რელიგია არის იდეათა და ქმედებათა

სისტემა, რომელიც დაფუძნებულია

რწმენაზე, რომ არსებობენ ზებუნებრივი
ძალები, რომლებიც ზემოქმედებენ
სამყაროზე და ადამიანის ცხოვრებაზე.
ეტიმოლოგიურად რელიგიის ყველაზე
ცნობილი განსაზღვრებაა “ხელახლა
დაკავშირება”, თუმცა სხვები ვარაუდობენ,
რომ იგი ნიშნავს “(სამყაროს) განმეორებით
წაკითხვას”. ეს იდეა ღირებულია
ქრისტიანობისათვის, მაგრამ არა რომაული
წარმართობისათვის, რომლისგანაც
მომდინარეობს ეს სიტყვა. მათთვის
“რელიგია” არის ღმერთთან ვისიმე ხელახლა
დაკავშირების იარაღი.
ქრისტიანობის მქადაგებლები
ანდრია
პირველწოდებული

სვიმონ კანაკელი

მატათა
 ანდრია პირველწოდებული

პეტრე მოციქულის ხორციელი ძმა. ქრისტემ 12 მოციქულთაგან

ქრისტემ სწორედ მას მოუწოდა პირველს.

• ჯვარს აცვეს ქალაქ პატრაში, საბერძნეთში. თავიდან იქ

დაკრძალეს , შემდეგ გადაასვენეს კონსტანტინეპოლში.
ქალაქის დაცემს გამო რომში და 196 წლამდე იქ
იმყოფებოდა. თავის ქალა დაბრძანებულია-პატრაში.
2002 წელს მისი წმიდა ნაწილები ვატიკანიდან საქართველოში
ჩამოაბრძანეს და საჩუქრად გადასცეს საქართველოს
საპატრიარქოს.

•.
• სვიმონ კანანელი
• ანდრია • მატათა • წმინდა ნინო
პირველწოდებულ • კაბადოკიიდან იყო.
თან ერთად • იუდა • მამა-ზაბილონი
ქადაგებდა. რომაელი
ისკარიოტელის სარდალი
აფხაზეთში, ნაცვლად, უფლის
ქადაგებისას • დედა-სუსანა,
ამაღლების შემდეგ იერუსალიმის
წარმართებმა აღირიცხა მე-12
შეიპყრეს და პატრიარქის და
მოციქულად. • სარა ბეთლემელი-
ქვებით ჩაქოლეს.
მის საფლავზე • დაკრძალულია პატარაობისას
გონიოს უამბო
აგებულია ათონის ქრისტიანობი და
მონასტერი ციხესიმაგრეში
უფლის კვართის
თავგადასავალზე
რომის იმპერატორები, რომელთა სახელს დიოკლეტიანემ 303 წელს
უკავშირდება ქრისტიანების დევნა მოაწყო ქრისტიანების
მასობრივი დევნა

ნერონი (37-68 ) დიოკლეტიანე (244-311)

მისი ბრძანებით ბიუსტი სტამბულის არქეოლოგიურ
64 წელს გადაწვეს რომი და მუზეუმშია დაცული
ქრისტიანებს დააბრალეს
 დიოკლეტიანეს ბრძანებით აწამეს
წმინდა გიორგი

წმინდა გიორგის
მაღალი
სამხედრო
თანამდებობა
ეკავა.

(III-IV საუკუნეების
მიჯნაზე
ცხოვრობდა
დიოკლეტიანე
წმინდა გიორგი)
რუკაზე დაყრდნობით აღწერეთ რა გზა განვლო წმინდა ნინომ ქართლში
შემოსვლამდე ?
 წმინდა ნინო ურბნისსა და მცხეთაში
ქალაქ ურბნისში ნახა” უცხო ხალხი, უცხო ღმერთების
მსახური”, რომლებიც ქვებს , ხეებსა და ცეცხლს სცემდნენ
თაყვანს”. იქ ერთი თვე დაჰყო, შემდეგ მცხეთისკენ
გამოჰყვა ხალხს, რომლებიც იქ სავაჭროდ და მათი
ღმერთის , მოსალოცად მიდიოდნენ. ნინომ მცხეთაში
მკურნალის სახელი გაითქვა .

თქვენი აზრით
რომელ ღმერთს
სცემდნენ
თაყვანს?
 არმაზის კერპის მსხვრება

წმინდა ნინო ღმერთს ევედრებოდა მოეხდინა სასწაული და ეხსნა

ქართლის მოსახლეობა კერპთმსახურებისგან. საშინელი ავდარი ამოვარდა
და სეტყვით ერთიანად დაამსხვრია კრპები.
 წმინდა ნინო, არმაზის კერპის განადგურების შემდეგ 9 თვე მეფის
ბაღში დაჰყო (იქ სადაც დღეს სვეტიცხოვლის ტაძარია), შემდეგ
დასახლდა დღევანდელი სამთავროს ტაძრის ეზოში , სადაც მაყვლის
ეკალბარდი იყო. აქ გააკეთა ვაზის ნასხლავისგან ჯვარი , საკუთარი
ნაწნავით შეკრა და მის წინ ლოცულობდა.

სიონის საკათედრო
ტაძარში ინახება
ლეონტი მროველი მირიან მეფის ქართლში
გამეფების შესახებ
.
“ამას ასფაგურსა არ ესუა ძე,, არამედ
ასული ერთი.მაშინ შეკრბეს
ყოველნი ერისთავნი ქართლისანი
მცხეთასა ქალაქსა სპასპეტისა თანა,
რომელსა ერქუა მაეჟან,...სპარსეთის
მეფისგან ვითხოვოთ წყალობა და
ვითხოვოთ მისგან ძე მისი მეფედ
ჩუენდა, და ვევედრნეთ, რათა
შერთოს ძესა მისსა ასული მეფისა
ჩუენისა ასფაგურისი....ხოლო იქმნა
რა მირიან თხუთმეტი წლისა მოკუდა
ცოლი, ასული ქართველთა მეფისა
და ამას ზედა დაესრულა ქართლსა
შინა მეფობა და დედოფლობა
ფარნავაზიანთა მეფისა.....”
მემკვიდრე
გარდაცვალების ადგილი/წელი-მცხეთა/332
მირიან მეფე
მეუღლე
1.აბეშურა
2.ნანა

შვილები
რევი
ბაქარი
დინასტია-ხოსროვიანები
მამა-ხოსრო( ქასრე)

ნანა დედოფალი

„ცხოვრება ქართუელ თა მეფეთას“ თანახმად,

ნანა იყო „საბერძნეთით, პონტოით, ასული
ოლიღოტოსისი“,ხოლო „მოქცევაჲ ქართლისაჲ“-
ს თანახმად, მას დედა სპარსი ჰყოლია. ამ
თხზულებაში ნახსენებია ნანას დედის ძმა, „მოგჳ
მთავარი სპარსი ხუარა“, რომელიც წმინდა ნინომ
განკურნა მცხეთაში „და იყო მთავარი იგი დედის
ძმაჲ ნანაჲსი, დედოფლისაჲ“. (შატბერდის კრებული)
 “ქართლის ცხოვრება “
თხოთის მთა 319 წლის 6 მაისი-?
“ დღესა ერთსა ზაფხულისასა,
თუესა ივლისსა ოცსა, დღესა
შაბათსა, განვიდა მეფე
ნადირობად მუხნარით კერძო,
და მოუხდა უჩინო მტერი იგი...
ხოლო მეფემან მოვლო ყოველი
სანახები მუხნარისა და აღვიდა
მთასა ზედა თხოთისასა...ოდენ
დაბნელდა მზე მთასა ზედა და
იქმნა ვითარცა ღამე ბნელი”.

https://www.youtube.com/watch?v=Tylp8gJ85z0
 313-მილანის ედიქტი
• 313 წელს თავის მოკავშირე
ავგუსტუს ლიცინიუსთან
ერთად ქ. მედიოლანუმში
(მილანში) გამოსცა ედიქტი
ქრისტიანობის უფლებამოსილ
რელიგიად გამოცხადების
შესახებ. შეწყდა ქრისტიანთა
საშინელი დევნა.

• კონსტანტინემ საფუძველი
დაუდო იმპერიის ახალი
დედაქალაქის მშენებლობას,
რომელიც დაარსდა კიდეც 330
წელს და კონსტანტინოპოლი
ეწოდა.
 კონსტანტინე დიდი და ელენე დედოფალი
(დედა) გელათის ფრესკა

ცხოველსმყოფელი ჯვრის აღმოჩენისათვის წმინდა ელენე

დედოფალს მოციქულთასწორი ეწოდა.

• https://www.youtube.com/watch?v=dkPRB
9FX-z8
პირველი მსოფლიო საეკლესიო
კრება
• 325 წელს ნიკეის I მსოფლიო
კრებას ესწრებოდა ორი
ეპისკოპოსი ქართველთა
ისტორიული მიწა-წყლიდან. ესენი
იყვნენ ბიჭვინთელი ეპისკოპოსი
სტრატოფილე და ტრაპეზუნტელი
ეპისკოპოსი დომნე (დომნუსი).

• ნიკეის I მსოფლიო კრებას

ესწრებოდა 318 ეპისკოპოსი.
კრებაზე ამხილეს არიოზი,
რომელიც კრებამ მწვალებლად
გამოაცხადა და ეკლესიისაგან
განკვეთა.

• კრებაზე შემუშავდა სარწმუნოების

სიმბოლო (კრედო) მოკლე
რედაქციით. ნება დართეს
მღვდლებსა და დიაკვნებს ცოლის
ყოლისა და სხვ.
“ მაშინ წარავლინა მირიან მეფემან
ეპისკოპოსი იოვანე და მის თანა
წარჩინებული ერთი წინაშე
კონსტანტინე მეფისა, და ითხოვა
ნაწილი ძელისა ცხოვრებისა, და ითხოვა
მღვდელი მრავალი... რათა მსწრაფლ
ნათელი იღოს ყოველმან სულმან
ქართლისამან და ითხოვნა ქვით
ხურონი აღმშენებელი ეკლესიისამან.
ვითარ მიიწივნეს კონსტანტინე
კეისრისა წინაშე სიხარულით მოანიჭა
ნაწილი ძელისა ცხოვრებისა”
ქართველთა გაქრისტიანება
 მთიანეთის მოსახლეობა
• წმინდა ნინო და ეპისკოპოსი იოვანე ჭართლელთა, ფხოველთა,
წილკნელთა და გუდამაყრელთა მოსაქცევად გაემართნენ. მთიელებმა არ
ინებეს მონათვლა. მეფემ ძალით მიაღებინა ქრისტიენობა.” შემუსრა
კერპნი”.
• შემდეგ შალეთსი გადავოდა , ერწო-თიანელებს მიაღებინეს რჯული.
იქედან თუშეთში გადავიდნენ.
 მირინა მეფისა და ნანა
დედოფლი დაკრძალულბი
არიან მცხეთაში
სამთავროს მონასტერში.
“ზემო ეკლესია”.

,,,

სვეტიცხოვლის
ტაძარს
მოიხსენიებენ,
როგორც “ქუემო
ეკლესიად”
საქართველოში არსებული
ტაძრები
 ღვთისმშობლის სუდარა

ეს კუართი ღვთისმშობელს
ემოსა. დღეს
ზუგდიდში,დადიანების
სასახლეში ინახება. აქვეა
დაცული წმინდა გიორგის
და იოანე ნათლისმცემლის
წმინდა ნაწილები.

? არსებობს ვარაუდი, რომ კონსტანტინეპოლის დაცემის შემდეგ იერუსალიმის

ჯვრის მონასტერში მოხვდა. შემდეგ კი რადგან ქართველები ვეღარ
პატრონობდნენ ეკლეისიას ჩამოიტანეს ზუგდიდში.
2000 წელს კვართზე ქრისტეს ხელთუქმნელი გამოსახულება აღიბეჭდა
 ქრისტეს უკანასკნელი ვახშამი მოციქულებთან შექმნილია 1495-1498 წწ.
დომინიკელთა ორდენის მონასტერში სანტა-მარია-დელლა-გრაციე (მილანი).

• ცნობილია, რომ „საიდუმლო სერობის“ შექმნის დროს ლეონარდო და ვინჩი უდიდესი

პრობლემის წინაშე დადგა: მას უნდა განესახიერებინა სიკეთე იესოს სახით და
ბოროტება — იუდას სახით. ლეონარდომ ხატვა შეწყვიტა და მხოლოდ მას შემდეგ
განაგრძო, როდესაც იდეალურ მოდელებს მიაგნო, მაგრამ, მისდა გასაკვირად, ისინი
ერთი და იგივე ადამიანი აღმოჩნდა.
უბისა საიდუმლო სერობა ( XIV საუკუნე)
 წარმართული და ქრისტიანული დაკრძალვის
წესები

წარმართული წესი
ითვალისწინებდა
მიცვალებულის გვერდზე
მოხრილად დასაფლავებას.

შეკითხვა
თქვენი აზრით რატომ?
 ქრისტიანული წესით დაკრძალვა

მიცვალებულს თავი დასავლეთისაკენ

აქვს მიმართული, გულაღმაა
დასვენებული, ხელები ან ტანის
გასწვრივ, ან კიდევ გულზე აქვს
დაკრეფილი.

მცხეთის ტერიტორიაზე
ქრისტიანული რელიგიის
შემოსვლამდე საუკუნე-ნახევრით
ადრე დასტურდება დაკრძალვის
ასეთი წესი.
 ქრისტიანობა საქართველოში პირველ
საუკუნეებიდან ვრცელდება.

ივანე ჯავახიშვილის აზრით, ქრისტიანობის ისტორია

საქართველოში III საუკუნის დამდეგიდან იწყება,
ხოლო ოფიციალურ თარიღად ცნობილია 326 წელი.
ქრისტიანობის გავრცელებას საქართველოში
მოციქულ ანდრია პირველწოდებულს, სვიმონ
კანანელს და მატათას მიაწერენ.
 საქართველოს ეკლესია თვლის, რომ
ქართლის სამეფოში ქრისტიანობის
სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადება
მოხდა 326 წელს. საქართველოს
ეკლესიამ მეფე მირიანი და
დედოფალი ნანა წმინდანებად
შერაცხა და მათი ხსენების დღედ 1
(14) ოქტომბერი დააწესა.
ეგრისის სამეფოში კი 325 წლისათვის
ქრისტიანობა ფართოთ უნდა ყოფლ
გავრცელებული, რადგან ბიჭვინთაში
არსებობდა საეპისკოპოსო.
 ახ.წ III მიცვალებულები სამარხებში
ქრისტიანული რიტუალითაა
დაკრძალულები

აღმოჩენილია ქრისტიანული
სამლოცველოები

ჯვრის გამოსახულებით შემკული კერამიკაა

შემონახული ბიჭვინთაში, ციხეგოჯსა და
ციხისძირში
 III-IV საუკუნეების მიჯნა
ბიჭვინთის ნაქალაქარის
გათხრისას ზიარებისთვის
განკუთვნილი ჭურჭელი
ერთ-ერთ მათგანს აქვს
წარწერა (შესვი, იცოცხლე)
ადრექრისტანულ ხანაში
იყო ზიარებისთვის
სათქმელი ფრაზა.
მცხეთაშიც არის
აღმოჩენილი მსგავსი
ფრაზით სასმისი.
სვეტიცხოველი

ანდრია
პირველწოდებული
ს სხეულის წმინდა
ნაწილი
სვეტიცხოველი

სვეტი ,სადაც
დაფლულია ქრისტეს
კვართი. (პერანგი,
რომელიც
ღვთისმშობელმა
მოუქსოვა ქრისტეს)
ელიოზ მცხეთელმა
რომაელისგან იყიდა
თავისი დისთვის
( სიდონიამ სთხოვა
მისთვის ჩამოეტანა
ქრისტეს ნაქონი ნივთი)
 წმინდა ნინო

წმინდა ნინო დაკრძალულია ბოდბის

მონასტერში

ოშკის ბარელიეფი
 .

d. niniZe
ak. klimiaSvili
ep. gvenetaZe,
მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეში არსებული
ქართული ეკლესია-მონასტრები
 ბოდბე