MATURSKI RAD IZ ORGANIZACIJE PRIJEVOZA ROBE I PUTNIKA

Belmin Avdić IV-3

SADRŽAJ
Uvod................................................................................................2

1. Transport......................................................................................3

2. Zadatak.........................................................................................7

2.1 Rješenje......................................................................................8

2.1.1 Potreban radni i invnetarski vozni park........................................................ 9

2.1.2 Izmjeritelji rada voznog parka.............................................11

2.1.3 Količina prevezenog tereta i ostavereni transportni rad..........................12

2.1.4 Proizvodnost voznog parka.................................................12

3. Zaključak.....................................................................................13

4. Literatura.....................................................................................14
MATURSKI RAD IZ ORGANIZACIJE PRIJEVOZA ROBE I PUTNIKA
Belmin Avdić IV-3

Uvod

Transport u užem smislu podrazumjeva prevoženje stvari s jedne lokacije na drugu.Pojam

transporta u širem smislu podrazumjeva pored prijevoza stvari i putnika i čuvanje robe kao i
njeno obezbjeđivanje prilikom transporta.

Cilj svakog transportnog preduzeća je da smanji troškove a poveća prihode. Povećanje

prihoda najkvalitetnije se može vršiti kontrolisanjem troškova, korištenjem maksimalnih
dozvoljenih kapaciteta radnog osoblja i vozila.

Da bi u potpunosti mogao da odgovorim zadatku koji sam dobio potrebno je da poznajem

osnovne pojmove iz organizacije prijevoza robe i putnika pojmovi su sljedeći :

 Saobraćajna brzina Vs je srednja brzina kretanja vozila u toku vremena vožnje i

dobija se iz odnosa pređenog puta i vremena vožnje.

 Prijevozna brzina Vp ili Vsp je srednja brzina prijevoženja robe ili putnika između
početne i krajnje stanice.

 Radna proizvodnost je ostavreni transportni rad ili količina prevezene robe, odnosno
broj prevezenih putnika u jedinici radnog vremena (radnog časa) Radana proizvodnost
se može izraziti u t/h – WQ' i u tkm/h – WU'.

 Puna proizvodnost se kao i radna proizvodnost može izraziti u t/h – WQ i u tkm/h

– WU.

 Promet ili obrt predstavlja količinu tereta u t koji se prevozi vozilima u nekom
periodu vršenja (dan, mjesec, godina.)

 Ponavljajući put u vidu proste vožnje je najnepovoljniji sistem kretanja vozila jer u
toku obrta vozilo ima samo jednu vožnju pod teretom s obzirom da se vraća prazno.
Npr. Vozilo koje vozi čelične profile iz Zenice u Travnik a u povratku se vraća
prazno. Veoma je značajno da se ovakav vid kretanja izbjegne jer on stvara
nepotrebne troškove i gubitke.

2
 1. Transport

Transport je samostalna privredna djelatnost koja se bavi prijevozom materijalnih dobara i

ljudi sa jednog mjesta na drugo u cilju zadovoljenja ljudskih potreba kako u sferi materijalne
proizvodnje, tako i u svakodnevnom životu.Na današnjem nivou razvoja društva, transport je
postao jedna od najznačajnijih privrednih grana za koju se vezuje obavljanje vrlo važnih
ekonomskih funkcijaRiječ transport u direktnom prijevodu znači prijenos ili prijevoz i vrlo se
često koristi u saobraćajnoj struci i u saobraćajnoj nauci.

Smatra se da je najadekvatniji prijevod u duhu našeg jezika izraz prijevoz koji će se

nastavku često i koristiti.

Prijevoz je specijalizirana djelatnost koja pomoću saobraćajne suprastrukture i saobracajne

infrastrukture omogućuje realizaciju saobraćajne usluge .

Prevozeći robu (teret, materijalna,doobra) ljude i energiju s jednog mjesta na drugo, prijevoz
organizirano svladava prostorne i vremenske udaljenosti.

Prijevoz i transport su sinonimi , pri čemu transport ima šire međunarodno prihvaćeno
značenje .

Uopšteno se pod pojmom transporta podrazumjeva savladavanje prostornih i vremenskih

udaljenosti , odnosno promjena koordinata predmeta transporta pomoću tehničkih sredstava.

Treba naglasiti da pojam transporta ne označava isključivo prijevoz ,već i prenos, odnosno
prekrcaj (ukrcaj i iskrcaj) predmeta transporta (ljudi , tereta i energenskog supstrata).

Zato je pojam transporta širi pojam od prijevoza ili prijenosa robe.

Transport kao privredna djelatost predstavlja u suštini skup saobraćajnih sredstava i

puteva, kao i pratećih sistema, opreme i uređaja neophodnih za nesmetano odvijanje
procesa transporta.

Osnovni preduslovi za razvoj transporta su njegova:

- Ekonomičnost

- Brzina

- Sigurnost

Ova tri bitna elementa transporta osnovno su obilježje određenih vrsta transporta za prijevoz
ljudi i dobara .
U stručnoj literaturi za transport se mogu naći sljedeće definicije :

 Transport je ključna aktivnost u logistici zato jer njome premješta

proizvod kroz različite proizvodne faze do kupca, krajnjeg korisnika.
Transport je pojedinačno najveći element u logističkim troškovima.

 U savremenoj vojnoj praksi, a prema definiciji koja je usvojena u

Sjevernoatlanskoj alijansi , transport je iskazivanje zahtjeva za postojanjem
fleksibilnih sposobnosti za pokretanje snaga u vremenskom načinu, u okviru i
između bojišta do preduzimanja cijelog spektra uloga i misija Alijanse. On,
takođe, sadejstvuje u logističkoj podršci neophodnošću u izgradnji i održanju
operacija.

 Transportni proces predstavlja proces premeštanja – prevoženja putnika i robe i

uključuje sve pripremne i završne operacije: pripremu robe, prijem, utovar,
prevoz,istovar i predaju robe, odnosno ukrcavanje, prijevoz i iskrcavanje
putnika. Transportni proces obuhvata i upućivanje vozila na mjesto utovara
robe –ukrcavanja putnika.

No, pored ekonomskog, treba naglasiti i značaj transporta koji se ogleda kroz :

 Sociološki značaj transporta, sastoji se u zapošljavanju velikog broja ljudi, boljem

kvalitetu života, povećanju proizvodnje, iskorišćavanju vremena i sl.;

 Kulturološkom značaju transporta, koji se ogleda u samom trasportu – transprt je sam

po sebi element kulture - ( turizam, putovanje, upoznavanje sa kulturnama raznih
naroda i civilizacija);

 Politički značaj transporta ogleda se kroz činjenicu da se transportom razrješavaju svi

operativni ciljevi i, eventualne, krizne situacije jedne zemlje;

 Naučni značaj transporta manifestuje se kroz potrebu usavršavanja transporta i

aktivosti na tom planu,

 Odbrambeni značaj transporta sastoji se u mogućnosti da se tokom vojnih operacija

blagovremeno obavljaju premještanja ljudstva i opreme.
 Klasifikacija drumskog transporta

Podjela drumskog transporta može se izvršiti prema više načina pa imamo :

1. Prema značaju u društveno privrednom sistemu zemlje

2. Prema teritorijalnom obilježju

3. Prema namjeni

4. Prema načinu organizacije

Drumski transport prema značaju u društveno privrednom sistemu zemlje

Drumski transport prema značaju u društveno privrednom sistemu zemlje može biti za :

- Opšte i
- Za vlastite potrebe

Prijevoz za opšte potrebe je svaki prijevoz robe i putnika koji je pod jednakim uslovima
dostupan svakome i vrši se uglavnom na osnovu ugovora o prijevozu.Prijevoz za opšte
potrebe obavljaju transportne organizacije koje ispunjavaju određene uvjete vezane za brojno
stanje voznog parka.
Prijevoz za vlastite potrebe obavljaju radne organizacije i pojedinci radi zadovoljavanja
sopstvenih potreba.

Drumski transport prema teritorijalnom obilježju

Drumski transport prema teritorijalnom obilježju može biti :

- Unutrašnji
- Međunarodni

Unutrašnji može biti :

- Gradski
- Prigradski
- Međugradski

Međunarodni može biti :

- Pogranični
- Međudržavni
- Tranzitni
Drumski transport prema namjeni

Drumski transport prema namjeni razlikujemo na :

- Transport putnika i
- Transport tereta

Drumski transport prema načinu organizacije

Razlikujemo dvije vrste ovog transporta , a to su :

- Linijski drumski transport

- Transport po potrebi

Linijski drumski transport je karakterističan za putnički saobraćaj , a osobine ovakvog

transporta su :
-Da se vozila obraćaju na određenoj „liniji“ u određeno vrijeme
-Mreža linija kojoj se obaćaju vozila je definisana i objavljena kao i red vožnje
-Pristupačan je svima.

Transport po potrebi ( od slučaja do slučaja ) je karakterističan za robni saobraćaj.

Korisnik transporta sklapa ugovor s transportnom organizacijom ili pojedincem. U ugovoru se
definišu količine robe za transport,rokovi izvršenja transportnog zadatka cijena i dr. Transport
od slučaja do slučaja može biti primjenjen i u putničkom saobraćaju ali nije karakterističan za
njega.

Transportni proces predstavlja proces premještanja – prevoženja putnika i robe i

uključuje sve pripremne i završne operacije: pripremu robe, prijem, utovar, prijevoz, istovar i
predaju robe, odnosno ukrcavanje, prijevoz i iskrcavanje putnika.

Transportni proces obuhvata i upućivanje vozila na mjesto utovara robe – ukrcavanja putnika.

Kako je već naprijed naglašeno, transportni proces karakterišu tri osnovne faze:

1. Utovar podrazumjeva pripremu voznog sredstva , organizaciju utovarnog mjesta,

sortiranje tereta i formiranje dokumentacije koja prati prijevoz.

2. Prijevoz tereta je osnovna funkcija transporta. Složenost kretanja transportnih

sistema (vozilo:teret (tovar)) zahtjeva posebnu pažnju pri izboru maršute i pri
samom transportu.

3. Istovar je spuštanje tereta na transportna sredstva, na mjesto za odlaganje

ipredaju tereta sa pratećom dokumentacijom
 4. Zadatak

U vremeskome periodu od jednog mjeseca (juni) koji ima na radu 26 dana potrebno je
organizovati transport robe iz terminusa A u terminus B, količina robe koju je potrebno
transportovati je 9000 tona.
Prijevoz robe se vrši kao na slici 1. Nosivost vozila kojim se vrši transport je 10 tona.
Kojeficijent statičkog iskorišćenja je γ=0,85. Vremena utovara i ,
dok je saobraćajna brzina 70 km/h, a radno vrijeme 8 h.
Vremena dangube u toku obrta iznose 20 min. Kojeficijent tehničke ispravnosti je ,
a u radne dane sva ispravna vozila nalaze se na radu. Na kraju radnog vremena sva ispravna
vozila se vraćaju u garažu, tačka G na slici. Udaljenost između tačke A i B je 50 km, a
udaljenost između tačke A i garaže je 4 km, slika 1.

B
GARAŽA

Slika 1.

Izračunati:

1. Potrebni radni i inventarski vozni park

2. Izmjeritelje rada voznog parka
3. Količinu prevezenog tereta i ostavereni transportni rad
4. Proizvodnost voznog parka

Napomena:
Sve ostale neophodne podatke usvojiti.
Poznato je:

2.1 Rješenje:
Riječ je o prostoj vožnji u vidu obrta što znači da je:
 2.1.1Potrebni radni i inventarski vozni park

Potrebna nam je formula za izračunavanje broja potrebnih vozil Ar:

Nepoznato nam je Zo koje računamo prema obrascu:

Potrebno je izračunati to:

Vrijeme vožnje u obrtu je:

Vrijeme utovara je:

Vrijeme istovara je:

Ukupno vrijeme utovara – istovara:

Trajanje obrta:

Potrebno je odrediti saobraćajnu brzinu punog vozila:

*- usvojeno je da je

Broj obrtaja:

Broj vozila na radu:

Broj inventarskih vozila

*- usvojeno je da je
 2.1.2Izmjeritelji rada voznog parka

Kojeficijent iskorišćenja vremena u 24 h:

Kojeficijent iskorišćenja radnog vremena:

 2.1.3Količina prevezenog tereta i ostavereni transportni
rad Ostvareni transportni rad:

Količina prevezenog tereta:

2.1.4Proizvodnost voznog parka

Radna proizvodnost u t/h:

Radna proizvodnost u tkm/h:

Puna proizvodnost u t/h:

Puna proizvodnost u tkm/h:

 5. Zaključak

Pisanje ovog maturskog rada podsjeća me na put koji sam svake godine prolazio sa
starijim generacijama.

Početna tema preoblikuje se vremenom sa novim saznanjima,novim idejama,a

nerjetko i sukobima mišljenja.

Pisanje maturskog rada je kreativan proces,sazrjevanje,sagledavanje problema iz

različitih uglova,zauzimanje stava.

Po mom mišljenju svaki maturant“odrasta“ sa svojim radom.

U ovom maturskom radu trebalo je organizovati transport robe iz terminusa A u
terminus B.

Dakle, cilj svakog transportnog preduzeća je da smanji troškove a poveća prihode.

Povećanje prihoda najkvalitetnije se može vršiti kontroliranjem troškova,
korištenjem maksimalnih dozvoljenih kapaciteta radnog osoblja i vozila.

Da bi riješili dati zadatak potrebno je da poznajemo određene pojmove iz organizacije

prijevoza robe i putnika.

Kada poznajemo pojmove treba izračunati proizvodnost rada voznog parka i provjeriti
da li je transport isplativ.

Na završetku zadatka i dobijenih podataka mogu zaključiti da je transport isplativ.

 6. Literatura:

1. „Organizacija prevoza za III i IV razred srednje saobraćajne škole“ drugo izdanje 1992,
(Jagoda Stanišić i Bogoljub Marković)
2. http://www.fms-tivat.me/predavanja3god/Integralni2tekst.pdf
3. Jagoda Stanišić i Bogoljub Marković „Organizacija prevoza za III i IV razred srednje
saobraćajne škole“ prvo izdanje 1992,

4. Ekonomika drumskog saobraćaja

5. http://www.scribd.com/doc/50538814/POJAM-I-ZNA%C4%8CAJ-TRANSPORTA

6. http://bs.wikipedia.org/wiki/Transport