Professional Documents
Culture Documents
2
singulare (me percaktor = 0) nuk eshte nenhapesire e M2×2) Cila eshte nenhapesire e R ?
(a) Bashkesia e pikave te drejtezes x+2y=0.
(b) Bashkesia e pikave te drejtezes x+2y=1.
Vertet: Zgjidhje:
1 0 0 0 (a) W = {( x, y ) x + 2 y = 0} = {(−2t , t ) t ∈ R}
A= ∈ W , B = 0 1 ∈ W
0 0 Le te jene v1 = ( −2t1 , t1 ) ∈ W v2 = ( −2t2 , t2 ) ∈ W
1 0 Q v1 + v2 = (− 2(t1 + t 2 ),t1 + t2 ) ∈ W
∴A+ B = ∉W
0 1 kv1 = (− 2(kt1 ), kt1 )∈ W
∴W2 nuk eshte nenhapesire e M 2×2 ∴W eshte nenhapesire e R 2
(b) W = {( x, y ) x + 2 y = 1} Shembuj:
Le te jete v = (1, 0) ∈ W Cila prej nenbashkesive te meposhtme eshte nenhapesire e R 3?
(a) W = {( x1 , x2 ,1) x1 , x2 ∈ R}
Q (− 1)v = (− 1,0 ) ∉ W
(b) W = {( x1 , x1 + x3 , x3 ) x1 , x3 ∈ R}
Q v + u = (v1 + u1 , (v1 + u1 ) + (v 3 + u 3 ), v 3 + u 3 ) ∈ W
kv = (kv1 , (kv1 ) + (kv 3 ), kv 3 ) ∈ W
∴W eshte nenhapesire e R 3
1
Shembull
1 0 − 1 1 1 0 − 1 1
v1 = (1,2,3) v 2 = (0,1,2) v 3 = ( − 1,0,1)
⇒ 2 1 0 1 → 0 1 2 − 1
Eliminimi Guass − Jordan
(b)
w = c1 v1 + c2 v 2 + c3 v 3 Shenime:
(1) span(φ ) = {0}
1 0 − 1 1 1 0 − 1 1
(2) S ⊆ span( S )
⇒ 2 1 0 − 2 → 0 1 2 − 4
Eliminimi Guass−Jordan
3 2 1 2 0 0 0 7 (3) S1 , S 2 ⊆ V
S1 ⊆ S 2 ⇒ span( S1 ) ⊆ span( S 2 )
⇒ sistemi nuk ka zgjidhje ( Q 0 ≠ 7)
⇒ w ≠ c1 v1 + c2 v 2 + c3 v 3
2
Shembull Shembull:
Tregoni qe S = {(1, 2,3), (0,1, 2),(−2,0,1)} gjeneron R 3 3
Percaktoni nese bashkesia e meposhtme ne R eshte L.P. ose L.V.
S = {(1, 2, 3), (0, 1, 2 ), (− 2, 0, 1)}
Vertet:
u ∈ R 3 ⇒ u = c1 v1 + c2 v 2 + c3 v 3 v1 v2 v3
⇒ c1 − 2c3 = u1 Zgjidhje: c1 − 2c3 = 0
2c1 + c2 = u2 c1 v1 + c2 v 2 + c3 v 3 = 0 ⇒ 2c1 + c2 + =0
3c1 + 2c2 + c3 = u3 3c1 + 2c2 + c3 = 0
1 0 −2 1 0 − 2 0 1 0 0 0
⇒ 2 1 0 0 → 0 1 0 0
Gauss- Jordan Elimination
Q A = 2 1 0 ≠0
3 2 1 0 0 0 1 0
3 2 1
⇒ Ax = b ka zgjidhje te vetme per cdo u. ⇒ c1 = c2 = c3 = 0 ( zgjidhja triviale )
Shembull: Teoreme:
Percaktoni nese bashkesia e meposhtme ne P2 eshte L.P. ose L.V. Bashkesia S = {v1,v2,…,vk}, k≥2, eshte linearisht e pavarur
S = {1+x – 2x2 , 2+5x – x2 , x+x2} atehere dhe vetem atehere kur te pakten njeri prej vektoreve vj
v1 v2 v3 ne S mund te shkruhet si kombinim linear i vektoreve te tjere.
Zgjidhje:
c1v1+c2v2+c3v3 = 0
pra c1(1+x – 2x2) + c2(2+5x – x2) + c3(x+x2) = 0+0x+0x2 Vertetim:
(⇒) c1v1+c2v2+…+ckvk = 0
c1+2c2 =0 1 2 0 0 1 2 0 0
1
5 1 0 →
1
⇒ c1+5c2+c3 = 0 ⇒ Q S e s h te lin e a r is h t e p a v a r u r
G.J.
1 1 3 0
–2c1 – c2+c3 = 0 − 2 − 1 1 0 0 0 0 0
⇒ ci ≠ 0 per ndonje i
⇒ Ky sistem ka pafundesi zgjidhjesh.
c1 c c c
⇒ vi = v1 + L + i −1 v i −1 + i +1 v i +1 + L + k v k
ci ci ci ci
⇒ S eshte L.V. (p.sh: c1=2 , c2= – 1 , c3=3)
3
(⇐) n
(1) Baze standarte per R :
Kemi vi = d1v1+…+di-1vi-1+di+1vi+1+…+dkvk {e1, e2, …, en} e1=(1,0,…,0), e2=(0,1,…,0), en=(0,0,…,1)
⇒ d1v1+…+di-1vi-1-vi+di+1vi+1+…+dkvk = 0 p.sh: R4 {(1,0,0,0), (0,1,0,0), (0,0,1,0), (0,0,0,1)}
⇒ c1=d1, …,ci-1=di-1, ci=-1,ci+1=di+1,…, ck=dk (2) Baze standarte per hapesiren e matricave m×n :
{ Eij | 1≤i≤m , 1≤j≤n }
⇒ S eshte linearisht i varur
P-sh: hap.matricave 2 × 2
1 0 0 1 0 0 0 0
, , ,
0 0 0 0 1 0 0 1
(3) Baze standarte per Pn(x):
{1, x, x2, …, xn}
p.sh: P3(x) {1, x, x2, x3}
4
shenime: dim(V) = n Shembuj:
Bashkesi Bashkesi
(1) dim({0}) = 0 = #(Ø) Baze lin. pavarur
gjeneratoresh
(1) Hap.Vektoriale Rn ⇒ baze {e1 , e2 , … , en}
⇒ dim(Rn) = n
#(S) > n #(S) = n #(S) < n (2) Hap.Vektoriale Mm×n ⇒ baze {Eij | 1≤i≤m , 1≤j≤n}
(2) dim(V) = n , S⊆V
⇒ dim(Mm×n)=mn
S:bashkesi gjeneratoresh ⇒ #(S) ≥ n
(3) Hap.Vektoriale Pn(x) ⇒ baze {1, x, x2, … , xn}
S:bashkesi l.p. ⇒ #(S) ≤ n
⇒ dim(Pn(x)) = n+1
S:nje baze ⇒ #(S) = n
(4) Hap.Vektoriale P(x) ⇒ baze {1, x, x2, …}
⇒ dim(P(x)) = ∞
(3) dim(V) = n , W eshte n/hap e V ⇒ dim(W) ≤ n
Shembuj: Shembull:
(a) W={(d, c–d, c): c dhe d jane numra reale} Le te jete W nje nenhapesire e te gjitha matricave simetrike ne
(b) W={(2b, b, 0): b eshte numur real} M2×2. Sa eshe dimensioni i W?
Kemi: Zgjidhje:
a b
(a) (d, c– d, c) = c(0, 1, 1) + d(1, – 1, 0) W = a, b, c ∈ R
⇒ S = {(0, 1, 1) , (1, – 1, 0)} (S eshte L.P. dhe S spans W) b c
⇒ S eshte baze per W a b 1 0 0 1 0 0
⇒ dim(W) = #(S) = 2
Q = a 0 0 + b 1 0 + c 0 1
b c
(b) Q (2b, b,0 ) = b(2,1,0)
1 0 0 1 0 0
⇒ S = {(2, 1, 0)} gjeneron W dhe S eshte LP. ⇒ S = , , gjeneron W dhe S eshte L.P.
0 0 1 0 0 1
⇒ S eshte baze per W
⇒ S eshte baze per W ⇒ dim(W) = #(S) = 3
⇒ dim(W) = #(S) = 1