You are on page 1of 58

GABRIELIS

N A V D AE I
PARISJNI,
Q V AE S T I O
lATROPHILOLOGICX.
magnum Hominiy a Fenenu periculum ?

R O M iE,
Ex Typographia Gulielmi Faccipwi /
M D C X X X I I.

Superiorum Permtjfu
"
»
Clarifllmo Dodliflimoq.

MEDICO, ET PHILOSOPHO

VINCENTIO ALSARIO
C R V C I O D»
VRBANI VIII*
CVBICVLARIO.
In Romana Sapientia Pradica: Medicina:
Profeflbri , ac olim Gregorij XV.
Medico &c Cubiculario Secreco
GABRIEL NAVDAEVS S.P.D,

«»» X

yM afsiduis mt quo^
ttdianis ferme fermomhus
admoneresy Alfari erudi-
tijsimey n/t in hanc Vrhem
appuljus 5 (juam nemo ^n-
quam y comparattone facla
cdteris meltorem ac Ittera"
rum fludijs aptioremnon inuenit y hunc inea ^
M^cenatem na£lusy qui liheralitate muntji^ ^
A z cen-
centia paucis , comitate 'r/ero ac henemlentia ne^
tnini cancedat . Cum inquam ^rgeres non medio-
criter y ^t tot pr^fidijs munittis , ex ^mhraculis
taniem ^ otio fxmiliaru ^ priti^i^me^e exer^
citationis in Solem puluerem Academicum
prodirem > metque lahoris ac ivduflri/t puhltcum
altquad fpccimen exhiherem , non potui fane tan*
tum huic tuo confdio non deferre ,
quantum ah ho-

tnine tui amantipimo jludtofifstmoci^ concedi par


erat )Jed cum apud me femper confiitutum hahue-
f im ) non per inantsglorid cultum , ad njeram

folidam gloriatn profcifci^ mc me ettam tam ele-


ganterync/fl a natura efformatum , ^el ah arte q)

indujjriaperpolitum agnouertm , ^tper certos cor^


poris mottis Jctt^ admodum ac ^enufle compojitosy

^ tenues aui fublimes accentti^^ modulatafueTjo-


cis injlexiontsynon ^vulgaris elocjuentide famam^ ah
delicatijsimis ctrcumflanttum aurihus ^ pojfem ex-
torcjuer^ i
dumtaxat (jonflij tuiparte affeHum
ea
me commotum fiujfe animaduerti^efua naturd
mejt canutnienter lahi^em mtht ac exercitattonem
priictpteha^^rtltquam *ZferOy/i non ahieci^ at falten^
tn aliud tempHSy%^$ /e maior offeret puhltce dicen-
dt ptrorandi necefsita^ ,
reijciendam effe duxi •

Atque
Attjue interim traElam nonuHos cum inpolitici^ ,

^ oratoria facultatCytum etiam in Aledtcina

phtlojophandi ratione^ haud omnino infelicitet


• Si me non fallit Imaso
elucuhraui , (juorum en tthi i/elut in promulft-^
dem^^judflionem hanc de ^uenenis ^ ex prima reli-'

^uarum Pentade SeleBam ojfero ^ leue (juidem


XApti-iipioi^ ^t4ie in me eximid njoluntatis y hr-
t^euolentid y ftd ^uod demum grauiara confequen'
tur^ pofiquam iftud nec ingratum tihi y nec iniu-
cundum aduenijie intetlexero • Vale.

Daham 7(omdJuhJinem Klartij ,


Anno M.DC.XXX1I.
.1

V
s

A 3
c

Imprimatur t
Si videbicur Reucrendifs. Pacri Mag. Sac. Pal. Apoft.

A.Epifi.Vmbr.Vicefg.

(xVxftionem latrophilologicam D. Gabrielis Nau*


'\(\nuAnmagnum Homini J Venenispericu^
J dxicxordinc
?d.z

lum, Rcucrcndifs. P.F.NicoIai Riccardij


Magift.Sac.Palacij legi, in qua nihil deprchendi,quod
vcl fidemf velmorcs offeadac. Ideoq; veluti cruditif*
fimam dignam praclo iudico,& in fidem, &:c. Datum-j
Roma: dic aj. Martij i 6 j 2.

Leo AUaciu6 Pbih/opbia t ac S. Theolog. DoHor.

Imprimatur
Fr. Antoninus Ccllius Magiftcr,& Socius ReuerendiC
P.Magift.SacriPalatij Apoft. Ordinis Pra^dic.
QJV AE S TIO
lATROPHILOLOGICA
Jn magnum Homini ^ aVenenis
periculum •

R A VE S illaj pridem & Apud h«.


ab antiquiflimis fermo ^»^^""^'
teporibus inlticuc^e,muU
torum dc nacura , norL» •

(ecus ac de crifti & iniufta


nouerca,feruncur querela? i Momi qui-
dcm Sannionis Dcorum vrbaniflimi
quod feneftracum pe£lus Hominibus ,

non dederic Theophrafti philofopho-


j >

rum vel Ciceronis calculo eruditiflimi


diferciflimique , quod breuem a^cacem
iilis,longiflimam vero Cornici, Ccruis,
£lephanci , haud iacis confulcd indulfc- Proemio
^*^'^'
xit. Plinij denique &: aliorum ^^qi^pd
animalibus ca^ceris varie ligumcnca-f
concefleric ceftas, Coria, Spinas, Villos
A 4 Sccas,
8* An magnum Homini y

Setas,Pilos, plumam, Squammas, velle-

ra, at vero
iy<i»^?/«i hi^ animal ,
mentisque capa-
Mclam^
cinsalu. '

•^.
nudum & in nuda humo natali die ad
vagitus ftatim & ploratum abieceric j

Ha:c lunatis dentibus , minaci cornu


pernici curfii, vnguibus aduncis ri£lu ,

membrifque om-
fcrino,calcc prasduro,
nibus ad tcrrorem compofitis armaue-
riti illud imbelle prorfus &:prxfidijs
omnibus deftitutum , ad ignominiam
pocius cxpofueric , quam ad glorianu
cxculerici adferuicium citius effinxe^
ric , quam ad dominium
Martial, Vente timetur Jper j defendunt cornua
Ceruumy
ImheUes pueri ^ quid n/flprdcfa fumKS f
Verum ns tu longe grauidrcs tnul-
^ torum de eadem naturt queftus , mihi
in memoriam reuocas , Alfari dodlif-
{ime, durfl^qua^ftionem hanc de vc-
ncridram diuerfitate periculofa paf- &
^ ^-^ flm
a Vene»u periculum » 9.

Cim illorum fuccreiccnce copia , alias a

le fubftiliter ventilatam agitatamque , in lib. de

tenuitati mex rurfus diklitiencla prac-

bes i ipfaraque,ad explorandum tacicus

^td nofiri ^aUant humeri ^


quid

fttrt recufent •

veluc implicitum per varios finus &c


ambages , non Gordij Sed Hippocratis ,

aur Afclcpij vinculum , re^ta? rationis

acuminc difloluendum enodandumq.


mihi fubiDdicas,&: proponis •

Enimuero videor mihi videre non-,


^aucos ex muliercularum moribusx fif
confuetudme , quae vanis falfisque^
mali fufpicionibus fipifiime torquen-
tur, fic ad vnguem effidos,& graphice
dehneatoSjVtfingula quaequc dumeca^,
vepreta , fenticeta Cane peius, & angue
deuitent, in quibus fcilicec
Suntmintmd fpectes^fed ddfjt <vtdnere Q^Serenus
' "P-**-
fefits .


Slua ma^is in temi latiiantes corpore

fallunt^ :

VC
I o An ntagnum FJomini j

Vc quod olim prarcepic Damoecas


apud Virgilium
Ecioga 3. ^^i^^^ fioresy^ffumi nafchia fraga^
Frigidus^ 0 pueri fugite hinc^ latet anguii
in herba .

hoc ipfum magna quoque fibi religio-


ne cauendum obfcruandumque j fub
poena falutis , &: vita: quam tantopere^
diligunCjpertinaciter arbitrentur . Nec
perperam, Hercle, fi querulx eorum-»
voces ad ignauice fua: patrociniu fuffi-

cerent i quid enim inquiunc ,Homini,


cutum efle poteft inter tot nocitura-r

conftituto ? quid amicum,inter tot ad-


uerfa proftituto ? quid falutare,inter tot

lethalia degenti ? quid non exitiale , tot


prodigia morborum intus fouenti , coc
monftra venenorum fbris excipienti.
Sanitasvna, Morbi infinitij ingrcffus
vnus,exitus mulciplex Mors vbique,fa- j

lus nulhbi Quid ergo fubnedunc


;

ijdem,non (ac malorum Homini cx fra-


gili fua c6ftitutione,per coc morbos ine-

rac ?
a XJerienispericulum. 1

rat? non (ac ex ingcniofa nimis aliorum


malitia , per tot carceres , gladios> Cru-
ces, vncos,gIires,(clopos3peIues,&: rocas
impcndebac nifi eciam , antiquiflima-»
illa Platonis dea ^ii^<»pofy» vtabHaefio-
do vocacur, vorfiiram quotidie facerec
&c periculum illi , morcemque per fuas
opes.intentarec.
Dapihas crudelis in ipfis , Claudian.

Carnifices epula^^incertatj.pocula prdbent^ cadonico.


autpotius vccumSenecaloquar
j^^^
euocans omne ferpentum genti^ ^
adi. 4.

Congerens in T/num frugis infaujlx mala^


^u^cumque generat inuius Jaxis Erixy
^Hodcumq.gramen florcmortifero ^xnret y

Dirufue torttsfuccus in radicibus


Caufas nocendi gignit
incempeftiua liberalitate proferens ; vc
dubitare quis mericopofleCjCum furcu-
los cuellic y num inimicos efferac cumy \

efFodic metallajnum eruatToxicajcum


feram fequitur , num morcem affequa-
cur : adeo venenorum diuerfa nomina
diuer-

1
^,itx An magntifn Homini^
dmctfa genera diuerfi eciam funt effe-
ilus 1 aliud enim ex radicibus Hcrv
barura contrahitur, aliud ex animall*;
bus mortiferis referuamr funt quse , fri-

gore fanguinera gelenr, fiinc c^ux calo-


renimio vitalia exurant i
c]UiBdam toti

Homini inimica formam eius continuo


dedruunCj qua^dam parcibus nonnullis
lethalia perniciem eis inferunc \ Opiura
Sl cicuca capuc cencanc,Gypfum & fun-
gi vencriculum l^edunt, Cancharis vefi-
cam dilacerac,pulmonem lepus marinus
exulcerac, venas aperic Hasmorrhous
neruos quidam araneus fingula
afficic ;

varioTOodo nocenr, fcd omnia eodem^


(copo necanc} pauca per loogiores mo-
ras concedunc auxilium , pluriraa per
breuiores inducias vrgent ad exiriiim ^

adeo eciam illud verura cfl:, quod noa#


ica pridem opciraus poeca cecinic ^
^ per ftngula membra T/enenum
Infund$i natura
r manusy
Homini
pes.
^ caput ^ ^
Et
An magnum Homini , 13
Et latusy^ Stomachui grauiter mquen^
i»r y aures .

Quid plura ? idu morfu hauftu


, ,

non tancum noccnc , Ccd longe grauius


eft:, quod in Hominem illis anacura-j

conceftum-, huic,acuro vifu Catoblepa,


tenui fibilo Bafilircus,leuifIimo odora-
tu Driynus, canis rabie percitus folo ta-
<5lu rabie peftemq, fuam coreimunicat
huDC in flauam bilem fbluic vipera, ia*
nigram conuertic paftinaca, fundit iru
aquarn Cenchiris,dirtedic in flatum ru^

beta , hic denique Ctiens perit cx dipfa-

de, fures ex folano (alcans ex phalangio,


dormicns ex opio, ridens ex (ardoa vc ,

nihtl non agendo mors iUi lubrepac, cx


iftis omnibus cerca, ac ex vna quidenxj

Afpide longecercior,licec ex Pciadetar*


dior,ex Cherfea velocior^ex Chelidonia
omniuin pra^fenciflima ciciffimaq.Imo
verOjCum ha^c fingula fingulos cancum
feriant,nec plures (imul mcenmac, fce-
\as maximum,vt*a Plinio dicicur, Sala-
^
man*

r
4 Jff ma^num Homini^y
1

mandra populos improuidos necare^


,

poteft , & fola nationes integras ad rui-


nam, & internecionem perduccrc, tan-

tum vni vita^ infidiarum eft ab inuali-


disl cantum faruiciar fubeft in ftirpibus,

vigec in metallis,regnat in animalibus 1

Atvero quam iniurij finc natur^e

ciufmodi Cenfores ,
quam impij m co-
muncm matrem ,
quam [\xx felicicatis
hoftes, & beata? fortis inimici , faciamb
opinor vc ipfimec inteliiganc, fimulque
eorum (piritus pauidos adhuc, &: tot m-
fidiarum metu perterritos, ex horrida-f
vcnenorum filuaad ameniores alexite-
riorum delicias & viridaria paulifper

auocando, certa fpe (alutis , vc fuauicati


demacur efficiam Fruftra-i
vicae nihil .

cnim nacuram culpamus , fruftra cer-


ram acculamus . • ^

^oiirorum caufdL maiorum


^os fumusy (g^ fua quemque magis de^

mentia ^exat
Natura quidem venena produxici
ter-
a VenenU periculum .15
terra fouit , & recepit , fed quis inuenic
illa prster hominem ? Damafci publi-
cas eorum officinas fuifle narrac lofe-
phus , Neronem hxc in fiio confpedu
priEparari furtinuifle refert Suetonius
Attalumqi venenofas dc lethales plan-
tasaconitum, ficutam , elleborum fin-
gulari ftudio plancafle rigafle coluifle
narrant hiftorici . Atque cum in ar-
bores exacuant limentque cornua Ele-
phanti, (axo Rinocerotes , vtroauo & •

Apri dentium licas ; tciantq; ad nocen- is-cap. i.

dum fe prajparare animalia, quod ta-


men eorum tela fua,excepto homine->,
venenis tingit ? Nos & fagictas vngi-
mus, & ferro ipfi nocentius aliquid da-
mus,nos, &c flumina inficimus , reru &
natura: elemenca , ipfum quoque quo
viuitur aerem in perniciem vercimus
terra quidem nobis malorum rcme-
dium genuic,nos illud vicajfeciraus vc-
nenum,ferro enim quo carere non po(-
fumus flmili modo vtimuri vc redc
meo

k
1 6 A» magnum Hominl ,
nieo quidc hidicio monueric grauifli-
mus morum cenlor'Seneca,y»aii fi lene-
Jicia naturd afUntium prauttate perpen-
dimus , nihil non noflro malo accepimm

Ecquis igitur naturae iftam culpam efle


fateatur, &: non iiominum potius, (ecus

ouam oportet rebus ipfis vtentiunu?


Hsc quidem pio afFe(au multa fubmi-
faluti
niftrat innoccnciac,non flagitio •,

non morbis auferendis, non in-


exitio ,

fcrcndis profutura \ Nos vero prauo co-


nacu eius vota.deludimus&: fapienter

excogitata , male adminiftrando ftulte
peruercimus. ^

Verum optirae (entio quidiftiob-


gannianc fcueriores Ariftarchi , de ve-
ncficijs quidem &
pharmacis ha;c vt«
cunque vcra , longe camen aliter fe ha-
bere in veaenatis& phtarticis totoqi
generc deleterijs fubftantijs, qua:nos
Ixpe fipius imprudentes fallunt, infon-
tes laedunt,fugientes fiftunt, ftantes op-
primunc, inermes nccanc , armacos
etiam
4 VentnU periculu w . 17
ctiam plerumqi pcrimunc Gerris ra- .

men {iculis vaniora func, aufim ego di-


cere,h?cargumentaqusqiin parte eiuC-

dem criminis, falutaria quasuis trahanr,


hominumq; vita? &
commodis fum-
mopere necelfaria > quorum fcihcec
natura , non (emper omnibus placuit
nec vires auc cfFedus perpetuo nobis

arrifere Aquae fubeunt in imbrcs , ri-


:

gefcunt in grandines,tumefcunc in flu-


dus, praecipitantur in torrentes , an id-
circo venenatae ? Aer denfacur imbri-
busjfurit proccllis , micat & fiuit igni- •

bus,an propterea de eo conquerendum?


Tcrra ipfa plerumqi dehifcit in foueas
valles,cuo-
furgit in montes, fubfidet in
mic flammas , abforbec prouincias ,

an idcircoculpandaP fihosaudisgra-
uiter fane , fi mihi crcdis omnino
pue-

riliter : Ludibrium igitur


dcbenc Phi-
lofophis ccrte quam maximum inful-

fa fatu^ illius S/C Abderitanae plebis,

de wm ampla malorum fegete , tanu


imk B longa
^
1 8 magnum Homini^
longa lliade conimen-
ta . Qua^dam cerce venena non,
raro fuccrcfcunc , frequennus etianu
vfurpatur,at,qu5 finc omnino deleceria,
£i verum faceri volumus vix vlla repe-
,

riuncur y caque>aut in iyluis latent , aut


in a^quore niedio degunt , aut in auijs
&'derercis locis nafcuncur , aut denique
in Ipnge difficis & remocis concinen-
tur ; Afpidi, fi Lucano credimus
Plenior efi fanguis
^ crafsigutta ^eneni
Decfdityin nuUa ptus eft ferpente coaElum
Ac vero , quid ab ea nobis imrainet
pcriculi ? quid ab eius virulehtia me-
tucndum ?

Ip[a calori^ tgens y gelidum non tranpt in


orbem
SpomeJua^^iloq\ tenu4 metitur arenas*
Haec vero (qua: multum licet micio-
ra fint,nihiIominus came ^tfpw
»*xir/)>afitfi^it7w^i'^ vocancur ) haud e/Tecan-
topcre periculofa,parum aberic opinor,
quin vtmihi,fic illis cenfbribus me-
u ticulo-
a Venenis periculufn • 1

riculofis perfuadeam, <]uidira? quo-


niam ralia formaliter non func,qualiaL#
credunmr, nequetalem habentnatu-
ram,c]ualem nos illis ad cruciatum no-
ftrum fubciliter affingimus i alioquinv
nec iftis capr? pingue{cerent,nec hirun-
dines cantharidibus ,
necgallina: ver-
mibus,nec (iies mandragora, nec fturni
cicuta,nec ellcborocoturnices , aut paf
fcres hiofcyamojvultis plura ?

Serptnte Ciconia puUos


^utrit^Q^ inueta per deuia rura laceria •
Vultis pra^tcrea ceruorum cupedias
& fuaiiiflimi guftus lagana ? vipera:

funt , vt & vcnatoribus omnibus no-


tum , & a Lucretio Philofophicis verfi-
bus confienatum
?s(arthM alipedes ( inquit iple ) fic cerut

fcepe putantur ^

Ducere de latebris latentia fdclaferarum .

Vnius ergo homuncionis refpedu


toc opes natura: damnofas iudicamus,
toc infontes diuitias , veluc Gorgoni§
A z gut-
zo An magnum Hominiy
guttas, fanguine ftillantes , aut Typhoci
Apud Ni- ^ ^ j.N j. .

candr.ia-. cruorcm quotidie dcuouemusiled quo


Aiexiph.
-yj.^ quibufue rationum momentis
^

nondum apud me conftare , libencer


aflero . Siquidcm,nec pure & (blitarie

fumpca nocuerunt, aut Athenienfi ve-


tula^ cicuca, auc Eudemo elleborus , aut
Colonienft puellx aranea?,auc Africanz
muheri napellus,auc Mithridati toxica}
nec etiam ledulo pra^parata, non maxi^
me profuerunc , auc Cantharides Gale-
no» ad diuretica auc vipers Andro-
macho,ad cheriacam} auc auripigmcn-
tum Traliano, ad difenteriam ; aut ful-

piiur & hiofcyamus Aetio , ad fcbrcm


diuturnam ^ aut aconitum Auicenna: #
ad lcpram auc fumma quxquc aha ve*
nena do<£lioribus mcdicis Carpo , Dc-
fennio,Varignana?,MatthioIo,Cardano,
ad obftinatiores quoique affc^lus fa^
nandos, & cuentu fecuro promptc &Ii-
citcrq; profligandos : imprudcntia? igi-

tur aut mahtia^ noftra? potius quam vc-


ncnis
«

. a Z/enenisperlculumm
nenis alexireria qu*eruntur , & quo: no$
ipfipeccamus blanda prorfus adulacio*
ne ad ftirpes &c animalia referuntur »
Scdf efto fatalis venenorum ida cladcs ^
m6rbusefto,non endimius modo fcd
pandimius vniuer/a: hominum /peciei»
& vbiq; gcntium , ac paffim Locorunu
difleminatus quis camen ipfiiniiure^
j

mctuac? aucpotius quis hocgrandc-i


ncfas ac periculoia^ plenum opus quar
I

htatis 6c materia^ , audacfler non con**


temnat ? fuppetias ipfamcc ferente na:l
tura y &c oblata nobis toc prarftanriunLi
rcmediorii officina continuo di£lanc«,
vc quemadmodum aduerfus morbos ex
praua viclus racione antidotis, aduerfus
iafcinationesiamuletis, fic concra V£ne«>
nu intus quidem aflumptum alexipha^
macis extenus vero illatum^vel admo-
s

ium,alexiterijsnon lcgnicer pugnpmua:


Acquc vtin ipforum natura & cogni-
cionepaulo diligentius inueftiganda^
nonnihil immoremur ; docet Galenus
B j j.de
XX magnum Homini ^

3. de cemperamenns cap* 4. vencnurru


proprie defcribi , quod nacurx noftras
cx cocius fubftancia: fua^ racione con-
trarium eft,fiue occulcas cancum quali-
taces prxfeferac , fiue manifeftas ecianu
illis in perniciem adiungac \ vnde ex
eodem 5. fimplicium 3 medicamencis
toca fpecie alexicerijs naturam , incer
,

corpora affcaa &: deleceria , mediaixy

inefle oporccc j hoc humano cor-


eft vt

pori tam aduerfa finc, quam veneno re-


pugnenc: finamquead veneni natii-
ram magis accedanc, minus af£:rent
vtilitatis quam nocumenci , fi vero ad

corporis hmilicudinem , nacuramque->


propius incUnent , veneno minus refi-
ftere valebunt . Vcrum vero dencur
generalia qu^dam eiufmodi alexiphar-
maca , qu^ venenis omnibus ex iequo
rcpugnencjillud eft quod opnme negat
Galenus,quoniam media lunt nacura
fi

incer humanam,&: venenum, venena->


aucem t^aii^d^Sv mcer fe fint difcrepan-
cia
aVenenispericulumm
tia , certc non poterit eflfe aduerfus h^ec
generalc quodam alexipharmacunu
Poterunt camen vc facetur Cardanus
y^;;/„'
nonnulla horum locoeflc medicamen-
u , cjuae cura yires roborando , tum rci
cuiu/cumqi noxia^ vomitum , auceua^
cuatione per fudores proliciendo, haild
mulcu huic prxftanciffimf alcxiterio-
ru facultati viribus concedcnt. Qu| au-
tem illa fint , & ^uibus ad id prxftantis
natur? docibus infignica , pcrgit idcnu
curiose admoduex grauiffimis autho- vui^

ribus recenfere Hanc vero nomcn-


.

claturam , fi pcr nationcs pr^dipuas in-


fticucrc fatius habuiflet , iacSlarem apud
cum procul dubio Gr^ci terr^mTuaro^
figillatam ; Hifpani ScorzoncratiiGei>
mani tabaci fiiccum & folia,Indi Bezaar
caprinumi Arabcs ceruinumj Sicuh forj-
desSc lacrymas eiufdcm anihialis vi-
rofi } ItaU oleum fuum cx fcorpioni<-
bus j Turcg dcnique & lud^i balfah
mum : Si per perfonas , Ruftici & cc^
B 4 nuio-
»4 Anmagnum ffominiy

nuioris fortun? homines rutam fuanu


proferrent i diuites Theriacam & Mi-
thridatium Reges denique vafa fua ex
elc«aro , argcnto puro , aut incerto Mo-
noccrotis cornuc?lata ; Ego vero dapes
incmptas, tcnuc falinum , vafa fidliUa_f
otnnibus iftis pr?ferrcin , vt pote cuvcl,
longa cxpericntia,& dmturuo vfu con-
firmatum cffe , dudum monuerit opti-
mus hac in re medicus luuenalis
(MMd nuUa <teomta btbunw
$ityia I.. FiBtlthMytuc tlla time^cum ^ocuUfumes
Gemmataif^ lato fetinu ardebtt in atero»
Quod autem de gencralibus alexi-'
terijs pauloante negauimus.h^c
eadem
de propri js & fpcciaiibus nunc
oranino
concedcnda veniunt cum vt quaUtas

quaUtatl,fic codem iurc proprictas pro,


pieiati poifit efle aducrfa i nec tantura
AfiilotelisPhilolophia poftulct,vt con-
trariorum vno in rcrumnatura cxiftcn-
tc,alferum paritcr fubfiftat j fed etianb
prouidcntia qua mundus rcgitur , vt

n quod-
Anmdgnum Hominiy 15
quodlibec in natura contrarium (uum
obtineac fimplicicer efflagitec. Quam-
obrem faclum eft noii minus fapicntcr
quam prouidc, vc hqc eadcm nacura-i
nufquam magis luxurict ,
nullaquc in^
re pariter , atquc his alcxitcriorum opi-
bus ambicio(a fit,in quibus tam prolixe
numcn fuum pxplicat, vt vp^vounoa illa

tam Epicurca quod quidam aic, quanu


medica fuilTc vidcatur i nam quccunq-,
cotarcrum facie cxpofica, qu^cunq*, ca-

ucrnis ccrrg ac vifccribus lacent , quid*


tjuid eft aquarum,ftripium,animahum,
tcrra,ignis,maria alcxiccrijs infcruiunc
in f?ce rcrum,in excremencis, in caric
in rcbus minimis 6c obfolccis ac prope
nullis , vencnorum rcmcdia condica->

funciatque in re vna,mulciplex nacura ,

vario gcnereremcdioru f^ta cft, admi-


. jrabiliormulto minus in damno, quam
in remcdio hinc non fati^ habuit dc-
:

leteria ferme omnia certis notis dcfi^


gnare,fungos , cxemph gratia , diluto
quo-
i,^ 4 Venenis periculum •
quodam nonnullorum rubore,rancido
afpedtUjliuido colore, rimofa ftria^ pal-
lido per ambitum labro , mille colori-
bus cerulco,atro,viridi,fufco ex efFra£lis

vc ftacim nafcencibus (ic euanefcenci-


busi nifi& alexipharmaca pleraque-^
commonftrafTet omniurtiq-, oculis, for-

ma,maculis, colore veluci iubiecifTec, vc


in fcorpioide, Arq, &:Ephinoi quorum
poftremu femen viperini capitls figna-
rura nocacum referc j aliud (erpencum^
maculis variegacum confpicicur, pri-
mum vcro radicem geric fcorpioni
haud abfimilem,vccum (corpio (erpen-*
cibus viperaque , parciculares horumii
inimicicias facile depr^hendas: Ec quod
demum pra^ftanciflimum eft, nifi ipfis

venenis, non tancum peculiaria aloci-


pharmaca , yc lepori marino criglamL>
napcllo imchoram , cicuc^ myrridemu
dorycnio echinos,aconicb ay^tmi; fed
etiam h^c ipfa fibimec ipfis fingulari

beneiicio oppofuiilec > quis enim igno-


rac

«
aZ/efiehu periculum\ 27
rat muris aranei morfuni , ab eodenij
concufo &c impofito citiflime fanari?
draconem marmum iilui proprio co^
mode mederi? paftinacara contra vi-^
rus Ixium fal utan remcdio prodeflo ?
Scorpioncs &: phalangium oleo pro-
prio, damna qux fecerinc refarcireJ?
corpus vipcrae,alas caniharidis, adipem
crocodih , maxillam canis, animalium
eiufmodi noxis vcihter refiftere .

£t cum ^vulnus atrox incufsit Scorpius

ardens^ . ...1. : J
Continuo capiiury tunc digna Cdtde retufuSy Scren cap.
'

Vulneribusque aptus , fertur reuocare ^t-


nenum •

Quinimo illud ferme admiratio-


nem omnem luperac quod vbicunque
,

terrarum noxa ahqua familiaris exiftic


ibidem etiam profufa naturae hberaU-
tate , vel fuccrefcere vel inueniri {bleac
illius remedium, quafi paria in vniuer-
fo , velut Romani gladiatores in foro

nacura componac^
rc^tfjue
X8 An magnum FJomini ,

^tijue nocendo f

Ingeniofa fiiitj fi$it ingeniofa medendo


Sic in itgypto Ibides ferpentibus
oppofoic , ijfclemq; in Apulis & Luca-
nis ciconias, in HifpaniaScorzoneram
in Infula Diui Nicolai feles tandemqi j

tnorbo illi fa^diflimo Noui Orbis acco-


lis familiari,& endemio,arborcm mira-

bilcm,facramuc Ligni Sandii aut potius


Guaiaci.

H. Fraca-
^amgens iUa colity fludioque educerc
fl»^:\"Jy- multo
T^ttuur^ac late coucs^camptque patentes^

Hac omm nfcftitur agtr } nec SanBitu

illis

Efi (juicquam^ aut potiore ^fu ^ qulppc

omni6 in illa

Spes iacety hanc contra peftem^ qua c^elim


iUtc

Perpetua efl
His autem validiflimis rationunb
& experientiarum momentis, nifi que-
rulaha^cMomiq; & Anftrarchi gcnui-
na
a Venenu periculum . 1
na (bboles , /ibi cx integro ratisfadtunij
fuifle arbitrctur ; pergac iugi ludlu &
continuo timorc non repu«
difcruciari,
gno,nacurac nunquam dcfinac efle mo-
lefta,annuo imo louem ipfum vc Hip-
;

politus Sophoclis , auc feruus Plauci ar-


guar,quod lepide ingenuati moriancur,
&homincs cx mulicribus nafcaa-
cur , permc licet ; defipianc,
ringantur, contabcfcant
manum amplius non
vorccrim

F I N I S.
GABRIELIS
N A V DA E I
P A RI S I NJ[

QJ^ESTIO SECVNDA
lATROPHlLOLOGlCA.
An Vita Hominum
hodie quamolim breuior?

Ex Typographia lofephi Neri;


MDcxxxmu
5uperiorum Pcrmifsu

J
:T 3.- A a Y A 4
W V 3. tv 1

17 nA
J t/

•t5

Tx3
llluftrifsimo Reuerefidifsiino^l
DpminoD* .

ID^EPHD maria:
SVARESIO
Vafionenfi Epifcopo Vigilantifsirao,
GABKIEL QiAVDEVS S»P,D,.

pidWerteTitis
pib fiiguhs tn mb^e'(^ vi"

banibrts H>ttd con/u^tudi


he pbfi turh efi^ , njt n/H
'%f^u'fh\)irakeo%'
J o^JiljtAufh ih • '
Domthos^
mt^ntifcukf quibufda fi'^

gntficents Hoc tpfum tua

nokit^^auffakU^M mhi
faciindum ejfe intfUtgoj qutfuamfstmdi tua confu^^
-%udtm tlurtfhM qthdem ahtea deditus, etVt nm
dtti^s^fummAm in hm^fi^hMhki re£te fenttentium

yahptutwj ci^nutei luntHe^tt^^moX^axdi^li


Bihtrmo mdgnH o^Thno tudtct]iaudtm,^tdi^m$r
alUtHrHMC^rk ^{^'^^^^t^Kft^f^ fii^om^ Uudi i

fiorentem 'yticeyijfqs humaHidrints ^onH^ulganter


tftfirH^^U y tn ver^dis cuw^tfcorii Fa^yti
€orum^^eferf}^J\X^p^^^H^ n;of)umentis^^^ njti^^
ierts Ecciefia rttus (§Sr mores explxani , nemtmfe^ <

l^^f,qu(irum
fatis^exef^p/aiiiuh^^

^ruMtme^i^^ fuftmereppfses: ^tiinm

i^^/km^ ht(f^(rfnpe/idt^
^f^doflfsttfforum r^frorum mtti facwid^i^t
mrtmcrtta cevfen delffas^
i

Utt*

J
Utterarittm mums -vtdearis amhire
, Sane y?,.
mem hanc , qu^ me nuper Cerutam cum optimomeo
Macenatereuerfum.t^ ifims ioci folitudme atp

<W ,/f
c p/^m o^ao fatts/lcere $ufuoik

»« hac -vides efucere rvoluntatem


y^am^!^-
gularem ad te amandum O' ohferuandum
protetifi.
onem ^quxtua eritin me Humamtas beneuole^
tta ,
bemgnus t// cunaa mAMtti^ty^iiit<i,une
ample^are.^odrvt /-o^Tf r^^?fr&!^^J^?

t>ahamCcruia.KaL laii,

MDCXXXlUh

'4 ^ ^
toc^o^
nh^zo infrafcriptus pro Dommo VicarioSanfc

cab;
4

I A T R OT H ILO L O GI C A
f
t;//4 Honimum

Cttuii

• *». ^ym '


.

^
Ta eft Preful or-
natiCsicne » (^dfX

fp^du, multupi
aqimi ppJens,&

-citore- vel; itnpreAo figaatoquc htftx


rCharaiaere incQBptaaj hanc ae^Cuo ftattt
A4 &
% Att 'X>ita hommum hodte

ingenuc ceiiico IjBere nec cunaanter


.ITPftipnCTm nlum\fard#tlica»
jocffsinfa D6<SsirtPsV<iA^ Sl

Sncula , tubotci trAnfundere

moleftQ^MiJtW0(«awap|«te|er grauS
adeo fenefccntis Natufje fortcmnobis

uilfe dicicur P«»jJvPlO<ff«|n 5;^^


ciones tantum proferat,qu« totetiam
fia*po0\ovf extulilTe,nunc velut effoeta

"J^&iuAufrl&tpartu defafgata sorti- m


if^ip^'^^ effevix fu&iaeat Et ye
VSlit^t^^ffioiHfaRui^ plurimi graucmiii.
'ffi^iftint' dfe Na^turae maligni ta te <|uaf re.

sencca 'lan^i-Vquot^ in'exiguuma;ui gignimur,


ici.««.>Vu'Kd Hi:c i!^*veiociter ti^m,,<ApKi€;da-
"^'^'
%HBbis tepoi^is fgitia decurrant , Hkeb
exceptii^ifiimodum paucis , coeteros
*ln ?/)(o Viti^'^i%tlrvtwa,^ft*^
^ cet i^riiirft Tpfof nta lieiinuUi dccliucfti
>A hanc
hanCj &
ad finem futim celeri graJu
properantem, vt rerum omnium^ fic .

Mundi fcnefcentis a^ratem , tam infi-


gnis V2idi\\rx ream firtant^criminetur,
rfamnent ; Viri tamen Sapientes &q un
cnnque alteri quorum caput cft extra
cucurbitam ^Srcor vltra melopepones
(apit , hocin Vulgi more pofitum effe y
atyomnitcmporum mcmoriafibiperfu-
^^^,^
aferunt ,Vtquemadmodum inquit la- diaio%^
citus, vitio malignitatis human^ecoete decUr.
^^^^*
rafemper cumlaude refpiciat^presetia
nonnificum defpe(3u &ibftidio exci-
'
jpiatNempe rlludidem eft quod paull6
j

^
anteipfum dixeratgrauifsimus morum
'
'Cefor5& ftoiccTdifciplina? Vindexacef-
^
^^rtiusSenecalib. Kde Benef. hoc Ma- c^p. i.

.-iores noftri qu^efti funt ^ hoc nos qu^ri-


mur ,hoc pofteri noftri quseretur , euer-
•fos efte mores ,regnare nequitiam in dc
I

'
'^teriusTes humanas' & rn omnenefas la-
'
: 3bi,. Illud illud idem eft profed6 , quod

fuauifsinra ctiant Poet^ Vcnufini lyra


decancatuni faerat
to hominum 1)o^i}
Jln Tntl
od 6. Damfiofa ejuidnoK immmutt dtesf
^'^'i' jietas Parentumpetor autstultt
Nos nequtores : mox daturos
Progemem p^tto/iorem.
Ac^eb cerre vniuerfo hominum gcnert
familiaris fiiic h^ec querela ,vt non im*
merito Pocta Satyrographus hanccuni
hominibusnatamaut ab Euandri falte
& Carment? ipfiufque Homeri tempo^
ribus vfurpatam fuilTe , fapientcr non
minus quam vere inuerit
'^^^" decrtfcebsi
Jntn, - '
^H^i'^'*' ^
fatir. fiomero,

>S •
Terra malos homines nunc edurafatqi

pftfilios.

Vndcvixeft vt mihi perfuadcam cafr


cos illos,& a Dijs recentes homines * ta-
ta vitacinnocenria,& puritate , ta itegr^

valetudine ta firmocorporis&animi

xu,«tateSja degifse,vt in^^e meritoau-
rea hxc c.as naturalis , iufta ^m*^*'^
^ xATt^ojt/f appcllarii omniuhique vt

primafic ftlicifsima&beatifsjma exiftl


inari meiue^t . Ncque enim.de
mehc—
* ^
'ijuam oltih iremallk I

lutofinxit illis prxcordia Tiranjquafrl


alijsqui poftearecuci runr^nec illisquatii
nobis clarior vnquani aut yegetiorillu*?
»t'ivlem profedo qui ab orbe condito
lemper fuic Diuina: Prouidc!nti2 nume
Kis: : vji . .
4

ir; i ; 1 i ; Concardt ttgAt omnia nexuf^ j . J


^tanui
> tiiSingHU compomr y mundum regit ,
ordmiit orhem y ^^LopU.
y. Afttk mouens , ElementA ligans ^ .
^b. 3.

^ , ikmms/tfuemaritanA j c

!>( ' Corportbur ^ Terras Caslis, ^CetUfii . »

iB cadutts. ^

Idem etiam Coclum omnes homines tfir


eadem terra fuftinet , Elemeta ea*
:git,
dem compohahr^ amicaiuuant ^ ligata
Ibuent >foluta delhuunt ; ijfdem alime|i
«is vefciraurjcomraodis fruimur ,mori-
busYtimur; ijdem nucfuntqui&olim
dics ,anni , menfes , eadero temporis &
vuiu.er(i facies.^
-
ll:c aUa m -uidere P^res i atiamue ^

^AV i^lepotes ^i^v.

Ajptcient.
B I Cur
Anxfifd hom*m'um4)orJt}
Curigicarnoftruni omnium tempicncs^
haudcrit fimilis mors ckior, vitanoa;
«cjbalis?Anquia fspculum iUudiaureanr
iingitur, fit gcmm^istantuni & pct»?c
tusaureis homimbus irapertin&joom^'
municari debuit? At potius mirari ftw
bit Bon mcdiocriti^fopinam Autoium
omnium & Hiltoiicprum«egllgctiarii y

nedica amentia quosnon puduiteiuf-


modi vetcres auias , & meras Pocuru
Nugasveris narrationibus immifcere^
eamqu^ aBtatem pro aurea nobis erhibe
re, quae (i ad noftram coferatiir vferrea
^wK>rfas> & lapi^ea vidcri pofsit^curil
iioadum emollitisciuilioiicultu^neque
|ier a'r tes , & liberales difciplinas prolii
<emperaris hominum moribus , femif»
*ifos incolas tantum abeft vt JAireos^ tei>
ra ipfa fuftinerc videretur , vt po«B •

jirchi- Tcrgd ddbunt ^^lies ^ruor haufiMS^ ^

Cdf. 17
Antra Ures ^dumttd tom ^ UMdcuU
rupcs
-
' Prxjla cthos yraptus -venere , fpeSlacitl^
cxdes \

Imperium Ftres , anmosfuror ^ tmtetus

Mortem ^ugnafepuUra rubus ymofirifqi


ftmehat
Monttcolts tellus,
VkommSi hiQquQd^tiam facri Codices
•butitfeiteftamur, Diluuiu iftud quod
tcrram omne abforbuit , diuinitus pro-
pter hominum fcelera contigifse quse
toMd£ali^^pcer4i^fe^rc:3^v|jpetimjpfu
poenituerit hominis creati. An igitur
tjdiii^aeum UUji» vigprem ,& opeK ftis
particulam auras Promethei furtofub-
4aeim'^ fi^J^iliblfc^ifeitiorpprum fi|orum
«cpaftulisjdciri^rfara jprimfnoftn' pare,-
tcs receper u«t, ipfi per /piti? vigen
.
.

ac multum fplendefcente nihij quicqua


jllis baud fecus ac coeleftibns fph^ris
• d^perire oportuit^fotfan quibufd| vi de
'bit!uri.^t ftatinj toca jitisconteftjjtipi^e-
, iioJue«ur ad Hora ti a m , Poe ta m m eo
-ijuidera iudicio fapientif&imum^ , api^
quen»
fua cadent'&
qtiem dubioprocukaufa
fententiam eiufmodi referent.

^*'
sMsccum m ictes gr no»^fil>¥tHm.
*•
* Terns mcttbutt cohors
SemoUqHC rlus ur^^ NecefsfUS
'

heth cornvuu graduir.


^T<,A.^po«:oa* illos ^uifce
Jfed ,art fcr tafse
ihit randuni eft ,
qu6d fim>lici &
vidu vterentur, eo potifsimui»
dlcrato
»
teniporequo'
; PAntseriihtpnms^^irtdestr.*rtAUbMi

i>»r4?^^ mA^ftik^uertus
hMa$
" 0

3^'eaepol ingeniorum effe


mihi perfoa^
follerti^' nc»
deo Poetarum gen us ac'

fiaicia hacc
vulgaris pTehiftirtum , qui
vlur-
eduIia,nonnifi i-6nientitiofafculo
p»or
"hita. fuifsedocent M'm^ inquS^&
primusotnniOtn;pa:
'fus ridicula, 'cum
'rens Adamus Hdhc a Dtb
Aidledia?if

^acceiSifse referafur, vt
Vefceretur parc.
glande aut.crtidis? rac^ia
iion vero
if.Aafh olim hrekwr y%
bns- in fudore vuitus lui ,Sed cpnceda.^.
.

mus familiarem clerum om-


illis fiiifse

nium &• legummum vfum; conceda*


mus &:glandes, & nuc^s 5
&.caiftaneas,
& baccas&quidquiJaliud ex terra^fatis,
arboribus vellirur ,
legicur euellitur.
O^us fuauc , muit$p/e.^ herhie ^enus^ .

y^xs mtentes , at^ue foet,us arbo^um.


An propcerea lungior vit^ terminos
etketiam ijlisconcedendus^^Negat Qa
knus ,qui libro de cibis boni & mali fuc
cicap 6. in olerum genere nullum elfc

i^quod bonum & hudabilem fuccum gi-

I
Jgnat ^manifefte cotendit: negat & Cel-
^'J^
fus , dum imbecillifsimam elfe matena
• olus^&quid quid incauliculo ori
Qjppne
tur alferiiit Vnde :forfan Oalenus qc-
.

ca(ionem defumpfit hunclocum Hip-


^.poc.ratjs de Lcguminibus, & herbis /^^.5.
Hh-epid-
expUcaocji , in quo diuinus fenexve-
lut eiFatum protqJjii; , qud imbecilles
,,Cibi'b^fiU9m.vitap[} cflici: nt/eu vt ipfi-

g fm^tt^iufdem yerbis vcar , ct<^ivt^^^^cL ouufg,


^Xiy po^dpomf J2i07nv ix^* vc propterea noo
*

tnfulf^ mcoquidem iudicio^vaferifrqu-


usapud IMaurum , olera (mn^a Ibncif
^forcnbat & c-^ni^indct ,
ipforCquc vfil*
bfealtatc^m^Vitceacceptani refera^i
litc cjunlem homines tm
bnMff^ n^Uam
colunt
m %ifce heri^as hmufmodt tn aluum ^
congerunt

5; Formtdolofds dt^tinonesumodo.
'Klam etfi Romanorum Hiftbri/s confi-
gnatum legartiUSjMarcum illumCatc^
nem nonminus Triumpho quam Cen* <

fura, & Erbdrtione prorffi^ infigncitf', y

herbis^quas ipfeplantauerat jfeconiu-


Veq;& Hbertosac familai res adlogac*
'Eam fenrftutem incolbmes pen •uxiflTej .

rarum tamcn iftiid evrmpltm fuit ,&


quod poftei xttTr^ptKa)^ fcriptores fil-
pra vcritatis fidem exru'ere , vFWeqfli-
dem vcl ilh fuppetetias ferente Carda-
no qui multisauimahbus bret^is iddr-
c6 vita: metatir avrgnduit, qma roivii-
militcr ac cjcterii fruentibus & hei bis ve
fcerentur ,confirmatam iaiii inee ab oin
mtSt^tot pr«cjarirsirnQruili' Medicorilt
r^nt<rntiain|CQUcnere podic aut debear»
^r^f (^rum gup^ ,f icperiejB ^ia^ci py pc«
l(urarit;,^l|os fl^t Jcjn«jb.us.|^ cf^p.sfre*
quentpr v«f<;qntur„,cai?,^rC&, EK pbaH-n
^afi v^l^^^ff^ pbf?pJfiJOs;qui f;)bi.s & ca-(
^aneis doloribus coh(;is 3; fiatukntii^
«jj^TtUci^ri jqujffungiss a,uji ^^esarte^aflgi-^

nl*?P-JWyfr?»i?r«Wj^SdiiEii^UppitijdiTi
iicn^^ qui ficjabi^, /jcabjwpjsp^iti wa^iflft
fif y^fcfr^miiiumoi'^ xr<q4y4>mKibus'<0
fnaigfjajis h^^mi^ >c^eph?ifli5ia«ni&
ttiquJf «fiq!brejn ijgui pf^poiji^ ui> «f c^^m
b^i?»vp|nitur9^^i[,q|ii, fc^ct^r, ^i^nt-emmft

fcbres & dyfenteriam , fjec alia fap^d^^

ab Horatio,, a^t cr. mbe reoo<9«-fjpprrf


vel Cf^mrnuni prouerbiQdijdf ur.infc^re,
tiifi proprcr mala quje ab,y:^fqi;u,4i vfu

fubinde pullulant,^ A^HSflf5^9l?fi^


atqueg^b.la«JtifC3efQjijs- qujs;;<¥»n'qii^
ftnges pcfl.m^ neruos^cyiyij^^n-aci-

•^7 C anc
prit, -at 'c^vtA ed u nt ; Y^nerem ^ePfulu Tv^

Oer q 'I lUe^ti 8; c x ^rt (^lhbri biis' M y th^o^

kJfe-iiiiiiiines; Vt- a primb fuo^btru W/ihulsf


;tf)fUei>aWt,eb^eciarh*{)raEftatttfores & vfe^
gi3|tore*j\««J?ftifi^ ? Sane JiiHil qifiiiqiiit?
irf ttt» ItiilMj^^WbuycWfritur f nattt^&Ttii»
fehtes^tfiii-ft^rtunt in cuW/s , & lariiitiali^
ou1a< W<J>«' ftk^to

W rf« f^Ms^
<5oi7Grel^tlritji8iqui)ic](irtd a^itfd dbtirie-'

Kiimki S&nefeai?r<»)iWni h'^


lis virfebi j«v^

goGiblohg^-^w^ycf^^ef f.»(96 pff


«fipii'. ValeaMgtttfi*^ ATganthbniiii ille

'
tyi^^^k^^^eftoHlleHothWcuV ,


yt SntemjAmd ?ifert Ryemes -ifidifsg
^am fu>fs?,coq|^qQ4«f.^^aukiR Aeraihusy
"'^*'
on^Aes if^j^^TfiAp^PWf^j^^flefque ter aufc
aa>p1iu^iifQf«)^jf ji^myt, p<,ft Qajcdanfij
,
l?xi.uar&||^ q^^I^ifferp W9fitO!j,eo& fmuat.
^#?i^ui)4e ipfis^aJ^^ fcripferunt., Sj^
**
t^q<ioi^tp(?n ye:ra!fuA?^inQ|ifli.arfuiC^
<Jid6>?>1«!P eft p Sqfi Vjalcgi^f .y,ni<H4ip ip^
6fei^W»nBf<iM^^ITi psr3iioTo|>i^i , cre-?
ivlU^;ig'g€fu|i mftig|i*Ki 6<4tugjuert

1
-•f-s ) ".
/^^ow/jfx.
_ ,>n( . . rn. , ... ,b
Qni 3rfiEidiqulam^ai}c^*«»«««rf| 8f iii fe
pefif cfl ti^tH, n^i^r, V^,lli$. j tur, fta»
Miendam > . fiymironien coHigunr , ; &
«ft»Mqy^>i/ain,po|)i;^Q^g$Viiuncde facta
in prinjis^ honiitiibu&.'|)r«fi^i
t»>|-& a<iitonwintQip,niuBi. intf*gntate]ctt

^
Vrf4j.§lii:et.criJC4a^iq<i?nes,,ifebouQ$ incea
come!4er?nt vt
^ 3
MiIp,n.u;rier^CLfcs fij

licrum
{3ior«ni exercrtuSpFocr^arent vrPrii*

iG lemu T?» vt^liJtttlf^^tei^te^ ,aut'{atfc<Hii

diaiiliftiis dtoifla? difcUfreTetft^, artcs in-^

•^^'^
iB i]>fir,^&'qdid^ ^ruJitlonis t^abe^
mtt& ordmareacjJro^n^Ya en im ilHTc tori^
•itvn ^uent jSl^Uta rnuWolabore fab&fescoJ
', gerant,'tt9e h1tut«Va^e ]>V6^idiiht\^c#
o'-!
eadem facilitaterefellitdra nobis s<^ikI
ab^UispcftTUntur; Ec fi quid dlim dtibi^
MfUmfifitifirca G^^^'i^
ftwpeftar^ ^e*m4rtTi¥i aeJbeatf;^^<i^« Vt
multa aliabona &ingeniofe
, excogitJ*^^

taV<ic & profligatos eiuftiiooi bomines


do^aiiTimo R.iolano debet: debebijt cer-
& ^ftoft Tti'>vWK Med^coriim d^
:

cus & Schi )l« Faf ilWnffis iiibir jper^p^^t


,

l6u4Ti loanne* F^Hdi^jifuius ^rxdar^mi


fajuni noitiert eri^teunqiW^V^tieHJ V*»**

€|>udmfat&:;i jyenfetraUit ,^^ltt6i6. fmnfiWtel


aiffufutti ;n^:tti>#ift<f'n¥6^^V65c*bdi'tti ftlri
:

«lui.^il l pro»-
ff§Jrbtiii /Witu^i is laboti l^lis^ pa tefc^G < If i ik^
tis^rion ortihem vc iptiid^cjiint eikhau-
ftifti^futife in ai>tiquoi:um jngcnijsfur-
Martdfs&^e^lneHlis^^ &
vberracem, ie(i& illuei vnfuper longo
llifcai-fu oftendifti »n eleganti prefario*

'nfe/ HbPofi^W^uarum dr2bdflis,difcurre


p*r lingulas arces ^&irara protfu fq u
1
ftupenda fypographi;!» fulminal^um
"'^'IV^cil^i^naunc^ffiueiua , qua? liS {t^

I
gridem velure latebti^ prodieruntv84
Mtlntlum illiirn veterem (ibi ipfi difsi-
I
mil«*Th efF.^cerut^fng^-nirtf^der^^

I
vt mmuendafit ha?c opinio tamqiiam
.
^ Vcl potius ex anuijS
iaiiViica Vrrttfti
'

fc)T^iiVilm eu^l^^^ridi Nec enim N^ritf


ftirti piiranJum' eft^t^rt^fTifriunem omrlfd
,
"parentem , iioiji*) ponus quam Vererit
t^iJf* NolJ^rdaniTjOmne^ fuas r,pcs qiion^
I
<fenipft^ftf .^ iflV;n WVe Ver^
4ftetirtiie*ift#rei fictjue -prioni*i S^cu^
to^t^^foeciindlraftc^exhaufta^^ vt ni^

^up lUis
rum fic , <?m«e^. HX^m M^W}^^^
qiKV annis ,pi;cpiiiTiillc .^c ,4wccfl,tii.,fci

piulf:a»?^icueiant ,aut v^^4s,^qu^ <^j?f|,i-i

j^"!;^: occjderant , iam plane r^ijiuifc?;rQ

prjAipum ne <1icgrn mdiorem fpleiuipr


iciv.^i^U pt^Sj&npMas flUQt Jic vt jn^^g i

iii iji,piu.v'ri.s ccqo pcif um.^k ,J>y^iuiaruiii[ h(\


t .'bris ,quarum betyeficio;q4ioti
cxcicari
^cfua^ecitc ''icebac vn us tx Antiquis,
bciQipfum pqiioriiLre pcil^n>UM^i?7
fenriarum vlurpare: '

j
Sftwpferunt artes bdc um^flAtt-dec^rfi^
NulUi^uei mn meltor qHantfrms ^ j

Ipfafutt,, 1 \-

QuiJ tandein ? erfpjto. hpc corporiiS|<Sf

apimi fundio^num ^^i.ue.tfariis.ptjefiitjiQi


tpfiad jrnee tutius';fer«cipiunt,4«Jn|
HiftoTia? SacFje fidcniappi Ilat ,& Patri^
ajcharu \x\ af t^iem , ,]^Q,^ifq4e qHi^V^liji

co djcibus illam cofignauijt 8V^Gn^fite>


velut Saeram anchorapfi piar<^i«j}ii|3,fi

nofquf diuino i(>ius JsioimotetbiQTPenf-

liiteuctho juoji fecu§ acf alUtii? .ft.M.^P.d


1
^
ih^^lis^iftidsfcnlimad iiueritu |tV^'|k?-v
^
FaWci^^&hacu^^il^em eorum omnmqudf^
^
inteam^pletfl^itlff feQii^^^^ ^ad-"^

niolrboniarii & Panhucea^s BuuciVles^^e-?


'
Ifit nugas canoras 8r myl- (ias fabulis

'
c<*>ni»page^ ' 3i fabricJa'', cuil"krali>ifnmU
' ifet peiridJus a caufa tantum vi. lenta j^
'dbig^-^^^dntrtYnurtiilloVo'^^,
'
^'^Mitff l ilut fCtmuexaque

'
1\iHe,'aj!llMii§ At^^fF^^i-Virttfrr' fjerif
cxpiirgari'debenr,praeuias'eiufnrHjdidis^
'
p^ofitiohes internaS5& alterari6nes ne-^

fsaria^;'^^^ ft"? V! u i^fkM^ 'tm fpici 5^


'

ttir ,dum ?Hi'Fen(im adtabemf marcorei


'
^inkd^ixiivh ^^^-dpQfant aut
'

i?iter RicbVne Wn\iJhiat*'q'i!i^^d^ vir*


ifbftratcantihuo debrcftentii pr< portii
t)ti^,cuhi aiyipfo M6feVtuin\lb alfjs

5(ffifjf6ribus'1^a^?t^«f^^^
j^ferurituc SicjuiUem > cum ante pri^
mam
An hvmif2Hm hojie

irwm Terrarumcluui^ vitareflet tcce^


iutquingentoium circiter^niioi.uiij,ili
di^ibus Moih diaam eft iIli^Et prynj. d|:
hominis cenrum vlginti jan-norum 5

aiartifeilonine ^ ing«ntiflecs?;iiM^nrp^
tf-^mpore vcro lcru,Sj(riach qui t<,clera-r
^•cum rcripfK^nunnerus dierum Viiaf
tolhx erant vt plur^mum cj^wnr^PtfH
l)^t\K|ue lub %g^np^D^u,dis,fcf^^^
-
ta /antum n< bisrehftifuPit^a^ in pGtcfii
taribus odottintaVrVBdelireadem d^crc
menti rapio 5^,4,t^,9f^W vfque ^etatem
feruaii^ fuifret , Vita ncftra deberet ta-

tana fefle quindecim ^ aut ad fmpnTijiBr


v^giijti aonflr^ip, Q£p4fiuaj^tum^^^^
ci evperienri2e,& veritariccnuenlat u 1

facis vnufquifque videt^&, cc gnr fc ij^

£ptn. cha aHeruerit a dur bus


, & eo rnr pHus
/emU dnnorum mjllibus ci^ca brmaraf vuas
fparium , p,u)|;i^ f m,rii eli;e, fr^^jj

tarionem . Veriimabfir^viq^ucjraaf^tnc)-
<1um Cardanus aducrfus ;J>3pic,i3Lt^f|^j|
J^**^mA)pq.v^e luuioiii, prigine ,ita t^^
,f

i
)

Jklubrrus prudentifsinium Mofen, de Vi,


*
tje«S< annorumi r^f^oiie cpi|fap^c:nipf\i7, ,

t^im Vera^enim^unt Qqm6 g^abpre^ ^

t5>ei jprola^a ,qM« de Patriatcharum ajta^

I teiijimnus Scnba nobis tra<ii,ctit jfcd tar


oihilomipp^ >qua; njullam vun PhiljO^
Cipsh-Drum.aetMe^licorum rationibusia \'
feitantf curapipfi deconljieta-Naturae
o^esmoaufemide^bfojvwPi^i P^^^^ft??^ ••

f^je Qij.tftiooe^ mnedani j qua tame cer^

tunS eft , corTifmunem hunc viuenditer^


ntinum a Patriarchis & prin]i^,Mupdj
curn '^^^ *
ia<H>U$ fwt^ff traAfgr^ffum ;

I
ipfo^ in longa Saecula conferuare vellft^
vt gloriam , &cultum ncminis fui faci»

if littS,adrP<(>ftef|ii»$.
tii^tnif^ejpcnt: quod vq
ifljjlt Rabbi leuiapu*) Gcncbrardum,liue
fj^lqueaiaciiT)Oduni,;Hbitratu$ eft Flauiu^
iofpphus ,vt multa viderent,experiren-
turvin-^elHgerent ,artefqueones & fciCY
fias ex certisifundamentis cpnftituerei;,

er Ariftotilis& Peripareticrju menie^


duibusin hccetiam Medici alfentiun^
AiTjConcludam ; Fdndcm {cmpef tltAc
riiinibus enitifle aeratw rtrmirium , hx»
^ i^iiitr^Mmia imWii^ fti m f u1 ci pi a
fiii5cadmo(^um leHem '^lfe-: ^J-inqufef
PtlrUs Aponenfis e'! quatu^or fan(un»
arrfisret^er^hdaift tr ^nct> Niwlrtml!
f ttl< rum influx*,E1em<:nt<)fum mix^ii
ehi' , G^neritioti is m^do & *ei rA
ft^tlifaTium vfu rfc pfauatrti C«*-te excit»

fcliimhUius vfritatis ha^bcirus illiU^te


(jihci^hinc longe p(tirum,ciutn /«€4^u«
fihlcgcn Trallianus Ailrtaili < sefaris \u
6'drtus , \n tradatu fuo <!k 1ortga«ii$ Raii
|iln'ac, qnar Cimtis elHotius flammt^
^^rn pohs , lul.um c€*
Paftiilri Itf hbj}

fti'm vixifse\& luc!A*rt^Anti(+iutii Sotei


ricum terminum hun^ tredckiim alijS fil

tlfe |)raftergr( fluin , nnirktuh itiftat h;^


behHiim exiftimet; quafftui^ Hierony*^
Ihus KubeusdcwfiiBtmus eiuWtmf Ciui^^
t^tis Phttofophuls M^icus qui nm
It^rpHdem occubuit, refer&t' te iftfii
iantlli cuiufc"* Aunficrs famthantaie
iri^iii fuitie ,x^Ui prima ia att»tis itMr

You might also like