14549713728.bolum (Mil-Gobek-Baglantilari) 8 12 2014

BURSA TECHNICAL UNIVERSITY (BTU)
Department of Mechanical Engineering
MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1

8.BÖLÜM Mil-Göbek Bağlantıları
Paralel Kama, Kamalı Mil, Konik Geçme, Sıkı ve Sıkma Geçme
Doç.Dr. Ali Rıza Yıldız
09.02.2016
09.02.2016 1
BU SLAYTTAN EDİNİLMESİ BEKLENEN BİLGİLER
 Şekil Bağlı Mil-Göbek Bağlantıları

 Paralel Kamalar ve Hesap Yöntemleri
 Kamalı Miller ve Hesap Yöntemleri
 Sıkı Geçme ve Hesap Yöntemleri
 Konik Geçmeler ve Hesap Yöntemleri
 Pim ve Perno Bağlantıları
 Emniyet Segmanları
09.02.2016
09.02.2016 MAK 305 Makine Elemanları-Doç. Dr. Ali Rıza YILDIZ 2
GENEL BİLGİLER
 Mil üzerine yerleştirilen dişli çark, kayış, kasnak gibi disk şeklinde
silindirik elemanlara genel olarak göbek denilmektedir. Ayrı ayrı
olarak imal edilen mil ve göbeklerin tek bir sistem oluşturacak
şekilde bağlanmalarına mil-göbek bağlantısı denir.
 Konstrüktiv olarak çok değişik şekillerde olabilirler.
 Çözülemeyen bağlantı tipidir.
 Şekil bağlı ve kuvvet bağlı olmak üzere ikiye ayrılırlar.
09.02.2016
Mil-göbek bağlantılarında amaç mil ve göbek arasında hiçbir

kayma meydana gelmeden moment veya kuvvetin göbeğe
iletilmesidir. Yani mil ve göbek tek bir parça gibi davranmalıdır.
09.02.2016
MİL-GÖBEK BAĞLANTILARI
Şekil Bağlı Kuvvet Bağlı
Paralel Kamalı Konik Sıkma Sıkı

Kama Mil Kama
Geçme Geçme Geçme
09.02.2016
Şekil-Bağlı Bağlantılar
1- Paralel Kama(Uygu Kaması, Feder)
 En yaygın kullanılan mil-göbek bağlantıları arasındadır.

 Çok değişik formlarda olabilirler
 Uygu kamasının kesiti mil çapına bağlıdır ve tamamen standarttır.
09.02.2016

Standartlardan Seçilmesi
09.02.2016
 En yaygın kullanılan mil-göbek bağlantıları arasındadır.

 Çok değişik formlarda olabilirler
 Uygu kamasının kesiti mil çapına bağlıdır ve tamamen standarttır.
09.02.2016
Paralel Kamanın Boyutlandırılması

Uygu kamasında döndürme momenti kamayı kesmeye ve ezmeye çalışır.
𝑴𝒅
Çevresel Kuvvet(𝐹𝑡 ): 𝑭𝒕 =
𝒅/𝟐
Ezilme Kontrolü: Kesme Kontrolü:

𝑭𝒕
Kama ile Mil arasında: 𝒑𝟏 = ≤ 𝒑𝒆𝒎
𝒕𝟏 𝒍
𝑭𝒕 𝑭𝒕
𝒑𝟐 = ≤ 𝒑𝒆𝒎 𝝉= ≤ 𝝉𝒆𝒎
Kama ile Göbek arasında: 𝒕𝟐 𝒍 𝒃𝒍
MAK 305 Makine Elemanları-Doç. Dr. Ali Rıza YILDIZ
09.02.2016
09.02.2016 9
2- Kamalı Miller
 Kamalı miller, kamaların millere yekpare olarak imal edildiği
bağlama elemanlarıdır.
 Burada kamaların şekli dikdörtgen, üçgen ve evolvent biçiminde
olabilir.
 En çok kullanılan dikdörtgen kamalı mildir.
 Büyük moment iletme kabiliyetine sahiptirler.
09.02.2016
Kama Yuvalarının(Keyways) Açılması

Kama yuvaları genellikle talaşlı imalat ile açılmaktadır.
Talaş Kaldırma ile Mile Kama Yuvasının Açılması(VIDEO)
09.02.2016
2- Kamalı Miller
 Kamalı miller, kamaların millere yekpare olarak imal edildiği
bağlama elemanlarıdır.
 Burada kamaların şekli dikdörtgen, üçgen ve evolvent biçiminde
olabilir.
 En çok kullanılan dikdörtgen kamalı mildir.
 Büyük moment iletme kabiliyetine sahiptirler.
09.02.2016
Kyuvvet-Bağlı Mil Göbek Bağlantıları

1- Kuvvet Bağlı Kamalar
 Kamalar, paralel kamaya benzeyen ancak bir yüzeyi eğik olan

prizmatik elemanlardır.
 Paralel yüzeyli olmayan bu tür kamalarda hareket-moment iletimi
F çakma kuvveti ile mil-kama ve kama-göbek arasında oluşturulan
basınç ile oluşur.
09.02.2016
Kuvvet Bağlı Kama Çeşitleri
09.02.2016
Kuvvet Bağlı Kama Hesap Yöntemleri

 Kamaların çalışma esası vidalarda olduğu gibi eğik düzlem ve
sürtünmeye dayanır.
 Kamanın yuvasına çakılması ile kamanın üst ve alt kısımlarında
basınçlar ve bunların etkisi ile sürtünme meydana gelir.
Düzgün bir yayılış gösteren basınçların yerine normal kuvvet 𝐹𝑛 = 𝑝. 𝑏. 𝐿

alınırsa, çakma kuvveti 𝐹𝑐 ile 𝐹𝑛 arasındaki bağıntı denge denklemlerinden;
𝑭𝒄 = 𝑭𝒏 𝐭𝐚𝐧 𝜶 + 𝝆 + 𝒕𝒂𝒏𝝆 veya 𝑭𝒄 = 𝑭𝒏 𝒕𝒂𝒏 𝜶 + 𝟐𝝆
𝜌: sürtünme açısı
𝒕𝒂𝒏𝝆 = 𝝁 Bağıntının kendi kendine
𝜇: sürtünme katsayısı çözülmemesi için
𝝁 ≤ 𝟐𝝆
09.02.2016
Buraya kadar ki olaylar kamanın yuvaya çakılması sırasında meydana gelir.

Çalışma sırasında 𝑀𝑏 dönme momenti 𝐹𝑡 = 2𝑀𝑏 /𝑑 değerinde kesite
teğetsel olan bir kuvvet meydana getirir. Montaj sırasında kamanın üst
yüzeyinde oluşan p basıncı ve buna bağlı 𝐹𝑛 = 𝑝. 𝑏. 𝐿 normal kuvvetin etkisi
altında bu defa kesite teğetsel yönde olan 𝐹𝑠 = 𝜇𝐹𝑛 sürtünme kuvveti
meydana gelir.
09.02.2016

Bağıntının 𝑀𝑏 dönme momentini iletmesi için
𝒅+𝒉 𝑭𝒕 olur
𝑭𝒔 = 𝝁𝑭𝒏 ≥ 𝑭𝒕 veya 𝑴𝒔 = 𝑭𝒔 ≥ 𝑴𝒃 =
𝟐 𝟐
d: Mil çapı
h: kama yüksekliği
Bu koşullara göre yüzey basınç

değeri;
𝑭𝒏 𝑴𝒃
𝒑𝒎 = =𝟐 ≤ 𝒑𝒆𝒎
𝒃𝒍𝒕 𝝁𝒅𝒃𝑳𝒕
09.02.2016
2.KONİK GEÇMELER
 Çok iyi bir merkezleme sistemi meydana getiren konik geçmeler,

genelde çarkların veya kasnakların mil uçlarına bağlanması için
kullanılırlar.
09.02.2016
2.KONİK GEÇMELER
 Burada sürtünme için gereken basınç,

genelde bir cıvata ile göbeği milin konik
kısmına eksenel yönde sıkılması ile
oluşturulur.
 Buna göre 𝑀𝑏 momenti uygulandığında,
yüzeyler arasında bir sürtünme momenti
𝑀𝑠 meydana gelir ve bağlantının
gerçekleşmesi için 𝑀𝑠 ≥ 𝑀𝑏 olması gerekir.
09.02.2016
2.KONİK GEÇMELER
 Düzgün basınç yerine, normal kuvvet;
𝑭𝒏 = 𝝅𝒅𝟎 𝒑𝑳 alınırsa, sürtünme momenti ve bağlama
koşulu;
𝒅 𝒅𝟎 𝟐
𝑴𝒔 = 𝝁𝑭𝒏 𝟎 = 𝝁𝝅𝒑𝑳 = 𝒌𝟎 𝑴𝒃 şeklinde ifade
𝟐 𝟐
edilir.
Buradan normal kuvvet;
𝟐𝒌𝟎 𝑴𝒃
𝑭𝒏 = ve momenti iletmek için gereken basınç;
𝝁𝒅𝟎
𝝇𝑨𝑲 𝝇𝑲
𝑭𝒏 𝟐𝒌𝟎 𝑴𝒃 𝒑𝒆𝒎 = veya 𝒑𝒆𝒎 =
𝒑𝒎 = = ≤ 𝒑𝒆𝒎 𝑺 𝑺
𝝁𝒅𝟎 𝒑𝑳 𝝁𝝅𝑳𝒅𝟎 𝟐
09.02.2016
2.KONİK GEÇMELER (Tasarım İlkeleri)

Geometrik bakımdan sistemi karakterize eden büyüklükler
koniklik ve eğimdir.
1 𝑑−𝑑1 𝛼
Koniklik: = = 2tan( ) şeklinde ifade edilir.
𝐾 𝐿 2
d: Koniğin büyük çapı

Sık sık çözülüp takılan bağlantılar için; 1:K=1:5;
𝑑1 : Koniğin küçük çapı
Ara sıra çözülen bağlantılar için; 1:K=1:10
L:uzunluğu
𝛼:Eğim açısı Kilitlenmeli bağlantılar için; 1:K=1:20
09.02.2016
2.KONİK GEÇMELER ÖRNEK SORU
Bir konik geçme için mil çapı d=35 mm, koni

uzunluğu L=30mm ve konikliği 1/K=1/10 ve
ilettiği moment 𝑀𝑏 =155800 Nmm olarak
verilmektedir. Mil malzemesi St50 ve gövde
malzemesi GG-20 olduğuna göre sık sık dönüş
yönünü değiştiren bağıntının emniyetli olup
olmadığını kontrol ediniz.
09.02.2016
ÇÖZÜM
1. Göbek malzemesinin kopma mukavemeti

𝜍𝐾 = 200𝑁/𝑚𝑚2 ve mil malzemesinin akma sınırı
𝜍𝐴𝐾 = 290𝑁/𝑚𝑚2 olduğuna göre yüzey
basıncının hesabında esas 𝜍𝐾 = 200𝑁/𝑚𝑚2 olan
göbek malzemesi alınacaktır.
2. Konik geçmenin 𝑑1 başlangıç çapı;

1
𝑑1 = 𝑑 − 𝐿 = 32 𝑚𝑚 ve eğim açısı;
10
𝛼 𝑑 − 𝑑1 35 − 32
= 𝑎𝑟𝑐𝑡𝑎𝑛 = 𝑎𝑟𝑐𝑡𝑎𝑛 = 2,86°
2 2 2.30
09.02.2016
ÇÖZÜM
3. Yüzey basıncı hesabı için, sürtünme katsayısı 𝜇 = 0,12 ve kayma

faktörü 𝑘0 =1,25 seçilirse ortalama çapİ
𝑑 + 𝑑1 35 − 32
𝑑0 = = = 33,5 𝑚𝑚
2 2
2𝑘0 𝑀𝑏 2.1,25.155800 2
𝑝𝑚 = = = 30,70𝑁/𝑚𝑚
𝜇𝜋𝐿𝑑0 2 0,12. 𝜋. 30. 33,52
olarak hesaplanır.
09.02.2016
ÇÖZÜM
4. Hesaplanan emniyet katsayısı
200
𝑆ℎ = = 6,51
30,70
Tablo A-9.2.3’te değişken zorlamada emniyet
katsayısının en büyük değeri S=4,5 olarak önerilir.
Görüldüğü gibi 𝑆ℎ = 6,51 > 𝑆 = 4,5 olduğundan
bağlantı emniyetlidir.
09.02.2016
Sıkı Geçmeler
Kuvvet bağı ilkesine göre çalışan sıkı geçmelerde momenti iletmek için
gereken basınç, çap farkı ile meydana getirilir.
Montaj Öncesi Montaj Sonrası
Göbek mil üzerine takıldığında oluşan sıkılık;
𝑺 = 𝒅𝒎 − 𝒅𝒈 Mil ile göbek arasında bir basınç oluşturur.

09.02.2016
09.02.2016 26
Sıkı Geçmeler Hesap Yöntemi

Montajda göbeğin delik çapı bir miktar büyüyecek, mil ise bir
miktar büzülecektir.
Montajdan sonra bağlantının çapı 𝑑𝐺 < 𝑑 < 𝑑𝑀 olacaktır.
Burada d çapına; nominal çap ya da anma çapı denir.
Moment tatbik edildiği takdirde, temas yüzeyleri arasında bir

sürtünme momenti gelir ve bağlantıyı sağlamak için 𝑀𝑠 ≥ 𝑀𝑏 şartının
yerine getirilmesi gerekir.

09.02.2016
09.02.2016 27
Sıkı Geçmeler Hesap Yöntemi

Düzgün basınç yayılışı yerine normal bir kuvvet 𝐹𝑛 = 𝑝𝜋𝑑𝐿
konulursa, sürtünme momenti ;
𝒅 𝒅𝟐
𝑴𝒔 = 𝝁ç 𝑭𝒏 = 𝝁ç 𝒑𝝅𝒍 olmalıdır.
𝟐 𝟐
Burada 𝜇ç : çevre yönündeki sürtünme katsayısıdır.

09.02.2016
09.02.2016 28
SIKI GEÇMELER
Avantajları
 İmalatı çok kolay.
 Kama yuvası açılmadığı için mil zayıflamaz.
 Değişken moment iletimi için uygundur.
 İyi bir merkezleme sağlar.
Dezavantajları
 İmalatta toleransların hassas bir şekilde elde edilmesi gerekir.
 Sürekli takıp, sökmeye uygun değildir.
 Bazı hallerde konstrüktif olarak uygulanamazlar.
09.02.2016
SIKI GEÇMELER
Uygulamaları
 Rulmanlı yatak bilezikleri
 Kavrama göbekleri
 Millere takılan tekerlek ve volanlar
 Kaymalı yatak burçları
 Parçalı krank milleri Rulmanlı Yatak Bileziği
Kavrama Göbeği Krank Mili

09.02.2016
3.SIKMA GEÇMELER
 Yapımı çok kolay bir mil-göbek bağlantısıdır.

 Birbirine geçen parçalar bir pres geçme toleransına sahipse, yani
aralarında bir sıkılık varsa montajdan sonra yüzeyler arasında bir basınç
elde edilir.
 Örneğin milin çapı delik çapına göre büyükse, mil yerine takıldığında
bir miktar büzülür, delik ise bir miktar genişler.
 Bu şekil değiştirmelerin elastik bölgede kalması halinde temas yüzeyleri
arasında bir basınç alanı, dolayısı ile bir sürtünme bağı meydana gelir.
09.02.2016
3.SIKMA GEÇMELER HESAP YÖNTEMLERİ
 Bu bağlantılarda da moment iletim koşulu 𝑀𝑠 ≥ 𝑀𝑏 veya 𝑀𝑠 = 𝑘𝑜 𝑀𝑏

bağıntısına dayanır.
 İki parçalı sıkma geçme bağlantıları, simetrik olarak sıkılır ve basınç
dağılımı tüm temas yüzeyinde eşittir.
 Burada da basıncın düzgün olarak dağıldığı kabul edilirse her iki
bağlantı için normal kuvvet 𝐹𝑛 ve 𝐹𝑠 sürtünme kuvveti;
𝑭𝒏 = 𝒑. 𝒅. 𝑳 𝑭𝒔 = 𝝁𝑭𝒏 = 𝝁. 𝒑. 𝒅. 𝑳
09.02.2016
3.SIKMA GEÇMELER HESAP YÖNTEMLERİ
 Buna göre sürtünme momenti ve moment iletim koşulu;
𝒅 𝒅
𝑴𝒔 = 𝟐𝑭𝒔 = 𝟐𝝁𝑭𝒏 = 𝒌𝟎 𝑴𝒃 Buradan;
𝟐 𝟐
𝒌𝟎 𝑴𝒃 olarak ifade edilir.

𝑭𝒏 =
𝝁𝒅
Buna göre temas yüzeyinde meydana gelen basınç;
𝑭𝒏 𝒌𝟎 𝑴𝒃
𝒑𝒎 = = ≤ 𝒑𝒆𝒎 olarak bulunur.
𝒅𝑳 𝝁𝑳𝒅
09.02.2016
SIKI ve PRES GEÇMELER

Göbeği mil üzerine geçirmek için Pres Geçme veya Sıkı Geçme
olmak üzere iki montaj tipi vardır.
Boyuna(Eksenel) Pres Geçmeler
 Oda sıcaklığında, göbek çapından daha büyük bir çapa sahip mil eksenel
doğrultuda uygulanan kuvvet ile pres geçme elde edilir.
 Presleme hızı 2/3 mm/sn’i geçmemelidir.
 Presleme kuvvetini azaltmak için yüzeyler yağlanabilir.
09.02.2016
PİM VE PERNO BAĞLANTILARI

PİMLER
Moment ve kuvveti şekil bağı ile ileten, çözülebilen türde bağlama
elemanlarıdır. Pimler bağlama, merkezleme veya emniyet elemanları
olarak kullanılmaktadırlar Bağlama olarak direkt kuvet veya dönme
momenti iletiminde kullanılırlar.
Yaylı Pim
09.02.2016
PİMLER
Şekil bakımından pimler silindirik, konik veya çentikli olabilirler.
Silindirik Pim Konik Pim
09.02.2016
PİMLER
Pimler emniyet elemanı olarak kullanıldıklarında fazla güç yada
momenti dengelemek için koparak asıl elemanı korurlar. Burada pimler
sigorta görevini üstlenmektedirler, zira bir dişli çarkın kırılması yerine
pimlerin kırılması daha az hasara neden olacaktır.
09.02.2016
PİMLERİN HESAP YÖNTEMİ

Pimler dönmem momenti ya da kuvveti
gövdelerin yardımı ile iletirler. Bu nedenle yüzey
basıncı ve kesmeye zorlanırlar.
09.02.2016

1.Radyal Pim Bağlantıları
Moment pim gövdesi ile iletildiği için pimi zorlayan 𝐹𝑡 teğetsel kuvvet
𝑭𝒕 = 𝟐𝑴𝒃 /𝒅
Buna göre pim ile mil arasında meydana gelen maksimum basınç;
𝑭𝒕 𝑴𝒃
𝑷𝑴𝒎𝒂𝒙 =𝟑 = 𝟔 𝟐 ≤ 𝒑𝑴𝒆𝒎 olarak bulunur.
𝒅𝒅𝒑 𝒅 𝒅𝒑
Pim ile göbek arasındaki basıncın eşit olarak dağıldığı kabul edilirse
yüzey basıncı;
𝟒𝑴𝒃
𝑷𝑮𝒎 = 𝟐 ≤ 𝒑𝑮𝒆𝒎 şeklinde yazılır.
(𝑫𝑮 − 𝒅𝟐 )𝒅𝒑
09.02.2016

1.Radyal Pim Bağlantıları
𝑴𝒃 teğetsel kuvvet, pimin iki kesitini
Kesme Gerilmeleri; 𝑭𝒕 =
𝟐𝒅
kesmeye zorladığı içi kesme gerilmeleri ve mukavemet koşulu;
𝑭𝒕 𝟒𝑴𝒃
𝝉= 𝟐 = 𝟐 ≤ 𝝉𝒆𝒎 şeklinde yazılır.
𝟐 𝝅𝒅𝒑 /𝟒 𝝅𝒅𝒑 𝒅
Radyal Pim
09.02.2016

2.Eksenel Pim Bağlantıları
Bu durumda da yüzey basınç ve kesmeye zorlanır.
Yüzey Basıncı Hesabı;

𝑭𝒕 𝟒𝑴𝒃
𝒑𝒎 = = ≤ 𝒑𝒆𝒎 şeklinde yazılır.
(𝒅𝒑 /𝟐)𝑳 𝒅𝑳𝒅𝒑
Kesme Hesabı;
𝑭𝒕 𝟐𝑴𝒃
𝝉= = ≤ 𝝉𝒆𝒎 bağıntısı ile yapılır. Eksenel Pim Bağlantısı
𝒅𝒑 𝑳 𝒅𝒅𝒑 𝑳
09.02.2016

3. Emniyet Pimleri
Bu pimler radyal monte edilmiş pimlerdir. Bu pimler, ani olarak

meydana gelebilecek aşırı bir momentte kopar ve diğer önemli parçaları
korur.
Bu pimlerin hesabı malzemenin kopma mukavemeti 𝜏𝐾 ‘ine göre
yapılır.
𝟒𝑴𝒃 𝟖𝑴𝒃
𝝉= 𝟐 ≤ 𝝉𝑲 𝒅𝒑 =
𝝅𝒅𝒑 𝒅 𝝅𝑫𝟎 𝝉𝑲
𝑫𝟎 :Yerleşme Çapı
09.02.2016
PİMLERİN HESAP YÖNTEMİ- ÖRNEK
Şekilde gösterilen pim bağlantısı 𝑀𝑏 = 59400 𝑁𝑚𝑚

lik bir moment iletmektedir. Moment sık sık yön
değiştirmektedir. Mil çapı d=30 mm, gövde çapı
𝐷𝐺 = 60𝑚𝑚, pim çapı 𝑑𝑝 = 8𝑚𝑚, mil malzemesi
St60, göbek malzemesi St50, pim malzemesi St 70
ve emniyet katsayısı 3,5 olarak verilmektedir. Bağlantının kontrol

hesabını yapınız.
09.02.2016
ÇÖZÜM
1. Yüzey Basıncının Hesabı
Pim ile mil arasında yüzey basıncı;
𝟔𝑴𝒃 𝟔. 𝟓𝟗𝟒𝟎𝟎
𝑷𝑴𝒎𝒂𝒙 = 𝟐
= 𝟐
= 𝟓𝟎 𝑵/𝒎𝒎𝟐
𝒅 𝒅𝒑 𝟑𝟎 . 𝟖
Pim ile gövde arasında yüzey basıncı;
𝟒𝑴𝒃 𝟒. 𝟓𝟗𝟒𝟎𝟎 olarak bulunur.

𝑷𝑮𝒎 = 𝟐
= 𝟐 𝟐
= 𝟏𝟏𝑵/𝒎𝒎𝟐
(𝑫𝑮 − 𝒅𝟐 )𝒅𝒑 𝟔𝟎 − 𝟑𝟎 . 𝟖
09.02.2016
ÇÖZÜM
Emniyet yüzey basınçları Tablo A-9-8-3’ten alınır.

Zorlanma tam değişken zorlanmadır. Emniyet
gerilmesi zayıf olan malzeme St60’a göre
𝑝𝑀𝑒𝑚 = 65𝑁/𝑚𝑚2 olarak seçilir. Aynı şekilde St50
olan göbek malzemesi, St70 den daha zayıf bir
malzemedir ve burada da emniyet gerilmesi
St60’a göre seçilir.
Buna göre 𝑝𝑀𝑚𝑎𝑥 = 50 < 𝑝𝑚𝑒𝑚 = 65 ve 𝑝𝐺𝑚 = 11 < 𝑝𝐺𝑒𝑚 = 60 olduğuna

göre bağlantı yüzey basıncı bakımından emniyetlidir.
09.02.2016
ÇÖZÜM
2. Kesme Gerilmesi Hesabı
𝟒𝑴𝒃 𝟒. 𝟓𝟗𝟒𝟎𝟎 𝟐
𝝉= = = 𝟒𝟎𝑵/𝒎𝒎
𝝅𝒅𝒑 𝟐 𝒅 𝝅. 𝟖𝟐 . 𝟑𝟎
Pim malzemesi St70 için tam değişken zorlanma durumunda

𝜏𝑒𝑚 = 48𝑁/𝑚𝑚2 seçilir.
Buna göre 𝝉 = 40 < 𝜏𝑒𝑚 = 48𝑁/𝑚𝑚2 olduğuna göre bağlantı kesme
bakımından da emniyetlidir.
09.02.2016
PERNOLAR
Pernolar mafsallı yani dönme serbestliğine sahip bağlantılarda
kullanılan elemanlardır.
09.02.2016
EMNİYET SEGMANLARI
Emniyet veya Seeger segmanları göbekleri,pim,perno veya mil
üzerinde eksenel yönde tesbit eden esnek elemanlardır.
Emniyet segmanları ısıl işleme tabi tutulmuş yay çeliklerinden
yapılır. Bu elemanların maliyeti çok düşük olduğu gibi takma ve sökmeleri
de oldukça kolaydır. Emniyet segmanları yuvalarına boşluklu olarak monte
edilirler.
09.02.2016
SORULARINIZ???
09.02.2016

14549713728.bolum (Mil-Gobek-Baglantilari) 8 12 2014

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

14549713728.bolum (Mil-Gobek-Baglantilari) 8 12 2014

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BURSA TECHNICAL UNIVERSITY (BTU)

Department of Mechanical Engineering

MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1

Doç.Dr. Ali Rıza Yıldız

BU SLAYTTAN EDİNİLMESİ BEKLENEN BİLGİLER

 Şekil Bağlı Mil-Göbek Bağlantıları

Mil-göbek bağlantılarında amaç mil ve göbek arasında hiçbir

Şekil Bağlı Kuvvet Bağlı

Paralel Kamalı Konik Sıkma Sıkı

 En yaygın kullanılan mil-göbek bağlantıları arasındadır.

1- Paralel Kama(Uygu Kaması, Feder)

 En yaygın kullanılan mil-göbek bağlantıları arasındadır.

Paralel Kamanın Boyutlandırılması

Ezilme Kontrolü: Kesme Kontrolü:

Kama Yuvalarının(Keyways) Açılması

Talaş Kaldırma ile Mile Kama Yuvasının Açılması(VIDEO)

Kyuvvet-Bağlı Mil Göbek Bağlantıları

 Kamalar, paralel kamaya benzeyen ancak bir yüzeyi eğik olan

Kuvvet Bağlı Kama Çeşitleri

Kuvvet Bağlı Kama Hesap Yöntemleri

Düzgün bir yayılış gösteren basınçların yerine normal kuvvet 𝐹𝑛 = 𝑝. 𝑏. 𝐿

𝑭𝒄 = 𝑭𝒏 𝐭𝐚𝐧 𝜶 + 𝝆 + 𝒕𝒂𝒏𝝆 veya 𝑭𝒄 = 𝑭𝒏 𝒕𝒂𝒏 𝜶 + 𝟐𝝆

Kuvvet Bağlı Kama Hesap Yöntemleri

Buraya kadar ki olaylar kamanın yuvaya çakılması sırasında meydana gelir.

Kuvvet Bağlı Kama Hesap Yöntemleri

Bu koşullara göre yüzey basınç

 Çok iyi bir merkezleme sistemi meydana getiren konik geçmeler,

 Burada sürtünme için gereken basınç,

2.KONİK GEÇMELER (Tasarım İlkeleri)

d: Koniğin büyük çapı

2.KONİK GEÇMELER ÖRNEK SORU

Bir konik geçme için mil çapı d=35 mm, koni

1. Göbek malzemesinin kopma mukavemeti

2. Konik geçmenin 𝑑1 başlangıç çapı;

3. Yüzey basıncı hesabı için, sürtünme katsayısı 𝜇 = 0,12 ve kayma

4. Hesaplanan emniyet katsayısı

Montaj Öncesi Montaj Sonrası

Göbek mil üzerine takıldığında oluşan sıkılık;

𝑺 = 𝒅𝒎 − 𝒅𝒈 Mil ile göbek arasında bir basınç oluşturur.

MAK 305 Makine Elemanları-Doç. Dr. Ali Rıza YILDIZ

Sıkı Geçmeler Hesap Yöntemi

Moment tatbik edildiği takdirde, temas yüzeyleri arasında bir

MAK 305 Makine Elemanları-Doç. Dr. Ali Rıza YILDIZ

Sıkı Geçmeler Hesap Yöntemi

Burada 𝜇ç : çevre yönündeki sürtünme katsayısıdır.

MAK 305 Makine Elemanları-Doç. Dr. Ali Rıza YILDIZ

Kavrama Göbeği Krank Mili

 Yapımı çok kolay bir mil-göbek bağlantısıdır.

3.SIKMA GEÇMELER HESAP YÖNTEMLERİ

 Bu bağlantılarda da moment iletim koşulu 𝑀𝑠 ≥ 𝑀𝑏 veya 𝑀𝑠 = 𝑘𝑜 𝑀𝑏

3.SIKMA GEÇMELER HESAP YÖNTEMLERİ

 Buna göre sürtünme momenti ve moment iletim koşulu;

𝒌𝟎 𝑴𝒃 olarak ifade edilir.

Buna göre temas yüzeyinde meydana gelen basınç;

SIKI ve PRES GEÇMELER

PİM VE PERNO BAĞLANTILARI

Silindirik Pim Konik Pim

PİMLERİN HESAP YÖNTEMİ

PİMLERİN HESAP YÖNTEMİ

PİMLERİN HESAP YÖNTEMİ

PİMLERİN HESAP YÖNTEMİ

Bu durumda da yüzey basınç ve kesmeye zorlanır.

Yüzey Basıncı Hesabı;