Molarne veličine

Ideju o relativnoj atomskoj masi uveo je u hemiju Dalton, i ona se zadržala do danas. Ovo je
učinjeno zbog činjenice da je stvarna masa atoma izuzetno mali broj nepogodan za računsku
manipulaciju.

Relativna atomska masa je neimenovani broj koji pokazuje koliko je puta masa nekog
elementa veća od mase atoma ili dijela atoma koji je uzet za standardnu jedinicu.

Dalton je za standardnu jedinicu predložio atom vodonika kao najlakšeg elementa, i ona se
koristila do 1905. Godine, kada je izvršena korekcija, pa je za međunarodnu jedinicu predložena
1/16 mase kiseonika. Kiseonična jedinica se koristila sve do 1961. Godine, kada je uvedena 1/12
mase ugljenikovog izotopa 12C , koji je u prirodi najviše zastupljen sa 98,89%.

Prema tome , relativna atomska masa, Ar, može se definisati: relativna atomska masa je
neimenovani broj koji pokazuje koliko je puta prosječna masa atoma nekog elementa veća
od 1/12 mase ugljenikovog izotopa 12C.

U izračunavanju se koristi unificirana atomska masa (jedinica ) koja je brojno jednaka :

U= 1,6605x10-27 kg

ma
Ar = u

Masa molekula jednaka je zbiru masa atoma koji čine taj molekul. Prema tome, relativna
molekulska masa će biti jednaka zbiru relativnih atomskih masa elemenata koji čine taj molekul.

Relativna molekulska masa (Mr) je neimenovani broj koji pokazuje koliko je puta masa
nekog molekula veća od 1/12 mase ugljenikovog izotopa 12C.

Npr. relativna molekulska masa vode je: Ar(H2O) = 2Ar (H) + Ar(O) = 2x1 + 16 = 18

Nakon utvrđivanja tačnih relativnih atomskih i molekulskih masa, postavilo se pitanje jedinice za
količinu supstance sa kojom će se u hemiji raditi. Hemičar ne može da radi sa pojedinačnim
atomima i molekulima, već samo sa mnoštvom. Zbog toga je predloženo da se za osnovnu
jedinicu za količinu supstance uzme tačno određen broj čestica. Ako se umjesto ralativnih
atomskih masa posmatraju relativne molekulske mase, zaključujemo da relativne molekulske
mase različitih supstanci sadrže isti broj molekula, tj. Avogadrov broj molekula. Zbog toga je
predloženo da međunarodna jedinica za količinu supstance bude Avogadrov broj formulskih
jedinica i nazvana je mol, a definiše se : Mol je količina supstance koja sadrži isti broj
formulskih jedinica ( atoma, molekula, jona ) koliko atoma sadrži 12 g izotopa ugljenika 12
C. Odnosno, mol je količina supstance koja sdrži Avogadrov broj formulskih jedinica.

Molska masa date supstance je jednaka odnosu između mase supstance i broja molova.
 m
M= (g/mol)
n

m-masa supstance (g)

N = n · Na

Na-Avogadrov broj , 6,023 x 1023 mol-1

N- broj atoma , molekula

n- broj molova

Molarna zapremina gasa (Vm) definiše se kao odnos zapremine gasa (V) i njegove količine (n)

V
Vm = ( dm3/mol)
n

Molarna zapremina idealnog gasa pri normalnim uslovima je 22,4 dm3/mol. Idealan gas je onaj
između čijih molekula ne djeluju privlačne sile. Ukupna zapremina molekula je zanemarljiva u
odnosu na zapreminu gasa.Porastom temperature zapremina idealnog gasa raste.

Domaći:

1. Izračunati relativnu atomsku masu vodonika ako je prosječna masa atoma vodonika
m(H)- 1,674 x 10-27k g.
2. Izračunati relativnu molekulsku masu molekule N2O5
3. Odredi volumen koji zauzima 20 g NH3 pri N.U.
m(NH3)= 20 g
M NH3)= 17 g/mol

Prepisati lekciju u svesku i uraditi domaći