Professional Documents
Culture Documents
iii
Department of Education
DEPARTMENT OF EDUCATION
Inilathala ng:
Learning Resource Management and Development System
KARAPATANG-ARI
2020
i
PAUNANG SALITA
Ang modyul na ito ay proyekto ng Curriculum Implementation Division-
Learning Resource Management and Development Unit, Kagawaran ng Edukasyon,
mga Paaralang Pansangay ng Mountain Province bilang tugon sa implementasyon
ng K - 12 Kurikulum.
Ang Kagamitang Pampagkatuto na ito ay pag-aari ng Kagawaran ng
Edukasyon- CID, mga Paaralang Pansangay ng Mountain Province. Layunin nitong
mapaunlad ang performans ng mga mag-aaral lalo na sa Filipino.
Petsa ng Pagbuo Julyo 10, 2020
Lokasyon ng Dulugan MPSDO – Barlig- EBNAVHS
Asignatura Edukasyon sa Pagpapakatao
Baitang 10
Uri ng Kagamitan LM – Modyul
Lenggwahe Filipino
Pamantayang Pangnilalaman Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa
sa mga konsepto tungkol sa paggamit ng isip
sa paghahanap ng katotohanan at paggamit
ng kilos-loob sa paglilingkod/ pagmamahal.
Pamantayan sa Pagganap Nakagagawa ang mag-aaral ng mga angkop
na kilos upang maipakita ang kakayahang
mahanap ang katotohanan at maglingkod at
magmahal.
MELC/Code 1. Natutukoy ang mataas na gamit at
tunguhin ng isip at kilos-loob.
EsP10MP-Ia-1.1
2. Nakikilala ang kanyang mga kahinaan sa
pagpapasya at nakagagawa ng mga
kongkretong hakbang upamg malagpasan
ang mga ito. EsP10MP-Ia-1.2
Pokus na Kasanayan Ang Mataas na Gamit at Tunguhin ng Isip at
Kilos-Loob (Will)
Kwarter/Linggo Unang Kwarter/Unang Linggo
PASASALAMAT
ii
Buong pusong nagpapasalamat and debeloper sa lahat ng mga tumulong
para matapos ang modyul na ito. Nawa ay pagpalain tayo ng Panginoon.
BLESS VIZCARA
Debeloper
MGA KONSULTANT
iii
TALAAN NG NILALAMAN
Pahina
Karapatang-ari……………………………………………………………………. i
Pasasalamat………………………………………………………………………... iii
Talaan ng Nilalaman………………………………………………………………. iv
Dahong Pamagat………………………………………………………………….. 1
Alamin………………………………………………………………………………... 2
Subukin………………………………………………………………………………. 3
Pagtatalakay…………………………………………………………………………..
Balikan……………………………………………………………………………….. 6
Tuklasin………………………………………………………………………………. 7
Suriin…………………………………………………………………………………. 8
Pagyamanin………………………………………………………………...............
Mga Gawain
Gawain 1…………………………………………………………………….. 10
Pagtatasa 1………………………………………………………………….. 10
Gawain 2…………………………………………………………………….. 10
Pagtatasa 2………………………………………………………................ 11
Gawain 3…………………………………………………………………….. 11
Pagtatasa 3………………………………………………………………….. 11
Isaisip………………………………………………………………………………… 12
Isagawa…………………………………………………………………………..…. 13
Tayahin………………………………………………………………………………. 14
Karagdagang Gawain………………………………………………………………. 16
Pagwawasto………………………………………………………………………….. 17
Bibiliyograpiya……………………………………………………………………….. 19
1
iv
AKO AY NAKAKAPAG-ISIP AT
KUMIKILOS NG NAAYON SA
TAMA
1
ALAMIN
2
SUBUKIN
Panuto: Basahing mabuti ang mga tanong o pangungusap at piliin ang naaayon na
sagot mula sa mga pagpipilian. Bilugan ang titik o letra ng iyong sagot.
3
6. Ang ibig sabihin ng katagang “ang tao ay nilikha ayon sa wangis ng Diyos” ay
A. Ang tao ay kahawig ng Diyos.
B. Ang tao ay nilikha – di tulad sa hayop.
C. Ang tao ay nilalang na may likas na kaalaman tungkol sa mabuti at masama.
D. Ang tao ay walang kakayahang mag-isip, pumili, at gumusto di tulad ng Diyos.
7. Ayon sa pilosopiya ni Santo Tomas de Aquino, ang tao ay
A. may emosyon
B. may kakayahang taglay din ng hayop.
C. binubuo ng materyal na bagay lamang.
D. binubuo ng ispiritwal at materyal na kalikasan
8. Ayon kay Robert Edward Brenan, ano ang tatlong kakayahang magkatulad sa
tao at hayop?
A. isip, kilos, pandama
B. imahinasyon, instinct, memorya
C. pakiramdam, panlasa, paningin
D. pandama, pagkagusto, pagkilos
9. Ito ay ang kakayahang makakuha ng buod ng karanasan at makabuo ng
kataga upang bigyan ito ng kahulugan.
A. maghusga
B. makaalam
C. makaunawa
D. mangatwiran
10. Ayon kay Max Scheler, ito ang pinakapangunahing kilos sapagkat dito
nakabatay ang iba’t-ibang pagkilos ng tao
A. paggalang
B. paglilingkod sa kapwa
C. pagmamahal
D. pagtulong
11. Sa tao, maaring ang emosyon at ang kilos-loob ay magkaroon ng
magkaibang pagkilos. Tama o mali?
A. Mali, dahil hindi puwedeng ihiwalay ang emosyon sa ikinikilos ng tao.
B. Tama, dahil pwedeng ihiwalay ng tao ang kaniyang pandama at pagkilos.
C. Tama, dahil ang tao ay may kakayahang kumuha ng buod o esensiya sa
mga bagay na umiiral.
4
D. Mali, dahil pareho lang ang kilos ng tao sa hayop dahil pareho lamang
silang umaasa sa kanilang pandama.
12. Ano ang nagtutulak sa taong maglingkod at tumulong sa kapuwa?
A. kakayahang mag-abstraksiyon
B. kamalayan sa sarili
C. pagmamalasakit
D. pagmamahal
13. Ayon kasy Esteban, ang dalawang kakayahan ng tao na kaakibat ng
kalikasan ng tao ay
A. isip at kilos-tao
B. pandama at isip
C. emosyon at kilos-loob
D. pangkaalamang pakultad at pagkagustong pakultad
14. Ang isip ay walang taglay na kaalaman o ideya sa kapanganakan ng tao.
Tama o Mali?
A. Mali, dahil ang tao ay ipnanganak na may kakayahang mag-isip
B. Mali, dahil ang taong kapapanganak ay maari ng mag-isip at magkagusto
C. Tama, dahil sadyang walang kakayahang mag-isip ang wala pang muwang
D. Tama, dahil nakukuha niya ito sa ugnayan niya sa reyalidad sa
pamamagitan ng mga panlabas na pandama
15. Ang pagtugon sa obhektibong hinihingi ng sitwasyon ay
A. kakayahan
B. karunungan
C. katangian
D. katarungan
5
BALIKAN
Sumasang-ayon ka ba na ang tao ang natatanging nilikhang nabubuhay sa
mundo? Bakit?
6
TUKLASIN
Maliit na bagay lang naman ang Kaya maraming tao ang natututong
magpakopya. Nakatulong pa mandaya dahil sinasabi nilang
ako sa kaniya. maliit na bagay lang magpakopya.
7
SURIIN
Ang Tao ay nilikha ayon sa wangis ng Diyos. Binigyan Niya ang tao ng
kakayahang mag-isip, pumili at gumusto. Ang tao ay nilalang na may likas na
kaalaman tungkol sa mabuti at masama. At ang tao ay naiiba sa hayop dahil ang tao
ay nilikhang hindi tapos – di tulad sa hayop na walang pinaghahandaang
kinabukasan sapagkat sa kapanganakan pa lamang, tukoy na kung ano siya sa
kaniyang paglaki.
Nakaaalam ang tao hindi lang dahil sa kaniyang isip kundi dahil sa kaniyang
pandama. Sa pamamagitan ng mga panlabas na pandama – ang paningin, pandinig,
pandama, pang-amoy, at panlasa, nagkakaroon ang tao ng direktang ugnayan sa
reyalidad. Ang mga panloob na pandama naman ay ang:
8
Ayon kay Robert Edward Brenan, may tatlong kakayahan na nagkakapareho
sa hayop at tao:
Ayon kay Fr. Roque Ferriols, ang katotohanan ay “tahanan ng mga katoto”.
Ibig sabihin, may kasama ako na nakakita o may katoto ako na nakakita sa
katotohanan. Halimbawa nito ay ang sakripisyo ng magulang para sa anak. Totoo
itong nandiyan, ngunit kung isasarado ng anak ang kaniyang pag-iisip, hindi niya ito
makikita.
Ipinanganak man ang taong hindi TAPOS, nilikha naman siyang kawangis ng
Diyos na may isip at kilos-loob upang tuklasin ang katotohanan at buuin ang
kaniyang pagkatao sa pamamagitan ng pagmamahal at paglilingkod sa kaniyang
kapwa.
9
PAGYAMANIN
Gawain 1.Mula sa naging talakayan, kompletuhin ang mga sumusunod na
pangungusap.
1. Ang tao ay may isip hindi lamang upang makaalam kundi upang
makaunawa at__________________.
Gawain 2. Suriin ang sitwasyon. Isulat ang iyong pananaw o opinion tungkol
sa naging solusyon sa problemang nabanggit.
10
Legends, ngunit di mo na namalayan na nagiging sugapa ka na sa paglalaro
sa online game na ito. Halos lahat ng mga asignatura mo ay kinokopya mo na
lang sa mga sagot ng ibang tao sa internet kung kaya’t bumababa na ang
iyong performance. Sinasabi mo na okay lang naman mangopya sa internet
dahil hindi naman sinabi ng guro na bawal itong gawin.
Pamagat ng Kanta:______________________________________________
________________________________________
________________________________________
________________________________________
________________________________________
________________________________________
________________________________________
Pagtatasa 3. Ipaliwanag ang mensahe ng piniling kanta sa Gawain 3.
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
11
ISAISIP
Gumawa ng tulang akrostic sa salitang T-A-O na nagbibigay kahulugan sa mataas
na gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob.
Halimbawa:
T- unay na may kakayahang mag-isip at gumawa ng buod ang tao sapagkat siya’y
may
A- ngking pandama na direktang nakaugnay sa reyalidad. Kung kaya’t ito ang isa sa
mga dahilan kung bakit may
O-rder o kaayusan sa kaniyang pakikipagkapwa tao.
T - ___________________________________________________________
___________________________________________________________
__________________________________________________________
A - ___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
O - ___________________________________________________________
________________________________________________________ __
12
ISAGAWA
Pagnilayan Ko. Magsulat ng isang sitwasyon kung saan ikaw ay nagkamali sa iyong
naging pasiya at pagkatapos ay iyong isulat kung ano ang mga pagpapasiya mo
kung ikaw ay mapupunta sa parehong sitwasyon sa hinaharap.
Sitwasyon:
13
TAYAHIN
Tayahin 1. Basahin at unawain ang mga sumusunod na pahayag. Tukuyin kung ang
pahayag ay TAMA o ito ay MALI. Isulat ito sa sagot sa patlang na nakalaan bago
ang bilang.
___________1. Ang tao ay nilalang na may likas na kaalaman tungkol sa mabuti at
sa masama.
___________2. Ang mga halaman, hayop at tao ay tanging pisikal na anyo lamang
ang pagkakaiba dahil parepareho lamang ang mga ito na nilalang ng Diyos.
___________3. Ang memorya ay pangkakaroon ng malay sa pandama,
nakapagbubuod, at nakapag-uunawa.
___________4. Ang kakayahan ng isip ay layong makakuha ng buod ng karanasan
at makabuo ng kataga upang bigyan ito ng kahulugan.
___________5. Ang panloob na pandama ay tumutukoy sa paningin, pandinig,
pang-amoy at panlasa.
Tayahin 2. Unawain ang mga pahayag sa HANAY A at piliin ang TITIK ng iyong
sagot sa HANAY B. Isulat ang sagot sa sagutang papel. Isulat ito sa sagot sa
patlang na nakalaan bago ang bilang.
HANAY A HANAY B
___6. pagkakaroon ng malay sa pandama, a. kamalayan
nakapagbubuod, at nakauunawa b. instinct
___7. kakayahang makaramdam sa isang c. panloob na pandama
karanasan at tumugon nang hindi d. memorya
dumadaan sa katwiran e. imahinasyon
___8. kakayahang lumikha ng larawan sa f. panlabas na
sa isip at palawakin ito pandamdam
___9. kakayahang kilalanin at alaalahanin
ang nakalipas na pangyayari o karanasan
___10. ito ang paningin, pandinig, pangamoy,
at panlasa
14
Tayahin 3. Piliin ang TITIK ng iyong sagot at isulat ito sa sagutang papel.
11. Ang Tao ay nilikha ayon sa wangis ng Diyos kaya’t siya ay tinawag na
Kaniyang obra maestro. Ano ang nais iparating ng kasabihan?
a. Kamukha ng tao ang Diyos.
b. Kapareho ng tao ang Diyos.
c. Ang tao ay inilikha ayon sa pisikal na katangian ng Diyos.
d. Ang tao’y may katangiang tulad ng katangiang taglay Niya.
12. Ano ang pangunahing gamit ng kilos-loob?
a. Ang tunguhin ng isip ay katotohanan at kakayahang magnilay.
b. Ito ang kakayahang kumuha ng buod ng esensiya sa mga partikular
na mga bagay.
c. Ito may kakayahang magnilay o magmuni-muni kaya’t nauunawaan
nito ang kaniyang nauunawaan.
d. Ito ang pagpili at kilalanin ang pagkakaiba ng nararamdaman o
emosyon, paghuhusga at pagpapasiya.
13. Sa pamamagitan nito ay may kaalaman ang tao sa kung ano ang mabuti sa
masama.
a. damdamin b. isip
c. kilos-loob d. pagkatao
14. Sa pamamagitan ng _____, ang tao ay nakapagpapasiya at isakatuparan ang
pinili
a. damdamin b. isip
c. kilos-loob d. pagkatao
15. Ang ___________ ng tao ay bunga ng nahubog na isip at kilos-loob na batay sa
katotohanan sapagkat ang katotohanan ay inaalam sa tulong ng pag-iisip at
akmang kilos-loob.
a. emosyon b. isip
c. karunungan d. kilos-loob
15
KARAGDAGANG GAWAIN
Panuto: Gumawa ng isang motto para isulong ang pang-unawa sa mataas na gamit
at tunguhin ng isip at kilos-loob.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Binabati kita dahil iyong natapos ang unang modyul sa ating asignaturang
Edukasyon sa Pagpapakatao para sa baitang 10. Nawa’y marami kang
natututunan sa araling ating natapos at iyong isabuhay ang iyong natutunan.
16
PAGWAWASTO
Pagyamanin
Gawain 1.
1. Humusga
2. kaalaman
3. makaunawa
4. ispiritwal
5. kilos-loob
Pagtatasa 1
PAMANTAYAN SA PAGWAWASTO SA PAGTATASA 1
Pamantayan Napakahusay Mahusay Nalilinang Nagsisimula
(5) (4) (3) (2)
Kalidad ng Kompleto at Naayon ang May malaking Hindi naaayon sa
Pagpapaliwanag naaayon ang sagot sagot sa mga kakulangan sa sagot tinalakay na mga
sa mga konseptong ayon sa natalakay na konsepto ang
konseptong tinalakay ngunit mga konsepto. sagot. Kailangan
tinalakay. may kakulangan. ng muling
pagtalakay.
Gawain 2
PAMANTAYAN SA PAGWAWASTO SA PAGTATASA 2
Pamantayan Napakahusay Mahusay Nalilinang Nagsisimula
(10) (8) (6) (4)
Pagtatasa 3
PAMANTAYAN SA PAGWAWASTO SA PAGTATASA 3
Pamantayan Napakahusay Mahusay Nalilinang Nagsisimula
(10) (8) (6) (4)
Kalidad ng Malinaw o Katamtaman lamang May kelangang Kinakailangang
Pagpapaliwanag kongkreto ang ang tinutumbok ng linawin sa isaayos ang
pagpapaliwanag. paliwanag. pagpapaliwanang pagpapaliwanag.
17
Isaisip
Tayahin Subukin
Isagawa
1. TAMA 1. C
2. MALI
Pamantayan Napakahusay Mahusay Nalilinang Nagsisimula2. A
3. MALI 3. C
(10) (8) (6) (4)
4. TAMA 4. A
Kalidad ng Angkop at malinaw Katamtaman 5. MALIHindi gaanong Kailangan ng5. D
Paggawa ang pagpapasiya lamang ang 6. a angkop ang naging paggabay sa6. C
sa binigay na kaangkopan 7. b pagpapasiya sa pagpapasiya.7. D
sitwasyon. ng 8. e ibinigay na
8. D
pagpapasiya9. d sitwasyon.
9. C
sa sitwasyon.10. f
11. d 10. C
12. c 11. C
13. b 12. A
14. c 13. D
15. c 14. D
15. D
BIBLIYOGRAPIYA
Dy, Manuel Jr B., & Hidalgo, Fe A., EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO MODYUL
PARA SA MAG-AARAL 2015., FEP PrintingCorporation Department of
Education- Instructional Materials Council Secretariat, DepEd Complex
Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600
18
Para sa mga katanungan, maaaring tumawag o sumulat sa:
19