-1- prof.

Ljiljana Jovičin Blagojević

PRIMENA RAČUNARA 4
T.Š. „Mileva Marić Ajnštajn“, Novi Sad
 -2- prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

PROPORCIJE

Već hiljadama godina čovek pokušava da svojim stvaralaštvom postigne onu

lepotu koju ostvaruje priroda. Uvek je postojala teţnja da se objasni način stizanja do
vrhunskih rezultata ili da se otkrije sistem koji ga omogućava.
Kada posmatramo dela starih majstora, naslućujemo da kod njih postoji neki red,
sistem, zakon. Pokušaj da se taj red definiše dovodi nas do proporcija. Proporcije je
najlakše izraziti brojevima i teorije koje su stvorene, uvek su zasnovane na brojevima
i geometriji.
Več u doba antičke Grčke i Egipta, znalo se za zlatni presek, koji je pre svega
uključen u izgradnju monumentalnih graĎevina kao i u slikarskim delima.

Zlatni presek
Zlatni presek se javlja kao proporcija rastućih oblika u prirodi i vekovima je privlačio
paţnju matematičara i umetnika. Proporcija zlatnog preseka je traţeni zakon lepote
koji se nalazi u srazmernosti izmeĎu pojedinih delova i delova prema celini. Zlatni
presek je odnos duţi AB presečene tako da AB:AC=AC:CB

Ako ţelimo da podelimo neku duţ (AB) u nekom

skladnom odnosu, najpopularnije rešenje nudila je
geometrija na sledeći način – formira se trougao Δ ABC
čije su strane (katete) u odnosu AB:BC = 2:1. Ako se
BC prenese na hipotenuzu dobije se odsečak DC koji je
jednak manjoj kateti. Ako sada odsečak AD prenesemo
šestarom na duţ AB, ona će biti podeljena na veći
odsečak M (Major) i manji odsečak m (Minor). Odnos ovih odsečaka je 1.618033988
: 1. U istom odnosu je duţ AB prema Majoru. MeĎutim, ako usvojimo bilo koji drugi
odnos kateta a ne 2:1 mogu se naći vrlo skladne podele ali duţ AB prema Majoru
neće biti u istom odnosu kao Major prema Minoru.
U celom ovom stvaranju skladnih odsečaka, posle prve podele nastavlja se dalje
deljenje Majora ili Minora prema našoj potrebi ali uvek sa istim deliteljem – u ovom
slučaju sa 1.618033988. Ovaj način nastavljenog deljenja nazvan je ''neprekidnom
podelom'' i usvojen je i od prirode i čoveka

To je jedan od razloga popularnosti zlatnog preseka. Očigledno je da je zlatni

presek jedna savršena matematička proporcija, što ne znači da je automatski ''merilo
svih stvari''.
Mnoga slikarska dela su stvorena koristeći se zlatnim presekom. Iako su mnoga
od njih stekla veliku slavu i vode se kao kapitalna dela svetske kulturne baštine, a za
sve je zasluţan zlatni presek, mogu se pomenuti i neke neprirodnosti prouzrokovane
preteranim korišćenjem zlatnog preseka u slikarstvu. Stvorena su lica (uglavnom
svetaca) koja uvek imaju nešto čudno i netačno. Ovo je zbog toga što je način podele
bio pogrešan, veštački i što nije izvršen prema proprocijama ljudskog lica. Slikari
srednjeg veka nisu znali kako se ljudsko lice deli i zato se javlja greška u rastojanju
 -3- prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

izmeĎu nosa i usta. Ovo rastojanje bi moralo biti veće i moguće je da je ova greška
doprinela ''čudnom osmehu'' Mona Lize.

PROPORCIJA LJUDSKOG TELA

*Kada govorimo o harmoniji ljudskog tela kao sinonimu za simetriju na vizuelnom

planu onda je nezaobilazna umetnost klasične Grčke. U 4. veku pre nove ere jedan od
tvoraca klasičnog grčkog stila u umetnosti, vajar Poliklet, oslobodio je grčku lepotu.
Glorifikujući atletsko telo, rotacijom ga podelivši na horizontalno i vertikalno, on
stvara statuu koja će se kasnije nazvati kanon. Princip koji vaţi za kanon ne zasniva
se na ravnoteţi dva ista elementa.
Grčki kanon proporcije razlikovao se od
egipatskog. Grci su zavideli egipatskoj fiksaciji
za rad i preciznost, ali su je vremenom
nadmašili paţljivo proučavajući svaki detalj
ljudskog lica i tela. Egipćani su posedovali
jednake rešetkaste mreţe koje su odreĎivale
kvalitetne fiksne mere. Kod Polikleta nema
više fiksnih jedinica: glava će se prema telu
odnositi isto kao i telo prema nogama. Ovakav
organski koncept je pobedio egipatsku
hladnoću.
Svi delovi tela moraju da se prilagode jedan drugom prema odnosima proporcije u
geometrijskom smislu zlatnog preseka.

* Antiku menja srednji vek i posvećenost religiji. Čovek prestaje da se proučava, a

umetnost je posvećena Bogu
Vizantijski ikonopisci i freskopisci nisu smatrali da je veoma vaţno da pronaĎu
norme savršene telesne graĎe čoveka, već su teţili za razumevanjem boţanske mere
koje se odnose na duhovno ustrojstvo ljudske duše koju je čovečanstvu doneo
Hristos.
U tekstu o proporcijama koji je pronaĎen na Svetoj Gori nalazimo savete majstora
ikonopisca svojim učenicima kojima ih upućuje kako da odrede proporcije figure na
ikoni. „Nauči, o moj učeniče, da telo čoveka u sebi sadrţi visinu devet glava, tj. devet
mernih jedinica od čela do peta. Za početak učini prvo premeravanje, tako da je glava
podeljena na tri dela: čelo, nos i monaška brada. Nacrtaj
kosu tako da prelazi granicu glave i pusti da se ona proteţe napolje u duţini nosa.
Podeli prvo na tri dela prostor izmeĎu monaške brade i nosa. Dve mere su za bradu a
jedna za usta; grlo mora de je dugo kao nos.“
Za odreĎivanje proporcija lica i njegovih detalja, vizantijski ikonopisci uvek su
koristili meru koja je bila ravna duţini nosa. Glava je prema tim pravilima opisana
dvema kruţnicama, čiji je odnos poluprečnika 1:2, a oreol je odreĎen trećom
kruţnicom, čije mesto i veličina nisu precizno odreĎeni u odnosu na prve dve
kruţnice. Na korenu nosa, izmeĎu očiju nalazio se centar tih krugova. Ovaj detalj
 -4- prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

verovatno objašnjava zašto se koren nosa u vizantijskom ikonopisu crtao na poseban

način.
Analiza nekih vizantijskih ikona moţda najbolje potvrĎuje smisao ove strukture lica
koju odreĎuju tri kruga. Ona je bitan nosilac doţivljaja vizuelne harmonije kojom
ikona zrači. Najveći broj vizantijskih ikona sadrţe proporcije 3:4 odnosno 4:5, ali u
zavisnosti od potreba kompozicije javljaju se i proporcije 2:3, 5:7 i 5:6. Kada se
uporede ikone iz različitih vekova opaţaju se očigledne
promene proporcija figura. Ikone sa Sinaja iz 12. veka
pokazuju da figure imaju proporcije 1:7, te one zato
izgledaju teţe u odnosu na one iz kasnijih vekova.
Kako srednji vek odiše oboţavanjem Boga, naučnik Direr
insistira na religioznom smislu realnosti, po kome su simboli
čistih i jednostavnih istina o stvarima nalaze unutar a ne iza
ili ispred stvari. Kod Direra se telesne proporcije zasnivaju
na rigoroznim matematičkim obrascima. Direr je osim
idealnih proporcija čovekove figure postavio i tipografske
proporcije koje se i dan danas koriste.

*Renesansa prevazilazi ovaj odnos prema religiji i postavlja čoveka u prvi plan
proučavanja. Leonardo Da Vinči je umetnik koji je uspostavio odnos idealnih mera,
koji je i danas ostao neprevaziĎen.
Leonardo Da Vinči (1451-1519) je pokazao
veliki interes za matematiku umetnosti i prirode. On
je uradio kompletnu studiju figure čoveka i pokazao
kako su njeni različiti delovi u proporciji zlatnog
preseka.
Leonardo Da Vinčo je kroz crteţ na osnovu
klasičnog “Vitruvievog čoveka” pokazao savršene
mere.
Starorimski arhitekta Vitruvije u svom delu
“O arhitekturi” govori o proporcijama čoveka :
”Pupak je prirodno smešten u centar ljudskog tela, i
ako muškarac leţi licem okrenutim frontalno, a ruke
i noge raširene, od pupka kao centra, upisan u krug,
ono dodiruje njegove prste ruku i nogu. Ali, nije samo da je ljudsko telo opisano
krugom, što se moţe videti smeštajući ga u kvadrat. Za merenje od stopala do vrha
glave, a zatim preko raširenih ruku, vidimo da su te dve duţine jednake, pa linije u
pravim uglovima, okruţujući telo, čine kvadrat.”
Vitruvijeve mere:
- dlan je širine 4 prsta,
- stopalo je širine 4 dlana,
- lakat je širine 6 dlanova,
- visina muškarca je 4 lakta (odnosno 24 dlana),
- korak je 4 lakta,
 -5- prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

- duţina raširenih muških ruku jednaka je njegovoj visini,

- udaljenost od linije kose do brade je 1/10 visine muškarca,
- udaljenost od vrha glave do brade je 1/8 visine mušarca,
- maksimalna širina ramena je 1/4 visine muškarca,
- udaljenost od lakta do vrha ruke je 1/5 visine muškarca,
- udaljenost od lakta do pazuha je 1/8 visine muškarca,
- duţina ruke je 1/10 visine muškarca,
- udaljenost od brade do nosa je 1/3 duţine glave,
- udaljenost od linije kose do obrva je 1/3 duţine lica, duţina uva je 1/3 duţine lica.

Kao rezultat, 1492. godine nastao je poznati

Leonardov crtez “Vitruvijev čovek”, upotpunjen
beleškama. Na njemu je verno prikazan lik golog
muškarca s ispruţenim rukama u dve pozicije, upisan
istovremeno u krug i kvadrat. Pri crtanju se primećuje
da kvadrat nema isti centar kao krug- pupak, i da je
negde niţe u anatomiji ljudskog tela. Ovo je inovativan
deo Leonardovog crteţa i ono što ga razlikuje od ranijih
ilustracija. Kod Leonarda su ruke podignute u poziciji u
kojoj su vršci prstiju u nivou s vrhom glave, dok su kod
Vitruvija mnogo više, pri čemu ruke čine linije koje
prolaze kroz pupak. Ovaj crteţ često se upotrebljava
kao simbol simetrije ljudskog tela i svemira u celini.
Leonardov “Vitruvijev čovek” ostaje do danas jedan od
najspominjanijih i najreproduciranijih crteţa u svetu.

Po Leonardu proporcija čoveka zasnovana je na:

- visina=8 glava
- dlan=4 širine prsta
- stopalo=širina 4 dlana
- raspon ruku je jednak visini čoveka
- lice=1/10 visine
- širina ramena=1/4 visine
- duţina ruke od vrha prsta do lakta=1/5 visine
- nadlaktica=1/8 visine
- šakaV1/10 visine
- duţina od vrha brade do vrha nosa =1/3 glave
- visina čela=1/3 glave
- duţina uha=173 glave

Leonardov Vitruvie predstavlja povezanost čoveka sa prirodom. Po Leonardu,

kvadrat predstavlja materijalnu stvarnost, a krug stanje duha.
Evo još nekih proporcija:
-6- prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Schmits proportion
 -7- prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Čovek je mera svih stvari

Vekovima mere ljudskoga tela u odnosu na arhitekturu i predmete bile su razmatrane

samo kao fenomen estetske prirode, dok je funkcionalni aspekt ostajao po strani. Tek
pre nekoliko decenija interesovanje za ljudske dimenzije i telesne mere izbilo je u
prvi plan, kao faktor koji moţe pozitivno da utiče na sveukupno poboljšanje
čovekove materijalne sredine.
Le Corbusier oţivljava interesovanje za Vitruvijev model, stvarajući svoj "modular".
Priča o zakonitostima ljudskih mera i proporcija tela ne bi bila kompletna, bez osvrta
na "zlatni presek", proporciju daleko superiorniju svim ostalim proporcijama.

Le Corbusier:Modular

Opšte proporcije
Oblik ima svoju prostornost: duţinu, širinu i visinu. Odnos ovih veličina odreĎuje
izgled oblika. Kod sloţenih oblika-ljudskog tela, na izgled utiču odnosi veličina
pojedinih delova tela. Odnos veličina na jednom obliku, kao i odnos veličina više
oblika zovemo proporcija
Ljudska figura nema kod svakog čoveka idealan odnos brojeva. Moramo računati na
nasledne i stečene faktore. Ako ţelimo da naĎemo čoveka (kandidata) koji ispunjava
formu u potpunosti, to mora biti osoba čija je fizička aktivnost očuvala sve prirodne
proporcije.
 -8- prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Danas se proporcija čovekovog tela svodi na neku zamišljenu idealnu ljudsku figuru.
Kada govorimo o telu, glava se uzima kao merna jedinica a ljudska figura se deli na 7
i po ili 8 proporcionalnih delova.

Danas savršena ljudska proporcija na osnovu zlatnog preseka izgleda ovako:

- Glava je podeljena na dva dela, gde su oči na središnjoj liniji/horizontalnoj osi
-Torzo počinje od vrata i završava se na kraju trećeg dela, do pupka.
- Širina torza obuhvata 2 dela
- Karlični deo počinje od kraja 3. dela do kraja 4. dela (dakle jedan deo)
- Butine počinju od kraja 4. dela do nešto iznad kraja 6. dela (gde se sužavaju)
- Kolena se nalaze nešto iznad kraja 6. dela
- Listovi počinju od kraja 6. dela i završavaju se na kraju 7. dela, nastavljajući
se u članke i stopala koji obuhvataju 1 i po deo.
- Ispružene ruke zauzimaju 3 i po dela, računajući od korena ramena do vrha
prstiju na šakama.
- Ispružena šaka obuhvata nešto manje od 1. dela
 -9- prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak:
Nacrtati osnovnu figuru ćoveka u CorelDraw-u koristeći opcije:
1. Format papira podesiti na A4 (210*297mm)
(pomoću linije svojstava ili opcije Layout->PageSetup; orjentacija-Portrait)
2. Postaviti pomoćne horizontalne i vertikalne linije za precizno crtanje
(View->GuidelinesSetup, Horizontal (280 Add, 250, 220, 190, 160, 130,
100, 70, 40) i Vertical (70 Add, 100, 130).
3. Pomoću osnovnih grafičkih objekata nacrtati:

Zadatak:
1. Preoblikovati osnovnu figuru

1/8
1/3

2/8

3/8

4/8

5/8

6/8

7/8

8/8
 - 10 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak:
Nacrtati figure tela u pokretu:

Zadatak:
Nacrtati skice različitih odevnih predmeta uz odgovarajuću podelu 1/8
 - 11 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak:

Nacrtati ţensku figuru

 - 12 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak.
Nacrtati u Corel Draw-u model suknje i pantalona:
Uputstvo za crtanje suknje 1: Nacrtati suknju slobodnom rukom (Freehands), pri
čemu treba voditi računa da se početni i krajnji čvor preklapaju. Iseći deo suknje
(Knife) i umetnuti teksturu po ţelji.
- 13 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević
 - 14 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak
U Corel draw-u nacrtati ţensku bluze .
 - 15 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak:
Nacrtati delove tela:
 - 16 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Crtanje lica i ženske figure

- 17 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević
 - 18 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak:
Nacrtati u Corel draw-u:
 - 19 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

MODNA FIGURA
Modna figura se obično crta u proporciji 1:10
 - 20 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak
Stilizovati modnu figuru u pokretu.
 - 21 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

KONSTRUKCIJA I MODELOVANJE ODEĆE U Corel

Draw-u

Vežba. KONSTRUKCIJA ZVONASTE SUKNJE

Model zvonaste suknje iz dva dela prikazan je na slici.

-Suknja je duţine 5cm ispod kolena.
- Prednji i zadnji deo su izraĎeni iz jednog dela, bez ušitaka.
- Zatvarač se nalazi na bočnom šavu.

Opis konstrukcije u Corel-Draw-u:

1.Format papira podesiti na A4 i cm
(Layout->PageSetup).
2. Proporcija 1:4 ( Tools->Options->Roolers->EditScale).
3.Postavi pomoćne horizontalne i vertikalne linije za precizno crtanje
(Tools->Options->GuidelinesSetup, Horizontal ,Vertical.
npr: Ver: 200,900,1000 , Hor:50,150,850)
 - 22 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Vežba KONSTRUKCIJA OSNOVNOG KROJA SUKNJE

Model ravne suknje iz dva dela prikazan je na slici :

-Duţina suknje je do kolena.

- Prednji i zadnji deo su izraĎeni iz jednog dela, sa ušicima.
- Zatvarač se nalazi na levom bočnom šavu.

Opis konstrukcije u Corel-Draw-u:

1.Format papira podesiti na A4 i cm (Tools->Options).
2. Proporcija 1:4 ( Tools->Options->Roolers->EditScale).
2.Postavi pomoćne horizontalne i vertikalne linije za precizno crtanje
(Tools->Options->GuidelinesSetup, Horizontal ,Vertical )
( npr: Ver:200, 470, 740,.......... Hor: 200, 700, 730, 900).

Linija pojasa

Linija bokova

Linija duţine
 - 23 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak
1. Nacrtati osnovni kroj ravne suknje veličine 40, sa šlicem na
zadnjem delu po datim merama u razmeri ¼.
Uputstvo:
Zadnji deo Prednji deo
AB- 20cm
AC- 60cm
AA1- 18cm AA1- 19cm
A1A2 dodati 1cm
BB1- 25cm BB1-26cm
CC1- 25cm CC1-26cm
AD- ½ AA1 AD- 1/3AA1
DD1- 14 CM DD1-10cm
ED i DE1 -1,5cm od D ED i DE1- 1cm od D

Pd
Zd
 - 24 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak.
Na osnovu osnovnog kroja ţenske suknje sa ušicima na prednjem i
zadnjem delu modelovati suknju na preklop.
Uputstvo:
Prednji deo se duplira i modeluje na sledeći način
Tačka C1 pomerena za 2cm od B1 (isto za tačku C2)
AF je 2/3 od BB2
CC2 je AF+!cm
FF1 u levo za 2cm
C3H je kraće za 5-7cm od tačke F1
C2H1 u desno za 3cm od tačke H
 - 25 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak.
Na osnovu osnovnog kroja ţenske suknje modelovati sledeće krojne
slike.
Uputstvo:
Duţina kroja 45cm (AC)
Dodati 1cm na tačku F sa leve i desne strane (isto i za F1)
D1 je krajnja tačka ušitaka. Na zadnjem delu spojiti tačke D1 sa
(F+1cm) i D1 sa (F-1cm). Spojiti konturne tačke. Ponoviti postupak
na prednjem delu.
 - 26 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak Modelovanje \ţenske suknje prema zadatom modelu:

Importovati osnovni kroj, modelovati ga i ubaciti dezen po ţelji

Uputstvo:
- Importovati ili kopirati osnovni kroj
- Postupci modelovanja su isti za prednji i zadnji deo suknje.
- Iseći prednji deo po liniji ušitka. Odvojiti dobijene delove (Pd1 i Pd2).
- Drugi deo Pd2 transformacijama pomeriti tako da ušitci naleţu jedan na
drugi.
- Spojiti tačke 1 i 3 u pojasnom delu Bezierovom krivom.
- Postupak ponoviti na duţini suknje. Objediniti delove.
- Duplirati delove (Arrange/Transformation/Scale and Mirror) i umetnuti
dezen po ţelji.

2 3
1

2
Pd Pd1 Pd
 - 27 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak4

Zadatak 5. Modelovati ţensku suknju na osnovu osnovnog kroja, po modelu

195mm 195mm
85

100mm

150
205mm
235mm 235mm

600 mm
255mm 255mm
- 28 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević
 - 29 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

SAMOSTALNE VEŢBE

Zadatak Modelovanje ţnske suknje prema zadatom modelu.

1. modelovanje osnovnog kroja
2. modelovanje postave

60cm
3. modelovanje meĎupostave
4. kompletiranje krojnih delova

Uputstvo:
- Importovati prednji i zadnji deo suknje- osnovni kroj
- Preseći gornji deo suknje 8cm od linije pojasa na oba dela
- Modelovati liniju preseka (Bezierova kriva)
- Skratiti duţinu suknje na 60cm

8cm 8cm 8cm

8cm

Prednji Zadnji
deo deo
50 cm

50 cm

korigovana dužina modela korigovana dužina modela

pd pd zd zd pd pd

pd
zd
Pd
sredina PD
Pregib
 - 30 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

sredina PD
Pregib
Pregib sredina PD Pd zd

pd
zd

Izmodelovan prednji i zadnji deo suknje na osnovnom materijalu sa dodatim

šavovima:

Pd zd
2c
m

1 cm

cvik za
patent
zatvarač
Pregib s redina PD

pd
zd
cvik za
šlic
8 cm
2 cm

5 cm

4 cm 4 cm

Postava je kraća od osnovnog materijala za 3cm, pa izgleda:

1 cm

Zd cvik za
patent
zatvarač

Pd postava
Pregib sredina PD

postava
cvik za
šlic
8 cm
2 cm

5 cm

3 cm 3 cm 5cm
 - 31 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak Modelovanje ţnske suknje prema zadatom modelu.

5. modelovanje osnovnog kroja
6. modelovanje postave
7. modelovanje meĎupostave
8. kompletiranje krojnih delova (dodavanje šavova)
9. importovanje dezena na krojne delove po ţelji
10. uklapanje u krojnu sliku i odreĎivanje utroška Zadnji deo suknje

60 cm
materijala za dati model odevnog predmeta.

Uputstvo: Prednji deo suknje

- Importovati kroj suknje sa presečenim strukom

- Ušitak se eliminiše tako što se 14mm oduzeti na bokovima
- Mesto cvika se dobija tako što se mesto rotacije pomera po liniji šivenja i
njegov poloţaj se poklapa sa linijom preseka.

Pd Pd1 Pd1
sredina PD

Pregib
Pregib
Pregib

Pd
Pd

Pd
Pd
Linija preseka na Pd gde se formira fal ta

Pregib
Pregib
Pregib sredina PD

Pd3 Pd4
Pd Pd3 Pd4

1/2 1/2
 - 32 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

- Skeniranje Pd i označavanje cvikoava

Pd1 Pd1

Pregib
P regib

Pd
Pd

Pregib
Falta Falta
Pd3 Pd4

Pd

Imporovanje zadnjeg dela suknje sa presečenim strukom

- Mesto ušitaka se pomeraju spram sredine Zd
- Ušitak se eliminiše tako što se njegova širina izmeri i za isti iznos se oduzme
na bokovima.

zd zd zd

2 cm

zd zd zd

3 cm
1,5 cm
 - 33 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Kada se izmodeluju delovi prednjeg i zadnjeg dela suknje, spremni su za dodavanje

šavova.
Kod klasičnih ravnih sukanja dodavanje šava na duţini je 4cm, ali kod modela čija
duţina gradi blagi polukrug duţina se ostavlja 2cm kako bi se krivina mogla izvesti
na pegli.

1 cm 2 cm

Pd1
Pregib

2 cm 2 cm 1 cm

zd
2 cm 2 cm 6 cm
1 cm
1 cm

1 cm

1 cm
1 cm
1 cm

2 cm

12 cm
2 cm

zd
Pregib

Falta Mesto cvika

za patent-zatvarač
(18 cm)

Pd
2 cm Na sredini
zadnjeg
dela
dodaje se
2 cm zbog
ušivanja
2 cm patent-zatvarača

2 cm
2 cm

Uklapanje osnovnog materijala.

- Sve modelovane delove suknje sa dodatim šavovima postaviti na osnovni
materijal i odrediti utrošak (npr. Širina materijala 140cm).
70 cm
1 cm

1 cm

Pd1
2 cm
Pregib

2 cm

1 cm

1 cm

zd
Pd1
Pregib

2 cm

1 cm

2 cm
Pregib tkanine

2c 1 cm
m

zd
2 cm 2 cm
1 cm
2 cm

1 cm

1 cm 2 cm

2 cm 1 cm
82 cm
zd
2 cm 2 cm
1 cm

2 cm 1 cm
Pregib

Falta

Pd

2 cm
 - 34 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Modelovanje postave
- Postava je obično kraća od osnovnog materijala za 3cm, ali ako je u pitanju
model suknje čija se duţina završava polukruţno, onda je dovoljno skratiti
postavu za 2cm.

Falta Pd
Pregi b
Pregib

postava
Pd

cvikza
patent
zatvarač

zd Zd
postava

- Uklapanje postave (utrošak postave je pribliţno 40cm).

70 cm
1 cm 1 cm
1 cm

2 cm

cvik za
Pregib tkanine

patent
zatvarač

Pd Zd
Pregib

postava postava 40 cm

2 cm

2 cm
 - 35 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Modelovanje i uklapanje meĎupostave (lepljivog platna)

- MeĎupostava je uvek manja od osnovnog kroja za 0.5cm sa svih strana

0.5 cm 0.5 cm

M eđupostava
M eđupostava
Pregib

zadnji deo
prednji deo
0.5 cm 0.5 cm

- Lepljivo platno širine 90cm

45 cm

M eđupos tav a
Pregib tkanine
Pregib

prednji deo
M e đup os tav a

M eđ up os ta va
z ad nji de o
za dn ji d eo

30 cm
M eđupos tav a
P regib

prednji deo

Zadatak.
Na osnovu osnovnog kroja ţenske suknje modelovati sledeće krojne slike.
 - 36 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

KONSTRUKCIJA SUKNJA-PANTALONA

Model suknja-pantalona prikazan je na slici:

-Duţina suknja-pantalona je ispod kolena.

- Prednji i zadnji deo su izraĎeni iz dva dela, s dva ušitka.
- Zatvarač se nalazi na zadnjoj strani.
 - 37 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

KONSTRUKCIJA ŽENSKIH PANTALONA

Model ţenskih pantalona iz dva dela prikazan je na slici:

-Duţina pantalona je 105cm.

- Prednji i zadnji deo su izraĎeni iz dva dela, s dva ušitka i na prednjem
delu se nalaze dţepovi.
- Zatvarač se nalazi na prednjem delu.

Razmera 1:6
 - 38 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak. Konstruisati osnovni kroj ţenskih pantalona u razmeri 1/4

Uputstvo:
EF-105cm AH-1/2AE+2cm
AB- 18cm HH1- 2cm
BC-8cm C3C4-6cm
AC-ED-26cm H1H3-22cm
DD1-33 H2H3-1cm
D1F-46 MN-od 12 do14cm
BB2-0,5cm D3G-1,5cm
C1C2-30cm F1F3-1,5cm
CC2-3cm GG1-27cm
AA1-20 M-1/2H1H3
D -1/2 od C1C2
D2D3-24cm
AE-10cm
A1A2-1cm
EE1-10cm
F1F2-22cm
 - 39 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak. Na osnovu osnovnog kroja ţenskih pantalona modelovati

ţenski šorc.

Uputstvo:
C2P-4cm
PP1-2cm C4P2-4cm
AA3-3cm P2P3-2cm
A3O1-2cm H2H3-1cm –HH1
IA1-2cm IH3-2,5cm
 - 40 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

KONSTRUKCIJA ŽENSKE BLUZE

Model ţenske bluze iz dva dela prikazan je na slici:

- Prednji i zadnji deo su izraĎeni iz dva dela, bez ušitaka.

Razmera 1:4

70
70
80

420mm

240 210
370
12
0

450mm
 - 41 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak Konstruisati osnovni kroj ţenske bluze po modelu na slici

Uputstvo:
AD-40cm AD-40
DD1-20cm DD2-22cm
HI-20cm H I-22cm
AG-7cm AA1-2cm
AB1-4,5cm HL-4,5 AB-6cm
AB-2cm A1G-7cm
LL1-1cm AA1-2cm
M I-5cm HL-6,5

Pd
Zd
 - 42 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak Na osnovu osnovnog kroja ţenske bluze modelovati :

Uputstvo:
D1R-1/2 DD1
D1R4-8,5cm
RR1-18
G2G3-5cm

Zd Pd
 - 43 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

SAMOSTALNA VEŢBA

Zadatak. Na osnovu osnovnog kroja bluze modelovati sledeće krojne slike:

 - 44 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak: Modelovati korsete na osnovu osnovnog kroja ţenske bluze:

 - 45 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

KONSTRUKCIJA RUKAVA

Zadatak. Konstruisati osnovni kroj rukava u razmeri ¼.

 - 46 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak Konstruisati osnovni kroj rukava po ţelji. Modelovati rukav kao u primeru
na slici:

AB-32cm AC-16
FF1-46cm FC1-23
DD1-4cm
B1B2-4.5cm
AD-7cm
FE-6cm
IC-58cm
IL-13.5cm
- 47 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević
 - 48 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

KRAGNA-REVER
Zadatak Na osnovu osnovnog kroja bluze modelovati kragne-revere kao
na slici u razmeri ¼.
 - 49 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak Modelovati ţensku košulju kao na slici u razmeri 1/5.

 - 50 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak Modelovati ţensku haljinu kao na slici u razmeri 1/4.

 - 51 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

DIZAJN
Vežba
Nacrtati objekat i pomoću transformacija u CorelDraw-u dizajnirati šare.
 - 52 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Vežba
Nacrtati objekat i pomoću transformacija u CorelDraw-u dizajnirati sledeće šare.
 - 53 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Vežba
Na već postojeć kroj zadnjeg dela bluze umetnuti svoju šaru.
Uputstvo
- Kontura kroja mora biti zatvorena kriva, pa se preporučuje da se koristi alat
Freehand Tool (zakrivljene linije će te dobiti dodavanjem čvorova alatkom Shape
Tool).
-Popunjavanje objekta se dobija markiranjem celog objekta i alatom Fill Tool->
PatternFill Dialog
 - 54 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak Nacrtati ţensku tašnu i njen kroj

 - 55 - prof. Ljiljana Jovičin Blagojević

Zadatak Nacrtati cipele i torbe u Corel Draw-u