Practicum: Schuifwrijving: Kan een vrachtwagen

evengoed remmen als een personenwagen?

Men zegt wel dat vrachtwagens niet zo goed kunnen remmen omdat ze zwaar
(veel massa hebben) zijn. Maar als iets zwaarder wordt neemt de wrijving (het
remvermogen) ook toe. Als dit klopt kunnen vrachtwagens net zo goed remmen
als lichte voertuigen. In deze proef onderzoeken we dit.

Benodigdheden : 1 vrachtwagen, ook te vervangen door een blokje hout met

schroefoogje, massastukjes van 50 gram en een krachtmeter met een schaal
van 1,0 of 3,0 N.

In de les heb je gehoord (of in hoofdstuk 4.2 van je boek gelezen) dat de
schuifwrijving die op een voorwerp werkt, gelijk is aan de uitgeoefende kracht,
zolang die uitgeoefende kracht klein is. Als de uitgeoefende kracht groot genoeg
is, neemt de schuifwrijving niet verder toe, maar blijft op een constante waarde.
In dit practicum bestuderen we de schuifwrijving.

Proef: Schuifwrijving bij verschillende belasting van het blokje.

Hoe harder het blokje tegen de tafel wordt gedrukt, hoe meer wrijving het zal
ondervinden. Volgens een empirisch (=proefondervindelijk) verband zijn de
maximale schuifwrijvingskracht en de normaalkracht evenredig met elkaar:

. We gaan nu zelf dit verband onderzoeken.

Bekijk het filmpje.
Bepaal de maximale schuifwrijvingskracht als er geen massastukjes op het
blokje hout liggen. Daarna voegt de docent steeds één massastukje toe. Bepaal
opnieuw de maximale schuifwrijvingskracht. Herhaal dit tot alle massastukjes op
het plankje liggen. Neem als maximale kracht de kracht vlak voor het blokje gaat
bewegen.

Uit deze metingen is het mogelijk om de schuifwrijvingscoëfficiëntm, en de

massa van het houten blokje te bepalen. Op de achterkant van dit blad is ruimte
om je metingen te noteren en uit te werken. Maak een scan of foto van je
uitwerkingen, en lever deze in bij de klaargezette inleveropdracht in SOM.
Uitwerkingen
Leg uit waarom je bij deze proef de normaalkracht gelijk mag stellen aan de
zwaartekracht:

aantal
toegevoegde toegevoegde Gemeten
toegevoegde
massa (kg) FN (N) Fw,max (N)
gewichtjes
0 0 0 0.1

1 0.5 0.15 0.25

2 0.5 0.15 0.4

3 0.5 0.15 0.55

4 0.5 0.15 0.7

5 0.5 0.15 0.85

Grafiek - BELANGRIJK: Laat links van de verticale as ruimte (ter grootte

van plm. 2 massastukjes).
Berekening Massa
blokje hout

50g = 0.15N
0.1N= 33.33g

Berekening schuif-
wrijvingscoëfficiënt f

Fw= F x Fn
Fn= 9.81 x 0.05= 0.49N
0.15N= F x 0.49
F = 0.15/0.49=0.3
Bonusvraag:
Het is cruciaal dat de krachtmeter steeds horizontaal wordt gehouden tijdens de
proef. Als je dit niet doet, hoe zal dit de proef beïnvloeden?
Zwaartekracht zal anders ook een effect hebben.