You are on page 1of 5

Shembull: (Bashkesia W e matricave katrore te rendit 2 dhe Shembull:

2
singulare (me percaktor = 0) nuk eshte nenhapesire e M2×2) Cila eshte nenhapesire e R ?
(a) Bashkesia e pikave te drejtezes x+2y=0.
(b) Bashkesia e pikave te drejtezes x+2y=1.
Vertet: Zgjidhje:
1 0 0 0 (a) W = {( x, y ) x + 2 y = 0} = {(−2t , t ) t ∈ R}
A=  ∈ W , B = 0 1 ∈ W
 0 0    Le te jene v1 = ( −2t1 , t1 ) ∈ W v2 = ( −2t2 , t2 ) ∈ W

1 0  Q v1 + v2 = (− 2(t1 + t 2 ),t1 + t2 ) ∈ W
∴A+ B =   ∉W
0 1  kv1 = (− 2(kt1 ), kt1 )∈ W
∴W2 nuk eshte nenhapesire e M 2×2 ∴W eshte nenhapesire e R 2

(b) W = {( x, y ) x + 2 y = 1} Shembuj:
Le te jete v = (1, 0) ∈ W Cila prej nenbashkesive te meposhtme eshte nenhapesire e R 3?
(a) W = {( x1 , x2 ,1) x1 , x2 ∈ R}
Q (− 1)v = (− 1,0 ) ∉ W
(b) W = {( x1 , x1 + x3 , x3 ) x1 , x3 ∈ R}

∴W nuk eshte nenhapesire e R 2 Vertet:


(a) Le te jete v = (0, 0,1) ∈ W
⇒ (−1) v = (0,0,−1) ∉ W
∴W nuk eshte nenhapesire e R 3
(b) Le te jete v = (v1 , v1 + v 3 , v 3 ) ∈W , u = (u1 , u1 + u 3 , u 3 ) ∈ W

Q v + u = (v1 + u1 , (v1 + u1 ) + (v 3 + u 3 ), v 3 + u 3 ) ∈ W
kv = (kv1 , (kv1 ) + (kv 3 ), kv 3 ) ∈ W
∴W eshte nenhapesire e R 3

1
Shembull
1 0 − 1 1 1 0 − 1 1 
v1 = (1,2,3) v 2 = (0,1,2) v 3 = ( − 1,0,1)
⇒ 2 1 0 1 → 0 1 2 − 1
Eliminimi Guass − Jordan

Provoni qe: (a) w = (1,1,1) eshte kombinim linear i v1 , v 2 , v 3  


3 2 1 1 0 0 0 0 
(b) w = (1, − 2,2) nuk eshte kombinim linear i v1 , v 2 , v 3
Vertet: ⇒ c1 = 1 + t , c2 = −1 − 2t , c3 = t
(a) w = c1 v1 + c2 v 2 + c3 v 3

(1,1,1) = c1 (1,2,3) + c2 (0,1,2) + c3 (− 1,0,1) (Sistemi ka pafundesi zgjidhjesh)

= (c1 − c3 , 2c1 + c2 , 3c1 + 2c2 + c3 ) t =1


⇒ w = 2 v1 − 3v 2 + v 3
c1 − c3 =1
⇒ 2c1 + c2 =1
3c1 + 2c2 + c3 =1

(b)
w = c1 v1 + c2 v 2 + c3 v 3 Shenime:
(1) span(φ ) = {0}
1 0 − 1 1  1 0 − 1 1 
(2) S ⊆ span( S )
⇒ 2 1 0 − 2 → 0 1 2 − 4 
Eliminimi Guass−Jordan
 
3 2 1 2  0 0 0 7  (3) S1 , S 2 ⊆ V
S1 ⊆ S 2 ⇒ span( S1 ) ⊆ span( S 2 )
⇒ sistemi nuk ka zgjidhje ( Q 0 ≠ 7)

⇒ w ≠ c1 v1 + c2 v 2 + c3 v 3

2
Shembull Shembull:
Tregoni qe S = {(1, 2,3), (0,1, 2),(−2,0,1)} gjeneron R 3 3
Percaktoni nese bashkesia e meposhtme ne R eshte L.P. ose L.V.
S = {(1, 2, 3), (0, 1, 2 ), (− 2, 0, 1)}
Vertet:
u ∈ R 3 ⇒ u = c1 v1 + c2 v 2 + c3 v 3 v1 v2 v3
⇒ c1 − 2c3 = u1 Zgjidhje: c1 − 2c3 = 0
2c1 + c2 = u2 c1 v1 + c2 v 2 + c3 v 3 = 0 ⇒ 2c1 + c2 + =0
3c1 + 2c2 + c3 = u3 3c1 + 2c2 + c3 = 0

1 0 −2 1 0 − 2 0 1 0 0 0 
 
⇒ 2 1 0 0  → 0 1 0 0
Gauss- Jordan Elimination
Q A = 2 1 0 ≠0
3 2 1 0 0 0 1 0
3 2 1
⇒ Ax = b ka zgjidhje te vetme per cdo u. ⇒ c1 = c2 = c3 = 0 ( zgjidhja triviale )

⇒ span( S ) = R 3 ⇒ S eshte L.P.

Shembull: Teoreme:
Percaktoni nese bashkesia e meposhtme ne P2 eshte L.P. ose L.V. Bashkesia S = {v1,v2,…,vk}, k≥2, eshte linearisht e pavarur
S = {1+x – 2x2 , 2+5x – x2 , x+x2} atehere dhe vetem atehere kur te pakten njeri prej vektoreve vj
v1 v2 v3 ne S mund te shkruhet si kombinim linear i vektoreve te tjere.
Zgjidhje:
c1v1+c2v2+c3v3 = 0
pra c1(1+x – 2x2) + c2(2+5x – x2) + c3(x+x2) = 0+0x+0x2 Vertetim:
(⇒) c1v1+c2v2+…+ckvk = 0
c1+2c2 =0 1 2 0 0 1 2 0 0
1  
5 1 0 →
1
⇒ c1+5c2+c3 = 0 ⇒  Q S e s h te lin e a r is h t e p a v a r u r
G.J.
1 1 3 0
–2c1 – c2+c3 = 0 − 2 − 1 1 0 0 0 0 0 
  ⇒ ci ≠ 0 per ndonje i
⇒ Ky sistem ka pafundesi zgjidhjesh.
c1 c c c
⇒ vi = v1 + L + i −1 v i −1 + i +1 v i +1 + L + k v k
ci ci ci ci
⇒ S eshte L.V. (p.sh: c1=2 , c2= – 1 , c3=3)

3
(⇐) n
(1) Baze standarte per R :
Kemi vi = d1v1+…+di-1vi-1+di+1vi+1+…+dkvk {e1, e2, …, en} e1=(1,0,…,0), e2=(0,1,…,0), en=(0,0,…,1)
⇒ d1v1+…+di-1vi-1-vi+di+1vi+1+…+dkvk = 0 p.sh: R4 {(1,0,0,0), (0,1,0,0), (0,0,1,0), (0,0,0,1)}

⇒ c1=d1, …,ci-1=di-1, ci=-1,ci+1=di+1,…, ck=dk (2) Baze standarte per hapesiren e matricave m×n :
{ Eij | 1≤i≤m , 1≤j≤n }
⇒ S eshte linearisht i varur
P-sh: hap.matricave 2 × 2
1 0 0 1 0 0 0 0 
 ,  ,  ,  
0 0 0 0 1 0 0 1 
(3) Baze standarte per Pn(x):
{1, x, x2, …, xn}
p.sh: P3(x) {1, x, x2, x3}

Teoreme Le te jete k1u1+k2u2+…+kmum= 0


Nqs S = {v1 , v 2 ,L , v n } eshte baze per V, atehere cdo bashkesi ⇒ d1v1+d2v2+…+dnvn= 0 (ku di = ci1k1+ci2k2+…+cimkm)
qe permban me shume se n vektore ne V eshte linearisht i varur. Q S eshte linearisht i pavarur.
⇒ di=0 ∀i i.e. c11k1 + c12 k 2 + L + c1m k m = 0
Vertet:
Jepet S1 = {u1, u2, …, um} , m > n c21k1 + c22 k 2 + L + c2 m k m = 0
M
Q span ( S ) = V
cn1k1 + cn 2 k 2 + L + cnm k m = 0
u1 = c11 v1 + c21 v 2 + L + cn1 v n
ui∈V ⇒ u 2 = c12 v1 + c22 v 2 + L + cn 2 v n
M
u m = c1m v1 + c2 m v 2 + L + cnm v n

4
shenime: dim(V) = n Shembuj:
Bashkesi Bashkesi
(1) dim({0}) = 0 = #(Ø) Baze lin. pavarur
gjeneratoresh
(1) Hap.Vektoriale Rn ⇒ baze {e1 , e2 , … , en}
⇒ dim(Rn) = n
#(S) > n #(S) = n #(S) < n (2) Hap.Vektoriale Mm×n ⇒ baze {Eij | 1≤i≤m , 1≤j≤n}
(2) dim(V) = n , S⊆V
⇒ dim(Mm×n)=mn
S:bashkesi gjeneratoresh ⇒ #(S) ≥ n
(3) Hap.Vektoriale Pn(x) ⇒ baze {1, x, x2, … , xn}
S:bashkesi l.p. ⇒ #(S) ≤ n
⇒ dim(Pn(x)) = n+1
S:nje baze ⇒ #(S) = n
(4) Hap.Vektoriale P(x) ⇒ baze {1, x, x2, …}
⇒ dim(P(x)) = ∞
(3) dim(V) = n , W eshte n/hap e V ⇒ dim(W) ≤ n

Shembuj: Shembull:
(a) W={(d, c–d, c): c dhe d jane numra reale} Le te jete W nje nenhapesire e te gjitha matricave simetrike ne
(b) W={(2b, b, 0): b eshte numur real} M2×2. Sa eshe dimensioni i W?
Kemi: Zgjidhje:
a b  
(a) (d, c– d, c) = c(0, 1, 1) + d(1, – 1, 0) W =   a, b, c ∈ R 
⇒ S = {(0, 1, 1) , (1, – 1, 0)} (S eshte L.P. dhe S spans W)  b c  
⇒ S eshte baze per W a b  1 0 0 1 0 0
⇒ dim(W) = #(S) = 2
Q  = a 0 0 + b 1 0 + c 0 1
 b c       
(b) Q (2b, b,0 ) = b(2,1,0)
1 0 0 1 0 0 
⇒ S = {(2, 1, 0)} gjeneron W dhe S eshte LP. ⇒ S =  ,  ,    gjeneron W dhe S eshte L.P.
0 0 1 0 0 1 
⇒ S eshte baze per W
⇒ S eshte baze per W ⇒ dim(W) = #(S) = 3
⇒ dim(W) = #(S) = 1

You might also like