, *x

^
^^ 75^^^^
y
COSMOGRAPHIA
GEMMAM
PETRI APIANI, PER FRISIVM
apud Louanienfes Medicum & Mathematicu infignem^
iam demum ab omnibus vindicata mendis,ac noa-
nullis quoque locis aucfba. Additis ciuQcm ar-
gumenti libelHs ipfius Gemms Frifij.

ANTVERPIAE
Apud loannem VVithagium,
 ifc? Contenta in hoc libello
Petri Apiani
Liber Cofinographicus de principijs Aflrologi^ 5c
Cofmographix.
Eiufdem partilis defcriptio quatuor partium terrar,
videlicet Europa:, Afix, Africa?, & America?.
Cui adiecta eft defcriptio regionis Pe rv nuper
inuentae.
EiulHem de horarum nodlis obferuationc.

GEMM^ FRIS II,

Dc locorum dcfcribcndorum ratione,
Dequc diftantijs corum inueniendis.
Eiufdem Gemmx Frifij de vfu annuli Aftronomici,
in multis locis recenter au6li.

DlDACl VYB^^Hl LVSITJNI

C A KM E N,

V IS yrbes, yis mllle locos^ Vts oppida mille^

Omnia ?ion magno claufa Videre libro^

Vis quofcire loco/pelqua regione moretur

Terfaj^rabantmum dum coUs ipfejolum^
Terfij "Vel Hyrcanu^^ velpi^o nobilis arcu
Tarthus^iT in refugo Turcafuperbus equof
VU etiam terr^ traSlu^yCoelique meatns,
Claraque JicUifero fgna notare polof
Vis tibi tAi thefaurum magmim paruo dre redemptumf
Hoc ejnCy isr afidue perlege LeSlor opm,
djstichon.
Exiguo yallum [facio lufrarier Orbem
Hk dabitur^Vili candida respucio.
 R. D . ET I L LV S T. P RrN C I P I^
D, Match*TO, M.Diuina Sacrofandae Rom. Eccleilac

Tic.S. Ano;eli Pref. Card. Archiepifcopo Salczburgenj

Ap.Sccl.Lcgato. &:c. Pecrus Apianus (di(5tus Bene- >

wicz)ex LcyfnickMachemacicxdifciplin^
clienculus, Salucem perpecuam,ac fui
ipfius commendacioriem.

Oftcaquam anno iiipcriori Sacratiis.Antifles^atque.

Princcps llluftnfiime, in.vrbe Reginopolitana cum

chartaceo munufculo f nihil' equidei^n iUo temporc
preciolius afferri potuij tuam celfitudinem ium con
grefTuSjnon ciifficilis erat mihi comedatio, praefignem Mathc-
maticx difciphnse tibi adefle fcientiam,5c te clarifiimum rei lite-
rarix lumGn,Mec(xnatem atque af)'lum,& tuum etiam aci Hteras
ftudium cognoui.Eo iiquidem argumeto_,quodfronte infigniter
exporredaatque ferena^obuiisq-jfvt aiuntj manibus illam quam
obtuh membranam^tamhumaniter^tum obfiudij Geographica:
difciphna! amorem,cum ob vitae tuas mtegritate exccperas^vel eo
potiuSjVt omittac5etera,qu6d iampridem M.Ioannes Auentinus
mihifemperamiciflimus, tamOratorum quam Poetaiiim flicil^

princeps^cuius laudem hic tacitus praeterire non pofIiim:& V.D^

loannes Landtfperger ( cui femper es in orej Piebanus Landt"^
futefijlliuflrjflimiqi X^udouici Bauarias vtriufque Ducis.Pr^fcA.
Rhenij&Ci Sacellitnus,vir fui ingenij virtute praeflantifiimus,cui

gratias cbndignas nec agerCjnec referre poffum,fl'pius apud mc

tuam depraedicarent iiberaiitatem in dodos, humanitatemq^ in
omhes qiiiconantur aliquod egregium,pra;cipue in iiios qui Ma
thematicx diicipiinaefcientiam redoiere videntur,faciHtat6m 8c
in omnes non potui committere,quin cibi id,quicquid efliucu
:

brationis, tanquam Deo tuteiari dcdicaremj&; tuo fub nomine

xdere conftituerem,qu6 tutius celenusq^ tuo aufpicio in comu-
nem fludioforum comoditatem prodiret ia pubiicii. Potiflimum -

vt prima eiementa fludiofis Geographia: tyruncuiis notiorared-

derentut, hoc opulculum vtcunque confiatum confcripfimus.
Verum/ion finelaude Ptoiom^i,qui omnium Mathematicorum
faciie princeps habetur. Sequuti enim fiimus doctiflimos quofq^

huius fludi; viros, Porro Geographica profefiio in legenciis au-

A ij toribus
 coril)us plurimu prode(\ eius enim cOgnlrio non lolum ad Poc-
:

tarum,Hiftoricorii,leci criam (acrdru literaru noriciam perducit.

Vt dioAiilimus ille Ptolomaeus omnium Mathematicorii monar-
cha,Pomponius Mela,Diony(]us, Solmus^verirfimus illc Strabo,
JEneas Siluius,Volaterranus, Orofius, rchguique Geographi te-
ftantur Accipe igitur Antifteseminentifiime, hoc Coimogra-
.

phicum opus a nobis ficleliter,ea(que conlummatione fupputatii,

qua in Ptoloma:i opere legi lolet quod G pius Ledor diligcnti
:

.ftudio perlegerit,haud parum fruAus Geographicx difcipiinac fe

attigiilc liimma animi gratitudine profitebitur.Hic ea,quac alibi
fpariim n doftifhmis ingeniis elucubrata {unt,fi.ib quodam com-
pendio collegimus.Operaeprccium itaqueduxi forCjfi in vno vo
lumine totius mundi obfcruatio complcAeretur, ne propter ni-
niiam prolixitate & obfcuritate, t^runculus Geographica: profef
fionis tjedio quopiam irretitus tcncatur: \d potius,nc quis pau-
pcrculus propter librorum multitudinem,atque operis Ptolomsei
ac pretij magnitudinem abft^erreatur^ Nihil hicmeam ipfitis eru
ditionem aut ingenium iadito : nam res efthuiufiuodi,qucc ipfa
feie vel approbet vel explodat . Equidem fpero, tc nihil hic in •

iienturu,<|uod alienum Cofmographica profeflionc. Ccrtc

fit a
(atis pro \inli conatus quo ad abfolutillimam Coimogra-
fiim,
phia; cognitionem,atquc adco vidcor mihi iatis fecifle hac in re,
fuxta illud Poeticum:in magnis&: voluifle fat eft.Tuintcrimlau
datiflimePra:ful,laborem hunc.qualifcunq; fitjbono animo pie-
tati tuac a me dedicari pariaris. Non eft nouum,led & antiquoiii

fciiptores iolebant (\i omnibus perf[>C(51um cftj adnouoslibei-

los patronos chgere,quorum av.fpicio ipfisjibris quoddam robur
atque au<^.oriras accedcret,quod in hac rc &: me cpinor haud im
probu fcciile, iuxta fentcntiam Plinianani,Multa \'alde precioia
videntur,quia Temphs funt dicata. Vale dodilimic Princeps,in-
tcgritate &i. morum &: virtutum Praiul ornatifiime, Ingenij mei
kborc admodum pertcnucm,hilari frontc lulcipito: propcdiem
maiora quaipiam fub tuo publicum a'djta,Muii3 benc
titulo in

iuuantibus,a nobis accepturus Valeiterum,dod:orum

.

vircrum dulce pra-lidium: mcque commendatura

habe. Ex falia Landifuta, Anno M , D.
XXIIlI.vij.Calend.Fcbr.
 Fo.i.

PRIMA PARS
HVIVS LIBRI DE COS
MOGRAPHIAE ET
GEOGRAPHIAE
PRINCIPIIS,

Q.VID SIT COSMOGRAPHIA,

0- quo dlfferat k Geop-at>hia iyChoro^raphia,

Olmographia (\x. ex ctymo vocabiili pa-

mundi^qui ex quatuor elemcntis,
tct^ eft
Terra,Aqua,Aere,& Igne, Sole quoqj,Lu
na, & omnibus ftcllis conftat, & quicquid
coeli circumflcxu tegitur,cIcfcriptio. Impri-
mis enim contemplatur Circulos , ex qui-
bus illafupercosleftis Spha^ra componi in-
telligitur. Deinde ex iplorum diftin(5tionc,
terrarum illis fubiedarum fitus, & locorum f^mmetriam feu com-
menfiirationemjRationem infiiperClimatu,Dienim, Nodiumq;
diuerfitates. Quatuor mundi Cardines, Stellarum quoq j fixarum
necnon errantium Motus, Ortus, & Occafus, & quibus verticales
fnoucntur,&quaccunq-, ad coeli rationem pertinent,vt Poh eleua-
tioneSjParallelos, & Meridianos circulos, 6c cactera iuxta Mathc»
maticas oftenfiones dcmonftrat.Eta GeographiadifIert,quia ter* Cc>^}nofft^p>
ram diflinguit tantum per Circulos coeli, non per montes, maria^ 'i^'>c
^^/h^
&flumina,&c. .
^Siffc^'^'' V
^De hac re fumc feqiientem delineatamformulam,
hoc enim Typo totius Cofmographi^
defcri^tio demonjiratur.
 PRIMA PARS COSMO-

GEOG\AfHU iWIQ).
Eographia ( Vcrnerus in paraphrall ait) cft tellurit
vt
ipfius praecipuarum ac cognitarum partium,quatenus ex
eis totus ccgnitusquc terrarum oibisconftiruitur,vSc in-

i
figniorum quorumhbet,qu^ huiulmodi telluris partibus
— coha?rent, formula quafdam ac pifturae imitatio . Et a
'

Cofinographia differt,quia terram diftinguit per montes, fluuios, &

maria,alia(]; infigniora, riiilla adhibita circulorum ratione. lisq; ma*
xime prodefljquiadarnulfim rerum^cftarum tV fabularum pcritiam
habere dcfideranr. Pi^ura enim, (eu pirturic imitatio, ordinem fi-
tumque locorum ad memoriam facillime ducit. Confummatio iraq^
& finis Geographi^, totius Orbis tcrrarum conftat intuitu, illoruin
. imitAtione > qui integrim cipitii fuiuUtudinem idoncis pi^uris ck*
 GRAPH. PETRI A P. Fo.f.

Geogmphia. Emfmilltudo.

^ CHO\OG\AVHIA QTKD.
r Horographia autem (Vcrnero dicentc) quse Sc To-
pographiadicitur,partiaIiacju£edam loca fcorfum
& abioiute confideratjabfquc eorum ad feinuicem
;&ad vniuerlum telluris ambirum comparatione.
Omnia fiquidcm ac fere minima in ei» contenta
,

j tradit & profequitur: velut portus,villas,populos,

f-^^ i/ fc>^/cs=K\ riuulorum quoque dccurfus, & quaecunqj alia illis
^
finitima,vt funt f dificia,domus,turres,mGenia.&c.Finis vcro eiufdem CAorat^PMc0C
in effigienda partilius loci fimilitudine cofummabitur : veluti fi piftos f^y^U *l*^H'^
aliquis aurem cantum aut oculum defignaret depingeretq;.

Chorographia, Eitisjtmilituclo,
 PRIMA PARS COSMO-
Kiequamqiiis ipHus Cofmcgraphiae ftudium aggrcdia-
tur,fiindjmcntum imprimis,leu Aftronomiaeprmcipia,
quac lunt Circulorum Spha^rse noticia,quibus totavti-
^________ tur Colmographia^dirquirat ncceffceft.Quod in lequea
tibus quambreuilfime manitel^bicur.

DE MOTV SPHAERARVM,
Cctlorumque diuifione,

CA T. II.

V^ndus bifariam diuiditur, in Elemen

tarem regioncm, »5c Aitheream Llc- .

mentaris quidcm alfidue alterationi

fubiefta, quatuor tlementa, Tcrram,
Aquam,Acrcm, & Ignem,continet.
ALthcrca autem regio ( quam rhilo-
fophi quintam nuncupanc clienciam)
elemenrarem fua concauicateambit,
inuariabiJisqj fubftancia fempcr ma-
ncnSjdecem Sphaeras compleiStirur.
Quarum maior fempcr proximam minorem fphjerice (eo quo fe-
C)uitut ordinc) circundat . Imprimis igicur circa Sphaeram ignis,
Deus mundi opifex locauit fpharulam Lunae: Dcindc Mercurialem:
Poftea Veneicam,Solarcm: Deinde Martiam,Iouiam, Sacurniam: &
quaelibcc auccm iftarum vnicam tanciim habet ftellam quae qui- :

dcm ftellae Zodiacum merientcs, femper primo mobili feu decimac ,

fphaera: mocui obnicuntur,ahoqui lunt corpora diaphona, hoccft,

omnino pcrlucida . Mox fcquirur firmamcnrum quod ,
ftellifcra

fphaera cit ,
quaequc in duobus paruis circulis circa principia Arictis
& Librac nonae fphasrae , trcpidat : &
iftc mocus apud Aftronomos,

motus, acccfTus, & rccciTus lleliarum fixarum appcllacur . Illam cir-

ciindac nona fphaera , quae quum nulla in ca ftcllarum cernitur, coe-
lum cryftallinum fcu aqucum appcllacur . Iftas tandcm aechercas
fphacras,primum mobilc.quod &:decimumcoelum dicitur, luoam—
bitu amplcfticur , &
concinuc fupcr polos mundi lcmcl fatla rcuo-
lucioncin.J4 horarum inrcruallo,ab ortu pcrmeridicm inoccafum,
iccrum in orienrcm rccurrcndo rotacur Et omncs infcriorcs fphae-
.

ras iuo impctu fimul circumuoluit, nullatji in co cxiftit ftella Huic .

csrcrarum Iphacrarum motus ob occafu pcr mcridicm in orcum cur-

icntcs,reluftancur. Vlcra hunc quicquid cft,immobilc cit,d: Empy-
rcum ccelum (qucm Dcua cum cleiUs inhabicar ) iioftrac orthodoxac
iidei profciToics eifc affirmanc*
 'GRAPH. PETRI AP. Fo.j.

SCHEMJ ^%^jE M IS S j£
DinSIONIS.
 DE CIRCVLIS SPHAERAE.
CAP. 111.

Phaera cft folicium quodciam,vna fupcrficiecon

tentUjin cuiusmedio punftus cft,aquo omne»
IniCce ad circumferentiam dudx^func ^equales.

^ (Jiuid axfs Sphdir^t,

- Axis Sphaerae (auftore Diodocho) vocaturdi-
metiens ipfius^circa quam voluiriir. Poli mundi Cqui & cardines,8c
yertices dicuntur^ funt extrcma punfla.axcm terminantia. Horum
alter Septentrionalis, altcr Auftrinus diciiur . SeptentrionaHs, qui
& Ariflicus, Borealis,& Aquilonarius dicicur, feniper in noftra ha-
bitatione apparer. Auftrinus vero, qui Meridionalis & Anrarfticus
dicitur,femper quoad noftium hemifphaerium,lub horizonte lacec.

(DH SEX CI\CVL1S STH.^X^

M A I0\l^ y S.
HOrizon (qucm & Finitorem dicimus'* eft circulu8,qui partem
mundi vifam a non vila dirimit, hoc eft, inferius hcmifpha:-
rium a fuperiori.

MEridianus circulus cft,qui per polos mundi,& pun^um vec

ticalem ducitur: in quemcum Sol incidit fuprahorizonce,
meridiem: lub horizoncc vcr6,mediam noftem cfficic.

/1 .^ Qiiinoftialis cft circulus maior,diuidens Sphjeram in duat

{ \ j parres aequales,quem ciim ^oi perambulat (quod bis cotin

git in anno; dies hunc asquales nodi in coco terraru oi bc.

ZOdiacus circulus,qui a Philofopho Obliquus dicicur, is cfl,

qui duodecim continec Hgna, comprahendcns ex vna partc
circuium Cancri, «!k cx alia Capricorni, ac pcr medium lecans
fequinoftialem, lecacurque ab codem , fcilicec in principi/S Arictit
& Librae. Intelligitur ^
zodiacus,propier verum crraniium fyderu
tranfgretTum,habere laritudinem. \6 . graduum,quem pcr medium
diuidic eciipiica, relinquens vicro citroq^ gradus . X . lacicudinis.
'
r rcc\
'
^ Omnes autem rciiquos circulos, rationc tantiim fine iatitudinc &
Xa, l^U*J0,tb. prnfiindirate omni,intelIigere dcbcmus,vti lineam.fenfu enimmi-
^*»-^* difccrnipollunt.
niiiie in ccelo
 GRAPH. PETRI AP. F0.4

f ISlomma <Cr chamUeres Signorum Zoduci

Jiint hc€C^

Aries V Taurus tS Gcmini IC Cancer ^

Lco Sl Virgo IT^ Libra =^ Scorpius ^\m
Sagittarius f Capricor.:^ Aquar. i-^ Pirces K
^ CharaUeres /eptem Vlanetarum

'h 5ATVKKVS -y^ IVPITER cf^/AARS

9S0L 5VENV5 ^AI^KQVKIW CLYl>iA

COIuri funt duo circuli ia Sphaera , vnus quidem tranfic pct

principia Ariecis 6c LibraSjalrer ver^per principia Cancri &
Capricorni,ac 1^1*6 dilpercentcs adangulos reftos Spharalcs
circa polos mundi,

T^E {lVATrO\ ci\crLis

M INOl^l^B r s.
Ancri Circulus , qui 5c Solftitialis dicirur, cft ille, qui
ab aequinoi^iali verfus Septentrionem .2^. gradibus,
&.p.minutis diftar. In quem cum Sol fe receperit,a2fti-
) uam reciprocationem peragit, longirilmusque dies an-
nf, breuillimaquc nox exic, A Graecis Tropicus, quafi

verfilis appcilatur.

CApricorni Circulus, qui & Brumalis dicitur, is eft, qui vlti-

mo a Sole dcfcribitur verlus Auftrum: in quo Sol brumalem
reciprocationem facitjdiemque efficit breuillimam, & no-
ftem prolixiorem.

ARfticus Circulus eft,qui ex omni parte a polo mundi.ij gra,

.jo.min^ diftat, &:a prioriminoris Vrfse pede defcribitur.

ANtariticus vero Circulus eft,

qui defcribitur a polo Zodiaci
Antarflico,& eft ^qualis &
aequidiftans Ardico circulo^to-
tus nobis fub terris merfus.

y Sequitur materiaUs figura Circulorum Sph^rce.

B ij
PRIWA PARS COSMO-

I V
N

./
 GRAFIT. PETRt MT. Fo.f.

DE aVINQVE
CAP.
ZONIS-
II II.
Vum tcrrae & aquae rupcrficics iTt vna,& rpR*
rica (quod eiur vmbra,cum certa opacicorpo-
ris iit rpecie8,in lunari edipratione apertilum^»
dcmonftrat) & in medio mundi immobili» co-
llituta,quinquc coeleftis fphaBff circulos,quem
ladmodum rphaera,in conucxitate Tuacomple-
dlitur, ALquinodialem fciliccr, 6c Tropicos &
i^r^icos circulos.Qui praeteriEquinodialem,
in coelo quinqucZonas.totidemquein terris plagas conftituunt.
Qiiarum duas circa polos cxtremje, frigore lemper horrcntes, vix
habitabilesexiftunr, Tertia in omnium medio inter tropicos fita,
propter continuum ^Solisdircurfum,&: ob radiorum Solis perpen-
dicularitatcm, rcrra feu plaga adufta, &
male aut aegre habitabihs,
rationc difcernitur. Rdiquae duae, quae tropicis ardticisqj circulis
interiacent, temperatae &
habitabiles. Temperantur enim calor©
torridae ZonaE,& extremarum frigorc, quarum nos alteram inco-
limus,alteram Antoeci & /\ntichioncs.
f Viui/ionis jyriemifjlt formula in plmoexten/a.
 PRIMA PARS COSMO-
Jrloc Schema dmonftrat terram ejje glohofim.

Si terrct ejjet tetragonJ, \mhra quoque tetragontje

jigur^ in eciipfitione Lunari appareret.

Si terra ejjet trigona^ Wihra quoque triangu*

larem haheret formulam.

Si terht hexagon^ e/fetfigurce^ eius quoque V7?ihra in

clefeFlu Lunari hexagona appareret^ qute
tamen rotunda cernitur.
 ORA!>M. PETRI AP. Fo.<f.

DE PARALLELIS CIRCVLIS.
C A P. V.

qui
Aralleli ( &
fcgmenta dicuntur ) funt clrculi
sequalem dil^anciam ex omni parte ab inuicem
habences,& nunquam,li polTent cciam ad infini-
tum protrahi, concurrentes. Quamuis Paralleli
ad libitum polTunt defcribi,tamen (ad Ptol.imi-
tacionem) pcr cercos cam in folida quam in pla-
na telluris defignationc lacitudinis gradus difpe-
fcimus quod ctiam in figura fcqucnti arithmeticali feu tabulari
;

apparet. Hac tamen intercapedine ab inuicem diftant,vt dies vnius

parallclilongi(rimus,fuperet paralleh alccrius dicm prolixiorcm
quarca fcre parce vnius horae. Eadcm habicudinc &. reliquorum pa-
rallclorum difkancia crit imaginanda , tam in parte Scptcntrionali
quam Meridionali.

f Ecce Schema dimfionU Tarallelorum,

/

?'-g.j -^^ P4AAI.LEU

 PRIJ1A PARS C05M0'
Arithmetk^liipputacio, feu diuifio Parallelorum,
auantum quilcjj ipforum ab xquatore diftct.
Gradui ekuationts ToU ,f€u latitudinis t€rr<c.
1

I^araHeli. Igr. mi. II

Paralleli. Igr.jmi.ll ParallcH. |
gr. |
mi.

i^ri.Paral.ha. 1 + »5 II
Oaa.ha. hoUj ll
Quin.dec. I48 | 40
Secund.ha. 1 8 ?o II
Nonusha •
1
11 I40 11 Sext.dec. |
5» |
so

Tercius ha. l>-' 45 II

Decim.ha 1 36I24 11
Dec.lept. |54 | 30

Q^uarcu&ha. |.« ?5 |f Vndec.ha. \ lij\ II

Dec.oaa-I 56 1
30
Qj.iintus ha. Uo| jo ji Duodec. 1 41 120 II
Dec. no. | 58 |
20

Sextus ha. Hl iS H Dec.ter. 43 1

«5' |i
Vigefimusl 6i \
10

Septim.ha. ;
17 \
30 ll
Dccquart. 45 IH 11 Vigefi.pri.l 6^ \
t^

DE CLIMATIBVS.
CAP. VI.
Strorum periti apud vetcres,terram fecundum
laticudinem in.7. partes diuilerCjquas Climata
appellarunt. Nos vero proprer ncocericam ob-
feruarionem, in partes leu Ciimata.^.difpelci-
mus. EftautemClimafpaciumterr^interduos
parallelos conclulum,in quo fenfibilicer,id ell,
ad lemihoram mutacur horoIogium.Quia elon
gjndo ab sequacore ad polos vtrolqjjfiunt feni
H
pcidiesinaequales.ldeoq^quotumaliquod Cli
ma fueric ab aequacore, tot femihoris longilfima cius loci dics fuperat
diem nofti ^qualem Nocandum inluper eit,qu6d Climata .lutab vrbe,
auc fluuio,aut regione,aut infula^auc monce infgni, fua forciunciir no-
mina. Primum itaque dicicur l)ia Meroes,a Dia.quod cit pcr,&: Meroe
ciiiitas Aphricae.quiaeius medium cranfic per Meroen. Secundum Dia
Sycnes , quia eius medium trandc per Syenen quas cft ciuicas /Egypci ,

fub cropico Cancii fira.Tercium Dia Alexandrias. f.^uarium Diais.l)o-

dou. Quintum Dia Rhomes.Sexcum Dia ['oncou. Sepcimum Dia Ho-
rillhenous. Odauum Dia Rhipheon. Nonum Dia Danias. F.adcm no
niina habent Climata mcridionalia.nifi praeponendo Grsca illam pras»
pofitionem Anti quae Lacine ronaceconcra,vel4o^oijLum,vt Anti DiA
Meroes, Anti Dia Syenes. &c.

I Suinit.if formiili p-(f:m'J^ii: traditiQnU„

 GRAPH. PETRC A 1». F0.7.

T AB V L A AR I T H M E T I C A L I S
Climatum^fecundum gradus &minutalatitudinis,
quoad principia, media,(Sc fines eorundem.
1 1 1

Principium Mcdrnm Finis 1

Gradus latitudinis II
gr. 1
mi.| g''- mi.j 11
gr. 1
mi.|
II 1

Primum Clima II
12 i 45-1 II
>« 1 5^ 1 II
zo 1
?o|

Secundum Clima i| 20 1
?oi II H 1
'J 1 II
>7 1
?o|

Tcrtium Clima 11
i? 1 10 1 Iho 1 +5 1 II ?? 40 1

Qiiartum Clima II n 40 1 II )M Hl II !9 1 i

Qj.iintum Clima II vA o| IU'I 10 1 11 43 30 1

Scxtum Clima II 4H 10 1 II 4y 1 H 1 II 47 'J 1

Septimum Clima II 47 »n II 48 1
40 1 11
50 20 1

0(ftauum Clima II 50 50 1 II j' 1 50 1

1' J3J I0|
Nonum Clima !| s^ TO 1 II « 1
jol II Srt ?o|
 PlHfMA PARS COSMO-
DE LONGITVD. TERRESTRL
CAP. VII.
I?
Ongitudo loci ( Vcniero alludcntc) cfl «quatOr
ris liuc aequinodialis circuli fegmcntum, Mcri-
diano eiuldem locijCiT' Fortunatarum inlularum
meridiano comprehenfum . Quia vctcrcs illi
,

Gcographi fuperficiem terrae defcribcre, 3c ex

ftadialmojlocorum intercapedines inquircre vo
lentes,pofuerunt primum longitudinis gradum
in occidente, hoc eft, in Fortunatis infulis,quae nunc Canariacap-
pellantur: deinde fecundum numerorum fucccirum,pcr meridicm
in orientem, telluris ambitum gradatim depingebant Quam in-.

quam longitudinem in plano typo (quem Mappam vocant) vt fe-

quitur.Hebraicis literis (quia longitudo, fi Notum refpexerimuij
a dextris (iniftram verfus Hebraico more dirigitur) Helicha Haa-
rctz,quod lonat^tranfitus fcu via terrae,intitulauimus. Qua autera
via vniufcuiufque ioci longitudo fit compcrienda, in fequcntibus
propofitionibus brcuitatc quadam doccbimus. Aliaa vcro.Deo opi
tulante in nollro Altrolabio, piano quoque Metheorofcopio, ex
,

nollro Mathefcos difciplinae fcrinio.longeexadius inkicemaede-

re decreuimus. Qjjaliter autc in plana nolha dclignationc,in cor-
porcetiamfolidOjOrbislongitudo fitcxploran«.ia,impraelentiarum
abfoluo. Longitudo itaque diftinguitur mcridianis,qui circa po-
los concurrunt. Vnde gradus menfurantes arcum aequatorisjintcr
primum longitudinis gradum (qui occidentcm claudit) &
meri-
dianum qui tranfit per locum tuoe habitationis, gradus longitndi«
nis vocantur.
^ Ecce Figurdm txtenfam in pUno.

Longitudo terrXf
 GRAPH. PETRi Af. Fo.g.

DE LATITVDINE TERRAE
LOCORVMVE. CAP. YIII.
^^ Atitudo regionis velhabitationis, fcgmett-
eiufclem meridiani, venice, feu polo hori-
eft

i"\i tum
zonris , atque aequatoris circuto diffinitum : &
ellfemper iequalis altitudini feu eleuationi poli
i\ fupra horizonra quadam tamcn ratione inter
:

fe dilferunt. Nam eleuacio fiuealtitudo poli,cft

arcus meridiani inter polum mundi & horizon-
tem interceptus. Laritudo vero loci, eft arcu»
meridiani inrcr zenich capitum,& aequatoris circulum contefffus.
Hae autem diiae portiones meridiani ( vc au£lor Sphseras demoii-
itrat) funt aEquales. Numcrus igitur latitudinis terraetamSeprert-
trionalis quam Meridionalis,in folido pUnoquc>de.io.m .iQ. (vt
aflblet) fcribitur; fimiliter & longitudinis. ;
•'
'•

Formula htHiti traditionis^

PRaeterea nc quid fupputarioni noflrrx defTr,confufto jppofui-

mus organum hoc,in quo latitudinis alicuius oppidi^&eleua
tionis polijequaliratem oftcndere dccreuimus Habes i^itur•

iucundiflimcLetflorbichorizonra mobilemjquemex parte Septerr

trionis aut deprime,auceleua, fecundum quod nnmerns ^radnurn
eleuationis poli,pro certa eleuarione e>cpafturar:& videbls tor elle
gradus eiufdem meridiani ab aequinoifliaU circnfo vfqucad renitfj
depifli horiunis,quotafcuseiufdsm mea:idiani interpohuninui^
di & horizomem compicheadic»
Cij
 PRIMA PARS COSMO-
Corollarium.
ZEnith Capitis fempcr sequalircr ex omni parte ab horizonte
(\d ert.cjo gradibus.leu quadrante) difut: atque idco dicitur
Polus hoiizontis,8c vbiquc cxiltentibus (exciufis omnibus
alijs impcdimetis) fempcr medieras cocU fiue hemifphaeriiapparcr,
Quanrum igitur aUquis ab asquinoftiaU procedit verfus iepten-
trionem vel Auftrum,tantum etiam dcprimitur horizon fub polo
cx parte vna,exaltera vero elcuatuc fupra^polum oppoficum.

tnflrummtoViiere licet.

aVOMODO ALTITVDO
Foli/cu latitudo terrcX pcr organum
ipecialc ritexploranda.
Cap. IX.
 GRAPH. PETRI A P. Fo.j.

TliP INTELLECTr HriVS CJTI^

Uihy necejjarib Uonendcefunt quddam Tropo/itiones^fores
hiilu4 organi^(jreim vfum miiltiplicem explicantes^
quarum prima Tropoftio ell
Ltitudincm Soli3 fupra horizontem, omni die hora &
artificiofe cx radijs folarib. cognolceie. Subleua igitur
librum cum fequenti organo fuperiori parte interius
,

verfa, &anteriori verfus iiolem ira vt perpendiculum

:

cx .c. fignojlibere pendeat fuper Gnomonis perpendiculum dcpi-

tlum, &
Trigonum mobilem ercfto pinnacidio radianti SoH op*
pone, ita quod facies organi ad te vertatur inferior vero pars libri
;

infinilha manu^rurliim eleuetur. Rurfus lubleuaaut deprimepau-

latim Trigonum cum pinnacidioverlus Solem,doncc fuprema pars
vmbrcC pinnacidij quamrc(!li{fimecadat fuper lineam vmbrae. Hoc
perafto, confidera diligcnter,per quor gradus eleuetur index tri-
goni fupra horizoniem:«numerus illorum graduum , eft altitudo
i)oIis pro dato momento.

pROPosirioi S EC V x\ D A

V Erum locumSolisquo
oiica Solis artificiofe
libct dic in
Supputa igitur
inquircre.
diem menfis, pro quo Solis gradum fcire cupis, in circulo
dierum mcnfium, fuper quem ponc hlum ex centro Theoricce; fi-
zodiaco cx the-

lum itaque extenfum fuper cxtrcmum orbem, indicat fignum ^

figni gradum,per quem die oblato Sol decurrit. V^erum in anno biU
fextih poft exicum Februarij vfqucadanni finem, lemperad obla-.
tum diem dies vniis addendus eft. Deinde fada kippuiatione in
limbo menfium,filamSolis vcrum motum ad meridiem oblatidici
oftendic.

PROPOSITIOTERTIA
ALtitudinem Poli fupra horizontem omni die & pro quali-
bcr hora ccrta diei difto citius inuenire, Si quouis die al-
titudinem Poli fcire defideras, Accipe pro horacerra Solis
altitudinem vc antcprjemilTa docet
,
Deinde perpcndiculis reJle
:

pendentibus, volue ac reuoluc Organum, donec incerfeftio hor^

iamaccepta^, &
lineae parallelae, e\ giadu Solis, in<]uo cft Sol die
oblato,du^^,fit dircc^e fub perpendiculo trigoni Et indcx rotule,
qui vltra periphaEriam rotui,^ eminet, altitudinem poli fineerrore
pro daca habicatione manifeftabit. Quomodo autem poli akicu-
do pcr ftellas fixas no£tu depraghendatur, alibi docebimus.
e iij PRO-
 PRIMA PARS COSMO-
Inftriimentiim theoricae Solis.
AVX SOLIS. *

OPPOSITVM AVGIS.
PROPOSITIO Q^VARTA
STcHa polari (circa quam punflus fcu vcrtex mundi |mrr.obi?i»
cc.nfitiit) incogniia, in rju» copnirionedupltci via ''lilitcrpei-
uenire. Iiragin jre ergo vnam lineam rcftam ab expemis dui.
bn^ftellis maioiis VrlaEjeurorisplaurtri^vrqucad projli^unj^lel.
laai,c[u<^ huic lineag obuiaueiii ^(^ habcbis llelljni polQ mundi p>
^ioi;
 GRAPH. PETRI A P. . Fo.io
ximam: qu« a Nauclcris ftella maris, ab A ftrologis vero Alrukaba
dicitur. hiulmodi igicur ftellarum fitum &
effigiem (quas Vrlam
fcu plauftrum figur^nt)vidcshicLeftorin figuralequenti. Ibidem
cnim linca aibis iciiruris produda indicat Itcilam polarem h,on .

^uod polus iity fed ftella polo mundi proxima.

I D E M A L1TER .

POnc organum viatorium,quodlingua vulgari CorapaflTus di-

citur. (vt affoIet^Si poftea filum,feu nafum (vt vocant) CofH
palli, vilu produxcris ad firmametum vfque,proculdubio in-
Mcnics ibi radiali linea Polum Scptcntri'onarium,qui Arfticus Bo
realis, & Aquiionarius dicitur, luper quo mundus ipfe verJatur.
tft autem polus ille mundi, puniflus imaginarius non fenftbilis.
iuxta quem difta ftella mouetur.

^Huiw tradittQnU figuratum extm^Ur»

PROPOSITIO Q^VINTA
HOram vfualem interdiu ex radijs folaribuSfacile perfcrutari,
Habita eleuationc poli ex anrcprsemilTa.vel ex regionii aba-
co pone indiccm rotul^ volubilis fuper gradum eleuationis:
& ita.manentem rotulam fige intrinfecus cera, vt perpetuo in ifta
habitatione illic mancat. Qiio fado, fublcua librum cum organo,
donec filum cx C, rcfte pcn<leat fuper depirto perpendiculo. Dc-
mde Sole irradiantc erigatur proie£lor vmbr^ feu pinnacidium tri-
goni ad angulos rcftos. Poftea fubleua aut deprime trigonum Soli
obieftnm,donec pinnacidij vmbra fuper lineas vmbras incidat; &
ciim hoc videris ( femper habito refpedu ad perpendiculum depi-
ftum) interfeftio fili eiufdem,& lincas parallelae.exgradu Solis du-
ftae, in arcubus horarum tibi in promptu hora.^^n-Si; frailiones ho-

rarias
 PRIMA PARS COSMO-
rams in(}icabit,aur ancemeridiana aut pomeridianam^prouttem-
poris momentum exquiiic.
PROPOSITIO SEXTA
TEmpus ortus & occafusrotulaefuper
toro terrarum orbe fadle in-
b*blis in

quircre.Pone indicem gradumclenationis poii

regionis.aut oppidi, in qua vis habcre tempus orrus &: oc-
cafus.Dcindea gradu 5'olis inlimbo circa horam. 12. notato,ingrc-
dere fecundum parallelum,viquc ad hoiizontalem lincam.lpfa pa-
rallcla linca in contextu horizontis incer lineas horarias,tempuf
cxortus 6c occalus Solis manifellabic.
PROPOSITIO SEPTIMA
QVantitatem diei artificialis,noftisve artificialis brcuiter com
putare. Suppofico pun^o orcus Solis Sc occalus/ccundum
debitam poli cleuacionem cx praemiila, computa ab eodcm
pundto horas, & horarum partes vfquc ad horam 12 &: habcbis
. .

tcmpus fcmidiurnum.Siquc illud duplauciis,quantitatcm diei ar-

tificiaUs (hoccft, moram qua Sol ab ortu in occafum tendens, fu-
prcmum occupat hemifphaerium) conflabis QjLia a.24.horis fub-
.

trarta, noiflis quantitas (hoc eft tempus quo Sol ab occafu in or-
tum tendens,inferiusoccupac hemifphaerium) relinquecur,
p Ro po s i ri o c rA VA
HOram initi) &finis crepufculi nv.tutini 8C vefpertini cxeo-
denvprganOjluppofira elcuatione,indagare.Crepulculu ma-
tutinu (quod nos auroramnuncupamus) eft tempus,quod
intcicipitur intcr diem clarum & nocflem obfcuram: &
tempus in
quo acr incipit fplendelccrc, dicitur initium crepulculi n.atucini.
At vcrOjvbi rccelTu Solis definit,dicitur finis crepufcuU ^efpertini.
Si igicur initium matutini «Scvefpertini finem fcirc optaucris,accipe
Eradum Solis in zodiaco fub horizonte, &
duc lineam ab eo paral
lam vfquc ad contcxtum lincse crepufculinae,&: conta^us linea-
rum ortcndit chabito horaru relpe^ftu) initium &c finem crcpufculi
matutini&vefpertini. Horaecnim antemeridian:E,initium matu-
tini: pomcridianag vcro finem crcpulculi vclpertini lupputant.
IPROPOSITIO
J^Ro
NONA
quacunq; elcuatione,& pro quacunqj hora diei,Solis alti-
- tudine abfqi radiis folarib'* rimari.Ponc indicem rotulse lupcr
gradueleuationis,adquam visinucftig.^rehorarualritudincs. C^o
fadojfublcualibiu cum organo,vt fcmpcrperpcndiculugnomonis
(vcdiximus) perpcndiculodcpiilocorrerpondcat.Poftcaeicuaaut
dcprimc trigonfijquoufq; fupcr hora cle(flam,c*v gradu figni filu de-
pcndcJt;<S<: fupputagudus.<5c,hlupfunt,minuta,circaindice.Hanc
igituraltitudme fcribe ad tabuKi fub ticulo hnius hoi^- indirc<fio hu
ius fignijfupcrqd rctfiificafti nlu. Hocingenio pcrgccualrirudinib.
aliaruhorarii &i fignom. H$c rcs maximc prodcft Horologicru c6-
feiflioni,putaC)Undri,Q^iadrantis,AnnuUaftronomici>HoroIogij
muraiis. &:c.
 GRAPH. PETRI AP. Fo.ir.

Organum fro^diclAi Tropojttiones declarans.

D E L QNG I TV D N E R E^ I
gionUjProuinciaru/ Oppidorn, locorii ve inueftigandA,
" CA P. X,
D
 PRIMA PARS COSMO-
Ongitudines Rcgionum,Ciuitatu,locoriimve,ex inltio
Eclipreos lunaris indagare. Obferua itaque principium
alicuius Eclipiis^in oppido cuius longitudo tibi ignota
fuerit: quod ii in horis Sc minutis cum i<!clip(i ex tabula
iequenti accepta concordauerit,proclamabis iilum locu
habcre meridianum Leyrzningenlcm,quia Ecliptcs fcquetcs Mathe-
matica iupputationc ad Leylzningefi mcridianum collegimus. Eft
cnim ciuitas MilniaE,cuius longitudo cli gra.50.minu. 20. iJecundurn
Ptolomaeum aut long j^.gra.^o.mi. Si aute initium Edipfis differr,
dic locum illum,alium habere meiidianum, &
diucrlam longitudi-
ncm: quam iic inuenies, A ufcr numcrum horarum 8C min Echpleos,
minorcm dc maiori,& differentiam in gradus,& graduummi. con^
ucrtito hoc pado: Pro qualibet hora accipc.if.gradus^pro.^.minu,
horae.i.gradum,& pro quolibet mi. hora;.i5.mi.gra,Tandcm numc-
&
rum graduum minutoru iam elicitum,adde ad gradus longit.mc-
ridiani Lcyfzningen,ii orientalior,hoc efl,ii maior horaru numcrus
Aut fubtrahe,ii occidentalior,hoc efl:,ii minoc
in ea repertus fuerit:
horarum numcrus in ca q in tabulis Eclipfium reperitur,xS(: habebis
longitud.huius Oppidi,qua
ri 7T - antcaignotafuerat.Similiter ctiaaim
p
Eclipfib. quaead alium meridianu funt i'upputatae,agito.

Figura Ecliptictc ad Meridia num Leyfyiin^en^

J
? 3 8 I S 3 8^ I 5 4 I
Dies. Horae. Min. f>k%. Horjc. Mfr Dies. HorK. Minu.
13 M 44 6 4 45 ji is co
MiH. Noucmbris. Mirtif.

1 5 4 X 1544 Dirs.
1^47.
Horx. Mm»
Dits. Horx. Minu* Dies. Horx. Mino.
9 16 44 4 9 II
1 8 17
Martil. lanuarit. Mait.
 GRAPH. PETRI AP. F0.12.
15 4 7 I ? 4 8 1549
Dits. Horx. Minm Dies, Horz. Minu. Dics. Horz. Minu,
22 9 46
OAobris. Aprilis» Apruis.

» 5 W
Dies, Horae. Minu.
I ^ S .4
Dies. Horar. Ninu» Die«. Horz. Minu.
18 6 jo 8 H 16 4 24 8
Februarif. Decembris. lunit.

I y f 6 3 S 5 8 I 5 S 9
Dies. Horae. Minu, Dies. Hors, Minu. Dies. Horse. Minu.
16 t? 16 2 II 8
Nouembris. Aprilis, Septembris.

1500 1 S O 2 I S t> ?
Dies, Horae. Mina Dies. Horae. Minu. Dies. Horae, Minu»
ii 16 27 IS 14 }i 5 7 59
Martil. lulri. iMli^.
 PRIMA PARS COSMO-
I S 6 6
Djcs. Horx. Minu, Dics. Hoiac. Minu. Difs. Hor». Minu.
7 IX 16
Martit. OAobris.
'7 14
Oftobris.
M

1^69 J S 7 o 1570
Dies. Horac. Minu Dies. Horac. Minu, Dics. Horae. Minu.
2 15 16 1$ 7 4»
Marrh. Februirn. Augufti.

Dicf.
•
S 7 2
Horx. Mina, Dics. Horx. Minu,
I
W
Hor*. Minu.
Dics.
6
X5 8 JO
lunil.
7 9 43
ocptfmbris. OAobris.

r^. '
Cics. Horac.
W 7
Minu, Dics,
J S
Horar,
^' 7
Minu,
15 7 8
Dics, Horar. Minii,
z6 II 9 '3 I» 5}
Aprilis. 5eprcnibris. dcptcinbris.
 GRAPH. PETRI AV. rl^.tj.

WEM JLITEIl TE\ "BACVLVM

quem Aftronomkum dicimmyCx motn Lun<e Vero^ .

(jrjlellarum non errantum fttu deprehendere,

Ktequam rem ipfani aggrcdiar, fuftis fcu baculi fabri-
cani Georr.etiica ratione conlulto prjtdicerc dccrcui-
mus. Fiai igitur femicirculus fuper F, centro,(^ui fit
A, P, C. Et ex F, figno feu centrOjOrthogonalis ex-
citetur ad circumferentiam vlquc in longitudme.^-.^J.
auc.y.pedum, Cquia lccundum eius longirudine debec fieri baculu»
feu fuftis ex ligno folido &glandolo grollitudinc digiti) tangat &
circulum in punfto B,fic erit femicirculus diuifus induos quadran
tes fcilicet /\ ,B & B,C . Quibus Ik dilpofitis.pone vnu circini pe-
.

dem in F, fignum, rcliquum ad palmi lacum extcnde, fac mobili &

pcde notas duas,vnam verfus A,ibidcm fiac nota G. Rcliqua vcrius
C,vbi notetur H. C ircino fic immoto manete,ponctur vnus pci in
B,altero mobili defcribc circulum occultu,ad qucm ducendaefunt
cocingentcsex vcrifqj pundtis circa FjCrutqj ipf^linej G,D,&H,E,
Deinde quadrantc A,B. Similitci
aequidiftantcs feu p«rallelac F,B.
B Cjdiuidcin.po partc8autgradus,hocmodo:Prim6intrcspartcs
equas,6c ireuu quamlibet partcm in tres: tertio quamlibec in duas:
poiiremo Si. vitimo in quinquc. Quibus & ccncro F,applica rcgula,
&c trahe lineas occultas per oes gradus: &
vbi iam produ^aae lineae
difpcfcunc G,D,& H,b:.,lineas,notenturCgna. Quofaft6,protrahe
Uneasapunftis G,D,linc2E,vfqjadoppofitapun(a:alineae HjE.Qiij
quidem lineae tranfuerfae interlcindunc F,B,femidiamctru. Deinde
hat Baculus in longitudinc F,B,habes jqualcs ditiifioncs F,B,line9.
Numeri itaq^ graduu ab B,vcrfus F.fecundum exigentiam diuifio-
nis fi:nt aptandi. Deinccps fac tabulam vcrfatilcm leu pinnacidium
in longitudine G,H,vel D,E:eiusq;, in medio fac foramc feu rimula
aut filluram, in qua idem baculus ad angulos reftos moueri pofiir,
6c paratus erit Baculus. Cuius proxime lcquctcm lume formulam.

Qjiemadmodum nunc ipjius Bacuii Aftronomicifahricam

non inconuenienter prcediximti^s^ftmiliter ^eiusvfum
omnino neccffartu^n typo qiiam di/iinSIOyac declu'
rrdionemanifej^a confequenter dtfcribemus.

Ofteaquafuftis ftrufturam copleuimus,confequenrcr

eiusvfum diceicaggredior. Si igitur loci alicuiusauc
oppidijCuiuslongirudo ignoca fucrir,nocam lon^^itu-
dinem rcddere defideras Quaere primum ex Cibulis
:

aftronomicis verum Lunaemocum,fecundumlongirudinem,cem-

pore tuae confiderationis,adcercum locum ad quc tabvilaru radiccs
D iij funt
 PRIMA PARS COSMO'

funt computatae atq^ verificatae: infupcr gradum longitudinis alicu-

ius (ieWsi tixae paru aut nihii ab edipcica recedentis.qu; moto Lunx
.proxime praecedit fubrequiturvc. Deinde quare motus Lunaejeiul-
dcmcjihxi lydcris interftitiumveUegmcntu.Tntcrlhtio itaqjhocin-
iJento,applicaradium huc viforium,feubaculuextremitatevnaquae
F.fignu tcnct oculo, (iitcro claulo) moueatur pinnacidium volubile
luper radium,doncc per tcrminu vnii eiulde pinnacidij intuearis cen
tru corporis lunc^: per-terminu vero alteru diila ftellam cuius & iunf
interllitium fuppurafti. Diftantia igitur luna; &: ftelia^ fixac pro loco
tuJBConliderationis in gradib.d: min. pinnacidium ipfum patetacit:
quo pcrafto,rccolIige diftantiam lun^ & ftellae fixae prius lupputata,
^eme igitur minore de maiori .rcfiduabis diflcrentiam vlrimam,qu«e
diuerlitas alpeduu iure dici potell,qua quidcm diuila per motu lun^
in vna hora,prodibit tempus quo Luna cu priori (\cWx diftantia c6-
iungirurautconiumfta fucrar. Kurfus, tcmpus ficelicitum in gradus
^ grad.minutaconuertitOjVt fupra docuimus in obleruatione ccli-
ptica. Poftremo adde aut fubtraiie numerum graduum &
minuto-
lum iam produ^um ad meridianum, ad quem tabul^ (cx quibut
Lunae motum computalli) luntvcrificatae. Vt fi intcrcipedo Lume
& llcllac fix^ tuai confideiationis fucrit minor, adde gradus mi- &
nuta ad mcridianum notum.hoccfl.ad loncitudincm notam,5c !o-
cut cua: conuaeradoiiis cric onenulior, Si vero maior^aufer gradus
9c minuta a longitudine nota,hoc efl,a nieiidiano ad quem tabulae
func verihcatX) &
erit occidentalior locus tuae conHderationi^t

GEMMAFRISIVS.
TOcum Alioquiverum,cum Luna plus
ftella.
iftud verfus occafum
totum contrarium
fi orientalior efl,
eft
eft,
quam
id cft,
fi intercapedo Lunas Sc ftellae fixae fuerit minorjlubtrahe gra^
dus & minuta a longitudinc iipta,&; locus tuus erit occidentalior:
vero maior^ addcgiadus
iSi 8i. minutaad longitudinem notam, &
locusxrit orieutaUor.

AHQVO%rM FIXO%VM sr(DE\VM

Verain Zodiaco loca^qui^parum aut 7tihilaSolis orbita re*
ccdunt^cum magnitudimb, eorundem/eSiificata per Te^
trum Apianum ad An. Chrifii. 15x5. completum.
^ \^yS Aldebaram.i.oculus feucorTau.^Zr-^.gra.^y.mi.Mag.i.
^\o*X5 Extremitas fep.lateris ante^pleiadii ^C^^.ii.gr.^j.mi.Mag.y,
^ \ Q Praefepe quas cft in peftore Cancri ^^.o.gr.^y.mi.Nebulofa.
•Jt-iSjo Iftarum Septentrionalis habetgra.27mi.57. Mag.4,
-)^
5 ^ Septentrionalis afellus, i^.o.gra.j^ .mi. Mag.4,
^ 4?3 Decliuiorharum duarum ad meri.«Q.i.gra.37,mi.Mag,4«
•^ 8 .Q Rcgulus feu cor leonis q bafilifcus df ^.22.^^.47. mi.Mag.r»
•^ H''^ Aftraea feu Spica virginis :^.i<J.gra.57.mi. Mag.i.
^ V ^Luminofior lancis meri. W| .8.gra. 17. mi. Mag.2,
Cor Scorpi;,& diciturCalbaktrab. J.2.gra. 57.mi. Mag.2.
•)(• 8^l
^ 4J Decliuior duarum ab arcu in latere feptentrionali ab arcu ad
meridiem ^..zp.gra. minu.17. Mag.5.
^2^ % In radice caudae,& diciturdenebalchedi.ir^.i^.gr.y.Mag. j*
•^24 1^ Et eft feunda ftella poft effufionem.H-^^gf^^-nii.Mag.^,
•^2o}^Et eft ateccdes lup nodia torcularis fep.V«i<'g«47tn'Mag 4
GEMMA FRISIVS.
AbAnno.1525.vfqi ad annum.i540.ftellaB fixaepromotas funt.S.
minutis. Hinc facile eric loca eorum corrigere pro annis venturis.

DE PARTIBVS MENSVRAE,
feufpeciebus GeomctriaE pradica:. C A P. XI.
Enfura cft longitndo finita,quae ignotam locoru diftan
tiam fcnfibiliexperimento metitur. Cuius partes feu fa
mofae quantitates,quibus Gecmeter vtitur,funt: Gra-
iQ^ num hordei,Digitus,Vncia,PaImus,Dichas,Spithama,
ijPjCSjSefquipeSjGraduSjPafi^us fimpIex,Patfusduplcx,quem Geomc-
- tticum appcUare libuit,Cubitus fcu vIna,Fertica,qua plurcs Radium

nv«cant,Stadium,Leuca,MiIiare Iialicum,Miliare Gexmanicum.&c.

jij^i u ii . ;: i ^j.^ 1 /lii iiiJi^ V u.i .i u Gta- -'^
;. . i ';; .
 PRIMA PARS COSMO-
Granum igiturhordei, crt minima meiifura.
Dieitus habec ^grana PalTusGeomccricus, quo vtitur
per latcra contigue difpofita. Cofmomecra, habcc ^pcdes.
Vncia habet 3 digitos. Percica habcc lo pedes.

Paimus habet ^digitos, Cubitus habet <Jpalmos.

Dichas habcc 2 palmos. Scadiumhabec iz^pafTus.
Spithamahabec ^palmos, Leuca habcc 1500 pafTus,
Pcs habcc 4palmos. Miliarc Icalicu habec 100 d palTus.
S^iquipeshabcc 6 palmos. Miliare Icalicum habec $ iUdia.
Gradus habct 2pedcs. MiUare Germ.conc. 4.000 pallus.

PalTus Umplex habct 2 pcdcs MiliareGer.magnu 5-000 paiTus.

cum dimidio. Miliare Germ.comunc 32 itadia,

fpaciu p«r miUaria: Grfci p ftadia: Fran

f Lacini mcnfuranc cerreibe
ci,aUas GaUi,acqi Hilpani, per leucas: /Egypci) per fignes: Perfae per
fecunduaUquos.^Xo.lbdia vnigraduiaequinoaiaUs
paral*angas. Ei
correlpondcnc.Quae.15.miUariaGerm.auc <So.Icalicamenlurac.GaUi
fiue Franci.25,lcuca8 vnigra.cribuunt. Hifpaniveroleucas.iS'.

P M1 E N S1 O MAN V ALIS,
Vigitm \ncii. PilmiH. Dicbas, SpithAma. Prj.

DIMENSIO PEDALIS.

Crddui, Pdjpu fimfilex P^ffui ^e^tge tncuf, .

DE TERRAE AMBITV.
CAP. XI I.
Otius terrceambicus ji^ogradus (qucmadmodum fpl^ae
raecircuU) c6tineredicitur,& vni gradui 6o.miliaria Itia-

lica,aut.i5-.Alemanicacomunia,autSucuica i2.rcfp6dere
compcrcumhabemus. Si igicur cerrasambicum noicerc
anheUs, mulciplica.j^o.gradus.terrae fcilicct pcriph^iam,per.(Jo.ot-
fcndea miliaria Iral. 21^00. per.ij.nafcunrur.j^oo.raiHaria Gcr.com
Qiuni^; 4UC ii.5(^o.ia.U<duxens^pi:ovicmunc.43:o.Sueuica. Tot enim
milid*
 eilAPH. PETRl AP. Fo.ii"*

miliaria Alcmanica,Sucuica,aut Itala,circuitus teira ceitiffimis Mathc

maticorum demonftrationib.continere probatur. Habito terr^ am-
bitu,{i quis eius diametrum (quae quidem eft linea reda per ccntrum
cius.ex vtraq^ parte ad circumferentiameie^fta) quanta fit^fcire defide-

ratjfacilcidperregulam dimentientis inueniet,multiplicando fcilicet

circumferentiam per /.diuidendo produftum per.ii.nafcitur in quo-
ticnte diametri numerus. Habet igitur fupputatione folerti fafta Dia-
metcrterrf.6872fy.miliariaItala,Germana.r7i8yy.Sueuieaver6.i374fY

DE DISTANTIIS LOCORVM
inucniendis, C A P. XIII.
Olens duorum locorum itineraiium interuallnm
dimetiri, imprimis apud Claudium Ptholo. vcl in
fcquenti abaco regionum,datorumlocorii perqui-'
rat longitudinis gradus,qui mox nomen iftius loci
in dircdo fequuturcumfuisfradis,dehinclatitud.
cum fuis fraf^is pariter.Si autem datorum locorum
nomina in abaco minime repcriuntur, reduccndae
funt ad lcripta Ioca,quf in viciniis iacer,tanq primaria:quia pauxiUum
interuallum nullam differeiiam notatu digna importat. Habitis igitur
£ lon'
 PRIMA PARS COSMO-
longltuclinib. 5c latitudinib.locoiu, ccntuendum erit ad differentiam
long.& latit, Qu^dam cnim difleiunt lola long cjuaedam lola latitud.
quadam vcro long.& latit.fimul.Q^use igitur dijcrepantin lat.ioliim,
6c (i eoru miliarium diliantiam defidcraSjlubtrahe latitu.vniu€ a
fcire

latitu. altcriu$,relinquctur differentia latitud. Hanc multiplica pcr.ij*.

miliaiia Germ. vel.6o.Ital. &c appaiebit duorum locorum diftamia.

L^ Yptzigu
dam
In cxemplo tacilius foifitan accipics,
ciuitas Milniaejvniuerlali rtudio famatilfima,mihi
ingcni) artibus dulcis alumna.tenet in long gr 2p. mi.58'. in
laiit gr.5i.m.i4. Biixiaver6Tyrolenfiumciuitasad Athefimfiu.habcc
in long.gr.go.ih.o. in lat.
quon

gr.4<J.m.6. Iftajciuitates in longi.aequintur,

duo enim mi. differcniia long.nihil crrorisinducunr,diffeiut tantum
in latic. t^uasre igitur diHcrentiam lat.demendo kilicet minorcm lati.
demaiorijreftatdirtcrcntialat.gr.^.m.^.cjuimultiplicaper.ijf.prodeuc
• 77.miliaria Gcrmana, velper.6o. cliciuntur.^oS.miliaria Italica,

f Q^ longintdine tmituni dijcrepant,

N autcm longirudine tantiim iuftam viacoriam elon
di.*fcrur,&:
SIgationcm cum numcro graduum
lcire defidcras,intra lat. fiue clc*

uationis poli oblatoru cppidoru,tabulam lubic(^am numcralem,

& in prima linea quaere diiigcnter grad.latitud.corundcm,&; e dircdo
Gcrmana ci:m mi. vni giad.diHcrentias longitudini»
inuenies miliaria
relpondcntia.Hanc igitur difTercntiam multiphcapcrmiliaria inueta,
habebis oppidorum dirtantiam in Germanicis mili. Si autem habert
dcfidcras lta]icamiliaiia,multiplrca illud per.4. & optaco pocicris.
^ Gratiaexempli.
\Tlcnna Pannoniae,Metropoli$ totius Auftriae,quondam mihi dul
cisalumna,continctin long. grad.jj. mi.8. Inlat.gr4.48.rh. 22,
Vlmaautcm Rhetiae ciuitashabct longgr. 27.111.50. latit.gr.^S.rn. 2(5^,
Porro irtas ciuitatcs longit. duntaxat dinerunt . ^ubtrahc igitur mi- *
noiem dc maiori, rclinquitur diflercntia longitud. grad.7. minut.^g,
Kunc ingredeie tabulam fccjucntc num.eralcm duplici introitu (quia
min.latitud. in tabula non funt cxprciTa) hoc modo; Primo cum gr^«
dibus integris, fciliccr.^S*. & reperies miliaria.io.min.2. vni.f.gradui
differentiaf long.correfpondcrc. Dcinde itctfi ingrcdcrc tabulam cum
49.grad.«Sr confcias.io.mili.z.min.ad numeru miliarium & minutoru
fccundo inuentum.f.p.mili.^^o.min. &
dedilfcrentia,qua;ert.i2.min,
accipicspartcm proportionaicm fccundum proportione.22 mi.ad.(Jo,
Diccndo.<^o.daiu.i2.quot dant.22. facit ^.min- (icCduum aute.f.24,
ibijcicndum cif^ qua' crunt fubtrahcndaex.io.miliar.z.m. icmanenc
p.n^iliariajS min. Pollca multiplica crad.^.min.^K.diflcrentifE long,
in.9.miliaria,5S'.minuta,refultant miliariaGcrmana.^^.mi.^.rcc.^^,
diAantia veraciuitatum fccundum viam.diicdUni.
 C5RAPH. PETRI Ap. Fo r<f

TA^VLA KVUE^ALIS.COKTIKBKS
^radus longitud. extra cequmoSlialem in mdiaria couerfos-

9 s:, 2 ? ?. ?. ^ 2 S ^ ?. ?
^S S*

^ s- «^ U tk. ^

I.i4i59 371I1159 551 8l?6 73 4|23

I4i59 2 o|l4i 6 38lli|49 561 8!23 74i 41 8

'4l58 2lli4l o 39|n|39 57l 8|io 75i 3l53

22li?!54 4o|ii|29 581 7l57 76I 3 138
231I3I48 41I11I19 591 7l43 77l 3|22
I4I55 24lJ?l42 42I11I 9 6:| 7i?o 781 31 7
Hi53 25I13I36 43|io|53 6i| 7ji6 791 2152

14I51 26|m1z9 44!io{i7 621 7| 2 80| 2136

14148 ^7|ijl:2 45!ioi56 63 i 6|43 81I 2!2I

14I46 28 iM!i5 46I10I2? 64! 6!?4 S2| 2l 5

II i4l43 29|i?| 7 47 1 14 6^1 61 20 83i 1150

12 14I40 30|i2lS9 481io| z 661 61 6 84i il34

141^7 3i!i2lSi 49^ 9150 671 5152 45 1I18

3-|izl43 861 il
I4lj; 50I 9l?8 681 5h7 3

14I29 51 l 9|26 691 5!25 87l o|47

16 14I25 34I12I16 52i 9'J4 70I 51 8 88! 0131

17.I4!2I 35'i2ii7 5^1 9l 2 71I 4l53 £9l cf;6

T8|i4ii6 ?6;i2l 8 54 1 8i49 72I 4138 90I ol o

^ y^liter idem repenre Vu Geometrica^ ne omnmo

.^rithmeticcs Tyro ahperreatur.
^^
11
V6d fi duarum ciuicatum locorumve longirudinc
abcrrantium cjuidem Geometrica menfuratione ex lla
facilius
3c latitudine

^""^ diafmo metiri optaueris Accipe globum Geographicum, aut

:

quemcunqj alium,& vnius loci latit. ab aequino(fliali,polum verfus,ih

meridiano mobili coputa qua nuncexplorata,circumuolucglobum
:

donec iftegradus asquinoftialis (qui long. grad.impraefentiarii tenct>

dire^fle fit fub i(lo metidiano mobili. Poftea fac fignaturam in globo
circa latitudinis gradum, quae fitum difti oppidi manifcftum reddit,
Idem modus erit iuueniendi fitum alterius oppidi,& pari lege in omni
bus oppidis te expcdies. Poft haec extende circinu lecundum locorii
intcrcapedincTi : circino inuariato tranlTer ipfum fupcr jequatorem,
& quot ibi gradus intra pcdes circini computaucris , tot erunt grados
circuli magni inter iam ditSlaloca. Hos itaq; gradus multiplica p 4S0.
ftadia,& locorum ftadiafmus in promptu erit. Vcl p .ij. emergit diftan
tiain AUoTiaiucis miliaiibas. Vd per.^e. & Itala miliaria eliciuntur.
£ ii %ln
S^ Intpro
PRIMA PARS COSMQ-
In exemplo lucidius capies.
clariorc inrcUeftu duo loca, quoru diftantiam fecundura
viam direftam Gcomctrica rubtiliratc fcirc dcCdcrOjErfordia fci-
licct &: Compoitella: ErfordiaThuringiaeciuitas magna,florcntii]iicno
vniucrfali fludio celebris,habet in long gra.28.50. inlatir.if 10. Com»
poftella vero ciuitas Galliciae, rcgni Tarraconenfis Hilpaniae, ad quara
Hunt peregrinationes frequentillim^ proprer corpus S.Iacobi,habct in
Iong.5.8. in iatit. 44.13. Quibus in globo politis fecundum do6trinam
pra;ccdcntem,inucnio intra pcdes circini grad.17. mi 12. Quod fi ilio»
grad.& mi multiplicauero per.15. produco miliaria Germ 25^8. viatoria
jcilicet clongatio inter iam difta oppida. Porro illum modum,propter
illos prajfertim qui in Arithmct, principiis no fatis aut modice tuerinc
inftruftijhoc in loco adijccreincongruum vidcbatur.

J T f E K Tf 1 X.
Qjwpa^ofinejupputandiindupria^per Viam Geometricen
duum locoru differentia atque mtercapedo accipi poj^it,
LOngirudincm,ac lacitud. iocorum propoliroru duiim in fubiefta
tabula quaere: vtriufqj vero latitud. memoria firma complcftere,
A ufer dcinde minorem longitud. a maiori,ac rcfiduum in aequalia duo
partire. Mox cum latit.vnius loci, &cum rcfidui feu difierenria: iplius
medierate,ingrcditor dextru tabeliae Iarus,lupputando latit. ab inhma
parte lineae lurfum verfus: rcfidui vero medietarc in inflrumenti bafi,
liueinfimalinea,a medio tabulas verfus latcraprogredicns numerato,
atqj in vtriufqj digrcflus c6curfu,fiue conra(flu,pundum annota. Idcm
prorlus fimili rationc perficies cum latit. altera,ac fecunda rcfidui nie-
dicrarc,nifi quod hic finillrum rabuljldtusjillicdexrrumconfulamus.
Habebisinhocdigrellu pun(ftumcota(n!usalterum,cuiuspercircinum
a priorc accepra dilianria,& ad coium miliarium fcalam,velur amuirim
cxpiorau,intercapcdinem vtriufqj velut digito commonilrabit.
^ DodlrinsB praccedcnris cxcmplum.
VElimnoiTe diflerentiam intcr Bafilseam & Hierofolyma. Bafileas
m. lat 47.gr.10.1f1. Hierofolymaelon. 6r^.gr.o.jfi.
l0n.eft.2S' gr.o
lat ^o gr.^o.mi.Nunccumlong.minoreexmaiori lubtraho,reliduim
diflfcrcntiam coUigo .38- gr. cuius medietas cft.i(/.gr. quam cum ipfius
Hicrofolymse latit. vtporc.50.gr. 40. rn. veftigo in dextro inftrumenti
laterc,& in concurfu pundtum annoto. Poftea cum eadem diftercrias
mcdictate,ac latir. Bafilienfi,nimirij. 47.gr. 10. mi.ad larus finifiru pro-
ficifcor,ac fimilircr punfto perconcurfum linearumdefignato,huiusa
priorc diftantiam circino cxploro,eamqj immotam cu lcala miliarium
Germ.confcrcs,inucnio ^b Hicrofolyma Bafileamdilfidcrcpcne.500.
miliariumlpatio. Q^uod fiadeo duopropofitalocaficinuicem diftenr,
vt longitudinalis diffcrentiij mcdietate in hac tabula rcperirc non pof-
fi«,rum huius loco totius difTercnriae quarram accipics partcm,camqj
memori iam menrc conftituens, fubtrahc minorem latit.amaiori, &
quartam illam difteretiae partera mcmoiia rcferuatam adde iatitudini
nu-
 GRAPH. PETRI AP. fo^tf

« '^'''^'Scu^

Milianum Germ.comuniumScali. ^

minorijproduftum veriexlatit. maiori fubtrahiro: quibus frcriteper-

a(^is,non alitcr pcrges cum quadrantc difrercnri£e,5c vtraq; latitudin»
reflificata,^cum mcdietatelongitudinalisdiflerentiaej&Iatinidinibuf
iam antc a nobis cft dcmonftratum,
integri» nifi quod hic miliarium
prodeuntium calculus iit duplicandus.
 PRIMA PARS COSMO*
Quali^eraute Itmemria intercapedo duorion oppidorum lo?i<^-

Cr enudeatius ac Verius Arithmet fu^-

lati. dijferefitiuntj

putatione aufcu Itanda /ttyimpr^fentiaru docehimus .

Dlffcrentia igitur latitu. comprajhenfajin

duas partcs aequas cam
difpcrcc, quarum vna latitudini minori vnius oppidi addacur,
i\unierus quidem hac operatione clicitu«,lacitu.media dicitur,
Dcinde cum latic.mcdia ingrederc tabulam fequentem numcralem,(5k
quaere latit.mediam in prima linea,quae laritudo inticulatur,atqi fumc
dircifle in laterc dextro numerum minut. & kcund. Numeru elicirum
multiplica in long ditfercntiam,& emerget numerus grad.min.& rec.
«quinodlialis^correfpondens gradib.diti^renti^ longicud.exrra aequi-"
nO(flialem,&voceturdifferentiaconucrla. Hocperado,qiiamKbet dif
fcrentiam,laticudinis lcilicet &
longitud. conueifam in ic muKiplica*
Dehinc numcios procieatos in vnam fummacoilige,cuius radix qua-
drata conucrtitur in miliariaaut Germana aur ItaU.

y Hcec rcs eget phyfica muhipHcationejcput fequitur.

Gradus per gradu» Gradus
Gradus pcr minuta ( Minuta
Gradus per lccunda \ Secunda
iGrad. pcr tertia *Minutapet mi. \Tertia*oecunda
Simulti- jMinuupcrfecunda jTertia
plicaueris "S M inuta pcr tertia prouc<^ Qiiarta
[Secunda per fecunda iiiunt \Quarta
Miliaria pergradus yMiliaria
Miliaria perminu- gra. / Minuta miliar,
Minu.mili. per gradus f Minuta miliar.
Minu.mili. per minu.gra. Sccunda miliar.

'.**^.
13 OST
.
illam autem multiplicacionc debet collc(flio,Phy(ica
fieri

rationc per fcxagenarium, fimiliter dillributio per totidem, hoc

modo: Primo integra hmilia fub fimilib.intcgris coUocctur. Et fimilc»
minutiae fub fimilib. vnius ciuldemq^ denominationis minutiis, qui-
buldam fpaciolis diftin«ftaeDcindc potcft fieri collcdlio fimiliter
. &
diftributio vulgari rationc. Item Minutiaegraduum &
miliariumfunt
minuia, fecimda, tcrtia, quarta, quinta. «S:c. In exemplo forfitan luci-
dius rcm ipfam expediam Obijcio igitur mihi duo loca in partibu»
:

Europ3e,qux lougit. 6c latitud. difcrepant,& corum viatoriam clon-

gationcm lolerci lupputatione manitellam rcddcre volo, Sinc ergo
iltaloca Ingollladium <5c ConfUntinopolis.

COnftantinopolis oppidum Thraciae^fedes quondam Caefarea

Ro.Imp. nuncaute Turcinephandill. a)">lum,tenet (Pto.tene)
inlong gra.5(^.in.o. &
iniat. gra..^^.mi.5. IngollUdium vcr6
fuptrioiisBoaiL* ieu Viiidcliciae oppidum^lludio vniucifali multum
dcco«
 GRAPH. PETRI AP. Fo.ig.
decor4tum,habctinlong.gra.29.mi.(J.inlat.gr,4S.mi.42. Difierentia
long.cft gra.2^. mi.54. laiic vcro diifcrcntia ell gra.5. min.;^. lam me-
dietatcmdiffcrentieelatitvf.grad.i.mi.^J). Conltantinopolitanaslatit.
tanq minori addo: & coUigo gr.45 mi.53. que Jatitudo mcdia dicitur,
cum qua intro rabulam lequentcm duplici (vtalVolct) introitn. Primo
cumgr.45,mi.5o.&otfendoin dextroUtcremi.42 lcc.j quod dicituc
primum inucntum. Secundo ingredior tabjulam cQ numero graduum
proxirao maiorijfcilicct.^^.gra.tk inucnio min.^i.fcc.^o.^ecundum
inuentum. Nuncautemelicio difFerctiaminter piimum ^ lccundum
inuenta,ilia<^j erit.23. fecundoru,de quaaccipio parte proportionalcm
fecundum proportionem rcHdui latit.mediie.23 l.minutoru ad.30.mi»
dicendo.jo.mi.dant.i^.mi.quotdant.^j.fcc.facit.i^.fcclamdemo.iy,
fcc.a primo inucnto,& relinquitur inuentum tertium.minutoru.f.^r.
fccundoru.^G.aquatoriSjVnigradui long.in parallelo latit.mcdias cor-
rcfpondentia. Poft hjc duco inuentu tcriium phyCca ratione in long*
diftcrcntiamjquiecftgraduura.26 mi.54. proueniuntgrad.ii^.mi.44»
difterentia.f conuerfa. fecunda vcro &
tcrtia quali nulliue momenti
iam vliimo dclenda funt. Nunc autem,vt femel finiam,refoIuo diffc-
rcntiamlat.in m.proucniuntifi.^^y.quasduco infe,&procrco. 11556^.
& dicitur primus quadratu». Conlimiliter differcntiamlon.coucrfam
in mi.refoluOjCruntqj mi.iu^. quem numeru confimiliter duco in fc,
producitur quadratus fecundus A\ iz6^y/6, lungoambo qijadrata,&
nabeo. 137^945. huius numeri radix quadrata eft ferc.1173.min. Quae
tandcm multiplico p.iy.mil. Sc proueniunt min. in mil. 17595. q diuido
^.60, eiiciuntur mil.Gcr.coia.^p^.mi.i^. quaefaciuntquartam vnius,
Vel aliter: diuidc minuta radicis p.^.proucnit idem,quia femp.^mi»
gradusjfaciunt.t.miliaie Cerm. vcl t.gradus facit. i.miliare italicum*

f iSUn. iihjurdMn arhitramur hoc in loco fjraSlica

formulam huius exemplifuhijcere,
Conftantinopolis habct gra. longitudinis.j^.o. latitudinis.^j.f»
Ingolftadium in lorsgitLdine.i^. 6. in IatitLdinc.48. 42.
Dittercntia longitudinis gra.25 5:4. Diftercnt, laticu. gra.j.^j*
Medieias diffcrcntias latit. gra.: .48 . Latitudo media gra.^y.^j,
Inucntum primum minut,42. fecund.^iC
Inuentum fecundum minur. 41. fecund. 40.
Diftercntia primi & fccundi inucntorum .23. fccundonim,
Pars proportionalis fubtrahcnda ly.fccundorum.
Inucntumtertium minuta.41. fccund.4<>.
Diffcrentia conucrfa in gra. aequatoris gra.1S.min.44.
Minuta differcntiae latitudinis.^jv. Qjiiadratus eiufdem.rij^^rp.
Rlinutadjfferenviaeconuerfas.ii24, Quadratus eiufdem.i26357^«
Numeii quadrati fimul iunfli ny6()^^.
.

Radix quddrata aggrcgata cft fcre.ii73.mi. fiuntgra.ip^j,

Miliarium minuta 17595.
.

Minuta ad intcgra mili. rcdufta Gcrm.zpj. miliar.ij,ml

 ^TA^VLA ^E ^ATIOHI^B^ SEV f\p
Idorum ad /Equmoclialem ^ yel ad quemuis maximum
extrayEquinoBialemmgm
o 2 2 C/)
o p s 2 co
2 2 C/5
a .

2 p 5- 3'
-—
3'
e
5-
c
e^
j^,
g
J*
5"
r"
w c
r F
£^
t.
5^ ?
•^
5-
c
.
C e^ 5i
«V
^ '—" in \i « M 5^ ^5
fci

2. sr M 5^ 'S
r' KT
* 2. '^ c rJ
r "' C* • ? .- E-
*
F r- S'

oT? o i6 57 40 25 i<T
12 S^ o
9
3_i
11
— I
' —
59
^ 16
'-"
30
—
57 — '
51
9 J2 5^' •

— —9
51 17

17.
I
12 1? 58 11 57 11 50 52
9 .
ii
2 o 17 io 57 50 56 17
12 57 IJ
10 11 )1
2 18 57 2 17
l^ 12 56 12 12
.

10 i3
; S9 30 56 5T 2 iS
55 11 10 ll ll il2
55 56 45 I49 11 18
_J ii^ 12 J9 lo Vl
_4 o 12 51
12 30 56
li II 11
.;o ':±) 6 18

_4 [° ^ 48 20 :
56 22
II 5_5
1 -IV _8 18
_5 .
^9 46 20 50 56 u II 55
12 l^ )0 18
5
6
2_o
l^ 4} i
21 56 tt 56 45 ^ iS
21 19
12 40 12 55 49 12 56
12 1? 'i
6 j 22 55 12 37 55 19
if 12 l^ 17 12
_7 o v; 2Z 55 25 12 57 47 36 19
12 21 12
7 5 JS9 £9 4 2| 55 13 12
1?!
4.7 16 19

'
8
— c 59
^*"
-4 4 fi
50
— 55 ^—
1
13
— 12'
46
irr*7
57
— £•
20
46 37
i

8 ^o 2o s 24 £4 4_8 39 20
12 13 _2?
_9 o
:^ 5 24 }o 54 ii 13 59 12^ '46 20
ii j|2
_9 L?
,
—
59 10
_^ 5 25
— .
54
- '
22 13 40
,
°l 11 20 w
lo

lo
—
o
V
59 _5 5 25
12 54
— -— ^^9 14 40
___ 12 45
' 37 21
>o 58 6^ 26 55 55
—" 14 41 16
45 « 21
"
* —— 52 J_, .^^ i-i ^

1 1
o 58" 53 6 26 30 ^» 14 44 56 21
"*• " _« 5| ±1 12 «««— ^»
;o 44
1

12
^^
c
l^s 47 6
^ 5} £7 14 11 - —" —
35 21

il!' 41 7 n i? 13 15
15 4f 12 44 14 zz
12 52 zz
Lf !i-8
li 7 28 If _58 15 11 43 1

Ti o 58 27 28 30
7 5£ 45. 15 11 1° 11 11 2Z
I ; l58 20 52 28 44
ll 1
•"""*
7 !2 15 11 _9 zz
14 o 58" 1^^ 42
• A7
29 52 13 44 i2
' "
1
S 12 — " 16 ~^~ zz ,

14
<
l^°l 58
"— 51

1
"~" s )o
,
— —
51 57
1
16 45 — —42 — 25 zz
1

!>'
'-2
1
'
57 ^7
•<
•"*' s 30 .50 51 '41
"
,6
to
ll \
30
,j ——
42 — 1
3 2;
13°
— l
57 49 9
r>
c
rk 3
C a<
3 H
cu
ai 1
TO\TIOKISFS OMKIVM TA\A L.
circulum^ quce alias tabula conuerjiomtm graduum
dtis itquinociialis tnjcribitur.

o C/1
o g
3 5*
C/5
r>
Ok
O
**
^c
S D4.
C c .
c
H k mO C 2. ET JO 3
C c C
C C •
c

46 41^ 4_o 61 o [29 _5 76 o 14 30

25
46 41 18 50 28 76 50 O
12.
!

25 12( 28- il
47 40 55 62 o 28 10 77 o 19
25 28 ii
47 L^ 40
25
62
12 27 ^ 28
77 30 12 59
48 40
J 25
o 27 il 28 78 o 12 28
48 9 45 26 46 78 12 II 57
ii ^4 li 28
21 64 o 26 79 o II 26
12 24 28
49 58 64 25 10 56
i? 24 12 12 28 7^ 12
54 65 o 25 21 Xo o 10 25
1£ 24 29
^ ii J. ^* 6s 50 24 5i
29
_8o 54
—
51
__
45
21
24
66
66
o 24 24
29 8^ o
ii
11 12 li
25 55 _8i 30 52
2S 29
52 56
25 ^ o
11 26
29 ?i
o 21
52 67 50 22 57 29 82 49
12 ii 25 12
5J J& 25 ^ o 22 2i 29 li
o
i?
4] 68 50 59 30 47
11 if 25 2j^ 29 il
S4 69 o 84 o 16
26 li If ^9
H L2 12 26 69 50 21 o
30 84 50 45
^S o 20 o
26 Z2 li 50 II
55 59 70 20 I
L2 2<5 30 8£ i2- ti
56 H 26 Zi o 11 32
50 8f
o II
_S6 6 50 2 86
12 26 11 11 1£ 39
57 40 o o
14
26 11 ll
18 2
3«> 8_7 J
57 11 50 87
12 27 30 12
58 47 o 32 88 o _S
27 11 30
58 if-
21

54 27
27 11
74
no
17
l6
2

32
88 30
o
ii
59 30 89 2

59 0^27 27 74 16 2
12 12 .89
12. -2 31
60 o 75 o 25 90 o
27 3«
52 27
I2 To^ 75 50 15
c/>
rv
n
r»
C B
s S
»
 PRIMA PARS COSMO-
f Idem aliter per tabulas Jinuum,

[j
VA autcm via locorum viatorias diftantias perTabuUi
Sinuum faciliori computu dignofccrc poffis candidc Lc
ftor,paucis praelibatis cognolces.Complures cnim no'
rtritcmporis reperiuntur homincs, qui Arithmeticam
Mathematicaedilciplinse principium,matrcm,arquc radi
cem,abhorrcnt &
deteftantur,& furda aurc vt Syrcnas pcrtranfcunt.
Qiiaproptcr hi homines nullo fundo muniti,huius artis aciem haud
pcrtingercaucnancifci poflunt. Vt autcm omnia eruditis,&: in
facile
Mathematica mcdiocriter cxcrcitatis ellent apcrnlfima, hunc mo-
dum addere propofuimus. Datis duorum locorum aut oppidorum
longitudinibus & latitudiliibus,eorum dilferentiam in longitudine
chcias: Qua multiphcaSinum redum diiferentiae longirudi-
habita
nis inSinum complcmenti latitudinis minoris: Dchinc procreatos
cx multiphcatione numeros diuide per Sinum totum, quotientis
quaere arcum fecundum dottrinam Tabularum habebis Inuentum
,

primum. Si vcro multipHcaueris Sinum latitudinis minoris per Si-

num totum,&produftum diuiferis per Sinum complementi primi
Inuenti, 8c arcu quotientis ex latitudinc maicri fublato,refultat In-
ucntum fccundum. PraetereaducSinumcomplementi primi Inueti
in Sinum complementi fccundi Inuenti, numcfum produftum di-
uide per Sinum totum, quotientis arcura de quadrante fubtrahito,
rcmanent tandcm gradus maximi circuh, quos refoluc in miliaria,
cmcrgit corum locorum viatoria cIongatio,quam oportuit inuenire.

^ Hmufcemodi formuU hanc exemplarem

fume computationem»
Icrofolyma Palcftinae ludaeai ciuiras,vbi paflus cft Icfus
Chriftusfaluator noficr,inlongitMdinchabct(vt Ptol»
aflcrit) gradus.<j^.o. in latitud.autcm gradus 31.40. Nu
rcnbergaverociuiras Germaniae famatifnma,inlongit.
continet gradui.28.2o,& in latit.gra.^^.i^. Subtraho
igitur longitudinem minorem a maiori,& rcfiduo diflantiam gr.^j»
mi.^o.iltorum Sinus clt.^^^^J^.Similiter pone latit.minore.f.gr.jr,
mi.^o.cuiusSinuscft. 31498. Confimilitcrcoplcmentum eiufdcmcu
^inibus gra.58.20, Sinus ver6. 510(^7. Hi.s habitis muhiplico Sinum
diflcicntia! long. in Siftumcomplemcnti latitu,minoris,& prooreo
1872320488. numerus ille diuifus per Sinum totu,fcilicer.5oooo.col-
ligltur in quoticnte Sinus.f.^i^o^.cuius arcus gr.31.mi. 20. quod pri-
miim Inucntum appcllarc libuit, Deinde duco Sinum latit.minoris
inSinum totumjcfulrat.iS^^SSoooo. fi^j illud pro-
(ciiicct. 31^98.

du^lum diuifcro per Sinum coplementi Inucnti primi.f. ^u^v* ^^™

pciio

X
 GRAPH. PETRI A P. F0.20.
perio.5<J87<^.cuios arcus eft gra.j^.mi.f^.quem de lat.maiori derno*
remanet Inuentum fccundum gra.11.mi.25). Poft haec mulciplico Si-
&
num complcmenti primi Inuenti , Sinum compicmcnti rccundi
Inuenci, crefcit . ^oii]]Sjoz. qucm fi diuifcro per Sinum totum,eli-
citurnumcrus 50222. arcum ciufdcm fcilicct gra.^6. mi.^Oi de qua-
drante demo, refiduabo numerum propegr.33.mi.10, quem reduco
in miiiaria ,
proueniunt miliaria Germana .497. cum dimidio inter
Nurenbergam <5c Hicrufalem, quod inuenirc dccrcueram»

f Ocularli oj>erat'io huiHs exem^li,

Hicrofolyma.(5^.o.3r.40. Nurenberga.28,20«4p.24.
Difterentialongicudinis.37.40 Sinus .5d(J<)4,
Latitudo minor.31.40. Sinus.^i^pJ?,
Complementum ciufdcm.jS.^o. Sinus. 510(^7.
Primum Inuentum .31. 20.
Complementum eiufdem.^S. 40.
Latitudo niaior.49.24. Inuehtum rccuhdum.iii^.
Complemcntum eiufdem. 78.51. Sinus.58798.
Arcus inuentus^f. quadrantc manent.^j.gra.io.mi.
gra. 5rJ.50.de
facit Miliaria Gcrmana 467'. .

avOMODO GLOBVS COS*

mograph. ad mundi carclines,& ad quamcunq; Regioncm^
'

Prouinciam, aut Oppidum, rede lit aptandus.

C A P, XII II.
^^3-^^pi: Onfiderandum igitur, quod terra in mundi medio exi-
'^^ " '
ftens, fecundum coeli motum diftinguitur in quatuot
parres,quas aut cardines,aut angulos appellamus,fciii-
cec,Orcu,Occafum,Meridiem,6cSeptentrion5.0rien3
dicitur,vnde fol in horizonre exorriuo primu emergit.
Occidens vero quo dcmergitur.Quaq; decurrit Meridics^ab aduerfa
parte ieptecrio.Ifti quidem quatuor anguh m alueo feu arrailla Ho-
rizontis globi fcmper debenc cfTe fcripn.His pr^libacis ad veru orbis
fitum defccndamus.Inprimis igitur d<edalico ligno adapcabis aream
accuratiiis planatam,a;quidiftante horizonti,in quacofticuas lineani
meridianam,fuper quam pone alucum orbis: ita,qu6d vcra fupei fi-
cies meridiani mobilis direfte correfpondeat linex meridianGe. \'el
alirertApplica organum viatorium (quod vulgo Compallus dicitur)
Meridiano mobili,alueum cum globo huc &
illuc voluendo,donec
lingulse feu furcellae concordanc, & habebis coeli tcrr.Ts cardines &
fiue angulos iufte poficos. Deindajaluso ftance,fub!eua armilla me -
ridianam cum punfto (qui polus arfticus dicicur) axem terminante
in partc Septentrionali,fupra horizontem,donec numerus graduum
polum & hoi iz5-
cleuacionis poli,fiuc lacicudinis terr^ in arcu incer
tcm conclufo cernatur,Poika mQae globum huc iUuc,quoufque >$<.

F \\ regi»
 PRIMA PARS COSiMO-
regio ant locus tu? habitationis cadat fubcus veram armill«
meriaici
fuperficicm. Et lic habebis globum exaae pofitum pro
tua habita-
tione. Pofthaec figillatim omnia contuere, lciiicet cardines
& alias
tcrrfdiuifioncs,puuCiimata,Parallclos,quidinfra,quidvefupraho
rizonta cotineatur,quae inquam regiones in Orientis parte
/int,qu«
in Occidente,vbi terra folida procedat, vbi fe coaraet,
vbi fe iterum
pandat,& ab ajquoribus excipiatur,vbimontes exurganr,vbi
fcatu-
rigmes fluminum euomant, & id gcnus alia, vnico quafi momento
tanquam m acre volanspcrlulhare & difcere queas. Huius
doaiin*
fequicur formula.

2 E N I T H
 grAi^h. pet ri ap. Fo.2»

tres modi.
f Tro inuentione line^ meridianiefequimtur
Vemadmodu mendian?. linea viilgari inuentio-
i nc ducenda fit, paucillimis vcibis demonllrabo.
Fac igitur (qfficio fabroru& lapicidarum regula,
quae amulfis dicitur) liiperficiem planam at^^ue
politamadoequidirtantiam horizctis,in quafige
filum fcrreum orthogonaliter in C.figno.Deinde
^^^ anre meridie (Sole.radiante) obferua vmbrae
l ftili

1 errei extremitatcm,ibi notetur A,fuper quam ex C,ccntro,expande

circinum,& defcribe portionem circuli,vel femicirculum. Pofl mcri-
diem irerum diligenrer obferua vmbrae ftili extremitate,qu^ ad can-
dem circuli peripheriam deficiat in pundo B. Portio itaqjarcus in-
tcr A,B,punita,in duas partes aequales diuidatur in purido D. Tan-
dem a£ta linea D,C, E, quantumcunqj, habebis lineam meridianam
quam ducere decreueras,vt euidentiffime patet in figura prjefenti.

lANtk JAlc,

f Idctn aliterper organum /peciale.

ER
inftrumetum azimutale huic libello inilertum
lerfui
meridiana lineam in quauis habitatione omni diei
§
hora facile difcernes, fi prius particularem inflru-
menti declarationem diligenter perfpexeris Eft .

jitaque hocinftrumcntum diuifum in duo, fcilicct

inferius Sc fuperiushcmifphaeriajperlincam vide-
licet horizontaIcm,quaE quidcm linea breuib.qui-
bufdam diftinfta fpacioIis,quorum fingulaa centro vfquead.<$($.gra-
dum,vnum tantiim gradum, reliqua vcro in vtraque parte vfquc ad
limbum cxtcriorem quinos gradus repraefentanr,& horizontis diui
fionem dcfiniunt. Huiufmodi inquam diuifionis numcrum oppor-
tune de.io. in.io.fubnotaui. Porro, a fingulis denarijs afcendunt li-
neae curuae concurfim in zenith petcntes. hae quidem lincf azimuth,
denosqj corum gra.in fupcriori hemifphaerio diftinguunt.Centrum
quidem inftrumcnti tcnetlocum orientis 8C occidentis,cxtremita-
tcs vero circa
limbum,meridiem Sc feptcntrionem. Huic tandem in-
ftnimento adiacent duas fcalae exiguae ab excremitatibus hoiizontis
F ii) dU'
 PRIMA PARS COSMO<
diamctri afcendentcs, quas alticudinis fcalas haud tcmcre quifpiam
appellauerit,quarum vnaquasquc.t^o.gra.continet. iiuntauiem azi-
muth ciiculi exeunces a polo horizontis (quem Zcnith vocanc) pec
horizonte,& lunt circuli pofitionis verticalcs& dire(ftionis,qui ger-
mana noftra lingua polTunt dici wuhinaufz. Zcnith fiue vcrtcx eft
punftum direde fuper caput alicuius Haec de particuiari dcdara-
.

tione,nunc commoditaccm & vfum eius diccmus, /

ZENITH.

ffum
 GRAPH. PETRI AP. FO.22,

V s r s.
Bfcrua diligcntcr Solis ahitudincm pcr primam Cap.hc.
6c perquintam ciHldem, horam jeq.uinodtialcm prodie

iW^Mt^// o^^^^^j ^
temporis codem mcmcnto in quo mcridia-
^^^^^ nam liricam duccrc velis. I-ilo fic libcre dcpcndentc,tri-
,

gonoqi uiuariato manente, fifte pedcm circini in punftum tiigoni,

cui fiium perpendiculi inncditur, &
aJio extcnto in notam intcrlc-
dionis pcrpcndiculi, &
lineae tequidiftantis ilgni aut grad.SoIis,pro
dj^to die,hoc cft,in pnnftum horae iam inucntae,& cam circini cxten
fioncm immotam lcrua. Deinde ingredere praeccdcns inftrumentii,
& fupputa altitudinem Sohs per propofitionem primam noni inuen
tam in fcahs altitudinii,&imprimcnotas,quibus cordam rubtilcai,
regulamentum, aut occultam hneam fupcrcxtcndito , In pundium
igitur iimbi & cordae attadus,in partc dextra pes vnus circini immit
tatur, &circrno inuariato dcfcribe circulum occultum vcrfui finiftri
vfquc ad contadum cordae aut regulae^ibiqj pingc notam,mox enim
illa inter circulos vcrticalcs,feu azimuthaIes,optatuazimuth indica-

bit. Habito gradu verticah,feu azimuihah,accipc aflerem acquahs lu

pcrficiei dc polite quadratu,cuius fingula latcram duas asquas partes
diuidito. Sint itaq^ diuifionis noras, A B C D,& A C B D,rcftis con-
nedantur hneis,quje fe inuiccm difpefcantin £ figno ad rcdos angii
los. crit itaqj fignum oricntis C,occidentis A, C meridiei,D vero le-
ptentrionis.Dcmde diftcnfis circinipcdibus,ex Eccntro quantu vis
defcribc circulum,qui orthogonali lincaru fc(^ione in quatuor qua-
drantes fecctur. Eafdcm dcniquc quartas diuide more Ailronomic©
in partcs leu gr.jo.poftca in E ccntro ligc ftilum tcrctcm ortho^ona
liter. Tandem ad sequidiftantia horizontis coaptabis arcam planarn,

fupcr quam pone quadratum illud, ita vt B punftum vcrfus mcri-?

dicm,D vcr6 fcptentrione vcrfus porrigatur. Poft hiaec vcrificaqua-
dratum, donec vmbra ftili fupcr gradum verticalcm prius cx radiis
folaribus obferuatum coirreidat.Et latuf A,aut oppoijtum alfunnituK
pro vera linca meridiana. Cui adiungitur regulamcntum, a^tur &
linca infinitae longitudinis, quod oportebat inucnire.
(Zf~^
'
/ ^>>-V|-A .>^A>.>yA.?^:»A»J^/MM
R^VJUA
 PRIMA PARS COSMO-
&
Equitur alia exada lineae mcridianse inuentio, quae
eaiidcm interdiu &
nodlu pcr organu viatorium (quod
vulgo CompaflTus dicitur) &
in quouis plano di(fto ci-
tiu8 in hunc fere modum
inuenire docet. Pone igitut
fuper plano normato Compan'um ad aequidiflantiam
horizontis, ita quod ei^s lingula (quae magnecis idiotropiam geric)
ftigmatic5lingulac,neutrorrumdeclinans,ad vnguem conueniat.Cui
iam apphca regulam,ita vt vna extremitas regulae ad Aui^rum^altera
ad Aquilonem Ipeftet & (i longitudinis intinitae iincam dire(flam
:

fecundum latus regul^ (vt moris eft) traduxeris,habebis lineam me-

ridianam quam quaerebas. Qu£e res vc clarius incclligatur,accipe H'
guram praerentem.

D E VENTI S. C A P. XV.
Entus eft exhalatio calida& {icca,in vifcerif
bus terrae generara, quae cum cgrelTa latcrali*
tcrcircaterramouetur,& ventus nominatur.
Et.i2.corum runt,quibus vctcres nautje fue-
runt vfi,nomina.Q\iorum quatuor Cardina-
lcs fcu principaies runt,rcliqui omncs colU-
terales vocitantur. Primus iraque vcntorum
Cardinahum c\\ Aufter,Meridionalis,calidu»
&humidus,arfimilaturaeri,Sanguineu8,ful-
mineuSjfacit pluuias laciHjmas, largas nutrit nubes, peltilcntiam &
agricudines mulcas progenerac. Auftroafricus acreus, asgritudinea
Sc pluuid» facit. Euroaulter ver6 acreus,aegricudines &
nubcs pro»
uocat Sccundus ventorum Cardinalium, Septcntrionalis , Aultro
oppoficus, frigidu8,& ficcus,MeIanchoIicus, comparatur cerr«,nc-
gac pluuias, conferuat lanitaccm, facic frigora arida, flores &: cccrae
trudus iadic . Aquilo gelidus &
ficcus, terreus, fine pluuia, laedic
florcs. Circius rcrreus,frigidus,& ficcus,facic vencorum giros, ni-
uium &
ventorum coagulacioncs. Ab exorcu a:quinoAiah flac Sub-
loUiius, QnduuHs, igneus,Choieiicu8,calidusOs: ficcuSjteppcracus,
iua
 GRAPH. PETRI AP. F0.25.

fuams,piirus,8c fubtilis,nutrit nubes, ctiatn corpora in fanit^te cufto-

dit.flores producit.Hellerpontius verofolftitialis aeftiuus oia deficcat.
Poltremo in sequacoris occafu Fauonius frigidus S: humid. Phlegma-
ticus,frigora relaxat,flores educit,morbos, piuuias, & tonitrua Ucit.
Eandem ferecoilaterales,fcil. Africus & Chorus naturam habent.

De neotericoru Hydro^rapliorum veiitis,

EtdenauigandiartificiOjdecj; inueniendalongirudinis ditfercntia,
ADDITIO GEMMi£ FRISII.
.^_ :.r
j^ Q j^j^g veterum rano fuit, ni venrorum re-
gionibus diftinguendis,cjuemadmodii1Vi ex A-
riftotele, Au. Gellio, Macrobio,acalijs mukis
colligere licet. Veriim Hydrographi recentio-
res ad exquifitiorem nauigandi rationem fpe-
ftare putaiut,vt in mulco plures regiones ven-
torum terr^ marisqvfuper^ciem diitinguerenc.
Itaqi.52.ventos diltinguunr.Quorum quatuot
tantiimjqui cardines occupant,cum veterum defcriptione congruunr,
Subfolanus,Fauonius,Seprentrio,& Aufter: Atqjhi in quatuorqua-
drantes totum orbem fecant: ac deinceps inter hos .8. medios asquis
nominantqj nominibus copofitis cx quatuor
inieruallis diftinguunr,
pratcipuisventorum nominibus diftis Quemadmodum clarius ex
.

lchemate fequcti confpicere licet, in quo hoc prseftitimus, vt cognica

difleientia longitudinis & latitud. duorum locorum,facile fciri poltit
in quam plagam dirigenda fit prora, ab vno loco in alium naui-
cqeli

gantibus, aut quo venco duce eo ht tendendum locum enim,a quo :

abeundumeft,incentro inftrumenticonftituimus : deinde dirferen-

tiam longicudinis in iuperiori ordine &
inferiori numeramus, a me-
dia linea dextrorlum , U longitudo loci ad quem cendimus maior (it,
aut magis in orcu tendat: ab eadem vero linea finiftrorfum in vtroque
ordine,fi minor longitudo fuerit,aut occidentalior numeramus,atque
his pundis fic inuenris,regulam applicamus,aut filum extenfum. F.o-
dem modo differentiam lacicudinum numeramus in dexcro finiftro &
ordine quadrati, a media linea lurfum, fi lacicudo fccunda in Boream
maior fueric deorlum vero, fi laticudo loci fecundi minor fuerit» aut
:

magis Auftralis: idque vtrinque ex oppofiris latcribus fic faciendum,

deinde &
ex his quoq^ pundis filum extendendum eft,aut regula ap-
plicanda. Vbi igitur duae h^e regulae, aut fila duo fefe fecuerint,ibi lc-
cundi loci ad quem tendimus fitus imaginandus cft. Demum centro
regula applicata <& loco iam inuento,ortcndet eandem mundi plagam
in quam dirigenda prora eft, nauigantibus in illum locum. E regionc
vero ventus indicatur,quo duce opus crit. Quod fi locorum propofi-
torumexiguaeadmodum fuerint longitudinum &laticudinum ditfe-
cum denos fingulos quadrati gradus, pro fingulis vnitacibus
lenciae)
C «fti-
 PRIMA PARS COSMO-
aeftimare liccbit: fictque operatio longe perfeftior. Qtiod fi minutijt
tantum explicantur diffcrentiaej tum iinguli gradns quadrati, nngulis
minutijs relpoiidebunt comodilfinie. Vice veria quoq; intcr iiauigan-
dum,ex differentia latitudinis cognita,& piaga mundi in quam tcndit
nauis, cognofcetur longitudinis difTerentia perafla. Numeratur enim
latitudo niaior aut minor (vt antea di^um eA) a linea media Sc tcr- :

minis vtrinqj applicatur regula, nouturque conta6lus eius cum linea

acentro cgrclla,quaeplagam mundi refert in quam nauigatio fada crt-,
atquc ibi punftus locatur. Deinde regula ducitur per gradus fupremi
ac infimiordinis quadrari aequales numero,donec ipfa pundo iam fa.
^o applicetur,Tum enim regula diffcrentiam longitudinis quaefitam
indicabit. Quod fane pulcherrimum cflcognitu. Nam magno qua-
drante aliquo, quotidie latitudo addifcitur ex Solis alcitudine meri-
dianaaut itcUarum fumma altitudine, vt muitis nociifimum e(l. Pla-
g£e vero mundi nautis notillimae l'unc,mod6 iecundo vti liceat vento.
Vnde longitudines regionum probe corrigi pofTenc. Hsec a nemine
vnquam cradita inucni,quamobrem non piguit fiuic Cofmograpliico
libro adiungere, vt omnibus modis Reipub. Chriftianae prodeiTem.
Vcriim & hoc obiter adnotandum duxi haud parum dinerre itinera
:

pedeflria, ab iis quae nauigiis fiunc. Nam illa femper per circulos ma-
gnos iph^rae intciiiguntur fieri,vt reCte Wernerus demonllrauit com
mentariisin Pcolomaeum asditis. Marinae vero profedliones,maxima
cx partc curuae i'unt,quoniam raro pcr circulos magnos Iphaeraefiunc,
fcd aliquando per Parallclos circulos aequacotis,vc dum iemper nauis
in orcum vcl occafum ccndic. Aliquando vcro per maximos in Iphaera
circuIos,vc quando ab auibo in fcpcentrionem,autecontranauigacur,
tum lub meridiarfo circulo nauigacur: icem fub aequacorc rancuftf in
ortum occalumvc nauigantibus Alijs autcm omnibus dircdtis licec
.

lecundum Magnetis du^um nauigationibus,curua fiunt itincra, quae

circulis maximis non iunt fimilcs.neque paraliclis, fed neque circuli
funtjvcriim Hneae curuae tantum, omnes tandem in polorum alrerum
concurrcntcs. Qiiemadmodum in gcnerali nollra orbis dclcriptione
iamdudum euulgata clare iatis apparct. Quamobrcm longe aliud in-
telligerc oportct,cum dicimus locum quempiam abahero in ortum
vergere in tcrra, vel ctiam in mari,& ciim in ortum tendendo e6 a- i

uigandum cfl. Nam qui in ortum nauigat,paralleliim circulum aequ.,»

tori defcribit,quod ob Magnetis duftum euenit: cuius lingula in nait
tico inflrumento, iemper in tali profeftionc reflos angulos cum quo-
cunque efficit meridiano. Qui ver6 in orcum refpicic Aiquino^ialcm,
is ad punftum aliquod in aequacore nocacum nccellario dirigitur,firq;
id per maximum IphaMae cijculum. Ideoq; nauigationes non reipon-
dent veris mundi plagis Quas nos circulis magnis in Iph.xra; fuper-
.

ficic diilinguimus.Vcriimhocioliim habent^vtre^tcindicentinqu.-m

cocli partem continue vcrgat nauis ab eo loco in quo momcnto quo-

uis tcitui ipia nauis, nonautcaiab co vude piimiim dclata cfl. Ha*
rum
 GRAPH. PETRI AP. F0.24 ^
nim rcrum demonftrationes cum prolixae fint,in aliud tempus ferua-
rc magisoportunum videtur. Multa enim haec fpeculatio requirit de
Magnetis natura,& eius deflcxu a vero feptentrione,de ventorum or-
tu,de circulorum in fphaerae fuperficie concurfu vario,quae omnia Cof
mographica elemcnta longe fuperant.Quamobrem vthaec noftra ex*
igua licct munufcula , grata fint benignis Leftoribus tantum cupio.
Maiora fuo tempore, fi Deus vitam produxerit, occupationesqj Me-
dicae permiferint, emittemus.

f Qjutdratmj nauticum Gemm^ Fri/ij.

Longltudo minor fiue Occidentalior. Longitudo maior fiuc Orientalior.

pa ,80 w i>b <o 4o ^O -zo ifi 10 10 30 Ao ^o <^ yo go r)i

 PRIMA PARS COSMO-
DE PERIOECIS, ANTOECIS,
Antipodibus,{iue Antichtlionibus,Penrciis,& Ainphifciis.

CAP. XV I.

Mnis igitur terra quadrifariam diuiditur. Au-

(flores enim puta Cleomedes &: ali) faciunc
,
,

fiib quolibet meridiano, c^ ad quemhbet pun-

(fliim cuiufuis meridiani,quacuor habicaciones
habentesquandam inter fe rationem leu pro-
Quarum primam nos incolimus,
portionem.
litiamproprimahabitationepotellaccipi qui-r
hbetlocus feu punftus in toto terrarum orbe.
Akeram habitant ilh qui Perioeci,icl eft,circum-
colaeappellantur. Tertiam vero habitationem Antoeci, id eft;,anticol2B
poflidenc. Qiiarcam &
vlrimam regionem feu habicationcm,homines
quos Ancichchones (lue Ancipodes vocitamus,tenent.
Nripodes dicuntur,qui nobis e diametro veftigia obuer-
tunt,<S>: fimilem cceli vercicem aeque vc nos videnc. Et cum
illis nihil commune habemuSjled concraria omninotquia
ciim nobis Sola^ftacem efficic,illosdurahycms opprimic.
tr cLim apud nos dies habetur, Anripodibus cerce nox efficicur con- :

tra, quando illis dies eft, nobis reddicur nox. QuJndo nos diem agi-
muslongillimum,apud illos nox longilTima.breuilfimaquedies fta-
tuicur. Qiios tamen Ladlancius Fir. viraliasimprimiserudicus, lib-5.
cap. 24. puerihcer errans, luis ftramineis doxiisqj argumcncis elle ne-
gac, deridecque Marhematicos, qui terram (quancum ad maximas lui
parces) fphctricam clle dicunc,quod eciam cercillimis oftenfionibus 8c
fubtilitate geometrica dcmonftrant,id quod experimentis quoquc ta-
tiscpgnitumeft. Quem fequutuseft Auguft. lib.K^.cap.cy. de Ci.Dei.
Cc fcribcns Qui vero
: &
Antipodas elle fabulantur, id eft, homi«ics a
contraria parte vbi Sol critur quando occidit nobis aduerla pedibus ,

calcare veftigia, nullanitionc crcdendum eft.Non vtiquc hocdubites

fuauilfime Leftor, quod /^poftcUChiilti interle fuilTcnt Aniipodes,
qui conuerfis inter fe pcdibus ftarc folent, fi lacobus Maior fratcr lo-
annis Euangeliftie fihus Zcbeda?iauram fpirallec in Galitia, vbi nunc
corpus ipfius (vtdicunt) rcquiefcir, ficucThomas Apoftolus in India
lupcriori. Certc Indi (quia diamccrancur fere) Hifpanorum funt An-
tipodes, «5c veftigia Hilpanis, &
ccontr^ Hifpani Indis obucrrunc, &
tcrram a?que calcare lolcnt quanuis non adeo prxcife lecundum di-
:

mcticntcm.tamcn hac in re nihil diftare videncur, Anripodesque dici

dcbcnc. Hoc idcm vcrilfimus illc ^crabo au(flor non publicandus af-
firmat,diccs: Antipodes intcr fe quodammodo elfe ncfcij non fumus.
Dc quibus legc Plinium natural. hift. lib. z. cap. 6y. Volatcranum, 8C
onmes feic Geo^raphos.
 GRAPH. PETRI AP. Fo.2^.

f De Pericecis.
Erioeci fiue circumcol£e dicuntur, qui eodem fub meri-
diaho,eodemc]ue paralleio circulo manent, cumque iilis
communia tere omnia habemus,quum eandem fimul Zo
nam incolamus. Et paria nobikum agunranni tempora,
fcilicet hyemem,aeftatem,autumnu,& ver, Pariter dierum noftiumq;
diuerfitates, hoceltjincrementa, & decrementa, & huiufmodi alia.

A^
Hoc tamen diicriminis elt,quod ciim Sol nobis diem ei?icir,apud illos
noftem eiTe ratio ipla demoni^rat. Tamen noneodem temporis mo-
mento occidit nobis Sol & illis orirur.
De Antcecis.
Ntoeci fiue Anticolae dicuntur, qui in eodem circulo meridia-
no nollro iateri afVant , iatitudinem aulhinam iatitudini no-
aequalem,confimiliter cequalem longitudinem habentes.Qui c-
ftrae
tiam paria nobilcum tempora agunt.fed non pariter.
t^ De l-^erifcijs.
dicuntur,qui lub polis mundi conl^ituti funt.Itadidi ra-
PErifcij
tione vmbrae , quia illis molarum more per medium anni curri-
culum vmbra circumuoluitur, q De Amphilcijs.
AMphilcij vero dicuntur manentes fub aequinoftiali circulo
quos Sol quatuor vmbris verbcrat.

Ecce habitationes antediBas.

 P.RIMA PARS COSMO'
Q.VO DIFFERVNT, INSVLA,
Peninfula, Ifthmus, & Contincns.
C A P, XVII.
B aquis igitur cum omnis terra quadrifariatn
lecetur, aut fit Infula, aut Peninfula,aut Ifth-
mus^aut Continens. Infulairaque ellea pars
terras,quae a maiorib.terrae partibus feiunfta,
vndiqj aquis alluitunvt Rhodus,Sicilia,Cor-
fica,Taprobana,Iaua,America,Anglia,Il]anda»
Peninlula feu Cherfonefus, quie planc Infula
non eft,neq; continens, fed vndiq j fere aqui»
ahqua tamen anguftia continenti an^
claufa,
neftitur. Et funt quatuor infigniores; vt Peloponnefus arx totius Gr^
cias quondam di^a, nunc autem Moroca dicitur,in mari Mediterraneo
fita. Aurea Cherfonefus in mari Indico meridionali.Cimbrica in marc

Germanicum fefe extendit. Taurica Cherfonefus in pontum Euxinu

circa Bofphorum Thracium procurrir,vbi &
Mccotis cxonerat pontu,
circa quam etiam Danubius cantatillimus Rhetiam, Boiariam, (olim
a Romanis 8c Graecis Vindelicia ditfta) vtramqj Pannoniam, Daciam,
Sc Mifiam praeterfluens, pontum fubit &
emoritur Ifthmus dicitur .

terra inter duo maria conclufa , proprie tamen itcrad Chcrfonefum

porrigit.Vt Corinthiacus inter Achaiam &
Peloponnefum,quem na-
uigabili alueo Demetrius Rex,Diftator C2Bfar,C.Princeps Domitius,
KerOjinfauflo (vt omnium patuit exitu) incepto, perfodere tentaue-
runt. De quibus lege Plin.natural.hift. lib.4. cap.4. Dorfum Arabiae
inter Sinum Arabicum&marc ALgyptiacum.Dania quaeducititerad
Cymbros,fik tota Italia. Continens dicitur omnis terra iblida fiuc fixa,
quae nec Infula,nec Peninfula,nec liUimus eft: Sed tota fibi confbtSc
cohaeret , aliquantulum tamen Cquod nullius eft momcnti^ finibu»
maris frafta confpicitur. Vt Milnia dulcis patria, Saxonia, Bohemia,
Boiaria, Dacia, Turingia, Pannonia, Sueuia. &c.

Ecce fummanam diuiftonem.

-Aut Infula. vt America, Sicilia, laua, RhoduB.
rMoraea,
, .
ri • r 1 3 rhaurica Cherfonefus.
Aut Pcnmrula.s ^-1
^Aurea^ Cherlonclus.
'
, , ,-

Omnisterraeft Ccimbrica Chcrlbnclu».

{Corinchiacus.
Dorlum Arabias.
Dania. .

A ut Contines. Mirnia.Pannoni.i.Boiaria.Saxonia»
Equidem iftiufmodi diuifionisformulam propterTyrunculos,qui in
principiis Gcographiae minus vcrfati func, hic coram lubiunxi.
 GRAPH. PETRI A P. FO.160

DE VSV TABVLARVM PTOL.

& qualitcr vniufcuiufquc regionis, aut oppidi fitus, in
illis fit inuenicndus. CAP. XVIII.
Nucftigatums itaqjalicuius oppidi fitumin tabulis Pto»
loniaei , elicias in primis gradus longitudinis & latitudi-
nis ex abaco regionum,prouinciarum,& oppidorum,qui
frcquenti diipofitione hoc modo ordinantur,vt loco pri-
mo eorum nominibus fcripta cernantur: Deinde in direfto cuiuflibec
loci fiue oppidi fcribicurprimo ordine eius longitudo in gradibus 8c
minutis: Secundo autem ordine eius latitudo fcribitur confimiliter in
eradibus Sc minutis: Quibus habitis quaerein tabula fibicompctenti
longitudinis quidem gradus in capite tabulas feu parte feptcntrionali,
confimiliter in pedc fcu meridionaliparte. Gradus vero latitudinis &
cius partes quaere in reliquis duobus lateribus, parte fcilicet orientali
& occidentali: & vt ccriior reddaris,terminisfigna delebiliaadijcito;
Deinde expande fiium fuper punfta longicud.in fupcriori Sc parte in-
feriori: filo fic inuariato Fac vt alius aliud pcr pun£ta latitudinis filum
cxtendat: locus in quo fila fefc intcrfecuerint, erit locus auc fitus op-«
pidi illius aut habitationis quam inueiligabas.
 PRIMA PARS COSMO-
S^ E cce forniulam; vfum, atque ftrucfluram
Tabularum PtoJomaei,cum quibufdam
locis, in quibus rtudiofus Geogra-
phi^ fe fatis exercere poteft.

SEPTENTRIO.
pars fuperior.

"^^II^LV
^yp^A
-m'Er^rc& H^
^^Z)\jHretifercl;

:z8\ ^i? 30 5; ^z

pars inferior.

MliRlDIES,
 GRAPH. PETRI AP. F0.27
Raga habet in longitudine.52.0. in latitudine.50 4.
Lyprzigum habec in longitud,29-5Ji* in latitud.^-i 24.
Leytiznigunfi habet inlongitud. 50.20. in latitud.^Mo,
Venetiae habct in longitudine.52.30. in latitud.44.50.
Vienna Pannonix habet in long.35.8 in laticud.48.25.
Monachum habet in long.29.2y. in latitudine,4,8.o.
Ingolftadium habet in longicud.29.(J. in latitudine. 48.42. ^
Erfordia habet in longitud. 28.30. in latitudine.51. 10. '^' '

DE SPECVLO COSMOGRAPH.
CA P. XIX,
Peculum eft illud quo afpicimus, ac fpcciem,id
eft, imaginem noftram contemplamur . In hoc
aucem fpeculo,totius orbis,id eft,terrf fpccicmy
imaginem,feu piduram contempUmur.
Imprimis igitur generalem huius fpeculi vfum
deckrationem,quantu ad eius partes,oftcn-
feu
damus. Eft itaqj in co inftrumento feu fpeculo,
limbus in extremo immobilis,in .24. fegmenra
diuifus,qui horarum limbus appelUtur: quodhbet autem fegmcntu
feu fpacium vniushorf cotinet.^.quartaliafeufpaciola: vnuquodq;
fpaciolum.if.min. temporis rcpr£efen tat. Adfunt etiam tres rotul»
mobilesjquaru prima,fiue inferior,fpeculum Orbis (quam Mappam
vocant) repraefentat. Altera fert Zodiacum,& ob fimilitudine,rethe
fiue aranea noniinacur,apud Arabes autem Alhancabut. Tercia vcro
& vltima volubilis rotula parua habet.24. diuifiones horarum,cuni
Indice meridiei. Eft infuper Index,qui voluellum vel Alhidada dici
tur,fupra centrum infixus, qui omnes rotuUs fupradidas continer^
& conftringit, ne facile a cencro decidant.

T^E VSV S^ECVLl CO SMO G1{A,

% Hoc Caputcontinet aliquas propofitiones, qua? particularem
declarationem,,necnonvfum multiplicem Speculi orbis lucidiffime
expUnanc.

TIIOT S IT !0 ./.

QVomodo vniufcuiufqueregionis,ciuitatis,aut oppidi fitus in

Speculo Cofmograph. fitinueftigandus breuiter enunciare.
Si igitur regione,aut ciuitatem aliquam in Speculo ifto locare
volueris,imprimis fac notam in limbo Speculi circa longi gra.iftius
oppidi,5c fupcr eandem fignatura pone voluellum cu linca fiduci«.
Dcinde confidera eiufdem regionis fiue oppidi Utitudine in ordine
graduum Utitudinis,quam numerabis in voluello ab equinoftiali in
lacitudine Septenctionali vel Meridionalijprout abacus expoftulat,
H 8C
 PRIMA PARS COSMO-
Sc in finc huius numcrationis ficc punctus ciirede fub linea fiduciac,
& eric locus illius rcgionis auc oppidi.cjuod captare oponuic,
f \0 "P S IT l .1 L
SPeculum orbis lccundum ficum tuae habicitionis artificiofe lo«
carc. Habico ioco cuae habicationis,velalteriu6 cppidi,
ex pr<B-
mida voluellum Ipeculi cum lua linea hdu-
in Ipeculo ifto,pone
ciaE iupcr horam.ti mcridiei,& volue rotulam donec loc us fiuc pun-
dus tuae regionis Gt iub linea fiduciae iplius alhidada:. In eo igitur
Ctu figc roculam ccra,vt illic maneac,&hc re^ificalli orbis ipccuium
pro tua habitacione, quod fuit opcatum.

T \0T S IT l JIL
QVibus regionibus,ini'ulis,aut ciuitatib. mcueanrurSol & rc-
lique ftellj erroncae oblaco dic&omni hora vcrticales inqui
rcre. Habico gradu Solisex lecunda noni,pone volucHum lu
per horam cxccrioris limbi in qua vis illud rcirc,lluc ijc anre vei poft
meridiem, vclcirca mcdiam nodem. Portea circuma<fto reihi, llllc
gradum Solis in quo Sol dic daco mouccur,prseciic lub fiducic linea
voluclli. Illis igitur pcrpendicularicer mouetur Sol dato niomento
fupra caput, qui a gradu Solis tegunrur,{iuc tuerit iupra aquam Iiuc
fuper tcrram. Rcthi inuariato qusrc alionim planctaru gradus in zo
diaco,apparebunt loca quibus in vertice moucanturpro daca hort»

T XO T S I T I AIIL
QVibutSoI fcmcl,bis,& quibus nunq iupra capuc moucacur,
facile indagarc. Sunc igitur trcs circuli in Spcculo orbis aliis
medio diuifus, duo Tro-
latiorcSjitquinodlialis lcilicet in t*s:

pici. Habitantib.crgo fubTropicislcmelinanno Sol moueturpcr-

pendiculariterlupracaput.Intcr Tropicos aijtdcgcntib'bi»inanno
i)ol mouctur vcrticalis. Qui vero cxtra Tropicos habicant,nunqua
vidcbunt Phccbu in vcrticc capicis. Et haec quidcm regula vcrifiima
alicuius oppidi lacitudo lupcrat.24 grad. ccrtum eli quod Sol
cftjfi

nunquam per Zcnirh illorum moucatur. Fabulantur ergo i),qui di-

cunt,qu6d Sol Hicroiblymiunos in mcridie nuila vmbra vcrbcrac,
quia eius latitudo cxccdit .3 1. gradus.

T\0f S IT I .r.
QVota fit hora quacunq; alia totius Orbis regionc,auc ciui-
in
tatCjpro quolibcc diei momcnco pcrlcrucari.Ponc volucllum
in cxtcriori limbo lupcr horam pro qua horam dici,regioni8,
lut loci altcrius obfcruarc volucris, Volucllo iraquc inuariaco ma-
ncntCjVcrtc auc circumuoluc paruam roculam horarum,doncc cacu-
mcn indicis hora» mcridianae adamuliim ilHus oppidi fitu rcfpiciar,
& alhidada cum fua linea fiduciae ollcndit in parua rotula hora iflius
regionis aut oppidi a mcridic vci a mcdLa no^e compucacam,quod
fujt optaciJm.

^ Fijw ^rhn< (4TtisLilri Cofno^r^bicu

GRAPH. PETRI AP. Ydit*

M ED IJ K'0 X.

ME^KDJES.

H^
 SECVNDAPARS
principalis huiuslibri.
DE SVMMA, NECNON
particulari Europa:, Africx, ACix,
& Americacdelcripcione.
T)E EV^OfA. CAT. I.

O
V R P A appcllata eft ab Agcnoris Phoenicum
Kegis filia, cjuaj a louc cx Africa rapta in Crctam
abdufta fuit,ab occidentis partc Atlantico Occano
terminata, A ijcptcntrione Britannico Gcrma- &
nico magnOjabaduerla partc Mcditcrranco pela-
go includitur. Ab Oriente habct Tanaim, quem
^ Scith^iJiiim vocant: & Mceotida,quem ijdem Tc-
irjcridam,quafi matrcm maris dicunt, & Pontum. Terra eximie fcr-
tilis,naturalcm tempcriem,ccelumqj fatis clemens habet. Frugum,
vini,&arborumcopia,|^^x.^ nuUis porthabcnda, fed optimis
tcrris comparanda eft, '^^^'^ Xll adeoamoena.puichcrrimisquc vr-
bibus , caftris, vicis, & \ P^g'^ exornata, Populorum, gen
, •

t^w ?^ >*tw\v' ; tJumque virtutc longe |^ ^^i' Aujl & Africa prailantior: caete-
'^
tamen terra: partibus minor. Latitudine nufquam iiy miliaria . .
jr^Uj^^t^^^
- \ V4.V jtj^
Germanica cxccdens, nifi vbi circa mcdiam fui partcm Cquo magnig
L?/t«>s./mi.>t)'' frontibus tam verfus meiidicm,q vcrfus aquilone in altum procur-
'

rit) duabus alis,quibus draconis Ipeciem rcddit,maximc extcra cft,

Longitudine ab amne Tanai ad Gaditanu frctum, qua longiflime fe
expandit,implet.750. ferc Germ. miliaria. Inca primaab occidentc
eftHifpania tripartita (a Grajcis Iberia difta ) draconis caput, qucm
fupra retulimus, repr^efenrans: quae ab antiquis fcriptoiibus in tres
regiones diuiditur In Beticam (modorcgnu Granatat) Lufitaniam
:

(quae& hodie Portugalia appellatur^aclarraconcnfem. A nupcris

autem Tarraconenfis traftus Hilpaniaein quinque regna fubdiuifus
eftjlciliccrin Gallitiae rcgnum,Nauarrae,rcgnum Caftilias.quod Ca-
ftella; & Legionisdicitur.rcgnum CathaIonia2,5cArragonia\Proxi-
ma qiiae Hilpanis adiacet , Gallia eft, fiue Francia, Comata vno no-
niinc appellata: ab Hifpanis, Pyrcnaeis montibus, ab exortu autem
Kheno fliiuio rapidiffimo a Germanis fequcftratui,reliquis vcro la-
teribus oceano & pelago abluitur. A Ptol.in partcs.^.diuiditur^in
Aquitaniam,Lugduncnfem,Belgica,<?cNarbonenfem,quj Gebcnna
ti. lura montib.ab reliquis Galliae partibus cxcluditur,& ad pelagus

vfqj proniitiitur.Khenumautemaccolentcs fum baflfae & alta Gcr-

maniar
<^OPERATIONE.
CIIARTA COSMOGRAPHICA, CVM VENTORVM FROPRIA NATVRA ET OPERATIONE,
Rno-Ot
Cirunsfi>oo?tnoo;SttaE(? TRrO
SEPTEN
Aquilo noo-Ot noo'6tooff
Septentrlornl s

/iuittuifiitus, ZufiltjuftllWfff. M t K 1 Aullcr,2u{iilt. D I E S. Euro»ulicr,;Zuf Ot juj-titoofl.

 PETRI APIANI. Fo.2i)

inanise populi,ab illis ad Sauromatas vfque

Germania magna pro-
mifla eft, ad aquilonem Germanico occano magno limite pene di-
vbi Dania (quam hodie Daciam appellanc) Cher-
rcdto iungicur,nifi
foncfumefficiens prominet Abauilro
. finitur Alpibus, quas Ptol.
Pcenas aut Pocninas vocac. Ipfa haud vlii fcrtilitare terrac poftfercn-

da montana argentum caeteraque mecalU procreat, nec priua-

circa
taeftauro. Rhcno, Danubio, (qui leptcm Ofti)s fe in Pontum
ex-
fluminib. inigatur.
onerat) Necharo,Albi,caetcrisque limpidilTimis
Difta autem cft Gcrmania a Teutonico vocabulo Gar ein man,quali .-^

gentium . In ea prima gentium eft Sueuia, deuide

viftrix multarum
<^
-^

Franconia, Turingia, Voytlandia. Spedtac 6c meridiem Vindelicia: y\^%'*^i'*

deinde Morauia,cui iungitur Pannonia,huic Myfia prouincia ad pon
tum vfque cum Danubio dccurrens. In medio Bohemia, quae Her-
n-^*^ ^^
cinia fylua tanquam natiuo muro,vndique cingirur.
Verfus Aquilo-
nem habitant Mirnenfes, Saxones:ab iis Rhenum verfus VVeftpha-
iia, Haffia, Hartzia, Phrifia,
Hollandia: vkraqueSaxones, Holfatia,

Sil'efia,Marchia, Mechelburgia, Pomerania,quaadSarmacas porri-

gitur. Sarmatiam habicant Prulfi, Liuoni, Rulli, Moftoui,
Lituani,
Poloni,\Valachi,Tranffiluani. Deinde Daciacft, fuper quaniThr^-
cia,qu2e Gr^ecia mod6appcllatur,habensin fe particularesregiones
Epirum,Achaiam,Macedoniam,Morcam. &c Sinum Hadriaticum
cingunt Dalmat£e,Jllyri|, in ipfo flexu Hiftriani &
forum lulij: vlcra
quicquid eft,vno nomine Italia dicitur, cuius prouinciac funt, Cam-
pania,Calabria,Lacium,Apulia,Tufcia,Vmbria, Gallia togata, Lon-
gobardia, Venetiana, & Anconicana.

(D£ JF\ICA. CAT, IL

F R I C A (quam Graeci Libiam appellauerc)
vt lofeph lib.Ant inquit,ab Afrovnocx po-
fteris Habrahse dc Ccthura difta,qui dicitur
duxilfe aduerfus Libiam exercitu,& ibi deui
ais hoftibus cofcdilTc. Jncipica Gadiiano frc
to,& 6nitur>Egyptio,abAquilone mcditerra
neo mari c6iunfta,ab Auftro jtthiopico oce
ano fufcipitur.Habet regiones & prcuincias
Tingitana &
Cf farienlem Mauritanias,Nu-
midiam,L>biam,Carthaginenfem,Bifantium,Cyreraicam,qu9Pen-
tapolis dicitur,^gyptu ^
.^thiopiam.Maurirania itaq; Tingitana \
Tingis oppido difta,habet ab oriente Malua ftuuium,a Septentrione
mari Italico & Gaditano freto alluitur: ab occidente Ailantico ocea
no c1audicur,ibi Abilis columna,<S<: Hepradelphi montes.Cffarienfis
mauritania habet ab occafu Tingitana, ab oriente Numidiam, a Se-
ptentrione pelagus,vltra ad Carthaginenfemregionem,ab Ampfaga
Numidiaeft,Maffinifli3eclaranomine,dequoOuid.lib.(5.Grfcisauc
appellata eft Methagonitis tcrra, vbi Hippon regia &
Aphrodifium
ii; H ciui"
 SECVNDA PARS COSMO--
ciuitatcs Accolx mappalia, hoc ci\, domus, pabulis pcrmutandis,
.

quemadmodum Mirnenlium opilioncs,plaulbris circumFcrunt. De-

inde Atiica proprie di<fla, a cognomine totius regionis. Vbi Zeuftfi
cft, 6c cppida, Carthago, Maxula, Vtica, Catonis mortc infignis.
Mox in ea Bizantium, quam Libi; Phoenices incoiunt, Syrtim mi-
noremcontinens : vbi Hadrumetis &
Leptis ciuitates, Cynips flu-
uius,& regio TripoIitana,vbi Leptis media^qu^ &
Ncapolii cogno-
minatur,8c Syrtis maior. In intimo finu Philenorum ar.^e. Vltra Cy-
rcnaica prouincia, eadem Pentapolitana didta, habet verlus meri-
dicm gentcs Garamantum &
.^thiopum,a ^eptentrione marc Ly-
bicum,finis Cyrenaicus in Oriente clt Catabachmus oppidum,inde
ad Orientem Marmarica,quae Mareotis Lybia appellatur. Huiccon
termina yEgyptus rcgio Nili proximajcui ab Orientis partc iun-
eft
gitur ludsea, Arabia petrea, &
Hrithrieum mare: a SepLentrione >E-
gyptiacum :ab Aultro jEthiopia eft, regio pluuiarum omnino igna-
ra, Ted poft aertiualcm reciprocationcm inund.uionc IVili amnis foe-
cundatur. Vrbes eius infignes, Alexandria,totius Aigypti caput, ibi
S. Catharina Cofti Regis filia martyrifata efl, Babylon, olim Jiabu-
lis &noua Babylonia,mod6 Kayrus vcl Alchayro Huic contigua .

Memphis. Sub Agy pto /Ethiopia elLTum ab oricnce Trcgloditica

regio. Deinde vix hominss,magisq^ lemifcri,audlore Mela.^tgypa-
nes & Blemmies, quorum capira abelle tiaduntur, Satyri fine tciftia
paffim ac finc fedibus vagi habent potius terras quam habiienr,Cy-
noccphalijColopedcSjfiue iVlonoculi, nigri & horribilcs fine capite»
Alit 5c Africa Elephantos, Dracones, Rhmoccrontcs, Tigridcs, Ba-
iilifcos, &
multa gcnera icrpentum.

©H JSIJ. CAT. III.

|!S I A tcrtia pars tcrr^^ab Afio Mancei Lidi filio

;di(fla,e tribus partibus tangitur oceano,a mcri

die Indico mcridionali,aScpcenLrioneSciihi-
!co,ab oricnre Eoo^abaducrla parte habec Eu-
ropam & Africam,&: pcbgus quod intcr am-
I
bas immiffum cft. Jn ea reperiuntur multifor-
mcs & mirx'hominueftigics,8Cvarij gcntium
mores: eft pra^tcrca terra fertilis c^ tcmperata,
HiComniumanimantiumgenercculrirfiina.Huius terrg gentcs,vrbeg
infignes,adhunc modumle habent. Primo Afiascaputclt Pontus &
Bycninia,dcinde Afia propiie di(fla, Phrygia,Capadocia, Licia,Caria,
Pamphilia,Myfia, Armcnia, vbi Tigris Euphratcsfluuii in meri-
<I<v'

diem labentcs cxoriuntur. Poft Capadoces hominu primi lunt,qui

vnico vocabulo Pontici dicuntur,deinde Amazonc6,ad Tanaim J>ar-
matiCjScytha; vltinu,Cafpium finu ambiunt Cafpij. Mcdij,Hircani,
lubhis Parthi,Carmani,Pctfidc6 iuxta finum Perficu,Babyioni,Me-
ibpotani^Syrij. Spct^tanc mciidlcm Arabes 5c finum Arabicum pof-
Udcuu
 GRAPH. PETRr AP. Fo.jo.

fidcnt.Vltra Parthiam Afiaeft,Paropanifus,Drangiana,& Gcdrofis,

vltraoj eas India extra tntraqi Gangcn, Superiores ac Meridionales,
vbi Pli li./.nahift.iniilta hominum clTc genera indicat,qu9 humanis
corporib.vcfccretur. Produntur 8c in Scithia Arimafpi,vno oculo in
fronte mcdia infigneSjquibus cotinue bellum efl cum Gryphis circa
metallum. Sunt &
in quadamlmai montis conuallc homincs iylue-
ftrcs aucrfis poft crura plantis cximiae vclocitatis.In multis ctia mon
tibus rcperitur hominum genus capitib. caninis, pro voce latratum
cdcns. Item hominum genns qui Monorceli vocarcntur finguiis cru
ribus mirae pcrnicitatisad faltum* EoiHemqj Sciopodas vocarialle-
ritjqui maiori asftu humi iaccntcs refupini,vmbra fe pedum prote-
gant.Rurfus hominesfineccruice,oculos in humcris habctcs. Circa
fontcm Gangis Indi^ Aftomorum gentcm finc ore,halitu tantiim &
odorc viuentem prodit: fuper hos Pigmaei narrantur,& vaiia nafcen
tium mirabilia,& monftrofa hominum genera idem Plinius iradit.

DH JME\ICA. CAT. IIIL

M E R C A, quaj nunc quarta pars tcrrae di-
I

citur,abAmerico Vefpucio,ciuldeminuetore
nomcn Et no immcrit6,quoniani
fortita cft.
mari vndique clauditur,lnfula appcllatur.Pto
lom^o autem & antiquiorib.propter nimiam
eius diftantiam incognita permanfit. Inuenta
quidem anno Chrifti .145/7. cx mandato Rc-
gis Caftilia: propter eius quoque magnitudi-
nem,nouus mundus appellatur.In ea incolf nudi penitus incedunr,
Antropophagi funtcrudeliffimi.In fagittandi arte certiffimiinuUiq;
obediuntjDominisac Regibus carent. In vtroqj fexu natatorcs ex-
iftunt fortiffimi. Ferrum,caetcraqj Metalla non habent,fed pifcium
&i animalium dcntibus fuas armant fagittas. In ea quoqj reperirur
animal habcns lub peftorc vtrcm quendam natiuu, quo foetus hinc
inde fccum fert,nec nifi ladandi gratia promcre folet. Curredo func
lcues admodum atq; velociffimi. Diuitix corum funt variorum co-
lorum auium plumae,ac lapillorum quorundam multitudo,quos or-
natus caufa ad aures & labia fufpcndunt Vnioncs <5c aurum, caete-
.

raque fimilia pro nihilo habent. In dando liberalilliini, cupidiffi-

miquc accipiendo perhibentur Sanguincm quoque in lumbis
. &
tibiarum pulpis comminuunt Alij defunftos cum aqua viftucjuc
inhumant alij vero morte luflantcs in bombiccis rctiaculis intec
:

duas arborcs in fyluam ingentcm , appofito vidu , fufpendunt, 8c

totam dicm circa fufpenfum faltando confumunt. Ccelum, Solem,
Lunam, &Stellas adorant . lUorum domicilia campanarum inftac
fabrcfa^la funt , folijs palmarum dcfupcr contcfta Scminibus ca-
rent,led arborum comminuunt,& in panes con-
radices in farinam
glutinant.Porr6 hxc infula in ca mundi parte fita cft,qua Sol nobi»
Ge^-
 SECVNDA PARS COSMO-
Germanis demergitur Q^iamuis in noftra charta appareat in ori-
.

ente, oportet enim vt Mappa (quam vocant) incuruetur, donec a;-

quinoiftialis (,quum cerra \ni cum aquis, quantum ad maximas Tui
partc», rorunda exillat) in circulum pertedum redigacur. Deinceps
apparebit nobis in occidente. Habet autem America infulas adiacen
tcs quampIurimas,vcParianam inlulam,Ilabellam,quae6c Cubadi-
citur, JJpagnoUam, in qua repiricur ligaum Guaiacum, quo vtuncur
noi^ratescontramorbum Gallicum.Accolaevero Spagnollaeinfulae,
loco paiis vefcunturferpentibusmaxiaiis&radicibus.Ricus&cul-
tus iltarum circumiacentium Iniularum par ell America: accolaruni
culcui.

Appendix Gcm^
mx Frifj).
Vemadmodum immcnfa quodammodo efl no-
ua ha:c Orbis pars, &
paucis hinc annis primum
explorara,ica quoiidie alias acq^ alias ipiius par-
ces in nolham noticiam deduci mirum non cii,
QusB enim Arilloteles de infula per Carchaginen
es reperta inculta defercaqj narrac in libello de
Mundi miraculis, de hac ne, an de alia incelligi
debear,colligi non pocelt.(quod dico ne quis antea inuenra arguac.)
Annoigitur ChrilH.1550. Caefaris Caroli.V.mandatoacaulpiciis,
Amcric^ parsocciduaperluftrara eft,vbi Regio Peru,omnium,quaB
haifVenus inucnca; funt,ciiniauri tumaromacuditilfima,inucntaeft.
Ea lita eft in longitud. 290 . graduum,ab occafu verlus ortum faiflo
Grdine:Ab orbemedio verodillldetauftrum verfusparnbus quali.5..
Hanc etiam noua Caltiliam ab inuentorib. nominant. Hic tanti auri
acque argenti vis eft,vt vala in conremptifhmu vlum deftinaca, inde
conflenc Ec quod magis mireris,in ciuiratc quadam Collao repcrca
domus eft,coca auro re(fla. \eque vcro minus in ali)s foelix eft rcgio,
trumenro cnim bis per annum ga jder,anim<»lium vario generc do-
tata, tens fc ramen libcrani iadac. Oucs r.mcae procericatis lunc, vt
vicc cquorum ipfis vrantur,camqj fcccundae.vc foccus bis pcr annum
edant. Ciuirares h.ibcr legibus acq^ armis municas: fluminibus,mon
tibus,ac lyluis miiu in modum adornata cft, Paradifum dixeris tcr-
reftrem. Incolse vero prudentia, morum comiutc, artium variarum
prcbe inftrudi commcrcia, omnemq; probitarcm U»
pericia,ac tide
tis cxcolunt.Nifi quod Chriftum ignorcnt,qui tamcii vt multis iam
innotuit,ira cundis fpiritu ducctc innotcfcat optamus fpcumus, &
omni'-]i indufttia,labjre,ac diligentia conandum cft.
 ORAPH. PETRI AP. Fo.^t.

De Abaco, hoc eft, para^

culari feu radicali Orbis defcriptione. ,

Bacus (iue particularis enumeracio Regto-^

num Prouinciarum , Satrapiarum , Duca-
,

tuum, Marchiarum, Comitatuum, Vrbium,

Oppidorumque,Montium,Fluminum,Fon-
tium, Lacuum,Iniularum,Peninfularumque
notarum Europae, Afiic2e,A(iae, Americae, &
cum eorundem gradibus tam longitudinis ,
quamlatitudinis Additis cx Ptolomaeo
: &
alijs Cormographis, defideratis aliquot locis, *notatis.

EV\0?Ai TAKflCVLAyS ^ESCJ^ITTIO.

HlSPANl^ REGIONIS *Fiauiobriga,autfonsRabia,vulg.
Partcs <Sc Oppida. Fontarrabie 13.J0J4.4.15
^''Beticc^^modb 1{e^m Gra^ *Eafo ciuitas,vuK
S.Sebaflianus 15. ^o]^^. 5
nat<t Cmitates,
Granata,Pto.Illiberis
fCaftelU regni. T,T.T.H.
8.34I37.50
Toletum,ibi Alfonfus rex
nunc
Hifpalis Sibilla 5-4^l?7- o
fecit rabulas Aftiono. 9. ^\]g.
Corduba 7- 4l}^50 5^
Salamanca 7«39|4o.i5>
Calpe mons Sc Herculis co-
Valeria nunc Concha. ii.^^l^j.
lumna in inreriori mari,nunc 5
*Complutum,Alcala de
mons Gibaltar , vbi ftridlum
Enares 10.20I41.4.0
deZibaltat y,^o\]6,is
*Iuliobriga,vulgo
Yama <J. 25
15 [38.
MalacajVul.Malaga ^.50157. 30
Logronyo. 12.10I44. o
^Pintia nunc vallis oletana,vuIg«
fTanaconenfts Traiins Hi Valladohc 10.10 [42. o
fpanuch^bctmodo.'^.re^na,
^Arragom^ re?nil>,T,T.H.
Rcenu GallicMe. Rcgnu Nauarrae. J; r ^ /1 "^-y
Caefaraugufta,nKKt6
rCaftdlse ^
SarragofTa
Rcgnum<Caftili^ Udem H-^^ku^l
iLcgionis/ .^'0.33142.48
^JJg^
Regnum Cathaloni» M^JSiauarr^regm V.T.T.H.
Rcgnum Arragoniae Pampilona Pco,
m Gallitice remi trartlf Tra^ Pompelon ih^shh 9
^y?""* i2.i5|43-o
nusTarraconenrtsHifpama^. . .

Compoftella,ibiS.laco.5. 8I44. 15 fLathaiont^regmV.T, r.H.

Afturicenfis 9.50144. o Carthago noua »5'57|38. o
Finisterrae 4. 23I44. 2 Tarragona i6,i2\j^x. o

Almoifa 4.40144.45 Gerona,Pto.gerunda 17.42(42.12

«fUuJrt>oa YuI*BilbaOvUt4.5l4>5t2; Sai^lona,Pco,6ar€in6.i7tO|4i« 35
 SECVKDA P ARS COSMO-
HLuJitanue qu^ i^hodieTor Ibi inter Carolum.V. Csefarcm,&C

tugaJhtc regnum appellatur Francilcum Valcfium Francorum

partif HiJ}.ciuttates. Regem mcnfe lulio Anni j 3 8 . 1

Lyfibona, Lisbona 4.18(^9.58

omnium applaufu,pcrpetuum (vc
Portugalla,Porcugallo ^.jrtj^i.jf credcbatur) foedus percuffum eft,

Arcobriga quodexiguo temporeinuiolatum

S-^oU^-^f
*Briga,priica Hifpanorum lingua permanfit.
oppidum dicitur,vt Thracib.Bria, f 'Del()hmatH6 V . G.iV . C.
Germanis Burg, ideo haeplurium Vienna,vuLViennc, D. Anthonij
locorum funt teiminarioncs. Heremitae reliqui/s jplendida
Pax lulia, nunc Pasenfis, vulg. 21.25(44.48
Badaioz f.zcjjj;. o S.Mauritius 0(44.40
23.
Merida 8.0I3950 Aucnio,Auiona,vulg.Auignon,
*.Sacrum promontorium, vulgo Siimmorum aliquando ponti-
Cabo de iJ.V^^incenrio 2.30158. JJ flcum fedes fuit 22. 0J43. 52
* Brsecara Augufta, alias Bracara
Valentia 23. 0J44.30
Metropolis Porcugaliae dida,vul.
Praga 6.
% j4quitani(t Gallt^ Tra^M
0J43.40 Burgundia V, G.Lug C.
*Cccilia Germillina,nuncS.Maria
de Guadalupe 8. J0I39.50
Matifto 2o.32(45-.4S
Dilyan,aut Digyon, ibi prxcbra
^^GALLIjEliEGlONIS Ducum BurgundisB conJpiciun
nnnc Franci<c occidtntalis
turmonumenta 19.52I47. o
partes c Ciuitates. Bifuntium,auc Bizantium,vuig6
q iSiarbonenfts GallU Tra^ Befanfon 2i.2o|47,3<;

w, TroumciiC partif GalHa

/I qyfuernitt ducat. T. G.L. C,
Narhanenjis ctuttates. Rhodc5,Pt.i>egodunu. 18.50l45.if
Warniia 24.50(43. 6 Lcpni '9 4o|45.ij^
Aquenfis,aut Aquis 24.30I45.40 *Auguftac aquatjVulgo Bayonc
Arelatum,vul.Arles 22. 4I43. 18 17. 0(44.40
*Burdigala,Burdeus 18. 0(45. 30
^ i^ahaudi^ ducatti^s Vuho
SophoyV.G.N.C. *Pidauium, Pto.Auguftorirum,
Digneufis,Genlf Foidiers 17.50(48.20
25,45144.5:0
Laufanna^vul.Lofan 24. jj^d. 13 l|j iSlormandiiie T)ucatus
Lugdunum,vul. Lyou V.G.L.C
hmporium 21. 25)45?. 10 Chcriburgum 14.55(^0. o
•jj Vroiiin, Tholojun^e RhotomagiiS,Roan 15.50(49. o
*luliobonapoicus,vulg Houflcu
T. G. N. C
Tholora mctropolis 20.1j(^l.20
17. o}^^.?©
^.'irbona i(; 18:45. o fj Franci^V.G.LX'.
Pcrpincana 18.50(42.40 ParifiuSjPto. Lucodccla, vul.Parit
Minans 21. 11145.50 Parlamento Regio,vniuerfali pr^-
Mons pcffulanuSjVulgo Momper i ciaritfimo lludio,mercacoiib. non
Uer. S.Pochi parria 204614^5 vulgaribu8,niiidilfimoc]^ Sequana
*rc(ia; Maiuii««,vu!g6 ^ygucs fluminegaudeiis 17.^8(47.55:
•

morccs 12 45^(5-2,40 Remis,vul.Rcims,Metropolis, in

<]ua
 GRAPH. P ETRI AP. Fo.^1.

qiia reges Franciae confecrantur tate,platearum amplicudine,virgi*

1K.55 148-45 num pulchritudine,reliquijsq^ D.
Rumoldi illuftris 20.20(51.
^ ^ritannU dncat. V.G.L.C.
ij^

Lira,Liere. D. Gummari cor*

Landrurgus ro.^j^y.^S
RhocelUjV.Rochslie
pore, boum nundiniSj fitusq;
».39l47«25
fortitudine prosciara 20.24|yi,2i
Nance» i2.6|4b'. »2

^Tnroniieducat, V.G.L.C, ^Flandri^ comitati^

Aurelia.vul.Orleans
V.G.B.C.
15.3^147. 13
Turonta,vul. fours
Gandauum Ghendt , , Natiuitattf
15.55I47.28
CAROL I . V.Casfaris Inuiftifs.
^ Andeg.uiua Comitatus in vigilia Matthi:», Anno. 1^00«
V. G. L. C decorata >p. ^[51.24
Andauagiaauc Andes,vu1g. Brugoe,Brugge, emporium praecla
Angiers ij.^^l^^f. o
ris aedificijspalienSjOlimlapudEu

y Bclgide Galliie Tratlits, ropaeos omni genere mercacurac

^ CampanU Comitatus V.G.B. C. triumphans 18.
7I51.
^o
C3thalaunn,v.Chaaion 21 50I48.50 * rornacum,Pco,Baganum, vulg.
Rettena,vul.Rethe 22.25149.0 Tornay 25.15] 5-1. 40

^'Brabanti^ 'Diicat.V.G.B.C. Caietum,Pto.Geforiacum nauale,

Jd Gcrmaniatn tmdunt. vulg.Cales,portus praepoteti An-
LouaniumjVul.Louen.Vniuerfali glorum regi parens . \6. 2|5t.4<%
ftudio,falubritateaeris,vineis,ne- fTicardice diicatns V.G.B.C.
moribus parcuisc]j,& vbertate AmbianujAmienSjibi caput loan.
agri florons zo.y^l^jo.s^ Baptiftae elVe dicitur if^.^oj^p.^^
Bruxella.vulg.BrueflcljD.Gudulf S.Iodocus 1^.52|52. o
reliqui)S,Proceiu &aula Caroli.v. 6'amarobriga 22.20152. id'
CcefariSjVenationibus, montibus, ^Biannoniit ducat.V.G. B.C,
&fontibus miroingenio necnon
Valenchenis ly.^oj 50. 9
arteextru(5lis,nobilis, 2o,i6[st. 4
Antuerpia, Pto. Anuarcum,vuIgo f Lucenhurgij duc.V.G.B.C.
Antwerpen , Germanis Andortf, Lucenburgum, Pto.Augufta Ro-
GalUs Anuers dicitur.Emporiup manduorum ^'i^ SO. O
Europam , relicjuascj; mundi par- CreutznacUjCreutz z 24.34 50.
tes,merciii varietate & ob portuo Sarbruccu,iarbruck 15.47 49 i<J
commodicatem p>ercelebre:Tem - Kcyferluterna 24.44I49.22
plorum ornatu,ac Scnarus pruden ^ luliaci ducatusfiulich.
tia decoratum:Necnon mcenium, V. G. B.a
portarumc]jfortitudineac puichri Bonna,vulgo Bonne 25.25(50.47
tvjdine,machinisc]j bellicis muni- luliacurr^GuIich 22.44} 51. ii
tiriimum zo.i6\^iiS Leodium,Ludich 21.48j50.51
Bufcumducrs, Tf Iiercogen bofch, Aquifgranum,Achen 22.24151. 6
ciuitas armis ftrennuisqj viris mu
nica diuerfo mechanico cxerci-
,
f Geidrut ducatus. V.G.B.C,
G^dria aut Gheldere 12. ;5( 51.42
tio laborans, 6c pafcuis abundans
lo.^ol^^.io ^Cleuiieducatus,V. G. B. C-
Mechlinia^lV^ciielen^loci amceai. Cleuis vulgo Clefi' n. i\$i. o
 SECVKDA P ARS COSMO-
fHeluetiorum traB. Auftriaec 27.42I47. o
Vberlinga,lberling. 26.4jj47.4j
T.G.B.C. SuolliSji^uol.Frifiae attinet
VrbsS.Galli 27, 6I47. 8
22. 8I52.47
Conllantia.Coftnitz 26.45I47. 30
Vefalia J3-4^|5i. 30
Tigurum,vul.Zurch i6.^6\^(y 4^
BadenajVulg.Baden 25« i<^|4^-44 4 Algecipartis l\hetii€ <y
Lucerna 16. 0I46.34 V.G.M.C,
Fnburgu in oechladia 24.18 46. 25 Caufburna 27.26l47.4j
Berna 24.18146. 2^ Campidona,kemptcn27.58|47. 31
^Alfatii^V, G.B. C. Fyellen 28.18J47. 52
Colmaria 24. 3 I48.1Z %'BriJgeitfJ)etii^V.C.MC. •

Selelladiu,Schlctftat 24. 6 148.22 Friburgum 24.38I48.15

Caelarmontanum.vulg. BrilacUjVul.Brifach 24.21I48. 6
Kcylerfperg 23. 48I48.14 %Kigr(ieJyluceV.G.M.C.
Hagenoia,hagenau 24.36I49. 7 Villinga,Filingen,prope fontes
q biipenorts (sr altie Germa' Danubi) & r^echari 25.18I47.12
nia TraBui o
Ciuitates» Rotuuilla 25.50(48.15
Baniea,ABgu(la Rauricorum, tj[ Injerioris aut hajjce ^mniC
VVormatiajA^vorms 25.15I49.44
24.22I47.41 T' G. M. C
Vlma,vulg.Vlra 27.50I48.26
Conftantia de qua iupra.
Ottinga 28. 314^58
Spira, Spicr 2^.3^149.20
Fons lalutiSjHailprun 26.15I49.10
Argentina,Strasburg 24 30I48.45
Nordlinga,Pto.AraL- flauiae
Woguntia,Pto.Mocontiacu,vulg.
27.541484^
Meptz,Mctropolig& limcsalt^ &
Dinckelfpuel zv.jjj^g.^^J
banae Germaniae:in qua laudabilis
Laubinga,Laubing patria Ail>crti
illa &vtililfimaars imprefloria cir
magniphil.acutiir. 27.5ti48.2j
ca Annu Diii. i
4 5 j.per loannem
Faftum inucnta crt. 25.4 |)0. 8 q VV irtenlergum^ducatuf
Sutuia; T.G.M.C.
%h}feriorii aut hafjd: Ger^
Eflinga i^-nh^- 1$
nianttc Cittitateshxfunt,
Tubinga 26.2^148.38
Colonia,vulg Coin.Ptol.
Stuthgardia,ft^ogk;irte26.28l48.47
Agrippinenns 23.28I51.0
Campcna,kampcn,quae ad ^ Superions Sucuite
Frifiam fpeflat ii.4<^f2.50 T. G. M. C.
Cor.fluetia,Coblentz,ibi Khenus Bibracum.Bibrach 27.25(48.4
& Moleilaconfluunt 23. 5^^(50.25
Auguik Rhctiae,vulg.
Andemachum,/indcrnach Augipurg 28.31I48.15:
23.25^150.25 l|[ 'Baden^ Marchi^
% Magn^ Germani^ fartes T. G. M. C.
C CiucifTktnanx adlihtnufittc. Badena,Baden,ibi funt Termae
Schathufa^Hcl.c. 24.58|4"^S i5.16l48.44
Curia,C hur^Rheti^c. 27. 4.0:46 29 Bretta.Brettcn 25-57I49' 5
Vcldchirachium, vulg.Fcldchiicn Fhorcena,Phori2cn 25.4yU8.58
 GRAPH. P ETRI AP. F0.55,

^ Tiilatini DucatM l|f f^oytlandi^e prouincice ci.

V. G. M. C Chulmacu Kulmach 28.50(50. S
Heydelbergum, Ptol. Curia,Zumhoff 19.30(50.20
Budoris ijr.^Sl^p^j 2ibicka,zwick,alias
Landoa,vel LandauU 25.(;{4(>.((S Cigneumoppidum 2f.52l50.45
4 Francontoe Hucatni^aut
^ Montanarum Boemi^ ci,
Francicc orientalfs P. G, M,C» Monacum,HerciniaB,vuIg.
Francophordia, vulg. Franckfort waldtmunchen 29. 29149.18
Germanoru emporiu 25. 58 1> 0.12 Chamum.vulg.Kham 5o.2#(49.
HerbipoliSjPto.Artaunum, Phorus,Furdt 50.36l49.12
wurtrpurg 27. 3I49.58 Rhichenbachum , cccnobium po-
Bamberga,Pto,Grauionarium, ibi tentiffimum 30.10(49. j
clarct Ioan.Schoner,vir Machema Egra, Ptol. Monofgada,
ticarum reruexceliens.28.10l49.56
Mildeburgum 26.^4149.44 AmbergajPtoI.Canticebis
Mons regius, vuI.Kunigfperg. io-
Amberg 2^.5 (4^. 2<5
cus natiuus loannis de Monte re- Sultrpagum 29. 1(49. jy
gio^qui olim erat reftaurator Ma-
Salicetum,weiden 29.50(49.40
thematicac difciplinae 28.4(50. 16
Boiphor^ Ochfenfurt 27.16(45^,49 f "Boemi^ regni V G.M.C,
Trutauia,Pto.Locoritum, Cubitu$,EIenbogen jo.kJ^^o, %
S. loachimi vallis 30.20(50,20
vul*V^orcham 28 18(49 4^
Charo]ipoIip,karlAat 2«^.54()0. 5
Praga Pto. Cafurgis,Pra-
Hafphordiajhalfurt gen.Regia BohemijB 52. 0)50. 6
27.52(50. 12
Kitzingum,klczing Prugis,Prugs ^0.50(50.15
27.27(49.55
Pilfzen 0(50.0
Anfpachum 27.51(4925^
51.

Suinphordia Mons cucullffjKuttenberg

27*2^)150,10
qNoric^^p G.M.C, Pudoir4,Budwcyfz 32.16(49. o
Noribergum,Pto.Segodunu,Nu-
renbcrg , totius Ger/nanias fami- ^Bauari^^autSoiaria.TtQ.
geratiffima ciuitas Vmddicia:V.G.M.C.
Guntzcnhufa
Keagora,Ptol.Deuona,
2j{. 20(49.

27.41)4^. 18
24
% M Alemanuftu^Ba.Ct.
Aychiftadium ,vuIgo Aychikdt
Neumarck 28.52I49.16 epifcopalis 28.34(48.51
Weyfzenburgum 27.47I49.10 Dierphurdium
^TuringiceV.G M.C.
Erphordia, Ptol. Bicurgium Tu-
f M *9«25(48.«
Tfanuliuflu.fBa.G.
Lycoftoma,os Iyci,Ibi cft arx
ringiae, Erffort 28.501jj.jo femidirura
Keoburgu Ncuburg 28.31(4^,44
29.15I51.20 Neoburgium
Ariftadium Arnftad 2S. 19 51. 2 28.49(48.4«
Ingoiftadium 29. /^j^g.^x
Ifenachum Yfcnach ^7.45 51. 6
y°^"^g""* 29.^9(4^^4*
Northufiu,Northauf2e.28.22
51.45 Nfoftadium 19.52(48.41
Gena,vulgo,Ien 29.2(51. % Kelhaimum 2i?.55(48.4<f
Yimaria,weynmar 28 45(51,
15 Adudiacum danubianuinjvnlgo
Ab
 secVnda p ARS COSMO-
Abach 2p 45I4.S.50 itdu 28.4ij4S.2p
Keginoburgium,nunc Racisbona, Collis,Rhain,claret natiuicate
Pco. Arcobi iga,vulg. Regenfpurg, Georgi) Tanflctter,Medici &
ibi clt luburbana ciuitas Hophc Artron.peritinr. 28.55148.^9
Augufla Vindelicorumaedificium
Strubinga,Straubing 50.2214.8.4^ nunc dirutUjibi Loyfa &Ifara,duo
Tciftodorphium,vulgo rapidillima flumina ex alpibus ,p-
Deckendorff 30.45I48.47 currentia,confluunc 2p.18l47.42
VillTouia gr. 10148.42

BathauiajpaiTaw y» 33148.42 fBajJlefeu inferiorisBouriit

V.G.M.C.
7{^penfts Boiarii€ <y medi' Abudiacum Danubianum,Strau-
f
terranex Ciuitatei. binga,Chamum,Te£todorphium,
Bacauia,Phorus,vt fupra.
q Alt^ 'Boijri^. Grauedunu,grauenau 31. 10148.57
Angiloftadium,\coborgiu,Neo- Laudunum,Landau 50.25I48.45
ftadium,Diecfurdium,Aychlladiij Dingolfinga 50. 15148.27
Kclhaimum,vt Tupra. Landefuta.landshuc 29.55148. 19
Wendingum 28.51148.^5 Mofzburgium 2p.55l48.19
Praffenhouen 29.20I48.5» AriodunCijaerding 29 551+8. 10
Fridobergomum Vindelicorum Eckenfelda,patria D. loanis Land
vulg.Fridberg 28.41148-22 fpergcr pafloris ecclefiae i>.Iodoci
Schonga 28.52 J47.40 Landeiutx,Ducis<'^-, Baij faccUani
Landabergomum,vulg. 50.56] 48.20
Lansberg 28.5o|47.y(J Schserdinga 51.2PI48. 50
Andex ^S.^oj^^.^tJ Ncagora VindeIicorum,vul.Neu-
Ambronis lacu8,vulgo marakt natiuus locus D. trafmi
Amberfee 28.45I47.55 Gans notarij vicRatir.5025l48.17
Beilhaimum 28.45I47.42 Brundunu Braunaw 31 5|4S<io
Carolobergomum,Karlfperg, Octinga 50.57(48. 8
incunabula Imperatoris Caroii Burgufiu Burghaufcn.jo.^ij^S. 4
magni 2p.5l47.52 Diethmaningium 50.51l47.5d>
Vermis Iac',\virmfee 29.20I47.45 Chimus lacus 50.2cl47.40
Gradus lacus 28.50I47.50 Salisburgium quondam
Kochelus lacus 29.10I47 50 luuauiadi^a 51. 0I47.44
Italorum lacus 2p'io|47-22 S.Wolfgangus 51. 50I 47.41
Tigurinus lacus 2y.;7|47. 52 Luphiuin,Laulfcn 51. 0I47.47
Aqueburgum 50.(5147.54
Monachum,PtoI,Cambodunum, f Auflrutfeii fuf>crioris Van*
vulgo Munchcn ^p.i-^I^S. o nomx V.G.M C
Fruxinum,Freyfing 29.27I48. 20 Enfa,anonnnllis Laurianum
Abulina,Abcnfperg,in ripaAmpfi 52.45140' »
amnis fju,natiuirace lo^nis Auen S.Lcopoldus 54.22148- 12

tiniHilloriogr.Phil.Poctae,<Sf Ma Steyra,Stcyr 52.40I47.48

thcmatici inlignis 2p.57l48.40 Ncapolis,N^euflat ^^.^-jj^^.j^
Hohenwarth 29. 0(48. 55 Sclud Vicniu 34- 3^147-44
Uicil*-
 GRAPH. PE TRI AP. F0.34.
Drcifiigkirchcn 55-. 2I48.KJ terique viri in oBnniftudiorumge
Villa i>. Petri ^^.J^\^2.i6 nere illuftrati 2^.5815 1.24
mxta Gtyma, Grym
q l\tpenfes Juffn^ 30,11(51. 15
LcyfznigunijVulg. Lcylznigk, pa-
Danuhium C.
Llntza, Pto.Aredate,
triavidelicetmea.Oppidum in ex-
Liniz 3i-3o|48.
celfo monie natura 6c artc muni*
4
^ tum, habens arccm in collc alto pe
Ipfa, Ips 35'43l4^»
trofo, diftam MildcnlUin,Fredc-
Chremra 54. 5|4^-H
Welcha 34. 1I48. 5
rico & loanni germanis fratribus
Saxonia; Ducibus attinet,cui iam
Vienna pannoni^,Pto.luliobona,
noftra tempertate prafidct Gcor--
quam iabellicus vult didam Fla
uianam.Aullri^MetropoIiSjquae giusKitzlcher nobili genitus pro-
japia. Ibiq^ dulci iufurro pra^ter'
a Solymanno acriter obiefia Fuit
fluit Molta limpidiffimus amnit
anno ijjj.quiaduenientc C^fare
ex Boemiae promontanis procur»
tcrga dedit 35. 8|48.2i
rens. 30.20(51. 10
^ MorauU proumci^
Bucch 30.21151. 7
V, G. M. C KochIitium,Rochlitz 30. z
15(51«
Olmuntha,Pto.Eburum,vulg.Ol Afchitza 30.32(51. 7
mutZjMorauiae regia ^^.^ol^c^.^o Dobelium,Dobeln
Trebctia,Trebitz
3032I51. 7
53.2(/|49.2<? Mitweida 30.28(51. 3
Znoimia,Znaem 54. 0I48.49 Cholditza,Kolditz 30.14(51. 8
Tropana,Troppan 54.20I50. 6 Friburgum ^o.^^^^^o.^S
Brunna, Prynn 54, oi^p, % Chemnitza,Kemnitz 30.35(50.56
StellemontnnunijVulg. Penica 30.10(50.54
Sternberg 34.45I49.58 Ceitza,vulgp Czcitz 29.28(51. i
l|| ^leji<t prouinci^ Drefena,Drefen 31. 3(51, o
P. G. M. C. Wartisburgum, vulgo
Sitraw
Sittauia, 32. pjjo.^i McrJzburg ^P«55|5i«H
Gorlitium,Gorlitz 32.50(51. o
^
Saxonidt Ducatt^
Vratiflauia, Ptol.Bigordis.SIefiae
V.G.M.C
MetropoliSjPrefiau 34.34151. 10 Wittenbcrga, Ptoi. Calcgia,
Glogauia magna, Ptol. Lugidu- Wittenberg 30.30(51.50
num 33. i|?i.3t
Halberftadium,Pto.Pheugarum,
Nifla,vul.Ncyflc 35. 0I50.30 Halberftat 28.38 (52.^
Sagana 32« 8I51.30
Luneburgum,Pto.Marionis. ,,
Paucinum, Bautzen 31.50I51. o Lunenborg 27.50(54. b
ig MifnU Marchioriatus Brunfuicum,Ptol.Tulifurgium
V. G. M. C. Braunfuick z^. o]52.34
Mifna, MeyiTeii 30.45151. 5 Einbica, vuIg.Einbeck, ibinobile
Torga.PtoI.Argelia 30.5(5151.30 zitum decoquitur 27.32(52. 6
MonsS.Annag 30.20J50. 31 Lcoburgum,Ptol.Ccenarnum Le-
Leyptzigum, vulgo Lcyptzig, ibi benbcrg 28. 2(54.10
claret Praeceptor meu» V vlfangu» HaUis Saxoniae 29.4<^(5^ 41
Schindler Cubiteii.lacrae theofog. Lubecum,Lukeck 28 20(54,48
Liccn Coile.p[in.Coiiegiatus^cas- Patthenopolis,Pto.Mcfuium
vul
 SECVNDA P ARS COSMO-
vulgo Mcidburg 29.581)2.20 Dockena.Dockum. Hic orcus cft
Hertsburgum ^0.4415-1.42 Gemma Frifius Mcdicus ac Mache
Bremis, Pcol. Phabiranum, maticusapud Louanienfcs pcaecla
Bremen 25. 9|)j.4« rilTimus 11.26^^.^1
Mindeiia.Mindiug 2>.44|)-2.5o HoHandice peninfuU
^f
Wcrd2na,werden 2^.55-1)5. 25:
V. G. M. C.
Hart:s:je,Vulg.am Hart:^ Amdelredama.vulg.
f
Tra^iif partpf Sax. cr M.G.C. Amfterdammc 2i, 4(52.39
Zangerhufa 2p.15ljr.3p Traieftum,Vtrichc 20'52|)2,i(J
Yfzlcubia, vulg6 DordracUjDordrechc i^.s6\^i,i6
Eylzluben i$.zo\^i'/^6 Campena,Kainpen 21.
22I52.50
LcydiSjLeyden 20.47152.44
f VyeJlphalU Marchi^
P. G. M. C. fHol/atice 'Ducattisiningref
Monafterium,Pto.Mcdiolaniuni, fu Cimbricte Cher/inefiyWodo Da
vulg.Munfter, Metropolis vVelt- tixautDanixV.G.M.C.
phali3e,ab AnabaptilHs noua leru Flenfzburgum iS.i^s^* 7
falem dida.qui pofl longam occu HamburgUjPco.Trcua 27.0I54.24
pationem ab ea expuld lunr in na Neumunfter 27.40155» i^
tali S.Ioan. BaptiftaCjAnno.i^^f. PIeuma,vulg.Plone 27. 55I55. 4
loannes vero Leydanus fartor il- Slcfzbigum 28.10(55.54
lorum Du?c,quem Regem Ifrael 6c ^ Dati^e Vel Vaniie liegni
Sion elTe dicebant,in perpetuu fpe Ttol. Cimhricit Cberfonefi
^culum viuus caue^ ferreae inclu P.G.M.C
fus.atque k curris S.Lamb.faftigio Worccna, worckcn 28.37I5 7.2J
rufpenfuS)inedia perijc- 24.81^2. o Arrhufia, natale folum lacobi
Ofnaburgum 24>l6\st'io lafparis Dani vtriufquc lin-
Padeburna, Pco. Teuderium, guac profclforis 30. s^S^'^ J
Palborn 2S.iS\st* o Ripis,vulg.Kyp 28.34|5<J.47
Sufacum, Soed 24.5615^1.43 Biburgum, Biborg 31.2gl57.2tf

f HaJJut alias HefSiit ^ Mechelburgij T)ucatu4

prokincU P. G. M. C. V. G. M. C.
Puczbachium if.j^l^o. 3^ Roftochium, Pco. Laciburgum,
Cadilia^KalTcU a^J.^^l^i.j^ Roftock 30.14154,3^
o
Alffeldia
Marchburgum, Pcol. Amaiia
z^^.ifl^i.
H Marchiie %mdenbur^
genfiiV.G.M.C,
2y.45|fi. o Wclfachum, Pcol. Sufudaca,
wellnach
f Thrift^ prouinciie
Brandcnburgum
2<>. 49153,15
T.G.M.C, 50'35l>i'3^
Groninga, Phileam, Haelburgn, Auelburg 29 55I53.15
Groningcn Francophordia ad Oderam
22.^4! 73.1^
Thama, vul.Tham 23. 4|f 3. 22
Suollis, PcoU Naualia, vulg. Bcrhnum, Berlin ji.^^^l^^. 51

Swol ai. 8(^f^7 f fomeranice DucV.G.M.C,

Sccunum^Stcciin }3*2o|54. o
 GRAPH. PETRI AP. Fok
Cammum,Cami« „. ,4 u q HormgU nm Tmnr. «|
SundiSjPto.Buniciii 31.1+^4.30
v«/. Schodenmarck
GoImona,Golmoii ^j.nis^. 6
V.GM.C,
Scargardia,Scargaid
Hammorenfis Epifc. 28\29|6o! o
3 3 . 5o| ^3 . ^o
Bergen Epifcopalis
Gnplcualdia 31.56(54.18 24.x6l61.1r
NidrofiaMecrop.
20.56i60.50
f Sequitur Sannatia^qu^
Scythia didtur,babens infe Hunga^
<tsr
f Sueti^ regni V.GM.C.
' Vpfalia Epifco>aIis
3p.45|6l.* ^
riam,Voloniam,]^(J]Um,UuO' Stocholma
4^.58160.30
ntam,Vrufiuim, a rpMchiam, Lincopia Epifc.
o
34.45I61.
f Trufiu er Malfagetarum %ToloniceregniC
prouincia: V,G,M. C. Cracouia,Pcol.Carrodunu,Polo.
pantifcu, DanczwicJc^^. niae regia,Cracaw
2Jj4. 54
Sambienfisepifc. 44. 37.50I50.12
9]^^, q Pocznania, Pco.btragona
Monsregalis 4l.l6|s4.i7 Poinaw
Man«burgu Pruflise
3MSI52.44.
^^.roU^A-l Lantzifza,vuI.Lozicz
37.0I52, 45
f %^/^ Kiif^Utjtue \u^ Perachauia, aut Pecrichauia
thenicc V. G. M. C.
Lipnit^a 4, 3,49^^
.
r- V r. .
. 57. 0I5I.4I
Gnifnania, Pto.Limiolaleum
.

Sambocca Gnifna
^42*45|49.4l 3 6.1 4.^25.5 j
ChoJem9,autCoIomia46o| 50.27 f Tauricce Cherfonefi^jiunc
LeopoIis,auc Leoburgum Tartaria portionis Ciu.
^r. . ,. *3i5|5:o.33 Capha,Pt.Theodofia
63.20l47.2a
f Ltuoni^ Vltimce Germa, Chedonefus 61.
0I47. o
C ChriBianx prouincicc Taphros
60.4.0I48.I5
V.G.C, Hiftnamfl.oftia 63,to|4l..o'
Mariisburgu Liuoni^
Reuaiia Epifco.
^0.56158.32 f tzium Lherfonejt Ciutta-
50.23I61.56 tes iuxta
Bofphorum Cym-
Rigamecrop. ^o. 0I59. o meriumfunt bcc:
Hapleha poncif. 50. 52(60.40 Panticap^a
64. o(47.ir5
Trabaecclefia 51. Tynftata
^j^^ ^^
^5.3ol47.4o
f Maffoui^ T>ucat.Ciuit. lazygum Metanaftarum
M4chopha 43.2 5152.
f
4 nuncfeptemCafhorumaut ^
Wilchegrada
40.17152. 4
Rubelchopha Sthenburgerifum Ciu,
42.45l5l.54
Clefenburgum,Pco.Gormanum
f Lituani^e Ducatus Q
^^'^'
54.30
45^.581 ZcurmaadDanu. ^^.^^j^^/^
^°!"^ 50.49 54.i2 F"rtarca,Pto.Peffiu;;!;t^'
n^cquunturregnaTemufu. ^^^^'^^- l
^j),,;^ o,,,,-
lartantn Oceano%eptentrtona\t
- Septentrionali ^ ^^'^
.^ 7
^W^^^/^
' " •
— "' vrt^ttt^
Europe^^ '

ScaniwoDant^V
Lundis,vel•-Lunda
'
GMC •
-^-
'^^^'^'.^'^^^'^''^^^^^l^^^acTran/ryli
'^^''^^^(^''^itatesDtco Scytht^^^^^^
36.30I 57.23 traatts
Elczeburgum tlle qui a Tanai adThr^
3J.46|57. o ciam y>fquepratenditur^Scy^
Ecicum proui.
5^- ^lj^^.fg thia Europ^a dicitur.
 SECVKDA P ARS COSMO-
Album caftrum, Pc.N oua inoenia, Cafcouia ^o.]6\J{.Z.i6
Weylenburg (5o. 5148. 3 5 Varadinum,v\ardin 43.34J48. 5
ChiliajI-^t.AxiUjVbi Danubius mu Sabaria , vulgo Stainemangcr , ibi
tatnomenj&adpontumvrqjlller natus efi S Alarcinus Epiicopus
.

aut litros appellatur, ibi habitanc Turoneii 35.45I47.47

Trogloditae populi ^4.20145.45 Raeba 3o-34l47- 57

IJ Superior^j/tue altctMiJt^y l)[ In limitibus Hiw^ari^

nunc ^auiac C. (y JuJ}ruc ciuitates.
Bellogradum,Pto.Taururum,vul. Pofonium, vulgo Brcsburg
Krichirchweyflenburg , a Turca ad Danubium 3<^'5|45?. .^
nuper expugnata,ibi uiciditSaus Ferrea ciuitas 35'- o|47«5y
fl.ui Danubium 45.0I4.4.30 Leitipontus 3S.27I48. i
NouomontanA 45.0I42.20 Syclahum Syclas , vnde oriundus
Sypgidunum 45.30I44.50 Chrillophorus CoUimitius Sycla-

% Vardanictpartps MiJJiC C fianus Mathemar. 34-57|47.5<

Soproniu Oedeburg 35 12)47.54
\ Ipianum 48.30I42.40
Arichbantium 47.50J42. o
^ Stiri<€ MarchiiC
V. G, M. C.
^ A/{//cf bajjlejeii i?iferiorls^
Gretza,Oetz 34.^514^.5-0
nuKc Bulgaria: C. jVlorepontuSjVulgo Biuckan der
Schilcorna 48. o|44.3<J
mur 34.:o!47. 10
Hadiianopolis 52.30I42.45 Petta 34.20I46. 7
^i^hilippopolis,c] <?>: Trunontium,
qusctli: Hadrianopolis,SextusRut f Charintid Trincipatus
fusduas facit VI beSjPhilippopolim T. G. M, C.
diftam Eumolphidam: hadriano VillachjPto. Vocoriu 32. ro(4<^. 25

pohm vcro Oiympiadam. lornan- Gurtzia,vul.Gortz 32.16I46.46

cicsPulendenam primam.Vftuda- SanftusVitus 323414(^.38
nam lccundam vocatam afierit. ig ^thejan^ proumcict^aut
Hadrianopohs cratcapuc Impcrij ThiroUnf.s ComitatK^^
Turcarum in Europaantccaptam EtfchUnt V.GM.C.
Conllantinopolim. Brixia,Brix ^
30. o|4<)
Iltriopohs Milcfioru sS'^o\^()» o
Hallis Eni 30 i^l^^.)"
Toni),Tomos Plin. $5* ol47')0
Enipontus Infpruck 30. 2I46.55
Calans^pri^^Acernetis^^.^oj^j^o
VeronaBein 31.18)44.4;^
Dionyfiopolis , olim Crunos, in
hac quidem rcgione Pygmaeorum ^ Secjimntnr Sclauo?iic€^Vel
gens fuifle, «5c a gruibus fatigata Boffivnfh regioncs^ qux fmt
proditur 54.20145-. 15 lllirts^ Lihurni.i , mOiid

CarnciniaX^^oacittj
l[[ Himgarii^ 7{cgni C.
(j Dalinatht.
Alb^ rcgaliSjVulg.Stulwcifenburg
3(^.36146.48 fl Illiri^e isr LihnrniA C, ,

Buda,Pto.Curta.Hungarije regia, Sara 37.50l44.li

uunc parcc Turcce^vulg.Offen Stridon3,Pt.Sidrona, vul.Sorigna
}7.44|47. o S.Hicionynri.patria 42,20143.20
i-la-
 . GRAPH. P ETRI AP. To,i6,
Flauona 37. 0144.4^ Polajulia pietas Plin.34.40l44.50
Hiftiia
^ T>almatii£ Ci. Kouaciuitas
3^43|4S.55
Salonaecolonia 35.4 ij 45. 55
43.20I43.10
AquiiegiujVul.Algar 35.1 5145.12
Ragiifia,Pr.Epiciaur''43.S4l42.2o
SibinicunijFco.Sicum 43.cj43.20
Forumiulium colonia, icalis
Frigoli, Germanis Frigaul
Scucara,Pto.Scodra 45.50I41.30
dicitur ^^.sil^s* o
Saloniana 45. 0J43.20
TergeftunvXoIonia, vulg6
fj Hijhi^y vulg. Ht/hrreich Trierte 'j^.joU^.S^
peninfuU Cmt.

PARTILIS GRyECliE
DESCRIPTIO.
\M J C E t) N ^, l Thebae 5M0I38.30
aut Ei}iatki(C modo TurctiS
regiuncuLc tralhnt fj In eiM mediterraneo C
Tuiantiorum Taulantiorum
Apollonia 45. (^l^o.io Arnida 45.20I40.40
Aulon naualis 44.5o|55>.56 Elymiotorum
Helimiotorum Elyma 45.40I39.40
BuIlis,Belliaca Strab. 45. 0I39.45 brcftidis
Edonidis Amantia 4(^-0139.40
Neapolis 5t.i5l41.40 Albanorum
Amphaxitidis Albanopolis 46", 0(4 ! o
Arethufa jo.iol^r.i^ Almoporum
Calcidiae Europus ^fS^.^ol^i.io
Panormus portus <5cci.5o.4o|4i.o Apfalus 4Cr.20J4l. 5
Infinu Singitico Orbelise
Stratonica Hadrianopolis poftea Garefcus 47.45I41.40
50.55I40.55 Eordseorum
Paraxiorum Scampes,Scopia,hodie Macedo-
Ampclus extrema 51. 1 5(40.30 nije caput 45,45140.20
Amphaxitidis iEftraeorum
Theiraionica,nuc Salonica metro- Eftraeum ^d^.^cl^o.^o
polis Philippenfium,ad quos fcri- lororuna
pfit6\Paulus duas Kpiftolasrprio lorum 4745I4M5
rem ex Athenis, pofteriorem vero Sinticcs
ex Laodicia, quas eft Metropolis Parocopolis 48.40I41.40
Phrygiae Pacacian£e,ibietiam pr^- Heraclia Sintica 49. 50141.40
dicauir S.Paulus
4p.50l40.20 Odomantices & Edonidis
Pelafgiotorum Amphipolis 50, 0J41.30
lolcos
_ 5i.30j39.15
PhLhiocidis in finu Pelafgico
Philippis,ibi natus eft Alexandet
magnus De hac
. ciuitate mific
t)emetria$ 50«3o!38 5*J S.PauIusfecundam epiftolam ad
LariiU 51.20i5S.50 'Corinthios 50.45141.4^
L ij Def-
 SECVNDA P ARS COSMO-
De(Tareciorum AftacuSjScratos Plinio 47.i5|jlr^
Lychnidus 45.50)40.20 ^yfchaict re^iHncHU <jr Ci.
Lynceilidis Anticyrha 50.30137,30
Heradia 47.40140,40
Peiagonorum
%Locrorum 0:^oloru V.G.C,
Stobi K aupaftus, Lcpathu hodie,p Tur-
48.30I41.30
Bifalciae
cas a Venecis ciepcum ^^.^oj^^.^^-

OiTa,01yra o Phocidis
. 49.45I41.
Cirrlia
Mygdoniae S*^\l7*l^
Megaridis
Xylopolis 49.20I4.1. o
Nifaeaqecia Megara dicicur,patria
Apollonia Mygdonif49.30i40.30
Euclidis Mathemacici 52. 0I37.20
Chalcidicae
Atcicae Medicerraneae
AugaeajOlim Melobocera
50 »5140.40 Athenf,lludium quondam vniuec
Emachias fale rlatonis & AriftoceIis,nuccll
Europus ciuicas diruta habens folam arcem
47 20I40.20
foniir.Scthinc diftam ^2.45137. 15
Pella 49.20I40. 5
40 Rhamnus 53 *5l}7'3<*
if-^gasa 48. 40 1 39.
Bceocias
Pierias
Vallae
Creula 51.T5I37.30
49.40I39.30
Parthyaeorum Anchedon 53. o|;8. 5
Eriboea (Croia regia) 4^.40 39 45 ThebaeBocociac 5-^.40137.55
1

Peiargiocorum Cpuntiorum
Acrax Cynos s^' o|38,io
48.30l39.25r
Larina,AchilIis pacria 50. 0139.1 o ^ LocrorwnEpicmmidorum.
Scymphaliae Scarphia 51.IJI3825
Gyrtona, Gyrco 45.50I39.30 Parnarimoncismcdiu5o.2o|38. o
EfliocorumThefTaliae pars * Hclicon mons Mufis laccr,vbi
Mecropolis 4^'2o|39. o fons cx vngula Pcgafi 5L 0I37.4 j
Phchiocidis
Hcraciia Phthiocidis 50.50ljS.30
l|[ Q^ Helladeflu. inclu^
dufitur regi.c^ ciuit.hec,
The(l*aIonim
itcholiac
Cypaera 49. 0I38.40
Chalcis 49. 0I58. 5
^ [ipirijaut Molojjft/iufic Doridis
}\how(inia^regiumul<c C ciui- Lilaea 50. 5I38.15
tates,ChaoniaT.G.C. ^Locroru Os^lorum wediterrariea.
Caffiopolis 45'3o|3^.^5 ^Amphira 49.30j37.50
Thclprocorum ^ Locrorum Eficneundorum
Thyalmis pro. ^'^•SobS- O fncditerranta.
Ac<irnanum *Thronuni 5^15138.15
Arribracia,Lartahodie48.ol38.20 q Vhocidi< med-terriviea:.
Chaonum * Fyrhia,Pycho diciiur Hcmero,
Phanica 45.10158. 45 vbi Apollinis oraciilu 50.30I37.45
Calfiopaeorum Dclpiii 50. o|;7.40
CaiTiopa 47. 0I38.45 % O^untiorummediterranea:.
i^mphilochorum Opus 52, oj;8.io
Tra
 GRAPH. PETRI A P. Fo.j7.

dU£ modo Gr^cia Mcfeniaf

«7 Trdcia,
dtatur,haht Jse^t.Iftrii flu.ab Ori^ ^^ "« qui &
Abarmus 48.35I55.50
Laconicar
ente Vx>ntum,ab Occafu Mtfamfu
Afopus SO,^o\^s* $
perioremjcutus mitatesftmt /j<f,
Lacedaemon 50.1513 5.30
Abdera 52. 10141.45
Lerne 51. oj^^^o
Marona 52.4014140
/tnos 5:3.10141.30 f In ar^olicojtnu et lacont^ (7
Apolionia 54.50I44.20 Epidaurus 51« 5IJ5.3Q
Conftantinopolis.Pt.Bizancium, ^ /n Saronico ftnu Jrglct,
Lygos quandoqucappellata, Epidaurus(/£fculapi)) ^i.^ojjfi',^^
Olim impcrium Chrirtianu, fed Bucephalum portus 5»'25|><5.4jf
per Turcasexpugnata cum magna Corinttiiae .' i

ClirilHanorum profligationecirca Corinthiii,Ephyra Poctife iiomi-

annum Domini.i^^^.Tenetqjibi- nata,nuncCoranto,metropolisA«
dem hodie modernusTurcarum chaia?) ad qua mifit S. Paulus duas
Imperator Solymannus fuam epiftolas, priorem c Philippis pcr
aulam 5<J. 0I43. 5
Stephanum & Forcunacii &Achai
Rhodopemons 52.30I43. o cum &Timotheum: pofteriorem
Nicopolis iuxta i^Emum veroaPhilippis Maced.perTitum
52.30(43.30 & Lucam 5i.i5|3<^.55
NicopolisadNefum 51.45I42.20 Schoenus portu» 5t.2o|37.
Aphrodifia 53.35I41.40 Sicyoniae
q Cherfoneftiuxta Hel- Phlius 5a5o|j(J.40
k/pontum. Arcadiae
* Calliopolis, q & Gallipolis vrbs Stymphalus 50.20I36.20
dicitur,aqua & Hellerponcus vo- Argiae
catur Eio far de Gallipuli, quaii Mycenae 5i.45l}<J.io
maris anguilia ad Gallipolim ArgoSjHippium cognominatumy
y^ 0I41. 30 quod nobiles alueric equos
Elaeus 54.40I44.45 5i.2o|3(J.i5

IJ Teloponnefus olim 'Danaa,

Mefcniae
^Aloraea, hodie Turcarura > Apia
Troezen 5.P-io|35.25

prius &
PeUlgia, If^hmum hodie
lT'ALIy£ ^EGIO^
Eximiliumappellat,porrefto mu-
nis Tra^us, nohiliores^ Ci^
ro ad quinque miliaria in vtrunqj
fretum,habct Satrapias &
Ciuica' f Calabri^ V, J. C.
tes fequentes: Regium lulium Metrop.vuL
Hclidis Rezo 39?o|55.i$
Cylienae nauale 4.Si.30h^.30 ^Campani^T.LC-
Helis 4p.o| 56.25 Nola 40.15l40.4j
Tympania 45;.3o|36.20 Neapolis,prius Parthenopc, ibi
Sicyoniae fcripfit VirgiliusoptinnisPoe-
^yisfluiiij oftium 50.40I37. o car um Georgicorum libros
Proprie vocatae Achaiae 39.10(40. o
iEgira,Hypereliapiius 50.15/36.5? SaIernum,Salerno 3^.10140.30
L iij C«

f
 SECVNDA P ARS COSMO-
Capua 40. c|4i. o Floreci.4.priusFluetia35.3o|4.3. 4
CuijiaCjVndc Sibylla Cumana Pila.Mecrop. Jl.iSj^^^zz
39.20j41.30
y Dncatiis Spoletaniy ijuon-
Sue(Ta,locus nariiiusAugulUni Ni dam ymhrix o SaVmU V.l.C,
phi,Aihol.pcritilfimi 58.40I41.50
Spoletum j^.^ol^z.^^
^ Latijyciut Latbiormi AiiminUjVul.Rimino 35. .o|43,5o
A 111 iuni, pa n r ia S Fra nc
. i fc i

Roma, olim tcrrarum caput Monachi 35'52f4i.55

5<J^4o|4r^^o Nurfia, nunc Nortia, patria
Tybur o S.Benedifti 3<^.32|42.44
3 6. 50! 42.
Pra^iiefte ^ ^l^^^HhSS ^ flammmCie^aut '\homan>
Tufculum oppidum^iq^u, quod dioliCj ohm GalUx togatai
tH Tulculaiuviik,idA(^;Poilc()
lio ruftica ^d.^oj^r.^^r Bononia^bHm Bolonia & Felfinay
Treba 57.30I41.45 vul.BoIogna la graifa 3 2.5I43.54
^iulmo^patria Ouidi; 40,30149. ^lutina Ro.coloma 55 0I43. 20
Ferraiia 52.15144.2)^
Rhauennce 53. 0I44. 2
l5rundufiu(Braiiditio)42.3o!59.4o Parnu 42. 0J43.50
Tarentum (Taranco) 4i45|35> 45 Marchi^Taurifjn^ydiuC
IJ
S. Michael in fforga montc ^,,^ ,
,"

TcruiJianXj ohm Vcnctianx

42,38140.58
V.l. C.
yegionif
^ Frentanorum Vcneti^ emp.vuIgatilT.^ 2. 50144.5^
TA.C, Padua,Patauium 52.^0144 4(J
Buba 41.40I41.40 Tridentum,Trento 50.50145. ig

f Teli<ynorum Vincentia,Vicenza 52. 10I44.50

V.l.C. Teruifium 52. 2SI45. o
Orton, vulgo Pietra de pirati Lom^
4o.42|4}'M
q Lon^ohardic^yVul^o
bardix, olim Cenoniannoriim,
y Maructnorum Infubrnm^Taurinorum,
O i^tgnrum T.I.C»
Maternifl.oftia 59.iof4.t.45r Mantua 50.40)44,30
Verona,vulg.Pern 51.16J44.S0
y Marchi^ Jncomtaf2(€^olim Papia,aut Ticinum, vul.Pauia, ibi
Vkentium traHmV. f, C.
Ilex Chriil:i.niilfimus poil ilren-
AnconaEmpor.5cporrus maris
nuum confliflum,a C^larianis ca
tutus 5rr.30l43.42
pcus eil,Anno.i525. in felto Mat
•Xlhacanacuin ^.•^.^oj^^ 22
thiarApolloli 2S.22|44 50
^ Tufcict] Ttol. yctldo^ Mediolaniim,Mylan 28.20I45. ^
'
W;/,P. I.C. Genua 28.20143. 5^
Viterbi"u,'olim log^ulla 35.45I4M8 Taurinum, Ptol. Aiigufta
Perufia Augui^a '
'55. 1SI42.56 Taurica io.}c\^iAo
Volaterra? '

35.50I4.240 Sauona 27.50J45.50

5«rt^,Sa?niJ J4.ISl4-2.>o ^ Luropajcnarratioiiis lini»._
^
 GRAPH. PETRI AP. '
Fo.}f.

Jtfrlccc parricuhris dcfcriptio.

TlKGlTAnyE Mjr Vtica,Catoni8 morte nobilis
vuIg.Benfert 32. ojj^.^s"
ritani^,aut 'Barbarictt
Nepruni arae 32. 20132.45:
Cartago olim Pirfa
Tingis Caerarea,vul.Tanger,nunc 54.40I52.40
*rhunetu fiue Thunifla,vul.Thu-
Luntanorum 6. 50I ^^r.jo
ays,ciuitas regia,quae vna cumGo
Abiliscolumna Herculis mons eft leta propugnaculo (vt credcbatur
contra Calpen Hifpanij montem, inexpugnabili) e manibus Barba-
adftriftum de Gibaltar,AbiIa no- rollae per Inuidifs.Carolum. V.C5
rtrisdiciturcognomineSimica,ob fafem,Anno. »535. Menfe lulio,
fimiaru multitudinem y.j^oi^^r.^o
vi direpta cft , <k fumma Casfaris
Hepradelphi mon. j.io\^^,^o qua pra^ditus ell benignitate,prb-
Baba S.ioj 54.20
prio regi reftitua,referuau fibi fo-
Banafa^lege Aug.de Ci.lib.xxij.
laGoleta 33. 0)52 30
Clypea Plin. Clupea in promont.
ExililTa,alias Septa 7-3oJ5 5.55 JVlercuri),Pto.Herma;a dicitur.
Sala ^-55134. o
35-. o| 33.20
Solismons <^'45i3i. 15 Neapolis colo.
Benta 35.45(55.0
9-3o|33-40 Aphrodifium 5cr.15j52.40
Dorath lo.iot^i. 15
Adrumentumcolo. 5(5.40152.40
Tamufida 7-»5i54. 15 Leptis parua,Leptis media quf &
^ Cc^farmfis <sr Sitiphen- Ncapolis dicirur 42. 0I31.40
pi Mauritanix fntu Sabatra 4I. 015 1.20
Phileni villa Sc ara 45. 45(29 o
Apollinis prom. Sifarapalus
iJ'3oh 5-40 33, 0(5 1 o
lulia Csefarea 17. 0J3 3.2 o Tricotepalus 38.40129,40
AquaecalidsBjColo, 18.0(53.10 Pallaspalus 38- 50 29.1^
1

Tucca 20. o|3 1.50 Lybiapalus sJ^.^ol^S.t^

^PPa 24-5o|5i.2o Lares
,
27,50) 50.40
Siga^polis colo.vulgo Laguardia Vzanum 3 3»5l32.2o
^^* 0I54.40 E>2^^^
•
tf 33- 0)29.40
CiflajVulg.Cerlcl 1^.45152.50 %Numidi^nouieO,
Thudaca 20.5GJ32.10 Medium eius jp. ©j 51. o
Sitici colonia i6.o\i^.i^ Culucacolo. .28\3o|5i.*i^
^^ Jfricit minorn '^^^^^^
29.50(51.20
TracltMO' C. Bjzancina
37.50)30.4^
Colopsmagnus C^pla
27.40I52.20 3730125^.45
Colopsparuus 29.20)52.35 ^^^^^^ 3'-
oj 53.40
Aphrodifiumcol.
liipponregiaci.
30,20153.30 f Inter Syrtes C
50.30152. 15 Paruae Syrtis medium
ApoUmis lacrum 39. o[ ^i; o
31.40132. 20 Magn« Syrtis medi^ta 45.0(30. p
 SECVNDA P ARS COSMO-
SabratA 41.15(30.50 bulis difta,etiam Babilonia noua,
Ammonis 42.0I30.40 & Memphis,BabuIicontigua,pro
Butta 42.50j28.30 vna ciuitate habcntur. Ibidcmque
foIetSoldanusaulam fuam tenere,
q Cjrenaic^jaiit Tentapoln fed mod6paretTurcae6i.5o|2<^ 50
ponincix j4fric<£ Ciuitates»
Tentapolis Ciuitates. qOJhaNiL
Cyrenae,principalis 50. 0J31.20 Primu Heracleoticu 60.50] 31. 5
Beronica2,aut Hcrperides, Secundum Bolbiticu <7i#40J3u 5
47.30I31.20 Tertium Sbenniticu 61.30J31. 5
Arfino^jVelTeuchria 48.20] 3 1.40 Quartum Tineptimi 61.45J31. 5
Ptolemais 49. 5I31.10 Q^iintum Diolcus 62.io|5i,io
ApoUonia 50.10I31.40
SextuPachmiticum 62.3 o| 3 r.io
Herculis turris 47.20I30.30 Septimu Mendefium 62. 45)3 1. lo
I\'eapolis 49. o|3i.2o Odauum Tanicicu 63.20151. 15
Hydra 50.50I30.30 IsiohumPelufiacum 63.45131,10
Cenopolis 50. 45I 30.40 Arfinoe 63.20I29.10
PhilonisvilU 51. 0I28.40 Myformus 64.30127,30
Celida 50.30I30.40 Berenicae 64. sl^yso
Scyatis 60.40)30.20
IJ Libyi€ interiorls Ciuitat.
AndropoIis,aut Andron,viroruni
Salathos 9.40I33. o ciuiras 61.20)50.20
Bdgaza II. o|l9. o Thebe,aut HeIiopoIis,ciuitas ma
Babiba 10.30J13.0 gna centum habens portas
^ Garama Metropolis, illic eft
62.50I29.50
fons interdiu frigidus,no(ftu ve- Biiuris 62.30)30.15
ro calidus 43. 0I21.30 Mercurij Ciuit. magna,alias Her-
Garamantica vallis 50. o)!o.o mis. Hic arbor Perfidis difta,Ma
Nigiis palus o
15. o\\%.
riae fugienti cum puero in ^Egy-
Magura, alias Gira 1230I15. o ptum inclinatacft 61.40)28-5 J
Cupha 23.40I18. o Hermis parua 6». 0)30.50
Nigira metropo, 25. 2o| 17.40
Tanis metro.i£gyp. 62.45)50.50
Silica 26. 0I24.30
¥:ln hac Ciuitate prima captiuita-
Thabudis 34. 0I22. o tem Ifraclit^e perpeffi funt, nunc
Artagira 44, oii8. o Brocardus fcribit.
cft diruta,vt

^ Marmaric<tyLibyct,^ to- PhacufaMet.Arab. 63.10150.^0

o
jEgypti Ciuitates.
titti
Herculis Ciu.magna 61.50)2(7 1

Cherfonefus magna sz. o| 3 .40 1

Antinoc 62. 5)2^.10
Cherfonefus parua^portus Lycon 61.45)28. o
60. 0I3I. 5 Dios,id eftjlouis ciu. 61. ^0)2640
Alexadria metropolis totiu» /Egy Syenc 62, 0I25.50

ptijibi Catharina Coili Regis n- Philae

'
61.40)23.50
lia martyrifata cft. Et Ptolomaei ApoUinisciu.parua 62.50I25.50
yEgyptij Mathcmaticorum Mo- Palus Clcartis $2. 0)26.20

narch« patria 6o.io\y.o PalusLacci 55-50)26.40

Palus Lycomcdis 57- o|24- o
Alchayrum,vcl Chayrus, 8c Ba-
bons
 GRAPH. P ETRI AP. F0.39.

Fons Solis 58.15I2S. o Meroe regio infula Sc ciuitas

Palus Maria 64.0,50.50 61.50I16.25
Palus Sirbonis 64.15I51. o *Meroe regio^Elfaba hodie dicitur
Palus Mocridis (J3 o| 29. 20
. in qua Diuum Marth^um Euange
Augila Ciuius 5:.5c|28. o lium pra:dicalTc ferunt. Haec lofc-
Augilas populi, quorum fbemin^ pho tcrtc.ell illa Saba vndc ad Sa-
noCts quanubunt ortniumcoitu lomoncmprofeifbaefl regina.Hinc
proftituuntur,exinde pudicitiam etiam Candacesreginse Eunuchus
maxime feruantcs; autorcs Hcro» a Philippo baptizatur, A ft.8.
dotus,Mela,& Solinus. Thcon Soterum,hoc ell,Deorum
yEgypto lalutarium portus
q jEtfnopiit fub
Bcrithis
6s.20l17.50
6i,o\zi. o
^oj[uli C Ciuiutes, Cambyti srarium 59. o| iS. o
Iftarcgio habetgentes plurimas<5c
Blemmies,Nubas, Mofylon promon. 79.30I 9. o
monftroi'as,vt
Cynocephalos, Satyros,Troglodi
Euangehorum, id cft,bonorum
nunciorum porcus 55.45I17. o
tas, Azaniam rcgionem, qusenu-
trit Klephantcs, Smymoferam rc- Sandaca 65. o| 18.50

gionem,Strutophagos .tthiopes, Aromatapro. &emp. 85. o| 6. o

& multas alias regiones, fl ^thiopice interiom
Ciuitates lunt hs: '
CiTutates.
Sabac (SS.oj 12.50 Pha2agar,Auft. 70.10
Dirae I74.50HI.0 Hiere,Auft 6S. o ll.i?
Apocopa 79. o| 2.30 Marchola 48.2(^ 1S.40
Rapta Merr.Auft. 71. oj 7. o Zara 61.10 16.20
Coloc Ciuitas 61. o\ 4. 15- Gazat regio 52. ©I24. 9
Pylasi montes 6s. o\ o. o ^ finis AphricaK.

yificc rcoioms^artcs ^owida.

fMlNOyS JSIyE gelion & ACti .^poft. 59.50I42.45:
Nica?a,ibi conciHum Nycenum
nunc Turcorum tra^us O* C.
celebratum cft ^j, oj^r.^o
f Tmti^aut ^tthinictjolim Cf larea q&fmyrdianaj^.^oj^i.^o
Bebrh\t\nuuc MygdoniXykoc Olympusmons 57. oj^r.^o
ertymaiorts Phrjgix C. Jft^proprie ditiit
f C.
Promontoriu Dianae ^^T.a^j^^.jo Lampfacus 5J. 20141.25-
Chalcedon.ibi concilium Chalce- Simeonusfl.onia 55 zoj^i. o
donenfecclcbracucft 56. 5 45. 5- 1
Ilium,olim Troia/nodo diruta
Oibia 57. 0I42.40 ^^^0/41. o
Kicomcdia 57.50142. 50 Dardanum,nunc DardancUum
HCiaclasa ponti 59. oj 45. 50
CUudioDolis,qaas &
Bithynium. Alexandria Troas 5^.25140.40
hic iaipuc Lu&uBuageiifta Euan Antandius 5^.30(40.20
 5

SECVNDA P ARS COSMO-

Smyrna,patrla Homcri a quibuf- Patara, patria S.Nicolai Epifc.
damdicitur 58.25I 58.25 ^0,30136. o
Affum s<^.o|40i5 Olimpus ciuitas (Ti.3o|j6,
15
Ephefus, Metropolis lonice, ab Xantus 60. 15I 36.10
Amafonibus condita,teftePiin. iMirrha <5'i. o|3<5.4o
Hic fcriplit loannes fuum Euan
gclium rJ7.40l37.40
fGaUtit^aut Gallogrtecict Q
Sinopa.alias Stala 65.50I44. o
0^ Caria ciuitates mxta
Pompeiopolis,a Pompeio
mare Mirtoum. condita 62. 50I42. 15
Heracljapenes Latmo 57. oj^^.io Claudiopolis,olim Andrapa
Miletus,nunc Melafa 58. ojj^. o 65. 15I42.20
f'Dond^sciuit. Ancyramctro. <S2. 40^42. o
AlicarnalTus %y,so\](^.io Laodica:a 64.40I59.40
Cadmos mons 5^.401^7 40 AntiochiaPyfidice (?2.3o|5<;. o
Phoenixmons 5S. ol^d.^o Ncapolis 62.40I38. 15
ApoUonia iuxta Rhydacum
57. o|4M^ f Tawphilice C.
Olbia 62. 0I36. 55
Pergamus 57-5 li 9- 45 Magydis <J2.40I56.55
f Lydiit Meonice. Scleucia Pyfidia: 6i . 0138.30
Philadelphia 55>«0I38.50 Antioehia 62. ]0\yj, o
louis phanum 59.40)58.2^
f Capadocii€ Q
Sardis 58.20I28.IS Trapezus, aut Trapezonda,Turca
IJ Carice. rum metropoliSjGenech dida
Nyfa 59. o|}8.r5 70.30I45. 5
Anciocliia pcnes M^andrum Chorduba 72.20I45.25
59-?o|58.2o Seballopolis,vuIg. S.Gregoire
Apoilonia iuxta Labanum 72.20I44.45
5S^-25l37-55 Sebaflopolis altcra, vulg.
Heraclsea penes Albanon Cabira 66, 0I41. 20

5y.30l57.50 Sebaftia 68. 0140,40

Neapohs 59-^5 |j7. 3^ Zama 65. 0140.4^
Fontcs Lyci fluuij 60. 0J37. 5 Archclais 64.45I39.40
Tralli8,qua: & tlmanthia,Selcutia, Diocaelarea 65. 50] 59. 20
& AntiQchiadicitur,Phn.tefte. C£efarea,quae & Maza, ibi BaClius
Quidam ibi Pygmaeos habitalfc Magnus fuit Antilles.66.3ol^(;.50
tradunt 58.40I58. Derba 64.20l58.t5
^[ Lydict Thry^i^. l)[ Jrmenice mmoris^ aut
Sala 60.15I58.20 terr4C tyirarMh C.
Sanis 6i. 0I38.20 Nicopolis 69, 0I41.40
/\pamia Cibotis (Ji.iol^S.^j llpa 70.50(40.20
Hierapolis (5o. 0(58. 15 Camana,Capadocum68. 0I58.
o
jqLycii^yaut Lycaom^ C, Ciaudia 71. o| 38.45
% Ciliciit C.
Carya •

JV 5ol3S.5^ Aiitiochiafuptrago, 64.40I36.50

Zc-
 GRAPH. P ETRI AP, Fo.40»
Zcphyrium promont.5(7.2o|3(T.4o Lala 76.10I44, o
P6peiopolis,q &Sole (Sy.isjj^.^o Brizaca 74.50I42.50
^Egaeae <$9» ojj^J.^o Phandalia 74.50141. 30
Scieucia 66. io| 5^^.45 Babila 75-Is|40'4^
Tarfos patria S.Pauli 67.40I36.50 Anarium 76.50I4I.50
Caefarea pencs Amazarbum Belcania 75.50159.40
68.50I57. o Tigris fliontes 7440159.40
Nicopolis 69.501 57. 15"
^Syric^ regiones i^r ciuit.
Epiphania 69.3o|5<5. o
^6armati(€ //tatic^ aut Sau
Syrix fitw
'

C
P. S. C.
iMexadria pencsliriifl 69.3o|;6.lo
romattC^nHrtc Tartaritc Seleucia pieriae ^i^«35|)5.40
trailtis O' C. Hcraclaea 68.50j35.10
Mapcra 69. 0I48.30 Laodicea,v.Ramatha 68.30I55. 5
SarmaticajportSB 77. 0I47. o Pofidium,mod6 S.i^imonis por-
Sarmaricse portae, quce Pylae tus,vuI.Pnalo 6^^30155.15*
dicuntur 8t. cl-i-S^Jo Myriadrus nuc Alapfo 69.3cl35.50
AlbanitxPyl^E go. 9|47» o
^VlmniCLt V. S. t\
Hexapolis modo Ciros/z.ols-j.io
Tripolis 67.3o|;4.2o.
Tanais modo Coppc 67. 01^4.50
Botrys 67.50J34. 5
Amazones 81.0I55, o
Biblus ^7.40J55. 55
^f\uj^l(talbcii.
C*farea Paniaejolim Casfarea
Nogardia 6y^o\(>\. o Philippi o
57 4o|;5.
y/ Colchidis cimt, Sidon,vulg.Sidoni 67. 0I55.50
Neapolis,Negapoiimo7i.5o 45. 40 1
Tyrus 67 0135.20
Geapolis 72. oj^j.jo "^Sor Hcbra^is di^la^Sur vulg.ciui-
Phalis 72.3 oj 45. o tas polt Alexandri ruinam Chri-
Xladia 74.1 5I45. o ftiana & .VTurcis deleta,vt folum
fuperlin arx in porcujCjuae vocatur
f Ibericema^u^Tarta^ El porco dc Sur, & de his duabus
rU ^artis Ct
Sura
ciuitaiibus Sydone &; Vyro loqui
7^. 0I45.20
tur Chriftus in Euangelio.
Zalilfa 76, 0I44.40
Pcolemais,modoAcc6 66.50I35. o
Varica 75.20I46. o
*Berytus, fa-lix luliaPlin. hodie
f AlbaniiCpartt^s magncn
no^tris mercatoribus Barut, Rar-
TiUtcins C baiis etiam Beyrut,emporium ce-
*Albani fufe Perfis,Maccdoaib. & lebrcjficutolim Tyrus &Sydon:&
Roma.iis vicifiim fuerunc Nunc .
elt porcus Damafci iMediterraneae
;

fiib niagno Cham l'artarorii. Ho*

vrbis 67. CJ35.ZO
rum canes Qinnium animalium fe
^ Bovtys;&; Botrus ^7-5p|34. ^^ -

riracem fup^ianc, ^Dora, Doruni Plinio, Dor He*

Gw*lda 0!46'5o
83. brceis, Machabaeorii faeculo ica po
Albana- \i $ii. 40)45. ^o
'

tcns vtab. Antiocho cencum 3c

,
Bacchia 'cim^YM jj^ o-j^^i^O
VJgimi miihbus peditum, 0(ft6 &
'

BaruCa .79. 20144.40 miiiibuscqiiitwmfuerit obfefia.

f ArmcfUie tmi&^\sjitt^ ^C sf»<^jQ.'^ 66.30I32.40
M i) Aa
 .

s;ecvkda p ARS COSMO-

AnciochU penei Taurum mon<- ^Mare mortuum,marc falis, Sodo
tem,pacru Lucx Euangeiillae morumiacus 66. 50) 31.10

Laonit 7o.jo|jd.2o f GahU^ traBus

v.s.c.
%CyrretiCct V,S.c.
Iulias,aut Bcihiaida ,patria fan^o
Buba 7t>^o| 3^-40
rum I^crri *5c Andicac 67. 5I51.15
HicrapoliSjV.Mcrgog 71.1513^. i^ Tiberiadis lacus <^7.i5|32. %
Heraclxa 71. 013^. ^o
Samariee V.S.C,
% SeleHcidn V.S. C. l|[

Gindarus 70. 0135.40 Neapolis , nunc Sichen , ibi Chri-

flus Samaritanam conuertit
^ Caj^iotidis. 66. ^o| 31.50
Anttochia,quaE fupcr Oronte
cftflu. 6<).
0I35.50
l{ hidaa propriie C,
Epidaphne cognominata & Theo Caza 6^.is\ii.i^
polis Emath rebiata Hebraeis, vbi Sebada nunc Samaria ^^.^cj^i.^o
cx Petri doftrina primi Chriftiani Lydda modo Rama 66. c 1
5 2. o
nominati runt,nunc Aieph. Ericus modo lericho 66. i5J;i.25:
Epipliania 6^.i$\i^.is Archielais 66. 3CI31. 30
Nicopolis olim Emaus,vbi cogni-
% (urui^ Syri^
tus ChriAusinfraftionepanis
Abiia aut Lyfanium <58.45i35.20
65.45l3r.50
DamalcuSjhicinrcrfecit Chain HierofoIyma,quae nunc Capiroiia
Abelfratrem iuum 6^. 0I33. o dicirur &c piuraalia nomina ha-
:

Adra 6S.40I32.10 bec in facra fcriptura ,vt Soiyma,

HippuSjVui.Scphet 68. 0I52.50 Lul'a,Bethel, Hicrololyma, lebus,
Capicolia,vul.6uueta 6p. 45132.^0 Helya,Vrbs facra Hicrulalemdici-
Fhiladelphia 6^. 0(31.20 turatque iSalem,id efl,Hierufalem
ibi Chriftus lelus feruator noftec
^ Laodicin.t
cruciHxusefl 66, c|m«4o
P.5.C
Paradiflus <^9 45l35'}o 4 ldumi)e4€ C.
Berzamma
^ 'Beta)iii€ promnci^ Maps,vel Mafla
64.50I51.15
(J5.40I50.50
v.sx.
Elcra 70. 0I32.40 q Mefopotamice C.
Adrama 6p.10l31.30 Porfica 7^ ol57-5o

% huUiCy aut TaUflin<ey Sclcucia,v.MofeI

modo
79. 0)5 5.40
Rafc
Syrix' C. EdelTe vcl Edifla
Caefarca Stratcnis (>6.ts\^2»lo
72.50I37.30
Apolionia ()6. clji.i^-
Zama 75.201^6.30

lopa,mod6 Ioppen,vel laHa difta, Carrae Hcbraeis Charan,vbi Abra

f>ortus maris,condita cft ante di-

liam habitauit, vbi M.-Cralhis &
uuium cum Roman^ excrcitu cefus cft,
65.40I32. s
Afcalon,vel hibclis,vulg. I
i, / 73.15I56.10
Efca!ona (^5. o{}u4o , \ ^'Babylonue C,
 GRAPH. PETRI A P. F0.4».

Bibylon,velBaldachmetrop.Chal Mecha, ibi Mahumctis fepulchru

daeorum,ibi varia linguarum idio- a Turcis fumma dcuouone vifit*
tur,pcregrinisq;ibidem nihil aliud
mata exorta funt inter aedificantes
ofteditur ,quam deauratus calceus
turrim Babcl, ibi locus iam dcfer-
19' oiJ^' o Mahumctis in tcftitudine tcmpli
Hi^cik
g^jjj^ 79. o|}4. o pcndcnsjtcfte Bartholomeo Geor
CsEfa 7^.4015250 geuitzHungaro 71.45121.0
Thelma 77.4o|52' O *Mcthath, vbi Mahumctus Al-
*Orchoc aut Vrchoa,ipla eft Hur choranum,legcm Turcarum (5c Sa
Chaldseorum Abrahae patria racciiorum anno.(J24.conlcripfit
78.30I32.40 84.20113. o
Saba regia,fedes quondam Ciarpa
q TripartiU Jrdi^Jitus ris Magi.qui de auro Arabico do-
JrahU defertx C. na fcrebat puero lefu 7(J. o|i}. o
Mediumeius 74.5o|;2. o
Erupa ciuitas 72.5015015^ %Alfyri^C.
Sora 75. 0I50.20 Ninu8,nuc Niniue,ciuitas magna,
Choca 72.30I52.40 ad quam lonas Prophera milfus
Salma 78.20125^.20 crat,nunc defolata 7K. cji^.^o
Ctefiphon 80 oj^j. o
q Arabiit petrece C.
•y ArbeU,aut Gagabela,ibi Alexan
Lyfa <$5;.5o|3o.i5r
dcr Darium vicic 8'o.
Petrametrop. 66. 4SI30. 20 0I57. 15?

Apollonia g1.6l36.30
Lydia 69. 0J50.40
Sura 85. o 136.40
Mare Erythreum fiue rubrum pcr
quod Mofes cum IfraheUtis ficco
Lycus flu. & fontcs eiuldem
pedetranfiuit 78 c|?9.o
63.30I2950
Adra (Sp.^ol 31.40
^ Lyci fluminis cum Tigridc
o mixtio 79. ©i^p.^o
MonsSinay propegr.64. 0I50.
Ibiaccepit Mofes Decalogum,alio
nomine Oreb vel Choreb dicitur. f Medict C.
Arae fabeae.iuxta Aras funt Cafpij
In eodem etiam loco corpus beatf
Catarin^ virginis fepultum eft pci*
& Cadufij populi Medorum
angclos. 82.3cl42.50
JfCafpiaeportae 94.CI37. o
% ^rabiiefoelicis C. Illicrupturaeft montislongitudi-
Thebae 69 40I2T. o nis odo miliarium itinere manu
MuzaEmpo. 74.50I14. o fafto anguftiffimo, per quam Ba-
Sanina 75.30lu.30 byloniis &
Pei fis eft tranfitus ad
Arabia,vulg.Aden,ciuitas fortilfi- mare Carpium,Piinius& Solinus.
ma & Emporium praeclarum ZaUca X(J.iyl4i. o
80. o| 11.30 Mandagara S7'45| 59.30
Mofcha portus 8<^.5o|i4. o Acbatana.in libro ludith Ecba-
Cabana 85. 0I25. o tanis,ab Arfaxat condita
Iftriona Jo. 0U5.40 88. c|37.4jr
Badeoregia 70. 0I20.15 Venec* j^.zcj^S.i^
 .

SECVNDA P ARS COSMO-

Guriauna 91. o\]-/,io xandriadida,deinde Seleucia
Trauaxa 5>2. 0157.40 106 0I40.40
Hcraclea nuiic Achais gj^. o|;6.40 Nigasa 105.0I41.10
Aradripha 9j.20l34.45r
*^
Margiana amoenitatis clt ade6
Rapfa 90.10lj5.40 inclytae,vt in ca vite inueniri alfc-
rat Strabo,cuius Itipitem duorum
f Suftan^ Cimtates.
Tigris fl.oftium Orie. So.joj^i. o hominumvix vlnae compledan-
Tigris olliurn Occi. 79. ojjo.^j
tur, racemum vcro duorum cubi-
Ara; HercuUs So. 0I34.25
torum orbemimplere,quod Alc-
Afiaciuitas
xander miratus ibi primum Alc-
80.10(31.40
Sufa modo
Baldach , in qua agit xandriam condidit.
^

f)oncifcx magnus Saracenorw,La- % Ba^irian^ populi i^ Ciuit.

iphum vocantjtefte M.PauloVc- Chomara, ibidem Chomari
ueto 84.0134.1^ popuh 105.30l4j.40
Tariana 84. 0132.30 Menapia 115. 0I41.20

^Verfidls Ciuitates. Baftria regia, olim Zariaftcs

Axima S^.^^Ij^.^o
116. o|4r. o
Pcrfepolis Metropolis,ab Alcxan
^Millc olim in Badriana regione
vrbes, rcrum omnium (vt inquit
dro direpta. Curtius,Arrianu5,i&
Diodorus Strabo) fcrtilis,oico duntaxac cx-
9:. 01^3.20
cepto , fottiilimos cmittit Came-
]Vilcrga 90.15I34. o
los.Solinus.
Tragonica 87-40132.40
lj[ Carmanice Ciiutates. ^Soociunce popidi ^ Ciiiit.

Agris o Drepfa Metrop. »500145. o

^'^•jolzj.
Germana Metrop. loo.ojz^. o Alexandriaoxiana 113.014440
Thafpis Alexandriavltima ii:.'^|4i. o
98. 0I27.40
Alexandria 99. 0I24.20
Candari populi 120 cj^S'. o
Arniura 94'3c;|23.)o fl Sacct rc^ionts popiili.
% Va rtbictCitijtates Sacas regionis gcnres lunt Come-
*Hecatompylon regia cenrum ha da;,Byhhx, Mallagctnt. Ciuitate»
bcnsportas 96, c||7.<io
non habcnt,fcd in fpeluncis t5i nc-
Rhoara 98.501:8.20
moribus habitare traduntur. me-
Anibiodax 94.3o|-S'.20 diumeius habct 152.0I44.0
Rh ig?^ modo Rhages 98,201*4.20 Maffagctaj circa 130.0] .j^.o

Appha 9b'. r|'5,io Comaiipopuli t^o.o|46 o

fl Hircanu Ciuitatcs. 15 StythiiC intni Imatim mou-

Adr.ipU ^S^.jol^i.jo tem,tfiod6 Tartarix Ctuit.
Hyrcania Mctro. 9X.50I40. o Afpabota 102.0I440
Saca 94.15159. 50 Danaba »040145.0
l|i iVLir^iance popt-di (s iiutt. q Scythic€ cxtra Imaum
^cna 102 50)41. 20 tNOnttfH.
Jaroniuni 103.30I }.i,^o
^'RegnuCharayjmagni ChamTaC
Antiochia margiana, PUnio Ale- tacorum has Scythias comprehen
dic
 GRAPH. P ETRI AP. F0.4Z.
ditjCuius ciuitas Gabalefchia a Ni-
colaoVeneco duo de trigincamilia
m Taropanifadis Cmit.
*Regio Paropanifidis omnium re«
paffuum circuitus liabere fertur. ru oleo duntaxat excepto ferrilis.
iiredon Sc>thica 150.0I48.30 Artoarta »1^.50157.30
Soeta 145. oj 35.20 Parfia 115.50 I55. o
Antropophagi Scythas Locharna li8.o| 54. o
t6o.o\6o. o
HippophagiScythae i^s-o\ss-40 4)1 ^Dra^i^iau^ Cmitates.
Item in 5'cythia iuxta Rhiphaeos Afta 107. 50I3 0.40
montes funt Arimafpi,qui laxama Bigis III. 0129.20
torum gens appellatur,vnum tan- Ariafpa ro{^.2o|28.2o
tiim oculum habetes in frote,qui-
bus affidue bellum cu Griphis
ell
f Arachojiie Ciait.
Alexandria «4. ©[^r.^o
eirca metallum,terte Plin.ldem au Sigara 115. 1^)50. o
toritateHerodoti &
Arilleas fcri-
Maliana 118, oJ25>.20'
bit,qu6d in quadam conualle ma-
gna Imai montis regio cll,quse vo fl Gedrojiit Ciuitates Chri^
catur Abarimon, in qua ly lueftres jhcin<i\teftQ Sabdlko.
viuunt homines auerfis poft crura CuniMetrop. uo. 0I23.50
plantis, exiir.ias veiocitatis paflim Parfis Metrop. lo^J.^oj^^.^o
cum feris vagantes : non longe ab Arbis 105r.20l20.3a
cis Trogloduse funt.Rurfus ab his
verfus occideiitein quofdam fine
f hidiit intra Gangenfl.C.
Bardaxima
ceruice oculos iii humeris haben- 115.40I30.40
Monogloflum Emp. 114.10J18.20'
tes idcm prodic.
Mandagara 115. o|i4. ^q^
f Serkit regionisC, Nicria ErapOi nj». jcjj^. 20
Ifledon Seriai \6i. ol^j. o *CoIchi Emporium,nunc Colchi.
*Efledonum vrbem intergentes num fiue Cuchina rcgia Ciuitas,
,

maximam tradit Pius.II. cuius rcxLufitanorum eftamicus

SeraMetrop. il7-^s\^^-l^ »25. o|r5. o
Dama 1^6. 0I51.40 balurEmpo, 12^.20(15^50
hac prouincia nafcuntur ver-
'^in Indifl.fons 125'. o
0I37.
mes,qui fericum filum conficiunr, Gangis fl.font. ^6.o\7,y. o
quoru iaapud Hifpanoscft copia. -^tCanges fluuius,alritudine nuf-
JrU e^ Arian^ C. quam minore palTibus.io.Laritu-
fl
dine.8.aut.io.miIium paflTuum vbi
Mediumcius . lo^. CI55.50
Namaris minima eft: vbi autem maxime pa
loj. 4013(^.10
tcr,ftadiorum centum ampHtudi*
Articaudna,Plin.Artacana
nem habet,teftes Currius,Strabo,
10920)5^.10 Plinius,Pompo. Mcla, &c.Circa
AlexandriaAriaeab Alexandro c6-
dita eft,quam praeterHuit
fontes vero Gangis funt Aftomi
Arius fl. populi finc ore, halitu tantum vi-
Idem m Arium lacum emoritur,&
ifte traftus
uenres,& odore quem naribus tra
dicicur Ariana regio,
hunt. S"upra hos in eytrema parte
tcfte Plinio
«o. ojj 5. o monuum vfquc ^d Prafi. gentcm
Spi-
 SECVNDA P ARS COSMO-
Spithamaei Pigmji narratur,quos rum inter Indum & Gangem
prodit Homcr.infeftari agruib. fluuios 143. 0I27, o
Bizantium 113.401I4..40 Tamalites i44-3oii^.3o
*Tyndis u6, to| 4. 50 %TraJiac^Ciuit,
Tyndis flu.oftia 158. 50I16. o
Sambalaca 141. 0I29.30
Calicutium,Calcchut,vulg6
Calkocten 112. o| o bidofythiit Ciuit,
fl
5.

GEMMA FRIS. Andrapana

Banagara
124.15I30.40
'
30.20
Calicutium,Mctropolis eft & em- Bud^ea
122.15I
121.
15I28. 15
porium totius Indiac celeberrimu, Indofcythae populi o
121.20I50.
Regem habens proprium,qui caco
daemonem colit, atqj is fi vxorem %
Sabarit Cmit,
ducere debeat,eam prius vni ex fa
Hic abundat adamas
cerdotibus deflorandam exhibct,
Tafopium Cruit. i4o.3o|22, o

atq; ob id filij no fuccedunt regno. ^[ Mefolorum Cwit,

Ad hancvrbemadferunturcx tota Pityndra Metrop. 135-.30I11.30
India &
Sinarum regione omnis Bardamana ^^>-\s\iS*^S
generis aromata,gariophiIa,n uces ^Punnara inter Pfeudoftomum &
myriftica2,mufchus,rhabarbarum, Barimflu.in qua reperiturBcryl
fandala,aloe,ac reliqua huiufmO' lus 120.40J17.30
di : autem cinamomum &
gignit
(][ Indi^ extra Gangem C.
gingiber & cafham. Deniq j omnis Penrapolis 150. o|i8. o
generis merces,feu ferici,leu lapi-
Baracura emp. nunc Bangella
dum precioforum ad hanc vrbcm l')! 3o|i(J. o
comportantur,atqj indcin totum
orbem digerurur.Incolae (quod in f l^efjngitorum Jntropopha
emporijs lagpe accidit) varij funt, gorum m Sabartco /init.
alij Chriftiani,nonnulliMahume- Sabara 159. o| 8.30
tani.quidam Caflrani idololatrae, Bcgynga emp. 162.20I 8,2(J
qui vxores amiciri^e gratia liepe
^[ lAurete Cherfonefi Ci,
commuunt intcr fe.
Tacola cmp. Malacha nunc dicitur
Hipocura 120. }o| 4« o miracmagnitudinisa Portugalcn-
Simylla empo. & promonto. fibus vi capta, quod lelhtijr Epi-
Ilo. o|i44S ftolaEmanuclis Rcgis ad Lccnem
GymnofophiftjB populi, qui So- decimum 160.30! 4*15^
lem immobilib, oculis contucri Sabanacmp.Auft. 160. o
oi 3.
folent 130. 0I30.30 Colipolis AIquinoft.i54.2c| o. o
*Caticardama,nunc Ciromandcl,
in Sinu Gangciico fira,vbi S.Tho y Magni ftnus Ciuit,
ma$ Apoftoius fepultus fuit * Sinus hic hodie dicitur mare de
156.2cl12.40 Sur, Sc /^ichipclagiis innumera-
Sambolaca 13^.15! 31.50 rum intuhrum 1^7 5c| 7. o
Balonga Mcrropolis,ciuitas Pego
^ TmfwnimgentXhiit, iniCL' Uficutaks nuUi fecunda
PalybotrajVibs dicifCma Prafio- »67.301 7-0
Synda
 GRAPH. PE TRT AP. F0.45.
Synd« 1(^7.15113.40 Irta ^uincia cotinet in fc.p.rcgna.
Thagoti i<58. oji^. o Taygni 224.»j|}i. o
Corgatha Metrop. i^Sy. 0112.30 Sygni 232. o| 29.20

Eldana> huc periienit S;Thomas Thebetprouin.&ci. 204.10 3.20 |

jpr^dicare Euangelion 152.0I31. o In hac prouincia dominatur Kcx

Tryglyphon,aut Triiingum, in & Dominus magnus Cam potcn-
hac galU galiinacei barbati efTe tiHimus Dominus totius Indi^ - O
dicuntur,& Corui & Piitaci al- rientalis Sc Meridionalis eiu» par«

bi tis,& omnes Rcges Indiae func ful^

154.0I17.0
cius impcrio.
4 IndU fuperiorls aut Orien* ^Cyarnbit prouin,
talis Bjgn4 KJ Ciuit:.
V. I. s. c.
^ Chayra: pvuincia VJ. S,C, Cyamba 2oS.io|25.3«
GEMMA FRI. vtuntur chorallis pro moncta:
Ifti

Haec de India Orientali cx Marco accola funtidololatraBjhabcnt co-

Veneto deprompta, incerta pluri- piam magnam nucum mufchataru
mum funt, atque ob cam caufam & Ebani nigri. Habcnt ligna a- &
aliter hodie Sc traduntur 8c obfer- loe, & copiam dc omni generc fpe

vantur. cicrum.
Coroma 190. otJ 2.35 IJ Indiie Meridionalis (?
Chayra 192. 30I41. o Loach prouin.
Haec prouincia continet in fe fepte Incolae huius prouinciae habcnc
regna fubieda Cham. Sunt idolo' proprium Regcm,& linguam,funt
lacra omncs. Idololatras.
Balor regio habet 20^. <^\^9> o
I| Morfuli regni Ciuit.
Incolse funt filueftres,habitant
Lamia
pnonres & equitant ceruos. MorfuliCi,
202.10(11.40
ludaei claufi 215. o|(^o. o *8^. ojij. o
Loach i9i-_40|i(J.3oAuft.
Tagutprouin.magna 225.0I55.0 ThimeMctro. igo. o| 3.10 Auft.
4 Chatay regionis Ciuit, Norium promon. 27^, o| 5. o
Chataio Ci. 222.0I 43 .^0 Per totum illud iittus funt Ichthi
Ciamfu Occi. aii.ojjy. 17 ophagi bin£B,&: funt iEthiopcs.
QuinfayCiuitas totius mundi ma
xima,<Scin noftro idiomate dicitur ^ Moabar prouin.
Nar,ciuit. 27<^»o (20.10. Auft.
Coeli ciuitaSjin medio lacus eft ha
Incolas adorant boues.
bens in circuitu .laoc.pontes
Malaqua 2^0. (JI15.30 Auft,
22<J. o\2if.\S
Hic occifus eft S.Thomas Apoft,
Geiren 259. 0I37.10
Ciamfu Ori. 23 1. oj^i. 5 ^ Lacregnidefcriptio.
Focho 24.0.55I 7. o Lacciuit. 1(^^.30(21.40
Tingrci zU, 0I35. o Incolanudi incedunt,adorantbo
uem,funt Idololatrae, tamen iufti,
«•; ^Mangiprouin.l{egna .& odio habent mendaces,
O Ciuitata* ^Afi«edefcript.Hnis.
N IN-
 SECVNDA PARS COSMO-
Infularumfumma cnarratio.
EV%0 Ty€ IKSVL^. Sunium y5.2o;/.5o inf.

$5' 537-30
^ InfuU quie Mari medi- Scyrosinf. 54. 15 j?/. »5
ttrramo alluuntur. Paros inf. ^ 55.I2;3($.20
Creta,mod6Candia 54. 0I54.45 Siphnos inf. 55. is\]^»^jf
Gomnaci.v.Cortijn 54. 15] 34.10
y Epiro adiacent mj.
2klinoa,patria Strabonis Col-
Corcyra nigra,nunc Corfu,ljuc
mographi. 5?o|^5. o
Corhnium dicitur 4^.40 J8.«5
f (rett€ adtacent mf. Cephalenia ini. 47.4037.10
Cl«udus,portogabofo52 30 54. o Scopelus inf. 47-45 i7.5T
Lctoainf. 54. 303 4.50 Ithaca inf. 4^. 037.30
Dia inf. 54.30 55.40 Ericufa inf. 46.403^. o
Cimolis inf. 55.3054.30 Lotoa inf, 47. 03^.45
I^lelosinf.valg.Mil 54. 035.50 2acynthu«,vcl Zantus 47. 3 o'5 630
15 Tetoponmfo adiac.inj, l( In mari lonio Maicdo'
Eplainf.vclPitvula 54.15131.40 nnc adMctnt inf.
Cythera,v.Porphiris 50. 0134. 20 Safonisinf. 44.101^^30
Salamis inf. 50. o) 57. o yF^Xo pelago.
f fn
Sphargiainf vulg6 Sphagie Scopclos inf. 5Z.30',39.2o
48- o|35. o Sciaihos inf. 52.10 '9- 15
/Egina inf. 52.. w\y(>.^s
Scyros int, 54-01 29. o
itrophadeSjV.Plotc 47.30I36. o Lemnos inf. 52.30 ^I. o
ProtCjinf. 4750)55. 20 Pcparethus inf. 52 50 o
ii,.

H Achai^e adtacent htt'.

iB^ltJiildL 7 hrcxixadtajiih
Eul»oca,quac y\bantis dicirur,mo- Bcfpkoro occi.
doNigiopontus ^^.^cljg.i^ Cy^anxum uif, ^^^.iej^^, o
Tiicra 52. CJ55.25
<!j /// Tropomide.
Cia 54. I5|;^.40
Preconelus inl.
55. 30)42. o
Iiilis,aut lulida 54-2o)3<^. 55
Polyagos inf.
54 40J 16. 15 %hi/ii'£i m yr^do m.iji.
Theralu,v.Sandlorinu 54 4<|',<5.i8 Siimoihracia inf. 52,3014/. 15
Delosinf. 55.2^)37.20 TaLIfia.vul.Tha/ros 51 45J41.30
Rhena inf. ss- 1>\ 7lo In.brcs iuL Sy^^Wl-iS
Phoibm in Mycono 55 4. 1 3 7. 10 ^ Jn mcditvrnmeo MJt^, '•

Olyarus inf. 45.2^ l^i^.^o Fauca,inlula fafla a Dani.bio

Myconosinf. 55.40I37 10
SS.2o\^6.lo
Cythnosinf. 54 5^13^^-30
fln Mari Fuxina MJl^.
^C^yladum mj, (y ci.
Poiif cnes inf.
1
57.I5J47.4®
Andros inf. 6w ci. 5:5. o|^7.r2 i\chillis,infuiaalbajVtfl
Nsxos inf. &9i. s^ 20157. o Lcucc 57.5014^.40
lux-
 GRAPH. P ETRl AP. F0.44..

II luxta TiViaim, Molybolis iniuk

Alopecia inf, <T^»5oj^}.5o fiucPlombea 3o.3o|3'5'.5a
Hieracum, hoc e{f,acci
Siali^ dcfcrijjtjo.
fl pttrum irrf, 30. ol55,4t
olim Sicaiiia^Triruchrii vcl
Sicilii
Hermsca inf, 33. oi3j); o.-
Triquecra diftaeil,alluitur ab oc-
Nymphaia.rnC 29-4^13:^.30'
cafu & Scp.Tyrrhcno mari,a meri Iluainl", 3;J.2o|.9.20
ctie /Vphrico,ab orieiicc Adriarico. Phinconi^ inf. 3<>»4o|39. S
Mediumcius i^-lsUv» o Heiculis inl'. 39.20J39. ©.
^ficna mos, vul.Gib2Uo,pcrpeLuo
Diabacainf. 29.20I3JJ.45.
i^nc ardts,cuiu3 fuadHjseiide To
fco lapide nigro &porofo, quo in % Corjtc^ infule defcrip,
b.^lneis-vcituur 3V.0J38. o Corlica quam Graeci Cyrnam ap-
l?achynu%prom6c.ori.40'.ol3i^.2o pellancjfiue Cyreneam, cingicur a
Pclorus promonc.fep 39.20 J28»50 Sep. &
occafu Liguftico mari ab- :

•Promontorium illud habeta dex- orcu Tyrrheno.habet medium.

trisjid elt,verl"us Icaliam,Scyllam, 29. 20 40. 50 •

a leuo Carybdlm. UA\ igitur his in

4( ItalU adiacentes infid^
locis mdrcnautis periculoium.
in Tyrrhtno j^dago.
Lclybeus-promoncorium occi»
Sirenum infulae trcs
39.30I49. 5^
^7.o|35. o
^Sircncs, tres fucre merecrices, 8c:
4 hixtj Siciliamifif, totidem Infulae: Parthenopc, Lu-
Euonymus 39'3o|3^'45^ cofiTi,& Ligya fcilicec.id cf{,virgo, ^y
Liparainf. 39. 0138.45- alba, canora, inde prouerbium de
Vulcaniinf. jj^.^o ?i>-35^ Sirenum.vocibu8,blandiciis,& pe
DidymfcinC 39- ck^. o riculis,quod etiam in SiDcnesno-
Ericodesmf. 38.2038.4^ ftri feculi opcime quadrac.
Phxnicodes inf». 3^^.2013^.^0 Caprcainf. 35j.20j40.10'
Hicefiainf. 39.30J39. o Pichecufa inf. 39.2o| 4o."'o
Scrogylaiinf. ^^-^^^^^^^S Prochychainf. 38.4y(4o.4a-
Ofterides inf.. S^^-^y?* o Parchenope inf. 3^.2014.0.45:,
Vfticainf, 37-50 ^8.45" Pandacoria inf. 37.50I40.4C;
Phorbancia inf». 3<J. o 56.20 Poncia ini*. pacria Pilaci
iEgufa inf. jirr.l 55^.^0
37.20I40.45::
Paconia.inf. 36.5025. 5 Planafiainf. 34. 0(4 1. o
iEoli inf. 37, 039. o In Lignftlco inaru
Sacrajvcl Hiera inf. 36.03^.0 i£chala inf. 30'4o| 42. O'
IJ Sardmiit infuU defcrij), Caprariainf, 32. o 42. o
Sardinia olim Sandaliotis &rchnu Iluainf. 3^20 42, o
1

U^ ab occidente Sandano alluirur In lonio jnari.

pelago: ab orienceiTyrrheno:a me Diomcdeas inf. 40.40145-. o
ridie Aphrico.
Medium eius habcc f Liburni^ adiacentcs infnU,
30. oI^S^ o Abfor.husinf. 5^6.50144.30
f Sardmittadia. infdiC, Curida,vuU7.vegia^
3p.20l44.if
Ficariaiiif,. Sca:don*inU
313. 0I37.20 40.50I45.30
N ii nsi
 SECVNDA PARS COSMO-
Depico inf. ;^^o 51«
f (Dalmatix adiacentes, S.MichaeUs inf. 557.0 i».o
mfuU»
S.Maiiae inf. 557.0 37.0
lifji vel LifTa 42.20143. o
S.Gregorij inf, 354-0 3P.o
Tragurium inf. 45. 042.4^
Chrifti inf. 35<$.o 57.0
<Corcyraim Corrula44. o 41.45-
44»io 4 1 20 Faual inf. 5550 3^.0
IMeligena inf. 1
.

^Tarr,HiJpan.adia.m tnari ^ InfuU Oceano Germani

BaUdrico mfuU dutc «e-
co compkxx/unt ha,
Angliac rcgni nunc,Ptol.Albionii
mineVithyufiC.
Infulae Bntannicae inCgniores Ci.
i3phiufa,vulg.la dragoncra
14.50 j8.20
Medium eius habet 14. ©'^^.^q

o Cantuaria,Catelberg i^^^^Lz. g
Ebyflni 14- S^» S
Oxonium,Oxfort 11.50)52.41
(f
(Balearides infuU duK Londonium,mod6 Londinum,
^u<c Grdc^ Gymne" vulg.Londcn »3'2o|52.j»
/14C appellantur»
Maiorica inf.Mallorca 16.^^ Up-is 4 jiiyioni adiacent infuU
iuxta Orchada.
Minorica inf.Menorca 17.30 I39.30
Ocetis inf. 32.401(^0.45:
^JSLarbonenfi adia.infuU Dumnainf. 30. o\6o.^o
in mari Gallico.
.Agatha inf.
%OrchadesinfuL}o.
22*30 42.10
iBlafconinf.
Mcdiahabet inter illas 3o.cj($i.4o
2 3 «30 42.20
Stychadesinf.numero. 5. % Supra has.
25.0142.1? Thyle,cuiu8 medium 33.o|j^3« •
I-eronc inf. 17.15 j
42.15 fScoti^ infU Ciuit.
%Infrtto Gaditano . medium
Scotiae 20. 0)57. o
Gadcs,vel Gadira,vulg. Calis Etcnburgum ci.Ptol.Alata Caftra
mahs 5.10136.4^ vulgEdcnburg 19.18I57.1}
Efaguefis folcnnis
%InfuU in Oceano Septen* ci. 20.17157 33
trionali AtUntico , Eboracum,vulg.york,ciuitas
18. o|j7. o
^ LuJjta.Hilp.adiacet infula, Hiherni^ nunc
IJ Irlandi^e
Londobris,v.Barlingas 3.0I41.
o
infuU ciuitates.
fTarr.HiJ]),adiacent infuU Irlandia cft infula fcKcunda Sc falu
in Cantabrico Octano. brisjferpentibus &venenofis repti
Scopuli inf.tres habcnt medium libus carcns.
9. o|4<i.45 Hiberniae medium 7.301^7. o
Cattideride8,medium iiWum Rcba ciuiras (S.^oj^/.io
4. o 45.30 Purgatorium S. Patricij, eft antrii
Deorum inf duai 4.4242.20 in quo horrcnda fpedlacula confpi
Cathcndes inf. 4, o 4<^. o ciutur,& no longe ab illo lacus in
TnleucJe inf. o 47. o k).
quo infula parua mcditcrranea,cu
^ In Atlantico.j.mfuU. ius incol^ cum in agonia funt,non
Gratiofainf, J^^^.ojjp. o moiiuntui ibidcm,niii in aliud lic

tuf
 dRAPH. PETRI AP» Fo.4T.

ms traijciintui Hecla potiffimum,nc I^rnceus qui-

Limon ciui. 7. sl5<5.30
dem pcrfpicere queat, fed apparet
ipfum infpicientib.jhomines pri-
^ BihernUjuperiactnt mum fubmerfi adhuc fpiritum
5. ;»/«/«r Et«i<f diS\d» «xhalantes , qui amicis fuis vt ad
062. o propria redeant hortantibus , ma-
Ebucaocc. IS»
gnis fufpiriis fe ad montem Heda
Ebudaori. 15.4062. o
proficifci dcberc refpondent,ficqj
Ehicina i7« 062. o
lubito euanefcunt . Circum vcr6
Klaieos inf. 17.30 62* lo
infulam per feptem aut odo men-
Epidiuminf. 18301(^2.15:
fe« f!u£tuat giacies , miferabilem

f tiibernU adiacent inparte quendam gemitum , ab huma" &

omntis InfuU htc. na voce non alicnum ex coUifi-
one aedens. Putantque incolae Sc
Monarina inf. 17.20
Monainf.vulg.Man. 15. o 57.40
in monte Hecla &
glacie,Iocaefle|
in quibus animae fuorum cruci-
£drosdeierta Ij;. o J9.20
antur . Quod fi ex hacglacie ma-
Liranos defera 15. o S9* o
gnam quis partem ceperit, eamc|;
vafi aut fcfinio indufam quam di'
q Iflandi^ InfuUJitus <jr C/. ligentiffimc adfcruarit , illa, tem-
*Iflandia Infula cft regno Norue- pore glaciei qu;e circum infulam
giae parens . Miraculisque rerum eft degelantis, euanefcit, vt neque
& eucntuum infolitorum clarita- minima eiufdem particula neque
te praedicanda : de quibus Saxo guttula aquf repcriatur.Non pro-
Grammaticus in Danis prae«
fuse cul abhis montibus ad maritimat
tatione , & Olaus Gothus in fua oras vergentib. funt quatuor fon-
parcium Septentrionalium defcri- tes diueififlimac naturae . Primut
ptione memincrunt . Sunt in ca fuo perpctuoardore omne corpus
tres montes fufpiciendse altitudi" fibi immifliim raptim conuertic
nis , quorum
cacuminibus perpe* in faxum manente
, umen priori
tua nix fedet : ln6ma vero limilis forma. Secundus eft algoris into-
cum Atna natura,fempiterno ar- lerabilis Tertius vel melle duU
.

dote exaeftuant : Vnus inrer cos cior , &reftinguendo fiti iucun-

i^clga, alter mons Crucis, Tcrtius diflimus . Quartus eft plane exi-
Hecla dicitur,cuius flamma neque tialis,pcftilens,5: virulentus.Prae-
ftupam iucernarum luminibus a- terea eft apud hos fontes tanta ful
ptiffimam adurit,neque aqua ex- phuris copia , vt mille librae par-
tinguitur,coquc impctu quo apud uo , ncmpe decima ducati parte
nos machinis bellicisglobi eiici- coemantur. Mcrces eorum praeci-
untur, illinc lapides magni in aera pua funt pifces tortidi & exfic-
mittuntur,ex frigoris fulphuris & cati, nimirum folcaj, falpac, pafle-
ignis comixtione.Iuxta hos mon res,d:huiufmodi, quos frumento
tcs funt trcs hiatus immanes,quo- rebus commutant cum iis,
aliisq;
lum altitudinem apud montem qui Lubeca^Hamburgo Amftel &
 SECVNDA PARS COSmO-
redamoilluc nauigant . Namque rcpcriuntur qu:m plurifni ,
qui
apud-cosin cantum idque crebro pra^dulci modulaniine & vclucres
pcr penuriam annona inuaielcic, & pifces iireiianc <i^:'capiunc.Mul-
vc pilcibus corridis pro panc vul- ti ctia ad pellcndam frigorisjirpe-
go vtancur,quanuis aeAace eciam- riratcm in cauernis latiianr,quem
»nnm florciui opcunis rpiranti- & admodum Africani ad calorem x-
bus pracislicabundenr,vcartueu. ftiuum virandum faciunt . Elt in
ta (nc pinguedine rufiocentur) ab vcrticc cuiufdam montis nomine
iplis cocrcenda finc . Conficicur VVcyfzarch, inrer Illandiam &
apud hos opcimum & medicinac Gruntlandiam , a duobus piratis
vlui aptiflimum bucyrum Repc- . Pinnigt &
Pothorlt,conftni(ftum
riuncur ibidcm Falcones, Accipi- magnicudinis admirandae Quadra
tres>Corui,Vr(j,LcporcA«i>cVulpes tum nauticum,in graiiam nauigaii
:cum niuei tum acri coloris.Equos tium vc fe a peiiculis, qua: iunc
,

habenc velocilTimqs, qui line in— Gruntlandiam vcrlus,defei>dant,

termilGone triginta miJiaria cita- Eiusmcdiuni 7. oi^^j.jo
to curlu conhcuuic. Templa ha- Harfolciui. 7.40160.42
benr muUa , &
domos ejc oilibus Thirtes ciui, ^.$o\6^./^i^
pilcium &
balenarum coltruttas. Nadar ciui.
6.40I57.20
Non patet in hanc inlulam naui-
gatiOjUiii aeftiua,eaque quadrime^ q SeeUndi^ ScanUJttiM a
ltris,propterglacie & fiigora,qui- 'Pto.ScandJd dj^4.

bus intevcludicnr itcr . ^i aucem Eius racdium J4 2o\s6. Ijr

inter nauras de pof tus commodi- Kolthildc tpifcopalis ^^.i6\s6.io
tate potienda difceptates aliquod Hafnia,vuIg^.CGppcnhagc
bellum nauaie in mari cooriarur,
quauis id relcifcat loci praetcdtus,
nuUo illi damno mulAantur^pro- ^ Huic adiacent InfuU,
prerea quod huius non fit de his Fcmarainf. ^o.islff.^?
,

quaj mari, led quae terra duntaxac GotUndiainf. 4S. o|(7o. o

aguntur, dcccrncrc Peridit^ntur
f Trimoantts InfuU-
.

etiam quarafcpilfime naucs jpptcr

ToIiapis,vulg.Tcnct 23. 0^4.20
balenas,& id gen'^ marinas bcluas,
CaunoijVul.Shcpcy 24. 01^4.30
nifi nauclerus fibi prudcntcr pro-
Vedis inf. ly.2o| 52.10
Ipicicns ,
per vafa vacua mari ijTi-

niilla , fonitusquc tubarumlonge Seelandut ^elgiCtt C.

fl
A naui eas propellat. Cy tharoedi, Middelburgumcmp. 18. 2(^1^1.45
& qui tcitudine Iudunc,apud cos Ziericzce 15;. o\si. o

i| Europae infularum finis.

 crafh: petri ak Fo.4(Sp

AFRIGiE INSVLi^.
m SINF J%A^I-
co cr »-n K«t«) rh/i/^.
iEthufainf.
Cercinna inf.
5<).20«.20

Lotophagitis 35?.4c^3i.2a
Aphroditae, id cft, Vcnef is
Miiynus inf, 41 4O130.40
infula
Pontia iaf. 45.2030.15
Safpirena ihf. «4.4548. o
20
Gaia inf. 4<5, 02J,20
Agathonis i<iR<, v:
Coflyra inf. 57.2034.20
Altartc inC 66» ozz» 30
Giaucoisinf.autMerna 37.2o;j4.4o
Ara Palladls 66ao\h, 30
Melitainf. ^Jf.^yji. 20
Gyolicis inf. 67. o Ip,20
o Hiras,aut lunonis facrum.vufg.
Gomadeorum duas 67.}o|i5>.
o lunora 39. 0I30.40
Myronis 6j,. o; I g.
Herculis facrum
Catathrae & ChelonJtidcj duas 0: ?.-
38 45J3 1.35
'6%, o|»7.}6
tii
^luxta Cyre?ies.
Magorum inf.fcrens Thus & Myrmcxinl*. .48.4c|;i.50
Mifrham 68.30] »6,> o Lca,Vencris inf. 50. lojji.yj
Daphnina 6%. zpj 15. ao
Acanthina ^U-^o]»^. 9 f /w tcnra yE^p> Infulx ,

;Macaria,id eft^bcata infula

Delta paruum 62. 40 '30.20
68.30 ^4.30
Orncon inf. (Tp. c 14.
Deltamagnum 62.
0J30.
o
bekatcrtium 62. I5I30. 5
Bachi <Sc Antibachi 69.30 »3.15
Panis infi 68.20 12.30 y Infelago j€gyptio^
Diodori inf. 70i 12.30 ... iuxta^gyp,
iGdsinf. 70. 6 11.30 Dydimae duffi 60. ol 31.30

H !n Sinu Analitico, PhocufaeViusB 56.50131.50

•'Mondiinf. 75. o| 8.50 ^^nefippainf. 56. 30 50.30
Tyndari) fcopulitres 55. 30; 31.30
<5 Po// Aromate protnont,
iEdonis iiif. 51. 20 51. 50
A mici vcl A mcici inf. S5. 0I4, o
^jVlenaE infduae S4 o|2.jo ^ln Gceano occidentaliin'
Myrfiacainf. S^. oji, o ful<( iuxta xyifricam,
% In Sirtu 'Barha nico ^(Eertunatarum infuL numerofex
Hinuchias inf. 85.oj)2 50 qutc modo Canarix dicuntur.
- c /// Medit€rrc:m'o mari wxta Aprofitusinf. },o|l6. D
Mnuritaniamj Nnmtdiatfi, <^ Hyras.i.Itnonis 1.0(15.15
1 • .^'( (
•'/ifricam tmnorem Inf. Fluitana inf. 1,0114.15
CasUrea
Tulia iiW* 17-50 25-40 Cafpcria inf. I.0JI2.50
-Hy^usiiif. 28. ,
Canaria inf, 1 OjII, o
h]'
Calitha inf. fx r» ,
3'vO H-40 Fintuaria inf. f.oj 10.50

.
DFacontinus inf. 3^1^,^4.15 ^ Lityx adiacent
. itginus iuf. a4.iH3-<5 Ccrne
"

,r ^0125.4^
J^arUne(]aB duae n-o 33-30 Hyrasjid c(},Iunonis, quas i^uto-
Lopr.duia inf. 55^,0' 2 5. 10 laa;dicitur
, ,
.8.cJ2:.^
rce.
 SECVNDA FA RX COSMO*
Pccnainf. 5. 0I32.0 S.Vincenti; 14^
Erythia,nunc Erithrca 6. 0I29. o Salis inf. 140
Porta fan^ inf. ^60. oj^o.jo Vifionis inf, 3S5.o[i3.o
Madera inf.aut Meciera,quae Sc li« S.Nicolai inf» 352.0 »30
gnorum infula dicitur, olim Qor- S.Philippi iiiT, 3Ji'0 12.0
godcs,vel Cordua didta Dcmana inf. 353.0 II. o
35g.30l29.40 S. lacobi inf. 551.0 12. o
4 Inf.Tortugalenfium Junt % Infinu magno Jfricte,
decem in Oceano occidentali Formofa inf. 32. o|t2. o
inuent£^ ^n.1472. Principis inf. jo.ijlf^o?
S.Anthonij 3J1. 0I17.0 S.Thomaeinf. 27.20)15,0:*
S.Luciae is^,o\\6.o DcUi pulcelle inf. numero
Albainf. ^52. 0I15.0 feptem 360.0I 3)^.0

^ Hsec de in fuli»Africae.

ASIiE INSVLiE.
m ME^DITEWA^
neo marij in ponto Euxino,
Caefl inf»
Carpathos inf.
5<J.3o(35.l5

57*®l35. »5
Rhodus inf.& ci. per Twrcam di-
Thynias,vulg6 Daphnufia repta,anno.i522. ^if.joj;^.^©
57.301+5-25;
I[ Lycu adiacent inJuU.
Erithini icopuh inf. 58. 3 0(4 3. 15
Megi(U,vclMaxima 60.20l35.t5
m [n HelleJJ)onto. DoTochiiU inf. 6i.io{ 35.15
Tenedos Inf, vulg. Tencdo. In ea ChcHdoniae fcopuli 6o.io\}6, o
latuerunt Graeci^cu infidias flruerc
l|[ Syru adiacent infuU.
tcntauerunt Troianis 55.0I40.55
Aradus inf. Paria di(fla Plinio, e(l
l[ In /Eg^o ^elago.
petra quasdam icptcm iUdiorum
Lesbosinf. 5515I40. o ambitus, &
a cotincnte viginti i^a
Wytilcnac jj^.^ol^tJ.Zo
diisfcmota, Strab. autorc, nunc
4 In Icarlopelago. diciturAr. 68.0134.^0
Icariainf. 5(^.4537.20 Tyrus inf.modo continentiad-
Myndus inf» 57.40 3<J. 25 haeret 67. 0)53.30
Chiusinf. 5^.203^.25 Crambufa (f2.to| 35.40

Phanaea extrcma 56. 20 3 8. 15 Atclcbufainf. 63.1^135.10

Pofidiu,vclParhmos 57. 057. 35 Cyprusinf.quae alias Caihim,vcl
Ampclos cxtrema 5<J. lo 37. 10 Paphon dicituc 65.30I35.30
^ In Myrtoo pelago. •

f En^ cmitates ha:

Arccfuiainf. ^6 io\7^j. o Macaria ci. 66. 0(35. t^
Bcgialisinf. ^6.io\]6.so Paphos noua ci, modo BafTa
Mynyiainf, 55.10I5650 64.2035. »0
.Co,infula,patria Hltppocratif Mc- Paphosantiqua 64.1035. 5
dicorum principis 57. ol^6.2s Drcpanum promon. 54.10^4.50
Allypalaea mf« 5^20(5^* 9 Zcphifiucn promon, (^4,1035^ 5
SaU-
 GRAPH. PETRI AP. F0.47

Salamis, mod6 Famagufta

f Inmari Indico Merid,
Baracainf. iii. o|i8. o
CarpafiaruInf.mediu.^J/. 5h5.45'
McUzigerisinf. 110. 0I12.30
'

hi ntari Hircano^ "vd Hcptanefia inf. 113. oji^, o

1/
jhacuc Inf, Tricadiba inf. «5. ^oju., o
Peperinainf.
HeUdesduas 87.30I45. o 115.0I12.40
Talcainf.velChalca 59. o|45- Trihefiainf. n6.io\\z, o
5
Lcucainf. u8. o|i2. o
^ Injiiiu yfrahico.
Nanigeris inf. 122. ojii. o
.finiinfu. 6$.^$] 17.10
Bazacata inf. Populi in hac infu.
Timaginisinfu. 66. 0I25 45
nudi degut,& iEginatae dicuntur
Zygsena inf. 66» 15I24.20
144.30I93.0
Daemonon inf. 66,4s\z^. 15-
^GEMMA F R I. In defcripii-
Polibij inf. (S7.20I20.40
one luaGeograph.Moluccaeinfu
Hieracoinf.i.accipicru.(Sv.3o|ip.o
quinqyfunt pra^cipue numero
jag
Socratisinf. 70. o\i6.20
circa^quatore fitf .Ex quibus ga
Cardamina inf. 71. o|i6. ©
riofili,cinamomu,nuces myrilti-
Arainf. 7'- ol^Mo aHa aromata vberr
caB,gingiJber,ac
Combufta 70.30I14.30
tim ad oibis varias partes mirtun
Maliachiduae 71. 30112.30
tur. Adiacent fere aliae innumerae
Adaniduae 72.30I 12.30 non tantae fertilitatis.
infulasjfed
fln mari ^ubro^Vel Incolj omnesgcntiles funt,egeni
ErythriCO* fcre,pacis tamen feftatores,quo-
Agathodis duae gi 2o|ro, o rum ctia multi baptifmate fufcc-
Cocconati tres 83. o| 9. o pto, Chrifto iniciati funt . Sunc
Diofcoridisinf.&ci.8<^.4o| 8.50 praetcrea in eodem mari latronii
Tretainf. S6.]o\iz. o inful£e,quaru incole latrociniis vi
ftitant.Mulieres form? funt prae-
y InfuU iuxta Sacha^ ftannilimae,nudaB penitus praetcr
litmi Stnum,
pudenda: Domus ligneae. Naues
Zenobij.v.Infulae 91. o\i6.io
habent exiguas, quas mira dexte
Organa infula Chriiliana Mauris
ritate regunt volantibus fimiles.
parens 92. o| 19.0
Sarapiadis inf aut
f /Intropophagorum Inf,
Serapionis infula 94. o{ 1^.30 Sindas inf. .i52-2o| 8.40. Auft.
Bonasfortuna2,harum incolaedi-
f Infinu Terjtco InfuU,
o cuntur Anthro. i^^.i^j^.i^-.Auft.
Ichara infu 82. 0125-.
Baruifae.^.inf. f^i. 40(5.20..^ uft.
Apphana inf. S1.20I28.20
Tharro inf, 85.I5IH 4^
fAntropopha^orti alhe tres

Tylus inf. po. 0I24.40 inf,qute ajppdlaritur Sahadib<e.

Aradusinf. 91.20I24.40
Harum mediu.ido.o| S.^o.Auft.
Tabiana inf. 87- o|29'«5 Iabadi,id eft,Hordei inful£e,auri
Sophtha inf, 88. o|29. 20 & argenti ferax,i<J7.o|8.30.Auft.
Alexandria inf. quae & Satyforu inf,tre's,accolae eiusdicu
Aracia dicituE po .
0J29. o tur habere caudas.i7^o|ji.jo.Au,
Sagdana inf. ^^*o\z^.\S Maniol«,ioVinfu. Antropophagi
O iuni^
 SECVNDA P ARS COSMO-
funt. In hac infuU gignicur lapis Zizala infula ijjf.ol^.if.Sepc*
Herculeus,qui naues ad le trahir,q IVagadibainf 135.0(8. 30. Sept.
ferreosclauosliabec.iiji.ojz.o.Au. Suluata inlula 155. ol 11.30

PolUinf. 98. o|iv. o Amminainfula 117. o| 4.30

Carmina inf. loi. o o|
iX. Monacha infula |j6,i5|4. ly
Libainf. ^ 105. 0I19. o Aigidion infuU 11}^. 0(8.50
Viroruminf. 5)4.20! i^.o Orneon inlula 119. o\ 8.30
Fccminaruminf p8.2o| 13.40 Canathra infula t2I.4C|lI. If
Scoyrainf.chiiftiana. 97.30J JJ. o Vangana infula I20.15jn.20
GhMMA F R r. Qua hic rur-
f Taproha)i^ mfnU olim Si-
fus requuntiu-,ex obfcuris autori-
mundijmcdo Sdlicx fitus & ci,
bus depi ompta (unt, nccjj fic a L*
MaiganaciuK. ii^.^ojio. o deprehenduntur hoaic.
fitanis
Priapij porcus 122 2o| 0.40 Madagalear inf lOf.ol^j.^o.Auft,
Bacchi ciuicas i^o.olo.^.Auil. Hsc inf. habet nemora Sandalorn
Bocana ciuicat i}i-o| 1.30 & omnia genera fpecierum,nutric
Gangis fl. fontet 129.0I 7.20 e(iaelephances,lconcs,leopardos^
f Montes TaprobdHit funt: & lynccs. Habitatorcs limt Saira-
Calibi moncc». Malea mons, ceni &
Machomctiftae,
Elephancorum paicua. Circobenainlula OO.OI34,
GfcMMA FRI. IN D E- Zanzibar infula II5.0J40.
fcriptione fua Geograph. Zanzibar ciuicas I16.0J57.
Taprobana,c|uam nuncSamotram Omamorx inlula 132.01:7. 50
dicunc Lulirani , incolae vero Pat- Dina Margabin 132.0131.
2in, ab infigniori portu, Infula eft Dina Arobi) »55.0, 32.
vtampla ica diues^cjuatuor habens lona inlula 145.0 28
regna, tributa magno Cham pen- Callenzuan Infula I57C 32-
«lentia . Mitcic eadem pipcr, feri-
f In Oceatto orimtali injuU,
cum,acgcmmas omnis gcncris.a- Zipangri inlula 250. o\\y o
gro gauoec fceciindo, & acre ani- Zipangriciuitas 2<^5.25|.8 o
mantium vitag commodo. liKolae Colobaeciuiras ^^i.jcju.^o
&fi Chriftum ignorent, iuilitiam WsiQ inf dilUt A littore.500. f;\\iAC\
tamen ac leges colunt. mil. Habiiaroies lunt Idololatiae,
y Taprobatiije adiacent infuU habcnt auruni in copia maxima «Uc
numcro.i 378. gtUTHm nomittd lapide» preciolos.
qux tradunthr funt htx: Candin inlula 250 0124.0
Garcosinlula 118. o|o.2o.Auft. Candur,vcl .Sandarinf.204.o| 13.0
Phelicus infula 116. i^l^^o.Aud. Hic videntur miiit magnitudini»
Irena infula 120. o|2 jo.Ault. fiilccft habentcs vnum tantum ocu
Caladadruainf. 125. o|;.jo.Auft. um in frontc.
Aranainfula 125. 0l4.55.Aull. laua maior inlula 225-. ojio. o
Balla infula iifi. o\6r^o.A.\x^, laua ciiiiras ^-3-54l ^S- *jf
Balacainfula xnj. o\^.io.Piui\. Cobale ciuitas 220. o| 17.50
Alaba infula 131. 014., o.Aufl. Haec Inf. lubet fyluam nucu muf-
Gumara infula i33> o|i.4.o.Aufl. chataru &
aromatu copiam}& oet
Zaba infula i^. ojo. o, AL^, inhabicatorcs iunt idololatrae.
GLM
 GRAPH. PE TRI AP. Fo.^S,
GEMMA FR
laua^qua in-
I. dos vendunt.
colf lao nominanr,aes acq^ auruni Necurainuila 210.0)2^.30
rtitcic. Cultores habec admodum Sunc idololatrnBjhabenc Sandali
varios,omncs canien legibus ac ri- copiam Sc aromatum.
tuumobieruationiaddlLtosledva Peucam infula 204.0 jij. o
riis. Nonulli enim idololatras funt IncolGe func idololatraB.
quo9 Caphranos vocanc,Alij An- Anganainfula '
a^o.ojj^. o
ttopophagi: /Egros enim quos de Idololacr^ habetes capita quali ca-
vica dcfpcrare videnCjmaflaCjmor laua minor 210.0J40. o (nina.
tem nacurale praeuenientes,vc efui Ferlech eius ciuitas 101.0I34.30
iint fuauiores. Ita eciam parcnces Furfur ciuitas joi.ojj^. o
quos ad virae atftionem cenlent ob Ifta infula habet.8.regna,& lunt
fenium incommodos,ahis efican- idololatrae. Haecde Afiae inf.

INSVLi^
Amerkf medium 33o.o|fo.o.Aull
AME RI C^.
Debrafil jo^.^l^.io
Eius quafi.^i^.mil-Germ.
laci.crt Laponto 318.30J4. o
Longic. eiufde qtiafi 770.mil.Ger. Spagnolla,hic reperltur lignu gua-
Z)£ KEGIONE P EKV iacu,quo morb"' gallicus medctur.
brm diBii eji in capite de America, Eius medium ^i^.ojzo. o
q 'Dejcnptio anu tittoralts,- 15 In/iiU adiacent huk Ver*
Hifpmiam,
yerfus fus Africam innumerahiks,
Archay Cherfoneius 303.0!^. o Mari Gallante infula 334. oj 17.50
Moncana alcifiima 312.013.5:0 Tdtiofanftos infula 332.30117.0
Capuc de Scado 317. o| 2.30 Dcforana infula 335. ojijj. o
Sinus duicis aquae ^ii.ol^.o.Auft. Dagadalupo infula ^^i.ioji^-.^o
•^ln hoc Sinu func feptem infulae, Ifabclla^aut Cuba 305. oji^.^o
in quibus vniones & lapides pre- ^ Adiacentes huic:
ciolireperiuncur. lucatana 507. oj 18.30
Kio Grandc 329. 0I4.50.Aufl;. Carijinfula 510. 20)24. 30
Cambalesfl.oftia35z 40I4, o.Aull. Sarmenco infula 310. ojiS. 15"

S. Rochi 341. ojii.ij.Auft, Magnainfula 312. 5127.12

S. Vinccncij proui. 345. ojr2.20 Carchaga infula 315.10J22. ly
Capuc S. Crucis o 345. ojt^. Scquicur Parias infula,q &Sccuba
.^tHicinuenic Magelanus Gigan- dicicur,& eius liccoralis defcriptio
tes deccm pedum» Medium eius 258, 0(44. o
Rio S. lacobi ^$6. 0123,30 Secimdum laticud. ab.ii.in.jo.
RiodeS. Lucia 341. 0I27.50 qual) gradum extcnfa.
Littus rcliquum occidentale Cafta de mari litc. 293. oj^^.^o
permanfic incognicum. Caput de Bonauentura.294.
^ Inftda fuperiacent Amcrica. Sinus magnus Pariae 285. o\i^, o
Riqua parua j^i^. ojio. o Cherfonslus 287.30I23.30
Riqua magni '
'
300. o| 9. o Alceru lacus permanfic incognicii,
De gigancibus 30S*. oj 7,50 Viridisinfula, 347,oli4.a
^FlNIS TaBVL Ai REGIONVM.
 Appcndix.
rfi Cormographicum opus Leftor humaniff". con
clufimus, hic :anien placwit oftcndcre,quo modo
nofVu ex lunari radiacionc 6c ftellarum non
hor.ie
rantium motu venandae funt. Crebris enim ac
ei

leduHs hortatibus a fratre meo Georgio Apiano

rogatus lum, vt de horarum nodis obreruatione
aliquid lcriberem:cuius precibus lemel atque ite-
rum, vt potui, obtemperaui: illudque Organum excogicaui,atquc
fiibiunxi Ncniinem quippe inficias ire arbitror, quod permagnafic
delcdlatioinhorarum noftis depraehenfionc, quam &: maxime ad
Cofmographicae cognitionem lciie oportet. Igitur de eius partibui
dignofcendis , paucula quaedam &
nocatu digna adne^flcic propo-
fuimus.

f Horam vfiulem
noHu ex radm lunaribus medlanU
Compajfo prope Verum cogmjcere.
Vna radiante,aptabi9 CompalTum (vtaffolet) fu-
per aliquo planoj ita,qu6d lingulas [qw forcellulac
corrcfpondcant deinde confidera horam quam
:

vmbra fili palam facit. Poteris ctiam,fi placet,ex

alio quocunque llue verticali fiue horizontali m-
(^rumcnt(f[horam Lunarem obferuare cum qua :

intra rotulam fequcnte, &

quaere confimilem ho-
ram in horis dicrum,hoc cft,in fupcriori fcmicircu
lojfupcr quam ftatuatur index Lunaris cum fua linea fiducia?, Sc fir-
niato indice,circumuolue rotulam cum indice Solis,tam diu, donec
cius linca fiduciae fupcr aetatcm Lunae incidat.T unc cnim in horari<»
limbo, Solis index horam quaefitam oftendic.

y Altter idem Jrithmetica fut>putatione indagare.

Onfidera horam quam radius Lunaris in Compaflo,vel
quocunquc inftrumento fcioterico dcmonfirat, eam &
i^ycTiiJfcrua. Dcinde multiplica aetatem Lunaecum.12 «grad.
V^5 n. minu.&quodcxit,diui'
, . ide pcr ij.quotientcm iungc
,

cum horis prius feruatis, exit hora noflis quaefica«

y Idem faciliori computo inuejligare,

D VC aEtatcm Lunx in.73 1. numcrum,cx hac multlplicaiiont

procrcatum ,diuidc pcr .900. quoticns oftcndit horas ad-
dendas, refiduum diuide per.i 5. fienc minuta hoiarum*

y Sequttur infirumentHm ISLoiiis,

 P E TR I A P I A N I. Fo.4^

HOKM DIEI.

HORiE NOCTIS.
 '
A P P E N D I X.
V O aurem pado per hoc organum noflu ho*
iseacqualcs ex Lunari radiationeablque aetate
LuHcC adiiiicenciag hnc^paucis abloluam. InuC'
horam abiqj Luna^ setatis con
lligaturus igitur
iideratione, anumduerce diligenter Lunam iri
coelo luccntcmjtjuanra lic: <Si diiigenti contem-
plationc aduertatur, an Solem pra^cedat, fub-'
iequaturve: Quibus cogniiis, iUtuenda c/t r« -
guU Lunae in Hmbo horario luper horam cjua rilum iplum in Com-
jpalfo ollendebac : Qua fic permanente, vokic rotulam SoUs, donec

Luna in eius foramine,&: ea in quanticate vidcatufjqua in coelo pcr

viluscontemplationem reperta tuerac Mox enim Solis indcx in
.

limbo horario ortendit horam noftis quxlitam Dixi per vifus .

contemplacionern Luna quippe luminare minus & nodis domi—

:

na,mutuato luminc quoad mundum rempcr lcmipicna ell. Ilia enim

corporis Lunas mediecas (quas vcrgic ad Solem) aut parum plus,
propter amplilfimam magnitudinem a Solc irjadiatur: quia ^ol
,

Lunae cceceriscjue lyderibus luum lumen foenerac ac minilbac Re- :

liqua vero medieras propter fui corporis indiaphoncitatem , id eft,

opacicatem pcrpecuo eclipfatur. Verhm quoad nofiri
vilus conie(flationem quolibet e-
crelcic ac dccrclcir :

nim menrcconrecuro rio aut menllruo, Luna femel S*oli

coniungitur; Dcindc pofl duodecim Zodiaci lignorum
tranlgreirum iterum cum Sole congrcdicur Igicur mutuaca luminis :

quancirarc nobis indies alicer atquc aiiter apparet, in congrellu vcr6

minime, quia tunc fuperior pars Lunae quae a nobis rcmota ell , k
,

Phoebo Cil inccnla &

combu(la,pars inferior (quae in fcqucnti figu-
rarione nigro aur pullo colore dcpiifla efb) proprcr fuam opacitatem
dencgat nobis fplendorcm Lunas: Dein,quanto magis recedit a Sole
tanto magis crcfcic.vfquc ad cius diametram rationcm,a qua itetuna
td Phoebum eongreflum vertcndo euancfcit.

IIEGVLJ GEHE^ALIS.

y lccns pr.«rccdit ijolcm, lupraquc horizontcm ma-

J quoquc flgnum cft,
turino tcmpore apparet: hius
fi pars adulia ad cxorcum dirigacur. Scmpcr cnim
~J'ff^
^ -
(vt paucis multa conduddin) pats Lun% illumi»
minAca icipuic 6'olem,
 AT>PENDIX. ,
F0.50.
Luna CongrefTus fiuccon- Luna
crefccns. iuiiiftio Solis & Lunae. iJccrefccns.

i
3
§
Cu
o

i°

O u^
3
E

Diao^etrarat^.iatto fiue op-

poCtioSolis&Lunae.

5*p Inftrumentum fiderale*

Valiter ex ftellarum fixarummotu, nofturno tempore

horc venanda? fint,paucis abfoluam-.Fiat primum rotuU
parua cnm manubrio in fimilitudinc rotulae feqiientis,
quam diuide in vigintiquatuor horarum fpacia His per-
fc£tis,aptabis regulam feu indicem inlongitudincunta»
vc 4 «emro xotulae vlcra lirribum protendatur«
Han«
 A P P E N D I X.
Hanc iwque regulim pone iupcr centrum rotulat, & fac vnum fo-
ramen rotundum,id quod mitcatur dauus cum foramine rotundus,
qui ambo conftringat, ita vt indcx hac atquc illac voiui pollic.

Vt patet in figura praefenti.

^ Vftis Jmins mftrumenti.

N no^is elaritate fubleua rotulam cum manu-

ftellifera
brio verfus feptentrionem,& moue rotulam huc & illuc,
donec radius vifuahs ab oculo tuo per centrum inftru-
menti ad fteilam polarcm tranieat: fimilicer cxtra rotu-
lam idem radius ad cxtrcmas duas ftellas maioris vrfae,
feu rotas plauftri protendatur, & ram diu leua aut fummitte indi-
cem, doncc eius hnca Hduciae fuper radialem lineam incidat. Tunc
enim coniidera horam limbi & eius parcem, quam reguia ablcindit,
cum qua intra fieuram praBCcdcntcm,hoc pado: Pone indiccm ma-
ioris vrfae fiue pTauftri lupcr horam iam inucntam, indice inuariato
manente.fitueturregula iolis fua fiducixlinea fuper diem tuascon-
(idcrationis, & oftendit in inferioii parte limbi horam quaefitam,
quam inuenire oportebat.

y hihri de Geographicis prificipiis

F 1 N I S,
 .

Libellusdelocorumdercri
bendorum ratione, Et de eorum diftan-
tijsinueniendis,nunq antehac vifus,
Gemmam Frifium. Per
MAGNIFICO VIRO D. THOM^ B O M-
BELLI, GEM. FRISIVS
S. D. P.

^ Nadeo nupere^y %iagnljice ylr.quodfemelhunc U^

^\ hrum amkorum impul/ib/ti emendatum Jic fat^ pro eo

I
^ tempore jiudiojis reddiderim, Quafane in rt neque oleum
i* I
r.e^ue operam mihi perdidtjfe yideor : nam prater omnia
txemplaria qua id tempori^ excufa funt, iam pa[?im alia defyderan^
tur . Quayiquam laudem hanc non equidem iure miht yendicare pof-

fim.fedpotiii^ autoremjpeUetjuum ^At nonnihil etiam tioit^ cedee^

.

fiyctu^ exemplar cum nojlro conferatur : addeetiam ^ nijinojlro im"

pufu faBum fuiffet nunquam in tam multorum maniPS perueniffet»
,

lam yero y.ijludioforum fedulitati non dejim^dejyderatum a nonnu'lis

librum^elimati^ ,qutx tunc per ojcitantiamfytjit nonnun^) remanjerac
mendtk^penitt^ terjum, <& ex omni parte fun conflantem partiht^ af-
fero : <& quogmtiort imo ytiiiorjit, adieci nonnulla, qua ytinhoc o-
pere adperfeilionem artps dejyderari poffent, ita etiam d nemine antea
fquodfciamequidem) eo modo adlucemperduSla Junt Quumautem ,

ita hodie fint mores,Ji qui^ quidfacit in arte aliqua^hoc Jine

patrono
tnpuhlicum nonprodeat , nulla honejla fkcujatione pratermittere pof

fum ,
quin hoc nojlrum quantulumcunque lahori^ tibi tuceque proteBi-'
unicommendem: <& fiJcio te (yt es glorice minime autdus) agre latu-
rum.fiqut^ quocunque modo nomen tuumfatt^ prater hoc clarumjau*
dihus efferre yelit . Ftncit enim me cum in omnes , tum yero maxime
in do^os tua humanitas, qua Jemper neque molejiips , neque impenjis
parcens^ eos promoues, & tanquam %1eccenas alt^ &Joues,
Gratus igiturfit hic nofler exiguta conatus,quempo^
(fi Dijfauent) maiora fequentur , l^ale,
Ancuerp.prid.lul.FebitAn. 1 5;
3 3
P
^DE DESCRIPTIONE
Regionis alicuius in planOjincognitis latitu
dine, longitud. & diftantia. CapJ.
Egare profefto non poflum, quin omnium
mociorum certilfimus in hac re fit is, qui per
longitudines ac lacitudinGS locorum incedit:
polteaaute is,c]ui per laritudines (Scangulos
pofitionis regiones dclcribit: vltimo vero lo
co qui per folospofitionis angulosagit.Quc
tamen modum hic primu ponimus,e6 quod
ahis facilior fit & vulgarior. At non inepte
exphcandum mihi vicietur,quos hoc in loco
angulo s pofitionis appellemus. Angulus igitur pofitionis hic voca-
tur interftitium horizontis ahcuius loci inier meridianu ciuldem &
circulum verticalem ab hoc loco pcr aUum proccdentcm. Aut, vt fa-
cihiis intelhgas , diftantia qu^ ell inter meridianum vel hneam du-
Ctim ad meridiem ahcuius loci, &
hneam hinc per alium locu tranf-
euntem,vt patet in fcquenti figura,vbi a,b,eft hnea meridiana vel du-
Cta. ad meridiem a,c, linea politionis vniuslociabalio
; b,c,hic non :

adeo pro^rie(fateor) angulum pofitionis vocamus,led quum hic tan-

tum rcquiratur,capiamus bafim b,c, pro toto angulo b,a^c.

efpui

£^^!^^?5^! Ognira finitione nominis,fi per hunc modum Prouin-

ci^nr» aliquam,vel etiam totum Kegnum cum cmnibui
^^^j I'

Oppidis Sc vicis etiam defcribere volucris pnmiim in ,

afiere plano confice inllrumentum tale: hat circulus,

qui in quatuor quadrantes diflecetur. quadrante quo-
!

hbct rurfus diuifo (vt folct) in .yo. gradus, poftea affigatur per ccn-
crum index cum perlpicillis aut pinnulis, quemadmodum in dorfo
atholabi). Hoc inllrumento fa(fto,opus crit etiam inllrumento nau-
tico (quod CompalTum appellamus}namabilloferctotares pendec.
quibus habitis ita procediro Pone inltrumentum cpipedometrum
:

primu in pUno,(Sc fupcr ipfo Compaflrum,ita vt latus Compaifi qua-

dian-
 REGIONVM ET LOCOR. F0.52.
drangularis adiaceat linese meridiana; inftrumenti inferioris. Deinde
verteinftrumentum cum comp2llo,eovlque,quo indexcompalli cor
relpondeat libirublcripto indici.&: pofthsecinltrumento itamanen
te,compalTum tanquam perfuniftumluoofHcio remoue. ii nunc an-
gulumpoluionis aiceriusloci aTuofcire velis,manente inftrumento
immotOjVolue indiceai donecpcr perlpicilia cius videaslociialium,
videbis mox angulum politionis a Meridie vel ieptentrione ]ec'ijn-
dum remotionem ab eis. 6ed quorlum ha?c?rogfetali>.
ipfius indicis
«juis.ctiam fi habeani ab vno loco pollriones vel litus omnium loco-
rum, (inon adlit diftantia nota, nihil protuerit Verum dicis ab vno
.

locOj^nam nili a duobus locis habeas angulos p.o{itionum,n6 poteris

defcribere tertium, Igitur fi nuc prouinciam totam depingere placet,
inueliiga primiim ab vno oppido,a quo piacet incipere.omnium cir-
cumiacentium locorum fitus,eosqj trahe in plano delcripto primiini
circulo ex vno pundto polico ad libitum, eoqj diuifo m^6o gradus,
vt eft ipfuminrtrumentum epipedometrum,0^cuiqj lineae politionis
adfigna luum nomen.Vtauiem euites multam peregrinatione,arcen-.
de turrim oppidi altil]lmam,atque inde quafi e Ipecula circumfpice.
Poft haec prohcilceread aliud oppidum, atq^ ibi hmihter agito cum
anguUs pofitionum omnium circumiacentium locorum:quos vbi ha
bucris,pone punftum iftius oppidi a priori pundo in quacunqj Velis
diftantia,ruper camen fua lineapofitionis,atque ex hocpuniJlo crahe
circulum oblcurum & meridianum diftantem a priori meridiano vn-
diq^ jequaliter. Demum trahe ex hoc punfto lineas poficionum loco-
&
rum iam inuentas, vbi tunc fic interieftio linea^ alicuius cum prio-
ribus eiufdem loci,ibi notula ponenda eft pro tali loco. Haud dil-
fimili ratione agescum omnibus locisalicuius regnijpro/icifcendo eo
vfq; donec omnia quce delcriberc decreuifti,bis in tuum conlpcftum
venerinc, atque omnium duas lineashabeaspofitionum Exempli.

caufa,Dercribamus aliquoc loca BrabanticTratque id quo faciliiis fiar,

afcendendo turrim Antuerpiae cum inftrumentis pono inftrumen-
tum fecundum plagas mundi,& video circunquaque qusecunq; pof-
fum loca. Reperio autcm Gandauum rendereab Ar<ftis.8o.gradibus
quafiin occidenc.Liramaborcu.;o.gradib.inaiiftrumdeclinare,Mech
liniam.8*quafigradibus ab auftro in occafum,Louanium.4.abauftro
ad orcum, Bruxellas.i^-.ab auftro in occafum, Mictelburgum.50.ab
occafu ad Ar£tos,l]ergas 20. ab .'\rdis in occafum: iiincque hasc loca
fatis pro exemplo. His habitis,pono punftum in medio plani alicu-
ius quod locum Antuerpi^ lignificet,hinc duco circulum,quem di-
uido mundi,Oriens,Occidens,Meridies,Se-
in.^.adlcriptis.^,. plagis
pcentrio. Quadrantem deinde qiiemlibet diuido in 90 parces, auc .
.

ialtem fcmicirculum in.iSo.gradus, poft hasc ex punAo duco cuique

locorum prxdiiflorum lineam per luos gradus,<Si relinquo ita char—
tam impcrfedum cum lincis tantiim. Et mecum inftrumentis confe-
10 BruxellaSjvbi iceiuni omnium quae vifu adfequi poflum locoru li-
i^ i; nea»
 REGIONVM ET LOCO.

nea« pofitionis quajro.Tnuenioq; Louanium ab ortu in meridie ver-

gcrequafi.i^. gradib. Mcchliniam & Lira in vna linea quasdirtatab
orru verfus Borcii.4.7.gradib.Gandauum.29.c;radib.ab ArOis ad oc-
cafum. Mittclburgum.^^.gradib. codem ordine. Bergas ab Arftis.9.
gradib.in ortu dcclinarc, quauis cx Bruxcllis haec poftcriora duo no
pofTunt vifuconrpici,tamcadiicimus proexcmplo. Keojvolo quod
quifqua puret mchJcvcra» lineaspontionuaffignare/cdtantumpro
dedarationc cominifci. luuentis igitur hoc mooo lineis poiitionum,
9u»
 RVM DESCRIPTIO. Fo.5^.

l)u£ro In charta incepta iineam Bruxella?,in qua pono pun Au diflant

ab Antucrpia qiuntum mihi placct, ex hoc iterum punfto duco cir-
culum, quem leco primum pcr meridianum diftantera a Meridiano
Antuerpienfi, vt loient parallela lineas: fimili mododiuidoeum in
quatuor piagis mundi, vt iamante cum Ant-
3(^0 gradus^adfcripris
uerpia egi Demum ex centro, quod iam Bruxeliam fignificat, duco
.

lineas pofitionum locorum praefcriptorum,adiiciendo regulam cen-

tro Sc gradibus inuentis. Vlji igitur nunc fit interledio iuicae Loua-
nijcum priori quae ex Antuerpia ducitur.ibi ett locus Louanij.Atque
haud alirer inucnis omniurn locorum punda. Si ver6 concingar ( vc
nonnunquam viu venit) quod vtraque vice locus quilpiam veneric
in medio inter duo loca principalia, fiue primum nota, tunc necclie
hunc locum ex traniberib afpicere Atque hoc modo
©ft tertia vice .

non opus erit omnia prouinci^ delcribcndac loca pcragrarc, led ran-
tiim vidererfluuiorum vcro & iittorum facile delcriptis oppidis & v.«
cis fecundum luas hinc diiUntias, ortus & exitus habebunrur.
f Figura pr£ecede?is h^ec demonjirat ad oculum .

f^Q igitur defcriptio & facilis eft,<5calrero modo quiper

dillantias operatur,certior: na iilaediftanriaefere inccrtaB
lunt,ciimob viarum atq; itinerum flexioncm & ambitu,
tum ob miliarium insqualitatem: quem tamen modum
paulo pol^ delcribemus,& facilem etia reddemus. Nunc
autem fi poft deicriptam hac ratione chartam placet in certas dimetiri
diftantias, (quod camen miru ha
videri poffit,quu hicnulla diftantise
bita fit duoru locoru diftantiam,aut per profe
ratio) inquirc aliquoru
ftione.aut certius per modum que poftea docebimus.Vt verbigratia,
Video inter A ntuerpiam & Mechiiniam.^.eflc miliaria parua. Quare
fpacium inter Antuerpiam & Mechliniam in charra diuidoper.4. Ec
per has diuifiones potes dimeciri omnia loca in charta dcfcripta,

fDE flKGEK^A CHA%Ta, COGKU

tafoU difluntLi locorum, CAT.II.
Vemadmodum in pr^cedenti Cap.oportuit vni
ufcuiufq^ loci duas habeie lineas pofitionis, ita
hiccuiulque loci a duobus alijs locis,diftantias

re(ftasresipfarequirit.Datisigiturhis,facileipfa
loca in chartam redigemus Primiim enim facie-
mi!S fcalam miliarium ad libitum, fciiicet diui-
dendo vnamiine^m quaihabcar longitudinem
[

charcas <ielcribendae , in tot miliaria quot regio defcribenda fereha-

bec. Deinde ponantur prima duo oppida aut loca fecundum fuam
diftantiam ad libitum Pro teriio ver6 necclTe erit cognofccrc di-
.

ftantiam ab vtroque pofito, Capta enim intra circinum ex fcala di-

fiantia rer tij ab vno pofitorum, mittacur pes ciicini in locum cogni»
 r
REGIONVM ET LOCO-
tum,5c c^efcnbatux circulus obfcurus: eadem racione capiatur diAait
tia per circinum ab alcero loco , S<. limili modo delcribatur circulus
delebilis ex reiiquo loco . Hi igitur duo circuli aut Te mutu6 fecaut,

atqj idipfum in duobus pundis: aut atcingunt, idquc in pundto tan-

tunil. Si ergo tantiiai atcuigunc,in ipfo concaftu eiic locus teriij op-
pidi,qucm ceriius inuenies duda linea reda ex cenrro vnius adcen-
trum aiterius . At le lecant ciiculi, tum erit in aitero duorum pun-
li

itorum. Quod quidem cuilibet Facile erit ditcerncre,an lcilicec decli-

nctoppiduin dextraan finilham. txemplucape in rabella lcquenti.
Conltruo primiim fcalam miliarium.if.quaBfua b. dcindepono pri-
miim Antuerpiam, tt ciim compertum iit Mcciiliniam limc diltarc
4.miliaribus,diilendo circinum in lcala lecundum liuiurmodi diltail
tiam,& polito pedc vno in pun£lo Antuerpije, tacio aircro pede nci-
tulam qua; iit Mechlinia. Poltea vt ponas Bruxcllam,accipe dillantia
cius ab Antuerpia, quae ell .7. miliaiium propter obliquitatem,& po
fito pede circini vno in loco Antuerpiae,altero defcribe circulum vei
arcum oblcurum,quifitc,d,e. Simili via cape 4. miliaiia(nam tantii
diltac a Mechlinia) &c expunfto Mechlinia;dercribealiurrjcirculum,
qui (ic ergo hic intericiflio duplex i, k. Sed quum facileappa
f,g,h. Hc
reat Bruxellam magis tenderein occalum cj Mechhniam ab Antuer-
pia,accipio pro Bruxella punftum i. Non aUter facies dc aliis locis.
Vides igitur facilitatem huius arcis, fi lempec \k m mari &: in terris
haec diltantia nobis in promptu elfer. Qiiod per pr.ccedente modum
primi capicis &
in oceano 5cinter monics aequecertum ell, hicveri
minime. Sed vidc capicis iequcntis praecepta.

T — n. I I I
— —rz
I \ I I ,.E

10

r
I
 RVM DESCRIPTIO. Fo.^4;.

2)E mVEniEK^A VE\A 'DISTJR*

tia lo ci Viji qticmtum aoique etiam di/ht,

CAT, III.

Vperiore capite diximiis,quornaf^d per diftatias

locoru delcribenda iir charta,Aiwrum quum om-
nino TcCtx dillatiae cognirione ad eam rembpuB
fit,vidctur mihi opportunum,{i quid de hacartc
habeam.nuncadducere. Vila igitur tuiri ahcuius
Oppidijli dillantiam eius ate libet inuenirc,po-
tcs primum ablq; aiiquo ferc inllrumeto Mathc
maticohocefficere.EHge igiturtibicampum aliquem latum,in quo
poilishuc &
illuc ire «Sc redire.Etquamuis nofuerit planus,n6 adeo
refert.Accede primiim adturrim ex tuoloco ad Ipacium notum,ki-
licet ad pedes.ioo. vel-20o, &
pofito ibi (igno aliquo ere<fto,quod fa-
cile alonge videri poffitjreeedeab eo in vtrumuis latus criam ad ccr-
tam diftantiam,lcilicet.5o.vel.ioo.pedum, atq; hoc lecundu redtum
augulum a primo punfto , & iterum in tali loco pone fignu aliquod
eredum.Quo fafto redi ad primu fignum,atq; ab eo retrogredere ad
certam etiam diftantiam, quaniu fciiicet placet,earatione,vt vbi de-
fiftas, fignum primum fit direcle intra vifum tuum turrim vifam, &
ibiq; pohto figno tertio, diuerte hinc fecundum redum angulum in
latus (vt prius) eo vfqj , quo fignum lecundum fit inter vifum tuum
8c turrim menfurandam . lam inueftiga aut per pedes , aut aliquod
ahud genus menfurac, diftantiam primi figni afecundo, quae vocetuc
diftantia prima Item diftantiam tertij a primo,qu£B fit iecunda: dc-
.

mum interftitium tertij a quarto, quod iit tertia diftantia . Subduc

igitur primamatertia,refiduumfitdiuifor,poftea multiplica tertiam
diftantiamperfccundam-.produdumdiuidcperdiuiforem: quod ex
partitione huiufmodi prouenerit, oftendct diftantiam a figno tertio
vfqj ad furrim recliifimam . Pro cuius declaratione vidc fequentem
figuram, ibi a, turris el\ primum c, fignum le-
metienda. b,fignum :

cundu primo per.^o.pedes djtertiu fignum

diftans orthogonaliter a :

diftans inreftalinea retrorfum.^o.pedes :e,quartum fignum in la-

tus recedens &
in refta linea ipfius figni fecundi cum turri , diftans
pedibus . Subduco.^o. de.36. reftant.6. poft haec duco in
a tertio.36,
inuicem.40. &
.5^, fiunt .1440. produftum hoc diuido pcr,6.fiunt

240. pedes,qu2e eft diftantia inter d, & a, turrim.

Huius reidemonftrationem fi quis requirat Mathematicam, me
adeat,nam in promptu habeo,quamuis hic non adijciam: ncqj enim
locus hicdemonftrationem,fed inftruftionem expoftulat.

CA^. IIII. (DOCET I(DEM T E\

Scalam Hypfometram aut Geometmam imenire.
 REGIONVM ET LOCO-
?L/Afe3 ^
^^"^ ^^"^ ^?^^ ^^^^ inftrumeco magnae vtcua
L^/\ul5 que quanticacis, nam inccr omnia inltrumcnta
Machematica,maiQra runcccrtiora,& vfuiaptt-
ora. Veriim non erit neccllc mihi hic lcaiae Geo-
mctricai delcripcionem apponcre,cum vulgaris fit & cuiuit
nota.Tancu hoc lacis eli dixUrc, qu6d inltrumencu debeac
cfle, qudle fere ell dorfum Aiholabi), cum indice volubili,
habcns ab alcero lacere ex cencro inlbumeci pinnulam fer-
rcam,qua fup baculo aucfullefigi pollic.Dimenfurus igicut
loci vili dillanciam quancumuis iongam,hgcin campo vel
agro baculii.5.vcl 6.pedum. Huic luperimpone pcr pinnu-
lam inftrumencu praefcripcu,policoqi indice fuper hiiea dia
mecrali ipfius inllrumenci.vercc ipfum inlhumencum cum
indice coufqj,qu6 per indicis perlpicilla vid^as locu dimc-
tiendum: fixo icaq^ inlhumeco,verce indiccm ad alceru dia
mecru cranfuerlum (iplum enim inltrumcncii duobus dia*
mccris diireftu cfle debec) & recede in lacu» ad eam parceot
qua index indicac ad cercam aliqua dilianciarn^qua^ quanc6
maior fueric, canco cercior erir operacio. Hic itcrum fige fa
ftcm vcl baculu, cui iplum inftrumentij per pinnula primu
lcuicerimpone.deinde indice pofico fupcrdiamecro cranf-
ucrfo ipfius inrtrumecijVcrce inrtrumencii cum indice fupcr
linea fua manencc,quoufqi pcr ipfius foramina priore bacu
lum afpiciasqreftilfime,acq; ica ipfum inlhumencum firmi
ter baculo affige. Dehine verce indice,vc per ipfius perfpi-
ciila rcm dimeciendam videas,acq j hic diligecer noca parcei

C \ fcalae Gcomctricaeper ipfum indiccmablciHas,quas memo

ria; vcl cabellae manda. Qj.nbus a£tis,fi dirtaciam inrcr duo«
\o
baculos duxeris in oes parccs lcal«,quse func fcre in omni-
bus.iz.&produftumhinc numcru pcr parccs fcalae pcr in-
dicem abfcilTas diuiferis,prodibic loci vcra dillancia. Verbi
gracia, fic in praefenci figura iocus dimecicndusa. b vero li»

^G \^ gnum flacionis prima? a quo in lacus lecundum anguluni

,

•'
\ ic^um diucrco ad c,vbi index ablcindicduae partes lcalae,
Diftancia veroinrcr b,<Sc c,fic.20o.pedu Duco igicur.200.in
t2.prodeunc.24.oo,qu:Ediuido per.2.fiunc lioo.pcdesinter a &
b,qui
lunc.z+o.patVus, vei lladium vnum &,iij.pairus.

T^rOBI/S VEL TXl^BVS VISIS LO^

cif^ ijuo modo per angitlos pojitiomort reFl^t tormn JiftMitiit
fint 'tmicnkniie/tiam /hn nullo eorum pr.efens/ts. Et qna
ratione fjcilhme re^io defcrihipof^itex ipfts^ abf^i
nautico Compafjoy aut lincie meridianx
ehferuatione . C/^T,V»
 RVM DESCRIPTIO. i

Iximus in principio de angulis po(icionu,qua

lcilicet ratione per illos ioca delcribacur: nunc
quomodo pereoldem ex duabus (larionibus
[rium vel quatuor locorum dilUntia vera (ic
inueltiganda^dQcebimus.Repeiarur igitur inftrumentum 'l
in principio delciiptumjcu quo dimenturus,accedc cam-
pum,atque ibi loca inrtrumentum,ita vt dimctiens ipfius
aliquem locorum dimetiendorum: poil h^c ver-
relpiciat
te indicem ad omnia loca quae vis dimetiri, inftrumento
manete, &
lingulorum angulos pofitionum nota,hoceft,
quotum gradum inlhumenti index demonlkeCj dum ad
fingLila loca dirigicur.Simihter angulum pofitionis ftatio-
nis lecundae.vel ioci vbi altcra vicc llare veiis,atque eos in
charta delcribe^vel in tabuia plana Diuidehdo fciiicet cir-
culum in plano per.^do. partes (iuc gradus, ex centro &
ipfo per gradus ducendo anguios politionum. Prioris fta
tionis loco fignato,recede in iatus quantum placet,fcihcet
ad joo pedes,aut
. . plus, in linea tamen anguh pofitionis
vifi,atque ibi rurfus locato inftrumento,vt dimetiens fiue
linea meridiana inftrumeti refpiciat locum ftationis prio-
ris,vide rehquorum iocorum angulos pofitionis.His habi
tis quf re angulum pofitionis ipfius ftationis lecund^ a pri

ma,& ex ccntro circuli duc lineamper gradus pofitionum

extenfam quantum placet.In hac igitur pone centrum fta
tionis iecundse a primo quantum placer,atque ex eo duc
circulum. Deinde diuide fimiliter hunc circulum in.^^To.
partes,fumpto exordio alinea pofitionis quj hic eft dime
tiens,poftrem6 trahc lineas pofitionum locorum metien
dorum, quemadmodum per inftrumetum expertus es in
plano,quae facienc inteiiediones cum prioribus.Vbi vero
limilisfimilem fecat,ibi locus crit eius loci cuius cft linea,
Voco autem fimiles iineas qu^ funt ciufdem ioci,fed in di
uerfas partesduftae. lam vero vidc,quot fint pedes vel paf
fus inter ftationem primam &
fecundam Ex qua inrcrca
pcdine reliquorum locorum diftatias fic inuenies:Diuidc
lineam quf eft a cencro circuli primo ad reliquu,in tot par p_
tcs quot vis,& per huiufmodi partcs dimetire iineas intcr
quaeuis loca defignata.Poftca ducpartes tales quf funt inrer duas fe-
^iones vel loca,in diftantiam duaru ftacionu :produftum diuide per
parces quae fuiit incer duo cencra,prodibit talium duorij locorij vera
diftancia. SimiH racioneages cum ahjs. Sed cum obfcurius paulo di-
xerim,declarabo idem per figura. Sinc tria loca, a,b,& c: volo eorutn
ab inuicem diftantiam metiri, ita vt non opus fit mihi accedereali-
quem eorum • Pono igitur inftrunicncum meum in ioco d, vbi ego
Q^ fun»
 REGTONVM ET LOCO-
funijita vt dimcticns fiuc linca mcridiana inftrumeti vcrgat
ad c, nul-
la fcilicet habiu aur piagarum rationc. Deinde video, voluendo
coeli

indiccm, angulos pofitionum ipfius a b, & &

fimul verlus c, vbierit
ilatio mca Tccunda. Sint aut interc &
a,20.gra. item c &
b.^o, Iteni
k lineac,d,ad c .iio. gra. Defcribo ergo in tabella plana circulum,cu-
iu« centrum fit d,dimetien9 c, d: hunc diuido in 5^0 partcs (vc lolct)
& deindc numero cx c, d.20. gra. per quos duco hneam d,h refpon»
det autcm,f, ipfi a. Item computo ex C,d,verfus candem partcm.40.
grad. pro ipfo b, ducoque lineam d, g. Pofhemo numero .110. grad.
pro fccunda ftationc,per quos dcfcribo hneam d,h. In hac hnea po-
no aiiud centrum diftans a priori quantum iibet,quod fit c. hinc de-
fcribo circuium ex e. quem diuido in.^<5o.gra. incipiens a linead,c,k.
Dimifla nunc ftationc priori fignata,pergo m latus,fecundum lineam
vifam prius,ad.5oo.pedcs,atq; hic iterum figo inftrumentu, ita vr di-
mcticns ipfius rcfpiciat fignii llationis prioris, deinde lefpicio ipfum
 RVM DESCRIPTIO. Fo.5*^.

t,qu6d media.^o.grad.ipfum a.cJo.demum b.75. Nu-

declinat a linea
mero igicur hos gradufe in circulo lecundo in plano dclcripto ex e,
cencro. per& eos duco ex e lineaSjquselecabuntpriores.Norandum
igitureft. quae lineac iunc eiuldem loci, nam vbi le rfiucuo lecanc, ibi
€lt pundus eius loci Diuido nunc pcr circinum lineam d, e, in.io,
.

|)arres,per <^uas dimetioi dillancias incer duas qualqj fccliones fiuc

punda locorum & quoc de huiufmodi parcibus continenc, multi-
,

pUco per.^oo.productum rurfus diuido per.io. &apparetmihi ta-

lium duorum locorum vera dilUntia. Et quoniam inter ipfum a c &
Tunt.^.partes huiufmodi, dico per regulam proportionum .10. danc
300. quancum danc^. facit.i8o. quaeeil diitantia reda inccra,c. Eade
rationehcec lcire diilancias d c, |d.a. ld,b.|a.b. |c.b.ie.c.|e.a. &e.g.|
iVtq^ hic eft tercius modus deicribendi regiones longe omnium faciU
limus, quia tancum o.pus elt circulo diuilo in, j^o.partes cum indice.
Neque ahcuius alcerius rei, nempe Compallus,Meridei,Lacicudinis,
Longicudinis,aucdiftantia2regionum vfus auc opera requiricur.Prce-
tereaadco cercus eft;Vt in regione.jo.aut.<)o aut.ioo.cciam miliarium
GermanicoriJ nuUam quifquam percepcurus fit errorisnotam.Obfec
uandum auc,vt (ingularegionis ioca bis in confpedum veniant,fem-
perque duui ah'6 te confers,inftrumentidiamecer adlocum dirigacur
quem antea perkiftrafti,aiit cjucm vehs mox accedere. .Sicq; fingulas
vrbes,vicos,pagos,turres,domoSjahaque inlcribere (fi hbet) poteris»
Quemadmodum nos in praecedenti iigura depinximus ob oculos.
^(IVA^TFS MO(DFS V E\ DISTJN-^
tiam ^ angulum pofitionpi . C AT.FI.
lC modus omnino etiam facihs eft,nifi quoddua-
rum rerum cognicione fic opus. Quibus per prae-
cedenriacognicis, ponacur primus locus in charcA
fccundum rei exigentiam, hoc
elt,fi fir medius rc»
gionis, ponatur inmedio chart«e: finahter,fecun-
dum hoc ftatuatur. Ex hoc igicur centro dclcriba..
tur circulus diuilus in .^(^o.gradus pofitionu ; quo
fafto ducantur hnccB poficionum circumiacentium locorum cx cen-
tro, quemadmodum paulo ante expoluimus Poft hasc defcribatur
.

fcala miliarium pro magnicudinecharC3e& regionis defcribendae. Et

hac fcala capiacur cuiulque loci diftancia , &
pofico vno pedecircini
in centro,3lcero fiat pun£lum pro nunc libet pergere, Ac-
tah loco. Si
cede vnumlocorum prius defcriptorum.atqi indc rurlus accipe alio-
&
fum angulos poficionum diftancia». Et alio circulo in charta delcri
•
pro circa pnnftum huius loci,delaibc diametru eius, qui quidem re-
fpodet Auftro & Aquiloni,ita vt fit parahela diametro prioris,aut ea-
dem cotinua, fi fit in eadem linea meridiana; deinde circulo diuilb vt
prius,ageculincis pofitionu & diltantijs circumiacentiii,vciam docui
Q^i/ fnu»
 REGIONVM ET LOCO.
IT)U8. Excmplo breui rem facilem dabo. Sit primus locus a. circum*
iacentia b. c. d. declinat b. ab auflro in occalum .30. c, ab occalu in
aquilonem .20. d,ab ortu in auftrum.io.gradibus. Item diftat b ^.
miliaribuSjC^. d.^.ab iplo a. Delcribo igitur circaacirculum,quem
diuido in .5^0. gradus: deindeduco lineas b, c, &
d, fecundum fuos
angulospofitionum ab a. quo fado,capio cx fcala miliarium miliaria
cumfque loci, &
fiacio punftum in fua Jinea. nunc pergo ad ipfum d,

cui circumiacent, c, &

f, ipfum e, dcclinans ab ortu in occafum . 2 o^

partibus. f,ver6 tantundem ab auftro in occafum . Item diftat c , 6,

miliaribus. f, autem.7. ab ipfo d. Delcribo ergo circa d alium circu-
lum, cuius diametrum g, h, duco parallelam priori a, h Diuifo dc* .

hinc circulo in .3 6 o duco hneas pofi tionum e,

. &
f, poftremo capio
•

diftantias ex fcala miHarium,atq^ easin fuis Hneis deligno.Quod ve-

ro de Meridiani obleruatione dixi, potefl cx capite praecedenti faci-
lius fieri,abfque Compallus aut Weridiei obferuatione»
—V' I .,1 L-
iO rf

Scafd ^iliarium
 RVM DESCRIPTIO. Fo.y7

(J)E LONGITy(DlNIS T>!FFE^EN^

tia cognofcenda ex latitudinis dijfnentia er re^
aadt/hntia. CJT. ^11.
Voniam latitudinum inuentio facillima cft,longi-
tudinum vero difficillima ,
placuic hunc modum
pro Coimographiae lludiolis ad calcem hbri lub-
lungere . iSubdu^a ergo latitudine vnius loci ex
latitudine alrerius,refiduum vocatur differentiala-
Hanc duc in .15. miliaiia Germanica, ad
titudinis.
quasctiam debes rcducere diftantiam veram loco-
'

rum,dando fingulis miliaribus.4000. palTuum. Veram igitur diftan-

tiam fic acceptam, multiplica in le quadrate : Similiter miliaiia qua;
ex differentia laiitudims prouenerant:Quadratumhocdifferenria2
latitudinis aufer ex quadrato verae diftantiae,reftabit quadratum mi-
liarium relpondcntium diflTcrentiaelongitudinis quaefita^. Quaereer-
go radicem quadratam illius refidui, habebis miliaria, quae fi diuidas
per numerum miliarium relpondcntium vni gradui longirudinis in
latitudine media,prodibitlongitudinis differentia qu£efita, Numcru
rero miliarium rclpondentium vni gradui longitudinis in latitudine
media,dirces ex.15.Cap. prim» partis Apiani, exemplo lecundo, vbi
dc longitudinc dinerentibus locis agitur.

f Exempligratia,
Ouaniumhabetlatitud jo.gra.^S.mi. Gandauum Flan-
dri£eoppidumIatit.5i.gra.24.mi.Differentiaeft.2<5.mi-
nutorum,quf multiplico per.i^.mil.cxcunr.^^o.minuta
miliarium. Atqj vt opcratioccrtiorfit,& turbationeca-
reat,reduco omnia alia fimiliterad minutainempc diftan
tiam veram,quaeeihj4.miliarium,quaeefficiunt S^o.minuta» Multi-
plico nunc veram haiic dTftanciam in le quadratc, exeunt .yof^^oo.
Prsetcrea miliaria difterentiae latitudinis fiue minuta duco in fe, hoc
prodeunt, 152100, fecundum hoc quadratum aufero ex
cft. ^90. in. 390.
priori, reftant.55^50o.quadratum fcilicet differcntia longitudinis.
Quaeiocrgo radicem ipfius, vt in Arithmeticis docetur, ea eft.744.
minura miliarium refpondentia differentiae longitud.ignotae. Quam
vt cliciam, quaero quot miliaria rcfpondeant vni gradui longitudinis
in latitudinc media, ficuti docctur.15.Cap. iam difto. Ex tabula illic
pofita colligo.9. miliaria .24. minu. vcl (quoniam omnia funt in mi-
nutis pofita) .$6^^. minuta, Diuido tandem.y^^.per.y^S"^. prouenic
vnus gradu8,& rcftant.i8o.quf mulciplico per.<5o.exfurgunt.io8oo,
quae rurlus diuido per .$6^. tandcm exfurgunt.20. fere minu. Sum-
maiim ergo dico,differentiam longitudinis inter Louanium <5c Oan-
dauum.i.gra. 20. mi. fere. Sed hic opus elTe video regulis Diuifionis
Phyficae, quae fequuntur.
Incc-
 REGIONVM ET LOCOR.
Intcgra per integra, proueniunt integra.
Integrapernunuta,ht iiumerus cuius vniras \'z\ct,6d,
intcgra, crgo multiplico cum per.^o.fiunt intcgra.
jMinuta per minuta, proueniunc integra,
[Minuta per integra, proueniunt minuta.
Sidiuido ^Minutaperlecunda, prouenic numerus que multiplico
per.<!)0.erunc integra.
Secunda per integra, proueniunt fecunda.
'

Secunda per minuta, proucniunt minuta.

Sccunda per fecunda, proueniunt inicgra.
V. Simili mododealiisniinucis.

f Qjl^ Vero htc ex TabHhsJmuum addiici poffent jConfulth

pri€termittOy qnodad injhtutam Cofmo^raphue methoduin
non Videatur pertinerejfed altioris ejje conjlderationis,

f. D
quorlum (inquieraliquis) pertinetcognitiohuiu»
^i' Hac cognita, dilceturlongicu-
dilTercntiajlongitLidinis?
7>\ do alicuius loci ignota,mod6 alterius (it nota Si enim .

differentiam )ianc adiicias vel adinias longitudini notac,

piodibic longitudo veraprius incognica.Dico autem ad-
adimas-.nam (i locus,cuius longitudo ell incognita,(ic occi-
iicias vcl
dentalior alcero, diflTerencia elt adimenda longitudini notac: ccontia
adiicienda efl,(i fic orientalior^cura demiim cxibiclongicudo qu^Elica,

.^C funtferequaBmlhividebantur non incomodchuic

libelio /\piani adixienda, ciim quia eadem e(l materia,
cum etiam hic mcus hoc mco im-
fine iilo,aut illius (jne
perfedlus videri potuiHct.Veiiim hoc vnum admonuin'c
volo,quicquid hic de chartisplanis delcribedis diximus,
totum id (fi ad minutum vfqj examinari debeat imperfe<flum elTe. '

Nunquam enim in plano poterit delcriptio (ieri regionum, quaeex

omni partc lit completa , etiam fi iplcmec Ptoiemceus redeat nam :

aut longitudo omittctur rcgionum,aut diilantia non feruabitur,auc

fitus negligetur, aut etiam duo horum : ratio elt, quod nulla (it cog-
na:io fphserae ad planum,quemadmodum nec perfeifli imperfefti, &
aut (initi 6i. infinici. Veriimquumin prouincia ^o.vel.ioo.miliarium
hic errot niiilius momenti crHciatur, non adco curandum elt , Sed li
totam Europam quis per hos modos defcribere velit,commodiI(im«
hoc &. certiifime in fpha;rico efiicicc corpore: quod,quum no fit vul*
gariuni, hic milfum facio.

Locorum defcriptionis
VSVSANNVLI
ASTRONOMICI,
GEMMA FRISIO
HATHEHATICO
A V C T O R E.
 \

MOT)lS OMKIT^rs 0\NJTISS.

ac Vere Nohili 0. loannl l\Jyreutter ^ Serenijy. J\eginie
Hnngirlae Secretario^ Gemma Frifins S. D,
Nter multayaria^ animantmm gefiera,qua ^uerfifiimis dc ad^
miratione diguii effinxit natura dottbtti,yix itmeniof yis orua<-
tij^.aliquod, quod mmu6 fuo fungatur offcio atq^ humanum ge»
nus Qupd quum a Deo Opt. Max. creatumfit perfethj^imnm,
.

ratione lUa diuina auimi parteprxditiiyqua cb* ea qua re^ejinnt

eitgeret^feHareturq^: c^ ea quaprater ofpciumfunt,fugeret,deteJ}arcturq^: ni»
hil mi^us agit^ imo quafi quadam ammiproteruitate in cStrarium abripitur ac
feducitur. Fbi yidemffs ediuerjb catera omnia animantiafuum qi<odqj peragere
fedulo officiumjquod ipfi a natura inditurn efl: Ciconias grata yicij^itudine f^eit
aduentu fuo nuntiare^ reccffu Autunxntim, atque intertm leges ccrtas Cir quafi
yiuendi modum (fi Plinio
crcdimusj obferuare. Fhilomela fiatis temportbus
dulcij^imisdemulcet notlis horrore cuntibus. Galltts tempora certis diftinguit
interuallis. Deniq^ nonfolnm yiuenti^ hacy^venlm etiam cuntla^qutbus tamen

anima denegata efl, certa quadam lege ducuntur. Tellus Jlios fru^us cumfoe»
nore reddit: OceanuSyLuna duce^ certis flatisq^ temportbus tellurem ambicat^
adeo omnia legemfibi ab aterno prafcriptam obferuant^yt hic nihiliam defy
dereturnififolus hnmoiCui is-fiosfublime dedent,coelum^ tueri iujjeritfum'
mus iMe rerum autor^folustamen iUefludio yilium rerum atq^ abictiarum de-
horum numero cum non omnes cenfefidi
tentuSy defidet atq^ cejfat. f^ertlm de
yeniant homines^tum yero mmime tuum nome eis adnumerandum erit: Qui
mter ardua pcrpctua^ Principum negocta fquodnigro Cignorarius efljomnis
tamegeneris artes dtjfciplinas(^,quibus animus hominis pottorpars cir eruditur
tr exornatHr ^tiifito JhUio fe[laris & tueris,yt te ilitspenitus addixijfe yideri
pofiis. Quce fme res me adeo in
amorem yeuerationemq^ pertraxit, (quem
tui
enim non moua-et) yt iam audeam etiam tanquam pulchrum quiddam fa^u
rus,cum exiguo munufculo in tttum prodire eonjpc^it. Quodquidem mihi ne^
temcritati,neq^ audacia adfcrtbi ab aliquo yellem: tibi ycro td gratti fore non
dubitOjCui qutdqutd ab animo retle ac fincere proficifcitur,di/jfltcere no poteff,
Quod aut ad huncnoflrum Annulum attiftet,yt ingeuuefatear(mgenut entm
quo profeceris) meum non efl omnino inuentum illud:
tj},inquit Plin.fateri a
attamen fi inuentis addere,ea^ dilatare laudi ducendum fit,in his nomcn pro-
fiteor meum. Annulum enim hatlenus horas tantitm diei, ^
mundi quatuar
regioues exhibentem.ita auximus,yt iam cum quoms inflrumento certet Ma-
thematico. Qtticquidenim longis "verborum connexib. de Qu.idranttbt4S,Chtlin
dris,Aflrolabt!S,ab aitispafiim traditur,td fere in hunc ynicum Annulum con
geflum eii.Quem,yt ytdt Principe diguum ejfe ornamentum,neque folum or^
fiamentum,yerumetiam ytilitate non iniucundam prx fe ferre,non potui com
mittere,quin tibi,cui omuiafuo tcmpore agentijjac resyfitifuturayidcbat^tr^
bunc nojhum quantulumcunque dedicarem Uborem, Tu yero pro tuatn nos
hHmanitate boni no/}ram confulere tenuitatem^magnttudinemq, munup
^ ((tii HOH cx ipfo, r^d ex animi noflri ajfeiiu mctin yelts, f^Me.

£fi LmAuiQ Calcnd, leb» 1534.

Vfus annuli aftronomici,
Per Gemmam Frifium,
T)ECLA\AT10 TA\Tiri\t.
C A T. l.
Rbes quatuor omnem hunc noftru yfum praeftanC»
Quorum extimus, qui fcilicet alios intra hunc ver-
tentes ampleL^itur, Meridiani vices praebet. Voca-
mus autem meridianum circulum,qui tranfiens pei!
mundi verticem vcrunqj, noftris imminet capitib',
j eo quod quum ad ilkim ex ortu afcendcns Sol per-
ueneritjmedisediei indicium eft. In hocaffixi Tunt
duo interiores orbiculi {imul,in modum vnius annuU coniun£li,arqj
pun«fta ea duo fuper quibus hi mouentur, po!i liue verticcs a Mathe-
maticis vocancur,alreru quidem lcilicec quad circa filialligatione cll
Ar(flicus,alrcru Antardicus. idcm hic orbis extimus diuilus eft in.4.
partes. Vna harum.4, partium deinceps in.^o.partes.Nifi fortalfis vbi
anguftia nos impediuerit: ibi cnim.45^. tantumadfignauimus.Sunt auc
higradiislatitudinumfiueelejationupoH regionum..Secundu5 orbi-
culus,quicum primovnumconftituitcompHcaroannuloaequatorem
refertcirculum,qui eflcircukjsmedij orbisfquahterdiftansabvtroq;
polorum mundi. Hic diuifus ert in.i^.horas ^quales incipientes amc-
ridie & media nofte.Quae vero inreriori eius Lateriinfcribunrur,men-
fes funt anni in hebdomadis diuifi.Terrius orbis cum quarto ita con
innftns efl,vt limul vnum orbem efficiac, hic etiam in nonniilHs fim-
p'exeil.ln interiori ergo eius luperficieprimum infcriptifunt.12 anni
nienfes, per quos defertur pinnula, ciim exteriorem horum duorum
iHlo protudimus. E regione menfium.12 inlcribuntut figna Zodiaci,
per quae dcferrur foramcn fimul cum pinnula per menfcs . Eft item
\n^ quarca huius pars diffefta in.po.gradus, aircriptis numeris denis
tantum gradib. Exaduerfo funr.i^.partes inaequales,dimenfionibus
akituduium & diiUntiarum accommodand^. Demijm in lacere duae
affixae funt pinnulae,ex diametro oppofit£e,no(flurnis horis & dimcn
lionibus aptae. Aliqui verd pinnulas habent mobiles,

^ De vfu annulijpyimumq; loci Soli^ imentione.

C AT. //.
Vum ergo anni horarumq; dimefio omnis a Sole pedear,
tum enim annus cft,cum fuo cutfu Sol orbe fignoru per-
currerit: dics ver6,cum ab ortu in eunde ortu remeauerit;
necellaria omnino cognitio motus Solis cefetur. Si igitur
quouis die anni locum Solis in Zodiaco deprehendere li
beAC,ptotunde flilo quouis annulij te£cium,qui intra margines quarti
9k mo«
 VSVS ANNVLI
mouetur, donec pinnula quae intra rimam fusqi deqj deuoluitur, ad
tnenfem & diem menfis propofitum q poreft exaftillime collocetiir,
tumenim fimul 3i forame,quocl ex aduerlo eft in figno,conflituetut
in quo Sol mouetur, Vei iim quu circa eadem pun£ta bina infcripferi-
mus {igna,binosq',menles,haud facile fuerit impcritis obferuare,vtr{i
(ignu vtri debeat attribui menfi.Qiiare notandum eft,(ignaefle dupli
cia,i>eptentrionalia, & iAuftraiiai^eftiua
hyberna Seprentrionaiia
cS^'

funt: V ArieSj^t^Taurus^lT Gemini.CS Cancer,^^ Leo,"^ Virgo.

Atque (ingulis horum luus aflcribitur menfis, hoc oidine, Martius,
Aprilis,lVlaius,Iunius,Iuhus,Auguftus. Reliqua funt Auftralia figna.
s^Libra, tl| i>corpio, Sagittanus,
J ^
Capricornus, i^ Aquaiius,
}-{ Pifces. quorum menles September, Odobcr, Nouember, De-
;

cember, lanuarius, Februarius. Eodem modo quo menfe,qu6ve dic

Sol quoduis fignum ingrediatur, perquirendum erit Si enim fora- .

men perdu3cerisvfqiadTignum,dequo qu£eftioeft,pinnula oppofira

ad menfem diemqj eiuldem (quantum concedit Ipaci; anguftia) quo
Sol tale fignum ingieditur, collocabitur Obferuatis ruriiis menfi-
.

bus (vt didum eft) luo ordine. Quibus vero pinnulas funr mobiles,
his dies menfis promouendus ad notam in margine pofitam: tum aU
tera pinnularum fignu indicabit &
gradum. Aut contra pinnula pro-
motaadfignum: notadiem menfisindicabirquoSoltale fignuinin-
grediatur dato cuilibet menfium fuo figno.

f Bleitationem poli quomodo mnenids, Cap. IIL

Nnulus hic quidem nofter toti non foliim Europae,fed v-
riuerfo orbi inleruit,obferuata taujen vniufcuiufq- regio
nij> a medio oi be latitudine^fiue cleuatione poh. Sed k\u\\

hic non cmnium regionum aut locorum latitudinem ad-

fcripferimus,idenini ingentisellet voluminis,vtjleviluni
fuit artcm adlcribere ,
loci in quo agit latitudinem
qua quiuis eius ,

ipfe experiatur,quae ficFermoue pinnulam interioris annuli

habet :

ad menlcm eiusque diem quam potes exadilhme Deinde obierua .

Solem in meridie exiftentem, & lulpcnlo annulo ad n.anum, pone

annulum interiorem ita vt eius linea qua; exteriorem eiurdem fu-
,

f)erficiem mediam lecat, circa duodecima horam annuli lecundi coU

ocetur-.foiamen veio veilus eam partemcxterioris fitorbis,in qua
lilum alligatur. Deniiim obiefto foraniine inreiioiis annuli Soli,fi ra-
di)pcr ciufdem foramen immilfi pinnulam oppofitamcj exafti:finie
afpiciant, tum demiim hlum iplum quoannulululpcndis,Iatitudine
regionis fiuc poli exaltationemccrta indicabit ratione. Atqj ibi per-
pccuociimaut hoia> diei,aut mundi pKigai: inueftiganda; eruntjlilum
alligari debet, donec in aliud veneiis (^lima, aut in aliam regioiicni
m.igis auftralem aut ardoam
te con tuleris. Ibi cnim rurlus aut cx ra-
ex arte pralcripta latitudo regionis inquircnda
bella hic appofitUjaut
crit. Quanuis autem demeridie taatummodomentionefecerimus,
licct
 A 5 T K U N U M l (J 1. to.Do,
licettame&idemexperirialijs horis,(iucaiitemcridianis,fiiiepome
ridianis. CoUocato enim iateriori annulo ad horamdiei propolicam,
ac demiffis radijs Solis per foramc in oppoiitam pinnulam eadem via
qua prius, per filumincertam regionis iatitu. deuenitur. Quod fi pri
ma vice (vc fit) non omnino radi» Solis obieflam intueantur pinnu-
lam,Ugandum cric filum furfum deorfumve in annulo exteriori,fae-
piusq^ centandum donec fuccedac. Quibus vero incerior annulus fim
plex ell.hi pofico ipfo ad horam,eoufqj filum furfum deorfumve mo
uendum, quo radius per forame ingrelfus ad locum Solis redtefinia-
tur oppoficum. Ec qui pinnulas habcnc mobiles, hi in sertace pinnu-
lam fuperiore quam fit aequator^femper Soli obuertant hyeme ver6 :

inferiorem. Acque haecfemel monuimus ob diuerfas annulorum for

mulas, ac dcinceps fcmpec obferuacmn volumus.

^ Horit inuentio tnterdin. CATAIII,

Rimo igicur pinmilainteriorisannuli ( vt etiam in prae*-
docuimus ) q pocelt diligentiilime ad men-
cedenti via
lem dieraq^anni propohtum llylo permoueatur. Secuii
do hlum ad latitudinem regionis in annulo exteriori ai-
^ Iigecur,quam quidem aut ex cabella nortra, auc ex arce^
iamiam demonitrata deprehendilli. Tercio incerioris annuU pars eai
in qua foramen eit, ad horas ancemeridianas aut pomcridianas pro'
temporis ratione conflicuacur. Demiun fufpenfo ex manu annulo,
obieftoque foramine SoUj eoufqj interiorem orbem aut furfum aut
deorfum paulacim circumd.ucito,donec omnino radij SoHs per fora-
men*piivnulam obiedam illuftrenc: hoc enim fa(fto,linea diuidens la-
titudinem mediam orbis interioris.horamatq^ adeo parteseius indi
cabic in orbe quem a^cjuavorem vocamus.Qjiibus veio annuli diuerft
funr, hi confulaiic capuc prcecedens»

^ Jnjit antemtridiemympojh CAf . V-

Ccidit autcm interdum (
quamuis id hominis videatur
& negligencis, <Sc nullam rarioncm habentis) du—
vitas
bitatio , an hora inuenta praecedat meridiem an fequa-
tur. Qiiod non ftatim ex annulo deprehendi poteric, eo
quod Solis eadem fit altitudo binis in horis aequaliter a
meridic diflantibus, vt hora prima & vndecima,fecunda & decima.
&c. Huius igitur dubij difcuffio itafacilehabebitur. Inucnta hora.
per pr«cedentem,aut in horis anterneridianis aut pomeridianis, im-
motus ita conferuetur annulus ad tempus. Paulo poft rurfus fufpcn-
i^ annulo cx manu,fi tum radij Solis qui priuspinnulamadamuffim
Tcfpiciebanc,eandcm fuperenc.tempus obferuatum pomeridianu iiidi
ca: Sin ab cadem deorfum tendant,hora efl antemeridiana.Quanuis
idem illud abfq; annuli adiumento facile ex vmbra cuiufuis rei ere-^
0.^ percipiarur. Cum enim iila nunuiturjindicio efl Solem afcendere
R ij s^ noii;
 VSVS ANNVLI
iiondumci; mediam clapfam cflc dicm. Ciim vero lugetur, Solema
fafligio declinarc arguic, & tcmpus eflc pomcridianum.

CAV, VL
Erum priusquam
id expediamus, habenda efl cognitio
cuiuldam eriatica;, qu^ Solis ablencis vices lub-
ftellsB

eat, hanc ab /\flrologo quopiam edilcat necefle elt, qui

J alioqui ignarus clh Nam ex delcriptione nuda difficihs

cognitio tuerit. Attamen ne noftro detuilie videamur officio, talem
cius dercriptionem accipe Stella elt primae(^vt vocant) magnitu-
:

dinis,hocefl,maxima;quantitatis inier Hxas ltellas,dirtaiisaba;qua-

tcre quafi partibus . 45. Hircum autorcs voeanc, lucida, rubicunda,
nunquam iie lubmcrgens lub noftrum Finitorem, ciim Sol fuerit in
.11. gradu Sagittari), quod fit lcptimo Calendarum Decembris, ipU
nodis hora .12. circa vcrticcm capitis videbitur quare ii cum a flclla:

polari,quam quiuisetiam ruflicuscognouit,refta viiu procelTerisvcr-

fus mcridiem, ipia primiim viiui occurrit. Icem fi ciim Liina in Ce-
minis conftiterit , a Luna vcrius eandem i^ellam polaicm viiu pro-
^relTus fueris, prima rurius occurret Hirci i^la, quam vbi lcmel \i-
deris per aliarum iTellarum ficum, ncceflc cfl memorise conimeudes.
Cognita igitur ilella,iulpende ex manu annulum,&: inceriort orbeni
circumduc,vt luperior pinnularum quas in margincappofuinnis, vel
fi mobiles fuerinc,moue eas ad.45 gradus ab aequacore,accircumage

annulum intcriorem vt eam partem aequatoris occupet, quam llelU

ipfa occupat in coelo, lcilicet orientalem,veloccidentalem,quo(tqui-
dem noftu facile fuerit cognitu: nam ilclla polaris fiuc nautica icpicn
trioncm ierrpcr indicat. Dcmum coulque deprimc vel extollc or-
bcm intcriorcm, doncc pendcntc annulo ambse pinnulaad ipiam
ftcllam ab oculo videantur tendcre; quo fafto, oblcrua diligenter
quam horam qudniamqucpartem cius linea mcdia interioris annuli
indicec,quod quidem abiq^ luminccommodeno feceris.Haecaucem
hora inuenta non elThora vcra.quum non ipfius flcllaeicd J^oiis offi-
cium ijt horas diilniguere . NecclTc erit igicur per dii^anciam Solis a
lUllahoram vcramcoliigcrc,quod ira fit;lninterioriambitu orbis ic-
cundi qufrcmcnicm 8c dicm propolirii,fimulenim inalteraeiuldem
orbis iuperficic horasvidebis,quas fubducito ex horis prius inuencis,
rcfl^abic hora vcia.Quod fi horae pcr ilellam inuencaE,minoies fuerint

numcro,adde iplis.12 horas,atquc a collcdlo horas apud mcnfis dicm

inucncas lubducico, rcfiduum horam vcram indicabic. Excmpli gia-
tia.Dcmus vigcfima prima Dccembris flellam nobis indicalle horam
prin^am.quiaapuddicm.2i.I)ecen bns inucnio horas duas,non pol-
fumcasab vnalubducerc,quarcaddo.i2. fiunc.15. hincaufcro.2. re-
ftant 1 1. qux veram indicant no(f^is horam. Fccimus etiam annulos
cum pinnuiis mobiiibus, per quos cx omnibus fcre iUlIis licot horas
cog-
 A S T R O N O M I C I;, fo.6t
•ognofcere cognita dcclinationc ipraiis, Sc diftantia a Solc in gradib.
aequatoiis, led hanc rationem in aliud tempus fcruo.

^ (J^a ratwne horo^ nociurnit facdiiu inue^

nuntur. C Af VIL .

0£\c lercna lufpendc cx manu annulum facic vcrfa in

Septcntrione,& diitentis omnibus orbibus annuli,vcrte
rj

meridianum ipliusannuliad lieliam pclarem,itavtduo

^ poli ipfius annuii g poilunt rcdijfinie ab cculo in (iel'
'

lam polarem vergant. LeindccircuiTducpedetentimor

bcm interiorem verlus duas Iteilas anteriores vrl^ n^aioris^qu^ iccun
dum vulgi appellaiionem lunt lotae poltiemas f-lauftri. lam veio con
Cdcra,quotam horam hic orbis intcrior indicet,ab horis inueti* iub-
duc ( vt in cap. prEeccdenti ) horas inucntas circa menlis diem in cir-
culo aEquino£\iali,numcro horarum hic lelido adi)cias aut adimas.<J,
horas: ita tibi vcra prodibit hora nodis. Hac via facilius hoia inucni»
tur, veriim illa prsecedcnti paulo ccrtius.

y De ortu Soiid' isr quantitate diei,

QA f. VIII.
Ollocata pinnuia qu^e inrcr rimulam moucfur ad mcn
lemeiusqj diem,quo hsec perdifcere animuseft, vcl fe-
cundum dodrinamtertij capitis, circumageinteriorem
orbem eoulquc,doncc latus illud quod pinnulam cam
dcfertjfit in larcrc aquatoris collocatum occidentali Ci"

uc pomeridiano. Deinde lupputatis hinc indc ab eieuatione poii fi-

uc laiitudine regionis nonagcnis partibus in meridiano circulo,aut
fupputata eadem laiitu. ab vtroquc polorum vcrius «tquatorcm, alli-
ga filum cx oppofitis per mcdium annulum partibus, Deindc altcro
oculo compreflo, circumagc interiorcm annulum, donec fimul aipi-
cias pinnulam in linea quam filum extentum pcr mcdium annulum
delcribir,& per medios lulcos qui in horis iextis oppofitis fadli iunr,
Nam in tali fitu linea media annuli interioris ho
oculi acics tranleat.
i:am indicabit qua Sol oritur, quam cx.i2.iubduxcris,reftabit hora
fi

occalus. Hanc autem duplica,emerget quaotitas dici propofiti. Hasc

rcs finc demonftrationc ad ociilum vix intelligi potcit. At fi annuluf
interior pinnulas habuerit mobiIcs,aIia via ac faciliori licebit idcrr»
praellarc finc filo. Claulb crgo ^nnulo & pinnulis ad mcdium aequa-
toiem locatis, filoquc in polo ligato, & cx manu dcpcndente, alpicc
per vtramque pinnulam locfim aliqucm aut llgnum longe a te rcmo
tum.quod horizonris vice fungctur. Dcinde pofitis pinnulis ex.^.ca-
pitc ad fignum & menlem, collocetur pinnula lupcrior in aflatc^io'
ferior in hyeme ad horas ante miCridiem Dcinde pcndente annulo
.

pcr filum cx latitudinc tua,circumagc inrcriorem annulum doncc o-

«ulus pcr vtranque pinnulam vilu tranleat ad punitum fiuc Cgnum
anrea loco hoiirontis notatum , videbis enim vt ante horam ortus
Solis. Reliquanonvariantur.
 ; y 'S V S A N N V L I

^ De horis vuuiualih.ftue TLmeUnim.

C A T. I X.
^lem Ailronomi
duplicem alfignanr, Naruralem viginri
quatuor conllani:em horis,lemperfcreaequalem: Ar-
o'4?c
tificialcm duodenis coplexum horis. At hic ciim ab Of'
cu Solis ad eiufdem occafum fumatur,illudque interfli-
cium in omnibus regionibus ab orbe medio declinanti-
bus diuerfum iit &
inaequale,necelTecft horas huiufmodi,quas dicm
huncin .iz.aequaspartes diuidunr, inaequales elTe fsepius.Nam ciim
diesnoftem excedic,necelTeellhorasdieieademrarionehorasno6tis
fuperare.Inuenturus ergoquotahc hora dieiinjequalis,prim6qu£ere
quanticacem diei per prf nu(Tam,inuentam diuide in.i2.partcs aequas,
nam ica tibi quantitas vnius horae ina;quahs producetur,qua coperta
vide quoc fint horae xquales elaplae ab orcu Solis dd ccmpus propo-
ricum,tempus illud diuide per quancitatc vnius horae inx'qualis,exi.
bitdemum hora inasqualis temporis praefinici.Eodem modo per no
ftem agicur,lubduftd enim quantitate dici ex .24.. horis, relinquitur
quantitasnodiSjquodtempus rurfus parrire in.iz.asquas: habebiseo
modo quanritatem vnius horae inaequalis. Vcl habita hora inaiquali
diei,aufer eam ex duarum horarum jsqualium quantitate,& reltabit
quantitas horse inEequalis nodlurnae, l^emum diuide tempus elap-
fum ab occaiu Solis per eam quanritatem horae.exibit hora quaefira.
In his autcm partitionib. vtile fuerit horas quantitatis diei ad minu.
rcducere: quod quomodo fiat,etiam cuiuis notum ell.Hisautem fin
giilis horis hnguhmi attribiiebant veteres dominatorem ex Planeti»

leptem,atque hinc orta funt nomina dierum apud cthnicos inrtituta.

Si enim aLuna incepcris indie Lunce,&cuiqueplanetarum vnamex
24.. horisdederiSjtum. 25^. quaieft primalequentis dici,accidet Marri.
Hinc fic vt dierum nomina fint interrupta: no enim poll Luna? diem
fequitur Saturni,fed Martis. Poll hunc non Solis neque Veneris,led
Nlercuri) dies,atq j ica deinceps. Facile igitur fucrit cuiuis habita hora
dominatorem reperire. Prima enim hora femper cedit
ina°quali,eius
rhnet«,a quo dies nomen habet. Dcinde pcr ordinem inceditur Pld
netarum a fuperioribus ad inferiorcs: ab his rurius redeundo ad illas
donec compleras fint.^^.horae.

f Qjwta/it hom ab ortu Veiocc\iJii Solis^qui mos

Italuefireefl. CJT. X.
^S^^pgj Vibufdam rcgionibus mos eft, ab ortu Solis in fcquetcoi
'"^ ' ortum horasTupputarc,nonnuIlisaboccalu: vtrumqj fa-
cili negotio habebitur Si igitur libec indagarc quota fic
.

hora ab ortu Solis,quacrc pcr praecedens Cap.quota hora

Sol oriaturpronoflra conluctudine.Secundo vide quota
fiteciam hora pro morc nollro,qu« fi fueritante mcridicm, fubduc
exillishorasortus Solis: fin pofl mcridiem fuerit, addc horas occa-
fus SoUs^cmcrgcnt horae clapfseab ortu Solis. Vt fi Sol oriacur ad no-
l\ram
 A S TR O N O M I C l; Fo.^i^

ftram confuetudine hora.5 index vero iudicec horam.io. Sc quadran

tem,fubduc hinc horas.^.reflanr.^.cum quadrante,horf abortu SoUs
elapfae. Hinc legimus apud Peif]um,C^uinta ciim linea rangitur vm-
bra. Simili ratione fi pbcec horas ab occalu tranfadtas arte muelliga-
rc: Primiim qusere horam occafus fecundum vium nobis familiaiem,
deinde proeode vfu quota fithora,quaefi rurfusfueritante mediam
nodem,aufer hinchoram occalus:(i poft mediam nod:em,addeho-
ram ortus Solis,votis potieris. V^t dcmus, Solem nollro more occi-
derc hora.y.fitq^ iam hora.io.cum femilfc ante mediam noftem,aufer
y.ex.ioreltant.^.cum fcniifle hora;,quas ab occafu Solconfecit.Atli
horam primam poft no(ftem mediam Index fignificauerit, addeho-
ras ortus,qu^ funt.^- fient itaque horae.(5.Quibufdam etiani mos eit
z^.horas numerare,i) fi ab occafu initium fecerint,fueritque tempus
pomeridianum , horas ab Indice notatas adijciant cum horis orcus,
quibus deinceps.i2.coniungant. Sinabortu coeperinc.ijad horaspoft
mcdiam noftem elapfas adijciant<Sc.i2.horas, & horas occafus SoJis,
ita tandcm coliigetur verum ab ortu elaplum ternpus . Qui vero.ii,
tantiim numerant, i) quicquid vltra.u.excreuerit, abijcianc.

f ^Lig^ miindi qiiomodo inuenias. Cap ^ I,

Vouis tempore ciim annuli officiohoram inueftigas,fiue

id intcrdiu accidat,fiue noclu, annulum ex manu depen-
dentem etiam ad Solem auc lleliam dire6lum,intrepiduni
:

iferuaco Scfixum. Orbisenimexcremus ftatim Aullru 8c

Sepcencrione indicac. Sepcencrione quidem ad ea n parte
ad quam a filo declinac polus annuli: Auflrum ad oppofica: Oriente,
Occidentcm,& reliquas deinceps,quiuis,nili plane rudis fueric facile
his duabus habitis inucniec.Oricnsenim & Occidens,quorum prseci
pua eciam cura eft,per horam fcxcam iecundi orbis dcnocancur Venti
autem l'cptencrionales,frigidillimi funt,& nonnunq ficci,nonnunqua
humidijhominib.quidem fa:is couenientes,l'anguineis & iuuenibus,
quucorumconferuanc natura veriim frigus fi homini inlic a natura
:

eciamaugenc. Orientalcj ficci func,incerdumcalidi,incerdum frigidi.

Aurtrales calidi func.mavima ex parce humidi, incerim ficci,corrupen
tes aerem,fulminofi,ac infalub es.Occidencalcs humidi fere funt,par-
timqj fiigidi,partim calidi,de quibus apud Vidruuium elegantilf.

^ T)e Mtudine Solls zsr Stellariim. Cap.XIl.

Ltitudo Solis dicitur (no vt vulgus iudicar,quantu fcilfcet
centro diftat) led quot gradibus fupra Finitore ele
a terrae
^- uetur Sol,vel llella vcrlus noftrum vcrticem.Idq ita facile
_^: inuenitur. Complicatu annulum filo quouis lufpende,ita
vt filum in gradibus nonaginta qui inlcripti iunt annulo
interiori furfum &
deorfum paulatim moueri polfit. Hoc eoufqj fa-
ciendum;donec vmbra Solis ab vna pinnularum in aliam proiiciatur,
tum
 VSVS ANNVLI
tumcnim filum intergradusalticudinem SoUs oftendct. NoAu pcr
vifum neceireericfacere, quum ftella vmbras non proijciunt. i)i
quis igitur decimo die Marcij,aut decimicertia Septembris alcicudi-
nem Solis in meridie obferuacam ex nonagenis gradibus fubduxerit,
inueniec lacicudinem regionis. A t quoniam hanc fuperius ad omnem
non foliim diem, veriim eciam horam inuenire docueiimus, imprae-
fcntiarum hanc viam confulco praetermicti iius. Mobiles autcm pin-
nulaeance omnia promoueanturadsquacorcm mcdium, id quod in
fequencibus perpetuum elt.

f/
Altitudinum dimcn/io per Vmhm. Cap.X^IlL
^ N intcriori annulo cii ca altcrum polorum .12. hinc inde
infcripfimus parrcs in.Tjqua!cs,qu2e dimenfionibusinfer-
uient, Lucentc igitur Sole, fi per vmbras pbcec dimctiri
Complicarum annulum cx manu fuf-
alcicudincs rcrum,
pendico per filum, quod pcr parres fcaLt (fic euim voca-
mns eas) furfum deorfumve moueri polTir, 5c lacere annuli obiedo
SoU, clcua cum annulum coufq^ quo vmbra pinnuKT luperiori pro-
ijciacur in pinnulam infcriorem,& fimul nora diligcncer ii quam
parccm rum incidac filum quod annulum dctiuec iii cnim in .2 • . i

parco id fuerir, rum vmbr« omnium rcrum necjualcs func fuis rcbus.
Qiiare cuipian nocafucricalcera, facile in noriciam alccrius deuc-
fii

niec,quandoquidcm asqualc» func, Atfi lilum deprvxhcnfum fucrit

inter partcs propiores pinnuIcC, quae vmbras rctftie dicuntur,turr»
icmpcr rcs quaiuit crs^ta fupcr4t vmbram fuam , atqj idlpfum ea ra-
tionc
 A S TR O NO M I C L Fo.(?^.

tione qua.i2 excedunt partes in quibus fucrit filum.Si ergo in prima

fuerKparte,vmbram duofiecies accipito. In lceunda fexies. In tcrtia
quaier .In quaita ter In quinta bis,& infupcr duas quintas partes
.

vmbrac. In lexta bis In feptima femel,

. &
quinque feptimas vmbrag
partes. In oftaua femel &
dimidiam. In nona fcmel,& tertiam vm-
brae partem. In decima femel Sc quintam vmbrae partem. In vndeci-
&
ma tandem accipias vmbram lemel vnam eius vndccimam partem.
Aut bieuibus,fi Arithmeticus fueris,mukiplica vmbrae longitudinem
per. iz.produftum partire per partcs in quibusfilum depiehendifti,
prodibic fempcrakitudo iplius.rei.Vcrum fi inter partes remotiores,
quas vmbre verff partcs vocamus (quae funt fcihcet vltra polum) de-
prehenfum fuerif filum,tum vmbr^ femper maiorcs funt fuis rebus,
idque rurfum co exceflu qui e<t .12. ad parres notatas per filum, Hic
ergo multiplica vmbrarum longitud. per partes a filo notatas. Hinc
produdum diuideper.i2.prodibitalntudo rei mctiendae. Vtfifilum
noraueric.y.partes vmbrae icdtsejVmbra autem fuerit.izo.pedum: duc
i2.in.2io.exeunt.252o.qua2partireper.7. fiunt.j^Jo.eaeftaltitudorei
cuius vmbra 210. pedes obtinuit.

f Ve a^udine per folum Vifum.

_ CA^S, XlllL
Odem modo,quo de vmbra diximus, licet etiam folo
^lj
-5\= viluprocedere.SufpcnfocnimannuIopcrfilum in partc
duodecima fcala,fi eoufquc aut accefleris aut recefleris
donec faftigium rei mecienda! ad vtramquc
pinnulam
Wjrcat. Tumfidiflantiamtuamdimenfusfuerisarc
• j ^
nictienda,Iimul habcbis akitudinem ipfius, ab oculo
tuo furfum.
S At
 VS VS ANN V LI
-At fi quocunque loco confHteris ,
placcat dimctiii altitudinem rei,
Sufpenfo annulo, iiga filum fusque dcquc^er partes fcalae, donecad
vtranquc pinnulain apparcat rei cacumen: notaqj diligcntcr in quam
partcm lcalas incidat hlum. Quas fi fuerit vmbrae rcftce (vocamusau-
tem vmbram re(flam, omnes partes a pinnula vfquead .12. reliqua»
vmbram verfam) multiplica tum diftaniiam pcr .12. procrcatum dc*
indc numerum diuide per partcs a filo noraras,redit rci vcra altitudo
ab oculo furfum . Si fucrint partcs vmbrae verfar , ccontra multiplica
diihntiam perpartes notaras a fiio,proucnientem hincdiuidepcr.il.
habebis rurlusaltitudinem rei metiendaB quxfitam. Huic fcmpcrad-
dcnda crit altitudo oculi deorlum V^erbi gratia: Notauerit hlum.g,
.

partcs vmbrae verfas, fitquc diftantia fto pedam, eam in .8. ducito^
. .

iiunr 4.S0. quam per .ii. particus fueris,cxibit alticudo

li rei menlu-
ratoi fupra tuum oculum .40. pcdum.

^ (De altitudinih.rcrum inaccej^ihliiiim. Cap.KV,

autcm vt plurimum,vt diftantia proptcr aliquod
Ccidit
impcdirricnium ita proiTipi^aberi non polfit, quare
aliter dimctiri cogimur. AtqilWiic imprimis necclVarium
clt,reducerc paries vmbre vcrfae ad partcs vnibrse rcfta,
quod iia ht Multiplica in fe .12. fiunt 144. qua; diuide
: .

er quafuis partes vmbrx vcrfaE, hent co modo tanquam partcs vm-

l ra; reda: lani vero accepturus altitudincm alicuius rci, confille in
.

pIano,& fufpcnfo annulo hlum alligato fusqus dcque doncc pinnu-

lis rclpondeat vertex rei mctiendje ^ atquc partcs a filo notatas fcri-

bitOjlocumqi lUtionis hgnato. Deiiidcautacccditoauticttoccdito

pro
 A S TR O N O M I C I. Fo.(?4.

|>ro tocicommodicace quancum placec, re£ta camen vii jd rem me-.

iiendam. Eccurfus vc prius per annulum afpicito.Tum fi alicubi fuc
rinc nocacas partcs vnibrae verr2e,eas ad reftam reducico viam quam
diximus. Merire etiam ditlanciam incer duo loca (lacionum. Subdu-
cancur crgo parces minores a maioribus, refiduum pro diuifore fer-
uaco. Detnum raulciplicaco diftantiam per 12 produdum per diui-
. .

forem fcruatum diuidico quod ex huiufmodi diuifione proueniec,

:

alcipudine rei meciend.£ proculdubio manifeftabic ab oculo furfum.

Vt fingamus filum in prima confticutibne notalTe 8 . parces vmbrae .

re£tae,in fccunda.^.parces vmbrse verf£B,quaevalent.i<J.parces vmbras

reAae, ficque diftantia incer duo loca ftaLionum.izo.pedum. Subduco
«8.ex.i<5.reftanc.8.deinde duco.12 in.i2o.fiunt.i44.o. huncnumerum
parciorper.S. fiunc.180. quaeeftalcicudo rci metiendae.

f Faciliu^ Liem. Cjf. Xl/^L

Ed ne ignari ctiam Arithmecices hoc vfu omnino fru-
ftrencur,ij qua;ranc duas ftationes accedendo auc rece-
dendo, ifa vc vna IVdcione filtim fic In.iz.alcera in.(5.vm
brae reftK,cumenimfidupIaueris diftanciam duaru fta-
tKynumjemergec alcicudorei meciendas, Auc vna in.»2»
alia in .8. vi^brae reftae, cum diftantiam cripla. Auc vna in 1 2 alcer^ . .

in.9.vmbr« reftae, quadrupla incerftitium , Iccm fi vna ftacione ha-

bueris.12. alcera.b' vmbras verfae, cum dupla incerfticium , Si vna .1 i,
alcera . 6 . vmbrae verfae, cum fpacium incer duas ftationes eft sequale
rei mccienda;. Idem accidic fi in vna ftacione filum .6 vmbrae redae, .

alcera.8. vmbrae verfae nocaueric Vel fi vna fueric . 6 . vmbrae verf;E

.

ahera.^.eiufdem. Vel .4. &.3, eiufdem . In his enim inrerfticia func

•equaliarebus menfurandia.

f Ve longitiidine rerum in ^ditojttarum,

Iquis rerum furfum eleuacarum,vc feneftrarum, ftatua-

.?W rum,currium,aucaEdificioriunin monce poficorum,aut
<^^^ ciirrium facris ^dibus fuperpoficarumjongicudines per-
difcere veUc,Is poceric primo j>er viam praefcripcam ai-
cicudinem cacuminis dimetiri, deinde alcicudinem ba-
fis,fiue infimae partis , lubdu^fla deinde alticudine minori ex ahitu-
dine maiori , reftabit longicudo ipfius rei menfuracae Vc fi alcicudo .

cacuminis fuerit.300. pedum, imcBvero parcis .20o.pedum,, relinqui-

turlongicudo.ioo.pedum.

f Jltteridemjisrfaciliime. Cap.XVlIh
Lligacofilo in duodecima parce fcalae Geomecricse, acce»
de auc recrocede donec ambas pinnulae faftigio accuracif-
fimerefpondeaht , fignaco deinceps loco ibcionisaccede
S i) veco
 VSVSANNVLI
verfui rem menendam,donec rurfus eaedem pinnulae bafi fiue infim«
parti rerpondeanc. Quantum igitur eft fpaciiim ab hoc loco ftationis
ad priorem,tanra eft longitudo rei menfuratae.

^ Di/hvjtiie dimoifw, Qp. ^ I ^.

Vemadmodum autem in alcitudinibiis omnino opus eft
aliqua cognitione diltantiae, ita ediuerfo in diftantiarum
dimenfionibus cognitio altitudinis neccflaria eft . Qua
praecognita ( oportet enim ex eleuatiori loco diftantias
metiri) annulum ita fufpendito ex manu,vt pinnula in-
ferior icrmino diftantiae, fuperior oculo tuo refpondeat. Qno fadlo,
cleuatidnem oculi cui fupra terminumvifum duodecies multiplicaco,
fumrnamperparcesafilo nocacas diuidico. Vicimus hic numerus di-
ftanciam rei oftendec.Qjui cxailiorem diftanciae dimecienda? rarione
velic is libellum noftrum priEcedcnrem dc Regionum
, Locorum &
defcript. confulac .Ibi enim ablque aliquo mftiumenco longiffimas
eciam diftancias dimeciri docemus.

^ Tie profimditatis menfiiratione. Cip XX'.

Lticudinis & profundicacis eadcm fci^ ratio cft nam : vt
pcr ratione diftancia? colligitur alcitudo,ica etiam hic.
ibi

Opoitct enim ex alto dcfpicienre diftantiam punfti quc

alpicic perpinnulasaiinuli praelciie,att]uc cam nulla alia
ratione quam di(ftum dc altitudinibus,auc per.u. auc
cft
perpatres notatas a hlr>,multiplicare, peralterutrum diuidcrepro
»?<:

vmbrce r«tione cjuam hlum occupac, l

 1 7 J 1 11

TJSELLA LAT ITVJ) IKIS

Oppidorum aliquot injtgniorum,
^HiJpania Ciui.
Vakncines 50^ Vratiflauia f i
( Onipoftella4,^\ Mittelburgu ifi i Cracouia 5 1
^ Toletum^o
Lisbona 391 a
^
Traieauminfe/^x\
Jmftelredama 5
'
Cafchoma^otmiCx
if "^ualia 66
Tortugalla^i
o },\ Gromnga '^^i
* • .
Kouogardia 54
Corduba y^fere Suolli^ ) 1^ -'^
Mofcouia s 9
Hij^aUs 37 Geldria 5 1 1 ^ Cimhricce Cherfonefi^
CYf///^ ^ 2-

Salamantica 40^ luliacum <il ^ NorHe^^.Sueui^.

C^/^r Aug^ufta 4 Aquijgranum $i~^ '

!Barfdma 417/7 Lubecum 54 7

Leodium <o~\^
!Bru?7/uick $}
f GalliceCuii, T)auentria 5 1j
Lu?teburgu)n 54
^urdizalia 46 f Germania magna Ciuit,
Jrhufia 'yjfire
5(o(^t^^45^2V^re5 487 ^/o«m 5
Jurelia 47^ Maguntia $o\
Turonia 477 Lundis )7~
Jrgmti?ia4Sj~
^thcmagu4 ^9 'Baftlea
Nod?'ofia60j~^
477
^i^antium 47- - Lmcopia 6
V »'211 Conftajitia 47^
Colij)e?iha^a <;g~
Lu^dunum 4 5 i-
Erfordia ^ij
/^/e«;7^44]-^
f uingliaj Scotia,
Ingolftadum 49 Medmm i?i/uU
Lutetia^yjy^ 547
Kure?iber^a 49^
i 1* Londo?iium^ Vel
Ge?ieuora4<r'l
Londra^jil
Mafsilia 4 '. Vlma ^jj
7,
Etenbw^umfco. ^7
Monspeflulamis 4)7, Jugufta 48 Efaguenfis %y~
Tolofa4y\
f BrabantiayFlan.HoU, 6'e^///^44ii Ifandia 60
Jntuerpia 5 1 Fiemta Jufriie ^S
L/>j 5 1
7 Sal^bu?'gum4^ Mantua 44 i
Machlitiia 5 ij ludebutYum 47 Cremotia 44 7
Loua?imm f i
^ Villachum 46 r r(?//m^44iii
'
!Bruxella 5-
Brixia46~ J?ico?ia4}-^
'
Gayidaumn ^v4 ^oma 41 ii^
• f Sarmatice, .

Brug^ $17 (Da?ittfcu?n j^ Brundufium ) 9

G/^jfiii A/o;/^ ;t^//^ 54 i Neapol^ 4 1
Florentia 43J7 Conflantinopol^i ^^
Mt:dioUnum 44* (onnthus }6^^\ Ephefus }jj
Corona }<; Anthiochia )y\
Taurifum ^} f Africa. Hierofolyma }il~
^ Gracia. Tingt^s 5 F^//} 54,^
3 Mecha 1 1 Callicutiuy
Chilu4S H Alexandria } i
Hi/paniola lo
jindrianopolls 4: Chayru )0; Mojilu 9
i 4 qMolucca kf.nulUm habU
Stridona 44 f Utit.quUfub aguatorefimt*
(Dirachium 44]^^ iSiicomtdia 4tJ F I N I S.

INDEX COSMOGRAPH I/t PETRI APIANM, ET

L B E L L O R V M G E M M /t F R S
I I 1 I .

«liPrimae partis Capita. XI III. Qupmodo Glohns Cofmogrdphi

Primum, Qtrd/it Cofmogrdphia, (^ /juo ad qiixtuor Mundi cardsncs ,
C14S td ^
dijfi^rdt a Geozraphia ifj-Chorographia. quemcunque locim fit po-iend'fS,tirquo0
(juid Geogrdph. quidChorograph. Fo.\. m odo coficicnd;(S. Et qu ? w Ho hnea yl/c-
II. Sphardrnm motum, Ccelorum^ diui- ridiana yulgari inuentione dttccndd, tsf
fionem docet. Fo.i. per Inftrumentum Aymutdle,^ Com"
III. Qt^id Sphard^cjuidye partes fjr paffum -viatonTi dcprahendeudt. Fo.io.»
Circdi ex tjuibns conftat. Fo.'}. X l'^. Qitldyentus cir quot,fecundtm yc

J 1 1 1. De auinnue T^nis CceleflibuSy teres nautas: eorum^ natura. Fo.iu

Terrajj globojitatem e\ EcUpfi Lma ADDITIO GEM. FRISII.
demonjirat. Fo.i^.
V. De PdralleUs circulis F0.6. De neotericorum Ilydrogrdphorum Ven»
VI. De terra clmatibns Fo.eode. tis,^de Nauigandi artiftcio, deque ;«-
VII. Qujdlongitudoterra F0.7. ueniendd Longitttdims differentia, cum
yi I I.Qujd UtHudo tcrra,feu Eleuatio QJ^A DR.ATO nautico eiufdem.
poli,y>id cum Organo <juo Utitudo terra^ /b.ig.
feu Eleuatiopoli demonftrdtur. Fo.%. X yi. De .Antipodib/fs fitte .Antich"
I X. Docet Altitudinem poU,fcu Latitu- tonibus, Ferioecis, Antoects, Perifciis,
dinem terra, nouem propofitionibuS & Cir Amphifciis. Fo.i^
fpeciaiiOrgano perquirere. Fo.<). X yiL Quid InfuU, Penmfula, Ifth^
X. Qupmodo Longitudo regionis ex EcU- njNS, ^ Continens, &
quomodo mter
pfi Luna^tsrBaculo Aftronomico depre^ fe dtfterdnt. Fo.i^»
henditur, cum ftrutiurd eiufdcm. Po.xu X Ff I f. Qudliter yniufcuiufque regio"
X I. Partes menfura quibus iftuur nts atit locijittts^ in tabuUs Ptolomai
Cofmometrd. Fo.i^. fitintteniendus. Fo.i6.
XII. Qupmodo ex Stadia/mo tcrra X 1 X. Qtvd Specklum orbis, aiitts 'vfut
ambitus atcipiatur. Fo.eodem. quinquc Propojitionib^docetur. Fo.iy,
XIII. Quomodo dijhmid Cmitdtum lo
f SecuiidaepartijCdpica.
corumye qua Latitudme tantum , qua
Longit.tantilm/s' qua L-rtit.^ Longi» U Eiiropa fummxrU • dcfcript. Fo.z^'

fifhul difcrepvity ftt tKuenicndd. Fo ^. II. Afaca

. 1
Fo.z^.
'

Appendix,qi<omodo idcm per viam Geo- III. Afia Fo.eod.

mctriccn /eiri pdfitt» /t»» Jt^. I IIL Amcric4 Fo .30.
A P P E N D I X G E M F R I S r r. . j^meriea & Infularum prope Ameru
Ve noua Regionis PER.P^ defcriptio' cam defcribtio /0.4S*
ne, Fo.eodem. Appendix ae horis nofHumii, Fo,eO(U
Carta Cofmographicay cum "ventis adeo- GEMM /E F R I S 1 1 .

rum naturam delmiatisfub litera.I. De locorum defaibendorum ratione, ^

V. AbacuSf/iue particularis orbis defai- de eorum dijiantiis inueniendis Ubellu9
ptiOy <^ primb Europct, Fo.^u y.complexus capitibus Fo.^u
Africa /0.38. *A/ia /b.39. FfusAnnuliAjlronomici^eiufdemG.Fri
Infularum Europa defcript. /b.43. fij.20, capitib. conjiat. /0.58*
^frica Fo.^6, Afta Fo.eodem FINIS.

DlDAClVYI^FiHl LVSITANI CAtiJiEN.

Loquitur Liber:
GEMM A mihi efi Au^or, ^ttis nefcit nomina G(uiut4cf
(huintui vs ingento, quantus CX arte yaUtf
Vt jit Gemma nitens gemma frtcflantior omni^
Ftjit Erytbrtcpf \mo natus aquis.
Tra:f}iteratnon pluraloqta^deincepi^fllere,
N am futis i^u^orvs dtcere nomen trat,
Si tanien^ 6 prudtfjs Leclor, tibt dicere plura

Eft opNs^ c
niecitm commoda quanta feramf
Infptcias titulum moneo^ non \>anus amores,
Nec doceo altgeri teUyfacesque dei,

Sed \>arios demonjiro locosjicet orbe remotos^

Et quamton dtjlent rdine quique fuo.
Expofui nonnulla qutdem,fed plurafuperfunt^
Dicere qux breuitas temportf ipja "vetat,

Quis tantas conttmnet opesf qtiis munera tant4

Sperneti(j inparuocommodatantahbroi
Linque leues nugas^o inanes defere chartas,
llla fibtfcombrt thuraque facra petant»
Tempffs abityy>olat hora fugax.ficlabitur atas
Labitur \t rapida feruidus amnis aqua.
Qutfipit,tlle bonos oculis animoque hbelloi
Verlegtt-.o^ quifquis de(ipitytlle malos.
Ergo honos inquire Ubros, hos perlegeynugA$
Li?iqueJbontshdrtsytpotiaretuif, *

F I N I S.

A N T V E R P I iE
Ex officina typograph. /B.Dieft.
V A