Professional Documents
Culture Documents
SH-
*^
-
DUKE
UNIVERSITY
LIBRARY
Treasure %oom
•'«*F-""'^f«
Vyvs^sA
^^ ^L^C^
,^^^v-\
\
:
— d»
Cauchefis Apoftolic>(1•^.
« ^ / hoceft,
«*»
S. i^poftoli Pauli
/ Epiilola^
*»
C40
AD/UOiMANOS,
§o
«{0
Coy?9mer2tario per/l^icuo '/', ^X
Inquouracter Analyfin^ Explicationem^ & Pa-
«
• raphrafin textus, mulciplices commonefadiones
extextu eruuntur,
«>
«*» Et p!ijsqu3;m ducends Ovjestiokibus^ concroverfis
fundiamcnta ranccdo(flrina;monflrantur: ijsqiinprimis, quajpar-
tim Benedict us Psrsrius SsjIuit a•.) partim Davjd
PAREasCALviNisTA dirputationibus & commentarijs
fuis 'w\ hanc epiitolam coiitraciio^o^i^j/iiciei infper-
«^ ferunt, m gratiam juvcntutiSjfuiH-
ftiidiofae
[^
«^Jo
ciencer refpondetur:
CumTcxtuGraeco-Iztino, &In€iicetijplia;quorumunu$cftdi-
Aorum fcripturx: alter qnaeflionuQn explicataram
tertius rerum & verborunLj•
iiii^fMut^^ittiif^i^H^i-^H^i^H^vi^^fi^^^i-^l-i^-S^**
<
agnificis,Nobi!ifsimiSjCon-
rultifsimis, Speclatifsimisqi viris
Dn. PR^FECTO'
Dn. R iE S I D I U S.
Nec non
CAterij incljtA Reipub. V u R i s L V N-
SIS SENATORrBUS AMPLISSIMIS,
Dominis & Patronisfuis Gngulari cum obfer-
vancia colendis
Salutem (f PaceM Ch*-ifto,
Domini bonorandi:
rquideftinuniverfoCodiceBiblii
co, quod accuratum <3cindaftrium
rcquirit interprctcm,cui Spiritus
randiis Unguam calaitiumq; regat:
in eo iane cenfu vel inprimis eft E*
piftola PaulradRomanos,quicartificio luofei
tnetipfam fupcratj^ norvtam familiarc quod^
dam alloquium ( quod epiftolarum propirium
cft)quamprj:clarum & in(igncdo(5trinaeChri^
ftianascompendiuav conftiruit , rcrum mo#
mcntis, argumenronim nc-rvis , verborumefc#
gamia um affabre conilruaum , utignores,
quid rintari vel mi^ari prius debeas^ Nam quod
D* Hieronymns aliciibi de fcrip^ira divina
a ingenere
L•
!
R .€ F 0•
^
:
,-
mode nanpoflruntiUciqifumra^ diligentiac 5c
diicretionis eft:,at:renderenefaliapro veris,alie-
naprogenuinisintextum intrudantur; qua ra-
tjone candem fieri necefTe
prooraculis divinisvenditentur*
Suntautern duoinprim!s>quae dootietiarft
interprecisaciemhebetanc, &judiciummintcr-
pretando remorancurjnimirum pr^concepta o-
pinio, &novitatisftudmnn* Reperiunturenim,
<juiinterpretacionis fuxfundamentum ponunc
dogmata,in quibus ipfi naci funt vel educaci,,
quacnoncx fontibusjsraeli5,ied exlaGiinishu-
nianac rationis hauicrunt ij,quoruminftitutio-
nein juventuteufiiunt^ Ad eadeinceps inter-
fretatione fcripturae detorquent,cujus lenfum
non ex fcriptura petunr, fed in eam inferunt, or-
dine
'
r.
R ": V *
dine plane pia^polteru, cum icripCurae non cx
dogmacibus , ied dogmataex fcripcurisexami-
I •
Chri-
R iP F 0>
R F »
neqjtemere, qux lorteredte dioln funr, rejicia«?
murineis, necfaliamusexeis(qiiemadmodum
Augnftinus precabarur liUii, confefs» cap«2,
iitiq; fieri non poreft, quin exoriaiurLucifer in
audi'
'^y
JE F *
audiuncurdogmata, examinanda iintj&cx ca•
demviciisimjqua^ cum ^,
fidei pugnant,
rcfucandaj adhibui fimul Pontificiorum & Cal#
vinianorum commentarios , inter quos eo tcm-
porc:, cum laborem hunc iuicip€rem/aci}e pri^
mas tenebant 'BeHedi&i Pererij EfautU diiputa-
tiones, 7}avidis ParAty doBorU Heidelhergenfis
pracledioncs quibus inplerisquelaudcra eru•
:
fcce^
- R / F .
fccerunt tandem iftorum difputationibu^ , utf
labdr inmanibi)screfcerec,fiquidemopera^preii |
curare
*5
curare ncque debeo neque ioleo. ci
aimerrorisinarticulisfidei mihiium coniciu^j
certusq; lum, ^poftolum Paulumadogmaci-
bushodicrnorum Romanenfium& CalvOrum
Fracrum quam alienisfimum efli. Sit Judex hxc
ipia Epiftola,quam Romanis inicripfu,ubicon-
tra iitramq; fcotaTn tam accurate difpurat mul-
tisinlocis,ac fiex profeflo id faolurumrece-
fe
riru
iatis
^
non eifcm dubiam judiciorum aleam me expe<»
,
enim deerunt,iatfcio,quibusnondu
diftum videbitur dc hac Epiftola: heq; alij,
quibus plus iacis in tanta commentatorum co•
:,
fua / ,
tribuo: interim ramen, ut pauperculusaliquis
ad xrarium Dominijnerno
piorum prohibebit: quinimmo>quodpro no•
affcrat
b S unum
Trinir»cap*
bus fieri diverfo ,
3^
R
,
F .
-
Uiileeft plurcslibrosa pluri-
veniat* Quamobrern
cgo utiiisiimis ficuti
aliorum laboribus, quoshocingenere fuicepe<»
runt , lumeninterciperenei voUii nec potui: ita
vicisfimcandidiim hujusmei Inftituciinterpre.-
temapudBonosomnes iemper mihi poilicitus
fuU J^f '^ ^,^. ]7^ , /-^
Cur autem hunc meum Commentarium iab
incly to veftro nomine Viri Nobilisfitni M^ , ,
gmfici dc AmpIisfimi,Dominihonorandi,pu-
blici.j.tirisfecenm,nihil equidem a veritatealie-
nutn dixcro fi me pacronum quacfivifle dixero>
,
feliGi#
,
^.^^^ —
— — ^.., . !> ' '
,
R JB F
-t
I-Jp*
-— !
_ _ II . ..
;J-^
randum
R F *
randumj, cujus iandisfimi labores, pra^clara c-
ruditionis fpecimina,&:iingulariavirtutumor#
namenca ReipubL veftrac jamin annumvicefi^
nium,5<:quocl exccdit,magnamultarum animai
rum cum ialute inclarueriinc» In huncufum
multa pracclara ingenia magnis fumtibus alitis,
dc ex bene infl:rU(5tis Scholis veftris ranquama
matre dimiflGsalumnos,in Acadcmix noftrit,
tanqua fidelisfimae nutricis finu exponicisrquo^
,
citumciTeoportet, Egoveronondubito,
viri
Speobtisfimi^quin Nobilisiimie/implisfimarq•,
Magnificentiasveftnrillamti^m priec!aram Dci
benedidionemgratoanimo Qgnorcant;& prx-
cipuara iucepartem aeftimcnt»
felicicacis Pro
quajara iubaufpicijs novi REGIS,quctTi iiim^
ma &
inaudita fere niagnificcnMi excepiftis,
haud dubie^, pro veftrapietatc/diligenrisfime
kbotaftis yuc apud vps in^wmisita ( pcrpettfai
)f.i. J ^l
ne ullis
.
\
R j£ F 1
pr^dem* Nequedubico,quinquemadmodum
Romainjorbiscerraium Domini
quantumvis a facie ignoti,£piftolam grato
iui,
ac-
,^^
ceperunt animo> ica veftra: quoqneNobililsii
mx MagniHceritiac de fplendore atq; dignitate
lita cantum fint pauliiperiemiffurae^ujt^aiceme'
asin€a;,dcp:i EpiftolarDlucubranoncs, CubKo<i
noiadisirao luo namine publici juii&fadashi^
larifroQte^benevolaq; mente excipiant»Ego ve#
rp jnierim Deum, prarpQteniem fupplex vene^
rpr,LU& vobisocReipubiicx eftra>oJnibusa-
nimi corporis 6c fortunac bonisbenediccrecle-
menterpergat^Ecckfias fcholasq; veftras in flo^
re coniervec,<SceaRdem fclicttatem veftram ad
kram ulq; pofteritatemiine intcrruptione pro
paget» Ita^uxtaelogiumDomim Philippi Mc-
lanchonis , vere eric UR I S L V I plan-
tarium cGeli, Sc gubernatorum terrje leminan^
um atque doc^rinar, difcipiinae, exercitiomm
"
/^ :> pictatis
'pieiatis,
literarura&: totius
nis,
Jr R
'F
inpatriamnoftram Gcrmaniarn
Scin tocam viciniam exundans*
1 *
omnisq; honeftacis dornicilium.fons
auguilus Scpercn-
icaturiens,
AdagnificentU
Fridericus BalduinusD^
C 1
• r '. .
S. THEOLOGI^ STU^
ACADEMIA
^57 1 RG S
S. .
> ^?/7 ai/dimum fcholaruiru
Fropheticdrunt penfum , 4<:/ 7". Tefidmentt explicAtionem
^--
vel inprimis
LiAantius <?i tribuit lib. ^. cap. 20. prddioiicnis «juo^j dono uni*
verfe orbi Chrifliano jaminnotuitx in cujtu animo^ut Chryroilomi
verbis utar ,
pratum infigne virtutum, (^ ParAdifiu (^iruualii reperii.
tur. In do6lrina fua prdter copiam Unge maximam, £ majefidtem
^lane dimnam ,methodum infuper Theologunon tamtradity quam
traSlat accuratam , oftendens y q:ta dextentate in informandof gravim
ta'einffiovenjo , fuavitate in confolando j animafitAte inredargtten.
doyfidelitate denique in omnibusfit utendum : in quibus qui verborum
(f fintentUrum tterpos^ /tdum^robHr , mafcuU cum affdbiiitat e^
:> /
tempe'
temperatum non videt , profetlb videt. Vidcrunt fanl• e.a o^
mnU Orthodox: PAtresyquxbisnomimbtu jipoflolum nojlrum c£te-
/ 4
rorumprinci^em AppeHdre,furemerltofj cenCuerunt. Chryfoftomus
meudator.
biu
PauU
o£lo bomiliji
profecutui ciljtAm digni
Uudes ex hU ipfit ferc eapitiiiu prolixe
Eufebiuslib. J.,
digniffinius eloqucntiffimtuq^ ccni'
cap, 24» Pdulum nofirumomni'
hift.
^•
fimulac, u t occidat. Suffiaant b^ fapienttfiimorum homwHm
eiogiacontrarccentio^cs Pauomaygas ^qutbtu EpifioU co-
guntur ejffe biulc<e,.objcur£ , abfiru/je , nott fuivk proponendA , , ut
Marcinus 7*erefius Hifpanus Patrum memorid
[rAgtftUf cancifionumy byperbatorumplefJAyAc inflar librorum Sibyllino»
rufft vuigo probtbendA ^fiquidentifi MoriAcboifli credimtu, nec PauIm
\ipfe voluerity ut qutiibet intellignet ontmA in tUU contentA . Ejuidem
furfurU eflf^/WRobcrtus Bellarmi nusi» Appendice defummo Bon-
tifice cap. ij. EpifipUm AdRomAnes ideo GrAce fcriptAm ejfe comendit.
CS quid
*
</
ciliA inttUe£iu,exindeeJfe Att ,qu«d, reiiefinpta
deprAvent ^ficut
humines
^ fi^teriu ftripfwr/u jtd [uum tpforum
^^ diffi-
m^
ferditionem' . Pct. l»
Egregia profeSl^ defiriftio nofirsrfim P.auIo'
jnaflygumin PAfatUyqut toiiusfcrtptur^ sfons partter (^ corrupto -
res f cum non inttlUgAntiquidfit lufiitia fidei, quid Lex , qmdEvAn•'
geiiumt quidcemupi/centiAin RenatUi quidgtaiiA->quidfides<^<^
mirum non eff i qued quA hac de r£ d»c€t xontrA Ponnficios
Itu nofler,
quenty
ipfideprAVAnt , in retn fuAtn contrA Apofl^i mmtemdetorm
msrttrim fucoftrmonie humAmme'
(iylum ApoRolicum ex
»
ttentes^hicomfu.mt inernat^m , trmdlem plebeJHm nddutje* Sed 6
non tH hic locus piuribus agendi cum his hpminibtts .jam Adtnfiitutum .
quo
y
i•-»' t-^M*
Cnntur^ initium fum Bono Deo faUuriu addietn Martk hora quarta
promcridtand'. Bemdicat his quo^jf^lOrihiti Domirnuexercituum
tx aUo, illunjinet faciemfuamfuper ms^Q^ mifereAtur uoftri : d§ceat
§5'^^>*»65 •4 t nec Auferat al• ore verbum vtrttatisy
(^ cufiodiemtu leg^m tjtu femper , tn ficulum (f mfecuiHm
ficuti. P.P, Dominica IX,
Anno <Lhrift'tano 6% ,
Fridericus' Balduinus D.
lin i
D :
FRIDERICUM BALDUINUM,
Theologiae Do(5lorem,& Paftorem
PrimariumL•
EPISTOLAM PAULl <^D KOMANQS
comtmfitaKttfn^.
ROLEGOMENA.
JN AUREAM BEATl
^
PAULl APOSTOLI EPiSTO- l^
.1 LAM AD ROMANOS
PROLEGOMENA.
ITULUS quemprarmaai^
Ubri,
bushabcmusjdu• potishmuano^
bis exigic,*'^ ^ ^mo^^^i/^ eypUcatida:,
iftCcquarn ad juftam inccrpretacio#
nemacccdaaius»Unumcftde Au^
/TOREralficrumdcipii ScRiPTo* I
D£ AUTORE. .
i
j* NocnenAutarisAULUSjdequonon
cft
PauU nemen,
cftcadem omnium opinio» Cercum cftnomca (Sde eo diver
gendlicium indrcumcilionc impeiicum,fuiiie
Saul
ft ofini$nes
i
-
R L G
.. ,„
.
SAUL,quo.d petitC aut poftulatum fignificar» Eo
enimnomioeappellatcu Chriftpincovcrfione,•
SaulSaul,quid me pcrfcqucris^i?.;?,4.Hocipfi
uChrjf0f§»i
nornen nonniilli dicunt a converfione fuilTe imo
mutatUjicdalijalijs temporibus, Chry£bft,ini#
pla ftacim converiione muratione faota clTc icpi^
bit aDco,qui eum Paulfi vocavei ir,xqucmadmoi
dumSimonera vocavitCcphafivcPctru //)
4^• Quidanominis hujusmutacione rejiciunt
ad annumcovcrfionis decimum,quando nimi^
2*Amhr6f* rum D^Paulus fcgrcgatus f uit ex Ecclefia ^. ntio;
CAtbario,
chena ad docendumEvangeliij fntcr gcntcs ^ct
I35 2»tunccnim aliud iplumacccpiflc nomcn,
qucmadmodu filij Zcbedjcijcu vocanturad ^»
j.niirmmK^
poftoIatu/Wiiyj,i7»HicronymiisiaEpiftolam
adPhilem.rejicitiftani mutadoneminannum
converfionis Paulinx undeciATTUjqiiandu nimi#
rum Paulum Sergium Proconiulem primum o-
mniumexgenLibusChrifl:olucrifccit,-i^<?»ii,74
incujus viotorix rnemorianomen Proconlulis
ipfumafrumilile icribirjciiniquoccnrencic^/^^
cuw iAHlu.' Pr9:oii-
guftinus lib.g. Ceyfijf. cjtp.^.his vcrbJs .'
j
quidem
ROLE
tur,^t7.ii5i>vi 1,25: 1
G .
quidcnci poft cOnveriioncmetiamSaulappellai
]y2y^, Verifimilior igitur
Ori^ettis
cftlcnienda Origcnis,icquiipiura fequitur, E- (^
legacum ab alio
R
, L G
4>py /o : Sc eo
.
derisxScvocatioucrinqjextraordinariaacimmei^
diatc a Deo^t
t [Autoritas illa pindeb/tt, i.k
inflitutione irKme4iAtd.
rttm C^ vtrba (S" resfunt
^-.'^^'
vuCAticne immeMata.2 dh
R L G .
Duodecim Apoftolis addtbaturpoftChrifti
adicenliim.incoelos,Paulus nofl:er,in huncpo-
cislnrium finemjUtelTet gencium Do£lor,cx:tei
ris ^.;?^ fi**,
inter iudacos prim^iio occMpacis
Undckmetiprum^poftolumgcntiurn non)i*j
navitUo«?ai,ij,quia plerunq^inter g^ntes pr«-|
dicavir*
Officium Apoftolorum erat , ^nnunchrc ^^;^„^
voluatacem D
uj uqiverio orbe» ^^ctcrQquin
i.
fi^cium^,
nullaprorluspoCcftasautdomimumApQftolis
conceiramcftj multo mious ApoftolusPetrqs
fingularc privikgium fuperioris alicujus pocc>
ftati^ habuiijUt pcrperamccnict JPerer^ 4^.*^J
in cdp.hsd Rom, Nam hoc erat utiq; & cacteri' A- \
*
Pererituin
^'^
^^^•^^'^'^-
poftoli,quodfLiitPetrus,panconlortioprJcdicii
& honons (Sc poceftacisjinqiiit Cypruum^ tr^i},gA
•
requifita :
t [^BiiUfminns lib^ zJe.poMtif.RifmAtjo CAp.u.trufcribit ejfe.
dtthproi>^oet4^ vArt.4s
i. ut ftimmfdniedoQm ADte.t.tit^t
€€).1.1(^^(7*
mAmpoteflAtcm Escltfiafiicam. PriorAduoagnofdww\po•
\
^
^
'
nAnh£,qu(itfutrHntAp<>^olt,~\
\
'
:
QuodvcroD.Pauliis gloriatur deporefta/
poteftacem
tcfiia 2X?or4io,§,utiq;iioaint€l!igit
did:aroiiam,iV^itpnrnatuni dominaniii 6: ijp-l ,
nnn^j' 1 5 doapo*
"^—^»*-^*
PROLEGOMENA.
— . \. ^'
\
ratwnecuj$tftsxi^Apo^olonin\ icripta iuntipium
DBl verbum , 5c Canon fidei,undc ^poftolus
Paulus vcrbuin a ie prxdicatum non vocat fer-
moncmhoininunijicd revera fermoaem DEI
i,,TkcJ}al,t, f j.Catteri Dodorcs fua ex ^/po#
ftolorum
R L G L• .
ftolorum mnuiantiir,qu2C idcircoCa^
fcriptis
nonem fidei non conftituiint, rtifi quatenus
cum /^poftolorumdodrinaconientiunt: Un-
ac 5c ipli (^€3 non .^
-i^poiiolici vocantur,4^^rati(me dufjoruwiApoikO'
, icd Dodorcs
liimmediata SpTritusSan^iiHuminacionc dw
cueruntjdo<itrinamque miraculis confirmarunt
^Cior.g^ Cxuri doftores non nifi muhisfu-
doribus fic laboribus docendi facultatcm iibi
[comparant, neque dono miraculorum opus
hab^nct fed hoc ipfis grandc miraculum fufficit,
quod ea ccrrarum orbis fincuUis miraculis Cfc-
didit,inquit n^ii^ufumi4 , ti, de nutU D BI
uf.^Jntirje^ Quod autcm Apoftoli f uerinc i'«#- ^« jpdftoU
'/«'''''»'/'»'
peccMes^uzhzth^vh loquicur P€renHSp,67,\\oc
ett,quoa mortahter peccare non potu€rmt,tal• /
fum cft. Nam ck /j^poftalus PecrLis ipfo hSto
peccavit gravisnmeJubLrahcns fea c6verlatio#
ncgcntihu,0<r rcandalunn pra?bcni;infirmis-quo
nOiiifnegiavicerobjurgatus fuita Paulo:uridc
fane non impecciabiKsj,fed Ha-ny^ajr^if^^rcpfiC.
benfibilis <Sc corfdcmnationc digniis vocacur
G^i.i i,quin<S<L D.Paulusl]bimecuit,nefort€
fiac
bus icribit
d^Uifi^ rcprobusi
;
!
in mulcis labiinur
,^,
omncs
& DJaco-
Ucol^, j», 2*
iccutionisciret,voccdivinacoelitusta6lp iubito
fitvas eIedionis<k miniftercoverfionisuniver
iXMxnao^wtBeYrthaYcim \\\^€^,^^
Pi^.ulu Ciijus converijonis cum exemplum fii
milc nonextec>nonimmerito,quiantcconvcr-
fionemomnibuseratmetLiendus, jampoftcon-
vcrfionem omni venerationisculruhonoradus
cft» ijmmcdiata vocatio per revdationes divi- 2»
PROLEG..OMEN .
riim,idef!:5C*cc€roriim Apoftolorum dircipulus
ac V]agifterjfedeoieniu,quein expoiuit Elias
Levitcs com mentator Nn2ianzeni,quia cum^^-
poftolisdeEvangelio dineruic^jidcirco vocatur
dircipukispariLcr Oc Magiikr; Difcipulusau•
tem pcculiariter quodilios iubfecutusiit^ atqj
in divulganda Evangelij dodtrina veftigijs prxi»
cedentium inftiteric: dodrinam autcm luam cx
divinis revelacionibus habuir^Harum reveiatio.
num haud faolum eft inicium eo tridiio
diibie
poftconveriionem ruam,quodccxcu£5cjejunus
coniumiir,inquo&oravit <&:vidicinviiione^;5
naniam ad ie vcnientem;, ubi dubio prociil ab
pfo Chrifto Evangelicam didicit dodrinam ,
quam mox pofi: receptumviiumin Synagogis
Damafcenis pra^dicavit.cum magno Judarorum
Paulut
am
bet
- -^
fu•
Lucjy
Mt vtluttStx
ftupore&confufione; plures deindc revclatio::
nesiubiecutasfuifle,
2* Corinth.ti, Rede
Efauita SixtumSencnfem
/^poiloliis ipfe teftatup
igitur refutat Pererius
Monachum DorriMii-
canum, quod Paulurn Evangelicac hiftorix nar-
rationcm a Luca didiciffefciibiu Nam con-
trarium verum eft qnemadniodum TcrtM//ta'
,
deterrenainftatumbe^turum,concionibus ac
deiotrinis plane divinis exornata:quod jpfum et^
iamnulli ^poftoloium coiitigic, 4* ^ccedic .
-^^
mulcicudofcripcoriimhujus /i'poftuli,qu«enon
pnrumautorit:atisipficonciliatjpr«fertim cum :
f 5, Dcniq/
}
R L G A.
,.^
,
excac Pythonifla cos
flagellenc^quodfaduminEIymamago, impe-
rancc Paulo, i^^ Exquibus omnfbus \u
quido conftac, Paulum Apoftolum omnino ta-
lem tanmmqueefle,cui &primarij ^poftoli &
magni
PROLiSGOMENA.
. _
magni Gentium Dod^oris dculus jure meritoq;
debeaturjquodad commendationcmejus hoc
inlocoiufficuu Tamuin de-rfutore*
DE SCiMPTO•
LihriNoPi
Libros Novi Teftamenti commode diftri- ^ .,^,^,;
buere polTumus induasclaiks, ita ut ^^
ijiorum funt
imcHiftorici,quidam Didadtici, Hijloncos vo^l ^rdinum,
Hifiorich
coquacuorEvagclia & ^cta AoftoIorurn'Z)^
^<c7/Oc^tcrosomnes,quos Apoftoli forma E^
piftolari ad certas Eeclelias vel perfonas infor#
raatioais gratia kripierunu Et haec Apoftolo*
rum duCtiinaab livangelio C hnfti nihil pror-
iusditFercniiiratione temporis duntaxar,unde
ociJ^Paulus dooirinam fuamin Epiitoiis con^
centam non dubicavic appellare Evangelium
GalaU ! Reciikiunc auten^ in literas, quae antea
vivavGce tradide^unt,Cunluk*ntes haeracione
i^ ^uditonbi^ iuis, quosper fidcm inChriftum
^ iera
PROLEGOMENA.
— ....-^ ..-
^
de fcripcis Paulinis» //^2» ^,^^,. Hinc hcnei^s
ingenere de fcriptis ApoftoUcis m'.]»
caf.u
^^
h^r^
quod tuncfrAconia vcrunt^^oHea,
quo jm
.
I
perDEI
j^ q^i[3^J5 ^
Joll•intatem mfiriptim^
fiindamentum Qf co(urnnAmfidci nofiraifuUiyrfm^
^'^''^'^^'^^"j EpiftolarumPaulinaiu numerantur tredecim,
'
'
ad
quare fit in
[\ Huncfjumerum EptfloUrum PatiVnaruni agntfdtSlxtus
Senmfis MinAchui DominicanHS l\b. i. bibltoth. pag ig. ^.]
•ordinefri*
WA.
pta( fuiteniminordinefcripcionis fcptima,^
fedparcim,quia Romafuit capur impcrij, in
fingulari praremincncia pricca^teriscivitaribus,
ad quas icripfic Apofl:olus,confticucaipartim ec-
iam,6<:quide pra?cipue, quiaomnisgenerisdo^
(5b-inascompledlicur,&inpnmisfundamentum
ialutis noitrie,rationemque noftric coram Deo
luftificationis copiose <5c nervose explicat Ac$
quum cnimerat, ucindefeprxdicatiogradar,
quajuftificaturimpius, velutiacapireorbis to-
toorbcdiffundcrecut Auguftinus ioquicur6V
^^*^^^€4^^ De hac Epiilola quinq; in-
primis
u
PROLEGOMENA. .^
ij
primiswo^^fi/^^^ipr^rinittenda videntur* i* de
^^utoritatcejus»i.deijs^adquos fuicexarata. )«
deoccalionercripdonis,^»deargumento* f^de
parcitione*
^utoritatcm hujus EpiftoU canonica & vere AutoritM E-
pifloU adRo-
divinafexinprimisdocent docnmcnta» i,gsnm>^
ntanosC/ino-
doBrmxcli'vmun?Jt\rrc\\s{\rc\Q. enim cocludunus, nicaprobattir
eum librum vere divinum eiTe> qiii cotinet my- fex docu-
mentii.
fteria fidei a reculis& generationibus abicodita,
I. agenere
rnanifcftataa^iandiscis^qiiibusDeusvoluitno* doSirinx,
de
t6 PROLEGOMENA.
de fpiritualibiis a^, \2, de
facrificiis Ma-
giftracus ca^. 13^ deconverlationccum infirmis
c;if.i^* & i5»dc revclatione Evangelij rAY, 16.
GJ^r* Hasc omnia in nullis gcntilium libris repe^
riuntur,<5cmanifv:fl:a habexit SpiriiusSandi vc/
ftigia:& fimaximeinalijsnoftrorum Thcolo^
gorum icriptis repcnanturviion tamcn ejusdem
cum Aportolicis iunc aucoritacis quiaicripta a-
j
R L G iM . 1
'7
ail!eg;i:a;Ut&;confirmationesdo<5lrinr^'^pt>fl:oif
Iicx cx rcnpcura PropKctica ui iingalis ca piub;)
occurrunt: quicunqueigicur Canonicam ^cdi-
vinamaiuoncareiT) libroru Vcreiis TciUmen- j
parccIongeoptima:,liceccumalioiumpiofano<?^'^'''''•
rumicripcis collaca<3c inordinata <5c obicura<5<:
jejunavideri posiinc Reaeaucemdehnivicfty-
stY^u^^uid?
lumSixtus Senenfis#nunillamcxceiiortm Ict;?
f()Ymafi^^fjgurAslo(pendifir.giiim'ts,d!^f^^^^
fic,qiiod/4'poftoluS5exSptntusSaniaiinfl:in<Stu,
inmcdioorationiscurithnterdum vcluccxim?
provifoaliquafnfpcrgitjqu^non tim ad prji<>
ientem ftai:um>quam fucuroshominuiTjcafus
pertinent:quaf omniajhciW aV6^&'^<»avidcantur;
ordinem tamen habencfatis concinnunn & iei>
pto^poitolicodignumrcoq; ipfo aprophanis
lcriptcribusfcriptaPaulinajureoptimo diftin^
guuntur»
PerJpicmUfem quodatcinctjcaqnoq; ^po*
Jn epifioiu
ftolicaeltin hac Epiftola,hoc eft,cum aliqua ob•
PauiinisniHl lcuritacis fpecie mixta atquc ccroperata» Satis
%7^(1 i
^"^"^P^^ipicucdilucideque proponnntur fidei
,^£
0/ I
rnyiteria,qiiarad ialutem hominis fufnciimc: in
yqtio jpiis vero myileriis quacdam occurrunt obktiii
dd ycnaw* riora, feu ^v^»;7^^^ ^t D. Pecrus nomi nac. 2 P^tr,
.
&c»HiTicNicephoi*usicripfit,iTiulrain Epifto-
lisFaulinis quafi pcr arnigmata efleadumbraca
propcerincptos 5c indignos>ad ccntemtutr» cvi^
tandum:quxtamenicnjgmataitamoderatusfic
ApoftoWsjUt iis> qui ad percipiendas res divinas
idotiei fuerint>no manfeiincocculta//^a*^»j*-i^
Sloquentiam ftylo Apoftolico nonnulli
derogant co,quod ipiemet icrmonem fuum vo-
carit contemtibilcra i,C^r^ ut
C 1 Smt
l(i R L£ G
... ...
.
j' dona lingud, alU (aUmi ; in tHa comemtNm fe
[ Stifif
hoc non item, Carttit Afo^olui humanA
dicit jipofleltcs\ in
eloquentia ftd non dmna y quamex munere Spiritus San*
,
ipfiaffingamusCquodfacicPrtW^pii^j^*^
Nam & gravitaie iementiaru & rotunditatc
argumeRtorumjOacquabilitate ftyli^ne quidem
excellentibus Graccoru oratoribus ccdic* Quod
fiquaoccurrunthyperbata,&ananrapodara,ea
nonomnemeloquencixlaudem Epiftol* Pau^
linasdeCrahunt/cdrali&eloqiietia/^aulieircdc^
bebac hoceft , Apo(lolica,m quanon modo
,
6.Int€rno
iordis
iufragio.
, hodie innotuit,quodficverbum Dei infallibi-
ic* 6^ AcctuM a^viiqut inte-tmim cordps
/rifgi^i»,non, quod cx
nojmpj'
arcanis &iramediatisin'
fpirationibus diviniscft,qualeEnthufiaftafio-
mniant, icd> qiiodSpiritusSanftusperhanc i•
p&mfcripcuramin cordibus npftris operatur,
ut ledlor actentusnolens volens atteftari coga^
tur, lcripturn hocnon huraanam fed divinam
continere fapienciam,necavolynCate humana,
iedaSpirituDEi fuiflcinfpiracu» Quod ^-e/^e/si'
^•
linarum Epiftolarum diiTerercc^adilludetiam
provocare non anhit^Yit^ Exj^eyitur
q u i t, legens Pauli Epjfioljs^ intcr legendum varifs
amm jenfibii4 Qf motibM afpa , nunc ti 'hore atque
horrore concuti-^ alias jucumifiym perfrui UtHia^
mterdum mwrore ac trffiitiacontrahiyaliquando in
fhem totumengi^nonnunojuamha £5* indignatwne
tncendiyinflammanodioy arderc defiderio , nuilo de'
mum wn animi finfu motUGjue comttarK Sed
)
R L G
.
. ij
14 PROLEGOMENA.
A.^^ — ,
:
ibibaptiraveriturOnijf-i^. 3* Salutacipfosno^
mine Erafti arcarij civitatis , quem Corinthi re#
ai aianfifle fcribit iXim.jfj2o^
^
Rtman. ff>e
Qdt aduni-
Etfi veroad Romanos in fpecieli^c fcripta
verftm Bc- fuitEpiftola,re(5tisfime camen ftamitiir;,Apofto^
elefjim Chri-
lum hoc icriptum non uni tantum Eccleiiac dc^
ftinafre,re(Jporius tanquam librum qucndam
methodicum>CGrnpIe6i:entcm prxcipuos Chri-
ftiana: fidei articulos^univerfacEccIefiiC jam tum
propofuiife fado initioab Ecclcfia Romana,
,
quiainilla urbeerattumorbisImperiu,&:pro«
pter afHuxum hominum ex omnibus mundi
provincijS,do6lrina Evangelij nullonegocioin
caeteras orbis partes difleminari poterat^f
t[ Opfondntur hjic Pi^hio^quifcribu Itb. \ . hierar. Ealcf,
.
verfamyfieria fideinoflrjt, ]
D oftea*
6 R L G
^ —
A.
catione:lnrellqiiisdenovaobedjcntia»Alijqua<»
tuorejuspartesc6ftnuuilt,quarii primaagacdc
iuftificatione hoFninis coraDeo ,» j'.4.tecuda
de jufticix fidei effedis r.^/./^^.ccrtia de repro^
batione Itidiroru cp. . ii, quarta de ofiiciis ju-
ftifica'.oru;/^ofletetian5 tncomoda inftltui di#
ftribuiio capitu juxta tre^ praecipuos fidei ChrL•
ftianae arciculo5,d€ luilificatiotveide qua agitur
usqjad cai^.j^ dc prjedeftinationer/ip»p, i^: U^
D 2 dc •
1
iS PR OLEG .
^ ^
t
dcBonisoperibiisin reiiduiscapp. Nos otnni#
um fimplicisfimchanc Fpiftolam juxtaduoil-
la gencraliaiiQminis rcquifica, quorumunum
^ lie&e cYcdcre^ ^Xitxum /Bcne ui'verey\Via\x2iS
partes gencrales difpeCcimus, quarum unacft
^oy/itt^xijcompledens pra:cipua dootrinxChri^
ftianx czp\t2L,aiim'twti^^ad capj ^hcr^'^^*^
vM continens praecepca moru dc officiahomii
nnQhn^\2j\\m(}^ad cafa6. cui deniq*, lubjici-
frima parte
hujtu Eptflor turEpiiogtis feu valediotio , juxta niodiim fcri^
OoByuX
PROLEGOMEN . 2r
Itu de lufii-
peccatorU *. CocurrtntiA^
cora Deo , vel in \Deo'. Meritum Cbrifti t4p>S-
tra- inquo con iVfui Legii in renAtU CAp. i.
Qit Epif •< fiderdndA I Libcrtoi ChrifiiAnA' CAp, 6,
^ renAtUc»2»
tur
\SpeciAlid pr/,
D ^ CAPUT
|0 EPIST. AD ROMANOS CAP» I.
C U
Argumencum & Particio Capitis*
, pArtescApitU Tresfmtn-ExsrdmMgenerAieus^adty• /.
2, ExordiumfpeciAie^iMiid^lplendidtfitmum m^
Ad vcrf i8*
^ InjuflitugeHtiiitim*
^. Accujatio Impietatps
( <i ^^'
& djAyyiKiiv oiS.
^i^
licii,
2.
fegregatus inEvangeliu Dei.
(Quod ante promiferat per
Prophetas ruosin /cfipturis faii?
// »'^|*»'«
dis.)
|. De qui gciiitus ex
Filio fuo ,
fanflificationis , ex refurredione^
jmortuornm Jefu Chrifti Domini
^ «V '^. cv {
noftri.
Perqiiemaccepimusgratiiim,
acmiineni Apoftolici fundioncm,
iitobediaturfideiinteromiicsgcn-
nomiiie.
tes, frcpcrrpiiiis
Quoriimde numeroeftis &vos,
- ?, ^ a.yitn(. ,/
vocatijcfu Chrifti:
DEI,
Omnibus qui Romce funt diledis
vocatisSaaiilis, gratiavobis
&PAxaDEO patrenoftro&Domi-
110 Jefu Chriilo.
ANALYSIS ET EXPLICATIO.
(T^ ENERALE ixordium remoto ornatu Khetorico^ nU-
' ^^ de^prepofitHmtAkefi : PauIiis RomAni^ precaturgrati'
am ^ pAcem D EO. rbi trU in efuahbet EptfloU ufifafa
prs.m'ittuntur \, Saifiriptio. 2, lajcriptto, ^. Saltttatio^ SiH'
guUpeculiari orationis ornatu veftitintur,
S u b fc ri ti cxprimh nomtn Autoris ctim fttii Attrihu-
Subfcriptio.
Ui^(f p.irentheticam Attrtbutorum explicAtioncm. Autor E- I
pijioii
vcro prji-,mtt£re voUut^ut 6^ RomAnis
ritAFe huj is fcriptimeltui
:
($" nol/is
Appelldtur%txv\!i^\t(\\.
' \
Cbrifii
AUREAM PAULI
1
ChriflfjpzrtimrAtsofie conditionu^ abeotnimfervatm^ex
CAptin>'ttAteSatAni. tiheratM^ex perficutore pr£c§ txritatufa••
Paulus efl:
videAiury ideo fe firyum VocAt : partim cti«mtne dooi? inam
fuAm contemtim hAbeAnt^ ideQ/e fervum
nAtf cujus perfonAm (f majeftattm paule
Jtfii Chriflt -
defiribit^ 2.
^
i.
fcriptio ( ApefloUttis ,
qm nibilAliudefl , quAmpr&dicatlo ^^
tio
praedica
Evangc-
EvAftgeliffeu Uti tllitu nuncij degrAtuitA reffiifionepeCfAtO"
lij»
rum^quodoriginewJiiAin bAbet Ab bofnimbtu , fed ab tpfi
DEO^qui iUtidprAdicArijufitf.pArtim efl oi>p9ptiopnft^7sftU
conditionis : trAt cnitn olimy etta, Ante cony>erfonem (uajegre-
gatuf^SiAmmirum PbArifiiorumy quAafepArAndo nwnen^
bAbct i4dd't^ui\ftdnon Ad EvAngelwm^tierum Ad Itgem
E
/
dicAttdhm
[
-' 'J. ..
EPIST. AD ROMANGS CAP. I. ?;
city
dic'itur'h(7n^i^Hy^k^(^
inprodigijs (f fignis, ($" D, PauIus
per refurreBionem Chrifti
A .
mAnifeftAtus (f o^
mortuis impletas
j , ji, di"
effe pro»
€
mifiones
mtu^ verum
DEl dc filtofuOy eoque refert %cum P/Atmi 2,
//«/ mefis es ttt
bent Cbryfoftomm
, ego hodie genui te, quafidicAt > per refurrc'
Cbnflifnijfs decUrAtum^ ipfum Ah gternofuijfe ge-
Dh I fiiium.
,
HAnc interpretAtionem bA-
Occumeniusj TbeophylAitus. Alij
fi»
- Expofitio
Paraei pig.
liamafiferuntquod nimiriim Fiiim DS l ftt declArAtm 0»
^
Jnrcriptio.
m2,diiedis
*
gentibtis inrAtions ElPAngel^ eos conjungens ^
biSiCAterArum^feregcntium omnium DofMni, HaBenus de
fitlifiriptione
Inrcriptio7r<r bAbet
D
:
1 3Ocatis,fanciis.
v. 7. Omnibus qui
Itcet effent or-
Vmver/aicr» ptnit^e^
Ro-
Sahit2Uor<'eui^Uli<ffft :
.
Gratia vubisScpaxabeo Salutatio,
patre iioiliO &. Doniino J S Ll Chrifto. Vfuatutn boc
'vothtn Apoflolt in omnibtis Epifiglis : quo
optatfavorem (S
/.
^'
b'pm9Jervit homtni
iem,fAUum Ad imAginem
:
lapfim ,fedeilmaledid;ionis ,
tfdc talifet viuite nihil confiabAt Afite
.^
nolult wfi irrationalibtu
Deusemmrdtiona•
'
tionio
tam ^ (f refpeBii mwificrij*ReJpeclu cBnditionis fervittu
nGnnihilignotKmiofA efi^ propter iapfuw ^yerum
non fimplic'uer,fedin €?2
et-
fifpc riorum^tfUibiisfirlPtisf4h-
-
^
inquit Me-
cut cdLterA CAntAtts opera othniA s ^dtb cum Divus
nander.
pAuius
40 EPIST. AD ROMANOS CAP, I.
''
QUi£STIO JIL
Cumfirvire Deo,i^ propier OeumprO"
ximoy licitumiimo pr^ceptumfu ^ curergo
Chriflm addifcipulos fuos dicit: lam non di-
cam vosfervosyjedamicos lohan, ly , //, (Sf^
EPIST, ADROMANOSCAP, h 41
^
gat autefri Chrifluj difctpulos fuos ejfe fervos^ rejpt^iu uUiviA
jpeaei^ fton enim ftrykhni Dea hyp&crtiite , ftdeXAnimQg^
qu^peaferyfituteCf coa&ioHe UgisliberAti.qnAni
Paulas inAU^gat-e /i?f<?Rom. 8• Spirttum fer^itutis nominat,
ErantMutemftry>irefjfeSiuterti£fpecUi\ tjuialibero Sptritu
fervi^bAnt inverA fan6lttate yUt fii^ dtUBi ^ (S hoc -
CAi Apofipius PAuius in epdem loco^Spiritum adopticnifu
DeindenotAndAeflaiftm6lioAp9ftoUnoflri^oxci.6y
Scrvkiis
l6Jnterfery>itutempeccAti (fjufiicU^ PeccAto ferviunt im-
pcccati <Sc
p^ijuxtA illud^ (jtafAciunt pcccAtttm s fervi funtpeccAti
J h. 8 7 5 4, (fiiA difcipud Cbrifti
nonfuntferVhfid Amici ejus^
quo ab hac (ervitutefunt libtrAti^ luflttU veriiferviunt re-
nAtijfi/^qHePMJjuxtA fdudPhiUjy 3. nos Spiritti feryimtis
DEOligloriAmuT inCbriflo Uftr. LiberAti snim ApeccAtofer-
liifAOiifunljufittU.^o m.6, ig»
Deniqucnec iUudOmvini negrtgendum eflyqttod Ortge^
nes Addit^quiAlibertM ,qu£nuncfAniiii priflAtur , nondum
pleHA ItbertM efi,fedifnperfe^A, Acvslutiper Jpeculum £^
nigfHA ^
propur peccAtunr inbAbium utAm m rtnAtoruim
r4/'XirRotTi*f.
QU^STIO IV.
. aulmyVOcationisfuaL metioncfaSla^ A-
poflolattis fm av^kiiio» comlsdaXrquodnofemet'
jam vero €}€^;$
ipfum ingejferit^pdlegitime 'VocatHsfuerit
F eiTe
t•:^ 4» EPIST. AD ROMAKOS CAP. I.
manjia£lu)nisa D
profeiias: quemad"
modum Apoflolatum [uum' D, Paulm dc-
fcrthit Galatoh //• (^u&ritur igttur^ num
Matthias ApoJioli4s,/iquL
dem non omnino immediate fidininiperio ,
tuijfcnt ? '
tfuam primumfnere yiocatt^quojuy^ Aiias Ecc lefiam docerepo »
ver9 9rdml•s (f commodit atU gratiA ScclefiiU
'
in certos trA^tuf divifts inter
defHum ad
dtfirjkueruHt, Et boc paOio
Divm PatduSfCumjam Oecumenicm orbis Ep'ifcop{€s^tdtft<fAi
effetjin (onventu iHt Antiochmo^de qu9 A(ilor»i3»»i?»
^'-) ordmatm <?/?, fed Ad opm peregrindtie'
nisfudt Ad EccUfiisfthi deputatxs manHttm impofittone dimifi
fus,Adde (^uodiUaxH^ajoHa, nonfuit EtclefiafiicA erdtnatio,
proprie pt dt^A^^ftwodo emmptehe^Eccitfi& minifiri^quales ibi
recenJcntur^Sim9H ^iger^LuciuiCyenenfis (SMAnahen^tAn'
tum ApoflolHm demftrM ordmare aufifuijent Admimfleriumi
fedfiitt amicA £5* cilifilu bemdidiio^ciHa peregrk Ahitnrientem
ditMtferuKt : aviiiKoyovtAmeH<fUid9rdimAtiom bAlftiit : pro-
pter preces ^ impofuionemmAnuum qu£ duo im ordtHAhone
Adbibenfeknt.
QiivtSTio yi.
Z). Pauliisdicit
yfifegregatum ejfc^
in Evangelium Dei, (juod ante promife-
rat per Prophetas
tur , nurru Apofloli
$ :
legi
quAritHr
aut dodrin£
igi-
F 2 Prophc-
44 EPIST. AD ROMANOS CAP. L
Prophetica addtderint Evangelimn: ex eo e- 1
QU^STIO
Commendat ApofloUis Paulmdoiirinam
fu^m inter alia ah antiqmtateyquodnimiru
I
jam anteper Praphetasfuerii promi^a:^!iA^
'
rttur iiitur , qm loca habendumfit illud
quidei^medaciaAnuquitatisfucofiornentt
^ Hoe qutdemfuhihde mbis oggAnntrtfalent RotnA»
Henfts-^qutexAnttcjmtAteAUtlnritAtein fut Ecciefit AdflrUm
tre conantur i/ed ^^iv 'i^s-^ ^ nes quo^ AntiquitAttm
IpefuramHr^dnQn qut, tn niminibus aut ordinibm bominum
doBrinA veritAteypropterquAm
coHfifiitffidin ip/A dntiqui^
Quomode
antiquiin# (
ias omnt VenerAtione digftA , Abfyj ed nuUhu htli efl , cum
itiumiuve^ ^ mendaciorum Parens AHtifuiUie fita ghnari. qucAi^
xiiirmum. .
^Apro^
\'
5. AD ROMANOS CAP. I. 4 /
QUiESTIO IIX
An Paulm ApofiOlmfuit tantHm^enti'
um Apofiolfiif flqmdemfcrihit} A^ofioU-
tum accepijjeingentibm v.j?
Re^?. Vocatto ApofioU cxtendebAt fe Adomms ofnnino
,
poputos^fi\>epHt Jud^i^fi^c gentiies itaenim hAheni iferba
t portet nomca
iTieum corara geiitibus & rcgibus & fililjs Ifracl j ande (f
in SynAgogio lud&Grum pafim prAdicavit \ pdex cony>entie$
ne ipfipi^ eperi impendtt in c^nlfertendi^s gentibiu , unde (f
frihU/ilHcreditumefi ElfangeJiHmpr4iput>ij t Petr• tircumi
cifionis QzXnt.z.fibi dAtatn hAncgratiam in gentibta^Ange•
QUitSTIG IX
1
CuFiUm Oeidicatiirfaaiusejfe exfimine
Davidisfecudu carne^c^H^ritur ^ anno for^
ticula dtniJa^Sei:tindutniioL•t majeflair
r-
EPIST. AD ROiM ANOS GAP. I. 47 J
Ui Sadcel
Re/p. JtAquidenjfophiftiCAUtur Aiher/Arij
eiever,natur&pag^ /y. Cum Cbrijio homim
huff:.
^^,
tribHHntfir ea^quAhumanii nMurtcon^eniunt , ea intiUt^Am
tur e(fe
lo ratione a^umentls^t^
(ifixuSyTAtionthumAnAnAturs.
in bunc lecum K^pofloli
prirtium fit
,
}' ci\\o j uf cuf». dicebdtHr, FuiurS homims g^e in
Dommtu gloris, dicitur (ru-
Par<EUS inprimU
ficfiribit pAg. ss-
manifeftLim,quod communicacio idiotna-
ca-
i-l" ^^
^
I
qttifiiit ^
gim^Kon cujm cAronAtafitz imo hoc^ft toUere^mmm iS vtr-
balem (f reAlem. eommutikattonem refpeBu dmns. nAturi^
NeflonAmfmta. Ne<que qmdquAm julPAt
.
y,
a)ioiyca^nl(>t9^tt9defl Sam*fAteniAnum,
NotA , BArjLum Cf.SAdceiem in propoftis exefnplis
fundenprimumf^ tertiumgenm commumcAtionis idiomA'
- Primuni &
tcrtium.gc
tufH.NAm bocexemplum ; Filius DEI eft .fa(flus fecuudu m .npcoinmu
carnem ^ertintt AdprimurHjgtmUiUbiproprium humAng nA- ;nicariomsH
turAprAdicAtur ik divinAin ifncreto % filterum fixeynptum:^ diomatum
Filius liomiiiis cft in coelo^// tertium gentu ptrtintt ^ ubi confundi-
tur a Calvi-
mAJfflas omnifrAfentUfilio OSi proprtA cBmmtmicAtur nianis*
homwUy^mtumreverAerstin cceHs tirvipbih modo prsftn•
$0 EPIST. AD ROMANOS CAP. I.
Vfus partr-
cularum di» dfflinBivarum toUere, Nam b£parttciiUife€H>?dum , (f xecj!
'
,
natura ajfnmta^ut tamfui/iiTiia de fi pr£diC€ittr,mmtrumex
unione cum ut ,
,
cum CyriUus dicit
(3 iudifiatio vocuvf
;;
vs^tribuitur ^
jfecundiim utrancf^ HAturAm tfibuftnr , a\
~
EPI.T.V AD ROMAKOS CAP. .
j
nohU HfurpAttirymprtmis inteftiogenere communicationis /-
I
tlo ej? iHprimo gsnere''^Hbi non di donis^fid mfinfiitatibi4S ^oti»
Chrifii impHgnant
NibilquidqHAm derogat : nAm quibic vocatur Do-
kcfp.
minus^AiibiexprefienominAtur Deus Roin. p, 5• i. Cor.f ,p.
Tit.i,!}. Hebr.i, §.i. Joh^ 5,ig.&c. OblwvArtmt AUtcm
G 2 ortbodoxi
•'^M^AaAa
ft E?IST. AD ROMANOS CAP. L
oribodoxi PAires,^poflolo noflro banc fuijje mnrem , ut cum
Ptiirer.i^ filitimconfungerei ^PatreDi Deum, filtum Dorat'/
num Appt£iAy>et,Ratio htijtu confuetudmis h&e fortaffe reddi
petefty<iuia loquttur de Fillo ut redemptore if Mediatert no-
ftroy 'td(o frequenttfiinie tpfum JESUM CHRISlUM
appellat,qu&funt nomina offici/. Ptr redemptionis autcm
beneficium tsre nofierfaSiiii eil DOMl NUS, qui not ma^
nu adfertos ex cAptmiAte SatAnA imAncipavit^Cf /» tibertAf
timfiiiorum Det ctAnftultt** Atquefic hAC AppeliAtione D^PaU"
lui non iAtH Ad effintiAm^tfnkm officium Cbriflt rejptxit ^(^uoa
Ttel inprimis AuditorthuijuU inculcAre 'Voiuit,(S'ct
AphoriiiTii Theologici cx
hacpartcCapitis.
5. nuncium de FiUo
^l>Ar)gel'mmtfi Ucunt DS I ^ ejus ftu
mirum mcriio (S iefscfcijs : erf& no» cfl concio fosnUcn-
(
mAtrem: aitera in temptre ex Seviine Davidts^i» qua wn bA-
huit PAtr9m\A\z^z.Q^./^.utrm^ reJpc6lM dicifur eivdTtef
<f .
Hebr.7#
Exemp/um primi gtnerts communicAtionio idiomAtum
notetur quodfilim BetfAcim ejje dtciur ex femine DAvidts
/ecundutncArnem^ Etfienim iUis atfitn^lwnibiis femper 0*
pusnoneil :tAmefiitAnos firiptura ioqui tUcuit Ad evttArt'
d^s AmbiguitAtes bujm difiinSiionio.SynunymA funt in Jiri-
fturAtlfeipArticuU^IN^ut^tbriftpfihit intnikitiAs in cArne Particnlac
E^\\,i.f€UiHcorpore cArnii fuA Coli. VeJ AbJAt/V/if naturA dinindiYJC.
bumAn£,ut Cbrifltis pAJfm eflcArne, i. Pctri. 4. vtlprApoptio
ExjUt^Cbrifim cructfixm tft exinfirmitAte z^COr^yvel pf^'
pdfitio Per, ut innolPAVit Kolfis infAnBA per ^rcprium
fAnguine,ttemper \)eiumyboc ,ptr cArftem (ua Hebr,p,&io.
p, Inpgne DeitAtio Cirifli teflifnonthnt efl, quudbic do^iri-
ttAPAutt iDotAtur EvAngtliHm Dei ^ A/tbivero Evangetium
Cbrifii vocAtur^ut inh0ccapite,v.gA.COr.pjli*i^Cor.p^ i}.
^,
14.
fiint
in Chriflo huUa
mimrmpAns funti^mA Jjfdem
gAudent.
-
CAndorts ibeolog ici efl mmir$i AdnlArt m rehasfalutis
Paulus Romanos cAteris gentibtu £quipArAt\
^^\pia,,^fiM Eci kfiA tnaximi
Q?nnes kmficijs prrutlegi^s^^
iD
nuUis bominummerttii pATAthr
EO mgrAtes ^id ell » ut
i: Filtos irA € £
/^
undc jecjuttur ^nos naturk
i
decUrAt , phef.•
ne.quAquam tn grAtiA AUt joider^
,,
DEi
- i
f
EPIST. AD ROMANOS CAP. I. 1S
S C U D R S
X U S.
T~tVpv^Ai\/v^a^^rQ^ % pRimum qiiidem gratias-
m
.
rixrccvTuv
t^
^^
"^iif^ccf•
;
fxis ^^,- ;i^i^S ^'-
f^a9 KUTKyyi^srecjf
-^^
C4i
'^ety:yf.yKa
^ agoDcomeopirJeruhi
cU r,-"5ric}}i
»
-^ ^6^?,«
^ &•
:
'zrrEtijuctTi /«i?
ri
fx^aciv ttf^uv
. Chriitnm pro
uSjCili
quod
^
Teftis
otTinibiis v^-*
bis^quia fides veftra aniiiin-
ciaturin univerfo muiido,
enim mihi eftDe-
fofviomfpiritu me-
Evahgelio
fiiie
memoriamveftriftciam.
Fiiij ejiis,
\
j
1
(^
TTVivuctTikh
'. confirmandas voi.'^i'.>^p
Tiir \ u eAiimtrl eojnfolari iir
^^
\> o^, vfiiv^x.;^, T^i cv v©bis €
cam qua? invi* ,
/*^•
Of 3«)5| ;/4 ci;4 ',
96^^
meam. ^-,^ ..^^«^v^»-•^^
jj Noloautcm vosigiiorare^
(pw,
E/> ?» '
e'it ,iTz?^cix.u fratres,qiiia ftepe propofui•
t'/*>$fiij;g«u' Al•^^ vcnire ad vos,(& proliibif 9
__ iuin
^
r
^
EPIST. AD ROMANOS CAP. I.
*/^^9) ''
^^ TVA fum iisquc adhuc) ut
1
^-.
ali^
'uf^h
'(
^ •<
71 iyejf
vobis,iicut&iiicactensgca-
>9^ tlbuS,
14 Gr2ecisacBarbaris5rapi-
tiuibusSc iafipicntibus dc-
-\
( fcar ) '-- bi tor fu mj.
f*fly, KiH rjfuv c¥ Vuufxift tv» ifltaqiquodin me,prom-
5/^6<•«•
(^
^,^
, ^-/^
^iQ e?w
tS;^k^9, ^ ptumeft, &vobis qui Ro-
m^ cftiSjCvangelizarc*
Noii cnim erubefcoEv-
vmvi angeliiim : yirtus enim DEI
71 'srpa- cft in falut^m omni credcn-
m ^i^lojt,.
AtK«tioMn
'>hn>KctxC7t{t7«i c#
^^ »
^--
^ ^ tiJudieoprimjJm^Gracco.
ij Juftitiaenim DEI iii eo
rcvclatur ex fide iii fidem,
%3•) ^'^. ^t ^l•{icut fcriptum cftl: Jiiftus
^(^^7^ (mU. \autcmcxfidevivet.
ANALYSIS ET EXPLIi
C 1 1 o.
pOfftt,neuUAexpartepffenderet^fHaximOperecAvebAt» Com-
*
pleoliturtrestifitAtasExerdij:partes,quas Retbtrxsrecl^fint:
CAptAti9nemienevofenti£^ AU^ntiQnetn , (f i)ocilitAtem. Ca*
ptAtio knslfolemUfrfMiiur AgrAtulAtione ^dtpr&clare fidei
tncre'
y
EPIST. ADROMANOSCAP. I. J7
'
muMdo,qtiodOrigenes -^^
tAmque annunciAtam Att in unitferfo
diSium effeputat^fed
tunc tcmporis RomA caput trat Imperif,fieri qunm fAcilc
petuityUt propterbominum^ffiuxum ipforumconverfio Adft-
demCbrifttAnAm Uftge Uteque iHcrebrefceret,HAmmim enim
celebhum (f vtttA (fvirtutesfMciiita inHPtefcttnt,
Attcntioncm tMQVftfignificAtUtte ardentifitmifui
fludij iS dcfider^^qH04Am Abfens, quAm prAfins ipfos jtftArt
ftudcAty tam.m€m9rUm ipforum indefincnter xonfirlfAfido
qu^m ipfis inliiftHdos-qnod qmdem mAXimopen^eA DBO
precAritCf tAmenprovidentUdffimt commrttere ^icft , idto
enimfifubmittit voluntatt X>ei v. i o, ^ia ivcro Homanit
ignotm erAt,^ proptcrP(eudoAp9fioioSy quiftmpHciorestir'
eumyeniebAntjbtcejm obteflMth ftjpe^a fieri poter/it , idi9
Affe^iisfui telicm ml>tff4/DEUM, cui fe fcrvire dicit,»•»
dica cahJa utfilent^ypocritA^dprifstfinterionbusfA&ttbus
SpirittUjifidsSrinAEvAmgil^ yquAfn ^
JFiiie (f de Fih9
pridicAndAm AcctpcrAt , i>9C tnim tiocAt ElfAngeiium Fil§
r.p. Curautem t9s invifirt tAntoperk dcfideref,rAtionem
Afertfr/p^cem^PrimAmpetitACAf^JptfinAUvtU.uts^iqmd
fpiritualisgrati« impertiatwr eis ad coufirmationcm I
corum.
^ \ .
—
58 EPIST. AD ROMAKOS CAi». h
eorum S/ftrifua/em grafiawft&mivaf angmentuni fidei *
:
noticidMjifieriorum Dei^
CiHieate natttr^
4 mnyidi
^^. maximoi;ere indigebant
delttijs
;
if tmbt''
idlpero ptri \
EHiSI. AD ROMANQS
H'S €rg9 modUAtuntoji red4er& /
Romanosy uteo dilis
^^ftiiu a^frultarent/ipoftoiofiot/tm ardenter (f tot Homi-
CAP. I.
/ /p
^:
in pyo(remem
fittiA fidfi ,
, de virtuie in Virtutem,
principA/em huJHS EpiftoU
quam mox Prophetko HAbAcuci teflmomo
Lk
£t
Tm^Atum
ordttur
de Jf4
2 dUn^
4> EPTST. AD ROMANOS CAP» I.
^:
Gramlor inprimis vobis ves mei RcmaHi,&; gratiaf
habeo Deo mso pra iUumiiiatioiie veilra:quujai»
laitu&iilcniiiicius omnes muiidi ang-Tlos longc latcq^
pervolavit^Komanos orbis terrarum Dominos Evange•
liu dcChrifto accepiilc.Qijpnomincmagna aiiiraieHiti
lartitia honorificam v^iiriim meiitioncm facio , nihil^j,
magjsiiivotishabea quodDcuintcftor ^qirem, pura_^
m€ntecoia>quam,utDominwspro bencvola volunra•
tefuacoHimodamvos invifcndi occafionem, mihi lar•^
De]^cclc//d
QUASTIO
Romand pr^dicat
qHGdfides ejm anr?uncieii4r in Hniverjb mu-
L
^,
do : annon crgo recte EcclfiaRomana hodic-
^ ^ocatur Catholica quiafides ejHS Ca- Ecdeila
ihotica? uf ipufnatSiapIelMb.JL.de quomodor
1 f
Princit^
-
I dicatur ca-
fid.cap.iS^iS^ l^erer.\di^.^JncapA^dRom^ i
thohca»
Refpona.^emodo iUa Annunciittiu fidei KomMn& in uni^
yierfQ Tnundo inttUigendA fit^in explicathne textus dtximtu
Jam adiju^flionem rejpondeo C/ttboiica dicitur Eicttfia
EtcleACAtboltCdino11pote^qmAprticulAris Ecdt»
pA,n(^pmnts [^osjgentes At^nAinnts compU^ifury^^fif9' I
^ URo- t •
••*«-
Antioibena y Sr*wa-
ritanaf.^gyptiMCA .Gr£c£ E(.c/efi£ mititi^ tft/Jt ovtfitfanie Kfi•
mAffam fundatdt fueraht^_KAti> ne fiaii vcroc^ dodrirJAdt^
dturcAthvi^tAEccleflAf(jU(a€f;(iuosdei(S doBrm& Ca
^
thoUcafideB,orthodx£,PropL•ectc£f /ipofiolic£ , (jjtiAm
publiqe prpjjtetur :Jf hoc rejpt6lu R&wartA olim BctUfiAtk^A
fuit CAiholHa^^ed honJllAifutaplurespArticalares ^
'
t ^^^
€
tAndemfidtmtenuerunt^5 proinde ab
8ccltfi£ iliA pArthuUresftfht pArtes EC'
excludtnde.At^fic
aefi£ CAtboitC£,tton ipja £(,
hodie Eiclefia efi caibohcA: i.
hoc e.Ogie tion fHtit
quia Chripiatia.
2 fjHiaw>n hxrctica^ J. quidcufios fidci cAtholicie. .^>qu'iA
^
ex lua^i^ gentibHS m
toto orhecoUe^ia.j quia a4 nuUum
cerinm lecum i» wiindo aUigAta, J
pArticuUre
/ipoflolicAnt^ AppcllATt ho
non potefl effe unilferfale^
clcfia. ^uoAdfidemiS>'da5irmaWii*npudentifiwiAiao^afitiA Papi-
cnlArum tj^yRomAnAm Ecclefiarnfidem quAm femelAb ApO'
,
^
mai^ rubhispacisnomcningcritirr^ anue ambiguum
eil iri his Afttichriflnm effe RiRjrum ?
':^7'fiifiy*fn9V€.^er9efl^efl^cjuodaHiem hisah*
QUiESTIO III•
D, PmlmdefiacratmutHacoUauonecum
Komanii infidef^a tonfirmariv.xLnum er-
gofidcmfuam ab homine accepit aut didiciu
falum fi non in totum^ iamen in tantmnf
^HodiantaperenegatiGaLiji2?
l^ejp, I0 ^ACc iextudMpim dtflmUxvosahulA^am
EPIST. ADROMANOSCAP, L
IquAndo Apoftolus de foiis RomAnis loquitur^ utitur voce<^'
^/3•(» cuntAUtem fe que^ imludtty li^ce m^7m^^m.Xr,^i{•
vouiprius iUud^confirmationtmfignificAt ^ pofteriui mutuam
bmfiUttonem ^Senfiis igitur efl , Romanoi fmffe confir••
andos adventiiPauii, Paulum AutfmfQUtmm mutuum accc'
\»turum€x illorumconfirmAta fide, Dandefi mAxime dicen•
\dum effety\^poflolum PAuUttn quoqtte ex mutuA iUA converfA-
\tionefuijfe confirtnAtunijdiflinguenaunt tAmenejfet inter de-
'
num cognittQnis ^ donum regenerattonisi In dono cognitionU^
id efl^doBrinA/ua, nonfuit confirmAtus ab bomihe^fedtmme'
diate Deo CAmACC^pit, (f verAm ejfefcivit AntequAm uU
,
fas gentesfruSiific^re,
QUi€STIO iV.
Scrihit Apoflolmv. \^, prohihitumejfe^
quo minas citim venerit adKomanos ea ue* :
taciata
l
,
fe
tus pra^ftat ca
AtpgnificAns ed
per vocerii hominum d^clafat ,
,
qiiaj
piuAtiodefit.Primigeneria €5
4ppticAtieneTHgratUyqu£ exclttdii mfideleSyinqutbus
funt : Deus
mrteshomiiiesfAhoifieriyt.Tim^i, Deiunbnt>ult uUos perire^
ap'
iDult e-
ionfequAntur^ 5
i.Pei.j.fivo egomlo fnurtefnpeccAtoriSfEzecL•.^^» neqj tAmen
fufimplictter (f Abfilute univerjAlesfunt , ut effe&um fium
qmcqmddemum fiictAnt ^feddeter"
tninAUfiintAdffiedia^Utnimirum nmnes C9nt>eriAntur , o-
mnes Adagmtionem veritAtts perlPcniAnt , omnts panitenti'
AmagAnt^&fic detnuM ejfedum fuum confequentur\ inte-
rim tAmen tfoiuntas iL• Dei matjet uni^erfalU , licet A^iu non
omnes lifenUnt Aut cotivertantur, Secundi generis pro-
fni/^tonesfunt fejpe6iu totiuj MundtpAriicuiAres y ut h£cnu*
flra ; ElDAngeliumeflpot€ntiA tn fAiutsm ommcredenti :
/ / item
79 EPIST. AD ROMANOS CAP. I.
QUitSTIO VII;
'
OifiingmtApoflolminter lndaos^^Gra- \
V^tx
$
Jttd, tf indignos vosjudicAtis Aternk Vi/a ,, eae cpnTperUmur
Ai^genfes.fimc prlmtim opimtim ad lud^os emfitun}tir jpo-
UQliiMattbjo\ &''ex ludAis^alus ejfe dmtur lob.4^ tum rA-
tione ex iHdaLts prmadijuxtA cArnevf-^ tumittAm
rat^neprdtnl•s inpr^dicAtionefAliitii . KAtio bujus ordmi^
redditur R.9m,s,j.(fcAp,^)4,
QJ,lyf:STIO IIX.
Principaii^ qnAJlio in hacparte ^^-
n4,m£t liiflttm Dd> cmiL rt^oelalur in
€
ui quOtiefcun^ Derujuflus diciturDeut. ^, 4.
ciiinque f
talt lujlitiahic tien agitur\ nam Ditkjfcntia tam in Lege,
mcdisufur•?
quam in Eloangelio relDtlatur, 2, prQJufittta diftributiyiay patiir in
quam li>ulgo Legalem vocant,qua bonis hfne^malts malefAcit,
.
tcnptura»
ut Rom.j^o, tmquitas comthtndat ,"^ -
c^Ly^ 20, ira Vinjuflitiam Dei non operatur ; hizc quo^^ j^*fii\
tia mh revtUtur m Ettahgetio^fedin lcgts : iex enim ^-
diVtna.i.proLJui ommfmieniiA^ qusL ittdem n&n
ex Evangeho reveiatur, fedex ommbm Dei opeftbus ut P/al.
^j^a.anmtnciant caEUjiiJiiitam Pro veritAte promif
tjt4i, jf,
niam*
7^ EPIST. AD ROMANOS CAP. I.
firddicuurjuflitU^z.quUDewprooiittn credentibui m
Chrifto ddre vitam tjujium^ igituryUt deturprQmiJfum^,
TheffAiu
QUi^STIO IX.
Qiu
tur Evangelica
^ere dicitnr'?
^^
'vereeflillafidcs
, xy-
9 per quam revela-
quajufim w-
[^4'^,
rurfumJACcAmtufundAmentumpdcmtentt&o' fidet Ad
S. c$gnitt«nemmy{iertorum
divinarum,utD€municu%^'dtvtfit menJurAinfidfi , id efl,
D E'
dicit in 2,
ConfiAntUm
(f veritstem in kiSis (ffaoiis,utr€r,^,^. Uomimi Qculi tui
73
AphoriiiiiiTlieologici exhac
partccapitis.
'
lu5\f^n.confoUt'io}2€m ^uam nomin.At» Hinc eB exbortatio A^
pofldi dd AHditores i. Cor\ JjfjS• Abundatetn Qpere Doffjtm
Jemper, fiienttt, quodUbor veftern§nfit inanu io Domi4
2 i^.Pro^
^ EPI.ST. AD ROMANOS CAP, , f
^V'V
li,
// E'i>Angeliun} non efl (oneiopoemtentis,
ntmciat^p(£KitentiA vero proprie /oquerjdo conflerJiAihnem
quiAfAluttm "
efficit\
16t SAlusAterttA Ahfquefde nullA tU. Unde refi^ conciudi'
mtU'*Hides^BiflU,^\ontr\bncdcr^^
turtqmdjAfnfmtfil^DiiiJoi>.%^. \
" * '
. .
H>tUlAC9b,i,2i^
fARS
&. > ROMANOS CAP, L
•JL
PARS TERTIA*
U S.
/1
u* cv daiKiU.
*7' it
*
Ano)a«At;9i)i7«^y^^.'^^^0waV,
^a
J^Evelaturenim iraDci de ccclo
fupcr omnem impietatem &
injuftitiamhominumcorum,> qui
veritatemininjufticia detinent.
^9' QuiaquodnotnmeftDci.ma-
nifcftuineilinillisjDeiiscnimillis
» ,^ > KCi(rfui
manifeilavit*
2 0. Invifibiiia
ramiindiper
emm ipfi\is,a creatu-
cacjuie fa^a fnnt
tclIcAa,conrpiciuntar,rcmpiterna
in-
^^
^^ ^* ej ? evoi
[
quoquecjiis
fJnt
virtiis
iiicxciifabilcs.
Quia cum cognovifTent Deum,
21.
&
divinitas>ut
kfAUiveju^ottti cv
rv JeoV r
/ peiKium.
i4» PropterqiiodtradrSitillosDe-
C* 5 Sh^vixlonf Tulv Kctph)^v, iis iii
.
dciiderio cordis eorum iii im-
muiiditicm, uc comumelijs^^affici
aHt corpora fiia iii femetipiis.
j
Qu)
,
ftV 7^
^ici ri-n ^
xnVifc^Tzst eV
a)*^.
tiTiftU^, (M
i^fiv
tiyM
6
3««
I
itc\^^'
1
|»oti;Us,quam Creacori>.qii;ii ^&^
bened j£lus iii fecula, Amen.
Pro|).tcrca tradiditillos
us in pafsiGiies ignonuniie: nam
faimin^ eorum immutaveru.nt
De-
/
-
iiatucalem y ftini i^i eurn^ qui «ft
contranaturam»
dfioimSTi c eLJ>^ty(f
'
^jSimilitcraut&mafculi relido
naturali ufti,exarfcrut in dciidc"
riis iliis invicefn,iiiarculi iii tna-
C4f »< tltJb do/YjfAiiTWjluj fizulos turpixudinem opera^tes,
& mcrccdem quamoportiiiter-
4X*7*
'^.. r,p t^et avr • c*6*vyii roris ruifemetipfis recipientes»
i3. Et ficut non probaveruntDc-
'
TJafi ^Oi « ^/, VJnSvt TlnHv TUfX^ ii t faciant ea,qu2e «on coveniut^
i^» Repletos omni iniqiiitatc,
y&ci
',,
> ^>*?^» crAcflvs^iflt
vnicr^
, .- malitia, fornicatJonc,avaritia,
neqiiidaj plenosinvidia, homi,
-^^,^ ^£/^,'^^/ cidio,coiue;uiojae,dolo,
gaitate.
maU-
,, «,^
'' ^» /*
^ ,
,
j
jo/Sururroiies
Deo
, detradatores
contumeliofos
odibiles ,
,
^, ^($
AtrwueTifg ,
lorii,parentibiis ii04i obedietes.
ji. Infipkiitcs, iiiconipofitos,ii-
nc aiF£difine,abique fgedcre > fi»
L nc mi feri cordi a. dmt^
,
71?
Oiling -m hKMiiouct,
( ot -m TtiAv^
^*
---^
}f . 3i.Qui
vifTeat
cum jnftitiiimDci coguo-
nonintellexcrmit, qwo
niifm qui talia agiint, digni fimt
morte^noii foliiquf ca faciuiiC/
fcd etia qui cofentiut faciecibus.
ANALYSIS ET EXPLICATIO.
H/f
fAAhdcinpArtecapitii -^
demumprincipAlcm EpifioUparttm Mggreditur ^pt-
floliis de lufiifU bormnispeccatorii coram Deo : quodthe•
irA^iMrginapit.
flenfurtu enim bominemjuftificarifid€.frobdtpriM4,€Hm no»
Of
1
EPIST* AB KOMANOS CAP. I.
queWAdmodufft ^^
honu Adproprias volttntAtts (f t>olnptAtesi»jufie Abutuntur,
jamip/emet cxplicAbit,
paulo ante Veruatem Det AppellAbAt.JAm "^ocat yvucrcv^S id
N^mquod
,
nifeflAtHm ejfeeiiyfedb» ,
Atur£:Dt.priorsfpecie Agit^quAndenonfimpAciter dicit , W4•
IN EIS, notAns cordA ipfit
rufHyquibm illAde Deo .mtitU funt nAturAliter infiriptA in
primAcreAtioneyquefnAdmodum infrayOptu Legis im cordi•
btis
j"^ EPIST.ADROMANOSCAP, I, %\
JiS in EtbniciSt
ippt fAbricA mundi
coUigerepotueruntyDettm ejfe potenii/iimum \ ex Qrdint^^quo
finguiafunt dijfoftta in ufum bOminum , celligere petuerunt^
xpjum effe jummt bonum^qiii dmna pUne cura profequAtur
genm bumanum^ef^^ omnibm in rebus Apprime coitfuluerttX
tn eo emm diVmAm mAJeflatem ctnftftertfciehAntyUt omnibus
benefAciat .Finis iflitu mAmfefiationii additur^ut^iwt incx-
\cvi(3ih'uts,DetisemmiUtiipfisrefidi4f^ tiotitijsdeDeo conVm-
£
cere voluit L•thncos^f€ non ejfe datnuationto ipforum cAufAm,
I
\
de Dee ebifpontefingity (^ ad duolum recijL \rAtionis ^itam
fuam »on inflituit bincfit , quodjam bomo /uapte fponte in
:
qudde &.^,
bocpA&Q excittturyAdqu&rendum Deuniyde quoApoflolus no^
fter Ahbi agit
'
baSienus depriereparte eorum»
EtbmcerumprAdkAW Apofiolm,
L fop-
AD ROMANOS
Quomodo
«^
gentcs veri-
EPIST.
Pofierius concernu vanoi abiifiis notitUrHm^uhi
CAF. £7
-
[tateai Dei
|detinucrinc
ininjuilitia?
Blm doceturyqmnttdogentiles 'verttatem
inJtifittiaJdfaoium e^
ut Chryloftomm loquitur
/. ^
,^ enm
» ^/ Dei detinuermt
x,cL7u -
rumforthni. aut cafuijfiderum virtuti,propr^s vinhm^genijs
bonis aut malf4 aiceptum reiuUrunt.
Q^Xoyia-fJiUiv
2, FaBum id eft
juxta flultiiiamcogiiatio••'-^,
num humanarum.C um enmomnemJaptenttAwfuam divinhY\
tm concejfam aJ promovendam Deigloriam adhibere debm^
Jent : ipfi e van u er ant in cogi ta ti nibus fu i s. ^tcqmd
enim ipfiexcogitaruntyidreois. rationts ai6iamim(S' externts
ds D€ttAte tefiimonifs $ppdfuerunt 3€9(€5, iDtl• Deum^-
fapieriter
l'tdi{iimk
^prudenter egerintx attamenin rcbm ditfinid
im^geruntyHt^ifHodSorrAtes v/r (Aptentipimtu fno-
»
rtturtis /Efiulapio efferrtjuhtG4Uittaceum,quod Plato Del-
fhium D£monempat<€rnum Gr£ci£ tnterpretem Appellat , (f
Vide Eufe-
divinis laud;has Itbenter ceie&rat quoditem Flato , cum trL•»
;
biumlib.13.
7im£o miilta de Dep dixiffet , tAftdem in fine doSirwam deprxparat.
Juam cof/imacuUi eo prenuHtiato , ^uo cenfiit , ctiAtn Dijs^ Evangel.
qmsgentes coluerAntifident bAlferi& Dnjinum cultum atque
homrem propter /egNm ohferlfAiitiam exMeri eporteniquod
Ciccro magnA A»t*m detfotione FlorAitA celeiravit myfttriA ,
det Sf>irum pinSim Pfal. io6 , lo. iijtEfa. 44. Jcrcm. 10.
Sap.13.
,, S^Gloriam Dei mutaverunt^ 1. non 'quodd Deum , fed
^quoadfe, non in veritate^fedfua opinione, 3. ndnfacien'
2,
i
mAgine bonQrAtur^qukm ipfHm --
cum quo confentit Cofteru&in Enchirid«p.4Jg.iV<7» aUus in
^ Ex qu(y non ob-
(cHrefequitUfyOmnem bonorem^quiprotQtypodebetur^etiAnL•»
'
exbtheriimagini ipp^ Sed hoc tpjum efl glortAm Dei in^
iorruptMem mufAre iS creAturs. trihuertj. Et itA impieta^
.
6. AD ROMANOS CAP. . Sf
xit»iComp/e^tiur»in quk
b.
^
lampergit Adfccundam TahuUfn^cfii£ dileBionempro^^
Ethmcorum riprebendit^
eanjuriam iliam,quaMfibijpfis (f alijs intulerunt ^Prtmum
de ^speccAtio Agit^qus. genttles commifiruKt in feipfis v. 24
propterquodtradiditeosDcusiii dciideria cordiseo-
ruminimmuiiditiam* utcontumelijs afficiant corpo-
ra fua in CcmetipCis.Particuia ^io f3»tat^idoloUiriam effe o-
fid )
mniumfceUrumjoutcmytSfaiinora bomtnlsidololatrs tnfe
(f aHos commiffA,eJfeArjtecedeniesidololatri£patja4, Idtodi-
(ityDcum eos trAdtdiffe in deftdertA cordts,
iedutjuflm
tdeft^nen
ltide:<
ut caufA
peccAtd^eccAtH
iftorum
punkns
cuvshcymuc^
fceUruM
yCf
effickns,
IdoloUtris
grAtiAmfuAm detrAbendo cupidttAtibusfeuhbidmtbm fuis
ptrmitens, NominAt Autem peccAtA in femetipfos comi
Dcus
tnodo
«^uo-
dat Iiomi-
tra^
ncs in deii•
deria cordis.
mox ftq»v.2'y.rep€tit .
exjufio Diijudicto (S' iege tAiiunis^
cfuod Ante dixerAt , njuta••
regioriAm Detmcorrupttbilia, idjamAlijs duAbus phrAfibtis
exprtmu j quando dicit y ^os miitarc veritatem Dei in
mendacium , b.e.fA/soculiuDeuw vcrttm venerAri. ^ipfos
coler€& fervire creaturje potius quam creatori Deo
,
Ntromjuo capaS
Suetonius in ^
2p.(3' CAtulitu in Thallo £f* )
fi»x,Deum eos
reiir,qiis
'
excarnificAndos
tradidiflfe in
noucoiivcniunt,v. %^» ^
X itAtiunc fAcit ^
reprobiim ,
iDocAt ,-
du
face-
Paraphrafis hujmpartis,
iingu-
IS EPIST, AD ROMANOS CAP. I.
'
tto
pe>
ore
lari?
"EPIST. AD ROMANOS
dtxitjtifiitiam Det
CAP. I.
in co rez^e-
tra
\
arguitur ioj
tur mfidelitMfi^e in tbefifitte in bypothef sonftaerAt legt^
Lege, non
Argmtur^rQbibetur (f dAmnatur^AnquAmpeccAtum coHtrA in Evang^c^
j
*>
CAp. \,. GAlAt^ ^icquidoenditpetcAtum , iram fett
mortem^id exenet officmifi Legis , fwc idpAt in Veteri fiy>e
>> iH Nov&
. ,— . <
EPIST. AD ROMANOS CAP. I.
I
91
y>indi5iafeHp(cn4peccAtortbtis
mimflerijpArtem referuntur peccAtA
,
(^remi^wpeccatortimper lefimChrtjhim, tunc vere EVangC'
lium pr£dicatur,fj\ianet igitur boc indubitatum , reveUtto•
Nam ira Det efl
Cbtidi.^, efl
.
pi ratur iratn (^ tnalcdiQionem Rum.^y i/« 3 . »<?»
reve/afi(>;u/fiiU
efi
ex pde
in Chriflum Gal^ 3 , 1 2 .^.fA^ icge non ffi hircditas,
Epdngelium » Utum rjunciutn'
u
6. efireveiatiofdei Gabr. /, 23. j
QU^STIO II.
^'^
iit
CH s proxi•
94 EPIST. AD F.OivlANOS CAP. 1.
ira •viri lufiitiam Dei non OperAtur^ Jra Dei antem non fi?
ptrttirbAtte anmi ejm , {cdjiidicitiw,qiio irr&gantur
peccatis^inqutt Aug11ft.lib.15.de civit.I)ei cap.jf.^ wi>« •4=
dit in Deumjudicemperturbatiutfcrtbit fup. PjaLo, fed tjuod
inejmmimflru fii y quiaptrlegeseim fit ira tjus.dicuur,
,
^
ifidi^ationem,']
iJ '
-o^ ^x.^ 4rU- -:^ ^A^.
Dupkxefl kerum kcorum conciliatio. "Vfja reJpeBu
Refp,
bj€l•i.Nam cum Apefiolus de mimdo loijuttur^ 'vufgtis Etb-
akorHm intelligit ^quad de tiTtp parum fclvitz cum auttm
^.^ etiAm geniC^L•.t^7an1fatt^n3{crbit , Pbtlofo'
pbQji inteHigit ^ ^ui ax operibu^ niundj. tS JttU CAufarvnir^
agno-
'.«.
BPIST. AD PvOAiANOS CAP. h py
AdCorintbtos,
R9ma»os , baitc dcrrgAt
StbtttcienimpracUrAnj tUamde Deo
tiam-> t^HAnipArnfnexnfitUijsnaturAlfbit-s ^pArtintexope-
-
rtbm €rtA(9onti battfirAnt i impur*<s fitU rAttocinijs confAT72i-
narnnt .frpe contrn tr-fctet.tiAW Aterml>iiiminii providentiAm
ijegaruvt , cfHod
ut Dcum colHcrunt
efi rjcgay e Dcnm ipfHm
ftd cumjc irent
. /^. Deum mns
Deum unum^ , ipfi
, §ffe
dtVttAtAttmejustnplurts dtvifiruni , fideribiu y ArHmAfitt'
l(U yhomimbHseAmtrtbuerunt ^ exifiimAnies divinAin
fintiAmw bismulto meliui Agvufc' poJJ<Li\ m^fumry.spoteu'
ti&fe mfindoi cavitriiftrunt yjcdiafut^^ foriunA rermn^
ty>entU4 Adjtrtpfefum : / rtkns dubijs Deodi(fic!tbAf't^(Schm
de Deo opfiwe pbf(o/opb^re*fiHr' , tnttrim vitAm Ai
gebafJt.Hcc mmirum cfirAtiuridilu fuis vitiAre , cjjuod purum
ex creaiuff^ bAnfiffmerat : btfC efi vtrtHtem Det tn tnu
dethtf^c^ i boc ifl• pr^fiten^ fe ftirr DorninM (ffaoiu Abmg -
te Ttt^ I. :6. I (w^eegnttio
larip^^wtla-s , hhjCura (f tmptrfe-
iy.Renativer$ babtntex
minattone Spintfis fatiBi netitiam Dei quedMmmodo perfe"
tdeo Atbenien*
iliH-
^
bumAfii in EvAngelio revelatam : fciuttt tttAmtxfcriptur/L•»*
qtfemcultum Dem Acceptdrelpeht y cujusHotitidt refpedu A'
nAturalemgcniium notitiam lifocatu ignomnttAm^
QW^STIO IV.
eisnon
manifefiavit?
,
num \poum in Dee.CHlpa rejldehit^qui 'vires
iUasip/lsnonfuit.largtiiiS) aui qui 'verbum
in quo rationem cultns fut
proprUconfiieutU, quAtpJos de $
runt Etbnici , fe nibUde Deofcmffi^ : itA enim reclAmArent
Dei muitipUcUer
cofiHfm f
9i EPIST. AD ROMANOS CA?. I.
QU.CSTIO vr.
Cumnon omnescxgenttlitate^eritatem
illam Dei in Injuflitiadetinuerint ifUi-
dama multitudine Deorum ahhorrue^^irjt^
tjuAriiur,annon meliores iUi Ethmcifuerint
ftlvati
Re/p, tjlfmme, CUra enim efifententia SAhatoris\ (fut
n&ncreda mfJtunt, jamjudHAtm efl, ioban. }, qu$p<v&
boKo ii
,
culttbtts
^ regimen locomotivi^ntper iUndfalutem adtpifct-
rentur'.Jedut de DeomagismAgts^^inqiiirerent ,
Deopr£C€ptis ipfum colere ftuderenty utficietatem
y 27,
^ Ne^
tumex verbo^fed^ AlmKdepstipoiefl, qualiocuK^
notiiiA Chrifli,qUAlis efl ilia mpficitA , qUAtnfingunt Ponti-
ficij^fAbatffedfidelis apprcben(w meriti Chriitt-i quA mdlo
fHodocAdttineos, quifunt extvA , de quibus a^ l
inte!l•^}'
ipo EPIST, AD ROMANOS CAP. I.
^
refi Peiagianorum^^uafi alioqiiifiia lege nAturAfim Agnitio-
ne (ffidefaharfpofiiHtyquosrefitiavii Auguftinus lib. de->
iiat.&:grat.cap.i.&coiicraJulian»lil>.4.cap.3,&c.
QUi£STIO vir.
Reprehendit Apoflolmgentdes interali^
jOppofita proptereap quod mutavertnt gloriaincorru-
efthxcquac-
\i\io Paraco,
ptthilis Dei in imaginii cor'-
corrumpatis ^
tm eiIad'vos in Horeb e mcdio ignis neforte
'veflrOyS^ ^faciatis
,
njohii
Gloria Dei
quomodo
mutetur? ^
fculptUe^aut imaginemuUimfimuiacri ?
Rejp» GloriaDeimutafurnoninip(oDeo:ii enim eil d^im•
UliAf,j,a,(edm opmione, cultu o-fide de Deo , quAH-
do eialiquidAffingiiurjquodel^coKtra revelAtiim verhum,
qualis mutMie gloriA DeteB irt idololAtrta gentilium^^ Pon-
tificiorum,ahi non modbfAnSits cultum AdorAtionis tribuunt^
Iko deoitumifed ^f^AtuM iimAgmes^ Dei (^fAnBlorum
foli
[
,
'
fedornAtusgrAtia in iocofanclo pofitAs % de tjuibus ntdium-^
prorftu injcriptura interdiciitm legitur^
&0€61,€
tur cum Gregorioin
Concludimus tgi'
AdSereniini : Si q-uis i-magifies
adorare vero imagi*
uesomnib=usmodis devita :
emml |
104 EPIST. AD ROMANOS CAP. I.
Ttt
EnST.
me Genef.yoj, lo.
AD 08
£";r ifii
GAP. .
erg^apparet^ non ejp necejfe ut
(
D€o')>elotiofamp€CCAtorumpermtfiionemtnbHamm , '^elflA'
tuamHS , ipfum uUa modo veUeptecarayVei adpeccandum m-^
peUere_j>^ Afftrt ^uidem Par^m loco , pro confirmanda^
. .
.
.^—^
EPIST. AD ROMANOS CAP. I. 107
QUi£STIO IX.
1 afro-
;^
6 EPIST.
juflum,
peccatum
AD ROMANOS
efl
am perpeiraium: poena atitem nonc/ivolun-
alterttiS peccati
^
efi^
coniratransgrtffores legis^peccA^tumefl
Ex quihm omnibmjiquivideturk
CAP.
contraconfcienii^
^indiila nimirHm
poenam
I.
effk
.
'
in•^
non
pop.
Rejp^ OmtteM hanc dtfficultAten^ifohit gemtna peccAti
confideratio.Autenim confiderAturjuxtaformam^^ natu-
f am i» ( ^^uatentis efl \'^ [ecundnm caufamprin'
cipitim^ffium privAtit)»tm , ^tateffus eil jfilfttAliiogratUt
Auxil^f^ diVim^ Priori rfJpcBu non efipuena, idt bnec^ Dto
-^^^ involuKtArium^neqjjtifiHm tfed repugnAt undiquag^
\
,
DiOyluftitu^ dilfins^eofteriorirefheciupteKacft iDcus entm
nemmem defirit aI ipfopfifM dcferAtutAltquoties^wqmt
Augufiinm \ytemim etfArK grtAmfiiAmfuL•rL•k, mpqtnfi-
nietipfumpcr contuma:em riiedwrum conUmtum (uhtrAxertt
^tfieygononpeccAtumipfnnitCAufA tAmenilla judkiarifi^ id
efi,Jubtra£iwgrAti£)A Oto tfl^iftojudufo vimiieAnteprsce^
denttA dtlidiAy Atquefic cAnJfa iHAJfifiA ep^icef aoim pece^n^
difittnjuflt^imtis : t^^quiimVto p^ccatumtn leipfumefltjolun-
tArmm^fuhtrAclio tAmen grAtii diVtnit efi contra vo/uniA-
tempeccAntis ; ut €f hhcfts if difficuliAteSi quibtu expofiti
fitntpeecatOreSy ( dem^ morftU conftienttaiyinfAmiA (S
qUApeccAtum Ipelc&mitAntur, li>€lcorifequunturi^jPimbm
,
omnh
hmfuperfedtre iDeUeTit pecCAtores.Viat LovahditaAih.iiQn•
tcnt.diftin^ 36*
[^Pecfatitm eft caaffAfeccati^ mn yefe^ufuiyfed rejj^e^lu ad'
jun^OfumfHorwn^ AdjunSAiUa/iint tripUiiA : veiquoad !
wtert^
EPIST. ROMANOS CAP. . top
cumftantias defiripfit ,
tium peteremus^
AphoriihiiTheologici exhac
/ DiUBa
td^qni rel>e/at
? €
parteeapitis,.
non manent impunitA. Btfenm corAm
homimhm aiiquandiu fum occuita Deo tamen mnfuHt igno
j
Ij
tmde efi Apoftolt PauU i. Cor.^, ig, Nemejc {educAt<: fi
\qtiH videtur intertiosfapiens ejje in hocfecuh^uiim fiat , ut ;
j
quAmprimum au^etnglortAfoliDeodebitA cteAturd tribmtur»^
idolAtriM^^miifAtUr Bem optt2i6ne hominum quiin /ua ,
treaturis ,
quod fit , vel quAndo per ftmuUcbrA ad Deunt
\'^ ^ nos
HO EPIST. ROMANpS CAP. I.
FiltusAternusefl.Patri&terno
argumento exboclocoprobAripotefi,
@^
NAm qtiefHAdmedum
,
quedgemho
bic
PAter y>ocAtttrCreAtor\UAPti'Ms.efl quicGndtait^mniatHebr,:^,
4,Dei»d€ficut bic pAter diiitur bemdioiui wJecuU: ita iditn
elogium tribttit.urfiltOfRomf^id» .,'
CAPUT II;
Argumentum&Partitio Capitis.
/-
,
^
niAntfefle (cilerAtes^quosfub pntm prAcedentts cApltis atii*
gerAt,alio tamearguntentigenere dejumtoab
ff';a umver/ali* Verefimiiiia autcm efi , Apoftolum geft'
ttltbtis prugredi Adiudios horum ^tim expreffAm facit
,
R S R I A»
X U S.
7TSV ^
avci7i6?KcyriT^
^^, cv
et Cf
^fi
JUtTctK^/vftg*
^-
- I
1
pRopter quod
home omnis
quo enim judicasalteni ,
|condcmnas;eaciemenimagis qui
judicas.
u Scimiis enim quoiiiam judi-
inexciirabiMs cs,
,
qui judicas
tcipfiim
: irt
H%5
EPUT. AD ROMANOS CAP. II. ns
^^• t{^ ,^
:,6^
cJ^ Tm.
r^ ,c«7,^p^c^.^
'*v
ira&
p.
iudigiiatio,
Tribulatio & aiisuiiia m o*
'
^l^v-xJ^^
^,^^^ animam hominis operan-
j
j
mum & Gr«co.
')<^'^^<,^[7^,^ ^'• ^^" ^»^*^^ ^^^ acceptio pcrf^-
^. \
^'^,^
^&'^
Oaznp4caei\of- 1 1/» QllfCimq^ Cnim fillC Icge pec-
cavi(uvoi/,u'iif^c(^ '
cavefunt, iinc Iegc& pcribiuu: &
^^<.
Tov^thlsf' vof^)i i qiiicunqj in lege peccavcru nt ,
pcr
1 ic^rm judicabuntur.
nif EPIST. AD ROMANOS CAP. II.
1
>5• Noncnim auditores legis ju-
fti Deum, fed
funtapud fadores
Legis juftificabuiitur.
14. (QuLim eiiimGentes,quce Le-'
gem uon habent> iiaturalitcr ca-.
qua; lcgis func faciunt.> ejufmodi
legeno habentesjipu ribiiuntLex.
I
C¥J*iXvvTctf -^' 2 iS* Qui oileiidunt opusltgis icri^
(.}
fia
^^
o't*S
y^
y^
ttJov rctig
^
(,^<4
Tijg
,
a-tweiS^f
ptum incordibus fuis,teitimoiii-
iimreddentcillisconrcientiaipfo-
- [rum;& intcrfeinvicem cogitatio-
7)
\.»,
^- K^/veti
y ^
- ^
nibus accufantibus,autetiam d©•,
fendentibus»)
i6* IndiecujudicabitDeus occul-
tahominum.fecmidum Evangeli-
t
£/
-,
vitiorufH^ea
gamt
>
m altfs exagttare non debct^
^/
Vcitur autem tle-
in Gr£Co -^juduAHti de alijs trihiut
effeoium bujus K^Ttug ttocAt candentnai
,
-
pojfnnt V. 1.
contAmmAtArn^uAt.» Hisveroduo oggerere poterant Judxiy
quA ordineremovet /JpAfioim. Vnum erAt dc diUtione
runtyex qua ilit mpunttAtent (ffic imrNunitAtem peccAtis
coUigere'):)idebAniur^d€quov,j,&/eqq, Alierum de prrvi-
Ugio lttdAorum,quod bAtebAHtpr£ cunSlU populis in cultu (f
mAniftpAtionelooluntAtis diinnAyUnde pbique^ Aliquam
mpumtAtempoUiC€bAnturydequ»Agitv»tt» Priiis illud ope-
rose (fpricUre trA6iAi,redArgue»s primum opinionis illins
ludAic^ iDAHitAtem^Eam emrapxnd diUtionem Ait ejfe non ex
/// EPIST. AD ROMANOS CAP. II.
oporttt if id
J^ia eniw
, cjiuod
aSIus i/le
df perfonfs jufttfic/inciis ta
II.
fiitutijudfcii >
%
ve/per/el;>erantes in hcnefAitevdo , tei qioi paticntia Dei
mail•
quo$
'
pettf£vit£,
tS j
murmurat.
Porrb impios defcribtt
vcritati,^ef i/7,
reiie morjetJtes non Audtunt tthim csnviSit propria com
fiitnttA. ,^
ma/A infiigAnti ,
,
Judieosv. 9. iO & ]
snotans eos^^uifuni extraEcclefiamt
hiscives Ecclefti-.uerum^ operAntibiis mala pocnas pr&du
cit ^operantibiu auum bona ^ gloriam j bonorem ($ pAcem^
glorianj apud Deumcui J^^ripnrunt^^iowQiXtvoi apuddAmnA'
toSyquibmpraferuntur ^^z^\x\in confcieritia^quAm
tam cuflodierunt, 6t haSlemisprimat ludMrum €xcepiieni fa-
-
tiofecit Apeflolus. Alteramtta eliditvji, Noueft acceptio
perfonariim ^^Vi^V>tuvi\'-iCfuafi dicat^ne extfiimetis viri
ludAi^iios pnVUegimn altquod impumtAtis habuuros in peC'
Dei fttU pecuitum : tiAm iHpuia
catislpeflris^licetprACAteris
Paraphr^s hUJHSfartis.
1. Icet ergo talis & taina impicias & iniquitas genT
fit
:pr$xmtiAltompcccAK^JHdkAHturAHtAf-guuntur,f€d vel €X 1
^____ ^^ 1
:
QUitSTIG II.
6 ^. AD ROMANOS CAPJI.
ad tem» [
(Olet naiuralit€rr€lu£iari l?erbo^(f fnicenverfiOnem
QU^STiO II.
-oV>|
Teflatur Apofloimnofler^^ hoc loco(^ infra
cafp,^,Dfumulia paiietfd (^ lovgdnimitait
! tolerare\.€ccatores (3* dijferre icu au^
\tem multiea iongmimitate Deiabutantur
"
f .
Adlh
EPIST. AD ROMANOS CAP. . 17
:qti/z certe
Dens fiatim prmciptjs peccatori^m
^^',
iits hoc p. Bofiat cauja ifliiis ccntumaci& (f
indnraiionU
debitis
cbfi^retpcenis ?
"
fMprobit.ittm '
fY>t 'y frd ^iod Abnfi bcrifiAie if indu/genttAheft prcptet
p€i<p'rs eyAfsrini.
DtnsnvnAtirbUipitipAam pcetjA ^^
Ad fiind\dut(o'i)
rcf.fiat^
•
HAre'
nt EPIST. AD ROMANOS CAP. II.
QUi£STIO IV.
Duplexim•
foeaiteaca,| dum efiftmpiex perfeverAnttA in maloyAbfj^ ntAiitiofo propoi
feverAndi m ^
tem fignA induraiienns appArent.fi Am ferm e ASium (S dejpg
ratum efl. iHterdumimpKnitentta fignificAi propoptkmper,
cum ipjA PerJiverAntia jiKAli tonjw.
—
EPIST* AD ROMANOS CAP. II. 1>^^
—— I II Tt
QJJyESTIO V.
Numquiderg-) Impccnitentiamfimplici'
ter vocare poJjHmHspeccaifimin SptrttuTru
fandum ?
quidem ftatuit D. ^^ugufljiittsferm:\i. dclferiis
Rejp, It*
Domim inmontt,(^ Epijl,s<f*^d BomfA(Mb.^,contrA Cref-
cgn. CAb.8^
\Sentcnttam Au^ujimi amfk^itur Pereriiu dij^.z, in hoc
cA^Ht num. 26,'\
QJliESTIO VI.
(X condignojfiuexvera^^pruprUrAtione meriti ,
qtiemAd»
modum Fenttfic^ contendunt, idemm firipturJL multis mo'
dis efl contrArium^quAteflAtur^ms etiAm tMperfeiiifimfs e-
Dei debitores ubt ergadebiium^ibi nntlum
peribiis noflm ejfe
habet locummerttum^multominm Dtus nobis ex debito obin
gAtus eftyAdreddendaprdmia probonit QperibHS. Hinc funt
iUafcripturA dtSia : cum omniAfeceritis^ diciie ferln inatiks
fumus^quoddebumusfAceftfecimtu Luc.i^, (finon efics t>e'
flri^pretio enim emti\ efiis 1. Cor,p. debitores fttmuj, non utfii
€undum CAtwm Vivamtis j Romart*g*i2, 2, dpcet operA no-
flra
1
« • 1
•
quodtUorumfivc intuitti five recordatione ftudiuf$ bon9'
in nohis excitAtur : binc emm mteffigi/ur, Deo ettA
iuchiAtAm noflrAm obeditntiAtn tAntopereplAcert^ut eAmim
fiper hac in iPit^JpirituAlib^ ac corporAlibus b9niSt^^ in altera
vttA dternA gioni exmerA gratiaper Cbriflu ornAre Ifelit*
QU>EST10 VII.
Vrecjuens eft hAcfententia infiriptnra : Red-
det unicHiq^ DeHsfecHndH opcrafua Rom.2,
R 2 Job.
R
^^
ra^upro qualiiate ac merito dignitatec^^ -*
perum retrihuturm-^quemaamo-
dumhunclocHmPereriiisexpontidiJp. /. in
ad Rom. num, S9'p. 27^.
€^:
c.<rp.2,Epifi.
I
fideltbus^dejcripta Joh/in.j. ttbocjitis manifej/e AppAret tx
loiOilio cUfsico Mattb.2^.hbtproct(fnsnoVifimi judicij de-
I
<iyi€STio iix.
Cum D.PauiHS honaopera hlctantoperc
commendet^annon male^tmoh^retice fcribit
LritheriUibona opera etiamjufiorum cjfcptc•
j
cAta
1 :
j
CbriPtaJii 0* Apofloiici efl j ijuUlexfummam nobis requtrit
I boKorum operum fCK^ilBsiay, (f exaSiiftimAm perfn^lionein^
quAm cnm nemo homtnfim prxflarepo^it^operA ejtu inforo jui
diVin£(9nfiftere ncn poffintt idem enim Apud Deum
:
—
EfAtas infuper
omn^sfias juflitias refpe^iH mpcrfeCtionupAntiQ ni(nflruAt& \
'dfi.
,
Auguilinus.
AdfimUAt Efa,46.Ex quibus fcrtptttrJLfundAmcntis D.Au-
gtij^lijtusfcripfit /ilr.p.Confelf, eap.t^, cfuem locum crebro aUe-
,
nisnemopouftvere bona operafatis magnificc com-
medare quis vel iinius boni operis, quod Chriftianus
:
Qj.lir:STIO IX.
Aperie fatetur Apofiolm v.i^.faclores le^
Xis 'jHflific.ikiintur'^ nnneiHtd hocnon (-
trocin.zrt iuflittA operum \dut quomodo
fi-
cum ipfc ccnfentit Apcflolns^ cjut tnfrafcrt^
hityexoperibHslegii non juflifi:ahitur omnis
€/,^,1^2,'3'^,2. noneil
\ data lex-^ cii/u vrjtficare ?
Pontiiicio-
rumcertacni
Mire digladiantur invicem Pofttificij
Rejp, m
interpreta^
tione hujus locuBeUarminus lib, 2, de juflificat, cap. i6. tres
nade ccrto
fenfu dicli afferi int€rpretation€s,Aitt enimjiifitfiiAtioKent iUam intel•
[
interfe cohfert t (f iandsmpro eacondudit ^quA vocdbuilum
jufi/pcati&ms pro dec/aratione JuftitU interpretatur ^ p^g^
\
2)* Scdnancflopusproiixacircuitione.Vt emmhiclomsxum
Biilalegalia
aUJs ApoflQli conc'tUetur,tn quibus operibus legis omnisnQprA & Evangcli-
I jufiificAtiofimpiiciter deregaturfdiftinguendum efl inter di- cadiilintf
aia lcgaliA & vAngelicA. DiSfa legAliA oftendune^quid Dem guenda.
n&iis requirat , qisid^ nos pr^Are debeamusjprxflare au^
tem^propter cortuptionem nAtur^^Jien VAlemfis. Et taliAJU'
ftitiAm iertbpoilicentur ^fed mn mficum tonditione perfc'
6i'ifiim& obedi€nti£,qualiAfunt Levit^tS-^^^fAciem leges me"
I
aSyVivct iftcis, Ezecb.n^M.fAciefisbomojiidictA meA/pivet
1 ineis i^iAttb,ipjy.fivismgrediAdl>itamjferva wandAta,
1
Luc.io,2S,fAc boc ^
(f boc noflrum ,fABores legi^jii'
y>ives :
Evange^icis
\
LegaUadiila
S Bores\
^ii EPIST. AD ROMANOS CAP/II.
QUitSTIO X.
latam eie. f tiks n$n credenteiideb reos futuros corAm Deo^qutA legtm
Mej/ts Accipere noluerunt. PronunctAti fui boi rAtiones babei
Efamtaj^quiA nu^tA legitnr infacm^ mandatu Mofiaut uUi
hojus para-
PropbetArum , ut legfm ludAtcAm previufgAret gentibus ,
di&xi•
quemadfModum quidem de promulgAndo evAKgtlo prAce^
ptum bAbuerunt L^Attb.zS» Matc^i^^ i.qutA Da^
vid Aftj Deumjufiitias tS judiciA fua Annuficta^e tAntum
JJtAtli^non alijs nAtiQnibm PfAim» 147. 3, ^uia i/rcum-
:
baliititmmflerium , ficuti
Xf fAliter
t nonemm inter omnes gtntcs pitbHcuin [t^
quitur \
•«-^
^ — , .
— .
_ ^
-—-
qnitnr \ non JuKt arcumcider.Ai ^crgokge MojiS
gentiles
morAlinonobligandi ; quiacircumcifto nontfl pars itgis mo'
j
QJi.i^STIO XV
5
142 EPIST» AD ROmANOS CAP. II.
ProphetAPfaljigiiig.pr^^varicatoresre^pu-
taviomnes tnhahitantes terrami
QUitSTIO .
CumlexnaturA eadcmfiucum ea,quA
. #^
Ei>IST. > ROMANOS CAP. II. i/i
I
obedientiamprArogaulpanaturalU lcgt^ corrupta at^ irJer^ rit comprc^
j
diiiaeflyideo [cripmm /egis teflimomum efi necejfarium ^ ut hcnfain dc
velp^rtcm b/iheAt^qtii umUerfiim amtferAt^ (f cui perierat calu go
&
flodiret,2, '
cjuodnafccndo AJfumfirAt^difccndo faltem cognofccret
Dcus bat neli>A
CH'
legispromuigationedocerevO'
,
iHi(yfe,utnattirs^itAnotitiArum nAturAliumyqum (f omwu
hnarHm Uguminter bomints mventArum AUtorem ejps ipfi
emm bommem aB initio reBam condidie^adiecit^ mAndata
(f prjtceptAjficut ^irAcides fcrtbtt cAp, ly, /4 / j J qtiia vo/uU
. . .
QJ,l.€STIO XIIP
\
lagiOi qui hoc loco abufHS perfe^iomm
raiemgentihus tribmhat: aui Panlificijs (f
"
Sjnergifiuiqm gemtlcs ex proprijs fuis viri^
bui
1.44 EPIST. Ab ROMANOS CAP. 11*
,
contenderunt ?
Re/p, NibilOmmno.Errant enim qui ita pntiunt ^pArtimm
q'iAntit €
^rtrtini in qnalitate Qperurn gentihum, In quan' ,
^
^
^ovfec'ijfe,ideftjo(/i}n legem impleViffe^hocenimne qtiidi-m
renatio loco attditmus .: fed^^^ tS , ^//
qualegi'S\ qujidam emmf/iBa ctpn laude covjunH.A
re potuerufit ctbmci'^ omni "^/icare culpa potu^runt ^pro'
pterextremam rjatur&corruptionem. In quAlitate errantcji-
tefi Non enim loquitur Apofioliu de operihus gentilium in
'.
AphoriihiiTheologici exhac
partecapitis.
inqtto -^
pllnmmAbuntur abfconditatenebrarumy (f mamfiftabn»tur
cdnfillA£orditim\^Cor.^,S* >-.'
/ib 2. jidB(mtfac. ,,
^^
ptura Ffal.%2. ipjoruw quo^ eft^imitart Dcunt^nefmt
,.'^ ? cat!j£ mertta ,fed perfifi£ digniiMcm at-
tendant jCfHemAdmoiium Augufi, dc/cripfii ,
contra dua^s Pelagij epiflo/a^
nim graVifiimc '}udicibm mterdtclum efi Levti^ip^Deut. i.
id C'
Jcribit,noH
20i
efl
ejfs
luflitUjedDiviis Pauitu tam ub CAUjamclarh
AnmUs bommU
legtm qu£viniificare ^
iARS POSTERIOR,
X U S,
ij^Ql auteiuIuda:us'cognomina-
^ris,& requiefcis in legc& glo-
riarisinDeo,
/6. Et nofti voluntatem
»'
& pro-
bas utiliora , inftrudus per Lcf
,& ,^ ^ ,
geiti»
|
Confidis teipfum eiTeduceiTL»
cv
'
cxtcrorum ,lumencorum qui in-»
, ^ •
Itenebrisfuiiu
^o. Eruditoretn infipicntium,ina-
^uarogii^Tfii
'
'ij^/
-
t^etju
.«
^^,^
...'..
c«
'inpoi ,
vjji
o-iaviiv
.. ^^"^
mftrutn infantilim , habencem for-
mam fcicntiaj &
^. Quicrgoaliumdoces,tcipfum
doces ?qui praedicas
randum,furaris?
fu-
veritatisin Eege
:(> (
o' jjtrj fjLOixiuetv >
^tov - II.
varicalionem Legis Deum inho-
Te ^. ^ ^^^;^,|}. liioras^
NomcnemmDci
T 5
pervos blaf-
phematur
- EPIST. AD KQMANOS CAP. IV
phematiir intter Geiites, ficuti fcri'
ptumeft.
if, Circiimciiio quidem prodeft,
filcgem obferves autem pricva-
:ii
Edv H aKpofovqici
- ^**•^ . Si igitur prjEpiitium juilitias
^.
kgiscullOdiat,nonne pricputiuirLj
iiljus incy;cumcii]onen) repueabi-
):^••-^ -
(1^{^. tuv. •
. ,
' ^,
/'
%;^€^7•
cv
:»>
iso
^i^aa^i^ ip,
i-zrujiv^
j
I
in carne,efl:circumciUo.
iis >&
Sed qui ia abfcondito
circimiciiio cordis,
ritu jioii litera.' cuJLislausnoHL
Juda^'•
111 fpi-
e;i
gium
,
.
non Jriflotelli^ibicA legebAntur prueptAyfedtAbuU
M9psperpnguiA SAbbAtba
y>eHnt
^
VerHmprolixa ironik boru
doBerum exprobrat pArimfluliitiam,quod tuth ipft c&cifint
aUos tUuminAre^(f ipfi qUAfi (f lumtHa mundt ejje
ipartim infcitiAm , quodcum ipfi (int tegis
os ex /ege docere telint ^(iqindem iion formam/^ij^^-
nifi
igf/ari, 4/*>
\
EPIST. AD ROMANOS CAKII. '/3 {
genttles occafwnem cMtummAndi arripiebaKt yqmd Dem ejufi
I
I € yfuluntatem »
modi populttm delegerit in pecnhumjegemg^ei dederit.O' in
rel?elAt>erie,quitamen nuHaprorfm in
\partevieAmjuxtalegemmfiUuereconAretftr:ita culpA im-
\ ptetAtis Dto trihuebAtur AgentUtbtti^de qUA ipforum iUjphe4
I
rHiAJAmpridemhcutHseftDominusper Pyophetas efA.si, s*
\ (f Ezeck ^o^io.AdquAlocA Apeftolm nefler ohiter AUudit,
j
HA^lenuo de priore ludAorumemrmttAte ^quA gentibm pA'
WAntini^fHttAtii eripuerant,
De Agit primum nominAt ipfumprivh
1>. 2j. ubi
I
legtu ludAorUiquodbAbebAntpngentilibm mmir UyCircum^
\
cidoncm,per quAm Oeusfadus gratuptpigit cum ifrAeiitis
\
Genef xj , 7, it.deinde nbufum hujtis pnviiegij exprimtt , qui
iudemconiiflit \\\ transgrefsione
\z2^\$y qtitcinumctfionem
;
Gal^Si ^. qti£ iDerbit non cum babentfenfuni , qiiAfi quifptAm fcrvandum
jHd&ornm legempcrfe^ie ferl^Arepotuertt^Aut quafinHili iuf legtra.
I
\
dsoru circumcffto fua profuerit : Sed requirit equide boc foet
dtu DominilegUmplctioncm^Alias nonpoffet hom§ illo fx-
dererecipi ingrAtiAm, ideo Deus eAm ab AbrAbatno in infti'
j
tutione hujiafxderU exigebat, ambuUcoram me (f efioper"
\fe6lm^<3en^ij ,t^ ^ed verb hemmi deerAt^boc pcrfe^ia
\
I ftj
mfeftAm fAciat, difimguit inter dHpikem drcHmcifionem.
plex.
SlHidAfn Judjius efi in mAnifefioyquid^m in occulto , quidAf»
fircumcifio efi ApertAfik cArnAii^^qudtdAm oscu/tA feu Jpirl•,
Para-
EPIST. AD ROMAN GS CAP. IL t;f
Pmraphrafls huJHSpartis,
Ohijcit ^
Quseftiones exhac parte,
QUitSTId
ludm criminis locOy
^uodglorienturinDeo qHodfciant Deum
(S* njoluntatem epis j
3
cur ergo
h
nogiorietur^ i,
AD ROMANOS
Corj,ji?
CAP. II. '57
Deo
Kejp, Pritnumdiflinguindum efiinterveram (f vanam
gloriandum
glortam, lUAmrequirit Dominm yhAnc prohtbet Jpoflolus,
yer^ gloriatur in D(o, qui non modo Verc fignoviC Deum (f
Ipoiuntatcm ejm de generto buwAntJAluti yjed qni ttiam o-
mnem condh fiduciam in llium colIocAVit , ab tyjoomntA bonA
exp£Hatj(f Ab ipfius nutu tanquAm Ab ttbenbp TftAiriofuA de*
pcxidet. HocfacwKt omnfs^quinon tAntum titulotcnmin
ScclepA Vtvunt t fed (f genumi ejit! ciHes fiwt .(f boc
Hftri
QUii^STIO II.
j
quia AtttoritAtifijn (f mintfiery [ui qHam plurmum decedit ,
(
^^
quin (^ irA Dei bocpAOlo ipfiAccnfitf Ideo l^uU D^ PAuius 6-
%7•.
\pi/copum
j
ejfe /.
:
Tim.y,,2,operArium inconfuftbilem,
j
'
-;•[
'^ fidtli- I
EPIST. AD ROMANOS CAP. II. ^59
QUyESTIO III.
QUi€STIO
Si circumcifio prodefi tum
dolexfer^vatur:
IV.
/
Circumci corducortpfitt in ampuutio-
ne vitioruw : numqmd ergo ea e medio tolli'
tur\fidocetur , etiamin hominc iufiificato
manerepeccata ?
Kejp,
num, io6,p.i6s.fedt)aici^
cordis ntbii efl aliud^
^.
Itaquidfm Ueru^coUigit Pererius pridiSiA dijputat^
Circumcifio enim
fubjugatio carnisin obfequium
CircMmcifio,
cordis.
q 11 d j
Et hanc ab CAufam de juftificAtU Jcribit D,
u b e t.
lohAnnes ,nonquod pecsAtHm nonhAbeAfU; ( quis enimqui
factAt bonum(f non peccetEcclefy^ii;)fed quodpeccAtufii
nonfaciAntynimirum id quodeflcontrAcovfcisntiAmjiS ab
Apofioi• PauIq regHAns ipocAtur^i . lohAti, Syp.. \ VyAiV) w^v^vv^^^^
X QViE
1 '^f EPIST. AD ROMANOS CAP.II.
Qji iE sTio yp j
I
dHm,qHodiflb4iopimonH(lHm inboc loco ApofloHco babeat
funda-
-"' {
EPTST. AD ROMANOS CAP. .
[fundamentum, Pr§deat erguprimB hujui feS&Antefi', Calvtniani
gUAHUs JohannesCabinm^qui tncap.ti.prieris adCsrintb, geminum
reipfagtmimmconPituit^aptifiHmHfquorum uHum vocat //> ftacatiticbai
terAlem^mqmtAKtum AquA ftt yfelfignum fine eff*icacia^cM- tifRMsai^
jw Gmnes infideies ettam non c/eBi fiant patticipes : alterum
Baptifmm»fideUumy in quofimulftt Spiritus fAn^ii operatio^
fignum (i rtsfgriAtA. CAbino fuccenturiAtur BezAincglloq.
iMompelg.pAg. 446. lu/oqueHs :mcorpus aqua ablui-
turiitaetiamperinteriorembaptifmum Spiritus ani-
ma a peccatis fangtjinc Chrifti purgatur, Hic Baptifmus
Spiritus cft verus Baptifmus^quem Baptifmus aqiia: ex-
p tiiatu r,^
ternus iignificac & reprarfcntat, & adoptionem obfi•
ghat,eriamii non ftatim eo tempore fiat,quo homo ba-
in •verbis dud notA.!, BAptifmum iHterie-
rem vecAri verum bAptifmum : hAptifmum externum aqus,
gnificAti')ium tAntum (f repr&fentAtivum , ergo ftert verum,
aB fxt^rno bAptifnio tempore
1. eff'fSlum baptifmi interioris
divtUi : quemfenfum TeJpiHiis fcribtt cont. K^Arbacb, p,
l ^*. baptifatos non fiwper eo tempore regoterari , quAttdo
ifAptifAntur,fid longo tempere pofi^ SimiliA iDtdein coUoq.
Mompeig. p. 4s6, 4$•;, Af$ 4.(^0, Ex quibm onjrjtbui evi"
denter coHigitur^duos CAhi»ianiifiiigt bApt'ifinos,quidquid
tttAm obmurmuret^Amfinipliciter duos bAptifmos nomwat»
ne quidePArxo dtffitente^ngulis peculiAre nomen Adfgnant^
unum txternum^ Alterum internum "pocam 5 defimtionibtis
eos difimgiiufjf^iUumvecAttt Abluttontm fordium corporis^
huHc Ablhthnemfordium ammA Beia partt
, i. Ad coUoq.p,
f^J" dmrfos fitrijj trtbuuttt effeClmX tffeQus^illos ettAm
temportbm difcriminAMt,Ade6 ui ex ipfirum ment€ , interior
bAptifmm effe^ltimfuufHy boeefl, regenerAtionem inter"
dum in adultk dfmum dtatt , intcrdum pUne non coH"
— ,^^-.:^ . ^.X 2 . fequA'
if4 ^PIST. ' ROMANOS CAP^IL
/eqtiAtur, HicomniafimulCffemei um bapifijmo €5* quidem
^
j
jmts nullA hic efl qu&flio. Sic ergb tria bAhebtmti4 SAcrameni^ ]
^oviJefiArHenti-^duoinitiAtionis^ternTtconfirmAttonis (Sc\ \
[Iffi^ '
*^*'^^ ^nifn aEius in hAptifmo SAcramentAriorunii -
]trmi cor^pieoiiiur^ 4, Dem^fAtetur ipfe Beza pAril^z. :j
reJp,AdcoUoq.p.s2.dHaifuas^UM€roA£lioffes nAturA
yerjASynoHppffe unicABAptifmi appellAtionefigmficArj^ u^a
^^\ l
^ i^
EPIST. AD ROMANOS CAP. IL i^/
id e-
QJLIiCSTIO VII.
Cbrifli
10S EPIST. AD ROMANOS CAP. II.
QJl^STIO IIX.
eademfitnecefsitaAiUtqmmadmodu cjut'
//*
Circumcirio
Rejp, Eademefi utriufyj TeflAmenti
dinarU mflitutionis Det, quo iamen cafiis
€€ratiofje or^
pArtim txtraora
interdurao- dinarij partim in tpfa inftitutione excepti eximuntur^ Qrdt-
mitti poce* nariem circumci^ont imluduntur Otnnes mAfculi o6iidHani
rat.
adfanguimem Kbrahami pertinentesyficut habent iDerhafoe'
deris : ihfans dierumtircumcuietur in vdhts , omfie ma'
fculinum tngenerAUOnihus veftrti Gen, , u, Sxemti ergo
QUi^STIO IX
Facit Apofioliis difirimeninterverumu^
falfum ludaifmHm v.2S,(s* dtciii€os coram
Dee 'veroseffeludAOSi non quiin mani/yi0>
(€i$txternafrofefiontfiint Iudu>fM tfuiin
occulto talesfunt: qmmodo ^fro boc conve-
nit cum eo quodfupra
, dixerat^ v, //. apnd i
J
,
'
Re/p»
hulum non pgnificAre bociocohommes ipfos ^fidconduiones
(f accidentU homtnumjquibtu aiter aUert prs,ferri Velpofl*
pcmpotefl.2^perfonAm tUam feu tondttionem eJfL•»
AphoriimiTheologici exliac
partecapitis.
mtnts !'
-'•«•'j^
;
? I S T, D H OM S C . .' t7l
i-Mitui profefioke
€^444
Connth, /jj,i.
covftfitty ffdhfiiii (f charitAtt ChrifiUna,
ft ofrfito dri tinmenti COmparatuTy w
.
u Jitult honorUm tn auAlihet prifefione funt qunfi tflci'
ti fMo»Uores offcij -^qmd requirit uniiucujuf^vocatic.Dan'^
da igitur opcKA vj: , utfmius ^quodeffc volu7nm : turpe enim.
fft 4c/gradunn^ciMfiveUe Afferra^^Si ordlHe miflum* in qu»
mnit^profefi jumtis.^^vKm vtrtuiis e»tmplum) fed prtncipn'\
tu.n !^u€ndA,r,itn quemi^quirere n&n licet ,ejfe putare : qifa\
^., w
de replura 'Vide ^sid
Uudem Bafilij. Chryfcft, tib, i.
crat*2.
de faccrdot^ Augufi. ,
^ m MoKodia i»
potefl,
7, PermtiofifsimA pefits efl KelpuL CbrifiUn£ , qusnJo
ij qui Ad ctavum fcdent f altoi regunt^fetpfos negHgunt^rts
Mauks.
iujc corAm hommibM4»Htl0'tdeAnt bonA^
v^flrA eptrao glortfiteni PAtrem nofirum,qui in
quoreferAtHriocusPhil.2,io,(ft.Pet.it\^'
//
€x pravA bominum^itA no» efijudicAndum dt vi*
10*
j
iia^tUud Augufini Epifl. ^a. VttiAC&terAinpeccatif^fuper*
bi4 "veto eiiam tH re^cfa6ifiS timenda efi ^ne illa qH£ UtidAbi-
iiterfaHA fitKfyipfius Ikudis cupiditAte Amittaniur.
\^-
Caput III.
•^
Argumentum 5c Partitio Capitis*
,'' \
fj .
"
_"___AW
u -
\
P7oiQftrAVtrAt»id
dO)pf&m'ijj[e
de genttbtiJ pnniitmjdcinde de ludjLUs de-
conjttn£iinioflendit de univtrfonjun'
tAmen relponfoad^UAfdam Irsdxorum
nes de tpjoruniprivihgijs : qulbHS ommhits txpedttts^ {(gniTnk
itmfeqtteKtiA infcrt^ cum nemo b^mitju^ ex opnibusjuflifce-
•
tur,jufiitiAm nofiram^non nifiexfide effe po^e^quArn comlu•
fione7fiprincipalisfuiJ)!IcgfJmifuhfirtem bu)U4 CAptiisprobAre
mcjpir^
pATtes capitti trts funtx
' *^* ^*^
inprimAparte cuiiitnefuf ad ^^^.\']-
^
^ ddorumyquAm opponere poterAttt ijs,'n (fHibuf^Jnb finem pr^-
iedentU capitis Kpofloius gentibm tpfos deterions fecevAt :
Ufy^ ad v.g.
'.
'
^ ^
/w {ecundA fequiiur principale inflitutum , quogentes
\(5 ludaios cofjjimoiim arguitiyiJHfluii^tcfimonijsfcripturg :
ufg^adv^iu
In tertU deni^ infcrtnr concbfpo princtpAlis ^Uogifmi ,
Argumcntfs roborAta > nimirum^ fftfiificari ms fide Ufu m
Cbrtfl»,
RS RIMA.
f EXTiis,
1 if
}fj yU^f^Wl^ ergo amplius Iiid«o
Cr 7j 5Tf^are> tjij^^^afii
r^ i^ ^ <Y f «f .? 7/4?,,
i'^ V^^c ft a qu «E u tili ta s ci rc ni
l• ? 11
i*\ 1-1
-i w^M.VV
17O; EPIST. AD ROMANOS CAP. III.
»
vacuabit?
4. Abfitreftautcm Dcus vcrax,
omnis autcm hotno o(l tncndaxt
^ ^'
, ttv iicut (criptumeil s ut iuftificeris
icrmouibus tHis , & viacas cum ju-
diceris ?
•
7» SicnimveritasDciinmcome*
dacio abundavit in gloria ipfius:
"
K£/ve^a4i
, ay^fiTw quidadhuc SitgOy tanquam pec-
cacor jiidicor^
ANALY-
EPIST* AD ROMANQS CAP. III. ^77
~
J
ANALY5IS ET EXPLICATIO.
PKivicUrAt Apoflolus , ea qud Je dupiici Jttaaifm• ^
gentinAjirtumcffione in pr£ctdcntikus dixerat , ludMs
irMta tto» futura : idcino JAm , utomnem dultitandi
firupuiumexintAt ^efronAmimportum dlicuiud ludAt indu^ Prina obje#
dliodeludx-
ify& trUordiffefihhpponit^qHA luddi loel centrA prddi^A
orum privi-
excipere , Ifei ex verhis Apofioti per CAlumntAm eUcerepe» I
I
\l^\-l^
1terAn( y Addiiii f2erT>ofis rtfponftonibus, BrimA objeSito
de ludAorumpriviieg^s^quAprepetub erepAre [olebAnt. ^i•
TAt ergo Aliquis : Si omnino tam AOjcCis. condttionii Junt lu-
dtiyUt (fgentiies in THUltU ipfis prAfcrantur , numquid ergo
fruflrA(S legem(f circumcifiene diliinieiiJ Acceperunt ? nuU
liimneprorfusprAgentibta hAbuerunt priviUgium^ Ke^on-
det Apofttlus perconcefiknemirciuhuvci^tr omiiem mo*
dum:credica enimillisfunceloquiaDEI, bocefly hAbuf
trunt orAcuU dtviHA quAfiin depoitto,(f rAtioncm reoii CO'
Itndi Deumipfi^^MafiexfyngrAphAaccepcrunt aMofe.hAbue•
runt (f promifiones de McfiiA^quasquAfi mutU9 pctert Ab
ipfi5tencnturgenttles,lindefAtUc9ncMne D, K^uguftinus
in Pfal, jo, lud^os genttUum fcriniArios feu bibliothecArios
AppeliA\fit , quin Cf iHnm mimflerium publice exercufrunt
'tpp[oli,itA ut vereghriari queAf3t,notum eJfeJH luda Deumy
1 wi^
.•j»t>a i* '—
>|«i,
jcdio de
ceratudinc
divini iocdc-
ris. ,
rat , ^/5
aAt}kejpondet Apoflolus \,per ^
Secundaob- propter abuftimprivilegiorum gratia Dti exciderunt yvidt^
iurDem rnconftantis. Accnfrrty qui pnVtlegia^ vkifiim Atife -
cum bomtnibiisjemel imtum iamfactie rejcj,n'
tllibatum.i.perferiain (f fiy>£ram *
'
>'%
EPIST. AD ROMANOS CAPJL
. y< Sf/i ewergit expoftremA ratione V<f lufltttA Dei. ^ed fi e- Tcrtia obje-
,^fiim Inflttia Deiex bomi>iurn injufiitia/eu infideittsterHAgis de jufti-
^ [ Secundttm bofHinem ^.
cr/ife £f ruditer alitjUid pyopo>tere,ut
i.bumdno more
(S rudiores intelligert
€ .g. GaL^.fratres^facHndum bcminim dico ^c» (f
,
7^ 2 injitfiUiA
1
Parafhrafis hujtispartiu
^ 2 s Z)o
iU i:PiST,. > ROMANQS CAP. lll.
Myileria
Biblica eti-
Rc/pt Habuerunt e^uidem
gcntiubiis^quod res
^
j^ commentatorfm ejus LntioiiiiHm i'he>n ihid.^ ^
m
eo pr£rog4ti\>Ampr4
airnirAndA nter ipfosgefi^yin
ara gentili- fcriptUpuhUcis aI? ip/is Adfcp'iiMteifS vji^ cum wyflerijs i£te'
businnotefi
cere potue^
runc.
j
rtsadpdfiergspropAgAnajifucrunttradUi,
gentiUs Ab Qmmprorfiis cogntttome rerum
tllorumno}tfHerimt cxi('jf\ fid'ippsqtoj^
^
:
)£^
interim tamen
ea innotefctre
pututrunt his adminicuUs i. Profeiyturum aC'
ce£i4 AdEcc'efiam luds.orHm, Kewim emwex genttdtAtc
aiitm Ad ((ztumfun prscUi/m ^quod txempU quAmi
DeMofc
dicitStc-
phak^ .
7, 22. ryuod
in omni fa•
pientia Ac-
piurimorum geniilmm
runt Admifijde
rum ex GrxetA in Aegypinm
gyrriKafia ,
^
dsceiii y AdfacrA ludjiorum fueA
qfiibru /Hpra cAp.i.2,fMigraifGfie Konnuli<h
MuJAtcU ,
a/ijs^fimilibus in Tirndiumfimm rettdit^ non ntft ex frtptis
Vnde Ntmenms Pbilofopbus PythAg9r£U4
(quf (^ipfe Mofen magtiAcum ^enerAtiom citaffe ligitur )
PCatoyitr^ iMofi»'Atticut)ivoc4renon dHbieAvU^i,franS'
Uti^tS. Bihiioruhiex Hebrsis.foHdbiu gr&cum fcrmB'
in
lofeph.lib.il
ttef^,qHo^^ ficnc£pit eiUm ante AlexAndri Magni (f Perfa'
antiq.Iudaic
rtimimpcrifim^ubi iex tjMoyfts (f ^'^^^ Jfr^elitArum ex
cap.u
Ae^ytt9grAck extttit.tefiAnte Ariftobulo in 4d
lom^um, Pbtlomet9rA : poji^A itero ex fmguUri Dei inflinr
Bu cum
CAndArum
}
approptnquArent genttum Ad ScclepAm Tfoi
tempora.iPtoiom&usPhiUdelphus AegyptiorhtH
\
* -^
JIPIST. AD ROMx\NOS CAR 1. iSs
jcflAte (f AHtoritAte
tes'v€l fmffe
buUs babitcU
Vel e[p
ff4iffe
argum*
gefitUes in myPerijs bifiortjs^ficrM non
potuije
tntarfperferint,
L•rcipHe exfacr^fAnBo
,
:ne^ eas
lufi vs
Ab
pltrum [
iS*,^^omnia eJ>mcuf?t^\
ommbtis
bdfpi-
profA-
qmfqmlUs
Proinde reEle fit a( cf^ Qrdifte qtiod
,
QUitSTIO II.
/
fitnt gmm res iU4,qu& itaprAdicuniur ,fimpiicit€r in Dei
tefiate arhitrio^pofitA
pritis
, ttt prsdiSlio mcArnationis fil^ Dety
judkij^ reJurreSlionis Mortuorum (Sc. (f bas V9^
CAntlcbeUflit PropbetiAsprAdeflinitionu^Condu onAtA non
rAtA^nt , nifi impjeta Ab homiHe conditione : 0* qui4
pofi
QUitsTio iir.
QJLliESTlO IV*
Si omnis homo mendaXyprAfertim extra
fiatum gratU confidcratpu \ ergone omnis
philofofhia gentUiumcfi mendacium?
dAc^
!
QJI^STIO V.
Numqmd D S
ctiam hac /ementU
l•^
plet.
,
'*-5»—
. * •«1|| -*>
^
-\
«
QJJ^STIO VI.
Sinon funtfacienda ma la^ ut e^entant ho-'
na i cur ergo Denf / ermittitpeccata bomfi^
nis gratikyUtfuf, cap, hpart. j. qu^. S- dU
ciumfuii?
Rejp, Aliudeflfacere mala^ aiiud permttere. ^i
facityeadem ettAmfacere tntendit^SfaBA approbaiiDeHs au*
tem mAiaperf»ittit,qu£ necapprobAt necfAcere mtendit^nec
fAcienttbus confentit yfidrepugnat (f pumt ,terminum p^t*
€Antibu5pomt}finem^bonum ABioni nonbonA definii^ Con•
fintit AUtem Deipermtfio cumfine bono.qui ex re ncn bonA ,
Deefic diJponente^€licitttr,(f Ab/^bocfiHe bonofie(fet} nuh
U unqHAm mali fieret perntifiio^
\yelU peri mdla efi maU poluntatisiqud veldele^atur ma^
luy veluft vult eii sd bona-t contra Pault reguUm» VeHe permt"
tere mAlapotefi ejfe bon^ volunt4tis,prdfertim infummo rr-
Ttm modtrAtere)adq^eni^e£lat,non impedire curfitm rerum
QlliESTIO VII.
Qiii boni^nisgratia permittitremma\
lam^ quam im^edirefotefipu conftntit rei
mall
EPIST» AD ROMANOS CAP. III. itp
Refp.VArttdefAEloLotlidifputAtHr k S, PAtrihtts(f
fiboUfiicis do£ioribM.Sunt quifAdum Lotbi commendAnt l
-
i
,
I
endo fiiias^
\Q\fedpeccAvit Lotbnonmaittia^ fidionfitij inopia ex perm
1 ,
\
aPctro non quod ipfiim /^
juftum fuerit y cw
jm Yeinu nullAW fActt meyitiomm 3 f^d qHta fiddi^fuitj^
j
n€<j^propoptum bdlmt offendendi Dettm^ Nam iit K^ugu*
\ftmu4 bai de re loquitur in Ubr ,contrA mendacmm,cAp>$>
JaPISTT. AD ROMANOS CAP. '/*
^
minnramab;
pafiimfeBAfnurexempla. Altas quod ipfam theftn attimt^ ut cvireatur
num Itceat conjent
ffiaU culpx,
reJpoHdendum
Ifi
re tn
^
niajoia•
faf9iAmfmgUgcndame^epecunia7»fCumfaci/iQi' fitjaoitirA :
-
ntiUQ modepfiffitntqnudACcidit non qitidem ex p4rte ipfius
\
^
te ,
qui interdum ita objhnati fmt » ut
propufito maie «gtndi nolmt : at^ tunc j ubi
mq^mimmumticqjmAximum malHm diffuAdere potes , mi-
nora ntAU potiui permittenda VidinturyUt eyntentHr majorA^
ubt pArte huUa cnipA efl•^ neftenim ApprobAt,
__
/edcorftgii deliolhm i €( iUe^qut fActt^culpA Vacare non-i
^
,,
^20> Cum
: In quamjententiamfirtbit Gregoritis Itb^iZMBraLcAp
in dubijs conftringimur tUtilttermimmis fubdmur
ne in mAgnis fine venia peccemui » Htc tamen pietAS fiiddtt
omniapritis tcfttandA effe , quam matum eiiam mmijnum co-
cedenkum .^uodfipermittcndum omnini eft tfidt boe non »/-
ficum pr£.dt£lione pcenA certoJubfecuturA : tta ^ nofir£ com•
fcientucenfutuimtu ,^ adpeccAtAruenti ftimulo CQnftieiH
t'u eitis reli^io , aUquam reveriendi occafionemprihumus,
Aphorifmi Theologici ex
hac parte capitis.
7. Imcfuitas bominum
commendAt lufiiciAm Dei non re»
fpeBu culpdlJ€dre)cElu £.Juflnm (niw eftDeum retri•
buere tnbulA^hnem ijs^ qui aUos trtbuUnt 2, Tbi/^. 6,
S» Ira Dei eft immi^iopienArum ob iniquftAtem bominum,
absjj pertnrbAtione AffeCiuum, Ideb qui Alibi irAfci dicitur
hotninibuSjbtc trAm mnjtttere dHttnr^t).^,
p, Npn omni$ irA tfl prohibitA > ledqutbus iudicium in 4U•
os comeffHmefl yirAfci debent fceleribm hommum yquomodo
1
aUas judicannt mundum ? Eftigiturira concejja offctj^
qu£ fertur non ift perfoaAm^ fidvitiumf eo^ vebentcntius^qui
I
Ardentim Deus dtit(^itur,ixemplo Mofis Exod, it,(f NumAo^
\ (^c.
19, lufiipcAremn efijuPittAm infundcre , fed jnfium
\
Eb pronun-
*94 EPIST. AD ROMANOS Cz\P. III.
PARS ALTHRA.
X U S.
9tji>isJwoig
eiveu,
\(^ - ^^Ncquaquam
nim fumus Judxos
miics fub peccatG efle,
?
&
Prcccauraci ci
Gra;cos> p•^
Ot/ f $ (^ t fiy 6^
feftjuftus
ti.
quifens
qiiifqnam.
Noiieftlnteliigens, Uoneilre-
Dcum.
/2* <3mnes declinaverunt, fimul
inutilcs fa^lirmitnion eft qui fa-
ciat bonuminpneftufq^ad tjniim.
Sepul'
:
biiseorum.
Civn fnf^u »fSH '^><^p^ct 14. Quorum os malcdidioiie Sc
amaritudineplcniim eil»
l Q^«i o\ dvTiof if. Veloces pedes eorum ad ef-
fundendiim fanguiiiem»
i6, Contritio&infelicitasinviis
eorum*
) <) (>
"
ipS-ahf*i£v
^/^ '
. ' :^ 3-iS
chc
vi,tc(^
^yyccf•
-
^y
17,
runt.
ig.
corum»
los
Et viam pacis non cognove-
j
runtloquitur,iitomnc os obftrua-
tur,& fubditus fiatomnis mundus
a^ioUk^ifiy^vvifjLii^ kKcuBu^r,<rti ]
lo. Quia cX opeHbus Legis iiooj
i^ovof4,a ,^
&7\/(
ANALY5IS
juftiiicabituromniscaro coraillo
Pei Legcm enim
EXPLICATIO•
cognitio peccati#
-**
' ferat hABentii /ipofloliis aliquam dc liidjLorH 1
^/
(iifsimis in boc mtindoypropter imperftSlioniem Aclionufn i/j
viriuffj
bATfiuronineSi 2,
bitJiAnArum ,ob qiiAtJi
Requirere
mine tJAturs. ^ eioqu^s DeifApientifsimi. j, adimit eis re*
j
Deumquid^
<??iiwz^<?/«»/^/i«;,non requirehs Deunl. kequirert Dg^
j
j
nonefttimor Deianteoculoseorum^/ri»/«i uer^fifis
efi ommum illorum flagitiorum^ qus.JAm
1 modo rccitAverAt,
qtfod DcHifi removerunt exoculis \ qui enim Deum non timety
quomodo bomincs relpereretur 1 Sciendum aHtem efi > ^«'y ^
is
Sed?i pecca-
tn una faitem parte bominis (cd m toteho7iiin€^ w mtetieBu
,
ri ot>ginalis
«fV in tote (^ voluntAte^ndeoo^omnihmfAcultJitibus ammd!,ofnml;us^
mer>2hris corportiyCoUocdre, ^nic^nam antem conciudat A'
p9flolu4perfrdiocct{pAtiof2€re^ud€t cAC<t£ ludAorum objeBio*
ni. Ne emmeggerAntjfcripturAS tUas omms Agentes re^
nAtAs AttmertyludAos minimc-^refpondet Apoftoim ^^.
iegem Argtientem peccat ptrtinert Aacos ^<iu\hm lata efl:.•
jAm 1)er9 UtA efl• lud&UyquodtpfinegAre noa poterant ; trgb
Adipjos quo^pertinere^ijs^ omntaex legcdt£iA ejfe^ ita
Mtnevio buminumfe Ab Accufattone legM excipere po/stt,
fedemnes omnino oifnoxiffint (^ crtmmi , ^uod ex iege cognO'-
jLege
pbrAfis yjzro^iKov «vfltf , iegi quoad culpam ^ rcatumfubjtBu
eife
quid iit / effe, His ergo pofitis concittdtt v. 21. exopcribus legis 110 ju-
ftifican uUam carnem ngido Deifudicio ^five lud&i "^tocen-
rejpondet in Brooemfo
100 EPIST. AO ROMANOS CAP« III.
coMce^
.
'
iUAJuflorumoperumimperftBioliemAlis
genire^ixtrAgrAUAm Dei cenfidirAtA, divinAm '^^
fit i ipfr tAmsn in
QJiitSTIO IIL
hm
Quomodo PauliiS nofler fcrihit , ex ope-
ribus Lgu neminem ]uflificari cum
Afofioltis exprefs} Jcrihatcontrarium,
^ -
Abrabamumexoi}erthm juflificatum cJpL^
lac,2p2j?
Re/p.
de Apoftclum PauIuwi ^
Ji\e ftnt^ex iege Mofisffiy>e ex Ithero Arbitrio bomini^. Deim
de juflificattone n&n fccunda y
fcrttx]
ftT* in
angu
conci
liaiido Faulo^
& lacobo.
,
QperaaPaulononexcludK Itd Pererm dtJp,%,incAp. ^-^-
Vt difententia loci iujtu clA^ici,qui hctf^ri^lw
't^itur
Pertrium difj,\S^
talt fgntficatione
efl ,
4
jufimam» lufii adbucju]iif.cantur;uelquAndo in celiAtoju•
(]? €»£
flificationis beneficio per/everAnt iVe/fUAfido indies niAgis
magiJ^fAn^ts Qperibiisfiudent. Efl igiturjuflifcAre
infcrlpturA nonjuflnmfAcere^ infHfis mvis quAlitAtibusjux
ydeclArAreiquemad'
m«dum Demjufiificaridtcitur infr.mombusfimfupr.lo^ 4, (f
Luc.-j^g. PublfCAmjuflificAverunt Deum,nQn quod ex injU'
fto ]uflmfiAt^d quiA-jufiiis effe agnofcitur^declArAtttr^ eode
m^o fAnMificAri (f mAgmficaridiatur, paver^dec/ArAiio
fitlfelcorAm DiOyVelceram homimbus^ Cpram DeojufttficAn^
tur bGm mes , qu^ndo Ab/oivnntuy Apeccatu , propter jufii -
ttamCHKlSTl grAtis ipfis imputAtAm, Et b£c JH* .
j
in tiQCAbulojtiftlficAndi concurruni, u AccufAtum in judicio
Ab inten-
J-'
EPIST. AD ROMANOS CAP. IIJ. %^7
freqH€»terfubformAproceJfHsjudiciAr^^prepWit Rom,3, f.
tp,24, (f cAp.Stio.^t. Porro quod Alterum Attimttde qmbtis
6p€ribtis loquAtur ttter^ Apofioltu^ifndum €fl,dtfti>iguere
Ponttficios tnttr operA non re»Atorttm , feu Ante grAtiamfA'
Ba^^S interoperA RetiAtorunt* lUii,. 'jufltfic4{wm'7i hominis
non tribnunt ,tii(iquhd de prApArAtii>mbuf^.(f .diff>o/itionu
bus AdjufitficAttonem diff)HtAnt\, -qdoA iL• iltQh non mert^
antur jnfiificationem^ prspArent tAmenAmmum (f CApA-
ctm ejmfActAnt. Hu tributint juflificAtionem ficufidAmy Diftin^io
quAfM vocAYit^ hoc augmefitum juflilU^ ^S^di-entrA batic F apiftica in
ffi,
^*^ '"
difiinSiiomtn operum ingenere fcitndum ifi) ftripturAtn in tiouem pri-
uniyterfum omvibm omnmo opsribus homimtm.five Ante gfA'^ mam & fe-
tUmifitfeprfi AcceptAnigratiAmfiant^pveprapArAtoriA A^^ j iViUcur"
meritoriA dicAntur , juflifcationem corAm Dev derogAre :
j
$
j
, '
^
I
prtceduntjufltfitAhdum^fedfia^uunturjiiflifiLAtHm , ut An'
gufljoijiuuur. NoiiprsJufTiere deopertbns tiiii dft efidtm,in-
quitinpr&fAt^ Pfiil.p, noverts^ quia peicatsrent te fides /»-
vemt. Ex qutbtu verbis Auguflint recle tnjert Bellatmi'
PrKparstio.
nesante ju.
ntislib^udejuftificxAp^xi.Aniefidem mbti btmfieri p{>Jfe,ex
ftificacionem» fide enim ncipire,quAain^ funt bonA^ ^uud autemprdpA - j
QJlitSTIO IV,
'
m comment^r^sfuper hunc locum ; tfut 'verba de le-
Aphorijh
f*-rr"~~• — \
^. AD ROMANOS CAP. IIL 1
Hf
j.
Et Httronym.Ad Nep»tU»um Serm^preshyteri Udi-
onefrrtpturArumconaitusfii,
J» Allegendufcrtpturisfexemph Pauft
:
«
^
, non
unAtAnturn
4. Horribilii MAturA bumAHA corruptie ^qud • in
ntyftri pArte , fed in omnihm niEfnbris cor=
poris Ac faciiltatihiu AnintA Agnofcenda ffi : in intelie-
Bh , voUtitatf y Imguis y Ub^Sy ore, ptdibm (fc, quod
maium elegAnter defcripftt EfAtoi tap. i, (^ indt^
Dd ^ i Lutberus
Hi EPiS^., AD CAP.IIi.
in € corporalt
ibidem decUrat.)
X non autem in regno ^iritualiyUi Lutbfriu
itA ut mhiii?i
muHe : 5 oportet
fHinflrAri queAt ^cftioi ApeccAt&fitim-
mAnere difcrimen intercreAturAm Dei
(^ AdJAcensVttium^quodexintndtA DiAboltintrAlDit inmun'^
dttm Sap. 2.
-
niicogmtio Oei derogatur,Ucdt pems ipfis Ipertu fuerit Det
cultti5,boc €fl^qubdinftp'i€ns in corde fitodicit^non efl Deus
,
llLLA
iioteturqiiaw diifgtntifstmeexprejfAnegAtlvA
y?o/f«(>/?r/;nonjun:iiicaturcxoperibuslegiscoratn
caro. igitur unA eAdem^ falutts rAtio
bominum :ne^ AdmittendA eflfriliolA SchoUfticorum diflm"
^io,quA hominesAfite 'i^ofen Uge naturA , fub LMofelege
- ^-
Deo
oritur,
PARS TERTIA
X U S.
ta
II.
^-^ Dei manifeftata cft•:
Lege & Prophetis.
luftitiaautemDei per fidenu
Jefu Chnili,iiiomnes & fuper o-
juftitia
teftifica-
^, 2^}
lyovtrav ^, 'srgcyi•
ipiiusadofteniionem juftitiac fua?,
prppterremifs ipnem pu^ccdciitiu
deli!ilor.um^
i6. In fuftentationeDei ad pilenfio-
\K'V{"1?
i
:'
^<>;/-;)'
y-^^i^y^&g To eireu
isv^.
, etvV cv
7.-£0}9}'2,
^Ikcuov,
iiem juilitiasejusin hoc tempore:
t^ ut iit ipfe juftus & juftificins rum,
qu c& ex fid e Jefu Chj#i.
i
%\^ '
wiif /'/^ 5 , i/zt > fa eft
Non; fed
: Per quam Lcgeni ? tadorum?
per Legem fidei.
ifS
^' $ , ^/ h
minemperfidemiineopenb.
29.
Nonne
Judceos um Dciis tantuiii
&
lei»is.
.
ck Gcntium ? Imo gen-
« 6 -
S , tium.
in^To^.'w 7^>^0^- io. Qiioniamquidcm unusDcus
^ 2^|4 ,^^ efi:,qui jLiftificabit circuinciiionem
^
{JiiV.
^,
2^
5 /^ ,
lijf
Vq^cv i7u'
exfide
^i.
& pr^putium per iidcm»
Legeni ergo deilruinius per
Abfic: iedlegcmftatuiniLjs.
fide?
ANALY5IS ET EXPLICATIO•
hacpArte c^pttis Kpofiolus conclu/ionem prmcipAi'<s
Jy/
I iogi(mt trAOiare m. tpit, Natn cum baoienus fattoproUx^
(S prvbA^t,nemi»e juflificari exoperibiu legisyJAm
ofleniit.jiffiifi• ari bomtnt folafide. tt efuan^'4a. boc >/ immei
-
Chr^ft{^,ij|Uie tmfi/eiio Legiiyit^ tndirtBe kocet^tn ipfi
n^firaifHsrendAe^e juflitiayfiqmJemnon wfitneo reperiri
cjHtAt kg fterfcHe fattsfecerU. De Ptopbeiis aute
lu Pctrm t^fiatHr perbrbere /os ynomHm ^Cjuod remtf '
fiomm petcai^rum a(cfpt.z>it^f)er ttymen Jefu^o*nutS (^'ncre•
dHntin'p(um Afl,io^^\.Ht^ prAmi^is ordme (^ fnetbodo di-
dafcalhApirtyAOiAt HpoftoLm jnfl fi..Ati9msnoftr£.cor7iDeo \
.. ratieA
26 EHST. AD ROMANOS CAP. III
qui^
* ••
EPIST. AD ROMANOS CAP. III. 21J
qua,
fltijufiitia Aiienh^ufiitiA mputAtaiiuftitiaEvAfjjgelka^
LuibenupaliittamDeijufiiHAfnappeUAt i^c. Quod igitur
-
fft^VocAbulam GrAtU (^^^©-) mn figmfi^reMBrinAm:^
legis grAtuitb dAtAm^ut Velagius bimc^ejiium depraA
i>lim
\ \.:\. ..
2iS EPIST, R0MAN03 CAP. ilt
Gratisquid
ne X u^qfiMper opponitnr
Hmc dsmdnftria O.P^uhis
, Ro. 4^ 6. Ga/^2, 21 Fp6.2,/^»(fc
^^^^/,- addidit aeilper-
(
ucapudFau•
hiatsmpArticula '^u^^ia^grati^^ctnrcjponfkt HebrAA C3^I1,
lum?
qii£ in fcriptura tribus modis :tfuroatur^\,n9tat deft^lu folu-
ti precijGen^2^,is,i-^ffe^^m jafi^ ca:i(fjt. in nobis pfal,6^•^^
"^tdefeciu noftrimerittx S4m^tQj,i^,^t S-gmficat trgo, gra-j
^
tispergraciam Dei juilificari,/i/?«i ac^in gratia iyeo re^
cipifUbi nulia in nobU fayforii cait(fa adtft JedcontrartApe'
tius caHffair£ ac cundemnatioms. Ethjic vocatur in jcbolts
cauffa efficiens intrinfecajuflificationis
efl£xtrinf€CAinnebpseftin>flra ntmiru 7;uferta
ftoip
^
digitaquafin9tat,quaHdo ftribit^omnespgccaffejdeflitw^
qna D. *
infofo Dee^^
^*
aii Apofioiuo-^irgoeAdemjufltficandiratioommbti-s tempori"/
in homiyiibiu^Adultia (S" wfantibtis, Frhoia trgo
difim^io PApicolarum inttr juftificAtionemprimAm^ feium DiilinAio
dam jam MtUies rcfittdfAfnApte fponte concidit.Efi emm com- Papifticain•
trA apertum bunc textum , ter juiliHca•
cui in os obloqki non ve-
tionc pri-
rtntur bt4Jiis dtflintiionU pAtroni\(fi coKtrat>,so.ubi
niam& fc-
gumentAtur PaulusjHfiificAiionis UKameAndem^ rAtionem
^/«*w»/^/Ar,iicutDensunusefl:j efl contrA aIia fcriptm
r£ locA,ubi mn tantu initiu juflificAtionis ,
v€rfani ejiis complenjentu opehbus derogatur^ (Sfolifidet in
Cbriflu adfcribitiir yEpLi.2. Tim, /. A£i^ ij.TU, j. Heb.i2.Cfc.
fid (^ uni»
cundam re-
fucatur.
'
' ^'^^-
ferkorsiopertuit effe atiquidtquo DeijufiitUfatiofieretHoc
'vocat ?^S,ite?^s verbomi^tari,
qHoplenartA
6'>
redemptio notatur ab omnibm ^s,qU£ nos
captivosfuhira Dei detimrepoterant^
proprie fHffictenti^ima redemptia captwi ,'foluto preao pro
ipftiis capite, qtimadmodum dvr; ^ Kct-Tu^Uijg fpreci-
um liberAtionispro rejudicat^^ apudLuciAnu dmtur.Precia
boc Deui nobisjure exigebat'^ fedcu nos non ejfemtiifoivew
ds^Chrifiuspro nobisfibit, ^nod ipfi non rapuit PfaL 6•,$,
^WifredemtioperChriilumfadai?^ dicitur* au
/i^w/r/^inranguineChriiii, bocerat precium r^demtionia
noftra^ quia redimtndterAmus peccatis , qwbus captivi ti'
nebAmurifinefangmmauteni effuftone miSafitremtfiiopec-
catorutn Heb, 9, i2jdeoredemti dicmur ^nonauro Hfelar•'
gntodpretQ fanguinefitij Dei i. Pet^ /, ig, Hunc erg^
Jefumpronobtivulneraiumj proporuitnobis Paterxtef-
nuspropitiatorium ^inquit Apofiulm , rejpiciens adum
bras Feterii Teflamtnti^ ubi UetisfuptrArcafiedem opercu-
iHtn fierijufferAt in^tAntumui tegeretur ArcAtl^erum etiam
utejfetfides ditfimritmorAculorHmxde boc enimUcOy irL•»
medio duornm Cberubm Detts loquebAtur pepulo , caierAt \
^
Typiis bictrAtCbnfii^inquo nw modo hodie Pattr Aternm
tAftqUAfn
^
»4
y»
tim mentione
quovio peccAtOj
,
radix c&terarum Virtutuniybii mfirumentum.
CAuJfzformA(i5JuftificAtionis nnftrs. exprmitur^Ar-
' vcfOug,partirH
AHt reUxAtionis peccarorum.
mentiQKe Tnc^itrsb^ifitt
Duo enim (unt tn
quo injudkio Dttjhftificandifcu Abfohendl
frmuj,vitium(f fupphciumjUt Kf^giiflinm loquttur lib. 22,
,
qii£ ettAfH pertinet Ad "^
deeiv.DElcAp,i4. iltudtoUitur tmputAtmie InflituCbri-
Teropfra-
mcntum
ilitiae &
iericoidiac
debttam hiere voluit^ aliter
^
Deus Ugem notifrufira tultrit^ fcd impletam eAW 'veiit ,
puenamApr&varicatoribusUgUcerto requirat, ^uorum «-
ju- trum^j cuma nobuprdiftAri acccptavii iilud in Fii
mi- tio^qni (f iegent obnpAt>t^fnfafiguinefr9penamprofseht
mc'f Jalfi."'
dubium vocari potuenf^ Nam BeHarmintis^utqualttercun^
iantum non renatorum glorUtt'
proltet. Apojl§iim$ operikus
oncm derogare ^ izppomt textui pariiculam TV A^ ubieil
gloriatio TUA? quafi dixerit : Tu quidem (f
;; AD ROMANOS
-. EPIST. m ^ —^
.-JL.^
^
proftcifiatur,
noftrdt
propofiiie-
neminfert Ver^ ^S* Arbitramur igitnr jiiftificari
-
verb opponerepo^unt operAT^ '.fifiullA jufittiA^x lege \ ergo
lex per doUrinamfidei deflruSlA tf mAnis efl reddita ?
Cui ebjeiloni ftib cakcm bhJHs cApitis re/pondet
Lsxftabilitur
Ituver.y. Abfit, vt legem deftruamus per fidem, per &dexn«
fed potius ilabilimus» Stabilitiir Auhnt 0* covfirmAf
tur lex perfiJcm bt^ potifiimnm modis /. qutA fides
ofl:ndit nobti Cbrrflum , qui UgtmperfeBe tmpkvit ,
quai
- ff 2 po{fa
22i EPISfT.) AD RGMANOS
iS nunqu^m impleretur.t^
agnofcitexternam naturdifH£corruptione (^
cordiamaxmam,propter quam ad Cbriflum ftmce confugn
CAP,
^icreditinCbriflunL^»
:
/
renattsetfam ^
juflificAtis propomndam ejfe fiatHunt.y.
quiafides in Cbriftnm remutif bominem in aUerum /ecu/um,
ubi abf^ oTnni def£BiU .coiifiinimatifiime praflakitrtus
&thHia,quADeiU inlege ambkreqMirit ,hic Autem ob wfir-
mitAttm (arnU pnparc nort vAiuimus. Hid mod'4 fides fta
hilire Jegem dkitur-fiperfidemfiducUni apprehendenttnr^e'
ritHmfilij Dei accipiai, ^ubd fi intelligas doBrinam fidfi feu
E'\>angel^^lexbocpA^o flAbtliri fiu confirmAridUitur perfi
dem^qutA do^rmABvange/^ ojtendit prepriumpjftcium U-
gis , quodefl^non juflificAre\fid tAntHmpeccAtumofien-
dere (fArguere : quomodo veropeccAtum remittA-
tur» (^ homo juflificetur , non legis
fed 'BpAJ7geiij efi^
"
EPIST. A& ROMANOS CAP.III. 2i^
(
Paraphrafis hHJmpartis.
QU6dfiigituream>qua:coramDcovalct, jnftitiaiTL»
inveftigareplacet,fcitotevos,omei Romani, quae-
rendam eam noii iii legc efTe fed abfque lege mai
.•
1
nifcftata nobiseftin dodrina Evangelij , iit fuprado-
1cui ita tamen ut & fuo modo lex & Prophetse tellimo-
;
j
nium perhibeant non omnino cantemnendiim: illa
Iquidem, dumfiimmo rnorigoreiios qnali mundavit
'
opusmeregratuitum, ex immenfamifericordia&bo-
nitatcerganosprofedum: ille peccatores pronunciat
juftosjianllointerveniente ipforum merito, fed magno
iiiipfisexiftentedamnatiOnis dcbito,no tjuidem quia
debitum illudadhiic haerct in nobis ^ fed quia merito
Chrifti fuire^nmcft. Isenimiios,<juifublegecai
filij
juftificationis?mhi!prorfiis:idenimnonadmittit do- ;
firmirsimejjuilum pronunciariliominem,&injudicio |
ST» AD R S CA . III. ,
iji
QJJitSTIO t
\
(
I
eju&fine lege
Quomodo luflitiaOcifme lege mnnife-
eil ^^ tamen in lege comprohata nam
man^feata efi , non accipti
:
te^
\fiiynontum legis: non ergo fine lege mani^e-
ciiiinquit Ongenesfuper hunclocum.
Ktjp, Orlgenes quf.fl'ionem h.wc yoc^f ii7fo//d;/em \ ut . Sdutio ori-
j
^Aliqiiidrefpor^deat, obfirlpationem
o^nAndAm pr&mittit , nl• 8'"**•
-^
',
Q^ ^
'
voui/, ex opertbm Legts nuUa carojuflificabitur item \
Solutio Aa. Kom. 7, 7, p. (fc» idcirco opus non eil^ Ugis ttocabuium m hac
umca fententfA Ambro'
-
broC]'. in dilperja figmficAtA difttnguere,
fim vocent IufiitU hic lega/iter accipit : tamq^ (tne iege
»0» abfohit :n€ antem forte boc contra iegtm fi^ri 'vfdcAo \
I
jiffittiA
\pretanti4r?
Deimiprtcordu ^^^
habitu infufo^feu^ ut CcfierHi loqui-
^
Gg £#
ii4 EPIST, ) ROMANOS
KiJp.HocquldemprdCAttrhymAgnisviribus conatur
:. Bet-
larmtmislib.i.de jt/ftif.cap,^ ubiilli%d, luftificamOrgVa'-
di caHJfa efficienteatciprt; hocvero, Per gratiam cjus >
cis,
Gratiainar-
.figiaugdfurmaliyUtidemfit^juflificamur psr grattam ejtiSy
cationi$!nori |
^^P'^ '^^^ Ab illo donata)7t(S irtfifam, rerum huic im
ff^pretationi multa obfiant.i. Scoptcs Apcfloti cui prepofi-^
'
eft gratia gjf» 1 ,
tis^mentem
nobis
4€
(^ ipficAroftmt^fedjufitficamurgratis per opetum hAbittis
nobissx Oeimi/eficardiAinfliilatos.z.PartkHiA }>uioiVygrAi
Xnonenim dicit ,
,^
qitHgrAtirAiK artitulo JufttficatioKis figtiifcet^ in alijs fcrt'/
vacAtiefits inconfortium
^orum. 6aL4. CbrjftmfHrrexit mortuU psr gloriam Pa--
^Co*
QUitSTIO III.
€
xiteror/iliibtisappdnit gratiAm in negetio
ds operibtis abf^ gTAtiA fa6iis tAtitummodo
gas, in cApite fequente , etiam exemph Abrahami ofiendi-
jufttficAtionis
intelll•,
^
Spiritu SAnSlo
-bic
pni
14-9 EPIST. AD ROMANOS CAP. III. 1
poenis,
EPIST. AD ROMANOS CAP. III. r4t
Qualis pochd
reliaa fifc
:
probatur exemplo pAralytici MAttb» 9^ muiieris peccAtricis
Luc.j,Adtiher£ lobiS-^^ndoverofiibfequuntur^mtAndum
efl illud Auguflini ltb,depGsnitmti(^ Ante remi^Q•
nemfHntJHppliciApeccatorum^ofl remifiionem certAmina^
exercitationes^ juflorum. Diflinguendum tgittir wterpa'
poftimpe"
namfHppitciji^ poena cafligationisfiuprobAtionis^PxnAfup•
tracam re•
miisionem pkcij, &
quA proprie poenA dicendA efi, propeccAtid Admifiis
peccatoru/ debuAy una cum peccAtis temittttur % pcettA cafligAtionis fen
probAtiQnisiqu&proprie crux (f cAUmitas appeiianda, etUm
pijs in )€ mortAtitAtefuftinendA relinquitur^ His tnim Deus
tmpomtp(£naS)inquit Cbryfoftomm , non exigens fitpplicium
{
depeccAfii,fidAdfufurA noscirrigensi
qttifyj
dicitur proprie Ufoy qu£ punit ^ Pindicaty qttbd
c$mmipt)Ait Aagufiiittts de vera (^falfa peenttt
CApA^')
lAliserAt crux dtfmefiica Davidts^qua Deus ipfum ex-
ercere^^f AiiosiUoexemploRegis offettfos d fimiii deli^lo de•
tenerg voluit , ficut exprefse' bic CAuJfa intextit Additurx
idebmalum bocfubfetutum, qutA DAvid.boflibtcs Domim o€-
XtAfionem biAJpbemandi dederit, Hinc Auguflinus lib.
.
'
EPIST. AD ROMANOS CAP, HL »4i
Metonymi•
ca
1
1
1
aWegitis
excmpiis•
a eil
,
pofimt. Aiqttttropm
rie nuilo
inbii exempii^ locum
modo bAbefepotefl, o/«/ enim coUocaretur infubje-
in pr&dicato^aut in ccpiild ^aut in modo AtmbHtionis*
IH/ubjeBo ipeipraidicAio ipfi SAcrAmerjtarif metert^miam non
pU-
\ dm Attributi^is,p€nd€t €x nattirapArimmpropofitionis.vU
ef^i^
AD ROMANOS
EPIST.
ergo troptu nnUm efi inpArtthits
Attribtitione troptis
^'.^
lOcum babere non petefl,
CAP. III.
Kermqmtur
^45
?»^
^4
locutiones r€fertnda£\ efi nullAm in fcrtptMral^
propofitionem monfirAripoJpjin quApernovAm illAm Meto*
nymiairAtionem nornen rei pgnatAtrihuAturfigno. De c&teri^
propefitiombM Altbt Agitur, HancnofirAm qu$d Attinet iCbri-
fliisefi chroMpgrAti£^fittyCbrifina eft propiUAtortHiiKa^rt^it-Vt
inprimU notA dcprAVAttonem : ?»
bA4C^C HRIS Tl^Sefl \^^^^, Ua exponit yCHR ISTFSi
fignificAttu pirihctF.vi^yLov^^cumjiixtA kcvaw metonyniiAm
SAcrAmentAriorum dkere debutJ/etiChnfifisfgmficat
(/ov^PrdViditAHtemAbJurdum , quod binv fequereturi vide•*
lic€t,Cbrtflum Vtliorem effe propittAtorio , cum fi'
Q_U.£STIO VL
propter €€
DEVAdpropofmJfe ipfum propiitatorium,
^orHminum ergorelaffis in
pr^cedentium
peccata
delt-
ntiJipis
ampliHS
EPIST. AD ROMANOS CAP. III. 247
-
au
(f futurA per eundem
buM tbronum grAtis, Ac^edAmm^
^ toti.in'
^^
1^6 EPIST. AD ROMANOS CAPJII.
Deumpropofu'
Scribit Apoflolmnofier^
iffefiliumfHumpropitiatoriiim in fanguwe
ejm 'u. 2j. atq^fic ohedientiA
Chriflimeminit :num ergo aiiiva Chrifli
ohedientia^ qm
iegem implevit , non pertinet
adcaufam mentormmjufitficationU
loh.Pifcato- Rejp. ItA quidem contendit lobannes Pifcator Sacramen-.
risimpium tarim Herhornefifis TJolum^j^ di^^utationHm toco /j. thefi, -
& abfurdum j
(fvolum,2jec.j.thefi^.(fi6,quil)risinioctsfiribity mAte-
dogmade '> ^jgeikd
\ riamjufliti& tantum obedtentiam (f mortem
effe
meritoChri-
Cbrifiiy& bancjotammputaribGminihiu Deo : fan&ita-
^•
:
fti.
!•
temAut€vit& ^nAtur£ Cbrtfti ideo duntaxat Cbriflo fuijfe
nec ejfariamjUtfua morte , peccata noflra expiare Et
hunc erroremfuumprohare conatur boc loco noflro
fico^iflificamur gratispir redemtipmm fflBam in Cbriflo
'
neipfias \cui demde /
Jefii,qtiampropofuU Deiisplacnmefitumper fidemin fangui'
fihjuKgit dtBai inquibHS ') mor-
tis iDclfanguinio Cbrifli tantum mentio fit : de quibiis omni-
'
fideiuftificArivultiStergo Jterbu (^fAcrAmetA adjufiificAtio"
nem nonfunt necejfaria ,friVolA batc efl confequentiA : nam
utr/tm^ AdcauJ/am infirumentAlem juftificAtionis noflrA
pertinet yfides expArtencftrA, vcrhum (f^ SAcramentA ex
pArte DE l ttno itA^ poftto^ncn necejji efl excludire Alteru,
:
onis
:
.
,
QUifestlO
Niim
B. LutherHi crimen falfi commi-
fitmOcrfione germanic^^horum v^rhorum
Athi'
EPIST, AD ROMANOS CAP. III. iS'
-
fiuntUr, His Argumtntisi^ quibui linrfionem Juam Adjerit Lu^
theyns^Addimus if* b&cJequentiA ; /. effi banc ippm fcnptu*
ra cojuetudinem ^ ut quod uno in loco indcfinite pomtur,Ab(^
,
br&o legereiur,qHis indkavit tibi^qubd Htidiis effes
comedtfli de tignoyde quo tibipr&cepera.Ab eo ne edns ; Septu^
agintAAddideruntpArtkuiAmt^QyntiiifiS fjLt] Sk
2, ParAiip, 2o,A2.juxia HebrAum cudktm legiittr-i boc bAbe-
mus
njtmui
refiduii utecu/os
verfio Addit exclufiVAm,
bAud dabie ex Iperfioni
quid fAciAmiis
cdhvertAwus Ad te
eii
LXX
,
.' ^ «^7
; 'pftris lAii"
htfiquodin te ocuii
\
J
-. AD ROMANOS CAP. III. ^SJ
~
*^ QlIi€STrO IX.
i
; Qmmodofide juflific^ri dicimur^fine ope^
rihm^cumtamenfides ipfafit o^m^non ian*
tMln quatentis quorlitas aut 'virtm efi in no^
'hk^fldetiiijn qHatenm egreditdr^i^klra tjos,
f.^
^^efiiipj^rehcnfio meriti ChrtRa
all ab^neheniio tneritt Chriflti?
^«\iSt> »
.
Re^,
tfUAlk^tis
EilSt.
Mes jNfiffitat
l?ei
AD ROMANOS CAR
,
Fides qu«-
tnodo
tar/
u;fti•
;
quAfn \>erbum. 2,quiA fids^ Ad falutem (f juftificAtionerru»
fimpliciter eft necefAria: nAm qui non credit^condtmnAbitur
\
(peBubom'inum,Verbum Autem ^fAcrAmentA furtt infiru*
I
mentA juflificAtionii expArte Dei , fides parte bommum '
retinenda efi»
,
in concllio HifrofofyfnitAno
4. FeitciorA fitnt temporA
, .
fAStionismodtis JfArietiquAm do6lrinAm trA&at D. Petrus
if.
^
afnpliusjuftificAtione opfu iabettt , infcedere Dei non
mjifuflt fjfe poftnt ; mbiieHim commercij eii jufiitU cum in*
j
mundtpeccAtis, i. lob. 2 ,z.
j
ig, Atrocitatem pcccatorum y
^U£ nohus fjtp^ videnn
turlDilifsimai, in oculis Dei oportet e(fe ionge maximAtny quia
non mfi fdnguine umgemtt filijfii expt'iiripotNeruj)t:idquod
meritd/iimmumpeccaciedmm (^ detejiationemm nobis ex^
citaredebet,
20. (^ mors Cbrtfti , quo ad AHum quidem , certo
tempore condgeruni quQ ad effeclum antem txtendunt fe
:
,
quodflnltum efi DeiyfApientnis eft bominibus, dicente Pau-
lo
,^.
t* Cor ,2$, ^ha de re prAcUre
Curperranguinem,ait ,qiiod potuit
differit BernbArdus
facere
per fermoilem Mpium iilterroga: itiilii fcire licet, quod
itajCHritajiioiilicet.Et iteriim : nonrequiiivit Deiis
Pater fanguinenl fed tameii acceptavit ob-
Filij*
latum, ranguinem fitiens, fed falutem,qiiia fa-
lus erat iil fanguiile.
12, DetisfAttifuper^teflificAtuseft jufiitiAnt fitAm tn
\ ut PaUius nofler loquitar 1>. 26, quAtn cumAb
TJfortefilij flti ,
Adravimuf^ nobisoccinuntKomanenf€s\qHUfol»fidejupu
ficAri volunt , toUutst hona opera cui oppomndum efl boc J•
;
Caput IV.
Argumentum&Partitio Capitis»
R S PRIM
U S»
eI )^^
E1>IST.
^ AD ROMANOS CAP.
'ihxcqa^ . ii
III.
3-.
}^ , cJ^Vtt» ctf
nonapudDeum.
S' Quid cnim dicit fcriptura : cre-
£ diditAbrahainDcoj& reputatun-kj
^ eig oir,ttj{o<riwiw.
\ £^<^
^/^
t
* »
f*iS'Ci ^
Httrtt
eftilliadjniiitiam.
4.
iioii
EiaiitctD qui operacur.merces
impiuatur rceundum gratiam,!
fed reciindumdebitiim.
1
« ^^ ^()/(,
,-
i
-
credenti aiitem iiieum,qui jufti-
ij «V ^ix«/e<nJi ficat impium,reputatur fides ejus
adjuftitiam.
*(^ ^0$ 6. Sicut&David dicit ,bcatitudi-
y.ctKeLfiT^iv " dvS-puTra* c 3-e-
ncm hominisjCui Dcus acccpto fert.
(^'
vOfMcUjti^
f*a.p'nctt•
' d-
7» Beati,
iniquitates,&
peccata.
quorum remiiTae
quorum teda
Aint
funt
7UJb
d
/^
^-
/3f ^<tv,•
,
-^
i^
)4^-
'-'/,
ftV
^v
yi cRn
^t^ > c^)
uKoei
|
/
p. Beatitudo ergo ha?c in cir-
cumciiione tantum/ an etiam in
prajpntio ?Didmns ,
(.
qiiia-*
pudo*
II. Et
6^ ST. AD ROMANOS CAP. III.
»
tivcu
vcnuv
^.
,'
CV
" ^
dvTtv Tm-npy.TrunuvT
^i
- , «^^-
^iKouOTiwlwt ^
1/. Et fignum acceplt circumci'
fionis , iignaculnm juftitiie fidei,
quiE cft inpra'puno,utfit pater o-
miiium crcdentium per prsputi-
um,utreputctiir& illis ad juftiti-
am.
S-*jvcu >i
'
«< wKTi^ '/^/.
7•/•(, fxovcv
??
,
'^c* »?
• rifA.uv
-
lelg
KSH
^.
onc
wf
n. Et fitpatcr circiimcifionis non
iistantum,qui funt excircumci-
one,ed& iis qui fedantur veili
giafidei,qiiceeftin prieputio patris
, -
noRri Abrahse.
i^.
mifsio
011 enim per Legetn pro-
Abrah^ > aut femini ejus,
ut hxresc(retraundi,fed perjufti-
tiamfidei.
»
'
/4. Si enim qui cx Iege,ha?redes
KivuTcu li^ }tot,Tyi^yyiTcu9i funt^exinanita eft fides& abolita_j
cft promifsio.
'^ VCfA,(^
prievarica-
ubi
/Vj «5
57^>'/«'
'^
tkiec iinp c/K
573
'^
etvcu
'WoCVTi
)-^ fivet
^ ^
omni
tio.
\6.Ideo cxfidc,ut fecundum_»
€- gratiam ,
remini
utfirma iit promifsio
j non eiqui ex lcgo
S-t^, jf
ay)J
I
trem multarumgentium pofuitc)
ante Deum , cui credidit , cui vi-
viicat
^ ^ ^>^ ^
/^ ena,]
ovTtctai
EPIST. AD ROMANOS
1 vificat
funt taiiquam ca qu« funt.
{ iioii
CAP.
mortuoS} &
III.
vocat ea
i6f
qua
ANALYSIS ET EXPLICATIo•
Gunt exempU magis movere foitant^6[uAm argumenta :
ApoftolusdoBrinAm dejuftitiafidei illuflrat exemp/o
AbrAbamt ; quod de induftrU magna^prudenHA elegit,par-
timquia lud£iperp€tuogloriahAntnr,fipatrem MereA&ra'
hamUfpartinn ajuia AhrAhamm bonis pperibg pr£C£terii
pfis mAximefuit cenjpicum. '^tjjiligiturplus Adperfitadendos
' Abrafiamum
nonfine
cauiTa addu•
cic Apoftolus
Inddoi facere poterat^quamfifirmtferdemonflr^ret Abra»
.,
exeinplum in
hAmumnon ex optribt^s,fedfidej^ftifieAtumfme. Eih enim articulo de
luce lucet :
rt^n
tA emm e(l
efl
tmmedtAte contrArioruTH -
remprobAtex ^
ittra, ut unopopt9, tollAtur Alterum ^ vice 'verfa,
v^ ^, qui Jcrtbit ^ AbrAbAvn iredidiffe
Deoj (S boc et reputAtum ejfe ad fuflitiam , quem locum v.^,
Mino-
.
AbrAhAm hAbHitiwputAtAmjuJiitiAm y ergo non mh£reH•
tcm. NotAnda Autem btc tflphrAJis ApoftulicA^ ttnputAre\ Imputatie
^^'
fidemAdjnftttiAm^ qus. nibil Altud efi^quAm jufiitUm Cbri»\ ^^^^
flifide ApprebenfAm bomint niliAie mertnti acceptAmferre^
tAnquAm Ab tpjo emmimputAtio optnto Aut mn
figmentumAUquodyqHemAdmodum PoHtificij , doctrt nos»
com^iciAfJiuryMe^ ettAm rcAlts rei Alkujus infufio,Aut infttio ,
quemadmodum fuf cuti dicuntur mputAriplAnt£\quofere
pABo iterum Pontificijpbrflpn Spiritus (AnBi pervertuhtyidt
tnim ipfis stp^mputartfidem AdjkflttiAm,A£ infundi reip/a rt
Ac operc quAlitAtemjufluis. Sedbuic fubjeBi'i>£ mbareKiis,
:
^
Autem in ehm quijuflificAt mpium^fides imputAtur Adjufli'
tiArn.VhlnotA -ni \/,7\(.^})(^'» fcHnOnoperAntem^non ej[fi
kominem bonis dperibus yfAcuumfid operihis fuis non confi'
aentemy enini bic pbrAfi PAulinA,fignificAt operA*
riufMfiuJufiitiArfumyQimn^^^ta^Uii^W-
^Arttiim Argumentufftpetitur coUAtione BtAtkudinU
feu jAlutiscunt juflificAtione noflrAy quod Argumentum non
tAtn mbypoibefide AbrAbAtftOtquAfn intbefi deomnium ho-
ntinu juftificAtioni comludttybdc fenfu ^Alisefl rAtiofA'
iutisytAiisetiAefl rAtiojuJlificAtionisnofit£.Sedfalt*i
tli ex imputAimeJHfiifU Ahf^ operibtu .•
Ergo iuftificAtio^
11 $ iMAJor
:
qH^m(aluti6tAndtmpUnarie 4£
Major pcrfe manifeftaefi :eB enimJLflificAtio nibii di/rtj,
mcoatji uf.rpAtio^
juxtA tUudi, hb, /,/ jamfunui4fi{ij, fed nondum Apparuit ^
\
\
ficAtio AbrAhAmi prior
cAuffA jtiflificAtiomi.
[
»perihiis:Erg& cperA noH funt
MinBrem probat,qmA jf4flificAtm fuit
4brAbAm Attte AcceptAmarcumcifioficmyCUicperi tAnquAnL^
luds.i vel imprmit
jufllficattu fuit ^
hocpa&o argnmsntAtur Apoflolus Fau*
////, GaU jj /7.
His flAntibHS,cft4Atfior ohijcefepdtetant tudo^ dd quffrum
ftngulAper prxoccupAticmem r€>ondet Apoft&i/u i i.qtudprof
^erit AhrAbAm^circumclfiOffiexejusohferlc^Atwne non fue•^
ritjuftificAtmirefpondet Apoftolus^v. n, Signum accepit
circiimciiionis fignaculiim juitidxfideiiquseftiii pr<ie•
re/pondet Pau/us
vel quid
operfequentia,prontohAuddtbl€fmtfru(trane aue- \
\juftification€mnoflrAm^itndetfl haireduas
fidei tribuendam effe.
,
Dei nonejp. ex opertbus (ed ^de ,(Sper coHjtq^ueKS
operibus ffed
'
O^avnm argumcntum pttlutr contrariis ejfe^thus le•
gis ^f fidei ;, ^u^odiram op€ratur,fJon opera-
if tjocfen/tt
.
,
cedere licet. At^ bacoccAfiom in/pergit defcrtpttonem Det^X \
f^ra^
f
EP'tST. AD ROMANOS CAP. IV. Vi
Paraphrafis hujmpArtis,
pT Iiiec^qiieehailenusdejuftiLia fideivobisprobavi,
vos mei Romani,adeo vera funt,ut ncmiiie pror-
fusextra hancrationem jufl:ificari,vere vobis adfirma-
re pofsim. Namiiquiipiam eximenduseiTct ajiiftitil
ndci^iiquifpiam ex operibusfuain apiid Deumimpc-
traiTet jufticiam, Abrahamusiancciiet,Patriarchauo-
fterfancftirsimiisife religioiifsimus : fcd nunquid eum
juilitiam invcnifie arbitrcmini, vel in circumcifione
caniisvelinalioquociinqjopere?Fallimiiii fani, fi ita
fetttitis. Namiijuftitiam coram Dcovalentem habe-
ret exopcribus,potiiiiretutiqi gloriariiii judicio Dei,
acfi quid adfui juilificationemcontuliiTet
\ fed hanc
gloriam omni homini fuperius ex fcriptura prscise
derogavimiTS, Qiiainobcaiiiram Mofcs cxprefsc tefta-
tur,fidem Abrahami^quam habuit piOmifsiunibus Dei
defeminebenedid:o,impuratam ipii fuiile ad juititi-
amrquodfifuit imputatio fideiigratuitafanefuit.non
«leritoria juftificatio. Deus cnira ex mera gratia impu-
tavit AbrahainojuftitiamMefsiaijquamipreinrc _*|
habuit ,fcdvera fidein Mcfsiam apprehciidit. Ec
JiQC cft , quod Regius Propheta David bearitudi-j
nem&jiiftificarionem hominis defcribic, q,u6d con-
iiilat in ecqiiando juftitia Chriftiimpiitaiur per fide
etiam injuftisj&vicirsiminjurtitia hominum impiita-
tur Chrifto in rcjiiftifsimo, qHifu^ innocentia ho-
niinum noccntifsimorum peccarategit,&iicgratuitam
corumremifsionemimpctratiitaut jamincrcdentibus
piOiion fjdishabeantnr. Iiiilitiaigiturper fidem iniii
piitata^quaiis Abrahami fuit,gratuita eft,noa ireri-
Mm 2 toria•.
2^6 EPIST. AD ROMANOS CAP.III.
QJl JESTIO L
Cumfides AbrAhjtmi
Mm 3
exemlAumfidei
'
27S EPIST. AD ROMANOS GAP. IV.
YiHmquidf^Lfnm eritpejuodnO'
juftificantisi
^'bT^f^^^if^
p^ccata,fedpatrem fefuturunu
multarum gentium exfilio^quemfihi cente-
nariouxor nonagenaria (f fierilii pr^zter
p)litumnatur& ordine parituraejfety utlo•
quiturBcUarminmlthj, dejuflifxap.S•
Fidei ob)e£lu« Rejp. Ftdesjufilfcans efi ^ notitiat^fidiHU : quAtenuf
netitia €^}]€ loco b/ibet omne Dei verbum ,cut ajfenitr
turyfedhGcpaBo nonjiffiificat : quatentts fidHcia efl^objeolum
ejiis eft promifiwgraiuit£ remffifonupeccatorupropterChri
(him,quodproprium^S AdiquAtufidH jtffitficantis ohieBum
dfcttu* : ejm enim ivttiitujuflifixatXOncediwm igiturt Abra^^ -
futnn iUitts ft7nints a^p/tcaret, hec tpft imput atnm fuit adju- \
,>
„ finunt vsrbA
uilpideret
ilia -.'
fidtm Chrtjii Do'-^im
hnbttiffc
lob^
diem meutn^^stdtt
g.
tji g^ivjjiu
^dnl/Uare nos
Abrabam
efl,(^c\H£c
mmime
exnltaVit^
ille, qii£
,,
^
uhi ettam Vion obfiure faieiur,fe ifta ex aiterim Pontfficijji. ri•^
,
ptoriiylbom^AnglkicommentarijsiHGinefmfiaffh muem
atunt.
j^
QJl^STIO II.
intfdCAt
Jcnbtt iib.i.de
, ttt fiuj^os (f
AmiC9S Deiyfii^ modo in eossredere debere^ (f eis fperAre m
utinpAtronis (^c.efle^iddem AquAlu cultusycredercmAli'
qfiem,& adorAre eumjed ucerg^tmpie tribuUur homimbtis
ejUiA foii De^ competit. Fatendum itA^ ( ^pbrAfin banc,
credcrc in aliqucm,f««» Crs^turio tribuiturynonfigwficAre
pductamyfkdeomcidirt cmnAlterA^credereAlicuixitA Mofitf
c&tcris creditur^ut Legatis Det, PauIus SpiftoU m
AdBbilewuntmconjungitquidem Cbriflum (f fAnBos , fid
non dicii^inutrumc^effi credendumjfid duas PbiUntontslptrm
tutes UtidAt yfidcm & CAritAttm X quArum Ad Cbriftum^
bs.c Ad fan^os referendA f/?.
Ad [ccnndttfH dubium fiiendum efl, loqui de ys^
qui ex gnisperfpUiebAntyhunc<quem AudiebAnt ^ejfe CbrU
fium HabebAKt erga imtiuM verA fidei^quod ntettt externi
.
Nn ycrbo
,
QJIJESTIO IIL
CurAhraham exjufiiiiaoperum nt4U
lam habereigioriamapud Deum , utfcnhii
Apoflolmijer-zxum tamenfintopera homi-
nis rcnati qu^Deo dt>lC€r€ non pojfunti
-^
pAr(icu\
:
'
^uidemgloriAm habent apttdDeumyqma »perA ilia vaidcfunt \
jufius interra ^cjUifacfat bonum (!^ non peccet Eccl :j^ 21» :
i» etiAmrenatornmpeccAtaplHrAfunt^quamloirtutcSyquA' j
QUitSTIO IV.
Q_U.€STI V.
9 Ab rahamofidemfiiijfe imputatam
adjufiitiam nonfeciindum meritum , fcdjc'-
cundhm
prepedtcit Apoflolmv. ^.66
gratu Dei\ hoc enim ex-
Q_ll.£STIO VI.
rimimpuiatHr:>fidHimedtu ac ky^nfappre-
hendens Chrifiijuflitiam:nonpotefi conciU-
ari Pauliisnofler cu lacoboy quica-
pite2,fuA EptfiolAV. 22fcrthityfidecoopera'
tamfuijfe operibm Ahrahami (f ex operi-
:
quAm
decUrAttonejuflitixaccepu, Fidesemm ^per
anteajuflus etAt Miixit eum AdcperA^ut exponit Tbo-
ntas AquiKdifHpfir bHnc locum ifcriptor Potjtificijs Angslictu
(^AUtb6ntic(iijudicAttis^oce^,fides MonflrAbaf opera Deu
,pUcentiA/S finem^Adquem erAht dtrigendA, Natn ut Perc
riiis kfmtA reStefcribitinbiinc locum dtfp, i. in CAp. 4. Rom»
<c
Oo 1 QVAE-
2 EPIST» AD ROMANOS GAP. IV.
QJlyliSTIO VII.
QUyESTlO IX.
Scribit Pfalmo^peccatajufiU
fcatorHjn ejfe te^ay v- /. cjUomodo 'vero hoc
correjpondet alijsfcriptur^locisy uhi intqui-
tatesnofiradictintHrablatA, Ofi^yS- inflar
nuhis deletoLi Efa.4^yi2. qmn (f projeola in
profHndumaru Aiich.7>f9* ^fc. iegereenim
:
$
eratiDeum 'vtdere ueccata
tumm§dofit
^4£
propter
]
^td /. refpondei Auguftimu in enarrat, PjaLsz
?
,
ut tion viderentur,
Cbriflum^quipro
peccAtum,utnos Deiin
^id ewm
punire piccata lEt hoc tan•
peccato fktiifiat^fAii^
ipfo^
CLU^STIO X.
^ -,^
Circumcifio Ahrahami^vocaturpgnacH-
j HfiitUjam ante acceft^ : ergone
baptijmm
:
circHmci/lo,quodhodie haptifmuSidocent^^
Augufimo libr. Z' de nupt* ^ concupijc,
capAi.
). Difltnguendum btc tnter circumcifionem AlrAbA^
mi (f Adorum^quiin infantiAfacramentum tUudAcceperunt,
"
AbrAhamo mndemnm jufiitia covferebAtur j(cdJAm A}2te col•
iAtA boc ficrAmcnto cbfignAbAtnr (^ coKfirmAbatkr.-erAt
itA^ circumcifio ejtu obf/gnAtio^reJpe^iuju^itU prtmum an-
te annos quatuor decm.toUAtA etAt etiam
: '^
co^feren'
dJtgrat£reitiincrcmenttde(f rsterorufn donortwi^^
quAcx acceptAjuflitiaproveniebant. Infahtibus AUtemyqui-
bus AnieA erat coUatAJufiitia , per ctrcumctponem de-
mam ca conferebMiir , tan^iam per ordinarmm tp^uvov » (f
jam collAtAftmHlohjfignabAtur, idco fton AbrAJbami circumci'
^iTHfumtAconferend/^Jl cum BAptif]
/to^fidcircHmcifiu cv
mo,per qusm hodie confertur DeigrAttA^ d* obfgnAturJAm
coUatA \EAm enim nec exparentum [AnclitAte^ mc ex cori
ruptA nAtivitAtcTte^ ttiAm ex Audttu iDerbi bAbere pojfunt
neceJfeitA^ efljUteAm inBAptifmo Accipiant -ifi per bAptif^
fnum obfgHAri debet.,
QUytSTIO XI.
-
'
Slgnum &
fignaculum
diiferunt*
^.ejp. Accurate bic dtfiernendum efl inter duo
cr4wentii\ fed ^
lum^fedomne ftgnACulumfitfignum^ Vtrum^
notat ipfam fubflamiam»
$ ufum (f/ruclu^ Sacramenta vocAntHrpgna
i--
Sa^
tribtiitur
(p^yig refpu
rations jub-
ftantUyVelex toto tfei exparte \ enim tottiSacramen'
tum duiibtis partthujyterrenai^ cieleflij-OifibHi
(^ mvifibiH,-
SidetotoSacramento AccipitHr "boxfti^m , fi^natum eil• ex-
tra fubflantiam Sacramenti^mmirum ^acrAnienti frutJiis ,•
in circumafone ^
bAptiJmo tregenerACio j m
ccunA Domirit
l^iVificA cumAgno Deicoalitto.^fl AUtern (tgnum non figni•
^- - jw- ROMANOS
•^EPIST. AI> CAP. IV.
fign'ificAti\)ky}iim'irum corporis
qnam longifitme adbuc Abfentis umbrAm
ac fanguinis Cbri't^cuis /4«-
babtbAnt. !n
Vero TefiAmentonullAAmpliui dQminAtur ftgyiificAti& velad'
^
(^ coelcflis ^ '(? ,€»3
umbrAtio^fedutra^pArs
(f obfignAt^
fAcramenti^ tertena
cum omnibm fuis
Qja^STio XII.
Cum circumcifio dkaturfignumi^fh
gnaculumjufiittizfidei y numqutd rede hinc
tnfer^Hr-Jacramenta Veleru (S No^vi 91•-
dijferre^cjuoad efficaciam graii.i»
ita ut hjicquidem eamconferanti illa %^ero no
conferant fed per pafsionem Chrtfii confe-
rendai^/ignificentf
Rejp. Ira '(jfuidem ex boc loco conchtdunt ntulti ex Pofifi'
fufu t^ ^
g nArrdAgrAttaLJns. beneficia^ Et t,
'verbpsinftituttonu^tibi DeuJpromifionemtUam
quidem probAtur b9C ex
itdente explicatumfiiitg
^jignACuium\ditAtury
l^. ^omoda
quatfiione * \
QLlyESTIO XIII.
?trxus \
(jiui de
dentibus
corporali
.
aiiqua
Aphorifmi Theologici ex
hac parte capitis.
^, Dues hAbemusJpirituAles Patres X unum in ealii,DeH
nimirfim quipAter regene>Aiionis\nofir£ ire^enerAvit
j
€mm
fuA fide )}lVtt^H^bA€UC. 1»
^4 Ghriaeio boyninum dup/ex eB :unA inforojttfiificAtiontSj
qHS. ex€luftefftdiciturhicVt2.(f/up»CAp,^^iy, cpCijQ i^Cort
i^xgMtera tn/orocofiietU-,Ad quAm proHocare lii;e(^exef?iplo
4 luft'
,
I
4. IuitChr^ftidHplicijureno|l•re^partim\rAtJoe
j
AaquiftttoKis jpartim ratione Appltcationis ; ideo vocatur /f-
bslifajuflitia noftra^ lere. 2,& ^y. Non emm fibi ^fed no-
biieam Ad<fuifvit agendo (^ pAtiendo^ Applicatiofit perfi-
dem tdcircofidts AbrabamG mputAta
: effedtcitttr ad jufli-
UAmjt).^,
j. D upiex; imputAtto efl, utpatei ex v. 4. uha meritorum
alterA fidei :iliAfit ex debite^hdc^exgi^AtiA '.lUAfuHdafnen-
tumbdbet in eo, cuifit imputAtto^tpjA mmirtim operAy quibns
imptitAturmerces: hAcfundamentum bAbetnonineo, cuifit
imputAtio ifidtn reUtione .^ efl y in COgitaticnejudkit (f
voiuHtate mpiitAntis^ cujm exempU Junt , GeneJ^^i, ij*
uitimo,
Dcui juflificAt impios : ergo antequam juflificemur ,
6.
\
fumtis tmp^-^nnUamitA^ "
pr&parAtionem vei dijpofitwi
I
nem Afferre pojfumm Adjuftificationem noflram i jtd ini-
\tium (^finisjuflitUmflr£ Adfcribcndum efi propofito gras
tU Deu
7, Jn articulojuflificAtionisfynonymA funt , BeAtitudo•^
Cbrifti \
EPIST. > SOMANOS
,t^>.
CAjP. IV^. W
mm^-
'
qHibus '.
Cbrifii nobisperfidem imputata^fpOnte cedif peccatum^
omntbm liqutdo e£k imputAtioitetfL•»
inanemphAtftafiamjfid nale quidjubi toUitMr ini^uitAi , i5*
,
decem Imeof /, j/. (fc^ in promt^^nibtn JpiritHAlibut
font fAcrAmentA confiAHttA re terrettA (^ qutfimul
/uTHta obfignAnt grAttAm mifiricordiam^ Dci j^ccUkfer^ in
'vcKbo generAliter promiffAm,
Ut SAcrAmenta. ttflificAntur & CiftfrfMAntfidem :9ptYA
fid^ (ffacrAmentA confirmAfti,juxtAiliud CoL2,\§AHCbnfto
eflfi repleH^qm caput omnisprincipAttu (^ p9tefiAtu, in
qu9 (f eircumcifieflticircumcifi@nenon mAnufA^kinexp9'
iuione C9rp9m carnii, in circumcifioHt Cbnftiy cQnfepniu ei
in bAptifmojn qHQtSrefurrexiftis per pdem^ptrAHvnis Dei
n& rMilenc&rdi£
htt,(^ ex^rctnaptttAtis
/
( mnpof>'*l'»fe''eritpopHiu'ny{yfe. efAno utn^
z.cfui. confi
gr:4tK rtHmis mnobid txttfare :-
nohis augereyne [plendidnm tUum
ly^
vefiigtafii€t ^^
tAtem anittamtti^ Ht entm Junt fii'tf Abrah*, jtii letiaruur
PAuliunofltr le^uittir , v.Ur
MUs nonpoffente^€firm&,
20^
r.aexfde
nonnuUi
.,
Dnplexeifpofieritas AhrAbAwiluna ex iege
carKAUs vocAtur
^ b&c jpiritUAlU tUHde
.
tur'y aUera amm£ , , quando bomines
qus. quotidi^fit mor"
tepeccati refurgunt, de quA ioquitur FiHiis Dei, Johau.f, zf
interdnm etiam Prophetis (f Apoftolis tributafuk , hic
Jffa
PARS ALTERA
3 -^ ^ ^ X u
fecundiimid quoddiiilu
^ ^- ^
t^j-tq "w ca,
7rT^i>ii )cet'
eft
19«
.•
fic erit feraen ciium.
Etnoninfirmatus
fuum jam Cr:
eftfide rnec
^^
eonfideravit corpus
morraum com fere eentum cf-
,
yi^^cM
' 7< f
. Si yOtf fii>k€i
tmi
-
-
eftilli:
cationem noftram.
ANALYSIS ET EXPLICATIO•
QVonUm Aptftolm Ahrabimum inprdceacntibM Patrtm
credentium fJominavtrai , ejus^fiiUm Ad tMitatiunem
pr6i>opJ4rAi : magnitndinem ac
cxquiftifitmo juduie nunc
pr^ftantiamfidei AbrabameAdtfcrthit'. oportet entm exem^/
piAfanoiotu i^prtmis emmere,ut mttari jaltern ftudeamtis^
\quod fiffcquinonloalemus, Demdeea ,£
de fide (f j^fl^
AbrAhAmiha^enus dixerat ^ ad omnes juftificandos api
plicAt. DuoitA^funt men>brA hujmpartis 1. Fidei AbrahA'
:
CHrfum naturA ,
,
r^fleriltfienpatremwultorum popti/orum.Crcdidit tama^
Abralumus contra fpem in fpem yb&ceft, ubi nultn tvAt
Jfesinnatura
£?*
tpfeex fidc,qH£ fuperat amnevi
cum boc crederet , relPcrAfA^ui efl ex A-
hrA}no AbrabAmiis^u muUarurngentium PAter,jHxtA y>€r^
bumpronufiionii : Sk eritfemen tuum. S ecu iida notA efiypir"
feSiiofidei^qubdnenmodo non omnem fidem derogAvit D^o
promitt€ntt irApofiMUin ttAturA ; verum ettAm ne quidem
infirmatus fuit iide(«r Apoflolus loqmtHrt),ip.)boc eftjmbtl
de fidtntHifit ,fedfirmi^tme credidic Dm
promittenti , liat
rAtU fubinde Aliud perfiadere veuei ^ fierinonpsjjiytit .ipfi
xefitenAriotS SArAjuAfiertli * effxtA anui tAm copiofA-»
proles obtingeret. Tertia notaefi •-<^^ fideij quAex-
cluditbdfitationem ^f diffidenttAm^ ideo duit /ipoflalus^
in promifsioiie Dei non hsfitavit diffideutia , v. lo. m•
tluditautem plewfitmum cOnfenfiim (f perjuafiomm cerit^^
wam^ideo Addtt plenifsimafciciis, quod qui piOmiiit^
•porsit& facerev.2/. eH rctcrentiA numi'
Quartawor/?
nts i//i)/»/: tribuitenim gloriamDeo proinittend,«//»
b&norem Dei ea crederet^quA non intsUigt batyquAfj omnenL•»
<:aptuw rationto bumAnifuperabAnt^ Iribmt AiUem gloriam '
dentia,
&?i )- AD ROMANOS CAP* IV ^f*^
Jpt> liia eftefiu efus dew i deo repB t*tu eft li,/»^«//y
; m j
^
IV.
,^
traditusenimeftiiimortempropter delida noftra ex-,
piAnda,qutbus4nortem merebamur refurrexit propter ju-
;
ftr QV^E*»
S^4 EPIST/ AD ROMANOS CAP. JV.
•
Qu^ftion^sexhacpartc
li-.<:
Capitis.
'>'
'^^Quomodo PaulHS Ahrahami nondum §-
tmpoteritia loquitur ^
tn Genefi (^ tn PaUlonoflro^non de SpirttuaU mortificatiune,
fedde nACurali
C€ffu,fiddi corporU tfffetitmbecillitate, (^ de
de afftciuum ex-
mAtrUe Sard
adpArtumineptA, 1?. i^.Ih G^nefiexprefte Atatu tmp^dt»ttn'
tum ^ natura.is Sar£ defeSiiis adducttur-^ut raitojiertiitai
(ts; erant Ambo fencsprovc^id^ sitatis, f^ dtfurant Sata fiti
^
proyteoiiorts £tAtts^quAmJ>is menflruA ^dbuc pAtiAtur ^gene- \
QU^STIO 11.
Scrihit Apoflolm^^
^}26,4 €??6
prQmittentem amfltfimam poflentaienuy
Rr
Ahrahamumnonfuijfe
2
' Dtu
idqHod
,
^'^
j
EPiST, AD ROMANOS
]idquod promifil ^etiam pr&flare
er^o tantus infide heroS) accepta
rtfiu (S^mcordefuo dixityputasne cetenario
n^^etur fiiiuSi(^ Saranonagenaria pariet?
hac enim verha^videtur dtibitantis ejfe Gcn-
»
CAP. IV.
: cur
nef i7yi7?
Refi: Surtf $ qur Kharhamum aliqmd iuniAni bac in
Cliryroft. ho.
inil6*de pce-
pariepaJpiTnfuiffeyGi €xftu5iu4nt€ peSiore ifla €)[€
putant :ideob(/c peuatufii 4^*'abami in pafleris fert>ttHte
Bit,& Hieron.
lib ?. dialog« quadringjinforum annwumpumtum fui^e cenfint, t Sunt,
jcojitra Felag. qui Abr^bamtim dubitA^e quidemputant in initio
cumAdhuc ratione piapenfitAret divinHm py&mi^iiim , cre•
I ohan* Arbou
reu5* dtdiJfe'verofirmiteryiam tmmediate pronii^iontsdivtnA de»
t cUrationem audijjjet i;. ip. t Snnt^ qui Abr4bamum duhttaf-
Caietanof»• feqmdemputantyfednonae Xteritate divini , verunt
de inteUeoin verborum ynumvideluet ^de poftsrUatecarnali
vt^Jpiriiuali at^ myfiica toquatur tam ampUtm prothijfum»
SedquocUn^ demum mod» dubitajfe dicatur fanSitu patti'
arcba , cum Paulo nofirQ
cenciliahitur Idofes Ntiflir .
akitur .
fromijfam Mtfitam ex femine fuo oriundum ; quo nomme
diem Vidijfe (fexuUaffe lob,g^s6. ^«dauteml
^HsftVtt 3 putafne cefjtensrio nMfcetur fitius f Cff boc non di\
ett dubitAndo ,/cd dtvmum officium Admirando , inquit ite-
^
€4 ipfi indigno prjLfliturm erat ^qujs, omnem rAtumis captum
(f narurd curjum excedebaftiyfoli tera potentU divin^ erant
Et bac ratione ipfemet Jpofloltis nofler interpretai
turbAnc Ahrabami qusfiionemy nonde duhttationelDfl dtffi-
dtntia aiiquAyfed de plen^ima fidei'7ihy\pt<p<^i/.aqu£f^ftdere
potuit €4, qu£ rAttenifibi reltSis. ^fub obfequm?n fide^ nom
^
dnm cAptivAtty non mfijocHiArtA tfidentur (S rtdicuU*.
QUiESTIO .
Tides ita hic dcfcrihitur^ quodfit ahfcL ha-
diffidentiav, 20. quAritHrttacLi
riHmfidcsahp^ omni plane duhitatione fit^
(^ quid de nfirmorHmfidetfentiendumi'
cjtiidem ea multis duhitationi^m auMthu^
conjunoiaejfevideaturi
i'* ,
»
fedluBacur
e-
4 hiiommtis c^rti
tettAm Ungy>idAmtUAm fideifcinftkAm intens^
lAtM rcJiduAm Apprtbeiidcre rimifionem paccAtorH^quiA non
innititur
EPIST. AD KOWANOS CAP. IV. V9
QJl .£ S I IV•
^
fidei fu& itceat inrehm divmu
humanum
^20.3*
hic talis
mtelieoiu
excedentihnSyquaLrere Quomodo'^
^»<" tnoimfitio (S dtfce-
Ptatiomentii^videatur infidelitati adfcrihi
2llariyrz:sfinientia nota
^
efl•:
ceat quarere
fum adftt 'verbum ,cui contradicere nefa^s eft bomini Cbrifli'
ano:(^ hocpa^lo Nhodemtucnmfm ^omodo reijciebatur ieb^^diviiiis?
aCbri^olQh.^.^^ talis hdK^ingfatniluirisefl Spiritui Sa-
'crAmttAno^quirAtiont domtniHfn concedit mrebics Spirittt'
quA l^erbo4
fidtlitAtey(ed quodconfiliunt Dti admtrata fuent ^qued ex
Vir^we mAtrem fieri^tx bomine Deum ttajci tfoluent, TaUs
admirAtiounACumfide/ocumbAbtrepotefi xdubifAtto vero
ptrtinaciterfe 9Dponit,nonitem :eAe-'
nim in dubium IfocAnde rem dtymam , fimui negAt eAw^ qu9
PaSIo iHApArtisuU fip^ ufurpAtur in jcriptHrA _f g,Joh,6.quo$
medg is cArnemfuAm nohis aabit AdmAnducAndufit\ Rom.io,
ffior/iodo audient Abf^ prAdtcAnte ? Luc^ ti. quomodo potefi
QJi i€ S I V.
Quomodo Dem Paterfufcitajfe dtcitur
lefum Chrtfium Dominum ncflrum mor-
tuisv.2jf.,cumfi:imdicat lah-iOyig.fe h^he-
repotefiatemponendii^' yefumendi anima^
(fR0m.iy4.per refurredinnem
Dei declaratHSfiiiffe fcrihitur?
4^
Rejp, RefurreBio fil^ Dei tribuitur inf.ripturAy /. Oeo
PAtrli, D^ofiliofeHCbriflo fecHtiitum divinttAttni.^, xAfni
CbrijH ; nuUi berum Aliquid in hcc cpere dersgAtur , Itcet
q!iandAm ABionio pArtkipAUonem habeAnt^ DEO A-
TRI
»
xdPatrefn rednndat^ C R I ST
fecundum dtvinitatem
tribnitur Rom'.ii4. Y>^vu\\\ cjuiaeinfdem efl potepAtis cu?n-s
Atcrno £5* ommpote*ite Patre.jHxtA ittudx PAtermeus uf^ mo"
do Qperatttr^^ ego «peror iob ^, //.partim quia mors ejusfuit
JpQKtAne<i)d liberA ejtis n/otuntAteprofe6iA'')ergo (f refirreoii9
morte jpontanc£ tpfius voiuntAtiefl adfcribendA^ Chriflo
dem^fecundum C ARNEM
mtinicAtionem idtomatum ex unioneperfonAlicum
juitAntem. Stcttt enim caro Cbrjfli
tribmturloh* to,iS»per cafH'
(
aiios exftifcitArepotmt
re»
Qu.^jido
Chrtflum ft4i[fe
Qlli£STIO
Paulm nofler 'VI.
noraiSl'refurrextJfepropteriucaionem
noftram v. ij.mimqmd patrocinatHr Pon-
ttfict]s^qui£Xiflimani ^jufiificationem noflra
non confifiere infola remijsione p^ccaiarumj
fedprincipalem ejpu partsm cjfe reno^vatio-
nem 'vit&^qHaL exempiariur noietur refiir•- ^
redione Chrifii l
mortHumpropter delioia
CAtionim naflram^aperte
^
incap, 4. Rom. tb, 48,
indkansy
fAulm boc loco remifsionenL^
peccAtorum djflingHtt ajufttficAtione^ dicens» Cbriflum eje
refurrext[[e pr»pterjufttfi^,
nec infoU remifiione peci
catorum confifterejuflificationem^(i principaUmjufttficAtio•^
h ntspArtem effe remtfationem VifA ac re^iitudtnem mentis ,
iujus exemplum fuit re/urreitio Cbrifit : Hjec ilie.^^tqui
OAriepeccAi in bfo verbid Pererwi\ /. quod n&s remi^l^»em-j
peccatorum Ab(^ denojufiiiiaeJ/eputAre/cribit y tmo fin^t»
Credimmemmrefni/^ispeccAtti^cerio fequi juflutAm ^ fed
non infufAm AUt nobis inbArentem ffedimput At a.m jufittiam^
iDideluit i Cbtifti^ qiihpro nubia legt perfeSie fAttsfecit, iv
jufiificatienis pATtemnominAt \
qHodreno^Ationem vits. (f mentto reiittudiHem pfinctpAUni
emmpArscjtis jfkdjru'
&us efi^^f AdJan6itflcAti9m1np€riinet .'^ populiuJAm ftiUff
datus apeccAto, Deo^ acceptAbiit^^ciator bonorum o/i/erHnL^
efi ttti,}^ ihjurtAm nobisf4cit,quando fcribii,nos donAtione
JHftiH£,p€r quafii menttSfAbijfire i non tnim A^iri-
EPIST, AD ROMANOS CAP. IV.
/ iy
f^taeam^Jedinfuumlocum r€mttttmtu^ nimirum non ad ju
ft'ficatioHtm^dadfiK^ificAtionem, At^ boc rejpe^itt. refur- 1
fidei:undefides lPocatur\i:zd^K<niTav
2. Spesproprie fumta efl
,,
omnem jpem autfenfum rationis^infpem
Hebr.iit /
filia Fidei : qui enim credit , o^
vimajperat, eventndubU eflenim jpes expeBatiofui
iicet :
rebm buma»
turi boni^ afidelipeBoreprofsBa^ licet nulius in
nis Videatur rerum hHmanarumfncceJ[us namfi , quod noii :
I
fapit
cjuerUni
qHomo
.^
EPIST. AP ROMANOS CAP, IV. Sh-
Ier,8} 7.
6, F(£cunditas pArentum (
donum Dei ip/e enmpr£'
Hterum Sari^ ncpareret Genef.\6^ 2. Agnofcendum tgi-
cltifit
J2S ^
ad
cationemin jcriptura de^riptam
ROMANOS
^
nos appitcatio, (icuti bic cUre dicitur, Abrabami
nos ver^ 2^.
quAiun^ enim fcripta funt^ wnQ/ham dooirmam fcripta
funt^ Htper paticntiAm (f confilationem fcripturarum Jpem
habeamtUfRom,i)j4,
CAP. IV.
juftifi'
12^ Decretum ^
votunta^ Oti circApAfsionem Filij fui
jton Ad ABionem ludd AUt lud^orumreferendA eft,JedAd
pAfsio-aemfilij, lllAmnullomodo voluitAut decrel^itjed per^/
.
y
Caput V.
Afgumentum&Partitio Capitis^
HAStevusi decAufisiuftificatjbonis
(ufficienter prob tVit
'£e exopertbm^dpde tAnttimjAm dt iffiHibui ejusdem
mftcr
corAtnDeo
^jufiittA , \tibi
nO
ali'
quA
pj j
) romanos
quAfubjungit^ traHatu fatia proiixOyuf^ adcap.S. Jn hoc ta^
pite qiuntoinitiumfacit hujtu traoiattu duabtispArthhtii.Jn
/. aliquot exprimuntur (jfeoino juflitU fidet^
cap.iv.
PARS PRIMA
-^^ iXOfJLiv 'zs6i 7»" -/ 2^V ,
[
X
*bemusad Deiim
'noftrumjefum Chriftiim»
1.
U
per
Perquem habemusaccefriim
paccm hai
Dominnin
oCfJi.ovOv
f^iS-c& c¥ Tccig
^6,\
-/(/£
»c$M
, ^^^
^ ;
\
miis^& gloriamur
liorum Dci.
/,
riamur iii
quod
iii
tribuiationibus,
fpe glohae
tribulatio patientiaiTL,
fi-
fcieii-
tes ,
operatur.
--
TOLf»
4. Patientiaaiitemprobationem,
probatio vero fpem.
^' is
/^' -vcu
:
^^
y;^ouv
quidatiisc(l nobis»
6. lltquidcnimChriftuSjCumad^
-.
uiB'ivouV , KaLid KttlPov claS' ^huciiinrmi eifemiiSifcaindum
pusproimpiis mortuuscft.
tem
/.Vix
,
I
reconoiliatifumusDcepermortem
piiij ejus ; fnulto magis recoiiciliati
falvierimusiiivita ipfius.
oJ \ , ^.,^^.' lu Non iblumautem,fed &g!ona•
murinDeoperDominumnoftrum
lefum Chriiium,pcr quem iiuiicre-
iv.
conciliationem acccpitivjs.
ANALY5IS EXPLICATIO
pRimaparf^ duofuntwemira. priore duo recenfentur
*• efedlus juftificAtionio^ Vnvnviseflpax (f (raft^HtUitoi
conjiientU^li.flificattpACtm babemus apud Deumper Dfimi-
num noflrHmlefumChriflumv.u ^jntcUtgit pacemnonpoii•
ticAm f aut concordUm mutuAm inter bomineSifedfpirituA*
iem(f cceieflem^ quAconftftttin trayjquiUitAte afj/mi, ni-
bilmetuentis AdyfsrfiynuUanfvinaiBam Aut tondemnAtio'
Opponlfiir
nem; ideo vocatpACem Apud Deum. Hahc trtbuitjufltficA' hicefFe£lu<
tii fidc, quiA imputAtiofidei AhflHlit peccAtum'! ( contulit tentationi de
iraDei,
Tt jufli'
-
Opponl/ur^
adhunc autem tbrouwm grati& AccedeKteSymifericordia
fequimur^ (fgrAitAm inloenimm in auxi/io oportuno Hebr.^,
•
hic cSiCtus
tentationi de
i^Mttedtmus AHtemnonhutvamfHitiprAftdijSj/ed^^r ii-de,
nam adDeum oportet
txiliomun-
dano•' quia ci-
Titatena ma-
acntem hic
inqHit Apoftolta : Acctdentem
Hcb.iu Jntroduiiiur ita^ bic Cbriflusuc
nndHOior iS comiuater nofier ; qui,cHm ant
^-^^
( ejemiis
credere
mimi
non habcEQU*. ci,nobis Aditum aa Denm placatum pAteftcit, Tertius
effeoiuiinijsdemverbis contif3ettir)(f efl glortAtio b&redi-
tdtis ceBiefiis : HAm qHiA accejfiu nohis Ad Deum pArtns efiper
Cbriftum, bincJAm certA nobisjpes efl , nos refiitutos effLs
in^o^tmoL^ ^f bjirtditAtemDet-iUnde per peccatum exciderA-
mus^ Not€tur Autem eximium orAtiont^ imrimintum in
hocleerfi-
EPIST. AD ROMANOS CAP. V. SSt
erga nos effe oportct. Maiot propofitio extat D. 7« vix pro ju-
ftoquismoriturjnam probono forfitan quis aiideat
mori '.quApditAt^vix dartpotefi exemplupi in bumana bifto
rtayqubdquis protnrolono^S inmcente *uiiAm profuderit
(^ St dATetur (xen!ptuin,fnmtAmcnmft ptO bonoiS iftiteiffite \
^
£ternAy jpes inconcuffa in A/iverfts dependet j
qui
erat juflificAtion^s H&firA effeoius. Huic almm (^Haftex Ak -
undAnujubjufigtt-igloriAtUnem nimirum de Deo prepitio:
dequA /equiiur'v» le^ Non {o\\iVi\dMltVC\:i[cu
iicetgloriAmurinjpefilierum Deijuhipfis trihulatiombuStVe-
rtim ttiAmgloriamur in Deoper Domintim nofirum Jefum^
Chrifliim^Jfer quemftunc reconciliationem Accepimm. ^U
tni^per lefum recenciUatifitmp Deo,h£cfane n$firum ommH
fumtnA ghria^quod Deum bAbemmpropitium^cujmfAloi^r^
qmgAndst^nuliimfrangiturtiehdhvflini^idm^
Parafhrafis hujfupartis.
Qu^ilio•
33^ EPIST. AD ROMANOS CAP. V/il
1.
Quieftionesexhacparte
Capitis.
Q_U ^ S TI I.
Dei quid
Deum creellmus^ €ii^,adh£ret^.m ]quia gratia il/a Dei nonj»
fit
fixnm ^,
aliqHidtemporAnev.m fiitxnm Aut c&dncum.fid £ternnm_},
Adhortationem Atttem Juam in
adCorinthtos D. Panlus oppofmt temeritjiti hominum^aui
fibi (jHodiibet etiamfacientibtcsgratiam favorem^ Dei Va=
QJIi£STIO II.
prohauonemfidei ,
htcprohatinfideiope-
raturpatientiam cap. i,j, ?
coUi-
»*,
iredenits Apparet,ipftwi adverfitates bujus mundi pattenter
4
toUraffe , fortiter^ fuperajfe^ Et hoc fenfii fif
(^itStlO iir.
Reiiene dicilur,^emfidetiHmfolMmti
Deiihmcemm ohflare piuat
PereriHS'i^uod Pauliis hoc in loco Jpem non
confundentem conjungit cum patientta in
adverfis unde conclHdit
: 3 ergo^es maxime
roboratur^^ vegetaiur ttflimonio hon& con^
fcientia (^ probatione patientiA,(s' per -
gam trihulationtim tolerantiam ?
Rejp. Re^ii^ime divinas e^efundd-
mentum^ei (ffiducidChrifti4n£, lUizemm potlicentur •
Perer.dffp.r,
incapy.ad bis ^potenttAm (f veritatem Deij duo omms dHbiiatto'
numpopuks in adverfts eximHnt fidelihcs, Idto dt AhrA-
bmripumty(^ubdcrediderit contr)cm w^em,qH'ta-s
mnbafitaveriiin profni^onibfts Dei,Rom, 4, io. Promtf-
fionesAUtem Dei^cjuoAd effeEimn nonexciudunt t fedinclU'
duntpotim (^ pr&fupponunt bonam conJcientiAm (f patiefi'
ttAmin Ad^iTps. N&nenim agnefcimtafidem tn impijs ^md ,
pij pr£
Ji9
QJli£STIO IV.
caritaie DeiadnosredH»dAni.
tamenfertHr mobjeSium AmfMie^quodefi ,"
lob. j, 16, z.prcpter fuAVia efftBa
(
enim amor inDeocfi^
Antmis
Konii
EPIST. AD ROMAKOS CAP. V. 34*
SacrAmeniorum» \
QJl^STIO V»
Chrifiii^ pro mipijs mortnm effefcrihitur
v. fedannon hoc eilcontra expreffkm Det
6.
j
).Deusnonfibiyfedhaminiius. legemitlAm pofuit, Jpft
verbinmyfierioredemtionis libirrimt fuii confuij (^ Arbi-
1 trij-tiUudemmnoHAdlegem^d EvAfigelium perCtnet, In
Itgequidem locum babet iliud DomimX unufqiuf^ pro pec^/
cato fuo ^ortAtur : l» ^.y>Angclio vero negctium (Aiiitts noftri.
I
I
ita decUratfirfqiiod Deus ipfspro nQhif ded:t flium\qubdfi-
j^
liusftmttipfum dfditredemttoKtpro mu/tti^ Animapro oVt- .
'
peteret : ubi tota ratio co:%filijfimpliciter efli^olurJas ita ctnfii^
i
UntU\alksipfrproturAmd£ falutU ^.
lcges pr&Jciibire^
QJl i£ S I VI*
Sijuxta legem^nimay^u^peccavitymo-
ridebet, numcjuider^ reole fcribit Apofio^
Im^audire aliqufm pro honq mori roelnum^
\
quid ipfereilefectt qui optavit anathema
,
[
e/fe pro populo Rom.pyj- Mofesy qui ^
propopulo rfhtUtdeleri cupit e hbrO id
€))
^
"vit^-f
I quodDomimis tmprohauitiCHm
j
dtceretMofiyqutpecca^jeritmthi^dtlehocum
'
deiibrom^oExod.j2i^2?
Rejp. SetundHm L^gem m^rinonJicetpro alijs^ita utfA-
tisfiat BeoprotTAMgrefitene AlteU-u^hic emm pr^urCbru
fittm
f
EPIST. > ROI^ANOS CAP. V. i^J
iLctb' ^
lius crgo efi
Uifupcr
D(um
'Rtjp.
rAdtxpAcU
Pfal. 121,
£5* »o.f.
,
ConciliAtio efl fAcilis\f>ppo[tttoenim
IrAfatur mbU cxtrAfilium \aMAt nos in
non eH
Filio. Fi-
rm a tx-\in\im<
non
i44 EIIST. ROMANOS CAP. V. r
j^ocin. in lib.
!de iervatore
parr, I. cap^S»
Sc parc.S*
^ y Scribit
QjayESTIO
-
cap.5. his:,non notaret njtcem noflram ^fedtantum
utiUtatem noJtra<m > ficut Fauflus Socinm
h&reticj^s
Utatu ^ 6\^^€^
mortem oppetierit non autem ,
noflr^ uti-
morteme^myquamnoserammmeritt?
Rejp.
njtcem Alteritis
^uodprJLpofti»
jfeucommutationem /
RO in fcriptiirafispe ftgnificei
,fnultis exem-
plis docertpotefl \ ita entm diespro anno dari dicitur Ezech %
,^
(^impimprojuflQtradifcribiturProv. i/, $. hocefl^s^peenas
Cbriftds in
juflifuccedere. Qiiodautem bec fif^fi^ Chriflus pro
noftras pcenas nobiStmortuiM ftierit^hoc efl locomortem fiobis debita
fuccefsit. Ol /"/>, atcfjftcinnoflras qHAfipOLna^ fuccejjerit , inde pro»
\^batur qubdlPocAturmediator nofier inter Deum ^ homi-
\nes u Tim.2.qiiod^ocaturnoflrA propitiatio i. \ob, z.quod
dmturpr&ftitijfe dvn^vraovpro noflm peccatis , quednos
demijje fcribitur fanguine fuo
ttenijfe dicit ip/ejUt falvAret
, 20. quodin mtmdum fe
quod perierAt , Luc. 9> )<?. quod
re--
(
qu£ non rapHtt yfihit, Pfal.op^ S.q^od tradittts efi prbpter
>,4^2$.^ infimia alia^qHA Cbrtflum morte
innecentem
EPISX AD ROivdANOS CAP. V. / HS
ivnocentem fiitlje^ Acproinie mortcm non ipp }fednobis de-
bitamf Ittcuknter oflcndmjt, Huc pirtinent omnia de
rcdemtwne (f merito Cbrifli bqutntia , omnia fufficu
enter docent »mortem Chrifli non fuijfi t anthm tonfirmatio'
nevid'i^rnt^j ut i/ajpbeute loquitur Sottnm \ hoc enimpAEio
mors ChriftL non e(fit praflantior merte fnartyrumMperurrL^
etiAm cor^pefifatioKem peen£ , quam nos Deo dtiewus, Jdeo
tmmfacins duitur maledtBum yut nos ienedtiiionem A^,
brabs. confeqttercmur GaUt^^.faSita eflpeccatum Deo , ut
ftos firemnijiiftttiay 2. Cor. jy 11. omnia merUum (f
'qudL
i
,
nofirum ihid.
7. Affli^iones Cbr'tfliafi9rum carm ^uidemfant adverfi,
fedanime yenpio utties (S^glerio/a. Multa eniinjknt earum
commoda in VUa cotmnuni: exerccKf pdtientiAtn^robant fi-
dem^corroborantfl)em boymni<Sjdequibtu Pauitu injpecte boc
loco ; excitant que^preces ($' Appetitiitn Vcrbi dttfmi , de quo
p ^i credityfcit fe credere
hAbet emm CAritAtem feu
:
DetyAgtmtur Spiritu
otw/u^, ubi ubi
D€iKomt^& ^
HoflrU : per dona'vero fuAnos Victfimad amandinn Daim^
t^ mfePviendHmproximQimpellit^ Ita l?tro cob^ret cum do*
nisfui^ iUt nujpiam efl
^^
ipfepr&dicAt lob^^.TAntbtnajore nos irgAfeAmeri
oblioat , quantti exceUeniiorem bAbemus dileciionu divind
ibfidefH I proqUo ut D* ttApliUs
ixigit d nobis
**/
EP!ST. AD ROMANOS CAP. V. M9
Dci^ynifiut diltgamm eut»^ ^S templa noflra eifcrvemus , ut
iUejemper m noOts bAbitet^ (f nos in iUo perwanedmm^
. iJMeditatio moriis Cbrifliparit in nebts ptetatis (^
^ £
/f
fortitudtnii Chrtjtian&cxercitittm. Nam Chnfimpro pilHte
mortutu efl : multb magis hosfAlutis conjeruAn*
d£grAitacarnt altquid detrAbamus , aut pAtiAmurca ^qut
diVimtiii inJHjaguntur, Et qHemAdmodum ip/e tion
mAximis cum doloribtds qtuftvit nofirAmfiluten3,norj pro'
priAvi gUriAm j ita 'uicifsim q^UArAmus^qHS, Cbriftifunt^ Hon
mfirAPbilz*
tutis efl,
P..4RS ALTE^R^
X U S.
^/^.
AD ROXIANOS
cJ9n T« of4.eiu' cos,qui
tudinem
CAP.
iioii
V.
peccaveruin in ilmih-
prievaricarionis Ada:, qui
'eilformafiitiiri.
;
S^dnoiificut delid:um,'itiL•.
iS'
^] -/,'
){3^^/<('^^}^£)7'
^
multi mortui fuiit j nuilto magis
gratiaDci & donum ingratiauniiis
/^'-^
o't TTo^ti
h»^a^o\/r,Zet^f?^tv H£H homiiiis J S U Chrilti inpluies
abundavit»
T^,
i^evci
^f*<*
^
Kiq^Z «i *' f^i?
70 ^iJ^j;^*. 7sVi''?<»^'t^/**|
:^^^7>7 ^^
,-n
^/-
h (/(
^cantem,ita&;
I
17.
donum nam
ciumquidem exiinoinconderana'
tionem.-gratiaautemexrnultisde»
\\^^^[^ juftificatiorem.
^
jregnavit perunum multo magis
')^(^- 24^^^
:
>^?
71
oi 7^*) ^^^^ W?
|abuiidantiafn gratix & donationis
& juftitis accipjcntes,in vita regna-
buncper unum Jefum Chriftunii
ortxvrjg /'^ /-
cv
^& HV
TiwJTocg '^ ^'^^
«f »-
18•
dum
Igitur ficut^,per iiniHs dcH-
omn€shomincsin con-
in
, ,
demnationcm:iic&pcruniiis)iifi:i-
tiam inomneshomines injuftifica
tioiicm.
'^ ^ '
cuutfTcu^
19.
entiam
5icut
iifiius
catorcs co.ftituti
enim
hominis
per
funt
iliobedi-
pec^
multi /
iS^ BIIST. AD ROMANOS CAP. V.
AHALYSIS ET EXPLICATIO.
QV^mam p.irte priore , Chriflo om ne redemtiofjts fioflrs.
paritus inter i
^
/^. pArtim refpeBufinis
fictai defifigulis m ipfo textu audismus^
,
y
--
qu£
EPIST. AD ROMANOS CA?, V. )ff
1».
ergo b^het ^^
/#. u6f cfiffarh tota diUicidiHs prepcyirtur,
:VroilittTQZ ,ficutper
ncm peccatumin hiincmundum intravit, &perpccca-
unumhomi-
Ita
cAtur S-dvar^ .V, rz. fjf 1>.6. Ktruwj^ ad una Lfalua cul'
[
Primumpeccatum trta mdU complecVttur
lem.i,re4tMmtegal€m.l*pr4vitAt€mnaturAlem^Iiorum
, /. culpAtn "
yy omnium
Sf4 EPiST. A0 RdMANQS CAF. V.
}
falrem imi-'
tatione ad dami Admsperv^netii, muUioprobAripotefi ex textu mflrOi
aos ]|ieiYeoit« i,ex mflttutacoU4tiune Cbrifti(S' AdAmitNAmpcut Cbnfli
l>emt mmuvidumrJLtA ^ iHJuflitiA\AdAmu Sedjufliiid
Cbnfli trAnfit inmundHm non per imit Ationem-^ut "tioknf
,
thotimAni novi bueticijfedper regetkrAtionsm : trge i»•
fHftieiapergeKerAtionem. J.Si Jpofia/uj de imitAiioneieeUtUi
fuiffet^AHddHbie dixijfet , mnpef unum bominem , fidpet
uvum Angekm^intrc^t peccAtum in mundttm \ nam ex imitA"
Hom DiAboitpetytnitpecQAtum adprimos bomints ^dprppA"
gAiiyne
EPIST. AD ROMANOS CAP, V. 3SS
pertraniijt ^irideeilparvulusreus:
ied etenim peccatiim iliud non in fonte
traxic ;
peccatum
homiiies pertraniijt /
& Jtrm : 4. de^ierbis illud ^
^
pfitXpeccaiU9rigin'4HoneJfepecc4tiim,fidmorbiij9t ^ Cbri-
itberospropter morbum iflum nonaddici dtern9
fupplicia: in decUrat, dep&ccdto orig^ adVrl>Annm Regium,
Hficu/^l>rima>n bs.reditAtem eiefcripfit Apofloi<u ,
qHAm
aPr§topiaflis Aciepmmx jam ^bp^t^ombM ^uii/ufdam ocm
currit,- Et t.qHtdem obifctre poNrant Jitd&h quomodo pec-
CAturn tJi omntipcrvenirepotuerit y imi leg^em nan tmnts bA^
huerint y quiranniibUmilledemum poft conditufn Adamum
fmtUtA*,peCcatum Antemefi tran^refio Ugio, Argumen-
tumtAleefl : %)bi Ux ,ibi nuUAprAtiaricAtio. Ante
lAtAm Ugem Mofaicam nuUAfmt lex in fHHndo'<, Ergo nuUs
frAVAricAtto: Rejpondct PAuiiU vi ij{ ufq j ad ^Legcni crat
pcccatum in mLiiido, peccatum autem noftimpiitaba--
tur cum lex noa ciict^quafi dfCAi:liabebA»f qiiidempieca^
PHm etianj ante legem yfed •*(^ AtrocitAttm eji4s
^
Abf^iege HonfAci/i animadvertebAm { boc vocAt peuAtunf
nsn impHtAri)exkge Autem verAefi agmtio peccAiiyUtlfa^
prA SxtrAt^ iex^ cui rtpugnAt peccatum ortgU
nis-idivinitHs mfcriptAfutt mentibns bommum:
primo (f ultima pratttpt» c»mprcbe»fAiAdquAm
diliinA in
eficnimiex
praivaricatiofiis
tio tali
haUf^ ibt
^( Ad^,'qui forma ftituri \qn£ proha-
eil
tnciudi fyllogiffKO X Vii effeiius peccAti locum
Zy ipfumpeccutum. Ssd in ijs , antc Mojen
'pixeruntieffcdm Cf Ptpemiiumpeccati,Mors,loeum habutt\
Ergo peccatuy9i hahiierunt» Fuiffe AUtem pecgatum originak,
fmul probAteodcm "Ptrftcuh^ hocjenfu ; ji^icun^ n.oriun -
turypecc&tum hAbent, ^n n&n peccAVtfun^ aBtu ante Mojen,
{hoc enifft v§eAt n9ftpei,care tn fimilitudirefnpral>AricAtionii
Jd^ enmpeccAitim ABuAlefuU) mortuifunt , ut f»ukt
: ejtis
tni i
feu formam fuxuri
eflenim tx inflityto c
inter AJAwum
^
proprie hoe loto ioquitur. Addit Autem , AdAmum fut£e
, Boe efi,C6rifii, ceuA/ierius AdA-
Dei mtiiuA correfpondentta
(f Cbrifium^ uf jBfuemAdmodHnt per AdAVium
mundnm '^itAper Cbrifium vh
peccAtunt (f mors intrAVii tn
tA (f juftitiAmundo refiitUAtur y ^HemAdmodiim dctn"
tepsfuftus tf cUrius explicantnr\ Htnc igitur Apparet > inter
^KdA^umtf Cifiptim Anahgiatnpotius ejfe, quana ftmtlitui
dinem, NAm^ut Qri^enes fcribit inhunc lucmr,^juxtAgint^
,
tfifimtlttude^iuxtAf^iciem repugKAntia^ ^tddAnt dimA-
nAVtt Ab utr9^ in omnes : fed Ab Alferv mors^Ab Alnro tfifA.ff
BAiienusprirnAmioUAfionis pAftem bAbumus inttr y^da*
mum (^ Cbrifiumyift^u9pAresfiifrunt*
I
.
potentior
homiaisJESU
eft creatoris
CJirifli
Argumentum efi minore Admajiis ; cujm h£c efl ratio
inplures ahunddvit,
Et bdc fuit
pAfitAtti (f
,> Adam &Cti RiSTi
verficuiis feptem expofica
per partes
nunc
(>^
:
- ftuJ
^ EPIST. AD ROMANOS CAP. V.
f
QW2-
^
Qu^ilionesexhacparte
Capitis•
iQ^U^STIO I.
<^i€STIO' \t
fAiJfe
R9m.num.^^pAg
nAturAiem etiA antt Upp4m4 Sed
b£retkumd»gmAicHi oppininiui bHm
[
bominisAnte lapjffumiiocani danum fupernAttirAieivnde BeU
cap. S\ if* Perer, di/p^ 7.
ortbodoxA
boc eli^f
Ecclepd
Aborifmum,
/V
,
QH^ndofcrihit
homini^ peccatummortem
-. I2.per
'veriijfe in
unim
mun-
dum^annon patrocinatnr Pelagianisp ^ui
feccati4/mormnisinfoio r^atu lapfas confi^
fiere putabant:nuUa cnim hicfitmentionam
\
tHralis corriiptionu.?
QjlitSTIO IV.
&)
infepropagatu v- i^tVidetur auiem infirma
quiamorii ohnoxijeffe potueruntf
non cjuod contraxtrint peccata parcnti^
hm^dquQdDem peccaia parentHm punit
tn liberu^JHXta comminationes Exod, 20, /*
^.
& efuidem tunc dewum
locutJi
,
hahent m peccAtis perfunadhus
(juando hberi tmitantur peccatiL•»
parenttiminon AUttmin piC€Atonaturali,€fUAle erAt pecca*
,
ltiiAi.'drporaiiplAga,fidSpiritHAlip(£nAvei davtnAtkiHe -
ter»A ntqttAifUAm. fui/^fiA /fde WityifA ^ quifgj
propterfiiApttCAtA mortetur ^iuxtA.iUud Ezech^iS»2(f» Ani
mAqu£p€C€AV€ritfW$n§tur :fiifHs nen portahtt imquitAiem
patriSyne^pa(ertmquitAiemftl^(fc,Cum€rgo AdAm non
(Altem Ad c§rporAUm ^ (edJptrUuAltm (^ AternAm tmrttm
tHtJlc^quod AdAmpcccAvit
p£ refjfAOii fuiffeHt»
,
fuerit dAmnAtus :Jequitur pofleres p^opt^rcA puniri n9H po-
(f ipptn AdAn*o eiu/dtm cul-
QjiitsTio y.
Qmmodopeccatum primi hominis nocere
potefi wfantibiiSjCum peccatum fit ex lege^
Rom.j,2o, quam infantes ignorant j (S* uhi
lex non eflp ibi nec prAvaricatio^Rom.j^, t J-
infantes auiem nuUt HiprAceptic^^.pacesfhnt^
quia carent rationis : ergo nec legem pr.:-
"varicari^hoc efiypeccare po(funi ?
Rejp, OhjeBto bsc^fi PeUir^^ ^tjui exifl•imhat ytnfAntim
ntorte pr£y)i€Mtuw^n6nhApti/A£i4fn pertre nonpoffe , q^utA ftne
peccAto nAJcA ur\fS unHynquen. ^ haminem propter proprtA
Zuinglijep- <undcmnAri p'ccAtA^ tn cfttibus pri^tim pccCAtnm imitAtw
ror de pecca-
to originis»
fucrAt^utconflatex :^9* A»gufl,ad HilAriumqnsfl,^^
Cum quafententi/tprorfiii confeKttc 2,utngitHS in .de bA-
,
-itk,
'^
Lxf 4 omnes
AD R0^^A^30S
17* EPIST.
omnesinillouno tefiamsntam Dei
mnespeccali>erufif.
>€ CAP.
ytn
V.
^-
QJJiiSTIO VI.
Siprimum tantumAdamipeccatumprO'
pagatHr adpofleroSitncimhm originale "va-
catur : ergone peccatum tantum origmalc^
remittitUr in haptifmo^qHia dictt ApoflolHS
nofier unim delt^o mi4>lti mortui ita
:fictit \
^ m
rAdici^ , /l•iter vitarKpropagAt
tnundo.
QU^STIO Vil.
\Ntimqutdre£i}fcrthit €)
gr^tiammagis ahHndare ^qitam pcccatvim
Adami 'v. /J} .'Z,2o^qi4/dempeccaiu Adami
laiiuspatere%>'tdetur,aHam Chrifli gratia
Omnes entm homims ex Adamo peccattirru
contrahunt^pcr ChriflHFn autem non omnes
regenerantur , at(^fic non omnes gratianu
Chrjfiiparticipant ,?
R ejp^ 1 .
^oUata^non conftieratur €}
^^yihundaHtia grath Chrifli cum lapfu
in corrHptione»Nam
Adamuiuno D^ccAto bamines infecify Cbrtfim ah^mnibt4spec-
cM^ Abfolvit : Ad,.p»ui contaminAVii natuTAm integratfi,&'
Abfyj vitiocreata-fCh iflus netamuAbJuit WACuUmj(ed& co-
tuitt fAnBificAtionem'. /idam ahfiulit benefctum ^ ejuopotmt
homo K9 morr^ Cbr'ift,is efpectCyiit bomo on mori ifc
•PerperAita^fAcit Prreriris^^fod abundantiA gtAtiA Ciri/ii
ex fm*aeri vsUnA iAmo hpfit
ftr^Att.^iAndopribtt ,
eortt coHtgit, 7«^?
1 2. » cAp,
y>el
ria li decedentes ?
Fana' damni: Re/p, VfitAtAefldtfiinBiofcboiAfttCOrUminPApAtu, tH',
um dt/p.ij.incap.s.Rom^num -,^.. .
o.quafi. iy.de teriio eff€&ii peecati punoi./^. fol, SiS' Pereri'
Sed ignorat banc
dtflinBionem unilDerfa fcriptura^qudut du^s tanciim habct
ciajfes hominum , credentinm^ & nen crtdentium , ita dno
quoque tantum babet loca pro defunBu^calum aut infernumy
omnts ^ k coelaregneci^Dei excludit, qui fide carent ij^attb,
Apho
EPVST. ROMANGS CAP. V. l J77
Aphoriihii Theologiciex
hac parte capitis*
ntundumwtf^JJe fcribitur^
^
(f frqgeftt^nii :Scri^tura cnim , eum depriffto Auto'
reptccati^quem peccatores imiteniur^ loifHitur, dfAhltim^
Homtnat , Gtn. 2,S4p, f» Ad Jdamum refertur^ pro-
pAgAtio nis : i* emm eft unm iUe b§mo,per ^uempeccatnm /«o
AdhmneideHt^ uteros ^re»
^Bu voluntatii ,qu£ ft^ggifttemktu DUhUpar^i, (f ab
Adamo pTtmumpei€Atum jure btreditdfio Acctpit•
f,
KMors^ qUA cdmple&itur $mnfi generis miferi/u^ eB
flipendtumptccAti\idquod Apoflotus exprefse idc (f infrA
CAp,6Mc€txm9rte enim Dtus noftctt^fcdinvidia DtAboU ih"
trAvit $nmundum Sap. 2, unde lequitur^Cbriflu natura non
j/^^7^•
i.Dtflin»
\
EPIST.
S.
mentum
'vero
bnhet
Adamifutt
AD ROMANOS
Diflin^io interpeccaium originaie (f
CAP.
PrjLyfaricatto
di^^tmi/e igitur f/? altquodpecca'»
S79
'
V.
€»^,
AntUbefisinter Adatium tAnqua
unitmiide9etiAffi tottes repef
tUHfyfTmm Jefi Cbrtfii efft boc beneficitini v. /|, 1/. //.//. (^t*
€4'•'49€£( univirfiu FropbitArUiti cb^na^tefii Pttri
i6^ Siemo
EPISr. AD ROMANOS CAP, V. i^f
,•****
^S2 EPIST. AD ROMANOS CAP. V.
CAPUT
EPIST. AD ROMANOS CAP, VI. Jij
Caput VI,
Argumcntum&Partitia Capitis•
Spendet boc Caput exprAcedcntequintOyin cujtufine mt^
cemmenaationem ad/ecerat Ai
^moraytiemgTAtisL diVtnA
poftolus.Dtxerat enm,gratiam Dei abundantiorem e^ebo
minum delt^io v. lo. tnter etiatn eam obcsujfam, quia
merttum Cbrijii,in quo Dttti di/exerat mttndum.ejus efi am-
1
R I ARS
U S,
peccato,quomoflloadhac viTcnius
V.
?; inillo?
}« Avi ignoratis, ijuiaquicuncjj
baptifatifumus in Chrifto Jclii , iM_,
morte ipfius baptifati fumus ?
4. Confepulti eiiim fumus cum-»
iilo per baptifmiim in mortem \
^^ irclfiiS-it,
tnusiimiliiudiui morcisejus^iimul
&rerurre<ilionis crimus
0» Hoc fcien es,qiiia vetiis homo
ttofterfimul crucifixuseil:,ui dcftru-
atur corpiispeccati, ut ultra noii
uyiKiJi oa^nJHV /^,» ctfA^^ttcc* ferviamus peccato.
7. Qui emm mortuus eftjjuftifica-
nis eft^peccatis»
^. Siautemmortui fumus cunu
Chriftoicredimus,qiiia fimul etiam
». vivemus cum iilo•
c«i^m9• ^ientes , qiiod Chriflus
j^^t^lfiirgchs cxniortuis ,jam non
riarur .-Mors ultra non dom^-
-rci
natur.
ia> Quodcnimmcrtuuseft, pec-
cato mortuus cft feiTicl .-quod au-
tcm aiinc vivit, vivit Dco.
Ji. Itaqj I
EPIST. AD ROMANOS CAP* V. SV
^
1U Itaque & vos cxiflimatc, vos
h£
,^^
CJt /^ - / moriuosqindem ciTe peccato
ventes autem Deo iii Chrifto
Domino noftro.
,
Jefu
vi-
AWALYSIS ET EX PLICATIO.
PJmcipio ohjtBiontm ipfiim adverpitierum pemt , primif
-*-
faqu^tmf Apoflolicx gravitatii p/efia , qu£ planumfa}
non exfua fed Adt>trfarterum (tntentia loqui, ^id
ergo dicemm \ tnquit qtiap dicat * Iterum a^neaefidiL Junt
,
ApofioiiPAuliv.io.prdcederJtiaC.ApitisyMhizbmxazviiacM''
dluKijfiipcrabundavitgratia. HmccAviUe refpondtt Jpo-
floltu i.perftmplkem inficiAtionem ; Abfit : qttAp indignum
iUud iftimet^iiui refpondeatur, Ell tnitn merA fopbiflicatioy
exfAllaaApArttcuUritAtis^ Accidentittm proftBA, Non e•*
pim de owni peccAto dixerAt j1pofiolt44,^uod Abnfidct fuprA
deltBuJeddepecMtopccm/entium^quodefi exlegeferio cum
dolore Agnitum ; ideo dicii legcm fubintrajfe , ut AbundAret
gratUm , dum nimirum Atrecitas deii&i tn /ege oflenditHr:
Ccc bii
,
Sscutjditr/j
^fl.Apeccatf^ ;
^^
in Cbrifio : ergbper tnortem Chr?fli Itberatt funt dpeccatuy^f
TifaledtxeruntliccntUpeccanS^o-mf}
Ccc ^ prilfAiioHe
39^ EPiST. AD ROMANOS CAP. Vi.
,
dcliberati funta peccatis&valedixeriitpeccato, qiio•
smodoergopcccandi liceatiam habere poiTunt ? Qi^iod
qui vos mcijili^calnmnijs praroccupati fue-
runt>cogitate qii^iojquidinbaptifmo noftro fa^um:
aii vos latet,quud qiii ]&fu Chrifti bapti-
fantur,it-a ciim Chnfto coalu ,runt,.iitvi mortis Chri.
ili iiberatia peccato, viraiac jufticiie fadi fuerint par-
{icipes ? .Nam in baptiuno iVpelivimu^ concupi-
ifGen-
,
(femel
3^' EPVST. AD ROMANOS CAP. V.
QJIitSTIO L
Cum
PaulHsfinhit, nosin Chriflo ^in
mortemChrtfiibaptifatos efe^numqmdde-
rogat 'uerbu inflitutionis Ctjrifih (Jutbwju-
hemurhaptifariin nomine Patrisy FHij (f
Spirittujanaliy Matih. 2 81
Rejp, NequAjHam. No» emm formuiam iaptifandi
indkat^dfiflendittAntum^ rios infidem^ doBrinam^confep
^ pommat^MeritumCbrifti baptifatose^e^qm
fenfu etiam
Jpdfloli in nomine Dowim lefu hptifaffefcrilfmtur, aB^
,
$i, lOy 4f quos prxcepti Cirifti^ qno in nomine ommum
^
. /^, 5.
trium Perfonarum oaptifare jubebantur^tam cito
oblitosfii»
iJ[c^nonefly>erifimil€.Deindepbrafs ilia^ baptifati fumus
tnmm'tne'Smmortem Cbrifli.mn derogat Jsd adfttpuU- ^^
., omnist
EPIST» AD ROMANOS CAP. VI.
lar. •72, 1 /'»' ^HtfCun^ tti odo traaatur hapttjm Ui^modo non tn Komt-
•
Q_^Ui€STIO liL
^
Quofenfu ApoftolHsv^S'^^^^^ ^^^
ptifmo compUntatos Chrtflo in fimtlttHcLi'
nerri mortis ejm: num eo , cjuod hapttfmm
^-
m
w CL•ri baptifmum ynifimortis
ieliigAntt4Jtnihilaltud effe
tH RIST l (tmtlttudinem nibtl autem aitHd mortem Chn-'
:
^ ^m
pur^atifumm ab operihu$ mortuis Hebr.p. t^ exprofeffo Ttt,
(f elfanidamiAntum rtprA•
fintatiQ»emrei Alten£ netatyfed c§nformttatem (juAndAm-»
Atqjtypumntortis Cbrifli ^cjubd quimAdmodttm Qbriflii^ve•
re mortuiu ejiyvere^ pefurrexiti itat^ nos bjiptifaiiyiere^
mortui fimtis peccAtts f dum itherAtt fumHs k peccati reatu
pL r baptifmumy & bcnefitio bapttfmi rfluBamurdeftdir^s re-
J SK
*
CbriiH i.Petr^i,& Jiigufimia hbr.i, dt pereat»meni, (f re'
cap, 24, C^Hflfanos iauL•^ ,qu't Bapiifmhm vocArtnt
Ac in eodifitflAtu perpetub
bAptiftntu ex intentione
[,
adpriflinumFittorum DEl flAtum redirt pojfunt ^nonfetus
D EI femper
U^iAftet
UvAcrum
enim^
regenetAi
imtis^lpebAptifaim fidembAbei yfiyienon, Si bAbet ,ftA'
iimregenerAturiSimnhAbetylperiim qu;d^m bAptt/munL^
atoptt^cujtu tAmenfriiBnm tumdemHm confequttur,qUAm
du depefttA bypocrifi-^crcdcre imtpit^
QUitSTIO V.
eaderncij
,
u 8. V
AD ROMANOS CAP. VI.
I
ne, c*>rpus peccAti.pro ipfa corperisfuhfla ntta m /e c&nfideraf
i
/4.1. Siwaxime D, I^AUltu peccAturM ipfum ^orptu nominar-
retinontamenfubfiAniiAcorptrisbumantintelligendA e£et .^
^
fid fieret bocpermetApborAmjquU bAhetfe AdAOluAhapec-
CAtA^qus. eiAdbs.rent^veiuticorpus ad membrA \ per eA enim
AphorifmiTheoIogici ex
liac parte capitis.
'
fumm&
pufieiu4 in bAc
inprincipio
,
inutilis diligentU, multo minus JunerftiUo/A curiofitAtuffed
60€((4 tquoiJigemrefAiem
bujm uipitis
qutfubinde
cceurrit.
nobis pr&luxit
ftbijpft
^t«d Autem
cogtAtiones Ad^
tferfAriorum obijctt, (S AccurAte rtfpondtt , cujus exetnpium
Ai
Ahbi Timem
theo (f 'TitofaoprAcipit,ui dfiuUls d^ intrudttis quApioni'•
'
biu Abflin€Ant,2.Tim^2,i), Tit^i, ^. boc Ad flhdtum nM
eorum,qui docem dtpernere prethfum viii,eA^ proponunt,
qus. VelAd redArgucndos ad^^erfarios veritAtis , vel Ad im
formAndum Ammum in rebtu dubijs , AdvitAtn CbrtfliAnAm
vero
"•"•*•• ' II I I
5 w
^¥ ^>mt'
''
1. JnveterA^acaJumniaPoritifitwrufntft^quandodictmt
jufiitiAmfidiiaperireiicentiAm peccandi. Idtni emm ehijd
AUdimm yidem etiamfilide (f nervese bic refutA•
Kjioftvlo
tur, Ua €
fuh folcfe d cnm antiquu bjirffil/us an-
tt^nasenam cAunniasfScon^vttiajubindt Saian rey^iare
]o(ct Ab orcoiquibits ex fcriptis Apfffloiorum mcurrere mAiu^
re d'!fian:m»
\ . CalumfiU Pontifirorum ex AlterAparte fiUcenturU•
tt4s eft Spkuriif^iiu ^qninon ntfifdemja^lat^ cperA nihiU
fAcit j ut (S LibertinorH btrefis , qui doce^AVt^ unufHqu€m'\>U
ChrtfliAnorum hbero SpiritH Deofervire pojfe ^^(f quodcun^
tui^ Animifuimpettisfrggefjerit ye(fe Sptrittis*ifan6i't opus'•
qtiAm botrifinASimone MAgo bomine profligAtt^mo, bAufi-
runt%quifid€m^<fUAm
vendi permittebAt iiberrimain•^ rcferente Ertfibio lib.
CAp,l/.
Itcus
&
Iren. Ub. r, cap. zo. bis omnibus loctu bic
oppQnendiu eft. SlPAngelium enim n$n fft Vtmulum mi*
'
tpfe docebAt, firvAKtibu/, licentiAmy>i-
2, bifl,
quitatts»
£a dimum\terAvitA (fl,quAVivmU5 Deo,
4. wortm
ptccAtis. H£c enim (
vitA t)ere cvcleftiSiCujm Amma efl Spi-
rifusfAnBu^ qutvivrficA(^hb.6i6j, ^utmAdmod^m emm
(orpus Abf^ammAftegjfinfum neg^metu babet Animalem,UA
borKo abfpie Spiritu Dei, tneg^mteiiigere fiequcjAcere pottfly
quAfitnt Dfi,i, Cor. 2. ^MAVtob cAufam de fiiio ptvago
fcriptiim vfl^qiadmurtutisfueritinmtrufn (iimgeriiotndul-
geret , & rCpixirit ,cum per pamtenUAmrtlp rteretur Ad\
Eee PAtrem ^
j^oi EPIST. AD ROiMANOS CAP. VI.
mortificare
EPIST, AD ROMANOS CAP. VI
runt , ^S -
ntorti^c/ireperg^nt. enmfemelextinxertmt, ttmfepelte^
omnes mortuos relegarunt tu Bntptipm , qtid
^uaftab orco ret>ocare wdignum-effet bomine Chrifliano,
p. vitaLfeu ftova ohdienda efl Amhu{Atoria-3
in hac ttita , hnc (ftfngidA (f imperfeofa : ideo m nsVUdte
Vit&amtuUre dicwjurv. 4.doH€C nimirumad metam per•
ftdionioperlifeniamus^qHodfiet tn altero fiiuio t. Cor^ i^,
i-
- -,-
404 IST. AD ROMAKOS CAP. Vl-
peccati premimur^ Vbi (^mdem detradionem' dclttiarum
carnalium noexcludimus^ quantuadpromotione cxercitij pi~
etaiisopiisefi. Elegatir bAnc crucifixione expre^tiiB.Luthe-
mundumeiredamnatum.Etego muii-
idei1:,ego JLidico
do fumcrucinxus jioceft, mundus mejvicisiiin judicat
damnatum iicinvicem nos crucifiginuis & damna-
.•
iDQcatur corpiupeccAti^
nullus velminutt^imiii artuulm
^ ^
AtrocitAS peccAtt duobuo modis btc depingitur
nuUum
efi
corpuris membrum,
peccato non ftin'
/,
[
EPIST» AD ROMANOS CAP. V. 40S
/6.
vit£ :(
pot:nt\exquo
SHsnm^ ftiit
fuit
do*nirtio
,
Cbrifli exwamiio ,
quod
aliteremmJHflitU diVmafatisfieri non
tnors autori
tee ^ gkrtAm
^ EPIST, AD ROMANOS
glorUm Deijdicente PauIo i.
(^ refurrexit,
(
ii'
rata '
mirum ex morte fil^ amo Dei erga
ip/e filitis
*•
nos elucet, €x rccupC'
Dei dec/arAttisfmt\ ex utroj^ aiite>?L•^
conjunSlim conftAt Scckfis vjajeflas ^uAper Msrtem Chrifli
purgatafitit nwrtepeccAtt^perrefurre6liomm autem g!o-
rificataabeo^quiVitA ^ HecUp^teflAtembAbet^Jn emmbus
autem Dei provtdentia^ (^ promijforum dit>iH9rum y>£rita4
P.^RS ALTER^
X u s.
^^ ^ /-» 1
1
14, Peccatiim enim vobis dotni-
nabitur;
EPIST. AD ROMANOS CAP. VI. ^07 1
rervicftisejusciii obcditis>iivcpec-
cati ad mortem,iive obeditionis ad
/
^ ,, '-'
^t , jj'"
c«
da^Ai/
^-
juftitiam?
17.
ftis
Gratia autcmDeo,quod
iervi peccati, obediilis autem
fui.
--^'^'-
^^,.
^^^'^' T^ d^Jct/^UV
na?,inquam traditi eftis.
jj». Libcratiautem a peccato^fer-
'^
^
Humaiuim dico ,
propter in-
(Biveiciv 7, >^ firmitatem caniis veftraj : ficut e-
j
Tm^Pioii-n
^ [
|
,,.,.^^„
iKivS-ii^rrj-n ,^.,,,^
T^ oiKccioiruvvi^
^^^ Quem eigo frnclum habuii
ftis tuiic , in quibLisnunc crube-
feitis ?• nam finis illoriim mors
2i.
,
Nunc vcro liberati a pec
leivi auceriL•. fadi
Dco,
:
^.^,'^-
,
7» ^e
f*incT:ifica'ioncrn,fiHem vcro vitani
yfuo-ulr
wc..
'
Uternam.
>:«/)€<'.?^^<?«• ij. Sripendiacnim pfccati mors:
-^aic^ixa-Qrui
/,^ Aj;
cy ;^^5"i^ I ijira KVfii^ ^-
7J?r^«^:<^'-t'0'A'''*^^*^'<^^''^^"'*"
) «^» 1
1
»'"''''
Chiifto
^
autem Dei vita ^tcrna irL>
kTu Domino noftro.
AHALYSIS Et EXiPLlCATIO.
ALteram partem hujm capitis dixlmtis effe exbortatnru
am adfttidmm bonorum operum, Propofitio nude pofita
h&ceft: Noliteindulgere pcccatis cotra confcientiam
fed Apoftoitis bant propofitionem divina, pUne facundia ex'
poitt ii exornat^M.(f \^, Non ergo regnet peccatiim
inveftro mortalicorpore,utobediatis conciipircentijs
ejus : fed neqiie exhibeatis membra veftra arma iniqui^
tatis peccato ••fedcxhibetevosDeo. tanquam exmor-
tuisvivcntes : &;menibraveftrajufl:itice Oto, ^nbm
in verhtsK tria ordine ponit^ quit in pcccato comitrrunt ^
*
^i i
propofitione i/. ^
dieniia fitt tranfgrefiio Lgis^utfupra nomitiiWerAt CAp.Sfip•
obedtentia Autem eft qua/tformA ac Ammajitfiitu, In mtnore
17, injpergtt ApofiolicAm
grAtias Agit proconverftor^ RcvfAnorum y qt^Am cx ftrvitute
,
qua Deo
-
nes efiio^fttA\efl»dium AdhibeAtisjam in bono , quuk olim-»
in malo adbibuiftis, Alij iDocabulum ilind Accipttint pro non
mpofiibtli^nccmmis duro,qua(i mbil reqmrAt Jpo/loiiis
Romams.quodexcedAt Iftres buniAni. natur&, Sunt denij^
qul tllam ad modeiAm i^ civilitatem
refcrunn NamquiApaulo Ante Romanos firlpos juflitis
nofninatferat^ m offendere ipfos tfideafur, quafi ex ingenuis
verbum^oendens fe non de in^
fer^ss fAceret^mtigAt illud
fAmidhoneAJerVttute loqtn, NuUa harum interpretA-
tignum re^ciendA efl CAterAtnbis
: tierftchiis ^Iaha Junt ex
prAcedtntibus,
C^\)\x.\.\m.argumenturH petttur AheffeBupnflinAJertih,
tutis^qus. eratjub peccato^bocfenfu: undenil nifi pudor (f
tpfa deni^^ mors efl,Ab eo 7mric6 Abflinendum efi^ Exfirvitu-
tepeccAti mlnifipudor ^f mors fequuntur^ £rgo (fc, Verba
Fff Jpofloli
41^ EPrST. AD ROMANOS CAP. Vi.
i^poflolipmt^tf.ii.
in iilis.in
mors eft.
Quemergofrudum
vitam raiidamatqucinnocentemper
fcitatiiitisad
Chriftum Dominum neilriim veftrum iiiinc cft> vos
:
jugo
4 EPIST. AD ROMANOS CAP. VI.
QJli^STIO I.
nx cxcladunt\
fnnt exempla,D4t>idii,<jiuicOntrA *6
Aliks btc exbortatio^ejfetfruflranea \(S nota
confiicntu fefi
pvUutt Aihlterh itAiintmiritm actanto fcelere,cui exciU'
fionem vita Aterna adjudUatfcriptura i. Cor.6)p. GaUt, f
/p. £pbc,s>S^if^^^^^^p^i*^SAult6^quiut'i^Ycnfitus erAt^
fidexcnjui ^piriiHm f^nBumi. Sam, 16^14, AAYonis iti'
dcm, VttuMm AureumjAcicntis ^Deut.p , 20. cm fceUri *
Vtegnin$p«e-s
PAidus ettAm AtsrnAmunderyinattonem Adfiribtt hCor^ojp,
qI\^\^^i^
P^irumfunt e gente CabimAnA^ <^ui renAtis qutdem pec- '/fenatistri-
buunt,quale
CAtum regnAYis trtbuHHt , fed quod ipfi im^xo^uL• ftc
'
Ggg vocaH
'
,
feciffe in conftffo eft : 'volenti enim tiullA tfis fit Aut tnjuriA ,
ut vklgAri dkiturAdagio. Idtb PauIus nofier peccAtotru
butt nontyAnnidem , jed regnurn^. tyrAnnis enim extflii m-
^jitii fib]tHl•^r£gf^umAutem ifs t)okntibi4^,qiiibtii imptrA*
iur, quod ibe&doretus inboc loco objervAYit, Fali>t trgo
i — Ggg r QV^
4^',i r EPIST. AD ROMANOS CAP. VI.
QUitSTIO IL
'
non piignat fecnm Apofiolm ^qui v»
igjiheraios apcccatofirvos uocat jufiiti^:
(^ aiihi Uberatem eytrihuit :vos Itherta. m
tcmvocatieflisfratrcs
Kefp, Nit UapugKa
v'u Likrii^tiiA
jam ducuntur Spiritu
efl.
peccAti
libertatis
^ GaL j
(f Itbera fcr^uuus,
,
Libertas at^
AUtem
QJJitSTlO IV,
%€
nemmter
^oretHrymmirumnomnfigmfii Atione finciwrc yubi
intermentum iff mercedem^c^tialem proportio--
opera in fi coisftderata if Vitam dter-
Vita aEtcrna
qiiui. nfu di•
oatur merc e
mb
m
fcriptHra oftendt queat^cfui doceat ,
grattAm pronip.rendi
qubd b^c giojfz alij Pohttficiorum trrort
/ iargi$
e dia-
metro pt oppopta» tndcUcet dcvirib'i.s liberiarbttrij^cuiil•-
Dpera
41^ EPIST. AD ROMANOS CAP. VI.
Wors in fidc-
non ha-
\ p^^^ howiJium vocare merita^vocAbulo Auqu. '^
^
libus 'T. ' ^ . .. .
/ r j\- -^i
bet locum /fffio tamenfamtitArv^ non quodtmreantur Aliquid ^(€aqHfd
pcenx. Deo?nerit6pr£cepta ideo enim fcribtt in PfalMum o2,Deus
:
7, tp^ {.
KpudSir,i6,i^.non€fi vocabulum meriti^fed operum , ;^,
In EpijloU adHebr. committunt Pon-,
tific^ (f Sul(£cifmi4m,&
turypromerctur
Batur.^iatenm
Dem
criwen
>^^
falfi. Perperam emm dicu
ingrjico efl
vitA £ternA dkaturmerces .fupra mdica-
«^ dcie^
QJliiLSTIO V.
eft
aiiArum CAUwitAtura
peccati. Mors au-
peccAtaynm credenttbus tn Cbrifitim
penttusfubUtAefl.pixtA tditd JobAn.V^z^.ciut credit in me,
etiAmftmuTtuiisfnertt^tivet^^bAors tumporAHsnjAnet cttAm
in credentibm^ quia matertAit peccAti in iUtsmdnct , quod
--
qHAndo e nAtura penii us (v-iletnr^tvm if mors , tAnqUAm
hoflt^, Abold':tur
ha-
quia mn tnfltgitur Deefr.it^^iie^ cedf/ tnmAlunifinem , ^^^ ^^i^™
\
"**
pd in commoditnt futtium qmram .f
corporA per tfiortcmy
Hbb txrtoa
BnbMai•*^^••
^/ AD ROMANOSCAP* VI.
EPIST.
cxpoliuntur^^^ id quodmortAU m exuentia mmor* ipfts ,
\
mors in , cuimodo Chrifius Adimii regnumy ne -»
orum Antmas adp^na^ tartAri trAbAt^
Qjii£STIO VI•
€€
mortem nonfecit^ut Sapicns loquUur \ qni^quid enim
,iduAturA fuA bonum
Deo
t^ conferVAtionibominum
infirlfit
EPIST. AD ROMANOS GAP. VI. 4^7
Apiiorifmi Theologici ex
hac partc capitis.
Hbb BHCAnum
42i EPIST. AD ROMANOo CAP. VI.
vox h£c
quitAtiipeccAtOi
/
Oc. QHotiefcwng^ergojolicttAntHrmembrAAut Jen(m rtofiri
Ad bujturmdt iliicttA
,•
, femper tn
Ne exhibeAtu nHmbra
Anin.is noflris tnfinet
vefirA Arma^trm
ir^
EPTSIT AD ROMANOS CAPi Vf; 43^
LicenttAauienicamio
nesvt-veret^niunt pro iibitu
^
honoreth^ejiu promet>ef9d(im pfnt promptijitmK
^
CbrifitAna itbtrra^,cum bomi'
mmim fiije^i , nennnem ti-
nienteSfjediibcrrime agtntts ^(juidqmd'mlunt» (f Nam
Jcidm at.telapftiff) vrre i-ber irat^^ tAmen pr£cepto Dommi
obflrttius, lalesaDfO dtfigtwtnr , psccatoriim tnjperio
junc imrnums^^S ft qmd ipfis acctdtt Adverfijiiu c^n tanaem
adl^effitatnm exttiim conjiquunttir,
t.iy.^^ Epb,i^i2,F,utt
co *} ditio ,
r/j€tite f.toe
emm aalDeram
(hm adhnc
*€co/cnria tfi ^txempio ^
effifKus infl. 1 1
bumiiifi*tem-i,
ne dcms DeiJ'-pcrbtat/,fu ^^S exatiit annHOS adfer'V:ttA i>ec
gr.ita j
quibiuipji (tbjiriHijUf-it^i prQpttr tnm>Hfpatwrtem^
II bb j 'J^c.^
4^9 EPIST. AD ROMANOS CAP. VI.
ejugo psccAti ^
quam prster ipjum mmo prdfiAre po»
tuU,
10. Kec§rdAtio praUerttorum dcllBorum non omnini
eft ahf^j fru^tu in pijs,Excttantur entm hocpA^io ad w4-
joremtmtaterfi '^ftquidem sqtmm ejfe judkantiUt nondttef
riorts Jit conditionio Dtns,quain Diabolns. ^iewadmodvm j
21.
fedlAm
(f
II.
peccAtorum
/5.
,
Omnia quApudorem imutitmt^morte digna funt
unde coUiglturjomniapeccAtA infife confideratA ejfe per"
IkhperfeBtonis iflius ccrtifintgrAdtis tUnde
grAdits oriuntur.
TriA AdjuflifcAtiQnempsrtiiientiaexprmuntur^
>.
Caput VII,
Argumentum&Partitio Capitis*
4;-
EFIST. AD ROMANOS CAP. V3I.
^ RS B. iM
XTVS.
eA'-6i
p^.
>^^ vc;A3y ^
S ^^- '- x^UiAhcmmc
• »o>C^ ^*»^-
\
*^enirii iegcn aoquor)qiiia lcx iw
porc vivit
dominatur, quaiuo tem-
?
n'^.pvyrctv^p(^ t
i• Nam qua: fubviro eft miilicr',
«\ie/^fc<5^£TOiveV6u-Uvi€>bT»3*^{)« vivenreviro aliigataeft legi; au-
^,,^.-^^
, rifjciiixv' tem mortuusfueritsrirjibcrata, eft
J
^^, lalcgeviri.
/^ ^v ^vT(^ "«•5 ^'•; f*eii / ;
Igitur vivente viro vocabitur
^? iav ^»>;r«i *»^' 2duitera,ii fuerit cum alio viro : fi
i^v )
e7itf4)*Ectv<i'i>^Sctv;ieet»?jV>€>6t/^'^a
S^ZC/*^^•)-'^ w 2{ ^ ri/t
tificati eftis Legi per corpus Chnf
fti ,ut fius alterius , qui ex mor-.
' Deo.
Cum
7(4 ^
<JTl• ^^fi f:/iitv a> iri cctpKi, j. eiiim cfiemus in carne ,
-
'^^&^
-
bris veftris , ut fiuctificarcnt
-
.• it-i
ricuSj&noiiuiyeCuila:c literiE.
...«s^
EPIST. AD ROMANOS CAP. VL 4jr
ANALYSIS ET EXPLICATIO•
V)R0po/ifi9 nudaprimApartis hscefi : Liberi eilis,vos fide-
ksRomani,a dominiolcgis; hancita e^ert Apofloltu
V.6, Niinc autem funuisa lege moius ^(^yatentis
nimtriim Uxmortcm (S mjtiidioifonem miKAturnoH exaBe
ihJervAntibm ea,qu£ in hge Jcnptaftmt^ Hanc propofiiiu-
ntmprobAt dHobusmodis.'^nm.\\v^Argum€tAturA remotio^
ne cAuffsLad remotionent effedius, bocfexfu : ^odnon am^
piius vtvit ^KfMum ayTfpUus habet domimumtLex in renarii
m^ xtnpiiiis vivtt^ ^''^^ fiui/um atfipitus babet aoniimum,
MAJorempropo/7tt9nem (eoie proponit iKitto <Apiti6^fubfcbe'
mate ir.ttrrogattonis Rbetnric£ : ignoratis fratrcsj -
cntibus enim legem loqiior Provocat ad ipforum proprta
:
'
I fi AHtem »
:
alligatacftlcgi iiautemmortuusfiientvirejus,foluta
;
eft alegcviri.Igiturvivcntevirovocabituradultera,
iifueritcum alioviro: Si autem mortuus fuerit vir
utrum^ ctn-
^ prinjA inflttutteniiy
furnm ccnjtw£ii^d'ut
epenbm hnti , quA quAfi pro/em^
lii C0gitAi
4i<^^ EPIST. AD ROWANOS CAP. VII.
\LuerA^i
')i>era fit
Sptritiu ofponnntur
fkn€iit4s,^u£ Deo pUce^
i.deomnilegU ^ Ev-
ajfe-
Jii S ;
,
hafrcatis,inhuncfinetn,ut 538
perfoile obfequenteSiipij tanquam alteri marito ad-
ii)Domino,
vobis ipiis hoiiorincos, Deoque gratos & acceptos.
QueiTiadmodumenimante regenerationem veflram
eiim corruptae naturse dudu agitarcmini,pruritus pra-
vorurnaifecluum perprphibitioncm Ieg:s,vitie dcpra-
, irritati
vata;.iiarur<e titillabant carnem vcfl:ram,ad
produccndosfruiilus vobis ipiisexitiaies&mortifcros/
ita multo magiis^quum nunc &vin-
ei^^utregcnerati
culis maledidionis, qiiibus lcx vos cxtra Chriftum
/qiiafi captivos dctincbat , folini ferviatisDeo,non
juxta extertiani!lcgisdircipb*nam, fed vera animi pie-
ta.e,&iincerocordis adfcdurjhi enim eriint frudus
fpiri- ,
tPiST. AD ROMANOS CAP. Vil. 4J9
;
rpiritiialishujusmatrimoiiij,quodvol?iis cum Spiritu
Chnftiper fitiem intcrcedit.
Eftnematrim^nium
QJU^STIO
tantum hujpu
\ mor^
tumfueritvir^folHtaefi mHUeralege viri,
SedmninliemtyquodquArit^fjAm
£ ( ortbodoxA Aftiii^iiitAti
^
€ -
^utMAdmodum
itKfirmAttene At^ ordinAtione dijp,!. i» cap. y.
igmtm ,
in\bApii/f9t9,
Kem,
ille ^
nufH.x»
JcbbUftitis AUtctrL•»
buJM
4 49 EPIST. AD ROMANOSCAP* Vil.
[Q_Ll>ESTIO II.
ulteram vocarifv.^,
Refp^' NegaYiyionpOtefl^quosdAmcxpAtrihtisrigidi'
Qf^fk tu/iffefe»Centiam tnpartem qno^^ inndcentem , quum->
'
viVente reA^^mpliciter aL• aiio WAtrimonio exctiiferunt. •
'
ultertmi eonjugtjs contra PoUentiumfcrtp^t^Ha^ueruntau*
tem rtgidiort» 4^
JHdicij rattGncStUi ntmhnm^ifuoad ejtu
fiert poiefitdivortiA sttam legittmAtA\>eantHr^ l^ttip
fnbyiium.mt€rrupiumfu€ri(yrecoHCiitAttO(jU£ratur t iditn
tojepATatLo nonfacile pnmitttbAnt conjugium cuma^iayvi*
txineeparie aicera^ut eofactUorfieret priorts matriwontj ref
dtntegrAtio, ^^od ft ejm tpfis contrAdixerunt , nunqUAtH
eosdamnArnnt^ ut haretkus, Primum b§c Aufimfuit conci"
ItAbuUim Iridentmum^qMod fub AnAtbemAtii pcena credtn•
dum ejfe prsLCipit ,etUra inmcentent^quicAuJfAm aduiterid
'
/
.
hucparts
tfota trAJifirey€tiam vivenie parte reA\ & quod idfententi^
»rea. PAuliriA^nihilefficiAt^JAm Audivimm } /7 iamen teneriorh
bus confiientijs weiius confulaturjnotcntnr hujtis nofir£.fin'
ttnttA (f confuetudtnis TAtioneSy qnAS PApiflicQ AnAtbeMAt^
conflanteroppommus.t, requirU hocpArtis im$ientCs fitm-
ifiA necffiit^s. ^uodfiemm dono contineKtia(qtiodpA(Hi hAi
heni^defijtaituryrfimquiturper rigorem illum mAtrimQniHm
probibeniemyvel in ferp€tuAuftime^qu£turhAt prects \
ftmi'
:
re (
quo volutrivt:. (S nuiffndi cuihhtt viroy icA uf nemo prGkih^-
4, ducituretiAW argumentuma cotttrAriefenfu ex
.
Q^UitSTIO lil.
^
Cum Apoflolusfcrihit^nos ejfefolutos le-
ge^iiem morttficatos noseffe legi: Numquid
rc£l}hincconcludittiryChrifl'ianos leguob-
fervandA ohligatione e^e ahfoiutos?
Kkk 2 nei
,
Lex quomo•
gata.
t abfO'
fed exprejse docene >
ne^permutit Deus fidelibus UceKtiam faiiendi quidiibet
credentesper Spiriium Sanoium
renevart Adobedientiam lcgis, Etfientm Abrogatio UgU mO'
ralis fa6iaeft\ ea tamen non fack aiiquam mutationem in
mente Dei,i»qujilexAt:ernA(fimmota reguia jufittid fem^/
perefl ,iedmutAii»fit innobis.quosfilius Dez fua obedtentia
malediSlione Cf rtgore Ifgis itberaloit : idctrco t^poftolus
noflcr non diciti iegem ^ffi mortuam^cjittafiiUafubUta prorftis
(itjfednos ejfe mortuos Ugi. AbrogAta igitur iex , (f fios foiu'
tt iege/amus i, quoAdjufiifii Adonemyfion enim tft datA lexy
cj^s pojfet vivificart Gal^-ity 21,2, i^uoAd wa/edMioKem^i
Cbnflus entm nos malediBtane legis redemit^zoitupro
bt6 mAiediBum >(^ conferens nobis jm Adoptiohls GaI.j,
(f ^,^,queAdrigorem exaBiOKts^ NAm qutA Cbriftus pro
nsbis legemperfeBe impiel[nt , Deus JAm remitttt credem
tibus altijuid derigore Ugis ^fecundUm quem Wiilam obedi*
enttAmprobat.qujt nonfitpurA (f perfeBA j Kemimpromttit
Vitamu^ falutem^mfifiib condttiGne pcrFect& tmplettonis -,
rum Qbedkntiix.cjuihus (f
merttum mperfeBs,
•
dAmnationK Jam ^crb DeopUcet etiAm imhoAtA renato-
obedtent't& ,
(f falutem prominu ^non ut
(edperfeBifiimdi obedientie
Cbnfliy^^ dtniqj ettAm renatis adhircntes ^ Ucet
.ftctiit
reAtum AternA dAmnationis HatnraJuA ftcum trAb&nt , priy^
pter Filium non impntAt JtdpAUiajultitis, Cbrtfli tegity ut ad
dAmnAtiontmnonvideArttur» 4. Soluti fumus lege ,
quo Ad
jcrl^tUm tUam toA6iionem , qu£ Apparetm non-rcnAta > qui
non mficum t£diofactufJi^qu£ iegis funt^ metu puenA : Ab
ts.diolibtrattfuntfideUsxnAmquiA Spiritu dmhntur yj^m
deUclat eos iex fecundhm interhrem bominem , ut /p^/ite
fAUAntyqHX lcgis funt^quAntum in ipfis efi i non in loetm
flate
i
cit. ,^
refutanda ea ,
'
ehdientta contentus efl quodMofisextrA Chrjfluw nonfa-
qu£
:
QJ.€STIO IV.
^))^?4 '
Qtiando D. Panluf mulierem vocat
im ^jiro
hacfentcniia Apojtoliypugnant nonnuUaf^t'
pientiHm Etkmcorum judicia^quihm com-
i numqutd cunu
[(.ribi 35- y
A^hi EPIST*
ritaltindulgentia, qu£
jUa in ajfeciu ,
AD ROMANOS
fcrihnSir/iuUeretnvix IfocAjit
cunt tmperio
^xfeddequadam ma-
nibtibahet
hoe inpotefiate conftfttt :
CAP.
cemtnune.
VII.
AphorifmiTheologiciexhac
parcecspicis.
^
PAuius junieres Tfidus^
Tin$, fy 14,
vttlt
potuit^
6. FmkpAfionis Cbrifii nsn poflremus eflyliiferAtio m*
firA legequoAd maUdiaihnem , coAOiionnit (f rigorem
Lli ftrfem^
4 EPIST. AD ROMANOS CAP. Vir.
[
'
.
r*^ 4} .\
Lll its
4fi Ef-lSt. A0 KOMAKOS CAP. Vll.
?AKS SECVNDA
TEXTVS.
>^7' u)i\ci tw) efMetpTieiv
•^r./^Vidergo dicemiis, lexpecca^j
chc j etifMi 21^ voi^n. / ^^ tum cft ?Abfit
, .' fed pcccatufiij
.•3
) '^,'
ilon cognovi perlegem
coficupifceritiam iiefciebam , nifi
Lcx diceret,Nonconcupirccs#
\ <f. Occafioneautem accepta,pcc*
/^ J^S-vixiuv*'
catum per iiianddtum operatum
eft in ftie omnem concupifcciitiam*
''
>7 /
*yu
«V
iQ^
tis '^
ttim,pcccatum
10. £go autem mortuus fum, &
revixit.
>}
inventum eft niihi m^ndatum,
^-, ^
^uod era t ad vitafn,hoc eiTe ad mot-
}i
^ tefn.
Nam pcccatum occaiione ac-
, ^?,
11.
ceptapcrmandatuminduxit mc,&
^
ftVt ^ '^^(^•^^ *
periliud occidit.
12. JtaquelcxquidemfanAa,&
'
C*-
mandatum iaii(ftuin . juftutn &
bonum.
' ^ ^, '»
^^ upu9-o¥ , Q4yovt 5?*^ H* Quod^crgobonum eftjfaAiim
mihi mors ?Abiit
eft fcd pecca* :
^ -^^
Ttttf 2^ tum, ut appareat pcccatum,
stwam» boiium operatum eft mihi
per
^^
tcm
_.^,_
n»» •'-^*-~.
.
»«lt-> 'i^'
BPIST. AD ROMANOS CAP. VII.
f— -_
^ff
[^^^-^/-
•
» - 24^
ANALY5IS ET EXPLICATIO.
cifTe^y}s,
1
inortem,utfiatrupra modumpcc-
cans peccatum per mandatum.
I iM *
/itmfijp operAndi
Lll l .
prav0s
4-S4• EPIST. AD RCMANa& CAP. VII.
'/-•
''^
,
'
ter/i uKjiffu^Qi c&Mtar/iiMaii4J ,ntbf{ m/imoriu if" diternx con- >
non iepi, \
Parii..
4S^ f PIST. AD ROMANOS CAP. Vll.
Qualis ^^ QU^STIO I.
concupifccntia in pri-
ceptOyNon conci^ptJceSiriumeatantH^qtiA in
carneC^fenJu h mtnis [edem hahct^an vcro
ea etiamfCjiujiraiionu ai<}^ mentis efi?
Refp.Vtre^iius ad banc qudfi onem re/pondeatur , fcien$
dum cftKonten cencupifientUJeu ^S-v^av b£C quw^ or-
:
1
{m m QQH
t
^/i tPiST.
cenjenfu IsoluntAtis , ^.
AD ROIviANOS CAP. Vil.
(o^cupijLentiAm CAr^
nAltmfS infoymtm nomtnant^/^^ motui ficundos pravArHnt
ciipiditAtum, quihus ae(JtKtitnry}iilu}itas t^UA7/i fcioi.fiici
4*
ptionem ,
concupt/anttai» rdtioiiaUnt (fffirmatam Vucant.
fipcnorU in hemme ^ utfunt dtfideria mcntis
o&luBAntts if oblocfuehtis Deo. ^£.ritHrJAm^mim deotnni•
f, corru-
^
DeipfAcomupijcibiittAteextrA conirovfrfiam efl , fAm non
pruhihari ; emm potenttA nAtttrAlis Dto coniitAjine qnA
homo deterior tffet JnpArte fenjnAiitAtio,idtfi^ tn cat-
hruto,
ne nonnnUi duntAXAt pofuernnt cunifipifceitiAm in Ugs pre-
btbitAm^oc inerdinatojtcct ntillus Aciedent
conjenfm Sed tAli^ concuptfcentia etiAm efl in brutt6,qH£ Uo
\
concupircentiacarnalisadfuiadicnfuni .^ obfcquium
pertrahit vokinrarem h.omhvs :& pjmlo hoc cft
profcdo.quod lexverat, voluntatem nenipcfiominis,
'
nouvelleneqtie cuper€^qi>6>dvult Goncupirveiuia car.
nis. StApl tontu concupilcenttAm tot AmftnjuAi e m '
CAt yhoe tfl ^totAmillam inferioruwi virmm rthiUionnn t^
deprAVAtimienj. Sedh£c fententtA ex Tbeoiogia ^pofioUca
facit EthicAm ArifteeeacAm ,qniA conctipifmnttdm ttitrA
CArnem non extoliit ,cum tAmt^ [cripturA ttiAm in men-
te homini^ defid ri^ '^ AgnofAt^ BtUArminus dcmu^uc
CQncupifcentiAm in
(6£%€,6
/i^, /i.i^if <iw//f, ^r/2/. f4^. x^^finbit^f
ettAm in nieJite Jedem bnlere,
Sid
,
^
reei.tta iedctn
rvptui
THpti vocamur,
em ej/e , boctfl, corruptum
fp>telIioiiiscaro '\)0CAiur^(^
/, Timorb.u,;^,
fyi.qtitAVittAejriijUetin ultimo AnintA recffn
juKt tAmcn toiiUi bomtKt<i, cofjfianiia
Atij^
bomines quiminie
aidi dicuntnr
cdim
-
deprAl^Atum j qui (.er-
ctr-
/ Cor,
lAtentiA,
(f AniwA.&'/e-
cufiduf/t €Am pA'tc*n ,q>4A '.arctfi,ptrpctraMur, /. KiHa
omrftAyjfUs. Dtvt4s P4HiU5lP0i.At operA carnio in Ui^ldo
^
t
//tf^ 2 bUiiiA<n \
4^1
riore ^
EPIST.
NumqyAd primi
AD ROMANOS
reperiri
mottis
CAP.VIL
bibttAm non tantum in inferiore parte bomtnU, quAm /enfii'
alitateni ^ocAnt
^
potijitmuin tn meHte,parte bomintoJHpe'
unde (fjfirttu mentts no'
If.
concupifcenti
adres iUicitas^qutbm tncitatur homoad co-
ContraPere*
rium«
cupifiendHm aiiquid centra lcgem Det 3*
regulam rationis ^vere ac proprie peccaia
funt , etfieunon adfit rationis (^ 'volHrjtam
conf^njm^fjocenimcjimdocent^ hAretici vo-
cantura Porjtifcijs?
An prlmi mo*
tuspravxcoa- jRejf, ComiliumTrUeniinum ^fi.<i^eie peecat» orig, de*
cupjfcehtiar, iirntt ^ concupifcentiam , manet tn baptifntis j non ejfe
ad quos noa
aocedit alTen•
rustfint pro.
pri^ ilc
peccatum•
(ii(£luiTt
pecc4tumproprihdi£lujtAm^fortiter
filHfH fion oiejfeifedprodeffe ettam plt^rtmiim
iberHatlsfulmme )fed bruCo ^fent eos ,
reiadiAntibus nott
qui
\ ideo^
contrArmm
»do-
tent» Se»ie»UAm comilij defeftdere conatur Pereriiis dtjp^
Pererij argu. S^nbi dicitytAHtum probiberi concupffceniiAtn ex de/tberAta
menta pro
(iegante parte^ fAtione ^S vuluntAttieieoHon&pfovcme»tem,nAmfin€ deii»
didumptccatum eJfenoH
berAtotonfenfu Tjoiuntatio^^toprie
^HAtH fuAm [ententiAm prehAre nttitur quAtuQt
foffe• "
gumerUis^qui, exAmmAnda (unt > anteqt*am ad defenponem
nofirA iPeniAmtiJi Pnmum dicti X
, peccatK
/. (.Minerfaifa efi, Nort enim
tuptfcentiAtantumcarnioJeufenfuuminfirtorum^ qut relu-
loqmmur de coh'
, ^uod cru€>fir,cttj>
€ffeyidciU9dc9ntrA Spiritumcamutfifctt
mbewur^qtiodmiege Decaiogtiiismmatim (S pecultArt pn^
ceptedAmnAtur ^qiiicqmd fiHim homifii nAtttrAh efl yid tn(6
b9num efi^Qus. ommA cum mAmfefie Ahft^rda fmt mpiA , ^
eertumeflyminoremprdpepimemmAmfefia AblwdttAit^ &
ifftpietAte UUrArff,
Sectmdum ArgHmentum Pererif hoc efl :
'
Qmne peccAtnm proprie
inpotefiate hominU^juxta
uf^AdtoneccJfeefteJfe
ejfe pecCAtumproprie
r>HUomodo peji
diolfim,fiVolaniArium nofi
(f
FeccAfiii» 1
num,b9tago (fe.
E^gdprtmt motus concuptfientiAmn fttnt peccAtum ^ro^
prfe fic df^km^
Refj/j. M^onnjcholio Phlolophorum focum fuur» bAh' re
po^efl^ubi r!)gjtAti.9^ti pxnam nemolutt^ex dep^At^Atft rafio -
\
pertimt CHRISI l pr&ccptum Mfittb.is. Vht cngitatioif
! rdes prAV£ <* corde proutnfitcs accuJAtnr. 2. Si mbiihAbtt \
j
quctLtur ^tnfantes nuMHm babe^e pecLatum p-Oprie fic di'\
oium, q:iA ntiiius tUts voluntatis conferfus e(fe potefi ;
^
cap.$,frnflraputa^yidcoirupAr^uiU nuUnmeffe dclioium-j^
quiAfinevoUntAte , qfiJLtrtets nuUa efl^tffenon Hic (6.
enimreCie dicuntHr de profno cnjui^ peccAto ^ non de ori-
gifiAk^ piccAii co»t,'g Q\(^aodtAmtniS
his ma/a vaiiintAtefnmtt exordiitYn^
dprimA homt'
ACciptA'
»
tur ejus fiHtentia , cxprvfie €aw retrAilAVit iib* Retraii.
cap^ i^.ubidocct ^pugtiAre
qt!od n> , hoc fa-to. 4.
cum ea diatum PAuii
demcjut Ad L^iinorem
., .
I .
r<jpondeo\
qtibd tf ptimt n.otus C6'ntuprja.}}tt£ Altcfuomodo fint Voiurt'
tafij^ I. qutdtm^quiA vthititatcvittQfA fuAta /umunt on-
gtKef/i. 2.CftnAvoinntAtint fnbieHQiHfnnt.^.ifutAfitwtcum
dtU^iAti(in€-^mh'ilAut€maekIiAt_,qHGdf}6nfAt cnm aU-
quo quAnttihil^is kvifuno (onfcnfn i s^NAm cb cauJfArn yf/??-
jiolui j2ofler Aiibi coniiip:ft(nti.is iArnis voiimtAtcs (ogitaiio'
^
TtAie :
cor meum Pr9lf. 29, nem9eflyqm concupifientU motns non aU-
,
qUAnds infefen/trit ; fedre»Aeis,qm SpiritH reluSiAntur cay"
tmputantury^S in Dce Hen videntur ,
quifi 9bjer\>Ar€t 'miquttAtes ^ qutsfuflttie^^et \ LaborAtitA^
argiimeniumfaUaci^ Tmp^ tt^k^ -.
^UArtum itA babet : ^uodbemint eft imvitAbile^non pS"
tefleJppeccAium : »oh enim Detajubet bominem facc^
re Aliquidvel vitAre^quod fit eitMpo^ibtJe,
Motm primos concupifcentu t&icitA cVttAre nem• boml•
nu/n poteft^
E,Motns tll(nonpe(funteJppeccA(Hm,
P^fjp, I» Adf/tajoremper mficiAiionem. NAm(f id,quod
Vttan Hon p9iefi , IfitArt AHtemdebeat,pcccAtumefl,quiA
dyofAta,
. :
r
EPIST. ADROMANOS CAP. VII. 46s
^
iiC\
. Secundum argumfntum noflratium
x>^ Pereriuss^ . . ^
^^^
-,».\: /j
bahct
-» \
^
.
^. .. .,
'
Ergo, .
'• ,
.. ,
^ f...
« hAC tntA
j quiA /, alias Dem pracepi^et impofii^
kiitA'. /, dtxijfet Chrifliis yfin?4maf/dAia^ rvii
»ETflor
- .': ' , n-dfx !
/idvitAfningredi, itemhocfac (f qnia dedti gra^, '^^
.jj i£c ^i^^ Vtiam firt>An£h pTAceptitm iMudjftcut firiptum efiYcirrcitmci^
ti: det Dominm cor tuum, (! cor fiminU tHtjUt diitgas Domi•
€c^ num Detim tmtm in toto corde tuo (fmjota AnintA tuA , ,
Ife^iiowm
\fitmma
,-
^
tVA dileoiionem Dei cor hommis rectptat^ (f banc t^oeAt per
contrAriePUr peccAtu vemAle^ H*t ^il
tereriani. ycuju^ prjarpArs nQn probAt^ qmd
I
-vu^^^ '
.
mtendtt.
'
tur^ QH KIS
mittit, non cfHed
flitiA^Honemm dAtaeftUxy(fUA
€>^ V.S emm iervantihui mandata viiam pr»*
quodex lege fit Vtta ^S ju*
GaL^.^ pojTet vtyimcare
Jidue Arri,gAntibits Ugis pertfvf^cfttifAaends \>oiekAnt Viram
^iernam b^radiiAre. , oflendcret defeoiui (»bs ,
quanti4m-x
ipfis ae psffeohone obeaunttA adhuc deft.
iegniis ideo
tx Itge cjuiifitm ex eadem ref^ondere njolebat^ Jntcrita'
^
rMione (
AmhguitAs mphrAfi ex toto corde,& ex to ^
^^ ^^
, ifUA :
'
^
\
'
.tfrarcnmci/um efl.
' Sic de iof.a rcge fcribitur^qubd ad
\
Dominum reverfus fufrit in omfn cordefuo in tota ,
-
pti
tumita^jCory^i (ota anima , (f nn iDer/a.viriii^ de (tnuru
ta^e cultiisin.terprit4,ndum-^fi y
quo EO fer^urvit
mu'.Aie,ftd '3)ere (^^x^mmt fententift^quedPAuliis nojter
I
fiAtiones ^ quoi non pofiii dari 7fjund(is de immnndo fi^
rtiim coiiceptii4\qupd omnes fmt peccatores ^hoc esl •,
Ugis
i iTAnsgreJfores ypeccAtum enim l€g!<strAntgrefs'io\cjuod^\
1
Nnn 2 menda•
4<5 PIST. AD ROMANOSCAP* Vll.
,
Ho peccatti ergQ ettAm bic ^quAndo toncuptfeentia JxKAtuf
pstCAtuniAn exemplU enim Ab EfauitA AdduBk uhjeilA ita
.
compArAtAfunt,utpeccAiuproprie fic dt^nm tbt intelligi noH
Sctmits entm Cbrtfium effk Cf pectAtApro-
pne/tc diciacomedi non pajfcHiC 'PeroAliter campArAtum eflt
quia
, •
Nibll igitur Abfurdi efi^ dicere , concuptfienttAm prA\>4m (f tiapnva eft &
pcenA iJJepeccAtti^KS cAujjAmpeccAtt^ tpjum peecAiu.Hoc e• & cauQa pec-:^
mmdocuU AugufiihM^ ltb,s* conir, luliAH.cAp. i^ Concupi' \
cat j,& pecca.
^
fcentu cArnts , Adverjm qua concupijcit SptritU4,KS peccAtu •
^
Jcentts.^Hod AUttm dicit Pertrim^Concuptfcentiayn effi- vili'
umcorrupUnAtura^quAle eft fjrdit^f^ cuttas wutuas (^c, ,
[
corrupt£ mfixa^ita ttt ns qmdem tnfAntes^ ad AOlur^ com
tupijcendi uxorem aut pecuniAm Alterius mloabiles funt ,4^
ipfo bAbitH concupifcsnctJi immtmes effe non pofitnt•^ forte
per infignem Abfurditatemdicere ve/t<iy 1?^ i f^^^ew de cott'
QjayESTIO IH.
"">ii
Rejp.
p.^zj.fed ab^^fundamento.Nam /^ €6^
UAqutdem ArgumeTitattir Parxm pArt.2. hujm
bic
rAtio
.
riiitio
tam€njfeties
ff^v
quod
$. AD ROMANOS
exptHf^ur ,
conctipifcehtijiciifliyiflas^
^
pto f JHxta orctiifcm cxodt , prQbibetur ipfe fomts nonduni^
in ABumproruTnpensi quem D. 'Jacobm S^S-vf^iav
nommat lidto tnfontihtis Hebr&is
CAP.
plure^ejui (pecies dijtmflaiL^ohfiittii
liadno p^jtreoiapr^ceptjyiuee non rattone abjeBo
rum^fii rerum ^ppctendarHm tjfent
VII.
->5'
taie "Virbum ponitur
m^4 ?g
.
«E/i-w/f ^"IpT . N^. ProhibetHr
ita^
deitmumprsLMptuni^qua^itum
cHnium cancupifcenttA
hoc efl , tAlu appet
tentia^qu&prtmorum tllorum motuum inordwAterum esl
Tantumigiturmanet dijcrimeninter nonum {^
yquorum
efl inrer
iUe
_,
aStumprmumf^ (e-
innono^hittn decimo
,
CVViiiSTlO IV.
Taulmde in
^harrfaifmo cOnfliiHto
lo^ieni<iprthitJe tumfmfjefine lege: qHO-
modo trgo fcrthere potefi de eodem Jiaiu
fuOy
,
€ non erat^qu&pojfet
omnto PbAri/£or.um
-
juftitia,iJMMttb.^,
AphonimiTheologici exhac
partecapitis.
/. jlgniiiopeccAti^qua ex fegeeflylegcm Abemm hjufliitA
enim agnitio peccatorum primiu grAdus Ad
€€»
ahfohit.
r/?,
eorundem, ^agnumigttur beneficium legis
qmdnos Adn9flri Agnittomm Adducit xquA mparte Ab
j
EliangeUo exa6ik dtflwgmtur :. ElPAngelio tnimnonefi
2.
quodnAturA [
AgHiiio morbt^dtftedki,
PArs£.AcitAtt6nAtHrAlis non p4>flrtmA eji in bomtfje
non Agnofcit ^quAm lenge nitnirumA
bonoA^erfa Ad mAlumpropendeAt:8tfi enitn iex b&c nAtur*
efi cumcAtcris detaiogi prAceptis bominummendius injcul
,
ftA :
-«t~»«iaiu^ **xtciu- »d
1). Rei hffXpe/sfftiffs ppe e/7 Ahmftu : itA lege , ifux eli
reguU jufiiiU m/ to , Abuttturpeccatum» NAmAbJ^ lege
facitbom^iqued (tbihnnm tftdetur yhcet pt opus pefsmitinry
, Ooo efl
474 EPIST, AD ReMANOS CAP. VII.
ducat aduitam,jtiXtA
1'//, /g,j.
:
Habei hoc iex ex orainationc Dehut ptenk
^edexAccedente bominum
quifecerit
liitto
oh/i r^Mta
i'
p,
mandAtum [^» &
Apborifmm tfere Apofioticus de iege efi
bonum ; qui opponAtur Mam^
cbAorumblA^)bemi£^(jui Ugem tAuquAm malogento irAdU
: LexfAnSia^
TERTiA PARS
X V^.
,» . ,
iJ• Quod enimopcror,loftin--
i^M.^«^->
.,^i^cu,^Ta £ ^ro.e^ar.. ^; . num,hocago:fedquododinialum,
.ilhidfacio.
2 No:i
'?
^
{ Ot;
il^*uii -^
^ •6), OTii?
?79
d^S-ov*
'rpuos-Cfu,
j
Noii enim quod volo, bonuiTi
ip.
hoc facio; rcd.quod nolo malum,
hocago.
Si autemquod nolo,illud
facio, jam non ego operor illud,
?' ] * , d^cifucc. fed quod habitat iii me pecca-
tiim.
)( -^
.)>
'' ., i^
€uiiduminteriorem homincm.
cv vTn ft£-
z2. Condclcctor eiiimkgiDei fe-•
( .^<'4^^'
.
vcfia,
Video autemaliam icgemin
1
^^ |
g^ peccati , eft 111
fu^^cnf^y, meis.
6k
^-^
-(^ , \ 14. Jiifelix ego liomo, quis me
77? fii pv(rsTU4 S" ^'IVibtrshit dc corpore morcis hu-
if. Gr^tuDQiipevleiumChn'
ftum Dominum
noftrum. Igitur
I
ANALYSIS EXPLICATIO,
Hocilnon \
DVo baSientts de iegeprohavit Apofioim in bocjapite
dominmm in rcnAtU,
t
»
ca t i CMentem 'uoCAt eam piipariem^qua renAttis tflxCAr' Caro.
ncm "tserbeAm quA adbuc corrnptiis eft^qus. corruptio ctiAm
,
.
t^etnduAi \Sid fliiHulos intgrduw etiAtr fntire
peccAti/js
\jAteiur:qui ipjunfA boNo abreptunifeccAta m^nap^^n: conAm '
piUlt^^
(^ fic
agnojcat
,
oie agmfccre
emm fi
acciifAt
ts^n
autem in
intrlleCium
potcfl
baiere occulta deli&4
agnofcere non
, 4 ,
fuum
,
,
eiu£
quhd tam cx4-
(f quoties (ahatur
diifu in ipfo
:
\ ipfe id^^ofien :
vtrfA6.(f ,
Si autcm quod iiolo, ilIudfado,con-
fen tio legi, quoniam boiia eft. Nunc autem jaiTL•
tlon ego opcror jlliid,fed quod habirat in me pccca-
tum. Primhm^ltgtm prster £qiiitatem mhilxnobis ext'
gere f^tetur^idf^ bincpTobatyquiA ipfi facit ea ^quz non
^
Vhlt ^ f*d qti£ irKprtibat ^^o.jiod cum iege pugnare videt
e/7im tex a/ijtiid imqni pojh/ara, tpJt^r*oniMf
pyoh.t' ;
48 1
EPIST. AD ROMANOS CAP.VII.
Adlit.cAp. 12. ,^
SpirituinonplAcent ^ interprete AuQufiinoiibr^i& de Gen:
verb mgenere dtxeYAt Apofiolm
peccatnm inje babitAreiVe ejuis oggAnnhe pofstt ^qkAiis nAtn
rcnAfcentiA tua , ifitne^ fruHus jnytt regenerAiionii^peccato
Vi^iao daremAmiSytUudnonreptllcre , (ed quafi bojpitio.ex-'
cspere ijam cUrius €de re kquituyv^ iS, Scio,quod non_j
hal^iiat inme,hoceil, incarnc mea botium. Se
\
mirttm in(eiiigit,pon qttApArU renAtiHy fid quA Adbuc
,
nAlisfft.. Per CArntm enim jHamnon mtelligitfubfianiiAm
tArnii tA enim AUhi tempium Spiritus S AnCit tocacur i, Cor»
(i.ne^etiA7?ifeKfum duntAxat Appetit'rjum,is€nim etiam
innonrenAtis eftsfedumnetd^cfuednonregemrAtum tH.ln
eo non babitAt bonum , hoc eil , ferium (f perfe^um boni
(f bonefii exercitmmtid ^uedcovflAt exeff'e^u.'H2im.vth
le,/»^«if ,adiacer mihi ; pcrficerc autem bonum noru.
iiivcnio, Volnntas renAti tquidem boHA (fli ^ Ad bonunt
contendit ; fAnBA emmAt^ bna defideriA babet : fed qu9
tnims deducAtur tn AOiumxAro efi m
^
V'itio^qu£ VdhtntAtem
opfAmvutAti^S in operAndo rstardAC, Sxqua vtiun.
tAtis
EPIST* AD ROMANOS CAP.VII*
(^^
tatis renAU (f carnU in renato
quod appetttur arenato fit , refidus.
,
ffiiimahtm
hunnrru^
yCiHoeire^uit
voiuntas , 4carne in Ucum bomJurrogAtur\ fjQcemm "^ult
verf,i^.cujus rticulpam iterum traf7sfert peccAtum ori'm
gmalev.lo. quod (^ rtriAtis adbaCmb4trtt\id^ideo fAcit^
Ke veln^turAfn ipfAm Acsi^mi(J>eA emm Dio lonA condita
eflyvel ^erfeBionem AiiquAm ifHa^inA»i€f, defioiiu ih
lostnfAfioiu qu0CMnf^rHed§ exiufemtis.
H£c ommA^ifu^ ha&entu de IuBa CArnis (^ 'V4luntAtis
dixerAt^jaw fumrMAtim compliUistir ,^
Invcnio igitur
legctn ,volciiti mihi f^cercbonum,quoniam tnalum
mihiadjacet quAfi diCAt;qu$n'.Am uti^ de Uge ntibifer-
.•
bAbere ,
qudm ut exa^tftme omntA prsflAre , quA
Ppp in iege
-f^^ EPIST. AD ROMANOS CAP. Vil.
; dse
capttvettir
^
in lege exifiHntur anohti : fidobifAre corrupiiofiem
qu£ nondum penitusjublAtz fu in renatiiyquo mmns
tkm aUcrj ea prttfldre cup'i4t,
bomo renaiui
4 malum a*
,
Tnintu,
Ne tnim ^
In hbt grAv^imo Agone moxfemetipfnm ncoUigtt
a^erAhundiii dixijfevideaturjquis me liberA^
bit^mox Aadit Uf^yT^f ,Gratias au tera £)eo , ( i>eiHt 4/§ ie^
gnnti ;^r^//*i)i^) pef Jefum CHriihimDomiiuimno-
\
itruni» £>itimitAqj Agnofcit {iberAtoremJuut»i^tuipropt€rea
, grAH^i ^A^h Et taiidem iinoiiefbocoinpkBiturjftu bAHtnm
i
jnulcii geiifiitibus txpreJerAt : fenimirum div^fum ejfe JHxtd
•'^*'
C9Uigere h^etj^UAik nAin pirfeBio legis in homi'
'
^-'^^ t tA.t^W; fot''%ftioJ£<Arms mAchtnis iwpetito,
JOiii tefsv^ viV, .
expMAriqmAt,
'
.
' <-••»'-'
4S4 EPIST. AD ROMANOS CAP. VII.
.
\
exanimo,Deomeoplaccre,Iegiqj perfedam omiiiiio
obedientiam pr£eftare;redexperior,prohdolor, quaii-
topere refiftat corriipta natura ,qu£e foepenumero mc
inpoteftatem fubigit ctiam reludlantem. Me mife-
rum qui Deo meo foli perfede & exanimo>ut quideni
!
:hicenim
^
gam , noiTL proprijs meis viribus fed gratia Dei per Je
Diaboli
meaerit
cGiiditia^quoad vixero , & fincero animi affciiin fervi-
rcDeoperg3m,tanquamrenatus & gratus Dcifilius:
peccatum autem ,quia naturarrvcerruptam nGiidum
prorfusdepeiui^moleftias mihicrearenon ceiTabic»
I
QU^STIO I.
Rcjp,
EPIST. AD ROMANOS CAK Vil. 4Si
^
corptu babeAnt cerrupttbtie ^quod aggraiDAt animam^neeA»
quAdele^iAnt fecundum interiorem bomwew, abf^ impedi'
mento perficerepo^mi. Nondum enimplenitudinem yfedprh
mitioi fAltem Spiritm Det Acceperunt^ ut PauUu loquitur
Rom\CAp.8,2^. ^uAmprimumitai^ corptis
fuerip plenarie redemtum^ tunc ettAfnjtu iUudvenditionis
defimt m renatii^juxta iUtid : qui mortum eflyjufiificatns efi
apeccAto Rom, 6^7,.
QJ,l^STIO IlL
Qtiomodo Paulus fcribit^fefacere ea, quA
non inteliigit ciim tamenpauLo
: dtxerit
v.7,fe peccatum exlege ccgnovtjje?
S£pe eiiAm cupi dit Ate oh mtttr ^ut in ipfe aHu finguUria co'
gKofct fjequeAfit. JtAfspe q is in pfo aBh irr.purArum c gf,
tAtionUntjnoVtt iUud umljerfafe , Impurs. cogitAtiencs
unt Afim urr. : no em m agnofit flAtim hocfir^gulAre,
>i Hahc
pr£feKtern ((gttAtK^nem itnphrAin ejfe^ dum ratnfrum dppetl•/
fede pugnat
qtiilibet adverjfis aiterum : quam pugnAm qui
nonfentitmt ^de Spiritu Dei certepArum acceperunt. ^uin
iniflobelloeft tota Hfita fAnBerunt^ (^ in hccbeUopmper ho*
md periciitAtur^qtioufgj moriAtHr,mqu'tt Augu/i./crr/t.4^>de
temp.
Q^UiESTIO V. u
^^
cei AChti^mAntivocAt CArmm»inJermone AdBctrunti^iaitb,
[Anguis nonyeyfeiAlDitttbu Ex quibm omni"
bus oppido liquetjCAYnemphrAfi fcrtpturA JignificAre bemt'
Hem»ofirtfiatum,quiAiiAS bomo t>etm &
exterior AppeUA-
turyqui quAHttu quAntm efl yCArnAiiAfapit ,€tiAm cumoptmA
faptt} tnim qu*{unt Spirittis Dei^non percipit, Mens 'veri
pbrAfifcripturApgnificAtbominem reriAtum ^d f^iritUAliA
j
Aptum(f promtur»,mqtiibH^itamenconfequendis cArne fju
pe impeditur. Opponuntur igitur Mens (f CarOynon tAn
quAm dilterfipAries AUtpotentic .^fedtAnquAm diverfifiatui
in bomine j mens reriAtum b$mincm notAt \ cayo reliquiaf
peccAti^nAturdjam rtgenerAtA AdbArtntes^quA op•
tima4 merJis ABiones
reiArdAfitk
[
Q^q QVi£-
490 EPIST. ROMANOS CAP. VH.
QJ.li£Sri Vl•
Rejh.
'vitndi Deo
€
mente fervirelegiv.ij, qHodqutfacit non
fotefi transgredi legem.
eolHgituriOmne fiualumbominlifer^
effe imptrftButn , nec ejfe quentjuam qm faciAf
[
confervare Viiam-y ^r/Avdo autem id,
pofiolm jlidfam h^minis
quod iPuUffwiiperficit^n^nJeqwtur, quodtncovtrArmm ex-
ternum "' mcidertt , atqtte homicidA fueritt
fedconcupiJcentiamirajcibilemobfiAre fiU conqutritHr ^quo
\ mwHs perfeSie proximum dtligcre potuerit : (^ ipfi aH-
^^qUAndotncontentiones inciait cnm BArnAbA,Acl, /j, qiioS'
.
tt£ conttfittone CA^ere ntn pcffunt^ <jua Jola mors Itherat ^
qutrnadmodum Augufimus exponit firm^^, de ^usrb.is A~
lUos pravs. cuniUpifcentiJi mottis pt&prii
peccAtumtjpiKS iv^ieettonem legutiriptdire i fupra -demoii-
JifAtutn fuit :ne^j quiiquatn
pocritam a^ere vuli ,($"
,^
becneg^t Hiftq-Hi hy
Ugem Dei de dtle5lione Dei (f proxt-
,
4»,
€/l,(fijafida concupif^tt ietiam
C4p. 10* .
concupijcentu non conjentit
Augiiflinus L•b.»col»t» dtiM epifi, ^eiagij
QUiiiSTIO Vll•
'
exteriores>eo ^uodcarnali&us officijs immerfi funt, Notl^
nuUhx Callpwianio animam
bominem internumy imeriO' ^
res yominU fenfiu i^per externum ycorpus cum fenfibus txie-
rioribus (f tnepte difltnoitomm hanc ingerurit in de&rinAm
:
Homo
DUS*.
^ rAm Colt j. /. Aiias T>ocAtur tietus bomo Col.j,^, Homo inter'
nm ex oppofifw eft homo renaius , quatenus tAlis-, boc eft,nov$
motuj ASpiriiuSAnBoexcitAtiinh&mtne y (f yocAtur^bomo
novm)quife(undHm Deumcreatm efl injuftittA (ffAn^tita-
te teritatu C^/,^^ lo, €ph* 4^ 14, Ex bAC dejcriptiene utriuf^
bommisfalfnmeffe Apparety (juod dicnnt Pontifiajj interun
rtm bominem -
partem bowinis fttperiorem\ exteriorerft^
vero hommempArteminferiorem infenfuAlitAte conftitufaw*
NAm I. bom^ exterior Paulo v$CAtur
vtro etiAm Jnpcrior pars hominis vocAtur
,JAm -,
,.,^
CoUyiS.^ bomines AlwqtUnfAn6iipropter Adh&rentem cor-
ruptionem ntentts vocAntur -^ . Cor,^»^. ergd
fuperiorpArs heminis CApAriejqtiAAdbuc corruptioni eilebi
KoxiAyper tjiternum bominem inteUigipottji.z. idem(fmde^
oflenditurjquod memhrA beminio inttriorU multA compleiiu*
tur^quA non pojpmt Ad infetiorem pArtem referri,ut funt i'
^
j
QUitSTIO IIX*
;
parcecapitiis*
/« J^onefl hUfphemtaih DeufnjSnfl<ofcrthH)tPnt^'
fiiij^ 4kne Deum th l•gepr£.cp - mbntn^J^oJswtJiA^ AUt^r »
emm
[
ST. D RO S GAP. Vil. 4ifS
[
[
( '
Ecckfy.TAntMm^ieftMnihil hahat^
peccati rationem
ficij contendunt»
6, ConcupifctntUmprAlDAm vere effe peccAtum propri^
ftc diBuM^quBd mertAturirAm Dei , Ucet mn Accedat yoluH'
tAtis conjenfuoydifiin^e probari pot^ePtxbcc Jpofloliloco\
ut , auod / dicitjit eam non vc\\c.Fu/f Autem PAuliisquA-
iemisrenAius efi^€AquAfut»i iegiconJentAneAV^ 22. ergo id
quodnon vult^contra legem efl^quic^uidAutem contrAiegem
efi^peccAtumtfl^t. IsbAn,^^^. 2. 4/>,fe,eaTn odiiTc. Odit ,aU'
temjnon quodnaturAfuAbonum efi ,fid^^quod contra penm-i
(f legem ejta i/?. j. VOcAteAw non boiiu m vriS,ergo mAlum
(S posna dignunt efl, 4. vocAt malu tn privati vu m,pr0pier
qmdmn perficiAtur bonum»y.i<^, 2^^ S*vocat peceatum v,
',^ 20.6^ voQ2itv[\2i\um. dLO.]zcznsylp, 2!. j.petit
mz\o \U
\iQr2Lx\yV,i4 petimus AUtem hberarif 'el•ab eo quod proprik
peccAtum efi VelapoenA peccAiL ^£probaiionum funda•'
mentAprebe ex boccApite objeryfAndaJunt. Cui AddAntur fU
milia hcA GAUt. ^,24. Colo]f,s,s* P* .^^•
7. 5/ quts feriumbAht pktAtis propofituM^^f extrem^
.averJAtur peccatum^pquid nibilemintis ignorAnttA AUt
infirmitAte delinquit,idne^ confcienttAm ejusUdere , ne^
fidemevertere potefi. Sunt enimreiiquUpeccAti, qu£ mole^
dcre nonpojfunt.
i, SAnSlorumprBprium ^
flare quidempojfunt fAn£ios^dAmnAre Auf Deo Aliems reiU
cumpeccAtis , non
jugAri\quAmprmiimVtncunturApeccAtO)jAn£iorum nomen
amitiunt,donecp$r.p€emtenti4m in vtAm redeAnt,
'
\
-,
nis nepirfictant^monente PAu!oGal.$.
nt queniadmodum
tn ren4tii ,
Debent emm bsc e^e
ejuidem Ipoi
iant bonuM,fedperfict re non piiffiifit^propief imbecillttAte??!^
c^rnts Adbirentem ; itA vicijnm cako ^uidem in ipfts AgAt
Rrr ntalum ^
49^ EPIST. AD ROMANOS CAP. VII.
\Ubi4mem.
t6* CaptiVAntur renattpeccAto^ no» (juod reAtu peccA-
ti teneAntursfedefuiApeicatumvriginale lUts Adbxret^cjuod
perpetuA CArnis rebtiitone ac inobeaienita ilios %n ^onode-
tinetyUt ex, nectfiitAte interdum mAla.fAcere cpgAntHry6tiAm\
mvit'u\ .
". "^
t
4>/
Argumcntum&Partitia Capitk*
•^|0<??/» ie Refiatorum tmpirf&iene in Bac Tpifa ,
qMar?t->
^^ Jpofloitu nofler cahite prxctdtnte tra6tat>€rat,comwode
fuhifcitur hoccApu£yperpetuaexbOrtAtione * i9rfilAtio>.c^
,
plefinmMam cumJanQ:fi aiia
/ ^^
mniiuf
fi/er
Apoftohu bac capite^ confirmani
occtirrit
opponevsttrruHUmehtisiUk peccAtt (^
crucis confolatiomm firmi^viam, tta tamen , iti pAttrnAS
?>;^-
fimm cApitts,
PARS
X S-
r..Nihili
' j
tPlST. AD ROMANOS
,
I,
CAP»
X] ihil crganunccomkmnatio-
•^^ nis eitiiihisquiruiuitiChri-.^
fecundum carncm
ambulant/ediecundum Spiritum»
u Lcx enim Spintus vitae in_.
Chrifto J
pcccati
S V , liberavic me a kgej
& mortis.
HX. 4^6
^r Namquodimpofsibile crat
legijinquo infirmabatur percar-
nem, Deus filiiim fuum mittens
inirmilicudincm carnis peccati,&
de pcccato damnavitpcccatumirL*
carne:
ToiKcc<&\ucc y voujf ^' 4, Utjuftificatiolegisimplere-
tur in nobisqui non fccundum
,
carnemambulamus^fcd fecundnm.
fpiritur»,
y. Qui enim rccnndum canTem
runt,qu2ecarnis fuMt fapiuiu^ qui
vero fecundum fpiritum^quse rpiri-
:
tiis kintTapiuiiE. 1
^, ^^
mr^•
-^yx^
7s
fo-fiuoLTiii
h
H^ «^^'f»
f
I
^
^' '?'
^
1
iii ff iiitu ,
i
tameii i^piriuisDci
ii^^»^
1
'
» y.ATx g^Tj ,
j.
j^^-. , ^ enimviXecundiim carnetru
•^^^niTy^&tv^ «
5r^f|«f
cn o3-£»
J -^ ^^^ ^g TTi/eJ- C6T?
,
7ug ,vixdntis,moriemini
'- ,-„ f^^^^ j^amis mortificaveritis
: ii auteinSpiri-
, vi-
vctis,
^
u(rc;
,'^
7«^ 7veJ^<i7z^£i• ^,^^,
4ir/^«cr.y J.i^su
Oy
^^^^,,
.
^_ ^
j
j^, Quicunq; ciiim Spiritu Dei
guntiir.ij fmuiiiijDei.
\j, Noivenimaccepiftis Spiritutn
a-
'^
' .;
•
,
;
.-
, ;
j .%,,\ ... , ,
femtutis iterum in rimore, fcd ac-
cepiftis fpiritum adoptionis filio-
quo damamus ,Abba Pater.
*
<rvf4,f>ta0n-vp€i\-^i i(f. Ipie Spiritus, cefliinoiiium red-
ditSpiritUi uoitro,quodrumus filij
Dei»
C6 ,,^ »?- /7, Si autcm filij,& ha:redes j h$-
.)9.-<^£ -, cruyycArog,/fjuct ^ ; r^des qiiidcmDei , coh^eredes- aii-
itV 'o£<?£.Ojrytt£t'. •
v«iVii
^* ^^ &'conglorificemur» j
s
L S IS
'* '" £ L C 1 0.
^/
*• (
prmst pArtis h&c
ondcmvatio, utntpeccAtum adhtic ipfis adh&reat. Extat
efi : Pijs miila metuenda eB
'
-
jii
/uoexempU^ lihcr^YitMEk lege fseccati &
ifAt Jpofi o/uj
i^uemadmodum enim in prdcedente capite je exem
or t i s/
morterfi
;
». ~-..-... ...— .- ^^
£P1ST. ADROMANOS CAP. lU. S^S
f
jo6 £PIST, AD ROiMANOS CAP. JTII.
efljUJiA
,
,
panam
erajntis^ 4^
Itberatio nimirum
-
peccati jufferre
Cu
pec-
\cAto\ideo dictt 3 a^ peccato damiiiivit peccatura ^o^
firum
eft , CAuJfa peccAti , propter peccatum , non fuumjed no^
quafi dtcAt tprop^ter peccathm e medto ioUendunLj,
^
BebrAifmunt ponunt
,
S> 7,
tum^
//, Efa.jj,\o.piacularem 'viSitmAm
<S (tnfm erit i-
dem:CHRlST f^S piacuiumfaaiusefifUt exptarcf peccA.
Aitera cauJfA efl po/ttivA,refittHtio nimtrum
quAm in Adamo perdidtmm \
enim , u t u fti ficatio legis
(oiKcuuiuvLjus fsu oinni4 recittHdo icgto ) impieretur in_s
^
j
,
nobis ; ho < efly ut nehts imputaretHr ptrfeBA legta impktio-^
,
, ^
efftBibm : ^
ftc finiuL nvtAtur ^rgAnon r^acmtionis mfirAA
coKjoiAtur fidefes ,
qubdnitua ipfis mtttrcrtda ft conacmnA-\
tioy etiAmft reltt^utas peccAtiin carnefuAjentiAnt :^[\
w gratia Aptid DEVM pmpttr CHRISTVM\ iiherAn\
(unt per EvAngeliHmamakdt^oiegis
R 1 S7U
reSJitudo legU m• ^
ipfis per C tmpUtA.Ne verefubhAcccn'^
fiiAtisne ettAmbyp9critd iatere pcjsint ^
qui fidem crepant,
vsrbis^fAdti autcm abnegAnt.-JAntpergit Apeftolm defcri-
here Ifere fideUs ab efftciibus.ecrum^ 9perA pr£ctpUA pr6'
pcftere y (f prolixAmvereg^. Apofl^^iicAm tnfiUuere exborta^/
iknem ad fluditwi bo7:orum opcrum , ne peccatis centrA
c^nfckntia-n fidem ^ gratiam DSI cxcKtiAmiw. quod^ui
fAciuHt
pojfunt^
cefcant
qnos
, , ij fane
CHm Autem
condemnAtUne
c^ntrArtA 'mier fi
anibulantesrecLindumcamcm ,eosq$tipecca'
iDocAt
mAgts
mmunes
^^-
/uMt , (S ad gieriam Dti
bAncpropri€tatemAdee{ertAfn(S'wfAltibiUm
ut re92Aii ^ Cbrifioperfidem
ttu JAnBtApudfe
vtrbii tacitA exbortAiio
infiti ^
ipfirum viod^ratHr^ ^S adfAlutArem cffedium promotfet E/
effe
motus Sptri-
tjui
indicat
/Aboc (yUogifmo :
^imcArne junt ^nm fAciunt Bpera Deo
plAeentiA : Vosfidclesnoa eftio in cArne. Ergo veftrumefl fa-
cere §perA Dea pUeentiai taltAntmirum,qu<e aSp^ruu Dei
in vohis bAbitAKte fuggerantur Atg^ Anmentur^ Sedbancexr
bortAtioKer,- detnceps cUruis proponet (S urgebit Tffrf^ 12.
dternus
EPiSX ADKOMANOS CAP. IIA'. SU
dUrniis plit4m Juum inortuto refnfcitAVtt, ObjeBhr.em
bancur.aium fifpohfiOfie babet');>.(S II. ^i Chrifliis in_j
,vobJseft:corpusquidem mortiium eft proptcr pecca-
tum.-Spiritus verovivitpropterjuftiiicationcmi QiK)d
ii Spiritiis cjus.qui riifcitavit Jeiiim a mortiii^JiabitaE
in Vubis5quilurcicavitChrifi:uma mortuis ,vJviiicabit
& mortalia corp©ra veftra , propter inhabitantem Spi-
litumejusinvobis. Qorpm Tnortufiw vocat alterAm par*
tcm e^eniialem bominis^morti £5* corrnptiom ^bnoxtum , eo
quod radix pcccati ineoefijquaperca/amttatcs (Si ffiortitn
derii^pemius al/eiendaefii iaevfuprk vocabatur corpm
mortts cap.jil^, liuic corpori wox dppomt Spintumyhoc efly
partem mnobis regenerAtam^cfuamlftvere dicit propter JH"
flificationem , ^uta Vita Jpiriiua/is in boc /eculo effeoiusjufiif
|
pHsadAiernAm^iitamdDto refHJcitabitur* l
,
Siautem filij, &IicEredesjha?redes qiiidcm Dei, cohxi
rcdesautem ChhftiMi tamen compatimui",ut & gieri-
ficcniur. ^Atuornrgunnntio pnbat renatos effefihos Dei.
i^ab aajundo quiAho» Acceperunt Spiritum (ervitutis , boc
'.
ejiffwn Ainp iiu fu'tt. jub pdid^iigB^iu legis,ut minii ligis tcHc^
dnrum ,
rentur,(^ metufaargnt^ijud. legisjunty Dtum^ tjmtjiiiampri^
emjids. em rffirwidarent:ca/r^ effgBu5Spirit4ii\
/an^licx.re At j inLrnmHigaei^neUgu^qiiApopuUa confler•
natus fugiebat D(um^(^ ^Mofenpettbant voluntfitis atlotnA
interpret€nK> iixod lOyi^.fidtAiis formidenonefi in retjM'
tii.iquf jpome faciuntqhi. tgisfiHt^tanquArHfiiij Aauiti , qi<i\
,
qutA ueumfiltali fiductA Accidn it,(f Ht bUndifiimum pA*
(rem i§}/>ps3a»t quod k*H renAti fAtere j«*« AHdfftt, 3. aB
:
Cbnfii ,
fliu fscundum natHrAmfiittis Deiy (f fic nacurAlis i^res efi
regni ccxiorumiMjs 've^o adoptfoi filu^ non mfi per Ad- ^ (ic
".:
nimp'^r tn-amat. onem fuam fratey >< r foBus efl j (S ncs
rtt p^fAl•
^
LJOcigiturcertoperruaiumhabeo,condemnationeilT
*"
''autmalediduinlegisnullum habcre jus ineos.qui '
i\
veraftdeChrifto fmitinfiti,mod6 noir carnalibus de-
fiderijs>indbigeant; Nam etfi prapter adhxreiuia pec-
catanatnrafint fub-maledidioncrtamendodrina Ev-
angelij itionftratipfis Ghriilii Redemtorem,per qiiemj
amaledldionelcgisfuntliberati ;id quodiex'proptcr
corruptioiiemnatiirenoitraEfacerenGn poterat, Prx-
ftititautemhoc Deus exmeragratia,poftquam Filium
ruum iinigenitum miiit in carnem , in hunc fincm , nt
peccatumnoftrLimin ipfo puniretur, (Scnobis juftitia^
ejusimputareturjquod&iiet,modo non carni noftra:
corruptie frena laxemus ^ta Spiritu opcra catnis mor^ii
tificcmus.• Jam cnim poftquam per SpirirurrL.
Cliriftl regcneratifumus^fpintuales fadi fumus, qui
a carnalibus hominibus differunt quam longifsim^.
enim Romines curantvaluptates carnis, ea-
Cariialics
quequa^ mundi funt.• ^'pirituales aurem iiltri_,
hujiis
niundum adfcendunt &eurani;ea , qua; divina funt
,
H^
&coeieftia^ Quin& optimumin homine fibi Tclido,
quodexnaturalibusarbitrij fuiviribusprieftare poteft,
carnaleeft,&ad iuperaiidam mortem nihili, quin po-
tius morttnt & pcrnicicnr adfert:, qiiia^ Deo adverfa^
far, &legidivina?reBellis eft',quametiiimplerevellet>
nullomodo joptima vero hominis fpiritualis
potcft
adio ad vitam teriiam a^dificat ,& pacemconfcientiac
a?
Ttt adoptio«
,
Q^lyESTIO I.
\
*-' •
I
conUemnat^to quodfpmim jufitficAtm efl , (^ c9ntra pecCA-
\ tum pugnat, Notanda ita^eflver^ caNffa,curpcce4t4
,
JRenatorum nonfint condemnabtla,mnnrum non tdeo , ut vult
I
Pcreritis dtfp.i. in ca/f.S• Rom.^uiafint woitis ne^ dclibera-
;
tt neg^ ^oluntar^ : Nnm (^ tnvo/untaru
ejjt peccata , fupra
1
probavtmus\ ledGfuiA tiguntur jufiittaCbriflt^tf fidetibiis per
^pintum San^lumrtluBAntibM nonimputantur Alias eti-
I
afnnihtmifuggffiionespravoi^/siuiaiontralegem Dnfttnt ,
QUitSTIO. .
An ChrifiHS non habuit ueram carnerru
of^ob<ncv, cjnia firibi* Apofloim
Paulm Diiim , mifijfe Ftlium infimtUtudt•'
7iem carniipeccati ?
Relp. Jta qmdem ahutehAntur bec loco i^iarcionitd
(S Ma^jicbji/j qui vcritAtem carnis Cbrifti negabant : Qddu
plkitetrcfutAri po^HKtt^ /. cfuiaPAulus non loquitur dLs
fimilttiidine carnPSyfedcarnidpeccAtricis: cArnem enim no^
flram itimnaCHraltbuafiiis fiffeBibus wduitffid peccAtk??!^^^
mnfccit, niqmtB^ftltusepift, o^. EtiiArefpondet TertulUor
nus lib 5» cs/i^^r. Marcionern Simiiitudo Ad tntUnm peccAti
:
peri Inet^non
de vetbis : ^
Ad/ubfiAntU ryi^ndAcium» Et
carnem babebAtCbrifiiis-tpecc^tif^^'
nem uidehAiur bAbere^ (um non baberet.i^aifltKgiiOidHm,
Augufi>fir. 3/.
tittAformacorporis^ inqualt
paruerunt^ ^iod
S^
^
CAP.VII.
Ad ftmilitudtmm^
autern dnAciidcntali^iAdaw £f Adfum'
AngelimnnuntiuAm ap^
eKrm Viram ^S nobis
cayfiem non adjumfijfec CL•nus,?76npo^,ffet liire pati^
fideSirtdemtio iS jufltficAtio KoftrAVera ejfttjfidf^f^''^^^^
fAllemi^ phantAfluA : tde&Cb-Jiiu tAm dtligentcr tmaginA*
tionew de corpore pbantafitco difapuiu €Xcmit,Luc ; *4> i^"
nc^
(f i^^LMAttb^X^^lJ.
Qja^STio III.
QU^STIO IV.
CLVE S TI O. V.
^
— - - - tompiC'
'
<iM i€ S I O. VI.
(f
Paului
Z). rapxOsp^ omnempipl•
entiam hominis non renati vocat mortenu
"^
SiS: rtumqHid ergo omnis
corum fipicntia omne , 'virtutis
-
fludmnL•}
fHiipeccaiHm>(3' morte drgnum ? -
L
,
[
\
':.
ferttur^quAndo ditero
tione formA
hcodt^io.
(f bonA
, qmk
>€ tpje
IpforHm (^Honr€nAt0runi)funt
niAle fAciunt
^
,
:
qmbus ^
antmiis fornicAtur
nonfiunt exfide hmc tterum Jugnft^'
?
•
^HiafHnt$T»perf€Oia,fiun$fjexmaiA confcitnciA \ pnis aw
EPiST. AD ROMANOS . CAP. IIX. SK^
. ^—
tem pncepti eft cbAritiiS4x corde pHroyXonJiietuU -^ if
fiunt Aper/ena renAta : ahfit emmtfitfit m
Alioquo veta Vtrtus
j
(in^Hit Auguftinits loco dtoio) niftfuernjuftm ; ahjU autem^
I
ut fit jtiflus ^er^^nifl Vfvat ex/isif, OmHes ia^ CAuJfas^ fe-
\
coKJimgiC Auguflinm iib, j. de Dei cap^is^ #/--
civit.
\
QJiitSTIO, Vil. '-
V "
! firmum argumentum
S^n^HS fert teflimontHm Spiritui
quodfimtisfiltj Dei: Er^h de gratia
}alithiUter ccrti ejfepojp/imiM]
:
-
Spiritm
noflro\
^
I
I
tefttmomuyn
duHtefhH^yAih ft
/
ni P9nt'fici£ opponendum.
perbihet^fion
diibitAfftus,
^odft ifitm
tfi
Spintum
yquod vei
Spmtm SAn£iu4
tA9tiSlurrL•s
nHndac^
argui^^tfs^ &cdregertt ^ertrtiis difp.g,tn h^c CAp. »««;. j/*
nobi-f tefliMonmmiilnd non ctrt9 ejje ctmper^um , y«i^/
.pf SpirUu firiUu ,]ed^ar:tHri') id prohabilihiis co»jt6fUi
j
|r*/ (S jign^t boi ,<:ehui4dme pittdAm merMl^nibuJtffe
5^4- EPIST. AD ROMANOS CAP. IIX.
cm
,
credidt (^c^
(juorum cory>Anum
TAies tfera motm non [entiunt
centes ftntiunt ,
^uicun^ ergo motus ptos (S
^^ tn^pij
Deo pla^
bi de teflitnonto Sptritus San^ii ceriieffepoj''
JunttquAmdmeos fentiunt iquemAdtnodum ex rejpiratm
DaAm in botMine adbuc e{ft^.
ne certe co^jgere psjfumtts ,
,
---•'^v
QJl^STIO, IIX.
^
Certum equtdem efl , f //4W motuf ilios Spiritm JanBi non-i
eff^penitui exclujos ctrtificatione ele6iionis noflrsi. Audi*
vtmus emm» S^iritum fanBum dare teflimonium Spiritui -
pmusfilij Dei\ideo nos fpjos proharejubemur ynum
fimus infide ^. Cor, i^,f , Probare autepoumm fidem
pofl€riert,ex Motrhfu iUii Spiritmfan^iinnobis jCiHales funt
defidertu Dei,patie(ia in adverfisy^es meCtoris aur£y(fc* Sed
hoc nondumfiifficit : peteft tnim Sptrittis JknBus in nobti
contrtflaripeccatis contra confcientiam > quA mottu tttos in
corde extinguttnt^qucmAdmodum conftat cxemplo SauIis^ Ju-
dA (SJtmiHum reproborum^qui uii^ Spiritum fanSium Acce-
perunt per mimflerium regemrationis motus etiam ejtis (f
^
I
Ab£tertjqyConfi/lii ettAm tleSiienia certiiudo. Is remitttt
KQS t. Adverbum prowi/sioKUt : Venite Ad me omnes , (^c^
{JMattb.iK2, ad bAptifmumjubi exAqua (f Spirttu regenerA-
ti^cctpimus AtrbAm bAreditAtisnoflriSpiritumfAnSium^^
I
(S pAcium cum Deofecmus , expArtc Dei immutAbtie.
I
i.Adca.ftAm Dommi y ubi corpsre if fAfiguine fuo promif'
I
Jtomm g rAttd fingulis
in obfgtJAt^ His med^s rtt€
utAmur^dubuAre nonpojfunnutncque defAluteiUeque dt^
I
j
ele^icne nofirAy€tiAmttimyCHm Spiritus /hnSii AgitaticKes
(3' m('tus tnnobis valde UnguidiappArent^ Deus imat per
Vhu jf inprmiA
/^ EPIST. ADROM-ANOS CAP. .
infirmitatem virtutemfuamp^rficiet^utfidts etiam
ffiimm^ ,MAgnos ientAtionum At^ dubttationum monUs
trAnsferat,
QJ^ AE S I IX.
it S TIO X.
i
QJ.1
; ira Dei .'nbi ira Dei defijt^ ibtgratia incipit ".frmtftmA Ua^
btc efl confoUtio Adverfm tentationes.
4. diJcnm^nLegU^^ E\}Angel^efl^qubdlexp€<'
catum reVe/at^imo AUg^tyf^ mortem Adfert^ unde iex peccAti
(^ moriis appeilAtur > Evangeitum vero "^JtAm (f/A/utem ad-
/eriyideO kxjpiritiu ViU duttur :qub referatttr fiwilis hcus
j
co D, Pauim fe exempluM proponit hominis mAltditfo (egis
j
liberAti t),2^ * alibi fcribit , idto mtftrtcordiAm confecu-
\tum , utejfet exempiumtjs,'^m creditari erant adlPitAm £P
[
ternAm^ i. lim^ i, \6, Et boc Accipiendtim efi tUud Cbri-
PiAdApefiolQS\qu&'vobisdico^omntbm dk0'^eA nimirum >
qHarAtfonemfafutisnoflr£ toncernunt,
\ 6, DoBrtnA iegis n9H efl eliminAndA ex agro finibus ^
EcclefiA•^ quiAPaulM tion ribtfmpltciter ^nos liberaios
lege/ed legepeccAti (f mortis^boc i/?,^ mAl»di5lo ^ cqH'
demnatiomkgii* '
j
7. CUag»4 efi visprAdicAti verhi , cui trihuit Apoflo-
condemnatiom id uti^ \>erbo tnbuttur
lus liberAtionem k *-
hitan-t,
qufa infirmatur per carnem >. 3. hec efl^ cuipa non in ipfa le*
geefi , (fii£jufta^lonA,/A}i&4 ^vitAfn (Sjaiutem promittetis
jery^anttbus eam ifed tncorruptanatttrA botninio ^qni V.res
per/eale vbtempirAndt pcr lapfum amtfit,
g, Ve^A yfii<roXoy.ctfeu dnElrina de Chriflo contwctur
V, 3, (f 4, ^o adper/onam,virus Deus tS' homo til : tdto
Tpocatur filin4 Dei if caro noftra ai>f^ptccato , ,
tnttr peic*
tores autern reputattis ide» hic ftmthtudo camis percAtrkis
:
fat(afisret\unde (f
nisfilij Dei^&
^^
nobu vtoiima,qua pcccAta n')flr4exi>iareniHr^& Ugi D i
fn&AppAret
Def^f7ecefsitAS incArnAtie^
,
quh referantur ftmiftA
loLA GAL^,4zCor.Sy2i,($'c.
io. Diflw6i£ fum perfutiA in SS, TrmitAte.Altusenim
\ tsntu,
I
^
1 1/. >. j. juftificare
I
homincm hgi crai tm^ofstbUf ; non dtctt\erat prdflitu diffi
\
cile vcigrtiife, Omnem igitar ^fAcultAtem dei
\ rOg^tbomimextrA Chnfium in Jpiritualibns.nuOa^g^ vins
Xxx reltn-
SJO EPIST. AD ROMANOS CAP. VII.
\ftrAW*
12, Ad'^entm Fily Dei in cArne argw
mcntutnefiy legemAbbomine J€r\>arinonpoffe : bic enim ad-
ventus illius caujfa bkAUegAtur^utjm legU irrtpUreturin^
nobis^h9C eftjUt (^ MAledioht hgis k mbU tolUretur, (^ per~
ft£iA cbedientiA inlege reqmfttA in nohii inveniretur, Vt
truw^ tmm AdjufiificAtioitem n$flrAm efl mcejfkrium. Im*
pUturAtitem innubisi&A obedtenttA per mputAtiomm obe^
dientU CbriJiRomjjip*
/y. GrAtidjp.flifitAtUnis (^/AnSiificatietifs conjuKBa
funt,mc invicim divtUl po(funt : idto biper Cbrifiumjufli-
pQAridtcuntur > quimn UcundiimcArmm ambuLint ^ftd
fecundum ^iritum. Non igitur docemtUyfidem eiiofatn mju"
ftificAtis^dper fiudiumbunorumepcrum operofam: aHL•
fitfidti bjpocriticA quAtommunis do^rma Jpoflolorum
GAl^S.jAceb, i.
-'
17,
j nifilumine Iferbi divim tUt*flretur^
ejm 2. Tbef^z.S.
22* Jftcarneeffe^mn efi in tonjugio l>h)ere \ nam
addit Apoftolm de Rontanis : v»s aueem non tflis in
cAme , cjuo» tamen non omnmd ccelibes/utjfe confiai : in/rA
enim cap.io, Aliquot boneflorumconjugumfit mefttio _
3, /.
AD ROMANOS
—EPIST. -.
CAP. IJX. Si3
,
\
^
QtHbusdam entm d^aertio abfy^ tnteritu nAtuvA CArere non
pcffunmsyutefl ApDetiuus potHJ (fc, (jU£dAm bcet ab-
cibi
nif^jerijs'extrcttjS|:t€tAfl•
pvTA emm exercttAtto pA-um prodtft
ts
yprtcibm ac ^/
:
bo^eftn.cors.
p/efAS autem^
Ad omma utids eft^t, Tim'.^,^, Htttc Atttem txcrcnio
t>Ua inbuii,Hr hoc ioco , mn vt eaitJf£mnioru,/ed ut cerie
Xxx j (f m-
sw EPIST. AD ROMANOS CAP. HX
^ necejfnrio requifico^uutmfAllibiVtfignoSpmttu fanSti
inbabttantis (f tMficantis nor : Kegar enim K^poftolus 4-
»
tur Spiritu nfed jerVtii timorefiunt ^TfAnt^um ad fVitAndM
fuio
Filif Autem Dei aguntur Spiruu Dei : proindt non
Circa annum eftnaturAlus DetfiUus ^ nos vero «dopttvt Jumtu fil^ Cf* pro
Chrifti.goo. h&rettcofutt bAbttm Felix quiaAm in Syf^odo IrAmofurten
fi,
qui Chrtflum filium Da AdOpttvum Appellavit, Ab ipjo
vero K9S babemiUy quodnos in Daifilm Ad$ptAMur^' qutA u
pfeper tmarnAtiQnemfuam frAter noflerj^a^lus ,
j2, CuUtu O€ogrAtmcflM quAcun^TmguA
do ex anmo puro proficifcatur : inde conjungit
,^ be-
hrAAm grJLCAm vecemi AhbA)PAter; ad figmficAndum poi
puhrum cmfenfum^ incokndo Deo jiicet^iiyiguA pnt dtver.
fi. In Cbrifle lefu enm mn efl ne^ lud^m ne^ GrAcm^
ne^ SiythA,ne^hArbArtis tfcd omnes unumfumm in Qhr\flo
CoLj^ 2i, Ga/.j^ zg.bficrefervAtkiniaprophtrarum de cohvO'
candio gentibmex omm HnguA Ad gremittm EcckpA EfA,\^^
t%,Zacb.8-,i3>0^c.'
FARS ALTERA
X V-j;
//-CXiftimoenim,quodnon funt
7m<r}jju,ct^gf' ^ Kcup^ ^? *^condignie pafsioneshujus te-
Sl^
EPIST, AD ROMANOS CAP. IIAV
^
\t\h ,in libertatem gloriae filiorum
Dei.
nluD
-,^.^^
« '^
ov ^e,
d-m^xlwv^Trnvi^oLT^
rtwu^iet
^ \
|
crcatura ingeniifcit,
que adhuc.
z^,
nos
Non
&
folum aurem
primiiias Spiritushaben-
ipfi
pariurituf
illa,recl <5c
^,^,^^,^^
'^^^(^9'(^6^
cv invcc- l
!
tes,& ipiiintranos gem"in)us,ado-•
tcs ,
filiorura Dei exiptdan-
redemtioBem corporis no-
^
r^ ^fi^Tnai itrcuS-tii^iv* j^, Spe cnim falvi fadi fumus
ie
^-^^,^^ 7«5
/^,
(§£ oii ^ , cipc t^iv
,
e^Tns•
j
j
fpeiauiem qux videiur,n6 eft fpesi
namquod videt
^r
rperamus
si
qniSiquidfperat?
aiuem quod non videmus,
,
per pic^ciam expe;
nefcimus.• fed
ficut
<? SFIRiTLlS
oportct,
^^^--
cjyzoi^ltftpv•
'^
^^v
75
^
tur inboiium> ijs qjui fccUndvim^
(. propoiitumvocati fuiurandi.
ip. Nam q n os pra:rci vit :& pra?
- (\^ tj^Av^,eig dcftiiiuvic coiiformes
,
fieri imagitiis
ruijUcfiiipfcprimogenitus
filij iii_,
mulcisfratribus.
,
»;*U!i)l'
1 V
Wai'T£t)V iTOifcoA>«iV
V \ . J \
vscv
pcrcit, fcdpro nobis omnibiis tra*
didit illum : quomodo non etiara
3'iS
/;
]
,& ,
S-icg c^ix. -<*>.
ciira illoomnia iiobis donabit?
ptcr
Sicut fpriptu
te
m eii^Qina
mortiHcamur tota dicj
pro-'
Yyy aftima-
SJ^ EP\ST. AD ROis^ANGS CAP. IIX.
musproptereum,quidileXit nos.
^8, Certusfumeniniiquia neqj
mors,neque vita,neq5^ngcli neque
principatus,ncqucvirtutes, ncque
,. inftantia,neque futura.
, ^ -(^ > jp. Neqyfortitudo^neqjakitu-
do, neci5profundum,neque creatu-
raaliapotericnos feparare ^ chari-
tate Dei,quae cil in Chrifto Jefu Do
^.mmoncftro.
lANALYSlS ET EXPLICATIO.
piS'7i6<£i• parscApftio mere conjutato1^ta\ Qppofita var^s Sa-
^^tan£ tetitaftonibtis^eiuihtu mfidUtur pijs Hmpore crucid
0* AJfli5lionHm in bunc finem , utjpem fidticiar/i^ ipjerum
,•
/'
tilfus xfi cumtpfo pAfsifuerint^cum eodi-m ^uo^gloriam €f
bonarem confiqnehtur. Tcrtium argumentum fibtjut
'v, excempAratidne imparijquod nimiruw perpefwnes f«•
ig.
^ dternA gi9rU
duo
gloriam
teiltt
,
,
impariiatem
quae
verurn^
xeaemm im
ter finitum infimtum nttUa eB, Quartum argumen-
tum conjdlationta petit d e'VfjL-^ct^ma. CAUrArum creAturA'
rum iferAp. Expcdatio crcaturac, /«^«/r, revelatio-
ncm filiorum Dei expcdat. Vanitati cnim creatura-*
iubje(fla eft non volens,red propter eum quifubjecit,
cam in ^^tx quia & ipfa creatura libcrabiturii ferviis
tutecorruptionis,inliberrarctn gloriae filiorum Dei.
Per QrtAtitrAmintclltgitAxigufltnus homines lib^ Si* quA-
ftionu e^usfi,6j.qHemfequitur Lyra^^ui creatura interpreta^
tur bumanAm nAttiram^ftcuti Matc. l6 , 15. £? Cohffi , 2^^
EVangeliHm prs.dicari dicitur omni creAturi fid
tc/l hu mrerpretatioAdmitti , quiA Jpo/lolus decettquod
ex bomtnum Vicio crcAtura VamtAti fit fubje^iA. Sigmficat,
igitur creAtnra omnes res crtAtas^ ^fiAdtminumujuiinprr
Ifiimtyexclufis Diaboii4,<jui efmdem /unt creAturA Dei , fed
ne^ homimbtis nfque Bcc/efid ferlimnt. CreaturA itAque
tribtiit "^cTiKetj^^oKiavf expcBationewi revelationisfiliorum^
Deiyboc f/?, fnaximAm foiicitudihe^ (fAtixtu defideriu confum-
7nAtt fecuhyubi meU^5 omittbus (^ ipfA^ homines '.qmhtis
funt ufui^ltberAbuntur'^
,
( re'\>€Ubiintur fily Dei cum g/oriAy
qut btc lAtebantjiib ignomtma y^ide SAp.s.Hoc AUtem defidC'
f^umper profopop<£iam intellfgcndu efl
:
trrafionaiw
f4o EPIST. AD ROMANOS
(^ inanimAtarufM^nonquaft ireaturAfenfuvi
CAP,
'
dolo-
kAbcM^it^dtjuodfi quodam modojbli Dco cogi.iioJiberA^
tionem Anxte expetant. Raiionem bujnj defidtrij addit,
HX.
^
inprmis Autcnt Jpcfiohrkm (^ credentium, v^ ij. Noii-.
roliimilla,;»^W^,rcd&nosipfi primitias Spiritus ha-
bentes,& ipii intra nosgemimiis.adoptionem filiorum
Dei cxfpenantesjredcmtionem corporisnoftri. Dejcri-
itt fideLs ab iribabitattone Spirituo Ssnoii
^^
primitias
dQHO-
EIIST. AD ROMANOS CAP. VII. S4l
tis ,
HtgemunttntrajeipfoS:,qutAiicit non puUtie in o-
rnnthns congrefsibtis dt lifAmtate mttndi conquerantur^taci•
tamfngennt bu5 ac corruptifsimuinrcrumomni'
umftAtum deplorAnt, Dicuntur AUUmexpeSiare Adoptio-
mm fiuorum Dei, r€fpe^H pleTiArUp$jfefiionis-^ciUA pefi dc
firuHiongm corporis t/io>'taiio futurA efl ideo Addit % redemi
:
probat
fiondum
14^
remd€m
Speenim [
AKiecedentis^qubdplenAnt felicHAtem Adhuc txjptBAmvs ,
fA^i fhntus^ quAfi dicAt^ic
vtrAfeUcitAttd bAbetnus :non eKimAd
bujus yfedfuturi feculi fruitiomm fumns tondiiu Septi^
mum argttmentum njoxfubjufigit naturA rerum JperAn-
darunj, FtrfeoiA felfcitns abf^ §mnt nube tribulationum
AdbucfperAturtUt jamrftOdo dixtrAt : €rgo nondum €Am /«_»
bAC titapofsidemtis X fedpAtienttAopus efi tn$ertot srumnae,
quA ntbis fpem perfeBt feUcitAtis intercipere ctnantur :
itA€nimhabit^erf,i^, Spesautem
videiur,non eft
quac
fpes , namquod vidcr quis ,quid fperati Si autenu
quod non videmus , fperamusjper patientiam expeda^
Yyy S mus.
K^ EPIST. AD ROMANOS CAP. IIX.
mu^Conjufigif /perft & Patkfjtidm^ quarumutra^ neceffa-
ria bominifideUin hact)ita'./pes quidem rejpciiu futuri
6om,CHJi44 expfoiAtio eftxpAttenitaautem refpcilu prAfintis ,
nos adju7ee CQ^verbo fimul doc€t ^ noftrA quo^ patienttA firmps ani' &
i orando• mts opm ejfequos adjuvAt Spiritus Sanoiui^ ^omode.
*
ffl\yverifilij DEl t aileBto emmfilorum DE l nota eil.l^
EvangeUum ad confirttum-y
Docati /im^nimirum per
Ecchpdxnamextracdetum •vocAtorum non reperwtitnrfii^
D I^ fedfii^ irA, 3. quodvocAtio tUAfAOiafit Ts-osuitnv,
cundum )
hquitur non de ontntbtis bommibus promtfcHe ^fed de btd ^
quifunt in Cbnflo lejUy qui non fecundum CArnem , fid fi'
AmbiiUntf quibus nuUa mctHendA cfi con'
demnAtio^ quijp:riiuDei Agunturf^ui/untfil^ Dc yhs.redef
Deit cobiredesCbrtfliy ditgentcs Dcum^boc efl.uno TPtrbo,
hquiturdefidetibus, PerpfrAm itA^ bk locus Ad univerfA"
lem amniuiH bominum prideftinAttontm AdvitAmtrAbitur,
I
'ifidtbimus.
iutis
Prhnavox €fi7r^o^ir,^>fropofitumDti-^tfUAfA»' ^ionel^f*'
mgotiumab 07>m't timerttfitte excludtt^i^
pltcitcrAdprQvtdtntMmDeirefert,
'advitam»
lUa Dei ^^
• non ^^^^^
inAbyffoJciretOrum diy>tm-'Um^jcdinfeveiAto ejiuver6o,(^
nominatim in do^irina EVangelif quarenda efl^ tefie Paulo
jipeflolo adqmtin locu Rom: \6^2^^io^ 7, g. Epb. i,s• 2,
Tim \\,io. I. Cor, 2.
,
7. JB, 20, 2y, Nam uiprdcLrLfiri-
bit B^ Ltitbcrm fupercap, zj. Gencf. de Deo^quatenus non
efl r€veiatuf,nuUaefifides^KuliafcieniU, cogintio nuUa^,
Jncludit Aiitem nontAntum "J^oluntAtsm ^fed (^ confiliurrL^
ac dccretum Oei de/A/ute mflra» Propofitum bocin DbO
elcBionem noftrAm totum^jfa/titis noftrs. negotium
parte mere facit gratuitam : fa^amemm
chni bemines nondnmejjint••) ideo non
peliattir,
;! nullum
Et
fcd
dtfcrtbitur ita in faiptura
ommno bofMwem ab
mflra
ab dterne,
Ap"/ 3-
pmpnf/.n^
,
^
ut wtcUigAtur
. eonfiito ac de-
creio D El ab DEO exc/ufim ejc: DE FSemmcefj'
• tlufttomr.es fub peccatum ut omnium mtfereretnr
, Rem : 1/,
Voluntas Del «»/; bic Detvo/untA^ tangtt prormfcm smnes , tiret non
Antccedauso
^^^^ omnesfinemfuum confequ^tur; in (cloolis vocatttr Uo»
I luntiis Antccedens ,c[ua Detcs efi^ferio decre•
*vit 6tf}f7€S falvare bominis. Sedqma yioUmta^ iila Dfi non efi
\fimYluitertnderminAta^fedAd mediia certa a^fflriSljt , r2h
mirmn adlDerbttm t^fidem : ideo Dtt adifta quo^^
j
medtafefe extendit univer/a/iter \propofuit enim Deui ."
btis mitterefilium , omnihus aare 'OcrbumfGmnibt4i per ver-
7('*£
ordtnem tnciudat ^^nunc ftquitur.
in
|
^»:
prdifefitifsima. H^c D6 1 JiientU "te/ cogmtie aci (Jlenti DcU
am PBI perttnct (^ ahds genrra/is efl^ extehdcr.sje adom
,
'
fcientia»
PArAtufuper boc caputpag, ^57» prdtfcieniiam hie pre
ipfaeieBionepom. Neque tame» ekoii§
EUBiq enim Herna
effe
iapfnm hominis in
refpuit t^
potefl ftne •
\feniporeftiturum^2.meritum Chriflf futurhtn. ^. pradicA'
tionem meriti, ^,oves chrifii,qu£ in fempore crcditun, e-
rAfit\ £t boc Deus egitin procurAnda, fAlufe bominum aL•
Vocatitfr
^&terno, Intempofe fequttur tertia "^ox^ Vocatio» NAtn
^extrA ccettim vocAtorum , nuUtfunt qu&nndi pr£dcfiinAtu
PotAtie AUfem fitper Verbum. guoniAni Aufem non omnes
^ocAticompArint':tfidttonnulli reijciuni Tperbum ,(f rejpu-
unt confilittm Dei Adver(tis feipfis^fitendum efl, lequi hic^ A-
poflolum de y>ocAtiofje, quifinem propofttumAjfequitur XAgit
enim de ijsy qu: ettAmjufiificAntur (f ghrificAntuf ; quos fS
f
defcribit aitbi ..^^ biijdcm funf »qui prAd^i'
tiAn
1
,
/^^
loocAt rSg KctS-' , quf contrAnos,qt4i faiuiem ac mceiu-
mitatemnofirAmimpHgnAntyUtJunt niGrbiy
cUncii/arij ^€^
mors , Adliferfii
qu& emnUfaci^
untjUtVitAbominisperpetHafttmilitiA, Hio epponit Deunty
qui efl \:zsr\f^vifji,uv pro nohis,qu€mAdmodum promift
fi fo^e
murumsgneumiftcircmtu 6cclefi£ ZAcb, 2,qmd fit \. pro-
pugnando nos, qmdf&pefAcit loerbo unkoyUt inpericulo/A na-
vigAtisne difeipulorum MAttb. g. in mlrAcuiofA fariAtione
morborumy& ItberAtiotie mortey^pt faiit ApertA , */
Zzz, j quanda I
y
j
\fedeleSiijamfiine
I
cufatio
hisju^itiA
tilA ipfis ntbil
no^e Jp'jCj2,\o,
c^x.v^j^.DtAboiwefl^qut Aicujat nosdieAC
peccAtis (thtratiper
obcrw.nAm
Vi:ftej»flitiAAc tnnocentiACbriflij qut
1. CorA*
iitj'is '.
Cbr^um ,
DeojAclus
tdeo aC'
efi nc'
4. Oppo'
EPIST. AD ROMANus cap: IIX. ^Si
^/^,^
fstauenufn fitmamentis creBtis Jpefloltts
crwej concittditjj^ m-
cAVit inmediA
bil njptAtn in mundo efft tam Adver/nm , quod
ex verA fidti
,€)7^
pium fepATAre po/stt diUclfone , qnA nos Dem complc
^itur infilio, Huc /acu v, j^. ufqueAdfintmcapttti:
Quis
:
fimetipjum omnes^pm
Sed inhis omnibus fupe-
ram us ; ingrs.co efi ^^ZFi^viKuuivJongepipermes erimtis'.Vi«•
BoriampoiicetHr lotige majorem , quam fuit clades Accep-
ta^qutAcUdes eft temporalis^tBorta AternaX cUdes ^ffligit
/AitemcorpuSjViSloriA UtifcAt Anirfiaw, 4» originem tflius
ttiB&runonnofiris Adfcribit viribiis ^fedvirtntts divinA^mef^
ritojjChrifii\fuperamti5 eniffi, ifii^utf yproiptereum , qui
dilexitnos. DEUS enm^qui mAJor omnibuj tyrAnnis,omni•-
bas £rumni6,dir'tgit omnes bominum adverfttAtes iUt tAn-
dem^ quifideliter ctrtAverint , bonerifice coreneKtur,^, det
mjj (uo docet exemplo l?. $ s» pios non tAntum opinAri , fed
6€/5 6]^/€ fub truce mnficcumbereyne^
tAte DeiAveHipoffe.
CArk
Nibii enim ejrjvei incGeiolpelinter-
ra,velm mAfi^vel in infernoy qmd ipfis prAVAlere queAt\
Jccircd nen immerito ipfos Ammo tmpefterrito (f inex•'
fugnAbili ejje oportfre : buc enm totA
illA de cruce ^^^ dire-
SiaerAt,
Par^
\, EPIST^ AD ROM.ANpS CAP. njT. Sti
- ^
XJE
num
vero vos,
hujiis ieculi.Ea quanta qiianta ',
mei, terFcat magiiitudo"adfli(n:io.
•
rcditat em nuftrim , fed cernendam aliquando fpera
tnus. Iiucrim dum vivimus adhuciiivauitatehiijus fe^
i
culi,ubi rairis
fideletn babemus ^^
modis labcfadatur fpcs ac fides noftra
Spnizum CdTi^am ,q\ii '^
'maaddepcllcndas adfiidi'jnes omnium optima .
pieditat,prcce$ nimirum, Nam cum abfque Spiritu faii•
do, neqae Chriftum vocare Dominumjncquc quo-
modopreccsinformandacfcire pofsimus.• ipfc nos o?
rare docetipias ccgitationes,vota ac fufpiria iuggerit ac
inrpirai,&iicubiin prccibus languekere incipimus ,
iprcIanguoremexcutit,regniures cxcitacprecesqjno-
(Iras vivifica quafi aura ndciac patiencix animar,uc
placere valeanc Quae omnia erucem noilram tolerabi-
:
liorem reddunt.-^faeterea rcin-ius,Deurn noftrum adeo
fidclemeiTejUt&ea, qu^in hoc mundo inFauftifsima
contingunt,faIutarem& exopcatum canfequantur efi
ventum inijs,qui DbVM diligunc&pentcrnuro Dei
decretum in rortemfandorum adfciii Cunu Hos e-
ntm& horumforremnovit ab omnisecernitate/ideo
?&pra£dcft)navneosadralucemacviiam arrernam, itiL,
1
-ap^
S}6 Er'ST. AD ROMANOS CAP. IIX.
QjaASTio X
bic duo »
fid operA (f pafiionts perfinA cum glortA AtcrnA (f tn^er
dignitAtem Aut proportioncm Agnofctt : crgh
ne^ operA neq^pAfsiones fAnSiorum funt mtritorU. Et ra•
:
,
j
AUegAto iion infittuit coliAtioncm \ tnter CAlAmitAtes (f p€gi
j
HAs fisrum peccAt»rum temp§rAfes quA/i bis grAVtores
,
i ejjcnt:
,
I
tas cjHAmpAtior^in it ^ quafi arenamArisgravior
Infortunium nutcmfiUin pcccAtorum mAgnitudim ant(fir'
effee,
Scrihit v*2o.Deunu
p^hjeciffe creaturam <vanitatt : Atqui Mo^
\fes teiiatur, Dcism omnia condtdtjfe valdc
quod
£PIST. > iOMANOS CAP• HX- X/9
QU^STIO •
Ni4mqt4H Angeli eiiamfiihjeiiiftint va*
nitatiifiquidim Apofiolm indefiiite fcnhity
cr.aturam ^Jfe fiibjeolam v*, 20, (y omriirru
creaturam ingemifcere vi22^ Atqui Angeli
ftint heatijsimi^^ impasfibtles SptritHSu rgo
neq^ vamt^tem mc^ corrHptionem path ^/^^
ingemi^ere^riei^ dolcre pojjknt ?
£f doiere dknn-
torumperfe^tum
tur fuo ^^ erif,
-,^*
Ingcmi/cere
Etfi
i>ero
,
]
tnedo non tribHtmm : Attame*% cum Utari dtcanturfuptr
ets
j
Ne^ t)er6 bocquidquAm denogat tpforum ieatttudtm.Conce»
dimus emm perfe£iit{j fore gAudium angehrum poft cokfutn^
tnationemfecuVhquAm nuncefl^ftqutdem tbi niillum ^mpli'
tu occurret intpedinientlnm j quando pleyatudo fanBurun» ,
)qiios anxie expe^arunt, intravit ; quemAdmodum (^ de a^
4aI,6^iu
Q^litSTIO IV.
Communis nofirarum
Ecclefiarumefl
fententla^Mun^Mm tnteriturum nonfecun-
\dumciuaUtatestantum, fedfecundum fub-
flantiamyquemadmodum alihi cjuamflu^
rimis fcripturji tocis pr ol/aiur :videtur au-
tem ohflareyO^md Apoflolm hoclocofcrihtt
:.\
creAtu
>
^-Mm
EPIST. AD ROMAN^'-:^ CAP. IIX. S^\
He/p. O^ijcit Lac Pererius dij^. 14. if/ hoc caput nutn : , ii
tur per
1.
-'
Petr.^y 10» ApocAl. 20,
tempm
11,
illud
(fe. ExJpe6iAreitA^ dici-
, quo ^leriAiilAfiiiorNm
Dei AdfutnrA tfl^boc efi ^cGnfumrKAUoncmfeculi ^ cujUs bicfit
defcriptio, DetndefaifaefiinterpntAtiotextiu^ qUAfi idem->
ftt^tn libcrtAttmfilfrum UEl^Ai-fAdftmilHudinemfiliorum
Dei. Non enim mftituitur ftmilitHdd > fcd compArAtto. , hoc
[tnfu : Sicuti certa eft iikerAtiofiaorum DeiAjuA "PAnitate^cui
S
Bbbb fubJA- I
S^i EPIST, AD ROMANOS CAP. JIX
fuhJAcent i» bocintmtmdo mnndo : iia cetta in/Ut iiheratio
^
QUytSTIO V.
Spefalvaxidicimurv.^^.numo^uider-
gononfola^de ?
QJ.litSTIO VI.
: Ojfic^ dtfferenttA
Bbbb -1 inper-
i
'
QU^STIO VII.
Higentibm Deum omnia
Diligi cooperaniur
in honum v.ig^ numquid etiam peccata,qua
tamen non morhum^moriem ae omnia
incommoda mfcruntf
qui non nificatAmitas ac ip/k deni^ mors eft '^ jed rAti&ne pi
nts(f eventtis^AdquemcA DetisprBfuAfApienUA redHcit.Dc^
I ducuHtenmc6SAd AgnitUnsmfui^reddunt bumUioret At^
caut/o
EPIST» AD RGMANOS CAP. . SH
CAUtioreSyardentiores adpreces, (f dihgentiores in mAneU :i
tio offc'^ fui pArtihiu : adduiunt tos ad confidtrationem gra-
diVm^iquam qttoiidte Idrgitur pcccAterthus , non tantiim
tis.
•
\€i(git fsos Detuab initioadfii^utgm in farMificatione SpU
\
rttm (iFlDEVEB.nA /'5 cum qtw conjentit D. Ja-
c§bus: nonne Deuseiegit pauperesin hoe mundotdtvitfs in
fide , bAredes regni^ qmdpromtftt Dem dtligentibtis fe ?
jAC0b.2j^,
'
I
\
•
$
[ HU adde
abfojf fide
; Fldes dictturfides ekElorum Dei Tit. 1 ,
adoptat. Dcm ahfy^ fide norifalvdt non eJfetjufiM.fi
eligeretiquia negligeretur fatU jaBiq pro fec-
:
. Deus
t
C4tU).
£
,'
judicaruntfidem inbunjAni Arbitrij fatribus effe pofitam
quod^fiaei trtbneb4nt aiterns. tnentum^qui errores in
conciiie AranficanofuerurU dAmnAti circa temporA LeonU
1. Papi,{^ nonntftper tnfignem cAlumniam noflris EccUfijs
aff'ricant4tr. Duimm
enim cum Apofiolo,fidem ejfe denum
Det^qui ACQendit e^m .mx»rdtbu4 noflrts per verbum &omja. 1
l idcir- j'
y ^
. . 3
FIST. AI> ROMANOS CAP. IIX.
5<i7
Ergofides nonepcauJJ^aprAdeflinationis,
Fidce: anfit
caufla Ele•
Re/p. Cauffa eleElionispreprie fic
ritortA yfides
, (^ tjfuidem nte"
noK efi ,fed Cbrifisis cum uni^erjo ftio tnerit9\
dionis* qHodcumabfg^fide nobio inuttlefit^ nonpotuit nsn Oeus i»
pYiLdeflinAttone rejpiciendo ad Chrtflnm^in quo eleciifumm,
etiamre^icere adfidem.
inter perfifiaseiigendAS (f
eram^tjHsm Deustnck^iiBne
^^
Deflifigucudum tta^^
refpexit. Kefpe^lu
efl
L•fi fHedi-
i» pro'
Fl•
des u[i^prjidefli?iat'ione,mo (f v$caitoH€ pofterioreft-.pen
tinet enim admedia,qmbu5 Detis in tempore procurAt homi'
numfiilutem 'fedranoneper/onarum,eiua^ Deus AHis omnU
fecuUekgit fingrediturnegotium EleCiionis tanquam caujfa
infirumentalis jquA bomo in tempore meritum Chrifli appre-
(jsndit, qmd Deum Ah emni £ternitAte Utere nonpQtuit^Pen•'
d'^t igitur fides ab ek&ione^nonpreprie loqt4endo,ut effeBta
afuA cAuffa^d nt determinatio fao determinato eieBio '.
Kon (
1
s«M=asEiCifcad^^>tss
Q_UiCSTIO X.
funtvocati?
benepiacitixideo extendtt
rebcHem Efa. oj,
ergo non VeKtun^ ypt
(S Matth.20y if,
,^
cal>i( , (f l?enire voiutty non tantmn voUmtAte figni fid (f
3.
mAnumfuAm toto die
Dei:unde coUigintus (f
ipjfosKa,-^ irpcutcnv Ifocaios ejje,2i^uidam vdcati comparent in
\
cxiu EiCUfif)(^dicuntur n§n tantum ifJebr,^yif./ed
Inter B9s,qui vefziunt ^ quiaAm^s
,
ad populum
pxnas MiJiatur renuer,iibus Pro'\),t,^uod
(^ finem7rasS-'i(nug> glortam
bi emm
\ EicAibnii v»
**'"''
tempmJAltem Lrtdunt^qinfAne tempore fidei EieOli apsUari I
JJjJ^'"™
pejfnnt^Habent emm ea , qii£ babere/olent m
tempore ^^ qui
fAhsntur ftjimirutH remi^ionem peccAtorum , grAtiAm Dei^
;
Spirttum fanSium^fidem (Sx.fedbtc omnia tAndtmAmit-
tnnt. Proprte AuttmijfA/tem AppellAftdt Junt eUi^t
pcrfiver.int in liiis omntbif^j (S finem fidet , boc efl
,
,
(Alutem
j
ammarunK^T oioriam ACcrnAmconfc^uuntHr, fecundtim il-
\ iudCbri^ikbAH. 8* St vos MANSERITIS in fermme
,weOj}^ERSdijctptdtn,ticiitis.
Cni^STIO XII.
}94 homo de Eieciione (^fHlut^^
infalliiiltter certtts cjfe poieil iCum -
cdioanamore ^^
menfcriptHynfii alihi: Nejcit homo ^ utrum
Eccl. p, quem locmn
inprimis urget Pererimy^tellimonijsBem^
\
hardi(^ Auguimconfirmat)dt?,2S. inhoc
Cccc 1 Re(p,
k
J7i EPIST. AD ROMANOS CAP. IX.
R.
fi D: •70 'P^^cifidei contrA duuitationemPapifti'•
camfdpe baUenus audtvimus neg^eaminfringere aut Ubc*
\
E( b£cfunt figna
Bembardtu (oco dt^o : datafintfignA qudtdnm £? tndi-
qui- ,
(iamamfefiAfAlHtkfyUt indH^Uahlefiryeum effe ds numero
ehiiorum^ in ^ho eaflgnapermanfirint^ Du» autem hAbent
inprimis PnpicoU comra cUficum bunc locum ebjjci"
,
EPIST.
, — —
AD RGMANOS CAP. 1.
-—^— ^
AphoriimiTheologiciexhac
partecapitis.
&
/ Crux miferiA bujtu l>it£ efl quAfimHitAre^fig»
ftHmverorumCbriftUnornm ^qiiod ubi^fcripifirA te-
ftatur MAtth,to^ ji^ Luc. ^, 14. 2. Tim, 3, /2, /. Petr, ^, /7.
(fc. Vbi tAmen boc inprimisf&lAtiumfticcitrrie.qiiodCbriflH
Detfilium bAbemmfortnnA KoflrdfectHm^cm^utjpsfioius no~
fter loquitur)compatimur : qtiig^itAnobis in eundem tnodnm
irgAliitregnurn coelorum^quemAdmodum fibi ItgatfU Pater^ttt
'
24,16, ii
nunt coelorum
ejfe vi6ieriA,ait
AB /^.
qmmadmodum tpfe per papfoftem ingrejfm
CyprfAnmferm. 4* de immort,
efl tngioriAin Lhc,
t^ nosper rnultat tribulAttones 'tngrediattr inreg-
pugri4,non potefl
t.Afft'
EPIST. AD ROMANOS CAP. IIJT. VS
2. K^ffli^iones ptQrum nenfHnt meriiorU ^ut fatts fa-
BorU^cut dtfpi4laturin Papaiu : nuUa enimefl proportio m-
ifle ordo.quid Aiiud efl iqnAtH [(iperHm indkwm jrs. Dei Ad-]
tieyfUs i!'igrAvefeenifAde^itfa!)(f AppropmqtiAntii corjJummA» 1
^
ex cujus plenitudme Aicepe-
runtgrattAm pro grAtia lobAn, i. qui^ Spiritu/Anoio urMus
ep^r& conferttbtis fuis Pfal. j\$,
io. Scb9lAAffli5lionum funt revtra ,''.
pArant enim in nobis fAment &fitim Tferorum £f* &tfrnorum
bonorum, defiderantpinBi redemttonem corporis (f
revelAtiomm AternA glon&.Unde illud ^^^pofioliPAuiiift in
bac vitA tAmumjperamiu in Cbrifiuw, miferAbiliuresfumtis
omnibus b$minibti4 1. Cor.iSifP"
V, Spes €
fit4 fideiiyfA*» quirem promijptm certe
quQ^fperatfmuram t^ bac raimje fiqua intidunt
credit^cs :
f^eratam iKt€rceiittCArentiarii,<juArHpatienterfufferre•' \
CHR
i8. EUSiio
ISTo faBa
ab Jpoflolo recenfintur
&
ad falntem ron efl abjoiuta , (ed in
cirtts medijs determtm^ta ,
, vocatio ($'
btC
jufitfiiatio :
^
tandsm^j
finemfitum affequitur ,mniirum aternAm glortficationtfn^
^uibus medijseamquo^ Form» Comcrd^ ctrcum[cTibti foL
yy^, Abfurdtim igitur dogma efly omnes homines ad vitam
ejfe eU^os^^e credani ftve nen crtdant : adique /jb/i/rdtiw,
,
tAndem^glorificAri,
ip, D KS jpeciAlifitagrAti4 adefi /»^f , fion ian-
tum gubernando , fed (f dsfendendo ^eos
ipfirHm a^liones
adtnrfu^loiminjuriamg^hofiiuw, qui quidem fiUfiquAnL•»
deeruntp^s,fed(^fupicriores nunquAm trunt : quta nomen ^
Dddd 2 CAPUT
,
Caput IX.
ArgumcntumScPartitio Capitis»
mAxime (tnt
pArtefA^lam effe^CAp, iff2f,
fAcUt cAp^
non mAnferint in
exc£CAti,c£ciiAi
Ifrae/em
mtferkordiAm quemAd'
fAlvumfieri V, 20. (f cenfequipojfe ,
m9dumgeniiles eAtH conjecutifuere v,^9» Ad bum ergo
pum fixis ocuh videndumefl^mt>erA borum capitum inter-
^
pretAtione {)pidetic€t^Oeum ludtos peculihm /uumAbdica^e,
Vciu» ftopos
c^phis Noni»
Deciffii **
att,'imu
Vn•
(f aB ifloprilpilegio^qitod prjigeKtilibui babuertttit^
efitiies Jtero i» ipjorum locum recepife icujtu
Aujjki in bU cApitibu4 aUegAt fufficientifgimAS ,
^ rejecijp
dtvini
quA Deum
3
I
, populum
fiducisq^fuAfere de^ ctebAt^ quod 'vidtbAnt ->
\
fanHum^cuiDttu Adeofami/iAriter c&ntfer/Atus erAt,quemqj
I
prA ctteri4 omnibus tot prit>ilegijs (f beneficijs exorHA^eraty
I
nibiiominus d Deoreje^um^^ quAmplurimes iliisAter-
I
numreprobAtos tffe: qutdcrgb ccrtt dediieliione Dei bAbe
I
repojfentgentilesjcum jMdAismultidffiodisnon conferfndi^
qiiAm tAmtn ctrtitudtntmipfii tAnt»pere deprAdiMlferat in
prActdtntihtdi ? Huncnodum nonficAt gentium Apoflolus
per invepigAttonem Ab(condit£ cujufdAm tioluntAtis (f de-
tretiinD€9\fedfoh>itpertndicAtionem CAuJfarum . qu£p9'
puium ludAtcuma De0 fecere Aiienunt* Dua Auttmpojfunt
Paititio capitis
hujus CApttispArtes conflituu
Noai.
I pnmzpofiiiur ebjeiiio (eu quAfiio ; ^•medo Detu
Dddd s potuirit
/jfi EPIST. AD ROMx\NOS CAP. IX.
ARS PRiM
X V S»
/.I7Eritat
tatem dicoinChrirtOinon
mcntior , teftimoniummihi
perhibente conicieatia mea ivu
'^,
^^, ^
Spiritu fandou
^
2*
''^^ 60WJVI ». eil,&continuusdolor cordi mea.
/
^-^-'.^ siicu '^
yoio
if
iy^ dvaS-i
d^
kc&tzc
$, Optabam enim ego
thema ciTe i Chrifto pro
meis;,qui func cognati fecunduniu
ipfe ^na#
fratribus
carnem.
i> \ ,-
^ '.,
, t(^ . /= j.
ell
Quorum
Chriftus
patres ,&ex quibus
fecundum carnem,»,
^ qui
dus in
eft fupet omnia Dcus bcncdi»
fecuia, /inicii»
ANAJ
,
\
tior,teftimonium mihi pcrhibenteconfcientianieain
SpititD fando, FrimHm fi^tpttctttr yierhrum JHornm ve^
ntatem adfirtiit ; veritateieic , inqhitj ne^ boc jaitem,
fid(f y non mn/kvfbdc verba anf ,\^\ |
\
Huc poftr eme figHificAtu PauIus ludxosfratres mmmAvit
ideo aadit Cccundum czrncm ; (f/icAnif»uf» crgA ipfis ^
licetjam hoftes conyerfionem jUAm fAcii , Veri
j
^
fratcrnum tefiificAtur,tAnquAm trga popuUresfuesy exco/H'
muniparcnte IpAeie defcendentes. Hi<s modispoftquamje /'»•
quorum
Apoftolus,jam recttat nummattm ca
pr£ gennhliiis eminelfAMtyprivifegia
eft adoptio :
I.
de l/rAe/ats enim
,
primum
quthus
diBum
ludu
eil tjoS-tinu
trAt
:
1
Exod,
:
/(»/^>'.6
^/.^.Teilamei^ta
^^,
^ fuper<juA gloriofaDei
^,
entm dnas BecAlogi
oc^
I
ro erA7it pUirimii.pondsre grAvifsims. ^ de rebtu cerporAlibtu
(i JpirituAiibm, FAmiliAm ductbat inter omnestllA Ad A'
.,
brabA'numfA^A Gerik 17. Ere Detis tuus (ffemmus tuipofl te^
, P3ctxt%linCclligit veperandHfH tdud coUegiunLj
quernm nomimbm Cktis ipfe adeo efl dch'
/
PAtriArcOArum »
Qu^ftionesexhacparte
Capitis.
QUi€STIO I.
Re[}>,
7
tem dico tn Chriflo : ptveflne uerttas etiarru
dichqH& tn Chrifio ?
de A^ &
\
!
fAulo ^
ieerat tefttmontum DiaboU de Cbrtflo Uatth 8,2^,
i6» . item teftimonium
Ee ee 2
Caiphi. demortt^
Qbrifti
si^ EPIST* AD ROMANOS CAP. IX.
QJJ i€ S I i.
'
qu&epmChriflo ?cap,8^3g»
Refp. VetifsimHmefl , quod in hunclocum jcripfit
Cbyrfoftomm ^homiL i6, in Eptflolam ad Komams'. guUnos
procui air-kujufmudi afnore auli /ibjumm ^ idcinb ne anmi
qmdim c^gitatiene hAi diBavjui cowprehmdsre
Appar€t huc ex dilDerfs bujm ioct interpretatfomhm, D,
Hier»nymo hjtc qusfltopropombatHr Algafiay^dquamita
rejpendit .^, ut tUud » ofte anAtbtma fieri^tantum
ad corporaier» niortem refirtjsgeret. V^uit Ape[lo(m perire
incArne ,,
Qjii^ sTio m.
Quiii tantminPaulofHit ajfedus erga
lud&os ^qiios tamen hahebat adverjfariosj
an nonimplevitlegem de dileoiione proxi-
miy imo totam legem Mofisy juxta illud :
qui diligit proximHmJegemimplevii Rom,
I
nondum confiituit perfs6iamproximt diU^ionetn^multo mi-
nus totius Itgi^ mpletionem, Ipfimet enim conqueritur^fe W-
d€re AitAm itgtm^repugrjAKtem kgir/sentisfude Rom.y^i^,
EPIST. AD RGMANOS CAP. IX, S9^
Q^ i£ S I IV.
Objefttones
catechcfcos firvaKdum auiemefi,quocinibii atiud obijcere pofsit Anti-
cbrtftianA illa CAtecbefiSiqHkm duoo in ChriflQ effe
;[ ~ iquaiiA»
£PiST. ADROMANO S C.AP. IX. S9i
dentonfirArifolet,
pfrf Apbori'
$9'^ EPIST. AD ROMANOS CaP, IX.
AphoriimiTheologiciexhac j
parte capitis. J
I f. CMA/ii
EPIST. AD ROMANOS CAP. IX. ^9S
7.
^
do^rtnAiS fidet^^ ortginemhAbet Abuno Deo^ fKedtAtofe^
$n tfuo c^njundijumus adquAmfrAiirmiAiem tAmfreqinn
ter ioriAntur Co(,$, [iebr,i\^
Ad mimicos mo- ,
"
iAmen pro AmicUfe moriturum dkit lob, /j-,/y. efl enim SaI
omntHm bomintimf fed vtAximt: fideltunt Ttm. 4, to.
fiittc efi iUud Pau/s ;
.
PARS
X V S.
^'^' ^ c'i ^
<f. autem
"^^ vqrbum Dei.
quod exciderit
Non enim o»
1-
;
Kvct'ci)iC cv lauccn
'/3^^.,'
'''
.,
Ifraelitaf..
^
tTn&y
''' cl))\ui Tu
sig
-^ 7?f
8.
filij
Ideft,
.•
non
Dci fcd qui
qnifilijcarnis, hi
filij
nisjaeftimantur in femine»
funt promifsio? I
!
EPIST. AD ROMANOS CAP. I.r.
5P7
concubitu habens I-
fcd
faac i^
w nrjQ^io.
ij. Ciimenim rjondum natifuif-
fent, aut aliquidboni egifient aut
malJjUt recundumckiilionem pro*
poiitum Dei maneret,nonex ope-
ribus^fedexvocante .
1•\
,
Mcuo-yj
>(5^
,
6- \>^ 'cv
,
;/. Moyfi enim dicit, Miferebor
cuimifereor:&mifericordiamprac'
ftabo, cui miferebon
16. Igitur non volentis nequo
?^"2 currcntis^fedmiferentiseft
,
Ocu
/
S^sS.
. ,
i/. Dicit cnim fcriptura /'harao-
ni, Quia inhocipfumexcitavi te^
Cnoei^UfAOLi cv /,, ut oftcndam in te virtutem meam,
& ut annuncietur nomen nieuin in
univcrfa terra.
Ffff 5 iS.Ergo
jy^ EPiST. AD FOMuNOS CaV. IX
A^ i^vovB-i^Hi^iiifCV^ 5««, 1$, Efgocui vult^mifcrctur, Sc
^
quem vuL ,indurat.
!^. Dices itaqucmihi, Quid ad
^fl ^^^- ^^ ^-; jhiic q eritur<*voIuntatienina ejus
-
oivS-puTre / tu quisesquire'
3^>
r« u^ c^« fpGn.dcas Dco? Numquid idicit fig-
n ^^^ mcntumci,
{umiyi'^
i
qui fe iinxii,Qujdmc
feciftiGc/
-,
•smXSyC^Sclv^
« -/^^
';^e^^(^ '»5»'i''lgulusluti,cxeadem maffc facerea/1
«rxro (^, ^i H$ Imd quidem vas in honorem> aliud
vero in coDtumeliam?
\
•^
12. Qupd fi fViis volens often-
dere iratn , Si notam Faxrerepoten•
fficm ^ ils
\
tiam ruatn >iuilinuit in mulra pa^
ticntia vafa
tam.
irac aptata in intcri-
ei '^^,* /(^ e^ / ex
bus.
Juda^is ^ (edeuam ex Genci••
24, Vocabo
Sicutin Ofc€ djcit ,
-V
EPIST. AD ROMANOS CAR IJT. S9^
{ ^/(^ <^
^
"^f
^g.
&
Verbum enim confummans
abbrevians inapquitatc: quia
\vcrbum brcviatiim ficiet Donaii
nusfupcr terram.
[ £
uvfxtv,
*
iJjto 7» -f<-
Gentes quae non fedabantur ju.
,
-,^^
-' ,
fofiov h)CMfo•
^ KUTm^x,vvuyi<^Tcci. j dit.iri
petram fcandail & omnis qui
.•
eum,non confundetur.
crcii
ANALYSIS ET EXPLICATfO.
Ql^pra diximtis^artem alteram hujus capitk emdare qujt'•
^^fltonem modb propofitam de temporali Jud&oruw Abdica-
tione^^ recepttone gcnttltum; id^facit fere mo- \:^5
do di[putatort6,pr9p9nens ordifsi &tj^^i.&nes addttis Yefponfi-
ombus^ .
"^
V Refponfio.'
lurlsci fecuns
dternum D:i peculmntijnxtA HludPfal, //7, 2, CenfirmAta efi
fiper nos mtfericordia ejus,if verita^s
num. Ergb fieri nonpotcft ,
adfide/es tAntum
fietirrita»
^^'
itAfideles ifinpdeles Jndjiifuni pOfleri AbrAbAmi^& tamen
Apud quos (f nunquam
,
^ggg Hmc
62 AD RGMANDS
1» Objcftio^
EPrST*
Huic oyjeSiloni per
Dicere emmpoterant AdXHrfAr^ \
Itibj ungit
(t qmdem
Ifmaele (f ifaaco cf^nc9d€re ,fid effe longk
dtJparitAtem in exempio.
CAP.
aUam
iflam
verfu
maximnm
t^,
dioium
nequMCfUAnLj
e/i , de tempo.
Ad *J \
^
rAitpofc^tonet€rr£ChAnaAH,qnd\[ac3bo di^inUks adjudi*/
catA^EJA'^AdenegAtAfuit,i. qudifiamhic wteUigenda fit di•
UUi9 ^
quododiU7H, Pritu iUud Itqnidum eil multis niO'
dis I. ex ijs , tjni. fubinitium hujits capttis indic AVivrns de
fcap9 bujHS ai fequevtium capitum^q,^ irghmentA btcre*
pi4endA funt:. 2. quiAnon
Jaiobi(f €Javi^fed
-deperfonts 5-c
de totA g(Kte,€x iHa quAfi e^emiriA radice oriundA ^gitur ,'
(
UcbtA^'. nam-qHO^ Mofes de Ejdvo dicit y^d Malacblas re-
fert Ad Idumsam Maiacb,\ 4. Et quodE(Auita fett Uuni&i
,
I
diligeret ifaACPU,^^
term reprohAfet Abfsltito quodAm odio
ttrpientifsimAfiliumfuumatern&dAmnAtionf^iorACuli
? quonsedo Uem -dU
1 T^midifiinAtumcumtrAnqutUitAte Ammi intueri potuijet.^
edlam Dei
ciga fifavujB
[
'
i
^u&ommAevimHntiOrAculumiUud nequAquAm de
bAtione AternAinteUtgendHm
P»fteriu4 ^^ effe^
EfAvum cempkxum^
repr^-
[
ponebat Efavo in quibufdam temporAlibus^tHJure primogeo^^
niturdy nobtittate pofieritatis^ celebritAte b^reditAtis^ Cf af'
odmmverO Efavi eft propefitum Dei , o^fio
finitate Mefiii \
Gggg 3
ricor•
(fa^ EPIST. AD ROMANOS ^pT IX,
ricordiampraeftabojcuimifcrebor:
ternoi in eperihus gratit. Ab omm bominum mertto
^ ver&a fimp/ici'
,adpri.
mwn beneficurumdivtmrumfontem remittunt , fsimiruf?L•»
adgratuitAm mifericordUm Deiy qttafi diceret ,ficui alt-
efmd rtgorejHfliti£me£remittOyUtijjnH(io ipfttu mertto
j
boc/acioyfeel fola mcA mifiricor.diaaddH6iu4, Ex mera enim
miferkordiA tpfuntprAdiflinsiVt adghriami ex mtra etUm
adgratUm ex mera deni^ mifericor-
vtcaVi
rn'tfcric$rdia
dia
:
^
tterkorum oflenditfequens ApofisH 'uerficuiusl^xx.WT
volentis, oeq; currentis>fed mifercntis D,E
^
eft 1 -y.
4, mn
deiy qiid patitur
quod fitrtt ^
feccAtA condidiffe
D
fi dtctrsmtis
uUam
yifjftigaffe, obfirwajfe
Attrtbut p€ccAtorum-i
S P"
^.
pbArAonem
Probai ettAm
4
ipfAgrAmmatka. in HebrAo efl inrbHm tcrtii, tori'
rt
€
Ex
emm
refponfton€ Apojtdi nafctturquarta ob)eBiQ.Diee•
pQtuiJfet b&mo pr aifraBus \ quQrfum ergo accufat DC'
us indttratoSjfiipfeindurAt » qtios IdhU ^ ObjeBto h^c extat
I
,
reguUriadnormamjudkif bumam-ipfi enimfibifunt re-
;guU :proinde quod Oeofit niftjufium poteB , nt
ut contrArium mbis Meatur, Rationem addit, cur b^mofum
Deo expofiulare »
debeat^qutA figmentum non dicit ei, qui
•fe finxit^curmt finxifit fic ^ bomo autem Dei figment^m eB
abfiineat itap[^ab expofluUtione cuyncreatorefud^ quemfigu•
lum neminat more fcripttiri, cfa. 4^9» lerem, \8-^6. 8fa.04f
i/^ Hmc aksram re^onfionempetit ysx loco nimirum compa-
ratorum \>,2u An nonhabetfigulusUitipoteftatem ex
eadem mafsa facere aliud quidem vas in hondrcm, ali-
udu ero 'mc(yviX.\ivcia:hmiSenfii4 rejponfionis bic efi \ ft fi-
gtiius liberam poieflAtem babetlfafa ex
cAdem MofACiAde-
fiinare vel ad honorem, velad igmminiAm^ multo ntAgis
.DetispoCeflatem bAbet hberrimAm bomines ex eo dem rtsAJfa
condites deflinare adgloriAm , 0* hoc efi velle mifereri j ve/
\
ad igmminiATK^ ^ boc efl mdurAre veHe^ CAu£Am,eur bfic
fiat j fm
quibiisfiAt , nondum adfignat kpoflolHsxjAtisJAm
fuit^poteftAtemillAm BeiiiberrimAm fijferuijfe, His omni"
biis jubjungit urttAm re^fonfionem ,qu£fcopum ebjeoiionis
1
'v€rfi:Hiitft>Deumt<ieetndurateAliquos,cfuiajuntvafs /r/,
|
rit, Ircs
t.ut iramfuAmtn
itji^ fines affert '^
4bundAniifs'mumgrAti£AC mifericordi£fu£ tbefAUrum Ape-
cur va/a ird tolerei
,
ciiofienderet^inpumendii^ 2. ut potenti
Cut Deus
itxiolcfet.
1
autem ex officto
judicis^quos indurAtos intfemt^gratUftta deferfty
] ^
aeftrtos
magis magisjj indurari fimt,
€(
RtfpOnflo;
eritn quodj Am ante inntfehAt yDeum Ahjecijp populum fuum»
Apofioluiper dtftin^ionent * AhjeBiomm iUafTL^
[
JtitAltqHos adgremittm EcciefiJL^in qu& tAnquAm fAiutAriA
I
vafAgrAti&fu&. dana ejfunderet^oc eflf quos grafiseiigeret
! Epb.i^grAtisfilio denarei Job.^: gvatts ad Eccleji-^m vacAret
'
ulim.i,grAtisjufltficAret^om.i^.grAtisregsneraret lit.y
(ftaKidemgrAtidfAharetEpbef,2^ Ideo dicii Apoftolus
Quos U
nos,nonfulum ex Judaeis,fcd eiiam
vocavit
cx genribusv. ^4. VtrHmque membrnm pr^batex fcrtptu- .
/
•£tam ; ^u£vcr6a gentiUbtif inNrpretatur D» Petnus hPtt^
2yio^HbideAdi>eni>5(^peregrtnisfcrthit<t^H6dDeus eos Vo=
admirabiU lumenfttum <fut Alifuando'
CAritde-CenelfrU tn
n»npopulus^nuncautem popuUu Deii auinoncdnfecuti mtfec
ricordiam nunc Autem mifericordUm cenfecttti,
, Gsmiles
igitur erant quondam >€5 Cf adveft£,aiienAeiA conver'
Jatione J/rael ^pr§wifstom^JpemnenbA6entes ^fne Deo in
hoc tnundo nunc autem in Cbriflo lefufaBi funt prope , ^ui
:
C. Obieillo•
Pofiremo kcoob^cipoterAt 5 cur erg% Dem gentiksfibi
elegie inpecutiuni^ reje^iu Juddts , lumtamen ludxi feSiiAti
^
renturftAntes^ ne tempeflattbiu tentationum impulftiabAH'
tur. ErigMntnr dutcm, qui lapidem huncfide appreben-
dunt: qmnjeroptrirtfidelttatem contcmnunt acreiJQtimtjloi
m bufic Upidem , magU magisg^ m ctsnumpeccAtO'
rumprolabanteSypropriAculpa (S magnofuomaUyi^uemAd<-
modum bunc EfaUiocttm txpontt D, Pttrus /. Fetr,2^6^
r
64- EPIST. AD ROMANOS CAP. IJT.
l
fucrint fubjf(ili> ficdifpon^nteDominOjCxlibernmo
volantatis fuae propofito^noti ita prorrierente Jacobo.
Nam cumnondum nati ciictit ambo, nihilq; velboni
vel mali agere potuiiTencDeus Jacobum privHegijs cx-
ternidoTninijanteporuitEravOyHcdtpriusin lucem c-
dito,quemadmodum in fcripturaPropheticaprardidu
fuit. Ufqjadeo privilegium iHu=dnon ab hominum-•
raeritis, ifplendore gencrationis carnalis,fexiii
iimpjici&meraDeivoluntate depeiidet. Noli vcro
Deatn alicujus injuftitiaearguere,qui,quospcr omnia
paresnoveratidiCpari tamenforteaiiicitjdiimununial-
teri prxfert.Noli quaefo ita oggannire Dco Natn quod :
quianimiTutninveniteos^qucs indurarcdititur,vara
iraeparataadinieritum adiabolo&malafua vofunta-
te,quaE cjuidem fat diu patkntifsimd tolcravit & emoli
hrc tcntavir,red cum fruftr^ laborarctjdeferuit ca tan•
demruagratia,ut eorum dignitastanto niagis innote•
fceret ,quosut vafa gloriae ruaiipfeprxparavit,in qux
fhefaurumgratiae donorumq^ coeleftium abundanter
ciFuHit,dumeGsgratuitoclegitadviiam,vocavit,rege'
ncravit, fuftificavit» quos adacque ac cacteros invenit
pcccatores. Si quacritiSiq-uzn-am fint illa vafagleriie,
Quaeitionesexhacpartc
Capitis.
I QUTtSTIO I.
'
i
eAsin qutbtis dire^ie
isecejfe efl,
/' $
ne typi ad WTi-^vTTov pArtes omnes flrt&e non urgendAS effejjed
muhA Ahjurdii fequi
Argunenia
PrimumArgumentumParjLteft:quiAApofiolut decet , fion
,
^«izicoMtri
omnes tj[efilivs promifsioniiyidjj juxtA tU^fUyiispr^poftum. noAiem ieet<
pretatiofiefli
Autem fuit de fadtrt !^ grAtia VitaL £tern£.i.iJttiA
8KS dicitur fgtilui ^fAciens AliHdva^ Ad Aiiud
Ad dedeciis prs.pArar,s vAft mi/ericordU Ad gloriAtn , c§Agf
, ntentAns ^/ irs Adinteritum. ^. qutA otacuIa O/ca (f I/aU Rerponfio id
jillcgAtA^. 2s. (fc^degeHtiutHlocatiane AdgrAtiAmfAlutis^ argumcnca*
Patici.
Jud£orumverorejeBtoni Afiluie Aperte ioquuntur, 4. f «M 1
PahIus bec in loco non attingit, Ad* jr. </f vocattone genti-
utn ad Eecle/iam Agitur hoc ioco : Cjuta m iocum l4td£orkut fynt
rtcept&ipofiquam iudii priletleginm [uum Amijirnnt ^ctijiu
Adfumtionts typmfHtt Jdcobta m kcum EfalDt recep ttu e-
&
non negAMUs ; de hAc direBc principaiiterM iUa indireoii
(^ non mptjpue hic Agitur, Ad 4. myflcrtum eieaiionid tn
boc cApite expUcari non mgAmus^fed (uti ftpe dtxmus ) non
ijuafi ex prafeffoyproprie tS' dtreBe , \)erum typite tS oiCAfiO'
naiitirfUi ex analyficHtiflat. Et fic D. AuguflinU4 inierprei
tAtnr Itb. quafi^ in ginef, quAfl* 7i» Sola cf fic mieUigttim
quityiiModdtolum efi(mj7iiruMydu£ gentes tn utero iuo funt
(fc.)ue in EJAufgHrAtmfit major popultu Dei^ kocefi , Jf-
rAeltPtcMJecundum carnem^per jAcelf AufemfigurAtm ejt ip-
Si
Refp.
Dem odit Efavum^numqmd eum -^
mnatumfmffe eenfendum
HS odit^hos afactefiik abjecit ?
ItA fijstire ffece£€ efi eos
?
ommr , qni
qno^ De-
odiufft iliud
de Abfaiuto Dei odto interpretAmur^quo Detu rejecit EJAyum
aL•6mmfuA:grAtiA AC. gl^rtA^ •
(^ interpretAttom iUud
fiquitur , Efavtm fme omni fHotmrit9 damnAtHm effe ,
quia Detls eum (tne omni fuofnertto odtjfe duitur y quoa
jiifiUu• Bii inprmts adverjnm efi, Verum enim Ver fu- ,
prA ^
EPIST. ADROMANOS CAP. . {
6/
prAfatu /uper^demonftratum fuit <^odi(tnt tUua n$n inclu-
dcrs &t?rnAm rejcBhnem ^ fed poftbAhtttonem (f exclufio-
nem tem^rAlem kpriviltgijs externis. EtfntAqnenonnega-
mtu^ EfalDum multis fKodtsfutjfe impiumac profAnum^nt
eum fcriptHrA nominat Hebr, 12, ,
infrAtrem etiam pd- ^
rentes in^urmm: fcripturA tamen hou memimt , ipfr.m d.ii
mnAtum ([fe fed poemtentiA ftgnanon ob/cura funt , quod
\
}$,)9€>6^
fratre, i^fe Adjunxijfe vcrA
grAttAm non ex
,
ut fieret partieepsprof
tAmen ex grAttA'.
protniffo , fed
ex mifericordtAt lUc LHtberm. Scribit quidem At4ier Eptfle-
lAAdHebr.cAp. /i, /7. ipfumpanitfnttam ettAm cum Ucry-
mii «fUdfitAm noH invemje yfed pcemtenttAtt^patris inteUt'
gtt non EfAVi:p.irc>3s enim Jftacuf nniiis prectbtufleoiipo•
,
liii (^yjE'
6j^ EPIST. AD ROMANOS CAP. IJT.
QJi /E S I III.
^
, in
cArmm^ r)9ndetur,mbil Aliud^i[uAin grAtuttA Dei ^ihtLV'
,
five ivSoKitt ^tx citAtAtafnin txttinfecus miftr^s ge-
\ neris buiHAntpofi iitpfum. Vuifim fi ^it£ritttr,quidnAm Deu
impu- I
EPIST. D ROMANOS CAP. IX. ,
^^'
itA infide t^eritAtu eleoii dtcimur 2, Ibefi^ \j. non Autem pro-
^ttvfidenti^t fAlso nobis Affifigunt AdiotrJAr^. AppAret ex bU ordo ;b EJe•
y
, ut ix.Sf^.yim ptrderet quenquAm}
proftdto beneficia fuAy qtttbm nos
digiJAtur ItbeTAre yprJtfifvit, H&c prideflinatio fArMo'
rumnibil Aliudift ^quAm prAfctenttA (alicet (f prspArA'
tio benificiorum D I ^
quibus certi/sime liberAntur ^
quicunqm liberAHtur Dem^quodPAulm EleCiio-
(fe^ j.
nem fimpltciter Ab bomtne removet , (f mifirkordU
DEI vocAntis Adfcribitnon idso facit , quafinuUumin
,
fturs
-.^; ^-
,
II
*•
iy
£PiST. AD ROMANOS CAP. IX.
-r"
r
/«r , ex quo epera una cum fide (S' umt>erfi C R 1 S I
msrito excludimtur. ^6 ^Ci(i &6 ^in& mtt DCrtt ^aDc
<?tt6fc^UfiCI1» Siefuideminepte (S plank airu^^op^Vw? fo»-
cltiditur Toperumhimamrum mtrita mn funt cMijft EleHi-
onU : ^r^o «///S'^ 4//4 efl caujfa^^uampura puta ( ahfolutOx^
Dei tv^okicb. cinmv^
Q_U i€ S TIO .
-^i/i damnatorum faSia efi
reprobaiiO
abfcj^ pr&vtfione malarum operum aut tnfi'
delttatis m reprokay quia dicit Apoflolm
D V EJavum odio hahuijfe » ante-
quam malt ali^mdfecijfet: anvero dicen-
dtim efi y infidditAtem (f imfoenitenu-
am ajquam reprohattonis cau[fa7ru
-
ejjn
Rejp: Nemnem Utmrtprohavit ahfyi pricutfione infi-
dehtatia £f
efl
6im
,(^ proiatur his ^,
impamtentid , id quodpinSia fide tenendutn
\. cfuiareprObAtio efi a-
5
Sap.t2^ts^ 2, ead^^mntftoeft dfcrtti (S execH-
judtx non b^ket aliam cAuffam puni-
dettrnendi'. ficiU (rgopropterp^ccat^
dAmnAn-
^'^ EPIST. AD ROMANOS JCA?, IX.
I
yciuntur^ ^. D. PauIus in
njum^ qmd faediJpluentiA
,^
Jamfjartiur bommes, itapropttrpeccAta ifniute dterna re-
Deumodijje Efa,
Dei atcipis ^locunt habet iUud
! Auguflim y rionOdit Deus EfA\)um hommerH fid
»
'
fidprapterpr£l)}fApeceAiAoditE/AVum. 4. Deus repmhs
indarAre dkitur^nemo AtitemindurAtur ^ nifi propter AnU-
grejja peccAtAiindurAtio^mmefi poenA peccati. 5. reprobi
€xprejse nominantur VAfa irg , qu* Qetu wultA pAtienttAfu^/
ftmuit Deiis AUtem newiKt irajcttur , neminem tolerat, nift
:
j
z.
poteftAtem
effe €
qutA (^ tHifiricordU indurAtionis cauJJa
Dei toluntas v.iS.i. quiAfimiie defigu/o oftenditjoUm DEl
fAciendi ex bominthus quidltbetpro
lubuu v^2i.4.quiAommsl39mines junt peccAtores St ergo
peccatA effent CAuJfa reprobAtknis /equerettir , omnes ejje
,
pemtur, fola
j
ti9 bomrum (f malorHm Qptrum» Jila emm funt imiterfeSie
\bonAibtc perfeBemAlA\ficHt firgh ifla ntn ingrsdiuntur
negotium jufiificAiionis j ita neg^ negotium Eieoiienis % ^Hcif-
fmtfmitiproptcr mAU operA dAmnantur reprohi, itA ettAm
propter
EPIST. AD ROWANOS CAP. IX. 02/
!
Propter mnia opera reprobaKtur. ^uad 4Htem
abBfiy>irejeBioneoper4removet,idd( iiBitalibm f^i^imtttH
."
\
peccAtis interpretatur Augufltntu Eptfi. \o^. ad Stxtwn :
I
Quid diligehat inlacob^^inqHU^AVtequAm nAttu f(ci[fit aU*
I
^nd boni ^niftgrAiuitum mjericordtd fitAdonnmi^S qutd
!
edevAt inEjAu^antequaiH fecilfit AliquidtnAti^ytrfi originAU
peccatum ? Ad 2, ponitur quidcm Dei voiuntas y ^d qutaLs
,
eiTJnfiitiA voluntas ^non excludit cau^du pr^pinqHiores re^
probAtio*iis^de quibtn licet bic non cxprefie agAtutynon tAtntn
ohjcure innuUHtur^ut pAtet ex Argumentts pro pArte HegAti-
\
lpAproduBki.,^em dutintDetwvelitindurare,^ cu^us y>e~
deURetur.) y
Ad Af. fjon fila peccAtAtK c$yifiderAtionemlieniuni y
"
t tn tif m, ma i > , n ,
^ >£ S I ^.
Cum
Paulus jcrihit: Non est volen-
tis nec currentis Dei miierentistnnm"
qmd 'voluntati alioiuam cooperaiiomnu
trtbmt in Spiriiu^liba^ : ita enim fentire
'videtiiy* 9 ^tiafi homo incipere pofsit hen}
•oSSc•
Xkhk QVAE
^2$ ^PIST. AD ROMANOSCAP^ IX.
qu iE STIO Vi.
\/
Re^, Pargus duhio if . bdis tta conciliat , ut UKf^
tferfAlttatemtliam Pauimam , (ut omnium mifercretur;»
,
vult omnes fal va '
hy^flrifigat tanium adeli5los,quafi(tn^
pisfit',Dem Duit omnwm mifereri, er/meo^firvari^ boc
rfi,exomm bommum genere ^ ordim or^ms eUBos , ita
»/ nuUi jerventur ^ qmnon mifcrkordia Dei /uerinC fer-
vati, Stdboe efltor^uere fcrtpturam, , interpre.
tari, Nttitur autam dla g^a dtflin5liene in fwguia
generum (^ genera fingukrum ^tjuam adverfarij ex Fui-
gentij libr^ de imarnAt. cafy. ^i. mutuo fumcam , tanquam
MnuAmJHAmAmpletiuntur, Sed,mfi de iJoluKtate con-
fequente ac judidaria accipiAtur multis numtmhm falfa,
efi.
tAntum quoJdArrL•»
'
gx odhdiu bQminihns i> Jed omnes fimpliciter bommes
idcin
£PIST. AD ROMAKOS CAP. IX ()2p
" .
* " '
"
•
'
" *"
t — ^
>^
idcirco vocAturfih>Ator omnium bontinHm, maxime fid€$
lium ,. 4y 19, l.Arguit ifta Deu bypQcrifeBs^quAfi
aUudl^erbU tefietnr de omnibpyAitHdcorde oceult€t,de qutbuf-
dAm^i.pugnAtcumconfilattombus emnibui ^(jUAex univer'
fAiiiate proMifiiofitim confcientijs afflt5iis dAri poffunt\hAc
vcro dtfiin&fone toUuntur^ ftquidtm ntnt» certm effe ,
.
//^, 12.
Kkkk j omm »
.
1
^» JudurAtiotriprtcitier conpderaripotefl,i.ut pec"
CAtum. 2. ut CAuJfA peccAtu^. ut peccAti, Priortbus
J
j
cur iUos emtndAri aut entolitri nolentes^ nonfAcit txtUntes^
citm ^ llli*dy>eiinipotenti& ffei meg/igentii ^ vel tnVidiA
'
culpA efijait Parsfu dub. \6, inh$c cap^ Sedahfit ^ ut Deo uU
j
himculpAm mpingAmm^Tunc demum iUudobijciAtur ^fievir
1
Bumfuerit» Dettm Adboc TBNE R l^utemolltAt mlentes :
\ hoc Pero Deus , licet tAmennemini debti ^ ideh excii^
^
\> dtim^
,
QU.tSTIO IIX
/
item .•
Dtutn ^uojdam homtnes reprobare
ir£ cei^gm€t2tiit4 admternum \Uem Dcum^iAia
praparaffi^ccndtd^^ovdwaffe adinteritum, Et hoc com-
grAtta, ut e^tnt
^ ird
hUlpbefnA^ ApojioioKofiropemtusignotAXqm^tidemva•-
fa mtfericordiii D€9 apparata dicit w gknam ^ de vapsiri.
. AHtem indefintte ait^cpubdfmt apparata 9 bauddubi^ non r<-
I ticuijf&t , tfuoquo rfiudo illam }'»( ad Deum autorenL•»
at^condiioremreferendam effe cen(mJfetlquod unum eB^
2,Dem buncpmfnin creatione nunquam intendit , ut ali-
^UQS faltemceisderet ad\)itam,aliqiios adtnteritum,fed ^h
dtt Deus omnia qu£fecerat , f
erant valde bona Genef.
,
one dicitur ifnpm fecijfe Ad die njAiH Prolo.io.qnoanrmAd Ab' readdiem «na•
lU{D,
jolntAm Det voluntAtem perttnei ^fidAdeAm , quAm judni'
AriAm($ confequcntem 'mfchelii nominAnt : ex quojuduiArio
Aciu tres iUtfin€S€mergunt^ quQS Ap^flolus Attw^it in textu,
nvmrum /. ir£ Det declArAtio , boc ejl^ ut sppareai dif-
pltcereDeoimpiftAtem (^ contumAciAm bomtnHm,2. ntA-
ntfeflatiopdtemtA fu£^quod nimrurH mA^rfii ommbui im-
pus (^ refrAHArijs,qtios factii in ordfne^n cogsre pofit. 3.
ghrtifui dlnfirAtio ergA VAfA mifericordU^ qn& re-
Llll proborum
^S4 EPrST. AD ROMANCS CAP^ IX.
QJVAES^^IO IX.
%
jAphori*
•>-
. i-nmT^tiTiy.T-
%
i
^3^
,/
EPIST. R0MAN03
ferfidem: (^ hifimtVerifiiij Ahrabam , interprete
h
Abrabdu
3^7• cogmfctte^ qubdqui exfide funt yfilij funt
ita^ dogma CahmiaJiorHm , quafi
iiberi Cbrifiianorum fan6ii nafcarritur(!f infctUerexcm ep^
CAP.
-\X.
(f,
bonam ejm
dtflinguatur d viiiofa concupifcentia
aceefiit,
contra im^uros PontifictoSyqmmatrimonium
Notandus igitur bic
epm
^fedofdif
mentw
iocm eft
carnis ap-
peUare non Tferentur, Hk enimfan^us FatrUreba Ucab ut
utaritiis in ipfimaritaii aoiuwtreducitur , cum quo c&te'-
rorum FAmarcharttm exempia conferAntur Genef f^
(fc.
€,
jAm quA nonfunt ; ^«/^ cxpefCAtorefacerepotefl juflttm , (f
juflificare
to^
impmtn^cut infupcrtortbus cApitibus dixerAt
ijsy
mAgnAlU Dei
qui tn rejeSiO'
obioquebAtttur,
,
ut AugHflinus loquitur,
1/. KMultA
ipfts propittm . C^ncedit fis fucctffum in ^^
contedit DeustyrAnnisirAtm^ qudnegArei
tAm dtu
toKtoUrAtydontcmenjurAmmfutAtis implevtrint ,iH tum
grAvior fiquitur rutnA ', ut AgnofcAtur
tcrrATunt y DEVUnon ejft
longe potentmem omnibus tyrAnnU
oiiofim 9€ pA^m ubi^ in
WAliiU,
inmundo^ quorum ma-
$rbe
(
iitU termifios ponit , qucscum Attigfrunt^tArattAtim panA
grAvttAti compenfAt^
gralDiortrA Dei f
qukm non intelligere de/iiiA , fte
fragilttAtis .
Eigwentam Deifumuj v,20. qui l^ox admoneAt nos
(S if^ fPiKthus Deo rjosfidijciat , ifi cuftu
:
\ Arbitrie (timm
manufiguti
cum omnihm
ler^iS^i. SuperbiA ^
qu£ pcfidemm ^ficni lutum in^
longamtnit Aterrt ^
rio,fed dAt e't fljAtium ptsmtentii., ut cofi^trtAtur^quAm Dei
prddicAt fcriptnra {.$> /g, Lhc, tjy
-' - " •
r- i iii
€$.
CAP. 6s^S'
interipfos^H femen AliqHod ixiguum
rtliqtiu VAttcinAtiis efl^ cap^ S,i^ :
Mmmm Lutbertu^
6^ EPIST, AD ROMANOS CAP. L
iLutberujpuicre docuit tom.S^gerinAn. lenenfifol. ^^.
jf^. C<£ttu Sieilerum fimper exiguus m-^uncic^ in (
coliati9ne adreproifis. Non igttur offendamur iHacontcrntibt'
U EccUfidLfaciejfed Deo grattiK agawiiit^iuod inttr ietfuro*
resSatanA ^
mundi fibirefirVdt adhuc aiicfuos, qm nomen
(f Tptriiumeius bonorant^ Ntfienim ipfe nobti relii^mjfit fc'
fnen^ferefaaifui(femuiJAmpridem.ft<ui Sodowa & Gomor"
rbAEfa.\)$,
Jud&orumrejeBiBinprimkipforum wcrednlitati
ji.
,
^l Ru etiam optimdi abufru effepotefi pe^TKUs.Chru
.
2. Cor^/^^4,
intenditiApt4dnosmalitm^
interciptatHr,
,
apud
quem
•»?•
CAPVT
EPIST.
-
AD ROMANOS CAP.
,
X^ 64$
Gaput X,
Argumentum&Partuio' Capitis»
Irgisfecutifunt^tjf^^Ad verfi4.
2. Exponit ordwem qnem Deus in precurAnd^ gevti-^
,
PARS PRiMA
6«rff
'^'s^inv
y
^(4. yj^
\
3•£^\^!\?•^<'
^<
7
i^
X
"^ ^/•
Vi•.
'C*Rati*cs,voiluntas
^ tTiei ,
quidcm cordis
& obfeci atio ad D^cum tit
proillis in falutem.
«i o-u7)^^av, > rn mm ^ z.Tefli/
64 EPIST. AD ROMANOS CAP. X.
^-^/*
,
? ^& ^'^^
(.^ ,,
ty&iyfu,; cv tj? (ra,
rSf'
(ff Quae autcm ex fid^cft juftitia,
fic dicit ne dixerJsiOcordt tuo >
;
^,
qufs aicertiiet in ccelum ? id eft Chri•'
),
77;
6
-
rQr / *
i^X-i/f'^''' x-ctTuyctyiiV,
«f
viKPuv dvoi'
ftum deducere»
7^ Aiit qujs defcendet in ^hyC'
fum /hoc eft Chriftum a nio-^ciiis
^ysiv* revocare.
Sed quiddicitrcriprura f Pro»
<f,
^a 't^vcvT^^-^cn^cra^^r:^
^^ eft verbum in ore tiio Sc in cor-
rjj
vocant illum.
<^).\ » Omnis enim qui invocaverit
1. yccp
C i/.
omen Domini,ialvuserit.
ANALY5IS ET EXPLICATIO,
quereiam dc ludiis inflttutam continttAturm
'-^prJLwittit CAptationem beng'^olentiA per
dam infinnaciovem > r,e videatur ex ajfeiiit Altquo mtnus
vovam -
laudabibdeipfis conqueri^ Dupliciter autem fe inftnuAt
\,pro tpftsintercedindo. 2. drip/is/efi[/jiaKdo, Deintercef-
Ctoneitaioquitnr^ v.1. Fraires , tnqmt j ita vocat Romanos
zdiiw
;
,
modo ptac^e
vocabalum - ei\ ftudium iliad vocat
tftjtam in
tur pATUmypro zelo iA^dabtii (^
bonam quam tn
3-tS.
walam
iDitiofo ifignificat
a:ciph
igttur in
'
genere adfi£iHm afnoris ardentt^tmum inrem Aut perfinMm
aliqu4m,cufn vindi&£ crga adver/antem. Htc
in Jpecie de Zslo Dci agitur boc efi ,d€ tali afftEiH , ^«/
,
-
( ^'
.
,
^-
flunty qu-ent rejecerunt , juftifit juftiti',
;
amVolnertmt injudicU Dct accufitioni legio opponer€'^<J)9C
;
cenfiituere , quQdverbum forenjeefi ^qtnAA'
\ BusjHfttficAthms noftr& mere forcnfis eft ) ideo juflitiAm
\
De$ feu Deo VAientem impetrAre no*$ potuorunt
(f fic ludsiorum , quem babuerufit tn quArendAJu^tUA^
prorfusfuit *]. ExifltvtAr^nt etiim Cbrifinm Adloer•
fArtjikfluiU Dei quem tAntopere perfeqHe.hAntur ^ex pr£'
,
^.
pbetSLuf^ad iQbannem MAttb.n^fedde eononagrt boc ioco
2. de CAUJfi nonpoflrema lau hg i/ j num
^
Luncfi'
nem txigtt^urgei,terret accufatlex^ut mcejfariocenfugia'
m
mus ad ChrifiuWiejuAr^tione kx psdagogiis ad Cbnfium
vocatur Galat.s* (S ita <juidem bk expo»i potefl , •(^ ^
^ouaxfcd eAmtnterpretationern nonprincipaltter refpexit bic
Apofieiui. j. qnidam dc perfe^itone Ugts interpretantur qud ,
I
/e^i f)r£fiUAm nulta ftt expeB/tnd^.jufliiia ^ulterius
(', ex
^
Eyfafigelio
probat
Ex
vero
non Thedo non iwpo/^ibi/e^veritm ttJamfMtle^ Lcgalis jufli-
tiACOnfifiit infacieKdoi Mofcs enim fcnpfit ,*!*// Pauiiis
neflcrv,^. ju-ilitiam,quae cxlegecft, hancciicjqui fecc-*
h ae c , V ve t i c s
ri t i Adducit locum ex Lelpii, i $ , / abi
i .
ac mnjam
[^
^fO EPIST, AD ROMANOS CAP. X
falatem dirimerefiS' ut diverfum effeoiiimjdilperfi viriuti at-
tnbncre Ipoiueru^d caujfim (S" jignum, item grAdus jaiutis
nofirJL diflinguere velmt, Fides caujpi confe^o
,•
fig num eB .•-
,
minum, Dicit tn\m(cUYi\ivdi,{inquH Pauiu4v,u.^omxn%
qui credit in eum,non confundetur qtfi hcus exEfa,2%,
:
ParaphrafishuJHi partis,
Quceftiones exhacpartc
! Capitis.
QUiESTIO I.
,
quaw ifjfirmafa efl per camem
^odfi enim bomo perfe^iam
abfolut^m pzdiftaret legi
^' aliud
dubium non, f^
obedkntiAm
qu^m dafnnare
(^ omnibus numtris
,
"
:
nn s per
64^ . EPiST. AD ROXiANOS GAP. A-.
per lapfHm aute m jure fu6 in Uge <ib tpfo exfg />.
m tftt Dem
,
. fim ,
rito
kx jt^tiarnperfecie w-.pleta > ViQtf-
are noKpcjfet ex me'
hommum .'Kammeruum (S gratuttumpromijfum oppoi
,
nuHttirQAV$,\%,
QJ,l.tSXIO II.
lanhoccaput^
&
Fereiij
uiB de triplici p^ftolanoflro inbAC EpijlolA rejeoin , difirimeH factt inter
tripltcemjufiiiiAm^unAm 'vocat jufltttam kgfs^tfUAmAit aL•
tihui \
,
tibtis
ky^
£Pl5i.
in Chnftunu
r^:!t cx Uge
^undo
.(S pfltttAm
D ROMANOS
igitur Jpufloltci
tx fide l', cjuA
^'
CAP.
'^,--
-X '6SS
rttur ex optrihus
Kirobi^ ettAm eadcmefl conduio
eis.
Ugu : qr:od (juivts
cayVitnet in
Et Pauius ipfe Row.^,^/. e(U9d pAutolante iegem JH•
^/
fnn£ mtntis facebttur,
€
hoc prafente ioco manifefium
fii-nt ,V, PrittreA\
(^ ubi opera iegU
^^ fidttex^
»^\
jttpitia fidci ^ S^ juitta ex fde Rom. 2, \22. fhti.i/g^
^
Os6 EPIST* AD ROMANOS CAP. X
item iexfidei Rom,^, 28» ita ettAm a-yymv^na. funt jufiitia
operumyjuflttiA ex Uge^ lex Opermn^ lcxjfifiitk. (fc, Certum
enimtfiin negotiojuflificationis nvflra jemper apponi fidem
& opera, Jegem {f gratiam, Ht^ita flantihus jfequitur^
'
quidcfuid dfjuftitia ex legepridicatur^ idem etiAm de iufih
tia legU feu operum prs,dicandufn ejfe, Mqui de jufii'
tia ex^' fatetur Pererim yquod fit oppofuaiufiitiA fidei.:
Solutio argu•
Kieniorutn
Pererij.
Perer £
ergoidem d€ juflitiA optrum fateAtur necejfe efi,2. RaCioncs
viuUimfunt momenti* Natn adprimam. dico : In
ipfiaBujufiificationis Juflitia fidei omnim defiruit juftiti'
'
(,
fidemifienimdata ejfet lex,qu£vini>!ficafe pojfet, .
*-* ^i»iiai^waM^*'^wt?*#s>aaa^^
deberi,pr£t€r/9!um
J ES^M CH R IS f rM.
€
Comludimui igitur mpU$
tidnem Ugis ommhis Kttnteris abfiiutam nemim bominum
^ UHicutn ilium
,
fdniiifsifnum
^modoautemjufiitiiL•»
Cbrifli legifit oppofitayjam Ante dioium eft, nimirum nen d-
bediti»t2e,fidptttofA5iiufiei namobedtre dtbemta legt , (S fic
iix defiru^iA mv efl tfittisfAcere autem non pojjumus , fed
hAHc Idudent Redjwtort lubentes merito^ relinquimtu,
Vadeftquittiryduas illa^jufiiciaa non ejje proprU contrArm^
/eddt/rat opp&fitas^tAnqHAm Antscedens (f confequcns»
QJiiCSTIO III.
tt.
Re^* VAriAKt interpretts defcopeAUegAtlonU
HonnuUi exiflimAnt , PAHlum non aUtgaffcfedakuftff
tAntum Ad lUum Ucum LMofis, Nam quod CMefis dixe-
-
rtt de iege , td PAulum accommodAjfe adCbriftufH,propter
^agHAm conHsmentiAm i^f efi allufionsm > inde coUigunt
quod Pau!§ ita rtferuntur ^quemAdmodnm in
Mo/e hAbentHr tfidquAdAtn omiffA , quddar» ettAm AbjeBA
ftffitt Afij interpreiantur lecum Mofis EvAngelice , dc novA
Oooo obedi
6S% EPIST. AD KOMANOS CAP, X.
Qjj iE s I iv;
te, ^^
itlndDctit.^o^nyi^,
ADROMAKOSCAR
in corde iuopUtfacias
X 659
5
efl , |
/g . .
w^ II ^ remdicit
poirremam tnterpretationem Beliarmtnus excipit , ^- 1
quaie pauIu»,
boc loco non mterpretem effi j
Orefit / Qjii£STio v;
adfalutemyait Paulm ^.
10, reHene hinc inferiur: Ergo, Bona opora
fiint necejfariaadfalutem ?
^ ,
n§n agnofcit,
Non enimpropterfalutem,fedpr»pttrAltas taufMjttnt ns-
cefarU , de qmlftu Deinde mdfier n$n du
cit,Confefioefi necefariA ad fdutemxerg^iUapbrapsnon
b:i '>
peteflsonfirmariex boctextu,
inttrprttatio^ u
Deni^notanda tiltripUx
quidam Agnofcnnt hit
Hebratsmumy ut confefsta ad Muttm idem ftt yi^^ confefio
JAluttd y <^uofenfu iflapArticula adpr£cedentcm,{c6rde crec
-
ditur ad juftitiamyy>erimer€t, tanquatft defcripm\pdei ah
effeSiis ifidesenim cordU^ptr quAm jufiitia acfalus adqui*
riiurj exerii/eperconfe^ioneKtfiiiutisC^juflit'i£,2. a(^ 4-
gnofcunt hic eUipfins confeftofit ad rAtutm^ilnet
dam^ve deciArAndam.^^ funt deni^ qui eenfefionts ^ocAbu-
lum bfc Accipiunt non de externA confe^ione , qu£ efl fru^us
proximum efaucibui
: i^nuf-
DUh'
quem Apofloltis
,
fide t^fcknt't^ yera
z^lum ^ kclt
£f bic efl
r^y
:
'vocat , (jui^ /-
rorpQtius AccKcws qnidAm mp£tus ^ qudm^ zebd^ uuendus
efi quales muitifunt inpapAtH,quipro religione
Yebementer pugnantjVon ex mAlitia aliquA , fcdex inconfdes
rato &elo^qH(famen efl abfg^fide (SfciefitiA "^era \ fiquidem
'tton sx /olida rerum Kotitia , fidtantum ex introduBo con-
^ r,o
ritaiem eJfepHtAy>erunti
I'.
;
4• ABiva Cbrifli ubedientia , qua mmirum Ugem-j
impkvit ypertinei etiam Ad meritum RedemtUnio
\C RIS l•^ S enimperfeSliolegis dicitur AdjuPittam
/
EPiST. CAP. X, 4^j
I
vi44 ertt, ^uifidesproprie /oqtitndo conditie efl^Jedvie-
\diumfeuinlirHmtnttimApprebcnd6HS nieritum Cbrifiigra'
I
tuitum.
p, Ratio confequendi vttam cx lege difficilU efi ,quU
impletioUgisbomimimp^fiibilis \fed ex B^sangelio conficu-
tiofalutis €flfacilis,qmA nonjAm demum fiperofts Ubori^us
impetranda/edACbnfiojam mpetratatft. ^ifquts ergo
Cbrtfti obedieMtA tontenttu nenffl,fedfiiis quo^ oppeUisa-
HqmdadcOnfequendAmfaititem addere cenatur ,is quidem
ingreffum ad vitAm iAioriofufHfAcit , (f tamen b4c rA-
tione nunquAm ingredietur : id quod cantrA PdMificios
mtandum eft : qui quidem pritHAW jufltficationem fAcmt
fACilem ,fedfecundAm^quAm ipftfingunt» difficiiiorem , Ad
quAm nm mf muUis Uboribm tf fudoribui noflrisfit C9m
tendendum,,
19^ VtiutU^as Otei de fdutegeneris humAni efl qus.' mn
rendA in ArcAnM (f occultts ,Det decretts : boc enim,effet tn far-
ium Afiendere j(f Cbriflum deducer^, inquit PAuius^quod $<•
mnes ^fAciunt yqui deAhfrondUA DeitioluntAte negotio m
fAiutis tHultA dijputAnt, quApnan pmne X>ei conftiii*m nohU
revelAtumfitinverbofm^Sl.cAp^o»
l/. ObfiryfeturiiterumJcnpturAtnnsn ejpUterAm\mU'
tAfH. NAmjcripturA iixut^tnquit Ap&fioius 1?^ S, Et boc di-
cere longe effiCAcitu efl>qu4m omnU diBio iel fcrtpturA boi
mtnum, Bfl enim {AcrAjcriptHrA TfivA vox cordium , non
AuriuntffeUyUt Jpofioltts ioquitur , Ticrbum viloum (f effi"
cAXypenetrabiliui 9mm gUdi& Amipitt j pertingens ufg^ ad
dfvh
." 11 ; .-'.'
EPIST. AD ROMANOS CAP. X ti^
l_.| , .,—^tA. , I , .»1 I .>l
EpU
curcos^mtmfiery cont^tores notAndum efl^qui libentius de-^
cemmiffas.qtiAm unamconctonemAudmnt^ Viocuerfa ma'
gnA Uude digmfunt,quorum minifterio Detuprimum ver*
^umfidei inter nos AnnunctAri tfohut^ interquos noftro feculo
BcAtus Lmbsriu iS pdeles ejus vnx.f^e^^TcufAciie primas
,
666 EPIST. AD ROMANOS -.
CAP. X.
PARS ALTERA
X Vi•.
Pppp :i t/.t^iom dd
«ki
omnes obedierunt
Evaogeho. Efiias eaim diGit* Do^
mineqiiiscred: ditauditui
47; Ergofides ex audifUj^audkus
^?
autem psr verbum Cci.
1 8. Sedciicojriumquidnon audie-
runt ^&qmdemin omnemterram
cxivrt fonuft corum in fines orbis
,} j(),
- /^
tuyet
A?^cc
d&iwira
Ont,
3^' chc
-^^
iUinl,
/,
^)
l
agnovit
g.o
tcm , in>
^Pnmus Moyresdicit:
adacmulationem vos adducam
in ncyn[gentcm,in
iram vos
gentem
pail^i tn»
E-
infipien-
* --^^
ysi, tvpi^lw
ewi-
Inventus fum i non quaerentibus
me>pa1am appairui ijs/quimenon
^
iriteirogabant.
"^
^ t^iTnTuoK - zi.
~
Ad Ifraei
die expandi matiusmeaisaci
autcni ciicit jTota
popu•
( UTriiS-bvnt %^ lucii nofi credentem^ ^oncradi^
ANA^
EPIST* AD ROMANOS CAP. X 6i<^
AHALYSIS EXPLICATIO.
XNbAcficundAparte dixmm or>ihem expcm , quem Detu
'^in procHranda £$mi»um fafute /ervat. Vtitur autem A*
foflolm gradAtione Rttkorica ,in qttA ofiendit Qrdine (jUin^\ q^, „^ ^,^,
ergana filutis no/Tr£, Priryium fahitii orgnnum cfi hufsio nafaiutisno»
prAdkatorum verbi : Secundum^ Prsdic4iie^y>crbii tertium, |
I
UrrATu emiferitprgcones ^^ l^ , Apofiofos juoi
SocorHmpriLclArAm de CbriflofAwa (£.njeiur.t^^AddtiQit bant
,
qUi ubi^
'
I •
' rfjpon-
EMSt. AD RO^iANOS CAP. 'X. 671
''
hoc
Htbrsiim dS^ p p^r §-
auhts noft er voc atfonum-ifecutus LXX.
reddiderunt. Eflentrn tierbum
ab jipofiolto prddicaturfiy(f pofieainliterst retatum nmcA
i-^terpretes,
,
qui 1
^'
*
.•
riint,(fbocpA6ioDcn7}iefHAffproVocaru)itadvmdiB,zm: itA\
ipfe Vitil?i7H reit^o pcpuio fno Abamftbi ch Hurus ftt gentcmy
quamfiultam vocA^y^uui flolido judh io coUbAnt
WiUtA^prout duccbantnr j. Or. 12, i.floiidi ttiAM alids erant
in rebm diVir:is , ita HiptxdicAtio di Chripu ipfs mere
fiurit fitiltitiA i. Cor^ i, ^ieniAdrtwdttm riUem Di^
Acerbum
671 EPIST.
.
AD ROMANOS CAP. X.
,^
Acerbum attuiit dolorcm iBs gentis ludaicd , ita .
ut Hnt i
uUX^
;^\..:..
.•:.,,* ROMANOS CAP, , . . 'C^fs
-^rrr-^ss=rT*am
'•
niis autem ludiiuon habencqqod practcrjdant, quaii
ignoraverint/yel annunciaiani gratiam,vcipratdi(fl*m
reprobationem- Saiis fuperquehoe ipfis indicatum
raicpfr/*ropliecas,qu6d Deus parpanreferre,& quem•
admodum ipii,vero DcpniCglecto, dijs alienis iervie.
runr/ttarejeiil:sipiisJi.c-^t,pecLiliuiuo,populum ahum
&:peregriniim egenulitate in.g^raiiam recipere,,velit;
quam concionem adre^eiiam cum ftjmulo aliquo &
^raucorecorJiumiuorum , farpe repetitam, probefciut.
^ -QuaftiGnesexhacparcc
Capitis.
QOlyESTIO I.
i•:.^.
^74 EPIST. AD ROMANOS CAP. X*
m
nmts inttHigAntur, Nam qH£ Veteri TeftAfrento fnh ob-
fcuris typorum involHcrispropombantur^JAm omma evolutM
I
funt,^^ tAm perjjiicue proponuntur , ut (f puer feptennis
dc Chrjfii perfona afque mertto ex /ua Catecheft fideifuA
ratiomm felicius reddere
pbst&t qui Cbrifium
tntmti{HKteum,fidn»npr0p€y
to loquitur, 6t boc
^
quAm
eqmdem viderunt ^fed mn
tntdn
09 teflamen'
/u aiiegat ex boc
Pro•
capite
\*uerbabac Sa/vAforJoh.^) 45. (^ trunt emnes d^^ti^ Ueo j
1 non quafi Dcm Ahf^ minifterio cum ipfis agat per enthitfiao
•
mos Aliqvosjfed qmpemte l^erbi dtvint tr^ibi fepacwntur
j
(S erudiri, ^s omnia myfteria Dti fient fa-cUia: S. lohan-
^ nesquando firtbity nonopus hAietis,ut qnis docfACVoSyrion
\ Agit de ordinarijsverbiminilhiijjedde feduBuribtu (^ bd
\ reiKia^yqui popuium Dti docere prMfHmebofjt i^liorn , quA^m
Ab Apo V
,. ^
EPIST. AD^
Au4iv}r4tt(\
R.QMANOS Cx\K
jta enim ccia^^^ent Vcria: Hjlc
firtppvobu^debU^qmfeducuni v»s :o"t!ui nKciiuxem quAtn
Accepiflio ah co, h.Aneac in voliu enim op:*^ tAktisjUt a*
:
.
i
^n
QJ.I it S TIO .
\
Cum aVfojHe }€
non pofu 'tjfe frudnofa qu&rilur^ quomo- j
prAdicatio uerhi
,
I
'
1
unBUfratrihns^qnnm potefiatcm docendi^ut (f conflitnendt
I
BccleftAminiftrosyPapA ^ Epifiopi ad fer/tpueruinuuojure \
/
\ i, Petr. 2.
,
dehent docere^f4crificare(AcrificU(bir'ituAlia , prcces gra'*
^
\
tiArum aUiones imortificAtiofies camv (f yauo /enfu
;
ylpoflDiiCbnflianki »mniiui tnh'iNnt pofi flattm pr.i/:'rca-ndi
'.dLvAngeiutm i.Cor, ^. i. Par.z,^, yos cjlts gcntu cle6iumj\
\
Sjiqq 2 regjile
iy
**
**'
fitate ufatur y
. Lutb.erus
prefse inc/udit.
qmcunr^ tioiuerh'.
mijuonem iegxtimam
Stmthavidejupra Pfal
,
qtia ab ,»
3iitbm icjfifemt^-vtHa-
<)^810 III.
I
Rc/p. Conciones tjuiniadi noh fiunf abf^ mtfs^cTte,•
1
'iicifatiir , cui Eccti^iS. SAtUi ^ idificatie conifnendatA eft.B,
[^
'\U^utb^Ht(iniplP>(jv. tyiityfAlihfitcapiii^foi. miht 2jt, b.di-
•JlinxW vccationew fidti (f caritaih'.
ir/tir VocAtwncm
^^Mh}bcAbAP,(»rn qui5 Ah )js , q^H jus voiAndi habeKt Adifiif
\tts
aiw
, )
\niflirium %ci'^:iiordii9Armt/}yV0catiiy'i'Vr^eaite>jeM carita'
<juis eXtrcifij
z>ocat!ir
gr4/ia ad hubindAm
(^mitt\tur,lilArn^2cmmAre potes pubUcAfn i
co>ictoKefyi pra
.hiiyi'. prittatAmmi/^iontm.
'Ojl ^ S TtO IK
I
efficiix
time fimt ? '
(f fri4ctuofHm,oiiii nonommno legi-
I
^^' S^^ ^ ffiffi'iQ J^eiyecAtio ifgttima^JAm nsn di/pii-
^qqq 3 wentts
^7S . EPist..- .> .KOMANOS CAP. X.
j
O"' mami vtrlum Dsi , boc efi jftmcn imorruptihtle y fru-
'
or^s.
pleroff,'
EPIST. AD' ROHANOS CAP. X. ^79
QJVAESTIO V.
,
,
,
iuncco'
pArtihiii^.S^d nos
cjfe
'
tcfnporeprii.laram de
-
pront -
f-ri
EPIST. AD ROMANDS CAlP. j^; ^81
fieripotut^et^veivUagtnsprdieritAfm^et, In fnamfefi-]
tenttam tdem Apofioliu jcrtbit Col. /, dT, Evatrgttium JAm
tunt in untXerjo mundo fuiffc^ iioc entm erAt [officmm
^poflohrum , utin u>:iv:rJo r^tiKdoBvangeliuw pr*dicA'
reHt f(juemadm6dt0H prSLceperat eU Dominm '^uht fAne impi-
um aicere ^Chrtfium(rOnv,itXiv.Si^fplurim^jalccm mun'
dipartesinttUextffcneniimccrte Evangeitum fuum invi^
debaty-nc^^ JpofidipriceptumChrifti^^^tcer obierunt, idte
^rbem terrarum inter fe dCvifijfefcrtounturilK qna divificne
Oc Jiv'{tohi
Thoms. i^ Bartbelomiidcifit Oricns SmoHi 0* lAAtihiO^ j •>».•
Meridkstf Pbilippo ^
^badd^• ^Septentrio^iJUittbu (f hb vidc Ir
i. cap. ^.
;
Nicepli. lib
J^tobo rAtnOri yregiones m€dttcrranes.\ ^ndre^y '•.
caE» lo culel•
frcvmct£ mAritih%s.vPetro^^ lACulom»ihrtOccid€:7i
^entd. totui rnHnduSyde cujiu ctiAm induflriA tefisintur A^a
ApjlhlicA , i^ ipfsmet refert infra CAp,
V. jp. .jeprsdtcaffi Ey)AKgeiitim, ubi nomma^ttj fut
TAi ChnjliUy d^ ijtafuaprudicAtiane replev ffe ommA ab e
//. bujm £j Piu'o lib .'.. Ci-p i.ic
rHJAUm uf% 4
llijricuni^ ^QHibrci r Ationibus pcrmotus lite-
QU itSTIO VII.
,
\
Deumex
'.I
poiupffent,
trAxH r
PrsdicAt igttur
Dei ntifericQrdiAm > quQd eos
^
fAne Accurrere y (f ibi Deum inquirere
erexit
debu^nt\qttod(i
ex Efaia wgn€nL•y
eiiam expAnfis mAnibiu Ad
quinondum dt ipfo reiie qu&rendo erAnt fiUtciti ,
^ Ad iiltid
id veru /€
'edinterim Aiijs hHntAnArum opimonum figmentis occHpAtt,-
,
Aplioriiiiii Theologiciexhac
parte capitis.
6s,i6. \ .
^
'
pvu qrd}"
ncg^
»<-
4, <>.Mlut^roriim yscrbi
\7'>-
"
ccj/artfi)^ ejfCiumer£dAre'i>erl•ti^n
JNbfntur : qjurfum cr?o -
^or/iwa Pa!)/pjcufn^_.
qUQ per Uidibrihm^ut ipfi putAy>f\ conrionatofcs appeuar,
Rr rr 2
684 tPISX D ROM ANOS CAP. X
pridicAntes \ Ttttdiu bk bon^rU eil» quo & Cbrifltu ip/e (f
A,nf>finUgaiidei<Ant Efa, . Zf/f.4. Mattb^ zi^ cujus ^ J^"
die nemtnsyn pudere debff,
y PridicatiQ iperln pnra eB legttifuamta EcclepAliei
; infij ft.ttti (OnfuitvAtJi^ Nam ubkun^^ pr^dtcatur v€r»
iiHm Deiptire ,- di f\mc fidstes i^ fquidem Virhm
ticfii ,
^
fierir-.m f7ori eflprebihituinxnam aui pestC Vel ettam difidi-
rdt Ep-fQpAtHm^hoyi,Hm optudefiderati. Im, \..attamenex''
p^tziand^
cita medtjf,
(
Ugiihnamif^io' efiam ad iiixtd cmopc
ra nofirAjmt oblMa. Naw quife Eccleftjs obtrudunt per tUi-
nonper efltum wgredtuntur yfed attcunde con'
^
ftend^ins ovile \de quibm D^minus lerem^ 2^ 1 1. Non fnitte"
bam PrtbetU^S ipficurrebani ynonlequebAr adeosyii
propbetabant', 1
^
7'.. Docirma EvAftgetij non concia panitentU , fid
pr£diC4thpam (f honorum Qmntum c(£ie[imm,qu£ promit'
tuntur (f annunciantur fidelibtis \ quam ob caujfam attbi
dooiii»Apaciiy (f verbum VitdL £tern£ Epbe, 6^\^,
IobA)i,6^6l'
8 PrAdhatores Bvafi^lijpedibus confernntur ,parUm
.
Epifioporum damnatur.
p* Pcdes• ApoftoLorumfuntfpeciofi , hoc (
, pulcri (f jm
id ifHodaccepiftii^anAtbemafit GaL\ , 9.
/f.
beu nonqu^rebatur.
tnau\rere in
^
adjper/jetilr
\^ourcA
aqui•'
bonUAtiAdJcribendHfn €p*
.
" ' '
•
\6.
} EPIST. AD ROMANOSCAP^ X. ^^7
'
Cap u XI.
Argumentum&Partkio Capitis.
•
St boc caput Eptlegus prjicedentts trA^Attenis de JbdicA•
*^tionepopult']ttdAut^^ Adopttom gtnttlium. NAmne quis
rtlinquAtur fcrupulus , fnwiVAtim dkity kc^ dcff?erAndum
ejfeJudads, ftqtiidtm muUos ex illis [ib'treJ€r\>A\)it DoTYiiniis
ad Eccleft^m reducendosy & AternHmJalvAndos j m^^fiper-
biendu gcntiiibus^cfuiA eodem mndQ^ficup ludii, mrum rcijci
pojfufit Deo ,
ipforuin c»ntiimAciAyn ftierint tmitAti,
^uetfiAdmudhm igttur ^e Kcfiithtionis conJolAiur
Judics
e=3^
^/i' EPIST» AD ROMANOS CAP. ^I.
PRIMA PARS
X V S»
..
, •7,
f*)i ^ . r^lcoergo, numquidDcus rc-
-^pulit populum fuum Ab-'
fit :nam & ego Ifraelita fum ex
remine Abraham , de tribu Bea-
jamin.
» clTrucfKTv '? 1. Kon repulit Deus plebcm fu-
ain^quam proEfcivit. An nefcitiSiin
Deumad-
/, -^^ <7<1''^
1 verfus Ifrae!
3,
j
,/ ,^^,''• cipc
BctccA•
^ rerponfum / Reiiqui mihiieptcm-»
millja virorum, qui ne curvaverunt
:genuaantcBaaK
j•. Sic
,
, ^^^'^^^'']^.
viv,
;>^/(^^
^
(*^.(,
•
tisE
Sicergo & in hoc tcmporc
fadae funt,
re*
^ecurijdum cle^ioncBi gra- j^
Mij
7v
^
^'^.
Aiyu ^^/
^*
oi
Kcc^Hy
i7?iommcy
(l7h.ci »
'^ 79 ?T?;j^i«
'{-
,^.
,
u.
n,
divitiae
Dico crgo .'numquid
Qu6d
fic of
fenderunt , utcaderent^^bfit. Scd
j
mtpa,- iHorum
delido/alus cft geniibus,
utillos aetnulentur,
deliiilum ilIorurtu>
fuiu'mundi,
Ssst
& diminutio
corum
6p9 £PIST.^B ROMANOS CAP. XI.
,-
/4» Siquomodo ad acmulandu
provdcemcarnemmeani, & falvoi
,^ "^^^ fdciam aliquos exillis.
// Si cnim amir^io eoruni,rc-
Vpu^
Gi
' ^6 ri
^ ctyicL• j fQij
i^
-
conciliatioeil
tio^niii vita
/6.
mundi qux aiTum•
ex mortuis
Quodfidelibatiofandacft,
^matTa: &firadixraDda,&raini»
,
&
ANALYSIS EXPLICATIO;
r^ ObAnt bic pars cnmfine pr &(€denti6 CApttis^ tn quo dixe-
^^rat
tjuos
^
, Itidios tjfe pspulum imrtdulutn^ fthiUtin , ad
Deus fruflrd mA»us fra^ expAndirit^ (H^ifci ergo
fid quod (^fupra cap>g,AtitgerAt numquid ergoDcus
\
^
-
repulif populum fuum iid emm(f coTUraprdmrJsio^enLj
Oeteffe^if mu/eid Utamporfar» deff>€rAtion'<i pandtrt
. ^ejpondet ApGfiolus per wfictAtionem'
omniaarepiiKt populum fuuai i/t*??
: Ab
^-^^,. (i , D eu i j
r*tiUtA
tn untyterfo ipael,
fidefium rjje
^ dtfino
, ita utexr»
(ftn
rtfiduA ,
in Ido^-
m defen
oraculo
qui
cultu non erant co^tajntnafr. ^uo exer»'
plo lucutentir docet ^ Ikh fnAxtwA pirs^ popuii ludai'
ci rfje^A ft \ baiere fi^nitn t> e in pipii
lo reiiifmas eorum ^
qui ftcHndum.* tltBicHtnL•» g*A',
ttSL fAivt fA^i fhnt ^ bn eft , ^^tvs D S tx Viera
^^^ EPIST. AD ROMANOS CAP. XI.
.
qui noHconievti cranigratia Dei^fid
cpgrmn merita urgebant tjuflerejeBos (€ ^ltqHidem gratia
^
(f opera /imulfiare non
prim&pArtia,
.
Hoc eft primum membrum
ipfos yboc ffl , Deris ipfos non digr,fis juduattUt ex tterlo fo.
lAttu f» aui AUxHiMm aitijnoa aidptAnt i (ju£ emWA 'verboex
/
Accidcnti tribuuntur, Ex lodcm P.almo
p^u/6 ahte Ufxeraf deexacaitone \addaur Ahtem^
duriunicoium fcmperincurva ^quodex imprecaiivht^
repctitur, quod ex
,
numargumentumquaficor^disloco
Abexterno EccU^& con/ortio re-
adbuc babere :
attexii,
cujtis rti adbttc
depromtum-
»-
quibm /
natura ptomi/iomim Dn^^uAnon faltem Patriarcbas t
funt, coHcermmt , fedtotam pofleritatem,
icrgopatres in prom/ione fcederii
Si
cenferliatifunt,mpofiibi'.
lijfane non eft,ut (f pufieri eorum in ea conferventur^ Pro»
ponit boc Arguwcntum gemina fimi/itudine, i . petita eii \a
frugibus Ifraeiuarum, Si delibatio fanvfla eft, &; maiTa
quafiditatfancii Paeres» Ahrabam , ifaa^^ laceb , tanquam-i
pnmitUpopulifpArticipes fieri potueruntpromifsionum diVh
narum : ergo mn efl mpofiihiietquintx pofteru aliqui ifsdem
ieneficijsciivimtuspromtfiijfruAntur^ VilitA.fi PAtrtAr-
cbA iUifuerunt membrA £cclep£» bAbentes aditum ad privh
legtA Dei^Hti^(f poflerorutn Aliqui reTiftcabuntur Adgre*
m'ium£cclefi£. Ideo enimjAn^i dicuntur , quod Ad Eccte-
fiam Acceffiim bAhent.^fAn6iitAte cfpili , non Sc€kfAflica ;
non ficus ut olim obUtfs primii^s fAnBtficAbAntur c&ter&
fruges , ut ijs bona confcientia uH iiceret. EAdem efl rAtio
fu t.
d£os Tfl *
Altenus fimiiituainis t fi radix fanda eil,& rami fandi
PAtres rAdicem lD0CAt^ex\quA ipfirefeBi exciderttnt^
novamtAtften inftttonem eis promitiit^ Vnde fiquitur, lu.
pAtribtu fuU (^ femim ipfirumfABd,
AdUHmJiabere Ad beneficiaprivilegia^j Dei,tantum akm
efltUt deipforumfdifite pemtf-is dejpira'
tumftt.
> \
•^SSo»
PAKjU
EPIST• AD ROMANOS CAP. XI. 6^7
Paraphrafishu}ii.s partis,
ex iIlagenteoriunduni,nequeram'en dubito/quinfim
exeledtorumnumero. Fiericnimnonpoteft, ut perc-
ant iili^quos Deusabomni afternitatein Chrifto prae•
fcivitjquod luJ^isiiaoq, aliquaexparte accidiiTe con-
ftat/iicdt in individiio dicere non porsimus,qui fint illi.
Nam quemadmoduivi ternporeEliae,cum lezabel oc-
cidifTet Prophetas Domini,& omnem cultum veri Dci
cvertilTec, BliasexiiHmabat, fefolum ^cultoribus veri
Deieirereliiilum,&tarnendicente divino oraculo, fe*
prem mniia inifto populo erant refidua eorum,qui
Baalitico cuhuiion erant inquinatijlicet Eliae eiTent
iiiconfpicui Itadubium noneft,quin& jam Dcus fibi
:
\
raundiis ipngencraretur ingcntilita^e, audi:o ver
bo Evangeli) incer gentes:aiquum icaque eft,ut vicif-
fimgehtilcsoccaiionemconveriionis prxbeant ludac•
i$ : idq•, co magis, quod ad ludacos pertinet promifiio
Quieftionesexhacpartc
Capitis.
QUi€STIO I.
pr&deflinAvil
tiofeu eleolio difltnguuntur
; ^'
AD ROMANOS
(f infiresma•
ntfefia efl,quia pr^fcientia adejfentiam Deir
^
CAP.
pr^defima-^
Xl/
»
tione
triiuitXeUlliO
e^dink^^iaK^uam antecedens
(f utpars ordinis in decnto
conficuta^ Dtfferujit
& confecjueniyuelttt -
inclnfi»
tAmen
Pr£jcttntta-3
ra{,
^
:
QJ7AESTIO .
QuaLflioefl: anomnesEle^t aLternanu
confe-
7pi
EPIST. AD ROMANaS Cx\P. XI.
confequanturfatutem:
affirmat^ quando in }?
confecuta v, 7. Ohflare 'vero videtur hoc
idemm D. PaulHS
dicit ^ Eleiiio
Rejp. Trmum
hocexfcriptura certam efl ele&oso-
, ,
7 ,
EPIST.
-.
,K -
AD ROMANOS
—. .
CAP.
•.
X(.
,
datos , quatenus itifanttli adbuc itdte fUnt confiitutt,
Eieclorumtitulns tpfis compeeii,cjuia nibii babent tuncy qmd
,
ipforunt fidem ipelcon/dentiam Udat. Dtcuntur Auumpro-
f/rie ifla infantiafua ex b^.cvsta difedurst , ante-
quAm maiitia depralJAre mtelle^um^(^ impietas deciptrepo-
tuit AnimAm eorum Sap.\y /f, Tunc enimretinueruntfidetn-»
&bo»Amconfiientiam» Competit ettAmipfis proprie SleSio'
'
rum titultUyejuando adAdultam pervenerunt £tatcm^ (f in
bo loperfyierAruntfVel^trAnfgrefitfHerintyperpcenitentiAm
^firiam ante finemvitA adfrugem redierunt^ (f in fide
\
htm difce[ferunt, ^ubdfi verofidem (^ bonAm c6f}/ciefiir
\ amper peccatAmortaiia Amtttunt^quod faale fieri poteB
tunc appAret.ipfes in infantia non titulotenris Ele^orum
nomen bAbutffe },quAtenus nimirumAitquA eieBorumbAbe"
\
bAnt^detHyregenerAtienem,SptritumSAn6ium^ i^o^Kneu ifc»
Htnc dpparef , quid Adpropofitum Argumentttm ri^ondtn'
dumfit. LMajer propofitio vera efliCum admf/^A dtflin^ione
Ele^OrumJAmexpluAtA. Tlam ad eleofos proprie fic dtiios.
JcriptHrA plus requirit , qtium fidem in CLrifttim , KimirutTL•*
ptrfeyerAnttAm in fide finAlsm : quemAdmodum ad fa/utemy
I
cum quA EieEiioeflconvertibiiis^KQniAntumfidesluf'
ficit '^fedqui perfey>erA'uerit in fidc ,fabtu erit
CMattb.io,
>
QJ^AESTIO m.
Mumquidomnes reprobifunt excAcati?
hocentm videtur 'ApofioUiS mnuerei quan-^
do de '^ fcrhitihdconfcql•tanturfaiu''
tem\cA'eri vero , boc epireprohi ixCACAti
fint ?.7•
exircmuj Ripreborum
iitA
, ,-
pQrpquuntur ihorum (ank oculi prafigijs Satan£faf.inatt
(nntjUfVidcre nccfueantjifuJLAdlalmerrtfaciAnt. ht htQ
gr^dm
Reproborunx derjowinAttonem
petere Vo/uit,
^d
: ,
, 1'{^
/
{
\ Re(p,
iniiiere^
da ipfQrum
Prtmum otnnium fciendum
SanclitAtemparentHm^quApiacent Deo
:
[
ejffet^ :
QjJi yC S J I V.
.
taptit
dcris : >
, ul?i difltHguitinttrfatj5liCAtem regenerationis (f
derogat mfantfbfis€ljrifitaj3OrHm,banc triiuit,
Vocat Autem'/AKOiit4tem fesdens jtis ch>'itatis Ueiyfiu iega'
fw
19 "EP/iST^.AOROMANOS CAP. #i
*.( >
t\ Dei i
Do^mmin
^\
fdcivemfeu Cbri(lianim^ videlicet ^fides in Cbnfiuw gra^.
Spiritus finBm i quo dnce fiant ea, quA
ceciio J^fibditU jeu domeftiaio fitisreqHtrit iquA
hnmAnoHdufnbAptifAtis tribut mqH€unt. Idcirc» cites.
tit} ,
-
^ difcipuii fA6ii funf Jiior, u, 26. R-elinqkiiur
ergo,€OSyfai nondHm/iint difiipuli, boc ifl^nondkm bo-••
ptifr
'
EPIST. AD R0MAN05
fT < - •
. XI
*- "*
707
•^ II
Aphoriiiiii Theologiciexhac
parte q^pitis,
,^^^*• .AuaCJWUAI
'
f.
FafloTHin Ecclefts (fi , orare pro popuio , nec facili
cofHmovet i^ad imprccandum eifnaU ,fedinfirmfAtem mul•
tQrum toUrare^exemplo ElU^quem Pauftispro pupnio orajfe
0e /
fchStt U Reg.ig, imbfu9propri(>t:i^tmpk^quem pro ludao*
rum falute orajji Audiviums,
tmorrigiitU improbltaii (ui
pAfloram€)ttorqutAf}t\ fftemores itlim
pr£p9pt(s liefris , (f fihJAcete ipfis :
StudtAnt autem auditdres,
gemhus piorum
ApofloiUi X Obidirer
ipfi enim per^oigitAnf
(^UAp r^tionerH prp Ammakus vcflrU redditurii »t cum gAu-
dto hoc fAciant^ (f n9ngemtntes\.boc tmm non expedtttO'
bfijHebHi^if,
\
^}icreia deperftctitoribiis BccUfis: in fimim Dti tii
4*
yffundenda ,exempi9 ElU (f Davidis f*fiL iop* \»e^ ^,&
dubiutn eH i ^HW gefhitiis itiivmdiHAm dit>h2Am Adverfus
hoflts extitAre (\ tJjtc enim funt mtmfirorum verbt
. / ingtmumhoftlumveritAtisefifariofum\f^viunt tnim
in perfonas (f AdtfiUA^quetnAdmoditm elegAnter hic depim
guntur ipforummores
fia»
'.
occidunt PrdpbetaSyo' diruunt
ConferAnturnofiri reformAfores PApiflta (f CAivmifli•
-
tewplAtum doH&ribtu e'U€riHnt pnhere pjrio , igni
fii iUi
€f ferro^proutfurorArmA minifirAt : biAitAriA(f imAgmes
intefnplisAggyediuntttfi^demoliuntHrs ita y>erd BAAitticA
teferwAtto CHltm dtvmi bic defchbitur, Confer PfaLf 4^
6,- KMagnAfAp^ infirmitaa %An6iorum in perJtcutU i,
mhu'
,
i, Elefiorttm
m unA-Eeikfia indAifA
cuntur fcquiagnum^ubkHn^
.
numertu infieflffAtiiffiAgnu^xbiceKim
nuMerAfttur^Aitbi r^^eoo dt•
ilferit Apoc. 14.. AttAmen vaI-
diefi exigmiareJpeBureproborumyCenferturenim rertquijs.)
LMinima^erg9pArs bommumfAl^Atur, quod C HRISl FS
jHhinde inculcAVtt ,n€ cum fKAximA wundi pAtte Adtnitrt
tum ruAmfifypdAdextgHumtUumcatumpiorum mAturino^
Vuuu 3^ ^,EkB%
;-
/<# EPISX D ROMANOS CAP.
. EUiiicertQCQnfeqHunturfAlutemx^iextraccetum^
fahandorkmproprie fic di^i tieHinon funt ^u&renditficuti -
ir,
firtpjii
ti andient
adlmidtb^umlhocfkcicnSyte
.^^.
/^^
milhrioyttt Adetuos h4d^tf>i'iiwjAhdsfatiat, SimilifcntentiA
Spirltus
/^ Apndicachne verbi diveUamtis : ideh emm lOcatur
Ev.vigeliurH potenttA DH ad fhluetm omnt cred^nti Rom,\i
/6. jcrmojperquem crediciir^ioh.sjy 20.
4, 1i^ocAtio ludiOrum (^ gentium/tniu/flare potefl iia '.
¥
PARS
7u EPIST^.AD ROMANOS CAP. XI. ^
PARS ALTERA
ys.
^^'^£ 2{V£g ^*- /7. /^Vod fi aliqiii ex ramis fradi-
"sUinctuautcm cum oleafler
CttKti'T^/S'}ji CV ,^.'' eiies, inicrtrus;esiDillis>&- focius
*
iXeacu tyivn,
quod
Noli gloriari advcrfus ramos
fi gloriaris non
olivae fadus
tu radicem-.
.•
portas^fedradixlte.
,
'tva,
*
kyu tyKivToicB-oS»
T^ ^€\^•= :2.
'Dices^rgOiFcadi funt rami,ur
ergo inferar.
Bene• propterincredulitatem'
frafti runt,tiiautem fide ftas ;noIi
__ * fv >>
* derk» I
0 pcrmanfe•
» » \ '
J-
/ /iKcuis j K^ -- $ ^
14. Nani
cs Olcai^FO,
fi tu natnraii excM
& ccntra naturam
infer./
EPIST. AD RaN4ANOS CAP. Xt. fn
/^( ^ ^,'
infertnsirs bonam olivam quan- J
rutTi.
;
^t rtJ^.OKhcyiui d-
29. Sinc poenitentia cnim funt
dona &vocatio Dci.
50. SJcut cnimaliquando&vo$
Dco,ntinc autcm-»
Tioncredidiftis
/» ?^ / 7»3-''
mifencordiam confc^uti eftis , pro-
pterincredulitatem illorum*
\
runt in veftram mirericordiam, ut
& ipii mifericordiam confequan-
j 7«4 EPIST, AD ROMANOS CAP.^ Ih
:-/<$- ^ Concliiiitenirn Detis ofnnia-•
^
•
\
0061, , - * '
^ ' y .- .
•
pichcniibilia funt judicia cju* &
inveftigabilcs viae ejus•'
,
^ , ngsj
&^
^(i Quoniam ex
funtomnia
,& ;
per ipiuriL•,
Ipiigloriaiti
r4Scula>Amenr
AHALYSIS EXPLICATIO
Qf^^juKgii in hiicpArte -^pofiolas gfatfifiimAm exhertati^'
^nem adgentes , rie infultent ludAorum lapfm , ne^ fuperf
Hiifttyeoqubd lHds.Qrum iocHm in Ecciefia eccupMnnt^Pro-
pofith\€xhortatiom extatv.tg, Noli gloriariadverfus
ramos. jirgufnentumu exbortMtonis petitttr abAbfutdoj
boc ftnfw.Valde ^hfonum efl g/oriari detjs^(jit& ex grAtio-s
j
nii/^iomtm Dei^in quo pr^vikgiojudu nati erAnt, Ergo Ab•
finumfiret ,fi propterea vos contrajudaos extoUcre Veile'
tis^ Verba ApofioU bi.cfunt : Quod, fi aliqui ^x ramis
fra(i]tifunt,tuautcm cumoleaitcocifcs infcrtus C£in_.
illis^
EPIST. AD ROMANOS CAP* . I
*if
]
.jilis , & focius radicis,&: pinguedini': olivae fa(i^u$cs:
noligloriariadverfiisramos^v. /7. Perfiverat m pfiori
metaphora,'rfi ijtiAiitcrffum expitcandt fnntx olea, radix,
rami &
pinguedo oleie,oleafter (fc^O\tzcHpopuIw'Dei,
habens pAccm cum Deo i^ trAmjiiillitatc.n confcientti ; ita
enimlitucAiur Jerem, /. /. radix i/iiui o/eA fft Airabam
cnm cAterisS pAirtbus^cjutbus prtmum (^ (
promifiioixii-
mi defraBi funt lud&ty €X PatriarCbui.t^uoAdcArhem^ortun-
di/ed ex populo Det tandcm pr pter infidelitAtem, ut infra
aduit ,ixiliiftt,i^i,n tamen ofnneSffed e{tqui'^ft4pra emm /e-
ipjum excevtrat^ (S. reUqu':a.s ytjUAS iQvJeriM^jit Dominttsa
m.%lo \ Pingucao o\cx /unt ptit>{/egfji (S htneficU EC'
cUftA f quA Patriaribis ad Cdtteros e.tves Ecciefit ,
hon
( habet y ^ tamen
rerfAti bal/ent gfuidem ^et
netnexttrnampopuit Dcc grati ,p,'$pt€r reliquias imaginis
Deipofi lapfum^qud fefeexernnt iniofteflis ^pfrihus (f fk-
pienrU fiudifs;care?it tAmen fuico Spiritm fanaii^alff^ quo
fruBuf ipforum Deoplacert fjoK -tfet, Et tafeserant gen-
{^
,
-.^1
7'« EPIST. AD KOMANOS CAP. SL
•
f^es ^enti/fs prMegtum Boc ,quod intertfos /onat , Iperbtim
J
BsiibAbetis Judsii \ inter tpfos enim prius prAdicAtumfmt
(^ inde ad Vos pert>e»it Apofiohrum beneficto ; Ergo nolite
; ,adl[>erfus CQS gloriari. Extat boe argumentum v.}S• Quod
\€(
'
I
tft gentiles \locum bAbere pojjint EccUftA: id enim fieri
itt
'
berrima fua iKtiuntAti nuUum omninb recipere popuium^
CAuffkita^AliAeiiy curiudAos reptobAVtt ^ipjorum mnth
rufninfidelitasy quod MefiiAm repudiarunt, CaujJa AuteM»
^ur gentiitsin oled IfiUiOnfirtiemuf ^efi Cbnflta fide Ap-
prfbenfiug Ef bAteftcAuffd confider^ta in b^mine y
quA
Deum
EPIST. AD RCMANOS CA?. XI. 7t7
IfradtdiemecpleniriidD gentium
Ifraei^ faiVus fi&rct. c*-^y?mw»
35&
vobis ipfjs fapientes ) quia cxcitaseipartecontigitin
omnes
»/•/?/, idcjuod JAtn-i
dixerAt , (!^ porro diBurtu erat de C9nverft07ie Ind£orHm :
^
\
^
.
tfiquit yV, 10. Veniet ex Si'!!, qui cnpiat, & averiiat vtnionc.
impieiatemIacob:& hocillisametcftamentum,ciimj
abftiilero pcccata eorum. Duo cuftjutigitvAeicima^^
uhumcx EfAUt:ap.$t^^\O tibipromitiitur ludAis LtUrjior ,!
,
in.piendur/i,
nem prohAreptrgit rationibtu ; prtmam pctit aL• infaliibili•
j
eleoiionisjeu ad optionis ^os edgtt DEVS>
bos nunquamin£ternam rejjcit dccretiim enif?t ^koiionv
:
j
eleitioncm autcm carifsimipropterv/^atrcs ; finc pcK-
nitentia eniin funt dona & vocatio D I. Confert /«-
d£os , qualestum erant , (S quaUs futuri erAtitpcfl converi•
fiorem, 7mn qmdtm er^Kt inmki Atf^ exoft Deo tpAKiim
prcpttr E^uangtUttm ^quod hcftUiter^ ptrlequebanitur ^par-
tii^propter gentiUs, quibmcnvetQnemSjalHm invi••
Aiitni fidt .
CbnfiiAmfAOitfuKt i itA (^ Iudaif/iietjam fmt immici Dei,
CHRISTlj dc ipforum converpor.e^
Kondnm
EPIST. AD ROMANOS CAP. ^r. 7/1
efty nors »
incrcdulitatein,utomnium mifereaturji;. "^zJn grAc§
fub tn^
crtduittAtemfiupeccAtum^ciO-a^GiaeKim Alibiper
expoHitur Rom.j , p. Ga/.^ , 22) quAndo otftms 4d£quepec-
cAt^reo Agit^juofenfu de hge dicitur qnod emnts conclu'
ftrtt Jub peccAto GaI, /, 22,
,
omnibusoffertyneminem^AbeAexcluditjfftodoberHofimetip» '
dAnter (
mirAtur enim t^ fHmtnoi Bei divitias ^quod ipje Abun-
facere , (jjham nos tntelligAmui uei pctAmtu
Epb.^yio.i, divitiOi iHas difpefcitincertoi ^eiies^ SapteHt
tt& yfcientu , judfciorHm ac vtarum dh^mArtim, Fer h pi«
tuUAmwfelligitmodum,legcsAt^ ratknts omnium aoiio-
num Dei inrebus divinis ac bumAnisxper fcientiam/»^^/-
ligit omnittm rerum notiiUm , eiiAm AnttquAm fiant psr :
[/,
CAptivemus rationemnoftramtnec fcrutAndo rnyjieria Dti,
nobis ipfis ntgotium fAceJfAmm in quAm rem argumenta
:
ficAHs
:
ab/or&eri
trilmiettiam eU
tandemratioHem
& human£ citmplexu can-
q^ptrfunattatem figmp
,
i)(^inti,fi/tlrt JpecuUttoni'
his iflu rdtmium induigcat, 2. aL• inutilu Ne m e i m c 02-
novit mentem D I : quA ')i>£rha depromtafuntex ^
rjyy fAraplr»» I
7 EFISX D ROM ANOS CAP. Xl
;,
Qu^ftiones exhacpartc
T*.', ti' Capids.
'
oppom•
\^(()6
in firipturA timor
, fcd tt'
meritAti AcfecuritAti, Hic ttmor ettAm nequai^uAni conjun.
diu efi (um dubitAtionefid potiHS cum certA ftductA» Certum
enim reddit homnemigrAtUm (^fAVorem Patrid tccle^isfe^
ctr. tAte Amitti J certum vici^mitimentes Dominun»fA\>2rem
perefedtime,
ergo qui timent
Quivero
,
/aptuHf
bumtles (i
,
tbefi•^ oppontt enim timorem aUa (Apitntibus noli altum/A-
/( (* /i^perbi/unfi
DE VM nverentes j
quAm bm
mthtAtem Atqu€ reverenttAm numinis divim^ ficuritAti
fuptrbiA QppofttAm^mdtidit timor fliAiii^
QUi£STIO .
NHmqmd univerfalu omnium omni-
no 1 uds^orum converfio ante novifsimurru
diem
7^8 EPIST. AD ROMANOS CAP. XI.
-. .
dtem€xpe8a?:daefl:>fiquidem dicit PauUfS-^
Omrjis Ifraelfalvmfiet^ v.zo.quomodo ve-
ro hoccongruit CHm di£lo Sahaiori^ Luc,
^Sy S-fiitus hominis cjuarjdovencritp riHm^
quidiwvenietfidem inierral
m
Re^. Duo funt quifihne-Aumimideliero Jehfu diSi
'
'PAulini, Omnis Ifrael faivtisfiet : aUerum de diiio Cbrifli :
tsrris^
^
^
qu£ reff>ediu CAterQrum, fui non convertuntur
unnfcrpiiitAtem tonfiituit.
, qtianda?n-j
^^n<id enim non omnes
omnim in indi'$'iduo ludu con^erttndtfintyprobatur \. ex laco
Danisliseap^ t2^ i, in tempore iuo UlvAbttHr popultu tuus
omnisjqui inventus fuerit fcriptus tn i^ho : quem locum Ibe-
edorettis de fiiy>4i$9ne iHds.orum wterpretatur, 2. ex loco
in textH
dicitur ^
ACcipiendA (fl,df cenvnfiaKe finguktrum^
andiliiduoriimingctttilitAti^ddemagnA ejm partct ita
-
etUm «fiefii
Apoftolico :
l
etiAm
j
••
«JS"-'--t.;
'
r-i- '
.
"•' •
QJiitSTlO III.
,^«4'
c$mr§v^
flum AbnegAvit](S'
r9 Eleoioriim bauii fui^e^. <
Petrtu totamfidem abnegai^it
iempore abnegatianu odtjjfei^ ex nume'
C^r/•-'
Dona DEI
l^J*€tro,nefi4es ejm deficiAi^/cilket/malitsr :ek^i emmpenre
nonpiffum^Sunt Autej^ dena Dei ciiJi,%^^iXyiTu ycx parif Du:
hr^^^t. fuilt.
Ipfi entm non retraolAt, (jiHodfemeldAre decrevit t^ ded t :
poffiiKt autem homme ehfiacu/um inijcere» quo minus Deus
ea quA dedit , in confervet, Nam querfjadmodnnt ao»
vuU mittere Spiritum San5ium in AmtnAm mAlignami (
(f in e^dem eumnonvH/i relinquen t fid iKgrednmtg SAtA-
na^egrediSpiritumSanBumneceffe efl : €ntmc9mmu»
mo & BeilA!, CHamt Ua^fides d^^
inter Spiritum Carifii
nttm Dei (1;.^ , refpe^a
taripotefi,€xeuter e putefl fidem (^ Spiritunt
j ea enim mH'
SAn&um ^per
peccAtaeatJtrAcenfciefitiam i fid rejpeciu drdmis ac dtcreii
diVini,quo COf^ituitfidem dare (f canfirvare in ^s , qui me-
dm dit^initui Adbanc rem orain.Atu utuntur}fint ^, quictin^
que iBBluerint jtx quactmqHe gente At^ Jcxu^ab/g. htla >•
Tat3(l«xcepUo
--:» : ?2(1 enim bic diflwilio, FArsus CAl^tliA-
twnem lnocat ydkereyDeHmqmdemnon inptrc fidem, fed
QJl^STIO IV.
^
Atit(fKglofAreper'ittir bomiLp. indiierf, MAtth^ ioces t qu£
Ortgent Attnbmtuf^^Am HjeroKymtis in
gia contrA Ruffinui9i ca^UmmAni illAm afecortfUnfifiimeAmo''
/
iitusefi^ AffirniAns\dAmnAt:inttKquAm ftfpplicijsmftrm
I
QJl iE S I V,\
;
AphoriiiiiiTheologiciex
hac parteCapicis.
.
terrAproferenti jfmM ac trihulos Hebr, 6, g. Proinde errAntj
qui 'virtutes Etbnicorum tAntopcre deprsdicAnt ^quAp Deo
pUcere Omndf emmUirfus Abfg^ Cbriflo mTfitio efl,
iHquif Hlefonjmini,
2\ Naturai corrupti Vttium' ^corrigitur* ptr ^iritUAlem
infitionem in ofeAm lpit£,boceflyper AggregAtionem AdpO'
puiumDeifqu&pt in tubfCbrifio fnfirimur^(f Ad
opevA Deo grAtA idend reddmur^tffie pAul<f 7if^j Rom.6, .
4.
*^
fltfn^ilitAi
l^'
^
f^ , Dett4 i9eminemAhfol!tfoquodA*ti'4f^r€to_reyt'tt')iflre'
cipifHngrMiAi^. Se^r-ije^Unts cdaffam fcripturapfifim^Mo*
,
\ 'C^rr.Ci,
^
,'
S.
Acte^tiu ,.
4»
\
/
& t4men tantopere djUae Vet projeai/is efi,.[>ijcAmuo
more
rnahi
haliei
(jwodex t^fnfit, Hoc smmfsre jempsr m
l^tVS ,fittju9cf!iem evexit aiius , t*int6 profun-
///?£,
,
!^
,
thqttt
;
i2, Nemim
dcnegaitu eflpcenttentU loctdi.per quAVia
deperdit amrccuperAre poteftgratiAin. NAm qui nQnper-
mAnferitinincredulitAte wfert iurum potefi inokAm iDitAi
•
. » ». ,Ad '>^€^^€
dies mortis incentuSyUt ;iiugufimm toquitur^
fantum*
tcrtim etiam prfH
cjuak-
EPIST. AD ROMANOS CAP. XI.
j
717
j
/g. Nemo boyninumeftytjfuemDerispeccatireuMnon
AgAt PauIus enim neminem exciptt
: : & ftqiiis excipttur
peiCAto, necejft ^tit " excipiAturAmifericerdiA D Ij
tf mi'
7J^ EPIST* AD ROMANOS CAP. XL.
^
cotnprebendere,titChryfofiomUiS loquitur.
20* Hotetur btc teflmomum Deitatis
de Deodicits quis cvgnovit: fenfu
loquens^qttoirepetit
textmApparet.
^"
2t,'
fanBi. A-
Spirittis
Domwt^dc Deo^
\, Cora. Efaia^rautem unde btc "^trba ci-
745
R S L• R
Epiftol^adRomanos
Cap ut XII,
Argumentum:&Partitio Capitis,
^
ChrfflianSi difputata funtjfiquiturjam alterA
pars Lu^
JU4 EpifloU^^u&tdtA €
7m^^ouiViU)ikiC9nPans perpetuaexbor'
tatione adfiiidium bongrum operumfeu virtutum vere Cbri'
fitanarum, Hic enim efi srdo doBrin£ primum
,
PRiMA PAfRS
, '^ ^^ ^\^^
X V s.
///^Bfccroitaque' vosSfratrcs
[Cioii/
^]^
(ucuM , d/yicti 9
, <
tS
3-iii , ^^per
Aaaaa
mifcrtcordiam Dei,
,[ian(flani
2
ut
wv^uvii-o- cxhibeatis Corpora vcftra hofti-
iuape^K ^am vivcntem
I
,
I
Deo
I
centenu
pla-
740 EPIST. AD RGMANOS CAP. Xii.
..
cencem ^ rationabile obfequium
uuy veftrum»
. Et nolite conformari huic fc-
culo ^fed reformamini in novita-
Kcnvug-ei
//.«^« ,
d^7oyj)<^
vfAMf J
$iktj^et
ii
eif
7«.
<=
$-^2
tc fenfus vcfiri ,utprobeiisquac fit
voluntas Dei bona^&b.nepiacens
& perfefta.
9%
ui
^ ^^ ^ ^'^^ <5-
<>> ^.<
/- ^.
^;
4.
Dico enim per gratiam,qu«
data eil mihi , omnibus qui func
inter vos,
Sicut
muka membra
non
:
plus faperc quarrL•
oportet fapere fcdj fapere ad (of
brietatem , unicuique Hcut Deus
divificmenfuram fidci.
enim iii uno corpore
haberniisj omiiia-.
aucem membra non eundem adum
habent:
m^oi gv •( f, Ita muhi unum corpusfumusf
^7.>,/^
(/
^» «71
Si
coS-etffUV i?V-7v
tIw
!^'
in Chrifto,finguli autem alter al-*•
terius
6.
mcmbra.
Habentes autcm donationeff
fecundum gratiam,quae data eft no^
iiS.. dycu-. bis diflFerentes: five /ropheiiatnjfe^
cundiim rarionem fiueii
A^MLY5IS EXPLiCATiO,
KriMAm partem mctpit pathetica i>hceftaihne , qu/g
^ flytum (uum m9derAtur ^ ut (f altius penetr»t , (f
ipft autQritAtem Apud Rnntanos jobjurgattonum tmpAtten*
tes yconfirvet, Ntnemm imperaretts vult aut prAciptre^
quod iDtderetur effe ArrogAntis\neq^ etiant roqart ,
quodej/et
iHpplicMntii \fed^ ob(eci'0,infMf ,qtiod ohtefiantis (S -
pofiottci. manfitetudinis. Obfecratautem, ut frati es , (juia
tHrujboc
{hiLC e^iitn
tur) nd
recjuifittd,
^^
rituale. ^uemAarHodunt enim Deui ohm in populc fne coif^/
Oenm
),
cogit ationes y adfe6i^
Deurem
^i'Ta.^oo(pQd(ngetiAmnumficcjmttdle^ quAndo bo-
mtnem deponimm ,^ toto corde^ inthhis^ Animi
fenpbiis D SO nos cotjformamtct, Fmi^ Lujtu //.eTauoripfiJ-
^
^fits.
-m
*«•
Jis ChnfitAnorum HHmilitas VocAtur, Hnjit^ auojunt tx- «^«^«^'P 1
^
Dufgo vocAtur^
exprimttur innaiiur tAwen exprefaMedi^ffewvirtute ipfa-,
:
de^modefteacconcorditervivatisadnutumac volun-
tateNuminisdivini.Quod fihujsreexperimentfa-
€ere cupitispante omnia horror vos proea qnac^ Chrr-
,
dediiTe r
tePlSX; AD ROMANOS CA^. 147
QllTtSTlO I.
,
KAtio quia abfi^ fide pUcere Deo n:ir.iu
quicqHid aittem exiravsrbum fitftipitur , id abf^ fide fity
qma fiies nitltur vsrbo, Ergo^omnis euittis extrA Vert
bufjt , tit ut optiniA intentione inflitutm jDeu d'i§>/icet ifido'
loiatrii efi, Addt qubd ratiofibt rtltfiajket in cateris pen
divinis tAmen CAca epf mfciAgjjquomodo
attt quibm rebus Detu coiiveittybtnc to^Ab Ethnicti introdu"-
B& fnerunt fuperflitlQnes , t^ loro ciiitm Aiiatjiis diloim oby
truf£,qutA dnBu Spirtitif (an^i&^>erbt divim pbAro dijii-
tuebAnturt ^u^ CAu(ja efl^ quoa I>em unice nos Ad ver•
hum ^amretmuit^nosq^wpTAceptis Juis AmbulAre jubct Ef
Z€cb.2o. expre^e probibens ynt quidvgrbo ejiis Adn^amiis ,quAm
\ japienter ttiAt» (f quam/Anila inteniione fitexccgitAtum.
Him tUudTcrtutiiAni Ad\t€rfu Hermogenem i Adoro fcri•-
ptur& plenitudinem , qu£ mibi (S fAOiorem mAnifefiAt
I
(f fA^lA, ScripuieffedoctAt Hermogenisofficina: non jcrl•
ptH^timeAtlD4t^(idrAdijcientihusAti$detrab€niibiu deftinatH,
\
Deinde
EPIST» AD ROMANOS CAP. -. i 7H
€ dmmu
Dei»(/e \Ptv9e^f^vveict. efi ^ocf j4po/io/ici,^uoii
ftt cultiis
obfequium ratio^
cumratione reiiaconfenani,nuli9 Dei
'tterh pr£cepttiSt
^,,
interpretem
^u^id enim fit
pofuit ApcftoLUS
,
^^ctr^eict , babemm
RecleneexponitiirrationaU ohfequiunu
de moderatOifeumoderata carnisma'
ctiltH
-
'
^
u(iiiicfi,pieiA5 AUtemadomni^ utiJisefli, Tim.^,8,
j l Re§* 'CemrtiittiiurfatlacU(P(>a(;^u)g.NAm(ccn\\jLm
Se cuiu ip pro-
ftat
rehBus jam alus fiamfitAtionlbtii iinttrdum R^ntficat /uet, -
;
r<^ Koa-ua i ut tn i. Cor. 7. ufurpatur, havitam /tujtatumbm
jus mundi ,, t> ae t» f fctl l)Ufet iBeit / uht 'VAria jmt officia^
'
(ap.3:..lib.i.eap,ii. "
Socrat Mk^,cap.ii,)
7S2 tPIST. AD ROMANOS GAP. Xi.
A.
QjyAEsrio IV.
'
^ ^' ^uiA
I t>ia oPtnisbArefis^ qus. in vitiopOnitur^ errore '.Aliquo bs,-
\ ^^fi^ tAmen error eft,qui aHos JAcile fe-
ducere polptypr£ferttmfi AUtoritas doctntis Acced»t\tdcirc6
frAterHA admomuone & correptione emendart potefl : H^entA
tAmtn d4ndA errantibus^ fi errorom agnofcant^ftquidem doi
numpropbetU datum non efl emmbtis i. Cor.M , io. Optimum
\autemeoingenere Admimcultim ^ut SptritusPropbet^rum
! ProphetisftbJeBi fintymonente Apoftolo /. Cor. i^fS^• ^^^ ^^y
.p$e mterpresJuB nimium confidat ty?gemofid Aiiosfde/ittr
k
EPIST. AD ROMANOS CAP. XII,
Aphoriimi Theologiciexhac i
partc capitis.
invicefn
S.
'
f^numefl Ecc left capUf^ tlbrifius ^aquo depe»dem Ui
omn esytanquam vty*ti tntm hra, qnamdiu m
nne-cnuH c/fpite
pefT^.zpfirmM^
,
^S fo%iey>U£
"
^fcun^
funt qua/t mertUd wembrA-y ca-
, qiii cum Oeni pacts
unitate cantaiis
autem '
& ("
-cordU-fttjacontemioffS bommlia efi aitehilftk:^^^ Idcirch
toties infiriptura repHiturftmiiitiic(u capttis ^fmtntlrQrumt
(t j
miu : Omncsemm corpiu unum in Chrifioy4cper tmum CbrU
u j
fium inler nos rnemurafumus l/of emm imperat ac prafidet^
ifludvero ibedit(f dirigiturinec Amhorum idem efi offici&
(( ' «X»; quemadmodum nctjuAquam eorundem efiimperAre (S
<c fHbe£t^J€damlfO'unumfiuntinwium Chrifium , ab eodem^
compofita ( conglHii»atM SpiritUjiiCtt imperantes fubdi»
it
<(
ik
tis,rurfus tatjquam
AtAfedtfieneCfc^
*•^ do6irinA ^ excrcfiatione ac
pf '^erma €ontr9'^erfArum rtligianu conttnetur mfcrU
pturA,cu\us (juaficompendtum ( doSrmA catecbetica , uhi
fideinofir£ (ummA continetur imiufa certU cApMmi cum
quihm ^udqutd co»fittfit in inttrpretAtione fcripturA , id
cum anAiogia fideicoMgruere dmsur udqmd (f Laiciobfer'
njAre poffunt ifimodd doBririA cAtecheticA tis notA ffl ; itcet
exa^e indfcaref2o»po^^ty^uibiU m iocuf [crlpturs fidis ili^
contineAtur^
PARS ALTERA
9- rxiledio yfincfimulatione. Q-
«-^dientes roalum,. adhaercntcS'
bono-
ro. Charitatem? fratcrntcatis in-
^icemdiligentes». Honorcinvicem
praevcnienrcs»
i/. Solivitudinenotipigrir Spiri*^
tufei:ventes«.Dominofervientes.
12, Spe gaudentes* In iribula-
htionc
;
f -
EPIST. ADROMANOS CAP. XI 7^7
Necefsitatibuf ran^oruniL
^
jy.
communicantcs : HorpitalitatenrL•
fedajices*
h^vMyftTi ^ ,' !-# Benedicitc pcrfcqucnnbus
vos tbencdicitc> & nolitc malc-
diccre^
^ ^46. /j. Gaudetecumgaudcntibus,fle-
iccum flentibus.
{ 6- Id invicem rentientes
OL-xrsiVciginuKtTniyoutvoi, yiyt" alta fapicntes , fed humihbus
confenticntes. Nolitc eiie prui
gorctribuamjdicruDominus.
^ ^rTwS \$''},\1^
l^rvt 'Uv
^^ Tw/ajr,
tf^
^ '- -'^»
^txl/u.,
%.) dvS^
-* j
j
2o» Sed iiefurierit inimicus tuus,
i ciba illii ; ii iititipotum
cnim facicnsjCarboncs
res fupcr
2/«. Noli
caput ejus.
da illi hoc
jgnis conge•
vinciimaliijfcdvince bo-
i
^^^* 1
CCCCC i AN^-
7// , 15 1. D R t . S .
\W\liY.SlS EXPLicTfTo"
Prtmum
*-vitA7n bominis guhsrnars pgjfint in quelibet
omnium coryimendat D\haioncn\jt4fiquamprimariam Virm
,
{l< all^ra pdrte fpeciahs quidamreceJifintur a^bortfmi ^(^ui
€
conjunSltom 9 quQd non tammcommtini parsnte JdAmOt
qHkmincommunifrAtrtnoflrO Jvfr quArendumefl^
Js enm mn dsdignaturnisfratrcs/mf appeUare Pfatm.zi*
Ioh,2o. Meb.2, (^ hocmandatum noiio dedit^ ut qkt diltgit
^
DeuM, diligat &fratrtrafti^?n / lob. 4, z/.
>€
Qjiarf4 -virtits efi Ci vili tas
ut bono^ends inyficemnonmodo
m oru m.Fuii enm Apnftolui^
roquamur ,fed^S prs^^e-
bscvtrtics Juntr'icuUfraUrn£ cantatis, qu4 n-
oyHnemfijj;kkf^,€m contcmtiis aut odiji
;•4
709 EPIST^ AD ROMANOS GAP. jr!L
AD ROMANOSCAP*
I
EPIST. XII. ^4
iiunt pATtim^fiHi nrum funt pcritiyfede^e nolunttioc tfi,
donisfuis nemini infert>iitnt 'partim qui rerttm nonfunt ptri.
ti^dejfe Volunt, boc »
qmphi pim viribm fuU arrogAnt^
inrebiis agendii fas. tantkm innituntur prudentu,Aiios
confulere noiunt XpArtim quipentiAfuaMtuntur non in uti•
IttAttm proximi , fed m
prophum commodayn^ quibus fcri»
piura VAfritiem&prudefitiam cArftff trii>Hff Sir, ii^,i^Jac^
PAra-
f- - ! I
-' ' .--
*
— AD ROMANOS
£PIST.
»>^
CAP. XI/. Mi
ParAphrafs hujw pariis^
•055©•
Ddddd 2 Quac
7 ST. AD ROMANOS CAP. XII.
QUitSTIO I.
de
ciantfs :
cum ex Propbetia dkuntur , non fiint
cAp. ^2. malediSiit
i&iprecantis y
vtlfiunt ptfoAtis
fid de prsfcio
,
Spirittt "
quos gloriam Dei njindicAi
re noTS niim:s decet, tAles WiprecAtienes interdum di-
riSldLfuntnonAdbominii interitum^fed falutem , fiqmdtm
imprecAndo jufium D
^
I judicium ipft AnnttnctAiur y
perfiverAverii m tfjAlittA ,' qtl AnnunciAtio extmulAt
ipfum Ad p(£muntiAm % Aut mAxM ipfi
:
JLeftttatuc boc relida, ^ed muliis moeits boc di/crtmtn refutari peteit^
Jmpwgit^mm in anuulnmdt tfge,de Itiflitia/iaetfS bo'
uU openbm. Finxj^ttur lcgtm Mtffis perti^SiepcJeifftpteriy
qnod negAt ^pi>fioii4^ nofier Alibi Rcm». g, trtimiturjufltfi^
catiocorant Pes fid^i fed operibui ifgiSf qutm trrorem
Apoflolu4 in bxs Bptfif^U ex profeffs refutarint fingttur ,
opiVA non mandata^ < «b bemifie excogitata lovge ejje per•
feWora , qtiom dtvimtusprAieptA'^ tdeo vu/gd dknnt , confi'
ItA effe fMprA prAceptA : fingiiur Ap&fiotttm Paulum taMtum
^uAQmniaiwptA
PAuUprAjcripta4^ uberilf
poffe, ita ut non ftt opm
pariterACAhfurdaeJfe
de^/
libus
» I I H U- ~
EPIST. itOMANOSCAP, . 7^7
Hbus,praBcepticfl,iiciitctiam inarticulo necefsitatis ,*t
fubvrenireinimico. Addit autem Pereriusx ExPrab4t,U<
fin^iiUrem altifue»* dik&ionis ajfeoium exhiitere i^umico^^ |
u
lielAppltCAre eiprtiipue Aliquao^^ationisfujjragta i veiettApi
'
«
Urgiri fubventtonio ftbpdia (S bentficiA•^ conftlij eft^ rtonprjt* Rf fuutiw •t«or
*** ^*"'
cepti. ^odadditanitntHmrefutAtnr ex ccncefst^ fti![s'v
:
leBioi7emgrAdUJ habert ,(f ^
nei^nh declArAtio fubicnnq^opus fuerit^ licttnon tsegemia
aliqitem BuriAtumconfden'
tUmmajort etmpieBi Ansore benffAOfortm^quarfi h• fiem
tfi^
\ita'
, enim (f CH RIS ?" .->^{ plus diUxiJfe JoiAfiftem^^
quam titiros dtfcipulosjoh^ CAp. i^zf zo.
Qj AE s rir.
^
cijfuiiiie^rAtioJreeonceficniid MagifirAtH legitinte /a^a,
QJliESTIO IV.
doBrinam Apofloli^neminima*
Si,JHXta
lum pro malo eil reddendti fedmalurru ,
(ffcrtur m
Vitiofum^ koh in 'vitium^ Famtliare autem ijs
€fi,quifefua^imptnfitu amant , ut inmicos odio bAbeant
qui vero Deur/idiligunt ,[uos quog^inimicos dtligere po£unif
Dei AUtem nequa(^Ham^ Jta Damdpsrfetio odtoperfequei
iatur non fuos ^fed Dei immuos, hoc efi, eosy qk i nomen Dti
bU^)hefnAbAnt\[uos auterri cufnpatientia tolerare peterat^ut
pAtet ex biflortA Smei2,Samti6Jd€oaddiiin eedem FJal•
miiocot udieas^^uiteederAnt^ (^ inimm faBi juKt n«ibu
^utA iKro pr&textus ifle , fuaft odium feratur in inmuds
Dei^ntmisfallax £^€^? efl iiKuy,^/^v , odije akquem
Vndc aguo* immicoSyKonobtdqMod adverfaKtur fibi,fedquia maltfiint
fceiHum fit»
odium ferri
non ei{a no«'
^ mp^^bocefiyDeoinmici(.quale6diumjufium eft(f Cbrif
ftio$,fedDei
fiianum^fipArifaciiitaieferAturadamAndos At^ imitAndos
'iniinicos*^ bonos (^pietAtisfiudiofss, ^i Amorft in ipf9frigetfpr£te-
xtus fUe bAuddubie.fAUAxfuii (^tnutids. ^
r«. I*.
EPIST^ AD ROMANOS CAP. JOT. 77'
tioKtmpromifit»
^
ferandum
hetbx Luc,
efl »prout Deus dedit yexemplo
1. (f y>idMA NAtmiicA Luc. 7.
nibtl mAgis conjtrvAre amicitias^
xcontrA \7»1>6(
l^kmArum EUJa*
Certum enim eiiy
fuam CbrifltAnAm bAnc
firibii Siracides•
2i,)i.Chm ceeiderU fnimkuj tutis, negAudeas , £5* i» rmna^
eju5 ne exaltetur cor tuuminAtn quidcridct alies , btivin^
di&A infidiatur ut lco^
. PAcemfugere nemo dcbei,fe£iAri &fludiosc fuirere
amnes oportet t impttrArc Autem nonfemptr lE>aUnt* Id^ irco
0perAdaJjdA^9ieexpArleK§firAquid<jUAm defideretur , ^uod
adAiendAmpActmfAcere potwffet^ Idvera impetrAre poffuntfi
\ fudie bumilUatis.paiientiAimAnfuetudine ^ftmiithus tfirtu-^
^
tibtu Adc9iTuerfAtionemcivilem pertinentihuf -yquaiboc loco
e$mmendAt Apofioitu^.
7* FmdicAre Mjurias-fj^ei bommum^ Jpfe enim |
dixh
ST. ROMANOS CAP. Jni. 77S
dixst' miit vindiMa, £5* ego retrihuam Deut. ii.f/e/ iocus iis
AUegatHrin T^ovo 7efiamento,bic (f ileb• lo. roluerunt enim
s. Domimi iDerbisfrenare mpttuefum iUum ad•
ipfius
Cap uf XI IL
Argumcntum &Partitio Capitis» \
PRIMA PARS
X s.
Eeecc s non
774 EPIST. AD ROMANOS CAP. XlIU
^ 6 ^-^ ^^^.
} ^^ ^^ enim & tributa praftatist
Dd iuiitjin
,$
S-ea sijivHicivn J- miniftn euim hoc jp-
'$(^. j
fum iervieiites.
^v
'
,'- 7* RedUite ergo omnibus debitaj
cui,tributum,tributum jcui vedi-
gal* ved:igal: cui timorem, timo-
/em : cui honoi em,honarem.
ANA-1
EPIST. AD ROMANOSCAP• >ail. 77S
AN ALYSIS EXPL5CATIQ.
}^prmapJiyte AutoritAtem Magiflratus grArifipse Ajjerit^ \
^MagtfirAtui
2, quAndo
i
rU ^ <y.herumfervit. )
^^
,
funt.
'funt ,in
EPIST* AD ROMANOS CAK
hoc ipfum fervientes. ^^ eH ingr&^
co^cfuodnotAtfiimmam curam at^ vigi/antUm. Oflendit tta^j
tributa dcberi Magiflrjtm ianquam prjimiwm i<i6orum^quos
Jf/I/.
;/ 779
^^
j |
^ffff Para-
««••
71"^ EPIST. ADROMANOS CAP. XIII.
Quseftiondls exhacparte
Capitis.
QUitSTIO .
QJ^AJ^STIO .
Quomodoomnis poteflasaDeo ejjipoteft^i
Qj.1 /L S
»
Icrcboam autemnen dibittffet populo
rehsUiobtemperAre,ffd(;xpe£iAr€t€mpuSjdoKecetif23 Deu4 le-
TIO. .
SinulhpQtiflati refiflendHm efl^ergo ncc m^-^
^
bunuv';
R^tfp.
rAndumcfi
iic icges ^^[
mflratiii ijraifjico licet rejifiere
Mag ^TAtus f^ranKicus ffi^ ^«i
(Hbditi^quantumhoyiAcuyn
iquum^
'
^
'
Jj["imh us '
crror tp Percrij dijp i. m hoc capufyubi n;gAt , iyranKos con-^
ccnuitmomx ^iiq ^m y^oluntAte Det regndrsipfiscfjobtemperanduni effet
'
^ cAp, 8' ^bi inter alia locum Auguflim adductt ex Itb. _f de ciT?, .
Dei ^i dedit
y>
^^
^ Neroni
f/sp,
,
2i.(fuiPererio e diar/^etro oppofitus
irii^iiit Augufiinus , ipfe
/io ^*
(jui Auguj7o,ipfe
\
yf
ffsis Imperatoribus ^ ipje 0* DomitiAHo crudelifmo '^(S ne
fc^fi^g^ioi ire necejfe fit , qui Cen^Antino , ipfe (^ Apcfiatd
9)
jHiUno,
poftoU loco
Qu£ ctm itafnts reoie coKcludimus ex Loc A-
^^^JZiMMiS&^J^^^ii^
: quijquis eti4fn iyrAnnko tnagtflratui
^/i" f^t^^ i^on
^
aut medm
,
'
regiminU Attendendtn efl : bsc enm omnia vitwfa fjfe pof-
fiint \ fed B.egimentpfum,(iuod ordinatto Det , atcfj ideo fim»
ptrbona efi,licet abimqueaui indigno poffejfort uJurpAta*
Idcirco DAVtdnolHtt refiflereSaiili,lkh tyrAnnice
(^atenus
lyrannico
11•
cest lefii^eic
yM:>gifiiatui>
feqHsntt
// i4,(^
,
.
^uia fciehAt
^iid
(( uncium Domini /. Sawh-
(i tAmen tyrannm infl^r Utronis in
AD ROMANOS
)
magu tbtemperandum eil qndm bomtnibtux proinde Ah[is[^
^. £€^ efl furari^ . juxta confiimm Cbrtflt
*
O^Attb. \o^SiV9S ptrJecHtifucrint ex ctyfitAeeiuna frdgtte tn
^^^
Jnterimprecibtii ^fujpiry^ De^cuT^niitrrr^^"
Ad trtbuKAl ejmprevocAndum , qmfcitjuos ex
'^'*''
fen-
iatione ertpere ^tfei immutando animum tyranni ^ y>el exci*
tAndoSAhAtorem^efuipopuinm tyrAnnide prcjfum tn Itbertd"
tem AferAt^ Paulo aittcrfe res babct » quAndoJuhditi hon o- '
IV.
j
XIH. \
<^V AE S I V.
Si Ecclepafl'ic&perfonAetiamfub]eilAfiml
foliiico magiflrattiijfequetHr» eas quo(^ ad
folnjendi^im trihuium obUgaiaseJfe^juxtahoc
Aj^ ofloli /': reddite trthHtumiCui trthu-
tum dchetts^Vidclur auleobfiarei/ltid Chn^
Al^uhAZ^ ./] regnijunt Itherja trt-
^ '
,
0
obligatienc»
)
Umnid
teliigit i
tAf7tHf9t
ficfiti
ex Amore, Vbi obitgAtiofiem fervilem
multifubditifolvunt eqtadeni tributa
^dve/mAxmlinlDiti i cum murmure (f
wagh
ifjdigna'
tione : boc tJere Cbrtftiam non fAciunt , /(dfciunt ,fiddebere
boc mAgtflratUi ex ordtnationi Dei\ ideo ex amore faciUnt
bac ^premt^ bUAti^Ammo t id^ vefx ohdkntU (f - nesL
«
EPIST» AD ROMANOS CAP. XIIL '^^9
'
•,
nenftjudiccmfiium numwarejufffua Primipe fno^idfAcU
muj,in^uff ^KonexdebitG^fed tngrarUm ScrenifimorurrLa
Prwdpum. ^iAndato ergo principio fut ncluit obligAtus
efe GreeferusJedprinctpiJAitemgrAttficAhAtur.ObypQCritA \
\
mnfs Abf^AniwA ^hocifi^pne rAtwne^ftne {enfu communi,
qut bruCqrtim wflar c(£c$ ferunfur mpctHprolubitu, Et
chm wagifirAitis ornnu Deofit , contemnunf non bomines^
fed DeiimipfuM, cuJ!u»rdinath eftmagifirAtus»
irgo bic iUud^cjuodadSAmuelemde populo ifrAclitico dtxit
DorHtmu : No» ie abjeceruni ^ fed me ,He regnem fiper esf
2.
^^
Ipontaneai, /ff/rfo Anim.-c fubjfBio in fpecie re^uiritur,
injurtgit , nefit ipfu'
, fed ex
790 EJ^iiT. AD ROMANOS CAP. XIll,
DA'r>idi6-)SAlomont6^AUy JofapbAti,
efi nutntium Agere Ecciefi<^
. , WskidL (fc^ Qf boc
4p, bocffi ofculari filiHm
(f nsQrbt DeoJlintjUt ^
U^AgtflrAtus Deo efl^nopper Acc'idenSfftc.ut wors
p€cc.Att% ne^etiaex psr9m/ione
quafi
»
^
tum effe^ utfuperiores pr£fmt: ififeriorihus. Vnde coHigimmy
magiftrAium ordimm effe dilpinittis infiitutum utuemyJH»
fium ac hontfium
fenfionem bonorumy
fut dtxit Domintu ;
; (jU£
malortim.
m de-
ideo lO'
j
diVmt in boc
S i. qMi
,
idemjjjugum cogerepofefl. Jrguunt ifihxc OmniA Aliquid
Deus emm efl in medio Deorum Pfal»
conftliA ilicrum dirtgit , fHCceJum Urgitu r , ^
contrA Vim in/ttfiam defendit ^ qnos ipje in tflAmfublimitA^
tem cvtxit*
7. CMagiflrAtiis cfl mtnifler Dei nen ficut tccUfU •,
i
gt Deus mAoii/irAtHiiomefslt^
Giadifis^qHetH gi^'^
diusvtndicl£^<^uiexerc€tur m defenfiomm bonornm (S px-
'
\
'^^
xiedic ^re^ieiendum eft
Admodum bem^nes
.ordtnario
doBerum
tit ,entm Deus omniagubernAt ac
defendit ^t amen non ntfirfuntfieriQ kcminutH idfacit , quem-
docet^folatur ypeccatAremtttit ,fed per
Ecciefiaflicorum» Stwpcrenim Deus
cum bomimbus , propter im*
agit
bectUiUtem noflram^ qta fAciem Dfi iolerare non pGjfw
>y
/, Cf* in vmdi5}Am mAlorum,quos Dem interdum lello
I
Dei cuitores ettAm bellApArAtafiwt,qus. non (upidttAte Atit
fo devijfdiBApAg, \ji,pqiq.
(
10, Leges ciVtks obligAnt confctentiam-^ boc efly tfulne•»
rAturconfcigntiaejU5,cim e^s trAnsgreditur^fjUtA refiflitflr-
PARS ALTERA f
7 X y 1*
^
s,
V
XJEmini
XTH^eiuuijfeoipeiAeT?,^^)?
)-*», 7»
JS.
enim
^^ niGvut
quicqua^n debcatis,^
iqviccm diligatisiqui
^ diligit proximum , Icgcnu
«•,^
'€,}oi(t, ^ ^'&,
implev.it»
^; N^aitiMonadultcrabis, noiL•*
^
^ -ipevaof/iua vprjTeiJ}i^f,
occidcsin^nfuFabeii$>nonfairuni
#7^,
^
THtf,
>«
» ^
3^S'^l^W^Si ^
c* ,
tS
«7I5£7lfJt
dv(tiCi<pctXct4^^
teitimotiium ,dices,non concupi-
fccs .•& Ci quod cftaliud mandatumj
inhocverboinrtauratiirt
proximumtuuTniicut teipfum.
Diliges
i;
chc 10. Diledio prQximimaluninoii
Hhhhh opera#
. :
'
;^ EPIST. AD ROMANGS
operatur :
CAP» .
Plenitttdo ergoiegis , eft;
^* • .'
;
'^'"
tf^piv,
** '^'
diieiilio•.
ANALYSIS EXPLICATiO'
^\ LterAtxbOrtationis pAl^s cor;Ctrml cArltatcm^ xjua quif-
r,^^•
(^ueppcxirno (ffiiifpJiMit. Eidepet2d€t bdtc exboriAtio
Jprtore, Si emm umcki^ readfndum eft dditum^utt^xa' '
^',
r.^/K«.
ii' ^iniriptt fir9iximo\^iimrAit iioc Apborifmo-rf. g. Nemlriii
nL•L•bn
i
>., ^
tquicquarh dcbeatn , nifi ur inviceiii dili^atis. Pv^//?*i
^// - Hferbii caritatei^ , tanqtUm deUtum )^
tvmfmni^y A'debit(rcivup^ ^ fintrifiari ,^44^ ifi.jir.e: aUen^
\ ' \ V*
i riridii:L
^ S / D R S CA . ; . ym
confiflu» Hocexfohi p9{efi , itiud non ittm , jed -
rtit delitum : nunquAm tnim carifas Ad.fyampcrfeBio^^cm-i
pr^xmum
EvatJgtiicA^^ua
fuA CAfitAte t (fHS €x cordc puro
^
Udcns fed jmfjins preximum in omnibui. Sedq^ia h9C in
imhctUuate bujtu vitA non eft
^
^mbil uperani mAli^ no»\
idto imeUigenda^
,
ximL
'
' '
fUtiiiS exbortetur ad cO^tinf^,uionem^^'ca^ruuii iri JlAdio^^
f T^afnKduTHigftureftfboclocoTi-mgivitvcpponi T(}ixe<v.
vemHrurn in carnetn «ox
res credebant Sahatoretn wunfdi
.
;
j
/
fAchirA Vt'r/ Cbrifiiani^f^d Etbnici , qut de^crames yfifH£t(
&
traatderunt impudhitys £pb, 4 , ip. 4, Contentio
«mulatio , juipreces iff.peda , SpiritufH pAciscOntri•
ftdfi vmnem catitatemproxmiexHnguit iino (f ijs ipfist ,
.1
tiAytn ^UAnos fimper in^pctjtMutJlfe ep<^rict Adtitrfifi S4-
tansinfidm., qnemadrnodum pugna ChtifiiAnurum dej^rj'
bitur Eph,6, GaLj,,§uod Autem modb dtxityArma lucis
induere^idjampcr\7n^iyr,(nvvoLat induere Cliriftijm Je-
^. ly. Huhcqutdemj.aminhaftijrf.u'mduimus,ciim tn
ParaphrapshHJtu pariU,
'
rjTncinquenqiiaTn reperiaminj nijurij, date non_.
t-'raliemnyagiaratui, ied & arqualibus vcftris,q«ofi
fuum eli Ijsautem nil niii dfficia earitatis Chriftia•
ns debetis quod dcbitiim nunquarti exfolvetis quam
;
,
qu3E.
- '
''
QU^STIO
Videtur ApofiolHsdocerehociocOiimpleti'
cmm legis homini in hac 'vita ejfe
tta enim hinc argumentantur Pontificij,,
:
L
^
§im diligunt proximum^ i^g^fn tfnptent verf^ ,
Qmnss vertCbrifiiAn$£iiguntpr§xlnium.Omnes
enim
liPlSX AD ROMANOS CA?. ]. )/
enm ChrifiUni diligunt Dtum,^t'^tri dixtrft,
fi dtiigere Dtum , (ffrAtrem fuHmodsrit ,men•
dax f/^v/. /o^. 4-i 1«•
Ergo epities reriCbrifltAni ivtpUnt /egem : proin-
de imp(et$9 LegU efl imp^fitiiltifiomtm Ifer^ >
£brijliano, ~: !
^',
pmximum^ficuii fAiumverbis (ioperihus^
fid (fomwi cvrduaffeoiuMdtfMum Itgetn impUvcrunt : b^c
Xtr9qutfeterit,ntmo rrgo boc fenfu mi-
mrfalfA erit, Si vereinteUrgas de impktitne EvAngtlii*,
quAproxmtudiUgitur^quidemfecuHaumtHnUprAccptAtnon
Aiitemficundumtam <9,.^^»^^^^ ^ tAmen
Deus imoatA iUAdilt£itone c9nfrntiuefl,juiAAper(bnafidtii
proficijcitur tunc tfUidem M'm$r vera efi ^fedbocfefj/u cft
:
i^extOlsuno'U€rhot^e^
\ ximum\fii:HiUtp(um^ Aiher^jerQdocereX
.
^'^'^^tCejp.
i
Nondtjfenttunt Chrj/lus ^^
re^kit adutramcL tai/Hfam d^^fiM^i/ii/l^^^e, :
ejtu
^^^
, Chri".
^
j
\
i
''ti/tmprim4m-j nim c^ui frAtrem jtmm di^igit,'^ D^tm
nonponji^ Bt fic diUBio ^roximi perfetlA^^ Q0nmo t-Qjtj^s
^^
\
fiquens
t€ ipjum»
Dtum
• i»
\
'•I
;V);
J
(Gracivoca^ulU0ingtiMHt.^^\^uldemeP^ioJ^^^^
i
' atmttr,t|^ie^f^uod3eV€yi»Pu^^>.
'uaiimtror,Cti\gcdinemaaodCl)3-eV€Cuyi»PtJ(^^^ Jn Hcr
:
oriiiui Theologici ex
ha€ paf teCapitis.
...'.'^:^r W,v,"T.>i .v;;.,';'-.".
,
/. OperaRehAtihmmdyrfinriiriUrArfAyfeddditA (f^
necejjAriA.Etfienm m>erofiuntfifirUu,non coaBI Aut inTfU
te.fid §>ont€ (fnjoUnter vnontAnienfiunt\uxtA ArhttrAtHm'
\bomnis,fedjuxtAobl'ig^tio>iefn Dei, Jdcircdditunturnecep
firiA\npn'mcefiiAte roaSHx>nis'^dnmpttAt€'^tbui ti oblii
gAtionis:Xfiu}e^uiiur(fitJ^^^
iPoCAt debUum nopVum, SmtUslocutitmts extAntLuc. Yj^ioi-
1. lob,4yiii
MAitbjS,Si,iJ> ij.EfbAceftC&rffiiAMortimfieu/'^
fAriA'uoluHtaSyti voluntArtAnectfntas', ' ' '" '"
'
j
^-2^
DiUBioproximi efi<dtbitHm indiffalubiU. ^AMtftm
enn»' de eofobitur^ tAntumactrfJeit . tdcmo Y^proxifii/iffL•»
:
l»SummA\\
'
^ *• '"
iiiii i temfus
immmm-^tmat^m
'^h' ^UST. a^^o^<>MMQ«'^6^^
cium Domini,
^. PeccAfA ^}^
... thortf^A cofKparan^rfimno. \ , qfitA
^
fe^st^ionis» ".
In Veierl opjma objcurius. pr<^onil;Antiir .a^^.
CjirifipjttbinytoiHcrtstypurun^atgj^ fAcrficwrifi*^,^^i^<
<6 o??intajunt ciarierayce^/tjitiiitu typM ^^,^ Fndc,
appA¥et^ti<kfii longe m4}pr fufeliah^ qharKpAirffn$i
1^.. i^gumeniMn
,
\>5 ^
;l
:
. ^*^>'
«»
mm
au
*jw.i •»^
kOMANO^S* C^/iP,' . roA
4«7
i^frrdidifrm)f\a^»m^r»f)oii^t^ffi^^^^^
-
ftM^ffroitt^^SKaifft^ttttjHtM-^Jrcw^^d^ t)?W/r^^V>«r/*i>?«/
hypoaritdt, fs>t^ ^rtm l^»f:y^liU&uiA O^^nefi plai^et :
/
ytfh e-
mw hanurtmL^bertiorpm^ntmP^ ffl ^»t pruprpdif^
Dtti-<i
, /,^ €^»
xuries efi mm^derAtA cAmu p€tuiAntiA,dttk< Venenttm , itH"
p9i$9^^/44 bumAKuat c§rpui dekiittAU
.
(fyiriHs AmmtrahunncrvAt ^c^
'
^^'^^ 1 .^*»'
Caput
5x.-r i. . -iV>'i
.
. .
• .. i !
(
1' NtfA^Atudt /^
Chfifiianp^^progreditur jdm Jpo"
AdeA^quAik^e.mUs iiifirmis,^uurummAg»Hs uhque
numtrtUjquibm prolpicHndttm eft ,ne impprtunitAtt no^
^fAofffnfin^ufrAgmmreli^ionufAtiant. OccAJppntm bujm
^rAQAtionis jpr^hmt Apoftoh ditierfitas ko^iinum, qui Ro^
^AAdfidemChrtfiiaJtAmfrAntfohDtrfi, ^idAtn fttm r-
5 . R S C . ] ~^
publiecmatttre occHrratur. Etfifverecaput hocuno
contextu^CQb£ret\ tamen dQcendi grAtia in duAS partes divl•
dipotefl,
Ir, primzv^Tte agftparfjm £am ^uidem vfim li•
ifs,^ui
beriatis.Chnfitana re£it inttUigebant , fidnon inteDigentef
c^ntemneiAnr^ partim cun» ^s^qui (MmCbnfltMnam iiiertd-
tem ti9nre(ie.inteUiger€nty4liosinteliig€ntes,acproittde adia^,
pUrU rtHeutenteStjudkabAntAt^ («nden.naiant.Virumgf
tAnquam caritAtts CbrifliAn& mAximum.mpcdimeHtum pri-
xus remQvet ufjjAdloj^^
Dcinde cum ntn fdUemex iU^fuperciUofocontenttu (f te-
merAnojudiciOf\f€rum etiamex incatitorerum etMm indiffe-
rentium ufHi$rirenturfcandAlA', dtl•gcntrbQrtAtur,ui quffoj
,itAvivAt,ttedet tffendiculum infirrAionbtis^
i^RIMi\ PARS
TEXtVS,
/.INfirmuTn .autem ia fideafTunii-
^re,
^
ia difceptatlonibus co•
guacionum.
7% ». 2. .
Alius eimcedicfemandu-
cae otnnia /.^ui aucem iniirmQs
manducat.
efl:,olu^
3. Isquiinanducat>nonniandu-
cantem nd|pcrnac5& qui non man•
ducat, matidu^cantemnon judicet.
et / ^/ •«-
Peus cnimillum airamfit»
4.
reryutn
Tu^quis.es^quijudicasalfenum
/Oomino fuo (lat aut eadit,
ftabitautem.potcnseftenimDcus
(^atuere illum.
Kkkkk /. Nam
. ,
^^ r.uuv ^ ^"
,
manducat^&gratiasagicDeo.
7. Nemo cniip «oftrum fibi vivit,
.Of nenioiibi moru^r:;
' '
-....,.'./; DimusantetribunalChrifti*
//> Scnptum eft*^nim tVivo cgp,
dicit Dominus5quon1am mihi fle•
<St et m e gf|? > & m ni s h g.u a_,
• ; .
3^£i
A|P^^ij'r
. '
•
iXiitiJ^ .' :,
•
\^:
-.
coiifitebicur /)eo;
11* Itaqjunufquirqi^oftrum pro
-
'
. ..'fi!. ri:lji .4i ^ (q^^rationcmreddct £>ea*
?^
, M ii S.tm
.^^?<.:.•' ponans.oirendicuJum•
o^isricandalum.
Tratri• vel
-
' '•I?-•
ROMANOS CAP. XIV.
EWST. AD *«
ANAtYSIS ET EZPLICATIO.^
1l<lit'mm fACit k prnceptv generAli de tijfwmeTsdu infirmts,^
Infirmum in fidc adfumice, ron in drfccptatiohibus;''
cogitaiionum.v. \ TrtAkic
.
It^Atper ififirmumja^ivQvm. < fit
,
"^^-
^,-
tttiel-
Artictiitsfidei
fitntiqtdi
€£
citermfirmjxri AHtjiaii pouft shcafidtmi .Ve/ita
nondHm reBe Jtt
,
tTjflituftis
QhrtfliAmfmumc/)nv€rfi,Hosjt(b€t
fufcipere.fhfKlioie ifgvitare^ {^
,--^
moniArum MofiutArum nondum Arpontrt poterant^iiut Ad
CafimponUbidlierhistexdilperfitAteChrifliAnorumRomAr
xquo^HmAliqmfirmie^e pQffimt tn t$fo cibsruTny
deqentfUif/2
,
bi Abflinent aqmbufdam cibiSi(^ ai^sedmtibtts
^dunt oltrA yAut AhaiegummA* lam tAiiin cafu
exponitifie UdAPur cAritiu ChrtfliAnn. Is
^-
CArms ,ipft
qui m an-
d'ucai,/«^W/,n5 manducantecn oon rpernat,& qui noif
liiaaducat, manducantem non judicet 5 hoceft , firmt
;
CAveAfit- fibi Aconttmtu infirworumyquAficutn dedecortj»
^rAntiuw 'ytnfirmi Autem ca'^eAfit ftbia ttmerAnojudicto
\ (f condemnAtione ptAprope^a firynorufHquafi contrA l•g€M
'
fActAHt loefcentes cthis tn Lege probibtcis, InterdtBum^•
itA^ tale efi : Nolite vos' iyfiftum'JHditAri^pve firmi fivt
infirmi fitis in fdei ex qMJiidicio tet»erario &
certiemtus
6x unA jpArte^^condemnatio ex AlterApArte eritUY^Kationes
fii mterdiBiaddii, i,Ab£quo : 0eus' cuin^ adfumfit;.
j
EPISt.> AD ROMANOS CAP: XiV. iu
dAtnfsstioHts jueiicio
7 u quiscs^//fy«//, quialicnum
vum judicasj Domino iuo (lat aut Q2iah.Jnboneflum
-
JEquum itA^ep^utiS tos
fcr-'
#/?,
njuU dicere , (f CbrifliAnum non decet fjndhiiimfibi fumerc
in AUcriru coiifcientiAm : doc Dci efi proprium^ qui utrum^ '
Kkkkk l qhtm^
1^4 EPISXAD ROMANOS CAP• ^/V.
"
gHmentMm connc^ic cum AiiAfaSt Ipecie :ha^tmu en'tm->
de Adiaphoro ciburum ufu egerat -tJATnde dieri*m difcritni'
ne loqnitur. Alius, inquit , j.udicat diem iDicrdiera;
al i u s j u d cat
i m e m d em
i j quAp dtcat » cum Otus inpO'
puhjm ciim difcrimcn ejp V9luerit,dierum feftorum , fjea
menUy ^ablfAtorum^fc.jamncnnulli intcr CbrifttAnos di^
ts iUes feflos cbJertiAnt , t^ /
xefAflis dtjirimmani ^
,
non^ulii npn Qbjer^Ant \ neuter dAmnAndus e^ , uier^ mo-
dovideAt ,nekAftetin conjcientiA , fed certb perfuafus fit^
fe Deumntq^ ebfe/i)antiAiilA colers^ ne^ negleiiH bujus dh
fcriminis offendere, y, ^uintum porro Argumentumfttitur
f^terg^i^^ quiedit & quinoedityfS qtnobfirtfAt
fij* qm nen obfervAt dieSyfAciihec Adgtoria DiijquAtemnrAriB
jiidicio Vei'e-iiAm dAmKatorh caUuIo imptdire tinboneftunL^y
imoimpium eft, ExtAt boc Argunsentum v^6. ubi Ueramff
fAilifpeciemionjunglt. Quj curat diem\ Domino curar>
Dominocfttt•
& quimanducat>Dominom ariducat5 gratias enim a>
git Deo. PbrAfis pAulinA f/?, Domino curare , b«c efl, ba•
,mrem Domtm qus.rere^vei curAm m AHiembtis ommhm eo
'
m
nAm,prQbAt AgenerAlifine omnium eorum, qMA
bAiVUAOc »3oUs^ohftJgenpojffu»f ,L•cfg/i^ ; PioruM eilj)
(wmibiu AdvoJufitaum Eki re^kergtCtiAmw ipfA morie^
flf/ ip[e glorificettir innobis '-erga
I>eo
^
muUo fActlius ufum lael Abf. '
rej^eBHredcmtionis,
iHm efi ^
Tdcirco tmm CHKISTVS mor-
^
(f refurrexit ut (fl^ffUs (f tmrtuts
Cbriflt,
/ EPIST. AD ROMANOS CAP. :X1V\
'
^
^osfecitreges .
tivo^quia fupertQrem agnofiimus in cmlo ,quinos cre/tvit
regenerA vit injpefn vtvam. In nominativo
df fidcles ^cniinium bahem. t in
i .
, Chripta
.
. :
pe(C4itum^uidpmiMiumKenpermittumtn wortdlifuo cor"
'i) f^^'' Rpm.i.z. in mundHtn \ fiats enim noflra efi vtiiorUt
quayincit fnnndum . loh^ 5. j. in dtayolum^cui reftfiunt
fortsi infide 6ph,6.^>w mortem : hAm qui creditinfilium^
tratiftbit de tncrte in vitamloban,'^,)
*'
Hhioc erAt quintum
Argumentum^ Jub que Utet fixtUM^
sh £quo. Si emm.omnes, {trmt Acinfirmi unum recogtiofcunt
DominumAnVita acif% »,^rte^dqHun%.ftiAm efifUttpit unA-
nmiter yfivenids^iumero /^,
fi^mino Deo fue , (f
temsrar^s illtoJHdicfjsAbflineArit;^j, petitur aL• inbomfto :
/
quia ^mn€s funt frAtre/tamfirmi fquammfirrnh aspiritu
in uniiatemfidei congregAti,
iniqHumypropUr ra AdtApborai vincuJlunsfrAterKAeAritAtis
jHboneftum itA^ efl (f
VivOego,dicitDoniinus, quoniammiliifledeturomne
geiiu,&omnislingva confitebiturDe©»Itaqi uiuisquis-
que noftrum proferationemreddet Deo,v.ii.& i2. In-
troducit hii verbis Chriflum ut generalem iudkem omnium
j
nmincurrctt,
.
Lllll multi
SiS EPIST. AD ROMANOS CAP. XIV.
niultifuntiMtervosinfirmi,qiii exiflimant ritus Lcvi-
ticos, quibusapiicris adfiietieran£,adhuc inufu eiloJ
idcirco a-utorvobis fum, ut ejusmodi infirmum infi-
de noii modo non excludatis a communione veftra,
fed& ipiieum fponteadvos invitetisfumma cum be-
nevolentiai&remotis iiiutilibus difpurationibusde re
in ^&^t libera, quibus conrdeiitia ejus turbari poflet,
amice erudiatis: Neqiiehoc fruftra moneo. fcio enim
diverfa intervoselTe ingenia_», Quidam
dircrimcn ci-
boruiii Jiida^is olim prxfcriptum pro iibertate Chri-
ftiana non obfervant fed cibis ommbus vefcuntur
,
.*
Domini
fecusagat.
fervicio fuofidosagnofcit.
judicium fumis iii
quam
"cTl^T. AD ROMANOS CaP.XIV. Sf^
i
quam abrogatam eflcadliucigaorat, qii^ ignorantia_.
ejusfidem ejus noii tollit ,redinfirmat falterrt: hic cx
libertafeChnftiana, ad quam vocatum fefeeflfe novit.
literqj facii: etiam hocingloriam Dei, nonlevi aliquo
adfcrtu auc ftudio fingularitatis : illedu
, m
facit ea , qux
lcgisiunceoipfocolereftudat legislatorem fuum De-
um:hic, dum libertatcChriftiana utitiir, colititidem
Deum cum gratiarum a<ilione, qui ipfum adlibertatem
ilIamvocavit,liberrimumqiurumrerumolim prohibi-
tarumcoiKeilit. Quodfienim omnia iioilraadDeum
referre, iii omnibusq; voluntatiejusnos fubjiccre de-
bemus, qiianto magis in hocrerum indiflPerentium ufu,
iraut nemo
propterea habeat ,cur altcrumcaviiletur.
Cerc^neqj vitanequemors in poteftatenoftra eft fcd :
QuEeftiones exhacparte
Capitis.
QJJ^STIO I.
\pojtolos
• Negad nonpoteH:, D- Fetrujn , ut (f cdteros <^-
aliquandlu circa fiiem dealnoganone legisceremonia-
\lis h.tfijfe ipr^fertim de libero ciborumufri (f chfii)erfitiontj>
^
cumgmulibm. S^dlam cum D. Paulo reprehenderetnr} pau-
,
j
lo dm njlikbatHr ejp eius rortio : lam emm non amplius erat
rz.
ii. ipfi , j contradi-
iam cumgen-
quin (f mcondlio Hiero-
jolymitano ipje decreverat igentilcs ceremonijs L•evit^Cs one-
randos non eJpLj> O^Bor. if, ^lAt^^ m dotlrim de rerum
(tdieb-
— ^
_^ .,- —— -— —— -^<
EPIST. AD ROMANOS CAP.XIV. gzt
-^^
Et hoc reprehenjiomm
,
nonobfirva,ret'ipjL>. ^
m merebatur ; quod, qu^
di^uinitus didicifct (f in cenalwpublko alios docuifftt iam in
fiftiuUtio adcroL•)
-
I
\
reprehcnu.s
\Mesobfcrvarent
bmdiim cthisahflinereut?
; C5^ Coloffenfesyqmda
Gd,^, to.
-
Coiof
J• neram j
EPiST» AD ROMANOS CAP. XlfL Us
nefa.m habent confiicntiaM in praxi rerumfacrM^ummndim.
fatio cenfivmAuim. iyamnmtur autem GalaU $' Coloffenfesy
qui dc ttfu rcrutn adlaphorarumfitis 'mforman , reducebarit ea^
(S ujurpabxnt tanquam cultum qucndam nccejfarium y adfa-
luris conficuuoytem pertimntem. Etfi lex ceremo-
comfftcBifur res infe liberas : atUimcn quiajcimusj legem
ilUmahrogal2imeffi',(f opinio necefruztis faaie accedere paffet,
jure meritoj, ab ijs ahjimemus , Ufiquam cerewonijs mortuis,
quasfin^perkuio refufatnre non valcmus. enm h^cpars
libsriiitts Chrifliaruty qiwdper Chriflum non modo amaledtllo
(^Ui€STlO tfL•
I
tur,fiaetate ferv^ndum» , Hincfmle ^imare Itceti non m^
cutusnjis gratiam quidqudm in ceremonijs mutnndum cjfc .'^ob-]
pant cnlm conflitutiones Politica. at^. Ecdefia^iiA) qUiCpropter-
certas arzumflannas ntwm hunc vel iUum) Iket mje mdiffcren-\
\
^
; etiam mandittum -njel confittutio cejpcL.
g:n'L•meB inter ftatum E^def^iiberumi (fmterftatum
'^
;
co/Tffoym. F.xtraflafurfj corfepOnu Ecdefia jure . tiber-.
I
yiine udpotcB in retinmdis vclabrogandis ccnwonijs.protit 'vi-
ex ) abst^, fcandalo jnfirmormn , qfwd
I
mpyir»js\^
I
\
I
j
iiPIST.
inpriKiispriCcavendiiweli.
AD ROMANOS
'
tyyamiide hojllum prc^a eHy ubi hominespertinaces vellicarcj>
auderttfidem nojlram , mutsitione
rci
CAP. XIV.
confelTionis Ecclefiajam
ceremomurum ifybpratextu
adiaphor^iqudimHtnnvelretmcrip^fflt libcre. Ihi Tjero
t^
'
I
clrcuwcifionem tnnquam ad falutem' rtecejfariaw y (f
,
j j^xtnAMg^mifintentiainjipfamutzithconfrctU'
I
'
V^ '
'dinis etlam qu<€ ddjuvatuiilmte-i ho^l•
iiiPeyperturbat.
I
¥
r^ CMmw?n9ft
.1111—H ' '•
s^i__
S^o EPIST. AD fcOMANOS CAP. XIV.
^Ahiltt:n^m
QJ.li£ S
Eilnepitisfirmum argi4^men(Hm
TIO:
^-
rc btii
QJJ^STIO V.
€,
L•at'M 'verfleIl^hJa,ut^Hex>icati9^cte)C'
^ ^^^^
I.
1
tm mtatumfuit. N.im cv rm
AhitHdanJuOpHfi
^mtur Jpofloiut non de
vh
, non ej}
pf» cenS perfr.xfirfn
articf/lis fidci tf
cffe. 2. lo-
retigkfus, iftquibus
j(e/w• nen li-Ctt kx%xw, frd unujqyif^- ccrtus effcd^hcty cui crcdat:
j
varSi qu^dipfi 'vtfumfuerit , idewm fcM'tdaU non fntu-
\ Kum : Sedvult iinHntquemg^ in c^nfumt^A fim cs.fpmn
cfjey five
0
'heniiam ctrtorum ethorum facit lihemm'^^,
mjynodo APOSTQLlCAalfiimm
'v»iQ\<^^
^jvimmfnm ' kh
>«-•*-— ••- -«*«
^ . rV
SiS EP.IST. AD ROMANOS CAR XIV.
AphoFiihli Thcologiciexhac
parte capitis.
/. Ecclefia non confiat punsputis JmHio, mitperfeBiSi
fimper pioj^ haha infirmos. Injirmitas illa eli vd in mo-
ribuSi vdinfide. D^ infirmlute murum agit Q^pofiolus Ga-
^lat. oy I. Fratresyfipr£o:oHpii>tm fuerit homo in aliquo deliBo^
W quijpmtfiiiks cflis i mfiruite hujmmodJ- m{}lntpt knitatis^
co?2/zde
UPIST. ROMAMOS CAP;XIV. ; i^p
ksmature moneKdi (f
magm quidem ctim z^lo
erudiendi f^rU
,
i
4' .(^^€, - \
: fifemel atqueiternmf
moniti non ememiantttr ^ fed mfrper exe77rflo dios fedu-
cuniy degemrcmt m
h<(rcticos : fin autem emeftdantur , Erran-
"'
. .i
Ei>I5T.
^
AD jROMANOS
piifimplkUeritpimatA necfue hona
beriCvel?fMle ftti , vet ctMm
kec^,
jthuti
^
Yo^uw.m :
CA?.
Idcirio
,
Xt,Y.
quibtfiivel•
feriKde
tfi?
qupSy abflinens
y
^^;
quk manAucat omnef cikos^fivctantmn ali'
lihertate Cbrifiiafia , non ex
^
nece^kate. JfnpM itit^^i^ Mmuniac» do.cirin^efii docere, neces-
*
ptyw
Ji
athjl'tneniu-in effe
m(tlo
carmhust
Deo, utmondfkm ManidjM, ^ncr,^it£ac
^'
ccrtis 4it^u6j "pd quiA car/t€^
hodie
Omnis creAtyrA
/^ )^1^\,0' '^
blajphsmab.anti vel t^umOint fimjn^AriU^j quoidicunt
^^uibus ps f^btur^t Jpoftolus i. Timpth. 4, 4,
<^^{/^^^^ quadcum
\
grittiarum a^ionfiaccwu
^ oratwnem.
^.
clefi^
enimprppter
cognitionem-
' .. ^. •.. \
Co}fm.ut}^^^fir^»h^-0mtiium,0dfim^tngrermum
deberet e^e
^
myflcnorum
^* -;\
coKCoriihef9ii4}^^j
0* aliaaQna» di^rihmt)
Z{erbum^fiie(^
:»
m quisjper'
'
P^hq^l
.
-s » -
/ .
':
,
a.De
EPIST. AD ROMANOS CAP. XIV. 8Ii'
"
'
'\
•
7\ Uifirlmen Serumfefierufn , quoekigenusyd Deo eff;
mn enim temcrefaHumyquod dies dicmfiiY;:raty cum tamen j&i
omnium dierum m anno autorfit ifidd Domino fa^wn eHi cu
jas^kntiappAratifu^^t : ipfi tmmutavu tempora (^ dksfeflos\
(fc. Sir. 3Jy 9' Species tamenfeflorumfiuuHtab humana 9rdi
nationC) at^. hac ratlon: difcrmcn mneH mcr diem (f diem^
poffunt enmfifl^ mutari (f tn aliam diem tranjfern,Ji /Pa e,yr\
(^ Mifcphoris.
Nihtldietfiai tkubante
Oportet
Conptentiai ef/am inrehiiii
emm hommem certum ejje, qmdttfit
'/}
'velmtennifilone rei aiicu/MS, Dcum non- offendaf.
qudinFaulus hk ab unoquo^ requiritm ufii
H<cc eil•
'
rerum af^iaphoidYum s, qKonto magis i4)/i -/^ ^»^'<56 opm
erit in rcbusfidet, auf in operibm necefarijs,' Hoc igitttr
-
. . mftra Deo dehentiiSy ad cujtisg-orJaTn confe-
lo: '
;
^ii^':quid ergG in bmifonimi , corporis aut fortum impenditur
adres iUicitas , aut ad prfv^tum commodum ncgleBo ,
£
>-'. •//. pommw 11} vita m morte curam habet
enimjumus peculium yfive vivimusfve mormur.
/
prQ^icitmbi^ m v:in de viciu ; dc 'mnefio vitagenere ) de hono-
ribus , de opibus iquanium eM : proi^kit etiam in mori(L>
de/viribj^) quibus ^pefare pOffkmus tmtzitiones
moytu } de hjmmibus 3 quihonefledtmhhpoH mortem (f
ttant ^
cruCiatm
jkvgkis i>?^tr.fr7' .
• •. Vv.
'
vivH?ityqtn m
p^ccat» r^^tgmtr^imgi^ntu)iperkHhk..'m-
"
,, paHcntes^\
i
'
.^ ?r.i- '
BPIST. AD ROMANOS CAP. XIV. ns
pAtientes tajperi in Ukoribus non moriuntur Dommo, qui
.mortcmfibijpfis imprecanturlitl inftrunt .,nuUAm in Deo fii
(:^€
projequtf^ fitfilicittUytitinerepid^ corAmjudice compArtrc
ttmtritAte judic^ in Aliorum vitAm U•
^benter in<imrunt,proprUplcrum^ negUgent€sfiunt.
Nnnnn Addu'
r-
Ii4' ^PIST. AD KOMANO^S CAP* /.
hutfU ^
Mddutkur. BlafphemtaitA^ efi^ denegare Cbrifio fecnndHin
hHmanipatem ciktum adorAttonii \ efutnt tandem ovsvestri'
',^ cnm Magnefuo
ewolumento tribtiere etpatutffent, iwto debntffent^
hic magno fuo cum
I
VJ.
PAuliUiApudEfaiafn ^ocatur Jebol^a
Bei^tfi er^^udex iUe um^erfalii'
^
Chrtfltu eftverm Deus '.nAmis^di quo bdc fcrihit
3•7(^
efi nomen
, fed in
njefi
na^/
1
"^
-^ AKS ALTEHA
£ BlJr^
''^ ^^-
^^vTrSTouiJcmi-nH^UL^T^lw
^'-'
/-
cxfivcy
conimune
eii.
ijf,
eii&, illi commune^/
^.-^'
d^ct^eyt-
, vizg-e^ §
^ rciTttS-uf
/
ruo iilum perderc^pro quaChrilius<
morttius eft.
. Noncrgo
noftrum^
blafpheiTietur bodvi
17. Non
^ ;/ EPIST. AD ROMANOS CAP. XTV,
^}(/^.3-9 - \ ij, Noti eftciiim r^gnum DeicO
ca,& potus/cd juftitia& pax, &
]8?r
fl:OjplacetDeo, prut>AWiscilbomi-
nibus.
AHALYSIS ET EXPLICATIO.
iJSienus ffenera/t exbortattofte cum Chrifiiants fam
* ^firmk ^ukm,
infirmts ^promifcue egif Apofiolus , uta tt* -
-
cootriilat^uryjam non fecundum caritacem ambiilas. CommnBe'
qui4 fit Paulo•
V. 14. & 1/. - cibHmimMftndUmif ifL»
Ipocat
;
putat) '
fAricum ejy/modi bomtmim ^qui
trAnfgtediuyiUtr.
addttA ^^^
*
Nnnnn S' qmd^
m
quta perditiir i4C rAtio»€is,^Uim Chrfioi fAngnitieAC mor•'
te [t^
treminfirmHm, ^
ab inttritn redcmit A^(fj'pc iniuria,nQntatn infra^
\
,
tinus nonfere impunitum ^quiiihet ifiwiare poteft:, Terti-
\ um petitHr ^ ,'. qtUAiHtentpeftileQ tffo
Ahf^difcrimme^ettAmcumUpfuAUt
, wquif y, i6.
materiA^de B«no itbertAtis
nofir£y cfUAm bAhenmi tn Cbrtfio J^fu. 'jUudhonum
fuatur^oc efl^male Audityapudbofies mminis Cbrifl.ant^
ojfendiculo
^
Bo'nUfH
wfirm9rum
fi
DEO
C R I
fer
ST F
^.
jnfti reputAmur »
obthefiafis.iipaXt^UAm
trAn^uitlttAttnii CQnjcienti&
^
quAmque
gAitdiufii\
,
qu&
$
^[£,
imtiutn yiid
jvfti^cAti
,.
ROMANOS
(f ex prtotibiu, rtfultAty iilAm ^ti
fide^pAiem halentcum Be^B^cm.s^iitdt tsi
CAP. XlV.
\
|
Sj^
perpeeuA exuU^tioeftAm m
adverfis \iaUs emm gioruntur
mtrthHUttontbiis ^ ^uia juge iQftvitiinm bahent tn bona
CQnfcienttayquAdere fuprAcap. s* tH^utn ftatJn bii iritui
igttur retintndis uccttpAtum dcbnt e^e fiudmm nQftrum\ia)
»m;iS carAm [> (f coram bominibti4 AfA
gratiores ,.
(
AdificAtio^ \
photoi(irane<
cciTaiic,
ri^«/4>.2z, Tufidem habeSj? peties temctiprum habc
coram Deo ; ^^^'^ b£c reguiApropomtur. NAm di'
ceret firwus qutjpiAm :egofcio quontodo utendumfit rebus
in\fefe liberii , cur ergomnbAC meAfci^miA utar?, Rejpen•
detApofloliis-.utArUfAn^ea/edAhf^ detnmnto^SOffendl•' ,
(
)9 eftt , beneprofecitin Jchoia Sptrjtris/krMi•, qei
Jcrupulurn confcientt* tn uJh earum rernm ^uarum «-,
ttxS^ifactt Aliquidbdfitante^onJcientU-igrattfiimepeccAL•
Verba Spofto/i hxc/unt v,2j, 'QUi dirccrnit manduca-
,
Paraphra/Ishujtii fartis,
I'
'
tum non intervertitts. Etfi enim * re^aum liber tatie
Ufum {
EPIST. AD KOMANOS CAP. XiV. S4S
Ufutn fcitis; tamen,utidixi, ipfis adhucignotum eil,
quid jiixtaeum facercIiccat;acidcircomagnoruo.cuni
malotcimitabitur,edendecibos,qup$ru cd s, de qui
bustamenipredubitat,num vecieisiceat,quiai>^egC;
ipfocum.ufum prohibit^imeflre memirvit.sMulcoritius
eft,ab omni hbilinereiarnis aut vini uru,guAoi proxirni
raluteminprserentirsimumadducerepcriculum.Qua-,
propter^rimaximdtu rc"ias,quidex libertate ChriiltJi
q.a liceatthac in parte /attamenhoc ruadco,ne coraTTL
Qmnibusiftltuarcifintiauiarisircd fruerc potiuseate-
Ciimin„conrcieotiatua,Dcoquegrati*<,age,&cxaoimG.,
Jaetare,quod redi^ iis.io his rcbiis inftruiilus. Itaq; tecumj
jEftimajfelicesinfchoIa Spwitus iandi progreffus fcO
ciirecum,qui nihil facitiurcbus aUuplioris haEiitatitc
coitfcipnUa Qonrfieptiaautem h?Gutapudcum,qui
dc4icKo yfu ejus,quo.d eilLtjtiluhitat^quianpaduna fatis
perfiufusciliquoiejus ufumlibertas Chrifttana con?
ced.at.:guidquidauteniabrque perfuaiione feu fcii
tali
entia certa fit,peccatum eft. Mald itagj faciunr,qui ejuf-
v<:
exhacpartG
Capitis.
Q^y^sTio 1
1
;
^
Si adevitandumoffendiculumfratrii in-
firmi non licet vefcjcarmhHS ,alaas cottcefiS^
00 00 utex^
Ui^,, EPIST. AD ROMANOS: CAft £iV
Uf ex\^, ij\(^ 2\y coUigitur\num igiturijs
ferent^umnandurH rt^ieinftituti:
Honfunt yiedinntuitk Ariituiis
lales autim
fideimnfaUem a:tjobUaif
'^
-yinufuitirorerum indif^-
(5^Ui£STio ir.
(\ LoCM'jipofloit*:'iJoliferatrecibofrairemtMm^
Cbrifltu efl MoTtupifitu illHfirioefi adofleiidenduni
(fubd Cbriflus etiAmpro reprebis ac pereuntibas mortutu ftt,
gucufeiHdAt Panp ^ribit dub.p.in cap. i4\Rom.perirep9jfe
£6S,pro qnibui CbriPus mortutU
efl fl rattone pti , quia nibil
^^
.. \
tvfjt tn bAC viiA itffirmiiu, 2. rAtiofte Satanai cujur poten-l
tU etlAm elediisefl forr»idAbiiii.i,rAtiunefeandAlorumj\
'
Ooooo / qU£
U^ EPIST, AD ROMANOS CAP. jriV.
^
Cbrifli(fc* , .
Q^U^STIO ;.
Sijax/a dooirm<tm Pauli > rciom eiiant
hcttisnon efl utcndiim^ fifiandalHm pro^\
ximt acccdat : "vidctur magna rerum canA
fi4fio fuhfeqi t : iia emmnecpropria pofside^
rcynec ahalUnata r epetere po^femy fiproxi^
mm offenderetur^atc^^dnhitarei-^nHm recll•
faGtrerru ?
Kcff>^ Scandalum iSudyCfuode.^ ufu reritm htita•
rtm pTQximus acctpere potefl eft vel niAlhiA \>cl
,
QU^ST I IV.
Camvi'
.hfffiT^AAl^ ROMANOS CAP. XIV. ^f^
Canonicain P^patu de ahfiinentia certorum
ciboruwydiebusxertia?
''R
t[ues
qt4ia
Deus
ejj^-:
^'
ReBtjJinj^i non MntMn
perpreccs (f
, quta eibos iOosprohibenf^
verbum ; vcrum etiamt -
regnum Dci rwnparumprOmo^ven autu-
abfimentia
.moM. Do:ent m ea abfimentia ciborum hacrationo
€mm i
•.
sso EPiSt; AD 'feO^dANGS CAP. XlV.
rifa
tis
ti-accediii
promtiorcm reddit ifivero
,
'
adhcn mni^^eB uti/iV) tjuodhommm ita exercitia pkta-
fingularis. cultus at^. mcrU
QJ,1.€ST10 V.
'
caiumj _^^ .. , ^,
lulianHmcaY.i,
thrttr, ^
mttlti ex fcholaflicis-, Gregar. 3/•
'
ra.
fi*t m
bOfM Qper^. Safi^BiQ^uguflinuspectatumMiommart
.
m
mn dubitAvitynon quod frogenere^ (f matenaliter fii^Jo»es
'
kttrtfir
-r^
ROMANOS
EPJST. -AD
/^
CAP.X1V. «yr ~[
JJ.
inirinficeXf in naturi^fii*%^:dexfriHfece injudidd^et ccnfide-'
\
diBum
ejfe^
,
(^
rat(e qum ahs^, fide fiiSa, Idcirco Glojfa
dkit
(f BcHftrmmus
omhem ihjidelium
, 'viiam
frper Jooc
agnofiit i^antefidcmhiliilbomfienpojjet
'
t
rumy Chriftum non creduntyDeo rtonplaceant. Namp eat
\qUxal?:f^, tfljijiiejiuntyqua credimus aliqtndefje concejjuwin
\rehus adiapho>^ peccatumfint ; multo rKogispcccata crunt,
,
j
qucfilcfii \ peccatwn eH ifive inteUlgaiuxfides hiportca^fivt^
fides ConpieriPiXypvendes in Chr^um (fc. Nihil igUur ^,^
quo mmus etiam defide hoc dzBum explican qucat^.
^^ ^'^
\
tket htc ddaliamjpeciem applketur. ^No:lfiobprvaur,f,ia!i
bitr. cap.
qmd ncBit Iw. /. de
h quodihi vide, (f ea canferoqu<i h k dkuntuf.
.
. \
'"ar••^
Aphoriiiiii Thcolo^iciexbac
t partfe capitis.
I /. Scn^idAlum eH vcldatum uelaccfptum. S:,tndalum
dottuweB veldicliiMt^i/elfa^iumj^Mlumvqy^^qukM^^
detQ/t^ertt. Acctptum eB > V'-^\d^i^t*W:.<vH.f^um 'mdijff',
Chripi Matth.if.
^PPPP ^ 2.Com^
I
^
ii % »1 ^ 1 rg ij
rayquajepdrantur ab infidelibtis^
'
~
3. NuIIhs cibi^ mturafua eB, mmundus , qHemadmO'
difm oUm voJebfViffiMa^rcwftii^ (f i^mickiei) qui vinum.vo-k
c)^mtfelYrmcipii tenehrammit^y^Jcentts carnibus diceb^nt
finiksficrt animdibm > quorum carnes fuerint > refeYente^
Juguflina m ^bm de haref(^ Epphamt^ io^refioo. Conira Z>^
Faulus hkdicU jfipi^rfiajumejp , nullum ctbum in f^^m'
-
. •
^
\
^hi reCQndliati fimt Deo ) ratione a5$us recoHcHiationisi qui
refpefftifru^usfa^ius eBin ipfis trritus non cufp.t Chripi
mmluhpato.CaveamtisitMque , netfmtofH ^eigrkti-
, pd
Dei
t d. Finis mortis Chrifti frlmmHS eff ReconciTtatw
[cumhoviimbtis: hoc fine nurtquam frufiratar ChrifluSi luei
\nuius hoMmiiTHconvertaturiquiAvultDeus omncsfitvarifer ,
S. ,S^ervi^mmreffufChrifi$eB^<>'hgfmmbiis^,gra'
fiudio
ta.
£
Coiififiit cnimmpMi (^prehenfiom
hcrd Cfjnfiiarjorumlervitus (f ^
obedientuCijuxta mandata Chnfli :
tneriti Chrifliy
tihertasy
Cf h^c est It-
qua quis jax-
.(^
pf '
L^)?j mn ncv^lfan^ de rebusfikt pfoCuieffe debenC
.
€^
praxis ejus mcet infirmts
abfiondere , quJm
t
.^^^
in quorum ,gr*t:Mmpt^u<\<iii
—
:
1
y^YfAW .'^^'^^(^, ^4>f*^m^f^^em^di(^horkif€diS ^^i-'
I
niin cornofirjiim wsnon,accMfit^:fi^cjam Jsaiemu^ a^ ^».
['.^.^^. Exempligraiit(t.; qui facra cana ufi volunt
1" ^ . .
. ', <»;y,^\^ i .
".^- '•.
>«^
>*ll
AD ROMANbS CAP^XIV.
I
EFIS^T. Sff-
\^ Argumcntum&Partitia
T^arti^um hoc caput eB. In p^lore parte continuat Jpo
fio/iis exhcrtationemfiam de non offcndendu infirmisyprodu-
Bismmedtum argttmentis Alijs longe gravi^mis y mpriwis au-
tem exemplo Chrijthcujui miniflerlum inter mfirmo^s Mognopere
tpradicatjtus^, ad 1. 13. In aitera pm-te pritpatdt ad Epih^urii
totius Epiji^LtiexmfatioHefrxm loa^uendo lihertatfs, profnijjione
»^
adventnS) ^petttwm^tiepxGiJpro i^fo fundcre unquam •
PRIMA PARS
X U jS.
/:^
^^ ^^^^
7»
h'h p\Ebcm!n antem nos firmio
aS-kf^uai»^ *^rei^irnhcc'it^l•tcsinfim(y^
r9L•vtcH}y>{^ rum niftinere / & noa riobis
1
•
'k ^-" CAP*XiV.
SM. EPlScT^vAP .ROMAi^ClS
2. \Vnusquiiqi veftrum proximo
fup placeac in.i»ontuii, ad a^difka-r^
9ii(300J^Ui'.
tioiicm- .
«5(:^«^8•84»;)^^ j
7, , Propter . qii od fuicipit^ iiixii- ,
[
]»it^«i; 3($7\e*Xg/tf»iCT^ Oiriftus fuicepiMios^
jj
' '"':^tuocaiir^o. \ ,;,^^^;,,,,.-
-rVw^n
•EPIST. AP RO.MANOS C^. XV. tS7
X«4 WXiK t
.^''^ ) Ec irerum dicit Lstamitii ;
Gentescum plebecjus.
i;» £titerum:Laudateomnesgen'
ANALysiS £T fiXPLICATIO.
13 Ef>etii ab inUi$ eapitts, propofitioMem /upehus
tam.dsnonoffeitdemdts Aut ceMtemMendis itifirmu^Dt•.
']
betnus aurem nos firmioresjm^«/V,imbecYllicates in•
firmorugi fuftiaerc&no nobisipfisplacercv. i.TVrwi-
nifupra expluAn fm$, FirrHos vucai CbriftUnuseos y quiin
Articulo de ufii rirtim indtfferentmm reSlf {untinfiitutiuit'
prmos^^Hi de AhrogAtient cerernoniArum fjiiofaicdrum Ad•
hucbAllucinAbAHtur\iwbeciUltdS ipfofutfi igiwrAnttAiftius
A!frgationifff iqusmdefluittAbfiintfiHAra reom non awplu
iis prokibuio^Bosjubet\vi^\ntiQ : in grAco tft^a/iot^v»<iuod
pgnificafyir/fiar farcint A/icuJMportAre.,Oecet ita^ftoieran-
dostjfsirifirmos^ (kct id nen finemoiefltAfiat^ dum fuis pAr»
tim difjiiifuiombfUypArPim cttAm temerAr^s judu^s de yV
rehuy^UAS ipfinonmttUigunt^negotiumn^bio factffunt^
/**-J
u{l 4ut(m hxe gentrAlii fffi Admoniti$ dc toitfAndfJ fui-i l
S)9 EPI^T. AD ROMANQS CAPi XV.
"- TO
f '
plum
ejus /.
Chr%fti tAnejuAfn ^^
teir, 4, *^.
iitat
^ [(
fcripcuraFum fpcm habeamus. mbUeximitin fcrtptU'
autem
Mfu-yfrgo ncc exewplnm Qbrifli patientis^ Re*
dtvinittu inj^irat£ triplicewj.
vru«* feriptuw
riiur &€,€^*9^.4.
Abunde /u^peditAtfcripturA dtBkt (^ txempiisfknSo*iil(f 0-
-,
«wcs
btnc fifcipttur
Hac ergo gmtrAiu fuit ^
frAngitur in Adver/ts'.€onfoUtio felicempromtttit exituml
^ts wtucru boni , qu£ mon pudefact^^
de
tA , ex qua itA conc/udcre md€tMr Apeftolus,
efl in fcrtptttrA in difiis vel exentpiis ^
uttlttAte firiptu»
Ntbii
cujtu «on ufm
ejfe pojsii Miquis in vita bumAnA ^ipel AddaahinAm vii
^qqq
2. £dpA
,
in noflritm ufiim
ntii
Konferre pojumud
dooi*-md (^ Cunfjiatfonit pUnaeftffid
,
adpACuntUm*vtel ad confoiAttcncm \ergo(^p»fiiomm CbrU
(S^
tantMmqtUitei
(juatenui txi*
/fiiuwp4tiejtti£ exempiufnexkiht* Huic pr£otcupAtiof2i
aiU » Adjungit,
'
utpAUcntni-Aker aUeritvitoleriiexemphChrifti^inbumfi'
nemj ne fmpediaturg^oniS^eir*^titJfh^^<»rmi^:
ne Spiritus (^ pr€cumii>cl• tjiaxme prQmovefitK Cumer^
gp bsc Argttmentum Abextmph Chnfli^ vfnximi firm^mntiy
JAm pAu:u iliud. repetit ApofioitiS
piteinvicem ficutOcG
,/^ropicr quod
;R LS T.V SiurcepirvGyinu
konorem> D E.I. cttutjixn/^^nicSs propQnu pnuj Ar^fi?nen^
ti*m. Cbnfias aignAtus fuif>^, l;>9smnl(is modti langvidos.
at imbectlies affumere inghriain PAtris \ f/v i^ ifdsinUcem
Adfamiie,(£ infirmnAtcsia^fm pAiitnur tei€rAt€\• AnUce»'
dcnsprobAt per /^^9} t9tiu$ gfneris' hHmAniin duM'
cUffes» iud£orum ac Gentthttrn',.p*-epUr quos tn viundum
"bmUytitutrof^itt gloriamPAtriSAd/umcret* De JudAtsio'
^feitufv.g,. Dico cHirB>)<^liriftumiminiilrum fuiiTo:,
1
EPTST^ AD ROMANOSCAP. i
XV. S6i
Pa*
^
;
&•^
Efa. iiAo\(fH*l^^^'V4jtici»ijs/fiiisfAi^Mm€fiypoftqHAm Cbri
44 gentesetiArfl• fua niiferitordia re^exit : un•
dei»fcrrevuit,ipJosefiAwaJud£ii,tAnquAm exirAHeesjH9ft
\
^
tuf rcUra (mt.
pi^^y
Primum ex P/a/m» s^prddiiiAt
Deitntirgcntes\qudifit pArtim p>£dicAti6neMerb$,par'
'•
^m invGC^iione 'VeriDeu ettAnimter gentfs pr£di&4\
eflurj^o (f gtnfes aCbrifloCunt AdfumtAyo' Ad grimium^'
$fCdelts -poiau. Sccfi?idiwtexDe/t/,j2,4f. "ifbi juhntur gtnr
tt^UtArtmmpopuio Oeiiergr certo ftitur4 er^t cofijuff
•
^M i^orumpopuCoranl• tn EtciefiA^. Jertiumtx Pfilm-o^
'pt.ddicAf effe^tm- conjunSlionU
tftitir , nifmrum benor
(fgJortA Dep iftttromMespopuhsv ^Artum ex EfA^ n,~
fUiA rAdi^JefAMe efl\LMtfiiU\ ex profapiA If^.mundwt
«^ffff / <'
-•
?
•
\
danttAm jpet^boc efl^tncretnenttttn fiducUt quam habsmuiin.
Xlfjriflo. iit^ic&mniapretatur tii 4 Deojptiper
ParafhraftshHJHS fartU,
I
pXhis otpnibus^gWHadenusd^^^^ intjelligi*
Convitia , oppfebria
tantum abcft,^^ imbgcill^s
5f 028 pa.tienter pertulit,
rpreVerit, aur ^tacie fua
*
Qua^iliones ex hac
l''
parte capitis.
Q^U ^ S I .
V^ult Apofloli4^v.2, utquitibet placeal pro-
ximoj alibi ucro contrarmm ytdetisr
re^quarido fcribit\fi hominihi^ flacercmy
-
Chrifiiferviii non Gdat- [> iOa \
f'40d
EPJST. AD ROWANOS CAP. . t6s
^
,wi^rvtte debcnt,
Q^UiESTIO . V
atqf.mors qu^^^
^
^^^iif^^'^^tA qmdefa textim EpiJloU ad HelrMS corrupei
runt Pontificij, BeilArMjib $ ,de Cbnflo CAp,p\ (^ Bu/aus tbef
lohaKfies Pifcator^quAfi €^
^\.cont.GerlAcb.,qnosint(r SAcrAtnentAri^s hsdie fequitur
hHmtUtAte , obedienUA i$*
'pa^ioneJuAp^omeruerUixaUAtiiinem ^g^ glorificatiQnenL•
bufMa^itAtii', ^oafi vgrum fffei^ut/^ 'fbrifius perpctiendo
j
Krrrr oppro
'
/<^ ^iST. AD AOMANaSCAP, XV. |
opprohriA piACHtffk\ bot efi; prOnternijfeta/icitriitfi'
^ijp^,(fa9dnegat nofier Jpoflolus^ Aiim igttitr fenfm efh
- C ^"-
qjvMSTio iir.
\
fpemhabemHS :recienehinutnferturf /cri-
pturam cjfe regHlam fideirfid faltcjru
^
,
QV it S I -'.
OptatApofiolmPauiimutOeM^^
^^ ''•
mtum fanBt4mimpleatRomanos'o
diois^pace: efgone Spiritm SanHmr mn^
EFlS^TF. AD RQMANOS . XV. Up
cJfvirusDcm^dmm^enaeinfirmneriti^
"^
Det? '
,
fant difiinoiai :
tAnquAm Dcfninusper
Agft igitur Detis psr S. Sanotum^^non
flkimftrum ffidtAnquampcrfifjAptr perjonAi/i\ ubi una tA"
dem^ efi Patris (^ Spiritw SaK^ty Perfins. Auteni^
ita Detu Fater per fiitum creajfe dicitur Oi
trr, per filiuao,
in Spuitufan•
vtKi^,
fisv^A
ceditrAtio
pivfifiltuinsnfit creAtienis
Patre
; quiA enim is eft - prpif^m,fed quU di'
perfinA^ z.mSpiritu SAncio peculiAris ac•
dt Arrha
noftrA,quA obfignatur in cordibm TivflrispAX (f gAudhm vi-
t££tern£^ide^oreci^ dicitur Ditusper Splritum
hdreditAtts
SAn&um 9ios
adimpkre omnigAudw xhoc enim dedit ptgnmm CQrdibm noi
firU^qubdfimm FIL 1 1 DElXidqu^d miUiperfoKA in
fhv /cripturA t quamSpiritai SAn^tyadfcnbitur
Rom,S}\6v
r ^\
Rrrrr J Jpbo^
:
^0«•
reducere ftudeatye[uodftudtum
veiinprmis V9^mcndaf ^* bomme Cbrtfiiano digntdm,^
JPAulm v.\ ,^ D.Jacubm
CHR. ISl^lpmpitviiy
v,i f; >
Chrifli
£4
commodttati propru fi abfi^j louinere confcUntisi fitri peufl
ideo juhemur Alterim onera pertare, cfuod qui facit , legtm
^^
eft nttfira •
GaUt» cap^
rrPKsa*K~MBwt"
,
'
J}tn5lio^ita
exe^npla fanilorum., Eaenim,qu£^ junt
legendajunt^t in/ervianii. dooirms yUidelicety
^
fanBitatemtiQ/iram /» hACtftta imperfcolamjiie^iegem Dei
Ab uUo Lo^iiinmA impUtam eff,EccleftAm^von con{iAr& pm
ris putiifafi^is ,(f qti£ pint fimtha. 2. conJQUuoni^quAndQ
pocmtemiam ipjorum confideramus , tjtiAmiferKordtam Dei
ftint conficuti» \^pAttentt£ in ArumniSy^Htbiu Detu interdum^
peccAteres etiAmpofi poenitentiAm extrcerefoUt*
. tpj<
n^hm
Oafiiitu Ad(umpt nos
ui^uanda CArnem ^ ghriam
^^
Dci^ ver. 7.
CArrn
£^tod fa-
(tbt perfo\^
'UVi* \'
cAm^
8• WIST; AD ROMANOS CAP. .rV.
ipfisprsidixitLuc,i-^.Kj\iatth,23,(fc,
p.
imm in
4ie,qu€mAdmudi4mCbnptu
um
xMifiricordia Dei tfiyquod gentes
lo^
Ad gremh ^
Ecdefi£ tocavU, fuper quo horwrare dsbeni Deum , JWtf- '
nos lon-
jSPIST. ad romanos cap. ^rt^. 75
.iijp,2l^da(uit Kpoftoltis,
ii, S^esint(r.dufnUt'iorefgnificatu idem tfi ac fiductA^
Mta de gentiytis hic dicitur inipfojptrahunt , boc
; crcdent ,
in ipfum^ducUm in t^pomnt, Atque fic acctpiendum eil
Sacpocjtiuiuphquotiescun^ ei/altu m ScripturA iriiituur^
<qu9fififu in Pjaimiis crebrodicitur : fpcrAte in DomitfO : in te
.
PomineJperAvi^^iestiquiJperATitm
4.2, 2^.
to. SimiltA extant
R0m. S, 42» CoLt, ty- MAttb^iz^u* l9bAn,$, 45./.
1$€
PARS ALTERA
XEXTVS.
/», 14• /^Ertus fum autem /fratres
H$H . 077
,
quoniam
^*mei ,
&
<Sc
ipfi
rcpleti
S
cgo ipfo dc vobis,
plcni cftis
omni
s s s s
dilc-r
fcicntia-^/
^4 ' ">»
•
'
J S U in gentibus* fandificans
Evangelium D £1, iHfiat oblatie '
/ '
EPiST. AD ROMANOS CAR yv. S7S
'
y
^p !^^^:^
*{^^(:•''^^^^'**
-^amt^eu^ dcam vos & a vobis drducar Ulu^^•
vobif primutn cx partc fruitus fuc-
fi
*
27. i*l^caitfueis^& dcbitores funt
7<^yMV(yiM TKi6A'*2<xeif /r eorutr;nanin (piritualiutn eoruro
participcsfaai gcjuilc$,debcnt
-^ \(^^- ^^. &in carnalibuj miniflrarc illis.
18. Hecigitur cum confumBiavero
ca^p nti » f» v/fnt' & afsignavcro cis fruAum hunc,pcr
vojproficifcarin Hifpaniam.
2^.ScJoautcro,quoDiainveniensad
*^» irXtipufJULTt ^Koyietg dO'-
vos in abundaniia bcncdiilionis
^\£
^Kve^a ^¥
j ^^/^,
ii}cr9
eihxpoia^ jo.
^ij^ ^
Chrmiveniara..
Obfecro trgovcs, fratres per
DominuTTi noftrumJcrumChriflu,
,
'\
Sssss 2 3KVt
#7^
^'''^ £
, A0ROWANOS
d-rra^^jifa))/' jr.
CAP.
Vc libcrer ab infidelibus/qui
(utlt in IadaEa,&: obfequij mei ob-
latiaaccepta^fiatm lerQfalem fan•^
, !(£
^^/, ^^
'&
243i
c* 3'-
(Tuuuvet^
'
|
/2. Vt veniam ad vos itf gatidier
ANALY5IS EXPLICATia
intnitaexhirtAfiQnedetuhrAndis infirmtstnfide (^ fu^eii''
^ dendts tenterar'pjitdu P[s,JAm de fuaperfma Aliqutd t"
texit^ne AffetfatA quadAm Afrogantiafihi impenuns frme/^
\revideAtur inRomanos orbis dommAtores (f Altenr mptr^;
\
impAtt(nt€s\ fria autem [unty qa& Bae in parte de pfrfgi•^
J'i'«<nv'
f
.i£c yttf po^tf. Ac proinde dicere vuit i fcio "Pis (f
f
EPIST. ADROMANOS CAR XV., ,
i77.
ujus fuerAtyhoo eaufM afferi. \.a'b uttli - Att tntm j* hoc fa»
'
$
^«iVjUt fim itiiniftcrChrifti Jefu in gentibas; fandifi*
EvangeliurT>Dci>utuacObIatio gentium aceepta.»
& fand.ficatain Spiritu fando. Rattomm [ua vocAtic"
»u reddtt ^inquA vfiendit pritnum tfocantem , mmirutfut
»
Chrtfium Jefum : Is enm tn t ontfxrfione Ad Ananiam dtxit
dtPaulo'. Viis ekHKmis tfi miht^ne porttt ntmtn meum ca*
PA99J genttbtu ^ rtgibas ^ pl^s UrAtl, Officium JiocAti&ftf^
€
»9 ^^ Evangeliora. In ^rAco^vecAtfi
fan<itificare
piclnt*
MacedoniAm, Gr£cia m , AcbAJAtn, Peio*
ponncfmn^CrctAm perAgrAliit^iS doiirmA EvAKgeli/ com»
Et bdc fmt tahmm
JAm dt difficultAtc eoram Addit
cavi Evaiigelium
/ttor$tm atiquA ^
SyrtAm , minorem
eo,videbiwvty& qui ^^
Chriftus,ne fuper alienumfunclamentumsEdificaremir
iediicut icriptumeftrQuibusnoneftannHnciatiim dc
istis
intelligent
ciat,i.
a d v. j o.
; autem de adventu fnp
CdujfamtJMiquagtmtnA: utm,^ui^ mon afHpluu
^- los
CHtti bahatin regionibus tllio i T^eiquia jlfoficiusJerAt ^ cujm
ogicium K9n erat inuno loco {uHtlUre,(€d piitTUiu pr^diCA-
te^vei qutAiUii fitMminesiflos £liangeltc& dudri9t£(qM
vonefl fzsoiT» 0Lh^i^ou)t4dium €ppin^Utra, ^uiamagno
UtHMur de/iderio RomanoruM,quod ipfum tegat ad matU'
rAndufntter\cujm fuidefidiT^ ttiam fypra rr^ntwKem fcf \
cipes J
\
Uhorum, ex ^rAto ^,
lus^nonutmercedemproheneficifsilips JpiritUAlthm
ntmhiceftpro^ortioi fedMt ^uAiemcuni^ compcnfAthntntj
Tl£ceit$m
compArAtorHin,ut ^s rnirtorAieneficia nom deffegemu/j
biu longi ntAJoribm AJfeBi (umut,
; nuUA
( nAturA
Hsc §mmA faciebAnt
C'
qui-i
'
rtbusApud HierefiijmitAHos expeditis^ittr fuum ad RofMA-
ms/e dtr€^urum promittit y. 23. Hoc igitur cum con^
rumma^ero , ittefuit^ &a(signaveroeis fru^um huncy
pervos proficiicar m
Hifpaniam* ^upd de
ne ,vel potita ,§bfignAtione fruiius addit,intettigefidttm^
efl de traditioHe Ektm^fynArum tques pm^Afae^ ^
quAfi
trAdtU ArrbAyploe pigmre Apudipfos depBfiturum prvrnit-
ttt. 4. deni^ utiiitAtem Additfii 4
ipj$s Adventus ^erpi^*
^
nis Chrifti vcniam. HcbrAifiHtts efl, abundantiA betiedi
^pro AbuHdA»tefiuplenAbenediBfene:
in incrementod9^rm£,iH meiiore JEcciefA c9nflitutionty tn
tonftflu
-
, l>i/
ipfo €0nj.HngAnt
, (S
tnim expefii ,. non nudAm ^
OfAndo cum ipfo ctrteni l avvwr
non emma
ipft Alknii duntAXAt mttrcefsiombtu utittttJt yfidfuAS
X•
,
<iiis*
muhum
pArttni
Infideles in lua&A erAnt inprmuf Pfiudoapofioii^ut'
ne^$ijfAcej[(re foUhAnt jipoft»lo -^
Ab bUldtrAri
bk(^ Aiibi2^7he/i.s* Qbfequif fmoblAtiomm
in gpmre^quodnon carebAi mtUtorur?L•»
inUdtAjquam ulveltAndem Avertat DominuSrerArejuheti
votAt-
ParaYhrafshHJHS partU,
^
CEd quorfufti iilh«co!nnia,'inquic$ /^piitanic nos at
adeo alic'
vcl cariutc vcl fvicntia Chriftiana
noS| utmiituo nosSpfoicxhorurioolimus vel neque-
imas>iuutaIiorum con^morLefaAionibusnobisopus
fit ^ Hocequidem de vobi$,o vos tneiscertoperiua•
Aim mihi habco,quodi(lficcrc& pofsitis &vdui$:cgo
tiRicn liberiiis hoc iii^enerc vobircutn agcre volui ha•
Acn^s h^c Epiiloii, dc quiljufdam ^riftianifmi
-vcftri non quaii diiBdcrcin vcftrae pictati,
partibus,
fcd falcetnuteaiqusvos fciFcnondubito^in memo-
riam vobis revocarcra :id quod ofiicij ratio \ me cxi-
gcbat. Ad hoc cnira pcf gratiara D I vocatus futn
i C R O, uc miniftcrium Evangelij exerccanu
I S
Intcr gctniIes,eosqj pracdicationc yerbi tanquam vidi•
mam mundatn &:fan(ilam,Deo.gratafaciam. Quicquid
igitur hac in partc facio^ non proprio motu , f<rd
piihlicaautoritate facio.Neqicnim quidquani aufim
Ttttt j vcl
,
,
vc ro ftqu a mh i s
|locu$ nondatuioimplcbodefideritim
frra fridem teinuit
i regi iB u s d ti
quod
Queeftiones exbacparte
., Capitis.
6 V JEST lo
* QuorHodo. Patdus^ctTiMi ijft fmefl yqtiid
Rofyiam ptenrfint diieoitpnt , rhUti omni
J€i€m'a:c'Hm iamencap.i2,f^ij,jpfos aii-l
cfiiotics €£1}€3'€^5^
-^
eap, i4..(crifffcriumultosintertYp>teffe
mos mfideh
\R&/}k r. Kerifa iiaC
Jutft^de ifs.fut fct€niU rerttm
^^^^ . inteiii^nti/i'
At\mi,Ai^tmyi^CMmate CbrU
\
Pianapolleb£nt,^f€m4drr($durn'tn exordjfs E/^tfl^iarumfHM^ ;
;-
fit tdn^ittdd, j.pfopter bafu iwpfrftStten^ fif la»9Uorem
'. €khdreAtM^e4Sy<jtti jamMene currM»t'^ut faciafsy^n^d jam
fadiint^ne langH§ri tKcrementA permittani , fedtanto aU'
crius adperfsdiionem contetidAnt <^quant9 magis inincept»
curriculo impedmpoffitnt,
r
0:'.^ II.
gndnieT^thirioprimu^KomkprAdicaverit^
ddtts
C2 ^PISJ.AD R.0MANOS C^P. JtV. 7
'
fAmtlUrUsie A^uiU (f
iiAUfiittiBus, inprimis ex Brtfiiild*
. .*.>,
QVi€STTo in,
I
doiioris Ecclefiji,
^WvitVvapQ^ ^*"
-«'-T/f^
.
JUifemmAHtEccdefiASXnosfiminAtaspropagAfMUs. Jd^ do
cuit Apofiolm i.Cor,}yio, Ktperitus jinbueoiui jm<^uif^
fundamentHm alitu Auiem fiperddificai 'ivtdeataH''
temqutf^^^uomodo &d»ficet (fcjipofioJiigitttrfundamtnta
jeeerunt Ecelefiarum,qud funt $n umTnr(o prhe : naflrorum^
dooiorum ofpciuni efl^non fHndAmentum n%vum ponere/ed ,
-m i m I— nu iiiiw II
«
QJU iE S I V.
.'
^ :>* —>\.
RC^A^OS «>~
«»• »1 »
qmetiAm
-
f9^wt verau Al• hipocriticis \cfuafi eiUm forda firutari (f
geTfiie^ noftros peHtpfre : quitowmAfoli»s De$ fimt^
.V?»'x«l•^ '^?.'.
:t
Ktftfm^facitf
,
*x .4» SxcrifdA ^
dat ^pofiolus 2. Iim.x^i4,feq.
Tefiameyai non fitnt
U0 o/(m€r.antApud Juddios, (f-jkcf^^^cwm^Ciri/itin CKttf
^^^
ti^lf&dm^fiuAipkpmfidts Pbu. 2 , .
ftudtum bonorum »pe^ .
D. Pitrta icrtUf.mniPTiHntMe
PrupUttam {edfAnUos Dti bommes
y
tOijlocutos fuifp, Et D.
Chrifit
^
loquuntur ^ qukqtud
,
Sptritii
quo un^i^funt, id^
a{lAtameffC3
Sanoio wjftras
PAiilus Tbefilonuenfss fitos comm?^
\
'
mn Htlermonttn bovtf*
dat y -jHOd ^e*hi^m [Hum accepertnt
mi»'if*-dtijt^firm9netKDei^i,'^be^.2^ i^t
Vhhhh
,
J 7. , «^'
l
/pi* v«p st;> d om si c : *
jtv;
nimrfuum.firmone,infignis,prodigifs (^ Oiriutibm
fus Sanoii^ qujLomma aitas tAnquam yyu^irfAAi»
-
jtpoflolic4
^^ Dau»u&igfxitp4ummvidUEvangeiiwv:^udt^
fi»4uj Apofloii PAithiAboribtu.App4rety^Mtotum ^cciden^
tem fferAgr^vit inciretatu us^ Ad. jHjricftmy.At^ fichoc^ifi^
p/tus.ctirrictslo Eytangeiium adfines ^ermAmAJtoftr&perve^
»
tendhmt^uodperditio ex nob^fii^ qui noflrum pereHnr^/A'
luiAUtem
concionum
10,
€/(^^^,-
KtredicirepotHitApoflGlmjplHsUkorAVic&ttrio
Cor, //. nhUpmim aIjj tAntm tributtur Uboriim (^
circuitfif^.\ A(^f*^byc(fi^ijiuoiL 7bi.:^d^retus
'*
'
itj. i)t^e»fatnres Jj^norum Ecclifiafiicnruw inprtinit
decetfideittoo. Cugit andum entrk tpftsefi^hihonA tilatan'*
(juam (ub pgVAiuio eje ^9mtedit^<i qusmAdmodum *.
de^ofitnrtim eieemofiinam fibi commiffam. .^CAlitac is^,ituf-,
'nun)Tktrfidubi n^i^^-du^rHHnt^m^
ibi bfnediBib expe&dnda ? Pr»inde /u/fictt nobts t^^biHidir:,
•Xfttatft ^^^
Zfro Apo^ftolorumjqitxfer-I^erbitnt eorum nobis atwuHciatur^,
neg^ dubitemiis ,
quoties ipftrumfiripta vel legtmua/pela»•:.
^hyparticipes.
.
*^i'fira
"
Prerthtu mutuis
'''''
•
- ->'^
xirtAndum
.-
--: '
efi,
•
»
-.
Vita enim
,-:.
j
-*'Vg.
'^-
j
£Pasx*ADK-0lKA]uip7) ^?. /y..:
Ir
impcdiunt
diurn omh
iione,tanqHamp
Nemo //4^ exipim&t ^fibi novi
_
^—
.j.,^.,,..j^
induPriA ($ fidt'
.^
^,
p (f ipp
i
offc^ partihM,Ht ^S fids (^ Ahorum pt(^
77€4?,^
iltAtein ntAniatis
1
''•^^
ArgumentumScPartkio^Capitis. {
X^OJjtri^um cApHp
^ NAfH fub
^^
piiflfcriptum kujm Epifl^U,
prs,t^d^ni^ ,(Apitis ciauferac Epiflolam
'.
fain memUra^vidipot^ipUcettAmfnd^^^mi
tAXMconpitHere ^Artes^
'. w
. ,
R 1 IIS
' ^ MM
7^
Sb I
, I
—r—
EPIST•
—
^ HOMAKOS
—
quae eftin
;^ ^=
CAPe ^Vl._
mijniAeno EccleHaef
'
Sffuv TvV|c«?tAiai<if
^^''^
**6;^<^ :^^»;f>i w^^y//at•^• [quocunqucnegotio vcflri indigo^e
^^ii^eu/ii/ifii»
^ '
(TTfuimS-t
crtwi^yug
' '
(
/'
cii xfj^S
^ '
JCj
'iym'\x'\t\titmvc\ }pfaquoQMe.^ftiiit mujfi
i>j(rS.
tis& mihiipfi..
A*xy Afltv,
'
. j.
rV
5a 1 u ta t c
Adjutorestneofin Chrifto Jefu:
4. (Qui pro anima mea Aiaj ccr
,
vicesitip pofuerun t : qu i bu s -
lus eg6graaas:ago,red cunds £c^ ,
ckiisGemium.)
// 7.^ { ' f.
ru» Salutate Epafncrum dilc^um-.
mihi.quien: primitivus ^chaixin
Chri^.
i
6* SaIutateMariam,qus muhum
Uboravic l•^ nobis.
; - '^
A77roi(mS^6Avi(>oytK9v>(iifXi/Jet»']7,
'•'^1*3
^^ <ru9mxfiet,y^ca'
yzyivni
Sz\vii3{e*XWdi6wcum Sc
jniam cognaio^ & concaptivos mci
/oTivU 6i<nv ^'(^f^iHiu Tnglo^t qui Tunt nobilcs in Apoftolis,
qui & aiite mc fuefunt in Chri
•
fto.
g• ' Salutati Ampliatiie) .dilc<iliisi-
\
y>vyiuouvhf
',, .
^'^^ ^ ttV ,
(
rum in
noftrum inCU
Salutate
CUriilo,
cdum m-cum.
lcdum
'tbanum adjutorem
& Stachyn .di-
-
r iO.Salu-
)
^^
-,, Acruyjcg/Tif,
,
. ^
,
*At^r-
^^7,
- 44-
^ Igontcm
minG#* matrcin cjiM& meam.
SalutatcAryncrttum
, Hermin,/>atrobam>H€r-
, Ehlc#
^NALYSIS EXPLKSATfO;
//V^^w.GommcndovobisPhabfnj/w^Myjfororcm:.,
r^oftram^quK eftin minifterio Ecclcfis.qua» clT in Cen-''
|chn8^teamiurcipiati8digntfanaisirtDomio;&
Ifiitatis ei,i-n quocunque ncgoito vcftf utidigaerit : etc-
nimi
EPTSX AD ROMAKOS GAP. iTVI.
^
dijs dtfiantii aCdrintho•, ft9n quod verbum pr&dicAliferit^
Cbrifiian£religioni€/ociA.2,aiofficio:fuit\adnjimfira fan'
hoc eitj,
jjtgum
'
fttH^m^
fuas cervices pofuerunt quifaus non folum cgo gratias
:
S^tAle autem fuerit , fiT ubi accidcrit^ non memimt, Opor^ uiV
/.
'
Siacii/9•
&M£,{ociumAdci4t Stachyn., ^uevt di^eoium fuum nomiimty
quia^ i3',^,$pa famjltAntate ufia^fuit. Septmo Uc» po^it
Ap*l\cn^ucMd^f»,quem ^^, ^-£ quia appcUnt ^
rf;
v:Fl!f<u & 'tpftmufnrfe faiatefuf fkot extmp^Sum^ fC vos
'\QXzu\o{^ndiOtboc tfi,exfinceroypt»^(f Cbrifiian-» ^J^&ii^
Ofenlotem
abf^ autempromore pnpitiorunt^
bypQcrt[ia( dsi», LotfHHar
ortentaimm^uti »fiuhm erat fignum pngutarU amkitU /. iti^
ter difetdentes^exempia txtant Rutbj,^a,R€g,i^^20,2, Sam^
,
fanTinam ft'axiincMicitiiiriam &crga
iam iAuafOnicuiii &Iuniamjeximios illos
(5 officio
Eccleiiicnnif
-^,-.._. __._-.. Jfxxijc ,i.^. ai^
po^
hi amicitia ,
EPIST. ADROMANOS
t)i(^pos,quos&ranguiQis^vinculorum communiomi
CAP. .XV.
Quseftiones exhacparte
(^U i£ S I .
^Ommendat Phcshenyrogatc^yUt
auxiliatrices mantis eiprAbeant,
eo qiiodiS^ippi multosaLliosjuverit^hiq^ ipfi\
fuis
EPIST. AD ROMANOS CAP: XVI. 903
'
^Eclene FauiHS cqmmendare potefi Pri-
fcam&Aijmlam,qu9dcei^ices^aspo^
^ermiproanma e]m v.j* idenim ^idetHr
contralegem Domim ep^ubi cautHmefl\ut
animay ^u£ peccavihmoriatur-^nori anima
mtm proamma alurim Ez,tch.ig^ , 20)
\Deut\2^yi6.^
#*f EHKST.TAi) ROMANOS CAP. X\l. t
^i;in/tt.fMomn€SAiitemprt,bab'iiterfaUemJUHnt^J!i ex ft'
ignia ^KttrnioJiatm eUBarum AgKojthnt\ fx caritate Cirl•
QJV^^STIO IV.
«MMuJUbirfUbrfaEi
6^ fcPIST/ AD ROMANOS CAA 'XVI.
I
um ,
S^
fid" (f
SAliita libenter ,
noflri prueptum
CAt6»is filtemfttit diSieri-
,
qui iDult „ nt
H
^snrsMi
EPIST, AD ROMANOS €AP, jmT ^
l fed ex con/c profiBA , cum fanSlo afculo cf^njun^ia, Sunt
enim etUm ejcuU frAuduUnU aduUtorum (^ ^co^ban» .,
,^'^
cltfiArummcminit,quatfilHtAty(^ Komifu ommurn h.^ct^-^Cif-
rumRemAniifilutemAdfiribit» Facejpir ^rai
^
PstrusApiffiolusnonfun- tcH^ftiRbifiAnAEpifo'
pUSf Htfingttnt B^mifitii Udquttn^tr cAteru * guKit^taJiqujt
'npedA^turaithit^iftc m^m conftatlqued D, tot (aIu*
tafjsamces atqne f^miiUres. Romjt Agtntes., Peiri nuUan»
'tMentioneritfAcit iinh'i7nAyiitas.Autem^[flt plane mtoUrahi"^
lis^ falut4re^tdm.m<^0)\eiiamf(sminaa quas dam i' (f Jummt
EpifeopiilliHS<Hrbkncn'it)em'mf(ft:, Ne^ ettam a/^s tempori-
bm phft ^CHm Pauiiu ipfeRomam 'u.efiit capiivmy(f incoTidH-
tribits LucasreftirAt-t
xArctrtvifitAr'tnt,ASi^,2S"
^€) &
Befuopradicavitj PetriTuHa fii mentioichm amev-de Aiijsfras.
in'
A. R S ALTEKA
X V S,
/7« Ggo
;iutem vos fratres• , ut
•*-^obrcrvetis eos, quidiirenfi-
ones & offendicuh praftcrdodri-
nam , quam vosdidiciilit,raciunc;
fitdeclinateabillis*.
EPIST. AD ROMANOS CAP. XVI, pofi
^?^^^^«!.^ mino
:>/-r«ii
•
,
KoiXta;.}^ 04^. rijg ^ffj
^ vemri
ceatium.
ip.
omncm
{ & pcr dutces
,*
-?!.• Timotheus ad ju#
Salutat V05
tormcus^Lucius &laron & Sofii
paler,cognati mci,
'.^^^^^ ^ ^-^, ,,
i^. Saluto VGs ego Tertius ,
qui
fcripf,
'cy^c^li}h^cL•,c^vc^, jy, SalutatvosGaju$,borpcs ma
us Sc univerfae Eeclcfis* ^alutat
To^ Jfralius arcarius civitatis , &
Qiiairtiis frater.
Gratia' -Oomini
^^ fKy^'^ fuorr Ijjcry ^,^
14'
Chrifti,
mcn.
cum omnibii^
noftri Jefu^
vobis. A*
-j Svveii^^ £ /^' xf
Ei aufem j qui potetii cfl: vos co-
firmare
ly:
ribusafternis taciti;.
Yyyyy ^ io.Quod'
/:
|,
•<
<»
)
tibuscogniri:
17. Soli rapicnii D€0 , pcr Jefum-»
«V T^suij'ii*et4•: A. Chrifturn,cui gLoriamrecielafecu*
trS•) ^ i ^^^-^ I
liUf •
lorum, Amem
nfioifeiucu^g\y^(^'i'^.^c^/vfi yg. Scripta fuit i Corietho
, per
^NALXSIS £T EXPLIGATIO,
»«V5r r.i
:.Oi:y.O:^
[
^
dtdiccrHnt ^
^
€mw pr&ter ,ffi tdem /rt contraxftcttt GaUtit\ g, t^fi^paeur,&
Rom. i, 6. )(f <ft4£ bmr onuntur tfiandala m Ecclefia,
turbantur
fi
corrtipti^ duh^ ianien reddttntnry Hoi igftur «fe^rvare
non
indit
d^^s fint^yfedeonomtnegAudet, (SjgratHUiur ipfis ;
idmenjte faciitaSe nijmta^^cipi fepAfiantur.
^fitHpluttAtem (^ prudentiam quandam
-
.Abipfisre-
qttirU ; iUam inmAlisrebtu^neqmmdecipiAnt ,ft4,CAndtde
if.ingenucctimAl^s t>erfentur\ bocemn%oJia.M^me^e^abjfj
mixttirafrauais^cAndikum (f Apertum X banc rero in reius
bonisyut Uqueos HS decipulas bairetkorum dtgnofcant ,/»/-
diai & verjuttam hjorum obfervent & dedmtnt^ TcrttAm
deni^ rattonempetit acerta (pe Vi^ioris. Dcus autem pa»
:
tSSSSm
^
autemin notuit exfcnpti^ Pr^pbetArhm , in quilm
m Nq')>o Jeflamen'
EvAng<liumfu$i prjtntinciAiumy eag^ qus.
toper CHR ISTVUimpUtaJuntyprjidtBionHxus (fprotnif-
fionihM contentdjidque ex finguiariprdcepto D
fAcic,mfi prips reveict hocjiruufuU Propbetis^Amos j^inis
tfitus rey>eUtionto €rAt,ut omnes gentes ad obtdunttMm fidtt
^
Adducerentur, Hdc enimfuit Oeiunt^s Dtt^t Qvtnibu4gen•
tihui AfH9unaAreiurdrifiiu_^(f ut non faliem Audtrent om^
nns de ftd(ir Qbtdtrent Jmc ifiydd A^nUioncm t>eritA^
tts emnesje Add^cipAtereniur quMquidcm Det voikmas ex
:
flon glqriacC RJ S TO
aut aedificationi Ecdefiacfcd
commodii fuisintenti. .iciovos nonciTe pertinaccs
autpracfraAo$,fcd quz dcquo
auditis,facild crcditis ,
Zzzzz 2 intc-i
^' 'EPIST. AD ROMANOS CAP. yriVi.
Quseftiones ex hac
p3|]riCeL•capics
. / ;". .1 :'
QJU i€ S h
Si do^rina EvangeUj de C R IS
EPIST, AD ROMANOS CAP. i:VE. 9*7
Ke/p,
runt ^^ ^?9
tripCtci modo.
ipp
/ '&
Ahfit , ut hoc dicamtu, Teflatur
Petrus^Patres eodem modo fahatoseffe atque nos,nimirum
pfr gratUm DommivOflrt Ufti Cbrifli ASior. is» u
4
pAtriarchis fA^idii
omms
qm
promifiones de
ip/ipr<yevangelipitum fuerit
dt
:
Hahue'
emm
C R IS
Ahabamo firiptnm
j
Apsfloltu
''
coHtrittt'
henedkentHr in
eft,
te
Patre»iiiVet«rii
Teftanjcnto ha»
buerunt doft-
linlmdeCiiii-
fto uiplici
do.
m•^
Qja iE S I .
Scrihit Apofiolus PauliiSyfeexpatef^'
ilione fcripturarum Propheticarum hab^jn
EvangeltumfiiHmv.26^ ojuomodo^vero ad
Galatascii\^.dicere potefiffe nec^ ah homine
acc€pt£i iMuAneq^ dediciffcfcd per reveUr
tionemlefiiChriflti
Reff>.
Propbttudm ^quatn
»)
Acciptaff» XHhtferorefpuit Ait$0rttAtem
ejft £>.
iuntAtt htimana
Pitru* teflatkr
i. 21, Nen entm tto}
Petrj,
eft aiicfuando Pr^hetU fed Spintu ;
q^u s I G ,
D. PaulniOeumfolum fApien*
\ tem nomtnat^ per lefum Chriflum t/, 27* an
'
non negat Chriflum ejfe verum DeHvn
^
perfanis IrinitAtioyfed crtaturia om»tius
Hfon dtflwguy•
\ tHr^tAn<fuam fons omnif fAptenttM, Chriflm AUtem Deo hic
• '
I
diftiMguititr n»n rAtionc fed rationt offtc^ , cf»tA^
l^
Cbfifiiu eftinterpres (ApitntU diVm4 tper quem nobU
\fiAt de voUntAte PAtru^u" niyflerijs divtvii Ab stirm-
tAte Abfconditis : Atg^ bac rathne v»cabuhim D 1 re/ativr
ik ACCfpUur de perJonA pAtrtf^cujta fapientiA ac potcntiA^
per Fitiunjre')ieiatafmc'^(^t4ofinfuDeiii tenport'
buipcr Ftlium nobijcum iocuttijcjfs dicitur Htbr, / , /. X).
Atigi^muA e/ogi$tm boc Apcffcli Ad tAtAm Trimtatem re-
\ftrt, Vrgct tnim boc^quod Apofloius non dtxtt\ ]9lijapttnt\i
I
PAtrt^
^IQ EPIST. ADROMANOS CAP. XVL
[, FAtrtyiedfQlifapienti Dco, Deus ita^, ntifuit , Quod € ipfa
Trimtas .proptireAjoliis fapiens rette dicitur ,
quiA fultisfi•^
^^'-'
• '-
'
*^ - Aphonfmi' /
^
J
EJ»IST. AD ROMANOS CAF. XVI. 21
ErrtmteifmfidefifiiplendiCfmformandifint} quent-
madmodumFaufus noHer monuit Rom. 14, /. h.<retki
dutem dcvkandhhoc cB, acomntercijs (f cslloquifs d lihristt- ,
epifl.j. adCorneL
.
^
j\ HdtreuaOhfirvandtpmt yYienpiUcm m^gijlrAtu aut
do^oribus EcclefiiCpdab %mnibus Ecclefi^ civibus, Pau!us t-
nim hoc Romants promipiie prdtcipit : (f Chrifius ado»jnes di-
£k: Cavete ^od enim
omnes tA)igk,ab
'voh's
/' AYpudoprophetis
CHrari dfbct
, Matth.^.
idartojuhet D. Johan-
!
\
nesprobare SpirknSynum ex
4'
>€ i.
:
Joh.f,
Vropnumh£retkorum eHperbUndkias hifdian fyn-
pikm^Mjne^,gl£ii'iain-€hrifll aui adifcatwnefn Ecdcfia: qMd-
r<eue ,
fid ^^* homremsotfii, JkcyumprHatum : idcirio
I'
• • Aaaaaa ^eum^
^zz EPIST. iiOMANOS. GAP. Xy.I,
i
turvel dematur verbo fuojy^ut. 4yjr.
libro
(S >• lohmnes £.
banc veliitigeneralem clAufiiiam addit toti codidfdcro :fi quis
appofiicritadhdec , appanet peus fiiperiUum plagas
'.(^fiquis dimlnuent de verbis libn FrQphetutbujuiy
auferet Demp>ayiem ejus de libro vUd) Apoc.zZxis.,
^
^ /^.
mimbt^
•
* 11 I j
>
2
^^ EP1ST. AE^ ROMANOS CAP. XIX
velafinfilfus cgy^^ris 'iHCimaiijel alz inteuigentiamcnttf inven-
t(t. ^udtaHtemmccOtfonopnJuexpertipimus i necmenti^
affequinjaluimmAutvakmuSieiifineulla dubttatione credendin
sfitt^ftejhbmyd (piibus e/fy qu£di'viHa vocari meruit
cmfiBaeByinquit o^ugufiinus Enchik^id. odLaurent. ca^.4.
Idem etiam in memQrMm nobk nvoceiTU*^) cum audimus jidem
) ,
i4'Tidef
: ,
//.
mc quenquam fibjoluto quodam
(jffidem (f SpiritumSari'
'lAatiaaa ^ Jndeii
^Tsammm
.
/ ^pE ^D IC Jt r Mh
JNDEX* PRIMUS,
Oiiloruln ScriptPirsiiquA inhbcQommentario
explicantUK'
1
cent»sm€, p.764'
p.ioo. loi.
Bfttff^y.24 Oirifingumum mn
,- j,;.
I .
'•^.'^.,. Cunflituesfiiper
^
Deut.24.af.i6.l^nuiquisg, pro'
pccziitQfuo^morktur.p.i 41,^03,
•
j
e^m pat(i^j)remi(^ diahek^fit dex- '\
e/us{fc.p.7^4.
Peut. 30. -. 12, Ne di^em
i^rde (fc. p. 6f7^ Tplm.iip.TJ. iip. Proevaricateres
(fi4-Mandat-um
^et4t.3o.'v.ii. reputavi omms 'mh^ibitantes terram.
h9^ » quodego prAUplo tihi hod^ihmn p. 14^
- ffrlm.
E„-,.. III|:'HIIW
INDE
L•
ICTGRF .
i~
Pfaim.isp. v.21. NonmQdkn- DanieLrz.v.s. Dol•oresjufi'•'
ies^te Domine-, Qdi? ..
Pro vefb: 17. v. if.
care dkuntm• mtdtos.p. 20 .
quijufiificat 6z,ech.is.'v.2o.Jmj?ia qtiapccca-
verat, mormtur.p. 341.
Scclejmfl.-e cap.p. Ncfiit homcfy Cfi.s.v.4. Ipfi regnarunt k^
utrttm odi<t.„an amore dtgnm non€x%^c.p.7S2.
S7U S7Z- ^'-•.-*.
Sap.r.v.13'
"
fit. p.
Amnia,qu^
•\ Sir.i6.'v.i4. Vnicui^, fe^un^UTn peccanjit )m9-riatuy.p.po3:
meritHm operum frorum (^c, 422, Matth.j.<v.34 . Ommno nrnju'
424- rate.p. 64
Efa.S. V. 23. V^i qui jufiificatts Matth . 17. u. 20. FiUj regni libe-
j
iniquitntes tuasy i/ ^a**^ ntbHUtn \trcs congregati fiint in n(miine meff.
JLftc
D DJCTQR J^M^
Luc'f,23^.ficM tradiderufit.no-
bu)qui/tb'mttto ipfividerunt.p. .
,
,^. Nonne hiceBy qui
txpugriabat in lerufilem eost qui /"««
'
' qtn 'vobis^ benefaciunt , qU(£ njobis eH Jdl•. 13.nj.32. Nos vobis cmykm- •
'
meam.p. 320.
Soh. 12.
m-flti crediderunt
nj. 42.
? Ex princlpibus
hh.i4'.'n>'if'^tdiligiti5mem(tn'
datti^meaprvate. p. 44 6.
^.283.
^
fli teneffius. p. 732.
i.Cor.o.v-B-Angelos judkahi-
fnusjquftntc rmgisfccularm. p. 781-
r.Cor.a.v.io.Idolis fir-vlej^esi^
regnum Dei nonpo^tdebunt.p, 102, <
'^^
hh. 14.^. 16. Ego regitbo Patremt I. Cor. 6. V. ip. Corpus v^rum
i.Cor.
J*
DICTORV .
/.
^'^'
. . , Ommum firvwn ti , quM rtprehef%fihi!is -erat \ ..
g20.
. ;-. . . I2.^ipatyvideat, Galj. -v.2r. Nan data eil• kx,
qwcpofit 'vh}'tficare.p.of2.
,
. C^r. '.. Oportet hdt-
rcps 'tntcr vos.p.gaa.
flo Icfu bapnfati cffSyChriflum indui-
1. Cor. /Ji. later frnElos fuos fiisp JPSid' 3PP> 701.
Dct4s do}ia p^anQH diJpeKjai iCquali- Gal. 4.V. ^-C^ifitDemfiitt^mfr-
t^r.p.Sod. umfaBum d mulkre. p. i^.
r. Cor. r^.v.ji. MwuLtwim do- Gd,4..v.io.^ies ohfirvstis (f
nMmeliord.p.Sos. menjes. p. S22.
Gal.f.v. i2.Vt'mam exjT^nUn-
tur, qui vos co?tfurifa»t.p.p>'<^4.
2, Co/. 4'V. pX)cjierfirvmfi4m Gal.f.v,r3. In libertatemvoca'
fropter Chrifiuw. p.3p. ti efii^ ftMtres. p. 42/.
2.Cor.p^ v,2, amulatlo
'^' plurmos. p.8 oj.
C$r. [O.u.g. Nam i^fiAm^
Gtd.f.^Vti^.LeK tom uno vcr
b4 cowpli^ur : diliges prox^mu:
2. goz, • • -, ~ ... .M «•.
j
J?.
plius alie^uidgloruttusfuer^ tSO. p.f. Eph.f. i^.j?. StoriatJv (f omnis I
m regno
"u.s. FtdigmhaA
^eiypro quo (S pf^
\
Bbbbbb /.Tiw,!
4
INDEX DlcrOKV .
.
lTm.z.v.4. DeMvultomnes
^ Hehr.i}. v.
j
Talihus . hofiijs \
\promercntrDem.p. 422.424.
,
filvosfien, (f aJcogMo/iemveri-
tAtispcYMemre.azs. '. Ucob.i.v.s.
ommusy ratur panentiam. p.ss?-
rQhathfidei - I
n^ju^indL.p.42z.4Zf.Si6.ss7^ z.Yetr.i.-v.io.^^damdifici'
Tit.3. v.9.StHlt(K qu£fliancs de lUfrnt mtcHeHu , qu<z inda^i (f w-
'ViUi.p.4 0. ftabilcj acpravmt. p. /^.
fidem y mam
habes erga ^amimm tiati&pro toHp mundipsccaUs. p.240.
niteHfue locumy tametfi eum lacrynis /• hh.s. v. 21. Cufiodlte vos dfi-
'.,. Hehr.ij.v.p.Gratm^eifiabiA
.
[
xwulacris.p.ioz^
Jpoc.zz.-v.n. S^ijufluseB.jH-
UtC9r.P.33^. Xfiipceturadhuc.p.zoa.
INDEX
JNDEX SECVNDVS,
Qtufiionum COntroverpirum, fecHn(^m
Ordinem Capttum,
Quarilionerex Capitc I.
/. Cur?iiHlt4sp/fpelletfirvumf\'myu^pxt}h.%-n^ y Jntiquifftmum ^-
fagSS' [
rijfiwuff? f^. 4 4 •
I
candum Evangdium gentibus ; an vocetur Catholica , cumfides ejiis 0-
^
^^-
\
J3' Num Jpofiolu^s fidemfiiam z^. Cur wftitta natuYalis fefi n6n
ab homm^ acccpityquiadefiderat mti- exerat in ommbusp.p<^.
^^. QuomodogmtiksDtumAfs^
ri infide ^.64-
, cogmtum non reBe coienteSi dicuH-
/^. AnDem Romanis 6vange-\fly iHexcufahiles , cum Umen id
Immmviderity qum PaulumConn- ^on fuerit in viribm ipforwn ? ^
p.
['^
thijufitfubfiitere?p,6S. \py/
ify ^omodo 8vangelmm fit ^f. AnEthnkidmultitudmDco-
virtp Dei ladfalutem Qmni credenti /
^
rum abhorrcntes , fuermt fihati /
.. p-ps.
, /1
AnprofnifionefEvangeUe^
j /-
. ;- ° 26' 1 . An Itceat pmzere aut Imjre-'
reltrm^eyiddiuntadcredetestmtumA ^
qum
% ' ,. . .
dtcitiirpotentKitn^
, \re
9^
.
r v^ j-
mazJ^^ hmtutuairKmve
^ r
r?
Detj
j ^
•
''- • - r ,•
.-i
i
cum Apojtolus gentues reprehemat,
falutem credenti^ p. 6p.
quod mufav^erint^glormm incorrupti-
17, Cur Jpoflolus lud<tis primas
tribuit Rom. . cum tdmenaUbifiri-
bilis Dei m fimilifudmem 'maginis
corruptiBilis hominis?p\ioo.
batiHon efp difimHionem inter lud<e'
ox (f GrAzos f p. 70.. 27. ^uando Deuf gentiles tra-
dit Mdefideria^cordiumJuQrumj^f irh
/<r. ^u^namfit iBajufiitm Dei>
(jUdtnveUtur in Svangeho?p.7J. rprohum : Amwn auter
peccaiif p.ioz, •
ip^ Su<xna,mfitjides•, per quam
revelatttr EiJimgdicaJHfiitta?p. 72. 18. Si peccafum umus alurius
,
,
pcena
^S cumalibiA-
j
mvoluntana.
'
2.
omnmo proioiheatur y cum: ait:8x operibw legis non jujiificnbi-
\proxi??7o
Panlm dicaty eumy qmjudicai- aliuniy tur omniscarof p, 136.
condemnare / p. 123.
j!^o?fiO'{o homo per tmpxni-
4: Yartlmconjungitdimttc'm(fgY€fiolegisfp.i4'•
\ impcsmtentiarff: Ergbns unUtK id^4; 12. Cum lex natur<£ eadem
Xpeccattf.n eH mdieraiio (f- impoeni' Mo^
ciim ea,qui€jcriptnfutt 'mi:tbu!ti
fucis \*quid opus futt eam demum ta"
''^
tcntta ?p. zf >'""*'' ' ^^^^^ '^** -^^
? '
\
. NimiqutdiTnpoenitentiitmfim- bulis mpribi ?p. 142.
\ po^umus peccatum irt //.
pHctter njocare ^udndo Apopolus fcribit ,
Spmtuin fmBum l p. i2p. gentihs nafiira f^ciQe ea quii kgis ,
Bbbbbb 3 '^er•
JNfiEX SECVNDVS'.
Vverfifimm affsrre pofj} conteHclem^ pnna ffj/mducatio inSacmmenio CiX-
I <f. Cnr {
-^-
f
^F y£s'r NFM,
! . CurDtuspermittitpetcatabo- //. Ait j^pofi9iuf>iuji'ifi':itt'igra-
mfm»gratia;finanfitntfacienda ma- tiipergratiahel R^Sfene hiKCiKfer-
Uy ut cnjemant hona?p. iS8r tur: Ergo nuUa opus eB hommprA-
7. Cum Dcus bont finis grat'ia,per•' paratione adjuptficatmnem^p. 237.
..
I
:
mn ibi reperiantur. p. ippr 1 metonymka^p. 24 j.
j
io. NoayZachxnas (^ Elifabtth tS. Scyibtt(lApofio!us.Deun7pro
,
:
\pr»bat(tFp.23i.
I
14'
fiithi?p,23J*
2c. NumB.Lutherus crimenfal-
Dicimurpergratiam ^eiju^ ficowmifitin verfimc g.erwmicit,in-
Ergomformalfs noflrajufli' ferendo verbis ApoflolifJrbitramur
^cationis caufi erit mhderens nobisju'
hQmmcmJuflificarifide (f c. Jparticu*
lam S0L•Ap.2Ju
\
INDEX SS CP N£)^V S J
6. Si ficics JOmahawo tltntum
iit 'r:^ya,\i(.V',ispp.rthindcns Chrijlijufu-
nam iiTr.p('r*tAtnr:curferibit lacohMj
22, Ctirfila fidiejuftificari dfa- fidfm ccoperatamfufffe Abrahanri p-
muYy mn etiam ^verbo f^ Saaramtn- /pn-ibm, (f ex opcribusfidem confum
'
tfs.^p^2ffy matamfp.2Sp.
7. ^mmoJio opiranti Merces mn
Qujrilio nes ex Ga p. IV. daturexgratia , cum tamen ffivrcfs
\
ope-
apud
Opera renati ^eo
(mus etiam tantum eritjignaculum
^
fiu ohfignatwjuflitixf
.
cula fidct
.2.
SjtCYamenta i)ocetntuYfigna-
i eYgbne frbflantia JacYa-
di^tUctrenonpoftnt?p,2S4. fmnti infignifimndo confHiti p.
4' ^andepYibit Apofiolus.fi'- 2p7.
demAbtdhamn hfiputatam effe adju- 12^ C4m prcmKcifio dicaturfi-
fiii:jaf», ftum oBum fidct meritpnum .grjaculumjufiitUfidei , numifffidYe^
inielligit ? p._2Sf.
'
Ttaart
14'
torpftsvocat
fffeivix
mortuum
medU
,
'
hdres mundhcum tamen ei terraCha- tia:cur uerd aHhiprihiti^uifi^ti vi-
duntaxatfueritpromijptJp.^o r.
^luonwdo Y^ulus
itttUii:quomodo item
j
qum^. filios ftefieperit 'ip.314. fiOs mti pron/ifiombus Dei: cum hoc \
p. S3S'
^^
\ '
16. Ftdes hk fine dijfidentia de- 4. Scnbit /^pofloluSitarUatvmDei
IfirrbiUir.quidautefnjam de infirmo- ejp dijfufrm in cordibus'noflm:ergone
.
^
rumfidepniiendum 1.37. erit.ilIaaUquidd T>eo crMtumtmt'
( 17* Num pio m rcbus drumis licet mis^ mfiris mh^rens^p.j3p.
quitrere q uo mod o;*i6/V emm •vid^fur /. Chrifiuspro impijsmortutts tjfe
ifiudi^delitan adfcribi}p.3Jp. pribitMr * ^ur vero alihiunusqms^^
ISSuomodo Dem Vaterjufiit^- \propeccatofio wori jubcturf p.34i'
'
deliBa ^^
ip. Si Chriflusfuit treditus propter commendat m mortcfilijfrh
trga. nos
rejurrexit propter (f tawen mbls ^..343•
:
juflific4t'wnem neflrams ergonejufti-
mfira non corijtflkinJoUpec- mbis
cntOr»m remiffioHe 2 p,322.
(
8. Scribit
murtuimi -: an uero hic
iilud(prombuJnon votjtt 'vkewitu-
Jpojlu!us,Chnflumpra.
r<mt.^ p.3(f3'
prifnumtantHm Adami jQOs in baptijpi^ cpmplaniatoj,
I4. Si
peccatumfeu ay.tginAle propagaturad mfimditudjjfeM mo.tis. ej^sj p.j^^i.
Xpofierosiergbnep^ccoftum tantum ori-
'
girMkremittitm in baptifrjo^ p.S7o. in Chrifio , in ^nortem ejus baptiMt^s
if. NumquidveBefiribit Apojio- e^thac €Hy^peCcatisJ^<(i-Mu^,i ^uo-,
lus, Chrifli gmtiamrftiigts abundareA modo vero hac ratione hypocritct in
qudmpeccatum Q^da<m•^ cum tamen £hrifio.b(ipt'ijkthnm funt regeneratil
omms ex<L•4damo pecccUum cmtra- 398- \
:\
.
Sjr j£sr 10 NV ,
mortali corpore : Ergbne renati etmm \fiparat<t , Ucet matnnionitdm contra-
\hAbcrepofjunt p2ccatum regnansy hoc here 1 cum aUc)rd,viveKte adhucparte
\<Bie>:cutiens Spiritu Santlum / -#/7. rea:ContrAr'tum emm hoc loco innuere
I
7. Sipcccatumincos iquifimtpdb uidetur Apop.o'.us ! p. 440,
domimum \ num
'
'gratia,nullum h^bet S. A»)7onChrifli4mia legisob-
\hint fiquUur ) iHos ipfos uniuerfam \firvaniU obligiUiQmfunt ah[oiuti:cu.
'
8. ApcjloiusliberAtosdpeccato 'gC'
'vocatfirvos juftttidt.
libfyt^temei4trihu'U,^p.42i.
,•
cur )6 \
443-
4- SfipienUs Ethnlci.
\^liquas 'vhis mpentMiies commen-
midmes
I
p^ Apefiolus vitjim atermm hk dmt : numquid hipugnant cum (lA'
mulierem vocat
^
'VOiatTi\(^ihoceByveBigal:(f alibi noflro, qui
fnrftmint» banis operibus m^rcedem v7mva^ov/p^447,
0C meruum tribuit Amm vero hinc f- mteWigttur concupi-
^reBe infertur^
:
m
f<£mm etiam ijs quibus remiffum j
^i- Numqmd priml motus ton^
|
^
QuaftionesexCapiteVIL -
-
i
cupifcendo : hic cnifi? PaulQtarJt^m
! EBne n^^tyhnontum fiatus Uin- uf'iUiJ^iitathr.p,4/o, t\
p' 472.
Cccccc 2 .Annon
IND8X S8 CV HDVS
Annon FaulHf ut renatus,e>:
p. QiiaeilioiTesexCap. .•
Deo natus eB j if non ex carne : cur Numquid Lutherus ; verba.
Vfvo hi: defi renatofcribit: 6go cay-^
/.
X>tX\>Am\x(^^/patroc'matur
^
10. §lu9modofir'tbitPaului)Jcve- Fontificijs ? p'fi<i.
ante dixerit ,fe fKCCatum €€^€ co- nuntur. Brgbne pwt dogmatapu-
gnovijfe} p. 486- gnantia^p.sig^,
12. ^^omodofiribit (LApoflolus 4. Vidttur Apojioluf fatiifitBi^^
peccatum in fe renato habitare, cum nem Chrifli tantum adfidelerreflrin''
tamenrenettifint templaSpiritusfin- gere:Annon vcro im meritum Chrifii'
B'i?p,4S8. foref particularel p.fip. • \:rx
ro hk Qpponantur }p. 48 S. ^
poterit lcgem ? p.rzo
14. Cum Faulus fcribit: 3 vello 6. Apoftolus fipkntiiim homim
bonum adjacet mihi , perficer non renati vozat mortem :'nmnqutd'
non iiivenio : reHem ergo omm Ethmcomm^Japk^t-mfuit
hin: colligi-
\
Sy ^S NV ,
\
c&tififwidiiin ck^hnem noBram i 16. Tribuuntuf SpirUuiJanEfoge-
^
p.JZ4' ^ mitus (/ pofiuUtiojnurKqutaderogat
'*
p. ^ebito IfgK Chnfiojam fi- hocejusdfvimfanip.fas^ ^*< .
,
12. Scrthit Apofloli4SjDtum ibJe- MultivocatiypAucieUBi} p.fop. ^
/
Numqutd ljomodeeleBionCJ>
j^.Lkitm^^cereJ^sumap^miu*^.
Je vafairdi ddmteritum?p.631, .
V\ Quajftipnes ex Capkc X.
hk dicatur ex patrlbus effepcuftdum
<AmTj9}!'.p^S2^' ,
- ,• -
r ,
Smbit Jpopolus• ijpiifecerit
/.
S» Si nemo pr£dk^riepoty\)mt^\ j
quam' [
.
INDEX S8 CV NDV? I
L
quunturt fiunt hierctici ? ' pag: 7jz:> magiflratui^polit.kofrbJeBafrnt ; er-
Exhortmttiones
benedicite (fO.fiintHe
cepti ip.v/ff.
corifilij
^ Pfeit^
"
velpYA
-v
\v^*^'*^wi
obligatdi erunt^p./g^.
'
6*
-
priMifmtmifc.
Numquid
tnisacvitaeM poffihilii ? p.goo.
impktio
iegemmciudi.
tur: Cur ergo alibi Deus dicit•^ ipfi pu{ioli4s illos alibhqui hos obfirvant ?
I
^"nfii ;
f.
qmcquidvelts^p.gza.
.
ergone
Cttrfynodusi^poPolkAab-
'•
(f,
€
Siquist^^fiOdtbundarepotesl p!aCi4itiCi4r ergo alibipropter euKdemj
eB credercj» gloyta coronatus diciiurfp.Sof'
3. ' Numquidp.er'ipOteHyUt m Ec-r
^mmtiam certorum cibarum facit
liberam , ^
loco njceffafiamflatuif^ p. 8 ^7-
tamen Jpoflolm hoc
1
1
.86.
4. Scribit Jpdfiofui:quicquidfiri-
ptum esl• , in mjiram do^hma-nffcrl-
T, Annon Lutheramsyquiin' p^f*f»eH f e.rgbne Jcyipti4ra »oH erit
Papatuvivunt y^ die 'Oeneyif necejja- '.
regulafideijjcdtanrumcuwmo^iikorir'
rio .ibfilnendumeB carnihu-s ,^ pag. u?nqHoddAm?p.S(f7, .'^ .•
S4-4' j
s. SiDeus p,r SpintjimSanBum
0^• ^uomodopenrepojfunt.prc Chrifiianos implet ^rgone Spiritui
V .f . , .;
1
^ddddd Quae
I
i INDEX SeCVNDy S SJ^MSTIONFM. 1
eds alibiprohibet
:' Cur
/*
"
p. pof.
flriptur»
INPEX
'
JNDEX TERTIVS;
qiii cil:
'um.
fideliu Adan7WpccCimdo contra kgem in
^brahamum non caujfa adducit rctdifoiOJfjmmfitarM fiirpem vi-
Apojlolus exemplum in articuJo tiavit. J4^'
de jtiflificationc. Z6s. AM^hororum naturam muiai: Con
^j4lMmdantia gratU Chrifli cum U- ditio. 82S
pfit Adamitico quorn^do confe- \ AdquifitiQ ineriii Chrip'h applkMlo-
ratur. ^/i. ni ejusdem contradtfiingiien-
AhundAntlameriti Chrifii confidere- da. 376.
tur non rAtiom aBus,fedpoten- AdventmFilij T>e'i m carnem. S30.
tUfiu fufjiaentidt. S72.. Adverfarijs m cerewonmrum abro-•
Ahnpis bomrum divinorum qui,S32. gattone non cedendum. g2f.
Ahujus rei bond pe^imtts ejJepGtcB. Adukerij cur Arguantur ludit!. if2.
473. 042. i£mulatio quid, quotttplex tejus<j.
.
Accufittoms legahs finis. 360. difirimen. 803.
ABiorum m haptifino internam ^ Aimulationem benam 0* malam
exteYnttm agmfcit orthodoxa Grdtci i^mahHl^ diBinguunt.
'
Ecclefia. 164- gp4.\
AEHones inb^pttfm difimBiC non AffcBus cordis interiQres refcrunPHf
duplkant baptlfmum, •'-'^ 4.
/;; Catalogum peccatorum. 1131
- V
'
'
* ,
INDEX REKVM.
AffliHioTies piorum non frnt merito- AndrQnicus. 2f.spp,
rtx. S7S• (^mi ftmt ddverfri at Angeliboni quomodo dicanturfubjc-
ammoglorhpi. ^^, Bi vamtati ^ ingemifcercj>.-
AfflitTiQmimjcholafnt -xtjyoj - ,
ffp.
^MV. S76. Antiquitas vera confiflit in fincerita-
Agnltio peccati eff ex legemorati (f te doBrmd. 44-41'
naturali. 210. inprlmis eit ex De- AntitypJAs dariorfit typo. 221.
calogo. zio. ATsreiOetot quid. 721.
a' tiii-iMov tjfe (juidfit. giz, fiTTshvT^stiojc. 220.
Anima. peccanih venduur diabolo. Apoflolatus, quid 3j, .nihil eB aliudx
qudm Catholkm Epffcopatm. 43.
Animm homims mn eM i^ar vafr ApQfioIiium voitum (f benediBioJo-
tahtiU. 14S. Lennis, P23.
Ambrofij confiliu/n de ntihi^ in Ec- Apoflo II VQx. 3.4:
Apofloli nuHufft habent. domlnium.
'
defiaobfiruandis. g24.
.
Ambrofij diBum de proximh defen-
769' denece^tate dikBionis
s.a. non fmruntfim pes^Cdta- 7.
quon:odQ ptrpetuo haSuerint Spi-
proximi.
Ambrofij fintentia. dt
hariu.3ro.de diBo
tia
eft.
Dei fiiic
: rifU
Ju(U-
iege manifeftata
so-i•
Abra-
232.
ritum Sc^iHum. ^
fiias m firiptit
. cur concioms
retulermt. 13. 14.
nihll addddexunt dailnrki veteri.}
Anahapu^a>mm
Analogia fidei quid. 744,
error.
348-
^Sf.
m €andsm\
|
ritas.
Apoflalarum
ta. f.
(,
pnvilegia pra.
s. requtfi-
4'
alits d<h-
(MeMORABlLIFM. \
opcris meriterijr
FrOphetaruvf.
Apprehendcre mflrumenPi eH no» ,
24.
terrenorum. 7S3. de portu
mtentia. 736. de imprecatione.
-
•
287.
JquHa. 2f. 8pS' 904' 764. de tyramtci magipratM
Arma lucisqu<tfirft, (f cur ita dican-^ sutore. 784. de diie^IiOfie Dei
tur. 797-798- (f proxlwi. 802. de dilcclione.
Arro^ontia qmd. 7f4. 8cf. dc cercm&marum w
Eccle-
Articuli ab ijs j qutt c/rca fidem c/efa &blcrvatione.S24'8^f'
Augufiim diBum cqntraPapifiicam
funtydifiingvuntur. 867, de iUis non
Iket ^.
Auditores ^crbi non omncs funt
827. pYitparattoncm ad It^^ipcatione.
-
239. centra homints mortalitA••
qnales. ^ 68S. tem ant€ Upjum. 3^f.
Auditus pro pYtcdicatiwie interdum Augup'mi diflmHio inter hareticQs (^
jumitur. > 670. .
^, ^ credenttj lMrcticis.829,92i.ex-
Augujiini diBa de temeranojifdicia pIicafiophrafci,S)OQUS non vif
n»n fcrenao. i2S. dffi4p€rbia.r74. det pcccata. 270. expfkatia
de bonis. operibus. 20 g. dcj> me- , qu^ffllonis de emortuo corpore
ritisfidek 222^ de gyaua. 234, de ,jibrahanii. 31j.
in homine 'wipetra- qu^pionem , CurDSf^Snond
,ta,m peccatorum -remifiOKem re^ prm:'ipio flaiim pccnapeccatori•'
liBa. 242. de cajiigiitione *)- , bus refiflat' 127.128.
'vidis. 243^ dcj> remifione pecca^ Augu^im jantentia de indurafione^
tiin bapt'i(mO.2pj, de rifr Aara- Pharaoms.io7. depeecato inju-
hamh 3i6\ dtj> propagatione pec-; flifcatis nonfiiblaio. I6i.de diBo
idti Origim!is.3.ff.dcj aHuajum P.?/^^Juilitia iine lcge mani-
in baptijmo pccMtorum nmtfo- itftatacft^/2. de qvaflimcj>
Dddd dd 3 Sf
.
IND^X - Re^FM
''
'Si'ff7uiier'^kpectajfet , nufn mors •quomOdo vocefm€rita,424^£Qn-
'•^'rmfijj^t^m ^oflerbs.so^. acver- Pcrerif dipra'vationcmdefoi-
bis Apofloti^ Gemplantati fu- '
'difUri 463. ahianes Ethnkorum
mtis Ghrifto. 396- de 'virtutlbm optm^ cur ToCi:t peccat-a.f22.f23.
Ethnkis.sso. demiraculis. 8p2.de quomodo bella dcfiriiat. 7p2.ripre-
'
"^pdutatiomhus.pofide 'verbis Jpp~ hsndit-^Genethtixcorum fiperfii-
D . pip.
.
floTi
tione.
: foli fapienti
de Frophetarum intevpret^r-
4.
j
thH€s.^^36.-
Q^mis quo fenfti dicstur 0udlrcj>.
2. 473*
/lU^u^inus de mtrazuli^ dociarum B.
Ecclejit. 7. vihdicatur deprava- Ba^Ichiid. ^/j.
'
-Jthipliciter
Spiritum .
ttb?k Farici. io(i. imfcemtentiam BOpYifinm quidpr^et. 3ps, EBpro-
>
fejjio Chr'ijltmiJmi.4.oi.peteii f /-
'
'
jefinejpmtu cmferefitis. ifS-con^
fert rem'i(lionemp€CcdtOvum tfre-
novationem. -
294,
'
'
'
^' marios 'vocaJ:. 177-^ Jp2, pratcy Baptifari ih Chrifto (^uidfit. 3$^:
^ Chnflum peccato excipit mmi- 3p2. In mortem Chrifli > (^ in no^'
"^
lum ^f lacobum coRsttionem ^ funt tolerandh*' ^^ "^" -\ -Vi^^.' '^^'
rB. .
hypocnta.
fefifiafUiam accipiu^i Bemficentia. 7Sp. erga paupcrcs.
.SP3'
spp.
quid, SS7' BeH^ficiurtJ Chrifii infigne. 131-
Beatitudinis vera depripth. 270 Bene^tA t)ei quo msj fiiftt ,
BeRarminus
'''-
^
'''^^^*
(
licet
quam Faulum.
magifiratui Chri-
30O.Gratii$m, qi^juflificim^-
umur,expomfper gratia gratfs
• •
f72.
Pienta Oeiem (f Novi Tefia- Bcrnhardi dtBade qi^flknccurfiiii'
guim S pl^can 'voluerit. ^
2^0. de dubitationC) fideigpp&fia.
317' deffmdamento J^i Chriflia^
'•' ' tlfttam. 234.per gratu'itado»a. . 346.
217. opimomm de immaculatit Bez.£ opmio dtj> duplict baptljmc,
'virgmis Maridi comeption^^ 163-
nundumjatiscertameffe firibit. Bibliorum ex Hebfdis fontibus in
DEX RB RV .
derogant. , '.'.'^' •
'' - o'> 77i' Cariiatis Chrifiian<e requifita* 779.
Catvmus ^EV^Mfrcit caujpimpec- Caritate tolerare alwS)quam temeri-\
tAtorumimpillentem. .10$. tate vindiHam D^ prQ^^i^re fa- .
CHEMORABILFM,
Catechefis ctmpendium fcrtptura. Chinnam qutdfit. •
218.
7JO. Chrifiianifmus m quo
Cathoforum tmr,
Cato CeHjirinut.
^4-p•
CerHtudo ele^iiom €
flo.fZf. fdlutis noflrdt y
Spiritus fanBt.
m
Sf4'
Chri-
confi^ttin
ss ./
fie frvvilegioriim Yartiapesfiunt,
^^
.;
-7ncdiat&r (f facirdos.f7p. KoHcr
;
'
CharaBa
dijs, 827.
.34, caufa ejficicnrttoflrii \
(f gemmanativi'
Chrifii dejcriptio Ffilmum posnitenthlcm cmfert
a5.34.f3.oUperf9nafi^n du^ piBum militari 4pp' de h^eretko-
ejp n(Uur<t.$o^ 0eitaf prohatur. rum difjidijf.. SS4•
3S-$4. cum Fatre demo- Chryfoftomusde qu^iam: Cuwrtn
ratur.I2.pt^io $' mors fuit dtternavoceturraerces, 4^23. qpto-
colephon ukmm tevmmus mado carpus , hoftia peri poffit
ohedieniiJt. 2$o, mot^s ^f p^Jpo ^eo. 7^3-
9).2.
quoadeffeBum extenduritfiad
($" mars
Cinumafioms
Ctrcumcifiis
abup4s. > //^.
quomodo tencatur (tdfir-
.
miy diftinguenda eli ab aliorum, ComordUejfecia p,'mcipalia. S7i\
zp/. quomodo coj^renda cum ba- Concubitus aprijug^lis non eH m/L»
ptipno. 2p7.
1
.636.
\
Ctnfminatknis v^lfimplicesueicon' ConcuplfccntU prmii - woiM a/i^
ditionat^. iS^. quo ffHfdo ptnt 'voljmtgrijy
'^yCoipmumc^iu idiomatum non eB \
Eeecee 2 Con^
iMD6)?^ R e^KP^
Coitditiortalts firHentM mhU penit.
4fi>
conju»gky44p' eliflatus
cens.po/^, imago Ecclefiit.
^-
Coijuglum duas tantum perfinas Creatorps (f creatur^ difcrmeri wa-
ximum quod fit. ///.
'^
fr' 449- beratur, quado pcundumpibfian-
'
Confikntia hona quid. '^ '-'
77^^ ttam intmt. S62.
Conpientiiemagnaviseii inutram^^, CrcafMrarum totalem dcflryBwnem
€€partem. <,:.
j^g^
bandC ceduni umverj^ ad-
*b>crfitates.
.•<
mctrkai: firiptura. f6i. corruptta
.
-
trinf^.facit ad ieJificationem. 71. de- CrHcifixio carnis non confiflit. mdifci-
j
^
\
ratur. i2S,iz6.
Corpiispeccati,^«/isr '"400^ ^Cultus in nomine Chrifli faHm De9 ,
"9S^
-^ME MO EILIV .
Cultus aqt4alis eiftcredereinaliquem D VS ibi prmrum jnbetEiOvge
(f adorare eum. 28S' liu prtedkan i ubiplurejpo^unt
Cypriani diBum de ^qualitate Petri lucrifieri. 6f. 66. Admala ho-
'
" initio m
is^/po^ihiliapracepij:. 4OS. inodo dicatur irafc.i,p0mterei ^-
-
ci
CreaturAm vankan frbj'..cit ratio-
m oydinatwms. Sfg.
gratia adefi. j^g. vaja ira indu-
rAndo } ofiendit
f<ftentiamfuam.6cp.
pijs jjeciali
A> ^
adje traxit. 682. ^rdtia fua
min:m CQmjertendum pmvsnit^
oSo.cjuotmodisrnanum
ho-^ \'..:gnif,zct.p4'' ccgnfiwaliaj^^turaiist
e9:piwd/itf
;,- .^itafaiutaris.pj.alU
•pracjjci^, ikid. tiiU^ur^lfs.
'^' non eHfaj,-
6S7' non eli '^-^^^. 734, <L>ifca. jir.
ummnguberndt acdffenditifedwH D U reqii irer^ ^jfMtdfi, f^^^
^s mflerio hommum, 7P2^ ,quom<)du - . , erc timjuffiut. .
zi^\
per JFilium s': Spiri^i^m jS/mcium h ^EO Jok^^i^di4^, S73
agat.gop.Deus tBj^es-noj^ra. 873. ^/( quidf ,
j ^.
miilapermittens , € nec approbat
necfacere intendit. J88' quomodo <^iHa kgalia £f evangelica
tradat
gf.
hcmincsm Affidey^. cordis.'.
quomodo tradat pecc^tores ift
:^ gveffda.
.-^^^.
137 ' invicef»
difli^i^
mnftnt
•^•,'
...^^.^^.s^. ,,^ .;->?v
^
tyibuatjecundumopcr^ mfira, eB.pl^nitudokgisr/ps.'
'
,. ^iili>lis.34p.
t".o
. i
tafie.8e2.^p)oximfe^
^'ijjolubilL•»,
^^ '»-, ,
\
^mHm
^
\MEMOR AB1L• ^:
)'' fktonis y fiael \I>injlmttr^Chri^dc]tr'iptik
319. In Divorti/ cftup^ cur lic?at p^rtiin-
. ir.
IMD X
Duhitatio m rebus divinis peccjcttim tur,^0T. 7io.S46.etMmfiintmfo•^,
pulo reprobo 707- peffunt amittcre
fidem ^
Spiritum SanHum. syot
-p Cclefia habet claves Cislorum, g.
Nonfacit autontat£m canonicam^ \^leBormnccetusfemperex!gHp, ^,
fid de ea teflifictitur, 21., duobuf .numerus quomodo magHUs (^.ex-
modis diaturcatholica,jo. ^e oc- iguiis. . 7op.
cultis nonjudicAt.i4d. 'vifibilis
^ ht EletHone d^mgveruiufHwterper-
mvifibilis.jj3,ij4. 7op,Novi Te- , finas eligcndas (f Q^tv meSo-
fiamentiyconflat ex lud^is ^ gen- _ rum, S68'
'5.04. 'Aii-Anguftiasfi.p€.redi- Ehquentia Pauli e^f Apojlolicd. zo.
gitur.jop.fimperfuos habet mfir- ,\%<. atris ac SpintHS S^nBiuna
.
: . mos. 82g. una in plures dividttur
.
eaciem^^ e^. 8.-
particulares. ^ pog. EpAmtus. SPP-
8cclefi£ eH cerempnlas recipere Cfalr' EpifiqUadRom: asitor. i. autsritas.
Yogartj>.$24.. ,hlpU prxcipu^: jf,i6.i7^]p(irutio. zj.^rgumeritum.
;
-
. fint differepJia.
peccatis no manh,f7i, certofith.^* mandipint. '
ipji-
C^SMORABILIFM.
Errantihiis v:n'ta danda
rem agnojQant.
,- yjz.
RoTnanos mjhiiijfe ^atuit.
B86.
F.ruhefcentiA indicitan eH fer'i<t pce- Euflo^iumn^Wgo Chri^tana. ipp.
]€
. nken/U, 430. Exclufiva n€r toiiit cauffaifi{bo,-di-
iij.
coitjpi impnlfiva
)
$.-
ad
66. 67.
620.
eH.
Fidcs in artktilo juflifcatiam qtiid
,221. E.xpart.enoiirapr^i^ teneU
3^0.
Bunomius legis (f bomrttm morum Fldej $' ratio dinjirrfa hahent objeBAi^
Sunomianorum hxrcps. , ,
j
.
^/: Tidcs cojugaUs no eil l^yui^fr 4 49'
Eufibius €pijlolam lacobi pro^adtd- lFix(esmmpijsnulIa.32^.Noe_H?9i€••.
^4:'fmahab€i>:2Sp.Pifi:m ',^^ \ rjtmihfidmjlrumcntujujlijicatio'
ni Ffffff
DE ^' R8 tfF
.
nis mflr£.2fg.EB CJ* (^ fi- figttritfempcr vilwr repgurafaS^s•
notitja
ducla. zyg. 6Sh Ejus objeBum. zfS- Ftlm^ ^ei eH radixpacis nofir^t.j^j,
€
\
DEJ. 683-
lisejfe
F)&L 314.^^
^.
poteB.
'vcrbiim
iotnlis (S" -72p.
doBrm^ Chrlflmn^,
mJrriptisFyophefarum (f Jpoflo-
lorumfitum eil. pz^.
Fide juftificamur, (f ^ fpe felva-
muT*nor2pugnant. soz,
Fide juflificari cur dicamur, non ver- I
bo (^ fairamentis, 2S6.
Fidebs (unt hxredes mundt. 30 if. ^^ Gaudium quandb perfeBum.
Fidele^ adulteri > hQm'md<t (fc. nuttu 873^^
^QM^y
non invidii ifcd in Ecckfia ij^sprB-
pofmt.
Gmtilitatis
rum,nlt€ret Barharoimn,
^ ^^
-
ps.
du^ ,clafis^ unaQr^c^- Graiii4ido in quo
jg. Gr^iulatw qu<ena7n
Magijiratusgcrityufus !
^
Gia ti s quid apudPaidlum.
opthf/a.
Gregorij diBjtm de imagimhsu hab^-
.
£3r^
73' >
^
Jfj. \^ji>yMo quidfi^ interior
Gloriatie hominum dupiex^uKAmju- . e^iterioi:• 49^
i Alter^m corifaentidt H.
fe/o. 303- patcmafiUjs dehetur. S3f^
^ortficatto. . J4S' Hitreua undtj). 8^9' qttowodo tra-
Ffffff B»«di
J
Itandi.
obprvandi.
1 1,
ibid.
)
qm fint.p^j.
EX^
quomodo devi-
quibus
>
ata.probabHkerfali:emfiiti(fcSc
NHmfiirdijidcm habeant.ogo. de flgnts cxternis pdemeUBorum a.-
-74p,\
Bl 348 HumHtt~ai-Hi9?iMinpipiif^x eiifuperbia.
HoffmannPis.
Homines , qua homines , eligi non
po^unt.o2i. vamtatU
omms con'v'tncuntur,
Homo 'veljtbi reliHus eBi vela
^
mendMtj TZicobi
sof.
ip3,
Spi-
-•
lafon,
ant.
' cur nonnuUi
TJ4'
reijci-
28 p-
P13.
ritu ptniio gubernatur, I8S> fibi 'Jdololatrm tommittitUYy quimdo ex
reUt^pts i mendaxeff:ib'id, Spi* ^
iYeaturaD^umfiidmmJn. quado
ritu SanHo gubernatus , verax fimilitudo Dei fingkur mcreatU'
(B. ibid.
mproclivitfttis (tdpe:cmdmn ^
confideratnr vei ratlo-
lefiit^
m.iii, varixejusjuntjpeaes. 84-
Vrmipibmfm tantiim gra^
R ILiy .
tificsrij msmiat» uerQ ipforum ob- In>f)utatm quidfiti 2a7.26g.e[m^:,
nsn ^jfe volunt, 789» fifmUs reale eH.30f.eH duplex.sotyf.. vei
'
funtfharifAts. 9-g7. eB gratuitajvelmeritoria. 2osu
^
J
igno fcen a qmd.
^ Jmagmes (f
'
difcrunt.
^'
Tmtnolationes
qu£dam
Ma
Imagiftts divkut in hemine lineameritzi
reliquoi
brHtorum animantium
rsp,
toz.
f^i.
Imputatio og'ttat'onis veldecreti du* 1
Impmumtuirdupfex: una
Soi. ,
fimpkx. inpdeleiinlud^tarqui.
^
ss2
ttt. .
pcrfenjirantiainmala) qu^rurfum^ Ir^delium op^d-^ee^pIaCffejimpos
'^''Huplexi vel ^mpGraj^ai^elpcrpe-
tua: altera figmfi:at prcpoftum ~Tn^del'itas arguitur dlege,nonahEv-
'^ •ycrfveniitdimynMHut: /l<p. fisiii- i^gHk, pi, mnnoce^D^^feaho-
[
Pfffff S H^nif^
De R s:rv
I^enU libtr&rim diftmilia funt Imfiendum eH fickribm. ' ' {pj,{
/fij.
jt^JiL
-
Ji/.2j.
23..
Roma expulfiy^^^ reflitial
fecundum cariiem ^»i. aoo^
fecundtifii proniiiTioivem
/foo. 6QI. fritnitU regni Chri^
^\
\
734'i^yegm Qhrifiiprmas 6-
InJuflitiAopud ^eumnuHa. 144, re debu^ruHt. S72. fcripturas non
Intenfw borta rem mtilam qmcunquc torrupexunt.^aoA CbriftianA ve-
.
i^4 )
_ _.. I
Judl•-
(LMEMORABiLlP^M.
^^>. .>. '
'
€»/iCCpiW. 124. fitiane abommabifii eii Dao: zps.
hidkijtcweyartjposHa. '
14 f. legi tnbuitur utm conilhione ope-
ludich Dei m mtmdi nunqtM quidem Yufn. 14/". Evangelio tantum cum
injujia/kpe
ludiicia mundl dc
tamen
^eo
occultet.
rebusj^ divinis
uana. ips. ?Kag'^ratuum pubtica
140. inclufionc -jidei.
farenfis
Z06, aBtis ttiam mete forcnfs.
€': "
147-
maximum eH bene- 5
m(ilis:z23.326. infirunientalis. 221.
gemina.223. effe^la-s (f -
pzium. spf. jus popularitatii coh-
(ewmt amkitiam.
Batnr
ibid.
<iJ4 .
ficundum lefritas
qua coram pco
47»5:> norad £)ei ef^. 2J7.
^ 34f'
-
friplex,
I
teri
^^^
u fti ficare quidfit V(mi(y.zos 'infcri-
m Ve-
217,
2jp.
nofira coram
dei.222. Ugalisin
evaj^elica in quo
quo
ibid^
Mdodtapiorum (^imputata.2o4'
quofinfr dkatitr ex de. infidcm
.
Beo dkiturjafiitiafi-
.48'
quQmcdo comproheturd
lufluiafidei
f de. 227. 22^.262. qiiof'njUdi-\^
m noh^s vivere. 433- qtto-
.
legs £^ ^propketis, ^if. quando de-
, ,
catur );
I
^^ruatJ^fiitUmopeyum. 6s(i. modofin^aj/ufla (f bona.^^f. ,
^
6jj•, qui fervetur ctrcumcifis .is 4.
luflitidi
legiSif jufiiiia ex lege mhil
dtfferunt. .;„^..
vox legaliter accipitur.
.
223.
.
, implctur afdeli evangclice. Soi.
^^plene obprvAta^ducit
474-nofira
advlUim.
ciilpa in:poJph'ilisfa-
'
K. .4($.€
17"
^^-Kavam
^^ quid.
quid.
6p3.
C71.
concio pcenitHi^»
non evangcltu.214 ad cogmtio-
.
Peo
i
^j.-^
'
\
nonpetcjl. 306. grati^cp-oppo-
, i^i^.
•'<y xf^^•
-^Momodo ahr{)gaU (^de-
Lapfiis Scrlptura non ad ; ^ -firuBa. 444y.6s 6 yabs^^exccu
, mitationemjfid conjdlationedre- c^pam ab^^pipillo 147 .
f/O'
<.
I
'
CMSMORABILIFM.
quomodd' JpirituaB, 47. nec\ iTrjpletiodidtur.fzo/ferfeUaim'
perfecle imfleri nec juflificare po- pletio , promitttt hujus i^futurx
tcB. szp. 'vitdc bona. 6S2. perjfeHa mfktioy
Lex MoJaicayntortalis,r}76rtua,worti'
m quo corippat.spo. tmplctw afo- ''
'
- ,.'»^ • .
Legk! moralis obfrvatto cji ctrcutnu-
•
> pta (iMofiica non differt, 1^7, zro. in Chrifium credere. rf4,
.frns eH finptarum legum. 4.7: -
Leges vel c^remomakSiVdJortnJeSj
,
'
Lexjpiritus viu.
Legis ufrs. 306.
^'1(46. 047, ,fints quidfit.
ex EcciefiA
noneHmiHaridaeB^ fzg, pMva-'
Yicato res quomodo fifit omnes.
'
,
h^
Liberatio
'fliadjmbenda^Il•.
ii
49
ammdtd
''^^ininepot^Hexpetl
LibeMo noflra
cbrporeitriplici no-
d
yk,]fofigyatUDdjf7»erhoCl•^^
'"^^**' "•^
c^trupiioncnatU'^
'
4p4.
^ L•wr9
1> R&Rl^M ~~\
^
L•iBrorum BipJicoyHm miflti incerto
»utore.
Lihertas Sflinguituy
eflpareye Deo. 4^9-
J^lntuMisnontoHit legem.sz/.
Ikentia. 421,
138'
agnovit y loi. quafenju legam
appelletpraparafricem
quo reJpeHH mituralia
mine integra, ejfe
adgrattam,
:>y^-^
Jiko vemnowfeciis abfervetur.
Lihertatis Chnjlianaptfrs.
.
S4S'
S^x.
lege. fi7. (€€
j^irituaiu 404. dcj> liberatjone
.
^
^
Litera J^iritm opponuntur. 437. L-ux ^
tenebrdt Lydius quafi lapis
L•tes non neceffaride de reb^fideiipre- apcrum humimorum. fo6.
..^ Chnfiianis,. . fss. Luxuries 'vitmd4n"':\\\ .\\S\.x.. 8/)8•
Locaiiimtum.duo.pro defunBis, 373. J^yiaquomodo,nfum(tAbmhfim't^x~
Loqjui hpmiiierriy^w?/- plicet. 3JO. frper loniim (^pofiofi:
.
j
debctur obedientia. 78 P' refijlttHr negarukt. j//,
'^
"
duplicitcr.776. tyrannko quatenu^ Maria. 8pp.
784% .Mariafempcr vhgc non caruitpecca-
'
Jeftdit, (f faffa
cJt 'vi^iuntatis.
[^uifach, cjtdem etiamfacere
approbat. ibid.
ibid.
in-
m-
.mediate vocatus eB,ac c^ieri Apo-
dM.Curtius. .343- ^
42.
j
nora quanao ^ quatenus permit- Medii^ijo msrtis Chnfttpant cxncl-
hnda. tpi' tiumptctatts. 34P.
Malum in munde dupUx.sfs.veicul-
pXy velpo:rkt) ipi. cufp^, quomodo Mens quidPau/o. 47 * 4^ ca>m
uocetur.sss- cuIp<t,non eH eligihi- quomodooppofita.
it.ipi. , quofnodo vocetur. Mercej aliamerhoria., alM^ratiM
3S3p«nAmaUimmim4Spr^tmajon s promifpi. 130^
eligendum. rpi.jp4^ Meritum Chy / i>ifiNJtuw. 372. vjii-
Malfsproximi mn InfiUayhdttm. spf. verfa!t\f7p. 663'pyo ociin^uenc-is
M^lus tffdlm , e.y abufit hon^rci or- ommum ho?mnum peccaits fh/iici-
'/7- •"
, \ •"
"
f-- -
'.
> "f
tus abute^ti afflgnatur. 4 74. nnjpmum. 38 o.fumapfem u -^i
.Oliafiducatio Coyporis Chrijii in TriifirkordU t)ei. 'zzj. fv\d'iQnis
C^na non eH Capernakica lant- '^cJufi impulfiva, €zi.
J^
eha.400. Spirltualia qutt. 1 67.'
/ Q i5 -9::7!^7^ ~1'
h'
IMe MO R ABlLiy M.
Mors (fpcricula pro patriafifieptaj pore^.cclefi.t. 7Sf-7f^'
com?mndafione dignafiint. 34S, '^\C\eIi partkula exclufiva^ 2^2,
Mortis az YefiirreBiom Chrifii finif^ Nommis V a,ulimmutatw\ j?.
4•..^^*':^•.^ 1''.^ .• ,
Adami
>.:
-
•
v. >•^^<' '
jgz,
mundt Novitas viu in
P14.
dtvma
cB.
cat »
Nummms Philofiphm
'
f^ac vitaj^iip£rfe^i.a
ylttkum,
PUtonem
403.
-
igz.
.
cj^uomodo fint abfiondka, (f qu9-
}'moh aperta. 733.
Jk.
0-jfendiculum fratri ponere quidfit.
7/3*.
rbtd.
"
•^'^^
ricttorumJimt
jhjitatts dktintttr
23S.
.
proxlmo agente demr^mfttione
,
firttuntur. 24o.EtipfdrumYe~
ifz.injU'
^^-^
qmwOdo fint if dkantur
S3 6. quomodo afcandaU differa^. peccata. 131. 134. eleBtom de-
ibid, cretumyion ingredhtntur. 624.
'-./ differ^nfia in perfim Trmi- mn furit vere bona ac ^£0\
tatis non tqllit unitatem effcntidt. grat^,nfjfd/piritu VSlpr<rve-\
'veniaht.f^4.Et UcctjuJli{Jiwa,
Offidapwrum (f mpiorum quomedo Umen hJTPcrfeBione laboranL j'
yfiernebat. 2/4.
Op tus I>CI quid Apojiolo. g^p. Oper^ atluafia tdntmn ab Sfivi re-
Op\'?m bonlfovma xfiimetur ab inter- j-eBiQ-ceremovcritur. o2f\\
Opcra.
\
:
i^ linnK•!
iMEMORJBILlFM.
Opera Trimtdtis ad exi^rafrnt mdi- Ofrulorum ufas inpopuh D EI. 901.
Qrdir mfirtptis Pauli. t?, m peccato Tyjcis noflrd r^dix qu^.- J4S'
•qumam. 4Sk i» ele^ione quid i»- ^ Pam absg^, corpore unitononfacra-
cludat.o2i. dignitatis- inter homi- mentipanis eM. 7.
-i^ ncsya ^EO eH. o^o.qumamin *^ quomodo ujUrpetur. $11.
ekEliom nofiri ad vitam d DEO PiiriCiis duos unjus ha.pt'tpin aBuS) non
obferuetur, ^41- dupliccm baptijfnmn ejp putat^
Orig^nes de q.u^fiione: An veYitas^di- 162. > gemino aBu arcuma^e-
•ix:jfi ifueaf , ^/<<c no» fitin CHRI- ) mftrt geTnmam manducatio'
: S^O. S-87.' de 'verbis-.Apofloli: mm in Ccena , perversd rationtj',
"
rE>oH9rum Scclejite. 211. de emor-
tuo Abrahamv corpore^3i4. dc dt^
Ho JpoflolL luiiitia finc lege^
,
, nififium ^^
tQt^littr paffe amittere. 72^. M/^-
locum efudit.
S4^'
»
,
jjianifellataeft» . 2^1. Pa/iei dcpravatio in propofithnLJ>
Ch^us eil propitiatorium, 241,
Oxtgem ae jujtipcaiiom dtt^ apinio de peccato regnante inr^na-
plich i>nd coram D80 , aUerd co- to. 41S. argHinenta centra> inter'
Bitatem regemratiom^:^fideris.•
OfitdumfinBum*- 901.
INDEX RERV .
ne lege fuerit. 472. An loquatuf
)'Pares pa^em fxperimtur CortG^i ds certitudine fidt^i j qumdo ait,
^uando valeat. -
^f. Certus fum j quod neq j mors>
\ Farita^ (f imparitas inter Chriftum &c. fy3. quOmodo optet anathtma
^ 0^ ^pofiolum. 3s^• fierifsp' Typum ekciionis ^ re-
Particularu diflln^ivaru ufits.so.^^. probatwnis Aterme, proponit , mn
Patientia fiHaJ^ei j^/.
tlone id aivcrfis
cum confola-
tantum Dei do-
yexemplum. . quo tejvpore
PoLtm ad KomamsJcripjerit.
epi-
87p'
nmn eH. /7/. jcureos yldd qms ^ifloUs fcrlbit,
Paires ^irituales duo : unus in ccelisi finBos ^
eleBos appellet.gssixur
^EFS i (ilterinterrisy Abrahamus. -
JBvangeliumvocet iuum. PI4.
03. Pauli Jpfiflolinomen^i.effic'iuw.3'pO'l
Fatresm VeteriTeflamentp habue- '
tefids. o.Autontm. 8- P-SP^. - *
I,
'f^hnflo habuit. i^s. quomodofi- EB caufd peccati jijpMit^itdptft']
Horum |
iMSMORABILIFM.
Feccatum iri Spiritum fanFlum mn
raturjuxtanAturammJe^iaut eHipfrimpitnttentict. izp.
^ impce-
'
Peccati
caujpi.
734, comp.iranfur fijnrtQ
379-
mnis
203. '
guit, 203.
peccati
(L^4anam virginem
ConuUoTri-
dsntino ,,. ^. BtUanmno. 234.
o-
affcrtt.
Korr.ano contradi-
FeUg^
.
'mcl•ig'dusJmt. ii2,42g..atra-
cltai in aculii
(f Fel^gianorum
D81 tonge
26 .
errores.
eH
tuende diff^hitit reiiquis Pontifi-
\
,. di
f2g.
BeiUrmlno C9mmitt'itur.7S4.PrcC- Pafonarum 1
acceptio apud D SV
V-W-merttum carpit Lutbcmm} uuL•-
'
146.
7SS. ;
Pcrj^iudltas fir'ipt9rum Paulirjoru??'.
- ^
Perertf ^. 2.^ .
ci/ianda Pau/o
\
'^
V
angufiUincon- Pertimcid in opinione iram Dei pro-
lOf.pA-
'
vocat. 146.
/<f.
PeYfcBw quomodo m
fcr^turd pijs JS2. non jntelligebant , quidloqiie-
'
CM6 R BlLlJ/ .
inter operM renatorum t^ no re- \ ^^'^V<^J. 766 adulterant tcKtunt•
hatorunt difl'ifiguedum.2oj. clt-\ • ">v^ FanlL 22j. Cunveniunt cum h^-
verfam effejuflificationem ratio- fefi Pelagiamrum. tod, alle^ m
nefubjetlorum in veteri ac no-^ • • • gandti btbiijS' Yaifar^. 22^. d€j>
Jufi'ifi:aiion€?n /
falutis rion nifi ex fingularire-
ve/ationeDei haberi pojje. 3oy.
ne peccatorum (ftnfusagratiay^
rentifjio-
'
P&ntifichrum errotes dcfide. 222, de•
pYAparat ione adjujttfcanonem.
'^ '-
2Si.4Jp, tlemort^/it^fe/jomi-
Ut privatione ^ f0rma.s2i.Iu r • 1 ^-
^iw ante Upp47n.364. de abortim
flinamDEl ifQCimtlFSTmx -'^^abflinerifi^.
'
UP^'>
lugts. 216. dupliccmfingunt
Vontificiorum invcterata caJu/nma.
yedxmtionem. 241. doBrina ev-
401, contr^diHio. 42^.
angeltf legem novam perperdm
nominant. ±61. dubitatwnem
Populqytim .}(^ la^ faiuiis nfgo-
INDEX RERJ^M.
^dQc^U T^minlfint
^ \z^s~3'^4^.
\
''
. fta.Chnfti. ^o.. cur nova dican- fr^aratorMjt^fiji:a>tmui't4reccn-
f taputtatij-^fpruntMr int€rpif6s A-
tri^ceptomm Qmmumpcunda tahuU hrahitim. i._ . v• •. .,•\ \y.c}-,>.30f.
'^So.' 8'.. .
.PMMcatie verhi pmeii
>, V."'.
eH nota
.
'v.^r^ j
Primii m
.\
akifftando
... .V
•
urdints , -
\::<SP4'
j
Ecdefice. ^<?v.' Mm^yJ'ill€^itm^\ .
:auandQ.intentionis adverbium eil•.
I
-'^
'^tan efficax effep^eWWj, ut ^ \
;^';\ /7-
^
.
pra genti-
rA^.'-'.» '^\^''i^\Pyi'v'tlcgiat quibus luddei
Pr<£L•tores evangelifypedihm cpnfe^ !
:Miis«m'incbant. .f84-S8S.
^xoinfmptura ptpe figruficat vicem
aiterius, 344'
Pr^MBiones 6 I csmpleBuntur Probafio m
- vel ^?!
n:s.i^4'fi^pU£^'^nunquaivfal-\.
vel co^nminatw-
ekthene doHor-is 6cclefi<e,
nontantumfidei fcd
I
vita fJio-
.rHm^inftituendAeJi-
/
172.
" lunt.iS4• c<mdinonctt£ mn prmsV^xQ\^2iX\Q fideiquid apud Piuilum
YM^funt, mfir,npktacondit{^nt^. \ (f lacebum fignlfica. 337-
i ,-^
'
r-
\
OidB R BiLiFM.
^»% Dei, J4j. Prapcr pr^ofitw non fifnfer eM
yremiffio fefmnis benediHi qualts. cau^klisjea ordims etiam, g66.
04S.fosdcralis, quomodoAdlud/t9s Prefemination» feCCAti (Syfdamlfict
0* ad Gcntikf pertineitt, 7//, 379
^--^
cau(jd,
I
velreffriB^. 6o3^fiint
j
'
^/-
im7ri9tii
^ern^.
PropheU (f
vcntas. 63f. cju^dAm de
rebm tempor^libw y qu<edam
conditionenon impUta,
nulU eHpromtj^o.
Dei.
Jpaflolidiferunt.
dcj>
638-737.
14 7.
f'f7.
4.
br^um in gracumfirj979mnf trartf'
fern CHravif.
FtokmaitdC hteretki.
QP^defiionef dubU
63(f'
refte pYOponHn-
Proph^tdifunt interpret£s myflerij de tur ^ diffohuntur. 400.
QuercU de perjecutoribus Ecc1ep<ey in
jWHmZ>i eU cffundenda. 7 8.
Prcphetu prAdefiinMicnis qu<e, I8 4. Quomodo r mrebus divmu qudte-
communica.tionis q'^t. 1 8 4. nzis liceat quttrere, 31p. nonfemper
Proportio inter temporale t^^tsrnt(m eH diibit^ntis fedetiam admiran'
)
faet09tp'n'ic<t
jfs,
Sacramen- .
^.' —
nes
Radix qMidPau!o.
Catechefiui Qbjiil'io-\
J02.
7tSA
tariorum, 243.
'
Kadix mflritpack^ ^.
Kami\
6 ,
- ^J
'
Vt^. es^m-
i6s. '
duo
4 77. qpia-
tenus dkantur carnaks, 48S' Cft-
ptivantiirpeccato. 4p8' deleBan-
hptbent,
^
'
tuy',m lcg^\ ibid. neccjfc h(d)^nP\
bus confifiat. $38- . quotidie pro dimiffionepsccati >-\
Regula de Decalo^o probe obfirvan- ginalis precark ibid. anntA^
da.141. fx lege deprompta. tere fidem (f Spiritum SmBum.
144. LutheriideuS) qudiadkgem fSi-
. pertin;nt.2i4. JntiquitatiSy de.fi- RenAtorum ornntus internus. 4ps»
'
lioDeh s6^^. . . dcfinptio tf effe-
.
ReguUy. Ubi nulla.lex,ibi nuili^
magnm
prsvarica cio , ufits eH.
^OO. ]6,
Renovatjo njiu mnpars yfidrf^Bus
322,
'
RegHUdefirvptis 6 . Renovatiohomim dicitur morufica-
ufi4 adiaphororum 6€},:^4, i
-.
tw ciimi^\'^-\ •<
.
S33^
"^' •
fidelit^tis. 623.
. fitcum
^ cauja ejm cur m-
in-
.
•
^
»-
ReveiatiQms^finu. .
/A^i '^Slf- Sacramentnlis wanducatio m Ccena \
."»
f-^ lyn^iholum qmfi cemrnumonii. corporaliayfid myflka. gpr.
.'mreligiimcj». ",,,...^ •,•.- i»^/.. Samkgijmr arguantur ludtu isz.
SadeeldtjlmBionrm inter mortale (f
.
. t}jolicarationiloclif€dfidei:hodier- 'vemak.p€C<Atum rejkit. 427.
. pftautemnullo modo. 4i2. Salutatw ChrtJiiana quA qualis ^
Rof^am dkHiiUur.Faui» diUBi > voca-. effe deheat.po^.po7. non efiprobi-
^wintiifan^u 30. Jfits. fiQf.
T^^^i
^• .
CAMiani difirimeHPerJonarum in Sa/us mflra m lege mn eHfuyidata,
^ S.Trimtate fuflulerunt. tzq. 342.propria ^ proxmt, cul^^ de-
S^CichqmdJit. 270, b.et t'lfe curiC. 66 1.
Sacramentum itb aHiom Sacramen-
^'.\JiireEi^difii»gkitur, 104, duohtis Salutis una cade?n^^
.
eH ratio omnmm
cbnflai, 167- ejus fubflmtia non honnnumylketpatefatiwnis wodm
- in jtgmfiemdo , (edexhibendo ton- varkt^ 212. 2S7. 26S. conficutio
'^ 2fp. - ex EvangelwptaUs i eLcgediffi'
Sacr/tm»f4 frofunt jd conferendam . nliv,(i(f^'Orga»aqumf^: aop^
liiiii Sart^^L
INDEX RSRVM
1
Santfificath cum luflificiitionc nm pfum,S44' SXi. datimiquando k^
confundenda' 430* tum habeat. 844 -cx ufi rerum k"
Snnclitas fMreniHm non pyopagatur cttarum , efluet ma/iiiit vel i»fir-
'mHbcrBs. 704. ne(^^jirvat lil>eros. mitnttSi (f qmrttmpropnmn.84 6.
30j. almeHfpmiuitliSi aHorcivilis. 847' 848*
habucrunt 0-
, lege CHofikO'
213, difimxe-
77^.
-
cffe.
b^dkntiam: ihid.
Sim^orum anima fides. 7<f. exempla ferafMr «^/^^'-^* ' - -» '• "^
•• ''-^^^
ti2,
oparteSimltan. sop^ pYoprium eB Scoti error. .«i^• w^ <5V\i^ vv Va\t. *j^^ .
8€
.
'
'
nofiret-
SapienfiOi ^ei quid fit. 22» di-vin^ tium Theologorum ^^rentin,
non eli mim?riis. 737' kftf^anaj eH
fiultitia divina. ^S.in. Scripturafiitpfius optmus tHterpres.
Sai^isfaBio Chrifii quod 711. ajfokt uriHm vocabulttm ex-
hamim deerat. 1/3. nobis nuUare- ponere per aliud. 23/$, cm- fipius
flat pro peccafis aut peceatorum mentionemfaciat paffpvdti quam a-
pKnii. 2fp. Bivie Chrifii obtdientue. 2fo.Mo'
S^xuqHidJ^mficet. 2. (aka eH authentka.63S. Fropheii-
Sca/tdatum- a^el datmn vet acce- M eR norma fidei. 38, v^xjueu^
<^^y^^
^.MEMORABILJl^M.
cis.ih.l9quitur.ihiiLApofl9Hcacla'\ grata e0, ;' • SfJ-
.
h S n?:orthodoxisfir??perohv!us.
^nispr'mar'ius.868'dtBa
inprvmnt i^fdmtux. (f confcien•
ti^^
^99-
Sccvihi\r^inti;rdwnfignifi:a.tflatum \
Smnk defigulo, caufri^
-.-- ^-- ---...-
ht4Jptsmundi.jrO. fepeprofeci^Ja-
'
r^yebaiionis
'
docct.62y 'mquUl•
Somni}s quiJJpoflofo.
^04-
7Pf'
hertas Chnftiamrum.f^.Jpmf ua-
its in quo cofi^ai-: 74- -^//.C/jri/?/^- Sorspierum lAhoo wund-o» S7P'
.\pf3'
' m.^^^ikp^}(^^qwdO deJma-t^S33• \ Sofipater'
•
i-a rcgno Chrifli D^o hommihusj.
, 1
It Uii
dem: :
Spartan.t muliercs rehus domeflt- s
fit .
ii
\. cts
Sp3s '
praerant.
fit.
7Sp.propr'jefumtii
324. Chriflianaquid.
,
4^7.
eHfilia Fidti.
Symhoia rantiim qui pen
grumficyamentu nonper^ «^
'LfJL•7(i6i Chrifiiana. ^ ^
I
majeflas,^
idola. 2,
jj,
/7.
Tertuilimi fententia deuerbis ^LApo-
^olunmilitu.dmem camis
iii($'c,si7. de Eumgelio pnedica-
"
SuffiragiHmcordis noflndefiriptura. to m mundo umuerjo. 8. de ,7//
22. precum.
Surdifidem accipere poffunt,
Suf^kiQfimflra ab ejmdtm fideificijs
8 .
ITcrtuUiani diHum de perfeciione^
8 4^'
p^
^
Ae Fatili Uborihus. gp2, VerbuApoflohru eH canonfidcLoji.
\
,^,
Y^jyJztus qmmodo vcrba Apo-
Chrmumje xplicet,
621,
Verbi
in ore ac corde quidfit.
^ pricdkatio (^ aufiultatio
commendanda. €6f. ejus vis
OS8'
quan-
Timor.jjp. duplex eH.j2y. fervilis ta. y^s.
(f filialis quid. ibid. filialfs inclH- Veritas Dei quid. go. deBrln* aut
dtt fiducUm, hominum vita
iy.
Ecckfia, e prava
^imotheus^ pij, non eHjudkanda. 172.
Tolerantia. 75P' %Jeritas ita dkenda: m tfientiamur.
Tolerantia m^lorum excupti ^eum fP4'
abQmni cempUcentia. 641. Vctushomo quid.3SS• 399- 4oo.
TriiaQTtfigmficatalictfbipromittere. quomodo crucifigatur. 388-
1
fione,
yeBigal.
yerbajcnfuum, ^eo
.
tributA^notant
yjp. ViBorta piorum. f79' adversus pec-
catum ferid luBmttbus non deeB.
49P'
effcllum in Deo VKe affcHus - ZJm vi quatenus Ikeat repellere.7o8*
liiiii3 Vindi'-
f
>
D 6 R6 RF CHEMORAM
UktdiBa quojJiodofiHus Dei.772.Pu- dcntium per redanti
hlka quid. 7^S.prh)ata qHid.ibid, Vocabul» ceacliva, rmatts
quandoft liclta, ibld. ejus w^dera- quemhabeantiifrm.
Voiatiu .f4 S.Pauli.p.fU
Virtutes piorum fifnmummerentur tis.671• ludxorum ?
homrem ^ depr^^dka^ioncm apud mulftarcfoicB.jio ^
homines.^s^. curnuUam hab&re lispars mtnijierij.
pofmtghm. ibid. ,EthkaAbonis VoQ2.ufunt qum^j gene,.
eper^us ChriflJancrfi diflingiMm- yoluntas divina, inOmnibu^
^.
/ur. s/o. num (f quomoi pec- ponendt.74• antecedens Or-%
cattim appellandiC gfo, 8Sf. qucns quid. f^o. fip. 630.
Voluntas homims renati cocperatur
yita AterKA qtwwodo dkaUir dario- Spiritui [cmB:9 in aBionib.us bonis.
per0,ntibus. zpz, 422, cur diigtur
4-97.
corona. SS7.
mflatu mnoientkt 'at XMWitiupKoxmi anteferenda commo-
. gr0tuiU^eidmationf, 6fs• do proprio. gyo.,
,
.. d?peccato OYigin^U. sfS.
368. UbituY d^ mcerta licrharum
per gredtwncm i ukms Faier cre- m Baptijmoforn:a, SPS'
F / 18.
^^