10?

Ë Uhg l'dpad20 Umawit nanp

Matipiś si JUan śe la CfUI

ni Ernetf0 VİlldlUZ Id(08td8§ !!

Panimula

L
ikas na matuwain at mapagmahal sa sining ang
mga Filipino. Kilala tayo sa daigdig bilang lahi
ng mga may angkin at likas na kakayahan para
pumailanlang sa iba’t ibang laxangan rig sining. Ito ay
sadyang mapupulsuhan sa dami rig ating likha, uri at
pagtatanghal sa sining. Isa na tito ang musika.
Napakayaman rig ating tradisyon sa musika at
hanggang sa kasalukuyan ay umü nog pa ito upang
magkaroon rig repleksyon sa patuloy na nagbabagong
hilagyo rig mama yan, lipunan at kultura. Natiyan
ang ating mga alagad ng sining na siyang nagpapanatili
rig ating identidad at nagtatakda rig ating kalinangang
kakaiba maging sa ating katatig-bayan. Kinikilala
nga ang Pilipinas bilang isa sa may napakarami at
maigting na talento sa sining lalo na sa musika. Aug
xekognisyong ito ay nap atunayan na sa mga hindi
matatawarang ga vad at listahan rig mga kilalang
alagad rig musika hindi lamang sa ating bansa kundi
sa ibayong dagat. Sila ang mga kompositor, musikero,
indibidwal na mang-aawit, mga koro, tagaareglo rig
musika, at mga taong nagpapatakbo rig recording studios. Hatid
nila ay hindi lamang simpleng paggagad rig realidad, pagkagiliw
sa melodiya at inspirasyon sa kaluluwa kundi ang pagpapakilala
sa mundo rig ba 7afl at kultutang may angking anyo at tingkad. At
sa bansa ring ito at bukod pa sa pagiging libangan, ang musika
ang sintomas at nagpapamalas rig pumapaimbulog na politika,
lipunan, pilosopiya at paniniwala rig mga mamamayang busog sa
pagdarahop.

Pagtalakay sa Kasaysayan ng Musika sa Pilipinas at Presentasyon

ng mga Datos

Isang batayang dinamiko at progtesibo ang musika para sa

antropolohikal at sosyolohikal na pagbabago sa lipunan. Bukod pa
rito, sinasalamin nito ang kasaysayan at pinupulsuhan ang hinaharap
ng isang bayan.
Bago pa man dumating ang unang mananakop sa ating
bansa, may matingkad na pakikibahagi ang musika sa kultuca at
pilosopiya ng sining ng ating mga ninuno. Isa itong kahingian paca
sa pagpapatuloy ng komunidad at pagsasakatuparan ng kanilang
paniniwala. Tila hangin itong kanilang ginagamit para sa paghinga.
Mayroon silang katutubong komunal na pamumuhay na puspos
ng kalayaan, kahustuhang pang-ekonomiya at pakikipagdaupang-
palad sa mga karatig-bansa sa Asya at ibang pang bansa.
Ang musika ay mahalaga sa pang-araw-ataw na pamumuhay ng
mga sinaunang nilalang sa bansa. Ito ay kaakibat ng
pagkakabuklud- buklod ng pamayanan at nagsisilbing tagapanatili
ng pagiging kabilang ng bawat isa sa komunidad. Ang lahR ay
maaaring magkaroon ng paxtisipasyon sa pagsasagawa ng musika.
hlagp ahanggang ngayon, malaking impluwensya ang musika
sa pamumuhay ng mga Pilipino. Bahagi ito ng ating pamumuhay
maging sa pulitika at panlipunang pamumuhay. Batid natin kung
papaanong nakatulong ang musika sa pagniningas ng rebolusyon,
mula sa unang mananakop hanggang sa lansangan ng kung ilang
People Power sa EDSA. Makapangyarihan nitong inaabot ang puso
at pag-iisip ng mga nakakapakinig. Subalit tila hindi natin pan sin
ito o sadyang abala lamang tayo kung papaano makaiigpaw mula sa
 k\ISito st Erisis: Etl kg F0#0orI0 Url0 i| rI0I1g M0tiyi4 si J00fI 09 |0 {i Z 10ï

kinasadlakang kahirapan. At tila isang uri lamang ito ng mabilisan

at panandaliang libangan.

Worst of all, the people had developed the chzoRlC lll tl SlOR
the t music ox azt in general wa s divorced from the politics
and sociO-fCOnomic affdlfs Of thC Church and the State.
(Mangahas; 1998; p. 364)

hlarahil, alam nga natin ang kahalagahan ng musika bilang

tagapagbigav ng aliw bagamat iilan lamang sa atin ang nakakikita ng
kahalagahan nito sa buhay ng mga Pilipinong sadyang ipinanganak
na kakambal ng awit at himig.

Aug mga Anggulo ng Talakayan

A. Mga Datos ukol sa Ekonomya at Implikasyon sa Musikaog Pinoy

Tanggap na nating baon sa dusa ng kahixapan ang ating
bayan. Sadyang naxoxoon pa rin ang pinapasang paghihikahos. At
nakalulungkot man, may nabubuong pormula ito; ang mahicap,
lalong humihirap at lalo pang dumarami sa paglipas ng panahon.
Ayon nga sa pinakahuling estadistikang pang-ekonomiya,

Isa sa pinakamalakinghadlang sa pag-unJad ng ekonOml y•a ng

bansa arg hindi pagkakapan kay-par tay, ca may 5 porsyen to
arg pioakamayayanian na urnaako sa £aJos one -thlzd ng
par bansang kita at ung pinzkamzhlzzp nz 25 pozs)!ento ay
n zkatatanggap lang tog 6 pozsyento og ja, ayou sa uJat og
World Bank. POLIS C. DumJao; Libze; Set/embze 22, 2005;

Aug lumalaking agwat rig mga mahihiiap sa mayayaman sa

ating bansa ay nagpapatuloy. I€amakailan lang tayo ay hagupitin
rig sunud-sunod na pagtaas rig langis, pagbagsak rig piso laban
sa dolyar at rig tila walang katapusang pukpukan sa pamahalaan.
Habang nakakaligtaan na may malaking problemang naiaiapat
haiapin rig mga taong sangkot sa produksyon at pangangalaga rig
 110

mga katapatan ng mga musikexo. Ang katotohanan ayon sa World

Bank, halos kalahati ng 84 milyon katao sa Pilipinas ay nabubuhay
sa mas maliit sa $2 (P112) kada araw. Isang nakaxirimarim itong
katotohanan. Lalo’t ang pamilyang Pilipino ay binubuo ng tatlo at
higit pang bilang ng kasapi na dapat na kumain, damitan, paaialin,
gamutin sa katamdaman at makapaglibang.
Nakagapos at nakadepende rin ang estado ng industriya ng
musika rito. Nakapaloob dito ang mga nagsangang isyung mahifap
ikubli lamang sa matimyas at aktibong saliw ng kanilang pioduksyon
ng awitin at pagtatanghal. Isang kabalintunaan na ang musika,
bilang isang paraan ng libangan upang makalimot kahit panandalian
lamang sa kinasadlakang mapait na katotohanan ng kahirapan ay
kabilang sa kinakapos at namemeligiong sining sa kasalukuyan.
Naramdaman ko ang pangangailangan sa pagbibigay-puna ukol
sa paksang ito lalo pa’t ako’y mananaliksik, guro, manunulat at
alagad ng musika. Tatangkain kong mailatawan ang kasalukuyang
estado ng musika sa bansa sa gitna ng ktisis at kung papaano ito
nalulupig sa pamamagitan ng kawalang-supotta ng pamahalaan at
mga sangay nito, kahinaan sa edukasyon at kakintalan, ptibadong
mga institusyon, ang migrasyon, pamimirata ng material at mismong
kamalayan ng pamilyang Pilipino. Gayundin naman, magbibigay-
pokus ito kung papaano umaagpaw na tila isang penomenon ang
estado ng musika sa pulitika ng kahirapan, sa pagbabanyuhay ng
identidad, sa pagiging kinatawan sa global na komunidad at ang
kawalang intetes sa pagsulong ng kultuta.
Kung kaya nga’t mapupuna natin na malaki ang sangkot ng
musika sa panlipunan, pang-ekonomiya at pulitikal na kayarian ng
ating bayan. Hindi maiwawaglit ito sa lipumn sapagkat ito’y isang
commodity at isang pangangailangan ng mga tao. Sa katunayan, kahit
lubog pa sa kahirapan ang bansa, patuloy pa fin ang pagtangkilik ng
mga mamimili na tumutulong sa pagpapaangat ng mga recording
sa mga charts at sales.
AczOSS ASia saJes were down by 7. h% ln units and 9.8°k
Jn vs!ue. döds tzend was led by a ?i/rfi consecutive yeaz o/
shzJnklny saJes fn repen, the woc/d’s second )szgest mazbet,
which feJJ by 5.2% in units, 9.2% in vaJue.
Some A stan mazkets did show positive gzowtli. MaJaysia
 111

and the Philippines saw increases after a tough 2002. China,

despite endemic phySiCal pizacy, was also an exception,
showing a third consecutive year of growth. Sales value was
up by 21. 7% fuelled by the country’s large young population
with increased dlSpOS8ble income and conrioued market

— some positive signs in 2004; h ttp://wxvw.iLpi.org/site-

COR teR fi/Sta tistiC s/wor1dsa1es.html)

Ganoon din naman, tumutulong sa pagpapaganda ng lagay ng

ekonomya ang kalakalan ng musika sa bansa. Agiesibo ang
zecozding comp»nies para sa piomosyon ng kanilang mga musikero.
Ang kinikita dito ay nakapagbibigay ng rcvenu sa pamahalaan at
gayon din, bumubuo ito ng isang positibong imahen paxa sa
bansa.

B. Aug mga Akademya/Edukasyon sa Musika

Kung edukasyon ang pag-uusapan, may dalawang anggulo
akong nais bigyang talakay. Una, ang edukasyon rig mga nagnanais
na maging musikero, ito man ay sa komposisyon, hoses, o pag-
aaral rig pagtugtog rig isang instrumento. Ikalawa, ang edukasyon
rig mga tumatangkilik rig musika.
Isang kadahilanan din ang edukasyon kung bakit nagkakaioon
rig krisis sa ating musika. I€ahit pa sabihing marami ang musikero
sa bansa, iilan lamang naman ang nagkakatoon rig pribilehiyo
rig pormal na pag-aaxa1 sa laiangang ito. Sa katunayan, isa sa
may pinakamaliliit na populasyon rig mag-aaxal sa kolehiyo at
konserbatoryo sa Unibersidad rig Pilipinas at Unibersidad ng Santo
Tomas ay ang musika. Dahil ng8 sa hirap rig buhay at bansang
hikahos sa kcisis, madalang ang magulang na papayag upang ang
kanilang mga anak ay kumuha rig kursong kaugnay rig musika. Mas
mamarapatin pa nila ang pagiging nars, tarcgivcr, IT technician at
iba pang may demand sa ibayong dagat. lilan lang ang nagkakaroon
rig interes dito sa gitna rig lumalalang krisis. Bukod pa, lilan lang
ang paaralan para sa pag-aaial rig musika sa ating bansa. Aug malala
pa Tito, ang pagtuturo ay nasa sistemang pangkanlutanin at ang
nilalaman rig kurikulum at mga ginagamit na materyal ay sadyang
banyaga din.
 1lt

Philippine education is equally to blame for

the pzepondezznce of foreign and feudal
musiC in our society. Even the reJativeJy pzog:ressii•e
Univezsit y of the Philippines College of MusiC rCfuSes to go
beyond the lever of aesthetic rebeJJiOo conEned in the
azea of techniques and forms. (Mangahas; 1998; p.
365)

Gayon din naman, masyado ang pagkatig at hilig rig mga Pilipino
sa mga banyagang awitin at musiketo. Kulang ang mga paaralan,
lalo pa sa mababang paaralan, ang paghimok at pagpapatingkad
pa sa layong pagtangkilik rig sariling nating musika. Kapagdaka,
ang isang may hilig sa Pilipinong mang-aawit tulad na lamang kina
April Boy, Vina Morales Aiza Seguerra ay binabansagang baduy
O

jologs. Hindi itinutucing rig mga Pilipino ang kahalagahan rig

0

musika bukod pa sa pagiging libangan nito. Kulang sa edukasyon

at tamang pagmumulat ang mga Pilipino upang tanggapin at
tangkilikin ang sariling musika.
Ang ganitong trend, kapag nagpatuloy, ay magdudulot din rig
pananamlay rig estado rig ating musika.
May panibago min namang perspektiba ang edukasyon sa musika.
hlatami min naman ang nagpupunyagi at nagbigay-karangalan sa
ating bayan sa kanilang pag-aaral at paglinang rig kanilang talento
sa mga institusyong pangmusika sa ibang bansa lalo na sa Europa
at Amerika. Isa itong pagpapatunay pa rig galing rig mga Pilipino
sa pakikipagsabayan sa ibang lahi at antas rig edukasyon. B agaman,
nakalulungkot na iilan lamang ang sadyang bumabalik sa Pilipinas
upang magtanghal at maibahagi ang kanila kaalaman at husay sa
musika. Higit pa rito, hindi tayo pamilyar sa kanila at hindi cin natin
nalalaman ang kanilang mga inaning tagumpay sa ibayong dagat.

C. Ang Pamahalaan at ang Musikero

May mga sangay ng pamahalaan na dapat sana ay nangangalaga
o kung hindi man ay nakatutulong sa kapakanan ng mga mang-
aawit, maging indibiduwal man o pangkatan ito. Naririyan ang mga
Pambansang Koinisyon para sa Kultura at mga Sining (NCCA) at
ang Senttong Pangkultura ng Pilipinas (CCP) na kapwa matamlay
 113

at tila pumipili lamang rig kakanlungin at aagapayan. Sadyang

naroroon pa tin ang elitistang pananaw at pagpili sa mga nararapat
na bigyang supoita rig dalawang institusyon. Namimili, sapagkat
hindi naman lahat rig kasapi sa industriya rig musika ay sadyang
kanilang nabibigyang alalay lalo pa sa suportang pinansyal at
proteksyon sa merkado. Dito, nagsasalita ako bilang isa sa mga
dumanas rig sistemang sa aking palagay ay nakawawalang gana para
sa isang musikero.
Hayaan ninyong ikuwento ko sa inyo ang pinagdaanan ko bilang
kasapi rig pangunahing koro sa hlaynila. Noong nakaxaang taon
lamang uang aming pagpasyahang sumulong sa aming European
tour para makapagtanghal, lalo pa ang makibahagi sa pandaigdigang
olimpiada rig mga koro, ang 2004 Choir Olympics na ginanap sa
Bremen sa bansang Germany. Tulad ng iba pang kasapi, umasa kami
sa tulong mula sa NCCA pati na sa National Sweepstakes Office.
Isinagawa namin ang pteparasyon, mula sa matinding pagsasanay,
paghahanda rig mga kailangang dokumento hanggang sa sari-saring
paraan para sa paglikom rig pondo. Inabot kami rig ilang buwan sa
pag-asang mabibigyan ang koto rig suportang pinansyal na may
humigit-kumulang na da1awampu’t limang kasapi. Subalit wala
kaming napala, ni isang kusing lalo pa’t katatapos lamang noon rig
eleksyon. At uang nasa Europa na kami, doon namin napagtanto
na sadyang totoo tin ang bagay na ito sa iba pang korong dumalo
at nanalo tulad na lamang ng Mary the Queen Children? Choir. Kapwa
kami hiiap kung paano tutustusan ang aming pamasahe, tirahan,
pagkain at iba pang gastusing nauukol sa paglilibot sa kontinenteng
sadyang malupit ang halaga ng salapi hambing sa piso. At kahit pa
naipanalo namin ang bansa, sadyang walang pakialam ang sangay
rig pamahalaan sa aming sinapit.
Totoong may ibinibigay namang suportang pinansyal at iba
pang pribelehiyo ang pamahalaan sa iilang Parnbaosang 4lagad rig
Sining kasama na rito ang mga musikero at kompositor. Subalit
sapat na ba ito para masabing may pagpapahalaga ang gobyeino
sa mga musikeio? Isa itong katangalan bagaman kailangan ding
tanggaping marami pa ang nangangailangan rig suportang ito.
Maalala na nga nawa natin ang kaso rig paham na si Levi Celeiio
na sadyang hindi kinayang maipagamot ang saxili hanggang sa
 114

kamatayan. Ang nakalulungkot pa, walang ginagawang programa

ang pamahalaan ukol sa promosyon ng musika at sa proteksyon ng
kacapatan ng mga musikero.

The token gestures of hOROLinQ FiliplRO ltfSiCiafiS dRd

their wOzks through “nañonalist” zrazds and concerts
could fiardJy compensate for th15 Imbalance allocation of
cultural zesouzces. for could such tokens cover up for the
fact that Pilipino musicians, )ust like the zest of the masses
of the FlLipino people, have been zeduCed to penny/ by•
the recent economlC and political upheavals - again, not to
mention the pitifuJpay they receive from their pexfozmances
compared with the fabulous fees their foreign com temp acts
get. Up to now these is no unioR MOL fnVI SlCidR S in the
country that could look aLtez their economiC and soCi0l
welfare. (MaDgahas; 1998; p. 365)

Isa itong pagpapamalas kung papaano natin minamaliit ang

ating mga buhay na kayamanan sa sining. Sila ang mga taong
nagsikap upang magkaxoon ng kabuluhan ang musikang Pilipino
subalit sila pa min ang naghihirap. Bukod pa rito, wala pang unyon
sa kasalukuyan ang Pilipinong musikero pada protektahan ang
kanilang pang-ekonomiya at panlipunang kapakanan.
Dagdag pa na napansin din ito ni Mangahas sa kanyang
sanaysay na may pagkatig nga ang ating sangav pampamahalaan
sa mga kanluranin at banyagang mga pxoduksyon at mga talento.
Madalang ang mga lokal na musikero na nakabilang sa mainstream
at pop music ang nakapagtatanghal sa ganitong ma laking venue
at suportado rig mga sangay ng pamahalaan. Kung hindi ka pa
magkap ag-aari rig populatidad at pangalan ay hindi karakarakang
mapabibilang sa mga posibleng magtanghal at masuportahan.
Nananatiling sa footbaJJ field, sa basketball court, sa mga
malis, parke o sa Coliseum ang karamihan kung nais nila rig
pagtatanghalan na kapansin-pansin ang malaking agwat nito sa
antas rig CCP o rig PICC o rig Tanghalang Francisco Balagtas.
Maaari ring namang mataas at pangmayaman ang pagtingin rig
mga masa sa mga ipinalalabas sa CCP o PICC kung kaya’t hindi
 kvsib ot frisis. Krng &pa«no Umorit rang üotipid si Juan de la Crvz

na rin ito sadyang tinatangkilik pa rig nakarazaming manonood.

Mahirap tuloy maibenta ang palabas o pagtatanghal sa mga venue
na binanggit.

D. Ang Musikero Bilang Export

Sa dami ng alagad ng musika sa ating bayan, hindi na nila halos
maitawid ang kanilang mga pangangailangan bilang indibidwal o
may-pamilyang mamamayan rig ating bansa. Resulta, marami ang
nangingibang bansa upang makipagsapalaran bilang mang-aawit o
musikero at batid na wala silang kahihinatnan sa Pilipinas. Ayon
nga sa University of the Philippines Medical Alumni Socie T ill
America,

The Philippines iS nOw the wovld s top exporter of nurses.

MusiCi8ns end pezfozmers Lorm a second layer. “T£eir
architects, ariists and muSiCians axe more artis DC till OVTS,
former Singapore Prime Minister Lee Kwan Yew wvites in
his memoirs. Musicians on a Caribbean cruise ship were
superb, mf sister in Toronto wrote. “They were Cebuanos.”
(UPNL?iSX; http://upmasa-onñ ne.org/newJournaJContent.
php?arñc1e id 303&1 12)

Maaacing magandang pakinggan aug pagdami ng mga Pilipinong

musikezo sa ibang bansa bagama’t ito ay sintomas na hindi sila
kompoztable sa pang-ekonomiyang estado ng aüng bayan kung
kaya sila napipilitang lisanin ang ating bansa. Bukod pa sa ddzvrr/ir
helpers, aug mga entertainers (kasama dito ang daxcers at musicians) ay
aug may pinakamataas na bilang na ipinapafiala sa ibang bansa. Sa
madaling salita, si1a'y pzoduktong pang-export.
Kung hindi ka magkakapanga lan at magkaka roo n ng
parüsipasyon sa mahigpit na kompeüsyon sa industziya sa bansang
ito ay sadyang wala kang kahihinatnan. Aug siste sa ating lipunan,
nakakaligtas lamang ang isang musikero sa hamon ng krisis kung
siya ay sikat na at may iegulax nang kinikita mula sa kanyang
katanyagan. Subalit iilan at napakanipis ng pagkakataon para sa
mga Pilipinong musikero. Kakaunü aug nabibigyan ng pagkakataon
para magkaroon ng career sa musika dahil na rin maiahil sa dami
ng magagaling sa ating bansa. Maituturing pa nga itong isang
paradokso. Lalo pa, ang taJent See sa isang nagsisimula at hindi
tanyag na mu5ikero ay hindi sapat para bumuhay ng isang pamilya.
Mahilig nga ang mamamayang Filipino sa musika, subalit nakatuon
ang atensyon ng masa sa kung ano at sino ang mainit sa merkado.
Maraming musikero ang dumaranas ng gutom sapagkat tinatalo
sila ng nakararaming nakasasabay sa takbo ng mainstream muSiC Sa
Pilipinas. Ganito ang pormula ng mga mang-aawit: kung hindi ka
bebenta at magiging sikat sa masang Pinoy, wala kang mararating at
walang kang kikitain. Komersyal ang musika sa Pilipinas bagaman
iilan ang nahihirati sa sining dahil sa pilosopiya ng Art for but’s
safe. Kung kaya’t kahit pa mayroon tayong mga henyo sa sining ng
tunog, melodya, ritmo at saliw, tila kakaunti pa rin ang sumusuong
sa peligrosong karera bilang isang musikero.

The traditionaJ music market is focused too much on

hits and the need for artists to become stars in order to
succeed. this results from the way mass media shape the
music market: by funneling music pzomOtiOR through one-
size-fits-all pzogzamming. (http://ww .munb. com/
mezitlTtuSic 1.htf£l)

E. Aog Radyo, 'I’elebisyon, ang Sistema rig Pamimirata at ang

Internet
Sa pag-aaral ng mass media, malaki ang ginagampanang
papel rig radyo at telebisyon para sa diseminasyon o distribusyon
rig impormasyon. Sinasabi na ang bawat kabahayan ngayon sa
Pilipinas ay nag-aari rig radyo o telebisyon o maaarinJ pareho.
Tila isang kahingian na ang pakikinig at panonood rig relebisyon
sa ating buhay. Ito na ang pinakamurang paraan rig libangan 1alo’t
napakaraming pagpipilian rig mga palabas at mga programang
panradyo. At ito rin ang lumalagay na pangunahing midyum para
sa pagpapalaganap rig musika at iba pang impormasyon sa bansa sa
paraang brodkast. Dito rin dumadaan ang nakararaming musika na
ating napakikinggan at napanonood sa mga palatuntunan o maging
sa Music Video.
 1i7

'Today, we should not undezestima te the impact of muSlC

through the radio, televislon, movies, and the concert halls.
the effect may be debilitating or liberating depending
on who uses music, for whom, and for sha t purpose.
(Mangahas; 1998; p. 364)

Magkagayon pa man, sadyang problema pa tin ang mas

malaking bilang rig mga banyagain o kanluianing musika na
pinatutugtog sa ere. Malakas pa rin ang kolonyalismong kaisipan
at pamantayan sa mga istasyon rig tadyo at maging sa telebisyon.
Kitang-kita ito lalo pa sa kanilang pagpili ng seleksyon at bilang rig
banyagang musika sa bawat airtime. Tandaan na ang pxoporsyon
rig dami rig Pilipinong awitin ay sadyang mas nangangailangan rig
higit na exposure kaysa sa mga Amerikano o anu pa mang awiting
banyaga.

the three Filipino songs every hour, zequized by the

Broadcast Media counCll FOR All TBdlO Stations, 1s n ot enough
to Overcome the deluge of American pop music the zest of
the day. (Mangahas; 1998; p. 366)

Wala pa ngang garantiya na nasusunod ang kahingiang tatlong

awiting Pinoy sa bawat oras sa kawalan na min rig magmomonitoc
nito sa napakaraming istasyon rig iadyo o telebisyon sa ating bansa.
Kulang ang napapakinggan nating awiting Pinoy samantalang
napakaiaming awitin at komposisyon ang maaaxi sanang mabigyan
rig promosyon at pagtaas rig benta rig kanilang recordings. At lalo
pa, lumilikha ito rig kultura rig korupQon sapagkat nagkakaioori
tuloy rig ideya rig pagbibigay-suhol sa mga istasyon rig tadyo at
telebisyon.

Bzozdcast radio in particular imposes a very nasZOW

bottleneck on artists’ exposure, along xvith other m ass
media (video bzozdcasting is even xvozse). Because of these
bottlenecks, promotional opportunities aze artificiaJJy scarce
for rnusiCians. f ttp://www.mun b. com/mezitmVSiC1.htm)
 Kahit pa sabihing ang ilang awiting Pinoy ay naititik sa wikang
Ingles, malaki pa min ang pagkakaiba ng wikang Ingles na ang
gumamit ay Pinoy hambing sa banyaga. Mas tagos ito sa puso.
Higit pa rito, ang ating awiting nakasaad sa Ingles ay nakawiwili
dahil sa taglay nitong rahuyo o charm sa melodya na tila angkop at
patok sa mga Pinoy. Mas lumalagay na aktibo pa ang mga istasyon
sa cadyo at telebisyon rig pagsasaete rig mga awiting hindi naman
taal sa Pilipinas.
Isa pang makapangyarihang daluyan rig musika sa kasalukuyang
panahon ay ang Internet o ang c ybezspace. Kahit pa masasabing
may bentahe ang pagkakaroon rig aktibong kalakalan ng musika sa
internet, maytoon din naming paglabag na nagaganap sa pamimirata
tito rig mga likhang awitin. Dumaxami ang sites na sadyang
nagbibigay rig mga libreng downloads rig mga musika at maaati
ring isagawa ang pagpapasa at pangongopya rig impormasyon
at iTlVSlC files sa loob rig cyberspace na walang bayad at walang
limitasyon sa dami. Aug ganitong sistema ay tahasang nakakaapekto
sa pag-usad rig musika at kalakalan nito, kahit pa may paninigurong
magpapatuloy ang musika sa banta ang teknolohiya.

The in terDet iS forCiDg azti5tS and companies to zecon Sided

their owneTS Ip and exploitsUOP Of CO@JrigIi t, the asset at
the heart of the music industry. Some point out that the
lUSiC illdilstry that feels so threatened by technology iS B
product of recent times and its lifespan might be ending.
MusJc survived for centu eS WithOCI t the lndustz y, they
reason. (http.//www.sean.co.uk/0/IIIVS1C JOUroaJiSHl/VHr/
payback. shten)

Sa lahat rig maaaring makapagdulot na masamang epekto

sa musika sa ating bansa, ang pamimirata ang pinakamalaking
sulixanin, banta at hadlang sa pag-unlad ng industtiyang nito. Ayon
sa International Federation of Phonographic Industry (IFPI), may
humigit- kumulang na US$4.3 bilyon na pagkalugi sa bawat taon
sa buong daigdig. At sa kasalukuyan, talamak at lalo pang magiging
aktibo sa pamimirata sa ating bansa.
 üvsif0 of fiisis: Kung fopoan0 Unowit norg Motipid si JUan de la Cirz

Internet pivacy remains a very signiFcan t ETC FOR In the

decline in world music sales. Research by JfiPZ and
numerous independent fhird parñes overwhelmingly pvoves
tLat unauthorised file-sLazing translates direcHy iH tO $OSt
legiñmate music retail sales. (http://www.iLpi.ord/Site-
content/statistics/wor1dsa1es.html)

Napakalaki ng nalulugi sa isang ekonomiya dahil sa pamimizata.

Ang biktima at ang natatalo‘dito ay ang mga sumusunod:
1. Ang mga musikezo (aztists) na ang kanilang pagiging
malikhain at masining ay hindi napapaûtan o
natutumbasan ng kabayazan.
2. Ang pamahalaan na nawawalan ng milyon-milyong tax
revenues.
3. Ang pambansang ekonomiyang nawawalan ng bagong
investments.
4. Ang mga mamimili na nabibigyan ng kakaunting
pagpipüian.
5. At ang producers at recording companies na napipilitang
bitawan at talikuran ang kanûang mga musikezo at ihinto
ang pzoduksyon ng kanilang mga likha.

Ayon pa tin sa IFPI, may kadahilanan kung bakit dapat

labanan at iügil ng pamahalaaan ang pamimirata kahit pa alam
nating may mga kumikita rin sa ganitong sistema ng kalakalan. Una,
ang pinakamalaking naaapektuhan at biküma ay ang lokal na
kultura. Sa halip na lumikha pa ang mga kompositor, ang mga nag-
aazeglo at manunulat ng Ûtik ng mga awiting naghNıayag ng ating
kalinangan at kaakuhang Pinoy, mas mamazapatin pa nilang ibaûng
na lamang sa ibang bagay ang kanilang pagiging maûkhain.
Ikalawa, ang pamimirata ay nagdudulot ng mas otganisadong
kıimen. Kalimitan, ang ibinabayad na salapi sa mga piniratang
CDs ay padadaluyin para sa pangangalakal ng ipinagbabawal na
gamot, money laundering at iba pang uri ng mga inozganisang
gawaing kriminal.
Ikatlo, ang pamimizata ay nakapagdudulot ng paghinto ng
investment, paglago ng ekonomiya at mga posibleng tıabaho, lalo
 120

pa sa mga musikero. Sino ba naman ang magtatangkang gumugol ng

kapital kung walang garantiyang kikita ito dahil sa piracy? At dahil
dito, marami ang magsasarang kompanya at kasabay ang kawalan
ng mapapasukang trabaho ng maiaming manggagawa.

Konklusyon at mga Rekomendasyon

Isipin na lamang natin ang senatyo kung sakaling lumala pa at

sadyang marapatin na nga ni Juan dela Cruz ang pananahimik at
pagtigil sa pag-awit. Ano na nga ba ang mangyayaxi sa ating bayan?
Papaano na magpapatuloy ang ating kultura kung pagkakaitan ng
musika? Ano ang sasapitin ng mga Pilipinong may angking galing
at talino sa musika?
May ilan akong imumungkahi na posibleng paraan para sa
pagpapayaman at pagbibigay-halaga sa estado ng musika sa ating
bansa, lalo’t higit sangkot ito sa antropolohikal na kalikasan ng
pagkatao ng mga Pilipino.
Una, sikaping maging isang tampok pantutismo ang ating mga
talento sa musika. Dahil tanyag nga ang ating bansa sa dami at
galing ng mga musiketo, maaaiing ito ang maging bentaha natin.
hlaaaring ibenta ang talento natin sa loob ng ating bansa lalo pa
ang mga de-kalibreng mang-aawit. Maaari itong dayuhin ng mga
banyaga at maging isang pangunahing destinasyong panturismo.
Bakit hindi tayo magtatag ng isang institusyon at ganapan na
magpapakita o magsho-showcase ng galing at talino ng Pilipinong
musikero? N apakarami nating maaaring pagdausan nito sa Pilipinas
na maaaring dayuhin ng mga turista bilang pangunahing pang-
akit ng ating bayan. At sa ganitong pannan, mababawasan ang
pangingibang bayan ng ating mga kababayan para sa pagtattabaho
doon.
Ikalawa, paigtingin at pag-ibayuhin pa ang pagsasanay ng mga
talento para makapagtayo ng akademyang maaaring maging tanyag
sa paghuhubog ng mga musikero sa Asya at sa buong daigdig. Hindi
malayong tayo ang siyang tatayong sentxo ng musika sa Timog
Silangang Asya.
Ikatlo, itatag ang isang mas rraayos na komisyon na ang tanging
layon ay ang pangangalaga lamang ng kapakanang pangkalusugan,
kabuhayan at edukasyon rig mga alagad rig musika at iba pang sining.
Maaaxi itong maging isang ganap na unyon rig mga musikeio na
mangangalaga min rig kanilang karapatan at iba pang pribelehiyo.
Ikaapat, mangyaxing paramihin pa ang bilang rig awitin na
napap akinggan sa radyo at napapanood sa telebisyon. Mas bigyan
rig priyoridad ang musikang atin sa mass media.
Ikalima, maaari ring buhayin pa at patingkarin pa ang award-
giving bodies tulad rig CECIL AWARDS, AWIT AWARDS,
KATHA at MTV AWARDS. Magsisilbi itong motibasyon sa mga
musikero at mang-aawit upang pag-igihin pa ang kanilang sining.
Dito min papasok ang pampamahalaang institusyon at ptograma
para sa mga musikero.
Ikaanim, kilalanin at ipatufo ang musikang Pilipino sa mga
akademya lalo na ang kontribusyon rig mga kompositor at mang-
aawit rig bansa. Huwag gawing elitista ang nilalaman rig ating mga
kuxikulum tungkol sa musika. Sikaping mabuhay ang sensibilidad
rig mga mag-aaxa1 ukol sa Pilipinong awitin kaugnay sa pag-aaral rig
kultura rig ating bansa.
Ikapito, bawasan ang tax rig recordings (CDs, Cassettes, DVDs
etc) upang mas lalo pa itong bilhin at humina at patayin pa ang
kutura ng pamimirata sa bansa.
Ikawalo, i-regulate na lang ang Qirury sa Pilipinas para mas lalo
itong mabantayan at mapangalagaan pang higit ang industriya rig
musika. hlangyayaring ang pamimirata ay magiging liseasyado na sa
pamahalaan at ang produksyon at disttibusyon ay mababantayan,
malilimitahan at mai-deregulate pang lalo. Dapat nating harapin
ang katotohanang hindi sadyang masugpo ang ganitong uri rig
kalakalan lalo’t kumikita rin naman ang atin ga kababayan dito.
Sa mga mungkahing ito, hindi maigagarantiyang magkakaioon
nga rig tadikal na pagbabago sa kasalukuyang takbo rig musika.
Bagaman, maaari itong maging isang panimula para sa higit
na ikabubuti rig kalagayan rig musika. Hindi dapat manatili at
makuntento na lamang sa kasalukuyang lagay nito. Patuloy tayong
humanap rig ikagaganda at ikahuhusay upang magpatuloy ang saliw
rig musika sa ating mga buhay.
The State of Philippine Music by Fe hlangahas; printed in
Filipiniana Reader; edited and Introduced by Pciscelina Patajo-
Legaato; 1998
Balakid sa Pag-asenso by Doris C. Dumlao; Libre; September 22,
2005; p. 1
It’s Payback Time by Sean Mac Marius;
http://www.sean.co.uk/a/musicjoutna1ism/var/payback. shtm
Creating a Merit-based Music Economy: Compulsory or Blanket
Licensing for Interactive Subscription Services by Dan Krimm;
http://www.munb.com/meritmusic1.htm
Philippine Diaspora: University of the Philippines Madical Alumni
Society in America (UPMASA); http://upmasa-online.ocg/
newjournalContent.php7article id=303&1= 12
The Impact of Picacy on Audiovisual Industry; (http://www.ifpi.
org/site-content/statistics/worldsales.html)
Global music sales fall by 7.6% in 2003 — some positive signs in
2004; (http://www.ifpi.org/site-content/statistics /worldsa1es.
html)