ERA BENDO DT: 18. 10.

2022
KLASA: VIIIB DETYRE SHTEPIE
Ndotja detare
Ndotja detare është një kombinim i kimikateve dhe mbeturinave, shumica e të cilave
vijnë nga burimet tokësore dhe lahen ose hidhen në oqean. Kjo ndotje rezulton në
dëmtim të mjedisit, shëndetit të të gjithë organizmave, në mbarë botën.
Një nga burimet më të mëdha quhet ndotja e burimeve jo-pikore, e cila ndodh si
rezultat i rrjedhjeve. Ndotja jo-burimore përfshin shumë burime të vogla, si gropat
septike, makinat, kamionët dhe varkat, plus burime më të mëdha, si fermat dhe
zonat pyjore. Llojet e ndotjes detare mund të grupohen si ndotje nga mbeturinat
detare, ndotja plastike, duke përfshirë mikroplastikën, acidifikimin e oqeanit, ndotjen
e lëndëve ushqyese, toksinat dhe zhurmën nënujore. Ndotësit në oqean kthehen tek
njerëzit. Organizmat e vegjël thithin toksina dhe hahen nga grabitqarët më të
mëdhenj, shumë prej të cilëve janë ushqim deti që ne përfundimisht i hamë. Kur
toksinat në kafshët e kontaminuara depozitohen në indet e njeriut, kjo mund të çojë
në kushte shëndetësore afatgjata, kancer dhe defekte të lindjes.
Sipas studimit më gjithëpërfshirës të ndërmarrë deri më tani, janë 5 trilion copë
plastike që notojnë në det. Oqeani me sasinë më të madhe të plastikës është
Paqësori i Veriut, i ndjekur nga Oqeani Indian, Atlantiku Verior, Paqësori Jugor,
Atlantiku Jugor dhe Deti Mesdhe. Deti Baltik është deti më i ndotur në botë. Ka
shumë lumenj që derdhen në Detin Baltik të cilët transportojnë mbetje nga qendrat e
popullsisë, nga industria si dhe nga bujqësia në det.

Ndotja e mjedisit human

Njerëzit ndikojnë në mjedisin fizik në shumë mënyra: mbipopullimi, ndotja, djegia e
lëndëve djegëse fosile dhe shpyllëzimi.Ndikimet nga aktiviteti njerëzor në tokë dhe
në ujë mund të ndikojnë thellësisht ekosistemet. Ndryshimi i klimës, acidifikimi i
oqeanit, shkrirja e ngricave të përhershme, humbja e habitatit, eutrofikimi, rrjedhja e
ujërave të stuhisë, ndotja e ajrit, ndotësit dhe speciet pushtuese janë ndër shumë
probleme me të cilat përballen ekosistemet. Ndotja hyn në atmosferën e Tokës në
mënyra të ndryshme. Shumica e ndotjes së ajrit krijohet nga njerëzit, duke marrë
formën e emetimeve nga fabrikat, makinat, avionët ose kanaçet e aerosolit. Tymi i
cigareve të dorës së dytë konsiderohet gjithashtu si ndotje e ajrit. Këto burime të
ndotjes të krijuara nga njeriu quhen burime antropogjene.
Disa nga mjediset em te ndotura ndodhen prane detit mesdhe. Ndotja e tokes ne
ato vende ka ardhur si pasoje e mbi popullimit dhe industrializimit.