You are on page 1of 2

1. საწარმოთქმო დაბრკოლებები: ხშულობა, ნაპრალოვნება, ღიაობა.

( დაასახელეთ ყველა ხშული, ნაპრალოვანი და ღია ბგერა)

- ხშულობა არის ჰაერნაკადის ჩაკეტვა საარტიკულაციო ორგანოებით. ყოველ


ხშვას მოსდევს მისი განხშვა, გაღება ანუ სკდომა.
ხშვა-სკდომის შედეგად გვაქვს ხშულ-მსკდომი თანხმოვნები:
ბ-ფ-პ, ჯ-ჩ-ჭ, დ-თ-ტ, გ-ქ-კ, ძ-ც-წ. პ-ყ.

- ნაპრალოვნება არის საარტიკულაციო ორგანოების ერთმანეთთან ძილერი


მიახლოება(მაგრამ არა მჭიდროდ ერთმანეთთან მიტანა).
ამ რაგვარობით წარმოქმნილ თანხმოვნებს უწოდებენ სპირანტებს,
ფრიკატივებს ან უბრალოდ ნაპრალოვნებს.
ნაპრალოვანი თანხმოვნებია: ვ, ღ-ხ, ზ-ს, ჰ, ჟ-შ.

ღიაობა წარმოადგენს საარტიკულაციო ორგანოებს შორის მეტ-ნაკლები


მანძილის არსებობას. ღია ბგერებია: ა, ე, ი, ო, უ.

2. აფრიკატები, სონორები ( ვიბრანტი, ლატერალი და ნაზალი ბგერები)

- აფრიკატებია: ხშულს+ნაპრალოვანი
ძ < დ+ზ ჯ< დ+ჟ
ც < თ+ს ჩ< თ+შ
წ < ტ+ს ჭ< ტ+შ

სონორებია: რ, ლ, მ, ნ თანხმოვნები.

ვიბრანტი (მთრთოლი) - რ.
ლატერალი (გვერდითი)- ლ.
ნაზალი (ცხვირისმიერი)- მ, ნ.

3. ჰომოგენურობა და ჰეტეროგენურობა, ჰომოგრანულობა და ჰეტეროგანულობა.

ჰომორგანულია ერთმანეთის მიმართ ის ბგერები, რომლებიც იწარმოებიან


ერთი და იმავე ორგანოს მონაწილეობით. მაგ: ბ-ფ-პ, ზ-ს,...
ჰეტერორგანულია ერთმანეთის მიმართ ის ბგერები, რომლებიც იწარმოებიან
სხვადასხვა ადგილას, სხვადასხვა ორგანოებით. მაგ: ბ-დ, გ-ყ, ...
ჰომოგენურია ერთმანეთის მიმართ ის ბგერები, რომლებიც იწარმოებიან
ერთი და იმავე რაგვარობით. მაგ: ბ-პ, ზ-ღ,...
ჰეტეროგენურია ის ბგერები, რომლებიც იწარმოება სხვადასხვა რაგვარობით.
მაგ: ბ-ვ, დ-რ...
4. დაახასიათეთ თანხმოვანი საწარმოთქმო ადგილისა და რაგვარობის
მიხედვით: ჩ, გ, ფ, შ, ს, მ, გ. ( მაგ: ბ - ბილაბიალური ხშული)
ჩ- ენისწვერისმიერი ანუ აპიკალური ანუ ალვეოლარული ხშული.
გ- უკანაენისმიერი ანუ ველარული ხშული.
ფ- წყვილბაგისმიერი ანუ ბილაბიალური ხშული.
შ- ენისწვერისმიერი ანუ აპიკალური ანუ ალვეოლარული ხშული.
ს- ენაკბილისმიერი ანუ დენტალური ხშულნაპრალობანი.
მ- წყვილბაგისმიერი ანუ ბილაბიალური ხშული.
გ- უკანაენისმიერი ანუ ველარული ხშული.

5. დაახასიათეთ ბგერათა წყვილები ჰომოგენურობის, ჰეტეროგენურობის,


ჰომოგრანულობისა და ჰეტერორგანულობის მიხედვით. ბ-გ, დ-ზ, გ-ქ, ჟ-შ, კ-ღ.
( მაგალითად: თ-ს ერთმანეთის მიმართ არიან ჰომორგანული და
ჰეტეროგენული ბგერები)

ბ-გ არის ჰეტერორგანული, რადგან იწარმოებიან სხვადასხვა ადგილას,


სხვადასხვა ორგანოებით.
დ-ზ არის ჰეტერორგანული და ჰომორგანული
გ-ქ არის ჰეტერორგანული
ჟ-შ არის ჰომორგანური
კ-ღ ჰეტერორგანული

You might also like