1.

მეფე დავით კურაპალატი

დავით მესამე ბაგრატიონი წარჩინებული მეფე იყო არამხლოდ საქართველოში,არამედ

სამეზობლოშიც. იგი დაეხმარა ბასილი მეორეს აჯანყებული ბარდა სკლიაროსის წინააღმდეგ
976-979 წლებში. იგი თორნიკე ერისთავის სარდლბით 12000 ჯარით ეახლა ბიზანტიის
იმპერატორს და საჩუქრად ზენონი ქვეყანანი მიიღო,თუმცა სიცოცხლის ვადით მხოლოდ.

2. ბაგრატ მე-3 და გიორგი 1-ლი

მე-10 საუკუნის 70-იან წლებში შემუშავდა ქართლის მოწინავე აზნაურთა წრეში ერთიანი
სამეფოს შექმნის იდეა. მათი იდეური წინამძღლი იოანე მარუშისზე იყო.

 იოანემ ამ საქმის მოგვარება დავით კურაპალატს შესთავაზა - ყველაზე ძლიერს.

 გადაწყდა ხელი შეეწყოთ დავითის შვილობილის,ბაგრატის გამეფებისთვის,რომელიც
სამი ტახტის მემკვიდრე იყო.
 975 წელს დავითი ჯარით შევიდა შიდა ქართლში,უფლისციხეში დატოვა ბაგრატი და
ადგილობრივებს მისი მორჩილება უბრძანა.
 978 წელს ბაგრატი ქუთაისში აფხაზთა მეფედ აკურთხეს. ბაგრატმა თავისი
უსინათლო ბიძა თეოდოსი ტაოში გაგზავნა.
 1001 წელს გარდაიცვალა დავით მესამე კურაპალატი და შეთანხმებისამებრ ტაო-
კლარჯეთის ნაწილი ბასილმა წაიღო.
 1001 წელს ბაგრატმა მიიღო ქართველთა მეფისა და კურაპალატის ტიტული.
 ბაგრატმა 1008-1010 წლებშიი შემოიერთა კახეთ-ჰერეთი.
 ერთაიანი საქართველოს დედაქალაქი კი ქუთაისი იყო.
 ბაგრატ მესამე გარდაიცვალა 1014 წელს. დაკრძალულია ბედიის ტაძარში.

გიორგი 1-ლი (1014-1027)

გიორგი პირველმა ისარგებლა იმით,რომ ბასილი ბულგარელებს ეომებოდა,შეიჭრა ტაოში და

მიტაცებული მიწები დაიბრუნა.

 1021 წელს ბასილი შემოიჭრა საქართველში და სოფელ შირიმნთან ბრძოლა

გადაიხადა. ომი საქართველოს დამარცხებით დასრულდა.
 1023 წელს დაიდო ზავი. მძევლად წაიყვანეს ბაგრატ უფლისწულიც.
 გიორგის დროს კახეთ-ჰერეთი ისევ ჩამოშორდა საქართველოს.

3. მეფე ბაგრატ მე-4.

ბაგრატ მეოთხე ( 1027 – 1072)

ბრძოლა ბაგრატ მეოთხისა და ბიზანტიას შორის დიდხანს
გაგრძელდა,თავდაპირველად,1028 წელს დაიწყ შემოსევა,რომელიც კლდეკარის ერისთავმა
ბაღვაშმა შეაჩერა.

 ფეოდალები ეცადნენ გაემეფებინათ ბაგრატის ძმა დემეტრე უფლისწული,რაც ვერ

მოხერხდა.
 დემეტრე 1032 წელს ბიზანტიაში გაიქცა და საკუთარი ანაკოფია საჩუქრად ბერძნებს
გადასცა.
 დაპირისპირებულმა ლიპარიტმა ბაგრატს ანისიც დააკარგვინა და თბილისიც. თავად
კი თითქმის მთელ აღმოსავლეთ საქართველოში გაბატონდა.

4. თურქ-სელჩუკთა შემოსევები.
 1071 წელი მანაზკერტის ბრძოლაში თურქებმა გაანადგურეს ბიზანტიელები.
 1074 წელს დაიდო ზავი და ბიზანტიის არმიამ სელჩუკებს აღმოსავლეთ პროვინციები
დაუთმო.
 პირველად საქართველოში თურქბი 1064 წელს გამოჩნდნენ. საქართველოში
ლაშქრობდა სულთანი ალფ-არსლანი (1963-1072 წწ)
 ალფ არსლანმა ბაგრატს დამოყვრება შესთავაზა და ბაგრატის დისწული ითხოვა
ცოლად.
 მეორედ 1068 წელს შემოიჭრნენ. გვანადგურებდნენ 6 კვირა შემდეგ ბაგრატმა ზავი
შესთავაზა,რაზეც დაგვთანხმდნენ და შემდეგ მოითხოვეს ხარკი სანაცვლოდ.

5. მეფე გიორგი მეორე „დიდი თურქობა“

გიორგი მე-2 (1072 -1089 წწ)

 მის დროს საქართველოში შემოიჭრა მალიქ-შაჰი

 1074 ფარცხისთან ბრძოლა,გიორგიმ დაამარცხა განძის გამგებელი.
 გიორგი მეორემ დაიბრუნა ანაკოფია და შავშეთ-კლარჯეთის მრავალი ციხე.
 მალიქშაჰი უეცრად შემოესია საქართველოს 1080 წელს და აქედან იწყება დიდი
თურქობა.
 1083 წელს გიორგიმ ზავი დადო და მშვიდობა ითხოვა ხარკის სანაცვლოდ.
 მშვიდბა არ დამყარდა,გიორგი გადადგა და ტახტზე ავიდა 16 წლის დავით მეოთხე.
დავით აღმაშენებელი

რეფორმები

1. დაასახლა სოფლები
2. შექმნა ორგანიზებული და სტრუქტურული ჯარი. 5000 კაციანი
მონოსპა,რომლებიც პირადად იცავდნენ დავითს. იყვნენ ასევე
მეციხოვნენი,რომლებიც იდგნენ ციხე-ქალაქებში და ამაგრებდნენ მას.
მესამე იყო მუდმივი ლაშქარი 20 000 კაციანი. რაზმი შედგებოდა წვრილი
და საშუალო აზნაურებისგან. ეს რეფორმა დასრულდა 1118 წელს ჩრდ.
კავკასიიდან 40 000 ყივჩაღით ჩამოსახლებით,რომელმაც შექმნა + 40 000
მეომრის რესურსი.
3. 1093 წელს დავითმა შეიპყრო ლიპარიტ ბაღვაში და გაათავისუფლე შემდეგ
ისევ 1095 წელს დავითმა ისევ შეიპყრ ლიპარიტი და ორი წლის შემდეგ
ბიზანტიაში გააძევა,რითიც ალაგმა ფეოდალების ურჩობა.
4. 1105 წელს აღმაშენებელა საგანგებოდ მოიწვია საეკლესიო კრება. რუის-
ურბნისის კრება. ეკლესია მან მეფეს დაუმორჩილა.
5. გააერთიანა მწიგნობართუხეცეს-ჭყონდილელის თანამდებობა.
6. შექმნა სააჯო კარი და დაუქვემდებარა მწიგნ-ჭყონდ.ს
7. შექმნა მსტოვართა ინსტიტუტი

თურქ-სელჩუკთა განდევნა საქართველოდან.

1. დავითმა 1101 წელს ზედაზნის ციზე წაართვა კახეთის მეფე კვირიკეს.

2. 1105 წელს ბრძოლა ერწუხთან ( საქართველოსა და განძის ათაბაგს შორის)
კახეთ-ჰერეთის გამო. დამთავრდა ქართველთა გამარჯვებით.
3. 1110 წელს დავითმა აიღო თურქთა მთავარი საყრდენი პუნქტი ციხე-ქალაქი
სამშვილდე.
4. 1115 წელს ქართველთა ლაშქარმა გაათავისუფლა რუსთავი.
5. 1116 წელს ქართველებმა დანდევნეს თურქები ტაოდან
6. 1117 წელს დავითმა აიღო გიშის ციხე. ამის დამთავრდა ჰერეთის შემოერთა.
7. 1118 წელს საქ-სომხეთის საზღვარზე ციხე-ქალაქი ლორე აიღო/

დიდგორის ომი
  სულთნის განკარგულებით შეირიბა მაჰმადიანური ქვეყნების ერთობლივი
ლაშქარი.
 სათავეში ჩაუდგა ჯვაროსნებთან ბრძოლებში მოხხვეჭილი სარდალი
ბაღდადის გამგებელი ილ-ღაზი.
 1121 წელს 300 000 კაციანი ლაშქარი დიდგრში დაბანაკდა.
 1121 წლის 12 აგვისტოს,ქართულმა ლაშქარმა დიდგორის ბრძოლა მოიგო.
 1122 წელს დავითმა აიღო თბილისი და გაათავისულა 400 წლიანი
ბატონობისაგ.


საქართველო - ჰეგემონი სახელმწიფო

1122 წელს დავითმა პირველივე იერიშით აიღო დედაქალაქი თბილი და გაათავისუფლა 400
წლიანი ბატონობისგან. დავითმა გააუქმა თბილისის თვითმმართველობა,ქალაქის
გამგებლობა თავის მოხელეებს ჩააბარა და დედაქალაქი ქუთაისიდან აქ გადმოიტანა.

• 1123 წელს დავითმა აიღო დმანისი.

• 1124 წელს შარვანი უშუალოდ შემოუერთდა საქართველოს.

• 1124 წელს დავითმა გაილაშქრა ანისზე და აიღო ის.

• აღსანიშნავია გელათის აკადემიის დაარსება,სადაც მოიწვია არსენ იყალთოელი ად

იოანე პეტრიწი.

• დავითმა დაწერა „გალობანი სინანულისანი“

• გარდაიცვალა 1125 წელს,შერაცხულია წმინდანად.