Digitized by Google

BIBUOTECA

napoli
 i1 i. ^ V

REGVM-FRAN'
COKVM, PIPINI* CAROLZ
Magni & Lodouici ab Anno 741.
:

yfqj ad annum 829. Aut. quidem in-

'

cerro, feddo&o, Benedi&inap \

Religionis
A & Monacho.
T/ ^ ^
a
ITEM,
CAROLI COGNOMENTO MA#
gni, Imperatoris Occidentalis P rifm yjta
C? gefta. Antore Eginbarto Gernfx*
noyipfitss Caroli Alumno .

COLONIAE
Apud IonnnemB

wv K
fi
SIMO ET CL EM EN- *

•
r
TlSSIMt) ROM AN. IMPE--
ratcri carolo Aujbrico em nomini
, 'i

’
V.RiflydnictrumyPdnnonix^cdmd*
‘
ti#, SicilUq; regi longe potentifii-

i tttOjH ERMANNVS4 N«c-

nurcficri imperij Germi - •

nici Comes, perpe*

tumfoelici - -
t
tutem»

Vum noftro £UO

rei literarioe ftu-
diofi homines in
genij foe licitate
& dicendi copia
ollertes, quicquidad philo-
sophiae cumulum flue diuinae
/tue humanf facere potuit^abu*

i
i
T 0$ V '!%
".
r r e

,» .
***

tHPgEI »* • •
de perfecuti fuerint, vifum eft
mihi aliquando prudentifsimu
illud Pythagorae confilium ana-
ple&endum elTe,quo fuis difci-
pulisfilentij feptennalis ratio-
nem proponebat Idque adeo
:

femper apud me obtinuit, ut

per annos aliquot in angulum
abditifsimum recipere mefta-
tuerim,vbi cum Abderita De-
mocrito , quantum mihi per
fortuna liceret incognitus de-
litefcerem, iicfutnrum ratus,
vc vel ipia diuturna meditatio
vitae moderationi coiunSa,fru
flum aliquem mihi reponeret:
Quidenim in tam celebri horni
nu frequentia, quibus haec aetas
&haec natio nuric referta cer-
nitur, noftrae induftriae reli&u
putabirau$?Omniafuntiam di-
aa
 DEDICATORI A. -y
!

£i:aC vt poeta ait ) nihilque prae- Vergiliut.

v
termifliim, vnde vel augeri vel
ornari Refpublica pofsitiladu-
dum liquide per Germaniam Gernia- '
j

pagari ecepir, ita vc non aoiur- nij$ viget*

de Horatianum illud Germani
J
defeiaftarepofiint.
Venimus id fummum for tun<t, pingi* Horatiut.
muSjdtque
PfiUimus , er ludimur A chiuis do-
•
ttiiis>unftis. f

|
Haec mihi fubinde anima
verfanti, non potuit non place-
re taciturnitatis ratio, praefer-
tim quae hoc tempore non mo-
fln nnn rnn^nrpnc hrnrv^

** * <• m
> JJ
 -.*T' v»5ffcv
C
w
'AJ.
1 'MfT-
- - >

% /

r
'
a p^
<J I
EPISTOLA.
derec6netur,& quod magis do
M, Clatro, lendum fit, in libera Germania
liberas efle linguas no permit-
titur, quod in qualibet libera
ciuitate permittendi! m. icero
iudicabat. Verum ex altera par-
te mecu difsides, cogitaui nec
r« ficquide decorum meferuatu-
rum.Nam fauftum illud Impe-
rij tui exordium, quo totus ad
mundus excitatur,
alacritatem
Cimnem focordia metumq; re-
primit, ac veluti relu&antem
fogit in tam publico orbis fpe-
W-- (ftaculo frotem deponere, infti-
mfit' tutoq; Ariftippi blandu quod-
; :- dam & cfuile viuendi genus am
pledi:Rcpente igitur exemplo
Diogenis dolium
Dolium Cynici illius
Diogenis, meu voluere aggrediar , nc in
. cocauni omniuoccupatioein-
tem-
 ••fy*
DEDICATORA
tempeftiuiiis otiari videar . Vc
tamen aliquam audacis meae a-
pologiam praetexam , duo funt
inui&ifsime Csfar,quae mihi
fiduciam fuggerunt tecum per
Iiteras loquendi, amor tui,& pa
triae gloria, quorum alterum

mihi cum cptimo quoque com

mune iudico , ita vt id veniam
mereri ab omnibus putem,
quod nemo non ftudet facere
nifi pelsimus: alterum, vt excu-
fatione non egeat, tua innata
clementia facili prsftabit,quae
procul dubio tanto vincit cae-
teras virtutes, quanto tu omni-
b maior es. Habes itaq; fumma
9

cxcufationis meae, qua fretus

hoc rude&incultu hiftoriara
opus, qua polfum honoris
tibi
tui praefatione nuncupo, quod
A 4 qui :
 EPISTOLA
quidem non quafi noftro inge-
nio partum lit, aeftimare debes,
cum idipfum e Germanicae ve-
tuftatis penu depromp/erim,
quale quidda ante nos ornatif-

Oonradu$^
mus v * r C° nra dus Peutinger
Pcutin. approbantibus doftifsimis ho-
gcr. minibus praeftitit : Quare mihi
Francoru Regu, p i p i n f vide-
licet,c aroli Magni atque
LVDOvicires geftas vel ut po.
.
ftliminio reuertetes inGerma-
niam reducere fnb nomi-
tui
nisaufpicio liceat: quorum po-
tiftimum ope vitra omnes to-
tius Europae prouincias noftra
Germania &au<5ta& ornata le-
gitur,vt no miniis Fracis debe-
at ipfa,quim Romanis olim Ita
lia , &fuis do&a Graecia Athe-

nis.Hf c eft enim illa inter om-

j
nes \
 t 7
w * DEDICATORIA*
9
nes Germani» gentes clarifsi-
ma, meritoque nominis immor
talitatc celebranda, qu» Ger-
maniam Germani» reftituit,
cum illa priustot inteftinis cla- m a*
.

dibus dilaniata, vix fibiipfi con

flaret, hincGothis, Vuandalis,
Hunis,Langobardis,illinc He-
rulis, Thurcilingis,Saxonibus,
Anglis,Nordmannis, Quadis,,
Burgundionibus r Alemannis, ;

in fuam parentem fieuientibusr

H»c Galliam tripartitamtoties
i noftris maioribus oppugna-
tam,-tandem omni parte P er' egerunt^
5
domuit,, ipfiusquc non modi-
cam partem in hanc nationem* V
transplantauit , vt ab alpibus
"
unde Rhenus effunditur ufque
ad Occiduum oceanum Ger-
i*.
manici iuris fit , quod Gallia 1
s

A $ prius

af.
 -

IO EPISTOLA
Gallia Cei prius Belgica dicebatur: Reli-
tica mu'
quum autem Galliae de fuo no-
tato noie
mine Francia appellari etia hoc
fracta ap
pellata, tempore videmus, vnde coftat
Galloru nontavidores quam
fraci Ro. extindores fuiffe.Hfe denique
Imperium Rom. Imperium tato tempore
expugna*
torti terrarum orbi non formi-
mnt.
dabile iolum/ed etiam onero
v fura, breui tempore contriuit,
ipfamq; Italiam vidore quon-
T
dam gentium, vidoris ferre iu-
gum compulit. Sic Germano-
W' rum virtuti cedere coadi funt
:X3.ff /l i J ? Romani, quos neq; ferocia An-
nibalis cum tota Africa , neque
potentia Antiochi cum fuaA-
K* Vt :

fia,necPyrrhus quauis Graeciae

imperator frangere potue-
effet
runt.Quae res fortifsimum viru
non latuit, FredericumI . co-
gnomen-
 ’
jf

DEDICATOJkIA. il f
gnometo Barbaroffam ( quem- FrederL
admodum de illomemorif tra- ci Barba-
diderut Otho Frifingen . Epi-
monium
fcopus & Guntherus Liguri- f
i

ii

nus poeta) Nam hunc ad lega- . ,

i
tosllom.fibiin aditu vrbisob-
uiafa&os vere Germanico quo-
dam vultu dixiffeferfit.Rojim- ?

pcrium maiorum meoru Fran-

corum fanguine emptum, eMde
quibus accepi manibus tueri
conabor: quo iuoeulogio va-
nam Italoru contudit arrogan- ^

tiam, qui ad Germanos veniffe

Imperium Stephani Papf dona- /talorum
tione afferunt , vt precario nos comentu
accepiffe fingat,qnod belli iu- denam!»
im P e "
re pofsidemus: Qui fi verum
dicere vellent , faterentur vti-
quecAROLVM MnGNVM Italiae,
a qua per Langobardos eiedus
A 6 erat
 » qjPISTOLA
erat,rcftituifleStephanum pa-
pam,nec agnofcere donu , quo
carebat is, quem fingunt dona-
tOre.Faterentur per huc in Ita-
lia regnare Pontificem Roma-

num, non Conftantinum, cu-

ius fuccefTores vfq;ad Thede-
rmi regis Gothorum tempora
& ipfam Romam, & Italiam to-
tam tenuerunt : Fateretur hex-
archatum Rauennae cum Pice-
no non fuiffevnquam fub po-
y*
teftate Romanae Ecclefiae,7 nifi
y
poftquam Stephano Papae fuit
per P p i n v m collatus Sed
i .

Italorum haec commenta relin-

Fraci «Sa- quamus,& ad Francos reuerta-
xonesad mur:Hi funt enim,qui Saxonu
gentem belIicofifsimam,&Ro.
Chriitia- o. .. . r ...
na coucr» viribus lniupcrabilemjdiutur-
urunt* no bello domuerunt , viftam q;
> Chrifti
 DEDICATORIA. IJ
Chrifti facratifsimam religio-
nem profiteri compulerunr.Hi
Hifpaniam prius occupata Sa* Franci Hi
racenisjPannonias Hunis , Sar- fyanian»,
P a “ n0 ™ a
matiam Sclauis,.totum Baleari'
cum mare vexatum Mauris jta ti ^ d e b*i#
breui tempore fubegcrunt, vtiarunt*
nefcire pofsis, maior ne fcelici-
tas eorum in confequendis ac
retinendis ,
quam fortitudo in
expugnadis prouincijs fuerit.
0mnjs tj>
Ex hac nimirum gente tanqua tius Cer-
ex equo Troiano totius Ger-mani? no
maniae nobilitas profilijt : neq; bilieas k
enim altius fuosauos numerat Franc * s#
vJla infignis familia, cum pri- stultitia *

mum ad ah fgi Ium maiorem do Germa-

musvetum eft, ibi velutadan- no ™’ 4 u j
R u*
choram Iaeram haeretur: Nec* .°j?*
. nosmouet quorunda itultitia tem meti>
fuam originem ad Romanosuntur. ^
A7 referen-
 14 EPISTOLA.
referentium: qui fi fcirent nui-
v • « * t • nr
lam in Italia nobilitatem effe,
quam no Germani eoaduexe-
rint,non haurirent aquam e ri-
uulis ipfo fonte contempto*
Auftriae, lam fatis confiat maiores tuos

pes a Fran pagatosmeq; hoc auguitum no

me tuu fortuito obueniffe tibi
putaueris, quandoquidem has-
reditaria quada fuccefsione id
in te deriuatu fcire debes . Sed
ne multis te detinea Inui<ftifs*
Caefar, hoebreuiter dixifle fat
iit, vix vllu reperiri ta in Ger-
'

i mania^GalliaccenobifijqcPil-
loru munificentia no fuerit vd
cxtru&um vel ornatu Huius .

itaq; gentis in nofiram natione

praeclara
 DEDICATORI*, iy %
praeclara &imtnortalia benefi-
ciafi per obliuionem premi pa

tiamur , quis ab ingratitudinis

crimine nos abfoluere poterit? ,

Dicere folebat magnus vir Eu- Aemiliui 1

menesjfatiiis effe perire ,
qu^m Probus
ingratum vi uere ,& nos profe-
cto ingratitudinis nota non ca-
rebimus,fi quod in priuatos
homines admittere nefas puta-
tur , in patriam commiferimus.
Accipe igitur iucunda fronte
munus exiguum tuo dedicatu
nomini,quod etiamfite dignti
minimefeiam, no ideo tamen
a nobis offerendum non fuit:
nam fi a?l materiam fpectes, vix
vlla gaza, vix regum atque ty- 0
rannorum opes fatisfuerint:re-
Ctc enim magnus, Ariftoteles
definiuit amicitia id expofeere,
K .. quod
 16 EPISTOLA*
Ariftotci quod quis praeftare pofiit,.
lesVH U. non quod pro dignitate fit Et :
Ethicoru.
te quidem omnes virtu*
inter
tes, quibus praeditu efle cogno-
Ife.

uimus nulla asque decet ac illa

,

admirabilis animi tui lenitas,,

r.

quae poteft vel grauiter delin-

as
quenti ignofcere: oportet jv \ „

nim te non minus boni paren-

tis quam optimi principis fpe-
cimen exhibere, quemadmo-
v\ dum apud Xenophontem Chri
fanta quidam teftatur, O7109-
Chrifan-
ta*
£y u Q 0 f 0 jJl^ 2j#(ptg<l'T$
7raTfor ccyccOti hoc eft , quod
,

bonus princeps nihil differt £

bono parente Haec enim una
:

eft in principe laus , qua no po-

^

teft ulla dari praeftantior, ideo-*

queueniaelocum apudtemihi
'
certo polliceor, qua fi ego non
mereor
 DEfclC ATORIA. 17
mereor, ille tamen facile impe-
trabitc a r ol vs magnvs,
cuius in gratiam hoc qualecun-
que /ludium noftrumdefudat,
dignus ille, qui pro me interce-
dat, dignus, cuius tu vitam &
mores imireris,quod fi feceris,
nunquam fane te fafti pcenitu-
erir.Nam illud prasclaru exem-
plar tuum fi non vinces, faltem*
a?quaueris:longe fcelicior futu
rus C.Caefare Romanorum po-
tentifsimo, qui fibi velutfco-
pum quendam Alexandri Ma-
gni gefta ante oculos conftitu-
iffe fertur, flagitiofus homo di-
gnii fuis aftibus exemplar con-
fecutus.Tu uero huius viri fan-
dimoniam imitatus ,
iure opti-
mo CAROLVS MAXIM VS
appellaberis, vt te omnes per
orbem
*8 EPIST. DEDICAT,
orbem terrarum & colant 8c r

admirentur.Interim te mente
& corpore valere opto, Deum-
que maximum p recor, v t Impe-
rium tuum faufto omine in-
choatum, optimo fcelicifsimo-
que fine concludat. Vale glo-
riofifsime & clemencifsi-
oie Imperator. Ex
Colonia, Calen.
Fcbruar,

JBIVSDEM
E IS D EV M
HERMANNI COMI-
TIS NVENARII BRE-
uis ndndtia , De origine &
fcdibMprifcorum
Fruncor m.

E origine Sedi-
bus Francorupri-
ufquainGalliase-
ruperint, eorum
qui hadenus eius
^=2) gentis hiftoriam
fcripferunt,nemo fatis fideliter
accuratcq; tradaffemihi vide-
tur:Quidam enim antiquiores,
quod feculum illud infelicifsi-
mum efletjad fabulas plerum q;
prolapfi funr, quoniam deledu
non habebant, nec fine bonaru
lite-
 w** M .sv

20 DE ORIG. ET SEDIB;
literarum cognitione de rebus
hiftorig exaftum poterant pro-
ferre iudicium Fuerunt enim
:

inter eos, qui & Troiano exci-

dio Francoru deducerent gen-
tem , idq; tam aperte aftruetes,
vt etiam regum nomina aferi-
berent,nefcio quid Graecanicse
proprietatis fubolentia. His o-
mnibus prior anfam dedit Hu-
nibaldus,quem vixifle putant
non multo poft Theodofij Im -
peratoris, tempora , licet mi-
hi non multum fidei faciat au-
tortam fabulofus & barbarus,
quem cum multis ex caufis tum
vel maximi obid fuppofititiu
putauerim,quo*d Theodofij vel
Gratiani temporibus nondum
adeo degenerauerat in extre-
mam barbarie Latinus fermo,
- .-* . . ..Sjl * yt
 FRANCORVM. 11
vttam abie&o ftylo fcribere
potuiffet: praeterea cum (ficut
ipfe teftatur) tam vehemens
tunc Francorum in Romanos
odium vigeret, vt multis in lo-
cis ne veftigia quidem Ro.re-
linquenda putaucrint,quo il-
loru memoria extirpare e Ger-
mania atque Gallia poffent,
mihi verifimile non videtur,
Hunibalduea.ipfa lingua gen-
tis fuae hiftoriam tradere volu-
iffe,qua tam acriter infectaban-
tur omnes, fed opinor ftudio-
fum aliquem nonnulla exHti-
nibaldo collegifle, eaque fuo
more, fine ordine, fine iudicio
fic in v.olume redegifle,quem*
admbdum nuc apudquofdam
habentur Quod fi quis omni-
.

no contendat, hunc ipfum efie

Huni-
11 '
DE ORIG. ET SEDIB.
Hunibaldum,non fn&itiu fed
verum, huiclibens concedam,
6 ne me cogat illi fide face
nijs rebus, quae folent fpe-
(ftatae eruditionis & do&rinae

virum expoftulare ..Non ma- .

gnopere enim meilii oppone-

rem, nifi Troianos meliores pu
taffet Germanis, & quos Cor.
Tacitus atque Strabo, indige-
nas femper fuiffe pronunciant,
eos ipfe Afiaticos origine face-
ret, fed quam hoc fine omni iu-
dicio facere a ggrefTus fir, alij
mecum iudicent.Nam fiTro-
ianum bellum fuiffe aliquando
(quod pulcherrimis rationibus
negat Dion Prufeniis,facra Ae-
giptiorum fultus hiftoria*) pu-
tandum eft, certe non facile per
fuadebit mihiHunibaldu$,tan
tum

J
 tRAINLUKVM. 2J
tum hominum numerum fub
tam famofo duce furtim abfce-
dere potuifle, cuius rei nullus
Graecorum fcriptor mentione
faciendam cenfuiflet ,Neque e-
nim tanto hominum numero
in Italiam Aeneas & Antenor
profugifle leguntur, quato Pri-
amum Iuniorem Hunibaldus
ad Scythiam venifle cotendit.
Tamen horum fuga Dares non
tacuit,quemnonnullimilitafle
eo bello putant, & omnes Grae-
corum hiftorias teftantur hos
folos expugnatae vrbis reliqui-
as fu i fle, qui in jpfo Graecorum
infultu fugafalutem quaefiue-
rint,poftmodumque alter Ve-
netiam, alter Latium inuafe-
rint. At Priami illius Iunioris
nullus vnquam veteru memi-
 u r* .
u Jb utuur. bi ^ Jti jj x.
SP‘&. nit , eoq; magis admirari cogor
eos, quibus pro miraculo efl;

%i>
Hunibaldusifte , quafi confin-
gere regum nomina opus fit Ia-
boriofum,prgfertim vbi earum
reru,quas fcribit, praeter ipfum
nemo meminerit hiftoricus . Ia
vide, quam fide mereatur, quod
aitFrancorum populum profu-
gum venifle ad Scythiam, ibiq;
duitatem conftruxiffe nomine
Sicambriam.Quis huius vnqua
ciuitatis autor meminit? An no
tam facile nouam vrbem con-
fingere fola fua autoritate po-
tuit, quam ridicule nouam ge-
tea Troiano deduxit excidio*
Nam eos parum admodu curo,
qui ipfum fequuti funt, nempe
Gregorium Turonenfem Epi-
fcopum,& Rheginonem atque
Sigi-

\
 FRANCORVM. lj
lf

Sigibertum Gallum Mihi non

^ probatur aliam efle Sicambri**
am, quim illam celebrem Ger-
mania? prouinciam inter Bu-
fafteros paruos &
Bru&eros
Langobardofque , autoribus
Ptolemaeo, Cornelioque Taci-
to conflitutam vbi etiam Ab-
,

bas Spanheimenfis putat habi-

ta/Te Francos, &idipfum mihi
h. ratione non videtur alienum:
primo, quod vicini fuerint Gal-
lis,cum illis enim perpetuo bel-
la gefsifle traduntur, quemad-

modum &
ipforum tcftantur
mnalesrAt qui poterant fem-
>er bella gerere nifi cum vici-
is, vtpote quos tantum Rhe-

us fluuiusfepararet, ab altera
lim parte velBataui,velEbu-
nes y vel Menapij, vel Vbij
B erant,
 \j
26 DE ORIG. ET SEDI. _

erant , quos omnes vicifle Fr&-

cos conftat, priufquam in Cel-
ticam &Lugdunenfem moue- ^
'3$ J rent.Iam de Sicambris conftat,
,
5 quato in Gallos odio flagraue
-j' '
v
ritfemper ea ges,aded vt 0<5ta-
’

;«#*« H :«**'
•Twi J .
uianus claudere Iani portas n5
,

poffet,nifi prius tradudis in ci-

teriorem Rheni ripam aliquot
Sicambrorum millibus, autor
eft Suetonius T
ranquillus .Ta-
ceo nunc,quod de Francis Hu-
nibaldusfcripfttjcoma vfos,ca-
pillitijque magnam habuiffe cu
ram, ideoque deui&is Gallis in.
fignum feruitutis comam to -
tondiflc, vtvi<ftore$Ji vi6tis eo
faciliusdinofcerentur.Ha?c eti-
am Sicambris optime quadrat,
de quibus initio Epigramma-
tum Martialis, Crinibus in no-
/ #
*
~
* -
‘ ‘
dum
1\

J
tZW
 :

FRANCORVM 27
dum venere Sicambri:
tortis

&calamiftro ad ornandam co-

mam vfos nonnulli Romani
feriptores tradiderunt : nullae
enim aliae Germaniae gentesi^ic
a coma predicantur, vt Sueui

& Sicambri.Porro quod poftei

nomen mutauerint, id aliquo
eueritu faftum efle poteft , vt
quotidie fieri videmus Quj .

enim nuncLeocwenfes, olim E-

buronesfuerunt, Colonienfes
Vbij SicAuftria nunc appel-
latur, quae olim Pannoniae pars
rrat : fic Alfatia dicitur, quae o-
'm Alemania fic occidenta-
,

?vulgo Lotharijque regnum

citur,nobilis illa Belgicf pars
Argentorato vfqueadTre-
ros protenfa,idque tantumo-
ob partitu Francoru in tres
B z par-
i8 DE ORIG. ET SEDI,
partes regnum, quarum poftre- r

ma atque minor Lothario Cag-

fari obuenerat: Vueftfalia nunc
dicitur, quae Saxoniaolimfuit:
qua* breuiter in medium attu-
liffe fufficiat,vt mirum ui-
nulli
deatur,fi mutato nomine qui
ante Sicambri dicebantur, po-
fte& Franci appellari potuerint.« .

Siue enim Franci a rege eorum

Francone(vt autor efl: Huni-
baldus) fiue a libertate, quod
Gregorius Turonenfis&Sigi-
bertus putant , non multum ad
rem noftram facit Ex hiftori js
.

hoc nome fub Antonini &Pro-

bi Impp tempora agnitum re-
.

perio. Trebellius Pollio in uita

Probi Caefaris,teftes, inquit,
funt Franci in inuijs fiti paludi
bus;& fepe cum Germanorum
'
. enume-
 FRANCORVMT. 29
mmerat gentes, interferit&
ancos.Paludes autem effe ne-
iniambiguum eft ea in parte
ermaniae, quam nos Sicabri-
lolim di<5tamcredimus,vide-
et , vbi nunc Zutphania urbs
acft, &non longe ab Alci-
irgo ,quamEmbricam qui-
m vocari putan t, ingens & fa
ofa palus verfus Vueftfalos
otenditur. Praeterea vbiFri-
occidentales,hodie Monafte
nfes &Traie&eles Geldrien-
>us &
Hollandis contermini
nt, folum ipfum natura palu-

fum cernitur.Sic etiam intel

i poterit, quid de Franco-
m fedibus 1. libro Gothico-
n bellorum Procopius feri-
cuius verba, quia plane in
irmania Francos ponunt , eo
*
B j libenti-
3Q DE ORIG* ET SEDJB.
quod fci
libentius fubfcribam,
am quofdam hoc pefsime habi-
turum, qui noftrae gloriae fem-
per inuiderunt : Deicribense-
nimuero fitum locorum, vbi
Rhenus in Oceanum Germani-
ci! praecipitatur, Hifce, inquit,
locis paludes funt non modic^,
vbi primitus Germani habita-
bant, gens barbara, nec magni
tunc momenti viri,qui nuc ap-
pellantur Franci, ijs finitimi Ar
borici erant : hxc Procopius*
Sed quatum ad loci deferiptio-
n£,qug Xtogoygotcptoc dicitur, at-
tinet, condonandum aliquid
qui de rebus incogni-
eft illis,
tis atq; remotifsimis fcripfe-
rut.Fuit enim Procopius vir e-
queftris ordinis, qui apudlufti
nianuCefare in Gr^cia milita-
 FRANCORVM. jx
at.Verifsimu efl illudPlinij II.
fatur alis hiftorix libro didu,
aeoru fitus diligentifsimeex-
lanariabijs, qui inde prodif-
ent.Porro non multiim diftant
Sicambri ab oftijsRheni,vt ho-
mo Graecus facile hallucinari
potuerit : vel certe praeter Si-
cabriam, Batauiam atq; Hollan
diam quoc^ inhabitauerut De ,

Arboricis autem quid fibi velit

no fatis intelligo, nifi quod in-
fulae Arboricae adiacere di-
cutur illi prouincix, quae nunc
HolladiavocatJdeaudor libro
1 1 i.fcribit Germanos Gallia de-

bella{Te,pmifTuq; Iuftiniani Cae

faris pofsidenda accepifle, vn-

de,inqt,& Arelatx nuc habitat#

Sed de alia Germanoru gete cre
di hoc nopoteft , cu prancos eo
B 4 tem-
$2 DE ORIG. ET SEDI-
tepore tota Gallia potitos con-
fiet*Primus enim Francorum
Clodoueus vniuerfam Galliam
cie&is Romanis obtinuiffe tra-
ditur.Is vero Martiani Impera-
toris teporibus regnauit,poft
quemluftinianus imperauitc.
amplius annorum interuallo,&
& Clodoueo vfque adcARo-
lvm MAGNVMres Franco-
ru incrementa femperfumpfe-
rut, donec totius fer& Europae
tenerent imperium.Hos igitur
inclytos Germanos Procopius
notauit, & quibus etia hoc tem-
pore Imperator Arelatcnfis re-
gni titulum retinet. Quos in Si-
cambriaolim fedeshabuifle, &
vera origine Germanos fuifle
indigenas,nonTroianos(vtfa- .

bulantur quidam) mea fert opi

nio
 FR ANCORVM.
io, quanon parum promoifet,
[uod Abbas Spaheimeiis aitha-
>eri apud Remos infculpta hgc
rerba, quibus B.Remigius CIo-
doueu baptifandu allocut* fue-
rit:Mitis depone colla SicSber*
Neq; Hunibaldus inficiatur,hac
Fracos inhabitafle prouinciam,
poftqua eScythia aigrefsi funt,
annis ante Chriftu natu no mi-
nus CCCC. Quare mirorma»
gis eoru Regii nomina, quae re-
cefet,poft aduetu eoru in Ger-
mania no reperiri apud Ro.fcri
ptores, inter quos Strabo Augu
{h tepore tres nominat Sicam-
broru reges , quoru nullus eft
in catalogo HunibaIdi.Si quis
non obnitar,
aliter fentiat,illi

liberu cuiq; fuum efto iudiciu.

Hoc tamepro mea interim len-
. .
^* V %
B J
“
tentia
k »*• -
 H3»

14 DE ORI. ET SEDI. FRAN.

tentia adducS, gloriae cupidita-
te multos olimfuifie indu&os,
vt antiquifsimam originem fua
facere conarentur. Qui enima-
meliores videri volunt, hoc
lijs

potifsimum ftudent , vt cu alijs

nihil habeat comune.Hinc etia
Saxones, qui femper inter Ger-
manos praecipuum locii habue-
runt, origine fe Macedonas glo
‘riabantut,hacinre non minus
'
ridiculi, quam Fraci.Eamq-, ob
caufam res ftrenue geftas ne-
C
quaqua comuni vocabulo Ger-
maniae tribuebant, Cic fuam glo
riam vilefcere rati:hocenim &
Gothi & Vandali fa&itarunt,
'
vndepaulatim a vulgo creditu
*'
eft,eos extra Germaniam fu-
iffe # Sedhaec breuiter at-
tigiffe fufficiat.
1 J ’
i Refla»
i«r

X SV» LEGIBVS TESTI : 3J

monidjFrancos fuijje Germanos#

R Eftat, aliqua ex ipforum

Francorumonumetis
ferre teftimonia, idq; tanta bre
uitate aggrediemur ,vt toediu
af-

legentibus nullu afferamus, di-

ligentibus reliqua committen-
tes. Duas Francos habuiffeleg;es
ipforu autores teftantur, Safica
atq;Ripuariam, quibus nullus
regum ante car olvm ma-
g nvm adijcerequicquam ten-
tauit.Eae cum apud ipfos pluri-
mi lempermomeci habitae fint,
ac in Latinam linguam pofte*
rioribus feculis translatas repe-
riantur,ed maiorem aduerla-
rijsautoritate prfftabuntilpfa-
rum quoq; penes me exemplar
fuit, ipfius Caroli Magni tepo-
ribus confcriptu, in quopafsim
p ' B 6 gentii

i'
36 FRANCOS OLIM.
gentis vocabula quae Latinis
verbis reddi non potuerut, ver-
nacula Germanorum lingua ex
primuntur, quam rem ex ipfa-
rum legum capitulis probaturi
fumus, vt liquido appareat, no-
lirae Germaniae non paruam in-
fligi contumeliam , cum illi fua,
eripitur gloria, Francorum o-
limegregijs virtutibus parta.
Legis Ripuariae capitulo XV,
vbi loquitur de ijs,qui intcrfe-
ftum hominem ccelat vel in pu
teum deijciunt , exponit fele
hocmodo,quod dicitur einjotr*
fcet/l£rmo*Dcttenim interficere
hominem fonat,eo modo quo
folent latrones, &eftconuitij
verbum.
Item pafsim pro pecunia,qua
quis multam foluit aut redimit,
Vuer-
FVISSE GERMANOS. 57
Vuergelta ponitur, gelt enim
pecunia eft Germanis, & wcxett
defendere.
Cap.XXXVIII. vbi enume-
rat quxdam inftrumenta armo-
rum:Spath 5 inquit cum cofltto
pro capulo , & Ocimum pro ga-
lea, & Beinbergas, pro armis
quibus teguntur crura, 23 efoc-
nim crus appellamus.
Item Fredum appellat com-
pofitionem, qua quis pacem i
principeimpetratjStiDtpax.
Cap. LXXX 1 X. homi-
nem forbannitum.i.exilio dam
natum , fotbannm enim eft in
exilium mittere.
Cap.X C. Grauionem comi-
tem, qui etiam hodie grAtietf di-
cuntur.
Multa infuper quae enumfe-
B 7 rare
jS FRANCOS OLIM, '

rare opusnon puto, de reliquis

ledor coieduram faciat. Quod .

fi quis dicere velit ,Ripuariam

legem folisRipuarijsfuifle pro-
mulgatam, quaeFrancoru qui-
dem focij non de eadem gente
erat, opponam illi Salicam, qug
proculdubio antiquifsima fuit,
fecundum quam iudicare fole-
bant Franci.
Cap.primo docet, quomodo
fit maniendus, vbi nwritt pro
citare.-

Cap. canem Seufium,id

vj.
cft, porcarium,vel dodum ad
inueftigandos apros, quod nos

Cap.vij.Sparuariumpro auc,
quem hodie quoque
dicimur
Scuri5pro horreo.
*
v
Cap.
IVISSE GERMANOS. 39
Cap.xxiiij, Slufam defarina-
rio,pro claufura.
^Cap. xxviij, Schellam de ca-
ballo ,
pro inftrumento, quod
vulgo campanellam vocat fiue
tintinabuJum,quo vtutureqiii
onerarijjCm fdjelle.
,
Reffare Tegetem, pro vellere.
Cap.liij.Rachinburgij dicu-
tur comi liari j ad componendas
lites inftituti.&ad;tcii enim c 6-
ponerej^tirgen fidei uflores,
Cap.lxj.Durpilum exponit
liminare domus. £>urpet
Item ex Conftitutionibus
Caroli magni ad Sa-
licam legem adiedis,tefte quo-
que EG1NHARTO,
Cap.iiij. Feidofum appellat^

qui hoftis eft publicus, e-

nim bellum fignificat,
r
Het-
40. FRAN. OLIM FVIS. GER.
Herbanus, multa, quae Domi
no,hoceft, principi debetur.
Scaram pro turma.®dj 5r.
Herbergam pro hofpitio»
CLXX.fic fcribitur,Qui- -

cunque abfque licentia prin-

cipis de hofte reucrfus fuerit,
quod faftum Franci Hercfclit
dicunt , volumus , vt antiqua
conftitutio.i. capitalis fententia
erga illum puniendum cufto- .

diatur', ab exercitu, quem

vocamus.
Caetera (quae multa funt)par
timiam vfu abolita, fed adhuc
Germanicam originem teftan-
tia,quaedam etiam adhuc vul-
gari confuetudine recepta, con
fulto praeterire flatui , ne lepo-
rem ad alia iam properantem
detinuiflfe videar.
ANNALES
ANN ALES
REGVM FRANCORVM,
4-

P i P i N i, CAR oli, L v-
douic i 9 ab anno poft Chriftu natum
DCCXLl.vfqueadLXXXVIlI.
co)lefti,Per qucndam Bcnedi&inse
religionis Monachum , qui ipfas res - *
£

geftas diligenter accurateqj tcriptii

*
commendauit.At illius nomen quia
ha&enus nobis exploratum 116 fuit,
Le&orem ad Hiftori^ veritatem re*
mittendum duximus, quas au-
tori vel incognito fidem
facile impetrabit.

DCCXLI.
OC dtitio CdYoltM Maiores
M diordomus dico- domus
bijt,tres filios bx-l*?™"
redes relinques, Ca-
in ^de E '»

rolonunnufcilicet, harcuniin
Pipinum,<it<£ Grifonem : quoru Gri- principio

fo,qui exteris minor nutu erat, mAtre^t Ca»

habuit
tolu
 4* ANNAL, GESTOR.
habuit nomine Sumhild<e 9 neptim
Odilonis ducis Baioariorum: Htc il-
lum adeo ad fyem totius regni coti-
citduit , ut fine dilatione Laudu -

num ciuitdtem occuparet, ac bellum

fratribus indiceret. Qui celeriter ex*
ercitucoUcfto baudunum obfidet es,
fratrem in deditione accipiunt , adq*
ea, qu<e pofl mortem patris a Franco-
rum focietate defeiuerant recipien-
da, animos intendunt: e? ut in exter-
na profeftyr i omnia domi tuta dimit
terent, carolomannus Grifoncmfu -
mens, in nono cajleUo, quod iuxta Ar
duennam fitum eft cuftodiri fecit : iit
}

qua c u&odia ufq ad tempus quo idem

*

Carolomannus, profectus eft, dicitur

permanfijje.

Carolo
DCCXLII.
manus & ! Arolomannus er Pipinusre-
Pipiare- gno Francorum potiti, primo
A qui-
 A PIP1NO
Aquitanam recipere uolen tes, contra gnu
Fran»
Hutioldum proumcia ducem ccri diu»
ipjitis "‘

cum exercitu eandem Aquitanam c^ unf»

ingrediuntur , z? capto quodam
ca-
flelloxui Lucos nome eil,
priusquam i
ex proutneia feccdercnt regnum
,
quod communiter admmftrabant,
inloco,qui Vetus Piftauium dicitur
inter fc diu, ifcrut:eodenitj; anno pofi-
quam domum regrefifunt , Carolo- Car olo.
mannus Alemaniam, qiue ipftaFra m * natis
eorum focieta te defecerat, cum ex- Ale “ ani » |
ereituingreffus, ferro o- igne
V3 -
ua-
ftauit,

DCCXLin.

C
i

ARO LOmattnus O 1
Pipinus Baioario- "i

irnelis copvjs contra Odilo runi ex ? T 'i

nem ducem Baioarioru profeftifunt citus

:
1
prtlioquc commiffo exercitum -
eius™*' /
fiderut:Et poftquaindereuerfi
funt, 3j
:

Urolomannus [olus m Saxoniapro - J|

feftut
 : .

44 ANNAL. GESTOR.
feftus e(t : er cajhrum quod dicitur

Hochfiburgy er in co Thederichum
Saxonem illius loci Primarium in de-

ditionem accepit.
DCCXLIIII.
Idem fratres carolomannus et Pi-
I pinus iunfta manu Saxoniam in
grefiifunt:pr<ediftumcfc Thederichu
in deditionem acceperunt.
DCCXLV.

H Oc anno carolomannus id%

quod dudum fecum p r<tme -
ditatus eft, patefecit fratri fuo Pipi~
noyfecularem conuerfationemfeueU
I

k dimittere er habitu monaftico

,

D eo feruire Propter hoc dimifit ex-

:

v / peditionem anni pr<efentis>ad uota

<- V /V** Carolomanni perficienda, er iter il-

lius difponendum: Nam Romam pro -

ficifci jlatuerat cr Pipinus uacabat9
dans operam} ut frater fuus honor ifi*
ceac -

• a •'01
 •

V
/-e .

A PIPINO. 4J
*

ce dc decenter , itto quo defidertibAt

perueueniret. w
DCCXLVI.

C Arolomannus

habitummutauit ,
efuwi/?<(

&
Romam
feculari gloria
in
profc- Carolo-

monte Sora -
manus fe-
culari glo
fte monaflerium honorem fandi* j a
in
ona#
Sylueftri <zdificauit\ubi quondam te
>*.

fj[u^
porc p crfectitionis,qu<efub Conflan -
^

tinofada eft,Sandut Sylueficr latu •

-

iffc ferturiibiq; aliquadiu commora :•*

‘

tus, meliori cofilio hoc loco dimiffo9 A.wwAlb

ad monaflerium S.Benedidim Sam-

nio proui/ncia iuxta Caflinam arcent jHwp

1
conftitutum Deo feruiturus uenil 9 'jid

ibich monafticum habitum lufcepit, f

DCCXLVI I.
^
«
.

RdfcT Carolomanni & Pipini Grifoca-

F nomine Grifo
fuo fubiedu* ejfe nolens 9
, Pipino fratri pciuus fu*
quanquamS ic *
^
;

fub itio honorifice uiuerct }

colle fta

mnu
 46 ANNAL. GESTOR. 1

manu in Saxoniam profugit, colle^ t

(ioque Saxonum exercitu fuperflu-

Obacro in loco , qui dicitur Hcr-
itio

heim , conjedit P i pinus autem, cum

.

exercitu Francorum per Turingim •

profetius, contra fratris dolos Saxo -

niam 'mgreffus eti y confeditq; fuper
fluuium Mijftham , in loco qui uoca-
- tur Schaninge: prolium tamen inter
eos non csh commijfumSedcx placito
dijceffcrunt. ,
j

DCCXLVIII.

G Rj/o Sixonum fidei diffidens,

Baioarid petit, er copijs , quae
ad eum de Frauda cofluebant, ipfum
ducatum infuam redegit poteflate. ’

Tafilone et Hiltbrudint 'm deditione

accepit , Suuithgerum fibi in auxilia
um uenientem fufeepit. Hjcc eunt
ad Pipinum perlata fuijfent y eunt I
maximo exercitu in Baioariam pro - I

fetius ]
*
 ^
A P IPINo* 47
fr&Mefl, fratremque fuum Grifo~
nem , cum omnibus, qui cum eo uel *
^
*<i ipfum eo uenerant , carptf . Trff-
- • <
filonem in ducatum reflituit : do- %
wumque reucrjus, Grifonem more Gri & * ;j

X 1 1. comitatibus donauit . Sed iUe

fratr
f
ca *
tcrU
tali beneficio contentus non erat:
fuofc|
S *
nam eodem anno adVuaifarium duce 1

?
Aquitaniae profugit. , i

DCCXLIX. '--r'

B VKchmm Vuirtzburgcnfis L
Epifcopui er
bytercapellanus mifi funt
Fo/r^w pref
Romam pam*
• pini adp»
i pj
j
«

*<t Zacbariam Papam , ut confule- •

£
Pontificem de> caufa regum
, ; r ,i

qui iUo tempore fuerunt in Prancia

, W
qui nomen tantum regis fei ««1- Pipinus
,

fcw potejlatcregiam habuerunt. Per Ro mano

prxdittus Pontifex mandauit onf* Rc
^ ?
welw effc ittum rege, apud quefum-
coS»“*
mpotejhtis cofificreiidAtct^ autto- tur,
H
<?j
‘
'•
rtfrfte i.
 &-
I I
llfi .1111 n

48 ANNAL. GESTOR.
ttoritatefua, iufiit Pipmum Regem
conftitui.
DCCL.
OC anno fecundum R ornant
pontificis janftionem Pipinus
_
rexFrancorum appellatus ejh er ad
huius dignitatem honor is jUnftusfa-
cra unclione manu fanftjt memori
Bonifac ij Archiepifcopi et Martyris,
V moreFrancorum eleuatus in foliu
re
noie Fran &** tn duitate Sucfiiona. Hilderi
coru Kex cu* nero quifalfo regis nomine fun-
in iiiona* gebatur,tonfo capite in monaflerium
Rcriu mU mijfus eSl.

DCCLIII.
r
P
hi Sax6e S I_J OC * mo PiP mHt rex c «»

exercitu I J exercitu nugno SixonUn

ducit, 'tngrejfus cft ; c7 qumuis Stxones e
obftim
 '

f APIPINO. 4*
ii oljlinatifjime rcfiftcrent , pulfi ta~
men cejferunt : er ipfc ufque ad Io- ;
cum qui dicitur Kimi, qui cft fupcr
ni fimum Vuiferam^cefiit . In qua
ut
expeditione UilcKflrius Archiepi •

i(|
fcopus interfetius cA , monte> qui
L qui dicitur Viburg. R euertenti uero
regi dc Saxonia , nuncium accepit de
morte fratris fui Grifortis 7 eri quo
uel qualiter fuiffet interfetius. Eo~
$
p
dem anno Stephanus papa uenitai
#
Pipinum Regem , in uitta qua uoca -
fur Carifidcusfuggerens ei r ut fejfr
0
Romanam Ecclefiam ab infcflationi -
Langobardorum defenderet.Ve-
nit er C arolomanus frater regis iam
monaebits fatlus , wjfJJi Abbatis fui,
ut apud fratrem precibus Romani
1
Pontificis obfijleret . Inuitus tamen

gi bocfeciffe putatur: quia nec itle Ab*

'i
batis fui iuffa contemnere^ec Abba
u V. c iUrn
 -

jo ANNAL. GESTOR.
illius praeceptis regis Langobardo-
rum, qui ei hoc imperauerdt> aude-
bat refiflere.
DCCAJIII.
:c|j
Tephanus ^flrpoflquam a rege

S PipinoeccleficC Kornans defen

fionis firmitatem accepit y ipfumfa-
cra utiftione ad regi& dignitatis ho -
. tiorcm confecrauit yty cumeoduos
filios cius Carolum cT Caroloman -
numi manfitque hyberno tempore in
Franefa Eodem anno B onifacius Ar-
chiepifcopus Moguntinus] 'm Frifta
Bonlfaci- uerbum dei pr<cdicans,a paganis in-
iis Mogu- tcrfeHus martyrio coronatus cft.
y

DCCLV.
pusmaH/ TJipm* R« inuiUHte
prtditto Ro nuno
tio coro- j[ fuggerente
»atur, pontifice propter erepta Rom^nx
'
ecclejix per rtgtm Langobardorum
dominii udum mm udidu mgre-
v i
ditm
fjPf- A CAROLO, jr

f
iiturirefifientibw Langobardis &Pipin}e&
, claufbra Itali& tuentibus ,
ad
0 **
montium anguflias ,
quasClufas
C4«t ,
acerrime pugnatum e& * Ce- i

dentibufque "Langobardis , omwci ^ |

copie¥rancorum uiam quamuis dif-
ficilem non magno labore fuperi-
.runt .tdaijlolfmuerorexLangobar \
-

iorum manum conferere non aufufy k.

in duitate Papia i rege Pipino

olfeffuseHiqui ante objidionem non
foluit, quam fimitatis cauft pro re- ’

ftituendts , quje Ro. ecclefide ablata

^
"
fuerant)ObfidcsXL,rccepif[ct.Da-
fw ueroXL.obfidibus, promifiifquc
iureiurando firmatis Jpfe quidem in

i
regnum fuuregreffus efkerstephd-
,
nti Papa cumPolrado presbytero Ca-
,
peUao, et no minima Francoru manu • -

,
Romi remifit . Carolomdn 9 monacb9 : 't

rrgw, c# Bertrada regina

« , .>
c
• . .
z
— *
m— *

r
 1* ANNAL. GESTOR.
m Vienna duitate remanjit, pri-
Carolo* ufquam rex de Italia reuerteretur,fe
mannus bre correptus diem obijt. Cuius cor-
Pipini K.e
gisfrater
pus iu[fu regis ad monajlerium S. Br-

moritur. nedifti, in quo mona/licum habi-

tum fufceperat, relatum cft.

DCCLVI.

H
jl I.
Aiftolfus rexLangobardo-
tum, quanquam anno fup
rum,quanquamanno ]upcri~
ore obfides dcdiffet, crad reddeti.
dum ea, queRo. ccclefue abflulerat,
tamfe quam optimates fuos iureiu-
tando oblirmxijfet , nihil promitto-
rorum opere compleutt Propter hoc
Vipinus rex iterum cum exercitu Ita
lim mtrauit , cz Hdjiolfum m Pa-
 +
'

'
A PIPI NOl : 5}
'V
num pertmetem , ud fundum Petrum
trudidiiiutcfc ijs perudis , m Gullium V*v
reuerfused . Huilflolfusuutpojl ub-
fceffum eius , c«m medituretur , <jho-
modto /w* promi/fu non tum impleret
quum dolofe eu , (JWac impletu fue-
?4i
runt commuturet , i» uenutione de-
equo fuo cufu prolupfused : utque .*^7 H *

ex hoc xgritudke contrudi , itf-

frd puueos dies uiuendi finem fe-
cit • Cui Dcjiderius qui comes jli-
I rf
i'

ta
*
,

tuli eius erutfuccefiit in regnum ;,u

DCC LVIT~

C OnjlMtinimmperdtor Pipi- Conftanti

»o regi m«[f<* mifit muneri, nus impe-
infer <J«<e cr organi, <j«<e di eum inrator pipi
Compendio uilU peruenerunt , ubi no m,ctlt
muaeti%
tunc populi fui g enerulem conuen-
tum hubuit.lUuc ©• Tafiilo dux
Ba mriorum cum primoribus gentis'
i
.
c 5 fx«
 •T-’.

raSpfli^Sila#» '•Ifcfcit i
w
r k-r €
i

S4 JlNNAL. GESTOR
_Kgig p* «f«^ 3 Cr worf Fracico in mattm
^'w regis inudffati cum manibus fuis^fe-
tnetipfum commendauit \ fidelita-

p® ’$WB&E ,/rf? > v~,

temque tam
filijs eius
ipfo regi
CAROLO
P ipino , quum
C7 Carolo *

n. * manno iureiurando fuper corpus San

,v
'A
"
V' *
i

/fr Dionyfij promiftt.Sed non folunt

tr-? T.*?
ibiiUerum etiam fuper corpus Sandi
Martrni er fundi Germdniyjimili fit
cramento fidem fe prdtdidis dominis
fuis , diebus uituc fu<s feruaturum e&
pollicitus .Similiter , omnes primo-
res ac maiores natu B dioiarij ,
qui
.. eum eo in prafentiam regis peruene
rant , fidem fc regi er filijs eius fer-

£££! / udturos 'm prtdidis uencrabilibus lo

m** cw promiferunt
i ".r-

mjjjm dcclviii.
Ipinus rex cu exercitu Sdxonia
•P
'
i-Tjtv
;V»_ <,
i
dggreffus ed : er qudmuis Sd -
^2?Vk>r

W*v j
4*. dt
iconibus ualidifiime refidentibus er
bifer- 4 -J.S.
muni
.

Ifr
/ /

#< j;

I DIainyM hyjt^
|
^ A PIPINO. f?
munitiones fuas tuentibus , pulfis
praelio propugnatoribus per ipfum,
quo patriam defendere conabantur
H$umy 'mtrauit: commifiifquc paf-
/irc prficljjy 5 pl«nm4r?i ex ipfts multi - PififlV*'
cocgitque,ut pro-
Saxonef
tuiinem caecidit:
YInat|
mitterent fe omnem uoluntatem cius
fafturos : v fingulis annis honoris
v
y .

rfi generalem conucntum e-

quosCCC pro mtmere daturos. His
ita compofitis, (? more Saxonico ut
rata effe deb er et, confirmatis , iw G^lr
liam fefe cum exercitu fuo recepit.
DCCL1X.

N Ata*
quem
uocari uoluit
morte praeucntuSy
eft Pipino regi
fuo nomine Pipinuns
. Sed puer immatura
tertio pofl natiui-
filius,

fctfe fuamanno « Hoc anno

decefiit
celebrauit rex Natalem Domini in
bonglarc? gr Pafchaln lopia : neqm
c 4 r#tr4
 V J t*yj AMl '#** *>•
I v-

ANNAL. GESTOR.
Mktxtraregnifui terminos aliquid ita
ftcit. ,|
DCCLX. /

tfpinmSn
f^Aifarmdu xA quiUni*,ctl
Guaifariu fu* poteflate erait,
qui ablata CP diEcclefw fub manu Pipwi re-
tcclefijs conflitutar pertinebant refio-
g is y
»o redde. ribwi
ipforum uenerabilium locorti
Ured<ierenoIui et 9 ipfumque regem,;
wlutu lf
dehifce per legator fuos comme-
morantem audire contemneret,con -
tumacia fua ad fufcipiendum con-
tra fe bellum concitauit.Nam rex
tontrartis undique copijr Aquita -
S'M
,ri m mgreffks, feres Ecclejiarum bel-
lo exafturum pronuntiauitXumque
j?» inloco qui T bedoad uocatur pof\+
tto caftris cofedijfct, Guaifarmbel-
Io certare non aufus , mijfa ad regem

m
w,
mv7 > :
legatioue Jpondetfe imperata fartu-
rum ) Ecclefijs fua iura redditurum
obfides,

J Zt

m
 ^
A PIPINO; 57'
obfides, q ui imperarenturydaturumr
Dedit etiam duos de primoribus gett-
tis,AdalgariumcrltheriumeEt hoc-
contru *
fiifto itu fe- commotum regis-
-

animum mitiguuit , ut flatim bello -

defifteret . Nam acceptis obfidibus,.

quiad fidem promifiionibus: facien-
dum datifunt, rex bello abflinuiti:
domumque reuerfus:, dimiffo exer-
citu-., in uida Carifuco
byemauit,m
quu er Natalem: Domini (p Pafchi:
celebrauit.

DCCLXJ. : ....

Mes dedtffet , [aeramenta -

us
que iuraffet,fatius tamenratusde il-
gu ,4
luto fibiunno fuperiore beUo ultio*
nem exigere , exercitum fuum quii
'
francorumpoffcfiionespopularetur,,
ufque ad CubiUonem duitatem fecit
accedere , Qyodcum Pipino rcgi :

C f, gener**;

i
 •»

j8 ANNAt. GESTOR.
iX generalem conuentm agenti m ui I

«V* J ' fa Duria fuijfet nutiatum,coaflis un m

!S^.0
rc m >
diquc auxilijs , cum magno belli ap~
K*
Fipinus paratu Aquitaniam ‘mgreffus qu<c-
,

Aquitani/ dam oppida atquecafleUa manu c&

am vaiiit quibus praecipua fuere, B urbo
l
nkiCantilldtClaramdtmquceda fe ui *
flori ultro dederuntirnaximeqj A«cr
qu& tunc beUo pre-
i» 'C‘ * < «;

fiorww cd^ffld
-

a# ,

i» mebantur iRex tamen cunfla,qu * ex-

tra munitiones 'muenit, ferro
er igne
> .y
deuaflans , pojlquam ad Limouicam
Ia

oppidum uenit , reuerfus e/l, er in

/n
uiUa Carifiacohybernis habitis, Na-
talem Domini ac Pafcha celebrauit. a;
.4

In hac expeditione fuit cum rege fi-

lius eius CAROLVS, primogenitus

'
ad quem pojl Patris obitum totius Xm
graf*- |-f •?<-*.

i perij fumma peruenit*

•jV^v;
*'
jl' y^Tr-: .
v- ,
;r * 'j •

‘
' ’> :

gv* - 'V

DCC
.

ccctxu.
Pipinut
MMliffini TlMl . ,
-
•
JffrrrfiTTri -

,*
‘ *
«V
-
' •
vt '
irv * j rr te. -jr
r' *%**>

_VV} /* vS *
«* 3®?
- v.*• *^v
3M
•J •
•* .» * V, * •» .<> •

»»Jj r
• • i, -
i mS i •

IC. S;
;
-‘«T ?*6 ~ .
-

V i
•
* *

i
* • # ai
1
•

m
L
 ,

A PIPINo. J9

P lpinusrexfufcepto i febeUo fi-

nem imponere cupiens, ifrraw
Aquitanicam proumciam cum ma-
gnis copijs mtrat :.captisque Bituri-
ca duitate cr caflelIo Toarck,reuer-
titur-.hyemauitque in uilla Gentilia-
co:atque in ea Natalem Domini, ac
PafchaUs fefti folennitatem cele-
brauit, <

DCCLXIII. ;

E deunteanni congruo tempo-

re conuentu in Niuernis ha-
lito, cr contradis undiefc copijs, rex
Vipin hs Aquitaniam repetit, cr om-
nia,qu<e extramunitiones erant, ferr
ro cr igne depopulatus, ufque ad Ca-
durciam oppidum acccfiit : Inde cum
exercitu integro in Francia fe rece-
pturus, per Limouicam regreditur.
De qua expeditione Tafilo Baioa-
ris dux, *grituditicp iolu fmulata
C 6
 60 ANNAL.GESTOR.
in putrium reuerfus eft, firmatoque
ad defectionem animo, adregis afpe-
Hum fe ulterius. uenturum abiuru-
V -t!
uit.Rex dimiffo exercitu, inhyberna.
> ,
<td hyemandumm uiUa Longlare con
fi
f'edit : atque ibi Natalem Domini ac
Pafcha celebrauit .PaCia eCl autem.
^ oc temP ore tamvalida atque afpe -
vtxximx
P '
ra hyems , ut immanitate frigoris
<

nulli proteritor um annorum hyemi

v . uidereturpoffe conferri,
DCCLXIIII.
Ex P ipintis dijiraCto m diuer-
R fo animo propter duo
Aquitanicum fcilicet iam olim fufee-
bella ,

ptumet Baioaricu propter Tafi Io-

nis ducis defeCtionem fufeipiendum
,

populi fui generalem conuentum ha-

«* luit in Vuormatia duitate : dilatae
g
in futurum expeditione,itlo anno do -

mifc continuit : hyemauitque in uUa

Carifii
 •

CdrijUdcOydtqueinedNdtdle Domi-
ni £? SdnftumPdfchd celebrduit.Eo *

demdnnocclyjpfis fpUs £dddefl} Pri*

die.nonAutuhord.Vl,
DCCLXV.

H O cdnnorex. Pipinus domi fe

continuit , neque propter A-
quitdnicum bettumiqudmui&nondum
finitum , regwt fui terminos egreffia,
c&fedgenerdlem populi fui conuen-
Au hi Attinidco uiUd , hybernd Aqui -
/grrffli 6wi> : ubi cr Hdtdlem Da**
mini erPdfehdcelcbrduit,.
DCCLXV I* >

Ipimtf; rex propter conficiens

dum A quitdnicum.beUum 9 con
uentu 'vn Aurelidnis hdbito , m
t*w ww profettm y de§truclum d Gudi
fdrio Argentomdgumcdftrum repx -
rdtidifrofitoque er t&i cr wi Bituri -
C4 ci Dmorw prtfidio regre*
C 7 dtiwt
«StiSoiri
,
—

61 AN-NAL. GESTOR.
ditur: NatdlcmcfcDomm Salmoniaci,

P afcha ueroGcn tiliari cclebrauit.

DCCLXVII.
Om qu$* ^^Rtdqux/lionedefanftdTri-
ftio JcS. nitate,& de Sanftorum ima
Trinitate ginibus inter Orientalem erOcci-
,
uuagi-
dentalem Zcclefiam, id cjl Komanos
nib.Sa&o* _ •

m
.

rum C7 Grxcos, rexPtpMMconuentu

in Sy
nodo exa* Gent iliaco uiUa congregato, Synodi
minatur, de ipfa quxflione habuit : eety pera-
fto , ad bellum prxdiftum conficien- ?

dum poftNatalemOomm Aqui-

in
taniam proficifciur : cr per Narbo-
nam iter agens . Tolofam aggrejfus
HH y Cecpit : Albienfem C7 Gauuldcnfem

pagos in deditionem accepit : Vi- 0

ennam reuerfus.po/lquam ibi 0 Pd- l

chalisfefli facra peregit cr exerci-

11111 ,

tum k labore referit , ia prope xflate

confcttdy menfeAuguflo ad reliqui-
T

as belli profettus eft : & Bituricam ; 1

Hcuictis>

>
 , -
APIPINO. <53

Heniens , conuentum more francico

in campo egit : 'mdecfc ad Garonnam
fluuium accedens, cafteUa multa & ‘
::]
petras atque Jpeluncas, 'm quibus fe
- hofbium manus plurima defendebat,
c<£pitJnterqu£precipuafuere,Sco- 3
'
ralia.Torinna^Petrocia. Reuerfuscfc
i Bituricam, exercitum in byberna di-
mifitiipfe ibi moratus Natalem D o- -

o mini celebrauit. Eo anno Paulus Pa 1

pa Romanus defundus eft: cuiusrei mox ^
nuncius ibi ad regem peruenit . ;
1
.

DCCLXVIU. V- ;
I j.

F3 E X P ipmus cum primum ad

'[\^bellum gerendum tempus con* .

gruum ejfe uideret , euocato undi- V

v
qwr exercitu acf Santonicam ciui- .

ficfem contendit : captoque in itu v iip

!
here Rimiftawo , cim ad urbem v;
prtdiftam ucniffet , mater & foror,
neptesque Guaifarij ducis ak .«iiSmM
t
•>
'

<$4
M
ANNAL.
w
GESTOR,
I

r
r

fyeftum eius adduttt funt: Quas cS

pie fufceptasferuariiujiiffet,adGd-
ronnm fluuium proficifcitunubi cf
E beruuicus. cum alia prtdiftL ducis;
Sorore’ occurrit m loco, qui Montem
uocatur: feque er iUam regi tradi-
dit. R eius igitur aliquot profyeri-
geflis, rexfeuertitury er in camel-
*'\ lo quod dicitur Scis P afcha celebra >
uiLAffumptaquefecwnuxoreatquc’
f • • familia fua, iterum ad urbem Santo*
'ut
•
MlCMW : dimiffycfc, ibi uxore ac
-
Aquitani?
ducenrca* familia , cnwr omnibus. copijs ai-
; ptu \nter *perftquettdum Guaifariumducem a*
fi cit> nimum intendit, neque prius deftt*
tity quam &
caperet , crrebcllan-

,",(r SSp tem quoque interficeret . Interfetto

iS* igitur Guaifario diice in territorio
i4‘
, Petragorico, confeftoquc utfibiui-
debatur Aquitanico bello , Santa -
nmreuerfmeflXumque ibi aliquan-

m tutnt
 ~
A RIPINO. 6$ •

tum temporis moraretur ,£gritudi-

ne decubuit : in ipfa tamen ualetudi-
ne Turonos delatus, apud fandi Mar-Fipinus
_
tini memorim orauit. Inde tmad Francor ^
cx mou*
PdriJiosuenifJet,VllL CALEN.[
ur*
OCTOB, diem obijt : cuius cor-
pus m bafilica B eati Dionyfij mar-
tyris humatum e&. Filij utro eius
CAROLVSe? Carolomannus
confenfu omnium Francorum reget
creati : cr CARO LVS in N o-
uiomago duitate , Carolomannus in
Suefiiona infigniaregnifufeeperunt:
CARO LVS, Aquafgrani profe-
Natale Domini, cr in R oto-
tius, ibi

mago duitate P afeba celebrauit. 1

D C C L. X I X. C ar olus
Oflquam
P hi duo fratres patri
fuccedetesregnu inter fe par
Wifunt, Aquitania. proumcid,qm in
Magnus
” atrc
^°' e-
i
fortem maioris natu. CAROLI regis gnum t
*

t
cefferat , uiditr
H»

i lia: iclJJQis:
 ••

emanentibus in ea trans*
acri veui reliquijs , conquiefcere non
• S « ^ »

r i t .

gnumaffcftans 3 prouincialium ani-

wio* <t(i woHct molienda concitauit •
Confn* (jMcm rp/e , ciu eddcm pro*
« tncM forte obuenerat rex CARO-
JL V S c«m exercitu profeftm eft,
cum fratris auxilium habere non
po/Jet , qui procerum fuorum prauo
confilio , ne id faceret , impedieba-
tur,cottoquio tantum cum eo habito%
. in loco qui Duafdiues uocatur , fra-
; tre in regnum fuum remeante,iUe E-
golifenam Aquitaniae duitatem pro-
ficifaturicr inde undique contra -
Bis copijsfugientem Hunhoitu pro-
fequiturpaululumq; abfuit, quin ca-
pere trfed ille notitialocorum,in qui-
bus regis exercitam latere poterat,
fh dimijfaque Aquitania
.
V«t/co-
i
,

.-i? v*^ *
-v>*

^ V
"
,
r
.
'
V* v r

. -j *» * V" . *
* i ^ . i f
 --,,
V :i ' « •
R» T * ^
’

A CAROLO* 6y
r Vafconiam petijt , tutiipi fe ili fore

\
arbitratus*Erat tuncVafconum dux
I
Lupus nomine, cuius fide ifcHunhol
fw committere non dubitauit. Ai
quemrexmiffaocyus legatione, 14-
iet fibi perfugam reddi idty ea con- :

ditione , ut nijt difto obediens effet

fciret fc beUo Vafconiam ingreffu-
rum, neque inde prius digrcffurum .

quam iUius inobedientit finem im-

poneret Lupus minis regis perterri-
tus, Huitholtum cr uxorem eius, fine

cuneatione reddidit ,fe quoque qut-

cunque imperarentur, fafturum /po-
poniit.At rex donec legati , quos mi
ferat, reuertereritur, caftellum iuxta •

Dornoniam fluuium nomine Franci

cu £dificat , Reuerfis igitur legatis,
redutto perfugandi ficato cafleUo in
regnum fuum regreditur icelebrauit -
que Natalem Domini in uiUa Du
•'
, V'
A
 i *
;
"" -ii'
•' .
' &TJI
«8 ANNAL. GESTOR.
rid,&PafchaapudfanftumLamber*
tum in uico Leodico,

DCCLXX.

D
eonuentum
Ominus

in
CAROL VSrex
habuit populi fui generalem
Vuormatia duitate•
Bertrada uero mater regum cum ck
rolamanno minore filio apud Salufi
«•

locutOjpacis caufa ‘m Italiam pro-

ficifcitur ,
per attoque illo, propter
quod profefta erat ^negotio , adora*
tis etiam Rom<e fanftorum Apofto -

lorum liminibus, ad filios in GaUiam

reuertitur . CAROLVS <urtew
- ’
v
. rex hiatalem Domini in Mogutiaco ,,
Sanftumque P afeha i/n uiUi tiaris

Carolb. jhtftio celebrauit.

manusCa DCCLXXI.
frater T3 ^° frudum morem gene-
Er
moritur,
JL rah conuentu fuper fluuium •

. Seal-
 . --

;
A CAROLO.
d4nt,m uitla Valent iana, rex CA-
RO LV S ad bymandum profici
fcitur .Cumque ibi aliquandiu mo
ruretur , Carolomannus frater eius
PRIDIE NON. DECEMB.
decefit inuitta Salmtmiaco. Et rex

ad capiendum ex integro regnum a-

nimum intendens, Carbonacum uit-
tam uenif. ibi Vuilbarium Epifcopu
Sedunenfem,& Folradum presbyte-
*um, er alios plures facerdotes co-
,
mites at% primates fratris
fui, in-
ter quos uel pracipui fuere
Guari-
nut er Adelhartus ,adfe uenientes
fufeepit . Nam uxor eiuscrfilij cum
parte optimatum in Italiam profedi
funt Roc autem hanc eorum profe-
dione quaft fuperuacud impatienter
tulit:Celebrauit$ Natale Domini in
Attiniaco , crPafcha in HariflaUio.
DCCLXXjl.
Roms
 . 's-

^ v r f* \ f 1 !a f* ,1
70 AKNAL. GESTOR,
JMrianus &m<e Stephano Papa defuit£

f BBHj
Romanus __ fto, Adrianus in pontificatum
pontifex,
fUCC efit. Rex uero CAROLVS
. Jlf “5 : T-i* •
congregato apud Vuormatiam ge-
nerali conuentu , Saxottiam bello a%-
Carolus
gredi fiatuit : eamque Jine mora in - ,

beUcTpre' grejftts, ferro Crig.nc cm(i* depo-

putatus, Eresburgum caflrum coepit,
idolumque, quodlrminful 4 Saxoni - .

fcw uocahdtur,eucrtit . 1« cKiKi de

^ •
flruftione cum in eodem loco per trt
‘i>
duum moraretur , contigit > «t pro*»

pfer continuam coeli fer enitatem ex-,

iccatis omnibus illius loci riuis ac

TR * *
fontibus,aqua ad bibendum inueniri
Miraculo wow 0 c t, sed ne diutius fiti confe*
excrcitiu
p jf
Uboraret exercitus, diuinitusfa
*
^
^ creditur,ut quadd die, cu iuxta
wr!*
more tempore meridiano cutti qui - .

^^^®*iefcerent
K prope montem } qui caflris

**rV ..
i
erat cotiguus, tanta m aquarii in co-
r
=> ;• .
• cauitdtd
^<7 M’ ' Jk

Mj
y;
1 r< v

:< / -
-f V
, .*, •
„ . -f

>v
'if*
Im
-
*
I
** •
* 1
—— t . .Zr—J
 A CAROLo* 71
tduitdte cuiufdum torretis eruperit,
ut exercitui eundo fufficeret Tunc .

rex idolo deflrudo,ud Vuiferumflu?

uiurn dccefiit,ibi(]; k Sdxonibus XII.
obfides dccepitunde iriFrdncid reuer
fus,in uiUu Huriflullio erNdtaleDo
mini V fandum Pufchi celebrauit,
DCCLXXHL
A Driunus Pupu cum infolenti- Adruim»'
MDeJiderij regis &
Lon- de infolen
goburdorum ferre non poffet, dccre - t!a Defide
uitlegutionemud CAROLVM rege r ^ ' .
L *n
'
truncorum mittere , cumque ttt ftbi f-
^ **
utqueRomdnis uduerfus hangobur- ritur
dos ope ferret rogdre. Et quid id ter-
reno itinere.per 1 tulium fieri nonpo
terdt,euquemmiferdtlegdtunominc
Petrum, Romte nauim confcendcr^t
Mdfiilid ufcfcp mure ire, dtq; inde ter
reno itinere in Frundi fecit pueni- >
te, Qg( cit ud rege'1 Tljcodonis uittu, - •'

'•"*

.
ubi
 yi ANNAL, GFS TOR.
1
; ubi tunc hyemauerat 9 pcrueniffet,r?

gat' r
W eilegationis fu<c caufxm aperu*
?' eadem qua ucnerat uiaRomam
ijfet,
'

regreffw eft. Rexrebus , qu&vnter

-r
&J8B' »;

V“ nnir ' > Romanos ac Langobardos gereban-

:
tur diligenti cura pertractis bel - .

>-:* i
>.‘.V Ium fibi contra Langobardos pro de
fenfioe Ro.Bccleffufcipienduratut ,
fel^|’ 'Caf°!i ct cu toto Francoru exercitu GebennS
P edlcio in BurgundU duitatem iuxta Rboda-

T nm fttum nenit: ibique de bello fu~

fcipiendo deliberans, copias quas fe-
u
f’*» -
cum adduxeratdiuifit , er unam par
-

tem cum Bernbardo patruo fuoper

montem louis ire iufit: alteram ipfe
ducens, per montem Cinifum Italiam
contendit : fuperatocfc Alpium iugo 9
Bifiderium regem frufbrd fibi refi-
flere conantem citra congre fium fu-
gauit ,
Ticinoquc inclufum obfedit9
CF in oppugnatione duitatis quid
•
^ difficilis
• iV >?•

*
A CAROLO. 73
difficili* erat,

ri* fracium
totam byberni tempo-
multa moliendo confum- v
'

'
^
'i •

I
pfit. l-

DCCLXXIIII.

D Vmhaec in Italia geruntur,

Saxoes uelut opportunam de
abfentia regis naftioccafionem,con- s **°n«*
tiguos fibiHafforum termines ferro
-
,,

He,s,a P®
igne populantur: Cumcj- in eo lo
co, qui nuc SnDefilat ab incolis no -

minatur,bafilicam a beato Bonifacio

martyre dedicatam incendere moli-
rentur , atque hoc efficere cafjo labo
re conarentur,immifJo Jibi diuinitus
pauore fubitaneo, turpi trepidatione
domum fugiendo reuertun - 3
confuji ,
f«r . rex dimifjo ad obfidionem
T
que expugnationem Ticini exerci
tu > orandi gratia Romam proficifci-
tur.Etcum perattisuotisindeadex
rrcitum fuiffet reuerfus fatigatam
,

D (ong4
 "74 ANNAL. GESTOR. *v

longi obfidione duitatem in deditio -

wm compulit: quum c<eter* ciuita-

Carolus fecu U , omnes fe regit ac Frd/f-
canebar ^orumpotefiatifubdiderunt . Af rex
ai a tu Re -

ellpiom > &

P ro tf,f! P ore Qrto&Q*
fubigit, F r anciam reuertitur, capti-
Italia, in

vum duces D efyderium regem . N4Wf

Adalgifus Adalgifus filius eius, in quo Lingo -
pefidcrij bardi multum fpei habere uideban-
filius fu'
tMr , dejperatis patri* rebus, relidi

E :i-* 4 -
git Conlta
.^aopoani
m Qrdec m ^ conflahtinum
(

•'JMfZr j mp cra{0rem yj. contulit : ibique in

Patritiatus ordine atque honore co-

fenuit . Rexautery dowKW regrejjus,

priufquameum Saxones ucnijfe fen •
tirentjripartitum in eorum regio-
nes mifit exercitum: qui 'mcendijsdc
Ereptionibus cuhda deuaftans,com~
pluribus etiam $axonum,qui refifte-
re conati funt,interfedis,cum htgen
tipr*darcgrejfuseji.
CA-
"
'
- r
V .. ;;
-
- v
-
r

3
 A CARO LO. Jl #, »

V -.
«• A R O L VS ab Italia rcgrc- Traslatla B

¥ dedicationem Ecclcjia corpori?

diens ,

s N azar ^
(•
N
fandi AZARlI Martyris, &tranf *
marty r
latione corporis ipfiiti i« monafterio Suj^J
nojlro Lauresheym celebrauit.Anno r I? **'

*
•

aIp 0-
5*1? r
marnatibisDominLDCCLXK.niu
jigSi |
n
CAL. SEP. Vi c ~v
a?"
f;
E*
. DCCIXXV. ; t >

C
^
aro ^ ,,
HjjlEVm rex in uiUa Cdrifiaco hyc
^ -
marct , confilium inijt , -.i
. ;
£-.«4
perfidum ac foedifragam Saxonum ua<j, fo
1 ,
gentem beUo aggrederetur i O' eouf• V
f

perfeueraret, dum aut uifti C hri

ftian* religioni fubijcerentur ,aut o- ’ *

"i i*]

~
{f
mnino tollerentur Habitoque apud

»
V *

Duriam uittam generali conucntu, ȣJh?'2

Rheno quoque tranfiniffo, cum totis
b
regni uiribus Saxoniam pctijt: & r
- T*.

primo jlatim impetu Sigiburgum ar-

** * .

cem t m qua Saxonum prxjidium c-

•i
rat , pugnando coepit . Eresbtw* *?-

‘M
j
fifi- d 2 ugm . i

t •
'4 W J ri zi* i v

i»

I ii-:-. Bigltizsd by Googlo

76 ANNAL. GESTOR,
de-
g utn aliud cdjtrum a Saxonibus
ftruttum mumuity crineo Francom
praefidium pofuit . inde ad Vuifiram

fluuium utnienSy in eo loco qui Bru-

nesberg uocatur ^congregatam Saxo •
ftum multitudinem offendit y qux eu
a tran fitu fluminis arcere conabatur,
m
fedfrujbrdmam prima eongrefiio -
nepulji fugatique funt> cr magnus
eorum numerus ibidem interfettus

e& .Et rex amnetraic&o cum parte

exercitus ad Obatrum fluuium con*
tendit , ubi eiHcffb unus ex primo-
ritus Saxonum , cum omnibus Oflfa-
lis occurrens j er obfides quos rex
imperauerat dedit , er faeramentum
fidelitatis iurauit.lnde reuerfus cum
in pagum qui Buchi uocatur per-
uenijfet, Angrarij cum fuis primori-

bus ei occurrerunt y wficutofifali

iuxtaquodrex imperauerat obfides
dederunt*
 '
X*KC$y>?

A CAROLO. 77
dederunt, & [aeramenta iurauerut*
Interet pars exitus, quam ad Vuifi-
*a
ram dimifitin loco, qui Hudbcii uo-
* catur cajiris pofitis incaute agens,
,

Saxonum fraude circumuenta atque | axonum

decepta ek.N4W cum pabulatores dolus*
Trancoru circa nona diei horareuer
ter en ter in caflra, Saxoncsek, quajt
‘
et ipfi focij effent eorum,fefemifcue- -

runtyic fic Truncorum cajlra ingref- % ,

fi funt: dormientes % aggrcfii , non 1

modicam incauta multitudinis cade .

-v

feciffe dicuntur. Sed uigilanliumac

uiriliter refiftetium uirtute copuljt,
cajiris excefferm^crexpado^uod
intercos extali nece/? itate fieri po-
terat, difceferunt .
Quod cum regi
fuiffet allatum, quanta potuit celeri:«•,
tate occurrens,fugientium terga in *
fecutus magnam ex eis multitudinem
projlraaitifp tu demit Vuejlfalorunt,
D j
-o&/i- &
 ,

?8 A NNAL» GESTOR. i

cbftdibm acceptis, ad hycmandunt tN

Erane iam reuertitur.
DCCLXXVI.

R Egi domum reuertenti

tur
ttucid*
R otgaudum Langobardu
quem Foroiuliefibus ducem dederat,
,
it-

,€aro1us nou <M moliri &

iam cont
]
jn uatiam plures ad eum duitates defccijfe Ad .

bel quos motus comprimendos, cum

fibi
.Ium»
fejl\nandumiudicaret,flrenuifiimum
quemque fuorum fecum ducens ra-
ptim'm Italiam proficifcitur : Rot-

gaudoquequiregnum affeftabatin-
terfctto y ciuitdtibus quofyqusad e%
defecerant,fine dilatione receptis, &r
in eisErancorum comitibus conftitu-
tU, eadem qua ueneratuelocitatere-
uerfus eft.Cui uix Alpes tranfgreffo*
occurrerunt qui nunciarent
,
E m-
burgum arcem a Saxonibus expugna
Um} ac pufidium Francoru, quod in
ea

Milr ?
 -

*
* CAR. OLO. 79
ea pofucrat,expulfum:Sigiburgu op-
pugnatum quidem fed non captum:
eo quod ij, qui in eu prefidij caufi
fuerdt,fatta eruptione , incautos at*
que oppugnationi intentos Saxones
a tergo inuaferunttet plurimis inter*
" feftis , reliquos non folian oppugna*
tionem dimittere , fed etiam fugere
compulerunt : palantesq* ac diffier
-

fos ad Lippia ufq; perfecutifuntu<tc

cum Regi nudarentur>couentu apud
Vuormatia habito , Saxoniam petere
.
ftatuit:contraftis(£copijs tanta cele
ritateaddeftmatumafeim Saxonialo
cu peruenit ut oes hojhu conat%qui
,

biu ei refiftere conabaturdUafejlmi

tioneprtuer teret. ad fonte Up-
pti uenies,immefm ittius perfidi po-
puli multitudine uelut denota cr fup
JpUci, ac quafi erroris fui uenia pofce
te vnuenit * Cui cu er mifericorditer
74

^ .
' D 4 ig» 0m
 ,

86 ANNAL. GESTOR.
igtiouifJet.CT eos , qui fe Chriftianot
fieri uette affirmabant, baptizari fe-
cr acceptis pro fide fer-
ciffct, datis
nanda fraudulentis eorundem pro~
mifiionibus, obfidibus. quoque quot
imperauerat receptis, E resburgo ca-
ftro ,
quod dirutum erat reflaurator
alioque cajbeUo fuper Lippiam ex -
trutto , c7 'vn utroque non modico:
prtftdio relitto , ipfe in Galliam re -
uerfus, i/n uiHa Hari&aUio hyema *
uit.

DCCLXXVIL

R
ftus,
Hx prima ueris
peric
ajpirattte

N ouiomagum
cr poft celebratam ibidem Pa-
tem
profc -
:

fcbalis fefii folennitatem ,

propter
fraudulentas Saxonum promifiiones,
quibus fidem habere non poterat9
ad locum qui Paderborna uocatur,
generalem populi fui conuentum in
 '

A CAROLO; 8r
eo habitum y cum ingenti
' >*•

exercitu*,

in Saxoniamprofcttus e & . Eo cum m

uenijfety totum perfidae gentis Sena-
tum ac populum 9 quem adfeuenirc'
'
iu(ferat T merigcrum ac fallaciter fi- :

bi deuotum ittuenit * Nam eundi ad,

eum ucnerunt , praeter Vuidikindum 1
,

unum e primoribus Vueftfalorum9t

qui multorum fibi facinorum con - f<r

fcimet ob id regem ueritus> adSigi'- ? r

fridum Danor um regem profugerat*. 8?

Coe ter iy qui uenerantitafe regis po-
38
teftati fubmifere, ut ea conditione
tunc ueniam percipere mererentur ::

fi
ulterius fuaftdtutd uiolarent ypdr *
Saxoncr
tria er libertate priuarentur.Bdptfi
Zdta eft ex cis ibide maxima multitu - zantur*.
do, que fe qumuisfalfo Chri&iatii.
fieriuette promiferat ; Venit ijfde O"
loco cr teporeadrcgts prxfentude-
Hilbtnid’- Saracenus- quidi .nomine
. D J,
’
I&Bttr
 '

8* ANNAL? "GESTOR.
llinalar.abiy cum alijs Saraceni* focljs

fuis y dedens fe ac duitates quibus

eum rex Saracenorum profecerat.
idcirco rex peratto memorato con *
ucntu vn Franciam reuerfws, Nate-
lem Domini in D uciaco uitla,Pafcha
ucro in Aquitania apud Cafiinogi~
Ium celebrauit .
DCCL&XVIII.
yrpcditio IjErfuaJione ergo rex prodi-
Caroh in X ®Saraceni 9 jpem capienda*
Jiilpania. rumquarundamin Hifpania duita-
tum haud fruftra concipies y congre -
gato exercitu profettm eft fupera -
:

toquemregione Vaftonum Pyrenei

iugo primo Pompelonem Nauarro-
'xta.ss ru oppidu aggrejfus. in deditione ac-
cepit. Inde lberu amnem uado traijci
ensy Cofarauguftam prodpuam iUa-
ru partium duitatem accefiit : acce-
ptiffyquos Abitiakrabi ctAbithaur>
quos
 ?

i-

v
^ A CAROLO i 8$
quoscfc alij quidam Saraceni obtu-
lerunt obfidibus , Pompelonem rener
titur. Cuius murum ncrebeUdrepof' f,om e] on
p
fet , adfolumufque defiruxitiac re- euC rticur,
gredi flatuens, Pyrenei fultum ingref
fus e&. in cuius fummitate Vaflones
wfidijs coUocdtis, extremum dgmen -
fi3ferc ltutf
ddorti totum exercitum perturba caroli
, •

bdnt mdgno tumultu : Et licet Ermei turbatur

Vdfconibus tam armis quum animis* Valconi*
praeflareuidereturjamencr iniqui- bu * Prm
*

tat e locorum & genere imparis pu- q^^a

gn£ inferiores ejfettifunt. iti hoc j ntcr fe ^ii
certamine pier icfc aulicoruquos rex
4
copijs praefecerat, interfeftifuntidi - 7
repti impedimeta : cr hojiispropter
notitiam locorum in diuerfa dilapfus
eft. Cuius uulncris accepti recorda- .

tio % magnam partem rerum fotlici •

in Hifpania geftarn in corde rr-

gw obnubilauit . Interca Saxones ue

* V 6 lut M
I

i
 9H
ANNAL. GESTOR^gf
lut occafionem natti fimptisarmis*
,

ad Rhenum ufque profettifunt : Sed'

cum amnem traijcere. non poffent,
quicquidaDuicia duitate ufque ad,

cedum vi r ucntct MofeU* uicprum uiUarum -

detur. H^c fuit , ferro cr igne depopulati,
tyhnunii. funti pari modo facraprofknatypef-.
tas nunc fundata , nullum Mtis aut fexusdi-
pagus,$ re fcyimen.ita hojlis
fecerat : ut liquido>
gioneCo*
a ppn rcreteos non pradddi^ fedultir
Ioniae :A» MWBB
rxercendt
.

grirpune.
gratia , Francorum:
*
ri terminos introijfe. Cuius rei. nunc i-
^
0:- '0 : um. cumxex apud Antifiodorum ci -
, uitatem accep iffet , extemplo. Fran-
i . - coj Orientales atque Alemannos ad[
-5
:
- propulfandum hojlem feflinarc iuf-

•
.V.
i v • *"
fet:ipfe exteris copijs dimifiis, HdriV
A*'
LF v h , >v
* *
ftaUium uiUamfmqua hy emaret, ue-
*

nit. At Franci atque Alemanni , qui ;

3a
cofr*( St<xon« mifi erant, magnis iti-

neribus ad eos ire contendunt, fi for-

tem
 CAR OLO; 8f
te in finibus fuis eos menirepoffent*
Sed illi iam re perafta revertebantur
ad fud. Quorum ueftigia fecuti9 qui i
rege mifii fuerant , mpago h afiior
rum fupcr fluuium Adernam iter Or
gentes reperer unt S * x °* CSi '

: eofqite (iatimin
(
ipfo fluminis uadoadorti, tanta fira-
ge cecideruntyUt exmgentimultitu fragee*»
^^
dine ipforumuix pauci domum fugi- dantur.
endo perucnijfe dicantur. .

DCC.LXXVJUL -
V
A
^
Trex.de Hari/iallio ubi hye- "'fi
mauerat^ ubi Natalem Da
mm ac fandum Pafcha celehraue » ,

rat ,
prima ueris temperie moucnsy
Compcdium ueniticrckm indeper- 4^
4#o propter quod, ucnerat negotio* . :
'

reuerteretur.occurritciHildebranr
dus dux Spoletanuscu magnis mune-
Wfcw in mfla Vuirciniaco quem bc~
:

ttignifiime recepi ti& muneribus do* Vv |

D 7
 k

$6 '
ANNAL. GESTOR.
donatum Ducatum fuum remifit .
in
-
Ew? -*

Ip/e <w/mo Saxonicm expeditio*

4ct
bps
FiSi •i?*. nem intento , Duriam uenit bibito - :

que iuxta mortem generali couentu,

i-ISM
Rhenum traiecit,cr ufque ad Lip *
ni itt 3r
piam cum exer citu peruenit. Cui cum
r* Saxones tn quodam loco qui Bucholi
.
uocatur^uana fye dutti , refijlere teta
.

T,orMm fa*‘W f
,pUlfi unt ex Vue -
\
nem ac- W“ regionem mgrefjus, om«es
cepti, deditiorem accepit , I#<fe <«J

Vuiferam ueniens , caftris pojitism

jjj
vn loco nomine M edufuUi y ftatiu4
y
per aliquot dies habuit 1 ibi Angri
p ^
»

? V CT Oftfali uenicntes & obfidesde

^ ^ aderunt, cr [aeramenta iurauerunt .

Quibus peraciis rex trans Rhenum
ad Vuormatiam duitatem inhyber~
na fe recepit.
ife DCCLXXX, -f
Udecm primum temporis op-
I V, poiv

s
 •

- ^ A CAROLO. tj
po rtunitas adejfe uifa eft , iterum
cum magno exercitu in Saxoniam
profettMe&:tranfienfque per arce
JZrefburgum ad fontem Lippite ue-
nit, ubi caftrametatus ,
per aliquot
dies moratus eft. Inde ad orientem iti
nere conuerfo ,
ad Obacrumfluuium
>dccefit. Cui cum ibi omnium orient*
lium partium Saxones,ut iufferat oc*
currijfent maxima eorum multitudo
,

+n loco qui Horheim appeUatur,[o-

lita fimulatione baptizata efl Profe-

ftus inde ad A Ibid.cafirifque in eo lo

coubiHoracr Albia confluunt 9 ad
habenda ftatiua collocatis , tam ad
res Saxonum qui exteriorem , quam

er Sclauorum , qui ulteriorem flu-

minis ripam incolunt , componen
dat operam impendit. Qaibws tunc
pro tepore ordinatis atfy difyofitis,
tn imeirn reuerfus eAdnitofa coti-
 ;

88 ANNTAL. GESTOR.
Carolus filio ortndi dc uotd foluendi Cdu[d9
ium vxc»Romdmftatuitprofici[ci Sumptis# .

re & libe
i fecum Uxore deliberis, fine mord in
nia
^ndit.
^^tw profe&us efl . Celebrduitq
ttdtdlem DominiTimty dtc^ibire-
fiduum.hyemit mdtifit.
DCCLXXXL
Nde R omdtn ueniens , honorifice

I db Adridno Pdpd fufeeptus efl.

,
Et cmibifdnttum Pdfthd celebrd-

baptlzat?
re *> ^P^uit idem Pontifex filium*
aPapa at* riutPipinumi unxitqy in regem.Vn -
que in Rexitctidmo-Ludouicum frdtrcm t+
gem Lom u^quibui W
corond impofuit.Quo •
vn rum imior ide^ Pipinut Ldtigo-
y in

Cudouic9 bdrdti> minorucrb.in Aquitdtiidrex

in Regem conftitutuse&. R ege uero R omddi-
Aquita- greffoyde Medioldnum ucniete> Tbo- ,

ni* vngi* mdseiufdem urbis Epifcopus, bdpti-

Wr ’
Zduit ibi filidm eius nomine Giflam, 1

dc fdero fontefufeepit: quibus

gcftis;
 A C AROL O. S9.
ge&is in Pranciam reuerfus eft . Seat

cum Romteffet, conurtiit inter t-

pfum atque Adrianum Pontificem^t

fimul legatos mitterent ad Tdfiilo~
nem ducemBaioarity qui eum como*
nerent de {aeramento 9 quod P ipino
tegi er filijs em ac Prancis iuraue-
ratfc ilice t ut fubiettus effet ac obe -
diem. E ledi ac direfti funt in hanc
legationem de parte pontificis For*-'
mofits ac Damafus Epifcopi,et de par
te regis Richolfus Diaconus , atque
TZherhartus. magifler pincernarump
Qgi cym,ut iufii erdnt , commemo -
rato duci locuti fuiffent, in tantum
cor eius emollitum eft , ut diceret [e
Ilattm ueUe ad regis properare prat-
fentiam 9 Ji jibi tales dentur obfides,
fub quibus de fua falute dubitare nui * ?
Ia fit necefi itas. Quibus dat is fine cui
ttatione apud Vuormatiam adregem
N* *» a uenitfl
 T
*
v
aSSi-ffi
mpw
uKKau}' ••—

if
5
Jacramentum quod iubebdtut •,

'

iwtfc:ofc/?tfffXII. quiimperaban-
fine mord dedi tiquos Sindbertus
Regmenfis Epifcopus de Bdioarid uf
Carifidcoadconfaeiiumregis addis-
xit.Sed idem dux domum reurrfus,n$
diu in ed <judm promiferdt fide per- •

mnfit Rex autemin eadem uittd byc

.

tnem transfigens, cr Natalem Domi-

Pd/cbd celebrduit.
DCCLXX.XIL i
E flutis initio cum idm pr»
,

ptcrpdbuli copiam, exerct-'

tus duci poterat, in Sdxonum eun-
dum er ibi , «f in Fr^ttcw quotannit
folebat,generalem conuentum habe-
dum cenfuit : traieftoq; apud Cofo *
uww Rheno cum , omni Francorum
exercitu ad fontem Lippi<e uenit, o*
cdftris ibi pofitis , per dies non pau-
cos ibide moratus cfl.Vbi inter catte, „

„PlflW?od by
 , ,

A CA ROLO. 91
ra negotid V' legatos Sigefridi regis
Variorum, cr quos adfe CaganusO*
lugurrus principes H unorum uelut
pacis caufa mifcrant C7 audiuit ey
foluit Cumque conuentu completo
.

trans Rhenu in Galliam fe reccpif[et9

Vuidikindus qui ad Nordmanos pro-
s

fugerat, in patriam reuerfus,uanis

fpebm animos Saxonum ad dcfeftio-
nem concitauitlntereaRegi allatum
efl quodSorabi Sclaui,qui campos
inter Albim er Salam interiacentet
incolunt Turingorum er Si-
fines

xonum,qui eis erant contmnini,pra

dandi caufa fuifjent ingrcfii,er dire-
ptionibus atfyMcendijs quadam lo-

ca udfldf[ent.Qui(tatim accitis ^td fe

tribus mmiUris fuis ,
Adatgi fo cubi -
*
culario , Geilone comite Jlabuli C7
Guorado Comite palatij ,
pr<fce-
pit y ut (umptis fecum orientalibus
" Tran-
 !
»Wi,r
m ** *?" **• :

PpfN^S
>*

Francis atque SaxonibuSyContumdci- W»v

um Sclauorum audaciam quam celer

rime comprimerent . Qui cum iujfit
'U? fkfturi Saxonie fines mgrefii fuif-
fentyCompererunt Saxones ex confi-
tio Vuidikindi ad bellum Francis m
ferendum ejfe paratos: omiffoque iti-
nere quo ad Sclauos ituri erant cum
Orientalium Francorum copijs, ad
locum m quo audierant Saxones con
gregatos ire contendunt :
quibus hti
ipfa Saxonia obuiauit Thederic 9 Co ~
tnes propinquus regis, cum ijs copijs
E*rV:
quas audita Saxonum defeftione ra-
ptim mRipuaria congregare potu--
it . Is feftinantibus legatis confiliutw
dedit , ut primo per exploratores , f
ubi Saxones effentjuel quid apud eos
ageretur , quanta poffent celeritate
cognofeerent: tum fi loci qualitas pa.
teretur, fimul eos, adorirentur* Cu-
bJh/- '

<b ius:

f« -
i

4* .
** 0!0 H
 A CAR OLO. 5
itw confilio collaudato , ««4 c«w tflo

w/qwf <«f montem qui &otita 1 4ppr! ''W

|VI '
v. )H' r V I
atur i« cuius feptentrionali Utere
S axonum caflra erant pofita puene* ii ? i v**

runtAn quo loco cum T hederiem c&- -

flra pofuijfet ipfi ficut cum eo conue

,

nerunt , quo flcilius montem circui- f-

' <L*

wa
•*. p%>;

vr
|

•" «v v f «*“-

re poffentytranfgrefii uniuerfam , in
.

ipfk fluminis ripa cafira pofuerunt: a&fekSfl

habitoque inter fe colloquio , ucriti

s&K
funt,ne ad nomen Thederici uiftori*
•

fama tranflre t,fi eum in eodem prat- - \

wl

lio fecum haberent : idcoquefmceo

cum Saxonibtis congredi decernunt:
4
fumptifque armis , non quafiadho Franci im I
1
flem in acie flantem,fed quafi ad fu- prudenter
• v
Saxo • •rnm
cum
oientem contendunt : terga wfe<iui
n t* ' i’ •
1
mbus con .

jpohaque diripere, prout quemque

'* 1 s^ f. ^ n,a
19 '» •
.*
^ - \f
* M ** 1 . •

uelocitas equi fui tulerat,quaSaxo- na fa a gc

g
nes in acie pro caflris flabant , «««- caduntur*
fquifque eorum
iA'
fumma feflinationc
-k
?•
<
*
'
adori-

JtMml
ii:

‘IM, w
$4 ANNAL. GESTOR.
adoriuntur . Qko ce<w rjjct peruetr*
tum y male etiam pugnatum eflinam
commijfo proelio ,
circumuenti a Sa-
xonibus pene omnes interfodi funtz
qui tmen euadere potuerunt, non in
Tbede -
fua,undc profedi funtfed in
montem erant ,
ridl cajlra, quoe trans

fugiendo peruenerunt • Sed maior

Francis quam pro numero iadurct
fuit: quia legatorum duo , Adalgifus
CT Geilo,Comitu quatuor,aliorumcj*
clarorum atefc nobilium ufq$ ad XX.
interfedi , prteter coeteros , qui hos
fccuti potius cu e is perire, quam poft
eos uiuere maluerunt. Cumrel nun-
ciuciim rexfufcepiffet nihil fibi cu*
,

dandum arbitratus coUcdo feflinan

,

terex€Yci:u..in Saxoniam proficifci-

tur: accitis q- ad fe eundis Saxonu pri
moribus , de autoribus fad£ defe-
ftioniainquiJiuit.Et cm omnes Vui-
dihitl*
 A C AR OLO. 97
dikindum huius fceleris autorepro- ‘
-

clamarent, ipfum tamen tradere ne- r

" >y
' quiret, eo quod re ppetrata ad Nord- .

mannos fe cotulerxt, ceterorum, qui

pcrfudjioni eius morem gerentes , tau
<•

tufdcimts p eregerunt, ufq; ad 4500.

traditi , er fuper Alaram fluuium in
s ** on u
loco qui Ferdiuocatur, iujjit regis 0 -
tnnes una die decollati funt. Huiufmo f d°°v
di uindifta perpetrata, rcxTheodo die decol
nisuillaminhyberm concefiit : ibicfc fotu

tt Natalem Domini & Pafcha more

[olito celebrauit . ,

DCCLXXXIII.

A R ridente ueris
cum ad expeditionem Saxo-
temperie9

tiicam fe prtpariffet , nam de omni-

moda eorum defeftionc perlatu fue - .
~

rat,priufqum de memorata uilla fe nildigar*

moueretyHildigardis regina, uxor ei9 dis regma

decuit. PiUDiE CAJLEN. MAIL moruwr.
. CuiiM
 9« ANNAL. GESTOR.
Cuius funeri cum morefolenni iufld

;
perfolueret,ift Saxoniam ficut difro-
p fuerat duxit exercitum- Cumque Sa-
xoncs in eo loco, qui ThietmeUe uo -

Saxonci , ad pugnam fe praeparare co -

ingenti gnouiffet, ad eos fumma celeritate
ftrage eae* contendit : commiffoq;cum eis prae-

lio,tanta eos caede pro/brauit , ut de

innumerabili eoru multitudine, per-
< pauci euafiffe dicantur. Cumque de
loco praelij ad Paderbornam fe eunt
exercitu recepijfet , atque ibi caftris
pofitis, partem exercitus ,
quae adhuc
de Francia uenire debuerat, operire -
. tur,audiuitSaxonesinfinibusVueft~

r
;
.
- falorum fuper fluuium Afam ad hoc
;/ congregari, ut ibi cum eo fi ueniffet
acie confligerent*Quonunciacom-
~
!-• motus, adunatis, quae cum ad fe uene*
.
~ rant,quasq; ante fecum habebat Fri*
eorum copijs, ad loeu ubi congregati
ti erant

/
 p ^

'
*
'A CAR 0X0, 97
erant fine dilatione profetius ejkco Itcru inft -

u grejjufque cum eis^eadem qua et pri- nira Saxo

'us foriicitatc dimicauit. Q&fa ejl eoru
0. infinita multitudo fyoltique dire -
,
ft ern j tui#

g,
ptd:captiuorumquoq;mdgnusabdu~ •

;
ftMeftnumcrut.lnde uittoradorie-

n
.
tem conuntit.primoq; ufqucad Vui-
firam, deinde ufquc ad Albiam cun*
ftadcuaflando ,
eragrauit Indere -
c>ro ^
i uerfus ih Franciam^ duxit uxorem fi- ft ra dam
l
[wm R adclfi comitis , wuftotff Fr^n- y*orc Jo,
{it
eam.nomincEaftradim : Ex qua du - cir.

^
<w procreduit . Eodrm <inwo dr-

t .
funftdejl,bon£memori<e mater regis

}
B crthrada^ 1 III. I D, 1 VL. Ipft in Berfbrt * *
in
Hariflrilio uilla ibidem hyematum Ja ar o# <

I; confedit , iMgf- Nifalrm Domini ac 1 » nuter

/antium Pafc ha celebrauit. moritur,
l ,

r
DCCLXXXIIII.

gl
C VM primum opportuni*
temporis aduenit,ad reliqui
E
i n Sa#

Mbctti xojuam,
Z\tm.
uet

v -
w 2

« i\ .

‘
£ ff 9 '
 -

98 ANNAL. GESTOR.
belli Sdxonici conficienda Rex ani-
mo intento, cum exercitu in loco, qui
Lippehcim uocatur Rhenum traie -
,

cit, cr uajlatis Vueftfalorum pagis9

uenitad Vuiferam. Cumque in co lo-
co, qui Huculbi dicitur, caftrisfuper

fluuium pofitis confedijfet , uiditfc

in aquilonares Saxonti partes ,ficut

flatuerat ,
propter nimias aquarum
s inundationes, qua: tam fubito ex co-
pia pluuiarum acciderant ,
tran -

/jftre non poffe: idcirco iter in Tw-

ringiam conuertit , o* filium fu -
um Carolum, cum parte exercitus .
in Vucftfalorum finibus fubftflerc
iufiit . I pfe per T uringiam iter faci -

ens y uemt in campeflria Saxoni<e9

qu<e Albi atque Sulce fluminibus ad

tacent -.depopulat ifque orientalium
Saxonum agris, ac uitlis menfisy
de Schaninge 'm Iranciam regreffa
cft«
i

/
 --

A CAROLO. 99 i

e& . C arohfs uero filius eius , cum ei

iter agenti in pago Draigni iuxtd Carolui
Lippiam fiuuium occurnffct excrci
tus , commijfo cum eis cqueftri prs t rcm redii
lioy fceliciac. profoero dimicauit e>

uentu . 'N<tm magno eorum numero

interfetio, exteris in.diueirfa fuga-
tis uitior ad patrem Vuormatiam
reuerfuseft, Rex autem congregato
iterum exercitu , in Saxoniam pro-
i
fetius eft : celebratoq; in caftris N 4-
talitio D omini die ,
fuper Ambraflu
uium,in pago Hucttagoge, iuxta ca-
flrum Saxonum , quod Dfk idroburg
ad locum nomine Rimi, in quaVui-,
er Vagar na confluunt , populi
fir a

bundusaccefiit. Cumque eum ulteri-

us progredi , tam by em alis temporis
afteritas, quam aquarum inundatio
prohiberet , Erefburgdum arcem in
bybcmconcefiit.
^ e z cm %
 ,

, ioo ANNAL. GESTOR.

§£ DCCLXXXV.

C&
re
VM ibi hiemare decreuifjet 9
accitis atq; adduttis ad fc uxo-
liberis, reduftocfc eunt eisi/nea -

J-.
.
dem arce fatis fido ac firmo pr&fidio,
ipfe cum expedita manu ad Saxo
-

Saxonia num pagos uaftandos, ac uittas di -

;
rhiieic va r jpicndas egreffus , inquietam fatis

L ® atu r*
b>rwcm ubique difcurrendo.er cun-
I -
ftd caedibus atque incendijs permi -
fccndoy tam per feipfum; quam per

v duces, quos miferat Saxonibus ,red-

i ,
didit . C«m(£ buiufmodi uaflationi

v fciw per fofuw hyberni temporis jpa-

F; > / ciuntyomnes fere Saxorium regiones

/ f
ingenti clade affeciffet y tranfafta ta-

\
'
dem hyeme , w adueftis ex Francia
l " commeatibus.publicum populi fui co
i mentum in loco ,
qui F aderborna uo -
cdturjtiore folenni habuit . Ac perm
L ijs quot ad illius conuentus ra-
,
tionem
 t io nem pertinebunt ,in pagum nomi-
ni
ne Bardenguu proficifcitur. ibicfc au-
fi
dicns VuidiWmdum V Albionem ejfc
v Trunptlbina Suxonum regione,
i/n

*> primo eis per Suxon es , ut omiffa p er-

w
fidiu.ud faum fidem uenire non ambi- * ; '
*

^ gerent juuderc capit. Cunq* ipfi fa-

ti
dnorum fuorum fibi confcij, regis fi-
fi dei fe committere dubituretft , tatb
fi demucceptd ib eo ,
quum optabant
P impunitatis feon/ione, ate^impetra^
^ tis quos fibi Juri precabuntur ,fu&
fi
[alutis obfidibM,quo$ eis Amaluui-
* nus unus aulicorum Aregemijfasaclr
$ duxerat , cu eodem ad cwprefenti-
'fi
am in Att'miucouillauencrut\ty atque Saxonefi
* ibi baptizat funt. Nam Rexpoflqud baptizan,
i
i« ud eos uccerfendos memoratum Amal tur«
fi uuinu direxit, mVrancid reuerfw ejt :
fi quieuitty iUa Suxonic* perfidi* per-
fi McacitMjpcr annos aliquot. Ob hoc
n* ' E 3
‘
maxi* ^
wnam
PUS :V Jvitrf
, *??ratr

i?
102 ANNAL. GESTOR.
;.\ maxime, quoniam occdfiones defici*
cndiy ad rem pertinentes imenire
non potucrunt.Fdftd eft eodem dtt-
'

Cotiiura no trans Rhenum ctpud Orientales

•

tic contra Mancos aduerfus Regem immodica

Caroluni.
con i uril tio , cuiu* dutorem Hdttra-
* dum Comitem fuiffc conflabat , Sed
buiusindicium cito ad Regem deU±
No* iumeft, eiufque folertid tam Udlida
'eonfpiratio circd uUum grande peri-

culum in breuieonquieuit : dutori-

ius eius partim priuationt luminum9
partim cxilij poena condemnatis» •

DCCLXXXVU
&
C
'

v.m c? bymis tempm

fandum Fafcba in Attiniaco
uitld fuijfet d Rcge-celebratum, exer
citum in Britanni impfmarinam
,

mittere mftituit v N dm cum ab±~

An glis di Sdxonibas Britannia m?
fuU fuijfW' frherfiiy-m%wpM
X ‘ixrit! i
-
i* -
ift*
 A CAROLO.
'motarum eius mare traijciens , in
ultimis GaUit finibus Venetorum
cr Coriofolitarum regiones occu -
pauit . If populus a Kegibus Fran-
eorum Jubadus ac tributarius fa -
cfrtf , impofitumfibi uettigal, licet

vnuitus foluere [olebat • Cumque

eo tempore dido audiens non effit,
'

miffus iUuc Regit menfiz Prtpoji-

tus ArduifuSy perfidt gentis con-
tumaciam mira celeritate comprefi

fit : Regique apud Vuormatiam CT

ohfides y quos acceperat , cr com-
plures ex populi primoribus addu-
xit. Rfx pace undique parta , flatuit
Romam proficifci,cr partem itality

in qua Beneuentum fitumcd.aggre»

di ,
conuenicns cj[c arbitratus
5 ut
illius regni refiduam portionem
fut potedxti fubijceret , cuius ca-
put capto pefyderio Rege , maio -
E rem-
4
CL'
 K>4 A N NA L. -GESTOR. -1

remcj; partem in Langobardi* iatn

fubatta tenebatwec diu moratus, fed
contraftis celeriter Francorum co -
pijsjn ipfa byemalis temporis afpe-
-
ritateMalium 'mgredituhcumquem
Florentia Tufcorum ciuitate, Nata-
lem Domini celebraret , cum maxi-
ma celeritate,Romam ire contendit.
Quo cum ueniflet, ac deprofeftio *

nefua in Beneucntumjam cii Adria-

no Pontifice, quam cum fuis optima-
tibus deliberaflet, Aragifus dux Bene
uentanorum audito eius aduentu,co-
pertaque in
\
terram fuam intrandi,
'uoluntate, propofitum eius auerterc
conatus efl. Miflo enim Rumoaldo
maiore filio fuo cum muneribus ad
regem, rogare coepit , ne terram Br-
neuentanorum ‘intraret Sed itlelon -»

ge aliter de rebus 'inchoatis facien-

dum fibi indicas , retento fecum R «-
moaldo
 , , -
«*

l
AjCAROLO. iof
i
jn
moaldo cum omni exercitu fuo Ca-
duitatem Campani* accefiit:
(
|
,'fl,
fottwro aggrejfurus, ni memora-

l tus dux propofitum regis, fklubri

Jj
confilio prtueniffet . Nim relifta

B'enenento-, qu* caput illius terr*

0
habetur, in Salernum maritimam ci-
0
uitatem uelut munitiorem fe cum fu -
^
/i contulitimijjxque legatione, utros*
j
rj
cjwe filios fuos regi obtulit , promit-
tens fe adomnia qu* imperarenturr
0
libenter obediturum . Cuius preci -
$
jj,
fcwroc annuens (ii«wi etiam timo -

il
mrcfpeftu bello abjlinuiticr mmov
re ducis filio nomine Gdmoaldo ob-
0
ii,
fidis loco fufcepto,maiorem patri re>

mifit. Accepit infuper i populo ob

j

|((
fides undecim : mijitque legatos cjwr’

Jt
cr ip/iwj dMCfm er om/iew B eneuets-
fcM«wr populum per faeramenta ob-
f

fir ingeret. Ipfe poft h*c cum legati*

i,
es, «*£
 vS
*
,

io6 ANNAL^GESfcOIU
Conftantm Imperatoris ,qui ad pe-
tendam filiam fuam id fe mifii fuerat,
locutus efl:at<£ illis dimifiis Romam
reuerfus,ftnftumPafcba magna cum
hiliritite celebrauit .
D CCLXXXVII.
VM adhuc Rex Rom<e effet
Tafiiio dux B aioariorum mr-
fit legatos fuos, Arnum uidelicct E pi
fcopum , wHunricum Abbatem ad
Adrianum Papam, petens, ut inter
>

Regem critlum mediator pacis fieri

dignaretur . Ncc Pontifex precibus
eiu* cenfuit abnuendum , fed feduli
admodum injiantia apud Regem in-
tercedere curauityUt inter eos pax
CT concordia , ex fut Apoftolice
m
gutoritatis admonitione atque inter-
Mentione proueniret • Cui cum Rex
idem fe magnopere. ueUe rejpondif*
fetyfmulfy 4 legatis memorati duci
inqui -

«•
 -

A CARGLO. 107
inquireret, quando huius pacis fir-
mitatem facere deberent, refronde-
runt fibi de hac re nihil ejfecommif-
fum , nec fe de hoc negotio aliud fa-
cturos, quam ut refronfa Regis at-
que] Pontificis Domino fuo reporta -
reni .
Quorum uerbis Papa comma
tus, uelut fallaces ac fraudulentos a-
nathematis gladio [latuit feriendos,

fi ab
olim regi promiffa fide difcede
rent:atq;ita infefto pacis negotio re

uerfifunt.Rex autem adoratis San-

iorum liminibus, uotisq folutisApo-
.
;

flolica benedictione percepta, i/n Fra

ciam reuerfus cft.Pt cum uxorem fu-
m Paftradam filiosque ac
, filias &
omnem comitatum , quem apud eos

dimiferat, Vnormat U tnuenijfet, ge-

nerale populifui conuentum ibi habe
reftatuitAn qua cu oia,que in Italia
9
gefferatyCord optimatib fuis narrado
g 6 com-
 ,

*o8 ANNAL. GESTOR*

commcmorajfet cr ad extremum de
Titionis, qui ad fe &om<c uc~
legitis

nerant , mentio fatta fuiffet y iniuit

confilium, ut experiretur y quidTaf- .

filo de promifftfide proflare uelleti.

congregatoque ingenti exercitu y dt~,
que in tres partes diuifo , Baioari-
m atque ipfum Tafiilonem petere
conftituit. Cumque Pipinum filium
cum Italicis copijs in Tridentinam
uallem uenire iufiifjet , Orientales
quoque Franci ac Saxones, ut iufii

fuerantydd Danubiu in loco y qui Pfe-

ringa uocatury accefiif[ent y ipfecum
exercitu quem fecum duxerat fuper
Lechumfluuium,qui Alemannos,
Baioarios diuidit y
in Augujhe duita-
tis fuburbanoconfedit . Inde Baioari *
am cum tam ualida manu procul du-
bio petiturwsy nifi Tafiilo fibi ac po-
pulo fito, ad regem umendo confu -
ferrei
 A C AROLO. $ I0£
i fuleret . Nuw uidens fe undique cir-
*. cumfcffum.uenit fupplex , ac ueniam

4 deantcgefiis ftbt dari precatu* r&

Sed c7 Rex fjcut erat natura mitifii-
I

K
tnus.fuppliciac deprecantipcpercity
ju acceptifejue ab eo y pr<eter filium eius
Theodonem alijs X i I. objidibus, cr
jj,
f>op«/o terne per [aeramenta firma-
J te , in Franciam reuerfus eft ; er m
fuburbanoMoguntino , in uiUa,qu*

$,
uocatur Ingelheim , <jkm- ibi hyema-
; ueratyCr Natalem Domini &P afeha.
celebrauit :•

s
DCCLXXXVUI;
0
Vm 'm eadem uitla generalem'
popali [ui rex fieri decreuif-
q
/ff conuentum>ac Tafiilonem ducem,

j,
jfteKf cr caeteros uaffos fuos in eodem
j(
iufiiffety atque iUe ut ei fuerat
imperatum} ad regis prefentiam per-
ucniffet > crimme Xefa malefiatis i,

t
fi 7
 ,

no ANMAL. GESTOR.
B aioarijs accufatus rff . Obijciebant
ei, quod pojlqum filium fuum ob -
fidem regi ante dederat ,
fuaden -
teconiugefua L uitburga ,
qu<e filia

D cfidcrvj regis Lagobardorumfuit,

tr poft patris exilium Francis mimi
-

cifiima femper extitit in aduerfi*

fAi tatem regis : er ut bellum contra

francosJufciperent , gen-
tem concitaret : quod uerumfuiffe,
r>r«m wi eodem ^««o geflarum pro-
bauit cuentM,Obijciebdntur ei er d-
Tafsilo
liacomplura erdifta erfatta,qu*
Jatoario*
non nifi ab inimico er irato uel fieri
xuduxcri
mine Idae uel proferri poterant ,
quorum ne
snaiefta-
- •
unum quidem 'mficiari coepit.Sed no -
tis conui- x£ conuittus>uno omnium affenfu,ut'
^jftus vna
lefemaicflat is reus, capitali fentetia
cu filio in
damnatus eft.Sed clementia regis, li*
jnonafte-
jriu trudi'
eet morti addittum, liberare curauit.

fur. Nam mutato habitu in monafterium

miffua
 , --

** v ' A CARO L O. m
tniffus efi: ubi tum religiofe uixit,
quum libens Intruuit . Similiter er
t Theodo filius emtonfus , £7 mo«d-
6 conuerfutioni mancipatus efb»

iii
Buioarij quoque, qui perfidi* ucfruu
i dis eorum confero* confentunci fu -
i ffe perhibebuntur, exilio per diuer
i

fu locurelegubuntur.Huniueroficut
i» Tafiiloni promiferunt duobus ex-
ercitibus compurutis, uno murchium .
I
n Tor oiulienfeni, ulteroBuiouriumug- ^ at^
fi
grefiifunt : [edfrufiru:Nuin utrocfc /ligati/

loco uiftifuguticfcfuntietmultisfuo.
f
$ ruamifiiSyCumugnoduno udlocufuu
V fe receperunt . Quum murium uelut
't umdicuturi B uiourium iter ii muiori

bus copijs petierunt : fed in primo co

'd grejfu pulfi u Buiourijs er innumeru
multitudo corti c*fu, multi etiu exeis
*
f qui per fugum cuudere conuti, D4-
4 uubium trun^reuolucr iit, gurgitibus
ft
\ . flumi*
 M ANNAL. GESTOR. >

fluminis abforpti funt . Ititere* Coifv.

fian tinus Imperator propter nega -

tam fibi regis filiam iratus , Theodo-
rum Patritiu Sicili* prefeftum cum
dlijs ducibus fuis, fines Beueuentano-
'
rum ua/tare lufiit.Qui cum impera
taexequeretur , Grimoaldus , <jwi eo-'

dem 4««o pofl moptem patris dux Be

neuentanis arege datus efh, & nilde
brandus dux Spoletanorum cum co*
pifi, quas congregare potuerunt^ wr
Calabria eis occurrerunt , habentes
fecum legatum regis VuinigifuMy
qui pottea m ducatu Spoletano Hif-
debrando fuccefiit. Commiffoque prd
" lio, immodicam ex eis multitudinem
ceciderunt , ac fine fuor fuorumquc
graui difpendio uiftores fafti,ma-
gnum captiuorum ac /poliorum nu -
' merum ih fua cajtra retulerunt Rex: .

autem m Baioarim profefttu 9 ean*

 A CAROLO. il$
dem prouimciam cum futi terminis

ordinauit atque difpofuit: atque inde r&s • -

regrcffuSjin Aquifgrano palatio fuo9

ubi hyemauerat,cr diem Domini Na
talitium , fanrtumque Pafcha more
folenni celebranti. . v«
DCCLXXXIX.

N
littus
Atio
eftiri
quadam Sclauonorum
Germania, fe dens fuper
Oceani, qui propria lingua
Vuelatabi,Francica autem Vuil/i uo
cantur : ea Francis femper inimica,

CT uicinos fuos,qui Francis uel fubie -

tfi,ucl foederati erant, odijs inferta*
ri,beUoque premere ac lacejfere fo
lebat Cuius infolentiam rex longius Expeditio,
•

fibi non ferendam ratus , bello eam

CaroJi m
aggredi jlatuit: comparatoque i/ngen Sclauoi.
ti exercitu > Rhenum apud Coloniam
traieciti inde per Saxoniam itera -
gens ,
cum ad Albiam perueniffet,
y C4-

t
H4 ANNAL. GESTOR.
caftris inripapofitis , amnem duobus
pontibus iunxit: quorum unum ex u -
troque capite uattomuniuit, er itn •

pofito praefidio firmauit.lpfefluuio

tranfito,quo conflitucrat exercitum
duxit: in gr effuse]; Vuilforum terram ,
eunda ferro et igne uaflari iufit. Sei

gens illa quamuis betticofa,in fua nu-

merojitate confidens, impetum excr~
citusRcgij diu fuflinere no ualuitiac
proinde cum primum in duitate Dra
gauuiti uetum cfljVuiUzanyna is eae*

teris Vuilforum regulis er nobilitate

generis , er auftoritate feneftutis
praeeminebat , exteplo , cum omnibus
fuis ad regem de duitate procefit:
o bfides qui imperabantur dedit : fide
feregi ac Francis feruaturum iurc-
iurando promifit :
quem caeteri Scia -
uorum primores ac reguli fecuti om -
nes fe Regis ditioni fubdideru^Tutn
 -

A CAROLO. iis
iUe [ubatto iUo populo, (? obfidibus
fl quos dare iufferat acceptis , cade uia ,
ii qua uenerat ad Albiam regrcffus cfk
0 CT exercitu per pontem redutto, re-
ti hus quoque ad Saxones pertinentibus
ti fecundum tempus difyofi tis y in Fran -
Si ciam reuerfus e& . Et in Vuormatia
51 duitate er Natalem Domini & Pa-
ti fcha cclebrauit.
y
„ DCCXC.
T7 O C
I»

[i anno nulla expeditio 4

ti
X' Jl Rcgefdfta ejljcct m Vuorma
jj k iarefidens Jcgatcs Hunorum cr.au-
Ji *diuit,cr fuos tiicifiim ad eorum prin
t • apes mifit. Agebatur de confinijs in-
ter eos, regnorum fuorwn , quibus in

t locis e/Je deberent. Hxc contetio, at

Ir
que altercatio betti, quod pajlca cum
1 H unis gcfiu c$k, fmhuriwn c? origo
t ftit<Rcx autjHe quafi p atiii torpere.

| i—uit actem -
 n

H6 ANNAL. GESTOR.
'•'i-..
ac tempus terere uideretur, per Mof
s/
num fluuium ad SaU palatium fuum
in Germania iuxtd Salam fluuium co
ftruttum nauigauit : atque indeite-
rum per eundem amnem , fecunda a-
Arx Vor- m y uormatiam reuerfus.eft.Cu-
palatium i
comburu <1™ ibi formaret, ipfum
tur. <jwo conuerfabatur ^ cafu accidentf ,
nofturno incendio concrematum efk
Ibi tamen permanens, <7 N atylem

Domini cr fontium P afcha celebra-

ttit. > . 'r
r F
y DCCLXXXXM.
Ranfotio uere, circa aflatis tot
T
r
<

$3* f wm Rfx de Vuormatia ntib

uens > Baioariamprofetiuseft i

Caroliin meditatione , Hunisfatiorum

Hunosei fuorum uicem redderet , er eis quant
peditio, primum poffet , teUwm inferret C3-
pdrato igitur ad boc ex omni regno
fuo quam ualidifiimu copijs er com -
... v mrtfi-
v
1
 A CAROLO* 117
meatibus, bipartito exercitu iter age
re cepit. Cuius partem Thederico
comiti &- Meginfrido Cubiculario
fuo committens, eos per aquilo narem
Danubijrip im iter agere iufiit : ipfe
cum parte quam fecum retinuit , au -
jbralem eiufdem fluminis ripam P an
ttoniam petiturus occupauit : B aioa*
rijs cum commeatibus exercitui, qui
nauibus deuebabantur per Danubi -
um , fecunda aqua defeendere iufiis 1

ac fic inchoato itinere , prima caftra

fuper Anefum pofita funt.Nam isflu
mus inter Baioariorum atque \luno*
rum terminos medius currens certus
duorum regnorum Umes habebatur:
ibi fupplicatio per triduum fi.da , ut
id beUum projperos ac foelices habe-
ret euentus. Tum demum cdjiramo-
td)0 beUum genti Hunoruma Fran
cis indi dum ek . Pulfis igitur Huna-
rum
 WfW* f«j

11 $ ANN AL. GESTOR,

r«m pr<efdijs, ic deflruttis muttitio -
nibus^quurum um fuper C umbumflu
uiunt ,
dltcr^t iuxtd Comigenos ciui*
tutem in montem Cumeberg , tuttp
firmifimo erit extrutti , ferro o* i-
r,
t ;- . .. - • gne cunttu uufluntur Cumque Rex
p- 'fc
cum eo,quem ducebut exercitu ufque
’
I; i s .

gi Arrubonis fluenti ueniffet, trunf

‘rtifc:

ntijfo eodem fluuio,pcr ripum eiiti

1

Jr*,
vt :
•

v ufque id locum, quo is Dunubiomi*

-
fcctur dccefiit:ibiq;ftutiuis per ali
quot dies bibitis, per Biiommrc -
&Q t :

uertiftituitiiltisuero copius, quibut

5v-V ’
T hcdericum er Iftegmfridum prae-
-
fecerut, per Bohcemos uii,qui uene
QP^A
nnt, reuerti prjecepit.Sic pengrati
gc deuijluti nugnx purte Punnonig,
£ v
'.
.
cum incolumi exercitu Truncorum in
Biioirium fcrccepit.SiXonesuuteni
Hp.r
CrFrifones cum T bederico Me-
ginfrido per Bohcemos , ut iuffum
erut,
 ,,

A CAROLO/ Ii9
fit, domum rcgrefii funt,
’

'0 Ei&i efi <xu

jji temktc expeditio fine omni rerum .

f incommodo , preeter quodin itio que

n!i Roc ducebit exercitu tinti equo-
rum lues exorti efi, ut uix decimi ~ -

jt
pirs de tot millibus equorum renun-

fifje dicitur . Ipfeiutem cumdimif-

$ fis copijsKcglnuciuititem, qu<enuc

t
KeginesburgMoatur y uenijpt , z? 'm
f
ea hyemiturus confediffet ifcj Ndftf-

I
km Domini e? Pifcbi celebnuit •

DCCXCII.

G
r

Ii
Rgetliseft duitis in Pyrenei ~ * '

/
monttiiugo fiti, cuius E pi- Fochcis er
ror dc hu
t
fcopus nomine Yodix, mtione Hi-
A j niti ,
ctk E lipindo Toleti Bpifco -
\
fi?

I
po per litera confultus cfc

bumunitite Siluitoris DrierDo-

mini nofiri IESV CHRISTI /™rire
,

deberet, utrum fecundum id, quodho

,
mo efl, proprius in idoptiuus Dei
filiui
l
'
V-r - '
 120 ANNA-L. GESTOR.
filius credendus effetacdiccndusiuaU :

demcauteatqftnconftderate^co-
v-sS'
tra antiqum Catholica F.cclefia do» »

(Irinam adoptiuum non foliam pronu

ciauitfeietiam feriptis ad memora-
tum E pifeopum libris pertinacifiiml

prauitatem opinionis fu£ defendere

curauit Huius rei caufa duftus ad Pa
.
1

Idtium registqui tunc dpud Reginum :

BaioarUciuitatem y in qu.i cr byerna

ucraLreJidcbat. Vbi congregato Epi j

fcoporum Concilio auditus er-

raffe couiduSy ad pr&fentiim Adria- \

ni Pontificis Romam mijjits : ubi eti -

m coram
|

ipfo in bafUioa Beati Pe- ,

triApaBoli hjercfim confeffus efl at -

K tjfrc-
v '‘; que (xbdicauit quo fafto ad duitate
:

ejl. Rege uero ibidem

fuum reuerfus
Pipini co
tra Patre xflatem agente , fafta
ejl contra eum

Carolum coniuratioajiliofuo maiore nomine

coiuratio Pipino vquibufdam Francis , qui fe
W crudeli-
R, A CA ROLG. X2I
0i crudelitatem Faftradt regint ferre
non poffe ajjeuerabant : atque ideo in

fir necem Regis confoirauerant .

0 cum per Ardulfum L agobardum de-

0 tefta fuiffety ipfe ob meritu fidei fer~

ttate monaflerio Santti D ionyjljdo*

p
^ natus e& : Autores ucro coniuratio -

$ niSyUt rei lefit ma iejlatis partim g li *

dio cxfiypartim patibulis fuftenftyob
meditatum fcelus tali morte multati
p
funt.Rex autem propter betlu meum
j, Hunis fufeeptum in Baioaria fedens,
pontem naualem , <jko in Danubio ad
id bellum uteretur^ (edificAuit y
ibicj;

^
Natalem Domini cj fanttum P afcb<t
\
celebrauit.
c

$
DCCXCMI. -
V M Rrx fce Sim/ a fe inchoa -
0* tara conficere cuperet, er P5 -

jf
noniam iterupetere decreuiffet nun- t

iji
cm£« efi copi^qm TbedericusCO'
# _ ;
P : fne$
 in ANNA GESTOR. "rrv 11

mes per Frifidtn ducebat , m pago 'T

R hiuftri iuxta Vuifiram a Saxoni- %
btts ejje interceptas , 4fcfMe deletas.
Cuius rei nuticio accepto , magnitu -
dinem damni difimulans, iter 'm Pan
!5?.w
Itoniam i/ntermifit . Perjitafum tunc
Regi erat,fi interRadantiam er Af-
i'*':/.
monum fluuios fofft nauium capax
duceret ur„ poffe commode e Danu-
bio in Rhenum nauigari . quod alter
Danubio alter Moeno mifceturi con-
feftim cum omni comitatu fuo ea uc-
nity congregataque hominum mul- *
1

titudine totum autumni tempus in

eo opere confumpfit , Dufta e& fofft
btter prfdiftos fluuios duummiUiu
paffuit longitudine, latitudine C C C.
f eto , fed mcajfum W4m propter
:

iuges pluuias , er terram, quuepalu-

flris erat nimio humore fuapte natu-

ra imbutam , ccpfwm Opus confifberc

A. non
 : ^
i
f

A CAROLO* wj J '

;
'

^
non potuit :
fed quantum vntcrdiu
a fofloribus fuerat egeftum ,
terrfi

tantum nodibus humo iterum inio*

cum fuum relabente fubfidebat, \n
hoc opere occupato , duo ualde dif-
pliccntia diuerfis terrarum parti '
Vnum erat , Saxonum
bus allata funt:
omnimoda dcfediot alterum, quod
Saraceni Septimanid ingrefii, pr£~
lioqitc cum illius limitis cujlodibus
dtq; comitibus conferto ^multis Frati
eorum interfedis.uidores ad fua re-] .

grejii funt. Quibus rebus commotus,

htfranciamreuerfus efacelcbrauit*
que Natalem Domini apud Sandum
Kilianum in Vuirtziburgo , luxta
Moenum fluuium:PafchaUsuerofefli r

folennitatem,fuper eundem fluuium

in uiUa Franconofurtfm qua (j hyc-
putuerat, ^ K
DCCXCIIII* -
 -- *

124 ANNAL. GESTOR.

Ex ad condemnandam
R
fimFadicianam £flat is initio,
Pracofor# qiundo er generalem populi fui con-
h<tre-

diaaunt, uentum habuit, Concilium Epz/co-

porum ex omnibus regni fui pro -

urnijs in eadem uiUa congregauit .
Affuerunt etiam in eadem Synodo
Legati Romani Pontificis, Tbeopbi*
lattus ac Stcphanus Epifcopi , ui

ccm tenentes cius a quo tnifii fue-

rant , Adrtani P ap £ . In quo Conci-
lio er barefis memorata condemna -
ta efl,w liber
contraeam communi
r

-A Epifcoporum autoritate compofi-

tusiinquo omnes fubfcripferunt.Sy
nodus etiam ,
qu£ ante paucos annos
in Conftantinopoli fub I rene er
C onjlantino filio eius congregata ,cr

dbipfis nonfolum feptima , uerum-

etiam uniuerfalis erat appellata , ut
*

nec feptima nec uniuerfalis habere -

, ;

— tu r
I A CAROLO. I2f
tUY dicere turue ,
quafi fupcruacua o-
i mnitto ab omnibus dbdicdti eft. Mor-
p a ^ ra(j a
i0 F aflradra regina , er Mo Ic «\ n3k
tud efl ibi *

gtmtiaciapud Sanflum Albanum [e moritur, -

pulta. Qjf ibus peragis, Rex biparti-

p
f to exercitu Saxonid petere flatuit,e<y
i uidelicet modo , ut ipfe cum dimidia
|j
parte copiar um ab auftrali parte in-
}. traret , Carolws uero filius eius cum
j/ alia medietate Rhenum apud Colo - .

0 uw traij ceret, cr in eandem regio -

s »ew ab occidente uen iret. Quo fafto
i\ licet Saxones in campo qui Smtfelt
{ uocatur, quafi prdium cum rege ca-
ti ntijfuri cofedijfcntjbi q; a duen tueiur

( operirentur, amifja uiftorit fte qua

( fibi paulo antefaljo pollicebantur, ad Saxones
1 deditionem omnes conuerji funtdui - dedi^
tion e co '
j ftiq; fine prtlto uittoris pote/lati fe
ucr rl"
f fubdiderut. Dederunt igitur obfides,
f O’ iureiurando fidem fe regi ueUe
t
l
' ,
• v F } fer*
 ti(S ANNAL. GESTOR.
fer ujirtpromiferunt.Sic omiffo pr&
lio 0 Sdxones domum reuerfi funty
0Rextrdnsmif)b Rheno mGaUiam
ferecepit.Etcum Aquafgranu uenif
.
fetjbidem bybernis habitis , 0 Na-
talem Domini 0 Pafcha celebrauit.
DCCXCV.

~
&
Q Vanqua Sdxones jejlate prs~
terita ,

fecundum quod
menta iuraffent
er obfidcs

,
iufii
dedijfent,
erant, facrd'
rex tamen illorum
perfidi# non immemorconuentu, ge-
neralem trans Rhenum in uiUa Cuf-
> qu# fuper
fcnftein Moenum contrt
Moguntiacum urbem fitaeft, more
^folui folennihabuit, atque 'mde cum exer~
iterum citu Saxoniam ingrejfus , pene totam
Saxencs populando peragrauit Cumntie in .

popula* ptgum Bardcngxu peruenifje

%ta locum qui Bardenuuig u
pofitfc cajlw ? Sclrnrm qt
 "
. A ifAR o l ojnp' 127
uenire iufjeraty cxpettaret dduentu:
filito ei nuntiatum eft>Vuiltz,an
Ke
gem Abotritorum cum Albim traij-
-
ceret, vn dijpofitas d Saxonibus iflfi

dw m ipfo flumine incidijfe G7* ,

tiseffe interfeftum. Qyodfaftum

a-

nimo regis ad Saxones citius debella*

doSyUelut quofdam /limulos addidit9

X? in odium perfid<t gentis amplius

excitatio Terra igitur magna parte

uafiata &
obfidibus j^uos dare infe-
rat deceptis , in Francid rcuerfus c&
In hac expeditione dum cafbra fuper
Albim haberet , uenerunt dd eum le-
gati de Pannonia, unus ex primori-
bus H unorum, qui dpud fios uocaba*
tur Thuduwis & fuum adventum^
fc chriflianum fieri
udlc , promifit•
Rex autem Aquafgrani ueniensficut
Cr anno priori ibi teporibus fuiscr
Natale Domini er P afchd celebratio
F 4 Rom
 1
I

128 ANNAL/ GESTOR* ! f

^ dccxcvi. ...
'~.m
u

Adriantts
fummus
TJ Om<e A dridtio defundo , Lri>
Pontificatum fufcepit:Et mox
Pontifex er legatos fuos claues confcjiionis
p
moritur. r
p efr j 4C MCX l7ZS Roman* Ut-
manui cum alijs muneribus Regi mijit ,

pontifex, rogauitque,ut aliquem de fuit opti-

matibus Romam mitteret ,
qui po-
pulum Romanum adfuam fidem at-
fc#
que fubicdionem per [aeramenta,
\ firmaret . Mijfus cd ad hoc Engil -

bertus Abbas monafterij fandi R i-

charij :
per quem etiam tunc ad San -
dum Petrum magnam partem the+
fauri, quem E ricus dux Foroiulien-
r
fis,foliata
Hunorumregia, qu<t Rm
g us uocabatur , eodem anno de Pan -
nonia Regi detulerat , mifitl reli-
,4
quum uero inter optimates CT <tuli-

cos,cateroiq; in palatio fuo militan-

tes liberali manu diftribuit • At% ijs

r exple*
 *

A C AR OLO. 129 -t >

expictis, ipfe cu exercitu Francoru % M: .h

Saxoniam petijt : P ipinum uero filiZ >

fuum cum Italicis: ac B aioaricis co *

pijs in Pannoniam ire iufiit i cr ipfe
quidem Saxonia magna ex parte ua-
ftatd , byemandum Aquafgrani
palatium reuertitur .Pipinus autem
Hunis trds T izd fluuiu. fugatis jeo^
p nus
..
rumq;regia,quae utdidueft Ringus, r cX jcu?
a Langobardis autem Campus uoc a- Hun«^
twr, ex toto deflruda , direptis pene s**™ vi-

omnibusUunorum opibus ad patrer or cur

^ S ^ °
Aquifgrani byberna habente uenit,
p a r^
ac fyolia regni, quae fecum detulit, ei- -

n lU .

dem prjefentauit Tbudun etiam dc'

quo fuperius mentio fada eft , fidem’

didis fuis adbibens, ibidem ad regem
uenit , ibiscum omnibus, quifecum'
uenerant bapti^atus , ac remune-
ratus eft- Poit datum fidei feruand&
focramentum , domum redijt , fed
® J Wi
 -130 A'NNAL. GESTOR.
itt promifja fide diu manere noluit:
nec imito pojl perfidie fue poenas
m dedit . RexutdiftumcftAquifgrani
in hybcrnis confidens > ibi er Nata-
lem Domini.erVafcha celebrauit .
DCCXCVII.

B
te rerum euentu
Arcinona ciuitas in limite:

Hifpanico fita> que alternan-

,
nunc Francorum,
nunc Saracenorum ditioni fubijcie-
laturjandem per 'Zatum Saracenum
^ qui tunc eam inuaferat Regi reddita
efhNam is eftatis initio Aqua/grani

ad regem uenit,feq$ cum memorata

ciuitatCyfpontanea deditioe illius po

Expedi- teftati fubmifit. Qua recepta rex Fi-

tio in Hi* Uumfuumhudcuicumadobfidionem
aniam r ofcoec«m exercitu in Hifoanidmi-
=•*
fiter ipfe more folito , ad contun
,

dendam perfide gentis contumaci-

m , Saxon im uaftatum mtrauit.
Nre
«j it •'* #vv*.V/ ' •

M- f
VS- / .
* :

>I 'T*-
jp)TX Rr .

-
'
u
• r, '
££
 ?

A CAROLO. iji
N ec prius dcjlitit, quam omnes ter -

minos eius peragrajfct: namufque ad

ad ultimos fines eius qua inter A lbim>
crVuifiram Oceano alluitur accefi<

fit inde regrefjus cum Aquafgrani

:

uenijjet , ibique Abdcllam Sarace-

num filiu Abenmaug# Regis de M au

ritania ad fe uenientem fufccpifjet,

legatumque Nicet&Vatritij,qnitunc
Siciliam procurabat y nomine T heo~

ftifium lite)'ds Imperatoris de Con -

ftantinopoli mijfas deferentemaudifi
fcty confilium inijt , ut ad conficien-
dum Saxonicum bellum, in ipfaregio
nehyemaret Supto igitur comitatu
.

fuo.Saxontd petij^cajlrkq- fup Vui-

1

firam pofitis confcdit,et loeu cajbro -

rum Heriftetli uocari iufiit.Qui loc9
ab incolis ufe^ inpr&fens ita notatur«
Exercitu uero,que fccu adduxit$er
totam Saxoniam in bybema diuifiu
V-
f 6 im
 lH«c P ipinum de Italica , er Ludout-
dc H ifianica expeditione regreffis,
adfiuenireiufiiti lbilegatos H uno-
rum cum magnis muneribus ad fi mif
fosaudiuit itytbfiluitii ibi legatum

fitiqui poftea ut ipfi uoluit m Hifia-

niam dutius,*? illorum fidei , quibus
credere non dubitauit , commiffis
fi
eft.Rexautemin Saxonia refidens.

celebrauit

*r C« ' • '
,
•
DCCXCVIII.
, ' y * ,
a
. t
• ’ •* » "* • !/•*'. JP

Caroli
C Vm iVtm ucr accederet, non-
dum tamen propter
inopiam exercitus de hybernis pro-
pabuli
WSS^?-' ii n iMF^fnriii
y
v
A CAROLO. AT 13}
-w>

ttioccdjioncm natii , legatos Regis, ^vc*

m*
qui ad eos ob influito faciendas mifii
erant comprehenfos interficiunt,
m
pdttci*
,

eorwm gtu/i ad nuntiandum mgm

referuatis trucidantes cum c&tcris
:
V

$*}
e? Godefcalcum Regis legatum,, que •>’

iUe [ante paucos dies ad Sigifridum Mm

Regem D anorum miferat . 1$ caw le-
Ii
gatione fundus reuerteretur,ab hu-
iWb
A, >
ius feditionis autoribus interceptus ;

4t<fc occifus eft\ Quibus aceptis Rex

grauiter commotus, congregato ex-
ercitu in.locoj cui Munda nomen, fu*.
per Vuifiram caflrapofuit, atque in
foedifragos ac defertores arma coni-
puit , er ultor netis legatorum fuo-

rum , quibquid: Saxoni# inter Albi-

am ac Vuifiram i/nteriacet, totum fer
ro er igne uaflauit. Tranfalbiani au-
tem qui Nordmanni uocatur , fuper-
kia elati, eo quod legatos regis impu
mm JJgK*

* 7 * vw
 ' ,

& 154 ANNAL. GESTOR#

QpK
ne occidere potuerunt, arreptis ar-
& ••
•

£*» mis contra Abotritos proficifcun-

*

tur Quorum dux Thrafico cogni-

V*
.

to Tranfalbianorum motu eis cum

omnibus copijs fuis in loco, qui Suen -
fa«<i Koc<rt «r, occurrit: commijfoquc
Kordman eos cxde profirauii•
p r ^[/ 0> ingenti
tn prima congrefione quatuor
ftr^ae!"
•
iiuttur millia eorum cecidiffe narrauit Lega

|
fw Regi* E beruuinus nomine , qui
eodem prxho fuit C7 itf Abtri-
\ i/n

torum acie dextrum cornu tenuit, fu

| /1 igitur fugatiq*, cr multis fuorum
calamitate adlo-
Conflanti rfHrt/Ps cwmmdgHrf
itu? f mr c e* fua reuerfi funt . At Rex Fnwct m
rator Gr« amregreffus.cum Aquafgranu uenif
ccru pro-
^
primo legatos irenx Impatricis
^
•

Conjlahtinopoli miffos audi*

rumm
^um mfo
o
lenti a m conjlantinut filius eius,pro*
ex caeca- pter moru infolentid d fuis coprxbc -
14 fus, et excoecatm eft: qbtts petitibus

8*k£ Si-
•)

¥
 :i

A CAROLO. ijjf

Sifimium fratrem Tarafij Confiatis

tipolitani Epifcopi olim in prae -

lio captum domum redire permifit•

Regati fuere Michael cognomento
Ganglianos , er Theophilus P refby-
ter de Bhcherms.Pofi quorum abfo-
lutionem uenere de Hifpanid legati
Adclfonfi Regis % Bafilifcus CT Froia,
munera deferentes } quce iUe de manu*
bijSyquas uittor apud Vlifippona ci-
uitatem a fe expugnata ceperat, Re-

g i mittere curauit: Mauros uidilicet

fepte cu t otide Mulis atcfc loricis

quce licet pro dono mitteretur, magis

tamen infignia uittoris uidebantur
quos er benigni fufcepit,et remune-
ratos honorifice dimifitAnfule Balet
res , quce nunc ab incolis earu Ma-
iorica er Minorica uocitatur,a Mau-
ris piraticam exercentibus depre-
daU funt . Rex Hero Aquifgrani
- -
hj/e-
— ....
 rW^
» n; > *h^r.«- >- * ** » ». ^. *
Wf^ ‘»^ l--l^~ 4
»•»
.
|
- i

IrTffl
»•
.*
.f
mV
•*;
» ( -i
2 ffi
• iw SEtiM

l$6 ANNAL, GESTOR.

^
byemait^c ibiNatalemrDommi CT* >'

'
/» \ A Vafchamore folito celcbrauit* : ».'

. .
-
D CCX CXX.
Ow<c Leo papptiim
jtcoRoma |3 litanid

us Ponti procejfurus de Lateranis ad ec

e* iSa^il defiam beati Laurentij>qu<e adCra-
1 m “* a piculam uocatur, eq uo fcdens perge*

FinVua & 'm infidias ret, pofitas k. Rontanis iu -

C» j 1 _ , 1 J
. . « '
:

oculis vxLsXta eandem bafilicam incidit i ubi c-

uatur» quo deiedus erutis oculis , ut ali - w
f quibus uifumeft, lingua quoque am-'
WSBtM- putata, nudus ac fetnmum.m platea
rclidus eft.Deiiideiuffu eorum , qui*i
BBWBp: huius fadi autores fuere jm monajie-

i
rium fandi E rafmi Martyris uelut *

ad curandum miffus, Albini cuiufdamfy

Hi cubiculari^ fui cura nodu per mu-
r*. ^ rum demiffusaVuinigifoduce Spole
Mr/ fef'- v
*
’

tano,qui audito huiufmodi facinore,

Jff ' ,7. -y ;

Komamfefiinus aduenerat, fufeeptus

ac. Spole tum dedudused. Cuius rei
t£Sh*l
.»

f.

d. 3 «4-.
 A C A R O LO ify
Mticium cum Rex accepiffet , ipfum
quidem ut uicarium fanftiPetri,0'
Romanum Pontificem cum fummo
honore ad fe prxeepit adduciiiter ta-
men fuum,quodin Saxoniam facere
conftituerat,non omifit. Habito ita-
que generali conuentu fuper Rhe-
num In loco qui Lippenhcim uoca -
tur , ibique eodem amne tranfmiffo
cum toto exercitu fuo ad ad Pader •
bor nam accefiit, ibity in cajlris con-
fidens , Pontificis ad fe properantis
prxflolatur aducntum , M fit interea
i

filiu futi Carolu ad Albim cum parte

exercitus ,
propter quadam negotia
cumVuilfis er A botritis difyonen-.
da,v quofdamSaxones de Nordlui-
dis recipiendos . Cuius reuerfionem
cum expcftat,uenit Pontifex^&rual-
de honorifice ab iUo fufeeptus efh
pltnfitquc apud eum dies aliquot:cr
 , & .

P v Vjfc ANNAL. G£$r Ofc*

?

Xeo Fam-cumei eunda propter qua uenerat

.
mu * intimdjfet y iterum Romam cum ma-
Caro ii au ~ no 0nore p^r legatos Regis,dui
}j cff

eo mijsifunt reductu* at% in locum

dem Petri t

icftitui- /## rejlitutus e . Qao dimiffo Rex

tur , pdwco* dies ibidem moratus, legatum
M ichaelis Patritij de Sicilia nomi-
ne D anielem , miffum abfoluit,
fe
Accepit etiam triHe nunciu de Ger-
Ijolti cr Enci interitu, quorum alter

„ Gerholtus u idelicet Baioaria prafe-

r ttuSyCommifJb cum nimis pralio ce-
cidit. Alter uerb, id ejl,E ricus pojh
multa pralia & infxgnes uidorias a-
pud Tarfaticam Liburnia duitatem*
infidijs oppidanorum interceptus at-
que interfcdus eft Rebus itaqj Sa -
. .

acowKm pro ra*m« opportunitate dif-

pofitis Rfx m Fnwc id reuertitunet
cu Aquifgrani hyemaret , Gwdo Co-
<tc prafedus Britanici limitis,

qui
 A CAROLO. 159
qui eodem anno eu focijs Comitibus
toUBritonii provincia plujlrauerat9
arma ducti,
q fc dediderat, inferiptis
fingulorii nominibus detulit . Videbit
tur enim ea prouincia tti ex toto fub-
dftdfuijjctfyniji perfida getii mfta-
bilitas cito id aliorfum more folito
comutajfet.Attata funt erfigna, qua
occifis 'm Maiori ea Mauris pradoni-
bus erepta fueranw Azan Sarace -
nusprafeftusOfca, claues urbis cum
dlijs donis Regi rnijit, promittens ea
fe traditurum,fi opportunitas eueni -
ret.Sed cr monachus quidam de Hic* Hiet 0(0*
rofolymis ueniens,benedittionem er lymiran*
reliquias de loco refurreftionis do - Patriar.
cha Caro
miniet , qut Patriarcha Regi mife-
lo Reli-
rat detulit. Et Rex Natalem Domini quias pro
in eodem Palatio refidens celebrauit : aonis
dcmonachumreuerti uolentc abfol tranfmit-
tit%
itcn$,Zickam quendam presbyterii

- 8KE
depdr

J|.
 mA v
!*t 4
':

.v

»
ANNAL. GESTOR.
de palatio fuo cum eodem ire
fert* -

*V*o
3?
vJJLin ? '« M'

cui & donum fuu ud ittu uenerandi

TBI locadefercndacommifit. '

DCCC. r

Edeuttte uernu temperie , me-

/ r
.\)'
7V '. - ••

grdwo digreffus ,
littus oceani Gutti-
i y ci perlujlmiit : ct* in ipfo muri y ubi
A 5T . - «. *L
fKttc piraticum N ordmunnt exerce
buntyduffem infUtuit,pr<£fidia dijpo
fuit , fandum Pafchu upud Santtum
Ricburium 'celebrauit . Irtcfc iterum «
' £>f
Rotomagunti 4 ijV
i

'

ciuitutem uenit tibicfc Sequituamt{e

!mijfo,Turonasad fandum Mar-
*
tinum, orationis caufx profedm ed*
uitgar- Moratus ibi dies aliquot, propter ad-
mugi. «er/con Luitgardue coniugis ualetu-
«mors. 4^w y it irffm er defunda er
jy.
humata ejl > Obijt autem P R I D. /
r*5
'.Ife N O N. I V N. I»(ie per Aureliano*
ft# , i

^vV.5-5'
'#K
a .
ftc* f
V
7>Jf^ 5
;tf r
-:v
i-Xi
’
T5.;«JE>~V *. r y>»i '
^1,7 V- .

5 *4w pfe* w?psSS9K^. aV? jt is^Acci

 A CAROia 141
dcParijios Aquafgranureuerfus ehi
Et mcnfe Augufto inchoante Mogw»
tiacum ueniens y generalem conucn -
tum ibidem habuit , e?“ iimu ltal/i ..

indixit: atque indeprofettus ciicx*

crcitu R auennam uenit , ibify feptem
non amplius dies moratus , Pipinum
at-

i filium fuumcum eodem exercitu in ,

v?

terram Beneuentanorum ire iufiit,

;

k
:
mouensque deRauetma cum filio An-
fc
conam ufqueperucnitiquo ibidimif*
4* : foRomam proficifcituriCui pridie ~
I <j«4m lUo uenirc^Leo Papa apud Nu rurius Rq
mentum occurrit ,cr cwm Wdgttd we* mavenit
neratione ibide fufeepiti pofl cocnam
mqua fimulrefefti funty iUo ibi manete
Pontifex dd urbem procefiit, pojlc-
roq die
;
in gradibus bafilicg Beati
•
r,

i
Petri Apojloli cum Epifcopis et uni *
uerfo Clero confiflens , aduenientem
Rege equocfc defcedente , Deo laudes ? ;

•
1 dicendo
& v
v
L

k
 141 ANNAL. GESTOk.
dicendo & gratias agendo fufcepit,

Cr c«tfw pfallentibus in Ecclefiam >

ciufdem Bcatifiimi Apoftoli Deu glo ,

rificans atq- magnificans introduxit,

F dftafunth£cVm. CAL DE-
CEM B.Po/i /cpfe «rro. dt« Rex co-
cio«c woedta, c«r Roma ueniffet om-
nibus patefecit , cr exinde quotidie
ijr, propter qu<e uenerat facienda 0-
peram impenditiin quibus ut maxi-
mum ita difficilimum erat, quod pri- .

tno inchoatum efty dc inueftigandis ui '

ielicet.quae P ontifei obij ciebant ur9

~
criminibus.Quitamepojlqua nullus
eorunde criminum probator ejfe uo~
•
£eo Papa luit, coram omni populo in bafilica 0
-‘^eobic* Beati Petri Apoftoli Euangeliu fe*
|ftis fifei
rens.ambonem confcendit s inuoedto -
jcrimini-
(j«e Sftw&e Trinitatis homine, ic ob -
J>us iurc
iurando ie ft is fe criminibus tureiurundo pur~ .
,

:|^fcfur£at. gauit.Eode.dic Zacharias presbyter9i

...
4Hc»
IU 1 '
•
x JJ.
, * .
.
-
.

“TUS
 .

A CAROLO, 145
quemRex Hierofolymas miferat, cum
duobus monachis quos Patriarcha cS
eo ad regem mifit , Romam uenit : jj
benedictionis gratia claues fcpukbri
dominici ac loci Caluaru cum uexil*
10 detulerunt: quossex benigne fufce
ptosper aliquot dies fecum detinuiti
tr redire nolentes, remuneratos ab -
foluit • DCCCI.
Pfe autem cum die facratifiimo i

1 NataUsDommi adMiffarumfo-
lennia bafificam Beati Petri Apojio -

lifuijfet mgreffu* , er coram altari,

ubi ad orationem fe inclinaucrat afi*

jieret, Leo Papa coronam capiti eius Carolm
•>i*
impofuit,cunfto Romanorum popii-
Ma g nus gk

;CAROLO AV
acclamante
Im P e* a# '
Io i
tot a tSum
GVSTO, ADEO CORONA moPonti
TO MAGNO ET P ACIEI (, ce cora
CO IMPERATORI ROMA-natur. .

NORVM, VITA ET VICTORIA. ol

Iu ... . . . P o(t - :
.-

i!
 144 annal. gestor.
* PoA q uas laudet i Pontifice more an
tiquorum principum adoratu* cft •
. ac dei/nde omiffo P atritij nominey
IMPERATOR ET A VGVS.
>
r
TV S appellatus. Poft paucos autem
I dies iubente ipfo*j,cjui eundem Pon-
tificem anno fupertore dcpofuerant,

|
miudicium addufti , habita de eis &
qUitftione, fecundum legem Roma-
norum ut crimine lefiemaieflat is reif
i capite damnati funt : Pro quibus ta~
nten Papa pio affcftuapud impera -
1 torem i/nterccfiit : nant cr uitacr
|; , -..p twewtfcrorMW integritas eis conceffa
cHtcxterum pro fui facinoris magni*
i
tudine exilio damnati funt. Huius fa-
• ttionis fuere principes Pafchalisno-
y
menclator , et Campulus SaceUarius,
CT multi alij Romanx urbis habita-
tores noliles y qui fimul omnes eadem
> fententia damnati funt « Ordinatu de

*> <
 ,

l
A CAROLO. 147
inde Koman<c urbis, et Pontificis,to~ > ^
tti

Ili
tiwcfc itaittc.non tatftum publicis,fed

01
etiam ecclefiajlicis
, &
priuatis re
bui ( nam tota hyeme non aliud
•

* fecit
lmpcrator ) mijjacfc 'm Beneuentanos
iterum expeditione,cum Pipino filio . t
:

4:
fuopoflPafcbd VJI. KALEND.

H
M A II.Romd profettiu, Spoletum Ttrrstm#
tu tota i-
$
uenityitbi dum effet, PR ID.KAL. talia <oa
't
MAll hord notiis fecunda tememo «utitur,
tus maximus
ifr!
faftuteft, quo tota Italia

$ &MitercoMutiebdturNmcrtc-
dum bafiliet Diui Pauli Apofloli,ma
0
% n * e x parte, cum fuis trabibus deci-
i

$
dit,c? in quibufdam locis urbesmon-
tesque ruerunt. Podeanno loca qua- , •.
dam circa Rhenum fluuium critt
Gallia cr in Germania tremuerunti
'
Pejlilentia propter mollitie hyberni
\
teporis fatta
eji. Imperator de Spole

toRauennamucnit,et aliquot dies tbi

G mora--
 M annal. gestor.
moratus, Papiam perrexit ibi ttunci -
-
»
t

ttumeftei) legatos AaronRcgis Per

farum portum Pifasintrajfe, quibus
obuiam mittens inter Vercellas CT
* Zp° redidm ^osfibi fecit prtfenU-
- Hlppwe
| ri,unus eorum erat Perfa de oriente
legatus prtdidi Regismam duo fue-
rant, alter Saracenus de Africa lega
tus Amirati Abraham , qui in confi-
nio Africa infojfato prefidebat , hic
ifaac ludaum > quem Imperator snte
quadriennium ad memoratum
gemPerfarum cumLantfrido crSi-
gimundo legatis fuis miferat , reuer-
fum cum magnis muneribus nuncxar
uerunt: nam L antfridus cr Sigimun
dus ambo in eodem itinere defundi
funt. Tum iUemifit Ercebaldum $0
tariumm Liguriam , ad clajfcm pa-
randam , qua elephas er ea quae cum
to afferebantur fubuehipoffent.lpfe

mm
 i

0
l
v •
- v*
JBhrBKH^*»
A CAR 0 L 0
vi'
‘
147
mm
'£p&
Ut' aute celebrato die Natalis Sdttttiloi
His apud Hipporhediam,Alpes tran~ ;

fgrcjf\s in GaUiam reuerfus ed . I pfi

iit
ejlatecaptaed B arcinona duitas in
jfi Hiffidnid iam biennio obfeffa : Z atuA
rfl
prafcttuseius cr alij complures Sa-
raceni coproehenfiiet in italiaReate
duitas fimiliter capta et incenfa ed,
tiw.ifc prafettus Rvfhclmus compr<c

tt hefus, caftctld , cjH<e ipfam duitate

rP
pertinebant i/n deditionem accepta
V. funt : (7 Rofhelm us una die ai
prefentiam lmpratoris dedutti ej
r
exilio damnati funt. lpfius anni meje
*
* Ottobrilfdac ludens de kjrica cum v
vS»
*

elephanto regrcfjusy portu Venetijs

* intrauit : et quia propter niuesalpi
* Vcneili*
nas itlas trajitum habere no poterat}
9 ,-N
in Vercellis hyemauit : Imperator A- I \ *jj
F
quifgrani in palatio Natalem Domini
4 '

$
i
celebranti, ", ^
irent

i
 5F3* 3

TZ&A J 4
EM 1*

jMi
r **. »?5
_

s
i;
anna l. Gestor, !

'

Ltfr
/' ',*^?^ ljw
*K/* .»"*
' < -
Tf
DCCCII;
Rc ne Imperatrix e Conjlantino-
j^poli mifitlcgutum nomine Leone
y\6. . t*4' X-

Spatharium pacis cofirmanda gratia

inter Francos et Gracos: 0* impera*
KBfgPp
y
p# pcrT
tor uicifiim abfoluto iUo mifitleffe
Bpifcopum Ambianenfem (?Helm^
:tr rS..

gaudum Comitem Cojldntinopolim,

*vr • •
ut pacem cum ea ftatuerent.Celebr&
jferb '

» w
•
Jnuj T*’ 1 >
tum ejl Pafcha Aquifgrani.Buius 'an*
fifc ; W
Blephai
ni menfe rVL.XIII.CA L.A V G.
Carolo uenitlfaaccum elephante cateris 0
miisus
«... k muneribus, qua a R ege P erfarum mif
&«ge Pe*
fa fuerunt,!? Aquifgrant omnia irn-
larum,
piatori detulit: nomen elephanti e-
tat Abulabaz-Orthona ciuitas I tali*
in deditionem accepta , Nuceria quo
que frequenti obfidione fatigata, &
f* r

“a -
ipfa in deditionem uenit , prafidium
c
.
-
que nojtrorum in ea pofitum.lmperd 1

tor ajiatis tempore in Ardtiennaur-

^ •
"
•
• •
L -4
r. *
- nationi
r tFT- . - * s- /
 -

A CAR OLO- 149 - ^ r

•
nationi indulgens , ntijfo exercitu
TranfalbianosSaxoncsuaflauit.Gri '

moaldus Beneuetanorumduxin Nu
ceria Vuinigifum Comitem Spoleti, i

qui prtjidio proterat , aduerfa uale-

tudine fatigatum obfedity cr in dedi-
tionem accepit^captumque honorifi-
ce habuit. Imperator AquifgraniXU
talem Domini celebrauit . \ ^
DCCCIII.

H
r<e
Achyemecircaipfumpalatir

f?wwt
umcr finitima* regiones ter-
• r fX --- — prsrurwrw r */-
cwta eft.Vuinigifus 4 Grimoaldored
.--n*» •

jwtfjc
< /

‘
r
*

timcft; er legdi impcMorisde

N h ; .

ConjlMinopoli reuerfifunt : cr «e- rus

Con,
nerunt cum eis leguti Nicephori lm- ftantino
petitoris, qui tunc rempublicm rc P°'<tanu*
geUt(nim Irenen poft aduentum le- Im P era '.
grffjoflK Prancic* depofucrm)qup-
tu nommfuerut,mf>del Bpifcoputt «ic,
p
j fi '

J Petm
 -

tjo AKNAL» GESTOR/

Petrus Abbas, Califtus et Cadidatust
qui uenerunt ad imperatorem 'm
Germania fuperfluuium Salam in lo-
co qui dicitur Sclsicr coditionem fk-
ciende pacis in feripto fufeeperunt:
tyindedimifii cuepiftola Imperato
ris Romam regrefii , at!fc Conflanti
nopolmreuerfi funt .Imperator au*
tem in Baioriam profeft us^dij^ojitte
Pannoniarum caufis, Decembri men-
Je Aquafgrani reuerfus eft, ibiqifr
Natalem Domini celebrauit.
DCCCIIII.
T Mperator Aquifgrani hyemau(t9
JL*ftate uutin Saxoniam dutto ex-
•CaroYut
ercitu, omnes quitrds MWmtTiid
$ axones
In Franci
Vuibmuodi habitabat Saxones cum
sm tran- mulieribus cr infantibus traflulit ift
(fert, Fr aciam, et pagos Tranfalbianos A>
hotritis dedit .todem tempore Go-
defridus RexWanorum uenit cum
 A C AROLO. fjj
* tlajje fua,ncc no et omni equitatu re»
gnifuiadlocit dicitur ©lieflorff/
1
q
»» confinio regni fui
It
er Saxonixs
t promilit enim fe ai colloquium Impe
i ratoris uenturum : Sedconftlio
fuo-
t rum inhibitus propius non accefit.
Imperator autem fuper Albini
i fla.
j ttium fedebat in loco qui dicitur
,

'i
#oG>mtftain/cr mijfa ad Godefri-
* dum legatione pro perfugis reddett-
l dis medio Septembri Coloniam ue-
nit: dimiffoque exercitu primo
A-
qui[grani, deinde Arduennam wr-

\
nit: cruenationi cum indulfifjet,
f qitafgranu reuerfus ed . Medio No-
l uembri nunciatu efl ei. Leonem Papi
l tale Domini fecu celebrare ueUet
i ubicunq-hoc cotingere potui ffet-.quc
k miffoad Sandu Mauritiu Ca-
- rolo filio fuo,
honorifice fufcipere iuf
I di Kemoru duitati obuid iUi
f G 4 pro»
 *
•

ijl ANNAL. GESTOR. ^

'*

,
profertusefl: ibiquefufceptum,pri
Romanus mo Carifiacum uillm , ubi Natalem
i Pontifex Domitii celebrauit^deindeAquafgra
cu Cato- et donatum magnis mu*
| nZ perduxit;
r
lo dies 9. f.
« •

£*' *
nemus, per Batoariam ire uolentem
t A -

^ui (grani deduci fecit ufqueKauennam . C4«/i

aduen tus eius h^c erat. Perlatum fu-
erat ad imperatorem tftate preteri-
.teCHRISTI fanguinem Man*
'

"
.
in

tua fuiffc repertum: Propter hoc mi -

rfd Pftpftw ,
petens, ut huius fam*
ueritatem inquireret :
Qui accepta
oecafione exeundi , primo in Lango-
tardiam,quaji pro inquifitionc pr&~
dirta profert us efi : indeque arrepto
ftinere fubito ad imperatorem uscp
puenit,manfitq; apudfilum dies orto:
CrJicutdirtumert,Roma repedauit
R DCCCV.

IT
m 0« multo poft Caunus
ceps
.
H unorum propter cala
ii v
prin

tnita -
 A CAROLO. ijj
mitatem populi fui, imperatorem
dijt,poJlulansfibi locum dari ad ha-
biUndum inter Sabaridmer Car-
nuntum, quii propter in fe/lationem
Sclauorum,qui Behemanni aocdtur,
in priftmis fedibus effc non poterAt ;
iUi enim omne terramHunorum de*
populantes, Lcchonem tunc Ducent
babueruntiKuncJmperator benigne
( erat enim Cacanus Cbri&ianus, no*
mine Theodorus) fufeepit , er preci-
bus eius annuens, muneribus donatu
•
redire permijit : qui redies ad popu-
lum fuu pauco tempore tranfaftodic
fuum obijt.Et mifit Cacanus unum der
optimatibus fuis, petens fibi bona-
rem antiquum , quem Cacanus apud^
Hunor habere [olebat : Cuiuspreci-
bus imperator affenfum praebuit, &
fummam totius regni iuxtfprijcum
corumritum babcreprjccepit . Eode
m*
>

qj
•Kr*"v
154 ANNAL. GESTOR.
&£
,.»* <m«o mifit exercitum fuum cum filia
v fuoCarolo/m terram Sclauorum y qui
qui omnem il-
lohamia B
ehemanniuocantur,
depopulatus, ducent
populatur lorum patriam
eorum nomine Lechpnem occidit : C9*
.
'j
ituie regrejfus in Vogefum fyluam

ad patrem uenit , iti loco qui dici-

3L
tur Camp. Nam Imperator lulio men
fcAquifgrano profcftu* , per Theo*
donis uiUam atque Metis tranfxen
Vogefumpetijtiibicj} uenationi ua~
tanSypoflreucrfionem exercitu* ad
KumricbicafteUum profeftus,ibicf;
aliquantum temporis moratus , di
byemandum in T heodonis uitta pa-
r»- latio fuo confedit:lbi ambo ad eum fi *
! .
lij fui Pipinui cr l udouicus uenerut,
Vf*f- cclebrauitfy ibi Natalem Domini •
DCCCVI.-
TttimpoflNutdm Domini ue
S ntrmt Gmlharw yBeuttH
• («
 t
».3

A CAROLO. 1JJ- J
cesVenetu , mcc woh crPautusduit
Iader<e,atque Donatus eiufdem dui-
tatis Epifcopus legati Dalmatarum,
ad prxfentiam Imperatoris cum ma-
gnis donis: e? facta efl ibi ordinatio

ab Imperatote de duabus &

populis
tam Vcnetti quam Dalmatia : lttiscfc
abfolutis couentum habuit impera-
tor cum primoribus (? optimatibus
Francorum de pace conflituenda
obferuanda imter filios fuos, tpdiui -
fione facienda in tres partes, ut fciret
unufquify illorum, quam partem re-
, fi patre mortuo fu
gere deberet - Caro Jus

perjlitem ejfe cotingeret.Dehac par fcIfcunen.

^
*u»nc6fria
titione &teftamentufattu,criurc- ^
iC * '1
iurado ab optimatibus Francoru co-
rt cojlitutiones pacis cofer- : Q
uandtcaufafaftxiatq; hxc oia literis

mddata fut,et Leoni Papx, ut ipfe fua < \

[ubfcriberet p H ginhartu mifta. .

6 fi Qiji&af -
|
J.
^ ,
r.VTW :
.J *v> VJ
lj« ANNAL. GESTOR.
Quibus Pontifex leftis er affenfum
prabuit, et propria manu fubfcripfit.
Imperator dimiffo utrocfc filio , in re-
gnum fibi deputatum, Pipino fcilicet
crLudouico de uiUaTheodonis per
MofeUam c7 Rhenum fecunda aqua
Houiomagumnauigauit: ibiq; Qua-
dragejimale ieiunium er facratifi .

Pafelix folennitatem celebrauiti Et

indepojl non multos dies Aquafgra-
ni uenienSjCarolum filium futi in ter-
ram Sclauorum, qui dicuntur Sora-
bi,er fedentfuperAlbimfluuium,cH
exercitu mifit : in qua expeditione
Kiliduoch Sclauorum dux interfe-
itmejhduoq; cafteUa ab exercitu adi.
ficatatVnum fuperripam fluminis Sa
U, alterum iuxtafluuiii Alt i-.Scla-

uisq; pacatis Carolutcu exercitu re-

greffasfm loco, qui dicitur Sili,fuper

ripa Mofe fluminis ad imperatorem
uenit..
 ,

« v«iil O LO
uenit . Miffa eft & manus de B aioa-

ria & Alcmannia atq;.Burgundia,fi-

cutanno fuperiore m terram Bobae-
morum , uafiata cfc terra non minima
portione, abfqufruUo graui incom-
modo regrcffa-Eodem anno in

camhtfuUm contra Mauros

am uajiabant , clafiis de
pino miffa cft: Cuius aduentum Mau-
ri non expeftantes abfcefferuntmus
tamen.noftrorum Hidumarus Comes
duitatis Genua imprudenter contra
,

eos dimicans occifus cft . In h ijfania

uero Nauarri cr Pompelonenfes^qui
fuperioribus annis ad Saracenos de-
fecerant infdemrecepti funt.C
,

fis a N icephoro Imperatore,

Hiceta Patritius praeerat
> ad re-

cuperandam Dalmatiam mittitur:

Et legati
,
qui ante quatuor fere an-
nos, ad Regem Perfarum mifii erant,
g S'
p er
Ij 8 AN'NAL. GESTOR,
per ipfas Grtcarutit timum flatiottes
tranfuefti, adTaruifiani portusrecc
ptaculum tiuUo aduerfarior umfdtui-
ente regrefii funt. imperator celebri
uit Natalem Domini Aquifgrani,
DCCCVII.

A
Lum: Tunc
N«o /«pmorellll.NON*
SEPTEMB. fuit eclypfo
uero erat Sol in
XVI. parte
XV !•

parte virginis >Luna in

Pifcium.Hoc autem anno II. CAL,
VEB.fuit Luna XVII, quado jieUa Io
Uts quafi p ea tranjirc uifa efl.Et 1 1 L
lD.FEB.fuiteclypfis Solis media die9
flante utrofy fydere in X X V. parte
Aquarij. iterum II H. CAL. M AR.
fuit eclypfis Lunat cr apparuerunt
acies eade node mirae magnitudinis:
Cr Sol ftetit 'm XI parte Virginisini
C7 /letta Mercurij XV I* C A L. A-
$ R I L, uift eil rn Sole^uafi parui
mcuU
 , . ~

A CAROLO,
^
Wdcula nigra paululum fuperius me*
'
dio centro eiufdem [ydcmiquae a no~
bis otio dies confricata eft, fed quettt- f .

do primum intrauituclrecefiity nubi /> w

* bus impedientibus* , minime notare .
v

1
potuimus . Iterum menfc Auguflo
X I. C A L. S E P. eclypfis Lunae fd- y

f#, fcon* 1 1 LSole pojito -

in V.parte virginis ,crLuna in V ^fra w
parte PifciumiSiccfc ab anni fuperio • nim.anni
ris Septembri, usq; ad anni prae[entis circulum*

Septembrem ter Luna obfcurata efc

& Sol femel . Ratbertus miffits Iw-
per atoris <jKr dr Oriente reuerte-*
batur,defunftus'e&; Et legatus Regis
Perfarum nomine Abdetla , cum Mo-

vitwgiw c? ca c aro I<>>

FcrI/x, ad Impmtforrw peruenerut, m fla * Re
i

MUTCr? deferentes , prcdidusgt Persia

Itfx

a
 :

Wm ufo A NNAL. GESTOR.

& Rex Imperatori miferat: id eft> Prfpi -
1 tioncmT (J tentoria atrij mirx {? mi
Horologi gnitudinis V
pulchritudinis: Erant

um miro omnia bifiind>tawtcntoria,quMO’

artificio -
funcs eorum , diuerfis tvnfta colori
l febri ca* (jff fuerunt prxterea munera prx -
i tum.
fati Regis pallia fer ica multaret pne-
cio/i, cr odore unguenta , CT
famum,necnon horologium ex ori -
chalco } artc mechanica mirifice com-
pofitum , in quo duodecim horarum
curfus ad clepfydram uertebatur , c5
totidem xreis pilulis>qu<e ad comple
tionem horarum decidebant, t? cafu
fuo fubieftum fibi cymbalum tinnire
S-.
faciebant : m
eorfem eiufdem
numeri equitibus y qui p erXILfene*
T
H >
flras completishorisexibanty CT im

M fwl/lt egrefiionis [ut totidcfcncjbras,

qux prius erant aper tx claudebant

• /

ncc non w dia multa erant in ipfo

'
horo>
 .

A CAR OLO. \ 61 ^
horologio , qu^enunc enumerare lon- \
gum f# . Fuere praeterea 'mterprt- '

diftamunera', candelabra duo exo- Candela -

ricbalco mirae magnitudinis c?* pro - ^ ra duo
ceritatis : cfw<e omnia m
Aquenfi pa-
cx
?
un *
,

latio adimperatorem delata funt . rae .

•

nta
Imperator legatum cr monachos per tudiais.
aliquantum tempus fecum retinens%
• w Italiam direxit » ibi cos tem-
pus nauigationii cxpeftare iufiit.

EodcmcpannoBurchartumComitcin
ftabuli fui cum claffe mifit Corfi -
tam, ut eam a Mauris qui fuperior
ribus annis iUuc uenirecojlituerantp ;
i

defenderet : hi iuxta confuetudinent .

_
/aaw de Hifrania egrefii primo Sarr
Uniam appulji funt: ibique cum - j
Sardis pr&lio commijfo cr ««Iri*
, \I |
*I IIM. ibice * tria miI
'
/worww c*/w,
1,2 3 °°°*
cidiffe perbibentur, in Corficam re-
fto curfu peruencrunt , Ifcrwm ibi in , •

q«o- .
-
 *

l<fi ANNXL. GESTOR.

Mauri i quodam portu eiufdem infuit eunt
Burchar cla ffe cui Burchartus proterat pntlio
to ftabuli
decertduere.uiftij; ac fugiti funt, 4 -
Comite .

snagnac* mifiis XIII. nmbus , cr plurimis

de ftcrau fuorum interfettis. Adeo itio anno iit i
fur. omnibus locis aduerfa fortuna fati-

gdti funt, eo quod anno fuperiore

contra omnem iuftitidm de Patelaria
infuld L X. monachos dfrortatos
r'
^
«K
'
in Hijpania uendiderunt : quorum

dliqui per liberaUtatem Imperito -

ris iterum id fui loca reuerfi funt,Ni
ceti Patritius ,
qui cum claffe Con*
fiantinopolitana in Venetia fe con
fmbdt.pdcefaftd cum P ipino rege,
Crinducijs ufq; ad menfem Augujli
conflitutis,flatione foluta Conflanti*
tiopolim regreffus efl . Hoc anno Iwt-
perator Pafcha Aquifgrani celebra*
uit} ncc non C? Natalem Domini,
ECCCViU
 c

V>5r-’ Mr '

A V*CAR OLO.

H rern moUtfiimd ac
fuit illo tempore ,uerea in-
choante Imperator Nouiomagupro -
fettut , ibi Quadragefimali ieiunio
tfy
pefiiletuf

celebrato ac findo Pafcbatt iterum

Acjuafgrani regreffm cft.Et quia nun
elabatur Godcfridum Regem Dano- ~ ‘

rumi n Abo tritos cum exercitu tru~'

ieciffe , Carolum filium fuum ad AU
bim cum ualida Vrancorum &
Saxo -
r

tntmmanumifity iubcns,ut ueftno Re Co<JcfrU

fi Saxon ix terminos dm Dano
gi refiflerent ,
tfggrr *
tentaret. Sed itte ftatiuis per 1 “ Rcl «
aliquot dies in littore habitis
, rx-
pwgw^w etiam <t captis alquol '
slhUxL
Sclauorum cafieUis 9 cum magno co*
rutncaR^
piarum fuarum detrimento reuerfus liscu mi.
f&Na licet Thraficone ducem Abo g"» copia -

tritorum popularitl fidei diffidente rii

I ocopepuliffetiGodolaibum aliudu •

‘eucrii^
CCrti <fo/o Ctfprii patibulo fufrediffet) tur t
• Abotri -
 : v fibifeciffet optimos tdmen militum
,
I c

| ^
fuorumermanupromptifiimos ami j

Jit:cr cum eis filium fratris fui nomi’ L

i Caroius neKcgmholtum 9 qui oppugnatione L
E Magni Ca cuiufdum oppidi cit plurimis Dano- \
ff roii filius rum primoribus interfeftws e A. Fili -
y
i '
AJbtmflu us autem Imperatoris CarolusAlbim
j
uiuni po ” ponte
SK iunxity er exercitum, cui p r<*- $
"
tc lUn 11 *,
4 '

•
ri'f' o fJ' . i
’

erat in Hilinoncs er Smcldingos, cjwr

^
C? ipfi ad Godefridum defecerant,
j
celerrime tranjfofuit , populatisque
j
circumquaque eorum agris, tranfxto- r

i que iterum flumine ,

cum incolumi ^
. exejffitu in Saxoniafe recepit. Erant
0]

<
cum Godefrido m expeditione prt- ^
ditta Sclaui9 qui dicuntur Vuilft , qui
q
propter antiquas inimicitiae ,
quas
:

cum Abotritis habere folebant yft>on - 1

tcfe copijs eius coniunxcrunt : ip/o- J

(

domum reuertente cum prtda )

D'ii
 ,

sy
4
noverim capere potuerunt
er ipfidomumrttyrefiifunt.Godefri
dus uero prius quam domum reuerte
retur , deftrudo emporio quodin
,
oceani littore conditutmri 1'mgi ,

Dattorum Kericb dicebatur, cr ma-

gnam regno illius commoditatem
, digalium perfolutione
tranflatifquc inde negotiat
lutaclaffead portum, qui &lieflotff
dicitur, cum uniuerfo exercitu
ucnit:'
ibi per aliquot dies moratus,
limitem
regni fui, qui Saxoniamrejfricit,
nat-
iomunire conftituit , eo modo ut ab
,

Orientali maris jinu que illi Oflex-

,
fttlt dicunt , ufque ad occidentalem
Oceanum totam Hgidore fluminis a-
quilonarem ripam munimentum ual-
li praetexeret: una tantum porta di-

miffa, per quam carpenta cr equites

emitti Cr recipipotuijfent , Diuifo /
'
itaque
 -
:(%** & -%^*r

5i*^w
JMB _ |SI$r^
m£*it

• X/' itaque opere inter Duces copiarum*

*. ..

domum reuerfus eft. Interet Rex. I

, . . Nordhumbrorum de Britdnia infula

* nomine Ardulf, regno er patria, puU
l^ordifuni J
broru rex fus, ad Imperatorem dum adhuc No-
f atria & uiomagi moraretur uenity er patefa-
1 A « M
xegno pul fto aduentusfui negotio , Rora* pro- I
lusNouio
^, lu Nouio
fcifdtitriRomicr; rediens, per lega-
|-
Caroluve er Domini im
tos Romani Pontificis

fiit,cuiu» pcratorkinregnumfuum reducitur. r;

auxilio in Praeerat ea tempefiatc E c ciefi£ Ro, (i

f egnu re* beo 1 1 1. ckw* legatus ad Britdniant «i

4ucitur,
direftM Adolphus Diaconus , de tt

ipfa Britannia Saxo ,er cum ipfo ad Ii

Imperatore mjfii duo Abbates, Rut- Ii

er N antharius Ab-
fridus Notarius, S

bas de Sxntto Ochmaro Imperator. Ii

uerb<edificatis per legatos fuos fuper Ii

Albimfiuuium duobus cafieUis , p r<e- i

(i

[
«

fidioq; in eis contra Sclauorum in~ l

curfiones difjpofitOyAquifgrani b*e-

rnauiL
 m '
L

Wgt A CAROL 6. l6f •’

- vili
ll
ru r
muit } Natalemque Domini C“ S.Prf* „ w'
M .
•

fchd celebrauit. ,
.";•••
i
*
*• j -
DCCCIX.
Ji, j T
‘ ^

Ldfiis de Confidntinopoli mif-

V*-
* *
m
/4 ,
primo Dalmatiam , deinde T-

I
Venetiam appulit cumque : ibi hye-
marctparseius Comiaclum infulam fcjrli!
' r-

accefiit^commijjbque prdio contra >

pr/fidium ^ quod in ca difpofitum t-

rat uida atque fugata,Venetiamrc- v
cefiit.Dux autem qui clafii praerat J.VK

0« -
nomi/ne Paulm^cu de pace inter Frd*
cos er Gracos conflituenda,quafi fi- V#-
w;
-
bi boccjfet iniundum, apud Pipi
num Italia Regem agere moliretur, ’

Guilbario er Beato Venedt duci- tudoulr*

Ifcl

tWiS omfjfj conatus cius imped enti- Hcx Der*

-
V
(w, 4^ ipfitetidinfiidm paretibus, «s4

cogniti illorum fnude iifcejZit . At

“gJJJJ:
in occiduis regionibus Dom‘musLu~ fn! ftrji oJ>

douicui Kext cum exercitu Hi/panii '

jQj
ittgrejfus
1
/
 ,

"1
^
v 168 ANNAL. GESTOR:;
«V ingrefjus Dcrtufim duitatem m ri~
'
,

f
pllberi fluminis fitm obfedit : cott-
fumptoque in oppugnatione illius d-
‘
liquanto tempore , wfci eam tam cito
^ capi non pojpuidit.dimiffaobfidio-
9
i ne^cum incolumi exercitu in Aquita
niam fe recepit , P ojlqukn Arduifu*
" Rex Nordb«m6rorMm reduftus e&
;
'
w regnum fuum y er Jegdf i imperato
:
ris atque Pontificis reuerji funtiunut
\
- ex ew Adolphus uidelicet diaconut
4 piratis captus eft,c<tteris fine peri-
culo traijcientibus , duftufquc ab eis
' ‘
'
in Britanniam,* quodam Coenulpbi
Regis homine redemptus eft Ro-
Populo
MauriCor Mdmquc reuerfus • 1 « T«/c«
-

fice quan nium ciuitas magna * gr aecis

,
qui
dani Ciui o^oSiQ 70UUOcantur,depr 4 dataefl^
tatem in Mauri quoque de H ijpania Corficam
wgrej?i,w ipfo Santto Pafchali Sab -
fan^odi-
ripiunc. &4tho , duitatem quandam diripue -
*
rwnf,
| . „
- A CAROLO, 169
runt,etprxter Epifcopum ac paucos
fe nes atque m firmos nihil ni ea reli- I
qucruntAfitercaGodefridtoRcxDd
norum, per negotiatores quofdam fi-
gnificatrit fe audi [fe y Imperatorem fi-
9

biinfcnfum,obiA,qubdtnAbotrito$ '
C
, * x .*

duxtffet exercitum, crfudsultusef-

fet iniurias: addens , ueUefe purgare
ab eo, quod ei obedebatur , foederi*
irruptionem ab illis prius fuiffe in-
choatam , P etebat etiam, ut ctmuen-
tus Comitum imperatoris atque fuo-
rum iuxta terminos regni fui trans
Albim quo res inuicem ge- Colloqui
fieret, in
B
fhe proferri ,cr emendatione digna
nt
inter partes enumerari potuiflent. Francofl
^ ^
Non abnuit Imperator, colloquium - & Dair>«
que tras Albim habitum cum primo - Fmftra
ribus D anorum in loco qui dicitur

3&at>enfUet/ multifque bi/nc & Me

prolatisac enumeratis rebus ,nego - a
H txo
 '

V. I SWSf7“ -P"'- S3l't:‘- «aSJWH Wt-4

ANNAL. GESTOR.® - '

*
170
V*fT
V> r ')r4 <y*3i*y
tto penitus 'mfefto difceffum eft

Thrafico uero duxAbotritorum,po*

flquam filium fuum poftuUnti Gode-
Th ra c,^ 0 uj dederat, colle fta populi
ico
y r
$ Abotrito-'
“Cfum dux. riMWrfttW
,;.V„ .f
^ auxilio aSaxombus ac -
f Smeldin cepto,uicinos fuos Vuilfos aggreffus,
't gam expu agros eorum ferro er tgtte uaftauit :
* S na 1 rcgrcffwscfc domum cum ingenti pro. |
cta, accepto iterum a Saxonibwuali» ^
diori auxilio ,
Smeldingorum maxU ]

m<t ciuitatem expugnat: atcfc yspro-

. fleris fuccef ibus omnes, qui ab eo de

fecerat , ad fuam focietate redire coe
git. lw itagejUs Impator de Arducn* ?r

na A quafgrani [reuerfus , mefe None I

bri CoKciliu habuit de procefiioe Spi
:‘.r
v v v* *
•
rituffanfti:Quam qutflione ioannes
feVJVXT;

| :
quiM- Monachus lerofolymis primo
BHPW llr
*u •
concitauit. Cuius defhiicd& catifi
7>:* r -* c-»
Bernhartus Bpifcopus Vuormatiefis,
CF A delhartm Abbas monafterij

Y2Er
i 3 ? - .
*
Cor-
>>
 A CAROLO. 171
•i
Cor&cije Romam ad Leonem Papam
Miifiifunt. Agitatum eft etiam m eode
concilio ,
De flatu Ecdefiarum 3 C7*

tonuerfatione eoru,quiin etiDeofer

uire dicuntur i nec aliquid tamen de-
finitu eft,propter r er u,ut ridebatur, <

magnitudinem .imperator aut, cum

ei multa de iattantia & fuperlia Re- '

git D anoru nudarentur , flatuit trds ,

Alb im duitatem <edificar e, Franco- Ca £*j.

fa
rumq- in ea ponere prtfidium: Cum- Danos,
que ad hocperGatliam atq; Germa-
niam hominei congregajfet, armis# "

ac c&teris ad ujum neceffarijs rebus <

injlruttos per Frifiam ad locum defti

natum ducere iufiifJit, Thrafico dux
Abotritoru in emporio R erich ab

hominibiu Godefndi perdolu inter- ’^ira ^COfc

fettut eft. Sed Imperator poftqualo-
cui duitati cojlruendtfuerat expio - ^oJo ncc
^^Dux
^
ratUS,Egber tu Comite huic negotio tur,
H a cx~

ijbt.
4
 D -

171 ANNAL. GESTOR. f

exequedo proficietis, Albim traijce «

re er locum iufiit occupare.Efiau- j

tem locus fuper ripam Sturi<e flumi J
nk nomine Effesfelt, &
occupatus 1
tAab Egberto Comite et Saxonibut \
/ circa I . M
A R T. er muniri co- .

j
ptus. Aureolus Comes,qui'mcbfinio >

Hijpanio atque Gallio trans Pyre- f

tueum contra Ofcanicr Cofaraugu-

'£

<
fti refidebat ,de
fundus eft-crAma-
:
'
roz^ofedus cofaraugujlo , locum
, cius inuafit, critica fleUk illitu pro-
difpofuit: miffaque ad imperato v
: fidia
remlegatione,(e cum omnibus fuk ei
•

*
iisobfequio traditurum promifit,
Eclypfi*
Eclyp fis LUnofatti e# V 1 1.C A L., ..

Li» n *.
ia Ni . . i
DCCCX.

A M aroz Cofaraugujlo pro-

fettui, poftq

gati ad eum uenerunt,

,
imperatork le-
petijt,ut coUa
quitrn
//
1
j
 . j

A CAROLO. 173
cjtiium fieret inter ipfum & Hijpanu
ci limiti* cuflodes , promittens fe 'm
eodem colloquio cum omnibus 'm lm~
peratoris ditionem effe nentur um
Quod licet imperator ut fieret annu
iffet, multis 'mteruenientibus caufis,
mattfit infettum . Mauri de tota Hi-
y MUTi
/pania maxima claffe comparata pri
, Corficam
tno Sardiniam , deinde Corficam ap- inuaduot
> pulerunt , nuttoq; prtfidio in ea in - ;

f
uento infulam pene totam fubegerutm
Interea Pipinus Rex perfidia ducum
Venetorum incitatus, Venetiam bel-
•
f
lomarfyfiatuit appeteret Subatfdcj;
l(
•
Venetia ac ducibus eius in deditio-
ne acceptis, eandem claffem ad Dal- ;
If.
pipinu»
tnatix littora uaftafida
mifitt Sed Rex Vcn«
|
V eum Paulus Cephalani* pr<efettus l \* miube
I, cum orientali clajfe ad auxilium DaU& lt '
matis ferendum aduentaret regia
|\ ,
elafiis ad propria regreditur . Rot-
'3 H 3 drudis ^
[I
174 ANNAL. GESTOR.
Ihllotdrudi» drudis imperatoris , quae natu
filia

I W4ior erat, V 1 1 Jribj VN . diem o -

1
'

niorltijr1 « Iwpwtor nero Aquifgrani ad-

er cofm Godefridum Re-
f?Mc dge«f,

gem expeditione meditans nuncium ,

accepit , claffem ducentarum nauitim

/ de Nordmannia Frifta appuliffe, cw-
/' Frijiaco lit tori adiacentesin -
fulas effe uaftatas: iamque exercitum
iUum in continente e/Je >*terrenaquc
praelia cum Frifonibus comififfe.Da*
nosq uiftores tributum uidis impo*
;

fuifje y
ac ucftigalis nomine centum
librat argenti a Frifonibus iarn efje

Regem uero domi effe , quod

i folutas :

& reuera ita erat . Qm nuncius adeo

' Impensorem concitauityUt mifiisitt

omnes circumquaque regiones ad

congregandum exercitum nuncijs>
ipfe fine mora palatio exiens , pri-
& mo cl*/?i occurrete, deinde trafmiffo
Rheno,
 ,

A CAROLO. 177
Rheno, m loco, qui Lippcbeim uoca-
tur,copias^ui nondum conuenerant
ftituit operiri:Vbi dum aliquot dies
moraretur, E lephas ille, que ei A aro
Rex Perfarum mifcrat , fubita morte

perijtXongregatis tandem copijs,ce

lerrime ad Aaram fluuium conten- A
di ticaftrifque iuxta confluentem ei~
t w>,quo Vuifira flumine coniungitur,
po/itis , minarum Godefridi Regis
prxjiolatur euentum. Nam Re x ide
uanifiimdfye uittorw inflatus, acie
fe cum Imperatore confligere urfle
iaftabat Sed dum Imperator in mc~
.

morato loco ftatiua haberet , diuer-

farum rerum nuncij ad cum pcrfe-G odefri,
runtur,nam er claffcm, qusVriftam <* us Dano
uajiabatydomum rcgreffam er Gode rum Rcx ,

fridum Kegem k quodm fito fttelli- .„*[£{!

te in terfeft um
, Ca/leUum nomine ttxkdw,
^
Uobbuchi Albi flumini contiguum, V
H 2j. in
 •te;

Vj6 ANNAL. GESTOR,.

w
iw q«o Odo legatus Imperatoris > O
OricntaUumSdxonumerdtpr&fidiu,
Vw,1/* 5 Cdptumt Et Pipinum Rf-
fitfmbkc* *
*

gUinoic» gM
ifalfc VIII. ID. IVL. de
corpore migraffe. Duasq- legatio -
h>\
tiesdediuerfis &rbis partibus y unam
de Conftantimpoli , alteram de Cor-
duba pacis facienda: caufa aduenta -
re nuntiantur . Quibus itte acceptis #
diftofita pro temporis conditione
Saxonia /domum reuertitur TW<*
fuit in ea expeditioneboum peftilen

K tk,ut pene nullus tanto exercitui fu~

pereffet>quinomtrrsufq; ad unum in-
terirent : Et non folum ibi ,
/rd etiam

per omnes imperatori fubiettaspro -

pc™“*
Un tia.
umwfm illius generisanimaliamor
talitas immanifiime graffata efl. Im-
perator Aquafgrani ueniens menfe '1

Oftobrt, memoratas legationes au-

diuitypdjsimque cum Nicepboro lm - t
ffrv
erat ore.
,
„ .
p

/
Ii
s A CAROLO. 177
peratore , & cum Abulaz rege Sara*
certorum fecit : N m N iccpboro Ve- Venetia
netiam reddidit&t Heimricbum Co- Craetotu
mitem olim a Saracenis captum , A* (mperato
ri reddita
k 6nl<ts: remittente recepit . Eo 4fMO

Solcr L««4 fcis defecerunt : Sol

Eclypfe*
VIII, ID. I V N.er u. CAL. annov*
4
M
DE C E B.L««4 dKteffl IXAL. no. X
IVL. erXVIII. CAL. I AN-
Corfica infula iterum 4 Mauris ua- Corfica d
II/

flata eji. Amaroz ab Abdiramam fi- Mauris

Ateru va«
lio Abulazi de Cafaraugufia expul-
ftata*
fus , C? Ofcam intrare compulfuseft.
Godefrido D anorum' rege mortuoy Hemmin^
Hemmingus filius fratris eius 'm rer gus Dano*
g num fuccefiit , ac pacem cum Itnpe» rumicx»*
rutorc fecit,
DCCCXI;

A Bfoluto atque dimiffo> Arfa -

phioSpathariOjhoc nomelc*
gito N icephori lmperatoris9 eiufdem\
H J,
' x
r
 178 ANNAL; GESTOR,
C?-
pacis conformandae gratia legati
hntmopolim ad imperatorem mit-
I
*
tuntur,HattoEpifcopus Bafilienjis,
CT Hugo Comes Turonicus,cr Aio
Lang&bardus dcForoiulio^tcum eis

Leo quidam Spatharius , natione Si-

culus, et GuilhariusDuxVenetorum :
quorum alter ante annos decem Ro-
mam ad Imperator em, cum ibieffet,
- de Sicilia profugit : cr redire uolens
ad patriam remittitur : Alter (ppter
perfidiam honore ffoo\iatus,Conjlan-
tinopolimad Dominum fuum duci iu
betur.lnditta i/nter Imperatorem CT
Hemmingum Danor um Regem pax,
propter hyemis afaeritatem , quae in-
ter partes emeandi uiam claudebat*
in armis iurata feruatur, donec rede-
mte uerti temperie , er uijs apertis,
quae immanitate frigoris claufaefue-

mt^ogredientibui wutrafypartt
'

l
 ,

A CAROLO. 179 ;
,

Utriuscfc gentis 9 Eraneor umfcilicet et

D unorum Xll.primoribusfupcr flu *
-p ax inter
uiumEgidor amatis Danos &
uicifiim fecun-
*
dum ritum ac morem fuum ftermen - imperati
L tis,pdx firmatur P rimores autem de rem ^
.

matur#
parte Francoru hi fuere , Vualacb /i- .

liusBernharti^Burchartus^Vnroch 9,
Vodoy Egbertus, T bedericus, Abbo
Oftdach ,Vuigman , omnes Comites:
Ve parte Vanorum > in primis fira-
! tresHemmingi,HancuuincerAn- /.
gandeo 9 deinde catcri honorabiles
inter fuos uiri,Offred cognomento ;

-Turdimulo 9 erVuarftcn,crSuuomi9
C7 Vr w , er dU#* Ojfprcf filius Heili-
gon 9 Offrcd de Sconouuc , er Hefr-
fu’,e7* A««w* impercor «ero c«He>
.

,
j
mingo pace firmata, er placito gene*
i
rali fecundum confuetudinem Aquif-
grani habito , iw tres partes regni
totidem exercitus mifit , Vwm
H 6 Al&M» .
 m

180 ANNAL. GESTOR. ^

Carolus Albimjn Hilinones, qui er ipfos ud-
/% aIT a 1
tres exci* *
.

-
^
cafteUum Uohbuochi Jupe-
*
% • m /\ I /1 • •

r,or f ,nwo‘ * VMt//?y deftruttum 'm

tit-In Hili
nonesrin ripa Albii fluminis rejlaurauif.Alte-
Pannoni rum in Pannonios , ad controucrfios
as :«» Bri h unorum er Sclauorum finiendos:
tones '^ui in Brittones Odeorum per
tertium

bu" r«ipt fa' am P

mienim ’•
4 U ‘ omnes rt ^ m
tfegcftis; profpere geftis incolumes regrefii
incolu» funt. ipfe autem propter cloffem qua
niesrede- anno fuperiori fieri imperauerat ui-
uur. dendam,ad Bononiam Gallicm^Ctui

m tatcm maritimam > «fci e/cfem HdMtt

tk congregat & erant accefiitifanumcfc

ibi ad nauigantium curfus dirigen-
dos antiquitus conflitutum reftaura-
*
uit^infummitateem notturnum
£25L
ignem accendit, Inde ad Scaldimflu-
uium ueniens , in loco qui Ganda uo-
catur,naues ad eandem clajfem fidifi-
catus afbexit , C7 circa mcdiu
*
N oue-
I «i < fcrrn.
 A CAROLO, 181 I

trem Aquas uenit.Obuid eifatti fune

uenietilegati Hcmingi Regis Mu in ‘

Cr Hebbi munera Regis er uerba.

pacifica deferentes. Fuere etiam A-
quifgrani aduentum eius expcftan -
tes qui de Pannonia uenerunt>Cani9
principes
'Zauci, r r Auarum , er Thu~ ~ f
, ^
j
.
.
Carolui
.

cum er a:ij primores biclauorumyCir- i m p eratp-

ca Danubium habitantium , qui i dji- ns fii, us fi

cibus copiarum ,
qu£in Pannoniam nicr mori
miffe fuerunt > pfxfentiam prine i tur»
pis uenire iufii erant . intirei Caro-
Ius filius Imperatoris , qui maior

«rau I. N ON.D E C E M B . dic o- ®°j,

S
fcijf. Imputor Aquifgrani bymuuit. moitiio
DCCCXII. principes

N Ec multo poflHeMmingus,dtio dc r«
DarioruRex defunftus nun- S no con
cwt«r: cki ciimSigifridus nepos Go-
defir idi Regis ,0 Amilo nepos Hr-p^iiocoii
'
,

ribolti, quondam Regis fuccedere cidnnu

H 7 «ofa
*
'
a *r_ .
- " .
- - »t*.- v
 f
ANNAL, GESTOR/
uoluifJent>neq; utertyregnarepotu*

| ; iffet comparatis copijs , er commijfo *

. .
prxlio ambo moriuntur :Pars tamen
v ..
Amilonis adepta uiftoria,fratresem
;;'v - t Herioldum ct KegmfridumKeges fi-
biconftitueruntiqua nece ffario pars
"
.

uiftafccuta,eofdemfibi regnare Hon

4
'

abnuitAn co pr<elio * XDCCCCXL*

Kicepho-
nincecidifie narrantur. N uephoruf
rus Gneco Imperator, pofl multas er 'vnfignes u%
jumimpe florias in Mccfia proumcia commi -
rat°r mo- |o cwm Bulgaris pr<elio moritur : CF
ciushiiperator faflus,
M?chael
Imperatoris CAJI OLI qui
^2^
Grxcoru
Impera- adNicepborum mifiifuerunt,m Co -
tor cu Ca# ftantinopoli fufcepit,zr abfoluit, Cu
rolo pace quibus ’

crfuos legatos direxit , Mi-

firmat,
chaelem Epifcopum er Arfapbium
atque Theogniftum Prothofl>atharU
:
:
^ os> cr per eos pacem k N icephoro in-
. ceptam confirmmt.Nm Aquifgra*
X ni ubi
 , , ,
fcSSXSSSG
L - a
ri *

H»rw. „-'4 CAROLO-

Ut mH dd imperatorem uenerunt
fcriptum patii eo m epiftola fu -

fcipientes,morc fuo, ideil Graeca Im 4<

gua laudes ei dixerunt, er Impera*
^Sa?4
L i
forem er SottfAfcix eum appcUantesi *•
> 'V"- Xfc -"S v'
\
tfr\ w

Cr inde reuerfi Komm , in bafilica

w,
>>v£v
§jg«
Sanfti Petri eundem patii feu foede - •'

4* kj

rw libellum a Leone Papa denuo fufce

5r*j
perunt • Quibus dimifiti , Imperator i7

generali conuentu Aquis, folenniter i> 4 rVf&i

habito, Bernhartum filium P ipini ne-

5*
potem, in Italiam mifit, propter fama i*-«* T.4T
— .>A4 7^
clafiis, quae de Africa er Hiftania
ad uaflandam Italiam uenit : GuaU *
%
7* • !4

s
, §£|

Vi ^i-
Ionem filium Bernharti patruelis
fui fecum effe iufiit, quoufque re-
i k
r«m euentus fecuritatem noftrisaf-
: H*c ckjfo w Cor- »r^ £}(yr-
\
Gk
OpA
V-J

/icam, partim i/n Sardiniam uenit•

£4 quidem pars ,
quae in Sardini-

am uencrat -iAZc
,7T

Cldjfo
LZV
, s • i ,*/•

^ r?v4*
‘ n • ^vjk-n'
JLf ^
*
 '

184 ANNAL. GESTOR,

Clafeis etiam Nordmannorum Hi -
berniam Scotorum infulam aggreffa,
commiffoq; cum Scotis proelio , parte
non modica Nordmannorum i/nter-
turV* ter fugiendo domum re-
Pax cu Sa
uerfteft.Pdx cum Abulaz KegeSa'--
[ raccnis fa
v racenorumfacla.ltem^cum duce Be*
-
neuentanorumGrimoaldo, et tributi
*viginti nommc¥X.XV M.folidoru auri a Be
quinque ncuentanis foluta . Expeditio faftt
in Vuilfos 9 ct* ab eis obfides accepti.
|

Heriholtus et Keginfridus reges Da

Ii- ^
norum miffa ad. Imperatorem lega -

f ' tionepacem petunt, cr fratrem fuutn

t

Uclypfis tiemmingu fxbi remitti rogant . Hoc

Solis* anno ID. M
AII, pofi meridiem So-
v; lis eclypfisfuit.
DCCCXII I,
Mperator Aquifgrani hyemauity
IV incipiente uerno tempore A-
malharium Trcuerefem Epifcopum,
V
 *

A CAROLO. i8j
& Petrum Abbatem monallerij No-
'

nantulfi propter pacem cum Jftichac-

le Imperatore confirmandam Confli -
tinopolim mifit . PonsapudMogun* Pons apud
tiacummenfeMaio incendio confla- Moguntii
ince/l<^ ° ,
grauit.Pojlquod Imperatorem in
3 rl
Arduennauenaretur, pedum dolore £
decubuiticpconualefccnsAquafgra-
nireuerfus eft: ac deinde habito gr-
neraliconuentu,eaocatumadfeapuA . .

Aquafgrani filium fuuni Ludouicum

Aquitanit Regem excipiens, corona Carolus
^
iUi impo fuit ,er imperialis nominis imperato

fibi confortem fecittBernhartumque rem crea

nepotem fuumex Pipino filio , Italifi ^ i*
prfifecityCr Regem appeUari iufiit.

Concilia quoq; iufju eius fuper flatu Concilit

hcclefiarum corrigendo per totam CaroJi ju
Galliam ab Epifcopis celebrata funt. ^ cc e n

Quorum unum Wioguntiaci>a\terum

Remis > tertium Turonis > quartum
Cobii
 t**- f>< .
•-: ?# % ’ . .
>>^2,«: ;

186 ANNAL. GESTOR.

CabiUontQumtum Arelati congre -
gdtwn efUEtconftitutionum,qu&in
jtnguUsfart<e funt9 coUatio corrn im
peratore in itio conucntu habiti»
Quas qui nojfe uolucrit , in fupradi -

ff duitatibus inuenirepoteritqui •
er wi archiuo palatij exempla-
ria illarum habeantur , Mi/?i funt de
hoc conucntu quidam Francoru er
Saxonu primores trans Atbim fluui -
um ad confinia Nor dmannorum 9 qui
pacem cum cis fecundum petitionem
Regum illorum facerent , & fratrem
:
fW redderent. Qui cum piri numero ,
fMm XVjUrif, cte primatibus Dano-
rum occurriffent, iuramentis utrinfe

faftis pax confirmatae? Regum fra-

ter eis redditus ert.Qui tamen eo te-
' pore domi non erant , /? i ai Vucftcr-
focldam cum exercitu profert i.Qut
regio ultima rjgni eorum inter Se-
ptentrio*
 +

A CAR OLO, 187 ^

ptentrionem & Occidentem fita , co
tra aquilonarem Br itanti fummitate
'•
refticit: cuius principes ac populus
eis fubijci recufabant,Qj4 ibus perdo • -/ -
mitis cwm reuertiffcnt , er a&
:

V ; '

Imperatore miffum recepiffcnt filij ,

'
Godefridi Regis , er ex primoribus
Danoriinon pauci} quiiamdudu re' .

litta patria apud Sueonesexuldbant,

'

comparatis undiq; copijs betlumi/n - ;

tulerunt ,Et confluentibus pafiim ex

omni Danoru terra popularium tur- ,

biSyComijJb prjdio , efidm reg«o «oh

multo eos labore pepulerunt, Mauris
de Corftcd H i/paniam cii multa prae-
da redeuntibus , I rmingarius Comes
Bmporitanus in Maior ica infidias po M au rora
fuit,er otto naues eorum coepit : i« 3 , naues
quibus quingentos er eo amplius ca- capt*.
ptiuos inuenit. Hoc Mauri uindicare
uolentes} Ccntutncellas Tufeti ciuita
tem.

>
 -

188 ANNAL. GESTOR.

E''*' - tem, er Niceam prouvncU Narbonc-
fis uaflaucrunt* Sardiniam quoq$ ag-
grefiiy commi[fo(fc betlo cum eis, put-
fi ac uifti,er multis fuorum amipis
re ceffcrunt . AtMichael Imperator
Michael
Conflanti Bulgaros appetens bcUo y haud pro
nopoJita- fperis fuccefiibus utitur : ac proinde
nusimpc- domumreuerfui.depofito diademate

— o dia
mon
dcmatefic teoBapdtPatritij
^ Ui effidtur * ln cuius

filius
locum
Imperator
anoxuch* conflituitur . CrumasRex Bulgaro-
, rum qui N icephorum Imperatorem
ente duos annos interfecerat, ct Mi-
chaelem deMtjiafugauerat, fecun-
dis rebus elatus , cum exercitu ujquc
ddipfam Conjiantvnopolim accepit :
er iuxta portam duitatis capra po-
'
^

fuit :
Quem moenibus urbis obequi -

tantem Leo imperator eruptione

i • ’
fatta incautum -excepit ,
ac grauiter
'''] uulneratum Jugicnde fibi confulc-
re. ac
 A LVDOVICO. 189
re, ac in pdtridm turpiter redire
coegit. .;v .>>'

DCC CXIIII.

D
Anno
Omimts carolus Imperator
'dum Aquifgrani hycmaret,
atutis circiter
X
L
L V 1 1. fubxfaq-
XX
n “ r°"*

I. re-
f
moatun ;i

g ni autem
ltali£ XLJI1I. ex quo uero I«j-
perator &• auguftus appellatus e&,
XIIII. V. CAL, FEB . rebus hu J
manis excedit, cuius rei nuncium &
CKIB L V DO V I C V S filius eius in
Aquitania apudThedoadum uitlam,
I ubi er ipfe tunc hybernabat, pluri-
i
mis deferentibus accepiffet , tricefi-
mopoftquam id acciderat die Aquaf-
grani uenit: fummoque omnium Fra-
I
(i*.
corum confenfu ac fauore patri fuc-
cefiit: er ad fufcepti regni admini-

ftrationem cura conuerfa primo le-

,

gationes gentium qu£ ad patrem

,
uenerunt
 —IT

ANNAL. GESTOR.
uenerunt auditas abfoluit: alias fimili

modo ad patrem ante quidem miffas,

dd fe nero uenientes fufcepit : inter
qtids praecipua fuit legatio de Con*

fiantinopoli mijfa.Nam Leo Impera-

tor, qui Michdeli fuccefferat , dimif-

fo Amalhario Epifcopo et Petro Ab-

bate, qui ddMicbaelem quidem mif-
tdmen uenerunt , legatos fuos
fi, ad [e
Cbrijlophorum Spdtbarium,ct Gre-

gorium Diaconum cum eis adDomi-

num CAR O L V M,cr per eos de-
scriptionem ac confirmationem padi
dc foederis mifitlQuibus fufceptis at-
que dimifiis,DomtimLVDOVlCVS
legatos fuos N ordbertum Rbegicn-
femEpifcopum crRichuuinum Pa-
tauinum Comitem ad Leonem Impe-
ratorem obrenouandam fecum ami-
citidm,vr pradiftum partum co fir-
mandum tnifit: Habito# Aquifgrani
‘
 O ,

^ A LVD
rrali populi fui couentu,
ua facienda ^opprefioes populi -
riurcleuddas,legatos 'moes regni fui
tes mifit.BernhartuRcgeltalitne
ite fiiiiad feeuocatu.muneribusdo
riauitetinregnuremifitiQiiGrimo -
aldoBeneuentanortiducepattumfe -
cit atque firmauit ,co modoquo er r ..

pater,fcilicet ut Beneuentani txibu-. ' ~

tum annis fingulisvn.milliafolido'

rum darent T««c . oc filijs fuis,
Lotharium in Baioarim,Vipmunt in
Aquitania mifit.Heriholtus er Re*
g infridus Reges Danor um, qui anno Dani in*
fuperiorea filijs Godcfridi uifti ter Ce pro
regno pul/t fuerat, reparatis uiribus ^ eg n °di
m,cant*
iterum eis bellum intulerunt linquo
conflittu, Cr Regittfridus er unusde
f Godefridi, qui maior natu erat,
filijs
\
interfettMcjt.QgG fatto Heribolt 9
i rebus fuisdijfidens, id Imperatorem
uenit,
191 ANNAL. GESTOR,
uenit , er fe in manus ittius comnten -
dauitiquem iUe fufceptum in Saxoni -
itm ire,er opportunum tempus expe
dare iufiit, quo ei quemadmodum pe
tierat auxilium ferre poffet*
DCCCXV.
Vffumed ab imperatore, ut Saxo
I nes er Abotrin
tionew praepararentur :
3 dd bd«c expedi -
Tentatumq;
in illa kyeme, duabus uicibus y Ji Albis
tranfiri pojfet : /eci mutatione fubitd
aeris emolliti, ac glacie fluminis refo

luta 9
negotium remanfit infedumi
donec tandem hyeme tranfado circa
medium Maium menfem opportunis
profici fcendi tempus arrifit . T uc om
nes Saxonici Comites\omnes £ Abo
* ‘(

tritorum copU cum legato impera-

torisBalderichOyficut iujjum erat,
ad auxilium Heriboltoferendii trans
Egidoramfluuium in terram Nord-
mdnnorum
 & LVDOVICO. 195
minuor um nomine Sinlendi perue *
t
niunt:Pt inde profetti VII. tandem f
die m loco qui dicitur L i:tus occani
cajlra ponunt: ibiq- flatiuvs triduo t
xf
habitis , cum filij Godefridi contra
cos m agnis copijs, er ducentarum
natrium claffe comparati 9 m infula
quadam tribus millibus a continenti
feparata refiderent , ipfiq cum eis f*

congredi non auderent , uajiatis cir-

cumquaq • uicinis pagis O' acceptis
popularium ob fidibus XL. ad Impe-
ratorem in Saxoniam reuerji funti
ipfecnim tunc temporis, in loco qui
dicitur Padrabrunna generalem po-
puli fui conuentum habehat.lbiade -
um omnes Orientalium Sclauorum
Primores er legati uenerunt . Priuf-
qua tamen illuc ueniretfed domi ad -
huc effet , allatum c(t ei quofdam de
primoribus Komanoru ad interficie-
i dm

1
c
 194 annal. gestor.
l dum Leonem P apam in ipfa urbe Ro
f,
. m confrirajjeiac deinde cum huius
caufoe indicium ad Pontificem cfjet
delatum omnes itiiusfaftionis autto-
3

' res ipfitts iuffu fuifje trucidatos.

t Quod cum molefte ferret , ordinatis

l
j tunc Sclauorum cr Herikolti rebus 9
ipfoque in Saxonia dimiffo , cum
ad F ranconofurt palatium ueniffet9
, B ernhartum Regem Italiae nepo*
tem fuum ,
qui er ipfe fecum inSa~
'
'

xonia fuerat 9
ad cognofcendum 9
quod nunciabatur ,
Romam mittit .
5;.-'
V- Ircwmeo uenifjh aegritudine de -
re* compererat
per Gerholtum Comitem ,
cjwi di
boc legatus erat datus , Imperatori
nunciauit : cjHew Iegdft pontificis
'
" loannes Siluae candidae , Theodorus
nomenclator et Sergius dux fubfecu*
ti, ie ijf , Domwio obijciebdtur,
'• T -
- . Mri •
•

f
 A LVDOVICO. 19J
prr oia Imperatori fatiffccerut . Lc-
gctti Sardoru de Carali duitate nent
runt dona fer ctes . Pax quae cu Abu -
te Rege Saracenoriifafta eft er per
'triennum feruata , inutilis ru-
pta .
,
er contra cum iterum fufeeptu
eflbellum/Nordbertus Epifcopus CJ
Ricbuuinus Comes de Coftantinopo -
It regreffi, defcriptioncmpafti ,'qu*
^“/uTvre.
Leo Imperator eis dederat, detule
hemens
terrmotugra c onftanti
runt: qui intercae tera
uifiimumefeAugufto percotinuos V. nopolim
dir* jti cdtigifje retulerunt ,
quo er
9
!p/i aedificia urbis coplura
mm
craliaru ciuitatupop rumis
preffosejp tefiatifunt Sed in Gallia
.

Santones duitas Aquitaniae menfe

Sept dicitur tremuijfe. Rhenus flu
. ^om alJ?.

9
ui alpinis imbrib % ultra folitu exu -
^ontri
ddta*. Cw Rowttwi Leowe papa aegri tconem
tudi/ne decubuifje uiderent 9 colinftt papam,
I 2
*
*
- aaii,
' ’

«
•
.< ,
-

ij* *ttrm 4
ai f jm.m.
 -

196 ANNAL. GESTOR.

manu omnia prpdia , q u<e vn finguld*
rum ciuitatu ditionibus nouiter cx-
truxerat9 primo diripiat, deinde im
tttiffi igne cremant: tum Romam ire
flatuunt, o*qu£ fibi erepta quare
bantur 9 uiolenter auferre: Quo com -
perto Bernhartus Rex mijfa manu
per Vuinigifum ducem Spoletanum
W (editionem illam fedauit , er eos i
coepto defiftcrefecitiquaq; erdtge-

fla per legatos Imperatori nunciauit .

DCCCXVI.

H
tione m
Yeme tranfatta Saxones
Orientales Franci expedi-
Sorabos Sclauos , qui dftfo
audientes non erant facere iufii,
&

im-
perata ftrenue compleuerunt, & co-
tumacium audaciam non magno la-
bore comprefferunt: nam una ciuita-
* te expugnata, quicquid in ea gente
rebelle uidebatur9fubiugatione pro -
 •f f
N
^4 ,
*f 'n5 •. ,1
•r- f : *• »

CO-
a^H?f d ovico ‘197
mjja quieuit.Vafcones, qui trans Ga Iftso

ronnam cr firco, Pyreneum habitat,

propter fublotum ducem fuum nomi '5

i
ne Siguuinurrr , quem Imperator ob
nimiam eius infolentiam ac morum
prauitatem inde fujlulerat, folita le- :*
itffi si
nitate commoti , coniuratiotie faftct *f*> «4

omnimoda dcfeftione defciuerunt: Y

Sed duabus expeditionibus itafunt e*
domiti,ut tarda eis deditio er impe- ^ co Pa
pa
frat/o uideretur . Interea Dominus moritur.
Leo Papa anno Potificatut fui XXL. '
r
.&
f

circiter Hl.KAL.lVN.de cor l: '

% -
pore migrduit > Stephanuscfc Diaco-
-
nus in locum eius eleftus at% ordina -
N ondumcfc duobus pofi con - tfi ph a i

fecrationem fuam exodis menfibus, p* pa aj

T»
quam maximis potuit itineribus ad imperato
Imperatorem uenirc contenditimifis rcm P ro '
ent%
inter im duobus legatis, qui quafipro P

fua cofecratione Imperatori fugge-

zm
^
.
r
»
•-* '
e» .
i.mifirerent*
>^ 42 fc

•* '
'

tu»
«- I ^ 4L ' *
 Xf.\
ANNAL.GESTOR.
;
^ ' 4
-i
~
4 4 V'
KS
"» ^«g|

rcref*Q*$oci ubihnpatoraudiuit, Re
«w ei occurrere /fcf tat : mifas obuiji
jjs,qui eum illo deduceren twaduen
tu eius pranenicns^magno eu honore
fufcepit . Q«i fatim Imperatori ad -
5
Mfttt /ui cd«/uwi infinuas, celebratis

: ex more miffirum folenijs} eum diade

matis impofitione coronauit . Muttis
deinde 'mter eos muneribus datis &•
acceptis , conuiuijsfy opime celebra-

tis, er amicitia uicifam fortifamo ro

bore conjlituta , alijsq; utilitatibus

Santta deiBcclefapro temporis op >

portunitate difaofitis, Pontifex Ro-
mdj imperator Compendium palatii
petijtibicum morareturjegatos A-
botritorum , er deHijpania legatos
Abdirachmd filij Abulaz Regis ad fe
tnijfos fufcepit, completis
<J*
ibi XX.
uel eo amplius diebus, Aquafgrani ai

hyemandum profett usefa

0
 -

A LVDOVJCO. 199
: dcccx vii.
X EgatiAbdirachmamfilij Alu*
. I JasRezis Saraccnoru de C<efar -

augujla mifii, pacis petenda gratia -

'
uenerunt, ex Compendio ab Impera -
tore auditiyAquafgrani eum p recede
re iuffi funt , Quo cum perueniffet9

Aegatum Leonis imperatoris de Con-

[
ftantinopoli , pro Dalmatarum cau-
famiffum^icephorum nomine fufee
,
pit : quem etiam,quia Cadolacb, <*4
<jwem i/lom» confinium cura per-
!

tinebat non aderat , er Mmew 6rr«i

uentum putabaiur 9 aduentum itti- <

us iufiit operiri.Qyo ueniente, ratio

|

inter eu er legatum imperatoris de

qu^ftionibuSyquas idem detulit } babi
i ta e/i. Et quia res ad plurimos er Ro
> manos et Sclauos pertinebat , wei* fi-
V ne ittorum prtfentia finiri pofje ui-
|*;
f
debatur 9 injttohco decernenda

jk ^
 V-VR
200 ANNA L. GESTOR.
dijfcrtur : miffusq; ad hoc cum Cado
Uch &
p rtdifto legato in Dalmati -
*m Albigarius Vnrochi nepos. Legi
'/•i. M*».
ti etiam Abdirachman cum tribui
*

T?,
T ^ menfibus detenti eflent,et iam de re*
'
vXT* *

ditu dejpcrare coepiffent , remifit

funt.Filij quoq- Godefridi Regis Di
-r
Ki;
norum , propter afiiduam Heriholti
wfeftationem mijja ad Imperatorem'
legatione,pacem petunt, eamq;ife
feruandam pollicentur : Sed cum b<ec

fxmulata magis quam ueraciauide-

rentur, uelut inam ncgleda funt,
ct auxilium contra eos Heriholto di
tum.Luna N O N. F E B. hora nodis
Pefe&us figno Sagitti-
u defecit, cometes i/n

P
ri! apparuit An tered Stephanus api
•

metes.
tertio poftquamRomd uenerat mefe,
|

Sterhan, fed n0ndum eXf° ’ '

Tapa mo* ^ AL.FEB. diem obvjt

: CutPaJchi
j

xnur. lis fucceffor eledus , pojt completam

j
fo- 'J

1
 ,

A LVDOVICO. ioi I
folenniter ordinationem fuam er mk Pafclialit >

tierdyVr cxcufatoriam Imperatorimi

fit epiflolam : i/nquafibinon folum 4?

nolenti >fed etiamplurimum reniten,
ti, Pontificatu honorem uelut impo •
s]

fitumaffieuerat • Mifjq tamen alialc* i

gatione p4$ ww pr<eco\foribw
fuit futium erat rtwm /eam; fieri aq
,

firmari rogauit . H4«c legationem .

Theodorus Nomenclator er detulit,,

crea qu£ petierat impetrauit Fm<f ,

quinta, qua Cana Domini celebra*

turdum Imperator ab E cclefia perl-

atio facro officio remearet, lignea*

porticus , per quam incedebat, c’um-
fragili materia effiet aedificata, &
iam marcida er putrefatia,qude con*
tignationem er tabulatum fuftinc*
bant tranftrdypondus aliquod ferre
non poffient, incedentem defuper Itti

peratorem fubita ruina cumxx-er

I J
 201 ANNAL, GESTOR..
Xudouicj coamplmhommbus qui una ibant,
c _u ponte
aci terram dcprefiit Qttt
ufq •
.

ncratur
cum pl erofy ex V> <I
Mt fimul decide-

rant grauiter affeciffet, illi nihil d*

liud lefionis intulit^quam quod capu -
Io gladij quo acc intius erat , imipe-
*
ftorispars Jinijlra contufa ejliet au m
ri/s dextera in parte uulnerata , foe*
;
^
.

' mur quocfc dextru cuiufdd ligni pon-

dere iuxta inguina collifum: fed ope-
ra medicorum , qui ei curam-adhi*
bebant , fumma celeritate conualuit:
nam uicefimo , poftquam id accide-
rat die Nouiomagum profeti us^uc-
y

natu fefe exercebat , Vnde reuerfm

generalem populi fui conuentum A-
lothnrius qui
ferani more folito habuit, in quo
LU
dou!cc»
$* um fuum primogenitum Lotha -
Imperij f 6 rium coronauit , <& nominis atque
fors confli imperij fui focium fibi conUituitiae-

foro# Reges appellatos unii Aquita

tttitur* •
 A LVDOVICO. tay
ttidCyUlterum Baioar U praefecit
C5- .

uentu perafto cum Vogefi [altum

uenandi gratia peteret, obuios hd~
buit legatos Leonis Imperatoris:
quos cum in Ingclheim palatio iu- #
xta M oguntiacum duitatem audif 1

fet , ac legationem eorum non aliam

ejfe,nifi quam Nicephorus eiufdcm
Imperatoris legatus proxime attu - •

Ierat , comperiffet, celeriter abfolu* *

tos dimifit er quo tendebat , profi-

Abf>fr . fo<
cifcitur , N unciataq; defectione A 0 - rum
© tritorum & Sclaomiri , comitibus ^i 0t
~
tantum ,
qui iuxta Albim in prtji- •

dio rcfidere [olebant, uttermmosfi-

licommiffos tuerentur, per legatum
ntandauit.Caufadefedibis erat, quod
'
quam Sclaomir ea-
regia potcjlatem ,
tenus poft mortem Thraficonis [olui X t
per A botritos tenebat cu Ceadrago

filio Thraficonis partiri uidebatur.

^
1 6 04«
 t
mssz '
fc -/ -
\ rigr
*rr v
•

* \
2 SL
vS?.
3

rV -*Af

104 ANNAL. GESTOR

Q«<e res illum tamgrauiter. exacer-
nunquam Al -
bauit, ut affirmaret fe
11 $ȣ bimfluuium tranfiturum, neque ad
palatium uenturum.StatiiUmiffa tras,'
,v
mare legatione, iunxit amicitiam
BBS cum jilijs Godefridi , cr ut exercitus .•

'
/: :

trans Albim mitteretur impetrauit:

iK'V :

gli nam er clafiis eorum per Albim uscfc

BtSrVcIk
S& id Ejfeffelt caftellum uenit ,qu<e to--
tam aturig flunmis ripam deua/lif
uitter Gluomi Hordmannici limitis
-
•f » rfr! cuftos pedeftres copias ducens , fi
1 V'/** 1

tnul ciiAbotritis terreno itinere ad

rmr
ipfum cafielluaccefiit . Quibus cum
' nofiri fortiter re/litijJent',omiffaca

fteUi oppugnatione difceflerunt . M-

tere* dum imperator uenatione per<-
^Ludo reuerte-
“ci nepos (tdademgefo Aquafgrani
retur , nunciatum cfl ei,Bernbartum
t vranni.
Aeni »dlu nepotem fuum Itali* Regem quorutt’
init* dam prauorum hominum conftlio ty.
vJ rannidem.
t
 A LVDOVlCO; JOJ;
r annidem meditatum im omnes, ,

aditus, ideft Clufas,"quibus m Itali-

am intratur, impofitis firmajje pr&-
fidijs , atque omnes aditus Itali* in
illius uerba iurafjc :
quod ex par-
teucrum , ex parte falfum erat Ad .

quos motus comprimendos , cton ex

tota Gallia atque Germania congre-
gato cumfumma celeritate magno
exercitu Imperator ad Italiam fefti-
niffet , Bernhartus rebus fuis diffi-
dens, maximi quodfe. a fuis quoti?
die defer i uidebat armis depofitis
apud Cabillonem Imperatori fe tra -

didit : quem fecutifunt alij ,

&non t

folum armis depofitis fe dediderunt

uerum ultro cr ad primam inter-
rogationem omnia ut gefla erant
aperuerunt Huius comurationis
principes, fuere Eggidco inter om-
nes amicos Regis primus, cTRcgin-
* .. . 17
bartus
 -
7 ; -. 7*»
.'
. ’ ,'js: - ; p- P vy ? y„
.
V-
_
“ Vftfjr ‘W y * l±i*y - *^J5g~,& *

3?r
»*V* £*<

i?’<•>'# .1^**
.

,- '
ANNAL. 'GESTOR.
Vf , ' sl^V»*
^ «K
bdrf i« Cubicularius citu , CT Regia-
„ .
- 4* * *.

73**£v:
^V *- 'r
t*

M egmbarij Comitis
.

>i#K ' 'Ar^y

filius, cu-
‘‘•.v,

*rfS Ji ScW-
farti#
mutemus ctuus Hdrtradus olim m
-

**;'
_ , .» I .
ius
4»’ /.-k'
5o«-'<^S*^;*'^'lr ,
* %

Germania cum multis exeaprouin-

r «• .

Br
jV
•
-•.*•-•

T
’
cia nobilibus contra Carolum Impe~
JU*'' vM
-iis-- **-
‘* •

,.V ; '•,
ratore coiurauit.Erant praeterea alif
«y . f W,' 1
*•
multi praeclari et nobiles uiri >
qui in
.
4
/f * .“j
eodem [celere depraebenfi funt : inter
fluo* et aliqui Epifcopi , Ansbelmus A

Mcdiolatiefis ,
et Vuolfoldus Cremo *
nenfiSy & Tbeodolphus Aurelienfis ;

DCCCXVI1I* \
ir

D
itibus «i
Etrafta fraude ac coiuratio-
ne patefatta, ac [editiojis om
potejlatem fuam redattis9
Imperdtor Aquafgrani reuertitur-
Bernhart 9 tranfaftoque Qyxdragefimali ieiu-

StToms*
nI ° ’ P 4HC ^ pvft; Pdfcba diebus , cort-

autoribus wwtionw autorcSi qui fuperius no -

©culis pri*. WMi4fi funt;CrBernhartum Regent
uatur, _ mdifjo
«. -*
EMmHin capitdi jentent
•
*' * • a

gSySt;?
-i
\ LlX
tu
 -

| A LVDOVICO. 207
tia condemnatos , luminibus tantum
i*, iufiit orbari : Epifcoposfynodali de

f creto depofitos ,monaftcrijs manci-

pari : ceteros prout quifque uel no *
i centior uel innocentior apparebat

\ uel exilio profcribi , uel detondi

^
\ atque in mona&erijs conuerfari . At*
ijf ita Jifrofitis ipfe cum maxi •
mo exercitu Britanniam aggreffus>
generalem conuentum Venedis ha-
buit'. inde memoratam prouinciam
-
ingreffus, captis rebellium munitio

, bre ui totam ‘m fuam poteflate

non magno labore redegit. Na po& -

d«4m Mormannus , qui in ea pre ter
morem, regiam
folitumBrittonibus
fibi uedicauerat poteflate, ab exerci-
tu occifus effet y nullus B ritto inuenie

| batur qui rejijleret,aut qui imperata

facere , aut qui obfides qui iubeban -
tur (Ure renueret .
' 1
Qga expeditione
•v.'vu . cor*
 C JT'

Zo8* ANNAL. GXSTOK.^

'
complet a cum Imperator dimijjo ex+-
ercitu.Andegauos duitatem effet re -
lrmingardis regina comunx
I
1
Irm pardis «rfus ,
impera- eius;quam proficifiens ibi <zgrotan-
trix mori tem dimiferat y duobus diebus po&-
tmv quam ip\e. ad eam uenit morbo inua? , »

lefcente V* N O N. O QTO B* de-

Ecly
Eclypfis Solis contigit V
Soli».
1..
I 1

% 1 D. I V L. Imperator per R otoma*

^ guw cr per Ambianos er Camera
-

cum Aquafgrani ad hybcrnandure-

uerfus y cum HariftaUium uenifjet,
#-

' o&tuo* fcdfcmV /egcifo* Sigonis ducis ‘-4L

Beneuentanorum dona deferentes; c*

imquedeneceGrimoaldiDucis an*
tecejforisfuidccufdntestErant ibi er 1

V aliarum nationum legati, Abotritorii

: * .
uidelicetac Born£ D ucisGudufca-
tiorum er Timotianorum, qui nuper-
i Butgarorum focietate defciueranty. i 1

CT ad /i/w noftros [e contulerant: fi- &

muli J

n
d
 , s .

A LVDOVIcaf; £ K *209 r - *
,1
Inui er Ltndeuuiti Ducis Pannonia
a$
inferioris, qui res nouas moliens. Ca-
dolaum Comitem er Marea Poroiu -
lien/is pr*feflum,crudelitatis er ih~
'jiv
fol entia accufare conabatur . Qui* ,

lus ibi auditis atque dimifiis Iwpc- I

rator Aquafgrani ad hyemandu pro*
fcftuseft. -a
DCCCXIX.
claomir Abotritorum Rex ot
S
ercitus
ex -
cuius perfidiam ulcifcendam
Saxonum er OrientaliuIrS -
eorum eodem anno trans Albim mif-
fus fuerat, perprafeftos Saxonici li- ~ |
mitis er legatos lmperatoris,quiex~ k
ercitui praeerant , Aq uafgraui addu-
ftus Q nem cum primores popu
li fui, qui fimul iufii

criminibus accufarent
uenerant , multi

, & itte ratio

^ t

tritorum
^
bo .

nobili defenfione obietta fibi refeUe * Rex exi

r.enon u aleret .exilio condemnatus
liodamn*.
r.-:. tuu
sk.w.L: eft %
 ,

no ANNAL. GESTOR,
e#, er regnum Ceadrago Thrafico*
nis filio datum.Simili modo et Lupus
Centuli Vafco ,
qui cum B crengario
Tolofie, zyGuarmo Auerni Comite
reodem anno prjdio conflixit , in quo
CT fratrem Garuhandum fingularis
amentije hominem perdidit cr ipfe :

nift fugiendo ftbi confuluijfet > prope

inter itum fuit, cum in conjfreftu Iwi-

peratomueniffet , aedeperfidia, cu*

iusd memoratis comitibus accufaba-
tur^fe purgare non potuiffet , er ip/e
ejl temporali exilio damnatus , Cotf-
r i

uentus Aquifgraui pofl Natalem Do-

Wiiiai habitus, in quo multa de jlatu
Ecclejiarumcrmonajleriorum tra •
tfdfa 4f<|Ke ordinata junt:Legibus e-
twm capitula qu&dd nccejfaria (J«M
deerant confcripta atq» addita funt .
Qwo perafto Imperator 'mffiettis ple
ris% nobilium filiabus, Vuelpi co-
mitis
 A LVDOVICO, 271

mitis filia nomine ludith duxit uxo- tudoulc*

rem , I termque conuentus tnenfe I«- '

»
Cit u lt
lioapud ingelheim palatium habitus,
: vr
- -
O" exercitus de Italia in Pannoniam
ag* ,
'

propter h 'mdeuuiti rebellionem mif-

%
' fus:qui rebus parum projpere getiis «c* .Ivi * .

infefto pene negotio regreffus eth

V L mdeuuitm fuperbia elatus, lega-

mP
tos quafi pacem petendo ad Impera- st

v torem mifit , conditiones quafdam

proponens >ad quarum conccfiionem,
ea quje tuberentur,fe fatturum polli- M rrsv,*^

cebatur:. Quas cum imperator nott

reciperet alias que ei per fuos le- —y i» i
,

gatos proponeret , permanendum fi-

fibivnmcboata perfidia uetut opti- fe
V-

1
fc
. mum indicans , mifis circumquaque A'

legatis, uicinas gentes ad bellum fol- *

0%

,
licitare curauit. T imotianoru quoig
populis, qui dimiffa Bulgarorufocie-

tate ad Imperatore uenirc ac ditioni

r'
eius

1
y&u'
Digltlzed by Google
L •
 eius fc per mittere gcftiebat ,ne boe
fieret itu intercepit, ac falfts perfu *
-
jtonibus iUexityUt omifo quod face
Tje cogitabat , perfidi* iUius fociws er
adiutor exifleret . Exercitu uero de
Pannonia reuerfo,Cadolach Dux Fo*
roiulienjis febre correptus in ipf*
Mare hia decefit : C«i cuBaldrichus. ?

rjfjet fubrogatus ,cr in Carariiano -

rum regionem , qu* adipjius curam

pertinebat, fuiffetfflgreljhs , obuium
ibi habuit L indeuuiti exercitum ,
q«c
iuxtaDrauumfluuiumiter agentem
parua manu aggrejfus , pluribus in-
terfeftis o 1
aucrtit , cr pro-
umciafugauit.Borna uero dux Dat*
mati* cumagnis copijs ad c olapium
fluuiu L indeuuito ad fe uenienti oc-
curres prima cogrefiione a, Guduf
canit deferitur: auxilio tamePrfto-
; rianoru (uoru$teftm euafxt . Perijt .

•- i. wccl
 ,

k'
A LVDOVICO. 115 -W£ h
-A>v/4
1
in eo prtlio Dragomofus focer Lin- T??"*
V'
deuuiti cjtti k exordio defeftionis h
v Ea ffH
‘id

relido gencroBornce fc coniunxerdt•

Guaufcani domum rcgrefii, tfrrwm 4
Borna fubiguntur . At Li/ndeuuitus
occafioncm naftu* cum ualida manu
tnenfe Decembri Dalmatiam i/ngrcf- Dalmatia
/itt
,
ferro er igwe eandem deuafldt . vallaturi
C«i c£cm Born* fe penitus imparem ’

refyiccrct, omnia fua cafleUis inclu «

/Jt, e? ipfc cum dele ft a manu nunc i
. t

tergo nunc k latere in fi flens, Linde - i

quiti copias er interdiii ubicunque 'f

poterat lacerauit,neq; eu in fua pro -

uincia impune uerfari permifit : «i
extremum graui damno dffeftum,re*
gione coegit excedere, tribus borni •
w«m millibus de exercitu illius inter •

fe&is,Z? CCCuel eo amplius cabal-

lis captisy pr£ter farcinas er $ ofw ii
uerfi generis direpta :
quae qualiter
gefy
r* 1
 -«

2t4 ANNAL. GESTOR,

g efia fuerint per legatos fuos impe-
ratori nuntiare curauit . At in par-
tibus occiduis Pipinus imperatoris fi
lius iuffu patris Vafconiam cum ex-
er citu ingreffus , fublatis ex ea fedi
tiofis totam eam proumciam itapa *
'
uuit^ut nullus in ea rebellis aut ino -

bedicnsremanfffe uideretur . Heri*

holttisquoq- iuffu Imperatoris ad nd
ucs fuos per Abotritos reduftus y in
patriam quafiregnum ibiaccepturus
nauigauit : cui fe duo cx filijs Gode -
fridiyCjuafi una cum eo regnum habi-
turi fotixfje dicuntur ,
alijs duobus
patria expuljis fed hoc dolo faftum
:

putatur. Imperator conucntu dimif.

fo ,
primo Cruciniacum , deinde Bm
giam ucniensy fecunda aqua Conflu-
entem ufque per Rhenum nauigauit •
Inde Arduennam ueifadi gratia pro -
ficifcitur -.Venatorio quoque exerci-
tio.
 I LVD 0 V1C0 4 iif
C tio more folenni ibidem exafto , A-
quafgrm ad byemandum reuerti-
[

f
tur,

|
DCCCXX.
'

TV yT I^wtwrio conwenfm-
XV X ^ ew habitus <,
in quo de
hindeuuiti defectione deliberatum
e ft,ut tres exercitus fimul ex tribus
partibus ad deuaftandam eius regio-
*
nem atque ipfius audaciam coercen - .

dam mitterentur. Borna quoque pri-

mo per legatos , deinde ipfe ucniens,
quidfibi fafto opus e/fe uideretur,
fuegefiit. In eo conuentu B ero Co~ SeroCo *
mesBarcinonfi , dtu wm diu fraudis

CT infidelitatis auicims fuis injimu lio damna

labatur, cum accufatore fuo equejlri tur.
pwgttd confligere conatus uincitur •
C umcfcutreusmaiefatis capitali fen
tentia danaretur, parfum eft ei,mifc-

j
ricordu Imperatoris & Kotomagti
i
exilio
 ANNAL. GESTOR. r
A — exilio profcriptus efl.T ranfaftabye*
fnc9 ut primum herba pabulum tume -
pr&bere potuit , tres illi exercitus
ti/s

expedi* C0/J ( r4 undcuuitummittunturiquo -

fl
rumunu* de Italia per AlpesNon-
dcu*u'itU
Pannoni? cos alter per carant anorum prouin-
regem, ciam, tertius per Baioariam erP
noniam fuperiorem in trau it. Et duo
quidem, id efljexter ac-jiniftcr tar-

dius ingrefii funt y eo quod unus Alpi-

um tranfitu ,
hojlium manu refigen-
te prohibebatur: alter er longitudi-
ne itineris, er Drauo flumine , <j«oi
k;
Y .
~ traijciedum erat, impediebatur: me -

k . tiits autem qui per Carantanos intra -

bat,quanquam tribus in locis eirefi -
fleretur , foeliciore ufus fortuna , ter
bofte fuperato ,
Dmwo f twm
miffo,celeriusaddeflinata loca per-

*
*> •
ruenit.
*'*)'• Contra h&c Lindeuuitus ni-
Vi .

htl molitust munitione tutum cajlelli,

i
iMK
.Vi
^Hoi
 A LODOVICO. 217
quod in arduo monte conjlruxeraty
fcfuoscfc continuit : cr nec belli nec
pacis3 ucl per femetipfum , ucl per l c-

gatos ullum fermonem habuiffe dici-

tur. Exercitus uero poflquam in unii *

,
conucnerunt , totam pene regionem tnc
va ^
ferro ct igne uaftantes, haud utlo gra tur. .
|
ui damno accepto domu reuerji fiint.
If tamen , qui per Pannoniam fupc-

riorcrn iter fecerat, in tranfitu Drd- i

ui fluminis ex locorum & aquarum
bifalubritatefolutiuentrisincommo' 1

do grauiter affectus efl , er pars eius

'

tion modica hoc morbo cofumpta eft:

bi tres exercitus deSaxonia er Ori-
cntaliEranciaer Alemannia^Baiod*
ria quoq.; atq- Italia congregati funU
Quibus domum xeuerfis i Car niolen* ,
fes.quiCarcafauumfluuium habitat,
'
er Foroiulienfibus pene contigui - '

[untyBaldericho fe dediderunt. Idem

K cr
 :
Kc. v* r"r^ -
*- a! ^Pjjr-
7*. 7 V" >2. -
«H
4 ;*
218 ANNAL. GESTOR.
er pars Carantahomn , qw«£ rfd Lm r
- deuuiti partes d nobis defecerat, fa*
cere curauit . Foedus inter nos er A-
y/'V’.
>f .? ;

Rrgcm Saracenoru conflitu *

U
;Vt: tumietneutrt parti fatis proficuum,
r. t . confulto ruptum y bellumque dducr -
fu* eum fufceptum c&An Italico mari
odo naues negotiatorii de Sardinia
ad Italiam rcuertentium d piratis
Hordmati cdpte *tc demerfe funi. De Nordtnan-
norum
1 ataEr
pi
^ wer£ x II I. piratict naues egref
*
ft, primo in F landreji littore prt da-

ri molientes, abijs qui in prtftdio

erant y repulfefunt : ubi tamen ab eis

propter incuriam aliquot cafe uiles7

'mccnfe , er parum numerus pecoris

-„'V eft abaftus i In oflio Sequant fimilia
tentantes , refiflentibus fibi littoris
cuflodibus quinque fuorum inter -
,

fettis irritt difcefferunt : Tandem

; in Aquitanico littore profeer is ufc

V fi?
 A LVDOVICO. 21)
fuccefitbus, uicoquodam qui uoca-
tur Bundiunt,ad mtegrum depopula-
to , cum ingenti praeda ad propria

reuerfe funt .Hoc anno propter iu-

gespluuiaty er aerem humore nimio
refolutum , magna incommoda con
tigerunt nam et hominum er houpe
:

flilentia tam immane longe lateque <

gr affata cft, utuix uUa pars totius

* 1
regni Francorum ab hac pcfle im~
4
' munis cr intattx poffet inucniri
Frumenta quoq^cr legumina imbri-
um afiiduitatc corrupta , uelcoUigi
non poter xnt,uclcoUcfta computre*
fcebant . Vinum etiam , cuius pxruus
p rouentus eodem anno fuit, propter
caloris inopia acerbu er hifuaue fc*
bat. in quibufdii uero locis ex inunda
tionefluminu aquis in plano flagnan
tibus autunalis fatio ita impedita cft, ;

ut penitus nil frugum ante uernum

v
a
£ 2 tem- —
 *

120 ANNAL. GESTOR,

Defc£us £ tempus feminaretur. Luna defecit

Lunar, VIII.C AL.DECEMB. horano-

ftisll. Imperator poft aftum Cari -
fiacicouentum>aut mnalemcfc vena-
tionem cx more completam ,
Aquas
retterfuseS.
DCCCXXL
C O nuentus metife
quifgrani habitus
Septebri

beUoVmdeuuiticotrattatumjactres
er ‘m eo de
A-

exercitus ordinati , qui futura reflate

perfidorum agros per uices uaflaret.
v Simili modo de Marea Hijpatticaco-
,
pitutum y er hoc iUius limitis pr<t-
.v- fettis imperatumeft. iterum# con—
uentus metife Maio Nouiomagi ha-
bendus indiftus eft^Comites^qui il-

luc uenirent deputati .Eo anno Do-

Imperator poft fefti P afcbdlte
’
y expletionem per Mofam nauigauit,
/ y. ibi# cott/ii tutam annis fuperioribu
a ;
. - at<#
 A LVDOVICO. 1X1
tfcfcconfcriptam inter filios fuos re-
gni partitionem recenfuit , ac iura-
mentis optimatumy quitucade\fepo~
tuerat,confirmauit:Sufceptisq • ibidi.
P afchalis Romani Pontificis legatis,
Petro uidelicet CentumceUenjtEpi - '

/copo.cr Leone Nomenclatore, eif-

A ] fera n
j

celeriter ab folutis, Comitibus Pannonia

ef/dm, qui aderant ad expeditionem expeditio
Pannonicam defanatis, ipfe paulu-
lum ibi remoratus.Aquafgrani reuer
fus efliEtpofl paucos dies perArdu-
ennam iter faciens , Treueros ac Me*
tis uenitiindcq; Rumricbi cafaUum
petens reliquum <efaui caloris KJ
,

autumni dimidium exercitatione we-

natoria in Vogeft faltu atque fecre-
BornaOal
tis exegit. interea Borna dux Dal- mati^du*
mati& atque Lyburni* defunttus «oritur,
cfl : c petente populo atque Im-
peratore confentiente , nepos iUius
K 5 nomine
-i
'
Ctrl
nomine
ANIiAL. GESTOR*
itliuj Ladafclauus fuccef-
m
f°V f 1 conft* tntus e & CT
Ico Con
'^e morte ixonit Confiantinopolita-
ftantino-
'M Imperatoris,- quod confriratione
politanus
Impera - quorundam’ optimatum fuorum , cr
iorin pro precipue Michaelis Comitis dome~
9

fticorum infidijs in ipfo palatio fit

inter em- trltcrcirt

P tUlS ’
<] ul fu jl rn & 10
y*Us. V praetorianorum militum fludio ii,
;

Infulas impervj fu fcepiffe dicebatur*

Fortunatus Patriarcha Gradenfis
r
V cum k quodam prefbytcro fuo no-
mine Tyberio apud Imperatorem fu
iffet accufatus^quodLindeuuitum ad

perfcuerandum in perfidia y qua coepe

rat hortaretur ,
cumque ad cajictta

fua munienda , artifices cr murarios

mittendo iuuaret, C7* ob hoc ad pala-
tium ire tuberetur y
primo uelut
iufiionem impleturus in Hiftriapro -
fedus eft: inde fimulato reditu a4
 A LVDOVICO. Si?
Gtudum ciuitutem nudo fuorum,pr£
ter eos cum quibus hoc truftuutrat

fujpicarite , nutt ut octujtoncm cluit»

nuuiguuit : ucnienfque Iaderum D ul-

mutU ciuitutem i ounni pr<efcfto
prouinci* iUmfugtfut cuufus ape .

ruit: qui eum jiutimnuuiimpofitum

Confiunt inopolim mifit. Medio mett-
fe Oftobriconuentus generulis upud Cotharius
l rmin ar
T hcodonis uiUum 3
mugitu popuH
_ r
Truncorum frequeotiu celebrutur :
.-ii. dim v-xch
.

rexn ^j t
in quo Lothurius primogenitus Iw-

:peru toris LVDOV C I I Irmingur

dim H ugonis Comitis filium folenni
more dv.xit uxorem illuc ctium le~
:

guti Romani Pontificis Theodorus

cum magnis
Primicerius uc Florus 7

\ . ^
'
uenere 'muneribus affuere er Co-
:
‘
:

mites in coic conuentu ium de Puno-

tiiuregref i,
q depopulatu defertoru
'
;

CT Linde unito ud\]&renniu umuerft

£ 4 regia-
 224 ANNAL. GESTOR.
regione y cum nullus eis ibidem co-
piam pugnandi fecijfet , 4ow«m re-
'

grefiifunt. Eminuit in hoc placito

fliges Inv
peraroris pijfiimi Imperatoris mifericordia
'

in conju- JingulariS y quam oftenditfupereos>

ratos pic- qui cum B ernharto nepote fuo m ;

fcU.
Italia contracaput ac regnum [u~
um coniurauerunt : quibus fibi ai
prxfcntiam uenire iufiis 9 non foliam,

uitam c? membra concefiity ueriim~

etiam pofpfiiones iudicio legis in
fijcum reda fias 9 magna Uberalitate
r.eflituit • Adelhartum quoque de
Aquitania ubi exulabat euocatum,
• >.
C orbeix monajlerio , ut prius fuc~
rat y Abbatem ac r edorem effc iufiit:
CTBernarium fratrem eius reconci-
r ' ,t

liatum eidem monajlerio reddidit.

Completiscj; ijs , qux ad regni utilitd-
tem mhoaueraty a facramcnto;quoi .

apud Nouiomagum pars optimatum

.
• iurar >
 A LVDOVICO; i if
lUrduerut , generditer confummto^ . ,

ipfc Aqudfgr<xni reucrtitur. Filium.

:
dutem Lotharium, po/i nuptus ritu

, di byenundum
folcntti' celebrdtdS

Vuormdtidmmijit.DepdrtrDdtK}’- r '/-

rum omnidquietd eo dnno fuerutiti

t? Hcriboitui d fitijs ^Sodefridi in
focietdtem regni receptus qut res
:
trdn qui Ilum inter eos huius temporis* 1*;
.

ftdtumfecijfc putdtur. Sed quia Ccd* «

c ^
Abotritorum Princeps per-
p
* *
fidti (j cuiufdxm cum filijs Godefri^
di focictatis notdhdtur ScU* sciamofrr
,

moir tmulustiusin putrium remit* abciiJio»

titur qui cum in Saxoniam uenif/ in regni»?
:

fet £gritudine decubuit

,
rcm us
i pcrce •-
^ ;

pfo«£ baptifmatisfacrmento defun-

flui eft. Autumnali* fttio iugitate
plu,
uurttm 'm quibuflm locis impedita:
e/heui hycms m tantum prolixa fuc- Hjem , a
.„'

cefiit wafecroi ut no foliim minores fpsrriiua*

S j, \ riuii
 . -
m/+

f* V »S ANNAL. GESTOR. I
riui ac mediocres fluuij , ueriim ipfi
maximi amnes Rhenus uidelicet,ac
famofifiimi ,
Danubius Albisque ac
Sequana, ctiterafyper GaUiam atque
Germaniam Oceanum petentia flu~
K
mina,ade6 folida glacie (Iri/ngeretur,
ut XXX- fttl eo amplius diebus plau

fira huc atty illuc commeantia uelut

ii

pontibus iuntta fujhnerenticuiusrf-

4 v folutio non modicum uiUis iuxta Rhe
'"i
ni fluenta conjlitutis damnum in .

tulit

¥ ‘ (
DCCCXX1I.
I*rtenta. Xn regione Tuftngorum quodam
m
,

^ oco ' * mtA fl uu * C( >

ii ^ s
ra gitudme pedum LylatitudineXlUI»
altitudine fefquipedali de terra fi-
ne manibus er pr&cifus er fublatm
cthy c7 abeo loco, in quo fumptus
cft, XX V. pedum fyatio dijlans/m-
’
uentuseft' Item in parte Orientali

r.
Sax Qf

A •

%
 •
.
•<-- s -
A LTDOVICO. Zij
Sdxoni£,(ju£ Soraborum finibus con
tigna eft,in quodam dtferto loco
iu- M
lacum,qui dicitur Arnfeojn mo-
Jcf.< r '
'
dutn aggeris
tem unius
terra. Intumuit & limi*
leuce longitudine porre- '

%* > «

ftit. fub unius notiis

ffatio abfe bu-
* ^ V-
malli operis molimine, ad mfiar uaUi
fuftulit.Vuinigifusdux Spoletanusia
fenio confettus, habitu feculari dep 0
j
fitomqnafbicse fe manctpauit conuer Uran» m
fationi-.ac non multo pofltatlus cor- nachus f
poris infimitate decefiitun cuius ftu ‘ 1,101
lo-
cum Suppo B rixis Comes fubflitu- tl^ r*
;
tus efl. Dominus Imperator confi- ‘ ’
lio cum Epifiopis er optimatibus
fuis habito , fratribus fuis quos m- ,
.
'

uitos tonderi iufiit reconciliatus •’ J

efc
tr tam dc koc fatlo ,quant er de vjs,
tu jbufcfi
que erga Bcrnbartu filium fratris fui deuotio.
Vipini, nec non er ijs que circa &- &pceiut£
ielhartum Abbatem ey fratrem etits ***»•
K 6 Xuala.-

/
 -

ANNAt. GESTOR.
Vualachum gefta funt publicant'
9
'
confefiioncm fecit, er poenitentiam
egiti quod tamen in eo conuentu que.

;
•
> eodem anno menfe Augufto Attinia
ti habuit ,
/t?
p rafentia totius populi
fui peregitiin quo yuicquid fimilium,
rerum ucl&fe uelapatre fattum in?
-
^uenire potuit, fumma deuotione e~
mendare eurauit.Excr citus de italU.
— . .
propter Lindcuuiticum bedum con-r
clcfJ ^ utn m Pannoniam
Pannoni ^ mijfuscfl.
A
imcaptdi deuiw aduentum Lindeuuuus Si-
Uu, ia c iuitate rclifta ad Sorabcs , qujt
f(
natio magnam Dalmatu partem ob-
tinere dicitur, fugiendo fe contulit
,
V uno ex ducibuseorum a quo re -
\ ceptus eft per dolum bjterfefto,ciui
;
‘
tatem eius m fuam redegit ditionem:
mifatam e ad exercitum Imperato-
V m legatis fuit , ad eius prtefentiam fc
UeUc uenirepromifit . Saxoncs inte-
rei m
 A L.VDO VICO; 229.
rediufju Imperatoris caftellum quod
dam trans Albim in loco cui Dclbcn -
de nomen aedificant dcpulfis exeo
I ,

Sclauis, qui iilud prius, occupaue*

rant : prjefidiumq; Saxonum in eo po
, fitum contra incurjiones illorum Co*
mites marex Hijpanic*. trans Sico?
rim fluuiumin Hijpania profefii, Hifrania
; uajlatis agris er inccnfis compturi-
v ^ atur -

bus uiUis , CT capta non modica prt-

da regrefii funt . Simili modo posl
i - tquinofiium autumnale d Comitibus
'
marc&Britinfttin pojfcfiionecuiuf
dam Britonis
,
qui rebella tunc exti- tudoui-
tcratnomine Vuibormachus, expedi cus Coth
•
tionefafia , er omnia ferro er igne nam filii
uaflata funt. Pera fio conuentu, qui
am fta
A ttiniaci habebatur , Imperator ue- _ !-

nandi gratia ArduennampctljtyLo- & pipi n c

thariumucro filium fuum in Italiam «dAquit
miflt‘,cum quo VtuLchuMoruchum mani,
K
.7 pro

id atnii
 -

*j<r\ANNAL. GESTOR*
propinquum fuum, fratrem uidcUcet
Adclharti Abbatis, ty Gerungumo -
ftiariorum magiftruuna mifit :
quo -
rumconfijio & in refamiliari er w*
negotijs adregni commoda pertine -
tibus uteretur. Pipinu autem 'm Aqui *

tanixm ire pr/ccpit:eum tame prius

filiam T hietberti Comitis Matricen»
fis in coniugiu fecit accipere ;er po$
nuptias celebratas ad occiduas regio*
nesproficifci.lpfe uero peracta au*
tumnali ucnatione trans R benit hye-
mxtum ad F ranconefurt prefettus
eft:ibiq; generali conuentu congre
gato y necejJaria queqy er tfd utilitate
Orientalium regni fui finium perti-
nentia, more folettni cum optimati-
bus quos ad hoc euoca ) i ixffer4t.tra-

ftare cufauit . In quo conuentu om-

nium Orientalium Sclauorum , hoc
efi,Abotritorum , Soraborum , Vui£-

v - •
pntm*
 i .

A LODO VICO. 2 $r
-*-
[orutn,Bohoemorum } Maruanorum^ ;

Predenccentorum , C7* in Pannonii

refidentium Auarum legationes cum .

muneribus ad fe mifis excepit. Puere • .

"
i«eodem conuentu er legationes de
N ordmanniajam de parte Heriholt •

quainfilioruGodefridiiquibusoiuni-
ha auditis dtq dimifiis, ipfe in eode
loco conftruttisad kocneceff\r'ijsx~' ... •

dificijs nouis
,
quemadmodum fecum
Jbatuerat,bymauit. lf

DCCCXX1II.
Enfc Muio conuentus ibi> -

dem habitus eft > in quo non

uniuerfie Franc imprimor es, fcd de .* '

Orientali Francia ,Baioaria , Afe-

mannia, atque Alemanni* contermi*
naBurgundia,cr regionibus Rheno *

adiacentibus adejfe iufifuntiinquo J

infer exteras barbarorum legationes ?
quxuelfua/jfoteueneru^duofratrcs
Regei
 -

ANNAL. GESTOR*
'

^^v.
Rcgej uidelicet Vuilforum contra
~
uerjiam inter fe de regno habentes^
-
dd imperatoris prtfentiam uene
runt : quorum nomina funt Meliga-
ftus v
Celeadragus : enim ftlij
Liubi Regw Vuilforum,qui licet cum
fratribus fuis regnum fuum diuifum
-
teneret , tamen propterei quod na
tu maior eflet, ad eum totius regni

fumma pertinebat : qui ubi cornu flo

cum orientalibus Abotritts pr<tlio
cecidi flet 9
Vuilft filium eius Mrligi-

ftum y qui maior erat Regem fibi

coft

ftituunt : Sed cum eius fecundum ri-

tum gentis commifftan fibi regnum

parum digne adminijlrarct, illoabic
flo iuniori fratri regium honorem

,
detulerunt: quam obcaujm ambo ad
yrtfentiam Imperatoris uenerunt;
• Qgo* cum audijfet, & gentis uolun
tatem proniorem 'w iunioris fratris ,

hono?-
 ALVDOVICO. 233.
honore agnouiffet, /latuit, ut it dela-
i 'te*
tam fibia populo fuopote/latem Ra-
beret y ambos tamen muneribus do- '£
'
V-
natos & [aeramento firmatos in pa-
triam remifit . Accufatus c& in eodl B-isl
placito apud Imperatorem Ceadra -
gus Abotritorumprinceps, quod [e
erga partesFrancorum parum fide-
liter dgeret,%r ad Imperatoris pr&
SHji
fentiam iam diu ucnire difiimuttjjet: '
&
propter quod ad eum legati diretti
funt: cum quibus itle iterum quofdd
ex primoribus gentis [u<t ad Impera
torem mifit , perque eorum uerba
promifitfe ad proximum hyemis tem Lotharius
pus ad illius proefentiam effe uentu- Rom* a
rum. Lotbarm uero cum fecundum ^ummo
'

Patris iufiionem in Italia iujlitiasfa- #

r
.. * • —
ceret, cr iam fe adreuertendum de — coronae
corona/
Italia prtpararet , rogante P afcbale tur Augu.
papa Romam uenitycr honorifice ab ftus,

illo
 -u

ANNAL. GESTOR.
Mofufccptus, inSando Pafchalidit
tpud S<mdum Petrum regni coroni>
tr imperatoris crAugufii nome ac-
cepi tunde Papii regrejfus,tncnfelu-
-i

nio id Imperatorem uenit

: Qui cum \

Imperatori de iuflitia in Italia

afe
partimfada partim inchoata
fecif-
fet indicium , tnifftts eft Adelbartt
Comes palatij, iu/Jumq; efi,ut Mau-
ringu B rixix Comite fccU
affumeret
V inchoatas iuflitias perficere rura-
,

ret.Drogoncm fratrem cius fub ca-

tionicauita degentem, Vtctcnfi
Ec-
cleft£,cleroeiufdem urbis confcnti-
ente at% eligente redorem
confli-
tuit , eumq- ad pontificatus
gradum
cenfuit promonendum . eodem m co-
nentu locus cy tempus alterius
\'j con *
uentus habendi indidafunt,Noucm
bris uidelicetmenfis,-0-
Compendi ‘

um palatium. P erado itaque placito

esr
'

- . .

A ^

%
 l5. <4
V^ rZ
*v~j- • fi» i» ir^vr

A LV D ^ VieO. j ^
'
• cr dimifiis proceribus cim Impera-
tor iam inde digredi fiatuiffet } alla-
tum efh ei de interitu Lhidcuuiti,
quod relidis Sorabis, cum inDaltna-.
-
tiam <td Lindemuslum auunculuBor—
*
'
'
%
ti£ ducis perueniffet , & aliquantum 1 » ia

temporis cum eo moratusJu ifiet i do -

•

Io ipfius fuiffet ihterfeftus . N uncia- Theodor»

tum ed etiam , Theodorum Romana Rom. Eo\
cl<efi*pri-
Ec defit Primicerium £7 Leonem |

Nomenclatorem generum eius in pa

triarchio Liter anenfi primo cxcce- ni 5 c i,tc^i‘
catos,ac deinde fuiffe decollatos : £? o c ulisPrl- 3
,
hoc ideo eis contigi j]e,quodfe hi om- mo eruti»
nibus fideliter erga partes Lotharjj decolla#*
tur
iuuenis imperatoris agerent Erant '

Crqui dicerent , uel iuffii.-ucl con- IV

'
filio Pafchalis Pontificis rem fuiffe
perpetratam . Ad quod cxploran - *

dum ac diligenter inue/ligandum mif ^ 5 al

» : A^. .V Ifc
fi funt Adalungus Abbas Monaflc- ;
.

% • m

\ ** )

% «AT
inMwt '

, .
— - . )

ztf ANNAL. GESTOR.

rij er H unfrictus Co-
Sanfti Vedafti,
- mes Cur ienfisifcd antequam ittifuif

fent profefti,uenerunt legati Pafchdr ,

UsIoannesEpifcopus Sylutcattdid*, t
Cr Benedictus. Arcbidiaconus fanft*
• fedis Apoflolic<e,rogantes Imperato*
'

V rem, ut iUam infamiam d Pontifice au

-
. ferret, quaitte in memoratorum ho~ t

minum necem confenfijfe credeba*

vv. tjur^Qj^ibuscmiUciuxtaquodratio
poftulabat rejpondi/fet , eostydimi*
fiffet,pr<ediftos legatos fuos ad in
-

~
uejligandamreiueritatem ficutpri*
its difrofuit 9
Romdm ire prteepit:.

ipfe reliquum <eftatis tempus in p&~

go Vuormaticnfi ac deinde m Ardu -
enna tranfigens, pera ftd autumnali
r * uenatione ad C A L. N O V E B. M
.
/->•* /?c«t condixerat , Compendium ue-
r '*
nit . Legati Romam uenientes rei f

certitudine affequi no potuere :

quin.
|

- ;
Pafchd*

V
 :

* XVDOVICO. 2 >7
'Pafchilis Pontifex ab huiut fadi
fe
communione cum magno
hpifcopo -
rum numero iureiurando
purgauit
V- interfetores puditorum
, quii
defamilia Sandi Petri erant,
fu, mo-
pere defendens, mortuos
uelutmaie-
ftatis reos condemnabat, iureq-
cafos
pronunciabat-.atcj; obboc
cumpu -
didis qui ad eum mi
fi fuerant lega -
tisdoannemSyluieccmdidicEpifcopu,
Cr Sergium bibliothecamm,.Quiri.
num quoque Subdiaconum, ac
Leone
tnagidrum militum ad imperatorem
mifitiqui ciim tam per illos
quam Der
fuos legatos de facramento
lontificis
er excufitione reorum comperiffet
nihil ultra in hoc negotio
fibifacien-
dem ratus,memoratum loannem
Epi-
fcopum er focios eius ad Pontificem
dato conuenienti
refconfo remifit,
Ceadragits Abotritorum Princeps
*
pollir
.

> *N
2}S.
f' .
ANN.AL. GESTOR. '
v 1
-

pollicitationibus fuis fidem adbibes,

- c«m quibufdm primoribus'poputi>
fui Compendium uenit , diltttiq; per
tot annos aducntm fui rationem co •:

ram imperatore non improbibdlitvr

reddidit : qut licet in qutbufdam
caufis culpabilis appareret , tamen
propter merita parentum fuorummo
foliim impunitus ytterim muneribus
donatus ad regnum ire permiffuscfl.
Venerat er Heriboltus de N ord-
mannia auxilium petens contra fili-

os Godcfridi qui eam patria petiere

,

minabantur, Ob cuius cdufam dilige-

tius explorandam ad eofdcm filios

er R odtmu-
Godefrid i Th eo t Jfa r i us
dus Comites mifi fuerunt Quic tu- :

fam filiorum Godefridi & flatum to-

tius regni Nordmannorum diligen-
ter explorantes aduentum Heriholti
prae efferunt, t? imperatori omnia.
I I
 A LVDOVICO. FMa
qui in illis regionibus comperire po'
tuere $atefecerunt : cum quibus Eho
K emoruArchiepifcopus,qui conjilio &
Imperatoris er Romani Pontificis au
toritatc praedicandi gratia ad termi -
nos Danoru accefferat 3 et£ flate prae-
terita multos ex eis ad fide j uenientes
vv 7.
I *^r
baptizauerat^regreffus esi.
TO c anno prodigia quidaex- Prodigi

_ t titijfe narrantur ,
in quibus
praecipua fuerunt , in hquenji pala -
tio tcrr motus t <cr in territorio TuU
uiUam Commerciacum pu
lenfi iuxta
'
ctlaquidam annorumfere XU.ab -

omni cibo per X. mefesabflinens.Et

-
inSaxoniainpago,quiuocatur¥rih‘ ,

fafii X XI llMillje coele fti igne con-

crematae : er fulgura ferctio atq; in-

terdia de coelo cadentia , er in multis ’

^
regionibus fruges grddinis. uaftatioe
deletae y atq‘ in quibufdam locis fimul
- . - r«wi

v
 '24° annal. GESTOR. ^
m ;

[
cumipfa grandine ueri lapides,
ingentis ponderis decidere uiji:
ij<£

Do-
mus quoq- de coelo tdcl£ , hominescfc
/ 'rr~f »
> I-
. .. *.
•

tV»
*r
. •
.
ac c£tera animalia pafiim fulmi/num
r 2®$ • -

-
-

>?"*«> * •„
Vr-v>. .> — »
$ i#« pr&ter folitum crebro exanima-
5s?> ^
»
v.../.;..
.
.

.
-• ,
4
ta dicuntur . Secuta eft mgenr pejii -
hominum mortalitas^ qu£ le«fw
fr fotam Franciam immaniter uf~
Pcftis ve- P
hcmens, qucquaq; grafftta e& y er innumeram
1»
hominum mult itudinem diuerfi fcxus
v • r~r~
CT£tatis grauifiime feuiendo con -
tjt.U''

fumpflt.
DCCCXXIIII.
T) -Ex B ulgarorum Omortag ue-
j^\ lut pacis facienda gratia lega-

tos cum literis ad Imperatore mijitt

Quod ille citm audiffet , ac Uteros,
4«<e allate fuerant, legijjet,rei noui -
Mte wott immerito permotus , ad ex -
plorandum -diligentius mfolita &•
nunquam prius in Franciam uettien-
. . < tisle -
 ;

( A LVDOVICOl 24X
£ tis legationis caufam , Michelinum „ 1

quendamdeEaioariacumipfislegi- ^ “
I
tis ad memoratum Regem B ulgaro* '
%
rum direxitinterca byems afyera Afpera
.
hy |
Kdlcie^ prolixa eflfattd) qux non fo~ cms.
Ium extera animali^uerumetiambo
I
tumes quofdam immanitate frigoris ^
cxtmxit Lw«d defecit^ll.
. NON. Eclypfa . ;

M ART. horanoftisfecunda.Suppo t-unx.

duxSpoletanus deccfiiffe nuntiatur. Pafchalit,
Legati Romani Pontificis Romam P a pamori
i

tnr '
regrefli, eundem ualida in firmitate j
detentum , er morti wm proximum
biuenerut : qui etiam paucis poft ad* Tl

uentum eoru diebus uita decefiit.ln

cuiuslocum cum duo per contentio- •
V> 1.
*-

«em populi fuifjent clefti ,Eugcniu4

tu archipresbyter TT.S.SABJNAE> •
i

uincete nobiliu parte fubrogatus at.q ElJ g cn > ul

Pap *'-
ordintfuf cB. Cuiitt rei ntmeium
cm Qairim fu Mticonuf , urna ex
Vfi
.V

IV."

'ii
 -#NNAL. GESTOR.
ijs.qui priori legatione fungebatur,

adlmperatoremdetuliffet^conuentu
circiter V II l,C A L.l V L pronun*
.
ciato atque Compendij habito, ipfe
ddBritannicam expeditionem perfe
faciendam animo intento , Lothariu
filium Imperij focium Roma mittere
decreuit,utuice fuafuriftus ea , qu<t
r.eru neccfiitas flagitare uidebatur9

cum nouo Pontifice atque Romano

populo flatueretac firmaret lUe ad .

h<ec exequenda pofl medium Augu-

flum m Italiam profeftusc&: impera
toruero iter quod in Britaniam fa-
cere in/litueratypropterfamdm, qu<e
adhuc preualida erat ufque ad initia
umautuni aggredi diflulititum de-
mum adunatis undique omnibus co-
pijg ,
Redonas duitatem terminis
Britannia: contiguam uenitx criw-
de diuifo in tres partes exercitu ,

w dux-
 A LVDOVICO. 243
dudbufcjue phrtibusfilijsfuis Vipino
CrLudouico tuditis , tertiaque fecu tudcwtcq
retentaBritanniam ingreffus, totum Btitannia;
*
ferro cr igne uaftduit; confumptify ferro * f
ne ya *
in htfc expeditione XL. ucleom-& f|
" ' v;
piius diebus, acceptis quos perfido
B rittonum populo imperauerat obfi- ;
dibuSjRotomagu ciuitatem.ubi con - :
^
iugem fe operiri iu/ferat, ad XV. -
i

C A L.D B C E M B . reuerfus cft: ni »1

CT illuc legatos Michaelis Imperato-

ris fibi occurrere iuffiticu quibus C?
Fortunatus : Patriarcha Gradenjis V*
regrejfus , ad eius pr&fentjm ueniti
fed legati Imperatoris lueras & mu- '
v :

tiera deferentes, pacis confirmanda

caufa fe miffos ejfe dicentes 3 pro For-
tunato nihil locuti funt : i/rter V
ra tamen ad legationem fuam per-
linentia
,
quxdam de imaginum «c- ‘
v '

-
ner (itione protulerunt , propter q u<e •

'*
V >

... .'-V ao i
 ,-

i 44 ANNAL. GESTOR.
fe Rmm ire , atq; Apoftolicg fiedis
Vrafiulem cofiulere debere dixerunt.
Quos cum legatione eorum audita
A crejfionfio reddito abfolueret ,ut fie
ueUe dicebant, Romam ducere iufi-

fit Fortunatum etiam de caufa fugat

,

ipfius percunftattu, Roma ire iufiit,

ut a Pontifice examinaretur-.ipfe ne-
ro Aquafigrani ubi byemareftatue-
rat,profetfus eft.Quo ciimuenijfiett
Cr ibi Natalem Domini celebrajfiet

Allatum cft ei ,
quod legati Bulgaro-.
rum Regis effient in B dioariat quibut
obuiam mittens , ipfios ufique ad tem-
pus congruum ibidem manere praece
pit. Cateriun legatos Abotritorum ,

qui uulgo Pmdenecenti meatur, O"

contermini Bulgaris Daciam Danu-
bio adiacentem incolunt, qui er ipji
Aduentarenunciabantur, illicbucni-
te pemifit.QJii c'm <t Bulgaris ini

* •
 : J
-
: \ • ;» • •
'• ^ Vi * i
^ v » Xl ^ \\3{S
• * VTt
- r
i •

* . •*«

• .

A LVDOVICO. 14
< •?v* queinfeftari fe quereretur, e2T cofra
•f •M' ^ f .

cosauxiliu fibi fieri depofcerentjor

mu irey atef; iteruadtepusBulgaro H
r«m legatis conflitutum redire iufii
• futi t. Suppone apud Spoletii Jicut di-

tium erat defuntio 9 eundem ducatum

Adelhartus Comes palatij , <jHt Mi-
?J3
nor uocabatury decepit: qui cum uix *V
V
*

quhicfc menfes eodem honore potire-

tur y correptus febre decefiit:cuicum 3

M oringus B rixti Comes fucceffor e[- *

fetcleftus>nunciohonorisftbidepu -
tuti accepto decubuit, et paucis inter - ]

po/itw cfiefcw uitafiniuit . Ae&It# o*

Afmarm comites cum copijs Vafca-
ttum ad Pompelonem mifi y cum per- Copia •

atio iamftbi iniutio negotioreuerte ^ancorS

rcnturjn ipfo Pyrento perfidia mon
tanoru in infidis dedutii ac circum -
uenti^capti funt er copit y quas fe- te pyrc-
aucesfa-
^
cum habuere 7 pene ufque-ad inter-
'

v -/. t 5 wciO-

f
 f

wAl 24 6 ANNAL. GESTOR,

^ Aeblus quidem
necionem delete; gr J
rFW \
"
-f
-

11«;
BP
_

•*•*'’ “
__ 1 1 .• * rf* m *

Cordubam miffius,Afinarm ueromi-

|

v> fericor dia eorum, qui eum ceperan %9

I '
j
l f

H|.
-r„ ;

/ .>
‘

/Y' ./> * i t
/iV
.

quafii
‘-1

confanguinetis eorum effiet, do * 3

muwrcdire pctmiffius efi Lotbarius .

I othari 9
gtatii Ro uero iuxta patris prtceptum Roma
uKinu rn profeftus , ab Eugcnio Pontifice bo- ,,
melius f C norifice fiufcipitur Cui cum 'miunftt ' ;

format,
'f< y||>j patefaceret , flatum populi Ro ?

mani ianjdudum quor undam Prxfu-

lum peruerfitate deprauatum , me-
morati Pontificis beneuola affenfio-r
ne ita correxit, ut omnes , qui rerum
fuarum direptione grauiter fuerant
defolati, de refiitutioe bonorum fiuo-
rum , qu£ per illius aduentum Deo -

donate prouenerat , magnifice effient

confiolati,
--
n- * «T/ * <

*
Oc anno paucis ante fiolfiiti - :

, y-, v-Vt ^RL* «-^ £ -LJ^— M, um tfftiualc dieb 9 in territo - ,

U'ir - f rio hugufiudunenfi aerein tepefit-

1
’

•i- «L • V
UJ J . Wj

3wv» tem
T A ^
V 4.
-
V X w Jbl

V
-V «Mf
(f », i,-
7* f »/> \
V ^o*Ajfi
X-*.

]b J w’ Z _
r
*V-4 -,
Ssv.aCf,
>- -
.>* »f
’jf*
V‘«
.
r
-ACTIiP.
-
 .

A LVDOVICO. 147
'
m
tefubita mutatione couerfo ,
ingens luges fbu
fragmentum ex glacie jimulcugran gmentunij
,aci *‘ cl
dmedecidiffe narratur: cuius longi- S ^
tudo X V. latitudo VI I crafiitudo |*^0
ll. pedes habuiffe dicitur. cidic,
DCCCXXV— -
Acro Pafchali fello folenniter

S
,

Aquifgrani celebrato, arridente /\

i<tm «emo tempore imperator uend- 1

di gratia N ouiomagnm profeftus,

legatos Bulgarorum circa medium
Maium Aquafgrani uenire pr&te - \
pit nam tunc 1U0 reuerti jlatuit
:
,
habiturus ibidem conuentum , <jwewi
de Britan nia regreffus , eo /e tempo-
re ibidem habiturum -optimatibus
indicaucrat . Quo cum pera fta uc~
iMfww* fuiffet reuerfus , Bulgari-
cam legationem audiuit : erat enim i ^
' ^
*

de terminis ac finibus inter Bulgaro* •

> ^
ac Brancosconftituendis .Affuerunt

k 4 * W
 H
248 ANNAL. GESTOR.
1/1 eo conuentu pene omnes Britan*
/ji* primore/, inter quos er V«i-
hormachus, qui perfidia fuaw totam wm*.

Britanniam conturbauerat,er ofc/ii-

#4f/oe flultifiima ad memoratam ex-

peditionem illo faciendam Imperato-
m ris animum p rouocaueraty tandem fi*
niori ufus c onfilio y ad fidem Impera-
torisy ut ipfe dicebat , uenire non du -
hitauit.Cui cum Imperator & igno -

fceret.cr muneribus donatum cu ce-

teris gentis fuje primoribus domum
%
remeare permitteret 9 pr orniffim fi-

dem ut prius confueuerat gentilitia

-
perfidia commutauit: uicinosfuosm . *> 'i
~
• >
cendijsc? direptionibus qudtum po* » 45-
% .»

tuit non ceffans infeflare j donec ab

hominibus Lantberti Comitis i/n do-
QR
< A
r
tno propria circumuentus atque in-
terfetius eft . Imperator uero audita
B ulgarorm legatione per eofdan9
 v. ' i
A LVDOVICO. 249
4«! <td eum mifii fuerunt, legttosRe- .,•
^
gi eorum mifiis literis, prout uiiehi-
tur,rcfjjondit , dimiffoque conucntu
®
wi // O «4U4 m« L
\T
inVogefumad
r* fi 1
R umrichi arcem
^ #•

ue-
•' ..

nandi gratia profeftus filium fuum

,

Lotbarium cx Italia regref[um ibicfc

}

adfeuenicntem fufcepit ; ac peraftx

uenatione Aquafgrani rediens, ge-
neralem populi fui conuentum more
folcnni menfe Auguffo habuit * i/i
quoconuentu inter exteras legatio -
nes , <j«£ e diuerfis regionibus uene*
runt, etiam filiorum Godefridi de
ISordmannia legatos audiuit 4 c p4* ,
cemquam ijdemfibi petebant , c«w
if* WJ Mare* corww Oftobri
confirmari fecit. Completis itaq om-
;

nibus negotijSy que ad itlius conuen -

fw* rationem pertinere uidebantur
vrl
9
Kouiomagu cu maiori filio fecefiit,

tnwwitterdLudouicumm Baioari*
> j Wz
">* r

i ? ‘i

MI -‘v*
 -

250 ANNAL. GESTOR*

direxit: ipfe autumnali uenatiorte
h, 4 yt / /v J
-i.
.«•'
completa circa hyemis initiu Aqua-
Fuclla an- fgrani reuerfus cft.
norum i»
N territorio Tuttenfiiuxta Com-
poft pcrce
ptam eu> I merciacu uiUam pueUa annorum
chariftta circiter XII. poft facram commu-
triennio nionem quam in Pafcbate defacerdo
abuinni tis manu Cbriftiano morefufeeperati
cibo vixit primo pane, deinde alijs omnibutxi -

iis et potibus abflinens.intantum ie-

iunale perbibetur ,
ut nutta penitus
corporis alimenta percipiens , fine
omni uittusdefydcrio/Mtegrum tru
ennium compleuerit . Coepit autem,
ieiunareanno incarnationis dommi-
ceDCCCXXlllficutin ipfiusanni
deferiptione fuperius annotatu esi:
jet hoc anno,id e3,DCCCXXV.cir
ca N ouebris mefis initiu perafto iciu
nio efcd fumere , ac more ceterorum
tnortaliu manducando uiuere coepitv
Cum
 . . *,

iw.
A LVDOVICO.
DCCCXXVI.

C H
VmregiBulgaroru
quid egiffent renunciarent r
>

iterum eum , quem primo miferat ad

legati fui

Imperatorem cum literis remifitjro- t

gans , ut fine mora terminoru defini-

tio fieret uel fi hoc non placeret, fu*
:

os quisq; termmos fine pacis foedere

tuerentur . Cui Imperator , quia fi-
ma erat Bulgarorum Regem a fuo
quodam optimate aut regno puU
t IHE
fum aut 'vnterfettum , reftonderc
diftulitiiUoque ex peftarc iujfo, pro-
pter fam£ certitudinem comperien-
dam Bertrichum palatij Comitem ad -

Balderichum V Gerholtum comites

f cr Auarici limitis cuftodes mCara -

tanorum proumciam mifit : qui cum

rruerfus nihil certi fu per ijs qu&
pma uulgauerat reportaffet , Impe- .
ratorlegatii tdfeuocatu fine literis
j* 6 xw*:
 '

'
. ?

fcctf . Interet P ipmrn Rex

utiujfus erat cum
m optimamus er Hij^anici limitis

iuftodibtts, circa C A L.F EB.Aquaf

grani , nam ibi tunc
mauerat,uenit:cum quibus ubide tu-
endis
•

j *
contra Saracenos occidentali -
# K
m * *

partium finibus ejfet traciatum

*
conclufum,Pipinus in Aquitaniam
greffus , ibidem totam fequentem
fiftatem trdfegitJmperator uero me-
dio M aio Aquifgrano egref[us> circa
A L. IV N. dd Ingelheim ueniti
babito fcibi conuentu non modico9
multas erexdiuerfis terrarum par-
us mijjas legationeser audiuit er
ab[oluit linter quas prxcipua c<etc-
risq; praeeminens erat legatio Roma-
ni Pontificis 9 qua fungebantur Leo
CentumceUenfis Epifcopus,et Theo -
ilattm ftonmchtwi cr de regio-
A Jf JT
VH nibta
 :

A LVDQVICO, iyj
nibustranfmamisfiominicus Abbas
de monte Oliueti:Legati quoq ;
filio*

rum.Godefridi regis Denorum pacis

ac foederis caufa mifi i er deSclauo*
K
& rum regionibus quidam Abotritoru -
Principes Qeadragu ducem fuum ac*
cufantes • Accufxbatur er Timglo
unus de Soraborum primoribusy qubd
Cr ipfe di fto audiens non effeti quo-
•

m
M
^ M^
rum utriqi denunciatum eft , quod fi JV

medio ohobri ad imperatoris gene-

r
ralemconuentumuenire dijlulerint9
codignas perfidi <t fu<e poenas effe da-
turos . Venerunt c7 ex Br it tonum
primoribus, quos illius limites cujlo-
des adducere noluerunt. Eodem tem-
pore Heribortus cum uxore er ma-
gna D anorum multitudine uenietis9
P?5*.
lAoguntiaci apud fandum Albanum
i
i
tum ijs^quos fecum adduxit Jbapt fei*
Xm muUh% muneribus
* 9 m
ab i m?
5363

SS^Vi 1*»
 ,

254 .ANNAL. GESTOR.

ab imperatore donatus, per Frifiam,
qua ueneratuia reuerfuseh j in qua
prouincia Comitatu* >
qui R biujlri
uocatur , eidem datus eh, ut 'm cum
fe cum rebus fuis,fi necef itas exige -
retj eripere potuifjet. Affuerunt &
in eodem conuentu Baldcricbus e?
Gerholtus Comites ac Pannonici li'

tnitis p raefefti, c? adhuc de motu

Bulgarorum aduerfum nos nihil fe
fentire poffe teflatifunt. Venit cum
B aldericbo presbyter quidam de Ve
netu nomi/ne Georgius , qui fe orga -
num poffe facere afferebat: quem im-
perator Aquafgrani cum ThancoU
fo faceUario mifit ut ei omnia
er
ad id ‘mftrumentum efficiendum ne*
ceffaria praeberentur imperauit : 'm~
dittoque ac pronunciato ad medi -
UmOftobris generali conuentu, eae*
teris omnibus morefolenni abfolutis,

e
*l?[
 --
-

'
•
ipfe trans Rhenum ad uiHam quae
I

i
Sels uocatur cum comitatu fuopro
-
«

fefhct eft.lbi ad eum legati Neapoli -

Unorum uenerunt , atque inde ac ce- ,
'

pto rcjponfo ad fua regrefii funt. Ibi v

-
ad eius notitiam perlatum cft de fu-
i
ga ac perfidia A izonis ,
quomodo j
i
1
fraudulenter Aufonam 'mgreffus , c? H
j-
a populo illo
,
quem dolo deceperat , ^

| receptus, totam duitatem dejbuxif- ;U*

I '
fet\caflellaciufdem r egionis, quae fir > J -

't

miorauidebantur,muniuiffet: mifjo
'
que ad Abdirachman Regem Sarace- x

nor ufratr e fuo,auxiliu quod petebat

cotra noftros accepijfet. Sed Lmper4 •

torlicethumrcinuncium grauiter
ferret, nihil tame incon fulte gerehdu
iudicans , confiliar iorum fuorum ad
uentum /latuit operiri : tranfafti-
que autumnali uenatione circa CAI*

1
OCTO per Moenum fluvium

-V
 2J<? ANNA!, GESTOR/
ufqueddtranconofurt fecunda aqua,
nauigauit: inde ad Ingelheim medio
Oftobri ueniens, generalem ibi^ut
'

indicum erat, populi fui conuentum

hdbuitiin quo &Ceddrdgum A bo~
tritorum Ducem , nec non er T«»-
glonem, qui apud eum perfidi* dccu -
fabantur,audiuit.Et Tunglonem qui-
dem decepto ab eo filio eiusobjide
do\num redire permifit , Ceddrdgum
ucro ceteris Abo tritis dimifiis fecum
retinuit, mifisc^ad populum A bo-
v' tritorum legatis , fi
eum fibi uulgui
regnare uellet,perquirere iufiitiipfc

autem Aquafgrani ubi byemare con*

ftitueratprofeftus cft . Cumq- legati
quos ad Abotritos miferat reuerfi
nunciaffent , uarim getis iUius fuper
regefuo recipiendo fentcntiam,Qpti-
mos tamen ac preflantifiimos quos-
que de itlius recepttottc concordare,
deceptis
 ,
IflSSH

S*>
9^ KSe.
A LVDOVICO. i?
deceptis ab eo quos imperaucratob- 1
a „
mi
fidibus, in regna fuueureftituifccit* .
-

j
Dum b<ec aguntur, Ludouicus Abbas
Santti Martyris Romam
ij
7.
R* -i
{

mittens , annuente precibus eius E#?

genio Sdnttt [edis Apoftolict fune
Prcefule offa Beatifiimi Martyris s.SibMa
CHR IS T I Sebd/tidni accepit, &• ni rransla

of 4p«ci Suefiionidm ciuitdtem i»^ OJU?Suef

bdftlica Sdnfti Medardi collocduit : f -I
mV
*~
V&i i«w dctowc inbumdtd in loculo
lu s
ffl <jmo aHutct fuerant iuxtd Santti ra:irfbrq
Medardi licerent , f4«f4 fignorum w^ticy
dc prodigiorum multitudo claruit
fcwfa 'uir tutum uis in omni genere /4 -
*'**<.
nitatumper diuinam gratiam inno- '
as-
fi?:.
mine eiufdem Beat ifimi Martyris e*
micuit, ut a nullp mortalium cor unde
miraculorum aut numerus comprt* )

frei/, 4 ^ uarietas Uerbis ualeat enu-.-

, ciar/ :
3 worii g«* Uti fluporis effe
t
iMrra- ;
rj
/V
U
 ^^*•
'
iSJv* *^'-<.-f ;£• ** •

P;*.1
'3k.
.

^2 '•-' •* *
r
* &N N AL. GESTOR. • v - •

narratur,uthuman<e imbecillitatis fi
•.
-

dem excederent , nifi certum effet.

V £4k?£
••
.

- Dominum noftru IESVMCHRI-

>- . . i” ’ - »

$ V M,pro quo idem pdffus eft , ont-

•
nfd <f «<e uult per diuinm potentim
• + m m

facere poffejnqua iUi omnis creatu-

ra m coelo er in terra ,
fubiefta cft,
DCCCXXV1I.
Mperator Heliftchar presbyte-
r«mcr Abbatem er cumcoHil-
dibrandunt atque Donatum Comites
id motus H ifranicje marc<e compo-
tiendos mijit, ante quorum aduentum

'y.xP f' Aizo Saracenorum auxilio fretus,

SlsRriSSa^
fiHpe limitis cujlodibus aduer
•
^
,> V-
S fa intulit, eosq; afiiduisincurfionibus
f* ^ *i •« \m t* " • . •
•

adeo faiigauit,ut quidam illorureli-

'

k rw. -

tUsqu£ tueri debebat 'CdfleUis rece-

dere K Defecit ad eu filius Beronis no
» *
• , > s - ^ ^

-V tninevuiUemunduSyCralU coplures
«OMrw rerugetilitia leuiute cupidi,
ESSfc'
tuti
/:
ygiaci»-.' xi i

M/
V
' * >*Diq«a4^y 1
 --
•
.S

V-
’ '
’

A LVI>0 VIC Ov 2;

iunttique Saracenis Ccritaniam CT

Sf '3
Vallenfem rapinis atque mcehdijs -

quotidie kfeftabant.Cumq; adfedatt

dos ac mitigandos Gothoruaty Hi-
fpanorumin iUis finibus habitantium l
animo s> Heliftchar Abba/s cumalijs
ab Imperatore mifiis multa er pro- .'i

pria induftria crfocioru cofiliopru

denter adminijlrarct , B ernhartus
quoque Barcinon £ Comes Aizonis
infidijs er eorum , qui ad eum defe-
,

cerant calliditati ac fraudulentis

machinationibus pertinacifiime re-
fijleret^atq; corii temerarios conatus
'
irritos efficeret , exercitus
Saracenorii Abdirachma ad
A izon i fcrcndii m iffus> Cafira ugujla
ueniffe nuciatur:Super que Abumar-'
ud Regis propinquus dux co/ii tutus,

ex perfufwneAiZois haud dubia fi

bi uiftorid potliccbaiurXdtra quem .

‘ impera
 Imperator filium fuumPipinum A-
C St i**'

quitanio Regem c«m immodicis Fr<t-

cor«m copijs mitten^ regni fui ter < >
ISii
wJS *r/-, v ;n
minos tueri praecepit i quod itafadu
%

^’«r33
. I . ,T J _

K.'- U-> i

£/& -ri- f

-
ef]et,ni ducum dcftdia* quosFranco
.*
AVv
r
»

r«m exercitui profecerat, tardius

*
quam rerum necef itas poftulabat, ts
*
[quem ducebant ad Maream ueniffet
exercitus . tarditas ‘vn tantum

T
? noxia fuit,ut Abumarud uafatisBar
'
- ^ cioncnjiumac Gerundenfiu
1*
agris uil ,

mr -
W-
*

Ifccu tncenfis, eundis etiam, quo ex -

- tmurfcskucneratjdircpiwcHmin?
........ ; columi exercitu Coftraugufam ft
_ - V reciperet, priufquam a noflro exer~
a
S ia * citu uel uideri potuiffet.Huius cladis
profagi a credita funt,uifo multoties
. -Ji ' j - m coelo acics^O" ille terribilis nodur
7 vW». f.
J- no corufcationis in aere difeurfus*
'V' y
ifcp Imperator autem duobus conuenti -
mM
•-XPskt**-*
f/V

w
v..
A

; -« _
,
.V' 1

mmmmbm habitis , uno apud Nouiomagum

^ O- • i
.
^ p r op teri
 I

propter fafJasHohr ici filij Godcfri-

di regis Danorum pollicitationes,
quibit* fe illo ad Imperatoris pr^fen-
tiam uenturum promiferat : Altero
I
apud compendium ,m quo er annua-
( ia dotta fufcepit : er ijs,qui ad Mar-

eam H ijpanica mittendi erant, quid

ttel qualiter agere deberent impera
uitiipfe inter Compendium er Cari-
pacum, Cceteraque ijs uierna palatii

ufque ad hyberni temporis initium

conuerfattts eft . Interea Reges Da- M
norumplij fcilicetGodefridi Heri-
boltum.de confortio regni eijcietes
N ordmaninorum finibus excedere co
pulerunt. Bulgari quoq Sclauos in
Pannonia [edentes mijfo per Drauum
nauali exercitu,ferro er igne uajia-
ueriint : er eorum ducibus, Eugenjuf
expulfis '

ftulgxricos eis rettores conjlituerut, Rom.Poc*

£Hgemttf Vdp4 nwfc AVG,dccefi it, moritur*-

m cum v
 -
j<?2 ANNAL. GESTOR.
Ht cuius locum Valcn tinus Diaconus
4 Kontams 'electiis &
ordmatut , uix
-
pontificatu copleuit cj«o
] ntcnfem in

Cre gari 9 defundo Grcgoriics presbyter SMar

2>ap;u ci eleftus fed iionpritis
ordinatus efl,

’
. qudm legatus imperatoris RomS «e-'

niret,er elettionem populi examina

•
ftc

*8p rt f. Legati imperatoris Michaelis de

Conjlantinopoli qua/i propter foe-
H'/,;

dus confirmandum mifii s E P T.

-/
mcfl/e Compendium uencrunt : quos
Imperator benigne receptos ibi au-
diuit er abfoluit. Corpora bcatifi.
;» t

W.Z
Martyrum M arceUini er. Petri de

Traslatio Koma fublata , er

OCtobn menfe in

Santtori» franciam translata , ibi multis fignis

jyiaKelli - At q. uirtutibus clarificata funt.
Ot&rPttri DCCCXXVIU.
|r ,
/~~10 nuentus Aquifgrani menfe
in quo cu. de
gSET-g j F E B. faftus edi ,
multis aliis caufts tum praecipue dc
i?

iw. st
: $
V

I
 f

A LVDOVICO. 2<fj
‘
-T

f ljs,qu* mmarca Hiffanicd contige -

runt ratio effet babita } cr legati t qui
r exercitui prterant ,
culpabiles fui
fent micnti , iicxfc merita bonorum
amifiione multati funt .Balderichus
lia dux Voroiuliefts cupropt&icius
gnauiam Bulgari fines Pannoni* fu-
jerioris impune uaftdjfent, bonorib 9 .

Inu
jmMH

|W«4fia , er W4rc4 er I 1 1 If co- bi

mta* diuifa eft.Halidgarm Camera -

fe«/?* EpifeoputyCt Ansfridus Abbas ’i

jnonafterij N onantul* Coftantinopo / -A-C»ck-

It/

lim mifii > 4 Michaelc imperatore "

5f
honorifice fufeepti funtAmperatorlu
' ’

pio mefe ad ingelhcim uenit ,«bic[;

p
aliquot dies placitu habuit:in quo cii V.W

de filijs fu is L othario er P ipino cum '.V‘

exercitu admarcam Hiftanica mit~ x

5
ȣ
quomodo
tendis confiliii iniffet, et id tStJtffAli.e

fieret ordmjfet legatos ctid R omd~

,

ni P otificis Quirinum P rimiceriu ac

«r» 1'
_
Jbeo~ n
r.

SW:

. T "V-
 *
" '

2<?4 ANNAL, GESTOR.

Theopbilattum Nomenclatore , qui
ddeumillo uenerant , audita eorum
legatione dimififjet, ad uiUamPran-
conofurt profeftus ejl:ibi'q aliquatt-
•

diu moratus Vuormatiam uenit , er

itidc T beodonis uiUam perrexit :
qui
cum Lugdunum ueniffet , confodit
nunciUm operiens y qui fe de Sarace
horum aduentu faceret ccrtiorcm.to
quaexpeftationeLothariuscumPi -
pino fratre coUoquitur* cr comper*
to y quod Saraceni ad marci uenire
aut timeret aut nollet, redeuntem A-
quitania fratre, ipfe ad Patre Aquar
fgranfreucrtitur. interea cii in confi
itibus N ordmanoru td de foedere in-
ter Prancos co firmando,
q de
illos et

Heribolti rebus trattandu ejfet,et ad

hoc pene totius Saxoni& Comites fi -
mi cu MarchionibUUocoucniffen^
Heriboltus rerum gerendarum nimis
W cupi -
 f

—
•

W
* 1’
aJKj^P- .
\
^ l^dovico.' I(fj
in
:

:
XUpidus,codiftam 'zrperobfidcs fir - ,
v <
, ,-±k I i .• >«s —
^
,
flMta fucem rupitjncefis ac direptis i

aliquot Nordniattnoru uiUis Quod

audictesfilij Godcfridicontrattis fu -
*>,. - „4 ^
fcifo copi|j ad

ftros in ripa
mdream ueniut,& no-
Egidort fluminis fcdetci
>jWH
KjyQki
-,„-

:
1
!T\
4
Li'i
/
y*ia t
ac nihil tale opinantes trdnfito /*/«-
,f A
)wme adom , caftris exuunt , eiog i*
fugam aftis euntia diripiunt >ac fe» < *.

cwm omnibus copijs fuis in fua cajbrd v 0

*
recipiunt. 'Deinde inito confilio ut -

ultionem huius fadii pr<eueniret>mif+ .j

fa legatione ad Imperatore quam in -

X
uitivqudta necef itate toatiiid fa Bonifacit
terent >expo fuerit, fe tamen ad fati Reflor
r '
fatiionem ejfe paratos , cr hoc impe Corficjjlii
ratoris ejfe arbitrio
rct emendatum, ut de reliquo inter
,
quatenus ita fe
ru

rQ^uiru
^ ‘jjjSffl
^ ?
:

partes pax firma maneret. Bonifaci9 rudinem

Comes cui tutela Corfxc t infuit tue ftcrnir,

*Ut cmiffa,dffumptO
'

fecumfratre / :

M B*-

e«.-

*
 .

'A
9H -

266 ANNAL. (SESTO R. H

BEST
«R
B erethario er alijs quibufdam Co-
mitibuS) dc Tufcia , Corficm atque
Sardiniam paruaclaffc circuuettus,
* - jafc 1

H®*
?C«T:
9
,
-

citm nullum wa mari piratam inuenif

fet , wi Africam traiccit , er inter V-

* - <* 1
ticam cr Carthaginem egreffuty
»V<v
K- -‘^
v «f.-*

innumeram incolarum multitudine

s
fubito cogregatam offendit>cum qui
*

W.itt’
[
i&-:*;r

'B&l CT prolium conferuit , er quinquies

Cfmjr:
§&§ ueleo amplius fu fam fugat dque pro-
fligauit : m agnaque Afrorum multi-
tudme pro/irata y aliquot etia focio -
r« /woriZ per temeritatem amifiis , in
. ..
nauesfuMferecepit:atq;hocfittom
p tun? W- gentem Afris timorem incufiiLLuna
na defe* C A L. 1 VL. primo diluculo in occa-
£lio fu fuo defecit
Similiter er V
. 1. 1 1

CAL.IAN V.idejljn Natalis Do-

.* f' mini media notte obfcurata eft . Im-
j
perator circa folennitdtcm S. Murti-
ni Aquafgrani ad hyemdum uenit ,
‘ 1

, ~ ibi-

t»
 ; 1
rw
j^FfrA lvd^o vica!^ lM

n
tibique totum hyberni teporis ft>ati~' :*
.
,
Jl*V

«m diucrfiscoucntibusob ncceffaria iT;

Tll/
regni negotia cogrcgatis impendit. ;

fI1
O$ cxdftam byemem

P
cw
Q uadragefmali iciunio
vn ipfo

, pdii$f \
Sattum Pafcha diebus Aqui~ Terr$mo-"
v
i
,
(
»
jl* i'

'
_
*
T

[grani terr amotus nottufafius^uen vi$ Aq U j.

t«*c£ taw uehemes coortus cft,ut non %raai# > .

folum humiliores domus , «n'5 f fww* - •;

C.
ipfam Sanft* Dei Genitricis bafili - *
ff
.V*

f
'
cd qua c appella uoc at, teguds plubc-
y ,

'ktv '

^ ff #<*,*•*• pdrte «o« modica denuda -

ret. Impator diucrfis occupationibus ‘irlC^

usqi ad CAL. IV L. Aquifgrani mora - yY

.

tus.tande ad couentu Vuormatitfha- /

*

bendu cu comitatu fuo mefe AVGfia vA!.

tuittpficifci : fed priufquiindc moue*

rctmuntiu accepit Nordmanos uel -
,

Ic Tranfalbina Saxonije regione vnua*

dcre> atq; exercitu , qui hoc fi ft urus
eflet, noftris finibus appropinquare:

M J? 7.
 wmwmmmwv
l- .vy. .
’
^ ~ *
•• m :

sr

Qgo nuncio commotus ,

BnncU regiones er iufiit, ut

mi fejlimtione toti populi fui
Ititudo in Sixontim ueniret,indi
; Jimul ueUe fe ipud Nouefinm
Iulio Rhenum trZfire » Sed ubi

mnm coperent , qUt de Nord-

e)Je

vmnisfimi differfi ent,ficut con-

ftituetrit, medio Augujlo,Vuormiti -

m uenit, ibity bibito geuerdi con~

ucntu , er obliti fibi innui dom fu -
cepit, & legiti enes plurima, que t£

fde Romi et Beneuento,quim de ilijs

longinquis regionibus uenennt, er
audiuit er ibfoluit . Lotburiuquog
filium finito conuentu w itdiim mi-
fituc Bernhirtum Comitem , Bdrct-
nome,qui atenus mirci Hijfiinia m
prefidebit , amenrium i/n pditio
fuo conftituit.Alijs etUmaufis qua
$i illius pUciti completionem perti-
"
;
-
^ nere
6tre uidelatur, congruo modo difyo-
fitis atque completis , populoque ai.y
fua ire dimijfaipfe ad autumnalis ue-
naiionis exercitium ad Eranconofurt
uittam profeftuseft: qua tranfixfta
ad hyemandwnAquafgranireuerfuSy
ibidem SanttiMartiniatqucAndres
apo/Ioliy nec non tr ipfum [acrofatp-
&e dominice Natiuitatis di-
em cum magnaUtitiact
* . exultatione cclc-
brauiu

v
1 1 tU t
 im exceuenup^mv-
efatio LAMBER-
I Venrddif. '

m
i- ’ \

hilin tota re-

rum natura iu 'II

cundius, pul-
chrius, mira-
biliuiq; , atq;
fuauifsimum mundi cocen
tum,reruraque ineo natu-
ra conuenicntiam contem
piari :
qua vt fefe mirifica
in c$leftium corporum mo
- tibus prodit , non minima i
- elk

V-
 L. VE NR A D II. 171'

eft in his inferioribus. Illa

enim ex coeli, Solis, Luna;^*
motu lcu vertigine diflin-
«flapulcherrimi tempora
habemus hac pulchra in-
:

ter mortalcis focictatc po-

liticam pofsidemus.Aded
illa vtraq ; etiam mirabili,
vt Diuinus ille Plato, mun-
dum vniuerfum, ipfumquc
vclhominisanimu hacco?
flare harmo nia aflerere
nd
Quid enim erit, fi
dubitet .
hanc fubmoueas quo am -
,
plius h<ec vita; comunitas
hadlenusconferuata mane-
re po teri t?Niii forfan poc-
ticu illud chaos coflituerc
v
t.
M 4 "
placeat.
. .
.
 •»
,

BPIKprabfatio
'
f;

. • placeat. Proinde, fi in huiuf-

, excclletifs.primi Germani-
ci Imperij duftoris, Caro Ii
illius Magni vitam gcftatj;,
qua tibi nunc Candide Le-
#or offeruntur de hifce ,

paucis prafemur , nos qui-

dem opera; fa&uros pretia
•
« arbitrati fumus.
^ . ;

Non enim immerito,

qui dilige ti fetum pulchri
- . i'
woAiTi/ai
v faciem, animo
.
* ‘
re-
«oluerit, qu? inde a condi-
c
•
: to orbe in aliqua terra pla-
f
ga ad obtinendum impe-
rium perampla fatis in huc
vfq- die femper fuerit, mi-
9
yctur, quid fit, cur Dc Opt».
'
pfe* ••
,
.
•

Max,,
J
J

l. venr. adit, zjf

Max . vnius principatum,,
quem
per inter homines exure
voluerit,eamq; vfq^ cofcr-
uarit: miretur inqua,quidi.
ht,quod camno vno in lo-
co conflantem firmamqjy
fed aliquot exadlis fcculi*
illinc transferri in alia im-
peria, ac talia quide,qu$vel
humilia,. vel ignota prorfu*
cflent, diuin«aetern*q Sa-
5

pietis vifunrfuerit . Res effc

per Deu fapicti viro, omni-
umq ;
statura viris princi*-
pibus,quiReip.prffunt co^
fideratione non indignaavt
curare res mortaleis, eunde
dare mudo heroas,Qui eaf-

ni(lret.Abfitenim,vt quif-
quam ex malefanis Epicu-
reorum delirijir ;afu,aut lm
pia Stoicoru do&rina nc-
ccfsitate, hoc fieri afleuc-
ret:veru enimuero regius
multo naturieq; couenien-
tius TTjopo/^ hoc eitjdiuina
illam prouidentia prafci-
entiamque admittat ,
qua
Deus omnia cernat & pro-
fpiciat,naturaeq; vniuerf*
gubernatione cofcruet, or-
dinem motuum, vices tem-
poru,foecunditatc terr* <3c

. irCi * ui . ani-
 t. VENRADII. 27?
animantiu genus curet hu
:

manu, politicam cuftodiac

focietatc, imperia, ludicia,
iuftitia:atrocia puniat fcelc
ra, cum naturas lege pugna-
tia:ac,vt breuiter dicam, o-
mnia rite ac ordinate fieri

decernat.Hanc quid&mul^
toverifsimam fententiam,
omnes faniores philofophi
amplexi funt,atq; adeo di-
uinitbs traditas nobis lite—
magnopere comprobat:
ras

qua quide pofita cocef- &

ia, multas, quas fapiete quo-:
que viru dubiu reddant, dttf

bitatiocsfolucrc poterim’.
At nuc videamus quid ,

. T.
''
M 6 fit.
 ' ‘
:/“' •"• ' '>*' •' ; '
. ..

•
*. r : •
. -
•
1
- I

ftflg
176, PRAEFATIO
fi -jy-: -
fi.t,eur v.num talem prat csfc-

Rep.f6mperprinci-.
teris in

m
Vi pemefle voluerit. Nimiru,.
vt foret, qui veluti Themis.
quasdam, ho nefiatis, iufti-
tias, modeftia;,hominu fo-

EMB"*. cietatis inter ipfos: vit*qj

comunitatis,& omniucu- "
' fcfe .-!•»'
r yjjs|gi
*?
'Vfr
ram virtutu haberet, qu^ad
r? **> Reip.coferuatione necefla-
•
W ii-
•'•/

rio requirutur Hicin vnu

quali corpus legi ttimumq;,
imperium, aliquam mundi
partem , aliquando vni- &
uerfam, fi ita Deo placeret,,
redigeret , qua: monarchia.
ellet , vbi tuti ab impijs pij,

& lecuri
“ •
efle poUcnt* de fa-
“ cinorofit;

c
'

j*” ; i ]* .giSA T •• y -i •: ^ or
L. VENRADII. 177
cinorofis meritu fu mere-
tur fuppliciu . Nec hoc re-
fert, quod aliquando & in-
ter principes valde et philo.
fophosagitatu eft , vnuifne
in plurium gubernatio pfi
maria prseftarct,quiim hoc
non agamus : certi Deus v-
nius magis approbaile vi-
detur, qui velut in humano,
corpore capiit lpfumdn-Re
publica adiphus firmadaj;
fiabilicndasq; vireis,& fa- :

nandos populos princeps.

cflet. In tali ergo prima
mo?
narchiaNcmrothus ille in-
primo Mofeos libro recen-
fetur f qui principio apud!
,

r v M: J Baby-
 -

478 PRAEFATIO
Babylonios talis fuerit , vt
ab eodem venator fortis co
ra Domino dici mereatur.
Venator quide fortis &ro
buAus quod vi ad obtepe-
,

randu hoies fubegerit,no fe

ciis atque venatores ceruos
czteraq* animalia reti ca-
ptet: fcd cora Dno ,
quippe
q ciuile potefiate.qu* qua
fiDei mini Ara eflet,! Aaura
rct, vindi<Aa abipfo ordi-
nata exerceret, atq; ita ho-
neAatis defcnfor & vo/m$v-
A«|foret.Talis^pudEthni-
cos Hercules ille fuit, cuius
pclarafada multis fanefi-
gmetis portetilqjpoet? ce
.
- ; lebrare
.rifcy •

VENRADI!. 27 >
lcbrare conati funt. Inaltera
vero talis Cyrus, Darius, 3C
ali) pluresin tertia, Alexan
der ille, in vltima, C.C*far,
Auguftus, Traianus, Valea
tinian», Coftantinus,Theo
. dolius, Carot 9 poft ille Ma
gn 9 fuere,multiq ; ali),quo-
ru ha&en 9 noemoriacu ho-
nore virtusq; egregia fepul
chri nimiruexgs manet,nc»
que em-oes referre inftitu-
tu eft: at hoc docere
quod ,
D.De 9 femgvnu taleeile vo
luerit, qui lultitif,^pbitatiSj
oimqj breuitervirtutu,fine
qbus no foelix effe Refp.po.
tcft,autoret ^ppagator eflet.
'
, Atque
BKjiCS^( ”?Ji3^^ , ’
. >
,[
'1
1S0 PRAEFATIO'. '

Jni*
Atque ita quidem fa&um*
m vt multis norqimbus fem-i
per celebrata fitr nobilis ii- i /

m la Neftoris lententia, qu*

4w . apud exccllctifsimum Poe-
tam Homerum eft,3«»c &7«-
’ji)M
6ojj 7roAv^o/jawH,l/s Ko/jocvos fcsotf -
f-*E-W' "l

P*<:
qua quidem plurimum de- ;

Br 7?;.
I

£•££_
>iS£‘

v--'
legatus Magnus ille Alexa-
der legitur. Quivero rooru
qualo compofitio , eiuili-
M • .
'

tasque.qua quafo bon; le

geselle pollent, vbi quili*
bet pro fuo arbitratu lege#
;

figeret refigeretq;?Certe mi
ferabilis ea Refp.nifi ad co-
feruanda hac omnia elige-
ret.
e* _<*
& inftitueret Deus po^.
m tcntif->
— - jd

<-
> jJL -J iZi
 tv VEN RADIT. 2«t
tentifsimos fubindc mo-
narchas , & fortifsimot
principes, qui eas tueri,col-

(
iapfas iteru rcftaurarc & re
parare pollent. Atque ha-
\
denus , cur Monarchiam
i Deuseffevcl.it.
Sed iamdudum credo,’
primam, alteram , tertia, vl*
timamq; oande recitari au*
dis.ncc dubiu,quin fedulut
inquiras fcriem huius am-
plifsima fuccefsionis, qua
ctfi ex hifloriographis pe •
tas liceat : non tamen inde,
quae eiufde caufa lit, ex faci
liinuenire licet. Dubites
enim, quid fu, cur Omnip.
Deus,
iSa '
PRAEFATIO
Deus ab Aflyrijs primo ad
Perfas deduci, ab hifce dein
ad Graecos , ab ijfdem ad
Romanos,quae titulotcnus
hucufq; alioqaoud Germa
nos coiiftat, monarchia Sc
principatu hucfingularcm
pucniriac deriuari quali g-
miferit.No nuc quaerimus,
qcafus in has mutationes
regnorumq; M^cofoijasinci-
dant, at inueftigamus , quo
Max.
cofilio certfc ide Opt.
eadem ab Oriete in Occi-
dentem, & ab Afia in Eu-
ropam transferri iamdudu
voluerit: quae confideratio
libero quide homine atq ; .

,
'•
adeo
 L. VENRADII. 28}
adeo pietatis &
traquillita-
tis Audio fo dignilsima eA.

Alijs forfan aliud placeat,

& pro fuo ipfi ingenio Aa-
tuant, nobis vero ex eadem
hypothefi dependere hoc
videtur. Quum enim De-
us eunda profpiciat,eique
fingulariter rerum huma-
narum gubernatio cur^fitj
nullo meHercle modo ini-
quos ferre principes vult^
qui Remp.diArahere, con-
uellere ,
autnegligere, qua
conferuarefuo Audio, of-
ficio& opera debebant co
nentur , nec qui pietatis
& tranquillitatis curam
non
284 PRAEFATIO
non habeant, patitur . Vult
enim ille,vt certo fub capi*
teimperium conquiefcat,
ac penes alique fit ,qui hac
tranquillitate politicam^*
focietatem conferuct, pic-
tatisq; aliquando &
^nego-
tium propaget Quod vbi
..

neglc&u iri diuina fua pro-

ficientia cognofcit,cofdem
minime ferre , fcd repellere
mcditatur,aliosq; excitare,
«qui eam arreptam confer-,
uare nitatur.Exempla qu£-
ris?Infinita equidem ob o-
culos facraetibi litera? po-
nunt, no pauciora Graeco»
rum Komanorumq; mo-
numenta
tim 'L, VENRADM. i8j
numenta .Ecquid nobile il
lam Aflyrioru monarchia,
quamDaniel vateslog£ no
bilifsimus aureo capiti &
leenae comparat, difrupit,
omninoq; eruit, & cuertit,
nifi cultus diuiniirrifio?8al
thaflar enim quum im-
ille,

pius cflet in Deum Ifraef,

templique vfibusdellinata
vafafuis impijs commcfla-
9
tionib prophanaret, exui-
tur imperio, eo Medi Perfif-
que potiuntur. Anne pul-
cherrimum Solomois Re-
gis Hebrcum fapientifsimi
regnum eadem de caufa Icif
fum eft,nc integru haberet
v
Koboamut—
i$6 PRAEFATIO
Roboamus filius? Et ni no-
flratia tnftiora foret, huc
adduci exeplapolset.Quid
enim trucem illu,iniquifsi-
mumqjTurcam omni pro-
pe Alia, .maxima Africae, no
exigua eisdtis mifere (pro
dolor) Chriftianis celeber-
rimae Europae parte potiri
fecit, nili religionis difsi-
dia, otium , cuitusq; diuini
negligentia? cofitemptus?
Sed delino Vides enim
17
.

arbitror, quid lit, cur Deo

volente regna/ transferan-
tur, & ali 6 deducantur.
At nunc porro confi-
deremus quo tamen pafto
'
ha&enus
 r L. VENR ADII. zSj
hafrenus monarchiailla co
fcruata fuerit. Romani qui
de,adquosperuenerat po-
'.i flrema,cui
9
& nomine ho-
die manet, cum &ipfi
fuo
fungi officio defincrent, a-
liunde Principem l<5geex-
cellentifsimum excitauir,
ncpofl vita: Chriftianx co
inunitas focietalue he diali
quando aut extir pari om-
,

nino ab hoflibus noftris

Tuftis poffct.IstftCarolus
ille, cuius vitam geftaquea

fuo lpfius allino Eginhar-

to aulico , viro certe non
indo&o deferipta hic ha-
bes . Equidem ex hifce co-
gnofcejre
^$8 PRAEFATIO
gnofcere licebit, q morti»
talium res Deus ipfe curet»,
quum tantas tamquc mira-
bileis virtutes inhuc vnum
principem ab eo transfun-
di legeris. Qua: enim tanta
grauitas ,
qua tanta confla*
tia,magnitudo animi, pro-
bitas, fides ? quse tam excel-
lens in omm genere virtus
in vilis prilcis Imperatorib.
vnquam fuit, vt fit cu hoc
Carolo comparanda *fcut
fane, in quo quis hunc vin
cere potuerit ? Si fpe&cs
principem virtutu fortitu-
dine, qua: eo cogit efle ani-
mo, vt omnia quaepofsinc.
homini
 L. VENRADII. 289
homini euenire^ contem-
nat, & pro nihilo putet, in
hocquid£ clanfsimo Imp. .

clarifsimi cernes: nihil’ mi-

nhs, fi frugalitate, quam &
Tempcratiam appellamus,
qux turpiter & nequiter
nihil eundem facere pati-
tur. Quid dicam de iuftitia
& prudentia, quar mirabi-
les in eo reperiuntur? Scili-
cet tantbm heroa Deus ex-
citat , vbi reftaurari politi- -
cam adminiftrationem vo-
luerit. Vfqueadeo, vt ve-
rifsimum lit
,
quod apud
Solomonem diuina de {e
lapientia teftatur : Haec
„ N enim
 dijs femitisftans, iuxta por 1

tasdiuitatis in ipfis foribus

loquitur.PermcRegesre-
gnant, legum q-, latores iu-
ftadecernunr.Per mcprin»
cipes imperant, & potentes
'
-decernunt iuftitiam .Sic it- }

la.Buncergd vi&orc orbis

terraru dedit, hunc omniu
gentium atque omnis me- •
(

moris clarifsimum lumen

1

pr&buit, vt huius fuccef-

lione denuo
fub hac monarchia ,
pul-
cherrimo veluti concentu
quiete & tranquille manci
.. .
JL rct-
 -

L. VENRJlDri. i9 x
ret,cuiiisaufpici;s nitidum
foeliciter caput exerere
ccc
Vt vcrifsima optimi
piilet .
Imp.Titt Vefpaliani digna
principe vox eflc videatur,
qui fuis initiatoribus Dei
donum imperium aiebat,
ci vero contingere, cui
dem largiatur: falfa Italo
quorundam aliorumque ,

commenta rideamus, qui

Stephani Romani Pontifi-
cis donatione noftris im-
perium efle oblatum, fabu-
lantur :
quum reru fcripto-
reshunc fui Potificatusco
fii mationem a Lodouico
Caroli filio altero imperij
. a '
N 2 ductore
J9* PRAEFATIO
du&ore fibi per Legatos
petiuifle teftentur . Ac vt
paucis dicam, Deum Om-
nipotentem huius impe-
rij potius autorem confti- i

tua mus, cuius- benigna vo-

luntate iamdudum vitra
D GCLX. annos imperij
maieftasq; decusque apud
noftratesconfiftit:quino-
ftristandem temporibus
Carolum illum amplilji-
mum quidem principem,
non omnino huic profe-
&odifsimilem,eum quo-'
que heroa dederit, qui tu-|
multitantem orbem quo-'
dammodo coponere , tur-|
•>. > ' •
~~
bulen- i
 L. VENRAD 1 I. 29*
bulentumque diuino certfc
nutu pacatum reddere po-
tueri t
Sed h«ec de pulchra illa
harmonia ,
quas omnino
cum coeleflium orbi-
naihi "
V

; um motione &(vt ita di-'

cam)Republica conuenirt
videtur, qua Deus Optimus
Maximus vnius principatu
.
inftituat, propaget & con-C
feruet in his inferioribus^
<
quaque vitas communita-
tem tueatur, breuiterdnSa
i
fufficiant. Reliquum eft, .A

1
Chriftiane leftor, eundem
c*
* Dominum, Deum patrem
-A. •

Domini noftri Icfu ChrifU

*
: - , N\ j y
+ \ «
vni

>•
. ^
• v
DIgilized by GoSgle
i94 PRAEFAT10 !

vna cum Spiritu lanfto o-

remus vt hanc curam pro
,

fua immenfa in genus hu-

manum charitate nonab-
ijciat, at nunc quoque e-
iuldcm imperij quod fibi
,

hifce poftrernis tempori-

bus elegit, defenfor& pro-
pagator contra immanif-.
fimum Tuream efl’e velit:
Oremus, inquam, vtcuiuf
mirabili fane beneficio 6C
munere noftratibus Prin-
cipibus eadem Imperij Ma J
ieftas contigerit , eodem
fauore ad libertatem popu-
li Chriftiani vei conftitu-
cndam,vel amiflam recu-
„ - perandam
 -

L. VENRADir. 29 J
perandam conferuarc ve
lit,quo ei tranquilie in pie-
tate &fuo, timore feruirc
valeamus. Sed nunc Egin-
hartum noflrum (umini
herois vitam fan&ifs. ge-
flaque celeberrima reccn-
1 entem audiamus.

Coloniae . Ipfis Idibus Au-

gufti,Anno (alutis
partx.iftfi.

N 4 VITA
 '

. Vi

VITA ET GE-
STA CAROLI CO-
cnombnto MAGNI,
Fracorum Regis fortift, & Ger~
inanis fuae llluftratoris, auto-^
optime meriti , per Egin-
risq;
hartum illius quandoq; alum-
num , atque feribam adiu-
ratum, Germanum,
incipiunt fe-
liciter.

Uam er cottuerfc
tionem,er exparte
res ge-
,>„, y Uomini er nu-

tritoris mei Caroli,

w merito celeberrimi
ua animus feribere tulit,
quantapotui breuitate coplexusfum ,
operam
 *

VITA CAROLI MAGNI 297

opmi impendes, ut de ijsqutadmei . jj£
i’ notitiam peruenire potuerunt , nihil
omitterem y neque prolixitate nar-
randi noui qu*(fc fkjlidicntium ani-

i mos offenderem :Ji tamen uUo modo

uitari potejl , ut noua fcriptione non
offendantur qui uctera,& a uiris d$
,

ftifiimis atque difertifiimis confeci

. monumenta frftidiunt. Et quamuis
'

plureseffcnon ambigam ,
qui otio ae
Uteris dediti , flatum tui prtfentis
non arbitrentur ita negligendum,
ut omniaqut nunc fiunt , uelut nuUa *

memoria digna , filentio atque obii*

uioni tradantur : potiufque uelint , 4-
more diuturnitatis attctti , aliorum
prtclara fifta qualibufcunque [cri-
ptis inferere, quam fui nominis fimi
pofleritatis memorit nihil fcribendo
\ fubtrahere : Tumr» 46 huiufnodi de
fcriptione non exiflimaut temperan-

'
V» \
•
ti
— f V
dm*
 -

298 VITA GESTAQVE

dum,qudndo mihi confcius erdm3 nui
tu ed uerdcius qudm mefcribere pof
fe, quibus ipfe interfui ,
quxque prt-
fens oculdtd,ut dicitur,fide cognoui ,
W utrum ab dlio fcriberentur nec
ne, liquido fcire non potui Satius"
ergo iudicdui, eddem cum dlijs uelut
communiter literis mandata mcmo -

. rifpofterorum trddere , quam R t*

gis exceUentifiimi , er omnium fua
ttdte maximi>clari$imam uitam, CT
egregios , dique nojiri temporis ho-
minibus uix imitdbiles dttus , pdri
obliuionis tenebris aboleri %

ntf er rflw non irrdtionabilis cau-

fa ,
qu<e uel fola fufficere poffet ,
iw*di fotfc fcribenda compelleret:
nutrimentum uidelicet in me em-.
penfum > er perpetua poflquam in
dula eius conuerfari coepi, c«m ipfo

& liberis eius amicitia, qua me ita.

fibi
 CAROLI MAGNI. 19 *
fibi de ninxit, deb itoremq uc tdmuiuo

q mortuo conflituit, ut merito ingra

twuideri c7 iudicari pojjem ,fi tot
beneficiorum in me cottatorum iw-
memor , clurifiimd er idufirifiima
hominis optime de me meriti gefia
filent io praeterirem : puter er que ui-
tam eius quafi qui nunquam uixerit,
fine literis uc debitu laude munere•
Cui fcribendae atque explicandae non
meum ingeniolum ,quod exile er par
uumjmo nudum pene efi fed Tullia- ,

nam par erat defudure facundia En <

tibi librum Praeclarifiimi ermaxi -

mi uiri memoriam continentem , in
quo praeter idius fafta y non efi, quod

admireris,nifi forte quod homo bar-

barus 'm Romana locutione perpa -
rum exercitatus ,
aliquid decenter
aut c omode Latine fer iber e poffepu
twrim i dtque in tantam impuden-
ti 6 tim
 •
* Ji’
»*> r •
» I

fc! yfcj&L,

V
JU c •> - .

m%/i'

aare quemquani,
quitjiteris cogitationes fuas , quas
nec dt/ponere, nec iUujlrare pofiit ,
nec deleftatioe aliqua allicere lefto-
em, hominis eft intemperanter abu-
er otio er literis Poterat qui-
tentis
dem hac oratoris egregij fententU
me a feribendo deterrere, ni/i anime
prmeditatum effet, hominum iudi-
cia potius experiri , w feribendo 'm •
geniali mei periculum facere^
~
quam tanti uiri memori-
mihi parcedo,
pratcrirc.
GENS

i- i
>V.

" € >’
»r^.
>- » <L.c."•
/- r^y: -«
-«f »£ i-*-*
7
®Vv <
Z,
*

n •* >• -• % /-
'
-
f V?
•

** t '

*
 V
CAR OLI MAGNI. 301
'Ens Merouingoru, Ts

•V» tvr
de qua Franci Reges
fibi arear e foliti e-
;i- *
rant y ufquein Hildc-
‘l

ricum Regem, qui

lujju btephani Rom . Pontificis de-
pofitus ac detonfus, atcfc 'm monafte -

rium trufus efl duraffe putatur, que

licet in illo finita pofiit uiderii tamen

iamdudum nullius uigoriserat nec y^r

9
quicquam in feclarum, proter inane
Regis uocabulum proferebat,
eg -
mm R
-
'

er Opes & potentia regni penes pa-

co an & £
latij pro fedos, qui Maiorefdomus
di Pipinum
cebantur, 0- ad quos fumma impe n»hilp r *« •

rij pertinebat , tenebantur : neque ter y* n «

Regi aliud relinquebatur quam ut RcgIS
,
regio tantum nomine contentus, cri-
Anebant*
ne profufo , barba fubmijfa,folio re- ,
fideret, ac ffiecie dominantis
effinge^
tetflegatos undecunq; uenientesau-

N 7 diret.
"302 V IT A GESTAQVE.
diret^sq* abeutibusrefponfa qu£ e-:
rat doftus,uel etia iuffus,ex fua uelut‘
poteflate redderet : cu prarter inutile
Regis none, er precar iu uiU ftipen-
diu, quod ei praefcttus auU,pro ut ui
debatur, exhibebat: nihil aliud pro-
prij pofideret, quam unam prtparui
redditus uiUam , in qua domu,ex qua
*
famulos fibi neceffaria miniflrantes,
atque obfequium exhibentes ,
paucae
numerofitatis habebat . Quocunque
eundum erat, carpento ibat, quod bu -
bus iunftis , er bubulco ruflico more
agente trahebatur : fac ad palatium,

fac ad publicum populi fui conuen

-

qui annuatim ob regni utilita-

tem celebrabatur, ire,fac domuredire
folebat. At regni admmjbrationem, :

tr omnia, quae uel domi uel foris age

da ac difyoneda erant, prtfeftw aulae
procurabat . Qj±q officio tu cu Hit-
< - <kri-
 I
r
iericus deponebatur , Pipinus pater
CARO H Regis iam uelut h&rcdi - v

tario iure fungebaturiNam pater ei- Carolu* ^

usCarolus ,
qui tyrannos per totam Magni C»
Franciam dominatum fibi uendican - roli auus
1
tesopprefit^ CT Saracenos Galliam tyranjibs ....

Frai,c
occupare tentantes , duobus magnis l?
j

i prtlijs^uno in Aquitania apud Pitta^YzlzJ*

uiumciuitatem y altero iuxta Narbo- no9 fugjJ
«dm apud Byrram fluuiumita deui- uit.
e it , ut i/n Hifraniam eos redire com -
petiere t, eundem magiftrqtum a pd*
0 • f i
y • • /y *•% 4

fre Pipino fibi dimij]um egregie

adminiftrauit :
Qui honor non cdijs

d populo dari quam ijs,

ctnfueuerat,
qui v claritate generis, er opum am

plitudine cdeteris eminebant Hunc . :

eum Pipinus pater CA R O L I Re-'

gis ab auo et patre jibi et fratri Cara
tewanorelittu,fummacueoconcor -
^
t
dia diuifum aliquot annis uelut fui |
Rc
v.
f H

J 04 - -VITA GESTAQVE,
rege memorato tenuiffet , frater ei*
Carolo- us Carolomannus , incertum quibus
mannus de caufiSy tamen uidetur quod amore
9
Magni Ca
conuerfationis contemplatiu<e fuc -
rnJi patu
usfit Mo- cenfus, operofi temporalis regni ad?
nachus» miniftratioerelifta , Romafecotulit
in otium : ibiq; habitu permutato ,mo
nachut fidus 9 'tn mote Soratteapud
; iV
>V’
•

Ecclefid B. Sylueflri confirudo mo-

Are
na&erioyCu fratrib 9 fecum ad hoc uc-
Mutat t* nientibus,per aliquot annos optata
Jem fcdcj quiete pe rfruitur. Sed cum ex Fran~
obiufcr*
cia multi nobilium ob uota foluenda
pcllatio-
ncnif Roma folenniter commearet9 & eum
uelut Dominum quonda fuumprtte*
rire noUet , otium quo maxime dele -
dabantur 9 crebra falutatione inter*
E3i rumpentesjocum mutare compeUuti
Fiam cum huiufcemodi frequentiam
fuo propofito officere uidiffet9 reli •
do monte , 'm Samnium proumcid ai
 ,

CARO&I MAGNI. 30'j

tnonafleriumS, Benedici, fitumm
arce Cafiina feccfit cr ibi quod re-
li quum erat teporalis uite religiofe
c onuerfando compteuit Pipinusaul pjpinuiV
.

per auttoritate Ro. Pontificis ex prae fiunmo

fefto palati] Rex conftiiutus , cum Pontific»
per XV. annos aut eo amplius tricis Re * Fra *
imperaret , finito Aquitanico bcUo co,um cre
,
quodeotra Guaifxriuduce Aquita- "j
Regni*
ni* ab eo fufeeptu per cotinuos IX. fui mori*
annos gerebatur apud Parijios mor - tur Parifi
bo aquat 'mtercutis diem obmfuper- > s a ! ua in?
fitibus liberis CAROLO , cr Caro-
lomanno, ad quos fucccfio regni di- (

uino nutu peruenerat .Praei Jiquide

fatto foleniter generali couentu, am-
bos fibi reges conjlituut, ea coditio-
neprmijfa, ut tot it regni corpus ex
equo partiretur :&CARO LVS '

eam par te, quam pater eoruPipiqus

tenuerat, Carolomannus uero,ea cui -

F#®
 *
-
mvi •- V
_>

30(5 VITA G E Si' A Q VE.

pdtruus corii Carolomdnus prsefdt,
rege da fufci P eret • Sufcept£ funt u-
Caroius ?
’
Alannu* tnnq- conditiones, er p*<H regni di
S» • /> • A« 4
cu fratre uifi iuxta modu fibi propofitum ab
1

Caroloma u troq; reccptaeft:mdfitq; ifia quum

_ A . • •
lio R.c
concordi#,
Ktf ct* fwmrwd difficultate
vnu Pian- / f
. . r . .

tnultis exparte Car olomani [ocie ta-

‘

orum di
Klillti te feparare molietibus, adeo ^ut quidS

aPw!
et id eos bello committere funt medi-
tati . Sed in eo plus fufricionis quam
A.
.
periculi fuijfe ipfe rerum exitus ap-
probam t, cum defudo Carolomdno,
uxor eius cum plijs , er quibufdd qui
ex optimati eius numero primorct
erat, italia fuga petereticr nuitis ex*
g©8&
ijietibus caujis Jpreto mariti fratre9
fcarofo-
fub Dcfyderij Regis Langobardorti
—miinus»
* patrotiniu fe cu libens fuis offerret.
anno re _ i • « a /i i • /i

ern fui Carolomanus quidd pojl adminflra*

’**
jnoruur.
ritur. tiUoWunitcr regmi morbi
tuxQMunitcr bciennio regnti
— decefu > CARQLVS 4%t fratre de-

•fi
ff
 •'
^-'^5”'^ v-V’\'^'•*ii<r‘*
'

r *p
?f.TV
‘ w J"g|
"
CAROLI MAGNT. J07

’’
'defundo y cofenfu omttiu Francorum Carolni
Rex coflituitur. De cuius natiuitate triti 4« PrS
^
/
3

'J rfii- infantia, uel etid pueritia ,quia

ax ke *
cieatutt
neq-fcriptis usq aliquando declaratu
'
;
j)
quiqud modo fupereffe i nue-
efbytiec ‘
J >
#

ttitur,quiboru fedicAt habere noti*

[

tidJcriberemptuiudicanSyddadwt
1

ii (? mores, c£terasq; uit£ iUiwpartcs - 7;

1

explicandas ac demonflandas, omifiii . n "Sj

incognitis trdfire difrofui , i>4 tame,
i ut primo res geflas & domi & forti,
deinde mores c7 (ludia eiusju dere - •

'
gwr adminiftratione et fine narrando, $
*
nihil de ij*yqu£ cognitu uel digna uel
1
|

neccffariafunt prrtermitta. Omnia \ .

^
1 '™ 7
belloruy qgcfiity primo Aquitanicu ^!!”
dpatre inchoatu Jed nondu finitum, IQ ii Aquw
cito pagi pofjc putabatur fra canicui» %
tre adbtfc fci«o cr uuxiliu ferre roga fuit.

* V *o fufirpityrt licet eu frater promif*

fofrufhajjcc auxilio , fufceptd expe-
ditionem
V
•- '
i '
1
r*rT *
•
t
 308 VITA GESTA QVB v 4

ditionem ftrenuijiime executus,noit

prius incepto defidere, aut fufcepto
labori cedere uotuit ,
quam hoc,
quod efficere moliebatur,perfeueri *
tia quadi perfefto fine concluderet»

Namcr Hunolduflui poft Guaifdrtj

mortem Aquitaniam occupare >bet-
lumifc iam pene peraftu reparare te-
tauerat, Aquitania relinquere Vi
- fconiam petere coegit . Qgem tamen
ibi conftftere non fujlinens,tranfmi[-'
fo amne Garonna Lupo Vafconu duci
per legatos madat , ut perfugam red -
datiquodnifeftinc faciat , bello eum
fb expoliaturum, SedLupusfaniori
ufus confilio , non folum H unoldum
reddidit,fed etiam feipfum cum pro -
uincia cui proterat, eius poteflati fub-

^ mifitiCompofitis in Aquitania rebus,

coq* bello finito , regni quoq; focio
iam rebus humanis exempto} rogatu
 - »

CAROLI MAGNI. 3’09

& precibus Adr uni Kom.urbis Epi Bellu C* m -
fcopi exoratus, bellum contra L an 1:0,1 t ° rr ^M
&
gobardos fufcepit quod prius quide
:

4 patre eius, Stephano Papafup *

^
7?
€
plicante, cum magna difficultate fu- 4
^
fceptumefti quiaquiddex primori

busFrancorum, cum quibus conful-

tare folebat,adeo uoluntati eiusreni *
utfeKegem deferturos do -
fi funt-, ,
'

mumj; redituros libera uoceprocU- *

'
tnarent . Sufceptum tamen bcUum efh -

cowfm Haikolfum regem,et celerri -

fwe completum. Sed licet fibi er p<j*ri
te
fccHi fufeipiendi fimilis,ac potius ea- *v '

dem caufa fubeffe uideretur , haud

fi*
mili tamen er kfcorf certatum, er fi-
fle cow&rt cjjecompletum . Pipw#f
fiq uidem Haiftolfum paucorum die -
rumobfidione apud Ticinum compu*
liter obfides dare, er errpte Romd-
tlis oppida at(fc cafteUa reftituere, r> ;

^, 4*4 -
 m 4 'itij f''

cramento fidem dire . Carolm uero

'
r
inchoatum $ fe bellum non prius
t,quam utDefideriutyRegem ,
quem longa obfidione fatigauerat in
'
rditionem fufciperet filium eim
, &
ifum,in quem fyes omnium in-
Unata uidebatur , non fotum regno, --

fed etiam I talia decedere compelle- .

ret, oh Romanis erepti reflitueret,

KuodgauduForoiuliani ducatui pr<e-
i
fettum res nouas molientem oppri-
meret,totamq; Italia fue ditioni fub*

et,fubatteq; filui Pipinum Rc*

eret. Italiam intranti, quam'

Alpium tr an/i tus fuerit,

quantoq$ Francorum labore inuia mo -

ium iugd.w eminentes inxcelufco • 'N'

uli,atq; ajperte cautes fu

bellorum que?*
:
'
S'pt
PfCAROLI MAGNI.
gefiiteuentus memori<t madare,prx-
fenti opere animo ejjet propofitum*
finis time huius belli fuit fubafta Ita

lia, er Rex Dcfiderius perpetuo exi-

lio deportatus, er filius ciiKAdulgi*
, er res a Langobar-
fus Italia pulfus
'
- dorum regibus erepte, Adriano Ro-
, mana Ecclefi£ reftori rcftitute.Poft
eius finem Saxonicum ,
quod quafi
? intermiffum uidebatur, repetitu eft 9
quo nullum neq- prolixius neq; atro -
cius, Eraneor umq; populo laboriofius
fufeeptu ejlQuia Saxo nes, fi cut oes
:

fere Germaniam incolentes nationes,

er natur a feroces, er cultui daemo-

num dediti nojlrceq; religioni cotra -

riu necfc diuina neque humana iura
uel polluere, uel tranfgredi\ inhone-

ftum arbitrabatur . Suberat er cau-

jK fe,qti<e quotidie pacem conturbare
poterant , termini uidelicct no&ri
eril*
 ; s
•
t vi ^ '
JTiX-

512 VITA GESTAQVE.

CT iltorum peni ubicp in plano conti-
gui p rttcr pauca loca , m q«ifc w «ei
fylujemaiores.uel montiii iuga inter -
au?*:
!>#4 , utrorumefr agrot certo limite

» di&ermintnt: in quibus cjedes z? ra-

puit er incendia uicifiim fieri non
ceffabant. Qgibus adeo Franci funt
irritati 9 ut iam non uices reddere, fed
apertum contra eos bellum fufcipere
Carolus dignu iudicarent.Sufceptu eft igitur
u 2X *
f contri cos beUunfiquod magna utrkt-
f an
rus bella 4 UV animofitate, tamen maiore Saxo-
gcfiir, tium quam Francorum damno per co
tinuos triginta tres annos gerebatur
Poterat fiquide citius finiri Saxo-
m '
num hoc perfidia pateretur. Diffici-
~ -

Pu r-r le diftu eft % quotiesfupcrati , ac fup -

plicesReg i fe dediderint, impatafd-
tturos polliciti fint.ob fides qui impe
'
rabatur, ab
fy dilatione dederint ,Ie-
; t
gatos qui mittebantur fufeeperi/nt*
>
'
Ali-
 * < -• .

CAROLI MAGNI. >15

!•
Aliquoties ita domiti & emoUiti , w£
i Cr cultum damonum dimittere, er
v C hriflian* religioni fe fubdere ueUe
promitterent . Sed ficut ad btc faci- &txonu
enda aliquoties proni ,fic ad eadem feror itato
peruertendd femper fuere prtcip i* Caroli vi
4
-

tesiVtnon facile dcflimare pofiis , ad cit fotui*

do.
utrum horum faciliores uerius dici
ti pojfent: quippe cum pojl 'inchoatum
cumcisbeUum,nix annus unus exa-
i' &M fit, quo no ab eis huiufcemodi fit
$ (ta fit permutaticxSed magnanimitas

i Regis 9 ac perpetua tam inaduerfis,

i quam projpcris mentis conflantia,
\ w*
0
nuUa eoru mutabilitate uel umci po-
teratyUel ab ijj qu<e agere coeperat,
,

defatigari . Nam nunquam eos huiuf-

cemodi aliquid perpetrantesjmpunc
y

fij
ferre pajjus esi
dufto, aut per comites fuos
,
quin aut ipfeper
£
r mijfo ex-
t ercitu perfidia ulcifceretur, et digna
.

O ab eis
 JH-5 8
J14 VITA tftiTAV^yB
*& eis poenam exigeret : donec omni-
bus qui refidere [olebant profliga^
tis , er in fuam poteflatem redattis.

decem Komi/nu millia ex ijs qui utraf*

queripas Albis fluminis incolclantf
cum uxoribus et liberis [ub latos tri-
jlulityer huc atq; illuc per Galliam
Cr Germaniam multimoda diuifwnc
'i
diflribuit , Eaq; conditione i Rege
propofita,erab illis fufeepta, traftX
per tot annos bellum conflat effe fi -
nitum.ut abiefto ddemonum cultu, er
relidis patrijs c&rcmonijSy Chriftia-

\ tue fidei atq ; religionis [aeramenta

perciperent: er Francis adunati, unm
cum eis populus efficerentur. Hoc
bello licet per multum temporis f\'pa -
cium traheretur Jp[e non ampliiiscti
vofte quam his acie c6flixit:[cmel iu
X h a rronte qui Gfncggi dicitur j/n lo-
to Ihictmelk nominato : c7 iterum

i
 -

C AROLI MAGNI. pf
apud A fm fluuiunt, c7 hoc uno mc-
fc paucis quocfj mterpofitis diebus .
His duobus prtlijs hoftes adeo profli
gatiac deuiftifunt, ut ulterius Rege
necfc prouocarc, neq; uenienti refifle
re^nifi aliqua loci munitione defenfi,
auderent ,Plures tame eobetlo ti ex
nobilitate Francoru
q Saxonum , CT
funfti fummis honoribus uiri , cofum -
pti funtitademcj; anno tricejimo ter-
tio finitu eSI : Cii inter im tot ac tanti

'vn diuerfis tertaru partibus bella co -

tr aFr ancos cr exorta fint , er/ofer-
tia Regis adminiflrata ^ ut merito in -
/
tuentibus in dubiu uenire poJ?it,utri
i/n eo aut laboru patientia , aut feli-
citate potius mirari conueniat . Nam
biennio ante ltalicu hoc beUufum -

pfit cxordiumiet cu fine mtcrmifio

ne gerere tur9 nibil tame ex ijs qute ali
iubierantgereia , dimiffum autuU ,

z O
lainpartc
p
f- i- jl^ VITA G6STAQVE.
Carolus, la in parte ab sque opero fo ccrtmi -
prudetta cej]atum eft.Nam R exomniu qui
& amnii
fua £tdtc gentibus dommabantur.o*
magniru m f • » m *» • %

dire prsc» P ru^ cnt ^ maximm.ct animi magni-

ftantiisi tudine pr deflantifimus , nihil in ijs9
mus. qutuelfufcipienda erant uelexeque
ddydKf propter laborem detreftauit,
E aut propter periculu exhorruit. Ve-
rum unumquodq fecundum • fua qua-
*
litatem, er fubire tr ferre doftus,
*tiec bl aduerjis cedere , wec w projpe
risfalfo blandienti fortuna affentir,e
folebat. Cm enim afiiduo ac pene
Expedi.
contmuocum SaxonibusbeUo certa-
tio Varoli retur, diffofitvs per congrua confi-
in Hifpa- niovum loca prdtfidijs , Hifraniam
niam. <jtum maximo poterat belli appara -
tu aggredituriftltucfcPyrenti fupera
to, omnibus qu£ adierat oppidis atefc

cafletlis m deditionem acceptis faluo

atque incolumi exercitu reuertitur .
—
:

*• Procter
 V CAROLI MAGNI.
Vi
317
i Procter quod inipfo Pyrenxi itigo

f
fconicam perfidiam parumper in ‘re -
6 deundo cotigit experiri Nam cum :

:i'j agmine longo , ut loci cr angu(iiaru *

-
j fitus permittebat , porre ft ut iret ex
ercitus,Vafcones in fumnti motis uer*
p

; fice pofit is ‘tnfidijs ( efl enim locus ex

p. opacitate fyluarum \ quarum maxima

i efl ibi copia , ifl/i dijs

ponendis oppor

\l
tunus ) extremam impedimentorum
partem er co* <J«i nouifsimo agmi-
I
i ne incedentes , fubfidio praccdcn-
# tc$ tuebantur . ,
defuper incur[an~
0 te* , ita [ubiettam uallem dcijciuntt.

f
confertoque cum eis prxlio , ufque
jt ad unum omnes intcrficiuntiac di -
ifi rrpfw impedimentis , noftis bene-

!fj'
/icto , «w inflabat , protcftiy
tji /«mm4 c«m celeritate in diuerfa du
1
<
/perguntur. Adiuuabat in hoc fafto
r Yafeones et leuitas armor u,et loci in
t >_ O 3 fluo
 t-
*
'•wi
-
:
Y * . V/jj

31*8" VITA GESTAQVE

q«o res gerebaturJitus.Econtra Eri-
$
co$cr*rmorugrmtM> ’& loci ine-
f

I
"v
quitas per omnia Vafconibm reddi «
Duces qui dit impares. Jn quo prdio Eghartus
i
dam infi'
rfg l<e mcw/rf prtpofitut , A nshelmus
^ Ir^nfidijs
Comc5 P^ dtl i^ RutlandusBritan-
Vaiconu nicilittorispr*fettus>cum alijs co-
jercunf. pluribus interficiuntur .Neque hoc
fattum ad prtfens uindicari poterat
quia hoftisre perpetrata ita dijper-

fus efl , ne fama quidem remaneret,

ubtnam gentium qu*ri potuiffet. Do
A*5
tnuit eyBrittones, qui ad occidente

in extrema quadam parte Galli* fu-

mm per littus Oceani refidetes, di&o au-
> '
dientes non er ant:miffMn eos expe
II *

dit toney qua cyobfides darey O" qu*

Latoius
imperarentur fe farturos polliceri co
§£
w tu
ingredi-
nlLT ^ f
ftdim
unt - Vfc A cum
P°fte
mgreffut, ac per
exercitu
Romam
m
m tur. iter agens , Capuam Campani ur-
,L
<
icm
 C ARO H MAGNI. 3*9
bem accefiit: atq; ibi pofitis cafiris,

bettum B eneuentanisM fefe dederet,

Pr£uenit hoc dux
mcommmatus efl ,

gentis Aragifus , Rumol

filios fuos
dum V Grimoaldum cum magna
pecunia ohuim Regi mittens , ro-
git ut filios obfides fufc ipiat, feque
cum gente imperata fdtturum polli-
cetur pr&terkoc folum,fi ipfe ad
:

confredum uenire non cogeretur .

Rex mugis q animi
utilitate gentis

ei9 objilnatione confidenti,®* obfi-

des fibi oblatos fufccpit,ei ut adeo

fpeftum uenire non cogeretur, pro

magno munere concefiitiunocfc ex fi *
Ujs,qui minor natu erat , pro objide
retento , maiorem patri remifit : le-

gatis q; ob facramenta fidelitatis a Br

neuentanis exigenda dt<£ fufeipien •
da cum Aragifo dimifiis , Romam, re-
dit i confumptisque ibi in fandorum

p . *
 po VITA GESTAQVE.
veneratione locorum aliquot diebus
b
ptioaricu ^ GaUiam rcuertitur . Baioaricu de-
bellum.
inde bellum er repente ortum, cc#
leri fine completum eft :
quod fiiper-
bia jimul ac focordia Tafiilow ducis
x excitauit : Qgt hortatu uxoris , quae
filia D cfiderij Regis erat y ac patris
* exilium per maritum ulcifci poffc pu
w iabatjuntto foedere cum Hunis> qui
Baioarijs funt ab oriente contermini
non folim imperata non facere , fed
beUo Rrg eprouocare tetabat. Qwo-
rum contumaciam , quia nimia uide-
batur , animofitas regis ferre nequi-
uerat , ac proinde copijs undique co -
tradis, Baioariam petiturus ipfe ai
rK
Lechum amnem cum maximo uenit
exercitu is fluuius Baioarios 'ab A-
Icmannis diuidit : Cuius in ripa ca -
ftris collocatis ,
prius quumprouin-
ctim intraret > animum ducis per
legatos
 ~

CAROLI MAGNT. i
tegutos {latuit experiri . Sed iUe per-,
ti/nuciter agere nec fibi nec genti u~ .

jtile rutus , fupplex feregi fubinife ,1

obfidesqui imperabantur dedit l in-

ter quos gr filium fuum T heodonemi
datu infuper fide cum iurumentOy.
quod ab illius poteftate nemini de-
feftiontm fuudenti ajfentire debe-
ret. Stcque beUo y quod quuJi maxi
-mum futurum uidebatur^celerrimu*
ejl finis impofitut* Tufiilo tamepofi-
modum ud Regem euoputus ,
neque s
redire permiflus, neque prouincix
quum tenebat ulterius prxeffe, fei.
Comitibus ad r egedum commiffueft*
His motibus itu compofitis r Sduuisy
qui noftru confuetudine Vuil/i , pro Bellli Scfa^

prie uero , hoc efl,fua lingua VueUt ^O o* cuin -

*

tabi dicuntur , illatum e ftbeUumi w

quo&Saxpnes uclut stuxiliares in-

ter exterus nationes, q.ux Regisfign*

o j
 322 VITA GESTAQVE.
iuffit fequebatur, quanquam fida (J
minus deuota obedietia militabant.
Caufa belli erat,quod Abotritos, qui
cum Francis olim foederati erant, af-

fidua 'murfionelacejfebant , nec iuf-

fionibus coerceri poterant Sinus
quidam ab oceano orientem uerfus
porrigitur, longitudinis quidem in-
comperte , latitudinis ueroqu&nu-
'
fquam centum millia pajfuum exce-
dat 3 ciim in multis locis contradior
biueniatur : Hunc multe circumfe-
ient nationes. Dani fiquidem o*
Sueones ,
quos N ordmannos uoca -
C? feptcntrionale littus, cr om-
nes in eowfulas tenent . At littus au -
ftrale Sclaui cr Aijfii, CT altrf diuerft
incolunt nationes: inter quos uet pr&
cipuifunt,quibus tunc aKege bettum
inferebaturVuelatabi : quos iUe uni
tavtu, qua perfc geflerat expedi-
jj
vrv Uo»e
 ' * '

*Tfl
Tjfc -
|C? J-'*vV S
jt C AROLI MAGNI. J2J
fio«e ita contudit dc domuit , wf «I-
r

f,
tcrius imperata facere mrnime re- v-
4

i
nuedum iudicarentMdximum omni-
»i
um quae ab itio gejlx funt bellorum,
profer Saxonicum huic bello fuccef- Hungart-
f

fityiUui uidelicet,quod contra Aua-<um belli

8

i
m Jiue Hunos fufceptumeft, quod 8 annis dii
ille cr animojtus quam c<etera ras > in 4tio
, er
lottge maiori apparatu adminijlra-
cota -
a>M*^ TS
*
uit.Vnam tamen perfein nobilitas
*
am ndhanc prouinciam
0 eagcs tum cumini*
~

incolebat , expeditione feciticaeteras nita popu

*
filio fuo Pipino ac prafeftis prouin mu,t,tl1
<
i
eri
cwrw , Comitibus etiam atq; legatis ? ~
Ut
r
pcrfidedas commijit. Quod cu abijs -

t
8'
Jlrenuifiime fuijiet adminijlratum .
ottauotandeanno copletuejl.Qyot
f
4 prfilia in eo gefla, qudtum [anguinis v
v 7 *
a
ejfufumfit, tejlatU r uacua omni habi )

tatore Pannonia^ loc 9 in quo regia

ri

i*
Cagani erat, ita defert 9 ,ut ne ueftigiu

f O 6 quidem
 ,

*/
Jf’ XVrtx'
Vj-r

524 VITA GESTA QVE.

K
quidem in eo humati# habitationis
appareat.Tota in hoc beUoHunorti
nobilitas pcrijt, tota gloria deciditi
omnis pecunia creongefti ex longo
fisssTV’--
tempore thefauri direpti funt •
vK
Aii

i:
uUum bellum contra Francos exorti
humana poteft memoria recordari ,
Franci
quantum iUi magis ditati cr opibus audi
ditatf Hu funtiquippe cum ufqueiriidtcmpo-
Vf gaticaprs
ris pene pauperes uiderentur , tanti
4*. auncrargentimregia compertum,
S&l
tot ftfolia pretio fa in pfalifs fublata,
f-

/•r -/ ut merito credi pofjct , hoc Francos

H unis iujle eripuif)e,quod H uni pri-
usalijs gentibus miujle eripuerant .
»r-.

Duo tantum ex proceiibusFrancori

r<r eo bello perierat, Friem dux Foroiu
fr-»

..
Hannifin Liburnia iuxta Tarfaticam
maritimam duitate 'mfidijs oppida-
norum interceptus , c? Geroltus Ba-
ioarit prafeftus 'm Pannonia y cUm
t contra.
 7S.v

K WmmSSm_ Ifcyggv Oflk». \^“«STSP‘ t

CAROLI MAGNI. "j2f

confr* H unos proeliaturus aciem in-

firueret^incertu d quo , ckw duobus

tantum qui eum obequitante acfjn »
gulo; hortantem comitabantur > in-
terfettuseft* Coeterum incruentum, *sj

j'
pene Fracti hoc beUufuit,et projper
rimu exitum habuit , tumet fi diutius
fua magnitudine traheretur : Poft j
quod er Saxonicwn fu* prolixitati
conueniente finem accepit Bohcemi^
JK
cum quoque ej H ilmnicum ,
qu* ' :

poftea exorta funt 9

diu durare non
potuerunt : quorum utrunque duftit
Caroli iuniorti , celeri /ine completu
^
hoemicu
^
cft.Vltimum quoque contra Noni- at<j 4 Hili*
W4«oy,qwi Dani uoedtur^primo pira nonicun**
ticd exercentes, deinde maiori cla/Je
.UttoraGiUixatfy Germani* uaftan*
tes, beUufuJceptuefl , Quorum Kex Danicum:
9 9 ItcIIuxii#
Godefrid adeo uana fpe inflat
Ut totius fibi Germani* promitte-
- Q 7 rct
 u 326 VITA GESTA QVE.
retpotejlatcm. Frijim quoquej%X
Saxoniam haud aliter atque fuas
prouincias xjiimabatAam Abo tritos
uicinos fuosin fuam deditione rede -
gerat y Um
eos fibi ueftigales fece-
• ’£'*•'

ratilattabatetiafe breui Aquafgra-

'i

>1/
M -i Tj.
ni ubi Regis comitatus erat^cum ma-
ximis copijs aduenturum • Nec di
yV-gy!
jiwfl'* cjm* quamuis uanifiimis omnino fides
9 abnuebatur , putaretur tale ali -
Caroluf
*
Fracia
xepnauit
mor ^ pr£uentus:Nam d proprio fi-
awnis 47# fellite inter fedus CT fu& uiU , CT
,

fcelli <i/c mc boat i /i«f ro accelerauit.

H<ec funt bella qu£ Rexpotentifii-
.fe >

i'
mus fer annos XLV 1 1 .tot enim an-
nisrcgnaueraty i/ndiuerfis terrarum
partibus fumma prudentia atque foc-
licitate gef it. QuibusregnumFran
Eg> >> >*
coru, quod p oft patrem Pipinum ma-
gnu quidem &forte [ufeeperatyita
 'CAROLI MAGNI, 3*7
•

nobiliter ampliauit, ut pene duplum '

(

iUi adiccerit . Nam cum prius noti

tunfplius quam ea pars Gallia: quae

er Liger im, oceanum
intra Rhenum
eque er mare Balearicum iacet er
pars Germania que intra Saxoniam

(j Danubiu,Rhenumq; <tc Sala fluui

um,quiTuringosetSorabos diuidit,

pofteaa Francis , qui Orientales di- Carolui

. cuntur, incolitur : er preter hac Ale
ad regni Franco
manni at f, 13 aioarij

ru potejiatem pertinercnt,ipfe per*

^ (

bella memorata primo Aquitania er

Va,'conia, totumq; Pyrenaimotisiu

gum.er usq; ad Hiberum amnem,qui
apud N auarros ortus , er fertilifii-
mos Hijpanix agros fecans, fub *D er *
tofe ciuitais moenia Balearico mari
-

mifcetur, deinde Italiam totam , que

ab Au gutta Pratoria usq; 'm Calabri
am tnfercorem,tn qua <Swor« ac bc
neuenti
 Nbr a
iflE? >. i. 'i

'fSwrwB
528 VITA G ESTAQVE-
neuentanorum conflat effe confinia*
decies cetum O" eo amplius pajfuum
millibus logitudtyie porrigitur. Tum
Saxon iam, que quidem Germani#

y ars non modica eft , cr ad eam qu#

i Francis molitur , latitudine du- <

pla putatur y cum longitudine pofSit

effe conjimilis . Po& quam utraque
Pannoniam , & oppofitam in alte-

nt D anubij ripa Daciam, Hiftriam

quoque er Liburniam atqueDalma-
tiam,exceptis maritimis duitatibus,
quas ob amicitiam er iunftum cum
eo foedus, Conflant inopolitanum Im-
peratorem habere permifit . Dein-
de omnes barbaras ac feras hatio*
nes, que inter Rhenumdc Viflulam
fluuios , oceanumque er Danubium
pofitae ylingua quidem pene fintiles,
i

- moribus ucro atque habitu ualde dif-

[miles, Germmi incolmt,it4 perdo,
& * tmutft
 :

;I£*v v

CAROLI MAGNI. 329 :

'*
eas tributaria effecerit I n* 4
* ter quas feri pr&cipuifunt Vuelata-
.
„
* ii,Sorabi y AbotritiZBoboemi,cumeis
~
namque conflixit , effero* quarum -
;

f multo maior cil numerus, in deditio-

i nem fufcepit . Awxtf etiam gloriafn .
—
f. regni fui, quibufdam regibus ac gen-

f tibus per amicitiam fibi concilia-

Ii» „tis. Adeo namque Adelfonfum Gale-
is ti* atque Afluriae Regem /ibi fo-
ti cietate deuinxit , i* cww <ti eam
«f
(i uel litera uel legatos mitteret , «6»^ _

* . aliter [c apud illum quam proprium^ c p cr#

ir /««m appellari iuberet+ Scotorum
i quoque Reges fic habuit ad fuam «o-peratori*
luntatem per fuam munificentiam uf(
l
ue
i|.
^ _
Gr
l
5

inclinatos .ut eu nunqua aliter (jKam *j

C
^f
i Dominuftquc fubditosac fer uos cius pnnc jpQ
U
pronuntiarent, Extant EptftoLe ab terne ami
vjsadeumiffe, quibus huiufmodi ciciaquax*
j| af
t fori< erga iB£ indicatur . Cum ca *
i
. ;
Aaron ; ;
 •

5JO ^riTA GESTAQVE,

j
Xaron rege Perfarum j qui , excepti
\ndid, totum pene tenebat Orientem,
talem habuit in amicitia cocordiam,
ut is gratiam eius omniu y qui in toto i

orbe terrarum eranty rcgumacpri/n- \

cipum amicitie preponeret , folum*

que illum honore ac munificentia fi-
bi colendu iudicaret : ac proinde cii
legatteius quos cum donarqs ad fa-
cratijiimum Domini ac Saluatoris no
ftri fepulchrum locumq; refurreftio*
nis miferat , ad cum uenifjent y er ei

Domini fui uoluntatem indicajjent,

ttonfoliim que petebantur fieri per •

tnifit/ed etiam facrUm illum zrfalti-

tarem locum,ut illius poteflati aferi -
bcretur^conccfiit : er reuertentibiti

legatis fuosadiungens, inter ucftes et

aromata et ceteras orientaliu terra*
.

rti opes,ingentia illi dona tranfmifit%

cum ei paucos ante annos eu que tue
folunt d
I

t ma wj in i.

foliam habebat roganti mitteret ele*

\
pbantemAmperatores etiam Confla*
i
tinopolitani, Nicephorus , Michael
i|
CT Leo , ultro amicitiam crfocie-
tatem em expetentes ,
complures
ad cum mifere legatos t cum qui~
hus tamen propter fufeeptum i fe
\ Imperatoris nomen > cr Qb hoc ei

\
quafi qui imperium eis eripere ucl-
'
let, ualde fufjpftum, foedus firmifii-
w
i

) mum flatuit, ut nulla inter partes

i iuslibet fcandali remaneret occajio »
jj
Erat enim femper Romanis e? Gr^
f.
cis Francorum fujfrefta potcntid:Vn-

(. dee? ittud Grtcu extat P rouerbiu.

h rop <pi\o/j'ixn > 7 u™-
I vaovutx^ QiP c% * n cu amicu
i do regno ej fubigendis exteris natio habe as, vi
n*
;* nibtisexifteret in huiufmodi occu
cr
^la ,ca
pationibusquotidie ucrfiretur, opera
•

\\)
; tame plurima ad regni decore et uti-
Irtaiem
 --
rHR* r
7\^y*/T . Y~

,s>c»
5^2 VITA GESTA QVE
SS8S9! v
diuerfts iq locis
: Itfaftrnr p ertmentia ,
v. inckoauit, quidum etil cofummauitr
rr /fj
•, Inter qu<e prjecipua fere non imme-
rito uidcri po jfun f, bajilica San&£
r
Dei Genitricis A quifgrahi opere mi
rabiliconlbruttd et pons apud }
MogS
C a
tttcum in Rheno quMgcntorupaffua
•
li^
icia.
longttudipts ( h<i UU e)l ibi fluminis
latitudo)qui tamc uno ante quum de
cederet anno, inccnditconfUgruuit :
nec refici potuit propter fcflin«tutn
cius dece ffum:quurt quum in ea medi -
tutionc ejfet^utpro ligneo lapideum
reftitueret.lnchoauit et palatia ope-

, unum
ris egregvj huud longe uMo-
guntiuco iuxtu uiUd cui nomcefl I »-
Eoas Vui
gelhcim:alteru Nouiomagifip
'
V
- 1*'
f ulcf.uuiu ,
qui Batuuoru infulam i
parte meridiana prtterfluit . Prtci-
toto
p uc tanic jedes fueras ubicuncj; in
regno fuo uetuflate coUapfuse operit^
Po#r,
ira
f
 t CAR OLI MAGNI.
Pontificibus er patribus , ad quorum
j

j,
cur* pertinebant ut reflaurarentur
\mperauit, adbibens cura , «t impera-
ta perficerent. Moli tus cft clafjem-co
{

•
tra Nordmdnos^dificatis ad hoc na*
•
uibus iuxta flumina,qut er de Gallia
? etGermania feptcntrionalc influunt
occanum: er quia Nordmanni Galli*
. cum littus atcp Germanicum afidua
v infefiatione uaflabant;per oes portus
•
Cr o/iia fluminum ,
qua naues recipi
poffe uidebanlury (lationibus &ex+~
I*

cubus difoofitiSy ne qua hoflis exire

f

poffetMi munitione prohibuit. Fe-

cit idem a parte meridiana in littore
prouincije Narbonen/is ac Septima -
\
' nixytoto etiam ltali<t littore ufq; Ro
» mam y contra Mauros nuper piratica

GaUta at<fc Germania 4 Nordmanni*

i
i'
dic

•
• %
 .

If #\

3?4 VITA GESTAQVE. J

diebus fuis affeda eft : pr&ter quod

CentuwU* ciuitasHertruri£ p j>di-
'Hi

WK tionek Mauris capta atq; uaflata efl•

Et ]/n Vrifia qu<edam infui £ Germani-
co littori contigua , k Nordmannis
depradaUfunt . T<tfrme#m in taen*
1
do er ampliando fimulq ornando re-
;

>47 •/>./*£
gno fuiffe conjlatiCuius animi dotes,
er fUm .:ro in qualicunq et profue-
*;7^: ro er <: mer/b mvrtw con flant iam,c£
V *;•• teracf; ad interiorem atq domeftici
•

uitam pertinentia, hinc dicere exor*

Caroli j>a diar . qfPo/imortem Patris cum fra-

tientia
'

tre regnum par titia, tanta patientia

quanta» Jimultatescrhwididm eius tulit, ut
omnibus, mirum uideretur,quod ne

ip// .'!
1
• r" v ,
ad iracundiam quidem ab eo prouo-
cari potuiffet.Deindccu matris hor -
tatu filiam Defiderij Regis Lango-
bardorum duxiffet uxorcmfincertum m
qua de caufa pvjl annum repudiauit,
C7
 ,

\ CAROLI MAGNI.
i tpHildegardim dc gente Sucuorum
i pr<ecipu<e nobilitatis focmmam, in mi *

f,
trimonium accepihde qua tres filios,

i'
{
Carolum uidelicet , Pipinum er L udo
i , B er
uicu, totidcq; filiMyRotdrudim
i tam Gislm genuit.Habuit erfilia*
et

f trcs,Thedradam H ildrudim er Ro^

tH
thaidem : duas de. Faflrada uxore,
|t cie Orientalium Francorum , Ger
,0
manorum uidelicct gente erat: tertia

jt)
de concubina quadam, cuius nomen
cp
modo memoriae no occurrit . D efun-
tta Fa/lrada ,
Luitgardirrl Alemanni
0 duxit, e qua nihil liberorum tulit .
t Poft cum mortem quatuor habuit co
1
cubinas,Mathalgardim fcilicet,qu<€
i peperit ei filia „ nomine Rothildim :
f Gerfulvdd Saxonici generis, de qua ei
r nomine Adeldrudis nata eft er
filia :

i\
Reginam,qudeeiDrogonemzrHugu
fy
gcnuiticr AdeUuidam , ex qua Tfce-,
dcrichum

i
 ,

#6 VITA GESTAQVB*
derichum procreauit. Mater q uocfc
\ em B ertrada tn magno apud eu ho-
nore confenuit: Colchat enim ea cum
;
*.

'i fumma reueretia,ita ut nuUa unquam

inter eos Jit exorta difcordia , prtter
in diuortio filice Dejiderij Regis%
quam ilU fuadente accepcrat.Decef
jit tandem pojl mortem Hildegardis,
cum iam tres nepotes fuos , totidemefc
neptes in filij domo uidiffetiquam ille
in eadem bafilica.qua pater jitus eSl,

CaroH pie apud Sanftum Dionyfium, magno fc*

taiinma- c it honore humari? trat ei unica fo*
ioro
ror nomine Gisla a puellaribus annis
xem
religiofic conuerfationi mancipata
quam fmiliter ut matrem magna co-

luit pietate ;
qu<t etiam paucis ante

obitum illius annis, in eo quo conuer~

- fata efl monaflcriojccefiit . Liberos
fuos ita cenfuit injlituendos , ut td fi-
9
tyqnepot es primo liberalib ftudys,
quibus
 m CAROLI MAGNI,
quibus cr ipfe opera dabat, erudire*
tur, Tu filios, quam primum aetas pa- Carolui
Ik
tiebatur,moreFrdcoru equitare, ar- vei prolei
•tt
tnis ac ucnationibus exerceri fecitiFi inftitui cu
ij
lias uero lanificio djfuefccrcycoloqiac raui8>
[ff

fufo,ne p otiu torperent, operam im- ,

<$
pendere, atqj ad omne honeflate eru-
A diri iufiit . Ex ijs oibus duos tantum
fi &
;• filios er unam filiam prius quam mo-
,

reretur amifltXarolu qui maior na-

,
«i
tu erat, crPipinum,quem Regem Ita
fi
Iti profecerat, Rotdrudim quo filia-
sf|
rum cius primogenita ,& Conflanti-
c|
no Graecorum Imperatori deflonfat*
0 erat . Quorum Pipinus unum filiu fu-
Pfj
umBernbartum , filias autem quin#
0 Adelhaidem , Atalam , Gundradam ,
0 Bcrtaidem ac T hedradam fuperftites
f reliquit . In quibus rex pietatis fuae
(fi
praecipuum documentum oftendit, cu
Ii
filio defunfto nepote patri fuccede-
MU
P re$
•9
 iT»

||||f§S .
s^sicTi t$
v,: -r,
f* /’
. r.
*«
re, er neptes i n ter filiaifuai educari
feciffetMortestfxlioru ac filiae prontA
3|Sr * *^~4|

gnanimitate , qua excellebat , ffiww

patienter tui impietate uidclicet^qua
~
: ;
?

«on mtWtf in (ignit erat , copulfus ad

Cardus tachrytitds . NiZcidto f tw fibi Adria -

in ujovcc ni Potificisobitu^queamicupraecipu
Adriani umbabcbatjic fleuit ac fi fratre aut
Komani
cbarifiimu filium dmifijfet. Eratc*
"Font^ncts 4 . . , ,, ,
. t .

•
antum mmmamicitys optime temperatui,
- ioiuic. fiW cr facile admitteret , er co«-
colebat que fan-
ftdtifiime retineret :

. difiime quofcunq hdc affinitate fibi •

coniunxerat.Filioruzr filiarum tan-

. f£ in educado curam habuit, «f hk«-
qua domi pofitut fine ipfis c<enaret9

nunqud iter fine illis faceret -Ade qui

. tabanteifiUj, filice uero pone [eque*
bantuTiquarum agmen extremum ex
fatcUitum numero ad hoc ordinati 1
•
tuebantur Qg£ <w# pulcherrima
^ *

IJJGC
*
.

•
fffentf

i
 i
CAROLI MAGNI.
i
eJfent,crabco plurimum diligeren-

i
mirum quod nutlam earum cui-
tur,
i

i
quum aut fuorum,aut exterorum nu-
a
ptum dare uoluit:fcd omnes fecum
Jl
us% ad obitu fuum in domo fua reti-
nuit : dicens fe earum contubernio
carere non poffeiac propter hoc
licet alias
foehx , aduerfe for tunc
ii

malignitatem expertus eH quod

f ;

tamen' ita difiimulauit , acfidcijs

u
nunquam alicuius probri fufficio
#
orta uel differfafuiffet . Erat ei fili-
us nomine P ipinus , ex concubina <f-
5
ditus , cuius inter ceteros mentione
nullam fetimus , facie quidem pul-
i
cher , frd gibbo deformis is t u Pater
;

bello cotra H unos fufeepto in Baioa -

?
ria hyemaret ,
<egritudinc ftmulata %
f cu quibufia
'

e primoribus trancoru,
qui fibi uana promiftione regni iUu-

f
i
ferant, aduerfus patre cS iurauit,que
P 2 pofb
 54° VITA GESTAQVE. 1

poft fraudem de te Clam , er dam-

nationem coniitratorum > detonfum
Prumia religiofe uit <&,
in coenobio
iimque uokntem uncare permi/it • ij

FaCta ed er afw prius contra eum

in Germania ualida coniuratio : cu-
ius autores partim luminibus or-
bati , partim membris incolumes,
omnes tamen i/n exilium aftifunt : ?

X_. neque ullus ex cis interfeClused^ ni-

Carolus fi
tres tantum , <jwi ciimfene comr
vti Coniu prehenderentur ftriftis gladijs de-

am°mort£
tr a&arif,
fcn ^mnti ^ uos otiam occidifjent,

V** a ^ tcr co *rccn non poterat y in*

terempti funt . Hdrwm fame coniura -
tionum Paftradje regina; crudeli-
tas caufa er origo cxtitiffe credi-

tur . Et idcirco m ambabus contra

Regem confpiratum cft : tfwid «xo-
J

rtf crudelitati confentiens , 4 /w£ rnt-

fwne benignitate ac folita mdfuetudi

6* CAROU MAGNL 541 •
*

I» we immaniter exorbitiffeuidcbatur•
4 C<eteriZ per omne nite /«<e fepw ita
m cu fummo omnium amore at% fauore
A er domi er foris conuerfatus eft , wt
i# nunquam ei uel minima iniuftjc cru~
i:» delitatis notaaquoqudfuiffet obic*
fta< Amabat peregrinos, et
eorum /ii*
P, t 1 Ca*
Capiendorum
9 r magnam habebat c «- | ^
j , ® 1 • .
roli mpe*
$ r^m : <<aeo ,
wf eorwm multitudo non
reg r jn 0 ,,
A' folum palatio , uerumetiam regno vr-

iffl*
non immerito uideretur onerofu
Ipfe tamen pro magnitudine animi
huiufcemodi pondere minime gra-
iW vabatur : cum etiam ingentia i/ncorn^
tnoda laude liberalitatis ac bonae 4

tA fam<e mcrcede compenfaret Corpo- .

jA re fuit amplo Atque robufto, flatura

Carolicot
(d» eminenti, qua tamen iuftam non ex- pori s de-
cederet i nam feptem fuorum pe- fcnptio,
dum proceritatem cita conflat habu
ii iffe figuram: Apice capitis rotundo,
t
P S oculis
 -

VITA G£$TAQVE
oculis pragratidibus ac uegetis f
na fo paululum mediocritatem exce-
dente, canicie pulchra , facie Uti
CT hilari : unde formt attthorftac

ac dignitas tam ftanti quamfedentt

plurima inerat. Quanquam ceruix
obeja cr breuior ,
ititer c proieitior
£
(rideretur , tamc harc cceteroru mem-
brorum cjckbat squalitas : inccfiu

firmo , totacfc corporis habitudine

uirili : Voce clara quidem ,fed qua
minus corporis formet coueniretiVt
letudine projpera , praeter quod an-
tequam decederet , per quatuor an-
nos crebro febribus^rripiebatur:
ad extremum uno etiam pede claudi
caret : er tunc quide plura arbitratu
fuo quam medicorum conjilio facie-
bat: quos pene exofos habebat , quod
ei in cibis afft,quib* affuetus erat, di

mitterent elixis alfuejiere fuadcbdt.

Bxer-
 r
»
*
€ AROLI MAGNI» 54?
J
4
Exercebatur afiidue equitando ac ue Exerciti*
i
nado y quod iUi gentilitia cratiqa uix Caroli.
c
uUain terris natio inuenitur,qux in
i
hac re Francis pofiit (cquari. Delefta
batur etiam uaporibus aquarum na-
i :
turaliter calentium, frequenti nata •
i
tu corpus exercens : cuius adeo peri-
u
U r
tus fuit, ut nullus eiiufle potuerit
i
proferri :ob hoc etiam Aquifgrani
kr
I ,
regiam extruxit , ibique extremis
H
ttitee annis ufque ad obitum-continuo
f habitauit : er non foliam filios ad bal-
,;
r.
neum, uerim optimates er amicos,
I* .
aliquando etiam fatettitum er cu-
f
1
ftodum turbam inuitauit, ita ut non-
i
nunquam centum uel eo amplius ho< '

i
mines una laumntur .Veftitu px- Velhtus
i trio hoc eft Francico utebatur izd GaroJi.
y

i
corpus camijiam lineam, er foemina-
$
libus lineis induebatur : deinde tuni- " *

cam>qux limbo ferico ambiebatur ,

P 4 c
{J
 -

344 VITA GESTAQVE.

& tibialia: tumfafciolis crura, &
f edes calciamcntisconflringelat: er
tx pellibus lutrinis thorace confe-
|
fto, humeros ac pett 9 hyeme muttit - '

h at. Sago Veneto amiftus, ergId- .

dio femper accinftus , cuius capu

lus acbaltheus aut aureis aut argen-
teus erat: aliquoties & gemmato e n-

fe utebatur :
quod tamen non niji in.
4
praecipuis folennitatibus, uelftquan* \

do exterarum gentium legati uenif-

fent , faciebat . Peregrina uero in-
dumenta quamuis pulcherrima re-
fluebat, nec unquam eis indui patie-,
baturiexcepto quod Rome femel A-
driano Potifice petetc,et iteru Leo -
ne [ucceffore eius fupplicante , longa
tunica et chlamide amiftuSyC? calce-
is Romano more formatis , indueba-
tur . \n folennitatibus uefteauro te-
xta} ct calo umet is gematis , & fibula .

aurea .
 ,

,1
CA R OLI MAGNI. 34^
duret fagum djtringcnte : diademata
quocfc ex auro er gemw ornatus, ince
debat : alijsaut diebus habitus eius
paru a cornum ac plebeio abhorre- ;
bat.ln potu cr cibo temperans,fedin .

potu teperantior: quippe qui ebrie-

c^toU**'
tdtemqualicunfy homine, nedii in fe'
ac fui* plurimu abominabatur :Cibo'
;

ii
enim no adeo abftinerepoterat,utfe , - *

pe quereretur nox id effe fuo corpori

ieiunia.Conuiuabaturrarifiime ,o
t
J
hoc praecipuis tantufolennitatibusj
tuc tame cum magno hommu nume-
ro.Ccena quotidiana quaternis' tanti
ferculis praebebatur, prtter affam^ .

q ui uenatores uerubus adferre folc~

bdt , qua iUc libentius quam uUo aliw 7; .

cibo uefcebatur.inter cccnadu aut &

liquod acroama, aut Xeftove audiebat* \
Legebatur ei hiftoriee , cr antiquoru'-
Regu gc/la.Deleftabatur et libris S.
P 5 Auguftii>-

/
34*> VITA G E ST A OVE-
Auguftini , prtcipue ijs9 quxde Ci*
uitate Dei infer ipfit> Vini & ois po-
tu* adeo parcus 'm bibedo erat, ut fub
teend raro plus ter biberet Afflate

ooft eibu meridianti

pomoru aliquid
-
umens ac femel bibens, dcpofitis ue
libusac calciamcnti^uelutnottufo-
9
itus erat, duabus aut trib horis qui?

ffcebat • Nottibusfic dormiebat, ut

fomnu quater aut qtfm<fiues,non folii
expergifeendo fed etiam defurgendo
-
interruperet. Cum calciaretur aut a
micirejtur , n& tantum amicos admit-
tebat, uerum etiam Ji Comes palatij
litem aliquam diceret qu.t fine eius
,

iuffu definiri non pofjet ftutim liti-

,

galites introduci iuf it ,cr uelutpro

-
tribunali pederet, lite cognita, fente
tiam dixit. Nec hoc tantueo tempo*
refed ctid quicquid ea die cuiuslibet
officij agendii , aut cuiqui mini/fro-
*> rum
* ' CAROLI MAGNI. '347
tum iniungendum erat , expediebat, Eloqueti*
Erateloquetid copiofus et exuberas, Ca*oii,
poteratq^quicquid uctlet apcrtifiimi
exprimere.Nec patrio tantufermonc
contentus fed er peregrinis linguis
,

edifccndisoperam impendit :in qui-

bus Latinam ita didicit , ut xque iUfi .

ac patria lingud orare fit foiitus:Gr& :

ca uero melius intelliger quiim pro-

e
nuntiare poterat. Adeo quidcfacun* ;

duserat^utetiddidafcali munus fub-

ijfjc appareret», Artes liberales [tu -
diofifiime coluit , earumq^ dottore* / ,

plurimuueneratus^magnis afficiebat
honoribus An difeenda Gramatica Pe
M ;

trum Pifanum Diaconum f'enem au-

diuit.in exteris difciplinis Albinum
cognomento AlcuuinumAtemDiaco-
num de Britannia jSaxonici generis
homincm uirum undccunq- doftifii-
y

muprxccptoremhabuit apudquem : .
v>

r. i P 6
• *
erRfcc*-
' ...
 #

348 Vita gestaqve

CT Rhetorica er Didlediat , praeci-
pue tamen Ajtronomu edifcendaeplic.
rimum er teporis crkborti impen-
dit. D ifcebat et artem computddi
intentione, fagaci fyderum curfum
curiojifiinie rimabatur . Tentabat e?
. fcribere , tabula*# er codicillo $ ai.

hoc in lefiuto fub ceruicalibus circur

ferre folcbat, ut cum uacuum tempus,
effet,manum effigiendis literis affuc-
faceret.Sed parum pr offere fuccefiit.
labor prtpojlertitydc fero inchoatus*.
Religionem Chrijlianam quaab in -
fantia fuerat imbutus, fandifime% 0'
cum fumma pietate ac ueneratione
coluit^ac propter hoc mirae pulchri-
tudinis bajilicam Aquifgrani extru-
xit , auro er argento er luminari-
bus) at# ex aere folido cancellis er M-
nuis ornauit. Ad cuius ftrufturam cS
columnas & marmora aliunde habe-
- v _ * re non.
 ,

* CAR OLI MAGNI. 349

re non pojjet, Romi atq; R auena de-
vehenda curauit Ecclefiam manet? Caroli Ji.
.

uej]>eri,notturnis ite horis er Sacri - a<*

ficif tempore, quando cum ualetudo

permiferat , impigre frequentabat:

curabatq- omnw in & grre* v

bantur, cum quammaxima fierent ho.

ncjlate,&dituoscomonens,nequidm - -
decens aut fordidu aut inferri aut in
ea remanere permittercnt.Sacrorum
uaforu ex argento er auro, ueftime-
torumcfc facerdotalium tantam ineo
'
copiam procurauit , ut in facrificijs ;
celebrandis ne ianitoribus quide,qui
ultimi ccclcfiaftici ordinis funt,pri-
uato habitu miniflrare neceffe fuif-
fet .Legendi atcfc pfaUendi difciplmi,
'
diUgentij]ime emendavit erat enim
: 'd

utriupfa admodu eruditusiquanqUami

ipfe nec publici legeret, nec nifi fub -
tnific c7 m commune cantaret • cir* . .
#
P 7 capauir-
 i'jt vr
'

ftv P
'

|
‘
Ifo VITA GESTAQVE,
tfSLT
* *» f-
’
bea pauperes fuftentandos w gratui-
<V-2 tam libertatem, quam Gr<cci eelemo-
-*. 3

fynam uocant,deuotifiimus, quam

| S5fc non in patria fua folum cr in fuo rc-
• BJrcmofy gno facere curauerit, ueru trans ma- I
nat in p iu ria in Syriam C? Aegyptum ate^ A-
p.crcs chri
friem , Hier ofoly mas, Alexandr.ianf
•
ftianos.
atefc Carthaginem, ubi Chr i ftianos in
paupertate uiuere compererat , penu
i

ri£ eorum compatiens, pecunia mit-

tere folebatiob hoc maxime tranfma *
Carolu 1 rinorum Regum amicitiam expetes,
_
' S uarc tra c hriftianis fub eoru dominatu de-
- M
j^cguami gwtibus, refrigerium aliquot at re
cjtiampc- leuatioprouemret Colebat pratet- ,

teris facris C7* uenerabiltbus locis a

pud Roma Ec clefiam Beati Petri A •

<

magna uis pe
poftolifin cuius donaria 1

i eunti tam auri quam argenti nec no

r
•
&
gemmaru ab iUo congela c&:mul
ta o innumera Pontificibusmunera
mijja*

-
 • '

CAROLI MAGNI. W fpgHj

mijJa.Ncc ille toto regni fui tempore
quicquamduxit antiquius , quam ut
urbs R omafua opera fuoq; labore ue
teri polleret autoritatc er E cclefiA-
: tj

S. "Petri non folum per iUum tuta ac

dcfcnfc fcd e ciafuis opibus, pr<com~ k
tiibus Ecclcfqsejfet ornata ac ditati.

Quam cum tanti penderet, tume in-

tra XLVU. annorum quibus regna-
ucrat fyatium ,
quater tantum illo

uo torum foluendorum ac fuppltcandi

cauftprofcttuscft . Vltimi aduentus
fui non folum hx fuere caufe, ucrum-
etiam quod Romani Leonem multis ^ .

affcftum initirijs, erutis uideliceto .

.
v
culis Jwguaq; amputata, /idem Regis
implorare compulerunt.ldcirco Ro -
aro,
mam ueniens propter reparandum
^ |i!

qui nimis conturbatus erat Ecclefix

^5
flatum , ibi totum hyemis tepuspro - rum aucr*
traxit . Qtto tempore Imperatoris er toa*
An- *
 f-

jyr VITA GESTAQVB; 1

Augujii nomen accepit :quod prtmS' 1
tantum aucrfatus e{t f ut affirmaret fe
j

eo die , quamuis pr<ecipua folennitas

*
effetyBccle/iam non intraturum fui r
[e,fi Pontificis cofilium prtfcire po ‘j

*
tuiffet.lnuidia tamen fufcepti nomi-
ww, Confiantinopolitanis Imperato*'
ribus fuper hoc indignatibus, magni
tulit patientia^ uicitcfc eoru cotuma-
ciam magnanimitate , < 7$ procul
dubio logi prtftantior erat, mittedo
ad cos crebras legationes > t? in ep i-
ftolis fratres eos appetiddo.Poft fufcc
j

ptu imperiale nomen cu aduerteret

"
multa legibus populi fui deejfe(nam
Franci duas habent leges , plurimis in
locis ualde diuerfas ) cogitauit qu£
deerant addere^
1
& diferepantia uni - .

re.praua quoq; ac perperam prolata

corrigere. Sed 'vn ijs nihil aliud ab eo
f/tftu ecquam quod pauci, capitula l

*• cr cat 1
 -
’
- *' L - r * / - .

CAROLI MAGNI. 3J5;

tyea impfefta legibus addidit . Owi- ?

niu Ume nationu qu£ fub eius ditioe

erant, iuraqut fcripta no erant, de* _
"
fcribere,ac literis mandari fecit . Ite
larbara et antiquifima carmina, qui
tus uetcru Regu aftus crbetta canc~
bantur,fcripjit memori^ madauit, v
c*rohjs
I nchoauit cr Grammatica patri] fer mefibus et
monis.Menfibusetiaiuxta patria lin veris fer-
mone pa.
g ua nomina impofuit,cu ante id te- r,
: ° ”°.la
pw* dpKci Fr<ico* p<*rttw Latinis,par - 5

tim Barbaris nominibus appeUaren -

m P 0U1 **

tur . I fe we/tf q* duodecim nominibus

proprijsinfigniuit,cupriiisnondm-
pliusquamuixqmtuor uentoruuo -
cu6«U 'mueniri pojfent Mcnfiu cj«i-
.

de lanuariuappellauit,XCintl)etmo -
ntt/ Februdriurfoittwtg/ Martium
tLettQmonet/ Aprile, 4>ftetmonet/
Maiu,XVmnetnonetf iuniu,J6u \
monct/luliu, '&cm\onttj Auguftu, »

%tnnw
 '
-w-- »T?
monetJ Oftobre, XOemmonct/ No-
«^m^rfm,Wm&tmonet/Decem6rc,
$eiU$ntonet/ ippcll(iuit. Ventis uc~
( i

ro hoc modo nomina impofuit , ut

n.fn w »_ . ,

SubfoUnuuocarct,0fletwint>t/EU'
:
*
rum <!>fifmX>Ki/Eurodujbu % &mTx
y

l >
ofacii/ i\uftrum 7 (SitnOven/ Auftro-
r
f
- africum , &nnbwe{lten/ Africum ,
XC>e(lf«nDveii^Zfpb>i'S, XVefhenf
- "" Coru XVeflnoz$vcn/circiu, £Zo:t*
}

tvefhen/ Septentrionem , VTortHren/

j

Aquilonem, +?ozt>cftcen/ VtA tum 3,

&ftnoXOtn . Extremo uitdt tempore
j
cw wm cr fcneftute preme
CT' worfco
c
m«r- 3 euocatum dd fe Luiouicum
Acl uiUni* ^rgem.qui folus filiorum
ftlfoLado ]

uicu Au* Hildegardis fupererat , congregatis

guftum foletintter de toto regno F rancori
crcac» primoributyCunftorum confilio con -
- i* 1 "»*-
/brftm fibi totius regni , cf

. i
 -

CAROLI MAGNI. Jjff

rialis nominis htredem conftituit :

impofitoq; capiti em diademate Im-
' peratorem v A uguflum iufiit appel
lari.Sufccptum hoc eius conjiliu
‘
ab omnibus ,<iui aderant, magno cum
fauorcinam diuiniths ei propter re
gni utilitatem uidehatur hiffiiratumt
Auxitquc maieflatem eius hoc fa-

rtum er ,
exteris nationibus nen mi-
nimum terroris incufiit . Dimica
deinde in Aquitaniam filio, ipfr more
foiito.quanqiwn fenertutc cofcfius,
non tonge 4 regia Aquchfi ucnalum
pYoficifcizur Exarto jue in buiuf-
;

cemodir negotio quod reliquum erat

Autumni, circa CAL NOVIIMB.
AquafgranireucrtiturXulfi ibi hyc-
inaret , menfe laniario febre ualida
correptus *
decubuit Ogiflatim, ut
«

m febribus folebat y cibi jibi abflinen -

indixit, arbitratus hac cotinentia
morbum
 . $
-v ^6 VITA GESTAQVE
4
morbu pojfc depelli, uel certe mitiga
r, riiSedaccedete ad febre lateris dolo- i

re, que Graeci pleurefim uocant,iUo

j

adhuc inediam retinente, neq- corpus

j
uliter quum rurifimo potu [ufientd* i

te, feptimo pojlquam decubuit die fu- A

cru communione perceptu , decefiit. j

Carolus Ahwo XXlh&exquo i

JMajrnu* regnare coeperat XLVII. V. CAL.

moritur feB, bord diei tertia. Corpus more
j

Aquifgra*
nLk
fitenni lotii cT curatu, maximo to & j
- tius populi planftu Ecclefia illatum
-
afy humatum ejl. Dubitatum ejlpri
imo ubi reponi deberet , eo quod ipfc
uiuus de hoc nihil prucepiffet Tan-
*
’
dem omniu animis fedit eum
nufqua
boneflius tumulari poffe , quam in ea <

bafilica , quam ipfc propter amorem j

Dei & Domini nofii lefu Chrifti , cr \

ob honore Saftte er aterme virginis

genitricis, ei* propria fum^ - J
 -

CAROLI MAGNI. JJ7

, iemuicoconjlruxit. Ih hacfepultus
eft,eddm<lU4deftwfttndic,arcM<l}
fuper tumulum deauratus cum ima- •

gine er titulo cxtruttus: cuius hac

fere funt uerba: S V B H O C CON-
D1TORIO SITVM EST -
CORPVS C A R O L MA- I,

GNI ATQVE ORTHODO-

XI IMPERATORIS, QYI ;

R.EGNVM FRANCORVM
NOBILITER AMPLIA-
VIT, ET PER ANNOS
XLVII. FOEU CITER TE-
NVIT. DECESSIT SEPTVA-
GENARIVS, ANNO DO-
MINI DCCCXIIII. INDI-
CTIONE VII. V. CALEND.
FEBRVARII. Appropinquantis
finiscoplura fuere prafigia , ut non przfagia
folum alijfed cT ipfe hoc minitari fen morti* C*
tiret. per tres continuos uittfy ter tol».

mino
 4
$58 V ITA GESTA QVE l

mino proximos annos cr Solis er hu

«J
n<e creberrimi defeftio , ac in folc
macula qutdam atri coloris feptem
j
dierum jfatio uifx.Porticus quum in* d
ter bafilicam er regiim operofa mo- }

le construxerat, die Afccnfionis D o-

minifubita ruina ufe^ ad fundamenta
'

collapfx item pons Rheni apudMo -

-
guntiacum, quem ipfe per decem an-
'•

nos ingenti labore, er opere mirabi-

li e ligno it i conflruxit ,
ut perenni-
ter durare poffe uideretur , ita tribus
horis fortuito incendio coflagrauit,
utpr&ter quod AquA tegebatur y ne
unx quidem hxjtulaex eo remaneret,.
Ipfc quocfc cum ultimam in Saxoniam
expeditionem contra Godefridii Re-
gem Danor u ageret, quadam die cim
ante exortu fotis cafirx egreffus iter
agere coepiffet uidit repente delap-
fam editus cu ingenti lumine face i
dextr
j

c
It CAROLI MAGNr,
^ dextra 'm fniftram per fcrenumaera

ift
wcurrerticunttisq; hoc fgnum quid
portedcret mirantibu^fubitb equus,
'f
ei cui infdebat , deorfum capite merfo

jiP
decidit , rum^ fam grauiterad terri
j» /ital* fagi rupta , baltbeofr
3'fi
gladij difiipato^ dfekinantibus qui

jjs?
Aderant miniflris exarmatus fine ad -

i!
miniculo leuarctur : laculum quocfc
*
jj»;
tunc forte manu tenebat , t>4 e-
(jj
£tp/«w , ut uiginti uel eo amplius

v pedum ffatio procul taceret. Accefiit

d-
ad hoc creber Aquenfs palatij tre-

f(
< mor,cr in domibus ubi couerfxbatur

fi
af iduus laqueariorum crepitus Tu- :

fa
tta etiam de coelo m qua poflea fcpul
Hi
, tuscft bafilica, malumque aureu.quo

fa
tefti culmen erat ornatu , ittufulmi -

fit
nis difipatun^cr fupra domum P 0-
qux baflict contigua erat
t ificis
p
•i
proieftum eH Erat in eadem baflica
.

% in margi-
 •

tfo VITA GESTAQVE \

in margine coron<e , que inter fi'upe -
j
riora ej inferiores arcus interiorem \
edis parte ambiebat , fynopidc feri
]

ptiiy cotinens quis auctor effet eiufde I

tepliycuiustn extremo uerfulegeba-

tur; Princeps Carolus: notatu i qui*
bufdaeodequo decefit anno paucis
ante morte mefibus^eas que Princeps
'
exprimebat literas ita effc deletas , ut

penitus no appareret. Sed fuperiora

ota fic aut difimulauit aut jpreuity ac

fi nihil boruadresfuas quolibet mo- 1

do ptineret. Teflameta injlituity qui - |

bus filias y epexcocubinis liberos ex

aliqua parte fibi heredes faceret: fei
. tarde inchoata pjici no poterat Di- .

uifione thefauroru,pccunie ac uefliu

alijeq; fuppcUcftilis cora amicis &
mmjtris fuis^annis tribus antequam
decederet feciticoteftatuseoSyUt ofl
p
obitu fuum a fifafta distributio per .

illorum
 * - '

's > »>

CAROLI MAGNI. ?JI

t Bornn» fuffragium rata permane-
E II
V'
't-
HP
et: quidque ex ijs que diuiferatfie-

i ueUet , breuiario comprehendit, ?\ -

.'t >2
4 cuius ratio ac textus talis eJl. it

5N*.S
4 N NOMINE. DOMINI T „
J D E omnipotent{s, PatrU,Fi(ij tu clZl"
I

f V Spirituffantti- incipit defcriptio

atque diuijio,que fafta e{l d glorio- rA^ \‘ r
“

vi
pfiimo atcp pqfi inio Domino, CARO ^3S 1
$ LO imperatore Auguflo , Anno ab
i incarnatione Domini noftri IESV %sj
i
CHRISTI, DCCCX Lanniuero >» V
WSJ
t regni eius in Francia XLUI. ©•
'm Italia X X X V l.Imperij aut XI. m i

lndiftionc im. qua piae ofy derat io-

3$
i ne facere decreuit, etDominoannu-
'ok
* ente perfecit,icthefaurisfuis atype m
cuma, que 'm iUa die in camera ei' in - m.
neta qua iUudprecipue preci
efl-.in v«i
uere uoluit, ut noti folum cleemofyni
! ru largitio, que foleniter apud chri-
ii Qs ftUnot
» w
i
w
* «xra
 -

348 VITA GESTAQVE

V Rhetorica er Dialettitik ,
preci-
pue tamen Ajbonomu edifcendtepltf:
rimum er tepori* er laboris impen-
dit . D ifcebat et artem computadi^o*
' intentione, fagxci fyderum curfum
cur iojifiim rimabatur. Tentabat er
*
. fcribere , tabulas'^ er codicillos ad
hoc in le ftulo fub ceruicalibui circur
ferre folcbaty ut cum uacuum tempus;
cffetymanum effigiendis literis ajfuc-
faceret» Sed parum profrere fuccefi it
Uborprtpojlerutyic fero inchoatus..
Religionem C hriflianam cjuaab in-

fantia fuerat imbutus, fanftifiime>0'

cum fumma pietate ac ueneratione -

coluit^ac propter hoc mirae pulchri- 1

tudmsbafilicam Aquifgrani extru- i

xit , aurofy er argento er luminari J

buSy dtcfc ex aere folido cancellis C it*

nuis ornauit. Ad cuius ftrufturam cu

columnas cr marmora aliunde habe-
-
* , rcnon.
* CAROLI MAGNI. J49
re non pojfet, Rorni atc^ R auena de -
uehendacurauit E cclejiam manear CaroTidi.
.

a<*
ueJJ>eri,nofturnis ite horis ar Sacri - *

fici} tempore ,
quando cum ualetudo
permiferat , impigre frequentabat:
curabatq; , irt om/iw <j«<e tw w grre* *

bantury cum quammaxima fierent ho.

nejlate^&dituos comonens,nc quid in-
decens aut fordidu aut inferri aut ‘tn

ea remanere permitterent. Sacrorum

uafor u.ex argento ar auro y uefiime-
torumq; facerdotalium tantam ineo -
copiam procurauit , ut in facrificijs
'

^
celebrandis ne ianitoribus quide,qui
ultimi ecclefiaflici ordinis funty pri~
uato habitu miniflrare neceffe fuif-
fet .Legendi atefc pfallendi difciplina
diligentijjime emendauit : erat enim.

utriufy admodu erudit ustquanquam

ipfe nec publice legeret,nec nifi fub -

tnifie ar in commune cantaret.. Cir- .

9

V 7 capaut-
 |50 VITA GESTAC^VF
a*-
pauperes fuflentandos cr gratui-
< tam libertatem, quam Graeci eclemo -
fl wocaHt , deuotifiimw ,
3! folum cr in fuo re-
^ n'o« in patria fua
<

te'

BUcmofy g™ facere curauerit, ueru trans mX-

xix inpau riain Syriam v Aegyptum atefe A-
p.crcschri fricam Hier ofolywas, Alexandriani*
,

ftianos, carthagmem^ubi Chriftianosin

paupertate uiuere compererat , p enu
rix eorum compaticns , pecunia mit-
•ites

tere folebatiob boc maximi tranfmd *

Carolm _
tinorum Regum amicitiam expetes,
quare traf
^ /wfc f orS dominatu de-

gentibui, refrigerium aliquot aert-

jCei?a°roi
Colebat prea-
cjtiam pe- Icuatio prouemret
,

•
fur. teris facr is <y uenerabilibm locis a
*

-pud Roma EcclefiamBeatiPetriA

pojloli, in cuius donaria magna uis pe

i. eunijc tam auri quam argenti nec no

r
.. gemmarii ab illo congc&a c&wl

ta& innumera Pontijicibiumunera

 CAROLI MAGNI.
*
3JI
^ w

mijfa.Necitle toto regni fui tempore

quicquam duxit antiquius quam ut ,

urbs Romafua opera fuoq labore ue ;

'

teri polleret autoritate er Ecclefia**^:

S. Petri non fotum per illum tuta ac
dcfcnfn fedecid fu is opibus.prtom-^
,

* nibus Eoclefijs ejfet ornata ac ditata .

-4
Quam cum tanti penderet tame in- ,

tra XLVih annorum quibus regna-

verat fpatium y quater tantum ido
uotorum foluendorum ac fuppluandi
caufaprofettuscft . Vltimi aduentm
fui non folumht fuere caufe, ucrum- *

etiam quod Romani Leonem multis

affeftum iniurijSy erutis uideliceto * ..

culis Jmguaq; amputata, fidem Regis r<

implorare compulerunt.ldcirco Ro -
aro
mam ueniens propter reparandum
^ *JJ?
qui nimis conturbatus erat Ec clefit *
u-
? ftatum , ibi totum hyemis tepuspro - fum aucxw
traxit . Quo tempore imperatoris & fatu* .?
"

a -fzd v. ah- *

I
•
 ,

jji' VITA GESTAQVK

Augufii nomen accepit :quod prtmS'
tantum auerfatus eit, ut affirmaret fe
eo die, quamuis pracipua folennitat
ef)et,Eccle/iam nonintraturum fuifr

fe,fi Fontificis cofiliumprtfcirepo-

tuiffet.lnuidia tamen fufcepti nomi-
nis, Conftantinopolitanis imperato-

ribus fuper hoc indignatibus, magna

tulit patientia, uicitq.• eorit cotuma-

ciam magnanimitate , qua eis procul

dubio loge prtflantior erat, mittedo
ad eos crebras legationes er in epi-
ftolis fratres eos appeUado.Poft fufce-
ptu imperiale nomen cu aduerteret
multa legibus populi fui deeffe(.nam
Franci duas habent leges, plurimis m
locis ualde diuerfas ) cogitauit qut
deerant addere, & diferepantia uni-
re, praua quoq* 'ac perperam prolata
corrigere. Sed in ijs nihil aliud ab eo

f/tftiteftrfuam quod pauca capitula

&eat
 - u

.
CAROLI
* n.
MAGNI.
t it•«
Wi •
CTM impfeftd legibus addidit ,Om-
:>r
ttiutame nationu que fub eius ditioe ' •

eranty iuraque fcripta no erant, de- '

3

fer ibere ,ac literis mandari fecit. Ite

barbara et^ antiquifima camina, qui
bus ueteru Regu ad ut crbella cane-
banturt fcripfit memori^ madauit.
c .
*
v ;

Inchoauit er Grammatica patrij fer-

mefib 5 e ..
monis.Menfibusetiaiuxta patria lin veris feti
gua nomina impofuit , cu ante id te mone pa.
pus apud iracos par tim Latinis, par - trio no}*
tim Barbaris nominibus appellar en- ,ni P°^ult*
t.ur.lte uentos duodecim nominibus

proprijsinfigmuit, cu prius nonam- ’

pliiu quam uix qm tuor uentoruuo-

cabula inueniri pojfent. Menfiu qui-
delanuariuappellauit} XCint^ecmo-
Februdriurfoinmg/ Martium
tttt/

f^u^fnonet/ Aprile, 0fiexmonet/

Nuu,XOmncmom/ iuniu,J&&tdj
menet/iuliut ^mmonui Auguftu,
Hvntnot
 ,

ro hoc modo nomina impofuit , ut

Subfolanuuocaret,4>fletmnt>t/EU'
riiitiy&ftfimdte/ Eurodu/}ru,&mit>£
.
,
'
&mt>ven/ Auftro -
cftveit/ Aujirum,

dfricum ,.&mtweflten/ Africum ,

'Zephyrii, XOifixen!
- CorMjXCtflnoi&vcn/CtrciM , HoJtw
wejfcreo/ Septentrionem , Vloi&rcit/
Aquilonem, Xtoi^ftrcn/Vulturnii,
<Dftuort>ett.Extremo «tto tempore
cu iam(y morbo <y feneftute preme
* ' retur, euocatum ad fe Ludouicum
Aquitani* Regem,quifolus filiorum
fiEOLudo
congregatis
uicu Au' Hildegardis fupererat ,

guftum folenniter de toto regno Erancoru

-
creat» primoribus, eundorum confilio con

„ fortem fibi totius regni cr tmpe -

• § •

v rialh
 c

impofitoq; capiti eiua diademate

'
peratorem er Auguflum iufiit appel
lari.Sufceptum efl hoc eius confiliu
ab omnibus.qui aderant, magno eunt
fauorc:nam diumtiis ei propter re~
gni utilitatem indebatur kfyiratum:
Auxitquc m auflatem cius hoc fi-
dum, er exteris nationibus nen mi-
nimum terroris incufiit Dimifja .

deinde in Aquitaniam fliojpfc more

foiito.quanquam fenctiutc cofetius,

g ia Aqtienfi uc natum
Exadbjue in buiuf-
i muur nrgcrrio quod reliquum erat.
Autumni, circa C A L NOVEMB.
AquafgranireucrtiturXuq ibi hye- ;

marct , menfe Unuario febre ualida

correptus , decubuit Qjjijlatim^ ut
in febribus folebat'cibi jibi abftinen~

tii indixit, arbitratus hac cotin entia

 ,

VITA GESTAQYE
morbu poffe depelli, uel certe mitiga
rhSed accedete ad febre lateris dolo •
e
re, que Grxci pleurefim uocant,iUa<£
adhuc inediam retinente,nccj; corpus
aliter quam rarifimo potu fuRenta-

te,feptimo poftquam decubuit diefa-

cra communione percepta , decefiit.

Carolus Anno atatis fua.L X X U.& ex quo

JMajnu* regnare coeperat XLVII. V. CAL.
moritur FEB. hora diei tertia. Corpus more
Aquifgra» jolcnni lotu er curatu,
ai*
maximo to c
- planftu Ecclefix illatum
tius populi

atcp, humatum eft.Dubitatum eft pri-

mo ubi reponi deberet , eo quod ipfe
uiuut de hoc nihil pracepiffct .Tan-
'
dem omniu animis fedit nufqua eunt
quam in ea
honeflius tumulari poffe ,
bafilica, quam ipfe propter amorem
:>
* .

Dei cr Domini nofli lefu Chrifli

ob honore Safta er aterna virginis
eo-
genitricis, ei* propritxfumptu in
dem.
 CAROtI MAGNI. JJ7
. iem uico conflruxit In . hctc fepultus

eft,eadent qua defunftus die,armtj} >

fuper tumulum deauratus cum ima - t
»

gine er titulo extruftus : cuius hxc

fere funt uerba : S VB H O C CON-
DITORIO SITVM EST
CORPVS C A R O L MA- I,

GNI ATQVE ORTHODO-

XI IMPERATORIS, QVl ,

REGNVM FRANCORVM
N O B ILITER AMPLIA-
VIT, ITT PER ANNOS <

XLVII. FOELICITER TE-

NVIT. DECESSIT SEPTVA-
GENARIVS, ANNO DO-
MINI DCCCXIIII. INDI-
CTIONE VII. V. CALE ND.
FEBRVARII. Appropinquantis
finis coplura fuere preefigia, ut non prxIarU
folum alijfed er ipfe hoc minitari fen morti* C*
tiret. ter tres continuos uitxcj; ter- *»!«•
mino
35S VITA G E ST A Q VE
tnino proximos annos cr Solis C7 ku
rue creberrima defodio? ac in folc

nucula quadam atri coloris fcptcnt

dierum fpatio uifa.Porticus quam i/n*
ter baftlicam cr regiam operofa mo-

k conHruxerat,die Afcenfionis Do-

ntinifubita ruina ufy ad fundamenta
collapfa item pons Rheni apud
Mo-
untiacum, quem ipfe per decem an-
g
nos ingenti labore, & opere mirabi-
li e ligno ita conftruxit ,
ut perenni-

ter durare poffe uiderctur , ita tribus

horis for tuito incendio coflagrauit y
ut prfiter quod aqua tegebatur y ne
una quidem hajiala ex eo remaneret,
in Saxoniant
jpfc qnoCfi cum ultimam
expeditionem contra Godefridu Re-
gem Danorujgeret,quadam die eunt
ante exortu fotis caflraegrcffus iter

agere ccepiffet uidit repente drlap-

fam editus cii ingenti lumine face a

dextra
 CAROLI MAGNI.'
dextra m jinijiram per fcrenum aera
mcurrerticunttvscfc hoc fignum quid
portederet mirantibus^fubito equus, * 9

cuiinfidebat, deorfum capite merfo

decidit , cumq$ tam grauiterad. terra \ t
“V. t

elijit,ut fibula fagi rupta } baltbeocfc,

gladij difiipdto , k fekinantibus qui

aderant minifhris exarmatus fwe ad-
miniculo leuarctur : laculum quocfc
r-

quod tunc forte manu tenebat , ita e-

iapfurn cft , ut uiginti uel eo amplius
pedum ffatio procul taceret. Accefiit
ad hoc creber Aqtienfts palatij tre-
mor, v
m domibus ubi couerfxbatur
afiduus laqueariorum crepitus : T <t-

tta etiam de coelo m qua p oflea fepul

tus cft kafilica, malumque aureu,quo
tetti culmen erat ornatu, iftufulmi -
nis difiipxtum,er fupra domum Po-
tificis qu£ bafilica contigua erat
proie dum eH.Erat in eadem bafilica
inmargi -
bigiltead by Google
 -
$<So VITA GESTA.QVEVt
in margine coron<e , que inter fupe-
riores er inferiores arcus interiorem t

sedis parte ambiebat , fynopide feri

•

ptu,cotinens quis auctor effeteiufde

|

tepliycuiusin extremo uerfu legeba-

tur Princeps Carolus: notatu dqui-
bufda e ode quo deccfiit anno paucis
ante morte mefibus,eas que Princeps
exprimebat litem ita effe deletas , ut
penitiis no appareret . Sedfuperiora
oia fic aut difiimulauit aut jpreuit,ac

fi nihil horu ad res fuas quolibet mo-

do ptineret. Teflameta injlituit y qui
bus filias y er ex cocubinis liberos ex
aliqua parte fibi heredes faceret: fed
. tarde inchoata pfei no poterat . D i-
uifione thefauroru,pecunie ac uefliu
alieq; fuppcUeftilis cora amicis er
mmjlris fuis,atmis tribus antequam
decederet feciticoteflatus eos,ut pojl
obitu fuum d [efatta diUributio per
iUorum
Dkinynn by Goooic
image
not
a vailable
^ ret:
CAROLI MAGNI.
flforwn fuffragium rata permane-
quidque exijs quot diuiferat fie-
ri ueUet , breuiario comprehendit,
cuius ratio ac textus talis efl.
N NOMINE.
N DOMINI T
‘

$JI
•

»
Wfi
itil

u
i
I DEI
EI omnipotentis, Patris,Filij
ti Caro
j’
vk CrSpirituffanfii . Incipit defcriptia
atque diuijio,que fdfta eft a glorio-? .;‘u**C5
\/'iiv 4L •

Jifiimo atcfcpijfiimo Domino, CARO

l
LO Imperatore Auguflo , Anno ab
incarnatione IESV
Domini nofbri —M
f
CHRlSTI,DCCCXI.d«m'Hfro >S
*
V-
regni eius in Francia XL 1 1O" 1 .

in I tal ia XXX V l.lmperij aut Xr. V .*•-» **r;

Indittione Illi, qudpiacofyderatio

ne facere dccreuit, et Domitio annu-
.<»
ente perfecit,de thefauris fuis atype
t ilv
cuma, que in iUa die in camera ti • in - Jg
uef<t efi:m qua illud precipue prece-
«ere uoluit, ut non folim cie emofy na
; .
'«Xu: *

'2

ru largitio, que foleniter apud chri- r&Y

Qi flianos
 -
Wd
-J <V,>.
*• ,
•

' CAR OLI MAGNI. 36$

queq- illaru parttu ad unamquamqj
Metropolim per manut heredii & a-
micoru fuorum eleemofyn t nomine
perueniat , et-Arcbiepifcopus,q tiie
iUiiu Ecclefierettor extiterit, par-

tem qux ad fuam Ecclejiidata ejl fu

fcipies, cum fuis Suffragantis partta
turgeo fcilicet modo , ut pars tertia
fu£ Ec clejie jit dueuero partes 'in-

ter fuffraganeos diuidantur .Harum

diuifionu,qu£ ex duabut primis par-
tibus faihe funt , cr iuxta Metropo-

lit icar u ciuitatii numeru XX

I.eJJe
nofcuntur,unaqueq• ab altera fcque-
flrata , femotim in fuo repojitorio
cu fuperfcriptioe duitatis codita ia-
ce t. Nomina uero Metropoliticau ci-
uitatii. ad quaseade eleemofyna uel
largito data efl, hac funt: Roma,Ra-
Uena, Mediolanu,ForumiuHjyGradtts,
Colonia, Moguntiacu,Viuanu, qua et
:
SilttS-
 . -
,

3<?4 VITA GESTAQVE.

1 i
,
Saltzburgu,Kotomagus,Trcueri,Se-

m i
nones, Vefontiu, Lugdunum, Remi
Arelatum,Viena,Taranta/ia ,
Ebro-
f'; Sv,'
Ik*h- V>. MWu dunum,Burdigala,Turones, Bituri-
ges. Vnius autem partis qua integri
Bi‘ 'p'y *. n<-‘i’ '*
. reflruari uoliut, talis eft ratio , ut il-
lis duabus in fupradiftas diuifloes di

flributis,etfub figitto reconditis , batc

.y
tTJ >• ^
tertia in ufu quotidiano uerfaretur,
i 1? ;> &*£§?
5 w*.>a
; .

$&?&.,.
‘
k$.i ' uelutres quam nulla uoti obligat ioc
•*< '~X£yyr>f .
-j «V n
f J < » A M>~L'
<^CStK Jk .i^nr ’ A « “1
T'%*
-,’

.W
^ >
/;
d Dominio poflidentis alienata effit
r -ZLP_/ . <
,’,

conflaret : CT boc td diu, quoadufy

v t t^i uel ipfe fuperfles eflet , uel ufum eius
1 ‘7 T8E*'. fibi neceffariumiudicaret, po& obi
g£&f$ tumuero fuumaut uoluntariam fecu
rfx
larium rerum abdicationem eadem
mm parsqudtuor fubdiuifionibtis fecare-
tur: et una quidem earum fupradi&is

WIBQ XXI. partibus adderetur , altera 4

filijs ac filiabus, nepotibus# ac nepti
busfuis affmpta, cr infla ac ration 4
Stili
 '

•?** *ZS, '-'-

&**3C &*fiu£E
x: '-\
sS
&J»- -

T CAR OLI MAGNI, jtff

Sili inter eos partitiotie diuideretur:

Tertii uero confacto Chrijiiahitati/t

more, in ufum pauperu erogaretur:-
Quarta fimili modoy nomine eleemo-
fyns infernorum cr ancillarum uft-
buspalatij famulantiufufientatione

;
‘
diftributa uenirct. Ad hanc tertia to
tius fumm£portione,qu£ Jimiliter ut

't citerx ex auro et argento cojiat,ad -

iungi uoluit omnia ex £re o ferro,
4

alijsfy metaUis,uafa atq- utefilia,cum-

' armis et uejiibm, aliaq; preciofa aut
t uili ad uarios ufus fafta fuppeUedile,
i
ut fimtcortin£.o-/lrdgula, tapetes,.
fulcra,coria, fagmata, crquicquid
1

I
incamerd.dtqs uejtiario eius eo die
fuiffct inuentuM ex hoc maiores Mi
us partis diuifioncs ficret,et erogatio
el eemofyni ad piares puenire pofiet.
Capella, id ejl ecclefiajlicu minijieri
untftam id quod ipfe fecit at<p cogre
'

Q, y ,
,g*Mt:
>•. v.
 y. *

566 vita gestaqve.

gauit, quam quod ei ex pat erna hx-k :

j
reditate prouenit,ut integrum effet,
||
nccfrutUdiuifione fcmdereturordi-
nauit.Siqua autinueniretur aut uafa
aut libri, aut alia ornamenta, qu£ li-
quido conflaret eidem capetleab ea
cottata non fuiffe , hac qui habere
uellet, dato iuftx elimationis pre-
tio, emeret er haberet . Similiter &
de libris,quoru magna in bibliothe-

ca fua copiam, cogregauit: flatuittut

ijs qui eos habere uettet, iufto pre-
tio redimeretur , pretiu in paupere»
erogaretur . Inter ceteros thefauros
atque pecuniam tres menfas argen*
kr
teas, cr auream unamprecipue ma-
gnitudinis & ponderis effe coflati de
quibus flatuit atque decreuit, ut una
ex ijs, que forma quadrangula , de-
scriptionem urbis Confiantinopoli-
tana continet , inter extera donaria
 m CAROLI MAGNI
qutadhoc deputata funt , Roma
bafilicam Beati Petri Apofioli defi
t&tunw altera, qu* forma rotunda
- ^ • m • ^ m A
Ro»Mtf<e urbisfflfigic infignita e&
•E pifcopo RauenatisEcclefi
ratur. Tertia, qu* ctteris er opms
pulchritudine et ponderis grauitate
1 , I «## • «4
multum excellit , qux ex tribus or
rW-i bibus connexa , totius mundi defc
ptionem fubtili ac minuta
ne complebitur, er auream iUd
( quarta cfle ditia cft, in terti*

-
V inter heredes fuos atfy in clecm
fynam diuidend* partis augmen tu ef
fe conjiituit. Hinc conjlitutionem -iTV- 1- -
.

.P-’
S gj ffic Sfiggv
^ ^ Hi
5.'-r
»
*t<£ ordinatione cora Bpifcopis,Ab s/hV^
V *
twy
-<>,<

^ • m M w
batibus 9 Comitibus#, qui tunc pr*- >:•

J ve-g^T
fentes efle potuerunt quorumqtu • - -
W*
:

, Te
,v
hic nomina fcripta. funt , fecit atque 1 1
L-i.V.-v.
. *s£,- - v '
'
* •

conjittuit . Epifcopi : Hildeboldus, . • *- r

• ' K
_
-

*"
'

t Arn,Vuolfari%Bernointss V-
VW -'+*\

Ulr i, ai

\
IV « * » .
- OH"*».
 ^ >>/<- . \

VITA GEST. CAR. HAG. W*

AbbdtesiEri-

M
, Mrgw-
7 muto. Comites: Vudach
her^Othulfws, Steph<mm,Vnruchust *
Burchartix , Meginhartus , Hdfto,
5kV> " *£ «
"W* RicbuuitutS y E ddo , Erchangmmy /

*,«?. 'fui dium ei iufiioe fyccefiit , jnjje

f* :r
c - '
rimc poterat , pofl em obi-
t
-V

adimplere cu~
. rmt. *i
!

•••
-* HH
> «

•ri c

> r
VITAE CAROLI MAGNI. 4. V

•
'
t'* 'V'«
j; •,.
'**S‘ ,
•
.
jfe#*

Tfc* > •

e •-
vr . . .

INDEX.
.<•>' -
.. g^PC-^jjgf
• ^ icn
''X,

g
*Digilize^y ®0' 'jle
 ;

INDEX EORVM'
Q V AE I V X T A S E R I E M A L?

phabetiin his Annalibus Vi- &

ta Geflisq; Carolijfcitu di*
gniora obferuanda
veniunt. ... i .*

r
A.

A Dalgifui filius DeftderijRt-

gis Langobardoru Co»"-
Uantinopolim fugit. 74-
.
*

Adriani Rotn, Pontificis precibut exr

oratus Corollis Defiderium Lagtr •
bardorum Regem in Papiaobfef-
,

fum coepit, etfecum in Gallia ca- t*

ptiuurn abduxit. _ 71:.^

Aedificia prxclara Carolii
A lemania uaflatur aCarolomano. 43
Ardulfus Rex. Nordh umbrorum ini
regnum a Carolo reflituitwr.i 6 S\
*
Auarico Jiue.HunicobeUd franci ufc-
O <r fMl
 ,

INDEX.
trimodum ditati fuerunt. 324
B. H

BeUa <j u<e Carolus Magnus per totam . .

uitam gefferit. 43 07.^327 1]

Beneuentani ij. mittia [olidorum au - i

, ri tributi nomine Carolo. foluuntm. J

184. '
‘;

Beueneuentani Ludouico imperato - v

ri annis jingulis feptem [olidorum •

millia foluunt. 19 1
Bernhartus filius Caroli Rex Itali<c
* j

efficitur. 18 y
Bernhartus idem contra Ludouicum i

Imperatorem confpirat, capitur

& luminibus priuatur. 204
BeroBarcmome comes cum accufa*

tore equejlr i pugna confligere co .

natus urnitur. 215

Btrtnda conii mater moritur. 97

. Boni-
 nibutG&UU fides occupduit. io i ', ;
v '^ 3
Britones a Curolo fubiugdntur. 318
• r v

C »

petit
A canusHunorum
.
Car olo habitationis loc
m

cr accipit.
40*
Princeps i

Colloquti inter Frdcos et Eanos.i

Coiuratio aduerfus Ludouicum. 2
C ofeiratioes cotra Carolufadtt.i
Confltntinus Grtcorum imp. pro-
pter morum 'mfolcntUm a futi com ; $
pr^hcpditur C7 excoccatur. 13*4.
Crumas Bulgarorum Rex ufque ad
Conflantinopolim cum exercitu.
V accefiit,fubatta tota Mcefia. i88> *
Carol9 MartcU 9 Pater Pipini tyranas
V
p tQtaVmci* opprcfiitjetduobut;
QjS ma&m

i k
 . .

ii ?
'

L . L..^!TBMSBt v
- ••^'.
INDEX;
fBdgwfr prtlijs Saracenos, in G<tl -•
liafirauit . 303
Carolomannut frater P ipini Regis:
RomaMonachus fit in mite Sorar
§> fteapudEccleJiamS.$ylueJfri.qf:-
Carolus CT Carolomannut Pipi/no pa
fri in regno fuccedunt , rx.
x .•
‘t

6y
I>

tquo inter fe partiuntur*

- :*
Carolus pofl morte fratris fotus toti
ZdTJ * r/; usregnifummam tenuit . 6 8.
Cjcrolus capto Defider io totam fubc-

git Italiam» Jii:

E
CarolK* Saxonesad religionem Chri
fliconuertit
Carolus plurimos Reges exteros ami.
cos cr focios habuit . . 329
Carolus hifloriaruleftione dele fla-
batur, cr libris S.Auguftmi dc _

duitate Dei. 34 j
Carolus feniorem filium uiuensad lm
perij confortium affumpfit. 354
"
::
'V Carolu$i
4
 INDEX.
Qarolus Latinam lingua & que ac pa i.
triarn caUebat,Gr<£Cdm intellexit
melius quam proferret» 347
Carolomannus moritur. 68
CarolMrtfoUiumSdxonum. 4J00..
capite truncari mandat»
Car olus Romam petiti etigCeo Papi .

ufci; adNumentumobuiam profi*

cijcitur . 14.1

C^rolw Aquifgrani. moritur, ei

bjudouicusfuccedit , 189,
D». i? ^ ;>v
T^V A wi crSucories funt,quos.ij

J y cr Nordmdnos uocarut. 321.

4||
Diuifio. bonorum. Caroli er Tc&<-
mentum. 362.
D«o Powri/icrrRo. per contentione
* elefti, fed obtinuit nobilium pars,
ut effet Eugenius. 24X1
E.
I,’ ttoMtioliberorum Caroli, &
Ju Q-Z <«» 0 *
%sMervg W
Epitaphium Caroli. 348
• - •

E* Nicroumvorum vente FtunciRe •

ss4 / 1 *
,,r
/ ^ * '4*9^4** 'f*.
J „

Aftrudum Curolus uxorem du -

F c/*v

Brugmcntiyngluciei ingens eugrun -

97

dme wi A ugujludunenfi territorio

decidit
G.

G odefridus Dunoru
nos dcudftdt;
Godefridus idem regnum fuum uuUo
Rex uici -

164

cingere tetituuit^ub eu purteyqua

continentem redicit. 1 6$

Godefridus idem u fuoquodufutelli-

te interficitur. 17 j
Grummuticumputriofermone Curo ..
trudere incepit.
Gregorius presbyter S.MurciRom* .
 '
I» D E X.
v
tn P ont. eligitur,fed non prius or*
dinatur
,
quam legatus Ludouict
Imp Rom. uenirety & eleftioneifr
populi examinaret. 16 &
Grifo Pipmo fratri bellum mouet in
'
• Saxonia. 45;
Grifo inBaioarJam fugit, & ibica-
pitur..
47
Grifo moritur. 49
Gudufcani defertores iterum 4 Borna
< • *
#

fiibiguntur

Aerejis Bocliciana damnatur

& qutdam Conjlantmo-

politana . 124
HeriholtusDanorum Rex cum uxo-
re cr m4g»4 popHft fui multitudir
ne Moguntiaci baptizatur. 255
Hildericus Merouingorum ultimus,
folo nomine Rex >m monafterium

truditur.
4*
tiilr
 * .

index
Hildigariut Epifcoput a Saxonibitt:
interficitur. 49
H ildigardis caroli uxor moritur 9$: .

Hochfigburgarxin Saxonia a Citro*

lomnno captet, 44
Hunorum regia qua ipfi Ringum «0-
• cabantcum immenfa auri copia cet
pitur at<£ di/poliatur.. 129. .
’
'*
L.
T Kperatoris nomen Carolut quatt:
doacceperiti 352
Imperatoris nomen.Carolus auerfa-
batun ibid.

Irmmgardis Ludouicit Imperatoris

uxor moritur. to8
Irminful Saxouum idolum. 70
lfaac Iudecus,CaroU ad Perfarum Re-

gem legatus incolumis rcuertitur,

duobus collegis fuis
'
m itinere de
4
fundis., >, 146,
|M INDEX.
Eo ImprConjltmtinopoUuma,,

r' — » -
legatis firmat.. 201 -
U,
i i«re- ^
iurando de obicftif fibi crimini-
*
huc purgat. i
•.

JLfo Pip4 Carolo coronam Imperij

;.4- V
imponit, eumqi iuxta ueterum co-
‘r *

fuetudinem pnncipumactorat. 143 -

,
n j_r_. r . . 1 t «f _ •

Leo Prfpi defendit fc apud Ludoui- >

cumdc obiefta coniurationis de-

: ic,*\ ;5r 7-i> _
r i
'
*a.
fenfione . i' 194 tfi « V *

Kp
H y&erprwm Caroli educatio, $$7
Lotharm fenior L udouici imp, fili-
1 •
'C*
ta irmvngardim ducit uxorem, 2 23
c
Impe-
.

Jrudouicut fenior Caroli filius

r ;. * 'Jr \ ***\

rator efficitur.
185
UK>f v
fs hudouicus idem ludith ducit uxo-
rem, 211
ltuitgardis uxorcaroli morti ursi 40,
*•
:
s , •
. i , Hi, - :

1 “ 7i7
w- «
v
v *

* :•* • / * r
wvV
» « «#
*
Hiaioref-
1
• v is / /
vi .i* *
Y «I
>v

Vi
Vy!
*
i
ji* ;r:
i Digltized by Google
— ~

M Aioresdomus totum regnH

Fracoru adminiflrubdt.^ot'
Henftbut uernacula uocabula Car.
indidit. 354 4jj'
|
1
|

Michael Imp.Conflant.relitlo impc-

rio mndchutefficitur,cr eiLeo J
fubrogatur. 1S8
q
Miraculum in Saxonia fidum. 70 }

M iraculum de puella ieiutuotte in '

i

tertium annum- ijo

x i N* •

N
,

lcepbom Conflant . imp. i

Bulgaris interficitur, <y Mi -
chacl gener cius [uccedit. i 8z
Hordmannorum quatuor millia ca-
duntur- 134
Kucerii in Italia capta. 149
O.

O Mortag Bulgarorum R«c le-

gatos ad Lud.lmp.
ciunda gratia mittit.
.
-•
pacis fa

24*
ordi-
.

•
I

'
 ,

?wr32

INDEX,
Ordinatio regni Caroli iujfu perE*
ginhartum deferipta . i$ j
Orthonaltaliaciuitas capta • 148
p.F

\ Apia Carolo fe dedit , crDefi»

derm captiuus abducitur 74
Pafchalis Papa iureiurando purgat
fe i criminibus ftbi apud Lodoui-
cumlmp.obieftis. 221
Perfar um Rex Carolo elephantem do.
v
. wdt, 148
Perfar um Regis legati carolo magna,
dona ferunt.
;•
159
PipinusParuusprimusRex Vranco -
r« exjpgenie maiorudomwt. 30J
Pipinus moritur. 305
Pipinus contra Uaiftolfum Regem ~

Langobardorum mouet , eKm$ #fe

Papia objidet •
jo
Pfpiww Ecclefix Ro. Rauennd et Pe
t4poUm,cr Hexarchatu>qui nunc

marchia
 -:

INDEX.
marchia Anchenitam, donat. $».
Pipinus Saxenibus tributum impo-
nit. J4:
Portenti quidam memorabilia nar
rantur. zi 6
Prodigia Caroli mortem prxceffe-
'•* runt. 357'
• Q.
Vintum Francorum termi-
nos Carolus ampliarit,.
327.328.
Qginque Concilia generilia Ciro-
li , ty eorum con
iuffu celebrata

: ftitutiones coram eo coUata. iSj:

'
R.
EitmltalU duitas capitur..

H7
R hiuflri Prijt* comitatus Herihol-
to Danorii Regi a Ludouico Imp.
donatur. 254.
Rcm.cjf Gracis fufcefta femper fuit
potentia
 INDEX.
potentia Francorum, 331
Romam Leoni Papt oculos eruunt,
linguamq amputant.
; 136
R otdrudis Caroli maior natu filia
moritur, 174
s,

Anguis cbrijli in Mantua reper

S tus.

Saxonicum bellum per annos xxx. ge

152

ftum. 312
%axonesin Gattiam cT Germaniam
transferuntur,[ublati ex utraque
Albis ripa. 312
taxonum 4 5 00,4 Carofo capite trS
cantur. 9f
Saxones Tranfalbini legatos Caroli
interficiunt. 13»
Sclaui bello per Carolum fubigun -
tur. 113
Statura, liniamenta,ueflitus V «-
er citium Caroli, 341
Sfc-
 .
J-YMT
r
V
“Mr ***/. j‘:r yPi»^,. L7V4^
(
,»
'•'•. •
'V

•
INDEX.
Stephania PapaPipiniauxiliumeon
traLangob.petit r 49 >

Stephania Papa poft Leone cie flui.

Imperatorem pro fua confecra -

tioneadit. 197
Studium Caroli erga religione ebri -
(lunam , em que pietatis opera.

548
T.

T
Tafiilo
Afiilonis
perfidia
ducis TSaioariorum
320
ideminmonafiemm damna-
tur. 110
Timotianicr Gudufcani dEulgaro-
rum focietate dd Francos defeiue*
runt . 208
Tr« exercitia fimul contra Lindc-
. uuitumm Pannoniam mifii. 216

V Afcones Caroli exercitu in-

uadunt. 81.516
Ventii
Ventis uenticuk nomm Carol in-
didit. - 345*353*347
Viftm,ftudimy erprteeptores Ci-
roli,
9 J 46
Vucflfdi Curolo fe dedunt• 86
Vxores & liberi Careli,
33 j

FINIS, INDICIS,
—