zagadnienia na sprawdzian

J. Słowacki - wiersze
 „Testament mój” str.1
 „Hymn” str. 2
 „Grób Agamemnona” str. 2-3
 „Sowiński w okopach Woli’ str.3 - 4
 „Rozłączenie” ???

J. Słowacki: “Kordian”
 polemika z A. Mickiewiczem str. 4
 Kordian jako bohater romantyczny str. 4
 podróże Kordiana str. 4-5
 ocena powstania listopadowego str.5
 winkelriedyzm str. 5

Z. Krasiński: “Nie - Boska komedia”

 życie rodzinne Męża + przyczyny dramatu Męża str.6
 motyw poety i poezji w utworze str.6
 obraz rewolucji w utworze - przyczyny, cele, argumenty i zachowanie obu grup, kto
zwycięża, prowidencjalizm str.6-8
 znaczenie tytułu utworu str. 8
 Hrabia Henryk jako bohater romantyczny str. 8
 “Nie - Boska komedia” jako dramat romantyczny str. 8

J. Słowacki - wiersze
Ad.1 POŻEGNANIE POETY ZE ŚWIATEM - J. SŁOWACKI: “TESTAMENT MÓJ”

1) Testament to gatunek poetycki stylizowany na testament.

2) Analizując wypowiedzi podmiotu lirycznego, poznajemy jego przeszłość, teraźniejszość
i przyszłość:

a. przeszłość
 doświadczył w życiu typowych uczuć/przeżyć
 szanował ludzi szlachetnych
 nie pozostawił dziedzica i nikogo, kto by kontynuował jego twórczość
 życie mu bardzo szybko minęło
 poświęcił młodość ojczyźnie, walczył
 jest dumny z dziedzictwa swojej ojczyzny
 wypełnił swoje zadania na ziemi i zgodził się mieć skromny pogrzeb

b. teraźniejszość:
 opuszcza swoich przyjaciół, bliskich co mogli pokochać jego serce i odchodzi z tego
świata
 odchodzi smutny

c. przyszłość:
 jeśli będzie duchem to odwiedzi przyjaciół, ale jeśli pójdzie od razu do nieba to nie
wróci
 pozostanie po nim jego twórczość, poezja, która będzie oddziaływała na następne
pokolenia i zostanie ich drogowskazem i staną się lepsi

3) Polecenia testamentowe:
a. do przyjaciół - spalenie serca w aloesie i oddanie matce, mają się zebrać, uczcić jego
pamięć i pić wino
b. do ludzi, następnych pokoleń - powinni mieć nadzieję na odzyskanie wolności, mają
dawać przykład i być gotowi poświęcić się dla ojczyzny, stracić dla niej życie

1
Ad.2 MODLITWA POETYCKA W POEZJI ROMANTYCZNEJ

1) Geneza i wprowadzenie do lektury

“Hymn” powstał podczas podróży Juliusza Słowackiego z Grecji do Egiptu w czasie zachodu
słońca a wschodu księżyca na Morzu Śródziemnym nieopodal Aleksandrii. Według astronomów
data powstania utworu to 19.10.1936 r.

Dwa znaczenia motywu pielgrzyma:

 egzystencjalny (“Sonety krymskie” A. Mickiewicz) - wędrówka, pragnienie uwolnienia się
od smutku, chęć znalezienia sensu życia, umiłowanie ojczyzny
 religijno-polityczny (“Księgi pielgrzymstwa polskiego” A. Mickiewicz) - polska emigracja
polistopadowa, misja od Boga - orędownik wolności i odnowa moralna

2) Elementy krajobrazu:
 zachód słońca(,,gwiazda ognista’’,,ostatnie błyski”)
 lazurowa woda
 odbicie słońca w wodzie
 bociany(przypomnienie o ojczyźnie)
 “gasnące słońce” to zanikanie nadziei
 tęcza symbolem obecności Boga w świecie, przymierza z Bogiem

3) Różne postaci smutku (3-7 strofa)

 rozstanie dziecka z matką
 tęsknota związana ze wspomnieniem o ojczyźnie
 smutek związany z życiem pielgrzyma, nieobecnością w domu rodzinnym oraz z faktem,
że nie wie gdzie będzie pochowany
 podmiot liryczny nie wie, gdzie jego kości będą pochowane, zazdrości tym, którzy wiedzą,
że żyją w swojej ojczyźnie i tam będą pochowani
 smutek związany z tym, że nigdy nie powróci do ojczyzny, nic nie zmieni tego losu, nawet
modlitwa
4) Uzasadnij osobistość i podniosłość utworu
 forma hymnu - uroczystej pieśni
 zwroty do Boga
 zwraca się w pierwszej osobie liczby pojedynczej
 zastosowanie środków stylistycznych
 podkreśla, że to jemu jest smutno “Smutno mi, Boże!”

5) Obraz Boga i człowieka w utworze

Bóg jest przedstawiony jako postać przyjaciela, opiekuna, twórcy świata, ukojenie, osobą,
do której człowiek zwraca się w chwili smutku. Człowiek dzieli się z Bogiem swoimi troskami,
emocjami, przeżyciami, mówi o swoich obawach związanych ze śmiercią, miejscem pochówku,
jest też rozżalony, odczuwa gorycz, ponieważ wie, że jego sytuacja się nie zmieni.

6) ,,Hymn” Słowackiego należy do liryki wyznania, w której podmiot wyznaje swoje myśli, uczucia
oraz jest modlitwą poetycką.

Ad.3 SŁOWACKIEGO BOLESNY ROZRACHUNEK Z NARODEM - “GRÓB AGAMEMNONA”

1) ,,Grób Agamemnona” powstał podczas podróży Słowackiego do Palestyny i Egiptu.

2) Kostium antyczny- o wydarzeniach współczesnych autor mówi, odnosząc się do starożytności i
symboli antycznych. Jest zamierzonym zabiegiem artystycznym w celu podniesienia rangi tematu.
3) Na wprowadzeniu panuje nastrój smutku, podmiot znajduje się w grobowcu Agamemnona, gdzie
panuje mrok, jest cisza, słychać wiatr w szczelinach, nosi się echo.
4) Zwiedzanie grobowca skłania podmiot do rozmyślania nad sytuacją ojczyzny po upadku powstania
listopadowego.

2
 5) Kostium antyczny w utworze:
 odwołania do historii - bitwa pod Termopilami (Spartanie walczyli pod wodzą Leonidasa z
wielokrotnie liczniejszymi wojskami perskimi, wszyscy zginęli, gdyż woleli umrzeć niż się
poddać lub wycofać) Cheronea (rozpoczęła niewolę starożytnej Grecji, ponieśli klęskę,
ponieważ większość poddała się lub uciekła)
 odwołania do mitologii- Dejanira, Agamemnon, Eumenida, Prometeusz, Styks (rzeka)

6) Porównanie starożytnej Grecji i Polski:

 niewola obu państw
 postawy obywateli różnią się, gdyż Polacy nie są zdolni do poświęceń dla narodu czego
skutkiem było przegranie powstania listopadowego
 do Grecji przypisywane jest zwycięstwo pod Termopilami, a do Polski klęska pod
Cheroneą

7) Podmiot oskarża Polskę o to, że kiedyś była silnym dumnym krajem, a teraz jest niewolnicą
narodów. Dopóki mentalność (wady szlachty) się nie zmieni to Polska nie odzyska niepodległości.
Polska musi odrzucić niewolę, wyzbyć się zdrady i zjednoczyć się, powstać i odrodzić się. Polska
zawsze była herosem i poświęcała się dla innych i powinna się zemścić za wyrządzone krzywdy.
Poezja ma pobudzić ludzi do działania, wyzwolenia.

Ad.4 Polski Leonidas - J. Słowacki, Sowiński w okopach Woli

1) Powstanie listopadowe w twórczości romantyków str. 155

Powstanie listopadowe dla polskich twórców było bardzo ważnym wydarzeniem, ponieważ miało
wpływ na ich losy i światopogląd. Odzwierciedlenia tych walk możemy znaleźć w takich utworach
jak: Dziady cz. III, Kordian, Grób Agamemnona.
2) Sowiński jako polski Leonidas str. 157
Mianem polskiego Leonidasa podczas powstania listopadowego został nazwany gen. Józef
Sowiński. Był on weteranem wojen. Podczas wojen napoleońskich stracił nogę. W momencie gdy
Polacy zaczęli ponosić klęskę, a wojska carskie zbliżały się do stolicy poprosił o wysłanie na front.

Została powierzona mu obrona Woli. Podczas szturmu armii carskiej 6 września 1831 r. mimo
kalectwa dowodził obroną szańców i przez kilka godzin odpierał ataki przeważającej armii.
Prawdopodobnie w obliczu klęski zgodził się na kapitulację, a gdy zbliżali się żołnierze rosyjscy
padły strzały w ich stronę. W odwecie Rosjanie zamordowali poddających się Polaków.

ANALIZA UTWORU str. 155 - 157

3) Sowiński - jako wzorzec osobowy patrioty

Pomimo swojego wieku i stanu wciąż walczy, mówi, że gdyby był ostatnim Polakiem to i tak by się nie
poddał, nie twierdził, że jest męczennikiem i kogo może to zabije byle chronić ojczyznę.

4) Wiek generała
“Starzec o drewnianej nodze” zginął 6 września 1831 r. w wieku 54 lat

5) Ułomność generała
Według legendy zginął na posterunku bojowym zakłuty bagnetami przez żołnierzy rosyjskich.
Bohaterska postawa generała (biorąc pod uwagę jego ułomność) wielokrotnie była uwieczniana w
literaturze przez Juliusza Słowackiego w wierszu pt.: "Sowiński w okopach Woli" opisującego
generała następująco: "…jenerał Sowiński / starzec o drewnianej nodze...".

6) Styl wypowiedzi generała

Jest to jego wypowiedź przed śmiercią z rąk adiutantów. Nie chce się poddać, będzie się bronił do
końca swych dni, dobrze wie, że umrze w obronie Woli i niepodległości Polski. Wypowiada się ze
spokojem, prostym językiem.

7) Motywy religijne pojawiające się w utworze

 ołtarz
 Bo nie jestem żaden święty”
 “Nie jestem żaden męczennik”
 ksiądz czytający Ewangelię
 ,,[...]Czy prosto do Boga wiedzie…”- życie po śmierci

3
 8) Tyrteizm - pojęcie str.157
Tyrteizm- nurt poezji patriotycznej, nawołującej do walki o wolność, sławiącej takie cnoty bojowe,
jak waleczność, bezkompromisowość, lojalność, ofiarność, poświęcenie dla ojczyzny.

9) Tyrtejski charakter utworu J. Słowackiego

 Utwór ma charakter tyrtejski, ponieważ jest on nawoływaniem do walki,
 a nawet oddania życia za ojczyznę. Bohater utworu przedstawiony jest jako waleczny
starzec, który pomimo tego, że ma zginąć, jest gotów walczyć do końca, nawet sam.
Przedstawia on postawę godnego żołnierza, a jego słowa mają nawoływać innych do
bitwy.

J. Słowacki - „Kordian”
1) Słowacki podjął w Kordianie dialog ze swoim konkurentem – Adamem Mickiewiczem.
Poeci stali się przeciwnikami w kwestiach polityczno – ideowych i poetyckich. Słowacki prezentuje
odmienną od Mickiewicza ideę poezji. Ów widział poetę jako wieszcza, proroka, opiewającego
dzieje ojczyzny nad jej trumną.

Prolog - przedstawienie trzech różnych postaw walki:

 Pierwsza Osoba: koncepcja mesjanistyczna, zaleca bierne oczekiwanie, skazanie na
konieczność dziejów i Bożą sprawiedliwość, poświęcenie się. (nawiązanie do “Dziadów
cz.III” Mickiewicza, utożsamienie z poglądami Mickiewicza)
 Druga Osoba: podważa poetyckie stanowisko Pierwszej, drwi z poprzednika, twierdzi, że
poezja nie ma siły sprawczej, nie może wpływać na rzeczywistość
(Reprezentacja najpewniej przeciwników Mickiewicza)
 Trzecia Osoba: nie zgadza się z żadną z poprzednich koncepcji, utożsamia się ze
Słowackim, zachęca do walki, świadomości narodowej

Scena na szczycie Mont Blanc gdzie Kordian wygłasza poetycki monolog nawiązuje do Wielkiej
Improwizacji Konrada z „Dziadów cz. III” A. Mickiewicza

2) Kordian jako bohater romantyczny

Na początku utworu Kordian jest postacią złożoną, przeżywa tragedię innych ludzi, np. śmierć
przyjaciela, niewolę ojczyzny oraz ból egzystencjalny . Nie widzi sensu życia. Po przeżyciu
nieszczęśliwej miłości próbuje popełnić samobójstwo (ma stany depresyjne). Po trzeciej opowieści
Grzegorza znajduje motywację, by poszukiwać sensu życia.

 czuje się niezrozumiany, samotny

 w młodości nieszczęśliwa miłość
 próba samobójcza
 poszukuje sensu życia
 przeżywa metamorfozę
 nabiera pewności siebie, chce walczyć za ojczyznę
 przeżywa wewnętrzne rozdarcie
 działa w pojedynkę, wbrew głosom większości
 mimo ogromnej determinacji wciąż przeżywa wewnętrzne rozdarcie, które uniemożliwia
mu dokonanie zbrodni
 nie znamy jego dalszych losów z zakończenia utworu

3) Podróże Kordiana
Każda podróż była dla Kordiana lekcją (wnosiła coś do jego życia). Pozbawia go złudzeń, jego
wyobrażenia o świecie nie zgadzają się z rzeczywistością.
 Londyn - upada jego wiara w postęp cywilizacji, podczas spotkania z dozorcą dowiaduje
się, że pieniądz dominuje, że za pieniądze można kupić wszystko oprócz szacunku ludzi.
 Dover - Kordian siedząc na skałach podziwia przyrodę, zagłębia się w lekturze “Króla
Lear” Szekspira, dochodzi do wniosku że realny świat jest daleki od wyobrażeń z książek.
 Włochy - przebywa w willi z Wiolettą, przekonał się że prawdziwa miłość nie istnieje,
ponieważ Wioletta zostawia go gdy dowiaduje się, że Kordian nie ma pieniędzy. Bohater,
aby sprawdzić uczucia kobiety, mówi, że ma konia ze złotymi podkowami. Dziewczyna
postanawia z nim zostać, a kiedy stwierdza, że zgubił podkowy ponownie go zostawia.
4
  Watykan - spotkanie z papieżem i wiara w uzyskanie pomocy, Kordian ofiaruje Papieżowi
ziemię z Polski. Papież grozi rzuceniem klątwy, jeśli przeciwstawią się carowi; nie
obchodzi go los chrześcijańskiego narodu i staje po stronie silniejszego cara.
 Mont Blanc - Kordian porównuje się do najwyższego szczytu; dojrzewa do historii,
formułuje nową ideę. Odwołuje się do czynów Arnolda Winkelrieda, który skierował w
siebie wszystkie strzały, by jego wojska wygrały.

4) Ocena powstania listopadowego

Przywódców przedstawiono w karykaturalny sposób, skrytykowano ich i stwierdzono,
że to głównie oni doprowadzili do upadku powstania.

Przyczyny - historyczne:
 wprowadzenie cenzury
 nierozwiązana sprawa uwłaszczenia chłopów
 w powstaniu brała udział głównie szlachta, inne grupy społeczne
(mieszczanie i chłopi) w małych ilościach
 mała liczebność armii
 nieprzestrzeganie Konstytucji
 dążenie do uzyskania własnego, suwerennego państwa
 brak jednomyślności w podejmowanych działaniach
 często nie przemyślane, spontaniczne działania

Przyczyny ukazane w utworze:

 W Przygotowaniu pokazany jest proces tworzenia przywódców powstania przez diabłów
 Diabły wrzucają do kotła i mieszają różne składniki, z których powstają przywódcy
wojskowi i cywilni powstania
 Generał Chłopicki nie nadawał się do walki, nie posiadał umiejętności strategicznych,
odwagi i energii, jego nazwisko miało wskazywać na konserwatywne poglądy
 Książę Czartoryski jego nazwisko pochodzi od słowa: ,,czart” in. diabeł, był przesadnie
ostrożny, nie umiał ocenić realnych szans Polaków
 Jan Zygmunt Skrzynecki wycofuje się z walki, był niechętny do podejmowania akcji
militarnych
 Julian Ursyn Niemcewicz miał konserwatywne poglądy, żył przeszłością, nie posiadał
autorytetu, nazwany: ,,poeta, starzec, rycerz, nic…”
 Joachim Lelewel był przesadnie ostrożny, przekładał teorie nad praktykę/ działanie, był
niezdecydowany
 Wśród spiskowców nie było jednomyślności

Charakterystyka walczących o wolność

Walczący są nazwani przez szatana: ,,rycerzami ospalcami”.
Politycy zostali nazwani: ,,plemieniem mówców” obdarzonych językiem oślicy Balaama. W utworze
sportretowano papieża Grzegorza XVI, który był autorem bolesnej i krzywdzącej dla Polski
encykliki, która potępiła walki w 1830 i 1831 roku.

5) Winkelriedyzm - Polska Winkelriedem narodów

 Polska poświęci się; hasło dwuznaczne - zapowiada walkę, jak i klęskę.
 Czyn bohatera w imię wyzwolenia narodu kończy się klęską, bo przemierza komnaty
zamku cara, w decydującej chwili jego wyobraźnia mdleje - nie pozwalając mu przez to
zabić cara.
 Winkelriedyzm - pojęcie, pochodzące od imienia szwajcarskiego bojownika o
wolność, Winkelrieda, który poświęcił się kierując na siebie wroga, by towarzysze mogli go
pokonać.
· oznaczał wybór postawy aktywnej, gotowość do podjęcia walki o niepodległość
narodu. Polska, według Słowackiego, powinna stanąć do boju, nawet mając
świadomość czekającej ją klęski.
 Winkelriedyzm był odpowiedzią autora Kordiana na teorię mesjanizmu, głoszoną przez A.
Mickiewicza w III cz. Dziadów.

5
Z. Krasiński - „Nie-Boska komedia”
1) Życie rodzinne Hrabiego Henryka:
a. Poślubienie Marii. Początkowo jest szczęśliwy w małżeństwie. Mąż marzy o poezji, pod
wpływem działania złych mocy ma poczucie pomyłki życiowej, nie wystarcza mu życie przy
Marii, ma poczucie że w małżeństwie nie będzie mógł się realizować jako poeta, nie będzie
mógł odnaleźć natchnienia w swojej ukochanej

b. Fantastyczny lot za “Dziewicą” wysłaną przez złe duchy

 Hrabia Henryk pędzi za nią wśród skał, widzi piękne krajobrazy i dostrzega w tej
“Dziewicy” uosobienie miłości, dostrzega że jest to trup i pojmuje swój błąd, klęskę
 Chór aniołów każe mu wrócić do domu gdzie odbywają się chrzciny jego syna

c. Mąż wraca na chrzciny

 Poszukuje żony, chce się z nią pojednać ale dowiaduje się że trafiła do szpitala dla
obłąkanych

d. Odwiedzenie Marii w szpitalu dla obłąkanych- podanie się za przyjaciela męża

 Maria w obłędzie mówi, że jest poetką po czym umiera i zostawia przerażonego Męża,
który rozpacza z tego powodu

e. W części drugiej Hrabia Henryk sam wychowuje syna, który wyróżnia się od swoich
rówieśników, jest spokojny, Orcio jest wypełniony poezją i traci wzrok (10 lat po śmierci matki)
 Na grobie matki zamienił modlitwę w poezje

Przyczyna dramatu w życiu Hrabiego Henryka

 W jego życie rodzinne wdarła się poezja, która rozbiła jego związek z Marią.Poezja była
marzeniem Męża, czymś najważniejszym w życiu, Żona nie jest w stanie jej zastąpić, poezja
jest jego odskocznią. Poezja dała mu natchnienia, rozwija się przy niej.
 “Dziewica” symbolizuje zło i fałsz

2) Znaczenie oraz motyw poety i poezji w utworze

Utwór ma dwie warstwy znaczeniowe:

a. dramat rodzinny
- temat poety i poezji
- problematyka moralna
b. dramat o rewolucji
- przedstawione są dzieje o abstrakcyjnej walki klas, które obrazują prowidencjalizm

Krasiński dostrzega niesamowitą moc poezji – jej tworzywem może być wszystko, cokolwiek człowiek jest
w stanie ogarnąć wzrokiem i myślą. Poezją można wyrażać uczucia: ból, smutek, miłość, radość.
Poeta ma do odegrania trudną rolę, jeżeli ją źle zrozumie i oddzieli się od poezji „przepaścią słowa”,
„będzie grobowy wieniec plótł sobie całe życie”. Poeta musi pojąć swoją misję, nie powinien bawić się w
„poetyzowanie”, lecz uczynić poezję częścią życia, a jego reguły, idee, przekazywać za pomocą słowa –
żyć tak, by nie podważać głoszonych zasad.

Krasiński w „Nie – Boskiej komedii” występuje przeciw romantycznej koncepcji poezji. Nie gloryfikował
poety jako wodza ludu, który krasomówstwem ma prowadzić za sobą tłum. Poezję pragnął czynić
skarbnicą prawdy i sztuki – sztuki życia.

Na podstawie utworu można stwierdzić, że poezja może być też przekleństwem.

„Poezjo, bądź mi przeklęta, jako ja sam będę na wieki!”
„kto jest poetą, ten nie żyje długo.

3) Obraz rewolucji w utworze

1. Przyczyny rewolucji:
 upokorzenie i nędza ludu
 nierówność
 dysproporcje majątkowe
 potęga religii chrześcijańskiej
 społeczna niesprawiedliwość
6
  degeneracja elit
 żydowski antychrześcijański spisek

2. Cele rewolucji:
a. uzyskanie równości, wolności i godnego życia przez lud
b. obalenie chrześcijaństwa przez żydów i budowa Izraela

3. Antysemityzm “Nie-Boskiej komedii”:

Antysemityzm w Nie-Boskiej komedii wynikał z niechęci wobec żydów, z ich bogacenia się na lichwie,
odrębności kultury żydowskiej, obarczano ich o śmierć Jezusa. Ze względu na powiązania z rewolucją
bolszewicką i francuską, patrzono na Żydów przez krzywdzący stereotyp związany z rytualnymi
morderstwami, spiskami, co skutkowało prześladowaniami.

4. Historiozofia Krasińskiego
prowidencjalizm - wiara, że losami świata kieruje opatrzność jej wyroki są nieznane i może liczyć na
cudowną ochronę przed nieszczęściem

Prowidencjalizm w utworze
Krasiński pokazuje, że kiedy walczą dwie złe siły to Bóg odgórnie rozstrzyga losy rewolucji niezależnie na
przebieg. Bez Boga nie może narodzić się postęp, jedynie zło i rewolucja

5. Rewolucja w utworze - jest abstrakcyjną walką klas:

a. argumenty rewolucjonistów:
 chęć równości
 odwieczny ucisk, głód, nędza ludu
 krytykują przepych i niemoralność szlachty
 głoszą powszechną własność, ateizm
b. argumenty arystokracji:
 uważają się za osoby wyżej stojących w hierarchii
 uważają się za nauczycieli prostego ludu
 twierdzą, że to oni przekazują tradycje wielu pokoleń
 głoszą hasła obrony swojej własności i wiary chrześcijańskiej

6. Zachowanie obu grup

a. rewolucjoniści
 za wszelką cenę dążą do spełnienia swoich żądań
 nie chcą iść na kompromis
 jest to zdemoralizowany motłoch
 pochwalają zbrodnie, grabieże
 obojętne im było czy mordują ludzi czy bydło
 ich przywódca (Pankracy) wyraźnie dominował nad pozostałymi, pragnie władzy, gardzi
ludźmi, którzy walczą pod jego dowództwem, nie do końca panuję nad ludem
 rewolucjoniści bezmyślnie słuchają się przywódcy
 zachowują się chaotycznie, jak zwierzęta, tańczą pod szubienicą
 burzą symbole starego ładu

b. arystokraci
 pozornie pobożni i dumni
 w chwili klęski są tchórzliwi, chcą się poddać
 boją się walczyć do końca
 chcą zachować swoje prawa ale nie mają odwagi walczyć
 hrabia Henryk wierzy, że rewolucja jest konieczna i nie zamierza się poddać, pozostali
podczas klęski uciekają
 podczas obrony zamku hrabia Henryk popełnia samobójstwo, a reszta jest skłonna
podpisać rozejm

7. Jak jest ukazana rewolucja?

Rewolucja jest ukazana jako krwawa rzeź, przynosi wiele ofiar. Zło walczy ze złem, nie ma żadnej siły
dobrej. Rewolucja jest fałszem, głoszone ideały są jedynie pretekstem by zająć miejsce arystokracji.
Motłoch nie potrafiłby stworzyć niczego nowego, wartościowego

7
 8. Kto zwyciężył w rewolucji?
Pankracy czuł się zwycięzcą, pokonał wroga, wówczas pojawia się Chrystus jako idea dobra i wymierza
karę. Poraził Pankracego swoim blaskiem, po czym wypowiada słowa “Galilejczyku zwyciężyłeś”. Pankracy
przegrał bo nie miał planu po rewolucji. Ostatecznie wygrywa Chrystus czyli idea dobra.

4) Znaczenie tytułu Nie-Boska komedia

Tytuł nawiązuje do Boskiej komedii Dantego Alighieri, jest to tytuł zaprzeczony. Boska komedia - tytuł
rozumiemy jako prezentację boskiej konstrukcji losów człowieka i podziału wszechświata na piekło,
czyściec i niebo czyli boski porządek. Dante prowadzony przez poetę Wergiliusza przemierza kolejne kręgi
piekieł, widzi zmarłych którzy odpowiadają za swoje czyny, widzi straszne sceny, a później dochodzi do
czyśćca i nieba czyli boskiego ładu.

W Nie-Boskiej komedii podobną podróż przebywa hrabia Henryk prowadzony przez Przechrztę. Bohater
nie podróżuje po piekle czy niebie tylko w sferach czysto ludzkich (obóz rewolucjonistów) ogląda
Dantejskie sceny, przeraża go okrucieństwo, nie mają nic wspólnego z Bogiem lecz są dziełem Szatana.
Nie-Boska znaczy tutaj ludzka, ziemska, a słowo komedia ma wydźwięk ironiczny.

5) Hrabia Henryk
W przeciwieństwie do poznanych bohaterów romantycznych jest na początku utworu jest szczęśliwy, ma
żonę, dziecko, nie przeżywa niespełnionej miłości. Poezja wyróżnia go od zwykłych śmiertelników, ale też
nie pozwala żyć normalnie, w przyziemnym świecie. Jest jego siłą, czymś o czym marzy i jednocześnie
czymś co doprowadza do jego zguby. Negatywne czyny bohatera czyli odejście od żony i podążanie za
dziewicą, która była uosobieniem poezji, nie były motywowanie poświęceniem dla wyższej idei lub
społeczeństwa. Z nieszczęśliwego męża i poety staje się hrabią i przywódcą arystokratów. Nie walczy o
sprawy narodowe, o wolność lecz o sprawę jednej klasy społecznej (arystokrację), wartości religijnych.
Hrabia Henryk na końcu utworu popełnia samobójstwo, a u innych bohaterów romantycznych ich
przyszłość zazwyczaj nie była jasna.

6) Nie-Boska komedia jako dramat romantyczny - dramat składa się z czterech części, dwie
pierwsze dotyczą jego życia, a trzecia i czwarta walki. Dramat ten pisany jest prozą, jest gatunkiem
synkretycznym, ponieważ zawiera elementy liryczne np. w wypowiedziach poetyckich Orcia czy Marii.
Obok siebie występują elementy fantastyczne (duchy, anioł struś) i realistyczne. Utwór można nazwać
dramatem metafizycznym. Problemy społeczne i walka klas czyni z utworu dramat historyczny, nie ma
konkretnie podanego czasu co ma nadawać uniwersalny charakter utworu. Obecność bohatera
romantycznego.