BAB 2 KEBANGKITAN NASIONALISME

Sinopsis
Bab ini membincangkan tentang kebangkitan nasionalisme di Asia dan Asia
Tenggara yang dipengaruhi oleh perkembangan idea nasionalisme di Barat yang
membawa kepada gerakan nasionalisme seiring dengan cara, matlamat dan
ketokohan pemimpin nasionalisme. Hal ini kerana perkembangan nasionalisme di
negara kita tercetus daripada pelbagai faktor yang seterusnya memberikan kesan
kepada usaha membina tamadun bangsa dan negara. Sub tajuk bab ini ialah;
2.1 Maksud Nasionalisme
2.2 Perkembangan Idea Nasionalisme di Barat
2.3 Perkembangan Nasionalisme di Asia
2.4 Perkembangan Nasionaslisme di Asia Tenggara
2.5 Kesedaran Nasionalisme di Negara Kita
2.6 Faktor Kemunculan Gerakan Nasionalisme
2.7 Perkembangan Nasionalisme
2.8 Kesan Perkembangan Nasionalisme
 Buku iPro m.s 9

Apakah maksud nasionalisme?

perasaan
Maksud nasionalisme ialah (a)________________ cinta yang
negara
mendalam terhadap bangsa dan (b)____________. Selain itu,
kebangsaan
merujuk kepada semangat (c)_______________ berkaitan
pembelaan
penjajahan serta (e)_____________
perjuangan menentang (d)____________

terhadap bangsa dan negara. Di samping itu bermaksud

gerakan
(f)______________ untuk mencapai kebebasan politik, ekonomi
asing
dam sosial daripada penguasaan orang (g)________________.
IPRO OBJEKTIF m.s 9

Apakah maksud lain bagi nasionalisme?

A. Gerakan mencapai kebebasan diri
B. Gerakan mencapai kebebasan berpolitik
C. Gerakan mencapai kebebasan politik, ekonomi dan sosial
D. Gerakan mencapai kebebasan daripada penjajahan pemikiran
Pendapat Tokoh Buku iPro m.s 10

Hans Kohn Kesetiaan seseorang hanya kepada negara dan bangsanya.

Profesor William Kesedaran diri kerana ancaman terhadap faktor ekonomi serta
R. Roff kebimbangan masyarakat terhadap sekularisme dan
imperialisme Barat.
Dato’ Onn Jaafar Menzahirkan suatu bangsa yang kuat dan mengambil tempat
kita yang sebenar di sisi bangsa-bangsa lain tegap dan bersatu
Dr. Burhanuddin Perjuangan hendaklah melalui persatuan dengan menggunakan
al-Helmi segala tenaga yang ada untuk mencapai kemerdekaan melalui
adab sopan bangsa Melayu dan agama Islam.
D r . R . mengiktiraf hak setiap bangsa untuk menubuhkan negaranya
Suntharalingam sendiri
P r o f e s o r D a t u k Kesetiaan kepada raja dan orang Melayu berpegang pada
Z a i n a l A b i d i n faham kebangsaan yang bersifat ke “Tanah Melayuan”
Abdul Wahid
Profesor Emeritus Perjuangan orang Melayu bagi mendapatkan kembali
Tan Sri Dr. Khoo kedudukan unggul dalam negara sendiri
Kay Kim
Jelaskan perkembangan idea nasionalisme di Barat?

 Nasionalisme di Barat berkembangan hasil daripada penentangan terhadap

p e m e r i n t a h a n ( a ) _beraja
______________ yang menjadi simbol
penindasan
(b)________________ kebebasan
yang menggugat hak dan (c)__________________
rakyat.
 C o n t o h n a s i o n a l i s m e ( d ) _ _ _ _antiraja
_____________ ialah Revolusi
Keagungan
(e)__________________ di England dan Revolusi Perancis
 Selain itu, idea nasionalisme juga dikaitkan dengan perjuangan untuk
kemerdekaan
memperoleh (f)__________________ daripada penjajahan kuasa asing seperti
Revolusi Amerika.
 Perkembangan revolusi di Barat Buku iPro m.s 11 & 12

Keagungan
Revolusi _______________
Keinginan menegakkan
kedaulatan parlimen dan
hak asasi rakyat akibat
pemerintah membelakangi
parlimen
England

Amerika Perancis

Amerika
Revolusi _______________ Perancis
Revolusi _______________
Hak penduduk Amerika Perjuangan kebebasan,
tidak dilindungi, persamaan dan
pengenalan pelbagai akta persaudaraan terhadap
dan ketiadaan wakil pemerintahan autokratik
Amerika dalam Parlimen dan golongan bangsawan
British
Cari maklumat berkaitan revolusi berikut. (Tugasan secara individu)

Revolusi Keagungan (1688)

Maklumat yang diperlukan.

1. Negara yang terlibat

Revolusi Amerika (1776) 2. Idea/matlamat perjuangan

3. Peristiwa revolusi

4. Kesan revolusi
Revolusi Perancis (1789)
Tajuk: Perkembangan Idea Nasionalisme di Barat.
ASPEK REVOLUSI REVOLUSI REVOLUSI
KEAGUNGAN AMERIKA (1776) PERANCIS (1789)
(1688)
Negara terlibat
Pihak terlibat
Idea / matlamat
revolusi

Peristiwa
revolusi

Kesan revolusi
Lorekkan lokasi perkembangan nasionalisme di Asia dan Asia Tenggara
 Perkembangan nasionalisme di Asia merupakan kesinambungan idea
nasionalisme di Barat.
 Dasar imperialisme Barat telah mencetuskan kebangkitan nasionalisme di India,
China, Mesir, empayar Uthamniyah dan Jepun.
 Gerakan pembebasan ini kemudiannya berkembang sehingga ke Asia
Tenggara seperti Filipina, Burma, Vietnam dan Indonesia.
 Namun begitu, berbeza dengan Thailand gerakan nasionalismenya bersifat
menuntut pembaharuan dalam pentadbiran ke arah mengekalkan kedaulatan
negara daripada ancaman imperialisme.
Tugasan Pembentangan Nasionalisme di Asia Tenggara.

Maklumat pembentangan
1. Pemimpin
2. Matlamat perjuangan
3. Rentetan peristiwa
4. Kesan perjuangan

Panduan pembentangan
1. Aktiviti Pecha Kucha (Rujuk
Buku PAK21 terbitan iPro)
2. Dalam bentuk poin
3. Satu ayat antara 3 hingga 5
patah perkataan sahaja
4. Tidak lebih dari 5 slaid
sahaja
5. Masa pembentangan 5 minit
untuk setiap kumpulan
 Sayyid Jamal Al-din Al-afghani Sheikh Muhammad Abduh

Gerakan Islah menyeru umat Islam kembali kepada ajaran Islam yang
sebenar dengan berpandukan al-Quran dan Hadis. Seterusnya
menentang imperialisme Barat di negara Islam.
 Wadah mengungkap keperitan hidup bangsa yang dijajah
secara menderita. Turut menyindir penjajah dan mengingatkan anak
bangsa kepentingan menikmati kebebasan.
Jawi Perananakan Menegur campur tangan British dalam agama Islam dan bahasa Melayu
:__________________________________________________
Idea pembaharuan
Al-Imam & Pengasuh :__________________________________________________
Fajar Sarawak Mengkritik dasar pemerintahan Brooke mengabaikan hak bumiputera
:__________________________________________________
 Maktab Perguruan Sultan Idris (SITC)

Sistem pendidikan melahirkan golongan pemimpin yang menuntut hak untuk

mendapat pendidikan. Pelajar didedahkan dengan idea tokoh falsafah Islam dan Barat
memperlihatkan kelemahan bangsa yang dijajah untuk menyedarkan masyarakat
 Syed Sheikh Al Hadi Ibrahim Haji Yaakob Mohammad Eunos Abdullah
(Lepasan Timur Tengah) (Lepasan Pendidikan Melayu) (Lepasan Pendidikan Inggeris)

Menggunakan akhbar dan persatuan memperjuangkan sosioekonomi dan politik

untuk menyedarkan rakyat tentang nasionalisme
 Dr. Sun Yat Sen Mahatma Gandhi Soekarno Jose Rizal
(China) (India) (Indonesia) (Filipina)
Kemunculan Jepun Kejayaan menewaskan Rusia
:___________________________________________________
Revolusi China Berjaya menewaskan kerajaan Manchuria dan menubuhkan Republik China
:___________________________________________________
Mahatma Gandhi Menentang British tanpa kekerasan
:___________________________________________________
Menyemarakkan usaha menentang penjajah
Soekarno & Jose Rizal:___________________________________________________
 Perkembangan nasionalisme di negara kita boleh dilihat melalui tiga aspek
yang penting iaitu;
(i) perkembangan nasionalisme yang dipelopori oleh golongan intelektual
(ii) melalui penulisan oleh golongan guru, penulis dan wartawan seperti
akhbar, majalah, novel, cerpen dan puisi.
(iii) melalui pertubuhan atau persatuan bersifat sosioekonomi dan politik
yang diterajui oleh pelbagai pihak
 Perjuangan Golongan Intelektual
Intelektual Berpendidikan Agama
Sheikh Muhammad Tahir Jalaluddin

Syed Sheikh al-Hadi

Haji Abbas Mohd Taha

• Kesedaran tentang pendidikan

• membawa kemajuan dan permodenan dari
aspek sikap dan pentafsiran terhadap Islam
• Peluang pendidikan kepada wanita
• Pembentukan intelektual baharu Islam

Al-Imam

Al-Ikhwan

Neracha

Tunas Melayu
Intelektual Berpendidikan Inggeris

Raja Chulan Raja Abdullah

Mahmud Mat

Mohammad Eunos Abdullah

Raja Uda Raja Muhammad

• Melatih anak bangsawan untuk berkhidmat

dalam pentadbiran British
• Menyuarakan hak mendapat pendidikan
• Menuntut memperbaik taraf hidup
• Membuka lebih banyak peluang pekerjaan

Warta Malaya

Lembaga Malaya

Utusan Melayu
Intelektual Berpendidikan Melayu

O.T Dussek

Abdul Hadi Hassan

Abdul Hadi Abdul Manan

Harun Aminurrashid

• Meniupkan kesedaran kebangsaan

• Melahirkan ramai tokoh penulis dan nasionalis
• Pusat penterjemah dan taman ilmu
• Menekan mata pelajaran Sejarah dan
pendedahan keagungan empayar Melaka

Pertubuhan Ikatan Pemuda Pelajar

Ikatan Semenanjung Borneo

Kesatuan Melayu Muda

 Perjuangan Melalui Penulisan
Akhbar dan Majalah

MEDIA RUMUSAN ISU YANG DIBANGKITKAN

TANAH MELAYU § Mengetengahkan isu hak dan masa depan bangsa
1. Utusan Melayu § Isu pentadbiran, isu pendidikan dan politik tanah air
2. Warta Malaya § Perkembangan sosiopolitik dan ekonomi negara
3. Majlis
4. Majalah Guru
5. The Malay Mail
6. The Malaya Tribune
SARAWAK § Menyedarkan kaum yang dijajah
1. Fajar Sarawak § Menggesa masyarakat bangkit menuju kemajuan

SABAH § Isu pendidikan

- Disuarakan oleh Ketua-ketua § Isu tanah bumiputera
Anak Negeri dalam mesyuarat § Isu kewangan petani
dan melalui aktiviti persatuan
sosiobudaya
Akhbar Masyarakat Cina dan India
P1: Akhbar Masyarakat Cina
Lat Pau / Modern Daily News
Antara akhbar masyarakat Cina yang memainkan peranan penting ialah (a)_________________________.
Huachiao
Akhbar ini merangsang pemikiran masyarakat (b)_________________ untuk mengekalkan identiti,
wanita
memperjuangkan nasib (c)________________ China
dan menyemai perasaan cinta akan negara (d)_____________.
monarki
Penulisan akhbar ini cenderung menyiarkan soal pemerintahan (e)_____________ pergolakan
dan (f)_______________
Chong Shin Yit Pao
politik di China. Contohnya, akhbar Nanyang Tsung Hui Pao dan (g)__________________________.
kesatuan sekerja
Seterusnya, terdapat juga akhbar yang memperjuangkan soal (h)____________________ dan keadilan
sosioekonomi
(i)_________________ Nanyang Siang Pao
bagi masyarakat kelas bawahan seperti akhbar (j)____________________________.

P2: Akhbar Masyarakat India

politik
Selain itu, akhbar masyarakat India memperjuangkan kepentingan (a)__________________ dan
sosial Tamil Nesan / Tamil Murasu
(b)___________ masyarakat India di negara ini. Contohnya, akhbar (c)________________________________.
pemikiran
Seterusnya, ialah memuatkan (d)____________________ perpaduan
dan kepentingan (e)_________________ bagi
The Indian / Indian Pioneer
masyarakat kelas menengah India di negara ini. Contohnya, akhbar (f)___________________________.
 Karya Kreatif
Bagaimanakah penulisan kreatif mempengaruhi kebangkitan nasionalisme Tanah Melayu?
Tips: Kata tugas bagaimanakah?
1. Pelajar perlu menjelaskan cara penulisan kreatif mempengaruhi kebangkitan .....
2. Kata kunci jawapan yang boleh digunakan ialah melalui atau dengan cara .....
Penulisan kreatif mempengaruhi kebangkitan nasionalisme melalui
penulisan novel. Hal ini kerana, novel bertemakan semangat cinta akan
negara dan perjuangan membela nasib bangsa berjaya meniupkan
semangat nasionalisme. Seterusnya mengajak masyarakat
memerdekakan diri dari aspek enonomi. Contohnya, novel Mari Kita
Berjuang.
 Perjuangan Melalui Persatuan
Kesatuan Melayu Singapura (KMS)

Pemimpin

Mohammad Eunos Abdullah

Matlamat
• Menggalakkan ahli bergerak aktif dalam pentadbiran
• memperjuangkan kepentingan orang Melayu dalam politik dan pendidikan
• Mementingkan pelajaran teknik dan pengajian tinggi

Mengapakah bekerjasama dengan British?

• Meminta supaya orang Melayu diberikan lebih banyak peluang dalam pentadbiran
Persaudaraan Sahabat Pena (PASPAM)

Pemimpin

Zainal Abidin bin Ahmad (ZABA)

Tanah Melayu :____________________________________________________
Sarawak Rakawi Yusuf / Johari Anang
:____________________________________________________
Mohammad Yaakob / Mohammad Shamsuddin Osman / Zakarian Gunn
Sabah :____________________________________________________

Matlamat
• Menggalakkan ahlinya bersatu
• Bertukar-tukar pendapat
• Menghimpunkan wakil persatuan untuk mengutarakan isu kebangsaan
Kesatuan Melayu Muda (KMM)

Pemimpin

Ibrahim Haji Yaakob

Matlamat
• Menentang British
• Mewujudkan satu gagasan Melayu Raya melalui gabungan Tanah Melayu dan Indonesia
• Menyeru orang Melayu bangun sebagai bangsa bertamadun

Mengapakah British menganggap KMM radikal?

• Berani menyuarakan penentangan terhadap kerajaan kolonial

• Membangkitkan perasaan anti-British melalui penulisan dalam akhbar dan majalah
Persatuan Masyarakat Cina dan India kata kunci jawapan ...... ialah

Isu penting yang diperjuangan ialah memberi perhatian kepada kebajikan dan
perkembangan politik tempatan di negara kita.
Buku iPro m.s 32 & 33
Buku iPro m.s 33
 2020 merupakan tahun pertama KSSM
peringkat menengah atas. Oleh itu, modul
iPro Tingkatan 4 dihasilkan mencakupi
keseluruhan aspek penting yang terdapat
dalam DSKP. Keistimewaan modul ini ialah;
• Semua topik dan sub topik yang terdapat
dalam DSKP dikemukakan secara
kronologi tanpa meninggalkan mana-
mana sub topik yang penting.
• Modul ini boleh digunakan secara
berterusan sehingga tingkatan 5 sebagai
bahan ulang kaji yang penting.
SLAID SECARA PERCUMA SEDANG
DIUSAHAKAN KHUSUS UNTUK
Terima kasih atas sokongan PENGGUNA MODUL IPTO.
terhadap buku-buku terbitan iPRo Sifu. Dapatkan Segera Modul iPro T4