|

1
a , to
 ARS MAGICA
SIVE

MAGIA NATV

RALIS ET ARTIFI
CIOSA , STVP ENDOS ET
abſtruſos effectás , virtutes , & ſecreta in
,
animalibus fecundum certas aſtrorum ac
conftellationum figuras & figilla, ho
rasque planetarias exhi
bens.
Antehac nunquam viſa , cognitave.
NVNC PRIMVM EX VETUSTISSI
mis veterum Sophorum , do artis Magica peritiffimis
Artificibus eruta , do ab infignem vtilitatem ac
jucunditatem lucipublicæ commiffa .
Cui præit
MAGIA SUPERSTITIOSA
De dæmonum variis generibus , faunis, ſatyris ,
Jamiis & ſpectris , eorumque operationi
bus diverſis disquiſitio plane
recondita.
Cum ELENCHO CAPITVM .
FRANCOF.VRTI ,
Apud ANTONIVM HVMMIV M.
DC . XXXI.
MVSEVM

BRITAN

NICYM 1

2.
 PROOEMIV M.

E Magia di & uri , præ

Emifimus, benevole Le
&tor, disquiſitionem de
variis dæmonum gene
ribus , & diverſis eqrundem ope
rationibus , reſtare videbatur , uc
queſtiones quasdam ad dæmonis,
live genii cujusq; cognitionem a
dipiſcendam , adiungeremus ,quas
in veſtibulo huius opuſculi affige
re placuit : Exigitur fichabent :
QVÆSTIO I.
An vnicuique homini datus fit fpiritus
malus & Diabolus ? Etan animæ im.
piorum fiant Dæmones poſt ſuam à
corpore ſeparationem ?
Vemadmodum vnicuiqz
datus est Genius ſeu piritus bo .
NWS
 nus , ita etiam ei aſſignatus est malus
atq, diabolicus ; quorum uterque vnio
nem quærit cum ſpiritu noftroillumý
ad ſe allicere & attrahere ſummaope
nititur , atque , vt illinon aliter ,quàm
vinum aqua commiſceatur , omni co
namine tentat : Homoigitur inter hos F
duos concertantes medius est , & loco
liberi arbitrii ſibiest,ita vt victoriam ,
vtri vult præftare foleat : Bonus enim
ſpiritusfeu Damon
per bonaopera ipfi
conformianos fibi ſimilesreddit, & in
Angelos vniendo nos ſibitransformat.
Hinc Malach.4.6.de Iohan.Baptiſta
dicitur : Ecce ego mitto Angelum
meum ante faciem tuam . Dequa
transmutatione di unione alibifcri
ptum est, qui adhæret Deo , vnus
ſpiritus efficitur cum eo . Sed &
mali Dæmones malis aétionibusnosfi
bi conformes , & vnitos reddere ſtu
dentId
: quod etiam ex Chriſtiverbis

3 elice
elicere poſſumus, quibus deJuda in
quit; Nonne ego vos elegi duode
cim, & vnus ex vobis Diabolus ex

iſtit? Atque hoc idem arguere videtur

Trismegiſtus; Quando Damon
in humanam influiránimam ,ſemi

na propriæ notionis infpergit;Vn

de anima talibus feminibusconſperſa,
furorepregnansparit inde mirabilia,
ebqualiacung, Demonum funtofficia:
Bonus enim Damon, quandoinfluit in
animam fanétam ,extolliteam ad fapi
entie lumen ; malus verè Demon in

prauam trãsfuſus animamincitat eam

ad furta ,homicidia, libidines, & quie
cunque malorum Dæmonum ſuntoffi
cia :Boni enim Dæmones, teſte Jam
blico , animas perfeétiffime purgant,
ipſi prafentes ,dantcorpori ſanitatem , .
virtutem animo, menti fecuritatem ,
quod in nobisest bethiferum selent,ca
borem fovent efficaciorem reddunt ad
vitam ,
): (- 3
vitam , & harmonia intelligibili menti
lumenſemper infundunt. Cæterumde
eo magna videtur inter Philoſophos
ſuboriri diſputatio, An animę homi
num fiantDemonespoft ſuam ſe S
parationem à corpore : Magornm th
quidem fentétia est, tefte Porphyrio ,
animas in natură Demonum converti

ac pernitiofas,utiilli funt,fieri:Quori
fanè opinio verbis Chriſti de Juda I.
ſchariothe,confirmari videtur:Atg
illi etiam expreffis verbis adftipulari
videtur Mercurius Triſmegiſtus,
cùm dicit : Anima vtiq ; prava , cum
Dæmon efficitur , ad obſequium
Dei jubetur igneữ capeſſere cor
pus , inde in animam transfuſa nea
fariam ,eam flagellisverberat pec
catorum , & c. Bonorum autem ani
ma virtute adminiſtrationum bono
rum Damonum in naturam Angelo
Tum tranfmutantur.

QVÆST.
4
 QVÆST. II.
Angeli cæli empyrei, mentis duces,nati
que cuſtodes , qui Planetis & Dæmo
nibus eorundem prædominantur.

SEcundùm Hebræorum patresetiam

Magi recentiores,ac pracipuè Tri
themius Abbas,vir ille ſapientiaad
inirabili præditus , Angelü Saturnoat
tribuere videtur Orifiel dicta , quid
ab aliis Zabkiel nuncupatur,IoviZa
chariel , vel, vt alij volunt, Zadkiel ,
MartiSamael ,veljuxta alios Cama
el, Soli Michael , licet alij Raphae .
lem ei ,minùs tamērectè, vt mihi qui
dem videtur , affignent : Nam utiMi
chael dicitur in Apocalypſi effe quaſi
dux belli piritualis , qui Diabolum de
orſum ſuocõduetu propulfavit ,cælum
que empyreum , ab ejus lite exconten
tione , ac ab omni impuritate libera
uit , fac etiam Solcæleftis poteſtatem
habet vita , mundificationis , multi
plicationis , & fumma fortitudinis
3: 6 4 :
ac fplendoris in mundo viſibili, & qui
demeòmagis ,quoniam Deus in eopa
fuit tabernaculum fuum . Veneriprefi
det Angelus Aniel,Mercurio Rapha
el, atg, Luna Gabriel . Atg hocest,
quod affeuerarevidetur Trithemius
Abbas ,hiſce verbis : Veterum ſenten
tia est plurimorum , mundum hunc in
feriorē ordinationeprimi intellectus ,
qui Deus est , per ſecundasintelligen
tiasgubernari:quorum opinione con
ciliator Medicorum affentiés dicit :
Septem planetis, fpiritus ſeptemà
principio cæli & terræ præfectos ,
& c . Hiergo Angeli feptem funtillipo
tenti ſimi,quorum dominionon modo
ftellæ erratice ,verùm etiam ipſi De
mones Olymplici, quibus à planetarums
creationé ipſis immediatè præeſſe da
tum est, ačtum ſuum habent : Nam ve
Deus Monas Angelos cæli empyreire
picit ; fic etiam illi hos cæli ætherei,at
que
5
que hi denique iftos cæli elementaris.
Qv ÆST . III.
De fpiritibus Olympicis ,ac primùm de
iis, qui ſubjiciuntur prædičtis Angelis
empyreis ,à quibus Genius nativitatis
procedit.
Piritus illos vocant Magi Olympic
Spir
cos , qui in firmamento , & in aftris
firmamenti habitantiquorum officium
cft fata decernered fatalescafusadmi
niftrare, quatenusidDeus approbaue:
rit , ordinauerit, & permiſerit ; Nane
šeg,malus Demon , neque malum fa
tumcitra aut vltra ordinationem Dei
alti Jiminocerepotest. Quilibet verò
Spirituum Olimpicorum ,hocdocebit ca
efficiet,quod Aftrum , cui aſſignatur
portēdet: & tamen omnes fine permif
Joone diuina nibil in aétum deducere
poſſunt : Solus enim Deus est, qui do 1
poffe & efficere illis dat : & proinde,
quando malum fatum important àfum
):( 5 peria
 perior i
Ange lo ,in quo nihil malieſ t per
,
voluntatem divinam corriguntur:Pa
rent igitur Deoconditoriomnium tam
fupercæleftia & cæleftia , quam fublu
naria & infernalia .
QVÆST. IV .
De ſpiritibus Olympicis dominium im
mediate habentibus in Planetas.

Ratron est ſpiritusSacurni,quž

A
-natum reddit aptum ad gravi,
tatem & contemplationem , docet Al
chimiam , Magiam & Phyficam .
Bethor gubernat ea , queJoviad
fcribuntur , ad maximas dignitates e
vehit offert thefauros y aereos conciliat
fpiritus,qui vera dant refponfa ,medi
cinas miraculofas in fuis affectibus
reddit, & ſolelo
t ngam promittere vin
tam .
Phuleg preest Marti,& ejusattri
butis ,qui evehit genitum ad ſummas
dignitates in re bellica ;

Sol
 Soldat fpirituspraſtantiſimos,qui
docent perfectam medicinam ,conver
tit omnia in aurum pretiofilimum
lapides pretiofos ,dat aurum & crume
nam auropullulantem :
ſpiritus Veneris gubernat
Hagith
Venerea.Quēſuo dignatur charactere,
facit affabilem & ornatum omni deco
re, cuprum convertit in momēto in au
rum lè contra aurum in cuprum .
Ophiel est ſpiritus Mercurii cu
gubernator Mercurialium .
Luna dat fpiritus familiares,quifa
cilimè docent omnes artes; & quem ſuo
charactere dignatur, facitpoffein mo
mento argentum vivum convertere
in lapidem Philoſophorüm .
QVÆST. V.
De fpiritib . Olympicis feu Angelis, qui
manſionibus Lunæ prædominantur. ..
Vnt etiam 28. Demones , qui pré
Sunt cuilibet Luna manſioni, inci
:( 6 piendo
piendo ſcilicet å primamanfione, Ge .
niel , Enediel, Amixiel , Azariel ,
Gabriel,Darachiel, Seheliel,Am .
nediel, Barbiel,Ardefiel, Neziel,
Abdiznel,Jazeriel,Ergediel, Ata
liel, Azeruel, Adriel, Egibicl,A
matiel , Kyriel, Bethnael, Geliel ,
Requiel, Abrinael, Aziel , Tagriel,
Atheniel, Amnixiel. Qui quidem
ſpiritis conueniunt cum natura man
fionum Luna.

QV Æ s T. VI.
De Dæmonibus Olympicis , qui impe
rant fignisZodiaci.

Porro etiam Damon peculiaris pra

est cuilibet duodecim fignorum :
Verbi gratia : Arieti praſodet Mal
chidael, Tauro Afmodel,Geminis
Ambriel , Cancro Mariel , Leoni
Verchiel, VirginiHamael, Libra
Zuriel, Scorpioni Barchiel,Sagit
tario

7
tario Adrachiel, Capricorno Ha
nael, Aquatio Cambiel , & Piſci
bus Barchiel :De hisſecundum Mke
gos fcriptum est in Apocali vbi dicitur,
quod in 12,portis nouæ vrbis 12.Ange

li fins collocations
Qv ÆST . VII.
De fpiritibus elementaribus , & mandi
plagis præſidentibus.
Ciendum est etiam ,quòd in regia
ien
Scne mundi infima ſpiritus fiueD &
mones reperiantur multorum officio,
rum : cùm alii 4. ventis praſint, atque
prafetti ſint quator mundi partibus :
Sedquia venti ſunt fpiritus à Deopro
cedentes, ideò eorum dominia attribu
untur Angelis fupremaregionis: Quar
re Michael præfe& tus eft vento Ori
entali,RaphaelOccidentali,Gabriel
Borea, & Nariel foueVriel Auftro:Si
militer elemento aeripraest Cherub,
aqua Tarlis, terræ Ariel ,igni Se
) :( 7 ° ruph ,
ruph , veljuxta Philonem Natha
niel . Quiſque autem horum fpirituum
grandisprincepsest, &habenspotefta
tē multa libertatis in dominio fuorum
Planetarum & fignorum ,atgin eorum
temporibus , annis ; menfibus, diebus,
& horis, & fuis elementis , ac partibus
mundi , du ventis adeoque dominatur
unuſquiſq; eorum pluribus legionibus.
Hi conducunt ad difpofitionem corpo
ris humani in geneſi , & caterarum
creaturarum .

QV ÆST . VIIT.
De Angelis, qui horis cujufque dieiat 1
tribuuntur .

Vilibet Planet & attribuitarPrin .

C!
ceps aliquis ſupercæleftis , vbiin
premiſis declaratú est, videlicet Mi
chael Soli, Anael Veneri , Raphacf
Mercurio,Gabriel Lune, rifiel san ' .
turno , Zachariel Iovi,& c. Quare cu
Angelum in qualibet , cujuslibet ſepti
marle
 mana & diei hora predominantem in
venire deſideramus, procedêdum erit,
ut in inuentione Planeta predominan
tis in qualibet diei feptimana hora , in
Aftrologia noſtra declaratum est :Ver
bigratiâ , diei dominiciprimāhoram ,
incipiendo abortu folis , ſibi vendicat
Sol ,fecundam Venus, tertiam Mer
curius,quartamLuna,quintă Satur
nus, & fic in cæteris . Sic etiam dici .
mus , quòdprimam boram dieidomi
nici,Michael,qui est ſpiritus Solis
poffidebit , fecundam Anael, qui est
spiritus Veneris , tertiam Raphael,
qui est ſpiritusfeu Angelus Mercurii ,
& itain reliquis.

QVÆST. IX,
Quomodò figna atque planetæ & per
conſequens Dæmones iis præſiden
tes magis uni terræ loco dedicentur,
quá alteri & proinde vires fuasmagis
exercere & exequi cernátur quãalibi.
Plane

{
 Planetas colligimus ex Coſmogra.
phica doctrina vendicare fibipro
pria climata : Sic Saturno primum
clima attribuitur,Jovi
fecundum ,& c.
Invenimus etiam ex Chaldæorum
documentis aliàs regiones his velillis
fignis Zodiaci ſubjici : Exempli cauſa ,
Aries Germania , Britannie , Gallia ,
Syria,Paleſtina , Polonia , Burgundid,
Suecia &ex ciuitatibus, Neapoli, Flo
rentie, Capua ,Verona , Bergamo,PA
dua,Marſika,Sarragofa & hujusmodi
aliis præſidet. Taurus præſidet Me
die,Perſia, Cypro, Polonia, Ruffia , Că
pania, Rhetiæ , Heluetie , Lotharingia ,
Britannie, Irlandia , & ex ciuitatibus,
Boloniæ , Mantua , Taranta , Pauia ,
Palerme , Turegia , Breslauiæ , Lipfia ,
& c. Atgita dereliquis fignis .His i
gitur cognitis facilimum erit eorum
Jpirituum locos magis familiares , hic
in terra inuenire ; Et proindediligéter

obfer
obferuare debemus regionem ,-eiuita
tem ,oppidum ,aut locum , quæ funt
fub
figno domus, in quoDominus loci boni
Dæmonis feuGenii natiuitatis
inuenitur .

ILEN
ELENCHVS

CAPI1 TVM HOC

OPVSCVLO COM

prehenforum .

PROOEMIV M.

QV AST . I. An vnicuique homini da

tus fit fpiritusmalus, & diabolus,
& an animæ impiorum fiant dæ
mones,poſt ſuam è corpore fepa
rarionem.
II. Angelicaliempyrei , mentis du
ces,natique cuſtodes, qui Plane
tis & Dæmonib. eorum prædo
minantur.
III. De ſpiritibus Olympicis, ac pri
mùm de iis,qui ſubjiciuntur prę
dictis Angelis empyreis,à quibus
Genius natiuitatis procedit,
IV. De fpiritib.Olympicis dominium
imme
 immediatú habentibus in plane
tas .
y. De ſpiritibus Olympicis , qui
manfionibus Lunę predominan
tur.
VI. De Dæmonibus Olympicis , qui

the
imperant ſignis Zodiaci.

most
VII. De fpiritibus elementaribus , &
mundi plagis præſidencibus.
VIII. De Angelis, qui horis cujusq; dici
attribuuntur.
IX . Quomodo figna & Planetæ &
per conſequensDemones iis prę
hdentes magis yni terræ loco de
dicentur , quam alteri & pro
inde vires ſuas ibi magis exercere
& exequi cernantur quàm alibi.

CAP . I. De Magia, ejusq; diviſione. I

II. De pa &to inter dæmonem & ho
minem intercedente.
III. De dæmonum variisgeneribus.s
IV . Magiam præter apparentes , &
præſtigatorios, etiam habere ef
fectus varios. 36
V. An
 V. An cæli afpe& us, & influxus ali
quid ad magicos effectus confe
rat.
VI .
De imaginatione, & an eales ef37
fe
ctus miros producere valeat 38
VII . Anne characterum , annulorum ,
ſigillorum & iinaginum ea vis fit,
quæ à Magis illis tribuitur 39
VIII . An morbi verbis , & incantatio
nibus fanari poſſint.
IX . 42
De Amuletis , & Periapris, an il la
effectum decantatum præſtent.
44
X.
An Magi poteſtatem habeant in
cæleftes orbes & fidera.
XI. Quæ ſit Magorum poteftas circ45a
fortunæ bona.
XII. Quæ fit Magorum poteſtas cir52
ca
animalia bruta.
XIII. An dæmones incubi & fuccub 61 æ
ſint , & anex tali coitu proles gi
gni poſfit.
XIV . An lagæ verè de.loco ad locu m
63
transferantu
r , & de nocturnis
eorum conventibus.
66
XV . An
XV. An corpora ex vna in aliam fpe
ciem Magi transformarepoſſint.
XVI. An Magipoſſint beſtiis loquendi
facultatem tribuere , & an voces
beftiarum intelligant. 79
XVI. De extaſi & raptu Magico . : 82
XVIII. De dæmonum apparitionibus,
84
five de fpe & ris.
XIX . De divinationibus. 92
XX . De ſpeciebus divinationis. 95
XXI. De Necromantia. 96

XXII . De Hydromantia. 97
IOI
XXIII. Deharuſpicina .
XXIV . De augurio & auſpicio. 108
XXV. De fortibus illiciris. JIO ,

XXVI. De conjectatione. 113

XXVII.De conjectatione ex elementis ,
meteoris variis. 116
ni ca
XXVIII. De phyfignomo prenorio
II7
ne.
XX IX . Dec õje cta tio ne ex ſom nii s ,118
XXX . De ſtigmatib .fupernaturalibus ,
materialibus ,diabolicis, quæ in
uruntur fortilegis, & primo, an
123
dentur. XXXI . De
XXXI. Deſcriptio ſtigmatum diabo
licorum , quibus lagæ notantur.
166 14
XXXII. Vnde probetur vlterius,quod
ex diabolo fint. 185 INI
XXX
XXXIII. Apodictica fequitur conclu
fio . 233

MAGIA NATV .
RALIS .

De mirandis quibusdam naturali Magia

facti operationibus.
CAP. I. Mirandi quidam Magiæ natu
ralis effectus. 245
II. De cura Characteriſtica per ima
gines & ſigilla. 435
III. Sigilla Magica. 440
IV. Imagines leu ſigilla Chaelis. 448
V. Sigilla feu imagines Hermetis.
457
VI. Imagines,feu ſigilla Thetelis.463
VII. Sculpturæ Salomoniæ .
VIII. De triplicitate lignorum imagi
ncs . 475
1X . De
12
 um
X. Deplanetar imaginibus.477
X. De reliquis Aftrorú imaginibus.
XI. Caurelæ in imaginum fabrica
497
conſiderandæ .
o r i a 492
XII. De mem ,
r i æ r o l o
XIII . Ars memo ex Grata . 497
 M A G 1 A,
In qua

MAGIE DIVI
SIO , SPECIES , DÆ.
MONVMQVE GENERA
diuerfa , & operationesfiue
effecta .

C.AP, I.

De Magia, einsý, diuifione.

E Magia dičturi, naturali

potiffimum , eiusg effe &tis
admirandis, à definitione
exotdiemur : Magia eſtíci
entia , quæ vi quadam ,non
tamen ſupernaturali, led creata, inſolita
quædam efficerepoteft , quorum cauſa
communem hominum captum exupe 1

fant. Ab hacigitur definitione vera om.

A niz
 MAGIÆ Divisio
mia miracula , digito Dei omnipotentis
effecta, tenore verborum illorum , vinon
ſupernaturali,ſecludimus.
Diuiditur Magia generice fumpta in
Naturalem , Artificioſam & Diaboli.
cam , & ficBonam , vel Malam ,
Illius definitionem poſaimus, huius
hæceft. Magia prohibita, mala, vel dia
bolica eſt ſcientia, qua vi pacti cui dia
boloiniti ,mira quædam , & communem
hominum captum exuperantia , effi
ciuntur.
Magia artificialiseſt,quæ humana in
duftriamira quædam perficit, dicitur et
iam magia artificialis operatrix , eſtque
duplex, inathematica-& præſtigiatrix.
Mathematica nititur principijs ma
thematicis, Hinc variæ artificum opera
tiones, olim Archimedis ,Architæ ,hodie
recentiorum automata ,
De hac ſciendum , nihil contra na'tu
ram eam efficere, fed potius naturalibus
medijs & caufis agere , fiin haceffe &tus
ſupernaturales intueris , ad præftigiatri
cem referendum .
Pre
 CAP. II.

Præſtigiatrix ex effectis cognoſcitur,

hæcenim ludicra ſunt, & non talia , qua
lia apparent.
Magia dæmoniaca, quæ diabolo au
thoręnititur, & effectore.
Non autembonis ſpiritibus tribuipo.
teſt, nec diuiſio Magiæ in albam & ni
gram lubfiftit.
Huc referri poteft Ars Planeraria ,
ars Alinaldel, notoria, Paulina reue
lationum

CA P. II.
DePaão inter damonem , & hominenkina
tercedente.

M dæmo
Agia diabolica pacto cum
ne nititur, quod Magus cumed in
!
ijt, vt quotieſcumque libitum eiſit , ali
1
quid efficere, adminiculo artis ſuæ , de
monex condicto concurrat:
1 Pactum hoc cum diabolo vel expref
ſum ,vel tacitum.Exprelli triplex modus,
autenim dæmon forma viſibili, & certa
Tolennitate comparet,reſque coram teſti
bus
 MAGIÆ DIV1810
bus agitur,aut ſine teſtibus,altero modo
aur per vicarium ,magum alium , réspera,
agitur, cum ſcilicetpaciſcens dæmonis
conſpectum fugit.
Tacitum pačtum ,quando quis ſciens,
& volens, fuperſtitioſis vriçur lignis, qui
bus Magi vtiſolent,velquando ex igno
rantia ijs vtitur, quia mala & à dæmone
inſtituta efle neſcit.
Pactum vtriuſque ſpeciei vañum &
irritum eſt : quin & periculoſum ,& no
centius, & animæ & corpori.
Pactum hoc intercedere dignoſcitur,
necmiraculi,nec naturæ vis, nec artificij
folertia deprehenditur.hoceft,fiopera
tio naturalem facultarem excedit; (i ino
peratione aliquâ adhibeantur verba ig
nota, falſa, abſurda, facráve ad ſenſus a
lienos retorta, ficque operatio tribuitur
certis quibuſdam & deſignatis ritibus, &
denique,fi vis effe rix collocatur in ob
feruantijs planeſuperfluis, & indifferen
tibus, liinquam ,hæc, vel fimilia adhibe
antur, reſque non eft proportionata, ad
effe & um producendum , magicis tribua
tur
 CAP . III .
tur incantationibus, & artibus , necef
fe eft .

CAP. III.

De demonum varijsgeneribus.

Taurem ſunt dæmonum variæ ope

I
Vrationes , & libidines, fic & varia ge
nera ,omnes quidem immundi, & mali,
hominibuſque infefti : proutfatiuseos
deſcribit Trithem . in lib . Quaftionum ad
Maximilianum Cæfarem . Sicuti demones
( inquit) in poteftate acumineque fubtilitatis
ab inuicem differunt : ita maleficarum quoque
poteſtas non eft in omnibus vna, ſed infingulis,
prout demonibus concurruntnaturafubtiliori
bus velgroßioribus,diderſa. Multaenimfunt
genera demonum , & certis inter ſe gradibusdi
Itant: rationelocorumin quecadentes à princie,
piofuntdetrufi.
Primum quidem genusdanonum appellatur
igneum , quod circa ſuperiorem peruagatur aë
rem ,nec vnquam ante iudicij diem ad inferiora
demergitur:ſed continuoſubregionibus permae
mentesſublunaribus nullum habent cum bomi
nibus
 MAGIÆ DIVISIO
nibus in terra commercium . Quod vero ſubluna
permaneantSanctus quoque teſtatur Auguſtio
nus in opere,de Agone Chriſtianofic dicens: De
mones non habitantin cælo , ybi ſol ſtella ſunt,
fed omnes ſub regione lunari verfantur. Hinc
motusopinorApuleius dixit animalia eſſe igni
ta, propterea quod Ariſtoteles confirmauit in
fornacibus ardentibus quædam animalia par
uulaſepius viſayolitaſſe pennulisaptá , qua to 1
tum quum fuum diuerſanturin igne ,quoniam
cumigne oriuntur , & cum eodem igne exſtin
guuntur, & ad ſuum ynde penerant locum eua
neſcentesredeunt. Nulla ſunt eis eum maleficiis
confortia . quoniam cum demorentur in igne, M
propter ſubtilitatem fuam non poffunt corpus
groffum fueaëreum induere.
Secundumgenus aëreum dicitur, quod in
nëre errans nobis propinquo commoratur. Hi
quidem poffuntad inferiora deſcendere, daft
fumptis decraßioreaërecorporibus, quandoque
hominibus apparere. Aera permittente Deo fe
pius turbant,tonitrua ( tempeftatesconcitant,
& omnes fimulinperniciem humanigeneris cão
ſpirant.More hominum affectionibusmouentur
paßionum ,fuperbia maxime &inuidia , tan
guntur
 CA P. III . 7
gunturque perturbationibus continuis, ob nec
folido veſtiuntur corpore,necvno confiftunt loco.
Nec vnam omnes formam habent,fed plurimas,
eafquefæpius mutant,ſecundumvarietatem af
fectionum , quibus veloccurrunt maleficarum
Garminibus euocati, vel impulſi perturbatione
ad nocendum .
Habent enim violentum omnino & furio
fum morem turbationibus plenum , vnde vebe
menter malefatti& perturbati repentinas pla
rimum machinantur infidias, & dum fuas a
gunt incurſiones,partim latere volunt, partim
inferunt violentiam . Malefica horum damo
num operationefuffulta, tanto funt ad malefi
candum potentiores, quanto ſuperiorem ex eam
rumordine concurrentem faerint aſſecuta. In
vita D.Anthonij Di Athanafius aerem plenum
eſſe dixitdemonibus:quod Mercurius antedixe
Tat Ter-maximu :nullam videlicetmundi par
tem demonum prafentiâ deftitutam . S. quoque
Præful Ambrofius dixit:Plenusest mundus fan
&tarum virtutum ,quiaest plenus nequitiarum .
Vnde Platonicidamones; in aere volantes , in
modum denfißimaninisignitæ ,cupientibus tra-.
didere viſibiles: fi aliquandiu verſus cælum.fole
A 4 fplenia
 MAGIÆ DIVISIO
fplendente irreuerberatis oculis continuauerint
obtutus.Sed neſcio an in aere cauſetur obiectum
ex confijtentia reali : vel certe oculorum motus
interclufus repreſenter imaginesfalſas; nonfine
fenfus tamen leui pramifforumac
detrimento
cepi experimentum .
Tertium genus damonum terreftrium dici
mus ;quosprolapſos de cælo in terram , pro ſuis
demeritis minimedubitamus. Ex his autem de 012
*
monibus alijverſantur in filuis, atque nemoria
bus;qui penatoribusponuntinfidias : alij vere
patulis degunt in campis,quino&te aberrare fa
ciunt itinerantes,nonnulli demorantur in locis,
abditis atque cauernis : reliqui cæteris minus
furiofi ac perturbatidemorari cum hominibus
in obſcuro dele&tantur.Non una ducuntur affe
Etuſed vario. quoniam alij funtaliis minus de
prauati, quanquam amnesfintmalis perturbaa
-tionibuspleni.Ex his quidam gaudent folisillu
fionibus territare homines , alijprædi&tionibus
futurorum in admirationem fui trabere cupiūt
'audientes; nonnulli vero ad hocfummo conatu 9K
laborant, vthomines irrationabilifurore tur OF
batos ,aut melancholia furentes terreant , la
dant,veloccidant, quod experientia fæpius fa
ctum
 CAP . III.

Etum agnouimus.Hinc San &tus Ioannes Chry

foftomus in libro tertio, deprouidentia ad
Stagyrium monachum :Omniactione Dia
bolicapetentior eft ad nocendum maroris ma
gnitudo. quta damon quoſcunqueſuperat , per
mærorem fuperat:eum fiauferas,nihilà damo
ne ledi quiſquam poterit .Hocautem demonum
genus raro eſtmaleficis familiare , propter ina
conftantiam affe&tionum & leuitatem ; qua
territaremultos gaudent potius , quam pnius
mulierculeſubeffe imperio. Commarantur ta
men interdum ,& pollicenturvafanis, in vitio,
Aút cryſtallo fiuefpeculo : & carminibus concie
tati refponfa dant mulierculis: & fiquis ventu
rus invia eis maledixiſſet pronunciant. Et hoc
„Maleficarum genus multum differt à reliquis,
quodille maleficioréddunt infirmuin , ifta
quia
curarepollicentur. verum quia maleficium ve
plurimum refellunt maleficiozearumacceffus ab
Ecclefia.omnibus interdicitur Chriftianis.
Quartum genusdemonun denominatur A
quaticum : quoniam fehumoribus imviergens
circa fluuios a lacus inhabitat ; ira plenum ,
turbatum ,inquietum , do fraudulentum , quod
in maritempeftates concitat', nauigiaque de
Wergens
IO MAGIÆ DIVISIO

mergensin profundum, multis vitam aufert in

aquis. Et ifti demones quoties aſſumuntcorpus
viſibile, in ſexx frequentius, apparent fæmineo:
in maſculino rarius videntur ,propterea quod in
locis verſantur humidis, & molliorem vita du
tumſequuntur,nec virile ſchemafacilecætero
rum conſuetudinepoſſuntaſſumere.Vnde Nais
des,Nereidefque Nymphas aquarum , non mal
Gulino , ſed feminino dadum fexu nominauit
Antiquitas.A noſtris autem aquaticæ mulieres,
ideft Waſſerfrawen communi vocabulo di
suntur.
Qui vero habitant in locisficcioribus & * ſub
eridis , quoties hominibus corporaliter appa
rent viſibiles, in viros ſe transformant.
Diuerfarum quoque ſpeciesafumunt beſtia
diuerfas tanguntur
fum ,prout affectionibus.Sã
diautem Angeli,quoniam affectione nunquam
variantur;vniformiter femper apparent in for
ma virili.Nuſquam enim legimusſcriptā ,quod
bonusfpiritus in forma fit viſus muliebri, aut
beftia cuiuſcunque,ſed ſemper in ſpecie'virili.
At ſapo viſiſunt dæmones circa fluuios &
fontes, in fpecie mulierum aliquando choriſan
tes, aliquando capillos more foeminarum expli
cantes :
 CAP : 111.
cantes: nonnunquam vero cum hominibus lo
quentes , & varias ludificationes exercentes. Et
hoc genus non confueuit cum maleficis babere
commercium .
Quintum genus ſubterraneum dicitur, quod
in fpeluncis & cauernis montiumque remotis
concauitatibus demoratur: Et ifti dæmonesaffe
stioneſuntpeſimi, eofque inuadunt maxime,
qui puteos & metalla fodiunt, & quithefauros
in terralatentes quarunt, inperniciem humani
generis paratißimi.Hiatus efficiunt terra, ven
tofque flammiuomosfufcitant, & fundamenta
edificiorum concutiunt. Noctibus aliquando de
montibus turmatim : egreſi mirandasſtupen
daſqueintampis ducunrchoreas; & quafi vnius
ducismetuentesimperium , fubitoeuaneſcuntad
fignum ; c adfüa diuerticula reuertuntur. Ini
terdum nolarum inter eos auditurfonitus, &fe
nonnunquam ſpiritus hominum vitadefuncto
rum mentiuntur. -Nihil magis quærunt.quam
metum hominam admirationem . vnde ha
bemus compertum , quod fimpliciores hominum
quofdam nonnunquam in fua latibula mon
rium duxerunt , ftupenda mirantibus often
dentes ſpectacula ,- da quaſi-beatorum ibifine
mans
11
12 MAGIA DIVISIO
manfiones , amicos viuorum ſe mentiuntur.
Ex his quoque demonibus quidam incubones
funt thefaurorum , quosauaritia mortalium in
terra abſcondit: & nerurfusin vſus perueniant
bominum ;eos ſubducunt,furantur, & cuftodi
ant: & quandag, de loco inlocum tranſportant.
Et hoc genusdamonurn cum maleficis mulieri
bus nullum confueuithabere commerciúm .
Sextum genus dæmonum appellatur Luci
fugum : propterea quodlucem maxime hor
rent, & deteftantur. quia nec diebus vnquant
apparent,nec aliomodocorpus, quam de noite,
poffuntaffumere. Hoceft negotium quod in
tenebris perambulat : genusdemonum im
perſcrutabile.acpenitus tenebroſúm ,paßionibus
frigidisagitatum , malitioſum , inquietum egon
perturbatum ;quodoccurrentes bominesviolen
ter comprimit nocturnis horis , fepiusque Deo
permittente autflatu quofdam interficit , aut
contactu. Maleficis non conuenit hoc genusde
poteft, quia
menum ,neque carminibus ar& ari !
lucemfugit,& vocem hominumfimulque om
nem tumultuin . 5
Aereum maxime ad mateficia fæmina
tum confueuit occurrere. namoftceteris omni
bus
 CAP. III. 13
bats magis ſubtile , &audacißima temeritatis.
Terreftrium quoque nonnulli, vt eft di&tum ,
maleficis(ubferuiunt;quitamen inferiorigradu
1 habitimaiora illa maleficia inducere minime
poffunt.Hæc Trithemius.

DAEMONVM GENERA VARIA

ex diſq.Mag. Delrio. Lib . II. q.
xxy11.feat.ui.

Æmonesab Hebræis vocantur Ma

lachim raaim , angeli mali , rashe-ga
lyoth , capita feu principes captiuitatis; Sa
tanim , calumniatores, vnde Arabicun ,
Satainim , & Elilim , vanitates ſeu fimala
chra , vnde Græcum encaeus cognomen
Bacchi: & , Sedim , dæmones. Græcis vo
canturπνεύματαπλάνα πνεύματα πονηeg ,
fpiritus deceptores, fpiritus improbi, &
Saluores doto Žderiainen , quod terrørem
incuriant. Latinis hi, de quibusagimus,
Manes,Lares,Genij,Larna , Lemúres. Gallis;
Gueliers,Lutins,Gobelins,moynes boutez ,loup .
garoux.Italis ,Farfarelli, Mazzáruoli, maz
Kapengoli.Hifpanis ,trazgos,duendes.Appa
А 7 ruere
 14 MAGIÆ DIVISIO
fuerc olim formis, quam nunc pluribus;
'vnde nara fuir illa veterum multitudo
Deorum infernorum.de Genijs , Lemu
ribus,Laribus,Manibusiam diximus: 'de
alijs videamus.
Primò occurrit Hecate, triuiorum &
quadriuiorum præſes , triplici facie, dex
tra equi,finiftra canis,media fæminæ : vi
de quæ dixi comment.in Sen.Medeamv,
7.& v.788 . hanccenſebantfpe & rorum
immittere terriculamenta , vide com .
eundem in v. 812. & illa aduentantefon
lum tremebat , & thedarum fulgur cer
nebatur,quodfacros ignes vocatSeneca; &
- canibus multis cincta aduentabat, quo
rum terribilesvlulatus & lacratus audie
bantur,vide eund.commene. v. 839. &
ſeq.Loyher.lib.i.ca ...hanc, quando fpe
ciem mutabat , Scholiaſtes Apollonij in
lib.3.cenſuit Empuſam vocatam : ſed alij
diſtinguunt, hæc vxor fuit Plutonis, ca
dem quæ Proſerpina.
2.Pluto,huncGræcivocarunt.cdn.co
quod mortem in orbem induxerit , ab
Hebræo ED . vocatus etiam eft Plutus,
Deus
 CAP. III. 15
Deus diuitiarum , ficut & Hebræis ſeu
Syris Mammona,ab Ægyptijs dictus Serd
pis,hoceft ardens,à voce Hebræa Saraph :
quem alij Solem contendunt.
3. Charon,Hebræa origine iracundum
& furore plenum rorat : qualem nobis
Virgil.6. Æneid. & Seneca in Herc.Fu
renteeum exhibent .
4 . Cerberus, iuxra Leloyer. deduci po.
teft à Celebhasrets,hoceft canisterræ :nam
dæmones ficà Zoroaſtre vocari iam do
cuimus.
f. Erant & quidam dæmones luctato
res, quihomines lu &tari compellebant ;
qualis ille rundépevo @ Temelius, qui
Temefam infeftabat, fingens fe Politæ à
Bruttijs occifi animam , de quo multa
Grxci Paufan.in Eliac. & Strabo lib.6.1
mitabaturſimia Angelum , qui cum Pa
triarcha lacob luctarus.
6. Fuere & admodumtruculenti,
qui Alaftores dicti , fortaffis idem cum
Nemeli Alaftor. Nam Nemefim fin
gebant vltricem ſcelerum & hoc offi
cium Alaſtori tribuit Origenes contra
Cele

1
 16 MAGIÆ DIVISIO
Celfum ,vocant eum Azazelz & Zoroafter
vocans Carnificem & Scholiaft.Euripidis,
iz Medaa, ideo dictum cenfet quod nihil
fcelerum etiam lateat; δν ουκέςί λαθών. cgo
potius, quia nihileam fugitautlater eo
rum , quæ Deuspermittit perdere ac de
ſtruere. Fortaſlis hic eft ille exterminator
de quo in Apocal.c.9.V.11, rex ille locu
ftarum angelus abyſſi , cui nomen He
braice Abaddon,Græce Apollyon, Latine
exterminans ( 1173X Samor. ) vbi male
Primafius legit,Armageddon , & Hansber
tus ac Haymo,Labadon ; ſed ,vt nos, recte
legerunt Andr. Cæſarienſis, & Arethas
Cappadox; Tychonius vero totum præ
terijt,fors etiam Donatiftis mos fuit S.S.
proarbitrio detruv care. nam & Beza &
fiiniles Nouatores hodie illud Latine, ex
terminanszdelent; quod ( vta Latino inter
prete optime additum ) Ecclefia Roma
naagnouit , & retinuit. Omnibus tribus
linguis ſignificatur dæmon cuncta cor
rumpensac deftruens.
7. Fuere & Satyri, quorum Princeps
Faunus; huic terribiles ac inopinatos fo
nos
 CAP. 111. 17
Eer nos tribue bant: & his erroribus auerrm
js , candis loui Fauno facrificabant,cui dicara
zil ædesin Auentino , hos Pſellus vocat Al
nipides ,a formâ, Onofeeles ſiue Onofcelides,vt
norar Sozomen.lib.8.cap.6.SS. vocat eos
e
piloſos d'vyu Sairim Leuit.17.verf.7.vbi
nofter vertit demonia;LXX.verò ,pana ſeu
idola; eodem fenfu :idem inuenias 2.Paral.
11. perf.15. Sic etiam vocantur dæmones
he
talpa & veſpertiliones ab Elai. Dionyf. Ha
le
lycarn.lib.6.Antiquit. Rom . item pilofi
I & Sireneszc.2.v.21. item piloſi, onocen
te tauri, & lamiæ ,cap.13.v.21. haud dubie à
as
fpectrorum varietate. didi & Ægypanes,
quaſi capripedeszquales à poëtis fingun
tur, & horum tripudia ſæpe vifa in Ailan
te monte ſcribit Plinius;cap.34.v.14.au .
dità narrat-Mela;libis.c.1. hodie & vide
ri & audiri confirmat Iul.Scaliger. lib. 3 .
Georg. Sed & D.Antonio talem olim in
deferto obuium factum auctoreſt D.A.
thanaſius,in vita Antonij. corundem viſo
rum meminere Plutarch . in Sylla. &
Diodorus Siculus in Bibliothec. Rabbi
Abrah . Ezræ F. multa de his fabula .
18 MAGIÆ DIVISIO

tur comment. in Genef. relatu indigna.

8. Sacra Scriptura meminit etiam da
monij meridiani,contra Cardan.exerc. 355.
his verbis;Nõtimebis à timore nocturno,à fan
gitta volante in die, à negotio perambulante in
tenebris,ab incurſu & demonio meridiano : vbi
quatuor enumerantur pericula fiue pe
ftes,quas omnes vulr effe dæmonum ge
nera,Paraphraft.Chaldæus. Pl.9o.v.s. &
6.De nocturnis demonibus conſtat, noctem
quali proprium eſſe ſcamma ſpectrorum ,
& dæmonum ; vnde & Principes tenebra
tum dicuntur, & legimus; poteftatem tene
brarum.Seneca in Oedip.diurno tempo
re ,graſlanté peſte,dixit,viſa,
Vagaperlucos ſimulachra virum ,
Maiora yiris:
nocturno verò ( lic hæc diuidenda) illud ,
Quin Tanarijvinculaferri
Rupiſſe canem fama,& noftris.
Erraſſe locis. Plane pleraque fpectra 88
terriculamenta dæmonuin nocte robur
habere;mane vaneſcere, ex pluribus ſcri
ptoribus,alias docui; in Herc.Furent.co .
ver. 123.cx Virg.Horat.Propor.Statio &
Catul
 CAP. III. rg
Catul. & Ioſepho atque Hebræis. & Pſel
lum dæmones quoſdam agnofcere Luci
fugos, tenebrarum incolas & amatores:
Antagoniſtam vero Patriarchæ lacobi,
Genel.32.v.24. bonuin fuiſſe Angelum,
non dæmonem , vt cenfuere quidam a
pud Procopium,& homo præceps nimis
actemerarius Franc.Georg.tom.1,fect.z.
problem.234.in Problematibus S. S. Exhis
nocturnis eſt , princeps Succuborum tæ
monum , quam Hebræi vocane Lilith,
hoc eſt apparitionem nocturnam , à Lai
la ( hoc eſt-nox:) quia non ſolent ta
lesdæmtones viris eſſe infefti, nifi nocte.
Vnde Eccleſia cum Ambroſio , contra
eos precatur :
Proculrecedant fomnia
Et noctiumphantaſmata ,
Hoftemquenoftrum comprime
Nepolluantur corporar
Incubi dæmones etiam interdiu graf
fantur, quorum Pana Principem veteres
conftituebant:eum Hebrçi Haca, noftri
per excellentiam nominant Incubum ,
Gloffar, Incubus,tocv, vocatur & Intius, vt
ego
3
20 MAGIÆ DIVISIO
ego arbitror,non ab Hebræo, danas ( af
fligere;) quod longe peticum , ſed à vera
bo Latino ineundi. Ardere enim hunc dæ
monem ,& ei ſubditos, amore improbo
fæminarum veteres cenſuerunt: D. Aug.
lib . 15. de ciu. Dei Iſidor. lib . extremo
Octauo Origen.Macroblib.1. Satur.22
non quod delectentur concubitu , ſed
quod gaudeantab hominibus Deumofen
fendi,& genushumanum tam fæde con
taminari.
Nono igitur , Pauſanias in Phocaic.
defcribit nobis dæmonem quendam Eu
rynomum , longis & prominulis dentibus,
& corpore liuido ac cadaueroſo formi
dabilem ,pelle vulpinâ vetitum ;cadaue
ribusmortuorum veſci folitum , eaque
adoſla vſque deuorantem . Quibuſdam
?
videtur hæc Mortis deſcriptio : credide
rim potius, quando fpectrum aliquod a
liqua forma veteribus apparuerat ,ftatim
eos nomen certum illi indidiffe , &
facrificia vel expiationes illi auerten
do inſtituiffe : vnde & orta fequen
tia muliebrium ſpectrorum fiue oſten
torum
 CAP. III . 21
torum nomina , fi &tioneſque. Nam
Decimo loco occurrunt Sphinx illa
Thebana,de quaStrabo lib. 9. Apollo
dor.libr.z.Bibliothec. Higynus in Fabulista,
IS1.Natalis Comes lib.9.mythol.cap. 8. &
Lilius Girald. in Ænigmatibusquæli fuit,
dæmon fuit: quiformam illius fpeciei Sis
miarum aſſumpfit , quæ spbinges vocan
tur,de quibuslege Pieriumlib.6. Hierogly.
& Solinum ,cap.30.Secundo Harpyie, de
quibus Heſiod. in Theogonia, Apollon.lib.
2.. Argonaut. Orpheus, in Argonaut, Apol
lodor.lib.1.Biblioth.Euſtath.in Odyll.u. &
Izaciusin Lycophr. Tertiò ,Gorgones tres, de
quarum forma & genere dictum fuſe
Commeñ.in Medeam Sen.p.831,Quartò , Si
renestres, de quibiis egi, quæ neceſſaria
hoc loco, Aduerſar in Sen.Medeam v.355 . &
de his mentio apud noſtrum interpre
tem vulgatum Eſai.13. v. 21. vt & LXX .
verſerunt, & tefte Eufebio ,tres interpre
tes;non tamen eiuſdem verbi Hebræilo
co , quo nofter: Theodoretus vult Sirenas.
fuiffe dæmones ad voluptatem incitan
tes , Quinto Erinnyes ſiue Eumenides, quas
Latini
22 MAGIÆ DIVISIO

Latini Pænas vocauere , & ipfæ tres ; de

1
quarum habitu & conditione multa co !
gellimus eiuſdem Commen in Medeam
V.13 . & feqq.& 1.960. Vltimò ; Nympha,
quarum quædam aëriæ ; vt Sibylla de qua
Plutar.lib.de fera num.vind.quædam terre
ſtres,vt Oreades,Napex, Dryades, Ha
madryades;quædá aquaticæ ,vtNereides
& Naiades,illęmaris,hæ fluuiorum : quas .
omnes dæmonum ſpectra fuiſſe conitat;
& fi non coſtaret inde probaretur, quod
aſpectus earum iratarum de recto men
tis ſtatu deiiceret (quod dæmonum pro
prium ) vt docent ex Græcis Scholiaſt.
Theocriti & Heſychius,ex Latinis Varro
& Feſtus.fic affectos nos lymphatos, quali
Nymphatos:Græci vocant vun done
tales,viſa Cerere,ceriti:viſo quoque Fau
|
no in meridie,mente attoniti;audito Pane
territi Panico pauore, dicunturvexarivano
metu ; quanquam hoc nomen etiam hy
drophobiâ laborantibus & cæteris illis,
poſſit accommodari late ſumpra voce.
vide quæ dixi Comment, in Herc. De
teum 1.246,
Ynde
 CA P. III.
Vndecimum fpectrorum genus eft, id
quo nutrices ſolicæ infantes metu incúr
fo quietate, de hoc genere primum eft
Acco, Alphito , & Mormo,deſumpta puto no
mina, ab perfonis Tragicisfeu Comicis
terrorem adferentibus deformitate : de
Mormo id Theocritus & Ariſtophanis
Scholiaftesdocuere. Accoavetula illa , quç
fui adſpectu in ſpeculo ad inſaniam re
dacta, & facta terror.puerorum , origi
nem habuitzdéqua Rhodiginus lib.17. A. L.
cap.2.6 Adagiographus in Acciſare.deAlphi- -
to,idem teſtatur Plutarch . Deinde & Gel
lo , de qua adagium Γελω παιδοφιλοτέegr :
hancaiunt virginem vitâ decefliſle, & ex
ius ſpectrum in Lesbo oberrare, & im
maturam pueris necem adferre. volunt
eius meminiffe Sapphonem.Alia fuir Gi
lo,de qua Nicephorus.
Tertio loco occurrunt Lamia, de qui
bus etiam facri Vates Ieremias & Eſaias
Efai.13.v.vltim . & Thr. cap. 4. quasvera
dæinonum ludibria fiue fpectra fuiſſe,
cum Apollonius Thyanæus,tum D.Hie
1 ronym . & alii patres docuerunt ; de
qui 1
24 MAGIÆ DIVISIO

quibus & Strigibus ( quas ab eſu carnis

opinor humanæ vereres magiſtri in Glol-,
ſar.Leftrygonas vocarunt) quia & profeſſo
tractauicopioſe Commen . in Medeam
Sen.v. 732. neactum agere videar, eo të
lector optimemalo ablegare ; quam ea
dem repetere. Germani inferiores vo*
cant Aluen / & Xluinnen; Gotthi, Eluas.
Olaus lib.3 . cap . II. viderurmeminiſſe .
D. Hieronym . cum dicit fæpe bimulos
ac trimulos ad vbera materna lactantes
à dæmonio corrumpi, ad Paul. de obitü.
Blefillæ .
Duodecimum quando apparetin formà
hirci ( vnde abIſaia & Mole vocari pilo
ſum Teu zahir contendunt Iarrhius &

Kimchi.) vel Leonis, vnde templis genti

lium effigi ſolica capita leonina,quod ri
der Arnob.lib.6.contr.gent.velſerpentis ,vt
cum Æſculapius Romam aduedus:& a
nachorecæ de quo B.Niluslibr.deorat, ad
Deum cap. 102.00 103.vel noctua, vt apud
Virgil.extremo Æneid . velmufca, vt ap
paruit Laoduniin Energumena , & foler
apparere Anabaptiſtis, vnde & vocatus
Baal
 -CAT . III. 25
Baalzebub,Dominus muſcx ; velporti, lupi ,
aut alteriusanimalis,cuiuſcunque.
Decimumtertiumgenuseft,cohortium ,
acierum , caſtrorum militarium . ficut e
nim bonorum angelorum acies vila bis
in facrisliteris ;Gen.32.in pr.& 4.Reg. 6.
0,17. ſic & , fimiæ Dei,diaboli ſæpele in
milicum confertorum ſpecie oſtendunt
hominibus. In vita S. Norberti cap. 26.
leguntur fpecic armatorum militum in
quoſdam religioſosdæmonia incurriffe :
vt & in vita S.Guthlaci Anachoreræ , 4
pud Surium ,menſe Aprilk. Inchron.Hirſga
uienfi Trithemii legimus ſub annum
1168. Monacho cuidam Limpurgio , pro
pe Wormatiam , vilam multitudinem
maximam equitum peditumque,ordina
tarum more acierum , quaſi ad prælium
procedentem :cumque monachus auda
Xer,quinam forent, interroga [ſet, illos
refpondiffe; ſe non veros viuoſque mili
tes effe ,fedanimas milicum , &non ira
pridemhis ipfisin locis principi cuidam
ſtipendiatos occubuiffe:veltes, arma, &
equos, queviuis peccandifuerantinftra
B menta ,
 DE MAGIA

menta , nunc mortuis indicia fupplicio

fum effe: quæ circum illos videret omnia
nihil niſi ignem eſſe, quo comburantur.
fe precibus atque ſuffragiis adiuuari pof
ſe, Leloyheriuslib.4.cap.6. huic religio
lo inſultat, quod temeie animas defun
Ctorum effe crediderit: cuius contrarium
tamen rationes & argumenta eius non
conuincunt. Ait,damonesfingunt ſeanimas
eſſe.læpe non ſemper ſtrepitum edidere diſce
dentes & fragorem.políunt& fpiritus mor
tuorum.Flammis veſtes & arma circumdata ,
demones elſeprobabant.
Decimo quarto dæmones ſunt ſub illo
{pectrorum genere ; quo in nemoribus &
aliis amænis locis fefe oftentant inſtar
puellarum autmatronarum ,in veſte can
dida; interdum in ftabulis cum luminari
bus cereis , ex quibus etiam diſtillate gut
tæ poftmodum in equorum iubis , quas
ſedulo pexuerunt & nexuerunt,folentab
hominibus inueniri . talis illa vidua Rur
ſiana in meridie obambulans , de qua
paulo ante mentionem feci : tales, quas
feu Nymphas albas, Dominas
vocant Sibyllas
noctur .
 CAP. III.

nocturnas, Dominas Bonas, & earum Regina

Habundia; quarum aduentu multum pro
fperitatis , & rerum omnium copiam pu
tant ſuperſtitiofæ anus domibus contin
gere,quasfrequentarint ; & ideo domi
( uæ illis epulas inſtruunt , eſcariis lanci
bus & vaſis vinariis omnibus apertis ac
diſcoopertis, nequid illis ad ſumendum
moræ obiiciatur:quæ plane idololatrica
effe , docet prædicto loco idem Epiſc.
Parif.vt & Nicol.Cuſanus libr.2 . excitatio
num . Huc refero tresillas que viſa Ma
chabæo Banckoni, à quo Stuartorum ge
mus ; quæ venantibus vifæ regnum illi
prænunciarunt,Boeth.lib.12.Scot,bift, Ha-,
rum bonarum Dominarum ,quas Genti
les Parcas vocauere mentio habetur &
conuiuij illis preparati in vita D.Germa
ni Epiſcopi, & apud D.Antonium pag. 26
Hiſtor.tit.11.9.s.Tales etiam fatalesSorores,
feúnymphe,falſo putatæ bellorum præfi
des & Victoriarum largitrices, quæ Ho
thero Regi familiares in Septemtrionis
Hiſtoria Olai. libr. 3. capit. to . Ita
li vocant; Fatas, Galli, Fees quales fin
B 2 guntuk
 DE MAGIA

guntur Meluſina , Alcina , Morga.

Decimo quinto buius generis fpectra
ſunt,per quæ Deus aliquando denunciar
futura bella, peftem , mutationes regno
rum & fimilia.pauca commemorabo ex
empla.Nocte quæ ſeditionem Antioche
norum præcellit, viſa mulier ingeas &
formidabili adfpectu, aërem ſcutica tam
fortiter verberans,vt tota ſonus Vibe ex
audiretur Sozomen.l.7.c.23. Gennadio
Patriarchæ Confantinopol. nocturno
tempore accedenti ad altare templi , ve
Deuin pro falute publica deprecaretur;
horrendum fpe & rum fe obtulit , quod
cum ille facro ritu coniuraſſet,relpondit,
quamdiu Gennadius viueret, libinon li
cere damna, quæimminebant, Ecclefiæ
illius inferre ,ledco mortuo ſæuiffime ſe
in illam graffaturam . Thcod. lector lib ,
1. Collectan . Priufquam Hunnericus
perſecutionem in Catholicos Aphricæ
inchoaret , ſuper cacumine montis Zi. 1
queni homo gigantex ſtaruræ viſus , &
auditus clamare; Egredimini,Egredimini: &
in zde Fauſti, qux Carthagini eſt, viſa
mul.
 CAP. III. 29
multitudo Æthiopum fanétos Ecclefia
fugans, & ante ſe impellens, Victor. Vei
cenf.lib.2.de perſecuc. Vandal. Alia multe
buiufmodi ſuggerunt,Carda.lib.14 .de varier.
rer . & Fulgof.tw .deprodig.libile
Décimo fextolow hicoccurtunt illa ſpet
etra, quæ certis temporibus & locis auc
domibus folent tumalrus & vexationes
varias exhibere; cuius rei prætermittam
exempla eo quod notiffima resfit , & legii
polline, qui attulere vereres recentiorel
quic,videTemeffe đeneStrabo & Raua
nias cirati, & Ælianus lib.divar,Hiſtor.de
puerisnigriscirratis Auguſtinus lib . 22. de
Ciuir.Deicap.8. deDario EpiſcopoMediola
nenfi Gregorius lib.z.Dialog.cap.4. de van
tibus & fonisauditis in Marathonepoffpugnam
Gum Perfis, Paulan.in Arrie, & antepugnam
Leu & ricam in templo Herculis, apud Cicero.
de diuinat. antepugnam cum Cimbris apud
Plinium lib.z.cap.sg.ante bellum civile Syle
tanum in eadem Italia, apud Appian.de bel
primum
lo ciuil.lib.i.an te pralium Pharſali
cum Antiochia ,apud Cæl.lib z.de bello cia
uili antemortem Cafaris Di& atorisdomi eins,
B 3
30 DI MAGIA
apud Dionem ,recentiora ſunt apud Nide
rium lib. vltim.formicarii,Guilh.Parif.d.cap
24.Torquemadam Hortiflorum coll. 3. A ,
lexand.ab Alexand.lib 5.Gen.dier.cº.23.&
confirmat praxis Forenſis Hifpaniæ , qua
licitum conductori, qui ante id ignora
bat,ſpectrorum ſic inquietantium caufa
domos relinquere conductas , vt poft
Portium cenſuit Couarr.lib.4.variar.rc
folut.ca.6 . Solenthuiuſmodiinfeftatio
nes iuberi, vel permitti à Deo, ob p e
nam peccatorum , vel adexercitium bo
norum, vel ob aliam caufamn occultam .
Interdum iſta peragunt dæmones male
ficorum immiſſione, ve contingit B.An
tonio , Caſſianuscollat.8.ca.18. & nobili
Aquitano ,qui Parifienfem fudiofum iu .
re fuo per vim fpoliarat; Froiffard, in
Chron . fæpiusſponte faciunt ſua , tan
tum vthomines falſa quapiam reuelatio
ne decipiantaut perſuaſione fallaci; ſicut
apud D. Auguft. illi baptiſmum diſſua
debant.contentiſunt aliquando ſola ve
xatione, & inquietatione ,nullo cum coré
poris damno , vtioculator illé ſpiricus, de
quo
 CAP. III. 37
quo Guilh. Parifienfis, qui vaforum col
lifione & lapidum iactu lomnum diſtur
babat , & culcitra fubtracta delecto de
turbabat , & Salmantinus ille Torque
madæ,qui grandibus faxis quofuis pete
bar , irrito tamen & innocuo contingens
ictu :quodMarcusMagas,apudPſellum ,
1.de dæmon . proprium dicit eſſe dæmo
num ſubterraneorum ,de quibus mox.a
gemus. Quo vero pacto dæmones lapi
des iacere queant & alia huiuſmodi ope
fari , quæ videnturmanus & corporata
inſtrumenta requirere,Scholaſtici diſpu
tant . aflentior iis, qui prælente per ſub
ftantiam fuam co loci dæmone, & impe
rio voluntatis aerem lapidi proximum
mouente,& fic lapidemimpellente, hæc
fieri cenfent;quando nullum ipſe corpus 3
induit:fivero corpus formatum , vel ca
dauer allumerer , nulla forer difficultas.
Vide D.Thom.quotl.6.Duran.Capreol.
& alios in 2.d.7 .
In locum decimumfeptimum veniant
fpectra illa Boruſſiz , de quibus quadam
epiſt.ſcribit loan . Meletius; In Sarinatiæ
coli
B 4
32 Du - MAGIA
solifpiritusquofdam viſibiles , qui lingua Ru
thenica, coltri, Germanica, Koboldi, dican
tur, quos credunt habitare inoccultis adium lo
tis,velin congerielignorum ,nutriuntg eoslaute
omni ciborum genere; eo quod adferre foleant
nutritoribusfuis frumentum ,ex alienis horreis
furtofublatum . Cum vero alicubi illi fpiritus
“ babitare & nutriri cupiunt, hoc modo ſuamer
gapatremfamilias voluntatem declarant : in
domum congeruntnoctu ſegmenta lignorum ,
& mulêrisimponunt lacte plenis paria fterce
Ta animalium :quodvbipaterfamilias animado
Herterit,nec dißipauerit ſegmenta,nec ftercora è
muláris eiecerit, ſed de inquinato lacte cuma
minifamilia fua conrederit ,tunc ili apparere, a
permanere ibidicuntur . Idem iudicium de
fpectris virunculorum ac femellarum breui
tudine ac fpecie pigmæi vel pumilionis,
olimin multorum domibusfrequétium ,
& domeftica fere cuncta minifteria foli
torum obire ,equos curare, domum ver
rere,ligna & lympham adferre , & fimilia,
facere :de quibus OlausMagnus lib.z.c,
II. & 12. Galli vocant des Gobelins, Teua
tones Kabbautermannetinst & Gutet
tensi
 CAP. TIT. 33
fengl & Sueones Trullas appellant. Arex
hoc genere fuerint Eres & Anteros, qui, vt
infantuli, in balneo , iubenci lamblico
apparuerunt, Eunapius in lamblico : id
cogitandum relinqno .Sane huc pertinét
Montani illi , quorum nobis Hiftoriam
Georg. Agricola prodidit,c.de anim futs
terran.In metallicis (ait) fodinisirucniuntur ,
& truculenriquidom ,vel ſolo affectu terribiles,
plerumquemetallicis infeftiatque inimiei fünt.
Falis fuitAnnebergius demon , qui operarios
amplius duodecim flatu interfecit, in fpecu qui
corona rofacea appellatur,eo nomine reli &tus,
quantamais argento diues effet.Flatum vero e
mittebat exričtu, cum equiſpecie habentis pro
cerum collum & trucesoculosappareret . Eiuf
modi etiam fuitSnebergius,nigrocucullo ve
fbitus,qui in fodinaGeorgianaoperarium è ter
ra fublatum ,in fuperioreloco maximæillius căn
1
cauitatis, quondam feracis argenti collocauit,
non finecorporis attritu. Quaftuofam admodum
fodinam deferere apud Turcas cogebatur Iudeus
à demonemetallico , hominibus frequenter in
forma capra aurea cornua gerentis apparente .
At fédatosilos, Germanorum alij , vt etiam
Grecia
34 DE MAGIA >
Graci, Cobalos vocant ,quod bominum fint is !
mitatores. Namquafi latitia geſtientes rident,
& multa videntur facere,nihil interim efficien
tes . Alij virunculos montaros vocant, quia
plerumg, apparentnani , tres dodranteslongi.
pidentur autem effe ſeneciones , & veſtiti more
metallicorum ,id eft vitteto indufio , & corio cir
cum lumbos dependente, Innexij ſunıhi metal
licis , etfi interdum glareis operarioslaceffunt,
yarißime tamen eos Ladunt ; nifi cachinno vel
maledicto laceßiti. Potißimum opus facere vi
dentur in his specubusin quibusmetalla iam ef
fodiuntur,vel ea effodipoffe fpes eft.
Vltimoloco le offerunt ſpectra dæmo
num thefauros cuſtodientium . Cabades
rex Perſarum cum accepiſſet in collimi
tio Perſiæ & Indiæ , in municiſſima arce
Zudaderéli, pretiofiffimorum lapidum ,
auri, & argenti theſaurum maximum à
dæmonibus afferuari, qui mortales om
nes aditu arcerent, cocum exercitu pro
fectus caftrum vi conatus occupare , for
titer propugnantibus dæmonibus,repul
fus fuit. confugit ergo ad Iudæorum &
Magorum artes , quæ & ipfæ irritæ fue
runt .
 CAP. III. 3
FUNT. Ergo cum ei perfuafum ( ait Cedre
nus ) fuiffet , Chriſtianorum ad DEVM
precibus hos potiri poffe, auxilium à quodam
Chriſtianorum in Perfide degentium Epiſco
po petijt. Isindi&to Chriſtianis ieiunio, preci !
bus & Synaxi, diuina peregit myfteria, e ad !
locum accedens coniuratos demones ibi degen
tes exegit , caftrumque Cabuda nullo labure.
potiendum tradidit. Glycasp.4.Annal . Ce
drenus in Anaftafio. Tális etiam dæmou il
le Bafileenfis, & hinc factum , vt Draco
nes fingerentur cuſtodes theſaurorum ,
vt horti Heſperidum , & Aurei velleris:
hinc porro factum , vt thefaucis addere
fint foliti Serpentem aureum , quernad
modum refert Afcanius Centorius lib . 4 .
Commentar . bellor. Tranßiluan . de the
ſauro , inuento prope Deuam vrbem
Tranſliluaniæ , circa annum 1550. No
ta etiam Hiſtoria Magi Germanici, qui
cum fpecum ingreffus effet, vbi thefau
ra's reconditus , ſocio in veſtibulo ma
nente , ,vidiffetque incubantem arcă ni
gerrimum canem , nihilominus ,,cupidi
tate metum pellente, poiro progreffus,
B 6 ruen
 DE MAGIA
35
fuente terrâ, in fpecu fuit tumulatus.
· Hæc de dæmonum generibus , lequi
BUL, v de effectis , & operationibus co
suin etiam difquiramus, an ſcilicet effe
crusadeo decantatos præftenr.
CA P. IV.

Magiam præter apparentes & praſigiatorios,

etiam habere effe &tus veros.
X Deipermiſſu quandoque dæmon
EXeffectus veros producere poteft :
Tum enim cauſis naturalibus voitur, ex
quibus verus ſequitur effectus. Eft enim
diuturna & multipliciexperientia ,acco- "
gnitione quarumuis rerum & caufarum
naturalium exacta præditus.
Hinc duplices Magiæ diabolicæ effe
ctus prodeunt :Veri & apparentes .
Apparentiuip effectuum plurimi a
pud Hiſtoricos vbique, miri de Simone
Mago apud S.Clementem lib.2.recogn . &
lib.6.conft. Apoſtol. & de Zutone Boemo a
pud Dubrauium lib.23 .
Effe & us veri funt incantatio ferpentū ,
incantationes Magorum Ægyptiorum .

Regu
 CAP. IV . & V . 37
ula
Reg , qu ib us di gn oſ cu nt ur e
eff & us
veri a falashæ funto .Sieffectus Magicus
eiuſmodi fit, qui ſolidiuinæ omnipoten
tiæ competat. Rationes circumſtantia
rum diligenter aduertenda , fi nimirum
non contateffe &tum viribus dæmonum

fuperiorem effe.
Hæc de Magia , cius diuiſione, fpecie
bus & pacto cum dæmoneintercedente ,
teftat,vtde effe &tis huius agamus.
CAP - V.
An cæliafpe &tus & influxus aliquid ad Magicos
effe & us conferat.
D effe& us Magicos producendos,
A plurimum
rum & fuperiorum corporum influxus,
Magi certo libi & aliis perfuadent,quod
an vecum ſit ,diſquirendum .
Corpora ,fiue figuræ cæleftes nullum
leu efficaciam efficien
habent influxum ,
di & operandi in figuras& characteres a

poſitos
Magi s
Pate t ,quia nul.la earum cum his anti
diſ

pathia ,necfi effet, homini nota foret.

Hinc
B 7
 IA
38 DE MAG
Hinc concluditur, Quodimaginesex
metallo ,vel cera,vel alia materia, ad cer
tas conſtellationes fabricatæ , vel cerco
charactere aut figura efformatæ , aut et
iam baptizatæ ,conſecratæue, ſecundum
Magicam artem,& fub certisdiebusnon 1
habeantefficaciam , aut virturem admi
rabilem operandi Magicos effectus.
Hoc enim afferere fidei repugnat,bla
ſphemum eſt, Phyſicæ & Aftronomiæ
contrariatur, nec vim habent quicquam
ex aſtris eliciendi,necnouam qualitatum
mixcurám in ſubiectum inducendi, ef
fentialemue formam imprimendi.

C A P. VI .

De imaginatione,& an tales effectus mi

rosproducere valeat.

Is imaginationis maxima, inprimis

VIS
quoad proprium imaginantis cor
pus:Imo poteftomnia , quæ naturalem
coordinationem cum imaginatione ha
bent.Exemplum in noctambulis.
Num vero etiam quoad corpus alie
num :Non puto ,impoffibile enim quod
ani
 CAP. VII.

anima humana per imaginationem , a

liamue potentiam mediantibus vel ra
dijs fpiritib.velfpeciebus ,efficere poſſit.
Non tamen nego, quin per accidens
poffit aliquid imaginatio in vicinú cor
pus arcta quadam coniunctione & con
tactu ei copulatum ,modo imaginatio in
tenſa, & corpus illud vicinum adeffectú
illum recipietidum apte diſpofitum fit:
Hucfaciunt exempla ,lacobi Patriar
chæ ,de quo in Gen.cap.3o . & ea , de qui
bus Ifidorus lib.12.Orig.ca.2.

CA P. VII.

Arnecharacterum annulorum ,figillorum & in

maginum ea vi fit,qua à Magis illis tri
buitur .

dunt characterum & annulorú vim

magnam effe , & tantam , vt effe ctus illos
adeo decaņratos efficere queant. Aſſen
tiuntur his Platonici, & veteres & recen
tiores :Refiftunt alij, docentque nihil ex
hisipfis fieri, contingereue poffe ; & fr
quid fiat, ex pacto & conftituto vi de
monun
 1 Da MAGIÀ
monum permiffa àDeo fieri,nec foli cha
racterum figuræ fidendum ,affcribédum
ue exiftimant faniores noftræ æraris &
Philoſophi, & Medici, & Theologi.
Sunt autem imaginum , ſeu figurarum
Magicarum genera tria:Primo generiad
hibentur fuffumigationes,incantationes,
& per Angelorumdecantata illa nomina
exorciſationes , quibus ceremoniisho
nordæmonimanifefte exhibetur & ido
lolatria aperte committitur. >
Alterum genus characteribus & loul .
pruris nititur, mere barbaris, in hoc ge
nereconſpiciuntur, quatuorhuius mun .
di cardinum principuninomina, & alia
fuperſtitionum mera figmenta .
Tertio generi adnumerantur figuræ
cæleftibus correſpondentes, & fubie &tæ ,
quæ quia ſuperſtitiofis quibufdam nuga
mentis & circumftantiis adhibendis ni.
tuntur,reijciendæplane funt, & ex iis ef
fectum non ſequi,tenendum .
Ratio eft,quiaDeus licetnominaqui
bufdam impofuerit ,tamen iis efficaciam
& vimtradidiffe non legitur, & fic iuxta
illud
 CAP. VII.
illud Magorum theorema, imagines ſub
1 certa conſtellacione formatæ & nomi
+
{ natæ , vim habent,non ratione figuræ ,vel
pronunciationis , ſed virtutis & officije
i ius,quod Deus ad tale nomen vel chara
cterem ordinauit .
Eidem cenfuræ fubiiciuntur annuli &
figilla Magica. In his enim æque idolola
tricus cultus interuenit .
Nec refert ,quod ſpeciofiffimis Ange
lorum üominibus prænotata confpici
antur.
Ex his ſequiturnon poffe effectmn vi
lum exhis fequi , & 6 quis ſequitur ope
dæmonum , qui taha mterduin ex Dci
permiffuad conftabiliendam de hifce -
pinionem agunt,effici.
Idem iudicium de Numeris hic re of
fert, quibus etiam nonnullis miros effe
& tus tribuunt , fed firmiter tenendum ,
Numerum, qua numerum , nullam neq ;
naturalem , neque fupernaturalem ope
i
randi poteftatem habere.
Ratio imaginarius tantum eſt nume.
rus, & 're ipfa nihil
Nes
42 DE MAGIA

Nec obſtant, quæ de annis climacteri

cis, & o & imeftri partu dicuntur , quo
niam illud ab humorum & complexio
nis humanæ, & fic periodi cuiufdam na
turalis ratione dependet , hoc vero à fe
minis & færus naturalis circumftantiis,
debilitate acrobore contingit.

CAP . 1 VIII .

Anmorbi yerbis & incantationibus fa

Bari poßint?
Aber & hæc opinio ſuos adftipula
H. tores , Magos, & Medicos, & inter
hos aliquos nõin fimi nominis. Nosnul
latenus eam admittimus, & nulla voca
bula naturalem vim ad depellédos mor
bos habere ſtatuimus .
Nec curandum quid aliqui de pere
grini idiomatis vocibus,puta Hebraicis,
aliiſue ,quidquid etiam de incomplexis,
complexis, certo orationis metriue ge
nere traditis, & fimilibus nugantur.
Similiter reijcimus quidquid de præ
fentia ,velabfentia ægrotantis aſſeritur.
Ratio fit noftræ huius concluſionis,
Na
 CAP . VIII. 43
Naturalis effectus,à natura non produci
tur,niſi velmotu ,vel mutatione. Sanitas
autem firmutatione, quod cuique per
fpicuum , quæ mutatio non poteft con
tingere, niſi qualitatum actiuarum vir
tusfubiectum aptum ad idoneè agen
dum rite præparet:nifienim hoc, non ſe
quitur operatio
Hæccum non fint in talibus incanta
tionibus, & adhibitione Magicarum vo
cum ad ſanandos morbos,vtcuiuis intu
enti accuratius apparet , etiam effe etasex
his nullus fequitur .
Accedit, quod verba vim nullam ha
bent : Non artificialem ,hæc enim pur
quam vllibi deprehenfa.
Non ſupernaturalem , quia hæc aut
gratiæ ,autmiraculi.
Hæc in Magos non cadunt, qui Deo
exoli.
Non naturalem : Verba enim fcripta,
mortua ſunt,nullius efficaciæ ,ore prolo
cuca , aëra tantum feriunt, fonus autem
efficaciæ nullius.Non linguæ raritas, aut
dignitas huc facit, merum enim fathane
ad
44 DE MAGIA

ad decipiendum credulos commentum ,

& abufus,quem Deus prohibuit, & nec
gratiæ aliquid virtutiſue ei elargiri pro
mifit.Necnomina radii funtrerum , qui
bus impofita cernuntur,quia multa nihil
Significantia,multaque diuerſum quid a
natura rei cui indita funt,notantia.Rario
di&torum , quia res corporex naturaliter
in corporis expertia ,è quibus funt nomi
na, agere non poffunt. Nec complexio
verborum ,propoſitionum fcil. & oratio
num ,arquid operatur : necafflatus in æ
grum ,nec ordo ſcriprionis retrogradus,
nec inſtrumentum adhibitum cui infcri .
buntur,quæ omnia nil niſi retia funt,qui
bus dæmones imprudentes conftringere
gaudent.
CAP . IX.

De amuletis di periaptis,anilla effe& um

decantatum præfteri.
Væritur,au amuleta & periapra vim
vllam morbos & damna propellen
di,habeant,prout & veteres tum Græcom
cum tum Romanorum exiftimarunt. In
hac
 CAP . X.

hac quæſtione diſtinguendum cenſemus.

Aut enim materia, in qua amuleta ta
lia exarantur,fympathiam , antipachiam
ue naturalem habet cum eo contra quod
paratur ,auc non . Si habec ralem ,res pla
na eft fierihoc effectu illius antipathiæ ,
vel ſympathiæ . Si non, figuræ ,characte
res , verba , conſtellationefue effectum
nullum naturalem habent.
Racio , naturalis enim effectus cauſa
fitnaturalis,necefle cít.
CAP. X

An Magipoteftatem habeantaliquam in cæle

ftes orbes fidera.
키
Sſerunt Vagi artem fuam potefta
A tem
Seco in fidera & orbes cæleftes.cxcr
cere ,led fallo :Non enim liderum cælive
motum Giſterepoffunt, ficque ordinem
vniuerfi turbare , nec ordinatos à Deo
curſuseorum impedire, vel retro agere,
nequeetiam elementum de loco fuo in
alium mouere , Qyod tamen fallit de
motu terræ , quos ciere de Dei permiſſu
1
dæmon poteft.
Ea
 DE MAGIA
Eadem ratione poffunt etiam Magi
tempeftates & tonitrua ciere, grandines,
imbresque excitare & immittere.
Conſentit Lex 12.tabularum , ne quis
fructus alienos excantaffit.Reſiſtir Sene
ca,qui hæc ridet ,fcribens : Illud incredi
bile Cleonis fuiſſe publice propoſitos
χαλατοφυλακες fpeculatores future gri
dinis. Hi cum fignum dediſſent, adeſſe
iam grandinem , quidexpectas, vthoni
nesad penulas diſcurrerent, aut ad fto
reas : Imoproſe quiſque,alius agnum iin
molabat,alius pullum , protinus illæ nu
besalio declinabant,cum aliquid guſtaf
fent ſanguinis. Hocrides ? accipe, quod
rideas magis, fiquis nec agnum , pullum
ue habebat,quod fine damno fieri pote
rat , manus ſibi adferebat , & ne tu auidas,
aut crudeles exiſtimes nubes , digitum
ſuum bene acuto graphio pungebat , & :
hoc ſanguine litabat . Nec minus ab hu
ius agello grando ſe auertebat, quam ab
illo ,in quo maioribus hoftiis exorata c ,
rat . Rationem huius rei quidam quæ-.
runt . Alteci, vt homines fapientiffimos

de
 CA P. X.. 47

gi decet,negant poſle fieri, ve cum grandi

-S, ne áliquis paciſcatur, & tempeftatesmi
nuſculis reprimat , quamuis munera &
Deos vindicant. Alteri ſupplicari ipfos a
iunt,effe in ipfo ſanguine vim quandam
potentem auertendæ nubis ac repellen
dæ.Sed quomodo in cam exiguo fangui
ne poteft effe vis tanta , vt in altum pene
tret , & illam ſentiant nubes. Quanto ex
peditius erat dicere,mendacium & fabu
laeít. At Cleonæ iudicia reddebant in il
los,quibus delegata erat cura prouiden
dæ tempeftatis,quod negligentia eorum
vineæ vapulaflent, aut legetesprocidil
Lent.Etapud nos in 12. tabulis cauetur:
Nequis alienos fructus excantallit. Ru.
dis adhucantiquiras credebat & attrahi
imbres cantibus & repelli, quorum nihil
poffe fieri,tam palam eſt,vc huius rei cau
fa nullius Philoſophiſchola intranda ſit .
Hæc prolixius Seneca , ſed ſi pacto hæc
cum dæmone fieri cóperiſſet, aliter haud
dnbiedicturus.Nec viribus humanishęc
perfici dicimus, quibus necgurtamaqua
nedum imbrem grandinemue gigni pof
ſe
 1
A
48 DE MAGI
le credimus,fed dæmonum , ex Dei per
milu ,ope & poteftate.
In his enim omnibus Dei permillio ,
quieft
veluri cauſa primaria ,& principa
lior efficiens,neceffario & in tantum re
quiritur,vt nifi illa accedente , nec Ma
gus,nec demon quicquid poflit vnquam ,
A fentiuntur huic opinioni ſaniores
& Theologi, & Iuriſconſulti, quinimo .
& ipfa facra Scriptura, quæ dæmonis ope
& impulſu tempeftatem in lobi filios &
domum excitatam commemorat.Icidem
exempla & hiſtoriæ omnisæui . Olaus de
Finnis & Laponibus fcribit , olim eos
mercatoribus ventos venales exhibuiſſe,
tres magicos nodos offerendo, quorum
priino toluto placidum ventum , fecun
do vehementiorem , & tertio vehemen
tiſsimum effent habituri. Exempla gran

dinis & pluuiarum excitatarum plura

Remigius affert , qui dehoc lib.1.Demo
nolat.cap.25.ficinquit:Hoc certe memini,
reftacum ſpontanea & libera affertione
plus minus ducentorum hominum , qui
nie Duumviro damnante incendio cri
men
 CAP . X. 49
men fortilegiluerunt: ſtaris certifquedie
bus ſolitos ſe conuenire gregatim ad ri
pam ,vel ſtagni,velrituli alicuius, maxi
meque ſi quis eſſet ,quem folitudo à pre
cereuntium oculis fepoſitum haberet ,ar
que illic aquas,accepta à dæmone virga,
tantiſper diuerberare, dum vapores fu
moſque abunde excitarent , quibuſcum
vna fublimes efferrentur. Illud deinde,
quod liceller excitarum ,fe innubes den
fàsac caliginoſas induere, quod poftquá
vna cum dæmonibus ei offent inuoluri,
agerent, pellerenigue qua erat libicum ,
ac tandem multa præcipitatum grandi
ne in terras decuperent. Confirmat con
clufionem exempluin à louiano Ponta
nolib.s.bell.Neapol.relacum , Ferdinandus
( inquit ) Neapolitanorum Rex Marcos
oppidum ,areimontis draconis ad Maf
Licorum montium exitum fatæ , fubie
aum , Andegauenfium factioni fauens,
ar &ta obſidione premebat, & defectu a
quarum propead deditionem compule
fat,cum quidam impij facerdotes Magi
cis artibus imbres elicere aufi funt . In
C venti
 DE MAGIA
so
uenti enim ex oppidanis atque obſeſlis
funt,qui nocturnis tenebris deceptis ca
ftrorum vigilijs , per afperrimas rupes
furtim profecti ad littus, trahentes le
cum imaginem affixi ad crucem Chriſti,
maledi&tis illam prius ac diro proſecuri
carmine , poft in mare execrabundi im
miſerint,cælo ,mari, terriſque tempeſta
tem imprecati. Qyo eriam tempore ſa
cerdotes quidam mortalium omnium
fceleſtiſsimi, dum ſatisfacere prophanis
militum artibus ſtudent,ritum nefarium
fecuti, (quo,vt dictum eſt huiuſmodieli
ci imbres putantur ,) afino præædis fori
bus conftituto,tanquam agenti animam
cecinere funeſtum carmen, poft diuina
Euchariſtia in illius os palatumque inie
cta ,conclamatum afinum funereis canti
bus , viuum tandem ibidem pro templi
foribus humauere . Hic vero vix dum
perfe &to facro, obnubeſcere aer , ac mare
agitari ventiscum cæpiſſer, dieſque me
dius offundi tenebris,ac nunc cælum mi
care ignibus, nunc lux omnino eripere
tur , tonitru cælum terræque horreſce
rent,
 CAP. X.
rent,volitarenteuulſa ventis arbores, di
ſciſfaq; fulminibus ſaxa complerent au
ras fragoribus, prorumpic canta è nimbis
pluuia ,imbreſque tam validi, vt non ci
Iternæmodo colligendis aquis ſatis non
eſſent ,ſed arentia faxa, rupeſque exufta
folibus,torrentes vndequaque prolapſos
diffunderent.Ita Rex ,quia fola in ſiti òp
pidi potiundi (pem collocauerat, fruſtra
ab ea habitus, ad Sanonem vetera in ca
ftra redijt.
Qyod de grandine & imbribus dixia
mus,etiam de fulmine accipiendum , vt
de hoc Andreas Cæſalpinus in inueft. de
mon.cap.11.fic fcribit :Viri reperti funt,qui
non folum grandines, fed & fulmina co
citabant , non tamen læderepoffe fate
bantur,quoſcunque vellent, fèdeostan
tum ,quos Deus permififfet. Eorum qui
dam hunc modum obſeruabat. In cam
pisprincipem dæmonum inuocabat, or
iabatque vtex ſuis aliquem mitteret, qui
à ſe deftinatum fulminepercuteret , cui
poftea in biuio pullum nigrum immola
bat, & inacrem proiiciebat, quem cum
C2 poft . T
 A
52 DE MAGI

poſtea dæmon affumpfiffet,procellam a.

cerrimam concitabat cum fulmine , fed
raro in hominem delignatum cecidiffe
compertum eft.
Quod idem poſsint in aerem , aquam
& fluuia ,quæ ad tempus fiftere poffunt,
notum eſt , & ex Plinii lib.2.ca.103.lectio
ne patetintuenti.

CAP . XI.

Qua fitMagorum poteftas circa Fortu

na Bona .

Vin Magi etiam vim ſuam exerant

Q circa bona externa,feu fortunæ ,du
bium non eft ,hinc videmus eosetiam ar
menta & greges perimere ; idque varijs
modis, vel enim adhibito veneno vel
laudatione immodica, dæmone interim
ca perimente,perficere conſtat : de qui
bus A.Gellius 9.Noc. Attic.c.4. & Plinius
natur. hiſt.lib.7 . vel motu locali, vt fit in
transferédis ſegetibus,iuxta illud Ouidii :
Carmine lafa Ceres,fterilem yaneſcit in berbā ,
Deficiunt Laficarmine fontisaqua .
Ilicibusglandes cantataſvitibus qua
Deci .
 $3
CAP. XI.
Decidit,& nullop om a e
mouent fluunt.
onc,expal
Aliquando ctiam producti
s
ueri a dæ m o n e ac ce pt i,co nſ pe rſione,lo
cuſtarum muriumue ,aut fimilium noxi
rum getes ua ot
orum animalculo fe ,ar , h
t
tos & vineas depafcun , & vaſtare folent.
apud riptores, & quotidia
Exemplum Sc

na experi entia vbiuis obuia ,

Solent etiam interdum exhibere con
es
uiuiorum apparatus , vel apparenc &
at or io s
præſti gi , quib us finiti accum
s
bent es natu ra li fam mox torquentun ,
e
vel veros & naturales cibos aliunde fuf

exhibere .
furatos un
Pofl tetiam aliquando Deo Gc per
mittente ,è carceribus captiuos eximere.
De hocnarratio excarapudTrithemium
uam
in Chro.Hirſaug.q hicapponere hbet,
A n n o Do mi ni 13 23 . Fridericus Dux Au
ftriæ , quicontra Ludouicum Bauarum
Imperator delectus erat , inter Oedins
gam & Mulodorffium magno prælio vi
& tus & Ludouico traditus , quiin arcem
municam eum afferuandum -mifit. Ma
gus interim quidam Lupoldo fratri eius
C
$4 DE MAGIA

in Auſtria promiſir,le fua arte Fridericum

incolumem educturum vnius horæ ſpa
cio , fi digna fibi merces numeraretur,
Dux liberalicer promiſit. Ergo dæmon
ad Fridericum ablegatus auolarin Baua
riam ,formaque peregrini aſſumpta, cu
ftodiam ingreditur,inquiens, li ex capti
uitate liberari vis, hunc equum aſcende,
& te in Auſtriam ad fratrem Lupoldum .
incolumem perducam . Cui Dux, quis es
turad quem ille : Noli interrogare quis
fim , quia nihil ad rem , fed aſcende hunc
equum ,quem tibiexhibeo.Hic cum Du
cem alioquin audacillimum , horror in
uafiffet , & ligno fanctæ Crucisfemunia
uiſet,fpiritus cum equo nigro diſparuit,
& vacuus ad mitrentem reuerſus eft , à
quo increpatus,quodnonadduxiſſet ca
priuun,ordinem reigeftæ narrauit .
Quæ in præliis ad victoriam obtinen
dam ,Deo permittente,Magipoflint,ap
paret ex hiſtoriis, & præcipue memorabi.
li illa Tartarorum contra Polonosvicto
ria ,cuius Cromerus lib . 3. hift. Polon . his
verbis meminit : Poloni Tartaros anno
Chri.
 CA P. XI. 55
Chriſti 1240, ad Legnitiam commiflo
prælio grauiter vrgebant, & fugientibus
inftabant.. Erat in extremo Tartarorum
agmine interaliafigna, vexillum infigne,
cuiuspietura X literam præ fé ferebat, in
cuſpide vero figura erat tetra nigraque
capitis humani barbati. Id vexillum cum
fignifer vehementius quateret , fumum
atque nebulam denGllimam arque fæ
diſtiinam exhalabat. Ea nebulanonma
do aſpectum Polonis adimebat, verum
etiam odore teterrimo eos necabat. In-
cantationibus id quibuſdam Tartari ef
fecerant, quibus iuxta arjotationibus, di
uinationibufque cæteris , cum alias, tum
in bello plurimum vtuntur , ex bumanis
etiam extis defuturis euentibus conie
& are foliti.Barbari;vbiPolonostrepida
te ſenſerunt, cohortati fe imicem , im
preflionem in cos faciunt, perturbatiſq;
ordinibus magnam cædem ediderunt.
Tantus eo prælio interfé &torum Chri
ftianorumnumerus fuit, vt fingulis fin :
gulæ auriculæ à Tartaris præciſæ nouem :
ingentes faccosexplerent.
C4 Adi
 IA
56 DE MAG
Ad opes & diuitias quod attinet, eas
etiam interdum largiri dæmon poteft,fed
caro hocfacit ,ac potius vanaſpe , & pe
cuniæ ſpecie credulos clientes luos de ci
pit.Confirmatur hocexemplis, quorum
mulca à Remigio adducuntur, & intera
Lia lib.2.Dam.c.4.his verbis:Sennel armé
caria.Duzæ 2.Cal.Octobr.1586 . acceptai
dono à dæmone ,vt fibi videbatur, pecu
dia geftiens domum propere rediit, eam
vt numeraret,fed excuffo facco, nihilnili
teftas & carbones reperit. Catharina
Merenſis Duzæ prid. Non . Nou. 1586.
fuccerdam , Claudia Morelia Serræ 3 .
Non.Décembr ,1586. & alijpermulci,ar
borum folia,Ioanna à Banno Manerij 3
Non.Iul. 15:85 . cum aureum nummum
charta inuolutumin via reperiffet, vtide
monéuenturum prædixerat, atque eam
marito cupide oſtentaret , aduertittan
dem non fine pudore, pro auro nactam
ſe calculum ferrugineum , quietiam con
tactu primo facilein fruſta diſlilirer.
Hinc videmus plerofque huius vani
tatis cultores,fi diuites ante fuerunt , rei

ani
 CAP. XI.

familiaris iacturam facere, fi pauperes,ad

vberioremfortunam peruenire nó pofle.
Eadem ratione affeclas fuos vana fa
pius fpe inueniendorum chefaurorum
lactat,quos licin calles pellectos crudeli
terpræfocat.Exhorum numero illud ads
mirationc plenumelt. Circa annú Chri
fti 1520 , Bagleæ quidam ſartos, ingenio
fimplex,voce balbus, incertum qua arte
cryptain illam , quæ Auguftæ Raurac
rum patet,ingreffus, & vlterius,quam vi
li aliivnquam poterant, progreſſas, mi
randa quædam ſpectra referebar. Çereo
conſecrato accenſo in cryptam defcen
dens primo per ferrcam portam ,le tranfi
wiſſeaiebat,inde ex vnaconcameratione
in aliam ,atqueetiam in hortos pulcher
rime virentes . In medio aulam mirifice
ornaram {pe &tari, & virginem formoſil
fimam pubetenus, aureo diademateca
put cinctam , & crinibusfolutis, inferne
in horridum ferpentem deſinentem , à
quamanu ad ſcrinium ferreum deductus
fuerit ſcrinio duos molofſos nigrosincil
bare , & terribililatratuaccedétes arcere ,
CS Ac
 IA
58 DE MAG

Ar virginem minabunde ſimilem eos

compeſcere. Tum clauium faſce , quem
collo alligatum geſtaret, ſoluto , arcam
recludere, & omnis generis numiſinata,
aurea ,argentea,ærea depromere. Quo
rum non pauca virginis liberalitate ex ia
pſa crypta ſe retulille oſtendebat. Adde
bat, virginem narrare ſolitam, diris im
precationibus ſefe ,, cum regio orta ellet
Itemmate ,iam olim deuotam in tale mõ
ftrum mutatam fuiſſe,neque aliam falu- ,
tis recuperandærationem ſupereſſe,quá
fiab illibati pudoris adoleſcente ter de
oſculata fuiflet : tunc enim formam pri
ftinam fibi reftitutum iri, & dotis noini
ne thefaurum omnem , quieo loco late
ret,liberatori ceſſurum .Affirmabarquin
etiam bis ſeſe virginem deoſculatum , bis
tam horribiles geftus in ea præ gaudio
fperatæ liberationis obſerualle, vtfibine
viuus ab ea diſcerperetur, metuendum
fuerit. A quibufdá nepotibus in ganeam
deductus , nunquam poftea adicum ad
cryptam inuenire potuit,nedum ingredi.
Affentitur Andr, Cæſalpinus in ſuade
*1 mon .
 CAP. XI.

mon.inueftig.cap.12. theſaurorum quidem

( inquit) indagatores per magicas facul
tates multos nouimus , fedfed qui aſſecuti
fuerint ,compertum nonhabeo.Pifisten
tauerunt quidam noftris temporibus ef
fodere ,fedrei difficultate victi ab opere
ceffarunt. Tandem anno elapſo locum ,
in quo Neronis ædificia excitiſſe ferunt,
hodie autem facris virginibus dicatum ,
effodere cæperunt, vbi erat ingens pini
arbor, fed à dæinonibus adeo infeſtaci
funt , vt prætimore abincepto defiftere
- coacti fuerint.
Hanc difficultatem nemo melius,
prudentiuſue enucleatam reddidit Pau
lo Grillando ; cuius verba huc transferre
libuit. Arte huiufmodi ( inquit) ia & ant
ſe poffe inueniretheſauros,in locis valde
remotis & fubterraneis abfconditos, &
quandoque inducunt homines in talem
inſaniam ,vt foueas quam ingentes con
ficiant, pro inueniendis huiuſmodi the
ſauris: & ifta videturmihi,quod fit vna ex
turpioribus illulionibus quas dæmon
homini faciat : quia in rei veritate nun
C : 6 quam .
60 DE MAGLA

quam legi,vidi,nec audiui,quenquam ex

necromanticis , magis aut ſortilegishu
iufmodi, vnquam inuenifle thefauros,
aut alias aurum velargentum , ſed quam
plurimos vidi huic operi incumbentes ,
qui mirabiliter conati funt,velle experiri,
qui poft multos labores , & diabolicas
obferuantias,demum nihilviderunt, nec
inuenerunt,niſi terram.Etratio eft, quia
Deus non permittit ,necvult, dæmonem .
poſſe theſaurizare, quia alias fequeretur,
quod iſti Magi,Necromantici, ac cæteri
diabolicæfidei profeſſores,eſſene cæteris :
Chrifti fidelibus diciores, acpræſtantio
res ,ac quamplures reperirentur, ex ipſis.
Chriftifidelibus, quianimo ditandi pro
fequerentur illos, nec curarent Chriſtia
nam ipfam propagare fidem , vt magno
theſauro abundarent, & venerarentur ab
omnibus. Quinimovidemus hodie to
tum oppofitum , quod iftiſortilegi, Ma
gi, Negromantici, & fimiles funt cæteris
Chrifti fidelibuspauperiores, fordidio
res, & viliores, & in hocmundo,Deo per
mitcente ,calamitofam viram communi
 CAP. XII.
3 kr peragunt,demum vero infelicimorte
pereunt, & æterni ignis incendio cruci
5 antur , vt in cap.firmißime,extra deberetic.
cap.nèc mirum.26.quaft.s.Etea argucia , qua
dæmon illosdecipit, eadem & fimilibus
promiſfionibus ipli nos decipere ſtudét,
fed non capiunt, niſi aliquos , qui func
fimplicis cognitionis, & carent intelle
&tu & ratione, vel qui funt nimium cre
duli ,& curioli, quiauiditate quadam im
pudenter apperuntfcire ea, quæ nulla ra
tione,aut honeſta cauſa competitſibi in
'aeftigare. d. cap.nec mirum.s.auguria. verſ.
Potentis .

CAP. XII.

Qua fitMagorumpoteftas circa anima

bia bruta.

MAgnam olle Magorum potentiam

etiam circa animalia bruta , patet
ab exemplis , quæ vbiuis apud Scriptores
de ferpentibus habentur. Sic Seneca in
Med.act.4 .
--- triſte laua complicans facrum manu
Peſtes vocat,quaſcunque feruentiscreat
C7 Arena
 DE MAGIA

Arena Libya, quafős perpetua niue

Taurus coercetfrigore Arctoo rigens
Et omne monſtrum . Tracta magicis cantibus:
Squammea latebris turbadefertis adeft.
Hic ſera ſerpenscorpus immenſum trahit,
Trifidamğ linguam exſertat, & quarēs quibus
Mortiferaveniat,carmine audito ſtupet,
- Tumidumýz notis corpus agreſtis plicat,
Cogitqz in orbes.
ErManil.lib.s .
Non inimica facit ferpentum membra creatiss
fuispeploſfluenti,
Accipientfinibuſ
Oſculaſ,horrendis iungent impune venenis.
Puramus tamen in his & ſimilibus a
Etibus , ad incantationem dæmones
aduolare , & ferpentes vel exarmare, vel
ſopire,vel necare, ve ex . Magi Saltzbur
genfis interitu patet.
Poffunt etiam dæmones , & per eos
Magi animalia imperfecta , vt ſunt ver
mes, muſcæ, ranæ, actiua pafſiuis appli
cando producere, & quidem tanta cele
ritate ,vt aftantes de nouo creari putent ,
Fallere hoc puto in animalibus,
quæ ex putrefactione naſci non pof
ſuor,
 CA P. XIII. 63
bunt, fed tantum de parentum ſemine ..
Reiicienda hic Cæfalpini fententia,
fine ſemine bruta perfecta,boues,equos;
& c.ex ſolis calore & putredine ſola gigni
poffe.Præparatio enim materiæ à virtute
leminaria, & formatrice dependet , ha
berque ad perfecti animalis conforma
tionem non ſolum primaruin qualita
tum mixturam & temperamentum ,quod
à cælorum influxu & folis calore reci
pit , ſed etiam perfecti animantis exigit
cooperationem .
CA P. XIII.

An dæmones incubi & fuccubafint, & an extar

licoituprolesgignipoßite.
Væſtio in vtramque partem plauſi
bilis,proponitur, An dæmones fpe
cie incuborum & ſuccubarum actum ve

nereum exerceant. Negarunt permulti,

nobis affirmantium choro accedere pla
cet.Dubitandum enim non eſt, quin da
mones defunctorum corpora libi aſſu
mere , vel de nouo exaére ad humani ſi
t militúdinem efformare quoruin fubſpe
cie,
 64 DE MAGIA
cie , & formatain incuborum , quam ſuc
cubarum viris fæminiſque illudere poſ
lint, & ad maiorem & euidentiorem fi
militudinis rationem effingendam , ec
iam verum lemen aliunde exceptum na
turali emiſſione eiusimitata ,adferre,
Addo quod etiam ex tali coitu homi
nis & demonis incubi proles gigni poſſit ..
In hac neceffe eft , interuenire veram
femen humanum ,quod dæmon aliunde,
proſua qua prædituseſt, agilitate,& re
rum naturalium peritia , allatum calore
naturali prolifico conſeruato ,co tempo 1
re marrici, quo ad concipiendum optime
diſpoſita eſt mulier,exhibeti
Hinc patet, ex fua propria ſubſtantia
cos gignere non poffe. Non enim verum
habent femen , nec prolificum . Ratio , 1
quia ſunt fubftantiæincorporeæ, femen
autem de ſubſtantia corporea prouenit
& eius pars eft.
Sequitur,hunc dæmonem non effe ve
rum patæ prolis patrem , ſed hominem ,
cuius ex ſemine propagata eſt, hoc eft,
generatio tum non dæmoni tribuitur,
fed
 CAP. XIII. 65
ſed homini,cui vis illa vitalis ineft, abeft
autem à dæmone, qui vitæ expers origo
eſt mortis:
Acceditexconfeffione fagarum ,quod
ſeinen illud, quod dæmon immiccit, fri
gidum eft,& horrorem adferat fummum :
cum dolore.Semen autem humanum a
liunde exceptum cum imprægnare ſagas
intendit ,verum eſt ſemen & calidum , &
tunc dæmon omnia ad generandú apta
apre imitatur, quærit femen prolificum ,
inuentum conſeruat , & tanta perfere cca .
leritate , vt vitalis fpiritus non euapore .
tur,tum demum quando & quale opor
tet,infudit. Et fic quoad omnia , naturæ
ordo ſeruatur, quoad Phyfica generandi
principia :quæ hoc duntaxat poftulat, vt
ex viri prolifico femine muliebri femini
apre commixto ,proles naſcatur.
Non tamen puto prædicta vera ,indę.
mone luccuba .
Ratio , ad prolisgenerationem matres
longe plura conferunt,quam patres fup
peditant, poſt conceptionem enim om
nia reliqua lolius funtmatris,adde,quod
tem
 66 DE MAGIA

temporis tractas requiratur, & continua

animæ vegetantis operatio in foetu alen
do , aliaque innumera,naturæ areana,quç
dæmonem non poffe ,puramus.
Interdum etiam dæmon fuccubæ for .
ma homine aburens, verum fætum ali
unde hominiereptum ſibi ſupponit, vel
etiam alius dæmon interim prolem e I
mentitur . Prioris membri exempla effe
puto ,quæ de Melufina Francorum hifto . |
riæ referunt, pofterioris fuppoſititios il
los,Wedſelfinder.
CAP . XIV.

An fagaverè deloco ad locum transferantur, &

bi & de earuni nocturnis conuentibus. 1

( Egatiuæ hic aſtipulandum , quo ad

N translationem de loco ad locum , fie
enim hoc phantaſia hominis læfa, & illu
fiöne dæmonis ,vinctis interioribus, vn
Ctiſque externis fenfibus, adeo corporei
ſenſus plane confopiantur , & phantaſti
cæ illæ imaginationes adeo animo: ob
uerſantur;vt experređicredant, fe audi
uiffe , & vidifle , & fcciſſe , quæ nunquam
con
 CA P. XIV . 67
IND contigerunt. Extant huiusrei multa ex
empla,vbi corpora fagarun inuenta ſunt
LIC fæpenumero-codem loco iacentia , nec
inde mota fuiſſe. Inter alia, illud in vita
S. Germani, de mulieribus conuiuanti
bus,ve videbantur , & tamen domidoe
el mientibus.
Aſſentiuntur huic noftræ fententiæ
Lutherus,Melanchthon , Alciatus, Dua
renus, Æradius, Camerarius, Molitor,
Leonhard.Varius defafc.lib.2.6.3 .
Eft & alia opinio huic aliquo modo
contraria , nonnunquam fcilicer ſagas.
vere transferrià dæmone de loco ad lo .
cum ,hirco vel alio animali, veplurimum
phantaſtico ,ideft,dæmoniaco, vel arun
dini, fcopiſue à dæinonibus fubleuatis,
inſidentes , & corporaliter nefariis no
cturnis conuentibus intereſſe .
Huic opinionivt plurimum Romanæ
fidei affeclæ adhærent , videntur etiam
eam confirmare exempla , quorum ali
qua hic fupponere placet. In prouincia
Deirorum haud procul à loco natiuita
tis meæ inquit Guilelmus Neubrigenſis,
res
 68 DE MAGIA
res mirabilis contigit , quam à puero
cognoui. Eft vicus aliquota mari orien
talimilliaribus diſtans,iuxta quem famo
fæ illæ aquæ , quas vulgo Vipla vocant.
Ex quo vicoruſticus quidam ad falutan
dum amicum in proximo vico commo
rantem profectus, multa iam nocte mi
nus fobrius remeabat. Et ecce de proxi- !
motumulo ,quem fæpius vidi, & duobus
vel tribus ftadiis à vico abeft,voces cané
tium , & quali feſtiue conuiuantium au
diuit.Miratus quinam in illoloco folem
nibus gaudiisintempeſtænoctis Glétium
5
rumperent, hocipſumcuriofius inſpice
re voluit : videnique in latere tumuliia
nuam patentem acceffit & introſpexit,
viditq; domum amplam & luminoſam ,
plenamque diſcumbentibus, tam viris ,
quam fominis tanquam ad folemnes e
pulas. Vnusautem miniftrantium cernés
Itantem ad oftium , obtulit illi poculum .
Quo ille accepto , conlulto noluit bibe
led effuſocontento & continentére
re,
tento concitus abiit, factog, tumultu in
conuiuio pro ſublatione vaſculi,& perle

quen
 CAP . XIV . 69

0 quentibus eum conuiuis, pernicitate iu

menti, quo vehebatur,euaſit, & in vicum
cum inſigni præda ſe recepit. Denique
hoc vaſculum materiæ incognitæ ,coloris
jo inſoliti, & formæ inuſitatæ , Henrico Se
niori Anglorum Regi,promunere obla

}
i tum eft, ac deinde fratri Reginæ Dauid
7 ſc. Scotorum Regi contraditum , annis
plurimisin Scotorum theſauris ſeruatum
15
eft , & ante annos aliquot Henrico II. il.
lud afpicere cupienti, à Rege Scotorum
Guilelmo reſignarum .
Inunctæ autem vnguento ex variis re
bus inſulfillimis, maxime vero, voguinc
infantum necatorum præparato , infi
dentes baculo , furcæ , colo , ſcopis, arun
tos
dini,tauro ,hirco aut cani,á dæmone mi
1,
rabiliter ſubuecto ,ad ludum illum bonæ
5 focietatis deferútur,vbi ignis, vtplurimú
accenſus,ſed teter ac horridus, ibi dæmo
conuencus præfes in folio fedet, forma:
terrifica, vt plurimum hirci, vel canis , ad
illum accedunt adorádi gratia, no tamen
ſemper eodem modo, interdum compli
carisgenibus ſupplices,interdum obuer
fo
 70 DÈ MAGÍA
ſo tergo ſtantes,interdum cruribus etiam
in altum iactis,nec capite in anteriorem 1
partem prono,fed -reſupinato , tum cano
C
delispiceis oblatis, vel vmbilico infan
culi , ad ſignumhomagii eam inpodice
oſculantur.Inſuper liberos fuos diabolo
illic offerunt.His & fimilibus fagitiis &
abominationibus execrandis commiflis ,
incipiunt menſis aflidere , & conuiuari
de cibis;quosdæmon fuppeditat, vel iis,
quos finguli artulere . Interdum tripudi
antante conuiuium ,interdum poft illud ,
folent diuerfæ menſæ eſſe , tres velqua
tuor,cibis interdum delicatiſſimis, inter
dum valde inſipidis & infulfis onuftæ ,
quibus pro dignitate,aut opibus, ſinguli
locantur,aliquando luus cuique dæmon
allidet,aliquandomalefici vna ex parte,
& fuus cuique dæmon ex aduerfo . Nec
menſæ ſua deeft benedictio hoc cæru di
gna, verbis conſtans plane blafphemis ,
quibus ipſum Beelzebab & creatorem
& datorem & conferuatorem omnium
profitentur, eadem eſt formulaGratiarú
actionis ,quam fubdunt menſis ſublatis.
Con
 CA P. XIV. 71
Conuiuio liuic interfunt facie interdum
11
11 !perta,interduin yelata larua, fic.n. per
onati frequentius poft cóuiuium quiſq;
læmon fuam quam cuftodit diſcipulam
nanu prehendit, & vt omnia fiant ritu,
C
juam funt abſurdillimo, dorfisinuicem
ibuerfis , & in orbem iunctis manibus ia
tantes capita more fanaticorum folent
horeas ducere, nonnunquam candelas
1
iccenſas manu tenenres, quibuſcum an
E e dæmonem ofculantes adorare, & can
are fefcenninos in honorem dæmonis
oblcæniſſimos velad tympanum , fiſtu
amue fedentis alicuius in bifida arbore
calcarejomniaque ridicule & contra cæ
erorum morem peragere ,tum ſuis ama
iis dæmonibus fædiflime commiſceri,
Solent interdum etiam facrificia ab
is in honorem dæmonis fieri, caque vel
inte,vel poſt conuiuium . Narrant quo
!
que in eius celebratione facinora, quæ
quifque abinde proximo habito conuć
iu peregerit,quæ quo atrociora funt, co
magis collaudantur : ſegnes interim fa
aiflime vapulant:hinc accepto venenato
pul
72 DE MAGIA

puluere ad propria abeunt. Conuentus

hi vt plurimum noctu ineuntur, nõnun
quam meridiano tempore ,dehisRemig.
lib.i.cap. 14. Ad frequentandum autem
hunc conuentum monentur vel à magi
fterulo fuo,vel vocibus præteruolirantis
comitatus reginæ fagarum , nonnunquá
& aliter,de quibus modis Spinæ. cap. 30 .
Aflenticur huic opinioni Grillan lib.2 .
de ſortil.queft :1. qui narrat ſibi Inquiſitoris
officio cum fungeretur, oblatam quan-,
dam Lucretiam quæ , dum ex congrega
tione quadam & conuentu domum de
portaretur, & ſub auroram matutinus
campanæ pulfus,quoad orandum popu
lus vocatur ,auditus fuiffet,ſubito illam à
dæmone vectore propefluuium in agris
Spinis oblicis fuiſſe dereli&tam . Forte iu
uenis,beneei notus,illuc tranſibat, eum
ergo mifera nomine proprio aduocat.
luuenis videns totam nudam , præter ve
renda, femoralibus contecta , & pallis
crinibus, accedere formidabat , perfiftit
illablanditiis allicere , tandem appropin
quauit, & quæliuit habitus & moræ eo
loci
 CAP. XIV. 73
loci caufam ,illa vero primum alia omnia
prætexere , & multa mentiri :doneciuue
nis incredulus negauit ſe illi opem laru
tum ,niſi vera fateretur, illa fidem fecreti
ſtipulata confite :ur, quid fibiaccidiſſer,
& qua ex caufa . Iuuenis eam ſecreto do

1 mum ſuam perducit, & multis ab ea mu

neribus donatur, Sedtandem datæ fidei
immemor,rem vni atque alteri narrauit,
fic paulatim ſparſo rumore , & mulier ca
pra, & iuuenis teſtimonium veritati per
hibere coactus Grillando Inquiſitori o
mnia hæc narrauit.Subdicuraliud exem
plum ab eodem Grillando : Mulier quz
dam (inquit) Sabinenſis diæcefis hanc
profitebatur artem diabolicam , de qua
cum maritus ſuſpicionem haberet, cam
pluries interrogauit ,quę ſemper negauit.
Maritus vero in ſuſpicione lua perſiſtens,
anxie veritatem perquirebat ,qui adeo a
Aure ſe gelſit, quod vidit illam quadam
nocte ſe vngentem , qua vnctione pera
Eta, vidit illam celerrime, quaſiauem vo
lirantem ,recedere,& ex ſuperiore domus
folario ad inferiora deſcendentem .Illam
D ma .
 74 DE MAGIA

maritus fequens , vt videret quo tende

fet,amplius eam non videt, & accedens
ad porcam domus inuenit eam claufam ,
quæ res magnam ei præbuit admiracio
nem. Die vero fequenti irerum maritus
vxorem interrogat , quodanxie fcire cu
piebat & illa conſtanter , vt antea ſe ne
Icire dixit. Maritus vero , vt amplius ne
gare mulier non poffet, aperte ei dixit O
mnia, quæ præterita nocte illam feciffe
viderat, deinde fuftibus illam grauiter
percutit, & duriora minatur , niſi verita
tem dixerir , quam ſi aperte expoſuerit,
veniam fe illi daturum promiſit. Mulier
igitur fe iam celarenon poſſeintelligens,
veritatem aperuit , & veniam à marito
petiit,quam illi maritus hac conditione
indulſit , vr illum ad tales congregatio
nes adduceret.Illa vero vt veniam impe
Warer,facilepetita promiſit, & promiſ
ſum ex licentia ſathanæimpleuit . Addu .
ctus igitur ille ad locum , vbiludi fiebant,
ludum & choros, & cætera omnia con
templatus eft ,& tandem ad menfam cum
reliquis,vt vefceretur ,fedens, cum cibos
infi
 CA P. XIV . 75

inſipidos indicaret , -petiit ſibi dari lal,

quod in menſa deerat,& quamuis ite
rum atque iterum petiiſſet, nunquam illi
dabatur. Tandem cam poft iinportu
18 nam petitionem , prolixamque expedi
tioriem ſalilli dareturdixit,Nunclaude
tur Deus, quoniam iam nobis fal datum
eſt.Quibusverbisprolatis demones,quia
laudes Deiaudire refugiunt, ftatim xe
cefferunt , & reliqui omnes diſparuerunt,
luminaribuſqueexein &tis manfit ille fo
lus audus,quouſque cxoriente fole,vidit
quoſdam paſtores quos interrogauit ,
quænam effet illa regio, in qua erat, illi
vero refponderunt, effe agrum Beneuen
tanum in regnoNeapolitano: Quilocus
diſtabat à loco habitationis ipfius per
centum miliaria,ob quam cauſam , licet
diueseſſet ,coactus fuit per viam mendi
care,ve domum redire poffet. Qyo vbi
peruenir ,vxorem fuam accufauit, & to
tam rem geſtam , iudicibus expofuit. Qui
rem totam plene examinantes, acceden
1 te mulieris confeſſione pænis debitis
fontem affecerunt, Quæ cum plurimo
D.2 rum
 DE MAGIA 2.
76
rum confeffione & exemplo compro
bentur,reuera ſic ſe habere putandum .
CAP . XV.

An corpora ex vna in aliam fpeciem Magi trans

formare poßint?

Negohoc,& reiicio commenticias&

fabuloſas yeterum metamorpho
ſes, item & de Lycanthropis dogma fal
fum . Ratio , quia anima humana corpus
belluinum informare nequit , & è con
uerſo . Ratio rationis eft, quia quælibet
forma ſubſtantialis, vt fuum efle tribuar
informando ,peculiares requirit & con
uenientes fibi difpofitiones, item & or
ganizationem corporis propriam . Im
mortalis aurem anima eft, & à dæmoni
busnec vulnerari , nec corrumpi poteft.
Hinc patet eam immutationem exillu
fione fieri, & quidem cam illorum , qui ſc
transfiguratos putant, quam eorum qui
eos videnr.
Transfiguratio hæc etſi deluſoria eft,
habet tamen effectus veraces concomi
tantes. Exempla , ſtrages hominum , pe
corum ,
 CAP . XV. 77
corum ,per dæmonem illatæ, in corpore
aëreo ,autlupino , que per homineslapi
effigie tectos, led humana ſpecie graffan
tes, qúod plerunque ex atræ bilis excellu

‫مه‬
fir. Quando autem tales non ſibi ſolum ,
fed etiam aliis lupi, canes, aliæue beftiæ
videntur,dæmon diuerfimode decipere
homines tunc folet. Interduin enim a
liud corpus fubftituit , & illis abfentibus,
& in loco aliquo ſoporatis,ipfe affuinpro
lupi corpore,vel'ex aëre formato, & libi
circumdato , calia gerit, quæ interim alii
putant ab abſente illo , dormienteuc pa
trata eſſe, interdam hominibus ipfis fe
rarum exuuias circumdat , nonnunquam
etiam aërem talis corporis effigiem mé
bra membris coapranda affingit, confir
matur exemplo ruſticiillius, qui cumi fi
liq adoleſcente in fympoſio potitans, li
mis obſeruat hoſpitam menluras cereui
fiæ , quam propiniabar bifurca creta no
tantem , diflimulat nihilominus interea
dum compotatio foluitur,tum hofpitam
7 vocat ,vtcalculum expenli lubducat, pe
tit ilta quantum creta notarat, negat ille ,
D3 &
78 DE MAGIA

& mulcis vltro citroque iactis conuitijs,

pecuniam offert, quam fufficere ſciebat.
& diſcedit. Stomachabunda hoſpita,tu
vero ait , non hinc hodie poteris domum ,
velnon ego quæ lum : abit ille, contem
nens minas; Vbiperuenit ad fuuium , ir
quo ſcapham reliquerat, nequit vna cum
filio admodum valido fumma opecam à

ripa contis depellere . Forte duo treſue

milites illaciter habebant, compellat ru
focus, & contubernales , clamat, agite
ferte ſuppetias, vt. hunc lintrem de ripa
deducamus.Parent , & ingrefli quantum
poſſunt,protrudunt: fed fruftra,anhelus:
vnus & ſudans, quin ſarcinas: & onera
hęc efferimus,inquit forte vacuum com
modius deducemas : & quidem merci-.
bus depolitis ,videntin ſentina ingentem
bafonem , ſcintillantibus oculis eos in
tieneem ,nontulit vaus militum ,ſed gla
dii cuſpide perforatum in aquas eiecit ,il
le quali exanimisin tergum prouoluitur ,
ventre refupinato, vulnera natiranti im
ponuitcæteri alia, & repente nauis fol
witur.Lætus rufticus auxiliarores milites.

ad
 CAP . XV . 79
ad idem vnde recefferat,hofpitium redu
cit,potum petit,præbet ancilla,quæfit il
le vbihoſpita ,audit peſſime habere , &
nimam inlecto agere. Quid inepta, ille ,
ebrium me putas?:vixmedia pars horæ con

)
.
lapſa, cum ego illam iſthic fanam & ma
lam qualis tu ,dereliqui.Eg & viſam ,quid
2 hoc rei, intratin thalamum , inuenit col
lum & ventrem vulneribus confoffam ,
laceramque exfpiraffe. Ynde hæcexcla
* mar vulnera ?neſcire fe profitetur ancilla,
2 nec domo illam ,quodlciat,pedem extú
liſſe. Irur ad magiſtratum , vulnera cæſims.
puncimque illata inueniunturiiſdem in
locis,quibus bufonem ,qui nuſquam có
parebat,milites affecerant. De hiſce pleo
nius Binsfeld.deconfeſ malefic.concl.3.Re
mig.lib.2.damonolatria ,cap.si
7 CA P. X VL
An Magipoßintbeftiis loquendifácultatem tri
buere, & an voces beftiarum in
telligant.
E diuina virtute, quin hæc & maio- .
DES
fa pofſit,dubium nullum , ſed & de
D 4 nion
So DE MAGIA
mon talia pſeudòmiracula edit, Deo tà
la permittente,huc referàturillud,quod
de Polycrito Phlegon Trallianus pro
dit,Polycritus inquit, poſt Locridem vo
xorem ductam , poſtquam tres noctes
cum ea dormiuiflet, tertio die vira fun 1
& tus vxorem grauidam reliquit, quæmo
Atrum ex duplici ſexu peperit, quod cum
in mediam concionem populi ductum
fuiſſet,ad conſultandum , quid id præſa
girer, quidue de eo faciendum eſſet, co
paruitin medio populi ſpectrum , Poly
criti forma, & futuram Ætolis & Locren
ſibus prædixit cladem , & impotente ad
refiftendum populo ,filium fuum mon
ftrolum dempto capite deuorauit &eua
: ox & caput candem cladem elo
nuit m 1
elitum eſt.Apud Ethnicositem exempla
paſlim obuia, geminæ columbæ Dodo
nes loquaces, quercus Dodonea, equus
Achillis, canis Simonis Magi apud Cle
mentem in Itinerar .
Verum etiam fi demon efficere poteft,
vt animalia fuis temporibus & locis apte
quædam ,perſonis & rebus accomodata
lo
 CA P. XVI . &r

loquerentur, animalia tamen calu dun

taxat & fortuito id faciunt,eademquera
cione Magus perdæmonem efficere po
teft, vt honto larrare , vlulare, & c, au
diatur,
Pareſt difficulras de ea quæſtione, An
Magi beſtiarum voces intelligant, aſſen
titur Porphyr.quide Apollonio Tyanæo
dici ſolitum afferit , illum cụm audiſſet
hirundinem cam multis vociferantem ,
ſodalibus ſuis, quos ſecum habebat, ex
pofuiffe , indicare cam cæreris, aſellum o
nuftum frumento ante vrbem cecidiſle
frumentumque effuſum eſſe.Hæc tamen
nobis non probantur,ratio,beftiæ ratio
ne carent, & ob id diſcurſu ,quiad ſermo
nem ex inſtituto proferendum requiri
tur,deftituuntur. Poffet tamen dæmon ,
qui affectus corporis & appetitum ,quem
inuicem beftiæ vocibus ſuis indicant,
perfe&tiffimum habet,magis indica
re & patefacere , quod non
adeo incredibile.

CAP.
D's
82 DE MAGIA
CA P. XVII.

De Extaſidôraptu Magico.
Xtaſis ſiue raptus Magicus à dæmo
ne efficitur in homine dum eius fen
fusexteriores duobus modis ligare ſolet.
Aliquando enim tramites illos obſtruitg:
quibus à cerebro ſpiritus ſenſitiui ad ex
terioresfenfus penetrant, veluti fomni-
antibus contingere ſolet. Interdum coft
dem fpiritus ſenſitiuosab externis fenfi
bus ad interni ſenſus organa attrahit, &
ibi retinet, ne ad externorum fenfuum
organa deſcendant. Sic contingit, vt in
raptuobnimiam internarum virium ſen
fitiuarum applicationem , & ſpiriruum
fenfilium ad interni ſenſus organa con
Auxum ,adeo exteriorum ſenſuum munia
impediantur,vtcorpus viuum cadaueris
& defunctiſpeciem præſeferat. Et hæc
naturalis eſt cauſa raptus, eumque dæ
mon præftare poteft:præſtata; in Mago
rum & lagarum extaſi , qua rapti vno in
loco permanentes,ſoporati, variis in lo
sis fele fuille decepti falſo aptumant. Si
mile
 CA P. XVII. 83:
mile de Lappiis Magis Olauslib.3.cap.18 ,
Sept.Reg.defcr.refert:Si quis, inquit, pere
yrinus cupiat delubrụm conditione cer
ti quid cognofcere, præſtant, vt intra vi
1
ginti quatuorhorarum fpatium reſciſcaty
quid cum illisagatur,vel fi trecentis mil
liaribus abfint : hocmodo, In caprator
poſtquam vfitatis ceremoniis Deos fuos
compellauit ,ſubito collabitur, & exani
matur , quafi extinctoillo reuera è cor
pore anima excedat.Neque enim aut ſpi
ritusinco reliquuseſſe, aut reftare cum
vita ſenſusaliquis motufue videtur : ſed .
vtadGnt femperaliqui oportet, qui pro
ie & um & exánime corpus cuftodians,
quod fi non fit, dæmones id abripiunt.
Horisviginti quatuor elapſis,reuertente
ſpiritu, ſeuèprofundo fomno, cum ge
mituexpergifcitur exanimecorpus, quafi
reuocetur in vitam ex morte qui conci-
derat: Poftea fic reftitutus ad interrogara
reſpondet, & vt fidem faciat percontaco-:
ri,recenſet aliquid quod agnoſcatille, &
certo ſciar in ædibus ſuis , aut cognatos 1
rum fuiſſe.Hæc do raptu.
D. 6 CAP
84 DE MAGI
A
CA P. XVIII.

De damonıım apparitionibus, fiue de fpe&tris,

que damones hominibus obiiciunt.

IN confeffo eftmulta vulgo haberipro

ſpectris, quæ tamen vel naturalia funt,
velartificio fiunt, Accedunt his , quæ vi
tio ſenſuum aut vitiatæ phantaſiæ imbe
cillitate talia , qualia non funt, apparent.
Naturalia videnda apud Ariſtotel. de ad
mir audit.Sen.lib.z.nat.quaft.& Plin.lib.2.
natur.bift.ca.95.& lib.16.cap. 1. Appone ſo
nos mirificos ex vterinis ſuffocationibus
ortos, qui imperitis medicis quandoque
imponere ſolent: quando ſcilicet, vt ait
Corn .Gemm.lib.i.Coſmocrit.ca.7.a vene
nato ſpiritu inflatæ arteriæ diductæque
in amplitudinem , fecundum longitudi
nem contrahuntur, vnde neceffe fit ali
quando mulierem ftrangulari,inde & vo
ces mirandaseximis viſceribus exaudiri,
nuncvelutranarum coaxacus , nuncler
pentam Gbilos ,nunc crocitus coruorum ,
gallorum cantus , latratus canum , & c .
quæ tamen pro viarum & erumpen
tis
 CAP . XVII. 85
tis ſpirirus proportione caſus effingit.
Artificialia itidem fæpe ſpectatores
decipiunt, & pro fpect is, cum non fint,
habentur in horum numero funt Dæda
liautomata , Archimedis, Architæ & re
centiorum artificiofiffima & fumme ad
miranda inuenta, dequibus fuo loco, Iti
dem & artificiofæ voces qaorundam ,
quibus cum fint præfentes, voces abſen
tium Gimulant.
- Verum vtexa &tiorem ſpectrorum co
gnitionem haurire poflimus, de dæmo.
num variis generibus agendum prius du
cimus : & quidem ex Trithem.lib.quaft. ad
Maximilianum Imper.quaft.s. quæ hic ſub
iungere placuit ,
Primum genus dæmoniorum appel
latur Igneum , quod circa ſuperiorem per
uagatur aerem , nec vnquam ante iudicij
diem ad inferiora demergitur, fed conci
nuo ſubregionibus permanentes ſublu
naribus nullum habent cum hominibus
in terracommercium nullumq; cum ma
leficis conſortium ,quoniam cum demo
rentur in igne,propterſubtilitatem ſuam
D 7 non
 DE MAGIA
non poſſunt corpus groſſum ſiue acreum
inducere.
Secundum genus Aereum dicitur, quod
in- aere errans nobis propinquo commo
ratur. Hiquidem poffent ad inferiora
deſcendere, & affumptis de craffiore aere
corporibus, quandoque hominibus ap-
parere.Aera permittente Deo fæpius cur-
bant; tonitrua & tempeftates concitant,.
& omnes fimul in perniciem humanige-
neris confpirant. More hominum affe
čtionibus mouentur paſſionum , ſuper-
bia maxime & inuidia, tangunturg; per-
turbationibus affiduis, & nec ſolido ve
ftiunturcorpore, nec vno confiftunt lo-
co. Nec vnam omnes formam habent,
fed plurimas,eafquefæpius mutant , le
cundum varietatem affectionum , qui.
bus vel occurruntmaleficarum carmini
bus euocati , vel impulſi perturbatione
ad nocendum . Habent enim violentum
omnino& furioſum morem turbationi-
bus plenum ,vnde vehementer malefacti
& perturbati repentinas plurimum ma- :
chinantur infidias, & dum ſuas agunt in :
 CA P. XVIII . $7
1 Garfiones, partim latere volunt, partim
inferunt violentiam . Maleficæ horum
1 dæmonum operatione fuffultæ ,. tanto :
funt admaleficádum potentiores, quan
to ſuperiorem excorum ordine concur
rentem fuerint affecutæ .
:
. Tertium genus dæmonum terreftrium :
dicimus, quos delapſosdcælo cum aliis,
pro ſuis demeritis minime dubitamus ..
1 Ex his autem dæmonibus alii verfantur
in filuisatque nemoribus, qui venatori
busponuntinfidias, alii vero patulis de
guntin campis, qui nocte aberrare faci-
untitinerantes, nonnulli demorantur in
locis abditis atque cauernis,reliqui cæte
ris minus furiofi ac perturbari demorari:
cum hominibusin obſcuro delectantur ..
Non vno ducumtur affe & u , fed vario ,
quoniam alii ſunt aliis minus deprauaci,
quanquam omnes fintmalis perturba
tionibus pleni. Ex his quidam gaudent
folis illuſionibus territare homines, alii
prædictionibus futurorum in admiratio
nem ſuitraherevolunt audientes , non
pulli vero ad hoc fummo conatu labo
rant ,
 88 DE MAGIA

rant, vt homines irrationabili fui ore tur

batos , aut melancholia furentes terre
ant, lædant,veloccidant, quodexperien
tia fæpius factum agnouimus. Commo
rantur camen interdum , & pollicentur
veſanis in vitro , aut cryſtallo liue fpeculo
1
& carminibus concitati reſponla dant
mulierculis, & fi quis venturusin via ma
ledixiffet ,pronuntiant.
Quartuin genus dæmonum denomi
naturaquaticum , quoniam le humoribus
immergens circa Auuios & lacus inhabi
tar, ira plenum ,turbacum , inquietum , &
fraudulentum ,quodin mari tempeftates
concitat, nauigiaque demergens in pro
fundum ,multis vicamautertin aquis. Er
iſti dæmones , quoties affumunt corpus
viſibile in fexu frequentius apparent fæ
inineo,in maſculino rarius videtur, pro
pterea quod in locis verfantur hamidis,
& molliorem vitæ ductum fequun
tur , nec virorum ſchema facile cæ
terorum confuetudine poffunt aſſume
re . Vnde Naiades, Nereidefque Nym
phas áquarum non maſculino , ſed
fee
 CAP . XVIII. 899
fæminino ſexu nominauit antiquitas .
Quintum genus ſubterraneum dicitur,
quod in fpeluncis & cauernis mõrium ;
remotis concauitatibus demoratur. Et
iſti dæmones affe & ione funt peſſimi,eof
queinuadunt maxime, quiputeos & me
talla fodiunt,& quitheſauros in terra la
tentes quærunt , in perniciem humani
genérisparatiſſimi, Hiatus efficiunttera :
tæ ,ventoſque flammiuomos ſuſcitant, &
fundameara ædificiorum concutiunt. >
Noctibus aliquando de montibus tur- >
matim egrelli mirandas ſtupendafque in
campis ducunt choreas , & quafi vnius
ducis metuentes imperium , ſubito eua
neſcuntad ſignum , & ad ſua diuerricula
reuertuntur. Interdum nolarum inter eos
auditur fonitus, & ſe nonnunquă ſpiritus
hominum vita defunctorum mériuntar.
Ex his quoque dæmonibus quidam
incubones thefaurorum , quos auaritia
mortalium in terra abſcondit, & ne rur
ſus in vſus hominum perueniant,eos ſub
ducunt,furantur, & cuftodiunt, & quan
doque de loco in locum tranſportant.
Sextum
 DE MAGIA ,
Sextum genus dæmonu appeHa
m tut
Lucifugum, propterea quod lucem maxi
me horrent & deteftantur, quia nec die
bus
ynquam apparent , nec alio modo
corpus,quam de noche poffunt accipere,
Genus dæmonum imperfcrutabile , ac
penicus tenebroſum ;paflionibus frigidis:
agitatum ,maliciofum ,inquictum , & per
turbatum , quod occucrentes homines
violenter comprimit nocturnis horis,fa
piuſque Deo permittente aut flatu quo
dam interficit ,aut contactu .
Hæc ,additis tamen nonnullis, de dæ
monum generibus- Trithemius; nos lin
gula excmplis & hiftoriarum authorita
te confirmabimus.
Dæmones ab Hebraicis Malachim
raaim , vocati,olim pluribus, quam nunc,
formis apparuerunt,vnde nata illa vete
rum de infernalium Deorum multitudi
ne opinio , quorum præcipuos videamus .
Hecate triuiorum & quadriuiorum
præſes, triplicifacie, cqui dextra, liniſtra
canis,mediafæminæ ,ea aduentante ter
ta tremebat, & tædarum fulgor cerneba

tur ,
 CA P. XVIII . 94?
tur, etiam Empuſa dicebatur ,.fuit vxoc
Plutonis , & eadem quæ & Proſerpina ..
Pluto , Deus diuitiarum , qui & Mam
mon Hebræis,Ægyptiis Serapis.
Charon,de quo Virg,6.Æneid .Homer..
& Sen.in Herc.fur,
uis Cerberus, canis terræ , eo enim nomine
Ft dæmonesa Zoroaftre vocantur,
es Alaftores, admodum truculenti, forte
üidem cum Nemeſi, quævitrix ſcelerum .
Satyri,horum princeps Faunus, iis ter
ribiles & inopinati ſoni tribuebantur,
pro quibus aucrruncandis loui Fauna
priſciimmolabant,eratque ei dicata a-
desin Auentino.Dicuntur & Ægypanese
capripedes, quales à Poëtis finguntur,
horum tripudia ſæpe in Atlante monte
viſa feruntur.
a
Eurynomus dæmon longis & prominuts
lis dentibus, corpore liuido ac cadauero
Sr To formidabilis,pelle vulpina te &tus, ve
fcitur cadaueribus mortuorum , eaque:
vſque ad offadeuorar.
Succedunt sphynx illa adeo decantata, !
de quaStrabo lib.9. Apollod.li.3.Biblioth ..
Har
1
 92 DE MAGIA
1
Harpyia,de quibus Hefiod,in Theog. Apol
lod . libr.1.Biblioth .Gorgones tres, Sirenes,
quæ & Erinnyes, fiue Eumenides tres, Nym
phæ ,eæque vel aerex ,vt Sibyllæ, vel ter
reſtres , vt Oreades , Napex , Dryades,
Hamadryades , vel denique aquaricæ , vt
Nereides , Naiades , quas omnes dæmo
num ſpectra fuiſſe conſtat. Huc fpectant
nutricum terriculamenta , quibus infan
testerrent ,

CA P. XIX .
De Diuinationibus.

DE Magia hactenus in genere ,&dx

moniorum fpeciebus variis , fequi
tur Diuinatio , quæ eft fignificatio occulto
rum ex pactisconuentis cum demone, eftque
tam futurorum quam præteritorum &
præſentium ,modo illa occulta ſint, & ab
hominum cognitione remota , nec natu
ra arteue perficitur , fed pacto cum dæ
monibus inito : eftque illud pactum iti
dem vel expreffum ,vel tacitum .
Sciendum ,dæmonem non omnia , fed
tantum quædam diuinatione reuelare

polle:
 CAP . XIX . 93
poffe': nec enim certo aliquid præſcire
poteſt,ſedexveriſimilibus præ ſefert prę.
ſcire ,apud eos, quiei feruiunt. Certo e.
nim prædicere non poteft ea, quæ omni
no libere ſunt futura, qualia funt, quæ à
voluntate Dei Cola dependent , itidem
quæ ex humani arbitrii libertate, & deni
que quæ omnino & proprie futura ſunt
contingentia , quamdiu cauſam certam
& deterininatam non habent. Poteftta
menexhis; quæ certo non nouit, multa
probabiliter tantum & per coniecturas
prædicere ,ob ſummam ſcilicet experien
ciam , & ingenii acumen, quo naturalium
rerum facultates, voluntates hominum ,
& affectuspræclare nouit.
Poteft & ea prædicere, quæ à caufis
neceffariis dependent , & ab aliis caulis
naturalibus nequeunt impediri. Quæ ve
ro non neceſſario , ſed vtplurimum dun.
taxat , eueniunt, & ab aliis naturalibus
caulis impediri poflunt, per coniecturas
cognoſcit, & probabiliter prædicere fo
let. Itidem & ea certo quæ à Deo ſibiper
miſſa nouit,prædicere poteft. Pollet et
jam
94 DE MAGIA
iam præteritorum exacta cognitione ,
quoad præſentia vero, quæcunque a & u
exteriore
ſunt prædica , nouitetiã & præ
fari poteft.Quinimo, fi cogitationes ho
minum vultu ,vel membri alicuius motu ,
aut mutatione, vel alio extrinfeco ſigno
prodantur , peritiſſime eas reuelare &
prædicere poteft. Solet etiam homines
interdum phantafmatibusimmillis adeo
perturbare,vtvix ad aliud aduertere , vel
cogitare poffit , quam quod tali modo ei
ſuggeſtum eſt , & ſic etiam cogitationes
hominis prædicit. Solet etiam interdum
ca celeritate in prædicendo vti, vt ea quæ
alibilongo interuallo geſta ſunt, celeri
ter annuntiet, vt diu ante prædicta ab
ignaris exiſtimeatur . Ambigue tamen
plerunque reſpondere ſolet, vtin vtram
uispartem flecti & interpretaricius dicta .
poflint,quod in veterium oraculis fit ma
nifeſtum .

Diuinatio autem fuperſtitioſa & illici

ta eft, inprimis ſi dæmoni cultus latrię, vel
duliæ exhibetur:quod & Alcimus ille A
uitus agnouit,qui lib.z.carm.c.15.Sic canit:
Ne
 CAP . XX . 95
Necminus hospulſat temerariacura fciendi,
Angit præfcitusducti quos terminus qui;
ti Cum tamen eductas inferni ſedibus vmbras
O Colloquiam miſcere putent,& nota referres
4 Spiritus erroris ,qui tum bacchaturinillis,
0 Ad-conſultaparat,yanis reſponſa
figuris,
Nevero multis dicamus
fingula verbis,
$ Præfenti illufos damnabitur ille perenni
0 Iudicio ,quisquis vetitumcognoſcere tentat.
1
CAP . XX.
i
1 Defpeciebus Diuinationis.
I luinationum ſpecies duæ funt , in
DI
1 quibus ſcilicet apertum pactum , fi
ue inuocatio interuenit, Dæmonoman
tiæ fiue oraculorum & vaticiniorum ex
empla funt,oracula louisDodonæi,Am
monis ,Apollinis Delphici,Deli;Veneris
Gazenſis , fiebantque hæc oracula ple
rumque per maleficos,maleficaſue, tales
fuere Pythiae, vares Colophonii, Tro
phonii,forlan-& Sibyllæ ,tales & Extatici,
qui à dæmone extra ſe rapri,motu & fen
fupriuati,mira enunciare folent.

CAP.
 96 DE MAGIA

CAP . XXI.

De Necromantia .

cipua, olim certis locis ſtatis & cer

tis ceremoniis exercebatur. Hanc defcri
bunt inter alios Poetæ ,vt Horat. Sat.8 .
---- Carminibus qua verſant atque venenis
Humanos animos ,has nullo perdere poffum
Nec prohibere modo,fimul ac vaga luna decorů
Protulit os,quinoſalegant,herbaſqz nocentes,
Vidi egomet nigra ſuacin &tam vadere palla
Canidiam pedibusnudis, paffog capillo,
Cum Sagana maiore vlulătem , ( pallor viral
Fecerat horrendas aſpectu fcalpere terram
Vnguibus, eso pultam diuellere mordicus agnam
Cæperunt,cruor in foffam diffufus,vt inde
Maneis elicerent animas reſponſa daturas,
Lanea & effigieserat ,altera cerea ,maior
Lanea ,quæ pænis compefceret inferiorem .
Cerea ſuppliciter ftabat feruilibus, vega
lam peritura modo Hecaten yocat altera f&uă ,
Altera Tifiphonem .
Tertullianus tamen docet', non de
fun & orum vmbras, ſed ipſos dæmones

earum
 CAP . XXII. 27
earum loco apparere, & operari ſub ea
rum prætextu ac ſpecie. Operatio fane
periculofa, & relpondenti, & quærenti,
cum vterque interdum vel menre aba
lienetur,velà
dæmone rapiatur.Exempla
apud Scriptores obuia funt.
CAP. XXII.

De Hydromantia , & aliis Magania

fpeciebus.
Ydromanria , ſiue diuinatio per a
Hydro
quas, veteribus plurimum vfitata:
inter alios Imperatori Andronico , qui
obingentia flagitia cunctis ſeſe inuilum
fciens, totum permiſit iis, qui futura ex
aquis, quaſi per caliginem coniiciunt, &
imagines futurarum rerum ,velut ex vm
brafolarium radiorum ,confectantur. Ac
ipſe quidem iis nocturnis ſacris intereſſe
noluit,metu famæ; fed illud Hagiochri
ſtophoritæ Stephano mandauit.Is Setho
adhibito , qui ab ineunteætateralibuso
raculis deditus,oculospropterea Manu
clís Imp . iuſſu amiſèrat, certo ritu per
ounctatur, quis poſt Andronicum fit im
E. pera ,
 A
98 DE MAGI

peraturus, malusgepius in aquis primas

nominis Iſaaci litterasexhibuit , fed ordi
ne conueiſo , Sl pro IS , idque ſecunda
refponfione addidit fore intra exaltatio
nem crucis.
Variæ eius ſunt ſpecies, vna perannu
lum fiebat de filo in aqua ſuſpenſum , &
vaſculi latera, conſtitutis ictibus pulfan
tem , alia coniectis in aquam ftatiuam
tribus lapillis, & obſeruatis gyris , qui tri
fariam inuicem implexi, circa lapillos
diffundebantur: alia ex aquæ calore ſu
mitur , & imaginibus in ea apparentibus,
Statuebatur etiam interdum cyathus a
qua plenus, & verbis immurmuratis ob
feruatur, num aqua fponte efferueſcens
effunderetur. Aliqui itidem aquam in
vitreum carinum effundunt, oleiớ; gut
tulam admiſcent , & fic in aqua mira ſe
cernere poffe putant. Solebant mulieres
Germanæ olim fonum , vortices & cir
cumuolutiones amnium notare , exgue
jis futura præſagire.
Sunt & alia Manganiæ genera: Leca
romantia , quæ hodie
Turcis eft familia
ris.
 CAP . XXII. 99
tis. In peluimenim aqua plenam cum va
- riis characteribus lapides precioſos inii.
ciunt , vt & auri , argentique laminas:
quibus peractisreſponſum ex fundo pel
uis auditur.
Gaſtromantia , quæ fiebat per phialas
ventricolas fimiliter aqua plenas, & in
fpectante puro puero , vel muliere pre
gnante, quibus reſponſiloco certæ figu
ræ & imagines apparebant.
Catoptromantia , quæ rerum quæfita
rum figuras in fpeculis politis exhibet,
hac lulianus Apoſtata Imp.vſusfertur.
Criſtallomantia huic fimilis,nili quod
in criſtalli fruftis, annulis, velaliis valcu
lis incluſis, fiat, veletiam nudis, & in cy
lindrum aut obeliſcum cõformatis, qui
bus etiam dæmon ſe inhabitare fingit.
Dactylomantia diuinar annulis ad
çertam cæli pofituram conſtructis, vel
incantatis , & fuper tripodem ad certa
verba motis.
Onymantia ſue Onychomantia oleo
acfuligine impolluti pueri vnguem illi
nit , & quærentes vngue verſus folem ob 11
E uerfo
 100. DE MAGIA .

uerſo , certum quid lubmurinurantes, O

mnia quæ cupiebant,videbant.
Pharmacia fiue Pharmaceutria , qua
vtuntur incantatores, qui diuinant ſolo
freti dæmonis commercio ,præter incan:
tationes nihil adhibentes.
0 Coſcinomántia , hac cribrum impo
nebatur forcipi , forcipem binis digitis
comprehendebant,& cleuabant, & præ
miſſas verbis conceptis fubdebant no
mina eorum , de quibus ſuſpicabantui
eos furtum , vel aliud occultum crimer
perpetrafle : reum vero illum purabant
quo nominato cribrum tremebat, nuta.
bat,vel conuertebatur.
Axinomantia , qua ſecurim rotunde
infigebantpalo , & ex eius motu furem
deprehendi putabant.
Cephalomātia priſcis Germanis in vſt
fuit: fiebat capite afini ſuper prunas alſo
Eſ & alia ſpecies, quæ fit per clauem
cui circumdabant chartulam inſcriptam
nomen ſuſpecti, deinde clauem alliga
bant facræ Scripturæ codici, hunc virge
fuftentabat, & verbis certis murmurari
char
 CAP . XXIII . 1οΙ
chartula ad nomen criminoſi vertebatur,
mouebaturque.
In hiſce ſpeciebus omnibus verba
Magica interuenire ſolent, ideoque non
dubitandum , quin pactum cum dæmo
ne interueniar.

CA P. XXIII.

De Haruſpicina.
Aruſpicum diuinatio erat ex viuæ
HAI
Ladhuc victimæ obferuatione , dum
vel producebatur, vel ad aram fiftebatur,
attrectabatur vel vinum ei infundeba
tur,iuxta illud Senec.in Oedip.
Appelliteariscandidum tergo bouem
Coruog nunquam colla depreffum iugo,
Optima fanctasvi&timaante aras ftetit .
---- Hucpropereadmoue
Et ſpargefalfa colla taurorum mola.
Placidone vultu facra, & admotas manus
Petiuntur
Vnone terram yulnere afflicti petunt ?
Vtrum citatus vulnereangufto micat,
An lentus altas irrigatplagas cruor ?
Succedit Extiſpicina, qua motum &
E3 fingue
101 -I DE MAGIA
fingula mactatæ hoftiæ membra rima
bantur,maxime au : emiecur ; de haci
dem Seneca in eadem Tragæd.fic ait:
Genitor,quid hoc eft?non leuimotu ,vtfolent ,
Agitata trepidareexta ,fed totas dianus
Quatiunt,nouisg profilit venis cruor,
Cor marcet ægrum penitus,ac mierſum latet ,
Licenta vena,magna pars fibrisabeft,
Eifelle nigro tabidum
puniat iecur.
Ac femper omen vnico imperio graut,
En capita paribusbina conſurgunt ithoris
Sed vtrumque cæfum tenuis abfcondit caput
Membrana,latebram rebus occultis negans,
Septemg, venas tendit : has omnesretro
Prohibens reuertilimesobliquusfecat,
Mutatus ordo eft,ſedenilpropria iacet,
Sed acta retro cunda .
3
Eft & Pyromantia, in qua interdunt
pix trita inignem fpargebatut, interdum
tedæ piceillitæ accendebantur, & certis
characteribus ſignabantur,fiflammate
darum in vnùni coibat , proſperum , fi
lambens & diuiſa apparebat,infelicem , fi
tricuſpisaffurgebat,gloriofuin eueniam ,
îi varie diſperla ,ægro mortem , fanomor
bum ,
 CAP. XXIII. TO3
bum, ſi crepirans infortunium , li ſubito
extincta , ingens periculum ominaban
tur. Interdum hoftiam in ignem conii
ciebant, & conſiderabatflammamignis ,
victimarii, vtrum fcilicet in - ynam coiret
pyramidem , quod proſperum purabant,
anvero diuideretur,hocenim aduerfiam
aneriam ftamma cito victimam compre
henderet, an ſubito extingueretur . De
hac idem Poëra :
Tir. Quid fiammarlargas iamne comprebena
ditdapes ?
Man . Subito refulfit lümen , & fübito occidit
Tir . Verumue clarus ignis, & nitidus ſterit ,
Re&tufa purum verticem cælo tulit ;
Etſummam in aurasfufus explicauit comam ?
An latera circumferpit incertus vie,
Et fluctuante turbibus fumotabatt
Man . Non vna facies.mobilis flammæfuit ,
Imbrifera quales implicat variosfibi
Iris coloresparte qua magnapoli
Cufuata picto nunciat nimbosfinu.
1 : Quis defirilli,quiſue firdubitescolor:
Carulea fuluismifta aberrauit notis
Sanguinea rurfus,vltimum in tenebrasabiti
E &
| 104 DI MAGIA

Sed ecce pugnaxignis in partesduas

Diſcedit-.-- .
Immugitaris ignis& trepidantfoci.
Eft & alia ſpecies Captomancia ob
ſeruatrix fumi,velenim grana ſeſami, vel
papaueris nigriin ardentesprunas iacie
bant , & inde furgentem fumum no
tabant, velſinehuiuſmodi granis ſolum
fimum obſeruabant, de quo Dion Caf
fius. Huc illud pertinere puto de Nyın
phæo prope Apolloniam : Ibi & ora >
culum ( inquit ) editur, idque hoc mo-,
do : Thure accepto precibus eius rei
ergo , quam volunt, factis, ipſum thus,
vt fecum eas preces defcrat , ad ignem
proiiciunt , tum fi ratum fic futurum vo
tum , ab igni thus è veſtigio corripitur ,
ar fi thus extra ignem forte deciderit, àc
currens ignisid abripit & confumit, fin
irritum erit votum ,nequeaccipitur ab in
gni thus , & liinipfam flammam conii
ciatur,recedit ab ea,atque effugit. Ita in
vtramque partem ignis futura prædicit,
morte nuptiiſque exceptis.
Solet etiam diuinatio interdum ex ci
geri
 CAP. XXIII , IOS
neribus fieri facrificiorum.Ec hodie quo
que viget eius veſtigium , cum res, quæ
ad diuinandum proponitur , digito vel
bacillo cineri inſcribitur , & cinis aëri
puro permicitur & attendirur ad litte
ras , quæ in cinere agitato apparent.
Vel cum aliquem tres perſonas cogita
te iubent , quibuſcum matrimonium
inire optet , tum tres ducunt fulcos in
cinere ; ille vero iubet fingulis perfo
nis fuum ſulcum deligere , cum auerſus
ftare , ne fulcos videat , quos interea
alter tamdiu forcipe oſtendit, donec eos,
rumynus ab illo ter deligarur, & quam
illi ſulcus deſtinabat, ea fpondetur ipa ,
vxor futura ,
Conſideratur etiam aliquando color
vtriuſque laticis in facrificiis fuſi,hinc Æ
neid . 4.Virg.
"Vidit thuricremis cum donaimponeret aris
( Horrendum diftu ) laticesnigrefcereſacros
Fuſaĝin obſcænum ſe vertere vinæ cryorem .
Hoc viſum nulli,nonipfi effata forori .
Solent etiam Turcæ hodie diuinario
nis ſpecie quadam vưi,cum ceramliquant 11
&
ES
 106 DE MAGIA

& aquæ gürtatim inſtillant , figuraſquc

in de oitasobferuant.
Ex lauri quoque ramis diuinario fu
mebatur , fi enim obftrepebar cum fra
gore proſperam fignum exiſtimabant,
contra ,fi tacererextincto adufta foco .
Succedit Botanomancia , cum ex ver
: benæ Lunariæ ,faluia ,myricæ , ficus & a
liorum ſimplicium foliis, ramiſue, con
ſignatisquærentium nomine & quæftio
ne,fururi cognitio peritur.De hac per ta
maricem Col. Rhod.lib.8.ant,leat.ca , 29 .
Apollo mirica vates fanxit prænuntiare
mortalibus futura , propterea infignem
fruticem hune Nicander vatem vocar.
Quin & Magiitem Scythæ miricino va
ticinantur ligno.Sed & in Lesbo Apollo
myricæramumtenet, &že.
Eft & alia fpecies diuinationis,pa Son
pecciteta di&ta , quæ multiplex, de ea fie
Rhodig.lib.7.antiq.cap.29. Virgas in re
bus diuinis eximii cuiuſdam vſus fuiffe
vereribus, ex pleriſque coniectare licea
Nam quiPerſicos ritus diligentius anim
aduerſos liceris mandarunt, illorum Ma

gosi
 CAP. XXIII, 107

gos, qui facrificiis perficiuntur , carnes

luper myito & lauro poliras tradunt
fubtilibus virgis adurere,mox oleumla
& te melleque commixtum conſpergere
ac comprecari, faſciculos ex mirica per
tenues manutenentes. In Pyrethiorum
medicullio lurrecta ſtabatara , vbi inex
* cinctus feruaretur ignis , fierentque iti
dem comprecationes non fine myrici
Ais virgis . Sicut in Scythia quoque, V
bivaticini traduntur plures, faliginis vir-
gis diuinatio concipitur,quas diſlokiunt,
ac feparatim fingulis humi conſtratis
vaticinancur , interim virgas compre
hendentes componenteſque. Narees ve
ro , quos eſſe Androgynos putat Hero
10 dorus,tiliam ſcindentes trifariam , digi
roſque implicando ac refoluendo præci
punt futura.
Præter has ſpecies aliæ itidem multæ
occurrunt,quzadſuperiores reducipor
funt , & communiter ab omnibus.
$ fanioris religionis myſticis
damnantur.
(:)
CAP .
 Jos DE MAGIA

CAP. xxiv .

De Augurio & Aufpicio,

! incerta & illicita ,ab omnibus Chriſti

colis merito damnanda, & eft obferua
tio cunctarum rerum fubito , & ex ino
pinato, & infolito accidentium , inſti
tuta ad cognitionem futurorum veloc
cultorum .

Species eius quinque funt. Primum ex

cælo.Secundum exauium volatu vel gar
ritu.Tertiunex tripudiopullorum . Quar
tum ex quadrupedibus. Quintumexdiris
& portentis fumitur.
Primum genus è cælo captáto ab au
gure proſpectu , & cæli regione defigna
ta, exemplum auſpicium , nempe tonitru
velfulmen fiue fùlgetrum , quorum alia
bruta,quæ nulla ratione natură niceban
tur, & vana prorſus erant, alia Fatidica,
de quibus multa Plinius & Seneca .
Secundum ab auibus petebatur, A
nium aliæſunt oſcines,quę can tu ſeugar
ritu aliæ præperes, quæ volatu prædicere

puca
 CAP. XXIV . 10ig

pucabanturharumquevariæ differentiæ ,.
funebres,cliuiæ arculæ ,volleræ ,remotis,>
inebræ , & c .
Depullorum tripudio tertium.Duo à
pullariis pulliin cauea feruabátur.Primo
diluculo , imperato de more filentio ,puls
aut offa , cauea reclafa pallis obiicieba
tur,fi negligerent cibum , ſiniſtrum au
fpicium , fi auide depafcerentur ,ita vt ali
qua ex roſtro deciderent, & terram feri
1 rent ,dicebatur Soliſtimum tripudium , &
habebatur fecundum .

Ex quadrupedibus quartum ſumitur,

vocabatur auſpicium pedeſtre, vt apud
veceres Germanos ex equoruin fremitu .
Proprium gentis, inquit Tacitus,Germa
norum , equorum quoque præfagia , ac
monitus experiri, Publice aluntur, if
dem nemoribus,ac lucis candidi,& nullo
mortali opere contacti, quos preſos fa
cro curru facerdos & rex,vel princeps ci
uitatis comitantur,hinnituſque ac fremi
tus obferuant,nec vlli auſpicio maior fi
des.Vid.Tiraq.ad Alex.abAlex.gen.li.6.c.5;
Quintum funt omina, quæ itidem ad
E 7 augu
 DE MAGIA
auguria pertinent, ex Claudiani fenten
tia ,vbific canit;
Nullaque diesnon triſte minatur
Augurium quoties flauentia ſerra comarum
Sponte cadunt,quoties exudat ab obere fanguis;
Larga vel inuito prorumpunt flumina vuliu ,
Iniuſſeque manus,nutantia pectora'tundunt,
sibuxos inflare delim ,ferale gemiſcunt;
Tympanafi.quatiam , planctum mibi tympana
reddunt,
Ab vereor,ne quid portendant omina veri.
Huc referunturomnia prodigia & Ow
fenta , quatenus quis vanam quandam
ex his inſtituit diuinationem . Horum
certa interpretatio à diuina reuelatione
dependet , non autem licet ea ad for
tuitos euentus certo prædicédos trahere ,
CAP. XXV.
Defortibusillicitis .

Sequitur fors,eaque triplex,Diuinato

Diuinatoria multiplexeft , interduini

eadem cum oraculo ,vt fortes Deliz , in
ferdum a materia , cui inſcribuntur, no
men
 CAP. XXV .

mnenmutuantur, vequæ bacillis, pilulis,

aat tabellisinſcriptæ ,in alrum , vel vrnam
coniiciunrur .
Ef & aleatoria ,de qua apu Piopertić .
Me quogsper talos venerem quærentefecundos,
Damnoſi ſemper ſubslierecanes.
De Germanis Tacitus : Sortium , in
quit ,conſuetudo fimplex,yirgam fructi
17 firæarbori deciſam , in furculos ampu
tant,eoſque notis quibuſdam diſcretos ,
fuper candidam veftem temere, ac for
tuito ſpargunt, mox ſi publice conſula
cur, facerdos ciuitatis, fin priuatim , ipfe
paterfamilias,precatus Deos, cælumque
fuſpiciens, ter fingulos tollit; fublatos
ſe
cundum impreſlam ante notam inter
pretatur.
Sequitur Geomantia, quæ fedecim fi
gurarum in abaco nomina diſpungit, ex
fedecim additisdiuerſis punctorum co
ordinationibus , quæ nomina fuis aftris
putantreſpondere ;
Eft & Stoichemantia,quæ fiebatlibro
Homeri, vel Virgilii, & attento primo,
qui obuius erat inſpicienti verſus,hodie;
fed
IIZ DE MAGIA

fed impie,fit Bibliorum facrorum aperto

codice.
Alia itidem eſt ſpecies fortium , quan
do definituslocus in partes æquales de
fcribitur, & vnicuique lingulæ alphabeti
13
literæ infcribantur,deinde fingulis literis
granum frumenti'imponitur, poftea ad
hoc enutritus gallus gallinaceus intro
ducitur, qui grana comedat, & notantur
literæ ,quarum primum granum depaſci
tur.Hac vlus & deceptuseft Iinp.Valens,
in inquirendo eius ſucceſſore.
Sequitur Pythagoricum commétum ,
cum petiturex nomine confulentis , per
elementa nominis diuerfimode colloca
ta , & quafi per anagrammatiſmum fau
ftum quid, velfiniftrum indicantia, futu .
ri boni,malivepræcognitio.
Huic affinis eft numerorum diuina
gio ,ſiue ſors,quæ pernumeros fit ,vbiva
for literarum conſideratur,cujus nomen
maiores numeros continet . Paululum
circa hancdiftat Chaldæorum operatio ,
qui Alphabetum diſtribuunt in tres de
cades ,quibufdam literis repetitis, & no
mina
 CA P. XXVI. 113
mina petentium reſoluta commutant in
1
numeros,finguloſque numeros ſuis plaa
netisattribuunt.
Circa has fortium ſpecies notandum ,
vt & reliqua auguria, grauiter in illarum
obſeruantia peccari maxime fi quis per
ea futura contingentia prædicere cona
tur, & femper periculofumeft, iuxta illas
actiones, vitamque ſuam inftituere , fo
let enim fæpiffime Deus , iufto iudicio
permittere , vt tales obferuatores male
pereant.
CAP . XXVI.:

De Conieétatione.

Oniectatio ſequitur ſortium doctri

Comie
nam, eftque & licita, & illicita , &
quidem vel phyſica , que naturalis , vel
politica.
Naturales coniectationes fuas, quæ
caufis naturalibusvere innituntur ,vt funt
coniectationes agricolarum , nautarum ,
medicorum , & c .
Coniectatio quæexaftris fumitur,du
plex eft Aſtronomica, quæ licita, & niti
tur
114 DE MAGIA

tur principiis vniuerſalibus , & incom

mutabilibus, & aſſequitur ſcientiam ar
tis ſuęfuturorum ,veluti,reuolutionis an
norum ,ecclipſium , &c. Aſtrologia, quæ
principiis communibus, & variabilibus
nititur, & prædicit effectaeuentuum fu
turorum, non neceſſariorum ,ſed contin
gentium ,quaſi ab aſtris neceffitudine ali
qua dependentium ,
Huius ſunt partes quattuor.Prima, cir
ca reuolutiones verfatur, & prædicit to
tius anni , bello , paceque viciflicudines,
aëris falubritatem ,morbos.Secunda che
mata natiuitatum cótinet, docens, quid
homini cota vita ſigillatim obuenturum
ſit.Tertia, electionum vocatur,docens,
quid in ſingulis rebus conſalto , & vçili
ter faciendum , omittendum , quandoq;
quibuſve locis fingula agenda . Quarta ,
eftimaginum ſculpendarum , præftigio
fa , & incerca, quoq; longius à principiis
communibus aſtronomiæ canonibus re
cedit,eomendacio ,vaniratique propius
accedit.
Procertitudine tamen horum ſuble

quen ,
 CAP. XXVI. 115
M quentes regulæ obferuandæ : 1. Aftruno
mus non -recedens à ſuis vniuerfalibus,
commenſuratis , & immediaris princi
piis , poteft iuxta regulas artis ſuæ certo
JU prædicere, etiam multis antequam eue
nit,annis,vniuerfales illos ſuæ artis euen

con
tus, 2. Aſtrologiæ ſpecies illa prima non
eft ſuperſticioſa, litantum profitetur opi
nionem cum formidine contrarii . Se
cunda , non eſt ſuperſticiofa , fi tantum
0 profetur fufpicionem , Tertia, non eſt
fuperftitiofa ,li tantum dicat fe æftimare ,
quod res benc ſit cellura, & reuera ani
0 mo fuo non plus tribuat, quam verbis
præ ſe ferat. 3. Aſtrologia vllo iftorum
modorum vlterius tendens,& prædicens
al quid ,vt certo euenturum , illicita eft ,&
vananec artis,aut ſciétiæ nomine digna.
-1 Peccarur autem in his, quando Chri
ftianæ fidei myſteria aftrorum difpofitio
5 ni fubiiciuntur, quando futura contin
gentia exaftris præfciré pofle, quisputat,
5 & quando interrogationes, & electiones
celeftibus corporibus fubiiciantur , vt 1
certæ caufæ , & tanquam legis decreto.
САР,
116 DE MAGIA

CAP. XXVII.

De Coniectatione exelementis, meteoris ,

plantis,arboribusbrutis.
Oniectationes hæ, omnes ſub natu
Com
ralibuscomprehenduntur,& de iis,
apud Philofophos abunde. Adea etiam
aliquo modo, quatenus ſcilic.ex natura
libus principiis oriuntur,prædictiones&
coniectationesmedicorum etiam refere
ri poſſunt,de hisin genere ſciendum . S :
gna exquibusmedici coniecturam cape
re folent,eſſe ,vel proba , quæ naturalibus
principiis, & vera experientia compro
bantur,vel vana , & ambigua proborum
quædam fanam integramque valetudi
nem teftantur, quædam degenerantem ,
quædam fuccumbentem , & iam vićtam ,
quædam fe recolligentem , & victricem ,
non tamen ylla tam certa ſant, quin ali
quando fallant,hincprouerbialis illa lo
cutio ,præftarà fexaginta medicis, quam
alcabinis ſex damnari, & morci
adiudicari.

CAP .
 CAP. XXVIII. 117

- CA P. XXVIII.

Depbyſiognomonicaprenotione.

brorum corporis colore,habitudinc,

& proportione, de temperie, valetudine,
quædameriam de moribus, ingenio, &
animiaffećtionibusſe ſcire purat, præci

‫ܗܤܘ‬
pue autem frontem cóſiderat, & faciem .
Huicaffinis eſt chiromantia , quæ pro
prie manuum lineamentà conſiderat.
Hanc phyſiognomiam veteres niedi
ciinprimis Hippocrates, & Galenus di
ligenterexcoluerunt, quin & Ariſtoteles
integro libello, Pelemon in lib . de nar.
ſignis.
Artis fundamenta funt varia, primum
petitur à quadam cum animantibus fi
militudine, verbi gratia, qui paruis ſunt
oculis,inuidicenſentur, quia fimiæ tales
ſunt, qui magnis, ſtupidi, ſicur boues &
aſini, ratio affertur, quia cum Deus, au
thor naturæ , goarus effet, qua quodque
animalindole donaflet ſingulis ea etiam
addidit inftrumenta , quæ -huic indoli
quam
118 DE MAGIA
quam aptiſſima forent. Secundum fuse
damentum à moribus gentium ,atq; pro
uinciarum deſumitur, quęcum certoſint
corporis habitu vt plurimum quoq; in
geniis ,& moribus diſcrepant,v.g Phyſio
gnomidefiniūt nimium fuſcos ſtupidos
ac pertinaceseſſe, quoniam talesétſune
Æthiopes.Tertium à ſexu ,v.g. quia mu
lieres candida,vtplurimum & molliſunt
cute ,ſuntq; pauidæ ac leues,ideo candi
dos & molli cure moribus iiſdem obno
xios cenſent. Quarto , rimanturaffectus
animi, a motu membrorum , & corporis
affectionibus, tale eſt illud Hippocratis:
Oculi non nictantes ſunt iracundi, quo
niam irati fixis & immotis oculis intuen
tur. Quintum fundamentum petitur ex
collatione fignorum ,cum fignis, & hinc
Canon, phyliugnomica conſiſtens intra
cancellosnaturalisphiloſophięlicica eft,
& habet aliquid probabilitatis,
CAP . XXIX.
De Conie &tatione ex fomniis.
Omnium eft motus , aut figmentum
Som m mulöforme,futurorum bonoe
animæ
rum ,
 CA P. XXIX . 119
rum , vel malorum ſignificatiuum .
Eius prædictionis fundamentum eſt
experientia, & quædam ſimilitudo pro
portionis rei ſomniatæ ad euentum . Ex
perlentia eft, fi vnus, velplures, cum hoc,
vel illud lomniaffent,talem euétum ſunt

moine
poftea experti. Similitudo proportionis
inueftigatur. Primo exquodam more,ac
conſuetudine,fecúdo ,ex vocabuli figni
ficatione, tertio ex rei ſignificationehie- '
roglyphica, quarto à fabuloſis parratio
nibus,quinto dealiqua ratione Aſtrono
mica, vel Phyſica,longe petita.Huius ar
tis tales concluſiones obſeruétur,prima ,
quædam fomnia verum euentum præ
nuntiát,quædam nullum , vel illuforium ,
hinc quædam obſeruare licet , quædam
non . ſecunda,tam certa ſunt fomnia , quá
eorum certa cauſa, ſ hæc effectum cer
tum certo producit, etiam fomniorum
prædi &tio certa , fi probabiliter, probabi
lis , G fortuito, fortuita & fallax. Hinc
Theologi ſomnia diuidunt, in diuina,na
turalia , & dæmoniaca. Naturalia exurs
gūt,vel à caufa intrinfeca fomnianti, vel
ex
120 DE MAGIA
extrinfeca.Intrinſeca naſcuntur,quædam
ab anima inprimis, & dicitur cauſa ani
malis,autmoralis ,quædam potiſſimum
à corpore, & vocatur corporalis, Intrin
ſeca cauſa animalis eft, quando fomnia
obueniunt, de rebus, quibus cogitatio
vigilantibus valde fuit intenta .
Corporalisintrinſeca caufa eft , quæ
naſcicur à præſenti diſpoſitione ac tem
peramento corporis,quod vel inedia ex
hauſtum ,vel crapula repletum , vel hu
more aliquo nimis prædominante agreſ
cit ,vel alio vitio interiore laborat. Ex his
cauſis vel pacata, vel turbida, vel multi
formia , & varia ſomnia naſcuntur. Qui
bus fanguis eft copioſior,roſas ſomniant,
choreas, conuiuia, & læta omnia . Phleg
maticimare,aquas,balnea ,nauigationes,
ſubmerfiones, onera grauantia .Choleri
ti coloresflauos rixas, pugnas, incendia .
Melancholici fumos, caliginem , tenc
bras , nocturnas oberrationes , ſpectra,
mortem,& cuncta triſtia . Quibus veſica
humore plena ,ſomniant de lacubus, flu
uiis , imbribus. Quibus dominantur ſin
ceri
 CAP. XXIX . 121

cerí purique ſucci, putant in ſomnis vo .

lycuri ſe inter odoraros, ſuanielque fofo
i
culos ,contra in ſordidisverfar fe , quo
rumin corpore humores færidi,putridi
que coaceruantur. Quibus viſcido hu
mare affectæ , obſtractæque ſunt partes
cerebri poſteriores ; illi comprimi ac ſuf
focari fibi inſomnis videntur. Hic mor
bus Ephialeus , fiue Incubus à Lacinis

voca tur eca

Naturalisextrinf fomniorum cau
ſa eſt,quando dormientis imaginatio ab
agente excrinſeco mouetur . Huiuſmodi
agens duplex eft, alterum aer ambiens,
alterum impreſlio , fiue influxus corpo

rumHi leſtiu
coenc m
tertia.concluſio fomniorum ex
!
naturalibus cauſis deriuatorum , eatenus
licitaeſt obſeruatio & interpretatio , qua
tenus caufæ naturales effectibus caula

fuæ coniunctis ſunt adæquatæ .

Diabolica fornnia funt, quæ mali fpi
ritus infidiofe fpiritibus dormientibus
immittunt, vel ad perturbationes animi
ciendas , veladoccultorum , aut futuro
rum
F
122 DE MAGIA
rom ſignificationem . De his hæcoblere
uetur concluſio.Dæmoniaca fomnia ob
feruare , vt fraudem dæmonis cauensli
cet ,ad occultorum ſcientiam ,veleuentus
fucuros,nec licet,necexpedir,
Diuina ſomnia nobis à Deo miniſte
rio angelorum bonoruor immittuntur,
exempla horum in S.Scriptura obuia ha
bemus, de his conclufio talis : Diuino
rum ſomniorum obſeruatio licitaeft, ſed
interpretatio folis conuenitijs, quibus à
Deo facta eft reuelatio interpretationis.
Hæc de Magia in genere , breuiuſcule
quidem , & quali per certa axiomata, quæ
tamen totain illam illius diſpofitionem
indicant,perftringunt, & rimantur, iuxta
quæ etiam alias abftrufiores & occultio
Nianas, quæ hanccirca materiam
nodari ac iudicari poſſunt.
wpere autem in hiſce omnibus
dau ,ndum , ne dæmonum aftutia dece .
pti, incauti operam illicitis hiſce artibus
adiungamur, & tandem cum iis in æter
nos abripiamur cruciatus,

CAP.
 CAP. XXX.
123
CAP. XXX .

De Stigmatibus fupernaturalibus, materiali:

busDiabolicis,qua inuruntur fortilegis,
& primo,
- An dentur?

anime
S : Propheta lob c.40. Behemoth ſeu Dia
bolimalitiam ,potentiam & vim de
(cribens,inter alia ait,v.it, Fortitudo e
ius in lumbis eius, & virtus illius in vm
bilico ventris eius, Quæ verba D. Thoma
referente , lacob. Ianfon.in Enarrat. fuis in
celligit de lumbis & vmbilico iplius Be
hemoth , quæ affumit quando ſe alicui
hominum exhiber incubum, vel ſuccu
bum , per quod hominibus vtriuſque le
xus multum præualet, & dicitur caudam ,
quam conformiter adhunc ſenſum intel
ligit çam , quam Horatius vocat falacemy.
12. STRINGERE QYASI CEDR VM ET
HABERE NERVOS TESTICVLORVM i

PERPLEXos , propter incommoda, quæ

concumbentibus in locisgenitalibusad
fert,de quibus Nicol. Remig. in Demonolai.
Pergit autem idem Propheta Fød. cap.
F 2 perſ,
124 DE MAGIA

verf.23.Nunquid ferier tecum pa &tum ,&

accipieseum ſeruum ſempiternú?Quod
idé laxſon.explicat,Paciſcitur Behemoth ,
ideft,tefte D. Hieronymo, Diabolus,non
nunquã hominibuspręſtare obſequiumn ,
quod & variè præſtat , ſed illa feruitus
non eſt ſempiterna, quia etiam in hac vi
ta aftutè & fraudulenter exercet in heros
ſuos Tyrannidem , maximè inuifibiliter,
quæ poftmodum adferer apertam ſerui
tutem , atque intolerabilem . O pactum
nefandum ,quod an homo ad imaginem
Dei condicus reciprocè vnquam cum Sa
thana incat, poflet quis meritò dubitare :
Verum áudiamus iterum S. Scripturam ,
S.Propbeta Ifaias ca.28.V.Is, inuehitur in
impioshacincrepatióne. Dixiſtis enim :
Percuffimus foedus cum morte , & cum
Inferno fecimus pactum Illam Paul.Gril
land.lib.2.deförtil.c.3.quaro 1.1.& 3. accipit
de duplici ſortilégorum profeſſione, Ta
ciça ſcilicet& expreffa : Tacita eorundem
profeflio eſt; promiflio quædam quam
quis facit alteri profélfo, de obferuando,
quãGbitnandauerit ; fub promiſſione,
quod
 CAP. XXX . IZS
quod grandia faciet , & mirabilia in vita
lua, cognoſcer futura, & multa alia his fi-.
milia ,dummodo (horrendum relatu ) fi
dem Catholică abiiciat, & omnia Eccle
Giaftica Sacramenta peffundet, & roris vi
ribus adhærebit cultui & obedientiæ fui
Magiftri, & illum.tanquam verum Prin
cipem ,adorabie, cultum veräadoratio
nisſub idolorum forma ſibi præftando ,
& alia huiuſinoditurpiora pacta & cun
eta opera per ipfum facienda; fub illius
nomine, & deuotione conficiet ; Er ifa
dicitur tacita profeflio , quia non fit pro
priè cum Demone,fed cum miniftro Dee
monis, & in quâ nullæ interueniunt ſole
nitates extrinſecę;quæinteruenire ſolent
inexpreſſa profellione, ſicut eſt folennis:
ſtipulatio , fides præſtita per iuramentum
de obferuantiapromifforum , item ho
magium & fidelitatis promiſlio,ergaDę
monem ,yna cum poſtergatione , & om
nimoda diuifione fidei Chriftianæ cap
Quique 7.cauf.26.queft:2. Altera vero di
citur profeſioexprella, & eft illa , quæ fit
expreſsècụm proprio Dæmone, & iſta eſt
F 3 duplex ,
 126 DE MAGIA
duplex , vna quæ dicicur ſolennis,fiue pu
blica : Altera quæ dicitur priuata . Solen
nis enim & pablica eft illa , quæ fit cum
Dæmone , dum publice rehdet in ſolio
Maieſtatis ,more Principis quando fiunto
vniuerſales cógregationes ,omnium ftri
garum & maleficiorum Necromanticó
rum cuiuſcunque generis profefforum ,
certis nocturnishoris, locis & tempori
bus,Dæmonis arbitrio conftitutis, vbir
niiterfis aftantibus fit iſta profellio, qua
doque iifdem folennitatibus,quibus fieri
folent veræ , & folennes profeſionesMo
nachorum in Chriſtireligione,dum pro
fitentur regulam monaſticam , relinqué
tes Mundam . Hlivero faciunt cótrarium ;
quia relinquunt primo Denm Saluato 1
sem abnegantes ilkius nomen , & Baptif
mum , & poftea reliqua Sacramenta Ec
clefiæ . Deinde adhærent Dæmoni, ei
demque perpetuam obedientiam fpon
sanea voluntate promittunt, ſuperaddéo
Sacramentum homagium
tes etiam ,&
indubitatum adeo vt penitus efficiantur
,
Dæmoni ſubie & i ,& plas quan vafalli, &

ex
 CAP. xxx. 127
ex tunc contrahitur inter hominem , &
Dæmonem amicitia quædam , & peſtife
ra ſocietas,ex qua multa mali, & turpiſli
ma opera , quæ -referre non audeo . Har
Paul.Grill.cit,loc.Cui explicationi, præter
alias,conſentit R. P. Cornel. à Lapide in d.c.
28.11.7.15.ex Viega.in Apoc.z. Comment. 4 .
Se£t.4.n.s.quando ait. Cum inferno feci
musprouidonem dicunt impii ſeu com
meatum , quaſi fimul nauigarixi, & ad
eundem portum appalluri : venimus in
colloquium cum inferno , cum eoque
tranſegimus & pepegimus, dicunt Pro
phetæ multa vilu horrenda eſſe in infer
no, nos iam ea vidimus , nec horremus:
Diabolus non eft tam ater ,vtpingitur, Ica tagis
apparens Dæmon , cum eiſque hudens,
perſuader eis fibi benè eſſe, fé eſſe lærum
ac felicem ,necigne inferni multum cru
ciari, ac proinde ipfas poft mortem ca
dem cum ipfo lærâ forte porituras. Qui
bæs meritò intonar Pfaltes. Fili bominum
vſquequograui corde, ut quid diligitis yanita
tem & quæritismendacium . Inuocatis Ach
zib ,id eft mendacium , vti aliqui preſli à
F 4 Ca
128 DE MAGIA

Catholicisinplorant opem, Tørcatum ,

fed poſt victoriam Turca cos ſubigit,eif
que iugum Turcicum imponit, yt Budæ
& Hungarix auorum memoria accidiſſe:
ſcimus.Hanc pactionem dum perpendee
rem venit mihi in mentem feudi ligii de:
quo tit.99.lib.2.Feud.formula ,, cum iura
mento ligio , prourdefcribuntur à Phil..
Cimer.oper.fubcif.fiuemeditar-Hift.çent.1. 14 ..
6.Rex vafalliligij, manus veriuſque digia .
tis pollicibus apprehenſis, fuoſque intra
pollices iis infertis,deuinxit illos luis,Itaa
titque ſuper Euangelia.Hic rurſum va
fillus ligius Magiitro præeunte verba. E
golue inquit cum liberis, ſucceſſoribuſ
que mcis,liberum hominem ftatuo, de
dicoğue eumqueme hic fifto. Hæc æer
dixit,regios ofculatus eſt pollices, Rex
gue ore fuo ,illius os excepit,moxğue co .
miter appellatum dimifit.Hiceft vliratus
iurandi mos , in verba Regum Neapoli
tinorum quiqueligios coium fe faciunt,,
ipfum hunc feruant, Dicti inde Ligii,
quod LigarisRegespollicibus illosfidei,
imperiiſque licluis deuinciant,atque ob
noxios
 CAP. XXX . 129
moxios ſtatuant. Non abſimilis implica
rio dexterarum , & pollicum olim quo
que inter Regęs.vfitata fuit, quando fæ
dera exa Etiffima inter fe ftatuerunt , de
quâ re habeinus exemplum apud Cornel .
Tacit.Mos inquiceft Regibus, quoties in
focietatem coeunt , implicare dextras,
polliceſque inter fe vincire , nodofque
præftringere . Mox vÞi ſanguis in artus:
extremos feeffuderit, leui ictu cruorem
sliciunt,arque inuicem lambunt. Idfæ
dus arcanum habetur,quafi mutuo cru
ore fauciatum . 1
i Similem huic ritum ferè Sathanas,
cum Lamiis fædusiniturusobſeruare fo
lec: Eos enim vel.cogit proprio ſanguine
formulam obligationis mutuæ conſcri
bere , vrait Camerar.cit.loc.ex Bodini Damo
nomania lib ;2.6.4 . cuius hæc funt verba:
Expreſſa autem conuentio modo fit ver
bis Sincſcripro , modo ſcriptura confir
-matur:cum Sathanas ; vt fuos obftringat
libi,(antequam impetrent poftulata ſua)
iubeteas; li nouerint, inſtrumenrum ob 1
ligationisconficere , atque lubſcribere, '. 2
Es inter
130 DE MAGIA

interdum etiam ipforum fanguine prout

veteres in fanciendis coniurationibus,
fæderibuſque vtebantur.vt apud Liu.lib.2.
& apud Tacitum de Regibus Armenia legi
mus,licergo cum fuis experiturSathanas.
Sic Theophilum quendam narratur ſe i
ta Diabolo obligalte, & quidem obliga
tione ſanguine exarata.
( Aliud exemplum legiturin vita S.Ba
filii Magni de feruo Protherii , taliter
Diabolo ,ad conciliandum amorem filiæ
kui Domini fe obligantis. Quod exem
plum latè recenſer Pierre de Lancre in Ta
bleau De L.inconſtancedes Mauais Anges- Liure
Troiſieſme.Diſcourſ.r.qui ibidem plura ex
empla narrat , quæ breuitatis amore ex
propofito omitto .) Quod fi ab iis,qui ſe
intorum addixerunt Diabolo , vt aliquid
conſequantur,ipſe metuerit , vt cultum
fuum deferant,tuncronſatis habet, fidi
fertis verbis Deorenunciauerint, ſed no
tam eis infuper imprimit.Et fic ex corpo
ribus eorum inſignuminiti foederis fan
guinem violenter extrahit,non fecus, vti
ſtriges puerorum ſanguinem ſugere vel
per
 CAP. XXX . 131
per fe acus,autvnguis miniſterio, vel o
pere dæmonis venis apertis, factiſą; par
uis cicatricibus in locis vitalibus & deli
carisextrahere, & fic eos enecare folent.
De notis autem quod dicimus tam cer
tumeft ,quam quod certiſſimum , & ore
dinariè Iudicum oculis compertum , niſi
in locis abditiffimis occultentur : vt ex
Valeſio quodam Nobiliaudiui, hisinter
labia notam effe, illis tub palpebris, aliis
in ſede ſi mecuunt recegi , plurimum ad
dextrum humerum , fæminis vero ad fe
murſub axilla ,aut ingenitalibus. Ceno
mannus ille Triſcalanus nomine, qui à
præfecto Prætorio damnatus , veniam
hac lege impetrauir , vt affines eiufdem
criminis indicaret : cum in populares co
uentus ducebacur aur de facie agnoſce
bat eos,quos in Sabathifinis viderat, aut
ex alia nota quam ipfi inter fe noucrant:
atque vt dictum confirmaret,ſignatos a
iebat effe notis, quæ in nudis deprehendi
poffent. Excufli itaqueilli, quos accuſa
rat ſignaci deprehendebantur, quaſi ve
ftigio leporis, fed exorte ſenfis adeo , vt
F 6 vel
132 DE MAGIA

vel ad oſſa vſque intima, in loco veſtigii

punctim percufli magi , non perſentiſce
rent. Hoc veco mirabilius, quod pleri,
que Magi non fatis elle ducunt, Deo re
nunciafle , nifi fe iterum in nomine Dia
boli baptizari curauerint, & vocari alte
ro nomine. Ex quo fit vt Magis duoferè
fint nomina.HactenusBodinus.
Idem Bodinuslib.4. Demono.co.4 . Qyodi
periuri hominis teftimonium nunquam
admittitur,ad præfumptionem aut indi
cium conftituendum , nifi aut teftis cer
tus, aut præſumptio violentiflima cum
adiuuerit ,verbi gratia, fi comperietur fi
gnatus Magus, quo indicio Triſcalanus
serexic plurimos. Nam à Vallefio quoa
dam nobili viro accepi, quoſdam à Dia
bolo fubpalpebrarum altera , quoſdam
fub vno ex labiis,quoſdamin pudice ob
Gignari. Trifcalanus autem dicebat la
gnatis Magis inefle quali veſtigium le
poris , & quamuis ad offa vfque inda
sur acus, locum tamen ſenſusexperțem
elle. Firmiſſima quidem præſumptio
hæc , & cum indiciis aliis fufficiens ,
 CAP. XXX .
133,
vt procedatur ad condemnationem .
Alterum teftimonium fuper ea re eſt
Nicolai Remigij, Sereniß. Ducis Lotharingia
Confiliarii Cognitoris publici,quilib .I. De
monolatr.ca.c.experientia edoctus ineun
dem fenfum diſcurrit . Dominorum in
feruosimportuna multis modis olim fir
ille fertur crudelitas & fæuitia : fedin hoc:
maximè intolerabilis , quod notis eos:
compungendos curabant, vt haberent ,
quod fugam , fiinquam fe fortè darent,
comitaretur , ac deprehenſioni magis,
obnoxios redderet. His ad'eò barbarzt
atqueinhumanæferuitutis: veluti tefferis:
inuſtos, ac inſignitos etiam hodie habet
Diabolus, quos recens Gibi addixit, præ
cipueque ( aiunt nonnulli ) ea in parte:
corporis; quæ a Sacrorum Antiftite in die
cujufqucinitiali Chrifinate fuitdelibuţa:
.vfifures abacti pecoris ſigna,ſuis impreſ
fis immutare folent. Qyxratio ficutipa
fum probabilismihi videtur (nam & ea
quæ Antiftes nihilattigit , fæpiusvngui
bus fuis fædant,arqueinquinanr, quem
admodum poft dicetur ) Ità non facile
F 7 ipſo
134 DE MAGIA
ipſorum ſententiæ acceſferim , qui nem
gant abolendis baptifmi monumentis,
noras eiufmodi quafi contrarium fym
bolum adhiberi:Fruftra enim ( inquiunt)
expungi ècorpore is Character tentatui,
qui penitus hærerin anima, cum eadem
ratione fuperfluum dici poffet in baptiſ
mo aquam corpori faperiniicere, quata
men animi lues interior elui denotatur.
Certè vrut res ficiam nihil ea dubitatio
nis habere poteft:poftquam non modo ,
qui eam fuo damno experti ſunt diuerſi
diuerſis locis ,atque temporibus eandem
referunt : fed etiain iis indiciis compro
bant,quælintoculis manifeſta, dum ve
ftigia oftendüt, & rei nouitate prodigio
fa, cum fine doloris vllo fenfu , vulnusca
parte,qux fic vngue Dæmonis eſtexara
ta , (Communiterillam Lamiæ in Con
fellionibus fuis lingua Vbiorum , cik
Teuffelstrak vocant) penitus adinittunt.
-Alexia Belhoria 1.Nicolæa Morelia ,2. &
Ioanna Gerardina , 3.Concorditer decla
rauerunt, fe illud perfidiæ ſuæ fymbolum
in ſumma fronte inultum habere. Quiri
na
 САР, ХХХ. 135
na Xallæa.4.in Occipite : Claudia Fellaa
s.in pectore, & àrergo :Dominica Euræa
6.in coxa: Iana Nigra 7.in dextro : laque
lina Xaluera 8. in finiftro humero . Atque
eiuſmodi veſtigia in illo ipſo , qno à fide
defecerune temporis momento , libi à
Dæmone inſcripta fuiſſe. Et quod magis
mirum videri poffit, totus ille locus ica
exanguis eft, ac ſenſu labefactatus, vt ne
admiffa quidem acus altiffimè, aut dolo
rem faciat, aut fanguinis minimum eli 1

ciat.Idque ita iam pro comperto habent

rerum capitalium vindices, vt inde qua
ſtionis actormentorum fæpè initium fa
ciant. Quod non & ita pridem Spinalij
re fuit iam probatum.Nam cum lfabella
Pardæa.g.ibi,ob forrilegij crimen com
prehenfa, vrbis præfecto partem corpo
ris ſic à Dæmơne infcriptam indicaffet,
ſubiit ei in animum ,experiri, veramneid
effet, quod de eiufmodi ftupore fereba
1 tur.Ergo iuffie in eam aciculam penitiſfi
mè infigi,atque inculcari. Quod cum in
fatis magna hominum frequenţia eſfer !
1
factum , & incruentum omninò vulnus.
appa
 136 DE MAGIA

apparuit, & nullum ſaga doloris, vel mio

nimi indicium adſpicientib.dedit
. Rur
lusBrindiſij,ibiClaudia Bogarta-10,tor
mentis iam exhibenda, ad cutem :yt mo- |
riseſt,deron ſa: fuerat, ob idq ,cicatricem
nudam in ſumma fronte oftendebat. Su
fpicacus igitur Quæſtor quod verè erat ,
ſcilicer impreſlia Dæmone vnguis veſtia
gium ,quod antè capillis tegeretær,in id
iubet aciculamr altiſſimè infigi : Quod
cum effet factum , nec illa doloris vllo
ſenſuaffici,nec vulnuss velcantillum cru
oremanare viſum eft. Perftitit camca ve
cum negare, ac dicere eum olimex iactu
lapidis torporem effe obductum . Sed
poftmodum tormentisadinora, non tác
tumagnouit,id fibi à Dæmone inflictum
fuiffefed & plurimaalia , quæ indigniſſi-.
mèabeo paſta fuerat, enumerauit. No
uiflimèin. & Effi,qui pagusab hac vrbe
milliario abeft, ( inquit Remigius ) cum
Chocloci Dynaſta præſens in Mugeta for
rilegij realictorem periclitari iufliffet; ac
is illam idcirco nudam ftatuiffet, inueſti
gaturus ficubi tefferam illam reperiret,
 CAP. XXX 137
Tel
randem in ſiniſtro feminçmacula verrur
cæinftarapparait, in quam cum ferrum ,
10.0
vel quantum poterat adegiſſet , nec al
HTC Mugeta vocem ,nec ab ipfo vulnere fan
guinis guttam vllam elicere atque expri
ath
1 mere potuit: Cumrurſus locum maculæ
ter proximum leuiter etiam vulneraller in
gencem ea ex dolore clamoreni edidit ,,
* Largurs cruor fefe in de effudir.
Idem Remigius lib. 2. Damonolatr.cap.2...
pag . mibi, 192. demonftraturus luem i
De Kamfortilegij fæpè in liberos ipſa paren
cum labefaétionedz manare,refere,quod
i Dominica Falluæa, cum iuncos religan
Se da vitiynà cum matre diuelleret, ac hu
mijacentes ſe „vt fit,a labore recrearent:
cæpitpoftaliquotfermones illam mater
monere,ne ad vlliusrei adſpectum for
M midaret, fi quæ ſe forte inſolentior oſten
dilet:nihilenim ab illa futurum pericu
li. At cum hæc dixifler , momento aditi
for tiſſe humana furma aliquid, quod adſpi
cientibus apparerer calceario homini li
eli mile , erat enimincinctusventraliſpar
fem pice contaminato , à quo tandem ,
cum
138 DE MAGIA
cum effet in eius verba iureiurando ada
Eta,ac in nouæ militiæ lignum inie & o in
frontem vngue notara , tandem eft com
preffs ,ipfa vidente matre ,quæ & viciſſim
fe illi ftuprandam præbuit præſente fe fi
lia ;Hactenus Remigius.
Simile teftimonium tertio præbet
Lambert. Dan.Dialog.de Sortiar.c.4.his ver
bis. Hæc ferè prima eſt contractus inter
eos ineundi ratio . Sathan primo loco
hoc ab iftis exigit,vt planè liberè & aper
tè,vero Deorerum omnium Crearori, & c
cæli abyſſique Domino renuncient; libi
que feruiant qui fe tunc diffimulanter
Sathanam effe profitetur. Itaque in po
terum ab ipſius nutu & voluntate pen
deant,auxilioque innitantur. Quæveri
Dei abnegatio & fceleftiffima abiuratio
eft primus iſtorum execrandorum homi
num Sathanæ conciliandorum gradus 8
ingreffus, primaqueiftiusnegotii ſtipa
latio . Hoc modo & tam fædo in cius
5
mancipium receptis iſtis, Sathaniam no
tam imprimit,vel dentibus ,vel manu, &
liberè quemquam effari iubet, quid à fe
fieri
 CA P. XXX . 139
dii
Se fieri expetat, docetquc tutiffimas & oc
culciffimas ſui vlciſcendi, 6 quos ode
mi runt ,vias, & c.
ing Imò Idem eod . Capite paulo ſuperius,
for hæc verba audacter refert: Hocenim ve
re tibi affirmarim , nullum non fortia
rium eum Sathana fædus & commer
cium iniiſfe ,feque illi deuouille . In cuius
fuæ addictionis fidem notam à Sathana
CO inultam & impreffam aliqua corporis ſui
r. parte geſtant illi,alii quidem ſub oculo
* rum palpebra,alii inter nates ipfas, alii in
oris palato ,vrearatione illa fitocculta &
ignora.Quanquam autem quidam velint
- non omnesSortiarioseffe aliquo ftigma
te à Sathana notatos,& compunctos,fed
1 cos tantum de quibus ipfe dubitat: quos
0 aut fibi fidos ducit , cos abfquc notare
linqui:Certius tamen veriufquedixerim ,
neminem ex illiseſſe ,cui non imprefferit
fui in eum iuris & poteftatis aliquod in
dicium & veſtigium . Quod vt facilè a
gnofcant rerum capitalium & huiufmo .
2 difcelerum iudices , id imprimis curant,
poftquam iſti captifuerunt, vt toto cor
pore
 140 DE MAGIA

pore tondeantur,nouaculaque abradan

tur ,, ne fortè fub pilo corporis celetur
hocſtigma. Pactum igiturcum Sathana
contraxerunt; viciſſimque ftipulati con
ſenſerunt.Sathan-quidem , vtillipro Deo
fe in poſterum agnoſcant, & colant : Illi
autem , vt eos Sathan iuuet , & inuocatus:
adfit. Itaque ex pacto Sathan iisfuccur
sit, & ad corum preces & vota agit : ipfu
viciſlim eiusmonitis.parent,atque oble
quuntur. Hactenus Danews .
Quarto prioribus auchoribus affen
fum ineo dein hoc themate adhibet Tho-
Mas Eraſtus in difputatione de Lamiis.pag. mi
hi,523 , his verbis . Cæterum ytelle magis
noris, fignum corporibus earum , poft:
manuum ftipulationem ofcula & ample
xus, imprimit ,modò in vnamodo in alia
parte ( in quod fine fenſuillarum vel in
tegram acum , aut ferrum aliquod acu
tum abſcondere valeas) vt eo ipfo , ceu
Sacramenco ipfos fibi deuinciat . Quan
quam non nego vnam non effe potam
pacti feu fæderis vbique & in omnibus,
libenen
ter imvatiat,vt facilius decipiat.

Omnesi
 CAP. XXX 147
Omtiesnihilominus vno conſenſu ,quos
cunqueloco & tempore interrogentur:
hoc ipſum confitentur. Tamerli capitale.
fibi fore provideant. Hucuſque Eraſtus.
Quintò non abfimilia narrat Petr .Gre
Deo
1 gor.Tholoſ.in Syntagmaur.vniuerfi.lib.34.ca .
21.04.1o.quando ait. Erubeſcerem cercè :
hocdicere ,ni nie exempla firmarent,quæ
in oculis omnium in Gallia ſunt. Nam &
u Tholofæ hoc anno 1577. totmaleficæ &
ſórcilegæin ſenaru vndique reæ peractx
ſant; vromnium reorum , quia duobus
annis ante fuerunt, quorumcunque cri
minum numerum ſuperarent, & malefi
ciorum cửmulo vincerent , 'ferè plus,
quam quadringentæ ,quarum pars Vul
cano lacrate , aliæ aliis tormentis fubla
té ,vel emendarz. Et quod mirum eſt, o
li mnes ferè à Diabolo notam inuftam cer
tó loco habebant : prodideruntque exc
to
crabilia plura & impia, & c. In eandem
581
fententiam , ita quoque Petrus Erodius lib.
20
siserumiúdicatarum tit.démalefic.it. Edit.2.
am
Nuper excité teapud Valenſes & Ceno
IS
manos vicinos noftrarum Andium , qui
26 'ex
6 DE MAGIA
142
ex hoc maleficio damnati funt, & quo :
in tormentis audio confeffos, ſe facris
( quæ Sabbatha vocant) rituaţim initia
ri,ium Chriſtianiſmum abiurare, & pro
fiteri Paganiſmum :deinde à tergo notari
ſignis , & c.
Sexrò ; Quid Martinus Del- Rio de hiſce
ſtigmatibusſentiat, tu, LECTOR BENE
vole ,ex verbis eius, quæ ex lib. 2. Diſqui
fit.Magic ,quaft.21.pag. mibi, 103. ' adicri
bam ,collige & iudica:qui ſicair.Şimilem
Dæmonis operationem cernere eft , in
"ſtigmatum illa teſlara , quam Diabolus
imprimit (trigibus:quæſič lenlu deſtitui
tur, vt nec acus longiffimæ fixura dolo
rem minimum adferat , neque fangui
nem eliciat:Ecpaulò poſt,Claud.Charond .
lib.iam laudato not. 1. Scribit ftigma famo
fæ illius fagæ, cui nomen Bayazonne, in
humeroſiniſtro valdè larens, & imper
fe &tiflimè delineatum denarij tamé ma
gnitudine,quafià centro ductis filamen
tis ad peripheriam , prorfus omnis expers
ſenſus fuiſſe . Suſpicio etiain me tenet,il
lud gemini carbonis lignum in Allobro
gis
 CAP. XXX 145
gis foeminæ pedibus ftigma fuiſſe. Soleno
huius ſigni varizeſſe figuræ , veftigij le-,
porini,manus bufoniæ ,catelli nigri,qua
le lignum viſebatur in tergo loan.de Vaulx
Stabulenfis,in quo illudfingulare. Pet. O
tarius. Quæſitor negotii obſeruauit ,facu ,
vel graphio profundius adacto perfora
res, nullum doloris ſenſum reus percipi.
ebat ,nec quicquam querebatur, li verò à
tergo , ita vt videre iple nequired, eminus
ſigno illius catelli minareris digito ere
cto, tanquam ſi acriter torqueretur;rcum
fubitò torqueriſolitum . Huius rei cau
.
ſam phylicam pon inuenio , moralem
hanctulpicor,contemptu indoluiffe Dę .
monein ſuperbiflimum , & licirritatum
fæuiſſe in mancipij ſuicruciatum . Sic Deb
Rio.cit.loc.
Septimò, Matthias Berlich. in part. 3 •
Concluf. Practicab.4.num.153. inter conie
& uras,præſumptiones, argumenta ac e
uidentiora indicia ad torturam facientia ,
refere, Si nota inuſta inueniatur,& quis ſi
gnatusdeprehenditur,camquenum . 154 .
ſeq.cò facilius air a iudice cognoſci, quia
Yt -
 DE MAG CA

vt plurimum habeo ligoum , ſeu velti

giun leporis ,& locus ille, vbi nora inuſta
ett,prorſus ſenſusexperseft , vt quamuis
acus ad offa vfque indatur,tamen venefi
ca nullum omninò dolorem fentiat, nec
fanguis ex eo fuar .
Sedaudiamus. Pierre de Lancre:
Aitpag. 183.Mairildi außi. verf.nous .
Allonspeu .
Nos vidimus centum depoſitiones
plurium puerorum , qui abannoæratis
ſexto vſquead duodecimum-& vltra, in
ierunt cum ipſo ( ſcilicet Diabolo ) pa
ctum ,renuntiarunt Deo, & receperunt
figillum- & ſignum infenfibile vtiferui.
Etpag.296.5.1lmonſtre ſa marque...
Monſtraưit ſcilicet Lycantropus qui
dam luưenis ſuum ſtigma , quod mali
gnusSpiritus ipfi impreſlit,quod eftvel
uti circulus interius inſenſibilis, vui & -
liorum Maleficorum , & quemadmo
dum membra tacta a fulgure cælefti funt
inloco percuſſo infenfibilia . Vna excer
tioribus probationibus huius criminis , &
quod quis fe fubiecerit Diabolo , eftftige
may
 CA P. XXX. 145
ma, quemadmodum omnes qui de hoc
ſcripſerunt,obſeruaranr: quod aliquan
do imprimitur fronti, aliquando labijs,
+
aliquando fub pupillâ,aliquando in par
tibuspudendis, aliquando alibi fecun
dum placitum Dæmonis maligni .
idempag.317.5.1l eſt parcillement.
Similiter quoq ; notandam eſt, quod
ſit ſignatus à Diabolo paruo aliquo fi
gnoin dorſo , quod cum eſſer notoriè in
ſenſibile tempore proceſſus Iudiciarij &
clarè viſibile,modo cum ſit (per peni
tentiam fcilicet ) extra pactum Diaboli,
incipit effe multum fenfibile , & parum
viſibile. ( Quod & nos vidimus & reco
gnouimus in pluribusnoftris çeftibusex
Laburt, qui poſt crimen maleficij redie
runt ad bonum ſtarum & penitus dele
ruerunt iftam abominationen .
Nouum præterfupericra teftimonium
fuppeditat Reuerend . P.Cornelius à Lapide in 1
Epiſt.2.SanctiPetrica -2.Edit.Lugdun.fol.356 .
Hiſce verbis.Hoc ſeculo fectaeft Diabo
liſtarum ,quiglorianturfe fortiarioseſſe,
& Diaboli Charactere inſignitos, quem , 3
G vbi
146 DE MAGIA
vbi vinoidcaluere ,nudata carne alijs o
ſtendere non verentur: Auditum eft exi
pſorum confeſſione, quod numerus co
rum vſque ad 60. millia excreuerit in
Gallijs.Dicunt ſe aliquid credere , vbi ex
pedit,nihil vicillim credere, vbi (içexpe:
dit. Itaexlibro Pariſienſi,Reſcius in Cen
turia fectarum .
Accommodatiſſima quoque ad hoc
thema peti poſſuntex Henrici de Monte a
cuto Lucubratiunculis, quide Mimica Demo
nis fol. 19. ait. Mimicam Dæmonis quis
non videt ?ſignabantur Deiferuiin vete
rilege ( per circumcifionem ) lignantur
& hodie Baptiſmi ſignaculo indelebili;
Deilmiolus (Sathan ) ſuos ctiam lignare
voluit ; Quæ ars Dæmonis ſuos ſeruos for
gnandi à Magia Zoroaſtris ad alias fluxit .
Dea Syria Aftartes,leu Aſtergatis ſacerdo
tes ferro ſe paricerinurebant in carpo ma
nu ,aut in ceruice , cujus rei teftis eſtLuca
nus Apoftata in Dialogo, als Eveins bes,
ideft , De Syria Dea , si lorTOU ,DATAVTES OF
μεν ές κάρπες οι δέ ες αυχένας , id eft. i
gnantyr verò omnes , hi quidem in
ma
 CAP . XXX. 147
manum : illi vero in ceruicem .
Idem ibidem alia duo exempla ex An
riquisPhiloſophis refertfol.61.his verbis:
Peritiores artis Magicæ , ac Dæmoni ſuo
cariores quadam notâ ab iplo impreſsa
fignatos fuiſſe certum eſt , Epimenidis
Malefici corpus multis inciſum Chara
Eteribus, poft eiusobiqum inuentum fu
iſſe ( lib.obioopw ,ideft,de Philoſophis
prodit Heſychius. Pythagoras Abari fami
liaris, & coštaneus, & magus pariter, au
reum Characterem imprefum gerebat in fe
.
moreidem fol.170. Quod quidein Laër
tius in eius vitâ obfcurè indicauit fcribés:
Nudatum aliquando eius femur aureum
apparuiſſeamnaeſt,hocita refert Laertius,
led non explicat.Iamblychus aycem , qui
magicæ artis pericus erat, hanc rem Ma
gicam & intellexit, & expoſuit in lib.devia
,
ta Pythagora. Etſi tamen ſub ambage&
verborum circuitione obfcura . Ma
gnumenim erat piaculum arcanæ Philo
lophiæ vulgaremyſteria fic Magiam vo
cabant) & inapertum proferre.
Idem paulo poſt fol. 92. ait. Hic mos
G2 D8a
148 DE MAGIA

Dæmonis ſuos lignandi famulos etiam

hodie durat. Magis enim , & veneficis
notas imprimit,vtviſum in multis.E Z0- *
roaftris inſtituto mitræ facrorum Can
didati ferro inurebantur,ve quodam vel
ut ſtigmate Dæmonis famuli ſignarétur.
Idem fol.135. luæ minicæ in Orgiis ab
Orphæo inſtitutis obferuauit inter cæte
ra huncritum initiationis, ſcilicet quali
ter initiari volens , facrorum adibat co
initia (bacchanalia intelligit) ibiq; dum
conſederatſerpens aureus (vt refert Ar
nobius) in eius ſinum iactus, per imas
corporis partes retrahebatur, & c.Et pau
lò poft. Notandum tamen ſymbolum
ferpentisaurei:fymbola enim magica au
cea ſunt, fic femur aureum Pythagoræ a
pud lamblychum pro magico Characte
re ipfius femori inciſa Abaris fagitta au
rea,virgulæ diuinatoriæ aureæ , falces qui
bus Druyda fuum Viſcum demetebant
aureæ, & alluſit Apuleius vbi de Afino aureo .
Denique in præallegatorum o mnium
maiorem fidem , & teftimonium placet
bicadſcţibere ex diſcurſu deſpiritib. P.F.Se
baftia
 CAP . XXX. 549
baftia Michaëlis Ordinis Predicatorum . Ex
ni
emplar fententiæ cumſcholijs fuis, con
tra faſcinarios latæ Auenioni,Anno Do
-mini 1582. Vnde conftat ibidem ſecun
dum ftigmata illa Diabolica judicatum
fuiffe verba dicta Sententiæ talia ſunt.
Vilis proceſlibus contra N.N.N. & c .
Coram nobis conftitutos reos accuſa ..
tos ,& delatos, quibus tam perveftram ,
& quorumlibet veſtrum relationem , ac
propriam Confeffionem iuridicè coram
hobis factam fæpius iuramento veſtro
medio , quàm per teftium depofitionesy
corumque accuſationes , & alias legiti
mas probationes ,ex di&tis actis, & pro
eeffü reſultantes, nobis legitimè confti
tit , & conftat ,quod vos , & veftrum qui
libet , Deum noftrum omnium Creato
Opificem , vnum , & trinum abne
is tem Diabolum , hoſtem
rem ; &, & immi
ga ft
scoluiſtis
1 antiquum humanigeneri , vor
que illi perpetuò deuouiſtis, & facratiffi .
mo Baptiſmati, & his qui in eofuerant
fuſceprores leuantes ,& proparentes ,ve:
ftræque parti paradiſ , & æternæ hæredi
tatis
G 3
150 DE MAGIA

taris ,quam pro vobis, & toto generi hu

mano Dominus nofter leſus Chriftus ſua
morte acquifiuit, coram præfato Caco
dæmone in humanâ fpecieexiſtente, ab
renunciaſtis , infundente ipſo rugiento
Diabolo denuò aquain ,quam accepiſtis,
veftro verò mutato nomine, in ſacro Ba
ptiſmatisfonte vobis impolito ,ficquea
liud commentitium nomen vobis impo. "
ni ficticio Baptiſmate paffi fuiftis, & ac
cepiſtis, atque in pignusfideiDæmoni
datá , veſtimentorum veftrorum frag
mentum,& particulam illi dediftis, & vt
i libro vitæ vos deleri, & obliterari pater
mendacijcuraret,ſigna veftra,manu pro ,
pria,ipſo mandante & iubente, in repro
borum , damnatorum morrifque perpe
fuæ libro nigerrimo ad hoc parato , ap.
poſuiſtis : & vtadrantam perfidiam , &
impietatem vos maiori vinculo deuinci
ret, NOTAM, VEL STIGMA cuilibet ve
ftrum velutirei luæpropriæinuſfit, & il
lius mandatis,& iuflisiureiurando,fuper
circulo , quod diuinitatis fymbolum eſt,
in terram (culpro, quæ ſcabellum pedum
Dei
 C A. XXX. st
Dei eſt, per vos , & quemlibet veftrum
præſtito vos obftrinxiſtis, figno Domini
co , & cruce conculcato , & illiparendo ,
adminiculo baculi quodam nefandiſfr
movnguento ab ipfuDiabolovobis prę
fcripto illiti cruribus, & poſiti per aëia ad
locum conſtirurum intempeſta nocte
hora commodamalefactoribus , ftatiſ
que diebus ab ipfo tentatore portati ;&
translati fuiſtis, ibique in communffyna-.
goga plurimoruinaliotam maleficorü ,
fortilegorum , & hæreticorum , falçina
tiorum ,cultorumque Dæmonum accen
1. fo igne tetro poſt multas iubilationes,
faltationes,comeffationes; compotatic
tres,& ludos in honorem ipfiuspræſide
tis Belzebub , Principis Dæinoniorum
in formam , & fpeciem fædiſſimi, & ni
1 gerrimi hirci immuraci, vt Deum re, &
verbis adoraſtis, & ad illum complicatis
7 genibus accelliſtis & candelas piceasac
cenſas obtuliftis,ac alius fædiſfimum , &
rurpiſſimum anum prô pudor! fumma
cum reuerentia ore lacrilegió deoſculati
eſtis, illumque ſub veri Dei nomine in
uoca
Gº4
152 DE MAGIA

uocaſtis,illiuſque auxilium & pro-vinda

cta in omnes vobisvelinfenfos,velpeti
ta denegantesexercendaefflagitaſtis, at
que ab ipſo edocti vindictas, maleficia,
falcinationes,tumin humanas creaturas ,
tum etiam in animalia exercuiftis, atque
homicidia infantium quamplurima có
miliftis,imprecationes, ablactationista
bes , & alios grauiflimos morbos ope iam
dicti Sathanæ immiGiſtis , infanteſque per
vos, nonnullis etiam ſcientibus tantum ,
& annuentibus,arte iam dicta malefica ,
oppreſſos,confoſſos, & interfectos fuif
le,acdenique in cæmiterio ſepultos, no
čtu & clam exhumaſtis ,atque in Synago
gam prçdictam faſcinariorum collegium
portaftis :denique Dæmoniorum princi
piin ſõlioſedenti obtùliſtis, detracta &
vobis conſeruata pinguedine,capite,mas
nibus, & pedibus'abſcillis, truncumque
decoqui, & elixari, & interdum affari cu
raftis ,iubenteque, acmandante præfato
patre veſtro comediſtis, & damnabiliter
deuoraſtis, & mala malis addendo , vos
viii cum fuccubis , vos mulieres cum in
çubis
 CAP. xxx. 153
cubis fornicati eſtis, Sodomiam veram
& nefandiflimum crimen miferè cum il..
lis tactu frigidiſſimo exercuiſtis; & quod
crizm deteſtabiliſſimum eſt, Auguſtilli
mum Euchariſtiæ Sacramentum per vos
in Eccleſia ſancta Dei aliquando ſum
prum ,iam di &ti ferpentis a paradiſa eic
&ti præcepto in ore retinuiſtis , illudque
in terrain neferièexpuiſtis, vt cum maio
riomnis contumeliæ , impietatis, & con
temptus ſpecie, Deum noſtrum veruin ,
& ſanctum dehoneſtiretis , ipſum vero
Diabolum , eiuſque gloriam, honorem ,
triumphum , & regnum promoueretis,
atque omnihonore,decore,laudibus,di
gnitate ,auctoritate, & 'adoratione hono
raretis, decoraretis , honeftareris. Quæ
omnia grauiſlima,horrendiſſima, atque
nefandiflima funt directè in Omnipo
tentis Dei omnium Creatoris contume
liam , & iniuriam.Quam ob caulam Nos
FRATER FLORvs,prouincialis ordinis
frarrum Prædicatorum , ſacræ Theolo
giæ Doctor,acfanctæ fidei in cota iſta le
gaçione Auenionenſi inquiſitor Genera
GS lis
154 DE MAGIA

lis Deitimorem præ oculis habentes,pro

tribunali ſedentes,per hancnoftram fen
tentiam diffinitiuam , quam de Theolo
gorum , & iuriſperitorum Conſilio maio
rum more in his ferimus fcriptis , leſu
Chrifti Domini noftri ac Beatæ Mariæ
Virginis nominibus piè inuocatis, dici
mus,declaramus,pronunciamus, & dif
finitiuè ſententiamus , vos omnes fupra
nominatos, & veſtçum quemlibet,fuiſſe,
& eſſe veros Apoftatas, idololatras, fan
Etiffimæ fideidefectores, Dei omnipo
tentis abnegatores, & contemptores,ſo
domniticos, & nefandiſſimi criminis reos,
adulteros,fornicatores, fortilegos,male
ficos, ſacrilegos, hæreticos , fafcinarios,
homicidas,in fanticidas, Dæmonumque
cultores, Sathanicæ ,Diabolicæ ,atque in
fernali diſciplinæ , & damnabilis, ac re
probatæ fidei affertores , blaſphemos,
periuros infanies,& omnium malorum
facinorum & delictorum conuictos fu
iffe.Ideo vos omnes veftrumque quem
libet,tanquam Sathanemembra hacno
ftra fententia curiæ fæculari remittimus,
rea
 CAP. XXX.
realiter & in effectu condignis, & legiti
mis pænis eorum peculiari iudicio ple
etendos, HACTENVS SENTENTIA Avi
NIONENSI's : Nunc ſequitur Scholion
siad dictam fententiam P. F. Sebaſtia
niMichaelis.;
Vtrum Diabolus fignet veneficos,feu Ma
leficos fórtidros ?
Hoc punctum ſolum ſufficiens eſt ad
conuincendos omnes illos , qui purant
eſte ſomnia:nam experientia demonſtrat
cuidenter, illud'ſtiğma quod habent in
fuis corporibus,eſleita leproſum , vt per
fectè fit inſenſibile, cam vere ve ( quem .
admodum noftris vidimis oculis, & pro
bauimus cum quadam acu ) fi fabriliter,
1 immittatur in illud aliqua acus, non plus
ſentiant, quam ſi effentveri leprofi : ve
rum oportet cauere ne animaduertant
probationem , quoniam fimulant ſe'ſen
tire.Siuvt lit, gutta aliqua ſanguinis non
promanat vnquam : Verum ifte modus
agendi Diabolo eſtantiquus,licet diuer
fimodè fecunduin diuerſitatem tempo
ris.Terra #.lib.z.aduerfusIudæos. cap.probatio
Nati
156 DE MAGIA
Natiuit. Chriſti inquit, quod Diabolus ſo
leat ſignare luos,vtimitetur Deum , qui
juos in Baptiſmo fignat interius ligno
vel Charactere inhærente animæ noftræ ,
fecunduin S.Paul.Ephef.1.4. & S. Ioan, &
vult exterius nos eſſe ſignatos per S.
Chriſma & fignum Crucis. Ita quoque
Diabolus ſignat ſuosin animaligno pec
cati, & hocligno non contentus adiungit
fignum exterius, & licet illi poſſibile fit,
non tamen lignat ſuos vno eodemque fi
gno , nain quemadmodum dicit Tertull.
lib. de veland. Virg. proprium Diaboli eſt,
ſingulis diebus nouum aliquem modum
agendi effingere. Quandoquidem hoc
punctum clarè patet ex facra Scriptura,
ſcilicet quod Diabolus aſpiret & conetur
quantum poteft fuos ſignare. S. Ioannes
læpius prædixit in Apocalypſi, quod cir
ca finem mundi certi aliqui erunt homi
nes qui portabunt ſignum ſeu Characte
tem beltiæ, quod intelligendum eft cor
poraliter fecundum litteram , quemad
modum ex texta colligere licet, qui dicit ,
quod per tale fignum erit acceſſus cú per
uerlis
 CA P. XXX . 197
uerſis hominibus qui portabunt dictum
lignum in manibus aut in fronte. Et fini
hil aliud effet,quam hæcſola experientia
fatis colligi poffet, quod oporteat hos
textus ſecundum litteram intelligere.
Quod bene notauit & prædixit S. Hyp
politus Martyr antiquiſſimus, Orat. de
conſummat. mundi. Hiſce verbis vtens &
loquens de Diabolo , qui affumet corpus
phantaſticum : Adducet ( inquit) eosad ado
randum ipſum , ac ipfi obtemperantes figillo ſuo
notabit. Ita vt appareat quod miſeri i
fti ignorantes Malefici vel Maleficæ le
gerint orationem huius gloriofi Marty
res; quandoquidem ipforum depofitio
nes , tam propriè conueniunt cum hoc,
quod prædixit.
Supra poſicis itemque lucem adferunt
illa , quæ ex diuerfislocis libri illius , qui,
.
Hiſtoire Admirable de la poſleßion & conuer
fion D'une pænitente fub nomine R.P.F. Se
baſtiani Michaëlis infcribitur, per tranſ
lacionem collecta ſunt.Et quidem pag.19.
verf. Interrogè: dicitur interrogatus ( ſcili
cet Verinus Diabolus .) quomodò por
ſet
G 7
158 DE MAGIA

fer conuinci ?Refpondet,quando erit ap

prehenſus & ab Epiſcopo Marſilienli
millus in carcerem , inuenietur quod fit
ſignatus in capite figno Diaboli , quem
admodum presbyteri & religiofi ferunt
coronam vel corſuram in capite, quod
fue Character Ieſu Chriſti.
eft fignum
Relatio P. Michaelis,Pag.69.in princ.
3 Quod habeat figna Diaboli in cor
pore ſuo inſenſibilia , vti probatum eft, à
ja ſaincte Baume.
Pag :70.IM Principio.
Magdalena ſcilicetmonftrauit ſignum
Diaboliquod habebatin pede , & cum
Dominus Præſidensprofundè immififfet
acum ,Magdalena nihil fenfit,neque ſan
gais emanauit. verum cum acusimmic
teretur audiebatur fonus pergameni
perfoffi.
Ibid.verf.laquellepruue.Quiamprobam
quoque fecic 19. Feb. Dominus Fonteine Do
dor Medicina de Profeffor Regius in vrbe di
Aix, & omnes alij DoctoresMedicidi
&tæ vobis , Dominus Merindol & Graffi
Doctores & Profeffores Medicina , cum
DO •
 CAP. XXX. 159
Domino Bon temps Chirurgo & exper
to Anatomiſta dictæ vrbis , iudicantes
ho quod effet res ſupernaturalis.
Pag :73.9. Adiurè de dire.
01 Adiuratus ( ſcilicet Belzebub ) vt di
cat quales (Ludouicus magnus ſcilicet)
cumipſo habuerit ſermones, Reſpondit.
Petijt à me vt ſigna ſui corporis & Mag ,
dalenæ Magæſcilicet occultarem , & ad
La interiora corporis conuerterem , ne fer
uirent in teftimonium contra ipſum ,
quod ipfi etiam promili. NB . Diabo
lus fefellit Magum ,vti poſtea per experi
m entiam patuit.
el Pag.76.5.Apresdiſnè.
1 Poft prandium ſunt probata figna
quæ obſeſla (MagdalenaMaga ſcilicet)
habebatin pedibus, in renibus, & c circa
cor , & funt inuenta infenſibilia : tunc di

m xit Beelzebub. Ego quidem conatus ſum

facere vti ſenſibilia , verum Deus me
•
impediuit.
T Ibid. S , A propos.
fili Quod attinet ad figna ſupradicta no
tandum eft , quod Dominus Simeonis
m vir
D
160 DE MAGIA

vir honoratus & probatus bene notus in

hac vrbe,gerens negotia Remi Archiep.
d'Aix ,retulit P.Michaëlis, quod poftquá
ſigna vel ſtigmata in Mago ( Ludouico
ſcil.) reperta funt,ipfum quianouit à iu
uenture ,viſitauerit, & familiariter fcilicet
reſponderit. Quando veni in hanc vr
bem ,ridebam omnes Dominos, quia ha
bebam dæmonem qui me poffet ex to
cius mundi hominum manibus liberare
& occultare mea figna : Et cum ego ro
garem ,Quomodo igitur inuenerint,Re
fpondit ,Deus immilitmanum .
Pag.79.9.Cela fait. 1
Hoc facto, fuit (Magus Ludouicus
ſcilicer ) inſpectus circa velperam pertres,
Medicos fupradictos, Fonteine, Merin
dol & Gralli, & duos Chirurgos, Bon
tenips & Prouet, & cumiplum in præſen
tia Dominorum Thoron & Garandeau
Commiſſariorum ſupradictorum denu
daffent, inuenerunt conſtitutionem &
qualitatem eius pudendam , vt ipfoſmet
puderet & auerterent faciem poftea o
culis eius yelatis cum immitterent acus
in
 CAP. XXX. 161

ja in partes fenfibiles,clamabat,dicens,Vos
me læditis vel vulneratis: & cum non cla
maret,immittebant acum totam ipſo ne 1
CV vnum dante fignum ſentimenti,& in ipſo
inuenerunt tria ligna, & velamento ocu
lorum depoſito ,reueftitus putabat nulla
is ligna effe inuenta in fuo corpore , & mul
12 tum gaudensrediit ad carcerem : Verum
( poft duos diesquando ipli prælegebatur
ure , velatio dictorum Medicorum & Chi
Vo furgorum perterritus fait multum , & vo
lebat diſputare,vtrum diaboluspoffet lie
gnare Chriſtianum fine fuo conſenſum 2
Tunc Pater Michaëlis dixit ad dominú
ELE Thoron Commiſſarium . Si hic Homy
-8 eſſet Auignioni, cras manècöbureretur:
namralia lignamanifeſtéconuincunt &
nunquam inuenta ſunt, quam apud Ma
1 gos,ne que Deus permittit, quod fui filij
30 & membra myſtici Corporis lelu Chri
fti ferant lignum inimici fiui, verum luos
& fignat interius Spiritu ſanctoper Chara ,
et Čterem Baptiſmalem , & exteriusin fron
te per facrum Chriſma & fignum Crucis
us & per tale fignum diſtinguic Electosa re
in pro
 DE MAGIA

probacis in Apocalypfo7.ca . & vt in codem

libro dicitur. Non permittet vt ele &ti
portent fignum beſtiæ . Aliqui volentes
philofophari dehoc propoſito , allega
bant Deum permiſile Sathanæ ,ves. lob
pertótum vulneraret percuteretque cor
pus: verumrefpondit dictus Pater, inter
plagam vulnus & ſtigma vel lignum , eft
magna differentia.Vulnus velplaga infi
gitur ad corripiendum vel corrigédum ,
ftigma imprimitur in fignum feruitutis,
ferui Turcici ferunt fignum fuorum Do
minorum in fronte ,cauterizarum ignito
ferro , verum alia res eft quando à fuis
Dominis caſtiganturvſque ad ſanguiné.
S.Antonius & plures alij funt percufſi a
Sathana ficut lob , verum nunquam in
uenitur quod Diabolus impreſſerit &
ġnum ſuum in illorum corporibus; pla
gæ ceſſant & pereunt , verum ftiginata,
permanent, & fi hoceffet, Diabolus
cerit fignare ipſum Papam & oninėspo lu
dices : & quis eft ifte Paterfamilias qui
vellet permittere vt fua Ouis aut Bos fe
rat ſignum alterius: ficceflauit diſparatio :

pag .
 CAP . XXX. 163
udem pág.101.6 le ſoir ,au foapper .
elect Vefperi circa cænam Beelzebub nihil
entes aliud
agebat,quáquodgrunniret.P.Frã
cois Billetdicebat: Quidgrunnis ? per
s . 106 ' mitte filiam cænare ? TuneDiabolus O.
ecor portet me aliqaod fecretum tibi reuela
inte! te in defpectummeum . Mane in milfæ
facrifi. 10 cúm nie ita affligeiem , fiebat
propterea quia Fortitudo (ſcilicetAnge
Edum, lus bonuscita nominatus )mibicommen
TUES, dansex parte Dei , mè volebaccogere ved
Do Magdalena auferrem mea figna , quod }
gnito coactus ſum facere ſtarim poſt commu
alus nionem . Interroga ipfam fi non fenferit
roine magnos dulores in omnibus illis partia
vitá bus,in quibushabuit ligna, quando ego
ipfiilla eradicaui,quodMagdalena con
it fi fitebaturita efle dicensſe ignoraffe cau .
polo fam . Perq-rifica ſunt loca ſignorum quæ
malt non funt inuenta , erantenim partes fer
5po Gbiles & reddenres ſanguinem , quæ an
eskus cca fuerant mortuæ & inſenſibiles & non
25CC cmittentes fanguinem , ſed potius red
os te dentes fonum pergameni , quod perfo
aric ditur. Magdalena vero dixit, polt con
uer
porno
 DE MAGIA
164
uerfionem meam triftabar ,> & dolebam
me habere ligna Diaboli, verùm nonau
debam à Deo petere abolitionem , qui
nihilominus cognouit & exaudiuit defi
derium meum .
Beelzebub coniuratus, dixit . Quod
Fortitudo fibi reuelauerit hoc effe fa
Etum ad interceſſionem D. Virginis, S.
loannis Baptiſtä ,S.Michaëlis, S. Petri&
S. Pauli & executores huius mandati
funr, Fortitudo & Clare videns (ſcilices
Angelus.) Amplius dixitquod Deus hanc
illi fecerit gratiam , vt tolleret opinionem
illorum ,qui dicebant,Magdalenam non
eſſe bene conuerfam : & vripſa aſſecure :
tur , quod non amplius fit in poteſtate
Diaboli, & animetur ad perſeuerantiam
in bono .
Ad extremum prætermittere non pof
fum ,quin recenſeam illa , quædeinitia
tioneſagarum refert Iacob VI. Rex Anglia.
in Demonolog.lib.2.cap.2. his verbis. Quo
tempore iam præſente prius, quàm quic
quam amplius cum cis agere aggredia
tur,requirit ab illis,vtferuitio eius addi
cant
 CAP . XXX . 165
cant ſe totos . Hoc facilè ab eis attento ,
tandem ſe detegit, & vniucrfis & eorum
fingulis:oftendens qualis reipſa fit, facic
que vt ifti Deum ipſorum , baptiſmum
que directè abnegare non vereantur,
certamque fui notam quandam in parti
bus Corporis ſecretis imprimit ;quæ tan
tiſper cruda patens & hiansſine cicatrice
relinquitur,dum proximè fibi rurſus ob
uij ſunt facti:Ex eoque tempore nota illa
ipſos dolore nullo afficit quantumcun
que vellicetur, tundatur, aut prematur:
d quod quotidiè ſeſe ſic habere proba
cor: Ita verò Diabolus cum illis agiç, vt eis
certò perſuadeat, quod quemadmodum
notam illam ipſis imprimendo dolore
20s afficere, eundemque rurſum Yedare
potuit : ita quoque ommeid quod poft
cempus illud benè velmalè faciant,ab eo
otum dependere concludant. Iam pra
er id quod dolor impoitabilis ille ,quem
n partibus corporum ipſorum, in quas
notam illam ſui cacodæmon imprefit ,
experiuntur,vtilis eft, adid, ne iſti notari
omno fefe dedant, conuentumque pro
ximum
166 DE MAGIA
ximum alacriter expectent , in partem
contrariam meruit Sathan , ne tanquam
nouelli , & in arte iſta odiofilimanon
dum ſatis fundati tyrones eius , inimici
corum obliuifcerentur , aut promiſlio
nem illam , quam ei in conuentu proxi
mèpræterito feciflent,terribiliflimamef 1
fe cogitantes, contriſtatique ab eadem
deficiendo , illam reuocarent,& c.
CAP . XXXI.

Defcriptioftigmatum Diabolicorum ,quibus fa

ga notantur,ex Confeßionibus Maria de Sains,
Petro Lancre, aliiſque cum refutatione
argumentorum Binsfeldij, Del
Rij ,aliorumque.

PRopofitio syſtigmaDiabolicum ,affe

rit efle carnem quandam exanguem
& inſenſibilem opera Dæmonis circum
datalii carne viua,infallibile ſignum fiue
indicium ad dignofcendum maleficos &
maleficas.
Propofitio 2. Adlerit etiam carnem
opera Dæmonis mortuam , habere dilli
militudinem euidentem ab omni car
ne
 CAP . XXXI. 167
emi nę naturaliter vel vi morbi exangui.
20 1. Quia ftigma eſt circumdatum carne
viua, & in quauis parte corporis reperi
tur,nullamque putredinem habet; quod
10 nonira apparet, in carne aliqua exangui
X & infenfibili præter infirmitatem ; quo
eli niam huiuſmodi caro ,vt fæpius extremi
tates corporis occupat , & rarò eſt fine
fætore aliquo & putredine. Deinde quia
ftigma Diabolicum indurat pellem ;
quod non experimur in carne emortua
naturaliter, quoniam natura reddit cu
il tem carnis molliorem quam reddit ex
anguem & inſenſibilem
Quia caro emortua Dæmonum opera
non impediroperationem alicuius orga
ni, quod non ita eſt in carne naturaliter
mortua, quoniamcaſæpius adimit vfum
membrorum vbireperitur.
Præterea numquam reperitur Caro
naturaliter mortua in tam exigua quan
tirate ,vect
vix pili latitudinem excedit. Denique
quia caro naturaliter mortua ſenfa per
ceptibilis eſt,gon omnia autem ftigmata
dia
 DIX MAGIA
diaboli funt perceptibilia' & ʻſtigmaca
vịíibilia maius ſpacium vendicant, quam
non viſibilia , vtpatetin Principe Magiæ
Ludouico .
Propofitio 3. Dicit etiam , quod caro
exanguis ita conditionata non poterat à
Melancholia procedere, neque etiam le
præ habere rationem neque maculæ na
turalis -1. Quia leproſi habent carnem
fetidam & putrefactam , nec gaudent
proſpera valetudine : ſed in corpore ha
bentium huiufinodi ſtigmata,nihilfæto
ris neque putredinis apparet, ſunt etiam
ſani & optimèdifpofiti,ergonon habent
rarionem lepræ , vel erit leptá hactenus
inaudita ,& hominibus incognita 2. Quo
niam maculę naturales nó luntſinefenſız
nec exangues, vt eſt ſtigma diabolicum
3 : Quia plures funt & reperiuntur Me .
l'ancholici , in quibus nihil huiuſmodi
reperiri poffit, oporterer autem omnes
Melancholicos notas circumferre G hæc
ex Melancholia dimanarent.
Propoſitio 4. Dicit etiam quod caro
mortificata cum conditionibus fupradi
etis
 CAP. XXXI. 169
&is poffit abſque periculo ſuperſticioniş
aut erroris pro ſtigmate Diabolico iudi
cari: quoniam ita cenſebuntantiquiores
DD . quoniam ſententia tradicione ad
hæc vſque tempora peruenit , & ab im
memoria; fuir ſemper experientia tefte
verificata; ita quod nunquam aliquis ha
buiſſet carnem hoc inodo exanguiem &
inſenſibilem & poftmodam conſtiterit
deipforum innocentia. Ex quibus duo
inferebat, I. Quod Diabolus mortificat
carnem aliquorum qui ſunt ei ab obſe
quio , & quodnon alia nota demonſtrat
quod finteiụs mancipia , quam per hoc
quodreddit carnem horum mortuam.2 .
non eft temerarium propter huiuſmodi
indicium aliquem iudicare magum , nam
ſi antiquiores ſuperhocproceſſerunt in
dicio contra maleficos inultò confiden
tius poſſuntmoderni.
Propoſitios. Dicit eciam quod nemo
poſſit adducere vel vnum quidem qui.
habuiſſet huiuſinodi ftigmata in corpo
re & inculpatæ vitæ iudicium tuliffet,af
que adeo quod propter huiuſmodi indi
1

H cium
170 : DE MAGIA
cium non eft æſtimandum periclitari h jo
norem aut vitam alicuius innocentis ,
quoniam fieri non poteſt vé huiufmodi
notæ reperianturin corpore alicuius in
nocentis.
Propoſitio 6. Dicit etiam quod non
folum eſt communis opinio DD . quod
omnesMaleficihuiuſmodi ſtigmata ha
beant,verum quod non inueniretur ali
quis author qui produxiſſet aliquem de
Magia conuictum & non huiuſmodino
ta inligatrum . Quoniam Maleficus non
eſt magis abfque huiuſmodi ſtigmart,
quam Chriſtianus abſque charactere Ba
ptiſmatis.
Propoſitio 7. Dicit etiam quod non
nulli plus ponderant ſtigmata, alii accu
fationes ad fundandum iudicium de cri
mine Magiæ, & hociuxta ſententiam cu
iuſcunque? Verum tamen ſtigmata ſupra
di &ta ſunt indicia magis infallibilia, quo
niam qui accuſant non poffunt imprime
fe ſtigmata : fed neque Diabolushabet
poteftatem imprimendi alicui ftigma,
qui non ſit de congregatione Magorum :
Ace
 CA P. XXXI. 171
Accufatio verò poteft aliquando proce
dereexinuidia , fiue exerrore,eò quod vo
num pro alio accepiſſet.Signum quoque
huius eft , quod penè omnes certificari
cupientes de perſona aliqua fufpecta de
hoc crimine.Primum quod quærunt,eſt,
an habeat ftigma, fitne inuentum . Ex
quo inferebat,quod'eſſet indicium indi
ciorum , & ipfa Confeſſione infallibilius.
Quoniam ſi quis confiteatur fe Maguns,
& non pollit in corpore fao. oftendere
huiufmodi ftigmata ,non effetei creden
dú ,nifi aliunde etiam indicia haberentur
eius nequitiæ . Præterea quoniam Con
fellio poteft effe fine aliis indiciis , ed
quod non inueftigabuntùr ftigmata in
corpore alicuius qui non accufatur ab a
lio. Qui verò accuſant, oportet eospre
bare accuſationem fuam , vt fecundum
allegata procedatur ad inquiſitionemwl
teriorem .
Propofitio 8. Dicet vlrerius friuolum
effe, quod Diabolusſölummodò impri
meret ſtigma ſuruin his quos purarer mi
mus conſtantes fore in ſuo obfequio 1 .
H 2 Quis
172 DE MAGIA

Quia omnes conſtantiſſimos habet, &

magis quam Chriſtianiſum iu obſequio
fui Dei. 2. Quia ftigmanon imprimitùr
ad hoc vt ſuos reddat conſtantiores , les
vt diſcernat Magos à reliquis.
Propoſitio 9.Dicit vlterius, quod lic
ut Diabolus non poteft aliquem notare
fuo charactere quinon fit Magus,ita non
potefteſſe aliquis Magus & non habere
characterem , quoniain in eo eleuatur
contra Deum.Ex quibus conſequens eſſe
dicebat , quod fi minores haberenthu
iuſmodi ſtigniata ,multo magis Principes
& capita Magia .
Propoſitio 1o. Dicit etiam quod licet
omnes effentmembra Diaboli , quot
quot eflent extra Ecclefiam , Diabolum
tamen peccatores communes , aur infi
deles aut hæreticos non notare , ſed tan
tum Magós, 1. Quia præ cæteris Diabol
chariores ſunt & ſignahonoris ſunt, ac
cet autem huiuſmodi honorare chario
res. 2. Quia ftigma daturquaſi nota per
petuæ feruitutis & arctiflimæ confeed
rationis atque ſocietatis .Sunt autem p
cæt
 CA P. XXXI. 173
cæterisMagimancipia Diaboli, & cum
iprocontra Deum confederati;tum quia
alii infideles putant ſe adorare Deum ,
quem Magi de propoſito blaſphemant,
tum quia non committunt nefanda cri
mina Magorum , tum quia Magi am
plius funt fub. poteftate Diaboli extra
grațiam cóftituti, propter facrilegia quæ
committunt & maleficia quæ exercent
contra creaturas & alias abominationes
Propofitio 11. Dicit quod neceſſe eſt
reuera & præfentialiter interfuiſſe cone
gregationi Magotú quicunq;haber hue
iuſmodi ſtigmata in corpore fuo. Quo
niam licet Diabolus huiuſmodi . poffet
imprimere extra Sabbatha ſua, non tamé
confueuit propterquaſdam ſolennitates
quas adhibet,quæ difficile eſſet practica
re extra Sabbacha fua , quoniam impri
mit illa coram venerabili Sacramento
cum abrenunciatione quæ fic intra ma
nus Principis Dæmonum ſedentis in
throno ſuo .
Propoſitio 12.Dicitvlterius quod lic
ut primum ſtigma eftindiciumad oſten
H 3 den
174 DE - MAGIA

dendum ,quod aliquis commiſir crimina

Synagogæ , quoniam non imprimitur no
ta huiuſmodi primo die quo quis defer 1
tur ad cógregationem , verum poft come
miſſa fcelera conſueta noftræ congrega
tionis, ita quoque reiteratio ſtigmatum
eſt indiciam reiteraſſe peccata ſupradi.
cta , & quidem illo ipſo die quo ſunt ins
preffa,quoniam dantur in premium.Vn
de facuti renouatio eft indicium , quia re
nouarunt delictam conſuetum , ita etiain
corundem ftigmatum multiplicatio eft
lagnum præeminentiæ & gradusin Syna
goga; Quoniam in quantum aliquisam
plius peccat ; in tantum plura recipit.
Quantò autem quis malitiæ excedit,tan
to inter Magos honoratiorem gradum
capit. Deinde quia in Synagoga vocan
tur ſtigmata inſignia dignitatis & orna
menta . Congruit autem in huiuſmodi
digniores præire reliquis.
Propofitio 13. Dicit etiam vlterius
quod Diabolus quanquam veller non
poffet aliquem fignare ſuo Charactere ,
qui non eſſet, in Synagoga fua. I. Quo
niana
 CAP . XXXI . 175
niam Deus amplius curam gerit de filijs
fuis quam pater aliquis , aut Rex Opti
mus de ſubditis , aut Villicusdepecore
ſuo.Siergo Villicus non permittet pecus
ſuum aliena nota inligniri,neq; Rex Va
falluin ſuum accipere inſigné inimicorű
ſuorum , multo minus Deus permitter .
Quia fi Diabolus haberet illam potefta
tem , certè iple huiuſmodi ftigmata im
primeret Iudicibus &maximèprobis, ve.
per huiufmodi redderet infames & fu
ſpectos, & fic Deus in periculum ducerer
vitam & honorem'innocentum , quodelt
contra eius bonitatem ,
Deinde quia frDeus permitteret Dia
bolo vt indifferenter darec ftigmata fua
quibuluisetiam iuftis :vtique Deus vide
recur Author fallitatis. In quantum fti
gmajn corpore yniusInnocétis effet fal
fum ſtigma 1.Quia non poteft aliquis ha
bere innocentiam & interfuiſſe Synago
gæ :præfupponit enim conſenſum & pa
& um , & nemo poteft ferre ftigma, & non
interfuiſfe Synagogæ ,vti di&tum eſt, De:
inde nemopoteft efle innocens & com
H 4 milih .
*176 DE MAGIA

miliſſe peccata Synagogæ : nemo verò

poteft ferre huiuſmodi indicia , & non .
commiliſſeilla peccata .
Præterea fi Deus permitteret Diabo
lo ,innocentiimprimere ſuum ftigma, i
pfe propriam poffeffionem traderer in 1
ianus inimici,& animas pro quibusfan
guinem fuuin fudit, & daret inimico oc
caſionem ſuperbiendiſe cótra eum ; nam
ftigma eft agnum feruitutis permanen
tis ,& quod quis eft mancipium Diaboli ,
& multò quidem arctiore feruiture quàm
reliquipeccatores , quinon tradiderung
ſe Diabolo in poſſeſſionem permanen
tem & hæreditaté, quod faciunt Magi &
Magæ ,vnde fit vt difficillimè huiuſmodi
inter peccatores omnes conuercantur,
Propofitio 14. Dicic vlterius Binsfel
dium vnú atque Del -Rio non poffe præ
iudicare ſuis opinionibus antiquioribus
DD.quoniam duo tantum funt, & ficno
poffunt præualere contra reliquos , qui
plus doctrina valuerunt:accedit quod a .
liorum doctrina conformis fit depoſitie
onibus Magorum & Magarum , qui di
cuns
 :: CAP. XXXI . 177
cunt quod omnes de Synagoga habcant
Diaboli ftigma, quoruin depoſitionibus
tribuendum amplius;apparetex co quod
cum experimento loquantur, quod non
habuerunt dicti DD.qui quoniam de re
bus ignotis fibi loquebantur ex proprio
iudicio ,hinc factum eſt quodmulça fri
uola nugatoria dixerunt de huiuſmodi.

Refutatio Binsfeldijcirca do& rinam fti

gmatum per Mariain de Sains.

Dicit BinsfeldiusPrincipes. Magiæ non

habere ftigmaDiabolicum. Dicoegoeſo
fe Mendacium , inquit Maria de Sains.
Quialiqui de Congregatione non habc
rent huiuſmodi ſtigmata , inferiores po
tius non haberent, quam fuperiores , cò
quod Diabolus dat huiufmodi , vt inſi
gnia honoris, & præmium nefandorum
operum ;, vnde tantum plus ſignantur,
quantum amplius committunt de flagi
tijs huiuſmodi . Deinde experientia op
poſitum docetin Magdalena,Ludouico .
Dicit rurſum Binsfeldius huiuſmodi indi
cium nó effe magni faciendum , eo quod
HS ali
178 DE MAGIA

aliquis pofſit de facilidecipivel decipere

per huiuſmodiftigmata ,veputa putando ;
velfingendo eſte ftigma quod non eft .
Refpondeo ego Maria, quod ex parte
ſtigmatisnullum eſt periculum decepti
onis, in quantum ftigma multum diſcre
para carne exangui& inſenſibili.fiue na
turaliter, fiue vimorbi, vt ſupra dictum
eſt.Ex quibus conſequens, fi aliquis non
poteſt decipicirca Indicium ſtigmatis,&
militer neque alium decipere poterit,
quoniam alius eadem habebit ſigna cer
titudinis per quæ , & ratione quorum iu
dicare poterit.
Præterea ſi huiuſmodi ſtigmatibus
fubeffe poteft deceptio & fallacia , quod
quæſo aliud indicium quæret , vt certifi
cetur de huiuſmodi flagitio, nam huiuf
modi fi fit fallax etiam accuſationibus
non innitendumeft ,neq; proprijs Con
feflionibus,quoniam hismagis infallibi
le,vr dictumeſt.
Dicit rurſum Binsfeldius huiuſmodi
indicium non magni faciendum , quo
niam nullo patrum documento fancia
. tum
15 .
IP
16
1 구
 CAP. XXXI . 183
dum renouanturcontractus, & fcedulæ
aliquando dum abutuntur eo in fignum
amoris,aliquando dum vouent illi per-,
petuam feruitutem , aliquando etiã cum
Deum & facram hoftiam extraordinario
lacrilegio & blaſphemia afficiunt.
Dicit etiam quod Diabolus imprimir
fuum ftigma in corporibus Magorum ,
verum tamen quod ſunt notæ indels bi
les & quod occupanteandem parté cor
poris & imprimuntur duob . modis cor
poribus Magorum . Aliquando vnguei
pfius Diaboli aliquando ferro calido , il
la quæ ferro calido imprimuntùr viſibilia
funcdeleta opera Diaboli, temporis-luc
ceſſu redeunt ad priorem formam ..
Dicit vlterius quod Dæmones dans
ſtigmain partibusverendis, quando co .
habitacionem cum Creaturababent, in
fundamento ', quando committunt So
domiam, in corde in fignum amoris, in
renibus,vt fitincitatiuum libidinis,in.ca
pite cum primum incorporantur congre- ile
gationi Magorum , fiue etiam quando i
promouentur ad aliquam dignitatem ?
con- 1
 184 DI MAGIA

congregationis in manibus., quando

cómicunt aliquod flagitium circaDeum
& Chriftum ,in pedibus quando concul
cauerunt corpus Domini. ( Planè è dia
· metro vt contrario , modo de Sigillatio
ne ad quam (ponfas fponfam inuirat.
Cant.8.Poneme vtfignaculum ſuper cor
tuum , vt fignaculum ſuper brachium
tuum . Ambroſ.lib.de Ifaac ca ,8.loquitur.Si
gnaculum inquit, Chriſtus in fronteelt,
lignaculum in corde,fignaculum in bra
chio:in fronte,vtſemper confiteamur :in
corde , vt ſemper diligimus, in brachio ,vt
femper operemur.)
Dicit infuper quodDæmon etiam im
priinit ſtigmaluum dorfo , & non habet
fpecialem ſignificationem dicens, quod
aliquádo plura ſtigmata reciperétur pro
vna & eadem caula ,& hocin pluribus &
diuerſis partibus corporis, cò quod vna
pars omnium non fic capax ;dicens quod
Demonnullum ſtigmafacit abſq; morti !
ficatione carnis ,quia ſtigma peccatum fi
gnificat,mortificat vero carnem ſua vir
ture mediante confenfu ipſiusCreaturæ .
CAP.
18
 CA P. XXXII. 185
CAP. XXXIL

Yndeprobetur vlterius, quodà Diabolo

fint.
Prima Aitiologia ,
Propheta lob cap.41.verf. 4. occultiſſi
S:PIORSathanæ fagarumquc ac aliorum
mas
Die eius clientum & confoederatorum tech
nas & in perniciem fidelium fancitas co
iurationes penſiculans, admirabundus
ipclamar. Quis REVELABIT FACIEM
INDVMENTI EIVS? Quando nimirum fei
2 pſum transfigurat in Angelumlucis ? ET IN
MEDIVM ORIS EIVS QVIS INIRABIT ?
YT POSSIT COGNOSCERE AMPLITY 1

DINEM ingluției ac voraginis ipfius: Por

tas vulcuscius, quem induit, acpræſefert
ndo apparet in ſpecie ſibi coueniente
terribilis ,quisaperier?velſufficienter de
ſcribet? Quodcum nemo poflit, idipfum
Dominusfacere aggreditur & dicit. verſ.
s.Per Gyrum dentium eius formido,quia
vc leo rugiens ferèapparet dentatus tain
terribiliter, vtipla dentium compoſitio
intuentibus incutiat horrorem , verſ. 6 .
Corpusillius, quæeſt multitudo málo
rum ,
 186 DE MAGIA

run, feu Synagoga Sathanæ , Quaſi ſeura

fuſilia , quia ſinguli, omnem correptio
nem, confeſſionem , emendationem fibi
propoſitam pertinaciter refpuunt, & å ſe
repellunt, atque adhærent fibiinuicem
ficut corpus ( compactum fquamis ſe
prementibus) quia vt ſinguli ſua, ita &
lociorú peccata, ( vt apparecin eo , quod
ſagæ in denunciandis fuis complicibus
quam difficillimæ fint) excufant & pro
pugnant , Squamas autem defenfio
nem peccati ſignificare,authore{t Grego
rius . Vna vniconiungitur , & ne fpiracu
lum quidem incedit per eas verf . 7. quia
obftruuntomnem viamſpiritus S.tanto
perè ,vt ne minima quidem inſpiratio va
fear corda ipforum penetrare. Vnaalteri
adhærebit ( per conſpirationem fcilicet ) 1
Et tenentes le,nequaquam ſeparabuntur
1
Perſ. 8. per conſpirationis pertinaciam . 1
Sternuratio eius fplendor ignis, & oculi
eius,vtpalpebrædiluculi. Perſ. 9. Tam
immaniter enim diduçit pal pebras, ac fi
videreturcælum diducere nocturnas te 1
1
H
nebras , yt fe fe oftendere poſſet dilucu

lum .
 CAP . XXXI. 187
lum. Huiusrei veſtigium imprimit ſagis
& maleficis, nam iſtæ vt plurimum va
ftos habent oculos , velpræter modum
turgidos & deformes, vti explicat Iacob .
Ianfon.in Enarrat in fob.dd.locis. Ab hoce 1

uidenti & permanente indicio monſtra

to non abludit Ioban.Bodin.lib.4.ca.i.pag .
145. qui ait , quod Inquiſitorum oculi
ftudiosè in vultum earum configendi,nó
cnim gens iſta audiat hominesin os aſpi
cere ,Idem pag. 607.Idque fic'exeo proba
bile,quod ftriges permodum , quo & fpe
culum nouum inficiturad aſpectuin mu
lieris menſtruatæ , oculos habent vren
tes , ita, vt ſolo alpectu inficiantalios &
maximèpueros. Spin.cap.7 .
Quandoquidem igitur cum deagno
fcendo quopiam agitur, locuples, teſti
1 monium ,magna probatio, & propemo
dum certa eft ,quäex vulturperitur, qua
liselt iam pridem norus& vilus l.44.ff.de
0 Lumpt.fun. Imò longè illa certifi
relig.co
1 ma ,cum cicatrices deſignantur, aut alias
notæ , quas quis in facie , vel alia quauis
parte corporis, quafi inuktas, impreffas
cer
Vio
 DE MAGIA

certè & fixas gerit.d.l.ftigmata 3.C. DeFa

bricens. Quale illud antiquitus fieri ſole 1
bat in ijs,
quipænæ ſeryi operi publice 1
addictierant:in quorum vel brachijs vel
manibus nora quædam imprimebatur. 1
l.pen.C.de Aquadučtu.non videtur dubitan
dum , quin illaſtigmata carnis mortifica
cæ exanguis & infenſilis in fronte , cerui
ce ,hufiäeris alijſue locis corporeis inuen
ta,tanquam inſolita ſuſpicionem Diabo
licæ tyrannidis aur herilis poteftatis cod
perantis arguant. Nam ad vultum quod
attinct,tantú abeſt, veab aliquo homine
Aigmate infignitetur, vt ne ſerui quidem
faciem vllo pacto foedare,aut deformare .
liceret, imò hocindignum , atrox & bar
barum habebatur.I.locum 17.5.1.ff.de vfuf.
ne ſi quidem id fieri videreturloco po
næ ,ad quam damnatus quis fuiſſet, qué
aliter , quam nota in facie ſcribenda pu
nire placuiſſet, 1.17 . Cod.depæn . Etenim
cum ſithomo, vt ait Lactant.lib.6 pera Dei
effigiesac ſimulachrum , & eiusfacies adex
emplum cæleftis & diuinæ pulchritudi
pieefficta.Gen.cap.1.
Еҳ .
 CAP . XXXII. 189
FH
Exemplumque Dei, quiſq; eſt in ima
gineparua, Manil.lib.3. Aſtron .Genuseſſet
lacrilegij, & crimen Maieſtatis, ſi quaci
catrice & nota,vel imprimenda, velinu
. renda fædaretur,commaculareturque d.
-1 1.17.C.depæn.Eriamin grauiſſimo flagitio
(vt quidem Canoniftæ noftri docent)
velut fi quis ſigillum Principis adulteral
ſet cap.Ad audientiam.extra de crim.falli. Co
0
raf.in Arreft.Tboloſ.annot.3 1.
Proinde hxc ideò elle credenda pro
bantur primò. & ab inquiſitoribus vera
prædicantur , ratione ſumpta ab experi
entia, quæ dicitur rerum magiſtra, cap.ad
Conditorem.3.Extrauag.de verb.Signif. cum
per vſum fcientiam tribuat in operatio
ne.l.Certi.17.C.de Iudic. & nedum fimpli
citer rerum magiſtra dicitur, imò efficax
appellatur , quia docet, & probat. cap.
Quam fit.6.deElect . & ele &t.poteft.in 6.Vnde
Philoſophus:Natura porentem , arsfaci- .
lem ,vfus promptum redditarcificem . Er
cuilibet artificio præbet experientia nu .
trimentum.l.legatis.65.9.Ornatricibus.ff.d
legat, 3.l.20.ff.defideicom.lib.S.fin.Inft.de sa
tiſdal
 190 DE MAGIA

tiſdat. Imo experientiæ, tanquam iplina

turæ credere debemus.Bl.paſt fin.lect. ſuper
Inft.vbi allegat Arift.in proæm.Metaph . No
uell.23.in pr. Et fic arguitur.Id quod mul
sipliciexperientia comprobatur, non eft
negandum : Nihil enim certius, quam
quod fenfibus notificatur:quod ad expe
rientiam pertinet : Barthol. Spin.quaft.de
Strigib.ca.17. ne dubitanti de experimena
to ſenſum hoc modo .
Falluntur ſenſus, incentū ergoignis an vrata
Contingat talis refponfio.
Inijciare igni donec fateare ,quodprat,
Improbe, cui ratio, cuique experientia nul
la est.
Sed ea quæ de ſtigmatibusillis Diaboli
cis narrantur, ſunt in diuerfis locis iuxta
prędeducta,vnanimiter quoad facti ſub
ftantiam , ab inquiſitcribus aliiſq; com
probara, vt ex ſupra allegatis autoribus 1
præcipuè Petri de Lancie libr. 3. Diſcurſ.z.
demonftratum eft ,hiſce vti peritis in ar
5
te eftcredendum l.femel. C.de re milit. lib.
12. & l. 1. in pr. ff. de Ventr.infpis, & vtro
bique Bart . cap. Propofuift. extra de Probat.
Ex
 CAP . XXXII. 191
Expertus enim certuseſt; & magis quam .
ſciens non expertus, vt habetur in proæm ..
Metaphyl. Non minus etiam inhæren
dum eit expertorum & feniorum ſenten
tiis fine demonftrationibus ipfis Philo
Soph .6.Ethic. Imò ea quæ de peritorum
confilio iudicantur vera, non ſunt cen
fenda falſa ab aliis Abb. modern . in dico
Propoſuiſti. de Probat. Barthol. Spin ,gudft.de
Strigib.cap.12.
Secanda Aetiologia.
Qyod ab innumera multitudine per
fonarum promiſcui ſexus afferitur, & v.
bique locorum , variisque temporibus
vníformiter, quaſı vno ore loquerentur
omnes, femper affirmatur, procul omni
dubio credendum eft, & nulla ratione
negandum ,vbi præcipuètalium teſtimo
nium admittitur in iure , & tam contra
fe, quam alios hæc ipfa ritè coram iudice :
manifeſtent,etiam hi, qui fibi vitam do
nari defperanr, vel alij cum fibi vitam
iam donatam ſciant,hocipfum , & quidé
non iam timore imminentis, pænæ.co
fam inquiſitionibus exponant. Certius
enim
192 DE MAGIA
enim nullum aliud teſtiinonium in corr
trouerſijs caufarum dari poteſt regulari
ter, vbi præcipuè de occultisdiſceptatur
rebus, quam quando propria alicuius vel
oralis vel literalis fupereft confeflio , cu
ius exemplum habemus Dan. 13. contra
fenes adulteros, & Luc . 13. vbi leguntur
hæc verba , (Ex ore tuo te iudico ferue nequa ) 1
Atquift gmata vel viſibilia ,vel inu abilia
a Satanain ſignum vel confederationis,
defpófationis, ſubiectionis homagii,aut
domeſticitatis , cuiuſque fexus ſtrigibus
inuri , ibique inquiſita inueniri taliter
probantur.Ergo
Maior propoſitio eſt Barth.Spinei.inq .
de ftrigib.c.13.inpr. Et probatur:quia pro
pria rei confeflio, præſertim concurrens
cum faóti euidentia & permanentia , id
eſt, ipforum ftigmatum deprehenſione
plenè probat.l.qui ſententiam ,16.in med.c.
depæn.l.s.ff.decuſtod. & exbib.reor.Godelman .
tract.de magis & venefic.l.3.C.7.nu. I. Ioban.
Bodin.in demonom.lib.4.c.3. Andr.Geil. lib. i.
dePac.publ.c.ss.n.8.etiamficoram incom
petente iudice facta fuerit Bodin. di & . loc.
lib.ft
 CA P. XXXII . 193

lib.4.c.3.1.Perſepèiudices: Etiamſi impoſti

bilia, & quæ contra naturam fieri videns
turcontineant,puta fi lamia confiteatur,
le ad conuentus vniuerſales eſſe exporta
tam ,in aërem afcendiffe ,in lupum vel a
liam pecudem eſſe tranſmutatam , tem
cum Dæmone habuifle , & fimilia , Bodin .
cit.loc.lib.4.c.3. Poft med . v. Quod fi dicatur,
Berlich.part.4.concl.4.1.64.Petr.Binsfeld.de
confef.malefic.part.i.concl.12, Martin. Delr.
diſquiſ.Magic.lib .2.9.16. Multò magisip
calu , vbi loquimur de impreſſione ſti
gmarum ,quæ iuxta poteſtatem &volun
catem Diaboli imprimentis, & recepti
uitatem ſagarum recipientium ex reci
proca pactione pronan & promptam
prædictisactibus naturalior eſt, vc infe
rius in feqq.aitiologiisoftendetur.
Minor propofitio, vti ex Protocollis
omnium inquiſitorum proculdubio fa
ris clareſcit, inſuper confeffionibus Ma
riæ de Sains aliorumque ftrigum , exami
natæ & exorcizatæ abunde liquer. Quas
confeſſiones ſuperius, vbi de definitione
ftigmatum feparata ſectione egi,retuli.
1 Itaque,
 194 DE MAGIA

Itaque, quod Ariftoteles lib.2 .top.cap.3.

ait, eos, qui negant Deum honorandum ,
aut parentes diligendos,pæna,cos verò ,
qui niuem albam ,ſenſu indigere, id deil
lis qui ſtigmata lagis à Dæmone imprimi
.
negant ,dici potelt.
Tertia Aitiologia. CO

Ex do & rina Theologorum irrefraga

bile eſt , quod in dæmonibus naturalia
manfere ſplendidiffima, & in ſua prima
perfe & ione , vti docet Theologorum
Princeps Dionyf.4.cap. de Diuin. nomin . D.
Thomas 1. quaft. 64. art. 1 , 2.d 7.9.2.art.I,
vnde dicitur in collo eius morari fortitu
dinem Iob. 41. verſ. 13. Currere aduerſus
Deum erecto collo , & ceruice pingui ar
mari, Iob . 15. verſ.26 . ipſo inter creaturas
nihil potentius eſſe. Iob . d. cap. 41. verf.
24.Hieronym . lib. 2. aduerſus Iouin. Domi
nus etiam Ieſus Chriſtus ſe comparat
Diabolo , ficutforti fortiorem Luc.ii.Vn
de Apoftolus Paulus ad Ephef.cap.6. ait,
non eſt nobis, inquit, colluctatio aduer
{us carnem & fanguinem , fed aduerſus
prin
 CAP . XXXII. 195
principes & poteftates & c , vid. Iaquer.in
faf.cap.io.
flagell.baretic.
Ex quib infertur , quod fi velit, pof
us
ſit fuis marcipijs ,præuia abnegatione di
uina pactionibus tacitis velexpreſlis, pu
blicis velpriuatis nec mon horrenda So
domitica commixtione libi deuinctis ,
permittente præſertim propter liberum
arbitrium Diuina illud ipſum iuſtitia , ſti
gmata prædicta , tanquam proprieta
tis aut fubarrhationis fymbola inurere.
12 Quodque hoc velit , dubitatione vide
tur carere , Eft enim podrogwa hu
mani generis hoftis infenfiflimus , fan
guiſuga, ſemper ſanguinem humanum
fitiens.Ofee 7.verf.4. Eft hominibus Leo
in hac vita , vrlus in morte , coluber in
gehenna : ibienim damnatos mordet &
cruciat vt aſpis. D. Hieronym . in cap.s.verf.
m
19. Amos Proph. Et quemadmodu Deus
cond it or & confer ua to r eft omnium
1 creatura ru m ſuarum , & maximègenus
humanum conferuatum vult : Ita Ab
addon ille , item tyrannus Aquilonaris,
ficut in S. Scriprura nominatur, Ioel, cap:
2.verf.
I 2
196 DE MAGIA

2.verf.20.vel Zabolus,vr à Cypriano di

citur , perditam & deftructam omnem
naturam cupit , quod innuit ſuos fibi de
1
uotos ſtigmatizando, & taliter carnem
illorum in certis locis mortificando, &
obftupefaciendo, fanguinemq; natura
lem exinde eliciendo, ( quod & lagæ vi
ciſlim ex corporibus infantum aliquan
do ſugere dicuntur.Spin.quaft.deftrig.ca.2 .
pag.mibii3. vtvelhoc figno quaſı prote
Itationis Diabolicæ fuis mācipiis impreſ
fæ ( Exemplum enim fimilis proteſtatio
nis ex parte Diaboliſeruo Piochecij inli
nuatæ legitur in vita S. Bafilij, & apud Pe *
trum de Lancre.180.3.Diſcurſ.1.) Magiſtratui
criminaliipſe tãquam accuſatorfratrum
ſuorum ,inſinuet,intolerabilem effe illon
rum leuitatem ,vel potius peruerfam im
pietatem ;qui dum aliquam delectariun
culam , vr ipfi puta'nt, temporalem qux
rant,immemores lacri fæderis, cum ho
ſte acerrimo, ( qnivel inſtar Leonis rugi
entis vel fideles circumambulando ,vtla
'cræ literæ nosmonent... Pet.s.Terf, 8 : vel
ficut feles,quæ magno filcntio, & leuibus
veſti
 CAP. XXXII. 197

yeſtigiis auiculis obrepunt, inſidiando,

prædam indefeffus fectatur Chryfoftom .
Homil.34. Cum ipfo, inquam hofte acer
rimo falutis fuæ quafi colludant, & ex ca
ftiis Chriſti, ve , perfugæ ad ipſum veluti
induciis factis turpiter tranſeante Dicere
aurem ,quod Deushæc non permitrat in
ftrigibus, elt loqui ſine ratione cum Deus
multò maiora mala permiſerit, exigente
fic malitia non tiinenrium eum , prout
fuit Angelorum irreparabilis cafus : &
primorum parentum , imò totius huma
.ni generis exitialis ruina ,Baxt.Spin . Quaft.
de Strigib.cap.s. Neque eſt mirum , quod
Dominus Deus famulosfuos fe prius de:
ferentes vieillim deferat.
Quarta Aitiologia.
Contraria ſententia nullain ſcilicet
ſtigmatibus illis diabolicis fidem adhi
bere, eſt Reipublicæ perniciofa, primo,
quia patrocinatur crimini grauiflimu &
nocentiflimo Reipublicæ & Ecclefiæ , &
impedit illius dignam caſtigationem.lu
dices enim , quibus hæcopinio elt per:
ſuala ,velnon puniunt ſagas, vel non vig
leui
I 3
 198 DE MAGIA
leuiter,conceffa vita :hinc fit, vt innume
ri eo inficiantur, & Diabolus tutò graffe
tur.Secundo condemnat præcipua penè
tribunalia orbis Chriftiani tum Eccleſia
stica,quà ſecularia, non ſolum imperitiæ ,
& imprudentiæ ,quod inter ſtigmata na
turalia & diabolica non poflint diftin
guere , ſed etiam iniuſtitiæ & crudeli.
tatis , quod tam fæua inorte afficiant hoa
minesob maleficia, quæ ipfi reuera non
fecérunt, fed duntaxat exillis characteri
bus perperam colligantur: Itaque hæco
pinio contraria nullo modo toleranda.
Quinta Aitiologia.
In criminibus exorbitantibus & atro
.
ciſſimis , quæ fiunt noctu plerumque in
locis abditis & remotis, quæ ſui natura
non poſſuntprobari,nifi per certum ge
nus hominum , & in quibus nulla re
manent veſtigia , fed facti tranſeuntis
funt, & in animo plerumque confiftunt,
vti fortilegium , hæreſis & alia , in his
inquam , non eft religiosè inhærendum
regulis iuris , fed extra ordinem proce
dendum diuerfa à cæteris criminibus ra
tionc.
 CAP . XXXII. 199
tione. Innoc. in cap.cum omnes extra de con
fit. Alexand . & Iafon in l.de Pupill.s. 9. fi quis
forte 4.ff.de Nou.oper nunc. Et à iudice ani
mofius arbitrandum ,imò ex indicijs mi
nus legitimis ad torturam perueniédum .
Boff inpra&t.tit.deindic.6.200. adeò,quod,
G ſe veritas haberi aliter non poteft, con
iecturalem probationem putent ſuffice.
re non ſolum ad torturam , fed etiam ad
condemnationem. Bald. in l. Quicunque
perfic. 8. de Seru . fugitiú. & l. cum probatio.
ff.de Probat.Boff.d.tit.de delict.num . 18. Gyl
man.Vot. Camerat. tom . 2.part. 1.pot. 6. nu .'
SS . & 65. & maximè Farinac.de indicijs com
tortur.quaft.43.nu.67 .& feqq. Quid igitur
vetat, quin propter hæc ſtigmata, quæ iu
xta aſſertiones Inquiſicorú criminalium
in nullis alijs perſonis, quam ſortilegis
communiter deprehenduntur,indicium
aliquod ad torturam colligamus, cum
ſola effluxio fanguinis,fiue ex vulnere,fi
-ue ex ore & naribus poft vnum vel plu
res dies a morte defunéti , quia expe
/ rientia hoc docuit , & rariffimè fefellit,
homicidam indicet, & contra aftantem
Gmi
I 4
 DE MAGIA

fimile quid miniſtret. Gomez . 3.var.ref.13.

8.15.Maſc.2.deprob.concl867.nu. 24. Fari
nuc.p.i.tit.3.9.92.nu. 154. & ibidem ab eo
atati.
Sexta Aitiologia.
Dæmon eft Simia Dei , ideoque coli
vult , vbi cultus fuit Deus ; turn vt Deum ,
quatenus in ipfo eft, poffeffione fua ex
cludat, tum ve celebrior fit eius honos &
veneratio . Idcirco Antichriſtus ſeden
regiam conſtituet in Hieruſalem , vt o
ftendit.Apocal.11.verf.8. ibique in templo
fedebit, & coletur, vtDeus, tú ve habea
tur verusRexSionis ,id eft, Mellias, luce
cellor Dauidis ,& Salomonis ,cum vt pro
fanet vrbem olim fanctam , & pro tem
plo Dei ſuum conftituat: tum ,vt euertas
omnia monumenta pallionis, refurrecti
onis , & aſcenſionis Chriſti,cuius ipfe eric
hoſtis & Antichriſtus.Sicexperientia có .
ftat Dæmonem maximè infidiari mona
fteriis tum virorum ,tum fæminarum , vt
magum vel magam lubricam , turbulen
tam , & c,in illud inducat, que cæteraso
nes vel curbet, vel inficiat,vt,vbimaximè
cul
 CAP . XXXII.

cultus fuit Deus,colatur ipfe,itaq; D.

fuo templo quaſi expellat, de coque le
vindicet.R.P.Cornel .à Lapide in cap.4.Oſee
Prophét.verf.15. Hinc porrò eft, quia Dia 1
bolus,vt dictü ,ſuperbiſſimus eſt, & Deo ,
cupit in omnibus videri comparandus,
quod ,quemadmodú omnipotens Deus
quædam in Eccleſia fua inſtituit Şacra
menta, quæ dignè miniſtrantibus, ipſo
alliftente ſalutarem deſignant & produ
cunt effectum ,ipfo , quiinftituit,operan
.te ſalutem : Ita & Diabolus,quinihil plus
appetit, quam æſtimari Deo æqualis,quę.
dam ligna, tanquam facramenta inſti
tuic ,quibusinuocatusab his, quibus co
fæderatur pa &tis, operator malignus af
fiftit, & quoties Delis permiſerit, quod
rogatur malum efficit; fi non permiſerit,
¡He,nihil omnino facit : omnium liqui
dem effectuum Necromanticorum &
maleficarum operator eſt Diabolus, qui
per applicationen mediorum ,quæ prius .
ipſe inſtituit, in materiam ſubiectam o
- pus producit opratum , aliquando reali
ter, aliquando folummodo apparenter,
I Mu
$
 DE MAGIA
veulieres autem maleficæ , quæ iam vo
luntate deprauatæ & conſenſuin conſor
tium Dæmonum per pacta tranfierunt,
notas quafdam &ſigna fimbolica ab i
plis recipiunt,quibus aduocati mox Dæ
mones occurrunt. Nihil in his pernicio
fis operationibusDemonum fortius ftul
ta credulitate maleficarum , quæ pactis
augetur & votis : quoniam quantò vel
Dæmonibus, veleorum fignis firmiorem
adhibuerint fidem : tantò velociorem af
fequuntur ipfis cooperantibus operatio
nem . voluntatis enim maleficarum ni
mis truculenta deprauatio eas quodam
modò conuerţit in furorem , quo men
tem præoccupante ,mox dæmones ſe fu
fentibus applicant, & effe &tum petitie
nis pactisinuitati & fignis, Deo permit
tente, inſanientibuspræſtant. Ioban . Tri
them.Abb.in Curioſ.Reg.ad Maximil
. Imp. I.
queft. 6. Dicoigitur, quod ficut fimia'al
quomodoad hominem aceedens, hu- -
mana opera exteriora,geſtusý; repræfen
tare conatur,ita & Lucifer ,vna ex Dei cre
audis ( quo ad naturam & dona quæna

turam
 CAP. XXXII.
203
turam conſequuntur) nobiliffimis, præ
cipuas etiam Deiactiones, ad hominum
falutem & ſanctitatem à Deo ter Optim .
Max.inftitutas effingere , & quadantenus
imitari confueuit.Vnde & D.Bern.ferm , 2 .
de purific.circa medium ,de diuino igne Luc.
12., promiffo agens : habet etiam aduerſa
rius nofter ,inquit ,vtpote DIVINORVM O
PERVM ÆMULATOR ignem ſuum , con
cupiſcentiæ fcilicet,inuidiæ , & ambitio
nis. Idque vtin alijs lignis: quibus dele
& tatur Sathanas; vtſupra diximus, ita vel
maximè de charactere loquendo dicere
poflumus,Sicut Deus in tribus Eccleſiæ
Sacramentis Baptiſmo Ordine & Confirma
tione, illis, qui hæc Myſteria diuina ſuſci
piunt characterem imprimere conſue
uit,iuxta illud S.Pauli z . Corinth.I. Deus
ynxit & fignauit nos, Ira & dæmon Vene
ficis, quos Deo per fummum nefas ab
negato , ad fuum feruitium ac cultum
tanquam mancipia pertrahit Characterem
imprimereſolet; imòverò etiam denuò
baptizare ac noua nomina imponere.
Quod ne cuipiam nouü videatur, audiat
I 6 ( fi
 204 DE MAGIA
( lilu bet) vnu mex antiquiſſimis Eccleliz
Catholicæ ſcriptoribus ac defenſoribus
TERTULLIANVM ,in libro , Deprafcriptio
nibus aduerfus Hereticos cap. XL. Diabolus
( cuiusſuntpartes interuertendi veritatem ) i
pſas quoque res facramentorum Diuinorum in
fuis myfterijs emulatur.Tingit & ipfe quofdam
ptique credentes &fideles, & c. Signat illic ix
frontibusmilites fuos,& c.Quæ verba vti fu
fius referuntur à Iul.Cafar Bulleng.lib.i.de
licita & vetit.Mag.cap.6 . ſi paulo diligen
tius,ac preſliusexaminarentur ex illis ali
quot vel cauſæ erui poterunt, ob quas
Diabolus eos , quos a Deo, ad ſe pellicit,
Diabolico hocce ſtigmate afficiat, atque
conſigner.
Prima caufa effe poteft à criminePla
gij, qui tanquam Plagiarius hominem à
Chrifto
per Baptiſmum , in libertatem
affertum furatur, atque vt ait hic Tertul
lianus , Interuertit.Ideoq; & fignum fuum
6
co fæpè in loco vbi in Baptiſmo & Con
firmacione Chriſtianus lignari ſolet ,inu
tere atque imprimere conuenit.Sicut fu
ses ( inquit Tullius lib.de finibus)earum rerum

quas
 CAP . XXXII. 205
guasfuratifuerint,figna commutant. vid. Q
Jafc.Deciſ.Pedem.40.num.2. Er quamuis i
plum Characterem , qui ſpiritalis eſt, at 1
! que in animam impreſſus eradicare non
pollit, tamen velin ipſum lignum exter
num ( quantum illi faseſt) ad maius Dei
1 odium atq ; deſpectum debachatur.Non
fecus ac pardalis (S. Bafil. teſte) animal
ferociffimum ac homini infeftiflimum ,fi
hominem verum nanciſcinon pollit, in
cius ſalcem effigiem ( li quæ illi occurrat)
rabiem ſuam effundir. Ita & Dæmon,
fummoDeiOpt.Maxim . odio flagrans,
cum ipſimet nocerenon poffit; at in ho
mine ( qui ad illius imaginem factus eſt )
iniuriam inferre contendit.
2. Accedic ſecunda cauſa,fi &ta religionis,
vt hoc ſigno , quaſi rem fibi Religionc
confecratam oblignet. Qyam cauſam
indicat Tertullianus in verbis proximè
fequentibus (Resſacramentoruin Diui
norum in ſuis inyſteriis æmulatur) Nam
quos alicuiDeo olim Ethnici conſecra
bant & initiabant , bos ſtigmatibus inure
bant. Hoc apertè oftendit Prudentius
mei
I 3
206 DI MAGIA

ali sedévw hym . 10. in paſſione S.Ro

mani Martyris, in quo hymno contra o
mnes Gentilium Deos, ſeđasque & fa
cra diſputatur,his verbis.
Quid cum fignandusaccipit Sphragitidas:
/
id eft, fignacula
Acus minutas Ingerunt fornacibus,
His membrapergunt vrere, vtg igniuerint,
Quamcunquepartem corporis,feruensnota ,
Stigmarit hanc fic conſecratam , predicant.
Ecce habes aperiè ,ftigma; habes & Con
ſecrationem .
3. Addatur tertia cauſa , in fignum Ami
citie intima ac familiaritatis cuiufdam exi
mie.Vnde in illis Sathanicis cæribus,quo
funt nequiores,honoratiores, ac Dæmo
ni ipſi chariores, cò plura ac maiora e
ius generis ſtigmata luſcipiunt, Id ap
paruit ante annos aliquot apud Gallos ,
in Gaufrido illo Maffilienfium facerdo
te , ac Magorum Principe,qui annis ſu
perioribus à Senatu Aquenli (ad Aquas
Sexcias in Delphinatu fiue prouincia )
condemnatus hocipfum in ſuo corpo
sc comprobauit ; Erin Germania , quæ
dana
 · CAP. XXXII. 207

dam fagarum Regina, ſtigma inftar Co

ronæ Maioris facerdotum circa verri
cem habuit. Neque id mirum , li verum
fit ( quod quædam fagæ in hiſce partibus
confeſſæ ſunt ) nempè quod ftigmata il
la in cætibus Magicis reluceant, nonſe
cusac lignaquædam , atque animantia ,
ſeu vermiculi fplendorem quendam no
Etu de ſe edunt,à quo Nodiluca, appel
lantur. Sathan enim (vt fupra etiam di
ctum eſt ) Diuinorum operum ſimius et .
iam illam beneuolam Dei promiſlionem
Danielis12.factam . Qui ad iuftitiam erudie
rint multos , fulgebunt ficut
ftella in perpetuas
aternitates , in luis tenebroſis conuenti
bus adumbrare quadantenus ftudet; fico
ut & illam fanétorum Martyrum præro
gatiuam , quâ membra quæ aliquid ſina
gulare pro Dei cauſa palli ſunt, eximio
quodam præ alijs fulgore decorabun
tar. Et hoc eft , quod Tertullianus ait,
Dæmonem tribuere ijs, quos fideles & a
micos in alijs peruertendis ſcilicet exper
tus fuerit.
4.Quanquam & hæc fidelitas ad quar
208 DE MAGIA

tam horum ſtigmarum cauſam ,nempcad

genus quoddam Voluntaria feruitutis per- ,
tinere poflit;ad quam feruiendam illi ter
& ampliusmiſeri, ſeſe propria voluntate
Dæmoni alligare non verentur, Itaque
. ficut olim apud Tyrannos reperire erat ,
feruos ſtigmatias , Țbrecijs compunctos notis.
Sicut & hodiè apud Turcas cum captiuis:
fieri aſſolet,vt rafo capite,notati,ac com
pedum catenis onufti,li quà effugere co
nentur,ad priorem ſeruitutis ftatum ra
trahantur. Et in numiſmațis auctoritate
publica ac legitima cuſis, character im
primi ſolet, ex quo dignoſcatur cụiuſná
Regis, Principis,Reipubl.Ciuitatis, & c .
ille nummusſir. Quem characterem fal.
farij adulterare folent.Herodotus in Melpe
mene,fiul. 4.narratDarium Perfarum Re
gem ex auro purgatillīmo monetá per
culiſle, vt memoriam fui pofteris relin
queret. Hocinaudiens ArgandesÆgypti
Præfectus, fimilem fibi monetam cum
- fua effigieex Argento fecit. Ea re com
perta ,Dariustamen illum rebellionis in
fimulatum morte affecit. Idem erga Dei
Crea
 CAP. XXXII. 209
Creaturas ,eius imagine accharactere in
* fignitas, Sathan læſe Maieftati, Diuinæ
Reus vnà cum fuis arrencat.
F. Addit & quintam caufam Tertul
lianus, vt fcilicet hocſtigma fit quaſi Sa
rhanicæ militiæ Authoramentum nexuf
que, cum ait: fignat illicin frontibusminiſtros
fuos. Quanquam enim &alijs etiam locis,
hæc ligna ſua Dæmon imprimat; tamen
i fæpius id agit in fronte ac manu. Idque ex
veteris militiæ confuetudine arg, exem
E plo, dequo Flauius Vegetius lib.1.c.8. Non
.
ſtarim punctis fignorum inſcribendus eft
Tyro delectus.Et lib.2.ca.s. Legio forma
tur. Nam victuris in cute punctis milites
fcripti & matriculis inſerti iurare folent.
Ad quem locum explicandum multa ex
facris prophanisque congerit Godeſcalcus
Steppechius, ficut & Lipfius lib . 1.de Milisia
Romana , Dialogo 9. Vt inter alia eft illud
Aetij Medici : Stigmata vocant, qua infacie,
aut aliaparte corporisinfcribuntur ,qualiaſunt
militum (in manibus.) Quid autem ibileri.
ptum ?Lipfius ait folidè neſcio :fufpicor ta
men nomen Imperatoris , Diuus Auguſti
nus
210 DE MAGIA

nus Epiſtol. so . Sic error corrigendus est ouis,

Dt non corrumpatur in eafignaculum Redem
ptoris. Neque enimfi quiſquam regio chara
&tere à ſignato deſertorefignetur, & accipiat in
dulgentiam : atque ille redeat ad militiam ,
illeautem effe in militia in qua nondum est, in
quit, in aliquo eoruin character illereſciatur,
an nonpotius in ambobus agnoſcitur , & bono- .
re debito, quoniam Regius est approbatur? Ap
pellat enim Regium characterem . Nec du
bium quin ſentiat de iſto . Certè & olim
nomen Imperatoris in ftatuis, haſtis, ve
xillis folebant inſcribere , atque horum
exemplo, apud delectum Tyronum , in
1
cute.Adde magnum ſignum Crucis cum
quatuor paruis impreffum cuti illorum
qui peregrinantur Hierofolymam ver
fus & fepulchrum Domini noftri Ieſu
Chriſti viſitant ,militeſque ſepulchuiDo
mini ſancti vocantur. Horum infignium
meminit Franciſc. Mennenius,in Delicis On
din.Equeftr.pag.47. & Innoc.3.in cap. inter di
lettos Extr.de donat.
Qui in tractatu pag.52.ait codem , quod
Equites S.Lazari olim falitifuerint Cru
cem
 CAP . XXXII. 211
EM cem viridem pro Ordinis teſſera præfer
re, nunc verò fidem cum militia S.Mau
ritij coniuncti Crucem viridem limbo
candido conclufam ,in cuiusmedio alte
1a D. Mauritij ſuperpoſita eſt, in veſtibus
gerunt, Alias S.MauiitijEquites etiam
thing num præferunt Crucem albam , forige
ram Gallis di &am , & à lancto Martyre
in bello Chriſtianis pro teſſera obrendi
folitam . Sub Paulo tamen quinto impe
line tratum, vt Lazarini Equites Galli inpo
ſterum Equites S. Mariæ de monte Car
00 melo,& S.Lazari nuncuparentur,& vio
lacei coloris crucé Virginis matris effigie
inſignem , ex collo pendentem itemque
chlamydi affixam ,exemplo Melitenſium
præferent.Idem Mennen.d.loc.pag.56 .
SicMótmorenciaci primiChrifticola
& Franciæ Barones Ordinis equeftris ca
nis authores , illuſtre Ordinis ſui colle
giú olim , cane, notiſſimo fidelitatis fym
bolo & gallo gallinaceo in fignum victo
riæ inligniuerunt, quemadınodum Ser
gius Galba Imperator tam fua , quam
maiorum acta & inſignia hoc lymbolo
nor2
212 DE MAGIA
notauit. Et illuſtris Croyorum familia
etiamnum.Similiter ſub Ferdinando Ar
ragonio in Arragonia cceperuoc Anno
1403.Equites Liliati, cuirei vafculum li
lijs candidis inligne & Diuæ Virginis i
magini adpictum præbuit auſpicium ,te
ſte P. Beloyo. Octogenam crucem Meli
tenſis aut Rhoden dis tyro ex pura lintea
tela cădidam accipiens monetur ſangui
pis quem profundere libens debet , & à
Chriftianorum finibushoftem repellere ;
Militesiré & lacerdotes Teutonici cru
cem nigram limbo argenteo inſignem
chlamydi adſuram , & alteram ex collo
pendentein præferre ſolent.Munfter.lib.3 .
de Germania. Equitum in Liuonia colle
gium ab Innocentio 3. confirmarum en
Lis rubrifignum cum cruce pallio įnfuta.
præ fe fert, &c. Quæ inſignia vti prode
fenſione Chriſtianiſmi piè excogitata
funt, Verum Momum & mimum Satha
nam in ſuis nouiter initiatis militibus, fi
1
ne quamuis contrario , exprimere valde
probabileeſt,
Sexta cauſa huius ſtiginatizationis po
teſt
 CAP. XXXII . 213
teſt conie &urari illa , quod quemadmo
1
dum character ſpiritualis, vt fuprà Sect.2 .
latius deductum , inter cætera daturad
o diftinguendum , Chriſtianos fcilicet, ab
Ethnicis Ità & hæc diſcernat è contrario
transfugas à fide Chriftiana ad Synago
gas Sathanicas:arg.l.i 9.8.ff.defugir. l . .
C.de Seru.fugit.Non fecus,vti intercondi
1
τιones & διατάγματα, que fpecialiter ad
vitam priuatam & publicam ludæorum,
item eorum actus & contractus iudicia .
les & extraiudiciales, vt & delicta & pe
nas pertinent,co fine, vtin Imperio Ro
3
mano tolerari poſſint octauo requiritur,
.
vtvtriuſque ſexus Iudæi , norâ vel ſigno
quopiam certo à Chriſtianis diſcernan
tur,ne quis cum eis ac Chriſtianis impru
densverſetur,cap.15.in pr.Extr.de Indeis.ca .
In audientia. Defentent.excommunic. Eberh.
habi
Speckhan.cent.2.Claß.3.quæſt.16 . per
tum enim debent diſtingui nouitij à pro
felis . Viuian.inrat iaris Pontific . $ .ftatui
mus.de Statu Monach . Meretrix à matrona
cáp.in audientia 25. De fentent.excommun.l.
15.5.15.ff.de iniur, mafcuti à fæminisper
cri
214 DE MAGIA

crines & veſtes.Ca.fi qua mulier 6.'Diftin &.

30.Liberà ſeruo per pileum.l.1.5.5.C.De
Latin libert.toll. Similiter & hodie S.Ec
clefiæ Romanæ Cardinales rubrum ge
ftantpileum ,vtſignificaretureospro Ec
cleſiaſtica libertate vitam profundere, li
neceſſe fit,paratoseſſe debere.
Septimò olim Romæ teſte Marco Au
relio Imperatore,apudGueuar.in horolog.Prin
cip.lib.i.cap.2.nu.9. Nemini in publicum
prodire licebat,aut faserat, niſi inſigne
ſecum portaret opificij vel artis , quam
factitabat , & qua vićtum quæritabat,
quod fi quis contrà feciſſe deprehenfus
ſolum puerorum per vias inſe
eſſet;non
quentium clamoribus, vt fatuus incefla
batur, ſed è veſtigio à Cenſore condem
nagus cum aliis ergaſtulis operi publico
faciundo addicebatur : Ac ne fabulam
tibi narrare videar,fichabeto ; Imperato
ri prælatum fuiſſe cereum cubicularium
ardentem ,conſuli ſecurim bellicam , Sa
cerdotes verò galericulum forma reticu
licrinalis Senatores conchas in brachio ,
Cenſores ponduſculum , tribunos cla
uam ,
 CA P. XXXII. 215
uam , regulos ſceptrum , Pontifices coro
nam plectilem ,Oratores librum , gladia
tores enſem ,aurifices catillum geftaffe : 1
demque reliquos opifices feciſſe , præter
negotiatores exteros , quos omnes vna
eademq; nota inſignitos incedere opor
tebat : nulli enim peregrino Romæ eo
dem cum ciuium liberis habitu , & infi
gni vti licebat . Haud fecusex inſtituto
Sathanæ ſortiarios ſuæ profeffionis ne
1
fandæ inſignia geftare ſtigimata valdè
1 probabile eft.
Octauò, TresfraternitatesRegias ho
,
3 diè in vſu eſſe ,hiſtorijs& obſeruantia vi- .
ridi hodierna proditum eſt. Er quidem ,
vti olim laſonis focij ad expeditionem
claſlicam ad Colchos, Velleris aurei fpe
atque dignitate extimulati ſunt : ita Phi
lippus Burgundiæ Dux ( quicognomina
tuseſt Bonus) Anno 1429. viginti qua
tuor heroas, quorum præter cæteros no
bilicata animi magnitudo , virtus & in
duftria in fratres recepit.Cauſahuius in
ftitutionis fuit firmamentum Eccleſiæ ,
quod & inſcriptio hæc indicat.
Tuta
216 DE MAGIA

Tuta à nobilibus quoEcclefia firmior efſet

Nobilis inuentusvelleris ordo mihieft.
Ordo hic appellatur Toforuus, & cque
ftris Ordinis Senatus. Alter eft S. Mi
chaëlis in Gallia , inſtitutus cum aureo
torque à Ludouico vndecimo , Anno
1469,Petr .Greg.Tholof.lib.is.Syntag.ca.35.
Tertius aurez Periſcelidos in Anglia
ordinatus ab Edoardo 3.Regeexridicu
la caufinfcriptionem hanc ħaber.(Ho
niſoit,quimal' y penſe) fimiliter Diabo
lum , noniutta poteſtate,fed falſa opinio
ne mortalium , & fuperba vſurpatione
füa (ve in ſcripturis vocatur ) Principem
buius mundi, id eft eorum , qui mundum
fequuntur ,Ioan.14.fallacem aliquam ſo
dalitatem prioribuspartim pijs , partim
iocofis æmulam inter Synagogę ſuæ par
ticipes ſtigmatum quorundam iñuſtione
mentiri credibile eft.
Nonò , Contrahentes olim in fignum
confummati & celebrati contractus frá
gebant ftipulam , & poſtea iterum iunctis
partibus ſponſiones ſuas agnouerunt ,
non ſecus, vti proci hodiè cum amalijs
Luis
 CAP. XXXII . 217
ſuis partiunturauruin fractum : Hincli.
dor.lib.s.cap.24. in fin . ſtipulationem alti
pula deriuatam aurumat : Atqui pacto
nefando inter Cacodæmonem & Striges
inito nefandasinter eos intercedere co
mixtiones , & fubfequiabominabilium
harum notarum impreſſiones ex illarum
vnanimi depoſitione receptum eſt: Ergo
hanc infallibilem arrham fceleftæ illius
conſuetudinis effe, cuiuis facilè ominari
licet:Signa enim negotij ciuilis celebra
tum ſuum contractum arguunt.l.1.5.3.0
1.2.ff.de Pact. Animus fiquidem ſemper ex
fignis & præcedenti tractatu colligitur.
1.13.5.s.ff.de iur.Fiſci.l. 4.ff. de doli inali do
metus exceptione.
Decimò, Impropria inueſtitura riti
bus & ceremonijs,porre & ione, fcilicet
baculi,enfis,haftæ ,vexilli, annuli, bireti ,
chyrothecæ , & c.adumbrata.2.Feud. 2. in
pr. ſecundum conſuetudines feudalesius
ad rem conftituit,2.Feud.7.in fin.vfq ; ad
cò ,quod eius vi Vafallus propria autho
ritate rem in Feudum datam apprehen
dere poffet.arg.2.Feud. 33. idque conftar
K ex
118 DE MAGIA

ex hiſce ceremonijs ,quibusMauritius E

lector Saxoniæ quondam inauguratus
eft,prout refert Sleidan. in Comment. Ann .
1548.hiſce verbis.
Mauricio Cæſar honorem Septemui
ratus, & Ioannis Friderici prouinciæma
ximam partem attribuebatin caftris pra
pe Witebergam , ſed hocin conuentu
publica & folenni cæremonia tanquam
in poſſeſſionem illum mittit , & in fuam
Imperiique fidem accipit , quod tunc
ei promiſerat. Fuit hoc Februarij die
24. qui quidem dies eſt Cæſari natalis.
Ea verò cæremonia fic habet. In foro ta
bernaculum erat extructum è materiâ ,
patulum , in quod per gradus'aſcendeba.
tur. Eo Cæſarà meridie venit ſub horam
tertiam comitatus Electoribus. Poft il
lincin vicinam domum tranfit, & veftem
ſolennem induit tum ipſe ,cum Electores,
Inde rurſus prodit, & in folio confider: i
dem illi faciunt fuo quiſq ; loco . A tergo
fupra Cæſaremerantquodam in pegma
te collocatitubicines . Ibi primùm agmé
Mauricij procedit, & incitatis equis ta
berna
 CAP. XXXII. 219
E
bernaculum petit,vtifieri conſucuit. In- .
terimMauritius cum altero agmine con
8. liſtit èregione,comitatusturba procerű
& proximè ante ipſum erant tubicines 12.
Mox prodeunt ex illâ cateruâ Henricus
*
Brunfuicenſis , wolfgangus Electoris
V Palarini frater, Albertus Bauarus, & vbi
1 curſu perueniſfent ad illum locum , de
ſcendunt ex equis, & Cæſarem adeunt,
acobnixè rogant,'vtMauritio publicum
* Imperii beneficium , & infignia Princi
patus conferat. Cæſar cum Electoribus
re communicata per Moguntinum re
fponder, Placere libi,modu veniat ille i .
pſe, & idem petat. Eo accepto reſponſo
Mauritius cum toto agmine procurrit.
Præferebantur ei vexilla decem , cum
totidem infignibusregionum , pro quib .
inaugurationem petebat.Cum confcen
diffet ingenua fublidet ante Cæfarem &
idem çogat. Itaque Cæſar per Mogunti 1
num reſpondet. Quoniam vterque ſibi
fidelem nauarintoperam ,velle ſe Mauri
- tio,eiuſq; liberismaſculis,aut linulli fint,
Auguſto Fratri, ciuſq; liberis Electoratu
K 2 Sa
220 DE MAGIA

Saxoniæ , & Ioannis Friderici poffeflio

nes omnes conferre , niſi quantum illius
liberis iam antè fit conceſſum . Mogunti
nus deinde iufiurandum , quo Electores
tenentut recitat , & vbi Mauritius illo
præeunte verbisiurallet, Cæfar en ſem ei
tradit, & haccærenionia velut in poſſel P
fionem mittit.Ille gratias agit,& omnem
fidem ,obſequium que pollicetur. Hatte
mus Sleidanus .
Non abſimili modo, Rex ille ſuper v
niuerſos filios ſuperbiæ, qui omne ſubli.
me vider,lob 41. Deus huius feculiexcæ
cans corda ſæcularium 2.Cor.4 . Princeps
harum tenebrarum , tit.2 .fuosclientulos
præuiâ vaſallagij præſtatione fibi deuin
& tos huius fæculi auaros , ambitiofos &
luxurioſos, fortiarios Omnia regna mundi,
(quæ tainen Domini Dei ſunt.Pſalm.23.)
e isoftendendo in momento , ( prout fecit in
sentatione Saluatoris noftri Luc. 4.) de
bonis hiſce momentaneis abufwè , id eft,
fallaci & mendaci modo inueftit , Pater
mendacij Ioan . 8. Et in eius perpetuum
texpeýenar Hefando prius modo fele cum
eis
 CA P. XXXI . 221
Ir eis cemmifcens, indelebilem hanc no
tam infiiper eifdem imprimit: non ſecus
vti juxtà fententiam S.Hieronymi in cap.ss.
Ifaiæ verſ:13. ibi ( & erit Dominus nomi
natusin lignum æternum ) dicunturcor
pora Beatorum ſignanda eſſein cælis ſti
gmate crucis, quod non delebit æterni
tas; perinde ac crucis & quinque vulne
rum ſtigmata manebuntinæternum in in
pfo corpore Chriſti, vt ſint perenne mo
nimentum illius & hoſtiæ iedemptionis ;
Sicenim in Martyrum corporibus inan
fura in cælo vulnerum ſigna fulgentia ,
quaſi trophæa,vt docent S. Auguft.lib.2 zi
0.9 de ciuit.Dei cap.20.S. Ambrofius Serni.57.
Septima Aetiologia.
Antichriſtus filius perditionis opera
Diaboli luos affeclas ſuo tempore figna
bit certo quodam Characteriſmo, vt lu
pra Sectione 7. latè deductum eſt; Proba
bile igitureſt ipſum Diabolum , cuiusin
ftinctu directorio & ope omnia bæc pro
amplificatione regni fui præſtituto teni
pore fient , futuræ illi ſtigmatizationio
mninò præludere , & tali abominabili
modo
K 3
222 DE MAGIA

modo ſagas à Chriftianiſmo deficientes

apoſtatas,tanquam prodromos & ſemi
naria futuri Antichriſtianiſmi Gibi deli
gere ,iniciare , & à cæcu Chriftianorum fi
delium ſegregare , quo etiam expoſitio
Theologorum laniorum add. cap. 13. A
pocalypſ.collimat.
O & aua Aitiologia .
Stigmata illa, & notæ inuſtæ , quæ in
veneficis deprehenduntur, aur lunt na
turalia ; aut funt fupernaturalia ; id eft,
præter communem naturæ ordinem à lire
pra naturali aliqua cauſa iifdé impreſla .
Non ſunt naturalia, quia iuxtà Medi
corum aſſertiones, vti luperius in Sectio
ne 9. atractum , quamuis in planta pedis,
aut aliis locis extremis continua attri
tione vel callus inſenſilis, & exanguis fi
mul , aut clauusgenerari poflit , non ta
inen in media parte corporis carnofa
fanguis, aút membranofa dolor puncta
tim auferri poteft , vt circumferentia e CE
ius , vel totum membrum ,puta brachium ,
mammilla, caput , fanguine vegetum &
fenfibile fimul remaneat, quamuis gan

græ
 CA P. XXXII. 223
grænam , impetiginein , aut cicatricem
ponas : Sanguis enim eftvehiculum vi
tæ ,necpoteſt naturaliter patricula mem
bri mortua , & cora circumferentia fi
mul vitalis exiſtere , quatenus totus how
mo ablatis paulatim vitalibus & fpirita
libus facultatibus in inſtanci moritur , &
connaturalis pallio eft, vtcorpus huma
num graui accepto vulnere fanguinem
fundat , fagax enim prouidaque natu
ra , vt læfæ parti fuccurrat, eò ſpiritus,
fanguinem ,alimentaque tranſmittit, vbi
acceptum fuerit detrimentum , Alphons
Palæot.de Ieſu Chrifti ftigmatib.cap.16.n. 10.
& 18. Quo refer afſimilationem Menenif
Agrippæad plebem Romanam poſt fa
& am feceflionem miſli pracoris , qui
comparatione ducta ab inteſtina miem
brorum cum ociofo ventre feditio
ne,ad iram plebis in patres , hominum
mentes lenruit,flexitque.Vniuerſa quon
dam corporis humani membra referens
aduerlus ventrem ,veluti ociofum , & ni
hit corporis impertientem , confpiraffe:
quorü ftoliditaté facilè venter irrifit, di
K 4 cens
224 DE MAGIA

cens non fatis ab ijs animaduerti , quod

cum ad reliquorum membrorum explé
dos appetitus, vniuerſum ipſe ſuſcipiat
nutrimentum ,rurfus non ingratè cæteris
à ſe diſtriburuin emittat, Liu.lib.2.Ex quo
igitur cicatrix feu vulnus conſolidarum ,à
fanguine humano nutrimentum , & à
neruis ſuum ſenſum habet,non potefteſ
ſe, quin ſenſum faltem obtuſum habeat,
ſtyluue in id impacto fanguinem emit
tat.Fateor quidem in gangrang & spbacelo
partes præter natură, vt Medici loquun
tur, quoque conſtitutas effe,hoceft,à na
turali ftatu reçelliſle , adeò vt gangræna
ft mortificatio partis, quæ inflammatio
He tentara eft: vbi veròmembra planè e
mortua funt ,eam affectionem Spbacelum
nominant , in hiſce affectibus quidem ,
veluci chyrurgica demonſtrat operatio,
ſenſus & vita abeft, proindenec vllus ex
citatur dolor, nec ſanguinis profufio ti
metur . Hieron ,Fabric.ab Aquapend.deGangr.
& Sphacel. Similiter in morbis capitis à
materia frigida, vt inapoplexia , alijſque
morbis ſoporiferis, ſicut & in hyſterica
pallio
 CAP . XXXII. 225
lipaflione , fiue afcenfu vteri vehementi,
. quando affe &timortuis non abfimilesias
! cent dolores vix vlli, vel obtuli faltem
percipiuntur:Fateoritemque quod me
u dicamenta narcotica fiue obſtupefacien
tia ſenſum planè ſopiant calore partisex
tincto .QuippeCardanus, Magneti non
abſimilem videri air alium magnetem
Candidum ,cuiusexperimentum tale di
ctus vidit author. Attulerat Laurentius
Guaſcus Cheraſcius Prouinciæ Taurir
nenſis Medicus Empyricus, his diebus
hunc lapidem ,pollicebatarque poſſe, f .
vel ftylum aut acum tangeret ,carnem to
tam abſque vllo dolore penetrare: quod
cum nobis, vt par eſt, ridiculum videre
tur,inquit dictus author, rem experiinento
in meis contubernalibus confirmauir. E
go tandem , vt tam incredibilis rei peri
culum facerem ,acam ipfam prius lapidi
affricatam cuti adiutorij brachij intuli,
ſenſique primo feuiflimam punctionis i
maginem : poft, cum totum muſculum
quali directa penetraret , acum quidem
in profundum ,qua penetrabat, penetra
KS
226 DE MAGIA
re fentiebam , dolorem nullum penitus
3
fenſi : cumque familiaribus, quod inme
fueram expertus,credidi, Qyod ipfum
Dioſcorides & Albertus Magnus , libr .
de Secret. pagin. 363. tradune de Mem
phite lapide, quitritus ac membris, quæ
yrenda, ſecanda , torquenda ſunt adfri
carus,velcum aceto adlinitus facit mem
bra obftupefcere , vt nullum fentiant
cruciatum , imò & totum corpus in
ftuporem refoluit, vt refert Paris de Pu
teo , in tract . de Syndic. cap . de tortor . leg.
1. Grilland . de tortur. cap . 4. Scalig. Ex
€ 76.331.Sedt 3 .
Verum enimuero gangræna & Spha
celus adimune vſum membri illius vbi
reperiuntur, rarò ſunt ſine fætore & pu
tredine , in cam exigua quantitate nun
quam reperiuntur, nec carne viua & fa
na circumdantur, neq; in illisinduratam
pellem experimur,quæ in ſtigmatibus fa
garum omnia contrario modo ſeſe ham
bent.Deindein hiſce notisStrigibusinu
Itis non yna certa ab yno , ſed quæcun ,
que acicula à quocunque impacta nul
lum
 CA P. XXXII. 227
lum dolorem conciliat , nec fanguinem
elicit : Neque etiam fagæ quandopun
guntur ita aciculis capitismorbo frigido,
vel vteri aſcenſa, vtiipfisinquiſitoribus
facilè ex aſpectu innotefcere poteft, la
borant,nequeprobabile,quodeædemi
plę vel aliusmedicamenta narcotica ipfis
CE inlocis notatis adhibuerit,probabilius i
gitur eft,quodhæc ftigmata potius a cau
la aliqua fupranaturali originem habe
ant, idque vel exinde pater, quod illud,
quod magis excedit finem & facultatem
noftræ naturalis virtutis atque potentiæ ,
magis fit etiam in fe ſupernaturale,maio
remg; depoſcatabſolutè virtutem :Cum
T 께 enim poflibile reſpondeat potenciæ , vt
illius obiectum ,& exhoceidem propor
tionetur : fecundùm exceffum rerum
be pollibilium in effendo, erit & potencia
rum proportionatarum exceffus in vir .
tute: Spin.de ftrigib.cap.12.Minus autem ab
homine tam ratione intentionis , quam
potentiæ factibilis , quod caro quædam
exanguis & infenfilis pelle indurata cir
cúdata carne viua in media parte vegeti
K 6 cor
828 DE MAGIA
corporis efficiatur.Concludendam eft i
gitur,hominem naturali virtute, hoc ne
quaquam facere poſſe, ſed talem figma
tizacionem à ſuprauaturali quadam cau
fa originem trahere.
Sin autem hoc pofterius ftatuendum ,
ca cauſa ſupranaturalis effet vel diuina,
vel Diabolica,non eft diuina , illa enim
inuſtio ſtigmaris vel ob fanctitatem , vel
fecuritatem fieret,eaque à Domino Deo ,
vel inſtituta, vel alicubiobſeruata fuiflet,
fed neutrum ex his poſterioribus affumi
poteſt,quia talia infolita in perſonis eiuf
modi præuia denuntiatione, & fama ma
lè anteactæ vitæ in carceratis ideò non
præſumuntur,cum ,quia exinſolitis frau
dis ſuſpicio inſurgit . cap.fi quando,Extr.de
Refcrip.cap. Quod fuper.Extr.de Fid.inftru
ment. Menoch.lib.3.præfumpt.122.in fin.qum ,
Quia fan &ticas perſonarum non tam te
mere præſumitur, quatenus non omnis
moriens putandus. S.loannes Baptiſta,
inquit Bald.in tit. Depac.conftantia. Menoch.
S.prafumpt.s.in fin. Sed probari debet, iu
xra Maſc.deProbat.vol.1. Concl.262.per tot.
Nec
 CAP. XXXII. 229

Nectalis ſtigmatizatio electorum mate

sialis apparens alicubi vel inſtituta , vel
obferuata fuit à Domino Deo , niſi pro
betur,concluditur proinde prædicta ſti
gmata à Diabolo impreſſa elle.
Quæ autem canti ftuporis caufa pro
ximaeſſequeat, non admodum anxice
xit eiquærendum ,qui ipſe ſecum reputa
uerit,quemadmodum nihil inquam ho
mini à Dæmonenifi mortiferum , atque
exitiale accidere poflit,inquit Remigiuslib .
1.Demonolatr.Sag.c...circ.fix. Nam equidé
longe à verò aberrare mihi videntur, qui
fic à naturalibuscauſis eius rei rationem
arceflunt,corpora quæ fibiDæmones ex
citant plus quàm glaciali rigete frigore.
Vulgo autem ca orbari fenlu , atque ob
ftupelcere, quibus extremefrigida ad
mouentur,vel circumfunduntur:vti hye.
me lumma torpere , languereque magis
folemus : & ætate iam affecta, quæ mortis
veluti rudimentum quoddam elt (ſunt
autem mortuiadeòinligniter frigidi, in
quit Plutarchus ,vt aciem nouaculæ fi quis
tenter admouere propter incomparabi
K 7 lem
230 DE MAGIA .

lem rigorem obtundai) fenfus omnes

fint tardiores atque hebetiores. Ec in i
plis quoque animantium corporibus,
quæ partes minimũ calóris habent, ſenſú
minus pollent:qualia ſunt pili, offa ,den
tes,aliaque id genus quæ (vt inquit,apud
Macrobium Dilarius) effectui animæ len
fum miniſtrantis ſunt penetrabilia. Nam
talis vtique cenferi nequit, qui membris
animalium vna cum vulnere ſtupor å
Dæmonibus infigitur. Primum , quod
ſi quis manum admoueat ,nihil ipfe taa
ctu diſtinguat, aut vlla qualitate immu
tatum reperiat. Deinde quod cauſis, quæ
in ſe efficientiam naturalem cohibent,
ſublatis, maximeque ſi quæ extrinfecus
accedunt,effectus quoque ceffare opor
teat . Ac fic eft is,de quo loquimur,Dæ
monum contactus, ve inducta ab co fena
ſus alienatio femper durer: quoque lone
gius à ſua cauſa abeſt,eo magis conualef
cat. Tum ſagarum inanus ad eandem
perniciem à Dæmonibus inſtructæ , fæpè
tepentes ſunt, & eiuſmodi rigoris exper
tes:apprehenfa tamen intermediis etiam
vefti
 CAP. XXXII. 231
veftibus membra ,perpetuo hoc corpore
debilitant,vtiexperientia ipfa non ſemel
comprobauit.Denique,de Horatæ ,ac de
libatæ tantum curis vitium ( vt Chirur
gorum verbis vtar)in fola cure, niſi quid
aliud eft ,confiftit ,nec altius progreditur.
leuiffima autem eiuſmodi laceratione ,
quicquid fubeft,velquantum longiffima
acicula penetrare poteft, fenlu orbatur,
atqueexhauritur.
Omnino igitur cauſam aliundeefleo
portet,quam ab eiuſmodi frigore: quan
tumuis duro,atque acerbo. Cuiusgene
risetiam illud effe puto,quod Meteoro
logi, perculſa , afflataue fulmine anima
lium membra perpetuum exanguia, ac
torpida fieri produnt. Nam fulminis co
tra ignca natura eſt,multorumque id fæ
pè incendiorum cauſa extitit. quemad
modum pluribus oſtendit Seneca lib. 11.6.
21. in quaſtionibusnaturalibus. Hoc igitur
quod iam nobis dictum eſt , identidem
inculcare conuenit,in Sarhananocendi,
perdendique vim occultam effe, ac nul
lis naturæ legibusadſtrictam : otioſeque
illos
232 DE MAGIA

illos agere ,qui quæis facit,ad certam ati

quam naturæ rationem exquirunt: quafi
non illi fit potius perpetuum cum natura e
dillidium ,atque contentio.Et id quidem
ab hoc vno exemplo ( quod fuperioribus
quafi corollarium acceder) fidem vel lo
cupletiſfimam fibi vēdicare poteft, quod
nuncnuper in Samardano noftro Ruſtia
co , à mulieris, quæ cụm fortè fortilegij
comperta fuerat, marito įnaudiui . Pri
dem ſe cam demalâ aliquâ arte fufpecta
habuiffe , vel inde maximè,quod fingulis,
quçveneris diem proximèantecefiſſent, 1
noctibus, cum accubaret, glaciçi inſtar
rigentem femper fenfiffet. Idenim tem
pus ferè eſt in Lotharingia ( vti a nobis
paulo ante di& um eſt) quo fagæ dimiſſo
conuentu à Magiſtellis fuis digredi fo
lent : Nam & eiufmodi rigorem exillo
rum recenti contactu eascontrahere , ac
aliquantisper retinere poffe, non eft vei
que dictu incredibile , atque abfurdum .
Qua aucem ratione alia , quam quæ fuo
do dicta eft , haud facile eft coniectari .
Haétenus Remigius.
CAP.
 CAP. XXXIII. 233
CAP . XXXIII.

Ex prædiétis omnibus fequens generalis Apodi

Etua conclufio.
Es dicitur eius eſſe, cuius fignveſt ſi
R
ton gnata.l. Quod fineque 14.9.1.ff. deperic .
d & commod.rei vendit. cap. Si iudex . de Sent,
$ Excom.in 6.facit text.in cap.Quod quidam ! .
quaft.i . & cap.quemadmodum.23.queft.7.ca.
pofteà ſignatur 23.quaftion. 2.cap. Janeprefer
tur, & cap.Magna.Extra de voto . tam quoad
dominium , quam quoad poffeffionem .
1.3.C.de bon.vacant.l.Monumentorum . 6. C.
de Relig .& fumpt.fun.vbiDd. Quod publice
inciſa in æs vel marmor , vel in lapides
probent.l.10.ff.de Pròbat.l. 27.ff. de condit.
& demonftr.l. 11.ff. fin. Reg. inſcripta verò
monumentis iura ſepulchrorum non tri
buant quidem viuente illo, qui inſcribi
iuſſit ,ſed tamen illo præmoliente. Forcat.
Dialog.Netyomant.num.34. Addemoriso
lim fuiſſe, vt res quiſque ſuas etiain mi
nutiſſimas annulo fignarer. Idque tefta
1
tus eſt expreſsè Plin .Nat.biftor.lib. 33.14.1.
his verbis. Quæ fuit illa priſcorum vita ,
quan
}
234 DE MAGIA

qualis innocentia , in qua nihil ſignaba

tur? At nunc cibi quoque & potus vin
dicantur annulo à rapinis. Eoque non
dubium eft , quin Valerius 'reſpexerit libr.
3.cap.9. de M. Popilio ita fcribens:vnum
etiam de multis, qui allidebant, vltimo
complexu & oſculo dignum iudicauit,
femperqueannulos quoque ſuos ei tra
didit, videlicet ne quid ex ea hæredita
te , quam non erat aditurus amitteret.
Quibus etiam non incommodè addi po
teft, quod de clauibus & annulis maio
si natu filiæ traditis ſcribit Papinianus in
1.77.9.21.ff.de legat.2. lacob. Keuard. libro
ş.var.cap.16. Item in oblignandis tabu
lis & inltrumentis vtebantur eo , vt often
dit Plaut.inCurcul. A&t.2.fcen.vlt.vndeplus
annulis , quam animis hominum credi
queritur.Senec.lib.3.debenefic.ca.is. & ob
lignari tabulas conſueuifle Paul.s.fent.25.
tradit. Teſtamentum quoque infuper !!
annulo ſignari moris fuifle fatis conftat 1
ex 1.22.9.5.ff.Qui teftam . fac.poff. Inuenio
Auguftum ,cum morbo grauiflimo confi
&taretur,deplorata ſalute annulum Ágripe
pa
 CAP . XXXIII. 235
påtradidiſſe.Dio.lib.z.refert: Et Tiberium
deficientem exemplum digito annulum ,
quaſ alicui traditurum , parumpertenu
iſle. Sueton.in eius vita 73. teftatur, Atque
hunc annulum vt plurimum fecum cir
cumferebant.Macrob.7.Saturn . 13. quem
& vnicum faltem habere licuiffe maio
ris certitudinis caufa ex eodem cognos
fcitur. Supervacaneum effet monere li
teras eo obfirmaras vt plurimum fuiſſe .
Nam & illud adhuc ætas noftra obfer
uat . Quo pertinet Tullij Q. Ciceron .fratri
rationem regendæ prouinciæ præfcribé
tis fententia. Sitannulus tuus, inquit ,non
vt vas aliquod,fed tanquam ipſe Tu:Non
miniſter alienæ voluntatis, ſed teſtis tuæ .
Sunt & aliæ fignaturæ ſcilicet imaginis,
+ vnde non tantum ait S. Propheta .Dauid
Pſalm . 4. verfic. 7. Signatum eſt ſuper,nos
lumen vultus Dei : Sed etiam Saluator nofter
Luc. 20. ait, Oftendite mihi denarium ,cuius
imaginem habet ,& ſubſcriptionem ? Et refpon
dentes dixerunt, Cafari : dixit illis : Reddite,
quafunt Cafaris, Céſari; & quæ funt Dei ,Deo.
Facit textus incap.Difplicet.23.quaft. 4. ibi..
236 DE MAGIA
Et vosoues Cbrifti eftis characterem Dómini
Cum portantes Et Genef.4. Pofuit Dominusfi
gnum in Cain.Sic lignum animalis demo
Itrat Dominum, Er eoipfo , quo equus ,
bos velouis, velalia res reperitur cum fi
gno meo , quo vtor , lignata probatur
mea ,arg.text.in l.Stigmata.C.de Fabricens.l.
pen.C.de Aqua du &tu.lib, 11.1.3.C.de frum . A
lexand.lib.it. & ita tenenr Bart. Lucas de
Penna , & Platea in d.l.Stigmata. Et faciunt
ſtigmata recognoſci perſonas viuas vel
mortuas,Alexand.inl.cum diuerfis ff.de re
lig.& fumpt.fun . Vti enim nomina inuen
ra,vt res ipfas ſignificent.l.7.in fin.ff. deſu
pell.leg.5.3.Inft.de Donat.l.io.C.de Ingen.com
manumifſ. Ita dicimus Sriginara militem ,
habitun Clericum , ſtolam facerdotem ,
quæ propriè eorum fignafunr, ſignifica
re. Bald.in l.Directis. C.de teftam.manum.l.
15. § . 15. ff. de Iniur.l.100.ff.de verb.Signif.
Menoch.lib.3.Præſumpt.cap.64. Licet Bald.
in Auth.Dosdata.C.de Donat.ante nupt.dicat
quod folum faciat præſumptionem ,quia
alias de facili poflet fraus committi,il 10
lumque ſequitur Chaffan. in Catalog.glor.
mund.
1
 . CAP. XXXIII. 237
mund.1.part.confid .35. ponens exemplum
in ballismercatorum.Conſentiunt hiſce
Beneuenut.Strach.tract.de mercat,part.2. nu .
78.Anton.Gomeſ.in l.45.Tauri.num.77.Me
noch.lib.2.dearbitrar.caf.; 18.nu . 23. Hiero
nym.de Cauall.inprat.quaft.745.Ofafc.decif.
40.nu.z.latè Rota Genuenſis Decif.201.Paul.
Chriſtin.decif. Belgic .vol.2. decif. 111.num.2.
Matt.Berlich.concluf.36.nu. 93. Maſcard.vol.
2.concluf.1051, Qui ait, num.z. Mercum
præfumptionem inducere pro illo , cuius
merco res ſunt notatæ , lignum enim o
ftendit ſignatum , & mercatores ferè hac
de caufa merca & figna habent, quibus
merces ſignantur,dicit.Bald.in l.i.nu.1. C.
Quares vendipoff. hinc ſarcinæ , fiue ballæ
vt loquuntur eorum eſſe præſumuntur
quorum merco ſunt impreffæ : Idem facit
fignum in venditis arboribus. Baer. deciſ.
105.num.9. & inſignia ac vexilla faciunt
præſumi nauim illius effe, cuius inſigne .
İaſon Conf.170.col.4.vol.2.Exſigno etiam
quo mercatores vtuntur , depræhendi
ila tur, quod Git indu& a communio & focie
tas ,vt fi fit appofitum ſuper rebus de qui
bus
238 DE MAGIA

busagitur. Hector.Felic.de commun . Soc .

cap.11.num.14.Strach,in tr. deMercat.part.
2.num.II.
Atqui, vti ex prothocollis Inquiſito
rum præfupponitur,in denunciatis & in
carceratis vt plurimum perfonis, hodi
erno tempore & quidem in variis par
tibus corporis , præuia, prouit par eſt,ſo
lerti & curioſa indagine ac probatione
numeroſa quandoque deprehenduntur
ſtigmata inuſta , & quidem quæ, vt fu
perius demonftratum latius, nec natura
lia,dico non naturalia , quippe quæ præ

fumptionem hanc non indicant, quod

res lit in dominio alicuius ( quia dato ,
quod nunquam auis fuifler in dominio
alicuius,nihilominustamen liineflent ei
ſigna naturalia ,fcilicet pes varicoſus, aut
nullum vnguem
in poftrema eius parte
haberet,ſed tantum globum carnis, hæc
vtpote ab occupante non facta non pro
bant hoc eſſe,quod ab hoc contingit ab
eſſe l.non hoc 4.C.onde legitimi. Chaffan. in
1
conſuetud.Burgund.rubr.13.5.1.num.8 .) Sed
accidentalia violenterimpoſita, nec ta
men
 CAP. XXXIII. 239
men ſupra naturalia diuina, ſed Diaboli
ca ſunt.
Vnde meritò vel ſaltem ex præſumpti
onibus & indiciis apertifſimis ac perma
nentibus illis ( quæ in hoc crimine oc
cultiſlimo nocturno & atrociſlimo non
minus ,vti in crimine læſæ maieftatis hu
manæ iuxta Fabr.in l.s. C. Adl. Iul, maieft.
Veladulterio.l.34.C.Ad.l.Iul. de adult. Bo
din.l.4 ,Demonomania.cap.4. fufficiunt) fi
ponad mortem ,faltem ad torturam tan
quam mancipia viua Diaboli his notis
inuſti condemnandi funt. Qualem enim
re inuenero ,talem reiudicabo.l.15.9.15.)
off iniur. & talis quiſque efle præfumitur,
qualis eſt habitus, quem geftat. cap.iudex,
Laicus.Deſentent.Excommun . in 6. Nicolaus
Euerhard.loc.11 ,àveroſimili.num.7. vnde &
Lucanus lib.6.verf.510. Yagarum habicum
lacius exprellir,his verbis.
illinamque nefas vrbis fummitteretecto,
Aut laribus
ferale caput,defertaque bufta
Incolit, & tumulos expulfis incolit vmbris.
Grata Deis Erebi, cætus audire filentum ,
Noſſedomos Stigias ,arcanag, Ditis operti,
Non
3
240 DE MAGIA
Non ſuperi, non vita vetat, Tenet ora pro
phana
Fædafitu macies,cæloque ignotafereno
Terribilisſtygio
faciespalloregrauatur,
Impexis ornata comis.
Quintilian.declamat.15. aitMagiante ome
nia minax vultus, feralis habitus, horre
ant ſqualore crines ,rigeat ſuper nefandas
cogitationes effera triſtitia . confer, lul.
Caſar.Buleng lib.z.aduerſ.Mag.c.68.vtiigi
tur perfua figna proconſularia , faſces ſci
licet & ſecurim cognofcitur Proconſul.
2.1.ff.de offic.Proconf. ArchiEpiſcopus per
pallium cap.Ad honorem.4.Extr. de Author.
& vf.pall.ciuis Romanus pertogam . l.32 .
ff.de iur.Fiſci.ludæus per circumciſionem ,
Cap.ab exordio2.Dift.35. Clericus per ton
furam.cap.Ex literis.Extr.detranfał . Mu
lieres per annulos,cap.Noftrates,3.cauf.30 .
quaft.s.cap.illud, 11. Extr.de Præfumpt. Per
eoſdem ferreos,olim ferui, argenteos li
bertini, aureos, ingenui l.4.ff.de Iuraur.
annul.ijid,lib.19.Etym.cap. 32. Er habitus 1
diſtinguitnouitum à profeſſo.cap.pen.ex
tra de Regular & tranf.Ancillam à libera,
merce
 CAP . XXXIII. 241
meretricem à matronai.is. 9.15.ff. de 19
iur. Ita & per ftigmata,ac alium habitum
vulcus & oculorum Striges: Idque tum
ratione ſignificandæ profeflionis fuæ ;
quemadmodum frontones animoſos, &
reſolutos fuicultus profeſſores diligit &
ſignat Deus Apocal.7, Pfal.4.verf. 7. Ephef.
ID.IS. & 6.4.0.30.1ohan.6.27.2.Corin . 1.1 .
21.Cruces& rofaria publicè deferunt &
geftant Heluetij Catholici, vr inter me
dios Hereticos profiteantur ſuam fidem ,
ſeque effe Orthodoxos Chriſti, & Virgi
nis Deiparçcultores:Sic & Epiſcopicru
cem auream vel argenteam : iple veið
ſummus Pontifex adamantinam ctiam
dum celebrat,geftatin pectore, Cardina
les verò regulariter rubrum pileum : Hi
enim quaſi ducesfidelium in bello facro
ad tuendamChrifti crucem debent effe
fortes vr adamantes, & veluti Nabothi
vineam fuam defendere, & pro Ecclefia
ftica libertate, ſi neceffe fit vitam prófun
dere.3.Reg.cap.21.& cauf.23.quaft.8.cap.21.
Gloſin ca.3.de Immunit.Eccl.in 6.verb. Aeter
nam . Similiter etiam vt in die Cinerum
L omnes
 DE MAGIA
242
omnes Chriſtiani in Eccleſia ſignantut
in fronte cruce cinerea , quin & omnes
dum furgunt,dum orant,dum prandent,
dum incumbunt, & alias fæpè per diem ,
fignant ſe cruce in fronte,qui vetus mos
eſt,inquit,Tertull.deCorona militis.cap.3. I
mò primis Ecclefiæ temporibus moris e
rat Chriſtianis fignum crucis, aut no
men leſu candentibusnotis carni inure
re , vti teftatur Procop.in cap.44. Iſaia, Ad
hoc ſignum profeſſionis ſuos hortaba
tur Quirites Cic. 1. Orat. in Catil. quan
do ait, Sit inſcriptum in fronte vniuſcu
iuſque ciùis, quid de Republica ſentiat:
Tuinetiam per hoc adumbratx initæ in
ter ſe confederationis ergò : Illius placet
duo fimilia exempla hic adſcribere. An
no 1566.5. Aprilis multi exfæderatis no
bilibus Belgicis Bruxellas venerunt & il
luſtriſſimæ Gubernatrici libellum fup
plicem porrexerunt , quo inter cætera
volebant edictorum ad Inquiſitionem
pertinentium executionem tātiſper pro
Togari,donec ad regem Philippum quif
piam mitteretur, Gubernatrici tum for
tè
 CAP . XXXIII. 243
tè aderatmagninominis eques aureivel
w
teris , qui dixiſſe fertur ad illam : Non'eſt,
quod formides.Geux,id eft,mendiciſunt
ifti, & nihili homines. Inde illi arrepta
occafione , ſe Geux vel Geuſeos nuncupa
runt, & paulo poft quidam exprimariis
dicti federis nobilibus in publico con
ujuio iam apud omnes pervulgatiſfi
mum illud viue les Geux , viuant Geufei,
Bruxellis proclamaffe fertur , fimul e
VASCVLO LIGNEÓ, quali vtunturmen
dici,hauſto vino. Porrò etiam veſtes fibi
ſumpſerunt coloris Cinericiei, & ad la
tus appenderunt VASCVLA LIGNEA ,
quorum laminis argenteis hæc inſcripſe
runt. 5. Aprilis Anno 1566. viue les Geux.
F. Laurentius Surius Carthuf.rer.in orb.geftar.
in diłt . Anno pag.mihi,681.
Cuius fere ſimile exemplum legitur
in vita Othonis I. Imperatoris Romani.
Cum enim is regnum ſuum Anno Chriſti
938.auſpicatus effet,& Gallicommina
rentur ducere in Germaniam tantum ex :
ercitum , quantus viſus anteà non fuiffet:
Imò cum Hugo Capetus Comes Pariſienſis
I 2 Saxo
244 DEMAGIA CAP. XXXIII .
Saxones per contumeliam (tramineos &
effoeminatos nominaſſet. Ad hæc re
-fpondiffe Othonem ferunt, inanes eas
comminationes parum decere fapientes
Principes , cum conftet victoriain & e
wentum belli in manu Dei eſſe. Refpon
dit & hoc quoque, ducturum ſe in Gal
liam tot pileos ſtramine contextos, quot
nunquam antea vidiffent. Et ea de cau
fa ad ludibrium contumeliæ exercitum
fuum inftruxit , vt milites gererent ( Pi
leos Stramincos,cum colis & fuſis ſubti
liter tornatis) eumque exercitum vſque
ad Luretiam Pariſiorum perduxit, in ea
que dictum Hugonem cepit, & libera
tum regem Ludouicum affinem ſuum in
Galliæ regnum reſtituit. Carion. lib .
3.Chron.c.4 . Monarcb.3 .& tat.in
vita Oibonia 1 .

(:)

MAGIA
 245

MAGIA NATVRALIS :

fiue

DE MIRANDIS

QVIBVSDAM NATV
RALI MAGIA FACTIS
operationibus,

САР. І.

Vt node viderepoßis.

I vis videre rem ſubmerſany,

& profundam in nocte , &
non occultetur tibi plus
quam in die , & legas libros
de nocte nigra.Vnge faciem
cum fanguine vefpertilionis, & ecit,quod
dico. Alb.Mag.de mirab.mundo
Suffumigatio ad videndum in fomno, quod fu
turum eſt de bono & malo .

Accipe fanguinem afini congelatum ,

& lupi ceruini pinguedinem ,& ſtoracem
aggrega totam ,pond. 4. æqu . & confi
L3 cian .
 246 DE MAGIA
ciantur & fiant grana , & fuffumigetur
cum eis domus. Tuenim in fomno tuo ,
qui narrabittibiomnia.Alb.Mag.delo
Vt abftemius quis reddatur.
Spuma quæ inuenitur circa tefticulos
cerui, vel equi, velaſıni fatigati, admif
ceatur cum vino, & illud vinum detur in
potione,abhorrebit vinum permenſem .
Alb.Magn.d.l.
Vt homines videantur
fine capitibus.
Accipe fpolium ſerpentis , & auripi
gmentum , & picem nigram , reuponti
cum , & ceram nouarum apum . & fan
guinem afini, & terc omnia, & mitte in
rudiolla, plena de aqua , & facias bul
lire ad lentum ignem , & poftea demit
te frigefcere, & facias cereum , & om
nis , qui illuminabitur co, videbitur fi
ne capite.
Vt homines videantur quorum libet ani
malium capita habere.
Accipe ſulphur viuuin , & lythargy .
rium , & iftis fimul pulueriſatis, fparge in
lampade oleo plena,habeantque cande
lam de cera virginea , quæ ſi permixta
cum

/
 CAP . I. 247
cum fece illius animalis, cuius caput vis,
vt videatur babere tenens candelam ac
cenſam de lampadis igne , & da bibe
re vinum cum valdimonia, & illi qui in- ,
de potabunt , videbunt ſe habere caput
animalis,

Vt homines yideantur habere puitum

canis .
Accipe adipem de crure canis, vnge ex
eo parum de bombycino , pone in lam
pade noua de viridivitro , & pone lucer
nam inter homines , & cernunt vultum
canis.

Si vis vt caput hominis caputaſini via

deatur .
Tolle de tegmine aſelli, & vnge ho
minescapite.
Vt homines videantur habere tria capita.
Accipe de pilis alini mortui, & facfu
niculum , & ficca , & ſume medullam ,
de oſſe principalis dextrihumeri, & mil
ce cum virga virginea , & line funiculum ,
& pone fuper liminaria domus . Ingre
dientes domum tria capita habebunt,
L 4
248 DE MAGIA

hi, qui in domo funt,intrantibus afininje

debuntur.
Vrequina,pel aſininarideantur aftan
tium capita.
Equo abfcinde caput, vel aſino non
morţuo , ne languida fic virtus, eiuſque
capacitaris fictilein fabricato ollam , olea
plenam ,fuique pinguedine, vt ſuperemi
neat os operculato , tenacique munias
luro ignem ſubdelentum , ve plane bul
tiens tribus feruetur oleum , elixataque
caro inoleum currat , vt nuda ſpectentur
offa,pila cundito ,puluiſque oleo permiſ
cearur, quibus aftantium capica perun
gantur . Similiterin lampadibus ftupei
funiculi in medio ftatuantur, necprope ,
nec longe,vtrespoftulat, & monftruolo
ſpectaberis vultu .
Aquafaciemdenigrans.
luglandis calloſo herbidoque pura
mine illo , quod guliocain dicunt, & gal
lis, chimiſtarum organis clariffima cli
ciatur aqua ,qua G facies, vel manus ma
duerint,nigrefcunt paulatim , vt Æthio
pes videantur,
Quod
 ACAL'
Quod fiabijcere , & priſtine albedini
reftituere velis,acetumn ,lemonis luccum
& colophoniam excillabis ,taliſque lotu
ra nigrum illu dabijcit, & propulfat..?
Viſurdus audiat lyreſonum .
Vis vel manibus aures obducere , ne
fonum audias ,tunccapulum fyræ ,velcy
tharæ mordicus prehendito, pulſeteam
alter, & concinnum in cerebro dabit fo
num , & fortaſſe fuauiorem . Nec folum
capulum dentibuscaprans, fed longifſi
mam haſtam , quæ lyram tangat, & per
cam clarè auditasfonus, diciqne porerit
non auditus ſenſu , fed guftupercipere.
Porr.mag.nat.lib.2.c.25.
Deferpente.
Serpens quidem ,fi ſemel calamo per
curiatur,moritur,lın vero iterum percir
; tiatur,confirmatur. Brumalitemporein
firmiorefficitur, & à ſoricibus vincitur.l .:
gitur ante hyemem circa fe colligit ſege
tes, vt illæ fibi efcam præbeant.
Anguis in aquisdegens,quando ſenu
erit,perdit aſpectum , & li volueritiedi
Ie ad iuuentutem ,ieiunat, 40. diebus , vt
I s laxe
 DE MAGIE
laxetur pelliseius. Et fi anguftum fora
men inquirit, vt dum nititur exire, inde
pellem ſenectutis dimittat.
Ad Congregandum ferpentes.
Accipe ferpentem in aliquo vaſe,
multis foraminibus perforato inclufum ,
& accende ignem de ftipulis in circuitu ,
ftatim ſerpenslibilabit, ad cuius clamo
rem omnes accurrent.
Qaodli vnxeris vnum ferpentem , vel
vermem , de maffà illius vermis detur
alicui comedere , intelliget cantus a
uium.Alb .Magn de virt.mundo
Vt humana videantur animalium. capita.
Ex humano capite recenter obtrun
cato , electum oleum ,animalibus faciem
hominis inducir ,lcvariisanimalium ca
pitibus,monſtroſiora reddes corpora , fi
iisaccenſis liciis illuftretur domus, quod
fido claudi pectori , nam vti arcana ab
antiquis celebrantur,nec ita faciliter ex
eorum eruitur dictis . Aliter tamen do
cet Anaxilaus,necirrite : Equorum virus
lampadib
à coiru accipitur, nouiſque us
h
ellychniis accenfum ominum capira ,ė

quina
19
 CAP

quina viſui monftrificè repra ... at : De

afinis fic quoque proditur.Sicillud quod
apriam vocant in fuibuscum fubant. Ac
ceptum enim & accenfum idem præſtad.
Sic animalium liquorum auricularibus
accenfis fordibus. Siilļud perures, quod
dicemus ſperma, eoque ſpectatorum fa
cies perunxeris , corundem animaliuin
conſpicies capita, ſerua.
Vt adftantes fine capitibusvideantur.
1 - Auripigmentum fubtiliffimè,tritum
nouaolla ex oleo finas ebullire, nec ab re ',
fueritli fulphurimmifceas, operculo ol
id
læ impofito ,ne croceus euolet vapor,
s
noua incendaslucerna, & adftante fine
capitibus & manibus videbuntur ,, ocu
los digitis comprimendo, dum candela
accenditur , idque pauliſper videbis ve
fieri potuerit.
Vt omnes videantur in formaelephantum
quorum magnorum ,quiin domo funt. ,
Accipe ſpeciem quæ dicitur Alcha
chengi, & contere, & conficeipſam cun
aliquantulo pinguedinisdelphini, & fa
ex eo grana ficut citri. Deinde fuffumig
L 6 ,
 SAGIA
ex eis lut sgncm ſtercoris vaccæ , quæ
mulgetur , & non fit in domo locus ex
quo egreditur fumus nifi porta, & litlar
ga lub terra deincus . Nam omnes qui
funt in manfione videbuntur, quafi ipfi
funt homines magni in formisequorum ,
elephantum .
Ve homines videanturin quacunquefor
ma polueris.
Accipe oculos bubonis, oculos piſcis
qui diciturlibinitis , & oculos piſcis qui
dicitur affares , & fel luporum. Contrita
ergoea manibus commiſcendo : Etponc
ca in vafe vitreo . Cum ergo visoperari
cum ,accipe adipem cuiuſcunque vis be
fiæ ,quod fiat hoc informa eius,liquefac
cain , & permifce cumilla medicina & in
ange cum eolicinium quodcunqne vis,
deinde accende ipſum in medio ædis:Vi
idebuntur enim homines in forma illius
beſtix ,cuius pinguedinem accepiſti.
Vi homines appareantin formaAngelorum .
Accipe oculos piſcis , & oculos filoeid
eft frangentis ofta, & contraria cos mani
bus macerádo; & pone cosio vaſe vitreo
feptem
20
 CAP. 1.
1 feptem diebus, deinde pone in cis aliquid
it de olco, & illumina cum co in lampade
viridi, & pone ipfum coram hominibus
qui'funtin æde:Ipfi enim videbunt fe in
forma angelorum exigae accenſo.
Vi bomines appareant in formafæda, & ter
renturinvicem homines, & faciuntipſum
6 1
fingentes demonem .
Accipe pilosex cauda canis nigri , in
G
quo non fitalbedo, & aliquid ex pingue
dinc eius,liquefacpinguedinem.Deinde
accipe pannum elequiarum , & fac dein
deliciniųm : Deinde line ipfum cum eo
quod feciſti, & illumina ipſum in lampa
de viridi cum oleo fambucino, & accen
5 de ipfum indomo, & non fit ibi licinium
præter ipſum ,& videbis mirabile,
Vt hominesvideanturfe invicem ficuti
magines & lapides.
Accipe ziinat & tere bene , & accipe
pannum funeris, & inadefacipfum cum
pinguedine piſcis, aut cum oleo fefami
no puro , pone ipſum in lampadeviridi ,
& pone fuper iphim ex illo medicamine
courrito rein paruam , & fitmirabile ,
L 7
 DE MAGIA
154
Vt bomines videant fe inuicem omnesinfir
2
mos ex vehementia ifirmitatis
extenuationis.
Si acceperis pilos aſturis, fiet inde li
cinium , & quando accenditur , erit
quod dico.
Vt hominesappareant nigrarum fácierum .
Accipe lampadem nigram & funde
fuper ipfam oleum Cambucinum , vel ar
gentum viuum , & funde in illo oleo, vel
argento viuo , ex fanguine phleboto
mantium , & ponein illo fanguine ſam
bucinum ,vel argentum viuum . Velpo
ne in oleo antimonium pulueriſatum , &
accendas:
Vtfæmina concipiat.
Accipiataliquishepar parui porci, &
teſticulos, & deliccer , & etiam redigat
in puluerem , & dec in potum maſculo &
mulieri: & mafculus, ft prius iinpotens
fuerit ad generandum , generabit, & mu
lier, quæ non potuit concipere , tunc
concipiet.
Aliud .
Mulier accipiat camphoram herbam
pul
 CAP. I.

pulueriſaram , & bibateam cum vino, &

concipiet.
Aliúd. .

Accipiarvuluam leporis, & pulueri

ľ fer cum melle liquido , & accipiat cor
tauri, & illa pariter accipiant ebullitio
nem , & fic mulier accipiat in vna ſepti
mana, ita quod vno tempore accipiat, &
concipier .
Aliud.
Mulier debet vti calidis', & bonis ci
bariis,& debet quodammodo inebriari,
& bene fricari, & debercauere , ne crura
eleuata femen impediant , ita quod de
bet ſe cito labori applicare ad retinen
dum , & ftatim poſtea dormiat , & fine
dubio concipiet.
Aliud .
Simulier non poteft concipere , acci
pe cornu ceruinum , & miſceatur cum
felle vaccino ,teneat mulier ſuper ſe; co
cat,& ftatim concipiet. Alb.Magn .
Vtfæmina mafculum concipiat.
Mulier in actu matrimoniali erigat
dextrum crux, vr ſperma yiri in dextrax
par
 DI MAGIA

partem cadat, & vir etiam illuc dirigar.

Suader etiam Hippocr. anţe congreſ
fum , finiftrum teſticulum ligari, vt to
tum ſemen ad dextrum confluat. Partes
enim dextræ finiftris robuftiores funt, &
dextra ſpermatica directo è vena caua fu
-git materiam feminis finiftra ab emul
gente , Suadendum eriam , cum mulier
habere ſe in vtero exiftimat , vt in dex
trum lacus corpus reclinet , atque li po
teft, ita dormiat. Riolan . in par.meth.be
nemed.fol.It.
Vt mulier cum aliquo adulterare non
poßit.
Incide de capillis cius , & puluerem il
Morum tibi ( aliiibi) fuper feretrum ſpar
ge, antetamen vnge feretrum cum mel
lc . & moxcoeas cum muliere, & cum vo
lueris foluere ,ex tuis capillis facfimiliter.
Si vis pt mulier non corrumpatur, nec
quarat viros.

Accipe priapum lupi , & pilospalpe

bratum eius, & pilos, qui ſunt ſub barba
cius , & combure illud totum , & da ei in
Poru ,
 CAP. I. 257
2 potu , ipfa neſcience nullam alium volet.
Aliud.
Mulieraccipiat acum , inficiatque fi
mo, deinde inuoluar luto , in quo cada
uer humanum defoffum fuerit , & ſee
cum portet in puniculo , qui fuitin fune
re, non poterit vir quiſquam cum ea coi.

1 Ie , quamdiu ſecum habuerit. Agripp , de

occult.philof.lib.1.6.46 .

Vt à partu fiat virginalis adftri &tio.

Ad mentiendum virginitatem balnea
alaminofa & aſtringentia opitulantur.
Item pelli ex fucco femi.rumitis acidi &
virentis. Velex gallisin aqua maceratis,
in ficcatis & lana exceptis .
Semen oxylipapathi tritum in vteri
finu imponitur, velgallam in aceto ma
ceratam , & poſtea liccatam , pulueriſa
tam , ſuper linum ablucum confpergitur
fubinde.
Cur maleficæ non ditentur?
Vtiuxta complacentiam dæmonis in
contumeliam creatoris, quantum polli
9 bileeft,pro viliffimo precio emantur. Et
fecun
 258 DE MAGIA
fecundo nein diuitiis notentur. Tom. ) ,
part.quæſt.18.
Cur penereus actusfaciliusmaleficiatur?
Ratio eft, quod plus permittit Deus
ſuper hunc actum , per quetu primum
peccatum diffunditur, quam fuper alios
actus humanos.Tom.eod.part.2.q.1.
Cur in venereis magis maleficantur viri,
quam fæmina?
Quia tale impedimentum fit inter
dum per obſtrulionem vaſis vel etiam
per motum localem reprimendo rigo
remo membri , quæ potius & facilius in vi
ris contingere poſſunt,ideò plures viri
maleficiantur, quam mulieres.
Pofferetiam quis dicere, quod ideo ,
quia plures mulieres ſuperftitiofæ funt,
Quam viri , & potius allicere cupiunt vi
ros quam mulieres.
' Vel etiam in defpectum hoc faciunt
mulieris coniunctæ ,vt vtrobique faciant
occafionem adulterandi, dum vir alios
cognofcere poteft, & non propriam , &
fimiliter vxor etiam alios habeat quæ
fere aipatores.part.1.q.8.
Que

1
 CAP. I. 259
QuomodoDiabolus vimgeneratiuam impediat?
Dicendum, quod Díabolus impedit
generatiuam vim non impedimento in
crinſeco , lædendo organum fed extrinſe
co impediendo vſum .
Vnde quia eſt impedimentum artifi
ciale, non naturale,ideò poteft impedire
ad vnam ,quod non ad alios : Veltollen
do excitationem concupifcentiæ ad il
: lam , & non aduerſus aliam & hocper
3 virtutem propriam vel herbam , vel lapi
dem ,vel per aliquam naturam occultã.
Quomodo frigiditasnaturæà maleficio di
b
gnoſcatur ?
Si quæritur,quomodo poteft diſcerni,
quod ex maleficiocontigerit? R. Quan
do virga nullatenus mouetur, & nunquã
potuit cognoſcere , & hocelt fignum fri
giditatis . Sed quando mouetur & crigi
tur,perficere autem nópoteft,eft lignum
5 maleficij.part.2.q.8.Nota ſecundum ca
nonum ſanctiones, quod quicunq; pro
pter vindictæ libidinem explendam , vel
.
propter odium aliquid fecerit viro vel
mulieri propter quod non pofletgenera
I@a
 260 D: MAGIA

re,velconcipere reputatur homicida ,ex

tra de homicid . Et nota quod communi
ter loquitur canon de amatoribus fecu
li, qui ſuis amaſiis per pocula ,ne confu
fionem incurrant,talia procurant. Velet
iam per certas herbas naturam nimium
infrigidantes abſque auxilio Dæmonum .
Vnde pænitentes ficut homicide puni
endi.parc. & quæſt.ead.
Cur Sathan ad exſecrandaſua maleficia facra
tos feftosdies eligat?
Primò vt fic malefici non ſolum perfi
di per apoſtaſiam à fide, verum etiam ſa
crilegi vitium incurrant , in quibus ipfi
dæmones vt ipſe creator amplius offen
datur, & grauius in propriis animabus
maleficæ condemnentur.
Secunda cauſſa quod cum Deusfic
grauius offenditur eis maiorem poreſta
tem fæuiendi in homines, & puniendi il
los , fiue in rebus, fiue in corporibus ec
iam innoxios relinquant.
· Tertia caufla vt maiori opportunitate
plures ruere faciant,præſertim iuuéncu
las,quæ feſtiuis diebus ocio, curioſitati
bus,
1
 CAP . I. 261
bus, dum amplius infiftunt eò facilius à
maleficis vetulis ſeducantur .
Poreſt & addi quarta cauffa,vt ficfaci
lius homines ſeducant, quidum fic cóli
derant quod talia a co ſacrarioribus té
poribus fieripermittuntur, non æſtimet
illa tam grauia effe,ficut ſi illistempori
bus nequirent facere,part.z.quæſt.1.c.4.
Violentia vel beneuolentia vincun
tur malefica cap.7.
Curcirca ferpentesmagis yis maleficorum
perſetur?
In ſerpentibus magisoftenditur vir
tus maleficorum ,vt dicitur, quam in aliis
animalibus, quia per ſerpentem Diabo
lus tanquam per ſuum inſtrumentum
mulierein tentauit.part.1.quæft.7.
Quomodo malefica animaliainterimant?
Supermorum autem quo animalia &
iumenta maleficæ interimunt, dicere -
portet, quod ficut homines,ita & iuinéta
vel tactu & vilu, vel viſu tantum , velvbi
ſubrer limen oſtii ipfius ftabuli, vel vbi
ſolent adæquari maleficium aliquod feu
inftrumentum maleficii reponunt.
Sic
282 DE MAGIA
Sic enim & iltæ in Ravensburg inci
neratæ ſemperad inſtantiam Dæmonum
vbimeliores equi, aut pinguiora erant
jumenta maleficiare habebant. Et dum
interrogatæ fuiſſent er quem modum
talia efficerent? Reſpondit vna nomine
Agnes , quod fubter limen oftii ipfius
ftabuli certas res occultarent. Et inter
rogatæ cuiuſmodi res ? Reſpondit :
Diuerſarum ſpecierum animalium of
fa . Et vlterius in cuius nomine hoc fa
cerent , interrogata refpondit , in no
mine Diaboli & omnium aliorum Dia
bolorum .
Sed & altera nomine Anna , quæ
dum vni ex ciuibus ſucceſſione viginti
tres equos maleficiaſſet,quia vector erat.
Vltimatim dum viceſimum quartum e
miſlet, & iam ad extremam paupertaterý
deueniſſet, vector ſtans in oftio ftabuli,
dixit ad maleficam , quæ in oftio ſuz
domus ſtabat:ecceiam emiequum , pro

mitto Deo , li equusille moritur, quod

ego manibus meis propriis te interfi
ciam . Sicquc territamalefica, cquum ſi
bi
 CAP . I. 263
biintactum reliquit. Dum autem capta,
B interrogata fuiſſet, per quem modum
talia effeciſſet. Reſpondit, ſe nihil aliud
niſi foueam feciſſe , qua facta , diabo
lus certas res impofuiffet, libi ignotas .
Qua ex re colligitur , quod tantummo
do autmanum , velvilum apponere ha
bent. Et hoc, vị quoquomodo maleficæ
cooperetur. Aliaseniin diabolo fæuien
ti in creaturas facultas non permittere
tur , vbi malefica non concurreret , vt
prius tactum eſt , & hoc contingit pro
pter maiorem offenſum diuinæ maiefta
tis fæpillime etiam à paftoribus viſum ,
- quod certa animalia in campis , dum
tres,a'ut quatuor faltus in aërem feciſſent,
ſubito in terram colllapſa interierunt.Et
hoc vtiq; dæmónum , ad inſtantiam ma
leficarum , virtute.

Ad audaciam augendam .

· Corfimiæ prohibet pullum cordis ,&

audaciam , quæ in corde reſidet, adau
get.Port,mag.nat.lib.1.6.14.
Gallus
264 DE MAGIA
Gallus vt continenter, e aßiduè
Cantiller.
Experimento comprobatum eſt, li
gnum aloes, vel ſuffitum , vel naribusad
motum , mirifica efle vi in corroboran :
do cerebro, acfenfibus excitandis , adeo
vt ſi in puluerem redigatur, admixtis ali
quot caryophyllis, atque ofle de corde
cerui, eaque oleo nigellæ cominiſcean
tur,eius vires conferre cerebro, vt figal
li gallinacei vertex eo oblinatur , can
tillare non definar. Lemn. de complex. .
lib.2.cap.4 .
Vtcoruus depictuscrocitet.
Sirana perforato pariete immittitur,
inde charta cooperitur , & in ea coruus
depingitur,accenſa extra face vel admo
to igne,incalefcens rana coaxat, vt cor
üi voces imitetur , ſic depictus coruus
crocitans oftenditur. Porr. libr.2. cap.18.
mag.nat.
Corui ſingultu quodam latrantes, ſe
que concutientes, ſicontinuent, ventos ,
fi vero carptim voces reſorbent, vento
fum imbrem nunciant.Peu.lib.de diuin .
Ten
 CAP. I. 265
Tempeftatum
praſagia.
De Sole.
Sol purus oriens neque feruens , ſere
num diem nuntiat.
Concauus oriens pluuias prædicit.
Si circa occidentem rubeſcunt nubes,
ſerenitatem futuræ dieiſpondent.
Si fpargentur, pluuiam ventoſque fi
gnificant.
Cuin oriente radii non illuſtres, plu
uiam nuntiant .
Si inexortu rubefcunt nubes, maxima
oſtendetur tempeſtas.
Si oriens cingetur orbe , ex qua parte
in ſe aperit,expe&tetur ventus.
Sitorus defluxerit, ſerenitatem dabit.
De Luna .
Lunæ cornu ſeptentrionale acumina
tum , inde prælagit ventum .
Si quartum orbis rutilus cinget, ven
tos & imbres nuntiat.
Naſcens atro cornu , pluuias decre
ſcens dabit.
Vers .
Pallida Luna pluit , rubicīda flat,alba ſerenar .
M De
2667 DE MAGIA
De Autumno.
Autumni ſerenitas ventoſam hyemem
facit.
De Stellis.
Volutantes ſtellę ventos nuntiant.
Eædem in plures diſiectæ partes, in
conſtantes ventos effundent.
De fulgure.
Quum ab aquilone nocte ſerena ful
garaverit, ventum & imbrem demon
ftrabit.
De nubibus.
Nubes vehementius atræ ab oriente ,
in noctem , aquam minantur.
De nebulis.
Nebulæ cælo cadentes, ſerenitatem
promittunt.
Ventus antemeridiem exortus.
Exoriens ventus vencuram pluuiam
præmonet. Mare.
Mare in trãquillo portu intra le mur
murans ,ventum prædicit.
Ignis.
Ignes pallidi tempeftarum nuntij
funt .
Ful
 CAP . I. 267
Fulminiseffe &tus mirabiles.
1. Fulmen gladium invagina, aurum
incrumena, pedem in calceo demolitur
abſque læſione inuolucri, Quia poros
fine refiftentia ingreditur,circa ſolidave
ro & refiftentia diu moratur ca conſu
mendo. Sit quandoque oſſa fine macula
apparente in carne , pufilla enim mora
circa ignem morans non læditur ab eo ,
vt patet de manu velociter tracta per
flammam .
11. Fulmen quandoque diſſipat arbo
res ,acfi cuneo fiffęeſlent,abſq; aduftio
ne , quandoque vero decolorat atq; de
nigrar tactaabſque incenfione, Et cauſa
primieſt vehementia ictus. Secundieſt
raritas & debilitas exhalationis, quia i
gnis in materia magis denſa fortius vrit,
vt patet de ferro ignito , fed in materia
nimis denſa nimis vrit, vt pater in ſtupa.'
III . Fulmen percuffa animalia vene .
nac inftar morſus ſerpentis, & rabidica
nis,quia materia eius ſulpharca eft, & ve .
penola.
17. Fulmen quandoque diſlipat vas
M 2 Gins
268 DE MAGIA ,
fine effuſione vini, intoxicatque vinum ,
ita ve potantes vel moriantur, velrabiem
& dementiam incurrant , propter natu
rain eius infectiuam . Et ratio ſtuporis vi
ni , contrahitur in luperficiem exterio
rem,vbitanquam pëllicula conferuat vi
nuin ,ne defluat per triduum , vt dicit Ni
colaus Orem .
V. Fulmen percutiens animal vene
nofum ,purgat illud à veneno:Sed percu
tiens non venoſum , venenat illud . Quia
ab eodem agente quandoque diuerli fi
unteffectus , ratione materiæ aliter & a
liter diſpoſitæ , vt patet de vento vnam
candelain exſtinguente , & aliam incen
dente .
VI . Fulmen percutiens dormientem ,
aperit oculos eius,& vigilanţis claudito
culos, cuius cauſaeft, quia dormientem
expergifcere facit, ſed vigilantem ſtupo
re afficit,qui claudit oculos, & citiusmo
fiturquam vreos rurſum aperire poſfir.
VII . Quód percuſła fulminevetla ia.
cent , contra ictum . Cuius caufam dat
Albertus illam . Quia impetus ictus ve .
2 hemen
 CAP. I. 269
hementis conuertit percuſſa contra im
petum.Et naturale eft animali fe conuer
tere verſus nociuum imptouiſe adueni
ens adınouendoei vulcam.
VIII. Fulmen quandoque lædit fee
tum in vtcro matre illæla , cuius caula eft
teneritudo fæcus, & robur matris.Quale
legitur de Martia muliere Romanaapud
Plin.lib.i.cap.s.!.
IX . Quod ferpens fulmine vermicu
lat ,ſed non aliundemortuus, quia fulmi
ne purgatur à veneno proprio , quod eſt
alterius naturæ , quam fulminis , quod
prohibetvermium procreationem .
X. Fulmen quandoque confumitpi
los hominis, homine illeſo , propter de
Ibilitatem exhalationis. Quandoq ; vero
hominē interimit , nulla extrinlecus ap:
parente macula ,proprer ſubtilitatem ex
halationis, quæ ligroſtá fuerit , ſignu
aduftionis relinquit.
XI. Quod diuinruens fulgur, & có
tra coruſcationem eleuans vultum vel
excæcatur , vel facie contumeſcit, pro
pter hauſtum ignem per poros vukus &
M5 ocu
170 DE MAGIA

oculorum , qui in flat vultum , & excæcat

humorem cryſtallinum in oculis . Bartb .
Arn.in Epstom.nat.phi.tract.4 .
Antipathia inter vitem & braßicam .
Pernicialia funtbrallicæ & vitis odia ,
ac fpe & tanda carú dimicatio. Vítis enim
cũ intortis clauiculis omnia complecti
foleat,folam refugitbraffica : Nam pro
pe ſentiens in aduerfam partem ſe tor
quet , vt fi quis eam admoneret hoſtem
effe in propinquo , dumque coquitur
braſſica, vinum vel fi pauciffimumin
ſtilles , nec coquitur, nec iplius color
conſtat.Ipkımque olus quo vitis fugatur
aduerſum Cyclamino & origano pera
refcit, vt vnum vireat , alterum perear
neceffe eft : iuxraque conſociatæ fæpe a
ridæ ſpectantur. Sic quoque vitis lau
rum odit , quia odore deteriorem facit.
Nam eam olfacere & allicere dicunt,
quamobrem cum germen eo acceſſerit,
retro graditur , inimicum fugiens odo
rem.Sic etiam vites amant vlmum & po
pulum ,quod nimis propemodum in eis
Juxurient , vtiplis nuptæ maritæque per
curuin
 CAP . I. 271
earum ramos ſcandentes adeo capreo
lis, & fequacibus loris amplexentur, &
áuelli,diuellique nequeant, & lætiſſime
multum adferant fructum , quodin aliis
fic euenit. Porta in Magia nat. lib . 1.6.9 .
Vt lactuca ſeminibus multis confita na
3
featur.
Si lactucæfolia , quæ iuxra radiosſunt,
eucllis, fingulifque gradibus ſemen con
dis, ocymiſcil.eracæ , naſturtii, & Gmi
lium , admixtoque fimoobruis , enaſce
tur enim ab omnibus coronatus thyrſus,
Port.
Lignum non adürendum .
Ligna & tabulata alumine iflita , non
ardeſcunt, vt necpoftes, fores, aut lacu
naria ære viridiimbuta, modo crufta du
rior iis obducatur , & alumen plambique
albi cineres,pigméris copiofe miſceátur.
Candelam inextinguibilem facere.
Imple cannampuluere ſulphureo, &
pāniculo minutiflimo fractis, deinde ce
ra, quicquid eft, inueſtito , & incendito ,
nallo Alabello , aut vento extinguuntur.
Mizald.apla .
14 Flant
 272 DE MAGIA
Flammam eminus proiicers.
Id cómode faciunt colophonia & thus,
& ſuccinum præcipue , nam fi fiammam
concipit , in altum fe tollit, eminus flam
mam emittens ,fi inter digitos candelam
continebis : Inpalmaautem pinſitúpul
uerem dumq; proiicis , cuoletpuluisper
candelæ flammam . Port , lib.2.6.10 .
Aqua ardens.
Effici ſicrite poterit: Vetus validum &
nigrum vinun habeas, inde intus viuam
inmitte calcem , tartarum ,viuumque ſul
phur, vitres organis Chymiſtarum aquá
exlugito,hæcmireardet,nec ardere deli
, i cora confumetur, vel parum re
erit n
linquat. Si in patinam yel aliud paten
cius vas pones & flammam admoueas,
illico ignen arripit ſi in murum proiece
ris , vel è feneſtra noctu innamcris fcin
tillis & igniculis accenfum acre videbis,
ardecin manibusdetenta , nec comburic
mulcum , id autem aduertito , fi pluries
diſtillabis minus ardere : Idenim aceto
contrarium habec ardens. Si minus phle
gmate redundet vis ſpongiam oleo ma
didam

1
 CAP. I. 273
didam yalis in diſtillatione accommo
dato , phlegma autem penetrare non ſi
nit.Ioan.Bapt Port. Mag.nat.lib.z.1.10
Domum argenteam & luminoſam videre.
Sipræoptatis, licefficies. Nigris ab
fcinde lacertis caudas, & ſtilla è fractura
emananslucida excipiatur,è multistamé
plures adiuuabis , & papyraceum licium
vel (parteum inficies, & li poteris oleo
permifçeco , licargenteo colore omne vi
debis perfufum.Idem in omnibus mura
beris.Bapt.Port.Mag.nat.lib.2.6917 .
Draco volans , aliquibus Comete Sydus
dicitur .
Cuiustalis fit conſtructio . E ſubtilio
rib arundinum paxillis quadrangulum
conitituatur, vt longitudo latitudini he
mioltæ fit proportionis, diametri duo &
ex oppofitispartib ,vel angulisimmitta
tur, quaruminterfecatione funiculus ir
rigetur,& eiuſdem quantitatis,cum duo
bus aliis iungatur, è capitibus, machinæ
præuenientibus, lic papyrovelfubtilifi
noobtegatur,ne quod graucin ea fit:In
de è turris,montis , velaltioris loci falti
MS gio
 274 DE MAGIA
gioçqualibus & vniformibus venris crio
denda , non validis ne diſrumpatur ma
china,necleuibus, fi vndiq ; lilebit aura ,
nam cam non fublimat, ventorumq;ſe
gnities izticum faciat laborem : Ipſa recto
non incedattramite; led oblique, quod
efficit funis tractusè capite vno ex altero
longa cauda, quam è reftibus effingesa
quidiftantibus , & papyris paffim religa
tis , ſicleui tractu immifla , artificis inani
bus commiçrenda , qui nec fegniter nec
ofcitanter, led valide impellat.
Et ficvolitans carbalus aera perit , vbi
paululum fuerit eleuatum ( hicenim ex
domorum anfractu diſcuptus eft ven
tus )vtvixmanibus compeſci, vel retine
si queat, Laternam aliqui fupra locant, vt
cometa videatur. Sclopum alii charta ,
& pyrio puluere inuolutum , & cum in
aere quiefcit, immittitur per reftim ac
eenlus funiculus,'anulo , vel lubricoali
quo, ſtacimque velum petens, ignem ori
admouet, maximoque tonitru , in plus
res machina dilblic partes , & ad terram
procumbit. Ælurum aliquivelcatulum

ligant
 CAT. I. 275
ligant ac per aera immiſſas auſcultant
voces.Hinc aufpicari poterit ingenioſus
principia , quonam pacto & homo vola
re poſſit,ingentibus alis cubito & pecto
ri deligatis , eas aurem à pueritia paula
tim iactare adſuefcat ,loco femper ſubli
miori. Quod fi quifpiam id mirum pu
tauerit, adſpiciat ea quæ Archycam Py
thagoricum commentum eſſe atque fe
ciffe traditur.

Plerique enim nobilium Græcorum ,

& Fauorinus Philofophus menroriarum
veterum exſequentiffimus affirmatilli
me ſcripſerunt, fimulacrum columbæ è
ligno ab Archyta ratione quadam diſci
plinaque mechanica factum volaffe , ita
erat ſcilicer libramentis fuſpenſum & aur
ra fpiritus inclufa atque occulta concis
'tum.Porta lib.2.6.10 .

V asinuerfum pt aquam hauriat.

Quod fic efficies.Longiffimi collipa

retut
vas, & quo longius,co mirabilius,
vitreû vero , & perlucidú vradſcenden
té aquam infpicias, hoc pulliemtis aquæ
M 6 ex
276 DE MAGIA

expleatur, & vbi totum efferbuerit vel

igni fundum admoueto , illico nefrigef
cat, inuerfo ore aquam tangat , & intro
totam abforbeat.
Sic naturæ rerum exploratores folis ra
diis aquam hauriri & abforberi aiunt, è
terræ concauis locis in montibus, vnde
fontanea efficitur ſcaturigo : Nec leuia
infurgunt hinc artificia in fpiritalib.me
chanicis vt tendir Hieron.ſed vbi ab hoc
propoſito aliena alio transferatur.Idé lib.
cod.c.14 . Vas ventumprojiciens.
Sic enim confici poteſt, a fiat æolipi.
la rea,vel rei alterius, fit caua & rotunda
& in ventre punctum habeat anguſtiſti
mum ,quoaqua infunditur, & fi forsare
duum fuerit, prioriytere experimento , fi
adignem accedens inferuefcit , cumque
nullum habeat fpiramencun, maximum
inde eiicit Spiritum , led craſitudinis hu
mectum.lib . & cap.cod .
Vt tresfchedula nontadefitum permutent,
Qyod illud penitus ignoranti fieri no
poteft,quin mirabile videatur: Tres fiant
Schedulzlongiuſcula è papyro , yel liq
teis ,
 Cat. 1. - 277
teis , ſeque mufuo æquali ſupetent lon
gitudine:Ná capite vnoæquatæ omnes,
& æquè reuolutæ ,deuoluuntur diuerfia;
ſitusreperiuntur , longior in medio vel
primo loco , fi longioreadem in poftrç
mo fuerit loco , immobiles remanent,
quod non eft, quinon pucet , a dæmoni.
bus factum ,fed aliunde non euenit , niſi
quia in reuolutionis fine remanet pro.
cerior, & extrema a qua exoritur in re
uoluendo remanent. Quorundam fuit
error , qui verborūvi euenire putabant,
ac de interrogatis omnibus , tanquam de
oraculo reſponſa præbebant , nam Ĝi ſitú
permutabant, ritè aufpicari, effe &tusque
propitiari, lin minus infortunari : Nec
voluere rationibus, & experientiis fidem
permutare , cum habitam in credendo
effecerint. Ioban.Bapt. Port.Mag.nat.lib.z.
6.14.demechanicis quibufdem experimentis,
Variifructus& vina medicata.
Veteres illi fummo ſtudio, diligentia
que funt enixi, quo nam modo diuerfis
antidotis vingm conderent , vluique, fi
opasforet, accommodarent , neque hoc
iniir
 278 DE MAGIA
iniuria factum , vt nil comoditati prze
ftantius: & monſtrat , quod corum pars
maior multa memoriæ prodidit , & cu
riofius, quam par fuerit ,mirabilia dictu ,
operatuque facilia , quorum commemi
nit Theophraſtus. Apad Heracliam Ar
cadiæfirvinum , quod epotum viros de
mentat , & mulieresinfoecundas reddit.
Ei ſimili , quod in Træcenfi agro ab A
thenæo comprobatur.Et apud Thraſum
vinum fit fomniferum . Et aliud arce qua
dam conficitur, quod epotum vigilan
tiorem facit ,variæque vinorum conditu
ræ ,quas apud diligentes rei medicæ , & a
griculquræ ſcriptores inuenies, nec ſcitu
difficiles,nec iis arduum fore credo , qui
fimplicium vires nouerint, & coniectu
ra confequuntur, ea denique operantus,
quæ ex loci eueniunt proprietate , & vti
liffimum fore puto , vt iis adhibeantur,
qui medicamentatiment, & horrefcunt ,
vt prius iucunde abſorbeant, quam odil
ſe velint.Sicque primo:
he Vitis Theriaca .
Pangendum ſarmentü , vt docetFlo
fenci .
 CAS. 1.
279
> rentinus primo , & fecundo Georgicorú
fuorum ; radice tenus quatenus digito
rum latitudine fitima parte fiffum , abla
tis medullis, ipfius vice veratrum infera
tur, ac ftri & to vimine , & terræmandétur:
vuas hocmodo dabit , quarum elus , al
uum præmollit, & euacuar.
Velfi efficacius vis vacuebe , eadem
. farmenta antidoto ſatiara , ſcyllæ bulbo
inſerendo terra recondito , femper medi
camentum infundendo affidua fuffufio
ne , & -ſucco fatientur imbibendo , ne
tam cito fenefcat vis.
Si autem propomata fpontevis nafci,
vt Palladiusdocet:E vicibus ipſe farmen
ta ponas in vasaliquod ſemiplenum po
tionibus vel conditis abfynthiatis, vel
rofatis, vel violaris: inde terram fimulce ,
foluas ad lixiuii modum , donec farmen
torum oculi in germen nouæ frendise
rumpant, tunc fármentaea , quouis loco
vitium cæterarum more depones, &trales
dabit fructus.
Vinum Phthorium , id eft, quod par
tus enecer;& abortus faciat,licfier: Sca
moni
280 Dą MAGIA

monium , yel niger elleborus in vite inſe

satur,terebra vitem pertundito , & viti
gineos ramosillos, quosvoles, & fiet.
Vel circa ipſam agreftis cucumis ſera
tur,inde vim detrahens, & combibens.
Vel fi vino veratrum maceramus , idem 1
præftabit, & lic diuerfarum mixturarum
vires'adſciſcit. Et
Ficus
Quarum elus ,aluum læuigat,habebis,
fi radicibus veracrum ,cum tichymalo tri
tum inieceris, vel inferueris , talia dabit
poma. Nec ignorandum ſæpius tranf
plantata , & infita antidotum elanguefce
re ,tu denuo ſemper addito . Mire aluum
inaniunt cucurbitæ , & cucumeres,lico
rum femina antequam feras trid triduo , vel
biduo dictorum fucco maduerint & e
nati cucumeres hoc præftabunt. Sicha
bebimus .

Pruna purgatoria , & fomnifera .

Si fomnum , & aluideiectionemmo.
liri affectas, fic fuerit præſtantius:Ramú,
vel totam plantam terebra , inde fcam
monio , velopio impleas,papyro ,vel cor
rico
 CAP . I. 281
cicibus recte inuolutam relinquito ,cum-
que matura fuerint poma ventris deie
&tionem , & fomnum molientur,
Vel G citiusidem affcctabis , Caricas
ficus , quas Iſchiadas Græci appellant , &
paſlas vuesvino , velaqua per diem ma
cera ,dum cumeſcant: vbi prius fcamno
nium , velopium d ffulueris, & fiamaro
rem quendam reſipiunt, dulce aliquod
" admilce, & infolatis vtitor . Sed de vinis
hactenus medicatis .
Florum & fructuum cónditura.
Tanta eſt liderei caloris inconſtantiæ
vis, vt omnia , quæ ambit, & fublunaris
complectitur mundus , ad finem tédant,
necamotu defiftant : fed non adeo ho
minum mentes caligant, hebeſcuntque
ſenſus, quin multa fereobnoxia euadác.
& fi gratæ fructus figuræ , iucundi ſapo
ris , inſignisque coloris lenocinio venu
ftauimus, ne tam celeriter eorum depe
rear gloria,cæliq, improbʼvatianuismo
tus tabefaciat, & exanimet,fic conſtantes
reddes contra tenorem algoris ,æftuſue:
necfiesinglorius, ſi pro viribus ambien
cis
282 DE MAGIA
cis aeris, & per cuncta meabilis ab inia
riis vindicabis , qui naturæ agnatione ca
lidæ,quod in pomo reperit allicit
, , vt fe
miſerum innata prius frigiditate lacefli
tum , quam naturalis abrepti caloris exi
nanitum ſentiat, eoque flacceflente, ſic
ceffit.Plurimum quoque ad hoc confere
loci firus. Feneſtras ergo patentes Se
ptentrioni dirige :claudendæ enim funt,
quæ ad Auftrum vergunt:Auſtri enim af
flatu rugis deturpantur non tamen fine .
foriculis , nepertinaci vento, cum humo
rem amiſerint , vieta fiant , vel putrilagi
nis labe putrefcant poma. Nunc etiam
tradamus modum in floribus fructibuſ
que. Et primo ex Anatolio : & reliquis,
Vt
Roſa & Lilia vegeta feruentur:
Legantur rofa , reliquique flores,non
iam fatiui, cum iam patefa &ti perennant :
fed flore iam dehiſcente , cæfuram inli,
quidam picčimmerge , & arundine fiffa
condantur, rite picentur, & fub die ob
ruanturaccliuiloco ,ne labens aqua plu
uia noxam afferat.
Vel
 CAP. I. 283
Vel arandinem iam viridem findito ,
rofam vel florem intuscondito , & filiu
ram vt coeat curabis , ficouans habebis,
quod optas .
Lilia vetalia inueniantur, qualia con
dantur,id facito . Cum occlufa fileant,
decerpas,prius quam dehiſcentia ſe pan
dant & arundinibus vel lagunculis oper
1
tis , & bene picatis,ne expirent, recondá
tur:ficcum exegerit vfus, relaxaro ſpira->
mento ,detrahes,nam vegeta toto anno '
feruabis.

Aliter:vas fiat quernum , hocfforibus

reple , & rolis quænondum oſcitent , be
ne operculato, & picato ,ne intro fortaffe
aqua permeet, pärei, vel ciſterna aquis
immergat, vel currentibus, quo minus
putrefiant, ibiq; multum durabunt viri
des occluſi : cum omnes dehiſcant velis,
E pediculum in malum figito , aut acero
immergito,Soli oftendendo.Nunc mo
dum tradamus quomodo
Poma in vigore diu maneant.
Præcocia pyra ,malacoronca,ſed mu
ſtea fpernenda,ficus, tubercs, & zizipha
CUIT !
284 DE MAGIA

cum ſuis frontibus legito omnia imma

tura,non tamen percruđa,caduca lunt fe
paranda,vndique diligenter infpiciendo
lintne integra,nec manibus quaſſentur,
inciſos corum tenaces calida cures am
buri pice, parum tangendo,nam facilius
principium putrefactionis exhiberent:
inde cannabi, ſtupaueinuoluendo , fer
uenti cera circumlinea & circulita melle
demergantur,ve fint omnia fubmerſa, &
ſeparata cuſtodi, ne fimul commiſceas,
ne fe mutuo contingari : alterum enim
ab altero corrumpitur:operculo impoſi
4
to operculatumque vas pellicolato , &
per annum viridia ſemper habebis : & fic
omne pomum in melle ſeruari poteft ,
quod in vetuſtacem reponitur.Ac virides
ficus feruare docec Africă. Ex viridibus
cucurbitis è lateribus eximito partes, que
ſpleniis exiſtunt ſimiles, & excaua velut
loculos, & vaginas ,inde in lingulis fin
gulas ficusapponescum petiolis, vt du
rabilius integræ fint allatæ , quippe quæ
diutius durent integræ,inde obrurato, &
vmbroſo ſuſpendito loco, ne ignis vel,
fumus inſpirer. Vel
 CAP . I. 285
Velmala in vigore decerpta conditi
lie ua è Socionis fententia ,li gypſo ſubacto
illeueris,vel figulorum crera ſingula cru
u Itabis : vbi occalluerint, incolumia diu
feruabis, cumq; vti libet, dulci aqua per
luito .
Vuasquoque fic immarcellibiles ha
IN
bebis : ſilingulis fictilia vaſcula penſilia
appoſueris occluſi, in imo vero pertuſa,
& impofito ceſpite pluuiam arcebismu
niens , ne vėl trunco mutuo rumpantur,
vel alio muniinine ainbito .
Sic pinſito vitro li circumuoluantur
& obruantur,longo tempore conſeruan
X
tur. Multa quoq ; in picatis do iis muſto
immerſis.Sicmyrreas virgas cum'baccis ,
& ficulneos ramos in amurca ſeruabis. At
fi vis
Poma in arbore diu immorari .
Ramulosintorqueri iube,ne'maturef
cens humor in ipfa dilabatur,& ea inco
lumia feruabuntur contra æftiui caloris
blandimenta , tali maxime pacto punica
ſeruantur :ne hiantia diſpereant. Aliter
y feruamus.
Sor .
286 DE MAGIA

Sorba do pyra.
Paulo amoenius lecta, ſed duriora non
decidua , fictilibus vafis condito , & 0
perculato , quæ picari pariter & gypſari
facias , bipede effoffa ( crobe inuerfo
ore obruito , fuperioducta terra , fpif
fius ſupra pedibus calcata , decliui lo-.
co , per quem perennis aqua decurrat.
Ac
Vuas do punica
Seruare fi volueris : Sint yuæ duraci
næ,& illæſas tegi iube , ne ſintacerbitate
duræ ,neque maturitate defluentes,tactu
mollicum iucunditate calloſo , & fi qua
ſuntputrida, refecari debent : licin fer
uentem aquam dimitte tempore exi
guo,ne excoquantur, fed temperamento
quodam opus cft : dein ſublata in vm
bra ſuſpendantur. Neque hoc præter
mittendo , quod aduertit Columella, vt
feruari omnis poflit vua : Decreſcente
luna poſt horam , cum inſolata iam eft
necroſcida,vitidetrahatur , & feruetur.Si
vis

Vue.
 CAP . I. 287
Vua in vite vt feruetur.
Ex Beritii præcepto :Iuxta vitis radices
0 vmbrofo & accliuiloco , vt facile pluuia
aqua dilabatur,ſcrobem ad erecti homi
nis alcitudinem effodico , arenam paui
mento conſternas,vtficcitate meliusco
feruer, ſupra calamos & haftilia defigas,
& ſarmenta luxans illæſis botryonibus
allidue obtorqueto , & adnexantur de
!
pendeantque ex ridicis ne pauimentum
tangant, & contignatione tegito , vt eo
imber penetrare non poflit,& reſeruatur
vſq; ad ver perpetuum per annum clau
fa . Rebus his finem imponendo, rema
net 1
Arbores necare ,
no
Si volumus,fic poffumus: Corticem
1 in orbem detrahamus, cortice enim ſpo
. lista inſerit omnis arbos, ſed tardius &
celerius: vt cilia , & robur ocius, tardius
autem infirmiores. Refert quoque qui
bus fiat anni temporibus Martio & Fe
bruario ſtarim emoriuntur , hyeme auté
. robuftis arboribus diuturnior eft interi
tus.At fubero cortice detrahere oportet,
nc
288 DE MAGIA

ne deterior fiat. Sic paſtinacæ marinara

dius omnium caudici præfixus occidit.
Et menſtruarus pannus radicibus admo
tus , præſertim iuglandi nuci , vt place
Democrito . Platanus autem circumdo
ſata , quæ in Antrando & Philippiseue
nerat, fi reuixit, & cortex iterum circum
texit ,fuit pro oſteuro habica. Aruſpexe
nim tunc perſuaſit ,vt ſacrificarent cufts
di entq; arborem vtpore factam often
to fauſto.
Nunc verbaſci proprietatem quan
dam enarrare ſupereft. Manecum Åores
àperit,fiplanta leuiter concutitur,paula
tim Aores ficcefcentes defluút ad terram
omnes , nec fuerit quiid infpiciet , quin
magicis precaminibus euenire credat,fi
quis decuſfecit , inania quædam obmur
muret verba.
Ex omnibus quæ adhuc narrauimus
coaceruatis, vnam nouimus arborem ,ſę
peloci gratia deliciarum horri arborem
dictam :erat enim craſſitudinis & proce
fitatis non ingratæ ,apto vale obfita,pre
pingui,iigo , & fuperfætante ſolo ,vt'tum
plan
 CAP. 1. 289
plantæ vigore, tum humivbertate, fruga
litateque inſitis alimentum ſuppeditaret.
Erar trifurca ,in vno vuam vinaceis vacu
am , diſcolorem , & medicatam gerebat,
quarum altera ſoporem , altera alui deie
dionem moliebatur.Affert ſecundusra
mus perſicum , ex perfico & nuciperſico
interuallis pluribus æquè diftinétum , ex
offem , & ramulo nuncperſicum , nunc
nuciperlicam protuberās, fi aliquod po
mum nucleum habebat , dulcein vti a
mygdala dabar, & nunc hominum ,nunc
animalium faciem einenciebatur ,diuer
faque demonſtrabat lineainenta.Dat al
ter ceraſia exoſſa , acida , dulciaque ,dar
mala aurea, cortex floribus, roſisq; con
fita fructus debitam omnem fuperantes
magnitudinem ,dulciores, odoratiores,
. vernotemporeefforeſcentes, debitum
vlera tempusfructus producentes: diu
tiufq; immorabantur, continuæ facun
ditatis orbem perpetuum annum mini
ftrabant,per quoſdam gradus poma fibi
ſuccedebant,fætura interpolabatur,bra-
chia ponderibusinclinata procúbebant,
N & de
290 DE MAGIA

& deniq;ficcælum fauebat,vt pulchrio

rem non confpexerim . De huiuſmodire
iam fatis : longius enim euagati ſumus,
quam par fuerat, quorum aliqua ex ma
iorum monumentis excerpfimus, tépori
regioniq; accommodantes, quæq; muk
tis eratexperimentis cognita,multis præ
terca ingenioſis, & vtiliffimis auximus.
Diuerſa ignaria parandiratio.
Fortuito eueniſle narrat Vitruuius
diuerfæ arbores,trebroque ventis & te
peſtatibusexagitatæ artritu valido ramos
terentes, colllis inter fe partibus & rare
factis calorem euocarint, ynde magna
fucceflit Aamma,efferati, & agreſtesho
mines inde perterriti terga fugæ dedere ,
ficiam ſopita flamma , propius cum ac
cefliſſent, & magnam inde humanis cor
poribus perpendifſent accedere cómo
ditatem ,ignem conſeruabant:ficvrbani
tatis , conſuetudinis , & ſermonis cauſas
præbuiffe , inde paftorum in ſolitudini
bus , & militum in caftris explorauit ne
ceflicas ,diuerfa quomodo parari ignaria
pollint, cũſemper abftrulum ignem ad
excus
 CAP. I. 291
excuriendum filicis occafio non detur, &

docuerunt quænam ligna effent vluiac

commodata; & quanquam terebrum &
conceptaculum ex eodem fieri nonnun
quam eueniat, tamen ex vno, quod agat,
atq; efficienți vim retineat ,ex altero ve
ro , quod patiatur, exmolli vno, forti al
tero faciendum cenfent. Exemplo
Ligna , quæ attritu ignem concipiunt,
Sunt,quæ maxime calida , vti laurus,
shamnus, ilex, & cilia. Menetor vero
morú addit, & coniiciunt, quod alcias i
lico retundent, & hebetent,ex his omni
bus terebrum faciunt,vt attritu acrius re
fiftat , & pertinacius opus expediat, con
ceptaculá vero ex molli:vti hedera, feru
la fylueftrivité , & fimilibus arefactis, &
penie humore ompiexinanitiş: ad fum
mum ca deteriora ad ignarium vfum ve
niunc, &reiiciuntur quæ vmbroſiscon
rectifq; locis affurgunt. Et ficcómodius
expedies, necreferre arbitror,fi laurum
lauro, vel hedera enudata , ferulā ferula
confricaueris, & ( quod præſtantius eft)
fupc fuper cam celeriter & vehementer
N 2
292 DE MAGIA
moto , & vbi fumum eleuabit , adiecto
minuti ſulphuris momento , fomitem
admoueris prout arida nutrimenta, quæ
exmateria parabis aridi fungi: foliorum
excocti velleris , circa toffilaginisradices
reperti : ocyus enim ignem concipiunt,
řetinentque. Ex ignariis olea vt inepta
reiicitur , pinguiori materia, & immodi
co humoré referta. At cum hominum
mens raro in eiſdem reperris fubfiftat ,ſed
nouis reperiendis altius viam inueftiget,
eius induſtria repertus eft.
Lapis, ignem humido quouis excitans.
Huiuſinodi faciundi ratio hæc eft:
Magnetem lapidem in ollain, vel aliud
confimile vasconiice, viua calceimmer
fum ,meliusq; fuerit ſicoloplioniam ad
ieceris cum calce pari : cuin vas expleuc
risfigulari creta circumlito fpirarmento,
fornaci in Jitur,donec percoquatur:inde
detrahatur , & in nouam ollam coniicia
tur,creta denuo illita imponatur fornaci,
alterniseadem proſequendo , dum vehe
menter inalbuerit & torrefiat: cum opus
fuerit,aqua vel ſalina ſuperinfufa flámam
ele
 CAP. ' I! 293
eleuabit, qua fopita loco calido ad vfum
secondito.Eft quoque
Alia faciendiratio:
Si viui fulphuris, lalnitri vocari repur
gati pari pondere,caphuræ duplum , no
uæ calci addantur ac
, omnia mortario
conterantur yfq; adeo tenuia, vein aures .
euolare pollint, fimulſtricte linteolo de
ligata conuoluantur,teſtaceovafe claufa,
ſuperillita argilla , feruenci deſiccentur
ſole,figulorum imponatur fornaci,cuni
que frgilirium vas fueritexcoctú , in quo
maxima eſt adhibenda diligentia, in la
pidis duritiem coeunt, & rediguntur , ex
traéta adyfum miniftranton .Sic
Aliter idem
1206
Hocefficies : Sumatur magnetis lapi
M
dis prænarrata calx , faloitri fæpe purgati
quadruplum , æquali pondere caphara,
viuiſulphurisignem nondum experci, &
terebinthinæ refinæoleum , & vini fæces
concretæ ,quas ſemper tartarum vocabi
mus pofthac , hæc omnia mola vel pila
trita cribrentur, quæ infra &ta fuperfunt,
denuo recantur cribrenturque infuper
N 3 auſte
294 DE MAGIA
aufteri vini ardentem aquam pâratam
habeas, eamq; infundas , vtſuperemine
at, vitreo vaſe
condico & operculato , ne
halitum expiret , fimo fupponatur duo
bus vel tribus menfibus , denis viciſſim
diébus innovando , donec mellis craffa
mentum imitetur , nec vllum diuifionis
iudiciú præbeat , Aagranti-inde carboni
inferuelcat , dú humiditas omnis euolet ,
& penicus ficcata in lapidé coeat . Si hoc
cognoueris,vas frange ,& exemptam ire
ram terito compofitionem , aqua velhu
more aliquo leniter fuperinfulo flamma
erigetur, & inter omnes principem hæc
fibi vendicat locum .
Variæ ignium compofitiones.
Nec fpernenda, vti no neceffaria ,nec
viſa exiſtit iniucunda artificioſa ignium
compofitio , nec mulţum à fuperioribus
degenerat,de qua nos aliqua narrabimus
experimenta , quæ quanquam ab ignaris
& idiotis tractentur , fubtilitatis tamen
plurimum habent,nec ea recenfere pige
bip.Et primo
Ignismixtura ,quæ fubaquaadeat.
Quo
 CAP . I. = 295
Quomodo autem fieri poſſit, late pa
tebit;multifaria eft enim earum compo
fitio,eaque dicemus , quæ paratu facilia
cum fint, citius opus expediunt : Puluis
primo paretur pyrius (vt dicunt) ad bel
licas machinas, quibus ab ardendi bom
bo ,nomen bombardum ,eft indicum :hic
mixtioneshorum fubintrat omnes , vr
pote balis & fundamentum : cui adiicia
tur tertia colophoniæ pars , communis
oliuarum oleo quirta,ſexta auré fulphu",
ris,rite permifceantur ; exomnibus refico
Catis periculum ſumunt, įi valentius vijo
tur quá queritur, colophoniæ, & fulphu
ris , li remiſſius,pulueris dicti plufculum
fuggeratur, horúmixtura in ſtramétis, &
linteis obuoluatur pannis,vel ex iis cófe
Ctis, ſtrictius qua poffit, inde funiculis &
liganinibus obuoluta feruenti immer
gūt pici & reficcari curár , ac denuo ſtra
minibus munienres , illinunt pice vt eam
ab aquæhumiditate tueatur,necignis vi
difrumpjſinat, vbi auté rite fuerint info
lata,paruo foramine peruia , ignéimmit
cút, & ardere incipiente ,paulomoreneur
N - 4 tem
0
296 DE MAGIA
tempore, tum proiiciunt in aquam , nec
ſe abeaextinguifinit ,nunc fundum , núc
aquæ ſuperficiem petens, & inea obuol
uitur. Nec difplicet, vt naphtam adiun
gantiis , quam petroleum vocant: rapa
ciflimus enim igniseſt,eoque longè viſo
diffilice cogit,vt magnes ferrum , & com
buritur. Multumq; bitumen hocin aqua
ardet , gà natura artifices mutuati ſunt,
nec balneorun femperebullientiuun alia
xeddi poteft ratio ,nifi quod bitumine in
tus ardeant, & aqua depaſcuntur, quæ
continua līt caufa ebullitionis. Bellica
fæpe inſtrumenta huiuſmodi compofi
tionibus replentur,inde igneas quafdam
emittunt pilaseminus, & diſcumpútur,
quas ſic parant: puluerem hunc obuol.
muntſtupa ac mixtura,quam diximus il
linunt & implicant, & concauasmachi
nas replentpuluere, pilis, & mixturá vi
ciffim infperfis igneq; admoto in hoſtić
cógreflibus pilæ peraera proiiciunturace
ceolæ .Quod olei vicé expleat, & arden
tiusexuratur , immittunt aliquiſuilluin
adipé ,anſerinú,ſulphur igné non exper :
tum ,
 CAP. I. 297

tum , fulphureum oleum ,& naphricũ ,fale

nitrum læpe purgatú ,ardenti aquam ,te
tebinthinam relinam , liquidápicé, quam
omnes Kitram vocant , vulgo dictam li
quidam vernicem , vicellorum ouorum
oleum , & aliquando vt molem his addat,
& liquida inipiſler omnia lauri ſcobein
immſcent : ifs vitreo vale occlufis,illud
fub fimo condito , per menſes duos vel
tres,alternisſemper demis diebus indo
uando fimum , & remiſcendo, exempt
inde cópofitioni, fi ignem adiecerisarde
re non definit, niſi tota fuerit abfumpta,
aquæ n.aſperſione non reſtinguitur,imo
accenditur : Veruntamen luto ,terrępul
uére , & omnino quibufuis aridis ſuffo
catur, li callidi; clypeo & armatishomi
nibus inieceris ignecandentes reddit,vt
comburi cogantur,aut arma exuere .
Aliud trademus, quod valentioris eft
operationis terebinthinæreſinæ ,picisli
quidæ, & vernicis, indepicis,thuris, &
ciphuræ paresportiones, viui ſulphuris
ſeſquitertium , falnitri purgati duplum ,
ardantis vero aquæ triplum & tantundé
NS na .
 298 DE MA GTX

napthici olei, ſed ſalicis pollinis carbo

num pufillum adiicias ,hæc Gimul.confi
ciantur, & inglobuloseffingito,vel ollu
Lasreple :licexurit , vt extinguere fit var
num .Alia inter has reperitur
fol accenderepoteft.
Ignea mixtura,quam
Maxime autem feruens inmeridie, &
in præcipue illis regionibus vbi folfia
grat ,vel lub caniculæ ortum ,nec alşünde
euenit , niſi accendibilium rerum com
poſitione , hanc tamen fedulo parabis
qualis eſt, quæ exhisconftat : Caphura
paretur, inde viuis ſulphuris terebinthi.
næ ,prælinæiuniperi, & vitellorum ouo
rum ,oleum , pixliquida, colophonia in:
puluerem redacta,lálnitrum , & omnium
duplum ardentis aquæ arſenici , & tarta
ri pufillunı, hæcomnia bene tufa , & re
mixta,vitreo condas vafe :quod perduos.
menſes obrutum immorari oportet, fi
mum femper innouando, & remiſcendo
eodemque ( vt docebimus ) eliciatur a
qua vale, hæc inſpiſſetur ,vel noſtro pul
uere, vel ftercore columbaceo , & tenui
ter cribrato , vt ftrigmenti formam ha
beat

/
 CA P. I, 229
beat, ligna delinito, vel aliqua combuſti
bilia , & æſtiuis Sole veitur diebus. Hæc
omnia Marco Graccho aſcribuntur.
Vim retinet comburendi maxinam co
lumbaceum ftercus. Refert Galenus in
Myſia, quæelt Aliæ pars, lic domum có
flagraffe.Erat proiectum cohinibaceun ,
in propinquo feneftram tangebat,vtiam
contingeret eius ligna , quæ nuper illita
relina fuerant,cui iam putri, & ex calefa
cto, & vaporem edenti, media æftate cu
Sol plurimus incidiffet , accendit relinā,
14
& feneftram ,hinc fores alię reſina quoqs
illicæ ,ignem concipere, & ad tectum vlas
ſubmittere incipiunt: ybi autem a tecto
femel et accenfa flamma,celeriterin to
tam graffata eft domum cum maximam
AV habeat inflammandi vim.Præterea
Ignem ,qui oleo extinguitur, & accenditur
aqua,
FieriG opusfit, ea ſunt confideranda,
quæfaciliusin aqua ardent , vel in ea fpó
te accenduntur,vei caphura , & viua calx,
vnde fi cera;naptha, & fulphure mixtum
compoſueris,ignemque concipiens,vbi
N 6 ole
 DE MAGIA
300
oleum inieceris , velcænum extinguitur:
reuiuiſcit enim , & maiorem concipiti
gnem infula aqua. Hac fiunt cópofitione
faces ,quæfluminum traie ctu ,& pluuio
fislocis non extinguútur. Narrat Liuius,
vetulas quaſdam in eorum ludis,accenſis
facibus,exhis confectis,Tyberim tranaſ
fe , vtmiraculum expectantibus, & cer.
nentibus oftentacent . Hinc pro itineri .
bus fiune
Faces, qua ventis non extinguantur.
Quodè fulphure euenit: difficulter e
nim extinguitur, vbiflammam concipit:
vnde faces cera , & fulphure viciffim ob
linitis,& confectis, ventis & tempeftati
bus innoxie feruntur .
Pro ducendisautem exercitibus , vel
neceffariis rebus aliis, vtuntur tali. Eará
ellychnium falnitro ebulliunt, & aqua , &
exiccatum ſulphure, & ardenti madefa
ciunt aqua , inde candelas hac efficiunt
mixtura:conftat enim fulphure, inde ca
phuræ , & terebinthinæreling medierare
colophoniæ duplo , ceræ autem triplo :
quatuor efficiunt candelas , eas compo
nunt

1
 : CAP . I. 301
nunt fimul, in medio autem viuum fula .
phur iniiciunt, & pertinacius omnibus
refiftit. Si candelam aliquam niue circú
texeris, vt pueri ſolent, & incendas , in ni
ue flamma ardere videbitur.Sed yt facile
accendatur.
Aqua ardens
Effici ſicritè poterit: Vetus,validum ,
& nigrum vinum habeas , inde intus vi
uam immitre calcem cartarum , falviuu
quefulphur,vitreis chymiſtarum organis
( vt docebimus) aquam exugito,hæcmi
re ardet,nec ardere deſierit,niſi tota co
fumetur, vel parum relinquat:ſiin pari
nam , velaliud parétioris oris vas pones,
& flammam admoueas, illico ignemär
ripit , li in murum proieceris, velè fene
ftra noctu , innumeris ſcincillis,& igni
culis accenfum aerem videbis , id autem
hicaduertito , li pluries diſtillabisminus
ardere , id enim aceto contrarium aqua 1
habet ardens. Si minus phlegmate redú
det vis ,ſpongiam oleo madidam valis o
ri in diſtillatione accommodato , phle
gma autem penetrare non finit, Si
Flam
 302 DE MAGIA
Flammam eminus projicere.!
Quæfieris, id commode faciunt colo
phonia,thus,& fuccinum præcipue,nam
& Hammam concipit,in altum fe tollit,e
minus flammam emittens , a interdigi
tos candelam continebis : in palina auté
pinſitum puluerem dumque proiicis e
uolet puluis per candela Hammam.fi -
prabis ab
Igne tueri aliquid,né comburatur:
Ea conſiderato , quæ fummè frigida,
obftupent, & ſubtilia funt,& ob-ſubitan
tięconnexionem abigne non vincuntur,
vtiamiantus lapis, quem plumeum alu
men vocant, extincta calx , ouialbumen,
altheæ ſuccus,hyoſcyamus,pfylli ſemen:
hæccuni ſuccis permiſcentur, dum lini
menti ſpeciem affequantur, inde manus
oblinito & illæſus igné detinebis:non lic
tamen , vt omnino tutus, & intrepidus
pertractare poflis, velper ignem ambu
lare.Examianto lapidemappæ texuntur,
& li ſordidatæ igni proiiciuntur , can
dori priſtinoreftituuntur . Inde autem ſi.
vis

Igni
 CAP. I.
Ignitus totus videri :
Prædicta vbite liniueris mixtura , re
ficcari curato , & tricum ſubtiliffime luke
phur infpergito , flammam admoucas,
vbiardere incipiet , ignitus videberis to
torus. Si minus commodum fuerit ful

to phur ardentis aquæ jecoratus afpergine,

quam diximus ignem admoue , & ali
quantulum ſub ea tutusdeges.Firque
Puluispyrius in bellicisinſtrumentis
mira operans,
164
Si quis in vulgacem puluerem duode
cimam argentiviui partem , marchelitæ
11,
tantundem , & colophoniæ , & rectè per
D
suderit, & permiſcuerit , hoc puluere ſi
bellica repleuerit inftruméta , vbiignem
admouerit , ingenti fragore diſlilit ma
china ,vt aftantiūmultos interimat.Cons
tra autem fi in pyrium hunc puluerem
cöbuſta papyrus immiſceatur , vel quod
dem explebit, vulgaris feni feminis du
plum ,fi-optime trita immiſceantur, vali
diffimamvim retorquet,vtnecflammam
nec ftrepitú tam validú emittat : tali pul
were mira ingenioſus cxcogitabat experi
menta , Qui
 DE MAGIA

Qui fieripoffet latexin tenebriarefuko

gens.
Tu qui præagidus adlectionem rerú
accedis, quas larga, eademque prodiga
Natura humano vfui liberaliter fænera
tur,abdicas, & delitefcentes,eumque cu
fat tenebris innoxium reddere ,quod nó
eſt profecto aſpernabile , ex iis ingenioſe
require, quæ præſtare poflunt, pleraque
etenim habes , quæ in no &tibus fenfum
feriunt, & cient , multa Ariſtoteles,mul
taq; pallimexperientia demonftrat :Ceu
béltiolę ,ex inſectorum genere, quasGrę
ci mujorou niadas., Latini nitedulas , ſiue
cicindelasvocant. Suntfungi , capita, &
1
{ quamæ pifcium , vti recentis trichiæ , &
vulgo harengi di& i.Sic miluus, fiue mil
uago , quod oculi no &tu fplendeabr lu
cerna dicitur. Pe & inum vngues in tene
brisigne lucentes, & in oremandétium .
Sic luporum , & ælurorum oculi. Eftque
in Germaniæ ſalcu in Hercinia apparens
volucris , eius lucent pennæ ignium mo
do,earumque fplendore viatores,perin
numeras illas folitudines itinerum du
bios
 CAP. I. 305
bios moderantur euentus. Sic de ſpon
dylis , pleriſq; oſtracodermoruin generi
bus,velfuper eos inſidente muſco. Agla
ophotidismarinæ , & terreſtris meminit
* Alianus , tale nomen à ſplendore lucis
inditum , aliaq; nyaris alumna animalia.
Sæpe manibus marinam aquam exagita
tam , igneis ſcintillis coruſcantem vidi
mus. Narrat Iofephus vallem ,in qua eft
locus Baraas , exeodem radicis nomine
dictus,igneo colorefulgurans. Sic ničte
gretú , cuius valde miratus elt Democri
ť tus.Iam quercus præaridi caudices, lituq;
marcidi,argenteo noctu ſplendore alpe .
$ & tum mouent; & vulnerant. Carbuncu
& lusin tenebris rutilat,aerem circumfecus
2 pro corporismodo illuminado :& multa
ſunt quoq ; noctu lucibilia , grauiſſimorú
authorum teſtimonio comprobata . At
ſeries admonet doceamus inde humoré
extrahere , ex quo latius diffufiufq ; pro
ficiſcaturlumen , & emanet, vtnoctu vi
” deri pofſit.Iam infra patefcit
Exemplum .
1 Nitedulæ igncomulcum colore coru
of fcan
306 DE MAGIA

ſcanțes, inter omnia principatum obti

nent . Nosearum caudam à corpore re
fuindimus , præcauendo ,realieniquip
piam nitidis partibusimmifceatur , por
· phyretico lapide conterédo ,diebº quin
decim , vel pluſculis fub fimo vitro códi
mus:fueritq; præſtantius ne latèra cótin
gant, ſed pendeant : iam elaphs diebus,
furno,vel calentis aquæ balnco vaſe in
pofito, & accommodato ,paulatim lucu
lentum , & ftillatitium laticem ſubiecta
paropſide recipias,ac pellucido cryſtalli
no orbe condito,fic conclauis medio lu
cigena pendeat aqua , & aerem illumina
bir,quieft circa illam ,ve maiuſculæ literę
noctu poffint conſpectari: dummodo à
nó magis ſplendido illuftretur, fic enim
illius penitius exiguũ lumen exoleſcit , ve
interdiu videri nequeat. Cui congener ,
nec multum dilimilis eftaqua, ex dicto
rum piſcium ſquamis fedulò extracta,
quamfæpeſeparari vidimus, nec à prima
fere dignofcitur , eademq;in reliquis ſe
parandi ratio iam patet , eiſq;vtimur in
dicendis .
 CAP. I. 307
Multa literarum experimenta, parieg
fcribendilatebra .
De clandeſtinisliterarum notis , quas
vulgus zipheras vocat duplicem facinune
normam , viſibilium vnam , & per fe di
6 gnum tractatu ftadium habet , deliteſce
rium vero alteram : iam poſcente hic lo
oco , aliqua commentari cenſuimus, & quę
& hæc conſequuntur,Magnatum & princi
i pum rebus confulentes, dúabfentia cu
rant , & commenti illiusgnaro conſcri.
bunt. Nos paucula oculis fubiiciemus
exempla , nonea tantum recenfendo ,o
quæinde funt euentura , & ii nofcent,qui -
nonnihil addentes,coniungentes,vndiqs
artificio contexta , & velata deregunt,ne
in manus indocti , & gregarii peruenien
tia vilefcant: tunc enim chariora ,cum ar
cana ,& fido claufa pectore diutius com
morantur.Sed quæ iam fæpius permilga
ta in medium afferenda duxerim ,ad rem
redeuntes , dicamus , quonain fianie pary
eto
11 Litere in tenebris confpicus,
conicio noua
Si quis furtiuo ſcripto rei
alter
308 DE MAGIA

aſtu excogitata quæpiam nuntiare qux

fierit,quæ tantuin nocte intempeſta con
{pici queant: prænarcato iáliquore gra •
phice deſcribendopagina faturetur,ma
xima adhibita fedulitate , & ineffigiata
interdiu apparebit.Si hoc minus fortaffe
tutum ,magisque fuerit cordi
Literas lumine interpofitas legere.
Hæc eſt ſcribendi inopinabilis late
bra ,nec vti cæteræ leuiter ignideregitur:
Si colore corporeo albo ſcripticaueris,
vti ceruſſa liquido immixta gummi, vel
.conſimili , fit chariæ concolor , neue a
liquid ſit diſcerniculi,vel coniectari pof
fit , tunc oculo , & lumini interiecta, lide
ris vel candelæ ,vbideſcriptæ fuerint lite
ræ ,ocularibus radiis penetrari non ſinut,
fic obſcuriuſculæ confpiciuntur. Vel li
velimus,vt
Literain nigro extemplo candicent,
Eft & oceulcius mentis conceptum
proferendi ratio: Luteuin ,ouique albu
men valide exagitatum , inftar fcriptorii
atramenti liquelcar, huiufmodi literas,
vel lineamenta protrahe, iam exiccatis,
'colo
 CAP. 1. 309
colore atro papyrus ſuperlinatur, & in
quinetur : vbi vero literæ iam obruræli
queſcantvelis,lato ferro , vel cultro leui
ter eas erodendo , tenebricofum dilace
rantes velum vti nebulas diſcurientes ſui
pra modum candore panduocur inligni.
Sicque fi
Litera delitefcentesconfpiciantur & con
fpicuæ deliteſcant.
Optábis: potieris,fi ftillatitio calean
thi liquore vel ardenti aqua affıſa donec
folurum fatiſcat: acpapyroliterasduxe
tis : iam enim ficcefcentibus cælantur:
porro cõbuſtam paleam ex aceto tritu
rabis , & quæ ſumus ſcripturi , in priorum
interſtitio verſuum latè defcribito . Om
phacitis inde galla albo vino decoqua
tur,ſpongiain madida ,cú cordi euenerit,
leuiter expergificado, & fuper eas indu
eta atteredo ,vernaculus nobis colorater
obliteratus deliteſcit,priſtinus vero inui
libilis refricatus nobis fietcoſpicuus. At
· Litera intercutanee , indelebiles inmein
bro quouis.

Appareant li velis : ſic cito expedies:

Can
 310 DE MAGIA
Cantharide naturali diei curricul va
s s o
lida aqua , vel critius ‘auri ſeparationis
madeant, inde graphio , vel apro ſtylo,
fumma cate brachii vel alčerius membri
characteres effigiabis, læſa humore caro
inflatas furgit in veliculas, exulceratur,
ficacris veſtigia áquævi,albas cicatrices
perpetuo emarginat æuo, & nunquame
uanefcenti
bus literis membrum inſigni
tur. Vel
Literas confeſtim loco quouis emergentes.
Nigras & coloritasefficics: fiacceto ,
vei vrina , clanculum in manibus vel alibi
Literas exarabis cum exiccatæ fuerint;

nec veſtigia apparent & vis eluceſcant,

fuligine ,velcolore, quem vbertim info
toriæ dant officinæ extricato , & nigri
cabunt valde , fi eafdem albas quæſieris
charta, ficulneo lacte delineato ,exicca .
tas carbonis polline inſparſo confricato ,
& detergito . Acreddere
Literas igne, vel aqua viſibiles
Sic poffumus, & literas carminum in
tercapedinib
us , & fyllabarum coagmen
tis , & diftantiis protrahere: Contineat

epi
 CAP. I. 311
epiſtola inane quippiam ', ' t incondite
putet poſitas, & intercepte, aut nihilo
mnino, 2utægerrime ſentient. Si citrii,
medici mali , cæpæ , & omnium fere acri
um ſucco deſcripſeris, liigni inferueſcit,
eorum acrimonia deteguntur illico.Ma
ius aliquantulum ſubtilitatis habet, ſi a
lumine aqua diſſoluto , ſcripſeris, cum
que lectioni açcedis,aquæ immergendo,
late cuadentviſibiles & elegantes, Sive
ro candicent velis,& lacteas ficfacies:Li
thargyris primo teritur & fi & tile aquam
continens , cum aceto coniicitur, deco
quitur, & decoctum percolum traiicito ,
ferua, inde limonis lucco citrigerigene
1 ris literas exarato : iain enim ficcefcenti
bus abduntur , li ſeruato liquoreimmer
ſeris , lacteas & conſpicuas videbis : Si
7
mulierum vbera,vel manusea madeant ,
.
prædicto inſperſo liquore lacte reſuda
bunt : vtitor, fiinops aliquando eurum
fueris. Si quoque literæ hirci adipe la
pidi fuerintinſcriptæ , lapidique occul
tæ prorſus, ſi lapis idem aceto demer
gatur prodeunt ilico , & quaſi ſculpræ
föras
312 DE MAGIA
foras eminentesextabunt . Si autem ab
ſoluta aqua perfcribendo, literas nigre
fcere iubes, vt nauius expeditiuſque iti
neribus accingamur : Gallas & calcan
thum ſubtiliter pinlito , inde puluerem
chartæ inſpergito, panno perfricato , re
cteq; expoliātur, & vt fit chartęcócolor,
& pertinacius inhæreat, contuſoiunipe
rigummi , quod lcriptoribus vernigo di
citur,addatur reliquis, cum vſu elicnerit,
aqua velfaliua ſcribito , & nigrelcunt, iif
quelimillime eueniunt technę, quas per
longum effet recenfere .At
Literas ouo inprimere
Africano ſic placuir:Alumen exaceto
ſubtiliter multumque terito , & cortici
qnicquid velis, affigurabis, feruenti ſoli
exiccato , muciæ vel acri aceto impone
tribus vel quatuor diebus, reficcatun
coquito , cumq; fueritroſtum corticee
nudabis, & duro albumini ſcriptas literas
reperies . Inde occurritalterum :Cera cir
cũlinico ouo ,ſtylo literasexarando :fati
ſcétes rimas humore reple , acaceto ma
cerati finiroperdiem,củ ceram fuftuleris
decor
 CA P. I. 313
decorticato , & peruium corticem , & ouo
impreſſas leges literarum figuras. Nunc
lege que improbo excogitatu neceſſitas

1 explorauit,vt
Litera conftitutis diebus decidue fint&
Cuanefcant.
Quantum humanum ingenium , dum
naturę ſecreta pandit?Demerſetur tenuis
elimatus chalybs in feparationis aquam,
pondere iam triplicato , quibus liquidæ
picis ,velterebinthinæ relinæ fuligo ad
darur, vt nigriorfiat, & dolum cooperies:
porphyricæ mulcum teratur , ſcribe, &
confenefcentes decident. Hoc Gilentio
prætereundum non putaui, quod maxi
me præcipuum & tanquam rei caput eſt,
periculum frequenter facere: nam fi diu
tiusincharta commoratur, fortis aquæ
pluſculum fuggeratur, & fi fueris ſedulus,
ſubcrocca non remanebuntveſtigia: hac
indicii norma fruipoteris.
Sic aliud conſimile genus habebis, fi
fic mentiri ſatiusfuerit :Chryſocolla ,am
'moniacus ſal, & alumen æquali pondere
certent inter fe , tula omnia fičili con
O dan
 314 DE MAGIA

dantur, & forte ex calce parato lixiuium ,

& faucibus excepturi vaſis lineo panno
'obtento ,colato : fic igitur parum 'ebul
liat , atramento immiſce, & vbi incolu
mes aliquantulum durabunt,iam flaccef
cente fiunt caducæ, ad vſum recondito .
Sed literas,maculas, vel
Literas penitus abſtergere
Si quæſieris:Calcanchi & lalnitri aqua
calamo fupra literas delineato..
Vel è lale achali & ſulphure , paruis
conglobatis orbiculis perfrica, ſicerodet,
vt nec veſtigium remaneat. Literas vero
diſco Lunæ obfellis nunciare ,iam cercio
res facti conſcribemus,Hæc enim raptim
perfcripfimus.
Detonuiuijs depulis mirè apparatis.
Hæc filentio prætereunda cogitaue
ram , ganeonibus & bibacibus, coquis &
popinariis relinquenda , vt à re ipſa plu
rimum aliena , & inconuenientia , & de
fæcatioribus auribusnon mittenda. Sed
omnibus fatis faciendi gratia appoſui
mus,aliquibus hæc reliquis gratiora,& iis
fimilia fuerint, nec gulæ & genio indul
Gille

1
 CAP . I. 315
Gille ynquam pæniteat : ſic ſummatim
> perfcribentes,ne longiori narratione le
gentium animos detineanus, ad ea no .
Iter fe conuertat ſermo, vt conuiuia fru
galesque cænælautiores apparu videan
. tur.Et primo
Vini hauftu nimio ne inebrietur accumbens.
Vel fi cibo largius fumpto corporino
xam fentiet,fic diſcuriet, vt Cato docet.
Initio, ac cænæ fummo crudæ braflicæ
quatuor vel quinque cymata efto, & cra
pulam ſedat , vini noxam reſtinguit , &
reddet quaſi nil ederis, biberisque, adeo
inter fe perniciali diſſident odio, vt latæ
alteram altera diſcordante natura fugiat.
Inde Androcydes ſapientia claruscontra
teinulentiam valere iudicauit , & contra
eam mandi præcepit. Nec omittam ,quæ
Neſtorin Alexice po fuo dixerit : Bralli
camenim -Lycurgilachrymam vocat :in
quiens: Cum Bacchus eum reueritus ma
re ſubiiſſet , Lycurgum vito vinctum la
chrymam emiſiffe , & è lachryma natam
eſſe dicit, & ob id contrarietatem inter
vinum & Braſſicam eſſe. Idque euenire
02 tradit
316 DE MAGIA

tradit Ariſtoteles quod ſuccum dulcem

diſcutientemque obtineat. Vnde Plu
tarchus in ſympoſiacis dulcia ait , fi vino
infundantur ebrietatem diſcutere. Eue
nit aliquando à capiris diftillatione colu
mellam in guttur laxari,tunccrudæ bral
ticæ ſuccus capiti impofitus, vuam retra
hit in ſublimem oris partem .Ineft & crá
bes vino obfiftendi vis: nam hivine ro ob
ferirur ,dilutius proueniet vinum ; inde a
pud Ægyptios & Sybaritas folenne erat
ante omnia crambem fumere coctam .
Aliqui id amethyſtino vaſculo facere
coniueuere ante compotationé, quo im
pune vinoindulgere poffint,exAtheneo .
At fialiter vininoxam inhibere voles,
maxime diluriufculi, nam citius crapu
lam ſenſerint, quam qui meratius haufe
rint. Simulcum poturus eris,Africanus
docet,in cibatu præmitrastres vel qua
tuor amaras amygdalas exiccantes , &
humiditates abſumentes', vinolentiam
propulſabunt. Narrat PlutarchusChe
ronzus apud Drulum Tyberii Cæfaris
filium medicum fuifle, qui cum bina ſe
naue
 :: CAP . I. 317
naue amara amygdala eſitaret , in com
eftura bibendo Tuperabat omnes , qui
iam deprehenfus,iisque deinde priuatus
decertare amplius nec pauxillum valuit .
Necincaflum pumicis farina, li potorin
bibendi certamine prælumat eam . Affert
Theophraſtus periclitari, nili vniuerſo
potuimpleatur.Sic Eudemum ia vigefi
mas ſecundasvices duraſſe, demun bal
Heum ingreffum nil reieciſſe ,ac ita cceni
tafle vrili non bibiſlet, vi ablumente fica
cifica , & in cadum mufti bullientem
coniecta , ftarim in totum vini feruor ſe
datur .
Ad auerruncandum quoque meri ex
itium antiquitus ini comporationibus
corollis floreis redimita capita ferebant.
Vnde Ouidius:
Ebrius incinétisphylira conuiua capillis
Solet & imprudens vtitur arte meri.
Et Valerius Martialis:
Pingueſcatnimio madidus mibi Canus amomo
Laffenturqueroſis tempora futilbus.
> Rationemque dicunt, quod nimia
frigiditate cranium frigeſcat,vt vinolen
03 riaru
318 DE MAGIA
tiam , & eilis vim extinguat. Vnde Dio
nyfium legimus diſcumbentibus hede
ream inftituiſſe coronam, quæ infita fri
gidifica vi vini potentiam retunderet,
nam ea contra graffanțisebrietatis impe
tum oblepits calidum fiquidem meri ca
pitis poros patentiores redditfrigidum
,
enim ficcontemperat , vt fcandentes re
percutiat vapores .
Ed & alterá priſcorum patrum cura,vt
crapulofa excinguantur,vt lactucis cænæ
fine vefcerentur, cum infitam frigidita
rem habeant maximam ,nuncautem ini
tio ea vtimur cænæ ad conciliandum ap
petentiam.Vnde Marcialis:
Claudere quacunas lactuca folebatauorum,
Dic mibi cur noftras inchoat illa dapes?
Dioſcorides tanquam acrepulam nun
cupare videtur, quod ebrietatem prohis
beat.Vini autem poftquam meminimus,
de eo enarrentur,quæviſa ſunt; quomo
do oporteat
Vinofos abftemiosfacere.
Multi enim ſunt cum vinum libera
lius hauriant,vtnil eis perniciofius Gt, in ;
mor
 CA P. I. 319
i morbos, & denique in mortem incidant
ac eos aſpernari & abhorreſcere ſi voless
& Clitorius fons longe abeſt : Anguillas
!
tres vel quatuor vino immerl : s finito
o dum emoriantur : ebriofo vinum admo
ueto , & perrædeſcet femperque oderit,
nec amplius bibet , vel quam minime
modeftiusdegens .
Mullum quoque vino fuffocatum ( A
2 thenæus memoriæ prodidit) ( protinus
à viro: abſumatur, Veneris impediende.
poteftatem habere,& àmuliere , nunqua ,
eam concipere. Fortafle alio modo pla
2 cebit,vt hæg-amplius deguſtent,idq; do
cet Larcas,vt in Apollonii vita demóftrat
} Philostratus : Obferuato vbi noctua ni.
duletur, illiusoua præripias, clixata in
fanti in commeffatione præbero ,fempec
inde vina perolaro. Sicè cæſa vite diftil
lans aqua,multum potata fobrium facit,
vti Democritus docuit .Scire autem
Vinum an babeat ammixtam aquam .
Ex Democrito & Florentino condil
ces : Mala vel fylueſtria pyra vino im
merge , fu perfluitantia fupernataverint
O 4 meri
320 DE MAGIA

meri indicium , fi mergantur, iam diluti.

Ex Sotionis experimento : Paleam a
rundinem , vel farmentofum aliquodo
leo illitum in dolium immittunt, extra
hunt, & fi aliquæ hærent guttæ aquam
haber.
In calcem fundito, fi calces diffundet
aqua mixtione defraudacum & conglu
tinans meracum eſt.
Sic in linteum G diffunditut : & præ
terea multa exrant . Si vero mixjum die
ſplićuerie ecce
Avino aquamfegregandimodus:
Ciſſibium paratum habeas, id eft, vas
ex hedera tornerur,vel aliter conficiatur,
vinuin coniicies, & liqua mixta fuerit a
qua breui tempore forascxtillabit ,quod
contrarium antiquos omnes , & recen
tiores fenfiffe video : cuitum ratio , tum
experientia reclamat : nam cum forami
nulentum ſit lignum ,multisque interpa
teat rimulis , aqua humorum omnium
fubtiliffima ex Ariſtotele fosas effluet,
quod corpulento magis referatur.
Eft & alia fegregandi racio liciis vel
pe pia
 CA P. I. 321
penicillis ex goffipio vel lino dolio im
merfis , vt fuperemineant, ab co aquaſe
cernicur. Sic vino iniecta ſpongia & ex
preffa, plus aquæ quam vini eijcier. Sic
breui temporis proceſfu
Vinur diuersè odoratum
Reddes: Ardentiaquæimmergantur
fimplicia ,cuiuſmodi odoris quæſieris vi
num . nam aquæ natura odorem illico
combibet,per columcraijcito, & defce
cacumbnitors conſidac, vino immiſce,
ab eo enim faporenon eſt diffimilis , &
nimiun perolentiarelinquet. Nunc do
ceti
Aqua:falſaiquomodo reddatur porabilis.
Quod docet Ariſtoteles : Sienim vas ,
cereumefformabimus vacuum , & in ma
risaquas immergimus, quæ perceræpo
xos intro delabitur,fier potabilis.Sic cru
do fi & ilivaſe obſtructo ore , quod enim
1
intro permeat percolatum eft, quod fal
fedinem facit per commixtionem , fe
cernitur.
Fit aliter vberius& celerius : Sabulo
nem fluminum in fallam aquam immit
has ,
322 DE MAGIA

tas, & pauliſper immoraberis , & lineo

panno ſubíecti vaſis ori , obtento cola
tur, donec falfamentum amiſerit omne
& dulcefcet:mnlta vri vilia Gleant. Nunc
autem dicemus vtrum potuerit videri
Anfer iam viuus excoctus .
Sæpe'enim lauris opipariſque menfis
magnatibus apponuntur; fic inualuit gu
1x luxus.cape conficiendi normam.Sitat
nas,vel anfer, vel aliud viuacius animal,
fed in hocanfer omnibus anteftat; capite
colloque relicto toto fit implúmistor
pore,ſit hinc inde obuallacus igne,& cir
cumſeptus, non arcte, ne ſuffocetur fur
large,
mo,neue igne torreatur citius,non
ne impunis euadat:intus pallim pocilla,
& ollulas aquæ plenas,cuifal & meladij
cias,ibique lanceselixațismalis fint ple
nä , & teffalatiin diſco conciſis , ipfe totus
liquamine obductus & lacidarus veeſcu
lentior fit, & facilius decoquatur ignem
admque; feftinare nolico , vbi calore efi
feruere cæperit , circumambulando &
fugiendo præfepit ignis & iter includit ,
hic improbus aquam abforbendo com
peſci
 CAP . I. 323
pefcitur,cor,cæteiaque membra refrige
rando,medicamentivi laxat aluum , ab :
ftergit &exinanitur : & vbiinferbuerit,
interiora decoquet , ſpongia continuo
cerebrum , & cor humectaco : vbi vero in- ,
fania ferri & cefpicare conſpexeris, defi
cit cordi humidum , remoue , conuiuis
3 appone,euulfisfemper partibus vocife
rantem ,vtfere priuscommeſſatus,quam
d . mortuus videatur. Nec viſit iniucunda
Murëna eodem temporefrixa ,elixa, toftagz
Etic:priino panniatritu eam excrucia
-
tam veru'infigas , & elixas & frixas quas
vis pártes,ter, quater lineis obuoluas lin
teolis,infperfo in vino pipere,in elixo pe
trofelino,croco ,menta;fæniculo , & paf
5 fo contrifis ,aqua & fale; vel iufculo ina
deant,ftixas oleo , ad ignem vclui iabe4
bis, faſciculi afpergine origani femper
humectando :vbi pars iám fuerit correfa
eta remoue, & oprimum erit obfonium ,
eputaturis præbeto .
Ouam vt hominis caputmagnitudine
fuperet.
Redderé tam ingens ſi vis, extát artifi
06 cium ,
384 DŁ MAGIA

cium ,nec à naturali dignofcipoteft: De

cem vel plura boleta, & albumina inui
cem feparabis ,boleta leuiter commiſce
to , & in veficam immittito , rotundam ,
que ligando imitaberis figuram ,inollam
aquæ plenam immittas , & cum bullisin
tuncleere cernis, vel,cum duritiem tra ,
xerint,exime, & albumina addito acco
modando ,vt in medio infideant, & ite
rum coqui ſinas fic corticibusenudacum
habebis quas ſiceffinges : Quorum cor
tices albas & elotas contcres, vtin tenu .
iflimum puluiſculum volent, forti aceto ,
yel diſtillato emacerari finito , dum mol
tercant:nam fi ouum in acero diutius fue
cit appofirum ,cortex eins diſſoluitur, &
tene reſcit,vt facile per ſtrictum os phiala
poflit immitti , vbi fuerit intromiffum
clara aqua in priſtinam redit duritiem ,
trdemirati contingat. Cortices cum vn
guentiformam præ ſe tulerint diffolutæ
penicillo aliquo, ſuper excoctum ouum
corticem inducas, & clara durefcit aqua,
tunc verum , & naturale habebis ouum.
Si vis autem vi
Pilces
 CAP . I. 329
Pifces cbarta frigantur.
Ex charta ſimplicifrixiorum vascffor
maco , ibi oleum & piſces ardentibus
prunis,quibus flammæ deſint,imponan
tur, & citius, & commodius expedier.
Nec fuperpondij modo addere pigeat,
quod fortaffe fciſfe non obfuerit . Si vis
diſſecta caro iterum coaleſcat: Symphy :
ri, quod vulgo conſolida maior dicitur,
foris nigræ funt, intus candi 1
radices,quæ
dæ , & glutinofæ, vna cum concilis carni
bus ipfis coquantur, & celerrimè con
jungentur,vtinciſurænő videantur. Nec
inferior vispetrea Gimphyto ineft , quod
fummèglutinet, ſic quoquede holoſteo
fertur. Si chalybis fiuſtulum iniiciaturi.
gnitum in deplumatum , & exinanitum
pallum & tegatur, ne calor euaneſcat,
& Gretro inficit odore, elui camen bo
numerit.
Sic pipionem exoflum reddes. Si ex
enterarunvacri aceto per naturale diem
Gnes,benelotum , & aromatibus reple
juin ,elixabis ,vel alabis,ſiceis careſ, oſſa
vt fumul mandi poflint.
ľ 07 Sic
326 DE MAGIA

Sic oua viuæ calci obruta, aqua 'experſa

decoquuntur.
Sifciabilem gallum,vel tenetum exo
ptabis: Iugulatus penſilis adhæreat ficus
ramo, & maximam accipiet tenetitudi
nem , quod Ariſtionis coquus dum Her
culi imınolatuin gallum ,qui fico pepen
derat,inter epulas attuliſſet , admiratus
Ariſtio citam teneritatem , è durioribus
periculum cæpit, & verum reperit. Liræ
chordæminutatim concilæ, nuperexco
ctæ carņi reiectæ , vermiculari videbun .
tur. Etleporisexcoctum ,& congelatum
fanguinem in puluerem verfum ſuper
carneminſpargendo,fanguinoſa videbia
túr caro , vtnauſeabundus eiicias: & mul
ta , quæ gulofis relinquimus. Sat ſit tan
tum debaccharum elle.
De Mechanicis quibufdam experimentis.
Quædam extant non ſpernendæ ſub +
tilitatis experimenta , ab omnimixturæ
additainento ſecreta, quænon iniucun
da fore putauimus ingeniofis, & artifici
bus ,vt omne liber hic fuboleat. Extat &
artificium , quod aliquibus
Draco
 CAP. I. 327
Mini Draco volans,
• Vel Cometæ ſidus dicitur, cuius talis
firconſtructio : E fubtilioribus arundinu
praxillis quadrangulum conſtituatur, vt
lógitudo latitudinihemioliæ fit propor
tionis,diámetriduo & exoppofitis parti
busvelangulisimmittuntur, quarum in
terfecarione funiculus illigetur, & eiuf
1 dem quantitatis, cum duobus aliis iun
gatur,è capitibus machinx prouenienti
bus: fic papyro ,vel fubtililino obregatur,
nie quod graue in eafit : inde è turrismo
tis,vel altioris loci faftigio, æqualibus &
vniformibus ventis credenda , non va
lidis nedifrumpatur machina, nec leui
bus fi vndique lilebit aura;nam eam non
fublimat , ventorumque ſegnicies irri
tum faciat laborem :ipla recto non ince
dar tramite,fed oblique, quodefficit fu
nis tractus è capite vno ex altero longa
cauda , quam è reftibuseffinges æquidi
ftantibus,& papyris pallim religatis, lic
leuitracta imimiffa ,artificismanibus co
mittenda ,qui nec fegniter, nec oſcitán
ter, led valide impellat : & fic volitans
car
 328 D MAGIA
carbalus aëra pecit, vbi paululum fuerit
eleuatum ( hicenim ex domorum anfra- !
& u diſruptus eft vendus) vt vix manibus
compeſci, vel retineri queat. Laternam
aliqui fupra locant vt cometa videatur.
1
Sclopum aliicharca & pyrio puluere in
uolutum , & cum in aëre quicfcit, immir
ritur per reſtim accenſus funiculus, anu
lo, vellubrico aliquo, ftatimque velum
petens, ignem ori admouet, maximoque
tonitru ,in plures machina dillilit partes,
&ad terram procumbit Ælurum aliqui ,.
, ac peraëraimmillas
yelcarulum ligant
auſcultant voces. Hincauſpicari poterit:
ingenioſus principia,quonam pacto, &
homo volare pofſit, ingentibus alis cu
bito,& pectori deligatis, cas aurem à pu
eritia paulatim iactare aſſueſcat , .loco !
ſemper ſublimiori. Quod fi quiſpiam id
mirum pucauerit,afpiciat ea, quæ Archy
tam Pythagoricum commentum effe,at
que feciffe traditur:pleriqueenim nobi
lium Græcorum , & Fauoriaus Philofo
1
phus memoriarum veterum exequentif
(imųs,affirmarillime fcripferunt, ſimula
chrom

1
 CA P. I. 329
chrum columbx è- ligno ab Archyta ra
tione quadam difcipknaque mechanica
factum volalle,ita erat fcilicer libramena
tis ſuſpenſum , & aura ſpiritus incluſa,
atque occulta concitum . Sic facere pof
funus,VC
Ouum in aereaſcendat.
Oui corticem vacuum rore comple
mus , & Maio menſe eum accipimus: (a
lio enim tempore , veæftare & aurumno ,
verusros non eft, vt phyſicis conſtat ra
tionibus) & in meridie Soli oppones, & .
ab eo eleuabitur, & li difficilis aliquando
fuerit afcenfus,baculi, vel tabula admis .
niculo ,dum afcendere incipiat, facilius
en cleuabitur.Altera quoqueremaner ludi
EX cra ſubtilitas,vt tres
Schedulenontacte fitum permutent.
Qyod illud penitus ignoranti, fieri
non poteft ,quin mirabile videatur: Tres
1
fiant ſchedulælongiuſculæ è papyro vel
linceis; ſeque mutuo æquali ſuperentló
gitudine:nam capitevno æquatæomnes,
& æquereuolutæ , deuoluuntur, diuerſi
que licus reperiuntur, longior in medio ,
vet
330 DE MAGIA

velprimo loco , fi longior eadem in po

ſtreino fuerit loco,immobiles remanent,
quod non eſt, quinon puret,a dæmonib.
fa & um ,ſed aliunde noneuenit, niſi quia
in reuolutionis fine remanet procerior,
& extrema,à qua exoriturin reuoluendo
remanent. Quorundam fuit error, qui
verborum yieuenire putabant, ac de in
terrogatis omnibus,tanquam de oraculo
reſponſa prębebant, nam fi fitum permu
tabant,ritè aufpicari, effectuſque propi
tiari, & in minus infortunari : nec voluere
rationibus, & experientiis fidem perinu
tare , cum habitum in credendo effece
rint.Eft quoque artificium aliud ,vt
Candelá ardensfübaquadeferatur,
Talique paratur arte : Longum ha
bero vas, & capacitatis non incommo
dæ, ori lignum applicetur, quo ardens
candela infideat immobilis , & inuerfo
vaſe lumen fundum feciat; ſiccotum a
quis penitus immergas 'nec fubintrabit
aqua,cum aere repleatur, & ſub aquis ar
debit mulcuin , ſecandum vaſis capa
citatem .
Nec
 CAP . I. 331
Necadmirationis minus extat,experi
mentum , cum voles, vt
V asinuerfum aquam hauriat.
Quod ficefficies: Longiſſimi colli pa
retur vas ,& quo longius, eo mirabilius,
vitreum verò & pellucidum , vt aſcender
tem infpiciasaquam ,hoc bullientis aquæ
expleatur, & vbi totum efferbuerit, velio'
gni fundum admoueto illico,ne frigeſcar
inuerſo ore aquam tangat, & intro totam
abſorbeat.
Sic naturæ rerum exploratores Solis
radiis aquam hauriri , & abſorberi aiunt,
è terræ concauislocis in montibus , vnde
fontanea efficitur ſcaturigo :nec læuia in
furgunt hinc artificia in Ipiritalibus me
chanicis,vt tradir Hieron . fed vti ab hoc
propofito aliena ,alio transferatur. Simi
le quoque à Victruuio deventrorum or
tu affertur , nunc vero in domefticum
peragrauit víum.Sicenim
V as ventum proiiciens :
Confici poteft, fi fiatåolipila area, vel
reialterius,lit caua , & rotunda, & in vene
tre punctum habeat anguſtillimum ,quo
aqua
 DE MAGIA

aqua infunditur, & fi forsarduum fuerit ,

priori vtere experimento , fi ad ignem ac
cedens inferuefcit , cumque nullum ha
bear fpiramentum , maximum inde eiicit
{piritum , ſed vapidæ craffitudinis hume
ctum.Nuncad alia tranfire nobis liceat.
Funis ſimanibusconuoluatur,vt lein
uicem fecet , leui brachii tractu rumpi
tur, & abſque co difficile.
Sic pugno later erectus percuſſus ali
quantulum ,vel marmor, in plures diffi
lit partes,nec minus, ex Auminum volu
tationibus attriti, & rotúdi lapides rum
puntur. Et leui ſecatur pomum ictu , fi
cultrum capite percufferis, illudque pa
fum fecet .
Siin hordeo inueſtigaueris, fylueftris
auerix ariſtulam reperies nigram , & ob
tortam ,locuftæpedibus fimilem , fi eam
paginæ cum cera ligaueris, molliſque
qux aſpergine diffeminaueris gucculas,
vbi humidum fenferic diſtorquebitur, vt
Liræneruus, & erigitur charta , necminus
mummus ſtyli acie volicabit...
De mulicrum Coſmetica.
In
 CAP . 1. 333
Inter cetera circumferuntur, & expe
tuntur maxime experimenta, quæmulic
bribus dehoneſtamentis, & fpecieicon
ferunt,mulcumque referre aiunt, nos,ne
alibi quærantuu,hic ſcribere decreuimus.
al Primo autem

Capillos tingere.
Docemus flauos, nigros, aureos, cu
iufq; placuerit coloris. Flauos enim red
desmulcuin mellis oleo,& vitetlorum o
uorum . Nec minuslixiuio e ſarmentitio
cinere, hordei palea, liquiricio cortici ,
bus, raſura, & buxi frondibus, croco &
cumino,fi fæpius capillos laueris maxime
Aaueſcent, aurique colorem imitabun .
tur. Nigricabunt valde corricum ficus,
gallæ , clates rubi, cupreffi, & fimilium
3 lixiuio . Hoc tamen commode tinges
modo,barbá,& capillos,ficui caneſcunt:
Argentea ſpuma,combuftum æs, fortis
1 lixiuii quadruplo permiſcetur, dumque
leuibusprunis in bullas erumpit , lauabis,
& reſiccatos calida perlues aqua .
5 Sic nigreſcunt ſupercilia: Friganturo
leo gallæ ,cas ſalis ammoniaci pulillo tri
tabis,
 334 DE MAGIA

tabis, inde aceto immiſcebis ,quo rubi , &

miori cortiçesebullierint , illinanturſu
percilia , & per noctem immoraberis, in
deex aqua eleuabis.Aiquia ſæpe accidit,
vellocus pilorum multitudiae deturpe
tur,vel glaber fiat , talia excipias
Pſilothra,
Quibus perlitus locus glabreſcit illi
co, & diutiſſime partes omnes pube im- ,
munes ſèruari poſsút. Si vulgari decocto
perunxeris, viuæ calcis,auripigmenti ter
. tio,fortiq; lixiuio ,& dum coquitur, plu
maexperimentum capias.Columella ve
roiubet ranam luridam in aquá coquee
re, vſq; dum ad tertiampartem decoxe
ris,eaq; corpus vngere , ſi quod glabrum
facere voles.Sunt & infinita, vti hederæ ,
& vitium lachryma, quæ veluti gummi
eft, & philothri effectuin habenr. Sed il
lud vt commodum fatisfaciet.
Et ſi nunquam rediuiuos quæris, gla
bras rite partes tali radicitus erues illitu :
Vti forınicarum ouorum , hyoſcyami
lucci,cicutæ & pfyllii ſeminis,veſpertilio
nis,& teſtudinis fanguinis.Alii aureabra
Atea
 CAP . I. 335
ctea ignica locum impuberibus percur
runt,vt ne veſtigium remaneat, nec am .
pliuslanuginolun appareat.At
Pilos cito naſci
Sivelis : combuſtarum apium cinis,
cum ſoricis ftercore , li rofaceo illeueris
oleo ,naſcentur & in manus palma , qui
bus & addere rite poteris auellanæ , ca
ſtaneæ ,dactylorum , & reliquorum fabi
lium cinerem : ex omnibus enim rena
fcendi vis deſtruitur, vel prodeunt mol
liores. Vnde Auguſtus ſolitus erat crura
Luburere nuceardenti , quo mollior pilus
furgeret.Si vero
Oculorum colorem permutare
Pueris velis, ficid affequeris: Putami
nuin coryli nucis cinere ,ex oleo ſinciput
illinatur : pueroruin albos oculos deni
grari contingit,operatione iterata . Plz
raque extant experimenta ,albos,& glau
cos oculos nigrefaciendi, & varios indu
cendicolores:fed hæc miſſa faciant , cum
non tam leuiter egentes oculis pericu
luin capiant, nec experientiæ , vti quæri
tur,reſpondeant.Nunc
Gena
 DE MAGIA

Genarum liuorem abftergere.

Sicpoteris ,præcipuemulieribus,cem
pore quo menftrua pariuntur:Locus illi
natur cerufſa , fabarum puluere, aceto
immixto : Velouorum boletis mellemi
xtis.Quædam funt quoque
megmata mulierum .
Quæ nitorem , & læuorem faciebus in
ducunt. Vti mica panis in caprinum lac
ſerum iniecta,extillata inde aqua faciem
peniciſlabis , mirum admodum ad eam
dealbandam , & nitorein curi concilian
dum valet.Necminus aſininum candori
confert ,nam cutem erugat,polit, & mol
liculam facit. Ideo non temere Poppea
Sabina Neronis vxor quingentas ſemper
fecum afinas ducebat, ac balnearum fo .
lio lacte illo corpus totum macerabat.V
bi ſicinalbueris ,
Roſeumfaciei colorem conciliare
Poteris ficleniter, & fucum facies,qui
non detegitur, omneſque artificiofa fi
mulatione deludes : nam clara aqua pu
niceas reddesgenas, diu, mulcumq;per
durante colore, coque ruzilantior fuerit
locus,
 CAP . I. ‫رو‬
toçus,quo magis aqua laueris, & panno
perfricaueris: ExCardamomo, vel quz
pharmacopolæparadiſi grana dicút, cu
3 bebis garyophyllis ,brahliraſura,& arde
ti aqua fæpius extillata ( vbi aliquantu
lum fuerintimmorata ,vel igni lento, vel
patrifimo) aquam elicies, qua fæpe fa
ciesmadear dum operari incipit . Si diu
vrricam ebullies aqua, fæpeque corpus
laueris coloratum , & rofeo colore infi.
gnitum reddet, id diu continuabis.
}
Sic autem gingitias, & labia tinges, a
lumen ,coccos, braſili raſura rritetur, a
quaue perfufa omnia Soli exiccentur, iis
madeat bombax, quo labia & gingiuas
perfricabis.Siautein
Aqua ad faciem magonizandam ,
Et accommodandam quæruntur, a
fors fuerit res cordi, vtleuore ſplendeat,
oui albumina coquantur & durefcant,
iis aquam extillabis, eritque vſui apta ,
fic roſmarini, fabæque florum & limo
Dum ſucco.

1 Hæc autem aqua omnium præftan

tiffima,folertiqne cura excogirara: Tal
P cum
 A
GI
3 ;8 DE MA
cum in minutiſſimum redigatur puluiſ
culum , ollæ indatur, & item coclearúm
mulcam immittes copiam , & opercala
to ne fugiant : nam alimento fraudara
immiflum vorant talcum , concoquunt,
vbi omne voralle noueris cum teftis
tufas virreo accommodabis organo , a
quam extillabis & ſeruabis adfaciem :
Fæces noctu ſubdialibus locis ter oppo
nito , ac denuo vaſi imponendo oleum
accipies , quo nil præſtantius ad capillos
fuerit.Sed
Furfures à facie abſtergere
Sic potuerunt mulieres : Vaccinum ,
bircinum , & caprinum fel cum vitri pul
uere immiſceantur, & mollis facies il.
linatur , & eam maxime purgat & fe
ciem venuſtar : Draconteæ autem fuc
cus maculas omnes emendat, præcipue
Geis os dehoneſtatur. Aliquanuncap
ponemns
Dentifricia.
Quæ optima parabantur antiquitus,
ex purpurarum & buccinatum teftis cre
matis ,nunc autem cito poteris vti com
bufti
 CAP . I. 339
buſtipanismicis,pumícis polline, coral
lis rubeis, ſepiarum teftis ,ceruino cornu ,
& iis fimilibus, quorum vnumquodque
rite expolit & abſtergit. Sic cocc granu
lis, li purpura perfricabis . Omnium ta
men optime ſulphuris oleo, nam expo
lit,leuigat, & maculas propulfat omnes .
Fit quoque aluminis & ſalis aqua extilla
ta.Poflumus &
Mamillarum incrementum prebibere,
Si volumus:Confundatur cicuta ,eiuf
que magmata cùm aceto virginum vbe
ribus imponantur, & fic coercet, vt crel
cere non pariatur,præcipuehoc in virgi
nitare , quanquam folito lac deneget té
pore:Molles autem & relaxatas fic coer
ces:Alba ačgilla ,ouialbumen , omphaci
tisgalla ,maſtiche,thus, tuſa ompia cali
do aceto immifceantur, & illinanturmá
mæ , & integra nocte commorare opor
tet, & finito illic effe : fi parum fuerit effi
cax, opus innouato .Iuuant &ad hoc me
{phili olla immatura forba, fylueftria
“ pruna,acacia & malicorium , balauſtion ,
maturæ nuces pincæ, lylueftria pyra,
P 2 " & c.
340 DE MAGIA

& plantago, fi aceto ebulliaotur omnia,

& mammis apponantur, aut aliqua. Sic
autem poteris
Ventrisrugas à partu abftergere.
Diu aqua immatura coquantur for
ba ouique immiſceas ålborem nec deſit
aqua, cui arabum gummi fit folutum , ta
li lineum pannuam madeat aqua & ven
triaccommodetur: Velcombuftum cer
uinum cornu,amiantus lapis, ammonia
cusſal, ınyrrha, olibanum , maſtiche, in
puluerem redacta omnia , cum melle
permiſceanrur, & erugatompe.
Sed quærens Naturæ oftium reftrin
gere : expartu enim relaxari ſolitum eft,
quod & fi viro diſplicuerit, fic reſarcies:
Omphacites gallus tritato tenuiſſimè,
quibus garyophyllorum pulueris parum
admifcearur, vino ebulliant, quo pan
num madeat, & loco applicetur.
VelGc meretricium & popularium re
ftringes & coarctabis: Gallis , gummi, a
lumine bolo ,draconis ſanguine, acacia,
plantagine,hippociſtide,balauftis, lentiſ
co ,ſymphyto maioriminorique, cupreſ
nuci
 CAP . 1. 341
Hurcibus,vuarirmacinis,glandium coftis:
vel cauo illo quo glans prorumpit , &
dehiſcens nucleum oftendit , maſtiche
& lemnia terra . Si hæc omniaiubrovi
no vel aceto decocta fint, & fæpe madeat
vuluæ , coarctatur & fupprimitus valde.
Velhæc in puluerem redacta, intro per
arundinem traiiciantur,veliis fuftimenta
ſubſtituantur.
Ac ſi defloratam mulierem integræ
virginitati reftituere vis, tali pillulas con
fitues pacto : Alumen combuſtum ,ma
ſtiche adiecto calcanthis & auripigmen
di momento in tenuiffimum redigantur
puluiſculum , ve fere tactum effigiat:
pluuiali aqua pillulas vbi coegeris, digi
tis comprimito ,& tenuemreſiccari cura
to;acnaturalium oftio hymenæiloco ac
commodetur,vbipriusfuerit rupta , ſenis
2
quibusve horis immucando pluuiali vel
ciſternina femper aquafouendo, per na
turalem id diem : & hinc inde veliculas
inducunt, quæ contactæ fanguinis indu
cunt profluuium , vt fere dignofci ne .
qúcar, Hirudine aliqui locum mordicus
P 3 capi
3.42 DE MAGIA

capi curant.ſic cruftulas inducunt, & fui

catæ ſanguinem mouent, vbi prius præ
latis arctauerint. Si aliquando tale hoc
placuerit ſpecimem ,vt
Facies fucatapalleſcat,
Et dignoſcere quæris Wagonizaram
faciem , fic fiar : Crocum dentibus com
manducabis, & ore propiusmulieriinter
alloquendum appofito , fatus deturpat
faciem , & fubcroceain reddit : fi autem
nullo fuerit circumlita fuco , innoxia re
manet,Extat & alia
Aquafaciem denigrans,
Sæpeque inulieres fallit:luglandis cal
loſo, herbidoq; putamine illo , quod gu
liocam dicunt, & gallis,chymiſtarumor
ganis clariſſima eliciaturaqua, qua fi fa
cies vel mànus maduerint, nigreſcunt
paulatim , vtÆshiopes videantur, quod
Habiicere & priftinæ albedini reſtituere
vis : Acetum , limonis ſuccum , & colo
phoniam extillabis , taliſque lotura ni
grum illud abiicit & propulfat.
Demuliebribus quibuſdam remedijs.
Quædamn prædictis ſuccedunt experi
enentan
 CAP . -343
1.
medta,expetibilia multum ,cnmſæpe ac
cidant & vſu veniant , & fi aliquibusin
honeſta & non fcribenda videbuntur ,
late quærat medicorum libros , vt nila
- liud fere tractent,id autem vtilitatis hoc,
affert caput , quod fi ea dubia aliquibus
videbuntur ,hæc experientia ſelecta fcri

plimus.Primò autem
Venereis in caftris militare
Siquis vult forriter, tali muniatur ci
bo,præcipue bulbis: omnes enim Vene
rem ftimulant,Vode Martialis.
fint tibi mortuamembra
Cū ſitanus coniux ,cú
Nil aliud bulbis ,quam fatureffe potes ..
Columella item in hortulo :
Quag viros acuunt,armante,puellas
lam Megaris veniant gentilia femina bulbi .
Sic eruca large ſumpra ,cicer , cæpæ ,
paſtinaca , anifum , coriandrum , pinea
rum nucum nuclei , inter hos ſatyrion
large mouet femen , & fortius venerea in
re obftat, & mulieribus libido acrius ex
cicatur ,veneriſque vrticæ funt:Sique ne
biseſſecherba illa, quam Indusattulerat
( cuius meminic Theophraſtus ) vt non
folur
Pti
344 DE MAGIA
lolum edentibus, fed tangentibus iam
genitalibus adeovis increfcere, vt vale
sent quoties coire vellent, & qui ea vfi
fuerant duodecies perfeciſſent, illum ar
tem ad feptuagefimum coitum peruenif
fe affirmat, vetádem guttatim eſſet fper
matis emiſio, & in fanguinem deueni
Tet . Vnde fi ex omnibus vel aliquibus.
Venerem vis ciere , tali remedio vtere :
Satyrij ſumito radices , pineæque nucis
nucleos,anifum & erucam , & æqualicer
tent pondere , ſcincorum medietas, mo
ſchiparum ,licelecto & deſpumato met
leconficiantur,nec reniqucndum paſſe
sumn cerebrum , omnogloſſum , fylueftris
eruca, & iis fimilia. Siquis autem certah
do vellet mulieris femen mouere , coli
glandem , moſchi, & vulgo dicti zibe
ti, caftorei, cubebarum , & olei ben a
fpergine irrigato ,velhorum vnum : co
euntesenim large mouent. Vterque au
sem fic delectabitur,longum piper, pice
trum , galanga contundancur , pulueris
pufillum cum melle conficiatur, coque
tantur.At
Venee
 CAP. I. 345
Veneris defideria obtundere ,
Contra ſic poteris: Ruram comman
ducato & caphurain : deftraicenim fta
tum ,quo erigirúrvirga : vr eunuchus vir
euadat. Sicvitex inhibet Venerem , & fi
fubſternarur, bibatur velmanducetur fe-.
merr deficcar. Vnde matrone in Ther
mophoriis Athenienſiunn foliis jis cubi.
tus & bifublterne bant , nec minuslactu
ca, quibus continuo comeditur, coeundi
adimit facultatem :ideo Pythagoras vo
cabat žurskov, quod verborum inuolu
crisinnuunt quoq;, Poëtæ ; Callimachus
cecinit Adonidem ,cum lactucam co-me
differ,ab apró intéremprum ,atquea Ve
nere fublactuca conditum , quod holere
cali (Athenæus ait ) Venus elangueſcat, &
impotentes viri ad cócumbendum fiant.
Valet ad conceptionein leporis vte
rus, fi mulier ederit, & ventri impoſue
rit : vbi vero conceperit ab his omnibus
cauere debet, nam conceprum deſtrue
* re poffunr : Vti mencha naturalium ho
ſtio poft coitum appofita :genitale enim
femen corrumpit, & lacti appofita, nec
PS coa
346 DE MAGIA

coaleſcere, nec cohibere facitetiam ad

iecto coagulo, imo fi-mammis acceſſerit,
nec denſari lac patitur. Crocum conci
-piendivim maxime amolitur.Salicis de
coctum fi ieiune bibatur,fterilem reddit,
cum ocyffune ſalicta ſuum deperdat ſe
men ,vt in araneam prius abeat , quam
macurirarem ſentiar ., Vnde Homerus
frugiperdain appellat
Κλήτραις αιγαροικαι έτεα ώλεσικάρπου..
Sic mulæ vngulæ fumigium , yrina,ſu
dor, aqua, qua feitum extinguunt fabri,
hæc omnia poſtmenſtruorú profluuium .
Sed inter hæc faltatio præualet, & præci
pue obeft ei, cum ſe nimium motitarit,
poft cum viro congreſſum , nam cum re
tinere nequeat genitale ſemen infulum ,
irritum forasprolabitur, & reſilit, quod
furiaſſeerat coalitum : Vtipſalıria illa ,
quam narrat Hippocrates, quæ cum le
men non conceptura retinere nollet, ne
conceptioignobiliorem redderet,ad ter
tam diffiliens, ac genitura exacta adier
ram eius defluebat ſemen .
Superftitioli alii feptenarii numeri
vice
 CAP. I. 347
virtuti fortafle pythagorizantes, ' & oc
cultæ proprietatiadſcripſerunt:cum mo
.do Hippocrates ſepties dixiflet, id tamen
fallu coarguitur,cum ocyus, & tardius
defluar, quod fi magis faltauerit , fcito
minus concepturam . Sabinæ fucco hau
ko, tuta, fcammonio peſluinftar vulua
indito ,fufficus opoponacis, galbani, &
-viui ſulphuris.Inter hęc nigro ( quem vo
cant) fapone prolita gallinæ penna, vul
uæadmota:, nam illico abortum parit.
Hæc omnia ſuntmaxime præcauenda ,
nam prægnantibus obeffe folení.
De eliconiis,eorumgpraftigiis,ce quomodo ha
mines equinis , aliorumue animalium capi
tibus videantur.
Diumultumque cogitaui, vtrum an
riquis arcana huiuſmodi ignorarentur,
an verirati reſponderint , quæ de eis di
cuntur, & ab impoſtoribuspromittun
tur,necparum gauilus ſum ,cum inter an
tiquos multos compererim , quibus hæc
fuere curæ , præfertim Anaxılao , Plinia
næ afferrioni fidem adhibendo : nec pa
rum in his inueniendis de ludauimusad
P 6 еҳ » .
348 DE MAGIA

explendam noſtram hiftoriam , necabre

fuerit eorum commeminiffe, & in me
dium afferre experientiæ accommodan
do : iis primo affuefcacoperator ad alia
paulatim deueniens : docenturque pri
mo ,quomodo videti poflitomne,&
Coloratum cubiculum
Sed maxime id perpendendum duco,
laces omnes amouere,ne lumineilloim
pediatur,fupereturg; è lampade color e
-manans, & fruftretur illufio ,fidie fuerit ,
claudantur feneftræ ,ne aliquod lumen
irrumpenspræftigium deftruat.
Viride autem fic videbis : Sit viridis
lampas, vitrea, & pellucida, vtpertranſe
untes radii medii colore inficiantur, &
( quodin hoc plurimum conducit) oleo,
velomni,quo viuit humido , immiſceau
tur ærugo , vna rite terantur, 'vt humor
fiat viridis ,lichnus ex linteo coloris eiuf
dem ,velè goffipio paretur vncto,lampa
de in illa peruratur, oppoficum feriens
lumen ,viride omne , & intuentium yul
tuis oftentar,
Nigrum autem omne , fi videre defi
dera
 CAP. 1. 349
1 detabis :atramentum immiſce omni,fuli
ginern vel fimile : melius autem è fepiis
immiffam atramentum , nam lacernis
admotum , fi accenditur atra lucet flam
ma. Sic Anaxifaum lufiffe fertur,fæpee.
nim ex atratusento fepiæ aſtantes æthio
pes reddebat & nigros.
Flauum fi reres omne, vti auripi:
gmentum , crocum , lupinorum cortices
& oleo permifcebis , & accendes in co
funiculuin , Alava lampade, croceum ,
conſpiciesoinne .
Viridepartim , flauum partim , & ni
grum ſi præoprabis, hæcin fimulpermiſ
ecto :vtiqnoque tradit Simeon Sethi, ſi
quis chryallida, id eft,lucernæftupam , in
fepiæ atramento,& ærisærugine intioxe
rit,homines circumſtantes videri,partim
æreos,partim nigros, propter mixtaram
rerum inſperſionem.Ac
Domum argenteam & luminoſam videre
Si præoprabis, fic efficies : Nigris ab
fcinde lacerris caudas, & ftilla è fracto
ra emananslucida excipiatur,è multit a
men plures adunabis, & papyraceum li
P 7 cium
350 DE MAGIA

cium vel ſparteum inficies, & li potetis

olco permiſceto , fic argenteo colore o
mne videbis perfulum.Idemin omnibus
imitaberis.
De fannos &eiusmedicinis primiordinis,
Eſt plumbi fpecies altera , & alba,
quam ſtannum vocant,cum abeo parum
differat:vnde fæpe in plumbum verticur:
& plumbum in ftannum : perfe & iusta
men plumbo eſtmetallum.Eft & argenti
æmulum , fimulq; multum colore com
municant hærentque:(uapte natura ftan
num talem fortitur colorem , vt alia ma
xime dealbėt corpora,ſed frangit, & fria
bilia reddit,præter plumbum : quiquear
tificio aliquo commitcere callet,non mi
nimum nanciſcitur opus. Pro viribus er
go argentum imitari conemur, quod fa
sile præſtabirur,ſi quæ inficiunr, infirmi 1
tates abole ſcimus , ac funditus eruimus
ftridorem , videlicet,ſurditatem , liuorem ,
& molliciem :non enim priusignicum li
quatur, fed igni adhærelsens eximiè ve
lox fluxum facit : has impingunc notas,
nec in meditullio coniunctæ , fed vtjad
uenti
.
 CAP . I. 351
uentitiis illad ( poliare poſſumus, & pri
mo docebimus:
3 Stanniſtridorem tolleré, & mollicien
Non defunt,quiid euenire tradantci
neribus , calce , oleis. & deftillatis aquis,
ſi colliquatum extinguitur, nec minus
bullitionibus : at Licperfectius , & com
modiusexpedies : lgne ſtannum poftquá
fuerit ſolurum , argentum viuum iniice ,
amoue, & in vitrea cucurbita accommo
dato , cui venter in orbem turgeſcat, &
collumin longum porrigatur ,arque cur
uetur, inferueſcac igni, eiuſque visargen
cum viuum ſublimet, & per valis collum
fuſpendatur, & deſcendat ſtillatim , vt
prorſus ablumatur , remanet in fundo
Aannum , hocidentidem ter, quaterque
efficito,dum penitus,vtiglacies,nullum
exhibeat ftridorem .
Sic vero aliter rectius expedies: In cal
eem redigiro ,veidocuimus, vt fugitiuam
ol illam, & non fixam argenti viui (ubftan-. )
ht tiam deleat, vel ſulphuris porius illius
LN caulam : & fi primam & fecundam poft
vicem non eueniet, yiciſim tertio pro
feque
352 DE M'AGIA

fequere: in corpuscum debieis reducenso

voti fies compos, & ſicdureſcit, vtprius
igne candens videatur , quam ſoluatur:
nam vehemens ignis viui argenti humi
dam confunrit ,quod facilem præber fü
fionem ,vt duriusigne ſoluatur, & fico
mnia poffumuscorpora mollia indurate:
vt igniantur, fed manifeſtius in ftanno ,
quam in aliis metallisid experitur. Si vis
aurem
Stannofurditatemadimere:
Quia perfe molle,eftfurduin : cedit co
nim percurienti , metallis vero reliquis
affociatum fit magis durum , & fonorum ,
fed hocopus, hic laborerit :conſortium
enim peruicax omojum reſpuit , 'niſs
plumbi,& omncreddit fragile. Sed tali
perficies artificio :Forti aqna ſolutum fa
tiſcat,ſic argentum rite purgatumplum
bo,aliudue,vna miſceaturaquæ & leui i
gne vas inferueſcat , & yi redundantis
caloris in vapore Soluta ad ſumma elara
deuolet aqua,reſiccatam extrahito , & in
aliud transferatur,vas,forti denuo infufa
tantiſper aqua donec coniuncta, ac per
minis
 CAP. I. 355
minima complexata videantur : Vel you
trumque in aquam ex calce redigatur,
& permifcearur : fpirituumenim (vt a
iunt ) corporumque fit mixtio .
Sicontingatiphuslucem heberari: E
.
gne liquatum cyclaminó demergatur:
fic dulce,fonorum fungens, & optimum ,
quod vocant,habebis albą . Commiſ
ceii quoquepoteritargento , & aliisítan
num per viuum argentum , quod aliquos
ſengite video , sc optimum parane pſeu
4
dargyron :In liquatum cum viuo argento
ſtannum immiſcent argentum , & diucius
ignedetinent,detrahunt, & fic fragile in
figulariæ cretæ pilam inuoluunt, & per
diem ſub igne detinent, vel calidis cine
ribus. Facile quoque
Stannun im plumbum vertere
Quiſque poterit , fi fæpius in cakem
reducet, & præcipue , a conuenientem
inductione illi adhibuerit ignem :ftrido
rem enim amittens, facile in plumbum
vertitur.
De duro , & argento , eorumque medicinis
primi ordinis.
Neme
354 DE MAGIA
Nemo eſt, qui auro iis operetur, cum
nobiliſſimum litmetallum , fedomnibus
illud imitari conantur, cum raro quoque
antiquitus miſceretur: vnde fi de eo me
dicinas aliquas apponerem , non nifi di
eta repeterem ,argento tamen fic illud i
mitari conabimur.Er
Argentum in aurum ringere
Dabitur fic facultas: Lixiuium primo
tale parabis acre:Calximmittaturinolā,
cuius fundum crebrisforaminibus fit ſo
Jatum ,tenuibuſque : peraium ſupra li
gnum ,vel tegulam accommodabis :inde
puluerem , & aquam paularin infunde
calidam , ac per arcta fundi foramina in
ſubiectam fideliammundam defluat, ac
iterabis ,vracerrimum fiat, in hoc tritum
immistas ſtibium , vc in tenues auras e
uolare poflit, ociofo igni ebullire finas:
návbi inferbuerit,purpuraſcet aqua : túc
per lineam laciniam ,in puruin vas expri
mito, in regdentes pulueres denuo lixi
uium immittas, & in prunas ſufferuefa
cias tantiſper,donec non amplius cruen
tata videatur aqua , coloratum lixiuium
COR
 CAP. I. 375
conferuefacito ſubiectis ignibus, donec
euanuerit aqua ,reſidenten verò reficca
tum puluerem ,cum tartari oleo deficca
to , & diffoluto , & exauri, & argenti pon
deribusæquislamellis fictili tuſorio va
fe viciflim infpergito, carbonibus celato
tantiſper , & opusinnouato , donec per
fe &ti coloris prærogatiua aurum æmulari
videbitur. Ære combufto ,fic aureum co
Oo lorem effinges : fi ex calcantho, ſalnitro ,
alumine, cinnabari, & ærugine fortein
facies aquam , ac folutum fatiſcar in ea
combuftum æs,in corpus reducendo,au
rei coloris multum retinebit : Fit quoque
26
cyano læpius argentum infpargendo, &
ignibus committendo .
Deviuo argento, & eius medicinis primi
ordinis .
lam Hydrargyri operatione saggre
di non intempeſtiuum videtur, & illius
congelaciones minimas , quod incon
gelabile pucaueram , veras autem poſte
fius : nunc, quæ aliquibus factitari non
inutiliter ſolent, cupientibus aperiemus,
& primo
Argens
356 DE MAGIA
Argenti viui congelatio cum odore
Metallorum , & præcipue plumbi, &
nunccoefficere liber : Purgétur plum
bum , & à fcoriis feparetur, liquatum in
foueam proiicito, vbi iam frigefcere in
cipiet,ligni præfixa cuſpide, & de tracta ,
Auidumimmittito argentum , & conge
latur,pila tundito , & multoties reitera
bis, vbi durum iam habes, fæpius colli
quato , & in claram aquam immerfo,ran
diu opus iterabis, donec durum , & ſub
malleo ductile habes, nec tamen inurile
fore cenſeas.Fit & alia
ferria,
Argenti piuscongelatio cum caßide
Vel. patina , proiiciendo cum eo a
quam , qua fabri ignitum extingunt fer
rum , ac illo duplum immittatur ammo- i
niaci falis, calcanthi, & æruginis : vehe
mentique ignelinas ebullire,ferrea ſem
perſpacula verſando,& Gabfumiturbul
-litioneaqua , calidapareturalia, & proii
ciatur,ne finat ebullire: ficdiei quadran
te congelarum habes, inde linteo fiſco,
vel corio ſtricte manibus congelaruin
exugito, vtexudet quantumlumcunque
. habet ,
 CAP . 1. 397
habet, expreſſum denuo congeletur ,
dum omne perficiatur, fic in prælowum
fictile dimitcatur cum fontana aqua de
tractis , quod pellum ierant fordibus, in
eandem fideliam miſceto , & confundi
to ,donec lorum , & clarum habeas, lub
dio tribus noctibus apponico, & in tefta
duritiem craſlefcit.Illud aurem
Argentum viuuem congelatum in antum -
tingere
Si vis & pulchre : Infractis particu,
latim partibus, cum cadmix terræ pulue,
o ribusalternis fuſorium yas, & teftaceum
complcas ,quibus mixtura mediet,è fchi
diis, & pafſis vuis, & cyperi radice Indi
cailla ,quam officinæ Curcumam dicũr,
contulis ,& inuolutis : expletum vas lu
to circumlinies, & Soli exiccabis, vel i .
24, gni,vt Solis vicem penſer, fic igni appo
nes, vt ferueat horis fex , & incandeſcat,
inde vi folium profletur, & maxime ve
xetur ,vt fluxum faciat, & vbi fluxerit, fri
134 gefcar carbonibus tumularum , fic aurum
ohn coloratum , & fplendidiflimum reperies.
Et aliter
Argen
el
358 DE MAGIA

Argentum viuum cum aneis pilis

Fixum reddere poffumus, & congela
te : Acrea duo hemifphæria fabricemus,
vt fe inuicem penetrent, ne expirare poſ
fint: iotus viuum argendum cum cryſtal
lini arfeniciæquali portione, & tartari ri
te contuſorum & cribro fuccretorum
immittantur , luto foras commiſſuræ
perlinantur,ne reſpirent:ficreficceſcant,
& carbonibus exaggerabis : & obrues
quarta diei parte, poftremo incandeſcae
torum ,inde extrahes , & aperias, & totum
æneivalis concauo coalicum inhæreſce
re videbis,malleo percuſſum decidet, li
quato, & proiicito, & optimum dabit ar .
genti colorem difficileque abeo fecerni
tur.Siæri immiſcere placet, cum eliqua
to æris triploimmiſceas, & fine argento
optimum oſtenderalbum ,dulce, & mal
leabile .
Velaliter:Fictili ollæ æneum opercu
lum imponatur , ac accenſo igne mire vi
uum argentumn in operculo congeſtum
reperies,& mirabilius congelabitur: alii
& ferro , chalybė, argento , ac denique
auro

22
 CAP. I.
auro conficiunt ,diuerfiſque vtuntur mo
dis , in aliquibus vtile fuerit fciſle , nec
meminiffe obfuerit.Fur &
Argentiviui congelatio cum oleo
Alia, & fic factitatam à multis repe
rio , tetines ramen aliquid , & ingenioſa
eſt valde :Ex argento , rubro arſenico , &
aurichalco vas efformetur in ſciphiſpe
ciem , quod rite operculum coopečiat,ne
reſpiret,viuo argento reple, & iun &uræ
luto muniantur aliquo, oui albumine,
vel reſina pini; vt fit, & inollain ſuſpen
datur lini oleo plenam, & naturalis diei
medierate linas ebullire, extrahe, & ex
emptum curio , vel ftramine exprimi
to, & fi quid incongelarum fuerit, opus
iterato , & coagulari cogito. Si vas tarde
coagularet, quantum ponderis amiſil
ſe vides, ex aurichalcho, & arſenico re
pendas,è pondereenim dignoſcere non
poffumus, & vtere . Iam poſcit ordo fixa
tiones aliquas apponere , cum ſemper
coagulationibus ſubſequantur , quæ
plus aliquando, minuſue retinent par
tium , Vnde
IN Argen
 DE MAGIA

Argenti viui'coagulati
fixatio.
Hæc fic procedit , nec abſque ratio ,
ne : Teftaceum vas, quod igni refiftat,
parato ,cuius fundo ſambuci radicum ra
Juram ſubfternas, manibus calcando &
accommodando , aliud deinde ſterpito
pauimentumè cryſtallino vitro , pila tu
fo , & perincerniculum traiecto & ſubti
liſſimo : inde piperis, zinziberis, & cin
namomialiud, malagma illud , vel con
gelatum argentum viuum imponas, in
de vas replé pulueribus eiſdem ordine
præpoftero, operculum imponito, aclų ,
ionunito,Solique interdiu credendum :
vtad candorem reducatur. Sic vas in
uertas, & leuibus fubie &tis prunis fupra
primum incandeſcat , per horam , infe
rius poftea & colliquetur, & purum re
peries argentum : li quid remanet alie
num , omne non congelarum quolat, &
exomnibus, quas videre contingit , & ex
periri,fæliciſſimahæc fucceflit ,omnibus
vti poteris : velin corpus illud fixat, quo
fuerit congelațum .
Eft & alia argenti viui fixatio ,non vri
lirate

23
 CAP. I. 361.
litate inferior , & vti poteris,fi placuerit:
Salnitrum & tartarum triturentur , & in
' pollinem redigantur:igne incusadmoro,
flammam erigens, comburitur, remanés
in aquam vertatur, & leui flamma cuolet
- humidum , & ſalremanens cum chryſo
collæfactitiæ combuftæ (combutiture
nim vr albumen ) triplo permiſceatur,fa
lisachali duplo ,hoccongelatum inuol
Pue vaſe daro,ignis ſupra admoueatur,in
de circum , tandem inferius ſenis quibuf
uehoris, & partes retinet congelati ali
quas.
De medicinis ſecundiordinis.
Dicemus nuncmedii ordinis medici
nas,illæ enim nobis dicuntur , quæ fuper
diminuta aliqua proiectæ corpora , alte
tantlic corpus, vt parum ab omni ablino
complemento , minimiſq; diuerfifican
2. cur differentiis , nec vltimis expoſitæob
ftanc examinibus,ficprimiordinismedi
cinas fuperantes , vt à maioris ordinis
medicinis fuperantur,parumque deficit,
vt ad eas tranſeant. Sed quia difficillimæ
fùnt , & difficulter reperiuntur , nospau
R. culas
362 DE MAGIA

culas probauimus , & appoſuimus. Et

primo
Argentum in aurum tingere.
Docetur, & tinctura tam completa ,vt
vere credaturaurum : Ex argenti elimata
ſcobe,cum argenti viui triplo ignimala
gma confice ,ac vitreo in vale carboni
bus inferueſcat, dum illud argenti viui e
uolet , quo argentum fuperatur,inde fal
ammoniacus & viuum ſulphur æquali
argenti pondere triturentur, ac vitreo in
vale aliquo duashoras flagrantibus pru
nis immoretur , dum eius vis ſalem am
moniacum , ſulphur, inde viuum argen
rum ſublimet, & valis collo inhæreat, vas.
frange ,& argentum aureo colore infigni
tum ,fuique ponderisvel maioris ſeruato
talemq; illico parato aquam :Romanun.
chalcantú ,cum duplo rubei, cypriichal
canthi ſtillatitii , quod vocant coparo.
ſam ,& optima fit,nam hincomne depen
det : fic falnitri triplo,æruginis.parte ter
tia , ac cinnabaris fexta , & vitreis organis
aquam ſtillatim exigiro, cuius partes duę
cum feruato argéto per naturalem diem
lento
2 *
 CAP. I. 36 %
lento igni bulliant , inde aucto deſtilla
tionisigne , aqua omnis euaporer, &
quod in fundoremanet ,cum chrylocol
læ calce teftaceo in vafe fuforio accom
modetur, ore operto , & luto obſtructo ,
colliquationis ignem adhibeto , & habe
bis :luteícit enim argentum ,maxime co
lore nunquam cariturum , vel eum per
mutaturum , vtexaminibus omnibus au
ri cxpoſitum ,coloris parum ,vel nil amit
tat.
Sic aliter colorem auti æmulabitur
> perfette , & peculiofe :Meminiſſe iain de- !
bes èftibio confectiæris vſti , idcum ar
gentimedietate colliquatum ,perfe & um
auri dabit colorem , vtvideri poſſit. Siau
to commiſces , meliorem dabit, vt ali
quorum pariatur examen .
Aliter quoq; fit optimè.Siargenti viui
congelationem , quam cum callide dixi
mus , tertiæ argenti parti remiſcebis , ar
gentum aureo coloreinſignitum repe
ries,cũæquali auri portionec lliquabis,
in olla impones , & per acre acetum fun
das, acper diei quadranté ebullirelinas,
Q : & CO
364 DE MAGIA

& colore augebitur magis, hoc autem

extremo impones auri examini , excom
muni ſcilicetfale , & laterum puluere,ad
dito tamen chalcantho , aurumque lic
purgatum accipies & examinibüsobftae
omnibus,acnon ſolum in fecundum ,ſed
in tertium migrat ordinem ,
De medicinis tertii ordinis.
Lam tertii ordinis medicinas aggredi
oportunum fuerit : fiquidem ſcio multū
anim'os ab huiuſmodilectione detinuif
ſe , cum à libri initio nil aliud concupie
tint,ficpecuniæ luxusirrepit. Nunc pro
fundiora naturæ myfteria panduntur,a .
pud eos tamen , qui nummosexoprane (
fere aliquiseſt, qui eosnon depereat. E
ſi alias ab antiquis tertii ordinis medici
nas tradidimus, cum nobis non fit eorü
copia,in aliud tempus fortaſſe differre
cenſuimus.Multi ſunt, quimulta pericli
tauere experimenta : quorum ea,quælu
croſtora & expeditiora ſunt, trademas.
Et ex iis primo
Cinnabarim fixum reddere.
Quiid facere quæfierit,ita faciundum
efic
 CAP. I. 365
effe cenfeo: Cinnabaris confractæ partes
ad magnitudinem iuglandium vitreo in
vaſe capacitatis eiuſdem argenti ponde
re iam triplicato ,vel maiori diffeminaras
condito , & vicillim inſparſas, luto mu
nias, & reficcari ſinito , tin minus in So
Icm ,vi repetasoportebit,inde cineribus
immerſum tandiu lento igni decoquas,
quouſque infractum plumbeo colore li
acícit, quod finec quidem , iugem opera
impendas , dum ad id peruenerit : inde
plumbi duplo eluas, acelorum examini
bus omnibus expoſitum ,pertinaciusob
Aabit, maioris ponderis & virtutis : &
quo leuiori yterisigne , tanto facilius res
peragetur.
Sic vero animatur argentum & amiſ
fum relárcietur: Sublimato viuo argento
exaceto ,diſtillato bulliat,inde viuum är
gentum remiſcebis ,& vitreo recuruo va
ſe viuum argentum in ignem inferuefa
ço deuolet, & in receptaculum dilaba
tur, &feruetur:ponderis(fi fapis) parum
amiſille comperies.
Aliter fic, & citius, & lucroliusfacies:
3 In .'
366 DE MAGIA

Infractas cinnaberis partes ad teflerará

magnitudinem in oblongum linteum
facculum accommodabis,ollælateribus
vndique diftantem , inde lixiuium per
acerrimum fundat ex alumine , tartari
duplo , viuæ calcis quadruplo, & cineris
roboris æquali portione confectum , vti
fieri ſolet, velratione aliqua parandum :
per,diem ebullire ſinas,exime, & ebulliar
cum oleo , iugem operam impendas, &
integram cum nocte diem finito quoq;
illicelle , & exemptas ex oleo cinnabaris
partes, oui albumine fubacto perlinito , TE
ac in tertia pa te elimatæ argenti ſcobis
reuoluto,in fundo apti vaſis lubſternito ,
rite figularia creta munitum , vt diximus ,
ignem adhibe diebus tribus , & tam po
ftremo augelcat, vt igniccdat , & fere li
queſcat, detrahe, & ex fæcibus extremo
argenti examine perluico , & ad verum ,
& naturale deducito .
Sic & aliter fixum reddere poffumus:
Si teſtaceo in vaſe rotundo vndia; clau
fo ,vbi exili Ipiramento cinnabariin im
miſeris, glutino ex oui albore parato illi
nas ,
 CAP . I. 367
nas,ne vis ignis carbunculet , igniacco
modato, paulatim vigorando ,velligno
rum ferratura, quoufq; eundem contra
xiſſe colorem cernes: ne feftiges, opuse
nim omne corrumpit, & fæpe à Philoſo
phis præceptum nofces : fed hocminifte
rium quærit maius. Nec aliter inutiliter
fixum redditur, vſto ære in ſparſo fictili
in olla, prius tamen chalcantho diffemi
nato , & calce expleta pertinaci munia
tur luto , & triduo vitriariorum fornaci
selinquatur,detrahe, & argentum æs re .
tinebit,fi recte hæc animaduertes,no pa
rum nanciſceris lucri : omnibus eniman
teſtat, qui tali parantur arte ,facultate &
fructu :necpaucadixiſſe pæniteát.Id au
tem ingenioforum reperit diligencia,v
nius pharmacopolæ exemplo , qui cum
cinnabarim conficere quereret :inargen
cum cafu optime verſum inuenit . Vtilius
fixum redditur , fi cinnaberis arte confi
citur, fulphure non tam aduſtibili , ac
maiori parte.
Eritquoque voluptuoſum , fi cui pla
cuerit, e fixocinnabari argenteam barbă
eli
Q 4
368 DE MAGIA
elicere : Sivafe eodem accommodabis,
igne ſolum inferius lente admoto argen
tum adhuc fpirituoſum , nec plumbum
expertum , vtifylua erectum cernes ca
pillameñum,vt nil fuerit viſu iucundius. D
Quæritur & apud Chymiſtas , non cin
nabarim folum fixum reddere, fed

Aurum exargento extrahere.

Nec tam parum , quin fumptibus re

ficiens, multum non ſuperlucreris , hæc
eft eius conficiendi norma : Tenuiseli
mata ferri ſcopsin fuforiú vas, & durum
ignitamdiu incandeſcat , dum foluatur :
inde factitiam chryfocollam , qua auri
ferrumini vtuntur aurifices, & rubeum
arſenicum paulatim infpargito , & poft
quam inſperſeris æquali argenti ponde
re iniecto,exquifite purgetur,vaſe è cine
ribus parato & forri , iam exclufis ſordi
bus omnibus auriin ſeparationis aquam
immergito ,&caurum deorfum vafis fun
do procumbit, colliges, nec veridicum
magis èmultis , & peculiolum , & labo
riolum reperimus, laboribus ne parcito :
& ri
 CAP . I.
369.
& rite miniſtrato , ne tempus & oleuin
teras.
De Phæbi & Pithonis pugna .
Remoueatur ſuo loco ingentis cor
poris Python , faciei horridx , rutilis cri
Itulis ,maximoque veneno minax , latioti
aculeorum aceruo ftipatus: ex omnibus
acrior , quæmater tellus producit : mul
tumque loci conducit litus : vt hinco
mne dependear.Hic tabidi viaeris ,vipe
ra virulentior ,eminus durosinfigit ictus:
cum inimicum abſorbuerit , cæco de
mergatur antro , vbi primum obmurue
rit , ne furgentis vi vaporis, ſtrangulan
temquehalitum eructans,aſtantes inter
imaj , vnde conducit veficis caput obu
lent,fi fuerit quoque tutum , ſed cuciuse
rip militantes relinquantur : fic Phæbus
ſuis paulatim confodiens ſagittis, ingen
tem (ternatPythona, & ficin fine percu .
ciet,vt exhaụſta fic pharetra , venenumq;
effufum ,nec cæli defit clementia ,fedló
ga imbriuin procella fæuientem compe
Icar,humoremque cupitum ipſe hauriat,
mulraque humidicate intereuntem ,deti
Qs prar:
 370 DE MAGIA

near : lic Phæbi , Pythoniſque , per diei

quadrantem immoretur bellum ,velplus
fculum , quod nil referre arbitror, dum
modo victoriam referat:fic populatis vi
fceribus,proſtrato hofte ,exhauſto exina
nitoque veneno , ira Phoebi ceſſet, & fi
ampliusreuiuiſcit,aditus vitam repullu
landireſecetur, & tantunipugnet, dumn
pugnando occumbat: tunc Phæbus fró
dibus & corollis caput rediinitum , ferat
inſignis.victoriæ præmium ,neclafciuum
puerum iniuriis laceflat , & fat feciffe
( ciet.
Devirtutibus quarundam Herbarum .
Sicut vult Philofophus in pluribus lo
cis:Omnisſciencia degenerebonorú eft .
Veruntamēn.operaris aliquando bona,
aliquádomala, prout ſciétia mutatur ad
bonú & ad malum finem , ad quem ope
ratur, ex quo concluduntur duo. Quo
run ynum & primum eſt , quodſcientia
magicalis non eſt mala. Namq; per eius
cogitationem poteſt euicari malum , &
proſequibonum . Concludituretiam fee "
cundum , ex quo effectus laudatur pro
prer

1
 CAP, 1. 370
prer finem ,atque vituperaturetiam finis
fcientiæ , aliquando non ordinatur ad
bonum yel ad virtutem . Ex hoclequitur
quod ſcientia vel operatio aliquádo bo
na vel mala Quia igicurmagicalis ſeu co
gnitio bona eſt ,vt præſuppofitum eſt, &
mala aliquantulum exiſtit in fpeculatio
ne rationum , & in fpeculatione na
turalium ſecundum quod antiquis au
ctoribus examinaui & percepi , imo &
egomet Albertus, vt in pluribus veritaté
inueni, & veritatem fuppono,quo ab ali
quo ex Chyrandis libro , & libro Alcho
fat. Primò narrabo de quibuſdam her
bis.Poft de quibuſdam lapidibus.Tertio
de quibuſdam animalibus, & de virturi
bus eorundem .
Nomina quarundam Herbarum .
Elitropia. Lilium .
Vrtica . Viſculus quercimus,
Virga paſtoris Ceotaurea .
Chelidonia . Saluia ,
Prouincia . Nepta, Verbena,
Lingua canis. Melyfophylos.
luſquiamus. Rofa.Serpentina.
Q6 Pris
372 DE MAGIA

Prima herba apud Chaldæos vocatur

Ireos: apud LatinosElitropia. Cuiusinter
precatio dicitur ab Elios,quodeft Sol:&
tropos conuerfio , quia conuerſa eſt ad
Solem.Huius aucein virtusmirabiliseft,
quia fi ifta colligatur ſoleexiftéte in Leo
nc in Auguſto , & inuoluatur in laurifo
lio , & fimul addatur dens Lupi & fera
tur: nullas contra ferentem poterit ha
bere vocem loquendi, niſi verba pacifi
ca. Etfienim aliquis furetur, & in nocte
ſub capite luo ponat , videbit furem &
omnes eius conditiones. Et iterú : fi præ
dieta ponatur in aliquo templo , vbi fint
mulieres, quarum connubium parte fui
nunquam poterunt exire de
frangacur ,
templo ,nih deponatur. Et hoc vltimum
probatum eft, & veriffimum .
Secunda herba vocatur à Chaldæis
Roybra, à Laçino vel Gallicis Vrtica nun
cupatur. Hancherbam tenens in manu
cum millefolio , fecuruselt ab omnime
tu , & ab omniphantaſmace. Et fiid po
Aatur cum ſucco ſemperuiuæ , & yngatur
manus & refiduum ponatur in aqua , &
aquam
 CAP. I. 373
aquam intret , vbi funt piſces , ad manus
eius congregabuntur, & etiam ad piſcek
lum . Er li extrahatur ftatim refiliunt ad 1
1 loca propria,vbierant prius.
Terria herba à Chaldæis Lorumborat
dicitur, & à Latinis virga Paftoris: Herbá
hancaccipe , & cum fucco mandragoræ
diftempera, & da cani vel alteri animali,
& imprægnabiturin ſuo genere , & ha
bebit fætum in fuo genere. De quo fætu
fiaccipiatur dens maxillaris , &intinga
tur in cibo vel potu ,omnes quiinde pos
tabunt, mox incipient bellum , & cum
volueris delere , da eis fuccum amanti
Jæ , id eft, valeriæ , & fiee ftatim pax incer
cos.
Quartaherbaà Chaldæis Aquilaris di
cicur,quia naſcitur tempore,quoaquilæ
faciunt nidos fuos, à latinis Chelidonia.
Iſtaherba tempore, quo hirundines fa
ciunt nidos, naſcitur, quo etiam aquilæ ,
, Hanc herbam , fi quis cum corde calpæ
habuerit,deuincit omnes hoftes, omnes
caufas , & omnes lites remouebit. Etfi
prædicta ponatur fuper capur infirmi,G
debet
374 DE MAGIA

debet mori , ftatim cantabit alta voce ,fi

non , lachrymabir.
Quinta herba à Chaldæis.Iterifi dici
tur ; à Latinis Prouentalis velprouiſa:illa e
nim puluerifata cum vermibusterræ cir
cumvolutis , & cum femperuiuæ amoré
inducit inter virum & vxorem fi vtantur
illo in cibariis. Et ſi compoſitio iſtorum
cum aliquantulo ſulphuris ponatur in
ſtagno vbifunt piſces,omnes morientur,
Et liad os bubali ponatur , ftatim crepa
bit permedium , & hoc experimentuin
eſtà modernis.Si iterum dicta confectio
ponatur in igne, ſtatim conuertetur in li
uidum colorem .
Sexta herba àChaldæis vocatur Bieithy
à Latinis Nepta. Hanc herbam accipe, &
mifce cum lapide inuento in nidovpupa
auis , & frices ventrem alicuius animalis ,
& imprægnabitur , & habebit fætum in
fuo genere nigerrimum.Er fi eis ponatur
ad nares, ſtarim à terra cadent velutmor
tua , poft modicum vero fpacium cura
buntur , & fi prædictum compofitum in
vaſe apum ponatur, nunquam fugient,
fed
 CAP, I. 37 %
fed ibi congregabuntur apes. Et fi apes
fubmergentur, & quaſi moriantur, & in
confectione prędišta ponantur poftmo
dicum temporis ' , vt per fpaciuni vnius
horæ ,recuperabunt vitain .Nam & illud
proportionatur qualitati deperditæ &
6
fignum ad hoc eſt , quod muſcæ ſub
merfæ in cineribus tepidis ponantik ,
poſt modicum fpacium vitam recupera
bunt.

Septima herba a Chaldæis Algeit,à La

tinis Lingua canisnuncupatur. Herbam
hanc cum corde raniculæ & eius matri
ce, pone vbivis,poft modicum temporis.
congregabuntur omnes canes villæ. Er fi
prædictam ſub pollice pedis habueris,
omnes canes obmuteſcent nec pote
runt latrare : Et fi prædictam in collo ali
y cuius canis poſueris ,ita quod non poffit
1 ore arringere , femper vertetur in circuiti
$ ad modum volubilis rota , donec cader
in terram velut mortus, & hoc expertum
noſtro tempore :
Octava herba à Chaldæis Măſeſa ,àLa
tinis
376 DE MAGIA

tinis vel Gallicis Iufquiamus dicitur.Hanc

herbam accipe & miſce cum Realgalis &
Hermodaralis , & pone in cibo canis
rabidi, & ftatim peribit : & fi ſuccum
eius cum fupradictis polueris in fcypho
argenteo ininucillime frangetur , & lifu
pradi& um cum ſanguine leporis iuuenis
commiſcueris , & in pelle leporis conſer
ues ,omnes lepores congregabuntur ibi
dem , donec remotum fucrit.
Nona herba à Chaldæis Auga , a Laci
nis Lilium . Si hanc berbam folcexiſtentę
in Leonis ſigno colabis, & cum laurifuc,
co commiſcueris , deinde ſub'fimorem ,
pore aliquo ſuccum illum pofueris, ficnt
yermes.De quibus G fiat puluis, & pona;
tur circa collum alicuius , velin veltimć
tisfuis, nunquam dormiet , vel dormire
poterit,quouſque depofitumfuerit. Et q
prædictum ſub fimopolueris, & de ver ,
mibus inde naſcentibus aliquem finxe
ris,ftatim inducetur ad febrem.Et fi præ
di &tum ponatur in vafe aliquo ,vbifit lac
vaccæ , & cooperiacur de pelle alicuius
Vaccæ vnius coloris , omnes vaccæamic
tent
 CAP . I. 377
tent lacluum , & hoc maxime expertum
$ eft tempore noftro à quibufdam fortila- ,
toribus.
0 Decima hérba à Chaldæis diciturLu
LO perax , à Latinis Viſcus querci,& creſcitin
arboribus trans forara arbore . Hæc her
ba cum quadam alia herba, quæ dicitur,
Marregon ,id eft,fyluium ,yt fcribiturlin
gua Teurhonica ,omnesferas aperit : & .
prædictum compofitum in ore alicuius
ponatur, & cogitetur dealiquo, li debet
accidere, corde infigitur, fi autem non ,
corde refilit. Sed fi prædictum ad aibu
remſuſpendatur cum ala hirundinis, ibi
congregabuntur aues penèper quinque
miliaria, & hoc vlrimum tempore meo
eft expertum .
Vndecima herba à Chaldæis Ifipbilon
dicitur,Latinis Centauria vocatur. Hanc
aurem herbam dicunt Magi habere mi
rabilem virtutem , Si enim adiungatur
cum fanguine vpupæ fæmellæ , & pona
tur cum oleo in lucerna,omnes circum
ftantes credent ſe effe Magos, ita quod
vnus altero credet fuú capat fit in terra,
& pe
 378 DE MAGIA

& pedesin cælo , & fiprædictum pona

tarin igne ſtellis lucentibus, videbitur
quod ftellę currant ad inuicem & debel- .
lent : & fi iterum prædi&tum cataplaſma
ponatur ad nares alicuius præ timore
quem habebit ,fugiet vehementer. & hoc
expertum eft.
Duodecima herba à Chaldæis Colorio
vel coloricon , a Latinis Saluia communiter
eft nuncupata . Hæc autem herba putre
facta fub fimo in vafe vitreo ; procreat
quendam vermem , velauem habentem
caudain inmodum merulę,de cuius ſan-,
guine fi tangatur aliquis in pectore, a.
mittet ſenſum perqnindenam & plus.Et
li prædictus ferpens comburatur, & po
natur cinis in igne, ftatim fiet yliris toni
trui horribilis . Et fi præditus puluis
ponatur in lampade & accendatur, vi-,
debitúr quod tota domus ſerpentibus }
repleatur. Et hoceftexpertumainoder
nis .
Tertiadecimaherba àChaldæis Olpha
nas à Latinis Verbena,dicitur. Hæc autem 1
herba,vt referuntMagi,collecta ſole ex
!
iften
 CAP . I. 379
iftente in ſigno Arietis , & coniecta' cum
grano Peoniæ vnius anni,caduco à malo
morbo curat . Et fiponatur in terra pin
gui poſtocto feptimanas generabuntur
vermes, qui fi aliquem retigerint ftatim
morietur :Et fi prædictum ponatur in co
lumbario aliquo , omnes columbæ con
gregabuntur ibi . Et fi puluis illorum in
1ole ponatur, videbitur quod fol fit liui
dus,Si autem puluis ponatur in loco vbi
homines habitant, veliacent inter duos
amantes ftatim fit lis , vel malitia inter
eos .
Quartadecima herba à Chaldæis CR
leivosdicitur ,à Latinis Meliſopbilos, de qua
Macer facir mentionem . Hæc autem
herba collecta viridis , & coniecta cum
fucco cypreſli vnius anni pofita in pul
mento , facit pulinentum videri plenuin
vermibus, & deferentem facit efle beni
gnum & gratiofum , & aduerfarios de
uincere.Et fi prædicta herba ligetur col
lobouis fequetur te quocunque ieris: &
fi prædicto fucco corrigiam miſcueris ,
& de tertia parte ſucoris hominis ruffi,
& de
 380 DE MAGIA

& de fubalcellis ſtatim cingens crepabit

permedium .
IL
Quintadecima herba à Chaldæis Egle
Tiſa,à LatinisRoſa dicitur, & eft herba cu- ,
ius fos eft notiffimus. Accipe granum ,
cius, & granum ſinapis, & pedemmuſte-,
læ, hæc fufpende in arbore, & decætero
non fructificabit. Et fi prædictum ponao,
cur circa rete , congregabuntur ibi piſces.
Et ſi magaris mortuum fuerit , & incom
mixtione prædicta ponatur per dimidi
um diem , licet tamen nonacquiritur,re
cuperabit vitam . Et fi puluis prædictus
ponatur in lampade, poftea accendatur ,
omnes videbuntur nigri ad modum Sa
thanæ , & puluis prædictus admiſceatur
cum olco oliuæ & cum ſulphure viuo &
de hoc vngatur domus fole lucentę, ipſa,
tota videbitur inflammata .
Sexradecima herba à Chaldæis Cartu-,
lin ,a LatinisSerpentinavocatur Hæcher
ba apud nos fatis eſt nota. Hæcaurem
herba cum folio trifolii inhumata gene
fatſerpentesrubeos & virides,de quibus
fi fiat puluis, & ponatur in lampade ar
den

1
 CAP. I.
dente , videbitur ibi copia ſerpentum i
füb capite alicuius ponatur, de cætero id
non fomniabitur Gbi.
Modus autem operandi omniú præ
dictotum eſt;vt effectus bonus Gicin pla
Deta bono & malusin malo ,id eft , in ho
ris & diebuseoram .
Virtutes herbarum feptem ,fecundum
Alexandrum Imperatorem , & has qui
dem virtutes,habuerunt ipſe ab influen
tiaita planetarum .Cótingitauté vnam
quamque percipere virtutem ſuam à ſu
perioribus naturalibus.
Prima autem herba Saturni, quæ Afpho
dilus dicitur : Succus eius valet ad dolo
rem'renum & tibiarum , Etdaturpatien
tibus dolorem veliceradix eius cocta pa
rum " Er dæmoniaci velmelancholicii .
pfam deferunt in linteo mundo , & libe
rantur , nec dæmonem in domo patitur
effe, ethi ibidem fuerint.
Producentes dentes pueri ſi ea ferant,
- fine dolore eos producent , & eft bonum
vehomo deferat fecum de nocte radicé,
quia non timebit, neq; lædetur ab aliis.
Her
 DE MAGIA
Herba fecunda Solis dicitur Poligonia
vel Corrigiola , Hæc enim herba nomen
ſuſcepit à lole,nameſt mulrum generans.
Sicenim & hæc herba eft multos faciens
modos. Hanc quidem herbam alii ap :
# pellauerunt Alchone quæ eft domusſo
lis.Hæc enina herba ſanat paſiones cor
dis & ftomachi.
Qui attingit hanc herbam haber vir
tutem à ſigno ſuo planeta. Si quis autem
fuccum bibit , facit eum multum coire .
Et ſi quis deferat radicem eius , curat pal
fiones oculorum . Et fi antequam aliqua
habuerit pallionem portauerit fecum ,
non ſuperuenietei pallio oculorum . Iu
uat etiam Phreneticos, fi eam ſecum de
ferunt in locis, id eft ,pectore.Iuuat etiam
-Peripueumaticos,& facit eis bonu n an
helicum & facit etiam ad Auxum ſangui
nis melancholici.

Herba tertia Lune Chynoftates dicitur.

Succus eius purgat exacerbationes fto
machi,thoracis & caftorem : quia oſten
dit fe elle herbam Lunæ Flos autem hu
ius
 CAP. I. - 333

ius herbæ purgat -ſplenes magnos & cu

rat iplos,quia ifta creſcit & decreſcitſicut
luna. Valec ad Ophthalmiam & facit a
cutum viſum , & valet contra ſanguinem
oculorum . Siradiceni eius critam ponis
fuper oculum , mirabiliter viſum clarifi
cas , quia lumen.oculorum propinqua
tumelt cum ſubſtantia Lunæ, etiam con
fert malum ſtoipachum habentibus , qui
non poſſunt cibum digerere bibendo
Luccum eius , amplius valet habentibus
fcrophulas.
Herba quarta Arnogloffa dicitur.Radix
huius herbæ valet contra dolorem capi
tis mirifice : quoniam opinatur eſſe do
mus Martis aries, quæ eft capuc totius
mundi . Valet etiain contra malas con
fuetudines teſticulorum , & vlcera putri
da & ſordida , quia domus eſt Scorpio:
quia pars eius recinet ſperma,idelt feiç,
quod venit contra tefticulos. Valet et
ia luccuseius dyſentericis & homoptoi
cis, & ad vitia hemorroidarum & ſtoma
chi dam quis eum biberit . lingine forn
Herba quiptaMercurii dicitur Pétaphi
lon,
384 DE MAGIA

ton , à quibuſdam Petadactylus , áb ális

fæpe declinantis , à quibuſdam Calipen
dalo. Radixhuiusherbæ ſanat plagas &
duritiem , trita & emplaftrata. Amplius
fcrophulas diluit velociter, fi fisccuseius
bibatur cum aqua.Sanat etiam fatigos &
paſſiones pectoris feu dolores,fi luccus
eius bibatur. Soluit etiam dentiuin do
tores , & fi fuccus eius ore teneatur, o
mnesoris curat paſſiones. Et ſi quisfecú
deferat,opus dat & auxilium . Amplius G
quis vulcà rege vel à principe petere ali
quid , copiam dac eloquentiæ ,li fecum
eam habeat, & obtinebit quod voluerit,
videlicet etiam in lithiali & diſuria ſuc .
cus eius habitus. Ronban : Hartie pop !
Herba ſexta Fouis dicitur Acharo ,à qui
bufdam Iufquiamus. Radix eius pofita lu
per bubones, cos difpergit, & obferuat
locum a phlegmone , Siquiscam porra
uerit antequã ei pallio fuperueniat,nun
quambubonem habebit.Conferretiam
radix ciuspodagrę,dum ponitur trita ſu
per locum patientis,& hęc quidem ope
ratur virtute lignorum habentium pedes
vel
 CAP. I. 385
vel habentium aſpectum fuper pedes : &
fuccus eius fi bibatur cum melle cum
mellicrato , confert doloribus epatis,
& omnibus eius paſſionibus, quoniam
lupiter tenet epar. Similiter confert vo
lentibus multum coire. Eteft vtilis vt ea
deferantſecum volentes diligià mulieri
bus.Facit enim deferentes latos & dele
Stabiles.
Septimaherba Veneris dicitur Piſterio
na , quibuſdam Hieroboram dicitur,ideft,
herba columbatia & verbena. Radix
huius herbæ pofita fuper collum ſanat
fcorphulas & parocidas, & bubones col
li,& ftaphilion , ideft, vrinæ diſtillationé,
& yſmon ,ſi ponatur emplaftrum , & eft
compararum paflionibus iſtius loci. Sa
nar etiam ſciſſuras & condylomata, id
eft, durities quæ nafcuntur in ano, & he
morroidas. Si fuccut eius cum melle in
aqua cocta bibatur,fubtilitatea quæ ſunt
in pulmone. Erfacit bonum anhelitum ,
nam detinet pulmonem. Valet etiãmul
túin aphronidila, id eſt, coitu ,quia ſuc
cus eius auget multum ſperma, cum quis
R vult
 386 DE MAGIA
vult coire addit ád deſiderium eius &
maior virtus ipfius herbæ eſt, quia fi quis
cam portauerit,eft multum potensin co
itu. Verumtamen non teneat aliquid a
liud nifi iſtam herbam tācum , fi quis po
naream in domo , vel vinea, velin terris, !
abundanteſ habebit redditus. Amplius
Radix ipfius valet omnibus illis qui ve
lunt plantare vineas velarbores & infan
tes portantes ipfamſerunt bene diſcipli 1
nati , & amantes doctrinam , & eruntleti,
& gaudioſi. Confert etiam pofita in pur
gationibus , & repellitdæmonesomnes.
Prædictas tamen herbas à 23. die Lu
næ vſq;ad 30. incipiendo collectionem
+ ipſam leuare a Mercurio per totam ho
ram dierum euellendo fac mentionem
paflionis vt rei, ſcilicetnomina pafſioné
velrem ,propterquam ipfam colligis, &
ipfam accipe herbam: loca tamen ipſam
ſuper frumentum vel ordeum & ea ytere
adopus tuum poftea.
De virtutibus lapidum quorundam .,
Cum iam dictú ſir de virtutibusher
barum quarundam , & demodo agendi,
nunc
 CAP. I. 38
rancin præfenti capitulo dicendum eſt
de Lapidibus quibusdam & eorum effe ctív
bus,& qualiter poſſint accipi magna mi
rabilia opera.Sunt autem .
Si vis ſoireverum muliertua fit cafta, dccia
pelapidem qui Magnes vocatur. Eft auté
ferruginei coloris, & inuenitur in mari
Indico , & aliquando in partibus Theu
toniæ ,in illa prouincia , quæ Francia 0
rientalis vocatur.Suppone ergo lapidem
hunc capitimulieris,& li calta elt , ipſa
maricum amplexabitur, fi autem non ,ita
cim cadet à lecto. Ad hoc autem ſi lapis
iſte ponatur ſuper carbones in quatuor
angulis domus.Dicotritus, & fuper car
bonesſparſus, dormientes fugient ædes
& relinquent torum , & tunc pollunt fu
resrefpicere totum quod volunt. •
Si vis fieri inuifibilis,accipelapidé qui
dicitur.Ophthalmius, & inuolue in folio
lauri, Et dicitur lapis Ophthalmi',cuius
color no nomiuatur, námultorú colorú :
& eſt hic talis virtutis ,qviſum circüſtan
tiú excæcat vel abortar.Cóftantius a pu
gno clauſo reddebatur per eú inuifibilis,
R 2
 IA
388 DE MAG

Si vis incitare triſtitias,timores, &phanta

fras terribiles atg lites, accipe lapidem , qui
vocatur Onyx, qui eſt nigri coloris, & in
uenitur melius genus eiusrepletum albis
venis , & venit de India in Arabiam , & li
collo vel digito ſuſpendatur , excitat ſta
tim triſtitias in homine & terrores : & et
iam in ſomno excitat phantaſias terribi
les, & etiam lites, & hocapud modernos
eſtexpertum .
Hæc de quibuſdam lapidibus : fequi
tur virtutes animalium quorundam .
Lepuseſtanimal ſatis notú, a Chaldeis
Veterellum nuncupatur. Huius virtus
mirabilis refertur. Dicit enim Euax 8c
Aaron, quod pedes eiusiuncticum lapi
de alias capite merulæ ,mouent hominé
ad audacia ,ita quod nontimet morte.Et
fi liniſtro brachio allegaturper
, get quo
voluerit,& cutus redibit abfq; periculo .
Et fi cani detur comedendum cum cor
de Muſtelæ , de cætero non vociferabit ,
etiamfi interficeretur.
Eperiolus eſt animal ſatis notú. Vnguis
eius fi comburarur & conſolidetur , &
de .
 CAP . I. 389
detùr in cibo alicuiequo ,non comedet
per triduum , & fi prædictum ponatur
cum aliquantulo terebentinæ , erit lucia
dum ,& fecundo fiet quaſi nubes ac fan
guis , proiiciatur in aquam aliquantu
lum ,fiet tonitruum horribile
Leo eft animal fatis notum ,à Chaldæis
Aalamusvocatur,à Græcis Beruth . Siex
eiuspelle fiant corrigiæ ,præcinctus ex il
lis,non timebit hoſtes, & fideeius carni
bus quis comederit , ac de eius aqua bi
berit , per tres dies curabitur á febre
quartana , ac fi de eiusoculis ſub aſcella
ponatur vel portetur,omnes beſtiæ incli
nato capite verfus ima terga fugam da
bunt.
Foca eſt piſcis , fatis notus , à Chaldæis
Daulaubur, à Græcis labor dicitur, hic
piſciseft diuerfæ naturæ . Sienim lingua
eiusaccipiatur, & cum aliquando corde
eiusin aqua ponatur, pro certo congre
gabuncuribi piſces, & liſub aſcella por
taueris, nullusiudicio contra te victoria
habere poterit , iudicem benignum &
fuauem habebis .
R3 An .
390 DE MAGIA

Anguilla eſt piſcis ſatis nota. Huius ad

tem (prout vulr Euax & Aaron ) mirabi
les funt virtutes. Sienim moriatur defe
cu aquæcorpore integro remanente; &
accipiatur acetā forte , & miſceatur fan
guini vulturis, & ponatur ſub fimo in ali
quo loco ,omnesquotquotfuerint,recu
perabunt vitam , ficut prius habuerunt.
Et ſi vermis eius anguilla extrahatur, &
in prædicta confectione ponatur per
menſem ynum , vermis murabiturin an
guillam nigerrimam , de qua liquis co
mederit,morietur.
Muſtela eſt animal fatis notum , Sicor
huius animalis comedaturadhuceo pal
pitante, facit ſcire futura , & fi de corde
cum oculis , & lingua canis aliquis come
dat, ftatim amittet vocem. Vpupa eſt a
ais ſatis nota , à Chaldæis Bori dicta . O
culi eius geſtati faciunt hominem grof
fum , & li oculi eius ferantur coram pe
core,omnes eius inimici pacificabütur ,
& fi capuceius in burſa tua habueris,non
poteris decipi ab aliquo mercatore , hoc
auté expertū eſtà fratribus noftris hodie .
Pellia
 CAP : 1. 391
Pellicanus eft auis fatis ngta, à Chaldæis
Voltri dicitur , Huius virtus mirabilis eſt.
Si eius pulli interficiantur , dum tamen
eorum cor non frangatur , & de eius fan
guine accipiatur, & repidusore pullorű
ponatur,ftatim fumit vitam ficut prius.Si
ſuſpédatur ad collum alicuius auis , ſem .
per volabit donec cadat mortua , & dex
ter eiuspes ſub calido , poft tres menfes
ex huinore & calore , quem auis habet,
generabitur viua , & mouebitſe , & hoc
teftatur Hermes in libro Alchorath , &
Plinius.
Coruus eſt auis fatis nuta, & eft eius virsa
tus mirabilis,vt recitat Euax & Aaron . Și
enim eius oua coquantur , & iterum in
nido ponantur , ſtatim coruus procedit
ad mare rubrum in quandam infulam ,
vbi eſt Aldoricus vel Alodrius ſepultus,
& affert lapidem , quo tangic oua fua, &
ftatim fiunt cruda ,ficut prius erát. Mira
bile eft oua cocta fufcitare. Si a . lapisiſte
fupponatur in annulo ſupponendo fibi
folium lauri, & tangatur vinctus catenisy
& ianua claufa , ftatim foluetur vinctus,
R 4
 392 DE MAGIA

& aperieturianua.EtG lapis iſte ponatur

in ore, dar intellectum omnium auium .
Vņus autem lapis eſt Indicus, quia in In it
dia reperitur , lecundum ſapientes quof
dam , & aliquando in mari rubro , varii
coloriseft , & facit omnes iras obliuiſci , T
Sicut fupra diximus.
Miluus eft auis fatis nota , à Chaldæis CI
Byſicus dicirur, fi caputeiusaccipiatur,& 30
feratur ante pectus , dar amorem & gra
ciam omnium hominum &mulierum ,fi
fufpendatur ad collumgalline,nunquam
cellabit decurrere donec deponat illud , 07
& fi excius fanguineinúgaturcriſta galli, DI
de cætero non cantabit ,in genibnseius
inuenitur quidálapis,ſiinſpiciaturſubti
liter , qui li ponatur in cibo duorum ini.
micorum fiunt amici, & erit optima pax w
inter eos.
Turtureftauis fatis nota , & à Chaldæis 1
dicitur Mulona.Sicor huius auis feratur lus
1 in corio Lupi , nunquam de cætero ha
bebit ferens appetitum luxuriandi, & fi Pi
cor eius comburatur, & fupra oua alicu.
iusauis.ponacur , nunquam de cætero ex
cis
 CAP. 1. 393
eis poterit generari fætus. Et ſi pedes
eius ſuſpendantur ad arborem , de cætero
non fructificabit , & fieis fanguine cum
aqua ralpędecocta vngatur locuspiloſus
& equus,cadentnigri capilli .
Talpa eſt animal latis notum , huius a
nimalis virtusmirabilis eſt , vt refertur à
Philoſophis.Si pes eius inuoluatur info
lio lauri, & ponatur in ore equi; ipfe fu
giet prætimore , & liin nido alicuius auis
ponatur,nunquam exouis illis exibitfæ
tus, & fi talpas fugare volueris,ponecam
in aula , & ſulphur viuum accenfum , &
ibi conueniuntomnes aliætalpæ , & aqua
decoctionis ipſius dealbat equum ni
grum .
Merula eſt auis fatis nota , & eft eius vir
tus mirabilis, quia fi pénæ alæ dextræeius
ſuſpendantur in medio domus cum filo
rubeo,quod nunquam fuerit in vfu ,nul
luspoterit dormire in illa domo ,donec
deponatur. Et fi cor eius ponatur ſub ca
pite dormientis, & ab eo quæratur, o
mnia dicet, quæ feceritalta voce: & icerű
fi in aqua ponatur cum ſanguine vpupa ,
RŚ
394 DE MAGIA
& commiſceatur,poftea vngantur inds BIL
tempora alicuius, ſtatim infirmarur vſq; 1
ad mortem . Modus agendi omnium pre
dictotum ', vt effectus bonus fit & vtilis,
eſt , quod fiar ſub planeta beneuolo , we
loue & Venere. Et in malo effectu ſub
planeca maleuolo , vt Saturno & Marte.
Et hoc eft fcilicet diebus eorum & horis
fuis.Siquis autem hæc recte fecerit, pro
culdubio veritatem , & vtilitatem , &ma
ximam efficaciam inuenit in prædictis,
ficut fæpius vna cum noftris fratribus
temporibus noftrisſum expertus & vidi.
Conſideretigitur hic, quiprædictorű
copiam inuenerit poflidere vel domini
um ,efficaciam & virtutem , vtrum ſeha
beant in effectu bono , feu fui contrario ,
quod bona fub beneuolo planeta expe
tiantur , & mala ſub maleuolo , & inue
niet quod dictum eſt. Nam fiinluiscon
Erariis fierent, vt bonus effe & us in ligno
maleuolo , vel è contra impedireturvir
tus & effe &tus eius propter ſuum contra
sium , & fic bona & vera vilipenderent.
Videmus enim quamplurimos falli in
cer
 CAP. 1. 395
certis ac veris , qui fi fignorum vel ten
porum qualitates agnoſcerent, & cuſto
direntin fupradictis voluptaſem ,conſe
querentur & effectum ,
- Siquis cor canis ſiniſtra parte porta
uerit,omnes canes obmutefcent.
Si quis oculum dextrum Lupi ligauc.
rit in manica dextra , neq; homines nens
canesei nocere poffunt.
Et vt omnia , quæ ſuperiusdicta funt,
4 & etiam dicentur inferius , quiaftrorum
peritiam non habent,ad effe &tum ſuide
liderii facilius poffint accommodare:
Primo notabis , quod hora ſumitur du
pliciter , videlicet æqualis & inæqualis.
Hora æqualis eſt horologii, quæ femper
æqualis exiftit.Inæqualis autem coolide
ratur fecundum quod dies maiorantur
vel minorantur. Nam ſemper Aftrologi
confiderant rempus , quo Sol ftar ſuper
horizonta fuum , & illud vocanr diem
vel arcum diurnum , & vice verſa no
čtem.Idąutem tempus , quod diem ap
pellant, in partes diuidunt duodecim æ
quales, quæ funthorçeiuſcemodi diei,&
R 69 quic
396 DE MÀGIA

quicquid de die dicitur , de nocte oppo

fito modo intelligas. Et vt clarius perci
pias , ponamus quod Sol emergathori
zoncé hora octaua horologii , habemus
vſq; ad occaſum 7.horas horologii, quas
multiplicemus per 6o.prout6o luntmi
nuta cuiuſq; horæ horologii, & habebi
mus noningenta fexaginta minuta , quæ
diuidamus per 12.,prout 12. ſunt hora
diei ,applicando cuilibet horæ ſuam por
tionem , & habebimus 80. minuta hora
qualibet :ergo hora talis diei habebit 80.
minutas,quæ capient horam vnam , & v
num tertium horæ horologii. Et toto il
lo teinpore conſiderabiturdominiú pla
netæ illiushoræ , quemadmodum infra
fcripta tabula demonſtrabit. Quælibet
autě hora ſua noctisnon habebit nifi40.
minutas.Quod fic de reliquis ſuo modo
intelligas , fecundum videlicet ſolis ortű
ſuper terram ,quia non ea hora,quæ ine
dia cft inter noctem & diem dies dicitur,
1
ſed dies proprie intelligitur cum Solvi
deripoteſt.Cúergo voles cuiufq; plane
tædominiú conſiderare , nam vnaquaq;
hora
 CAP. 1. 397
hora quilibet planetaſuum habet domi
niū ,horasipfas fupra fcripto modo con
fiderabis, & ficpoteris ad finem propoli
tú peruenire . Cólideratur etiam diciini
tium à prima hora præcedentis diei poſt
meridiem , fi diuidatur dies dominicus in
duas partes æquales,& ficduodecim ho
ras diuide in duas , erit ergo octodecim
dimidium diei , & prima hora ſequens
erir initiunidiei Lunæ .
Deaftris & planetis rerum ſcias, quod
dies dominicus habet aftrum ſuum (ub
Sole .
1 Dies Lunæ habet aftrum ſuum fub
Luna .
Dies Martis habet aftrum fuum fub
Marte .
Dies Mercurii habet aftrum ſuum fub
Mercurio .
Dies louis habet aftrum ſuum ſub
Ioue .
Dies Veneris habet aftrum ſuum ſub
Venere.
Dies Sabbathihabetaftrum ſuum ſub
Saturno ,
R7 No
 393 Du MAGIA
Nota quod omnis actus fieri debet
fub fuo planeta. Er melius eſt, fi in pro
prio die illius planetæ , & in ipfius hora
propria fiat,vrverbigiatia .
Il
Sub Saturno, vita, ædificium , doctri
na,mutatio .
Sub loue,honor,optarum ,diuitiæ ,in
damentum .
Sub Marte ,bellum , carcer ,matrimo
nium, inimicus .
Sub Sole, ſpes, lucrum , fortuna , ha
res .
Sub Venere, amicus, vel ſocietas, via ,
amica,peregrinus.
Sub Mercurio , amiſlio , debitum ,ci
mor.
Sub Luna,palatium ,fomnium ,merca
tum , furtum .
De horis dierum do nodium .
Et primo de horis diei dominicę hora
eius, 1.Sol,2 Venus, 3. Mercurius , 4 . Lu
na,s. Saturnus,6. Lupiter,7. Mars, 8.Sol,
9. Venus, Io.Mercurius,11.Luna,12.Sa
turnus .
Noctis vero prima eius hora lupiter ,z'.

Mars ,
 CA. I. 398
Mars , 3. Sol, 4.Venus, s . Mercurius, 6 .
Luna ,7.Saturnus,8. lupiter, 9.Mars,10 .
Sol , 11 . Venus 1 2. Mercurius.
Diei Lun 1.erushora Luna , 2.Satur
nus,3.Iupiter,4 .Mars,s. Sol, 6.Venus, 7 .
Mercurius, 8. Luna, 9. Saturnus, io.lu
piter,11.Mars,12.Sol.
Noctis vero i.eius hora , Venus,2.Mer
curius,3..Lana, 4.Saturnus,f. Iupiter,
Mars ,7 . Sol , 8. Venus, 9.Mercurius, los
Luna, 11.Saturnus,12.Iupicer.
Dies Marcis, i.eius hora,Mars,2.Sol,
3.Venus, 4. Mercurius,s. Luna , 6 . Satur
nus, 7 . Iupiter,8. Mars , 9, Sol,1o. Venus,
11. Mercurius, 12.Luna .
Noctis vero diei Martis prima eius
hora Saturnus, 2. lapiter, 3. Mars ,4. Sol,
. Venus.6. Mercurius , 7. Luna ,8. Satur
nus, 9.Iupiter, 10. Mars,11. Sol. 12. Ve
nus.
Dies Mercuriir.eius hora Mercurius,
2.Luna,3.Saturnus ,4 . Iupiter,s. Mars, 6 .
Sol,7 .Venus,8.Mercur.9.Luna,10 .Satur
BUS, 11. Jupiter,12.Mars.
I No
 400 DE MAGIA
Noctis vero Mercurii , 1.eius hora Sol,
2.Venus, 3. Mercurius, 4.Lunas. Sacur
nus, 6. Iupiter,7. Mars,8 .Sol.9 . Venus,
10.Mercurius,11.Luna, 12.Saturnus.
Dies louis, r.eius hora Iupiter ,2.Mars,
3.Sol, 4. Venus, s . Mercurius, 6.Luna,7 .
Saturnus,8. Iupiter, 9. Mars, 10. Sol,11.
Venus 12.Mercurius.
Noctis vero louis, 1.hora Luna,2 . Sa
turnus,3.!upiter,4.Mars,s.Sol,6.Venus.
7.Mercurius, 8.Luna, 9.Saturnus,lo . Iu-
piter,11.Mars,12.Sol .
Dies Veneris , 1. eius hora Venus, 2 .
Mercurius, 3. Luna,4.Saturnus,s. Iupi
ter, 6. Mars, 7.Sol.8 .
Noctis veroVeneris , i.eius hora;Mars,
2.Sol,3.Venus, 4. Mercurius, s. Luna , 6 .
Saturnus , 7. Iupiter, 8. Mars, 9. Sol, 10 .
Venus , 11.Mercurius, 12.Luna .
Dies Sabbathi,i.eius hora, Saturn.2 .
Iupicer,3.Mars,4.Sol,s. Venus,6. Mercu
rius,7.Luna, 8 . Saturnus,9. Iupiter, 10.
Mars , 11.Sol,12 . Venus.
Noctis veroSabbathi primaeius hora
Mercurius,zo Luna,3. Saturnus,4. lupi

ter ,
 CAP. I. 401
ter,s.Marš,6.Sol,7.Venus,8.Mercurius ,
2.Luna ,10.Saturnus,11.Iupiter,12.Mars.
Et nota quod lupiter , & Venus boni
ſünt. Saturnus & Mars mali. Sol vero &
Luna mediocres. Mercuriusautem cum
bonis bonus,& malis malas. His cogni
tis , & ad vſum tuum Lector beneuole .
annoratis, alia itidem ſubiungenda duxi
mus. Scribit Galenus, quod quando fo
lia acerola comeduntur , foluunt ven .
trem . Etdicitur, quod radix acetolæ ſu
{penſa luperhabentem ſcrophulas iuuat
ipſum .
Et dicunt Philofophi, quando vis ve
redeat beſtia ad hofpitium ſuum , line
frontem eius cum fepoſquilla & redibic .
Et Ariſtot.dixit in libro de animal. Si
ponat aliquis ceram cótritam ſuper cor
nua vituli vaccarum , vadit cum eo vbi
cunque vult ſine labore , & fi inungat ali
quis cornua vaccarum cum cera & oleo
aut pice,recedit dolorpedum earum . Et
fi quis delinierit caput tauri oleo roſa
rum , apoſtematur caputeius, & fi linia
tur cú eo caput vaccæ , moritur, Et fi ali
quis
402 DE MAGIA

quis vnxerit linguam boum cum ſepo and

liquo ,non guftant cibum , nec comedút,
ſed priusmoriunturfame , niſi abſterga
is
tur cum ſale & aceto.Et fi quis inungit a
numi galli cum oleo,non calcat gallinam , V
nec poteft, & fi quisvult , vt non vocife
ret gallus, caput eiusinūgar oleo, & fró
tem.In libr.Archigenisdicitur, quando
cauilla leporis ſuſpenditur ſuper eum ,
qui patiturlicam confert.
Et dixit Ariſtot. qui fedet fuper pel
lem leonis , recedunt ab eo hæmorroi.
des .
Et dixerunt Philoſophi, fi annularem
abortiui fufpendit ſuper ſe mulier , non
concipit, donec permaneat ſuperipfam .
Et quando bibit mulier vrinam arietuin ,
nunquam concipiet , & quando bibit
fanguinem leporis non concipit , Et.fi
ftercus leporis ſuſpendatur ſuper mulie
rem ,non concipit, donccpermaneat ſu
per ipſam : & origanummodo tantum
quando teritur & puluerizatur ſuper lo
cum formicarum , amittunt formicælo
cum ſuum .
Dixe
 CAP. I. 403
Dixerunt Philoſophi. Si ſuſpendatur
caput capræ fuper illum qui patiturſcro
pulas,fanaturperipſum .Etdicitur in lib.
decorationis. Accipe Myrrham , & linc
pollicem pedis dextri tui cum oleo de
paleſtina trita , tunc tu concumbes dum
illud permanet ſuper pollicem.Etdicitur
ibi , quod ſi tu accipis felhirci& adipes,
& exſicca vtraque;deinde rere ea , & ca
lefacambo cum puro oleo,&line cum ea
Priapum in circuitu hora coitus , & nul
lum alium expetetpræter te.
Dicuntetiam Philofoph.Siaccipiatur
mediú pôdus itu.illius, & quinq; ex duo
bus teſticulis vulpium , & ex felle galli,
& permifceat vtraque, & portet ea con,
tinuo tribus diebus in vulua , fi in die
quarta futat cam vir , imprægnabitur à
maſculo.
Si lupendatur cauda Adib, ſupra præ
fepe vaccarum aut pecudú , non appro
pinquabit lupus, donec permanebit il
Jic,& fi ſuſpenditur caudalupiaut pellis,
aut caput, ſupra præſepe, non comcdent
boues nec beftiæ aliquid. Et mulier
quz
 404 DE MAGIA
quæ ſe fæpius inungit vrina Adib , nun
quam concipiet.
Si vis vt mulier non corrumpatur , nec qua
rat viros. Accipe priapum lupi & pilos
palpebraru eius & pilos , qui ſunt ſub
m
barba eius, & combure illud totum,& da
eiin potu - ipfa neſciente , nullum alium
volet.Et dixerunt , quádo muliernó vult
virum ſuum , túcaccipiat vireiusaliquid
de ſepo hircorum mediorum inter par
uos & magnos, & liniat cum eo Priapum
ſuum , & coear , ipſa enim amabit eum
nee coibit poſtea cum aliquibus.
Etdixerant quod teftudo quando ve
nenatur , comeditoriganum & fanatur,
& ideo ſciuit, quod origanum fuccubuit
cum veneno
Dicitur etiam quod'muſtela, quando
venenatur à ſerpente comedit rutam , &
ſciuntex hoc , quod ruta eſt contrarium
veneno ſerpentum .
Ermusłuppoficus pun & uræ ſcorpio
num liberat , quia contrarius eft, & nihil
rimens eum .

Dicunt Philof. Quod fi quis extraxe

ric ,
 CAP. I. 405
ic calcaneum mulieris muſtelæ ipſa exi
tente viua , & ſuſpendatur ſuper mulie
em , non concipis , donec maneat ſuper
cam, & quando remouetur, imprægna
ur .
Etinuenerunt Philof. quod fi aliqua
nuliereſt ſterilis, quando apponuntrem
aciétem ſterilem ,mulier fit non ſterilis,
Kè conuerfo .
Si accipiantur duo teſticuli multelæ ,
X ſtringantur & ligentur in crucem mu
ieris , & habeat eos fecum mulier, non
concipit & dicitur, quod quando fpon
zia proiicitur in vino mixta aqua , dein
le extrahitur & reſtringitur & exprimi
ur , egreditur aqua ex eo & remanet vi
num,& fi non eſt mixtum , nihil egredi
tur.
Dicit Tabarienſis,quod fi ſuſpenditur
apis ſpongiçin collo pueri,qui cuffit cuf
i vehementi ,fedaturtuſlis eius : & quan
lo intromittitur in caput aſini aut anum
T} carabeus ſincopizat , & non verticur ,
lonec extrahatur.
Et fi homo comedit létes ac mordeat,
non
 408 DE MAGIA
non natur rſus, & quando intromit
fa mo
citur in anum arietis cadirlana eius. die
Dicitur etiam , quod fi ligetur aliquis
lapis cum cauda alini, non rudet necru
get.
ME
Si accipiantur pili afini, qui ſunt iuxta
priapum eius , & dantur alicui in poru LE
triticum vino cuiuis, incipit ftatim pce
dere .
Similiter fi aliquis accipit oua formi
carum , & conteritea, & proiecerit in a
quam , & dederiteam in potucuiuisfta- .
tim non ceſſat pedere. Similiter faciunt
cum vino ,
Et dicitur, quod fi feceris annulum ex
virga iyrti recentis, & intromiſceas in
iplum annularem digitum , ſedat apoſte
ma ſub aſcellis.
In lib.Arift.radix Iufquiani albi, quan
do fufpenditur ſuper patiétem Cholicam
conferrei; & quando hauriat , nitrum
falfum ponitur in vale, & ponitur fuper
ipfum acetum , bullir fortiter abſque i
gne .
Dicituretiam in libro Hermetis, qua

do
 CAP. 1. 407
do proiicitur femen porri ſuperaçecum ,
reditacecoſirasçius.
Balbinus dich , quando accipis albue
men oui & alumen , & linis cum eo pan
num , & ipfum abluis cum aqua ſalis, lic
caceum ,prohibet ignem comburere.
Dicit alius , quando accipitur Arſe
nicum rubeum & alamen , & reruntur
ac conficiuntur cum ſucco ſemperuiuæ
& felle rauri , & linir cum eo homo ma
nus fuas , deinde accipit ferrum ignitum ,
non comburitipſum.Similiter fiaccipia
tur ex magna & alumine iamenti & talo
& acero forriet, & altea & contriueris ea
contritione bona , & linias cum eama .
pus , non læditeas ignis.
Erdixerunt in Carabe, quando multű
teris ipſum & fufflas verſus lampadem
cum ſufflatorio , inflammatur ex eo ignis
magnus , & ab eo nihil contactum com
buritur, & quando volueris, ve quæ ſunt
inpalatio videantur nigra,àccipe de ſpu
ma maris ,& calcato,permiſce
& ea filis,
deinde humecta cum ea licinium , & illu
mina cum colampadem .
Quan
 A
GI
408 DE MA
do o
Qu
an
vis ,vt q æ nrin alati
n t u r
t i buus ſu e p
h u r,vi
e a n e a p i c i p l p
d f i c c
,a pſul mu ci
r i num m e o n ci a m
t c u l
o a, & p o in l
d e l u min um mco n e u d
pa , i & o il min cu ,eb&ispo ruimll
in med ho & vid mi .
Eriterum dicit Belbinus, qui poſue,
rit portulacam ſuper lectum ſuum , non
videbit fomnium nec vifionem peni
tus.
Et Arift.dicit, quod equæ , quando o
dorant fumum lampadis extinctæabore -
tiunt, & indignantur, & fimiliter hocace
cidit quibuſdam mulieribus prægnanti
bus.
Dicit Ariftor. quud ſi quis ingeniatur
Camelum cnire cum matre fua, & ipſe
præſentit illud,ipſe profequitur eum ,do
necinterficiteum , & ingenietur equum
aſcendere matrem ſuam & præſenciatil.
lud ,interficit feiplum , & necarintendens
ad hoca
Et dicunt Phil.quod fi ſubmergas muſ
casin aqua videntur mortuæ , & li ſepeli
antur in cinere reſurgunt iterú , & quádo
ſubmergis Aombor moritur , & fi rore
 CAP. I. 403
tur fuper ipſam acetum viuificatur , &
quando ſepelis ſcarabeum in rofis mori
tur, & fi ſepelis in ftercore, viuificatur.
Dixerunt & Philoſophi, quod quan
do pennæ aquilarum ponunturcum pé
$ nis aliarum auium , comburunt illas, &
mortificant cas , ficutipſa eſt vincens in
vita ſua omnes aues & dominans . Pennæ
aquilarum ſunt perniciofæ omnibus pé
nis , & dicunt Philofophi, quod fi pona
tur in aliquo loco pellis ouis cum pelle
Adib ,corrodit & conſumit :& qui induit
pannum ex lana quis ,quæ commedit A
dib ,non ceffet ab eo pruritus, donec ex
uat eum.Etfi acceperis piluin equæ , &
extenderis ipſum ſuper oſtium domus,
non ingreditur oſtium illud cinifex, do
nec luper eo ftar pilus.
Et fi fuffumigas domum aut locum
pulmone afini , mundas eum ab omni
ferpente & fcorpione, & lciuntPhilofo
phi,ex hoc, quod valet contra venenuum .
Tabarienſis etiam dixit,filingua vpu
pę ſuſpendatur ſuper patientem obliuio
lumn reddit memorem .
$ Et
410 DE MAGIA

Et in libro Cleopatræ dicitur : ſi mu

lier non delectatur cum viro ſuo ,accipe
medullam lapi de pede ſiniſtro, & porta
cam ,ac nullum diliget, nilite. Et dicitur,
quando accipitur coxa Sturionis maſcu
li finiftra,& bulicum cum oleo ,deindeli
niuntur cum eo crigines pitorum , nun
quam renaſcunrur .
.Dixit Acchitas, li accipiatur cor,dum
viuit & ſuſpendatur ſuper patientem
quartanameradicaream .
Etfpolium ferpentis, quando ftrine
gitur fuper ancham mulieris accele
fat partum , ſed cum parit, illico remo
deatur.
Dentes omnium ſerpentum , quando
eradicas.cos , dum viuit ferpens, & fuf
pendantur fuper quartanarium , tollunt
ab eo quartaná:& ſiſuſpendatur ſerpens
fuper dolentem dentem prodeft,&& ſet
pens occurrit prægnanti,abortit: & hoc
currit ei ,dum parit,accelerat patrum . Et
dicunt fi acceperis caninum dérem cro
codili ex palato eius ſuperiore ſiniſtro &
luſpendis eum ſupra febricientem , ſanat
 CA P. I.

& redibit adipfum nunquam : & dixe ,

runt, quod leo terrețur exgallo albo , & i
telum timer ignem , & quivngitur cum
feuo renum leonis,non timetice inter be
ſtias, & omnesbeſtiæ terrentur ex leone,
& quilinit corpus fuum cuin ſtercore le
poris,terrentur ab eo lupi.
Et fi teritur arſenicum citrinum , & ad .
miſcetur lacril ,non cadit ſuper eum mu
ſca, quæ non moriatur.
Si acceperis dextrum pedem teſtu
dinis, & ſuſpendis eum ſuper dexcruin
pedem podagrici, confert eis Simili
terG finiftrum finiftro , & fic manus ius
confert manui , & digicus digito. Etac
cendaturignis coram herniolo ex viridi
bus lignis ficulncarum , crepitant reſti
culi eius.
Et in libro Hermetis oculi vrfi ambo
cum ligantur in pannolini ſuper adiuto
rium liniſtrum , remouet quartanam , &
dicitur quod G lupus viderit hominem ,
& ipfe non videt eum , ſtupeſcit, & homo
timer & raueſcit. Et ideo fi quis gerito
culum lupi ,iuuat ad victoriam , ad auda
S 2 ciam
 412 DE MAGIA
ciam & deb ellationem , & timorem ada
verfarii.
Er dicitur, quod fi fiat annulusçxal
bis vngulisalini, qui induit ipfum epile
pticus,non patitur epilepfian .
Er dixerunt, quando vis ne approxi
mentmuſcæ domo,tuncpone condilim
& opiam in albedine calcis, & inde albi
fica domum cum ea , tunc non egredien
tur muſcæ penitus.
Et quando vis , vt narret tibi mulier
vel puella tua omnia quæ fecit , accipe
cor columbæ , & caput ranæ , & exſicca v
traque & tere , & pulueriſa ſupra pectus
dormientis , & narrabitomnia quæ fecit.
Dum vero euigilauerit , exterge illud à
pectore ne alleuetur. Erdicunt, quod fi
quis ponit adamantem capiti mulieris
dormientis , manifeftat G eft adultera :
quoniam fi ficeſt, refilit tercita delecto :
& fi non , amplectitur virum ſuum cum
grandi dilectione.
Et dicunt quod pellis aſini quando
fufpenditur fuper pueros prohibet eos
terreri,

Et
 CAP. 1. 413
Et dicit Architas, quod fi accipiatar
cerumen auris canis finiftræ , & ſuſpenda
tur febricitantibus periodicè , confert
multum , maximè quartanæ .
Et dicunt Philofophi , quod aliqua
fpecies vel indiuiduum , quænunquam
habuitægritudinem ,confert omni ægri
tudini : & cum nunquam affuerit do
lor aliquis, ſuccurrit & fanat hominem
ab illo.
Et G ſuſpenditur ſpuma maris ſuper
ancham mulieris finiftram , accelerat
partum , & quando fuffumigatur domus
cum vngula Muti ſiniſtra, non remanent
in ea mufca .
Et fi ſuſpendatur cor vpupæ , aut ocu
lus,aut cerebrúſupra ſe ad collum ſuuin ,
confert obliuioni , & fubtilitatintelle
ctum hominis,
Simulier non poteft concipere, acci
pe cornu ceruinum pulueriſatum , &mif
ceatur cum felle vaccino, teneat mulier
fuper ſe,coëat & ftatim concipiet.
Seta de cauda equæ pofita ſuper oſtio
non permittit intrare zanzalas.
S 3 Den
414 DE MAGIA

Dens palli vnius anni poſitus in collo

infancis,facit eius dentes prouocari fine
dolore.
Denscquæ pofitus ſuper caput furen
tis,ſtarim liberat eum .
Simuliernon poteſtconcipere, detur
cineſcienti laciumenti ,ea hora coeat, &
ftatim concipiet.
Vnguis equi fuffumigatus in domo
effugarmures.Idem fitexvngula muli .
Vt tota aqua calida exeat e calidario
atramentú ,id eft,terrāfrancifcam cú pice
proiice in aqua & roca exibir. Vtignis de
aqua extra eat,teſtãoui accipe,& fulphur
viuuin tritum impone ,& calcé, & claude
foramen ,mittein aquam, & incenditur.
Erdicitur,quod li ponatur Campho
ra ſuper aquam, accenditur & comburi
turin aqua .
Vtaues manibus comprehendas, ac
cipe grana quæuis in fece vini, & in fuc
co cicuræ valde imbibita, & obiice ada
ues,omnis auis ,quæindeguftar, inebria
tur & perdie vires.
Siquæ mulier te ligauit maleficiis ad
ama
 CAP . 1. 411
amorem ſuum , & vis illud diffoluere.Ac.
cipe Camiſiam fuam , & per capitium e
ius minge foras, & per manicam eius de
xtram , & non curabis de ea .
Vt mulier cum aliquo adulterare non
poffit ,incide de capillis eius , & pulue
rem illorum tibi fuper feretrum fparge,
ante tamen vnge feretrum cum melle, & c
mox coeas cum muliere, & cum volueris
ſoluere ex tuis capillis facſimiliter.
Et dicunt, fi aliquis inungatur lacte a
finæ ,congregabuntur in eo omnes puli
ces domus.

Literas quæ non leguntur niſi de no

cte : cum felle rettudinis ſcribe, auc lacte
ficus, li ponaturadignem , aut cum aqua
vermis lucentis de fero .
Si accipiantur multa albumina o
uorum de gallina ,poft menſem fiunt vi
trum , & dura vt lapis & ex hoc tali fit to
patiusſophiſticatus , fi prius cum croco
vel rerra rubea liniatur. Similiter fpi
ma, quæ inuenitur circa tefticulos cerui,
vel equi, vel alinifatigati , admiſceatur
cum vino :& illud vinum detur alicui po
S 4 tatios
416 DE MAGIA
tationi abhorrebit vinum per menſom .
Et fi habueris plures anguillas in vale
vini,& dimittantur in illo mori : fi quis
biberit ex illo ,abhorrebit vinum per an
num ,& forte ſemper.
Et dicitur,quod fi accipiatur funis ali
qua, cum qua ſuſpenditur furvel ſuſpen
fus eft , & aliquantulum palcæ , quam tur
bo ventiaere ſuſpendit, & ponatur in ol
la , & miſceatur cum aliis ollis illa omnes
alias frangit. Item accipe aliquantulum
prædi&ti funis,pone in inſtrumento cum
quo mittitur panis in furno, quando ille,
qui mitterc debet in furno,mittet,non
poteritimmittere,led extra exiliec.
Vt homines videantur fine capitibus,
accipe fpolium ſerpentis & auripigmen
tum, & picem græcam ,reuponticum , &
ceram nouarum apum , & fanguinem afi
ni, & terc omnia , & mittcin rudiolla ple
na de aqua, & facias bullire ad lentum in
gnem , & poftea dimittefrigeſcere, & fa
cias cæreum , & omnis qui illuminabi
tur eo, videbitur fine capite,
Vt hominesvideantur habere quo
rum
 CAP. I. 417
rumlibet animalium capita : Accipeful
phur viuum & litargycium , & iſtis fimul
puluerizatis,ſparge in lampade oleo ple
na, habeantque candelam de cera virgi
nea, quæ permixta fit cum fece illius ani
-malis ,cuius caput vis , vt videatur habere
tenens candelam accenfam de lampadis
igne, & da bibere vinum cum valdimo
nia , & illi qui inde potabunt,videbunt ſe
haberé caput animalis.
Vt homines videantur habere vultum
canis,accipeadipem de aure canis, vnge
ex eo parum de bombycinonouo , pone
in lampade noua de viridivitro , & pone
lucerijam inter homines, & cernuntvul
tùm canis.
Vthomines videantur habere tria ca
pita,accipe de pilis alini mortui , & fac
funiculum , & ficca, & lume medullam de
oſle principalis dextri humeri, & miſce
cum virga virginea , & line funiculum , &
pone ſuper limninaria domus: ingredien
tes domum tria capita habebunt , hi
qui in domo funtzintrantibus a ſinivide
buntur.
SŚ Si
 IA
418 DE MAG

Si vis vt capur hominis, capucalini vi

deatur : colle de fegmine afelli, & vnge
hominem in capite .
Si vis vt pullusaut res alią faker in dif
.co:accipe argentum viuum , & puluerem
calamiræ ,& mitte in ampullam vitrears
figillatam , & illam pone intrarem cali
danı, quia cuin fit argentuin viuum cali
dum ,mouet fe, & facieteam ſaltare.
Si vis videre quod alii nequeunt,acci
pe fel de mafculo catto , & adipem galli
næ omninoalbæ , & miſce infimul, & om
culos tuos inunge, & videbis.
Si visintelligere voces auium , aſſocia
tecum daos focios in s. Calendas No
aembris , & vade in quoddam nemus
cum canibus, quafiad venandum , & il
lam beſtiam , quam primo inueneris, de
fer tecum ad domum , & præpara cum
corde vulpis, & ſtarim intelligesvoces a
uium vel beſtiarum , & fivis,vt aliquis in
telligat, ofcula eum ,& intelligèt fimiliter.
Sivis foluere vincula , vade in ſyluam ,
& proſpice ,vbipica nidum habuerit cum
pullis, & quando eris ibi , aſcende ad ar
borem ,
 1. Cap. 1. 419
borem , & forameneius circumliga quo
cunque vis,quia cum videt te , vadicpro
quadam herba quam ponit ad ligatu
ram , & ſtacim rampitur, & tunc cadit
herba illain terram fuper paunum , quem
debes poſuiffe fub arbore , & tuſis præ-,
fens & accipe.
In nido vpupæ eſt quidam lapis, qui
eſt diuerſorum colorum , defer tecum i
pſum , & erisinuiſibilis.
Vt homo femper eanuchus fit, acci
pe ex vermiculo , quiin æſtate lucet, da si
bibere .
Vt mulier confiteatur,quæ fecerit, ra
nam aqualem comprehende viuam, &
tolle eius linguam , & remitte illamina
quam , & pone illam linguam fuper par
tem cordis fæminæ dormientis, quęcum
interrogetur,vera dicet,
· Sivis aliquem terrere in fomno , capisi
eius ſuppone pellem fimiæ . Si vis capere
talpam , in foramine eius cæpe vel por
1 rum aur allium , & ftatim egredietur fine
viribus.Serpens non accedit adalliú , nes
canis guſtat aliquid tinctum cum allio,
S 6 Suf
 420 DE MAGIA
Suffumigatio quam cum feceri vide
s,
buntur omnes informa elephantum , qui
funt in domo & equorum magnorum :
Accipe fpeciem quæ dicitur Alchachen
gi, & contere & confice ipfam cum ali
quantulo pinguedinis delphini, & facex
cograna ficut citri. Deinde fumiga ex eis
tuper ignem ftercoris vaccæ , quæ mulge
tur, & non fit in domo locus, ex quo e
greditur fumus niſi portas ,& fir larga lub
terra deintus. Nam omnes qui funt in
manfione videbuntur, quali ipfi funtho
mines magni in formis
phantum , & eft mirabileequ
valdoru
e. m , ele
Suffumigatio alia ,quam cum facis,vi
des formas multiformes, & mirabilia in
finita , quæ præ multitudine non diſcer
nu Timar.I.vermil
' ntur : Accipe ium & la
pidem Lazuli , & Pulegium montanum ,
& pulueriza totum , & cribeHa illud, &
confice illud cum pinguedine delphi
ni,vel equi , vel elephantis, fac grana in
modum ciceris& zlicca in vmbra, & luf
famiga in eo , quando volueris, & fiet
quod dictum eft ,

Suffu
 CAP . I. 421
Suffumigatio ad videndum in fomno )
quod fucurum eft debono & malo. Ac
cipe fanguinem afini congelatum , & lupi
cerni pinguedinem , & ftoracem aggre
gaui corum ponderibus æqualibus , &
conficiantur, & fiant grana, & fuffumi
getur cum eis domus. Tuenim videbis in
fomnotuo ,qui narrabit tibi omnia.
Modus faciendilicinium quod quan ,
do accendes,videbishomines in quacu
que formavolueris . Accipe oculos bu- ,
bonis, & oculos piſcis qui dicitur Affu
res, & oculospiſcis, qui dicitur Libiniti,
& fel luporum ,contrita ergo à manibus
commiſcendo , pone ea in vaſe vitreo.
Cum ergo vis operari eum , accipe adi
pem cuiufcunquc vis beſtiæ , quod fiat
hocin forma eius, liquefac eam , & per
miſce cum illa medicina, & inunge cum
colicinium quodcunque vis , deinde ac
cende ipfum in medio ædis, videbuntur
enim omnes homines in domo illa in
forma illius beſtiæ , cuius pinguedinem
accepifti.
Licinium aliud, vt homines appareant
S 7 in
 DE MÀGIA

in forma Angelorum . Accipe oculos pi

ſcis , oculos filoæ ,id eſt,frangentis oſſa, &
contrita eosmanibus malleando, & po
ne eos in vaſe vitreo feptem diebus,dein
de pone ineis aliquid dc oleo , & illumi
na cum eo in lampade viridi, & pone i
pfum coram hominibus ,qui ſunt in æde:
ipfi enim videbunt ſe in forma Angelo
rum ex igne accenfo .
Licinium aliud faciens apparere ho
mines nigrarum facierum : Accipe lam
padem nigram , & funde ſuper ipfum o
leum Sambucinum vel argentum viuum ,
& funde in illo oleo vel argento viuo ex
fanguine Flebotomatium , & pone in illo
fanguine Sambucinum vel argentum vi
uuin . Aliud fic licinium ex pannis mor
tui,aut ex paņnis nigris, & accede in me
dio ædis. ' Nam tu videbisexhominibus
mirabilia, quando videbunt fe ad inui
cem cum illis formis.
Lampas mirabilis in qua apparent res
quantitatis terribilis habens in manu vir
gam & territat hominem . Accipe ranam
viridem , & decollacam fupra pannum

exe
 CAP. 1. 423
exequiarum viridem , madefac ipſum
cum oleo ſambucino , & pone ipfum lici
nium , & illumina cum eo in lampade vi
ridi,videbis nigram ftarum , inter cuius
manuserit lampas & mirabile .
Lampas quam cum aliquis tener in
manu , non videt aliquos eorum , qui
ſunt ibi , & qui fuit poftipfum videbit
tantum . Accipe piſcem qui dicitur Del
phinus, deinde accipe pannum lini aut
funeris, & ſparge ſuper ipſum aliquid ex
tra Azimar, deinde funde fuper illud ex
illa pinguedine liquefacta, deinde ftrin
ge manum fuper ipſum & inuolue pan
num,& facex eo licinium ,deindeaccen
de ipſum iniampade,& eris viridis,& fier
quod tibidixi.
Lampas alia faciens apparere homi
nes in forma fæda, & terrentur homines
inuicem , & faciunt ipfum fingentes dæ
monem . Accipe pilos ex caudacanis ni
gli ,in quo non fit albedo, & aliquid ex
pinguedine eius,liquefac pinguedinem :
Deinde accipe pannum exequiarum , &
fac deinde licinium , deinde line ipfum
cum
 424 DE MAGIA T
cum eo quodfeciſti, & illumina ipfum in 10
lampade viridicum oleo fambuccino , & 11
accende ipſum in domo, & non fitibili
cinium prçter ipfum ,& videbis mirabile.
1
Licinium pulchrum ,vt domus videa
turtota plena ſerpentum & imaginum ,
doneclicinium permanet accenfum Ac
cipe pinguedinem ſerpentisnigri & fpo
1
lium ferpentis nigri,& pannum exequia
rum , & faclicinium ex illo panno,deinde
line ipfum cum illa pinguedine, & pone
fpolium ſerpentis in concauitate,ac illu
mina cum oleo fambuciño in lampade
viridi aut nigra .
Aliud liçinium , quod quando eft ac
cenſum ,& 'infunditur ſuper ipſum aqua ,
inualefcit, & quando oleum extinguitur,
accipe calcem, quam non inuenit aqua ,
ac permitte eam cum æquali pondere fi
biex cera & medietatis eius ex oleo bal
fami,ex napra citrina, cum æqualifibi ex
ſulphure,faclicinium exea, acrora ſuper
aquam ,& accendetur,acrora ſuper ipſum
oleum , & extinguetur.
Licinium aliud quod cum accenditur,
omnia

/
 CAP. I. 425
. omnia videntur alba & argentea accipe
lacerram ,& abfcinde caudam eius, & ac
cipe,quodexit, quia eftfimile argentivi
- ui. Deinde accipe licinium , & madefac
cum oleo,ac poneipſum in lampade no
ua,& accende,domus ei videbitur fplen
dida & alba vel deargentata :
Operațio lampadis & mirabilis,quam
fi quistenucrit, non ceflat pedere donec
dimiferiteam :accipe ſanguinem teſtudi
nis, exficca ipſum in pannolini, & facex
ipſolicinium ,acillumina ipſum in lam
pade, daiplum cui vis, ac dic , illumina:
nam ipſenon ceffabit pedere, donec di
miferit illud, & eft mirabie.
Quando vis,vt videaristotus ignitus à
capite vſque ad pedes, & non lædaris. Ac
cipemaluauiſcum album , confice cum
albumine ouorum , deinde line cum eo
corpus tuum , & dimitte donec exſicce
tur,deinde linete cum alumine , & poſt
ca pulueriza ſuper illud ſulphur ſubtile,
inflammatur enim ignis ineo , & non lz
dit, & fi facis fuper palmam ,poteristene
reignem ſine lælione.
Si
A 26 DE MAGIA

Si vis, vt res proiiciatur in ignem &

non comburatut ; accipe glutem pifcis
partem ynam , & aluminis æquale illi per
mifceatur totú . & fundararluper ipfum
acerum vini , & commifceatur cum eo
quicquid vis provice in igné, & line cum
hoclinimento ,non comburetur .
Sivis facere contrarium , fcilicet ima
ginem aliquam hominis aut alterius, &
quando poniturin aqua accenditur, & fi
extraxeriseam , extinguetur, accipe cal
cem nó extinctam & permiſce e. m cum
aliquantulo ceræ & oleo ſilami & napta ,
ideft, cerra alba & ſulphure & fac ex illo
imaginem :nam quando tu rorabis aqua
accenderur ignis .
Si vis facere,vr quando aperis manus
tuas,fuper lampade extinguatur lumen ,
& quando claudis eas fuper eam accen
ditur,& non ceſſac illud facere. Accipe
fpeciem quæ dicitur fpuna Inda , tere
cam , & deinde apericas in facie lampa
dis ,delebiturlumen eius , & claude & re
accenditur.
Si vis videre rem fubmerfam & pro
fun
 CAP. I. 427
fundam innocte, & non occulturum ti
bi pluſquam in die legens libros de nocte
nigra. Vnge faciem tuam cum ſanguine
veſpertilionis , & erit quod dico.
Si vis albificare aliquid , fuffumiga il
lud ſulphure.
Si vis, vt arbor citriproiiciat omnes
fructus vtcadant.Accipe quinque partes
fulphuris citrini , & quinque nigri,& duo
albi, & ſinabrium :tereomnia & permiſce
1
& fuffumiga, & cadent omnes fructus,
forte eft in aliis arboribus.
Si vis ſtarim interficere ſerpentem .Ac
cipe ex Ariſtolochia rotunda quantūuis,
& tere illam bene,& accipe ranam fylue
ftrem vel campeftrem ,& contere ipfam ,
& commifceeam Ariſtolochiæ , & pone
cum eo aliquid ex encauſto, & fcribe cum
co in carta aur aliquod,quod plusamas,
& ptoiice ad ferpentes.
Si visportare in inanu tua ignem , vt
non offendar. Accipe calcem diſſolutam
cum aqua fabarum calida, & aliquantu
lum magranculis & aliquantulum mal
uaueſci, ac permiſce illud cum eo bene,
dein
 A
428 DE MAGI
deinde linc cum eo palmam tuam , &
fac ficcari,ac pone in ea ignem , non ng
cebit.
· Dicunt Philoſophi , calx talis non
comburit in ignc, & glutem piſcis ſaluat
ab ignc,& alamen iamenum , & fanguis
ſalamandræ , & fuligo furni vel lebetis:
quando igitur ex iftis omnibus aut qui
buidam fit linimentum , non offendit i
gnis albumen oui & maluauiſcum , &
habent iuuamentum in hoc.
Si vis , vt cota domus appareat plena
{ erpentibus. Accipe de pinguedine fer
pentis, & parum falisineapone, & acci
pe pannum exequiarum ,ac feinde ipſum
in quatuor fruſta, deinde pinguedinem ,
& poneipfam in omni panno:fi fic facias
quatuor licinia, & accendeea in quatuor
angulis domus cum oleo fambucino, &
in lampade noua, & fier quod dixi.
Licinium quod cum accenditur in
domo , videbis ces volantes virides yt
paſſeres,&caues ,accipe pannum exequia
rum recentem , & pone in eo cerebrum
auis,ac pennas caudacius, & inuoluen
do
 CAP . 1. 429
do fac eis licinium , & pone ipſum in
& lampade noua viridi , accende ipfam in
má domo cum oleo oliux, & res, quæ erunt
in domo, fient virides valde, & videbitur
100 quaſi volant virides ac nigræ .
121 Vtdomus videatur tota viridis & ple
is na ſerpentibus,ac imaginibus timorolis:
Es accipe cutem ſerpentis acfanguinem alk .
s cerius ferpentis maſculi , & adipem alte
i cius ſerpentis,aggrega illa tria ,& pone ea
& in panno exequiarum ,& accende ipſa in
lucerna noua .
Si vis facere candelam vel licinium,
quæ cum accenditur, agiratur & ambu
lat,accipe cutem lupi, cutem canis , & fac
ex veriſque licinium , & accende ipſum
> cum oleo oliuæ,& ftatim mouebitur.
5 Quando vis accendere lucernam , ex
quo,valde timeat quis . Accipepannum
lini nouum, album , & facex eo licinium ,
& pone in concauitate eius cutem ſer
pentis, & falem groſſum , & facratum o
leum oliuæ ,8c da cui vis , & ftatim cum
accenſum fuerit ipſum ,trepidabit, & ti
mebit valde.
Dicunt
430 DE MAGIA

Dicunt Philoſophi,quod lyncipat eſt

prima parscapitis, & ex ſyncipite homi
nis parum poft mortem generațur ver
mis , cumque prætereunt ei dies feptem ,
vermesilli ſuntmuſcæ , & poft quatuor
decim dies ficut dracones magni, quo
rum vnus fi momorderit hominem ,mo
rietur ftatim : quod fi tu acceperis exca,
& coxeris illud cum oleo, & feceris ex eo
candelam in lucernam æris cum licinio
ex panno exequiarum , videbisex eo rem
magnam , & formas,quæ narrari non pof
ſunt cum timore forti.
Experimentum mirabile , quod facit
homines ice in ignem linc lælione , vel
porcare ignem , vel ferrum ignitum line
læſione in manu. Recipe ſuccum biſmal
uæ & albumen oui, & femen pfylii & cal
cem , & pulueriza , & confice cum illo al
bumire oui ſuccum raphani,ex hac cófe
ctione illinias corpus ryum vel manum ,
dimitte ſiccari, & poftea iterum illinas ,
& pofthocpoteris audaciter luftinere i
gnem fine nocumento .
Siautem velis vt videatur ardere illud
lini
 CAP . I. 431
linitum ,afperge de fulphure viuo bene
puluerizato , & videbitur comburi, cum
accenditur fulphur, & nihil ei nocebit, fi
flammæ candelę,quam quistener in ma
01 nu ,colophoniam vel picem græcam in
V fufflaueris ſubtiliffime tritam mirabiliter
0
auget ignem , & vſque ad domum porri
lip git flammam . Vt ignem illæſus portare
20 poffis cuin aqua fabarum calida calx dif
10 Coluatur, & modicum tere reboæ demiso
lina , poltea paruin maluaueſci adiicias,
quibusinſimulconiunctis vel comunixtis
palmam illinias , & deficcari permittas: &
t
licignem illæ ſus portare poteris. Et eft
verum & experimentatum .
Aquam ardentem Gicfacias : recipe vi
num nigrum ,fpiffum ,potens acvetus, &
in vna quarta ipfius diſtemperabis viuč
calcis fulphuris viui,fubtilıfſime pulueri.
zati , carrari de bono vino & falis com
munis albi grofli,poftea pones in cucur
bita bene lutata, & deſuper pofito alem
bico ,diſtillabis aquam ardentem, quam
feruare de besin vaſe vitreo .
Ignem græcum ſicfacias : Recipe ſul
phu
 432 DE MAGIA
phurem viuum , tàrtarum , farcocollam ,
picolā, falcoctum , petroleum , & oleum
commune,facbullire bene, & G quid im
ponitur in eo accenditur, que lignum , ſi
ue ferrum , & non extinguitur nifi vrina,
aceto velarena.
Si vis facere, quod ceffet omne mira
bile,reſpice alias cauſas, ſcilicet agentem ,
fufficiens etiam parientem , quoniam a
vtrumque refpicis non miraberis , quia
videbis tantam aptitudinem eſſe in vna
ſufficientia alterius , quod non facit ad
mirari : quando enim vides, quod aqua
frigida accendit ignem , & nonextinguit
ipſum , fi tu relpiceres cauſam agentem ,
mirareris ſemper,quia eſſer efficiens co
ueniens ad hoc , fed quando tu reſpicis
materiam illius effectus,vtpatet, quia eft

calx & ſulphur , quod eſt valde inflam

mabile,ita quod nimium agens
inflam
mar ipſum , cu vides quod nihil eft mi
rabile .
Similiter quando res aliqua ficombu
ritur igne , mirabile eft , quando vna de
cauſis inſpiciturſola. Sed quando ſcitur

natu
 CAP. I. 433
1 natura patientis aut debilitas agentis, ni
hilmirum :maxima ergo radix experimć
torum naturalium eft in hoc, ſcilicet vte
ligam materiam paratiſſimam ad ' ali
quid, & hoc debile agens aut fortiffimú,
& materiam valde indiſpoſitam , & faci
unt fimiliter hominesaſpicere ad illam
cauſam , quæ non videtur posle illud fa
cere, & deilla nihil dicunt. Et runota i
Atud , quod fecundum iftum modum in
cidit multitudo experimentorum mul
torum mirabilium , & de hoc narrabo ti
bi quædam iſtorum , vt confirmeris in
virtute prædicta, & fcias etiam excogita
reingenia experimentorun,
Ši vis facere Carbunculum ,vel ali
quam rem lucentem in notte : recipe
noctilucas lucentes quamplurimas, & i
pſas contritas pone in ampulla vitrea , &
claude,in fimo equino calido ſepelias, &
dimitte morari perquindecim dies ,poft
ea diſtillabis ex eis aquam per alembi
cum :quam repone vale de Criſtallo aut
s vitro. Tantam enim præſtat claritatem ,
quod in loco obſcuro quilibetpoteſt le
T. gerc
434 DE MAGIA
gere & ſcribere : quidam faciunt hanc a
quam ex noticulis felle muſtelæ ,felle fu
ronis , & canis aquatici ,ſepeliunt in fimo
& diftillant ex eis aquam ,
Aquam ardentem ſic facias, recipe
ſerpentinam , quam diſtillabis per alem
bicum velut aqua ardens exibit : etiam
mifce vino aut cuivis , & accenditur fiap
propinquas ei candelam .
Ignis volans:Accipe libram vnam ſul
phuris, libras duas carbonum falicis, li
bras ſex ſalis petrofi: quæ tria ſubtiliſſime
terantur in lapide marmoreo, poftea ali.
quid pofterius ad libitum in cunica de
papyro voleate , vel tonitrum faciente
ponatur.
Tunica ad volandum debet effe lon
ga ,gracilis,puluere illo optime plena , ad
faciendum vero tonitrum breuis, groſſa
& femiplena.
Ad congregandum mures vel ſerpen
tes . Accipe ſerpentem in aliquo yale
multis foraminibus perforato incluſum ,
& accende ignem deſtipulis in circuitu ,
ſtarim ſerpens ſibilabit, ad cuius clamo
rem
 CAP . II. 435
sem omnes concurrunt . Et fic etiam de
muribus incelligatur.
Nota, quod fi coxeris vnum ſerpen
tem vel vermem , & de maffa illius ver
mis detur alicui comedere ; intelliget
quando canunt.Hoc probatum eſt.
Dicitur etiam quod herba (aponaria
lauat maculas vnctuoſas de pannis.

CAP . 11.

De cura Characteriſtica per imagines do

figilla.

Oromnino vana eſſe, qua de cura chara

cteriſtica,que de ſculptis imaginibus , cum
de collo appenfis naturales operationes perficit,
fiderum mirabili influ
per cæleftesproprietates
entia, cum noſtris corporibus concordantium ,
non inquam , plane vana effe, omnes faniores
Philoſophi agnouere, quæ ſcilicet antiquißimi
natura exploratores,de verbo fcripto,ſeu chara
ceribus & figillis, certis temporibus, fecundum
cæli virtutem & influxum fabrefaltis, citra o .
mnem , quam fola myfterij huius ignorantia fin
xit , ſuperſtitionem , citra nominis diuinipro
T 2 . phane
 436 DE MAGIA

phanationem , & offendiculum , vllamquefid

Greligionis violentiam , literis, monumentis
conſecrarunt. Non tamen hiſce imaginibus F
ſe virium quidtribuitur,charadereſqueſeu sa
mina conſtellata virtutem habere ratione fig
qa, affirmatur (cum figura, numerus,magnit
dofitus,continuique folutio nulliusſuntactie:
principia) vt,niſi aliudfit agens mouenſque,a
ius poteftate characteres ſunt efficaces plane
getur. Deusper Prophetasſoloprolato verbo E
minem ſanat:viuus fiquidem Deus eft, & v
Dei viuum quoquenomen, & viui nominis vi
quoque litere,viuitDeus propterſe,viuitnom .
eius propteripfum ,& viuuntlitera propter
men ,&ficuti vitam habet infe ipfo Deus,fic
iam nomini ſuo dedit vitam habere in ſeipſo ,
nomen porro literis. Sunt igitur imagines
characteres efficacesratione virtutis feu'offici
Deo vel natura ad tale nomen vel character.
ordinati. Nulla enim & virtus vel in cælo ,ve
terra ,qua non deſcendat à Deo : fic medicame
ta ſuntcorpora viſibilia, verba corpora inui
bilia,fiue berba fiue verbum ſanet,in cauſa
Deus, id est, ſpiritus Dei natura coadunatus
yerbum Fiat.Vnde ipfa herba non est medicira
 CAP . II. -437
fed hæc in illalatet inuifibiliter àà Deo videlicet
infita. Quapropter nonprotinus ad orcum vſque
funt damnanda, inſulſeque deridenda, que àa
fenfibusfunt remotiora , & caufas habent ab
ftrufas.
Gemmarum miracula quis non obftupefcit?
Plurimas certe ijs effe facultates naturales near
gari nonpoteft necdebet,præfertim fi certis ſub
conſtellationibusſculpta , imaginibuſque ac fa
gnaturis impreſe fuerint & ſignate. Ac plane
Danum eſt,quod quidam putant , effectus gem
marum quarundam prouenire vi magica , nes
naturales effe, proficiſcique ex Magorum ſcho
li, qui prætextum ſuis peneficiis quarant per
gemmas certisconſtellationibus ſculptas . Sma
ragdum mortui Domini digitis, quibusfuit gee
ftatus ,obfilire ,cognitum eſt acompertum.Tur
cofia quoque vires quisnon miratur Et innu
mera poſſunt non tantum gemmarum , ſed et
cam plantarum experimenta coaceruari, quafi
non vbique, & femperreſpondent,non arguenda
ideo ſuntmendacij, quia non omnia vbiquecon
femper concurrunt, & raritas effectus ſeu fingu
laritas effectus non tollit cauſam in natura. Re
rum enim miracula-perpetrantur per debitant
I 3
 438 DE MAGIA
cauſarum naturalium agentium cum difpofitis
patientibus applicationem ,adeo occulte, vt cau
fa videatur remotißimą. Itaque veſanum eft
diabolicis machinamentis protinus affcribere, baleate
quæ à noftrisſenfibus funtremotiora,nô cogitan
et kegand
tes , latentem nature pim que diuinum diuina TATO COMUTY
potentiaeft inftrumentum , multum poffe fine are que
diabolorum ope & auxilio. Sic Vefaniſunt , qui
ſuperſtitionibus dediti etiam manifeftißima pe

ne præignorantia aut ftolida dubitatione , ex for adefee

occultis prodire caufis afferunt, vt & in eodem
peſania pelago nauigant,qui prater odorem , co Itaque
lorem , & faporem nullas alias vires plantis qui
bufdam ineſſe arbitrantur, quafi naturala illa
certis after
cæleftium cum elementaribus confpiratio effice
met e
re non poßit.ptpreter qualitates primas ta &tiles ceffeeft.IT
& ſenſuales occultas etiam vires poßideant fine
Magicis incantamentis, & anili ſuperſtitione, que ( enfic
lico ad a
id quod naturales cum experientia effectus de
fugien
monftrant. Quare in fingulari fattonon aliam , d
quibuſ
præterquam qua nobis videtur effe caufam . a
effectu
Quis enim negare poteft, diuinitus aut genij s
alicuius virtute, effeais
aut etiam caufis accidentarijs
& fortuitis, poſle produci effeétum fimilem na pre
c
turali. Et ſufficitPhyfico oftendiſſe effectum ta quema
quc
lena
 CA P. II. 439
lem vel talem effe caufarum naturalium , aut
femper,autplerunque. Et licet nonſemper re
fpondeat euentus,non tamen ideo nature motus
est denegandus,fiquidem ad vnum ſape effectum
Taro concurruntcaufa omnes, quod licet ex illis
æftimare,quæ ob raritatem , varietatem a fome
gularitatein pro miraculis habentur deprodi
giis, bec enim caufas habent naturales, rarota
men ad effe&tum talem diſpoſitas automnespa
natas.
Itaque fi effectus est naturalis, etiam cauſa
taliserit,& contra. Iam autem imaginum fub
certisaftrisſculptarum effectus naturalis omni
Hoest, ergocaufam quoque naturalem effe ne
ceffeeft.Licet vero hac fitocculta & abſtruſa,da
queſenſibus exterioribus remotior, non tamen
ilico ad diabolicam quandam poteftatem corte
fugiendum , ſed attendendum , quibus auxiliis
quibufqz caufis concurrentibus fiat autnon fiat
effe&tus, èque mirabilibus cauſis naturalibuſque
effe &tis mirabilispotius Dei potentia agnoſcenda
& prædicarda , qui cum tantas virtutestam
que mirabiles in naturam manifeftam infeuit,
quantus,dic amabote, ipſe in ſuis occul
tiserit ?
T 4 САе .
 440 DE MAGIA
CAP.ME

sigilla magica .
[Is ita præftratis, pro vita faluberrima
producenda,honoribuſque ac diui
tiisaugmentandis Io
uis ſigillum atque i
mago fabricatur fculpiturque in lapide
albo vel claro , vel etiam argento puro
aut ſtanno,ipſo tamen Ioue ,quod inpri
mis in hoc myſterio obſeruandum eft ,
exiftente vel in fuo domicilio , vt ſagitra
sio vel piſcibus,vel etiam exaltatione, vo
Cancro, libero ab omnibus impedimen
sis, præcipue vero à radiis malis Saturni
vel Martis : in angulo etiam fit Orientis
vel Medio Cali , afcendens in circulo
augis, directus, velox curſu , non à Sole
combuſtus, orientalis, in gradibus luci
dis , & fortunam aụgentibus,in Lunæ vel
Veneris trigono aut fextili , quæ omnia
diligentillime ab Aſtrologia perito ob
ſeruari neceffe eft.
Sicidem Iupiter contrarium operabi
vur,fi retrogradus fuerit, combu {tus, affli
itusa Saturno vel. Marte , in malo caeli

Locos
 141
CAP . lIiIoI. a t i one
loco, non in domi c i vel exal t ,
u m
u e
& c. Idemq iudic i eſto de cæteris

ndem dum fabricatur in

Planeris .in mo
etiamEu
nis
mago Martis in 1. facie Scorpio 0
t a t e m
a
rientis , contr timid i & pufilla
3
m m Regum & Principum
nimirAadre fa.uore
ndum ue lidos
concilia , morboſq ca cor
d o s
es
dial cura n , Imag Solisin auro pu
o
te
to primaLeonis facie afcenden : ipſe
s
vero Soli leone fit fortis & fortunatu .
n
t e m
Ad lætitiam ,venufta roburq; cor
e
poris Imago Veneris poma floreſqu tes
s m a n u e n t e
nenti , aſcend cum ea prima
cium vel Tauti . m
facie Libræ , Piiſu m ia acuen
Ad ingen & 'memor
i j
dam imago m Mercur orientis cum prima
o r u inis :vel contra
Gemi s n facie velVirg
o r b o , odia , & itinera feliciter confici
m
s
enda a gradu 17. Virgini vſque ad finem

d pe dag
om ram randam indubi
ferè A
eiuſd figni. cu
r m m
tante valere piſciu figura in auro
o o
vel argent , feu ayro argento permixt ,
ſcul
IS
 442 DE MAGIA
ſculptam , Sole permeance Piſces in a
ſcendente aur domo decima, ab infortu
niis faluo & libero , domino etiam figni
videlicet loue Saluo :vel etiam Luname
dium cæli tenente Marte non præſente,
& Ioue non retrogrado , foleque ſupra
terramexiſtent
e, ſi piſcium imago fiat in
prima piſcium facie ,cundem præſtare ef
fectum antiquiſſimis monimentis
ditum reperitur: in ſecunda vero faci pro
e fa
& am fa na re ti bi ar um mo rb te
os , in rtia
morbos genuum & coxarum .
Admorbosgulæ & colli faciebant fi
guram tauri in facie tertia , Sole exiſten
te fupra cerram camque in cupro mul
tum rubente.
Ad morbos capitis difficiles & diffi
culter curabiles fabricatur figura arietis ,
Martis & Saturni exiftentibus directis ,
Ioue non exiſtente in ariete , nec Venere
in Scorpio , nec Mercurio in tauro ,à gra
du primo vſque ad s.primæ faciei arietis:
Sole autem exiſtente in ariere eandem
obtinebit virtutem .
adipiſcend
Ad bona & honores os ,

mor
 CAP. IIL 443
morboſque cerebrifrigidos cubandos i
maginem Lunæ conferre in puriſſimo ar
gento vel cryſtallo, ita vt Luna exiſtatin
Cancro,atque in fortunis fitlibera, in -
çiente fortis & fortunata, experimentis
patefactum eſſe.Doctores antiqui affe
runt, adque eundem quoque effectum
conſequendum pofitus eiufdem in cauro
efficaxeft,quo in figno exaltatur.
Adventris ægritudines curandas figu
ra cancri facta hora Saturni , cancro ex
iſtente in medio cæli , & Saturno infe
cunda facie ,omni auro præftare dicitur,
omnibus morbis refiftendis expellendiſ
que idonea.
Ad triſtitiam abigendam & melan
cholicam defipientiam , figuram Capri
corni prodeffe proditum eft, ita tamen ,
vt Mercurius non fit retrogradus, ficque
cum Venere fupra terram Vemus autem
fit in parte Orientali; Saturnus vero fub
terra:conficiendum autem figillum eft in
prima facie,Solis aut Mercurii die , Solis
tamen hora .
Ad fenfum corruptum & deperditum ,
T 6 mor
 444 DE MAGIA
morbolque manuum inprimis dextra
cominendari video Imaginem Sagitta

Tij, factam de auro, vel argento in prima.

facie primi gradus vſque ads.die Solis &
horaeius:hæc figura habet vim expellen
diinfirmitat
es,Saturni, Veneris & Mar
tis , op or te ta utem Saturnum non eſſere
trogradum ,nec Martem in -12.domo, fic
ur nec louiem in quarta, Sole quoque ſu
pra terram exiſtente ,
Atque hæc funt figilfa & c fculpturæ .
Planetarum & conſtellationu m quarun
dam cceleſtium , à diuerfis autoribus re
pertæ ,fequuntur ordine,quæin antiquiſ
ſimorum Sophorum & Doctorum mo
numentis conſignatæ imagines inueni
untur, quæ multarum mirandarumque
virium efle perhibentur, li in conuenien
cibus lapidibus ſculptæ magna cum reue
rentia & deuotione geftentur & cuſto
diantur : & primo quidem inter vetul
fummiRhagael
fillimi illius & is arcana
fuerunt.

! Draconis formofi'imago, ſi in Rubio

20 ,fiue in alio lapide ſimilis naturæ ſcul

pta:
 CAP. TIT. 445
pra fuerit, fcias virtutem eius effe in au
gendis bonis huius ſeculi, geſtantemque
hilarem & fanum efficere.
Falconis imago ,fi in Topacio fitadac
quirendam beneuolétiam Regum , Prin
cipum & magnatum facit:
Aftrolabii imago fi in Granaro ſculpta
fuerit ,virtus eius erit fanum reddere ge
ftantem , & ab omnibus ægritudinibus.
aduerfifque caſibus in itinereliberum .
Afini imago fi in Chryſolito ſit, virtus
eiuserit fucura prognoſticare & prædi
Gere, (quantum ſcilicet poteſt euadere in
humanam imbecillitatem , verè enim fu
tura prædicere folius eft Dei.
Arietis vel capitis hominis cum barba
imago in Sapphyrio ſculpra virtutem ha
ber in ſanandi & liberandià multis infira:
mitatibus, & à carcere , omnique mole
ftia ,eftque imago regia, dar enim digni
tates & honores,ac in altum excollit .
Ranæ figura ſi in Berillo ſculpta erit,
virtutem habet inimicos reconciliandi,
& amicitiam inter homines, li diſcordes
ipſa tetigeris.
T 7.
 4.46 DE MAGIA
Camelicapitis, & duarum caprarum
inter myrrhi arboris imago, li in Onyche
conuocan
fit,virtutem habet di, congre
gandi, & co nf d
tringendi æmonas; fiquis
lecum portauerit , & in fomno facit terri
bilia videre ac mirabilia .
Vulturisdiæmago ſi inChryſolito fit,vir
monesfre
tus eius erit nare & congre
gare ,de fe ndere locum ,in quo ponitur à
malis iritibus,& ab corum infeſtatione,
fp
geſtantiqu dæmone faci obedient
e s t es.
Veſpertiliop im
is ago, li in Heliotro
pio fculpta erit , geſtanti potentiam dar
refiftendi dæmonibus
.
Hominis bene' ornati imago & ha
bentis aliquid pulcri in manibus, fi in
Corncolo fculptaerit, virtutem habebi
t
ſtringendi ſanguinem , & ad honore
s
confert , 1
Leonis vel Sagittarij imágo, fiin lapi
de fit ,ad venena valet, & à febre liberat.
Hominis armati cum arca & fagitta i
mago,ſi in Iride fculpta fuerit , virtutem
habet cuſtodire geltantem , & loca , in
quibus verfatur à malo,

Ho
 CA P. III. 447
Hominis imago cum enſe in manu , li
in Corneolo ſit , virtutem habet præſer
uare locum ,in quo erità fulgure & tem
peftate , & geftantem à vitiis , & à faſcina
tione cuſtodir .
Tauri imago, fi in Praſfio fit, ad male
ficia iuuare dicitur, & in magiſteriis gra
tiam præbet.
Vpupa figura cum Dragontea herba
ante ſe ,l in Beryllo fit , virturem habe
bit aquaricos invocare ſpiritus & loqui
cohibere, deque quælicis ab eis reſponfa
recipere.
Hominis imago cum dextra manu e
rectaad cælum , fi in Chalcedonio fit,
virtuseiuserit vincere ciuileslites, & ge
ftantem reddere lanum , & in itineribus,
acà cauſis noxiis præſeruare,
Dei nomina in Ceraunia fi fculpra fu
erint,virtutem habcbit præſeruare loca ,
in quibus erit à tempeſtatibus, & poten
tiam victoriamque dargeftantibus con
tra inimicos fuos.
Vrſi imago fi in Amethyſto ſit fugien
di dæmones virtutéhaber, & hominem
ab
 448 DE MAGIA
ab ebrietate defendendi& præſeruandi.
Hominis armari Imago in Magnete
fculpta, geſtantes in bello reddit victo
riolos.Hactenu Rhagae
s l.

CAP . IV.
Imagines ſeu figilla Chaelis.
Haël vnus ex filiis filiorum Ifrae },
CH antiquiſſimuD s octor, cum in deſer
to effet,obſeruauit, & ſculpere fecit mul
tas fecundum curfum fignorum & plane
tarum figuras, & maximum effectum in
eis agnouit, vtque hæ inaginum virtutes
pofteris paterent, librum compofuit, ex
quo ſequentia funtexcepra.Sitque bene
dictusDeus,qui terris tales virtutes de
dit in ſalutem humani generis .(Hęc ver
ba reperiuntur in ipſo libro à Chaele
conſcripto ſtatim in principio .)
Hominis figura ſe dentis poft aratrum ,
cum longa barba,vulcuque longo & ſu
percilijs curuatis,in cuius collo fint
tuor hominesiacentes , & qui teneat qua
in
manibus vulpem & vulturem , fi talis la
pis in quohæc erunt ſculptá , collo ſu

fpen
 CAP. IV .

fpendatur ,ad omnes plantationes valet,

& ad inueniendum theſauros , nam ſi
fub ceruice, iturusin lectum polizeris, in
fomno videbis thefauros, acmodum ex
trahendi : eft & alia eius virtus, fcilicet
conferte ægritudinibus brutorum , cum
aquam biberunt , in qua hic lapis lotus
fuerit, debet aurem (culpiindie & hora
Veneris.
Hominis imago habentis in collo clya '
peum , & in capite galeam , tenentis in
manu gladium , ac conculcantis ſub pe
dibus ferpentem , in laſpide rubeoſcul
pta , li collo ſuſpendatur, omnes fupera
bit inimicosin prelio , & maxime fi com
miflum fuerit die Martis.
Equi imago habentis Crocodilum ,ſu
pra le in hiacyntho ſculpra , virrurem ha
bet redderegeſtantem victorem in ciui
libus caufis ,amatum , morigeratum effi
cit & amabilem ,debetque in auro ligari,
quia ex auro virtus eius augmentatur.
Hominis figura ſedentis, & mulieris
fantis ante eum capillis fparlis verfus re
nes , & viri ſurſum aſpicientis in Corneo
 450 DE MAGIA
lo ſculpta, virtus eius erit , ex omnibus
hoc lapide contactis beneuolentiam ac
quirere:lapidiaurem debet ſupponi pa
rum ambræ , & terebinthinæ.
Equiſpumantis & feruidi,fuperquem
į vir niger fedeat.cum ſceptro in manu fi
gura ſculpra in hemathite, regnandi po
teftatem præbet, & amiſſam gratiam re
ſtaurat,deberque in æquali pondere au
ri & argenti ligari.
Hominis fedentis cum accenfa cande
la in manu imago , fi in Chryſolito fcul
pta fuerit ,geſtantem diuitem efficit, de
betque in puriſſimo auro ligari.
Cerui aut venatoris ,aut canis, aur le
poris figura ſculpta, virtutem habet fie
nandi dæmones,lunaticos, phreneticos.
Mulieris imaginem habentis in vna
manu auem , & in alia piſcem ſculptam ,
fcias virtutem habere in capiendis pifci
bus & auibus; debetin argento ligari.
Imago cuius anterior pars eſt equus ,
poſterior vero capra , ſi in aliquo lapide
ſculpta fit,dar fortunamin alendis & ar
mandis animalibus feu beftiis omnium
gene
 CA P. IV. 451
generum , debetque in plumbo ligari.
Mulieris fedentis cum tuba in equo ,
ſeu militis currentis cum cornu ad col
lum , & cum arbore ante ſe , figura ſculpta
in aliquo lapide venatoribus venandi
gratiam præbet ,fi fecum portauerint.
Hominis flexis genibus furſum reſpi
cientfs, & tenentis pannum figura, fi in
lapide ſculpta erit, ac quis fecum porta
uerit, datgratiam & diuitias in rebus e
mendis & vendendis.
Scorpionis & Sagittarij ad inuicem
pugnantium figura, li in aliquo lapide
ſculpta fuerit,maleuolos & diſcordes ef
ficiet concordes, inimicos amicos, lige
tur autem in argento .
Vulturis imago cum ramo oliuæ in ó
reliin pyrite ſculpſeris, tecumque por
taueris in argento annulo, ad multa con
uiuia vocaberis , & omnes te afpicient
cùm admiratione & ftupore
Arietis & Leonis medietatis figura, fi
in aliquo precioſo lapide ſculpta fuerit,fi
diſcordes cūcatetigeris, amabiles & co
ordes efficientur,debetq; in argento lia
ari. Mu
 452 DE MAGIA 1

Mulieris in ſuperiori parte, in inferio

ti vēro piſcis figura, quæ in manu ſpecu
lum teneat, & in altera manu ramum in
hiacyntho fculpta , digito que in annulo
aureo geftatainuiſibiles reddit , voluen:
dus aurem annulus cum lapide verſus
palmam eſt,palmaque claudenda,
Bafiliſci, cuius pars vna eft fæminæ,
inferior vero ſerpentis figara, fi in aliquo
precioforum lapidum ſculpta fuerit, vir
tutem habebit cuncta fugandianimalia
venenofa ,
Baſiliſcipugnantis cum Dracone figu
ra , & deſuper fit caput hominis in Cor
neolo ſculpta , fi collo appendatur,ge
ftanti dabit virtutem ſuperandi oinnem
beſtiain tam terrenam quam marinam .
Hominis nudi¡nflati figura,cum alte
ra hominis figura bene induti, ac tenen
tisin ynamanu ſcyphum , in altera vero
Ramum herbæ , fi in Gagate lapide ſcul
pta fuerit vircucem habere fcias liberán
di ab omnibus febribus , fi peftriduum
fecum portauerit.
Hominis ſtatuam habentis caput bo
uinum ,

/
 CAP. IV. 453
uinum , & pedes aquilæ, ſculptam in ali
quo lapide , li tecum porcaueris ,nullus
hominum de te maleloquetur.
Hominem Alcctentem genua , & ſur
ſum afpicientem , & vnum pannum te
neat,in Turcoſia ſculptum ,ſcias valere ad
emendas & vendendas res.
Scorpionis & Sagittarii inter ſe bel
lantium figura in aliquo lapide ſculpta,
& ligata in annulo ferreo ceræ impreſſa,
ftatim inter ſe diſcordes efficit, quofcun
que ea tetigeris.
Arietis figuram cum medietate bouis
in aliquagemına ſculptam virtutem ha
bere ſcias , G in annulo argenteo ligata
fuerit, vt quofcunque eatetigeris, confe
ſtim tales concordes fiant.
Fæminæ in ſuperiori & in inferiori
parte figura piſcis, quæ in vna manu te
neat ſpeculum , & in alia ramum , fi in
Hiacynthoſculpta fuerit , ligataque an
nulo aureo , inuifibilem reddie quando
cunque volueris :eft autem ſigillum cera
cooperiendum , digitoque palmam ver
fus geftandum .
Ho
454 DE MAGIA

Hominis arantis figura,& fupra illum

ſit manus Domini faciens fignum ,& iu
xta illud ſculpta fit ftella, fi in aliqua gé
maſculpta fuerit , & honeftillime gelta
ueris,in qua regione eris ; à tempeſtate
non peribis, & fructus terræ fimiliter in
illa non peribunt.
Viri iuuenis tenentis in capite coro
nam , & ledentis ſuper thronum quadru
pedé,& lub quolibetpede ſit vir ftans,te
nens cathedram collo, fitque circa caput
fedentis circulus, & manus eius fint ere
& tæ ad cælum , fihanc figuram ſub Hia
cyntho albo ſculptam repereris , poſue
rifque hunc lapidem in argenteo annulo
inæquali pondere ad lapidem , & fubla
pide modicum maftichis & terebinthi
næ; ac feceris figillum in cera , geſtaueriſ
que ad collum ,a Regibus& Principibus
impetrabis,quicquid volueris, iuftifime
autem & caftiſſime eſt geſtandus.
Serpentis figuram habentis fupra dor
ſum virum ,& fuper eandem coruum , fi in
aliquo lapide ſculptam inuenies, quihúc
lapidem ſecum portarit, omnibus abun
dabit,
 CA P. IV , 455
dabit , & erit aſtutus atque prudens.
Viri fantis ſupra draconem , qui in
manu teneatgladium ,figuram , fi in hæ
marithe ſculptam inuenies , pone in an
nulo pluinbeo, vel ferreo , & obedientei
omnes ſpiritus fubterranei, & reuelabūt
ei omnes theſauros leui carmine , nec
non extrahendi modum ipſi oſtendent.
Viri ftantis & habentis loricam indu
tam , & in capite galeam , in manu vero
gladium euaginatum , figuram , fi in ali
quo lapide ſculptam inuenies &in annu
lo ferreo tanti ponderis ligaueris, ferenti
huncin prælio nemoreſiſtere poterit.
Viri barbați habentislongum vultum ,
& curuata ſupercilia, ſedentis ſuper ara
trum inter duos tauros , figuram fi ſcul
ptam in aliquo lapide inueneris ,ad plan
tationes,& ad omnem culiuram valet,ad
inueniendos thefauros, & bellandum ,
connerterinimicosin amicos, & in mul
tis infirmitatibus valet , & li quis eam
portauerit,fugient ſerpentes à facie eius:
epilepticos quoq; fanat, & fi infanseum
portauerit ad collum ,timorem abeo'ex
pellic,
 DE MAGIA

pellit, & vexationem malorum ſpiri

tuum , & læger portabit,ſanitatem reci
piet , vtque maiorem virtutem habeat,
deber poniin annulo ferreo , in duplici
pondere ad lapidem .
Aquilæ ftantis figuram , fi in ærhite
ſculptam inuenies , & in annuloplum
beo ponens,ferens eum erit acceptus &
amatus ab hominibus, & animalia obe
dient ei.
Arietis & ſimulLeonis figuram fiina
liquo pretioſiorum lapidum ſculptā in
uenies , & in argenteo annulo ligaueris, fi
cum co diſcordes tetigeris,concordabūt.
Capricoini ſignum ſculptum in Cor
neolojant in alio lapide,inannulo argen
teo liga, & tecum porta,nec eniin perſo
naliter nec oraliter ab inimicis læderis ,
nec iudex contra te iniuftam fententiam
dicet, in negociatione& honore abūda
bis ,& amicitiam multorum acquices, &
omnes faſcinationes ,quæ contra te fa&tæ
fuerint, deftruentur, in prælio quoque
nullus inimicus, quam etiam fortis fuc
rit, tibi reſiſtere poterit.Hæc Chael.
CA ?
 457
CAP . V.

feuimagines Hermetis.
Sigilla

Ermes lib.quadripart.14.hascomme
HET
morat imagines:
Hominis imago ſculpta in diadochoc
ſtantis, & magnæ ſtaturæ ,tenentis in ma
nu dextra obolum , & in alia ſerpentem ,
ſitque ſuper caput hominis figura Solis,
& proftrarum teneat lub pedibus Leo
nem, lipoſita fuerit in annulo plumbeo
cum modico arthemiliæ ac radice foni
græci,tecumque habueris in ripa fluuij,
& vocaueris aquaticos ſpiritus, ab eis de
quæſitis reſponſa accipies.
Hominis figura itantis ac tenentis
faſciculum herbæ collo appenſum cum
groflitie renum & amplitudine ſpatula
rum , fiin viridi Iaſpide ſculpta erit, ſcias
ipſam auxilium præbere febricitantibus,
& à febre liberare,& fi quis artem medi
cinæ exercet ſecumque portauerit , in
diſcernendis ægritudinibus & cogno
fcendis medicinis & herbis, in dandiſ
V que
 A
458 DE MAGI

quepotionibus maximam gratiam præ .

bet , inque omni hæmorrhagia & Auxu
fanguinis iuuat,protinuſquecompeſcit.
Turturis marini imago , fi in lapide
marino ſculpta fit, & in annulo plum
beo ligata feratur,non poterit lædi ab a
liquo , & à ſénioribus & dominis terra
rum diligetur.
Aquarij figura ſi ſculpta fueritin viridi
laſpide, & quisfecum portauerit,lucrum
præbet in vendendis & emendis rebus,
& ab eo mercatores con Glium quærent,
& in fuum domicilium merces portabūt .
Auis quæ in ore folium tenet, & in eius
conſpectu fit caputhominis afpicientis
ipfam auem ,l in lapide Pangone ſculpta
fit,eamque in auro ligaueris , & tecum
portaueris, diues eris, & locuples, & ab
omnibus venerabilis .
louis figura,quæ eſt hominis fedentis
fuper cathedram quadrupedem , fint
que ibi quatuor homines ftantes ante
louem , lintque manus louis ere &tæ co
lum verſus , & in capite habeat diade
ma , fi in Hiacyntho ſculpta erit, ac in
auro
 CAP . V. 459
auro ligata, & quis ralem annulum ſe
cum portauerit,ſeu figuram huiusannu
li impreffam in cera collo ſuſpendet,are
gibus & fapientibus quicquid voluerit,
impetrabit.
Hominis imago habentis vultum
Leonis, & pedes aquilæ, & ſub pedibus
eius fit draco , & cauda fit extenſa, in ina
nu vero ipfius hominis ſit baculus, cuna
quo percutiat caput draconis, fi in cry
fallo ſculpta erit , aut in aliquo precio
1o iapide ,& ligata fit in orichalco, & ſub
lapide ſit moſchus & ambra, fi quis fert
fecum talem lapidem , habebit ſpiritus
obedientes, ac magnas facultates accu
mula bit.
Hominis fedentis fuper aquilam , ac
in manu virgam tenenris imago,fiin ery
ftallofculpta fuerit , & in annulo ærco,
feu cupreo ligata : fiquis hunc annulum
in die Solis ante exortum ipſius afpexe
rit ,omnes inimicos fuos vincet, & lupe
rabit , fi in die louis afpexerit victor bel
li erir , libenterque omnes homines ei
obedient, fed oportet geſtantem veſtiri
V. 2 albis
460 DE MAGIA
albis veftibus & à Columbina carne ab
finire .
Hominis figura equitantis , ac tenen
tisin vna manu frenum , & in alia arcum
tenſum , & habentis gladium cinctum , fi
in pyrite lapide fculpta fuerit, & in annu
lo aureo ligata , & quis ſecum portauerit,
eum victorem reddetin prælijs, ncc quis
ei refiftere poterit.
1
Mulieris imago habentis crines (par
ſos ſuper mammillas , & in eius conlpe-
Ctu ſic vir qualiadueniens, facienſque ei
12
aliquod amoris fignum , fi in Hyacintho
feu cryſtallo ſculpta fuerit, ac in auro TE
ligata ,& ſub lapide ficambra ,aloes & ar 8
temiſia , ferenti hunc lapidem in annulo
omnesobedient, & fi inulierem cum eo
tetigeris ,amabit te, & fi capiti ſuppolue- . is
ris ,cum vadis dormitum , quicquid vo
lueris ,videbis. IL
Hominis imago fedentis ſupra piſcem ,
& fuper caput hominis fit pauo ,fi in la
pideſculpta fit rubeo , & ipſum ſub tabu
lam in conuiuio pofueris , nemo come V
dens cum dexrra,fatiabitur,
Ho
 CAP . V. 461
Hominis nudiſtantis figura , & à de
xtra eius fit puella ſtans, cuius capilli finc
ligati circa caput , & vir tencat dextram
fuam ſupra collum puellæ & finiftram
fupra pe ctus,afpiciatque vultum eius ; i
pla vero in terra, ſi in aliquo lapide ſcul
pta erit ,ac in ferreo ligata annulo , & ſub
lapide fit parum linguæ pafferis, vpupæ ,
myrrhæ ,aluminis ,ſanguiniſque hoininis,
qui hunc annulum portauerit , inuictus
elit,nec vlluspoteriteireſiſtere, nec fe
ra'aliqua einocebit : Epilepticis quoque
valet, liceram rubeam lignaueris cum eo,
& li ad collum canis ponatur,fatrarenon
permittit.
Hominis imago tenentis in manu fio
res,liin Corneolo ſculpta erit , ac in an
nulo ſtannco pofita, & annulus febrica
tus fuerit die Lunæ aut Veneris, 4. 8.aut
12.hora,tange quem volueris hoc annu
lo,& obedier tibi .
Hominis barbati figuram habentis
vulum longum , ſuperciliaque curua , fe
dentis fuper aratrum inter duos tauros,
babentiſque vulturem in manu , in lapide
V 3 (cul
462 DE MAGIA

ſculptam , ſcias virtutem habere in plan

tatione arborum , & inuentione theſau
rorum , ac vi&torem in prælio efficere:
ferpentés à facie geſtantisfugantur : epi
lepticos fanat , omnemque vexationem
malorum ſpirituum tollit, debet autem
inannulo ferreo ligari, & geftari.”
Hoministenentis falcem in manu fu
per caput ſuum , figura & ſub pedibus
crocodilumt,ſiin lapide ſculpta erit, acin
annulo plumbeo ligata, & fub lapide fit
parum radicis ſquillæ , qui ſecum hunc
annulum portauerit,ab inimicis ſecurus
erit , & in itinere à latronibus.
Hominis figura tenentis gladium in
manu , & fedentis fupra draconem , li in
amethyſto ſculpta fuerit, ac in plumbeo
annulo,vel ferreo ligata, & in digito fe
rátur,ſpiritus obedient,reuelabuntque ei
qualefcungue thefauros.
Aquilæ ſtantis figura ,fi in æthite lapi
de ſculpta fuerit, & in annulo plumbeo
ligata, virtutem habet, qui ſecum porca
uerit capiendimulcos piſces,nec vlla fera
ei nocebit ,aquc hominibus diligetur.
Ho,
 C A P: VI. 463
Hominis habentis in manupalmam
figura , ſi in aliquo lapide ſculpta erit,
reddit geſtantem gratum , & amabilem
potentibus & principibus. Hæc ex Her
mete .

CAP. VI .

Imagines, ſeu figilia Thetelis.

"Hetelvetuſtiſſimus Doctor tractans
de ſculpturis lapidum , ait, has ſcul
pturas in conuenientibus lapidibus re
pertas,maximam habere virtutein .
Hominis imago ſculpta in Iaſpide ha
bentis ſcutum in ſiniſtra , & in dextraido
lum , velaliquid bellicofum , & loco pes
dum ſint viperæ & loco capitis hominis
ſit caput Galli vel Lconis, virtutem dabit
contrainimicos, & victorem geſtantem
reddit, valerqueaduerſus venena , fan
guinem quoque ftringit à quacunque
parte fluat.
Hominis figura habens faſciculum
herbæin collo,li in lafpide ſculpta fuerit,
virtutem habet diſcernendi, ſeu cogno
ſcendi infirmitates , ſanguinem à quo
V cun
464 DE MAGIA
cunque loco fluat, frenat: dicuntq; hunc
lapidem habuiſſe Galenum.
Crucem fculptam in laſpideviridi,di.
cunt habere potentiam liberandi geſtan
tem ab aquæfubmerfione.
Femina habens in yna manuauem &
in altera piſcem :f; ſculpta fuerit in Chry
folito,ad negociandum multum valet.
Lupi figura fculpta in Iaſpide contra
afturiam valet, & inſana verba prohibet
profecre.
Cerui figura in Iaſpide ſculpta virtu
tem habet lanandi & liberandi lunaticos
& phreneticos.
Imperatoris figura in lafpide ſculpta
cum capite erecto , geſtantem reddita
mabilem ab omni creatura, & quicquid
perierit,obtinebit.
Virginis figura cum veſte profuſa te
nentis in many laurum , fi fculpta fuerit
in Iaſpide , geſtantem -efficit fecurum a
fubmerſioneaquæ ,neca Dæmone vexa
bitur ,facitque potentem , & omnia im
petrantem .
Hominis figura habens in manuin
ſcris
 CAP . VII. 465
fcriptam palınam ,fi in Iaſpide reperiatur ,
potentem reddir geſtantem principibur
que gratum.Hactenus Thetel.
CAP. VII.

Sculpture Salomonie.
Eruſtiſfimus inuentus eft libellus in
deſertoapud filios Iſraëlis,qui, quo
niam in eo multa Salomonis opera repe
riebantur, Salontoni fuit afſcriptus. Ti,
tulus librierat : De Sigillis lapidum fe
cundum nomen tuum Domine , & le
cundum curſum ſtellarum .
Hominis ſedentis fuperaratrum figu
ra,habentis collum paruum & prolixam
barbam , quatuorque homines iaceant.
in collo iplius , & teneat in vna manu
vulpem ,in altera vulturem , fcias iftud
ſigillum collo appenſum ad omnes va
lere plantationes, omneſque theſauro
rum inuentiones:probationem autem je
ftiusfic inſtitues. Accipe lanam nigram
puram ſine tinctura , inuolue lapidem ,
poneque inter paleastritici, & capiti fup .
pone,videbistunc inſomno omines the
Vs fauros
 466 DE MAGIA
re
fauros iſtius gionis in qua fueris, fimul.
qué habet virtutem fanandi omnes be
ftiarum languores, fi aquam , in qua lotus
fuerit,biberint.
Hominem fculptum in Laſpide viridi,
qui habear clypeun pendentem in col
10 ,& fupra caput galeam cum gladio ere
eto ,pedibuſque calcet ferpenté, appone
collo,& non timebisvllum inimicum ,in
omnibus febus etis victor maxime vero
Martialibu debetque ligaci in ær
s, e.
Equusgerens in dorſo crocodilum in
hiacyntho albo ſculptus, amabilem facit
hominibus & beltiis.

Hominis fedentis figura & mulieris

ftantisante eum habentis capillos exten
,
ſos vſque ad femur, leuantis vero oculos
furlum ,fi in Corneolo ſculpta fuerit ,fcias
virtutem eius effe , omnem hominem
tain marem vel foeminam reddere obe
dientem ,debetque in tanto pondere au
ri ligari, quantum ipfe lapis habet, fubtus
aurem pone betonicam & ambram .
Equum ſpumantem cum viro ſupra ſe
Eenētis ſceptrú manu , in amethyſto fcul

ptum ,
 CAP. VII. 467

prum , fcias illud figillum prodeſſe ad o :

mnes resquas haber , qui illud gerit, a
mneſque principes & primates erunt ei
obedientes, debet autein ligari in auro .
velargento in duplo ad ligillum .
Capitis hominis cum longa barba ac
modico fanguinis circa collum , fi in ada
mante imago ſculpta reperiatur , fcias
ad victoriam audaciam que conferre ,
& corpusab omni læſione præſeruare,
valerģ; adimpetrandam gratiam à prin
cipibus. -
Hominis volentis inftrumenris lude
re figura in ſapphyro ſculpta gratiofilli
mum omnibus reddit.
Galli imago,vel trium puellarum ,fi in
Achare reperiatur, hominem gratioſum
apud Deum & homines reddit.
Leonis figura in granato ſculpta diui
tias præbet & honores, lætificat, triſti
tiamque expellit.
Cerui aut columbiimago in Onyche
ſeulpra geſtanti præbèt animoſitátem
aduerfus dæmonas.
Hominis figura in ſimilitudine mer
V6 caron
 -468 DE MAGIA

catoris portantis merces

vend utdu
aut hominis fedentis fuadb centen m ,,
ione

fiin Smaragdo reperiatur , dar diuitias,

victoremque reddit, & ab anguſtiis ſyb
leuat.
Taurivel vituli imago in Magnetere

perta , portanti felicia præber itinera per

omnia , valecque contra omnesincan
tationes .
Equiaut lupi figura in Iaſpide reperta
febres fugat,fanguinemque liftit.
Hominis figura coronati in Topatio
geſtantem efficit bonum morigeratum ,
dilectumque Deo & hominibus , præ
betque honores ac dignitates.
Hominis armati cum enſe in manu , fi
in Sardio vel Amethyſto ſculpta reperia
turimago, gerentem acquirere facit pere
fectam & bonam memoriam , redditque
prudentem .
Cerui vel hirci figura in Chalcedonio
reperta ſculpta,virtutem dat augendi di
uitias ſi in capfula pecuniaria reſeruetur.
Leporis iinago in låſpide portantem à
nullo dæmoneledi patitur.

Lo
 CAP. VI'I. 469
Locuſta marina in Berillo ſculpta , ri
xas conciliat, & matrimonium in amore
coniungit.
Nocticoracis figura quia Palladis auis
eft , fculpta in lapide qui facit ad ſcien
tiam ,hominem facit fcientiffimum & e
loquentem .
Pauonis imago ſculpra in conuenien
Ec lapide geſtantem reddit diuitem .
Hominis figura interficientis Leo
riem , aut aliam beſtiam cum gladio, ge
ftantem aftutum , victoriolum & amabi
lem reddit.
Hominis tenentis laurum vel palmam
in manu dextra imago portantem efficie
caufarum & præliorum victorem ama
bilem & potentem in regione ſua.
Hominis alati figura habentis ſub pe
dibus ferpentem ac tenentis caput eius
in manibus,geſtantem diuitem , pruden
tem & amabilem reddit omnibus.
Formicæ habentis fpicam vel granum
in aliquo lapide ſculpta imago ad diui
tias valet acquirendas.
Galli figura tenentis roſtro coronam
VÍ vel
 470 De , MAGIA
vel Zonam in duello victoriam dabit,
præſertim fi in gallinaceo fuerit.
Hominisſtant cuiu capu fit bouis
is s t ,
pedes vero aquilæ figura , in gemma a
liquaſculptali inueneris , inque ceram
inpreſſeris,nullus hominum de te male
loquetur.
Baſiliſcum & draconem inter ſe pa
gnantes , ſi in Corneolo inueneris fcul
ptos , fitque ibi caput bouis , bellaturus
applicet collo , omnefque beſtias vincet
tam marinas , quam terreſtres.
Hominis nudiinflati & coronati , te
nentis in vna manu ſcyphum , in altera
ramum herbæ , figuram in gagate ſcul
ptam ,ligatamque in annulo cuiufuis me
talli febricitantem ,fi geftauerit, protinus
à febre liberat.
Viriſedentis fuper piſce figura in la
ſpide rubeo ſculpta, pannoque alicuius
impoſita,conuiuante ſi cum dextra com
ederit, non farurari facier.
Mulicris figuram habentis crines ſpar
fos vel maimillas nadas, inque confpe
& ucius ſit vir cernens eius faciem , frin

hia
 CAP . VII. 471
hiacyntho ,granato vel cryſtallo inuene
tis ſculptam ligaueriſque in annulo ail
reo ,tanti ponderis vt lapis eſt , ſub vero
lapide lit ambra,aloes polypodium , ge
ftantem efficier oinnibus amicabilem ,fi
que ſupponatur capiti,in ſomno videbit,
quæcunque voluerit.
Viri equitantis & tenentis in manu
frenum , & in alia arcum cum gladio cin
cto , figuram , fi in pyrite ſculptam in
uenies, ligeturque in annulo aureo ,ge
ftantem victorem reddit in prælio , cui
nemo reſiſtere poterit , & fi quis hunc
annulum ſubmerſerit in oled muſchato ,
omnesipſum percimeſcent, fi inunxerit
vultum ſuum in oleo, nec ei poterunt ſe
opponere ,
Viri ſtantis quiſit nudus, & à dextris
eius fit puella nuda ſtans, eiuſque capilli
fintligaticirca caput, figuram , fi in ma
gnete ſculptā inuenies, & vir teneat dex
tram luam ſuper collo puellæ, finiſtram
vero ſuprapectus, & vir aſpiciat vultum
puellæ ,hæc autem terram, pone in annu
lo ferreo tanti ponderis, quantieft lapis,
in
is
 472 DE MAGIA
includeque ſub annulo vpupæ linguam ,
myrrham , alumen , & de fanguine homi .
nis ,quantum linguæ pondus eft, ferenti
huncannulum , nullusinimicus poterit
refiftere in confpectu eius , ſiue in bello ,
fiue alibi,neclatro ,nec fera nocenspote
rit intrare domum ,in qua hic nominatus
lapis fuerit,& fi epilepticus aquam bibe-
rit, in qua lotus fuerit, fanabitur. Cera
quoque rubea fi co ſignetur colloque sa
nis fuerit appenfa, latrare prohibebit.
Militem ſuper equo currentem cum
cornuad collum , & cum arbore antei
pſum , ſculptum in precioſo aliquo lapi
de ,ſcias valere ad omnes venationes.
Fæminam tenentem in yna manu a-
uem , in altera piſcem , in cryſtallo ſcul
pram , ſcias valere ad capiendum aues,
deberque ligari in argento .
Hominis figuram cum hircino capite
loco fui, ſciasvalere ad acquirendum di
uitias .
Aquilæ figura in cryftallo ſculpta ge
ftantem reddit diuicem , victorioſum &
eloquentem ,

Cor
 CAP . VII . 473
Cornutum animal , quod equum ſub
tus ſe ferat , & equus retro ſe ducatme
dietatein capræ ,ſculptum pretioſiore ali
quo lapide,ſcias plurimum valere ad do
mandum quamcumquebeſtiam ,debet
que ligariin annulo plumbeo.
Turturis figuram ,fi in Pangone inue
neris ſculptam , & in annulo plumbeo fe
rens nunquam vulnerabitur,nec malum
accipiet , ſed honorabitur ab omnibus,
maxime à Senioribus.
Auis tenentis folium in ore, fitque in
ore & conſpectu eius caput hominis aut
vulcuris, figuram , ſi in auroſculpramin
ueneris,ferens ex omnibus,quæemturus
eft & venditurus ,lucrum acquiret, aque
emptoribus inueftigabitur.
Leonis vel draconis vultus habentis
duo capita cum cauda delicata , vel vi
riin cuiusdextra fit baculus , & percu
tiat caput Leonis, figuram , ſi in cryſtallo
fculptam inueneris, pofueriſque in ori
chalco ,lublapide vero moſchum & am
bram ,tecumque portaueris, omnes tibi
obedient, facultemque tuam amplifica
bis .
.
 474 DE MAGIA 1
bis , fignata cumea cera candem habebic
virtutem .
Equi alati , quiPegaſus dicitur, figu
ram , fi in aliquo lapide ſculptam inue
nies , optima eſt militantibus & in cam
peſtribello dat audaciam & alacritatem .
Viri & ſerpentis circumdantes viſum,
figuram , fi in aliquo lapide ſculptamin
uenies gerentiſcias præbere victoriam in .
prælio campeftri.
Arboris ,velvitis, vel ſpicæ figura in a
liquo lapide ſculpta geltantem facit in
vi &tu & amictu abundare, principeſque
reddit beneuolos.
Mars armatus vel virgo ftolata cum
circumfluxa veſte tenens in manulaurū ,
in lalpide ſi inueniatur , potentem ge
ftantem reddit ad arma perficienda , & à
morte violenta , aquæque ſubmerſione
liberat, cafibuſqueaduerſis.
Hominis armaci in equo cum lancea
figura in amethyſto ſculpta facit geſtan
tem victoriofum in campeſtribello.
Herculis figuram , tenentis in dextra
clauam interficientis Leonem , vel a.
liud

1
 CAP. VIII. 475
liud monſtrum , fi in lapide ſculptam re
peries, ſcias præbere victoriam in cam
peftri pugna .
Iouis figura , quæ fit in forma hominis
cum arietis capite , geſtantem facit ama
bilem , citoque impetrantem quicquid
voluerit.
Virgo autpuella cum lampade in cry
ſtallo ſculpta , virtutem habet cuſtodien
di oculorum lumen ,

CAP . VIII.

De triplicitatefignorum imagines.
Gnextriplicitatis ,id eft, Arietis, Leonis
& Sagittarij figura fculpta in lapide
precioſo omnibus frigidis ægritudinibus
valere perhibetur,opitularique febribus
phlegmaticis, & ob Planetarum , qui in
illis lignistenent dominium ,dignitatem ,
reddere Deo & hominibus grarum , fa
cundum , ingenioſum , honorumque &
dignitatum facile potiri valentem : debet
autem ita ſculpi, vt in triangulo Leo te
neat conum ,aries in baſi dextram , Sagit
tarius finiftram .
Ter
476 DE MAGIA

Terreæ triplicitatis,ideft, Tauri , Vir

ginis & Capricorni , imago lapidi inſcul
pta omnibus calidis & humidisægritu
dinibus auxilium præftabit, geftantem
que inclinabit ad opera ruralia, vtſunta
rare,plantare ſeminare, vineas excolere
& fimilia ,deberautem in cono elle Ca
pricornus,in baſis dextra Taurus, in ſini
Atra , Virgo
Aereæ triplicitatis ,ideſt,Geminorum ,
Libræ & Aquarij imago ,in lapide ſculpta
ab omnibus ægritudinibus frigidis & lic
cis ex humore melancolico oriundis, lis
berat, præſertim vero quartana, eritque
in trianguli cuſpide libra, in baſis dextra
aquarius in ſiniſtra gemini.
Aqueæ triplicitatis, id eſt, Cancri ,
Scorpii,piſcium , figura lapidi inſculpta ,
à calidis & ficcismorbis liberat, vt Ethi
ca ,omnibuſque choleræ morbis ,vterum
geſtantem reddit inconſtantem , iniu
Itum & veritatis oforem ,debet autem in
coronide trianguli effe Cancer, in baſis:
dextra Piſces,in finiftra Mars .

CAP.
 CAP. IX. 1 477

CAP . ix ,

De planetarum imaginibus
Aturni figura inſculpta lapidibus eſt
eiuſmodi: Vir fenex falcem tenensin
manu , habens barbam non multum
piloſam : hæc figura fculpta in lapide
de natura Saturni geſtantem reddit po
tentem cum continua poteſtatis au
gmentatione.
louis Imago eft hominis ſedentis
in ſolio ſeu in quadrupede cathedra, vir
gain tenentis vna , altera vero Pilam ;
ſeu tenentis idolum Cancrum vel piſ
cem , & ante pedes habentis aquilam:
Sed apud Magiæ Doctores aliter figu
ratur ; hominis enim figuram ſculpunt
cum arietino capite , rugoſis calcaneis ,
ſubtili pectore , quæ fi lapidi , maxi
me Krabati infculpatur, geſtantem red
dit fortunatum , amabilem , religiofil
que gratum , extollitque ad honores &
dignitates .
Martis imago multipliciter in lapi
de figuratur, interdum cum vexillo in
manu,
v
 478 DE MAGIA
manu , interdum cum lancea , aut alio
inſtrument bellic ſemp
o o, er tamen ar
matus, & aliquando equeſter : huius
lapidis ſic ſculpti virtusgeſtantem reddit
victoriofum , audacem bellicoſum ma
, ,
xime vero li ſculpatur in lapide virtutis
confimilis.

Solis figura diuerfimode reperitur, in

terdum inftar Solis cum radiis circum

quaque , aliquando inſtar hominis fe

dentis in ſolio cum capillis ſparſis & ve
ſte profuſa,nec nó in curru ,ac fi ab cquis
quadrigis veheretur , ita vt circumcirca
currum fint 12.Zodiaci ſigna: Virtus au
cem huius figuræ in aliquo lapide ſcul
ptæ geſtantem reddit imperantem , Ma
gnatibuſqu grat
e um .
Veneris imagines ſimilitermultæ ſunt ,
lapidibus tamen fequens frequentius in
ſculpitur :Mulier cum magna veſte & íto
la,manuque tenens laurum : huius virtus
eft agilitatem dare in rebus agendis, om
piaq; ad optatum finem deducere ,timo
fubmerfionisaq
rem uaticæ auferre, ho
nores vero muliebres afferre.

Mer
 CAP . IX. 479
0 Mercurii figura homo eſt gracilis pe
& oris,pulchram habens barbam cum ta
3 laribus, caduceam tenens virgam cum
gallo ante pedes , aut cum ſerpente ſub
pedibus,virtus ejus eſt conferre adſcien
tiam & oratoriam comparandam , mer
catoribus locupletandis quoque maxi
mam præftare auxilium .
Lunæ imagines variæ ſunt, aliquan
do enim figuratur in propria Lunæ figu
ra , cum cornibus , interdum in curru ,
vt puella cum canibus & pharetra , cum
canibus fequentibus ceruum : huius i
maginis virtus eſt præbere expeditionem
inlegationibus, ex his bona & honores,
inque omnibus rebus agendis præftare
celeritatem & facilitatem , adquc opra
tum finem omnia deducere . Verum cau
te obferuandum , vt etiam ſupra moni
tum eſt,Planetam ,cuius imaginem in an
nulo conueniente ſculptam cupis, opti
me debere efle difpofitum , hoc eft, non
combuſtum ,retrogradum ,malorumque
radiis oppreſſum aut tactum, ſed in bo
no cæli loco , Oriente vel Medio Cæli ,
r . cum
 480 DE - MAGIA
dignitatibuſ
cum Ioue vel Venere , in que
effentialibu al ià i m a g va na ex iſ te
s , s o r,
nulliuſque momenti.

CAP . X.
Dereliquis aftrorum imaginibus.
Ærerum Vel imaginem Sic forma
CÆrunt veteres.
Binas yrſas inſculpunt circumuolu
tas à ſerpente, Maior vrſa in capite cir
cumflexionis , minor in cauda contine

tur : quæimago in aliquo lapide ſculpta

geſtantem ſcientem reddit, verſutum &
potentem .
Coronæ imago fimilitudinem coro
næ Regiæ cum pluribushabet ftellis, in
terdum in fimilitudine regis capite co
ronati figuratur , exiſtitque in Septen
trionali parce & figno Sagittarij, eftque
de natura Veneris & Mercurij , lique
hæcimago in lapide fuerit ſculpta, dat
geſtantibus honores & fcientiam , ses
giamque gratiam .
Herculis quoque incuruati imago ta .
lis eft: Virin genua prolapſus tenens in

manu
 CAP . X 481
manu clauam interficiensque Leonem :
aliquando vir cum Leonina pelle in ma
nu,caleſq; figuræ in decente lapide ſcul
ptæ ad victoriam conferunt bellicam ,
inaxime fi in Achate geftetur.
Cygni ſiue gallinæ imago ,expanſisa
liscolloque incuruato figura gratum ge
ſtantem reddit populo , Icientem , diui
* em,podagramque , paralyſin & quarta
sain pellit .
Cephei figura habentis præcinctum
enſem cum brachijs & manibus expanſis
a lapide ſculpta ,cautum reddit , & lcien
tem , & fi puluinari dormientis ſuppona
dut,in ſomno res delectabiles facit appa
rere .
Cafliopeia mulieris imago eſt ſeden
tis in Cathedra habentis manus porre
etas ad modum crucis , aliquando cum
triangulo in capite , in figno autem tauri
conſtituitur, & in ſeptentrionaliparte, c
ias natura eſt de Saturno & Venere , ſi
hæc fculpta fuerit inconuenienti lapide,
virtus eius erit , hominibus fanitatépræ
bere , infirma & defatigata corpora re
Х Itau
 432 DE MAGIA
ftaurare , quietem & tranquillitatem

poſt conceptum laborć geſtantibus præ

bere amanum & ſuauem fomnum præ
ftare.
Andromeda puellæimago eft,habens
crines ſparſos, ac remiflas manus, à Tau
ro continetur in ſeptentrione, Veneriſq;
naturæ eft:eius virtus eſt, ſiin lapide ſcul
pra erit , rixas & iurgia inter virum & v
xorem ortas reconciliare , & ftabilem a.
morem firmare : & à quamplurimis in
firmitatibus cuſtodire.
Perſeus, enlem in dextra manu,in fini
ftra caput Gorgonis habens , imago eſt ,
ac locatur in Tauro , & in ſeptentrionali
parte,vim Saturni habet & Veneris, fi in
lapide ſculpta fuerit , ab infortuniis
ftantem auertit, & à fulgure , & temg pe
e
ſtate præſeruat , non ſolum geſtantem ;
fed & loca,vbi continetur , faſcinationes
quoque ſoluit.
Serpentarius eſthominis figura habē
tis ſerpentem tenentis in dextra caput , &
in finiftra caudam :eft in ſigno Scorpio
nis , & in Septentrione , naturam habet

Sa
 CAP . X. 483
turni & Martis. Virtus eius in lapide ſcul
pta eft valere contra venena , venenoſo
rum animalium morſus curare , & lilo
tura eius bibatur,facit venenum euome
re fine lælione.

Aquila fiue vultur cadens ; eſtimago

aquilæ volantis cum ſagitta ſub pedibus,
in Cancro ,& feptentrionali parte collo
catur, de natura louis & Martis eft, fed la
gitta denatura Martis & Veneris:hæcó
Hellationes cum in lapide ſculptæ erunt,
geſtantis,veteres honorum gradus con
Leruare, & nouos acquirere , adq; victo
riam conferre dicuntur.

Piſcis ſiue Delphinus eſt imago gib

boli piſcis :eft in ligno Aquarii & in Sep
tentrione , natura habensSaturni & Mar
tis,quod fi in lapide ſculpta fit,artubuſq;
alligata fuerit, geſtantem fortunatum ef
ficitin piſcando .
Pegaſus fiue equus alatus , vel fecun
dum aliquos medietas equicum alis: ſe
cundum alios rotus equus cũ alis : & fine
freno ,in figno arietis , & in feptentrionali
2 X 2 parte
484 DE MAGIA
parte naturam habens Martis & louis : fi
ſculptus fuerit in lapide , geſtanti in cam
peſtri bello victoriam præbet, & veloce,
cautum ,audacemque reddit: fi vero equi
collo ſuſpendatur , aut in aqua ponatur,
vbi bibat equus , à multis infirmitatibus
çuni liberabit.
Cerus eſt figura magni piſcis cum cur.
uata cauda & magno ore , continetur á
tauro , & in meridionali parte naruramq;
obtiner Saturni : in lapide hæc figura
ſculptaſi ſupra dorſum habeat ferpétem
criſtatum , in mari geſtantem felicitat,
eumque prudentem & amabilemreddit,
& ablata reſtaurat.
Orionis armati hominis imago cum
enſe ſeu falce in manu collocatur in fi
geminorum , & in parte meridionali,
gno
louis, Saturni & Martis naturam habet,
hæc figura in lapide ſculpta , geſtantem
reddit victoriofum ,& de inimicis victo
riam reportare facit.
Nauis imago eft cum retorta prora , &
eleuato velo &
, aliquando fine & cum
remis, continetur à leone, & in meridio
nali
 CAP. X. 485

nali parte , eſt naturæ Saturni & Martis;

in lapide autem fculpra ſecurum reddir,
geſtantem in agendis rebus in mari , &
aqua , nec ab aqua damnum capere per
mircit.
Canis imago eſt figura canis leporini
cum cauda curuata, exiſtit in ſigno Can
eri , & ineridionali parte naturam Vene
rishabens:ſiin lapide fculpra fir, ipſam
vim habere dicunt liberandi totaliterlu
naticos,maniacos,Dæmoniacos.
Leporis ad fimilitudinem leporisima
goeft cum extenſis auribus & pedibus,
ac fi in curſuellet, in ſigno Geminorum
collocatur , & inmeridionali parte:natu
ra eius eſt Saturnia & Mercurialis virtus
huius eſt phreneticos curare , & contra
Dæmonum verſurias valere , neca mali
gno fpiritu geſtans poterit lædi.
Centaurus ,eſt figura tauri vſq; ad col
lum ,reliqua hominis tenentis in ſiniſtra
manu baſtam quieſcentem ſupra ſiniſtrā
{patulam cum appenſolepore :in dextra
vero manu beſtiolam relupinam cum le f
bete appenfo :in libra & meridionali pai
X 3
486 DE MAGIA
re conftituitur:eſtq; naturę louis & Mar
tis, virrushuius ſculpturæ eft ,redderege
ftantem conitantem , & fanum perpetua
fanitate ,
Canis imago ſedentis in Cancro , de
natura Veneris eſt: ſi in lapideſculpta fu
erit , tecumque portaueris , hydropem
non timebis , & à peſte , caniſque morfu
Liberaberis .

Sacrarii ſeu thuribuli figura de natura

Veneris & Mercurii,cum accenfo igne,fi
in lapide ſculpta erit habilem geſtantem
ad conuocandos ſpiritus efficit, acinco
rum conuerfione effe, eoſque reddit ob
edientes :dicuntetiam geſtantem redde
re ornatum perpetua virginitate , cum
caftitatem inducat.

Hydræ ſeu ferpentis imago eſt ferpen

tis figura habentis ſupra ſe vrnam circa
caput, & coruum circa caudam ,denatu
ra Saturni& Veneris : virtuseius eft,effi.
cere gettátem ditiflimuin ,aftutum , cau
tum,prudentem , & à nociuis rebus libee
rum , & refiftit omninoxio colori .
Co
 CAP . X 487
Coronæ auſtralis figura, imperialico
ronæ affimilatur , de natura Saturni &
Martis , in augendis diuitiis eius virtus
eft,hominem que hilarem, & iucundum
reddere .
Agitatoris ſeu aurigæ imago eft ho
minis figura in curru tenentishircum in
humero ſiniſtro : collocatur in lignoGe
minorum , & in Septentrione , naturam
habens Mercurii : hæc figura in lapide
fculpta facit geſtantem venatorem &
fortunatum in capiendis animalibus.
Vexilli imago fit in fimilitudiné vexilli
expanfi in extremitare haftæ . Hæc in law
pide ſculpta efficit geſtantem in militia
fortunatū,ac victorem in capeſtribeilo .
Imago Leonis fculpta in auro , Sole
exiftente in Leone , Luna Saturnum non
reſpiciente præferuatà calculo , calidiſq ;
ægritudinibus.
Scorpii imago in annulo aureo & la-,
pide Bezoar impreſſa aut ſculpta Luna
exiſtente in Scorpione', litq; Scorpius in
vno ex cardinibus mundi,ad puncturam
Scorpionis valet,
X 4 Ima
488 DE MAGIA

Imago Aquarii prodeft iis, qui habent

falſas imaginationes,vtſunt melancholi
ci, quartanarii, maniaci, oportet auté vt
fiar in die Solis & hora eius, & non fit lu
piter combuſtus, neque Sol ſit loue al
tior; neque Saturnus Gt in aſcendente ,
neque in 19.gr.Arietis: 3.15.27. Tauri:11.
Geminorum 3.4.12.19.19.Cancr.2.5.19
Leonis:3.13.30. Virginis: 3.5.21. libræ :7.
18.20.21,Scorpionis:13.20.Sagittarii:12.
13.24 . Capricorni; 7.18.20. Aquarii:13.
20.Piſcium .
Imago piſcium ,Sole exiſtente in piſci
bus in 12. domo & Luna in aſcendente ,
domiooque aſcendentis, & dominodo
musſextæ aſpectu fextili aut trigono re
fpicientibus ad inuicem ,aut faltem Luna
refpiciente alterutrum , a podagricis do
loribus geftantem ſub plantis pedum li
betare experimento dicitur.
CAP . XI.
Cautela in imaginumfabrica confiderande.

VErum tempus ele& ionisinfiguris

lapidibus inſcribendis vel inſculpé
dis
C
 CAP. XI. 489
dis diligenter obſeruandum , maiorem
enim tunc è cælo virtutem ſuſcipere, ſi
ſtaris temporibus opportuniſqueinfcul
pantur , fic enim magis influunt fidera.
Vnde amorem excitare beneuolis , odiú
vero accendere volens , iniquis aſpecti
büs,vritur. Saturni igitur imaginem fa
bricari volunt ipſo exiſtétein Capricor
novel Aquario,Iouis in Sagittario & Pi ..
fcib.Marrisin Ariéte & Scorpione, Solis
in Leone , Veneris in Tauro & Libra,
Mercurii in Geminis & Virgine,Lunæin
Cancro.Sic Leonis velCancri imagoan
nulo vel lapidi infigi debent , Sole Leo
hem , Luna vero Cancrum peragrante , ita
tamen ,vtvierque ab omni impedimen
to fit liber,præfertim vero à radiis Satur
nivel Martis. Tenendum etiam quodli
bet ſignum quamdiu Solin.eo eſt,viuum
fieri, cæteriſq; dominari, effe &tumq; eius
præ aliis ſentiri, ideoque ſemper Plane
iam dirigendum ad locum eſſe, ideft, li
gnum faciem & gradum , quem Solillu
trat .
Hactenus de imaginibus Magicis prir
.
XS
490 DE MAGIA

corum Sapientum ,quascam potiffimunt

ob caufam hic enumeraffe placuit, vt
planum fiat ex Magicæ Philoſophię ,hoc
eft,veræ & naturalis Magiæ , non Goetiæ
& Necromantiæ principiis eas efle ex
tructas,quamq; certum eſt ſuperſtitioné
in mulcis per abuſum irrepliſle:Vfus habet
laudem , crimen abuſus habet. Si quis enim
cum ſuperſtitione ad male agendum eas
referre velitordini diuino & ipfius artis ,
ex qua fluxerunt, principiis erit contra
rius,eique verendum , ne deliris ſuperſti
cionibus circumuentus, delirus totus e
uadar & luperſtitioſus.
Cæterum iifdem fere ex fundamentis
& caulisetiam nunc conffariinceperunt
laminæ auratæ , argenteæque rotundæ
quadratæ ,vel triangulares,quibus certæ
Planetarum ſignaturæ & characteres ad
certos cæli pofitus & configurationes
feu conſtellationes inſculpuntúr, procu
iuſque Planetæ fauore atq ; influxu con
ciliando:imprimni enim recipi atq; reti
meri in eiuſmodi figuris, & ſimulacris ,
serta ſpecie,imaginibuſq;inſignitis,Pla
peta
 CAP. XI. 491
métarum influxum , rationi & experiétiæ
conſentaneumeft. Hoc interim accura
tidime obferuanidū, vt Planeta , cuius in
fluxum petis , fit fortis & fortunatus, h.e.
in proprio domicilio,exaltatione,veltri
plicitate, in Oriétis angulo velMedio cæ
li ,liberà malis radiis SaturnivelMartis,
fultus Veneris vel louis Trigono ,autSex
tili ,vel iis iunctus,directus,directus, ve
lox curſu ,non cóbuſtus,aſcendens in cir
culo Augis. Exéplo ſitMercuri',cuius in
fluxú fiquis pro intellectu ,ingenio , me
·moriaque acuenda conciliare libi cupiry
obferuet, quo tempore anni Mercurius
in Geminis vel Virgine , in quibus fignis
fuum habet domiciliū , Git fortis & fortu
nåcusin Oriente velmedio cæli: inuenta
horahoræq; minuto , fiar cæleſtis figuræ
vna cum aſpectuum delineatione diligés
& artificiofa fculptura in argento puro ,
quępoftea ferico albo inclula referuatur,
tiaræque, ea parte qua præciſe cerebellú
contingit,additis moſchi optimi aliquoi
granis,infuitur: præcipue auté de nocte,
aceuidétius illa hora & tépore , quc fcul
X 6 prize
492 DE MAGIA

ptura & inchoata, & abſoluta, operatio

nem perficere, animaduerfumeft. Hoc
anno 1608 ,Mercurius fortis & fortuna
tus repertus eft circa 11.Maii,horamque
matutinam fecundam :Iterumquefortif
fimus & fortunatiffimus exiftet circa 14 .
& 15.diem mnenfis Septem . Paulo ante &
polt horam matutinam . quo tempore
Solem in orientali cardine antecedit in
proprio domicilio, exaltatione , & feliçi
louis triquetro .
CAP. XII.
De memoria.

A Tque hicmodus intellcctiuam po

tentiam memoriamque exacuendi
è coelorum virtutibus eft , ex vegetabili
bus quoque animalibuſque, non parum
me gratiæ initurum fpero apud eos, qui
memoria ſunt fragili & Auxili,licetadine
telligendum excitati, fi remedia quędam
pro memoria corroboranda, quibus cla
riff. & doctiſſ.virosfeliciter vlos fcio , ha
ctenus inter fecreta abfcondita laruerüt,
exprompfero ,nó inuidens , quæ publico
por
 CAP. XII. 493
poflunt eſſe vſui. Multa auteni iis ineffe
Icias, quæ neque temperamento , neque
materiæ vel vlli qualitati manifeſtæ in
hæreſcunt, fed ſoli proprietati cuidam
occultæ affcribenda funt.
Recipe cordium hirundinum , adhuc
palpitantium numero 7. turturum num .
2. menthæ ficcæ ,'pulegii.verbenæ,eufra
fiæ , coriandri præparati, galitrichi,ſing.
vnc.1.florum roſmarini vnc. 5. calamia
romatici , cinnamomi, ling.vnc.2.garyo
phillorú vnc.1.s.moſchi, & Galliæmo
Ichatæ, ling.grana vj,mellis anacardini,
ftyracis calamitæ ſing. vnc.s. quæ ex his
patiuntur triturationem , redigantur in
puluerem tenuem , cumq; aqua fæniculi
redigantur in paſtillos ad forniam nuclei
palmulę. Vfurushuncſeruabit ordinem .
Purgato corpore so.noctibus nihil præ
tér paflulas cũ amygdalis paucis & pauco
pane cænabit, prandium autem erit alla
gallina , aut pullus gallinaceus , turtur,
perdix , velſimile quid , potus vinum v
nius annimodice dilutum .Singulisauté
noctibus prope fomni horam , paftillus
x 7 dex . is
494 DE MAGIA

dextræ nati inferetur , Cotoq; obturabi 1

tur,ficque feruabis,non vltra quam XX . 1
Virgilii verſusrecitaueris: elapfis diebus
1
aliquot, paftillum ſiniſtrænari aqua ro
farum madefactum indito , omniaque
1
quæ lecturus es,cenebis,velintelligentia
cito aſſequeris . Abſtinendum vero , qui
memoriam ficferuare omnino cupit , ab
ebrietare,venere,cruditate ventriculi in
primis, omni fatietate, fructibus viridi
bus,oleribus,carnibus falitis ,omnibuſq;
flatus generantibus.Poftrema menfa co
riandri præparatum ſemen aſſumendum
cft.Inprimis quoque curandam , vt dili
1
genter & probe præparetur. Non quo
queipnoxium erit, per interualla paſtil
lum vnum ore detinere ac deglucire ;-iu
uabit quoq; paftillum fuper prunas pro
iicere , vt fumus probe recipiatur in na
res,receptus retineatur, naribus goſſypio
obturatis,neexhalet,veletiápaſtillos ali
quofaqua lauendulæyel roſacea , vela .
niſi diffoluere , frontemq; tempora,nares
& occipitium circa menoriæ capſulam
mane & vefperi frequenter madefacere,
in-
 CAR . XII. ' 4952 :
inque nares linteola pura ea imbuta im
mittere.Atquihoc remediuin paucispa
tefactumeſt .
Communius eſt , licet à multis hacte
nus occultatum , quod recipit:
Zinziberis,piperis longi,galangæ ,ga
ryophyllorum ,cubebarum ling.vnciam
vnam : nucis moſchatæ vnciam vnam &
femis , in puluerem redacta condantur
ſacco lineo , coquantur in vini optimi
menfura vna & dimidia in olla noua vi
treata ,bene obturata,ne flareuaporatio,
lento igne, bibaturdehoc vino trib'an
teinunationem diebus ieiuno ſtomacho
plenus & fortis hauſtus, fimiliter & ve
ſperi: quo facto hyeme ad ignem , æſtate
vero ad Solem capitis pori frictionibus,
& pectine diligentiſſime aperiantur , vt
vapores fuliginesq ; exhalent , ipfumque
capur lauetur aqua ruchę limplici,poftea
circa tempora & occipicium cellamque
memoriæ fiariounctio ſequenti vnguen
to, quod recipit:
Florum caulium , liliorum alboriun
meliſſæcum floribusmenthęcriſpæ ſing,
ma
496 DE MAGIA
manip. I , contulis , adde olei oliuarum
vnciasij. & femis, butyri vaccini maialis
non ſaliti vncias iiij . Vini ſublimati for .
tiff.cochlearia iij.aquæ rofarum cochle
aria iiij.buglofli,ruthę,chelidonii,faluie,
fing.cochl.ij. commiſceaộturomnia ,&
bulliant fuperignem fine fumo & flam
ma,poftea reponanturin vitreo vaſe , in
ſolentur dies aliquot, ve color in cereun
conuertatur, & parabitur ante inunctio
nem capitis , paratum biennio viger in
vircute ſua. Herbæ aurem ipfæ colligen
tur in Solſticio æftinali,moxque diſtillan
dæ funt & ad vnguenti compofitionem
aſſumendæ . Triduali igitur purgarione
præmifla cum dicto vnguento inungan
tur tempora , cella memoriæ & occipi
tium ,maneaſque calidus & quietus, do
necad interiora penetrarit, & hæc fient à
principio perdies4.poftea vero fingulis
annis lemel tantuſ perbiduum creſcen
te Luna : in tertio anno non erit neceſſa
ria inunctio , nifi femelanno : alimenta
fint facilis digeftionis , & potus modéra
tus, excedens enim & continuara hice
brie
 CAP. XII . 497
brietas venenum eſt. 3. Er hoc fequens
vnguentum excellens eft , quod recipit,
radicis bugloſli, valerianæ ſing.vncias 3 .
radicis ruthæ vncias ij . redigantur in pul
uerem :deinde recipiangur ſucci eufraſix ,
-hormini verbenæ ſing. vnc. iiij.colentur
per pannum . Poftea mifceantur fucci &
pulueres, addas medullæ anacardiorum
vnciam vnam ,linguæ auis,ideft,ſeminis
fraxini inpuluerem redactidrachmasiiij.
cumque pinguedine vrſi dat vnguentú,
quo inungantur tempora , frons & me
moriæ cellula. Hoc magni viri vli ſunt:
inunctionem ſuadent fieri debere ter vel
quater in anno , ego fingulis menſibus,fi
rarior operatio animaduertatur.
CAP . XIII.
Ars memoriaex Gratarelo.

VErum præftat hic artemmemoriæ

præſeruandæ & cófirmandæ ex prę
ftantiffimo Medico Gratarolo , appone
re ,cum & illa viocculta,abftrufa , & ma
gnetica , ſiue magico - naturali talia effe
cta promittat, & præftet, quæ puris natu
' ralis
498 DE MAGIA
ralis adſcribenda vix videtur. Sic autem
Gratarolus:
Memoria eft , per quam animus repe
cit illa , quæ fucrunt. Vel, Elt firma animi
rerum & verborum difpofitionis perce
ptio Aur (vt Ariſtoteles opinatur) immagi
natio eft, quæ ab his, quæ ſenſus depre
henderar,remanet. Platonis aurem fen
tentia ;memoria eft fenfus & incolumi
tas:nam anima ſenſaum officio adipiſci
tur,quæcunque fub fenfum cadunt inde
que opinionis origo eft.Sed per mentem
ipfam intellectualia animaduertit, & inz
telligentia fit ve memoria amiſſa per re
miniſcenciain denuo reſumitur : ' nam
cum obliuio fiue memoriz amillio du
plex fit , perpetua videlicet & tempora
nea,in hac quidem reminiſcentia agit, de
qua inferius fuo loco dicetur:neque alte
rius partis animæ aut cerebri eft effictio ,
feu imaginatio , alterius vero memoria :
fed in fubiecto eodem infunt,atque eiuf
dem partis animæ functiones & vtraque
eft totiuscerebri , in cuius toto corpore
fufa eft princeps fentiendi anima : 00u
ab
 CAP. XIII. 499

abſque ratione tamen antiqui dixere , di

uerlas capitis ac cerebri partes, ab his a
nimæ functionibus occupari.Sedem igi
tur habet memoria in occipitio in ter
tio vocaco ventriculo , quem & puppim
vocant.Longum eſſet, ac pene ſuperflu
um hic (vbi ſtudeo breuitati ) cerebrito
tius anatomen deſcribere , quam in mul
torum libris videre licet , præfertim do
ctiflimi pariter & diligentiſſimi Andreæ
Veſalii.Dicám tamen aliquid breuiffime
ad rem noſtra propius faciens, Tresant
mæoperationes ſunt in cerebro,phanta
*
fia ſeu imaginatiua , ratiocinatio & me
1 moria.Primæ duæ in duobus ventriculis
cerebri maiorib',tertia in tertio & mino
ri exercetur. Inter cerebri caua animalis
¿ ſpiritustenuis purus,mundiffimuſq; ver
ſatur,atque talis defertur memoriæ : quæ
9 quidé claritate & fubtilitate fpiritus indi
ger. Quod fi non aperiatur via illa , qua
tranſit ſpiritus ad puppim cerebri, nihil
homo reminiſcitur, & cótra , q velocé ha
bent huiuſce vię aperitionem ,prudentes
funt,& velociter reſpódent;vt lunt quida
cho .
goo DE MAGIA

cholerici, qui vero pigrā illam & tardam

habent,pigriſunt & tardi ad diſcendum
atq; reſpondendum : funtq; cales vt plu
rimum phlegmatici vel melancholici,
craſſifq; ac multis cibis ac poribus vten
tes . Rari quidem reperiuntur, qui felici
ingenio , & fæcunda memoria dotatia
natura ſint; ſiquidem ingenium ſubtilé
& mollem cerebri ſubſtantiam , memo
ria permanentem indicat . Dicit quoque
Galen.cap . 12 , Artis medicinalis , inge
nium quidem fubtilem cerebri ſubſtan
tiã indicat ,tarditas vero intellectus craſ
fam , & c. Huic functioni deferuiens ſpiri
tus, à corde per arterias ad caput ſubuo
lat , & exterius nos cingente aere alitur,
diuturnitatem que confequitur.Etdeni
que conueniuntphyſici omnes , Memo
riam potiſſimum pollere ex bona tempe
ratura organi ſediſve , in qua hanc fun
ctionem anima exercer . Indicium etiam
eriteos valere memoria, quib . in pofte
riora caput protuberat: eandé infirmam
experiuntur , quibus ibidem velutcom
planatum ceruici exęquatur.Sciendum
que
 CAP . XIII. SOL
que,quod ſapere fit ex ſpirituum bonita
te :bonivero ſpirirus funt, qui claritate
aç motu téperati ſunt & ſubcilirate.Plato
in Theæter. Non recte, inquit,anima ſe
haber in denſo , aut luculento, aut molli
nimis,aut duro . Intemperies autem mul
cifariam contingit : nam ex vtero quis tā
validam nonnunquam contrahit,vt non
Colum memoria , fed & ratio lædatur,atq;
ta ſtultitia fiat : cuius inter cætera figna ,
t habet Ariſtoteles primo De animaliú
zatura ſunt prægrandes & erectæ aures :
Si Solem , Arietem aut Scorpium perua
gantem aliquo naſcente Luna adeat, ei
Cerebrum adeo affligit, vt melancholica
paflio paululum adulcis oboriatur . Ex
orauo item victu frequenseſt cerebriin
cemperatura ,quandoq; ex inſalubri am
pientis aeris conſtitutione :nam vetuseft
dictum , vbi ſit ficcior aer,ibi fere etiã elle
criora ingenia, animamque prudentio
em ſeu promptiorem : ſic craſſum cæ
um & pingue,ingenia gignit heberiora.
Eadem dietæ eftratio , vt etiá habet Gal.
nlibro.Quod animimores, & c.Quinet
iam
is
 S02 DE MAGIA
iam ex cafu , ex pe rc uſſione, exmorbo &
g
aliis id enus in iu riis labefactatur, quorú
exempla varia & exThucyd. 1.2.belli Pe
lop . & ex aliis haberi poflunt: quidáictus
lapide oblituseſt tantum litteras,ex pre
alto tecto lapfus,matris ,affinium & pro
pinquorú cepit obliuionem : ſui vero no
minis oblitus eft Meffala Coruinus ora
tor. Ecce igitur, q fragilis ſit omniú pre
tiofiffimushominis theſaurus. Memoria
inter humanę naturæ commoda, ceſte ec
iam Seneca ,primum ſibi locum védicat:
nam multa legere ſtudioſis facile,multa
que intelligere bono atq; exercitato in
genio non difficile eft
rere , & in memoriæ ſc:ri vni
erouco
m nſ coua
ea er nre,
ge
ita vt no ne ff lu an ne ce ff ar iu a c p r æ ci
t, m
puú humanæ vitæ bonú . Ve teftacur Plin.
1.7.c.24.C
yrus Perſarum rex omnes ſuos
milites nominatim appellabat. Mithri
vi
dates duarum & gintigencium rexto
tidem linguas abfq; interprete & audie
bat, & alloquebatur; nec deſunt innu
mera pene quorumcunq; temporum ex
pr
empla æſtantiſſimæin hominibusme

mo .
 - CAP . XIII. So3
oriæ. Quibusigiturnon eſt tam excel
memoria , labore vt eam aflequantur
xus aft,fine qua vixin virú excellentem
aiſquam emerget: fierin.folet ,vt quan
m quiſq; memoria emineat,tantūenia ,
at & fapientia ,nih fit ſomnolentus atq;
iofus. Et poecæ nó ab re fapiétian me
oriæ filiam finxerunt : acde ipſa recte
riptüeſt. Viſusmegenuit ,materpeperit me
pria. Nonnulli iam ætate prouecti,hac
te freti ad literas ſe côferentes , nó mul
smenlib . in yiros euafere doctiſſimos,
uo igitur pacto ea acquiri augerive
Ollit, ac ſeruari, hoc opere differemus.
conftat a.cũ pluribus doctis ,cũ vero Ci
eroni,memoriam habere quiddam ar
ficii, & non omnem à natura proficiſci.
ic igitur & nos prius docebimus , quo
cłusgenere , quibuſve medicaminibus
acquiri firmariquepoflit breuia , clara ,
Cuq; probata ponentes: poftea de artifi
ofamemoria , quæ eadem ipía eſt natu
lis, fed præceprionibus, quibuſdam fir
batur,acobſeruationibus, locis, imagi
ibusque conſtat,ſuccincte agemus . ,
Préa
is
904 DE MAGIA

'Precipua, quibus ladatur memoria caule

earumque nota & curationes .
Duæfunt cauflæ principales, quæ ob
funt memoriæ , frigiditas & humiditas
quæ frigiditas vel ſola eſt, vel cum humi
ditate coniuncta omittemus corruptio
nem , quæ fit à calido & ficco intenfis ,
plus tamen nocet frigiditas humiditate : -
ca fiquidem confundir naturam , neque
eius opus ingreditur , niſi tanquam fub .
dominans inſtrumentum . Humiditas
vero retentiuæ contrariatur , qui ficco
proportionato confortatur:nam ficcitas
fuperflua nocet ,præfertim apprehenſio
ni ,dum impedit , ne inſigillentur formæ.
Frigidi eſt liſtere , & calidi mouere :ergo
frigiditas impedit motum neceffarium
ad memorandum . Retentionem vero
impedit humiditas . Denique cum frigi
ditatis filia fitobliuio , vt & Paulus Ægi
neta & reliqui tenent , dicendum ' ac tem
nendum eſt,cam magis obeffe memoriæ
quam noceat humiditas. Propter frigidi
tatem enim ,quæ humores & ſpiritus co
gelauit , fpectráfeu fpecies imprimi non
poteſt.
 sos
Ca
la vel in
poteſt.tusQuorum igiostur ......
rellec peric ſomn eciam obſeruare
te t
opor , vt ru m vehementer an modice
ſomnolenti fint, aut omnino non fom .
nolenti, ſed fecundum naturam habcant,
Sic enim vincentem inuenies intempe
racuram : nam ex multo acprofundo ſo .
em elle
mnohumiditat ob : ex vigilia lc
citatem :ex horum medio æqualitatein &
· bonam humorum proportioné cogno ,
ſces . Ad hæc confiderandum , vtrum ex
cernar quippiam ex naribus , vel ex ore ,
quod à capite de Auat :an aridæ ex toto
Gut,
vel vt plurimum huiuſmodi partes
atque antecedentium cauſarum & exter
parum cognitio capitis difpofitionem
declarabit,quo idoneam diſpolitioni cu
fationem adhibere poflis. Vbi domina
tur cerebri humiditas ,multa fomni cupi.
dirate tenentur ,oris plurimaeftfaliua , &
in naribusoculiſque pituita frequens. D
mnes motus hebetes funt.Tales præſen
tia recordantur & nuperrime geita : du
dum vero facta ,aut nequaquam aur dif
ficile recordantur : nain humiditatis ce
Y rebri
V
506 TA
rebri cit sou aumittere , & dimittere
quaslibet impreſliones.
Siccitate dominatre, quæ humidita .
ti contraria eſt,ex contrariis ſignis indi
cátur adſunt enim capitis vigiliæ , leuita
tes , & rariſſima illarum ſuperfluitatum e
manatio ,quæ à nafo,palato, & oculis ex
pelli lolet : oculi funt caui, cito calui fi
ünt , aurium tum abundabit cerumen .
Quanúvero ad memoriam fpectat, præ
feutia difficilius inſcribuntur ,& inſcripta
1 diutius tenétur.lnde fit,vt quæ antea ge
fta fint,facilius memorentur & reddan
tur ,quam quæ nuperrime geruntur, Ex
erlo fintlenes ,qui geſta ab ineunte æ
tate recitant ordinatim , præſentia vero
non recordancur, aut confundunt.Hoc
etiam contigit ſenibus: quia ex frequen
tatis actibus fithabitus:hinc fit, vt decre
piti bene recordentur antiqua , quo
niam ſæpius circa illá vel illis (imilia con
fiderauerunt:male autem noua:quod il
lis impreſlio non facile fiat ob duritiam
fenforii,
Sidominatur frigiditas, his facies al
bet ,
 CA P. XIII. 507
bet,lumina languent, venæ inconſpica
bileş fiunt,fomnolenti ſunt, parres ad ca
put attinentes parum calidæ erunt, nec
rubicundæ :menserit ſtupida, vertigine
que grauatuni caput, & tardærememo.
rationis. Hæc qualitas, vtprædiximus,
valde officit & animi facultates immi
nuit , inerteſque efficit : nam vrcalidi eft
nouere, ita frigidiè cótrario facere: ſcias
tamen in vniuerſum , viuentis cerebrum
calidius efle aëre æftiuo, vt Galenus ha
bet in De vſu partium ,
At cum viget in cerebro caliditas, his
notis facile innoteſcet.nam quæ circa ca
put ſunt, calida magis ac rubicunda fen
tiuntur: oculos cernes verſatiles, eorum
que venas magis apparentes : capilli in
lucem editi ſtatim oriuntur, nigri , rob -
fti, criſpique fiunt:breuibus ſomnis nec
profundis contentifunt : motuum velo
citas & recordationis ineft. Si vero au
& tior fit, & facta innaturalis calidicas, vi
giles erunt. Hic nimius calor animales
{ piritus excoquit, in fumoſque ac fuligi-| --
nes diripit, & fuccosgeneradis fpiritibu
Y 2 apte .
 IA
508 DE MAG
aptos torrefacit. Qua de re felici vel turà
memoria deftituuntur.
Si vero duæ qualitates adiungantur,
figna carum tanta proportione cogno
fces , quanta iſtæ qualitates aut inten
dentur,aut remittentur: nec difficile fue
rit iudicium expræmillis;vt fi fuerit cali
dicas & ficcitas extra temperiem , adecit
permixtio fenfus, vel phrenitis iuxta in
tentiorem gradum qualitatum , conſtat
igitur,memoriam poſſe medicinali arti
ficio ſeruari, augeri, & exficcari, cum
confter eam morbo minui deficere, &
deprauari.
Quo iraque ad curandi rationem , vi
etus primo pro cauſſarum varietate mu
tatur, vt infra dicemus . Annotandum
vero prius eft , obliuionem à natura re
portaram non facile remoueri pofie, pec
quæ à cauſa calida & ficca fuerit, fano in
cæteris corpore. Hoc etiam interdum e
uenit ,vt præter conſuetudinem fit dimi
nuta vel abolita memoria ; tunc rimen
dum eft de peiori ægritudine niſi ocyus
fuccurratur Bilicet lethargia, epileplia ,
apo
 1 CAP. XIII. sog

apoplexia ,paralyfi, cæteriſque id genus,

quæ à phlegmate in cerebro fieri folent,
pro quibusad medicos confugias. Si ec
jam ob extremam ſenectam memoria
perierit, fruſtra laborandum admouen- .
dis ſcilicet remediis,non eſt, ſed tantum
conueniente victus ratione contentosef
fe oportet,denturque cibaria & linctua
ria humectantia & reſtaurantia , Giccita
temque arcentia .
Si propter vehementes purgationes,
cæteraſque immodicas inaniciones, vel
à ficcitate memoriæ noxa ſuperuenerit,
victa tantum reficiente ſuccurrere opor
tet: corroborato fiquidem corpore col
le &tiſque viribus memoria reparatur.Ci
biconferentigitur ſucculenti & boni ſuc
ci , qui facile concoquantur in ventricu
to :vinum ſitrubrum ,maturun ,dilutuin ,
exercitia moderata & citra fatigationem :
caput clementer fricetur. prolixe dormi
ant, molliter cubent , tepidæ aquæbal
neis vtantur, ſudationes vitent,capiti ab
raſo epithemaca infundantur, vel fomé
tationes ex decocto florum chamameli,
i,
Y 3 me
SIO DE MARIA
meliloti,ſeminis lini,hordei decorticati,
aut ex lacte recens mulcto, inungatur o
leo ſulino ,amygdalino ,dealthea, butyro
non ſalito . Sumant conferuam borragi
nis , buglofli, cortices citrei conditas, &
fimilia .
Si à frigida cerebri intemperie ſola
fine materia malum ortum fuerit,oppo
natur caliditas frigiditati, & pariter hu
miditati ſiccitas, cum temperamento ta
men , in caliditate enim & ficcitate natu
tali omnis æqualitatis debet effe propor
tio ,vt ne quid nimis;quia calor naturalis
noncſt purus calor, led compofitus, in
quo eſt proportio omnis æqualitatis :
non enim omnis caliditas bonam me.
moriain facit ,nec omnis ſiccitas, fed quæ
proportione reſpondet temperamento,
nec fluat in intemperiem immoderatam ,
cuius vis eſt actum propriæ virtutis tal
lere: Cauendum eſt ergo , ne nimis ce
rebrum calefaciamus, autexſiccemusnisi
mis. Er qui temperato eſt capite, caueat
ne medelas apponat. Qui igitur corru
prionem memoriæ paciuntur ex immen,
lo
 CAP. XIII. SII
ſo calido & ficco , quain coniunctionen
plerumq ; phrenitides & deliria fequun
tur, iis oxyri hodinum capiti infundatur,
& curario reliqua cum his , quæ refrige
rant & humectans,pulchre complebitur.
Quod fi ex nimia frigiditate adnixa in
tenſæ ficcitati fuerit,quod accidere con
ſueuit aut propter longos morbos , aut
vehementes corporis labores , autacres
valde animi affectiones, quibus naturz
vires fatiſcunr, & animales fpiritus diſli
pantur, humectantia & mediocriter ca
lefaciendi limul vim habentia ,haud me
diocrierunt præſidio.
Cum autem non folæ ac nudæ quali
tates offenfionierunt,fed adfuerit limal
humorum copia , ab euacuatione inci
piemus , præmittendo concoctionem
conuenientem ,fi opus erir.Sanguinis co
pia venæpoftulat lectionem , quæ cum
medici docti confilio fiat : incidatur au
tem humeraria , quam Cephalicam vo
cant, ſi caput ſolum degrauatur : fi cor
pus totum ,aut interna , aut media , Sibi i

lis Alaua abundauerit , conſulto inedi

Y 4 co , .is
 DE MAGIA

eo, eum cducentibus bilem purgetur,vt

cum rhabarbaro,manna, cafia, ſucco ro
farum , ele &tuario roſaco, fyrupo rofato
folutiuo, tamarindis , velaureis vocatis
pilulis & fimilibus.Siatra bilis, præfidiis
itidem conuenientibus à peritis medicis
traditis educantur,vtſenæ diluto epithy
miveratri in fortioribus:diaſenæ, pilulis
Indis & cætera .
Quod fi fueritcauſa, quæ pene ſemper
contingit,frigida & húmida, hi modi in
curando feruentur. Et primo, quoad vi
& tum ,moram trahat, quantum poterit,
in aere luminoſo non ventofo : nam yen
ti plurimum obſunt. Euirent quæ phle
gma multiplicent, omniaque frigida, 6
militer & vaporoſa vt cæpe, & fuper 0
mnia repletio & fatietas aut cruditas,
mulcus potus,multa fruétuum comeſtio
vicetur.cibi grauis concoctionis, ablutio
cum nimis cálida vel frigida aqua, pora
rio eius nimia vel vini . Conferent igitur
cibi bene nutrientes,calidum & ſpirituo
ſuin fanguinem gignentes , veruecina,
hadina,capi,phaliani,perdices,quorum
oua
 CAP . XIII. 613

ova fingulari poteſtate in hocpollent:

pipiones, turtures , paſſerculi, galeritæ,
turdi,merulæ :parentur cum hyffopo, ſa
turcia,thymno, Camplucho, rore marino,
!
caryophyllis,macere, zinzibere ,pipere,
cinnamomo, granis iuniperi, præfertim
in hieme. Animalia fugiant nuper edita,
quod mucofam ac vilcidam habeát car
nem:animantis cerebrum vt pituitoſum ,
incommodat, nifi fit gallinæ, quod pe
culiariter & lumme laudatur. Similiter
fugiat medullas, gruinas carnes , piſces
præſertim viſcidos & lacunales;olera fri
gida, lac, cafeum , præcipue mulum aut
prauum :fructus humidos & horarios : a
1 criora interdum ,hieme præfertim ; exhi
beantur, voallium , pulegium , capparis
remota falſedine ,finapi à Pythagora lau
datum , parce epulentur præfertim ce
nantes :vinum bibant album , aut vermi 1
culum ſubrubrumve:: quam ,nifi fitcuin
mellevel cinnamomo,aut alio cum aro
mate decocta, non guſtent. Prolixum
fomnum diurnumque auerſentur , nec
fuperrucham , vel fuper nimia repletio
Y s NG
 514 DI MAGIA
ne fiat à fuperflua quoque vigilia caue
ant. Debilitat enim fpiritum ipſumque
reſoluit ac caput replet. Exercitium har
deambuland
o , & cibos præcedar,cum
fricatione etiain partium capitis ( facta
tamen prius conuenienti purgatione )
cum pannis afperis , & pedum & ma
nuum ,fed moderatum ,ac totum corpus
fricandum primo, deinde caput, incipi
arque à tibiis frictio , paulatim ſuperio
ra fricando , vr deorſum trahatur mate
ria: Circa lacus , flumina & liginoſa lo
ca non verſentur; Auftrinos Alatus & plu
vioſas conſtituciones declinent ; luci
dam & altam domum inhabitent : ca
putoleis conuenientibus (vt etiam infra
dicetur ) vngacur à multo vel frequenti
coitu omnibuſque cerebrum debilitan
tibus caueant : nam principali debili
tato ,nocent & orta ab co : corpús ſerue
fu
tur mundum å perfluitatibus. Si igitur
pituita lenta ac craffa fuerit, fiet illius at:
tenuatio , concoctio & præparatio ad e
ductionem , cum oxymelite compofito
vel ( cyllitico , vel de quing radicibus, de

ftoe
 CAP . XI11.
ftechade , de raphani radicibus facto ,
melle roſato , prout opus fuerit, & aquis
feu de coctis cóuenientibus. Ad educen
dam vero preparatā materiam exhibean .
tur pilulæ velcochiæ , vel exbieri Galeri
addito mod.co caſtorei & nucis myriſti
cæ :addaturetiam præparata colocynthis
fecundum Medici preſeneis prudentian ),
vel detur hiera magna cu nuce moſchata
vel hiera Rufi ,de qua Aetius lib . 3. con
ueniet etiá hiera Logadii , & alia quæco
ueniunt dolori capitis ex phlegmate: de
inde fiant etiam gargarilmata, fomenca
tiones,vnctiones ,facculi & huiuſcemodi:
gargariſmus potefteſſe talis: 2. calami
aromatici, pulegii, hyflopi, thymi , ana
pug.j.decoquantur in aqua iuftæ quanti
tatis ad dimidium , & vnc. v . colo tranf
millis ,adiice oxymelitis ſcyllitici ynciam
& lemis mellis rofacei vnc. femris , miſce ,
& tepidum mane ieiuno gargarizetur,
clyftere etiam fi opus fuerit fiat ex refpi
cientibus caput; ſternutationes fiant, vt
cum pipere ,ftruthio , feu cõdili, elleboro
albo ,iride & ſimilibus ;aut exhis cúrere
Y 6 binthi.
ti
 DE MAGIA
$16
binthina & ladano fiant errhina ( eu na
falia. Conferunt præterea fi pituita vire
rius exundar,quæ ſaliuam mouent ſeu a
pophlegmatiſmi, odoramenta; cubebæ
maſticatæ ſeu commanlæ , modis omni.
bus auxiliantur auribus , indatur oleum
caſtorei, lauandulæ , ſpicæ. Quod fi vel
minor in corpore humorum talium co
pia , aut patiens non adeo validarum vi
rium fuerit, leniori purgatorio pituitam
primo ex toto corpore vacuabimus,&
quod robur potius in membris relin
quat, quam aufert, quod tale fit. 24 A
loes lotæ cum ſucco thymi aut famluchi
vel eorüaquis drach.j.Agarici trochiſca
ci drach 2.maftiches , cubebarum , nucis
moſchatæ anagran.6.cum vino odorato
fiane pilulæ 12.quarum 7. fumat in auro
ra cum ſyrupo de ſtæchade,reliquas poft
tres dies horis 2.poft cænam :poftea cum
Ele &tuariis confortantibus fequentibus
aur ſimilibusroboretur,præmiſlis tamen
etiam localibus purgantibus, vt ſupra, fi
opus fit rurſus pro purgatione conferent
ha pilulæ etiam à proprietate.4.Thuris
mac
 CAP , XIII . s17
maſculi, myrrhæ electæ , zinziberis ana
drach ...ßpulueris capitis vpupa drach ,
ij . acori ſcrupulos duos , hieræ maioris
drach. j ß. caſtorei, colocynthidis ana
ſcrup. med . confice cum bona terebin
china,vel cum ſerapio de ſtæchade, & fiet
paſta; denturque pilulæ numero paucæ ,
led craflæ ,fupra leuem cænam in lectum
deſcendenti : poffunt etiam auferri ea ,
quæſoluunt,vt tantum confortent : hæ
ferunt principarum hac in caufa , & præ
ceteris conferuntmemoriæ . Item ad cor
roborandum , fiat ecligma vellinctua
rium tale ,vel fimilem in modum . Có
feruæ anthos,meliſſophylli : ana vnc.v.
nam ,inulæ conditæ , zinziberis viridis vel
condici ,ana ync.med.corticis citrei con
ditæ drach . 6. diatrion pipereon ,diam
baris ana vnc, med . cum modico aquæ
yitäin vafis vitreis femel diſtillatæ exvi &
no bono ,vel cum aqua meliliæ , aut flora
lilii conuallii , commiſce , ſumar horis
duabus ante cibum in mane drach.j. aut i
jj & ſemidrachm.hora ſomni.
Notandum autem quod nucha eſt ce
Y 7 rebio
tis
518 DE MAGIA

rebro frigidior,ideoque calida magispa.

titur & tolerar,frigida deterius :meminif
ſe igitur oportet,ne frigefacientia ,quçfo
rinſecus inducuntur, in occiput cadant,
Calefactoria itaque inedicamenta tam
extra , quam intra corpus adhibenda .
Thymuin , & pulegium & origanum , vel
huius generis alia incoquantur aceto &
ægrotantis naribus admoue, palatum -a
eribus validis medicamentis inunge. Ex
trinſecus autem inunctiones capitiex o
leo calido, idque æſtate adhibendæ , vt
rutaceo , anethino, & c. hieme vero iri
num , in quo concoctum ſit ſerpillum vel
calamentum ,piper ,baccæ lauri, adden
do aceti modicum adpenetrationem.V
tile erit & caftoreum cum oleo illitum
occipiti , vel talevnguentum . 4. olei de
lateribus,decaſtoreo an vnc . méd . radi
cis acori,phu ſeu Valerianæ an. ſcrup. j .
pyrethri rutæ ana fcrup. med . cum cera
quantum fufficiat;fiat vnguentum , quo
ralum occipitium inungatur: & fubin
de facculus imponatur , qui recipit flo
tum roſmarini, meliſſophylli, lauandula
 CAP. X111:
ſingulorum manipulum med. Alorum
ſambuci manip.1.Itachadis drach.3 , nu
cis moſchatæ , ligni aloes, maceris ana
Icrup.i. contufa in fericuin demitrantur
formeturque facculus.
Linimentum aliud conferetis dimi
nutioni memoriæ & obliuioni . 2. O
lei lambucini , vnc. I , olei de been , vnc.
2.oleieuphorbii ,caſtorei vna vnc . med.
aceti drach.z.miſce ,inungaturque locus,
Item oleum Philofophorum , vocatum à
1
Meſue, occipitio inuncto , memoriam
mirabiliter reparat .
1
Alia inundio : 4. Radicis rutæ,bu
glofl ,phu cum radicibus ana vrc . 4.ca
itorei duorum vel trium annorum , lin
guæ auis quam femen fraxini vocant ,ana
drachm ij. redigantur in puluerem &
miſceantur:poft recipe ſucci eufragię,or
minique ſcharleam vocant,verbenxana
vncjiij.medullæ anacardi vnc.j.axungiæ
veli ,quantum faris fit , fiat vnguentum
liquidum , & ponaturin vaſe cupri vel
ſtanni,veſtet liquidum , nam aliter haud
valeret,vngatur occiput. Quod fi citius
1 iuua
 2
DE MAGIA
$ 20
juuare velis,aut frigidioris capitis fit ho
mo ,& in tempore Frigido, nares hoc o
dorato vnguento intus illinantur. 4.0
lei de ſpica odorati vnciam vnam ,cario
phyllorum fcrup. I. ambari ſeu ambrže
ſcrup. ſemis, muſci gran s. ceræ albiſl.
quod fatis eft ;cuius etiam gutta, ante ce
ræimpofitionem , auribus tepida inſtil
lata conducer.
Emplaftrum quoque de linapi Melue
fecunda deſcriptione Antidotarii vale
bit in affectu frigidiori occipiti ad poſi
tum , vel oleum de ſynapi.Superiora con
ferunt etiam abſque præuia purgatione
vt & ſequentia , his qui frigiditate fola
abſqué notabili humiditate laborant,in
trinſecus quoq;præter ſupra narraca co
ferunt,verus acorus conditus,( quem ca
lamum aromaticum credo, vel galanga)
ſaccharum , florum betonicæ , roriſmari
ni, lavandule , fpicænardi, meliſſophylli,
adiectis longo pipere, caryophyllis, cin
namomo,nucemoſchata , & id genus aliis
odoratis . Valdeetiam iuuatzinziberco
dirum ,adauellanzquantitatem , præſer
tim 1
 CAP . XIII. 521

rim in ventriculo frigido & humido, vt

fereeft in omnibus velpluribus tali cauf
a la & affectu laborantibus : nam reparat
memoriam ſumtum mane in tempori
busnon calidis ,horisquatuor ante cibů.
Confert non parum & hoc; 4. Thu
ris ,cyperi,piperis longi , eroci, myrrhæ a
na confice cum melle, & exeo omni die
fumatur Əj horis fupradictis præſertina
mane .
Aliud ad idem præcipue fenibus va
lens.4.mellis anacardini,thurisalbi,cy
peri ,acori veri, ana partes duas rotundi
piperis, & longiana partem vnam ,my:o
balanorum chebulorum ,cæruleorum a
na partes duas , cumini partem vná , mel .
lis quantum fufficit ,dario fir drach2. lin
gulo mane:diambar.etiam conuenit.
Prodeft & confectio anicardina fi
probe conficiatur, ac poft ſex menſes ea
vtaris :hæc enim acuit ingenium & ſen
fum , & intellectum clarificat , mentem
reuocat, ſopitam lethargiam curat & ar
thriticos , confertque dolori ventriculi
& alui à frigiditate,fed ftupidis danda eft,
&
 522 DE MAGIA

& capiti maxime frigido & piruitoſo, lic

vero fit .4. Myrobalanorum emblico
rum ,belezicorum ,piperis albi & longi,a
na drach.i2.gingiberis, mellis anacardi
ni ana vnc.i.caſtorei,ſtyricis, caryophyl
< lorum ,ana drachm.5.flor. chamameli :
baccarum lauri,cyperi, ana drachm . iij .
mellis,quantum fufficit.miíce in modum
electuarii. Datur in fero fcrupulus , vel
ad modum paruæ nucis fiue auellanæ , id
eft, drach . cum vino calido decoctionis
feminum aniſi& fæniculi: poteft & ma
ne lumi.Caueat veroſumés à frigiditate ,
à cibis phlegmaticis,ab ira,coitu & ebri
1
etate . Anacardi autem antequam in ali
quibusmedicinis ponantur compofitis,
debent in hunc, quifequitur, modum
præparari .
2 Anacardos, ac eos tere optime
in mortario , atque in aceto fortiſſimo
ponāturper dies ſeptem , poft lento igne
in codem aceto coquantur, quod aceri
pars tertia remaneat;tum percola facem
illam , quæ in fundo yalis remanſerit,prius
aceto leuitur extra colato , camque colo
tran
 CAP. X111, 523
tranſmiſſam fæcem , in medicinis pone:
neq; enim anacardorum fructusmedici
nis per os affumendis immiſcentur, nifi
prius hoc modo vel fimili præparentur.
Qyod fi mel anacardinum facere vo
lueris, pone cum ipſis anacardis como
do in aceto coctis tantundem mellis de
1 ſpumati, ac fimulambo bulliant ad fpif
litudinem & melhabebis anacardioum ,
quod in præ narratis affe & ibus operan
1 tur mirabiliter , li ex eo des drach.duas
vel vnam in aurora .
In Sicilia duin recentes funt anacardi,
ponuntur in melle prius liquefacto , &
diu moranturin co,taleque vocatur mel
anacardinum , & habetur vſui abfq; ana 3
cardis & inditur linctuariis. Si ex melle
dentur drachmæ duæ ,recuperat memo
riam exproprietate ſua.
Expertus eft & acorus ( ideſtgalanga )
nutritus ac coctus in melle & reſeruatus,
vt condiuntur nuces ac radices , Gmiliter
piper longum nucxitum coctumque in
melle & afferuatum , nain ſeruant & au
gent memoriam dofis communis drac.i.
Aliud
$ 24 DE MAGIA
Aliud expertum in forma pulueris . * .
Thuris drach 1.cyperi piperis ,croci,myr
shæana drach.ij.terantur fubtiliter, & per
cribrum ducito, & fiat puluis de quo o
mnimane dum ſurgit, detur drach . 1. vel
tero in ingreſſu lecti.
Aliud expertum . 4. Cumini , piperis
ana drach.z.ſaccharialbidrach.z. teran
tur & fiat puluis, cape drach.i . omni die
in mane . " Aliud itidem expertum . 3.
Thuris albi drachm.jpiperislongi vel al
bi ſcrup.vnum , fiat puluis, qui mane to
tus pro vna datione bibitur per plures
auroras cum vnciis tribus aquæ mellis,
vel decocti cinnamomi modici & caryo .
phyllorum .
Aliudæque bonum ac certum . # . cu
mini drach.v.piperis noui drachm..aco
ri verivet galangæ cyperi, myrobalano
rum nigrorum ana drach. ij inellis ana
cardi ( de quo fupra )drach.1 ,mellis com
munis yn c.3.B terenda terantur , & cum
melle prius deſpumato incorporentur &
fiat conditum in pyxide , dato in omni
mane drach.2 .
Praci
 Cap. XIII. 525
Pracipua nocentia memoria .
Caùere oportet in vniuerfum crudi.
7 tates, tanquam rationi infeſtiflimas & to
ti corpori .
Plurima vini præfertim potentis potio
pellima eft: vehementerenim humectat
caput, ac fere nihilæque obliuionem in ,
IS ducit ,quam fuperflua humiditas.
Exterior excedens frigiditas lædit me
moriam ,præcipuè nocturna propter ca
pitis cooperturam.Ire per lutum tempo
tibus frigidis ,ac nudis pedibus præ cære
09 cis cerebrum lædit & infrigidat, oculof
es que debilitat .
Caliditas intenſa valde quandoque
perturbat rationem & memoriam lædit.
Ciborum fumoforum comeftio &
potus,vt alliorum , porrorum , ceparum ,
item calei & leguminum vitetur : Bro
dialia, iuſcula, omniaque nimis humida
effugienda,præfertim veſperi; omnis ec
iam mala maſticatio parua eft.
11 Potus poft comeſtionem dum cibi fic
concoctio cam interrumpens, præfertm
ni à cæna,incmoriæ cerebroq ; valde nocet.
Qyies
526 DE MAGIA
Qyies ſuperflua calorem debilitat;
fuperfluitates retinet& aggrauat , ideo
que lædit memoriam .
Somnus cibo propinquus,antequam
fcilicet defcenderit cibus ad ventriculi
fundum , infeftiſſimus;fit igitur poft duas
horas :ac capite bene eleuato ac cooper
to fiat :non tamen ſuperflue, quia nimia
coopertura vel caput debilitat reſoluen
do; vel replet a trahendo.
Nocet coitus frequens vel ſtomacho
repleto aut famelico , vel quem nullus
fomnus aut quies ſequitur,aut prope Lu !
næ coniunctionem , vel cum alia quam
1
cum propria vxore .
1
Dormire calceatis pedibus, præcipue
am fotularibus,memoriam impedit ,ob
vaporum reflexum : viſum debilitat, &
corpus æftuare facit.
Crudæ herbæ comeftæ , multum no
cent memorię ,vt plurimum fimiliter nu
ces,auellanæ ,caftaneæ .
Videre vel audire non placentia ani
mo: & huiuſcemodi animi fymptomata.
Mecus perimit memoriam ,veltriftitia
per
 CA P. XIII. $27
perſeuerans: nocer & cura rei familiaris
follicita ,
Somnus iipmoderatus >, & vomitus
laboriofus.
Acetum & acetofa omnia fed fi vten
duim aeeto erit in pinguibus & pituitofis,
fit ex potenti vino factuin , calidumque
ſit; & in exiguo áutraro vſul, & cumcin
namomo : ponarurque in vaſculo aceti
calamus aromaticus ſeu galanga, & pu .
legium . Sant qui dicant gallorum offa
exlucta ,veternum adducere .
Iuliantia particularia pracipua.
Fructuum ſtipricorum ex natura vel
arte poft comeſtionem moderara ſum
tio , probibendo fuimos eleuari, inemo
riam iuuat valde.
Temperatorum ciborum & potus, 3
ficutgallinarum & perdicum , præcipue
cerebellorum earum temperata refecio ,
non tantum memoriam , fed & tutum
corpus confortat, vtque animæ actibus
nocet cacochynia : ita innocuos cuſto
dir euchymia,præfertim in teneris annis,
ob id ex plebeia face raro ſublime in
i genium
528 DE MAGIA

geniuin ſurgir, niſi liberalis accedat e

ducatio .
Ante cibum moderate & conuenien
ter exerceri non tantum memoriæ , fed &
ceteris functionibus prodeſt , ſi autem i
motus longus,ſeu exercitium pro corpo
ris robore laboriofum ,vr ſuperfluitates
refoluat ;fitque per loca amæna & ficca:
1
w ſi fieri poteft, omnes corporis partes
exerceantur .
Superfluitatum per inteſtina, per na
res,per palatum ,per os,aures,per vrinam ,
per capitis frictionem cum pectine con
ueniens & debita expulfio, confertplu .
rimum virtuti memoratiuæ, fi poft lom
num & ante exercitium fiat.
", Viſorum auditorumve frequens re
cordario ,memoriam corroborat & con
firmat: nam nihilæque aut cura augetar,
aut negligentia intercidit,ac ipfa memo
ria,quia nifi excolas & iugi meditatione
exerceas inercia fituque corrumpitur.
Gaudium temperatum ,& hopesta de
lectatio præfertim medicatione fcientia
rum ,non ſolum memoriam ; ſed virtu
tem
 CAP. 529
tem intellictam ceterafque virtutes cor
poris etiam augmentat.
Sæpe lauare pedes in aqua calida , in
qua bullierintmelilophyllon , folialau
ri,chamæmelon , & fimilia memoriæ, ca
piti,oculiſque valde confert.
Abluere caput decimo quoq; diecum
lixiuio , in quo parum bullierint chama
meló vel alarum , meliſſophyllon, laluia,
amaracus,ſiue ſamſuchus, laurifolia , vel
fimilia ,additis in æftate rofis,memoriam
corroborat & confirmat, vtin capite ét
iam ſequenti latius dicetur.
Stare pedes poft comeftionem ,vel ſua
uiter deambulare, quo cibus ad fundum
deſcendat ventriculi,inultum expedit &
confert ,ab bonam ciborum concoctio .
nem .
Coriandri bene præparati,& ſaccha
ro inducti poſt cibum alluıprio, prohi
bendo fumos ad caput afcendere , me
moriam iuuat : id præſtat & Diacoto
neon .
Maſticatio maftichis cum modico
zingibere facta ieiuno ſtomacho, ab hu
Z mi
 530 DE MAGIA

midicare phlegmatica Gine moleſtia ca,

put purgat,indeque præpedita conforta
tur memoria. Galanga naribus indita ce
rebrum roborat frigidum .
22. Thusalbiſlimú, tere in pulacrem ,
pone in pura & fimplici frigida aqua, bi
be in augmento lunæ in ortu diei, meri
die , & folis occaſu , facit bonam memo.
ciam acutum ſenſum , exficcás cerebrum
& ventriculum .
Tradit Simeon Sethi , fel perdicis ar
teriis temporum illitum vt penetret, ſe
melin menſe ad memoriam confirman
dam prodeffe plurimum .
Melyſſophyllou confirmat cam , & in
genium acuit, hominemque quocunque
niodo comedatur herba , facit induſtriú :
quod etiam naſturtium in frigidioribus
* & fegnioribus efficere poteft, vnde natū
cítin legnem adagium ; Ede naſturtium .
Meliffa præter hæc animi tranquillita
tem præſtat , ſaporem capiti iucundum
inducendo. Turcuris caro ingenium au
get,vtaiunt.
Gallinæ cerebrum ingenium & me

mo
 CAP. XIII . 1 $31
moriam iuuat , adeo vt aliquos qui deli
rare cceperant,relipiſcerefecerit:
- Semen ormini leu (cherlex domeſti
cæ fertur ad recuperandam memoriam
mirabile, G in puluere ſumatur cum ali
quo potu aut cibo, Item eboris limarara
conducit obliuioni, liparum de ea in vi
no modico fumitur inane.
Item granum vnum tkuris albicumle
ctum petis ,maximeconducitfolú trans
glucitum : nam capitis humidicateni ex
ficcat & ventriculi , acira memoriæ con
fert: facito hocpoft purgationem bis ter
ue jo hebdoinadali multa ad Gir humidi
tas..
Pliriſarcoticum confectio , duarum
drachmarum pódere hora fomni aſſum
ta, vel myrobalanus chebulus conditus
fumptus in aurora horis quatuor ante ci
bum , beneq; manfus femel in hebdoma
da memoriam reſtaurant ab humido,le- ,
fam præfertim : nam roborant intelle
ctum , & iuuentutem fere conſeruant
myrobalani chebuli conditi.
Memineris in materia humida prius
Z Z fieri
332 DE MAGIA
fierieuacuationes.: nam materia humida
plerumq; eft debilitatis memoriæ cauſa ,
vt ſuperius dictum eft.
Nonnulla probatiora ſelectag, medica remedia
compofita feruantia multumg, au
gentiamemoriam .
Antidotum mirabiliter cöferens me
moriæ , lethargiæque velobliuioni: ven
triculum confortat, & omnia debilitata
membra ex phlegmate & frigore.
Gingiberis,galanga ,maftiches,cu
mini origani ana 3 vj.nucis muſchatæ ,
calami aromatici, afari, carpeſiorum ,j.
cubebarum , ligni aloes,maceris, ſeminis
apii,ammios ana drach . 2.thuris albi,ca .
ryophyllorum , cardamomi zedoariæ ,
pyrethri, caſtorei, piperis longi & nigri,
coſti, cyperiana drach . 3. menthæ ficcæ
vnc. med. terantur & puluerízentur o
mnia , ac cum penediarum & mellis de
ſpumati quantitate ſufficienti fiar eclig
ma.Cuius nodus vſus, & reliquorum fit ,
præſertim tempore frigido vel non cali
do mulcum ,& per interualla .
Pilulæ quæ languenti cerebro comie ,
niunt ,
 CAP. XIII. 333
niunt, præſertim ſenioribus ac frigidis.
H. ſuccini odorati ſeu ambræ electa
drachm . 1.ligni aloes, ſcrup.B.cubebaru
fcrup.duos:cum vino meracillimo, piku
Las confice quindecim , da binas ante ce
nam . Catapotia ad memoriam efficacia.
2.Cubebarum ,calaminthæ , nucis mo
fchatæ ,caryophyllorum ſing.drach. 1.fb.
churis oprimi,myrrhæ electæ ,ambario
rientalis (ing, drach.1.f.moſchi gran.s.
cum aqua maioranæ pilulas confice,prę.
be vnam ,2 hora decubitus: duas vero in
folis ortu & horis 5. ante cibum , hieme
per menfem vere & autumro rarius.
Pomum odorandum pro memoria :
2.Radicum iridis drach.i.ß .ſeminis ſe
ſelis, id eft , fileris montani, techadis aria
drach . 2 , nucis mofchatæ drach . med.
monthæ drach ...ambari (vulgo ambræ )
thuris ,calamenti,ſtyracis,ligni aloes,ana
drach.ined.ladani quantum fufficit , fiat
pomum ſecundum artein ; quod tamen
ex calidioribus fiet hieme, 8 minuscali 1
dis in æſtate .
Probacillimum exprimentum ad in
z 3 geni
$ 34 . DE MAGIA

genium & memoriam , quod ferunteffe

Ariſtotelis.2 .Vrſipinguedinem , quam
habetin huniero feu ſpatula dextra, ea
que repone in velica iplius vrli ſimulcú
eius vrina, & fimul ſtent octo diebus;tum
extrahe, & accipe ſuccum ormini que
ſcharleæ domeſticæ, eufragiæ , verbenæ ,
bugloſſi,phu ſeu Valerianæ ,aloes,omni
um æqualiter,& fimul miſce cum prædi
Cta pinguedine ſuper ignein cum lignea
ſpatula agitando,quod fiat vnguentum
fpiſſum ,ex quo cũvolueris,accipe quan
ritatem parux fabæ, & vnge frontem &
tempora fricandoaliquantifper, & audi
ta recordaberis ,
Lixiuium pro ablutione capitishumi
di frigidiq; confortatiuum , & memoriz
conferens ; deber auté effe ex cinere far
mentorum vel quercus; poſtea intus hæc
bulliát.34. Acori veri , ftcechadis ,foliorú
lauri ,roriſmarini,iuæ ,laluiæ ,ana manip :
vnum :exiſto lauato caput ; poſt vero ab
lutionem aquevicę modico linçiput ma
defacito , & fequenti puluere aſpergito .
F.pulegii ,calamenti , caryophyllorum ,
fan .
 CAP. XIII,
fandaracæ ,macis, ſtechados,méthælic
cæ ,maioranæ , ana 3.v.milce & fiat pul
uis ſubtilis , & poſt infperfionem fuper
pone ſtupain canabis ,aliis quoq; diebus
ingrediés lectum pone ſuper capitis bre
gmate ex puluere illo etiain illoto capite ;
nam ficcar,8c.
Aliud lixiuiuin ad confortandum ca
put & memoriam . 2. Hederam mura
ralem ,rofinarinum ,laurum ,ſtæchadem ,
marrubium aüt betonicam , & bulliant
in lixiuio ,quo caput laua. Idem fere ope
rantur cuprefli nuces, frequentivſu . Sed
vecum lixiuio ſaponem quoq; habeas .
Saponis Venetiſeu Gallici1b.2.całami 2m
romatici drach.z . maioranæthymi, ſtæ
chadis Arabici,nigellæ : caryophyllorum
cardamomi, ling.dra.2.radicis iridis ficcę
& odoratęvnc..miſce,ac cũſapone ſub
tiliter inciſo aur derafo excalfacto , miſce
ac fac maſſas feu pilasin modú nucis ill
g'ádis; & finulob liccarem rerú cómifce
re non valeas ,adde parú aquæ maioranæ
vel alterius cóuenientis . Poftea bene ex
Giccetur caput linteis calidis cófricando:
Z 4 nec
 136 DE MAGIA

nec caput prope ignem teneat, ne vapo

gestrahantur
ac repleatur caput.
Aludin humido capite,quo bis vel ſe
mel in hebdomade vtendum . 2. Senz ,
rofarum ,forum chamameli, acori , ſtee
chadis, foliorum lauri, nucum , cupreſli,
faluiæ , iux , baccarum hederæ , partesa
quales , hæcin hieme bulliant in lixiuio
pro lotione capitis, at in æſtate remoue
Itachadem , & rofas adde, ac aliqua mycti
grana , & minus calido vtere .
Optimum remedium aliud, ſed longe
difficilius paratu.14 . Florum citrullorum
ficcorü,buglofli , roriſmariniana drach.
duas,chamæmeli, violarum ,rofarum ana
drach.s.med.lele
lis drach . duas, feminis
viticis , ruræ ca mp eſtrisana ſcrup. 4. fo
fiorum lauri viridium maioranæ , ftacha
dis, (aluiz , florum ſambuci, artemiſiä a
na drach .3. contundantur optime & co
fundantur in 15.3. aquæ vitæ optimæ , &
vnc. 6.aceri albi fcillitici fortiſſimi ac fi
mul quieſcant duobus diebus in vaſe vi
treo bene cooperro , & poftea deſtilla ad
cineres cum ſuauiigne:deinde koleị da

tere
 Cap. XIII. 337
verebinthina deftillati optimiz.18.olei
de been deſtillati 7.8.prædi &tæ aquæ de
ftillatæ3-24. loco oleide been potes ac
cipere olei deftillati de adipe vrlino, fed
'melius ſi de vtoq; acceperis partem ine
diá , fi vero neutrum repereris, recipe o
leum ſambucinum :adde prædictis rebus '
capilloshominis bene adultos,nama,p
prietate euigilare faciunt , & excitantle
ilargicos , miſceantur & diftillentur in
vaſe vitreo-vſquead extractionem rotius
aquæ , & aquan ipfam ſeorſim ſerua , de
inde recipe euphorbii drach - quatuor,
piperislongi drach.3.3.cumini drach.iij.
thuris maſculi clari vnciasij . & drach.ij .
maſtichis myrrhæelectx ana vnc . j.ana
cardorum bene contuforun vnc . 1. dra .
2. carpobalſami drach . 4, pulpæ caftorei
drach.ved. myrobalanorum emblico
rum drach .4. B.opopanacis vnc.z. ſerici
crudi minutimque inciſi drach.j. B. coſti
radicnm peoniæ feminæ ,cyperi electia 1
na ſcrup.quatuor,ladanidrachm . 3. fan
guinisdraconis, id eft , gummiira ob ſi
militudinem di &ti drach.ij.ß.bdellii clari
ZS drach .
 A
538 DE MAGI

drach . 6.puluerizanda puluerizentur oa

prime, & omnia infundanturinpredicto
oleo toto , & licquielcantin balneo tem
perato, limulin vaſe vitreo bene obtura
to diebus quinq; led Gngulodie arundi
ne ficca coinmoueanturmifcendo ,poſt
ea colentur, & optimeexprimantur cum
panno rudipriusinfuſo in aqua & bene
i
expreſlo. Ecoleum poſtea caliter expreſ
fum deſtillerur , vel fiat ficut in deftilla
tione olei deladano fit , videlicet primo
incipe cum igne carbonum leui ad for
nacem ,donec leuiter ebulliédo incipiat
communiterdeftillare , de hincprocede
cum leui & pauca flamma, & quandoq;
interpolata , donec liquidum & ſubtile
deſtillerur, quaſi totú exappoſitisoleis,
ido fcire poteris ex viſu ;ſed meliusexpó
dere olei deſtillati; poſtea procede cum
igrie carbonum mediocri,omittendo o
mnino flammam & deftillatum ſeruerur
in vaſe vitreo bene clauſo . Demum reci
pe Galliæ moſchatæ , caryophyllorú, ma
cis, cubebarum ,mucum moſchatarum ,
cardamomi, ana fcrupulos quatuor,fpicę
cala
 CAP. X111. 539
calami aromatici, corticú citrei exterio

POLi rum ,an.ſcrupulosij.ligni aloes boni dra.

2.B.ambari electi,drach.3 1. mofchio
primi,drachm.2.13.puluerizentur omnia
Odio fubtiliter , & miſceantur cum toto prædi
co oleo deftillato , ficq; fimul quieſcant
duobus vel tribus diebus in calore tem
perato , & poftea iterum deſtillentur arte
fua, & ad ſubtilem fubftantiam reducan .
tur,ſeruenturque in vaſe vicreo forti, be
ne claufo cum cera, & eft optimum . Vte
di modus taliselt, vtprius fi oportetfa
cta purgationetotius vel capitis , eo vra
risincipiendo menſe Nouembri per dies
quinquaginra cótinuos, poſtea femelo
mnib.oco diebus ; poftea folum quádo
vis memorari,capiédo illúin ſero præce
denti ante mane quo vis recitare vel có
cionari . Optimūiride in frigido affectu
erit oleú ſequens.4.Terebinthinæ rea
næ ſi haberi poteft (náex Cyprovtpluri
mū Venețiasadfertar ) veleiuslocolari
cinā lume libręynius pódere,laterű anci
quorûpoſt coctioné haud madefaccorű,
qui in fruita redacti, acigniti exſtinctiq;
Z 6 in
$ 40 DE MAGIA

in oleo veteri oliuarum fuerint,15.3.ma

ſtiches vnc.i.terantur laceres , & cum res
ſina bene commixti modo chymico in
vaſe vitreo bene incruſtato , igni clibani
àut fornaculæ adponancur, liquorefque
manantes leorſim colligantur, nam tres
varii coloris defluenc bonus, melior, c
primus .
Vnguentum in idem : 7 . Adipis vrſi,
capi,gallinæ ,vaccæ , & gummi hederæ ,a
na pondus æquale omniaque alembico
vitreo deftilla ſuauiigne, quo oleo vnge
tempora & pulfus manuum , ter in heb .
domada, & rem optimam ſenties.
Vnguentum quo tempora vages me
diocriter in tempore frigido cancum
modo: 2 . Talpæpinguedinem vrſi,mu
ftellæ ,caſtoreique ana fuccibetonicæ , &
roris mariniana; ex oinnibusconfice vn
guentum ,quo vtebatur, vt fertur Ariſton
seles.
Vt profunde memoria teneas & per .
petuo ,vtque velociter apprehendas hoc
vü ſunt multi magni viri , 2. Radicum
linguæ bouinæ , radicum Valeriana ana
Vn
 CAT. XIII. 541
vncias quatuor,radicum rútævnciasdu
as: fac inde pulueres ſubtiliffimos,poftea
recipe fuccum eufragiæ ſcharleæ fiue or
mini,verbenæque ana vncias iiij.coletur
bene fuccus per pannum , poftea miſce
fuccos fimul, & pulueres feparatim ,poſt
ca recipe medullam anacardorim vnc.
vnius pondere, & fac puluerem vt fupra.
Item recipe linguæ auis, id eft, femen fra
xini, & fac puluerem ſubtiliffimum ,poſt
ca mifceomnia prædicta fimul, ſcil. ſuc
cos & pulueres, & accipe fartaginem ter
ream vitreatā, & pone ad ignem , intufq;
pone ex vrſi pinguedine, & funde ſeulis
quefac paulatim , & intusproiice dictos
pulueres cú ſuccis miſcendo ſemper , ap
ponendo de di &ta pinguedine quouſque
fiat vnguenrúfubtiliffimú, quo vnge té
pora & parté memoriæ , & fronté , & ver
ticis partem verſus nucham :hocq; ter vel
quaterin anno facies, & continuabis fic
vnguendo, etiam prout magis aut minus
oportebit: hoc enim in virtute excedit
ſuperſtitiofam artem notoriam .
Ad idé Rec . O &to calices aquæ cómu
z 7 nis
342 DE MAGA
nis ,foliorum hederæ , ſtæсhadis ,ana ft.j.
B.ponantur fimulin aquaad bulliendum
fere ad confumptionem aquæ ,poftea co
letur beneque exprimarur, & intus pone
modicum terebinthinæ lotæ cum roſa
cea,poftea caputlaua cum bono lixivio ,
& poft exficcationem vnge cum prædi
cto liquore tempora & occiput.
Pomum odoriferum ad confortatio
1
nem cerebri frigidi 2. Ladani, ligni alo
es,ſtyracis,ana drach.j.caryophyllorum ; 1
nucis moſchate , ſeminis ocimi ana dra.
med.cum aqua roſacea , in qua nonnihil
moſchi & ambari diflolatú lit, fiat pomū.
Adhabendam profundam memoria,
vel fi quiseam ex debilitaté vel infirmi
tate amióffet: valer etiam vertigini. 7 .
Rorisifariņi, id eſt,libanoridis ,boragi
nis,chamæmeli; violarum , rofarum ana
vno.vnam , ftæсhadis ,folioru lauri,maio
fanæ , faluiæ ,anavne.ij.omnia incide &
& pone in oprimovino , & poft diem deo
ſtilla per alembicum vitreum aut vitrea
tum ,& deftillarum ferua , in quo ponete
rebinthinæ odoratætt.ynam , thuris albi
Vn
 CAP . XIII . 543

1 vncias viij.maftiches, myrrhæ, bdellii,a

nacardorum ana vnc.quatuor :omnia te
re,& dimitte ficftare per dies 5. cum de '
ftillatione cooperta,poftea deſtilla in ta
tú cum igne fortiori, donecexeisoleum
habeas,quod ferua bene clauſumin am ,
pulla vitrea bene cum cera & pergames
no obturata , modus vfus talis eft.I.ex
eo quantum caperet cortex auellanæper
os, & vngeetiam partes memorię,fcilicet
occiput & quaſuis partes iam dictas, o
primum'experieris
Poſlem hic plura etiam vtilia remedia
aggregare , fed hæc fufficient, & viãſtru
ent aliispro occaſione parādis : nam kre
uirati ſtudui, & meliora ex bonis ſelegi,
nec penes me,vt nec Chriſtianum decet,
latere volui :plura & non ſpernendaco
polita reperiet, quicunq; apud Antoniú
Fumanellum Medicum Veronenfem , in
opere ſuo, De compofitione medicame
rorum , c.16, Hicea non tranſcripfi,ne a
etū agerem ,quamuis meis aliqua ex par
te conſonentilliusnónulla ,eligat quiſq;
quod fibi conueniens fit, & qui neſcit,
me
$ 44 DE MAGIA
medicum conſulat docum , meminetit
que nihil fine labore fieri aut parari di
gnum laude,nam omnia propoſuit labo
r1Deus:nec funt fpernenda media illi ,qui
finem affequi deliderat :cũneciuxta phy
ficos,exextremo ad extremum peruenia
tur,finemedio cóuenienti: enimuero fe
gnium eſt non optima quæq; libi ad imi
-tandum proponere , vt fieo pertingere
non valcamuspropius faltem ,quam fieri
poteſt accedamus,quamuisnon ex omni
ligno ( vradagio fertur) Mercurius fit.
Philoſophica conſilia, & canones ,76
miniſcentia præceptar
Vt Ariſtoteliplacer, duo funțmemo.
rationis actus,memoria ſcilicet,& remi
niſcentia : quanquam reminiſcentia re 1
{piciated, quorum ſumus obliti,Gitq; exi
ftimatiuæ leu cogitatiuæ virtutis officiú
non principalitermemoratiuæ ,vt Auer
roes
& Albertus in fuis tractatulis volue
re :vel dicas ,facultatem illam reminiſce
di effe mentem & intellectum , vt The
miſtius voluit ; quoniam nulla facultas
videtur diſcurrere ,niſi intellectus.Hæca .
fine
 CAP. XIII. $ 45

fine obiecti præſentia in homine ſolo eſt ;

nam cum obiecti præſentia etiam in bru
tis reperitur , vt Ariſtoteles innuit , & in
cane venatico ſatis pater : diciturq; ſenſus
phantaſticus,
Memoria vero eft retentio imaginam
prius ab anima perceptarum : quæ tamen
neq; vtiliseſt,nili & omnes retineat,& eo
ordine, quo eas concepit, reddat :non eft
autem præſentium , neq; futurorum ,ſed
præteritorum tantum , vtinquit Ariſto
tel. Memoria rurfus & reminiſcentia :
quamuis eidem ſubiecto genere compe
tunt:differunt tamen apritudine ,quoniá
bene reminiſcentes communiter male
memorari conſueuerint: tempore item
memoria ſemper reminiſcentiam præce
dit , non enim quis reminiſcrpoteft ,nifi
ex his , quorum habet memoriam : hæc
etiam multis aliis animalibus cóceffa eft,
illa vero ſolis hominibus : nam cum re
minifci fic velut fyllogizare, id eft, exno
tis ad ignota deuenire , hoc vero propriú
fit hominis, inde fir & reminiſcentiam
hominis elle munus,vt fuperius innui.
Ad
 546 De MAGTA
Ad memorandú quatuor motus con
currunt:primuseſtmotusfpirituum , quia
cogitatiua ad memoratiuam figuras aut
ſpecies tranſportant. Secundus eſt pi
tura,fixaq; figurarum in ipſa memoria.
Tertius elt reportatio à ſpiritibus, à
memoratiua ad cogitatiuam ſeuratioci
natiuam .Quartuseítilla actio ,qua cogi
tatiua recognofcit, quæ proprie eſt me
morari. Dicimus etiam ,quod actusme
moriæ vel reminifcentiæ fupra cres ses,
quaſi tria obiecta per fe cadir,videl ſupra
rem alias apprehenfam ,fupra actum, quo
illa res alias apprehenfa fuit , & fupra
tempus deretininatum velinderermina
cum in quo apprehenfio illa fuit.
Ad cuiusliber harum rerum defectú
neceffe eft deficereetiam memorationé.
Quapropter etiam bene memoria ficde
finietur , quod fit Apprehenſio in anima
exiſtentiam ſpecierum ,cu nindagatione
& inquiſitione: ſed de his in primo cap.
1 iam dictumn Nunc de artificiola memo
ria dicere inftituentes , quæ oporteat de
fe præftare volentem memorari præfcri
be.
 CA P. XIII. $ 47
bemus.Erunt autem pro nunc præcepta
viginti, ſed breuibusverbis complexa.
Primum iudicato ( hoc & fimilia ſint
dicta iunioribus ſtudioſis) ftudia quæ ſe
queris omnium præftantiffima: & te felia
cem ,li conſequeris ſapientiam ,& fapien
tem audias præceprorem , quem etiam
cogaris admirari : plurimum enim me
moriæ conducit, li,quæ aut leguntur , aut
audiuntur,cum admiratione ac volupta
te incidant.
2. Eam ſcientiam iudicato difficilem
& perpaucis bene cognitam , quia inde
oportet ingenium aflurgere :& id vtile eit
memoriæ ,
3. Attente & accurate audias præce
ptores :fimiliter ſi legeris,faciasjad ſtudió
omnesanimi virescongregando :nec va
getur mens tua , ſed coge illa ibieſſe , aut
paruo murmure eam reuoca; ille enim
eſt docilis auditor, quiarrente para tuseft
audire:nam ex diligenti attentione ma
ior fit motus,acimpreſſio firmior. Vnde
Terentius: Vbi intéderis ingenium ,vales.
4. Cùm multa lis colle &turus, quan
tum
 A
548 DE MAGI

breuita
cum fieripoteft , ad paucitatem
temq; reduces,aliter enim addiſcens,ali
termemoraturusprocedit : nam qui ad-.
ellſcit, gen " in ſpecies ſecar vfq; ad fpecia
liſena ,qui vero vultmemorari,mulritu
dinein in vnú , vel Caké in pauca redigit.
Verſus quoque ad memoriæ fidelita
tem conducunt; propter compofitionis
ordinem ,& ſtructuram haud temere va i
gantem ac fparſam ,ſed certis conclufam
limitibus, vtanimam non patiantur ab .
crrare . 3

5. Ordoanteomnia diligatur in diui

fione corporis in mébra , lictractatusin
capita , & capita in concluſiones ſecabis.
6. Singula fæperepetenda, ita vt cum
vnú caput & ſequens pariter didiceris, &
primum & ſecundum rurſusanimorepo
tes: & cum tertium didiceris, rurſus à prt
mo inchoandum erit, & ficfuccellige .
7. Complexurus multa , membrarin
fecabis,nediffuſa mulritudomemoriam
confundar. Vnde Poëta ille : Scire ſivis
banc rem ,tota fitſeparata minutim.
8. Sit tibi frequens & diuturnadeea- '
dem
 CAP. XIII. 549

aum re cogitatio , vel cum aliis diſpura

tio , vel alteri declaratio , ex frequentatis
enim a&ibus generatur habitus , qui eſt
memoria. Nec à diſputatione deterreat
crroris cimor : nam tenacius retinebis,
quod didiceris cū rubore : vnde Seneca :
Memoria nihil perdidit,nifig fæpe non reſpicit.
9. Conare vt intelligas, quæ volueris
memorari; neq ; ita curădum eft,vtmulta
legas, quam vtmultaintelligas;aut pauca
multum legas, corum præſertim , qui non
nugis chartas implent.
10. Caue ne obfint memoriæ literæ ,
neſcilicet illa, quæ ſcripſeris in memora
bilium libello , ea veluti certa & alligata
tenens, cuſtodire deſinas, & ipſa ſecuri
tate fidens, è mente dimitras. Clarúeftin
hoc Antiſthenis Athenienſis exemplum,
quiamico cuidam deploranti,quodco
mentarios ſuos perdidiſfer.Oporruit,in
quit , ilta porius animo quam chaitis in
fcribere :ſentiens,librorum fiduciany efla
cauſſam quo minus memoriam exeicea
mus.
II . Procuranda eft cibi concoctio , &
quæ
 sso ) DE MAGIA
quæ ob ſunt me moriæ , fugienda ſunt,&
Sinc in vſu , quæ illi conferunt, vtfupra c.z.
& 4. dictum eſt.
12. Liberandus eft animus ab aliis co
gitationibus ,ab his ſcilicet quæ ftudium
non refpiciunt:nā :Pluribus intentus ,& c.
13. Non audienda tantum , ſed etiam
videnda ſunt ,quæ volueris memorari:ná
femel videntesmàgis memorantur , quã
idéneidem ſæpe fæpius audientes.

14. De quibus interrogatus fueris ,

confeſtim ne reſpondeas,id eft,abfq; me
ditationė, nam łubica reſponlio femper
inconfulta eſt.

Is . Meriri debes vires ingenii tui, tuę

que memoriæ ,ne ingeras illiplus , quam
femel capere poffit aut tenere:exemplu à
ſtomacho fumendum , quia fi lupra vires
oneretur, inualidior fit, non enim con- .
coquit, nec impinguatur corpus guloſi;
ita quicquid addiſcitur, niſi retineatur,
parum prodeſt ;ideo fi ;quaritum oporte
ret,retinere non poteris, numerum mul.
1 tiplicabis, & côtinuam imminues quan
titatem .

16.Cer
 CAP . X111 . si
16. Cercas horas ſtudio conſtitues il
las præſertim , quibus à cibo ftomachus
feu ventriculuserit vacuus :tunc enim in
genium vaporibus non obtenebratur:
horæ conucnientes erunt conticinia , &
matutinigalli cantus , curabilque, ne ali
qua ratione fortunę deſerastempora ſtu
dio decreta.
17. Veſperi quotidie ,quid diſcedo lu
cratus fueris ,repetes,imitationeCatonis
qui , quicquid die feciſſet,legiſlet & dixif
fer, in crepuſculo commemorabat.
18. Memoria eſtà teneris exercenda,
vt & in iuuene & viro promptior fit &
pacatior :multum autem refert,quo quis
doctrinęgenere à teneris imbuatur :na:
Quofuerit imbuta recens feruabit
odorem Tefta diu .
Omnia enim pueris noua ſunt: noua
autem & admirabilia fortem , faciunt in
'meinoria impreſſionem .
16. Ad animi recreationem viriumq;
reparationem non ad obfceua confugi
es , fed mutato id facies ſtudio : remittere
enimanimum , quá amittere , melius eſt .
Se
 552 D. MAGIA

Sed & ludicra Chriftianorú debenterte

feria.Poft ftudia igitur feria velgtauia ad
leuiora confugiendum , vt ad hiſtoriam
vel exercitia muſicalia :nam vires reparat
alitq; tempeſtiua quies, acetiam maier
eſt poſt otia virtus . Sunt, qui ludere ma
lint, q quidé cóceditur, fi ludus fit ludus,
& non resſeria : fitq; breuis, honeſtus,ſi.
Fic dolo,vel damno autcupiditate. Mo
uer ingenium ludus duodecim fcrupo.
rum ,qué moderni ſcaccoruin nominant,
fedin eo nimis ſæpe adhibetur reinporis
& ſtudii, quod præſtaret melius colloca
re . Paruæ pilæ ludas etiam toti corpori
proderit: deambulatio præcipue capiti:
vcilius erit fimul diſputare & inambula
re , manufq; mouere. Hæc animi recrea-
tio non lit diuturna,neq, frequés, & præ
ſertim horis ftudiinon agatur.Reuolan
dum eft ftatim ingenio cófirmato ad ftus
dia literarum , ne tempusdepereat, quo
nihil carius, agendumque, vt quod de
perditum eſt, auido ftadio recuperetur.
; Namque ( vtait Philelphus:)
Ludus,crede mibi,nullus tibipulcrior alter ,
Nes
 CA P. XIII. 553
Nec melior quiſquam , nec quo magis omnis
acerba
Cura laborg,vacet,quam fivirtutibus almis
-Te penitus dedas,virtus leuat aurea curis,
Lætitiagzanimum reficit ,reddirga beatum .
20. Ne diſcedas à præceptoribus, ante
quam deceat. plures eniin ſcientia in
lummos euaderentviros , nifi priuselle
difcipulos puderet ,quam íapere valeant.
Proderit & alios docere, dictare, decla
rare ,interiogare,ac refpondere: dubita
re de nonnullis bonum eft ,modo id line
ratione non fiat.
Vltimo, interinfelices dies illum com
putabis ,quo aliquid non profeceris, di
diceriſve,quod cuum effe poffit, vt mulla
dies fit ( vtin adagio eſt) fine linea.

Precepta reminiſcentia.

Primum præceptuin eſt, ex ordine &

reminiſcibilium confequentia ; cum e
nim didicerimus ordinatim aliqua con
nexione & dependentia quadam ordi
nata , & de illorum aliquo oblici fueri
mus, id facile reminiſcemur ordine res
Аа petis
$ 54 DE MAGIA
petitio :cognito enim antecedente , faci
le in conſequens deducemur,& deperdi
tum inueniemus. Recte igitur dicit Phi
lofophus ; Quæ bene inuicem ordinata
funt, bene reminiſcibilia funt : quæ vero
male ,difficulter in memoriam reuocana
cur. Facile enim gefta recentemus, cuir
eo ordine in oratione collocantur , quc
facta ſunt : quoniam ſicut ſe habent res
geſtæ ad inuicem , ita ſe habent, & inmo
uendo animam .
Secundum ,vevno Gmili in confimik
prouehamur:vtſi Homeri non recorda.
mur , Latinorum poetarum principem
Virgilium memoramur,ex quo facile in
Homerum Gręcorum vatum primarium
deſcendemus.
Tertium eft , vt aliquando contraria
cogitemus: qui enim memorerit Hectc .
ris,reminiſcetur & Achillis.
Quartum eft, loci ac temporis recor
datio ,in quo res tractata eft, locus enim
& tempus facile rem adducit memoriæ
Sunt etiain tres argumentorum ſedes, a
fimilibus ,à contrariis,a propinquis.
Quin
 CAP . XIII. 1

Quintum eft,res omnes à proprietate

jepetere:vt H laginatimeinoriam habere
velimus,ad DionyſiumSyracufanum de
fcendamus, vel recogitemus, qui yt an
ctor eft Iuftinus , præ fagina viſum per
didit.

Delocali vel artificioſamemoria.

Artificioſa memoria eſt diſpoſitió i
maginaria in mente rerum fen Gbilium ,
fuper quas memoria naturalis inflexa per
eas admonetur, vt memoratorum façi
lius, diſtinctiuſque recordari valeat; ac
( vt inquit Cicero ſecundo ad Heren
niun) ex locis veluti ez cera aut tabella ,
& imaginibus veluti figuris literarum
conftat. Sicenim fieri ſolet, vt quæ acce
pimus,quafi legentes reddamus : neque
multum interfit ,an à vertice, an à calce
incipiamus. Locos ipfos ordinatoselle
oporter :nam fi in iis confuſio fic confun
dantur omnia neceſſe eſt. Multos eriam
Asseſſedecer, vtmulta locari eadem ex
< citatione poffint; Cicero centum cos
elle debere iudicat . Thomas Aquinas
Aa 2 plu,
 ‫ار‬ De 1.1 AGIA
plures habendos confuluit. Hos mula
variis artibus quæſiere, Methrodorus in
fignis duodecim , per quæ ſol meat,terce
nos & ſexagenosinuenit locos : quod tot
gradibus apud Aftrologoszodiacus feca
ri foleat; Cicero familiarem domum fins
xit, locis diſcretam multis,placuitque illi,
vt inter locorum quinaria , vel manum
auieain , velaliud quid diſcrimen figure
inus,quo alter ab altero lecernatur; in ea
iſque immobilem ordinem haberi , vt
ſemper dextra ingrediamur & egredia
mur. Quidam non ignauus auctor ex a
nimalibus locosfingebat,& eorum ordi
nem ex alphabeto Latino deduxit, vt à
ſingula fittera vnius animalis nomen in .
choarerur,perindeacfinomina hec elsét:
Alínus,Baſılıfcus, Canis,Draco, Elephas;
Faunus, Gryphus,Hircus, Iudencus,Leo;
Mulus,Noctua,Ouis,Panthera ,Qualea,
Rhinoceron ,Simia, Taurus, Vrſús, Xy
ftus,Hyena, Zachæus: Philofophus (qui
de hisfcripfit:) hæc ſingula in quinque
locos diuidebat, in caput, in anteriores
pedes,in ventrem , in pofteriores pedes
 CAP . XIII. $57
& caudam : nam huncordinem ipfa na
cura porrexit :neque confundiin eis enu
merandis ingenium poteft.Sic itaq; cen
tam & quindecim locos nactus,in eis re
rum memorabilium imagines ſculpebat,
ac etiam in loquentis facie multa inge
nio ſcribi præcipiebat,in capillis,in fron
te , in oculis , ficque deorſum ad pedes
defcendi. Mihi vero facilimum videtur
non modo centum , ſed propemodum
infinitoslocosreddere & effingere: cune
neminem lateat ciuitatisoriginalis fitus,
velin qua diu habitauit. Igitur cum per
portam mens ingreditur,dum fecantes fe
ad diuerfas regiones vias cóſiderar,dum
que amicorum domos , ædes publicas,
prætoria publica repetit,miram locorum
quantitatem aſſequietur.Acceder ad hoc
poreſtas atria effingendi,in quibus quan
Eum libeat,numerum locorum faciet, vt
infcribi quæcunque voluerit poffint. Et
quia breuis atque efficaxeſt doctrina per
exempla,hincexempla ponam , vt res fa
cilius intelliga : ur , de decem ponam ex
empluin ,& confequenter ex proportio
Аа 3
 DE MAGIA
‫ہرگ‬
ne habebitur velde mille. Capio igitur Deter
domun magnam & vacuam , ad quam
non m
non frequenter ſed raro ire debes, & fta
te.net
tue primum locum qui eſt apud oſtium
tis. I
diſtans ab oftio pertres pedes. Secundus bilia
locus fit ab iſto diſtans per duodecim vel ſunta
quindeciin pedes,vt,verbi gratia , fit an Grua
gulus vnus . Tertius locus lit à fecundo
diftans per totidem pedes, vel duode
live
cim ,& erit forre alter angulus , vel mc
gn
dium inter angulum primum & ſecun vi
dum.Quartus ,erit angulus. Quintus, e
de
rit angulus diſtans per tantundem . Se
xtus conſimiliter; & finita (cala, intrabis 81
b
vnam cameram , atque intra oſtium in-,
mediare lignabis ſeptimum , deinde in
primo angulo cameræ octauum , & in fe
cundo angulo nonum , & in tertio decis
mum cum ſua diſtantia. Si vis plura loco
excas cameram , & ſigna ficalias cameras
proportionabiliter. Nota tamen , quod
diftantia data mediocris eft & conueni
ens ,fed fi tanta diſtantia non inueniatur ,
fed minor vfque ad octo vel ad minus
quinque pedes adhuc tolerabile fores .
De
 CAP . XIII. 559
Detemplo ſcito, tale effe debere, quod
non multum ſit frequentatum etiam à
te, ne multitudine imaginum confunda
ris. Iſta loca debent effe fignamemora
bilia & manuductibilia , loci enim non
ſunt anguli, fed fixæ imagines in angulis
ſituatæ , ſuperquibus ſicut ſuper chaita a
· liæ pinguntur imagines delebiles , ficue
literæ. Vc, vei bi cauffa, primus lo cus
gnatur per vrinale,ponendoin eius loco
vrinale . Secundus fignabitur per pyxi
dem.Tertius permortarium . Quartusfi
gnabitur perpiſtilluin ponendo illud is
bi.Quintusper pugillare. Sextus per pe
dem leporis. Septimus per cribrum . O
ctauus per facculum ponendo fimiliter
facculum . Nonuts per panem cereliny,
Decimus per cannas cafliae, & c . Et ifta
nomina oporter mente ſemper tenere, &
loca de quinto inquintum , vt quinarii
loci menti ſemper habeantur : de diſtan
tia fatis dictum .Scito tamen, quod vſque
ad viginti quinque licet tranfire, nec vl.
tra :ne fiat negatio in imaginibus.Et con
fimiliter dicatur de quantitate quantum
Аа ad
560 DE MAGIA
ad altitudinem ,ne fint multæ altitudinis, ta:
fed à quinque vfque ad duodecim pedes . fu
Et notetur quilibetquintus , vt dictum ac
eft de ordine, te qualitate autem , vt non ta
nimis lucidæ ,nècnimis obſcuræ , necni PE
mium frequentes. Tranſeamus ad ima
gines, quæ funt res collocandæ : debenti
C
ta imagines nobis notæ in iftis locis col
locari cum moribustalibus,vtper eas va
leamus memorari,verbi gratia, volo me
morari de viginti nominibus, ſic faciam :
in primoloco imaginem Petri mihi no
viflimi locabo , cum vrinali in manu ple
na vrina quam funder ſuper lacobum
mihi notiſlimo, & exiſto actu notabili,
horum duorum memorabor, & fic duo
rum nominum memoriam mihi fecero .
In ſecundo loco ponam Marcinum mihi
notiffimum (nam oportet imagines iſtas
elle notiffimas, vt citoin memoriam re
currant ) qui ponet digitum ſuam in py
xide & extraher vnguentum , quo cum
digito orificium vnger ani Henrici mihi
noriilimi.In tertio ponam Andream mi
ki itidem notum ,qui cum manu ex mor
tario
 CAP . XIII. SGT
tario extrahetemplaſtrum , quod ponet
fuper faciem Franciſcr, vel alios ridiculos
actus fabricando,ex quibus memoria de
talibus nominibus confirmetur. Er ita
pariformiter procedaturin aliis.
Similicer firecordari voluero alicuilis
cum fuoactur, illum imaginabor cum re
illus actus, vt fi recordarivelim alicuius
comedentis ficus , tunc imaginabor ,
quod cum ficu aliquod feſtiuum faciat
vel ſtupenduin .
Si argumenta recordari vis, capias
ſubſtantiam argumenti', & ipſam ran
tum locabis , quria torum argumentum
haud poffetlocari, ficque de aliis rebus
fuo modo .
Rurfus de figuris etiamnum diſſera
mus his quinque præceptis.
Primuin eſt, vt autrifum moueat figu
ra , aur miſericordiam , aut admiratio
nem , facile enim inuenitur figura quæ
affectum animæ conuertit . Exemplum
huius, eſt ſi in ore alinirabidi caput An
tonii conſtituam morfibus fere confrin
gi , cruorem effluere, auxilia petere , ac
AŚ pala
462 DE MAGIA

paflis palmis vociferari , nam fieri frons

poteric , vt cuin voluero non videam
hunc oculis mentis meæ, & reddere Ans
tonium neſciam repetenti.
Alterum eſt, vt aut ſimile per ſimile,
aut per contrariuin figuremus, aut per
proprietatem . Primi exemplum eft, vt fi
nomen Galeni lim locuturus, alicuius il 1
luſtrismedicinomen fcriba,cuius quoad
fieri poteft,aut par lit, autpaulo debilior
auctoritas. Secundřexemplum eſt , ſi i
dem per indocti Medici nomen conſcri
plero :Si Therfitem per Achillem , & bo
num pro malo: informem per ſe formo
fum annotauero. Exemplum tertii eft, li
Ouidium Naſonem ,per magnum nalum ,
Platonem per humerorum latitudinem :
Crifpium peranulatos capillos: Cicero
nem perGelafinum ículpfero.
Terrium eft,vtà tenellis annis aſſuef
camus locare , & cum quotidiana exerci
tatione creſcamus, quanquam etiánı ad
ultis prodeffe poflit ipſa doctrina. Efri
cacior fit habitus , fi quæcunqueaut di
čturi ant facturi ſunt ficlocent, quæcun
que
 CAP. XIII. 363

que etiam inter fabulandum audiant:Sic

pingant motes,geftus, temporaque ſcul
pant:Sic enim breui tempore fient exec
citatiſſimi. Ludere etiam prodeſt alte,
rum cum altero , illum vincere qui plura
clarius,ordinarius,velociuſque retulerit.
Quartum cft ,vt omni quinario rerum
ſignādarum repetamus à principio quæ
cunque fignata:folet enim repetitio vale
de conferre.
Quintumeft,vt quænon ſunt fimpli
cia,ea per componentium fimilicudines
S
ftatuamus,verbi caufa :qui memorari vo
Juerit huius enuntiationis . Cicero cum
Hortenſio diſputat, Cicer legamen in
horto finget, qui de hortiſte zlicare con
queratur : fic enim & çicer Ciceronem ,
& hortus Hortenfium & querela diſpu
tationem repræſentar. Sic aurem ſeruari
folent & legum capita , vt G locanda illa
lex.lit,publicati teltamenti fides. effinga
mus dicam reſtamentalem patentein ,cui
quifpiam cænum iniecerit : & eius fides
aboletur.Ecce publicati ſemel teſtamen
si fides relegi poterit . Verum hæc facilius
Аа 6 fient
$ 64 DE MAGIA
fient , li ad Gt doctrina & rerùm memo
randarum cognitio ,neque defic conſum
mata & inuiéta exercitatio, cum exerci
tatio pollic omnia :ita & Medicus medi
cinalia, & Iureconfultus plebiſcita faci
lius recordatur.
Locus igitur à ce a ac charta vel tabu
lis ( in quibus antiquitus multa ſcribe
bantur)iimilis eft & comparantur: ima
go autem ftcris ſeu fcripturæ : nominum
recitatio ,lectio aut rerum lectarú recica
tioni. Locus eſt pars vicaria memoriæ &
inftar illius capax : multiplicaturque per
antrorſum & retrorſum , per dextrorſum
& ſiniſtrorſum , per furſum atque deor
ſum , aliquid addendo vel diminuendo:
multiplicabitur etiam menfurando lon
gum ,tranſuerſum & medium. Locorum
regulabreuiter & hoc ordine eft, vt pri
mofitlocorum inuentio ( de qua ſupe
rius dictum eft deinde ordinario , di
ftantia , fictio ,folitudo ,mediocris fux ,dif
fimilitudo ,quantitas, loci quinti ſignatio
per manum auream vel alterius metalli,
illiuſque variario , ne fimilitudo confia
fionem
 CAP. XIII. 565.
fionem pariat . Imagines ſunt ſimilitudi
nes rerum in mente conceptarum , fiue
fimulacrum fimile extoto velex parte rei
cuius recordarivoluimus , imo proipfis
rebus collocandis accipiuntur. Sunt ve
ro in dupbci genere , fcilicetaut note aut
ignotæ : notarum quzdam animaræ aliæ
inanimatæ : & ramanimatarum quam in
animatarum , aliæ ſimplices, aliæ compo .
fitæ . Illud rurfus non obliuiſcaris, quod
in collocandis imaginibus ſuper locis,
ſemper res locandaeit cum actu ridicu
lofo , veladmiratino,vel crudeli , vel alio
modo inconfuero : nam ridiculofa ,cru
delia , iniuriofa, admiratiua, excellenter
pulcra vel turpia , immutant fenfus ac
melius excitant meinoriam , cum aniir a
circa talia mulcum aduertat. Variantur
quoque imagines per tranfpofitionem
literarum & pertranſlumtionem : vt fi
velim Romam recordari, ponam Deum
amoris,qui vocatur amor: & pro tyranno
lapam rapacem : Sufficiriraque nosme
thodum oftendiffe , quam qui ſequetur,
haud difficile , modo exercitatio acce
Aa 7 , dat,
 566 DE MAGIA
dat, multorum ac variouum fibipro oc
cafione debita , recordationem certam
parabit; igoraui autem
to
quibus omnia infenf & a fuot . ſi rpeant ,
ntio
Vltimo epilogi vice ac veluti colo
phonem addam , quæ ſcribit Eraſmus
Roterodamu
s,lib, 3. Ecclef. Ad natiua
memoriæ vim nátura felicem , accedạt
intelligenti cura exercitati
a, , o ,& ordo ad
memoriam confirmandam nonnihil o

pus, pollicentur & medici , & fecundum

hos Marſilius Ficinus : fed præter ea quæ
diximus, plurimum confert perpetua vi
tæ ſobrietas :nam crapula & ebrietas, vs.
1 ingenium hebetant , ita memoriam pror
ſus obruunt:officit etiam curarum varie
tas , & turba negociorum officit & tumul
tuaria diuerforum voluminum lectio .
Hanc præcipuam arbitror cauſam curſe
nectus ſit obliuiofa : quod ea vis aniini
multitudin reru obruitur offici me
e m : t
morię pudor immodicus , auditorum no
uitas , & anxia cura : pudor & nouitas
vincitur affuetudine. Anxium ftudium
officit ad hoc ipfum quod impendio af

fectat ,
 CAP . XIII . $67
fectat.Alibiſicinquit.Optimamemoriæ
ars eſt,penitus intelligere, intellecta in
ordinem redigere, poſtremo ſubinde reç
petere quodmeminiffe velis. Hactenus
Eraſmus. Si vis igitur rerum bonarum
pollere memoria diligenter curato , vt e*
ius quod ediſcendum eſt, certam intelli
gas rationem : Ratio enim eftindiflolu
bile veritatis & memoriæ vinculuin . Ob
hocforlitan Plato inquit , quod bene in
tellectum eft femel , obliuioni omnino
tradi nunquam pofle. Ea quoque me
moriæ tradenda funt, quæ non folum v
tilia funt, fed & iucunda : nam alimenta
quæ ſuauillimum faporem afferunt,faci
lius in naturam noftram tranfeunt atque
conuertuntur: & quo auidius quid hau
{ tum eſt,eo diutius retinecur, Adde his ,
quod obferuandum omnino Ariſtoteles
& Simonides arbitrantur, vt certus qui
dam inediſcendis ordo vel infit, vel lal
tem excogitetur. Ordo in proportione
quadam & connexione conſiſtit. In his
1 autem quæ ordinata ſerie digeſta ſunt, ſi
quid vnum acceperis , reliqua continuo
$68 DE MAGIA

neceſſaria quadam vel naturæ vel artis

continuatione fequuntur . Obferuan
dum infuper,vt fæpenumero , quæ didi
cimus meditemur, fic enim alimenta a
nimiconcoquuntur, & quiſiconuertun
tur in animam . Confert etiam quam
plurimum liquis eleganti oratione can
tuque ſujui,quæ memoriæ mandauit fz
perecenſeat, vt dictur fupra eſt. Volu
pras enim rerum condimentum eſt,amo
riseſca,inciramentum ingenii, volunta
tis pabulum , roburque memoriæ. Pur
ganda eſt etiam animia å malis,vtiinplea
tur bonis : orationeque adDeum fideli
perenduseft fpiritus fapientiæ vel ſciens
tiæ perDominum noftrum Iefum Chri
ftum ,cuicum patre & fancto Spiritu hic
honor,laus, & gloria femper.
Sed veabanimalibus & vegetabilib.ad
cæleſtia reuertar,eodem plane quo Mer
curii,modo & forma reliquorum plane
caruin vires atque influxus conciliari po
rerunt,vtpro honoribus & dignitatibus,
principum ac Magnatiun fauore arque
beneuolentia impetranda , imago Solis
ex
 CAP. XIII.
569
exiſtentis in Leone & domo decima, in
trigono louis vel Lunæ : impeditur ta
men hocanno 1608. Solaris influxus ob
Martis oppoficum ex aquario , quod ipfi
usetiam aëris inſignes ac infolitæ muta
tioncs aperte demonftrant. Vnde in his
figuris formandisvnice fpectandum ,vtis
Planeta ,cuius quis fibi virtutem & influe
xum cupit conciliare , ab omni impedi
mento fit liberrimus.
Verum ,cur & vnde annuli, imagines
ſcul
& figuræ in certo metallo vel lapide
ptæ , creditas habeant vires, non tempe
samento , non manifeftis qualitatibus,
non toti ſubſtantiæeſt allignandum , fed
diuina & Magicæ , hoceft, fuperiori cui
dam & ſublimiori caufæ , quam non in
conuenienter Spirirale vehiculum &
vinculum quidam 'appellitarunt : hoc
mediante corpus & anima lubftantiæ in
uicem diſtantes copulantur inuicem,hac
Magnes trahiç ferrum , cichoriumq; mo
eum Solisinfequitur.
Hoc vehiculo & vinculo interceden .
te ſeu interueniente Mercurius efficax
eſt
 570 DE . MAGIA
h
eft in ydrargyro,memoria & cogitatiua
acuenda veldebilitanda alectorio lapi
,
de colore & ſapore mixto, Ægypto,Græ
cia, Anglia , Flandria, Silefia.
Hocvehi
culo interueniente , Luna ef
ficax eft in argento & vitris , cerebro, o
culò finiftro viri , mulieris dextro, colore
albo, coeruleo & cineritio , fapore fal .
fo , mediocri odore , cryſtallo , climate
ſeptimo, Flandria, Hollandia , Selandia,
Dania .
Saturnus in plumbo , aure dextra,
ſplene,veſica& oflibus; colore nigro, li
uido & plumbeo,fapore ſtiprico, lapidi
bus nigris & obſcuris; climate primo , O
rientis dextro ,Saxonia,Styria ,& c .
Iupiter in ſtanno, puhňone, coftis,pul
fu,femine, aure ſiniſtra,colore fuſco,pur
pureo, fauo , viridi 1
S aragdo, Sapphy
ro , Amethyſto: ſapo : remdu lci, Climate le
cundo ,feptentrione, Babylonia , Perfide ,
Vngaria, Hiſpania .
Solin auro ,corde arteriis, oculodex
tro , latere,dextro : colore aureo , croco ,
fubruffo:hiacyntho:Sapore acuto & acri,

odore
 CAP . XIII ,
$ 71
odore bono , non excedente : Climate
quarto,Orienre .
Marsin ferro ,aure ſiniſtra ,felle , reni
bus: Iaſpide: ſapore amaro ,felleo, acuto :
colore rubeo : climate tertio , Septentrio
ne , Sarmacia , Getulia , Longobardia ,
Gotia .
Venus in Cupro & omnis generis ſpe
culis :matrice ,renibus,mammillis,guttu
re ,genitalibus,epate:colore albo: fapore
vnctuoſo, dulci s pingui : inargaritis,
Sapphyro , & carbunculo: Climate quin
to, Auſtria, Arabia , Campania, Polonia,
Heluetia .

E PILOG V S.

A tenus de admirandarum & oc

HA culcarum in natura a &tionum prin
cipiis, & cauſis;ſtupendiſque arte Magiæ
naturalis produ &tis effectis nonnullis in
præſentiarum egimus,quęſ tibi placuiffe
animaduerterimus,maiora & plura , quæ
huncin diem vſque plane laruerunt, tibi
dabimus .Interim hiſce vale, & fruere.

F IN I S.
 MVSEVM

BRITAN

NICVM

12
}
1

27
.

AD