1) „ბარბაროსს“ უწოდებდნენ არა მხოლოდ სხვა ენაზე

მოსაუბრეს, არამედ ყველა უხეშსა და უკულტურო კაცს.

2) ძვ. წ. მე-2 საუკუნის დამლევს.

3) ადრიანოპოლის ბრძოლა მოხდა 378 წლის 9 აგვისტოს.

4) რომი ორ ნაწილად გაიყო 395 წელს.

5) ფლავიუს სტილიქონი იყო რომაელი მხედართმთავარი და

სახელმწიფო მოღვაწე, წარმოშობით ვანდალი. ფაქტობრივად
იმპერიის დასავლეთ ნაწილს განაგებდა.

6) 410 წელს რომი აიღეს ვესტგოთებმა.

7) ატილა იყო ჰუნების ბელადი რომელმაც, თავისი

მმართველობის ქვეშ, რეინიდან შავი ზღვის ჩრდილოეთ
სანაპირომდე ბარბაროსული ტომები გააერთიანა.

8) კატალაუნის ბრძოლა 451 წელს მოხდა.

9) 455 წელს რომს შემოესია ვანდალთა ფლოტი.

10) დასავლეთ რომის იმპერია დაეცა 410 წელს.

1) ქრისტიანობა წარმოიშვა I საუკუნეში პალესტინაში.

2) ოთხთავი შეიცავს სახარების ელინოფილური ტრადიციის თარგმანს .

ერთ-ერთია იმ მცირერიცხოვან სახარებათაგან, რომელსაც „ავგაროზის
ეპისტოლე“ აქვს დართული.
3) ქრისტეს ამაღლების შემდეგ, საქართველოში წამოსვლა და აქ ქადაგება,
წილად ხვდა ღვთისმშობელს მარიამს, რის გამოც ამ კუთხეს „ღვთის
მშობლის წილ-ხდომილი" კუთხე დაერქვა. მარიამის მაგიერ, მაცხოვრის
ბრძანებით, აქ საქადაგებლად პირველ საუკუნეში წამოვიდა ქრისტეს
მოციქული ანდრია პირველ-წოდებული.

4) კატაკომბური ხანა რომში იყო I-IV საუკუნეებში.

5) მილანის ედიქტი კონსტანტინემ გამოსცა 313 წელს.

6) წმინდა ნინო იყო კაბადოკიიდან.

7) თრდატ მესამე იყო სომხეთის მეფე. (ქრისტიანობა მიიღო და

სახელმწიფო რელიგიად გამოაცხადა)

8) ქრისტიანობა ქართლში შემოვიდა პირველ საუკუნეში, სახელმწიფო

რელიგიად კი მირიან III-მ გამოაცხადა 326 წელს.

1) ,,დიდი ომიანობა ეგრისში,, დაიწყო 542 წელს.

2) ფარტაძი და აიეტი იყვნენ ორატორები, რომლებიც ერთმანეთს

დაუპირისპირდნენ ეგრისის სახალხო კრებაზე.

3)ირანის წინააღმდეგ აჯანყება სომხეთში 571 წელს დაიწყო.

4)ჯვრის მონასტერი აიგო სტეფანოზ პირველის ერისმთავრობის

პერიოდში.

5) სენიორი იყო საერო პირი.სენიორიის მესაკუთრე, ფეოდალი.

6) ფეოდალის მამული იყოფოდა 2 ნაწილად, საბატონო მიწად და მიწა,

რომლებიც გლეხების სარგებლობაში იყო.
7)ფეოდალური კიბის სათავეში იდგა მედე.

8) რეფორმა, რომელიც პაპმა XII-მ გრიგოლ გაატარა.

9) ვორმსის კონკორდატი შედგა 1122 წელს.

10) გილდიები არის სხვადასხვა (პოლიტიკური, რელიგიური, სავაჭრო,

თავდაცვითი და ა.შ.) გაერთიანებანი შუა საუკუნეების დასავლეთ
ევროპის ქალაქებში.

1) ანტიკური ხანის საქართველოში ბარის მიწათმოქმედი მოსახლეობა

სამ ნაწილად იყოფოდა - 1.თავისუფალი მიწათმოქმედები(სამხედრო
ძალის ძირითადი ბირთვი), 2. სამეფო გვარისადმი დაქვემდებარებული
მეთემეები, 3.მონები

3) აზნაური ძველ სპარსული ტერმინია. აზნა - წარჩინებულს ნიშნავდა,

ხოლო ური - ქართული სუფიქსია, რომელიც თვისებას, წარმომავლობას
ნიშნავს.

4) ლაოებს სტრაბონი უწოდებდა სამეფო გვარდიისადმი

დაქვემდებარებული მეთემეებს.

5) ათენის აკადემია დააარსა პლატონმა ძვ. წ. 385 წელს.

6) პიერ აბელარი იყო ადრეული სქოლასტიკის ერთ-ერთი

მნიშვნელოვანი წარმომადგენელი, ფილოსოფოსი და თეოლოგი. ის უარს
აცხადებდა ავტორიტეტების უსიტყვო თაყვანისცემაზე.

7) პეტრიწონის მონასტერი ბიზანტიაში მდებარეობდა.(დღევანდელი

ბულგარეთის ტერიტორიაზე)

8) პეტრიწონის მონასტერში მოღვაწეობდნენ იოანე პეტრიწი, გრიგოლ და

აბაზ ბაკურიანის ძეები,
1) ისლამი წარმოიშვა არაბეთის ნახევარკუნძულზე.

2) ბედუინები იყვნენ მომთაბარე ტომები, რომლებიც

ცხოვრობდნენ უდაბნოში და იყცვნენ წარმართები.

3) მუჰამედი დაიბადა 570 წელს, მექაში, ხელმოკლე ვაჭრის

ოჯახში.

4) ზემზემის ჭა იყო მუსლიმების წმინდა წყარო.

5) ჰიჯრა მოხდა 622 წელს.

6) ხალიფა ნიშნავს ალაჰის მოციქულს.

7) პირველი ოთხი ხალიფა: აბუ ბაქრი, ომარი, ოსმანი, ალი.

8) სარწმუნოებრივი განხეთქილება ისლამში მოხდა ომარის

დროს.

9) საქართველოში 654 წელს შემოვიდა ჰაბიბ იბნ მასლამა.

10) ფულადი გადასახადი, რომელსაც იხდიდნენ არამუსლიმანი

ქვეშევრდომები.

11) მოსახლეობას ხარაჯა დააკისრა ჯარაჰმა.

12) დავით და კონსტანტინე მხეიძეები მურვან ყრუმ აწამა.

4-ის ნახევარი
1) ტიგლათფილესერ პირველი მისი ლაშქრობების მიზეზს
ხსნის, რომ მის ღვთაებას ასურს სურდა ასე.

2) ტიგლათფილესერის ასურეთზე მეფობა დასტურდება:

სამყაროს ოთხიცე მხარეზე სამართლიანად ვმბრძანებლობ.

3) ასურელთა ლაშქრობის მიზანი იყო დაპყრობილი ქვეყნების

მორჩილების აღდგენა.

4) ქვეყნების გაერთიანებას, რომლის წინააღმდეგ გალაშქრებაცაა

წყაროში აღწერილი, ასურელები უწოდებენ ნაირის ქვეყნებს.

5) წარწერაში იხსენიება ქართული სახელმწიფოებრივი

გაერთიანება დაიაენი, იგივე დიაოხი.

6) დაპყრობილი ქვეყნების მორჩილებისთვის, ლაშქრობის

შემდეგ ასურეთის მეფე დაპყრობილთა მმართველებს
ერთგულებისა და მორჩილების ფიცი დაადებინა მისი
ღვთაების წინაშე.

7) ასურელებს დარჩათ 120 შეჭურვილი ეტლი, ჯორ-ცხენების

ჯოგები, მინდვრის ურიცხვი პირუტყვი, მეფეთა ძენი ტყვეებად.
რაც შეეხება ხარკს ეს იყო 1200 ცხენი და 2000 მსხვილფეხა
რქოსანი პირუტყვი.

8) ნახსენები მინდვრის პირუტყვით შეგვიძლია ვივარაუდოთ,

რომ დალაშქრულ ქვეყნებში განვითარებული იყო
მეცხოველეობა, მესაქონლეობა.

9) ტიგლათფილესერ პირველი ასურეთში მეფობდა ძვ.წ. მე-12

საუკუნის დასასრულსა და ძვ.წ. მე-11 საუკუნის დასაწყისში. ძვ.
წ. 1114-1076 წლები.

1) ისტორიული წყარო მოგვითხრობს გიორგი I-ის შესახებ, მისი

მეფობის მეშვიდე წელი გამოდის 1021 წელი.

2) ბასილი არის ბიზანტიის მეფე, რომელიც ისტორიაში შევიდა

სახელწოდებით - ,,ბულგართმმუსვრელი".

3) ბრძოლის ველზე დაცემული რატი ლიპარიტის ძე

მიეკუთვნებოდა ბაღვაშთა საგვარეულოს.

4) წყაროს ავტორი მეფე გიორგის ახასიათებს, როგროც ახოვანსა

და უშიშ ყოველითურთ, ვითარცა უხორცო.

5) წყარპს მიხედვით, ქართველებმა თითქმის მოგებული

ბრძოლის ბოომდე მიყვანა ვერ შეძლეს სულმოკლეობის გამო.

6) წყაროს მიხედვით, შირიმნის ბრძოლის შემდეგ ბასილის უკან

დახევის მიზეზი იყო ზამთარი.

7) წყაროს მიხედვით, ბასილისთან მოსალაპარაკებლად წასულ

ზვიად ერისთავს ევალებოდა დროის გაყვანა.

8) სამშობლოში დაბრუნებული ბაგრატ უფლისწული მეფის

წინაშე წარსდგა ქალაქ ქუთაისში, ანუ მეფის კარი ქუთაისში
ყოფილა, რითაც ვვარაუდობთ რომ იმხანად საქართველოს
დედაქალაქს წარმოადგენდა ქუთაისი.

9) წყაროს მიხედვით, ბასილი გიორგი მეფესთან საბოლოო

ზავის დადებას ჩქარობდა, რადგან ეშინოდა საბერძნეთში
ახალი აჯანყების.

10) წყაროს მიხედვით, ბაგრატ უფლისწული სამი წლით

ბიზატიის კარზე იქნებოედა მძევლად. დავით კურაპალატის
ადგილები და ციხეები ტაოში, ბასიანში, კოლაარტაანში,
ჯავახეთში, გადადიოდა ბიზანტიის ბატონობაში.

11) გიორგი მეფის მამის, ბაგრატ მესამის მამობილი გახლავთ

დავით კურაპალატი.

12) წყაროს მიხედვით, კონსტანტინოპოლში ბასილის

გარდაცვალება გახდა მიზეზი ბაგრატის უკან მობრუნების
მოთხოვნისა. ამის განხორციელება ვერ მოხერხდა, რადგან
ბაგრატი უკვე ახლოს იყო საქართველოს საზღვართან, სადაც
შემოეგებნენ ტაოელი და მესხი დიდებულები, ქართველთა
სიმრავლემ დააფრთხო ბერძნები.

1) თურქული ტომების ისლამიზაცია იწყება მე-10 საუკუნის შუა

ხანებიდან.

2) თოღრულ-ბეგმა ნიშაბური დაიკავა 1038 წელს.

3) თოღრულ-ბეგი ბაღდადში შევიდა 1055 წელს,

უბრძოლველად.
4) ალფ-არსლანი მეფობდა 1063-1072 წლებში.

5) სელჩუკები კავკასიაში გამოჩნდნენ 1048 წელს.(სომხეთი)

6) ,,დიდი თურქობა,, სქართველოში დაიწყო 1080 წლიდან.

7) გიორგი მეორე მალიქ-შაჰს ეახლა 1083 წელს.

8) გიორგი მეორის შემდეგ ტახტზე ავიდა მეფე, რომელიც

ყოველთვის გვემახსოვრება. დავით IV აღმაშენებელი.

1) დავითი გამეფდა 16 წლის.

2) მისი აღმზრდელი იყო გიორგი მწიგნობართუხუცესი.

3) კახეთ-ჰერეთი შემოიერთა 1104 წელს.

4) ,,მაბრალობლები,, იყვნენ მეფის პოლიტიკით უკმაყოფილო

პირები(დავითი ამრავლებდა მათ0.

1) სამშვილდეს აღება - 1110წ.

2) გიშის გათავისუფლება - 1117წ.

3) ლორეს აღება - 1118წ.

4) დიდგორის ბრძოლა - 1121წ.

მეფე დავითის პოლიტიკა მეზობელი ხალხებისადმი იყო

შემწყნარებითი, ის პატივს სცემდა მათ რელიგიასა და
კულტურას, რაც მტკიცდება არაბი ისტორიკოსების ალ-
ფარიკისა და ალ-ჯაუზის მონათხრობში. მმართველი მათი
სასურველი დაუნიშნა, მათი მონეტა მოუჭრა, ღორის ყოლა
მათი დასახლების პუნქტში აკრძალა. ის იყო ტოლერანტი და
გაწონასწორებული მეფე.

1) ქართველებმა განძა აიღეს 1138 წელს.

2) ანისი აიღეს 1161 წელს.

3) დვინი აიღეს 1162 წელს.

4) ორბელთა აჯანყება მოხდა 1177-1178 წლებში.

5) თამარი ტახტზე ავიდა 1179 წელს თანამესაყდრედ, 1184 წელს

ერთპიროვნულად.

6) ყუთლუ-არსლანი იყო მეჭურჭლეთუხუცესი.

1) შამქორის ბრძოლა - 1195წ.

2) ბასიანის ბრძოლა - 1203წ.

3) ტრაპიზონის იმპერიის დაარსება - 1204 წელი.

4) გიორგი მესამის გამეფება - 1156 წელი.

1) გიორგი მე-4 ლაშა

2) ხარკის გადახდა შეწყვიტეს

3) ათაბაგი

4) ვახტანგ გორგასალს და დავით აღმაშენებელს.

5) ქალაქს შემოუარა

6) რჩეულები გამჰოყავდათ საბრძოლველად.

7) ბიბილა გურკელმა, ყვარყვარე ჯაყელის შვილმა.

8) ქართველთა მამაცობა.

9) მისი საქციელისთვის, სისასტიკისთვის.

10) მეცამეტე საუკუნის პირველი ნახევარი.

11) სწორი იყო, რადგნ უნდა დაემორჩილებინა განძა. თუმცა,

ამის გაკეთება დიპლომატიურადაც შეიძლებოდა.

12) განჯა, ნახჭევანი, კარნუქალაქი.

1) 1095 წელს ქალაქ კლერმონში საეკლესიო კრება პაპმა ურბან

მეორემ მოიწვია.

2) პირველი ჯვაროსნული ლაშქრობა დაიწყო 1096 წელს.

3) მე-12 საუკუნის ბოლოდან ჯვაროსნების წინააღმდეგ

ბრძოლებს სათავეში ჩაუდგა ინგლისის იმპერატორი რიჩარდ
პირველი ლომგული.

4) სალაჰ ად-დინი, იგივე სალადინი.

1) ერუსალიმის გათავისუფლება - 1099 წელი.

2) ტამპლიერის ორდენის შექმნა - 1118 წელი.

3) კონსტანტინოპოლის აღება -1204 წელი.

2) ჯვაროსანთა მეოთხე ლაშქრობა მოხდა1202-1204 წლებში. მათ

1204 წეს აიღეს კონსტანტინოპოლი.

3) ვენეციის დოჯი დაჰპირდა ჯვაროსნებს , რომ ფლოტით

დაეხმარებოდა გარკვეული საფასურის სანაცვლოდ.

4) მეოთხე ჯვაროსნული ლაშქრობის დროს დაარსდა ლათინთა

იმპერია.

1) ბიზანტიის უკანასკნელი იმპერატორი , რომელიც ბრძოლის

ველზე დაეცა იყო კონსტანტინე მე-11.

2) კონსტანტინოპოლი დაეცა 1453 წლის 29 მაისს.

3) კონსტანტინოპოლი აიღო მეჰმედ მეორემ, ოსმალთა

სულთანმა. დღეს ეს ქალაქი არის სტამბოლი.

4) მეჰმედ მეორეს ზედმეტსახელი იყო - დამპყრობელი.

5) მუსლიმებმა აიღეს აია სოფიას ტაძარი.

6) რენესანსი ვრცელდება მე-14 - მე-16 საუკუნეებში.

7) რენესანსი ნიშნავს აღორძინებას.

8) ვატიკანის ბიბლიოთეკა დააარსა რომის პაპმა ნიკოლოზ V-მ

9) პირველი საბეჭდი დაზგა შექმნა იოჰან გუტენბერგმა.

10) დიდი გეოგრაფიული აღმოჩენები დაიწყო მე-15
საუკუნიდან. აღმოჩენების პიონერად ითვლება პორტუგალია.

11) დედამიწას გარშემო შემოუარა ფერნანდო მაგელანმა.

12) კოლუმბი იყო იტალიელი მეზღვაური-მკვლევარი

ესპანეთის მეფის სამსახურში. აღმოაჩინა ამერიკა.

13) ვასკო და გამა იყო პორტუგალიელი მოგზაური, რომელმაც

პირველად გაცურა ევროპიდან ინდოეთამდე, კეთილი იმედის
კონცხის გავლით.

14) ვასკო და გამა იყო იტალიელი ვაჭარი, მკვლევარი და

კარტოგრაფი. აღმოაჩინა, რომ სამხრეთი ამერიკა იმაზე მეტად
ფართოვდებოდა სამხრეთისკენ, ვიდრე ევროპელებმა იცოდნენ.
მის მიხედვით სახელდებულია ამერიკის კონტინენტები.