शीड.
spinney ( प न) n. a small wood; छोटे वन.
spinning jenny ( ) n. early kind of machine for spinning more than one thread at a
time; एक कारचा ारंभी या काळातील चरखा.
spinning-wheel ( प नग हील् ) simple household machine for spinning thread;
चरखा.
spin-off ( ) n. incidental benefit or product; जोड-फायदा, जोड उ पादन, अनुषं गक फायदा.
spinster ( ) n. unmarried woman; अ ववा हत ी.
spiny ( पाइ न) a. having spines; काटे री.
spiral ( ) a. winding round and round
like the thread of a screw; नागमोडी, च ाकार (a -staircase). n. नागमोडी, च . the inflationary
-; चलनफुगव ामुळे कमती व मजुरी यांचे
उ रो र वाढत जाणारे च . v. i. & t. (-ll-)
च ाकार भर भरत (वर) जाणे (Prices are -ling.).
spire ( ) n. pointed structure on a church tower; नमुळता मनोरा.
spirit¹ ( प रट) n. the soul; आ मा. (2) मन.
(3) शु चैत य, परमा मा. (4) जीवा मा. (5) वभूती.
(6) खरा हेतू (उदा., कायदयामागील) (Judges often
try to apply the -of the law.). (7) खरा आशय.
(8) (अ. व.) मनाची थती (high -s, low -s).
(9) जोर, अवसान, धैय, हमत (They always lose
because they have no team -). (10) म ाक.

े े
(11) अ तमादक पेय. in -; मनाने. in -s; आनंद . in
good -s; उ साहात, आनंदात. out of -s; ख ,
उदास.
spirit² ( ) v. t. (away/off) to carry off
mysteriously or secretly; गु तपणे पळवून नेण. े
spirited ( प र टड् ) a. full of spirit; जोरदार,
आवेशपूण (a — attack, a — speech). high-~ a.
उ साही. low-~ a. उ साहभंग झालेला. poor-~a.
लान, ख .
spiritless ( प रट् लस्) a. without spirit;
उ साहहीन, तेजोभंग झालेला.
spiritual ( ) a. of the spirit; अ या मक (-welfare). (2) धा मक. (3) परलोकासंबंधीचा,
मृता यासंबंधीचा.
spiritualism ( ) n. the belief that the spirits can communicate with the living; मृता मे
जवंत लोकांशी संपक ठे वू शकतात अशी
ा (परलोक व ावाद).
spiritualist ( प र ुअ ल ट) one who
believes in spiritualism; परलोक व ावाद .
spirituality ( प र ुअॅ ल ट) spiritual
quality; परमाथ न ा.
spiritualize ( प र ुअलाइझ) v. t. to make
pure or spiritual; प व करणे. (2) परमाथाकडे वळणे. (3) उ सा हत करणे, चेतना दे णे. spiritualization n.
परमाथ करण. (2) द व प दे णे ( या).
spirituel(le) ( प र ुएल) a. having a refined and lively mind; सुसं कृत व उ साही मनाचा.
spirituous ( प र ुअस्) containing
alcohol; अमली, म ाकयु (-liquors).
spiro- ( ) pref. indicating respiration;
ासो वासासंबंधी (उदा., spirometer n. ास-
मापक यं ).
spirt ( पट) n. spurt; उसळू न बाहेर पडणे ( या).
(2) उ े क, फोट. vi. &t, कारंजा माणे जोराने
वाहणे/बाहेर येणे.
spiry ( पाइअ र) a. of spiral form; नागमोडी
आकाराचा (a -turret).
spit¹ ( ) n. a bar of iron on which meat is
roasted; मांस भाज याची लोखंडी सळई. (2) भू शर.
v. t. (-tt-) मांसातून सळई खुपसणे. (2) (भाला, इ.)
खुपसणे.
spit² ( ) v. t. & i. (-tt-) (p. t. & p. p. spat)
to expel saliva from the mouth; थुंकणे. (2) (at,
upon) धुंकून तु छता, तर कार, इ. करणे.
(3) (अ नी, इ.) ठण या, इ. बाहेर टाकणे. (4) (पाऊस,
हम, इ.चा) मंद वषाव होणे. (5) (out) धुंकून बाहेर
टाकणे (The patient spat out the dose of
medicine.). (6) (out) (श द, इ.) आवेशाने
त डावाटे काढणे (उ चारणे) (He spat curses.). Spit
it out; काय सांगायचे असेल ते प पणे सांग. n. थुक .
(2) थुक याची या. (3) (of) –ची बे ब तमा
(-ting image). (4) (पाऊस, हम, इ.ची) मंद वृ ी.
the dead - of, the - and image of; -ची
बे ब तमा. - and polish; ( वशेषतः
सै यदलात) बुटांना पॉ लश करणे, श तीने वागणे, इ.
बाबतची घेतली जाणारी खबरदारी (द ता).
spit³ ( पट) n. a spade's depth; फाव ा या उंची-इतक खोली (Dig the earth five -(s) deep.).
spite ( पाइट) n. malice, ill will; े ष, म सर,
बु . in -, out of -; े षबु ने (He has been doing all this out of — against me.).
in - of; न जुमानता, ध का न, असे असूनही. v.t.
आकसामुळे अपाय करणे कवा ास दे ण. े to cut off
one's nose to - one's face; सूडबु ने
आप याच पायावर ध डा पाडू न घेणे.
spiteful ( पा इटफुल्) a. vindictive खुनशी,

ी े
सूडबु चा. -ly adv. खुनशीपणाने. -ness n.
सूडबु .
spit-fire ( ) n. a person given to outbursts of spiteful temper; खुनशीपणाने वागणारी
( वशेषतः ी).
spitting distance ( ) n. a short distance; अ यंत थोडे अंतर.
spittle ( पटल) n. saliva or spit; धुंक , लाळ.
spittoon ( पटू न् ) n. a pan to spit into;
पकदाणी, त त.
spitz ( ) n. a small dog having very dense hair; दाट केसांचा एक लहान आकाराचा कु ा.
spiv ( प ह) n. a black marketeer; काळाबाजार करणारा, कुमागाने पैसे मळवणारा.
splash ( ) v. i. & t. to move or hit noisily
in a liquid; पाणी उडवत इकडू न तकडे फरणे.
(2) (on/over) शतोडे उडवणे. (3) (कारं यासारखे)
उडणे आ ण तुषारां या व पात खाली पडणे.
to - one's money about; लोकां या डो यात
आपण भरावे या हेतूने भरमसाट पैसा उधळणे. n. शतोडे
उडवणे. (2) पाणी वगैरे पड याचा आवाज. (3) शतोडा.
(4) शतो ासार या रंगाचा ठपका. to make a -;
आप या संप ीचे दशन क न लोकांचे ल वेधून घेणे.
splashback ( ) n. a sheet of glass,
etc. attached to a wall above a basin to
protect the wall against splashing; भतीवर
शतोडे उडू नयेत यासाठ हात, इ. धु यासाठ असले या
भां ा या (बेसीन या) वरचा बाजूला भतीवर बसवलेली
काच कवा त सम पदाथ.
splashboard ( ) n. a guard on a vehicle to protect people from splashing water,
etc.; लोकां या अंगावर पाणी, इ. उडू नये यासाठ वाहनां या चाकांवर लावलेला संर क प ा.
splashdown ( लॅश् डा उन्) n. the controlled
landing of a space craft on water at the end
of a space flight; अवकाशातून उ ाण क न
परत यावर अवकाशयानाचे पा यावर अलगद उतरणे
( या).
splasher ( ) n. anything used for protection against splashes; शतो ापासून
संर क असे साधन (उदा., चाकांवरील आ छादक प ा).
splashy ( ) a. having irregular marks;
वेडेवाकडे ठपके असलेला. (2) इतरांचे ल वेध यासाठ
केलेल,े दखाऊ (a -entrance).
splatter ( लॅटर् ) v. t. to spatter; शतोडे उडवणे, माखून टाकणे. n. चखल, पाणी, इ.चा शतोडा.
splay ( ) v. t. & i. to make the opposite
sides of an opening diverge; (झरो याचा)
समोरासमोरील दोन त डांपैक एक त ड स यापे ा मो ा आकाराचे करणे (a -ed window). n. झरो याची तरपी बाजू. a.
बाहेर या बाजूला वळलेल,
े ं द, सपाट ( वशेषतः पाय) (-feet). ~-footed a. ं द, सपाट व बाहेर वळलेले (फताडे) पाय
असलेला.
spleen ( ) n. bodily organ in the abdomen which causes changes in the blood; पाणथरी
( लीहा). (2) रागीटपणा (to vent one's -). (3) ख ता.
splendent ( ) a. shining brightly; खर चमकणारा (the -sun.). (2) यातनाम.
splendid ( ले डड् ) a. magnificent; भ ,
उ वल (a — victory). (2) उ कृ (a --idea).
-ly adv. भ पणे, उ कृ पणे.
splendiferous ( ले डफरस्) a. splendid;
-meal).उ कृ , उ वल (a -meal)
splendour ( ले डर्) n. splendidness; शोभा.
(2) वैभव, (3) तेज वता. (4) स दय. (5) (अ. व.)
उदा ता.
splenectomy ( लने ट म) surgical
removal of the spleen; श ये ारा लीहा
काढू न टाकणे ( या).
splenetic ( ) a. of or relating to the spleen; लीहेसंबंधीचा. (2) चडखोर. n. चडखोर .
splenic ( ) a. of or relating to the spleen; लीहेसंबंधीचा. (2) लीहा बघडलेला.
splice ( ) v. t. to join two ropes by
intertwining the strands; दोरखंडाचे दोर एकमेकांत वणून ते दोरखंड जोडणे. (2) लाकडा या दोन फ या, फ मचे दोन
तुकडे, इ. एकाला एक सांधणे, (2) ल न लावणे (The couple got -d yesterday.).
ो ी ो े
n. जोडणी, सांधा, -r n. फ म, इ, जोड याचे साधन,
spline ( ) n. a long, narrow strip of wood, metal, etc.; लांब, अ ं द अशी लाकडाची कवा
धातूची प (सामा यतः ही प एखादया लाकडी,
ला टक, इ. या फळ या खोबणीत बसवलेली असते.
या ारा ती फळ स या फळ ला जोडता येते.).
splint ( ) n. a strip of wood, etc. bound
to the arm, leg, etc. keep a broken bone in
the right position; पाय, हात, इ.चे मोडलेले हाड जागी नीट थर बसावे यासाठ◌ी याभोवती बांध यासाठ
वापरतात ती लाकडी फळ (to put a limb in -s).
splinter ( ) n. a sharp-pointed bit of
wood, metal or glass; लाकूड, धातू, काच, इ.चा
टोकदार तुकडा. a- group; प ातून ( वशेषतः
राजक य) फुटू न नघाले या लोकांचा गट. ~-proof a.
बॉ बचा फोट होताच बाहेर पडलेले तुकडे यात घुसू
शकणार नाहीत असे (अशी काच). v. t. & i. (off)
तुकडेतुकडे होणे (Before long the new political
party -ed hopelessly.).
splintery ( लट र) a. apt to splint; फुटू न
तुकडेतुकडे हो यासारखा. (2) तुक ातुक ांचा.
(3) तुक ासारखा.
split ( ) v. t. & i. (-tt-) (p. t. & p.p. split)
to divide, to break topieces; वाटणे, वभागून दे णे.
(2) फाटणे (sails -by a hurricane). (3) उभा
चरणे. (4) फूट पाडणे. (5) घटक वेगवेगळे करणे
(to -an atom). (6) लहान लहान गट करणे.
(7) भंगणे. to - hairs; खूप का याकूट करणे.
to -one's sides (with laughter); पोट खेपयत
हसणे. a -ting headache; ती डोके खी (जणू आता
डोके फुटे ल क काय असे वाटायला लावणारी).
a -mind; भंगलेले मन ( व). to - the
difference; थोडीशी दे वाणघेवाण क न तडजोड करणे. (ii) उरलेली र कम, इ. समान वभागून घेणे. n. भेग, चीर, फट
(a -in one's trousers). (2) फाटाफूट.
(3) फळां या फोडी, आइ म्, इ.चा म णाचा फलाहार (a banana -). (4) (अ. व.) एका रेषेत दो ही पाय ताठ सोडू न
बस याची या ( वशेषतः सकशीतील
कसरतपटू क न दाखवतात = to do the -s). a.
तुटलेल/
े तोडलेले (- logs). a - presonality;
भंगलेले म व ( याची लहर, मनः थती सतत
बदलत राहते अशी ), a - second; अ य प
वेळ (a --second decision). -ting a. अस (a
-ting headache).
splodge ( ) n. a large irregular spot or
blot; (शाई, तेलकटपणा, इ.चा) मोठा वेडावाकडा डाग,
ठपका. (2) (रंग, काश, इ.चा) कवडसा. v.t. डाग लावणे.
splosh ( लॉश्) v. t. to splash; स या या डो यांत भरेल अशा कारे (पैसे) उधळणे (to -one's
money about).
splotch ( लॉच्) n. splodge; (शाई, इ.चा) डाग,
ठपका. (2) (रंग, इ.चा) कवडसा.
splurge ( ) n. an ostentatious display of
wealth; आप या संप ीचे केलेले दशन (a -of
wealth). (2) (इतरांचे ल वेध यासाठ ) केलेला
गलबला. v. i. (on) (इतरांचे ल वेध यासाठ ) पैसा
मु ह ते उधळणे (to -on a new dress).
splutter ( लटर्) v. i. & t. to sputter; फरफरणे,
त डात या त डात बोलणे. (2) (ग धळ यामुळे)
अ प पणे बोलणे (People sometimes -when
they are excited.). (3) (त डातून थुक ) उडवणे.
(4) जोरात बाहेर पडणे (Sparks -ed from the
fire.). (5) शतोडे उडवून माखणे (He -ed his friend
with ink.). n. फुरफुर असा आवाज. (2) अ प
बोलणे ( या).
spoil¹ ( ) v. t. (p. t. & p.p. -t or –ed) to
damage or make useless; बघडवणे, खराब करणे. (2) फाजील लाड क न बघडवणे. (3) (अ ) नासणे. (4)

े े ी े
लाडावून ठे वणे. to be -ing for a fight, etc.; मारामारीसाठ , झगड यासाठ उ सुक असलेला.
इतरां या आनंदात माती कालवणारा माणूस.
spoil² ( ) v. t. (p. t. & p. p. spoiled) to
plunder; लुटालूट करणे, लुबाडणे.
spoil³ ( पॉइल) n. stolen goods; लुटलेला माल.
(2) उ खनन, इ. संगी बाहेर टाकलेली माती.
(3) (अ. व.) राजक य साम या या जोरावर मळणारा
लाभ, अ धकारपद, इ. the -s system; स ाधारी
राजक य प ाने वप ीयांना लाभ, अ धकारपदे , इ.
मळवून दे याची प त.
spoilage ( पॉइ लज्) n. the act of spoiling
बघडवणे ( या). (2) खराबी (the -of corn).
spoke¹(n) [ ] p. t. & p. p. of speak;
speak चे भू. का. व भू. का. धा. प.
spoke² ( ) n. the radius of a wheel; araheit
आरा. (2) शडीची पायरी. to put a - in one's
wheel; चाल या गा ाला खीळ घालणे.
spoken ( पो' कन्) p.p. of speak; speak चे भू. का. धा. प, बोललेला. (2) (सामा सक श दात) व श
कारे बोलणारा (उदा., soft-~. --for; - यासाठ
राखीव असलेला).
spokeshave ( ) n. a plane with two
handles, one on each side of its blade, used
for smoothing cylindrica! wooden surfaces;
गोलाकार लाकडी पृ भाग गुळगुळ त कर यासाठ
वापरायचा एक कारचा रंधा.
spokesman ( पो' स् मन्) person
authorized to speak on behalf of another
person or group of people; व ा
( स या या वतीने बोलणारी = spokes-
person) (He was - for the workers in the
strike against the factory owner.).
spoliation ( पो लए इशन्) n. the act of
plundering; लूट करणे ( वशेषतः लढाई करणा या
रा ाने तट थ रा ां या ापारी जहाजांची केलेली
लूट). (2) पुरा ात दाखल करता येऊ नये यासाठ
द तऐवजात केलेली खाडाखोड. (3) (धा मक बाबीत)
आपला ह क नसलेली गो बळकावणे.
spondee ( ) n. a metrical foot of two
long syllables; दोन गु (--) अ रांचा गण.
spondaic ( पॉ डे इक्) a. असे गण असलेला.
(2) अशा गणासंबंधीचा.
spondulix, spondulicks ( ) n. money; पैसा.
spondylitis ( पॉ डलाइ टस्) n. inflammation of the vertebrae; मण यांना आलेली सूज.
sponge ( ) n. sea-animal that soaks up
water; पाणी शोषणारा जलचर ाणी. (2) पाणी शोषून
घेणारा पदाथ, पंज. (3) पंज माणे पाणी शोषून घेणारा
कोणताही पदाथ. (4) अ ल दा ा. (5) परा पु .
v.t. &i. पंज या साहा याने धुणे, पुसणे कवा व छ
करणे. to throw up the -; पराभव मा य करणे.
(ii) धडपड करणे सोडू न दे णे. to pass the - over;
(जुने वैर, अपराध, इ.) वस न जायला तयार होणे.
to -on or upon somebody; परत न कर या या
उ े शाने एखा ाकडू न पैसे घेणे.
sponge bag ( ) n. a small bag made of
plastic, etc. that holds toilet articles; ( वासात
उपयु ठरणारी) स दय साधनाची साधने ठे व यासाठ
असलेली ला टक, इ.ची छोट बॅग.
sponge bath ( ) n. a washing of the body with a wet sponge; ओ या पंजने अंग पुसून
काढणे.
sponge cake ( ) n. a light, soft cake;
पंजसारखा हलका, मऊ केक.
sponger ( ) n. a person who lives off
other people by continually taking
ो ी ी
advantage of their generosity; परोपजीवी मनु य.
spongy ( ) a. of or resembling a sponge;
पंजचे, पंजसारखे दसणारे (a-bone). (2) मऊ,
स छ , लव चक.
sponsor ( पॉ सर) surety, guarantor;
स या या वतीने सव जबाबदारी उचलणारा मनु य.
(2) जामीन. (3) आकाशवाणी, र च वाणी, इ.वर पैसे
दे ऊन काय म दे णारा ( ापारी) मनु य, ायोजक,
पुर कता. (4) धम पता. (5) अनुमोदक. v.t. -ची
जबाबदारी घेणे.
spontaneous ( ) a. happening or
done quite naturally; and (-cheers).
(2) वाभा वक. - combustion; आपोआप लागलेली
आग (आपोआप झालेले वलन). -generation;
आपोआप उ प होणे. -suggestion; सहज फूत .
-ly adv. सहजपणे, उ फूतपणे. spontaneity
( पॉ टनी इ ट) वयं फूत , वाभा वकपणा,
उ फूतता (= spontaneousness).
spoof ( ) n. a good-humoured deception
or trick; थ े त केलेली फसवाफसवी. (2) उपहासा मक
वडंबन. v.t. थ े त फसवणे, बनवाबनवी करणे.
(2) उपहासा मक वडंबन करणे.
spook ( पूक्) a ghost; भूत, पशाच.
(2) (अमे रकेत) गु तहेर. v. t. घाबरवणे (to -a person). (2) (भूत) वारंवार कट होणे.
spooky ( ) a. ghostly; भुतांचे (a – house).
(2) भुतासारखा दसणारा.
spool ( ) n. reel or cylinder to wind
something; रीळ, फरक . v. t. रळावर गुंडाळणे.
spoon¹ ( ) n. tool used in serving and
eating food; चमचा. -ful a. चमचाभर. -feed v.t.
चम याने भरवणे. (2) फार लाड करणे. ~-fed a. याला
खूप मदत व उ ेजन दले आहे असा. (2) याची खूपच
दे खभाल केली गेली आहे असा. to be born with a
silver - in one's mouth; गभ ीमंत असणे.
spoon² ( ) v.i. to behave in a way that
shows that one is in love; ेमात असले या
त णत णी माणे वागणे. -y a. ेमात पडलेला (to be
-y on somebody). n. अधवट, वेडसर.
spoonerism ( पून रझम्) accidental
transposition of the initial sounds of two
words; दोन श दां या सुरवाती या अवयवां या
उ चारांची अभा वतपणे झालेली अदलाबदल व यायोगे
नमाण झालेला वनोद (उदा., a crushing blow ऐवजी a blushing crow for all well-boiled icicle ऐवजी
well -oiled bicycle).
spoor ( ) n. track or scent of animal;
वासाव न ( कवा पावलांव न) मळणारा एखादया
वनपशूचा मागोवा. V. t. & i. माग काढणे, मागे जाणे.
sporadic ( ) a. scattered, single; तुरळक आढळणारा (-raids). (2) व चत घडणारा (a -
disease). -ally adv. तुरळकपणे.
spore ( ) n. a single cell by which a
flowerless plant reproduces itself; अपु प
वन पती यापासून पुन पा दत होतात असे बीज,
sporran ( ) n. a large pouch, usually of
fur worn by Scottish Highlanders in front of
the kilt; कॉटलंड या ड गराळ मुलखातील लोक
आप या झ यावर लटकावतात ती मोठ फरची पशवी.
sport¹ ( ) n. activity carried on by rules
and performed for amusement, exercise or
relaxation; खु या मैदानात खेळायचा खेळ. (2) शकार, शयत, इ. छं द व पाचे खेळ. (3) मौज, गंमत. (4) खलाडू
वृ ीचा मनु य. (5) (अ. व.) खेळाचे सामने कवा पधा. to make a-- of;-ची थ ा करणे. to be
the - of Fortune; दै वा या हातातील खेळणे बनणे.
in-; थ े न. े
sport² ( ) v. i. & t. to wear or display in
े े ई ी ी े े े े
proud manner; ल वेधले जाईल अशा रीतीने प रधान करणे (She was -ing a new hat.). (2) आनंदाने बागडणे.
(3) खेळ खेळून मौज लुटणे (The kitten was -ing with its own tail.). (4) (away) थ वाया घालवणे (-
ing one's wealth away).
sport³ ( ) n. a plant or animal that differs
in a remarkable way from the normal type;
आप या न या या जातीपे ा खूपच वेगळे असणारे ाणी
कवा वन पती.
sporting ( ) a. of, relating to or used in
a sport or sports; खेळांचा, खेळांसंबंधीचा, खेळांत
वापरला जाणारा (-interests). (2) मैदानी खेळांची आवड असणारा (a -man). (3) खलाडू वृ ीचा
(a -offer). (4) जोखीम प कर यास तयार असणारा.
a- house; अनै तक वसायाचे ठकाण. -ly adv.
खलाडू पणे.
sportive ( ) a. playful or joyous; आनंद , खेळकर. (2) थ े न, े गमतीने केलेल. े
sports ( ) a. relating to or concerned
with sports; istaeſtar (-equipment). n.
डा पधा ( यांचा दवस). -cast n. डा पधाचे
आकाशवाणी कवा रदशनव न केलेले समालोचन.
sportsman ( ) n. a man who takes part in sports; मैदानी खेळात भाग घेणारी .
(2) खलाडू वृ ीची ( नःप पातीपणा, मनाचा
दलदारपणा, नयमानुसार वागणे, पराभवाचाही हसतमुखाने वीकार करणे, इ. गुणसमु चय असलेली ). -ship n. खलाडू वृ ी.
-like a. खलाडू वृ ीला
साजेस.े
sportsperson ( ) n. a person who takes part in sports; डांम ये भाग घेणारी
( वशेषतः मैदानी डा).
sportswear ( ) n. clothes worn for
sport or outdoor leisure wear; co covered
कवा सहज मोक या हवेत फेरफटका मार यासाठ
घालायचे कपडे.
sportswoman ( ) n. a woman who takes part in sports; डांम ये भाग घेणारी म हला.
sporty (पॉ ट) a. flashy; दखाऊ, भडक. (2) खेळाडू संबंधीचे. (3) ( ी) वलासी, कामे छू .
sporule ( ) n. a very small spore; अ यंत लहान बीज.
spot¹ ( ) n. small, roundish mark; डाग,
ठपका. (2) जागा, ठकाण (a healthy -).
(3) (पावसाचा) थब (a few -s of rain). (4) कलंक
(-less reputation). (5) काही थोडासा भाग (a -of
work). v.t. & i (-tt-) डागाळणे, डाग पडणे.
(2) ओळखून कवा डकून काढणे. (3) पावसाचे थोडेसे
शतोडे पडणे. to be in the -light; काशझोतात
असणे. on the -; जेथे ज र आहे या ठकाणी.
(ii) जेथ या तेथ, े ताबडतोब. the man on the -;
था नक (प र थतीची संपूण मा हती असलेला) मनु य.
a tender-; या या उ लेखाने एखादया या भावना
खावतील असा नाजुक वषय. to find the weak -;
एखा ाचा क चेपणा कुठे आहे ते डकून काढणे.
- cash; माल मळताच रोकडा पैसा. - price; रोकडा
पैसा मळणार या आ ासनानंतर सां गतली जाणारी कमत. T.V./Radio -; रदशन, आकाशवाणी यांवरील
काय मात जा हरात, इ.ला अ यंत सोयीची (अनुकूल)
अशी जागा. in a -; अडचणीत सापडलेला.
spot² ( ) v. t. & i. (-tt-) to become
marked with spots; डाग पडणे (A desk - ted
with ink.). (2) डकून काढणे (to -a mistake,
to -the winner in a race). (3) पावसाचा थोडासा
शडकावा होणे (It's - ting with rain.). –ter n.
ओळखणारा (सामा सक श दात शेवट वापरतात. उदा., a train-~ter). a. टे हळणी करणारा (a -ter plane).
spotless ( पॉट् लस्) a. immaculate; न कलंक, नमळ, व छ. (2) (नै तक ा) व छ, शु (-
character). -ly adv. न कलंकपणे.
spotlight ( ) n. a powerful light
directed on a spot; खर काशाचा झोत. (2) असा
झोत टाकणारा दवा. (3) (the) सवाचे ल वेधणारी
गो . to be in the - /to hold the —; स या झोतात असणे. v.t. - यावर काशझोत टाकणे.
spotted ( ) a. characterized by spots;

े े े े े े
 ठपके ठपके असलेला. (2) कलं कत केलेला झालेला.
spotty ( पॉ ट) a. abounding in spots; डाग
असणारा (a -face). (2) नीट कारे न केलेला
(a -piece of work).
spousal ( ) n. a wedding ceremony;
ववाहसमारंभ (सामा यतः अ. व. वापर होतो). (2) ल न.
a. ववाह वषयक.
spouse ( ) n. a person's partner in marriage; पती कवा प नी.
spout ( ) n. pipe or mouth out of which
liquid pours; तोट , नळ , भां ाची चोच.
(2) छपरापासून गटारापयत पावसाचे पाणी वा न नेणारा
पाइप. (3) पा याचा अगर अ य वाचा मोठा फवारा. to
be up the -; गहाण पडलेला असणे. (ii) आ थक ववंचनेत असणे. (iii) नाश पावणे. v.t.& i. जोरदार वाहाने
(झोताने) बाहेर पडणे. (2) फवारा उडवणे. (3) (क वता, इ.) मो ा तो यात, बाबात हणणे.
sprag ( ) n. a chock or steel bar used to
prevent a vehicle from running backwards
on an incline; उताराव न वाहन मागे घसरत जाऊ नये यासाठ वापर यात येणारी पोलाद अडणी.
sprain ( ) v.t to injure a joint by twisting it violently; मुरगळ यामुळे लचक भरणे. n.
लचक, मुरगळणे.
sprang ( ग्) p.t. of spring; spring चे भू. का. प.
sprat ( ) n. small sea-fish used as food;
एक लहान मासा (युरोप या समु ात आढळतो). a - to
catch a mackerel; आवळा दे ऊन कोहळा काढणे.
sprawl ( ) v.i. to sit or lie with arms
and legs carelessly spread out; हातपाय पस न
अ ता त बसणे. (2) (एखादे मोठे शहर, वन पती,
इ.) अ ता त पसरलेले असणे. n. अ ता त पडणे
कवा पसरणे.
spray¹ ( ) n. shower of small drops of
liquid; फवारा. (2) तुषार. (3) तुषाराने उडवायचा व.
v.t. फवारा उडवणे (to -the enemy with
bullets).
spray² ( ) n. a small branch with leaves
and flowers; पाने व फुले असलेली लहानशी फांद .
(2) -चा शो भवंत असा पु पगु छ. (3) पणपु पयु
फांद सारखा दसणारा अलंकार.
sprayer ( ेइअर्) an apparatus for
spraying; फवारा मार याचा पंप.
spray-gun ( ) n. an apparatus for spraying paint, etc.; रंग, इ.चे तुषार उडव यासाठ वापर यात
येणारे साधन.
spread ( ) v. t. & i. (p. t. & p. p. spread) to
open or stretch out; पसरणे. (2) घडी उलगडू न
पसरणे. (3) पसरवणे (to -rumours). (4) व तार
होत जाणे, व तार करणे. (5) व श काळात वभागलेला असणे. (6) चोपडणे (Butter doesn't -well when cold.).
(7) (बी, खत, इ.) पसरणे, वखुरणे. (8) (तारा, इ.) वेग या करणे. to - the table; टे बलावर जेवणाची सव तयारी
करणे. to - oneself; हातपाय यथे छ पस न प डणे. to - it thick; ख चक जीवन जगणे. to - it thin;
कंजूषपणाचे जीवन जगणे. n. व तार (a -of hundred years). (2) फैलाव.
(3) उ म तीचे जेवण. (4) पु तकातील समोरासमोरील
दोन पृ े. bed-~; बछा यावर घालायची चादर.
middle-age --; म यम वयात (कंबर, इ. ठकाणी)
येणारा थूलपणा (It appears you are developing
a middle-age -.). — eagle n. पंख पुण व तारलेला
ग ड (अमे रकेचे रा च ह). ~-eagled a. हात व पाय
पूणपणे पस न उभा असलेला कवा प डलेला. to
~-eagle oneself; हातपाय पस न पडणे. -er n. व तृत शेतज मनीवर खते कवा बयाणे पेर यासाठ वापर यात येणारे यां क
साधन. (2) व ु ारा समांतर रेषेत ठे व यासाठ वापर यात येणारे साधन.
spree ( ी) n. lively frolic; धांगड धगा, मौजमजा, दं गाम ती. (2) सपाटा (buying-). to go on/to
be on the -;मौजमजा करणे.
sprig ( ) n. a small twig with leaves;
पणयु लहान फांद . (2) पु पयु फांद दाखवणारे
न ीकाम. (3) त ण मनु य, -ged a. (कापड, इ.)
वेलबु , इ. काढलेल. े

ो
 sprightly ( ाइट् ल) a. lively; आनंद , जोमाचा,
खूष. sprightliness n. आनंद, जोम.
spring¹ ( ) n. season between summer
and winter; वसंत ऋतू. (2) एखा ा बाबीचा आरंभीचा कवा उमेद चा काळ. to be no - chicken; यौवन
ओसरलेले असणे (She is no -chicken.).
spring² ( ) v. i. & i. (p. t. sprang, p.p. sprung) to leap or move upwards suddenly;
एकदम उडी मारणे, उसळ घेणे (to -to one's feet).
(2) ज मनीतून वर येणे (उगवणे) (Plants have
sprung up.). (3) (लाकूड, इ.) फुगून वाकडे तकडे
होणे, चरले जाणे. (4) (from) - या वंशात ज मणे
(He sprang from royal stock.). (5) (सु ं ग,
इ.चा) फोट होणे/घडवणे. (6) (तु ं ग, इ.मधून)
नसट यास मदत करणे. (7) (up) अ त वात येणे
(New factories are -ing up.). (8) अनपे तपणे
घडणे कवा घडवणे (to -surprise). (9) उ वणे,
वक सत होणे (The novel project sprang from an informal discussion.). to -up; उ प होणे.
to —from; ज मणे. (ii) अचानक येण. े to -a surprise on; एखा ाला आ यच कत करणे. to - a mine; सु ं गाचा
फोट घडवणे. (ii) आ याचा ध का बसेल असे बोलणे व वागणे. to -a leak; (जहाज, छ पर, इ.ला) भोक पडणे. n.
उडी, झेप, उसळ . (2) झरा, ओहोळ. (3) ंग. (4) (धातू, इ.चा) लव चकपणा. (5) (अ. व.) ेरक श (the -s
of human behaviour). (6) बांधकामातील दोष (उदा., बाक येणे). a. ंगचा बनवलेला (a - mattress). (2)
वसंत ऋतूतील (-showers).
springbalance ( ) n. a device to measure weight by the tension of a spring; ंगचा तराजू
(= spring scale).
spring-bed ( ) n. a spring-mattress;
आत ंगा बसवलेली गाद .
spring-board ( ) n. flexible board,
projecting low over the water, used for
diving; पोह या या तलावावरील व न पा यात उडी
मार यासाठ असलेली लव चक फळ . (2) ायाम-
कारात वर झेप घे यासाठ उपयु अशी लव चक
फळ . (3) नवीन क पना, नवीन क प, इ. सु
कर यासाठ ेरक बाब.
springbok¹, springbuck ( ) n. a
beautiful South African antelope; द ण
आ केत आढळणारी ह रणांची एक सुंदर जात.
Springbok² ( ंगबॉक्) an amateur athlete who has represented South Africa in
international competitions; आंतररा ीय पधात
द ण आ केचे त न ध व करणारा हौशी डापटू .
spring chicken ( ंग चकन्) n. a young
chicken from two to ten months old; दोन ते दहा म हने वयाचे क बडीचे पलू. (2) अननुभवी त ण (=
springer).
spring-clean ( ) v. t. to clean a house thoroughly (esp. at the end of the winter);
(घर, इ. हवा या या अखेरीस, वसंत ऋतू या जणू वागताथ) झाडलोट क न व छ करणे.
springe ( ) n. a snare set to catch small
wild animals or birds; लहान व य प ी कवा ाणी
पकड यासाठ असलेले जाळे कवा चाप. v. t. अशा
जा यात ( ाणी) पकडणे.
springer ( ) n. support from which an arch springs; कमानीची बैठक (आधार). (2) द ण
आ केतील एका जातीचा काळवीट. (3) ायला आलेली गाय. (4) एक जातीचा कु ा.
spring fever ( ंगफ हर् ) spring lassitude; वसंतऋतूत येणारे शै थ य.
springhead ( ) n. the source of a stream; वाहाचे उगम थान. (2) झरा.
springless ( ) a. without springs; जला ंगा बसवले या नाहीत अशी (गाडी) (a - cart).
springlet ( ंग लट् ) n. small spring; लहान
झरा.
spring lock ( ) n. a type of lock having a spring-loaded bolt; ंग असलेले कुलूप (ते बंद
करताना ंग या दाबामुळे बंद होते फ उघडताना चावी वापरावी लागते.).
springtide¹ ( ) n. season of spring;
वसंतऋतू.
springtide² ( ं टाइड् ) n. tide with the
greatest rise or fall; उधाणाची (पौ णमेला व
अमावा येला येणारी) भरती.
springtime ( ं टाइम्) n. the season of
spring; वसंतऋतू.
springy ( ) a. elastic; लव चक (a ---step).
(2) ( ठकाण) पु कळ झरे असलेल. े
sprinkle ( ) v. t. to scatter drops or small particles; शपडणे (to -a place with
water). n. शडकावा, शतोडे. -r n. शपडणारा. (2) शपड याचे साधन, झारी.
sprinkling ( ) n. a small quantity; अगद बोटांवर मोजता येईल एवढ लहान सं या (Only a
-of young men participated in the debate.).
sprint ( ) v. i to run a short distance
very fast; थोडेच अंतर भरधाव वेगाने धावणे. n. असे
धावणे ( वशेषतः शयती या शेवट ). -er n. असे
धावणारा.
sprit ( ) n. small spar reaching diagonally from mast to upper outer corner of a
sail; शडाचा आडवा दांडा.
sprite ( ाइट) n. a fairy; परी, वनदे वता.
sprocket ( ) n. each of the teeth on a
wheel; दातेरी चाकावरील दात. ~-wheel n. दातेरी चाक.
sprout ( ) v. t. & i. (-up) to develop; पालवणे, वक सत होणे, अंकुर येणे (leaves beginning
to -from trees). (2) -ला फुटणे (येणे) (उदा., शगे
फुटणे, मशा फुटणे) (Prakash has -ed a
moustache.). n. अंकुर, क ब, मोड.
spruce ( ) a. neat and smart in dress and
appearance; झकपक (पोशाख असलेला), ऐटबाज. n. फर या झाडाची एक जात. v.t. &i. (-up) झकपक
तयार होणे. to make oneself -; नीटनेटका पोशाख
करणे.
sprue ( ) n. a vertical channel in a mould
through which molten metal is introduced;
वतळलेला धातू मुशीत ओत याचा माग ( वा हका).
(2) या वा हकेतून वाहणारा धातू. (3) ऊ ण
कट बंधातील दे शात होणारा एक रोग (सं हणी,
वात वकार, इ. ल णे असलेला).
spruit ( ) n. a small deepish water-
course; एक लहान खोलगट ओढा (हा उ हा यात कोरडा असतो).
sprung ( ंग) ् p. p. of spring; spring चे भू. का. धा. प.
spry ( ) a. (comp. & super : spryer,
spryest) lively, nimble; चपळ, चलाख. Look
-!; चला आटपा, वरा करा. -ly adv. चपळतेने.
spud ( पड् ) n. potato; बटाटा. (2) न ं द पाते असलेले लहान फावडे. v.t. (-dd-) फाव ाने खणणे.
spue ( ) v. t. & i. to spew; ओकणे.
spume ( यूम्) n. froth, foam; फेस. v. i. फेस
येणे. spumy a. फेसाळ तवंग असलेला.
spun ( पन्) p. p. of spin; spin चे भू. का. धा. प.
spunk ( पंक्) n. courage, spirit; धैय, अवसान
(He has no -.). (2) वीय. -y a. शूर, धीट, जोमदार.
spur ( ) n. sharp device fixed to a rider's
heels; घोडे वारा या बुटांना लावलेली आर (घो ाला टाच मार यासाठ याचा उपयोग करतात.). (2) उ ेजन, ो साहन. (3)
क ब ा या पायाला मागील बाजूला असलेली अणकुचीदार नखी. (4) ड गरां या रांगेचा एक फाटा. on the - of the moment;
त का लक फूत ने. to win one's- s; क त संपादणे,यश वी होणे. v. i. &t. (-rr-) (-on) टाच मा न अ धक वेगाने
धावायला लावणे. (2) उ ेजन दे ण, े इरेला घालणे (He was -red on by ambition.).
spurious ( युअ रअस्) a. false; खोटा, बनावट,
बेगडी (- arguments). -ness n. बनावटपणा.
spurn ( पन्) v.t. to thrust aside; ( तर काराने)
बाजूला सारणे, झडकारणे (to - an offer).
spurt, spirt ( ) v. i. & t. to gush or cause to
out; ( व, वाला, इ.) उसळू न जोराने बाहेर येणे.
(2) वेगाने बाहेर टाकणे. (3) (शयत) शथ चे य न
क न धावणे. n. नकराचा य न. (2) (राग, तर कार,
इ.चा) फोट, झटका, उमाळा. (3) जोराने उसळू न बाहेर
पडणे (उ े क) (-s of water). to put on a- ;
( वशेषतः शयती या अखेरीअखेरीस) नकराचा य न
क न धावणे.
sputnik ( पु टनक्) n. artificial satellite put into space by means of rocket
propulsion;

े े े
(र शयाने तयार केलेला) कृ म उप ह.
sputter ( ) v. i. & t. to make a series of
spitting sounds; फुरफुरणे (The candle -ed out;
मेणब ी फुरफुर आवाज क न वझली). (2) (पदाथ
तळत असताना) चुरचुरणे. (3) त डात या त डात पुटपुटणे, थुंक उडवत बोलणे. n. थुंक उडवत बोलणे ( या). (2) अडखळत,
असंब असे बोलणे. (3) थुंक .
sputum ( यूटम्) n. [pl. sputa ( यूट)]
matter coughed up from the throat; खाकरा,
थुंक (वै क य तपासणीसाठ ).
spy ( ) n. one who tries to discover secret
information; हेर. (2) गु तचर. v. i. & t. हेर गरी
करणे. (2) पाहाणे. (3) शोधणे. to out; नीट सू म
अवलोकन क न शोधून काढणे (to -out a route).
(ii) बारकाईने छाननी करणे (to -out the land).
spyglass ( ) n. a small telescope;
लहानशी ब ण.
spyhole ( ) n. a small hole in a door
through which one may watch secretly;
आपण इतरांना न दसता स याला यातून बघता येईल
असे दरवाजाला असलेले लहानसे भोक.
squab ( ) n. a young unfledged bird;
प याचे (खास क न कबूतराचे) पंख न फुटलेले प लू:
(2) ठगू, ल माणूस. (3) जाड, गोल उशी. a. अजून पंख
न फुटलेला (प ी). (2) ठगणा व ल .
squabble ( ) v.i. (-over) to have a noisy little quarrel; करकोळ गो ीव न भांडण होणे,
खटका उडणे. (2) (छपाई) जुळलेला टाईप सरकणे,
ढासळणे. n. (-about something) करकोळ
भांडण, बोलाचाली. (2) मु णदोष (यात एक कवा अ धक अ रे चुक या जागी छापली जातात).
squad ( ) n. small group of trained
(workers, troops, policemen, etc.) people;
लहान तुकडी (ल कर, पोलीस, इ.ची). (2) नव शक
तुकडी. (3) ( डा) या समुदायातून डापटूं चा संघ
नवडायचा आहे असा डापटूं चा समुदाय.
-car; पो लसांची ग त घालणारी गाडी.
squaddie, squaddy ( ) n. a private soldier; खाजगी सै नक.
squadron ( ) n. part of a tank or cavalry regiment; रणगा ांची कवा घोडदळाची
तुकडी (सुमारे 200 वारांची). (2) चलखती जहाजांची
कवा लढाऊ वमानांची तुकडी. ~~leader n. मेजर या
दजाचा वमानदलातील अ धकारी.
squalid ( ) a. dirty and repulsive (ग रबीमुळे) कंगाल, घाणेरडा, गळ.
squall ( वॉऽल्) n. sudden wind; वावटळ.
(2) (भीती कवा वेदनासूचक) लहान मुलांची कचाळ .
v.i. & t. ओरडणे, कचाळणे. to look out for -s;
आगामी संकटांवर नजर ठे वून असणे. -y a. वादळ (-y
winds).
squalor ( वॉलर्) n. dirt, filth; घाण, गळपणा, ग ल छपणा (to live in -).
squama ( ) n. (pl. squamae) a scale or
scalelike structure; वचेवरील खवला,
खव यासारखे अंग. squamous ( वे इमस्) a. खवले
असलेला. (2) खव यासारखा दसणारा.
squamulose ( ) a. (especially of plants) covered with minute scales; सु म पापु े (खवले)
असलेला.
squander ( ) v. t. to waste; वाया घालवणे, उधळणे. -er n. उधळप करणारा, दवाळखोर. -ingly
adv. उधळप करत. -mania ( वॉ डमइ य) n. उधळप चे वेड ( वशेषतः शासक य पातळ वरील).
square ( ) n. plane figure with four equal sides and four right angles; चौरस.
(2) चौरसाकृती व तू (a -on a chessboard)
(3) गु या. (4) गावातील चौक. (5) चारी बाजूंनी र ते
असलेला घरांचा एक गट.(6) (सं या) वग. (7) चौरसाकृती सै यरचना. (8) बुरसटले या वचारांची, आधु नक सुधारणांशी संबंध
नसलेली अशी . a. चौरसाकृती. (2) वगाशी संबं धत. (3) बरोबरीचा. (4) पूण,
नखालस. (5) ामा णक, या य(a -deal).
(6) इतके े फळ असलेला (a circle of eleven -inches). (7) सरळ, समपातळ त असलेला
(a -surface). (8) ( केट) वकेटशी काटकोनात

े े ी
असलेला (-leg). (9) ( ) मते, री त रवाज
याबाबत जुनाट. (10) मजबूत (-shoulders)
(11) असं द ध, प (-contradiction).
(12) पूण, नखालस (a -refusal). adv. काटकोनात,
सरळ. (2) ामा णकपणे, यायाने. v. i. & t. चौरस
आकार दे णे. (2) (सं या) वग करणे. (3) ( हशेबाची)
त ड मळवणी करणे. (4) लाच दे णे. to get -with;
सूड उगवणे. on the -; ामा णकपणे.
- deal; या य वतन. a - meal; समाधानकारक जेवण (चौरस आहार). to get a matter -; सवाना या य होईल असे
करवून घेणे. to hit -; चपखल तडाखा (उ र)
दे णे. to play -; यायाने वागणे. back to -one;
पुन ह रओम् करणे (एखादा योग, चौकशी, इ.म ये
वशेष गती न झा याने याबाबत पुन सुरवात
करणे). a peg in a round hole or a round peg in a -- hole; आप या थानाला (अ धकार,
इ.ला) अयो य . to -the circle; अश य
गो करणे. to -a person; लाच दे ऊन त ड बंद
करणे. (ii) मोबदला दे ऊन अनुमती मळवणे. to -an
account; पैसे चुकते क न हशेब पूण करणे.
to — accounts (with); -चा सूड उगवणे.
square-bashing ( ) n. a drill on a
barrack square; (सै नक श द) बराक शेजारील
चौकातील कवायत.
square-built ( वे अ ब ट् ) of comparatively broad shape; ( ) ं द बां याची.
squareleg ( वे अरलेग) ् n. a fielding position on the on side approximately at right
angles to the batsman; ( केटम ये) फलंदाजा या डा ा बाजूला काटकोनात असलेली जागा. (2) अशा जागेवर े र ण
करणारा े र क.
squarely ( ) adv. so as to form a right
angle; काटकोनात (2) ामा णकपणे (to act -).
(3) थेट समोर (He was hit -on his nose).
square root ( ) n. that number which when multiplied by itself produces
the number in question; वगमुळ (2 is the -
of 4.).
square-shouldered ( ) a. with shoulders at right angles to the neck (not sloping);
सरळ खांदे असलेला (उतरते खांदे नसलेला).
square-toed ( ) a. ending square at the toes; (बूट) पुढे टोकाला चौकोनी असणारा (2) ( )
अ यंत चोखंदळ; नीटनेटक .
squash¹ ( वॉश्) v. t. & i to crush; चगरणे.
(2) लहानशा जागेत क बून भरणे. (3) चपखल उ र
दे ऊन ग प करणे. to - into; आत गद करणे. n.
लोकांची खेचाखेच. (2) चरडला जा याचा
आवाज. (3) फळांपासून तयार केलेले पेय.
squash² ( ) n. (pl. squash) a gourd, like
a pumpkin, eaten as a vegetable; एक कारचा
भाजीचा भोपळा.
squash-hat ( ) n. a hat made from soft felt; मऊ फे टपासून बनवलेली हॅट.
squashy ( वॉ श) a. pulpy; सहज चरडता
ये यासारखा (a -peach). (2) मऊ आ ण ओला
(दलदलीचा) (a -ground). (3) चपटा (a -nose).
squat ( ) v. t. (-tt-) to sit on one's heels; पाय मडू न बसणे, उ कडवे बसणे (The hunters
-ted around the fire.). (2) बनमालक या जागेवर
वसाहत करणे. (3) बसणे. a. ल व ठगणा (मनु य)
(He was a — dark man.). -ter n. स या या
जागेत अन धकृतपणे बैठक मारणारा (वसाहत करणारा).
squaw ( ) n. a North American Indian
woman; उ र अमे रकेतील रेड इं डयन म हला.
squawk ( ) v. i. to make a loud harsh
cry; मोठा ककश आवाज करणे (Ducks -when
frightened.). (2) मोठमो ाने त ार करणे. (3) खबर
दे णे (The stranger -ed to the police.). n. ककश
आवाज. (2) ब बाब ब (त ार). -er n. ब बाब ब
करणारा. (2) खब या.
squeak ( वीक्) n. high shrill noise; ची, ची असा कवा करकर असा ककश आवाज. (2) थोड यात
े े ी ी े
लागलेला नभाव (It was a narrow/near -.).v.i. (उंदराचे) ची ची असा आवाज करणे (A mouse -s). (2) (बूट)
करकरणे. (3) पो लसांना बात या पुरवणे. (4) थोड यात नभावून जाणे (to -through an examination). (5) कचाळत
बोलणे.
squeaker ( वी कर्) n. informer; खब या.
squeaky ( वी क) a. squeaking; (दरवाजा, इ.)करकरणारा.
squeal ( वील्) n. long, shrill cry; (डु करासारखे) अ तशय ककश कचाळणे. (2) (डु कराचा) अ त ककश
असा वर. v.i. ककश वर काढणे. (2) पो लसांना गु त मा हती पुरवणे. -er ( वीलर्) n. कचाळणारा ाणी. (2) पो लसांना
गु त मा हती पुरवणारा मनु य.
squeamish ( ) a. queasy (causing a
feeling of sickness in the stomach); अधू पोटाचा ( याला लवकर मळमळ सुटते असा). (2) सा या
गो ीमुळे चडणारा. (3) फाजील च क सक. (4) ु लक बाबीने घाबरणारा (-about spiders).
squeegee, squilgee ( ) n. an implement with a rubber blade used for pushing water
off a smooth surface; गुळगुळ त पृ भागाव न पाणी ढकलून काढ यासाठ वापर यात येणारे रबरी प असलेले साधन. v.
t. अशा रबरी प या साधनाने पाणी पुसून काढणे.
squeeze ( ) v. t. & i. to press hard, to
crush; पळू न काढणे, चरडणे. (2) सहज दबला जाणे.
to -out; (रस दाबून, पळू न) बाहेर काढणे.
to - out of; (पैसा) पळू न काढू न घेणे. (to - money out of a person by blackmail).
to — in/into/through; घुसडणे,घुसडवणे
(to - through a crowd). p. गाढ आ लगन.
(2) दाबून, पळू न काढलेली व तू (रस, पैसा, इ.). a
close -; कशीबशी झालेली सुटका. to be in a
tight –; फार मो ा आ थक अडचणीत असणे. to put the-on; पैसे, इ. उकळ यासाठ एखा ावर मोठा दबाव आणणे. -r
n. रस, इ. काढ याचे यं .
squelch ( ) v. i. & t. to make the sound as of lifting the foot from stiffe sticky
mud;
चखलातून चालताना होणा या आवाजासारखा ‘रप रप'
आवाज करत चालणे.
squib ( वब्) n. firecracker; फटाका. (2) लहानसे उपरोधपूण वनोद लखाण. a damp -; फुसका बार
(The meeting called to gather support was a damp-.). v.t. &i.(-bb-) फटा यासारखा फोट
होणे. (2) उपरो धक लेख ल हणे. (3) भरभर वेडीवाकडी हालचाल करणे.
squid ( ) n. a sea-animal with long arms; एक सागरी ाणी (याला हातासारखे दोन मोठे अवयव
असतात.).
squidgy ( ) a. soft, moist and squashy;
मऊ आ ण ओलसर.
squiffy ( ) a. slightly drunk; क चत झगलेला (= squiffed).
squiggle ( ) v. i. to squirm; चुळबूळ करणे. n. चुळबूळ. (2) वाचता न ये यासारखे बेडौल ह ता र.
squinch ( ) n. a small arch across an
internal corner of a tower, used to support a
superstructure; मनो या या आतील कोप यात
असलेली व वर या बांधकामास ( वशेषतः मनो या या
नमुळ या भागास) आधार दे णारी कमान.
squint ( ) v. i. to be cross-eyed; तरके
पाहाणे. (2) (at/through) एखा ा फट तून डोळे
बारीक क न पाहणे. n. तरळे पणा, काणेपणा. (2) एक
ेप (She gave him a -as he passed by.).
~-eyed a. तरळा, काणा. (2) घातक , .
squire ( वा इअर) n. country gentleman;
जमीनदार. (2) पूव या काळ सरदारा या हाताखालचा
मनु य. (3) यां या पुढे पुढे करणारा मनु य. v.t.
( ीला) सोबत करणे.
squirearchy, squirarchy ( ) n. squires collectively; सव जमीनदार, जमीनदारांचा वग.
squireen ( वाइरी न्) n. a petty squire; लहान
जमीनदार (= squireling).
squirm ( ) v.i. to wriggle, to writhe; (गैरसोय, ल जा, इ.मुळे) चुळबूळ करणे, वळवळ करणे (The
restless youth -ed in his chair.). n. चुळबूळ, वळवळ.
squirrel ( ) n. small bushy-tailed animal
with grey fur; खार. (2) संचय क न ठे वणारी .
v. t. (-II-) (away) भावी काळासाठ साठवून ठे वणे.
-cage n. वतुळाकार पजरा (आतील ा या या
हालचालीमुळे तो गरगर फरतो). (ii) तेच तेच कंटाळवाणे
काम कवा नीरस जीवन म.
ी े े े
 squirt ( ) v. t. & i. to send out a jet of liquid; चळकांडीने बाहेर टाकणे (to - water
through a tube). (2) पचकारीने टाकावे तसे बाहेर
येणे. n. चळकांडी. (2) मुलां या खेळ यातील पचकारी.
(3) कवडीमोल कमतीची पण उगाचच भाव खाणारी
. (4) ठगणी . a - gun; पाणी
उडव याची पचकारी (= water pistol).
squish ( ) v. t. & i. to crush so as to make a soft splashing noise; 'श् श्' असा सौ य
आवाज होईल असे चरडणे. (2) ( चखल, इ.चा) ‘रप्, धप्' (काही चरड यासारखा) असा आवाज होणे (The
ground -es as you tread.). n. चरड याचा सौ य
असा आवाज.
squit ( वट) n. an insignificant person; ु . (2) मूखपणा.
st. abbr. for (1) saint. (2) street; (1) saint,
(2) street या श दांचे सं ेप.
stab (q) v. t. & i. (-bb-) to thrust; (टोकदार
ह याराने) भोसकणे. (2) (भोसकावे तसे) भे न जाणे. n.
भोसकणे. (2) ती वेदना. (3) एखाद गो कर याचा
य न (to have/make a -at something).
a - in the back; व ासघाताने केलेला ह ला.
-ber n. असा ह ला करणारा.
stability ( ) n. the quality of being
stable; थरता, अचलता (the —of character) (A
concrete wall has more - than a light
wooden fence.).
stabilize ( ) v. t. to make stable or firm; थर करणे (चढ-उतार होऊ न दे णे) (to -prices).
(2) समतोल करणे (to - a ship). stabilization n. थरीकरण.
stabilizer ( टॅ बलाइझर्) n. a device to keep a
ship or aircraft steady; जहाज कवा वमान समतोल राहावे यासाठ वापर यात येणारे साधन. (2) थैय आणणारी
कवा गो . (3) रासाय नक या मंद कर यासाठ वापर यात येणारे .
stable¹ ( टे इबल्) a. steady, firmly fixed; थर, ढ. (2) अचल. (3) भ कम.
stable² ( ) n. shed or building for horses; तबेला. to lock the -door after the horse
is stolen; 'बैल गेला न झोपा केला' या अथाची
इं जी हण. to cleanse the Augean -s; काही
सामा जक अ यायकारी गो ीत आमूला सुधारणा करणे
(ऑ जअस या राजाचा तीन हजार बैलांचा गोठा तीस वषात कोणीही साफ केला न हता. पुढे तो ह युलीसने साफ केला अशी कथा
आहे). v.t. तबे यात ठे वणे.
stableboy ( टे इब बॉइ) n. a boy who works
in a stable; तबे यात काम करणारा मुलगा (= stableman).
stable lad ( ) n. a person who looks after the horses in a racing stable; शयतीतील
घो ांची नगा राखणारा तबे यातील सेवक.
stabling ( ) n. stable buildings or accommodation; तबे या या इमारती कवा यांची
एकूण जागा.
staccato ( ) a. & adv. (music) with sharp separation of notes; येक वर प पणे व वतं
वाजवून.
stack ( टॅ क्) n. neat pile; गंजी. (2) (पु तके, कागद, इ.चा) ढ ग, रास. (3) (लाकडाचा) भारा. (4)
धुरा ा या भोवतालचे वटांचे बांधकाम. (5) एकावर एक घर ा घालत 'उतरा' या आदे शाची वाट पाहत असणारी वमाने. (6)
रायफल चा शंकू या आकारात रचलेला ढ ग. (7) अग णतपणा (a -of work). (8) (इं लंडम ये) 108 घ. फूट मापाचा लाकडाचा
कवा कोळशाचा ढ ग.
(9) जहाजाचे धुराडे. (10) सांडपाणी मोरीकडे वा न
नेणारा नळ. (11) मु य भू दे शापासून पा या या
मायने झजून अलग झालेला उंच असा खडक. v.t. ढ ग
रचणे (to -bricks on a truck, to -a truck
with bricks). (2) वमानतळावर उतर यासाठ
आकाशात घर ा घेणा या वमानांवर नयं ण ठे वणे
( येक वमान भ उंचीव न फरत राहील असे
पाहणे.). -s of work; कामाचा ड गर.
stadium ( ) n. (pl. stadiums or stadia)
sports arena; डाभूमी. (2) आखाडा, रगण.
(3) ( ाचीन ीसम ये) सुमारे 607 फूट कवा 184
मीटर लांबीचे माप. (4) रोगाची व श अव था कवा
मुदत.
staff¹ ( ) n. group of people working
under a chief; एका ठकाणी व र ा या हाताखाली
ी ो े ी
काम करणारी नोकरमंडळ . (2) सेना धकारी मंडळ. v.t.
मदतनीस कवा कामगार नेमणे (well - ~ed hospital).
staff² ( ) n. strong, stick used as a
support; सोटा, भ कम काठ . (2) आधारभूत गो
(Bread is called the -of life.).
(3) (अ धकारदशक) दं ड. (4) ( नशाण फडकव याचा)
खांब. - of life; मठभाकरी. to be one's par-
ent's — in their old age; आप या आईव डलांचा
वृ पणीचा आधार होणे.
staff³ ( ) n. a mixture of plaster and hair
used as building material; ( वशेषतः ता पुर या
इमारत चा गलावा दे यासाठ तयार केलेल)े चुना, केस,
सीमट, इ.चे म ण.
staffer ( ) n. a member of staff; वृ प ा या संपादक मंडळाचा सद य.
stag ( टॅ ग)् n. male deer; काळवीट. (2) (पुढे भाव वाढ याने फायदा होईल या अपे ेन)
े नवीन धं ातील भाग
(शेअस) आगाऊ खरेद करणारा मनु य. ~-party n. फ पु षांसाठ असलेली पाट .
stage ( टे इज◌्) n. raised platform; ासपीठ.
(2) रंगभूमी (All the world's a-.). (3) ट पा,
मजल. (4) अव था, थती. (5) जेथे घडामोड घडते कवा घडणार अशी जागा, (6) सू मदशक यं ातील या उंच जागी नरी ण
कर याची व तू ठे वली जाते ती जागा. by -s; पायरीपायरीने. v.t. &i. रंगभूमीवर आणणे, -चा
योग करणे(The play was well -d.). to - a
come-back; ( नवृ ी अगर पराभव यानंतर) पूव चे थान ा त करणे. -performance
ना योग. (2) अ भनय. to be/go on the -;
रंगभूमीवर काम करणे (नट होणे).
stagecoach ( ) n. a large four-wheeled horse-drawn vehicle formerly used to carry
passenger, mail, etc.; पुव या काळातील
वासी व टपाल वाहतुक ची चार चाक घोडागाडी.
stagecraft ( ) n. the art of writing or staging plays; नाटक ल ह याचे कवा ते रंगभूमीवर सादर
कर याचे कौश य.
stage direction ( ट इज डरे शन् ) an
instruction to an actor or director, written
into the script of the play; नाटका या सं हतेत
द दशक व नट यां यासाठ दलेली सूचना (सामा यतः
अ. व. वापर होतो.).
stage door ( ) n. entrance at the back
of the theatre; रंगभूमीवर ये यासाठ ( वशेषतः
द दशक, नटन ा, इ.साठ असलेला) मागील बाजूचा
दरवाजा.
stage effect ( टे इज्इफे ट) n. a special effect created on the stage by lighting, sound,
etc.; रंगभूमीवर काशयोजना, संगीत, इ. ारा साधलेला खास असा प रणाम (वातावरण न मती).
stage fright ( टे इ ाइट) n. nervousness at
appearing before the audience; े कांपुढे उभे
राहताना वाटणारी भीती.
stagehand ( ) n. a person who sets the stages, moves props, etc., in a theatrical
production; रंगभूमीवर मांडणी करणे, पडदे सरकवणे,
इ. कामे करणारी .
stage-manage ( ) v. t. to work as stage manager for a play; रंगभूमीचे व थापन
करणे. (2) पड ाआड रा न (अ य पणे) एखा ा
मो हमेचे सू संचालन करणे (to - a compaign). - r
n. रंगभूमी व थापक.
stager ( ) n. a person of experience;
जुना जाणता (अनुभवी) मनु य (an old -).
(2) (अ च लत) नट.
stage-struck ( ) a. having a strong
desire to go on the stage and act; नट हो याची
ती इ छा असलेला.
stage whisper ( टे इज ह पर्) n. a whisper
meant to be overheard; े कांना ऐकू जाईल असे रंगमंचावरील कुजबुजणे.
stagflation ( टॅ ग ले इशन्) n. a situation in
which inflation is combined with stagnant
output and employment; चलनफुगवटा आ ण
उ पादनातील तसेच नोकरीधं ातील मंद .

ॅ
 staggard ( टॅ गड् ) n. a male red deer in the fourthyear of life; चार वषाचा र वण य ह रण
(नर).
stagger ( टॅ गर्) v.i. & t. to totter; झोकां ा खात, लटपटत चालणे. (2) पाय लटपटतील असा ध का
दे णे. (3) (कामाचे तास, इ.ची) सु नयो जतपणे आखणी करणे. n. लटपटत चालणे ( या), झोक जाणे ( या).
(2) (अ. व.) भोवळ, च कर. (3) (अ. व.) जनावरांना
होणारा एक रोग (या रोगात जनावरे लटपटत चालतात).
-ing a. ध कादायक (to receive a -ing blow).
staghound ( ) n. a breed of hound similar to the foxhound but larger; को ांची शकार
करणा या जातीचा परंतु मो ा आकाराचा व काळ वटांची शकार करणारा कु ा.
staging ( टे इ जग) n. a platform on the
scaffolding for workers; पराची, माचण.
(2) रंगभूमीवर नाटक सादर कर याची प त.
stagnant ( टॅ न ट् ) a. not flowing; न वाहणारे
(साठलेल, े क डलेल)े . (2) (धंदा, इ.) मंद, थंडावलेला.
(3) अ व छ, घाणेरडे. (4) थर, आळसावलेला.
stagnate ( ) v. i. to be or become
stagnant; न वाहणे, साठू न राहणे. (2) मंद-सु त होणे.
stagnation ( टॅ ने इशन्) साठू न राहणे, अ वा हता. (2) मंद , सु ती. (3) क डमारा.
stagy, stagey ( टे ' इ ज) a. excessively
theatrical or dramatic; अ यंत कृ म, नाटक ,
भपकेबाज.
staid ( टे इड् ) a. sober and quiet; गंभीर व शांत. -ly adv. गंभीरपणे, शांतपणे.
stain ( टे इन्) n. (-on) dirty spot; डाग.
(2) कलंक, लांछन. (3) व प रंग. v.t. & i. रंग दे णे.
to — with; रंगाचे डाग पाडणे/पडणे. - on one's
character; चारी यावरील कलंक. a --less reputation; न कलंक त ा.
stainless ( ) a. without a stain; न कलंक (-reputation). (2) जे डागाळत नाही, गंजत नाही,
कळकत नाही असे (-steel).
stair ( ) n. one of a flight of stairs; fotellet
पायरी. (2) (सामा यतः अ. व. वापर) जना. a flight of
-s; जना. below -s; घरकामासाठ असले या
सेवकासाठ असले या तळमज यावरील भागात. -case
n. जना. a ~-carpet n. ज यावर पसरलेला गा लचा.
-head n. ज याची सवात वरची पायरी. -rod n.
गा लचा ज या या पायां या कोप यात नीट बसावा
यासाठ वापर यात येणारा गज. -way n. जना.
stake ( ) n. strong, pointed stick; (रोपांना
आधार हणून वापर यात येणारी) नमुळते टोक असलेली
भ कम काठ कवा खांब. (2) वध तंभ (गु हेगाराला या
खांबाला बांधून याला जाळत असत.). (3) जुगारात कवा घो ावर लावलेला पैसा. (4) (अ. व.) घो ां या शयतीत लावलेले
ब ीस. (5) अशा ब सासाठ लावलेली शयत. condemned to the -; जाळू न मार याची श ा झालेला. v.t. (झाड, रोप,
इ.ना) आधार दे णे. (2) (of/out) (ज मनीचा एखादा भाग) खुं ा ठोकून वेगळा दाखवणे. (3) पणाला लावणे. (4) (on)
पैसे लावणे. at -; धो यात असणारा. to have a - in;
- याम ये काहीतरी वाथ गुंतलेला असणे.
stalactite ( टॅ ल टा इट् ) n. a deposit of
carbonate of lime hanging from roof of cave, etc., and formed by trickling of water; गुहे या
छपरांव न ल बकळणारा चुनखडीचा थर.
stalagmite ( टॅ 'ल माइट) n. cone-shaped
formation of lime mounting upwards from
the floor of a cave; गुहे या तळा या भागावर तयार
झालेला शंकू या आकाराचा चुनखडीचा थर.
stale ( टे इल्) a. not fresh; शळा. (2) पूव चे चैत य नसलेला. v.i. शळा होणे. (2) (घोडा, इ.)
मू वसजन करणे. -ness n. शळे पणा.
stalemate ( ) n. a position of the pieces in chess from which no further move is
possible; बु बळातील स ग ांची अशी मांडणी
तयार होते क यामुळे पुढे काहीच हालचाल करता येत नाही व सामना अ न णत राहतो. (2) कुं ठत अव था, काम बंद पडणे. (3)
कुचंबणा (Things are now at a-.). v. t. कुं ठत करणे, काम बंद पडणे. (2) पुढे गती नाही अशा अव थेस आणणे.
(3) शळा करणे. (4) (घोडा, इ.) मू वसजन करणे.
stalk¹ ( टॉऽक्) v.t. &i. to hunt stealthily; लपून जाऊन (दबकत जाऊन) शकार करणे (The hunter
-ed the tiger.). (2) मो ा तो याने छाती काढू न चालणे (She -ed out of the room.). (3) हळू हळू चालणे.
~ing-horse n. या घो ामागे शकारी लपून राहतो असा घोडा. (2) बहाणा (आपले खरे हेतू लपवून ठे व याचे साधन).

ॉ े
 stalk² ( टॉऽक्) n. stem; दे ठ. (2) नळ सारखा आधार.
stalky ( टॉ'ऽ क) a. like a stalk; दे ठासारखा.
(2) उंच व बारीक. (3) खूप दे ठ असलेला.
stall ( ) n. part of a stable or cowshed;
तबे यातील एका जनावरासाठ असलेली जागा. (2) (फळे , फुले, वृ प े, इ.चे खु या बाजारातील) लहान कान. (3) (अ. व.)
रंगभूमी या अगद जवळची खुच .
(4) अ यंत लहान अशी खोली. (5) हाता या बोटांसाठ
असलेले नळ सारखे दसणारे संर क आवरण. (6) उ र इ. दे णे टाळ यासाठ लढवलेली लृ त/बहाणा. v. t. & i. तबे यात
बांधून ठे वणे (The horses were -ed in
the stable for the night.). (2) (मोटारीचे इं जन) बंद पडणे/पाडणे. (3) ( वमान) वेग कमी झा याने
नयं णाबाहेर जाऊन डळमळू लागणे. (4) अ धक वेळ
मळावा हणून प उ र ायचे टाळणे.
stallion ( ) n. fully grown male horse;
वळू घोडा.
stalwart ( ) a. strongly built, sturdy;
मजबूत, दांडगा, ध पाड. (2) न डगमगणारा
(-citizens). (3) ढ न यी (a -supporter).
n. (राजक य) प ाचा न ावंत कायकता.
stamen ( ) n. (pl. stamina) male part of
a flower, bearing pollen; (फुलातील) पुंकेसर.
stamina (A) n. power of endurance;
अंगातील धमक. (2) नैस गक साम य (She doesn't
have the -- for such a long journey.). (3) खुप
वेळ काम कर याची श , तग धर याची मता, ाण.
(4) मान सक दणकटपणा.
stammer ( ) v. i. & t. to hesitate and repeat sound while talking; तोतरे बोलणे, भीतभीत
बोलणे. (2) अडखळत बोलणे. n. तोतरेपणा. -er n. तोतरा (मनु य). -ingly adv. तोतरेपणाने.
stamp ( ) v. t. & i. to put one's foot down
heavily; ज मनीवर जोराने पाय आपटणे. (2) पाय
आपटत चालणे (to -the ground). (3) (कागद,
कापड, इ.वर) छाप वठवणे. (4) पो टाचे ( कवा अ य)
त कट लावणे. (5) (वागणूक) अमूक एक कारची आहे
असे दशवणे. to - out; पायाखाली चरडणे, चरडू न
टाकणे (to -out a rebellion). (ii) पायाने आपटू न
वझवून टाकणे (to -out a fire). to- on/ upon; (ज मनीवर पाय, इ.) आपटणे. (ii) धुडकावून
लावणे. n. पाय आपटणे ( या). (2) श का, ठसा (a
rubber —). (3) पो टाचे (वा अ य) त कट.
(4) कशाची तरी खूण, वै श पूण बाब (He bears
the --of genius.). (5) कार, जात (We want to
employ men of your -.). (6) अशु धातू
कुट याचे मुसळ. ~-album n. पो टा या त कटांचा
सं ह. ~-collecting n. त कटे गोळा करणे (एक
छं द). ~-collector n. पो टाची त कटे गोळा करणारा.
--dealer n. पो टा या त कटांची खरेद - व
करणारा.
stampduty ( टॅ प ू ट) n. a tax on legal
documents, the payment of which is
certified by the attaching of official stamps;
काही व श कार या द तऐवजांवर भरायचा कर,
मु ांकन शु क.
stampede ( ) n. sudden, frightened
rush; धावाधाव, पळापळ, चगराचगरी (a -to buy
gold). v. t. & i. सैरावैरा पळणे, असे पळायला लावणे
(The tourists - d out of the burning bus.).
to — somebody into doing something;
एखा ाला घाबरवून घाईघाईने नणय यायला लावणे
(We must not be -d into doing something
foolish.).
stamping ground ( टॅ पं ाउ ड् ) n.
habitual or favourite meeting or gathering
place; जेथे व श कारची माणसे हमखास/सतत येत
असतात/आढळतात असे ठकाण (Bombay Book
Depot is the -in Girgaum of many famous
local authors.).
stampmill ( टॅ मल) n. machine for
crushing ore; अशु धातू कुट याचे यं .
stance ( ) n. position taken for a stroke;
( केट, गो फ, इ. खेळात) फटका मार यासाठ
व श पा व यात उभे राहणे. (2) चा बौ क,नै तक कोन,
stanch, staunch ( ) v. t. to stem the flow of a liquid; -चा वाह थांबवणे ( वशेषतः र ाव).
stanchion ( ) n. any vertical beam
or rod used as a support; आधारासाठ असलेला
उभा रोवलेला खांब, दावण, मेढा. V. t. खांब रोवून आधार
दे णे.
stand ( ) v. i. & t. (p. t. & p. p. stood) to
be upright on the feet; पायावर उभे राहणे. (2) ताठ राहणे. (3) व श ठकाणी (वसलेल) े असणे (The
temple -s on the bank of the river.). (4) उभा क न ठे वणे (Stand the cup on the table.).
(5) आहे तसेच राहणे (बदल न करणे). (6) सहन करणे,
सोसणे. (7)- यासाठ स असणे. (8)-चा खच
सोसणे. (9)-चा भाव (अंमल) चालू असणे (In spite
of change of Government, the old rules —.).
(10) (पाणी, इ. व) एक गोळा होऊन तसे साठू न
राहणे. (11) ता पुरता थांबणे. (12) (at) सबं धत
/बाबी व श अव थेत असणे (The score -s
at 10 to 5.). (13) (for) सहन करणे (।
won't - for your arrogance any longer.).
(ii)- यासाठ उमेदवार हणून उभा राहणे (Shri
Gadgil intends to - for Parliament.).
(14) टकून राहणे (to —the test of time). to -a
chance; - याम ये यश मळणे, इ.चा संभव असणे.
- fast; आप या मताला प के चकटू न राहणे.
to - one's ground; खूप वरोध असूनही आपला
नधार कायम राखणे. to - still; न ल राहणे.
to —up; उठू न उभे राहणे. to - back; मागे होणे.
(ii) मागे असणे (The temple -s well back from
the main road.). to - by; (काही न करता)
बाजूला नुसते उभे राहणे. (ii) पुढ ल कृतीसाठ तयार
असणे. (iii)- या बाजूला असणे, -चा पाठपुरावा करणे.
(iv) - या जवळ असणे. (v) (वचनाला) जागणे.
to - down; ( नवडणूक, इ.म ये) स यासाठ आपले
नाव मागे घेणे. (ii) सा दे ऊन झा यावर सा ीदारा या
पज यातून बाहेर येणे. to -out; उठू न दसणे (The
road sign is easy to read; the words -out
well.). (ii) टकाव धरणे. to -over; पयवे ण
करणे. (ii) पुढे ढकलेले असणे. to - out for; - चा आ ह धरणे. to -to; (वचन, इ.) पाळणे. (ii)-ला चकटू न
असणे (We -to our principles.).
to --treat; सव खच सोसणे (We shall have a nice party and I shall -- treat.). to - up/for; -
चा पाठपुरावा करणे. to -up to; -ला त ड दे णे.
to -on one's dignity; आप या मोठे पणाचे तोम मरवणे. to - in a person's light; - या गती या आड
येणे. n. थांबणे, वराम पावणे (to
come to a-). (2) उभे राह याची (कर याची) जागा,
ठाण. (3) घेतलेली ठाम भू मका. (4) टांग याची जागा (a
hat-). (5) े कांना उभे राह यासाठ (वा बस यासाठ ) बांधले या लाकडी (दगडी) पाय या.
(6) व करता उभारलेली जागा (a news -). (7) उभे
पीक. (8) ( केट) दोन फलंदाजांनी मळू न खेळप वर
खेळून काढलेला वेळ. (9) व श दे शातील वाढलेले
वृ , पके, इ. (a good - of rice). (10) वासी
नाटक कंपनी इ.नी व श ठकाणी योग कर यासाठ
केलेला मु काम (one-night--). (11) एका
साठ असलेला संपूण श संच. (12) सा ीदाराचा
पजरा (to take the -). -of colours; एखा ा
सै यदलाची नशाणे. a. थायी. (It)--s to reason
(that); (असे) हणणे तकाला ध न आहे.
to - one's ground; (लढाईत) आपली जागा मुळ च
न सोडणे. (ii) (वादात) माघार न घेणे, भू मका न सोडणे.
औ ो ी े े
to – on/upon ceremony; औपचा रकपणा कसोशीने पाळणे to – on one's own feet (legs);
मदतीची अपे ा न करता आप या पायांवर उभे राहणे.
to — in for;-चा बदली हणून काम करणे. to -in
good stead; चांगला उपयु ठरणे. to -Sam; सव
खच सोसणे. to - in a white sheet; आप या चुका
न पणे कबूल करणे. -ing joke; नेहमी थ े चा
(उपहासाचा) झालेला वषय.
standard ( टॅ डड् स) n. measure; (वजन, उंची,
लांबी, इ. वषयक) सरकारने ठरवून दलेले माप
(the -weights and measures). (2) आदश.
(3) इय ा (boys in -one). (4) कशाचे तरी तीक
Brunet Stut (to raise the -of rebellion).
(5) उभा केलेला खांब. amenities n. टनम ये
येक घरात अ याव यक सु वधा हणून शफारस
केले या बाबी [उदा., नानगृह, हात धु याचे पा (वॉश-
बेसीन), इ.] --bearer n. नशाण धरणारा.(2) कोण याही चळवळ त अ भागी असणारा. - lamp; खांबावर उभा केलेला
दवा. -gauge;
रे वेमागातील दोन ळांतील माणभूत अंतर (1.435
मीटस). - of living; व श समाजवगाचे राहणीमान.
- time; माण वेळ. the gold -; सो या या
कमतीव न पैशाची कमत ठरव याची प त.
a. माणभूत. (2) सव कृ .
standardize ( टॅ डडाइझ्) v. t. to make in
standard forms or sizes; माणब तयार करणे.
(2) मा णत करणे. (3) पृथ करण क न व, इ.चे
व श मान ठरवणे. standardization
माणीकरण.
stand-by ( ) n. something or somebody that one can depend upon; यावर अवलंबून राहता येईल
अशी व तू कवा . (2) स ज अस याची थती. a. ज र वाट यास अवलंब
करता ये यासारखा (-provisions).
standee ( ') n. a person who stands up,
especially when there are no seats vacant;
(बस, इ.म ये) बस यासाठ जागा उपल ध नस याने
उभी असणारी .
standfast ( टॅ ड् फाऽ ट) n. a fixed position;
प क , न त जागा.
stand-in ( टॅ ड् इन्) n. a substitute; बदली
(कामगार, नट, इ.).
standing ( टॅ डग्) n. duration; अवधी (a
dispute of long -). (2) यो यता (a man of
some -). a. ठ न गेलेला, कायमचा (-orders,
-army). (2) न कापलेले (-crops). (3) थायी,
कायम व पाची (a -committee). a -jump;
जाग या जागी घेतलेली उडी. to leave an oppo-
nent -; वरोधकावर सहजपणे मात करणे.
standish ( ) a. a stand, usually of metal, for pens, ink bottles, etc.; लेख या, शाई या
बाट या, इ. ठे व याचे धातूचे कलमदान.
standoff ( ) n. the act or instance of
standing off; र उभे राहणे ( या). (2) कुं ठत
अव था, कुचंबणा.
standoffish ( ) a. reserved, aloof; अ ल त राहणारा, कु ा वृ ीचा.
standpoint ( ) n. a point of view; कोन, भू मका, वचाराची दशा.
standstill ( टॅ ड् टल) a complete cessation of movement; प रपूण वराम, ग तशू यता, ठ प (to come
to a -).
stand-up ( टॅ ड् अप्) a. upright; (कॉलर, इ.)
खाली न वळवलेली. (2) फार गंभीर, दखल घे याची गरज असलेला (a -fight). (3) (जेवण) उ या-उ या. घेतलेले (a -
meal).
stanhope ( टॅ नप्) n. a light one-seater
carriage with two or four wheels; एक बैठक
असलेली चाक कवा चारचाक गाडी.
stank ( टॅ क्) p.t. stink; stink चे भू. का. प.
stannary ( ) n. a region where tin is
े
mined; कथला या खाण चा दे श.
stannic ( टॅ नक्) a. containing tin; - या आत
कथील असलेला.
stanza ( ) n. a group of lines of verse;
क वते या चरणांचा गट (कडवे), ोक.
staple¹ ( टे इपल) n. wire clip; (वाकवलेला) तारेचा लहान तुकडा. (2) कुलुप अडकव याचा कोयंडा. v.t. तारेने
( पन लावून) एक बांधणे.
staple² ( ) n. chief sort of article or
goods produced or traded in; एखा ा भागाचे
मुख उ प कवा ापाराचा मुख ज स (Cotton
is one of the -s of Egypt.). (2) मु य घटक.
(3) (कापूस, लोकर, इ.चा) धागा (cotton of long-).
a. मु य, ाथ मक (उदा., -food of Bengalis).
stapler ( ) n. a machine that inserts
staples into sheets of paper to hold them
together; कागद, इ. एक जोड याचे साधन.
star ( ) n. any of the heavenly bodies seen
at night in the sky; तारा, चांदणी. (2) प केतील ह (घटना, , इ.वर भाव पाडणारा). (ii) (अ. व.)
ज मकुंडली. (iii) (अ. व.) हमान, दै व. (3) स
कलावंत (गायक, नट, इ.). (4) थमच श ा भोगणारा
गु हेगार कैद . (5) चौफुलीचे (*) च ह. to see -s;
डो यांपुढे काजवे चमकणे (उदा., डो यावर फटका
बस यामुळे, र दाबामुळे, इ.). v. i & t. (-rr-)
चांद यांनी सुशो भत करणे. (2) (चांद यांनी जसे आकाश
तसे) कशाने तरी वभू षत करणे. (3) ( च पट, इ.म ये)
मुख भू मका करणे. shooting - ; उ का.
starboard ( ) n. the right side of a ship;
जहाजाची (समो न दसणारी) उजवी बाजू. v.t. (सुकाणू) उजवीकडे वळवणे (to -the helm.).
starch ( ) n. substance in foods such as
bread and potatoes; तां ळ, बटाटे , इ.म ये
आढळणारा प मय पदाथ. (2) खळ, कांजी.
(3) वाग यातील ताठा. v.t. खळ चा वापर क न (कापड) कडकडीत करणे.
starchy ( टा च) a. containing starch; प मय
पदाथयु . (2) ताठ, औपचा रक (-manner). .
(3) खळ लावून कडक केलेला.
star-crossed ( ) a. dogged by ill luck; दवी, हदशा फरलेला.
stardom ( ) n. the fame and prestige of
being a star in films, sports, etc.; च पट, डा, इ. मधील कामामुळे लाभलेली स व त ा.
(2) यातनाम चे व .
stardust ( ) n. a large number of distant stars appearing to the observer as a cloud
of dust; धुळ या ढगासारखा दसणारा रवरचा
तारकापुंज.
stare ( ) v. i. &t. (- at) to look fixedly;
टक लावून पाहणे (I don't like being -d at.).
(2) (उ टपणे) डोळे वटा न पाहणे. (3) ा यां या
शरीरावरील केस, प यांची पसे (भीतीमुळे) ताठ उभी
राहणे. (4) प पणे दसून येणे. n. टक लावून पाहणे.
(2) शू य ी. to- a person in the face;डगमगता
एखा ा या डो याला डोळा भडवणे.
(ii) अगद डो यांसमोर असणे (The book I was
looking for was staring me in the face.).
to - out/down; एखा ाची नजर सरीकडे
वळे पयत या याकडे टक लावून पाहणे. to make
someone -; एखा ाला आ यच कत क न सोडणे.
starfish ( ) n. a star-shaped seaanimal; ता या या आकाराचा एक सागरी ाणी.
stargazer ( टाग इझर् ) n. astrologer or
astronomer; खगोलत कवा फल यो तषी.

staring ( ) a. (of colours) too bright;

(रंग) फार भडक (His shirt was a -red.).
stark - mad; पूण वेडा असलेला.
stark ( ) a. complete, downright; पूण,
े े
 नखालस. (2) कडक बनलेला, ताठ. adv. पूणपणे
(-naked)
starlet ( टा लट् ) n. a small star; लहान तारा.
(2) त ण उदयो मुख नट .
starlight ( ) n. the light from the stars; चांद यांचा उजेड. a. चांद यांचा काश असलेला
(a — night).
starling ( ) n. a songbird of blackish
plumage and a short tail; काळसर पसांचा, लहान
शेपट असणारा एक गाणारा प ी.
starlit ( ) a. illuminated by starlight;
चांद यां या काशाने उजळू न नघालेला.
starry ( ) a. covered with stars; तारका छा दत. (2) तारकां या काशाने उजळू न
नघालेला (a -night). (3) तारकां माणे चमकणारा
(-eyes).
starry-eyed ( ) a. visionary but impractical; व ाळू परंतु अ वहारी.
start ( टाट) v. t. & i. to begin; सु करणे.
(2) नघणे, वासाला आरंभ करणे. (3) (भीती, आ य,
इ.मुळे) दचकणे, दचकून उठणे. (4) सुरवात करणे.
(5) एकदम अचानक येणे. (6) शयतीला सुरवात करणे. n. ारंभ, सुरवात. (2) धसका, दचकणे. (3) वास वा
अ य काही कायाची सुरवात. (4) (शयतीत) एखा ाला
( कवा अनेकांना) दलेली लाभकारक सवलत. to -on;
एखा ाशी भांडण सु करणे. to - off; वासाला
नघणे. (ii) एखा ा गो ीची सुरवात करणे (The
function -ed off with a prayer.). (iii) एखा ा
माणसाला एखाद कृती करायला भाग पाडणे/ वृ करणे. to -out; वासाला नघणे. (ii) आप या व श
कायाची -ने सुरवात करणे (He -ed out as a
mechanic.). to -up; इं जन, इ.सु करणे.
(ii) आप या जागेव न दचकून उठणे. -ed आरंभलेला.
to get off to a good -; चांगली सुरवात करणे. by
fits and -s; अधूनमधून, अ नय मतपणे.
startle ( ) v. t. to cause sudden fright or
surprise; घाबरवणे, आ याचा ध का दे णे. startling
a. ध कादायक, भी तदायक.
starvation ( टा ह'इशन्) n. state of being
starved; उपासमार. (2) उपासमारीमुळे झालेले मृ यू.
(3) उपासमार घडवणे (to die of-). -wages;
उपासमार टाळता येईल इतपतही नसलेले ( हणजेच अ यंत अपुरे) वेतन.
starve ( ) v. i. & t. to suffer or die from
lack of food; अ ाअभावी तडफडणे कवा मृ यू पावणे (2) उपासमार होणे. (3) भूकेलेला असणे.
to - for, to be -d of; -ची भूक लागलेली असणे
(- यासाठ आसुसलेला असणे).
starveling ( ) n. a starving or poorly
fed person or animal; अ यंत अपुरे अ मळणारा
मनु य कवा अ य ाणी. a. ुधातुर (भुकेमुळे ाकुळ
झालेला) (a -child). (2) अ यंत अपुरे.
stash ( ) v. t. (away) to put or store (money, valuables, etc.) in a secret place;
(पैसे, इ.) गु त ठकाणी लपवून ठे वणे. n. (पैसे, इ.)
लपवून ठे वलेले गु त ठकाण.
state¹ ( टे इट् ) n. condition; थती. (2) प र थती, (मान सक, शारी रक, इ.) अव था. (3) जीवनातील
थान. (4) रा यसं था. (5) घटक रा य. (6) थाटमाट, वैभव, समारंभ (to live in –) (The ambassador was
received in-.). a. राजक य, सरकारी. (2) रा यासंबंधीचा (a -assembly). to lie in -; अं यदशनाथ सावज नक
ठकाणी ठे वलेले असणे. in a -; घाबरले या कवा अ व थ अव थेत.
- of affairs; प र थती, अव था.
state² ( ) v. t. to say clearly or formally;
श दांत करणे. (2) वधान करणे (to -one's
innocence). (3) प पणे सांगणे.
statecraft ( ) n. statesmanship;
राजकारणपटु व, मु स पणा.
stated ( ) a. (of a sum) determined by
agreement; ( वशेषतः र कम) करारानुसार ठरलेली,
ठरा वक. (2) प पणे सां गतलेल, े नमूद केलेले
(a — argument, at - intervals).
stateless ( ) a. without nationality;
ी े
 याला नाग रक व नाही असा ( वशेषतः राजक य
नवा सत) (a -person).
stately ( ) a. impressive, dignified; भ , उदा , थाटामाटाचा. stateliness n. भ पणा,
थाटमाट.
statement ( ) n. the act of stating; वधान करणे, नवेदन करणे ( या). (2) वधान, व , नवेदन.
(3) (कायदा) व तु थतीचे कथन.
(4) आ थक बाब या न द (monthly -s of a bank
account).
stater ( ) n. a silver coin of ancient
Greece; ाचीन ीसमधील एक चांद चे नाणे.
stateroom ( ) n. a private room on a ship, train, etc.; आगबोट वरील कवा आगगाडीतील खाजगी
खोली.
stateschool ( टे इट् कूल् ) school
maintained by the state, in which education
is free; नःशु क श ण दे णारी सरकारी शाळा.
statesman ( टे इट् मन्) n. a person skilled in the affairs of government; मु स , राजकारणी
. -like a. मु स याला साजेस. े -ship n.
मु स े गरी.
static ( टॅ टक्) not moving; थर. (2) न य.
- electricity; थर व ुत. -water; एका जागी साचलेले (न वाहणारे) पाणी.
statics ( टॅ ट स्) (used as singular) branch of knowledge dealing with forces which
balance one another; थ तशा . (2) वातावरणातील व ु लहर मुळे रे डओत उ प होणारा खरखराट.
station ( ) n. place where a person or
thing stands or is located; थान, ठकाण, जागा (a police-,a bus - ). (2) रे वेचे थानक. (3)
समाजातील थान. (4) वसाय, धंदा. (5) ( व श कामासाठ सव साधनांनी सुस ज अशी) इमारत, डेपो (उदा., a
television -,a power -). (6) (ल कर) कामाचे ठकाण (an action -). v.t. ठाण मांडणे. (2) जागा नेमून
दे णे. (3) (सै य) तुकडी ठे वून दे णे.
stationary ( टे इशन र) a. standing still; अचल, थर (a -engine). (2) थांबलेला (a -train).
(3) काही बदल न दाखवणारा (The patient's
condition was-.).
stationer ( ) n. a dealer in stationery;
लेखनसा ह य वकणारा.
stationery ( ) n. writing materials; (शाई, कागदप े, पे सली, इ.) लेखनसा ह य.
stationmaster ( टे इश माऽ टर्) n. person in
charge of a railway station; टे शनमा तर
(रे वे थानकावरील मुख अ धकारी).
station wagon ( ) n. estate car; (अमे रकेत) पाठ मागे दरवाजे असलेली मोठ मोटारगाडी.
statistical ( ट ट टकल्) a. of statistics; आकडे- शा ासंबंधीचा. -ly adv. आकडेशा ानुसार.
statistician ( टॅ ट ट शन्) n. a person who is skilled in statistics; सं याशा .
statistics ( ट ट ट स्) n.pl. (with plural
verb) facts given in the form of figures;
सं यां या व पात मांडले या गो ी. (2) (ए. व.)
सं याशा .
statuary ( ) n. statues collectively; एकूण पुतळे . (2) पुतळे कर याची कला. a. पुत यांचा,
पुत यांसंबंधीचा. (2) पुतळे कर यास यो य (- marble).
statue ( ) n. figure made of stone, wood, etc.; पुतळा, तमा.
statued ( ) a decorated with a statue;
पुत याने सुशो भत केलेला. (2) पुत यातून च त केलेला.
statuesque ( ) a. like a statue; पुत यासारखा ( न ल कवा भ व सुंदर).
statuette ( टॅ युएट) n. a small statue; लहान
पुतळा.
stature ( ) n. height of body in a natural
standing position; sef (Napoleon was a man
of small -.). (2) नै तक पातळ , बौ क पातळ (a
man of -).
status ( टे इटस्) n. position, rank; थती, दजा. (2) मनु याचे समाजातील कायदे शीर, नै तक कवा
ायसा यक थान (Her famous name gave
her - in the group.). (the) -quo; मुळ
थती. (ii) वदयमान थती. - symbol; चे
समाजातील थान, दजा, इ. दाखवणारी गो (मा ती
गाडी, रंगीत रदशन संच, बंगला, इ याद ).
statute ( ) n. law passed by Parliament

ो े े
or other law-making body; लोकसभेने कवा अ य
कायदा करणा या सं थेने पास केलेला कायदा. -law;
कायदे मंडळाने पास केलेले सव कायदे .
statutory ( ) a. fixed or required by law; काय ाने घालून दलेला, वैधा नक (-control of
wages).
sta(u)nch¹ ( ) a. trustworthy; पुण
व सनीय. (2) क र (a -supporter). (3) खंबीर.
(4) (जहाज) जलाभे . -ly adv. खंबीरपणे.
sta(u)nch² ( ) v. t. to stop the flow of
blood; र ाव थांबवणे.
stave¹ ( ) v. t. & i. (p. t. & p. p. d or stove) (-- (something) in] to break, to
make a hole in; मोडणे, भोक पाडणे. to - off; र ठे वणे, ढकलणे (They had enough food to --off
hunger).
stave² ( ) n. any one of the long strips of
wood joined together to form a barrel; ainsi
पपा या बाजू या व प ांपैक कोणतीही एक प .
(2) शडीची पायरी. (3) खुच या पायांना जोडणारी
आडवी प . (4) कोणतीही भ कम काठ . (5) क वतेचे
कडवे. (6) पाच रेषा व यांमधील संगीताचे नोटे शन
ल ह याची जागा.
staves ( ) n. pl. staff or stave; staff
(काठ ) कवा stave ( शडाची पायरी, इ.) चे अ. व. प.
stay¹ ( टे इ) v. t. & i. to remain; (आहे या
अव थेत, जागेत) राहणे (to - at home, to —awake). (2) थांबवणे, अटकाव करणे (to -the progress). (3)
(कोटातील खट याचा)
नकाल लांबणीवर टाकणे. (4) कुमाला थ गती दे णे.
(5) (with) शयतीतील पधकाशी बरोबरीने असणे
(धावणे). (6) आवरणे (to -one's anger).
(7) ता पुरती तृ त करणे (भागवणे) (to -one's
appetile). (8) काटकपणा असणे (She lacks -ing
power.). to -in; बाहेर कोठे न जाता घरीच राहणे.
to - out; घरी न परतता बाहेर कोठे तरी वेळ काढत
राहणे (The cat -ed out all night.). to - up;
आहे तसा कवा ठे वला असेल तसा राहणे. (ii) न झोपता
जागत राहणे. n. मु कामाचा काळ. (2) (दावा, इ.ना)
थ गती (The prisoner was given a ---of
execution.). to put; आहे या थतीत राहणे
(आपली भू मका न सोडणे). ~-at-home a. & n.
घरक बडा (घरातून व चतच बाहेर पडणारा). ~-in-
strike; बैठा संप.
stay² ( ) n. a rope or wire supporting a
mast; डोलकाठ चा आधारभूत दोरखंड. (2) आधार (Her son is her only -in her old age.). (3) (अ. व.)
( यांचे) एक काचोळ सारखे घ अंतव . v. t.
(up) (दोरखंड, तार, इ. या साहा याने) आधार दे ण.े
(ii) सहन करणे. (2) (on/upon) अवलंबून ठे वणे.
stayer ( ) n. a person or thing that stays; आधार दे णारी कवा व तू. (2) द घ य न करणारी
. (3) (शयतीत) चकाट ने धावणारा (घोडा).
St. Bernard ( ) n. a big dog trained to
search for and rescue tourists lost in snow;
( वशेषतः आ स् पवतात) बफाळ दे शात वाट
चुकले या पयटकांना डकून काढू न यांची सुटका
कर यासाठ खास शकवून तयार केलेला एक दांडगा कु ा.
stead ( टे ड्) n. place or position; जागा, ठकाण, पद, थान (to come in someone's -). in
someone's —; - या जागी. to stand (some-
one) in good --; उपयोगी पडणे.
steadfast ( टे ड् फा'ऽ ट) a. (-in/to) firm,
unchanging; न ल, खंबीर, भ कम. -ly adv.
खंबीरपणे. –ness n. खंबीरपणा.
steading ( टे डग्) n. a farmstead; घरे असलेली शेतवाडी.
steady ( ) a. not changing or shaking; न
बदलणारा, अ वचल, ढ. (2) घ बसवलेला, भ कम.
(3) न डगमगणारा. (4) या या वेगात कवा दशेत बदल

ो ी ी े े े
होत नाही असा, धीमा. (5) न यनेमाने घेणारा (a
drinker). (6) सतत चालू असलेला (a -flow). v. t.
&i. थर करणे कवा होणे (to. one's thoughts)
(the prices are -ing ). interj. शांत राहा! उतावीळ
क नकोस असा इशारा दे णारा उ ार. (2) (शयत,
इ.म ये) तयार राहा (ready, -,go). steadily adv.
थरपणाने. (2) न याने. steadiness n. थैय.
(2) भ कमपणा.
steak ( ) n. thick slice of meat or fish;
मांसाचा कवा माशाचा भाजलेला मोठा तुकडा.
steal ( ) v. t. & i. (p. t. stole; p. p. stolen)
to take away something without right or
permission; चोरणे. (2) चो न काही गो करणे
(to -a glance at somebody). (3) (चोर-
पावलांनी) नकळत येणे कवा जाणे (They stole along the passage.). (4) नकळत संपणे, नघूण जाणे (hours
stole by), to -a march on; सरा कोणी एखाद गो कर यापूव ती आपण क न याचा लाभ उठवणे. to -
someone's thunder; स याची
क पना, योजना, इ.चा वतःचीच अस याचे भासवून राबवणे व अशा रीतीने याचे ेय आपण घेणे.
(ii) स याला खरोखरी मळायचे ेय कवा शंसा, इ.
वतः मळवणे. to -upon; नकळत येणे. to -the
show; इतरांवरील ल आप याकडे वेधून घेणे (सवाचे
आकषण ठरणे).
stealth ( टे थ्) evasion of notice; छपवाछपवी, चोरी. by -; गुपचूप, लपतछपत (to enter
a flat by -).
stealthy ( ) a. characterized by great
caution; अ यंत गुपचूपपणे केलेला (-movements). (2) चोरपावलांचा. stealthily adv. चोरपावलांनी, लपतछपत.
steam ( ट म्) n. vapourized water; वाफ.
(2) श , ेरणा. v. i. & t. वाफ टाकणे, वाफ सोडणे.
(2) वाफे या जोरावर चालणे. (3) वाफेवर शजवणे कवा
वाफेवर मऊ करणे. to let off -; आप या अंगातील
जादा श ला (उ कट भावनेला) मोकळ वाट क न दे णे. to be or to get all -ed up; कशामुळे तरी डोके
फरवून घेणे. to get up -; आपले साम य एकवटणे.
(ii) रागावणे. to run out of -; थकून जाणे, उ साह
मावळणे. under one's own -; केवळ वतः या
साम यावर. to be -ed up; अ यंत रागावणे (The
young man is all -ed up about the delay.).
steam bath ( ट बाऽथ्) n.a room that can be filled with steam in which people bathe;
बा प नानगृह. (2) बा प नान. (3) योगशाळे तील
उ णतामान कायमचे थर राख यासाठ तेथे सतत
वाफेचा पुरवठा करणारी अशी बं द त जागा.
steamboat ( ) n. a boat powered by
a steam engine; वाफेवर चालणारे जहाज.
steam-boiler ( ) n. a vessel in which water is boiled to generate steam; बा पो पादक पा .
steam-engine ( ) n. an enginedriven by steam pressure; वाफेवर चालणारे इं जन.
steamer ( ) n. a ship driven by steam
engine; वाफे या जोरावर चालणारी आगबोट,
(2) जहाजबांधणीसाठ आव यक अशा लाकडी फ या
लव चक कर यासाठ या वाफार यासाठ वापर यात
येणारे साधन (= steam box). (3) या भां ात
वाफेवर अ शजवले जाते ते भांडे.
steam-heat ( ) n. heat given out by steam; वाफेपासून मळणारी उ णता. -ed buildings;
या इमारत म ये नळ तून वाफ खेळवून तेथील वातावरण
उबदार राखले जाते अशी इमारत.
steaming ( ट मग्) a. very hot; अ यंत उ ण.
(2) ु . (3) मय यालेला.
steamroller ( ) n. a steam-powered
vehicle with heavy rollers used for
compressing road surfaces during road-making; र यावरील खडी दाब याचे वाफेवर चालणारे
यं . (2) वरोधकांना पार ने तनाबूद करणारी अशी
अगर स ा. v.t. ( वरोधकांना) पार ने तनाबूद करणे.
steamship ( ) n. a ship driven by
steam; वाफेवर चालणारे जहाज,
 steamtight ( ) a. (cylinders, etc.) sealed in such a way that steam cannot leak out;
( स लडर, इ.) अशा रीतीने प के बंद केलेले क
यायोगे वाफ बाहेर पडू शकणार नाही.
steamy ( ट म) a. of or like steam; वाफेचा,
वाफेसारखा. (2) वाफेने भरलेला (-heat of the rainy
season). (3) कामुक (a - love affair).
stearin, stearine ( टअ रन् ) chief
ingredient of suet and tallow; चरबीचा मुख
घटक (याचा उपयोग मेणब या कर यासाठ होतो).
(2) चरबीत नघणारे अ ल.
steed ( ट ड् ) n. spirited horse; उमदा घोडा.
steel (Retai) n. iron hardened by mixing with
carbon; पोलाद. (2) पोलाद श (उदा., तलवार).
v.t. (मन) पोलादासारखे घ करणे (He -ed himself
for the insult.). (2) पोलादाचे आवरण घालणे.
cast -; ओतीव पोलाद. ~-clad a. चलखत घातलेला.
–weapon; तलवार (पोलाद श ). cold -;
तलवार, इ. पोलाद ह यार. mild -; नरम पोलाद. an
enemy worthy of one's -; तु यबळ (जवरद त)
श .ू to - oneself to do something; एखादे काम
कर याचा ढ न य करणे. -y a. पोलादासारखा
(कठ ण). (2) पोलादाचा.
steels ( ) n. pl. (Stock Exchange) shares
and bonds of steel companies; पोलाद कंपनीचे
कजरोखे.
steel wool ( ) n. woven mass of fine
steel fibres; घासणे, व छ करणे, इ.साठ वापरली
जाणारी पोलाद धा यांची जाळ .
steelwork ( ) n. a frame, foundation
building, etc. made of steel; पोलाद चौकट कवा
पोलादाचा पाया, पोलाद ज स (the -of a skyscraper).
steelworks ( ट ल् व स्) n. pl. a plant in
which steel is made from iron ore; अशु
लोखंडापासून पोलाद बनव याचा कारखाना.
steelyard ( ) n. an apparatus for
weighing; वजन करायचे पोलाद कांबीचे साधन (या या लांब आड ा दां ावर वजना या खुणा असतात.).
steenbok ( ) n. an African antelope;
द ण आ केतील ह रणाची एक जात.
steep¹ ( ट प्) a. sloping sharply; मो ा चढाचा (उभा). (2) फाजील, जा त, गैरवाजवी (The price is
rather very --.). v. t. & i. मो ा चढाचा कवा उताराचा होत जाणे कवा करणे. -ly adv. उभा, चढावाचा. -
ness n. चढाव, चढ.
steep?² ( ) v. t. & i. to soak or be soaked in
liquid; भजत ठे वणे कवा भजणे. -ed in; ( ःख,
अ ान, इ.) -ने पुरता ा त असणे. -er n. भजवणारा
(2) भजव याचे साधन,
steepen ( ) v. t. & i. to make or become
steeper; अ धक उताराचा करणे कवा होत जाणे.
steeple ( ) n. church spire and its tower;
चच या छपरा या वर जाणारा मनोरा. -d a. मनोरा
असलेला.
steeplechase ( ) n. a horse race over a course equipped with obstacles to be
jumped; (नाले, ख े, कुंपणे, इ.) अडथळे ओलांडत
जा याची घो ांची उघ ा मैदानातील शयत. (2) यात
अनेक अडथळे पार करायचे असतात अशी शयत
(सामा यतः 3000 मीटस लांबी या अंतराची). v.i.
अशा शयतीत भाग घेणे.
steeplejack ( ट पल् ज'क्) n. a person trained and skilled in the construction and
repair of steeples; मनोरे, धुराडी, इ. बांधणे कवा ती त करणे, इ. कामे करणारा मनु य.
steer¹ ( टअर्) n. young bull; (मांसासाठ मु ाम पोसलेला) त ण बैल.
steer² ( ) v. t. & i. to direct the course or
movement of; (बोट, जहाज, इ.चे) सुकाणू वा चाक
हातात धरणे (= मागदशन करणे). (2) शकवून मागदशन

े
करणे (His teachers -ed him through his
examinations.).(3) यो य दशेने चालवणे.
to — clear of; टाळणे. -ing committee n.
कायदे मंडळात वा अ य सभेत चचा करायचे वषय नवडू न यांची मवारी न त करणे, इतर कामकाजाचा म न त करणे यासाठ
नेमलेली नयं क क मट (मंडळ).
steerage ( टअ रज्) the cheapest
accommodation on a passenger ship; गलबतावरील सवात व त व हणून सवात खालचा वग.
(2) सुकाणूने गलबत चालवणे ( या). (3) सुकाणू
चालव याचा गलबतावर होणारा प रणाम -way n.
सुकाणूचा वापर करायला लागणारी गती.
steering wheel ( ) n. the wheel turned to control the rudder; (जहाजावरील) सुकाणू फरवणारे
चाक. (2) अशाच कारचे मोटारीची
दशा बदल यासाठ वापरायचे चाक.
steersman ( ट अझ् मन्) n. the helmsman of a vessel; सुकाणू चालवणारी .
stein ( ) n. an earthenware beer mug
बअर ठे व याचे एक मृ कापा . (2) अशा पा ातील
म ाचे माप.
steinbock ( टाइनबॉक्) n. ibex; रानट बकरा.
stele ( ) n. (pl. -s or stelae ) an upright stone slab decorated with figures or
inscriptions in prehistoric times; यावर काही
कोरले आहे असा इ तहासपूव काळातील उभा दगड.
stellar ( ) a. of or resembling a star or
stars; ता यांचा, ता यांसंबंधीचा, ता यांसारखा दसणारा
(-light).
stellate, stellated ( टे लट् , टे ल टड् ) a.
resembling a star in shape; ता या या आकाराचा
वाटणारा. (2) क ापासून बाहेर येणारे (a -arrangement of petals).
stelliferous ( टे ल फरस्) a. full of stars; तारकांनी भरलेला.
stelliform ( टे लफॉम) a. star-shaped; ता या या आकाराचा.
stellular ( ) a. abounding in small
stars; खूप लहान लहान तारे असलेला. (2) लहान
ता यासारखा दसणारा.
stem ( ) n. the part of a plant growing up
from the ground; रोपा या मुळापासून वर आलेला भाग (खोड). (2) (फुलाचा, फळाचा, पानाचा) दे ठ.
(3) गलबताचा पुढ ल भाग (नाळ). (4) ( ाकरण) नाम
कवा यापद यांचे मूळ प. (5) दा या पे याचा
नमुळता भाग. (6) च लमीची नळ . form - to
stern; जहाजा या एका टोकापासून स या टोकापयत.
v.t. (-mm-) अडवून धरणे, रोखणे. (2) ( वाहाला)
बंधारा घालणे. (3) - ला न जुमानता पुढे जाणे (to --the
tide of popular discontent.).
stench ( टे च) n. bad smell; गध (-of
burning rubber).
stencil ( टे सल्) device used for
duplicating or simple printing; टे सल पेपर
( कवा प ा). v.t. (-ll-) टे सल वाप न ( लखाणा या) अनेक ती काढणे.
stengun ( ) n. a small automatic gun;
एक लहान वयंच लत बं क.
stenograph ( टे न ा'ऽफ्) n. any character
used in shorthand; pyrauiditet auf. v. t.
लघु लपीत मजकूर ल हणे.
stenographer ( टे नो फर) n. a shorthand
typist; लघुलेखन (व टं कलेखन) कुशल (= लघुलेखक).
stenography ( टे नॉ फ) shorthand;
लघुलेखन.
stentor ( ) n. a person with a very loud
voice; फार मोठा व खणखणीत आवाज असलेला मनु य.
stentorian ( टे टॉ'ऽ रअन्) a. uncommonly
loud; (आवाज) फारच मोठा (खडा).
step¹ ( ) n. complete movement made by
one leg; पाऊल. (2) एक पाऊल टाकून होते तेवढे अंतर. (3) पावलांचा आवाज (we heard -s in the
adjoining room.). (4) फारच थोडे अंतर (My

ी
school is just a - from my house.). (5) पायरी.
(6) नोकरीतील बढती. (7) काही उ साध यासाठ
आव यक पावलांपैक एक. (8) (नृ य) पद यास. v.i.
(-pp-) पाऊल टाकणे. (2) चालत जाणे. to -- aside;
बाजूला होणे. (ii) स याला जागा क न दे णे.
(ii) वषयांतर क न भरकटत जाणे. to - by; जवळू न जाणे. to- down; राजीनामा दे णे, पदाव न खाली उतरणे. to -
in; वेश करणे. (ii) ह त ेप करणे.
to —out; माघार घेणे. (ii) घाईने चालणे.
(ii) (अमे रकेतील भाषेत) मजा मारणे. to - on the
gas; मोटारीचा वेग वाढवणे. (ii) वरा करणे. to -off
on the wrong foot; ारंभीच अशी चूक करणे क
यायोगे सारी योजना बारगळणे. to -up; - याकडे
चालत जाणे. (ii) (वेग, उ पादन, इ.) वाढवणे. - by
- मा माने, पायरीपायरीने. in the -s of; - या
पावलावर पाऊल टाकून. a false -; चुक चे पाऊल
(कृती). to take -s; यो य ती पावले उचलणे (कृती
करणे). to watch one's -s; नीट वचारपूवक पाऊल
टाकणे (कृती करणे, वागणे, इ.). to retrace one's
-s; आपले पाऊल मागे घेणे (आ या मागाने माघार घेणे).
step²- ( ) pref. used to show relationship
by a parent who has remarried; 'साव ' या
अथाने येणारा उपसग.
stepbrother ( ) n. a son of one's stepmother or stepfather; साव भाऊ.
stepchild ( ) n. stepson or step- daughter; प नीचे कवा पतीचे प ह या ल नाचे मूल
(साव मुलगा कवा साव मुलगी.).
stepdaughter ( टे डॉऽटर्) n. a daughter of
one's wife or husband by a former union;
प नीची कवा पतीची प ह या ल नाची क या.
stepfather ( टे प् फा'ऽदर्) n. a man who has
married one's mother after the death or
divorce of one's father; मातेचा स या ववाहाचा
पती (साव पता).
step-ins ( टे पइ झ) pl. a woman's
undergarment; ( यात पाय घालून ते वर चढवावे
लागते असे) यांचे एक अंतव .
step-ladder ( ) n. a folding ladder with steps; पाय या असलेली मटता येणारी शडी.
stepmother ( टे प् म दर्) n. a woman who has married one's father after the death or
divorce of one's mother; व डलां या स या
ल नाची प नी (साव माता).
steppe ( ) n. a wide, level, treeless plain;
( वशेषतः र शयातील) थंड व तृत गवताळ दे श.
stepping stone ( टे प टोन्) n. one of a
number of stones placed in a shallow stream for crossing; उथळ ओढा कोर ा पायांनी ओलांडता यावा
यासाठ या या पा ात थो ा थो ा अंतरावर ठे वले या दगडांपैक एक. (2) एखाद
गो मळव यासाठ आधारभूत साधन.
stepsister ( ) n. daughter of one's
stepmother or stepfather; साव आईची कवा
व डलांची मुलगी (साव बहीण).
stepson ( ) n. a son of one's wife or
husband by a former union; प नीचा कवा पतीचा
प ह या ल नाचा मुलगा.
stepwise ( ) a. arranged in the manner of steps; पायरीपायरीने रचलेला कवा मांडलेला. adv.
पायरीपायरीने.
stereo¹, stere ( ट अ रओ, ट अर्) pref.
indicating three-dimensional quality;
म तदशक (उदा., stereoscope).
stereo² ( ) a. short for stereophonic or
stereoscopic; stereophonic कवा
stereoscopic चे सं त प.
stereophonic ( टे रअफो नक्) (abbr.
stereo) givin impression that sound is
coming from several directions at the same
े े
time; एकाच वेळ नर नरा या ठकाणां न आवाज उमटत आहे असा भास उ प करणारा.
stereoscope ( टे रअ को प्) n. an optical
instrument for viewing two-dimensional
pictures giving them an illusion of depth; दोन
च ांचे एक म त च दशवणारे एक यं . stereo-
scopic a. म तदशक यं ाने दाखवलेला.
stereotype ( ) n. a plate of fixed type cast from movable type; सु ा टाइपां या जुळवणीपासून
ओतवलेले संपूण पान. (2) एकाच कारची (ठरा वक ठशाची) क पना, , इ. v.t. अशा ओतीव पानांचा उपयोग क न
छापणे. -d a. कायम ठशाचा, ढब .
sterile ( टे राइल्) a. barren; (जमीन) नापीक
(Desert soil is usually -.). (2) ( ी) वांझ.
(3) (चचा, ा यान, इ.) यापासून काही न प होत
नाही असे. (-hopes). (4) नजतुक (जंतुर हत).
sterility ( ट र ल ट) n. being sterile; नापीकपणा, वं य व, वायफळपणा.
sterilize ( ) v. t. to render sterile;
रोगजंतु वर हत करणे. (2) वांझपणा आणणे. sterli-
zation ( टे रलाइझे इशन्) n. रोगजंतू नाहीसे करणे.
(2) नब जीकरण.
sterling ( ) a. of standard value and purity; (सोने, चांद ) ठरा वक मोलाचा व शु तेचा.
(2) अ सल, शु , उ कृ दजाचा (-qualities,
-character). n. टश चलन. the - area; जी
रा े आपली गंगाजळ टश चलनात ठे वतात व यांना
बाहे न येणारा पैसा टश चलनातच हवा असतो अशी
रा .
stern¹ ( टन्) a. strict; कडक, करारी, श तीचा (He is too much -with his children.). (2)
रागीट, कडक (a - look, -treatment). -ly adv.
करारीपणाने, कठोरपणे. -ness n. कठोरपणा, कडक
श त.
stern² ( टन्) n. the back part of a ship; जहाजाची मागील बाजू. (2) टे रअर कवा फॉ सहाउ डची शेपट .
~-chase n. गलबता या मागील बाजूस बसवलेली व पाठलाग करणा या जहाजावर डागता येईल अशी तोफ. -foremost adv.
मागील बाजूला. -most a. गलबता या मागील बाजूजवळ असलेला. -post n. सुकाणूचा दांडा.
--sheets n. pl. वराम आ ण व हीवा यांची बैठक यांदर यानची गलबताची मागील बाजू.
sternum ( ) n. a long flat vertical bone,
situated in front of the thorax; छातीचे हाड
(उरो थी).
sternutation ( ट युटे इशन्) n. a sneeze or the act of sneezing; शक कवा शकणे, शका येणे.
sternutator n. शका, खोकला व अ ू आणणारा पदाथ.
sternutatory, sternutative ( ट यूटट र,
ट यूँ ट ट ह) a. causing sneezing; शका
आणणारा. n. शका आणणारा (तप करीसारखा एखादा)
पदाथ.
sternwards ( ) adv. towards the stern ; जहाजा या मागील बाजू या दशेन. े
stertor ( टटर्) n. noisy breathing; (नाक, इ.
च द याने) आवाज करत होणारे सन. -ous a. खूप
मो ाने घोरणारा.
stet ( ) n. a word or mark indicating that
certain deleted matter is to be retained;
खोडलेल, े र केलेले श द, वा ये, इ. कायम ठे व याची
सूचना दे णारा श द.
stethoscope ( टे थ कोप) n. instrument for
listening to the action of heart or lungs; दयाचे ठोके, इ. तपास यासाठ डॉ टर वापरतात ते साधन.
stevedore ( ) n. dock worker who loads and unloads ships; जहाजावरील माल चढवणे-
उतरवणे हे काम करणारा मनु य.
stew¹ ( ) v. t. & i. to cook or be cooked
slowly in water or juice; पा यात कवा रसात
मंदपणे शजणे कवा शजवणे. (2) ु ध होणे, त होणे. (3) गद कवा उ णता यामुळे त होणे. (4) (चहा) फार वेळ
उकळ याने कडवट होणे (The tea is -ed.). n. मंद व तवावर शजवलेले मांस. (2) धांदल, ेधा तर पट. to get into
a -about; - याब ल अ व थ होणे. to let a person -in his own juice; एखा ाने
वतः उ प केले या अडचणीस यालाच सामोरे
जा यास लावणे.
stew² ( ू) n. a fish tank; मासे ठे व याची टाक
कवा मासे ठे व याचे तळे . (2) कालवांची कृ मपणे नपज कर याची जागा.
 steward ( ) n. (fem. -ess) one who
manages another's state or property; कारभारी, दवाण. (2) जहाज कवा वमानातील नोकर. (3) हॉटे ल, लब,
इ. ठकाणी याला हवे असतील याला आव यक ते खा पदाथ पुरवणारा नोकर, (4) नृ य, इ. समारंभात एकूण काय मा या
व थेवर दे खरेख करणारी .
stewardess ( ुअ डस्) n. a woman who
performs a steward's job on a ship or an
aircraft; जहाजावर कवा वमानावर काम करणारी ी नोकर.
stewardship ( ) n. rank and duties of a steward; कारभायाचा दजा व कत े.
stick¹ ( ) n. long, slender piece of wood;
काठ , (2) (झाडांची) काटक . (3) (खडू , रंग, इ.ची)
कांडी, (4) बु ने मंद व लोकांत न मसळणारा मनु य.
(5) व श कामासाठ वापरली जाणारी काठ (a
walking-). (6) साधे फ नचर (These are the
few -s that I possess.). (7) सोटा, दांडा.
(8) डोलकाठ . (9) (अ. व.) ामीण, मागासलेला वभाग
(in the -s). (10) शवीगाळ, ट का (He got some -
for his negligence.). in a cleft —;
अ यंत बकट प र थतीत. to give one the -
—; वेताने चोप दे णे. (ii) दोष दे ण.
े right (wrong) end of the -; एखा ा गो ीचे यो य (अयो य) आकलन
होणे, cross as two -s; अ यंत संत त झालेला, रागीट.
stick² ( ) v. t. & i. (p. t. & p. p. stuck)
(into) to push a thing into something; घुसवणे,
खुपसणे (to -a dagger into something).
(2) (in) ( खळा, इ.) तून बसणे. (3) चकटवणे,
चकटणे. (4) कोठे तरी (कसेतरी) न काळजीपणाने खोवून ठे वणे, (5) तणे, अडकून राहणे. (6) रोवणे, (आत) घ बसवणे
(to - a peg in a hole). (7) (out) बाहेर काढणे (to -one's head out of the window).
(8) व श जागी ठे वणे (Stick your shirt on this
table.). (9) एका जागी थांबून राहणे ( वशेषतः कमणी
योगात वापर) (I was stuck in the traffic for
nearly an hour.) (10) द घकाळ टकून राहणे (The
memory of that happy occasion still – s in
my mind.). (11) सहन करणे (I can't - such
nonsense.). (12) ग धळू न जाणे (सामा यतः कमणी
योगात वापर) (She was stuck for an answer.).
(13) बळजबरीने लादणे (They stuck him with the
bill for their snacks.). (14) भोसकून ठार करणे.
to - to the ribs; (अ ) मनसो . to in - one's throat; एखादा ताव मा य करणे कवा काही
श द बोलणे अ न छे मुळे अवघड वाटणे. (ii) सहन करणे.
to - one's neck out; अशी कृती करणे यायोगे
खर ट केला पा होणे कवा मो ा अडचणीत येणे.
to - around; जवळपास घुटमळत राहणे. to -
something down; कोठे तरी खाली ठे वून दे णे (Stick it down anywhere you like.). (ii) ग दाने चकटवणे (to
- down the flap of an envelope), to - out; (जीभ, इ.) बाहेर काढणे, बाहेर येणे, डोकावणे.
to - by; -ला ध न राहणे (-ला चकटू न राहणे).
to -to; -ला ध न राहणे (-चा व ासघात न करणे). to - together; एकमेकांना ध न राहणे,
to -up; -वर येणे. (ii) (बँक, इ.मधील) लोकांना
घाबरवून सोडणे (They stuck up the bank.).
to -up for;-चा पाठपुरावा करणे. to - up to;
ह ला झा यास याला खंबीरपणे त ड दे णे. to be stuck with; पुढ ल गती खुंटलेली असणे.
sticker ( ) n. an adhesive label or poster; चकटव याचे लेबल कवा च . (2) चकाट असणारी
. (3) कप ाला अडकणारी, चकटणारी
काटे री व तू. (4) ती ण टोकाचा सुरा.
stick-in-the-mud ( ) n. a conservative person lacking initiative; अ ाग तक,
मागासलेला मनु य.
stickle ( ) v. t. to dispute stubbornly
about minor points; करकोळ मु यांवर
अ ाहासाने वाद घालत बसणे. (2) ु लक अट घालून
सहमत हो यास नकार दे णे.
stickleback ( ) n. a small fish with sharp spines along the back; ती ण पृ र जू असलेला एक
लहान मासा.
stickler ( ) n. (for) a person who makes persistent demands; एखा ा गो ीचा सात याने हेका
धरणारा, हेकेखोर, आ ही, काटे कोर (a -for discipline). (2) सम या, कोडे (The matter has proved to be a
-.).
stick-up ( ) n. a robbery at gunpoint;
बं क रोखून घातलेला दरोडा.
sticky ( ट क) a. tending to stick; चकट,
चकटणारा (-fingers). (2) ( ) नाही नाही या
अडचणी नमाण करणारी. (3) (हवामान) उ ण व दमट.
(4) तापदायक, अडचणीचा (a - business).
(5) ( कमती) चलनफुगवटा कमी होऊनही खाली न येणे.
v. t. चकट करणे. n. चौकस . (2) चौकस ी.
to come to a -- end; अ यंत वाईट कारे अंत
a --situation; अ यंत अडचणीची थती.
stickybeak ( ) n. an inquisitive
person; चौकस . v.i. फाजील चौक या करणे.
stiff ( टफ्) a. not easily bent; कडक (वाकव यास कठ ण). (2) (लगदा, इ.) घ . (3) (परी ा, इ.)
कडक, अवघड (a -climb, a -test). (4) (वतन)
आ ताखोर, चढे ल. (5) (वारा, इ.) जोरदार (a -breeze). (6) ( कमत) खूप वाढलेली. adv. पुणपणे (He bored me
-.). to keep a -upper lip; झालेले ःख दसू न दे ण. े
stiffen ( ) v. t. & i. to make or become
stiff or stiffer; कडक होणे कवा करणे (2) सहानुभू तशू य होणे.
stiff-necked ( ट ने ट् ) a. obstinate; हेकेखोर.
stifle ( टाइफल्) v.t. &i. to suffocate; गुदमरणे,
गुदमरवणे, ास क डणे. (2) (हा य, इ.) दाबून टाकणे.
होणे. stifling a. गुदम न टाकणारे.
stigma ( ) n. (pl. -s) (on) the mark of
disgrace; कलंक, का ळमा, लां छन (-of failure).
(2) (गु हेगार, इ. या शरीरावर दलेला) डाग. (3) (येशू
ता या शरीरावरील) ख यां या खुणा.
(4) ीकेसरा . (5) शरीरावरील डाग, लासे, ज मखूण.
(6) मान सक बलतेची खूण.
stigmatize ( ) v. t. to mark out as bad; - या नावाला कलंक लावणे (to be -d as a liar).
stigmatization n. कलंक लावणे ( या).
stile¹ ( ) n. steps for climbing over a
fence; कुंपण ओलांडता यावे यासाठ पाय या असणारे
साधन. to help a lame dog over a -; संकटात
असणा याला मदतीचा हात दे णे.
stile² ( ) n. upright timber of door or
window; दरवाजा या कवा खडक या चौकट चा उभा
खांब.
stiletto ( ) n. (pl. -s or -es) a small dagger; लहान खंजीर. heels; ( यां या बुटां या) बारीक व
अणकुचीदार टाचा.
still¹ ( टल्) a. silent; शांत, त ध. (2) न ल,
थर (He sat -.). (3) (दा ) न फसफसणारी.
- life; नज व व तूंची च ांतील मांडणी ( थर च ).
a- small voice; सदस वेकबु चा आवाज. n.
पूण शांतता. (2) थर च . -ness n. शांतता
(2) त धता. v. t. & i. शांत करणे कवा होणे, कमी
करणे (Her anxiety was -ed.).
still² ( टल्) adv. up to this or that time; अजून, आतापावेतो (Do you --consider him to be
honest?) (I — don't remember the name of
the book.). (2) तथापी. (3) या नही अ धक.
still³ ( ) n. an apparatus for carrying out
distillation; दा गाळ याची भ .
still-born ( ट बॉन्) a. dead at birth;
मृताव थेत ज मलेल. े (2) (योजना, क पना) न फळ,
अयश वी. n. मृताव थेत ज मलेले मूल.
stilly ( ) a. quiet, calm; शांत, त ध. adv.
शांतपणे.
stilt ( ) n. one of a pair of pol with foot-rest for walking; घोडेकाठ (घोडा) (to walk
on -s).
stilted ( ) a. (of speech, writing, etc.)
pompous, bombastic; (बोलणे, लेखन, इ.ची शैली)
पां ड य चुर, श दावडंबर असलेली. (2) ओघ नसलेले
(a - conversation).
stimulant ( ट युल ट) a drug that promotes bodily or mental activity; उ ेजक पेय कवा औषध
(Tea is a-.). (2) उ ेजन दे णारी कोणतीही गो (Hope is a -.).
stimulate ( ) v. t. to arouse interest or excitement; nu au (He was -d into new
efforts.). stimulating a. उ ेजक.
stimulus( ट युलस्) (pl. stimuli) something that stimulates; उ ेजन दे णारी गो , ेरणा, ो साहन
(Light is a -to growth in plants.). under the - of; - या ेरणेने.
sting ( ) n. sharp, poisonous organ of an
insect or animal; नांगी. (2) दं शाने केलेली जखम,
डंख. (3) दं शा या वेदना (the -of salt rubbed into
a wound). (4) कोणतेही ःख (a sharp- in his
criticism; the -of death). a (the)- in the
tail; एखा ा वणना या, कथे या शेवट अशी अनपे त
गो सांगणे क याचा वाचकावर कवा ो यावर
वल ण प रणाम हावा (Arvind Gokhale's stories
always have a nasty - in the tail.). v. i. &t.
(p. t. & p. p. stung) नांगी मारणे. (2) वेदना करणे
(The smoke is -ing my eyes.). (3) ती वेदना
होणे (His conscience -s him.). (4) लुबाडले जाणे
(He was stung for Rs. 100.).
stinger ( ) n. a person, plant or animal
that stings or hurts; दं श करणारा, ःख दे णारा माणूस, वन पती कवा ाणी. (2) ह क , सोडा व बफाचा भुगा यांचे
म ण.
stingy¹ ( ट ज) a. niggardly, miserly; कंजूष,
च कू. (2) अपुरे (- salary). stingily adv.
कंजूषपणे. stinginess n. कृपणता.
stingy² ( ) a. stinging or capable of
stinging; वेदना दे णारे. n. खाजकोयलीसारखी वन पती
(He put his hand on a —.).
stink ( टं क्) n. strong, offensive smell; गधी. v. t. & i. (p. t. stank or stunk, p. p.
stunk) गधी येणे (The room was -ing with cheap cigars.). (2) अ यंत तर करणीय असणे (This town -
s.). (3) कु स असणे (His name -s.). (4) अ यंत हल या दजाचा असणे. (5) (of/with) अ यंत मो ा माणात
असणे ( वशेषतः पैसा). -bomb n. काचेचा पोकळ गोळा. हा फुट यावर यातून अ यंत उ घाण वासाचा व बाहेर पडतो. to
raise a –or to kick up a —; (about something); एखा ा गो बाबत त ार करणे (नस या कटकट नमाण करणे).
to -out; घाण वास सोडू न बाहेर घालवणे. (2) घाण
वास आणणे(The smell of banana peel -s out
the cabin.).
stinker ( ) n. a letter intended to convey
strong disapproval; ती नापसंतीदशक (खरडप
काढणारे) खरमरीत प . (2) या या वषयी तटकारा
वाटावा अशी . (3) अ यंत अवघड गो (the
mathematics paper was a -).
stinking ( ट कग्) a. having a foul smell; उ घाण वास असणारे. (2) कळसवाणे, उबग असणारे (a -
idea). (3) खूप म सेवन केलेला. to cry -
fish; वतः याच व या मालात दोष दाखवणे. adv. खूप मो ा माणावर (-rich).
stinkwood ( टं वुड्) n. a tree having
offensive smelling wood; या या लाकडाला उ
दप येतो असा वृ . (2) अशा वृ ाचे लाकूड.
stint ( ) v. t. & i. to keep somebody on a
small allowance of; हात राखून दे णे. n. मोजके माप. (2) नेमून दलेले नेमके काम. (3) मयादा. without
–;मु ह ताने, भरपूर. to do one's daily -; दररोजचे
नेमून दलेले काम करणे.
stipend ( ) n. wages or allowance; पगार. (2) छा वृ ी.
stipendiary ( टाइपे डय र) a. receiving a
stipend; पगारी, वेतन घेणारा (a -magistrate). n.
नय मत वेतन मळणारी .
stipple ( ) v. t. to draw, engrave or paint
with dots; ठप यांनी चतारणे, खोदकाम करणे कवा
रंगवणे. a -d line; ठप यांची रेषा. n. ठप यांचे काम.
(2) ठप यांनी रेखाट याचे तं .
stipulate¹ ( ) v. t. & i. to mention in the terms of an agreement; कराराम ये अट हणून
नमूद करणे. (2) वचन दे णे, बोली करणे. to - for;
- यासाठ करार करणे. -ed a. करार झालेला/ठरलेला.
 stipulate² ( ) a. (of a plant) having
stipules; उपपणे असलेला.
stipulation ( ट युले इशन्) n. condition; अट.
on the- that ...; या अट वर क .
stipule ( ) n. one of the two small leaf-like parts at the base of the stalk of
certain leaves; उपपण (दे ठा या बुडाशी असले या
पानासार या दोन भागांपैक एक भाग).
stir¹ ( ) v. t. & i.(-rr-) to move a liquid or
soft substanceround and round; हलवणे, ढवळणे (She -red the tea.). (2) हलणे. (3) हालचाल करणे (He
-red in his sleep.). (4) चेतवणे, जागृत करणे (to — memories). (5) जागृत होणे. not to — a finger;
काहीही हालचाल (मदत) न करणे. not to - an eyelid; जराही न घाबरणे, काहीच प रणाम न होणे. to - one's
stumps; अ धक वेगाने चालणे (पाय उचलणे). to - the blood; र उसळवणे.
to -up trouble; अशांतता नमाण करणे. n.
हालचाल. (2) चळवळ. (3) गडबड, धामधूम.
stir² ( ) n. prison; तु ं ग (in-).
stirabout ( टरबाउट) n. a kind of porridge; एक कारची लापशी. (2) धांद या, गडब ा माणूस.
stirk ( ) n. a heifer of 6 to 12 months old;
6 ते 12 म हने वयाची पाडी (कालवड).;
stirps ( टस्) n. [pl. stirpes ( )] stock
वंश, घराणे.
stirrer ( टरर) n. a person or thing that stirs
हलवणारी कवा व तू, ढवळ याचे साधन.
(2) मु ाम ास दे णारी, अशांतता नमाण करणारी
उपद् ापी .
stirring ( ) a. exciting the emotions;
भावनो पक (-music). (2) ेरणादायी (He
made a -speech.).
stirrup ( ) n. foot-rest for a rider; रक ब.
- leather; र कबीची वाद . - cup; घो ावर बसून
र दौड कर यासाठ नघाले या वाराला दलेला दा चा
याला.
stitch ( ) n. single in-and-out movement
of a threaded needle in sewing, etc.;
शवणकामातील एक टाका, वणकामातील एक टाका.
(2) पोटा या डा ा कवा उज ा बाजुला होणारी ती
वेदना. to put -es into/to take -es out of a
wound; जखमेला टाके घालणे जखमेचे टाके काढणे.
v.i. &t. (up) शवणे, टाके घालणे. (2) (वही, पु तक,
इ.ची पाने) एक जोडणे, शवणे. A -in time saves
nine; वेळेवर एक टाका घातला क पुढे नऊ टाके घालायचे वाचतात (वेळेवर काम के यास ते सहजपणे होते, अ यथा पुढे ास
होतो). to have not a -on; पूणपणे न न असणे. has not a - dry on; पूण ओला चब झालेला आहे. in -es;
अनावर हसत सुटणे.
stitchery ( ) n. needlework; शवणकाम.
(2) आधु नक क शदाकाम.
stithy ( ट द) n. anvil, forge; ऐरण, लोहाराची
भ .
stiver ( टा इ हर्) n. a former Dutch coin; अ प कमतीचे पूव चारात असलेले डच नाणे. (2) कप दक,
अ य प र कम. not to carea - ;कवडीचीही कमत न दे णे. without a -; फुटक कवडीही जवळ नसलेला.
stoa ( ) n. (pl. -s or -e) a covered walk
that has a colonnade on one or both sides;
दो ही बाजूंना झाडांची रांग असलेली आ छा दत अशी
फरायला जा याची जागा.
stoat ( टोट) n. a small furry animal; वीझल या जातीचा एक लोकर असलेला लहान ाणी.
stob ( टॉब) n. a stump or post; खांब, खुंट.
stock ( ) n. supply of things for sale or
use; ( व साठ कवा वापरासाठ केलेला) साठा (a
large -of toys). (2) वंश, घराणे. (3) (बं क, नांगर,
चाबूक, इ.चा) आधारभूत भाग. (4) एका शेतक याकडील सव जनावरे (याला live- असेही हणतात) (The farm was sold
with all its-.). (5) सरकारी रोखे. (6) (अ. व.) गु हेगाराला श ा दे यासाठ वापरत असत तो खोडा. in -; साठा
आहे असा. out of -; साठा संपला आहे असा. a. नेहमीचा, ठरा वक सा याचा -argument, a -subject of
conversation).
v.t. साठा करणे, सं ह करणे. . (उदा., lock, -and barrel;पूणपणे (lock= रायफलीचा यां क भाग, stock=द ता,

ी े े ो
barrel=) to take -of; प र थतीचा अंदाज घेणे. laughing--; हा या पद कवा गो . -s and stones; नज व
व तू. on the -s; तयार होत
असलेला पण पुरा न झालेला (She has one story on the -s.).
stockade ( ) n. an enclosure of stakes
and timbers; मेढेकोट (अडथळा हणून उ या वाशांचा
उभारलेला कोट). v. t. मेढेकोट उभारणे.
stockbreeder ( टॉक् ीडर्) n. a person who
rears livestock as an occupation; वसाय
हणून गुरांची नपज करणारा. stockbreeding n.
गुराढोरांची नपज.
stockbroker ( टॉक् ो कर्) n. a man who
buys and sells securities on a commission
basis for customers; रो यांची खरेद - व करणारा दलाल (= broker).
stock car ( टॉक् कार्) n. a cattle truck; गुरे वा न नेणारा क कवा रे वेचा डबा. (2) शयतीसाठ तयार
केलेली खास बनावट ची मजबूत मोटारगाडी.
stock exchange ( ) n. place where stocks and shares are publicly bought and sold;
रो यां या खरेद - व चे क .
stock farm ( ) n. a farm on which livestock is bred; जेथे गुराढोरांची नपज होते अशी
शेतवाडी.
stockfarmer ( ) n. stockbreeder;
गुराढोरांची नपज करणारा.
stockinet ( ) n. a machine-knitted
elastic fabric used for stockings, under
garments, etc.; यं ावर वणलेले कमी-जा त ताणले
जाणारे कापड ( वशेषतः अंतव , पायमोजे, इ.साठ वापर होतो).
stocking ( ) n. close-fitting covering for
the foot and lower leg; पाय व पोटरी झाकणारा
पायमोजा. in one's or -ed feet; पायमोजे
घातलेला पण बूट न घातलेला. -cap; वणलेली, शंकू या आकाराची, ग डा असलेली टोपी. - filler;
पायमो यात राहील अशा आकाराचे छोटे खेळणे (नाताळची भेट हणून दे ता ये याजोगे). - frame; वणकामाचे यं . blue -;
पां ड याचे तोम माजवणारी व षी.
stock in trade ( ) n. everything needed for a trade; धं ाला आव यक अशा सव बाबी. (2)
आप या वसायासाठ सात याने याचा वापर केला जातो अशी ठरा वक बाब (-jokes, - arguments).
stockist ( ) n. one who stocks goods
for sale; व श मालाचा व साठ भरपूर साठा क न ठे वणारा ापारी.
stockpiling ( टॉक् पाइ लग्) n. purchasing
stocks of raw materials not easily available
from local sources; ( वशेषतः लढाई, इ. या
काळात) सहजासहजी था नक बाजारात उपल ध न
होणा या आव यक क या मालाचा केलेला साठा
(सामा यतः सरकार असा साठा क न ठे वते.).
stock-still ( ) adv. absolutely still;
न ल.
stock-taking ( ) n. examining, counting and valuing of goods in stock; साठा
केले या मालाची तपासणी, मोजणी, मू यांकन करणे
( या). (2) आप या उ ोगधं ांची स थती,
गती, इ.चे पुनमू यांकन, आढावा.
stocky ( टॉ क) a. short and strong; ठगू, ल व सश .
stockyard ( ) n. a large yard with pens, where farm animals are assembled,
sold, etc.; व साठ गोळा केले या जनावरांसाठ
असले या क डवा ाचे मोठे आवार.
stodge ( टॉज्) n.heavy and solid food; भरपूर व जड अ . (2) भ त भाजून तयार केलेले पु डग. (3)
नबु . v. t. & i. अधाशासारखे भरपूर
खाणे.
stodgy ( टा' ज) a. dull; (लेख, कथा) नीरस,
कंटाळवाणी. (2) (अ ) जड (-food). (3) ( )
अनु साही, मंद.
stoep ( ) n. (South Africa) terraced
veranda; ओसरी, ओट . (2) घर या मु या दरवाजा
समोरील पाय या (अमे रकन श द : stoop).
stogy, stogey ( ) n. a long cylindrical
inexpensive cigar; एक लांब, व त कमतीचा
च ट.
 stoic ( ) n. one who bears pain and
discomfort without complaint; ( ःख, पीडा
हसतमुखाने सहन करणारा) सुख ःखा वषयी अनु न
असा आ मसंयमी मनु य, धीरोदा . -al a.
आ मसंयमी. -ally adv. आ मसंयमपूवक.
stoicism ( टो इ सझम्) n. patient endurance of pain and suffering; ःख, यातना, इ. शांतपणे व
न वकारपणे सोसणे (He bore all his miseries
with-.)
stoke ( ) v. t. & i. (- up) to feed fuel to;
- याम ये इंधन (कोळसे, इ.) घालणे, नखारे घालणे-
सारखे करणे, भ चालू ठे वणे (to -up the
furnace). (2) पोटात अ गपागप भरणे.
stokehold, stokehole ( टोक् हो ड, टोक् होल्)
n. the place in front of the boiler; जेथून
जहाजा या भ त कोळसे टाकतात ती जागा.
stoker ( ) n. a worker who tends a
furnace; भ वर ल ठे वणारा कामगार.
stole¹, stolen ( ) p. t. & p. p. of steal; steal चे भू. का. व भू. का. धा. प.
stole² ( ) n. a long scarf or shawl worn by
women; यांनी वापर याचा मोठा गळप ा कवा
शाल. (2) बशपांनी वापर याचा लांब व अ ं द असा
गळप ा.
stolid ( टॉ लड् ) a. unexcitable; या या भावना
लवकर जागृत होत नाहीत असा. (2) जड. (3) मंद.
(4) मूख. -ity, -ness n. जडता, मंदपणा, मूखपणा.
stollen ( टो लन्) n. a rich sweet bread
containing nuts, raisins, etc.; मनुका, बदाम, इ.
म त गोड पाव.
stomach ( ) n. the organ of the body in
which food is digested; पोट. (2) भूक (वासना).
to have no –for something;-ची आवड नसणे
(I have no —for free-style wrestling.). on an
empty -; उपाशी पोट . v. t. सहन करणे
(I can't — his jokes.). -ache n. पोट खी.
stomacher ( ) n. a V-shaped panel of
stiff material covering the stomach and the
breast; पोट व छाती झाकणारा ( यांचा) एक कपडा.
stomachic ( ) a. of the stomach; को ाचा, जठराचा. (2) भूक वाढवणारा.
stomachy ( ) a. having a large belly;
ढे रपो ा. (2) चटकन रागावणारा.
stomp ( ) v. i. (about) to tread heavily;
दणदण पावले टाकत जाणे. n. जोरदार ठे का असलेला एक नृ य कार.
stone ( टोन्) n. rock; खडक. (2) दगड, खडा.
(3) मौ यवान खडा, र न. (4) चौदा पौडी वजनाचे माप.
(5) कवच, कोय, बाठा. (6) व श उ े शाने, व श
आकाराचा केलेला दगड (उदा., grave -). (7) (टणक,
इ.) दगडासारखा (a hail -). (8) मूतखडा (calculus
-). a. दगडाचे. v.t. -ला दगड मारणे. (2) कोय, बाठा
काढू न टाकणे. to have a heart of -; दगडासारखे
काळ ज असणे. to run one's head against
a -wall; दगडावर डोके आपटू न घेणे. to give - for bread; मदत न करणे (मदतीचा नुसता
बहाणा करणे). to mark with a white-; आनंदाचा
(सं मरणीय) दवस हणून न द करणे. to break -s;
खडी फोडणे (अ ा दशा येणे). the philos-
opher's -; परीस. to throw -s at;- यावर ट का
करणे. within a -'s throw of; - या अगद जवळ.
to kill two birds in one -; एका दगडात दोन प ी
मारणे. to leave no - unturned; जे करता येईल ते
सव करणे. rolling -; धरसो ा मनु य.
Stone Age ( ) n. a period in human
culture identified the use of stone implements; अ मयुग (या कालखंडात दगडाची ह यारे वापरत असत).
a.अ मयुगातील,अ मयुगासंबंधीचा (a - man).

ो ॲ े े ी
 stone axe ( टोन्ॲ स्)n. a primitive axe made of chipped stone; तासले या दगडापासून बनवलेली
कु हाड. (2) दगड तास यासाठ वापर यात
येणारी कु हाड.
stone-blind ( टो न लाइ ड् ) a. completely
blind; ठार आंधळा (पूणपणे आंधळा).
 stone-cold ( ) a. completely cold;
अ यंत थंडगार.
stonecutter ( ) n. a person skilled in
cutting and carving stone; पाथरवट.
(2) थड यावरील दगड तयार करणारा.
stoned ( ) a. under the influence of drugs; मादक ां या अधीन झालेला. (2) झगलेला.
stone-dead ( ) a. completely lifeless;
पूण मेलेला.
stone-deaf ( टोन् डेफ्) a. completely deaf; पूण ब हरा.
stoneground ( ) a. ground with millstones; जा यावर दळलेल. े
stonemason ( टोन् मे' इसन्) n. a person skilled in preparing stone for building; पाथरवट,
गवंडी.
stone pit ( टोन पट) n. a quarry; दगडाची खाण.
stone saw ( ) n. an untoothed iron saw
used to cut stone; दाते नसलेली दगड काप याची
करवत.
stone shoot ( ) n. a long steeply slop-
ing line of loose boulder-strewn' scree;
( गयारोहण) मोठमोठे खडक पसरलेला असा मोठा उतार
असलेला ड गराचा भाग.
stone's throw ( टो स् ो) short distance; अगद थोडे अंतर (= stonecast).
stonewall ( ) v. i. (cricket) to play defensively; अ यंत सावधपूवक संर णा मक प व ा
घेऊन फलंदाजी करणे. (2) कायदे मंडळ, इ. या
कामकाजात अडथळे आणणे.
stoneware ( ) n. pottery made from stone; दगडाची भांडी.
stonework ( ) n. a part of a building
made of stone; घराचा दगडात बांधलेला भाग (दगडी
बांधकाम).
stonk ( ) v. t. to bombard with artillery;
तोफांचा भ डमार करणे. n. तोफाचा भ डमार.
stony, stoney ( ) a. of or resembly stone; दगडाचा, दगडासारखा दसणारा. (2) खूप दगड
असलेला (a -ground). (3) भावनाशू य, नदय
(a -heart). (4) कफ लक (= stony-broke).
stony-broke ( टो न ोक्) a. . completely
without money; न कांचन, कफ लक.
stony-hearted ( ) a. unfealing; नदय, पाषाण दयी.
stood ( टु ड्) p.t. &p.p. of stand; stand चे भू.
का. व भू. का. धा. प.
stooge ( ) n. a person who is made fun of by a comedian; वनोद पा ाकडू न टर उडवले जाणारे
बावळट पा . (2) या या माफत अ य गो ी करवून घेत या जातात असा मनु य. v.i. (for somebody) एखा ासाठ असे
काम करणे ( स या या हातचे बा ले बनणे).
stook ( ) n. a number of sheaves set
upright to dry; वाळव यासाठ उ या क न ठे वले या
धा या या प ा. v. t. वाळव यासाठ प ा रचून ठे वणे.
stool ( टू ल)् n. seat without a back; पाठ नसलेली बैठक, टू ल. (2) लाकडी तवई. (3) झाडाचा मुळवा
(यातून अंकूर फुटतात). (4) अशा मुळ ातून फुटले या अंकूरांचा समुदाय. (5) शौचकूपातील बैठक. (6) शौच, व ा. to fall
between two -s; अ न त
अव थेमुळे दो ही संधी गमावणे. v. i. धुमारे फुटणे.
(2) रानट प यांना आ मष दाखवून भुलवणे.
--pigeon; इतर कबूतरांना जा याम ये घेऊन येणारे
शकवून तयार केलेले कबूतर. (ii) पो लसांचा खब या.
(iii) भुलवणूक करणारी .
stoop¹ ( ) v. t. & i. to bend the body
downward and forward; पुढे वाकणे. (2) पुढे
वाकून चालणे. (3) (to) वतःचा अधःपात घडवून
आणणे. (4) वतःची पायरी सोडू न खाली येण. े (5) ( ह
प याने) खाली झेप घेणे. (6) हार जाणे. to -to;
नै तक ा खाल या पायरीवर जाणे. a person who
-s to anything; या यापाशी नै तकता औषधालाही
नाही असा मनु य.
stoop ( टू प्) stoep; घरा या मु य दरवाजासमोरील पाय या. (2) तंभ, खांब,
े
 stop ( ) v. t. & i. (-pp-) to end; थांबवणे.
(2) थांबणे. (3) (काही कर याचे) बंद करणे (They
-ped singing.). (4) थोडा वेळ थांबणे (मु काम
करणे (This train won't — at Malad.).
(5) (from) परावृ करणे (थोपवणे). (6) (भोक, इ.)
बंद करणे, बुजवणे (to -a leak). (7) राहणे (He
promised me that he would - at home.).
(8) (बँक वहारात) पैसे दे याचे नाकारणे.
to -dead/short; अचानक थाबणे. to - in; बाहेर
न जाता घरीच थांबणे. to- up (late); उशीरा झोपी
जाणे, to -at nothing; आपण जे करत आहोत
याबाबत व ध नषेध न बाळगणे. to - something
(up); (एखादे भोक, भगदाड, इ.) बुजवून बंद करणे
(to -up amouse-hole). n. वराम. (2) (बस, ॅ म,
इ.चा) थांबा. (3) पूण वराम, वराम च ह. (4) खीळ, कळ. (5) काही काळ घेतलेला वराम (a -for meals).
(6) (वा ) वरांची ती ता कमी-जा त कर याची कळ.
(7) (कॅमेरा) ले सवरील ववर लहानमोठे
कर यासाठ असलेली कळ. (8)p, b, k, t, g, d
यासार या ंजनो चारांपैक एक. to come to a-;
थांबणे, बंद होणे. to put a -to; बंद करणे. to put
out all the -s; उ च वरात वा वाजवणे.
(ii) य नांची पराका ा करणे.
stopcock ( ) n. a valve used to
control or stop the flow of a fluid in a pipe;
व कवा वायू यां या वाहावर नयं ण ठे व यासाठ
नळ त बसवलेली चावी.
stope ( ) n. a step-like excavation made
in a mine to extract ore; अशु धातू बाहेर
काढ यासाठ खाणीम ये तयार केलेला पाय यापायांचा
ख ा. v.t. असे ख े खणून अशु धातू बाहेर काढणे.
stopgap ( ) n. a temporary substitute;
ता पुरता बदली माणूस. a. ता पुरता बदली.
(a - arrangement).
stoplight ( ) n. a red light used as a signal to halt traffic; रहदारी थांब याची खूण हणून
असलेला लाल दवा. (2) मोटारी व इतर वाहनां या मागील बाजूचा लाल दवा (हा दवा गाडीने ेक दाबताच पेटतो व यामुळे मागील
वाहनांना इशारा मळतो. याला सरा श द brakelight).
stopoff ( ) n. a break in a journey; वासात ता पुरता केलेला मु काम.
stopover ( टॉपओ हर्) n. a stopping place on a journey; वासातील म येच मु काम कर याचे
ठकाण. v. i. वासात म येच ता पुरता मु काम करणे.
stoppage ( ) n. the act of stopping or
the state of being stopped; थांब याची या,
थांबणे. (2) अडथळा. (3) पगारकपात, पगारबंद .
(4) संघ टतपणे काम बंद कर याची कृती.
stop payment ( टॉ' पेइम ट) an instruction to a bank by the drawer of a cheque to refuse
payment on it; धनादे श काढणा याने या धनादे शाची र कम धनादे श घेऊन येणा याला दे ऊ नये अशा अथाची केलेली सूचना.
stopper, stopple ( टॉपर, टॉपल्) n. an
object that stops an opening; बूच. (2) ग तरोधक. v.t. बूच लावून बंद करणे.
stopping ( टॉ पग्) n. a dental filling; दाता या
पोकळ त भरायचा पदाथ. (2) खाणीतील बोग ातील
भ कम असा तबंधा मक अडथळा ( यायोगे
धोकादायक वायू, अ न हे तेथील हवेत मसळत नाहीत.).
a. वासात अनेक ठकाणी थांबणारी (a -train).
stopple ( टॉपल्) n. stopper; बूच. (2) चलमीचा
दांडा.
stop press ( ) n. late news inserted in
a newspaper after its printing has begun;
छापताछापता (छपाई सु झा यावर येणा या, वृ प ात
छापले या बात या). (2) अशा बात यांसाठ वृ प ांत
नय मतपणे ठे वली जाणारी मोकळ जागा.
stopwatch ( टॉपवॉ'च्) n. a watch used for
timing events accurately; कळ दाबली असता चालू कवा बंद होणारे (व यायोगे व श घटनेचा एकूण
कालखंड अचूकपणे मोजता येतो) असे घ ाळ (सामा यतः डा पधात वापर होतो.).
 storage ( ) n. the act of storing or the
state of being stored; साठव याची या.
(2) सामान सुर त ठे व याची जागा. (3) सामान सुर त
ठे व यासाठ ावा लागणारा आकार (पैसा)
(= ठे वणावळ). - battery; सं ाहक व ु घट.
store ( ) v. t. to keep, set aside for future
use; भावी काळात उपयोगी पडावे यासाठ साठवणे, बाजूला काढू न ठे वणे, सं ह करणे. (2) एखा ा वखारीत कवा अ य सुर त
ठकाणी ठे वणे. n. संचय, साठा, सं ह (a -of knowledge). (2) सा ाची जागा,कोठार. (3) (अ. व.) वशेष कारचा
( कवा उपयोगाचा) माल (military -s). (4) वपुलता, समृ . (5) (अ. व.) व वध कारचा माल वकणारे मोठे कान
(a general -s). in -; राखीव, सं चत. in -for; न शबी ल न ठे वलेले ( व ध ल खत). to set great - by;
मह वाचा मानणे. to set no - by; कःपदाथ मानणे.
to - something up; भावी काळात उपयोगी पडावे
यासाठ एखा ा गो ीचा साठा क न ठे वणे. - house
n. वखार, -चे भांडार. - keeper n. मो ा कानाचा
मालक, व थापक. -room n. सामानाची खोली
(कोठ ).
storey, story ( टॉ'ऽ र ) n. floor or level in a building; मजला. storeyed, storied a.
(अमुक
इतके) मजले असलेली (इमारत) (a multi-storeyed
building).
storied ( टॉ रड् ) a. recorded in stories;
दं तकथांम ये न दले गेलेल.
े
stork ( टॉक) n. long-legged bird; करकोचा.
storm ( ) n. period of violent, windy
weather; वादळ, तुफान (a thunder —).
(2) भावनांचा उ े क (a-of applause, a -of
abuse). (3) मोठ खळबळ. a -in a tea cup;
ु लक कारणाव न माजलेली खळबळ. to take by - ;
अक मात तुफानी ह ला चढवून जकणे. to bring
a -about one's ears; आप या वागणुक ने
(लोकांचा) रोष ओढवून घेणे. to bow to the -;
लोकां या ोभापुढे नमते घेणे. v. t. & i. जोराचा ह ला
क न सर करणे. (2) जबरद तीने आत घुसणे (The
angry protesters -ed into the Chief Minister's
cabin.). (3)- यावर मोठमो ाने ओरडणे (to -at
a person about something). -proof a.
वादळापासून संर ण दे णारे.
stormbeaten ( टॉ मबीट् न)् a. damaged by
storms; वादळामुळे नासधूस झालेला.
stormbound ( ) a. detained by storm; वादळामुळे थांबून रा हलेल. े
storm cloud ( ) n. a heavy dark cloud presaging a storm; वादळाची पूवसूचना
दे णारा काळाक भ ढग. (2) ोध, दं गल, इ.ची
पूवसूचना दे णारी गो (the -s of war).
storm cone ( ) n. a signal hoisted as
awarning of strong winds; वादळाची सूचना दे णारी नशाणी.
Storm door ( ) n. an extra outer door
for protection in bad weather; वादळ हवामानात
संर ण मळावे यासाठ घराबाहेर बसवलेला जादा दरवाजा.
storm glass ( टॉम लाऽस्) n. a sealed tube
containing a solution which changes in
appearance according to the weather;
हवामानातील बदलानुसार या वाचा रंग बदलतो अशा
वाने भ न बंद केलेली काचेची नळ .
storm trooper ( टॉ'मटपर) n. a member of
the storm-troop; अचानक व भयानक ह ला कर याचे श ण दले या सै नक तुकडीतील एक सै नक.
stormy ( ) a marked by strong winds
and heavy rain; वादळ (-weather). (2) कडा याचा (-discussions, -scenes during a meeting). a -
petrel; या या आगमनामुळे औ ो गक कवा साम जक अशांतता नमाण होते असा मनु य.
story¹ ( टॉ'ऽ र) n. tale; कथा, गो . (2) जु या
घटनांचा वृ ांत. (3) (एखा ा बालकाने सां गतलेली)
कपोलक पत गो . (4) (वृ प ातील) वणना मक
लेखन (The event will be a good — for the

ो
paper.). to make a long — short; थोड यात
सांगायचे हणजे. the -goes that; असे सांगतात
क . a cock and bull -; अगद अश य व
हा या पद गो . but that is another -; बरे, ते
असू दे . storied a. दं तकथांम ये स .
story² ( टॉऽ र) n. storey; मजला.
storyboard ( टॉ'ऽ रबॉड) (in films, television, etc.) a series of sketches or
photographs showing the sequence of shots planned for a film; ( च पटात कवा रदशनवरील काय मात)
व श च ीकरण केले जाणार याचे दशन घडवणारी च ांची कवा छाया च ांची मब मा लका.
storybook ( टॉ रबुक्) n. a book containing
stories for children; बालकांसाठ ल हलेले
पु तक. a. का प नक, अ त (a -world).
storyteller ( टॉ रटे लर्) n. a person who tells
stories; कथाकथन करणारा. (2) खोटे बोलणारा.
stot¹ ( टॉट) n. a bullock; बैल. (2) बडवलेला बैल.
stot² ( ) v. t. & i. (-tt-) to bounce or
cause to bounce; आपटू न वर उडणे कवा उडवणे.
(2) लटपटत चालणे.
stotter ( टॉ'टर्) v. i. to stagger; लटपणे, लटपटत चालणे. n. अ यंत दे खणी .
stound ( टाउ ड् ) n. a short while; अ प काळ,
ण. (2) वेदना.
stoup, stoop ( ) n. a small basin for holy
water; चचमधील प व पा याचे भांडे. (2) प याचे
भांडे (पानपा ) (= stowp).
stour ( टाउअर्) n. a conflict; झगडा. (2) धुळ चा लोट.
stout ( टाउट् ) a. brave; शूर, ढ न यी, उमदा,
खंबीर (a -heart, a -fellow). (2) मजबूत,
टकाऊ, (3) ( ) ल पणाकडे झुकणारी ( थूल).
n. अ यंत कडक अशी दा . -heart; धैय. -hearted
a. शूर, परा मी. -heartedly adv. शौयाने. -ish a.
जाडा, ल भारती. -ly adv. खंबीरपणे, ठामपणे.
stove¹ ( ) n. apparatus for cooking or
heating; टो ह, शेगडी.
stove² ( टो ह) p.t. & p. p. of stave; stave चे भू. का. व भू. का. धा. प.
stovepipes ( टो हपाइ स्) n. pl. light trousers with narrow legs; अ ं द पाय असलेली घ वजार.
stover ( टो हर्) n. fodder; कडबा, वैरण.
stow ( ) v. t. (- away/into) to pack or
store away; बंदोब ताने ग च भरणे (to -clothes
into a bag). (2) (नौकानयन) गलबतावरील माल, शडे, इ. सामान एका बाजूला ठे वणे. (3) - यासाठ पुरेशी जागा असणे.
(4) (काही) करणे थांबवणे (Stow your
noise.).
stowage ( ) n. space, room or charge
for stowing goods; माल भर याची जागा, खोली कवा भरणावळ. (2) भरलेला माल.
stowaway ( ) n. a person who hides
aboard a ship, aircraft, etc. in order to gain
free passage; गलबत, वमान, इ.मधून फुकटात चो न वास करणारा वासी. v. i. फुकटात चो न वास करणे.
straddle ( ) v. t. & i. to have one leg on
each side of; - या दो ही बाजूंना एक एक पाय टाकून
बसणे (जसे घो ावर बसतात). (2) पाय फाकून उभे
राहणे, चालणे कवा बसणे. (3) (लढाऊ जहाजाव न)
प ला अजमाव यासाठ ल या या जरा पुढे व जरा मागे
असा गो यांचा मारा करणे. n. पाय फाकणे ( थती).
(2) यांतून य मत कवा कल होत नाही
असा प व ा कवा असे धोरण. (3) उंच उडी मार या या
पधतील व श तं कवा शैली.
strafe ( ) v. t. to bombard (troops, etc.)
from the air; हवेतून (सै य, इ.वर) बॉ बफेक करणे.
(2) कठोरपणे श ा करणे. (3) चांगली खरडप काढणे. n. हवेतून केलेली बॉ बफेक. (2) कठोर श ा.
(3) खरडप .
straggle ( ) v. i. to grow in an irregular
way; वेडावाकडा वाढणे. (2) भटकणे. (3) रगाळत मागे
राहणे, मु य जमावा या मागे पडणे. -r n. ( गतीत)

े े
मागे पडणारा. straggly a. वेडावाकडा पसरणारा.
straggline village; इत ततः वेडेवाकडे पसरलेले खेडे.
straight ( ) a. without bend or curve; बाक
नसलेला, सरळ. (2) सरळ, सु व थत, नीट रचलेला.
(3) ( , वतन, इ.) सरळ, ामा णक, सचोट चा
(-in dealings). (4) (लढत) सरळ (फ दोनच
उमेदवारांमधील (a -fight). (5) (वृ ांत, इ.) अचूक
(व तु थतीला ध न असलेला). (6) (यु वाद)
तकशु . (7) (मु यु ) (ठोसा) हात न वाकवता
दलेला (a -left). (8) (केस) कुरळे नसलेले (सरळ).
(9) प (a -rejection). (10) (म ) अ य
काही (पाणी, इ.) न मसळलेल. े (11) (खरेद - व चा
वहार) रोखीने केलेला. adv. सरळ (थेट, न वळता).
(2) तडक, ताबडतोब (The man came -back.).
(3) ामा णकपणे, काही लपवाछपवी न करता;
ांजळपणे (Tell it to me -). (4) अ वरतपणे.
(5) प पणे. to go -to the point; प व े पणाने, आढे वेढे न घेता, मु याला ध न बोलणे; to go -; गु हेगारी या कवा
फसवणुक या सवयीतून मु होऊन सरळ मागाला लागणे. n. ऋजुता (2) शयती या मागातील शेवटचा ट पा (3) ढ य .
on the -; स मागावर आलेला out of the –;वाकलेला. to keep a -face; चेहरा न वकार ठे वणे. - away/off;
तडक, ताबडतोब.
straight and narrow ( े इट् अॅ ड् नॅरो) n. the
proper, honest and moral path of behaviour;
यो य, ामा णकपणाचा आ ण नै तकतेला ध न असलेला वतन म.
straight angle ( े इट गल्) n. an angle of
180°; 180° अंशांचा कोन (सरळ कोन).
straight-arm ( टे इट् आम्) (Rugby)
performed with the arm fully extended;
(र बी या खेळात) हात पूणपणे पस न त प याला
अडवणे ( या). v. t. ( त प याला) हात पस न
टाळणे कवा अडवणे.
straightaway ( े ’इटवेइ) adv. at once;
ताबडतोब, तडक.
straight bat ( ) n. (cricket) a bat held
vertically; उभी (सरळ) धरलेली बॅट. (2) ामा णकपणाचे वतन.
straightedge ( े इट् एज्) n. strip or stick for
testing straightness or drawing straight lines; एखा ा रेषेचा सरळपणा अजमाव यासाठ कवा सरळ रेषा
काढ यासाठ वापर यात येणारी प .
straighten ( ) v. t. & i. (up/out) to make or become straight; सरळ करणे कवा होणे.
(2) ठ कठाक करणे (to -one'sdesk). to -out;
गुंतागुंत कमी करणे, श य ततके सुबोध करणे.
to -up; ताठ उभा करणे.
straight face ( े इट् फेइस्) n. a serious facial experession; गंभीर, न वकार मु ा ( वशेषतः येणारे
हसू यावर उमटलेले नाही अशी).
straightforward ( े ’इट् फॉवड् ) a. (person)
honest, frank; ामा णक व प व ा, मनमोकळा,
ांजळ. (2) (काम) सोपे. (3) समज यास सोपा
(a -language).
straightjacket ( ) n. a jacket made of strong canvas material with long sleeves for
binding the arms of violent mental patients;
वे ा माणसाचे हात बांधून ठे वता येतील असा लांब बायांचा अंगरखा. (2) वाढ, गती, इ.मधील मोठे अडथळे .
straightlaced ( ) a. strait-laced; नै तक बाबतीत अ यंत कठोर व काटे कोर.
straightway ( े इट् वेइ) adv. at once; ताबडतोब, तडक.
strain¹ ( ) v. t. & i. to stretch, to pull hard;
ताणणे, ओढाताण करणे. (2) (श ला) ताण दे णे
(to -one's eyes). (3) (ओढाताण क न) कमकुवत
करणे. (4) खूप म करणे. (5) घ धरणे (The old
woman -ed her little grandson to her
bosom.). (6) (अथ, इ.ची) ओढाताण करणे
(to -the meaning of a word). (7) ( व पदाथ)
गाळणे. (8) अ त माने शीण आणणे (to -one's
heart). to - at something; एखा ा गो ीबाबत
फाजील नै तक का याकूट करत बसणे. to -after; ;
ी े
काही मळव याचा खूप य न करणे. to -a point;
आप या अ धकारा या बाहेर एक पाऊल जाणे. to -at
a gnat and swallow a camel; अ य चुकांकडे
ल करायचे व ु लक गो बाबत उगाचच फाजील
जाग क राहायचे.
strain² ( े ईन्) n. condition of being
stretched; (व तू, इ.वर) पडलेला ताण (The rope
broke under the -.). (2) मान सक ताण.
(3) ताणामुळे उ वलेला शीण (She is suffering from great mental-.). (4) उसण. (5) का , गीत, वर
(She is singing a melancholy --) (the –s of an organ). (6) बोल याची कवा लही याची प त (a
cheerful —). (7) नैस गक वृ ी (I am told that there's a -of insanity in the family.).
(8) जात, वंश (a dog of good —).
strained ( ) a. forced, unnatural;
ओढू नताणून आणलेला, अनैस गक, कृ म (a -laugh).
- relations; बेबनाव, रावलेले संबंध.
strainer ( ) n. a device for filtering out
solid matter; गाळणे.
strait¹ ( े इट् ) a. narrow; अ ं द.
strait² ( ) n. narrow waterway connect-
ing two seas; सामु धुनी. (2) (अ. व.) कठ ण
प र थती (to be in serious financial -s). a. अ ं द.
straiten ( ) v. t. & i. to restrict, confine;
संकु चत कवा मया दत करणे. (2) (आ थक) अडचणीत
टाकणे. (3) कठ ण, अवघड करणे. -ed circumstan-
ces; कंगाल थती. to be -ed for;-ची गरज असणे.
strait-jacket ( ) n. straight-jacket;
वे ा माणसाचे हात बांधून ठे वता येतील असा लांब
बा ांचा अंगरखा. (2) वाढ, गती, इ.म ये अडथळे
आणणारी बाब.
strait-laced ( ) a. too strict in morals; नै तक बाबतीत अ यंत काटे कोर.
strand¹ ( ) n. one of the threads of a
rope; दोरखंडाचा एक पेड (a rope of three -s).
(2) गो ीतील एक धागा.
strand² ( ) n. sandy shore of a lake,
river, etc.; तळे , नद , इ. चा वालुकामय कनारा. v.i.
&t. (जहाज) वाळू त तणे, तवणे (The ship was -ed on the shore.).-ed a. (पैसा, मदत, म या वना)
नराधार झालेला(-ed travellers) (The bus had
already left and we were - ed in a strange
town.). to be left -ed; (पैसा, म , इ.वाचून)
नराधार होणे.
strange ( े इ ज) a. unusual, queer; अप र चत, चम का रक (a -experience). (2)-ला नवखा, -शी
अप र चत (He is quite - to the rustic life). to feel —; कसेसेच वाटणे (I felt - in the new
town.). (ii) भोवळ आ यासारखे वाटणे.
strangely ( ) adv. in a strange manner;
चम का रकपणे. (2) वल णरीतीने. - enough; आ ण वल ण गो सांगायची हणजे.
stranger ( ) n. any person whom one
does not know; अप र चत मनु य, तहाईत (She
was a -to us.). (2) पर या ठकाणी आलेला (I am
a -in this place.). (3) पा णा, अ यागत.
(4) (to) एखा ा प र थतीशी अप रचत (He is
no -to electronics.). little -; नवजात अभक.
strangle ( ) v. t. to throttle, to choke;
गुदमरवणे, गळचेपी करणे (The dictator's first step
was to -the free press.). (2) गळा दाबून मारणे.
(3)-ची वाढ खुंटवणे (to -originality). (4) दाबून
आव न धरणे (to - a cry).
stranglehold ( ) n. a deadly grip; त प याला ास घेणेही मु क ल हावे अशी
जबरद त पकड. (2) प रपूण वच व (the -of large
firms on industry).
strangulate ( ं युले इट) v. t. to strangle; गळा
दाबून ठार मारणे. (2) एखा ा भागातील र ाव बंद
हावा अशा कारे तो भाग दाबून आकुं चत करणे.

ँ े
 strangulation ( टँ ' युले इशन्) n. strangling or
being strangled; गळा दाबून ठार मारणे, गळा दाबला
गे याने मरणे (death by-). (2) दाब पड याने
र ा भसरण बंद पडणे.
stranguary ( ) n. painful excretion of
urine drop by drop; वेदना होत थब थब ल वी होणे
( या).
strap ( ) n. strip of leather, etc. with a
buckle; कात ाचा ( कवा कापडाचा) प ा.
(2) एखाद गो उचलून वा न ने यासाठ वापर यात
येणारी कात ाची कवा अ य प . (3) रे वे या
ड यात कवा बसम ये उ या वाशांना आधार मळावा
यासाठ असलेला हाताने धरायचा टांगलेला प ा.
(4) व तरा परज याचा (धार लाव याचा) प ा.
(5) कातडी प ट्याने श ेदाखल मारलेला फटका. v.t.
(-pp-) प ट्या या साहा याने बांधणे. (2) प ट्याने
मार दे णे. (3) कातडी प ट्यावर धार लावणे (= strop).
straphanger ( ॅ 'पहँ गर्) n. a passenger in a
bus or train, who has to travel standing (by
holding on to a strap); बसम ये कवा आगगाडीत
बसायला जागा नस याने टांगले या प ट्याला ध न
उ याने वास करणारा वासी. straphanging n.
अशा कारे उ याने वास करणे ( या).
strapless ( ) a. (of a woman's formal
dress) without straps over the shoulders;
खां ावरील प े नसलेली ( वशेषतः यांची काचोळ ).
strapline ( ) n. a subheading in a
newspaper or magazine article; वृ प कवा
मा सकामधील उप वभागाचा मथळा.
strapped ( ) a. (to) badly in need of; -ची
अ यंत नकड असलेला.
strapping ( टॅ पग्) a. tall and sturdy उंच व
ध पाड (a -girl).
strata ( ाऽट) n. pl. of stratum; stratum चे अ. व. प.
stratagem ( ) n. a plan to deceive an
enemy; (श ूला चकव याची) लृ ती.
strategic(al) a. of or relating to a strategy; सै नक डावपेचाचा (a -retreat).
(2) यु कले या ीने कौश याचा (a -operation). (3) मो याचा. (4) (श ा ,
े ह ले, इ.बाबत) य यु भूमीऐवजी
श ू या भू दे शावर फेकलेली/उपयोगात आणलेली (a -missile).
strategics ( ट ज स्) n. (functioning as
singular) a strategy; सै नक ूहरचना.
strategist ( ) n. a specialist in strategy; यु कला ( ूहरचना) वशारद (a military -).
strategy ( ) n. the act or science of the
planning and conduct of a war; ल करी
डावपेचांची कला व शा . (2) ावहा रक (धंदा,
उदयोग, राजकारण, इ.मधील) डावपेचांचे कौश य,
अनुसंधान (Strategy is needed to keep the boys at work.).
stratify ( ) v. t. & i. to arrange or form
into strata; थर बनवणे कवा बनणे (Stratified
rock). stratification n. थर बनवणे/बनणे ( या).
stratosphere ( ) n. layer of air above the earth's surface; पृ वी या पृ भागापासून अंदाजे 20 ते
80 कमी. उंचीवर असणारा हवेचा थर.
stratum ( ाऽटम्) n. [pl. strata ( ाऽट)]
layer; (दगड, इ.चा) थर (a -of rock).
(2) समाजातील एक तर. (3) लोकांचा दजा (They
belong to the low -of society.).
straw ( ॉs) n. dry cut stalks of grain; वाळलेला पढा. (2) प ातील एक काडी. (3) तु छ व तू. (4)
पेय प याची पोकळ काडी. a. याने बनलेले (a -hat). a man of-; कवडीमोलाचा मनु य, बाजारबुणगा. (ii) बा ले
(बुजगावणे). the last -; यायोगे काही काम अस होऊन बसते अशी गो . to catch at a-; अडचणीत काडीचाही
आधार घेणे. not worth a-; काडीचीही कमत नसलेला.
strawberry ( ) n. juicy red fruit with
tiny yellow seeds on its surface; छोट , लाल

े े ो ी
रसाळ फळे . (2) याचे रोप. -mark; लाल रंगाची
ज मखूण.
straw-coloured ( ) a. pale-yellow;
फ कट पव या रंगाचा.
straw-hat ( ) n. hat made of straw;
गवती हॅट.
stray ( े इ) v.i. to roam, to rove; भटकणे.
(2) र ता चुकून भलतीकडे जाणे (to -about in a
strange city.). (3) स माग सोडणे, बहकणे. (4) एका
मु याव न स या मु यावर भरकटत जाणे. n. हरवलेले
जनावर कवा माणूस. waifs and -s; गृहहीन बालके. a.हरवलेला (A - kitten was crying at the door.).
(2) भटकणारा (-cats and dogs). (3) अधूनमधून
( णक) घडणारे, आढळणारे (The street was
almost empty except for a few — vehicles.).
streak ( क्) n. long thin line; लांब, बारीक रेषा (-s of lightning). (2) छटा, झाक, अंश (a -
of
madness, a -of humour). (3) चुटक सरशी
गेलेला काळ(a --of good luck). to hit a winning -; सुदैवाने सतत लागोपाठ यशामागून यश मळत
जाणे. v. t. & i. रेषांनी/ शरांनी यु असणे. (2) रेषा
काढणे. (3) ( व ुत् ) वेगाने जाणे. –of lightning;
वजेची चमक. -y a. रेषां कत.
stream ( ) n. any current or flow of water;
वाह (नद कवा ओढा). (2) ( व, व तू, माणसे
यांचा) ओघ, वाह (a - of shoppers, a - of
cars). (3) वाहाची दशा (उदा., up-; वाहाची
दशा. down -; वाहा या व दशा).
(4) (शाळा) मुलांचा एक व श गट (उदा., इं जी
मा यमातून शकणा या मुलांची तुकडी, षार मुलांची
तुकडी, इ.). v. i. &t. वाहणे (Tears -ed from her
eyes.). (2) पसरणे. (3) (वा यात) फडफडणे.
(4) मुलांना (शाळे त) व श वगात घालणे. to
go with the -; वाहप ततासारखे वागणे. -headline;
वृ प ातील मु य मथळा.
streamer ( ) n. a long ribbon or paper;
कागदाची लांब पताका. (2) लांबलचक न ं द नशाण.
(3) वृ प ातील ठळक मथळा. (4) उ र ुव
दे शातील काशझोतातील एक प ा.
streamlet ( म् लट् ) n. a small stream; छोटा वाह.
streamline ( ) n. natural course of water or air currents; पाणी कवा हवा यांचा नैस गक
अ तहत वाह ( दशा). v. t. हवा कवा पाणी यांना
कमान वरोध होईल असा (गाडी, इ.) -ला आकार दे णे.
(2) काय म करणे (to -suburban train service).
streamline(d) [ लाइन् (ड् )] a. so shaped as to offer least resistance to movement in
the air or water; हवेला कवा पा याला कमान वरोध होईल अशा रीतीने आकार दलेली (व तू) (a -car).
(2) आगामी सव अडचण चा पूण वचार क न या र
कर याची यात व था केली आहे असा.
(-methods).
street ( ) n. road in a town with houses
along each side; तफा घरे असलेला (गावातील)
शहरातील र ता. the man in the -; सवसामा य
मनु य. on the -; गृहहीन झालेला. a -car;
(अमे रकेत) ामगाडी. a -door; र या या दशेने
उघडणारा घराचा दरवाजा. ~-girl n. वे या. a
-walker; वे या. to go on the .-s; वे या बनणे. to
be up one's -; यात आप याला वशेष गती आहे
अशी (Writing a play is not up my —.). not in
the same -as;- या इतका चांगला नसलेला (As a
playwright he is not in the same -as P. L.
Deshpande.). -s ahead of; - यापे ा गत असलेला.
strength ( ट थ्) n. being strong; श , ाण,
साम य (2) (जड व तू) भ कमपणा, मजबूतपणा
(the - of fort). (3) (भावनेची) ती ता.
(4) सं या (the total —of the enemy army). on
the of; - या जोरावर. upto (below) the - of; ज र आहे या ( यापे ा कमी) सं येपयत. in full —; सव या
सव. to go from – to —; अ धका धक ग तपथावर जाणे.
strengthen ( ) v. t. & i. to make or become strong; साम यवान बनवणे/बनणे. (2) अ धक ती
करणे (the soldiers -ed their defenses).
strenuous ( ) a. needing great effort;
याला फार प र म लागतात असा, क ाचा (a -job).
(2) ( ) खूप प र म करणारी (a -worker).
streptococcus ( ) n. (pl. streptococci) a group of bacteria which causes serious
illness; या यापासून गंभीर व पाचा आजार संभवतो अशा जंतूंचा समूह.
stress ( े स)् n. emphasis; भर (जोर) (Some
people lay too much - on money and
position.). (2) दाब. (3) प र थतीचा दाब (the -of
poverty). (4) वराघात. v.t. यावर जोर दे णे.
(2)-चे मह व तपादन करणे (You ought to have -ed that point.).
stretch ( ) v. t. & i. to pull something to
make it longer, wider or tighter; ताणणे, ताणून लांब करणे (to -a piece of rubber). (2) (मान, इ.)
उंच करणे. (3) पसरणे (The forest -es for miles.). (4) वपयास हो याइतपत अथाची ताणाताण
करणे (to -the truth). to -out; पसरवणे. n.
पसर याची या. (2) ताण याची या. (3) अथाची
ताणाताण. (4) व तार (an extensive -of
sandhills). at a-; एकाच वेळ अखंडपणे. by
any/no - of imagination; एखा ाने कतीही
क पना केली तरी दे खील. to -one's legs; हातपाय
मोकळे कर यासाठ फरणे. to -a point in some-
one's favour; एखा ाचा फायदा होईल अशा रीतीने
मु याला कलाटणी दे णे. to - one's powers;
पराका ेचे म करणे.
stretcher ( ) n. a device of poles and
canvas for carrying sick or injured people;
ण श बका (आजारी कवा जखमी माणसाला वा न
ने याचे साधन). ~-bearer n. े चर वा न नेणारा
मनु य.
strew ( ) v. t. (p. t. -ed; p.p. -ed or -n) to
scatter; पसरणे, पस न टाकणे (to -flowers over
a path, to — a path with flowers). -n p.p.
पसरलेल. े
strewth ( थ्) interj. struth; 'दे वाशपथ!' या
अथाचा उ ार ('God's truth' चा सं ेप).
striated ( ाइए इ टड् ) a. striped, furrowed; प े कवा खोबणी असलेला (-rock).
stricken ( ) a. (p.p. of strike) afflicted
or affected; पडलेला, जजर झालेला (a sorrow-~
face; a poverty-- family).
strict ( ट) a. stern; कडक. (2) कडक श तीचा (Our games teacher is very —.). (3) यातून
पळवाट नाही असा (-discipline). (4) नेमका, अगद बरोबर. -ly adv. पूणपणे. (2) असं द धपणे. -ness n. श त.
stricture ( ) n. (usually plural) severe
criticism; कडक तकूल ट का, ताशेरा (to pass -s
on somebody). (2) (वै क) शरीरातील कोण याही
मागाचे (न लकेचे) आकुंचन.
stride ( ) v. i. & t. (p. t. strode, p.p.
stridden) to walk with long steps; लांब टांगा
टाकत चालणे. (2) एका टांगेत पलीकडे जाणे (He strode over the brook.). (3) दो ही बाजूंना एक एक पाय टाकून
उभे राहणे (to -a fence). n. लांब टांग.
(2) एका टांगेचे अंतर, ठग. (3) (अ.व.) गती. to
make great -s; मोठ गती करणे. to take
something in one's -; वशेष प र मावाचून पार
पाडणे.
strident ( ा इड ट् ) loud and harsh;
(आवाज) मोठा व ककश. -y adv. मो ाने व
ककशपणे. stridency n. (आवाजाचा) मोठे पणा व
ककशपणा.
stridulate ( ) v. i. (of insects like cricket) to produce shrill sound; (रात कडे,

े
इ.सारखा) ककश आवाज काढणे. stridulation n.
ककशपणा. stridulous, stridulant a. ककश आवाज करणारा (-cries of the gulls).
strife ( ाइफ्) conflict; संघष (a bitter -between rivals). (2) यशासाठ झगडा.
industrial-; मालक-मजूर संघष (औ ो गक संघष).
strike ( ) v. t. & i. (p. t. & p. p. struck) to
hit; तडाखा दे णे, आपटणे. (2) टोले पाडू न दशवणे.
(3) मनावर त या उमटवणे. (4) (झडा, इ.) खाली
घेणे. (5) संप करणे. (6) मनात येण, े वाटणे, उमगणे (It
struck me that he was hiding something
from me.). (7) अचानक मळवणे (उदा., -oil).
(8) (with) -ने अक मात आजारी पडणे (He was
struck with influenza.). (9)- या अव थेत नेणे
(He was struck speechless.). (10) (वन पती)
नमाण करणे (to -roots). (11) (सप) दं श क न इजा
करणे. (12) (with) जवळजवळ न े करणे (She
was stricken with grief.). (13) सौदा ठरवणे
(to - a bargain). to — at; - या वर नेम ध न
मारणे. to -home (to); -ला पटवणे (-ची खा ी
क न दे णे). to - off or out; पुसून (खोडू न) टाकणे.
to — up (on); डो यात येणे, सुचणे. to - - home;
भावीपणे ठोसा हाणणे. (ii) अपे त प रणाम साधणे.
to -in; - याम येच बोलणे. to -it rich; फार
मो ा माणावर ख नज कवा ख नज तेल यांचा
शोध लागणे. (ii) अक मात फार मोठा आ थक लाभ होणे.
to -down; एका तडा यात खाली पाडणे, चीत करणे,
struck with terror; भीतीने गाळण उडालेला.
to — back; तटोला लगावणे. to — at the
root; मुळावर घाव घालणे. How does it - - you?
याबाबत तुला काय वाटते? (तुझी त या काय?).
to - up; वाजवायला सुरवात करणे (The band
struck up.). (ii) ( नेहसंबंध) जुळवणे (The two
neighbours struck up friendship.). to - an
attitude; अचानक व श भू मका घेणे. to -a
note of warning; धो याची सूचना दे णे. n. संप.
(2) तेल, सोने, इ. ख नजाचा शोध. (3) वैमा नक ह ला.
on - संपावर गेलेला. to go out on -; संपावर
जाणे. a general -; साव क संप.
striker ( ) n. a worker who has struck;
संपावर गेलेला कामगार (working condition of the
-5). (2) केटमधील थम खेळणारा फलंदाज.
(3) (फुटबॉल) पुढचा खेळाडू . (4) (कॅरम, इ.) याने
टोला मारायचा ते साधन.
striking ( ) a. attracting attention; च वेधक, उ लेखनीय (the -feature of a
scheme, a - woman). (2) ( वशेषतः घ ाळ)
याचे टोले पडतात असे. within -distance;
माया या ट यात. - force; कूम मळताच ह ला
करायला स ज असा सै य वभाग.
strikingly ( ) adv. in a striking manner; ल वेधकपणे (a - beautiful woman).
string ( ं ग) ् n. fine cord for tying things; दोरी, सुतळ . (2) धनु याची दोरी. (3) तंतुवादयाची तार.
(4) माळ (a -of beads). (5) (काही गो ची)
मा लका (a -of cars or buses). v. t. & i. (p. t. &
p. p. strung) दोरीने बांधून टाकणे. (2) (धनु य, इ.ची)
दोरी चढवणे. (3) दो यात ओवणे. to - along;
एखादया या मनात खो ा अपे ा नमाण क न याला
फसवणे. to - along with; आपणाला हतकारक
असेपयत एखादयाशी संबंध ठे वणे. to -up; फाशी दे णे,
हाल करणे. to be strung up; मनावरील ( चता,
उ सुकता, इ.चा) ताण वाढलेला असणे. to harp on
the same -; तेच तेच बोलत राहणे, आपलेच (बोलणे)
तुणतुणे वाजवत राहणे. to pull -s; वतः या वजनाचा
उपयोग करणे. to pull the -s; कळसू ी बा या माणे

े ो ी
वागवणे. without -s; कोण याही अट वाचून. tied to
one's wife's apron--s; बायको या मुठ तील. to
have two -s to one's bow; आपले उ सा य
कर यासाठ पयायी साधन उपल ध असणे.
stringed ( ) a. provided with strings;
तारा असलेले (तंतुवा ). - instrument; तंतुवा .
stringent ( ज ट) a. strict, severe; कडक,
पाळलाच पा हजे असा, पळवाट नसलेला (-laws).
(2) (आ थक वहार) कज, इ. मळणे रापा त
असलेला (a -budget). stringency n. कडकपणा.
(2) पैशाची चणचण, टं चाई.
stringer ( ) n. a long horizontal beam
that is used for structural purposes;
घरबांधणीम ये वापर यात येणारी लांब आडवी तुळई.
(2) शहरा या/ दे शा या व श वभागा वषयी वृ ांत
लेखनासाठ वृ प ाम ये कवा वृ सं थेम ये
अंशका लक काम करणारा प कार.
string orchestra ( ग्ऑ क )an orchestra consisting only of violins, violas and double
bass; हायो लन, हाइअल, डबल बास- सार या तंतुवादयांचा वा वृंद.
stringpiece ( ) n. a long horizonal timber bar to support a framework; चौकट ला
आधार दे णारी लांब आडवी लाकडी तुळई.
stringy ( ं ग) a. made of strings; तंतूंचे बनवलेल. े (2) तंतूसारखे दसणारे (-meat). (3) ( या
शरीराची ठे वण) बळकट नायू असलेला.
strip¹ ( प्) v. t. &i. (-pp-) to undress; कपडे,
आवरण, इ. काढू न टाकणे (to -a bed). (2) लुबाडणे
(He was -ped of all his money.). (3) नागवा
होणे करणे. --tease n. पा ा यांमधील एक गळ
नृ य कार (यातील भाग घेणारी ी े कांसमोर
हळू हळू वव होते). -per n. अशी ी.
strip² ( प्) n. long, narrow, piece; (कागद,
कापड, जमीन, इ.चा) लांब, अ ं द प ा (an air-~).
(2) वमानाची धावप (airstrip चा सं ेप).
(3) (पो टाची त कटे ) तीन कवा अ धक सलग त कटांची उभी कवा आडवी अशी प . (4) एखादया संघातील ( वशेषतः फुटबॉल)
खेळाडू ंनी प रधान केलेला वेष. ~-lighting n. द ां या (ब ज्) ऐवजी मो ा
ू ज वाप न केलेली काशयोजना. -cartoon n.
एका प त ओळ ने काढलेली अनेक हा य ( संग) च े.
stripe ( ाइप्) n. long narrow mark; (रंगाचा)
प ा. (2) सै नकाचा दजा दाखवणारी प . (3) कार
(a man of a certain -). (4) चाबकाचा, छडीचा
फटकारा. v.t. प े काढणे. –d a. प े असलेला. -r n.
(ल करी सेवा) गणवेशावर स मानदशक फती असलेला
(a two --er).
stripling ( ) n. young man not yet fully grown; नुकताच ता यात पदापण करणारा मनु य.
stripy ( ) a. marked by or with stripes;
प े री, प े प े असलेला.
strive ( ) v. i. (p. t. strove; p. p. striven)
(with, against) to struggle; - याशी झगडणे.
(2) (after) य नांची पराका ा करणे. -r n. खूप
य न करणारा.
strode ( ोड् ) p. t. of stride; stride चे भू. का. प.
stroke ( ोक्) n. blow; टोला, तडाखा, फटकारा (The house was hit by a -of lightning.).
(2) ( केट) टोला. (3) (लेखणीचा) फटकारा.
(4) केलेले काम. (5) तासाचा टोला (on the -of
four). (6) रोगाचा आक मक झटका. (7) अक मात
घडलेली घटना कवा केलेली कृती (a -of luck).
(8) पोहो याची व श प त. (9) पोहोणा याने
पा यातून माग काढताना पुनःपु हा पा यात मारलेला
वश कारचा फटकारा. (10) हाताने केलेला अलगद,
हळु वार पश (कुरवाळणे). (11) व हव याची व श
प त. on the -; व शीरपणे, अगद वेळेबर कूम.
a — of work; अगद थोडे काम. off one's —;
(केलेले काम) न यापे ा कमी तीचे असणे. v.t.
े े े े
 ेमाने हात फरवणे. (2) शांत करणे. to -a person
the wrong way; एखा ाला चडवणे. to -a
person down; एखा ाला शांत करणे.
stroll ( ोल्) v.i. to walk leisurely; रमतगमत
फरणे. n. रपेट, फेरफटका. - n. फेरफटका करणारा.
strong ( ाँग)् a. powerful; बलवान, साम यवान.
(2) काटक, खंबीर. (3) भ कम, प का. (4) अभेदय,
अ ज य (a -fort). (5) सं याबलाने मोठा. (6) (चहा,
इ.) कडक, ती (-words, -tea). (7) ( यापद)
याचा भूतकाळ नयमानुसार होत नाही असे. going -;
अजून भरपूर जोमात असणे. -box n. मौ यवान व तू
ठे व यासाठ असलेली मजबूत पेट . -point; व श
असा गुण (Perseverance is his - point.).
-point n. संर णा या ीने अ यंत मजबूत अशी
जागा.
stronghold ( ाँ हो ड् ) fort; क ला.
(2) (एखा ा प ाचा) बाले क ला.
strongman ( ) n. a performer (in a circus, etc.) who performs feats of strength;
(सकस, इ.म ये) कसरतीची कामे करणारा. (2) अ यंत
काय म, कतबगार, वजनदार .
strong-minded ( ाँगमा इ डड् ) a. having
strength of mind; ढ न यी, खंबीर, करारी
(Margaret Thatcher is a - woman.).
strongroom ( ाँ म ू ् ) a specially
designed room in which valuables are
locked for safety; तजोरीची खोली. (2) तु ं गातील
भ कम अशी खोली.
strong waters ( ) n. pl. alcoholic drink; म , म दरा.
strong-willed ( ) a. having strength
of will; अ यंत न ही वृ ीचा.
strontium ( ॉ शअम्) n. soft silver-white
metallic element; ॅ शयम नावाचा (चांद सारखा)
धातू.
strop ( ) n. a leather strap for sharpening
razors; व तयाला धार लाव याचा कातडी प ा. v.t.
(-pp-) पलाट यावर व तयाला धार लावणे.
strophe ( ) n. a group of lines in a poem;
क वतेतील चरणांचा गट.
strove ( ो ह्) p.t. of strive; strive चे भू. का. प.
struck ( क्) p. t. & p. p. or strike; strike चे भू. का. व भू. का. धा. प.
structure ( ) n. anything that has been
formed of parts; रचना, बांधणी (The human
body is a wonderful and complex —.).
(2) इमारत (a stone –). (3) भाषेतील अ भ ची
मांडणी. structural a. रचना वषयक. (2) बांधणीसंबंधी.
strudel ( ) n. a kind of tart made of fruit,
etc. rolled up in puff pastry and baked;
घालून शजवलेला एक खा पदाथ (apple -).
struggle ( गल्) v.i. to strive; झगडणे, धडपड
करणे, आटोकाट य न करणे (to -to obtain
freedom). n. झटापट, झगडा, धडपड, संघष. - for
existence; जीवनाथ कलह.
strum ( ) v. t. & i. (-mm-) to play noisily
or carelessly; तंतुवादयातून बेसूर आवाज काढणे,
वाटे ल तसे बेपवाईने वाजवणे (to -a guitar). n.
अकुशल माणसाचे तंतुवादयवादन ( यातून काढलेला नाद).
struma ( ) n. (pl. strumae) an abnormal
enlargement of the thyroid gland; गंडमाळा.
strumpet ( पट) n. a prostitute; वे या.
strung ( ) (p. t. & p. p. of string) a. व श
कार या तारा असलेले (वा य). highly -; अ यंत
भ ा कवा यालेला. - out; मादक ा या अधीन

े
असलेला.
strut¹ ( ) n. a piece of timber placed at an
angle to brace a structure; एखा ा बांधकामाला
आधार दे यासाठ बसवलेला तीर.
strut² ( ) v. i. (-tt-) to walk in a stiff,
self-satisfied way; आप याच तो यात चालणे. n.
असे चालणे.
struth ( ) interj. short for God's truth!;
'दे वाशपथ!' या अथाचा उ ार.
struthious ( ) a. (of birds) resembling
the ostrich; शहामृगासारखा दसणारा, शहामृगा या
जातीचा.
strychnine ( ) n. a kind of strong poison; एक कारचे भयानक वष (कुच याचे वष).
stub ( टब्) n. remnant of anything; पे सल,
सगारेट, इ.चा लहान तुकडा (बुंधा, खुंट, थोटु क).
(2) (अमे रका) (चेकबुक, इ.ची) थळ त.
(-bb-) आदळणे (अंग ाला जोराने लागणे). to –
one's toe; ठे च लागणे. to – out a cigarette;
सगारेट कशावरतरी दाबून वझवणे.
stubble ( ) n. short growth of beard;
क चत वाढलेली दाढ . (2) कापणीनंतर रा हलेले
धा या या रोपांचे खुंट.
stubbly ( ) a. of or like stubble; खुंटासारखा (a -beard).
stubborn ( ट बन्) a. obstinate; ह , रा ही.
as - as a mule; खेचरासारखा ह , - soil;
नांगर यास कठ ण अशी जमीन. -ly adv. ह ाने.
-ness n. रा ह, ह .
stubby ( ट ब) a. short and thick; खुंटासारखे
आखूड व जाड ( वशेषतः अशी बोटे ) (a -figure,
--fingered hands).
stucco ( ) n. (pl. -s or -es) a fine plaster
for walls; भत, इ.वर लाव याचा बारीक गलावा. v.t.
असा गलावा लावणे.
stuck ( टक्) p.t. & p.p. of stick; stick चे भू. का. व भू. का. धा. प. ~-up a. आ ताखोर,
मळू न- मसळू न वागणे न जमणारा.
stud¹ ( ) n. short nail with a thick head;
मो ा मा याचा खळा. (2) कॉलरचे कवा शटाचे बटन.
v.t. (-dd-) -ने सुशो भत करणे. -ded with;
( वखुरले या गो नी) सुशो भत झालेला (-ded with
jewels).
stud² ( ) n. a horse kept for breeding;
पैदाशीकरता असलेला घोडा. ~-book n. घो ां या
वंशावळ चे पु तक.
student ( ) n. one who is studying at a
(especially) college or a university; व ाथ
(सामा यतः महा व ालयात शकणारा). (2) कोण याही
वषयाचा सखोल अ यास करणारा (a -of religion).
-ship n. छा वृ ी, श यवृ ी. -teacher; श ण घेत असलेला श क.
studhorse ( टडहॉस) n. a stallion; वळू घोडा.
studied ( ) a. carefully practised or
premeditated; वचारपूवक केलेले (a -reply).
studio ( ) n. (pl. ) artist's or photographer's workroom; च कार,
छाया च कार, इ.ची काम कर याची खोली (कायालय).
(2) च पटाची फ म जेथे घेतली जाते ते ठकाण,
(3) रे डओ कवा रदशनचा टु डओ. - couch;
याचा वापर बछाना हणूनही करता येतो असा कोच
( याला पाठ नसते). - audience; टा या वाजवणे,
हसणे, इ.साठ टु डयोम ये असलेला ोतृवग
( े कवग).
studious ( ) a. devoted to study;
व ा ासंगी, अ यासू. (2) त पर, द . (3) वचारपूवक केलेला (-delay). -ly adv. अ यासूवृ ीने. -ness n.
अ यासूवृ ी.
studwork ( ) n. work decorated with
ी ो े े े ी
studs; गुं ा, इ.नी सुशो भत केलेले काम. (2) भतीला
आधारभूत अशी चौकट.
study ( ) v. t. & i. to apply the mind to get
knowledge; अ ययन करणे, अ यास करणे (to -a
subject). (2) पाठ करणे, मुखो त करणे (to -a
part for a play). (3) नीट नरी ण करणे (to -the
effects of heat on metals). (4) सहानुभू तपूवक
वचार करणे. (5) व श वषयाचा अ यास करणे
(to - law). n. अ ययन, मनन.(2) नरी ण, प रशीलन. (3) अ या सका. (4) तळमळ चा य न.
(5) (अ. व.) व श वषयासंबंधी सखोल अ यास कवा
काय (environmental studies). (6) सखोल
अ यासातून झालेली न मती (उदा., एखादा बंध कवा
पु तक.). (7) (सरावासाठ व नमु यादाखल)
काढलेल/े तयार केलेले च कवा श प. to be in a
brown -; वचारात, दवा व ात म न असणे.
stuff ( टफ्) n. material, substance; सामान, माल, चीजव तू. (2) (व तू बनव यासाठ लागणारा) क चा
माल. (3) त व. (4) अ सल गुण. (5) ु लक,
हलकेसलके सामान. (6) लोकरीचा कपडा. (7) मूखपणाची कृती, बडबड, क पना, इ. (8) वषय, कौश य,इ. v. t. भरग च
भरणे, क बणे (to -money into a pocket). (2) पढा भरणे. (3) अधाशीपणे खाणे. (4) (अमे रका) मतपेट त अनेक
बनावट मतप का क बणे. to do one's -; आपणाकडू न अपे त असे काम आपण करणे. That's the -;जे आव यक होते
ते हेच. a -ed shirt; मजासखोर मनु य.
-and nonsense; मूखपणाची बडबड.
stuffed ( ट ट) a. filled with stuffing; मसाला
भरलेले (बदक, इ.). (2) (up) (नाक) च दलेले. - shirt n. मजासखोर माणूस.
stuffing ( ) n. the material with which
something is stuffed; ( पसे, कापूस, पढा, इ.) आत
भराय या व तू. to knock the - out of a person; एखा ाचा पूणपणे न ा उतरणे. (2) झग ात पूण
पाडाव करणे. (3) (आजारात) फार अश क न सोडणे.
stuffy ( ट फ) a. lacking fresh air; (खोली) क दट. (2) ( ) चडखोर. stuffiness n.
क दटपणा.
stultify ( ) v. t. to spoil what has been done; आप याच कृतीने आपले काम बघडवणे.
(2) आपले हसू क न घेणे.
stum ( ) n. must (unfermented grape
juice); मादकपणा न आलेला ा ांचा रस. (2) अंशतः
मादकपणा आलेले म , पूणतया मादक यांचे (ते
अ धक टकव यासाठ ) केलेले म ण. v. t. (-mm-)
मदयात मादकपणा नसलेले म मसळू न ते टकावू करणे.
stumble ( ) v.i. to miss one's step in
walking; अडखळणे, ठे चाळणे. (2) अडखळत बोलणे,
बोलताना अडखळणे. n. ठोकर, ठे च. to - along;
अडखळत चालणे. to -across or upon; अचानक
नजरेस पडणे, अचानक गाठ पडणे.
stumbling block, stumbling stone
(ट लग लॉक्, ट लग टोन् ) obstacle;
अडथळा, अडचण, व न, वलंब करणारी गो .
stumbly ( ट ल) a. apt to stumble; नेहमी
अडखळू न पडणारा. (2) अडखळू न पाडणारा.
stump ( ट प्) n. bottom of the trunk; झाडा या खोडाचा बुंधा. (2) कशाचाही उरलेला खुंट (उदा., सगारेटचे
थोटू क) (the —of a tooth, the -of
a pencil). (3) केट या खेळातील य ी ( ट प).
v.t. &i. भंबेरी उडवणे, अवाक करणे/होणे (The
unexpected question -ed him.). (2)
आपटत चालणे. (3) फलंदाजाला य चीत करणे.
(4) (up) पैसा दे णे. (5) एखादया ज मनीतील खुंट, इ.काढू न टाकणे. - orator; जोराजोरात भाषणे ठोकणारा
व ा. to draw -s ; ( केट) खेळ संपवणे. to stir
one's -s; सतत पायांवर असणे (सारखे याशील
असणे). on the -; सतत राजक य, मो हमेवर
( ा याने, इ. दे त) हडणे (The senator is on
the -.). to — the country; दे शभर ा याने दे त
सुटणे.
stumper ( ट पर्) a difficult or embarrassing question; अडचणीत आणणारा,
नाजूक . (2) उ र दे ता येणार नाही असा
(य ).
stumpy ( ) a. short and thickset like a
stump; ठगू व ल (a --- little man). (2) पु कळ
खुंटे कवा बुंधे असलेला (a -ground).
stun ( ) v. t. (-nn-) to make unconscious
by a blow; तडाखा दे ऊन मू छत करणे. (2) जबरद त
(मान सक) ध का दे णे (He was -ned by the sad
news.). (3) थ क करणे, अ कल गुंग करणे. -ning
a. फार आकषक (a -ning performance). -ningly
adv. अ तमपणे. -ner n. अ यंत आकषक, मोहक
कवा व तू. -ned p.p. जबर ध का बसलेला.
(2) ग धळलेला.
stung ( टं ग) ् p.t. &p. p. of sting; sting चे भू. का. व भू. का. धा. प.
stunk ( टं क्) p. t. &p.p. of stink; stink चे भू. का. व भू. का. धा. प.
stunt¹ ( ) n. something done to attract
people's attention; लोकांचे ल वेध यासाठ केलेली गो , धाडस (Circus riders perform -s on
horseback.). advertising—; जाहीरतबाजीसाठ
योजलेली अ भनव लृ ती (उदा., वमानातून आकाशात
अ रां ारा जा हरात करणे.). - flying; कसरतीचे खेळ. That's a good –;( स , इ.साठ ) ही फार
सुरेख क पना आहे. –man; ( सनेमात) अचाट
हमतीची कृ ये करणारा बदली माणूस.
stunt² ( ) v. t. to stop the growth of;
gicaut (to the growth of a plant). -ed
( ट' टड् ) a. खुरटलेला, खुजा, वाढ खुंटलेला (a -ed
mind).
stupe¹ ( ) n. a hot damp cloth used in
fomentation; शेक दे यासाठ वापर याचा भजवलेला
गरम कपडा.
stupe² ( ूप) n. a stupid person; (अमे रकेत
वापर) मूख माणूस.
stupefacient ( ) n. a drug that causes stupor; गुंगी आणणारे औषध.
stupefaction ( ूं पफॅ शन्) astonish-
ment; मोठे आ य, अचंबा. (2) गुंगी.
stupefy ( ) v. t. to make clear thought impossible; dit jou ou (They were stupefied
by the calamity.). (2) धुंद आणणे (to be stupefied by adrug). -ing a. मती गुंग करणारे.
(2) धुंद आणणारे.
stupendous ( ) a. amazing (in size,
degree); व मयजनक. (2) मती गुंग करील इतका भ (The Jog falls is a —sight.). (3) चंड (a -
achievement).
stupid ( ू पड् ) a. slow-witted, dull;
मंदबु चा, मूख. (2) नीरस, कंटाळवाणा (a -book,
to have a -time). n. मूख माणूस. -ly. adv.
मूखपणाने.
stupidity ( ू प ड ट) n. being stupid; मूखपणा. (2) मूखपणाची कृती.
stupor ( ू'पर) n. numbness; (म पान,
मान सक ध का, इ.मुळे आलेली) धुंद , गुंगी, लानी,
बेशु (to lie in a -).
sturdy ( ) a. strong, vigorous, healthy
बळकट, श शाली, ध ाक ा. (2) भ कम (a -
child, a -resistance). sturdily adv. भ कमपणे
(sturdily built). sturdiness n. भ कमपणा,
कणखरपणा.
sturgeon ( ) n. a kind of large fish valued as food; खा यासाठ उपयु असा एक मोठा मासा.
stushie ( टु श) n. a commotion or row; ग धळ, ोभ, गडबड. (2) खळबळ.
stutter ( ट'टर्) v.i. &t. to stammer; तोतरे बोलणे. n. तोतरेपणा. -er n. तोतरे बोलणारा. -ingly
adv. तोतरेपणाने.
sty¹ ( टाइ) pen for pigs; डु करवाडा.
(2) घाणेरडी, अ व छ जागा. v. t. &i. डु करवा ात
क डणे/ठे वणे.
sty², stye ( ) n. inflamed swelling on the
edge of the eyelid; tuuasi (A - is like a
small boil.).
style ( ) n. manner of expression in
ै ी े ी
language; शैली. (2) ढब, बाज. (3) (कपडे, इ.मधील)
अ याधु नक धाटणी (to live in —). (4) सळई, लेखणी.
(5) कताब, पदवी. (6) सूय-तबकडीचा शंकू.
(7) ीकेसरन लका. in -; लोक य असलेला, ढ
असलेला. out of–; लोका भ ची या ीने मागे
पडलेला. v. t. हणणे, नाव दे ण, े अमूक हणून वणन
करणे (to -a man a fool). (2) (आकषक) आकार
दे णे, रचना करणे (to -hair). -book
शु लेखनाचे नयम, मु णशैली, यांबाबतचे नयम,
उदाहरणे दे णारे एक पु तक (लेखक, संपादक, मु क,
इ.ना उपयु ).
stylish ( टाइ लश्) a. smart, fashionable;
तरतरीत, फॅशनेवल. (2) चांगली शैली असलेला.
stylist ( टाइ ल ट् ) n. one who tries to
cultivate a good style; अंगी चांगली शैली बाणावी
यासाठ य नशील असणारा लेखक (अ भनेता, च कार,इ.). (2) कपडे, सजावट इ.चे फॅशनेबल नमुने बनवणारा. -ic a.
लेखनशैलीचा, लेखनशैलीसंबंधीचा ( वशेषतः कला मक).
stylize ( ) v. t. to represent art forms,
etc. in a particular style; (कलाकृती, इ.) व श
संकेतानुसार तयार करणे.
stylo ( टाइलो) n. stylograph; नब या जागी बारीक नळ असलेली झरणी (फाउ टनपेन).
stylograph ( टाइल ाऽफ्) n. a fountain pen
having a fine hollow tube as the writing
point instead of a nib; नब याऐवजी या जागी
बारीक नळ असलेली झरणी.
stylus ( ) n. (pl.-es) needle-like point
used in pick-up; पक्-अपची पन. (2) (मेणाचा थर
असले या पृ भागावर ल ह यासाठ वापर याची)
टोकदार लेखणी.
stymie ( ) n. (in golf) situation on the
green when an opponent's ball is between
one's own ball and the hole; गो फ खेळातील एक अव था (अशा वेळ त प याचा चडू हा आपला चडू व भोक या
दर यान असतो.). (2) अडथळा.V. t.
(गो फ या खेळात) अशा अडचणी या अव थेत
त प याला टाकणे. (2) नयं ण ठे वणे, अडवणे. to
be -d; अडचणीत सापडणे. to lay one a- ;
एखा ाला अडचणीत टाकणे.
Styx ( ) n. (Greek mythology) the river
that surrounds Hades; ( ीक पुराण) मृता यां या दे शाला वेढणारी नद . to Cross the —; मरण पावणे. Stygian
ट स नद संबंधीचा. (2) अंधकारमय. (3) अ त मण करता ये याजोगे नसलेल.
े
suasion ( वे इ यन्) n. persuasion; मन वळवणे
(moral - या श द योगात वापर होतो).
suave ( ) a. (of a man) smooth in manner; (वाग यात) स य,सौ य, मधुर. (a - manner). -ly
adv . सौ यपणे, मधुरपणे.
suavity ( ) n. the quality of being agreeably polite; वाग यातील गोडवा, स यता, आब.
sub¹ (सब्) prep. under खाली. judice
(स जू ड स) a. याय व ,
sub² (सब्) n. submarine; पाणबुडी.
sub³ ( ) n. part of wages paid in advance;
पगारापोट आगाऊ दलेली र कम (= उचल).
sub - (सब्-) pref. under; खाली. (2) हाताखालील. (3) अधवट. (4) पु हा एकदा. -section n.
उप वभाग. -soil n. भूपृ ाखालील मातीचा थर. -tropical a. उ ण क टबंधाला लागून असलेला. -way
र या (रे वे)खालील भुयारी माग.
subaltern ( ) n. a commissioned officer in the army below the captain; कॅ टन या हाताखालील
सेना धकारी.
subatomic ( ) a. of elementary particles; अणूपे ाही लहान असणा या मूलकणांचा.
subcommittee ( ) n. a committee formed from the members of the main committee;
उपस मती.
subconscious (सबकॉ शस्) a. of one's
mental activities of which one is not aware;
या मान सक हालचाल ची आपणाला जाणीव नसते अशा हालचाली (a -awareness) n. (the) सु त मन
( यात वचार, वासना, इ. सु तपणे अ त वात असतात.).
 subcontinent ( ) n. a large land mass that is a distinct part of a continent; खंड ाय
दे श, उपखंड.
subcontract (सबकॉ ॅ ट् )n. a contract
which is a part of a bigger contract; मो ा
कं ाटाचा एक भाग (उपकं ाट). -or n. उपकं ाटदार.
subcutaneous (स यूटे इ नअस्) a. under the skin; वचेखालील (a --injection).
subdivide ( ) v. t. & i. to divide into further parts; आणखी भाग करणे, पोट वभाग पाडणे.
subdivision (सब ड ह' यन्) n. subdividing;
पोट वभाग पाडणे ( या). (2) पोट वभाग. -al a.
पोट वभागाचा.
subdue (स )
ू v. t. to overcome, to
conquer; जकणे, ता यात आणणे, दमन करणे (to -
one's passions,to -the rebels). (2) नरम पाडणे.
(3) फका करणे. .(4) ती ता कमी करणे (His kind
and soothing words - d her fears.). - d a. मंद,
शांत, फका (-d voice, -d lighting).
subedit ( ) v. t. to act as an assistant
editor; उपसंपादक हणून काम करणे. -or (सबे डटर्)
n. उपसंपादक.
subfusc ( ) a. devoid of brightness,
dull, dark; काळसर रंगाचा (a -hue). (2) छाप पाडू
न शकणारा.
subgrade (स े इड् ) n. the ground beneath a pavement; फरसबंद खालील जमीन.
subgroup ( ) n. a distinct subordinate
division of a group; अलग असा उपगट.
subhead, subheading (स हे' ड् , स हे' डग्) n.
the title of a subdivison of a printed work;
उप वभागाचा मथळा.
subhuman ( ) a. of or relating to animals that are below man in evolutionary
development; मानवापे ा खाल या योनीतील.
subject (स ज ट् ) n. citizen; जाजन, रयत.
(2) वषय (the -of the conversation, the -of
a picture). (3) ( यावर काही योग करायचा आहे
असा) मनु य कवा ाणी (a - for experiment).
(4) कशाला तरी कारणीभूत झालेली गो (a -for
pity). (5) ( ाकरण) उ े य कवा कता. to
change the -; (संभाषण, इ.चा) वषय बदलणे. on
the -of;- या संबंधात. -matter; (एखाद कथा,
इ.मधील) तपादय वषय. –to your consent;
तु ही मा यता दलीत तर. –to correction; चुक ची
ती कर या या अट वर. - index; वषयवार सूची.
परक यां या ता यात असलेला, अं कत
(-peoples). to -to;-ला याने मान दला पा हजे
असा (We are all -to these laws.). (ii) पा (-
to cancellation). (ii)- यावर अवलंबून ठे वून.
v.t. (-जे-) जकून - या अ धप याखाली आणणे.
(2) भोगायला लावणे (They - ed him to torture.).
subjection (सबजे शन ) the act of
subjecting; पराधीन करणे ( या), पारतं य,
स याची ताबेदारी (Women used to live in-to
men.).
subjective ( ) a. existing in the mind; मनात वसत असलेला, का प नक. (2) न ,
आ म न (-views). (3) ( ाकरण) क यासंबंधीचा.
subjectivity n. आ म न ता. (2) वानुभववाद.
subjoin ( ) v. t. to attach or join at the
end of something spoken written, etc.;
ल हले या मजकुरात कवा केले या भाषणात शेवट
जोडणे.
sub judice ( ) a. under judicial
consideration; याय व असलेले (The case
is —.).
subjugate (स जुगे इट् ) v. t. to subdue, to

े े े
conquer; अं कत करणे, जकणे, वश करणे. subjugation n. दमन, पराजय.
subjunctive (स जं ट ह) (grammar)
expressing a condition, a possibility or a
hypothesis; संकेत, अट, श यता, इ. करणारा.
n. -(mood); संकेताथ.
subkingdom (स कं डम् ) n. (biology) a
subordinate kingdom (subdivision of a
kingdom); ा णवग, वन प तवग, इ.ची उपको ट
(उप वभाग).
sublease ( ) v. t. & i. to lease to another person; पोटकुळाला प ट्याने दे णे. sublessee
(स लेसी) n. पोटकूळ, पोटभाडेक . sublessor
(स लेसर) n. पोटकुळाला भा ाने दे णारा.
sublet ( ) v. t. (-tt-) to grant a sublease
of; पोटभा ाने दे णे.
sublieutenant ( ) n. the most junior commissioned officer in the Royal
Navy; सवात क न दजाचा आरमारी अ धकारी.
sublimate ( ) v. t. to convert from a solid state to vapour by heat and allow it to
solidify again; घनाला उ णता दे ऊन वायु प करणे व
याला पु हा थंड होऊ दे ऊन घन प होऊ दे णे
(ऊ वपातन करणे). (2) उदा ीकरण करणे. a. शु
केलेला. n. शु केलेला पदाथ. sublimation
(स लम इशन्) n. ऊ वपातन. (2) उदा ीकरण.
sublime (स ला इम्) a. noble, exalted; उदा ,
भ , अ यु कृ (-thoughts). (2) (भ ता,
स दय, इ.मुळे) अतीव आदरणीय, पू य (-heroism).
(3) अफाट, अचाट, अतुलनीय. n. (the) उदा ता.
(2) पूजनीय कवा व तू. v. t. उदा करणे,
शु करणे. (2) ऊ वपातन करणे. -ly (स लाइ ल)
adv. अचाटपणे, उदा पणे, अतळपणे (-ly
ignorant).
subliminal (स ल मनल्) a. of which one is not consciously aware; सु त, अधजागृत (केवळ
मना या अ गट भागातच याची जाणीव झाली आहे
असा). - advertising; अ गट मनाने हण
करायची जा हरात (सामा यतः च पटा ारा कवा
रदशनवर दाखवली जाणारी).
sublimity ( ) n. the quality of being
sublime; उदा ता, उ ुंगता (the -of the
Himalayas) (the sublimities of great art).
submarine ( ) a. being under water;
पा याखालचा (समु ा या तळाचा) (a - cable). n.
पाणबुडी. -r n. पाणबुडीवरील खलाशी.
submerge ( ) v. t. & i. to sink or cause
to sink; पा यात बुडणे कवा बुडवणे. (2) जलमय करणे. (3) लपवणे, दाबून ठे वणे. (4) काम, अडचणी इ. या ओ याखाली
पूणपणे दबला जाणे –d (सबम ड् ) a. बुडालेला, पा याखाली झाकलेला (-d rocks).
(2) लपवून ठे वलेला (3) ओ याखाली दबलेला.
submersible (सम सबल्) a. capable of
submerging; बुडू शकणारा (2) पा याखाली जाऊ
शकणारा (= submergible).
submersion (स मशन्) n. submergence;
बुडणे/बुडवणे. (2) पा याखाली असणे वाखाली असणे.
submiss ( ) a. docile, submissive; न ,
तकार न करणारा. (2) (बोलणे, आवाज) सौ य
असणारा.
submission (स मशन्) the act of
submitting; शरण जाणे, शरणागती (In a gesture
of —, the rebel kissed the king's feet.).
(2) आ ाधारकपणा, न ता (They bowed in -to
the general's order.). (3) ( यायालयात वक ल, इ.ने
केलेल)
े नवेदन. (4) ताव (My -is that...).
submissive (स म स ह ) accepting
another's power or authority; तकार न
करणारा, आ ाधारक, न , स याचे वच व वीकारणारा

े े े
(to -advice). -ly adv. आ ाधारकपणे, न पणे, नमूटपणे. -ness n. आ ाधारकपणा, द नता.
submit (स मट) v.i. &t. (-tt-) to yield; शरण
जाणे. (2) वचाराथ पुढे ठे वणे (to -a claim, to -a
proposal). (3) हणणे पुढे मांडणे. (4) नमूटपणे सहन
करणे (to-a convict to torture), to --oneself
to somebody/something; - या अधीन असणे
(to - oneself to discipline).
submultiple ( ) n. an aliquot part; एखा ा पूणाक सं येचा पूणाकात येणारा ह सा (उदा., Three is
the -of nine.).
subnormal ( ) a. below normal; नेहमीपे ा कमी. (2) याचा बु ांक 70 पे ा कमी आहे
असा मंदबु चा. n. मंदबु चा माणूस.
subordinate ( ) a. (to) junior in rank; खाल या दजाचा, गौण (a -position).
a —clause; गौण उपवा य. n. हाताखालचा मनु य,
यम दजाचा मनु य. (सबॉ डने इट) v. t. (to) गौण
थान दे णे. (2) कमी तीचा लेखणे.
subordinating (सबॉ डने इ टग्) a. one that
introduces a subordinate clause; गौण वा य
जोडणारे (उभया वयी अ य) (=–con-junction).
subordination ( ) n. subordinating; खालचा दजा, गौण थान. (2) ताबेदारी.
subordinative ( ) a. subordinating; गौण थानाचा.
suborn ( ) v. t. to induce a witness to
give false evidence; (लाच, इ. दे ऊन) एखा ाला
खोट सा दे यास कवा अ य काही गैरकृ य कर यास
वृ करणे. -ation n. अशी कृती.
subpoena ( ) n. (pl. -s) a writ ordering
a person to appear in a law court; कोटासमोर
हजर राह याचा कोटाचा कूम. v. t. असा कूम काढू न
बोलावणे.
sub rosa (स'ब रोझ) adv. in secret; गु तपणे,
गोपनीय.
subscribe ( ) v. t. & i. to contribute;
वगणी भरणे, वगणीदार होणे. (2) काही लेखांखाली आपली सही करणे. to - to; - याशी सहमत होणे. -r n.
वगणीदार. subscription (स शन्) n. वगणी.
subsequent (स स व ट) a. later, next; नंतरचा, लगेच पाठोपाठ येणारा.– to; - यामागोमाग. -ly
adv. यानंतर.
subserve ( ) v. t. to serve as a means in
furthering something; उपयोगी पडणे, - या कामास
येणे, साहा य करणे (Chewing food well -s
digestion.).
subservient ( ) a. (to) giving too much respect to; -ला फारच आदर दाखवणारा, - या
तं ाने चालणारा. (2) सहा यक, उपकारक, साधनीभूत (A good leader's policies must be — to the
needs of the people.). subservience n.
खुषामत, हांजीहांजी. (2) उपयु ता.
subside ( ) v. i. to become less loud, less excited; (आवाज, इ.ची) ती ता कमी होणे. (2)
(पूर, इ.) ओसरणे. (3) (वादळानंतर वा याचा जोर)
मंदावणे, शांत होणे. (4) (राग, इ.ची) ती ता कमी होणे.
(My anxiety -d when the plane landed
safely.). (5) (जमीन) दबणे (6) (गाळ, इ.) तळाशी
थरावणे.
subsidence ( ) n. the act of subsiding; ओसरणे, उतार, उपशमन,खचणे.
subsidiary ( ) a. (— to) auxiliary; गौण, यम मदत नसासारखा असणारा (a - occupation, a -
issue). (2) सहा यकारी. n. यम अंगभूत कंपनी. (2) सहा यक कवा व तू.
subsidize ( ) v. t. to assist with a subsidy; (शासक य) आ थक मदत दे णे (Many universities
--research and publications.).
subsidization (स सडाइझे इशन्) n. (शासक य)
आ थक मदत.
subsidy (स स ड) n. grant of money; (काही
कायाला दलेली) आ थक मदत (a - for education).
subsist ( ) v. i. (-on) to continue to live; अ त वात असणे (Many superstitions
still-.). (2) नवाह करणे.
subsistence (स स ट स्) n. the means by
which one maintains life; उपजी वकेचे साधन
(The sea provides a - for fishermen.).
(2) नवाह, उपजी वका. -crops; वतः या
उदर नवाहासाठ शेतक याने पकवलेली पके.
subsoil (स सॉइल) n. the layer of soil beneath the surface soil; भूपृ ाखालील मातीचा थर.
subsolar ( ) a. (of a point on earth's
surface) located directly below the sun;
(पृ वीवरील ब ) सूया या थेट सरळ खाली असलेला.
(2) वषुवृ ीय.
subsonic (स सॉ नक्) a.travelling atavelocity below that of sound; आवाजा या वेगापे ा कमी
वेगाने जाणारा (a -aircraft).
substance (स ट स्) n. material; व तू, पदाथ.
(2) सार, ता पय, मह वाचा भाग. (3) घनपणा.
(4) पैसा, संप ी. a man of -; इ टे ट असलेला
मनु य. in -; सवसाधारणपणे, त वतः (I agree
with him in -.). to waste one's -; वतःचा
पैसा मूखपणाने उधळणे.
substandard ( ) a. below standard;
मा णत नमु यापे ा हल या दजाचा.
substantial (स टॅ शल) a. solidly built
or made; भरीव, भरदार. (2) भरपूर माणात (a –
meal, –funds, a – crop). (3) खरा, जड व तूचा
बनलेला. (4) मह वा या मु यांबाबत असलेला
(a -agreement). (5) खूप पैसा कवा समाजात
त ा असलेला (a - member of the
community). -ly adv. भरीवपणे.
substantiate (स टॅ शएइट् ) v. t. to prove, to
establish; (भरपूर पुरा ा नशी) स करणे (You
haven't -d your argument.).
substantive (सब ट ट ह) having
independent existence or function; वतं ,
खरे अ त व असणारा (a -nation). (2) भ कम
पाया असलेला. (3) ( ाकरण) नामासंबंधीचा,
नामाऐवजी येणारा. a -motion; जी उपसूचना मंजूर
झाली असता त यावर पुढे अ धक चचा होते अशी
उपसूचना. n. ( ाकरण) नाम कवा नामाऐवजी येणारे
सवनाम.
substation (स टे इशन्) a subsidiary
station; (वीजपुरवठा करणारे) उपक .
substitute ( ) v. t. & i. to put or use in place of another; बदली हणून ठे वणे कवा
वापरणे. to - for; - याऐवजी वापर करणे (The
retired teacher -d for the regular teacher for a few days.). n. बदली (मनु य कवा पदाथ)
(Substitutes for rubber can be made from
petroleum.). substitution n. - याऐवजी ठे वणे.
substratum ( ) n. ([pl. substrata (-ट)] a level lying below another; खालचा थर
(a -of clay). (2) पाया, आधार (What he says
has a -of experience.).
substructure (स चर्) n. foundation; पाया. (2) आधार (a --for religious belief).
subsume ( ) v. t. (under) to include an
example, etc. under a rule; एखा ा नयमात
उदाहरण हणून अंतभूत करणे. (2) एखा ा व श
वगात अंतभूत करणे. subsumption (स स शन्)
n. व श नयमात कवा वगात अंतभूत करणे ( या).
subteen ( ) n. a young person who has
not yet become a teenager; तेरा वषापे ा लहान
मुलगा कवा मुलगी.
subtenant ( ) n. a person who rents
property from a tenant; पोटभाडेक .
subtend ( ) v. t. to be exactly, opposite
to; - या बरोबर समोर असणे (Side AC of△ ABC
-s ∠ABC.).
subterfuge ( ) n. an excuse used to
evade trouble; अडचणीतून सुटका क न घे यासाठ
ो े ी ी
योजलेली सबब, पळवाट, लृ ती (His headache
was only a - to avoid attending the function.).
subterranean ( ) a. underground;
ज मनीखालचा (a -passage).
subtitle (सबटाइटल) n. a secondary title; यम शीषक.
subtle (सबटल्) a. clever,ingenious; शार, मा मक. (2) सू म. (3) लबाड, कपट (a - scheme, a
rogue). (4) चटकन न उमगणारा (The message of
film was -and indirect.). (5) अंधुक (a -
scent). subtly adv. सू मरीतीने.
subtlety ( ) n. the quality of being
difficult to define; गूढता. (2) मा मकता. (3) लबाडी, चाणा पणा, कावेबाजपणा.
subtopia ( ) n. a region where the city
has sprawled into the country; ( ाजो पूण
वणन) उ कृ उपनगर (शहरातील घरांची बांधणी,
र तेबांधणी, दवाब ी योजना, इ. खे ात नेऊन यांचे
केलेले शहरीकरण).
subtract ( ) v. t. (from) to take away,
to deduct; वजा करणे.
subtraction ( ) n. the process of taking away one number from another;
वजाबाक ची कृती. (2) वजाबाक .
subtropics (स ॉ प स्) n. pl. regions lying
between the tropics and the temperate
lands; उ ण क टबंध व समशीतो ण क टबंध
यांदर यानचे भू दे श. subtropical a. उ ण क टबंध व
समशीतो ण क टबंध यांदर यान या भू दे शासंबंधीचा.
suburb ( ) n. outlying part of a city;
उपनगर. the -s; सव उपनगरे मळू न होणारा भाग.
suburban ( ) a. of or in a suburb;
उपनगराचा कवा उपनगरातील (a ---train)
(2) संकु चत वृ ीचा.
suburbia ( ) n. suburbs collectively;
एकूण सव उपनगरे. (2) उपनगरीय लोकांचे जीवन,
चालीरीती, इ याद .
subvention (स हे शन्) n. grant of money in aid; (शै णक सं थांना दले जाणारे) सरकारी आ थक
अनुदान.
subversion (सब ह शन्) the act of
overthrowing legally constituted government; कायदे शीरपणे अ धकारावर असले या
सरकारचा पाडाव करणे (कृती). (2) नाश, व वंस.
subversive (सब ह स ह ) destructive;
व वंसक (a -organization). n. व वंसक गो ी
करणारी .
subvert ( ) v. t. to overthrow entirely;
उलथून पाडणे. (2) व वंस करणे (Dictators -
democracy.). (3) था पत रा य, धम, इ.ब ल
लोकांम ये असलेला व ास, आपुलक , इ. न करणे.
subway ( ) n. an underground passage
enabling pedestrians to cross a road,
railway, etc.; र याखालील, लोहमागाखालील भुयारी
माग. (2) (अमे रकेत) भुयारी रे वे (यालाच इं लंडम ये
the tube हणतात).
succeed ( ) v. i. & t. to ensue, to follow;
मागा न येणे. (2)- या जागी येणे. (3) यश वी होणे,
स स नेण. े to -to;-चा वारस होणे. to - with;
- या बाबतीत यश वी होणे.
success ( ) n. attainment of one's
object; यश, स . (2) भरभराट (I wish you
all -in your career.). (3) वजय, without -;
न फळ, थ.
successful (स से फुल) a. (in) having
success; ere (a -campaign). -ly adv.
यश वीपणे.
succession ( ) n. series, sequence;
परंपरा, अनु म (the -of the seasons).
(2) वारसाह क (The King's eldest son is first
in to the throne.). — certificate; वारस
अस याचे माणप . --duty; वारसाह काने मळाले या
जदगीवर भरायचा कर. in- ; एकामागोमाग एक.
successive ( ) a. coming one after
the other; लागोपाठ येणारे (He won three –
games.). (2) परंपरागत. -ly adv. अनु माने.
(2) परंपरेन.े
successor ( ) n. (to) a person who succeeds another in an office; एखा ा अ धकारपदावर
एखादयानंतर येणारा अ धकारी. (2) वारस (a --to the throne).
succinct ( ) a. concise, brief but
clear; थोड यात पण प , सं त (A tale should
be judicious, clear and -.). -ly adv.
सं तपणे. -ness n. सं तपणा.
succour ( ) n. aid given at the time of
need; अडचणी या वेळ केलेली मदत (The
volunteers gave -to the flood-affected
people.). v.t. अडचणी या वेळ मदत करणे.
succubus ( ) n. (pl. succubai) a female demon fabled to have sexual intercourse with
sleeping men; न ाधीन पु षाबरोबर संभोग घेणारी एक का प नक ी. (2) कोणतेही पशाच.
succulent (स युल ट् ) a. (fruit) juicy; (फळ)
रसदार. (2) (वन पती) दे ठ व पाने जाड व कसदार
असलेली.
succumb ( ) v. i. (- to) to give way to,
to yield; - ला बळ पडणे, अधीन होणे. (2) ( तुती,
इ.ला) वश होणे. to - -to; (जखमा, इ.मुळे) मरणे
(to - to one's injuries).
such ( ) a. of this, that or the same kind; ा, या कवा एकाच कार या (Such books should
never be read.). (2) इतका. (3) फार, खूपच.
(4) असे (पूव सां गत या माणे). pron. असा (मनु य
कवा पदाथ). -as; उदाहरणाथ, अशा कारचे
(birds, - as cocks and hens). as —; असा
अस यामुळे. (ii) केवळ अमूक हणून. -as to; अशा
कारचा क (His rudeness is -as to cause
discontent). -like a. या कारचे सरे(Umesh,
Ramesh and .-like boys.). -and -; अमुक
अमुक ( , गो , इ याद ).
suck ( ) v. t. & i. to draw into mouth; त डाने
शोषून घेणे (He -ed at his pipe.). (2) अंगावर पणे.
(3) चघळणे, चोखणे (to -an orange). (4) शोषून
घेणे (A sponge -s in water.). (5) ( वाहातील
भोवरा, इ.) आत ओढू न घेणे. n. शोषणाची या. to
give - to; अंगावर पाजणे. to - a person's brains; एखा ा या क पना, मा हती, इ. काढू न घेऊन यांचा वतः या
लाभासाठ बन द कत वापर करणे.
to —in; जोराने आत ओढू न घेणे (The current -ed
him in.). (ii) ास जोराने आत ओढू न घेणे.
(iii) फसवणूक करणे. -ing a. ता हे मूल (अंगावर
पणारे) (a -ing calf). (ii) अजून पंख न फुटलेले
(पाख ) (a -ing dove).
sucker ( ) n. a person or thing that sucks;
शोषण करणारी कवा व तू. (2) जो सहज फसला
जाऊ शकतो असा मनु य. (3) ता हे बालक. (4) ज मनी-

८१५(a)♥♥
such rudeness.). (5) श ा भोगणे. to - for;
- यासाठ ःखाला सादर होणे. (ii)- यासाठ तोटा
सहन करणे (Mahatmaji -ed for the poor and
the downtrodden.). to -- fools gladly; मुखाशी
वागताना शांतपणे वागणे.
sufferable (सफरबल) a. endurable; सुस .
sufferance (सफर स्) n. tacit permission; मूक संमती. (2) वेदना, ःख इ. सहन कर याची मता.

े े ी े
(3) शांतपणे सहन करणे ( या). on -; नाखुषीने
( प वरोध न के याने ती संमती समजून).
suffering ( ) n. the pain or misery
experienced by a person; भोग, ःख, था.
(2) (अ. व.) ःखे, था (the -s of the slum-
dwellers).
suffice (सफा इस्) v.i. & t. to be enough; पुरासा असणे, पुरे होणे (Your word is –; तुझे वचन पुरेसे
आहे!). (2)-ची गरज भागवणे. –it to say that...; इतके हटले तरी पुरे आहे क .. .
sufficiency (स फ श स) n. the quality or
condition of being sufficient; पुरेपणा. (2) पुरेसा
पुरवठा (a -of provisions).
sufficient (स फश ट) a. (for) adequate; पुरेसा, भरपूर (-proof). n. पुरेसा पुरवठा. -ly adv. पुरेपूर,
पा हजे तेवढे .
suffix ( ) n. letter(s) or syllable(s) added
at the end of a word to change its meaning or part of speech; श दांपुढे जोड याचा यय. v.t.
-to; ( यय हणून) पुढे जोडणे.
suffocate (स'फकेइट् ) v.t. & i. to stifle; गुदमरवणे (The fumes -d the men sitting in the
room.). (2) गुदमरणे, ासावरोध होणे. (3) ास क डू न मारणे. suffocation (स'फोकेशन्) n. गुदमरणे, क डमारा.
suffragan ( ) a. an assistant bishop;
साहा यक ( बशप). (2) यम मदतनीस. n. साहा यक
बशप.
suffrage (स ज्) n. vote; मत. (2) मता धकार.
(3) मता धकार बजावणे ( या). (4) न
ाथनेतील अनुवचन (पराथ ाथना).
suffragette ( ) n. a female advocate of extension of the franchise to women;
यांना मता धकार मळावा यासाठ चळवळ करणारी
म हला.
suffuse ( ) v. t. to spread slowly over the
surface of; · या पृ भागावर हळू हळू पसरणे (Her
eyes were -d with tears.). -d with blood;
र बंबाळ झालेला. suffusion (स यू इयन्) n.
ा ती, ापणे.
sugar ( ) n. sweet substance obtained
chiefly from cane or beet; साखर. v. t. साखर
घालून गोड करणे. ~-coated a. शकरावगुं ठत.
~-coated promises; भूल पाडणारी आ ासने.
sugar beet ( ) n. the variety of beet
cultivated for its white roots from which
sugar is obtained; या या मुळांपासून साखर तयार
करतात असे बीट.
sugar bird ( ) n. a South African nectar-eating bird; फुलांतील गोड पदाथ शोषण करणारा द ण
आ केतील एक प ी.
sugar candy ( ) n. large crystals of sugar; खडीसाखर.
sugar cane ( ) n. grass yielding sugar; ऊस.
sugar-coat ( ) v. t. to cover with sugar; साखरे या पाकात घोळवणे (शकरावगुं ठत करणे). (2) अ धक
आकषक बनवणे.
sugar daddy ( ) n. a rich middle-aged
man who bestows expensive gifts on a
young woman in return for sexual favours or
friendship; मै ी या कवा संभोगा या हेतूने त ण
ीवर अनेक मौ यवान भेट व तूंची खैरात करणारा
म यमवयीन/वय क ीमंत माणूस.
sugar loaf ( ) n. a large conical mass
of hard refined sugar; साखरेची वडी.
sugar refinery (शुग रफा इन र) an
establishment where raw sugar is refined;
साखर शु कर याचा कारखाना.
sugar tongs ( ) n. pl. small tongs for taking cubes of sugar at table; साखरेची वडी
उचल याचा चमटा.
sugary ( ) a. of, like or containing sugar;
साखरेचा, साखरेसारखा कवा साखरयु . (2) खूपच गोड (-compliments). (3) अ ामा णकपणाचा.
suggest ( ) v. t. to put forward an idea;
सूचना करणे, वचाराथ मांडणे, स ला दे ण. े (2) दशवणे
(His face -s his sincerity.) (Black
clouds -rain.). (3) मनात उ वणे.
suggestible ( ) a. that can be suggested; -ची सूचना कर यास यो य. (2) स या या सूचना चटकन
वीकारणारा.
suggestion (सजे न्) n. something that is
suggested; सूचना, ताव (Suggestion is often
more effective than persuasion.). (2)-ची
पुसट, अंधुक छटा.
suggestive ( ) a. (of) conveying a hint; -चा सूचक (-remarks). (2) अयो य/अ ील गो चा सूचक
(-jokes).
suicide ( यूइसाइड् ) killing oneself
intentionally; आ मह या. (2) आ मह या करणारा.
to commit -; आ मह या करणे. political -;
राजक य आ मह या (अशी कृती क यायोगे राजक य
थानावर टकून राहणे अश य हावे). economic
-; दे शाचा वनाश ओढवणारे असे आ थक धोरण.
suicidal ( यूइसाइडल्) a. आ मनाशास कारणीभूत
होणारा (a suicidal policy).
suit¹ ( ) n. set of clothes worn together;
अनु प कप ांचा संच, सूट. (2) व र ाला केलेली
वनंती. (3) फयाद. (4) (प े) क वर, चौकट, बदाम,
इ पक यांपैक कोण याही एका रंगा या पानांचा संच.
(5) वतःशी ववाह करावा अशी एखा ा ीची केलेली
मनधरणी (The prince's — was successful and
Cinderella married him.). a two-piece– ;
दोन कप ांचा सूट. a woman's -; कोट व परकर. a
strong -; या बाबतीत एखाद वरचढ असते
(खूप पारंगत असते) अशी बाब. to follow -; (प े)
या रंगाचे पान कोणी खेळले असेल याच रंगाचे पान
आपण खेळणे. (ii) सरा जे करील ते आपण करणे. to
grant somebody's -; एखा ाची वनंती मा य
prut to plead one's — with a woman;
ववाहासाठ ीची मनधरणी करणे. a long - of
diamonds; चौकटची चारांपे ा अ धक पाने एका या
हातात असणे.
suit² ( यूट) v. t. & i. to adapt; जुळवून घेणे.
(2) सोयीचा असणे, -ला यो य असा असणे. to- the
action to the word; दले या वचनानुसार लगेच कृती
करणे. to -oneself; आप याला आवडेल तेच करणे.
to be -ed for; -ला यो य असणे.
suitable ( यूटबल) a. proper, fit; यो य,
सोयी कर, अनु प, शोभून दसणारा (a dress - for
daily wear). suitability n.यु ता. suitably adv. यो य कारे.
suitcase ( ) n. a portable rectangular
travelling case, for carrying clothes, etc.;
वासात उपयु अशी कपडे ठे व याची छोट पेट .
suite ( ) n. set of furniture or rooms;
व श खोलीतील फ नचरचा संच कवा वयंपूण
खो यांचा संच. (2) राजा कवा मोठा मनु य यांचा प रवार. (3) व श बाबीतील सव साधनसामु ीचा संच. a computer -;
संगणक चालव यासाठ लागणा या सव यं सामु ीचा संच.
suitor ( यूटर) n. plaintiff; प कार, वाद .
(2) ल नाची मागणी घालणारा.
sulcate (स केइट् ) a. grooved; खाचा असलेला.
sulk (स क्) v.i. to be silently sullen; फुरंगटणे,
सणे, मुखलेले असणे (He -ed about not
winning the first prize.). n. (the -s)
चडखोरपणाचा झटका (to be in the -s).
sulker (स कर्) n. a person who sulks; मुखलेला माण◌ूस, चडखोर माणूस.
sulky¹ (स क) a. sullen, moody; रागाने धुमसत
असलेला. (2) वष ण, लहरी (as -as a bear).
sulky² ( ) n. a light two-wheeled vehicle
drawn by one horse; चाक , वजनाने हलक अशी

ो ी ो ी
एका घो ाची घोडागाडी (ए का).
sullage (स लज्) n. sewage; मैला, घाण, कचरा.
(2) वाह या पा याने आणलेला गाळ.
sullen (सलन्) a. sulky; ( चड यामुळे) मुखलेला
(-looks). (2) ख , उदासवाणा. -ly. adv.
मुखलेपणे, ख पणे. -ness n. ख पणा.
sully ( ) v. t. to stain or discredit; कलंक
लावणे, काळोखी फासणे (to ---somebody's
reputation). n. डाग, कलंक. (2) कलंक लावणे
( या). sullible a. कलंक लाग याजोगा.
sulpha drug ( ) n. sulphonamide;
रोगजंतुनाशक गंधकयु औषध.
sulphate ( ) n. a salt of sulphuric acid;
स यू रक अॅ सडचे ार. - of copper; मोरचूद.
–of magnesium; ए स सॉ ट् .
sulphide (स फाइड् ) n. a compound of
sulphur and another element; गंधक व सरे मौल
यांचे संयुग.
sulphonamides (स फॉ माइड् झ) ् n. pl. group
of drugs acting as anti-bacterial agents;
रोगजंतुनाशक गंधकयु औषधे.
sulphur (स फर) n. a yellow chemical; गंधक.
-eous (स यु अ रअस्) गंधकयु . (2) गंधकासारखा.
sulphuretted ( ) a. having sulphur
in combination; गंधकयु .
sulphuric (स यु अ रक्) containing
sulphur; गंधकयु . sulphuric acid; गंधका ल.
sulphurous ( ) a. containing sulphur;
गंधकाने यु .
sultry (स ) a. hot and damp; (हवा) उ ण व
दमट. (2) ( ) रागीट. sultriness; उकाडा.
sum ( ) n. total obtained by adding
numbers together; बेरीज. (2) अंकग णतातील
उदाहरण (He can do easy -s in his head.).
(3) र कम. in --; थोड यात. v.t. &i. (-mm-)
(-up) बेरीज करणे. (2) म थताथ (ता पय) सांगणे.
(3)-ला जोखणे, - याब ल मत तयार करणे (to-up
a person). - total; बेरीज.
sumac(h) ( सू'मॅक) n. shrub or small tree
whose leaves are used in dyeing and
tanning; एका जातीचे लहान झाड (याची वाळवलेली पाने कातडी कमाव या या कामी तसेच रंग कामासाठ उपयोगी पडतात.).
summarize ( ) v. t. & i. to make a summary of; -चा सारांश करणे, सं त करणे
(to --a speech).
summary ( ) n. brief account giving the
main points; सारांश, सं ेप. a. सं त.
(2) थोड यात सव मु यांचा अंतभाव असलेला
(a-account). (3) ताबडतोब, वना वलंब केलेला
(a ---trial). summarily adv. सं ेपाने. (2) वना वलंब, व रत.
summation (समे' इशन्) n. addition; बेरीज.
(2) सारांश.
summer ( ) n. the hottest season of the
year; उ हाळा. (2) उ णतेचा काळ. v. i. उ हाळा
घालवणे (to -at a hill station). a. उ हा याचा,
उ हा यातील (-nights, -flowers). –-house;
ब ग यातील कुंज. –-school; उ हा या या सु त
व व ालयाने आखलेली ा यानमाला.
–-time n. उ हाळा.
summing-up ( ) n. (pl. summings- up) a review or summary of the main points;
मुख मु यांचा सारांश (a -of experiences).
(2) पुरावा, तपादन, इ.चे यायाधीशाने पंचमंडळासाठ
केलेले सं त नवेदन.
summit (स मट) n. the top; शखर, कळस.

ी ी
(2) परमावधी, प रसीमा, पराका ा (the –of
ambition). (3) सव च पातळ , सव च दजा.
(4) रा मुखांची कवा अ य व र अ धका यांची
बैठक. - conference; शखरप रषद (रा मुखां-
मधील बोलणी).
summon ( ) v. t. to command to appear;
हजर राहा हणून फमावणे (बोलावणे). to -up; (धैय,
इ.) एकवटणे.
summons ( ) n. (pl. -es) a call, signal
or order to do something especially to
appear in person; व श ठकाणी, व श वेळ
वतः जातीने हजर राह याचा दलेला कूम. (2) कोटाचे
अशा कारचे बोलावणे (to issue a -). v. t.अशा
त हेचा एखा ावर कूम बजावणे.
sump ( ) n. inner casing of a petrol engine
containing lubricating oil; पे ोल इं जनाचे आतील
बाजूचे वंगणयु आवरण. (2) घाण साठव याचे डबके.
sumpter ( ) n. a horse or mule for
carrying loads; ओ याचा घोडा कवा खेचर.
sumptuary (स ुअ र) regulating
expenditure; य नयम वषयक. (2) खाजगी खचावर
नयं ण आणणारा.
sumptuous ( ) a. magnificent, splendid; भ , दणदणीत, (भोजन) चमचमीत (a - feast). -ly
adv. भ माणात. sumtuousness, sumptuosity (स ुऑ स ट)
चमचमीतपणा. (2) थाटमाट, भ ता.
sun ( ) n. the heavenly body that gives heat and light to the earth; सूय. (2) सूयाचे ऊन
(उ णता) (The cat likes to sit in the -).
(3) याला ह आहेत असा कोणताही तारा. v.t. &i.
(-nn-) उ हात ठे वणे/बसणे (The tourists were
- ning on the pier.). to rise with the —; पहाटे
उठणे. place in the –; वकासाला अनुकूल प र थती. under the -;पृ वीतलावर कोठे ही.
touch of the -; उ माघाताचा सौ य झटका. to
catch the -; उ हाने अ प माणात कातडी काळ
होणे. to take or shoot the —; अ ांश
( वषुववृ ापासूनचे अंतर) ठरव यासाठ सूयाची उंची
अजमावणे. Order of the Rising Sun; जपानची
ब मानदशक पदवी. to adore or hail the ris-
ing --; उगव या सूयाची (स ेवर असणारांची) पूजा
करणे (खुशामत करणे). The Sun of righteousness; येशू त. to hold a candle to the sun; सूयापुढे
काडवात धरणे (अनाव यक व हा या पद य न करणे).
sunbaked ( ) a. (roads, etc.) dried or
cracked by the sun's heat; (र ते, इ.) सूया या
उ णतेने कोरडे झालेले कवा भेगा पडलेले. (2) सूया या
उ णतेत चांगले भाजून काढलेले (-bricks).
sunbath (सन् बाऽथ्) n. the exposure of the
body to the rays of the sun (in order to get
a suntan); (कातडी काळसर हो यासाठ केलेल) े
सूय नान (आतप नान), उ हात उघडे बसणे.
sunbathe (सन् बेइद्)v.i. to take a sunbath; सूय- नान घेणे (सूया या उ हात उघडे बसणे).
sunbeam ( ) n. a beam of sunlight;
सूय करण. (2) उ साही, आनंद ( वशेषतः लहान
मूल. या या सहवासात आनंद, उ साह वाटतो अशी
).
sunblind ( ) n. a blind that shades
a room from the sun's glare; सूया या खर
उ हापासून संर ण दे णारी अशी खडक वरील
पड यासारखी जाळ .
sunbonnet ( ) n. a hat that shades the head and the neck from the sun; डोके व
मान यांचे उ हापासून र ण कर यासाठ वापर यात
येणारी टोपी.
sunbow ( ) n. a bow of prismatic colours
produced when sunlight shines through

े
spray; पा या या फवा यातून जाणा या सूय काशामुळे
नमाण होणारी स तरंगी कमान.
sunburn ( ) n. inflammation of the skin
caused by over exposure to the sun; सूया या
उ हात फार वेळ उघ ाने बस यामुळे कातडीला आलेली
सूज (व काळे पणा). (2) सूय नानामुळे कातडीचा होणारा
काळसर तप करी वण.
sunburst ( ) n. a burst of sunshine, as
through a break in the clouds; मेघा छा दत
आकाशात अक मात मेघ र होऊन सूयाचा खर काश
पडणे (a dazzling --).
sun-cured ( ) a preserved by exposure to the sun; सूया या उ हात वाळवून टकवलेल. े
sundae ( ) n. ice-cream topped with a
sweet sauce, nuts, whipped cream, etc.;गोड
पदाथ, प ते, बदाम, फळे , इ. घालून तयार केलेले आइ म.
Sunday ( ) n. the first day of the week;
र ववार. adv. र ववारी. one's Sunday clothes;
ठे वणीतील कपडे. Sunday school; धम श णासाठ
र ववारी भरणारी शाळा. Sunday best; ठे वणीतील कपडे ( वशेषतः चचम ये जा यासाठ यो य असे). Sunday painter; छं द
हणून च े काढणारा च कार. Sunday punch; त प याला चीतपट कर यासाठ मारलेला जोरदार ठोसा.
sun deck ( ) n. an upper open deck of a
passenger ship; वासी जहाजाचा वर या मज याचा
उघडा भाग.
sunder (स' डर) v. t. & i. to break or cause to break in pieces; तुकडे करणे, वेगळा करणे
करवणे. (2) वभ करणे. in -; तुकडे झालेला.
sundial (स डाइअल्) n. a device showing the time of the day by the sun; सूया या सावलीव न
वेळ दाखवणारे घ ाळ (छायायं ).
sundown (स डाउन्) n. sunset; सूया त.
sundowner ( ) n. (-in Australia) a tramp who habitually arrives at a sheep farm
at nightfall; बरोबर सूया तसमयी मढवा ाशी येणारा
भट या. (2) सूया तसमयी यायचे पेय (म य).
sun-drenched ( ) a. exposed to great
light and heat from the sun; (a – beach).
सूयाची उ णता व काश जेथे भरपूर माणात आहे
असा.
sun-dried (स ाइड् ) a. dried naturally; सूया या उ हात वाळवलेले (-raisins).
sundry (स ) a. various, several; नर नराळे ,
व वध, फुटकळ. sundries n.pl. करकोळ व तू.
सटरफटर व तू. all and -; एकूण एक.
sunfish ( ) n. a large fish spherical in
shape; सूयासारखा जवळजवळ वतुळाकार असा मोठा
मासा.
sunflower (स' लाउअर्) n. a tall garden plant with large golden-rayed flowers; सुयफुलाचे
झाड. (2) सूयफूल.
sung (संग)
् p. p. of sing; sing चे भू. का. धा. प.
sunglasses ( ) n. pl. dark-coloured
glasses; सूया या खर काशापासून संर ण दे णारा
का या काचांचा च मा.
sunhelmet (स हे' मट) n. a hat that protects the head from the sun; सूया या उ हापासून डो याला
संर ण मळे ल अशी हॅट.
sunk (संक्) p.p. of sink; sink चे भू. का. धा. प. -en a. खोल गेलेला (-en cheeks). (2) खाली
असलेला. (3) बुडालेला.
sunlamp ( ) n. a lamp giving ultra-violet
rays; अ ा हायोलेट करण दे णारा दवा.
sunless ( ) a. without sunshine;अंधकारमय (Most flowers won't grow in a -place.).
sunlight ( ) n. the light of the sun;
सूय काश.
sunlit ( ) a. lighted by the sun; सूय का शत.
sun lounge ( ) n. a room that admits
plenty of sunlight; ज यात भरपूर सूय काश खेळत
असतो अशी खोली [= sun parlor (अमे रकन
तश द)].
sunny (स न) a. full of sunlight; भरपूर सूय काशअसणारा (a असणारा (2) आनंद (a - smile). (3)
े े ी
सूयासारखा दसणारा. on the - side of; -पे ा त ण (वयाने कमी). to look on the - side of
things; चांगली, उ साहदायक बाजू ल ात घेणे.
sun parlour (स पालर्) n. sun lounge; ज यात
भरपूर सूय काश खेळतो अशी खोली (अमे रकन पे लग
sun parlor).
sun-rays ( ) n. pl. ultra-violet rays used
on the body; शरीरावर सोड यात येणारे अ ा हायोलेट करण.
sunrise ( ) n. the rising of the sun; सूय दय. (2) सूय दयाची वेळ. at -; सूय दयसमयी.
sun-roof ( ) n. panel on the roof of a
saloon car which slides back to admit
sunshine; सूय काश आत ये यासाठ पुढे-मागे
सरकवता येणारे मोटारीवरील छ पर.
sunset ( ) n. the setting of the sun;
सूया त. (2) सूया तसमय. at -; सूया तसमयी.
sunshade ( ) n. parasol to keep off the
sun; सूया या उ हापासून र ण दे णारी छ ी.
(2) खडक वरील पुढे आले या त ट्या (आ छादन).
sunshine ( ) n. the light of the sun;
सूय काश. (2) सूयाची उ णता. a - roof; सूय काश
आत ये यासाठ पुढे-मागे करता ये यासारखे मोटारीचे छ पर.
sunspot ( ) n. a dark spot seen on the
sun; सूया या पृ भागावर दसणारा काळा डाग.
(2) भरपूर सूय काश असणारे आ हाददायक असे सु
घालव याचे ठकाण.
sunstroke ( ) n. illness caused by too
much exposure to sunlight; ती उ हामुळे येणारी
तर मरी.
suntan ( ) n. browning of the skin from
exposure to sunlight; सूय काशामुळे कातडीला
ा त होणारा तप करी वण.
suntrap ( ) n. a very sunny sheltered
place; भरपूर सूय काश असलेली नवा याची जागा.
sunup (सनप्) n. sunrise; सूय दय (सूय दयसमय).
sunward ( ) a moving towards the sun;
सूया या दशेने सरकणारा.
sunwards ( ) adv. towards the sun; सूया या दशेन. े
sunwise ( ) adv, moving in the same
direction as the sun; सूया या दशेने (हलणारा).
(2) घ ाळा या का ां या फर या या दशेन. े
sup¹ ( ) v. i. (-pp-) to eat the evening
meal; रा ीचे जेवण घेणे.
sup² ( ) v. i. & t. (-pp-) to sip in small
amounts; घुटके घेत पणे. (2) भुरके मारणे.
super¹ ( यूपर्) a. excellent; उ कृ . (2) भ .
super²- ( यूपर् ) pref. greater or more than
usual; न यापे ा अ धक मोठा अगर मह वाचा.
superabundant a. भरपूर, वपुल. superabun-
dance n. वपुलता.
superannuate ( यूपॲ युएइट् )v. t. to pension off; नवृ करणे.
superannuated ( यूपॲ युएइ टड् ) a
discharged with a pension, owing to age or
illness; वय झा याने कवा आजारपणामुळे नवृ वेतन
दे ऊन सेवेतून कमी केलेला. (2) जुनाट, न पयोगी.
superannuation ( यू'परो' युए इशन्) n. being
retired; सेवा नवृ ी. (2) नवृ वेतन.
superb ( यूपब्) a. magnificent; भ , उ कृ (a --novel, -scenery, a performance). -ly
adv. उ कृ पणे.
superbazaar ( ) n. (in India) a large department store; फार मोठे असे व तुभांडार.
supercargo ( ) n. (pl. -es) an officer on a merchantship who manages the sale of
the cargo; ापारी जहाजावरील माला या व ची
दे खभाल करणारा जहाजाचा अ धकारी.
supercharger ( ) n. a device that increases the mass of air drawn into an
internal-combustion engine; इं जन या

े ो े
 स लडरम ये जादा ाणवायू सोडणारे यं .
supercilious ( ) a. disdainful, contemptuous; स याला कःपदाथ मानणारा,
आ ताखोर. -ly adv. तर कृतपणे.
supererogation ( यूपरे रगे इशन्) n.
performance of more than duty requires;
कत आहे यापे ा अ धक काम.
supererogatory ( यूपरेरॉ गट र) a.
unnecessary; अनाव यक, कत ापे ा अ धक.
superfatted (सूपफ टड् ) (of soap)
containing a larger than usual proportion of
fat; जादा चरबीयु .
superficial ( यूप फ शल्) a. shallow; वरवरचा,
उथळ (-knowledge). (2) केवळ पृ भागाचा
(a -wound). -ity n. उथळपणा.
superficies (सूप फ शीझ्) n. pl. the outward
form of thing; व तूचे बा व प. (2) पृ भाग.
superfine (सूपफा इन्) a. of exceptional
fineness; अ यंत तलम, अ यु कृ (-goods).
(2) जादा सू म.
superfluity ( ) n. the condition of being superfluous; अ त र ता. (2) ज र आहे यापे ा जा त
माणात असलेली व तू (Luxuries are
superfluities.).
superfluous (सू'पर् लुअस्) a. extra; जादा (ज र आहे यापे ा जा त). (2) अनाव यक (A raincoat is
-on a clear day.).
superhet ( ) n. short for super-
heterodyne; superheterodyne चे सं त प.
superheterodyne ( यूपहे' टरडाइन् ) n. a radio
receiver that combines two radio-frequency
signals by heterodyne action, to produce a
signal above the audible frequency limit; या
रे डयोत बाहे न आले या आकाशवाणी या वदयु लहरी
रे डयो या यं ात उ प केले या लहर शी मसळ या
जातात व यांचे वधन होते असा रे डयो.
superhuman ( ) a. beyond the normal power of man; अ तमानवी. (2) सामा य
मानवापे ा श , ान, इ.बाबत फारच वर या दजाचा
(–strength).
superimpose ( यूपर इ पो झ्) v. t. to put one
thing on top of another; अ यारोपण करणे (एक
व तू स या व तूवर ठे वणे). superimposition n.
अ यारोपण.
superintend (सूप र टे ड् ) v. t. to undertake
the supervision of; पयवे ण करणे.
superintendence (सूप र टे ड स्)
watching and directing; व थापन, दे खरेख.
superintendency (सूप र टे ड स) the
office or jurisdiction of a superintendent;
अधी काचा अ धकार कवा याचे अ धकार े .
superintendent ( ) n. a person who manages an organization; व थापक,
अधी क.
superior ( ) a. (to) higher in rank or excellence; - यापे ा वर या दजाचा, व र .
(2) सं येने अ धक. (3) मजासखोर (with a -air).
(4) (to) - यापे ा अ धक चांग या तीचा/दजाचा
(My watch is -- to yours.). (5) (to) - ला वश न
होणारा, -ला बळ न पडणारा (-to flattery). n.
व र अ धकारी.
superiority ( यू प अ रऑ र ट) n. the state of
being superior; व र पणा, े व, ाब य.
- complex; आप यामधील काही यूनता झाक यासाठ े वाचा आणलेला आव.
superlative ( ) a. of the highest degree; उ कृ दजाचा (a man of - wisdom).
(2) ( ाकरण) तमभाववाचक. n. वशेषण कवा
या वशेषणाचे तमवाचक प. to speak in the -s;
अ तशयो बोलणे.
ॅ ी
 superman ( यूपरमॅन् ) a man of superhuman powers; अ यंत बु मान व अ तमानवी साम याचा पु ष.
supermarket ( यू पा कट) n. a large self-
service store retailing food and household
supplies; या ठकाणी गहाईक माल वतःच नवडतो
व याचे एकूण पैसे कॅ शयरजवळ दे तो असे मोठे भांडार.
supernal (सू पनल)a. celestial; वग य
(a - beauty).
supernatural (सूपनॅचरल् ) a. spiritual;
अलौ कक, अ त. -beings; दे वांचे कवा सैतानाचे
त.
supernormal (सू'परनॉमल्) greatly exceeding the normal; सामा यापे ा कतीतरी
अ धक.
supernova (सूपरनो' ह) n. very brilliant
nova; फोट पावणारा तारा.
supernumerary (सूपयूमर र) a. extra; जादा.
n. फालतू नट.
superscribe ( ) v. t. to write at the top of (a letter, etc.); (प , इ. या) वर या भागावर
प ा, इ. ल हणे.
superscription (सूप शन्) words
written at the top of something or outside
something; (प , इ. या) वर या भागावर कवा
बाहेरील भागावर ल हलेले श द (प ा, इ.).
supersede ( ) v. t. to take the place of;
-ची जागा घेणे, - या जागी बसवणे.
supersession ( ) n. superseding; - या जागी येण,े -ची जागा घेणे, र करणे.
supersonic ( ) a. greater than the speed of sound; वनातीत. (2) वनातीत वेगाने उडणारे.
superstition ( ) n. belief not based
on reason or fact; अंध ा, लोक म. supersti-
tious (सू प टशस्) a. अंध ाळू , धमभोळा.
superstructure ( ) n. something built on the top of something else; एखा ा
बांधकामावरील बांधकाम. (2) पाया या वर असलेले
बांधकाम, डोलारा.
supertax ( ) n. additional tax for large
incomes; मो ा मळकतीवर आकारला जाणारा जादा
आयकर.
supervene ( ) v. i. to come as something additional; आणखी जादा घडू न येणे.
supervise (सूपरहाइझ) V. t. &i. to watch and
direct; - यावर दे खरेख करणे.
supervision ( ) n. supervising; पयवे ण, दे खरेख.
supervisor (सूपर हाइझर्) n. a person who
supervises; पयवे क, दे खरेख ठे वणारा. -y a.
पयवे काचा.
supine ( यूपाइन्) a. lying on the back; उताणा
(a -position). (2) मंद, सु त.
supper (सपर) n. evening meal; रा ीचे जेवण.
-less a. रा ीचे जेवण याने घेतले नाही असा.
supplant ( ) v. t. to take the place of;
ची जागा घेणे, - याऐवजी येणे. (2) -ला र क न
याची जागा घेणे.
supple (सपल्) a. easy to bend; लव चक, नरम. (2) चटकन त या करणारा. -ly, supply
adv. लव चकपणे. -ness n. लव चकपणा.
supplement ( ) n. part added later to
improve or complete something; पुरवणी,
प र श , (2) वृ प ाची जादा पुरवणी. (-मे ट् ) v.t.
पुरवणी जोडणे. (2) उणीव भ न काढणे (to -one's
income).
supplementary ( ) a. additional;
जादा (a -volume). (2) यूनतापूरक (-instruction). (3) (भू मती) पूरक (कोन) ( या दोन कोनां या
मापांची बेरीज 180° होते ते एकमेकांचे पूरक कोन
असतात). - benefits; इं लंडम ये गरजू ना
दली जाणारी कारी आ थक मदत.
suppliant ( ) a. expressing entreaty;

ी
द नवाणी याचना करणारा (-hands, a -message
for help).
supplicant, suppliant (स लक ट,स लअ ट) n. a person who supplicates; द नवाणीने याचना करणारा
मनु य. a. द नवाणीने याचना करणारा.
supplicate (स लके इट) v. t. to make a
humble request to; न पणे वनंती करणे (She -d
the principal to forgive her son.). supplica-
tory a. न तापूवक केले या वनंती या व पाचा.
supplication (स लके इशन्) n. the act of supplicating; न ाथना (He knelt in —).
supply (स लाइ) v.t. to furnish; पुरवठा करणे,
उपल ध क न दे णे. n. पुरवठा, साठा. (2) (अ. व.)
ज री या सव व तूंचा पुरवठा. (3) एखा ा माणसाला
नेमून दलेला भ ा. to be on -; ता पुरता बदली
हणून काम करणे. supplier n. पुरवठा करणारा.
support (सपॉट) v.t. to hold up; आधार दे णे, टे कू
दे णे, उचलून धरणे. (2) पोसणे (He has four
children to —). (3) उ ेजन दे ण, े मदत दे णे, टे कू
दे णे. (4) सोसणे (How long is it possible
to -his insolence?). n. आधार (The beams
are the main -of the building.). (2) मदत.(3) आ य थान. in -of; - या पु थ, -ला आधार हणून.
means of -; नवाहाची साधने.
supportable ( ) a. that can be provided for; आधार दे ता ये यासारखे. (2) सहन करता
ये यासारखे.
supporter ( ) n. one who supports;
आधार दे णारा (He is a - of many liberal causes.). (2) आधाराचे साधन.
suppose ( ) v. t. to guess, to think; समजून
चालणे, मानणे, वाटणे. (2) क पना करणे. (3) (-चा)
अथ (असा) असणे. (4) (आ ाथ ) असे समजा क
to be –d to; - यापासून अपे ा केली जाते. to be
not -d to; परवानगी नसणे(You are not -d to
enter this room without my permission.).
I –;-मला असे वाटते.
supposed ( ) a. presumed to be true
without certain knowledge; स य हणून गृहीत
धरलेला. (2) मानलेला (his - sister). -ly adv.
क पना के या माणे,
supposing (सपो झग्) conj. if; जर, असे मानले
तर.. .
supposition (सपो झशन्) n. the act of supposing; क पना करणे. (2) अटकळ. (3) मानलेली गो . on
the -that; असे स य आहे असे मान यास.
suppository (सपॉ झट र) n. an encapsulated medication for insertion into the vagina,
rectum or urethra, where it melts and releases the active substance; गुद ार, यो न ार, इ.म ये
ठे व याचे व ा कुपीतील औषध.
suppress ( ) v. t. to subdue, to crush;
दाबून टाकणे, दडपणे. (2) गु त ठे वणे.
suppression ( ) n. the act of putting
down; दडपशाही, दडपण.
suppressive ( ) a. tending to suppress; दडपशाहीचे.
suppressor ( ) n. something that sup-
presses; दडपून (दाबून) टाकणारा. (2) (रे डयोम ये)
नको असले या व नलहरी दाबून टाकणारे वदयुतसाधन.
suppurate ( ) v. i. to form pus; पुवाळणे, पकणे. suppuration n. पुवाळणे ( या).
supranational ( ) a. above nations;
सव रा ां या वरचा (a -authority). (2) एकापे ा
अ धक रा ांसंबंधीचा.
supremacy ( )n. (over) highest authority; सव े स ा. (2) सवा धकार.
supreme ( यु ीम्) a. highest in rank; दजाने
सव च (The Supreme Court). (2) सवात
मह वाचा (to make the -sacrifice). -ly adv.
पराका ेन,े सव े पणे. the Supreme Being;
परमे र. to reign -; सव े असणे. to make
the — sacrifice; सव च याग करणे (आ मब लदान करणे).
 supremo ( ) n. a person in overall
authority; सवकष स ा हाती असलेली .
surcharge ( ) n. an extra charge; जादा
आकार, अ धभार. (2) जादा ओझे. (3) पो टा या
त कटावर याची कमत वाढ याचा नदशक असा श का.
surd ( ) n. (Mathematics) a sum containing one or more irrational roots of numbers;
एक कवा अ धक अप रमेय मुळे असले या सं यांची बेरीज (उदा.,2√3+3√2).
sure (शुअर्) a. certain; न क चा, खा ीचा (I am - of his guilt.). (2) व सनीय, अचूक. adv.
अव य.
to make -of; - याब ल खा ी क न घेणे. –enough; खा ीने. to be -of oneself; आ म व ास बाळगणे.
surely (शुअ ल) adv. without doubt; खा ीने,
नःसंशयपणे.
surety ( ) n. (for) security given against
loss or damage; तारण, हमी. (2) हमी दे णारी
(to stand — for someone).
surf ( ) n. white foamy waves breaking on
the shore; समु कना यावर फुटणा या फेसाळ लाटा.
~-board n. अशा लाटांवर पोह यासाठ असलेली लांब,
अ ं द फळ . ~-riding n. अशा उसळणा या लाटांवर लांब अ ं द फळ वर उभे रा न वतः तोल सावरत खेळायचा खेळ.
surface ( ) n. the outside of something;
पृ भाग. (2) बा दे खावा. (3) ( वाचा) वरचा
पृ भाग. v. t. & i. -ला व श कारचा पृ भाग
ा त क न दे णे (to -a road with gravel).
(2) पृ भाग गुळगुळ त करणे. (3) पृ भागावर येणे. a.
वरवरचा. to come to the -; वर येणे, दसणे. on
the -; वरवर पाहता. under the -; खरोखरी पाहता.
~-to-air; ज मनीव न कवा जहाजाव न आकाशात
सोडलेली वमानवेधी ( ेपणा े).
surfeit (स फट) n. (of) excess; ( वशेषतः खा या प याचा) अ तरेक, रेलचेल (a -of food). v.t. &i.
अ तशय (ओकारी येईतो) खाऊ घालणे.
surge ( ) n. wave; लाट (A —of impatient
shoppers poured into the store.). (2) (समु ,
राग, इ.चे) वेगाने पुढे धावणे, ती गती. v.i. (लाटे माणे) उसळणे, वेगाने पुढे येणे (A great wave -d over us.).
surgeon ( ) n. doctor who performs
operations; श य वशारद, सजन.
surgery ( ) n. the art of healing by
operations; श या. (2) श वैदयाची खोली.
(3) श य च क सा.
surgical (स जकल्) a. of surgery:श व ेची,
श व ेसंबंधी (-treatment).
surly ( ) a. bad-mannered and badtempered; चडका, चडखोर. surliness n.
चडखोरपणा.
surmise (सरमाइझ्) n. guess, conjecture; अटकळ, तक (a shrewd-).v.t.&i. तक करणे.
surmount ( ) v. t. to overcome, to get over; ओलांडणे, पार करणे, प रहार करणे (to -
difficulties). to be -ed with/by; मा यावर –ने यु असणे (A roof -ed by a weather-vane). -able
a. उ लंघनीय.
surname ( ) n. family name, last name; कुटुं बाचे नाव, आडनाव. v.t. आडनावाने उ लेख करणे.
surpass ( ) v.t. (— in) to do or be better than, to excel or exceed; अ धक चांगले करणे
कवा असणे (His performance -ed our
expectations). (2)- यापे ा वरचढ होणे.
surpassing (सपा'ऽ सग्) a. matchless; सवाना मागे टाकणारा. -ly adv. सवाना मागे टाक ल अशा कारे
(- ly beautiful).
surplice ( ) n. a loose fitting gown wornover a cassock; ं द बाया असलेला डगला (हा
सैल झ यावर घालतात). -d a. असा डगला चढवलेला.
surplus (सर लस्) n. something left over; (गरज भागून) उरणारी श लक. (2) आ ध य. a. पा हजे
यापे ा जा त असलेला.
surprise (स ाइझ्) n. astonishment; आ य,
व मय. (2) अनपे त घटना. v.t. आ यच कत करणे.
(2) अचानक गाठणे. to be -d; आ यच कत होणे. to
े ी ी े
one's -; एखा ाला आ य वाटे ल अशा रीतीने. to
take a person by -; एखा ाशी असे वागणे क
यायोगे तो आ यच कत हावा. to take a town
by –; अनपे तपणे ह ला क न शहर काबीज करणे.
should (would) not be -d; यात काही नवल
वाटणार नाही (अपे त असेच घडेल). surprising a.
आ यकारक.
surrealism (स र अ लझम् ) n. a movement in art and literature that seeks to express the
subconscious mind of the artist; अ तवा तववाद.
surrender ( ) v. i. & t. to give in; शरण जाणे, वाधीन होणे (The captain of the ship had
to -to the enemy.). (2) - यावर पाणी सोडणे, याग करणे. (3) (भावना, नराशा, इ. या) पूणपणे वाधीन होणे. n.
शरणागती.
surreptitious ( ) a. done secretly; (कृती) चो न (गुपचूप) केलेली (a -look). -ly adv.
गुपचूपपणे.
surrogate ( ) n. a deputy of a bishop;
बशपचा ा त न धक यम. (2) बदली.
surround ( ) v. t. to encircle, to enclose; वेढणे, घेरणे, गराडा घालणे, भोवती असणे (to -a
city).
surrounding ( ) a which is around;
भोवताली असलेला (the -countryside).
surroundings (सरा उ डगझ्) n. pl. everything around and about a place; सभोवतालचा दे श.
(2) आजूबाजूची प र थती (cheerful -).
surtax (सर टॅ स्) n. an additional tax on
incomes above a certain level; काही व श
उ प ापे ा जा त उ प ावर बसवलेला जादा कर.
surveillance (सव 'इल स्) n. close watch kept on persons suspected of wrongdoing;
संश यतावर ठे वलेली पाळत. under -; यावर पाळत
ठे वली आहे असा (The police kept the culprit
under -.). surveillant n. पाळत ठे वणारा.
survey (सवइ) n. general look; सामा य तपासणी, आढावा, सव ण. (2) ज मनीची मोजणी. (3) भूमापनाचा
नकाशा (an aerial — of Greater Bombay), v. t. नीट पाहणी करणे. (2) आढावा घेणे (to -the
unemployment situation in Maharashtra). (3) तपासणी करणे. (4) ज मनीची नकाशा, इ.साठ मोजणी करणे.
surveyor ( ) n. one who surveys land;
ज मनीची मापणी करणारा मनु य. (2) इमारतीची पाहणी
क न कमत ठरवणारा मनु य. (3) (वजने, मापे,इ.चा)
सरकारी तपासनीस.
survival (सर हा इ हल) n. surviving; तग ध न
जवंत राहणे, मागे राहणे. (2) अवशेष. - of the
fittest; 'बळ तो कान पळ ' या यायाने जो ब ल
असतो तोच टकाव धरतो.
survive ( ) v. t. & i. to outlive; - या मागे जवंत राहणे. (2) अ त वात असणे. to - one's
usefulness; उपयु ता संप यानंतरही जवंत राहणे.
to - all perils; सव संकटांतून नभावून जाणे.
to – one's contemporaries; आपले समकालीन
दवंगत झालेले असताच आपण मागे जवंत राहणे.
survivor (सर हा इ हर) n. a person who has
survived; महान आप ीतून वाचलेला मनु य.
(Prompt help was sent to all the -s of the
shipwreck).
susceptibility ( ) n. sensitiveness;
संवेदनशीलता (2) हण मता (3) (अ. व.) मना या
कोमल वृ ी.
susceptible ( ) a. easily affected,
emotionally responsive; संवेदना म, भावना वण,
कोमल मनाचा (a person with a -nature).
(2) एखादया गो ीने चटकन खुलणारा (-to flattery).
(3) (रोगराईला) चटकन बळ पडणारा. -of; -ची
याबाबत श यता आहे असा (Is your charge - of proof?).
suspect ( ) v. t. to suppose, to surmise;
तक असणे (I -that he will be a little late.).
(2) वहीम येणे. (3)-चा संशय वाटणे. to - somebody of something; एखा ाचा, एखा ा गो ीबाबत संशय वाटणे (He
is -ed of stealing money.). n. व हमी (a political - ). a. संशया पद (Your evidence is —.).
े े े
 suspend (स पे ड् ) v.t. to hang up; ल बत ठे वणे (She -ed the swing from the treebranch.).
(2) थ गत करणे, ता पुरते थांबवणे (They -ed work during the strike.). (3) ( ला) ता पुरते (कामाव न) र
करणे.
suspender ( ) n. a device for keeping
up a sock; पायमोजा वर राहावा यासाठ असलेला बंद.
(2) (अ. व.) वजारीचे खां ाव न जाणारे बंद.
suspense (स पे स्) uncertainty;
अ न ततेमुळे वाटणारी चता. (2) पुढे काय होणार
याबाबत अ न ततेमुळे वाटणारी आतुरता (The
detective story kept me in -until the last
chapter.). in —; ता पुरता थ गत केलेला . to keep
in -; अ न ततेमुळे आतुर ठे वणे. -account;
खच, इ.ची न द न क कोण या खा यात करायची ते
ठरेपयत याची न द या खा यात करतात ते खाते.
suspension ( ) n. suspending or being suspended; थ गती, ता पुरता र करणे (the
- of a boy from school for bad conduct).
(2) टांगणे, लटकावणे. a - bridge; झुलता पूल. suspensory a. अधांतरी राहणारे, टांगलेले.(a
suspensory bandage).
suspicion (स पशन्) n. distrust, doubt; संशय, शंका, वहीम (His -was aroused.). (2) (of)-ची
पुसट छटा (not a -of danger). (3) थो ाशा
पुरा ाव न बांधलेली अटकळ. above -; संशयातीत.
on -; संशयाव न. under -; याचा संशय येत आहे
असा.
suspicious ( ) a. having or showing
suspicion; साशंक, संशयाने ासलेला. (2) संशयाला
जागा दे णारा(He is a – character.). -ly adv.
संशया पदपणे.
sustain (स टे ' इन्) v. t. to maintain; चालू ठे वणे (to -an effort). (2) आधार दे णे (उचलून धरणे).
(3) गरजा भागवणे. (4)- या बाजूने कौल दे णे (The
court -ed his claim.). (5) (पराभव, ध का, इ.)
सहन करणे (to - a defeat, to - an injury).
(6) (भू मका, इ.) नीट वठवणे.
sustenance (स टन स्) n. the nourishing
quality of food; अ ातील पौ कता. (2) भरणपोषण, अ (The old man was without - for nearly four
days.).
sutler (सट् लर्) n. camp-follower; (सै नकांना
ज री या व तू वकणारा) सै या याबरोबर असणारा
बाजारबुणगा.
suture ( ) n. the seam formed when a
wound is sewn up; जखम शव यावर तयार होणारी
शवण. (2) अशा शवणीसाठ लागणारा दोरा.
suzerain ( ) n. a ruler in relation to a
dependent country; राजा धराज. (2) स या अं कत रा यावर स ा गाजवणारा दे श.
suzerainty (सूझरेइ ट) n. the position or
power of a suzerain; अ धरा य. under
the -of; - या आ धप याखाली.
svelte ( ) a. (F.) slender and graceful;
(त णी) सडपातळ व मोहक.
swab ( ) n. mop for cleaning the floor;
जमीन पुस यासाठ दांडीला बांधलेले पोतेरे. (2) कापसाचा लहान बोळा. v. t. (-bb-) बो याने पुसून कोरडे व व छ करणे (to
-the deck).
swaddle ( ) v. t. to wrap up close and
warm; (लहान मुलाला) लांब कप ात घ गुंडाळू न
उबेत ठे वणे. swaddling-clothes; लहान मुलाला
लपेट याची व े (to wrap in the swaddling-clothes). still in the swaddling-clothes; अजून पोरवय
असलेला ( वतं बु ने वागू न शकणारा).
swag ( वॅग)् n. stolen goods; चोरीचा माल, लूट.
(2) अ ामा णकपणे मळवले या व तू.
swagger ( ) v. i. to walk or behave in a
self-satisfied way; तो यात (आपण कोणीतरी मोठे
आहोत अशा ऐट त) चालणे (He -es down the
street after winning the fight.). n. तोरा, ताठा,
ग व बोलणे. a. ऐटबाज.
े
 swain ( वेइन्) n. a young rustic man; त ण,
खेडवळ मनु य. (lasses and their -s ).
swallow¹ ( ) v. t. & i. to pass food, etc.
down the throat; गळणे. (2) (up) गळू न टाकणे
(The waves -ed up the little boat.). (3) आवंढा
गळणे. (4) (अपमान, इ.) सहन करणे (He -ed his
anger and went on working.). (5) (आपले
श द) परत घेणे. n. गळ याची या. (2) एक घास,
घोट (He took his medicine at one —.).
to -an insult; अपमान गळणे. to - one's
words; दल गरी दाखवून आपले श द मागे घेणे.
to — the bait; (मासा) गळाला लागणे (आ मषाला
बळ पडणे). to - it hook, line and sinker;
भोळसटपणे एखा ा गो ीवर चटकन व ास ठे वणे.
swallow² ( ) n. small bird with a forked
tail; आकाराने लहान चपळ असा प ी (पाकोळ ).
one - does not make a summer; एका
उदाहरणाव न अनुमान करणे यो य नाही. - dive;
हात पस न पा यात मारलेला सूर. ~-tailed a.
भागलेली शेपट असणारा. (2) मागील बाजू शेपट माणे ल बती असणारा.
swam ( वॅम्) p.t. of swim; swim चे भू. का. प.
swamp ( वॉ प्) n. marsh, bog; दलदलीचा दे श. v.t. &i (होडी) जलमय करणे (A big wave -ed
the small boat). to — with; (काम, इ.म ये)
बुडवून टाकणे (The firm is -ed with orders for
goods.). to be -ed with work; कामकाजामुळे
बेजार होणे.
swampy ( वॉ प) a. soft and wet; मऊ व
पाणथळ. (2) दलदलीचा (-ground).
swan ( वॉन्) n. large water-bird; हंस प ी.
swan's down; हंस प यांची मऊ पसे. (2) एका
बाजूला वर आलेले तंतू असलेले जाड कापसाचे कापड.
~-song n. कवीचे (कलाकाराचे) मृ यूपूव चे अखेरचे
गीत. All his geese are -s; या याशी संबं धत सव
गो ी याला असामा य वाटतात. v. i. (-nn-) सहज,
मजेने सहलीला जाणे.
swank ( वक्) v.i. to boast; बढाई मारणे, तो याने बोलणे. n. बढाईखोरपणे वागणारा. (2) बढाईखोर वागणूक. -
y a. डामडौलाचा (a -y sports car).
swap, swop ( ) v. t. & i. (-pp-) to exchange by barter; व तूंची दे वाणघेवाण करणे (Old
friends were - ping stories.). Don't - horses in mid-stream; जर काही अदलाबदल करायची असेल तर ती
वचारपूवक आधीच करावी; ऐन घाईगद त ती क नये. n. अदलाबदल.
sward ( ) n. land covered with short
grass; खुर ा गवताने आ छादलेला दे श.
sware ( वेअर) p. t. of swear; swear -चा जुना
भूतकाळ.
swarm ( ) n. moving crowd or throng;
थवा, झुंड (उदा., मधमा या, टोळ, प ी, मुं या, इ.चा).
v.i. (मधमा या) राणीमाशीबरोबर मो ा थ ाने
घ घावत न ा जागे या शोधाथ जाणे.(2) लोक गद करणे (People -ed round the Chief Minister
wherever he went.). to — with; (जागा) -ने
भ न जाणे. (The marshy place -s with
mosquitoes.). V.i. &t. हात व पाय यांनी पकडत वर
चढणे (to - up a tree).
swart ( वॉट) a. swarthy; का या रंगाचा.
swarthy ( ) a. with a dark complexion;
अंगाचा वण काळा असलेला.
swashbuckler ( वॉ लर) boastful
fellow who behaves recklessly; अ वचाराने
वागणारा बढाईखोर माणूस. swashbuckling a. .
बढाईखोर, अ वचारी (a -politician). n.
बढाईखोरपणाची अ वचारी वागणूक.
swastika ( व टक) n. an ancient sign of
good fortune; व तक च ह (हे शुभ च ह
ी ी े े े े े
मानतात.) नाझी जमनीने 1935 म ये हे आपले रा ाचे
तीक हणून मानले होते.
swat ( ) v. t. (-tt-) to slap and crush
something; चापट मा न चरडणे (to - a fly) n. चापट. -ter n. तडाखा दे यासाठ असलेले साधन
(a fly--ter).
swath ( वॉऽथ्) n. [pl. -s ( वॉ'ऽद्ज) ् ] the width
of one sweep of a scythe; कापणी कर या या
कोय यासार या ह याराचा आवाका. (2) एका खेपेत या
ह याराने कापलेला प ा. (3) कापणी केले या धा याची
ज मनीवर ठे वलेली रांग. (4) लांब अ ं द असा प ा.
swathe ( ) v. t. to wrap or bind up
closely; घ (गुंडाळू न) बांधणे ( d in bandages).
(2) झाकून टाकणे, आ छादणे. n. गुंडाळलेली प
(बँडेज).
swatter ( ) n. a device for killing insects;
क टकांना मार याचे एक साधन (जाळ या चौकट चे व
दांडी असलेले (a fly -~). (2) चापट मारणारा.
sway ( ) v. t. & i. to move from side to
side; एका बाजूकडू न सरीकडे हेलकावे खाणे. (2)-ला
दशा दे णे, - यावर प रणाम करणे (The leader's
speech -ed. the voters.). (3) - यावर स ा
चालवणे. n. डोलणे (the -of the ship). (2) वच व.
(3) भु व, अ धकार (People under the -of
the Moghul Emperors.).
swear ( ) v. i. & t. (p. t. swore; p.p.
sworn) to make a solemn promise; grqerary
सांगणे (He swore to obey.). (2) खा ीपूवक सांगणे.
(3) शपथ यायला लावणे. (4) (at) श ा दे ण. े to -
by; -ला सा हणून राहा असे वनवणे. (ii)- यावर
पूण व ास टाकणे. to - on oath; शपथ घेणे. to -
off; शपथेवर सोडणे (He has sworn off
smoking.). to - an accusation against;
- यावर शपथेवर आरोप करणे. to - in;
अ धकारपदाची शपथ घेणे. to - to; ठामपणे सांगणे (I
swore to having paid my taxes regularly.).
swear-word ( ) n. a profane oath;
शवीचा श द, अपश द.
sweat ( वेट) n. perspiration; घाम. (2) म, मेहनत (A good -cures a cold.). (3) घामासारखा
दसणारा ओलावा. (4) खूप घाम काढणारे असे मेहनतीचे
काम. v. i. &t. घाम फुटणे, घामाघूम होणे (to -with
fear). (2) घामाघूम करणे. (3) खूप काम करायला लावणे (The master -ed his servant.). to - out a
cold; खूप अंगमेहनतीचे काम क न पडसे बरे करणे. in
cold - ;खूप घाबरलेला. by the -of one's brow; नढळा या घामाचा. to - blood; मरेमरेतो काम करणे. all of
a -; घामाने डबडबलेला (घाबरलेला). an old -; मुर बी, खूप अनुभवी मनु य. -ed labour; वेठ ला ध न करवून घेतलेले
म. -ed goods; अशा वेठ ला ध न करवून घेतले या कामाचे उ पादन. ~-shop n. जेथे गुरासारखे राबवून घेतले जाते असा
कारखाना.
sweater ( ) n. woollen pullover or
jumper; वेटर.
sweaty ( वे ट) a. damp with sweat; घामाने
भजलेला (अंगरखा). (2) घाम काढणारा (a -work).
Swede ( वीड् ) n. a native of Sweden; वीडनचा र हवासी.
Swedish ( वी डश) a. of Sweden; वीडन दे शाचा. n. वीडन दे शाची भाषा.
sweep ( ) v. t. & i. (p. t. & p. p. swept) to
clean with a broom; केरसुणीने झाडणे.
(2) (झाड यासारखा) झटकून टाकणे (a wind- swept
hillside). (3) कशाव न तरी चटकन व अलगद फरवणे. (4) र सारणे. (5) डौलदारपणे चालणे (The young girl
swept into the hall.). (6) अखंडपणे पसरणे. n. झाडझूड (Your room needs a good -.). (2)
केरसुणी माणे मारलेला फटकारा (the –of an
oar). (3) आवाका, आटोका. (4) लांब व हे. (5) धुराडी
व छ करणारा कामगार. (6) संथ, अखंड वाह.
(7) सावकाशपणे पसरत गेलेले र याचे, नद चे,
भू दे शाचे वाकण. to make a clean -of; पार
झाडू न (काढू न टाकून) मोकळे होणे. (ii) सव या सव
ो े े े े े
पा रतो षके, इ. जकणे. to be swept off one's feet; एखा ा भावनेने भा न जाणे. to – all before one; पूण
यश मळवणे. new broom -s clean;
अ धकारावर न ानेच आलेला मनु य झटू न काम करतो.
sweeper ( वी पर्) n. one who sweeps; र ते
झाडणारा झाडू वाला. (2) झाडू (a carpet-~).
sweeping ( वी पग्) a. far-reaching; रगामी (- changes). (2) भरमसाट, अ त ा त (a–
statement, a -generalization). (3) पूण, खूप
(-reforms, a — victory). -s n. pl. र यातील
केरकचरा, धूळ, इ याद .
sweepstake(s) [ वी टे इक् (स्) ] n. a form of gambling on horse races; एक कारचा जुगार
(यात जो जकतो तो भाग घेणा या सवाचे सव पैसे घेतो.).
sweet ( ) a. having a taste like that of
sugar; साखरे या चवीचा, गोड. (2) ताजे, मधुर, गोड
(उदा., ताजे ध, गोडे पाणी). (3) (फूल) सुवा सक.
(4) मनाला आ हाद दे णारे. to have a – tooth;
गोडाची आवड असणे. to be – with;- यामुळे गोड,
आ हाददायक. at one's own - will; वैरपणे. n.
(-meat also) साखरफुटाणा, चॉकलेट, इ. गोड व तू.
(2) जेवणातील गोड पदाथ (प वा ). (3) (अ. व.)
आनंद, सौ य, उपभोग. ~-shop n. मठाईचे कान.
sweetbread ( ) n. pancreas of a calf
or lamb used as food; वासराचा कवा कोकराचा
(अ हणून घेतलेला) वा पड.
sweet-briar, sweet-brier ( ) n. a kind of rose; एक कारचा गुलाब ( याची फुले व पाने दो ही सुगं धत
असतात.).
sweeten ( ) v. t. & ito make or become
sweet; गोड करणे कवा होणे (He -ed his coffee
with a lump of sugar.).
sweetening ( ) n. that which makes
eatables sweet; अ पदाथ गोड करणारा पदाथ
(Sugar is the common —.).
sweetheart ( ) n. either of a pair of lovers; ेमी युगल ु ापैक कोणीही एक.
sweetish ( वी टश्) a. rather sweet; काहीसा गोड, गोडसर.
sweetmeat ( ) n. a piece of sweet-tasting food; गोड खाऊ. (2) साखरे या पाकात मुरवलेले फळ.
sweet oil ( वीट ऑइल) n. any oil of mild
pleasant taste; गोडेतेल.
sweetpea ( ) n. a garden plant with sweet-scented flowers; सुवा सक फुलांचे एक रोप.
sweet potato ( वीट् पटे इटो) n. tropical
climbing plant with thick edible roots; रताळे .
sweetwilliam ( वी ट् व यम्) n. a garden
plant with flowers in close clusters; पुंज यांनी
फुले येणारे एक फुलझाड.
swell ( ) v. i. & t. (p.t.-ed, p. p. swollen)
to expand; व तारणे, व तार करणे. (2) फुगणे,
वाढणे, सुजणे, पसरणे. n. आवाजात होत जाणारी वाढ.
(2) समु ा या पृ भागावर वर-खाली होणा या पण न
फुटणा या चंड लाटा (The boat rocked in
the -). a. ऐटबाज, डौलदार. –ed head, Swollen
head n. (अक मात यश मळा याने नमाण झालेली)
वतः या कतु वाब ल अफाट क पना. –ed-headed
swollen-headed a. ग व , घमडखोर, -ing n.
सुजलेला भाग (a -ing on the head). (2) सूज.
(3) वाढ.
swelter ( ) v. t. to be overcome with heat; उ णतेने अंगाची लाही लाही होणे. -ing a. अंगाची
लाही लाही करणारा, अ तशय गरम (a -ing hot day).
swept ( ) p. t. & p. p. of sweep; sweep
चे भू. का. व भू. का. धा. प.
swerve ( ) v. i. & t. (cause to change
direction suddenly; (आपली) दशा एकदम वळणे
कवा वळवणे off the road). (2) उ ां-पासून र जाणे(Nothing will — him from his aims.). n. दशा-
प रवतन (the –of the ball). (2) दशा-प रवतन करणारा.
sweven ( वे हन्) n. a dream; व .
े
 swift¹ ( व ट) a. fast, speedy; वेगवान, चपळ,
जलद (a -automobile). (2) झटकन घडू न येणारा
(a -response). -ly adv. a. -ness n. वरा, जलद . -foot (-footed) a. वेगवान.
swift² ( ) n. a bird having long narrow
wings and spending most of the time on
wings; लांब अ ं द पंखांचा व ब तांशी उडत राहणारा एक प ी.
swig ( ) v. t. & i. (-gg-) to take deep draughts; मोठा घुटका घेणे. n. मोठा घुटका.
swill ( वल्) v.t. & i. to rinse (out); पाणी ओतून करणे. (2) (ताट, इ.) व छ धुण.े (3) अधाशीपणाने
पणे ( वशेषतः म ). (4) डु कर,
इ.ना शळे अ खायला घालणे. n. पा यात खळखळू न
धु याची या. (2) वाया गेलेले शळे ( व प) अ .
swim ( ) v. i. & t. (-mm-) (p. t. swam;
p. p. swum) to move oneself through water;
(पा यात) पोहणे. (2) पोहत ओलांडणे. (3) तरंगणे.
(4) डबडबलेले असणे. (5) (च कर आ याने) भोवताली
फरत आहे असे वाटणे. to — with the stream;
वाहाबरोबर पोहणे (सव लोक जातात याच मागाने
जाणे). to sink or –; यश वी नाहीतर अयश वी होणे.
n. पोहणे. -mer n. पोहणारा.
swimming bath ( व म बाऽथ्) n. an indoor
swimming pool; इमारती या आतील भागात असलेला पोह याचा तलाव.
swimming costume ( व मगकॉ ूम्) n.
garment worn for swimming; पोहो या या वेळ
घाल याचा ( यांचा) पोशाख.
swimmingly ( ) adv. successfully; यश वीपणे. (2) वनासायास. (3) चांग या कारे (to
go-).
swimming pool ( व मगपूल) n. an artificial
pool for swimming; पोह याचा कृ म तलाव.
swimming trunks ( व म स्) n. pl.
garment worn by boys and men for
swimming; पोहो या या वेळ पु षांनी व मुलांनी
वापरायचा पोशाख (च ी).
swimsuit ( ) n. a woman's one-piece
swimming garment that leaves the arms and legs bare; हात व पाय अनावृ राहतील अशा त-हेचा यांचा
पोह याचा पोशाख.
swindle ( व डल) v. t. & i. to cheat; फसवणे.
(2) फसवून पैसे काढणे (The company -d money
from its investors.). n. फसवणूक, बनवाबनवी (a
big bank =). -r n. ठक, फस ा.
swine ( वाइन्) n. (pl. swine) pig; डु कर.
(2) तर करणीय (येथे अ. व. प 'swines'
असे होते). -herd n. डु करे पाळणारा मनु य.
(2) ( शवी) कळसवाणा मनु य.
swing ( ) v. i. & t. (p. t. & p. p. swung) to
move to and fro; हेलकावे खाणे, मागेपुढे होणे (He
-s his arms as he walks.). (2) झोके घेणे.
(3) अगद मोकळे पणाने धावणे. to - for; -चा खून
के याने फाशी जाणे. to- - round; झटकन वळणे.
to - the lead; सबबी सांगणे. (ii) अ तशयो
करणे. n. हेलकावा, आंदोलन, झोका. (2) तालब ता.
(3) झोपाळा. to go with a -; यश वी होणे. in full -; ऐन भरात, जोरात. no room – to a cat in;
इकडे तकडे हालचाल करायला थोडीसु ा जागा नसणे.
swinge ( ) v. t. to strike hard, to punish;
जोरदार तडाखा दे णे, श ा करणे. -ing a. जोरदार,
तडाखेबंद, कठोर. -ing damages; (कोटाने लादलेली)
तडाखेबंद नुकसानभरपाई.
swinger ( ) n. a person regarded as
being modern and lively; आधु नक वचारसरणीचा
व उ साही मनु य.
swinging ( व गग्) lively; आनंद . (2) भपकेबाज जीवनाची आवड असणारा. (3) ( ठकाण)
चैनी या सव सु वधा असलेल.े
swinish ( वा इ नश्) a. disgusting; कळसवाणा. (2) पशुतु य.

े
 swink ( वंक् ) v. i. to toil; काबाडक करणे. n.
काबाडक , प र म.
swipe ( वाइप्) v.t. & i. (at) to hit hard; जोराचा तडाखा दे ण. े (2) चोरणे. n. जोराचा तडाखा. -r n.
असा तडाखा मारणारा.
swirl ( ) v. i. & t. to eddy, to whirl; गरगर
फरणे कवा फरवणे (dust -ing in the air). n.
(पा यातील) भोवरा (a -of dust). (2) वे ण,
गुंडाळ .
swish ( ) v. i. to make a rustling or hissing
sound; स् स् असा आवाज करणे (The whip -ed
through the air.). (2) (कपडा) सळसळणे.
(3) चाबकाचे फटके दे णे. (4) (off) जोरदार तडाखा दे ऊन तोडणे. n. स् स् असा आवाज (the —of paddles in
water). (2) झोडप याची छडी. a. भपकेबाज व महागडे (उदा., असे उपाहारगृह).
Swiss ( ) n. a native of Switzerland;
व झलडचा नाग रक. a. व झलडचा.
switch ( ) n. device for turning electricity
on or off; वदयुतमंडळ जोड याचे कवा तोड याचे
बटन. (2) झटकन केलेला बदल (a last-minute – of
the plans). (3) गंगावन. (4) गाडी एका ळाव न
स या ळावर ने यासाठ सां याजवळ बसवलेले साधन.
v. t. &i. ( व ुत वाह चालू वा बंद कर यासाठ ) बटन
वापरणे. (2) (to/over to) बदलणे. (3) झटकन वळवणे (The horse -ed his tail to ward off flies.).
(4) झटकन काढू न घेणे. (5) छडी मारणे, चाबकाने झोडपणे. (6) पुढे-मागे हेलकावे खाणे खायला लावणे. to -a person
on; एखा ाला आनं दत करणे. a -back railway; (खूप वळणे घेत जाणारी) उ ानातील डेची रे वे गाडी. a -back
road; खूप चढउतार असणारा र ता. ~-board n. वजेची अनेक बटने असलेला फलक.
swivel ( ) v. t. & i. (-ll -) (to cause to)
turn or rotate; ( फरक या सां या या साहा याने)
फरणे, फरवणे, वळणे, वळवणे. n. फरक चा सांधा.
~-chair n. फरती खुच .
swob ( वॉब्) n. swab; जमीन पुस यासाठ दांडीला बांधलेले पोतेरे. v. t बो याने पुसून व छ व कोरडे करणे (to -
down the decks).
swollen ( वो लन्) p.p. of swell; swell चे भू. का. धा. प. a. सुजलेला. --headed a. ग व .
swoon ( वून) v. i. to faint; घेरी येऊन बेशु पडणे. n. घेरी, मूछा, लानी.
swoop ( ) v. i. (down, on, upon) to dive
through the air; हवेतून झेप घेणे, सुरकांडी मारणे.
(2) छापा घालणे. v.t. (up) अक मात पकडणे. n. छापा, आक मक ह ला. at one -: एका झडपेत.
swoosh ( ) v. t. & i. to make or cause to
make a rustling or swirling sound; सळसळ
आवाज होणे कवा करणे. n. सळसळ असा आवाज कवा हालचाल.
swop ( ) v. t. & i. (also swap) (-pp-) to
exchange by barter; व तूंची दे वाणघेवाण करणे.to — places with a person; जागांची अदलाबदल
करणे. Don't - horses in mid-stream; जर काही
अदलाबदल करायची असेल तर ती अगोदरच करावी-ऐन
गडबडी या वेळ नको.
sword ( ) n. weapon with a long steel
blade; तलवार. the -; हसाचार. (ii) साम य
(ल करी). (iii) मृ यू (to put to the -;तलवारीने ठार
मारणे.). to cross -s with; तलवारीने यु करणे.
(ii) वाद ववाद करणे. at the point of the -;
छातीवर तलवार रोखून.
swordbearer ( वॉ'ड् बे अरर् ) n. an official who carries a ceremonial sword; तलवारधारी अ धकारी
( वशेषतः समारंभा या वेळ ).
swordcane (सॉ'डकेइन् ) n. swordstick; गु ती.
swordcraft ( वॉ'का'ऽ ट) n. the art of using
a sword; तलवार चालव याची कला.
sword-cut ( ) n. a wound given with a
sword; तलवारी या घावाने झालेली जखम.
sworddance ( ) n. a dance in which the performers dance nimbly over swords on
the ground or brandish them in the air;
तलवारनृ य (या नृ यात नतक ज मनीवर पसरले या
तलवारीव न चपळाईने नाचतात कवा नाचताना हवेत
तलवारी परजतात.).

ॉ
 swordfish (सॉ'ड् फश) n. a large fish with a
long upper jaw (valued as a food); वरचा जबडा
लांबलचक असलेला, अ हणून उपयु असा एक
मासा.
swordplay ( ) n. the art or act of fighting with a sword; तलवारीने लढ याची कला कवा कृती.
(2) शा दक वाद (वा यु ).
swordsman (सॉ'ड मन् ) n.aman skilled in the use of a sword; तलवारबहा र. -ship n. तलवार
चालव यातील कौश य.
swordstick ( ) n. a hollow walking stick containing a short sword; गु ती.
swore ( ) p. t. of swear; swear चे भुतकाळ
प.
sworn ( वॉन्) p. p. of swear; swear चे भू.का. धा. प. a. शपथेवर वचनब असलेले (a -
statement).
swot ( ) v. i. & t. (- for/up) (-tt-) to
study hard; प र मपूवक अ ययन करणे, घोकंप
करणे ( वशेषतः परी ेसाठ ). n. खूपच अ यास करणारा.
(2) अ तशय ज करीचे काम.
swum ( वम्) p.p. of swim; swim चे भू. का. प.
swung ( ) p. t. & p. p. of swing; swing चे भू.
का. व भू. का. धा. प.
swy ( वाइ) n. two-up; दोन ना यांनी खेळ याचा एक जुगार (नाणी हवेत उडवतात व ती ज मनीवर कोण या बाजूने
पडणार यावर पैजा मारतात).
sybarite ( ) n. a devotee of luxury and
sensual vices; चैन, वषयोपभोग, इ.बाबत आस
.
sybaritic ( स ब र टक्) a. of a sybarite; सौ य-
लोलुपतेचा.
sycamore ( ) n. a large tree valued for
its wood; (युरोप, अमे रकेत आढळणारा) कमती लाकूड असलेला एक मोठा वृ . (2) या वृ ाचे टणक लाकूड.
sycophant ( ) n. flatterer of great
people; मो ा लोकांची खुशामत करणारा. syco-
phancy n. अशी खुशामत, लांगल ू चालन.
syllabic ( ) a. of or in syllables; श दावयवांचा.
syllabicate ( ) v. t. to divide a word
into its constituent syllables; श दाचे अवयव
पाडणे (= syllabify). syllabication n. श दाचे
अवयव पाडणे ( या).
syllabize ( सलबाइझ) v.t. to syllabicate; श दाचे अवयव पाडणे.
syllable ( ) n. word or part of a word
containing one vowel sound; श दावयव,
उ चारावयव.
syllabus ( स'लबस्) n. [pl. -es (-ब सझ्) or
syllabi (-बाई)] outline or summary of things
to be studied; अ यास म.
syllogism ( ) n. a form of reasoning
in which a conclusion is based on two
statements; याम ये दोन वधानांव न न कष कवा
अनुमान काढतात अशी तकप ती. syllogistic a. अशा तकप तीचा कवा यावर आधारलेला.
syllogize ( ) v. t. to infer by using
syllogisms; दोन वधानांव न अनुमान काढ या या
प तीचा अवलंब करणे.
sylph ( ) n. a slender graceful girl or
young woman; सुंदर सडपातळ त णी. (2) वायु-
परी.
sylva, silva ( ) n. (pl. -s or –e) the trees
growing in a particular region; व श
दे शातील वृ राजी.
sylvan, silvan ( ) a. of, consisting of woods and forests; वनासंबंधीचा. (2) व य
(-scenes, -glade).
sylvatic ( ) a. growing, living or occurring in a wood; वनात ( कवा झाडांखाली) वाढणारे, राहणारे
कवा घडणारे.
symbiosis ( ) n. close association of two animal or plant species that are dependent
on on another; दोन भ जात या ा यांचे कवा वन पत चे पर परावलंबी सहजीवन.
ी
 symbol ( ) n. (of) something that stands for another; तीक.
symbolic, symbolical ( स बॉ लक्,
स बॉ लकल्) a. of or relating to a symbol;
तीका मक, ोतक, सूचक. symbolically adv.
तीका मक पाने, सूचकतेन.े
symbolism ( स ब लझम्) n. the representation of ideas by the use of symbols; (का ,
च कला, इ.म ये) तीकां या ारा क पना करणे. (2) व श क पनांसाठ व श संकेत योजना.
symbolize ( ) v. t. to be symbol of; -चे च ह असणे. (2) तीकांचा वापर करणे.
symbology ( स बॉल ज) the use,
interpretation or study of symbols; तीकांचा
वापर, अ यास कवा यांचे प ीकरण.
symmetric(al) [ समे क् (ल्)] a. having due
proportion in its parts; माणब . (2) बांधेसूद.
symmetrically adv. माणब तेने.
symmetry ( ) n. proportion between
two parts of a body; सम मती, बांधेसूदपणा.
(2) माणब ता. (3) दो ही बाजूंमधील एकवा यता.
sympathetic ( ) a. (to/towards)
showing sympathy; सहानुभूती दाखवणारा. -ally
adv. सहानुभू तपूणतेन.े
sympathize ( स पथाइझ) v. t. to feel or
express sympathy; सहानुभूती वाटणे कवा
करणे (to - with a person, on a subject). -r n.
सहानुभूती दाखवणारा.
sympathy ( ) n. ability to understand
and share other people's feelings; सहानुभूती,
अनुकंपा. (2) कळवळा. (3) संमती, मा यता.
symphony ( ) n. composition for an
orechestra; वृंदवादना या संपूण काय मासाठ
असलेले संगीत. symphonic ( स फॉ नक्) a. अशा
संगीतासंबंधी.
symposium ( ) n. (pl. -s or sympo-
sia (- झअ)] collection of essays on a
problem; एखा ा वषयावर नर नरा या वचारवंतांचे
एक केलेले नबंध. (2) एखा ा वषयावर चचा
कर यासाठ बोलावलेली सभा, प रसंवाद, प रषद.
symptom ( स टम्) n. sign or token; खूण, च ह (-s of discontent). (2) रोगाचे ल ण. -atic
(-मॅ टक्) a. (of) सूचक, दशक (-atic of insanity).
syn- ( सन्-) pref. with, together, at the same time; सह, बरोबर (एकाच वेळचा या अथाचा उपसग).
synagogue ( ) n. place where Jews
meet to worship; यू लोकांचे उपासना थान.
(2) तेथे जमलेले उपासक.
synchroflash ( स ो लॅश) ् n. a mechanism in a camera that enables the shutter to be
fully open while the light from the flashbulb is at its brightest; कॅमे यामधील व श यं णा.
यायोगे कॅमे यामधील शटर व लॅश दवा यांचे उघडणे एकाच वेळ घडते व ( यामुळे अंधारातही चांगले छाया च घेता येते.).
synchromesh ( स ोमेश) ् n. a system of
gear changing so that the parts revolve at the same speed and so change smoothly;
मोटारगाडीतील गअर बदल याची या सहजपणे हावी
(घषण न होता हावी यासाठ असलेली योजना.
synchronize ( ) v. i. & t. (— with) to have the same timing; एकाच वेळ घडू न येण, े घडवून
आणणे (to – the soundtrack of a film with the scenes).
synchrotron ( ) n. an apparatus for accelerating electrons; इले ॉ सची गती वाढव याचे साधन.
syncopate ( ) v. t. to change the rhythm of; -चा ताल बदलणे. (2) म या रलोपक न
श द आखूड करणे. syncopation n. तालबदल ( या).
syncope ( स'क प) n. a faint; बेशु ाव था.
(2) म या रलोप.
syndicalism ( स' डकली म्) n. the theory that political power should be in the hands of
trade unions (and that these unions should own and manage the industries in which their
members work); सव रा यस ा ही मजूर-संघां या हाती असावी अशी वचार णाली. syndicalist n. अशा वचार णालीचा
पुर कता.
syndicate ( ) n. combination of commercial firms; ापारी मंडळ चा संघ.
(2) ( व व ालय) कायकारी स मती.
े े ी
(3) नयतका लकांना लेख, च े, इ.चा पुरवठा करणारी
ापारी मंडळ .. (-केइट् ) v.t. मंडळा या साहा याने
व वध नयतका लकांतून लेख, च , े इ. स करणे.
syndrome ( ) n. a combination of
symptoms that are indicative of a particular
disease; व श वकृती दशवणा या, एकाच वेळ घडू न येणा या ल णांचा गट. (2) एकाच वेळ घडू न येणा या ठरा वक कार या
गो चा गट.
synod ( स'नड् ) n. a meeting of church officers; धोरण, बाबत नणय घे यासाठ भरलेली धमा धका यांची
सभा.
synonym ( ) n. word with the same
meaning as another; पयायी श द, तश द,
synonymous ( सनॉ नमस्) a. having the same meaning; समानाथ . -ly adv समानाथाने.
synopsis ( सनॉ सस्) n. [pl. synopses (-सीझ्)] summary, outline; सारांश, परेषा.
synoptic ( ) a. giving a synopsis; सं त, सारभूत, सारांश दे णारा.
syntax ( ) n. sentence construction;
वा यरचना. (2) वा यरचनेचे नयम. syntactic(al)
[ स टॅ टक् (ल्)] a. वा यरचनेसंबंधीचा.
synthesis ( स थ सस्) n. [pl. -eses (-सीझ्)]
putting together; संयोग, एक करण.
synthetic ( स थे टक् ) of synthesis;
संयोग येबाबतचा chemistry). (2) संयोग
ये ारा नमाण केलेले (-glass, - fibre). (3) (भाषा) सामा सक, श द चुर (a highly -language).
synthetize ( ) v. t. to produce by a process of synthesis; घटक एक त क न या ारा मूळ
व तूसारखी कृ म व तू तयार करणे (= synthesize).
syphilis ( ) n. a contagious venereal
disease; गम (गु तरोग). syphilitic ( स फ ल टक्)
a. गम झालेला. (2) गम रोगासंबंधीचा.
syphon (साइफन् ) n. siphon; व न लका. v.i. & t. व न लकेने व काढू न घेणे.
Syrian ( स रअन्) n. a native of Syria; स रया
दे शाचा र हवासी.
syringa ( ) n. lilaca (a shrub with large
sprays of purple or white fragrant flowers);
जांभ या कवा पांढ या सुंगधी फुलांचे गु छ येणारे एक
झुडूप.
syringe ( ) n. instrument for giving
injections; इंजे शन दे याचे साधन ( पचकारी). v.t.
पचकारीने धुणे. (2) पचकारीने इंजे शन दे णे.
syrup ( सरप्) n. thick, sweet liquid; सरबत.
(2) साखरेचा पाक. -y ( सर प) a. सरवतासारखा गोड
(2) (संगीत) अ यंत मधुर.
system ( स टम्)n. organization; तं .
(2) व था, रचना, णाली. (3) व थतपणा.
(4) रचनाब सं था.
systematic(al) [ स टमॅ टक(व)] a. methodical: नीटनेटका, प तशीर.
systematize ( स टमटाइझ) v.t. to make into a system; रचनाब करणे. (2) काही प त ठरवणे व
यानुसार व था लावणे. systematization n.
प तशीर करणे (कृती).
systole ( स ट ल) n. the contraction of the
heart; दयाचे आकुंचन. systolic ( स टॉ लक्)
दया या आकुंचनासंबंधीचा.
____________________

.
R
R, r ( ) (pl. R's, r's) the eighteenth letter of
the English alphabet; इं जी वणमालेतील अठरावे
अ र. the three R's; वाचन, लेखन आ ण अंकग णत
( ाथ मक श णाचा पाया). the R months; स टबर
ते ए ल हे म हने ( यां या नावात । हे अ र आहे असे).
rabbet ( ) n. a groove cut along the edge
of a piece of timber to receive a mating
piece; (सांधा बसव यासाठ ) फळ या कडेला केलेली
खोबण (= rebate). v.t. अशी खोबण करणे. (2) खोबणीम ये बसवून लाकडा या प ट्या जोडणे.
rabbi ( ) n. (pl. rabbis) a teacher of the
Jewish law; य द धमगु . the Rabbis; ारंभीचे
य द पं डत. -nical (र ब नकल्) a. य द धमगु ं ची
शकवण- लेखन, मते, भाषा, इ. संबंधीची. -nics n.
य द धम ंथांचा अ यास.
rabbit ( ) n. an animal which lives in a
burrow; (रानट ) ससा. (2) नकृ तीचा खेळाडू
(खास क न टे नस कवा केट खेळाडू ). ~-burrow
n. सशाचे बीळ. ~~hutch n. पाळ व सशासाठ खुराडे.
~-punch n. मानेवर जोरात मारलेला तडाखा. -ry n.
सशांची नपज कर याची जागा. (2) अशा ठकाणी नपज केलेले ससे. -ter n. ससे पकडू न ते वकणारा. ~-Warren n.
सशा या बळांनी भरलेला दे श,
(2) माणसांची मन वी गद असलेला दे श.
rabble¹ (रबल्) n. mob; (बाजारबुण यांची)
भाऊगद . the -; समाजातील अगद नकृ थर (The
nobles scorned the -.). ~-rouser n. जमावा या भावना चेतवणारा व ा, पुढारी, इ. ~-rousing; जमावात ोभ
उ प करणारा (व ा, याचे भाषण, इ.) (~-rousing speeches).
rabble² ( ) n. an iron bar with bent end
for stirring molten metal; धातूचा रस ढवळ यासाठ वापरायची गजासारखी लोखंडी पळ .
rabi ( ) n. (In India, Pakistan, etc.) a crop
that is harvested at the end of winter; हवाळ
पीक.
rabid (रॅ बड् ) a. affected with rabies; पसाळलेला (कु ा). (2) ववेकहीन, जहाल, माथे फ (-with
anger). -ity n. माथे फ पणा.
rabies ( ) n. disease causing madness in
dogs; या रोगामुळे कु े पसाळतात तो रोग.
raccoon, racoon ( ) n. a small meateating North American animal with a long tail and
covered with thick fur; उ र अमे रकेत आढळणारा लांब शेपट चा व अंगावर दाट केस असलेला मांसभ क ाणी.
race¹ (रेइस्) n. competition in speed; धाव याची शयत (a horse —). (2) काहीतरी मळव यासाठ केलेली
धावपळ (a political-). (3) (आयु य, इ.चा) वासमाग (the -of life). (4) पा याचा जोरदार वाह. (5)
वाहा या झोताचा माग. v. i. &t.
- याशी धाव याची शयत खेळणे. (2) अ त वेगाने
धावणे. (3) (कोणालातरी) वेगाने धावायला लावणे (The
driver -d his car down the road.). (4) (आपला
घोडा) शयतीत पळवणे. (5) शयतीला जाणे (शयत खेळणे). --course n. शयतीचे मैदान . --horse n.
शयतीकरता नपज केलेला घोडा.
race² ( ) n. descendants of common
ancestor; कुळातील लोक ( = वंश, गो , इ.). (2) जात
(मानव, पशू, इ.ची) (the canine -). (3) काही
समान वै श असले या लोकांचा समुदाय.
raceme (रे' इसीम् ) n. a flower cluster; पु पमं जरी.
racer ( ) n. a horse (boat, bicycle, etc.)
designed for racing; शयतीत भाग घेणारा घोडा
( कवा बोट, सायकल, इ.).
racial (रे इशल्) a. relating to race'; वंशासंबंधी
(- riots). -ly adv. वां शक ा.
racialism (रे इश लझम् ) n. antagonism between different races; वंश व े ष.
racialist ( ) n. a person who stirs up
racialism; वंश व े ष फैलावणारा.

े ो े
 racily (रे इ स ल) adv. vigorously; जोमाने.
raciness (रे इ स नस् ) n. vigour; चैत य, जोम.
racing ( ) n. the hobby or profession of
running horses, etc., in races; शयतीत घोडे
पळव याचा छं द कवा धंदा.
racism (रे इ सझम् ) n. racialism; वंश व े ष.
racist (रे'इ स ट) n. racialist; वंश व े ष फैलावणारा.
rack ( ) n. framework for supporting things; खुंटाळे (a hat -). (2) गो ातील ग हाणी.
(3) रे वे या ड यातील सामान ठे व याचा माळा. (4) छळ
कर याचे एक साधन (=खोडा). (5) हळू हळू सरकत
जाणारा ढगांचा व क ळत समुदाय. (6) नाश, व वंस (to go to – and ruin; व वंस होणे, नाशा त जाणे).
to be on the -: (शारी रक व मान सक) हाल होत
असणे. v.t. खो ात घालून खूप छळ करणे. (2) खूप यातना दे णे (to -one's conscience). (3) भरमसाट भाडे
आका न भाडेक स छळणे. --rent n. भरमसाट भाडे. to be -ed with; -ने खूप यातना होणे(to be -ed with
severe headache). to -one's brains; (उ र दे णे, योजना आखणे, इ.साठ ) म ला खूप ताण दे णे.
racket¹ (रॅ कट) n. (a) uproar; ग गाट (क लोळ) (Don't make a - while others are
studying.). (2) चैनीचे सामा जक जीवन. (3) पैसे कमाव यासाठ पसरलेले (समाजकंटकांचे) जाळे . (4) तापदायक अनुभव (
= द ). to go on the -; खूप चैन करणे. to be in on a -; समाजकंटकां या टोळ पैक एक असणे. to stand
the -; -ची जबाबदारी शरावर घेणे. (ii)- या द ातून पार पडणे. v.i. चैनीचे जीवन जगणे.
racket² ( ) n. bat for tennis, badminton,
etc.; टे नस, बॅड मटन, इ. खेळातील बॅट, रॅकेट.
racketeer ( ) n. a person engaged in
illegal enterprises for profit; फायदयासाठ
बेकायदे शीर गो ीत गुंतलेला, धाकदपटशा क न पैसे
उकळणारा. -ing n. गैरमागाने धाकदपटशा क न पैसे
कमावणे.
rackety ( ) a. rowdy, noisy; ग गाटाचे ( -music). (2) चैनीचा.
raconteur () n. a person skilled in telling stories; गो ी सांग यात कुशल.
racoon (रकून्) n. raccoon; उ र अमे रकेत
आढळणारा लांब शेपट चा व अंगावर दाट केस असलेला
मांसभ क ाणी.
racquet (रॅ' कट ) n. a racket'; टे नस, बॅड मटन, इ. खेळातील बॅट, रॅकेट.
racy (रेइ स) a. vivid; ओज वी (- style).
(2) ( चे वागणे, लेखनशैली, इ.) वै श पूण,
आवेशपूण, असलेली. (3) काहीसे अस य (a -story)
(It's quite a - novel.).
radar ( ) n. apparatus detecting solid
objects coming within its range; राडार ( वमान,
पाणबुडी, इ.ची दशा, अंतर, वगैरची न द करणारे यं ).
radial ( ) a. branching from a centre;
(चाका या आरा, म यापासून पसरणा या. (2) बा या पुढ ल भागाचा. n. र यावर घस नयेत यासाठ व श घडणीचे टायस.
radiance ( ) n. the quality of being radiant; चमक, तेज (Her face glowed with - after
she won the first prize.).
radiant (रे इ डअ ट् ) a. shining, bright,
beaming; चमकणारा, तेज वी (- sunshine). (2) काश करण बाहेर टाकणारा (The sun is a -heavenly body.).
(3) आनंदामुळे उ ह सत (a — face). (4) उ सजनाने सार पावणारा (- energy).
radiate ( ) v. t. & i. to give off rays of light, heat, etc.; काशाचे कवा उ णतेचे करण
उ स जत करणे (The electric heater - d warmth.). (2) (आनंद, उ साह, हष, इ.) पसरवणे. (3) (- from)
पसरणे. (4) एका क ातून सरळ बाहेर येणे (Roads — from the city in all directions.). a. म यापासून
पसरणारा.
radiation ( ) n. sending out of heat, etc. in rays; उ सजन. (2) क ापासून सव बाजूंना सरण.
(3) उ स जत करण (The sun warms us by-.). (4) अणूपासून उ स जत झालेले भावी करण.
radiator ( ) n. appliance for warming
room, etc. by radiation of heat; खोली उबदार
राहावी यासाठ उ णता सोडणारी न यांची जाळ .
(2) उ सजनाने उ णता नघून जावी यासाठ असलेली
मोटारी या इं जनाची जाळ .
radical (रॅ डकल्) a. fundamental; मूलगामी
(reforms). (2) पायाभूत. (3) संपूण (4) (राजकारण)
अ यंत पुरोगामी. (5) (ग णत) सं ये या मुळाशी (वगमूळ, घनमूळ, इ.) संबंध असणारा. -- sign=√ ही खूण. n. वगमूळ, इ.
दशवणारी √ ही खूण. (2) अ यंत पुरोगामी मते असणारी . -ly adv. मूलभूतपणे, पूणपणे (to chang -ly).
radicalism (रॅ' डक लझम् ) n. the principles and practices of political radicals; अ यंत
ो ी ी
पुरोगामी त व णाली व यांनुसार आचरण.
radicle (रॅ' डकल) n. a very small root; सू म मूळ (= radicel).
radii ( ) n. pl. plural of radius; radius चे
अ. व. प, या.
radio ( ) n. wireless telegraphy on
telephone; बनतारी संदेशवहन. (2) आकाशवाणी.
(3) रे डओ (सेट कवा यं ). v. t. & i. रे डओ ारा
संदेश पाठवणे. -link n. असा े पत काय म क
याम ये र र या शहरांतील व यांचा पर परांशी
संपक साधला जातो.
radioactivate (रेइ डओअॅ ट हे इट् ) v. t. to
make radioactive; करणो सारी करणे.
radioactive (रेइ डओअॅ ट ह ) a. exhibiting or using radioactivity; अणु करणो सज , - करण
वसजक (- dust).
radioactivity (रेइ डओअॅ ट ह ट) the
spontaneous emission of radiation from
atomic nuclei; करणो सार.
radiogram (रे इ डओ म् ) n, a unit comprising a radio and record player; रे डओ आ ण ामोफोन
एक त असणारा संच. (2) रे डओ ारा पाठवलेला संदेश. (3) सूय करणांची ती ता मोजणारे यं .
radiograph (रे' इ डओ ा'ऽफ्) n. an instrument for measuring the intensity of sunshine;
सूय- करणांची ती ता मोजणारे यं . (2) - करणांनी घेतलेला फोटो (The - was taken at the surgeon's
request.).
radioisotope (रेइ डओआइसटोप् ) n. an isotope that is radioactive; मौलांचे करणो सज व प.
radiolocation (रे इ डओलके इशन्) n.radar; राडार ( वमान, पाणबुडी, इ.ची दशा, अंतर, इ.ची न द करणारे
यं .).
radio therapy (रे'इ डओथेर प ) n. the treatment of disease by means of x-rays or other
forms of radiation; - करण कवा करणो सज पदाथ यां या साहा याने रोगांवर ( वशेषतः ककरोगावर) उपचार कर याची
प त. radio therapist n. अशा उपचार-प तीमधील त डॉ टर.
radish ( ) n. pungent root or salad plant;
मुळा.
radium ( ) n. a radioactive element; रे डअम नावाचा ब मोल, करणो सज धातू (ककरोगावर
उपयु ).
radius (रेइ स्) n. [pl. radii (रे' इ डआइ)]
straight line from the centre of a circle to the circumference; या within a - of; - या
येने काढले या वतुळाएव ा े फळा या दे शात
(There is no secondary school within a -of
two kilometres.).
raffia ( ) n. fibre from the leaf-stalks of a
kind of palm-tree used for making baskets,
caps, etc.; टोपी, टोपली, इ. साठ वापर यात येणारे
माडासार या झाडा या पानां या दे ठांचे तंतू.
raffish (रॅ फश्) a.disreputable; अपक त झालेला, वाममाग .
raffle ( ) n. the sale of an article by lottery; सोडत. v.t. (off) सोडतीने वकणे.
raft ( ) n. floating framework of logs or
other materials; तराफा. v.t. & i. तरा याने
ओलांडणे. (2) तरा याव न लाकडाचे डके वा न नेण.
े
rafter¹ ( ) n. man who rafts timber;
नद व न झाडाचे बुंधे वा न नेणारा कामगार.
rafter² ( ) n. one of the sloping beams
supporting the roof; छपराचा तरका (आधाराचा)
वासा.
raftsman (रा'ऽ ट् मन्) n. man who rafts timber; नद व न झाडांचे बुंधे, डके वा न नेणारा कामगार.
rag¹ (रॅग)् n. torn piece of cloth; कापडाचा तुकडा, चधी. (2) फाटलेल, े व न गेलेले कापड. (3)
भकारडे वतमानप . (Don't read that worthless -.). (4) (अनेकवचन) जुन, े जीण कपडे (dressed in -s).
like a red - to a bull; ु ध करणारी गो . in
-s; फाटलेले कपडे. to chew the -; एखा ा मु याबाबत जत घालणे. (ii) शळो या या ग पा
मारणे. ~-and-bone man n. जु यापुरा या व तू वकत घेणारा मनु य. -trade; यांचे कपडे तयार
क न वक याचा धंदा. glad -s; (समारंभ, इ.म ये वापरायचे) उंची कपडे.
rag² (रॅग) ् v. t. (-gg-) to tease; खूप छळणे ( वशेषतः नवीनच वेश घेतले या व ा या या वर या वगातील
व ाथ अशी वागणूक दे तात.). n. अशी छळणूक.
ragamuffin ( ) n. a ragged unkempt child; घाणेरडे कपडे घातलेले मूल. (2) नीच, पाजी मनु य.
rag-baby (रॅ' बेइ ब).n. rag-doll; च यांची बा ली.
 rag-bag ( ) n. a bag for storing odd rags;
घरातील कप ांचे तुकडे, च या, इ. गोळा क न भ न
ठे व याची पशवी. (2) गोळा क न भ न ठे वले या
च या. (3) गबाळ .
rage (रेइज्) n. violent anger; संताप, ोध .
(2) (- for) अ यंत ती अशी आवड (उदा.,a - for autograph collection), to be all
the -; अ यंत लोक य होणे (Short hair is all
the -now.). v.i. (रागाने) खूप चवताळणे. (2) (वादळ, इ.चा) जोर वाढणे, उ व प धारण करणे (The battle -
d.).
ragged ( ) a. (clothes) worn to rags; (कपडा) फाटलेला. (2) जीण कपडे प रधान केलेला.
–robin n. कर मजी रंगां या फुलांचे फुलझाड.–school n. गरीब मुलांकरता मोफत श ण दे णारी
ाथ मक शाळा.
raglan ( ) n. sweater without shoulder
seams; खां ावर शवण नसलेला वेटर ( कवा कोट).
ragman ( ) n. one who buys and sells
discarded clothing, etc.; जरीपुराणावाला.
ragtag ( ) n. the common people; समाजातील अगद खालचा थर (-and bobtail).
ragtime ( ) n. popular music and dance of US Negro origin; अमे रकेतील लोकांत य असलेले न ो
लोकांनी सु केलेले नृ यसंगीत व नृ य.
raid (रेइड् ) n. sudden attack; अचानक केलेला ह ला (2) पो लसांनी अचानक घातलेली धाड. (3) चोर ांनी बँक,
इ.वर घातलेली धाड. v.t. & i. धाड घालणे. (2) अचानक ह ला करणे (The enemy -ed our camp.). -er n.
ह लेखोर.
rail¹ (रेइल्) n. long bar or rod; (कठडा, कुंपण,
इ.चा) लाकडी कवा लोखंडी लांब आडवा ळ. (2) कपडे वाळत घाल याचा दांडा. (3) (आगगाडीचा) ळ.
(4) आगगाडी. (5) (अनेकवचन) रे वेमाग. by -;
रे वेन.
े off the -s; ( ) वेडसर. to go off the
-s; ळाव न घस न जाणे. (ii) ता यातून नसटणे.
(iii) ( व था, इ.) कोलमडणे. ~-car n. रे वेचा
वयंच लत डबा.
rail² (रेइल्) v.i. to utter abuse; भांडणे.
(2) (-at, against) - या व त ार करणे (It's no use -ing against the latest tax increases.).
rail³ (रेइल्) v.t. to put rails round; भोवती कठडा घालणे. to -off; कुंपण घालून वेगळे करणे (The
footpaths were -ed off along the whole
distance.).
rail ( ) n. a small wading marsh bird;
बग यासारखा एक प ी.
railing¹ (रेइ लग) n. a fence; (पु कळदा अ. व.
वापर) कठडा, कुंपण.
railing² ( ) n. complaining, protesting;
त ार, गहजब. (2) (अ. व.) त ारदशक उ ार.
raillery ( ) n. light-hearted satire; म करी,
गंमत हणून केलेली कुचे ा.
railroad (रेइलरोड) n. railway; रे वेमाग.
railway ( ) n. a road or track laid with
rails on which trains run; रे वेमाग.
raiment (रेइम ट) n. clothing; कपडे.
rain ( ) n. water falling in drops from the
sky; पाऊस. (2) पडलेला कवा पडत असलेला पाऊस (a heavy-). (3) पावसासारखा वषाव (a - of
bullets, a - of gifts). the -s; पावसाळा. a --of;
-चा वषाव (a -of arrows). -or shine; पाऊस
असो क सूय काश असो. v. i. & t. पाऊस पडणे.
(2) वषाव होणे. to - upon; वषाव करणे. It never
-s but it pours; संकटे आली क सव एकदम येतात.
rainbird ( ) n. a bird, such as the green
woodpecker, whose cry is supposed to
portend rain; एक प ी (याचे ओरडणे
पज यागमनसूचक असते).
rainbow ( ) n. a bow-shaped display in
the sky of the colours of the spectrum,
caused by the refraction and reflection of
the sun's rays through rain; इं धनु य
(A - shows all the colours of the spectrum.). -bird; तेज वी रंगीत पसांचा एक ऑ े लयन प ी.
raincoat ( ) n. a coat worn for protection against rain; पावसापासून संर ण दे णारा कोट.
 raindrop ( ) n. single drop of rain; पावसाचा थब.
rainfall ( ) n. amount of rain falling within a given area in a given time; पज यवृ ी
( व श ठकाणी व श कालावधीत पडलेला एकूण पाऊस) (the annual- ).
rain gauge (रे'इ गेइज्) n. an instrument for
measuring rain fall; पज यमापक.
rainless (रे इ लस्) a. without rain; पज यहीन
(a — region).
rainout (रे' इन्आउट् ) n. atmospheric pollution carried to the earh by rain; पावसामुळे पृ वीवर
पडणारी वातावरणातील षणा मक े.
rainproof ( ) a. that keeps rain out; यातून पावसाचे पाणी झरपणार नाही असा.
rains ( ) n. the season in tropical countries when rain falls continually; पावसाळा.
rain-shadow ( ) n. an area sheltered by hills from the prevailing winds and having a
lighter rainfall; वषा छायेचा दे श.
rainy (रे'इ न) a. having a lot of rain; पावसाळ
(a - day). to provide/put away for a day; अडचणी या काळाची आगामी तरतूद करणे.
raise (रेइझ्) v. t. to lift up; उचलणे, वर करणे
(to -one's hand). (2) वाढवणे (to -prices,
to -one's courage). (3) (पैसा, इ.) गोळा करणे
(to - money for charity, to - an army).
(4) बढती दे णे (to - a person to a higher post).
.........
(5) उभारणे (to -monuments). (6) (मु ा, इ.)
उप थत करणे (to-a question). (7) उ पादन
करणे (to -a crop, to -a family). to -one's hand to; -ला मार यासाठ हात उगारणे. to -one's voice;
आवाज चढवणे. to -- Cain; खूप धमाल उडवून दे णे. to - a monument; मारक उभारणे. to -a dust; धमाल उडवून
दे णे. to -a laugh; हा य नमाण होईल असे काही करणे. to -the roof; घर डो यावर घेणे (खूप ग गाट करणे). to -a
siege; वेढा उठवणे. to -one's
head; डोके वर काढणे. to - an embargo; नयं ण
उठवणे. n. बढती (पगारात वाढ).
raisin ( ) n. dried grape (as used in cakes, etc.); मनुका, बेदाणा.
raison d'etre ( ) n. justification for
existence; (एखा ा गो ी या) अ त वाचे संयु क कारण.
rake¹ ( ) n. tool with many teeth used in
gardening; दं ताळे . v.t. & i. दं ता याने सपाट करणे,
दं ता याने गोळा करणे (to -the leaves off the
grass). (2) शोधाशोध करणे (to -one's memory). to -up; (जुने भांडण, कटु मृती, इ.) उक न काढणे.
rake² (रेइक्) n. dissolute man; सनी मनु य,
राचारी मनु य.
rake³ ( ) v. t. & i. to incline from the
vertical by a perceptible degrees; (जहाजाची
डोलकाठ , इ.) वाकणे.
rake (रेइक्) n. a string of wagons; वॅग सची
मा लका.
rake-off ( ) n. a share of profits that is
illegal or given as a bribe; वाईट मागाने
मळवले या न यातील वाटा.
rakish (रे इ कश्) a. dissolute; राचारी, बदफैली. (2) कललेला.
rallentando ( ) a. becoming slower; हळू हळू मंदगती होत जाणारे. n. हळू हळू मंद होत जाणारे संगीत.
rally¹ ( ) v. t. & i. to bring or come together
for a united front; सामू हक य नांसाठ एक
आणणे कवा येणे (The whole nation rallied to
the government.). (2) (ता पुर या पराभवानंतर
सै याने) पु हा एक त येणे (The troops rallied
round their leader.). (3) कृती सुधारणे, ता यावर
येणे (The patient rallied after the
administration of the new medicine.). n.
एक येणे, मेळावा (a political-). (2) संमेलन.
(3) श , आरो य, इ.म ये सुधारणा. (4) मोटार ची
(वाहनांची) पधा.
rally² ( ) v. t. to tease, to chaff; गमतीने चे ा करणे (The boys rallied the new entrant
for his queer dress.).
ram ( ) n. (fem. ewe) male sheep; मढा.

ो े े े
(2) जोराने तडाखा दे णारे यं .v.t. (-mm-) (-down
or into) जोराने ठोसा दे णे, क बणे. (2)- या घशाखाली
उतरवणे (स य पटवणे). (3) श ू या जहाजावर आदळू न
याला भोक पाडणे. (4) (वाहन, इ.) आदळणे (The car
-med into a tree.).
ramble (रॅ बल) n. walk for pleasure; सहल,
रपेट, फेरफटका (My father likes taking a -
through the woods on a sunny afternoon.).
v.i. मजेसाठ भटकणे (We -d here and there
through the woods.). (2) मु ा सोडू न भरकटत
जाणे. (3) (वृ , इ.) आजूबाजूला पसरत जाणे.
rambling ( ) a. extending in irregular ways in various directions; (रोप, र ता, इ.) हवा
तसा पसरत जाणारा (a -old farmhouse). (2) (भाषण, इ.) वाहवत जाणारे (a -speech). (3) फेरफट या या
व पाचा (a -walk).
rambunctious ( ) a. difficult to control; द य. (2) उ छृ खल, बेलगाम.
ramiform ( ) a. having a branchlike shape; फांद सारखा आकार असलेला.
ramify ( ) v. t. & i. to form or produce
branches; वभाग पाडणे, शाखा काढणे, शाखांचे जाळे
तयार होणे. ramification n. ( ापार, कट, इ. या)
शाखोपशाखा असणे.
ramose, ramous (रे इमोस्, रेइमस्) a. having
branches; शाखायु , फां ा असलेला.
ramp¹ (रॅ प्) n. slope joining two levels; उतरंड. (2) वमानात उतर या-चढ यासाठ असलेला सरकता जना
(The passengers walked up the -to board the aeroplane.).
ramp² ( ) v. t. & i. (- about) to rush about
as if in anger; जणू रागाव याचे भासवून थैमान घालणे (धमाल उडवणे).
ramp³ ( ) n. dishonest attempt to obtain
an exorbitant price; लोकां या अडचणीचा गैरफायदा घेऊन भाडे, इ. भरमसाट उकळणे अनै तक कृ य (The whole
thing is a —.).
rampage ( ) v. i. (- about) to rush violently about; बेफाम वागणे, रागाने थैमान घालणे. (रॅ पेइज्)
n. गैर श त, हसक वागणूक. to be or to go on the -; गैर श त वागणे (The gang went on a - and wounded
many innocent people.).
rampageous (ygur) a. angry and violent;
थैमान घालणारा.
rampant (र प ट् ) a. luxuriant; भरमसाट वाढ
होणारी (वन पती). (2) मातलेला, ऊत आलेला (
वृ ी, इ.) (Malaria was - among the
slumdwellers). (3) ु ध. (4) (ढाल, इ.वर काढलेला
सह, इ. ाणी) मागील पायावर उभा असलेला.
rampart ( ) n. broad wall built as a defence; क याचा तट, तटबंद . (2) तटासारखा
संर ण दे णारा (मातीचा बांध, इ.) (The hill served as a -, protecting the town from floods.).
(3) संर ण (to strengthen the -s of freedom).
ramrod ( ) n. a rod for ramming in the
charge of a muzzle-loading firearm; तो ा या
बं क त दा ठासून भर यासाठ असलेला गज. as stiff as a -; अतोनात ताठा असलेला.
ramshackle ( ) a. falling to bits, shaky;
ढासळू न पड या या मागावर असणारा, तकला
(a - old castle).
ran (रॅन)
् p.t. of run; run चे भू. का. प.
ranch (रॉ च्) n. large cattle farm; गुरे चर याचे
चंड कुरण. -er n. कुरणाचा मालक. (2) कुरणावर काम
करणारा. -man n. कुरणाचा मालक. -wagon; मोठ
मोटरगाडी.
rancid (र सड् ) stale; अ तशय शळा (- butter). (2) कुजट वास येणारा.
rancour ( ) n. (- against) spitefulness;
द घ े ष, हाडवैर. rancorous a. े षपूण (a rancorous old man).
random (रॅ डम्) n. (at -) haphazard;
सहजग या घडलेला (उ े श नसताना घडलेला) (a — remark, —selection).
randy (र ड) a. lustful; अ यंत कामुक, सनी.
(2) मोठमो ाने बडबड करणारा, गांवढळ.
rang (रँग)् p.t. of ring; ring चे भू. का. प.
range (रेइ ज) n. line or series of things; रांग. (2) गोळ बारासाठ असलेले मैदान. (3) तोफेचा प ला
(to be beyond/within/ in/out of —). (4) ( ी, वण, इ.चा) आवाका, ट पा (The building was out
े े ी
of - of my vision.). (5) तफावत (उ णतामान, इ.) (the annual — of temperature). (6) जेथे वन पती
वाढतात कवा ाणी वा त करतात असा दे श(the -of the elephant in India). kit-
chen —; मोठ शेगडी (चूल). ~-finder n. अंतर
न त करणारे यं . v.t. & i. रांगेने उभे करणे.
(2) (-oneself) - या बाजूला जाऊन मळणे.
(3) (passive) - या व बाजूस जाऊन मळणे
(They were –d against us.). (4) ( कमत, इ.)
- या दर यान असणे. to - through or over; वैर
भटकणे (cattle ranging through the pastures).
ranger ( ) n. one who ranges; कामा न म
भटकणारा. (2) (इं लंडम ये) वना धकारी, वनसंर क.
(3) (अमे रकेत) पोलीस घोडे वार, वनसंर क.
rank (रक्) n.rowor file; रांग. (2) (सामा जक) दजा. (first - in the Board Examination).
(3) पदवी, थान (4) सै नकांची आडवी रांग.
the — and file; सामा य सै नक. to rise from the
-s; अगद ग रबीतून वर येणे. v.t. &i. गणना करणे,
मानणे. (2) मानला जाणे. a. (गवत, इ.) माजलेल. े
(2) (वास) (--smell). (3) ( गुण) माणाबाहेरील (-injustice, -ingratitude). (4) कमी दजाचा, अशोभनीय,
अ ील (His language was -.).
ranker ( ) n. commissioned officer who
has risen from the ranks; सामा य सै नकापासून वर चढत गेलेला अ धकारी.
rankle (र'क् ल्) v. i. to fester; (जखम) खुपणे, खुपत राहणे. (2) ( ःख, था) डाचणे (His
rudeness to me still -s. ).
ransack ( ) v. t. (- for) to search thoroughly; धुंडाळणे (She -ed the drawer of
the table her keys.). (2) (- of) लुटणे (The
town had been - ed of all its wealth.).
ransom ( ) n. price demanded or paid
for release; मु तेसाठ मा गतलेली कवा दलेली जबर कमत. (2) जबर कमत मळा यास मु कर याची तयारी. v.t. -ची
खंडणी भ न सुटका करणे. (2) खंडणी दली तरच मु करणे. to hold a man to - ; एखा ाला कैद क न या या
सुटकेसाठ जबर कमत
मागणे. worth a king's -; फार चंड र कम.
rant ( ) v. i. & t. to talk 'noisily; उगाच ग गाट
करत बोलणे. (2) नाटक पणाने बोलणे. n. असे भाषण.
-er n. असे भाषण करणारा.
rap¹ रॅप्) v. t. &i. (-pp-) to tap; चापट मारणे,
थापटणे. (2) दरवाजावर थाप मारणे. n. चापट, तडाखा,
चपराक (- on the table). to give somebody
a-on/over the knuckles; एखा ाची खरडप
काढणे. To take the - for; न कारण (एखा ा
गो ीसाठ ) बोल खाणे.
rap² ( ) n. an 18th century Irish half penny;
हल या कमतीचे एक आयरीश नाणे. not to care
a -;जरासु ा पवा न करणे.
rapacious ( ) a. excessively greedy;
अ त लोभी. (2) लुटा . rapacity (रपॅ स ट) n. अ त
लोभीपणा.
rape¹ ( ) v. t. to seize and carry away by
force; अपहार करणे. (2) बला काराने संभोग घेणे.
(3) (यु ाम ये दे श) उद् व त करणे, लूटमार करणे. n.
बला काराने घेतलेला ीचा संभोग. (2) लूटमार, अपहार.
rape² ( ) n. a plant cultivated for its
herbage and oil-producing seeds; म ांसाठ
अ हणून असलेले एक कारचे रोप; या या
बयांपासून तेल काढतात.
rapid (रॅ पड् ) a. quick, speedy; वेगवान, जलद
(a-worker). (2) (भूभाग) ती उतार असलेला (a - slope). -s n.pl. नद मधील शी वाहाचे ठकाण (The
boat overturned in the - s.). -ity
(रॅ प ड ट) n. वेग, शी ता. -ly adv. वेगाने. -ness
n. वेग, शी ता.
rapier ( ) n. a light sword used for thrusting in duels; खुपस याची तलवार. -like a
ती ण (a -like edge). a ~-thrust; हसतहसत
हाणलेला शा दक तटोला.
 rapine ( ) n. robbery with violence; लुटालूट (The enemy soldiers got their food by -.).
rapist ( ) n. a person who commits rape; बला काराने ीचा संभोग घेणारा.
rapport ( ) n. close relationship or
sympathy; स य, सहानुभूती, जवळ क (Adequate —should be built up between the teacher and the
taught.). to be in - with; - याशी एकतान होणे, खूप जवळचा संबंध असणे.
rapprochement (रॅ ोशमां) n. renewal of
friendship; पु हा मै ीचे संबंध जुळणे. (2) ( वशेषतः
दोन रा ांमधील) समझोता (At present there are
signs of — between the two neighbouring
countries.).
rapscallion (रॅ कॅ लअन्) n. a rascal; हरामखोर
माणूस.
rapt (रॅ ट् ) a. enraptured; पूण म न (आनंदम न).
(2) गुंग झालेला, त लीन झालेला (-in thought, — with wonder).
rapture ( ) n. the state of being rapt;
अ यानंद ( ानंद). to be in/to go into/to be
sent into -s over/about something or some-
body; खूप आनंद व उ साह वाटणे (आनंदाने बेहोष
होणे) (She went into -s at the good news.)
(Seeing the Tajmahal for the first time filled
the young tourist with –s. ).
raptureless ( ) a. lacking rapture; आनंदहीन, वष ण.
rapturize ( ) v. i. to go into raptures;आनंदाने बेहोष होणे.
rapturous ( ) a. inspiring rapture; अ यानंद नमाण करणारा. (2) अ यानंदयु . -ly adv. अ यानंदाने.
rare¹ ( ) a. unusual, uncommon; वरळ (a
-occurrence). (2) मळ, लभ (a -sight).
(3) फार चांगला (We had a - time at the hill
station.). -ly adv. व चतच.
rare² (रेअर्) a. (meat) underdone; (मांस) जरा
कमी शजवलेले (a -steak).
rarebit ( ) n. melted cheese on toasted
bread; वतळवलेले चीज लावलेला, भाजलेला पाव
(= welsh rabbit).
rarefy ( ) v. t. & i. to become or make
rare; वरळ करणे/होणे. rarefied a. वरळ (rarefied
atmosphere).
raring (रेअ रग्) a. eager; अ त उ सुक (They were - to see their fatherland.).
rarity (रेअ र ट) n. rareness; मळता, अपूवाई.
(2) मळ व तू (Rain is a -in some parts of
Rajasthan.),
rascal ( ) n. scoundrel, rogue; हरामखोर
मनु य, बदमाश. (2) (गमतीने लहान मुलाला) लषाड,
चोर, गुलाम. -ity n. बदमाशपणा, हरामखोरपणा. -ly a.
नीच (a -ly trick).
rash¹ (रॅश) a. reckless; अ वचारी, उतावीळ
(a -young man). (2) पूण वचार न करता केलेली
(कृती). -ly adv. अ वचारीपणे, बेपवाईने. -ness n.
बेपवाई, अ वचार.
rash² ( ) n. eruption of red spots on the skin; पुरळ. (2) फुटलेले पेव (A -of robberies
had
suddenly struck the town).
rasher ( ) n. thin slice of bacon; डु करा या
मांसाची पातळ चकती.
rasp (राऽ प्) n. a coarse file; जाड दाते असलेली कानस. (2) कानशीने घास यासारखा कणकटू आवाज. v.
t. & i. कानशीने घासून गुळगुळ त करणे. (2) कानशीने घास यासारखा कणकटू आवाज काढणे. (3) चीड आणणे. to -out;
कणकटू आवाजात ओरडू न सांगणे.
raspberry ( ) n. bush with small, sweet, red, yellow berries; बोरासारखे लाल- पव या रंगाचे
गोड फळ. (2) या फळाचे झाड. (3) तर कारदशक कवा नापसंतीदशक हावभाव. ~-cane n. राझबरी फळाचा वेल.
rasping, rapsy (राऽ पंग, ् राऽ प) a. harsh,
rough; कणकटू . (2) चीड आणणारे (a -disposition).
rat (रॅट) n. animal like a large mouse; घूस.
(2) भेकड, व ासघातक मनु य. (3) संकटा या वेळ
आप या सहका यांना सोडू न जाणारा मनु य. to smell
ी ी ो ी े े े े े े ी
a -; काहीतरी घोटाळा अस याची शंका येणे.a -race; भ याबु या मागाने वर ये यासाठ केलेली ु धडपड. v.i. (-tt-)
उंद र पकडणे. (2) (on) दलेले वचन मोडणे (to -on someone). (3) एखादे काय सोडू न जाणे. (4) एखा ा गो ीबाबत
असलेली गु त मा हती उघड करणे. -ter n. उंद र पकडणारा (माणूस, कु ा, मांजर, इ.). -ty a. चडखोर.
ratable (रे' इटबल) a. that can be rated; यावर कर लादता येईल असा. (2) याची कमत न त ठरवता
येईल असा.
ratal (रे इटल्) n. ratable value; करपा कमत.
a. था नक करांसंबंधी.
ratan ( ) n. rattan, a palm-tree with a cane-like stem; एक कारचा वेत.
ratatat-tat ( ) n. the sound of knocking on a door; दारावरील थापांचा आवाज (= ratatat)
(Then came a sharp - at the front door).
ratbag ( ) n. a stupid, unreliable person;
मूख, अ व सनीय मनु य. -gery n. च मपणा,
मूखपणा.
ratch (रॅच्) n. ratchet; कु ा बसवलेले दातेरी चाक.
ratchet ( ) n. a toothed wheel with a pawl; कु ा बसवलेले दातेरी चाक (कु ा बसव याने ते उलट बाजूने
फ शकत नाही.).
rate¹ (रेइट् ) n. speed; वेग. (2) दर, भाव, माण. at the -of; भावाने, वेगाने. the - of exchange;
व नमयाचा दर. first -; प हला दजा. the -s; घरावरील
कर. v.t. &i-चे मोल ठरवणे. (2) गणणे, मोजणे, दजा
ठरवणे. (3) धा या या (करा या) ीने मोल ठरवणे.
at this -; असेच जर चालू रा हले तर. at any -;
काही झाले तरी. ~-payer n. कर दे णारा.
rate² (रेइट् ) v.t. to scold; खरडप काढणे,
खडसावणे (He gave me a sound rating.).
rateable (रे'इटबल) a. ratable; यावर कर आकारता येईल असा. (2) याची कमत न त करता येईल असा.
rather (राऽदर्) adv. somewhat; काहीसा.
(2) जरासा, अंमळसा. (3) अथवा अ धक खरे हणजे.
(4) (उ रादाखल) न तच, अव य. would -/ had - (than); अ धक पसंत करीन. - than; अ धक ेय कर.
ratify (रॅ टफाइ) v.t. to confirm; मंजूर करणे, मंजुरी दे णे. ratification n. मंजुरी.
rating¹ (रे इ टग्) n, scolding; खरडप .
rating² ( ) n. the act of valuing property
for assessing rates; मालम ेची धारा आकारणी या
ीने मोजणी. (2) कर, धारा. (3) (काय म, इ.ची
वगवारी (a television programme with high-). (4) क मशन न मळालेला नौसै नक.
ratio ( )n. (pl. -s) relationship between two numbers or quantities; गुणो र.
rationcinate ( ) v. i. to think or argue logically; तकशु वचार करणे कवा वाद ववाद करणे.
ratiocination (र शऑ सने इशन्) n. तकशु यु वाद.
ration ( ) n. fixed share allowed to a
person for some period; शधावाटप. on -; शधा
वाटपावर असणे. to be on short -s; अपुरा शधा
मळणे. to put on -s; शधावाटप प त लावणे. v.t.
(खा , पेय, इ. व तू) शधा प तीने वाटणे. (2) (एखा ा व तूला) शधावाटप लावणे (Government has -ed
kerosene.).
rational (रॅशनल्) a. sensible; समंजस, तकबु
असणारा (A man is a -being.). (2) तकशु ,
बु ला पटणारा (It was a -plan and bound to
succeed.). (3) (ग णत) पूण कवा अपूण अंकात
होईल अशी (सं या). (4) तकबु असणारा
( वचारवंत).
rationale ( ) n. logical basis of something; तकावर आधा रत उपप ी (What is the — for
corporal punishment?).
rationalism (रॅशन ल झम्) n. reliance on
reason rather than intuition to justify one's
beliefs or actions; बु ामा यवाद.
rationalist ( ) n. a person who relies on reason rather than on intuition;
बु ामा यवाद . -ic बु ामा यवादासंबंधीचा.
rationality (रॅशनॅ ल ट) n. the state or quality
of being rational; तकश . (2) ववेक,
समंजसपणा.
rationalize ( ) v. t. to explain by reason; यु वादाने पटवून दे णे. (2) बु ला पटतील अशी
कारणमीमांसा करणे. (3) वेळ, म, इ.चा अप य
कर या या ीने धंदयात सुधारणा करणे. (4) (ग णत)
ी े े े
अकरणी प दे णे ( दले या सं यांत वगमूळ, घनमूळयु
सं या येणार नाहीत अशा कारे सं यांची मांडणी
करणे.).
ratlin, ratline ( ) n. small line fastened
across ship's shrouds like ladder-rungs;
(सामा यतः अ. व. वापर होतो) डोलकाठ या दोरांना
आडवे बांधलेले दोर (यांचा शडीसारखा उपयोग होतो).
rats ( ) interj. an exclamation of disdain;
तर कारदशक उ ार.
rattan (रॅट'न्) n. ratan; एक कारचा वेत.
rat-tat ( ) n. the sound of knocking on
the door; दरवाजावरील थाप.
rattle ( ) v. t. & i. to produce a series of
short, sharp, rapid sounds; (डबडी, खड या,
इ.चा) खडखड असा आवाज करणे कवा होणे (The car -d along the rough road.). (2) (लहान मुलाचे) बडबडणे.
(3) (क वता, इ.) धडाधड हणणे (The boy -d off the poem.). n. खुळखुळा. (2) खडखडाट (the - of
shutters). (3) वटवट, बडबड.
(4) मृ यूपूव ची घरघर. ~-brained a. मूख.
rattle snake (रॅट्ल् नेइक्) n. a poisonous
snake that makes a rattling noise with its tail; शेपट ने खडखड असा आवाज करणारा एक वषारी साप.
rattling (रॅ टलंग) ् a. quickmoving; जलद जाणारा. (2) उ कृ (a - time). adv. खूप (a - good
speech).
ratty (रॅ' ट) a. irritable; चडखोर.
raucous (रॉऽकस्) harsh; ककश (the -yelling of a crowd). (2) कठोर कवा घोगरा. -ly adv.
ककशपणे. -ness n. ककशता.
ravage (रॅ हज्) v.t. &i. to lay waste; फार नाश
करणे (The invaders -d the country side.).
(2) वकृत करणे. (3) नासधूस करणे. (4) लुटालूट करणे. n. नाश, व वंस. pl. (अ. व.) the -s of; -चा
व वंसक प रणाम (the -s of torrential rains).
rave(रेइ ह्) v.i. to talk angrily or wildly; चडू न आरडाओरड करणे, बरळणे. (2) (समु , वादळ, इ.)
घ ऽ घ ऽ असा आवाज करणे, गरजणे. to -of, about; मूखपणाने अ यंत उ साहपूवक बोलणे. to be in - (about);
उ कट उ साह वाटणे. a. खूप शंसा
केलेला (a -review). n. अ नवार शंसा.
ravel ( ) v. t. & i. (-ll-) to entangle; धागे,
इ. गुंतवणे, गुंतागुंत करणे. (2) अ धक घोटा याचा करणे.
(3) धागे धागे सुटे होणे (Unless you bind the edge
of the rug, it will —.). -out; गुंतागुंत सोडवणे
(to -out a complicated plot). n. गाठ. (2) सुते
नघालेले कापडाचे टोक.
raven¹ ( ) n. a large black bird of prey.
of the crow kind; ड बकावळा. a. काळाकु
(- hair).
raven² ( ) v. i. to seek prey or plunder;
भ य कवा लूट शोधणे. (2) भुकेने वखवखणे (The
hungry lion was -ing its prey.).
ravening (रॅ' ह नग) a. fierce; उ , भयानक, ू र.
(2) भुकेने वखवखलेले (a -wolf).
ravenous ( ) a. (— for) very hungry; भूकेने ाकुळ झालेला, ुधात (The children were - as
they were without food for nearly the whole day.). (2) लोभी, खावेखावेसे वाटणारा (- for power). -
ly adv. लोभीपणाने, अधाशीपणाने (to eat -ly).
ravine (र ही न्) n. deep narrow valley; खोल
अ ं द दरी.
raving (रे इ हंग) ् a. frenzied; वेडा पसा, बरळणारा. (2) वल ण (a -beauty). adv. बरळायला लागेल
इतका (खूपच) (-mad). -sn. pl. बरळणे, बडबड.
ravish ( ) v. t. (with) to enrapture; अ यंत आनं दत करणे, आकडू न टाकणे (to be -ed with
beauty). (2) बला कार करणे, करणे. (3) बळजबरीने पळवून नेण.े -ing a. अ यानंददायक,
अ यंत मोहक. -ingly adv. उ मादकपणे. -ment n.
अ यानंद. (2) बला कार.
raw (रॉऽ) a. uncooked; न शजवलेला. (2) क चा, मूळ थतीत असलेला. (3) ( ) शकून तयार न झालेली
(a -recruit). (4) (हवा) थंड व आ
(a -winter morning). (5) (जखम) पुरती बरी न
झालेली. (6) (लेखनशैली) ओबडधोबड (His literary

ी े ी
style is quite -) .n. शरीरावर ळ ळ झालेली जागा.
in the -; सं कार न झालेला, नसगात मूलतः आढळतो
तसा. (i) न न ( वव ). to touch someone on
the -; एखा ाचा ममभेद करणे. to get a -deal;
अ या य वागणूक मळणे. -boned a. सडपातळ
अंगय ीचा. -hide n. न कमावलेले कातडे. (ii) या
कात ापासून बनवलेला चाबूक. -material; क ची
सामु ी. (ii) व श कामासाठ यो य कवा
व तू (- material for the army). – milk;
नजतुक न केलेले ध. -silk; सं कार न केलेले रेशीम.
(ii) या रेशमापासून बनवलेले व .
ray¹ (रेइ) n. narrow line of light; काश करण.
(2) कशाचाही करण (आशेचा करण). v. i. & t.
करण पाने वखुरणे, करण सोडणे.
ray² ( ) n. a fish having a broad flattened
body; ं द पाठ चा एक मासा.
rayon (रे इऑन्) n. artificial silk; कृ म रेशीम.
raze, rase ( ) v. t. to demolish; जमीनदो त करणे (The bomb attack -d the city to the
ground.). (2) पुसून टाकणे.
razor (रे' इझर्) n. instrument for shaving; व तरा., ~-edge n. अ सधारा. (2) कठ ण सम या.
razzle, razzle-dazzle (र'झल्, 'झ ड इल्).n.
noisy activity; धगाणा, धांगड धगा. (2) चैन,
मौजमजा, जवाची मुंबई. to be (go) on the -;
मौजमजा करणे, धगाणा घालणे.
re¹ (री) prep. concerning; संबंधाने (या श दा या
अखेरीस पूण वराम दे त नाहीत कारण तो सं ेप नाही) (re your enquiry of the 4th October).
re²- (री-) pref. again; पु हा. (2) स या रीतीने.
(3) पूववत.
reach¹ ( ) v. t. & i. to stretch out the hand;
हात पसरणे (लांब करणे) (The shopkeeper -ed for
a packet of tea.). (2) पोहोचणे, दाखल होणे (to - an agreement) (The letter -ed me today
morning.). (3) घेऊन पुढे करणे. (4) पसरणे (to -the ceiling). (5)-शी संपक साधणे. (We tried to – him
the whole day.). n. ट पा, आवाका (It wasn't within my -.). (2) पसरणे (By a long —, the
drowning man caught hold of the rope.). within the — of;- या आवा यातील. within easy -; सहज
मळे ल असे. out of -/beyond —; आवा याबाहेरील as far as eye can —; ी जेथपयत पोहचू शकेल तेथपयत
( तजापयत).
reach² (रीच्) v. i. retch; कोर ा ओकाय काढणे.
react¹ ( ) v.i. to act in return; त या
होणे ( तसाद दे णे). to - (up) on; त या घडवून आणणे. to -against; त येदाखल तकार करणे. to -
(on); रासाय नक या करणे.
re-act² ( ) v. t. to act or perform again;
पु हा तो वेश सादर करणे.
reaction ( ) n. action in response to some action; त या, तसाद. (2) रासाय नक बदल. (3)
(against) वरोधी त या. (4) अपे त तसाद कवा प रणाम.
reactionary ( रअॅ शन र) a. opposing
progress; तगामी. n. तगामी .
reactionist ( ) ) in. reactionary; तगामी .
reactor ( रअॅ टर्) n. a nuclear reactor;
अणुभ .
read¹ ( ) v. t. & i. [p. t. & p. p. read (रेड्)] to
look at and understand something written or printed; वाचणे. (2)-चा अ यास करणे. (3) अथ
लावणे (A prophet -s the future.). (4) दशवणे
(मा हती दे णे). (5) अमुक एक अथ मानणे (The rule
-s two different ways.). (6) (वाचनामुळे) काही
प रणाम घडवून आणणे. to -out; मो ाने वाचणे.
to – on; पुढे वाचणे, वाचत राहणे. to - between
the lines; ग भत अथ ल ात घेऊन वाचणे.
read² (रेड्) p.t. &p. p. of read; read चे भू. का. व भू. का. धा. प.
read³ ( ) a. having knowledge gained from
books; प ढक, वाचनातून ान ा त झालेला (उदा., a
well-read man).
readable (री डबल्) a. legible; वाचता ये याजोगे. (2) वाचनीय. readability n. वाचनीयता.
ी े
 re-address ( ) v. t to change the address on; (प ावर) नवीन प ा घालणे.
reader (रीडर्) n. one who reads; वाचणारा,
वाचक. (2) पा पु तक. (3) पाठक (a - in
English).
readership ( ) n. position of a reader;
पाठकाचे पद (अ धकार). (2) एकूण वाचकवग.
readily ( ) adv. without showing hesita-
tion; त परतेन. े (2) खुशीने. (3) सहजग या.
readiness (रे ड नस्) n. being prepared; तयारी, स ता, द ता. (2) रोखठोकपणा. (3) तयारी,
अनुकूलता. (4) उ सुकता. in - (for); स ज, तयार.
reading (री डग्) n. the act or reading; वाचन
( या). (2) वाचायचा भाग. (3) अ ययन, वाचन. (4) पाठभेद. (5) उतारा (-s from English literature). (6)
यं ा (मीटर, इ.) वरील न द. (7) (पालमट, इ. ठकाणी) बलाचे वाचन. a. वाचायचा (भाग, इ.) (-matter). - room;
वाचनालय.
readjust ( ) v. t. to arrange again; पु हा नीट मांडणी करणे, पु हा नीट जुळवून घेणे. -ment n.
जुळवणी, जुळवून घे यासाठ केलेला आव यक
फेरबदल.
ready (रे ड) a. prepared; तयार, स ज. (2) उ सुक (Don't be so — to find fault.). (3) तयार
असलेले (Dinner is -.). (4) कुशल. (5) (पैसा)
रोख. (6)- या बेताला आलेला (She felt -- to cry.). to make -; तयार करणे. - with;-ने तयार असलेला (-
with excuses). -money; रोख पैसे (नोटा, नाणी) या व पातील. - reckoner; हशेबासाठ तयार अशा को कांचे
पु तक. ~-made a. तयार (कपडे). (2) ठरा वक सा याचा. at the -; अगद पूणपणे तयारीत.
reaffirm ( ) v. t. to affirm again; न हपूवक पु हा सांगणे. -ation n. न हपूवक पुनः तपादन.
reafforest (री अफॉ र ट) v. t. to replant an
area that was formerly forested; वनराईचे पु हा
आरोपण करणे. -ation n. वनीकरण..
reagent ( ) n. a substance for use in
chemical reaction; रासाय नक त यांसाठ
वापरला जाणारा रासाय नक पदाथ.
real ( रअल्) a. actually existing; अ त वात
असलेला. (2) खरा. (3) अकृ म. (4) थावर. -estate; जमीनजुमला, घरे, इ. थावर मालम ा.
realia ( ) n. pl. real-life facts and material used in teaching; अ यापनात वापर यात येणा या
जीवनातील वा तव गो ी व सा ह य.
realism ( ) n. awareness or acceptance of the facts and necessities of life; जीवनातील
घटना व जीवना या गरजा आहेत तशा वीकार याची वृ ी. (2) (कला) वा तववाद.
realist ( ) n. one who believes in realism; वा तवतावाद .
realistic ( रअ ल टक्) a. practical; य
व तु थतीशी जुळणारा. (2) वहारी. (3) वा तवता-
वादासंबंधीचा. (4) खराच आहे असा भासणारा.
reality ( ) n. the state of being real; खरेपणा. (2) य अ त व. (3) स य प र थती. (4)
स यतेशी असलेला सारखेपणा. in -; खरे पा हले तर. to bring a person back to -; एखा ा माणसाला ( व सृ ीतून
जागे क न) ता यावर आणणे.
realizable ( ) a. that can be realized; प दस या-कळ याजोगा. (2) पैशाम ये बदलता ये याजोगा.
(3) अ त वात आणता ये यासारखा.
realization ( रअलाइझे इशन्) n. recognition of something as real; एखा ा गो ीची स यता कळू न येणे
(= सा ा कार). (2) प रपूत , पूतता. (3) पैशात केलेले पांतर.
realize ( ) v. t. to understand fully,(=realise); प करणे. (2) ल ात येणे. (3)-ची
पूतता करणे (कृतीत आणणे), अनुभवणे. (4) ( थावर)
वकून पैसा करणे. (5) ( व क न) नफा मळवणे.
really ( र अ ल) adv. in fact; खरोखरी.
(2) नःसंशयपणे (It's -quite harmless.). interj.
आ य, शंका, इ. करणारा उ ार. Oh –! (= Not– ?); आ य, शंका, इ. करणारा उ ार.
realm (रे म्) n. kingdom; रा य. (2) ांत, े
(in the -s of fancy).
realtor ( ) n. a U. S. and Canadian word for an estate agent; जमीनजुमला, इ. या खरेद -
व चा वसाय करणारा (हा श द अमे रका व कॅनडा येथे च लत आहे. इं लंडम ये यालाच estate
agent हणतात.).
realty ( र अ ट) n. real estate; थावर मालम ा.
ream ( ) n. a number of sheets of paper
[formerly 480, (now 500)]; 480 कवा 500
कागदांचा ग ा. printer's -; 516 पानांचा ग ा. -s n.pl. (of) खूप ( वशेषतः लेखन) (-s and -s of
writing).
ै े
 reanimate ( ) v. t. to fill with new energy; पु हा चैत य आणणे.
reap ( ) v. t. & i. to cut and gather crops;
कापणी करणे (धा याची). (2) फळ मळणे (= ा त
होणे) (As a man sows, so shall he - करावे
तसे भरावे). to — where one has not sown;
स या या माचा आपण लाभ उठवणे.
reaper (री पर्) n. a person who reaps; कापणी करणारा. (2) कापणी करणारे यं . the grim -; मृ यू:
reaping-hook (री पग 'क्) n. a sickle; वळा.
reaping machine ( ) n. machine for cutting grain; कापणी करणारे यं .
reappear ( ) v. i. to appear again; पुनःपु हा दसणे, पथात येणे. -ance n. पु हा पथात येणे
( या).
rear¹ ( रअर्) n. the back part; पछाडी.
(2) सै याची मागील बाजू. (3) (इमारत, इ.ची) मागील
बाजू (a garden at the -of the house). at the -;
सवा या पाठ मागे. in the -; सवा या पाठ मागून. to bring up the -; सवा या पाठ मागून येणे , take the enemy
in the -;श ू या पछाडीवर ह ला करणे. - light/lamp; मोटार, इ. या मागील बाजूचा (लाल) दवा.
rear² ( रअर) v.t. &i. to bring up; पाळणे, नपज
करणे, वाढवणे (to - a family). (2) ( मारक, इ.)
बांधणे, उभारणे. (3) उचलणे, उंच करणे (The snake
-ed its head.). (4) मागील पायावर उभे राहणे. -ing
n. नपज.
rearguard ( ) n. body of soldiers guarding the rear of an army; सै या या पछाडीचे र ण करणारे
सै नक. -action; याम ये पछाडीचे सै नक लढतात अशी लढाई.
rearm (रीआम्) v. t. & i. to arm again; पु हा
श स ज करणे. -ment n. श स जता.
rearmost ( र अम ट् ) a. coming last; सवात
मागचा.
rearrange ( ) v. t. to arrange again; पु हा नीट मांडणी करणे. -ment n. पुनमाडणी.
rearward ( ) a. towards the rear; पछाडीकडील. adv. पछाडीकडील. n. पछाडी. -s adv. पछाडीकडे.
reason (री झन्) n. cause; कारण, योजन. (2) हेतू, न म . (3) (सबळ) पुरावा, आधार. (4) तकश .
(5) रा त वागणूक. (6) सयु कपणा. to bring
someone to -; चुक या क पनांचा याग करायला
लावणे. by -of; - यामुळे. without rhyme
or -; अथशू य. (ii) काही कारण नसता. It stands
to -; हे यो यच आहे (हे कुणालाही मा य होईल) (It
stands to -that he won't tolerate your rude
behaviour.). v. i. & t. ववेकश चा वापर करणे
(An idiot cannot -.). (2) वाद ववादाथ पुढे मांडणे.
reasonable ( ) a. showing sound judgement; समंजस, समजूतदार. (2) वाजवी, रा त
(-demands). -ness n. समंजसपणा reasonably
adv. वाजवी रीतीने.
reasoned ( ) a. well thought-out; नीट
वचारपूवक केलेला (a -explanation).
reasoning ( ) n. the process of drawing
conclusions from evidence; यु वाद. a.
यु वादसंप .
reassure (री अशुअर)v. t. to restore
confidence to; आ म व ास मळवून दे ण, े धीर दे णे,
भीती नाहीशी करणे. (2) पु हा वमा उतरवणे. reassurance n. पुनरा ासन, दलासा.
reave ( ) v. i. & t. (p. t. & p.p. -ed or reft)
to carry off by force; (मालम ा, इ.) बळजबरीने
पळवून नेण. े (2) (of) हरावून घेणे, नागवणे. (3) फाडू न
तुकडे करणे.
rebarbative ( रबा' ब ट ह) fearsome;
भी तदायक, उ , जवळ येऊ न दे णारा.
rebate ( ) n. a deduction allowed for
prompt payment; (त परतेने पैसे द याब ल
मळालेली) सूट, कसर. v. t. सूट दे णे.
rebel ( ) v. i. (-ll-) to revolt; बंड करणे (The
disgruntled soldiers decided to -.). (रे'बल)
n. बंडखोर. (2) अ धकाराला वरोध करणारा.
बंडखोरांचा (a -army).
े
 rebellion ( रबे यन्) n. (against) revolt; बंड.
(2) च लत नी तबंधने, पोशाख, था, इ. व
मतभेद.
rebellious ( ) a. showing a tendency
towards rebellion; बंडखोर, स ा कवा अ धकार न
जुमानणारा.
rebind ( ) v. t. (p. t. & p. p. rebound) to put a new binding on; (पु तक, इ.ची) पु हा
बांधणी करणे.
rebirth ( ) n. being born again; पुनज म.
(2) पुन थान. (3) पुन जीवन (the -of learning).
reborn ( ) a. born again (spiritually);
पुनज म झालेला.
rebound¹ ( ) v. i (from) to spring back; आपटू न उलट (मागे) येणे, उसळ मारणे.
(2) (on, upon) क यावरच उलटणे (The evil men
do -s upon them.). n. उलट घडी. on the —;
उसळ घेत असताना. (ii) नराशे या अव थेतून बाहेर
पडत असताना.
rebound² ( ) p. t. & p. p. of rebind;
rebind चे भू. का. व भू. का. धा. प, पुनबाधणी केलेलो.
rebuff ( रबफ्) n. a blunt refusal; अचानक
मळणारा नकार, वाटा या या अ ता, (शा दक) थ पड
(to meet with a -from). v.t. नकार दे णे,
वाटा या या अ ता लावणे (The workers -ed the
union leader's plan.).
rebuke ( ) v. t. to scold, to reprove; दोष
दे णे, खरडप काढणे. n. वा ाडन (The child
feared the mother's -.). without --; नद ष.
Satan rebuking sin; वतः या ठकाणी असणारा दोष स या या ठकाणी दसताच याची खरडप काढणारा.
rebus ( ) n. a puzzle in which a word or
phrase has to be guessed from pictures of
diagrams that suggest the syllables that
make it; च े, आकृती यां ारा श द कवा वा यांश
ओळख याचे एक कारचे कोडे.
rebut ( ) v. t. (-tt-) to refute or disprove;
पुरावा दाखवून ( तप ा या मु यांचे) खंडन करणे.
(2) (दे ऊ केलेली गो ) नाकारणे.
rebuttal ( रबटल्) n. act of rebutting; खंडन,
यु र. (2) मु ा नाशा बत करणारा पुरावा.
recalcitrant ( ) a. not susceptible to control; बंधनांना, श तीला वरोध असणारा, हटवाद . (2)
पटवून न घेणारा. n. हटवाद मनु य.
recall ( ) v. t. (from/to) to call back;
परत बोलावणे (to -an ambassador to his own
country). (2) आठवणे (I can't — the incident.). (3) र करणे (मागे घेणे) (to -an order/a
circular). (4) (एखा ाला एखा ा गो ीची) आठवण क न दे णे. (5) संजीवन दे णे. n. परत बोलावणे (आ ा). (2) र
करणे (कृती). (3) आठवण. (4) (ल कर) सै याला मागे ये याचा आदे श दे णारी गो (उदा., a bugle –) (to sound
the- ). (5) (अमे रकेत) नवडू न दले या त नधीला मागे बोलावणे, याचे त न ध व (लोकमत क न) र करणे.
recant ( ) v. t. & i. to take back a former
opinion; आपले पूव चे मत, वधान, इ. चुक चे होते असे
कबूल क न याचा याग करणे. -ation n. आधीचे मत
मागे घेणे.
recap¹ ( ) v. t. & i. abbreviation of
recapitulation; recapitulation चा सं ेप
( सहावलोकन, पुनरावलोकन).
recap² ( ) v. t. (-pp-) to retread (a tyre);
टायरवर नवा थर दे ऊन तो त करणे.
recapitulate (री क प ुले इट् ) v. t. & i. to
summarize; मु य मु े , इ.चे पुनरावलोकन
( सहावलोकन) करणे. recapitulation (री क प ु-
ले इशन्) n. सहावलोकन.
recapture ( ) v. t. to capture or take again; पु हा काबीज करणे, पु हा घेणे. (2) आठवणे.
recast (रीका ऽ ट् ) v. t. to plan anew; पु हा
योजना आखणे. (2) पु हा ओतणे (to -a statue).

े े े
(3) नवे व प दे णे (to -an article). (4) (नाटक,
इ.साठ ) नवीन नटसंच घेणे.
recce ( )n. abbreviation of reconnais-
sance, reconnaissance चे सं त प, (श ूचा
दे श, इ.ची) टे हळणी. (2) (पूव) पाहणी.
recede ( रसी ड् ) v. i. to move back; मागे हटणे
(The tide is receding.). (2) (from) आप या
मतांपासून मागे फरणे (मत पालटणे). (3) ( कमत, इ.)
कमी होणे. (4) मागे गेलेला असणे (a receding chin).
receipt ( रसी ट् ) n. the act of receiving; मळणे, ा त होणे (I am in - of your letter.).
(2) पावती. (3) (अ. व.) जमा झालेला पैसा. (4) (मुरंबा, इ.)
कर याची कृती. on the -of;- मळा यानंतर. v.t.
( बल, पावती, इ.वर) चुकते झा याब ल नशाणी करणे.
receivable ( रसी हबल्) a. that can be
received; वीकार याजोगे. (2) या बलाची र कम
अजून येणे आहे असे ( बल).
receive ( ) v. t. to take into one's hand or possession; वीकारणे, ( दलेली व तू, इ.) घेणे
(to -a gift). (2) मळणे, मळवणे (We -water
from the Tansa lake.). (3) वागत करणे
(to - visitors). (4) अनुभवणे (to -a blow on
the nose). (5) (एखादया ला एखा ा ठकाणी,
सं था, इ.म ये) वेश दे णे, वीकारणे (to - into
the priesthood). (6) चोरी या मालाची खरेद - व
करणे. (7) बनतारी संदेश ाहक यं ामाफत संदेशलहर चे
वनीत व/वा च ात पांतर करणे. (8) (टे नससार या
खेळात) त प याने केलेली स हस घेणे.
received ( रसी हड् ) a. accepted; वीकार केलेला, लोकमा य झालेला (the -version).
receiver ( ) n. one who receives; वीकारणारा. (2) चोरीचा माल वीकारणारा ( वकत
घेणारा). (3) ववादा मक मालम ा ता यात ठे वणारा
यायालयाने नेमलेला अ धकारी. (4) र व नयं ातील
ावक. -ship n. ववादा मक मालम ा ता यात
ठे व यासाठ . यायालयाने नेमले या अ धका याचे पद
कवा अ धकार.
receiving ( ) a. (-order) (the court order) appointing a receiver; रसी हर हणून नेमणारा
( कूम). n. चोरीचा माल वीकारणे (खरीदणे).
recension ( ) n. a critical revision of a
literary work; ंथशोधन, मूळ ंथाची शो धत त.
recent (री स ट् ) a. not long past; नुकताच घडलेला, अलीकडचा, ताजा. -ly adv. अलीकडे, नुकताच.
recency (रीस स) n. (= recentness) नवीनपणा, ताजेपणा, अवाचीनता.
receptacle ( रसे टकल्) n. a container, a
vessel; भांडे, पा .
reception ( ) n. the act or manner of
receiving; वीकार, अंगीकार. (2) वागत,
आदरा त य, वागतसमारंभ. (3) रे डओसेटची,
रदशनसंचाची हण मता, रे डओसेटने हण केलेला
संदेश. — room; वागत क . - clerk; प थका मात अ यागतांची व था लावणारा कारकून. -ist n: प थका म, णालये,
कायालये, इ.म ये अ यागतांची वचारपूस क न यांना संबं धत कायात मदत करणारी .
receptive ( ) a. (of, to) able or quick to receive ideas, etc.; चटकन हण करणारा,
हण म (a - mind). receptivity हण मता.
recess ( ) n. a break between classes at
school; मधली सु , खंड, (2) मोठा कोनाडा.
(3) एकांताची जागा (a mountain-) (-es of the
hear). (4) कामकाजाची थ गती (उदा., संसदे चे
कामकाज, इ.). v.t. कोना ात ठे वणे. (2) कोनाडे तयार करणे.
recession ( रसे शन्) n. receding: ( भत, इ.चे) मागे हटणे. (2) मोठा कोनाडा. (3) (उ ोगधं ातील) मंद .
recessional ( ) a. of or relating to
recession; लोकसभे या वरामा या काळातील.
(2) मंद संबंधीचा. n. ाथनेनंतर धम पदे शक बाहेर
जाताना हटले जाणारे गीत.
recessive ( ) a. having a tendency to go back; मागे हट याची वृ ी असणारा. (2) (आनुवं शक गुण,
इ.) अ गट असलेला.
rechauffe ( ) n. (F.) warmed-up leftover
े े े े े े
food; पु हा गरम केलेले रा हलेले कवा शळे अ .
(2) जु या साधनांव न तयार केलेला ंथ.
recherche ( ) a. (F.) selected with too
much care; ( वशेषतः जेवण) काळजीपूवक नवडलेल. े (2) (श द) मा मकपणे नवडलेल.
े
recidivism ( र स ड ह झम्) n. habitual relapse into crime; पुनःपु हा गु हा कर याची वृ ी.
recidivist ( ) n. person who habitually relapses into crime; पुनःपु हा गु हा करायला वृ
होणारा.
recipe ( ) n. (for) direction for preparing
(a dish of food, etc.); काही (खा पदाथ, औषध,
इ.) तयार कर याची कृती. (2) इ छत गो ात
कर याचा माग कवा प त (a – for happiness).
recipient ( ) n. one who receives;
ा तकता, घेणारा (the -of the gold medal).
reciprocal ( र स कल्) n. a number so
related to another that their product is 'one';
या अंकाचा स या अंकाशी गुणाकार 'एक' येतो असा
अंक, ु म अंक. a. पर परांचा (-trade).(2) अ यो य.
reciprocate ( ) v. t." & i. to move to and fro; (यं ) पुढे-मागे हालचाल करणे. (2) अदलाबदली या
व पात दे णे (to -one's good wishes). reciprocation n. पर परदे वघेव (the reciprocation of a favour
received).
reciprocity ( ) n. (between, in) reciprocal action or relation; दे वाणघेवाण. (2)
पर परसहकाय.
recision ( ) n. the act of cancelling;
र करणे (the -of a treaty).
recital ( ) n. a musical performance
by a soloist; एका चे गाणे कवा वा वादन.
(2) मो ाने त डपाठ हणून दाखवणे. (3) त डी केलेले
वणन (His- of the passage was flawless.).
recitation ( ) n. the act of saying aloud; पठण. (2) (कथा, इ.चे) त डी कथन. (3) त डपाठ
हण याकरता दलेला उतारा.
recitative ( ) n. style of music between singing and talking used for the narrative
and dialogue parts of some opera; संगीता या प तीने शेवट होणारी अशी वा ये हण याची संगी तकेतील प त. (2)
अशा प तीने हणायचा उतारा.
recite ( रसा इट् ) v.t. &i. to say aloud; पाठ केलेले मो ाने हणून दाखवणे (He can -the whole
poem from memory.). (2) कथन करणे
(to -one's grievances). (3) मवार सांगणे.
reck ( ) v. i. & t. (of) to care; पवा करणे
(नकाराथ व ाथ वा यांत वापर).
reckless ( ) a. (of) rash, heedless; अ ववेक , बेपवा (-driving). -ly adv. बेपवाईने. -ness n.
अ ववेक,,बेपवाई.
reckon ( ) v. t. & i. to calculate; गणने,
( कमत, इ.) हशेब क न काढणे. (2) मानणे, - याम ये
गणना करणे (Mr. Nabar is - ed to be an ideal
teacher.). to - in; अंतभूत करणे. to - on/upon;- यावर वसंबून असणे. to -with; -चा समाचार घेणे. (ii)-
शी गाठ पडणे (If they try to dismiss me, they will have the union to - with.), to -of;- याब ल
मत असणे (What do you — of Ashok's performance in the test match?). to -without; -ला जमेस न
धरणे (How many people attended the meeting, -ing without the speaker?).
reckoner ( ) n. person or thing that counts; हशेब करणारी . (2) हशेबा या को कांचे तयार
पु तक. ready -; हशेबासाठ असले या को कांचे पु तक.
reckoning ( ) n. the act of counting or
calculating; हशेब करणे. (2) झालेला हशेब ( बल)
(Let us pay the - and leave this lodge.).
(3) (अ वचार, मूखपणा, इ.ब ल) मोजावी लागणारी
कमत (He will have to pay a heavy -if he
continues to behave rashly.). (4) सूय, तारे,
इ. या नरी णाव न जहाजाचे थान ठरवणे. the day
of -; आप या मूखपणाचा जाब दे याचा दवस
( न मतानुसार जगाचा अं तम दवस). to be out
in one's -; चुक या अपे ा बाळगणे.
reclaim ( र ले इम्) v.t. to reform; सुधारणे (परत स मागावर आणणे). (2) समु ( कवा दलदल) हटवून जमीन
मळवणे व तचा उपयोग करणे. (3) काही परत मळावे अशी मागणी करणे. beyond -;
सुधार यापलीकडचा. -able a. सुधार याजोगा. recla-

े े े ी
mation (रे लम इशन्) n. समु हटवून तयार केलेली
जमीन.
recline ( ) v. i. & t. (in, on, upon) to lean or lie back; मागे टे कणे (रेलणे). (2) अवलंबून
( वसंबून) असणे.
recluse ( र लूस) ् a. secluded; एकांतवासी
(a -life). n. एकांतवासी ; जनसंपक टाळणारी
(साधू) (to live the life of a-).
recognise (रेक नाइझ्) v.t. to know again; पूव मा हत असलेला पु हा ओळखणे (to -an old
friend). (2) मा यता दे णे (to -a claim). (3) म
हणून मानणे. (4) अ त व कबूल करणे (to - necessity). (5) (सेवा, स कृ य, इ.ची) जाणीव ठे वणे. (6) अ धकृत
मा यता दे णे.
recognition ( ) n. knowing again; ओळखणे, ओळख पटणे. (2) अ धकृत मा यता (Some great
artists gain -after death.). (3) अ भवादन.
(4) जाणीव. in -of; (सेवा, इ.) म न, - या ी यथ. to change beyond -; ओळख पटणार नाही इतका बदलणे.
recognizance ( रकॉ नझ स्) n. a bond;
जातमुचलका. (2) जातमुचलका (करार) मोड यास भरावा लागणारा दं ड.
recognize (रैक नाइझ्) n. to know again;
(= recognise); पूव माहीत असले या ला
पु हा ओळखणे. (2) मा यता दे णे. (3) (सेवा, कतृ व,
इ.चे) मोल जाणणे.
recoil ( रकॉ इल्) v.i. to draw back; (भीती, कळस, इ.मुळे) मागे सरणे (Most people - at the
sightof a snake.). (2) (from) (कशावर तरी आदळू न कवा त या होऊन) मागे येणे (The cannon -ed when
it went off.). to – on or upon; - या वर उलटणे (Revenge -s upon the person who takes it.).
re-collect¹ ( ) v. t. to collect again; पु हा एक आणणे. to - oneself; मनाचा ोभ आव न
पु हा शांत च होणे.
recollect² (रे'कले ट् ) v. t. to remember;
आठवणे.
recollection ( ) n. act or power of recollecting; आठवण करणे, सं मरण. (2) (अ. व.)
आठवणी (-s of one's childhood). to have
no -of;-ची जरासु ा आठवण नसणे. to the best
of one's -; आठवते ते जर बरोबर असेल तर ....
recommend ( ) v. t. to suggest or advise; स ला दे णे (I -you not to disobey your
elders). (2)-ची शफारस करणे. (3)- या ब ल चांगले बोलणे. (4) ( वतःला कवा स याला) - या वाधीन करणे (to -
oneself to God). -able a. शफारस कर याजोगे.
recommendation ( ) n. the act of
recommending; शफारस करणे, तारीफ. (2) स ला.
(3) शफारसप . (4) (गुण, इ.) शफारस करता
ये याजो या गो ी.
recommendatory ( ) a. serving to recommend; शफारस करता ये यास उपयु .
recommit ( ) v. t. (-tt-) to send a bill back to committee for further
consideration; (ठराव, इ.) पुन वचाराथ पाठवणे.
recompense (रे क पे स्) v.t. to requite; (सेवा,
काम, इ.) –ची भरपाई करणे (to - somebody for a
loss). n. भरपाई, परतफेड (to receive a -for
one's services). in -for (of); -ची भरपाई परतफेड हणून.
reconcile ( ) v. t. to make friendly again; समेट करणे. (2) (भांडण) मटवणे. to - (with); -
याशी सुसंगत करणे (How do you -- your political principles with your religious beliefs?). to -
oneself to; समजूत पटू न गोड क न घेणे (One must -oneself to a life of suffering and poverty). –
ment n. समेट, समझोता, सलोखा.
reconciliation (रे क स लए इशन्) reconciling or being reconciled; समेट, सलोखा.
reconciliatory ( ) a. serving to reconcile; समेट कर यास उपयु .
recondite ( रकॉ डाइट् ) a. obstruse; ब ध, गहन, गूढ (the -principles of philosophy). (2) गूढ
गो ीचे ान असणारा ( यांबाबत लेखन, इ. करणारा).
recondition ( ) v. t. to restore to good condition; त क न पु हा न ासारखा करणे (to
- an old house).
reconnaissance ( ) n. advance into enemy territory to gather information;
(श ू या दे शाची) टे हळणी (Decision was taken
to step up -of enemy naval movements.).
(2) कशाचीही पूवपाहणी.
reconnoitre ( ) v. t. & i. to make a
reconnaissance of; टे हळणी करणे, पाहणी करणे.
reconsider (री क सडर्) v. t. to consider
े े
again; -चा फेर वचार करणे (The Principal -ed
his decision.). -ation (री क सडरे इशन्) n.
फेर वचार.
reconstitute (रीकॉ ट ूट) v. t. to form or make up again; पुनघटना करणे. reconstitution (री
कॉ ट ूशन्) n. पुनघटना.
reconstruct ( ) v. t. to construct again; पुनरचना करणे. (2) ा त झाले या पुरा ा या आधारावर
(गु हा, मागील घटना, इ.बाबत) आराखडा तयार करणे. -ion (री'क शन्) n. पुनरचना.
record ( रकॉड् ) v.t. to put in writing; न द करणे(A cardiograph -s the heartbeat.). (2)
दशवणे (3) चर थायी व प दे ण. े (रे'कॉई) n. लेख, न द. (2) सरकारी कवा सावज नक कागदप .
(3) पूव तहासाचा पुरावा. (4) वैय क गते तहास
(He has an honourable -of service.).
(5) व म था पत करणारी गो (There was
a -wheat crop in India last year.).
(6) व नमु का. to break the -; जुना व म
मोडणे (नवा व म करणे). off the -; खाजगी,
अन धकृत. to set or put the - straight; चुक ची
ती करणे, गैरसमज र करणे.
recorder ( रकॉडर्) n. one who records; न द
ठे वणारा. (2) न द ठे वणारा अ धकारी. (3) न द करणारे
यं . tape -; व नमु क. video tape -; च व नमु क.
re-count¹ ( ) v. t. to count again; पुनम जणी करणे. n. (मतांची) फेरमोजणी (a -of votes)
recount² ( ) v. t. to give an acount of;
- याब ल संपूण हक कत सांगणे (He tried to -the happenings of the day.).
recoup ( ) v. t. to make good (a financial
or other loss); (आ थक वा इतर) नुकसान भ न
काढणे. to - oneself; वतःचा झालेला तोटा भ न
काढणे. to - one's health; कृती पूववत सुधारणे.
-ment n. नुकसानभरपाई.
recourse ( रकॉस्) n. means of help; आसरा,
आधार. to have - to; अडचणी या वेळ कुणाकडे-
तरी मदतीसाठ धाव घेणे (The sick man had -to
drugs to lessen his severe pain.). without -to;-ची मदत न घेता.
re-cover¹' ( ) v. t. to put a new cover;
नवीन आ छादन (मलपृ ) चढवणे (The sofa needs
to be -ed.).
recover² ( रक हर्) v. t. & i. to regain; परत
मळवणे. (2) आजारानंतर बरा होणे. (3) नुकसान भ न
काढणे. -able a. बरा हो याजोगा.
recovery ( रक ह र) n. restoration; वसूल, पुनलाभ (the -of lost article). (2) रोगमु ता
(-from illness).
recreant (रे अ ट) a. cowardly; भेकड, शपथ
मोडणारा. n. भेकड मनु य. -ly adv. याडपणे.
recreate¹ ( ) v. t. to refresh, to entertain; मप रहार करणे,मन रंजवणे (to - oneself).
re-create² (री एं इट् ) v.t. to reproduce पु हा
नमाण करणे. re-creation n. पुन न मती.
recreation (रे ए इशन्) amusement;
मनोरंजन, करमणूक. (2) खेळ, इ. मनोरंजक बाब. -al
मनोरंजक.
recriminate ( ) v. i. (against) to accuse somebody in return; उलट आळ घेणे
recrimination n. उलटा दोषारोप [it will be wise
on our part to make friends instead of
wasting our time on recrimination(s).).
recrudesce ( ) v. i. (of disease, trouble, etc.) to break out again, to recur; (रोग,
उप व) उलटणे, पु हा उ वणे.
recrudescence (री ू डे स स्) fresh outbreak; (रोग, उप व, इ.) पुन थान, पुन व.
recruit ( ) n. newly-enlisted soldier;
सै यात न ाने भरती होणारा (रंग ट). (2) नवीन
सद य. v.t. & i. सै यात ( कवा आरमारात) भरती
करणे. (2) कृती सुधारणे (He is -ing at the hill
station.). -ment n. सै यभरती.
rectal (रे टल्) a. of the rectum; गुद ारासंबंधी, मलमाग वषयक.
rectangle ( ) n. four-sided figure with
four right angles; आयत. rectangular a.
आयताकृती.
rectifiable (रे टफाइअबल्) a. that can be
rectified; सुधारता ये याजोगा. (2) सरळ करता
ये याजोगा.
rectification ( ) n. rectifying or being rectified; सुधारणा करणे, सरळ करणे. (2) चुक ची
ती करणे (-of mistakes).
rectifier ( ) n. a thing or person that rectifies; त करणारा. (2) भ दक् वाहांचे एक दक्
वाहात पांतर कर याचे साधन.
rectify ( ) v. t. to put right or straight;
(चूक, इ.) त करणे. (2) सरळ करणे, बरोबर करणे.
rectilineal ( ) a. in or forming a straight time; सरळ रेषेत असणारा, सरळ रेषांनी मया दत.
rectilinear ( ) a. in or forming a straight line; सरळ रेषेत असणारा, सरळ रेषांनी मया दत.
rectitude (रे ट ूड्) righteousness;
ामा णकपणा, ऋजुता. (2) सचोट ची वागणूक.
recto ( ) n. the right-hand page of an
open book; उघडले या पु तकाचे उजवे पान ( व
श द verso).
rector ( ) n. head of an educational
institution; शै णक सं थेतील मु य अ धकारी. -y
n. रे टरचे नवास थान. (2) रे टरची वृ ी.
rectum ( ) n. the lower part of the large
intestine; गुद ार.
recumbent ( ) a. (against, on) leaning; आडवा झालेला, प डलेला (a -statue).
recumbency n. पडू न राहणे, व ांती.
recuperate ( ) v. t. & i. to restore or to be restored; (आरो य) परत मळवणे कवा मळणे.
(2) नुकसान भ न काढणे. (3) आजारातून उठणे. recuperation n. रोगमु ता. (2) नुकसानभरपाई.
recuperative ( र यूपर ट ह्) helping
recuperation; कृती सुधार यास उपयु ,
श वधक (a -rest).
recur ( ) v. i.(-rr-) to occur again; पु हा (पु हा) घडणे. (2) (to) -ची आठवण करणे. (3) पु हा
मनात येणे.
recurrence ( रक र स्) n. return; पुनघटना,
मरण, आठवण.
recurrent ( ) a. happening again; पुनःपु हा घडणारा (a -mistake). (2) परत वळणारा, माघारी येणारा.
recurve ( ) v. t. & i. to curve or bend
backwards; पाठ मागे वाकणे-वळणे. recurvate
( रक हट् ) a. मागे वळलेला.
recusant ( ) a. refusing to submit to
authority; अ धका यांपुढे न नमणारा. (2) नयम
झुगा न दे णारा. (3) इं लश चचची ाथनाप ती न
मानणारा.
recycle ( ) v. t. to reclaim for further use; पु हा उपयोगात आण यासाठ एखा ा व तूवर या
करणे.
red (रेड्) n. the colour of blood; लाल, तांबडा रंग. (2) क यु न टधा जणा. a. लाल, तांबडा. ~-
blooded. पौ षयु , बलशाली. -flag; धो याचा इशारा. (2) ांतीचे नशाण. ~-handed a. गु हा करत
असताना (to catch --handed). - lead; श र.
-rag n. या यायोगे एखा ाचा संताप होतो अशी
गो .- tape; लाल फ त (शासक य द घसू ीपणा). a
~-letter day; आनंदाची (सं मरणीय) घटना घडली
असेल असा दवस. -light; लाल दवा (धो याची खूण,
थांब यासाठ खूण). ~-light district;
कुंटणखा याचा प रसर. in the -; वप ाव थेत
असणे. to paint the town -; मजा मारत शहरात
धमाल करत सुटणे. to have – hands; कुणाचातरी
खून केलेला असणे. to draw a - herring across
the path (track); भल याच गो ी म येच उप थत
क न मूळ मु यांव न ल उडवणे ( दशाभूल करणे).
the Reds; समाजवाद , सा यवाद .
redbreast ( ) n, a bird having a red
breast; रॉ बन प ी.
redcap ( ) n. a military policeman;
ी ो ी ई
ल करातील पोलीस शपाई.
redcoat ( ) n. (formerly) a British soldier; टश सै नकाचे जुने नाव.
redden ( ) v. t. & i. to make or become
red; आर करणे/होणे. (2) ल जेने आर होणे.
reddish (रे डश्) a. somewhat red; लालसर.
-ness n. लालसरपणा.
redeem ( ) v. t. to get back by paying
money; परत वकत घेणे, गहाण व तू सोडवणे (He
-ed his debt.). (2) (वचन, इ.) पूतता करणे (to -a promise). (3)-ची भरपाई करणे. (4) पापाब ल या श ेतून
मु होणे (to be -ed from sin).
redemption ( ) n. the act or process of redeeming; गहाण व तू सोडवणे, दलेले वचन पाळणे. (2)
पापमु करणे. beyond/past -;सुधार यापलीकडे गेलेला.
redeploy ( ) v. t. to assign new positions or tasks to; (सै नक, कामगार, इ.) नवीन कामावर
लावणे.
rediffusion ( ) n. system of using
broadcast programmes in public places;
आकाशवाणी व रदशन यांवरील काय म सावज नक
ठकाणी वत रत करणे.
redirect ( ) v. t to re-address; प ा बदलून पाठवणे.
redness ( ) n. the state of being red;
र मा, आर पणा.
re-do (रीडू ) v.t. to do again; (रंगकाम, केशरचना, इ.) पु हा करणे.
redolent (रेडल ट) a. having strong smell: खूप सुगंध येणारा. (2) (of)-ची आठवण क न दे णारा.
redouble ( ) v. t. & i. to make or become double; पट करणे (होणे). (2) ( ज या खेळात)
त प याने 'डबल' हणता आपण 'रीडबल' ( या या पट) असे हणणे.
redoubt ( ) n. defencework built inside a fortification; तटबंद तील मजबूत अभेदय अशी जागा.
redoubtable ( रडा उटबल) a. formidable;
जबरद त, याचा धसका घेता येईल असा
(a -warrior).
redound ( ) v. i. (to) to result in or to
contribute to; -ला कारणीभूत होणे, - याम ये
पयवसान होणे (Disgrace-supon a person who is dishonest.).
redress ( र ेस) ् to correct and compensate; चुक ची ती क न भरपाई करणे.
to - the balance; समतोलपणा पु हा था पत
करणे. n. भरपाई (You may seek - in the law
court for the damage to your new car.).
(2) दाद.
reduce ( ) v. t. & i. to make less or smaller; (आकार, सं या, बळ, कमत, इ.) कमी करणे.
(2) वजन व ल पणा कमी करणे. (3) मूळ या घटकात पांतर करणे. (4) पदावनती करणे (खाल या जागेवर नेण) े . (5) प
बदलणे. (6) व श प र थतीत ( वशेषतः तकूल) नेण. े
reduction ( रड शन्) n. reducing; कमी करणे.
(2) कपात, घट. (3) लहान माणातील तकृती.
redundance, redundancy ( रड ड स्,
रड ड स) n. the state or condition of being
redundant; ज रीपे ा खूपच अ धक असणे.
redundant ( ) a. superfluous; ज रीपे ा
अ धक (व हणून अनाव यक) (Nearly fifty men at
the factory were made — because there was
no work for them to do.).
reduplicate ( ) v. t. to double; पट करणे. (2) अ राचे व करणे. reduplication n.
पट करण. (2) वकरण.
redwing ( ) n. a thrush having red feathers; लाल रंगाचा गाणारा प ी.
redwood ( ) n. an evergreen tree with
reddish wood; (कॅ लफो नयाम ये आढळणारा)
लालसर लाकडाचा वृ .
re-echo ( ) v. t. & i. to echo again; पुनःपु हा त व न करणे/येण. े n. त वनीचा त वनी.
reed ( ) n. plant which grows in or near
water; वेळू, वेत, बो . (2) अलगूज. a broken -;
अ व सनीय मनु य. the -s; वायुवा े. -y a. वेळू या बेटांनी यु . (2) (आवाज) ककश.
reef¹ ( ) n. ridge of rock, etc. near the
surface of the sea; पा याखाली जेमतेम बुडालेला
खडक (The boat was wrecked on hidden —). -Y a. खडकाळ (-y entrance to a harbour).
reef² ( ) n. that part of the sail which can
े
be rolled up; शडाचा गुंडाळता येणारा भाग. to take
in a -; शीड थोडे गुंडाळणे. (ii) जपून पावले टाकणे.
~knot n. हेरी गाठ.
reefer ( ) n. close-fitting double-breasted
jacket as worn by sailors; एक कारचे तंग मजबूत जाक ट (खलाशी वापरतात). (2) शक ( शडाचा गुंडाळता येणारा
भाग) गुंडाळणारा. (3) गुंगी आणणारे असलेली सगारेट.
reek ( ) n. strong, unpleasant smell; ती
वास (a -of tobacco and beer). (2) धूर. v.i.
(of) –ची गधी येणे, दप येणे (His manner -s
arrogance.). (2)-चा भपकारा येणे (The sale of
the land -s of dishonesty.). (3) धूर, वाफ, इ.
सोडणे.
reel¹ (रील) n. winding instrument; रीळ, फरक (The kitten was playing with the empty -
rolling it along the floor.). (2) फरक वर असलेली संपूण फ म. v.t. रळावर गुंडाळणे.
reel² (रील्) v.i. to be dizzy; च कर आ यासारखे
वाटणे. (2) डोके गरगरणे. (3) (अचानक बसले या
ध याने) हाद न जाणे. (4) झोकां ा खात चालणे
(The ship shook and -ed in the storm.) (He
came – ing up the street, drunk). (5) फरत आहे असे भासणे.
re-enforce ( ) v. t. to strengthen; (सै य, इ. पाठवून) अ धक मजबूत करणे (= reinforce).
re-entry (री ए ) n. act of re-entering; पु हा वेश करणे. (2) अंत र यानाचा पृ वी या
वातावरणातील पुनः वेश.
reeve ( ) n. chief magistrate of a town or
district; ( ाचीन काळातील) ज हा यायाधीश.
(2) (कॅनडा) ाममंडळाचा अ य .
re-examine ( ) v. t. to examine again; पु हा परी ा घेणे.
refection ( रफे शन्) n.a light meal;(ताजेतवाने हो यासाठ घेतलेला) अ पोपाहार (a substantial-). (2)
हलके जेवण.
refectory ( ) n. dining hall in a monastery; धमगु ं या मठातील जेवणघर.
refer ( ) v. t. & i. (-rr-) (- to) to mention; - चा उ लेख करणे (I shall never - to this
topic again.). (2)-चा संदभ दे णे.(3) मा हतीसाठ कशाचातरी आधार घेणे (Writers often – to a dictionary
to find the meaning of words.). (4)-चे कारण हणून उ लेख करणे.(5)- याकडे पाठवणे (The asterisk -s
the reader to a footnote.).
referee (रेफरी) n. a person to whom
something can be referred; लवाद, पंच, म य थ.
v. t. &i. पंच हणून काम करणे (to -a volley ball
match).
reference ( ) n. the act of referring;एखाद मा हती, नणय, इ.साठ घेतलेला आधार. (2) संदभ
(Explain with -to context.), (3) शफारसप
(-s from former employers). (4) शफारस
करणारी . (5) (अमूक मा हती अमूक ठकाणी
मळे ल अशा अथाची) पु तकातील ट प. a - book;
संदभ ंथ. a -library; संदभ ंथालय. cross -;
पु तकातील एका ठकाणी याच पु तकातील अ य
असले या गो ीचा नदश. terms of —;(चौकशीमंडळाचे) अ धकार े .
referendum ( ) n. (pl. -s or referenda)
submission of an issue of public importance to the direct vote of the electorate; सावमत.
refill (री फल्) v. t. to fill again; पु हा भरणे.
n. पु हा भरलेली (व तू) (a -at the petrol pump; a --for a ballpoint-pen).
refine ( रफा इन्) v. t. & i. to purify; शु करणे
(भेसळ काढू न टाकणे) (Sugar is -d before being
used.). (2) (भाषा, इ.) सुसं कृत करणे. (3) शु ,
सुसं कृत होणे. -d a. शु केलेला (-d gold).
(2) सुसं कृत, स य (-d manners).
refinement ( रफा इ म ट् ) n. purification; शु
कर याची या. (2) शु ता, सुसं कृतता (Good
manners are a symbol of-.). (3) सू मता,
मा मकता. (4) शु अथवा सं कार केलेली गो (-of
crude oil).
refiner ( ) n. person who refines
something; धातू, इ. शु करणारा मनु य. (2) धातू
शु कर याचे यं (oil-).
े ो े
 refinery ( ) n. factory for the purification of some crude material; (तेल, सोने, साखर,
इ. या) शु करणाचा कारखाना (oil -).
refit ( ) v. t. & i. (-tt-) to make or be ready for use again; त क न पु हा पूववत स ज
करणे. n. ती.
reflate ( ) v. t. to restore to a previous
economic state; (अथ व था) पूव थतीवर
आणणे.
reflation (री ले इशन्) n. inflation of currency after deflation; अथ व था पूव थतीवर
आण यासाठ ता पुरता केलेला चलनफुगवटा.
reflect ( ) v. t. & i. to throw back light,
heat, etc.; ( काश, उ णता, इ.) पराव तत करणे.
(2)-चे त बब असणे. (3) त बब दाखवणे (A
mirror -s your face.). (4) ( त ा कवा अ त ा) वाढवणे. (5) पूण वचार करणे, मनन करणे. to —upon
(on); ठपका दे णे.
reflection ( ) n. the act of reflecting;
त बब पाड याची या, त ब बत हो याची या. (2) त बब (She studied her -in the mirror.). (3)
तकृती. (4) सखोल मनन (He gave much -to the problem.). (5) (अ. व.). मनन के यावर मनात उ वलेले
वचार. (6) ठपका, षण. (7) (शा ) त त या.
reflective ( र ले ट ह) thoughtful;
वचारम न.
reflectivity ( र ले ट ह ट) n. ability to
reflect; परावतन मता. (2) पतन व परावतन यांचे
गुणो र.
reflector ( ) n. a thing that reflects;
परावतक, आरसा.
reflex (री ले स्) n. a reflection; (आरशातील)
त बब. (2) ( काश, वनी, इ.) पराव तत गो
-action; त त या.
reflexion ( र ले शन्)-n. reflection; त बब.
(2) त त या.
reflexive ( ) a. (pronouns) that refer back to the subject of a sentence; कताच येचे
कम आहे असे दाखवणारे (सवनाम) (उदा., He hurt himself.).
reflux (री ल स्) n. a flowing back; ओहोट .
reforest ( ) v. t. to plant again with
trees; पु हा वृ ारोपण क न वनीकरण करणे. -ation
n. पुनवनीकरण.
reform¹ ( रफॉम) v. t. & i. to correct; सुधारणे
(to criminals). (2) सुधारणा करणे. n. सुधारणा
(a -- in teaching methods).
re-form² ( ) v. t. & i. to form again; न ाने (सै याची) रचना करणे. -ation n. (सै याची) नवी
ूहरचना.
reformation (रेफम इशन्) n. reforming;
सुधार याची या. (2) (चाल, सवय, धम, इ. बाबत)
सुधारणा. the Reformation; 16 ा शतकात
युरोपम ये सु झालेली धमसुधारणा.
reformative ( रफॉम ट ह) a. tending to
produce reform; सुधारणा घडवून आणील असा.
reformatory ( रफॉमट र) n. school where
young offenders are given corrective
training; बालगु हेगारांसाठ असलेली शाळा. a. सुधारणा घडवून आणील असा (-laws).
reformer ( रफॉमर्) n. person actively
engaged in carrying out reforms; सुधारक,
सुधारणा घडवून आण यात गुंतलेला.
reformist ( रफॉ म ट् ) n. a reformer; सुधारक,
सुधारणावाद .
refract ( ) v. t. to cause to undergo
refraction; व भवन करणे. -ion ( र शन्) n.
व भवन.
refractory ( र े ' ट र) a. wilful; (वतन) रा ही
(Mules are -.). (2) (रोग, इ.) उपचारांना दाद न
दे णारा (a -cough). (3) (धातू) लवकर न वतळणारा.
refrain¹ ( ) n. lines of a song repeated
े
at the end of each verse; येक कड ा या
शेवट पुनरावृ ी होणा या ओळ , ुवपद, पालुपद.
refrain² ( ) v. t. & i. (from -ing) not to
do something; काही कर यापासून वतःला परावृ
करणे (to - from wrong doing).
refresh ( र े श्) v. t. to revive; ताजेतवाने करणे. (2) (उ साह वाटावा यासाठ ) काही पेय घेणे.
(3) उ याचा ास घालवून गारवा आणणे. (4) मृतीला
उजाळा दे णे.
refresher ( ) n. extra fee paid to the
counsel for a prolonged case; (लांबले या
खट यात) व कलाला दलेली जादा फ . (2) (पेय, इ.)
ताजेतवाने करणारे. -course; उजाळा दे णारा
अ यासवग, उजळणीवग.
refreshing ( ) a. giving rest and relief
;उ साहवधक (a -drink). (2) अनपे त व मळ
अस याने मनाची पकड घेणारा (-innocence).
refreshment ( ) n. being refreshed;
उ साहवधन. (2) (अ. व.) अ पोपाहार.
refrigerate ( ) v. t. to make or keep cool or cold; थंड करणे.
refrigeration ( र जरे इशन्) n. freezing of
food to preserve it; अ टक यासाठ ते थंड क न
ठे वणे.
refrigerator ( ) n. a cabinet in which food is kept cold; शीतकपाट ( ज).
reft (रे ट) p.t. &p.p. of reave; reave चे भू. का. व भू. का. धा. प, हरावून घेतला गेलेला.
refuel ( ) v. t. & i. (-ll-) to supply or be
supplied with fresh fuel; पु हा इंधन भरणे/भ न
घेणे.
refuge ( ) n. shelter from danger or distress; आ य, आसरा. (2) आ य थान. to take -
in;-चा आसरा घेणे.
refugee ( ) n. one who has been forced
to flee from danger; नवा सत (a -camp).
refulgent ( रफ ज ट् ) a. shining; काशमान,
चमकणारे, तेज वी.
refund ( ) v. t. & i. to pay back (money); (पैसे) परत दे णे. n. परत केलेला पैसा.
refurbish ( ) v. t. to make clean or bright again; व छ व तकाकणारा करणे.
refusal ( र यूझल्) n. the act of refusing; नकार दे ण.े (2) नकार. to take no -; होकाराचा आ ह
धरणे. to have/to give the first -; वकत
घे याची प हली संधी मळणे/दे णे (If ever you decide to sell your camera, please give me the
first-.).
refuse¹ ( ) v. t. & i. to decline; न वीकारणे. (2) काही करायला नकार दे णे (तयार नसणे).
refuse² (रे यूस)् n. waste matter; केरकचरा.
a -dump; उ करडा. ~-collector n. कचरा गोळा
करणारा नगरपा लकेचा सेवक.
refute ( ) v. t. to prove to be wrong; चुक चा आहे असे स करणे. (2) खंडन करणे (to — an
argument). refutable a. खंडन करता ये याजोगा. refutal, refutation n. खंडन. (2) उलट मु ा.
regain ( रगे इन्) v. t. to get back again; परत
मळवणे (to - health) (The patient never -ed
consciousness.). (2) पु हा पूव या जागी येणे (to — the shore).
regal ( ) a. royal;राजाचा (- power). (2) राजाला शोभेल असा (a - banquet, a-welcome).
regale ( ) v.t. (— with/on) to gratify;
सुखवणे, आनंद दे णे (He -d us with some stories
about his youth). (2) मेजवानी दे णे.
regalia ( ) n. pl. (but sometimes the verb is in the singular) the ceremonial
emblems or robes of royalty or high office, etc.; रा या भषेका या वेळ वापरतात ती राज च हे. (2) खास
कारचा पोशाख.
regard ( रगाड् ) v.t. to look at; ( व श भावनेन)
े
एखा ा कडे कवा गो ीकडे पाहणे. (2) मानणे,
समजणे. (3)- याकडे ल दे णे. n. चांगले मत (आदर)
(I have little - for flatterers.). (2) कदर. (3) ल . with - to; वषयी, संबंधी, अनुल ून. (ii)
(pl.) शुभे छा, शुभ चतन (Give him my best -s.). (iii) संबंध. as -s, -ing; - यासंबंधी. in this —; या
संबंधात. to hold a person in -; एखा ा वषयी खूप आदर बाळगणे. without -to; -ची फारशी कदर न करता, -ची
तमा न बाळगता.
े
 regardful ( रगा डफुल्) a. paying attention; ल दे णारा, द .
regardless ( ) a paying no attention;
बेपवा, ल करणारा.
regatta ( ) n. a meeting for boat races;
नौकाशयतीसाठ नौका जमणे; नौकांची शयत.
regency ( ) n. the office of a regent;
कायकारी शासकाचे कायालय. (2) याचा अ धकार.
(3) या या अ धकाराची मुदत.
regenerate ( ) v. t. & i. to cause spiritual rebirth; अ या मक उ ती करणे. (2) नवचैत य
दे णे.(3) पु हा उ प होणे. (रीजे न रट् ) a. याचा नै तक/अ या मक पुनज म झाला आहे असा.
regeneration (रीजे नरेइशन्) being regenerated; नवचैत य ा ती. (2) उ ती (spiritual —-).
regent ( ) n. person acting for a king or ruler; कायकारी शासक (राजा या अ पवयात, आजारात
कवा गैरहजेरीत रा यकारभार पाहणारा). a. असे काम
पाहणारा.
regicide (रे जसाइड् ) n. killing of a king; राजवध. (2) राजवध करणारी . regicidal
राजह येसंबंधी.
regime ( ) n. system of government;
रा यकारभाराची प त. (2) सरकार. (3) सरकारची
कारक द, रयासत (मुदत). (4) आहार, ायाम, इ. बाबत घालून दलेले नयम (= regimen).
regimen ( ) n. set of rules for diet, exercise, etc.; (आरो य राख यासाठ एखा ाला
नेमून दले या) आहार, ायाम, इ. या प ती, प ये.
(2) रा यकारभाराची प त.
regiment ( ) n. unit in the army; (कनल या हाताखालील) पलटण. (रे जमे ट् ) v. t. पलटण तयार करणे.
(2) श तीत आणणे.
regimental ( ) a. of a regiment; पलटणीचा, पलटणीसंबंधीचा. -s n. pl. पलटणीचा गणवेश. in full -
s; पलटणी या संपूण गणवेशात.
regimentation (रे जमे टे इशन् ) strict political discipline; कडक राजक य श त.
Regina ( रजाइन) n. queen; रा यकव राणी (आता फ कागदोप ी उ लेख).
region ( ) n. area; (the lower -s; नरक). (2) भूभाग (the Arctic -s). (3) ज हा, ांत कवा
रा य. (4) अ यासाचे े .
regional ( ) a. of or characteristic of a
region; ादे शक, व श ांताचा कवा वभागाचा
(the - geography).
register (रे ज टर) n. record or list; न द, याद
(the of voters). (2) न दणीपु तक. (3) मानवी
आवाजाचा प ला. (4) या ठकाणी न द ठे वतात ती
कचेरी. -office; न दणी कचेरी. v.t. &i. -ची लेखी
न द करणे (to - the birth of a child). (2) न दपु तकात नाव न दवून घेणे. (3) (यं , े मापके)
-ची न द दाखवणे (The thermometer -ed only
a degree above freezing point.). (4) (प )
र ज टर क न पाठवणे.
registrar ( ) n. person whose duty is to keep records or registers; न दपु तके या या
ता यात असतात असा अ धकारी.
registration (रे ज े इशन्) n. registering; न द
करणे, न दणी.
registry ( ) n. a place where registers are kept; जेथे न दपु तके ठे वतात ती कचेरी (married
at the —).
regnal (रे नल्) a. of a sovereign; स ाटा वषयी, या या रा यकारभारा वषयी. (2) स ाटा या रा यारोहणा वषयीचा.
- year; रा यारोहणाचे वष. -day; स यारोहणाचा वधापन दन.
regnant (रे न ट) a. reigning; रा यावर असणारा
(रा य करत असलेला) (Queen-). (2) च लत.
regorge ( रगॉ'ज्) v. t. & i. to vomit up; उलटू न
टाकणे. (2) (पाणी) मागे वाहत जाणे.
regrate ( ) v. t. to buy up in advance so
as to raise their price for profitable resale;
कालांतराने कमती वाढवून नफा कमाव यासाठ व तू
आगाऊ खरेद करणे. (2) अशा खरेद या व तूंची व
करणे. -r, regrator n. अशी खरेद - व करणारा.
regress ( ) v.i. to go back to a former
position; परागती होणे, मागे जाणे.
regression ( र ेशन्) backward movement; तगमन, उलट जाणे. regressive a. मागे जाणारा. (2)
(कर वषयक) करपा र कम जसजशी वाढे ल तसतसा कराचा आकार कमी कमी होणारा.

े
 regret ( ) v. t. (-tt-) to be sorry for; - याब ल ःख वाटणे (We -ted his absence from
the party.). (2) प ा ाप वाटणे. (3) (काही गो ी स य रीतीने नाकारताना) दलगीर असणे. n. ःख, खेद (He said
good-bye with great —.). (2) (pl.) (काही नाकरताच केलेला) प ा ाप, दल गरी (I have no -s.).
regretful ( र ेटफुल्) a. sad; ःखी, क ी, जु या
आठवण नी थत झालेली. -ly adv. ःखाने (He
shook his head -ly.).
regrettable ( ) a. to be regretted; शोचनीय (I found his behaviour-.). regrettably adv.
शोचनीय रीतीने.
regroup ( ) v. t. & i. to reorganize (military forces) after an attack; पु हा (सै यदलाची)
न ाने जुळणी करणे.
regular (रे युलर) orderly; व थत. (2) श तब , व शीर. (3) नय मत (a man with - habits).
(4) नीटस, बांधेसूद. (5) ( ाकरण) चालू
नयमांना अपवाद नसलेला (a - verb). (6) चांगला;
सवाना आवडावा असा. (7) प का, प रपूण (He is a -
rascal.). n. सै यात सेवेत असलेला सै नक.
(2) (खाणावळ, इ.चे) नेहमीचे ग हाईक.
regularity (रे युलॅ र ट) n. the state of being
regular; नय मतपणा.
regularize ( ) v. t. to make lawful; कायदे शीरपणा ा त क न दे णे, वैध करणे. regularization n.
कायदे शीरपणा.
regularly ( ) adv. in a regular manner;
नय मतपणे. (2) व थत रीतीने. (3) पूणपणे.
regulate ( ) v. t. to control; श त लावणे
(to -one's conduct, to -traffic). (2) नयमां या चौकट त बसेल असे करणे. (3) (घ ाळ, वेग, इ.) नीट लावून
दे णे.
regulation (रे युले इशन्) n. regulating; श त
लाव याची या (-of traffic). (2) नयम, कायदा
(safety -s). a. नयमाने नेमून दलेला.
regulator (रे युलेइटर्) n. a device for
controlling mechanical movement; नयामक
यं (-of a clock). (2) नयामक .
regurgitate ( ) v. i. & t. to gush back;
वेगाने मागे येणे. (2) ( गळलेले अ ) पु हा त डात
येणे/आणणे.
rehabilitate ( ) v. t. to restore to a former state; ( थान, दजा, इ.) पूव थतीला आणणे. (2)
पो लओपासून बचावून पूव थतीला आणणे. (3) गु हेगारीला परावृ क न पूव थतीला आणणे (to
-criminals). (4) (मंडळ, इ.चा) जीण ार करणे.
(5) पुनवसन करणे. rehabilitation n. पुनवसन (a
rehabilitation centre). (2) पूवपदावर थापना.
rehash ( ) v. t. to rework or use in a new
form; (जुनी गो , जुने सा ह य, इ. करकोळ बदल
क न) नवे हणून सादर करणे. n. नवीन व पात
स केलेले जुने सा ह य.
rehear ( ) v. t. to hear again; ( वनंती, मु ा, इ.) पु हा ऐकणे.
rehearsal ( ) n. the act of rehearsing; रंगीत तालीम करणे. (2) रंगीत तालीम. dress -;
(पोशाखास हत) रंगीत तालीम. in -; रंगीत तालीम चालू
असलेला.
rehearse ( ) v. t. to practise something
that is to be performed; तालीम करणे. (2) (त ार, वृ ांत, इ.) पु हा सांगणे.
reheat ( ) v. t. & i. to heat or be heated
again; पु हा गरम करणे कवा केले जाणे. (2) अ धक
उ णता नमाण कर यासाठ अ धक इंधन पुरवणे.
rehouse ( ) v. t. to provide with a new
house; ( यांची घरे उद् व त झाली अशांना) न ा
घरात जागा दे णे (न ा घराची सोय क न दे णे) (The
people living in slums will be - d.).
Reich (राइक्) n. the German State; संपूण जमन रा . the First -; प व रोमन सा ा य. -s bank
n. जमन रा ीय बक. -smark (राइ मा) n. जमन
नाणे.
reify ( ) v. t. to make an abstract idea etc. concrete or real; अमूत क पनेला मूत व प
दे णे.
reign (रेइन्) v.i. to rule; (राजा हणून) रा य करणे. (2) (रा य न करता) राजपदावर असणे. (3) अंमल
े
असणे (Silence -ed everywhere.). n. शासन, रा य, कारक द, राजवट (in the - of Akbar).
reimburse ( ) v. t. to repay or compensate for; केले या खचाची भरपाई करणे. -ment n. भरपाई.
rein ( ). n. narrow strap used to guide a
horse, etc.; लगाम. (2) अटकाव. to hold the -s;
कमत चालवणे. to keep a tight - on;-ला जरबेत
ठे वणे. to assume the -s of government; रा य-
कारभाराची सू े हाती घेणे. to drop the -s of
government; रा यकारभाराची सू े खाली ठे वणे. to
give the -s to one's imagination; आप या
क पनाश ला मोकाट सोडणे. to draw -; लगाम
खेचणे, (वेग, इ.ला) आवर घालणे. v.t. 'लगामा या
मदतीने ता यात ठे वणे (He -ed his horse well.) )
(Ask him to his tongue.). to - in a horse; लगाम खेचून घोडा थांबवणे.
reincarnate (री इ कानइट् ) v. t. to give a new
body to (a soul); पुनज म दे णे, नवा अवतार घेणे
(री इ का नट) a. अवतार झालेला.
reincarnation (री इ कान 'इशन्) n. rebirth;
पुनज म, अवतार.
reindeer ( ) n. a large deer having large branched antlers; रेन डअर.
reinforce (री' इ फॉस्)v. t. (with) to strengthen; अ धक मजबूत करणे (to -a wall).
(2) जादा कुमक पाठवणे (to -an army). (3) पु हा
अमलात आणणे. –d concrete; पोलादा या जाळ ने
अ धक मजबूत केलेले काँ ट.
reinforcement ( ) n. reinforcing or being reinforced; मजबुतीकरण. (2) (अ. व.) सै याची जादा
कुमक (Reinforcements were sent to the battlefield.).
reinstate ( ) v. t. (in) to restore to a former rank or condition; पूव या पदावर परत
नेमणे (to -a member). -ment n. पुव या पदावर
पु हा नेमणूक.
reinsure (रीइ शुअर्) v. t. to insure again; पु हा वमा उतरवणे. reinsurance n. पु हा उतरवलेला वमा.
reissue (रीइ यू) v.t. to issue again; (पुनमु ण
क न त कटे , इ. व साठ ) पु हा बाहेर काढणे. n.
पुनमु ण.
reiterate ( ) v. t. to say or do again; पुनःपु हा उ चारणे कवा करणे. reiteration n. पुन चार.
reject ( रजे ट) v.t. to refuse to accept; नापसंत करणे, नाकारणे. (2) (वाईट, न पयोगी हणून) टाकून
दे णे (न घेणे). n. ('जे ट् ) नापसंत ( हणून टाकून
दलेली) गो (export -s). -ion ( रजे शन्) n.
नापसंती. (2) नकार (I was annoyed at her -ion
of my offer.).
rejig ( ) v. t. (-gg-) to re-equip (a factory, etc.); कारखाना, इ. नवीन यं साम ीने स ज करणे.
rejoice ( रजॉइस्) v.t. &i. to gladden; आनंद दे णे, सुखी करणे. (2) आनंदणे, ह षत होणे, उ ह सत होणे
(to - at/over good news).
rejoicing ( रजॉइ सग्) n. happiness, joy; आनंद, हष. (2) (अ. व.) आनंदो सव.
rejoin¹ ( रजॉ इन्) v. t. & i. to answer; यु र
दे णे.
rejoin² ( ) v. t. & i. to join (together) again; पु हा जोडणे..
rejoin³ ( ) v. t. to join the company of
again; पु हा येऊन मळणे (to -one's regiment).
rejoinder ( रजॉइ डर्) n. a reton, a reply; उलट उ र, तटोला.
rejuvenate ( ) v. t. & i. to give new youth, restored vitality to; पु हा ता य, टवटवी,
ई.दे णे (The long rest has -d her.). rejuvenation n. पु हा जोम, टवटवी दे णे ( या).
rejuvenescence ( ). n. the state of being young again; पुनयौवनाव था. (2) पु हा टवटवीत होणे.
rejuvenescent a. पु हा त ण होणारा. (2) पु हा टवटवीत होणारा.
rekindle ( ) v. t. & i. to kindle again; (अ नी, आशा, इ.) पु हा व लत करणे/होणे.
relaid ( ) p. t. & p. p. of relay; relay चे भू. का. व भू. का. धा. प.
relapse ( ) v. i. (into) to lapse back into
a former state or condition; पु हा पूव याच
थतीत ( ः थतीत) जाणे, राचरण, इ.कडे पु हा वळणे
(to -into bad ways). n. रोग उलटणे ( या).
relate ( रले इट) v. t. & i. to narrate; सांगणे, कथन करणे. to -to; - याशी संबंध जोडणे (to -an
effect to a cause). -d a. संबंधी (ना याचा),
याशी संबं धत (banking and -d matters). to
be -d to;- याशी नाते असणे (He says that he is
-d to the Pawars.).
relation ( रले इशन्) n. the act of relating: कथन. (2) कथा. (3) नाते. (4) संबंध (- between
weather and health). (5) नातेवाईक. (6) (अ. व.)
cafios Hau (business -s). in/with — to;
- ासंबंधी. to bear little/no -to; - याशी
मुळ च संबंध नसणे. to break all the -s with;
- याशी संपूणपणे संबंध तोडणे. public -s officer;
जनसंपका धकारी.
relationship ( ) n. (to) the state of being related; नाते असणे. (2) नाते, संबंध.
relative¹ (रेल ट ह) n. a relation; नातलग.
(2) ( ाकरण) संबंधी सवनाम.
relative² (रेल ट ह) a. comparative; तुलना मक
(- distances). (2)- याशी संबं धत असलेले (files — to this case). --pronoun; संबंधी सवनाम.
relatively ( ) adv. comparatively; तुलना मक ीने पाहता.
relativity (रेल ट ह ट) relativeness, Einstein's theory of the universe, based on
the principle that all motion is relative;
पर परसंबंध. (2) आइ टाइनचा सापे तावाद (काळ,
अवकाश यांची मापे सा ेप आहेत.).
relax ( ) v. t. & i. to make or become less stiff or tight; सैल कवा श थल करणे/होणे. (2)
ढले सोडणे. (3) ती ता टाकून दे ण,े श थलगा होणे,आराम करणे(His face - ed in a smile.).
relaxation (री लॅ से इशन् ) n. the act of
relaxing; fatefiant हो याची/कर याची कृती.
(2) व ांती. (3) करमणूक, वरंगळ ु ा (Playing the
harmonium is my son's favourite —.).
relay¹ ( ) v. t. to pass on a message or
a radio or television broadcast; रे डओ कवा
रदशनव न काय म पुनः े पत करणे. n. (कामकरी,
इ.चा) ता या दमाचा जादा पुरवठा (They are
working in/by -; काम क न थकले यां या जागी
नवीन ताजीतवानी माणसे आणून आळ पाळ ने अखंडपणे काम करणे.). (2) (रीलेइ) रे डओ काय म वीका न पु हा े पत
कर याची व था. (3) असा पु हा े पत करायचा काय म. - station; रे डओ
काय म पुनः े पत करणारे क . - race; गटशयत
(या शयतीत येक गटातील प हले खेळाडू प ह या
ट यापयत धावत जातात व यापुढे या या गटातील
सरे खेळाडू स या ट यापयत धावत जातात. अशा
कारे चार ट यांपयत खेळली जाणारी धाव याची
गटशयत).
relay² ( ) v. t. (p. t. & p. p. relaid) to lay again; (टे लफोनची तार, इ.) पु हा टाकणे
(जोडणे).
release ( रली स्) v.t. to set free; मु करणे.
(2) सोडणे, पकड सोडणे. (3) (बातमी, इ.) स
करणे. (4) (कायदा) (ह क, इ.) सोडू न दे णे. n. मु ता
(an order for someone's — from the prison).
(2) मु तेचे करारप . (3) वतरणासाठ दलेला च पट
(the — of a film for public exhibition). on
general -; सव था नक च पटगृहात पाह यासाठ
उपल ध असलेला ( च पट).
relegate (रे लगेइट् ) v.t. to banish; ह पार करणे. (2) कमी दजावर ढकलणे. (3) (काही , इ.
नणयासाठ स यावर) सोपवणे. relegation n. स यावर सोपवणे.
relent ( रले ट् ) v.i. to become less stern; कडक धोरण सोडणे (सौ य होणे), ढे पाळणे, पाझर फुटणे (At
last the teacher - ed and allowed the boys to go and play.).
relentless ( रल ट् लस्) a. merciless; कठोर,
नदय, अद य (a -pursuit). -ly adv. कठोरपणे.
-ness n. कठोरपणा.
relevance, relevancy (रे ल ह स्, रे ल ह स)
n. (to) applicability to the matter in hand;
समपकता, संगो चतता.
relevant (रे ल ह ट् ) (to) pertinent, applicable; संबं धत, तुत.
reliability ( र लाइअ ब ल ट) n. the quality of
being trustworthy; व सनीयता, खा ीलायकपणा.
reliable ( रला इअबल्) a. trustworthy; व सनीय, भरवशाचा, खा ीचा.
reliance ( ) n. trust, confidence; व ास, भरवसा (Don't place too much - on your family
ी
doctor.). (2) व सनीय कवा व तू.
reliant ( ) a. having reliance; व ास बाळगून असलेला, अवलंबून असलेला (Some institutions are
always -on government support.). self-~; वावलंबी.
relic ( ) n. thing surviving from a past age; अवशेष. (2) (थोर पु ष, संत, इ.चे) अवशेष. (3)
(अ. व.) मृताचे अवशेष (अ थी वगैरे).
relict ( ) n. widow; वधवा.
relief ( रलीफ) n. alleviation; ( ःख, पीडा, वेदना, इ.चे) शमन (-from pain). (2) मु ता करणारी
कोणतीही गो , (3) गोरग रबांना दलेली मदत (Needy
people depend on government -.). (4) बदली. (5) उठावाचे खोद व काम. -map; रंगाने उठाव दाखवलेला
नकाशा. -fund; आप ीतील जनतेसाठ उभारलेला मदत नधी. - works; काळ कामे.
relieve ( रली ह्) v.t. to give relief to; आराम दे ण. े (2) ( ःख, यातना, काळजी, इ. तून) मु करणे.
(3) व ांतीसाठ मोकळा करणे. (4) मदत करणे. (Rescue workers tried their best to —trapped coal
miners.). to - one's feelings; मनात क डले या भावनांना मोकळ वाट क न दे ण. े to - oneself; ल वीला कवा
शौचास जाणे. to -a person of something; एखा ाला काही जबाबदारीतून मु करणे. (ii) एखा ाची काही व तू चोरणे.
(iii) एखा ाला सेवेतून कमी करणे.
religion ( ) n. system of faith and worship; धम. (2) दे वा वषयी आ त यबु व दे वावर पूण ा.
(3) धमा ध त जीवन.
religious ( र लजस्) a. of religion; धमासंबंधीचे
(-freedom). (2) धा मक वृ ीचा, आ तक (The
old woman is very —.). (3) अ यंत काटे कोरपणा (to do one's duty with -care). n. (दा र य ् , चय,
आ ापालन या तीन शपथा घेतलेला) रोमन कॅथॉ लक जोगी. -ly adv. धा मकवृ ीने, ाळू पणे.
relinquish ( ) v. t. to give up, to abandon; ( ा, क पना, हेतू, इ.) याग करणे (to -a
hope). (2) (जागा, अ धकार, इ.) सोडणे (to - a throne). to -
one's hold of/over somebody; एखा ावरील ताबा सोडणे. to -something to somebody: एखा ासाठ एखा ा
गो ीवरील ह क सोडणे (to --one's rights, etc. to one's partner). -ment n. याग.
reliquary ( ) n. box or casket for a relic or relics; अवशेष ठे व यासाठ असलेली पेट .
relish (रे लश्) v.t. to enjoy; सुखाचे वाटणे
(आवडणे) (I don't -the idea of telling him
the sad news.). (2)-ची चव आवडणे, चणे (A cat
-s milk.). to -of;-ची चव असणे. n. चव, वाद,
खुमारी, ल जत (Hunger is the best -for food.).
(2) आवड, ची (I don'thave -for fairy tales.).
(3) त डी लावणे. with -; चवीने, मो ा आवडीने
(The hungry man ate with great —.). -able
a. आवड याजोगा.
relive ( ) v. t. to live through again; पु हा अनुभवणे (to - an experience).
relocate ( ) v. t. & i. to move or be moved to a new place; न ा जागी जाणे (to -a
family).
relocation (री लोके इशन्) n. moving to a new place; (धंदा, इ.ची) न ा जागी थापना करणे ( या).
reluctance ( ) n. unwillingness; नाखुषी (with -; नाखुषीने).
reluctant ( ) a. unwilling, loath; नाखूष.
rely ( ) v. i. (-on or upon) to depend on, to trust; (मो ा आशेने व व ासाने) अवलंबून असणे
(भरवसा ठे वणे) (One must –on one's own efforts.).
 remain ( रमे इन्) v.i. to be left over; उरणे,
श लक राहणे (After the cyclone, very little - ed
of my house at my native place.). (2) याच
अव थेत अजूनही असणे (to -poor).
remainder ( ) n. person or thing left over; उरलेले लोक कवा व तू. (2) (ग णत) भागाकार कवा
वजाबाक यांमधील बाक (If you take 2 from 10 the - is 8.).
remains ( रमे इ झ्) n. pl. what is left; उरले या व तू, अवशेष (the -of the old castle).
(2) मृताचे शरीर (His mortal -lie in the churchyard.).
remake (रीमेक्) v. t. to make again; पु हा
करणे/ रचणे. n. पु हा तयार केलेली व तू.
remand ( ) v. t. to send back to jail; (अ धक पुरावा मळे पयत) पु हा पोलीस कोठडीत पाठवणे
(The young man was charged with treason
and – ed for interrogation.). n. पोलीस कोठडीत
रवानगी. on -; अशी रवानगी झालेला. -home;
बालगु हेगारांना यांची चौकशी पूण होईपयत जेथे ठे वतात
ते ठकाण.
remark ( रमाक्) v. t. & i. to observe; ल पूवक
पाहणे (न द घेणे). (2) हणणे (बोलणे). to - on or
upon; - या वषयी मत करणे (ट का करणे),
वधान करणे, शेरा मारणे, उ लेख करणे (Every one
-ed loudly on his long absence.). n. नरी णे.
(2) ट का, शेरा, केलेले मत. worthy of -;
ल ात घे याजोगा, असामा य, ल णीय, उ लेखनीय. to
make a few -s about; - या वषयी दोन श द
बोलणे.
remarkable ( ) a. worthy of remark; ल णीय, असामा य, ठळक (a -memory). remarkability n.
ठळकपणा. (2) असामा यता. remarkably adv. असामा यपणे (It was remarkably hot day.).
remarriage ( ) n. marrying again; पुन ववाह.
remarry ( ) v. t. & i. to marry again; पु हा
ववाह करणे.
remediable ( ) a. that can be remedied; उपचार करता ये याजोगा, सुधार याजोगा.
remedial ( ) a. providing remedy; उपचार पुरवणारा(a course in -reading). (2) तबंधक. a -
courses in English; इं जी ल ह या-बोल यात पूव झाले या चुका पु हा होणार नाहीत अशा हेतूने तयार केलेला अ यास म.
remedy (रे म ड) n. cure; इलाज, उपाय, तोडगा.
(2) उपचार (The appears to be worse than
the disease.). v. t. उपाय योजने (It is easier to
prevent than to -an injustice.). (2) ईलाज
करणे.
remember ( ) v. t. & i. to call to mind;
आठवणे, मरणे. (2) आठवण होणे.
remembrance ( रमे स्) memory; आठवण, मरण. -(2) आठवणीदाखल दलेली गो (भेटव तू) (My uncle
gave me a fountain pen as a-.). (3) (अ. व.) अ भवादन, नम कार (Give my -s to your parents.).
in - of; - मरणाथ. -r n. आठवण क न दे णारा.
remilitarize ( ) v. t. to provide again with armed forces; ( नःसै नक केले या दे शात) पु हा सै य
पाठवणे.
remind ( ) v. t. to cause to remember;
आठवण क न दे णे.
reminder ( रमा इ डर्) n. a thing which
reminds; आठवण क न दे णारी गो . (2) मरणप .
reminisce ( ) v. i. to think or talk about
the past; जु या आठवणी काढणे, मृत ना उजाळा दे णे
(The old friends - d about their youth.).
reminiscence ( ) n. remembering,
recollection; आठवण, पूव मृती. (2) आठवणीत
घडलेली गो . (3) (अ. व.) जु या आठवणी. reminiscential a. पूव मृत ना उजाळा दे णारे.
reminiscent ( ) a. (of) reminding one of; -ची आठवण क न दे णारा (Her face is -of her
mother.). (2) जु या आठवणीत दं ग असलेला.
remise ( ) v. t. to give up a claim, etc.;
ह क, इ. सोडणे (to - a property).
remiss ( र मस्) a. (-in) negligent; बेपवा,
न काळजी, गलथान (to be -in one's duties. It was — of me not to answer your letter
promptly.).
remissible ( ) a. that can be remitted;
सूट दे याजोगा. (2) मा कर यासारखा.
remission ( र म शन्) n. pardon; मा, माफ , सूट (The prisoner was given four weeks' — for
good conduct.). (2) (कज, इ.) सोडू न दे णे, माफ करणे (The bankrupt sought - of his debts.). (3)
(ताप, वेदना, इ.) उतरणे (कमी होणे), उपशमन.
remit ( ) v. t. & i. (-tt-) to forgive, to pardon; (- याब ल) मा करणे. (2) ( श ा, कर,
इ.) माफ करणे (Your fees cannot be -ted.). (3) जोर ओसरणे (The storm was -ting.). (4)
( नणयासाठ ) वर या अ धका याकडे सुपूद करणे. (5) पो टाने कवा आगगाडीने पाठवणे.
remittance ( ) n. the act of remitting; (पो ट, इ.ने) पैसे पाठवणे. (2) अशी पाठवलेली र कम.
remittent ( ) a. (fever) that abates at
intervals; आळ पाळ ने चढणारा-उतरणारा (ताप)
(a - type of fever).
remnant (रे न ट् ) a. part left over; मागे उरलेला भाग (अवशेष) (the -s of a feast, -s of
former glory).
remonstrance ( ) n. remonstrating; त ार करणे, कानउघाडणी करणे ( या). (2) कानउघाडणी..
remonstrate ( रमॉ े इट् ) v. i. (with, against) to argue in protest; वरोधादाखल त ार करणे (to
- against cruelty to animals). (2) कानउघाडणी करणे (The boy's father -d with him about his
low grades.).
remorse ( रमॉस्) n. (- for) deep regret; ती
खेद. (2) प ा ाप (in a fit of-). (3) सदस वेकबु ची टोचणी (to feel - for one's failure to help
somebody). without -; न ू रपणे.
romorseful ( ) a. expressing regret;
प ा ापद ध. -ly adv. प ा ापद ध होऊन.
remorseless ( ) a. without remorse; नदय, नघृण (The -farmer hit his bullocks.). -ly
adv. नघृणपणे. -ness n. नघृणपणा.
remote ( रमोट् ) a. far away; रचा, लांबचा
(a — village, a -relative). (2) थोडासा (At one
time space travel seemed only a – possibility.). -st; अ य प. -ly adv. न, लांबून
(Prakash and I are –ly related.). (2) अ प
माणात.
remount ( ) v. t. & i. to get on (a horse, etc.) again; पु हा वार होणे. (2) ता या दमाचे घोडे
पुरवणे. (3) (टे कडी) पु हा चढणे. n. ताजातवाना घोडा.
removable ( रमू हबल्) a. that can be
removed; हलवता ये याजोगा. (2) (अ धकारी) याला
के हाही कामाव न र करता येईल असा.
removal ( ) n. the act of removing; काढू न टाकणे. (2) (फ नचर, इ.) अ य नेण. े (3) (अ धकारी)
नोकरीव न कमी करणे. (4) (संशय, असंतोष, इ.चे) नराकरण. (5) नवास थान बदलणे. a -van; घरातील सामानसुमान वा न
नेणारी गाडी.
remove ( ) v. t. & i. to take away or off;
र नेण.े (2) काढू न टाकणे (to --a boy from school). (3) (कपडे) अंगाव न उतरणे. (4) घर सोडू न स या घरी
राहायला जाणे. to - from; (भीती, शंका, इ.) काढू न टाकणे. to -mountains; मोठा परा म क न दाखवणे. to be -
d from; - यापासून फार र असणारा (Your statement is far -d from the truth.).
remunerate ( र यूनरेइट् ) v.t. (- for) to pay:
मेहनताना दे णे (कामाचा मोबदला दे णे) (The rich
harvest -d the farmer's sons for their toil.).
remuneration n. वेतन. (2) मोबदला.
remunerative ( र यूनर ट ह) a. कफायतशीर
remunerative job).
renaissance (रने इस स्) n. revival; पुन जीवन. the Renaissance; 14, 15 व 16 ा शतकांतील
व ेचे पुन जीवन.
renal (रीनल्) a. of the kidneys; मू पडासंबंधीचा. (2) मू पडामधील (a -artery).
rename (रीने इम्) v. t. to name again; पु हा नाव दे णे (नवे नाव दे णे).
renascence ( रनॅ स स्) renaissance;
पुन जीवन, पुन थान (a -of religion).
renascent ( रनॅ'स ट) a. reviving; न ाने
उ वणारा.
rencounter, rencontre (रे काउ टर्, रे कॉ टर्) n. an unexpected meeting अनपे त भेट. (2) (श ूची)
अचानक झालेली भेट व झटापट. v.t. सहजग या भेटणे. (2) झटापट होणे.
rend ( ) v. t. (p. t. & p. p. rent) to tear; फाडणे. (2) जुलमाने तोडू न हसकून नेणे (The poor
child was rent forcibly from his mother's
arms.). (3) तुकडे तुकडे करणे (to -to pieces)

े े
(Lightning rent the tall tree.). (4) भे न जाणे
(Loud cries rent the air.).
render (रे डर्) v.t. to make; करणे (- या
अव थे त नेण) े (A car accident has –ed him
helpless.). (2) (मदत, इ.) दे णे (to - assistance).
(3) अ धक वचारासाठ , नजरेखालून घाल यासाठ पुढे पाठवणे (to -a bill). (4) मुळाबर कूम उतरवणे. (5) भाषांतर करणे.
to — up; वाधीन करणे. to - an account of oneself or one's behaviour; आपली बाजू प करणे, आप या
कृतीचे समथन करणे.
rendering ( ) n. a translation of a text from a foreign language; भाषांतर. (2) एखा ा
वा तूचे वा तुशा ाने रेखाटलेले यथाथ च .
(3) समट कवा ला टरचा (पृ भागावर) चढवलेला
थर. (4) (एखा ा कलेचे) तुतीकरण (-of kathakali, -of Raga Yaman).
rendezvous ( ) n. (pl. rendezvous)
meeting place; संकेत थान (भेट याचे ठकाण).
(2) सामा यतः एक जम याची जागा (This club is
a — for budding writers.). v. t. संकेत थळ
भेटणे.
rendition ( ) n. a translation of a text;
एखा ा उता याचे भाषांतर. (2) एखादया कलाकृतीचे
स यक् वणन.
renegade (रे नगेइड् ) n. apostate; आपला धम
बदलणारा, काफ र. (2) आपला प (काय, त वे, इ.)
सोडणारा. (3) व ासघातक . v.i. व ासघात करणे.
(2) प बदलणे. (3) आपला धम बदलणे.
renege, renegue ( ) v. i. to revoke; (प यां या ज या खेळात) प ह या खेळणा याने या रंगाचे पाल टाकले
असेल या रंगाचे पान असूनही ते स याने न खेळणे. (2) (on) दलेला श द न पाळणे (It's bad to
--on a promise.).
renew ( ) v. t. to make new again; नवचैत य ओतणे, प ल वत करणे (to -one's hopes). (2)
(संपु ात येत असलेली गो ) पु हा भरणे. (3) नूतनीकरण करणे (to -one's season ticket). (4) पु हा करणे (to -
negotiations).
renewable ( ) a. that can be renewed; नुतनीकरण कर याजोगा (a -contract).
renewal ( ) n. renewing or being renewed; नूतनीकरण. urban -; शहरी वभागातील ग ल छ व ती र
क न तेथे चांगली घरे उभार याचे काम (a -of interest).
reniform ( ) a. having the shape of a
kidney; मू पडा या आकाराचे (a -leaf).
renitent ( रना इट ट) a. reluctant; नाखूष.
(2) रा ही.
renounce ( रना उ स्) v. t. to give up; (ह क,
अ धकार, पद, इ. चा) याग करणे (He -d his claim
to the property.). (2) आपला नाही असे हणणे.
(3) सं यास घेणे.
renovate ( ) v.t. to restore to good condition; (चांगला, त क न) पु हा नवा करणे
(to -an old house). renovation (रे नो ह इशन्)
n. केलेली सुधारणा, नूतनीकरण. renovator p. अशी
सुधारणा करणारा.
renown ( रना उन्) n. fame; क त , यश, याती.
-ed a. सु स , यात (-ed as an inventor).
rent¹ (रे ट) n. a tear; कप ातील भोक (to sew the -in one's dress). (2) (खडकातील) भेग.
(3) (प ातील) फूट.
rent² (रे ट) p. t. & p. p. of rend; rend चे भू. का. व भू. का. धा. प.
rent³ (रे ट) n. regular payment for the use of land, building, machinery, etc.; भाडे. v.
t. & i. भा ाने घेणे. (2) भा ाने दे णे. (3) भाडे येणे. --free a. बनभा ाचा. ~-roll n. भाडेक व यांची भाडी
यांची याद . (2) एकूण भा ाचे उ प .
rentable ( ) a. that can be rented; भा ाने दे ता येईल असा. (2) यावर भाडे मळे ल असा.
rental (रे टल्) n. income from rents; एकूण
भाडे.
renter ( ) n. one who lets out property;
भा ाने ( वशेषतः च पटाची फ म) दे णारा.
rentier ( ) n. a person whose income
comes from investments and/or rents from
property; गुंतवले या पैशाचे ाज, भाडे हीच याची
मळकत आहे असा मनु य.
 renunciation ( रन सए इशन्) n. renouncing:
सवसंगप र याग.
reopen (रीओ' पन्) v.t. &i. to open again; (बंद
झालेला वसाय, इ.) पु हा सु करणे.
reorganize ( ) v. t. & i. to organize again; पुनरचना करणे.
reorientate (रीऑ रए टे इट) v. t. & i. to
orientate anew; एखा ा गो ीची जागा पु हा न त करणे.
rep¹ ( ) n. textile fabric used in upholstery;
खुा वगैरेला घाल याचे जाडजूड कापड.
rep² (रेप्) n. repertory (theatrical); पु कळ नटसंच असलेली नाटकमंडळ .
repaid (रीपेड्) p.t. &p.p. of repay; repay चे भू. का. व भू. का. धा. प.
repair¹ ( रपेअर) v.t. to mend; त करणे (No
one knew how to - the old clock.). (2) नुकसान भ न काढणे. n. ती. (2) डागडु जी. in good –;
सु थतीत. beyond —; त हो यापलीकडील. out of -; ना त under -; ती चालू असले या थतीत. -er n.
त करणारा.
repair² ( रपे अर्) v.i. (-to) to go (to); जाणे
( वशेषतः वारंवार कवा मो ा सं येन) े (to -to the
seaside resorts for the summer).
repairable ( रपेअरबल) a. that can be
repaired; त कर याजोगा.
repairer ( ) n. one who repairs things;
त करणारा.
reparable ( ) a. that can be repaired;
(नुकसान, इ.) याची भरपाई करता येईल असे.
reparation (रे परेइशन्) the act of compensating for loss or damage; नुकसान-
भरपाई (to make -). (2) (अ. व.) यु काळात
झाले या हानीब ल (पराभूत रा ाकडू न मागणी केलेली)
नुकसानभरपाई (After world War || England
demanded -s from Germany.).
repartee (री' पाट ) n.witty, clever retort; मा मक वनोद उ र. to be good at -; असे उ र दे यात
वाकबगार, हजरजबाबी.
repast ( रपाऽ ट) n. a meal; जेवण, उपाहार (a
delicious --).
repatriate ( ) v. t. to send or bring somebody back to his own country; एखा ा
ला या या मूळ दे शात पाठवणे/आणणे. n. अशा
कारे परत पाठवलेली/आणलेली . repatriation n. परत पाठवणी.
repay (रीपेइ) v.t. &i. to pay back; परतफेड करणे. (2) एखा ा गो ीचा मोबदला दे णे (to - kindness).
repayable ( ) a. that can or must be repaid; परत कर यासारखे कवा परतफेड केलीच पा हजे असे.
repayment ( ) n. the act of repaying;
परतफेड, भरपाई.
repeal ( रपी ल्) v.t. to annul; (कायदा, इ.) र
करणे (मागे घेणे) (The law was -ed).n. र करणे.
-able a. र करता ये याजोगा. -er n. र करणारा.
repeat ( ) v. t. & i. to say or do over again; पु हा सांगणे कवा करणे. (2) पाठ केलेले हणून
दाखवणे. (3) ( न ती कर यासाठ ) पु हा उ चार करणे. (4) वारंवार येण.
े
repeatedly ( ) adv. again and again; वारंवार.
repeater ( ) n. one who repeats; पुन चार करणारा. (2) तीच गो पुनःपु हा करणारा. (3) पुनःपु हा गोळ
सोडणारी बं क. (4) पु हा तसेच टोले पडणारे एक कारचे घ ाळ.
repel ( ) v. t.(-ll-) to drive back, to ward
off; मागे लोटणे (The defenders -led the
attacking army.). (2) र ठे वणे. (3)-म ये
तर कार उ प करणे. (4) ( व ान) अपकषण करणे.
repellent ( ) a. tending to repel; स या या मनात तटकारा उ प करणारी (गो ), तर करणीय,
गळवाणा. n. म छरांना र ठे व यासाठ अंगाला चोळायचे औषध.
repent ( ) v. i. & t. (- of) to feel regret for; - याब ल प ा ाप होणे (I have nothing to
-of.).
repentance ( ) n. sorrow for sin; प ा ाप, अनुताप.
repentant ( रपे ट ट् ) n. penitent; प ा ाप
वाटणारा, प ा ापद ध (a -criminal). -ly adv. प ा ापद ध होऊन.
repercussion ( ) n. (usu. pl.) farreaching and indirect effect; रगामी आ ण अ य
प रणाम, अनुषंगाने होणारे प रणाम ( वपरीत प रणाम) (सामा यतः अ. व.वापर) (The assassination of the Prime
Minister resulted in serious - s throughout India.). (2) त या.
 repertoire ( ) n. all the plays, songs, etc., which an actor, musician, etc., is
prepared to perform; कलाकाराची (कलापथकाची) एकूण गाणी, संवाद, इ. कलाकृती.
repertory ( ) n. a store of facts, information, etc.; मा हती, घटनांचा इ तहास, इ.चा
साठा असलेली जागा, पोतडी, ख जना (My elder
brother is a - of useful information.). a -
theatre; एकामागून एक खेळ जेथे चालतात असे े ागृह. a - company; पु कळ नटसंच असलेली
नाटकमंडळ .
repetition (रे प टशन्) n. repeating: पुनरावृ ी
(Repetition promotes learning). (2) तकृती,
शु अनुकरण. (3) पाठांतरासाठ असलेला उतारा.
repetitious ( ) a. full of repetitions; पुन पूण (The lecture was boring and -.).
repetitive ( ) a. characterized by repetition; पुन असलेला (a -rhythm). (2) एकाच
कार या असं य व तू तयार करणारा (कारखाना) (-work).
rephrase ( ) v. t. to phrase again so as to express more clearly; अ धक प हो यासाठ
पु हा न ा श दांत मांडणे (to -a question).
repine ( ) v. i. to be fretful through discontent; मनात क ी होणे, धुसमुसणे.
replace ( ) v. t. to take the place of; -ची जागा घेणे (Electricity has –d coal as a
means of power.). (2) परत याच जागेवर ठे वणे. (3) (by/with) बदली/ सरी व तू दे णे.
replaceable ( ) a. that can be replaced; याची जागा भ न काढता येईल असा.
replacement ( र ले इ म ट) n. the act or
process of replacing; बदली/ सरी व तू ठे वणे.
(2) अशी बदली/ सरी कवा व तू.
replay (री' लेइ) v. t. to play gain; अ न णत
सामना) पु हा खेळणे. (2) एखाद व नमु का पु हा
लावणे. n. पु हा खेळला गेलेला सामना. (2) रदशनव न
पु हा दाखवले गेलेले य (action -). (3) ( व नफ त) पु हा वाजवणे ( या).
replenish ( ) v. t. (with) to fill up again; पु हा भ न काढणे. -ment n. पु हा भरणे, भर.
replete ( र लीट) a. (with) filled; पूण भरलेला
(- with food).
repletion ( ) n. the state of being full;
प रपूणता. full to -; प रपूण. (ii) एखादया इ छे ची
प रपूत .
replica (रे लक) n. an exact copy; बे ब त,
न कल (The girl is a - of her mother in looks
and voice.).
replicate (रे लकेइट् ) v. t. to reproduce; बे ब तकृती तयार करणे.
replication (रे लके इशन्) n. a reply; उ र.
(2) तवाद या हण यास वाद चे उ र. (3) नकला/
ती काढणे ( या).
reply ( र लाइ) v. t. & i. to answer; उ र दे ण. े
(2) (लेखी कवा त डी) जबाब दे णे. (3) कृतीने यु र
दे णे. n. उ र, जबाब. ~-paid a. या या उ राचा
टपालखच पाठवणा याने केला आहे असे (प , तार, इ.).
report ( ) n. account of a happening;
अहवाल (annual-of a company). (2) बाजार-
बातमी (Report has it that....; लोक असे हणतात क ...). (3) (चांगली कवा वाईट) क त (He is of good
-here.). (4) (बं क चा वगैरे) मोठा आवाज. by -; असे बोलले जाते क . v.t&i. अहवाल दे णे. (2) हक कत सांगणे.
(3) (on) एखा ा गो ीबाबत अहवाल तयार क न सादर करणे. (4) अहवाल दे यासाठ ल न घेणे (to -a speech). (5)-
या व त ार करणे.
(6) (for, to) हजर राहणे (to -for duty).
reportage ( ) n. reporting events in
newspaper; वृ प ात येणारा अहवाल.
reporter ( ). n. person who reports for a
newspaper, etc.; वृ प े, इ.चा बातमीदार.
repose¹ ( रपो झ्) v.t. (- in) to place; ( व ास,
इ.) ठे वणे (to -faith in someone).
repose² ( रपोझ्) n. rest; व ांतीची अव था.
(2) वा य. (3) झोप. v. i. & t. व ांती घेणे.
to -on; (डोके, इ.) वर टे कवणे. -ful; शांत.
repository ( ) n. a place where things are stored; भांडार, कोठार (A library is a- of
valuable information.). (2) जेथे पा हजे ती व तू मळे ल अशी जागा. (3) व तुसं हालय. (4) दफनभूमी. (5) मृतांचे
अवशेष ठे व याचे पा . (6) व ासातील .
 repot ( ) v. t. (-tt-) to put a house plant
into a new, usually larger pot; (रोप) एका
(छो ा) कुंडीतून स या (मो ा) कुंडीत लावणे.
reprehend (रे हे ड् ) v.t. to rebuke; ठपका
ठे वणे, दोष दे णे.
reprehensible (रे हे सबल्) a. deserving
blame; दोषाह, दोषा पद.
reprehensive (रे हे स ह) a. reproving;
ठपका ठे वणारा, दोष दे णारा.
represent¹( ) v. t. to be a picture or
model of; -चे च कवा नमुना असणे. (2) दशवणे
(Letters -the sounds of speech.). (3)-चे
त न ध व करणे (An MP -s his constituency.). (4) (रंगभूमीवर) –ची भू मका करणे. (5)- या पुढे समजेल अशा
रीतीने मांडणे ( करणे) (to - something to somebody; एखा ापाशी काही गो मांडणे कवा करणे). (6) अथ
असणे, बोध होणे.
represent² ( ) v. t. to submit again;पु हा सादर करणे ( to - a cheq)
representation ( र झे टे इशन्) n. the act of
representing; वचाराथ मांडणे. (2) त न ध व
करणे (No taxation without-.). (3) दशवणे. (4) सौ यपणे वरोध करणे. in -of; -चे तीक हणून. (2)-चा
त नधी हणून.
representative ( ) a. symbolic, serving to represent; ा त न धक व पाचा, नदशक. (2)
त नधीचे. n. (for, of) त नधी,
repress ( र ेस) ् v.t. to control; ताबा ठे वणे.
(2) दडपून टाकणे (to - a revolt).
repressed ( र े ट) suffering from repression; या या वाभा वक मनः वृ ी (नैस गक भावना) दडप या
गे या आहेत असा.
repression ( ) n. repressing or being
repressed; वाभा वक मनः वृ ी दडपून टाकणे ( या) (the -of a laugh). (2) दडपशाही.
repressive ( ) a, tending to repress;
दडपशाहीचा (-measures). (2) दडपून टाकणारा.
reprieve ( ) v. t. to postpone execution of a criminal; दे हदं डाची श ा तहकूब करणे. (2) काही
ासातून ता पुरती मु ता करणे (I was worried that
I would lose my job but fortunately I have
been -d.). n. श ेची थ गती (to grant a –).
reprieval n. थ गती.
reprimand (रे माऽ ड् ) v. t. (- for) to rebuke sharply; कडक श दांत ठपका ठे वणे. (2) ताक द दे णे
(The teacher -ed the class for being noisy.). n. ठपका. (2) ताक द, तंबी (to receive a ---).
reprint ( ) v. t. to print again; पुनमु ण करणे. n. पुनमु ण.
reprisal ( र ाइझल्) n. act of revenge; सूड,
बदला. (2) अपकाराची अपकारानेच केलेली परतफेड (to do something by way of -). (3) (अ. व.)
सूडाची कृ ये ( वशेषतः यु संगी एका रा ाकडू न
श ुरा ा या बाबतीत घडणारी) (to visit -s upon).
reproach ( र ो च्) v.t. to scold; खरडप
काढणे, नभ सना करणे. (2) ःखाने बोल लावणे. n.
षण, ठपका. (2) खरडप . above/ beyond -;
प रपूण, नद ष.
reproachful ( ) expressing reproach; षण दे णारा. (2) खरडप काढणारा. (3) ला जरवाणा.
reprobate¹ ( ) v. t. to disapprove strongly; पूण नापसंती करणे.
reprobate² ( ) n. a wicked and shameless person; नीतीची कदर नसलेला वृ ीचा माणूस. a.
अनै तक. (2) वाईट चालीचा.
reprobation (रे बे इशन्) strong disapproval; ती नापसंती.
reproduce ( ) v. t. & i. to produce again; पु हा उ प करणे. (2) तकृती नमाण करणे. -r n.
पु हा उ प करणारा ( वशेषतः वनी पु हा उ प करणारे यं .).
reproducible ( ) a. that can be reproduced; पु हा उ प करता ये याजोगा.
reproduction ( ) n. the act of reproducing; पुन नमाण, पुन पादन. (2) तकृती.
reproductive ( ) a. reproducing; पुन पादन म, पुन पादनासंबंधीचा.
reproof¹ ( र ूफ) n. censure; खरडप .
(2) दोषारोप (conduct deserving of– ). (3) तंबी
(to administer a -to someone).
reproof² ( ) v. t. make waterproof again; ( क याचा कोट, इ.) पु हा जलाभे करणे.
reproval ( र ू हल्) n. rebuke; खरडप , वा ाडन.
reprove ( र ू ह्) v.t. to rebuke; खरडप
े े
काढणे. (2) वा हार करणे.
reptile ( ) n. creeping or crawling animal; सरपटणारा ाणी.
reptilian ( ) a. of or like a reptile;सरपटणा या ा याचा कवा या यासारखा.
republic ( ) n. state governed by elected representatives; जातं ( जास ाक रा य). - of
letters; लेखक व यांचे वा य यांचे जग.
republican ( ) a. of or relating to a republic; जास ाकाचा कवा या यासंबंधीचा
(2) जास ाकच असावे अशा मताचा. n. जास ाकाचा पुर कता. -ism n. जातं वाद. (2) जास ाक प ती.
repudiate ( ) v. t. & i. to disown; आपले नाही असे हणणे (to -the authorship of an
article; एखा ा लेखाचा लेखक आपण नाही असे जाहीर करणे). (2) आपला हणून न मानणे (to -one's son). (3)
कज, इ. परतफेड कर याचे नाकारणे. repudiation ( र यू डए इशन्) अ वीकार.
repugnance ( रप न स्) n. strong dislike; ती
तर कार, कळस (-to accept charity).
repugnant ( रप गन ट) (to) hateful;
तर करणीय, कळसवाणे. (2) वरोधी, वसंवाद ,
तकूल.
repulse ( ) v. t. to resist an attack; (ह ला) मागे परतवणे. (2) न वीकारणे ( झडकारणे). (3)
आरोप नाशा बत करणे. n. खरमरीत नकार.
repulsion ( ) n. a feeling of disgust or
aversion; तटकारा, वीट, कळस. (2) अपकषण.
repulsive ( रप स ह्) a. loathsome; कळसवाणा (a -sight). (2) अपकषणाचा (a -force).
reputable ( ) a. of good repute; स मा य, क तमान, त त (a -profession, a -merchant).
reputation (रे युटे इशन्) n. good name;
नावलौ कक, क त , त ा. to live upto one's –;
आप या नावलौ ककाला साजेसे वागणे. a man of
good -; चांगला नावलौ कक मळवलेला मनु य.
repute ( ) v. t. (usually passive) to consider a person or a thing to be as
specified; मानणे. to be -d as/to be; हणून स असणे (He is - d to be the best surgeon in
Bombay). n. (चांगला कवा वाईट) लौ कक. (2) नावलौ कक, क त (a writer of high--).
reputed ( ) a. generally considered to
be; मानला जाणारा. (2) नामां कत.
request ( र वे ट) n. an asking for; वनंती.
(2) याची मागणी ( वनंती) कर यात आली आहे तो.
v. t. वनंती करणे. at the –of;- या वनंतीनुसार.
by -; वनंती के यास. on -; मागणीनुसार (मागणी
आली तर).
requiem ( ) n. special mass for the repose of the souls of the dead; मृता या या
शांतीसाठ खास ाथना.
require ( र वा इअर्) v.t. to need; ज र असणे,
गरज असणे. (2) (अमुक एक करायला) भाग पाडणे.
requirement ( र वा इअम ट् ) n. a thing
needed; आव यक गो , गरज, ज री. to meet
somebody's -s; एखा ा या गरजा भागवणे.
requisite ( ) a. necessary; ज रीची. n.
आव यक गो .
requisition ( ) n. formal demand; (सामा यतः लेखी) मागणी (to make a requisition
on somebody for something). v. t. ( वशेषत:
लढाई, टं चाईचा काळ, इ. म ये) जागा, सा ह य, इ.ची
मागणी करणे (to -food for troops).
requital ( ) n. the act or an instance
of requiting; (चांग या कवा वाईट गो ीची)
परतफेड. (2) सूड. in -of (for); - या मोबद यात.
requite ( ) v. t. (with) to repay with similar action; (चांग या कवा वाईट गो ीची) परतफेड करणे
(to -kindness with ingratitude, to - somebody's love).
reredos ( ) n. ornamental screen at the back of an altar; चचमधील वेद या मागील
भतीवरील शोभेचा पडदा.
rerun ( ) v. t. (-nn-) to broadcast or put on (a film, play, etc.) again; ( च पट,
नाटक, इ.चा) काय म पु हा सादर करणे. n. च पट, नाटक, इ. या काय माचे पुनः ेपण.
rescind ( ) v. t. to repeal, to cancel; (करार, इ.) र करणे. rescission ( र स यन्) n. परत
करणे, र करणे.
rescissory ( ) a. having the power to
rescind; र कर याचा अ धकार असलेला.
rescript ( ) n. Pope's decision; पोपचा नणय. (2) बादशहाचे फमान. (3) सरकारी कूम,जाहीरनामा.
े ो
 rescue (रे यू) v.t. to save; (संकट, धोका,
अ याचार, इ. पासून) वाचवणे, सुटका करणे. n. बचाव,
मु ता (to - someone from something or
someone else). to go to the – of; - या मदतीला धावून जाणे. -er n. मु ता करणारा.
research ( ) n. scientific investigation;
संशोधन. v.i. संशोधनात म न असणे. to - into; - या संबंधी संशोधन करणे. -er n. संशोधन करणारा.
reseat ( ) v. t. to put a new seat on (a
chair, etc.); (खुच , इ.ला) नवीन बैठक बसवणे
(to --a chair). (2) पु हा जागेवर बसवणे.
resemblance ( रझे ल स्) n. likeness or
similarity; सारखेपणा, सा य (She bore a striking -to her mother.). (2) सा य असलेली बाब.
resemble ( रझे बल) v.t. to be like; सारखा असणे (He -s his father.). resembling a. समान,
स श.
resent ( ) v. t. to feel bitterness or anger
at; -ची चीड येणे.
resentful ( ) a. feeling resentment;
रागावलेला, चडलेला (He was -at the way he
had been treated.). -ly adv. चडू न.
resentment ( ) n. anger, bitterness; चीड, संताप, रांग.
reservation (रेझ' हइशन् ) n. the act or
instance of reserving; राखून ठे वणे. (2) मनात
दडवून ठे वलेली गो , कतू. (3) अट (to accept a
plan with -s). (4) ( वमान, आगगाडी, थएटर, हॉटे ल,
इ.मधील) राखीव बैठक कवा खोली. to accept something without -; एखाद गो संपूणपणे मा य
करणे (काही कतू न ठे वता एखाद गो मा य करणे.).
reserve ( ) v. t. to store for future use;
पुढ ल उपयोगासाठ राखून ठे वणे. (2) ( नणय इ.)
ता पुरता राखून ठे वणे. (3) व श कारणासाठ राखून
ठे वणे (The first two rows are -d for special
guests.). (4) जागा, इ. आगाऊ राखीव करवून घेणे. n.
राखीव दे श. (2) राखून ठे वलेले काहीही (अ , इ.).
a -- fund; गंगाजळ . (3) भड तपणा. to break
through somebody's -; एखा ाचा भड तपणा
घालवून याला बोलका करणे.
reserved ( ) a: (for) kept for special use; राखीव. (2) ( वभाव) मनमोकळे पणाने न वागणारा,
भड त, संकोचीत वृ ीचा (You are too -to be
the leader of the group.). -ly adv. सावध गरीने.
(2) संकोचीत वृ ीने.
reservist ( ) n. member of reserve forces; राखीव सै यातील सै नक.
reservoir ( ) n. place where water is stored; जलाशय. (2) साठवणीची जागा. (3) ( ान,
मा हती इ.चे) भांडार (History is a -of human
experience.) (a -of talent).
reset ( ) v. t. (-tt-) to set again (a broken
bone, a gemstone, etc.); (मोडलेले हाड, अंगठ ,
इ.तील मौ यवान र न, इ.) परत यो य ठकाणी बसवणे.
(2) (पु तकाची) न ा टाइपम ये पु हा रचना करणे.
resettle ( ) v. t. & i. to help to settle again in a new country; पुनवसन करणे. -ment
n. पुनवसाहत.
reshuffle (रीशफल्) v.t. to shuffle again; (प े) पु हा पसणे. (2) (मं मंडळ, इ.ची) पुनरचना करणे.
n. पुनरचना (a cabinet–).
reside ( ) v.t. to dwell permanently;
राहणे, वा त करणे, नवास करणे. to - in; (ह क,
अ धकार, इ.)- या ठायी असणे.
residence (रे झड स्) n. residing; राहणे,
वा त , वसती. (2) वस त थान, (मोठे ) घर. to take
up one's - in a new house; नवीन घरात राहायला
जाणे. in -; (वस तगृह, पुरवलेली राह याची जागा,
इ.म ये) राहायला आलेला.
residency ( ) n. official residence of a
Resident; टश रे सडे टची (राज त नधीची)
राहायची जागा.
resident¹ (रे झड ट) a. residing; राहणारा, नवासी, र हवासी. (2) अंगभूत, मूळचा (गुण, वभाव वशेष, इ.).
ो ी ो ॉ े ॉ
the — population; था यक लोकव ती (लोकसं या). a - doctor; हॉ पटलम येच राहणारा डॉ टर. n. था यक मनु य.
Resident² ( ) n. official sent to another
country to act as adviser to the administration; रा यकारभार वषयक स ला
दे यासाठ परदे शात पाठवलेला ( टश) अ धकारी.
residential ( ) a. of residence;
राह यासंबंधीचा (the – qualifications for
voters). (3) व ती कर यास यो य (a -area).
residual ( ) a. forming a residue; अव श , उरलेला.
residuary ( र झ ुअ र) a. of a residue; अव श (-powers).
residue (रे झ ) ू n. what is left, rest; बाक ,
अव श भाग.
residuum ( ) n. (pl. residua) what remains; (बा पीभवनानंतर) खाली श लक राहणारा पदाथ.
resign¹ ( ) v. t. & i. to give up one's job
or position; राजीनामा दे ण. े (2) (to) ता यात दे णे,
वाधीन करणे, शरण जाणे (to -oneself to death).
(3) (ह क, इ.वर) पाणी सोडणे, याग करणे
(to - one's claim to something). to - oneself to; ता यात दे णे, वाधीन करणे.
re-sign² ( ) v. t. & i. to sign again; (एखा ा द तऐवजावर) पु हा सही करणे.
resignation ( ) n. the act of resigning; रा जनामा दे णे ( या). (2) रा जनामाप (to send in
one's —). (3) नमूटपणे सहन करणे, आले या भोगाला सादर होणे (to accept defeat with--).
resigned ( रझा इ ड् ) a. submissive; बनत ार भोगाला सादर होणारा, स ह णू, नमूटपणे सोसणारा. -ly adv.
स ह णुवृ ीने.
resilience, resiliency ( र झ लअ स्,
र झ लअ स) n. quality of recovering the
original condition after being pulled, pressed, etc.; थ त थापक व, लवचीकपणा. (2) आनंद वृ ी.
resilient ( ) a. having or showing resilience; थ त थापक, लव चक. (2) चटकन पूव या
मनः थतीवर येणारा (= आनंद वृ ीचा), संवेदन म.
resin ( ) n. adhesive substance that flows
out from most plants when cut; राळ. -ated a.
राळयु . -ous a. राळे सारखा.
resist ( र झ ट) v. t. & i. to oppose; तकार
करणे, वरोध करणे. (2)-चा काहीही प रणाम होऊ न दे ण. े (3)-चा मोह आवरता येणे.
resistance ( ) n. power of resisting;
तकारश . (2) तकार, वरोध (passive -
नःश तकार) (3) व ु वरोध. the line of
least -; सवात सुलभ माग. resistible a. तकार-
े .
resistant ( र झ ट ट) (to) offering
resistance; वरोध करणारा, न जुमानणारा.
resistless ( र झ ट् लस्) a. inevitable; अ नवाय, तकार करता येत नाही असा.
resistor ( ) n. a device to provide resistance in an electric circuit; व ुतवीरोधक.
resole ( ) v. t. to put a new sole on a shoe; बुटाला नवीन सोल (तळवा) बसवणे.
resolute (रे' झलू ट् ) a. firm; करारी, ढ न यी.
resolution (रे झ यूशन्) n. quality of being
resolute; करारीपणा, न ह (2) न य. (3) सभेतील
ठराव. (4) (शंका, इ.चे) नराकरण. (4) ( व ान)
पृथ करण.
resolve ( ) v. t. & i. to decide, to determine; ठरवणे ( न य करणे). (2) (सम या, संशय, इ.)
र करणे, उ र मळवणे, धसाला लावणे. (3) ठराव करणे. to-- into; पृथ करण करणे. to be -d on; - याब ल प का
नधार असणे. n. नणय. (2) न हीपणा.
resonant ( ) a. (of sound) resounding:
ननादणारा, म मणारा, घुमणारा (a -voice).
(2) ( ठकाण) जथे नेहमी आवाज घुमतो असे. resonance n. अनुनाद.
resonate ( ) v. t. & i. to produce or show resonance; म मणारा आवाज काढणे. resonator n.
त वनन यं .
resort ( रझॉट् ) v.i.(-to) to make use of;-चा
उपयोग करणे. (2)-चा अवलंब करणे. (3) (वारंवार)
जाणे, -चा आ य घेणे. n. आ य थान (उदा., थंड हवेचे
ठकाण). (2) अवलंब, आ य. (3) याचा आ य घेता
येईल अशी कवा व तू. in the last -, as a
last -; शेवटचा उपाय हणून. summer -; थंड
हवेचे ठकाण (जेथे उ हा यात लोक जाऊन राहतात).
े े
 resound ( ) v. i. & t. to echo and re-echo; (आवाज, नाद, श द) म मणे, घुमणे. (2) रवर
पसरणे. -ing a. म मणारे. (2) प रपूण, नणायक (उदा., -ing victory, a -ing vote of confidence).
resource ( रसॉस्) n. (usu. pl.) means; साधन (a country rich in natural -s). (2) ज र ते हा
याचा आधार घेता येईल असे काहीही (We pooled
our -s and bought a washing machine.).
(3) वेळ घालव याचे कवा वरंगु याचे साधन. to make the most of one's -s; उपल ध साधनांचा पुरेपूर वापर करणे. a
man of -; हकमती, अडचणीतून माग काढणारा मनु य (Many of the early explorers were men of great -
-.). to be at the end of one's -s; तरणोपाय नसणे, अग तक होणे.
resourceful ( ) a. quick at finding
resources; हकमती, यु बाज (a -young man). -ly adv. हकमतीने. -ness n. हकमत, यु बाजपणा.
respect ( र पे ट् ) n. deference; आदर, मान.
(2) कदर. (3) व श बाब. (4) (अ. व.) णाम,
नम कार. to show - to; (समोरील) स वंदन
करणे. to show - for; - याब ल आदरभाव वाटणे. with -to; - या वषयी (We must carefully plan with —
to the future.). in – to (of); - यासंबंधी. to pay one's -s to; आदर कर यासाठ भेट यास जाणे. to
have –to; -ला वचारात घेणे. to have - for; - याब ल मनात आदरभाव असणे. to give one's -s; वतःचा
नम कार सांगणे. v.t. आदर वाटणे. (2) मान दे णे, कदर करणे. to -oneself; वतःला ला जरवाणे होईल असे न करणे.
to- one's word; दले या श दाला जागणे.
respectability ( ) n. the quality of being respectable; घरंदाजपणा, त तपणा. (2) (अ.
व.) घरंदाजपणाचे, त तपणाचे संकेत.
respectable ( र पे टबल) deserving
respect; स माननीय, आदरणीय, त त (She
comes from a -family.). (2) बराच मोठा (There
was a - audience at the meeting.) (a -income).
respectful ( ) a. showing respect; आदर दशवणारा, अदबशीर (He is always -to older
people.). (2) आदरयु . -y adv. आदरपूवक, अदबीने ( वशेषतः प ा या अखेरीस 'yours respectfully असे
आदर कर यासाठ ल हतात.).
respecting ( र पे टग्)prep. concerning,
regarding; - यासंबंधी (discussion - corporal
punishment).
respective ( र पे ट ह)belonging separately to each of several people or things; आपापला,
याचा याचा (After the
morning prayer, children went to their -
classrooms.). -ly adv. अनु मे (Ram and
Shyam are 4 and 8 years old -ly.).
respiration (रे परे इशन्) n. breathing;
ासो छवास (Bad cold hinders -.).
respirator ( ) n. an apparatus for providing long-term artificial respiration; कृ म
ासो वास कर यासाठ असलेले यं (Respirators are used by underwater swimmer.).
respiratory ( ) a. of breathing; सनासंबंधीचा (-system; सनसं था).
respire ( र पा इअर्) v. i. to breathe; ासो छ् -
वास करणे.
respite (रे पाइट) n. rest; व ांती (to work
without —). (2) व ांतीचा काळ (The director
gave the actors a short -before the next
scene.). (3) (कज परत कर यासाठ ) दलेली जादा
मुदत. (4) श ा जेवढा काळ पुढे ढकलली असेल काळ.
v.t. -ची श ा काही काळ थ गत करणे (to -a culprit).
resplendent ( ) a. very bright; तेज वी, चकचक त, दै द यमान, झगमगीत (Mr. Rege looked in his
new grey suit.). resplendence, resplendency n. तेज, खरता.
respond ( ) v.i. (- to) to answer; उ र दे णे (The minister -ed briefly to the reporter's
questions.). (2) उ रादाखल भाषण करणे. (3) त या करणे, तसाद दे णे (His prolonged illness -
ed to the new treatment.). to — with; कृती या व पात उ र दे णे.
respondent ( ) n. defendant in a suit, esp. in divorce case; तवाद . (2) जबाब दे णारा.
response ( र पॉ स्) n. answer; उ र (He gave no - to my question.). (2) तसाद,
त या.
responsibility ( र पॉ स ब ल ट) n. being
responsible; उ रदा य व, जबाबदारी (I did it on
my own -.). (2) कत .
responsible ( र पॉ सबल) a. answerable,
accountable; जबाबदार (Irresponsible opposition leaders are for the present plight.). (2)
व ासाह, भरवशाचा. (3) (काम) जे
े े
करायला जबाबदार मनु य आव यक आहे असे. to
make oneself -for; एखा ा गो ीची जबाबदारी
वीकारणे. government; जबाबदार रा यप ती.
responsibly adv. जबाबदारीपूवक.
responsions ( ) n. pl. the first of the three examinations for the B. A. degree at
Oxford; ऑ सफड व वदयालया या बी. ए. पदवीसाठ ाय या तीन परी ांतील प हली परी ा.
responsive ( ) a. (to) ready to respond; त याशील, तसाद म (Children are - to kind
words.). (2) त या दशवणारा (a -gesture).
rest¹ ( ) repose; आराम, व ांती. (2) व ां त थान. (3) आधार. to go to–; झोपणे.
to set someone's mind/fears at —; एखा ाची
चतेतून (भीतीतून) मु ता करणे. v. i. & t. व ांती
घेणे. (2) थांबणे. (3) शांत होणे, व थ बसणे.
(4) व श अव थेत राहणे, - यावर अवलंबून राहणे
(You may -- assured that your problem will
be solved.) to — against/on; - यावर आधारलेला असणे (The bridge -s on stone arches.), (ii) आधार
दे णे. to - on; - यावर अवलंबून असणे. (ii) ( ी, इ.) थरावणे (His eyes -ed on the green peaceful
valley below.). to -with; - या हातात असणे (It -s with him whether to accept my proposal or
reject it.). to — on one's oars; थोडी गती के यावर पुढे काही न करणे. to - on one's laurels; वतः
केले या काम गरीवर संतु रा न पुढे काहीही न करणे.
rest² (रे ट) n. (the-) the remaining; बाक चे,
उरलेल, े श लक. for the -; श लक बाब संबंधी.
and all the - of it; आ ण तशाच कार या इतर
सा या गो ी. (ii) इतर सवजण (या अथ वापरताना
यापद अनेकवचनी वापरतात) (उदा., Ramesh and
I are going for a walk. What are the -of you
going to do?).
restate ( र टे इट) v. t., to state again; पु हा
सांगणे. -ment n. पुनः तपादन.
restaurant (रे ट र ट) eating-house;
उपाहारगृह. restaurateur n. (रे टरटर्) उपाहारगृहाचा व थापक कवा मालक.
restful ( ) a. quiet, free from activity;
शांत, धकाधक पासून मु (a -life) (2) शां तदायक
(a -scene).
restitution (रे ट ूशन्) n. restoring or
something (stolen) to its owner; मालम ा
मालकाला परत मळवून दे णे. (2) भरपाई करणे. (3) पूव थती.
restive ( ) a. (horse) refusing to move
forward; पुढे जा यास तयार नसलेला (घोडा, इ.).
(2) ( ) अ व थ, बंधने झुगार यासाठ उ सुक,
उतावीळ, अचपळ. -ly adv. अ व थपणे, उतावीळपणे.
-ness n. अ व थता, उतावीळपणा.
restless ( ) a. unable to stay still or quiet;
अ व थ, बेचैन, चंचल. (2) सारखी हालचाल करणारा
(the -wind). (3) बेचैनीचा, अ व थतापूण (a -night). -ly adv. अ व थतेने. -ness n. अ व थता.
restock ( ) v. t. (with) to put fresh stock into; नवीन माल भरणे.
restoration (रे टरे इशन्) n. restoring or being restored; (गमावलेली गो ) परत दे णे. (2) ( कृती)
सुधारणे. (3) जीण ार. (4) पुनः थापना.
restorative ( ) a. able to bring back health; आरो य पु हा ा त क न दे णारा (-food). n. असे
अ , पेय, इ याद .
restore ( ) v. t. (to) to give back what has been lost; गमावलेली गो मळवून दे णे. (2) (जुनी
इमारत, जुना ंथ, इ.चा) जीण ार करणे, पुनरचना करणे. (3) आरो य परत मळवून दे णे (to -to health). (4) पूव ची
जागा, नोकरी, इ. परत दे णे (to -a person to his old post). -r n. आरो य ा त क न दे णारे असे औषध.
restrain ( र े इन्) v.t. to hold back; नबंधात
ठे वणे (to. -a child from doing mischief). (2) काही क न दे णे. (3) (वे ा ला) बं द त
ठे वणे.
restrained ( ) a. showing restraint; भावनांवर ताबा असलेला, आ मसंयमन करणारा.
restraint ( ) n. restraining or being
restrained; नयं ण, नबंध. (2) आ मसंयमन (to
write with-). (3) बंधनकारक गो . without -;
अ नबधपणे. to put under- ; (मनो णाला) वे ा या इ पतळात ठे वणे.
restrict ( र ट) v.t. to limit; मया दत ठे वणे
(His activities were -ed by old age.).
े े
 restricted ( ) a. limited or confined; मया दत. (2) वाहनांचा वेग कवा वाहने थांबव या या
वेळेवर नबध असलेला ( वभाग).
restriction ( ) n. something that restricts; मयादा, बंधन. (2) नबध.
restrictive ( ) a. tending to limit; मयादा घालणारा, तबंधा मक. -practices;(उ ोगधं ांम ये)
उ पादनावर अ न प रणाम होईल अशा लृ या.
restructure ( ) v. t. to give new structure to; नवीन कारे रचना (बांधणी, इ.) करणे (to -- a
proposal).
result ( रझ ट् ) the outcome or consequence; प रणाम कवा फळ, न प ी. (2) नकाल (अंत). (3)
(अ. व.) नकालप क (to announce the -s of the competition). as a -of-चा प रणाम हणून. in the -;
प रणामी. without -; थ, अ न णत. vi. (-from)
प रणाम हणून घडू न येणे. to - in; प रणती होणे
(Their dispute - ed in war.).
resultant ( ) a. coming as a result; प रणाम हणून असलेला, प रणामी. n. प रणाम,
फल न प ी.
resume¹ ( र यूम) ् v.t. to begin again; फ न
आरंभ करणे (We shall stop the work now and
- working at three o'clock.). (2) (आप या
जागेवर) पु हा बसणे (to -one's seat).
resume² ( ) n. a short descriptive summary; सारांश, गोषवारा.
resumption ( रझ शन्) n. the act of
beginning again; पुनरारंभ (the — of duties).
resurface ( ) v. t. & i. to put a new surface on (a road, etc.); (र ता, इ.ला) पु हा नवीन
पृ भाग चढवणे. (2) (पाणबुडी, इ.) पा या या पृ भागावर येणे/आणणे.
resurgence ( रसज स्) n. reviving; पु हा डोके वर काढणे, पुन थान (-of nationalism).
resurgent a. पु हा डोके वर काढलेला. (2) पुन थान झालेला (resurgent nationalism).
resurrect ( ) v. t. & i. to rise or raise from the dead; पु हा जवंत होणे कवा करणे. (2) पु हा
चालू करणे (to --an old tradition). (3) खणून बाहेर काढणे.
resurrection ( ) n. (the Resurrection) the rising of Jesus from the tomb; येशू ताचे
पुन थान. (2) पुन ार, पुन थान (the - of hope).
resuscitate ( ) v. t. & i. to revive; सजीव करणे, फ न चेतना येणे. resuscitation n.
पुन जीवन.
ret ( ) v. t. (-tt-) to soften by soaking (flax,
etc.); (ताग, इ.) मऊ कर यासाठ ओलसर जागी ठे वणे.
retail ( ) n. the sale of goods in small
quantities; करकोळ ने व (फुटकळ व ).
v. t. &i. करकोळ ने वकणे वकले जाणे. (2) (कंडी,
इ.) पसरवणे (to -a slander). a. करकोळ (-prices). adv. करकोळ ने (to sell by -). -er n. करकोळ
व े ता.
retain ( रटे इन्) v.t. to keep; श लक ठे वणे, राखणे. (2) ध न (अडवून) ठे वणे (the -ing wall).
(3) (वक ल) फ भ न नेमणे (-ing fee).
retainer ( ) n. fee paid to retain the
services of (a barrister); बॅ र टर, इ.ना यां या
सेवेसाठ दलेला मेहनताना. (2) एखा ा घरात अनेक वष
सेवेत असलेला नोकर.
retaliate ( रटॅ लएइट् ) v. i. (against/on/upon) to repay in kind; जशास तसे फेडणे, बदला घेणे.
retaliation ( रटॅ लए इशन्) n. retaliating; बदला, सूड, जशास तसे.
retaliative, retaliatory ( रटॅ लअ ट ह, रटॅ लअट र) a. returning ill treatment for ill
treatment; जशास तसे क न
बदला घे याचा (- measures).
retard ( रटाड् ) v.t. to hinder; ( गतीत) अडथळा आणणे, उ शरा घडेल असे करणे, खुंटवणे, खीळ घालणे. -
ation n. अडथळा. -ed; मंद. mentally -ed; याची बौ क वाढ पुरी झाली नाही असा.
retch (रेच्) v.i. to strain as invomiting; कोर ा ओका या काढणे.
re-tell ( ) v. t. to tell again (in a different
way); पु हा (न ा श दांत) सांगणे (The
Ramayana retold for children).
retention ( रटे शन्) n. retaining; ध न ठे वणे
(ध न ठे व याची श ), धारणा. retentive
( रटे ट ह) a. धारणाश असणारा (retentive
memory; त लख मरणश ).
retexture ( ) v. t. to treat a material so as to restore firmness lost through the
action of spirit'in process of dry-cleaning; रासाय नक ां या मदतीने जु या कप ांची पोत न ा
कप ांसारखी करणे. n. असे कर याची या.
 rethink (Affera) v. t. & i. to think again;
फेर वचार करणे. . फेर वचार.
reticence (रे टस स्) n. secretiveness; अगद
अ प बोलणे ( मतभाषीपणा).
reticent (रे टस ट) a. not talkative; मतभाषी,
घुमा, माहीत असलेले सव न सांगणारा (Prakash was-
on this point.).
reticulate¹ ( ) v. t. & i. to form or to
beformed into anet; जाळ दार करणे, चौकडीचे काम करणे.
reticulate², reticular ( र ट यु लट् , र ट युलर)
a. in the form of a network; जाळ दार, जाळ
असलेला (-leaves). reticulation n. जाळ चे काम,
जाळ .
reticule ( ) n. a woman's small bag or purse; यांची छोट पशवी (यात सामा यतः
हात माल, फणी, आरसा, इ. व तू ठे वतात.).
retina ( ) n. (pl. -s or -e) the sensitive layer at the back of the eye; डो यातील पडदा.
retinue ( ) n. body of attendants, escort;
नोकरचाकर व इतर लवाजमा, ताफा.
retire ( ) v. i. & t. to give up office or work; नवृ होणे (The batsman -d hurt.). (2)
नवृ करणे. (3) उठू न नघून जाणे (मागे जाणे). (4) (नोटा,
इ.) चलनातून मागे घेणे. (5) (पूवयोजनेनुसार) माघार घेणे. (6) अ य होणे (The sun –d behind the clouds.).
(7) झोप यासाठ जाणे (I usually- at 10 p.m.). to - from the world; सं यास घेणे. to - into oneself;
जगाशी असलेले संबंध तोडणे, आ म न होऊन लोकांपासून र राहणे. n. बगूल वाजवून सै याला मागे हो याचा दलेला इशारा.
retired ( ) a. withdrawn from active work; सेवा नवृ . (2) नवृ . (3) एकांतवासाचा (a —spot, a
— life). the -list; सेवा नवृ ांचीयाद .
retiree ( ) n. a person who has retired
from work; सेवा नवृ .
retirement ( रटा इअरम ट) n. the act of retiring from one's work; नवृ होणे. (2) नवृ ीचे
जीवन. (3) एकांतवास.
retiring ( रटाइअ रग्) a. shy, reserved; लाजाळू , संकोची, भड त. (2) एकांत य. –age;
सेवा नवृ ीचे वय. –allowance; नवृ ीनंतरचा पैसा.
retool ( ) v. t. to equip (a factory, etc.) with new machine tools; (कारखाना, इ.) न ा
यं साम ीने पु हा सुस ज करणे.
retorsion ( ) n. reprisal; सूड, बदला.
retort¹ ( ) v. i. &t. to make a quick reply;
सणसणीत उ र दे णे (to -insult for insult). (2) उ रास यु र करणे. n. तटोला (जशास तसे
उ र), टोमणा.
retort² ( ) n. a glass vessel with a round
bulb and a long tapering neck that is bent
down (used in a laboratory for distillation);
ऊ वपातन यं (बकपा ). v. t. ऊ वपातन यं ात घालून
तापवून गाळणे.
retouch ( ) v. t. to restore or improve (a
painting, etc.) with new touches; ( च , इ.)
नवीन छटा दे ऊन सुधारणे, नद ष करणे.
retrace ( ) v. t. to go back over or along;
आ यापावली परत जाणे (to -one's steps).
(2) (मागील घटना) पु हा मनात आणणे, उजळणी करणे.
(3) गरवणे (to -lines).
retract ( ) v. t. & i. to take back or withdraw (a statement); (वचन, इ.) मागे घेणे.
(2) आत ओढू न घेणे (A tortoise can -its head
and legs.).
retractable ( र ॅ टबल) a. that can be
retracted; मागे घेता येईल असा (उदा., वमाना या
चाकांचा सांगाडा).
retractile ( र ॅ टाइल्) a. retractable; मागे घेता
येईल असा (the - claws of a cat, the — legs of
a tortoise).
retraction ( ) n. the act of retracting; मागे ओढणे ( या). (2) केलेला आरोप, वधान, इ. मागे
घेणे.
retral ( ) a. at, near or towards the back;
पाठ कडे, पाठ या दशेन. े
retread ( ) v. t. (p. t. & p. -ed) remould; (मुशीत घालून) नवा आकार दे णे. (2) वाहनां या चाकांवरील
े े े े
झजलेला पृ भाग त क न पूववत करणे. n. असा त केलेला टायर.
retreat ( र ट) v.i. to move back; माघार घेणे.
(2) मागे जाणारा असणे (a -ing forehead).n.
माघार. (2) माघारी नघ याचा इशारा. a quiet -; शांत
एकाक थळ. to beat a hasty -; माघार घेणे.
retrench ( र े च्) v.t. &i. to cut down; कपात
करणे, खच कमी करणे. (2) ( क ला, इ. या) आतून
संर क साधने उभारणे. -ment कपात. (2) बा कोटा या आतील खंदक व संर क अशी तटबंद ची भत.
retrial (री ा इअल्) n. a second or new trial of a case; फेरसुनावणी.
retribution (रे यूशन्) n. recompense; बदला, सूड. (2) (अपराधाब ल दे वाने दलेली) यो य श ा.
retributive ( र यु ट ह) a. अपराधाब ल श ा
हणून मळालेला.
retrieval ( ) a. the act or process of
retrieving; परत मळवणे, पुनः ा ती, भ न काढणे,
भरपाई. beyond -; परत मळव यापलीकडील.
retrieve ( र ह्) v.t. & i. to get back; परत
मळवणे (to -information from a computer
system). (2) (चूक, नुकसान, इ.ची) भरपाई करणे.
(3) ( शकार केलेला प ी) शोधून काढू न आणणे. to
- from; - यापासून सुटका करणे. (ii) पूववत भरभराट ला आणणे.
retriever ( ) n. a dog trained to retrieve
game; शकार केलेला ाणी शोधून काढणारा कु ा (A good — is a big help to a hunter.).
retro- (रे ो) pref. back or backwards; मागे,
पाठ मागे (श दांमागे जोडायचा एक उपसग). (2) उलट
दशेने (-cede; मागे वळणे).
retroacative ( ) a. retrospective;
गतकाळाला लागू असणारा, पूवल ी (-legislation).
retrocede ( ) v. t. to give back, to return; परत दे णे. (2) मागे जाणे, आत जाणे.
retrocession (रे ोसे शन्) n. ceding back of
ceded territory; परत दे णे, तदान. (2) तगमन.
retrochoir ( ) n. the space in a large church behind the high altar; मो ा चचमधील उंच
वेद मागील जागा.
retrocognition (रे ो कॉ नशन्) extrasensory knowledge of a past events; भूतकालाचे अती य ान.
retrograde ( ) a directed backwards; मागील बाजूला रोखलेला, मागे जाणारा (-motion). (2) तगामी
(a -policy).v.i. मागे जाणे, बघडणे, अपकष होणे.
retrogress (रे ो े स्) v. i. to go back; मागे सरकणे, अपकष होणे.
retrogression (रे' ो े इशन्) n. decline; हास,
अवनती. retrogressive a. अवन तकारक.
retrorocket ( ) n. a rocket whose function is to slow down or alter the course of
the missile; ेपणा , इ.ची गती कमी कर यास कवा दशा बदल यास उपयोगी पडणारा अ नबाण.
retrospect ( ) n. a backward view;
सहावलोकन, गतगो चे अवलोकन कवा वचार. in -
गतगो चा वचार करता.
retrospection (रे ो पे शन्) n. meditation on
the past; सहावलोकन, गतगो चे चतन (to indulge in-).
retrospective ( ) a. applying to the past; गतकाळाला लागू असणारा (कायदा, इ.), पूवल ी (a -
legislation). (2) सहावलोकना मक.
retrousse ( ) a. (F.) (nose) turned up at
the end; शडा वर असलेले (नाक).
retrovert (रे ो हट् ) v. t. to turn back; मागे
वळवणे, उलट गती दे णे. retroversion n. उलट गती.
retry ( ) v. t. to try again (a case); (खट याची) फेरसुनावणी करणे.
return ( ) v. i. & t. to come or go back;
परत येणे/जाणे, माघारी येणे/जाणे (to -from
school). (2) उ रणे (“By all means", he -ed.). (3) परत करणे, परत पाठवणे (She- ed the
compliment.). (4) त नधी हणून नवडू न दे णे.
(5) त ेवर ल न दे णे. (6) ाज मळवून दे णे.
to — to; मूळ थतीकडे जाणे (परतणे) (After
death animal bodies -to dust.). n. यागमन. (2) परतफेड. (3) मोबदला. (4) मा हतीप क,
ववरणप (-of income). by --; उलट टपाली. on
sale or -; (घाऊक व े याकडू न करकोळ
व े याकडे येणा या मालाब ल) परत बोलीवर दलेला.
ो े
in - for; -चा मोबदला हणून (परतफेड हणून).
many happy -s of the day; वाढद वसा या
शुभे छा (हा शुभ दवस पुनःपु हा येवो). the election
-s; मतदानातील मतांची सं या. --ing officer;
नवडणूक अ धकारी ( नवडू न आले या उमेदवाराचे नाव
जाहीर करणारा). -ticket; जा याये याचे मळू न
तक ट. day-~; या दवशी तक ट काढले याच दवशी
परत ये यासाठ काढलेले परतीचे तक ट. point of
no -; जेथून केवळ पुढे जाणेच भाग आहे व परत याची
श यताच नाही असे ठकाण ( वचार व नमयातील गती
खुंट याची अव था). a. परतीचा ( वास, इ.).
returnable ( ) a. that can be or is to be
returned; परत करता ये याजोगा, परत करणे आव यक आहे असा.
reunion (रीयू यन्) n. being united again; पुनम लन (the -of parted friends). (2) नेहस मेलन.
reunite ( ) v. t. & i. to join again; पुनम लन घडवून आणणे, पुनम लन होणे (to -after years of
separation).
rev ( ) v. t. & i. (-wv-) (up) to increase the
speed of revolutions of an engine; इं जनाची
मणगती वाढवणे. n. मणगती.
revalue ( ) v. t. to value again or a new; पु हा मू य ठरवणे. revaluation ( र हॅ यूए इशन्) n.
पुनमू यांकन.
revamp ( ) v. t. to patch up, to reconstruct; सुधारणे, त करणे (to -an old car, to —a
plan).
reveal ( र ही ल्) v.t. to show; द शत करणे,
कट करणे, उघड करणे (Her smile -ed her even
teeth.). (2) (गु त गो , इ.) फोडणे ( प करणे)
(I shall never -your secret.). -ed religion;
य परमे राने मानवजातीला शकवलेला धम
(अपौ षेय धम).
reveille ( ) n. (in the armed forces) waking signal; (सै नकांना) सकाळ उठव याचा इशारा दे णारा
बगूल (to sound the -).
revel ( ) v. i. (-ll-) to make merry; मजामारणे, मौज करणे (They -led until dawn.).to -in;
याम ये खूप आनंद होणे (Some people -in gossip.). n. चैन, मौज.
revelation ( ) n. disclosing of knowledge by God; ई राने वतः कट केलेले ान. (2) आ व करण,
कट करण. (3) सा ा कार. (4) उघड केलेली गु त गो . Revelation; बायबल या न ा करारातील शेवटचा भाग.
reveller (रे हलर्) n. person who revels; मौज-
मजा करणारा, चैनबाज.
revelry (रे ह ) n. noisy merrymaking; मौज,
चैनबाजी.
revenge ( र हे' ज्) v.t. to retaliate; बदला घेणे.
to - oneself on/upon; - यावर सूड उगवणे. n.
बदला, सूड. to have or to take -; (-चा) सूड घेणे.
in (out of) - (for);-चा सूड हणून.
revengeful ( ) a. wanting to take revenge; सूडबु ने ासलेला, खुनशी, आकसखोर. (2) सूडबु ने
केलेला. -ly adv. सूडबु ने.
revenue ( ) n. the total annual income of a state; रा याचा वा षक महसूल. (2) (अ. व.)
महसुला या बाबी.
reverberate ( ) v. t. & i. to send or throw back, be sent back, again and again;
त वनी उमटवणे/उमटणे, म मणे (The sound of the bells - d through the deep valley.).
reverberations n. pl. त वनी. reverberatory
a. त वनीसंबंधी.
revere ( ) v. t. to honour, to have deep
respect for; पू य मानणे, आदर असणे, भजणे
(We -sacred things.).
reverence (रे हर स्) n. great respect; परम
आदर. to hold somebody in -, to have/to
show -for; - याब ल नतांत आदर वाटणे. v.t.
-ला खूप आदर दाखवणे.
reverend ( ) a. deserving to be treated
with respect; पू य, स माननीय, आदरणीय. the
Reverend; धमगु ची पदवी (सं ेप = the Rev).
reverent ( ) a. showing reverence;
आदरभावयु , पू यबु चा (–behaviour).
reverential ( ) a. full of reverence;आदरयु (a -movement of the head). (2) पू यबु चा.
reverie (रे ह र) n. daydream; तं , मनोरा य,
दवा व (to be lost in -, to indulge in - s).
revers ( र ह अर्) n. [pl. revers ( र ह अड् स)] the turned back lining of part of a
garment (as on a lapel); कप ाची आतील बाजू बाहेर दसेल असा घडी केलेला कप ाचा कोणताही भाग (उदा., कोटाची
पुढची कॉलर).
reversal ( ) n. reversing or being reversed; उलट फरणे, परावतन. (2) उलट फरवणे (the — of
a lower court's decision).
reverse ( र ह स्) a. contrary, opposite; उलटा, व , in - order; उल ा माने. -gear;
मोटारगाडी मागे यायचे गअर. n. (the -) व
(अशी गो ). (2) (नाणे, इ.ची) मागील बाजू. (3) गती
उलट करणारा यं ातील भाग. (4) पराभव, अधोगती. v.t.
& i. पूण उलटा करणे. (2) उलट फरवणे. (3) (मोटारगाडी, इ.) मागेमागे नेण. े (4) बरोबर उलट होणे. (5) ( नणय, इ.)
र करणे, उलट फरवणे. to - arms; ल करी ेतसं कार वधी या वेळ बं का उल ा धरणे.
reversible ( र ह सबल) a. that can be
reversed; उलट करता ये याजोगा (उदा., एखादा कपडा दो ही बाजूंनी वापरता ये याजोगा) (-seats on a
train, a -fabric).
reversion ( ) n. reverting of property, etc.; (मालम ा, इ.) याची यास परत करणे. (2)
पूव थतीवर येणे. (3) मूळ रानट थतीला येण.
े -ary ( र हशन र) a. पूवदशा ा तीसंबंधीचा.
revert ( ) v. i. to return to (a former state, etc.); पूव थतीवर येण. े (2) मूळपदावर येणे.ह(3)
(मालम ा, इ.) मूळ मालकाकडे परत येणे. -ible a.
उ रा धकाराने मूळ मालका या वारसाला परत मळणारा.
revery (रे ह र) n. reverie; दवा व , तं ,
मनोरा य.
revetment ( ) n. a facing of stones, sandbags, etc. to protect wall, embankment,
etc.; पाणी कवा माती वा न कवा पडू न जाऊ नये यासाठ केलेले दशनी बांधकाम ( भत).
review ( र हयू) reconsideration; पुनरावलोकन. (2) समालोचन. (3) सै याची तपासणी.
(4) चतनपर परी ण, समी ा. (5) ट का. v.t. &i. पु हा
उजळणी करणे. (2) सहावलोकन करणे. (3) परी ण करणे (to -a situation).- er n. परी णलेखक,
ंथपरी क. (2) समी क.
revile ( ) v. t. & i. to call bad names; शवीगाळ करणे, नाल ती करणे (to -one's enemy,
to -one's persecutors). (2) अपश द वाप न
नदा करणे.
revise ( ) v. t. to look over and correct;
परी ण क न सुधारणे. (2) पु हा वचारांती बदलणे
(to --one's plans, to the estimate).
(3) उजळणी करणे (to -one's lessons ). n.
(छपाईमधील) सरे ुफ. –d a. संशो धत, सुधा रत.
revision ( ) n. the act or process of
revising; उजळणी. (2) सुधारलेली आवृ ी
(the - of a book). (3) तपासून सुधारणे.
revisionism ( ) n. the advocacy of revision of some political therory; राजक य
त व णालीची फेरतपासणी करणे आव यक अस याचे मत. revisionist n. असे तपादन करणारा प सद य.
revisit (री ह झट) v. t. to visit again; पु हा भेटणे. (2) एखाद त व णाली कवा वषय यांचे पुनःपरी ण
करणे ( या अथ सामा यतः भू. का. धा. पाचा वापर होतो.).
revisory ( ) a. of or relating to or having the power to revise; तपासणीचा,उजळणीसंबंधीचा,
फेरतपासणीचा अ धकार असलेला (a —committee).
revitalize ( ) v. t. to put new life into; पु हा नवचैत य नमाण करणे. revitalization n.
नवचैत य न मती.
revival ( ) n. bringing or coming back to life; पुन जीवन (a --of trade, a religious
-).
revive ( ) v.i. &t. to come or bring back to life; पुन जी वत होणे कवा करणे, पु हा चेतना येणे
कवा आणणे (Our hopes –d.). (2) पु हा चालू करणे.
revivify ( ) v. t. to give new life or liveliness to; पु हा सजीव करणे, नवजीवन दे ण, े नवा
जोम उ प करणे.
revocable ( ) a. that can be revoked; र करता ये याजोगा, मागे घेता ये याजोगा.
revocation (रे हके इशन् ) n. revoking; र करणे,मागे घेणे (the -of a law).
revoke ( र हो क्) v.t. to annul; मागे घेणे, र
करणे, ( नणय) फरवणे.
revolt ( र हो ट) n. rebellion; बंड. in -; बंड
क न उठलेला. v. t. & i. (against) बंड करणे.
े े
(2) कळस वाटणे. (3) तटकारा उ प करणे.
revolting ( र हो टं ग) ् a. disgusting; कळसवाणा, गळ (-behaviour). (2) उ े गजनक. -ly adv.
कळसवाणेपणाने.
revolution (रे हलूशन्) n. प र मण ( द णा)
(the — of the earth around the sun). (2) आमूला बदल (-in our way of living). (3) रा य ांती.
revolutionary (रे हलूशन र) causing changes; (त वे, क पना, इ.) ां तकारक (a -idea). n. ां तकारी
.
revolutionize (रे हलूशनाइझ्) v. t. to fill with
revolutionary principles; ां तकारक त वांनी
भा न टाकणे (They -d the common soldiers.).
(2)- याम ये पूण ांती घडवून आणणे (The use of
computers will — the lives of coming
generations.).
revolve ( र हॉ ह) v.t. &i. to turn round; गोल
फरणे, द णा घालणे. (2) प र मण करणे (पृ वी).
(3) पूण वचार करणे (to - a problem in one's
mind). revolving stage; फरता रंगमंच.
revolver ( ) n. a pistol that will fire several shots without reloading; अनेकबारी
प तुल, र हॉ हर.
revue ( र ) ू form of light entertainment consisting of a series of topical sketches,
songs, dancing; (चालू घडामोड वर ट का करणारे) नृ य, ना , संगीत, इ.नी यु असे हसन (to perform in -).
revulsion ( ) n. sudden feeling of disgust; आक मक आलेला तटकारा, जुगु सा (We looked away
in — from the scene of the tragic accident.). (2) अचानक घडू न आलेला बदल. (3) (कशा यातरी व )
त या.
reward ( रवॉड् स) n. recompense; ब ीस (फळ), मोबदला. (2) ब ीस हणून दलेली गो . in -- of; -
याब ल ब ीस दे यासाठ . as a -for; -चे ब ीस हणून. v.t. ब ीस दे ण,े फळ दे णे (His efforts were richly -
ed.).
rewire ( ) v. t. to provide (a building)
with new wiring for electric current; जु या
वजे या तारांऐवजी नवीन तारा बसवणे.
reword ( ) v. t. to express again in different words; वेग या श दांत पु हा करणे.
rewrite (रीराइट) v. t. to write again; पु हा
ल हणे, न कल करणे. n. पुन ल खत असे काहीही.
Rex (रे स्) n. king; रा यकता, राजा (सं ेप : R.).
rexine ( ) n. a form of artificial leather;
मोटारगा ा, इ.मधील गादयांसाठ वापरतात ते मेणकापड.
rhapsodize ( ) v. i. to talk or write with great enthusiasm; एखा ा वषयाबाबत मो ा
उ साहाने बोलणे कवा ल हणे.
rhapsody ( ) n. enthusiastic expression
of delight; (बोल यातून व का ातून घडणारा)
अ यानंदाचा आ व कार (to go into rhapsodies
over something). (2) बंधनांना वशेषसे ध न नसलेले वा संगीत.
rhea ( ) n. a three-toed ostrich of South
America; द ण अमे रकेतील तीन बोटांचे शहामृग
(Rhea; शनी या दहा उप हांपैक एक उप ह).
rheometer (रीऑ मटर् ) n. an instrument for measuring the velocity of the blood flow;
र वाहा या वेगाचे मापन करणारे साधन. (2) व ुत-
वाहमापक.
rheostat (री ओ टॅ ट) instrument for
regulating the strength of an electric current
by means of different resistances in the
circuit; व ुत वाह नयं क उपकरण, व ुतसम थापक.
rhetoric ( ) n. (the art of) using words
impressively in speech and writing; व ृ व व
लेखन यांत श दांचा भावीपणे वापर कर याची कला.
(2) व ृ व (कला). (3) आलंका रक भाषा (शा दक
अवडंबरयु ).
rhetorical ( ) a. of the art of rhetoric;
व ृ वकलेसंबंधीचा. (2) आलंका रक भाषेसंबंधीचा.
(3) अलंकारयु . - -question; यात याचे उ र अ भ ेत आहे असा .
rhetorician ( ) n. a person skilled in rhetoric; अलंकारशा . (2) फज व ा.
rheum ( ) n. watery discharge from the

ो े े
nose or eyes; नाक, डोळे , इ.तून बाहेर पडणारा साव.
rheumatic ( ) a. suffering from rheumatism; सं धवात झालेला. (2) सं धवाताचा. n. सं धवात झालेली
. (2) (अ. व.) सं धवाता या कळा.
rheumatism ( ) n. disease causing pain and swollen joints; सं धवात.
rhinal ( ) a. of the nose or nostrils; नाक
कवा नाकपु ांसंबंधीचा.
rhinestone ( ) n. a kind of rock-crystal; एक फ टक. (2) कृ म हरा.
rhino ( ) n. abbreviation of rhinoceros;
rhinoceros चे बोलीभाषेतील सं त प.
rhinoceros ( ) n. a large animal with a horn or two horns on the nose; गडा.
rhododendron ( ) n. evergreen shrub with large flowers; मो ा फुलांचे एक सदाह रत असे फुलझाड.
rhomb, rhombus (रॉम्, रॉ बस्) n. oblique-
angled parallelogram having for equal sides;
समभुज चौकोन (कोन काटकोन नसतात).
rhubarb ( ) n. a garden plant with thick
juicy stalks which are cooked and eaten like
fruits; रेवा चनी झाड- याचा रसाळ दे ठ शजवून खातात.
(2) वायफळ बडबड, ो यांना ऐकू न जाणारी अशी
नटांमधील आपापसातील बडबड.
rhyme ( ) n. similarity of sounds at the
end of words or lines of poetry; यमक. (2) यमक असलेली क वता (उदा., nursery -s) to -to;
स या श दाशी याचे यमक साधते असा श द. without -or reason; अथशू य. (ii) अकारण. v. t.
&i. (-with) यमक साध यासाठ एक आणणे.
(2) दोघांत यमक साधणे. (3) यमकब क वता ल हणे.
-ster (राइ टर्) n. यम या. (2) सामा य कवी.
rhythm ( ) .n. regular pattern of sounds or
movements; ताल, तालब ता. -ic(al) a. तालब .
rialto ( रअॅ टो) n. (pl. -s) a market; बाजार,
ापाराचे म यवत क .
rib ( ) n. one of the curved bones round the upper part of the body; फासळ , बरगडी.
(2) बरगडीसारखी दसणारी कोणतीही गो (उदा., छ ीची काडी, समु कना यावरील लाटे ची खूण). v. t. (-bb-) काडी, इ.
घालणे. (2) वरंबा घालणे. (3) चे ा करणे, गंमत करणे to poke or dig someone in the –s; ल वेध यासाठ कवा
आपणाला वनोद, इ. आवडला हे एखा ाला सांग यासाठ या या बरगडीत हलकेच ढु शी दे णे.
ribald ( ) a. coarse, obscene; (भाषा, वनोद, गीत, इ.) रांगडे, अ ील, पांचट (a -story). (2)
( ) अस य बोलणारी. n. अस य बोलणारी .
ribaldry ( ) n. ribald language or behaviour; -अ ील भाषा कवा वागणूक (He
exchanged ribaldries with his opponent.).
riband, -ribband ( ) n. a ribbon, especially one awarded for some achievement;
स मानदशक फ त.
ribbon ( ) n. narrow length of silk or other material; फ त, नाडी, र बन. (2) लांब, अ ं द
चधी (The clothes were torn to - s in the new
washing machine.). (3) सै यात वापरतात ती
दजादशक फ त. v.t. फ त लावून शृंगारणे. ~-develop-
ment (~-building); शहरा या नयोजनशू य
वाढ मुळे मुख र या या तफा झालेली मो ा
माणावरील घरबांधणी. the blue -; फार मोठे ब ीस
कवा स मान.
rice (राइस्) n. white grain used as food; तां ळ. -bowl; भाताचा वाडगा. (ii) भाताचे समृ पीक
दे णारा दे श.
rich ( रच्) a. wealthy; ीमंत, संप . (2) (कपडे,
दा गने, इ.) मौ यवान. (3) (जमीन, इ.) सुपीक, समृ
(- soil). (4) (रंग) दाट, गद (~-red). (5) (अ )
खूप चरबीयु . (6) ( वनोद, इ.) अ यंत मनोरंजक.
riches ( र चझ्) n. pl. wealth; दौलत, संप ी (to
rise from rags to--).
richly ( र ल) adv. in a rich manner; भारी कमत दे ऊन (-decorated). (2) पूणपणे, खूप (He -
deserved the honour shown to him.).
richness ( ) n. the quality of being rich;
समृ ता. (2) सुपीकता. (3) तेज वता.
rick¹ ( रक्) n. stackofhay; गवताची गंजी. v. t. गंजी रचणे.
rick² ( रक्) n. a sprain; लचक, उसण. v. t. उसण
भरणे (= wrick) (to - a muscle one's back).

ो ी े
 rickets ( र कट् स) ् n. (दो ही वचनात तेच प) a
disease of childhood; मुड स.
rickety ( र क ट) a. afflicted with rickets; मुड स झालेला. (2) सां यांम ये अधू, लटपट त, डळमळ त
(a -old cart). (3) आजारपण, वाढते वय यांमुळे अश झालेला, लटपटणारा.
rickshaw ( ) n. a small two-wheeled
passenger vehicle, drawn by one or two
men; एक कवा दोन माणसांनी ओढू न ने याचे एक
चाक वासी वाहन (= ricksha, jinrikisha).
ricochet ( ) n. the motion or sound of a
rebounding object, especially a bullet; उसळ
घेणा या ( वशेषतः बं क या गोळ ची) गती कवा
आवाज. (2) उसळ घेणारी गो (उदा., बं क ची गोळ ).
v.i. &t. अशी उसळ घेणे.
rictus ( ) n. the gap of an open mouth or beak; माणसाचे उघडे त ड, प याची उघडी चोच यांमधील
फट. (2) अनैस गक वकट हा य.
rid ( ) v. t. (p. t. & p. p. rid) to make free;
(- यापासून) मु करणे (to -a house of mosquitoes). to be or to get — of; - यापासुन
सुटका होणे.
riddance ( ) n. the act of getting rid of
something undesirable; नको असले या
कवा गो पासून सुटका (The departure of our
guests was good -.).
ridden ( ) p.p. of ride. (used in compounds); ride चे भू. का. धा. प, -चे वच व
असलेला (उदा., priest-~; examination-~).
riddle¹ ( रडल्) n. puzzling question; कोडे,
कुट (Please don't speak in -s.). (2) न
उकलणारी गो , या या वषयी कोडे वाटावे असा
मनु य. v.t. कोडे सोडवणे (-me this; हे कोडे सोडव
पा ). (2) को ात बोलणे. to speak in -s; को ात
बोलणे.
riddle² ( ) n. sieve (for stones, earth, etc.); (दगड, माती, इ.साठ ) चाळण. v.t. (with)
चाळणे, गाळणे. (2) पु कळ भोके पाडू न चाळण करणे (-d
with bullets) (The witness's testimony was
-d with lies.). to - an argument; एखा ा
वधाना व पु कळ मु े मांडून, ते चुक चे आहे असे
दाखवणे.
ride ( ) v. i. & t. (p. t. rode, p. p. ridden) to
sit on and be carried by a horse or a vehicle;
(घो ावर) वार होऊन रपेट करणे, (गाडीत बसून)
वास करणे. (2) (घोडा, सायकल, इ.वर बसून) चालवणे. (3) (जहाज) तरंगणे. to -down; घो ा या
खुरांखाली तुडवणे. (ii) घो ावर वार होऊन एखा ाला
गाठणे/मागे टाकणे. to - high; यश वी होणे, चांगली
काम गरी करणे. to - the high horse; स यावर
कमत गाजवणे. to -for a fall; बेपवाईने दौड करणे.
(ii) अपयश कवा वनाश संभवेल अशा कारे वागणे.
to - out a storm; वादळातून सुख पपणे परतणे.
(ii) संकटातून सुख पपणे सुटणे. to -shank's
mare; पायी जाणे. to -roughshod over;
स या या भावनांची कदर न करता एखाद गो उडवून
दे णे. n. घो ावर बसून केलेला वास (रपेट).
(2) भाडो ी वाहनातून केलेला फेरफटका. (3) (जंगल,
इ.त) घो ाव न जा याचा र ता. to take someone
for a -; एखा ाला फसवणे.
rider ( ) n. a person who rides a horse,
bicycle, etc.; घोडा, सायकल, इ.वर वार होणारी
. (2) उप मेय. (3) पुरवणी-कलम. (4) पुरवणी
.
riderless ( ) a. without a rider; घोडे वार नसलेला (घोडा).
ridge ( ) n. raised line where two sloping
surfaces meet; जेथे दोन चढते पृ भाग मळतात तो
उंचवटा. (2) पवतांची रांग. (3) नांगराने काढले या दोन
फाळांतील उंचवटा. v.t. अशा उंचव ांनी ापणे.

े े े
~-pole n. आढे . ridgy a. उंचवटे असलेला.
ridicule ( ) n. mockery, derision;
उपहास, टगल, चे ा (an object of-). v.t. उपहास
करणे, टर उडवणे. to hold someone upto -;
एखादयाचा उपहास करणे. to lay oneself open
to -; आपले हसे होईल असे वागणे.
ridiculous ( ) a. worthy of ridicule; हा या पद (to look -). -ly adv. हा या पदरीतीने.
-ness n. हा या पदता.
rife (राइफ्) a. widespread; सव पसरलेला
(Rumour was -- in our locality.). (2) (with)
-ने भ न गेलेला (a garden -with roses).
riff ( ) n. repeated phrase in jazz or pop
music; लोक य संगीतात वारंवार येणारे श द, पालुपद.
riffle ( ) v. t. & i. (through) to shuffle
playing cards by halving the pack and
flicking the adjacent corners together;
प यां या जोडाचे दोन भाग क न ते दोन हातांत वेगळे
ध न बोटाने भरकन सोडू न पसणे. (2) पु तक, इ.ची पाने भरकन उलटणे.
riff-raff ( ) n. (the --) worthless people,
rabble; समाजातील अगद खाल या थरातील लोक,
बाजारबुणगे.
rifle¹ ( ) n. gun fired from the shoulder
level; रायफल, बं क. ~-corps; बं कधारी सै नकांची
तुकडी. -man n. रायफलधारी सै नक. ~-range;
गोळ बारासाठ मैदान. (2) रायफलीचा प ला. ~-shot;
उ कृ नेमबाज. इ.ची
rifle² ( ) v. t. to search and plunder;
चोरी या ीने कसून शोधाशोध क न लुटून नेण,
े
लुबाडणे (The thief -d all the cupboards in the
room.) (to -goods from a shop).
rift ( र ट) n. split or crack; तडा, भेग, चीर.
(2) ( म ांमधील) बेबनाव, ही, फूट. a. ~-valley;
खचदरी (खोलवर उतार असलेली). -ed, -y a. तडा
गेलेला.
rig¹( ) v. t. & i. (-gg-) to provide a ship
with sails and rigging; शीड, डोलका ा, दोरखंड,
इ.नी सुस ज करणे. (2) कामचलाऊ हणून झटकन काही उभे करणे. to -up; ( वमानासार या गो ी)
नर नरा या भागांची जुळणी क न तयार करणे.
to — someone out (with); एखा ाला आव यक
या सव गो ी पुरवून सुस ज करणे (His car is -ged
out with gadgets.). (ii) पोशाख चढवून सजवणे. n.
जहाजाची शडे, डोलका ा, रचना. (2) व ा दकांनी आलेली शोभा. (3) वशेष कामासाठ केलेली यं साम ीची स जता. ~-out
n. एखा ा माणसाचे कपडे, इ. (What a strange ~-out!).
rig² ( ) v. t. (-gg-) to manage or control
fraudulently; वाथ साध यासाठ गैरमागाने ताबा
मळवणे (to -prices, to — an election).
rigging ( ) n. the ropes which support
the masts of a ship; जहाजाचे दोरखंड.
right (राइट् ) a. correct, true; खरे, बनचूक
(the answer). (2) यो य, या य. (3) सु थतीत
असलेला. (4)90° मापाचा (काटकोन). (5) उजवा
(~-handed; उज ा हाताने काम करणारा). (6) सु थतीत असलेला (He is all -now.). - as rain (as nails,
as ninepence); अगद बरोबर आहे.
to get something -; (घ ाळ, इ.) बरोबर लावणे.
(ii) यथाथ समजून घेणे. to get on the - side of;
-चे अनुकूल मत मळवणे. Right oh!; अगद बरोबर
आहे. All -!; काही हरकत नाही. not - in one's
head; वेडा. adv. थेट, सरळ (Losing no time, he
went - to the heart of the matter.). (2) यथाथपणे. -away; ताबडतोब. It serves you -; बरी अ ल
घडली तुला. v. t. व थत सुधारणे. (2) या य बदल करणे (to -a wrong). n. स य. (2) ह क, अ धकार. (3)
उजवी बाजू (Please look to the -.). (4) औ च य. (5) रा तपणा. (6) (मु यु ) उज ा हाताने मारलेला ठोसा. by
-(s); यो य कारे, उ चतपणे.
a - of way; र याचा उपयोग कर याचा अ ह क. in one's own -; वतः या ह काने (कुणा या मेहेरबानीने
े ो
न हे). one's –arm (hand); एखा ाचा उजवा हात (अ यंत व ासातला). to set off on the - foot; यो य मु तावर
आरंभ करणे.– foot forward; नेटाने, झपा ाने. to keep the –side of; - यापासून दोन हात र राहणे. to put
one's - hand to work; कसून (मनापासून) काम करणे. to send someone to the — about; घालवून दे णे. by -
of;- या जोरावर. the -s and wrongs; य ख या गो ी (खया-खो ा जशा
असतील तशा). to be in the -; आपली बाजू स य
असणे. to set things to -s; व थतपणा आणणे.
right-down (राइट् डाउन्) a & adv. thorough(ly); प का, पूणपणे (या अथाने downright हा श द अ धक
वापरात आहे.).
righteous ( ) a. doing what is right;
सदाचरणी, ामा णक (a -man). -ly adv.
ामा णकपणे. -ness n. सदाचरण, ामा णकपणा.
rightful (राइटफुल्) a. according to justice; रा त यायाचा (a-heir, demands). -ly adv. या य
रीतीने.
rightist ( ) n. a member of a right wing
political party; उज ा ( तगामी) राजक य प ाचा
सद य.
rightly (राइट् ल) adv. justly; रा तपणे, यथायो य
(He was — punished.).
right-minded (राइट् माइ डड् ) ) holding
principles that accord with what is right;
यो य त वे बाळगणारा. (2) बोलणा या या
मताशी मळतीजुळती मते असणारा, सम वचारी.
right-thinking ( ) a. possessing reasonable and generally acceptable opinions; यो य
वचार असणारा.
rigid ( र जड् ) stiff; कडक,ताठ (a-disciplinarian). (2) कडक श तीचा, न बदलणारा (-rules). -
ly adv. ताठरपणे, कडकपणे, -ity n. ताठरपणा, कडकपणा (the -ity of an iron bar).
rigmarole ( ) n. meaningless talk;
लांबलचक अथशू य बडबड.
rigor ( ) n. a sudden feeling of chilliness
accompanied by shivering; आक मक थंडी
वाजून ड डी भरणे.
rigor mortis (राइगम टस् ) n. the stiffness of joints and muscular rigidity of a dead
body; मृ यूनंतर घडू न येणारा नायूंचा ताठरपणा.
rigorous ( ) a harsh, strict, severe; कठोर
कडक, उ (-discipline, the hardships
of the journey). (2) अ यंत काटे कोरपणे केलेला
(--book-keeping). (3) (हवामान) ती (-climate). -ly adv. कठोरपणे, काटे कोरपणे.
rigour ( र'गर) n. harshness; कडकपणा, ताठरता, (2) शील, त वे, इ.बाबत अ वचलता, (3) (अ.व.)
हवामान, इ.चा असहयपणा (the -s of a city winter, the -s of famine),
rigout ( ) n. a person's clothing or costume; (एखा ाचा) पोशाख,
rile (राइल) v.t. to annoy; शु ध करणे, राग उ प
करणे (It -d me that nobody believed in what
I narrated.).
rill ( रल) n. small stream, rivulet; ओहोळ, लहान ओढा. -et ( र लटू ) n. छोटा ओहोळ,
rille ( ) n. one of the many cracks on the
moon; चं ावरील असं य भेगांपैक एक,
rim ( रम्) n. edge, border; (भां ाची) कडा,
( यावर टायर बसवतात ती चाकाची) कडा, ( यात काच
बसवतात ती) च याची कडा. v. t. (-mm-)
- याभोवती कडे हणून असणे कवा लावणे. -less a,
कडा नसलेला (च मा). red-rimmed a. (रडू न) लाल
कडा झालेला (डोळे ).
rime¹ ( ) n. old form of rhyme; यमक.-r n.
यम या (कमी दजाचा कवी).
rime² (राइम्) n. hoarfrost; गोठलेले दव, v. t..
गोठले या दवाने झाकणे. rimy a. हममय.
rind (राइ ड् ) n. hard outer skin; (झाड, रोपटे , फळ, इ.ची) साल (कवच). (2) बा भाग.
ring¹ ( ) n. circle; वतुळ (The girls danced in
a-.). (2) अंगठ (a wedding-). (3) वलय, कडे
(a curtain-, a key -). (4) (सकस, कु ती, इ.साठ ) रगण, (5) (जनावरां या दशनातील) रगण. (6) वतःचा
फायदा हावा यासाठ एक येऊन काम
करणा या लोकांचा संघ (a -of smugglers). to
े
throw one's hat in the -; आपण उमेदवार कवा
पधक आहोत असे जाहीर करणे. to run -s round a
person; एखा ाचा पधत पूण पराभव करणे. V. t. &
i. (p. t. & p::p.-ed) वेढणे, घेरणे (to- --a castle).
(2) प या या पायाला कडे अडकवणे, (3)- याभोवती
पे सलीने वतुळ करणे (The teacher instructed the pupils to – the correct words.).
ring² ( ) v. t. & i. (p. t. rang, p. p. rung) to
cause a bell to sound; घंटा वाजवणे (वाजणे) (The telephone rang.). (2) आवाज काढणे (The bells
rang a joyous peal.). (3) ननादणे, त वन नी म मणे (The whole town rang with the praises of
the brave youth.). (4) कानांत घुमत राहणे (Her mother's last words were still -ing in her
ears.). (5) कानाचे दडे बसणे (कान कटणे). (6) तासाचे टोले दे ण. े to –up; र वनीवर बोलावणे. to -off;
र वनीवरील भाषण बंद करणे. n.
खणखणीत आवाज, (2) घंटेचा आवाज (a -of a bell). (3) प , आवाज (the -of sincerity), to give
someone a --; ला र वनी करणे. to - the knell of; -ची मृ युघंटा वाजवणे. to - in; (नवे वष, नवी गो ,
इ.चे) घंटा वाजवून वागत करणे. to - out; घंटा वाजवून कशाचातरी नरोप घेणे (शेवट साजरा करणे). to - the bell;
एखा ा गो ीत यश मळवणे. to -a bell; अंधुकपणे आठवणे (The story you told rang a bell.).
ring finger ( ) n. the third finger, especially of the left hand; डा ा हाताचे करंगळ जवळचे
बोट (सामा यतः या बोटात अंगठ घालतात.).
ringleader ( ) n. a person who leads others in any kind of unlawful activity;( वशेषतः
वाईट कृ य करणा या) टोळ चा नायक, बंडातील होर या.
ringlet ( ) n. a lock of hair, a hanging
curl; केसांचे झुलूप.
ringmaster ( र माऽ टर् ) n. the master of
ceremonies in a circus; सकसमधील व वध खेळांचा द दशक.
ring road ( ) n. a main road that bypasses a town; गावा या बाहेर या अंगातून काढलेला र ता.
ringside ( रग् साइड् ) n. the area immediately surrounding the ring of a circus, etc.;
सकसमधील रगणा या जवळची जागा.
ringworm ( ) n. a contagious disease
of the skin, causing red patches; गजकण,
नायटा.
rink ( ) n. a surface prepared for skating;
बफाव न घसर याचा खेळ खेळ यासाठ मु ाम तयार
केलेला पृ भाग.
rinse ( ) v. t. (-out) to wash in clear water; पा याने व छ (साबण नघून जावा हणून खळखळू न)
धुणे (Rinse your mouth with warm water.). n. खळखळू न धु याची कृती (to give the hair a -).
riot ( ) n. noisy disturbance by a violent
crowd; जमावाने केलेला ग धळ, लड, दं गा, मारामारी
(The police tried to quell the -.). (2) (मौज
करणा यांची) धमाल. (3) बे श त ग गाट. (4)(वन पत ची) बेसुमार वाढ. (5) वपुलता, रेलचेल, उधळण (-of colours).
(6) (भावनांचा) उ े क (-of emotions). to run -; धमाल माजवणे. (ii) बेसुमार वाढणे. to read the Riot
Act; संबं धत काय ाचा उ लेख वाचून बेकायदा जमावाला पांग याचा इशारा दे णे. (ii) (आईव डलांनी) मुलांना गडबडग गाट बंद
कर यास फमावणे. v. i. दं गा माजवणे, हैदोस घालणे, धमाल उडवणे. to -in; काही ( वशेषतः ू रपणे) कर यात वशेष आनंद
मानणे. -er n. धमाल उडवणारा, लडबाज.
riotous (राइअटस्) a. unruly; दं गेखोर (to charge one with -behaviour).
rip¹ ( ) n. stretch of rough water in the sea; समु ातील (खाडीतील) वशेष खवळलेला भाग, --tide
n. भरतीमुळे समु ात उ प झालेला जोरदार वाह
(= -current).
rip² ( ) v. t. (-pp-) to tear violently; जोराने
फाडू न टाकणे (फाडू न उघडणे), टरकावणे (I -ped the
letter open.). (2) लाकडाचा हीर (grain) पा न
यानुसार कापणे (a ~-saw; अशा कामासाठ उपयु
करवत). (3) (कापड, इ.) फाटणे, (4) (मोटार, यं , इ.)
वेग कमी न होता पुढे जाणे. Let her –; (मोटार, लाँच,
इ.) जा तीत जा त वेगाने जाऊ दे . to let things -;
काय घडत असेल तसे घडू दे णे; यावर नयं ण न ठे वणे.to let -; अ नबंधपणे बोलणे कवा वागणे, -per n,
फाडणारा, चरणारा, उसवणारा. (2) खून केले या
माणसा या शरीराचे तुकडे तुकडे करणारा खुनी माणूस,
(3) (ऑ े लया व यू झलंडम ये या श दाचा अथ)
उ कृ माणूस. n. फाटलेला भाग, चीर.
rip³ ( रप्) n. an old worthless horse; न पयोगी हातारा घोडा. (2) बदफैली माणूस. (3) कवडीमोल
कवा व तू.
riparian (राइपेइअ रअन्) a. of the bank of a
ी
river; नद या ( कवा जलाशया या) कना यासंबंधीचा
( कवा तेथे वसलेला) (वा हक दे श). n. कना यावरील
ज मनीचा मालक. -proprietor; नद काठ या
ज मनीचा मालक. -rights; मासे पकड याचा अ धकार,
ripcord ( ) n. a cord that when pulled
opens a parachute from its pack; हवाई छ ी
उघडणारी दोरी. (2) हवे या पशवीतील हवा सोडू न
टाकणारी दोरी.
ripe ( ) a. ready to be reaped or eaten;
(फळ, धा य, इ.) प रप व. (2) पूण वाढ झालेला ( ौढ). (3) यो य (I won't tell her the news until the
time is -.).
ripen ( ) v. t. & i. to make or become
ripe; fachautfachot (The sun -s the corn.).
rip-off ( ) n. an article or articles stolen;
चोरलेली/चोरले या व तू. (2) बेसुमार महागडी व तू.
(3) चोरी कवा फसवणूक.
riposte, ripost ( ) n. a swift sharp reply
in speech or action; बोल यातून कवा कृती ारा
ताडकन् दलेले झणझणीत उ र (टोमणा). (2) दांड-
प ट्या या खेळातील जलद उलटा हात ( तह ला).
v.i. असे उ र दे णे. (2) तह ला करणे.
ripping ( र पग्) . excellent; प ह या दजाचे,
उ कृ (to have a -time, a -good business). -ly adv. उ कृ पणे.
ripple ( रपल्) v.i. &t. to make tiny waves; तरंग उमटणे, उमटवणे (Her laughter -ed through
the air.). n. पा याची मंद खळखळ, (2) पा यावरील मंद लाट. (3) तरंगांचा मंजुळ वनी. (4) लकेर (a -of
laughter). a - mark n. कना यावरील वाळू वर
असलेली नागमोडी खूण. -t n. छोटा तरंग, लहान लाट.
riptide ( ) n. a stretch of turbulent water in the sea; (भरतीमुळे) समु ात उ प झालेला जोरदार
वाह कवा समु ाचा खवळलेला भाग.
rise ( ) v. i. (p. t. rose; p. p. risen) to get
up; नजून उठणे. (2) (सूय, चं , इ.चा) उदय होणे.
(3) उठू न उभे राहणे. (4) वर जाणे. (5) (ताप, उ णता,
आवाज, कमती, इ.) वाढणे, चढणे. (6) (नद ) उगम
पावणे. (7) पृ भागावर येणे. (8) (जगात) अ युदय
होणे. (9) (जमीन) वरवर चढत जाणे. (10) (पाव)
फुगणे. to - against; बंड क न उठणे. the rising
generation; उगवती (त ण) पढ . to - to the
occasion; संगाला त ड दे ऊन यावर मात करणे.
to - with the lark; सूय दयाबरोबर उठणे. to give - to; -चे कारण होणे. n. उदय. (2) वाढ. (3) उगम. (4)
पृ भागावर येणे. (5) चढ. (6) बढती, उ कष. (7) एखा ाला नामोहरम कर यासाठ केलेली चे ा. to get/take a/the -
out of; -ची चे ा क न याला चडवणे.
riser ( ) n. a person who rises (from bed); (झोपेतून) उठणारा. (2) ज या या पायरीचा उभा
पृ भाग. (3) इमारतीमधील उभा नळ (प हळ). an
early -; सकाळ लवकर उठणारा.
risibility ( ) n. disposition to laugh; हस याची वृ ी to keep down one's risibilities;
ऊठसूठ हसणे बंद करणे.
risible ( र झबल्) a. inclined to laugh; चटकन हसू येणारा. (2) हा यासंबंधीचा.
rising (राइ झग्) n. an armed rebellion; सश
उठाव, बंड. (2) उंचवटा. (3) पावाचे पीठ वर ये यासाठ
यात घाल यात येणारा 'यी ट'सारखा पदाथ. .
उदयो मुख (the -politician). (2) ौढ होणारी (the -generation). adv. सुमारे (- या वयाचा) (He is —
50.).
risk ( र क्) n. hazard; धोका, जोखीम, भय. v.t. -चा धोका प करणे. (2) धो यात घालणे (Don't -your
health.). at one's own —; वतः या जबाबदारीवर. a security -; या यापासून दे शा या सुर ततेला धोका आहे असा
नाग रक. at owner's -; (रे वेत) मालका या जोखमीवर. at the - of; -चा धोका प क न.
risky ( र क) a. full of risk; जोखीम असलेला,
धो याचा. (2) (गो ी, बोलणी, इ.) अ ीलतेकडे झुकणारी.
risque ( ) a. bordering on indecency;(गो ,उ ार,इ.) अ ीलतेकडे झुकणारा (a -joke).
rissole ( ) n. fried ball or cake of meat or
fish mixed with bread-crumbs, etc.; भाकरीचे
तुकडे व मांस यां या म णाचा तळलेला गोळा.
rite (राइट् ) n. religious ceremony; सं कार, वधी(burial -s).
 ritual ( र युअल्) n. the established form of
religious or other ceremony; एखा ा धा मक वा
अ य वधीतील ढ सं कार. (2) आचारप ती. (3) ठरा वक कारचे वागणे कवा कृती. a. वधीसंबंधीचा
(-laws).
ritualism ( ) n. paying too much attention to ritual; धा मक वधीचे तोम माजवणे. ritualist
n. धा मक वध ना फार मह व दे णारा.
ritzy ( रट् स) a. luxurious, elegant; दमाखदार,
भपकेबाज.
rival ( ) n. (for, of, in) competitor; त पध . (2) (to) - या यो यतेचा. without a -;
अ तीय. a. स यापे ा वरचढ हो याचा य न करणारा (-business firms). v. t. (-ll-) -ची पधा करणे, बरोबरी
करणे, वरचढ हो याचा य न करणे(The sunset -led the sunrise in beauty.).
rivalry (राइ ह र) n. competition; पधा,
अहमह मका, चढाओढ.
rive ( ) v. t. & i. [p. t. rived, p.p. riven ( र हन्)] to break violently; काडकन् मोडणे,
भंग
पावणे (The old tree was -n by lightning.).
(2) भंगणे, चरणे, चीर पडणे.
river ( ) n. large, natural stream of water;
नद . to sell a person down the -; एखा ाचा
व ासघात करणे. ~-bed n. नद चे पा . ~-basin n.
नद चे खोरे. -s of blood; फार मोठा र पात.
riverine ( ) a. of, like or relating to a river; नद चा, नद सारखा कवा। नद संबंधीचा. (2)
नद काठावरचा,
riverscape ( ) n. a picture of river scenery; नद व त या न जक या दे शाचे च .
riverside ( र हरसाइड् ) n. ground along a river bank; नद कना याजवळचा दे श (a -house).
rivet ( ) n. bolt for fastening metal plates; र बट, खळ . v.t. र बट मा न घ बसवणे. (2)
(ल , डोळे , इ.) - यावर क त करणे, खळणे (He -ed his eyes on the stranger.).
rivulet ( र लट् ) n. small stream; ओढा, नाला.
roach (रोच्) n. (ए. व. आ ण अ. व. तेच) fresh-
water fish; गो ा पा यातील मासा. (2) (अ. व. -es)
झुरळ.
road (रोड् ) n. highway; हमर ता, र ता, सडक.(2) माग. -to; (कशाकडेतरी जाणारा) माग. (the —to
success). on the — to; - या मागावर वास सु करणे. the rule of the -; वाहतुक चा नयम. to get in
one's -; मागात आड येणे. to get out of one's -; मागापासून र होणे. to take to the -; वाटमारीचा धंदा
करणे. one for the – ; नघ यापूव घेतलेला शेवटचा म याचा पेला. ~-roller n. (र यावरील) खडी दाब याचा ळ. -
sign n. र यावरील (माग, मोटारीचा यो य वेग, उंचसखलपणा, इ.बाबत मागदशक) खुणा. -sman n. वाहनचालक.
road agent ( ) n. a highwayman; वाटमा या, र यावरील दरोडेखोर.
roadbed ( ) n. the material used to make a road; र याचा पाया (यावर र या या पृ भागाची रचना
होते).
roadblock ( ) n. a barrier set up across a road (by the police, etc.); (रहदारी थांबावी,
हळू हळू हावी यासाठ ) र यावर रचलेला अडथळा.
roadbook (रोड् बुक्) n. a book of maps
describing the road of a country; र ते दाखवणारे व यांची मा हती दे णारे पु तक.
roadhog ( ) n. a motorist who is reckless and inconsiderate of others; स यांची पवा न
करता मोटारगाडी चालवणारा अ वचारी माणूस.
roadhouse ( ) n. a restaurant, etc., situated at the side of the road; र यावरील
खाणावळ.
road-man, road-mender (रोड् मन्, रोड् म'
े डर्)
n. man who repairs roads; र ता ती करणारा
कामगार.
roadmetal ( ) n. crushed rock, etc. used to construct a road; र यावर वापरायची खडी.
road-sense (रोड् से स्) n. capacity for
intelligent behaviour on roads; गाडी सुर तपणे
कशी चालवावी याचे प रपूण ान.
roadside ( ) n. bordering of a road;र याची कडा. a. र या या कडेला असलेले (a --inn).
roadstead ( ) n. a partly sheltered
anchorage; जहाजांना नांग न राहता येईल असा
बंदराजवळ ल समु ाचा सुर त भाग.
roadster ( ) n. an open car seating
only two persons; दोन माणसे मावतील अशी छोट
उघडी मोटारगाडी.
roadway ( ) n. the part of the road uses
े ी
by vehicles; (फुटपाथ खेरीज) र याचा मु य भाग,
(2) र याचा पृ भाग.
roadworthy ( ) a. fa vehicle) fit for use on the roads; र यावर चालव यास यो य असलेले
(वाहन).
roam ( ) v. i. &t. to wander about without
an aim; भटकणे, हडणे. -er n. भटकणारा.
roan¹ ( ) a. of reddish brown colour mixed
with grey; कर ा रंगाचे म ण असलेला तांबूस-
तप करी रंगाचा (घोडा, इ.). n. अशा रंगाचा ाणी (घोडा,
गाय, इ.).
roan² ( ) n. soft unsplit sheepskin leather;
मढ चे मऊ कातडे (याचा पु तकबांधणीसाठ वापर होतो.).
roar ( ) v. t. & i. to make a loud deep sound; गजना करणे, डरकाळ फोडणे. (2) व हळ होऊन
ओरडणे. to –a person down; आरडा-ओरडा क न व याला ग प बसवणे. to -out; कूम करणे,
ओरडू न सांगणे. n. गजना. (2) (लाटांचा) गंभीर वनी.
(3) (मेघ) गजना. -s of laughter; चंड हशा. to set
the room in a -; हजर असले या येकाला हसायला लावणे.
roaring (रॉ' रग्) a. noisy; ग गाटमय. (2) वादळ .
(3) (धंदा) जोरदार. -health; उ म आरो य. adv.
पूणपणे, अ तशय (-drunk).
roast ( ) v. t. & i. to cook in an oven or fire; भ त कवा व तवावर ध न भाजणे. (2) उ णता
लावणे (लावून घेणे). a. भाजलेला. n. भाजलेला मांसाचा
तुकडा. (2) भाज याची या.
roaster (रो टर्) n. an oven for roasting; भ .
(2) कॉफ चे बुंद भाज याचे पा .
roasting (रो टं ग) ् n. severe criticism; खूप कडक ट का. to give somebody agood -; एखा ावर
कडक ट का करणे. a. अ यंत गरम.
rob (रॉब्) v.t. (-bb-) to plunder; लुबाडणे,
नागवणे. (2)- यावर डाका घालणे. to -Peter to pay Paul; एखा ाची व तू लाटू न स याची धन करणे.
robber (रॉबर्) n. a thief; दरोडेखोर, डाकू. -y
(रॉ'ब र) n. दरोडा. daylight -y; शु लुटा पणा
(भरमसाट पैसे आकारणे).
robe (रोब्) n. gown; लांब झगा. (2) (अ. व.)
अ धकाराची व े (the coronation -s). v.t. &i.
झगा घालणे (Doctors -d in their white gowns.).
robin ( ) n. small brownish bird with red
breast-feathers; छातीवर लाल पसे असलेला तप करी रंगाचा प ी.
robot ( ) n. mechanism made to act like
a man; मनु या माणे काम करणारे यं (यं मानव)
(2) यं ासारखे काम करणारा मनु य.
robust (रोब ट् ) a. vigorous; जोमदार, ध ाक ा.
roc ( ) n. a gigantic bird of eastern tales;
पौवा य कथांतील एक चंड प ी.
rock¹ (रॉक्) n. large stone; खडक. (2) पृ वीचे
कठ ण कवच. (3) एक कडक चकट गोड पदाथ. as firm as a -;खडका माणे अ वचल. on the -s; खडकावर फुटलेले
(जहाज). (ii) ( ) पूण कफ लक. (iii) ( ववाह) घट फोटा या अव थेकडे झुकणारे. ~-bottom n. अगद खालचा थर.
to see -s ahead; संकटाची चा ल लागणे.
rock² ( ) v. t. & i. to move gently to and fro;
हेलकावे खाणे, झोके घेणे/दे णे (Our small boat was
-ed by the waves.) (2) मागे-पुढे होईल असा ध का
बसणे/दे णे. to the boat; या योगे नीट चालले या कामाचा वचका होईल असे करणे. --ing-chair n.
पुढे-मागे होणारी खुच . -ing-horse n. पुढे मागे होणारा
(मुलां या खेळ यातील) लाकडी घोडा.
rocker (रॉ कर्) n. rocking chair; डु लती खुच .
(2) पुढे-मागे होणा या डु ल या खुच ची बाकदार बैठक. off one's -; वेडपट, मूख.
rockery ( ) n. a garden constructed with
rocks; दगडध ांनी तयार केलेले उ ान.
rocket ( ) n. metal cylinder shot through
the air or into space by burning gases which
escape from the rear or the bottom; रॉकेट,
अ नबाण, ेपणा .v.i. रॉकेट या साहा याने वर
नेण.े (2) (off, away) उंच व जलद उडणे. (3) वेगाने

ी ो े
 गती होणे (He -ed to the top.). -er n.
ेपणा ाचा नमुना तयार क न उ ाणासाठ तयार
करणारा शा . -ry (रॉ क ) n. अ नबाणा या
साहा याने ेपण कर याचे शा .
rock garden ( ) n. a piece of land laid
out with rocks and rock-plants; खडक व यात
उगवणारी रोपट यांनी शोभायमान केलेले उ ान.
rock'n'roll ( ) n. a type of pop music; खूप लोक य झालेले एक वा संगीत. v. i. अशा संगीता या
तालावर नृ य करणे.
rock plant ( ) n. plant growing among rocks; खडकात उगवणारी वन पती.
rock salt ( ) n. common salt as found in mines in crystal form; खडे मीठ.
rocky (रॉ' क) a. full of rocks; खडकाळ (a -shore). (2) दगडासारखा कठ ण (-soil, -
determination). (3) डळमळ त (- chair).
rococo ( ) a. (of furniture, etc.) too ornate; ( श प, फ नचर, इ.) अ तशय न ीदार, अलंकारयु .
rod (रॉड् ) n. thin bar or stick; गज, सळई, कांब,
दांडा. (2) शारी रक श ा. to have a - in the
pickle for; एखा ासाठ भरपूर श ा वाढू न ठे वलेली
असणे. to kiss the -; नमूटपणे श ा भोगणे. to
rule with a – of iron; कडक श तीने वागवणे
(जरबेत ठे वणे). spare the - and spoil the
child; छडी लागे छम् छम्, व ा येई घम् घम्.
rode (रोड् ) p. t. of ride; ride चे भू. का. प.
rodent (रोड ट) n. gnawing animal; (उंद र, घूस,
ससा, इ.) कुरतडणारा ाणी. a. कुरतडणारा.
rodeo ( ) n. (pl. -s) rounding up of cattle; (उ र अमे रके या गवताळ दे शाम ये) गुरे हाकून एक
आणणे. (2) गुरांना दावे बांधणे, रानट घो ावर वार होणे, इ.ची शयत.
rodomontade (रॉ'डमॉ टे इड् ) boastful words or behaviour; बढाई, फुशारक (उ कवा
वतन). v. i. फुशारक मारणे.
roe¹ ( ) n. the ovary of a female fish filled
with mature eggs; माशाची अंडी.
roe² ( ) n. reddish brown deer; लालसर तप करी रंगाचे ह रण.
roebuck (रो बक्) n. male roe; रो जाती या
हरणातील नर.
roger ( ) interj. (used in signalling,
telecommunication, etc.) message received
and understood; ( र वनी, इ.चा संदेशातील) संदेश
मळाला व समजला हे सुचवणारा परवलीचा श द.
rogue (रोग्) a. rascal; हलकट मनु य, बदमाष माणूस. -s' gallery; सव ात गु हेगारां या छाया च ांचा सं ह.
roguery (रोग र) n. deceitfulness; लबाडी,
सोदे गरी.
roguish ( ) a. dishonest; अ ामा णक, फस ा. (2) खोडकर (-eyes).
roister ( ) v. i. to engage in noisy or
unrestrained merrymaking; धमाल उडवणे.
role (रोल्) n. actor's part in a play; (नाटकातील) नटाची भू मका. (2) वठवायची भू मका (in the -of
a mediator). the title -; नायकाची भू मका.
roll ( ) n. piece of paper, etc. curled into a
tube shape; सुरळ , गुंडाळ , वळकट . (2) हेलकावणे,
लोळणे. (3) (डोळे ) फरवणे. (4) गंभीर नाद, (मेघ)
गजना. V. t. & i. फरत फरत (गडगडत, लोटत) जाणे
नेण.े (2) गुंडाळणे. (3) लोळणे. (4) ळाखाली दाबून
सपाट करणे. (5) (जहाज) डोलणे, दो ही बाजूंना झुकत-
झुकत जाणे (The ship started -ing.). (6) र जाणे,
मागे जाणे (The years -ed on.). (7) (डोळे ) फरवणे.
(8) गजना करणे (मेघ, इ.). to - back; मागे रेटणे. to -
by (on, away); (काळ, इ.) नघून जाणे. to - in; मो ा सं येने येणे (-ing in wealth; खूप ीमंत
असणे). to - up; (कज, इ.) वाढत जाणे. to call the -; हजेरी घेणे. -of honour; धारातीथ पडले या वीरांची
याद . to set the ball -ing; काम (बोलणे, इ.) सु करणे. to keep the ball -ing; काम चालू ठे वणे.
roll-call ( ) n. the reading aloud of an
official list of names; हजेरी घेणे.
roller ( ) n. a cylinder-shaped object used
for pressing something; (खडी दाबणे, इ.साठ
वापर यात येणारा) ळ. (2) यावर काही गुंडाळ यात
े े
येते असा (उदा., खडक या पडदयांचा) ळ. (3) उंच
उंच होत जाणारी मोठ लाट. – bandage; गुंडाळू न
ठे वलेले बॅ डे. –caption; रदशनवर ेयनामावली,
इ. दाखवणारा मशः पुढे कवा वरखाली सरकणारा
मथळा. –skates; घसरत जा यासाठ खाली चाके
लावलेले लोखंडी बूट.
rollick ( ) v. i. to behave in a carefree,
frolicsomemanner; धांगड धगा घालणे, आरडाओरडा क न मौजमजा करणे. n. धांगड धगा, दं गाम ती.
rollicking ( ) a. boisterously carefree;
मौजेचा, मजेत घालवायचा (-time). n. कडक श दांत
दलेली समज (ताक द).
rolling ( ) a. having gentle rising and falling slopes; सौ य चढ-उतार असलेला ( दे श)
(a -country). (2) पुनःपु हा परी ण क न अ यावत करावा लागणारा (a -plan for development). (3) म मणारा
(-thunder). (4) वर कवा खाली करता ये यासारखा (a -hat brim)
rolling pin ( ) n. cylinder of wood with handles at both ends used for rolling dough
etc. out flat; लाटणे.
rolling stock (रो लग् टॉक्) n. the wheeled
vehicles collectively used on a railway;
रे वेचे चालू असलेले एकूण एक डबे.
roly-poly ( ) n. a plump, rotund person; गुबगुबीत, ल माणूस. (2) एक कारचे प वा . a. ल ,
गुबगुबीत.
Roman (रोमन्) a. of the city of Rome; रोम शहराचा. (2) रोमन चा (a —nose). (3) (टाईप) उभा
( तरपा न हे). the -numerals; रोमन अंक (I, II, III, इ.).
remance (रोमॅ स्) n. love affair; णय. (2) णयकथा. (3) अ त (क पत) कथा, कादं बरी. (4) अ तर य
अनुभव. (5) (Romance) म ययुगीन
वीरकथा. v. i. अ तरं जत वणन करणे, अ त वणन
करणे. -r n.क पत कथा रचणारा.
Romanesque (रोमने क्) style of
architecture with round arches and thick
walls; रोमन अमलाखालील कुरोपातील श पकला/ थाप यकला (वाटो या कमानी व जाड भती ही वै श े असलेली). a. या
कलेचा.
romantic ( ) a. given to romance; क पना व ात वावरणारा (a -girl). (2) अ तर य
(-adventures). (3) (का ) वैर क पना वलास व
मु भावना व कार यांना ाधा य दे णारा (a - poet). -ism (रोमॅ ट सझम्) n. अ तरसानुसरण प ती. -ist (रोमॅ ट स ट)
n. अशा अ तर य वा याचा भो ा कवा नमाता. -ize (रोमॅ टसाइझ्) V. t. &i. असे वा य ल हणे, अशी शैली अंगीकारणे:
romp (रॉ प्) v.i. to frolic; खदळणे, उ ा मारणे,
धगाणा घालणे. to –through; लीलया पार होणे. n. धांगड धगा, दं गाम ती. (2) धांगड धगा घालणारा (मुलगा कवा मुलगी).
romper ( ) n. loose-fitting garment worn
by a child; खेळाय या वेळ मूल घालते तो सैल झगा.
-s -suit, a pair of -s; वजारीसकट वापरायचा सैल
झगा.
Rontgen rays (रॉ नेइज्) n. pl.. x-rays;
- करण, व ु ज य काश करण,
rood ( ) n. a crucifix set on a beam or
screen at the entrance to the chancel of a
church; ु सावरील ताची मूत . (2) ज मनीचे एक
माप (सुमारे 1000 चौ. मीटर =¼ एकर.)
roof ( फ्) n. the top covering of a house; घराचे छ पर. the - of heaven; आकाश. the - of
the world; अ त उंच पठार. the - of the mouth;
टाळू . to live under the same — -as; याच घरात
राहणे. to raise the -; आरडाओरडा क न घर
डो यावर घेणे. to hit the -; खूप रागावणे, ु होणे.
roof-garden ( ) n. a garden on the top of a building; घरा या ग चीवरील बाग.
roofing ( ) n. material used for roofs; कौले, इ. छपरासाठ लागणारे सा ह य. (2) छ पर घालणे
(कृती).
roofless ( फ लस्) a. having no roof; छ पर
नसलेला, गृहहीन. (2) नरा त.
roof-tree ( ) n. a timber laid along the
ridge of a roof; छपराचा मु य आडवा बासा (मधली
तुळई).
rook¹ ( ) n. a black hoarse-voiced bird of
the crow tribe; ड बकावळा.

ी ी
 rook² ( क्) n. castle; (बु बळातील) ह ी.
rook³ ( ) n. a person who cheats when
gambling; जुगारात अननुभवी माणसांना फसवणारी
. v. t. जुगारात एखा ा या अ ानाचा फायदा
घेऊन याला फसवणे. (2) ग हाइकाकडू न अवा या सवा
कमत घेणे.
rookery ( ) n. a group of nesting rooks;
ड बकाव यांचा थवा. (2) ड बकाव यांची घरट असलेली राई.
rookie ( ) n. an inexperienced person;
अननुभवी ( वशेषतः सै यात नवीनच दाखल
झालेला र ू ट).
room ( ) n. part of a building with walls, a
ceiling and floor; खोली. (2) रकामी जागा. (3) वाव, संधी, अवसर. (4) (अ. व.) राह याची जागा. v.i. खोली
घेऊन राहणे. no- to swing a cat in; अ जबात जागा नाही. –and to spare; भरपूर मोकळ जागा.
-some a. श त. ~-ridden a. आप या खोलीत अडकून पडलेला. –service; हॉटे लातील खोलीतच जेवण, इ. आणून
दे याची सेवा. -ing house; यातील खो या भा ाने द या जातात असे घर.
roomful ( ) n. (pl. -s) a number or quantity sufficient to fill a room; खोली भ न जाईल
इतक सं या (a -of furniture).
roommate ( ) n. a person with whom one shares a room; हॉटे ल, इ.म ये आप या खोलीत
राहणारा सह वासी.
roomy ( म) a. spacious; व तृत, श त, भरपूर मोकळ जागा असलेला (a -cabin).
roost ( ) n. bird's resting place;प ी रा ी
यावर व ती करतात ते थान (झाडाची फांद , खांब,
इ.). (2) (बोलीभाषेत) झोपायची खोली. (3) क बडीसाठ (अ य प यांसाठ ) व ाम थान. to rule the -; पुढारी, मालक
होणे (असणे). to go to -; झोप या या खोलीत जाणे. Evil thoughts come home to -; वचार वतःवरच
उलटतात. v. i. झोपेकरता राहणे.
rooster ( टर्) n. the domestic cock; पाळ व क बडा.
root¹ ( ) n. part of a plant which grows into the ground; मूळ. (2) अ हणून उपयोगात येणारी
वन पती (मुळा, गाजर, इ.). (3) उगम, आ दकारण, पाया. (4) (ग णत) मूळ. (5) ( ाकरण) श दांचे मूळ प. square
-; वगमूळ. to strike at the of; - या मुळावर घाव घालणे. the – cause; मूळ कारण. v.t. & i. मूळ धरणे,
वाढू लागणे. (2) खळू न राहणे, ब मूल होणे. to –out; समूळ न करणे. to-
- up; मुळासकट उपटणे.
root² ( ) v. i. & t. to turn up the ground;
(डु करांब ल) अ ा या शोधाथ जमीन धुंडाळणे
(उ करडा फुकणे). to -about for; कशासाठ तरी
शोधाशोध करणे. to - something out; एखाद
पो शोधाशोध क न डकून काढणे. (2) (for) - या
उ ेजनाथ वाहवा कर या या हेतूने ओरडणे (-ing for
the school cricket team).
rooted ( टड् ) a. having roots; मुळे असलेला.
(2) प का रोवलेला (deeply -).
rootle ( ) v. i. (about, for) to burrow; (जमीन) उकरणे, उ करडा फुकणे.
rootlet ( ट् लट् ) n. a tiny root; लहान मुळ .
rope ( ) n. thick cord made of twisted
strands, दोरखंड. (2) दोर, र सी. (3) माळ, हार.the —; फास. (ii) फाशीची श ा. the -s; आखा ाभोवती
बांधलेले दोरखंड. v.t. दोरखंडाने बांधून टाकणे. (2) सभोवताली दोरांचे कुंपण घालणे. to - in; आप याम ये ओढू न घेणे
(आप या कामात मदत करावी यासाठ मन वळवणे). to - something off; दोरखंडाने वेढून वेगळा करणे. to know (to
show somebody, to put somebody up to) the -s; एखा ा व श बाबीतील अट , नयम, कायप ती, इ. माहीत
असणे (एखा ाला सांगणे, इ.). to give somebody plenty of -; एखादयाला भरपूर कृ त वातं य दे णे.
rope dancer (रो डा सर) n. a tightrope walker; दोरावर कसरत करणारा (ड बारी).
rope-ladder ( ) n. a ladder made of two long ropes connected by rungs of rope;
दोरखंडाची शडी.
ropewalk (रो प् वॉ'ऽक्) n. a long narrow shed where ropes are made; जेथे दोरखंड तयार करतात ती
जागा.
 ropewalker ( ) n. rope dancer; ड बारी
(दोरावरची कसरत करणारा).
ropey ( ) a. very inferior in quality; फार हल या तीचा.
rope-yard ( ) n. a long narrow-shed
where rope is made; जेथे दोरखंड वळतात ती जागा
(= ropewalk).
ropeyarn ( ) n. fibres out of which rope
is made; दोरखंड तयार कर याचे सा ह य.
rosary ( ) n. string of beads used while
saying prayers; जपमाळ. (2) एका प तीची ाथना. (3) अशा ाथनांचे पु तक. (4) गुलाबांची बाग.
rose¹ (रोझ्) p.t. of rise; rise चे भू. का. प.
rose² ( ) n. beautiful flower with a thorny
stem; गुलाब. (2) गुलाबाचे झाड. (3) गुलाबी रंग. a bed of -s; गुलाबांची श या (सुखमय जीवन). not all
-s; सवकाही तसे ठ क नाही (काही गैरसोयी असणारच).
no - without a thorn; नभळ ( ःख वर हत) सुख
मळणे अश य ('का ा शवाय गुलाब नाही' या अथ ).
to see things through --coloured spectacles; एखा ा गो ीबाबत आशावाद असणे. to gather -s of
life; जीवनातील सव सुखोपभोग घे याचा य न करणे.
roseate (रो झअट् ) a. rose-coloured; गुलाबी.
(2) आ यं तक आशावाद (- dreams of the future).
rosebed ( ) n. a bed in which rose bushes are grown; गुलाबांचा वाफा.
rosebud ( ) n. bud of a rose; गुलाबक लका.
(2) सुंदर त णी.
rose-coloured (रोझ् कलड् ) a. rosy; गुलाबी (रंग
असलेला). (2) आशावाद (-plans for the future).
rose-leaf ( ) n. a petal from a rose flower; गुलाबाची पाकळ .
rosemary ( ) n. an aromatic evergreen
shrub; सुवा सक पानांचे एक सदाह रत झुडुप.
rose-red (रोझ् रेड्) a. red like arose; गुलाबासारखा लाल (-lips).
rosette (रोझे'ट) n. a small rose-shaped
ornament; गुलाबा या फुला या आकाराचा एक लहान
दा गना. (2) गुलाबा या आकाराचे रबनचे फूल. (3) दगडावर कोरलेले गुलाबाचे फूल.
rose-water ( ) n. perfume made from
roses; गुलाबपाणी.
rose window ( ) n. an ornamental window in a church; (गुलाबा या फुला या आकाराची) न ीदार गोल
खडक (सामा यतः चचम ये आढळते).
rosewood ( ) n. hard dark red wood;
उ णक टबंधाम ये आढळणा या एका वृ ाचे कठ ण लाल
लाकूड.
roster ( ). n. list showing turns of duty;
लोकांची नावे व यांनी कोण या माने काय कामे
करायची याची याद . v. t. अशा याद त नावे ठे वणे (न दणे).
rostrum ( ) n. (pl. -s or rostra) a platform for public speaking; सावज नक भाषणाकरता
केलेले उंच ासपीठ.
rosy (रो झ) a. of the colour of red roses; गुलाबी रंगाचा (-cheeks). (2) आशादायक (a -view).
(3) गुलाबासारखा दसणारा, गुलाबांचा बनवलेला.
rot¹ (रॉट) v. i. &t. (-tt-) to go bad; सडणे, कुजणे (Excessive rain will — the fruit.).
(2) खतपत पडणे, नाश पावणे. (3) न पयोगी करणे (Oil -s rubber.). (4) नरथक बडबड करत राहणे (फ अपूण
काळातच वापर). to - about; आळशीपणात वेळ
घालवणे. n. कुजणे, नाश. (2) नरथक बडबड (Don't
talk -.). (3) (लढाई, केट, इ.म ये) एकामागोमाग
एक झालेले पराजय (It is difficult to stop the -.).
-ten to the core; पूणपणे सडलेला.
rot² ( ) interj. nonsense, rubbish; काय हा
गाढवपणा! या आशयाचा उ ार.
rota (रो'ट) n. roster; पाळ पाळ ने कराय या कामांची याद . (2) अशी कामे करणा यांची याद .
Rotarian (रोटे अ रअन्) n. member of a Rotary Club; रोटरी लबचा सभासद.
rotary ( ) a. (of motion) moving round
a central point; (गती) फरता. (2) (यं ) फरणारे
(a - printing machine; छापखाना). Rotary
Club; समाजातील गरजूंना उपयोगी पडावे यासाठ थापन झालेली ावसा यक व उदयोगपती यांची सं था.
ो ी
 rotate ( ) v. i. & t. to revolve; आसाभोवती
फरणे (The moon -s around the earth.). (2) वाटोळे फरवणे. (3) आळ पाळ ने येणे कवा आणणे
(Farmers --crops in the field.).
rotation (रोटे इशन्) n. rotating; प र मण. (2) आळ पाळ ने येण. े the - crops; जमीनीचा कस जाऊ नये
यासाठ आळ पाळ ने काढलेली पके. by (in) -; आळ पाळ ने.
rotatory (रोटट र) a. relating to rotation; फरता. (2) च ाकार गतीसंबंधीचा.
rote (रोट् ) n. (by -) by heart; घोकंप (ने). to
learn or say by -; ( वचार न करता केवळ) घोकंप करणे.
rotisserie ( ) n. a cooking device having a rotating spit on which meat, etc. is
roasted; मांस भाज यासाठ फर या सळईची सोय असलेले एक साधन. (2) अशा साधनाने भाजले या मांसाची व करणारे कान
(हॉटे ल).
rotogravure ( ) n. a printing process using copper cylinders, etched
photomechanically with many small holes; तां या या दं डगोलावर कोरले या च ांव न छपाई कर याची प त. (2)
अशा कारे छापलेले च .
rotor ( ) n. the horizontal vane of a
helicopter; हे लकॉ टर या आड ा फरणा या पं याचे एक पाते. (2) इले क मोटारचा क डे सरचा
फरता भाग.
rotten (रॉटन्) a. decayed; सडलेला, कुजलेला.
(2) तापदायक (- luck). (3) (a -government).
rotter (रॉ टर्) n. a worthless person; फुकट
गेलेला, न पयोगी माणूस.
rotund (रोट ड् ) a. plump; ( ) गोल व ल .
(2) (आवाज) गंभीर, भरदार. (3) (भाषण-लेखनशैली)
ग भ. -ity (रोट ड ट) n. गरगरीतपणा, थूलता.
rotunda ( ) n. a round building (esp. with a dome); गोल घुमट असलेली वाटोळ इमारत.
rouble, ruble ( ) n. a unit of Russian
currency; र शयातील एक नाणे.
roue ( 'एइ) n. loose-living man; अनै तक राहणी असलेला मनु य.
rouge ( ) n. fine red powder for colouring
the cheeks; गालांना रंगव यासाठ वापरायची लाल
पावडर. (2) चांद चे ताट घासायची पावडर. v. t.&i.
गालांना पावडर लावणे.
rough (रफ्) a. uneven; उंचसखल (–hilly country). (2) खरबरीत. (3) उ , ु ध, खवळलेला
(the - sea). (4) ककश, कणकटू (a -voice).
(5) क चा ( नबंध, इ.). (6) आडदांड (a -crowd).
(7) सं कार न केलेले ( हरे, धातू, च , इ.). (8) अंदाजी
( कमत, इ.). adv. आडदांडपणे. to live --;
भट या माणे उघ ा जागेत राहणे. to sleep –;
उघ ावर (फुटपाथ, इ. वर) झोपणे. to cut up -;
संतापणे. n. ओबडधोबडपणा. (2) मवाली माणूस. in
the -; अपूण थतीम ये. (ii) अंदाजे. to take the –with the smooth; चांग याबरोबर वाईटाचाही वीकार करणे. v.
t. & i. थूलमानाने करणे. (2) ओबडधोबड करणे (to -outaplan). (3) (up) व कटणे (to —up one's hair).
to – it; न या या सु वधा मळा या नाहीत तर याबाबत त ार न करणे. a - house; आरडाओरड, गु ागु यात चाललेली
सभा. a –diamond; सं कारहीन परंतु मो ा मनाचा मनु य.
- luck; ओढवू नये एवढे ती दव. - tongue; उ टपणे व ोधाने बोलणारा. to give someone the - side of
the tongue; उ टपणे व कडकपणे बोलणे.
- and ready; कामचलाऊ. in -; (लेखन, इ.) क चे.
roughage ( ) n. coarse, rough food stuff
taken to stimulate bowel movements; कोठा
साफ हो यास मदत करणारे धा या या क ासारखे
अ . (2) कोणतेही जाडेभरडे सा ह य.
roughcast (र का'ऽ ट् ) n. coarse plaster;
भतीवर लाव याचा वाळू म त गलावा. v. t. असा
गलावा लावणे. (2) क चा आराखडा तयार करणे
(to - a story).
rough-dry ( ) v. t. to dry without ironing; वाळवणे परंतु इ ी न करणे. a. इ ी कर यासाठ वाळवून
तयार असलेले (कपडे).
roughen ( ) v. t. & i. to make or become
rough; खरबरीत करणे कवा होणे.
rough-hew ( ) v. t. to shape roughly;
ओबडधोबडपणे कोरणे.
roughhouse ( ) n. rough, disorderly

ी े
behaviour; आडदांडपणा. v.t. एखा ाशी आडदांडपणे
वागणे.
roughish (र फश्) a. somewhat rough; काही
माणात ओबडधोबड.
roughly ( ) adv. in a rough manner;
ओबडधोबडपणे. (2) उ टपणे (to treat -). (3) अंदाजे (-speaking; अंदाजे सांगायचे झा यास).
roughneck ( ) n. a rough or violent person; मवाली.
rough passage (र'फ पॅ सज्) n. a stormy sea
journey; वादळातील सागरी वास. (2) कसोट ची वेळ.
roughrider ( ) n. a rider of wild horses; रानट घो ांवर वार होणारा (व यांना काबूत ठे वणारा) वार.
roughshod ( ) a. (of a horse) shod with rough-bottomed shoes to prevent sliding:
(घोडा) घस नये हणून खळे पुढे असलेले नाल
ठोकलेला. to ride –over; स याची काही कदर न
करता यावर दादा गरी करणे.
rough-spoken (र फ् पो'कन्) using
unrefined language; असं कृत भाषा वापरणारा.
(2) उ टपणे बोलणारा.
roulette ( ) n. a gambling game in which
a small ball falls by chance into one of the
compartments of a revolving wheel; एक
कारचा जुगाराचा खेळ.
round ( ) a. shaped like a circle or a ball;
गोल, वाटोळा. (2) च ाकार गती असलेला. (3) पूण, पुरा (उदा., पूण डझन). (4) घाउक.a -- hand; गोल,
douter 378T (He writes in a - hand.). in
-numbers; यात शेवट शू य आहे अशा सं येत
( हणजेच पूणाक सं येत, ठोकळमानाने अचूक सं येत).
prep. भोवती (The earth moves -the sun.).
(2) सव बाजूंना (-the table). (3) सुमारे, अंदाजे.
–the clock; सतत चोवीस तास. v.t. &i. वाटोळा
आकार घेणे कवा दे णे. (2) वळसा घालून जाणे.
to -off; समाधानकारक रीतीने शेवट करणे. to –up; एक आणणे (उदा., मढपाळ म ा). to –upon someone; एकदम
वळू न, अचानकपणे (शा दक कवा कृतीने) ह ला करणे. adv. गरक मा न (गोल). (2) घेराने. (3) एकाकडू न स याकडे असे
पुढे पुढे. (4) मोठा वळसा मा न. - about; सुमारे. all the year -; सबंध वषभर. to hang -; जवळपास रगाळणे.
n. नेहमी या वसायाचे च (the daily -). (2) वळसा. (3) वेढा. (4) ग त. (5) (खेळ) डाव (the final -).
(6) (गोळ बार) फैरी. (7) (टा यांचा) गजर. (8) ( धवाला, फळवाला, इ.चा दै नं दन) फेरफटका (a milkman's -). (9)
एक कारचे नृ य. to go the –s, to make one's -s; आप या नेहमी या कामासाठ न या माणे फेरफटका मारणे. to go
the - of; - याम ये सव पसरणे (The news quickly went the– of the entire building.). to scold a
person in –
terms; एखा ाची कडक प श दांत कानउघाडणी करणे. - table conference; गोलमेज प रषद. the — of a
ladder; शडीची पायरी.
roundabout (राउ ड् अबाउट) indirect;
आडवळणाचा (a -route). (2) ा वडी ाणायामाचा.
n. लाकडी घो ाचे च . (2) अनेक र ते जेथे मळतात
या ठकाणी म यभागी तयार केलेले वतुळ.
round-arm ( ) a. denoting bowling with arm held more or less horizontal; ( केट)
गोलंदाजी करताना हात खां ा या रेषेतच फरवणे, खाल या (आड ा) हाताची (गोलंदाजी).
round-backed ( ) a. having the back curved; पाठ ला कुबड असलेला.
roundel (राउ ड् ल) n. a medallion; मोठे पदक.
(2) वमानावर रंगवलेले एक लहान आकाराचे वतुळ.
roundelay ( ) n. a simple song with a refrain; ुपद असलेले एक छोटे से गाणे.
rounders ( ) n. pl. a game played with
a bat and a ball; चडू फळ चा एक खेळ.
round-eyed ( ) a. with the eyes wide open; (आ य, इ.ने) डोळे व फारलेला (in — wonder).
Roundhead ( ). n. a supporter of parliament against Charles I during the Civil
War; इं लंडमधील (17 ा शतकातील) यादवी यु ात
इं लंड या संसदे या बाजूचा (या या डो यावरील केस
खूप बारीक असत).
roundly (राउ ड् ल) adv. pointedly; न ून,
आढे वेढे न घेता (to refuse-).
round-shot ( ) n. a cannon ball; तोफेचा गोल गोळा.
roundsman (राउ ड् मन्) n. a tradesman
going round asking for orders; घरोघरी जाऊन
े ो े ी
 यांना हवा असलेला माल घरपोच करणारा फेरीवाला
ापारी.
rouse (राउझ्) v.t. & i. to wake up; जागे करणे.
(2) जागा होणे (I was –d by the hooting of the
horn.). (3) (प ी, ाणी, इ.ना) घाबरवणे व आपले
आ य थान सोडू न जा यास भाग पाडणे. (4) आळस,
उदासीनता, इ. घालवून काय वृ करणे. (5) चेतवणे.
to -a person's bile; एखा ाला भडकवणे.
rousing ( ) a. (fire) blazing strongly; (अ नी) व लत. (2) (धंदा) तेजीत असलेला. (3)
उ साहवधक (-cheers, -welcome).
rout¹ ( ) v. t. to defeat and put to flight;
(सै य) उधळणे, दाणादाण करणे (Our Jawans -ed
the enemy.). n. पूण पराभव, दाणादाण (The
defeat at Panipat was a total —for the Marathas.). to put to -; (श ूची) दाणादाण उडवणे.
rout² ( ) v. i. &t. [- somebody up (out)]
to get him out of bed; जबरद तीने (अंथ णातून
जागे क न) बाहेर आणणे (We were -ed out of our
rooms for the morning parade.).
route ( ट) n. road; माग. (2) (ठरलेली) वाट.
(3) (सै याला दलेला) कुच कर याचा कूम.
en — (आँ ट) मागावर, मागाने, मागात. V. t. (p. t. & p. p. -ed) –चा माग आखून दे णे, वव त मागाने पाठवणे.
~-march ( टमाछ) n. शकाऊ सै नकांचे खूप रपयतचे संचलन.
routine ( ट न्) fixed and regular procedure; न य म, प रपाठ (-duties; न याची
कत े).
rove¹ ( ) v. i. & t. to roam, to wander;
भटकत फरणे (a roving band of robbers). (2) ( ी) नर नरा या दशांनी वळवणे. a roving
commission; - या कामासाठ एका ठकाणा न
स या ठकाणी सारखे जावे लागते असे काम.
rove² (रो ह) v. t. to pull out and twist; कापूस, लोकर, इ.ची वात कवा पेळू तयार करणे. n. कापसाचा
कवा लोकरीचा पेळू. (2) असे पेळू तयार कर याचे यं कवा असे पेळू तयार करणारा माणूस.
rover (रो हर् ) n. a wanderer; भट या. (2) व र शशुवीर. (3) चाचा कवा चाचे गरी करणारे जहाज (a sea-
~; चाचा).
row¹ ( ) n. number of persons or things in a line; रांग,ओळ (a - of books). a front--
seat;
( े ागृहामधील) प ह या रांगेतील आसन. a hard –
to hoe; फार अवघड काम.
row² ( ) v. i. & t. to move (a boat) by oars;
व हवणे. (2) ( वासी, इ.ना) नौकेत बसवून व हवून
नेणे (We -ed across the rivers.). (3) नौका पधात
भाग घेणे. n. व हवणे ( या). (2) व हवून जा याचे
अंतर. (3) नौका वहार. -ing-club n. व हयांनी नाव
चालवणा यांचे मंडळ ( लब). ~er n. व हवणारा.
row³ ( ) n. noisy or violent quarrel; कडा याचे भांडण, खडाजंगी (What's all this –
about?). (2) आवाज, गडबड, ग गाट. to kick up
a -; आवाज चढवून बोलणे, भांडणे. to get into
a –for; - यामुळे खूप बोलणी खाणे. v. t. & i. (with, over) खरडप काढणे. (2) भांडणे.
rowan ( ) n. a small tree of the rose family (also called mountain ash); लाल रंगाची
बोरासारखी फळे असलेले झाड.
rowboat ( ) n. a rowing-boat; व हव याची
नौका, मचवा.
rowdy ( ) a. rough, loud and disorderly;
आरडाओरडीचा, दं गलखोरीचा. (2) ( ) दं गलखोर,
पुंडाई करणारी (a -scene). n. पुंड, दं गलखोर .
rowdily adv. आरडाओरड क न, पुंडाई क न. row-
diness, rowdyism n. आडदांडपणा, पुंडाईची वागणूक.
rowel ( ) n. a spiked wheel attached to
a spur; बुटा या टाचेला लावलेले च .
rowing boat (रो इंग् बोट) n. a rowboat;
व हव याची नौका, मचवा.
rowing-club ( ) n. a club for persons who row; व ांनी नौका चालवणा यांचे मंडळ ( लब).
rowlock ( ) n. appliance serving as
fulcrum for oar; व हे टे क याची खुंट .
 royal ( ) a. having to do with a king or
queen; राजाचा, राजासंबंधीचा, राजाला शोभणारा. (2) प ह या तीचा. (3) उदा , उदार. -ly adv. राजाला शोभेल अशा
रीतीने.
royalist ( ) n. a supporter of the king or queen; राजा या प ाचा.
royalty ( ) n. all the royal persons; राजघरा यातील सव (The play was performed in
the presence of the -.) (2) राजपद. (3) ंथ स ह कासाठ लेखकाला ायची र कम (मानधन).
rub ( ) v. t. & i. (-bb-) to move something
over the surface of another; घासणे. (2) कशावर
तरी घासले जाणे. (3) रगडणे. (4) पुसणे, व छ करणे.
(5) पुसून जाणे. to - along with somebody; न
भांडता एको याने एक राहणे. to - down; व छ
कर यासाठ चांगले घासणे (उदा., टॉवेलाने अंग).
(2) घासून घासून उंची/जाडी, इ. कमी करणे. (3) गु हेगाराची झडती घेणे. to - in; चांगले चाळू न कातडीत जरवणे. (ii)
गळ उतरवणे. to –a person the right way; एखा ाला खूप करणे. to -a person the wrong way; एखा ाला
खूप मन ताप दे णे. to – shoulders with; (लोकांना) भेटणे व यां यात मसळणे. to - up; पॉ लश करण (to -up
the spoons). (ii) (पूव ान इ.ला) उजाळा दे णे (to - up one's French). n. घास याची या. (2) मेख, गोम,
अडचण (There's the -; हीच तर खरी अडचण आहे.).
rub-a-dub ( ) n. the sound of a drum;
ढोल याचा आवाज.
rubber ( ) n. the elastic material of which
tyres are made; रबर. (2) खोड यासाठ वापर यात
येणारा रबर (= खोडरबर). (3) (अ. व.) रबरी बूट. (4) (प े) ीज या खेळातील लागोपाठचे तीन डाव, (5) अशा तीन
डावांपैक दोन डाव जकणे. (6) कसोट
साम यांची मा लका.
rubberize ( ) v. t. to coat with rubber; रबराचा थर चढवणे.
rubberneck ( ) n. a tourist or sightseer;
दे श बघायला नघालेला वासी (चौकस वृ ीने मान
उंचावून सारखा पाहतो याव न हा श द).
rubber stamp ( ) v. t. to endorse without proper consideration; नीट वचार न करता अनुमती
दे णे. n. रबरी श का. (2) वचार न करता केवळ होयबा हणून वागणारा, अनुमती कवा जोरा दे णारा, श कामोतब करणारा.
rubbing ( ) n. impression taken of a
raised surface by laying paper over it and
rubbing with wax, etc.; (उंचव ा या पृ भागाचा यावर कागद ठे वून तो) घासून उमटवलेला ठसा.
rubbish (र' बश्) n. waste matter; कचरा, गाळसाळ. (2) अथशू य गो . (3) मूखपणाची बडबड, वटवट
(Gossip is mostly a lot of —.).
rubble ( ) n. broken pieces of brick, stone
or rock; दगड वटांचे तुकडे.
Rubicon ( ) n. a stream in North Italy;
उ र इटालीतील एक वाह. to pass (cross) the -; जेथून माघार घेता येणार नाही अशा धाडसी कृ याला वा न घेणे.
rubicund ( ) a. (face or complexion) ruddy; (चेहरा, अंगकांती) लालसर (a -face).
ruble ( बल्) n. rouble; र शयातील एक नाणे.
rubric ( ) n. heading or passage in red;
लाल अ रातील मथळा कवा उतारा.
ruby ( ' ब) n. a red jewel; मा णक (लाल र न).
(2) दाट लाल रंग. a. दाट लाल रंगाचा.
ruck¹ ( ) n. a mass of ordinary people or
things; सामा य लोक (a -of people).
ruck² (रक्) n. an irregular fold; (कापडाला
पडलेली) वेडीवाकडी घडी. v. i. & t. सुरकुतणे.
rucksack ( ) n. bag fastened to the
shoulders; पाठ वर प ट्यांनी बांधता ये याजोगी
कॅ हासची वासी पशवी.
ruckus (र'कस्) n. an uproar; ग गाट, गलबला (to stir up a ---).
ruction (र शन्) n. an uproar; ग गाट, गलबला.
(2) (अ. व.) चडा चडी.
rudder ( ) n. flat piece hinged at the back
of a ship or aircraft; (जहाज, वमान, इ.चे) सुकाणू.
ruddle (रडल्) n. red ochre; लाल गे रंग. v.t.
(मढ , इ. वर मालक या खुणेदाखल) गे रंग लावणे.
ruddy ( ) a. red and healthy-looking;(चेहरा) लाल (आरो याचा सूचक रंग). (2) लालसर (in -
health, -glow in the sky).
rude ( ड् ) a, impolite; उ ट, अस य (-reply,
- behaviour). (2) अयो य, अ ील (-words).
ो ो
(3) जोराचा, जबरद त (a -shock). (4) जोमदार.
(5) ओबडधोबड बनावट चा. (6) मूळ थतीतील
(-ore). in - health; उ म आरो य असलेला. -ly adv. उ टपणे. -ness n. रानट पणा. (2) उ टपणा. (3)
अस यता.
rudiments ( ' डम ट् स) ् n. pl. elements;
मूलत वे. (2) अ वक सत गो ी (-of wings).
rudimentary ( ) a. elementary; ाथ मक, अ वक सत (a –knowledge of Sanskrit).
rue¹ ( ) v. t. to repent of, to be sorry for;
- याब ल वाईट वाटणे, प ा ाप होणे, हळहळ वाटणे.
rue² ( ) n. small evergreen plant with bitter-tasting leaves; कडू पानांचे एक सदाह रत झुडूप.
rueful ( फुल्) showing regret; प ा ापद ध. (2) प ा ाप करणारे (a -smile, a -
expression). -Iy adv. प ा ापद ध होऊन.
ruff¹ ( ) n. band of feathers, hair or colour
round the neck of a bird or a beast; प या या
कवा ा या या ग याभोवती असलेले वेग या रंगा या
पसांचे कवा केसांचे वलय. (2) मानेभोवतालची कडक
इ ीची कॉलर (16 ा शतकात याचा वापर केला जात असे.).
ruff² ( ) v. t. & i. to trump (in a card game);
(प यां या खेळात) - या प यावर कमाचा प ा
खेळणे. n. कमाचा प ा खेळणे ( या).
ruffian (र' फअन्) n. bully; गुंड, मवाली, , ूर
मनु य. -ism n. , मवालीपणाची वागणूक.
ruffianly (र' फअ ल) a. like a ruffian; कायदा न जुमानणारा, मवा यासारखा.
ruffle ( ) v. t. & i. to disturb the smoothness of something; शांतताभंग करणे.
(2) अ व थता नमाण करणे. (3) चडवणे. n. वा यामुळे
पृ भागावर झालेली ु धता (Breeze ruffling the
water.). (2) मनाची अ व थता. (3) चु याचु यांची
झालर. (4) नौबतीचा थरारणारा आवाज.
ruffler ( ) n. a person or thing that ruffles; अ व थता नमाण करणारी कवा बाब. (2)
( शवणकामातील) चु या पाडणारा शलाईयं ाचा भाग.
rufous ( 'फस्) a. reddish-brown; लालसर-
तप करी.
rug (रग्) n. thick, woollen blanket; जाड कांबळे , बुरणूस. (2) गा लचा, जाजम. a travelling–;
( वास करताना वापरतात ते) जाड लोकरी पांघ ण,
Rugby ( ) n. kind of football using an oval-shaped ball which may be handled; अंडाकृती
चडू या साहा याने खेळायचा फुटबॉलचा खेळ (= Rugby football).
rugged (र गड् ) a. rough; खडबडीत, खडकाळ
(a -coast). (2) (चेहरा, इ.) सुरकु या पडलेला. (3) सुसं कृत नसला तरी दणकट, दयाळू , मानवता असणारा (a -old
farmer).-ness n. खडबडीतपणा. (2) दणकटपणा.
rugger (र'गर) n. Rugby football; र बी फुटबॉल.
ruin ( इन्) n. destruction; नाश, व वंस, नासाडी. (2) नाशाचे, अधोगतीचे कारण (Smoking was his
-.). (3) (अ. व.) भ न अवशेष. to go to -,
to fall into -s; नाश पावणे. V. t. नाश करणे (The
cyclone -ed the entire sea-side resort.).
(2) खराब करणे (Your dress is -ed.) (to -one's
health).
ruination ( 'इने इशन्) n. destruction, loss; नाश (The untimely rains mean -to the fruit
growers.).
ruinous ( इनस्) a. causing ruin; घातक,
नाशकारक (a -course of action, a -war). (2) भ न, मोडकळ स आलेला (a building in a -condition).
(3) ( कमत) भलतीच जा त (to pay a -price).
rule ( ल) n. law, regulation; नयम, कायदा, नबध, (2) रीत, रवाज, शर ता. (3) शासक य अंमल,
रा यकारभार (In a democracy the people have
the -.). (4) फूटप . (5) यायाधीशाने दलेला कूम.
as a -; सामा यतः, ब धा. -s and regulations;
कायदे कानून. a- of thumb; अनुभवावर आधा रत
नयम. v. i. & t. रा य करणे. (2)- या अं कत असणे
(कमणी .). (3) नणय हणून सांगणे (The judge
-d against him.). (4) (प ने) रेषा आखणे.
to –high; ( कमत) काही काळ (वर गेलेली) असणे.
to — out; अश य हणून समजणे. to work to -;
नयमानुसार काम करणे ( यायोगे उ पादन कमी करणे).
 ruler ( ) n. one who rules or governs;
रा यकता, राजा. (2) फूटप , आखणी, ळ.
ruling ( लग्) a. exercising authority; रा य
करणारा,स ा गाजवणारा(the -classes). (2) च लत. (3) बळ (the -passion). n. नणय ( वशेषतः यायाधीशाने
दलेला) (a -on a point of law).
rum¹ ( ) n. strong, alcoholic drink; (ऊसापासून काढलेली) दा . --runner n. दा ची चोरट आयात
करणारा माणूस कवा जहाज.
rum² ( ) a. queer; चम का रक. a - go; चम का रक घटना. a - fellow; चम का रक माणूस.
rumba, rhumba ( ) n. a rhythmic Cuban
dance; यूवामधील ( न ो) लोकांचे तालब नृ य.
rumble ( ) v.i. to make a deep continuous sound; (ढग) गडगडणे (The clouds -d
overhead.). (2) (बैलगाडी) खडखडणे. (3) (पोटात वायू) गुरगुरणे. n. गडगडाट, खडखडाट (-of thunder). (2)
मोटारी या पाठ माग या भागात सामाना या जोडीला माणसाला बसायची जागा (= dickey-seat).
rumbustical ( ) a. boisterous or unruly; आरडाओरडीचा, दांडगेपणाचा.
rumbustious ( ) a. boisterous or unruly; आरडाओरडीचा, दांडगेपणाचा.
ruminant ( ) n. an animal that chews the cud; रवंथ करणारा ाणी (Cows and sheep are -s).
ruminate ( मने इट) v. i. to chew the cud; रवंथ करणे (A cow-s its food.). (2) मनन करणे,
डो यात घोळवणे (to -over/about/on recent events). rumination ( मने इशन्) n. रवंथ. (2) चतन.
ruminative ( मन ट ह) चतनशील (a - person).
rummage ( ) v. t. & i. (through) to search
through while looking for something, often
causing disorder; एखाद गो शोध यासाठ
उसकाउसक करणे (to -through a drawer). (2) धुंडाळणे. (3) (जहाज, इ.ची) पूणपणे झडती घेणे (to
-a ship). n. (जहाजांची केलेली) कसून तपासणी.
(2) अशा तपासणीत मळाले या व तू. (3) सटरफटर
व तूंचा सं ह. –sale; सटरफटर व तूंची व
( वशेषतः गोद त पडू न रा हले या मालाची).
rummy¹ (र म) n. card game; (दोन जोडांनी
खेळायचा) प यांचा एक खेळ, रमी.
rummy² (र म) . queer, rum; चम का रक.
त हेवाईक (a –mystery). rummily adv.
त हेवाईकपणे.
rumour ( ) n. common talk, hearsay; अफवा, लोकवाता. बाजारग पा. आवई. वाद. v.t.
अफवा उठवणे. ~-monger n. अफवा पसरवणारा
मनु य. v.t. (सामा यतः कम ण योगात वापर) अफवा
उठवणे (It is - ed that she is getting married.).
rump (र प् ) n. an animal's buttocks; (जनावर, प ी, इ.चा) पा भाग, ढुं गण (The driver gave the
horse a slap on its -.). (2) (मह वहीन)
अव श भाग. a -parliament; अव श लोकसभा.
rumple ( ) v. t. to make or become
crumpled; (कपडे, इ.) चुरगळू न टाकणे (a -d sheet
of paper) (He -d his suit by sleeping in it.).
rumpus (र पस्) n. a noisy disruptive
commotion; आरडाओरड, दं गल.
run ( ) v. i. (p. t. ran, p.p. run) (-nn-) to move with quick steps; धावणे, पळणे, वेगाने
जाणे. (2) ायाम हणून पळायला जाणे (I used to –
while I was at school.). (3) (आगगाडी, इ.) धावणे
(= चालणे). (4) (वाहने) ये-जा करणे (The bus -s
from Shivaji Park to Mahim.). (5) (जहाज)
वेगाने जाणे. (6) (यं ) चालू असणे. (7) ( वपदाथ,
नद , इ.) वाहणे, ओघळणे (Tears ran down her
cheeks.). (8) (तलवार, इ.) खुपसणे (She ran a
needle into her finger.). (9) (धंदा, इ.) चालवणे
(to -a school/theatre, etc.). (10) ( वचार,
भावना, इ.) चटकन येऊन जाणे. (11) (र ता, इ.)
पसरलेला असणे (The road -s South.). (12) (रंग)
पसरणे. (13) (आग, बातमी) सृत होणे, भडकत जाणे
(A rumour ran through the town.). (14) नवडणुक ला उभे राहणे कवा करणे. to - down; ( ) पूणपणे
दमलेली असणे (He appears to
be terribly down.). (ii) (घ ाळाची चावी) संपलेली असणे. (iii) श संपलेली असणे. (iv)- याब ल काहीतरी
वाईट बोलणे. to -out; (भरती-ओहोट ) ओसरणे. (ii) (वेग) संपणे. (iii) (साठा) संपु ात येणे. (iv) ( केट)
धावचीत करणे. to -upto; एकूण सं येने. to — wild; भरमसाट वाढणे. to -risk; धोका असणे.
े
to - short; पुरवठा संपणे. to - riot; भरमसाट
वाढणे. (ii) अ नबधपणे वागणे. to — about;
इत ततः भटकणे (धावणे). to - after; -चा पाठलाग
करणे. (ii)- या सहवासाची इ छा करणे. to — high;
(भावना, इ.ला) जोर चढणे (भडकणे). to - errands;
नरो या हणून काम करणे. to – the show; सव सू े
हातात असणे. to - like mad; अ यंत वेगाने धावणे.
also ran; (घोडा) शयतीत धावला पण यश वी झाला
नाही. (ii) ( ) पधत भाग घेतला पण अयश वी
झाली. n. धाव याची या. (2) सहल, रपेट (a -of
ten kilometres, a to Lonavla). (3) (नाटक,
इ.) खेळ, योग (The play had a long -.).
(4) (संकटे , इ.) अखंड मा लका (a -of bad luck).
(5) गुरेढोरे, क ब ा, इ.साठ असलेली मोकळ जागा
(a sheep-~). (6) ( केट) धाव (Sachin scored
eighty - S.). (7) सवसामा य वग (to common
of mankind). (8) ( कमती, इ.ची ) घसरगुंडी (Prices
came down in a -.). ~-down a. थकलेला,
आजारी, अश . (2) बंद पडलेला. - on the bank; अनेक ठे वीदारांनी बँकेकडे ठे वी परत कर यासाठ
केलेली मागणी. at a –; धावत धावत. to have the
of; -चा वापर करायला पूण मुभा असणे. in the
long -; सरतेशेवट (प रणामी). a –on a book;
पु तकाला चंड मागणी. to have a –for one's
money; य नांब ल मळालेले समाधानकारक ब ीस.
on the the —; पळ काढणे. to be on the –; अ वरतपणे काही ना काही करत असणे. to give someone the –of
(something); एखा ाला एखा ा गो ीचा सरास वापर करायला मुभा दे णे. the –of events; घटनांचा एकूण रोख.
runabout ( ) n. a small car, esp. one for use in a town; शहरातून चालवता ये याजोगी छोट
मोटारगाडी. (2) हलके, छोटे वमान. (3) हलक मोटारबोट. (4) भट या (पायावर न पडलेला) माणूस.
runagate (रनगेइट् ) n. a vagabond; भट या
माणूस. a. भट या.
runaway ( ) n. a person or animal that
runs away; पळपुटा (a - horse).
runcinate ( ) a. (of a leaf) having a saw-toothed margin, with the teeth pointing
backwards; करवती या धारेसारखे (पान).
rundle (र' डल) n. a rung of a ladder; शडीची पायरी. (2) हातगाडीचे चाक.
rundown (र डाउन्) n. reduction; कमी करणे
(a - in the labour force).
rune ( ) n. any letter of an old alphabet
used in N. Europe; ाचीन उ र युरोपीय वणमालेतील वण. (2) अशा वणासारखी गूढाथदशक खूण. runic a. अशा
वणाम ये ल हलेला.
rung¹ (रंग)् p.p. of ring; ring चे भू. का. धा. प.
rung² (रंग) n. cross-bar in a ladder; ( शडीची) पायरी. (2) चाकाची आर. (3) खुच या पायांना
मजबुतीसाठ जोडलेली प . to start on the
lowest/reach the highest –of the ladder;
(नोकरी, दजा, इ. बाबत) अगद खाल या पायरीवर
सुरवात क न अ यंत वर या पायरीवर पोहोचणे.
runlet (रन् लट) n. cask for wine, etc.; दा चे पप.
runnel (रनल) n. a small stream; छोटा नझर,
ओढा. (2) र या या कडेला असलेले उघडे गटार.
runner (रनर्) n. one who runs; धावणारा माणूस. (2) शयतीत धावणारा. (3) (पो टाची थैली घेऊन
जाणारा) जासूद. (4) जा याचे वरचे पेड. (5) दल
धा याचा वेल. (6) लांबलचक गा ल याचा प ा. (7) चोरट आयात करणारी कवा जहाज. (8) सामा सक श दांतील सरा
श द (उदा., a gun-~
चो न श े आयात करणारा. a rum-~; चो न मादक
े आणणारा.). (9) याव न काही घसरत जाते असा
प ा (उदा., the -s of a sledge). ~-up n. शयतीत
सरा आलेला.
running (र नग) a. made while running; धावता- धावता केलेला (a -jump). (2) अ वरत (a-hand,a -
commentary). (3) लागोपाठ (three times -). (4) (जखम) वाहती. n. धावणे. to make
the -; वेग था पत करणे. to take up the -; पुढाकार घेणे. in the -; शयतीत यशाची संधी असणारा. out of
the -; यशाची श यता नसणारा.
runny (र न) a. tending to run or flow; वाहणारा, ठबकणारा, झरपणारा (a -nose). (2) जा त व
े
असलेला.
runt ( ) n. undersized or stunted plant,
animal or person; वाढ खुरटलेली वन पती, ाणी
कवा माणूस.
runway ( ) n. specially prepared surface
over which aircraft take off and land;
वमानतळावरील वमानांसाठ असलेली धावप . (2) टे कडी या उताराव न झाडे कवा डके घसरवून
ने यासाठ केलेला र ता.
rupee ( ) n. the standard monetary unit
of India, Pakistan, Sri Lanka, etc.; भारत,
पा क तान, ीलंका, इ. दे शातील नाणे पया (= 100
पैसे).
rupture ( ) n. breaking or tearing apart;
(र वा हनी, इ.चे) फुटणे. (2) बघाड, बेबनाव. (3) अ तगळ (हा नया). v. t. & i. फुटणे (The balloon -d.).
(2) फोडणे. (3) संबंध तोडणे.
rural ( अरल्) a. of the countryside; ामीण
(- scenery).
ruse ( ) a. deceitful trick; लबाडीची यु , लृ ती (The fox pretended to be dead as
a —to confuse the hunter.).
rush¹ ( ) v. i. &t. to move with force and
speed; जोराने (वेगाने) येणे, जाणे, जायला लावणे.
(2) अ वचाराने व घाईने (एखाद गो ) करणे (The
operation couldn't be -ed.). (3) एकदम धावून
जाणे, ह ला करणे. n. पुढे घुसणे, ह ला. (2) अचानक
उ प झालेली मोठ मागणी (a -for tickets to a
new play). (3) घाई (We have enough time to
eat without -.) (the -of city life). the ~-hour (s); अ तशय गद ची वेळ. in a-; गद ने (घाईघाईने).
to — one's fences; अ वचाराने (घाईगद ने) एखाद गो करणे. to - someone off his feet; एखा ाला एखाद गो
घाईगद ने करायला लावणे.
rush² ( ) n. a plant which grows in marshy
places; ल हाळा. ~-light n. ल हा याचा भ ड मेणात
बुडवून तयार केलेली मेणब ी. -y a. ल हा यांनी
आ छादलेला.
rusk ( ) n. a kind of crisp biscuit; एक
कारचे कुरकुरीत ब कट. (2) खुसखुशीत पाव.
russet ( ) a. of soft reddish-brown; लालसर
तप करी रंगाचा. n. असा रंग. (2) अशा रंगाचे सफरचंद.
rust ( ) n. reddish brown coating formed
on iron; गंज. (2) एक कारचा पकांवरचा रोग (तांबारा). v. i. &t. गंजणे, गंजवणे (The old lock
has -ed and needs oil.). (2) पु कळ काळ
उपयोगात नस यामुळे न पयोगी बनणे.
rustic (र टक्) a. rural; ामीण वभागाचा.
(2) गांवढळ, अडाणी. n. खेडेगावातील माणूस (The -s
gathered at the country fair.).
rusticate ( ) v. t. to send away from an
educational institution; व ा याला (ता पुरते) (शाळे तून) व ापीठातून काढू न टाकणे. rustication n. (शाळे तून,
वदयापीठातून) ता पुरते काढू न टाकणे.
rusticity (र ट स ट) n. being rustic; पेहराव,
आचरण, इ.बाबत गांवढळ असणे ( गांवढळपणा,
ओबडधोबडपणा) (a -of manner).
rustle (र'सल) v. i. & t. to make a soft, whispering sound as of dry leaves; सळसळणे.
(2) सळसळ असा आवाज काढणे (I requested the
man to stop rustling the newspaper.). (3) पुरवठा करणे, कोठू न तरी एक आणणे (Please —up
something for me to eat.). n. 'सळसळ' असा आवाज.
rustless ( ) a. that does not rust; न गंजणारे (-steel).
rusty (र ट) a. covered with rust; गंजलेला.
(2) ( ) बुरसटले या वचारांची. (3) सराव नस याने पुसट झा यासारखा (My Sanskrit is rather-.). (4) गंजा या
तांबसर रंगाचा. (5) (काळा कपडा) वाप न रंग गेलेला.
rut¹ ( ) n. deep narrow track made by a
wheel; चाकोरी. (2) ठरा वक कारचे जीवन. to get
into a -; चाकोरीत अडकून पडणे. v.t. (-tt-) - यावर चाको या पाडणे. -ted a. चाकोया पडलेला (a deeply -
ted road).
rut² ( ) n. the periodic sexual excitement of male animals; नर ा यांचे ठरा वक वेळेला माजावर
े े े े
येणे ( या.). v. i. (-tt-) माजावर येणे (-ting
season).
ruth ( थ्) n. pity, remorse; क णा, ती खेद.
-less ( लस्) a. ू र, नदय, कठोर. -lessly
adv. नदयपणे. -lessness n. नदयपणा, कठोरपणा.
rye ( ) n. (plant with) grain for making flour and as a food for cattle; राय नावाचे धा य.
ryot (राइअट् ) n. an Indian farmer; रयत, कसान, शेतकरी.
______________________