8/29/17

CHƯƠNG 4
PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH GIÁ DÒNG TIỀN
CHIẾT KHẤU

1
Chapter 4
Discounted cash flow valuation

MỤC TIÊU CỦA CHƯƠNG

2
´ Sau khi học xong chương này, sinh viên có thể:
´ Tính toán giá trị tương lai và/ hoặc giá trị hiện tại của một
khoản tiền riêng lẽ và một chuỗi tiền tệ.
´ Có khả năng tính toán tỷ suất sinh lợi của một hoạt động đầu
tư.
´ Có khả năng sử dụng máy tính tài chính và / hoặc bảng tính
tài chính để giải bài toán giá trị tiền tệ theo thời gian.
´ Hiểu và tính toán nhanh trong trường hợp đơn giản hóa:
dòng tiền đều hữu hạn, dòng tiền đều vô hạn, dòng tiền tăng
trưởng đều vĩnh viễn, dòng tiền tăng trưởng đều hữu hạn.

CẤU TRÚC CỦA CHƯƠNG

3

´ 4.1 ĐỊNH GIÁ: TRƯỜNG HỢP 1 KỲ

´ 4.2 TRƯỜNG HỢP NHIỀU KỲ

´ 4.3 CÁC KỲ GHÉP LÃI

´ 4.4 CÁC TRƯỜNG HỢP ĐƠN GIẢN HÓA

1
 8/29/17

4.1 ĐỊNH GIÁ: TRƯỜNG HỢP 1 KỲ

4

´ Giá trị tương lai (FV – Future Value) hoặc giá trị ghép lãi
(compound value): tổng giá trị sau khi đầu tư một hoặc nhiều
kỳ.

´ Giá trị tương lai hoặc giá trị ghép lãi của $10.000 ở mức lãi
suất 12% là $11.200

4.1 ĐỊNH GIÁ: TRƯỜNG HỢP 1 KỲ

5

´ Giá trị hiện tại (Present value): Số tiền cần thiết bỏ vào ngân
hàng để có thể nhận được $11.424 sau 1 năm.

´ Hiện giá của $11.424 ở mức lãi suất 12% sau 1 năm là
$10.200

´ Giá trị hiện tại của một khoản đầu tư:

´ Giá trị tương lai của một khoản đầu tư:

4.1 ĐỊNH GIÁ: TRƯỜNG HỢP 1 KỲ

6

´ Giá trị hiện tại thuần của một dự án đầu tư (net present
value): giá trị hiện tại của dòng tiền trong tương lai trừ đi giá
trị hiện tại của chi phí đầu tư.

2
 8/29/17

4.1 ĐỊNH GIÁ: TRƯỜNG HỢP 1 KỲ

7

´ Lãi suất trong các ví dụ trên gọi là lãi suất chiết khấu
(discount rate).

´ Lãi suất chiết khấu sẽ càng cao tương ứng với mức độ không
chắc chắn của dòng tiền.

´ Lãi suất chiết khấu cũng là tỷ suất sinh lợi mong đợi cho một
dự án khác có cùng mức độ rủi ro.

4.2 TRƯỜNG HỢP NHIỀU KỲ

8

´ GIÁ TRỊ TƯƠNG LAI VÀ GHÉP LÃI:

´ Quá trình để tiền lại trong thị trường tài chính và tiếp tục phát
sinh lợi tức gọi là ghép lãi (compounding).

´ Giả sử lãi suất là 9% và thời gian đầu tư là 2 năm:

´ 2r: lợi tức trên vốn gốc trong 2 năm (lãi đơn).

´ r2: lãi trên lãi

4.2 TRƯỜNG HỢP NHIỀU KỲ

9

´ Lãi kép (compound interest): các khoản lợi tức phát sinh sẽ
được tái đầu tư. “Tiền tạo ra tiền và tiền mà số tiền đó tạo ra
sẽ tạo ra nhiều tiền hơn.” Franklin.

3
 8/29/17

4.2 TRƯỜNG HỢP NHIỀU KỲ

10

´ Sức mạnh của ghép lãi: chuyện bên lề

´ 1 đô la đầu tư vào các công ty lớn ở Mỹ đầu năm 1926 đến

2010 sẽ là $2.982,24 (lãi suất là 9,87%).

´ Julius Caesar đã cho vay 1 penny La Mã chưa hoàn trả, với lãi
suất 6% thì đến năm 2000 sẽ có giá trị lớn hơn toàn bộ tài
sản Trái Đất.

´ Năm 1626, Người Mỹ bản xứ bán hòn đảo Manhattan cho

người Hà Lan với giá 60 guider ($24). Nếu người Mỹ đầu tư
số tiền đó với lãi kép 5% đến nay sẽ là $3,45 tỷ. Còn lãi suất
10% thì sao?

4.2 TRƯỜNG HỢP NHIỀU KỲ

11

´ GIÁ TRỊ HIỆN TẠI VÀ CHIẾT KHẤU

´ Quy trình tính giá trị hiện tại của một dòng tiền trong tương
lai được gọi là chiết khấu (discounting).

´ Giá trị hiện tại của một khoản đầu tư:

4.2 TRƯỜNG HỢP NHIỀU KỲ

12

4
 8/29/17

4.2 TRƯỜNG HỢP NHIỀU KỲ

13

´ TÌM LÃI SUẤT

´ Khách hàng của Chaffkin mua tàu kéo và sẽ trả $50.000 trong
3 năm. Chaffkin sẽ bỏ ra $38.610 ngay hiện tại để đóng tàu
kéo này.

´ Lãi suất là bao nhiêu để Chaffkin không lãi hay lỗ trong đơn
hàng này.

4.2 TRƯỜNG HỢP NHIỀU KỲ

14

´ TÌM SỐ KỲ

´ Giả sử chúng ta muốn mua một tài sản có giá $50.000.

Chúng ta hiện nay có $25.000. Nếu chúng ta có thể kiếm
được 12 phần trăm trên số tiền $25.000, thì mất bao lâu
chúng ta có được số tiền $50.000?

´ Quy tắc 72: chia 72 cho lãi suất để ước tính số kỳ cần thiết
để gấp đôi số tiền (ghép lãi rời rạc)

´ Bạn đang muốn mua Godot Co với chi phí 10 triệu. Hiện bạn
đang có $2,3 triệu. Với lãi suất 5%, sau bao lâu bạn có đủ
tiền? Lãi suất 16% thì sao?

4.2 TRƯỜNG HỢP NHIỀU KỲ

15

´ ỨNG DỤNG BẢNG TÍNH

´ PV và FV là số tiền hiện tại và số tiền tương lai.

´ RATE là lãi suất chiết khấu

´ NPER là số kỳ hạn

5
 8/29/17

4.2 TRƯỜNG HỢP NHIỀU KỲ

16

´ Ví dụ 4.11

´ Finance.com có một cơ hội đầu tư một máy tính tốc độ cao

mới có giá $50.000. Máy tính sẽ tạo ra dòng tiền (nhờ tiết
kiệm chi phí) $25.000 một năm sau, $20.000 hai năm sau, và
$15.000 ba năm sau. Máy tính này sẽ không còn giá trị sau
ba năm, và sẽ không có thêm dòng tiền nào nữa phát sinh.
Finance.com đã xác định rằng lãi suất chiết khấu phù hợp là 7
phần trăm cho khoản đầu tư này. Finance.com có nên đầu tư
vào máy tính tốc độ cao mới này không? Giá trị hiện tại thuần
của dự án đầu tư này là bao nhiêu?

4.2 TRƯỜNG HỢP NHIỀU KỲ

17
´ CÔNG THỨC ĐẠI SỐ

´ NPV của một dự án T kỳ là như sau:

´ Hợp đồng của Carl Crawford có giá trị được công bố là $142 triệu.
Hợp đồng bao gồm $6 triệu tiền thưởng ký hợp đồng, cùng với $14
triệu trong năm thứ nhất và $19,5 triệu trong năm 2012, $20 triệu
trong năm 2013, $20,25 triệu năm 2014, $20,5 triệu năm 2015 và
$20,75 triệu năm 2016, và $21 triệu trong năm 2017. Nếu lãi suất
là 12%, giá trị thực của hợp đồng là bao nhiêu?

4.3 CÁC KỲ GHÉP LÃI

18

´ Ghép lãi một khoản đầu tư m lần một năm:

´ r: lãi suất công bố theo năm (stated annual interest rate hoặc
APR – Annual Percentage Rate).

´ EAR: lãi suất hiệu dụng theo năm (Effective Annual Rate)
hoặc tỷ suất sinh lợi hiệu dụng năm (Effective Annual Rate).

6
 8/29/17

4.3 CÁC KỲ GHÉP LÃI

19

´ Bạn gửi $1.000 vào ngân hàng với lãi suất là 10%, năm, ghép
lãi bán niên.

´ Giá trị nhận được sau 1 năm là bao nhiêu?

´ Lãi suất có hiệu dụng theo năm sẽ là bao nhiêu?

´ Ghép lãi theo quý thì sao?

´ Ghép lãi theo tháng thì sao?

4.3 CÁC KỲ GHÉP LÃI

20

´ SỰ KHÁC BIỆT GIỮA APR VÀ EAR

´ APR sẽ có ý nghĩa hơn nếu cho trước kỳ ghép lãi

´ EAR lại có ý nghĩa khi không có kỳ ghép lãi.

´ Check Into Cash cho phép bạn viết một tờ séc $115 được đề
ngày là 14 ngày sau để nhận được $100 hôm nay. APR và
EAR của giao dịch này là bao nhiêu?

4.3 CÁC KỲ GHÉP LÃI

21

´ GHÉP LÃI NHIỀU NĂM

´ Giá trị tương lai có ghép lãi:

´ GHÉP LÃI LIÊN TỤC:

𝐸𝐴𝑅 = 𝑒 &'( − 1

7
 8/29/17

4.3 CÁC KỲ GHÉP LÃI

22

´ GHÉP LÃI LIÊN TỤC:

4.3 CÁC KỲ GHÉP LÃI

23

´ GHÉP LÃI LIÊN TỤC:

´ Linda đầu tư $1.000 với lãi suất 10% năm, ghép lãi liên tục.
Giá trị tài sản cô ấy vào cuối năm là bao nhiêu?

´ EAR là bao nhiêu?

´ Mark đã đầu tư $1.000 với lãi suất 12% năm trong 2 năm,
ghép lãi liên tục.

´ Giá trị Mark có được cuối năm thứ 2?

´ EAR là bao nhiêu?

4.4 CÁC TRƯỜNG HỢP ĐƠN GIẢN HÓA

24

´ DÒNG TIỀN ĐỀU VÔ HẠN (PERPETUITY):

´ Chuỗi những dòng tiền đều không có kỳ kết thúc.

´ Trái phiếu consol: nhận tiền lãi đều hàng năm từ chính phủ
Anh cho đến vĩnh viễn.

´ Một trái phiếu consol chi trả $100 một năm, lãi suất phù hợp
là 8%/năm, giá trị trái phiếu consol có giá trị là bao nhiêu?

8
 8/29/17

4.4 CÁC TRƯỜNG HỢP ĐƠN GIẢN HÓA

25

´ DÒNG TIỀN TĂNG TRƯỞNG ĐỀU VÔ HẠN (GROWING

PERPETUITY):

´ Chuỗi các khoản tiền tăng trưởng với tốc độ không đổi cho
đến vô tận.

´ Popovich Corporation chuẩn bị chi trả cổ tức $3.00 một cổ

phiếu. Các nhà đầu tư dự báo rằng cổ tức hàng năm sẽ tăng
6 phần trăm một năm cho đến mãi mãi. Lãi suất chiết khấu
được áp dụng là 11%. Giá cổ phiếu ngày hôm nay là bao
nhiêu?

4.4 CÁC TRƯỜNG HỢP ĐƠN GIẢN HÓA

26

´ Tử số: là dòng tiền của kỳ 1, không phải hiện tại

´ Lãi suất chiết khấu và tỷ lệ tăng trưởng: lãi suất chiết khấu r
phải lớn hơn tốc độ tăng trưởng g.

´ Giả định về thời điểm: dòng tiền trong thực tế sẽ đi vào và ra

gần như ngẫu nhiên và liên tục. Trong mô hình, giả định dòng
tiền xuất hiện vào cuối mỗi kỳ.

4.4 CÁC TRƯỜNG HỢP ĐƠN GIẢN HÓA

27
´ DÒNG TIỀN ĐỀU – ANNUITY:
´ Một chuỗi các khoản tiền bằng nhau phát sinh trong một số
kỳ nhất định.

´ Mark Young vừa trúng giải xổ số, chi trả $50.000 một năm
trong vòng 20 năm. Lần thanh toán đầu tiên sau 1 năm kể từ
bây giờ. Chính phủ quảng cáo đây là Giải Triệu Phú bởi vì
$1.000.000 = $50.000 x 20. Nếu lãi suất là 8%, giá trị hiện
tại của giải thưởng này là bao nhiêu?

9
 8/29/17

4.4 CÁC TRƯỜNG HỢP ĐƠN GIẢN HÓA

28

´ Giá trị tương lai của dòng tiền đều:

´ Giả sử bạn bỏ $3.000 mỗi năm vào Roth IRA. Quỹ này trả lãi
6 phần trăm một năm. Bạn sẽ có bao nhiêu tiền khi bạn nghỉ
hưu sau 30 năm nữa?

4.4 CÁC TRƯỜNG HỢP ĐƠN GIẢN HÓA

29

´ CÁC CẠM BẪY TÍNH TOÁN:

´ Dòng tiền đều bị trì hoãn:

´ Danielle Caravello sẽ nhận được dòng tiền đều $500 một năm
trong 4 năm, bắt đầu vào Năm 6. Nếu lãi suất là 10 phần
trăm, giá trị hiện tại của dòng tiền đều của cô là bao nhiêu?

4.4 CÁC TRƯỜNG HỢP ĐƠN GIẢN HÓA

30

´ Dòng tiền đều đầu kỳ:

´ Một dòng tiền đều có kỳ thanh toán đầu tiên ngay tức thời
gọi là dòng tiền trả trước (annuity in advance) hoặc dòng tiền
đầu kỳ (annuity due).

´ Trong ví dụ trước, Mark Young nhận $50.000 một năm trong

20 năm từ cơ quan sổ số quốc gia. Trong ví dụ đó, ông cũng
nhận số tiền chi trả đầu tiên sau 1 năm kể từ ngày trúng số.
Bây giờ chúng ta hãy giả định rằng lần thanh toán đầu tiên
diễn ra ngay lập tức. Tổng số lần thanh toán vẫn là 20. Giá trị
hiện tại là bao nhiêu?

10
 8/29/17

4.4 CÁC TRƯỜNG HỢP ĐƠN GIẢN HÓA

31

´ Dòng tiền đều thưa thớt:

´ Ann Chen nhận được một dòng tiền đều $450, được trả mỗi 2
năm một lần. Dòng tiền này kéo dài trong 20 năm. Kỳ thanh
toán đầu tiên diễn ra vào Năm 2 – đó là, hai năm kể từ hôm
nay. Lãi suất hàng năm là 6 phần trăm. Giá trị hiện tại là bao
nhiêu?

4.4 CÁC TRƯỜNG HỢP ĐƠN GIẢN HÓA

32

´ Cân bằng giá trị hiện tại của hai dòng tiền đều:

´ Harold và Helen Nash đang để dành tiền để cho Susan, con

gái mới sinh của họ học đại học. Gia đình Nashes ước tính
rằng 18 năm nữa khi con gái họ tới tuổi vào học đại học, chi
phí học đại học sẽ khoảng $30.000 một năm. Lãi suất hàng
năm trong vài thập niên tới sẽ là 14 phần trăm một năm. Họ
sẽ phải gửi vào ngân hàng bao nhiêu tiền mỗi năm để có thể
đủ trang trải chi phí học đại học 4 năm của con gái họ?

4.4 CÁC TRƯỜNG HỢP ĐƠN GIẢN HÓA

33
´ DÒNG TIỀN ĐỀU TĂNG TRƯỞNG ỔN ĐỊNH:

´ Là một dòng tiền tăng trưởng đều trong một số kỳ nhất định.

´ Stuart Gabriel, sinh viên MBA năm thứ hai, vừa được mời làm việc
với mức lương $80.000 một năm. Anh dự đoán rằng tiền lương sẽ
tăng 9 phần trăm một năm cho đến khi anh nghỉ hưu sau 40 năm
nữa. Giả định lãi suất là 20 phần trăm, giá trị hiện tại của tiền
lương cho đến khi nghỉ hưu của anh ấy là bao nhiêu?

11
 8/29/17

4.5 LỊCH TRẢ NỢ VAY

34

´ Một khoản trợ nợ dần (amortized loan): đòi hỏi người đi vay
hoàn trả từng phần nợ gốc theo thời gian.

´ Ví dụ, một doanh nghiệp vay nợ $5.000, có kỳ hạn 5 năm với

lãi suất 9 phần trăm. Thoả thuận của khoản nợ vay này cho
phép người đi vay trả tiền lãi căn cứ trên số dư của nợ gốc
mỗi năm và giảm số dư nợ gốc mỗi năm $1.000. Do nợ gốc
giảm mỗi năm $1.000 nên khoản nợ gốc này được hoàn trả
đầy đủ sau 5 năm.

4.5 LỊCH TRẢ NỢ VAY

35

´ Biểu trả nợ:

4.5 LỊCH TRẢ NỢ VAY

36

´ Cách trả nợ dần phổ biến nhất là cho phép người đi vay trả
mỗi kỳ một số tiền cố định. Ví dụ, giả sử một khoản nợ vay
$5.000, kỳ hạn 5 năm, lãi suất 9% được hoàn trả theo cách
này. Biểu trả nợ sẽ như thế nào?

12
 8/29/17

4.5 LỊCH TRẢ NỢ VAY

37

´ Trả nợ từng phần hay cắn răng chịu đựng “bite the bullet”.

´ Một kiểu dàn xếp phổ biến ở những khoản vay bất động sản
là có thể sử dụng biểu trả dần nợ 15 năm cho khoản vay 5
năm.

´ Có nghĩa là người đi vay phải trả hàng tháng một số tiền cố

định được căn cứ vào kiểu trừ dần 15 năm. Sau 60 tháng,
người đi vay phải trả dồn một số tiền duy nhất, lớn hơn rất
nhiều, được gọi là khoản trả một lần (balloon hay bullet)

4.5 LỊCH TRẢ NỢ VAY

38

´ Giả sử, chúng ta có khoản vay $100.000 có APR 12% và theo

biểu trả nợ 20 năm (240 tháng). Giả sử khoản vay này có
Balloon 5 năm. Vậy, số tiền phải trả hàng tháng sẽ là bao
nhiêu? Số tiền chi trả dồn một lần (balloon payment) sẽ là
bao nhiêu?

4.6 CÔNG TY ĐÁNG GIÁ BAO NHIÊU?

39

´ Một cách để trả lời câu hỏi một công ty đáng giá bao nhiêu
là tính toán giá trị hiện tại của dòng tiền mà công ty tạo ra
trong tương lai.

´ Chúng ta hãy xem ví dụ về một công ty kỳ vọng tạo ra dòng

tiền ròng $5.000 trong năm thứ nhất, và $2.000 một năm
trong 5 năm tiếp theo. Công ty này có thể được bán đi với giá
$10.000 sau 7 năm nữa kể từ bây giờ. Sau khi xem xét các cơ
hội đầu tư khác trên thị trường có cùng mức độ rủi ro, chủ sở
hữu công ty muốn có thể kiếm được tỷ suất sinh lợi 10 phần
trăm trên đầu tư của họ vào công ty này.

13
 8/29/17

4.6 CÔNG TY ĐÁNG GIÁ BAO NHIÊU?

40

´ Giá trị công ty:

14