Lektura #6

KAHULUGAN

 Ayon kay Edgar Allan Poe, ang tinaguriang Ama ng Maikling Kwento ay isang akdang pampanitikang
likha ng gunuguni at bungang-isp na hango sa isang tunay na pangyayari sa buhay.
 Ito ay nababasa sa isang tagpuan, nakapupukaw ng damdamin at mabisang nakapagkikintal ng diwa o
damdaming may kaisihan.
 Nababasa sa isang tagpuan, nakapupukaw ng damdamin, at mabisang nakapagkikintal ng diwa o
damdaming may kaisahan.
 Tinatalakay ang natatangi at mahahalagang pangyayari sa buhay ng pangunahing tauhan.
 May kapayakan at kakauntian ng mga tauhan.
 Nagpapakita ng isang makabuluhang bahagi ng buhay ng tao.
 Isang maiksing salaysay hinggil sa isang mahalagang pangyayaring kinasasangkutan ng isa o ilang
tauhan at may iisang kakintalan o impresyon lamang.
 Isa itong masining na anyo ng panitikan.
 isa rin itong paggagad ng realidad, kung ginagagad ang isang momento lamang o iyong isang madulang
pangyayaring naganap sa buhay ng pangunahing tauhan.
 Si Deogracias A. Rosario ang tinuturing na "Ama ng Maikling Kuwento".
 Tinawag rin itong dagli noong panahon ng mga Amerikano at ginagawa itong libangan ng mga sundalo.

BAHAGI

 Simula – dito nakabatay ang kawilihan ng mga mambabasa. kinapapalooban ng mga sumusunod
 Pagpapakilala sa mga tauhan
 Pagpapahiwatig ng suliraning kahaharapin ng tauhan
 Pagkakintal sa isipan ng mga mambabasa ng damdaming palilitawin sa kwento
 Paglalarawan ng tagpuan
 Saglit na kasiglahan – naglalahad ng panandaliang pagtatagpong mga tauhang masasangkot sa suliranin
 Suliranin – problemang haharapin ng tauhan
 Tungalian – ang pinagababatayan ng buhay ng maikling katha dahil ito ang nagbibigay daan sa
madudulang tagpo upang lalong maging kawili-wili at kapana-panabik ang mga pangyayari
 Kasukdulan – unti-unting naaalis ang sagabal, nalulutas ang suliranin, dito natutukoy ang katayuan ng
pangunahing tauhan kung siya ay mabibigo o magtatagumpay
 Kakalasan – tulay patungo sa katapusan
 Wakas – naihahatid ng may-akda ang mensahe sa bahaging ito.
 Kaisipan – tumutukoy sa kung ano ang mensahe ng akda
SANGKAP NG MAIKLING KWENTO

 Tagpuan – tumutukoy ito sa pook o lugar ng pinagyarihan ng kwento. Naglalarawan ito sa ginagalawan
o kapaligiran ng kwento.
 Tauhan – Ang nagbibigay buhay sa kwento, makikilala sila sa panlabas na kaanyuan, pisikal at
pananamit, kilos na magpapahiwatig ng kanilang ugali at dayalogo.
 Banghay – ito ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa kwento
 Bahagi
Simula
Suliranin
Saglit na kasiglahan
Kasuddulan
Kakalasan
Wakas
 Tema o paksa – ito ang sentral na ideya sa loob ng kwento o ang mahalagang pangkaisipan ng akda
 Paksang Diwa – ito ang pinakadiwa ng katha. Ito ang pang-isipang iniikiran ng maliliit na himaymay ng
katha at nabubuo ng manunulat ang kaisiyahang pandamdamin at pangkaasalan sa mambabasa.
 Himig – ito ang maglalantad sa kulay ng kalikasang pandamdamin ng kuwento. Maaaring Masaya ang
kwento o kaya’y malungkot, mapanudyo, mapagpatawa at maromansa.
 Paningin – ito ang pananaw na pinagdaraanan ng mga pangyayari. Matutukoy ng isang mambabasa ang
iba’t ibang sangkap ng akda sa pamamagitan ng paningin. Makikilala ng mambabasa ang inilalahad na
lugar, panahon at ang relasyon ng mga tauhan.

SALIK

 Kapaunahan – ang mga pangunahing tauhan ay ang siyang pinakaugat ng maselang pangyayaring
inilahad
 Kaganyakan – tinatawag ding saglit na kasiglahan sapagkat ito ang nagpasidhi sa damdamin at
pagnanasa ng mambabasa upang ipagpatuloy ang pagtunghay.
 Kabanghayan – ang pagkakasunod-sunod ng mga naaayong pangyayari na mabilis ang kaganapan at
pagkakalahad ay ayon sa istilo ng manunulat
 Tunggalian – ito ay tinatawag na gusot o buhol
 Tao laban sa tao
 Tao laban sa sarili
 Tao laban sa lipunan
 Tao laban sa kapaligiran o kalikasan
 Kasukdulan – isang bahagi din ng maikling kwento ngunit salik din kung tawagin. Dito nakasalalay ang
kaalaman ng mambabasa sa sasapitin ng mga tauhan sa wakas ng kwento
 Kakanyahan – ito ang tumutukoy sa istilo ng awtor.
 Kahimigan – damdaming ginagamit upang mapukaw at makintal sa isipan ng mamababasa
LAYUNIN AYON KAY PANGANIBAN

 Bigyan ng kawilihan at libangan ang mga mambabasa.

 Kaya mahalaga ang pagkakaroon nito ng kaisahan ng paksa at may bisang ikintal sa isip at damdamin ang
mga ideyang nais ipaabot.
 Layunin rin nitong magbigay-bunga sa isang epektibong pagsasalaysay na ginagamitan ng napakamatipid na
pamamaraan na naayon sa binibigyan ng diin o empasis.
 Layunin ng maikling kwento ayon sa uri nito
 magpatawa
 manakot
 magsadula ng pangyayari
 magbigay ng isang pangkatauhan
 kababalaghan
 magsubaybay sa mga pangyayari sa buhay ng tauhan
 magpahayag ng pag-ibig
 magpadama sa mga mambabasa ang damdamin ng isang tao

KATANGIAN

 Isang madula at di makalilimutang bahagi ng buhay ang paksa nito

 Isang pangunahing tauhan na may masalimuot na suliranin o gampanin
 Nakatuon ito sa isang mahalagang tagpo
 Isang kawing ng magkakaugnay na pangyayari na sumisidhi hanggang sa kasukdulan ito.
 Iisa ang nangingibabaw na kakintalan
 Maikli at kayang tapusin sa isang upuan lamang
 Kakunti ang tagpuan at mga tauhang gumaganap
 Mabilis ang galaw ng mga pangyayari.

MGA URI NG MAIKLING KWENTO

URI PALIWANAG HALIMBAWA

Kwento ng Katutubong Kulay Binibigyang diin ang kapaligiran, Suyuan sa Tubigan
pananamit ng mga tauhan, uri ng Macario Pineda
pamumuhay at hanapbuhay ng
mga tao sa nasabing pook.

Kwento ng Pakikipagsapalaran Nasa balangkas ng pangyayari ang Mabangis na Lungsod

kawilihan o interes sa kwento Efres Abueg

Kwento ng kababalaghan Mga di-kapani-paniwalang bukod Paninigil ng Alila

pa sa mga katatakutan ang siyang Salvador Roxas
daan ng kwento
Kwento ng Tauhan Ang interes ng diin ay nasa Walong Taong Gulang
pangunahing tauhan Genoveva Matute

Kwento ng Katatawanan Ang diin ng kwentong ito ay Tubig sa Buslo

magpatawa at bigyang aliw ang Mateo Cruz Cornelio
mga mambabasa
Kwento ng Pag-ibig Tungkol sa pagiibigan ng Magpinsan
pangunahing tauhan at ang Amado V. Hernandez
katambal niyang tauhan

Kwentong Nagsasalaysay Masaklaw, timbang na timbang May Uling Sa Bukana

ang mga bahagi, maluwag at hindi Teo S. Buhain
apurahan ang paglalahad

Kwento ng Madulang Pangyayari Binibigyang diin ang Bahay na Bato

Kwento ng sikolohiko
Kwento ng Talino
Kwentong Pakikipagsapalarang
Maromansa
Kwento ng Katatakutan
kapanapanabik at mahahalang B. L. Rosales
pangyayari na nakapagpapaiba o
nakapagbago sa tauhan
Ipinadarama sa mga mambabasa Ang Pusa Sa Aking Hapag
ang damdamin ng isang tao sa Jesus Arceo
harap ng isang pangyayari at
kalagayan. Ito ang uri ng maikling
kwentong bihirang isulat sapagkat
may kahirapan ang paglalarawan
ng kaisipan
Mahusay ang pagkakabuo ng Mga Aso sa Lagarian
balangkas nito, kailangang lumikha Dominador Mirasol
ang may-akda ng makasuliraning
kalagayan upang mamahay sa pag-
aalinlangan hanggang sa ang
takdang oras ay sumapit ang
paglalahad ng kalutasan
Nasa balangkas ang kawilihan sa Bagong Paraiso
halip na sa mga tauhan ang Efren Reyes Abueg
kawilihan, sa mga kawil ng mga
pangyayari ang siyang bumabalot
sa pangunahing tauhan
Pinupukaw nito ang kawilihan ng Gabi ng Lagim
mambabasa sa halip na ang kilos sa
kwento.

NAGKAMIT NG GANTIMPALA SA UNANG PATIMPALAK

 Narciso Reyes
Lupang Tinubuan
 Liwayway Arceo
Uhaw ang Tigang na Lupa
 N.V.M Gonzales
Lunsod, Nayon at Dagat-Dagatan

KINILALANG AKDA AT MANUNULAT

 Deogracias A. Rosario
Walang Panginoon
 Cirio H. Panganiban
Bunga ng kasalanan

 Genoveva Edrosa
Matute Kwento ni Mabuti
Parusa
Miss Cruz
Bangkang papel

 Pedro S. Dandan
Mabangis na Kamay… Maamong Kamay

 Elpidio K. Kapulong
Planeta, Buwan at Mga Bituin

 Rogelio Sikat
Tata Selo
Impeng Negro

 Gemiliano Pineda
Sumisikat pa ang Araw

 Serafin guinigundo
May Umaga Pang Daratal

 Macario Pineda
Suyuan sa Tubigan

 Beth M. Blones
Kasal… Kapirasong Papel

 Ronie M. Halos
Dugo ng Mangyan

 Buenaventura Medina Jr.

Dayuhan
Punong kahoy

 Dominador Mirasol
Makina

 Rogelio Ordoñez
Uod sa Bibig ng Lupa

 Edgardo Reyes
Daang-Bakal

 Efren Abueg
Mabangis na Lungsod
  Domingo Landicho
Elias at Salome

 Jose Domingo
Dr. Kuba

 Banjamin Pascual
Ang Kalupi

 Adriano Laudico
Hibik sa Karimlan

 Albert Segismundo Cruz

Malupit na Kabihasnan

 Antonio Rosales
Bulong ng Budhi

 Iñigo Ed. Regalado

Ang Dalaginding

Sanggunian:

https://deldoctrines.wordpress.com/2014/02/11/9-maikling-kwento-na-yaman-ng-panitikang-filipino/
https://gabay.ph/maikling-kwento/
https://pinoycollection.com/maikling-kwento/
https://prezi.com/cmmc3uuexddw/mga-uri-ng-maikling-kwento/
http://rosiefilipino10.weebly.com/maikling-kwento.html#/
https://tl.wikipedia.org/wiki/Maikling_kuwento/
https://www.scribd.com/doc/289631159/Maikling-Kuwento/
https://www.slideshare.net/closet101mirasol/maikling-kwento-69802333/
https://www.slideshare.net/rosalieorito/katuturan-ng-maikling-kuwento13/
https://www.wikakids.com/filipino/ano-ang-maikling-kwento/