You are on page 1of 21

H//1I >5?=:><J?

KLHI M++8INN-O&-#*&#9PN>=&>Q>J>N*"#$#%&45&<=>?&5=Q=

EtmbhnmYlhdmsn x fnadqmYmyY cdk RhrsdlY


MYbhnmYk cd RYktc cdk DbtYcnq
NodqYshnm Ymc FnudqmYmbd ne sgd MYshnmYk GdYksg Rxrsdl
ne DbtYcnq
EtmbhnmYldmsn d fnudqmYmb̃Y cn RhrsdlY MYbhnmYk cd
RYtflcd cn DptYcnq
sdlYr

;cqhYmn LnjhmY FtylÍm


Edbg‘ cd qdbdobhñm9 4 cd mnuhdlaqd cd 1/06
Edbg‘ cd ‘bdos‘bhñm9 02 cd ‘fnrsn cd 1/07

Qdrtldm
Dk Rhrsdl‘ M‘bhnm‘k cd R‘ktc cdk Dbt‘cnq ’RMR( rd g‘ b‘q‘bsdqhy‘cn onq rt rdfldms‘bhñm x eq‘f,
ldms‘bhñm+ kn ptd bnmchbhnm‘ k‘ hlokdldms‘bhñm cd onkèshb‘r oõakhb‘r dm dk rdbsnq x k‘ oqnuhrhñm
cdk rdquhbhn- Tshkhy‘mcn dk l‘qbn ‘m‘kèshbn cd k‘ fnadqm‘my‘ dm r‘ktc x knr shonr cd qdk‘bhnmdr ‘fdm,
sd,oqhmbho‘k dm k‘ oqnuhrhñm cd rdquhbhnr oõakhbnr+ rd qd‘khy‘ tm drstchn cd b‘rn dm dk ptd rd ‘m‘khy‘
k‘ bnmflftq‘bhñm hmrshstbhnm‘k dm k‘ ptd rd cdrdmutdkud dk RMR cdk Dbt‘cnq x bñln çrs‘ ‘edbs‘ k‘ 074
hlokdldms‘bhñm cd k‘ onkèshb‘ oõakhb‘- Rd nardqu‘ ptd+ ‘ odr‘q cd knr ldb‘mhrlnr chrdí‘cnr o‘q‘
ldinq‘q k‘ bnnqchm‘bhñm cdk rhrsdl‘+ k‘ drsqtbstq‘ hmrshstbhnm‘k hlohcd k‘ hlokdldms‘bhñm cd k‘r
qdcdr hmsdfq‘c‘r cd oqdrs‘bhñm cd rdquhbhnr-

Cdrbqhosnqdr9 rhrsdl‘r m‘bhnm‘kdr cd r‘ktc: fnadqm‘my‘: qdk‘bhnmdr ‘fdmsd,oqhmbho‘k: rdfldms‘bhñm:


eq‘fldms‘bhñm-

>arsqXbs
ffd M‘shnm‘k Gd‘ksg Rxrsdl ne Dbt‘cnq ’RMR( hr bg‘q‘bsdqhydc ax hsr rdfldms‘shnm ‘mc eq‘fldm,
s‘shnm+ vghbg khlhsr sgd hlokdldms‘shnm ne otakhb onkhbhdr hm sgd rdbsnq ‘mc oqnuhrhnm‘k rdquhbdr-
ffhr rstcx v‘r bnmctbsdc trhmf ‘m ‘m‘kxshb‘k eq‘ldvnqj ne fnudqm‘mbd hm gd‘ksg ‘mc nardqu‘shnmr
ne sgd sxod ne oqhmbho‘k,‘fdms qdk‘shnmr hm sgd oqnuhrhnm ne otakhb rdquhbdr- Hs hr a‘rdc nm ‘ b‘rd rstcx
sg‘s rgnvr gnv sgd hmrshstshnm‘k bnmflftq‘shnm ne RMR hm Dbt‘cnq tmenkcr ‘mc gnv sghr ‘ dbsr sgd
hlokdldms‘shnm ne otakhb onkhbhdr- ffd qdrtksr rgnv sg‘s cdrohsd sgd cdrhfmdc ldbg‘mhrlr hm ok‘bd
sn hloqnud sgd bnnqchm‘shnm ne sgd gd‘ksg rxrsdl+ sgd hmrshstshnm‘k rsqtbstqd ghmcdqr sgd hlokdldm,
s‘shnm ne hmsdfq‘sdc mdsvnqjr ne oqnuhrhnm rdquhbdr-

Jdxvnqcr9 M‘shnm‘k Rxrsdl ne Gd‘ksg: Fnudqm‘mbd: Oqhmbho‘k,@fdms Qdk‘shnmr: Rdfldms‘shnm: Eq‘f,


ldms‘shnm-

>cqhXmn LnjhmX FtylÍm- L‘fèrsdq dm Onkèshb‘r Oõakhb‘r onq EK@BRN Dbt‘cnq- Chqdbsnq cd Du‘kt‘bhñm x Dbnmnlè‘ cd k‘ Rdftqhc‘c+ Lhmhr,
sdqhn cdk Hmsdqhnq+ Dbt‘cnq-
! ‘cqh‘mnlnkfty?gnsl‘hk-bnl

!"#$#%& '()*%+, -( .*($"*,% /#"*,0(%& 123& 456 72*+#6 8(9*#-# ($(9#:,;9*0 <=>?6 88& >@A:<=A
B C,"20+,- D,+*$#,3(9*",$, -( .*($"*,% /#"*,0(%:/(-( E",-F3*", -( G"2,-#9&
+(3,%

E-9*,$# R#0*$, S2T3U$

Qdrtln
N Rhrsdl‘ M‘bhnm‘k cd R‘õcd cn Dpt‘cnq ’RMR( sdl rd b‘q‘bsdqhy‘cn odk‘ rt‘ rdfldms‘ãàn d
eq‘fldms‘ãàn+ n ptd bnmchbhnm‘ ‘ hlokdldms‘ãàn cd onkèshb‘r oõakhb‘r mn rdsnq d ‘ oqdrs‘ãàn
cn rdquhãn- Tshkhy‘mcn n l‘qbn ‘m‘kèshbn c‘ fnudqm‘mã‘ dl r‘õcd d nr shonr cd qdk‘ãòdr ‘fdmsd,
,oqhmbho‘k m‘ oqdrs‘ãàn cd rdquhãnr oõakhbnr+ ç qd‘khy‘cn tl drstcn cd b‘rn mn pt‘k rd ‘m‘khr‘ ‘
bnmflftq‘ãàn hmrshstbhnm‘k dl ptd rd cdrdmunkud n RMR cn Dpt‘cnq d bnln drs‘ ‘eds‘ ‘ hlokd,
ldms‘ãàn c‘ onkèshb‘ oõakhb‘- Nardqu‘,rd ptd+ ‘odr‘q cnr ldb‘mhrlnr cdrdmg‘cnr o‘q‘ ldkgnq‘q
‘ bnnqcdm‘ãàn cn rhrsdl‘+ ‘ drsqtstq‘ hmrshstbhnm‘k hlodcd ‘ hlokdldms‘ãàn c‘r qdcdr hmsdfq‘c‘r
cd oqdrs‘ãàn cd rdquhãnr-

Cdrbqhosnqdr9 rhrsdl‘r m‘bhnm‘hr cd r‘õcd: fnudqm‘mã‘: qdk‘ãòdr ‘fdmsd,oqhmbho‘k: rdfldms‘ãàn:


eq‘fldms‘ãàn-

Hmsqnctbbhn”m

K‘ Nqf‘mhy‘bhñm Ltmch‘k cd k‘ R‘ktc ’NLR( hmchb‘ ptd dk naidshun oqhmbho‘k cd knr


rhrsdl‘r m‘bhnm‘kdr cd r‘ktc dr k‘ oqdrs‘bhñm cd rdquhbhnr cd b‘khc‘c ‘ snc‘r k‘r odqrn,
m‘r+ cnmcd x bt‘mcn kn mdbdrhsdm ’NLR 1/06(- Tm Rhrsdl‘ M‘bhnm‘k cd R‘ktc ’RMR(
hmbktxd k‘ qdbsnqè‘: dk flm‘mbh‘lhdmsn x ‘rdftq‘lhdmsn: x k‘ oqnuhrhñm cd rdquhbhnr
075
cd r‘ktc bnln o‘qsd cd rtr etmbhnmdr x b‘c‘ o‘èr cdflmd k‘ drsqtbstq‘ hmrshstbhnm‘k
ldch‘msd k‘ bt‘k k‘r nqf‘mhy‘ d hlokdldms‘: rhm dla‘qfn+ rd qdbnmnbdm knr rhfthdmsdr
dkdldmsnr aÚrhbnr ’NOR 1//7‘(-

EhftqY 0- Etmbhnmdr x chldmrhnmdr cd knr RMR

Bnmctbbhím cd jT onjéshbT
PdbsnqéT PdftjTbhím rdbsnqhTj
MqhdmsTbhím cdj zmTmbhTlhdmsn
FTqTmséT cdj TrdftqTlhdmsn
5qlnmhyTbhím cd jT oqnuhrhím cdj rdquhbhn cd rTjtc

QgrsdlV
EhmTmbhTlhdmsn - EhmTmbhTlhdmsn
MVbgnmVj
5rdftqTlhdmsn
cd QVjtc 5rdftqTlhdmsn

MedqsT v cdlTmcT cd rdquhbhnr cd rTjtc


Oqnuhrhím cd CdrTqqnjjn cd jT etdqyT cd sqTaTin dm rTjtc
rdquhbhnr cd rTjtc IdchbTldmsnr v oqnctbsnr rTmhsTqhnr
Dpthon v sdbmnjnféT
BTjhcTc cd jnr rdquhbhnr

Etdmsd9 ‘c‘os‘cn cd NOR 1//5-

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


C2$"*#$,3*($+# W P#;(9$,$T, -(0 /*%+(3, 1,"*#$,0 -( /,02- -(0 G"2,-#9

K‘ oqnuhrhñm cd rdquhbhnr cd r‘ktc rd otdcd chuhchq dmsqd u‘qhnr oqnuddcnqdr ptd


otdcdm oqnbdcdq cdk rdbsnq oõakhbn n cdk oqhu‘cn x+ cd ‘btdqcn bnm rt mhudk cd
nqf‘mhy‘bhñm x cdflmhbhñm cd oqnbdrnr x oqnsnbnknr+ rd otdcdm bnmflftq‘q dm rta,
rhrsdl‘r cdmsqn cdk RMR- ¡K‘r b‘q‘bsdqèrshb‘r ghrsñqhb‘r+ onkèshb‘r+ dbnmñlhb‘r x
btkstq‘kdr cd b‘c‘ o‘èr• rnm cdsdqlhm‘msdr cd k‘ bnmflftq‘bhñm cd knr rhrsdl‘r cd
r‘ktc ’Atqrysxm ds ‘k- 1/0/+ 67(+ nardqu‘mcn dm K‘shmn‘lçqhb‘+ bnln q‘rfnr hmrsh,
stbhnm‘kdr+ tm ‘ksn fq‘cn cd rdfldms‘bhñm x eq‘fldms‘bhñm dm k‘ drsqtbstq‘ cd knr
rhrsdl‘r-
K‘ rdfldms‘bhñm dr dmsdmchc‘ bnln k‘ ¡bndwhrsdmbh‘ cd rtarhrsdl‘r bnm chrshms‘r
lnc‘khc‘cdr cd flm‘mbh‘lhdmsn+ ‘flkh‘bhñm x oqnuhrhñm• cd rdquhbhnr ‘ chedqdmsdr fqt,
onr cd k‘ onak‘bhñm+ cdsdqlhm‘cnr onq u‘qh‘r a‘qqdq‘r cd ‘bbdrn+ lhdmsq‘r k‘ eq‘fldm,
s‘bhñm hlokhb‘ k‘ ¡bndwhrsdmbh‘ cd ltbg‘r tmhc‘cdr n dmshc‘cdr mn hmsdfq‘c‘r dm k‘
qdc cd rdquhbhnr cd r‘ktc dm tm lhrln rdfldmsn• ’Atqrysxm ds ‘k- 1/0/+ 67(- Eqdmsd
‘ k‘ rdfldms‘bhñm x eq‘fldms‘bhñm+ k‘ NOR oqnonmd k‘ hmsdfq‘bhñm cd knr rhrsdl‘r
bnln tm ‘a‘mhbn cd onrhahkhc‘cdr dmsqd k‘ eq‘fldms‘bhñm ‘arnkts‘ d hmsdfq‘bhñm sn,
s‘k+ ptd rd bnmrsqtxd dm etmbhñm cd k‘ bnmflftq‘bhñm cd k‘r o‘qsdr cdk rhrsdl‘+ dr cdbhq
ptd dwhrsdm dkdldmsnr lÚr hmsdfq‘cnr ptd nsqnr+ sdmhdmcn dm btdms‘ ptd k‘ hmsdfq‘,
bhñm ¡mn dr tm flm dm rè lhrln rhmn tm ldchn o‘q‘ ldinq‘q dk cdrdlodín cdk rhrsdl‘•
’NOR 1//7a+ 8(- 076
O‘q‘ drsn+ k‘ NOR qdbnlhdmc‘ k‘ cdflmhbhñm x drs‘mc‘qhy‘bhñm cd k‘ @sdmbhñm Oqh,
l‘qh‘ cd R‘ktc ’@OR(+ k‘ bt‘k dr tshkhy‘c‘ bnln tm‘ gdqq‘lhdms‘ ptd enldms‘ k‘ hmsd,
fq‘bhñm cdk rdquhbhn cd k‘ r‘ktc c‘cn ptd knr rdquhbhnr cdk oqhldq mhudk cd ‘sdmbhñm rd
‘rnbh‘m x rnm bnlokdldms‘cnr bnm dk qdrsn cd mhudkdr cdk rhrsdl‘+ onq kn ptd k‘ @OR
btlokd tm qnk hlonqs‘msd dm k‘ bnnqchm‘bhñm cdk bnmshmtn cd rdquhbhnr x cdk Thtin cd
hmenql‘bhñm ’NOR 1//5+ 05(- Dm dk Dbt‘cnq+ k‘ oqnuhrhñm cdk rdquhbhn dm dk RMR drsÚ
rdfldms‘c‘ dm sqdr rtarhrsdl‘r9

– Dk oqhldqn qdoqdrdms‘cn onq dk Lhmhrsdqhn cd R‘ktc Oõakhb‘ cdk Dbt‘cnq ’LRO(+


dk bt‘k drsÚ odmr‘cn o‘q‘ k‘ ‘sdmbhñm cd k‘ onak‘bhñm lÚr utkmdq‘akd x bnm drb‘rnr
qdbtqrnr-
– Dk rdftmcn rtarhrsdl‘ g‘bd o‘qsd cdk Rhrsdl‘ cd Rdftqhc‘c Rnbh‘k ’RR(+ ptd m‘bhñ
bnm dk naidshun cd oqnsdfdq ‘ knr sq‘a‘i‘cnqdr a‘in qdk‘bhñm cd cdodmcdmbh‘ n ptd
nos‘m onq k‘ ‘flkh‘bhñm unktms‘qh‘+ x‘ rd‘ cdk rdbsnq oõakhbn n cdk oqhu‘cn- Dwhrsdm
qdenql‘r x qdfk‘ldmsnr ptd ‘lokè‘m k‘ bnadqstq‘ ‘ ‘sdmbhñm g‘bh‘ knr bñmxtfdr d
ghinr ldmnqdr cd 07 ‘ínr cd knr ‘onqs‘msdr dm knr chedqdmsdr qdfèldmdr cd RR- Drsd
rtarhrsdl‘ aqhmc‘ knr rdquhbhnr cd r‘ktc onq ldchn cd knr hmrshstsnr cd RR ’Rdft,
qhc‘c Rnbh‘k Fdmdq‘k+ Etdqy‘r @ql‘c‘r x Onkhbè‘ M‘bhnm‘k(-
– Dk õkshln rtarhrsdl‘ drsÚ bnlotdrsn onq knr oqdrs‘cnqdr oqhu‘cnr+ knr bt‘kdr drsÚm
bnmbdmsq‘cnr oqhmbho‘kldmsd dm k‘ ynm‘ tqa‘m‘ cdk o‘èr-

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


+(3,%

E-9*,$# R#0*$, S2T3U$

Drs‘ rdfldms‘bhñm dm k‘ oqnuhrhñm cdk rdquhbhn rtqfd cd k‘ dunktbhñm bnm ptd rd g‘m
cdr‘qqnkk‘cn b‘c‘ tmn cd drsnr rtarhrsdl‘r- Bdu‘kknr ’1/06( hmchb‘ ptd dm dk o‘èr+ ‘k
l‘msdmdq k‘r cnr ‘ksdqm‘shu‘r bnm k‘r ptd dk Drs‘cn btdms‘ o‘q‘ k‘ oqnuhrhñm cdk rdq,
uhbhn+ rd bqd‘m k‘r bnmchbhnmdr hmrshstbhnm‘kdr o‘q‘ k‘ rdfldms‘bhñm x eq‘fldms‘bhñm
dm dk RMR- Drs‘r ‘ksdqm‘shu‘r o‘q‘ k‘ oqnuhrhñm cdk rdquhbhn rd qdfldqdm ‘ knr lncdknr
khadq‘kdr x rnbh‘kcdlñbq‘s‘r cd knr drs‘cnr cd ahdmdrs‘q-
Bnmrhcdq‘mcn drs‘ bnmflftq‘bhñm hmrshstbhnm‘k+ rd ‘m‘khy‘ k‘ hlokdldms‘bhñm onq
ldchn cdk bnmbdosn cd fnadqm‘my‘+ dk bt‘k hlokhb‘ ¡k‘ chqdbbhñm n dk trn cd chudqrnr
ldb‘mhrlnr o‘q‘ oqnuddq tm‘ chqdbbhñm bngdqdmsd ‘ k‘ rnbhdc‘c• ’Bdqqhkkn 1//2+ 05(+
kn ptd qdbnmnbd k‘ hcd‘ cd tm‘ chqdbbhñm bdmsq‘k cd k‘r onkèshb‘r onq o‘qsd cdk Drs‘cn+
c‘cn ptd k‘ fnadqm‘my‘ ¡mn rhfmhflb‘ dk flm n dk cdbkhud cdk Drs‘cn+ rhmn rt sq‘mrenql‘,
bhñm x ‘c‘os‘bhñm ‘ k‘ rnbhdc‘c dm k‘ ptd ‘bst‘kldmsd rd dmbtdmsq‘ hmrdqsn• ’Odsdqr x
Ohdqqd 1//4+ 42(- Dk trn cd k‘ fnadqm‘my‘ o‘q‘ dk ‘mÚkhrhr cdk RMR odqlhsd cdrbqhahq knr
dkdldmsnr ptd hmThtxdm dm k‘ ‘okhb‘bhñm cd k‘ qdenql‘ cd r‘ktc ptd+ bnln kn oqnonmdm
Gtesx ds ‘k- ’1//5(+ rd qdfldqdm ‘ knr ‘bsnqdr+ mnql‘r+ otmsnr mnc‘kdr x oqnbdrnr-
O‘q‘ bnloqdmcdq dk bnlonqs‘lhdmsn cd knr ‘bsnqdr+ rd tshkhy‘qÚ k‘ sdnqè‘ oqhmbh,
o‘k,‘fdmsd+ k‘ bt‘k odqlhshqÚ rhrsdl‘shy‘q knr hmsdqdrdr cd knr ‘bsnqdr ptd hmThtxdm dm
rt bnlonqs‘lhdmsn ‘k lnldmsn cd hlokdldms‘q tm‘ onkèshb‘ oõakhb‘- O‘q‘ drsn+ rd
077 bnmrhcdq‘ tm‘ oqnotdrs‘ cd Oqydvnqrjh ’1/04+ 3/7( ptd cdflmd sqdr shonr cd qdk‘bhn,
mdr oqhmbho‘k,‘fdmsd ¡dmsqd dk Drs‘cn x ‘fdmsdr dbnmñlhbnr oqhu‘cnr ’qdftk‘bhñm(:
dmsqd onkèshbnr x atqñbq‘s‘r ’rtodquhrhñm(: x dmsqd bhtc‘c‘mè‘ x fnahdqmnr ’qdronm,
r‘ahkhc‘c(• o‘q‘ cdsdqlhm‘q k‘ bnmflftq‘bhñm hmrshstbhnm‘k ptd odqlhshqè‘ dk ldinq
cdrdlodín cd knr ‘bsnqdr dm k‘ otdrs‘ dm l‘qbg‘ cd tm‘ onkèshb‘ oõakhb‘-

OkZmsdZlhdmsn cdk oqnakdlZ

Cd ‘btdqcn bnm dk LRO+ dk RMR dm drsd o‘èr ‘msdr cd k‘ qdenql‘ cd 1//7 rd g‘aè‘
b‘q‘bsdqhy‘cn onq rdq bdmsq‘khy‘cn x cdr‘qshbtk‘cn+ bnm tm dmenptd bdmsq‘cn dm ‘sdm,
bhñm btq‘shu‘ ’LRO 1/01a+ 10(- Bnm dk flm cd rtodq‘q drs‘r cdflbhdmbh‘r+ dk LRO
chrdíñ dk Lncdkn cd @sdmbhñm Hmsdfq‘k cd R‘ktc bnm Dmenptd E‘lhkh‘q Bnltmhs‘qhn
d Hmsdqbtkstq‘k ’L@HR,EB(- Dk did cdk L@HR etd k‘ drsq‘sdfh‘ cd @OR o‘q‘ enqs‘kdbdq
k‘ b‘o‘bhc‘c qdrnktshu‘ dm dk oqhldq mhudk cd ‘sdmbhñm- Rd ‘flql‘ ptd dm drsd oqhldq
mhudk rd otdcd ¡onsdmbh‘kldmsd Z”[ qdrnkudq lÚr cdk 7/$ cd knr oqnakdl‘r cd r‘ktc•
’LRO 1/01a+ 73(- Bnm dk oqhldq mhudk enqs‘kdbhcn+ rd qdedqhqè‘m o‘bhdmsdr ‘ knr mhudkdr
rtodqhnqdr rnkn bt‘mcn etdq‘ mdbdr‘qhn- Tm‘ udy sq‘s‘cnr knr b‘rnr lÚr fq‘udr onq dk
rdftmcn x sdqbdq mhudk+ knr o‘bhdmsdr rdqè‘m bnmsq‘qqdedqhcnr ‘k oqhldq mhudk o‘q‘ dk
rdfthlhdmsn nonqstmn-
O‘q‘ onmdq dm l‘qbg‘ k‘ @OR x k‘ hmsdfq‘bhñm cdk RMR dm dk o‘èr+ rd cdflmhdqnm
bnln mnql‘r aÚrhb‘r o‘q‘ rt etmbhnm‘lhdmsn9 cdflmhbhñm cd onak‘bhñm x sdqqhsnqhn ‘

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


C2$"*#$,3*($+# W P#;(9$,$T, -(0 /*%+(3, 1,"*#$,0 -( /,02- -(0 G"2,-#9

b‘qfn cd b‘c‘ tmhc‘c cd r‘ktc: ‘cdbt‘bhñm cd nedqs‘ x cdl‘mc‘: gnlnknf‘bhñm cd k‘


shonknfè‘ cd knr drs‘akdbhlhdmsnr cd r‘ktc x bnmitmsn cd oqdrs‘bhnmdr: enqs‘kdbhlhdmsn
cdk oqhldq mhudk cd ‘sdmbhñm: dk s‘qhe‘qhn õmhbn o‘q‘ dk RMR+ x k‘ bnmenql‘bhñm cd tm
rhrsdl‘ cd hmenql‘bhñm hmsdfq‘cn ’LRO 1/01a+ 83,85(- Dk L@HR+ ‘cdlÚr+ cdflmd
bnln ‘kftmnr cd rtr hmrsqtldmsnr k‘r qdcdr hmsdfq‘c‘r cd r‘ktc+ k‘r bt‘kdr ¡hlokhb‘m
k‘ ‘qshbtk‘bhñm bnlokdldms‘qh‘ cd hmrshstbhnmdr x odqrnm‘r bnm dk naidshun cd f‘q‘m,
shy‘q dk ‘bbdrn tmhudqr‘k cd k‘ onak‘bhñm ‘ rdquhbhnr cd r‘ktc+ noshlhy‘mcn k‘ nqf‘mhy‘,
bhñm x fdrshñm dm sncnr knr mhudkdr cdk rhrsdl‘• ’LRO 1/01a+ 8/(- Dm drsd bnmsdwsn+
‘ o‘qshq cdk bnmbdosn cd fnadqm‘my‘+ k‘ oqdrdmsd hmudrshf‘bhñm atrb‘ cdrbqhahq knr
‘bsnqdr+ mnql‘r+ oqnbdchlhdmsnr x otmsnr mnc‘kdr ptd c‘m enql‘ ‘ k‘ hmrshstbhnm‘kh,
c‘c cdk RMR x bñln drsnr dkdldmsnr cdsdqlhm‘m shonr cd qdk‘bhnmdr oqhmbho‘k,‘fdmsd
cdmsqn cdk rhrsdl‘+ o‘q‘ lnrsq‘q cd ptç l‘mdq‘ drs‘ drsqtbstq‘ hmrshstbhnm‘k ‘edbs‘ k‘
hlokdldms‘bhñm cd k‘ onkèshb‘ oõakhb‘ rnaqd k‘ bnmrsqtbbhñm cd qdcdr hmsdfq‘c‘r cd
rdquhbhn o‘q‘ rt oqnuhrhñm-

KY fnadqmYmyY x kYr qdkYbhnmdr oqhmbhoYk,Yfdmsd dm dk RMR

Cdmsqn cdk dmenptd hmrshstbhnm‘k+ k‘ fnadqm‘my‘ bnmsqhatxd ‘ ¡bnloqdmcdq knr e‘b, 078
snqdr ptd nqf‘mhy‘m k‘ hmsdq‘bbhñm dmsqd knr ‘bsnqdr hmunktbq‘cnr+ k‘r chmÚlhb‘r cd
knr oqnbdrnr x k‘r qdfk‘r cd itdfn onkèshbn dm k‘ enqltk‘bhñm d hlokdldms‘bhñm cd
onkèshb‘r• ’Atqrysxm ds ‘k- 1/0/+ 68(- Odsdqr x Ohdqqd ’1//4( hmchb‘m ptd ‘ k‘ fnadq,
m‘my‘ rd k‘ bnmbhad bnln tm‘ mtdu‘ enql‘ cd dmsdmcdq d hmsdqoqds‘q k‘r b‘o‘bhc‘cdr
drs‘s‘kdr x k‘r qdk‘bhnmdr dmsqd dk Drs‘cn x k‘ rnbhdc‘c+ cd drs‘ l‘mdq‘+ k‘ cdflmdm bnln
tm bnmbdosn chmÚlhbn ptd otdcd snl‘q tm‘ t nsq‘ bnmbdobhñm dm etmbhñm cd knr
b‘lahnr n dwhfdmbh‘r cd cdsdqlhm‘c‘ rnbhdc‘c+ mn dwhrsd tm bnmbdosn õmhbn+ onq kn
ptd k‘ fnadqm‘my‘ cdad rdq bnmsdwst‘khy‘c‘ x l‘shy‘c‘ dm etmbhñm cd knr mhudkdr dm
cnmcd o‘qshbho‘-
Onq nsqn k‘cn+ Gtesx ds ‘k- ’1//5+ 426( dmshdmcdm k‘ fnadqm‘my‘ bnln ¡tm gdbgn
rnbh‘k dm rè lhrln• x otdcd rdq ‘m‘khy‘c‘ ‘ o‘qshq cd tm‘ ‘oqnwhl‘bhñm mn mnql‘shu‘
x mn oqdrbqhoshu‘+ onq kn s‘msn+ ¡mn otdcd g‘adq l‘xnq n ldmnq fnadqm‘my‘•+ x‘ ptd
snc‘ rnbhdc‘c btdms‘ bnm dkk‘-
Cd drs‘ l‘mdq‘+ ‘ k‘ fnadqm‘my‘ rd k‘ otdcd dmsdmcdq bnln tm‘ b‘sdfnqè‘ ‘m‘kèsh,
b‘ chmÚlhb‘ ptd sq‘s‘ cd dwokhb‘q k‘ qdk‘bhñm cdk Drs‘cn bnm nsqn shon cd ‘bsnqdr+ o‘q‘
k‘ didbtbhñm cd rtr etmbhnmdr- Gtesx ds ‘k- ’1//5+ 427( ok‘msd‘m ptd dk drstchn cd
k‘ fnadqm‘my‘ otdcd qd‘khy‘qrd onq ldchn cdk ‘mÚkhrhr cd rtr dkdldmsnr bnmrshstshunr
nardqu‘akdr+ ¡‘bsnqdr+ mnql‘r+ otmsnr mnc‘kdr x oqnbdrnr x cd k‘ b‘q‘bsdqhy‘bhñm cd
k‘r hmsdq‘bbhnmdr x rtr bnmrdbtdmbh‘r•- @cdlÚr cd aqhmc‘q tm‘ ‘oqnwhl‘bhñm g‘bh‘
k‘ fnadqm‘my‘+ dk l‘qbn odqlhsd ‘m‘khy‘q knr dkdldmsnr bk‘ud cdk RMR x bñln drsÚ
bnmflftq‘cn dk lhrln ’eq‘fldms‘bhñm x rdfldms‘bhñm(-

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


+(3,%

E-9*,$# R#0*$, S2T3U$

Knr ‘bsnqdr rd chuhcdm dm ‘bsnqdr cd hmsdqçr x ‘bsnqdr drsq‘sçfhbnr- Tm ‘bsnq drsq‘sç,


fhbn dr ¡sncn hmchuhctn+ nqf‘mhy‘bhñm n fqton bnm qdbtqrnr cd oncdq rtflbhdmsdr o‘q‘
hlodchq n odqstqa‘q dk etmbhnm‘lhdmsn cd k‘r qdfk‘r n oqnbdchlhdmsnr cd snl‘ cd
cdbhrhnmdr x cd rnktbhnmdr cd bnmThhbsnr bnkdbshunr• ’Gtesx ds ‘k- 1//5+ 428( x+ bnln
kn cdflmdm Knvcmdr x L‘qj ’1/02+ 30(+ k‘ b‘o‘bhc‘c drsq‘sçfhb‘ cd knr ‘bsnqdr s‘l,
ahçm otdcd rdq tshkhy‘c‘ o‘q‘ e‘bhkhs‘q dk btlokhlhdmsn cd k‘r qdfk‘r n oqnbdchlhdmsnr-
Onq nsqn k‘cn+ knr ‘bsnqdr cd hmsdqçr rnm ¡‘ptdkknr ‘bsnqdr hmunktbq‘cnr dm k‘ sq‘l‘
hmrshstbhnm‘k+ odqn rhm oncdq rtflbhdmsd o‘q‘ cdsdqlhm‘q dk b‘lahn cd k‘r qdfk‘r cd
itdfn• ’Gtesx ds ‘k- 1//5+ 428(- Drs‘ chedqdmbh‘bhñm rd etmc‘ldms‘ dm k‘ b‘o‘bhc‘c
x dk oncdq o‘q‘ hmThthq dm k‘ snl‘ cd cdbhrhnmdr x dm dk etmbhnm‘lhdmsn cdk l‘qbn
hmrshstbhnm‘k- Onq ldchn cd knr ‘bsnqdr+ rd otdcd ‘m‘khy‘q k‘ ‘fdmbh‘ x dk oncdq ptd
cdsdms‘m+ ‘rodbsnr cd oqdnbto‘bhñm cdk mdnhmrshstbhnm‘khrln-
Dk shon cd ‘bsnq ’drsq‘sçfhbn n cd hmsdqçr(+ rtr qdbtqrnr cd oncdq x k‘ m‘stq‘kdy‘ cd
k‘r qdk‘bhnmdr n sq‘mr‘bbhnmdr dmsqd knr ‘bsnqdr c‘m btdms‘ cd k‘ ‘fdmbh‘ ptd onrddm-
Bnmrhcdq‘mcn ptd k‘ sdnqè‘ cdk ohmbho‘k,‘fdmsd shdmd bnln naidshun oqhmbho‘k drst,
ch‘q k‘ ¡oçqchc‘ cd ‘fdmbh‘• x k‘ cdflmhbhñm cd ldb‘mhrlnr d hmbdmshunr o‘q‘ ptd k‘
‘bbhñm cdk ‘fdmsd lhmhlhbd drs‘ oçqchc‘ ’Fnqa‘md  1//2(+ dk ‘mÚkhrhr cd knr ‘bsnqdr
x rtr b‘q‘bsdqèrshb‘r cdmsqn cdk RMR “rhfthdmcn dk l‘qbn oqdrdms‘cn onq Gtesx ds
08/ ‘k- ’1//5(“ odqlhshqÚ cdsdqlhm‘q k‘ b‘o‘bhc‘c cd ¡‘fdmbh‘• ptd shdmdm knr ‘bsnqdr dm
etmbhñm cd knr shonr cd qdk‘bhnmdr oqdrdms‘cnr onq Oqydvnqrjh ’1/04(-
Cd drs‘ l‘mdq‘+ o‘q‘ k‘ hmsdqudmbhñm drs‘s‘k dm dk rtlhmhrsqn cd ahdmdr x rdquhbhnr
oõakhbnr drdmbh‘kdr+ k‘r bk‘rdr cd qdk‘bhnmdr cd qdftk‘bhñm+ rtodquhrhñm x qdronmr‘ahkh,
c‘c cdsdqlhm‘m dk chrdín hmrshstbhnm‘k hcñmdn o‘q‘ ptd dk Drs‘cn oqnodmc‘ ‘k hmsdqçr
fdmdq‘k- Dm b‘c‘ tm‘ cd drs‘r qdk‘bhnmdr+ dwhrsd tm ‘bsnq ptd g‘bd k‘r udbdr cd oqhm,
bho‘k x nsqn ptd btlokd dk qnk cd ‘fdmsd- Dk oqhmbho‘k didqbd k‘ b‘o‘bhc‘c cd ‘fdmbh‘
rnaqd dk ‘fdmsd+ rhm dla‘qfn+ knr hmsdqdrdr cd knr cnr otdcdm rdq chedqdmsdr x dk ‘fdmsd
mn mdbdr‘qh‘ldmsd rhftd k‘r hmrsqtbbhnmdr cdk oqhmbho‘k-
K‘ flftq‘ 1 hktrsq‘ drsd shon cd qdk‘bhnmdr+ dm cnmcd k‘ chqdbbhñm cd k‘r Thdbg‘r
‘otms‘ cdk oqhmbho‘k g‘bh‘ dk ‘fdmsd- Dk shon cd qdk‘bhñm cd rtodquhrhñm otdcd hq chqdb,
s‘ldmsd cdrcd knr onkèshbnr bnln oqhmbho‘k g‘bh‘ knr atqñbq‘s‘r bnln ‘fdmsd n onq
ldchn cdk fnahdqmn ptd dr ‘fdmsd dm k‘ qdk‘bhñm bnm knr onkèshbnr+ odqn rd bnmuhdqsd
dm oqhmbho‘k dm rt qdk‘bhñm bnm knr atqñbq‘s‘r- Cd drs‘ l‘mdq‘+ drstch‘ dk chrdín
hmrshstbhnm‘k ptd odqlhs‘ ptd ¡hmrshstbhnmdr drodbèflb‘r otdc‘m hmctbhq ‘ knr ‘bsnqdr
hmchuhct‘kdr “x‘ rd‘m ‘fdmsdr dbnmñlhbnr+ onkèshbnr n atqñbq‘s‘r“ ‘ bnmctbhqrd cd
lncnr bnkdbshu‘ldmsd admdflbhnrnr• ’Oqydvnqrjh 1/04+ 3/5(-

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


C2$"*#$,3*($+# W P#;(9$,$T, -(0 /*%+(3, 1,"*#$,0 -( /,02- -(0 G"2,-#9

EhftqY 1- Shonr cd qdkYbhn”m oqhmbhoYk,Yfdmsd

AtqíbqTsTr
Rtodquhrhím

PdftjTbhím 5fdmsdr dbnmílhbnr oqhuTcnr-


Fnahdqmn bhtcTcTméT

Onjéshbnr
PdronmrTahjhcTc

Etdmsd9 Oqydvnqrjh 1/04-

Rhfthdmcn bnm knr dkdldmsnr cd k‘ fnadqm‘my‘+ Eknqdr ’1/0/( x Gtesx ds ‘k- ’1//5(
ldmbhnm‘m k‘r qdfk‘r cd itdfn bnln nsqn cd rtr dkdldmsnr+ k‘r bt‘kdr otdcdm rdq enq,
l‘kdr d hmenql‘kdr- ¡K‘r qdfk‘r enql‘kdr rnm sq‘mrlhshc‘r x qdenqy‘c‘r onq knr b‘m‘kdr
nflbh‘kdr+ lhdmsq‘r ptd k‘r mn enql‘kdr tshkhy‘m chedqdmsdr b‘m‘kdr x oqÚbshb‘r ‘ksdqm‘, 080
shu‘r ‘ k‘r nflbh‘kdr• ’Eknqdr 1/0/+ 2(- Gtesx ds ‘k- ’1//5( ‘cdlÚr hmchb‘m ptd k‘r mnq,
l‘r rd bk‘rhflb‘m dm sqdr b‘sdfnqè‘r9 h( k‘r lds‘,mnql‘r+ ptd ¡rd qdfldqdm ‘ oqdlhr‘r n
oqhmbhohnr ptd nqhdms‘m dk bnmsq‘sn rnbh‘k dm rt rdmshcn ‘lokhn•: hh( k‘r mnql‘r bnmr,
shstshu‘r ptd rnm ‘ptdkk‘r ptd ¡cdflmdm knr ldb‘mhrlnr nqf‘mhy‘shunr d hmrshstbhnm‘kdr
qdk‘bhnm‘cnr bnm dk etmbhnm‘lhdmsn rdbsnqh‘k cdk naidsn• a‘in ‘mÚkhrhr: hhh( k‘r mnql‘r
qdftk‘shu‘r+ ptd rnm k‘r ¡ptd cdflmdm k‘r qdfk‘r cd bnmctbs‘ ptd oqdbhr‘m kn ptd dr
‘oqnoh‘cn cdrcd dk otmsn cd uhrs‘ cd k‘ rnbhdc‘c dm sçqlhmn cd bnlonqs‘lhdmsn•-
Onq nsqn k‘cn+ knr oqnbdrnr rnm cdflmhcnr bnln ¡rtbdrhnmdr cd drs‘cnr onq knr bt‘kdr
o‘r‘ tm rhrsdl‘•+ ‘k ‘m‘khy‘qknr rd oqdsdmcd ¡hcdmshflb‘q knr o‘sqnmdr cd dunktbhñm cd
knr otmsnr mnc‘kdr+ k‘ sq‘l‘ cd hmsdq‘bbhnmdr dmsqd ‘bsnqdr x rt qdk‘bhñm bnm knr b‘l,
ahnr cd k‘r qdfk‘r cd itdfn•-
Ehm‘kldmsd knr otmsnr mnc‘kdr rnm ¡k‘r hmsdqe‘rdr rnbh‘kdr cdflmhc‘r dm dro‘bhnr
eèrhbnr n uhqst‘kdr dm cnmcd bnmudqfdm• dk qdrsn cd dkdldmsnr cd k‘ fnadqm‘my‘ o‘q‘
oqnctbhq dedbsnr rnaqd k‘ onkèshb‘- @k hcdmshflb‘q drsnr otmsnr mnc‘kdr ’ldr‘r cd mdfn,
bh‘bhnmdr+ bnmrdin bnltm‘k+ qdcdr rnbh‘kdr(+ b‘q‘bsdqhy‘qknr x cdflmhq rtr qdk‘bhnmdr x
dedbsnr+ ¡rd otdcd ‘m‘khy‘q k‘r bnmchbhnmdr dwhrsdmsdr ’e‘unq‘akdr n cdre‘unq‘akdr( o‘q‘
tm oqnbdrn cd b‘lahn• n o‘q‘ k‘ hlokdldms‘bhñm cd tm‘ onkèshb‘ oõakhb‘ ’Gtesx ds
‘k- 1//5+ 43/,430(-
S‘k bnln kn hmchb‘ Knvcmdr x L‘qj ’1/02(+ dm dk ‘mÚkhrhr mdnhmrshstbhnm‘k+ knr
‘bsnqdr ’‘fdmbh‘( d hmrshstbhnmdr ’drsqtbstq‘( onrddm tm b‘qÚbsdq bnmrshstshun+ rnm k‘r
b‘q‘r cd tm‘ lhrl‘ lnmdc‘- Knr oqnbdrnr x k‘r mnql‘r+ dm drsd l‘qbn ‘m‘kèshbn+ rnm

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


+(3,%

E-9*,$# R#0*$, S2T3U$

k‘r hmrshstbhnmdr ptd cdsdqlhm‘m k‘ drsqtbstq‘ cd k‘ fnadqm‘my‘ dm r‘ktc+ dm k‘ ptd


knr ‘bsnqdr drsq‘sçfhbnr x cd hmsdqçr rnm ‘trohbh‘cnr n khlhs‘cnr onq dkk‘+ rhdmcn knr
otmsnr mnc‘kdr knr dro‘bhnr dm knr ptd drsnr dkdldmsnr rd dmbtdmsq‘m x e‘bhkhs‘m n
qdrsqhmfdm rt hmsdq‘bbhñm- K‘r mnql‘r+ oqnbdchlhdmsnr x otmsnr mnc‘kdr odqlhshqÚm
‘m‘khy‘q k‘ bnmflftq‘bhñm cdk RMR x+ ldch‘msd knr ‘bsnqdr x rtr qdk‘bhnmdr dm chbg‘
bnmflftq‘bhñm+ rd ‘m‘khy‘ bñln k‘ fnadqm‘my‘ cdk rhrsdl‘ ‘edbs‘ k‘ hlokdldms‘bhñm
cd k‘ onkèshb‘ oõakhb‘ cd r‘ktc-

?rodbsnr ldsncnkñfhbnr

Rd ok‘msd‘ tm‘ lhq‘c‘ rnaqd k‘ hlokdldms‘bhñm cd k‘r qdenql‘r cd r‘ktc dm dk RMR


cdk Dbt‘cnq snl‘mcn ‘k mdnhmrshstbhnm‘khrln x ‘ k‘ fnadqm‘my‘ bnln l‘qbn sdñqhbn
x ‘m‘kèshbn o‘q‘ nodq‘bhnm‘khy‘q knr dkdldmsnr ptd hmThtxdm dm k‘ onkèshb‘ oõakhb‘-
@k oqdftms‘qmnr onq dk lncn cd fnadqm‘my‘ cdk RMR+ bñln çrsd hmThtxd dm k‘ hl,
okdldms‘bhñm cd k‘ qdenql‘ ‘ k‘ onkèshb‘ cd r‘ktc+ x ‘k sdmdq onbn bnmsqnk rnaqd k‘
bnmflftq‘bhñm hmrshstbhnm‘k cdk RMR+ dk drstchn cd b‘rn dr k‘ ldinq drsq‘sdfh‘ cd hm,
udrshf‘bhñm onrhakd o‘q‘ ‘anqc‘q k‘ hmudrshf‘bhñm-
081 Rd ‘m‘khy‘ dk b‘rn cdk RMR cdk Dbt‘cnq c‘cn ptd+ ‘ o‘qshq cd rt bnmflftq‘bhñm+ dr
onrhakd ‘m‘khy‘q sncnr knr rdfldmsnr onrhakdr ptd otdcdm o‘qshbho‘q dm k‘ oqdrs‘bhñm
cdk rdquhbhn cd r‘ktc: dk b‘rn dbt‘snqh‘mn qdoqdrdms‘ cd l‘mdq‘ ‘cdbt‘c‘ k‘ chuhrhñm
onq rdfldmsnr ptd dr b‘q‘bsdqèrshb‘ cd knr RMR cd k‘ qdfhñm- Onq didlokn+ dm o‘èrdr
bnln Tqtft‘x x Aq‘rhk+ knr rhrsdl‘r oõakhbnr cd oqnuhrhñm cdk rdquhbhn drsÚm tmhflb‘,
cnr dm tm rnkn rdfldmsn: dm @qfdmshm‘+ dk lncdkn edcdq‘k hmsqnctbd nsqn dkdldmsn dm
k‘ drsqtbstq‘bhñm cdk RMR ptd rd qdfldqd ‘ k‘ gdsdqnfdmdhc‘c cdmsqn cd b‘c‘ rdfldmsn
x dm O‘q‘ft‘x+ rt ‘ksn fq‘cn cd rdfldms‘bhñm mn odqlhsd qd‘khy‘q tm‘ bk‘q‘ chrshmbhñm
dmsqd b‘c‘ tmn cd dkknr ’Atqrysxm ds ‘k- 1/0/(-
Dr ‘rè ptd dk RMR dbt‘snqh‘mn dmb‘i‘ bnm k‘ sdqbdq‘ q‘bhnm‘khc‘c o‘q‘ tm drstchn
cd b‘rn cdflmhcn onq Xhm ’1//2+ 30(+ ptd rd qdfldqd ‘ tm b‘rn qdoqdrdms‘shun n b‘rn
sèohbn+ dm cnmcd ¡dk naidshun dr b‘ostq‘q k‘r bhqbtmrs‘mbh‘r x bnmchbhnmdr cd tm‘ rh,
st‘bhñm bnlõm n cd sncnr knr cè‘r•-
K‘ oqdrdmsd hmudrshf‘bhñm rd bdmsq‘qÚ dm dk ‘mÚkhrhr cdk rhrsdl‘ dm rt bnmitmsn+ odqn
‘cdlÚr dm knr rdfldmsnr ptd kn bnlonmdm x rt hmsdq‘bbhñm dmsqd rè+ onq kn ptd+ s‘k
bnln kn cdflmd Adqf ’1//0+ 128( dr tm drstchn cd b‘rn nqf‘mhy‘bhnm‘k+ dk bt‘k ¡otdcd
rdq cdflmhcn bnln k‘ nasdmbhñm rhrsdlÚshb‘ cd rtflbhdmsd hmenql‘bhñm ‘bdqb‘ cd tm‘
o‘qshbtk‘q nqf‘mhy‘bhñm ptd odqlhsd ‘k hmudrshf‘cnq nardqu‘q cdmsqn cd k‘ uhc‘ cd k‘
nqf‘mhy‘bhñm•- Cd drs‘ l‘mdq‘+ rd cdflmdm bnln tmhc‘cdr cd drstchn ‘k RMR x ‘ rtr
rdfldmsnr+ onq kn ptd dk chrdín cd k‘ oqdrdmsd hmudrshf‘bhñm rdqÚ cd shon ¡hmbqtrs‘cn•
’dladcdc( s‘k bnln kn cdflmd Xhm ’1//2+ 31(9 ¡Drsn nbtqqd bt‘mcn+ cdmsqn cd tm
õmhbn b‘rn+ k‘ ‘sdmbhñm s‘lahçm drsÚ c‘c‘ ‘ tm‘ n lÚr rtatmhc‘cdr•-

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


C2$"*#$,3*($+# W P#;(9$,$T, -(0 /*%+(3, 1,"*#$,0 -( /,02- -(0 G"2,-#9

S‘lahçm g‘x ptd bnmrhcdq‘q ptd dk drstchn cd b‘rn odqlhsd drstch‘q ‘k edmñldmn
cdrcd odqrodbshu‘r lõkshokdr+ dwoknq‘q cd enql‘ lÚr oqnetmc‘ x nasdmdq tm bnmn,
bhlhdmsn lÚr ‘lokhn rnaqd b‘c‘ edmñldmn ’Bgdssx 0885 dm L‘qsèmdy 1//5+ 064(-
O‘q‘ drsn+ rd tshkhy‘ dk l‘qbn ‘m‘kèshbn cdflmhcn onq Gtesx ds ‘k- ’1//5( o‘q‘ cdrbqhahq
x ‘m‘khy‘q k‘ fnadqm‘my‘ dm r‘ktc x rd bnlokdldms‘ dk ‘mÚkhrhr bnm k‘ sdnqè‘ oqhmbh,
o‘k,‘fdmsd o‘q‘ nardqu‘q k‘r qdk‘bhnmdr dmsqd knr ‘bsnqdr x knr cdlÚr dkdldmsnr cdk
RMR+ ‘rè bnln dk mdnhmrshstbhnm‘khrln dbnmñlhbn o‘q‘ cdsdqlhm‘q dk l‘qbn hmrshst,
bhnm‘k dm dk ptd rd cdrdmutdkud dk RMR-
O‘q‘ dkkn+ rd ‘m‘khy‘ etdmsdr rdbtmc‘qh‘r ’hmenqldr+ oqnsnbnknr+ qdfk‘ldmsnr( ptd
g‘ dwodchcn dk LRO o‘q‘ dk etmbhnm‘lhdmsn cdk rhrsdl‘ x rd tshkhy‘ etdmsdr oqhl‘qh‘r
’dmsqduhrs‘r ‘ ‘bsnqdr bk‘ud( cd b‘c‘ tmn cd knr chedqdmsdr rtarhrsdl‘r+ o‘q‘ bnmsq‘rs‘q
knr cnbtldmsnr nflbh‘kdr bnm k‘ ‘okhb‘bhñm cd k‘ onkèshb‘ dm knr chedqdmsdr rdfldmsnr
cdk rhrsdl‘- Rd g‘m sqh‘mftk‘cn k‘r chedqdmsdr etdmsdr cd hmenql‘bhñm+ bnmsq‘rs‘mcn
k‘r etdmsdr rdbtmc‘qh‘r bnm k‘r qdrotdrs‘r nasdmhc‘r onq ldchn cd k‘r dmsqduhrs‘r x
s‘lahçm dmsqd dmsqduhrs‘r o‘q‘ cns‘q ‘ k‘ hmudrshf‘bhñm cd k‘ rtflbhdmsd u‘khcdy hmsdqm‘-

=mY”khrhr x chrbtrhn”m9 kY fnadqmYmyY dm dk RMR cdk DbtYcnq


082
O‘q‘ dk cdr‘qqnkkn cdk oqdrdmsd ‘bÚohsd+ rd ‘m‘khy‘ ‘bsnqdr+ mnql‘r+ oqnbdchlhdmsnr x
otmsnr mnc‘kdr cdk RMR cdk Dbt‘cnq rhfthdmcn dk l‘qbn ‘m‘kèshbn cdflmhcn onq Gtesx
ds ‘k- ’1//5( x k‘ sdnqè‘ cd k‘r qdk‘bhnmdr oqhmbho‘k,‘fdmsd ok‘msd‘c‘ onq Oqydvnqrjh
’1/04(-

?bsnqdr

Dk LRO+ pthdm cdrdlodí‘ dk qnk qdbsnq dm dk rhrsdl‘+ cdsdqlhm‘cn bnln s‘k dm k‘


Bnmrshstbhñm Onkèshb‘ cdk Dbt‘cnq cd 0887+ dr qdronmr‘akd cd k‘ ¡bnmctbbhñm+ mnq,
l‘shy‘bhñm+ bnnqchm‘bhñm+ qdftk‘bhñm x du‘kt‘bhñm cd k‘r ‘bshuhc‘cdr x rdquhbhnr cd
r‘ktc qd‘khy‘c‘ onq dmsdr oõakhbnr x oqhu‘cnr• ’NOR 1//7‘+ 02(- Dk LRO dr dk õmhbn
‘bsnq drsq‘sçfhbn cdmsqn cdk RMR x‘ ptd dr dk õmhbn bnm rtflbhdmsdr qdbtqrnr cd oncdq
o‘q‘ hlodchq+ e‘bhkhs‘q n lnchflb‘q dk etmbhnm‘lhdmsn cd k‘r qdfk‘r n oqnbdchlhdmsnr
cd snl‘ cd cdbhrhnmdr+ bnmrhcdq‘mcn ptd g‘ enqs‘kdbhcn rt b‘o‘bhc‘c qdbsnq‘ ‘ s‘k
otmsn cd qdrsqhmfhq k‘ b‘o‘bhc‘c cdk qdrsn cd ‘bsnqdr o‘q‘ hmbhchq dm dk etmbhnm‘lhdmsn
cd k‘r qdfk‘r cdk rhrsdl‘-
Drsd enqs‘kdbhlhdmsn cdk LRO rd dml‘qb‘ dm tm oqnbdrn cd enqs‘kdbhlhdmsn cdk Dr,
s‘cn ptd dk o‘èr dloqdmchñ bnln qdrotdrs‘ ‘ k‘r qdenql‘r cdk ‘itrsd drsqtbstq‘k cd
oqhldq‘ x rdftmc‘ fdmdq‘bhñm hlokdldms‘c‘r ctq‘msd k‘r cçb‘c‘r cd 087/ x 088/ dm
Dbt‘cnq x dm k‘ qdfhñm k‘shmn‘ldqhb‘m‘+ k‘r bt‘kdr+ ldch‘msd dk cdrl‘msdk‘lhdmsn cdk

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


+(3,%

E-9*,$# R#0*$, S2T3U$

Drs‘cn+ cdrqdftk‘qhy‘bhñm x oqhu‘shy‘bhñm+ oqdsdmcè‘m ‘kb‘my‘q dk bqdbhlhdmsn dbnmñlh,


bn x ahdmdrs‘q cd k‘ onak‘bhñm ’@bdudr 1//5+ 000,001(- Drsd oqnbdrn ‘cnos‘cn onq u‘,
qhnr o‘èrdr cd k‘ qdfhñm etd ‘btí‘cn bnln mtdun cdr‘qqnkkhrln+ dk bt‘k oqnltdud dmsqd
nsq‘r qdenql‘r ¡dk o‘odk bk‘ud cd k‘ hmsdqudmbhñm drs‘s‘k dm k‘ qdftk‘bhñm+ k‘ hmudqrhñm
dbnmñlhb‘ x rnbh‘k x dk enqs‘kdbhlhdmsn cdk Drs‘cn• ’B‘n x K‘ft‘cn 1/03+ 035(-
K‘ qdenql‘ cd r‘ktc cdk Dbt‘cnq s‘lahçm qdronmcd ‘k chrbtqrn onkèshbn r‘mhs‘qhn
cd k‘ qdfhñm ptd ok‘msd‘ bnln qdsn+ o‘q‘ knr qdbsnqdr cdk rhrsdl‘+ cdsdqlhm‘q ¡dk o‘odk
‘cdbt‘cn cdk Drs‘cn• bnmrhcdq‘mcn k‘ bqdbhdmsd hlonqs‘mbh‘ cdk rdbsnq oqhu‘cn x k‘r
chflbtks‘cdr cdk rdbsnq oõakhbn dm k‘ oqnuhrhñm cdk rdquhbhn- @eqnms‘q drsd qdsn otdcd
¡dwhfhq b‘lahnr fq‘mcdr x rhlokdr+ bnln knr cd flm‘mbh‘bhñm+ odqn s‘lahçm lnchflb‘q
k‘ ldms‘khc‘c cd knr ‘bsnqdr• ’Ehftdq‘r ds ‘k- 1//1+ 8(-
Dk qdbtqrn cd oncdq ptd tshkhy‘ dk Lhmhrsdqhn oqnuhdmd cdk bnmsqnk ptd onrdd rnaqd
k‘ onkèshb‘ oõakhb‘ x+ rh ahdm drsd bnmsqnk drs‘a‘ oqduhrsn onq kdx ‘msdr cd 1//7+ dk LRO
g‘ ldinq‘cn rt ¡b‘o‘bhc‘c nqf‘mhy‘shu‘ x rnkhcdy hmsdqm‘• ‘k b‘lah‘q rt drsqtbstq‘
hmrshstbhnm‘k x bqd‘q dk Uhbdlhmhrsdqhn cd k‘ Fnadqm‘my‘ cdk Rhrsdl‘+ kn ptd g‘ ¡onrh,
bhnm‘cn rt dro‘bhn cd hmsdqudmbhñm• dm dk rhrsdl‘ eqdmsd ‘k qdrsn cd ‘bsnqdr ’dmsqduhrs‘
‘ Qtsg Ktbhn 1/06(- Onq kn s‘msn+ drsd qdbtqrn cd oncdq o‘r‘ cd b‘o‘bhc‘c k‘sdmsd ‘
b‘o‘bhc‘c cd hmThtdmbh‘ dm dk lnldmsn dm ptd k‘r qdenql‘r oqnotdrs‘r ‘ o‘qshq cd
083 1//7 aqhmc‘m knr dkdldmsnr mdbdr‘qhnr o‘q‘ cdrdlodí‘q k‘ etmbhñm cd qdbsnqè‘ cdm,
sqn cdk rhrsdl‘-Rh ahdm dk lncn cd fnadqm‘my‘ oqdrdms‘ ‘kftmnr otmsnr mnc‘kdr dm
knr ptd dk qdrsn cd ‘bsnqdr otdcd hmbhchq dm k‘r mnql‘r x oqnbdchlhdmsnr+ dk LRO g‘
akhmc‘cn drsnr dro‘bhnr bnmuhqshçmcnkn dm dk õmhbn ‘bsnq drsq‘sçfhbn cdk rhrsdl‘-
Dk qdrsn cd ‘bsnqdr rd cdflmdm bnln ‘bsnqdr cd hmsdqçr x‘ ptd drsÚm hmunktbq‘cnr dm
k‘ sq‘l‘ hmrshstbhnm‘k+ odqn mn onrddm dk oncdq rtflbhdmsd o‘q‘ cdsdqlhm‘q dk b‘lahn
cd k‘r qdfk‘r cd itdfn- @tmptd knr ‘bsnqdr cdk rdfldmsn oqhu‘cn onrddm qdbtqrnr cd
oncdq bnln dk ¡bnmsqnk cd hmenql‘bhñm• x ¡k‘ onrhahkhc‘c cd bnmudqshqrd dm fqtonr
cd oqdrhñm•+ dk oncdq ptd rd cdroqdmcd cd drsnr qdbtqrnr rd dmbtdmsq‘ dm rt b‘o‘bhc‘c
k‘sdmsd c‘cn ptd k‘r bnmchbhnmdr o‘q‘ didqbdqknr rd g‘m uhrsn aknptd‘c‘r onq dk LRO
x onq k‘ onrhbhñm cd knr nsqnr ‘bsnqdr cdmsqn cdk rhrsdl‘-
Knr oqnuddcnqdr oqhu‘cnr onrddm bnmsqnk cd hmenql‘bhñm+ drodbh‘kldmsd rnaqd k‘
oqdrs‘bhñm cdk rdquhbhn dm rt rdfldmsn+ bnln k‘ hmenql‘bhñm rnaqd knr bnrsnr cd knr
rdquhbhnr oqnedrhnm‘kdr x cd knr hmrtlnr dlokd‘cnr dm k‘ oqdrs‘bhñm cdk rdquhbhn x‘
ptd+ bnln kn hmchb‘ dk lhdlaqn cd k‘ @rnbh‘bhñm M‘bhnm‘k cd Bkèmhb‘r x Gnroh,
s‘kdr Oqhu‘cnr cdk Dbt‘cnq ’dmsqduhrs‘ ‘ @BGOD 1/06(+ mn g‘m onchcn oqdrdms‘q
‘k Lhmhrsdqhn knr bnrsnr qd‘kdr cd k‘ oqdrs‘bhñm cdk rdquhbhn+ dm oqhldq ktf‘q onq k‘
gdsdqnfdmdhc‘c dwhrsdmsd dmsqd knr chedqdmsdr oqdrs‘cnqdr oqhu‘cnr ’eq‘fldms‘bhñm(+
kn ptd hlohcd bnmrnkhc‘q dm tm rnkn mõldqn k‘r chedqdmsdr qd‘khc‘cdr cdk rdfldmsn x
s‘lahçm onq k‘ onb‘ b‘o‘bhc‘c cdk Lhmhrsdqhn o‘q‘ qdctbhq k‘ ¡oçqchc‘ cd ‘fdmbh‘• x
cdrbheq‘q knr bnrsnr cd nodq‘bhñm cd drsd rdfldmsn- Rnaqd k‘ oçqchc‘ cd ‘fdmbh‘ cd knr
‘bsnqdr dm k‘r qdk‘bhnmdr oqhmbho‘k,‘fdmsd rd chrbtshqÚ lÚr ‘cdk‘msd-

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


C2$"*#$,3*($+# W P#;(9$,$T, -(0 /*%+(3, 1,"*#$,0 -( /,02- -(0 G"2,-#9

K‘ onrhahkhc‘c cd bnmudqshqrd dm tm fqton cd oqdrhñm rd dmbtdmsq‘ k‘sdmsd+ c‘cn


ptd k‘r bnmsqnudqrh‘r onq knr bnrsnr cd nodq‘bhñm dmsqd dk rdfldmsn oqhu‘cn x dk Lh,
mhrsdqhn rnm eqdbtdmsdr+ rhm dla‘qfn+ drsd qdbtqrn cd oncdq mn kd aqhmc‘ k‘r bnmchbhn,
mdr mdbdr‘qh‘r o‘q‘ bnmudqshqrd dm tm‘ b‘o‘bhc‘c cd hmThtdmbh‘ x‘ ptd onq rè rnkn mn
otdcd didqbdq oqdrhñm rnaqd k‘ @tsnqhc‘c R‘mhs‘qh‘ ’@R( x+ o‘q‘ g‘bdqkn+ qdpthdqd ptd
knr ‘bsnqdr cdk rdfldmsn cd k‘ RR rd ‘kèdm dm rt onrhbhñm bnln fqton cd oqdrhñm+ kn
ptd dm dk ‘bst‘k bnmsdwsn dr hmuh‘akd-
Knr ‘bsnqdr cdk rdfldmsn cd k‘ RR s‘lahçm onrddm qdbtqrnr cd oncdq ptd oqnuhd,
mdm cdk ¡bnmsqnk cd knr e‘bsnqdr cd oqnctbbhñm• x cd k‘ ¡onrhahkhc‘c cd bnmudqshqrd dm
fqton cd oqdrhñm•+ rhm dla‘qfn+ k‘r qdenql‘r hlokdldms‘c‘r onq dk LRO mn g‘m ‘edb,
s‘cn rtr hmsdqdrdr x‘ ptd ltbg‘r cd dkk‘r rd rtrsdms‘m dm k‘r mnql‘r x oqnbdchlhdmsnr
ptd dk oqnohn rdfldmsn cdr‘qqnkkñ+ onq kn ptd+ bnmudqshqrd dm tm fqton cd oqdrhñm
tshkhy‘cn bnln qdbtqrn cd oncdq+ rd dmbtdmsq‘ dm rt b‘o‘bhc‘c k‘sdmsd-
Dk bnmsqnk rnaqd knr e‘bsnqdr cd oqnctbbhñm rd duhcdmbh‘ dm dk onqbdms‘id cd drs‘,
akdbhlhdmsnr bnm x rhm hmsdqm‘bhñm bnm dk ptd btdms‘ drsd rdfldmsn+ ptd cdrotçr cdk
rdfldmsn cdk LRO ’40$( ‘kb‘my‘ tm 21$ ’HMDB 1/05(-
Dk enqs‘kdbhlhdmsn cdk LRO g‘ ‘edbs‘cn oqhmbho‘kldmsd ‘k rdfldmsn oqhu‘cn+ ptd
qdbk‘l‘ l‘xnqdr dro‘bhnr cd hmsdqudmbhñm dm k‘ cdflmhbhñm cd k‘r qdfk‘r+ mnql‘r x
oqnbdchlhdmsnr cdk rhrsdl‘+ onrhbhñm bnmsq‘qh‘ ‘k rdfldmsn cd k‘ RR+ ptd mn rd g‘ 084
uhrsn ‘edbs‘cn onq k‘r qdenql‘r hlokdldms‘c‘r onq dk LRO+ lÚr ahdm+ drsd oqnbdrn g‘
odqlhshcn ptd k‘r qdfk‘r+ mnql‘r x oqnbdchlhdmsnr cdk rdfldmsn cd k‘ RR rd ud‘m ‘l,
okh‘cnr ‘ sncn dk rhrsdl‘- Dwhrsdm nsqnr ‘bsnqdr cd hmsdqçr bnln dk Bnmrdin M‘bhnm‘k
cd R‘ktc cdk Dbt‘cnq ’BNM@R@(+ knr oqnedrhnm‘kdr cd k‘ r‘ktc x k‘ bhtc‘c‘mè‘ ptd
drsÚm hmldqrnr cdmsqn cd k‘ sq‘l‘ hmrshstbhnm‘k+ odqn ptd mn onrddm qdbtqrnr cd on,
cdq ptd otdc‘m rdq bk‘q‘ldmsd hcdmshflb‘cnr+ onq kn s‘msn+ rt b‘o‘bhc‘c o‘q‘ hmThthq
dm k‘ onkèshb‘ dr b‘rh mtk‘- @gnq‘ ahdm+ bnmrhcdq‘mcn knr onrhakdr shonr cd qdk‘bhnmdr
cdflmhc‘r onq ldchn cd k‘ sdnqè‘ oqhmbho‘k,‘fdmsd+ rd cdrbqhad knr qnkdr ptd ‘rtldm
b‘c‘ tmn cd knr ‘bsnqdr ’udq flftq‘ 2(-

– Fnahdqmn x ‘fdmsdr dbnmñlhbnr ’qdftk‘bhñm(9


Dk Drs‘cn+ onq ldchn cd k‘ @R+ cdsdms‘ k‘ etmbhñm qdbsnq‘ cdmsqn cdk rhrsdl‘ x
dm drsd shon cd qdk‘bhñm dr dk oqhmbho‘k+ lhdmsq‘r ptd knr oqnuddcnqdr cdk rdquhbhn
LRO+ hmrshstsnr cd RR x knr drs‘akdbhlhdmsnr oqhu‘cnr ‘rtldm tm qnk cd ‘fdmsd- Dr
hlonqs‘msd rdí‘k‘q ptd dk LRO shdmd tm cnakd qnk dm drsd shon cd qdk‘bhñm+ rhdmcn
oqhmbho‘k dm cdsdqlhm‘c‘r nb‘rhnmdr x ‘fdmsd dm nsq‘r+ onq kn s‘msn+ g‘x ptd sdmdq
dm btdms‘ ptd k‘ drsqtbstq‘ nqf‘mhy‘bhnm‘k cdk Lhmhrsdqhn rdo‘q‘ drs‘r cnr etmbhn,
mdr o‘q‘ ptd dwhrs‘ bhdqs‘ ‘tsnmnlè‘ dmsqd dkk‘r-
– Onkèshbnr x atqñbq‘s‘r ’rtodquhrhñm(9
Drsd shon cd qdk‘bhñm otdcd c‘qrd ldch‘msd cnr uè‘r9 hq chqdbs‘ldmsd cdrcd k‘ ‘t,
snqhc‘c onkèshb‘ qdoqdrdms‘c‘ onq k‘ Oqdrhcdmbh‘ cd k‘ Qdoõakhb‘ bnln oqhmbho‘k

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


+(3,%

E-9*,$# R#0*$, S2T3U$

g‘bh‘ knr drs‘akdbhlhdmsnr cd r‘ktc x k‘r tmhc‘cdr sçbmhb‘r cdk LRO bnln ‘fdmsdr+
n tshkhy‘q k‘ @R bnln hmsdqldch‘qh‘ dmsqd drsnr cnr ‘bsnqdr- K‘ @R rd bnmuhdqsd dm
‘fdmsd dm k‘ qdk‘bhñm bnm k‘ ‘tsnqhc‘c onkèshb‘+ odqn dr oqhmbho‘k dm rt qdk‘bhñm
bnm knr drs‘akdbhlhdmsnr cd r‘ktc x k‘r tmhc‘cdr sçbmhb‘r cdk LRO x cd knr cdlÚr
oqnuddcnqdr cdk rhrsdl‘-
– Bhtc‘c‘mè‘ x onkèshbnr ’qdronmr‘ahkhc‘c(9
Dm dk l‘qbn cd k‘ sdnqè‘ oqdrdms‘c‘ onq Oqydvnqrjh ’1/04(+ o‘q‘ ptd knr onkèshbnr
rd‘m qdronmr‘akdr rnaqd k‘ bhtc‘c‘mè‘ rd qdpthdqd cd bhdqsnr ‘qqdfknr hmrshstbhn,
m‘kdr: cdmsqn cdk RMR dm dk Dbt‘cnq+ dwhrsdm onbnr hmrsqtldmsnr x ldb‘mhrlnr
o‘q‘ ptd k‘ bhtc‘c‘mè‘ didqy‘ rtr etmbhnmdr bnln oqhmbho‘k+ kn ptd rd cdmns‘ dm k‘
flftq‘ 2 ldch‘msd tm‘ kèmd‘ otmst‘c‘-

EhftqY 2- Shonr cd qdkYbhn”m oqhmbhoYk,Yfdmsd dm dk RMR cdk DbtYcnq

DrsTajdbhlhdmsnr cd
rTjtc v tmhcTcdr
s·bmhbTr cdj IRO
Rtodquhrhím

IRO hmrshstsnr cd rdftqhcTc


085 PdftjTbhím rnbhTj drsTajdbhlhdmsnr
5tsnqhcTc RTmhsTqhT oqhuTcnr - bhtcTcTméT

5tsnqhcTc OnjéshbT -
5tsnqhcTc RTmhsTqhT
PdronmrTahjhcTc

Etdmsd9 ‘c‘os‘cn cd Oqydvnqrjh 1/04-

Dm b‘c‘ tmn cd knr sqdr shonr cd qdk‘bhnmdr oqhmbho‘k,‘fdmsd dwhrsd oçqchc‘ cd ‘fdmbh‘-
Dm k‘ qdk‘bhñm cd qdftk‘bhñm+ dk LRO+ dm rt qnk cd oqhmbho‘k+ onrdd drb‘rnr hmrsqtldm,
snr o‘q‘ chrlhmthq k‘r etdmsdr cd oçqchc‘ cd ‘fdmbh‘ nb‘rhnm‘c‘ onq k‘r ‘rhldsqè‘r cd
hmenql‘bhñm: dk rdfthlhdmsn x bnmsqnk rnaqd k‘ oqnuhrhñm cdk rdquhbhn: x k‘ bqdchahkh,
c‘c rnaqd knr shonr cd hmbdmshunr n cdrhmbdmshunr ptd otdc‘ ‘okhb‘q- Dwhrsdm fq‘mcdr
‘rhldsqè‘r cd hmenql‘bhñm dmsqd knr chedqdmsdr rdfldmsnr ’dmsqduhrs‘r ‘ Mhkc‘ Uhkk‘,
bqçr 1/06: Qtsg Ktbhn 1/06 x qdoqdrdms‘msd cdk LRO 1/06(+ onq kn s‘msn+ dk LRO
cdrbnmnbd dm cds‘kkd rnaqd knr oqnbdrnr x oqnbdchlhdmsnr ptd ‘okhb‘m knr rdfldmsnr
oqhu‘cn x cd k‘ RR dm k‘ oqnuhrhñm cdk rdquhbhn-
K‘ uhmbtk‘bhñm cd sncnr knr ‘bsnqdr onq ldchn cd tm rhrsdl‘ cd hmenql‘bhñm hm,
sdfq‘cn dr tm dkdldmsn mdbdr‘qhn o‘q‘ k‘ dkhlhm‘bhñm cd k‘ rdfldms‘bhñm x eq‘fldm,
s‘bhñm ’NOR 1//7a: LRO 1/01a(+ rhm dla‘qfn+ dr hmdwhrsdmsd cdmsqn cdk RMR- @õm

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


C2$"*#$,3*($+# W P#;(9$,$T, -(0 /*%+(3, 1,"*#$,0 -( /,02- -(0 G"2,-#9

cdmsqn cd b‘c‘ rtarhrsdl‘ dwhrsdm oqnakdl‘r o‘q‘ k‘ hmsdfq‘bhñm cd k‘ hmenql‘bhñm


rnaqd k‘ nedqs‘+ cdl‘mc‘ x oqdrs‘bhñm cd rdquhbhnr ’dmsqduhrs‘r ‘ lhdlaqn cdk HDRR
1/06: lhdlaqn cd k‘ @BGOD 1/06: Axqnm O‘rptdk 1/06: Qtsg Ktbhn 1/06 x C‘mmx
BgÚudy 1/06(- K‘ hlonrhahkhc‘c cd hlokdldms‘q tm õmhbn rhrsdl‘ cd hmenql‘bhñm
ptd rd‘ sq‘mrudqr‘k ‘ sncn dk rhrsdl‘ qdThdi‘ rt rdfldms‘bhñm x eq‘fldms‘bhñm+ x‘ ptd
mh dk oqnohn LRO g‘ onchcn bnmrsqthq tm rhrsdl‘ cd hmenql‘bhñm hmsdfq‘k cdmsqn cd
rt rdfldmsn+ c‘c‘ k‘ gdsdqnfdmdhc‘c cd b‘o‘bhc‘cdr cd rtr drs‘akdbhlhdmsnr cd r‘ktc-
Dk rdfldmsn cd k‘ RR+ dm b‘lahn+ onrdd tm rhrsdl‘ cd hmenql‘bhñm bnlo‘qshcn onq
sncnr rtr drs‘akdbhlhdmsnr+ kn ptd chrlhmtxd k‘ eq‘fldms‘bhñm cdmsqn cdk rt rdfldm,
sn ’dmsqduhrs‘r ‘ Khuh‘ B‘l‘bgn 1/06 x Axqnm O‘rptdk 1/06(-
K‘ hlokdldms‘bhñm cd tm rhrsdl‘ cd rdfthlhdmsn x bnmsqnk ptd odqlhs‘ ‘k LRO
drs‘q qdsqn‘khldms‘cn rnaqd dk btlokhlhdmsn cd k‘ onkèshb‘ oõakhb‘ o‘q‘ didqbdq k‘
qdk‘bhñm cd qdftk‘bhñm b‘a‘kldmsd dr nsqn ‘rodbsn ‘ cdr‘qqnkk‘q cdmsqn cdk rhrsdl‘-
Dm dmsqduhrs‘r ‘ Mhkc‘ Uhkk‘bqçr 1/06: Qtsg Ktbhn 1/06 x ‘k qdoqdrdms‘msd cdk LRO
1/06+ rdí‘k‘m k‘ drb‘r‘ b‘o‘bhc‘c nodq‘shu‘ cdk LRO bnln @R o‘q‘ cdrokdf‘q tm‘ dr,
sq‘sdfh‘ cd rdfthlhdmsn x bnmsqnk ‘ knr drs‘akdbhlhdmsnr cd r‘ktc+ ‘cdlÚr onrdd onb‘
hmenql‘bhñm rnaqd k‘ oqnuhrhñm cdk rdquhbhn onq o‘qsd cd knr nsqnr rdfldmsnr+ ‘ odr‘q
cd bnms‘q bnm tm‘ onrhbhñm drsq‘sçfhb‘ cdmsqn cd k‘ fnadqm‘my‘ cdk rhrsdl‘-
K‘ bqdchahkhc‘c rnaqd knr hmbdmshunr n cdrhmbdmshunr ptd otdc‘ ‘okhb‘q dk LRO 086
o‘q‘ qdrsqhmfhq n ‘trohbh‘q bnlonqs‘lhdmsnr cd knr nsqnr rdfldmsnr cdk rhrsdl‘ rd
ud ‘edbs‘c‘ onq k‘r cdlÚr etdmsdr cd oçqchc‘ cd ‘fdmbh‘+ dr cdbhq+ k‘r ‘rhldsqè‘r cd
hmenql‘bhñm x k‘ ‘trdmbh‘ cd tm rhrsdl‘ cd rdfthlhdmsn x bnmsqnk ‘tldms‘m k‘ oqn,
a‘ahkhc‘c cd ptd knr ‘fdmsdr qd‘khbdm ‘bbhnmdr ptd u‘x‘m dm bnmsq‘ cd knr hmsdqdrdr
cdk oqhmbho‘k+ c‘cn ptd k‘ oqna‘ahkhc‘c cd rdq cdrbtahdqsnr dr odptdí‘- Qdrodbsn
‘ k‘ qdk‘bhñm cd rtodquhrhñm+ s‘lahçm rd nardqu‘ oqnakdl‘r cd oçqchc‘ cd ‘fdmbh‘-
K‘ ‘rhldsqè‘ cd hmenql‘bhñm x k‘ e‘ks‘ cd tm rhrsdl‘ cd rdfthlhdmsn x bnmsqnk rnm
oqnakdl‘r ptd ‘edbs‘m ‘k qdrsn cd shonr cd qdk‘bhnmdr oqhmbho‘k,‘fdmsd+ onq kn s‘msn+
k‘ rtodquhrhñm ptd otdc‘ qd‘khy‘q dk Lhmhrsdqhn ‘ knr nodq‘cnqdr cd k‘ onkèshb‘ dr
cdl‘rh‘cn khlhs‘c‘-
Dk LRO g‘ c‘cn oqhnqhc‘c ‘ k‘ bnmrsqtbbhñm x enqs‘kdbhlhdmsn cd k‘ Qdc Oõakh,
b‘+ sq‘s‘mcn cd ldinq‘q knr uèmbtknr bnm çrs‘ ‘k hmbqdldms‘q k‘ bnnqchm‘bhñm bnm
k‘r ‘tsnqhc‘cdr x l‘mcnr ldchnr cd knr oqdrs‘cnqdr oõakhbnr cdk rdquhbhn ldch‘msd
qdtmhnmdr rdl‘m‘kdr cd knr hmsdfq‘msdr cd k‘ qdc+ rhm dla‘qfn+ k‘ udqhflb‘bhñm cdk
btlokhlhdmsn cd knr ‘btdqcnr x qdfk‘ldmsnr cdflmhcnr onq dk LRO dr hmdwhrsdmsd
onq k‘ e‘ks‘ cd tm rhrsdl‘ cd rdfthlhdmsn x bnmsqnk ldmbhnm‘c‘ ‘msdqhnqldmsd
’dmsqduhrs‘r ‘ lhdlaqn cd k‘ @BGOD 1/06: Axqnm O‘rptdk 1/06: Qtsg Ktbhn 1/06
x Khuh‘ B‘l‘bgn 1/06(-
Drsn nb‘rhnm‘ tm‘ aqdbg‘ dmsqd k‘ @R x dk odqrnm‘k nodq‘shun cd knr oqdrs‘cnqdr cdk
rdquhbhn- K‘r ‘tsnqhc‘cdr cd knr ‘bsnqdr cdk rhrsdl‘ kkdf‘m ‘ ‘btdqcnr x bnmrdmrnr o‘q‘
k‘ ‘okhb‘bhñm cd onkèshb‘r+ mnql‘r x qdfk‘ldmsnr: drsnr ‘btdqcnr rnm rnbh‘khy‘cnr ‘ knr

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


+(3,%

E-9*,$# R#0*$, S2T3U$

l‘mcnr ldchnr+ odqn rd onrdd onb‘ duhcdmbh‘ cd ptd rd kkdftd ‘k odqrnm‘k nodq‘shun
dmb‘qf‘cn cd hlokdldms‘q k‘r onkèshb‘r ’dmsqduhrs‘r ‘ Mhkc‘ Uhkk‘bqçr 1/06: lhdlaqn
cd k‘ @BGOD 1/06: Axqnm O‘rptdk 1/06: Qtsg Ktbhn 1/06 x Khuh‘ B‘l‘bgn 1/06(-
Drsn ‘lokè‘ knr dro‘bhnr cd chrbqdbhnm‘khc‘c ptd onrddm knr nodq‘cnqdr cd onkèshb‘
dm k‘ ‘okhb‘bhñm cdk oqnbdchlhdmsn cd cdqhu‘bhñm+ qdedqdmbh‘ x bnmsq‘qqdedqdmbh‘+ kn
ptd bnmchbhnm‘ k‘ onrhahkhc‘c cd ptd dk LRO otdc‘ bnms‘q bnm ‘kdqs‘r sdloq‘m‘r rn,
aqd knr oqnakdl‘r ptd otchdq‘m oqdrdms‘qrd ctq‘msd k‘ hlokdldms‘bhñm cd k‘ onkèshb‘
oõakhb‘-
Qdrodbsn ‘k sdqbdq shon cd qdk‘bhñm oqhmbho‘k,‘fdmsd ptd oqnonmd Oqydvnqrjh
’1/04(+ cd qdronmr‘ahkhc‘c+ dr cheèbhk ptd çrs‘ rd onmf‘ dm l‘qbg‘ c‘cn ptd k‘ bht,
c‘c‘mè‘+ bnln ‘bsnq cdmsqn cdk rhrsdl‘+ mn onrdd l‘xnq hmidqdmbh‘- K‘ bhtc‘c‘mè‘
onrdd drb‘rnr ldb‘mhrlnr o‘q‘ bnmnbdq rnaqd k‘ oqnuhrhñm cdk rdquhbhn x knr qdrtks‘cnr
cd k‘ onkèshb‘+ onq kn s‘msn+ dr cheèbhk ptd otdc‘ didqbdq bnln ‘fdmsd eqdmsd ‘k Lhmhr,
sdqhn- Dm dmsqduhrs‘ ‘ C‘mmx BgÚudy 1/06+ ‘k qdedqhqrd rnaqd drsd shon cd qdk‘bhñm+
hmchb‘ ptd õmhb‘ldmsd dwhrsd dm dk l‘qbn cd k‘ qdmchbhñm cd btdms‘r cd b‘c‘ tmhc‘c
cd r‘ktc- K‘ qdmchbhñm cd btdms‘r dr tm oqnbdrn ptd snc‘ hmrshstbhñm oõakhb‘ cdad
qd‘khy‘q tm‘ udy ‘k ‘ín+ odqn mn rd bnqqdronmcd bnm dk lncdkn cdflmhcn onq dk L@HR
o‘q‘ knr bnlhsçr knb‘kdr cd r‘ktc- Knr oqnakdl‘r cd ‘rhldsqè‘ cd hmenql‘bhñm x cd tm
087 rhrsdl‘ cd rdfthlhdmsn x bnmsqnk+ ‘rè bnln k‘ hmb‘o‘bhc‘c cd k‘ bhtc‘c‘mè‘ o‘q‘ cd,
flmhq hmbdmshunr n cdrhmbdmshunr ptd hmThtx‘m dm k‘r ‘bbhnmdr cdk oqhmbho‘k+ c‘m bnln
qdrtks‘cn tm‘ bk‘q‘ oçqchc‘ cd ‘fdmbh‘ dm drsd shon cd qdk‘bhñm-

MnqlZr

K‘r lds‘,mnql‘r ptd c‘m enql‘ ‘k RMR x k‘r mnql‘r bnmrshstshu‘r ptd rd qdfldqdm ‘
k‘ bnmrsqtbbhñm cd qdcdr hmsdfq‘kdr o‘q‘ k‘ oqnuhrhñm cdk rdquhbhn mn qdo‘q‘m dm k‘ onb‘
hmsdfq‘bhñm cdk rhrsdl‘- Dr ‘rè ptd k‘r mnql‘r qdftk‘shu‘r+ ptd cdflmdm k‘r qdfk‘r cd
bnmctbs‘ x cdsdqlhm‘m kn ptd dr ‘oqnoh‘cn o‘q‘ k‘ bnmrsqtbbhñm cd k‘ Qdc Oõakhb‘
Hmsdfq‘k x Bnlokdldms‘qh‘ cd R‘ktc+ etdqnm cdr‘qqnkk‘c‘r a‘in dk rtotdrsn cd tm
RMR hmsdfq‘cn n ptd ‘k ldmnr dr onrhakd hmsdfq‘qkn-
K‘r oqhmbho‘kdr mnql‘r o‘q‘ k‘ hmsdfq‘bhñm cdk rhrsdl‘9 k‘ onak‘bhñm x sdqqhsnqhn ‘
b‘qfn cd tm drs‘akdbhlhdmsn cd r‘ktc cdflmhcnr: k‘ gnlnknf‘bhñm cd k‘ shonknfè‘ cd
knr drs‘akdbhlhdmsnr cd r‘ktc: dk s‘qhe‘qhn õmhbn cd rdquhbhnr oqnedrhnm‘kdr d hmrtlnr
cd r‘ktc: x dk rhrsdl‘ hmsdfq‘cn cd hmenql‘bhñm o‘q‘ sncn dk rhrsdl‘ mn g‘m rhcn
hlokdldms‘c‘r n g‘m sdmhcn oqnakdl‘r o‘q‘ qd‘khy‘qkn c‘c‘ k‘ rdfldms‘bhñm x eq‘f,
ldms‘bhñm cdk rhrsdl‘-
K‘ rdfldms‘bhñm ‘edbs‘ drodbh‘kldmsd k‘ cdflmhbhñm cd k‘ onak‘bhñm x sdqqhsnqhn ‘
b‘qfn cd tm drs‘akdbhlhdmsn cd r‘ktc x k‘ bnmrsqtbbhñm cd tm rhrsdl‘ hmsdfq‘cn cd
hmenql‘bhñm- Dk gdbgn cd ptd b‘c‘ rdfldmsn cdk rhrsdl‘ qdronmc‘ ‘ tm cdsdqlhm‘cn

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


C2$"*#$,3*($+# W P#;(9$,$T, -(0 /*%+(3, 1,"*#$,0 -( /,02- -(0 G"2,-#9

fqton cd k‘ onak‘bhñm mn g‘bd e‘bshakd ptd tm‘ odqrnm‘ ptd qdpthdq‘ cd rdquhbhnr cd
r‘ktc otdc‘ rdq ‘sdmchc‘ dm bt‘kpthdq rdfldmsn cdk rhrsdl‘+ ‘ odr‘q cd ptd k‘ onkèshb‘
oõakhb‘ kn cdsdqlhmd-
K‘ cdflmhbhñm cd k‘ onak‘bhñm x sdqqhsnqhn ‘ b‘qfn cd tm drs‘akdbhlhdmsn cd r‘ktc
rtonmd ptd tm‘ odqrnm‘ ptd qdpthdq‘ rdquhbhnr cd r‘ktc cdad ‘btchq ‘k drs‘akdbhlhdm,
sn cd r‘ktc lÚr bdqb‘mn+ rhm dla‘qfn+ dm dk l‘qbn hmrshstbhnm‘k cdk rhrsdl‘+ drs‘
odqrnm‘ cdad ‘btchq ‘k drs‘akdbhlhdmsn cd r‘ktc lÚr bdqb‘mn cdmsqn cdk rdfldmsn
‘k ptd rd dmbtdmsqd ‘crbqhsn- K‘ hlonrhahkhc‘c cd hlokdldms‘q drs‘ mnql‘ ‘edbs‘ k‘
nonqstmhc‘c cd k‘ ‘sdmbhñm x rd bnmuhdqsd dm tm‘ etdmsd cd hmdflbhdmbh‘ cdmsqn cdk
rhrsdl‘ bt‘mcn9

– Bhdqsnr drs‘akdbhlhdmsnr cd r‘ktc otdcdm udqrd r‘stq‘cnr onq k‘ cdl‘mc‘ cd rdq,


uhbhnr+ lhdmsq‘r ptd nsqnr oqdrdms‘m b‘o‘bhc‘c hmrs‘k‘c‘ rtatshkhy‘c‘-
– Tm‘ odqrnm‘ otdcd drs‘q ‘crbqhs‘ ‘ lÚr cd tm rdfldmsn x otdcd qdbtqqhq onq k‘
lhrl‘ cnkdmbh‘ ‘ b‘c‘ tmn cd knr rdfldmsnr dm cnmcd drsÚ ‘crbqhsn-
– K‘r cnkdmbh‘r cd tm‘ odqrnm‘ qdpthdq‘m ptd dk o‘bhdmsd rd‘ cdqhu‘cn n sq‘mredqhcn
‘ nsqnr drs‘akdbhlhdmsnr cd r‘ktc x drsd o‘bhdmsd dr cdqhu‘cn n sq‘mredqhcn ‘k dr,
s‘akdbhlhdmsn cdk rdfldmsn lÚr bdqb‘mn x mn mdbdr‘qh‘ldmsd ‘k drs‘akdbhlhdmsn
lÚr bdqb‘mn- 088

Drs‘ hmudrshf‘bhñm mn atrb‘ cdsdqlhm‘q n b‘kbtk‘q k‘r b‘tr‘r x k‘ oçqchc‘ cd dflbhdmbh‘


onq knr oqnakdl‘r cd hlokdldms‘bhñm cd drsd shon cd mnql‘r cdmsqn cdk rhrsdl‘+
odqn oqdrdms‘ tm‘ kèmd‘ cd hmudrshf‘bhñm etstq‘ ptd otdcd itrshflb‘q dk hmbqdldmsn cd
dretdqynr o‘q‘ ldinq‘q k‘ ‘okhb‘bhñm cd drsd shon cd mnql‘r-
Rhfthdmcn bnm k‘ enql‘ dm ptd k‘ rdfldms‘bhñm ‘edbs‘ ‘ k‘ ‘okhb‘bhñm cd k‘r mnql‘r
o‘q‘ k‘ bnmrsqtbbhñm cd k‘ qdc cd ‘sdmbhñm cdk rdquhbhn+ dk cdr‘qqnkkn cd tm õmhbn rhr,
sdl‘ cd hmenql‘bhñm rd ud bnmchbhnm‘cn onq k‘ enql‘ dm ptd b‘c‘ rdfldmsn oqnctbd
rt hmenql‘bhñm- B‘c‘ drs‘akdbhlhdmsn cd r‘ktc cdmsqn cd b‘c‘ rdfldmsn fdmdq‘ k‘
hmenql‘bhñm ‘ l‘mdq‘ cd drs‘mbnr+ dm cnmcd k‘ bnltmhb‘bhñm n sq‘mredqdmbh‘ cd hm,
enql‘bhñm dmsqd rdfldmsnr x cdmsqn cd b‘c‘ rdfldmsn dr oqÚbshb‘ldmsd hmdwhrsdmsd+
rhdmcn tm qdThdin cd k‘ eq‘fldms‘bhñm cdmsqn cdk rtarhrsdl‘- Dk rtarhrsdl‘ cd k‘ RR
rd ‘kdi‘ cd drs‘ qd‘khc‘c+ x‘ ptd g‘ bnmrsqthcn tm rhrsdl‘ cd hmenql‘bhñm onq ldchn
cdk bt‘k rd otdcd hmsdqb‘lah‘q hmenql‘bhñm bkèmhb‘ cdk o‘bhdmsd dmsqd chedqdmsdr drs‘,
akdbhlhdmsnr cd r‘ktc cd rt rtarhrsdl‘+ kn ptd g‘ qdctbhcn rt eq‘fldms‘bhñm bnmrh,
cdq‘akdldmsd- K‘ mdbdrhc‘c cd bnms‘q bnm tm rhrsdl‘ cd hmenql‘bhñm hmsdfq‘k o‘q‘ dk
RMR dr aÚrhb‘ o‘q‘ k‘ fnadqm‘my‘ cdk rhrsdl‘ x o‘q‘ k‘ hlokdldms‘bhñm+ rdfthlhdmsn
x du‘kt‘bhñm cd k‘ onkèshb‘ oõakhb‘: ‘rè kn qdbnmnbd k‘ l‘xnqè‘ cd knr dmsqduhrs‘cnr-
K‘ eq‘fldms‘bhñm cdk rhrsdl‘ g‘ hmThthcn drodbh‘kldmsd dm k‘ gnlnknf‘bhñm cd knr
drs‘akdbhlhdmsnr cd r‘ktc+ x‘ ptd k‘ e‘ks‘ hmsdfq‘bhñm cdmsqn cd b‘c‘ rtarhrsdl‘ g‘
nb‘rhnm‘cn k‘ dwhrsdmbh‘ cd drs‘akdbhlhdmsnr cd r‘ktc onbn drs‘mc‘qhy‘cnr+ dr cdbhq+

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


+(3,%

E-9*,$# R#0*$, S2T3U$

tm drs‘akdbhlhdmsn otdcd aqhmc‘q rdquhbhnr cd oqhldq x rdftmcn mhudk+ odqn rt hm,


eq‘drsqtbstq‘ x b‘o‘bhc‘c qdrnktshu‘ kn bnknb‘m bnln drs‘akdbhlhdmsn cd oqhldq mhudk+
rhm ptd rd ‘bnokd bnlokds‘ldmsd ‘k drsÚmc‘q ’dmsqduhrs‘ ‘ C‘mmx BgÚudy 1/06(- @rè
s‘lahçm otdcdm dwhrshq tmhc‘cdr lçchb‘r cdflmhc‘r bnln drs‘akdbhlhdmsnr cd rdftm,
cn mhudk+ rhm dla‘qfn+ mn aqhmc‘m sncnr knr rdquhbhnr cd rdftmcn mhudk+ odqn c‘c‘
rt hmeq‘drsqtbstq‘ x b‘o‘bhc‘c qdrnktshu‘ s‘lonbn otdcdm rdq cdsdqlhm‘cnr bnln
drs‘akdbhlhdmsnr cd oqhldq mhudk-
Qdrodbsn ‘ k‘ hlokdldms‘bhñm cdk s‘qhe‘qhn cdmsqn cdk rhrsdl‘+ dr k‘ mnql‘ ptd l‘xnq
cdr‘qqnkkn g‘ dwodqhldms‘cn cdmsqn cd k‘r qdenql‘r cd k‘ onkèshb‘- Onq ldchn cd dkk‘ rd
qdftk‘m k‘r qdk‘bhnmdr dm k‘ bnloq‘ x udms‘ cd rdquhbhnr oqnedrhnm‘kdr d hmrtlnr lçch,
bnr dmsqd oqdrs‘cnqdr cdk rdquhbhn cd knr chedqdmsdr rtarhrsdl‘r ’LRO 1/01a+ 85(- Drs‘
mnql‘ btlokd bnm dk naidshun cd rdquhq bnln otdmsd dmsqd knr chedqdmsdr rtarhrsdl‘r+
mn nars‘msd+ dwhrsdm ‘rhldsqè‘r cd hmenql‘bhñm ptd ‘edbs‘m rt hlokdldms‘bhñm c‘cn
ptd dk hmsdqb‘lahn cd hmenql‘bhñm rnaqd knr bnrsnr dm k‘ oqdrs‘bhñm cdk rdquhbhn dr oqÚb,
shb‘ldmsd mtkn dmsqd knr chedqdmsdr rtarhrsdl‘r ’dmsqduhrs‘r ‘ lhdlaqn cd k‘ @BGOD
1/06 x Qtsg Ktbhn 1/06(- Nsqn hmbnmudmhdmsd rd qdfldqd ‘k sq‘a‘in ptd cdad qd‘khy‘q dk
odqrnm‘k nodq‘shun ptd oqdrs‘ dk rdquhbhn cd r‘ktc o‘q‘ k‘ cdsdqlhm‘bhñm cd knr bnrsnr-
Drsd oqnbdchlhdmsn dr uhrsn bnln tm sqÚlhsd ptd ‘edbs‘ dk shdlon chronmhakd o‘q‘ k‘
1// oqdrs‘bhñm cdk rdquhbhn ’dmsqduhrs‘r ‘ Mhkc‘ Uhkk‘bqçr 1/06 x ‘ lhdlaqn cd k‘ @BGOD
1/06(- Dk lçchbn n dk odqrnm‘k ‘ b‘qfn cd kkdm‘q k‘r ok‘mhkk‘r cdk rdquhbhn cdrbnmnbd
bñln g‘bdqkn n g‘ sdmhcn onb‘ b‘o‘bhs‘bhñm o‘q‘ qd‘khy‘q drs‘ s‘qd‘ x dr tmn cd knr
oqhmbho‘kdr otmsnr cd bnmThhbsn bnm dk rtarhrsdl‘ oqhu‘cn ’dmsqduhrs‘r ‘ lhdlaqn cdk
HDRR 1/06: Mhkc‘ Uhkk‘bqçr 1/06 x lhdlaqn cd k‘ @BGOD 1/06(- Dk LRO qdbnmnbd
ptd dwhrsdm oqnakdl‘r d hmchb‘ ptd knr oqhldqnr o‘rnr cd k‘ qdenql‘ g‘m rhcn rnaqd dk
bnlonmdmsd sçbmhbn lçchbn x ptd ‘rodbsnr ‘clhmhrsq‘shunr bnln çrsd ‘õm mn g‘m rhcn
‘anqc‘cnr bnlokds‘ldmsd ’dmsqduhrs‘r ‘ Qtsg Ktbhn 1/06 x ‘k qdoqdrdms‘msd cdk LRO
1/06(- @ odr‘q cd drsd shon cd oqnakdl‘r+ g‘ rhcn dedbshun o‘q‘ onmdq dm l‘qbg‘ dk
oqnbdrn cd k‘ cdqhu‘bhñm+ qdedqdmbh‘ x bnmsq‘qqdedqdmbh‘-

Oqnbdrnr

Dr ldch‘msd k‘ cdqhu‘bhñm+ qdedqdmbh‘ x bnmsq‘qqdedqdmbh‘ ptd rd duhcdmbh‘ k‘ bnnqchm‘,


bhñm dmsqd rtarhrsdl‘r- Onq ldchn cd drsd oqnbdrn+ rd sq‘s‘ cd ‘oqnudbg‘q k‘ b‘o‘bhc‘c
hmrs‘k‘c‘ cdk rhrsdl‘ o‘q‘ l‘whlhy‘q k‘ ‘sdmbhñm cd r‘ktc x lhmhlhy‘q dk shdlon cd
drodq‘ cd k‘ bhtc‘c‘mè‘ o‘q‘ ‘bbdcdq ‘k rdquhbhn+ rhm dla‘qfn+ drsd oqnbdrn dr khlhs‘cn
onq k‘ rdfldms‘bhñm cdk rhrsdl‘-
Bt‘mcn tm o‘bhdmsd ‘rhrsd ‘ tm drs‘akdbhlhdmsn cd r‘ktc cd bt‘kpthdq‘ cd knr rta,
rhrsdl‘r+ dm etmbhñm cd k‘ fq‘udc‘c cd rt cnkdmbh‘ n onqptd cdad qd‘khy‘qrd dwÚldmdr
o‘q‘ knr bt‘kdr dk drs‘akdbhlhdmsn mn btdms‘ bnm knr hmrtlnr x dk dpthon ‘cdbt‘cn+

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


C2$"*#$,3*($+# W P#;(9$,$T, -(0 /*%+(3, 1,"*#$,0 -( /,02- -(0 G"2,-#9

drsd o‘bhdmsd dr qdedqhcn n cdqhu‘cn ‘ tm drs‘akdbhlhdmsn cd l‘xnq mhudk cd bnlokd,


ihc‘c- Dm dk b‘rn cd k‘ Qdc Oõakhb‘+ b‘c‘ drs‘akdbhlhdmsn cd r‘ktc cdk rtarhrsdl‘
cdk LRO n cd k‘ RR qdfldqd ‘k o‘bhdmsd ‘ tm‘ tmhc‘c cd l‘xnq mhudk cd bnlokdihc‘c+
bnltmhbÚmcnrd bnm knr drs‘akdbhlhdmsnr cd rt rtarhrsdl‘: rh mn dwhrsd chronmhahkh,
c‘c+ rd bnltmhb‘m o‘q‘ rt cdqhu‘bhñm bnm knr drs‘akdbhlhdmsnr cdk rtarhrsdl‘ cd k‘
RR n cdk LRO+ rdfõm rd‘ dk b‘rn+ x rh ‘õm mn dwhrsd chronmhahkhc‘c dm knr rtarhrsdl‘r
oõakhbnr+ rd ‘btcd ‘k rtarhrsdl‘ oqhu‘cn ’LRO 1/01‘(-
Dm drsd bnmsdwsn+ mn dwhrsd k‘ onrhahkhc‘c cd ptd tm o‘bhdmsd rd‘ qdedqhcn n cdqh,
u‘cn ‘k drs‘akdbhlhdmsn lÚr bdqb‘mn: dr qdedqhcn n cdqhu‘cn ‘k drs‘akdbhlhdmsn hmrsh,
stbhnm‘k lÚr bdqb‘mn dm dk ldinq cd knr b‘rnr+ ‘tmptd g‘ odqlhshcn ptd k‘ b‘o‘bhc‘c
hmrs‘k‘c‘ cd b‘c‘ rtarhrsdl‘ rd‘ ldinq ‘oqnudbg‘c‘ x g‘ oqnohbh‘cn k‘ bnnqchm‘bhñm
dmsqd rtarhrsdl‘r+ kn ptd flm‘kldmsd hmThtxd dm k‘ bnadqstq‘ cdk rdquhbhn+ ‘õm bnm
fq‘mcdr hmbnmudmhdmsdr-
K‘ rdfldms‘bhñm x eq‘fldms‘bhñm cdk rhrsdl‘+ onq ldchn cd rt hmThtdmbh‘ dm k‘r
mnql‘r cdflmhc‘r o‘q‘ k‘ hmsdfq‘bhñm cdk lhrln+ ‘edbs‘ k‘ nodq‘shuhc‘c cd drsd oqnbd,
rn+ onq kn ptd+ o‘q‘ bnms‘q bnm tm‘ bk‘q‘ du‘kt‘bhñm cd knr qdrtks‘cnr cd k‘ onkèshb‘+
rd cdad hlokdldms‘q rhrsdl‘r cd hmenql‘bhñm x ldb‘mhrlnr cd rdfthlhdmsn x bnm,
sqnk- K‘ oqnuhrhñm cdk rdquhbhn cd r‘ktc dm k‘r ‘bst‘kdr bnmchbhnmdr oncqè‘ ldinq‘q
rtrs‘mbh‘kldmsd dm sçqlhmnr cd b‘khc‘c x bnadqstq‘ rh k‘r mnql‘r chrdí‘c‘r o‘q‘ k‘ 1/0
bnmrsqtbbhñm cd qdcdr hmsdfq‘kdr cd rdquhbhn etdrdm ‘c‘os‘c‘r ‘ k‘r bnmchbhnmdr cd
rdfldms‘bhñm x eq‘fldms‘bhñm cdk rhrsdl‘-

Otmsnr mncZkdr

Knr otmsnr mnc‘kdr cdmsqn cdk rhrsdl‘ “dm cnmcd knr ‘bsnqdr+ mnql‘r x oqnbdrnr
bnmThtxdm o‘q‘ hmThthq rnaqd k‘ onkèshb‘“ rnm drb‘rnr- Knr otmsnr mnc‘kdr otdcdm rdq,
uhq bnln tm ldb‘mhrln cd rdfthlhdmsn x bnmsqnk onq ldchn cdk bt‘k knr ‘u‘mbdr
x oqnakdl‘r dm k‘ hlokdldms‘bhñm cd k‘ onkèshb‘ oõakhb‘ otdcdm rdq chrbtshcnr x+
dm bnmitmsn dmsqd knr chedqdmsdr ‘bsnqdr cdk rhrsdl‘+ snl‘q ldchc‘r o‘q‘ ldinq‘q k‘
oqnuhrhñm cdk rdquhbhn- Cd drs‘ l‘mdq‘+ k‘r qdk‘bhnmdr oqhmbho‘k,‘fdmsd cd qdftk‘bhñm+
rtodquhrhñm x qdronmr‘ahkhc‘c oncqè‘m duhs‘q knr oqnakdl‘r cd oçqchc‘ cd ‘fdmbh‘-
Tmn cd knr oqnakdl‘r o‘q‘ ptd k‘r mnql‘r o‘q‘ k‘ bnmrsqtbbhñm cd qdcdr hmsdfq‘,
kdr cd r‘ktc mn rd g‘x‘m hlokdldms‘cn dedbshu‘ldmsd rd cdad ‘ ptd cdrbnmnbhdqnm
k‘r bnmchbhnmdr cdk rhrsdl‘- Knr otmsnr mnc‘kdr rdquhqè‘m cd otdmsd dmsqd knr ‘bsnqdr+
odqlhshdmcn fdmdq‘q mnql‘r x oqnbdrnr ptd hmbnqonqdm k‘r chedqdmsdr qd‘khc‘cdr cd knr
rtarhrsdl‘r cdk RMR x qdctbhq k‘r ‘rhldsqè‘r cd hmenql‘bhñm- K‘ flftq‘ 3 ltdrsq‘ knr
dkdldmsnr cdk RMR+ k‘r etmbhnmdr ptd cdrdlodí‘ x rtr rtarhrsdl‘r- Mn dwhrsd tm ld,
b‘mhrln cd ‘qshbtk‘bhñm dmsqd rtarhrsdl‘r x dk oqnbdrn cd qdedqdmbh‘+ cdqhu‘bhñm x bnm,
sq‘qqdedqdmbh‘ rd dmbtdmsq‘ khlhs‘cn onq k‘ eq‘fldms‘bhñm cdmsqn cd b‘c‘ rtarhrsdl‘-

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


+(3,%

E-9*,$# R#0*$, S2T3U$

EhftqY 3- RhrsdlY MYbhnmYk cd RYktc RMR(

5tsnqhcTc RTmhsTqhT

PdbsnqéT cdj rhrsdlT

DrptdlT cd zmTmbhTlhdmsn-
Sdqbdq STjdmsn
mhudj cd gtlTmn

TrdftqTlhdmsn
Tsdmbhím

GmeqTdrsqtbstqT
Rdftmcn Oqhldq mhudj
mhudj cd cd Tsdmbhím
Tsdmbhím
DpthoTlhdmsn
RtarhrsdlT IRO

DrptdlT cd zmTmbhTlhdmsn-
STjdmsn
Sdqbdq gtlTmn

TrdftqTlhdmsn
OnajTbhím v mhudj cd
Tsdmbhím
sdqqhsnqhn
GmeqTdrsqtbstqT
fi BnltmhcTc
fi ETlhjhT Rdftmcn Oqhldq mhudj
mhudj cd cd Tsdmbhím
fi OdqrnmT Tsdmbhím
fi BTqTbsdqérshbTr DpthoTlhdmsn

1/1 dohcdlhnjífhbTr RtarhrsdlT RR

DrptdlT cd zmTmbhTlhdmsn-
STjdmsn
Sdqbdq gtlTmn
mhudj cd

TrdftqTlhdmsn
Tsdmbhím
GmeqTdrsqtbstqT
Rdftmcn Oqhldq mhudj
mhudj cd cd Tsdmbhím
Tsdmbhím DpthoTlhdmsn

RtarhrsdlT oqhuTcn

CdlTmcT cdj Oqnuhrhím cdj MedqsT cdj


rdquhbhn rdquhbhn rdquhbhn

Dk‘anq‘bhñm oqnoh‘-

Qdfidwhnmdr “mYkdr

K‘r onkèshb‘r hlokdldms‘c‘r ‘ o‘qshq cd k‘ qdenql‘ cd 1//7 oqnohbh‘qnm dk enqs‘kdbh,


lhdmsn cdk qnk qdbsnq cdk LRO+ ptd g‘ oqnunb‘cn tm‘ qdbnmflftq‘bhñm cd k‘r qdk‘bhn,
mdr oqhmbho‘k,‘fdmsd cdmsqn cdk rhrsdl‘- K‘ onkèshb‘ oõakhb‘ cdk Dbt‘cnq ptd ‘otms‘,
a‘ ‘k enqs‘kdbhlhdmsn cdk oqhldq mhudk cd ‘sdmbhñm x ‘ k‘ hlokdldms‘bhñm cd k‘r Qdcdr
Hmsdfq‘kdr o‘q‘ k‘ Oqnuhrhñm cdk Rdquhbhn ’QHOR( mn bnmrhcdq‘qnm k‘ bnmflftq‘bhñm
hmrshstbhnm‘k cdk RMR x knr qdrtks‘cnr drodq‘cnr rd udm khlhs‘cnr onq k‘ rdfldms‘bhñm
x eq‘fldms‘bhñm cdk rhrsdl‘-

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


C2$"*#$,3*($+# W P#;(9$,$T, -(0 /*%+(3, 1,"*#$,0 -( /,02- -(0 G"2,-#9

K‘ rdfldms‘bhñm x eq‘fldms‘bhñm cdk RMR ‘edbs‘m oqhmbho‘kldmsd k‘ hlokdldm,


s‘bhñm cd k‘r mnql‘r ’onak‘bhñm x sdqqhsnqhn cdflmhcnr ‘ b‘qfn cd b‘c‘ drs‘akdbhlhdmsn
cd r‘ktc: gnlnknf‘bhñm cd drs‘akdbhlhdmsnr cd r‘ktc: x tm rhrsdl‘ hmsdfq‘cn cd hm,
enql‘bhñm( o‘q‘ k‘ bnmrsqtbbhñm cd k‘r QHOR x onq ldchn cd drs‘r mnql‘r ‘k oqnbdrn
cd cdqhu‘bhñm+ qdedqdmbh‘ x bnmsq‘qqdedqdmbh‘-
Dk LRO+ dm rt b‘khc‘c cd qdbsnq cdk rhrsdl‘+ mn g‘ qdo‘q‘cn dm k‘ tshkhc‘c cd knr
otmsnr mnc‘kdr cdk rhrsdl‘ x rt b‘o‘bhc‘c o‘q‘ etmbhnm‘q bnln ldb‘mhrln cd rdfth,
lhdmsn x bnmsqnk rnaqd k‘ hlokdldms‘bhñm cd k‘r mnql‘r x dk etmbhnm‘lhdmsn cd knr
oqnbdrnr cdk rhrsdl‘ x qdctbhq k‘ ‘rhldsqè‘ cd hmenql‘bhñm dm k‘ oqnuhrhñm cdk rdquhbhn-
K‘ hmdwhrsdmbh‘ cd tm rhrsdl‘ hmsdfq‘cn cd hmenql‘bhñm x k‘ e‘ks‘ cd tm rhrsdl‘ cd
rdfthlhdmsn x bnmsqnk ‘edbs‘m knr shonr cd qdk‘bhnmdr ‘fdmsd,oqhmbho‘k o‘q‘ k‘ oqnuh,
rhñm cdk rdquhbhn hmbqdldms‘mcn k‘ oçqchc‘ cd ‘fdmbh‘ dm k‘r qdk‘bhnmdr cd qdftk‘bhñm+
rtodquhrhñm x qdronmr‘ahkhc‘c-
@ odr‘q cd dwhrshq oçqchc‘ cd ‘fdmbh‘ dmsqd k‘r qdk‘bhnmdr oqhmbho‘k,‘fdmsd dm dk
rhrsdl‘+ cd mn g‘adqrd hlokdldms‘cn bnlokds‘ldmsd k‘r mnql‘r bnmrhcdq‘mcn k‘r
khlhs‘bhnmdr ptd hlonmdm k‘ rdfldms‘bhñm x eq‘fldms‘bhñm x cd mn bnmsdlok‘q k‘
tshkhc‘c cd knr otmsnr mnc‘kdr+ dk oqnbdrn cd cdqhu‘bhñm+ qdedqdmbh‘ x bnmsq‘qqdedqdm,
bh‘ g‘ ldinq‘cn k‘ oqnuhrhñm cdk rdquhbhn hmbqdldms‘mcn dk mhudk cd bnadqstq‘ ptd
dwhrsè‘ ‘msdr cd k‘ qdenql‘ cd 1//7- 1/2
Cd drs‘ l‘mdq‘+ rd otdcd duhcdmbh‘q k‘ enql‘ dm ptd dk l‘qbn hmrshstbhnm‘k x k‘
fnadqm‘my‘ dm r‘ktc ‘edbs‘m k‘ onkèshb‘ rnaqd k‘ bnmrsqtbbhñm cd qdcdr hmsdfq‘kdr cd
r‘ktc+ cdi‘mcn ‘õm dro‘bhn o‘q‘ ldinq‘q knr qdrtks‘cnr cd k‘ onkèshb‘ oõakhb‘-
Rd cdroqdmcd tm‘ kèmd‘ cd hmudrshf‘bhñm qdedqdmsd ‘ knr onrhakdr dedbsnr rnaqd k‘
dflbhdmbh‘ cd k‘ oqnuhrhñm cdk rdquhbhn cdahcn ‘k hmbtlokhlhdmsn cd k‘ cdflmhbhñm cd
tm sdqqhsnqhn x onak‘bhñm ‘ b‘qfn cd tm drs‘akdbhlhdmsn cd r‘ktc-

AhakhnfqYe¸”Y

@bdudr+ Khy‘- 1//5- ¡Dk cdrl‘msdk‘lhdmsn cdk Drs‘cn•- Dm Dk DrsZcn x rtr nsqnr+ cd
Ohk‘q B‘kudhqn+ 0/0,01/- Atdmnr @hqdr9 Khaqnr cd k‘ @q‘tb‘qh‘-
Adqf+ Aqtbd- 1//0- PtZkhsZshud QdrdZqbg Ldsgncr enq sgd RnbhZk Rbhdmbdr- B‘khenqmh‘9
@kkxm ‘mc A‘bnm-
Atqrysxm+ Hu‘mh+ Qnr‘m‘ Jtrgmhq+ Khfh‘ Fhnu‘mdkk‘+ @khbh‘ Rsnkjhmdq+ Kthy‘ Rsdq,
l‘m,Gdhl‘mm+ L‘qè‘ Qhudqnr x @mm‘ Rnkk‘yyn- 1/0/- ¡Mns‘r o‘q‘ dk drstchn cd
k‘ ‘sdmbhñm oqhl‘qh‘ dm bnmsdwsnr cd rhrsdl‘r cd r‘ktc rdfldms‘cnr•- QduhrsZ cd
RZktc OõakhbZ 01 ’0(9 66,77-
B‘n+ Gnq‘bhn x @qstqn K‘ft‘cn- 1/03- ¡K‘ qdmnu‘bhñm dm k‘r hcd‘r rnaqd dk Drs‘cn x
k‘ ‘clhmhrsq‘bhñm oõakhb‘ dm @qfdmshm‘•- QduhrsZ cdk BK?C QdenqlZ x CdlnbqZbhZ
5/9 020,05/-

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


+(3,%

E-9*,$# R#0*$, S2T3U$

Bdqqhkkn+ @ftrsh- 1//2- ¡K‘ fnadqm‘my‘ gnx9 hmsqnctbbhñm•- Dm KZ fnadqmZmyZ gnx9


0/ sdwsnr cd qdedqdmbhZ+ bnnqchm‘cn @ftrsh Bdqqhkkn+ 00,20- A‘qbdknm‘9 Hmrshstsn
M‘bhnm‘k cd @clhmhrsq‘bhñm Oõakhb‘-
Bdu‘kknr+ HuÚm- 1/06- ¡Bñchfn cd k‘ R‘ktc9 dmsqd chrdmrnr x bnmsq‘chbbhnmdr•- Onmdm,
bh‘ dm Lhçqbnkdr cd Hcd‘r+ bnmudqr‘snqhn onkèshbn- Pthsn+ itkhn-
Ehftdq‘r+ Inrdo+ Oghkho Ltrfqnud+ Ftx B‘qqhm x @msnmhn CtqÚm - 1//1- ¡Qdsnr o‘q‘
knr rhrsdl‘r r‘mhs‘qhnr cd K‘shmn‘lçqhb‘9 …ptç otdcd ‘oqdmcdqrd cd k‘ dwodqhdmbh‘
dtqnod‘=• FZbdsZ RZmhsZqhZ 05 ’0(9 4,06-
Eknqdr+ V‘ksdq- 1/0/- ¡@oqnwhl‘bhñm ‘ k‘ fnadqm‘my‘ cdk Rhrsdl‘ cd R‘ktc cd Ft‘sd,
l‘k‘ x k‘r onkèshb‘r oõakhb‘r cd r‘ktc•- BtZcdqmn cd CdrZqqnkkn GtlZmn- OqnfqZlZ
cd MZbhnmdr TmhcZr oZqZ dk CdrZqqnkkn-
Fnqa‘md + Xtqx- 1//2- ¡Sdnqè‘ cdk ‘fdmsd,oqhmbho‘k x dk ldqb‘cdn•- QduhrsZ Tmhudq,
rhcZc D?EHS9 64,76-
Gtesx+ L‘qb+ Dqmdrsn AÚrbnkn x Qnadqsn A‘yy‘mh- 1//5- ¡Fnadqm‘my‘ dm r‘ktc9
tm ‘onqsd bnmbdost‘k x ‘m‘kèshbn o‘q‘ k‘ hmudrshf‘bhñm•- BZc RZtcd OõakhbZ9
424,434-
HMDB ’Hmrshstsn M‘bhnm‘k cd Drs‘cèrshb‘r x Bdmrnr(- 1/05- SZatkZcnr Q?R 1/04-
Pthsn9 HMDB-
1/3 Knvcmdr+ Uhuhdm x L‘qj Qnadqsr- 1/02- Vgx Hmrshstbhnmr LZssdq- fld Mdv Hmrshstbhn,
mZkhrl hm OnkhshbZk Rbhdmbd- Knmcqdr9 O‘k FQ‘ud L‘blhkk‘m-
L‘qsèmdy+ Ohdc‘c- 1//5- ¡Dk lçsncn cd drstchn cd b‘rn- Drsq‘sdfh‘ ldsncnkñfhb‘ cd
k‘ hmudrshf‘bhñm bhdmsèflb‘•- OdmrZlhdmsn x Fdrshñm 1/9 054,082-
LRO ’Lhmhrsdqhn cd R‘ktc Oõakhb‘ cdk Dbt‘cnq(- 1/01‘- Hmrsqtbshun //0,1/01 oZqZ
kZ uhZahkhcZc cd kZ Zsdmbhñm cd rZktc dm tmhcZcdr kZ Qdc OõakhbZ HmsdfqZk cd RZktc x
kZ Qdc OqhuZcZ ’bnlokdldmsZqhZ( cd oqdrsZcnqdr cd rdquhbhnr cd rZktc- Pthsn9 LRO-
]]]]]]]]- 1/01a- LZmtZk cdk Lncdkn cd ?sdmbhñm HmsdfqZk cd RZktc ’L?HR(- Pthsn9
LRO-
NLR ’Nqf‘mhy‘bhñm Ltmch‘k cd k‘ R‘ktc(- 1/06- NqfZmhyZbhñm LtmchZk cd kZ RZktc-
@bbdrn dk 15 cd edaqdqn-
gsso9..vvv-vgn-hms.snohbr.gd‘ksg]rxrsdlr.dm.
NOR ’Nqf‘mhy‘bhñm O‘m‘ldqhb‘m‘ cd k‘ R‘ktc(- 1//7‘- Odq k cd knr rhrsdlZr cd rZktc
cd DbtZcnq- V‘rghmfsnm CB9 NOR-
]]]]]]]]- 1//7a- RhrsdlZr hmsdfqZcnr cd rdquhbhnr cd rZktc: bnmbdosnr) nobhnmdr cd onkè,
shbZ x gniZ cd qtsZ oZqZ rt hlokdldmsZbhñm dm kZr ?lçqhbZr- V‘rghmfsnm CB9 NOR-
]]]]]]]]- 1//5- KhmdZlhdmsnr ldsncnkñfhbnr oZqZ kZ oqdoZqZbhñm cd odq kdr cd rhrsdlZr
cd rZktc9 lnmhsnqdn x ZmÚkhrhr cd knr oqnbdrnr cd bZlahn . qdenqlZ- V‘rghmfsnm CB9
NOR-
Odsdqr+ Ftx x Inm Ohdqqd- 1//4- ¡…Onq ptç ‘gnq‘ dk hmsdqçr onq k‘ fnadqm‘my‘=• Dm
KZ fnadqmZmyZ gnx9 0/ sdwsnr cd qdedqdmbhZ+ bnnqchm‘cn onq @ftrsh Bdqqhkkn+ 26,45-
A‘qbdknm‘9 Hmrshstsn M‘bhnm‘k cd @clhmhrsq‘bhñm Oõakhb‘-

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A


C2$"*#$,3*($+# W P#;(9$,$T, -(0 /*%+(3, 1,"*#$,0 -( /,02- -(0 G"2,-#9

Oqydvnqrjh+ @c‘l- 1/04- ¡@bdqb‘ cdk chrdín cdk Drs‘cn9 tm‘ odqrodbshu‘ oqhmbh,
o‘k,‘fdmsd•- Dm Dk uZknq drsqZsçfhbn cd kZ fdrshñm oõakhbZ- Sqdbd sdwsnr oZqZ bnloqdm,
cdqkZ+ dchs‘cn onq k‘ Bnqonq‘bhñm @mchm‘ cd Enldmsn ’B@E(+ 288,327- @qfdm,
shm‘9 B@E-
Xhm+ Qnadqs- 1//2- BZrd Rstcx QdrdZqbg Cdrhfm Zmc Ldsgnc- Knmcqdr9 R‘fd-

DmsqduhrsYr

Dmsqduhrs‘ ‘ Axqnm O‘rptdk+ chqdbsnq cd Fdrshñm Gnrohs‘k‘qh‘ cdk Gnrohs‘k B‘qknr


@mcq‘cd L‘qèm ’GB@L(+ l‘xn cd 1/06-
Dmsqduhrs‘ ‘ C‘mmx BgÚudy+ chqdbsnq ynm‘k 8 cd Fnadqm‘my‘ cd k‘ R‘ktc+ ‘fnrsn cd
1/06-
Dmsqduhrs‘ ‘ Khuh‘ B‘l‘bgn+ dw bnnqchm‘cnq‘ ynm‘k cd R‘ktc cdk Hmrshstsn Dbt‘snqh‘,
mn cd Rdftqhc‘c Rnbh‘k ’HDRR(+ itmhn cd 1/06-
Dmsqduhrs‘ ‘ lhdlaqn cd k‘ @rnbh‘bhñm cd Bkèmhb‘r x Gnrohs‘kdr Oqhu‘cnr cdk Dbt‘cnq
’@BGOD(+ l‘xn cd 1/06-
Dmsqduhrs‘ ‘ lhdlaqn cdk HDRR+ l‘xn cd 1/06-
Dmsqduhrs‘ ‘ Mhkc‘ Uhkk‘bqçr+ rdbqds‘qh‘ didbtshu‘ cdk Bnmrdin M‘bhnm‘k cd R‘ktc cdk 1/4
Dbt‘cnq ’BNM@R@(+ ‘aqhk cd 1/06-
Dmsqduhrs‘ ‘ qdoqdrdms‘msd cdk LRO+ ‘m‘khrs‘ cd k‘ Rtardbqds‘qè‘ cd Fnadqm‘my‘ cdk
LRO+ itkhn cd 1/06-
Dmsqduhrs‘ ‘ Qtsg Ktbhn+ bnnqchm‘cnq‘ fdmdq‘k cd Fdrshñm Drsq‘sçfhb‘ cdk LRO+ l‘xn
cd 1/06-

!.L1L/ 45 V <=>? V 88& >@A:<=A

You might also like