P^ORHOCj^j -

iihinnaz ^unttb.
 Digitized by the Internet Archive
in 2010 with funding from
Research Library, The Getty Research Institute

http://www.archive.org/details/prognosticatioexOOpara
 PROGNOSTICATIO
EXIMII DOCTORIS

THEOPHRASTI
PARACELSI
AD ILLVSTRISSIMVM
ac potentijjimum Principem Ferdinandum Roman.
Regem femper Augujium atque Archiducem Aujlrifi
conjcripta. Anno ijS^*
 MARCVS TITIVS
AD LECTOREM.
SI cupis aflromm falices fcire

Arcanifque (imul myflica njerha

meatus,
notis.

Ouid facra njenturos promittunt fydera in annos,

Et quod portendunt fpesve metufve fciet.

Humanis pariter auo terrens omine mentes y
Nos moueat clemens ad piafacla Deus.
Concitus tethcreo dottor Theopbraflus ah ceflro ,

Diuite mirandis h#c docet ore modis.

Vt caueat qmfunque malum malafata minantur3
Omnino hic nullum nominet illa njirum.
P R JEF A TIO
PROGNOSTICATIONIS
DOCTORI S
THEOPHRASTI
PARACELSI
Ocrate s olim cum de curiofa ad-
modnm rerum ccele-
inueftigatione
ftium,humanarum &: earum quse ante
5

pcdes erant,oblitusdifputaret. Qux

fupra nos niliil ad nos pertinere figni-
ficabat nimis anxiam & fuperftitiofam
fpeculationem effe vanam, vacuam.,
atque nociuam. Sic enim fierct vt aliquis fuo periculo
aliquando edoctus ab eiufmodi ftudio auocaietur. Ve-
rummediocritatem vndiquein Platone a laudat& &
commendat. Quienimfieret vtis qui oraculo fapien-
omnium
tilTimusiudicaretur^fontemfapientiaeacrerum
cognitionem cum diuinarum, tum humanarum aftro-
logiam calumniarctu r 3
ipfe AftrQlogus admiraculum
a i)
dochis Platone tefte. Nolo hie Aftrologia: encomium
texerc,per fcfatis a. doctis laudatar. Hoc tantum dico,
nullam efTc artem qua: tam proprie diuinitus tradita
cdota,ac monftrata fit. Legatur Moyfes qui rationes
redditcurDeus firmamentoSolem, Lunam,ac Stellas
lmpofuerit, vt fint vobis ait in dics, Tempora, &: annosj
vndePauIushuiusmundifapicntes commendat, quivi-
fibilibus hisinuifibilemcreatoremagnouerunt. Verum
inhocille redarguit eos rurfus, vt non coluerint crea-
toremfuper ercaturam; Deus prsecepic nobis, vc ele-
menta infpiciamus&ab opere authorem cognofcamus
colamus& adoremus. Suntenim vifibilia Sc qua: appa-
retomnia,larue,acinuoIucraj quibus arcana,& naturas
abdita &: fecreta aperit:ficreperta:magnific2eartes,mi-
rabilesin radicibus,Iapidibus,&: etiam hominibus,effe-
ctusac natura qux fagaci folertia ac induftria proditx
funt a doctis hominibus, quos Homerus &: Hefiodus
Alphiftas&Meropes,hoccft, indagatores vocancve-
iumnenimium cognitioni tribuamus humana?, diuina
eaeft fapientia,qua?proceditaPatreluminum, vtlaco-
bus ait
nam quemadmodum litterarum notas prodidic
Deus, quoanimifenfus tum efFerre ac fignificanter pro
loqui poterimus, ita &: per eas ceu per inftrumentum
omnesdifciplinas quotidietraditacperdccet.
Et quia Deus fua mirabilia opera in vfum hominum
ita mirifice creauic , voluit etiam vt ea cognofcantur,
fcholam inftituit, no cuiuis penetrabilcm in qua fedulo
;

difcamus,eaqua?nonappareantomnibus.Pifcatoradfe
trahitfagena exfundo alto, &:multismillibusprofundo
pifces,quos nunquam vidit.Metallifta &:efFofores opum
proferunt mafTas auri &: argenti e cauernis teme profun-
difTimis quo oculi acies numquam penetrauit fic ab-
,
:

ftrufaqua:uisinfuanaturafcholaDeusdocct, &: fubin-

deoboculosponit. Quarenihileft vfque adcb tehim,
m
quo d non re ueletur 5c lucem proferatur, fiue fit in cce-
lo firmamenti , in mari feu tcrra omnia rcferuntur fub
dio,&:id vt dixi per Alphiftas hoc eft indagatores ho-
rnines Clarijjimi virihodie volitant do&a pcrora virum,
qui coluere, atquc in lucem natura? artes prodidere,
quorummemorianonintercidet, verumenim laudedi-
gnum mufa vetat mori, viuitur ingcnio cartcra mortis
erunt. Quarc&nos pro modulo,acdononobis concef-
fo confultis aftris, voluimus poft terga metentium artis
,

huiusfpicascolligere,&:natura! &: aftrorum minas per

quadragintaquatuorannos duraturas oftcndere*,vtho-
mines pramioniti difcant timere Deum, vltoremfcele-
rumaliquandoferre. Dicinon poteft,quamomnis caro
corrupit fuam viam furfum deorfum aguntur omnia,
,

perturbantur ,acccelum terra^mifcctur, &: nifi dies de-

curtarentur ira: Dei,non faluaretur vlla caro. Mouit pro-
fedo menihil aliud vtaftra paulo diligentiusintuerer,
quam hominum vita vndequaque foluta ac peflima.
Sunt figna in Sole &: Luna &: Stellis venturi iudicii Dei,
fecuris ad arborem pofita eft. Sanguis fanguinem tangit,
vtPropheta aitnon eftquirequirat Deum,omnes inu-
tilesfa&i,noneftvfque ad vnum. Reuocant nos omnes
Propheta? prognofticatorcs &:concionatores ad charita-
tem, concordiam &: vnitatem. Vnitas eft in triade diui-
na, trias rcducitur ad vnitatem , ficin hominum focieta-
tc,vnitatiftudendum,paci& tranquillitati, vbi excre-
fcit vnitasin pluralitatem, ibi
eruStur diflfenfiones, lites,
ac concertationes, quot enim capitatot fenfus , velle
fuum cuique eft,ncc voto viuitur vno,in vnitate quies &c
abundantiapacis. Ecce quam bonum &: quam iucun-
dum habitarefratres in vnum Dauid monet,omncs crea-
tura?gaudct in vnitatc, vnica eft cceli harmonia, ac con-
centus, vnicaamicitiaterravegetatur, &: fru&um fuum
vnitate profert in temporc fuo. Omnes obtemperant
vnitati excepto Sathana,&: hominc,homine, fignis cceli,
Sole, L,una, &: Stellis ad eam colendam admonetur qui.
a iij
denv, fcd ipfi parui pcndunt quare ,
& ilJis impcndct, ac
jmminetinteritus,&:quidcRirepentinus,Bcatus qui no
fedct in cathcdra peftilentia:, &: impictatis Sc qui non ,

ambulatinconiilioprauorum, quoniam vifitabuntur&:

brcui,ira Dcieftfupereos Atquc quiuis eamin cordc
,

fuofentit adeiTe, &: pcenam aufugere nec euadere pof-

fe.Nemo poterit Deum vincere m die furoris fui, durum
eftaduersusftimuiumrecalcitrare. Dcusexcrcituumeft
viiitansmiquitatcmpatrumiuperfmosin
fortis zelotes,
tcrtiam & quartam gencrationem. Extrema demetia eft
aduersiisDcumpugnare.Temerarij erantGygantesqui
loucm ccelo deijcere conabantur,verum difiecti ac ful-
mineproftratifunt. Iamhominum temeritatem &:ftul-
titiamvoluimus paucis, triginta fcilicctduobus figuris
perftringere. Vidimus enim peccatum Amorrharorum
completum iniquitatem ad ccclum vfque clamare &:
,

ferre. Fit autem ciim omniainfummumdeuenerintvt

arcus nimium tcnfus in neruum abire folet, detrahantur
homines velint nolint,in aliud vitsc genus fubmiflius ali-
quanto &: magno eorum malo torquentur femirabili-
, :

ter quidem donec fincm fumat corruptio,fed quis ob

id triftabitur appropinquat enim multorum falus &:
?

redcmptio,abomnibus malis. Quisenim exanimonon

gcftirct videte dies bonos vnitatem reducT:am,fub vno
,

paftore nos vna. viuerc in pace. Abcrit tum omnis im-

portunitas & molcftiaj diftillabit balfamum in barbam
Aaronis , Bencdictio, claritas ,gratiarum actio a Deo
fuper omne qui vnirati ftudebunt , cxibit.
Odibihs cratin ccelis fuperbia , atque ccelcftesfpiritus
male aificiebantur,fediuftitia?Dei
in cafu luciferinon
fubfcribebant quarc nos deberemus dolere fi Deus
; &
hodie precipitat in infcrnum vfquc fuperbos cogita-
tione mentis ipforum vt diximus , gaudere potius de-
:

beremus quoda domoDei incccpcrit iudicium &:id

,

fuper omnc gcnus fuperbum prorogatur. Scopus ferc

vniciis eft,vc fsepe monuimus,noftra! prognofticauonis,
quod aftra minencur inceritum fuperbis , elacis in &
mundo velicfemelopprefTosfuosipfe vendicare, &c li-
:

berare, decrahere pocences,euehere humiles micia do- :

lorum hxc , fed nondumfunc confirmara, confirma-

buntur ne pereatiuftus , cum impio ncadducacur > ac
fcducatur.
Diximus etiamneminemnominatum in hocnoftro
prognoftico, Deus nouit,quos caftigandos decreuerit
ignoti funt omnescoram hominibus, fentient quidem
fcelerofi cicius,quamhominesnosdeprehenderc&:di-
uinare poterimus. Te&a func ea nobis omnia , reuclan-
tur vero , Cabala occulcac fecreca &: non pronunciat
erto quam matrem &c inuentricem Aftrologix efte
aiunt. TradiditenimDeus, quofdam ;cxccecauitocu-
los eorumj Sc indurauit cor eorum, ne videant oculis, &c
ne intelligant corde, Sc conuertancur&: fanentur: hoc
vero infineprocemij omnesprecor, vccadideomniain*
terpretentur, fufpicioncs habeant liberas, ne metu, ira,
odio , autinuidia moti fufpicentur quofdam hic efle
nocacos , donecpercranfeac finis,cum pofteadeclarent,
&
quod dixerim, rapiant quo voluerint.
Noui hac in re multos pronunciaffe etiam multa,
quorumoperam ftudium Sc conatumnon rcprehendo,
,

fed maxime promoueo. Video enimincericumminari

aftra multis monachiis verum fi homines eflenc pru-
i

dentes , fe adDeum conuerterent ,

pius eft & miferi-
cors facile precibusafliduis necitur , Nonenimnecef-
fitatem aftns tribuimus , adducimur femper {cd fi vuk
:

Dominus,auertit omniafolus. Iofue precatuseft,vtfol

donec vltionem de inimicis fuis caperet , voti
ftaret,
fa&uscompos,exaudicuseft. Ezechias folarium preci-
bus retinuit. Helias precibus coelumclaufic. Mulcum
valec deprecacio iufti aflidua. Si qui velinc aurugere
pcenas aftrorum quas minancur, refipifcanc, orenc,pie ac
fobrieviuant. Quod vt fiat conccdet nobis Pater pet
Filium fuum dilectum, inSpiritufuofancto. Amen.

OVIDIVS FAST. i.

Falices anima* , quibus hxc cognofcere primum,

Inqtte domosjuperas Jcandere curafuit,

Credtbile efl dlos partter vitijfque iocifque

A\tius humanis exeruiffe caput.

FIGVRA i.
 FIGVRA I.

IN omnibus rebus
deprehendimus ea y
efl

qux
externa
oculis
quadam
nonfunt
nota 3

fubiecla boc
qua

efl interna. Sic & natura rei fuos> rurfum & magica.

fuos habet, quos fignat^fic &lufignum tuum proprium

circumfers i njorandi enim fludio fagras y atque expetis
eos qui tecum nonnihil commercij habent. Terque qua-

terque beatus is omnis efl, perpetuaque fruiturus quiete^

cui omnino nihil efl quod agat tecum : ft njero fint qui
tecum commune quiddam habere defiderant, pulchritudi-
nem tuam, ac decorem tuum plufquam iuflitiam &in-
tegritatem reqummt,

A
 FIGVRA II.

QVI in njigorc de tcrra jlorem cateris omnibus

prxftantiorem educit, fy eundem fuoloco & tem-
pore, aridum,floccidum 3 ac putridum ejftcit 3 fic tibi
fy
accidit, bodie cum fts lilium agri> cras (njt Chriftus inquit)

in clibanum mitterts , hoc eft in folitudinem , vaftitatem,

ft) exilium migrabis, atque in eam omnium rerumfub-
mifftonem qu* plusfolito te annis retroaclis humiliabit 3
prudentia, confilio &* timore Domini res tuasftabiles ac
firmas fcciftfes y njerum tua teipfum euertit aftutta, Tibi
exeundum eft quod introieras.

A ij
 FIGVRA III.

CVM in pace tua te exatiare nolebas

quod aiunt dohum eras.
y
inexplebile

Impinguatus y incraffatus y
dilatatus recalcitras Jmmenfe onere, auaritia fcilicet , fu-

ferbia vita ac libidine grauafli te y infelentia tua deftru-

xit te , diffenfiones ac motus tuos in te partitus es. Glo-
riaris in malitia , qui potens es in iniquitate; Accedet
itaque $) tempus tuum vifitatiorits tua* , bumtliaberis >

& in priflinum flatum redigerts : refpifces quidem, fed

huius refipifcentix non erit locus.

A iij
 FIGVRA IV.

AAdOREM tuum a dextris & finiflris habe-

bas <verum ordine inuerfo , atque eo confdio res
tuasfore conflantes arbitraris. Verum vtraque parsan-
gufliabit te > & odio ( quod aiunt vaticinio ) profequen-
tur. Jdemque amor tuus quaji meretricius in tui capitis
exitium rccidet, vergetque. Caput quidemte efje pr<z(ii-

mebas , fed eris fme capite fabula > truncus ft) inutile
lignum. Cogeris tu quidem hanc molefliam y hoc udium,
hunc contemptum deuorare ,
fy eas quas ceperis ejfe teflu-

dines edere.
 FIGVRA V.

SjdPIENTl AM quidem rerum humanarum

requirit corona regia } verum in te ea dcjlderatur

diuerjum enim dcfgnafli , clementtrf oblitus > hvminem

exuifli ; in tyranntdem prolapjus , infgnia ($f enormut
perpetraflijcelcra; Lapis fuper te corruet^ac comminuet
& conteret te , 'vltionem ejjuji fanguinis innoxij infli-
get j njiftabit te , inquam , a mcridie & ortu , quern
egregie contemnebas : & adhuc quidem breui > non abi-
bit annus , atque alter 3 neque erit vt confdas hominis
in quo non ejt futura falus > fadera tua erunt irrita ,

nam $) faderati tui corruent,

B
 FIGVRA VI.

ODOR tuws grauis , non omnibus ferendus ; tem n

perabitur autem , fi quandofol radios fuos oppor
Jitione denfarum nubium 3 non <vfjue adeo late 3 &[/t-
per te fparfurus eft ; <vcvetatums nimirum pofthac te
,
eo acrius.Jnitio tu quidemforebas ac mirum in
3 mo-
dum triumphabas : conftlium autem tuum amicos
feiun-
xit y
ideoque conftare non poterat : Verum tu inde in-
ftgnem reportabis aftorum laborum laudem $ vifio-
riam > nam ad te tu rediijfe njideris.

B %
 FIGVRA VII.

MAGIC A rcrum tuarum omnium

fignato prccfiignat lapide ; tenuem quidem
interitum y

, {0
macram duftura es viiam s cum limite tuo egrejfius fs
terram petas. Superioribus quidem annis pinguedine
y

opibus y ac voluptate exundabas, & vita Juperbia pr&~

frafla dijfiuebas: njerum arcus nimium tenjks in ner-
uum abire folet. Mole tua ipfia c&rrues Je major ejfefla;
plerumque enim fieri folet vt fi quando pennas extra
nidum extendere prefumptuofe gefliunt y
turpiter fubfi-

dant : multisque calamitatibus adficiantur y quod quia te

ipfum non agn oficis y

in buius incides panam y
qui regna

transferty ac defiruit; cdieno periculo nolebas cauere tuum.

B iij
 FIGVRA VIII.

QVIS efl in rerum <vniucrfitate , qui certofciat>

cuinam fol proiiciat radios .? hoc efl cui tribuan*
tur ea qua alioqui hominibus pr^flare impofiflibde
fit3 ey
miia omnia in Dei manu potenti fita funt ,
qui largi-
-tur qua largienda funt , cui njult ; fruflra conantur ho^
mines aduersus flimulum ( quod aiunt) recalcitrare : fa-
cefcant itaque ft) waleant humana conflia ea omnia .,

inuenere terminum. Non efl aducrsus Dominum bru-

dentia, necconfilium,nec y potentia , tcribis cum tuis ;
fi
contra fluminis traclum niti conaris.
 FIGVRA IX

QVOD hanc hefliam tmculentam , terrore ac

timore ingenti homines horreant nunc y

non fit

fine numine diuino; lerum

hahet ($f hic terrorjitum
terminum. JSfam eaferula quajitper te diuinitus ordu
nata, tuam fraSlura eflJerociam y atque Jkuitiam ; fla
neque elumhem & imhellem te ejficiet : ita etiamnjt ij ho-
mines ,
qui tremore heflU huius fercujji & admirahun*
dijn fluporem quafirapti , diclurifint : numquamexi-
flimaJJemuSy quod h*c fierula tantilla tumjuhito domatu-
ra ejjet tantum ( alioquin ) ac tam ejfierum leonem: quart
in omnihus finis efl confiderandus.

C
 FIGVRA X.

VESTITVS tuus non eft nuptialis , magica

cnim , cor tuum cucullis palliatum , mundo dete-
xit, f$) quemadmodum aurum Jcptics ignc pobatum f0
examinatum colatur ; ita magis multo wxationibus ac
tentationibus aggredieris x vexaberis ac colaberis. Con*
temptus vcrd & opprobrium tuum non auferetura tc,
Initio non conjtderabas te > impia exaclione tua exu*

gebas mifcros , de manibus *ver6 tuis rapina & paupe*

rum fudor rurfus exigctur , {0 tradetur^ cui prtinent
h tiufmodibona caducafy fluxa.

9
 FIGVRA XL

PINGV
mium
I
fcelici
aqualiculo tuo diflento ]

fydere,hac1;enus faginafli teprobe,cu-

orto tibi m-

raflique > quod aiunt > tuam cuticulam ; genio plusfatis

indulgebaSy mella circumquoequc Dorans >dulccdine ,otio,

{0 njoluptate abunde diffluens > njerum fapienth erat

rebus profperis aduerfa profpicere, bycmis, inedia, atque
calamitatum tuarum omnium futurarum pulchre obli-

tus , ad extremam redigeris inopiam : ita quod talos tuos

ipfosfugere tuoque quod aiuntjfucco viftitare cogeris; ra-

tionis itaque atque prudcnfu expcrs bcfli* Jimilis ejfecla

ts.

n)
 FIGVRA XII.

NEMO diSy
dcbet fibi temcre arrogare

frimofque cum Pharifeis

honorem fc-
eligere accubitus:

qui enimfe extollit ,humdiabitur. Ita tu honoratiori lo*

eo locafti te , non cogttafti euentum tuum : cogeris cum

ruborc , periculo >ac perditione cxtremumoccuparc locum.
Summus enimnon erat tuusiure. Onus grauc {0 im-
portabilc facla , corruet itaaue S. P..Cathcdr& nurnu*
lariorum cuertentur y honores , opcs, ac voluptatem qua-

fiuifti t a quibus excides , mercedcm ab eis tux vaftita*

tit meritam Jufcij>ere negraueris.
 FIGVRA XIII.

Nl Ml A indulgentia contemptum parit :fic

praui homincs alicuiusboni njiri benignitate abu-
cum

tunturfifiua ftultitia fe euehere conantur 3 accidit id quod

njirenti accidit gramini , famfeca enimfiuo demit tempo-
re> Si ratione, confilio, {0 prudentia res tuas gubernaf-
fes , non efifies
tu<z ftultitU daturus fittis graues poenas ;

de tuo enim agitur corio 3

capitis periculum fiubibis 3 in

difirimen -vita y
ac fialutis tuae adigeris > njnde emergere
non pofiis s fiic qui incoclum fiuis confiliis conficendunt >de-
turbabuntur ac pracipitabuntur in infiernum njfique, njbi

srit ploratus & ftridor dentium*

D
 FIGVRA XIV.

VERF M '

tia deteriores
verbum
: nam
ejl 3

in
omnes
maximas
fieri nimia licen-

calamitates in-
adere folent 3 qui Jkbditis plus nimiofrana laxant: fere

fit autem, vtfuo quis aliquando iuguletur gladioy in ft-

ueamque incidit ,
quam ipfe fodit autfecit : Authore
fu<t internecionis ipfe : illa enim praiarga donatio ac
pralarga concejjio contumeliam y prafraclionem ac fuper-
biam parit , qua poftea in direptionem , lacerationem
ac dejkuflionem litterarum indultarum vergit >feduxit
te cor tuum clatum ac fafiuofum^nonfolumtuos^erum
etiam inferiores quosvis pra te contemncbas. Annihila*
bens tu.
fy
 FIGVRA XV.

AS VSFS es immodica libertate

in terrk agnofcebas plane nullum: atque adeoplus

tua : nam caput

<xquo in te ipfo Juperbiebas , nihil vero efl vnquam tam

Jublime } quod non pofftt detrahi : imponetur itaque fu-
per te caput , &Jub hoc capite ceu membrum in cor-
pore feruies , & ^na cum reliquis membris totumfufli-
nebit corpus propter Jaflum tuum, quo infummum vf
que tendebas: Occurret tibi quem non prauidcras> atque
conjilia tua trrita Jaciet . Pacabitur autem hoc totum ne~
gotium quando dormieris cum patribus tuis.

Diij
 FIGVRA XVI.

RE auebar
C TE Paulusait: cum
, vt puer fentiebam
effem puer;
,
vt puer
vt puer cogitabam
lo-

fatfus vero vir > puerilia rideo , aboleo , atque contem*

no. Sichodie multi frujlrabuntur puerdi labore: fcriben*

dorum librorum nullus finis, ait fapiens , njcrum tempus

celat {0 aperit omnia. Liquido apparebit, quodpro
($f
croco flercus ,
pro margaritis rudera , ac catarmata am-
plexati fuimus : verum in manus diripientium te inci-
des , ft) ceufolium a ftcie %>enti auolabis , atque diftur~
baberis ommno 9 & nemofcit qui colliget te.
 FIGVRA XVII.

SAP 1 E NT I S arcbitecli efl , vt folide <zde$ ex-

truat, fundamentum firmum ponat y ft) njt Chriftus

ait , fuper firmam petram adificet ,ne cumventi irruant,

imber dejcendat^fluminanjeniant^des extruflasdeijciant:

deiecias rurfum crigere tentet , diruet , xdificet 9 mutet
quadrata rotundis : atque adeo id qnod pofitum eft 3
njt di*

xi 3 muniat acfulciat , ne inimicus homofacile demoliripof

fit, idque quodfolo aquatum efl\ rurfus demolitor curet 3 ne

readificetur @}fic vtrorumq; flullitia appareat : rnulti ere-

>

xere multa ,multi erecla deflruxcre , deflrucla /vero refi*

ciendafunt infinem rerum: nonintenduntfragilitati, va-
mtati atqueflultiti* fubietta omnia: Omnia arenx com-
mendant atque committunt*
 VIGVRA XVIII.

AQV lLAnon*ventum impetuofum

ex te oritur

,
>

qui te <vnk
idch immittct in
cum puilis tuis
te

obruet y Haclenus quidem profera njjus es fortuna^for-

tuna 'vero quem nimio fiouet3 flu\tum fiacit dicentem: ani-

ma meahabes multa bonarepofita in annos muhos , re*

quiefcc y comede, bibe , gaude,fruere bonis tuis. Nejas <ve*

ro quidferus^vefbernjehatsrepentimstuus imminet inte-

ritus y hac nocle repetent a te animam tuam qu*e njero pa* ,

rafli cui cedent f dtfpergent auflri res tuas praiciofaS: tnun-

datio diluuijfuffocabit eas : non efl
emm njtta hominis in
abundantiaillius; omnia tranfitorta, Vallis njmbra mor-
tis ac lachrymarum , cumfis mortdis , qu<z Junt mortali-.t

cura.

E ij
 FIGVRA XIX.

HVMANA confilia tecuertent; imo eatibi erunt

omnia contraria 3 pulchre tu quidem tibiplacesjibiq^
plus nimio indulges modo 3 amnes ($f montestranfilirefoles>
paradifum naclus bortorumvoluptatem -^quodvero ratio

nis acfenfus communis expers fis 3 ac velocifftmos tuosfaU

tus male loces , tibi exeundum efl 3 ea qua vides fpecie cor~
rues. Refugia tua tunc tc in mirum modum fallent. Imo
ea vefligiis quaficanes odoratafera infequentur te. Recor-
dare itaque omnia humana cfje vana. Refpice fi) avnofce
teipfum , atque tua impendentia mala confiderato; nam
leuius Udit quidquid proeuidetur ante, Emendes rerum
tuarumflatum omnemmifienim verum (fi) decentem rerum
flatum objeruabisy vnacum tuisperibis.
8 iij
 FIGVRA XX.

quam*
AD inuentiones luman* tamdiufunt duratura
diuhomineseasretinere poffunt. Cum niero deftttu^

viribus, fuperiora in inferiora h*c con-

tus, folus fuftmet fuis
Et hmus
uerii necejfe eftjmeftfuisfruftraricogitatiombus.

mundi japientiam ffummam apud Deum

fieri ftultitiam,

inquit cmmjerdam fapientiam fapientum , & jntclligcn-

Dei conftat , mi cttam

tiam eorum reprobabo. Sapientiafolius
cedere velit nolit cogitur. Omnis caro.camis ratio, iudicium ac
fapientiavramcn
~
eft:
mtrum in modum nobtsplacet , & tanti
adoramus .Vcrum
Vt(ahlsnon) opera digtorumnoftromm
omnisgloria homims quafflos
graminu , exaruitgramenjos

decida,-verbum autem Domim manet in

mrnum^fic tu* $
aecidit] tum dotirin*, tum vit*> hypochrifis eumfacit.
 FIGVRA XXI.

QVIETE parta y
jracli tuijubfidiarij debilitati-
que canes tui venatici , tempus erit te rursus in*
1

mfere deturbabitur nudns tuus ajna cum pullis tuis cf- ,

des & rtlinques omnia ,

pneter fententiam tuam , im-
plicaberis ijs laqueis quos alteri tetenderas > & in aternum
mn adpriftinum deuenies ftatum , excideris omnino cum
filits tuis qui in te funt y
atque nihil in te eft njjpiam quod
non rimetur^peragretur y ac deftruatur ^ hoc certo Jcias

E
 FIGVRA XXII.

ECjREGl A M tu quidem tegts bjpocbriftm 3 cre

emm eanonprxdicas pdjftm, quae corde latenttuo 2
hoc autem rursus $j te non lateaty nibil ejfe. vfque adeo
teclum quod non aliquando reueletur. Reuclabuntur au-
tem confilia tua > euidens erit omnibus iconaris quidem nunc
magna aftutia eos, qui mollia vna cum iis qui r duria-
ra , $f caftrenfia geftant indumenta , fubigere 3 res Vacis

($f
belli componere s {0 ad tuum nutum omnia admini-
flrare. Spe bacfruflraberis, nibil ejjicies ,fruflra inquam
infinum quod aiunt gaudebis.Tum tuo fanguine facare
rem non poteris. Deus eft qui vltwnem infliget : noh
altumfajjere-, fed timefed bumiliarefub fotenti manu Dci,

 FIGVRA XXIII.

QV EM AD MODV M
na exijlunt triade
fy
tres

vnitate complentur ita

perfon* in diut*
:
{0
eadem vnitas homines decet. niji enim vnitaie doflri-
na tum viu homines copulentur } futura ejl perpetua de-
Jblatio , ($f
uajlitas. Chaos & conjufo omnium rerum;
omne enim regnum inje diuijum dejblabitur , fc ncmo
Uditur nifi a Jeipjo ; fputum in expuentem recidit ,Juo
regna laborant periculo. Paru* res concordia crejcunt,
dljcordia maxima dilabuntur; 'vanitati Jubiecla omnia
concordia njero fludendum y
ea efl , aua regna ($f
Impe
ria conjiflunt, ea redibit, Utare {$ gaude.

F iij
 FIGVRA XXIV.

CVIVS MO D I eflfcedus quodpaBum efl

vosf difpicite ipfi :form<e nonfimt eadem
inter

quanto
,

minus mentes:diuerja natura diuerfum ingenium: in diucr-

hac illac dif-
fis itaque animus fibiipficonflare nonpotefly

fluet mirabdis naturamirifice indutaajfumens quod non

t

erat y manens quoderat. Externafpecies vana , vanos ve*

rebus veflris vo-
ftros animi ajfeclus reprafentat, verumfi

lucntiseflfe confultum, beflias exuite , in homines redtte ,

nihilrationi yConfilw 3
atque prudentU dijjonum flatuite;
timorem timorem , cui honorem honorem ; quod
reddite cui

vcro hocvobts dumm effevtdeatur, beflias vos ejfe magts

quam hominesvidemus/ion habentes rerum veflrarum om-
nium ratwnem: peribitis itaque confilio atq;flultitia veftra.
 FIGVRA XXV.

IN OMNIBVS aclibus debet ejfe pratcipuusfco-

pus quidam quo omnia, dirigantur argumentorum te-

U *vt fcripti ahcuius fumma certa haberi pojjit : verum
y

quia eiusrei cognitio in te defderabatur amphibologica

ambigua f0 incerta omnia pronunciaraSj in tuis laqueis

ipfe.irretitus es. Superuacaneum forte exiflimabas ijeram

fcripturam figillo munire tuo.Jnnixus rationifapientk^
prudentia> tu<,pro arbitratu tuo libero omnia Scepticorum
more <dtro citroque dtjferens te ipfum in periculum ad-
duxijiiy tuofque omnes fufpenfosreddis mirabiliter dubios;

quare iuxtain arenam <zdificantesflebitis ft) plorabitis.

G
 FIGVRA XXVI.

SIBTLLAL vaticinium facit JEolicidigammatosi

quare tu F iure, rofie infertus cs, tempus te produxit;
atque adeo maturum, quidquid pr&nunciauitde tefibyU
\a } hoc in te complebitur certo ft) plws vltra aflas prodw
cens roJas 3 tempus hoc noflrum importunum efl 3 mofur-
fum deorfum aguntur omnia; itaque perturbatio euiden-
tijfimum fignum efl human* inconflantia:verum tu tibiip\
fivndique conflabis> tua enim omnia eruntflrma 3 fun~
datafupra firmam petram ;ficut mons Sion in aternum
noncommoueberis:fuccedent tibi omnia ex animi tui fen-

tentia. Ita etiam vt homines admiraculum vfq\ fiupejcentt

verumhac omnia tempus ac xtas jecum feret. Cum ^^
accejjerit^eaquoque acceJfurafunt,propter qu& venjt.

9 m
 FIGVRA XXVII.

A M boni viri numquam pro~

PO LYARC I
bauere;nampeJJimemultorum principatus adminijira*
uit refpublica : njnus Rex> vnus Dominus ejlo s vtrorum-
que oblitis pejles rerumpublicarum in orbem inuajere pri-
,

uata eius imperia, priuatas acproprias commoditates curant

de publicis non admodum Jblliciti ,qu& Juajunt quarunt;
non quod aliorum: ideo Jubiugabuntur rurjus 3 in prijii-
na Jrugalitate agnojcentes ex re Jua y tumAwrumfore %
vnum ejje merum & Jolidum imperium ,atqueilludvni~
cum babebit Juccejjum , in omnibus Jortuna fatis propitia;
Jub eo ajflicli , calamitoji, ac mijeri exultabunt & gau-
dcbunt.

G iij
 FIGVRA XXVIII.

DIV ERSI diuerfa tum fcntiunt; tum etiam fla-

tuunt; quare nilfirmi, mljolidi, nec fani conclu-
dttnt: hoc vero volui vos conflderare atque ddigenter per-
pendere 3
quemadmodum circa quadrageflmum [ccundum
venturum qui vos cingat atque ducat quo nolitis ;falx~

rum quae tum placuerit ^fleBet vos atque quovoluerit,

illi

iffe inclinabit vos : Confllia vcflra nonjunt ex co quem

prtttenditis apud vos ejje. Rccordamini quum flulta' flnt

cogitationes veflr^e, impixac vanne: quod flnouifletis ,poz~
nam vobis veflr<z flultitine repofltam }
procul dubio in die
illo veflro curaretis^ qua adpaccm veflram effimt, nunc
vero abfc ondita funt a vobis.

(>
 FIGVRA XXIX.

CO MMVNISnem njelle ejfe

totius mundt
fua contentum forte
querela efi^nemU

, fuxque in-
feruire njacationi y vnde <vt extrafepta tranfiliamus 3 pere-
grina inuadamus pafcua , alterius opes ,
fortunas , acfa-
cultates yfuco ac fpecie quadam fimplici ad nos pertrahe-
re conamur , atque inde omnis generu lites >diffentiones 9

aciurgia oriuntur jVerum eo redigentur reshumanae^vt

pafiorts aduentu circa quadragefimum tertium , finguU

oues ad fingula fua agentur prajepia :/vnum ouile Jutu-

rum 3 ;ub vno pafiore , duce 3 ac lmperatore , falicijfima

tunc horafutura efi , beatus omnis qui atttnget eam.

H
 FIGVRA XXX.

CONCILlA^VLAfanemultahaflcnus ha-
buifli: verum oppojita audirc nolebas , egregjie ad*
uerfarium contemnebaSjab^entem.prafcntcm: quarefru*
flra laborafli 3 & neque hodie te agnofcts > fed prafra-
Ba {$ perfricla fronte eo tendts quo nec peruenire potes2
nec debcs, Scderes quidem libenter in S. P. Sed ea
fy
corruet & ipfe corrucs , conatum tuum impediet tibi isfi

quiDominus tuus cfl.ltaque redito ad cor, nihil ejflciesy

vana tc laflas atque feducis fpe> fleri emm non potefl 9
vt tua ad euentum prvperum deducas confha : irrita
erunt omnia 3 operam ^f oleum pcrdes 3 tota die ac nocle

fruflra laborabu ,nil capies. Tuaenim non qu#Deifunt

curas,

u $
 FIGVRA XXXI.

TANTA& nouatio,
talis futura eft omnium rerum
mutatio : vt flane aurea fiecula re-
re

($f
dijjft vidcantur >vbi plane puerilis eandor,fimplicitas, ac
integritas regnabit , explofis omnibus verfutijs 3 aflutijs ,
ft) infidijs hominum: atque breuV, tametfi illud quadra-

gefimum multis videatur fkculum , tamen veriiet : fieri

enim nonpotefl , vt omnia mala qu<z effudit in orbem
vniuerfum Leo rugiens , ilu oculi {0 momento extcr-
mincntur ,faulatim decrefcent : ita tamenvt fauca qua-
dam fuberunt frifica vefligia fraudts , berie bcatequevi-
clurus is
efl^
qui ad eam vit* innocentiam Peruenturus

ifi.

HHj
 FIGVRA XXXII.

MVLTO re
fudore y
mundum >magnus njt
& Uhore conatus es reformar
ah integro najcaturfe-
culorum ordo y merito itaqueexaclo lahore quiefces fielix
y

isfuturus , qui fub hac quiete & fomno proditurus efl,

malum enim non videhit : omnia tunc erant pacata re-
y

ftituta, acin integrum redacla. T^jmo potuit tuos fan-

clifjimos conatus impedire : ideoque nemo fit qui ft) te
excitet modo , donec compleatur numerus qnem annume-
rahant immici tui a diehus natiuitatis Jua. Tum pecca-
tum rursus abunJahit^rejrtgejcet cbarita$ y peribit fides ac
y
mundi finis aderit.

FINTS.
EXPOSITIO BREVlS
PROGNOSTICATIONIS
EXIMII DOCTORIS

THEOPHRASTI
PARACELSI
CORONIDIS VICE AC
CQNCLVSIONIS LOCO
adieU.

Rd i n e reccnfuimus noitne Aftrologicse

confiderationis triginta duos typos ,
per
quadraginta quatuor annos duraturos , at-
que eos vix , nimio quidem data opera , ac-
tigimus ea enim debent effc ad tempus
:

vfque fuum tecta^&obfcura^non cuiuisnota. Intelli-

gentibus quidcm fatis di&um eft; iis enimfcribimus:
quare brcuis efle laboro, fcd obfcurus: nam ii pro di-
gnitatc ac rei necefTitate,quamuis eorum Typorum for-
mam explicare ac tra&are conarer, &: dies &: papyrus
dcficcret. SmguJi enim loci, fingulos requirerentlibros,
atqueadcoiuftosac plcnos. Ordior, omniafub inuolu-
cromaIaimpendentia,qux aftra portcnduntatqucmi-
nantur,traditafunt breuifTime.Promaiore tamcn intel-
lcctu,vtnonnuIlis inferuiamus , inftituimus aliquotca-
pita tractarc , atque paulo apertius dcclarare. Prima
figura intelligenti fatis nora. Secundum huius typi
nfembrum ,forma lilio fimilis eft ; verum 11 rem altitts
perpendcrimus, ranuncula? vcl fi mauis, bufones funt:
lilium cnim magico figno paularim in ea decreuit
animalcula. Quemadmodum enim eiufmodi beftiolx
tumore atqueerHatione,boucsmagnos aequare conan-
tur,dumrumpantur,'ita faftuofi&: elati fefe plus nimio
cfTcrunt, donecpcreant,deprimantur,ac humihentur.
Efto veroquod/it liliumjatque hoc interimtenon la-
teat , quod domefticum non cft, fcd fylueftre vcpribus ,

implicatum omnibuscnim fuum inuider odorcm, mi-

:

rabili cruciatur inuidia. Atque inuidia Siculi maiut noti

inuenerc tyranni tormentum , ait Poeca, ita mifere fuis fpi-
nisipfumconricitur,conrigitur,atquefufrocaturLiliumi
atqueuYe ficomnia harc habere-quidamfentirent,intel-
ligerent,accrederent, gaudiumeoruminlu&umfubico
conuerteretur, flerent pocms quam ridercnt. Verum
cum harc fucura ilhs non flnt cordi veniet fuper eos ca-
,

lamitas,anguftia,atqueextrcma omnium rerumdefpe-

ratio.Deferetur,atqucderelinqueturabomnibusfoede-
ratis, &: fociis fuis,qui ha&enus in delitiis habitus cft
abomnibus:inanientur crgo eius vircs, &a venturaira
feliberarcnonpoteft, nolim tamen vthoftisquantum-
uis fractus contcmnarur; opus cft in hacremagna pru-
dcntia.Omnia tantumdcgufto acdeumbro,iiliceret vc
diximusinicio omnia nonvniuerfaliter,fed particulari-
ter fufius profequi , multa aperircntur rerum incommo-
da. Huiusverb rragcedixfequenciacapica,adocT:auum
vfque multa humana ac percgrina quaerenc confilia,
,

adminicula 4 dc auxilia, fcedcra foederibus, fcederibus

.
fcedcraiungentes, donec illisparatumcaliccmebibant
& paratam inconfpe&u Dei menfam deguftcntrrefe-
ctionem quidem,refocillationcm,acconfolationem in
humanis ftatuent,furfum deorfum achiri omnia ,om-
nemmoturilapidem,a?difkaturi,deftructuri, atqueim-
probe laboraturi. VerumextraDcum, vtnulla falus.&:
liberatio, itanec rcquies , nec tutum afy lnm , vtinam fa
pcrentyac incclligercnt homines, &nouiiTima difpice-
rent ac paulo altius confiderarent. Quidquid agas,
,

prudenter agas, &: refpicc finem. Inuoca me inquit Do-

minus ( non quarre brachium farculi , malediclus qui
confidetin homine) &liberabote, eripiamte,&:glori-
iicabo te. Nolite confldere in principibus in quibus non
eft falus. O&auum vero capur regnabit, &: triumpha-
bit; namneceiTeeftin terris extare imperium,ad quod
fcfe applicent,accomponant, reliqua omniamembra.
Nam qui fieri poffet , humana? vita?,fc
vttranquillitas
curitas,pax & iuftitia verfarenturinter aliquos morta-
Jesacmiferos homines,vbi non huius nutu, &: digituli
crepitu authoritas & capitis huius maieftas appareret a
atquerurfus hoccaputinreliquafefediiFunderetmem-
bra, qua? pofteaiuffuhuius retinerenthumana,afpiran-
te diuinagraria. Compertum eft noftro periculograui^
quam mundus apoftafia perierit, vbi vnufquifque decli-
nauit inviam fuam, fua quasrens , relinqucns publica.
Nemo debet obliuioni tradere vocationem fuam , qua
vocatuseft fuperterram. Quantum ad nonum attinct,
falutariseftquandoqueferula. Quis paterqui non ali-
quando redarguet filium fuum ? redibis ad pcrcutien-
temte. Neceffe eft vt minetur,ac incuruetur fuper te
virgulajverum in re&itudinem affurget,non enim vi-
detur effe confultum vt nemini quicquam retineatur.
Sub ferula eris &illa caftigabit te , &: emendabcrisj
,

quare xquo feras animo, feras , non culpes quod mutari

non poteft.
i h
 Sequens pictura pcenitentiam exigit in cinerc &:
,

facco, exemplo Niniuitarnm, qui ad prardicacionem

lona; rcfipucrunt, fruftra fe fua iuftitia mundabunt

neceffe eft vt dodrinxpeccatum agnofcant.

&: vita:
Cum ad Dei iuftitiam &c notitiam qua iuftificabit
impium, confugiant. Suo fucco aprorum more, vi- ,

uere miferum eft. Brutum ac beftia es ratione cares. ,

Sapiens te ad formicam rcmifilTct quar a:ftate victum ,

parat, vtfit hycmevndeviuat. Vemm tu te ipfum ne-

glcxifti, poftcritaticuarnon profpexifti,fame, cum filiis
tuis qui in te funt, $ frigore conficicris. Totum hoc no-
ftrum prognofticon mirabilicer approbac Diua virc-o
cumcanit, dctraxitpotentcsde fedibus. Itaquencmo
miretur,curh hiscculisfuis, cernit quotidieimpoflibi-
lia, vc racioni videncur accidcrc. QuxficuseftDioge-
ncs.quidDeus rcfpondic deijcic aJca,
in ccclis agcrcc ?

humiliaeuehic. Humiliamini itaque potentcs fub po-

tcntimanu Dei: vtexalteminiina:ternavita,nifimalitis
expcriri idquod fcriptura habet , Potentcs potentet
tormenta patiencur.
Ncmbroceaconfiliarobuftiorumvenatorum interris
confcenduntaltitudinemcccli jconantur, vt olim Gy- ,

gantes Iouem ccelo deturbare, ac deiicercrturres Baby-

Ionicasextruunt, quibus femunire conantur aducrsus
Deum &hominem.Verumvbidifiecit&: diflipauittum
Dcus confufionelinguarum eorum ftudia, ita &c noftri
fruftrabuntur , dabunt; Velis nolis
6c ftultitia: pccnas
ventis expofitus, hac illac agitabunt: non potes
illi te
munitioncs, turres, atque fatalitia illi exponere longe ^

infcrior eriseo,qui detetnumphabit. Quis nouit con-

filia Dci,nifi fpiritualis, qui etiam profunditatcs per-
fcrucacur,omniaindicac,a neminciudicandus:homines
vixfciuncquidin homine fit, &: ad quem terminum Sc
fcopumdirigcreomniadebeant. Cumverb infoliusDei
manu omnia confiftanc, qua fortitudine, quibus viribus,
autconfilio , homo quicquam tcntare aut aggredi po-
teft; fragilis arundo, &: cicutaefthominis vis&rpoten-
tia. Omncs qui in teconfidebant, corruent, peribis cum
illis: nam cum propriam tuam domum purgare non po-

teras,atquetuis&:pr2eefre&: prodeffe, quam fpem alij

deteconciperepofTunt. Omnes qui bella volunc, defi-
cienc ac ab incepto defiftant: nam ad pacem, Sc ad vitse
,

tranquilitatemdirigencur omnia: icaque fcedera , pa-

cta, acconuenta foluencur.Deletabicurpuer fuperfo- }

ramine afpidis, ludet agnus cum lupo, falces in vomeres

concidentur, irrita perpetua foluent formidine terra* Oc~
cidet & fuperas &fallax herba veneni . Iucuktfque rubens
pendebit feptibu* vua. Longum foret fingulas perfcqui
fjg:uras, Omnes ad , fimplices vfquc pueros, ceu vno
ficecompledamur, &: prognofticamus firnpliciccrfiliis
hominumDeumplusfacisindulfiiTe,vceft paciens,lon-
ganimis, &: mulcse miferacionis Verum cardicacem gra -
;

uicacecompenfabic. Solemfinicoriri,danspluuias, inv.

plens corda noftra gaudio &: larcicia 5
Verum ingrati ho-
mines contemnunt diuitias bonitatis, colerancise,&: lc-
nitatiseius,ignorantesqu6dclemenciailliuseosadpce-
nicenciaminuiccc. Refipifcantigiair ,vtnonin vencum
&:invanumlaborenr,ncquedifHdanc:namquediniden-
tia fidei hoftisperniciofiflimus:illuminabiceum,Sol,qui
primus inlicefuaaccufacor fui. Rcdibic quilibec ad
eft
vocacionemfuam, adaracrum fuum ,ad officium, va-
cacionem&:func"tionemfuam: ad priftinam fimplicica-
tem&: puerilemcandorem. Qinfsepiustolerabilescon-
ditiones pacis inftituit, ipfe in pace quieuit. Ssepenu-
mero veroexcicacus, furgece eo,diflipaci func omncs ini-
micieius;concremuitcerra, omnefqueingemuerecrea-
tura.-: iseftqui euercic, erigic, deftruic, reficic, cransfert,
&: regna funditus tollit: omnia quarcunque voluic fe-
Infticuiccumfiliishominumagere per quadraginca
cic.
quacuorannos, cumrurfusadquiecemfefecomponere;
&inclinare. Veriim ij annierunc illicanquamdieshe-
fternus , qui preteriitj omnia m
eis perficiet. Iam hic
r"rriisaIiuminuadet,corripict,cmendabit,antcuertec.
Quis vcro fit dormienti fimilis, nemo fufpicetur;
tc&um
eft nomcn eius, non memorabitur. Comeclura?, vt fal-
lant,ita fallentur, exitusaBapobdt.
Quarc omnes qui hoc noftrumprognofticon
leauri
funt mcminerint neminem nomine cfle pcrftriclum,-
,

fufpicione itaquc carere voluimus :Tefta , ohfcura acs

queignotamodofunt cum ver6 j acla, tranfa&a f\mt
omnia, tunc hbere iudicabunt homines
etiamnomine
propnoadiefto, citra periculum. Tamcn
vclimomncs
acimonitos ne putcnt ad fc nihil attinere
, exiftimant

plunmifefedereinfcapuhsDei,nefaentcsfeeifeabo-
mmationcmcoramDeo, proindeprognofticatam
pce-
nam non emigient , admoniti vero cum refipifcant
cmendabuntur : fcd emendandi tantum
, euertendi
euertentur. PropitiusDeus,auertat
omnia impenden-
tia mala pcr filium fuum dilcftum
, lefum Chriftum
JJominum noitrum , Amcn,

F I N I S,
>370- RCl