ძვ.წ.

XXIV საუკუნე სარგონ აქადელი აქადელთა მეფე

ძვ.წ.1792 - 1750 წელი ხამურაბი ბაბილონის მეფე მისი კანონები ნ1 ია ჩვენამდე მოღწეულთაგან

ძვ.წ. 606 - 562 წელი ნაბუქოდონოსორ II

ძვ.წ. 1300 - 1274 წელი ხეთების მეფე მუვათალი

ძვ.წ. 1274 წელი ქადეშის ბრძოლა ხეთებსა და ეგვიპტელებს შორის ორივესთვის დამარცხებით
დამთავრდა თუმცა ორივე მხარე თავიანთ ქვეყანას თვლიდა გამარჯვებულად ხეთებმა დაკარგეს
მეფე მუვათალი დაიჭრა და ეგვიპტელებმა ჯარის დიდი ნაწილი ამავე წელს დაიდო
ხელშეკრულება ზავის რომელიც გაეროს შტაბბ ბინას ამშვენებს

ძვ.წ . 1115 - 1077 წელი ტიგლათფილასერ I ასურეთის მეფე,ძვ.წ. 722 - 705 სარგონ II ასურეთის
მეფე

ძვ.წ. 605 წელი ქარხემიშის ბრძოლა

ძვ.წ. 558 - 330 აქემენიანური ირანი ძვ.წ. 558 - 530 კიროს II დიდი აქემენიანური ირანის/სპარსეთის
იმპერატორი,ძვ.წ. 530 - 522 კამბიზ II აქემენიანური ირანის/სპარსეთის იმპერატორი,ძვ.წ. 522 - 486
დარიოს I აქემენიანური ირანის/სპარსეთის იმპერატორი,ძვ.წ. 486 - 465 ქსერქსე აქემენიანური
ირანის/სპარსეთის იმპერატორი

ძვ.წ. (638 - 558,570 - 507,495 - 429) 1 სოლონი ათენის მმართველი 2 კლისთენე ათენის მმართველი
3 პერიკლე ათენის მმართველი

ძვ.წ. (490,480,480,479,479,449) 1 მარათონის ბრძოლა 2 სამასი სპარტელის გმირობა თერმოპილეს

ბრძოლაში 3 სალამინის ბრძოლა 4 პლატეას ბრძოლა 5 ბრძოლა მიკალეს კონცხთან (საზღვაო) 6
კალიასის ზავი

ძვ.წ. XII - VIII საუკუნეებში არსებობდა ქართველური სახელმწიფოებრივი გაერთიანება დიაოხი XI

- VIII კოლხა ქართველური სახელმწიფოებრივი გაერთიანება/1112 წელი ასურეთის მეფე
ტიგლათფილასერ I ის ლაშქრობა დიაოხში და არბევს კოალიცას დაიაენის სახელით ცნობილს
რომელშიც დიაოხი შედიოდა/ IX სკ დან - ძვ.წ. 590 წლამდე ურარტუ,გაანადგურა მიდიელებმა
(ურარტუს ძლიერი მეფეები იყვნენ ძვ.წ. VIII სკ ში არგიშთი და სარდურ II სარდურმა ასევე
ილაშქრა კოლხაში ამავე საუკუნეში/ასევე VIII სკ ში იწყება სკვითებისა და კიმერიელების
შემოსევები,კიმერიელები კოლხას უღებენ ბოლოს ხოლო დიაოხს ასურეთი და კოლხა)

ძვ.წ. (VII - VI) იწყება ბერძნული კოლონიზაცია შავი ზღვის აუზში ჩნდება ბერძნული
დასახლებები შავი ზღვის ქვეყნებში (VI - III ადგილობრივი ფული კოლხური თეთრი)

ძვ.წ. (ალექსანდრე მაკედონელის მამა ფილიპე II 359 - 336 წლები) ალექსანდრე მაკედონელი 336 -
323 წლებში (მაკედონელი მხედართმთავარი და მსოფლიო იმპერიის შემქმნელი)

ძვ.წ. ალექსანდრემ მნიშვნელოვანი ბრძოლა გამართა 333 წელს ბრძოლა ისოსთან და 331 წელს
გავგამელასთან (ელინიზმი მაკედონელის სიკვდილიდან 323 წლიდან კლეოპატრას
სიკვდილამდე 31 წელი,კლეოპატრა VII ეგვიპტის დედოფალი იყო 51 - 31 წლებში)

ძვ.წ. (IV - III) ფარნავაზი ქართლის მეფე და არა საქართველოს მაშინ იყო ქართლი საქართველოდ
არ მოიხსენიებოდა მისი სამფლობელო

ძვ.წ. კართაგენი დაარსდა 814 წელს IX საუკუნეში რომი დაარსდა VIII სკ ში 753 წელს (რომის
უკანასკნელი მეფე ტარკვინიუს ამაყი იგივე სუპერბუსი მეფობის გაუქმება რომში მოხდა 509
წელს შემდგომ რომი გახდა რესპუბლიკური წყობის)

ძვ.წ. (1 პუნიკური ომი 264 - 241 წლებში,2 პუნიკური ომი 218 - 201 წლებში 2 პუნიკური ომის
ერთერთი მნიშვნელოვანი შეტაკება მხოდა კანესთან 216 წელს რომაელები ამოჟლითა ჰანიბალმა
კართაგენის მეფებ მანამდე კი ის ალპების მთების გადავლით გადავიდა რომში ხოლო თვითონ
შემდგომში განიცადა კრახი 202 წელს ზამასთან ბრძოლაში სიცოცხლე თვითმკვლელობით
დაასრულა და 183/182 წლებში თავი მოიწამლა,3 პუნუკურო ომი მოხდა 149 - 146 წლებში,სამივე
ომი კართაგენის დამარცხებით დასრულდა საბოლოოდ კი კართაგენი დაანგრიეს მიწაზე კი
მარილი მოაყარეს რომ არაფერს გაეხარა ასევე რომაელი სენატორი კტონი ყოველი სიტყვით
ამოსვლის დროს ამბობდა რომ კართაგენი უნდა დაინგრეს)

ძვ.წ.106 - 48 წლებში მოღვაწეობდა გნეუს პომპეუსი,44 წელს მოკლეს იულიუს კეისარი (1

ტრიუმვირატი 60 წელს შედგა ანუ 3 კონსულის მმართველობა ესენია იულიუსი რომელსაც ერგო
გალია,პომპეუსი რომელსაც ერგო ესპანეთი და კრასუსი რომელსაც ერგო სირია) კრასუსი
დაიღუპა პართებთან ბრძოლაში 53 წელს (43 წელი მეორე ტრიუმვირატი
ოქტავიანე,ლეპიდუსი,ანტონიუსი) ძვ.წ. 27 ახ.წ 14 წლებში მეფობდა რომის იმპერატორი
ოქტავიანე ავგუსტუსი (იულიუსი იყო დიქტატორი მანამდე კი გაბრაზებულმა იამზე რომ
პომპეუს უპირებდნენ სამუდამო კონსულად დანიშვნას წამოიწყო აჯანყება 49 წელს გადაკვეთა
მდინარე რუბიკონი სიტყვებით "წილი ნაყარია" და შევიდა რომში მოკლა სენატორების ნაწილი
სამხედროების ნაწილი და თავი შეუზღუდავ მმართველად გამოაცხადა მართავდა რომს
ერთპიროვნუალდ ვიდრე არ მოკლეს 44 წელს უკანასკნელი სიტყვებია "შენც ბრუტუს" მისი
გამოთქმა ასევე VENI,VIDI,VICI - მივედი ვნახე გავიმარჯვე) (65 წელს ქართლში ილაშქრა პომპეუსმა
მაშინ ქართლში მეფობდა არტაგი) რომმა ასევე აწარმოა ომი პონტოსთან პონტოს მეფე
მითრიდატე VI ევპატორის მმართველობის დროს მოხდა 3 ომი ამ ომებშში მნიშვნელოვანი
ბრძოლა იყო ეფესოსის სახელის ცნობილი მოვლენა როდესაც პონტოელებმა 80 000 რომაელი
ერთ დღეს ამოწყვიტეს

ახ.წ. 212 წელი კარაკალას ედიქტი რომის იმპერიაში მცხოვრებ ნებისმეირ თავისუფალ
არარომაელს მიენიჭა რომის მოქალაქეობა

306 - 337 რომის იმპერატორი კონსტანტინე I დიდი

313 წელი მილანის ედიქტი რჯულშემყნარებლობის აქტი ქრისტიანობა აღარ იდევნებოდა და

კატაკომბური (მიწისქვეშეთში იკრიბებოდნენ ქრისტიანები და ატარებდნენ ქრისტიანულ
რიტუალებს მალულად) ეპოქა დასრულდა ქრისტიანობაში

325 წელი 1 მსოფლიო საეკლესიო კრება ქალაქ ნიკეაში

381 წელი 2 მსოფლიო საეკლესიო კრება ქონსტანტინოპოლში

431 წელი 3 მსოფლიო საეკლესიო კრება ეფესოსში

451 წელი 4 მსოფლიო საეკლესიო კრება ქალაქ ქალკედონში - დაიგმო მონოფიზიტობა

553 წელი 5 მსოფლიო საეკლესიო კრება ქალაქ ქონსტანტინოპოლში

680 681 წელი 6 მსოფლიო საეკლესიო კრება ქალაქ ქონსტანტინოპოლში

787 წელი 7 მსოფლიო საეკლესიო კრება ქალაქ ნიკეაში - დაიგმო ხატმებრძოლეობა

330 წელი კონსტანტინოპოლის დაარსება ძველი ბერძნული პოლისის ბიზანტიონის ადგილზე

378 ადრიანოპოლის ბრძოლა

379 - 395 წლები თეოდოსიუს I რომის იმპერატორი

383 ქრისტიანობის გარდა ყველა რელიგია იკრძალება რომში

395 რომის იმპერიის ორად აყოფა დასავლეთი ერგო თეოდოსიუსის 1 შვილს ჰონორიუსს და
არღმოსავლეთ რომი იგივე მომავალი ბიზანტია არკადიუსს

რომი პირველად დაეცა 410 წელს აიღო ალარიხმა (ვესტგოთები)

კატალუნის ბრძოლა 451 წელს ვესტგოთებისა და რომაელთა ლაშქარი აეციუსის

მხედარმთავრობით ამარცხებს ატილას ბრძოლას ვერც ატილა იგებდა და ვერც აეციუსი მაგრამ
ატილა უკან გაბრუნდა და ამიტომ მოგებას რომს და აეციუსს მიაწერენ

რომს როდესაც ატილა იღებდა და ალყა ქონდა შემორტყმული დამცველად მევლიან პაპი ლეო I
რომელმაც ატილა დაარწმუან რომ გაბრუენბულიყო ძვენი მიართვა და ატილაც გაბრუნდა ალყა
მოხსნა 452 წელს

დასავლეთ რომის უკანასკნელი იმპერატორი რომულუს ავგუსტულუსი 475 - 476

476 წელი დასავლეთ რომის იმპერიის საბოლოო დაცემა დასცა ოდოაკრმა

რომი ასევე 455 წელსაც დაეცა როდესაც ვანდალები შემოესია ჰაიზერიხის მეთაურობით და 3
კვირის მანძილზე რომს ანგრევდნენ და ძარცვავდნენ აქიდან მოდის სიტყვა ვანდალიზმი
რომელიც განადგრებასთან და ნგრევა ძარცვასთანაა ასოცირებული ასევე დასავლეთ რომის
დაცემის დროს ოდოაკრმა სამეფო ნიშები გაუგზავნა აღმოსავლეთ რომის იმპერატორს ფლავიუს
ზენონს

სასანიდური ირანი 226 - 651 დინასტია დაარსა არდაშირ პაპაკის ძე მ ირანის შაჰმა

ნიბიზინის ზავი 298 რომსა და ირანს შორის

IV საუკუნის პირველ მესამედში ქართლში მეფობს მირიანი

301 წელი სოხმეთის გაქრისტიანება 326 ან 337 საქართველოს გაქრისტიანება მეფე მირიანის
დროს (შეიძლება იქ მარტო 326 ეწეროს ან 337 რომელიც ეწერება ის იქნება ორივე ერთად არ
იქნება და თუ იქნა მაინც 326 მიეცით გავრცელებული ვერსიით 326 არის)

მეფობის გაუქმება სომხეთში 428 წელი

შაჰ პეროზი ირანის შაჰი 459 - 483

ვარსქენ პიტიახში მოკლა ვახტანგ გორგასალმა 482 წელს

მეფობის გაუქმება ალბანეთში (დღევანდელი აზერბაიჯანის ტერიტორია) 510 წელი

532 წელი ირან ბიზანტიის ზავი და ქართლში მეფობის გაუქმება

542 - 562 წელი დიდი ომიანობა ეგრისში გრძელდებოდა 20 წელი

554 გუბაზ მეფის მკვლელობა ბიზანტიელი მხედართმთავრების მიერ

562 დარას ზავი

571 ანტი ირანული აჯანყება სომხეთში

ქართველთა და სომეხთა საეკლესიო განხეთქილება 608 წელი

628 წელი ხაზართა მიერ თბილისის აღება და ჰერაკლე კეისარზე გადაცემა

628 წელი ზავი ირანსა და ბიზანტიას შორის

მუჰამადი ისლამის შემქმნელი დაიბადა 570 წელს გარდაიცვალა 632 წელს

ჰიჯრა მუჰამადის გაქცევა მექიდან მედინაში 622 წელს ეს თარიღი არის მუსლიმანური
კალენდრის ათვლის წერტილი

მუჰამადის მიერ მექის აღება ბრძოლით 630 წელი

მუჰამადის სიკვდილის მერე არაბეთს მართავდა 4 მართლმორწმუნე ხალიფა 1 აბუ ბექრი 2

ომარი 3 ოსმანი 4 ალი პიველი 3 მოკვდა არაბუენბრივი სიკვდილით ანუ მოკლეს

არაბების ომაიანთა დინასტია 661 - 750 წელი

711 წელი არაბების შეჭრა ევროპაში

732 წელი არაბთა მარცხი პუატიესთან დამარცხდნენ კარლოს მართელის წინააღმდეგ რომელიც
იყო ფრანკთა მეფე

პიპინ მოკლე ფრანკთა მეფე 741 - 768 წელებშI მეფობდა კაროლინგების დინასტიის
დამაარსებელი

არაბების აბასიანთა დინასტია 750 - 1258 წლები

762 ბაღდადის დაარსება

სტეფანოზ II ქართლის ერისმთავარი 634 - 663 წლებში

დაცვის სიგელის გაფორმება ქართველებთან 654

724 დაცვის სიგელის განახლება ჯარაჰის მიერ

730 ხაზართა შემოსვლა ქართლში

პრველად ქართლში შემოიჭრა ჰაბიბ იბნ მასლამა (არაბი მხედართმთავარი)

735 მურვან ყრუს ლაშქრობა საქართველოში 737 წლამდე

აბოს სიკვდილით დასჯა 786

მურვან ყრუ ლაშქრობის შემდგომ ბრუნდება არაბეთში და ხდება არაბეთის ხალიფა მერვან II
სახელით და არის უკანასკნელი ომაიანი ხალიფა

ბუღა თურქის ლაშქრობა 853 წელი

ქართლს მართავდნენ არაბი მოხელეები "ამირები"

კარლოს დიდი ფრანკთა მეფე 768 - 814 წლები

800 წელი კარლოსის იმპერატორად კურთხევა

843 კარლოს დიდის იმპერიის დაშლა 3 ნაწილად

ქართველთა მეფის ტიტულის მატარებელი პირველად გახდა ადარნასე ბაგრატიონი 888 წელს

გაერთიანებული საქართველოს 1 მეფე ბაგრატ III 975 - 1014 წლები

საქართველოს გაერთიაანების იდეა ეკუთვნის დავით III კურაპალატს და სულისჩამდგმელი

ასევე იყო აფხაზეთის მეფის ერისთავი იოანე მარუშისძე

979 ბარდა სკლიაროსის აჯანყება აჯანყება ჩაახშო დავით III კურაპალატის მხედართმთავარმა
თორნიკე ერისთავმა

ბაგრატ III შვილები იყვნენ გიორგი I და ბაგრატ IV

1046 სასირეთის ბრძOლა

1054 დიდი სქიზმა ანუ საეკლესიო განხეთქილება ქრისტიანული ეკლესია გაიყო ორად
კატოლიკურად და მართლმადიდებლურ ეკლესიებად სულა რსებობს 5 საპატრიარქო

გიორგი II საქართველოს მეფე დავით IV აღმაშენებელის მამა

დავით აღმაშენებელი ტახტზეა დის 1089 წელს გიორგი II გადადგა და მეფობა დავითს დაუთმო
ნიზამ ალ-მულქი თურქ სელჩუკთა საზელმწიფოს პირველი ვეზირი

თოღრულ ბეგი თურქ სელჩუკთა სულთანი

1048 წელს პირველად გამოჩნდნენ თურქ-სელჩუკები კავკასიაში სომხეთის გამო რადგან სოხმეთს
ეცილებოდა თურქები ბიზანტიას

1067 - 1068 ალფ-არსლანის ლაშქრობა საქართველოში

1080 წლდიდან დავითის ტახტზე ასვლამდე იყო დიდი თურქობა საქართველოში 9-10 წელი

1071 მანასკერტის ბრძოლა 1083 გიორგი II კისრულობს ხარკს თურქების სასარგებლოდ

1075 ფარცხისის ბრძოლა

დავით IV აღმაშენებელი მეფობდა 1089 წლიდან 1125 წლამდე

1121 წელის 12 აგვისტო დიდგორის ბრძოლა თურქ სელჩუკთა კოალიციის და მათი სულთანის
ილღაზის წინააღმდეგ

რუის ურბნისის საეკლესიო კრება 1103 1104 წლებში

კახეთ ჰერეთის შემოერთება 1104 სამშვილდის აღება 1110 წელი რუსთავის აღება 1115 წელი
გიშის აღება 1117 წელი

1118 ლორეს აღება 1118 - 1120 ყივჩაღების ჩამოსახლება 40 000 ოჯახი (1 ოჯახი = 3 კაცს) ანუ 120
000 კაცი

1122 თბილისის აღება 1123 შირვანისა და დმანისის აღება 1124 ანისის აღება

1130 წელი დემეტრე I - ის წინააღმდეგ შეთქმულება

1177 დემნა ბატონიშვილის ამბოხება

1178 გიორგი III მიერ თამარის კურთხევა თანამეფედ 1184 - 1210 თამარის მეფობა 1185 თამარისა
და გიორგი რუსის ქორწილი გიორგი რუსი იგივე იური ბოლოგიუვსკი გიორგი გააძევეს
საქართვეოდან ცუდი ქმრობის გამო 1187 წელს ამბობენ თამარს სცემდა კიდეცო ლოთობდაო
1187 წელი ჰატინის ბრძოლა

1096 წელი 1 ჯვაროსნული საშქრობის დაწყება 1097 ფოსფორის სრუტის გადალახვა ჯვაროსნების
მიერ 1098 ანტიოქიის აღება 1099 წელი იერუსალიმის აღება

1188-9 წლებში თამარის და დავით სოსლანის ქორწილი თამარის შვილები რუსუდანი და

ლაშაგიორგი

1195 წელი შამქროის ბრძოლა 1199 ანისის შემოერთება 1202 - 1205 წლები ბასიანის ბრძოლა 1202
დან 1205 მდე რომელიმე იქნება ბოლომდე არ არის დაზუსტებული
1203 ქალაქ დვინის შემოერთება 1204 კარის (ყარსის) აღება

1208 ლაშქრობა ქალაქ არდებილში 1210 ლაშქრობა ირანში

ჯვაროსნული ლაშქრობები მიმდინარეობდა 1096 დან 1270 წლის ჩათვლით

1095 კლერმონსი საეკლესიო კრება პაპი ურბანო II მოუწოდებს ჯვაროსნული ლაშქრობისაკენ

ევროპას და ქრსტიანულ სამყაროს იერუსალიმის გამოსასხსნელად 1097 ჯვაროსნების მიერ
ედესის აღება

1147 - 1149 მეორე ჯვაროსნული ლაშქრობა

1189 - 1192 მესამე ჯვაროსნული ლაშქრობა

1202 - 1204 მეოთხე ჯვაროსნული ლაშქრობა ჯვაროსნება აიღეს კონსტანტინოპოლი და მის

ადგილზე შექმნეს ლათინთა იმპერია 1204 დან 1261 წლამდე

ფილიპე ლამაზმა გაანადგურა ტამპლიერთა ორდენი

გენერალური შტატებიე (პარლამენტი) საფრანგეთში პირველად მოიწვიეს 1302 წელს

თავისუფლების დიდი ქარტია 1215 წელს დაიდო ინგლისში 1265 წელს შეიქმნა ინგლისში
პარლამენტი პარლამენტის მაგვარი ჩანასახი იყო ესპანეთში კორტესების სახელით ცნობილი და
გერმანიაში ლანდთაგების სახელით ცნობილი

გენერალური შტატების ბოლო მოწვევა საფრანგეთში მარია მედიჩის მიერ მოხდა 1614 წელს

1206 წელს მდინარე ონონთან საფუძველი ჩაეყარა მნღოლთა იმპერიას ჩინგიზ ყაენის მიერ

მონღოლები პირველად საქართველოში 1220 - 1221 წელს გამოჩნდნენ ლაშაგიორგის მეფიობის

ხანაში 1295 წელს გამუსლიმანდნენ ყაზან ყაენის დროს 1254 წელს ჩაატარეს საყოველთაო არჭერა
საქართველოში

1258 წელს მონღოლებმა აიღეს ბაღდადი და აბასიანთა დინასტია გაანადგურეს

1260 წელი აიუნ ჯალუთის ბრძოლა ეგვიპტე ამარცხებს მონღოლებს

მონღოლთა იმპერია გაიყო 4 ნაწილად ჩინგიზ ყაენის სიკვდილის მერე საქართველო შედიოდა
ილხანთა სახელმწიფოში რუსეთი ოქროს ურდოში ჩინეთი კი დიდი ყაენის იმპერიაში

1225 წელი გარნისის ბრძოლა 1226 წელი ჯალალ ედ დინის მიერ თბილისის აღება 1231 წელი
ჯალალ ედ დინის სიკვდილი 1235 წელი მონღოლთა შემოსვლა საქართველოში დავით VI იგივე
დავით ნარინი საქართველოს მეფე და დავით VII იგივე დავით ული საქართველოს მეფე ორივენი
მეფობდნენ მანამდე კი საქართველოში 1245 დან 1247 წლამდე იყო უმეფობის ღანა ტახტს
მაძიებლები დავით ულუ და დავით ნარინი იმყოფებოდნენ ილხანთა ყაენის კარზე
დასამტკიცებლად და საბოლოოდ ორივე მეფედ აღიარეს და საქართველოს ორივე მართავდა
ერთი დასავლეთშ მეორე აღმოსავლეთს საქართველო ორად ნარინმა და ულუმ 1253 წელს
გაიყვეს

1259 წელს დავით ნარინი აუჯანყდა მონღოლებს 1260 წელს კი დავით ულუ

1266 წელს საქართველოს სამცხე გამოეყო ხასენჯუდ წოდებული

დემეტრე II თავდადებული იყო გიორგი V ბრყინვალეს მამა მან თავი გასწირა საქართველოს
გადასარჩენად როცა შეთქმულება გაიცა

1318 - 1346 გიორგი V ბრწყინვალე 1327 ჯობან ნოინის სიკვდილით დასჯა ის იყო ილხანთა
სახელმწიფოს პირველი ვეზირი მოკლეს შეთქმულების გამო

1335 წელს მონღოლთა ბატონობა დასრულდა საქართველოში

თამარ მეფემ ასევე შემოიღო ახალი წოდება ათაბაგი

თამარის დროს ყურთუ არსლანმა მეფეს წინააღმდეგ შექმნა დასი რომელიც ითხოვდა მეფის
უფლებების შეზღუდვასა და იგივე პარლამენტის შექმნას თუმცა მეფემ მას ყური არ დაუგდო და
ის მოაშორა საქართველოს ის უკვალოდ გაქრა მანამდე კი მასთან მოსალაპარაკებლად გაუშვა
კრავაი ჯაყელი და ქვაშახ ცოქალი ორი თავადური წამომავლობის ქალბატონი ღომლებმაც
არსლანი გააქრეს

თემურ ლენგი საქართველოს 8 ჯერ შემოესია პირველად 1386 წელს და ის გარდაიცვალა 1405
წელს 1403 წელს გიორგი VII სთან დადო ზავი რომლის მიხედვითაც საქართველოს ხარკი
დაეკისრა თუმცა საქართველო ლენგმა აღიარა ქრისტიანულ სამეფოდ თემურ ლენგს
მოიხსენიებენ ასევე ტამერლანადაც ლენგი ნიშნავს კოჭლს ლენგის უკანასკნელი საშქრობა
საქართველოში იყო 1403 წელს

1396 ნიკოპოლისის ბრძოლა

1402 ანგორის ბრძოლა

ბიზანტიის დაცემა და კონსტანტინოპოლის აღება 1453 წელს ტრაპიზონის იმპერია დაარსა

თამარ მეფემ 1202 - 1204 წლებში დ იარსება 1461 წლამდე

1463 წელი ჩიხორთან ბრძოლა ოიმერეთის მთავარს ბაგრატს და ერთიანის აქართველოს

უკანასკნელი მეფის გიორგი VIII შორის

ფარავნის ბრძოლა 1465 სამცხის მთავარ ჯაყელის წინააღმდეგ ისევ გიორგი VIII დროს

გიორგი VIII საქართველოს დშლის შემდგომ გადადის კახეთში და გიორგი II ის სახელით მეფობს

საქართველოს სამეფო ოფიციალურად დაიშალა 1490 წელს

1519 - 1522 წლებში მაგელანმა დედამიწის გარშემო იმოგზაურა

უფლებათა ბილის მიღება 1689 წელი

ინგლისის ხანგრძლივი პარლამენტი 1640 წელი

სულეიმან I ბრწყინვალე ოსმალეთის სულთანი 1520 - 1566

1526 წელი მოჰაჩის ბრძოლა

1529 ვენის პირველი ალყა

1533 ავსტრია ოსმალეთის ზავი

1598 ნანტის ედიქტი

1648 - 1653 ოცდაათწლიანი ომი

მურჯახეთის ბრძოლა 1535

სოხოისტას ბრძოლა 1545

1555 ამასიის ზავი

1579 ახალციხის საფასოს შექმნა

1578 ცილდირის ბრძოლა

1600 ფარცხისის ბრძოლა

1611 სოლომონ I ის გარდაცვალება

1624 კახეთის დედოფალის ქეთევანის წამება

შაჰ აბასმა 1614 - 17 წლებში 4 ჯერ ილაშქრა საქართველოში და 200 000 ზე მეტი ადამიანი
გადაასახლა კახეთიდან ფერეიდანში ისპაჰანში და

მაზანდარაში ყველაზე ბევრი ფერეიდანში

მარტყოფის ბრძოლა 1625 მარაბდის ამავე წელს და ბაზალეთის ბრძოლა 1626

1639 ზოჰაბის ზავი

პეტერბურგის დაარსება 1703 წელი

გლეხთა აჯანყება რუსეთში 1707 - 1709

1723 რუსეთ ირანის ზავი

ცრდილოეთის ომი 1700 - 1721 წლებში

1629 პირველი ქართული წიგნის დაბეჭდვა რომდში

ლუი XIV მეფე მზე

1703 - 1714 წლებში ვახტანგ VI ქართლის ჯანიშინი

1712 თბილისის სტამბაში ვეფხის ტყაოსანის დაბეჭდვა

1719 წელს ვახტანგი დაბრუნდა ქართლში ირანიდან ტყვეობის მერე

1723 1735 წლებში ოსმალობა საქართველოში სრულიად

1737 ვახტანგ VI გარდაცვალება

1735 -1744 დიდი ყიზილბაშობა საქართველოში

1745 თეიმურაზ II ის ქურთხევა მეფედ ქრისტიანული წესით

1754 მჯადისჯვარის ბრძოლა

1755 ყვარლის ბრძოლა

1757 ხრესილის ბრძოლა

1762 თეიმურაზის გარდაცვალება

1770 ასპინძის ბრძოლა

1774 ქუჩუქ-კაინარჯის ზავი

1783 გეორგიევსკის ტრაქტატი

1795 აღამაჰმად ხანის ყაჯართა დინასტიის დამაარსებლის ლაშქრობა საქართველოში

1795 კრწანისის ბრძოლა ერეკლე II ვს აღამაჰმად ხანი

გიორგი XII (წაქიჭამია) ქართლ კახეთის უკანასკნელი მეფე

1801 წელს გაუქმდა მეფობა ქართლ კახეთში

1814 წელს რუსეთის მიერ ავტოკეფალია შეუჩერდა ქართულ ეკლესიას

1861 65 წლებში მიდიოდა აშშ ს სამოქალაქო ომი მნიშვნელოვანი ბრძოლაა გეთისბერგის ბრძოლა
1863 წელს ივნისში

ჯორჯ ვაშინგტონი აშშ ს პიველი პრეზიდენტი 1776 წელს 4 ივლისს აშშმ გამოაცხადა
დამოუკიდებლობა

1789 წელს 14 ივლის ბასტილიის ციხის აღება მავე წელს 29 აგვისტოს ადამაინის უფლებების
დეკლარაცია მიიღეს

1800 წელს ამერიკის დედაქალაქი გახდა ვაშინგტონი

1808 წელს აიკრძალა მონებით ვაჭრობა ამერიკაში საბოლოოდ დაპირისპირება მომხრეებსა და

მოწინააღმდეგეებს შორის გასცდა კანონის ფარგლებს და სასამართლოს და ომში გადაიზარდა
სამოქალაქო ომში 1861 1865 წლებში

საფრანგეთში რევოლუცია დაიწყო იმის გამო რომ ხალხი იყო მეფის მთავრობით უკმაყოფილო
საბოლოოდ იფეთქა აჯანყებებმა მეფე ლუი XVI დააპატიმრეს 1792 წლის 10 აგვისტოს თვითონ
ლუი 1793 21 იანვარს დასაჯეს სიკვდილიტ

მეფის ჩამოგდების მერე ხელში ძალაუფლებას იღებს პარტიები ჯორონდისტები მერე

იაკობიანელები იაკობიანელების დიქტატურა დამყარდა 1793 წლეს საბოლოოდ იაკობიანელები
და მისი მომხრეები ასევე რობესპიერი დასაჯეს სიკვდილიტ 1794 წლის 27 ივლის რადგან
სისხლიანი რეჯიმი იყო და ხალხს არ მოეწონა

ნაპოლეონ პონაპარტი 1769 - 1821 წლებში მოღვაწეობდა და იმპერატორი იყო 1804 დან - 1815
წლამდე

გრაფი ფონ მეტერნიხი ავსტრიის კანცლერი

1801 წელს ანპოლეონი ამარცხებსა ვსტრიას

1802 წელს ხდება საფრანგეთის კონსული სიცოცხლის ბოლომდე

1804 წელს ხდება საფრანგეთის იმპერატორი

1805 წელს მოხდა ტრაფალგარის ბრძოლა

1807 წელს დაამარცხა საფრანგეთმა პრუსიელები და ტილზიტში დადეს ზავი 1805 წელს მოხდა
აუსტერლიცის ბრძოლა 1807 წელს ფრიდლანდის ბრძოლაში ამარცხებს ნაპოლეონს 1807 იკავებს
პორტუგალიას 1808 ში ესპანეთს

1810 ში ჰანზას ქალაქებს

1812 წლის 26 აგვისტო ბოროდინოს ბრძოლა

1812 ში სეიჭრა რუსეთში

1813 ლაიფციგის იგივე ხალხთა ბრძოლა დასრულდა კრახით

1814 წელს გადაასახლეს ნაპოლეონი კუნძულ ელბაზე 1814 1815 ვენის კონგრესი სადაც
წყდებოდა საფრანგეთის დაპყრობილი ტერიტორიების გადანაწილების საკითხი ნაპოლეონი
1815 წელს ბრუნდება ელბადან გამოიპარა და 100 დღე მართავს კვლავ საფრანგეთს გამართა
ბრძოლა ვატერლოოსთან მაგრამ დამარცხდა 1815 წელს და გადაასახლეს კუნძულ ელბაზე

რუსეთის მიერ გაუქმდა გურიის სამთავრო 1829 წელს სამეგრელოს 1857 წელს სვანეთის 1859
წელს და აფხაზეთის 1864 წელს

1812 წელი კახეთის აჯანყება 1804 - 1813 წელ რუსეთ ირანის ომი
1819 1820 გურია იმერეთის აჯანყება

ანტირუსული შეტქმულება 1832

1844 მეფისნაცვალის თანამდებობის შემოღება

1850 ქართული თეატრის აღდგენა

1861 წლის 19 თებერვალი რუსეთში ბატონყმობის გაუქმება

1864 ბატონყმობის გაუქმება კავკასიაში

რუსეთ თურქეთის ომი 1806 -1812

1812 ბუქარესტის ზავი

1813 გულისტანის ზავი

1828 ტურქმენჩანის ზავი

1829 ადრიანოპოლის ზავი

1853 1856 ყირიმის ომი

1856 პარიზის ზავი 1878 სან სტეფანოს ზავი

იტალიის გაერთიანებული სამეფო ჯუზეპე მაზინისა და ჯუზეპე გარიბალდის თაოსნობით

შეიქმნა

ლუი ნაპოლეონი იგივე ნაპოლეონ III საფრანგეთის იმპერატორი

1830 ივლისის რევოლუცია

1848 წელი საფრანგეთის ლიბერალური რევოლუცია ამავე წელს გერმანიაშიც

ვიტორიო ემანუელ II ერთიანი იტალიის პირველი მეფე

1852 წელი საფრანგეთის II იმპერიის დაფუძნება

ვილჰელმ I პურიის მეფე შემდგომში გერმანიის იმპერატორი

კამილო დი კავური პიემონტ სარდინიის სამეფოს პრემიერ მინისტრი 1859 მაჯენტას და

სოლფერანოს ბრძოლები

1863 პოლონეთის აჯანყების ჩახშობა რუსეთის მიერ

1864 წელი ავსტრია-პრუსია და დანიის ომი

1866 სადოვას ბრძოლა

1868 ესპანეთის რევოლუცია

1871 18 იანვარი გერმანიის იმპერიის დაფუძნება

გერმანიის გაერთიანებაში უდიდესი წვლილი მიუძღვის ოტო ფონ ბისმარკს პრემიერ მინისტრს
გადადგა 1895 წელს და გარდაიცვალა 1898 წელს მისი მმართველობის პერიოდში გერმანია
ატარებდა ლმობიერ პოლტიკას და მშვიდობიანს ხოლო გარდაცვალების მერე გერმანიამ 2
მსოფლიო ომი აწარმოა

ბისმარკმა შეავიწროვა საფრანგეთი რომელსაც ნაპოლეონ III მართავდა ის დაამარცხა გადამწყვეთ

ბრძოლაში სედანის სახელით ცნობილ ბრძოლაში 1870 წელს და შეიქმნა შემდგომ გერმანიის
იმპერია რომლის კაიზერი ვილჰელმ I გახდა

1879 წელი დაარსდა საქართველოში წერა კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება გაზეთი

ივერია კი დაარსდა 1877 წელს

1914 წელს 28 ივნის სავოიაში გავრილიო პრინციპმა მოკლა ავსტრია უნგრეთის პრინცი ფრენც
ფერდინანდი რაც გახდა შემდგომშI სბაბი პირველი მსოფლიო ომის დაწყებისა I მსოფლიო ომი
1914 წელს დაიწყო და გრძელდებოდა 4 წელი გერმანიამ ომი ორ ფრონტზე აწარმოა გერმანიამ
შექმნა სახმედრო ბლოკი სამთა კავშირი რომელშიც გერმანია ავსტრია უნგრეთი და იტალია
შედიოდა მოგვიანდებით მიემატა ოსმალეთი და იაპონია გერმანია საფრანგეთში ბელგიის
გავლით შეიჭრა რაც ბელგიის სუვერენიტეტის დარღვევა იყო საფრანგეთში საბრძოლო
მოქმედებები ძლიერ გართულდა რადგან ბრძოლა მიმდიანრეობდა სანგრებში და დიდ დროს
მოითხოვდა მნიშვნელოვანია 1914 წლის მარნის ბრძოლა 1915 წლის იპრის ბრძოლა 1916 წლის
ვერდენის ბრძოლა რომელსაც ვერდენის ხორცსაკეპსაც კი უწოდებენ და ასევე 1916 წლის სომის
ბრძოლა რუსეთს საფრანგეთს და ბრიტანეთს ჰქონდათ შეკრული ალიანსი რასაც ანტანტას
უწოდებენ ანტანტა გულითად შეტანხმებას ნიშნავს სიტყვასიტყვით და ომის პირველ ეტაპზე
რუსეთმა შესძლო წინ წაწევა თუმცა ომი გართულდა რუსეთის არმია იყო მოუმზადებელი და
ცუდ მდგომარეობაში მყოფი რამაც რუსეთის წინსვლა შეაფერხა ევროპის ფრონტზე მაგრამ წინ
წაწევა შესძლო თურქეთთან ომში რუსეთს შეეძლო სტამბოლის აღებაც და თურქეთის
დაპყრობაც მაგრამ მოულოდნელად რუსეთში დაიწყო რევოლუცია და რუსული ჯარები 1918
წლისათვის საბოლოოდ ტოვებს კავკასიას და საქართველოს და კავკასიის ქვეყნები ხდებიანდ
ამოუკიდებელნი 1918 წელს რუსეთმა დადო ბრესტ ლიტოვსკის საზავო ხელშეკრულება
რომლითაც ის ომს ეტიშებოდა და გერმანაის უთმობდა ბელორუსს და უკრაინას ომიდან
გასვლის სანაცვლოდ ბრესტ ლიტოვსკის ზავი 3 მარტს დაიდო 1918 წელს და რუსეთი ომს
გამოეთიშა ამით გერმანიას მიეცა საწუალება წაწეულიყო საფრანგეთის ფრონტზე მაგრამ ვერ
შესძლო რადგან ომში ამერიკა ჩაება მას შემდეგ რაც გერმანულმა წყალქვეშა ნავებმა ჩაზირეს
ამერიკული გემები ამერიკის ჩართვა ომში ცვლის ისტუაციას და გერმანია აგებს ომს საბოლოოდ
გერმანიამ 1918 წლის 11 ნოემბერს დილის 5 საათზე გამოაცხადა კაპიტუალცია ავსტრია
უნგრეთმა ამავე წლის 3 ნოემბერს

ხელშეკრულება კაპიტულაციის შესახებ დაიდო კომპინეს რყეში მარშალ ფოშეს ვაგონში

საფრანგეთში გერმანია დამარცხდა საფრანგეთმა დაიბრუნა დაკარგული ელზასი და
ლოტარინგი რომელიც სედანის ბრძოლის შემდგომ წაართვა გერმაიამ დაიშალა ავსტრია
უნგრეთი ცალცალკე სახელმწიფოებად და გერმანიას დაეკისრა ფულადობრივი გადასახადი და
აეკრძალა სამხედრო წარმოება აეკრძალა ჯარის ყოლა შეიძლებოდა მხოლოდ 100 000 იანი
არმიის ყოლა

1919 წელს შეიქმნა ერთა ლიგა რომელიც იყო ევროპის კონტინენტზე გაერთიანება ქვეყნებისა
რათა თავიდან აეცილებინათ ასეთი ომები ინიციატორი იყო ამერიკის პრზიდენტი ვუდრო
ვილსონი მაგრამ ამერიკა ამკავშირში არ შესულა თავი აარიდა ევროპის პრობლემებს ამერიკა
შიშობდა რომ ასეთი რთული ზავის პირობებს შეიძლებოდა გერმანელბშიისევ გამოეწვია
რევანშის სურვილი და ომს კვლავ წამოიწყებდა რაც შემდგომ გამართლდა და მეორე მსოფლიო
ომი გერმანიამ აწარმოა

რუსეთში მოხდა რევოლუცია პირველი 1917 წლის თებერვლის და შემდგომი ბოლშევიკური

გადატრიალება 1917 წელსვე

1918 წელს 6 იანვარს ბელშევიკებმა დამფუძნებელი კრება დაშალეს რუსეთში და მათი

მმართველობა დაამყარეს

პარიზის კონფერენცია მიმდინარეობდა 1919 - 1920 წლებში სადაც შეიქმნა ერთა ლიგა ერთა
ლიგაში საქართველო არ მიუღიათ

საქართველო განთავისუფლდა რუსეთისაგან და არამართო საქართველო არამედ კავკასია

კავკასიაში შეიქმნა ფედერაცია რომელიც 3 ქვეყანას აერთიანებდა საქართველოს სომხეთს და

აზერბაიჯანს თუმცა კავშირი მტკიცე არ აღმოჩნდა და მალევე დაიშალა ამიტომ 1918 წლის 26
მაისს საქართველომ გამოაცხადა დამოუკიდებლობა მავე წელს 28 მაის საქართველოში
დამოუკიდებლობა სოხმეთმა და აზერბაიჯანძმაც გამოაცხადა საქართველოს რესპუბლიკამ
იარსება 3 წელი იქნა მოწვეული დამფუძნებელი კრება რომლის თავმჯდომარე აკაკი ჩხენკელი
აირჩიეს მთავრობის დროებითI I თავმჯდომარე იყო ნოე რამიშვილი ხოლო შემდგომ
დამფუძნებელმა კრებაბ თავმჯდომარედ ნოე ჯორდანია აირჩია

1918 წელს მიმდინარეობდა ქართულ სომხური ომი რომელიც საქართველოს წარმატებით

მთავრდებოდა ქართველებს ერევანის აღება შეეძლოთ რომ არა ბრიტანეთის ჩარევა1922 წელს
ოფიციალურად შეიქმნა სსრკ მანამდე კი მოხდა კავკასიის ქვეყნების გასაბრჭოება 1921 წელს 23
თებერვალს საქართველომ დაკარგა დამოუკიდებლობა და გახდა სოციალისტური რესპუბლიკა

სომხეთი 1920 წელს გასაბრჭოვდა ასევე აზერბაიჯანიც

საქართველოს მთავრობა ემიგრაციაში წავიდა პარიზში საიდანაც ისინი უკან არ დაბრუნებულან

საბრჭოთა კავშირის პირველი მდივანი იყო ვლადიმირ ულიანოვი იგივე ლენინი რომელიც
მალევე გარდაიცვალა და შემდგომი მდივანი ხდება იოსებ სტალინი რომელიც სასტიკ
პოლიტიკას ატარებდა 1936-38 წლებში (განსაკუთრებით 1937 წელს) მიმდინარეობდა
რეპრესიები ჩეკას მიერ ხალხის დახვრეტები და გადასახლებები ასევე სსრკ ში მოხდა
სოციალური რევოლუცია მოხდ ამდიდარი გლეხების გაკულაკება და მათი ქონების ჩამორთმევა
შეიქმნა ქვეყანაში სტალინის კულტი

განსხვავებული სიტუაცია შეიქმნა იტალიაში სადაც იშვა ფაშიზმი რაც სიტყვასიტყვით წნელის
კონას შნიშნავს

ბენიტო მუსოლინიმ აიღო ხელში ძალაუფლება და ფაშშისტურ იტალიას მართავა

დიქტატორულად იტალიამ აწარმოა ბრძოლები მუსოლინის დროს 1935 წელს ეთიოპიაში 1939
წელს ალბანეტის ოკუპაცია და 1940 წელს შეჭრა საბერძნეთში

მეორე მოსფლიო ომის დროს 1943 წელს ინგლისურმა და ამერიკულმა გაერთიანებულმა არმიან
შეძლო იტალიაში შეწრა და იტალიის განთავისუფლება მუსლინი დაატყვევეს თუმცა ჰიტლერის
დავალებით ოტო სკორცენტმა გაანთავისუფლა სამხედრო ოპერაციით საბოლოოდ 1945 წელს
ბენიტო მუსოლინი იგივე დუჩე სიკვდილიტ დასაჯერ როდესაც ომს გერმანია აგებდა

1946 წელს იტალიაში დამყარდა რესპუბლიკური მმართველობა

ფაშიზმისგან იშვა ნაციზმი რომელიც ჰიტლერმა განავრცო და დახვეწა 1921 წელს შეიქნმა
ნაციონალ სოციალისტური პარტია გერმანიაში 1923 წელს ჰიტლერმა ზალით სცადა
ხელისუფლების ხელში აღება მაგრამ ვერ მოახერხა ეს ფაქტი ცნობილია ლუდის პუტჩის
სახელით 1932 წელს ჰიტლერი იგებს არჩევნებში და მოდის მთავრობაში თუმცა მისი პარტიის
წევრები ცოტანი იყვნენ პარლამენთში გერმანიაში ასევე დომინირებდა კომუნისტური პარტია
რის გამოთაც გერმანიის მეფებ ჰიტლერი დააწინაურა და დანიშნა კანცლერად 1933 წელს
გერმანია 1933 წელსვე ტოვებს ერთა ლიგას 1934 წელს ჰიტლერი გახდა ფიურერი ანუ
შეუზღუდავი მმართველი 1933 1945 წლებში მიმდინარეობდა ჰოლოკოსტი ანუ
ებრაელებისა,სექსუალური უმცირესობების გონებრივად და ფიზიკურად შეზღუდული
ადამიანების ფიზიკური განადგურება რომელიც ჰიტლერა მოახდინა

1938 წელს მოხდა ებრაელების განადგურება ამსობრივი და ამთი გადარჩევა რასაც ბროლის ღამე
ეწოდა

1939 წელს გამოვიდა კანონი ეუთანაზიის შესახებ რომლის მიხედვითაც გონებრივად

ჩამორჩენილი ადამიანები და ფიზიკური ნაკლის მქონე ადამიანები უნდა გაენადგურებინად
რადგან გერმანიას მხოლოდ და ხმოდლოდ ჯანმრთელი და ძლიერი თაობა ჰყოლოდა

ესპანეთშიც დამყარდა ფაშისტური რეჯიმი როდესაც ქვეყანის სათავეში სამოქალაქო ომის

შემდგომ მოდის ფრანცესკო ფრანკო იგივე კაუდილიო სამოქალაქო ომი მიმდინარეობდა 1936
დან 1939 წლამდე ფრანკო შესძლო გამარჯვება და მოდის სათავეში 1939 წელს დამყარდა
ერთპარტიული რეჟიმი ესპანეთში

აშშ ში ამ პერიოდშI მიმდინარეობდა დიდი დეპრესია რომელიც 1929 წლის 24 ოქტომბერს

დაიწყო და მისი შეჩერება შესძლო ფრანკლინ დელანო რუზველთმა ამერიკის პრეზიდენთმა
რომელმაც შეიმუშავა ახალ კურსად (ასდღიანი კურსი)წოდებული ეკონომიკის გამოსწორების
ახალი მეთოდი რამაც ამერიკას ამოსუნთქვის საშვალება მისცა თუმცა ამერიკა საბოლოოდ
ეკონომიკური კრიზისიდან II მსოფლიო ომმა გამოიყვანა

გერმანიამ დაარღვია ვერსაზლის საზავო ხელშეკრულება დაიწყო სამხედრო წარმოება და

დაიწყო ტერიტორიული ექსპანსია რაც უხეში დარღვევა იყო ხელშეკრულების აშკარა იყო
გერმანიის რევანშის სურვილი

1935 წელს გერმანიამ დაიბრუნა ზაარის ოლქი ასევე 1936 წელს რაინის დემილიტარიზებული
ზონა დაიკავა 1936 1937 წლებში შექმნა ღერძის ბლოკის სახელით ცნობილი სამხედრო კოალიცია

1934 წელს იქნა მოკლული ავსტრიის კანცლერი დოლფუსი და 1935 წელს მოხდა ავსტრიის
"ანშლუსი" ავსტრიის შეერთება

ასევე გერმანიამ შეიერთა ჩეხო სლოვაკია ჩეხეთს ცამოაშორა სლოვაკეთი და შეიერთა ხოლო
ჩეხეთი კი დაყო რამოდენიმე ოლქად მანამდე კი ჩეხეთის პრეზიდენტი დაიბარა ბერლინში და
აიძულა რომ ჩეხეთისთვის ჩაებარებინა ევროპის ქვეყნების პოლიტიკა ამ პერიოდში იყო
ლმობიერი და ისინი დაყვავების პოლიტიკას აწარმოებდნენ გერმანიას უთმობდნენ ყველაფრს
და მის ახირებებზე ხუჭავდნენ თვალს 1938 წელს იქნა მიუნხენის გარიგება მიღებული რომელის
მიხედვითა გერმანია არ დაიწყებდა ომს და ჰპირდებოდა მსოფლიოს მშვიდობას ნევი
ჩემბერლენმა ბრიტანეთში მოსახლეობას ახარა ეს ხელშეკრულება მაგრამ სიხარული ცრუ
აღმოჩნდა რადგან მალე ჰიტერმა დაიწყო მსოფლიო ომი

ასევე ჰიტლერმა შეიერთა ქალაქი დანცინგი რომელიც არღმოსავლეთ პრუსიას წყვეტდა

გერმანიას და გააერთიანა კვლავ 1939 წლის 23 აგვსისტოს დაიდო მოლოტოვ რიბენტროპის
თავდაუსხმელობის პაქტი რომლის მხიედვითაც სსრკ და გერმანია ერთმანეთთან ომს არ
წამოიწყებდა ასევე ამ პაქტს თან ახლდა საიდუმო ხელშეკრულება რომელშიც ორმა ქვეყანამ
გაიყვეს პოლონეთი რუსეთს ოპოლონეთის აღმოსავლეთ ნაწილი შეხვდა ჯამში პოლონეთის
ტერიტორიის 52 % დან ასევე ლიტვა ლატვია ესტონეთი და ბესარაბია

გერმანაის კი პოლონეთის დასავლეთ ნაწილი ტერიტორიის 48 %

ეს ხელშეკრულება მსოფლიოსათვის II სმოფლიო ომის დასრულების შემდგომ გახდა ცნობილი

1939 წელს დაიწყო II სმოფლიო ომი 1 სექტემბერს

1937 წელს 17 სექტემბერს საბრწოთა აკვშირი შეიწრა პოლონეთში და დაიკავა მისი ნახევარი

1939 40 წლები მიმდინარეობდა სსრკ ფინეთის ომით რომელიც სსრკ შტვის წარმატებულად არ
დასრულდა ფინეთმა შესძლო გამარჯვების მოპოვება და სსრკ ფინეთის მცირე ნაწილს
დასჯერდა

1939 დან 1940 წლებში მიდიოდა ევროპაში უცნაური ომი რომლის დროსაც მოწინააღმდეგები
იშვიათად გადაიოდნენ შეტევაზე და იჯდნენ სანგრებში ამიტომ მაშტაბური შეტაკებები არ
დაწყებულა

1939 წელს ასევე ჰიტლერიც შეიწრა პოლონეთში და ამის გამო საფრანგეთმა და ბრიტანეთმა ომი
გამოუცხადეს გერმანიას და დაიწყო მოსფლიო ომი ოფიციალურად

1940 წელს ლიტვა ლატვია ესტონეთი და ბესარაბია სსრკმ დაიპყრო გერმანია 1940 წელს 22
ივნისს შეიჭრა საფრანგეთში და პარიზი აიყო საფრანგეთმა გამაოცხადა კაპიტულაცია 22 ივნის
1940 წლის

1941 წლის 22 ივნის გერმანია თავს ესხმის სსრკს

1941 წელს გაფორმდა ატლანტიკური ქარტია ამერკასა და ბრიტანეთს შორის

ამერიკა ომში ჩაერთო მას შემდეგ რაც იაპონიამ (გერმანიის მოკავშირემ) 1941 წელს 7 დეკემბერს
დაბომბა პერლ ჰარბორის სამხედრო ბაზა ჰავაის კუნულებზე

1942 წლის 17 ივლის 1943 წლის 2 თებერვლამდე მიმდინარეობდა სტალინგრადის ბრძოლა

ყველაზე სისხლის მღვრელი ბრძოლა არმოჩნდა II სმოფლიო ომის დროს ბრძოლა

ლენინგრადთან იმდენად ახლოს მივიდა გერმანული არმია მოსკოვთან რომ კრემლი სახმედრო
ბინოკლებიდანაც მოჩანდაო მოგვითხრობს ისტორიული ფაქტები საბოლოოდ 1943 წელს
გერამანია ლენინგრადთან მარცხდება და საბრჭოთა არმია უკვე ერთიანი პრონტით გადადის
შეტევაზე

1942 წელს მოხდა ელ ალემეინის ბრძოლა

1943 წელს მოხდა ასევე მსოფლიო ისტორიაში ყველაზე დიდი სატანკო ბრძოლა კურსკის
ბრძოლა სადაც გერანული და სსრკს სატანკო დივიზიები ებრძოდნენ ერთმანეთს და
გერმანელთა კრახით დასრულდა

1942 წელს მიდიოდა ასევე ოპერაცია ედელვაისი რომლის მიხედვითაც გერმანია კავკასიის
აღებით აპირებდა ახალი პრონტის გახსნას სსრკ სთვის მაგრამ კავკასიაში ფეხი ვერ მოიკიდა
რადგან დიდ წინააღმდეგობას წააწყდა გერმანია და ოპერაცია ედელვაისი კრახით დასრულდა

ომის დროს გაიმართა 3 კონვერენცია სადაც სსრკს ბრიტანეთის და ამერიკის მმართველნი

იკრიბებოდნენ პერიოდულად და სახავდნენ მიზნებს და ადგენდნენ გემგებს

პირველი კონფერენცია იყო თეირანის რომელის 1943 წლის 28 ნოებრიდან 1 დეკემბრამდე

მიმდინარეობდა თეირანში

მეორე იყო იალტაში კონფერენცია 1945 წელს 4 11 თებერვალს და ბოლო პოცდამის კონფერენცია
1945 წლის 17 ივლისიდან 2 აგვისტომდე

1943 წელს დაიწყო ოპერაცია ოვერლორდი 6 ივნის რომლის მიხედვითაც ამერიკამ გახსნა
დასავლეთ ვროპაში საფრანგეთში ახალი ფრონტი

ბოლო კონფერენციაზე გადაწყდა იაპონიის საკითხიც სადაც იქნა ამერიკელების მიერ ატომური
იარაღის პირველი გამოცდა წარმოებული და 1945 წლის 6 და 9 აგვისტოს ჰიროსიმაში და
ნაგასაკიში ჩამოაგდეს ატომური ბომბი 1945 წელს 2 სექტემბერს იაპონიამ გამოაცხადა
კაპიტულაცია

და მეორე მსოფლიო ომი ოფიციალურად დასრულდა მანამდე კი გერმანიამ გამაოცხადა

კაპიტულაცია 1945 წლის 8 მაისს კაპიტულაციას ხელი მოაწერა ფერდმარშალმა კაიტელმა 1945
წელს შეიქმნა გაერო მანამდე კი ერთა ლიგი დაიშალა გაერომ დაიწყო ზრუვნა ევროპის
პოწყობაზე და ომის შემდგომ პერიოდზე

II მსოფლიო ომის დასრულების შემდგომ ევროის საგრძნობლად დიდი ანწილი ეს არის

აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნები შევიდნენ საბრჭოთა კავშირში მოხდა მათი გაწითლება და ამ
ქვეყნებში კომუნისტური პარტიების მოსვლა ეს საფრთხე არამარტო ევროპის კაპიტალისტურ
ქვეყნებს არამედ მთელ მსოფლიოს დაემუქრა ამიტომ აქ ერთმანეთშ უპირისპირდება სსრკ და აშშ
მოხდა მსოფლიოს 2 ბანაკად გაყოფა სოციალისტურ და კაპიტალისტურ ბანაკებად ეს ბანაკები
ერთმანეთს ემტერებოდნენ და მათ შორის მოხდა კომფრონტაცია

1945 46 წლიდან 1991 წლამდე საბრჭოთა კავშირის დაშლამდე მიმდნარეობდ ამსოფლიოში ცივი
ომი

1949 წელს შეიქმნა ნატო

1955 წელს შეიქნმა ვარშავის პაქტის ორგანიზაცია

1961 წელს აღიმართა ბერლინის კედელი რომელიც გამოყოფდა გერმანის სოციალისტურ ნაწილს
კაპიტალისტურისგან

1947 ტრუმენის დოქტრინა 1948 მარშალის გეგმა

1953 წელს გარდაიცვალა სტალინი მომდევნო წელს 1956 წელს მოხდა სსრკ ს კომუნისტური
პარტიის XX ყრილობა რომელზეც დაიგმო სტალინის კულტი ხრუსჩოვის დროს

ცივი ომის ცხელი წერტილები იყო ვიეტნამში სადაც სამხედრო კონფლიკტი 1959 დან 1975
წლამდე მიმდინარეობდა ასევე ავღანეთი სადაც სსრკ შეიჭრა 1979 წელს ასევე კორეის
კონფლიკტი და კარიბის ზღვის კრისიზის სადაც მსოფლიო დადგა ატომური ომის საფრთხის
წინაშე 1959 წელს მოხდა გადატრიალება კუბაში სადაც ფდელ კასტრო მოდის მთავრობაში
ამერიკამ კასტროს რეჟიმი არ სცნო ლეგიტიმურად და გაწყვიტა ყველანაირი ურთერთობა
კუბასთან კუბამ ახალი მოკავშირე სსრკ მოძებნა და დაიდო მათ შორის ხელშეკრულება 1961
წელს კასტრომ კუბის რევოლუციას სოციალისტური უწოდა და ასხელმწიფოც სოციალისტურად
გამოაცხადა რაც ამერიკას აღიზიანებდა,კუბაში სსრკ მ დაიწყო სტრატეგიული რაკეტების
განთავსება რომელიც ამერიკას საფრთხეს უქმნიდა ამერიკამ კუბის სამხედრო ბლოკადა
წამოიწყო ამ კომფლიკტის მწვავე მომენტი დადგა მაშინ როდესაც სსრკ საზღვაო ხომალდები
კარიბის ზღივსაკენ დაიძრა და ორი ზე სახელმწიფო ომის წინაშე დადგა არა როგორც
ჩვეულებრივი არამედ ატომური ომის შინაშე 1962 წელს მსოფლიო განადგურების წინაშე იდგა
მაგრამ საბედნიეროდ მოხდა სატელეფონო კავშირი აშშ სა და სსრკს შორის და დაიწყო
კონფლიკტის მოვარება აშშმ დათმო რაკეტები იტალიაში და თურქეთში და უკან გაიტანა სსრკ მ
კი კუბიდან მოაცილა სარაკეტო კომპლექსი მსოფლიო გადარჩა
შემდგომი პერიოდი უკვე ნეიტრალურია რადგან ორივე ქვეყანა იწყებს თანამშრომლობას და
იწყება ევროპის კონტინენტზე განიარაღება

საბოლოოდ ცივი ომი დასრულდა საბრჭოთა კავშირის დაშლით 1991 წელს

პერესტროიკა უკავშირდება - გორბაჩოვს

უძრაობა - ბრეჟნევს

1991 ევროპის კომუნისტურმა ქვეყნებმა და სხვა მოკავშირე ქვეყნებმა გამოაცხადეს

დამოუკიდებლობა მათშორის საქართველომაც