Bohaterowie „III części Dziadów” Adama Mickiewicza.

1. Konrad – główny bohater.

2. Ksiądz Piotr
3. Młodzież uwieziona przez carską policję (Jakub, Adolf, Żegota, Tomasz, Feliks, Jan)
4. Nowosilcow (Senator)
5. Anioły
6. Pani Rollison
7. Doktor
8. Bestużew
9. Cichowski
10. Diabły
11. Ewa
12. Piotr Wysocki
zad. 1 str. 47 Dlaczego Bóg wybrał jako swojego pośrednika Księdza Piotra, a nie Konrada?
Bóg wybrał jako swojego pośrednika Księdza Piotra, ponieważ był on niezwykle pokorny.
Głęboko też wierzył w Boga i Jego wyroki. W przeciwieństwie do Konrada nie kierowała nim pycha
oraz chęć buntu.
zad. 2 str. 47 Wskaż we fragmencie odniesienia do Pisma Świętego. Jakie znaczenie mają one dla
wymowy utworu?
Odniesienia do Pisma Świętego:
 "Gal w nim winy nie znalazł i - umywa ręce";
 "Krew jego spadnie na nas i na syny nasze;
Krzyżuj syna Maryi, wypuść Barabasze";
 "[...] już widzę krzyż [...]";
 "Mąż straszny - ma trzy oblicza,
On ma trzy czoła.
Jak baldakim rozpięta księga tajemnicza".
Odniesienia do Pisma Świętego wskazują na mesjanistyczną wizję dziejów Polski. Staje się ona zbawcą
ludzkości, Chrystusem narodów, który zostaje poddany niezasłużonemu cierpieniu. Doprowadzi to
jednak do zmartwychwstania ojczyzny. Z tego powodu męczeństwo i śmierć Polski są niezbędnym
elementem Bożego planu. Końcowy fragment widzenia Księdza Piotra nasuwa zaś skojarzenia z
Apokalipsą ze względu na symboliczne i niejasne obrazy, które mogą zapowiadać nadejście nowego
porządku.
zad. 3 str. 47 Uzasadnij twierdzenie, że Widzenie Księdza Piotra miało za zdanie przywrócić nadzieję i
dodać otuchy ówczesnym Polakom.
Widzenie Księdza Piotra miało przywrócić Polakom nadzieję poprzez przedstawienie
mesjanistycznej wizji ojczyzny. Polska staje się w niej Chrystusem narodów, którego męczeństwo i
śmierć pozwoli na zmartwychwstanie. Wskazuje to na głębszy sens cierpienia Polaków oraz fakt, iż
doprowadzi ono do zbawienia ludzkości. Z kolei Mesjasz indywidualny przyniesie Polakom szczęśliwą
przyszłość.
zad. 1 str. 47 Przedstaw genezę III części Dziadów.
III część Dziadów powstała w 1832 roku - rok po upadku powstania listopadowego. W tym czasie
Mickiewicz przebywał poza granicami ojczyzny i nie zdążył wziąć udziału w zrywie. Utwór został
napisany w Dreźnie - dlatego często mówi się o Dziadach drezdeńskich. Dotyka on kwestii cierpienia
narodu polskiego i stanowi próbę wyjaśnienia braku udziału poety w powstaniu.
zad. 2 str. 47 Opracuj notatkę zatytułowaną: „Przyjaciele Adama Mickiewicza z Towarzystwa
Filomatów na kartach III części Dziadów”.
Młodzież uwięziona przez carską policję (Jakub – Jakub Jagiełło, Adolf – Adolf Januszkiewicz,
Żegota – Ignacy Domejko, Tomasz – Tomasz Zan, Feliks Kółakowski, Jan Sobolewski) – Mickiewicz
podkreśla ich niewinność, a czasem nieświadomość powodu aresztowania (np. Żegota twierdzi, że tylko
słyszał o jakimś w Wilnie śledztwie i nie ma z tym nic wspólnego). Więźniowie są jednak świadomi,
jakie wyroki zapadną, wiedzą też, że śledztwo odbywa się za ich plecami, tajnie i nie mają możliwości
obrony. Są to ludzie odważni, szlachetni, gotowi oddać życie za ojczyznę, ale także oszczędzić
niepotrzebnych ofiar (Tomasz proponuje, aby winę wzięło na siebie kilku przyjaciół, był przywódcą
towarzystwa, więc i teraz poczuwa się do obowiązku opieki nad swoimi podwładnymi). Cierpienia
więźniów ilustrują losy Cichowskiego i Rollisona, a także Janczewskiego i Wasilewskiego (o których
opowiada Jan Sobolewski). W tej opowieści istotne jest zwłaszcza porównanie męki więzionych i
wywożonych na Syberię do ofiary Chrystusa (mesjanizm), przez co los i sylwetki bohaterów zostają
uwznioślone i uświęcone.
zad. 3 str. 47 Omów funkcje Prologu w dramacie i znaczenie przemiany Gustawa w Konrada.
Prolog jest wstępną informacją o wydarzeniach poprzedzających zawiązanie akcji. W cz. III "Dziadów"
Adama Mickiewicza bohaterem "Prologu" jest Gustaw - romantyczny kochanek rozmiłowany z Maryli
("Dziady" cz. IV), który pod wpływem snu (widzenia) przemienia się w Konrada. 1 listopada 1823 roku
na ścianie w celi więziennej w Wilnie pojawił się napis "Gustavus obiit – natusestConradus" świadczący
o zmianie nieszczęśliwego kochanka w patriotę, człowieka, dla którego największą wartością jest dobro
kraju.
zad. 4 str. 47 Scharakteryzuj Konrada jako bohatera romantycznego.
Cechy Konrada jako bohatera romantycznego:
 Nieszczęśliwie zakochany w Maryli z IV cz. „Dziadów”,
 W celi więziennej przechodzi wewnętrzną przemianę – z Gustawa zmienia się w Konrada
gotowego poświęcić swoje życie ojczyźnie,
 Wybitna jednostka, której możliwości twórcze przedstawione są w Wielkiej Improwizacji,
 Buntownik, świadomy swej wyjątkowości i potęgi (pychy), ośmiela się zmierzyć z Bogiem,
 Samotny zarówno z przymusu (cela więzienna), jak i w skutek przekonania o własnej odrębności
i inności na tle całego społeczeństwa,
 Męczennik, który „cierpi za miliony”.
zad. 5 str. 47 Wyjaśnij symbolikę przypowieści Żegoty ze Sceny I w kontekście całego utworu.
Przypowieść Żegoty ze Sceny I dramatu jest opowieścią o tym, jak diabeł chcąc zaszkodzić
człowiekowi, przyczynił się do jego dobra. Po tym jak Bóg wypędził Adama z raju, dał mu ziarno, by
mógł przeżyć. Człowiek nie wiedział jednak, co z nim zrobić. Diabeł, przypuszczając, że dar od Boga
jest czymś cennym, zakopał ziarno w ziemi. Na wiosnę wydało on obfity plon.
Symbolika agrarna przedstawiona w bajce wiąże się z Mickiewiczowskim mesjanizmem. Obumarcie
ziarna jest warunkiem koniecznym do wydania plonu. W znaczeniu alegorycznym ziarnem jest polska
młodzież, która musi cierpieć, jednak w przyszłości to ona stanie się fundamentem Polski - wyda plon.
Ziarno jest także alegorią Chrystusa, który musiał umrzeć na krzyżu, aby zmartwychwstać i zbawić
ludzkość. Ważnym bohaterem przypowieści jest także diabeł, który symbolizuje Rosję. W tym
kontekście wszystkie zabiegi zaborcy mające na celu zabicie ducha narodu w młodych Polakach będą
skutkować zjednoczeniem i umocnieniem narodu. Słynna wypowiedź Piotra Wysockiego „Naród nasz
jak lawa/z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa/ Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi/
Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi” porównana z przypowieścią Żegoty przedstawia tę samą
opozycję: zewnętrzne - wewnętrzne (ukryte). To co drzemie wewnątrz jest najbardziej wartościowe,
stanowi siłę polskiego ducha narodowego.