Albert Schweitzer powiedział „być człowiekiem znaczy podlegać władcy,

któremu na imię cierpienie”. Egzystencja każdej jednostki ludzkiej jest

nierozerwalnie związana z cierpieniem. Cierpienie jest pojęciem szerszym, w
którym mieści się zarówno ból fizyczny, jak i przykre doznania natury duchowej.
Przyczyny cierpienia są różne, a każdy człowiek przeżywa cierpienie w inny
sposób. Wartość określa wszystko czego pragnie i pożąda człowiek, określa to do
czego dąży i co jest dla niego ważne. Moim zdaniem cierpienie uszlachetnia
ponieważ doświadczenia oparte na cierpieniu, a nie na jego gloryfikacji, kształtują
ludzki charakter.
Adam Mickiewicz napisał III część Dziadów podczas pobytu w Dreźnie w
1832 roku, po upadku powstania listopadowego, w którym ostatecznie nie wziął
udziału. Prawdopodobnie ten dramat był próbą rozliczenia się poety z wyrzutami
sumienia oraz rodzajem zadośćuczynienia poległym. W utworze Mickiewicz
przypomniał wileński proces filomatów, w którym był jednym ze skazanych,
ukazując tamte wydarzenia jako prefigurację walki i męczeństwa powstańców.
Dramat był też formą narodowej terapii po klęsce insurekcji: cierpienia Polaków
zostały tu zinterpretowane w perspektywie nadprzyrodzonej- jako zbawcza ofiara i
zapowiedź triumfu dobra. III część „Dziadów” podejmuje temat walki o
niepodległość i martyrologii narodu polskiego. Cierpienie Polaków zostało przez
Mickiewicza opisane w kilku, najważniejszych dla utworu scenach. Na tym tle
rozgrywa się dramat racji moralnych reprezentowanych przez dwóch głównych
bohaterów: Gustawa- Konrada i Księdza Piotra. Pokazane zostały różne postawy
przedstawicieli polskich i rosyjskich środowisk wobec historycznych wypadków
związanych z procesem filomatów. Już na samym początku dowiadujemy się, że
jest to utwór opisujący narodowe męczeństwo i poświęcenie dla dobra ukochanej
ojczyzny. W przedmowie Adam Mickiewicz stwierdził, że cierpienie jest
nieodłączną częścią Polski. Adam Mickiewicz w swoim utworze zadał sobie
pytanie o sens cierpienia i próbował znaleźć na nie odpowiedź. W III części
„Dziadów” obok cierpienia jednostki pojawia się również cierpienie całego
narodu. Tysiące młodych ludzi jest wywożonych na Sybir, gdzie pracują w
niewyobrażalnie trudnych warunkach i giną dla pozbawionego serca cara. Wizja
księdza Piotra dodaje otuchy i wyraźnie podkreśla, że ten stan nie jest pozbawiony
sensu. Ofiara tych młodych ludzi jest pewnego rodzaju drogowskazem dla
następnych pokoleń. Poświęcenie tej młodzieży doda siły i odwagi w walce o
niepodległość kraju. Mickiewiczowskie ujęcie cierpienia znajduje swoje odbicie w
Biblii co tylko podkreśla dramatyczną sytuację ówczesnych bohaterów.
Przytoczony fragment to opowieść Jana Sobolewskiego, który widział jak
wywożono Polaków na Sybir. Widział on warunki, w jakich przyszło im żyć i
doskonale pamiętał w jaki sposób traktowali ich rosyjscy żołnierze. Wasilewski,
jako zesłaniec na Syberię doświadczył tam ogromnego cierpienia. Sobolewski
opisuje ze współczuciem los Polaka, mówiąc jak traktowano go w trakcie śledztwa
i przesłuchań. Stan Wasilewskiego był opłakany, ze względu na brak sił,
mężczyzna nie umiał nawet pokonać dwóch stopni. Musiał mu pomóc w tym jeden
z żołnierzy, który podniósł bezwładnego Polaka z ziemi. W tej scenie można
dostrzec mesjanizm i porównanie Wasilewskiego do Chrystusa zdjętego z krzyża.
Cierpienie Polaka miało służyć wyzwoleniu całego narodu spod okupacji
rosyjskiej, tak samo jak męka Jezusa na krzyżu zbawiła wszystkich ludzi.
Jednym z najbardziej znanych traktatów o cierpieniu jest Księga Hioba,
która należy do pism mądrościowych Starego Testamentu. Ukazuje ona sens
cierpienia, wiarę w sprawiedliwość oraz dobroć Boga, mimo że pozwala On na
istnienie zła i szatana. Tytułowy Hiob żył w dostatku i szczęściu w ziemi Ur wraz
ze swoją rodziną. zostaje poddany próbie. Traci cały majątek i rodzinę. A jednak
samotny i dotknięty trądem, nie wyrzeka się Boga, który wynagradza jego
wierność, zwracając mu wszystko co stracił. Każdy człowiek doświadcza w swoim
życiu dobrych, złych, pogodnych i smutnych chwil. Uważamy że radość jest
czymś naturalnym, natomiast bardzo często nie jesteśmy w stanie poradzić sobie z
nieszczęściem. Autor Księgi Hioba rozmyśla nad tym, dlaczego Bóg nie uwalnia
od cierpień tych, którzy wypełniają Jego wolę. , którzy są Mu wierni i posłuszni.
Hiob z pokorą znosił swoją tragedię i nie zważał na szydercze rady własnej żony.
Hiob, chociaż nie rozumie dlaczego to właśnie on wystawiany jest na takie
cierpienie, wie, że Bóg jest dobry i sprawiedliwy. Całym sercem wierzy, że jego
cierpienie ma głębszy sens. Hiob wytrwał w swoim cierpieniu, a w nagrodę Bóg
przywrócił mu zdrowie, obdarzył go majątkiem i dał rodzinę. Historia Hioba to
próba wyjaśnienia, jak pogodzić niezawinione cierpienie z Bożą sprawiedliwością.
Uczy ona godności w znoszeniu cierpienia i bezinteresownej wierności Stwórcy.
Cierpienie nie jest zależne od żadnych warunków historycznych czy
socjalnych, dosięga ono każdego, jest więc doświadczeniem ogólnoludzkim.
Zdecydowana większość dzieł literackich odnosi się do cierpienia i stara się
znaleźć jego przyczynę. Obserwując bohaterów III części „Dziadów” i Hioba
zauważamy, że cierpienie uszlachetnia. Cierpienie kształtuje człowieka i wywiera
wpływ na jego osobowość i podejmowane przez niego decyzje. Często cierpienie
jest jedyną drogą do zaznania prawdziwego szczęścia i wolności. Bez cierpienia
życie człowieka nie jest do końca wypełnione i bardzo często brakuje w nim sensu.