Dziady część III

O co chodzi w dziadach?
- Dziady część III to dzieło, które za pomocą synkretycznej (sprzecznej) i
nielinearnej formy pokazuje w podniosły sposób cierpienia narodu polskiego w
czasie zaborów.
Opowiada przede wszystkim o represjach, jakie dotkneły członków orgnizacji
studenckich działających w Wilnie.
Synkretyzm – połączenie różnych, często rozbieżnych i sprzecznych poglądów.
Nielinearny - przebiegający w nierównomierny równomierny sposób
Informacje ogólne o lekturze
Data wydania, 1832, Drezno
miejsce powstania
Epoka Romantyzm
Rodzaj Mieszany (synkretyczny); utwór zawiera elementy
wszystkich trzech rodzajów literackich
Elementy Liryczne:
- Monologi Konrada
Elementy Epickie:
-Przypowieść o Dable i ziarnie opowiedziana przez
Żegote
Elementy Dramatu:
- Utwór jest podzielony na sceny
Gatunek Dramat Romantyczny, którego wybrane cechy to:
kompozycja Fragmentaryczna, otwarta; zerwanie z
zasadą trzech jedności (jedność czasu, miejsca,
akcji.); niesceniczność- utwór ten ciężko w
tradycyjny sposób zaprezentować na scenie
Geneza- czynniki, - Dziady cz. III są próbą podkreślenia przez
które złożyły się na Adama Mickiewicza represji jakie spadły na
powstanie czegoś, w Polaków po upadku powstania Listopadowego
tym przypadku
Dziadów cz. III - Mickiewicz w utworze zwraca szczególną uwagę
śledztwo prowadzone przez Nowosilcowa w związku
ze studenckimi organizacjami działającymi w Wilnie.
Oraz na związane z nimi prześladowania Filomatów i
Filaretów (Wątek biograficzny).
Kompozycja otwarta – rodzaj kompozycji polegający na pozostawieniu
odbiorcy dzieła sztuki pola do interpretacji.
Ważne pojęcia związane z dziadami część III
Pojęcie Objaśnienie Przykład z lektury
Mesjanizm Przekonanie, iż Polska ma do odegrania Widzenie księdza
szczególną rolę historyczną i jej Piotra
cierpienie związane z brakiem wolności,
ma głębszy sens; Polska zbawi Europę,
przerwie panowanie Cara.
Prometeizm Postawa, w której jednostka poświęca Konrad i jego
się dla dobra zbiorowości tak jak zachowanie (chodzi
mitologiczny Prometeusz. o jego chęć
poświęcenia się dla
dobra kraju )
Martryologia cierpienie, męczeństwo narodu, grupy Represje, jakie
społecznej. dotykają polską
młodzież w czasie
zaborów
Mistycyzm Pojawiające się elementy nadnaturalne Widzenie Ewy
(transcendentalne, pozamaterialne)
Profetyzm Prorokowanie Proroctwa księdza
Piotra
(przepowiedzenie
śmierci doktora)
Psychomatia Walka dobra ze złem o duszę ludzką Rozmowy aniołów
z diabłami
Sakralizacja Uświęcenie, nadanie cech religijnych Obraz cierpienia
zjawiskom pozareligijnym młodzieży
Oniryzm konwencja literacka, polegająca na Sen Senatora
ukazaniu rzeczywistości na kształt snu

Wybrani Bohaterowie
Imię lub nazwa grupy Objaśnienia
Gustaw-Konrad(- Bohater Romantyczny:
przemiana) (Gustaw - - Przekonany o własnej
nieszczęśliwie zakochany, wyjątkowości - indywidualista
odrzucony przez kobiete; - Osamotniony
- Przeżywa metamorfozę
Konrad – bojownik o - Buntownik
sprawę narodową) - Patriota
- Wyrzeka się szczęścia osobistego
- Jego postawa zakrawa o
szaleństwo (nie kieruje się zdrowym
rozsądkiem)
- Jego zachowanie przypomina postawę
Prometeusza
Ksiądz Piotr Pokorny bernardyn obdarzony darem
prorokowania; przeprowadza egzorcyzm na
Konradzie; widzi Polskę jako Chrystusa narodów
(mesjanizm)
Senator Nowosilcow Komisarz carski, inspirator śledztwa przeciw
organizacją studenckim w Wilnie; oddany
carowi, ale jednocześnie obawiający się go;
Nowosilcow rzeczywiście istniał.
Pani Rollison Niewidoma Kobieta, która prosi Nowosilcowa o
widzenie z torturowanym synem lub możliwość
posłania do niego księdza
Jan Rollison Młody student nieludzko torturowany w
więzieniu
Ewa Młoda dziewczyna, która w domu pod Lwowem
doświadcza mistycznej wizji
Poplecznicy senatora: Doktor- wzorowany na Auguście Becu (Ojczymie
Doktor, Pelikan, Bajkow Juliusza Słowackiego, który zginął tą samą
śmiercią)
Więźniowie M.in.:
- Sobolewski- Opowiada o Janczewskim i
Wsilewskim
- Janczeswki- bohater opowieści
Sobolewskiego; Krzyknął “
Jeszcze Polska nie zgineła”
- Cichowski- (popada w szaleństwo po
zwolnieniu z więźenia, cały czas
milczy)
- Żegota- Opowiada bajkę Goreckiego
“Diabeł i zboże”
- Feliks- Współwięźniowie proszą go, aby
zabawił ich pieśnią
 - oraz Tomasz, Jakub, Adolf, Frejend, ks.
Lwowicz
Kapral Dobry człowiek, pozwala więźniom na wspólne
świętowanie Wigili, obrońca imienia Matki
Boskiej
Towarzystwo stolikowe Damy, Literaci, Generałowie, Arystokraci
Towarzystwo przy Patrioci (m.in. Młodzież, Adolf, Piotr Wysocki-
drzwiach Organizator powstania listopadowego)
Guślarz i Kobieta Biorą udział w ostatniej, IX scenie “Dziadów”
Dobre (Anioły) i złe duchy Postaci fantastyczne
(Diabły), a także Róża

Wielka Improwizacja
Konrad:
- Opisuje swoją Samotność
- Twierdzi, iż słowa nie są w stanie oddać myśli człowieka (Refleksja na temat
Poezji)
- Uważa się za szczególnie uzdolnionego i lepszego od innych
(pycha)
- Porównuje się z Bogiem - uważa, że lepiej niż on zatroszczyłby się Polską
(Bóg nie odpowiada na jego zarzuty)
- Mówi, iż Bóg nie jest Miłością, a tylko Mądrością; chcę aby Bóg
przekazał mu zwierzchność nad narodem
- Prawie porównuje Boga do cara (ostatecznie robi to jednak
szatan, a nie Konrad)
- Na końcu Improwizacji Konrad Mdleje
Widzenie ks. Piotra:
Ks. Piotr:
- Widzi wywożenie młodych Polaków na Sybir
- Zapowiada przybycie wyzwoliciela kraju o imieniu “czterdzieści cztery”
- Widzi Polskę jako Chrystusa Narodów:
 - Polska ma oddać życie, aby zbawić siebie i inne narody (Uwolnić
Europę od panowania Cara)
W wizji dotyczącej Polski widać liczne zbieżności z Biblią (Ewangelia), np.:
- Herod
- Żołnierz, który przebija bok Chrystusa (Polski) to Moskal
- Piłat, który umywa ręce od odpowiedzialności za śmierć Chrystusa to
Francja
Obraz społeczeństwa Polskiego
Towarzystwo stolikowe Towarzystwo przy drzwiach
(literaci, Generałowie, Damy) (młodzi ludzie, m.in. Piotr Wysocki)
- Zainteresowani zabawami i - Patrioci
balami - Omawiają represje, jakich ofiarą
- Lekceważą kwestie Patriotyczne padają Polacy
(“O Litwie, dalibógże! Mniej - Piotr wysocki mówi "Nasz naród jak
wiem niż o Chinach) lawa Z wierzchu zimna i twarda, sucha i
- Rozmawiają po francusku plugawa Lecz wewnętrznego ognia sto
- Mówi, iż poezja Polska ich nie lat nie wyziębi Plwajmy na tę skorupę i
satysfakcjunuje zstąpmy do głębi..."

Motywy Obecne w Dziady część III

Wolności, Ojczyzna, historia, Patriotyzm, Niepodległość, Miłość matczyna,
Odwołania Biblijne, Kara, Sen, Wizja, Postaci fantastyczne (diabły i anioły),
Władza, Więzienie, Przemoc, Tortury, Przyjaźń, Wiara, Poeta i Poezja, Bunt,
Pycha, Wybitna Jednostka (Bohater romantyczny), Młodość, Obraz Boga