Professional Documents
Culture Documents
N A V D AE I
PARISJNI,
Q V AE S T I O
lATROPHILOLOGICX.
magnum Hominiy a Fenenu periculum ?
R O M iE,
Ex Typographia Gulielmi Faccipwi /
M D C X X X I I.
Superiorum Permtjfu
"
»
Clarifllmo Dodliflimoq.
MEDICO, ET PHILOSOPHO
VINCENTIO ALSARIO
C R V C I O D»
VRBANI VIII*
CVBICVLARIO.
In Romana Sapientia Pradica: Medicina:
Profeflbri , ac olim Gregorij XV.
Medico &c Cubiculario Secreco
GABRIEL NAVDAEVS S.P.D,
«»» X
yM afsiduis mt quo^
ttdianis ferme fermomhus
admoneresy Alfari erudi-
tijsimey n/t in hanc Vrhem
appuljus 5 (juam nemo ^n-
quam y comparattone facla
cdteris meltorem ac Ittera"
rum fludijs aptioremnon inuenit y hunc inea ^
M^cenatem na£lusy qui liheralitate muntji^ ^
A z cen-
centia paucis , comitate 'r/ero ac henemlentia ne^
tnini cancedat . Cum inquam ^rgeres non medio-
criter y ^t tot pr^fidijs munittis , ex ^mhraculis
taniem ^ otio fxmiliaru ^ priti^i^me^e exer^
citationis in Solem puluerem Academicum
prodirem > metque lahoris ac ivduflri/t puhltcum
altquad fpccimen exhiherem , non potui fane tan*
tum huic tuo confdio non deferre ,
quantum ah ho-
Atque
Attjue interim traElam nonuHos cum inpolitici^ ,
V
s
A 3
c
Imprimatur t
Si videbicur Reucrendifs. Pacri Mag. Sac. Pal. Apoft.
A.Epifi.Vmbr.Vicefg.
Imprimatur
Fr. Antoninus Ccllius Magiftcr,& Socius ReuerendiC
P.Magift.SacriPalatij Apoft. Ordinis Pra^dic.
QJV AE S TIO
lATROPHILOLOGICA
Jn magnum Homini ^ aVenenis
periculum •
ra, at vero
iy<i»^?/«i hi^ animal ,
mentisque capa-
Mclam^
cinsalu. '
•^.
nudum & in nuda humo natali die ad
vagitus ftatim & ploratum abieceric j
membrifque om-
fcrino,calcc prasduro,
nibus ad tcrrorem compofitis armaue-
riti illud imbelle prorfus &:prxfidijs
omnibus deftitutum , ad ignominiam
pocius cxpofueric , quam ad glorianu
cxculerici adferuicium citius effinxe^
ric , quam ad dominium
Martial, Vente timetur Jper j defendunt cornua
Ceruumy
ImheUes pueri ^ quid n/flprdcfa fumKS f
Verum ns tu longe grauidrcs tnul-
^ torum de eadem naturt queftus , mihi
in memoriam reuocas , Alfari dodlif-
{ime, durfl^qua^ftionem hanc de vc-
ncridram diuerfitate periculofa paf- &
^ ^-^ flm
a Vene»u periculum » 9.
fttrt recufent •
•
Slua ma^is in temi latiiantes corpore
fallunt^ :
•
VC
I o An ntagnum FJomini j
rac ?
a XJerienispericulum. 1
1
^,itx An magntifn Homini^
dmctfa genera diuerfi eciam funt effe-
ilus 1 aliud enim ex radicibus Hcrv
barura contrahitur, aliud ex animall*;
bus mortiferis referuamr funt quse , fri-
r
4 Jff ma^num Homini^y
1
ciufmodi Cenfores ,
quam impij m co-
muncm matrem ,
quam [\xx felicicatis
hoftes, & beata? fortis inimici , faciamb
opinor vc ipfimec inteliiganc, fimulque
eorum (piritus pauidos adhuc, &: tot m-
fidiarum metu perterritos, ex horrida-f
vcnenorum filuaad ameniores alexite-
riorum delicias & viridaria paulifper
mentia ^exat
Natura quidem venena produxici
ter-
a VenenU periculum .15
terra fouit , & recepit , fed quis inuenic
illa prster hominem ? Damafci publi-
cas eorum officinas fuifle narrac lofe-
phus , Neronem hxc in fiio confpedu
priEparari furtinuifle refert Suetonius
Attalumqi venenofas dc lethales plan-
tasaconitum, ficutam , elleborum fin-
gulari ftudio plancafle rigafle coluifle
narrant hiftorici . Atque cum in ar-
bores exacuant limentque cornua Ele-
phanti, (axo Rinocerotes , vtroauo & •
k
1 6 A» magnum Hominl ,
nieo quidc hidicio monueric grauifli-
mus morum cenlor'Seneca,y»aii fi lene-
Jicia naturd afUntium prauttate perpen-
dimus , nihil non noflro malo accepimm
an idcircoculpandaP fihosaudisgra-
uiter fane , fi mihi crcdis omnino
pue-
fcepe putantur ^
. a Z/enenisperlculumm
nenis alexireria qu*eruntur , & quo: no$
ipfipeccamus blanda prorfus adulacio*
ne ad ftirpes &c animalia referuntur »
Scdf efto fatalis venenorum ida cladcs ^
m6rbusefto,non endimius modo fcd
pandimius vniuer/a: hominum /peciei»
& vbiq; gcntium , ac paffim Locorunu
difleminatus quis camen ipfiiniiure^
j
n quod-
Anmdgnum Hominiy 15
quodlibec in natura contrarium (uum
obtineac fimplicicer efflagitec. Quam-
obrem faclum eft noii minus fapicntcr
quam prouidc, vc hqc eadcm nacura-i
nufquam magis luxurict ,
nullaquc in^
re pariter , atquc his alcxitcriorum opi-
bus ambicio(a fit,in quibus tam prolixe
numcn fuum pxplicat, vt vp^vounoa illa
«
aZ/efiehu periculum\ 27
rat muris aranei morfuni , ab eodenij
concufo &c impofito citiflime fanari?
draconem marmum iilui proprio co^
mode mederi? paftinacara contra vi-^
rus Ixium fal utan remcdio prodeflo ?
Scorpioncs &: phalangium oleo pro-
prio, damna qux fecerinc refarcireJ?
corpus vipcrae,alas caniharidis, adipem
crocodih , maxillam canis, animalium
eiufmodi noxis vcihter refiftere .
ardens^ . ...1. : J
Continuo capiiury tunc digna Cdtde retufuSy Scren cap.
'
nacura componac^
rc^tfjue
X8 An magnum FJomini ,
^tijue nocendo f
H. Fraca-
^amgens iUa colity fludioque educerc
fl»^:\"Jy- multo
T^ttuur^ac late coucs^camptque patentes^
illis
omni6 in illa
Perpetua efl
His autem validiflimis rationunb
& experientiarum momentis, nifi que-
rulaha^cMomiq; & Anftrarchi gcnui-
na
a Venenu periculum . 1
na (bboles , /ibi cx integro ratisfadtunij
fuifle arbitrctur ; pergac iugi ludlu &
continuo timorc non repu«
difcruciari,
gno,nacurac nunquam dcfinac efle mo-
lefta,annuo imo louem ipfum vc Hip-
;
F I N I S.
GABRIELIS
N A V DA E I
P A RI S I NJ[
QJ^ESTIO SECVNDA
lATROPHlLOLOGlCA.
An Vita Hominum
hodie quamolim breuior?
J
:T 3.- A a Y A 4
W V 3. tv 1
17 nA
J t/
•t5
Tx3
llluftrifsimo Reuerefidifsiino^l
DpminoD* .
ID^EPHD maria:
SVARESIO
Vafionenfi Epifcopo Vigilantifsirao,
GABKIEL QiAVDEVS S»P,D,.
pidWerteTitis
pib fiiguhs tn mb^e'(^ vi"
nokit^^auffakU^M mhi
faciindum ejfe intfUtgoj qutfuamfstmdi tua confu^^
-%udtm tlurtfhM qthdem ahtea deditus, etVt nm
dtti^s^fummAm in hm^fi^hMhki re£te fenttentium
l^^f,qu(irum
fatis^exef^p/aiiiuh^^
i^^/km^ ht(f^(rfnpe/idt^
^f^doflfsttfforum r^frorum mtti facwid^i^t
mrtmcrtta cevfen delffas^
i
Utt*
J
Utterarittm mums -vtdearis amhire
, Sane y?,.
mem hanc , qu^ me nuper Cerutam cum optimomeo
Macenatereuerfum.t^ ifims ioci folitudme atp
<W ,/f
c p/^m o^ao fatts/lcere $ufuoik
t>ahamCcruia.KaL laii,
MDCXXXlUh
'4 ^ ^
toc^o^
nh^zo infrafcriptus pro Dommo VicarioSanfc
cab;
4
I A T R OT H ILO L O GI C A
f
t;//4 Honimum
Cttuii
^
Ta eft Preful or-
natiCsicne » (^dfX
fp^du, multupi
aqimi ppJens,&
moleftQ^MiJtW0(«awap|«te|er grauS
adeo fenefccntis Natufje fortcmnobis
^
anteipfum dixeratgrauifsimus morum
'
'Cefor5& ftoiccTdifciplina? Vindexacef-
^
^^rtiusSenecalib. Kde Benef. hoc Ma- c^p. i.
'
'^teriusTes humanas' & rn omnenefas la-
'
: 3bi,. Illud illud idem eft profed6 , quod
valetudine ta firmocorporis&animi
n«
xu,«tateSja degifse,vt in^^e meritoau-
rea hxc c.as naturalis , iufta ^m*^*'^
^ xATt^ojt/f appcllarii omniuhique vt
^ , ikmms/tfuemaritanA j c
iB cadutts. ^
•
Ajptcient.
B I Cur
Anxfifd hom*m'um4)orJt}
Curigicarnoftruni omnium tempicncs^
haudcrit fimilis mors ckior, vitanoa;
«cjbalis?Anquia fspculum iUudiaureanr
iingitur, fit gcmm^istantuni & pct»?c
tusaureis homimbus irapertin&joom^'
municari debuit? At potius mirari ftw
bit Bon mcdiocriti^fopinam Autoium
omnium & Hiltoiicprum«egllgctiarii y
Cdf. 17
Antra Ures ^dumttd tom ^ UMdcuU
rupcs
-
' Prxjla cthos yraptus -venere , fpeSlacitl^
cxdes \
^*'
sMsccum m ictes gr no»^fil>¥tHm.
*•
* Terns mcttbutt cohors
SemoUqHC rlus ur^^ NecefsfUS
'
i>»r4?^^ mA^ftik^uertus
hMa$
" 0
fiaicia hacc
vulgaris pTehiftirtum , qui
vlur-
eduIia,nonnifi i-6nientitiofafculo
p»or
"hita. fuifsedocent M'm^ inquS^&
primusotnniOtn;pa:
'fus ridicula, 'cum
'rens Adamus Hdhc a Dtb
Aidledia?if
^acceiSifse referafur, vt
Vefceretur parc.
glande aut.crtidis? rac^ia
iion vero
if.Aafh olim hrekwr y%
bns- in fudore vuitus lui ,Sed cpnceda.^.
.
I
Jgnat ^manifefte cotendit: negat & Cel-
^'J^
fus , dum imbecillifsimam elfe matena
• olus^&quid quid incauliculo ori
Qjppne
tur alferiiit Vnde :forfan Oalenus qc-
.
5; Formtdolofds dt^tinonesumodo.
'Klam etfi Romanorum Hiftbri/s confi-
gnatum legartiUSjMarcum illumCatc^
nem nonminus Triumpho quam Cen* <
nl*?P-JWyfr?»i?r«Wj^SdiiEii^UppitijdiTi
iicn^^ qui ficjabi^, /jcabjwpjsp^iti wa^iflft
fif y^fcfr^miiiumoi'^ xr<q4y4>mKibus'<0
fnaigfjajis h^^mi^ >c^eph?ifli5ia«ni&
ttiquJf «fiq!brejn ijgui pf^poiji^ ui> «f c^^m
b^i?»vp|nitur9^^i[,q|ii, fc^ct^r, ^i^nt-emmft
•^7 C anc
prit, -at 'c^vtA ed u nt ; Y^nerem ^ePfulu Tv^
'
tyi^^^k^^^eftoHlleHothWcuV ,
•
yt SntemjAmd ?ifert Ryemes -ifidifsg
^am fu>fs?,coq|^qQ4«f.^^aukiR Aeraihusy
"'^*'
on^Aes if^j^^TfiAp^PWf^j^^flefque ter aufc
aa>p1iu^iifQf«)^jf ji^myt, p<,ft Qajcdanfij
,
l?xi.uar&||^ q^^I^ifferp W9fitO!j,eo& fmuat.
^#?i^ui)4e ipfis^aJ^^ fcripferunt., Sj^
**
t^q<ioi^tp(?n ye:ra!fuA?^inQ|ifli.arfuiC^
<Jid6>?>1«!P eft p Sqfi Vjalcgi^f .y,ni<H4ip ip^
6fei^W»nBf<iM^^ITi psr3iioTo|>i^i , cre-?
ivlU^;ig'g€fu|i mftig|i*Ki 6<4tugjuert
1
-•f-s ) ".
/^^ow/jfx.
_ ,>n( . . rn. , ... ,b
Qni 3rfiEidiqulam^ai}c^*«»«««rf| 8f iii fe
pefif cfl ti^tH, n^i^r, V^,lli$. j tur, fta»
Miendam > . fiymironien coHigunr , ; &
«ft»Mqy^>i/ain,po|)i;^Q^g$Viiuncde facta
in prinjis^ honiitiibu&.'|)r«fi^i
t»>|-& a<iitonwintQip,niuBi. intf*gntate]ctt
^
Vrf4j.§lii:et.criJC4a^iq<i?nes,,ifebouQ$ incea
come!4er?nt vt
^ 3
MiIp,n.u;rier^CLfcs fij
licrum
{3ior«ni exercrtuSpFocr^arent vrPrii*
•^^'^
iB i]>fir,^&'qdid^ ^ruJitlonis t^abe^
mtt& ordmareacjJro^n^Ya en im ilHTc tori^
•itvn ^uent jSl^Uta rnuWolabore fab&fescoJ
', gerant,'tt9e h1tut«Va^e ]>V6^idiiht\^c#
o'-!
eadem facilitaterefellitdra nobis s<^ikI
ab^UispcftTUntur; Ec fi quid dlim dtibi^
MfUmfifitifirca G^^^'i^
ftwpeftar^ ^e*m4rtTi¥i aeJbeatf;^^<i^« Vt
multa aliabona &ingeniofe
, excogitJ*^^
«lui.^il l pro»-
ff§Jrbtiii /Witu^i is laboti l^lis^ pa tefc^G < If i ik^
tis^rion ortihem vc iptiid^cjiint eikhau-
ftifti^futife in ai>tiquoi:um jngcnijsfur-
Martdfs&^e^lneHlis^^ &
vberracem, ie(i& illuei vnfuper longo
llifcai-fu oftendifti »n eleganti prefario*
I
gridem velure latebti^ prodieruntv84
Mtlntlum illiirn veterem (ibi ipfi difsi-
I
mil«*Th efF.^cerut^fng^-nirtf^der^^
I
vt mmuendafit ha?c opinio tamqiiam
.
^ Vcl potius ex anuijS
iaiiViica Vrrttfti
'
^up lUis
rum fic , <?m«e^. HX^m M^W}^^^
qiKV annis ,pi;cpiiiTiillc .^c ,4wccfl,tii.,fci
j
Sftwpferunt artes bdc um^flAtt-dec^rfi^
NulUi^uei mn meltor qHantfrms ^ j
Ipfafutt,, 1 \-
'
c<*>ni»page^ ' 3i fabricJa'', cuil"krali>ifnmU
' ifet peiridJus a caufa tantum vi. lenta j^
'dbig^-^^^dntrtYnurtiilloVo'^^,
'
^'^Mitff l ilut fCtmuexaque
'
1\iHe,'aj!llMii§ At^^fF^^i-Virttfrr' fjerif
cxpiirgari'debenr,praeuias'eiufnrHjdidis^
'
p^ofitiohes internaS5& alterari6nes ne-^
5(ffifjf6ribus'1^a^?t^«f^^^
j^ferurituc SicjuiUem > cum ante pri^
mam
An hvmif2Hm hojie
aiartifeilonine ^ ing«ntiflecs?;iiM^nrp^
tf-^mpore vcro lcru,Sj(riach qui t<,clera-r
^•cum rcripfK^nunnerus dierum Viiaf
tolhx erant vt plur^mum cj^wnr^PtfH
l)^t\K|ue lub %g^np^D^u,dis,fcf^^^
-
ta /antum n< bisrehftifuPit^a^ in pGtcfii
taribus odottintaVrVBdelireadem d^crc
menti rapio 5^,4,t^,9f^W vfque ^etatem
feruaii^ fuifret , Vita ncftra deberet ta-
tarionem . Veriimabfir^viq^ucjraaf^tnc)-
<1um Cardanus aducrfus ;J>3pic,i3Lt^f|^j|
J^**^mA)pq.v^e luuioiii, prigine ,ita t^^
,f
i
)
I
ipfo^ in longa Saecula conferuare vellft^
vt gloriam , &cultum ncminis fui faci»
if littS,adrP<(>ftef|ii»$.
tii^tnif^ejpcnt: quod vq
ifljjlt Rabbi leuiapu*) Gcncbrardum,liue
fj^lqueaiaciiT)Oduni,;Hbitratu$ eft Flauiu^
iofpphus ,vt multa viderent,experiren-
turvin-^elHgerent ,artefqueones & fciCY
fias ex certisifundamentis cpnftituerei;,