Ndotja e mjedisit

Ndotja është futja e ndotësve në mjedis, që shkakton dëmtim dhe çrregullim të sistemeve dhe
ekosistemeve të mjedisit.

Ndotja mund të jetë natyrale, si në rastin e vullkaneve, ose mund të shkaktohet nga aktivitetet
njerëzore. Format kryesore të ndotjes të shkaktuar nga njeriu janë:

 Ndotja e ajrit;
 Ndotja e ujit;
 Ndotja e tokës;
 Ndotja nga zhurmat, dhe;
 Ndotja radioaktive.

Gjatë regjimit komunist në Shqipëri, gjendja e mjedisit nuk ishte prioritet kombëtar, pasi regjimi u
përpoq ta drejtonte Shqipërinë drejt industrisë së rëndë, të mbështetur kryesisht në teknologji
sovjetike dhe kineze. Kjo lloj teknologjie nuk përmbushte standardet e mbrotjes së mjedisit, që
rezultoi në ndotje të ajrit, uji, tokës dhe shkatërrim të florës e faunës në zonat përreth fabrikave.
Gjithashtu, kjo ndikoi drejpërdrejt edhe në shëndetin e popullatave që jetonin në këto zona, ku u
shfaqën sëmundje të frymëmarrjes dhe difekte që në lindje.

Rënia e regjimit komunist solli mbylljen e uzinave e fabrikave të vjetra, duke lënë pas ndërtesa të
braktisura e shumë tonë me lëndë helmuese nëpër magazinat e këtyre objekteve.

Gjatë periudhës pas rëniës së komunizmit, u bëmë dëshmitarë të rritjes së ndotjes së ajrit, ujit dhe
tokës, këtë rradhë të shkaktuar më së shumti nga makinat e vjetra (shtimi i makinave erdhi pas heqjes
së ndalimit të pronësisë së makinave). Gjithashtu konsumi u shtua shumë, duke sjellë më shumë
mbeturina, më shumë persona e biznese të papërgjegjshëm që hodhën mbeturinat nëpër fusha, pyje,
lumenj, liqene e dete të Shqipërisë. Ndotja nga zhurmat u rrit në mënyrë të konsiderueshme po ashtu.

Zbatimi i dobët i ligjeve të mbrojtjes së mjedisit dhe mungesa e kontrollit, solli ndotje të
vazhdueshme të ujit, ajrit e tokës. Hedhja e mbeturinave në mjedis mbetet si një nga problemet më
serioze të dukshme edhe në ditët e sotme. Parqet dhe pyjet janë të prekura rëndë nga kjo dukuri.
Nëpër fshatra ekziston një traditë që në të kaluarën, që mbeturinat të hidhen në brigjet e lumenjve ose
drejt e në lumë. Kjo ka sjellë ndotjen e lumenjve, liqeneve dhe deteve. Kjo ndotje nuk është thjesht
shqetësuese nga ana estetike, por shkakton rritjen në nivele tepër të larta të baktereve e algave të
dëmshme. Dekompozimi i mbeturinave prodhon metan, gaz tepër i dëmshëm për peshqit e gjallesat e
tjera  ujore, si një gaz 20 herë më i dëmshëm për klimën sesa CO2.

Ndotja është futja e ndotësve në mjedisin natyror që shkaktojnë ndryshime të

pafavorshme. [1] Ndotja mund të marrë formën e substancave kimike ose energjisë, të
tilla si zhurma, nxehtësia ose drita. Ndotësit ose përbërësit e ndotjes, mund të jenë ose
substanca / energji të huaja ose ndotës natyralë. Ndotja shpesh klasifikohet si ndotje
burimore ose joburimore. Në vitin 2015, ndotja vrau 9 milion njerëz në botë. [2] [3]
Ndotja e bregdetit në Guajana, 2010

Format kryesore të ndotjes përfshijnë: Ndotjen e ajrit, ndotjen e ujit, ndotjen e tokës, ndotjen

plastike, ndotjen akustike, mbeturinat, ndotjen radioaktive, ndotjen termike, ndotjen vizuale
Format kryesore të ndotjes janë të shënuara më poshtë së bashku me papastërtitë
përkatëse për secilin prej tyre:

 Ndotja e ajrit: lëshimi i kimikateve dhe grimcave në atmosferë. Ndotësit e gaztë të zakonshëm
përfshijnë monoksidin e karbonit, dioksidin e squfurit, chlorofluorocarbonat (CFC) dhe oksidet e
azotit të prodhuara nga industria dhe automjetet motorike. Ozoni dhe smogu fotokimik krijohen
ndërsa oksidet e azotit dhe hidrokarburet reagojnë ndaj dritës së diellit. Lënda e grimcave, ose
pluhuri i imët karakterizohet nga madhësia e tyre e mikrometrit PM 10 deri PM 2.5 .
 Ndotja e ujit, nga shkarkimi i ujërave të zeza nga mbeturinat tregtare dhe industriale (me qëllim
ose përmes derdhjeve) në ujërat sipërfaqësorë ; shkarkime të ujërave të zeza shtëpiake të
patrajtuara dhe ndotësve kimike, të tilla si klori, nga ujërat e zeza të trajtuara; lëshimi
i mbeturinave dhe ndotësve në rrjedhjet ujore sipërfaqësore (përfshirë rrjedhjet urbane dhe
rrjedhjet bujqësore, të cilat mund të përmbajnë plehra kimike dhe pesticide ; gjithashtu duke
përfshirë fecesin e njeriut nga defeksioni i hapur - ende një problem i madh në shumë vende në
zhvillim ); ndotja e ujërave nëntokësorë nga depozitimi i mbeturinave dhe derdhja në tokë,
përfshirë këtu edhe grilat e gropave dhe depozitat septike ; eutrofikimi dhe hedhja e mbeturinave.
 Ndotja e tokës ndodh kur kimikatet lëshohen nga derdhja ose rrjedhjet nëntokësore.
Ndër ndotësit më të rëndësishëm të tokës janë hidrokarburet, metalet e rënda,
MTBE, [6] herbicidet, pesticidet dhe hidrokarburet e kloruara.
 Ndotja plastike: përfshin akumulimin e produkteve plastike dhe mikroplastikës në mjedis që
ndikon negativisht në jetën e egër, habitatin e jetës së egër ose njerëzit.
 Ndotja akustike: e cila përfshin zhurmën e rrugës automobilistike, zhurmën e aeroplanit, zhurmën
industriale si dhe me zhurmën me intensitet të lartë hidrolokator.
 Mbeturinat : hedhja kriminale e sendeve të papërshtatshme të bëra nga njeriu, në pronat publike
dhe private.
 Ndotja elektromagnetike: mbingarkesa e rrezatimit elektromagnetik në formën e tyre jo-
jonizuese, si valët e radios, etj., Në të cilat njerëzit ekspozohen vazhdimisht, veçanërisht në
qytetet e mëdha. Megjithëse ende nuk dihet nëse ato lloje rrezatimesh kanë apo jo efekte në
shëndetin e njeriut.
 Ndotja e dritës: përfshin shkelje të lehta, ndriçim të tepërt dhe ndërhyrje astronomike.
 Ndotja radioaktive, që vjen nga aktivitetet e shekullit XX në fizikën atomike, të tilla si prodhimi i
energjisë bërthamore dhe hulumtimi, prodhimi dhe vendosja e armëve bërthamore.
 Ndotja termike, është një ndryshim i temperaturës në trupat natyrorë të ujit të shkaktuar nga
ndikimi njerëzor, siç është përdorimi i ujit si ftohës në termocentralin.
  Ndotja vizuale, e cila mund të referohet në praninë e linjave të energjisë elektrike, tabelave të
autostradës, formave të pakta (si nga minierat e shiritave ), deponimin e hapur të plehrave,
mbeturinave të ngurta komunale ose mbeturinave hapësinore.

Format kryesore të ndotjes janë të shënuara më poshtë së bashku me papastërtitë

përkatëse për secilin prej tyre:

 Ndotja e ajrit: lëshimi i kimikateve dhe grimcave në atmosferë. Ndotësit e gaztë të zakonshëm
përfshijnë monoksidin e karbonit, dioksidin e squfurit, chlorofluorocarbonat (CFC) dhe oksidet e
azotit të prodhuara nga industria dhe automjetet motorike. Ozoni dhe smogu fotokimik krijohen
ndërsa oksidet e azotit dhe hidrokarburet reagojnë ndaj dritës së diellit. Lënda e grimcave, ose
pluhuri i imët karakterizohet nga madhësia e tyre e mikrometrit PM 10 deri PM 2.5 .
 Ndotja e ujit, nga shkarkimi i ujërave të zeza nga mbeturinat tregtare dhe industriale (me qëllim
ose përmes derdhjeve) në ujërat sipërfaqësorë ; shkarkime të ujërave të zeza shtëpiake të
patrajtuara dhe ndotësve kimike, të tilla si klori, nga ujërat e zeza të trajtuara; lëshimi
i mbeturinave dhe ndotësve në rrjedhjet ujore sipërfaqësore (përfshirë rrjedhjet urbane dhe
rrjedhjet bujqësore, të cilat mund të përmbajnë plehra kimike dhe pesticide ; gjithashtu duke
përfshirë fecesin e njeriut nga defeksioni i hapur - ende një problem i madh në shumë vende në
zhvillim ); ndotja e ujërave nëntokësorë nga depozitimi i mbeturinave dhe derdhja në tokë,
përfshirë këtu edhe grilat e gropave dhe depozitat septike ; eutrofikimi dhe hedhja e mbeturinave.
 Ndotja e tokës ndodh kur kimikatet lëshohen nga derdhja ose rrjedhjet nëntokësore.
Ndër ndotësit më të rëndësishëm të tokës janë hidrokarburet, metalet e rënda,
MTBE, [6] herbicidet, pesticidet dhe hidrokarburet e kloruara.
 Ndotja plastike: përfshin akumulimin e produkteve plastike dhe mikroplastikës në mjedis që
ndikon negativisht në jetën e egër, habitatin e jetës së egër ose njerëzit.
 Ndotja akustike: e cila përfshin zhurmën e rrugës automobilistike, zhurmën e aeroplanit, zhurmën
industriale si dhe me zhurmën me intensitet të lartë hidrolokator.
 Mbeturinat : hedhja kriminale e sendeve të papërshtatshme të bëra nga njeriu, në pronat publike
dhe private.
 Ndotja elektromagnetike: mbingarkesa e rrezatimit elektromagnetik në formën e tyre jo-
jonizuese, si valët e radios, etj., Në të cilat njerëzit ekspozohen vazhdimisht, veçanërisht në
qytetet e mëdha. Megjithëse ende nuk dihet nëse ato lloje rrezatimesh kanë apo jo efekte në
shëndetin e njeriut.
 Ndotja e dritës: përfshin shkelje të lehta, ndriçim të tepërt dhe ndërhyrje astronomike.
 Ndotja radioaktive, që vjen nga aktivitetet e shekullit XX në fizikën atomike, të tilla si prodhimi i
energjisë bërthamore dhe hulumtimi, prodhimi dhe vendosja e armëve bërthamore.
 Ndotja termike, është një ndryshim i temperaturës në trupat natyrorë të ujit të shkaktuar nga
ndikimi njerëzor, siç është përdorimi i ujit si ftohës në termocentralin.
 Ndotja vizuale, e cila mund të referohet në praninë e linjave të energjisë elektrike, tabelave të
autostradës, formave të pakta (si nga minierat e shiritave ), deponimin e hapur të plehrave,
mbeturinave të ngurta komunale ose mbeturinave hapësinore.

Format kryesore të ndotjes janë të shënuara më poshtë së bashku me papastërtitë

përkatëse për secilin prej tyre:

 Ndotja e ajrit: lëshimi i kimikateve dhe grimcave në atmosferë. Ndotësit e gaztë të zakonshëm
përfshijnë monoksidin e karbonit, dioksidin e squfurit, chlorofluorocarbonat (CFC) dhe oksidet e
azotit të prodhuara nga industria dhe automjetet motorike. Ozoni dhe smogu fotokimik krijohen
 ndërsa oksidet e azotit dhe hidrokarburet reagojnë ndaj dritës së diellit. Lënda e grimcave, ose
pluhuri i imët karakterizohet nga madhësia e tyre e mikrometrit PM 10 deri PM 2.5 .
 Ndotja e ujit, nga shkarkimi i ujërave të zeza nga mbeturinat tregtare dhe industriale (me qëllim
ose përmes derdhjeve) në ujërat sipërfaqësorë ; shkarkime të ujërave të zeza shtëpiake të
patrajtuara dhe ndotësve kimike, të tilla si klori, nga ujërat e zeza të trajtuara; lëshimi
i mbeturinave dhe ndotësve në rrjedhjet ujore sipërfaqësore (përfshirë rrjedhjet urbane dhe
rrjedhjet bujqësore, të cilat mund të përmbajnë plehra kimike dhe pesticide ; gjithashtu duke
përfshirë fecesin e njeriut nga defeksioni i hapur - ende një problem i madh në shumë vende në
zhvillim ); ndotja e ujërave nëntokësorë nga depozitimi i mbeturinave dhe derdhja në tokë,
përfshirë këtu edhe grilat e gropave dhe depozitat septike ; eutrofikimi dhe hedhja e mbeturinave.
 Ndotja e tokës ndodh kur kimikatet lëshohen nga derdhja ose rrjedhjet nëntokësore.
Ndër ndotësit më të rëndësishëm të tokës janë hidrokarburet, metalet e rënda,
MTBE, [6] herbicidet, pesticidet dhe hidrokarburet e kloruara.
 Ndotja plastike: përfshin akumulimin e produkteve plastike dhe mikroplastikës në mjedis që
ndikon negativisht në jetën e egër, habitatin e jetës së egër ose njerëzit.
 Ndotja akustike: e cila përfshin zhurmën e rrugës automobilistike, zhurmën e aeroplanit, zhurmën
industriale si dhe me zhurmën me intensitet të lartë hidrolokator.
 Mbeturinat : hedhja kriminale e sendeve të papërshtatshme të bëra nga njeriu, në pronat publike
dhe private.
 Ndotja elektromagnetike: mbingarkesa e rrezatimit elektromagnetik në formën e tyre jo-
jonizuese, si valët e radios, etj., Në të cilat njerëzit ekspozohen vazhdimisht, veçanërisht në
qytetet e mëdha. Megjithëse ende nuk dihet nëse ato lloje rrezatimesh kanë apo jo efekte në
shëndetin e njeriut.
 Ndotja e dritës: përfshin shkelje të lehta, ndriçim të tepërt dhe ndërhyrje astronomike.
 Ndotja radioaktive, që vjen nga aktivitetet e shekullit XX në fizikën atomike, të tilla si prodhimi i
energjisë bërthamore dhe hulumtimi, prodhimi dhe vendosja e armëve bërthamore.
 Ndotja termike, është një ndryshim i temperaturës në trupat natyrorë të ujit të shkaktuar nga
ndikimi njerëzor, siç është përdorimi i ujit si ftohës në termocentralin.
 Ndotja vizuale, e cila mund të referohet në praninë e linjave të energjisë elektrike, tabelave të
autostradës, formave të pakta (si nga minierat e shiritave ), deponimin e hapur të plehrave,
mbeturinave të ngurta komunale ose mbeturinave hapësinore.

Format kryesore të ndotjes janë të shënuara më poshtë së bashku me papastërtitë

përkatëse për secilin prej tyre:

 Ndotja e ajrit: lëshimi i kimikateve dhe grimcave në atmosferë. Ndotësit e gaztë të zakonshëm
përfshijnë monoksidin e karbonit, dioksidin e squfurit, chlorofluorocarbonat (CFC) dhe oksidet e
azotit të prodhuara nga industria dhe automjetet motorike. Ozoni dhe smogu fotokimik krijohen
ndërsa oksidet e azotit dhe hidrokarburet reagojnë ndaj dritës së diellit. Lënda e grimcave, ose
pluhuri i imët karakterizohet nga madhësia e tyre e mikrometrit PM 10 deri PM 2.5 .
 Ndotja e ujit, nga shkarkimi i ujërave të zeza nga mbeturinat tregtare dhe industriale (me qëllim
ose përmes derdhjeve) në ujërat sipërfaqësorë ; shkarkime të ujërave të zeza shtëpiake të
patrajtuara dhe ndotësve kimike, të tilla si klori, nga ujërat e zeza të trajtuara; lëshimi
i mbeturinave dhe ndotësve në rrjedhjet ujore sipërfaqësore (përfshirë rrjedhjet urbane dhe
rrjedhjet bujqësore, të cilat mund të përmbajnë plehra kimike dhe pesticide ; gjithashtu duke
përfshirë fecesin e njeriut nga defeksioni i hapur - ende një problem i madh në shumë vende në
zhvillim ); ndotja e ujërave nëntokësorë nga depozitimi i mbeturinave dhe derdhja në tokë,
përfshirë këtu edhe grilat e gropave dhe depozitat septike ; eutrofikimi dhe hedhja e mbeturinave.
  Ndotja e tokës ndodh kur kimikatet lëshohen nga derdhja ose rrjedhjet nëntokësore.
Ndër ndotësit më të rëndësishëm të tokës janë hidrokarburet, metalet e rënda,
MTBE, [6] herbicidet, pesticidet dhe hidrokarburet e kloruara.
 Ndotja plastike: përfshin akumulimin e produkteve plastike dhe mikroplastikës në mjedis që
ndikon negativisht në jetën e egër, habitatin e jetës së egër ose njerëzit.
 Ndotja akustike: e cila përfshin zhurmën e rrugës automobilistike, zhurmën e aeroplanit, zhurmën
industriale si dhe me zhurmën me intensitet të lartë hidrolokator.
 Mbeturinat : hedhja kriminale e sendeve të papërshtatshme të bëra nga njeriu, në pronat publike
dhe private.
 Ndotja elektromagnetike: mbingarkesa e rrezatimit elektromagnetik në formën e tyre jo-
jonizuese, si valët e radios, etj., Në të cilat njerëzit ekspozohen vazhdimisht, veçanërisht në
qytetet e mëdha. Megjithëse ende nuk dihet nëse ato lloje rrezatimesh kanë apo jo efekte në
shëndetin e njeriut.
 Ndotja e dritës: përfshin shkelje të lehta, ndriçim të tepërt dhe ndërhyrje astronomike.
 Ndotja radioaktive, që vjen nga aktivitetet e shekullit XX në fizikën atomike, të tilla si prodhimi i
energjisë bërthamore dhe hulumtimi, prodhimi dhe vendosja e armëve bërthamore.
 Ndotja termike, është një ndryshim i temperaturës në trupat natyrorë të ujit të shkaktuar nga
ndikimi njerëzor, siç është përdorimi i ujit si ftohës në termocentralin.
 Ndotja vizuale, e cila mund të referohet në praninë e linjave të energjisë elektrike, tabelave të
autostradës, formave të pakta (si nga minierat e shiritave ), deponimin e hapur të plehrave,
mbeturinave të ngurta komunale ose mbeturinave hapësinore.

Format kryesore të ndotjes janë të shënuara më poshtë së bashku me papastërtitë

përkatëse për secilin prej tyre:

 Ndotja e ajrit: lëshimi i kimikateve dhe grimcave në atmosferë. Ndotësit e gaztë të zakonshëm
përfshijnë monoksidin e karbonit, dioksidin e squfurit, chlorofluorocarbonat (CFC) dhe oksidet e
azotit të prodhuara nga industria dhe automjetet motorike. Ozoni dhe smogu fotokimik krijohen
ndërsa oksidet e azotit dhe hidrokarburet reagojnë ndaj dritës së diellit. Lënda e grimcave, ose
pluhuri i imët karakterizohet nga madhësia e tyre e mikrometrit PM 10 deri PM 2.5 .
 Ndotja e ujit, nga shkarkimi i ujërave të zeza nga mbeturinat tregtare dhe industriale (me qëllim
ose përmes derdhjeve) në ujërat sipërfaqësorë ; shkarkime të ujërave të zeza shtëpiake të
patrajtuara dhe ndotësve kimike, të tilla si klori, nga ujërat e zeza të trajtuara; lëshimi
i mbeturinave dhe ndotësve në rrjedhjet ujore sipërfaqësore (përfshirë rrjedhjet urbane dhe
rrjedhjet bujqësore, të cilat mund të përmbajnë plehra kimike dhe pesticide ; gjithashtu duke
përfshirë fecesin e njeriut nga defeksioni i hapur - ende një problem i madh në shumë vende në
zhvillim ); ndotja e ujërave nëntokësorë nga depozitimi i mbeturinave dhe derdhja në tokë,
përfshirë këtu edhe grilat e gropave dhe depozitat septike ; eutrofikimi dhe hedhja e mbeturinave.
 Ndotja e tokës ndodh kur kimikatet lëshohen nga derdhja ose rrjedhjet nëntokësore.
Ndër ndotësit më të rëndësishëm të tokës janë hidrokarburet, metalet e rënda,
MTBE, [6] herbicidet, pesticidet dhe hidrokarburet e kloruara.
 Ndotja plastike: përfshin akumulimin e produkteve plastike dhe mikroplastikës në mjedis që
ndikon negativisht në jetën e egër, habitatin e jetës së egër ose njerëzit.
 Ndotja akustike: e cila përfshin zhurmën e rrugës automobilistike, zhurmën e aeroplanit, zhurmën
industriale si dhe me zhurmën me intensitet të lartë hidrolokator.
 Mbeturinat : hedhja kriminale e sendeve të papërshtatshme të bëra nga njeriu, në pronat publike
dhe private.
 Ndotja elektromagnetike: mbingarkesa e rrezatimit elektromagnetik në formën e tyre jo-
jonizuese, si valët e radios, etj., Në të cilat njerëzit ekspozohen vazhdimisht, veçanërisht në
 qytetet e mëdha. Megjithëse ende nuk dihet nëse ato lloje rrezatimesh kanë apo jo efekte në
shëndetin e njeriut.
 Ndotja e dritës: përfshin shkelje të lehta, ndriçim të tepërt dhe ndërhyrje astronomike.
 Ndotja radioaktive, që vjen nga aktivitetet e shekullit XX në fizikën atomike, të tilla si prodhimi i
energjisë bërthamore dhe hulumtimi, prodhimi dhe vendosja e armëve bërthamore.
 Ndotja termike, është një ndryshim i temperaturës në trupat natyrorë të ujit të shkaktuar nga
ndikimi njerëzor, siç është përdorimi i ujit si ftohës në termocentralin.
 Ndotja vizuale, e cila mund të referohet në praninë e linjave të energjisë elektrike, tabelave të
autostradës, formave të pakta (si nga minierat e shiritave ), deponimin e hapur të plehrave,
mbeturinave të ngurta komunale ose mbeturinave hapësinore.