RTI 23872zp

MAHITI PUSTICA 2019 1
1 17
सन- 2020

न न
अ. .
1 2 3
1 04 33
2 34 49
3 50 63
4 64 81
5 82 103
6 ( ) 104 126
7 ( ) 127 157
8 158 291
9 202 291
10 292 326
11 327 343
12 344 383
13 384 396
14 ×•Ö»ÆüÖ ÝÖÏÖ×´ÖÞÖ ×¾ÖÛúÖÃÖ µÖÓ¡Ö®ÖÖ 397 ŸÖê 419
15 ¯ÖÖÞÖß ¯Öã¸ü¾ÖšüÖ Ã¾Ö“”ûŸÖÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ 420 ŸÖê 439

1. स सन
¯Ö×¸üÂÖ¤ü, ¾Ö¬ÖÖÔ
ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß Ã£ÖÖµÖß ÃÖ×´ÖŸÖß
ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß ×¾ÖÂÖµÖ ÃÖ×´ÖŸÖß
†£ÖÔ ¾Ö ¯Ö¿ÖãÃÖÓ¾Ö¬ÖÔ-Ö ¾Ö ´Ö×Æü»ÖÖ ¾Ö •Ö»Ö¾µÖÃ£ÖÖ¯ÖÖ

²ÖÖÓ¬Ö ´Ö • ÃÖ×´ÖŸÖß ÃÖ×´ÖŸÖß ÃÖ×´ÖŸÖß ¾Ö Ã¾Ö“”ûŸÖÖ
ÃÖ×´ÖŸÖß ÃÖ×´ÖŸÖß
ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß ÃÖ¤üÃµÖ ÃÖ×“Ö¾Ö ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß ÃÖ¤üÃµÖ ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß ÃÖ¤üÃµÖ ÃÖ×“Ö¾Ö ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß ÃÖ¤üÃµÖ ÃÖ×“Ö¾Ö
×•Ö.†Ö.†. ÃÖ×“Ö¾Ö ˆ¯Ö.´Öã. .†.
/×¿Ö.†.(¯ÖÏÖ) ×•Ö.¯Ö.ÃÖÓ.†.
(²ÖÖ ú)
/•
.×¾Ö.†.
ÃÖ¤üÃµÖ ÃÖ×“Ö¾Ö ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß ÃÖ¤üÃµÖ ÃÖ×“Ö¾Ö †×ŸÖ.

´Öã.»Öê.×¾Ö.†./
ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß •ú .†.²ÖÖÓ

न 2005
अ ,
अ अ .
अ अ
अ अ 2005 22 , 2005
.
अ
अ . अ
अ 30 .
अ - . 250/-
अ .
अ अ 25,000/-
.
:-
अ अ अ
अ अ - अ
अ .
अ
.
न :-
, , अ
अ अ .
अ अ अ अ .
:-
अ - अ अ -
अ - .
अ - 30 -
अ . अ - अ
अ अ अ अ - .
अ - -
अ - अ .
अ अ अ .

(न 3 )
. 10
.
न , 2005 स न न
(1) अ :- --------------------------------
(2) :- --------------------------------
--------------------------------
(3) अ :----------------------------------
( ) :- --------------------------------
( )
अ :- --------------------------------
( ) अ :- --------------------------------
( ) :- -----------------------------
:- --------------------------------
( अ
)
( ) अ :- --------------------------------
( , )
(4) अ :- ---------------------------
(अ , ).
:-
:-

ब
[( 5 (1) )]
. 20
.
न , 2005 19(1)
------------------------------------------
(अ )
--------------------------------------------
(अ - / / )
(1) अ :- ----------------------------
(2) :- ----------------------------
(3) अ - :-----------------------------
(4) अ
:- ----------------------------
( अ )
(5) अ अ :- ----------------------------
(6) अ :- ----------------------------
(7) :-----------------------------
( ) अ :- ---------------------------
( )
:------------------------------
:-
:-

[( 5 (2) )]
. 20
.
न , 2005 19(3)
------------------------------------------
(अ )
--------------------------------------------
(1) अ :- ----------------------------
(2) :- ----------------------------
(3) अ - :- ----------------------------
(4) अ - :- ----------------------------
(5) अ
:- ----------------------------
(6) अ अ :- ----------------------------
(7) अ :- ----------------------------
(8) :- ----------------------------
( ) अ :- ---------------------------
( )
:- ----------------------------
:-
:-
अ
,
,

/ /स
स स /स न
अ. ??
.
अ , , . . . ( ). 7798079769
1
. 8830174981
. ( ). .
2 अ . . 9923410411
, . .
, . , .
3 . . 8308496845
, . .
, . , . , .
, . 9422140850
4 .
, 7875980250
,
, .2 ,
5 . , . . . . . 9921436658
, .6,
7709422554
6 , ( ) . .
( ) 9422844529
,
. 7218556481
7 अ . . 8308184090
9623763272
.
8 . . . . 9766276991
. ( .)
9 अ . . 9766827003
. .
. , .
10 8550917255
( ), .
. 9765862574
11 . . ( ) . 8408045503
7083162325
. 8698819120
12 . ( ) . 9637961630
8669396690
. .
13 . 9049673206
. .
. , . 9552261007
14
. . 9049022531
. . 9881573444
15
. . 8275229874
. .
16 9960664410
. .
. .
17 9823211073
. .
. 2, . 9860996652
18 . .
. . . . 9823193533
19
9970732615
. . . 9822084745
20 .
9822595147
. . .
21 7218211049
22 . . . . 9763737518
.6
23 . 9822719113
24 . . . . 9860469894
. .
25 अ 8390294758
. .
, 9822633888
26
. . 9822688222
. .
27 . 9922452915
. .
28 . . . . 7743831995
. , . ,
29 8308496845
( ) . .
. .
30 9422143955
31 . 9890005243
. .
. . . .
( 9168420766
32 .
, 8308901405
,
33 . . . . 7719800827
. .4 ( .)
34 9422141050
( .) . .
. . . 9823278380
35 ( .)
9823672949
. . .
36 7066339822
.
. .
37 . 9823415398
.
अ . , . , .
38 9975411999
39 . . . 9763372874
. . . 8007969162
40
. .
41 . 9881813276
.
. . ,
42 . 9730222202
.
. , . 9049661356
43 . 9307827300
. . .
44 9923302847
.
. . , . .
45 अ 9890510142
. . 9822642898
46
. 9822642894
. . .
47 . 9881817291
.
. .अ .
48 अ 7709793242
.
. . . . 9860273712
49
. 9405210760
. . .
50 9822109709
.
. . , . .
51 9823415732
.
. . , . ,
52 7745885170
. .
स स , स स
स ,
अ ??
1 . 9326042099 . . .
2 . ( ) 9373050055
3 9763982814 . . .
. .3 ( ) . .
4 . 9096616424
.4
5 . ( ) 9881354858
. .
. . .
6 ( ) 9822719110
. .
. .1
7 . अ ( ) 9922377157
. .
8 . 9096968602 . . .
9 . 9850435670 . . .
10 .अ अ 9850008085 . . . .
.2
11 9730222014
. .
12 7262824904
. .
13 . 9545000354 . . .
14 9049671621 . ( .) . .
15 अ 9390021144 , . .
16 9921346611 . . . .
17 8390601208 . . .
18 9890438981 . . .
19 . 9975820560 . .
20 8070473079 . . .
21 . 8551969305 . .( ) . .
22 9767330270 . ( .) . .
23 . 9765461248 . ( ) . .
24 . . 7798962244 . ( ) . .
25 . . . ( ) . .
26 9604217302 . .3 . .
27 . . 8888728134 . . . . .
अ
28 9730690508
, . .
स ,
अ ??
1 9049797045 .अ . .
2 . . 9730215973 . . .
.
3 .अ अ 9422548254 . . .
4 9392439130 . . .
5 9623360410 . ( ) . .
6 . .अ 9890847033 . . .
7 अ अ 9158100093 . अ . .
8 अ . 9146319496 . . .
9 . . 7264899350 . . .
10 . 8482836515 . . .
11 . 9850520464 . . .
12 . . 9764211894 . . .
ÃÖ ,स
अ ??
1 . 7066057429 . . .
2 अ 9049888184 . . .
3 . 9923234584 . . .
4 9765037090 . . .
5 .अ 9923257205 . . .
6 .अ 9890702736 . . .
7 . 7719019144 . . . .
8 . 9922704311 . . .
9 . . 9767515134 . . .
10 अ . 8888408741 . . .
11 . 9623577246 . . .
12 . 9545934207 . . .
स ,
अ. ¯Ö¤ü
.
1 . 8459653753 . . . .
2 .अ . 7709199911 . . . .
3 . 9158613146 . . . .
. . .
4 . 9112395430
.
5 . 9112395430 . . . .
6 अ 9764110963 . . . .
7 . 9545815779 . . . .
.
8 . अ 7798147474 . .अ . .
9 . 9552966445 . . . .
10 . 7873844564 . . . .
11 अ. 7620741291 . . . .
12 . . 9823583435 . . . .
13 . 7498338214 . . .
14 . 9049183567 . . . .
स ,स
अ. ??
.
1 + 9604660470
2 + 9890667727
3 + 7387609357
4 + 9921671571
5 8806125941
6 + 9881817280
7 9765623116
8 . . . ? ? 9764739249
9 9923925725
10 + 9965237087

11 + 9767064642
12 7620794131
स ,आ
अ. ??
.
1 . ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß 9049757433 . . . .
2 . ˆ¯ÖÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß 9765957180 . . . .
. .
3 . 9764791964
. .
4 . अ. 9923812409 . . . .
5 . 7083632280 . . . .
6 . 9689516724 . . . .
7 . .अ . 9765515556 . . . .
8 . .अ 8975754587 . . . .
9 .अ . 8805450678 . . . .
10 9673116657 . . . .
11 9049491582 . . . . .
12 अ . 8605558719 . . . .
स ,आ
अ. ??
.
5 अ 8551854531 .अ . .
4 . . 8605300309 . . .
1 9527343072 . . .
2 . 9921218746 . ( .) . .
3 . 9960037628 . . .
4 . . 8605300309 . . .
6 . 7888202133 . . .
स , ( )
अ. ??
.
1 . . 9595097075 . . . .
2 . . 9595097075 . . . .
3 9730605410 . . . .
4 . 9673403009 . . . .
5 9823392602 . . . .
6 -- . . . .
. .
7 9922263511
. .

. ( ) .
8 . . 7507118493
. .
9 . 9096968875 . . . .
स सन
स :- 1
आ न
अ 1961 , अ
अ
* *
1.
अ , ,
, , , , , , अ .
2. , , ,
अ अ
.
3. अ .
4. अ .
5.
.
6. अ
अ ,अ
.
7.
.
8. अ .
* *
1. अ अ .
2. अ अ
अ .
3. अ अ अ
.
4. अ .
5. अ .
6. अ
.
7. अ 25,00,000/-
अ 5,00,000/- अ
25,00,000/- अ अ

* *
अ
अ अ
अ अ
* ब स न *
- अ
अ
अ
* इ ब *
अ - -
अ
* स *
1.
अ अ
अ
2. अ .
3.
4.
5. 30 90
अ
6.
7. अ
* *
1. ब स न स न 5,00,000/-
स आ आ 50,000/- स स
2. 5,00,000/- अ अ
3. अ
4. अ - अ अ

* स स *
स स :-
1. अ
: .
2. अ .अ
3. अ
4. .
5. , अ - -
, , , अ .
6. अ - -
/ अ .
स स
न न सब स आ
स स आ
1. .
2. अ .
3. .
4. .
5. अ - -
.
6. अ .
स स
7. अ
8. अ अ -1 -2 अ -
.
9. अ :- 90 अ .
10. :- 180 अ .
11. 6 अ अ 4 (
) अ अ .
अ /
स स :-
25000
1.25 .
स स :-
1.
2. अ
.
3. अ .
4. .
* स स *
1. अ 12,00,000/- 15,00,000/-
2,00,000 3,00,0,000/- अ 12,00,000/-
15,00,000/- अ अ
, अ 13,00,000/- 25,00,000/-
3,00,000 5,00 ,000/- अ . 13,00,000/-
25,00,000/- अ अ .

अ अ - :- . , अ ( ) . .
अ - :- . , अ
अ - :- . . , अ
:- , . .
:- , . .
:- , .
अ - अ - :- (1)
(2)
(3) .
, स न 1961 नस , स सन
.
o 3 4
o ,अ - .
o ,अ /अ .
o 3 4 .
o ओ .
o .
o 3 4 अ .
o .
o , .
o .
o अ .
o 3 4 अ .
o अ अ 2005 अ 1 17 अ .
o .
o / /अ अ .
o -1 /2 .
o .

स 2 :-
आ
:-
1. अ अ अ .
2. अ अ अ - -
.
3. अ
4. 3 4
अ .
5. अ .
अ .
अ .
6. , अ - -
.
7. अ
8. अ .
:-
अ .
, - अ -
अ - .
अ अ
, - ,
अ .
स - :-
1. अ ( )
2. - अ .
3. अ -
.
4. अ .
5. अ
अ
:-
1. 50000/- .
2. अ
- :-
1. .
2. अ - .
अ अ -
1. . . ओ , अ अ - . . अ
. . . , अ
.
2 ÁÖß. स ब अ . , , ,
अ , . . ,
अ .

स सन , . स बब
अ अ / -
1 . अ
- . . .
अ ( )
2 . . . अ -
. अ अ
अ अ ( .) .
3 . . 3 4 , , , . .ओ.
अ . . अ
4 . . अ , 3 4,
अ , , ,
अ , . अ
. .
5 . . . . अ अ
( ) . . .अ. .
6 . .अ . अ अ
( ) .अ . . .अ. .
7 . . . अ ( ) अ
( ) , अ .
. .अ. .
8 . .अ अ
( )
9 -- . . .अ. ( .) . . अ , ,
अ .
10 -1 . . -3 .
11 -1( ) . . 1 ,
12 -2 . . -4
13 -3 . . . . 1 2
14 -3( ) . . 1 2
15 -4 . . . , . . .अ.
ISO ,
अ , ,
अ . अ
16 -5 . 3 4 -
, , अ
, . . , ,
, ,
17 -6 . . अ , , . ,
18 -7 , . -
अ . , अ ,
, अ , अ अ
, अ .
19 -9 .अ , .
.
20 -10 . . अ , 1 2 ,
21 -11 . . 3 4 , ,
,
22 -12 .अ . ,
- 20 -
23 -13 . , .
24 -14 . .
25 -15 . .
26 -15 . . . -1
(अ) , . . . . . , . .
/ / , अ ,
.
28 -16 .अ अ ,
,
, . 3000/-
स 3 :-
न नस स
आ
अ.
1 10
1. . . , 3 6
4 , ,( )
30
. . 90
31 1
अ
1 30
. . ( )
. . / 30
.
1) . .अ.( .) 10
अ - .
अ अ --
. ./ . .
.
स 4 :-
: स न आ न
अ अ
1.
अ अ
- 21 -
1. अ अ
2.
स न न स न स स न न
न स न स स
अ
अ
1 अ 120 72
2 अ अ 120 72
3 अ ) 60 24
स 5 :-
स न स स
न न न स न न आ
अ
1. अ 1961
2. अ 1958
3. 1968
4. 1981
5. 1981
6. अ
1981
7. 1981
8. 1981
9. 1981
10. 1981
11. 1981
12. अ 1966
13. 1971
14.
15. 1966
16. 1968
17. 1967
18. अ 1964
अ
अ
न अ 1961 274 (1 ) अ
अ अ अ
न - अ 1961 275
अ अ अ
- अ 1961 276 (1) अ

अ अ
अ -
- 22 -
स 6:-
स न स
न 6स
1. /
2.
3. अ
4.
5. अ
6.
1. / ब -
6
अ अ
अ 4
अ
2. न
अ
अ
3. न ब
अ / / / / अ
अ अ
अ अ
4. आ
अ / / अ
अ अ अ अ
5. न /
अ अ अ अ
-1 अ / अ
अ अ अ
1 अ
2 30
3 10
4 -1 5
5 1
6.
1
अ अ अ
1 1 अ अ
- 23 -
7 :-
आ ब
सब , न स न न न
स स
अ
.
. 1097/ /112/08, 23 1999
अ .
अ
अ -
/अ
.
1 - अ ,
/ अ ( ) 30 ,
/ .
2 3 4 अ अ अ ,
अ ( ) ,
15
3 3 4 . अ ,
अ ( ) ,
-8
आ ए न स नस न न
न बन ,स आ न आ
स आ न ब स आ स
ब न स आ स बब
अ 1961 9 50 75
अ 51 8
102
* स
 स , ,
?. . ?
1 . अ , , . . . ( ), .
,
2 ,अ ? . (? ) . , .
?
3 , ? ? . , . , . ,
? . .
4 . , ? ? . . . . , . .
?
- 24 -
5 . , ? .2 , ??
.
6 , ? . , 6 ( )
? ? ?. .
7 . .6
8 . . . . .
9 . . .
10 . . . .
11 . . ? ??
.6 ?. .
12 . . , . , .
13 . . . , . , .
14 अ . . . .
15 . अ ( .) ,
, .? .
स 9:-
आ - आ न
- (स )
स सन
न सन
.स .स . न
अ. . अ /
1 . . ओ , अ . . 07152 / 240231, 241509
2 ÁÖß. अ . अ 07152 / 250811
3 . अ ( .) 07152 / 243211
स सन ,
अ. अ अ - / -
1 अ ( .) . -1
2 अ . . -3
3 अ . . -3
4 अ . . -3
5 ( ) . . . -3
- 25 -
8 ( ) . . -3
9 ( ) . ( . . 31/3/2020) -3
10 ( ) . . . -3
11 अ ( .) . -3
12 ( ) . -3
13 ( ) . -3
14 ( ) -3
15 ( ) . -3
16 ( ) अ -3
17 ( ) . -3
18 ( ) ( . . 31/3/2020) -3
19 ( ) . -3
20 ( ) -3
21 ( ) -3
22 ( ) . -3
23 ( ) . -3
24 ( ) . .अ . -3
25 ( ) . -3
26 ( ) . -3
27 ( ) . -3
28 ( ) -3
29 ( ) .अ -3
30 ( ) . -3
31 . . . -3
32 . अ. . -3
33 . . . -3
34 . . . -3
35 -3
36 -3
37 . -4
38 -4
39 . . . -4
40 . . . -4
41 . -4
42 . . . -4
43 . . . -4
44 . -4
45 . . . -4
46 . -4
47 . . . - -4
48 -4
49 . -4
50 -4
- 26 -
स 10 :-
आ - - स न स
न न सन
अ) -1 -2 .
अ. . . .
.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 . . . .अ. 60300 - 10251 4824 400 0 0 75775
2 . . . .अ 53500 - 9095 4160 400 0 0 71315
3 . . . .अ 53600 - 9112 4298 2000 0 0 69010
4 . . . . . 86100 - 14637 6888 600 0 0 108025
5 . . 65100 - 11067 5208 600 0 0 81975
6 . . . . . 55100 - 9367 4048 400 0 6447 755362
7 . . . . . 73300 - 12461 5864 600 0 0 92225
8 . . . .अ. . 59600 - 7192 4768 600 0 0 72120
10 . . . . . 41100 - 6987 3288 400 0 0 51775
11 . . . . . 43500 - 7395 3480 400 0 0 54775
12 . . . . . 41000 - 6987 3288 400 0 4809 51775
13 . . . 35300 - 6001 2824 400 0 0 44525
14 . . . 36400 - 6188 2912 400 0 0 45900
15 . . . 28700 - 4879 2296 400 0 3358 39633
16 . . . 36400 - 6188 2912 400 0 0 45900
17 . . . . 37500 - 6375 3000 400 0 0 47275
18 . . . . 37500 - 6375 3000 400 0 0 47275
19 . . . . 31400 - 5338 2512 400 0 0 39650
20 . . . . 28700 - 4879 2296 400 0 3358 39633
21 .अ . . 35000 - 5950 2800 400 0 0 44150
22 . . . 28400 - 4828 2272 400 0 3323 39223
23 .अ . . 23100 - 3927 1848 400 0 2703 31978
24 . . . 31400 - 5338 2512 400 0 0 39650
25 .अ . . 27600 - 3312 2208 400 0 3092 36612
26 . . . . 26000 - 3120 2080 400 0 0 31600
27 . . . 23100 - 2772 1848 400 0 2588 30708
28 . . . . 37500 - 4500 3000 400 0 0 45400
29 . . . 30200 - 3624 2416 2000 0 0 38240
30 . . . . 24500 - 2940 1960 400 0 2744 32544
31 . . . . 24500 - 2940 1960 400 0 2744 32544
32 . . . .( ) 25200 - 3024 2016 400 0 2823 33463
33 . . . . 24500 - 2940 1960 400 0 2744 32544
34 . . . . 31100 - 3732 2488 400 0 0 37720
35 . . . . 26000 - 3120 2000 400 0 0 31600
36 . . . . . 44800 - 5376 3584 400 50 0 54210
37 . . . . . 37200 - 4464 2976 400 50 0 45000
38 . . . . . 48900 - 5868 3912 400 50 0 59130
39 . . . 26000 - 3120 2000 400 50 0 31650
- 27 -
40 . . . . . 21100 - 2532 1800 400 50 2364 28246
41 . . . . . 22400 - 2688 1800 400 50 2509 29847
42 . . . 37200 - 4464 2976 400 50 0 45090
43 . . . 36800 - 4416 2944 400 50 0 44610
44 . . . 36800 - 4416 2944 400 50 0 44610
45 . . . 32700 - 3924 2616 400 50 0 39690
46 . . . 22100 - 2652 1800 400 50 2476 29478
47 . . . 29900 - 3588 2392 400 50 0 36330
48 . . . 29900 - 3588 2392 400 50 0 36330
49 . . . 29900 - 3588 2392 400 50 0 36330
50 . . . 29000 - 3480 2320 400 50 0 35250
51 . . . 28200 - 3384 2256 400 50 0 34290
52 . . . 39000 - 4680 3120 400 50 0 47250
53 . . . 29000 - 3480 2320 400 50 0 35250
54 . . . 25000 - 3000 2000 400 50 0 30450
55 . .ओ. 19100 - 2292 1800 400 50 2140 25782
, , अ / -
इ अ .
- 11
स न , ,आ न न
स आ स
स न ब .
. न -
अ - अ
1961 .
1) : - (
अ 1961 144 181)
2) अ 100/103 अ
3) अ 123 अ अ -
4) अ 261 अ . .अ / अ -
-: न न स न न न न :-
( न ब स न )
अ अ .
: .
1. अ . ( . . . . .अ 1961 182 )
2. अ . ( . . . . .अ 1961 183 )
3. अ अ . ( . . . . .अ 1961 187 )
1. अ अ अ ( . . . . .अ 1961 123 )
2. अ 261 अ / अ .
( . . . . .अ 1961 261 )

अ अ
अ अ अ
अ
- 28 -
अ .
अ .
अ अ अ
.अ अ
अ . .
 न -
अ अ अ अ
अ अ
 न बब -
अ अ / अ
अ अ - . . . अ
अ अ . /
अ .
 न ब -
अ अ /
अ .
अ 1961
1968 अ .
स सन
न सन. 2018-2019 स सन, 2019-2020
अ . 2018- 2019-2020 19-
2019 20
अ अ
अ
अ , . . , ) 240000 240000 240000 240000
. / . . ) 2388000 2500000 2500000 2500000

अ 0 0 0 0
. . . .अ , , ) 550872 700000 500000 700000
. ) 3185340 3350000 3350000 3350000
न
अ 2)
1) 2 . 2812683 800000 800000 8000000
अ
2) . . - 2 . 433598 500000 500000 500000
3) - . 2 . 0 10000 10000 10000
4) - 1/2 % . 2 . 251392 500000 500000 500000
5) . 2 . 275510 3200000 3200000 3200000
6) 2 . 198704 350000 350000 350000
7) . 2 . 69100 300000 200000 300000
8) . 2 . 41300 50000 50000 50000
9) . . िव 2 . 56863 200000 200000 200000
10) , 2 . 174645 200000 200000 200000
11) . . . . , ,अ 2 . 91250 100000 100000 100000
/ .
12) . . - - 2 . 487500 500000 500000 500000
- 29 -
13) . . 2 . 1800 25000 25000 25000
14) . . . 2 . 127800 100000 135000 100000
15) 2 . 1392286 1200000 1393000 1500000
16) . 2 . 2518123 1500000 3000000 3000000
17) . . 2 . 194765 100 100 100
18) - 2 . 0 100000 100000 100000
19) . . 2 . 0 0 0 0
स :- 12
स ब स आ
-
अ 1961 . .
. अ .
1] अ 144, 151 152 अ 200 . .
2] अ 155 अ ( )
3] अ 158 1% अ ( 50 % )
4] अ 146, 150 -
5] अ 185 अ .
6] अ 181 7% अ .
7] 5%अ , . .
, , अ :
.
20 20
10
. 50 50% .अ , , ,
, , , , , , ,
.
7% अ
.
अ अ 100 अ
अ अ अ
अ .
 स स -
अ अ अ
. .
अ ,
अ
अ अ .
अ अ
. अ अ अ
. अ
अ .
1. / , , .
2.
3. अ अ . अ अ
4. अ
- 30 -
5. अ
6. अ अ अ अ
.
अ अ
अ अ
अ अ . अ
अ अ अ अ
. अ .
. ,
अ अ . .
 अ अ -
1. अ .
2. अ - अ .
3. -अ - अ .
4. अ
.
5. अ अ
अ , अ .
 स स स स .
अ अ अ
1. अ
2. / , , / अ .
(अ अ ) 1966
9 अ 27 अ
अ अ अ
अ अ
अ अ अ
, . . . . ., अ
.
अ अ , अ . . .
. . अ 109 ( ) अ , अ
अ अ अ . .
.
अ. . अ /
. .
स :- 13
न स , न आ
अ.
. अ
, ,
अ
.
- 31 -
स :- 14
न स स स सब
अ अ
.
स :- 15
स न न स - स , स स न स
स न
अ अ 2005 अ अ अ अ
अ अ
अ अ
अ
4.00 5.00 -
1 17 अ www.zpwardha..in
:- 16
न - न , न इ .
अ अ
अ अ
अ
1 2 4 3 4 5 6 7
1 . . .
, . . अ ( .) . अ
स 17:-
इ
न स
1. अ 2.
3. अ 4.
5. - -
- 32 -
2. उपमुख्य कायय कारी अधिकारी (ग्रामपंचायत)
मॅन्युअल – १
संघटना कायाचा व कतयव्याचा तपशील
महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद पंचायत सिमती अिििियम १९६१ व मंबई ग्राम पंचायत अिििियम १९५८
मिील तरतदीिसार ििल्हा पिरषद अंतर्गत उत्पन्िाच्या बाबीची तरतद करणे व ििल्हा ग्राम िवकास
िििीमिि ग्रामपंचायतीच्या मार्णीिसार त्यांिा आर्थिक किग परवठा करणे व त्याकिरता स्िायी सिमती व
ििल्हा पिरषद सवगसािारण सभेची मंिरू ी घे णे.
उपमुख्य कायय कारी अधिकारी (ग्रामपंचायत) यांचे अधिकार व कतयव्य :-
1. ििल्हा पिरषद अंतर्गत ग्रामपंचायतीचे कामकािावर िियंत्रण ठे वणे.
2. ग्रामपंचायतीचे मार्णीिसार ििल्हा ग्राम िवकास िििीति किग परवठा करणे.
3. ग्रामपंचायती मार्गत प्राप्त झालेल्या तक्रारीचे ििरसि करणे.
4. ग्रामपंचायत कर वसलीवर िियंत्रण ठे वणे.
5. पंचायत िवभार्ामार्गत राबिवल्या िाणाऱ्या िविवि योििांची अंमलबिावणी पंचायत सिमती,
ग्रामपंचायत मार्गत करवूि घे णे व िििी उपलब्ि करुि दे णे.
6. ििल्हा पिरषदे चे ग्रामपंचायती अंतर्गत कमगचारी व पयगवेक्षकीय अििकारी यांचेवर प्रशासिीक
िियंत्रण ठे वणे.
ग्रामपंचायतीचे प्रशासधकय अधिकार व कतयव्य.
1. ग्राम िििीति र्ावांमध्ये अिूसच ू ी एक मिील (ग्रामसूची) िवषयापैकी सवग ककवा कोणत्याही
िवषयाबाबत वािवी तरतद करणे पंचायतीचे कतगव्य आहे तसेच पाणी परवठा योििा हाती
घे णे व दे खभाल करणे त्यांचे कतगव्य आहे .
2. (अ) पंचायतीस ििल्हा पिरषदे च्या अध्यक्षाचे पवगमंिरू ीिे अिसूची एक मध्ये िविाउद्दीष्ट्ट
केलेल्या स्वरूपाचे कोणतेही काम र्ांवाबाहे र पाडण्यासाठी सध्दा तरतद करण्यात येईल.
(ब) पंचायतीस अिसचीच्या िोंदी १७, १८, १९, २०, २१, २२, २३, या खाली येणाऱ्या बाबीच्या
संबंिात ठराव करुि िवहीत मयादे स अिीि राहि र्ावां त ककवा र्ावाबाहे र तालक्याचे हद्दीमध्ये
कोणत्याही संस्िेला सहाय्यक अिदाि दे ता येईल परं त अशी संस्िा र्ावाच्या र्रिांच्या पतगता
करीत असली पाहीिे.
परं त असे सहाय्यक अिदाि हे राज्य सरकारिे, ििल्हा पिरषदे िे ककवा पंचायत सिमतीिे
िदलेल्या कोणत्याही अिदािामध्ये दे ता येणार िाही.
3. पंचायतीत र्ावातील रिहवाशयांचे आरोग्य सरिक्षतता, िशक्षण, सखसोई ककवा सामाििक,
आिीक व सांस्कृ तीक कल्याणाची वाढ होऊ शकेल असे काम ककवा योििा र्ावात पार
पाडण्याची प्रिक्रया करता येईल.
4. पंचायतीस २/३ मताििक्यािे ठराव संमत करुि र्ावातील कोणती सत्कार समारं भ करमणक
कायगक्रम या िवषयी तरतद करता येईल ककवा अंशदाि दे ता येईल (रुपये १५/- पयंत मयािदत )
पंिराहि अििक असेल व ५० पेक्षा अििक िसेल तर सभापतीची मंिरी व ५० पेक्षा अििक
असेल तर ििल्हा परीषदे च्या अघ्यक्षांची पवगमंिरी घे णे आवशयक आहे .
5. अिसचीत िाती/ िमाती आिण इतर मार्ासवर्थर्यांची स्स्िती सिारण्यासाठी करावयाच्या
उपाययोििांच्या बाबतीत आिण िवशेषत: अस्पृशयता ििवारण्याच्या कामी राज्य सरकार,
ििल्हाििकारी ककवा ििल्हाििकाऱ्यािे प्राििकृ त केलेल्या कोणताही अििकारी यािे यासंबंिात
वेळोवेळी िदलेल्या ककवा काढलेल्या आदे शाचे पालि केले पािहिे.
6. एखाद्या पंचायतीमध्ये इतर महसली र्ावांची , वाड्ांचा समावेश असेल तर असे महसली र्ांव,
वाड्ा, वाडी ककवा क्षेत्र तयांचे लोकसंक्ष्येच्या प्रमाणात अशा कामावर व िवकास योििावर
ग्राम िििीति खचग करण्यात येईल.
- 33 -
7. पंचायतीिे अििकार क्षेत्रातील प्राििमक शाळे वर दे खरे ख ठे वणे.
8. पंचायतीिे अंमलात आणलेल्या इतर कोणत्याही कायद्यान्वये ितच्याकडे सोपिवलेली कतगव्य व
कामे पार पाडली पािहिे.
मॅन्युअल – २
अधिकारी व कमयचारी यांचे अधिकार व कतयव्य.
उपमुख्य कायय कारी अधिकारी (ग्रामपंचायत) यांचे अधिकार व कतयव्य :-
1. अंमलात असलेल्या कायान्वये प्रदाि करण्यात आलेल्या अििकाराचा वापर करणे.

2. राज्यशासिािे िवहीत केलेल्या िियमािसार ििल्हा पिरषदे च्या अिििस्ि असलेल्या सवग ग्राम
पंचायत सवग कमगचाऱ्यांची कतगव्य ठरवि दे णे.
3. ििल्हा पिरषदे च्या ग्रामपंचायत िवभार्ामिील सवग कामांच्या अंमलबिावणीवर दे खरे ख ठे वणे.
4. ग्रामपंचायतीचे मार्णी िसार ििल्हा ग्राम िवकास िििीति किग परवठा करणे.
5. ग्रामपंचायत िवभार्ाशी संबंिीत असलेल्या कामाच्या व िवकास परीयोििाच्या संदभात तांत्रीक
मंिरी घे णे.
6. ग्रामपंचायत िवभार्ांतर्गत कायग करणाऱ्या वर्ग ३ सेवेतील कमगचाऱ्यांचे कामाचे मल्यमापि
करुि आिण त्या बाबतचे आपले मत र्ोपिीय िरत्या िमद करील.
7. आिारपणामळे ककवा इतर वािवी कामामळे प्रितबंि झाला िसल्यास, तो ििल्हा परीषदे च्या
तो सबंिीत असेल अशा सिमतीच्या प्रत्येक सभेस उपस्िीत राहील त्यास िपठासीि
प्राििकाऱ्याच्या परवािर्ीिे सेभेत ज्या बाबीवर चाचग चालू असेल ितच्या संबंिात मािहती ककवा
स्पष्ट्टीकरण दे ता येईल.
कमयचाऱयांचे कतयव्य :-
1. कायगसिचिसार िदलेली कामे वेळीच पार पाडणे.

2. अििकाऱ्यांिी सोपिवलेली कामे िबाबदारीिे व िियमािसार पार पाडणे.
सेवेचा तपधशल
धवभागांचे नांव :- पंचायत धवभाग, धिल्हा पधरषद, विा.
अ.क्र. अधिकारी/कमयचाऱयाचे नांव पदनाम सेवेचा तपधशल

१ २ ३ ४
१ श्री. िवपल िािव उपमख्य कायगकारी प्रशासकीय अििकारी
अििकारी (ग्रापं)
२ श्री. शारीक परवेि मो. शर्ी कििष्ट्ठ प्रशासि कामावर दे खरे ख ठे उि कामे करुि घे णे
अििकारी
3 श्रीमती एस. पी. शहा विरष्ट्ठ सहाय्यक योििा िवषयक कामे
ग्रा. पं. ईमारत बांधकाम
- 34 -
4 श्री. एस. पी. राणे विरष्ट्ठ सहाय्यक सेवा ििवृत्ती प्रकरणे
5 ÁÖß ¯ÖÏ×¾Ö®Ö ÝÖÝÖÖÃÖÖÝÖ¸ü वरीष्ट्ठ सहायक योििा िवषयक कामे
6 श्री. •ÖÝÖ¤üß¿Ö •ÖÓÝÖ´Ö वरीष्ट्ठ सहायक आस्िापिा 1 िवषयक कामे
7 श्री.´ÖÆêü¿Ö ³ÖÃ´Öê विरष्ट्ठ सहाय्यक िवभार्ीय चौकशी/ आस्िापिा िवषयक
कामे
8 श्री. रमेश मा. घमे कििष्ट्ठ सहाय्यक ििल्हा ग्राम िवकास िििी
9 ÁÖß ¿Ö¸ü¤ü ®ÖÖ ¤êü¿ÖÛú¸ü Ûú×®ÖÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú †Ö¾ÖÛú ×¾Ö³ÖÖÝÖ
10 ÁÖß.ÃÖ×“ÖÖ ¸üÖ‰úŸÖ कििष्ट्ठ सहाय्यक िवद्यत पोल, यात्रा स्िळ
१३/१४ वा िवत्त आयोर्
11 ÁÖß.•ÖÝÖ×¤ü¿Ö ¤ü ¯ÖÓ×›üŸÖ कििष्ट्ठ सहाय्यक ÝÖÏÖ´Ö ¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ ¤ü¯ŸÖ¸ü ŸÖ¯ÖÖÃÖÞÖß ¾ÖêŸÖ®Ö ¤êüµÖÛêú
¤üÖî¸üÖ ¤îü®Ö¤üß®Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ †×¬ÖÛúÖ¸ü 2005
12 ÁÖß.¯ÖÏ´ÖÖê¤ü ‹®Ö.šü´ÖêÛú¸ü, कििष्ट्ठ सहाय्यक ग्रा. पं. प्रशासि व व्यवस्िापि
13 ÁÖß. ¯Öß.†Ö¸ü ´Ö¤üÖÔÖê कििष्ट्ठ सहाय्यक लेखा आक्षेप व ईतर
14 ÁÖß.¸ü×¾Ö ¯Ö¸üŸÖê×Ûú कििष्ट्ठ सहाय्यक ¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ†ÓŸÖÝÖÔŸÖ ŸÖÛÎúÖ¸üß²ÖÖ²ÖŸÖ
15 श्री. रमेश मा. घमे कििष्ट्ठ सहाय्यक ििल्हा ग्राम िवकास िििी
16 ÁÖß.²Öß.Ûêú.ÝÖÖê™êü ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô
17 ÁÖß.‹ÃÖ.†Ö¸ü.ŸÖã¸üÖôêû ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô
रािीव गांिी पंचायत सशक्तीकरण अधभयान
1 ÁÖß.‹.¯Öß.Ø¿Ö¤êü लेखापाल /िलपीक लेखािवषयाक कामे /प्रिशक्षण िवषयक
कामे,
महात्मा गांिी राष्ट्रीय ग्रामीण रोिगार हमी योिना –

महाराष्ट्र
अ.क्र. अधिकारी/कमयचाऱयाचे पदनाम सेवेचा तपधशल
नांव
१ २ ३ ४
१ श्री.†×-Ö»Ö ÝÖÖÓ¾Ö›êü, र्ट िवकास ¯ÖÏ³ÖÖ¸üß प्रशासकीय कामे व िियंत्रण

२ िरक्त कृ षी अििकारी कृ षी िवषयक कामे
३ सहाय्यक लेखा प्रित िियक्ती आयक्त काया.

श्री.‹.¯Öß.ÝÖÖµÖÝÖÖê»Öê,
अििकारी िार्पर
४ ÁÖß ¸ü×¾Ö ¯Ö¸üŸÖêÛúß Ûú×®ÖÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú आस्िापिा १, सलेअ अित.

कायगभार, पंचायत िवभार् तक्रार
शाखा कायगभार
- 35 -
५ श्री. पी. आर. मदािे कििष्ट्ठ सहाय्यक वेतन दे यके, व ईतर कामे
६ ×¸üŒŸÖ ¯Ö¤ü िशपाई ---
७ श्री. प्र. िा. भार्वतकर सहाय्यक कायगकम प्रशासकीय कामे

8 श्रीमती िशतल घवघवे सी.डी.ई.ओ. संर्णकीय कामे
9 श्रीमती ििता वैद्य सी.डी.ई.ओ. संर्णकीय कामे
मॅन्युअल – ३
योग्य मागाने धनणयय घेण्याच्या प्रधक्रये त अनुसरायची कायय पध्दती.
स्तर :- धिल्हा स्तर (ग्रामपं चायत धवभाग)
अ. क्र. उप कायग प्रिसध्द करणार कालाविी कठे प्रिसध्द अडचणी शेरा
कलम करणार
१ २ ३ ४ ५ ६ ७
१ ४ उपमख्य कायगकारी अििकारी दरवषी ििल्हा स्तरावरील --- ---
(ग्रा.पं.) यांचे अििकार व कतगव्ये िोटीस बोडग वर
२ कमगचाऱ्यांची मािहती व त्यांचे दरवषी ििल्हा स्तरावरील --- ---
कतगव्य त्यांचेकडे असलेल्या िोटीस बोडग वर
कामकािाचा तपिशल महत्वाची
पिरपत्रके
३ ग्रामपंचायत अंतर्गत मंिरू पदांचा दरवषी ििल्हा स्तरावरील --- ---
तपशील िव. अ. पं. िोटीस बोडग वर
/एग्रावी/ग्रािवअ/ ग्रासे सवग
संवर्ाच्या िियक्त, बदली
पदोन्ितीची चौकशी बाबतची
मािहती
४ एकण मंिर ग्रामपंचायतीची दरवषी ििल्हा स्तरावरील --- ---
संख्या िोटीस बोडग वर
५ ग्रा.पं.िवभार्ामार्गत राबिवल्या दरवषी ििल्हा स्तरावरील --- ---
िाणाऱ्या योििा, िमळणारे अिदाि िोटीस बोडग वर
व सदर योििा राबिवण्यासाठी
अिसरावयाची कायगपध्दती.
अ) यशवंत ग्राम समृध्दी
योििेअंतर्गत मंिर कामे.
ब) ११ व्या िवत्त आयोर्ामिि
घें तले ली कामे
क) प्रिािमंत्री ग्रािमण ििवारा
योििेंतर्गत मंिर कामे.
ड) ििल्हा ग्राम िवकास िििी व किग
अिदाि वाटप
इ) एम.पी.आर.
- 36 -
६ ग्रामपंचायत ििहाय िियक्त केले ल्या दरवषी ििल्हा स्तरावरील तालका ---
मािहती अििकारी व अिपलीय िोटीस बोडग वर स्तरावरुि
अििकारी यांचे िाव पदिाम व इतर मािहती प्राप्त
तपिशल झाल्यािशवाय
७ कर वसली, मद्ांकशल्क दर सहा मिहन्याला ििल्हा स्तरावरील प्रिसध्द करता ---
िोटीस बोडग वर येत िाही.
८ सरपंच प्रर्ती अहवाल दर सहा मिहन्याला ििल्हा स्तरावरील शासिाकडि ---
िोटीस बोडग वर अिदाि प्राप्त
झाल्यािशवाय
प्रिसध्द करता
येत िाही.
१ मासीक प्रर्ती अहवाल दरमहा --- --- ---
२ पिरपत्रके, शासि ििणगय --- --- --- ---
स्तर :- ग्रामपंचायत धवभाग
अ. क्र. उप कायग प्रिसध्द करणार कालाविी कठे प्रिसध्द करणार अडचणी शेरा
कलम
१ २ ३ ४ ५ ६ ७
१ २. मािसक सभा प्रोिसडींर् दरमहा ग्रा.पं. िोटीस बोडग वर --- ---
२ ग्रामसभा प्रोिसडींर् सभेिंतर ग्रा.पं. िोटीस बोडग वर --- ---
३ ग्रामसभेिे ििवड केलेले लाभािी सभेिंतर ग्रा.पं. िोटीस बोडग वर --- ---
यादी
४ मंिर झालेले कामे, अंदाि सभेिंतर ग्रा.पं. िोटीस बोडग वर --- ---
पत्रकीय रक्कम व झालेला खचग
५ ग्रामपंचायत िमा खचग मािसक ग्रा.पं. िोटीस बोडग वर --- ---
६ शासिाकडि प्राप्त अिदाि मािसक ग्रा.पं. िोटीस बोडग वर --- ---
७ िोंदणी झालेल्या ईमारती मािसक ग्रा.पं. िोटीस बोडग वर --- ---
८ िळ किेक्शि िारकाची यादी मािसक ग्रा.पं. िोटीस बोडग वर --- ---
९ ग्रा.प. िे केलेला िललाव मािहती मािसक ग्रा.पं. िोटीस बोडग वर --- ---
१० िरकाम्या िार्ा /र्ाळे भाड्ािे मािसक ग्रा.पं. िोटीस बोडग वर --- ---
िदलेली मािहती
११ बािार कराची मािहती मािसक ग्रा.पं. िोटीस बोडग वर --- ---
१२ यशवंत ग्राम समृध्दी लोक मािसक ग्रा.पं. िोटीस बोडग वर --- ---
सहभार् (वर्गणीदार यादी)
१३ िन्म मृत्यू उपिात मृत्यू यादी मािसक ग्रा.पं. िोटीस बोडग वर --- ---
स्तर :- पंचायत सधमती

कलम
१ २ ३ ४ ५ ६ ७
१ २. िव.अ.(पं.) र्वीअ यांिी केले ल्या मािसक िोटीस बोडग वर --- ---
ग्रा.पं. तपासण्या
२ मािसक सभा घे तलेल्या ग्रा.पं.ििहाय मािसक िोटीस बोडग वर --- ---
- 37 -
३ ग्राम सभा घे तलेल्या ग्रा.पं.ििहाय मािसक िोटीस बोडग वर --- ---
४ ग्रामसेवक सािेचे िदवस वार्थषक िोटीस बोडग वर --- ---
५ मंिर कामे यादी अिदाि मािसक िोटीस बोडग वर --- ---
१. १३ वा िवत्त आयोर्
२. िी.ग्रािव.िििी
६ अिदाि वाटप यादी मािसक िोटीस बोडग वर --- ---
ग्रामसेवक/ग्रािवअ
७ िव.अ. (पं) साज्यातील र्ांवे मािसक िोटीस बोडग वर --- ---
८ ग्रामसेवक/ ग्रा. िव. अ. साज्यातील मािसक िोटीस बोडग वर --- ---
र्ांवे
९ कर वसली मािहती मािसक िोटीस बोडग वर --- ---
१० प्राप्त तक्रारी व केलेली कायगवाही मािसक िोटीस बोडग वर --- ---
११ ग्रा. पं. अपहार केसेस मािसक िोटीस बोडग वर --- ---
स्तर :- पंचायत सधमती
कलम
१ २ ३ ४ ५ ६ ७
१ संपणग ग्रािमण रोिर्ार योििा ---
स्त्रोत – १
1. र्णात र्टात ििवडलेली
र्ांवे
2. मंिर कामाचा सिवस्तर
तपशील
3. कपन्स वाटप व कामाचा दिा
4. कामाची ििवडीची अवलंबलेली
कायगपध्दती
5. वैयस्क्तक लाभािी ििवड यादी
२ स्त्रोत – २ ---
1. ग्रामसभा ि घे ता
आवशयक िसतांिा
कामाची ििवड
2. मिरांचे हिेरीपट कपन्स
वाटप
मॅन्युअल – ४
कतयव्य पार पाडण्यासाठी शासकीय प्राधिकरणाने ठरवून धदलेली प्रमाणके.
अ) ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमतीमध्ये कायगरत अििकारी व क्षेत्रीय कमगचारी यांिा मख्यत्वे खालील
उद्दे शासाठी दौरे व रात्रीचे मक्काम शासिािे िििारीत करवूि िदलेले आहे .
1. त्यांच्या कायगक्षेत्रात हाती घे ण्यात आलेल्या िविवि िवकासाचा कामाचा आढावा घे णे व िेिे कामाची
प्रती समािािकारक िाही ककवा प्रत्यक्ष िार्ेवर काही अडचणी ििमाण झाल्यास ििराकरण करणे.
- 38 -
2. हाताखालील क्षेत्रीय अििकारी व कमगचारी िेमण िदलेली कामे व कतगव्ये समािािकारकपणे पार
पाडतात ककवा िाही याची तपासणी करणे.
3. क्षेत्रीय कायालयात व प्रकल्प स्िाििक, प्रशासकीय कामकाि, िवत्तीय व लेखािवषयक बाबी
शासिािे िेमि ू िदलेल्या िियमािसार होतात ककवा िाही याची पाहणी करणे.
4. वरील उद्दे श साध्य करण्यासाठी ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमतीचे अििकारी व कमगचाऱ्यासाठी
खालील प्रमाणत दौरे व रात्रीचे मक्काम िवहीत केले ले आहे .
5.
अ.क्र. पदनाम वषातुन करावयाचे वषातुन करावयाचे
दौऱयाचे धदवस रात्रीचे मुक्कामाचे धदवस
१ उपमख्य कायगकारी अििकारी १४४ ९६
(ग्रा.पं.)
२ र्ट िवकास अििकारी १८० १२०
३ िवस्तार अििकारी (पंचायत) १८० १२०
ब) १. पंचायत सधमतीची तपासणी.

अ.क्र. पदनाम करावयाची तपासणी
१ उपमख्य कायगकारी अििकारी िवभार्ीय आयक्तांिी ििरीक्षण केलेली पंचायत सिमती
(ग्रा.पं.) वर्ळि प्रत्येक पंचायत सिमतीची वषाति एकदा.
२. पंचायत सधमतीची तपासणी.
अ.क्र. पदनाम करावयाची तपासणी
१ उपमख्य कायगकारी अििकारी १. माहे िि आिण सप्टें बर मध्ये प्रत्येक मिहन्यात ५
(ग्रा.पं.) ग्रामपंचायती
२. उवगरीत मिहन्यात दरमहा
२ र्ट िवकास अििकारी प्रत्येक मिहन्यात २ ग्रामपंचायतीचे सखोल ििरीक्षण व ८
ग्रामपंचायतीचे सवगसािारण ििरीक्षण
३ िवस्तार अििकारी (पंचायत) प्रत्येक मिहण्याला १० ग्रामपंचायतीचे सखोल ििरीक्षण
मॅन्युअल – ५
कमयचारी आपली कतयव्य पार पाडीत असतांना उपयोगात ये तील असे धनयम धवधनयम,
सूचना, धनयमपुस्स्तका व अभीले .
1. महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमती अिििियम १९६१
2 मंबई ग्रामपंचायत अिििियम – १९५८
3 महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद लेखा संिहता १९६८
4 महाराष्ट्र िार्री सेवा (सेवेच्या सवगसािारण शती) िियम १९८१
5 महाराष्ट्र िार्री सेवा (वेति) िियम १९८१
6 महाराष्ट्र िार्री सेवा (पदग्रहि उपिविी, स्स्वयेत्तर सेवा अणी ििलंबि, बडतर्ी व
सेवेतिू काढि टाकणे यांच्या काळातील प्रदािे) िियम १९८१
7 महाराष्ट्र िार्री सेवा (रिा) िियम १९८१
8 महाराष्ट्र िार्री सेवा (ििवृत्ती वेति) िियम १९८१
9 महाराष्ट्र िार्री सेवा (माििि, स्िाििक परक भत्ता व घरभाडे भत्ता) िियम १९८१
10 महाराष्ट्र िार्री सेवा (शासकीय ििवास स्िािाचा ताबा) िियम १९८१
11 महाराष्ट्र िार्री सेवा (प्रवास भत्ता) िियम १९८१
- 39 -
12 महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमत्या (अंदािपत्रक) िियम १९६६
13 महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमत्या (िििीचे पिर्थविियोिि) िियम १९७१
14 ििल्हा पिरषद आकस्स्मक खचाबाबतचे िियम.
15 महाराष्ट्र सवगसािरण भिवष्ट्य ििवाह िििी िियम १९६६.
16 महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद ििल्हा सेवा िियम १९६८
17 महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद ििल्हा सेवा (सेवाप्रवेश) िियम १९६७.
18 महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद ििल्हा सेवा (िशस्त व अपील) िियम १९६४.
यािशवाय शासिाच्या िविवि िवभार्ाकडू ि प्रिसध्द करण्यात आलेल्या अििसूचिा, शासि ििणगय,
पिरपत्रक व पत्रामिील मार्गदशगि सचिांचा अवलंब करूि कामांचा ििपटारा करण्यात येतो.
धनयम :- महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमती अिििियम १९६१ चे कलम २७५ िसार राज्य
शासिास या अिििियमाच्या तरतदी अंमलात आणण्याचा प्रयोििासाठी या अिििियमाच्या तरतदीशी
िवसंर्त िसतील असे िियम करता येतील.
धवधनयम :- महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत समित अिििियम १९६१ चे कलम २७५ िसार ििल्हा
पिरषदे स वेळोवेळी या अिििियमाची प्रयोििे पार पाडण्यासाठी या अिििियमाच्या तरतदीशी व राज्य
शासिािे केलेल्या िियमांशी िवसंर्त िसतील असे िविीयम करता येतील.
उपधविी :- महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत समित अिििियम १९६१ चे कलम २७६ (१) िसार ििल्हा
पिरषदे स या अिििियमाची प्रयोििे पार पाडण्यासाठी या अिििियमाशी ससंर्त िसतील असे उपिविी
वेळोवेळी तयार करता येतील. त्यात र्ेरबदल करता येतील ककवा िवखंडीत करता येतील आिण पवगग्रामी
तरतदीच्या सवगसािारणतेस बािा येउ ि दे ता अशा उपिविीत तरतदी कराता येतील.
मॅन्युअल – ६
कायालयातील अधभले ाचे धवगतवारीनुसार धववरणपत्र
1. कायगिववरण पंिी / प्रलं बीत पत्र.
2. प्रितक्षािीि प्रकरणे.
3. स्िायी आदे श िस्ती.
4. िियतकािलके अ व ब
5. अिभले खार्ारात पाठवावयाच्या िस्त्या.
6. ड वर्ीय कार्दपत्रे.
1. कायय धववरण पंिी / प्रलंबीत पत्रे :-
प्रत्येक िलपीकाकडू ि प्रपत्र ६ मध्ये कायगिववरण पंिी ठे वली िाते आवशयक आहे . या िोंदवहीत दै िंिदि
टपालाची िोंद ध्यावयाची असूि प्रकरणाचा ििपटारा झाल्यािंतर कायगिववरण पंिीमिील पत्राच्या अिक्रमांक
र्ोलांकीत करावा तसेच प्रकरण ििकाली काढले ककवा ते िावक करण्यासाठी पाठिवले असेल तर सतंभ – ४
मध्ये ते ििकाली काढल्याची िोंद घ्यावी. कायगिववरण पंिी मध्ये दर आठवड्ाच्या र्ोषवारा काढि प्रभारी
अििकारी यांचे समोर ठे वावा.
2 प्रधतक्षािीन प्रकरणे :-
या पंिीमध्ये विरष्ट्ठ कायालयाकडू ि मािहती येणे प्रलं बीत आहे . व प्रकरण ििकाली ििघू शकत िाही. अशी
प्रकरणे प्रितक्षािीि पंिीत िोंदिवण्यात यावी. या पंिीमळे कमगचाऱ्यांिा त्वरीतअहवाल मार्िवण्याकरीता व
प्रलं बीत पत्रावर िियंत्रण ठे वण्याकरीता तयाच प्रमाणे प्रकरणात वेळोवेळी स्मरणपत्रे दे ण्याकरीता ही पंिी
उपयक्त ठरते.
3 स्थायी आदे श नस्ती :-
यामध्ये शासिािे वेळोवेळी ििर्गमीत केले ले अध्यादे श / शासि ििणगय / पिरपत्रके ईत्यादी महत्वाचे अिभले ख
कायमस्वरूपी िति करूि ठे वले िातात व वेळोवेळी शासिकय कामकािात यामिील मार्गदशगक सचिांचा
- 40 -
आिार घे तला िाते. ही िस्ती िवषयावर असावी तयास अिूक्रमिणका असावी व प्रतयेक पािास क्रमांक िदले ले
असावे.
4 धनयतकालीके अ व ब :-
या पंिीच्या भर् अ मध्ये पंिरवाडा / मािसक / त्रैमािसक / सहामाही / वार्थषक) अहवाल ज्या पत्रान्वये वहीत
करण्यात आले ला आहे व िया कमगचाऱ्याकडू ि असा अहवाल ज्या िियत िदिांकास सादर करावयाचा आहे
तयाचा पत्र क व िदिांकासाह िोंद घे ण्यात येते व भार् ब मध्ये ज्या िदिांकास असा अहवाल प्रत्यक्षात सादर
करण्यात आला तया बाबतची िोंद ठे वण्यात येते.
5 अधभले ागारात पाठवावयाच्या नस्त्या :-
ज्या प्रकरणातील कायगवाही पूणग झाले ली आहे अशी प्रकरणे अिभले खार्ारात पाठवण्यापूवी अिभले खचे अ वर्ग
व ब वर्ग क वर्ग व ड वर्ग असे वर्ीकरण करूि ठे वण्यासाठी पाढिवण्यात येतात.
अ.क्र. अिभले ख वर्ग अिभले ख िति करुि ठे वण्यासाठी िति करुि ठे वण्याचा
वापरावयाच्या बस्त्याचा रं र् कालाविी
1 अ लाल कायमस्वरुपी
2 ब िपवळा 30 वषे
3 क िहरवा 10 वषे
4 क-1 ििळा 5 वषे
5 ड पांढरा 1 वषग
6 “ड” वगीय कागदपत्रे :-
िी पत्रे मािहतीसाठी प्राप्त होतात ककवा ज्या पत्रावरील कायगवाही पूणग झाले ली आहे व ज्या कार्दपत्रािा १
वषावरील कालाविीसाठी राखि ठे वण्याची आवशयकता िाही अशी कार्दपत्रे िसे मािसक अहवाल,िकरकोळ
रिेचे अिग इ. ड वर्ीय कार्दपत्रे म्हणि १ वषाचा कालाविीसाठी राखू ठे वण्यात येतात व १ वषािंतर अशया
कार्दपत्राचे सक्षम अिीकाऱ्याची मंिरी घे ऊि िाशि केले िाते.
मॅन्युअल – ७
प्रशासकीय कामकािाचा दृस्ष्ट्टकोन व धनतीधनिारण संबंिाने सवयसामान्याचे परामशयकरीता
करण्यात आलेली व्यवस्था.
प्रशासकीय कामाकािाचा दृष्ट्टीकोि व िितीिििारण संबंिािे सवगसामान्याचे परामशगकरीता करण्यात

आलेली व्यवस्िा ग्रामस्िांची सिद या माध्यमाति साध्य करण्याची संकल्पिा आहे . ग्रामस्िांची सिद
लोकािभमखत, प्रतीसादिशलता, पारदशगकता व र्तीमािता हे महात्वाचे पैलू आहे . ग्रामस्िांची सिद याची
तत्वे खालीलप्रमाणे आहे .
1. शासकीय िवभार् / संस्िेव्दारे परिवण्यात येणाऱ्या संवांचा दिा राखिे.
2. सेवा िवहीत कालमयादे त परवीणे.
3. प्रशासिामध्ये पारदशगकता आणणे.
4. योििांच्या अंमलबिावणीमध्ये परवण्यात येणाऱ्या सेवामध्ये र्ितमािता आणणे.
5. ग्रामस्िांचय र्रिा लक्षात घे ऊि तयाच्या सल्यािे सहभार्ािे योििांचा आराखडा तयार करणे व
अंमलबिावणी करणे.
6. ििणगय प्रक्रीयेत ग्रामस्िांचा सहभार् घे णे.
7. कामाचा दिा सेवा परिवण्यासाठी िविवि स्तरावर िबाबदारी ििशचीत करणे.
8. ग्रामस्िांच्या तक्रारीचे िवहीत मदतीत ििवारण करणे.
अ.क्र. कामाचा टप्पा काम पूणग करण्याचा

कालाविी
- 41 -
१ ििल्हा ग्रामिवकास िििीमिि किाचे रूपये 60,000/- चे आतील प्राप्त 1 ते 3 महीिे
प्रस्ताव स्िायी सिमतीच्या मान्यतेस सादर करणे तसेच रूपये 60,000/- चे
वरील ििल्हा पिरषद सवगसािारण सभेमध्ये मंिरू ीकरीता सादर करणे.
पंचायत राि संस्थानी पुढील वषाचे वार्षषक धनयोिन ालीलप्रमाणे करावे.
अ. क्र. कामाचा टप्पा काम पूणग करण्याचा

कालाविी
१ ग्रामपंचायत अंदािपत्रकांिा पंचायत सिमतीिे मान्यता दे णे 15 िािेवारी पूवी
पंचायत राि संस्थासाठी ग्रामस्थांची सनद

धववरणपत्र १ :- संधविानीक िबाबदारी
शासन धनणयय व िलसंिारण धवभाग क्रमांक ग्रानास -१०९७/सी.आर.-११२/०८ धदनांक २३
िून १९९९ िोडपत्र ालीलप्रमाणे.
अ. कायय सच
ू ी िबाबदार कायय पत
ु ीचा धवहीत मुदतीत कायय पत
ू ीन
क्र. अधिकारी कालाविी झाल्यास कोणत्या
अधिकाऱयाकडे तक्रार करावी
तत्सम वधरष्ट्ठ अधिकारी
१ २ ३ ४ ५
ग्रामस्तर
१ िितेकडू ि आलेल्या तक्रारीच्या सवग खाते १५ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
ििवारणासंबंिी अंतरीत उत्तर दे णे प्रमख/र्िवअ/ग्राम सिमती
सेवक
२ िन्म िोंदणीचा दाखला दे णे. ग्रामसेवक/ ग्राम ५ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
अ) ६ वषाआतील िोंद िवकास अििकारी सिमती
ब) दाखला तातडीिे हवा असल्यास २ िदवस
दप्पट शल्क आकारुि
३ मृत्यू िोंदणीचा दाखला दे णे ग्रामसेवक/ ग्राम ५ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
अ) १ वषाचे आतील िोंद िवकास अििकारी सिमती
४ िववाह िोंदणीचा दाखला दे णे ग्रामसेवक/ ग्राम ५ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
अ) ५ वषाचे आतील िोंद िवकास अििकारी सिमती
दप्पट शल्क आकरुि
५ ििावरांच्या आरोग्याचा दाखला दे णे ग्रामसेवक/ ग्राम २ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
िवकास अििकारी सिमती
६ ििावरांचे शव िवच्छे दि अहवाल व ग्रामसेवक/ ग्राम २ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
मृत्यू दाखला दे णे िवकास अििकारी सिमती
७ बांिकाम परवािे दे णे ग्रामसेवक/ ग्राम ३० िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
८ मालमत्ता र्ेरर्ार िोंदणी करणे ग्रामसेवक/ ग्राम ३० िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
- 42 -
९ र्ेरर्ार दाखल दे णे ग्रामसेवक/ ग्राम ५ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
१० ग्रामपंचायत येणे बाकी दाखला दे णे ग्रामसेवक/ ग्राम ५ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
११ खािर्ी िळ िोडणी परवािा दे णे ग्रामसेवक/ ग्राम ५ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
/िाकारणे िवकास अििकारी सिमती
१२ व्यवसाय परवािा ग्रामसेवक/ ग्राम ५ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
१३ बेघर दाखला ग्रामसेवक/ ग्राम ५ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
अ. कायय सच
ू ी िबाबदार कायय पत
ु ीचा धवहीत मुदतीत कायय पतू ीन
क्र. अधिकारी कालाविी झाल्यास कोणत्या
अधिकाऱयाकडे तक्रार करावी
तत्सम वधरष्ट्ठ अधिकारी
१ २ ३ ४ ५
१४ रिहवासी दाखला दे णे ग्रामसेवक/ ग्राम ५ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
१५ बोरोिर्ार दाखला दे णे ग्रामसेवक/ ग्राम ५ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
१६ िवद्यत िोडणी िाहरकत प्रमाणपत्र दे णे ग्रामसेवक/ ग्राम ५ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
१७ दारीद्य्र रे षेखालील कटं बातील ग्रामसेवक/ ग्राम ३ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
असल्याबाबत दाखला दे णे. िवकास अििकारी सिमती
१८ वृध्दासाठी ििरािार दाखला दे णे ग्रामसेवक/ ग्राम ५ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
१९ िितेकडि आलेल्या तक्रारीच्या ग्रामसेवक/ ग्राम १५ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
ििवारण्या संबंिी अंतरीम उत्तर दे णे िवकास अििकारी सिमती
२० िन्म िोंदणीचा दाखला दे णे. र्ट िवकास ६ िदवस र्ट िवकास अििकारी, पंचायत
अ) ६ वषाचे आतील िोंद अििकारी ३ िदवस सिमती
ब) दाखला तातडीिे हवा असल्यास
मॅन्युअल – ८
×®Ö¸ÓüÛ
मॅन्युअल – ९
अधिकारी व कमयचारी यांची यादी
धवभागाचे नांव :- पंचायत धवभाग धिल्हा पधरषद, विा
अ.क्र. धवभाग प्रमु ासह नांव पदनाम पत्ता व दुरध्वनी क्र. वेतन ग्रेड वेतन शेरा
१ २ ३ ४ ५ ६ ७
१ श्री.ववपूल जाधव उपमख्य कायगकारी ििल्हा पिरषद विा 78500/-
अििकारी (ग्रा.प्र.) दरध्विी क्र. 242743
- 43 -
२ श्री. शारीक परवेि क.प्र.अ. --//-- 41100/-
मो.शर्ी
४ श्री. सििल पी. राणे विरष्ट्ठ सहाय्यक --//-- 28700/-
५ श्री.¯ÖÏ×¾ÖÞÖ ÝÖÝÖÖÓÃÖÖÝÖ¸ü विरष्ट्ठ सहाय्यक --//-- 37500/-
श्री.•ÖÝÖ×¤ü¿Ö
७ विरष्ट्ठ सहाय्यक --//-- 37500/-
•ÖÓÝÖ´Ö
९ श्रीमती एस. पी. शहा विरष्ट्ठ सहाय्यक --//-- 38600/-
१० ÁÖß ´ÖÆêü¿Ö ³ÖÃ´Öê विरष्ट्ठ सहाय्यक --//-- 28700/-
ÁÖß.•ÖÝÖ×¤ü¿Ö ¯ÖÓ×›üŸÖ कििष्ट्ठ सहाय्यक 31400/-
११ ÁÖß.‹ÃÖ.‹®Ö.¤êü¿ÖÛú¸ü, कििष्ट्ठ सहाय्यक --//-- 31100/-
१२ श्री. रमेश मा. घमे कििष्ट्ठ सहाय्यक --//-- 25200/-
13 श्री सिचि राऊत. कििष्ट्ठ सहाय्यक --//-- 26000/-
१4 ÁÖß.³Ö¸üŸÖ ÝÖÖê™êü. िशपाई --//-- 22100/- -
16 ÁÖß´ÖŸÖß ÃÖãÛêú¿Öß®Öß ŸÖã¸üÖôêû िशपाई --//-- 22100/-
रािीव गांिी पंचायत सशक्तीकरण अधभयान (RGPSA)
अ.क्र. कंत्राटी कमयचाऱयांचे पदनाम पत्ता व दुरध्वनी क्र. वेतन ग्रेड वेतन शेरा
नांव
१ २ ३ ४ ५ ६ ७
1. ÁÖß. †×®ÖÛëúŸÖ Ø¿Ö¤êü »Ö¯ÖßÛú ििल्हा पिरषद विा 15000/- --
दरध्विी क्र. 242743
महात्मा गांिी राष्ट्रीय ग्रामीण रोिगार हमी योिना (MGNREGS)

अ.क्र. अधिकारी / पदनाम पत्ता व दुरध्वनी क्र. वेतन ग्रेड वेतन शेरा
कमयचाऱयांचे नांव
१ २ ३ ४ ५ ६ ७
1 श्री †×Ö»Ö •ÝÖÖÓ¾Ö›êü, गट िवकास ििल्हा पिरषद विा 67100/-
अििकारी (¯ÖÏ³ÖÖ¸üß) दरध्विी क्र. 242743
2 िरक्त कृ षी अििकारी --//-- ---
3 श्री.‹.¯Öß.ÝÖÖµÖÝÖÖê»Öê सहाय्यक लेखा --//-- 53500/-
4 श्री. पी. आर. मदािे कििष्ट्ठ सहाय्यक --//-- 45700/-
5 ×¸üŒŸÖ ¯Ö¤ü िशपाई --//-- -
6 श्री. प्र. िा. भार्वतकर सहाय्यक कायगकम --//-- 16629/-
7 श्रीमती िशतल घवघवे सी.डी.ई.ओ. --//-- 10130/-
8 श्रीमती ििता वैद्य सी.डी.ई.ओ. --//-- 10130/-
- 44 -
मॅन्युअल – १०
संस्थाचे अधिकारी व कमय चारी यांना धनयमानुसार दे ण्यात ये णारे मासीक पधरश्र्रमीक व ते
अदा करण्याची पध्दत.
अ.क्र. पदनाम 7 व्या वेतन आयोगानुसार मंिरू केलेली सुिारीत शेरा

वेतनश्र्ेणी व धवशेष वेतन.
रािपत्रीत अधिकारी
१ उपमख्य कायगकारी अििकारी (पं)
धिल्हा सेवा
अरािपत्रीत धिल्हा सेवा (गट क व ड) ग्राम पंचायत धवभाग
१ िवस्तार अििकारी (पंचायत) S-13 -35400-112400
२ ग्रामिवकास अििकारी S-12-32000/-
३ ग्रामसेवक S-8-25500-81100
४ ग्रामसेवक (कंत्राटी) ६०००/- माििि
५ ग्रामपंचायत कमगचारी िकमाि ग्रामपंचातचे लोकसंख्येिसार ग्रामपंचायत कमगचाऱ्यांची
वेति िियक्ती करण्यात येते व िकमाि वेतिािसार वेति अदा
करण्यात येते.
मॅन्युअल – ११
प्रत्ये क संस्थानी सादर केलेली अंदािपत्रके व संभाव्य चय अंदािपत्रके व संभाव्य चय
त्यानुसार प्राप्त तरतूद तसेच संस्थांनी केलेला चय
धिल्हा पधरषदे अंतगयत धववीि शासकीय योिनांची अंमलबिावणी.
योिनांची वगयवारी :-
ििल्हा परीषद व पंचायत सिमती अंतर्गत राबिवण्यात येणाऱ्या योििा व कामाची वर्गवारी
ििल्हा पिरषद सिमती अिििीयम १९६१ च्या तरतदीिसार खालील चार प्रकारात येते.
१) ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमती यांच्या स्वत:च्या उत्पन्िाति कायान्वीत होणाऱ्या योििा व काम
(महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमती अिििीयम १९६१ चे कलम १४४ ते १८१).
२)अिििियमातील कलम १००/१०३ िसार शासिाकडू ि हस्तांतरीत झालेल्या योििा व कामे.
३)अिििियमातील कलम १२३ िसार अिभकरण तत्वावर राबिवण्यात येणाऱ्या योििा व कामे.
४) अिििियमातील कलम २६१ िसार ििल्हा पिरषद अििकारी / कमगचारी यांच्या सेवा अििग्रहीत
करूि कायान्त करण्यात येणाऱ्या योििा व कामे.
- 45 -
मॅन्युअल – १२
धिल्हा पधरषदे च्या स्वउत्पन्नात राबधवण्यात ये णाऱया सवयसािारण योिना, अथय संकल्प व
त्याची अंमलबिावणी
ििल्हा पिरषदे ला महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमती अिििियम १९६१ चे

तरतूदीिसार खालील उत्पन्िाच्या बाबी आहे व अिदाि स्वरूपात शासिाकडू ि प्रापत होते.
१) अिििियमाचे कलम १४४, १५१ ककवा १५२ अन्वये बसिवलेला उपकर ७०० ि.पै प्रमाणे.
२)अिििियमाचे कलम १५५ अन्वये बसिवलेला वाढीव उपकर पंचायत सिमतीचा वाटा वर्ळि.
३)अिििियमाचे कलम १५८ िसार १ टक्के मद्ांक शल्क अिदाि (ग्रामपंचायतचा ५० टक्के वाटा
वर्ळि)
४) अिििियमाचे कलम १४६, १५० िसार िमळणारे पाणी पट्टीकर.
५) अिििियमाचे कलम १८५ िसार िमळणारे वाढीव उपकरावर आिारीत उपकर सापेक्ष अिदाि.
६)ििल्हा पिरषदे च्या ििव्वळ स्व उत्पन्िाच्या बाबी म्हणिे कर व र्ी ििल्हा पिरषद मालकीचे आठवडी
बािार, यात्रा व डोंर्ाघाटापासिचे ििल्हा पिरषदे ला उत्पन्ि प्राप्त होते.
अथय संकल्पीय अंदाि सादर करण्याची कायय पध्दती.

अिगसंकल्प तयार करण्याच्या संदभात आवशयक असलेली मािहती या िवभार्ाकडू ि िवहीत
िमन्यात मख्य लेखा तिा िवत्त अििकारी, ििल्हा पिरषद, विा िवभार्ास परिवण्यात येते.
१) िमा / खचाचे प्रदाि, र्ौण, उपिशषग व तपिशलवार लेखािशषग.
२)मार्ील वषीच्या प्रत्यक्ष खचाच्या रक्कमा.
३)ज्या वषासाठी अिगसंकल्पीय अंदाि तयार करण्यात येत आहे तया वषाच्या अर्ोदरच्या वषाचे मंिरू
अंदाि.
४) चालू वषाचे सूिारीत अंदािपत्रक.
५) आर्ामी वषाचे प्रस्तावीत करावयाचे अंदाि.
६)चालू वषाच्या अिगसंकल्पीय अंदािाच्या ककवा सिारीत अंदािाच्या तलिेत प्रस्तावीत अंदािातील
वाढीचे ककवा घटीचे कारणे.
सदरचे अंदािपत्रक अितशय काळिीपूवगक संबंिीत िवषय सिमतीच्या मंिरीसह करण्यात
येत असूि, र्ािील र्र्लेले ककवा अर्दीच कमी असणार िाही याची काळिी घे ण्यात येते.
राबधवण्यात ये णाऱया धवधवि योिना सन २०18-2019
अ. िवभार्ामार्गत अिदािा अि िाती मंिरू प्राप्त अिदाि लाभार्थ्यािा शेरा
क्र. राबिवण्यात येत ची पध्दती दाि ची अिदाि (रु. (रु.लक्ष) वाटप
असले ल्या टक्के ट लक्ष) अिदाि
योििेची वारी क्के ग्रा.पं.)
मािहती वारी
१ ग्रामीण भार्ात िि.प. --- --- 41.60 41.60 ग्रा.पं. िवद्यूत संबंिीत र्िव.अ.
कडू ि प्रस्ताव
िवद्यत पोल सवगसािार पोल मंिरू
स्स्वकारूि ते
परिवणे ण सभा केले
िि.प. सभेसमोर
ठे उि ग्रा.पं. ची
ििवड करूि
अिदाि वाटप
करण्यात येते.
- 46 -
२ ििल्हा वार्थषक यात्रास्िळ --- --- 49161000/- 49161000/- संबंिीत ---
योििा उपस्स्िती यंत्रणा यांिा
अंतर्गत वाटप
तीिगक्षेत्र
िवकास
योििा
३ स्व. ग्रा.पं. --- --- ०.९० ०.९० प्रस्ताव ---
आिंदराव तपासणी अप्राप्त
स्मृती करूि
पािरतोषीक
योििा
४ १३ वा िवत्त िि.प. --- --- 3360.70 3360.70 ग्रा.पं. ला ---
आयोर् ग्रा.पं. सवगसािार वाटप केले.
ईमारत ण सभा
बांिकाम
५ ििल्हा वार्थषक शासकीय --- --- 1130.96 1130.96 25३ ग्रा.पं.
योििे अंतर्गत ला वाटप
•Ö®ÖÃÖã×¾Ö¬Öê
ÃÖÖšüß ×¾Ö¿ÖêÂÖê
†®Öã¤ Ö®Ö
६ रा.र्ां.पं.स.अ. शासकीय --- --- ×®Ö¸ÓüÛú ×®Ö¸ÓüÛú ×®Ö¸ÓüÛú ×®Ö¸ÓüÛú
अंतर्गत ग्रा.पं.
ईमारत
बािकाम
7 सि २०१8-१9 शासकीय --- --- 55.00 55.00 6 ÝÖÏÖ.¯Ö.»ÖÖ
अंतर्गत ×®Ö¬Öß
अल्पसंख्यांक ×¾ÖŸÖ×¸üŸÖ
बहू ल ग्रामीण
क्षेत्रात मलभूत
पायाभूत
सिविा
उपलब्ि
करूि
दे णेसाठी
क्षेत्रिवकास
कायास्न्वत
करणे.
8 Ã´ÖÖ™Ôü ÝÖÏÖ´Ö 8000000/- 8000000/-
ŸÖÖ»ÖãÛúÖ ŸÖÖ»ÖãÛúÖ
ÃŸÖ¸üÖ¾Ö¸ü ÜÖ“ÖÔ ÃŸÖ¸üÖ¾Ö¸ü ÜÖ“ÖÔ
ÝÖÏ Ö.¯Ö ÝÖÏ Ö.¯Ö
Ûú¸üßŸÖÖ Ûú¸üßŸÖÖ
4000000/- 4000000/-
- 47 -
×•Ö»ÆüÖ Ã´ÖÖ™Ôü ×•Ö»ÆüÖ Ã´ÖÖ™Ôü
ÝÖÏÖ´Ö Ûú¸üßŸÖÖ ÝÖÏÖ´Ö Ûú¸üßŸÖÖ -
-1 1
ÝÖÏÖ´Ö¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ ÝÖÏÖ´Ö¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ
9 ÃÖÖÃÖ¤ü †Ö¤ü¿ÖÔ ×®Ö¸ÓüÛú ×®Ö¸ÓüÛú ×®Ö¸ÓüÛú ×®Ö¸ÓüÛú
मॅन्युअल – १३
लाभाथीना दे ण्यात ये णाऱया सवलती, परवाना व अिीकार
ग्रामपंचायत िवभार्, ििल्हा पिरषद विा अंतर्गत वैयक्तीक लाभाच्या योििा िाहीत.
ििल्हा पिरषदे चे स्व उत्पन्िातील योििांची अंदािपत्रके व संभावीत खचग त्यािसार प्राप्त
(मंिर) तरतद तसेच पंचायत िवभार्ांिी केलेला खचग या बाबतची मािहती दशगिवणारे िववरणपत्र.
िवभार् खचग लेखािशषग िवभार् अंदािािसार सि २०19-20 सि २०19-20
प्रमखांिी सि संभावीत खचग चे मंिरू अंतीम मध्ये केलेला
२०19-20 सिारीत खचग
करीता सादर अंदािपत्रक
केलेला अंदाि
१ २ ३ ४ ५ ६
िवभार् खचग लेखाशीषग िवभार् अंदािािसार सि २०19-20 सि २०19-20

प्रमखांिी सि संभावीत खचग चे मंिरू अंतीम मध्ये केलेला
२०19-20 सिारीत खचग
करीता सादर अंदािपत्रक
केलेला अंदाि
१ २ ३ ४ ५ ६
पंचायत
- 48 -
मॅन्युअल – १४
तपशीलवार उपलब्ि असलेल्या माधहतीचे ईलेकारॉनीक माध्यमातुन तयार केलेले संक्षीप्त
स्वरूप
सद्यस्स्ितीत ग्रामपंचायत िवभार्ास अशी मािहती िितेस उपलब्ि करूि दे ण्याकरीता

स्वतंत्र अशी व्यवस्िा िाही तिापी इलेक्रॉिीक माध्यमाति तयार केलेली माहीती िितेस उपलब्ि करुि
दे ण्याची योििा कायािवीत करण्याचे प्रसतावीत आहे .
मॅन्युअल – १५
सवयसािारण करीता माहीती उपलब्ि करण्यासाठी असलेली सवलत तसेच वाचनालयाची
कायालयाची वेळ (व्यवस्था असल्यास)
केंद्ीय माहीतीचा अििकार अिििियम २००५ अंतर्गत अपीलीय अििकारी , माहीती

अििकारी, सहाय्यक मािहती अिकारी ह्ांच्या मा. मख्य कायगकारी अििकारी, ििल्हा परीषद, विा यांिी
िियक्त करण्यात आली असूि या बाबतची मािहती मख्य कायगकारी अििकारी यांचे कायालयीि कक्षाचे
दशगिी भार्ावर लावण्यात आलेली आहे . तसेच मािहतीच्या अिकाराखाली कोणकोणती मािहती कोणत्या
पध्दतीिसार अिगदारास परिवता येईल याबाबतसध्दा पंचायत सिमती व ग्रामपंचायत यांिा मार्गदशगिपर
सूचिा दे ऊि अिगदांरािा िियमािसार मािहती दे ण्यां स ििदे श दे ण्यात आलेले आहे त.
मॅन्युअल – १६
माहीती अिीकारी यांचे नाव व पदनाम
अ.क्र कायालया अिपलीय पदिाम मािहती पदिाम सहा. मािहती पदिाम

. चे िांव व अििकाऱ्यां अििकाऱ्यां अििकाऱ्यां
दरध्विी क्र. चे िांव चे िांव चे िांव
१ २ ३ ४ ५ ६ ७ ८
१ ग्रामपंचाय ÁÖß.×¾Ö¯Öã»Ö उप.म.का.अ श्री. शारीक क.प्र.अ ÁÖß.•ÖÝÖ×¤ü¿Ö कििष्ट्ठ
त िवभार् •ÖÖ¬Ö¾Ö. . (ग्रा.पं.) परवेि . ¤ü ¯ÖÓ×›üŸÖ सहाय्यक
– मो.शर्ी .
२४२७४३
पंचायत समीती
मािहती अिीकारी अिपलीय अिीकारी
सवग ग्रामपंचायतचे ग्रामसेवक १ ) िवस्तार अििकारी
२) र्ट िवकास अििकारी
मॅन्युअल – १७
धवहीत केलेली इतर माधहती आणी वेळोवेळी अद्यावत केलेली प्रकाशने.
विा ििल्हा पिरषद वार्थषक प्रशासि अहवाल पंचायत
- 49 -
3. ब
-1
ब स न,
ब स -
- न :- , (ब )
- न :- ए .एस. ,स स
ब स,
न :- ब स,
न :- आ , ब स,
स - न :- 1. सन
2.आ
3.
, स न 1961 नस
ब स .
1. स न न .
2. ब स आ न न .
3. न ब .
- 50 -
(ब )
स स
न स
(स ) स
स ( )
न स
- 51 -
-2
/ न स
न
1 (ब ) 1. ब स स न
.
2. -2,3 -4 -
3. -3 4 - .
2 ए .एस. स सन ब स न
ब न , ,
- न ,
न .
3 . न न सन आ न
न , आ न न
, ,स
न .
4 .ए . स . .(स ) स स .
आ .स . . एस स ,
स स
.
5 . स आ न स
. , न/ न
स .
6 . स . ,
, न
स स बब .
7 न ब न स स / नस आ न
. स न
स .
8 . .ए . न स ब स न ब ,
स ,
. , स
, न आ .
न न नस .
- 52 -
-3
न न नस
4 स स
1 ब I) ब स
न
. 6 न
1. स स
स न
. . स
न ,
स / नस
न न . 30 स
2. ब
स न
स स
(VIII)
(I) स स ब 1
न ब
स न स
1 1
न न
स न स
स न
- 53 -
-4
स स न न .
) स न
स
सन न न न आ .
1. आ स आ
स न न न स स न .
2. न न स न
न स .
3. न स , बब सन न न
न नस न .
स न न स न स स न .
न न स न स स .
4. स स स - स
आ .
अ -
1 अ 60 24
2 अ 120 36
3 10
अ
- 54 -
-5
आ स न स न न स न
न
न :- स न 1961 274 1 नस
सन स न आ न न
स नस स न .
न . स न 1961 275 नस
स न न स न
सन न न स नस स न .
:- स न 1961 276 (1) नस
स न न न स नस स
. ब इ आ
स स सब न स .
स न /न आ
न स आ .
.1. स न 1961
2. स न 1968
3. न स (स स स न )1981
4. न स न न 1981
5. न स ( , स ,आ न बन , ब स न न
) न न 1981.
6. न स न 1981.
7. न स न न न 1981.
8. न स न न, , न न 1981
9. न स स न स न ब न 1981.
10. न स स न 1981.
11. स स न न न .1966.
12 स न 1968.
13. स स न 1967.
14. स न 1964
सन न स आ स न सन न
स न ब न न .
- 55 -
-6
न नस
न 6स .
1. / ब
2. न
3. आ न
4. न ब
5. न
6.
1. / ब
6 .
अ
अ अ
4 .
अ .
2. न
.
.अ . - अ
.
3. आ न
अ / / . अ
.
. अ अ अ
अ .
4. न ब
-अ ( / / / / )अ
. अ अ
. . - अ अ
.
5. न
अ अ
अ *अ* * * * * * * -1* * * *अ /
अ .
अ अ
अ. .
1 अ
2 30
3 10
4 -1 5
5 1
- 56 -
6.
.
अ
अ , अ * *
अ अ - .
-7
आ ब - सब न
स न न न स स
ब स स न
न न सब न स स सन न स
न आ . सन न स स नस
1097 /स आ 112/08 न 23 न 1999 नस ब स
.
स बब न
/ स -
.
1 2 3 4 5
1 ब स न न
स 30 स ,
(ब )
स न
/
न /
न
न आ
- 57 -
-8
न स - स इ स न बब स
स .
स न
1961 80( )आ 83 (1)
नस ब स स स स स ए 9 न आ .
स 8 सन 1 आ . बब
ब स
न. न न
1 स स
2 न स
3 न स
4 स स ब स
5 सन सन स स
6 स
7 स स
8 न न स
9 न स
-9
- आ - न
अ ( )
.अ. . .स . .स . .स .
:-
अ. .
अ /
1 . अ ( ) 255032
2 . . . अ 255032
3 अ 255032
4 . . . अ ( ) 255032
- 58 -
5 . . 255032
6 .अ . . 255032
7 . . . . 255032
8 . . 255032
9 . . 255032
10 . 255032
1. , . . .अ. -1 232284
2. . , . . .अ. -2 232284
3 . . . , . . .अ. 254675
4 , . . .अ. 245222
5 .अ . . .अ. 244837
6 . . . .अ. 225034
7 अ , . . .अ. 225895
8 , . . .अ. 224745
9. , . . .अ. 220368
-10
स न न नस स
) 1 2 / - सन न न
आ
न 7 नआ नस स
न / न
1 S – 20 : 56100 – 177500/-
(ब )
ब) स स न 3 4 - स
सन न एसआ 2009 / 61 आ -5 न 20 2009 नस
स न आ
नस - न न .
न 7 नआ नस
स न /
स 2/ -3
1 स स S - 14 : 38600 - 1,22,800/-
2 न स S - 13 : 35400 - 1 ,12,400/-
- 59 -
3 स S - 13 : 35400 - 1, 12,400/-
4 स S - 08 : 25500 - 81100/-
5 स S - 08 : 25500 - 81100/-
6 न स S - 06 : 19900 - 63200/-
7 S - 03 : 16600 - 54400/-
11
स न स स नस स स न
सन 2018-2019 स
सन 2019-2020 .
अ अ 2018-2019 2019-
2018-2019 2020
अ अ अ
1 2 3 5 6
18 स नइ स न . .
ब
1 न न न . . 2,00,000 15,00,000 6,00,000 15,10,000
,आ न न,
2 स . . 3,00,000 3,00,000 3,00,000 3,00,000

न
3 . . स ब . . 5,00,000 5,00,000 0 5,00,000
स /स
4 न स स . . 10,00,000 20,00,000 19,98,857 20,00,000
5 आ . . 5,00,000 20,88,050 14,60,655 9,06,000
स न
7 न न स . . 5,00,000 100 0 100
8 7 12 स न . 15,00,000 18,23,150 16,24,500 22,00,000

MSCIT /
9 ए ब सस . 2,00,000 2,00,000 1,73,107 2,00,000
स / नस
न स न .
10 न . . 0 2,00,000 41,644 1,00,000
11 सन स . . 30,000 40,000 28,929 50,000

12 न आ न ब , . . 100 100 0 100
ओ.आ .एस. .
, न ,
न आ
.
13 5 12 14,50,000 4,75,000 1,68,850 15,60,000
- 60 -
- न स
14 इ . 100 100 0 100
ए . . 61,80,200 91,26,500 63,96,542 93,26,300
12
अ अ अ
ब स न ब सन सन
2019-2020 न न आ आ
ब स न न न न
न न न न न
न न
1 2 3 4 5 6 7
1 न न न ,आ 15,10,000 15,10,000 15,10,000
न न, न
2 स न 3,00,000 3,00,000 3,00,000
न
3 . . स ब स 5,00,000 5,00,000 4,89,999
/स न
4 न स स 20,00,000 20,00,000 0
न
5 आ 9,06,000 9,06,000 3,36,231
स न न
7 न न स 100 100 0
न
8 7 12 स न MSCIT 22,00,000 22,00,000 21,27,600
/ न
9 ए ब सस 2,00,000 2,00,000 0
स / नस न न
स न .
10 न 1,00,000 1,00,000 60,742

न
11 न स स 50,000 50,000 29,920
न
12 न आ न ब , ओ.आ .एस. 100 100 0
. , न न
, न आ
.
13 5 12 - 15,60,000 15,60,000 0
न स न
14 इ 100 100 0
ए 93,26,300 93,26,300 48,54,492
- 61 -
स न
अ अ 2018-2019 2019-
2018-2019 2020
अ
अ अ
1 3,00,000/- 3,00,000/- 3,00,000/- 3,00,000/-
2 12,00,000 12,00,000 12,00,000 12,00,000
3 अ
1,20,,00,000 1,20,,00,000 1,20,,00,000 3,00,,00,000
1,35,00,000 1,35,00,000 1,35,00,000 3,15,00,000
-13
न स न आ
ब स स न
न
-14
स इ न न
स
स न स न
न इ न न न
न न आ .
-15
स स स स
स स न न .(
स स)
न 2005 , ,स
न आ सन ब ब न
स स न स न आ आ . स
नस स बब
स न स न न न न नस स न आ
आ .
- 62 -
-16
न - न , न आ इ
न न स न
न - - -
न न न
1 ब ए .एस. स . न
(ब ) सन न सन
2 ए.ब . .स. - ब . .(स ) न

-1 न स .
3 ए.ब . .स. - . ब . .(स ) . न

-2 स .
4 ए.ब . .स. . . . ब .स . .(स ) स न
- स .
5 ए.ब . .स. .न ब . न . .(स ) . न
-आ स .
6 ए.ब . .स. - . ब . .(स ) . न
आ स .
7 ए.ब . .स. - ब . ब . .(स ) . न
आ स .
8 ए.ब . .स. - ब . . .(स ) . स न

स स नन स .
9 ए.ब . .स. - . ब . . .(स ) .स न
स
10 ए.ब . .स. - . न ब . . .(स ) . न
स - स
-17
इ आ
न
ब स न स .
1. स
- 63 -
4.
1 :-
अपीलीय अधिकाऱ्याचे नाव : श्री. सदाशीव भानुदासजी शेळके,

मुख्य लेखा तथा धवत्त अधिकारी
धजल्हा पधरषद विा.
माधहती अधिकाऱ्याचे नाव व पत्ता :- ‹ÃÖ ¾Æüß ´ÖÃÖ¸üÖ´Ö उपमुख्य लेखा तथा वित्त अविकारी
विल्हा पवरषद ििा
.धवभागाचे नाव : -धवत्त धवभाग,धज.प.विा

मंत्रालयीन विभाग :- ग्राम विकास ि िलसंिारण विभाग, मंत्रालय, मुंबई
अहवाल सादर करणाऱ्या

धवभागाचे नाव :- 1. शासनस्तर
2. धवभागीय
3. मा.धजल्हाधिकारी
4.मा.मुख्य कायय कारी अधिकारी
महाराष्ट्र धजल्हा पधरषद व पंचायत समीती अधिधनयम 1961 नुसार धजल्हा पधरषद, विा अंतगयत
धवत्त धवभागात खालील कामे हाताळण्यात ये तात.
1. लेखा संवगीय वगय 3 कमय चाऱ्यांची पद भरतीची कायय वाही करणे.
2. अथय सभेचे आयोजन करणे व धनयत्रंण ठे वणे.
3. अथय संकल्प तयार करणे, वाषीक लेखे संकलन करणे व बजेट तयार करणे.
4. पंचायत समीती स्तरावर धवत्त प्रेषण पाठधवणे.
5. धवत्तधवभागात प्राप्त झालेली दे यके तपासणे व त्याचे शोिन करणे.
6. वगय 3 लेखा कमयचाऱ्याचे पदोन्नती प्रकरण हाताळणे.
7. शासनाकडु न प्राप्त होणारे वेतन व वेतनेत्तोर अनुदानाची महाराष्ट्र कोषागार धनयम नं. 44
मध्ये दे यके तयार करुन कोषागारातुन मंजरु करुन घे णे.
8. धजल्हा पधरषदे चे वाषीक लेखे धवत्तधवभागामार्यत तयार केले जातात. यामध्ये मासीक लेखे
न.न. 19,20, व 21 दरमहा तयार करुन घेणे एकत्रीत लेख्यासहधजल्हा पधरषदे चे अथय
समीती व धज.प. सवयसािारण सभेची मान्यता घेणे.
9. धजल्हा पधरषद सेवेतील धशक्षक व धशक्षकेत्तर कमय चारी यांचे भधवष्ट्यधनवाह धनिीचे लेखे
ठे वणे
10. धजल्हा पधरषद सेवेतन ु सेवाधनवृत्त होणाऱ्या धशक्षक व धशक्षकेत्तर कमयचारी यांना
सेवाधनवृत्तीवेतन तसेच सेवाधनवृत्तीनंतरचे इतर लाभधवनाधवलंब मंजरु करण्याची कायय वाही
केली जाते.
- 64 -
2 :-
1. स स स स .
2. स स सब स .
3. ब . . . . सब सब स .
4. स ब स .
5. स , इ
स .
6. स .
7. 3 4 .
8. 3 4 90 स .
:
1) स स .
2) स .
. .
1. .स ब. स
स स स
.
2. उप लेख्याचे वित्तीय तसेच प्रशाकीय

अविकारानुसार कामकाि करणे
3. -1 स शाखा,
.स . .एस ,ब इ.
.
4. सुनील मसराम -2 , , ,
, गटविमा शाखा, भांडार शाखा
- 65 -
इ. पाहणे.
5. . .ए .घ स , ,
.
6. ए स ि . . 01 पदाचा प्र. काययभार
7. ,स स स ,स
8. ÁÖß ›üß ‹»Ö ¬Ö¾Ö®Öê स ×®Ö¾Öé¢Öß ¾ÖêŸÖ®Ö ¿ÖÖÜÖÖ
9. . ÃÖ.»Öê.†.
10. . ,
स .
11 . . .ब ¾Ö
12 . . . स
13 .ए . . ब स ( ) .
14 . स ( ) -1
15. . स ( ) -2
16 . स ( )
17. .एस.ए . स ( )
18 स ( )
19. . .ए . स ( )
20 . .ब . स ( )
21. घ स ( )
22. ए स ( ) ब
23 स ( ) ,
.
- 66 -
24 ए ए स ( )
25. स स ( )
26. ब स ( )
27. ÁÖß´ÖŸÖß •Öê ›üß ŸÖÓ²ÖÖÜÖê स ( )
28 स स ( ) ¯ÖÏÃÖãŸÖß ¸ü•ÖÖ
29 ए स ( )
30 स स ( )
31 स ( ) स एस
32. स ( ) 13 घ स
.
33. स स ( ) स एस
34 स ( ) . . .
35 स ( )
36 स ( )
37 ¾Æüß ‹ ¾ÖÖ‘Ö´ÖÖ¸êü
38 -4
39. -4
40 -4
41. -4
42. ए ब . .
43. एस एस . .
44. ए ब . .
45. ब स ब . .
- 67 -
3 :-
1 2 3 4 5
1. स - स स बब
स
घ
2. स स स
3. स स ब
4. स स
5.
6. स स स स
7. यांचे स सब
बब
स
8. सब
स
4 :-
:
) स स
स .
1. घ स घ
स स स
.
- 68 -
2. स
स .
3. स , , बब स
स .
4. स स स
स . स
स स .
5. स स स स
.
. . -
1. 60 24
5 :-
, , ,
1. स
2. ब
3. स
4. स स स स
5. स
6. स स ब ब स
7. स
8. स
9. स घ
10. स स स ब
11. स स
12. स
13. स 1971
14. बब
- 69 -
15. स स
16. स
17. स स
18. स 1964
स स स
स स ब
स
स स स
स स स
- स स
स स
स स स स
- स
स स स
स स ब
स स सब -
6:-
7. ब
8.
9. ‘अ’ ब’
10.
11.
12. ‘ड’
2. / -
स
स स स
स
2.
- 70 -
ब घ
3. ‘अ’ ‘ब’
स स स
स स स स
स घ ब स स
स बब
4.
स स इ
स स घ
स स स स स
5. /
*अ * ब क ड स
स
ब
1
2 ब
3
4 -1
5
6. *ड*
स
स स
स *ड* स
स घ
- 71 -
7 :-
धवत्त
स बब
स
1. उप स
स स
स
2. स
स
-8
- 72 -
1 श्रीमती कांचन प्र. नांदरु कर
2 श्रीमती िैियंती वशवरषराि िाघ स्या
3 श्री. वत्रलोकचं द लक्ष्मणराि कोहळे
4 सवरता वििय गाखरे

5 मवनष दे िराि पुसाटे
6 विनोद नानािी लाखे
7 नुतन प्रमोदराि राऊत स्या
8 . उमेश गोपाळराि जिदे
9 ÁÖß´ÖŸÖß ´ÖéÞÖÖ»Ö Æêü´ÖÓŸÖ ´ÖÖ™êü स्या
9:-
-
उप मुख्य
- 73 -
( ) ( ) धशपाई
.
.
1. .स ब. स
स स स
.
2. उप लेख्याचे वित्तीय तसेच प्रशाकीय
अविकारानुसार कामकाि करणे
3. -1 स शाखा,
.स . .एस ,ब इ.
.
4. सुनील मसराम -2 , , ,
, गटविमा शाखा, भांडार शाखा
इ. पाहणे.
5. . .ए .घ स , ,
.
6. ए स ि . . 01 पदाचा प्र. काययभार
7. ,स स स ,स
8. ÁÖß ›üß ‹»Ö ¬Ö¾Ö®Öê स ×®Ö¾Öé¢Öß ¾ÖêŸÖ®Ö ¿ÖÖÜÖÖ

9. . ÃÖ.»Öê.†.
10. . , स .
11 . . .ब ¾Ö
12 . . . स
- 74 -
13 .ए . . ब स ( ) .
14 . स ( ) -1
15. . स ( ) -2
16 . स ( )
17. .एस.ए . स ( )
18 स ( )
19. . .ए . स ( )
20 . .ब . स ( )
21. घ स ( )
22. ए स ( ) ब
23 स ( ) , .
24 ए ए स ( )
25. स स ( )
26. ब स ( )
27. ÁÖß´ÖŸÖß •Öê ›üß ŸÖÓ²ÖÖÜÖê स ( )
28 स स ( ) ¯ÖÏÃÖãŸÖß ¸ü•ÖÖ
29 ए स ( )
30 स स ( )
31 स ( ) स एस
32. स ( ) 13 घ स
.
33. स स ( ) स एस
34 स ( ) . . .
35 स ( )
- 75 -
36 स ( )
37 ¾Æüß ‹ ¾ÖÖ‘Ö´ÖÖ¸êü
38 -4
39. -4
40 -4
41. -4
42. ए ब . .
43. एस एस . .
44 ए ब . .
.
45. ब स ब . .
10 :-
- -
. 6 स 7 ¾µÖÖ ¾ÖêŸÖ®Ö †ÖµÖÖêÝÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ´ÖÓ•Öã¸ü

स / Ûêú»Öê»Öß ÃÖã¬ÖÖ¸üßŸÖ ¾ÖêŸÖ®Ö ÁÖêÞÖß
.
¾ÖêŸÖ®ÖÃŸÖ¸ü
1 2 3 4 5
1 15600-39100 6600/- S-23 (67700-208700)
2 उपमुख्य लेखा तथा वित्त 15600-39100 5400/- S-20 (56100-177500)
3 9300-34800 4600/- S-16 (44900-142400)
- 76 -
(´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ¿ÖÖÃÖ®Ö ¸üÖ•Ö¯Ö¡Ö †ÃÖÖ¬ÖÖ¸üÞÖ ³ÖÖÝÖ “ÖÖ¸ü •ÖÖ®Öê¾ÖÖ¸üß 2019 ®ÖãÃÖÖ¸ü)
- 1 , 2016
. 6 स 7 ¾µÖÖ ¾ÖêŸÖ®Ö †ÖµÖÖêÝÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ´ÖÓ•Öã¸ü

. स / Ûêú»Öê»Öß ÃÖã¬ÖÖ¸üßŸÖ ¾ÖêŸÖ®Ö ÁÖêÞÖß
ब ¾ÖêŸÖ®ÖÃŸÖ¸ü ¾ÖêŸÖ®ÖÃŸÖ¸ü
1 2 3 4 5
1 स 9300-34800 4300 S-14 (38600-122800)
2 9300-34800 4200 S-13 (35400-112400)
3 स ( ) 9300-34800 2400 S-8 (25500-81100)
4 स ( ) 9300-34800 1900 S-6 (19900-63200)
, / - स
स ब .
- 11
2018-19 2019-20
- 77 -
2018- 2019- 2019-
2019 20 20
3 2 283895 300000 300000
4 2 80535 100000 100000
5 2 45243 50000 50000
6 2 18309 20000 20000
7 2 0 50000 50000
8
2 1603971 2000000 2000000
9 -
(-) store suspense 2 -1603971 -2000000
2000000
10
2 277475 350000 350000
11
. .
2 1482499 1900000 1900000
12 . . ,
2 253881 500000 600000
13 . .
2 0 600000 600000
14
2 34980 90000 90000
- 78 -
:- 12
स
/ स
, ,
ब .
:- 13
. स स
. स
,
,
स
.
:- 14
- 79 -
स स
इ
.
*********
:- 15
- ,
******
2005
स स बब
सस स
स स
स बब स स स
स
:- 16
- , इ
- 80 -
स
1 2 3 4 5 6 7
.एस.ब . .‹ÃÖ ¾Æüß उपमुख्य . .ए .घ स
´ÖÃÖ¸üÖ´Ö लेखा ि
, वित्त
17:-
इ
स



 - -
- 81 -
5स , ,
न 2005
-1
:-
अ अ - :- .
अ - :- .
, . . .
:- , . . .
:- , . .
:-
, .
अ - :- 1.
2.
3. .
4. . अ
- 82 -
अ 1961 ,
अ .
1. / .
2. अ ,ओ , .
3.
4. .
5. अ अ अ
6.
न 2005
-2
अ अ
अ अ :-
1. अ .
2. 2,3 -
3. 3 4 - .
- :-
1. .
2. अ - .
- 83 -
स , ,
स , ,
न 2005
-2
, , .
अ. . अ /
1 अ ,
. अ
2 . अ 1.
2.
3.
4. अ
5. अ
-
6.
अ
7.
8. . . .अ.
- 84 -
.
9. -
अ
.
10. अ
अ
3 . . . अ 1. .
2. /
3.
4.
4 1. अ
2. अ /
3. अ
अ
4. अ
1. अ
5 . .एस. . . 2.
3. अ
ओ .
4. अ
अ
.
5. अ
6 . . 1.अ
2.
3.
- 85 -
7 1.
. . 2.
3.
4. -
5.
8 . . 1. . .
2.
9 . .अ 1.
2.
3.
4.
.
5. औ.
6.
10 . . 1. .5 7 8 10 -
obc
2. .1 10 -
3. .1 10 -
. . .
.
4.
11 .
12 1.अ
- 86 -
स , ,
अ अ 2005
-3
अ
अ. . अ
1 4( )1
2 VIII
अ
2. .
3.
4.अ . . .
5.»ÖêÜÖÖ ×¾ÖÂÖµÖÛú ÛúÖ´Öê ¯ÖÆüÖÞÖê
अ. . अ /
1 अ ,
/ अ
- 87 - .
2 अ 1.
-4
आ ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमतीमध्ये कायगरत अििकारी व क्षेत्रीय

कमगचारी यांिा मख्यत्वे खालील उद्दे शासाठी दौरे व रात्रीचे मक्काम शासिािे
िििारीत करवूि िदले ले आहे .
१. त्यांच्या कायगक्षेत्रात हाती घे ण्यात आले ल्या िविवि िवकासाचा कामाचा आढावा
घे णे व िेिे कामाची प्रती समािािकारक िाही ककवा प्रत्यक्ष िार्ेवर काही
अडचणी ििमाण झाल्यास ििराकरण करणे.
२. हाताखालील क्षेत्रीय अििकारी व कमगचारी िेमण िदलेली कामे व कतगव्ये
समािािकारकपणे पार पाडतात ककवा िाही याची तपासणी करणे.
३. क्षेत्रीय कायालयात व प्रकल्प स्िाििक, प्रशासकीय कामकाि, िवत्तीय व
लेखािवषयक बाबी शासिािे िेमि ू िदले ल्या िियमािसार होतात ककवा िाही
याची पाहणी करणे.
४. वरील उद्दे श साध्य करण्यासाठी ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमतीचे अििकारी व
कमगचाऱ्यासाठी खालील प्रमाणत दौरे व रात्रीचे मक्काम िवहीत केलेले आहे .
अ.क्र. पदनाम वषातुन करावयाचे वषातुन करावयाचे
दौऱयाचे धदवस रात्रीचे मुक्कामाचे धदवस
१ अ 60 30
२ अ
३ अ
4 अ
- 88 -
, ,
अ अ 2005
अ . अ
. ( )/
. ( )
- 89 -
, ,
-5
अ अ
, , अ
न 2005
अ -6
नस
6स .
1. /
2.
3.
4. अ
5. अ
6.
1. / ब :-
6
. अ
अ .
अ 4
अ / .
2. न :-
.
अ .
- अ
- 90 -
.
3. आ :-
अ / /
. अ .
.
अ अ अ अ
4. न ब :-
अ ( / / / ) अ
. अ अ
.
अ अ
. .
, , .
अ अ 2005
5) अ / .
अ अ
अ अ , , , -1 अ
/ अ .
. ब न न
1 अ
2 30
3 10
- 91 -
4 -1 5
5 1
6) :
1 अ
अ , अ 1
1 अ अ -
.
न 2005
अ -7
अ
अ
अ .
अ
अ अ -
.
, , .
न 2005
अ -8
न स - ,
स इ स न बब स स
- 92 -
स स
. न
1 ÁÖß´ÖŸÖß ×®ÖŸÖÖ ÃÖã¬ÖÖÛú¸ü ÝÖ•ÖÖ´Ö
2 ÁÖß´ÖŸÖß ÃÖã×´Ö¡ÖÖ ÃÖÖÆêü²Ö¸üÖ¾Ö ´Ö»Ö‘ÖÖ´Ö
3 ÁÖß´ÖŸÖß †“ÖÔ®ÖÖ ´ÖÛú¸Óü¤ü ™üÖÞê Ö¯Öê
4 ÁÖß´ÖŸÖß ÃÖãÛêú¿Ö®Öß ³ÖÝÖ¾ÖÖ®Ö ¬Ö®Ö×¾Ö•Ö
5 ÁÖß´ÖŸÖß ÃÖ¸üÃ¾ÖŸÖß ¸üÖ•Öë¦ü ´Ö›üÖ¾Öß
6 ÁÖß´ÖŸÖß ´ÖµÖã¸üß ¯ÖÏÛúÖ¿Ö ´ÖÃÖ¸üÖ´Ö
7 ÁÖß´ÖŸÖß •µÖÖêÃÖ®ÖÖ ÃÖã×®Ö»Ö ÃÖ¸üÖ¤ê êü
8 ÁÖß´ÖŸÖß ”ûÖµÖÖ †¹ýÞÖ ‘ÖÖê›üß»Öê
9 ÁÖß. ¸üÖ¿ê Ö®Ö ®ÖÖ´Ö¤êü¾Ö “ÖÖîÜÖê
10 ÁÖß´ÖŸÖß ×®ÖŸÖÖ ÃÖã×®Ö»Ö ÆüÖ»ê Öê
11 ÁÖß. ÃÖã¸êü¿Ö ´ÖÖ¸üÖêŸÖ¸üÖ¾Ö ÜÖ¾Ö¿Öß
12 ÁÖß´ÖŸÖß ÃÖæ×“ÖŸÖÖ ÃÖØ“Ö¦ü Ûú¤ü´Ö
, , .
अ अ 2005
अ -9
अ - -
अ अ
स. . .स . स न स.स .स. .स.
. न न
न न
1 242783 18060- 7
. -
अ 5000
2 - 44800
. अ
- 93 -
3 . . .अ. - 53500
4 . . . - 58500
5 . . . . . 42300
6 . . . - 42300
7 . . . . . - 36500
8 . .अ . . - 42300
9 . .
10 . .
11 . - 26000
. .
12 . . . 9020-
-
1900
13 . - 22100
14 . 34700
, , .
न 2005
अ - 10
अ
अ
) -1 -2 / - सन न
न आ .
. न 7 नआ नस
स न
न
1 2 3 4
- 94 -
1 7 1
अ , ,
) -3 -4 -
. . 2498/ . 208/98/18 .11 1999
- अ .
. न 7 नआ नस
स न न
1 2 3 4
स -2 / -3
1 अ s-14 38600-122800
1
2 अ s-14 38600-122800
1
3
s-13
5
35400-112400
4
s-8 25500-81100 2
5
s-6
1
19900-63200
6
s-6
1
19900-63200
7
s -1
3
19900-63200
8
s-14 38600-122800 1
9
s-14
1
38600-122800
- 95 -
, , .
न 2005
11
अ
स सन 2018-2019
अ. 2019-20 2020-21
. /अ 2018-19 अ
अ अ
1 2 3 4 5 6 7
1 0
20
%
2 0
2 ओ . .20 289346 200000 3000000/ 2000000/-

/ % . 7/- 0/- -
/ / 100 %
अ
3 अ . / . .20 165783 200000 3000000/ 1500000/-

% . 2/- 0/- -
/
100 %
अ
- 96 -
4 - . .20
100% अ % .
5 . .20
% .
6 . .20
% .
100 % अ
7 . . अ . .20
% .
अ
8 . .20
. % .
9 . .20
% .
10 . . . .20
% .
(
)
11 अ . . .20
/ / % .
12 . .20
. . % .
- 97 -
13 ओ . .20
% .
. . 5%
14 - . .20
50%अ % .
15 . .20
% .
अ .
16 . .20
% .
17 . . - अ . .20
% .
18 ( ) . .20
% .
19 . .20 22727/ 50000/- 50000/- 40000/-

% . -
20 . .20
% .
21 अ . . .20 1376175 1500000 3000000/- 2000000/-

% . /- /-
22 . .20
% .
-
100%अ
- 98 -
23 . .20 330403 500000 1000000/- 500000/-
- % . /- /-
100%अ
. . .
24 . .20
% .
25 अ . .20
% .
/अ
26 . .20
% .
/
27 . .20
% .
28 . .20 647100 100000 1800000/ 1000000/-

/ % . /- 0/- -
29 - . .20 65445/ 500000 500000/- -
100 % . - /-
%अ
30 . .20
अ % .
/
/
31. - . .20 569100/ 500000 2000000/ 1000000/-

% . - /- -
100%अ
.
- 99 -
32 . .20
% .
100%अ
33 . .20
/ / % .
34 . .5 3256000/- - - -
% . (स
घ
)
35 . .5 441150
% . 0/-(स
घ
)
ए 15229749 805000 14350000/- 8040000/-

/- 0
12
स ब स
आ
.
- 100 -
स न ब
सन 2019-20 न न आ आ .
. न न सन 2019-20 स
.
न न
1 स - न 3000000/- 96
ओ
2 स - न 500000/- 147
3 आ 102
न स न
स
4 स न 1800000/- 240
स
5 स - न ए 1000000/- 54
6 स / न 3000000/- 179
7 स - न 3000000/- 49
ओ Ø¯ÖÛú»ÖÓ¸ü ÃÖë™ü
8 स - न 2000000/- 226
ÛúÖ™êü¸üßŸÖÖ¸ü
9 स - न ×™ü®Ö¯Ö¡Öê 3000000/- 145
13
न स , न
आ .
- 101 -
स न स न
न
इ न न
न न न
आ .
14
स न न
न न न
आ
15
स स
स स स
न न
( अ )
अ अ -2005 अ अ अ ,
अ , अ अ
.
अ अ
अ
.
- 102 -
न 2005
अ. अ -
1 . अ
अ , . .
2 . अ , अ
स , , .
न 2005
स , , .
- 16
अ -
,
अ .
- 103 -
6. ×¿ÖõÖÞÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ(¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú )
×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü ¾Ö¬ÖÖÔ
Ûëú¦ü /´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ¿ÖÖÃÖ®ÖÖ“ÖÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ †×¬ÖÛúÖ¸ü

†×¬Ö×®ÖµÖ´Ö -2005
(´Öò®µÖã†»Ö 1 ŸÖê 17 ¯ÖÏ×ÃÖ¬¤ü Ûú¸üÞÖê )
ÃÖ®Ö 2019-2020
- 104 -
×¿ÖõÖÞÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ (¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú) ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü,¾Ö¬ÖÖÔ
×¿ÖõÖÞÖÖ×¬ÖÛúÖ¸üß (¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú)
ˆ¯Ö×¿ÖõÖÞÖÖ×¬ÖÛúÖ¸üß (¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú »ÖêÜÖÖ†×¬ÖÛúÖ¸üß †×¬ÖõÖÛú ÝÖ™ü ²Ö

(¿ÖÖ»ÖêµÖ ¯ÖÖêÂÖÞÖ †ÖÆüÖ¸ü)
×¾ÖÃŸÖÖ¸ü †×¬ÖÛúÖ¸üß
¾ÖÃÖ
ÃÖÆüÖµµÖÛú ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ®Ö †×¬ÖÛúÖ¸üß
›üÖ™üÖ ‹®™Òüß †Öò¯Ö¸êü™ü¸ü
Ûú×®ÖÂšü ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ®Ö †×¬ÖÛúÖ¸üß
ÃÖÖÓ×ÜÖÛúß ÃÖÆüÖµµÖÛú
¾Ö×¸üÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú
Ûú×®ÖÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú
×¿Ö¯ÖÖ‡Ô
- 105 -
1. †×¯Ö»ÖßµÖ †×¬ÖÛúÖ·µÖÖ“Öê ®ÖÖ¾Ö ÁÖß ˆ»ÆüÖÃÖ Ûêú.®Ö¸ü›ü ×¿ÖõÖÞÖÖ×¬ÖÛúÖ¸üß (¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú)
2. ´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ·µÖÖ“Öê ®ÖÖ¾Ö ÃÖÖî.ÃÖã×®ÖŸÖÖ ˆÝÖê´ÖãÝÖê ÃÖÆüÖ.¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ®Ö †×¬ÖÛúÖ¸üß
3. ÃÖÆüÖµµÖÛú •Ö®Ö´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ·µÖÖ“Öê ÁÖß ¯ÖÏ´ÖÖê¤ü »ÖÖêÜÖÓ›êü Ûú×®ÖÂšü ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ®Ö †×¬ÖÛúÖ¸üß
®ÖÖ¾Ö
4. ¯Ö¢ÖÖ ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü, ×ÃÖ×¾Æü»Ö »ÖÖ‡Ô®Ö, ¾Ö¬ÖÖÔ
5. ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ“Öê ®ÖÖ¾Ö ×¿ÖõÖÞÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ (¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú)
6. ´ÖÓ¡ÖÖ»ÖµÖß®Ö ×¾Ö³ÖÖÝÖ ¿ÖÖ»ÖêµÖ ×¿ÖõÖÞÖ ¾Ö ×ÛÎú›üÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ¿ÖÖÃÖ®Ö
7. †Æü¾ÖÖ»Ö ÃÖÖ¤ü¸ü Ûú¸üÞÖÖ·µÖÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ“Öê ´ÖÖ.´ÖãÜµÖ ÛúÖµÖÔÛúÖ¸üß †×¬ÖÛúÖ¸üß ×•Ö.¯Ö ¾Ö¬ÖÖÔ
®ÖÖ¾Ö
´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü,¾Ö ¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ ÃÖ×´ÖŸÖß †×¬Ö×®ÖµÖ´Ö 1961 ®ÖãÃÖÖ¸ü ×¿ÖõÖÞÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ (¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú) ×•Ö»ÆüÖ
¯Ö×¸üÂÖ¤ü ¾Ö¬ÖÖÔ †ÓŸÖÝÖÔŸÖ ÜÖÖ»Öß»Ö ÛúÖ´Öê ÆüÖŸÖÖôûÞµÖÖŸÖ µÖêŸÖÖŸÖ.
1. ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü ¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú ¿ÖÖôêûŸÖ ×¿ÖõÖÞÖ ÃÖê¾ÖÛú ¯Ö¤üÖ“Öß ³Ö¸üŸÖß Ûú¸üÞÖê.
2. ×¿ÖõÖÞÖ ×¾ÖÃŸÖÖ¸ü †×¬ÖÛúÖ¸üß ¾ÖÝÖÔ 3 “Öß ¯Ö¤êü ³Ö¸üŸÖß“Öß ÛúÖµÖÔ¾ÖÖÆüß Ûú¸üÞÖê.
3. ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü ´ÖÖ¬µÖ×´ÖÛú ¿ÖÖôêûŸÖ ×¿ÖõÖÛú ³Ö¸üŸÖß Ûú¸üÞÖê.
4. ×•Ö»ÆüÖ ÃŸÖ¸üÖ¾Ö¸ü ¿ÖîõÖ×ÞÖÛú µÖÖê•Ö®ÖÖ ¸üÖ²Ö×¾ÖÞÖê
- 106 -
-२००५
७
–
३
१० .
,२००५
,
( )
1) :-
2) :-
3)
(ए ) *
( ) #
( ) $
( ) : .
( )
( ) ,
( , )
4)
( , )
:-
.
* ( / / इ )
# .
$ .
- 107 -
-
5(1)
२०
.
,2005 19(1)
--------------------------------------------------------------------------------------------------
( )
,---------------------------------------------------------------------------------------------------
( / / )
1) :- --------------------------------------
2) :- --------------------------------------
3) :- --------------------------------------
4)
:- -------------------------------------
( )
5) :- ---------------------------------------
6) :- -------------------------------------
7) —
(ए ) :- -------------------------------
( )
:-
:
:-
- 108 -
/
90
45
30
30
- 109 -
१ . .
, 1961
( ) .
१ .
२ -३ .
३ .
.
-1
( )
´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ †×¬ÖÛúÖ¸ü †×¬Ö×®ÖµÖ´Ö-2005 †®¾ÖµÖê Ûú»Ö´Ö (4) 1“Öê †Ó´Ö»Ö²Ö•ÖÖ¾ÖÞÖß²ÖÖ²ÖŸÖ.

´ÖãªÖ ÛÎú. 1- ¯ÖÏÖ×¬ÖÛú¸üÞÖÖ“Öê ®ÖÖ¾Ö ¾Ö ŸµÖÖÓ“µÖÖ ŸÖ±ìú Ûêú»Öß •ÖÖÞÖÖ¸üß ÛúÖ´Öê.
1) ×¿ÖõÖÞÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ (¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú ) ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö¸üßÂÖ¤ü, ¾Ö¬ÖÖÔ

2) ´ÖÓ¡ÖÖ»ÖµÖß®Ö ×¾Ö³ÖÖÝÖ--- ¿ÖÖ»ÖêµÖ ×¿ÖõÖÞÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ, ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ¿ÖÖÃÖ®Ö.
3) †Æü¾ÖÖ»Ö ÃÖÖ¤ü¸ü Ûú¸üÞÖÖ·µÖÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ“Öê ®ÖÖ¾Ö--- 1) ´ÖÖ.´ÖãÜµÖ ÛúÖµÖÔÛúÖ¸üß†×¬ÖÛúÖ¸üß ×•Ö.¯Ö ¾Ö¬ÖÖÔ
2) ´ÖÖ. ×¿ÖõÖÞÖ ˆ¯ÖÃÖÓ“ÖÖ»ÖÛú (¯ÖÏÖ£Ö.),¯ÖãÞÖê
3)´ÖÖ.×¿ÖõÖÞÖ ˆ¯ÖÃÖÓ“ÖÖ»ÖÛú,®ÖÖÝÖ¯Öã¸ü ×¾Ö³ÖÖÝÖ,®ÖÖÝÖ¯Öã¸ü
µÖÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ†ÓŸÖÝÖÔŸÖ ÜÖÖ»Öß»Ö ÛúÖ´Öê ÆüÖŸÖÖôûÞµÖÖŸÖ µÖêŸÖÖŸÖ ×•Ö.¯Ö ¯ÖÏÖ£Ö ¿ÖÖôûÖ Ûú¸üßŸÖÖ ×¿ÖõÖÛúÖÓ“Öß ¯Ö¤ü³Ö¸üŸÖß
Ûú¸üÞÖê.
1) ×¿ÖõÖÞÖ ×¾ÖÃŸÖÖ¸ü †×¬ÖÛúÖ¸üß µÖÖÓ“Öß ¯Ö¤ü³Ö¸üŸÖß, ¯Ö¤üÖê®®ÖŸÖß“Öß ÛúÖµÖÔ¾ÖÖÆüß Ûú¸ÞÖê.
- 110 -
2) ÃÖ¾ÖÔ ¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ ÃÖ×´ÖŸÖßŸÖß»Ö ÝÖ™ü×¿ÖõÖÞÖÖ×¬ÖÛúÖ¸üß ¾Ö †×¬ÖõÖÛú ¾ÖêŸÖ®Ö ¯Ö£ÖÛú (¯ÖÏÖ£Ö.) ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖÖ“Öê
ÃÖ×®ÖµÖÓ¡ÖÞÖ.
3) ×¿ÖõÖÛú ÃÖÓ¾ÖÝÖÖÔŸÖß»Ö Ûú´ÖÔ“ÖÖ·µÖÖÓ“µÖÖ †ÖÃ£ÖÖ¯Ö®ÖÖ ×¾ÖÂÖµÖÛú ²ÖÖ²Öß ÆüÖŸÖÖôûÞÖê.
4) ÃÖ¾ÖÔ ×¿ÖõÖÖ †×³ÖµÖÖ®Ö µÖÖê•Ö®Ö Ö ¸üÖ²Ö×¾ÖÞÖê.
5) ¿ÖÖ»ÖêµÖ ¯ÖÖêÂÖÞÖ †ÖÆüÖ¸ü µÖÖê•Ö®ÖÖ ¸üÖ²Ö×¾ÖÞÖê.
6) ¾ÖµÖ ¾ÖÂÖì 6 ŸÖê 14 ¾ÖµÖÖêÝÖ™üÖŸÖß»Ö ÃÖ¾ÖÔ ´Öã»ÖÖ ´Öã»Öà“Öß 100% ¯Ö™ü®ÖÖë¤üÞÖß Ûú¸üÞÖê.
7) ÃÖ¾ÖÔ ´Öã»ÖÖ ´Öã»Öà“Öê ¾ÖÝÖÔ 1ŸÖê 8 ¯ÖµÖÔŸÖ“Öê ¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú ×¿ÖõÖÞÖ ¯ÖãÞÖÔ Ûú¸üÞÖê.
8) ¿ÖÖÃÖ®Ö ¬ÖÖê¸üÞÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ×¾ÖªÖ£Öá ¾Ö ×¿ÖõÖÛúÖÓÛú¸üßŸÖÖ ®Ö¾Ö®Ö¾Öß®Ö ˆ¯ÖÛÎú´Ö ¸üÖ²Ö×¾ÖÞÖê.
9) ×¾ÖªÖ£µÖÖÔ“µÖÖ ÆüßŸÖÖÛú¸üßŸÖÖ ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤êü®Öê ´ÖÓ•Öã¸ü Ûêú»Öê»µÖÖ µÖÖê•Ö®ÖÖ ¸üÖ²Ö×¾ÖÞÖê.
´Öò®µÖã†»Ö ÛÎú´ÖÖÓÛú 2
†×¬ÖÛúÖ¸üß ¾Ö Ûú´ÖÔ“ÖÖ¸üß µÖÖÓ“Öê †×¬ÖÛúÖ¸ü ¾Ö ÛúŸÖÔ¾µÖ
´Öã§üÖ ÛÎú.2- ¯ÖÏÖ×¬ÖÛú¸üÞÖÖ“Öê ¯Ö¤üÖ×¬ÖÛúÖ¸üß ¾Ö Ûú´ÖÔ“ÖÖ¸üß †Ö×ÞÖ ŸµÖÖÓ“Öß ÛúÖ´Öê.

1. ×¿ÖõÖÞÖÖ×¬ÖÛúÖ¸üß (¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú) Æêü ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤êü“µÖÖ ×¿ÖõÖÞÖ ÃÖ×´ÖŸÖß“Öê ¯Ö¤ü×ÃÖ¬¤ü ÃÖ×“Ö¾Ö †ÖÆêüŸÖ.
2. ×¿ÖõÖÞÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ ¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú µÖÖ ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖÖ“Öê ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖ ¯ÖÏ´ÖãÜÖ ¾Ö ×•Ö.¯Ö “µÖÖ ×¿ÖõÖÞÖ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ“Öê ÜÖÖŸÖê
¯ÖÏ´ÖãÜÖ ÛúŸÖÔ¾µÖ ¯ÖÖ¸ü ¯ÖÖ›üÞÖê.
3. ×•Ö.¯Ö ×¿ÖõÖÞÖ ÃÖ×´ÖŸÖß ÃÖ³Öê“Öê †ÖµÖÖê•Ö®Ö Ûú¸üÞÖê
4. ²ÖÖ»ÖÛúÖÓ“ÖÖ ´ÖÖê±úŸÖ ¾Ö ÃÖŒŸÖß“µÖÖ ×¿ÖõÖÞÖÖ“ÖÖ ÆüŒÛú †×¬Ö×®ÖµÖ´Ö 2009 µÖÖ ÛúÖµÖªÖ“Öß ¯ÖÏ³ÖÖ¾Öß
†Ó´Ö»Ö²Ö•ÖÖ¾ÖÞÖß Ûú¸üÞÖê.
Ûú´ÖÔ“ÖÖ·µÖÖ“Öß ÛúŸÖÔ¾µÖê
1. ×¤ü»Öê»µÖÖ ÛúÖµÖÔÃÖã“Öß®ÖãÃÖÖ¸ü ®Öê´Öã®Ö ×¤ü»Öê»Öß ÛúÖ´Öê ×®Ö¬ÖÖÔ¸üßŸÖ ¾ÖêôêûŸÖ ¯ÖÖ¸ü ¯ÖÖ›üÞÖê.
2. †×¬ÖÛúÖ·µÖÖÓ®Öß ¾ÖêôûÖê¾Öôûß ÃÖÖÓ×ÝÖŸÖ»Öê»Öß ÛúÖ´Öê Ûú¸üÞÖê.
†. †×¬ÖÛúÖ¸üß/Ûú´ÖÔ“ÖÖ¸üß ¯Ö¤ü®ÖÖ´Ö ÃÖê¾Öê“ÖÖ ŸÖ¯Ö×¿Ö»Ö
ÛÎú. µÖÖê“Öê ®ÖÖ¾Ö
1 ÁÖß ˆ»ÆüÖÃÖ Ûêú.®Ö¸ü›ü ×¿ÖõÖÞÖÖ×¬ÖÛúÖ¸üß ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖ ¯ÖÏ´ÖãÜÖ,ÜÖÖŸÖê ¯ÖÏ´ÖãÜÖ,¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ×ÛúµÖ ÛúÖ´Öê
(¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú) ×¤ü®ÖÖÓÛú 26/06/2019 ŸÖê †Ö•Ö¯ÖµÖÕŸÖ
2 ÁÖß ¾ÖÖ×»´ÖÛú ‡ÓÝÖÖê»Öê ˆ¯Ö×¿ÖõÖÞÖÖ×¬ÖÛúÖ¸üß ÃÖ¾Ö ×¿ÖõÖÖ †×³ÖµÖÖ®Ö µÖÖê•Ö®ÖÖ, ÃÖ×®ÖµÖÓ¡ÖÞÖ,
(¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú) ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖÛúßµÖ ÛúÖ´Öê ÛúÖ»ÖÖ¾Ö¬Öß ×¤ü®ÖÖÓÛú 13/11/2017
ŸÖê †Ö•Ö¯ÖµÖÔŸÖ.
‡ŸÖ¸ü Ûú´ÖÔ“ÖÖ·µÖÖÓ“Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö ¯ÖÞÖê ¯ÖÏ×ÃÖ¬¤ü Ûú¸üÞµÖÖŸÖ †Ö»Öê»Öß †ÖÆêü.
- 111 -
3
,
-
1
4
-
5
----
- 112 -
.
1)
.
2)
. .
3)
.
4)
.
1 ( ) 100 60
2 ( ) 120 80
3 ( ) 180 100
,
.
, 1961 274(1)
- , 1961 275
.
- 113 -
- , 1961 276(1)
. .
, .
1 ) , 1961
2) , 1968
3) ( ) 1981
4) ( ) 1981
5) ( ,
) 1981
6) ( ) 1981
7) ( ) 1982
8) ( ) 1981
9) ( ) 1966
10) 1968
१ ( ) 1964
, ,
.
–
.
( )
, .
- 114 -
-6
1) / / .
2) .
3) ( ) ( )
4) .
5) .
6) - .
(1) / / :-
-६
.
४ .
.
(2) :-
/ .
.
(३) :-
, , इ
.
.
(४) ( ) ( ):- ( ) , , , ,
.
. . ( )
.
- 115 -
-7
१ २ ३ ४ ५
१. . ( .)
३० .
,
, .
२. ३ . ( .)
.
- 116 -
†Ö¯Ö»ÖÖ ‹Ûú ³ÖÖÝÖ ´ÆüÞÖæ®Ö ØÛú¾ÖÖ ÃÖ»»ÖÖ ¤êüÞµÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏµÖÖê•Ö®ÖÖÃÖÖšüß ´ÆüÞÖã®Ö ÝÖšüßŸÖ
Ûêú»Öê»µÖÖ ¤üÖê®Ö ØÛú¾ÖÖ †×¬ÖÛú ¾µÖŒŸÖß“ÖÖ ×´Öôæû®Ö ²Ö®Ö»Öê»µÖÖ ´ÖÓ›üôûÖ“Öê /¯Ö¸üßÂÖ¤üÖÓ“Öê/ÃÖ×´ÖŸµÖÖÓ“µÖÖ
†Ö×ÞÖ †®µÖ ×®ÖÛúÖµÖ µÖÖÓ“Öê ×¾Ö¾Ö¸üÞÖ †Ö×ÞÖ ŸµÖÖ ´ÖÓ›üôûÖ“µÖÖ ¯Ö¸üßÂÖ¤üÖ“µÖÖ/ÃÖ×´ÖŸµÖÖÓ“µÖÖ †Ö×ÞÖ †®µÖ
×®ÖÛúÖµÖ µÖÖÓ“µÖÖ ²ÖîšüÛúß µÖÖÓ“µÖÖ ²ÖîšüÛúß »ÖÖêÛúÖÓÃÖÖšüß ÜÖã»µÖÖ †ÖÆêüŸÖ ØÛú¾ÖÖ ÛúÃÖê ? †¿ÖÖ ²ÖîšüÛúß“Öê
ÛúÖµÖÔ¾Öé¢Ö •Ö®ÖŸÖê»ÖÖ ¯ÖÖÆüÖ¾ÖµÖÖÃÖ ×´ÖôûÞµÖÖ•ÖÖêÝÖê †ÖÆêüŸÖ ØÛú¾ÖÖ ÛúÃÖê ? µÖÖ²ÖÖ²ÖŸÖ“Öê ×¾Ö¾Ö¸üÞÖ
ÃÖ×´ÖŸÖß ÛÎú´ÖÖÓÛú 1
×¿ÖõÖÞÖ ÃÖ×´ÖŸÖß ÃÖ¤üÃµÖÖÓ“Öß ®ÖÖ¾Öê.
†.ÛÎú ®ÖÖ¾Ö ¯Ö¤ü ¯Ö¢ÖÖ
1 2 3 4
1 ÁÖß´ÖŸÖß •ÖµÖÁÖß ÃÖã®Öß»Ö ÝÖ±úÖ™ü ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß ×¿ÖõÖÞÖ ¾Ö †Ö¸üÖêÝµÖ ´Öã. ¯Öã»Ö‡Ô ¯ÖÖê. ¯Ö¾Ö®Öã¸ü ŸÖÖ.
ÃÖ×´ÖŸÖß ¯Ö¤ü×ÃÖ¬¤ü ÃÖ¤üÃµÖ ×•Ö»ÆüÖ-¾Ö¬ÖÖÔ
2 ÁÖß.×¡Ö»ÖÖêÛú“ÖÓ¦ü »Öõ´ÖÞÖ¸üÖ¾Ö ÃÖ¤üÃµÖ ´Öã.¤êü»Ö¾ÖÖ›üß ŸÖÖ†ÖÂ™üß ×•Ö»ÆüÖ

ÛúÖêÆüôêû -¾Ö¬ÖÖÔ
3 ÁÖß´ÖŸÖß ¸êü¾ÖŸÖÖ Æü×¸ü³ÖÖ‰ú ¬ÖÖê™êü ÃÖ¤üÃµÖ ´Öã.×“Ö“ÖÖê»Öß ŸÖÖ.ÛúÖ¸Óü•ÖÖ, ×•Ö-
¾Ö¬ÖÖÔ
4 ÁÖß´ÖŸÖß ÃÖã×“ÖŸÖ ÃÖÓ×“Ö¦ü Ûú¤ü´Ö ÃÖ¤üÃµÖÖ ´Öã. ¤êü‰ú¸ü¾ÖÖ›üÖ ŸÖÖ.†Ö¾Öá ×•Ö-
¾Ö¬ÖÖÔ
5 ÁÖß´ÖŸÖß ®ÖãŸÖ®Ö ¯ÖÏ´ÖÖê¤ü Ûú¤ü´Ö ÃÖ¤üÃµÖÖ ´Öã. ¯ÖÏ²Öã¬¤ü®ÖÝÖ¸ü ´ÆüüÃÖÖôûÖ ¸üÖê›ü
¾Ö¬ÖÖÔ ×•Ö.¾Ö¬ÖÖÔ
6 ÁÖß´ÖŸÖß “ÖÓ¦üÛú»ÖÖ ´ÖÖ¸üÖêŸÖß ¬Öã¾Öì ÃÖ¤üÃµÖÖ ´Öã. ¾ÖÖµÖÝÖÖÓ¾Ö (ÝÖÖê)
ŸÖÖ.ÃÖ´Öã¦ü¯Öã¸ü
7 ÁÖß. ¬Ö®Ö¸üÖ•Ö µÖ¿Ö¾ÖÓŸÖ ŸÖê»ÖÓÝÖ ÃÖ¤üÃµÖ ´Öã.“ÖÖ®ÖÛúß ¯ÖÖê. ×ÃÖ¸üÝÖÖÓ¾Ö
ŸÖÖ.ØÆüÝÖÞÖ‘ÖÖ™ü ×•Ö.¾Ö¬ÖÖÔ
8 ÁÖß. ÃÖÖê¸ü³Ö ¿ÖêôûÛêú ÃÖ¤üÃµÖ ¸üÖ.¾ÖÖ›Ôü ÛÎú.2 —Ö›ü¿Öß ŸÖÖ.ÃÖê»Öæ
×•Ö.¾Ö¬ÖÖÔ
9 ÁÖß.ˆ»ÆüÖÃÖ ®Ö¸ü›ü ÃÖ¤üÃµÖ ÃÖ×“Ö¾Ö ŸÖ£ÖÖ ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö¸üßÂÖ¤ü,¾Ö¬ÖÖÔ
×¿ÖõÖÖ×¬ÖÛúÖ¸üß (¯ÖÏÖ£Ö)
×•Ö.¯Ö.¾Ö¬ÖÖÔ
- 117 -
ÃÖÖ¾Ö¡Öß²ÖÖ‡Ô ±ãú»Öê ¤ü¢ÖÛú ¯ÖÖ»ÖÛú ÛúÖµÖÖÔ®¾ÖµÖ®Ö ÃÖ×´ÖŸÖß.
†.ÛÎú. ®ÖÖ¾Ö ¯Ö¤ü ¯Ö¢ÖÖ
1 2 3 4
1. ÁÖß´ÖŸÖß, •ÖµÖÁÖß ÃÖã×®Ö»Ö ÝÖ±úÖ™ü ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß ×¿ÖõÖÞÖ ¾Ö †Ö¸üÖêÝµÖ ÃÖ×´ÖŸÖß ´Öã. ¯Öã»Ö‡Ô ¯ÖÖê.¯Ö¾Ö®Öã¸ü ŸÖÖ.ü ×•Ö»ÆüÖ-
¯Ö¤ü×ÃÖ¬¤ü ÃÖ¤üÃµÖ ¾Ö¬ÖÖÔ
2. ÁÖß. ˆ»ÆüÖÃÖ ®Ö¸ü›ü ÃÖ¤üÃµÖ ÃÖ×“Ö¾Ö ×¿õÖÞÖÖ×¬ÖÛúÖ¸üß (¯ÖÏÖ£Ö ×•Ö.¯Ö. ¾Ö¬ÖÖÔ
3. ÁÖß.‹ÃÖü.†Ö¸ü.´ÖêÁÖÖ´Ö ÃÖ¤üÃµÖ ×¿ÖõÖÞÖÖ×¬ÖÛúÖ¸üß (´ÖÖ¬µÖ)

×•Ö.¯Ö.¾Ö¬ÖÖÔ
4. ÁÖß. “ÖÓ¦ü¿ÖêÜÖ¸ü ¤Óü›üÖ¸êü ÃÖ¤üÃµÖ ¸üÖ•µÖ ¯Öã¸üÃÛúÖ¸ü ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ×¿ÖõÖÛú
¾Ö¬ÖÖÔ
5. ÁÖß´ÖŸÖß ¿Öã³ÖÖÓÝÖßŸÖÖ‡Ô ÜÖ›üÃÖê ÃÖ¤üÃµÖÖ ¸üÖ•µÖ ¯Öã¸üÃÛúÖ¸ü ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ×¿ÖõÖÛú

¾Ö¬ÖÖÔ
6. ÁÖß. ¾ÖÃÖÓŸÖ¸üÖ¾Ö ÜÖÖê›êü ÃÖ¤üÃµÖ ×¿ÖõÖÛú ÃÖÓ‘Ö™ü®ÖÖ ¯ÖÏ×ŸÖ×®Ö¬Öß
¾Ö¬ÖÖÔ
7. ÁÖß´ÖŸÖß ´ÖÖµÖÖŸÖÖ‡Ô “ÖÖ±ú»Öê ÃÖ¤üÃµÖÖ ×¿ÖõÖÛú ÃÖÓ‘Ö™ü®ÖÖ ¯ÖÏ×ŸÖ×®Ö¬Öß
¾Ö¬ÖÖÔ
ˆ¯Ö¸üÖêŒŸÖ ÃÖ×´ÖŸµÖÖÓ“µÖÖ ²ÖîšüÛúß »ÖÖêÛúÖÓÃÖÖšüß ÜÖã»µÖÖ ®ÖÖÆüßŸÖ. ¯Ö¸ÓüŸÖã ²ÖîšüÛúß“Öê ÛúÖµÖÔ¾Öé¢Ö •Ö®ÖŸÖê»ÖÖ ¯ÖÆüÖ¾ÖµÖÖÃÖ ×´ÖôûÞµÖÖ•ÖÖêÝÖê
†ÖÆêüŸÖ.
- 118 -
†×¬ÖÛúÖ·µÖÖÓ“Öß †Ö×ÞÖ Ûú´ÖÔ“ÖÖ·µÖÖÓ“Öß ×®Ö¤ìü×¿ÖÛúÖ
ˆ¯Ö×¿ÖõÖÞÖÖ×¬ÖÛúÖ¸üß (¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú)
×¾ÖÃŸÖÖ¸ü †×¬ÖÛúÖ¸üß (×¿ÖõÖÞÖ)

´Öò®µÖã†»Ö ÛÎú 10
†Ö¯Ö»µÖÖ ¯ÖÏŸµÖêÛú †×¬ÖÛúÖ·µÖÖ»ÖÖ ¾Ö Ûú´ÖÔ“ÖÖ·µÖÖ»ÖÖ ×´ÖôûÞÖÖ¸êü ´ÖÖ×ÃÖÛú ¾ÖêŸÖ®Ö ŸÖÃÖê“Ö ¯ÖÏÖ×¬ÖÛú¸ÞÖÖ“µÖÖ ×¾Ö×®Ö´ÖµÖÖ´Ö¬µÖê ¯ÖÏÃŸÖãŸÖ
Ûêú»µÖÖ¯ÖÏ´ÖÖÞÖê ®ÖãÛúÃÖÖ®Ö ³Ö¸ü¯ÖÖ‡Ô ¤êüÞµÖÖ“Öß ¯Ö¬¤üŸÖß
×¿ÖõÖÞÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ (¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú) ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü, ¾Ö¬ÖÖÔ †ÓŸÖÝÖÔŸÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß ¾Ö Ûú´ÖÔ“ÖÖ·µÖÖÓ“Öß µÖÖ¤üß.
†. ÛÎú. Ûú´ÖÔ“ÖÖ·µÖÖÓ“Öê ®ÖÖÓ¾Ö ¯Ö¤ü®ÖÖ´Ö ¾ÖêŸÖ®Ö ²ÖÑ›ü ¤ãü¸ü¬¾Ö®Öß ÛÎú´ÖÖÓÛú ¿Öê¸üÖ
×¿ÖõÖÞÖÖ×¬ÖÛúÖ¸üß
1 ÁÖß ˆ»ÆüÖÃÖ ®Ö¸ü›ü 82400/- 9011404096
(¯ÖÏÖ£Ö×´ÖÛú)
ˆ¯Ö×¿ÖõÖÞÖÖ×¬ÖÛúÖ¸üß
2 ÁÖß. ¾ÖÖ»´ÖßÛú ‡ÓÝÖÖê»Öê 84900/- 9860273712
(¯ÖÏÖ£Ö.)
ˆ¯Ö×¿ÖõÖÞÖÖ×¬ÖÛúÖ¸üß
3 ×¸üŒŸÖ ¯Ö¤ü - ---
(¯ÖÏÖ£Ö.)
»ÖêÜÖÖ×¬ÖÛúÖ¸üß
4. ÁÖß. †×®Ö»Ö “Öã®®Öê ×¿ÖõÖÞÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ 31720/- ---
(¯ÖÏÖ£Ö)
ÃÖÆüÖµµÖÛú ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ®Ö
5 55100/-
ÁÖß.‹ÃÖ.‹.×¿Ö¸ü³ÖÖŸÖê †×¬ÖÛúÖ¸üß
- 119 -
ÃÖÆüÖµµÖÛú ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ®Ö
6 53500/- 9881699735
ÃÖÖî.ÃÖã×®ÖŸÖÖ ˆÝÖê´ÖãÝÖê †×¬ÖÛúÖ¸üß
Ûú×®ÖÂšüü ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ®Ö
7 50500/- 9765037434
ÁÖß. ×´ÖØ»Ö¤ü ´Öã®®ÖêÀ¾Ö¸ü †×¬ÖÛúÖ¸üß
Ûú×®ÖÂš ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ®Ö
8 ÁÖß. ¯ÖÏ´ÖÖê¤ü »ÖÖêÜÖÓ›êü 39900/- 8999600390
†×¬ÖÛúÖ¸üß
×¾ÖÃŸÖÖ¸ü
9 ÁÖß.‹ÃÖ.‹.Æü•ÖÖ¸êü †×¬ÖÛúÖ¸üß 62200/- 9423421712
(×¿ÖõÖÞÖ)
×¾ÖÃŸÖÖ¸ü
10 Ûãú ¾Æüß ›üß .¬ÖÖ¾Ö›êü †×¬ÖÛúÖ¸üß 57900/- 9623207240
(×¿ÖõÖÞÖ)
ÁÖß. ‹. ‹®Ö. ³Ö™üÛú¸ü ÃÖÖÓ×ÜµÖÛúß
11 33900/- 9673449778
ÃÖÆüÖµµÖÛú
12 ÁÖß.ÃÖÓ•ÖµÖ.‹ÃÖ.¯ÖÖ™üß»Ö ¾Ö×¸üÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú 49000/- 9890368022
13 ÁÖß´ÖŸÖß ‹ÃÖ.†Öê.¾Öîª ¾Ö×¸üÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú 52000
14 ÁÖß. ×®Ö»Öê¿Ö “Ö¾ÆüÖÞÖ ¾Ö×¸üÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú 41000/-

15 ÁÖß. ×¾Ö¾ÖêÛú ÝÖÖµÖÛú¾ÖÖ›ü ¾Ö×¸üÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú 27900/- 9970942509
16 ÁÖß.†•ÖµÖ ¯Ö¾ÖÖ¸ü ¾Ö×¸üÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú 35300/- 9404105654
17 ÁÖß ‹´Ö. ‹ÃÖ.ÛúúÖôûÃÖ¯Öì ¾Ö×¸üÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú 45890 9923151375
18 ÁÖß. ×ÃÖ¬¤üÖ£ÖÔ ³ÖÝÖŸÖ ¾Ö×¸üÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú 26323/- 9766234554
19 ÁÖß. ‹ÃÖ.›üß.ÛúÖêÆüôêû ¾Ö×¸üÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú 37500
20 Ûãú. ×®Ö´ÖÔ»ÖÖ ×ÝÖ¸üß Ûú×®ÖÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú 33300/- 7507636426
21 ÁÖß. ¯ÖÏ¿ÖÖÓŸÖ ÛúÖ´Ö•Ö¾ÖÖ¸ü Ûú×®ÖÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú 30200/- 9923778428
22 ÁÖß. ¸üØ¾Ö¦ü ˆ¯ÖÖ¬µÖÖµÖ Ûú×®ÖÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú 31100/- 9970814272
- 120 -
23 ÁÖß. ‹ÃÖ.‹ÃÖ.ÃÖÖ¾Öôêû Ûú×®ÖÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú 37500/- 9890110799
24 ÁÖß. ÃÖ×“Ö®Ö Ûú£Ö»Öê Ûú×®ÖÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú 21100/- 7447328174
25 Ûãú. ‹. ×¾Æü. ŸÖê»ÖÓÝÖ Ûú×®ÖÂš ÃÖÆüÖµµÖÛú 22400/- 7767085302
26 ÁÖß ‹´Ö ¯Öß úÛúÖÓ²Öôêû ¾Ö×¸üÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú 22400/- 8600552735
27 ÁÖß. ¾Æüß.†Ö¸ü.×õÖ¸üÃÖÖÝÖ¸ü Ûú×®ÖÂš ÃÖÆüÖµµÖÛú 32000/-
28 Ûãú. †¯ÖÞÖÖÔ †. ŸÖã´Ö›üÖ´Ö Ûú×®ÖÂš ÃÖÆüÖµµÖÛú 22400/- 7004431886
29 ÁÖß.¯Öß.‹´Ö ²ÖÖê²Ö›ê Ûú×®ÖÂš ÃÖÆüÖµµÖÛú 34000/- 9689422740
30 ÁÖß ¸ü´Öê¿Ö ˆ¸üÛãú›êü Ûú×®ÖÂš ÃÖÆüÖµµÖÛú 32300/- 9518325670
31 Ûãú. •µÖÖêŸÖß ÝÖã•Ö¸ü Ûú×®ÖÂš ÃÖÆüÖµµÖÛú 22400/- 9405633386
32 ÁÖß. †×³Ö×•ÖŸÖ ¯Ö¸üÖŸÖê Ûú×®ÖÂš ÃÖÆüÖµµÖÛú 26000/-
33 ÁÖß´ÖŸÖß ¾Öî¿ÖÖ»Öß •ÖÓÝÖ´Ö Ûú×®ÖÂš ÃÖÆüÖµµÖÛú 25200/-
34 ÁÖß. •Öß. ›ü²»Öã. ´Öã›êü Ûú×®ÖÂš ÃÖÆüÖµµÖÛú 33000/-
35 Ûãú. ÃÖã×®ÖŸÖÖ ®ÖãÝÖã¸ü¾ÖÖ¸ü Ûú×®ÖÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú 30200 8459816466
36 ÁÖß´ÖŸÖß ‹ÃÖ.‹®Ö ±ãú»Ö—Öê»Öê ¯Ö×¸ü“Ö¸ü 20200/- 8698169739
37 ÁÖß. ¯Öß.‹ÃÖ.“ÖÖî¬Ö¸üß ¯Ö×¸ü“Ö¸ü 28200/-
38 ÁÖß´ÖŸÖß ”ûÖµÖÖ ÝÖã•Ö¸ü ¯Ö×¸ü“Ö¸ü 33700/-
39 ÁÖß´ÖŸÖß ¯Öß.‹ÃÖ.²ÖÖ¾ÖÞÖê ¯Ö×¸ü“Ö¸ü 29000/- 9657886736
ÁÖß´ÖŸÖß. ¿ÖÖ×ÆüÃŸÖÖ ¿ÖêÜÖ
40 ¯Ö×¸ü“Ö¸ü 29000/- ---
ÃÖ»Öß´Ö
41 ÁÖß.†Ö¸ü.‹ÃÖ.´Öã›êü ¯Ö×¸ü“Ö¸ü 35700/- ---
42 Ûãú. ‹´Ö. †Ö¸ü. ×ÝÖ¸ü›üÛú¸ü ¯Ö×¸ü“Ö¸ü 25000/- 7507290795
- 121 -
´Öò -11
¾Ö¬ÖÖÔ ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤êü“Öê -2019-2020 “Öê ÃÖã¬ÖÖ×¸üŸÖ †Ó¤üÖ•Ö¯Ö¡Ö •ú
†. . २०19- 2 19-
20 20
३-४
1 2 3 4 5 6
-
1 5140540 5140540
-
2 57000000 57000000
-
3 1842626624 1842626624
4 722845000 722845000
5 • ---- ----
6 9000 9000
०२-
7 12718297 12718297
2-
8 7000000 7000000
9 130859000 104250811
10 2309000 22769000
11 - -
12 4625 4625 -
१ ----- - -
- 122 -
2 432000 432000
3 10,00,000 10,00,000
4 --- ---
5 5,40,000 5,40,000
6 --- ---
7 132000 132000
8 10000000 10000000
- २
( ) SBC,OBC OPEN
( )
1 2 3 6 7 8
---
1 100 100 --
2 100000 81645 --
3 • 1000000 589400 --
- 123 -
---
4 700000 0 --
---
5 600000 558627 --
6 --- --- ---
7 --- 200000 94596 ---
---
8 200000 100000 ---
----
9. 100000 0 ---
- ---- ---
10 100000 985000
----
11 2000000 2000000 ---
12. ---- 200000 200000 ---

-
13 2800000 2800000 ---
14. 100 --- ---
15 इ 5 8 300000 300000 --
16 50000 50000 ---
17 200000 178461
- 124 -
14
इ
.
. इ
, ( ) .
.
-SSAWardha@yahoo.co.in
15
२००५ , ,
.
.
.
.
- 125 -
16
- इ
1.
2.
3.
17
इ .
.
१
२ .
3. .
- 126 -
7.धशक्षण धवभाग (माध्यधमक)
धिल्हा पधरषद,विा.
केंद्र/ महाराष्ट्र शासनाचा माधहतीचा अधिकार

अधिधनयम, 2005
******
( 1 ते 17 प्रधसध्द करणे)
सन - 2019
- 127 -
प्रस्तावना
शासकीय व्यवहाराची कामकािाची िितेस िास्तीत िास्त मािहती िमळावी

याकिरता केंद्शासिािे िदिांक 12/01/2005 पासूि मािहतीचा अििकार
अिििियम,2005 दे शभरात िम्मू व काशमीर वर्ळू ि लार्ू केला आहे . मािहतीचा
अििकार हा लोकशाहीचा पाया असूि त्यामळे राज्याचा राज्यकार भारात पारदशगकता,
खलेपणा व िबाबदारीची िाणीव आणणे सलभ होईल आिण लोकशाही समािव्यवस्िे
मध्ये िितेच्या प्रभावीसह भार्ाची सििस्शचती होईल.
अ , अपील
अििकारी तसेच सहाय्य्क मािहती अििकारी यांची िियक्ती करण्यात आली असूि
मास्ध्य्मक िशक्ष्णिवभार्ा अंतर्गत चालणाऱ्या कामकािाचा ससंर्त कायाचा तपिशल या
बाबत सवग सामान््
िार्िरकांिा मािहती िमळावी या उद्दे शािे सदर मािहती पस्स्तकेचे रुपािे कामकािाचे
स्व्रुप सादर करण्याचा प्रयत्ि आहे .
श्र्ी. उल्हास के नरड.

धशक्ष्णाधिकारी ( .)
धिल्हा पधरषद, विा.
- 128 -
माधहतीचा अधिकार अधिधनयम 2005
राज्याच्या राज्यकार भारात पारदशगकता, खरे पणा व िबाबदारीची िाणीव आणणे आिण लोकशाही समाि व्यवस्िेत
िितेचा प्रभावी सहभार् असणे या साठी मािहतीचा अििकार महत्वाचा आहे . मािहतीचा अििकार लोकशािहचा पाया
असूि शासिाच्या कारभारांत पारदशगकता आणण्या किरता व िबाबदार प्रशासि तयार करण्या किरता महाराष्ट्र
मािहतीचा अििकार अध्यादेश 2002 हा िदिांक 23 सप्टें बर 2002 पासूि राज्यांत लार्ू करण्यात आला होता.
केंद्शासिािे मािहतीचा अििकार अिििियम 2005 िदिांक 10/10/2005 देशभर लार्ू केला आहे . (
), सवग सामन्य िार्िरकास हवी असलेली शासकीय मािहती वेळेत िमळावी व प्रशासिा मध्ये र्तीमािते
बरोबरच पारदशगकता यावी या उद्दे शा िे मािहतीचा अििकार महत्वपूणग ठरणार आहे . मािहतीचा अििकार या
अध्यादे शा मळे 30 िदवसाच्या आत संबंिीत व्यक्तीस मािहती परिवणे बंििकारक करण्यांत आले आहे . ही मािहती
िवहीत कालाविीत ि िदल्यास संबंिीत शासकीय मािहती अििकाऱ्यास प्रत्येक िदवसा किरता रुपये 250/- एवढया
दं डाची तरतूद या अध्यादे शात करण्यांत आली आहे . चकीची िदशाभूल करणारी मािहती िदल्यास अिवा सदोष
अपूणग मािहती िदल्यास 25000/- रुपये पयगतची दंडात्मक िशक्षा व िशस्तभंर्ाची कारवाई करण्याची तरतूद करण्यांत
आले ली आहे .
माधहती धमळधवण्याची कायय पध्दती :-
अ अ अ
अ अ अ
30 अ .
अशी माधहती दे ता ये णार नाही :-
दे शाचे सावगभौमत्व व एकात्मता , राज्याची सरिक्षतता ककवा िवदेशी राज्याशी असलेले संबि
ं यावर पिरणाम
कारक होईल ककवा एखादया अपराध्यास िमळे ल अशी मािहती देण्यात येणार िाही. िी मािहती प्रिसध्द करण्यास
कोणात्याही न्यायालयाकडू ककवा न्यायाििकरणा कडू ि स्पष्ट्टपणे मिाई करण्यांत आली असेल ककवा उघड करणािे
न्यायालयाचा अवमाि होत असेल अशी मािहती दे ण्यात येणार िाही.
अपील करण्याची कायय पध्दती :-
अ अ अ
20/- रु. न्यायालय र्ी मद्ांक िचकटवूि आदेशा च्या प्रतीसह संबंिीत अपील प्राििकाऱ्यां कडे करता
येईल. मािहतीची िविंती र्ेटाळल्यास आदे श मािहती अिभयत्या कडू ि िमळाल्या िंतर 45 िदवसाच्या आत
प्राििकाऱ्याकडे अपील करता येणार िाही. अपील िदलेला आदेश संबंिीत अपील काराला कळिवण्यात येईल आिण
ज्याच्या आदे शा िवरुध्द अपील दाखल केले असेल अशा शासकीय मािहती अििकाऱ्याला कळिवण्यात येईल अपील
मािहतीची िविं ती करणाऱ्या िार्िरकाचे समािाि झाले िाहीत रत्याच िमन्यात िविवि शल्कासह अपील
प्राििकाऱ्याच्या आदे शाच्या प्रतीसह 90 िदवसाच्या आंत दसरे अपील करता येईल. राज्यमािहती आयक्ताचा अपीला
वरील ििणगय अंतीम असेल.
- 129 -
धशक्षण धवभाग ( ) धिल्हा पधरषद, विा
िशक्षणाििकारी ( )
( )
अ र् - 2
क
अ
. िशक्षण उपिििरक्षण
अ
िशपाई
- 130 -
केंद्र शासनाचा माधहतीचा अधिकार - 2005
1 ते 17 मॅन्युअल प्रधसध्दी करणे बाबत.
-अ
(न 3 )
माधहतीचा अधिकार अधिधनयम, 2005 अन्वये माधहती धमळधवण्यासाठी च्या अिाचा

नमुना
प्रधत,
राज्य िनमाधहती अधिकारी
( न )
1) अियदाराचे संपण
ु य नांव :-
2) पत्ता :-
3) हव्या असलेल्या माधहतीचा तपधशल

(ए ) माधहतीचा धवषय*
( न) ज्या कालाविी संबंिात माधहती हवी असेल तो कालाविी #
( न) हव्या असलेल्या माधहतीचे वणयन$
( ) माधहती टपालाद्वारे हवी आहे ककवा, व्यक्तीश: हवी आहे . (
स .)
( ) टपालद्वारे हवी असल्यास
(स स न )
4) अियदार दाधरद्रय रे षे ालील आहे ककवा कसे
( स स , बब .)
धठकाण :-
धदनांक :-
अियदाराची सही
* धवषयाचा स्थुल प्रवगय दशयधवण्यात यावा ( स न / सेवाबाबी/ परवाने इत्यादी).

# ज्या कालाविीचा संबंिातील माधहती हवी आहे तो कालाविी दशयधवण्यात यावा.
$ माधहतीचा धवशेष तपशील दशयधवणे आवश्यक आहे .
- 131 -
िोडपत्र - ब
(न 5 (1) पहा)
माधहतीचा अधिकार अधिधनयम, 2005 यांच्या कलम 19 (1) ालील अपील.
प्रेषक-----------------------------------------------------------------------------------------------------
( न )
प्रधत,------------------------------------------------------------------------------------------------------
( न / पदनाम / पत्ता)
1) अपीलकाराचे संपण
ु य नांव :-
2) पत्ता :-
3) राज्यमाधहती अधिकाऱयांचा तपशील :-
4) ज्या आदे शाधवरुध्द अपील केले आहे तो :-
आदे श धमळाल्याचा धदनांक (आ स स)
5) अपील दा ल करण्याचा अंतीम धदनांक :-
6) अधपलाची कारणे :-
7) माधहतीचा तपशील :-
(ए ) हव्या असलेल्या माधहतीचे स्वरुप आधण धवषय :-
( न) माधहती ज्या कायालयाशी ककवा धवभागाशी :-
संबंधित आहे त्याचे नांव
धठकाण :-
धदनांक :-
अपीलकाराची सही
- 132 -
माधहती धमळधवण्याची प्रधक्रया
केंद्र / राज्यमाधहती आयुक्तालय
दुसरे अपील
90 धदवस
अधपलीय अधिकारी तक्रार धनवारण अधपल 45 धदवस
30धदवस
केंधद्रय / राज्यमाधहती अधिकारी अिावर धनणययक माधहती

धमळधवण्याचे धठकाण 30 धदवस
5 धदवस
केंद्र / राज्यसहाय्यक माधहती अधिकारी अिय व अपील स्स्वकारणे.
- 133 -
मॅन्युअल क्रमांक - 1
धशक्षण धवभाग (माध्यधमक) ची रचना कायय व कतयव्ये यांचा तपधशल.
श्री. उल्हास के िरड. िशक्षणाििकारी (माध्य.)

1) अिपलीय अििकाऱ्याचे िांव
िि.प.विा
श्री . एल. एस.भोंर्ाडे . ििमािहती अििकारी तिा

2) मािहती अििकाऱ्यांचे िांव
सप्रअ (माध्य.) िि.प.विा
3) सहाय्यक मािहती अििकाऱ्याचे िांव श्री. स्व्ह.िे.िंर्म क.स. (माध्य.) िि.प. विा
4) पत्ता िशक्षण िवभार् (माध्यिमक) ििल्हा पिरषद, विा
5) िवभार्ाचे िांव िशक्षण िवभार् (माध्यिमक) ििल्हा पिरषद, विा
6) मंत्रालयीि िवभार् शालेय िशक्षण व क्रीडा िवभार् महाराष्ट्र शासि.
1) मा. मख्य कायगकारी अििकारी, िि.प. विा

2) मा. िशक्षण संचालक, माध्यिमक व उच्च
7) अहवाल सादर करणाऱ्या िवभार्ाचे िांव
माध्यिमक िशक्षण संचालिालय, महाराष्ट्र राज्य,
पणे.
माध्यिमक शाळा संिहता िियमािसार िशक्षण िवभार् ( .) ििल्हा पिरषद, विा अंतर्गत खालील कामे
हाताळण्यांत येतात.
1) खािर्ी माध्यिमक शाळांिा मान्यता दे णे व काढणे
2) अिदािित / िविा अिदािित/कायम िविा अिदािित शाळांच्या खाते मान्यता वर्थित करणे
3) खािर्ी माध्यिमक शाळे तील िशक्षकांचे िियक्तींिा मान्यता दे णे
4) ििल्हा स्तरावर शैक्षिणक उपक्रम व योििा राबिवणे.
- 134 -
अधिकारी व कमयचारी यांचे अधिकार व कतयव्य.
धशक्षणाधिकारी ( ) धिल्हा पधरषद, विा यांचे अधिकार व कतयव्ये
१ ािगी अनुदाधनत माध्यधमक शाळांची तपासणी करणे, शाळे तील कमयचाऱयांना मान्यता दे णे, वेतन
व वेतनेत्तर अनुदान दे णे, तसेच स्वयं अथय सहाय्यीत शाळे चे प्रस्ताव शासना ला पाठधवणे.
2) धिल्हयातील धवधवि परीक्षा आयोिन करणे व त्यावर धनयं त्रण ठे वणे.
3) धिल्हयाच्या प्रगती कधरता मा. धिल्हाधिकारी यांना सहाय्यक म्हणून मदत करणे.
4) कायालयीन कमयचाऱयांवर धनयं त्रण ठे वणे.
5) कायालय प्रमु म्हणून कायय लयाशी संबंधित संपण

ू य िबाबदाऱया पार पाडणे.
6) धिल्हयाच्या प्रगती कधरता धिल्हा पधरषद धवभाग प्रमु , राज्य शासनाचे धिल्हास्तर प्रमु
यांना मदत करणे.
कमयचाऱयांची कतयव्ये .
1) कायय सच
ु ी नुसार धदलेली कामे वेळीच पार पाडणे.
2) अधिकाऱयाने सोपधवलेली कामे वेळीच पार पाडणे.
- 135 -
धशक्षण धवभाग धिल्हा पधरषद, विा या कायालया अंतगयत सवय अधिकारी व कमयचारी
सेवाशती धनयमाचे अधिन राहू न शासनाने प्रदान केलेल्याअधिकाराचा उपयोग घेतात. अधिकारी व
कमयचारी यांच्या मागणी प्रमाणे धनयमाचे अधिन राहू न त्यांना ते या कायालया कडू न प्रदान केल्या
िाते.
अधिकारी /
अ.क्र. पदमान सेवेचा तपधशल
कमयचाऱयाचे नांव
1 2 3 4
१. श्र्ी. उल्हास के.नरड िशक्षणाििकारी (माध्य.) प्रशासकीय कामे व शाळा भेटी, तपासणी
कधनष्ट्ठ महाधवद्यालयतपासणीवभेटीसंच मान्यता
२. श्र्ी. आर.िे. टें भरे िशक्षण उपिििरक्षक
इतर.
शासकीय योिने वर धनयं त्रण ठे वणे , व न्यायालयीन
३. धरक्तपद अििक्षक वर्ग - 2 प्रकरणे हाताळणे माधहती अधिकारातील प्रकरणांचा
धनपटारा करणे.
कायालयीन प्रशासन सांभाळणे, अधिनस्त वगय–३ व
सहाय्यक प्रशासि वगय–४ चे कमयचाऱयांकडू न कामे करुन घेणे व
४. श्र्ी.एल.एस. भोंगाडे
अििकारी त्यांचे वर धनयं त्रण ठे वणे, न्यायालयीन प्रकरणे
हाताळणे.
वगय १ ते ४ कमयचाऱयांचे गोपधनय अहवालाचे काम
पाहणे, कायालयातील कमयचाऱयांचे दप्तर तपासणी
सौ. आशा वैदय,
५. कििष्ट्ठ प्रशासि अििकारी करणे, वधरष्ट्ठांचे दप्तर धनधरक्षण धटप्पणीचे अनुषंगाने
(प्रभारी)
कामे पाहणे, धकरकोळ रिा प्रकरणे सांभाळणे,
सहाय्यक माधहती अधिकारी पदाचे काम पाहणे,
कु. उषा तळवेकर, सहाय्यक िशक्षण
६. कधनष्ट्ठ महाधवद्यालय दे रे व धनधरक्षण.
(प्रभारी) उपिििरक्षण
कु. उषातळवेकर, धवज्ञान धवषयाचे उपक्रम व योिना राबधवणे, राष्ट्रीय
७. ििल्हािवज्ञािपयगवेक्षक
( ) माध्यधमक धशक्षा अधभयान.
८. धरक्तपद िवस्तार अििकारी
९. श्र्ी. पी.पी.दांडगे विरष्ट्ठ िलपीक ािगी शाळे तील मान्यता प्रकरणे धनकाली काढणे.
इ.बी.सी. सवलतीचे कामे पाहणे, अनुदाना धवषयक
व अंदाि पत्रका धवषयक कामे पाहणे, शेतकरी
आत्महत्याचे प्रकरणे हाताळणे.अनुदाना धवषयक व
10. श्र्ी. एस.डी. कोहळे विरष्ट्ठसहाय्यक
अंदाि पत्रका धवषयक कामे पाहणे, व वेतनेत्तर
अनुदाना चे वाटप करणे, इमारत भाडे धवषयक कामे
पाहणे, वार्षषक योिना,
11. सौ. व्ही.िे. िंगम कििष्ट्ठ सहाय्यक माधहती अधिकारीचे प्रकरणे हाताळणे. नावात बदल
ािगी शाळांची सेवाधनवृत्ती प्रकरणे व रिा
12. श्र्ी अधभधित पराते कििष्ट्ठ सहाय्यक
रो ीकरणा चे काम सांभाळणे
13 श्र्ी. . . , ,अ
कििष्ट्ठ सहाय्यक
. . कमयचाऱयांचे .
14 श्र्ी. के. रािूरकर कििष्ट्ठ सहाय्यक रािुरकर हे अनधिकृ त गैरहिर असल्यामुळे त्यांचा
- 136 -
संपण ु य कायय भार श्र्ीमती आशा वैद्य यांना
सोपधवण्यात आला टं चाईग्रस्त भागातील धवद्यार्थ्यांना
दयावया ची फी माफी ची योिना राबधवणे, रािीव
गांिी सुरक्षा धवमा, वधरष्ट्ठश्र्ेणीचे प्रकरणे हाताळणे,
संकीणय प्रकरणे, टायकपग परीक्षे संबंिी कामकाि
पाहाणे. या कामासह इतर योिनेचे कामात सहाय्यक
स्टे शनरी व इत कामे .
15. धरक्त पद कििष्ट्ठ सहाय्यक

श्र्ी.
16. कििष्ट्ठ सहाय्यक वैद्यधकय दे यकाचे कामे पाहणे इ
व्ही.आर.धक्षरसागर
17 धरक्तपद वाहि चालक पदधरक्त
तालका समादे शक, सेलू /
18. धरक्त पद
समद्पूर
तालका समादशेक, आर्वी /
19. श्री. एस. पी. कुं भारे शाळा स्र्वच्छता तपासणी /आर्वक जार्वक
आष्टी / कारुं जा
कोषागाराची र्व बॅकाुंची कामे पाहणे र्व कार्ाालर्ा बाहेर
20. श्री. पप.एस. चौधरी पशपाई
डाग र्वाटप करणे.
कार्ाालर्ीन बेल र्वरील कामे करणे, कार्ाालर्ी न काम
21. श्रीमती शाहीस्ता शेख पशपाई
करणे, डाग र्वाटप करणे.
( . उल्हास के. नरड )

धशक्ष्णाधिकारी (माध््.)
धिल्हा पधरषद, विा
- 137 -
मॅन्युअल क्रमांक -3
योग्य मागणी धनणयय घेण्याचे प्रधक्रये त अनुसरा वयाची कायय पध्दती
धशक्षण धवभाग माध्यधमक
अ.क्र. कायय प्रधसध्द करणार कालाविी कुठे प्रधसध्द करणार शे रा
1 2 3 4 5
शासि
िशक्षण िवभार् माध्यिमक मिील कायमिविा
ििणगयािसार सदर मािहती वतगमाि
अिदाि तत्वा वर शासि ििणगया प्रमाणे प्रस्ताव
1. ििस्शचत ििल्हा स्तर सचिा र्लक पत्रांत प्रिसध्द केली
शासि ििणगया प्रमाणे प्रस्ताव स्स्वकारणे व िशर्ारशी
करण्यात िाते.
सह िशक्षण संचालिालयास सादर करणे.
येतो.
मािहतचा
दशगििय िठकाणी
अिपिलय अििकारी / मािहती अििकारी/ सहाय्यक अििकार कायालयातील दशगििय
2. र्लक लावण्यात
मािहती अििकारी यांचे िाव व हद्दा र्लक लावणे. अिििियम िठकाण
आले ला आहे .
2005 िसार
सवग संबंिितांिा
आस्िापिा िवषयक योििांच्या मािहती बाबत प्राप्त कायालय सचिा र्लक व
3. वेळो वेळी पृष्ट्ठांिकत करुि
झाले ले ििवि शासि ििणगय प्रिसध्द करणे. वेतिपिक र्लकावर
पाठिवले आहे .
- 138 -
कतयव्ये पार पाडण्यासाठी शासकीय प्राधिकरणाने ठरवून धदलेले
प्रमाणके
अ) ििल्हा पिरषदे मध्ये कायगरत अििकारी व क्षेित्रय कमगचारी यांिा मख्यत्वे खालील उद्दे शासाठी दौरे व रात्रीचे मक्कम शासिािे
िििािरत करुि िदले ले आहे . त्यांच्या कायगक्षेत्रा तील शाळांिा भे ट दे णे व तपासणी करणे. िविवि योििांचा आढावा घेणे व िेिे
कामाची प्रर्ती समािाि कारक िाही ककवा प्रत्यक्ष िार्े व काही अडचणी ििमाण झाल या सत्याचे ििराकरण करणे.
हाता खालील क्षेित्रय अििकारी व कमगचारी िेमि ू िदले ली कामे व कतगव्य समािािकारक िरत्या पार पाडतात ककवा िाही याची
तपासणी करणे.
सवग शाळां मध्ये शैक्षिणक व प्रशासकीय कामकाि िवत्तीय व ले खािवषयक बाबी शासिािे िेमि ू िदले ल्या िियमा िसार होतात
ककवा िाही याची पाहणी करणे. वरील उिद्दष्ट्ठ साध्य करण्यासाठी िि.प. िशक्षण िवभार्ाच्या अििकारी व कमचाऱ्यांसाठी
खालील प्रमाणांत दौरे व रात्रीचे मक्काम िविहत केले ले आहे .
पैकी वषातून करावयाच्या रात्रीच्या

अ.क्र. पदनाम वषातून करावयाचे दौऱयाचे धदवस
मुक्कामा चे दौरे
िशक्षणाििकारी
१. 100 60
(माध्यिमक)
उपिशक्षणाििकारी
२. 180 40
(माध्यिमक)
िवज्ञाि पयगवेक्षक
३. 180 40
(िशक्षण)
४. सहा. िशक्षण उपिििरक्षक 180 40
- 139 -
कमयचारी आपली कतयव्य पार पाडीत असतांना उपयोगात ये तील असे धनयम /
धवधनयम / सुचना / धनयमपुस्तीका व अधभले
कायालयातील कामकािात ालील प्रमाणे 6 संच पध्दतीचा वापर केल्या िातो.

1) कायय धववरण पंिी /बारधनशी /प्रलंधबत पत्रे./ 2) प्रधतक्षाधिनप्रकरणे . 3) धनयतकालीके ( ) व (ब) . 4) स्थायी
आदे श नस्ती. 5) अधभले ा गारात पाठवावयाच्या नस्त्या. 6) ड ड वगीय कागद पत्रे .
1) कायय धववरण पंिी / बारधनशी/ प्रलंबीत पत्रे :-
कायालयात िलपीका कडू ि प्रपत्र 6 मध्ये कायगिववरण पंिी ठे वली िाणे आवशयक आहे . व पयगवेिक्षकीय कमगचाऱ्याकडू ि बारििशी
ठे वणे आवशयक आहे . या िोंदविहत दै िंिदि प्राप्त टपालाची िोंद घ्यावयाची असूि प्रकरणाचा ििपटारा झाल्या िंतर कायगिववरण
पंिी मिील पत्राचा अिक्रमांक र्ोलांिकत करावा तसेच प्रकरण ििकाली काढणे ककवा ते िावक करण्यासाठी पाठिवले असेल तर
स्तंभ 4 मध्ये ते ििकाली काढल्याची िोंद घ्यावी. कायगिववरण पंिीमध्ये दर आठवडयाचा दर सोमवारला र्ोषवारा काढू ि प्रभारी
कक्षाििकारी यांचे समोर ठे वावा.
2) प्रधतक्षाधिन प्रकरणे :-
या पंिीमध्ये विरष्ट्ठ/ कििष्ट्ठ कायालया कडू ि माहती येणे प्रलं िबत आहे व प्रकरण ििकाली ििघ शकत िाही अशी प्रकरणे
प्रितक्षाििि पंिीत िोंदिवण्यात यावीत. या पंिी मळे कमगचाऱ्यांिा त्वरीत अहवाल मार्िवण्या किरता व प्रलं बीत पत्रा वर िियंत्रण
ठे वण्या किरता त्याच प्रमाणे प्रकरणात स्मरण पत्रे दे ण्या किरता ही पंिी उपयक्त ठरते.
3) धनयतकालीके ( ) व (ब) :-
या पत्राच्या भार् (अ) मध्ये पंिरवाडी, मासीक, त्रैमासीक, सहामाही, वाषीक अहवाल ज्या प्रपत्रामध्ये िवहीत
करण्यातआले लाआहे . व ज्या कायालयास असा अहवाल ज्या िियत िदिांकास सादर करावयाचा आहे त्याचा पत्र क्रमांक व
िदिांकासह िोंद घे ण्यात येते व भार् ( ) मध्ये ज्या िदिांकास असा अहवाल प्रत्यक्षात सादर करण्यात आला त्या बाबतची िोंद
ठे वण्यात येते.
4) स्थायी आदे श नस्ती :-
या मध्ये शासिािे वेळोवेळी ििर्गिमत केले ले अध्यादे श, शासि ििणगय, पिरपत्रके इत्यादी महत्वाचे अिभले ख कायम स्वरुपी िति
करुि ठे वले िातात व वेळोवेळी शासकीय कामकािात या मिील मार्गदशगक सचिांचा आिार घे तल्या िातो. ही िस्ती िवषयावर
असावी त्यास अिक्रमिणका असावी व प्रत्येक पािास क्रमांक िदले ले असावे.
5) अधभले ागारात पाठवायचा रे कॉडय
6) वगीय कागदपत्रे अधभले वगीकर
अ.क्र. अधभले वगय बस्त्याचा रं ग ितन कालाविी

1. अ लाल कायम स्वरुपी
2. ब िपवळा 30 वषाकिरता
3. क िहरवा 10 वषाकिरता
4. क-1 ििळा 5 वषाकिरता
5. ड पांढरा 1 वषाकिरता
- 140 -
आपले िोरण करण्याच्या ककवा त्यांची अंमलबिावणी करण्याचे संबंिात लोकांशी
धवचार धवधनमय करण्या साठी ककवा लोकां कडू न धनवेदन केली िाण्यासाठी
अस्स्तत्वात असलेल्या कोणत्याही व्यवस्थेचा तपधशल.
1. खािर्ी माध्यिमक शाळे तील िियक्त कमगचाऱ्यांची सेवाििवृत्त प्रकरणे बाबत आर्थिक लाभ दे णे.
2. खािर्ी माध्य. शाळातील िशक्षक/ िशक्षकेत्तर कमगचारी यांच्या पदाला मान्यता दे णे.
3. अितिरक्त झालेल्या तकडयां मिील िशक्षकांचे अन्य शाळे मध्ये समायोिि करणे.
4. अिकंपतत्वा वरील िशक्षण / िशक्षणेत्तर कमगचाऱ्यांची मान्यता दे णे.
5. खािर्ी संस्िांिी चालवलेल्या अ शासकीय माध्यिमक शाळांिा वेतिेत्तर अिदाि दे णे.
6. स्िाििक स्वराज्य संस्िा मार्गत चालिवल्या िाणाऱ्या माध्यिमक शाळांिा सहाय्य करणे.
7. भारत सरकार कडू ि अिदािित व प्रायोिित िवोदय िवद्यालये.
8. पूवाध्यायि सैििकी शाळांिा शाले य अिदाि ( )
9. प्रत्येक ििल्हयात सैििकी शाळा सरु करणे.
10. माध्यिमक पस्तक पेढी योििा.
11. माध्यिमक शाळे स िोडलेल्या उच्च माध्यिमक िशक्षणाच्या अितिरक्त वर्ग उघडणे.
12. पवगमाध्यिमक व माध्यिमक शाळे चे िवद्यार्थ्यांसाठी खली र्णवत्ता िशष्ट्यवृत्ती योििा.
13. ग्रािमण भार्ातील हशार व ( ) िवद्यार्थ्यां साठी राष्ट्रीय िशष्ट्यवृत्ती योििा.
14. आर्थिक दृष्ट्टया या मार्ास वर्ीय िवद्यार्थ्यांिा खली र्णवत्ता िशष्ट्यवृत्ती योििा.
15. इयत्ता 10 पयगत चे सवािा मोर्त िशक्षण.
16. इयत्ता11व12वीमध्येमलींिामोर्तिशक्षण .
17. आिदवासी िवद्यार्थ्यां िा िवद्या वेति.
18. टं चाईग्रस्त भार्ातील िवद्यार्थ्यां िा परीक्षा र्ी मार्.
19. प्राििम क िशक्षकांच्या मलांिा मोर्त िशक्षण.
20. माध्यिमक व उच्च माध्यिमक शाळा तसेच अध्यापक िवद्यालया तील सवग स्तरावरील िशक्षक व िशक्षकेत्तर कमगचाऱ्यांच्या
पाल्यांिा स्तरा पयगत मोर्त िशक्षण.
21. आम आदमी िवमा योििा.
22. रािीव र्ांिी सरक्षा िवमा योििा.
23. शेतकरी आत्महत्या रोखण्यासाठी शेतकऱ्यांच्या पाल्यांिा शैक्षिणक सवलत.
24. स्वयं अिगसहास्य्यत िविाअिदािित शाळांिा मान्यता दे णे .
- 141 -
आपला एक भाग म्हणून ककवा सल्ला दे ण्याच्या प्रयोिना साठी म्हणून गठीत केलेल्या दोन
ककवा अधिक व्यक्तीचा धमळून बनलेल्या मंडळाचे / पधरषदांचे / सधमत्यांच्या आधण अन्य
धनहाय यांचे धववरण आधण त्या मंडळाच्या पधरषदांच्या / सधमत्यांच्या आधण अन्य
धनकाययांच्या बै ठकी लोकांसाठी ल्ु या आहे त ककवा कसे ? ककवा अशा बै ठकीचे कायय वत्त
ृ
िनतेला पाहावयास धमळण्या िोगे आहे त ककवा कसे ? या बाबतचे धववरण
महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमत्या अिििियम 1961 चे कलम 9 िसार कमीत कमी 50 व िास्तीत िास्त 75 सभासद
संख्या ििस्शचत केले ली असूि विा ििल्हा पिरषदे ची सभासद संख्या 51 ठरवूि िदलेली आहे . तसेच आठ पंचायत सिमतीची एकण
सदस्य संख्या 102 आहे .विा ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमतीची यादीसोबत िोडलेली आहे . तसेच स्िायी सिमती व िवषय
सिमतीचे सभापती व सदस्यखालील प्रमाणेआहे त.
धशक्षण सधमती सभापतींची नांवे
अ.क्र. मा. सभापती व सदस्यांची नांवे पदनाम

१. मा. श्रीमती ियश्रीताई सििल र्र्ाट सभापती िशक्षण सिमती ििल्हा पिरषद, विा
२. श्री. ित्रलोकचं द् लक्ष्मणराव कोहळे सदस्य
३. श्रीमती रे वता हिरभाऊ िोटे सदस्य
४. श्रीमती सिचता सकचद् कदम सदस्य
५. श्रीमती िति प्रमोद कदम सदस्य
६. श्रीमती चं द्कला मारोती िवे सदस्य
७. श्री. ििराि यशवंतराव तेलंर् सदस्य
८. श्रीमती िशलाताई रािाभाऊ पवार सदस्य
९. मा. श्री. उल्हास के. िरड सदस्य सिचव तिा िशक्षणाििकारी (प्रा.) िि.प.विा
सदर मािहती लोकांसाठी खली िाही परं तू बैठकी चे कायगवत्त

ृ ििते ला पाहावयास िमळण्या िोर्े आहे .
- 142 -
अधिकाऱयांची आधण कमयचाऱयांची धनदे धशका.
धशक्षणाधिकारी ( )
उपधशक्षणाधिकारी ( )
अधिक्षक वगय - 2
सहाय्यक प्रशासन अधिकारी
कधनष्ट्ठ प्रशासन अधिकारी
- 143 -
आपल्या प्रत्ये क अधिकाऱयाला व कमय चाऱयाला धमळणारे माधसक वेतन तसेच
प्राधिकरणाच्या धवधनमया मध्ये प्रस्तुत केल्या प्रमाणे नुकसान भरपाई दे ण्याची पध्दती.
शासनाने संवगय धनहाय ालील प्रमाणे वेतनश्र्ेणी मंिरू केलेल्या आहे त.

धिल्हा धवकास सेवा
( - ) धशक्षण श्र्ेणी-2
अधिकारी / कमयचाऱयाचे
अ.क्र. पदमान बे धसक ग्रेड-पे
नांव
1 2 3 4 5
१. श्री.उल्हास के.िरड िशक्षणाििकारी (माध्य.) 82400
२. िरक्त पद उपिशक्षणाििकारी (माध्य.)
३. िरक्तपद अििक्षक वर्ग - 2
४. श्री. एल. एस. भोंर्ाडे सहाय्यक प्रशासि अििकारी 56800
५. सौ. आशा वैदय, (प्रभारी) कििष्ट्ठ प्रशासि अििकारी
६. श्री. आर. िे टें भरे सहाय्यक िशक्षण उपिििरक्षण 87400
७. क. उषा तळवेकर, ( ) ििल्हा िवज्ञाि पयगवेक्षक 47100
८. िरक्तपद िवस्तारअििकारी - -
९. श्री. पी. पी. दांडगे विरष्ट्ठ िलपीक 34300
१०. श्री. एस. डी. कोहळे विरष्ट्ठ सहाय्यक 38500
११. श्री. िवलास िक्षरसार्र कििष्ट्ठ सहाय्यक 32000
१२. श्री. ए. एम. पराते कििष्ट्ठ सहाय्यक 26000
१३. श्री. िी. डब्ल मळे कििष्ट्ठ सहाय्यक 33100
१४. श्री. के. रािूरकर कििष्ट्ठ सहाय्यक 32300
१५. िरक्त पद कििष्ट्ठ सहाय्यक
१६. श्र्ी . . कििष्ट्ठ सहाय्यक 25200
१७. पदिरक्त वाहि चालक
१८. श्री. एस.पी. कं भारे तालका समादशेक, आवी / आष्ट्टी 38300
/ कारं िा
१९. श्री. िप.एस. चौिरी िशपाई 28200
२०. श्रीमती शाहीस्ता शेख िशपाई 29000
21 समादे शक (सैििकी शाळा) 10650 -15850 15600 -39100 6600
22 माध्यिमक शाळांचे (i) 7500 -1200 9300 -34800 4800
मख्याध्यापक (ii) 9125 -14075 15600 -39100 5700
(विरष्ट्ठ श्रेणी)
23 (२० वर्ाहि अििक वर्ग (i) 7225-11050 9300 -34800 4600
- 144 -
असऱ्या) माध्यिमक शाळे चे (ii) 8000 -13500 15600- 39100 5400
उपमख्याद्यापक (विरष्ट्ठ श्रेणी)
5500-9000 अििक िवशेष वेति
9300-34800 4400
रुपये 160
6500 -10 500
(विरष्ट्ठ श्रेणी) 9300-34800 4500
24 पयगवेक्षक
अििक िवशेष वेति रुपये 160
7500-12000
(20 टक्के पदांकिरता ििवडश्रेणी) 9300-34800 4900
अििक िवशेष वेति रुपये 160
5500-9000 9300-34800 4300
श्रेणीतील पदव्यत्तर
6500-10500
पदवीिारणा करणारे बी.टी. / 9300-34800 4400
25 (विरष्ट्ठश्रेणी)
बी. एड िितीय िशक्षक बी.टी.
7500-12000
/ बी. एड सह 9300-34800 4800
(20 टक्के पदांकिरता ििवड श्रेणी)
5500-9000 9300-34800 4300
6500-10500
बी.टी. / बी. एडसह 9300-34800 4400
26 कृ षीपदवीिर ( एम. पी.
7500-12000
हायस्कूल मिील)
(20 टक्के पदां किरता ििवड 9300-34800 4800
श्रेणी)
5500-9000 9300-34800 4300
6500-10500
9300-34800 4400
27 बी.टी. / बी. एडसह पदवीिर (विरष्ट्ठश्रेणी)
7500-12000
9300-34800 4800
5500-9000 9300-34800 4300
6500-10500
अध्यापिातील २ वषाच्या 9300-34800 4400
28 (विरष्ट्ठश्रेणी)
िडप. टी. पदिवके सहपदवीिर
7500-12000
9300-34800 4800
5500-9000 9300-34800 4300
6500-10500
डी . एड. ककवाडी. पी. एड 9300-34800 4400
(िार्पूर िवद्यापीठ) ककवा टी.
29. 4800
डी. (मंबई िवद्यापीठ)
7500-12000
सहपदवीिर 9300-34800
5500-9000 9300-34800 4300

एस. टी. सी. / डीप. टी. / टी. 6500-10500
9300-34800 4400
30. डी. ( १ वषग) डीप. पी. एड.( १ (विरष्ट्ठ श्रेणी)
वषग) सहपदवीिर 7500-12000
9300-34800 4800
31. अप्रिशिक्षत पदवीिर 4500-7000 5200-20200 2800
32. म ॅिरक / एसएससी / व 4500-7000 5200-20200 2800
- 145 -
डी.एड ककवा एचएससी 5000-8000
9300-34800 4200
(बारावी) व डी.एड (िार्पूर (विरष्ट्ठ श्रेणी)
िवद्यापीठ) टी. डी. (मंबई 5500-9000
9300-34800 4300
िवद्यापीठ ) (20 टक्के पदांकिरता ििवड श्रेणी)
4500-7000 5200-20200 2800
केवळ मराठवाड्ातील 5000-8000
9300-34800 4200
33. इंटरिमडीयट प्रिशिक्षत (विरष्ट्ठश्रेणी)
अवॉडी िशिक्षत 5500-9000
9300-34800 4300
4500-7000 5200-20200 2800
म ॅिरक /एसएससी/ एस.टी.सी 5000-8000
9300-34800 4200
34. /टी. डी ./ पदिवका /डी.एड.( (विरष्ट्ठ श्रेणी)
१ वषग) 5500-9000
9300-34800 4300
( 20 टक्के पदांकिरता ििवड श्रेणी)
35. अप्रिशिक्षत म ॅिरक/एसएससी 3200-4900 5200-20200 2000
अप्रिशिक्षत इंटरिमडीयट व
36. मन्शीपासम ॅिरक 3200-4900 5200-20200 2000
मराठवाड्ातील िशक्षक
5500-9000 9300-34800 4300
िी.डी.आटग / बी.एर्.ए.आिण
6500-10500
ए.टी.डी. ककवा आटग मास्टर 9300-34800 4400
37. (विरष्ट्ठ श्रेणी)
प्रमाणपत्र / पदिवकाशास्त्र
7500-12000
पदिवका िशक्षण 9300-34800 4800
(20 टक्के पदांकिरता ििवडश्रेणी)
5500-9000 9300-34800 4300
6500-10500
केवळ मराठवाड्ातील 9300-34800 4400
38. (विरष्ट्ठश्रे णी)
िवशेष िचत्रकला िशक्षक
7500-12000
9300-34800 4800
5500-9000 9300-34800 4300
6500-10500
9300-34800 4400
39. िी.डी.आटग / बी.एर्.ए. (विरष्ट्ठ श्रेणी)
7500-12000
9300-34800 4800
4500-7000 5200-20200 2800
5000-8000
डी.टी.सी. ककवा डीएमसी 9300-34800 4200
40. (विरष्ट्ठश्रेणी)
ककवा ए.डी.डी.
5500-9000
9300-34800 4300
4500-7000 5200-20200 2800
5000-8000
केवळ मराठवाड्ातील 9300-34800 4200
कििष्ट्ठ िचत्रकला िशक्षक
5500-9000
9300-34800 4300
पदवीिर ककवा कांदिवली
42. येिील प्रिशिक्षत डी. पी. एड. 5500-9000 9300-34800 4300
ककवा शारीिरक िशक्षणा
- 146 -
मिील बायर्ोकल उच्च
पदिवका ककवा बी. पी. एड.
ककवा (शारीिरक िशक्षण) 6500-10500
9300-34800 4400
ककवा हिमाि व्यायाम (विरष्ट्ठश्रेणी)
प्रसारक प्रसारकमंडळ,
अमरावती यांिी प्रदाि
केले ली शारीिरक िशक्षण
7500-12000
संस्कृ ती व मिोरं िि यातील 9300-34800 4800
(20 टक्केपदांकिरताििवडश्रेणी)
पदिवका
4500-7000 5200-20200 2800
म ॅिरक व शारीिरक िशक्षण 5000-8000
9300-34800 4200
43. यािवषयातील एक वषाचा (विरष्ट्ठ श्रेणी)
प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम 5500-9000
9300-34800 4300
म ॅिरक िसले ले शारीिरक
44. 3200-4900 9300-34800 2000
िशक्षण ििदे शक
5500-9000 9300-34800 4300
6500-10500
शास्त्री (पदवीिर) व एस टी 9300-34800 4400
सी
7500-12000
9300-34800 4800
एस.टी.सी. िशवाय शास्त्री

46. 4500-7000 5200-20200 2800
(पदवीिर)
4500-7000 5200-20200 2800
5000-8000
शास्त्री (अपदवीिर) 9300-34800 4200
वएसटीसी
5500-9000
9300-34800 4300
शास्त्री (अ पदवीिर) व एस
48. 3200-4900 5200-20200 2000
टी सी िशवाय
5500-9000 9300-34800 4300
6500-10500
पदवीिर आिण विरष्ट्ठ ककवा 9300-34800 4400
कििष्ट्ठ एच.एस.एस.
7500-12000
9300-34800 4800
कहदी िवषयात पदवी
50. 4500-7000 5200-20200 2800
एच.एस.एस. िशवाय
4500-7000 5200-20200 2800
म ॅिरक / एस.एस.सी ./
5000-8000
एच.एस.सी ./ इंटर 9300-34800 4200
एच.एस.एस. ककवा विरष्ट्ठ /
5500-9000
किि एच.एस.एस 9300-34800 4300
म ॅिरक /एस.एस.सी. आिण
52. प्रवीण, िवशारद ककवा 3200-4900 5200-20200 2000
समतल्य इंटरिमडीयट परीक्षा
- 147 -
इतर कोणतेही परीक्षा
4500-7000 5200-20200 2800
5000-8000
म ॅिरक /एस.एस.सी. आिण 9300-34800 4200
क्रॉप्ट प्रमाणपत्र
5500-9000
9300-34800 4300
पी.एस.सी. अििक तंत्रिशक्षण 3200-4900 5200-20200 2000
संचालिालय मान्यताप्राप्त 4000-6000
54. 5200-20200 2400
िशवण कामाचे ककवा भरत (विरष्ट्ठश्रेणी)
कामाचे प्रमाणपत्र पदिवका 4500-7000 5200-20200 2800
इयत्ता आठवी उत्तीणग िसले ले
55. परं तू मलोद्योर् प्रमाणपत्र 3050-4590 5200-20200 1900
असले ले
4500-7000 5200-20200 2800
5000-8000
म ॅिरक / एस.एस.सी. 9300-34800 4200
सहसंर्ीत िवशारद
5500-9000
9300-34800 4300
4500-7000 5200-20200 2800
5000-8000
म ॅिरक / .एस.सी. िशवाय 9300-34800 4200
संर्ीत िवशारद
5500-9000
9300-34800 4300
58. तबलिी 3050-4590 5200-20200 1900
5500-9000 9300-34800 4300
भारतीय इंग्रिी माध्यम पूवग 6500-10500
9300-34800 4400
59. माध्यिमक शाळां चे (विरष्ट्ठश्रेणी)
मख्याध्यापक (अपदवीिर) 7500-12000
9300-34800 4800
5500-9000 9300-34800 4300
6500-10500
9300-34800 4400
(विरष्ट्ठश्रेणी)
60. िशक्षक समपदे शक
7500-12000
9300-34800 4800
5500-9000 9300-34800 4300
6500-10500
दृक श्राव्य िशक्षण िवभार्ाचे 9300-34800 4400
प्रभारी िशक्षक
7500-12000
9300-34800 4800
(20 टक्केपदांकिरताििवडश्रेणी)
लघ ले खि व टं कले खि
62. 4500-7000 5200-20200 2800
ििदे शक
63. टं कले खि ििदे शक 4000-6000 5200-20200 2400
क्षेत्रसहायक (म ॅरीक / 4500-6000 5200-20200 2400
64. एस.एस.सी. व कृ षीसंबंिित 4500-7000
5200-20200 2800
6 मिहन्यांचापाठयक्रम) (विरष्ट्ठश्रेणी)
- 148 -
5000-8000
9300-34800 4200
65. अििक्षक 5500-9000 9300-34800 4300
66. प्रमखिलपीक 5000-8000 9300-34800 4200
ग्रंिपाल ( पदवीिर व
ग्रंिालय शास्त्राची पदवी 27
67. 4500-7000 5200-20200 2800
िडसेंबर 1979 पूवीची
िियक्ती)
अशासकीय माध्यिमक
68. शाळे तील ग्रंिपाल (म ॅरीक व 4000-6000 5200-20200 2400
ग्रंिालय प्रिशक्षण प्रमाणपत्र)
69. विरष्ट्ठ िलपीक 4000-6000 5200-20200 2400
प्रयोर्शाळा सहायक
70. (भौितकशास्त्र, रसायिशास्त्र 3200-4900 5200-20200 2000
िवषयांसह म ॅरीक)
71. कििष्ट्ठ िलपीक 3050-4590 5200-20200 1900
प्रयोर् शाळा पिरचर
(भौितकशास्त्र, रसायिशास्त्र
3050-4590 5200-20200 1900
या िवषयांसह माध्यिमक
शालांत प्रमाणपत्र)
72. माळी 2750-4400 5200-20200 1800
73. िाईक 2610-4000 4440-7440 1600
74. तेलवाला 2610-4000 4440-7440 1600
75. यंत्र पिरचर 2610-4000 4440-7440 1600
76. प्रयोर् शाळा पिरचर 2550-4000 4440-7440 1300
77. िशपाई 2550-4000 4440-7440 1300
78. पहारे करी 2550-4000 4440-7440 1300
79. रात्र् पहारे करी 2550-4000 4440-7440 1300
80. चौकीदार 2550-4000 4440-7440 1300
81. सर्ाईर्ार 2550-4000 4440-7440 1300
82. कामाठी 2550-4000 4440-7440 1300
83. पिरचर 2550-4000 4440-7440 1300
84. प्रयोर् शाळा हमाल इत्यादी 2550-4000 4440-7440 1300
7500-12000
उच्च माध्यिमक वर्ग (विरष्ट्ठश्रेणी) 9300-34800 4900
संलस्ग्ित असणाऱ्या अििक िवशेष वेति रुपये 200
85.
माध्यिमक िवद्याल यांचे
मख्याध्यापक 9125-14075
5800
अििक िवशेष वेति रुपये 200 15600-396100
स्वतंत्र उच्च माध्यिमक
7225-11050 9300-34800 4700
िवद्यालय / कििष्ट्ठ
महािवद्याल यांचे 8000-13500 15600-39100 5500
86. मख्याध्यापक (िितीय
श्रेणीत पदव्यत्तर + बी. एड.
) पदवीिर 9125-14075 15600-39100 5800
- 149 -
बी.एडसह िितीय श्रेणी 7225-11050 9300-34800 4600
87. िमळिवले ले पदव्यत्तर पदवी 8000-13500 15600-39100 5400
प्राप्त िशक्षक 9125-14075 15600-39100 5700
सिदी ले खापाल यासह 6500-10500
9300-34800 4400
88. िितीयश्रेणी िमळिवले ले बी. (विरष्ट्ठ श्रेणी)
कॉम असले ले िशक्षक 7500-12000 9300-34800 4800
पदवीिर अििक िितीय 7225-11050 9300-34800 4600
श्रेणीत एमपीएड िितीय 8000-13500 15600-39100 5400
89. पदव्यत्त पदवी प्राप्त अििक
सी.पी.एड. डी.एड., ककवा 9125-14075 15600-39100 5600
बी.पी.एड
9 तासांपेक्षा अििक तास 7225-11050 9300-34800 4600
शारीिरक िशक्षण हा िवषय 8000-13500 15600-39100 5400
आिण उवगिरत वेळेत उच्च
माध्यिमक स्तरावरील अन्य
सवगसािारण िवषय
िशकिवणार शारीिरक
प्रिशक्षण ििदे शक-
शै क्षधणक अहय ता-
1. पदव्यत्तरपदवी ( िितीय
श्रेणी) सवगसािारण िवषय
अििक डी.पी.एड. िशक्षक
90. ककवा उच्च माध्यिमक
स्तरावर र्क्त शारीिरक 9125-14075 15600-39100 5700
िशक्षण हा िवषय िशकिवणारे
व िकमाि 3/4 कायगभार
असणारे शारीिरक िशक्षण
ििदे शक :-
िवद्यापीठाची पदवीपरीक्षा
(िितीयश्रेणी) अििक
एमपीएड (िितीय श्रेणी)
म्हणिेच शारीिरक िशक्षण
िवषयातील पदव्यत्तर पदवी
(िितीय श्रेणी)
5500-9000
9300-34800 4300
(अििक िवशेष वेति रुपये 250)
िितीय श्रेणीतील पदव्यत्तर 6500-10500
91. 9300-34800 4400
पदवी प्राप्त केले ला िशक्षक (विरष्ट्ठ श्रेणी)
7500-12000
9300-34800 4800
5500-9000
दसऱ्या ककवा ितसऱ्या 9300-34800 4300
वर्ातील पदवीिर व अिक्रमे
6500-10500
92. 7/10 वषाचा िशकिवण्याचा 9300-34800 4400
अिभव असले ले िशक्षक
(अपूणग अहे तािारक)
7500-12000 9300-34800 4800
- 150 -
5500-9000 9300-34800 4300
6500-10500
बी.एस्सी. /बी.टे क असले ले 9300-34800 4400
िशक्षक
7500-12000
9300-34800 4800
5500-9000
डीपीएड ककवा बी.एड 9300-34800 4300
(शा.िश.) िशक्षक (िितीय
6500-10500
श्रेणी) पदवीिर असल्यास 7 9300-34800 4400
वषाचा व तृतीय श्रेणी तील
7500-12000
पदवीिर असल्यास 10
(20 टक्के पदांकिरता ििवड 9300-34800 4800
वषाचा प्रिशक्षणाचा अिभव
श्रेणी)
संरक्षण िवषयासह पदवीिर 5500-9000
9300-34800 4300
ककवा पदव्यत्तर पदवीिर (अििक िवशेष वेति रुपये 250)
(प्रिशक्षण अहग तेसह) ककवा 6500-10500
9300-34800 4400
कोणत्याही शाळे तील (विरष्ट्ठ श्रेणी)
पदवीिर व वरील
एिसीसीडीव्हीिि मिील
तीि वषे प्रिशक्षणाचा अिभव
अिवा कििष्ट्ठ
95.
एिसीसीडीव्हीिि मिील 5
7500-12000
वषाचा अिभव ककवा िितीय
(20 टक्केपदां किरता ििवड 9300-34800 4800
श्रेणीतील पदवी 7 वषांचा
श्रेणी)
अिभव ककवा तृतीय
श्रेणीतील पदवीिर व 10 वषे
िशकिवण्याचा अिभव व
एिसीसीडीव्हीििचे सी
प्रमाणपत्र
संर्ीत िशक्षक 5500-9000
96. 9300-34800 4300
(एम.एस.सी.ई. आर. टी.) (अििक िवशेष वेति रुपये 250)
िशक्षक (र्ाणे) / 5500-9000
97. 9300-34800 4300
एम.एस.सी.ई. आर. टी. (अििक िवशेष वेति रुपये 250)
7500-12000 9300-34800 4800
प्राचायग, िशक्षणशास्त्र
98. 9125-14075
महािवद्यालय 15600-39100 5700
अशासकीय कििष्ट्ठ
9300-34800
अध्यापक महािवद्यालयाला 5000-8000
99. (अििक िवशेष वेति 4200
संलग्ि असले ले िवस्तार सेवा (अििक िवशेष वेति रुपये 250)
रुपये 250)
केंद्ातील समन्वयक
5500-9000
9300-34800 4300
सहायक िशक्षक / प्रिशिक्षत 6500-10500
100. 9300-34800 4400
पदवीिर िशक्षक (विरष्ट्ठ श्रेणी)
7500-12000
9300-34800 4800
- 151 -
4500-7000 5200-20200 2800
5000-8000 9300-34800
4200
101. मलोद्योर् िशक्षक (विरष्ट्ठ श्रेणी)
5500-9000
9300-34800 4300
पस्शचम महाराष्ट्रातील 4500-7000 5200-20200 2800
अशासकीय कििष्ट्ठ 5000-8000 9300-34800
4200
102. महािवद्यालयाशी संलग्ि (विरष्ट्ठ श्रेणी)
असले ल्या प्रॅक्टीकसर् 5500-9000
9300-34800 4300
शाळे तील िशक्षक (20 टक्के पदांकिरता ििवड श्रेणी)
अशासकीय बी.एड.
महािवद्यालयांशी संलग्ि
103. 6500-10500 9300-34800 4400
िवस्तािरत सेवा केंद्ातील
समन्वयक
104. विरष्ट्ठ िलिपक 4000-6000 5200-20200 2400
105. प्रयोर्शाळा सहायक 3200-4900 4440-7440 2000
106. कििष्ट्ठ िलिपक 3050-4590 4440-7440 1900
107. वाहि चालक 3050-4590 4440-7440 1900
108. िशपाई 2550-3200 4440-7440 1300

सवय योिनांचा तपधशल प्रस्ताधवत चय आधण आपलया प्रत्ये क
अधभकरणाला नेमन ू धदलेला अथयसंकल्प व संधवतरीत केलेल्या रकमांचा
अहवाल.
सन 2018-19 ची सन 2018-19 चा
अ.क्र. योिनेचे नांव
प्राप्त तरतूद चय
1 2 3 4
मािी सैििक िशक्षकांच्या पाल्यांिा
1 ििरं क ििरं क
मोर्त िशक्षण
इयत्ता 10 वी पयगत मलांिा मोर्त
2 400000 399452
िशक्षण
3 इयत्ता 12 पयगत मलींिा मोर्त िशक्षण 43000 40294
प्राििमक िशक्षकांचे पाल्यांिा मोर्त

5 30000 11579
िशक्षण
माध्यिमक िशक्षकांचे पाल्यांिा मोर्त
6 32000 12106
िशक्षण
टं चाईग्रस्त भार्ातील िवद्यार्थ्यांिा परीक्षा
7
र्ी मार्
- 152 -
खािर्ी अदयापक िवद्यालयांिा
8 187000 187000
वेतिेत्तर अिदाि
खािर्ी माध्यिमक शाळांिा वेतिेत्तर

9 27581000 27581000
अिदाि
उच्च माध्यिमक शाळांिा वेतिेत्तर
10 4273000 4273000
अिदाि
आर्थिक दृष्ट्टया मार्ासवर्ीय

11
िवद्यार्थ्यांिा खली र्णवत्ता िशष्ट्यवृत्ती
अत्यंत अडचणीत असणाऱ्या

12 5140800 5140800
शेतकऱ्यांचे पाल्यांिा मोर्त िशक्षण
अथय सहाय्य कायय क्रमाच्या अंमलबिावणीची धरक्त संच वाटप केलेल्या रक्मा आधण
अशा कायय क्रमांच्या लाभार्थ्यांचा तपधशल
लाभा
प्राप्त र्थ्यांना
अ.क्र धवभागा माफयत राबधवत असणाऱया अनु अनुदानाची िातीची मंिरू शे रा
अनुदा वाटप
. योिनेतील योिनेचे नांव दान टक्केवारी वगयवारी अनुदान
न अनुदा
न
1 2 3 4 5 6 7 8 9
ओ.बी.
3200 3200
1 इयत्ता 10 वी पयगत मलांिा मोर्त िशक्षण -- 100% सी. , 32000
0 0
ओपि
2 इयत्ता 11 वी 12 पयगत मलांिा मोर्त िशक्षण -- 100% -- 50000 ििरं क ििरं क
आिीक दृष्ट्टया मार्ासवर्ीय िवद्यार्थ्यांिा मोर्त
3 -- -- -- 20000 ििरं क ििरं क
िशक्षण
4 प्राििमक िशक्षकांचे पाल्यांिा मोर्त िशक्षण -- -- -- 30000 9600 9600
5 माध्यिमक िशक्षकांचे पाल्यांिा मोर्त िशक्षण -- -- -- 40000 40000 40000
6 ििल्हा पिरषद अिभकरण आकार -- 100% -- 368000 368000 368000
- 153 -
7 टं चाईग्रस्त भार्ातील िवद्यार्थ्यांिा परीक्षा र्ी मार् -- -- -- 340000 240000 240000
आिीक दृष्ट्टया मार्ासवर्ीय िवद्यार्थ्यांिा खली

8 -- 100% -- 100000 88400 88400
र्णवत्ता िशष्ट्यवृत्ती
अत्यंत अडचणीत असणाऱ्या शेतकऱ्यांच

9 -- 100% -- 10717000 8213785 8213785
पाल्यांिा मोर्त िशक्षण
ज्या व्यक्तींना सवलती, परवाने ककवा प्राधिकार पत्रे धदलेली आहे
अशा व्यक्तींचा तपशील
धशक्षण धवभाग माध्यधमक अंतगयत ािगी शाळांना शालेय सहली करीता

परवानगी दे ण्यात ये ते तसेच नवीन ािगी माध्यधमक शाळा सुरु करण्या
कधरता परवानगी दे ण्यात ये ते.
- 154 -
तपशीलवार उपलब्ि असलेल्या माधहतीचे इलेक्रॉनीक माध्यमातून
तयार केलेले संधक्षप्त स्वरुप
सदया स्स्थतीत अशी माधहती िनतेस उपलब्ि करुन दे ण्या करीता या धिल्हा
पधरषदे कडे स्वतंत्र अशी व्यवस्था नाही. तथापी इलेक्रॉधनक्स माध्यमा तून तयार
केलेली माधहती िनतेला उपलब्ि करुन दे ण्याची योिना कायास्न्वत करण्याचे दृष्ट्टीने
राष्ट्रीय माध्यधमक धशक्षा अधभयान ककवा धशक्षणाधिकारी ( )
धिल्हापधरषद, विा तफे वेबसाईड सुरु करण्यात आलेली आहे .
ई-मेल आय. डी. - sec.edu.wrd@gmail.com
माधहती धमळधवण्या साठी नागधरकांना उपलब्ि असणाऱया सुधविांचा
तपधशल तसेच सावयिधनक वापरासाठी चालधवण्यांत ये त असलेल्या
ग्रंथालयांच्या व वाचनालयांच्या कामगारांच्या वेळांचा तपधशल
- 155 -
माधहतीचा अधिकार अधिधनयम, 2005 अंतगयत अपील अधिकारी, माधहती
अधिकारी, सहाय्यक.तसेच माधहतीच्या अधिकारा ाली माधहती अियदारांना
धनयमा नुसार पुरधवण्यांत ये ते.या धवभागा अंतगयत तशी वाचनालयाची अथवा
ग्रंथालयाची स्वतंत्र व्यवस्था नाही. मात्र याबाबत नागधरक योग्य तो सल्ला दे वन
ू
मागदशय न केल्या िाते.
िनमाधहती अधिकाऱयांची नांवे , पदनामे व इतर तपधशल
धशक्षण धवभाग ( ) धिल्हा पधरषद, विा
माधहती
अधपलीय सहाय्यक
अ. धशक्षण धवभाग अधिकाऱया
अधिकाऱया पदनाम पदनाम माधहतीअधिका पदनाम
क्र. ( ) चे नांव
चे नांव ऱयाचे नाव
1 2 3 4 5 6 7 8
क.
श्री.उल्हास िश.अ. श्री.उल्हास उपिश. अ.
1. िश.अ. ( .) सौ. वैशाली िंर्म सहय्य्क
के. िरड ( .) के. िरड (माध्र्.)
- 156 -
मॅन्युअलक्रमांक - 17
धवधहत केलेली इतर माधहती आधण वेळोवेळी अद्यावत केलेली प्रकाशने
अशी कोणती ही माधहती या कायालयातून प्रधसध्द केली िात नाही.
(श्री.उल्हास के. िरड)

िशक्षणाििकारी (माध्यिमक)
धिल्हा पधरषद, विा
- 157 -
8.ब
-1
ब
,ब :-
- न :- ए. . ,
- न :- , . . , .
:- ब . . .
न :- स न ब . .
न :- स न ब . .
स -
न :-1) सन
2) आ
3) .
4) .
स न 1961 नस
ब .
1) 3 4 स .
2) ब स स आ न न .
3) न आ न स आ न.
4) 3 4 स - न बब .
- 158 -
-2
,ब :- .
1) अ . .
.
2) 2, 3 4 - .
3) अ ( .) .
4) .
5) 2, 3, 4, - अ .
- :-
1)
2) अ - .
- 159 -
-3
न न नस
स स
1 4( )I 10
1 6
( ) 30
(VIII)
(1) 1
( ) / .
1 ---,,--- 1
. .
.
. .
( )
(2)
-4
स स न न
- 160 -
1) अ ü अ ú ü ê
• ú êü ü ê
• • ê úअ अ ú ü
अ ü ú पार पाडतात • ü
• • ê •
. Ô ú •
ê ü
अ - ü
अ. .Îú. -
1 अ 120 72
. .
-5
अ अ , , ,
अ
न - 1961 274 (1) अ

अ अ अ अ
न - 1 1 275 अ
अ अ
- 1961 276 (1) अ

अ अ
अ अ
1 अ 1961
2) अ 1968
3) ( 1981
4) 1981
5) अ
1981
1. ) 1981
2. ) 1981
3. 1981
4. ) 1981
5. 1981
6. 1966
7. 1968
8. ( 1967
9. अ ) 1964
अ
अ
- 161 -
-6
नस
6स
1) /
2)
3)
4) अ
5) अ
6)
1) / ब :- 6 .
अ अ .
अ 4 .
अ / .
2) न :- . अ
. - अ
.
3) आ :- अ / / . अ
. .
अ . अ अ अ .
4) न ब :- अ ( / / / )अ
. अ अ
. अ अ . .
5. स न /
अ अ अ अ , , -1
अ / अ .
अ. अ अ
1 अ
2 30
3 10
4 1 5
5 1
6.
1
अ अ , अ 1
1 अ अ - .
-7
आ ब सब न
न न न न स
ब स
न न सब न स स न सन
नस स न आ
- 162 -
अ
अ -
अ
1 - अ
अ 30
-8
ब स
. . न
2 .
4 .
5 .
6 .
9 .
अ -9
अ - -
अ
अ , . . अ , . . , अ ,
अ , अ , , ,अ ,
अ
. . न न
1 अ
2 अ
- 163 -
4 अ
5 अ
6 अ
7 अ
8 अ
10 अ
11 अ
12
13
14
15
17
18
19
20
22
23
24 अ
26 अ
27
28
- 164 -
29
31
33
34
35
36
37
38
40
42
43
44
45
-10
स न न नस स
.
अ) -1 -2अ / -
.
अ. . 6
1 2 3 4
1 अ . . 15600-39100 . 6600
2 अ . . 15600-39100 . . 5400
-3 -4 - - -1209/ . .69/ -
9 29 2009 . - अ .
अ. . 6
1 2 3 4
-3
1 अ 9300-34800 5400
2 9300-34800 4400
3 9300-34800 4300
- 165 -
4 अ 5200-20200 2400
5 ( ) 3/4
6 . .अ. 9300-34800 4300
7 अ 9300-34800 4200
8 अ ( .) 9300-34800 4200
9 5200-20200 2400
10 5200-20200 1900
11 4440-7400 1600
12 5200-20200 2400
. न न न ए
. न न
1 . . . अ 6600 35190 59342 4179 0 105311
2 . . . 5400 26670 45539 3207 1200 82016

अ
4 . अ 5400 27440 46633 3284 1200 83957
5 . . . अ 5400 28250 46774 3365 1200 84989
6 . . . अ 5400 28960 48791 3436 2400 88987
7 अ 4300 10250 20661 1455 400 3522
8 4200 12890 24196 1709 400 37066

अ
9 . . . 4400 22190 37758 2659 600 67607
10 . . 4300 16310 28648 2061 400 51719

अ
11 . . . अ 4400 17160 30615 2156 600 54931

( )
12 . . . 4200 15340 27747 1954 400 49641
13 . 2400 11900 20306 1430 400 36436
14 . . . 4200 12620 23884 1682 400 42786
15 . . 4200 14320 26298 1852 400 47070
17 . . . 2400 9820 17352 1222 400 34152
18 . . . 4200 12620 23884 1682 400 42786
19 . . . 2400 11920 20334 1432 400 36486
20 . . . 2400 9970 17565 1237 400 31572
- 166 -
22 . . . 2400 8440 15393 1084 400 27717
( )
23 . . . 2400 9220 16500 1162 400 29682

( )
24 . . . .अ. 2400 7810 14498 1021 400 28600
26 . . . .अ. 2400 8440 15393 1084 400 30341
27 . 2400 11000 19028 1340 400 34168
28 . . . 1900 7640 13547 - 400 23487
29 . 1900 7360 13149 926 400 23735
31 . . . 1900 6560 12013 846 400 21719
33 . . . 1900 5830 10745 7773 400 19648
34 . . . 2400 9640 17097 1204 400 30741
35 . . . 1900 6560 12013 846 400 21719
36 . . . 1600 9710 16060 1131 400 28901
37 . 1900 8540 14825 1044 400 29236
38 . . . 2000 10650 17963 1265 400 32278
39 . . . 2000 11070 18559 1307 400 33036
40 . 1600 8900 14910 1050 400 26410
41 . . . 1900 11060 18403 1296 2000 34209
42 . . 1300 5790 10068 79 400 18267
43 . . . 1300 5790 10068 709 400 18267
44 . . . 1600 7380 12752 898 400 23030
- 167 -
अ - 11
अ
×•Ö.¯Ö.×Ö¬Öß“Öê ÃÖÖ 2015-2016 “Öê ÃÖã¬ÖÖ¸üßŸÖ †Ó¤üÖ•Ö¯Ö¡Öú ¾Ö ÃÖÖ 2016-2017 “Öê ¯ÖÏÃŸÖÖ¾ÖßŸÖ †Ó¤üÖ•Ö¯Ö¡Öú
अ. अ अ
12-13 13-14 14-15 2015 15-16 अ अ अ

2015-16 16- 2016-
17 2017
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
अ- . . - 1.57 1.98 1.99 2.00 3.00 3.00 3.00
1 0.53 0.48 - 0.50 0.50 0.50 0.50
2 - - - - - - - -
3 . . 4.98 4.95 3.26 2.63 5.00 5.50 5.50 6.00
4 ( ) . . - - 16.33 46.41 52.00 75.00 75.00 75.00
अ) (
अ अ
5 . . . . 16.25 10.00 13.55 20.18 5.00 8.00 8.00 8.00

, /
+20.00 40.00 40.00 40.00
6 - - - - - - - -
7 . . . . . . . . - - - - - - - -
8 17 210.13 394.00 138.66 336.89 260.00 450.00 450.00 450.00

अ
9 / अ 2.00 0.65 0.46 1.56 1.00 2.00 2.00 1.00
10 अ / 0.38 0.12 0.97 0.79 0.40 0.40 0.40 0.40

.
11 - - - - - - -
. .
.
. . . . . - - - - - - - -
. . - - - - - - - -
. . - - - - - - - -
. . 0.19 21.61 6.07 1.70 2.00 3.00 3.00 2.00

( ) .
- - - - - - - -
-
(
- 168 -
.50000/- )
0.19 0.36 0.30 0.32 0.45 0.50 0.50 0.50
अ , .
( . 1+3) 234.12 433.79 182.06 412.47 348.35 587.9 587.9 586.4
- 12
स ब स आ
-
- 13
न स न आ
1. अ
अ
- 14
स इ न न
स
अ अ
- 15
स स स स स स न
न स स
अ अ -2005 अ अ अ अ अ
अ
अ
अ अ
4.00 5.00
-
अ - 16
न - न न आ इ
. - न न
1 अ अ
2 अ
- 169 -
3 अ
.
- 17
इ आ न
अ
1.
न -1
आ न ,
. .ब न
, . .ब , .
अ अ - -: . . . , अ
अ - -: . . . , अ
-: ,
-: . .
-: अ , . .
अ - -: 1) अ ,
2) . 3) . अ
अ 1961 अ अ .
1) ,
2) , .
3) अ , .
4)
5) अ - अ
6)
न -2
1) 2, 3 4, - .
2)
3) 3, 4 - .
4) 3 4 अ .
- :-
1) .
2) अ - .
- न न स
1 अ
अ अ
2 . . अ
न -3
न - नस स आ
- 170 -
अ. अ
1 . . -- -- --
2 1 . -- -- अ
.
3 . . ( -- --
)
.
4 -- -- ,
4
स स न न
स सन न न स सब - बब
स न न स - न न नस न
अ. -
1 अ ( ) = 180 120
2 अ 180 120
3 अ 180 120
5
स न स स
न न , न ,स न ,
न आ
अ .
1. अ 1961
2. अ 1958
3. 1968
4. ( ) 1981
5. ( )
1981
6. ( अ , ,
) 1981
7. ( ) 1981
8. ( ) 1981
9. ( , , ) 1981
10. ( ) 1981
11. ( ) 1981
12. (अ ) 1966
13. ( ) 1971
14.
15. 1966
16. 1968
17. ( ) 1967
18. ( अ ) 1964
अ , ,
अ .
- 171 -
न :- अ , 1961 274(1) अ
अ अ अ .
न :- अ , 1961 275
अ अ अ
.
:- अ , 1961 276(1) अ
अ अ ,
अ - .
-6
नस , न न
ब
1 अ
2 30
3 10
4 1 05
5 01
न न :-
अ , , अ .
अ
." " अ 1 अ .
अ अ
. अ अ .
-7
अ अ
अ अ
.
. . ,
.
-1097/ /112/03 23 1999
अ :-
अ
अ अ - .
1 अ अ
अ , 12
. .
. .
-8
ब स ,
अ. .
1 .
2
3 .
4 .
5 .
6 . .
7 .
8 .
9 .
- 172 -
अ .
-9
अ - -
अ , . . ,
1 . . . अ ,
2 . . . अ
3 . . . अ
4 . . . अ
5 . . अ .
6 . . . अ .
7 . .
8 . . .
9 . . .
10 . . .
11 . . .
12 . . .
13 .अ
14 .
15 . . .
16 . . .
17 . . .
18 . . .
19 . . .
20 . . .
21 . . .
22 . . .
23 . . .
24 . . .
25 . . .
26 . . .
27 . . .
28 . . .
29 . . .
30 . . .
31 . . .
32 . . .
- 10
स न स
न न
1 अ - 15600 - 34800 - 5400

2 अ - 9300 - 34800 - 5400
3 अ - 5200 – 20400 - 2400
4 - 5200 – 20400 - 2400
5 - 5200 – 20400 - 1900
6 - 4440 – 7440 - 1900
7 - 4400 – 7400 - 1600
8 - 4400 – 7400 - 1600
9 - 4400 – 7400 - 1600
10 - 5200 – 20400 - 1900
11 - 4400 – 7400 - 2800
12 -4400 – 7400 - 1600
13 - 5200 – 20400 - 1900
- 173 -
- 11
स न स स नस स स न
न सन 2014-15
बब
. . 1) 17 - - -
2) - - -
3) 13 - - -
4) - - -
5) - - -
6) अ - - -
, /
12
स ब स आ -
अ अ अ -
अ .अ .
13
न स , न आ
, अ , . .
अ अ .
14
न स स स सब
. . अ .
15
स न न स - स स स न स
स न .
. . अ -
. अ
अ अ .
16
न - न न आ इ
अ अ -
1 . . . अ अ
2 . . . अ अ अ , .
. .
3 . . . अ
अ . . अ .
17
इ स न न .
अ
. अ .
- 174 -
केंद्र शासनाचा महितीचा अधधकार
अधधननयम- २००५
जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
म्यंनुअल पुजततका १ ते १७ सन २०१९
अनुक्रमणिका
अ क्र. म्यानुअल पान क्रमांक
पासून पययन्त
१ २ 3 4
१ रचना, कायय व कतयव्य यांचा तपशील १ १
२ अधधकारी व कमयचारी यांचे अधधकार व कतयव्य २ ३
३ ननियय घेण्याच्या प्रक्रक्रयेत अनस

ु रण्यात येिारी काययपद्धती, तसेच ४ ४
पययवेक्षन आणि उत्तरदायीत्व प्रिाली
४ कतयव्य पार पाडण्यासाठी शासकीय प्राधधकरिने ठरवून हदलेली प्रमािके
५ कमयचारी आपली कतयव्य पार पाडीत असताना उपयोगात येतील असे ६ ६

ननयम, ववनयम, सूचना, ननयंमपूततीका व अभभलेख
६ कायायलयातील अभभलेखाचे ववगतवारीनुसार वववरिपत्र ७ ७
७ आपले धोरि तयार करण्याच्या क्रकवा त्यांची अमलबजाविी करण्याच्या ८ ८

संबंधात लोकांशी ववचारवविीमय करण्यासाठी क्रकवा लोकांकडून ननवेदन
केली जाण्यासाठी अजततवात असलेल्या कोित्यािी व्यवतथेचा तपशील
८ दोन क्रकवा त्यापेक्षा अधधक असिार्या मंडळी, पररषद,सभमती व इतर ९ ९

संघटना याबाबतचा तपशील सवयसामान्यपयंत पोिचता करता येईल
९ अधधकार्याची आणि कमयचार्याची ननदि भशका १० ११
१० संतथेचे अधधकारी व कमयचारी यांना ननयमांनुसार दे ण्यात येिारे माभसक १२ १२

पररश्रभमक व ते अदा करण्याची पद्धत
११ प्रत्येक संतथािी सदर केलेली अंदाजपत्रके व सभाववत खचय त्यानुसार १२ १२
- 175 -
प्राप्त तरतद
ु ी तसेच संतथांनी केलेला खचय
१२ अथयसािाय्य काययक्रमाच्या अमलबजाविीची रीत तसेच वाटप केलेल्या १३ १३

रकमा आणि अशा काययक्रमाच्या लाभधधकार्यांचा तपशील
१३ ज्या व्यकतींना सवलती परवाने क्रकंवा प्राधधकारपत्रे हदलेली आिे त अशा १४ १४

व्यकतींचा तपशील
१४ इलेकरोंननक तवरुपात त्यास उपलब्ध असलेल्या क्रकंवा त्यांच्याकडे १४ १४

असलेल्या माहितीच्या संबंधातील तपशील
१५ माहिती भमळववण्यासाठी नागररकांना उपलब्ध असिार्या सुववधांचा १४ १४

तपशील, तसेच सावयजननक वापरासाठी चालववण्यात येत असलेल्या
ग्रंथालयाच्या क्रकंवा वाचनालयाच्या कामकाजाच्या वेळांचा तपशील
१६ जन माहिती अधधकार्यांची नावे, पादनामे आणि इतर तपशील. १५ १५
१७ ववहित करण्यात येईल अशी इतर माहिती, प्रभशद्ध करील आणि त्यानंतर १६ १६
दरवषी ती प्रकाशने अध्यावत करील.
माहितीचा अधधकार अधधननयम – २००५
म्यानअ
ु ल – १
रचना, कायि व कतयव्य यांचा तपशील
जज. प. अंतगयत ग्रामीि भागातील रतते व इमारतीचे बांधकाम करिे व

त्यांची दे खभाल करण्यासाठी जी. प. बांधकाम ववभागाची ननभमयती करण्यात आली. जी. प.
बांधकाम ववभागाअंतगयत येिारे रतते व इमारतीच्या दे खभालीकररता जी. प. बांधकाम
उपववभागाची ननभमयती केली आिे .
जज. प. बांधकाम उपववभागाचे कायि
- 176 -
१. जज. प. बांधकाम उपववभागाचे इतर जजल्िा व ग्रामीि रतते तसेच जी. प.
इमारत बांधकाम करिे व त्याची दे खभाल जजल्िा पररषदे च्या अनुमतीने
करिे जी. प. सोपववलेले बांधकामववसईच्या योजना पार पाडिे
म्यानुअल – २
अधधकारी व कमयचारी यांचे अधधकार व कतयव्य
१. उपअभभयंताचे अधधकार व कतयव्य

२. जज. प. उपववभागावर ननयंत्रि ठे विे
३. जज.. प. बांधकाम उपववभागाचे अंतगयत येिारे रतते व इमारत बांधकाम दे खभाल
यावर दे खरे ख ठे विे.
४. बांधकाम सभमनत व पंचायत सभमनत सभेला उपजतथत रािून माहिती सादर करिे
तसेच जज.. प. च्या ववववध सभमनत व पंचायत सभमनत यांनी उपजतथत केलेल्या
मद
ू यावर काययवािी करिे.
५. उपववभागीय ततरावरील बांधकामाववषयीच्या योजनांची अंलबाजविी करिे.
ववभाग प्रमख
ु ांशी समन्वय साधने
अधधकारी व कमयचारी यांची यादी व कामे खलील प्रमािे :-
अ. क्रं. अधधकारी / कमयचारी यांचे नाव व कामे

पदनाम
१ श्री. डी. हट. दे शमख

ु उपववभागीय जज. प॰ बांधकाम उपववभागावर ननयंत्रि ठे विे
अभभयंता
आतथापिा ववभाग
२ श्री. क्रकशोर हदनकरराव डेििकर ननववदा व करारनामे कोटय प्रकरिे आकजतमक
- 177 -
वररष्ठ सिाय्यक खचायचे दे यके रोख विी भांडार लेख व
आतथापना ववषयक कामकाज इत्याहद.
३ सौ. शभ
ु दा क्रकशोर पाचखेडे कननष्ठ मजूर व वािक यांची वेतन दे यक िजेरीपट
सिाय्यक प्रवास भत्ता दे यके भ. नन. नन. प्रकरिे व
सेवाननवत्ृ ती प्रकरिे संबध
ं ातील कामे.
४ श्री. ववलास ए नागोसे कननष्ठ उपववभागीय अभभयंता यांची दौरा दै नदीनन व

सिाय्यक प्रवास भत्ता दे यके उपववभागाचे लेखाआक्षेप
ननपटारा करिे ई.
५ कु. छाया िुलके कननष्ठ सिाय्यक आवक जावक शाखेचे कामे पार पाडिे.
तांत्रत्रकववभाग
६ श्री. ज्ञनेश्वर नीळकंठराव दौलतकर दे वळी तालक

ु यातील दे वळी अंदोरी रतता
शाखा अभभयंता प्रजीमा १२ च्या पव
ू क
ि डील भाग जज. प.
अंतगयत रतते इमारतीचे बांधकाम ववषयक
कामकाज पार पाडिे व माहिती अधधकार
दे वळी तालक
ु यातील प्रजीमा १२ च्या
पजश्चमेकडील रा. मा. २४४ ए च्या पव
ू िकडील
व रा. मा. २४३ बी. प्रजीमा ११ च्या
दक्षक्षिेकडील जज. प. अंतगयत रतते इमारतीचे
बांधकाम ववषयक कामकाज पार पाडिे
७ श्री. प्रमोद मेघराज वाघ कननष्ठ नाचिगाव जज. प. प्रभारतील अंतगयत

अभभयंता बांधकाम ववषयक कामकाज पार पाडिे व
दे वळी मख्
ु यालय.
८ कु. तनेिल वसंतराव काडगळे उपववभागा अंतगयत ई. प. क. ओ. बांधकाम

तथापत्य अभभयांत्रत्रकी सिाय्यक दरु
ु ततीचे अंदाज पत्रकास तांत्रत्रक मंजुरीची
काययवािी करिे जज. प.
९ श्री. लोकेश ता. रघाटाटे तथापत्य जज. प. उपववभागा अंतगयत बांधकाम संदभायत
अभभयांत्रत्रकी सिाय्यक पत्रव्यविार करिे शाखा अभभयंता यांना
बांधकाम संदभायत दे खरे ख करिेसाठी सिाय्य
करिे
- 178 -
म्यानअ
ु ल – ३
ननियय घेण्याच्या प्रक्रक्रयेत अनस

ु रण्यात येिारी कायि पद्धती,
तसेच पययवेक्षन आमो उत्तरदानयत्व प्रिाली
जज..प. बांधकाम उपववभाग, दे वळी अंतगयत ग्रामीि भागातील प्राप्त तक्रारी, ननवेदन नोंद
शासनाने ववहित केलेल्या पंजीत घेऊन तक्रारीचे तवरूप पािून संबधं धत शाखा
अभभयंताकडे ननवारि करण्याकररता दे ण्यात येते व संबधं धतस वेळ ठरवन
ू दे वन
ू
अिवाल मागववण्यात येतो. तसेच तकरारीचे, ननवेदनाचे तवरूप गंभीर असल्यास
उपभभयंता तवतः पाििी करून ननियय घेतात. सदर प्रकरनात जजल्िा ततरावरील खातेप्रमख
ु
मा- अनतररकत मख्
ु य काययकारी अधधकारी व मा. मख्
ु य राज्य अधधकारी यांचे
मागयदशयन घेण्यात येत.े ई. संपि
ू य अंती संबधीतास त्याचे केलेल्या तक्रारीचा /
ननवेदनाचा अिवाल कळववण्यात येतो.
- 179 -
म्यानुअल – ४
कतयव्य पार पाडण्यासाठी शासकीय प्राधधकरनाने
ठरवन
ू हदलेले प्रमािके
अ जज. प. बांधकाम उपववभागामध्ये काययरत अधधकारी व कमयचार्यांनी मख्

ु यत्वे
खलील दौरे व रात्रीचे मक
ु काम शासनाने ननधायररत करून हदलेले आिे .
१ त्यांची कायिक्षेत्रात िाती घेण्यात आलेल्या ववववध ववकासाच्या कामाचा आढावा
घेिे व जेथे कामाची प्रगती समाधानकारक नािी क्रकंवा प्रत्यक्षात जागेवर कािी
अडचिी ननमायि झाल्यास त्यांचे ननराकरि करिे.
२ िाताखालील अधधकारी व कमयचारी नेमन
ू हदलेले कामे व कतयव्ये समध्यंकारकपिे
पार पडतात क्रकं वा नािी याची तपासिी करिे.
३ प्रशासकीय कामकाज, ववत्त व लेखा ववषयक बाबी शासनाने नेमन

ू हदलेल्या
ननयमांनस
ु ार िोतात क्रकं वा नािी िे पाििे. पंचायत सभमनत मार्यत शासकीय व
तथाननक तवरुपाच्या योजनेचा प्रसार तथाननक लोकांशी संपकय साधून करिे
तथाननक लोक व लोकप्रनतननधी यांचा ववववध ववकासाच्या योजना कायायजन्वत
करण्यासाठी सियोग भमळवविे.
अ. क्रं. पदनाम वषायतन
ू करावयाचे पैकी वषयतन
ू
दौर्याचे हदवस करावयाच्या रात्रीच्या
मक
ु कामचे हदवस
१ उपभभयंता १८० १२०
२ शाखाभभयंता १८० १२०
३ कननष्ठ अभभयंता १८० १२०
- 180 -
माहितीचा अधधकार अधधननयम -२००५
म्यानअ
ु ल – ५
कमयचारी आपली कतयव्ये पार पाडीत असताना उपयोगात येतील

असे ननयम, ववननयम, सच
ू ना, ननयंमपजु ततका व अभभलेखे
जज. प. बांधकाम उपववभागतील काययरत असलेले कमयचारी खली

अधधननयम/ननयम पजु ततकांचा आधार घेऊन शासकीय कामकाज पार पाडल्या जाते.
१ मिाराष्र जजल्िा पररषदा व पंचायत सभमत्या अधधननयम १९६१
२) मिाराष्र जजल्िा पररषदा लेखा सहिता अधधननयम १९६८
३) मिाराष्र नागरी सेवा (सेवेच्या सवयसाधारि शती) ननयम १९८१
४) मिाराष्र नागरी सेवा (वेतन) ननयम १९८१
५) मिाराष्र नागरी सेवा (पदग्रिि अवधध तवीयेत्तर सेवा व ननलंबन, बडतर्ी व

सेवेतन
ू काढून टाकिे यांच्या काळातील प्रदाने) ननयम १९८१
६) मिाराष्र नागरी सेवा (रजा) ननयम १९८१
७) मिाराष्र नागरी सेवा (ननवत्ृ ती वेतन) ननयम १९८१
८) मिाराष्र नागरी सेवा (मानधन र्ी तथाननक परू क भत्ता घभाडे भत्ता) ननयम
१९८१
९) मिाराष्र नागरी सेवा (शासकीय ननवातथनाचा ताबा) ननयम १९८१
१०) मिाराष्र नागरी सेवा (प्रवास भत्ता) ननयम १९८१
११) मिाराष्र सवयसाधारि भववष्य ननवायि ननधध ननयम १९६६
१२) मिाराष्र जजल्िा पररषद जजल्िा सेवा ननयम १९६८
१३) मिाराष्र जजल्िा पररषद जजल्िा सेवा (सेवाप्रवेश) ननयम १९६७
१४) मिाराष्र जजल्िा पररषद जजल्िा सेवा (भशतत व अपील) ननयम १९६४
१५ मब
ंु ई ग्राम पंचायत अधधननयम १९५८ याभशवाय शासनाच्या ववववध
ववभागाकडून प्रभशद्ध करण्यात आलेल्या ववभागिीिाय अधधसच
ू ना,
शासन ननियय, पररपत्रक, ननयम पजु ततका व पत्रामधील मागयदशयक सच
ू नांचा अवलंब
करून कामाचा ननपटारा करण्यात येतो.
- 181 -
म्यानअ
ु ल – ६
कायायलयातील अभभलेखाचे ववगतवारीनुसार वववरिपत्र
अ. क्रं. अभभलेखे कालावधी रे कॉडय कोित्या रं गाच्या

कापडात बांधावे
1 २ ३ ४
१ अ.- वगय कायमचे जतन लाल
२ ब.- वगय ३० वषय पययन्त वपवळा
३ क.- वगय १० वषय पययन्त हिरवा
४ क.-१ वगय ५ वषय पययन्त ननळा
५ ड.- वगय १ वषय पययन्त पांढरा
ु तक :- अभभलेख र्ाडून टाकिे, रद्दी घालो, गप्ु त

नष्ट केलेल्या अभभलेखाचे नोदनीपत
क्रकं वा गोपनीय अभभलेख जाळून टाकिे याची नोंद या पत

ु तकांमध्ये केली जाते. कायायलयाच्या हिशोब
तपासिीच्या सवय िरकती व सवय िरकतीस व न्यानयक िरकत अंनतम ररत्या ननकालात काढण्यात येई
तो पययन्त जाती करून ठे विे योग्य आिे .ड-वगायचे अभभलेखाचे कालावधी १ वषायसाठी असले तरी
कायायलयाची वावषयक तपासिी पययन्त ठे वावी.अभभलेखाचे वगीकरि करण्याचे संदभायत क्रकं वा अभभलेखाचा
नाश करण्याच्या यक
ु ता यक
ु ततेबद्दल कोितीिी शंका ननिययासाठी मा. आयक
ु ताकडे पाठववण्यात येईल व
त्यांचा ननियय अंनतम असेल.
- 182 -
म्यानुअल – ७
आपले धोरि तयार करण्याच्या क्रकं वा त्यांची अमलबजाविी करण्याच्या संबध

ं ात लोकांशी
ववचारवविीमय करण्यासाठी क्रकं वा लोककडून ननवेदन केली जाण्यासाहठ अततीत्वात असलेल्या
कोित्यािी व्यवतथेत जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी अंतगयत प्रशासकीय कामकाजाचा दृष्टीकोि व
ननतींनीधयिय संबध
ं ािे करण्यात येिारी कामे पढ
ु ील प्रमािे
अ. क्रं. काययसच
ू ी जबाबदार काययपरु तीचा ववहित मद
ु तीत कायायपत
ू ी
कमयचारी कालावधी न झाल्यास कोित्या
अधधकारी अधधकार्याकडे तक्रार
करावी
१ ननवत्ृ ती कमयचार्यांची उपभभयंता जज. म. ना.से. मा. काययकारी अभभयंता

सेवा ननवत्ृ ती प्रकरिे प. बांधकाम (ननवत्ृ ती वेतन) जज. प. बांधकाम ववभाग
गट ववमा योजना उपववभाग दे वळी ननयम १९८१ चे वधाय
भववष्य ननवायि ननधधचा ननयम ११९ ते
आधथयक लाभाचे प्रतताव १२३ नस
ु ार से.नन.
सादर करिे दे िे प्रकरि तयार
करून काययवािी
करिे
- 183 -
म्यानुअल – ८
दोन क्रकं वा अधधक असिार्या मंडळ, पररषद, सभमती व इतर संघटना याबाबतचा तपशील
सवयसामान्या पययन्त पोिोचता करता येईल सवय सामान्या पययन्त योजनेची माहिती व ननयम उपलब्ध
करून दे ण्यात येईल
म्यानअ
ु ल – ९
अधधकार्यांची आणि कमयचार्यांची ननदि भशका
उपभभयंता जज.प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
आतथापिा ववभाग तांत्रत्रक ववभाग क्षेत्रत्रय अधधकारी
- 184 -
वररष्ठ सिाय्यक शाखा अभभयंता / कननष्ठ अभभयंता
कननष्ठ सिाय्यक तथापत्य अभभयांत्रत्रकी सिाय्यक
अधधकारी व कमयचारी यांची यादी खालीलप्रमािे
अ.क्रं. कमयचार्याचे नाव िुद्धा कायायलय
१ श्री. डी. टी. दे शमख

ु उपववभागीय अभभयंता जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
२ सौ. एम. आर. वाटकर शाखा अभभयंता जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
३ श्री. डी. एन. दौलतकर शाखा अभभयंता जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
४ श्री. पी. एम. वाघ कननष्ठ अभभयंता जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
५ श्री के. डी. डेिनकर वरीष्ठ सिाय्यक जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
६ कु. सी.एम. िुलके कननष्ठ सिाय्यक जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
७ सौ. एस. के. पाचखेडे कननष्ठ सिाय्यक जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
८ श्री. ववलास ए. नागोसे कननष्ठ सिाय्यक जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
९ कु. एस. व्िी. काडगळे तथापत्य अभभयांत्रत्रकी जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
सिाय्यक
१० श्री. लोकेश ता. रघाटाटे तथापत्य अभभयांत्रत्रकी जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
सिाय्यक
- 185 -
११ श्री. एम. पी. रिाटे भशपाई जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
१२ श्री. आर. डी. ढोरे भशपाई जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
१३ श्री. ये.डी.ननंबेकर वािक जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
१४ श्री एस. एम. कांबळे मजूर जज. प. बांधकाम उपववभाग दे वळी
म्यानुअल – १०
संतथेचे अधधकारी व कमयचारी यांना ननयमांनस

ु ार दे ण्यात येिारे माभसक पररश्रभमक व ते अदा
करण्याची पद्धत जजल्िा पररषदे चे अधधकारी व कमयचारी यांना खलील प्रमािे ननयमिक
ू र येिारे माभसक
पररश्रभमक ब्यांकेमार्यत अदा करण्यात येत.े
अ.क्रं. पदनाम वेतनश्रेिी
१ उपभभयंता रुपये ९३००-३४४०० + ५४०० ग्रेड वेतन
२ शाखा अभभयंता रुपये ९३००-३४४०० + ४९०० ग्रेड वेतन
३ कननष्ठ अभभयंता रुपये ९३००-३४४०० + ४३०० ग्रेड वेतन
४ वररष्ठ सिाय्यक रुपये ५२००-२०२०० + २४०० ग्रेड वेतन
५ कननष्ठ सिाय्यक रुपये ५२००-२०२०० + १९०० ग्रेड वेतन
६ तथापत्य अभभयांत्रत्रकी सिाय्यक रुपये ५२००-२०२०० + २४०० ग्रेड वेतन
७ भशपाई रुपये ४४४०-७४४० + १३०० ग्रेड वेतन
८ वािक रुपये ४४४०-७४४० + १६०० ग्रेड वेतन
९ मजूर रुपये ४४४०-७४४० + १३०० ग्रेड वेतन
- 186 -
म्यानुअल – ११
प्रत्येक संतथांनी सादर केलेली अंदाज पत्रके व संभाववत खचय त्यानस

ु ार प्राप्त तसेच संतथांनी केलीला
खचय बांधकाम ववभाग जी. प. वधाय यांचेकडून यावर काययवािी करण्यात येत.े
म्यानुअल – १२
अथयसािाय्य काययक्रमाच्या अमलबजाविीची रीत तसेच केलेल्या रकमा आणि काययक्रमाच्या

लाभाधधकार्यांच तपशील जज.. प. बांधकाम उपववभाग, दे वळी अंतगयत वैयजकतक लाभाच्या योजना
राबववण्यात येत नािी
म्यानअ
ु ल – १३
ज्या व्यकतींना सवलती, परवाने क्रकं वा प्राधधकारपत्रे हदलेली आिे त अशा व्यकतींचा तपशील
जज.. प. बांधकाम उपववभाग, दे वळी अंतगयत सवलती, परवाने व प्राधधकार पत्र दे ण्यात येत नािी
तथापी ववववध योजना अंतगयत बांधकामसाठी कंत्राटदारांना कायायदेश दे ण्यात आलेले आिे .
- 187 -
म्यानअ
ु ल – १४
इलेकरोंननक तवरुपात त्यास उपलब्ध असलेल्या क्रकंवा त्यांच्याकडे असलेल्या माहितीच्या संबध
ं ातील
तपशील जज.. प. बांधकाम अंतगयत योजनांची माहिती जज.. प. चे वेबसाइटवर प्रभसद्ध करण्यात येत
असल्यामळ
ु े अशा प्रकारची माहिती वेगवेगळ्या प्रभसद्ध करण्यात येत नािी.
म्यानअ
ु ल – १५
माहिती भमळववण्यासाठी नागररकांना उपलब्ध असिार्या सवु वधांचा तपशील तसेच सावयजननक
वापरासाठी चालववण्यात येत असलेल्या ग्रंथालयाच्या क्रकं वा वाचंनाल्याच्या कामकाजाच्या वेळांचा
तपशील जज.. प. बांधकाम उपववभाग, दे वळी येथे माहिती भमळववण्यासाठी नागररकांना कायायलयात
नोहटस बोडायवर सच
ू ना लावण्यात आली आिे तसेच राबववण्यात येिार्या योजनाची माहिती व सदर
माहिती ववषयी संभधं धत कमयचारी अधधकारी कोि, नागररकांची सनद याबाबतचा सववततर बोडय तयार
केला असन
ू त्यात सवय महितीचा तपशील हदलेला आिे .जज.. प. बांधकाम उपववभाग, दे वळी ततरावर
कोित्यािी सावयजननक वापरासाठी ग्रंथालय क्रकं वा वाचनालय नसल्याने याबाबत माहिती व
कामकाजाच्या वेळा दे ण्यात आल्या नािीत.
- 188 -
माहितीचा अधधकार अधधननयम – २००
म्यानुअल – १६
जन माहिती अधधकार्यांची नावे, पदनामे आणि इतर तपशील जज.. प. बांधकाम अंतगयत योजनांची
माहिती जज.. प. चे वेबसाइटवर प्रभसद्ध करण्यात येत असल्यामळ
ु े अशा प्रकारची माहिती वेगवेगळ्या
प्रभसद्ध करण्यात येत नािी.
अ.क्रं कायायलयाचे अपीभलय अपीभलय जन माहिती जन माहिती सिाय्यक सिाय्यक

नाव प्राधधकारी प्राधधकारी अधधकारी अधधकारी जन माहिती
यांचे यांचे नाव यांचे यांचे नाव माहिती अधधकारी
पदनाम पदनाम अधधकारी यांचे नाव
यांचे
पदनाम
१ २ ३ ४ ५ ६ ७ ८
१ बांधकाम उपभभयंता श्री. डी. टी. शाखा श्री. डी. व. सिा. श्री. के. डी.
उपववभाग दे शमख
ु अभभयंता एन. डेिनकर
दे वळी कायाय. दौलतकर कायाय.
२५४१५३ कायाय. २५४१५३
२५४१५३
- 189 -
म्यानअ
ु ल – १७
ववहित करण्यात येईल अशी इतर माहिती, प्रभशद्ध करील आणि त्यानंतर दरवषी ती प्रकाशने अध्यावत
करील जजल्िा पररषदे कडुन क्रकंवा शासनाकडून पंचायत सभमती ततरावर ववववध नवनवीन योजना येत
असतात त्याची प्रभशद्धी ग्रामततरावर करून नोहटस बोडायवर एक प्रत जनतेच्या महितीसाठी लावण्यात
येत.े व दरवषी ती प्रकाशने अध्यावत केली जाते.
बांिकाम उपधवभागाची कायय व कतयव्याचा तपधशल
अधपलीय अधिका-याचे नांव :- श्र्ी. , उपधवभागीय अधभयं ता

माधहती अधिका-याचे नांव :- श्र्ी. व्ही.टी.पंिरे , शा ा अधभयं ता
पत्ता :- बांिकाम उपधवभाग, कहगणघाट
धवभागाचे नांव :- बांिकाम धवभाग धि.प. विा
मंत्रालयीन धवभाग :- मुख्य कायय कारी अधिकारी, धि.प. विा
अहवाल सादर करणा-या धवभागाचे नांव :- 1) कायय कारी अधभयं ता बांिकाम धवभाग,विा
2) मा. धिहाधिकारी 3) मा. मुख्य कायय कारी अधिकारी
महाराष्ट्र धिल्हा पधरषद व पंचायत सधमती अधिधनयम 1961 नुसार धिल्हा पधरषद विा अंतगयत बांिकाम उपधवभागा अंतगयत
ालील कामे हाताळण्यात ये तात.
1) धि.प. बांिकाम धवभागाने मंिरू योिना कामाची बांिकामे , दुरुस्ती व दे भाल करणे.
2) धि.प. चे बांिकाम सधमतीचे सभेकरीता बांिकामाची माधहती व प्रगती सभे स दे णे.
3) वगय - 4 यांची आस्थापनेची कामे.
4) पं.स. स्तरावरील बांिकामाची मुल्यांकने व तांधत्रक मान्यता प्रदान करणे.
अधिकारी व कमयचारी यांचे अधिकार व कतयव्य
उपधवभागीय अधभयं ता, धि.प. बांिकाम उपधवभाग, कहगणघाट

1) पंचायत सधमती स्तरावरील संपण ू य बांिकामे व धि.प. नी मंिरू केलेली बांिकामे दुरुस्त्या व यावर संधनयं त्रण ठे वणे.
2) अधिनस्त शा ा अधभयं ता पं.स. स्तर व व उपधवभागातील शा.अ. यांचे कामाचे तपासणी तथा दे यके तपासून संबंधिताकडे सादर करणे.
3) आस्थापनेची वगय 3 व वगय 4 यांचेकडे असलेली कामे करुन घे णे.
कमयचा-यांचे कतयव्ये
1) कायय सच
ू ी नुसार धदलेली कामे वेळीच पार पाडणे.
2) अधिका-यांनी सोपधवलेली कामे धनयमानुसार वेळीच पार पाडणे.
- 190 -
योग्य मागाने धनणयय घेण्याचे प्रक्रीये त अनुसरावयाची कायय पध्दती
अ. उपकलम काय प्रधसध्द करणार कालाविी कुठे प्रधसध्द अडचणी शे रा

क्र. करणार
1 पं.स.कहगणघाट व समुद्रपूर
सभेस उपस्स्थत राहणे माधसक सभा -- -- --
2 िेष्ट्ठता यादी दरवषी 1 संबंधित शा ा अधभयं ता व
िाने. -- -- कमयचारी यांचे धनदशय नास आणने.
3 से. धन.प्रकरणे दरमहा सेवाधनवृत्ती प्रकरणाची प्रपत्रे
(यादी िाहीर करणे) -- -- धवभागीय कायालयास पुढील
कायय वाहीस सादर करणे.
4 प्राकलन तयार करणे व धनयमा प्राकलने तयार करणे व पधरधशष्ट्ट ब,
प्राकलन मंिरु करणे धनधवदा नुसार -- -- तयार करुन धवभागीय कायालयास
व करारनामा कामाचे दे यके पुढील कायय वाहीस सादर करणे.
कतयव्य पार पाडण्यासाठी शासकीय प्राधिकरणाने ठरवून धदलेले प्रमाणके.
अ) धिल्हा पधरषद व पंचायत सधमतीमध्ये कायय रत अधिकारी व क्षे त्रीय कमयचारी यांना मु त्वे ालील उद्दे शासाठी दौरे व रात्रीचे मुक्काम शासनाने
धनिाधरत करुन धदलेले आहे त.
1) त्यांच्या कायय क्षेत्रात हाती घे ण्यात आलेल्या धवधवि धवकासाच्या कामाचा आढावा घे णे व िेथे कामाची प्रगती समािानकारक नाही ककवा प्रत्यक्ष
िागेवर काही अडचणी धनमाण झाल्या असल्यास त्याचे धनराकरण करणे.
2) हाता ालील क्षे त्रीय अधिकारी व कमयचारी नेमन ु धदलेली कामे व कतयव्य समािानकारक पार पाडतात ककवा नाही याची तपासणी करणे.
3) क्षे त्रीय कायालयात व प्रकल्प स्थानी प्रशासकीय कामकाि धवत्तीय व ले ा धवषयक बाबी शासनाने नेमन ु धदलेल्या धनयमानुसार होतात ककवा
नाही याची पाहणी करणे.
धिल्हा पधरषदे माफयत शासकीय व स्थाधनक स्वरुपाच्या योिनेचा प्रसार स्थाधनक लोकांशी संपकय सािून करणे स्थाधनक लोक व लोकप्रधतधनिी
यांचा धवधवि धवकासाचा योिना कायान्वीत करण्यासाठी सहयोग धमळधवणे.
4) वरील उद्दे श साध्य करण्यासाठी धिल्हा पधरषद व पंचायत सधमतीच्या अधिकारी व कमयचा-यांसाठी ालील प्रमाणात दौरे व रात्रीचे मुक्काम
धवधहत केलेले आहे त.
अ.क्रं. पदनाम वषातुन करावयाचे पैकी वषातुन करावयाच्या
दौ-याचे धदवस रात्रीची मुक्कामाचे धदवस
1) उपधवभागीय अधभयं ता 180 120
2) शा ा अधभयं ता 180 120
कमय चारी आपली कतयव्य पार पाडीत असतांना उपयोगात ये तील असे धनयम, धवनमय,
सुचना, धनयमपुस्तीका व अधभले
धनयम:- महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमती, 1961 चे कलम 274 (1) िसार राज्य शासिाच्या या अिििियमाच्या तरतदी अंमलात आणण्याच्या
प्रयोििाकिरता या अिििियमाच्या तरतदीशी िवसंर्त असतील असे िियम करता येईल.
धवधनमय:- महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमती,1961 चे कलम 275 िसार ििल्हा पिरषदे स वेळोवेळी या अिििियमाची प्रयोििे पार पाडण्यासाठी
या अिििियमाच्या तरतदीशी व राज्य शासिािे केलेल्या िियमाशी िवसंर्त िसतील असे िवििमय करमा येईल.
उपधविी:- महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमती, 1961 चे कलम 276 (1) िसार ििल्हा पिरषदे स या अिििियमाची प्रयोििे पार पाडण्याकिरता या
अिििियमाशी िवसंर्त िसतील असे उपिविी वेळोवेळी तयार करता येतील, त्यात र्ेरबदल करता येतील ककवा ते िवखंडीत करता येतील आिण पूवगर्ामी
तरतदीच्या सवगसािारणतेस बािा येवू ि दे ता उपिविीत तरतदी करता येतील.
ििल्हा पिरषदे मध्ये कायगरत असलेले कमगचारी खालील अिििियम/ िियम पस्तीकेचा आिार घे वि ू शासकीय कामकाि पार पाडीत आहे त.
1)महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमती अिििियम 1961
2) महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद लेखा संिहता अिििियम 1968
6) महाराष्ट्र िार्री सेवा ( सेवेच्या सवगसािारण शती) िियम 1981
- 191 -
7) महाराष्ट्र िार्री सेवा (वेति) िियम 1981
8) महाराष्ट्र िार्री सेवा (पदग्रहि अविी, स्स्वयेत्तर सेवा आिण ििलंबि, बडतर्ी व सेवेति
ू काढू ि टाकणे यांच्या काळातील प्रदािे) िियम 1981
9) महाराष्ट्र िार्री सेवा (रिा ) िियम 1981
10)महाराष्ट्र िार्री सेवा (ििवृत्ती वेति ) िियम 1981
11)महाराष्ट्र िार्री सेवा (माििि,र्ी, स्िाििक परक भत्ता व घरभाडे भत्ता) िियम 1981
12)महाराष्ट्र िार्री सेवा (शासकीय ििवासस्िाि ताबा ) िियम 1981
13)महाराष्ट्र िार्री सेवा( प्रवास भत्ता) िियम 1981
14) महाराष्ट्र सवगसािारण भिवष्ट्य ििवाह िििी िियम 1966
15)महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद ििल्हा सेवा िियम 1968
16)महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद ििल्हा सेवा ( सेवा प्रवेश) िियम 1967
17) महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद ििल्हा सेवा (िशस्त व अपील ) िियम 1964
यािशवाय शासिाच्या िविवि िवभार्ाकडू ि प्रिसध्द करण्यात आलेल्या अििसचिा, शासिििणगय पिरपत्रक व पत्रामिील मार्गदशगक सचिांचा
अवलंब करुि कामाचा ििपटारा करण्यांत येतो.
कायालयात कामकािात ालील प्रमाणे 6 संच पध्दतीचा वापर केला िातो.

1. कायगिववरण पंिी/ प्रलंिबत पत्रे
2. प्रितक्षाििि प्रकरणे
3. स्िायी आदे श िसती
4. िियमकालीके अ व ब
5. अिभलेखार्ारात पाठवावच्या िस्त्या
6. ड वर्ीस कार्दपत्रे
1. कायय धववरण पंिी/ प्रलंधबत पत्रे :- प्रत्येक िलिपकाकडू ि प्रपत्र 6 मध्ये कायगिववरण पंिी ठे वली िाणे आवशयक आहे . या िोंदवहीत
दै िंिदि टपालाची िोंद घ्यावयाची असूि प्रकरणाचा ििपटारा झाल्यािंतर कायगिववरण पंिीमिील पत्राचा अिक्रमांक र्ोलांिकत करावा. तसेच
प्रकरण ििकाली काढले ककवा ते िावक करण्यासाठी पाठिवले असेल तर स्तंभ 4 मध्ये ते ििकाली काढल्याची िोंद घ्यावी. कायगिववरण
पंिीमध्ये दर आठवडयाचा र्ोषवारा काढू ि प्रभारी अििकारी/ यांचे समोर ठे वावा.
2. प्रधतक्षधिन प्रकरणे :- या पंिीमध्ये विरष्ट्ठ कायालयाकडू ि मािहती घे णे प्रलंिबत आहे . व प्रकरण ििकाली ििघू शकत िाही अशी प्रकरणे
प्रितक्षाििि पंिीत िोंदिवण्यात यावी. या पंिीमळे कमगचा-यांिा त्वरीत अहवाल मार्िवण्याकिरता व प्रलंिबत पत्रावर िियंत्रण ठे वण्याकिरता
त्याचप्रमाणे प्रकरणात वेळोवेळी स्मरणपत्रे दे ण्याकिरता ही पंिी उपयक्त ठरते.
3. स्थायी आदे शपंिी:- यामध्ये शासिािे वेळोवेळी ििर्गिमत केलेले अध्यादे श/शासिििणगय/पिरपत्रक इ. महत्वाचे अिभलेख कायमस्वरुपी
िति ठे वले िातात.व वेळोवेळी शासकीय कामकािात यामिील मार्गदशगक सचिांचा आिार घे तला िातो. िह िस्ती िवषयवार असावी. त्यास
अिक्रमिीका असावी व प्रत्येक पािास क्रमांक िदलेले असावे.
4) धनयतकालीके अ व ब :- या पंजीच्या भाग अ मध्ये (पंधरवाडा/माभसक/त्रैमाभसक /वावषयक) अिवाल ज्या पत्रान्वये ववहित करण्यात
आलेला आिे . व ज्या कायायलयास असा अिवाल ज्या ननयत हदनांकास सादर करावयाचा आिे त्याचा पत्र क्रमांक व हदनांकासि नोंद घेण्यात येते.
व भाग ब मध्ये ज्या हदनांकास असा अिवाल प्रत्यक्षात सादर करण्यात आला. त्याबाबतची नोंद ठे वण्यात येते.
5. अधभले ागारास पाठवावयाच्या नस्त्या / कागदपत्रे
ज्या प्रकरणातील कायगवाही पणग झालेली आहे अशी प्रकरणी अिभलेखार्ारात पाठिवण्यापवी अिभलेखाचे अ वर्ग, ब वर्ग, क-1 वर्ग व ड वर्ग
असे वर्ीकरण करूि िस्त्या/ प्रकरणे अिभलेखार्ारास िति करूि ठे वण्यासाठी पाठिवण्यांत येतात.
अ.क्र अिभलेख वर्ग अिभलेख िति करूि ठे वण्याकिरता वापरावयाच्या बस्त्याचा रं र् िति करूि ठे वण्याचा कालाविी
1 अ लाल कायमस्वरूपी
2 ब िपवळा 30 वषग
3 क िहरवा 10 वषग
4 क1 ििळा 5 वषग
6. ड वगीय कागदपत्रे
िी पत्र मािहतीसाठी प्राप्त होतात ककवा ज्या पंिीवरील कायगवाही पणग झालेली आहे व ज्या कार्दपत्रािा 1 वषावरील कालाविीसाठी राखि
ठे वण्यासाठी आवशयकता िाही अशी कार्दपत्रे िसेेे मासीक अहवाल, िकरकोळ रिेचे अिग इत्यादी ड वर्ीय कार्दपत्र म्हणूि 1 वषाच्या
कालाविीसाठी राखि ठे वण्यांत येतात व 1 वषािंतर अशा कार्दपत्रे सक्षम अििका-यांची मंिरी घे ऊि िष्ट्ट केले िाते.
- 192 -
आपले धोरण तयार करण्याच्या ककिं वा त्याची अिंमलबजावणी करण्याच्या सिंबध
िं ाने लोकािंशी ववचार
ववननयम करण्याची ककिं वा लोकािंकडून ननवेदन केले जाण्याची, अस्तीत्वात असलेल्या कोणत्याही व्यवस्थेचा
तपशशल वधाा जजल्हा पररषदे चे बािंधकाम उपववभागा अिंतगात प्रशासकीय कामकाजाचा दृष्टीकोण व नननतननधाारण
सिंबध
िं ाने सवासामान्यने परामशााकररता ग्रामस्थाची सनद या माध्यमातन
ु साध्य करण्याची सिंकल्पना आहे .
अ.क्र. कायय सच
ु ी िबाबदार कमयचारी कायय पत
ु ीचा धवहीत मुदतीत कायय पत
ु ी न झाल्यास
अधिकारी कालाविी कोणत्या अधिका-याकडे तक्रार करावी.
1 धि.प.बांिकाम उपधवभागातील धनवृत्त कमयचा-
यांची सेवा धनवृत्ती प्रकणे गट धवमा योिना उपधवभागीय सेवाधनवृत्ती कायय कारी अधभयं ता,
भधवष्ट्य धनवाह धनिीचा आर्षथक लाभ दे णे. अधभयं ता नंतर 30 धदवस धि. प. विा
बांिकाम सधमती
धिल्हा पधरषद,विा
अ.क्र. नांव पद
1 ÁÖß.ÝÖÓÝÖÖ¬Ö¸ü ¸üÖ¬ÖÖê²ÖÖ•Öß ÛúÖê»Æêü सभापती
2 ÃÖÖî. ÃÖã¾ÖÞÖÖÔŸÖÖ‡Ô ®ÖÖ´Ö¤êü¾Ö ³ÖÖêµÖ¸ü
3 श्र्ी. धहतेंद्र शे षराव बोबडे सदस्य
4 श्र्ी. धभमराव धवठोबा फुलझेले सदस्य
5 श्र्ी. बाळकृ ष्ट्ण पांडूरं गिी वंिारी सदस्य
6 श्र्ी. मारोतराव ना. व्यवहारे सदस्य
7 श्र्ीमती बेबीताई भा. साबळे सदस्य
8 श्र्ी. धकशोर सुरेश मडावी सदस्य
9 श्र्ी.धकशोर पंढरीनाथ चौिरी सदस्य
सदर सभे स दरमहा उपधवभागीय अधभयं ता यांना आढावा बै ठकीकरीता उपस्स्थत राहाने बं िनकारक आहे .
अधिका-यांची आधण कमयचा-यांची धनदे धशका

उपधवभागीय अधभयं ता धि.प. बांिकाम उपधवभाग, कहगणघाट
अधिकारी व कमयचारी यांची यादी ालील प्रमाणे.
अ.क्र. अधिकारी व कमयचारी यांचे नांव पदनाम
1 श्र्ी. आर.पी. झाडे उपधवभागीय अधभयं ता ( )
2 श्र्ी. व्ही. टी. पंिरे शा ा अधभयं ता
3 श्र्ी. एम. सी. मलमे कधनष्ट्ठ अधभयं ता
4 श्र्ी. व्ही. एस. िामनकर वधरष्ट्ठ सहाय्यक
5 श्र्ी. व्ही. बी. काळे कधनष्ट्ठ सहाय्यक
6 श्र्ी. एन. पी. गुरनुले कधनष्ट्ठ सहाय्यक
7 श्र्ी. ए. डी. ताकसांडे कधनष्ट्ठ सहाय्यक
8 श्र्ी. आर. ए. धनतनवरे स्था.अ.सहा
- 193 -
9 श्र्ी. एन.आर. मुंडे स्था.अ.सहा
10 श्र्ी. मो.युसफ
ु मो. हातम वाहन चलक
11 श्र्ी. बी. बी. मोगरे धशपाई
12 श्र्ी. िी. आर. इंगळे धशपाई
13 श्र्ी. एल. एस. बोरकुटे धशपाई
14 श्र्ीमती अनुश्र्ी इंगोले धशपाई
15 श्र्ी. डी. आर. कसगनिुडे ऑईलमन
16 श्र्ी. हधमद ॉ पठाण वाहन वाहक
17 श्र्ी. बी. सी. कुरटकर वाहन वाहक
18 श्र्ी. आर. एन. भांडारवार मिूर
19 श्र्ी. रामा मुन मिूर
20 श्र्ी. उत्तम मुन मिूर
संस्थांचे अधिकारी व कमयचारी यांना धनयमनानुसार दे ण्यांत
ये णारे मासीक पाधरश्र्मीक व ते अदा करण्याची पध्दत.
अ) धिल्हा पधरषदे मिील वगय - 1 व वगय - 2 अधिकारी/कमयचा-याकधरता शासनाने ालीलप्रमाणे वेतनश्र्ेणी मंिरु केलेल्या आहे त.
अ.क्र. पदनाम 6 व्या वेतन आयोगानुसार मंिरु ी केलेली सुिारीत वेतनश्र्ेणी धवशे ष वेतन शे रा
1 उपधवभागीय अधभयं ता, धि.प. 9300-34800
बांिकाम उपधवभाग कहगणघाट ग्रेड पे-5400
ब) शासन धनणयय क्र.ग्राम धवकास धवभाग मुबई शासन धनणयय क्र.िे.पी.सी.1084/धद.25/7/75 अन्वये सुिारीत आवुत्ती नुसार शासन परीपत्रक धवत्त
धवभाग क्र.वेपरु -1209/प्रक-69/सेवा-9/मंत्रालय मुबई -32 धदनांक 29/4/09 नुसार 6 वे वेतन आयोगानुसार वेतन धिल्हा पधरषदे तील वगय-3 व वगय-4
च्या कमयचा-यांसाठी ü मंिरु केलेल्या सुिारीत वेतनश्र्ेण्या ालील प्रमाणे आहे त त्यानुसार कमयचा-यांना वेतन व भत्ते अदा केले िातात.
अ.क्र. पदनाम 6 व्या वेतन आयोगानुसार मंिरु ी केलेली सुिारीत वेतनश्र्ेणी धवशे ष वेतन शे रा
धिल्हा सेवा तांत्रीक श्र्ेणी - 3
1 शा ा अधभयं ता 9300-34800 ग्रेड पे -5400
2 स्थापत्य अधभयांत्रीकी सहाय्यक 5200-20200 ग्रेड पे-2400
धिल्हा सेवा (धलपीक वगीय) श्र्ेणी 3/4
1 वधरष्ट्ठ सहाय्यक 5200-20200 ग्रेड पे-2400
2 कधनष्ट्ठ सहाय्यक 5200-20200 ग्रेड पे-1900
3 वाहन चालक 5200-20200 ग्रेड पे-1900
4 धशपाई 4440-7440 ग्रेड पे-1600
5 वाहन वाहक 4440-7440 ग्रेड पे-1600
6 मिूर 4440-7440 ग्रेड पे-1600
प्रत्ये क संस्थांनी सादर केलेली अंदािपत्रके व संभावीत चय त्यानुसार प्राप्त तरतुद तसेच संस्थांनी केलेला चय
धवभागीय स्तरावर
अथय सहाय्य कायय क्रमाच्या अंमलबिावणीची रीत तसेच वाटप केलेल्या रकमा आधण अशा कायय क्रमाच्या
लाभाधिका-यांचा तपधशल.
धि.प.बांिकाम उपधवभागा माफयत लाभाच्या योिना राबधवल्या िात नाही.
- 194 -
ज्या व्यं क्तींना सवलती परवाने ककवा प्राधिकारपत्रे धदलेली आहे त अशा व्यं क्तींचा तपधशल.
धि.प. बांिकाम उपधवभाग कहगणघाट ये थे अशा प्रकारच्या सवलती ककवा परवाने धदल्या िात नाही.
तपधशलवार उपलब्ि असलेल्या माधहतीचे इलेक्राधनक माध्यमातून तयार केलेले संधक्षप्त स्वरुप.
सवय योिनांची माधहती धवभागीय कायालयाशी सबं धित आहे
सवयसािारण करीता माधहती उपलब्ि करण्यासाठी असलेली सवलत तसेच
वाचनालयाची कायालयीन वेळ. ( व्यवस्था असल्यास )
माधहतीचा अधिकारी अधिधनयम -2005 अंतगयत अपील अधिकारी, माधहती अधिकारी, सहाय्यक माधहती अधिकारी यांची
धनयुक्ती करण्यात आलेली असुन याबाबतची माधहती कायालयाचे दशय नी भागावर लावण्यात आलेली आहे .
िन माधहती अधिका-यांची नावे, पदनामे आधण इतर तपधशल.
अ.क्र. माधहती अधिका-याचे नांव पदनाम कायय वाहीचा तपधशल.

1 श्र्ी.आर.पी.झाडे उपधवभागीय अधभयं ता ( ) अपील प्राप्त झाल्यावर त्यावर योग्य ती कायय वाही करणे.
2 श्र्ी.व्ही. टी. पंिरे शा ा अधभयं ता प्राप्त तक्रारीचा धनपटारा करणेधवषयी कायय वाही करणे.
3 श्र्ी. व्ही. एस. िामनकर वधरष्ट्ठ सहाय्यक प्राप्त झालेल्या तक्रारी रधिस्टरला नोंद घे वन
ू तक्रार पुढील
कायय वाही करीता सबंधितास दे णे.
धवधहत केलेली इतर माधहती आधण वेळोवेळी अद्यावत केलेली प्रकाशने.
धिल्हा पधरषद बांिकाम उपधवभागा अंतगयत ालील प्रमाणे प्रकाशने दरवषी प्रधसध्द करण्यात ये ते.
1. िेष्ट्ठता यादी.
- 195 -
ब आ
मॅनअ
ु ल क्रमांक 1
रचना कायय व कतयव्ये यांचा तपधशल धि. प. बािकाम उपधवभागाची रचना
ििल्हा पिरषद अंतर्गत िवभार् येत असि बांिकाम िवभार्ा अतर्गत बांिकाम िवभार्ाचे कामकाि सोयीची होण्याच्या आहे . या
उपिवभार्ाअंतर्गत िविवि योििे अंतर्गत बांिकामे करण्यात येतात व त्यामिि ग्रामिवकास सािल्या िातो.दृष्ट्टीिे बांिकाम उपिवभार्ाची
ििमीती केलेली आहे . या उपिवभार्ा अतर्गत आवी आष्ट्टी या दोि तालक्याचा समावेशआहे . या उपिवभार्ाअंतर्गत िविवि योििे अंतर्गत
बांिकामे करण्यात येतात व त्यामिि ग्रामिवकास सािल्या िातो.
सभापती बांिकाम व िवत्त,
,
, उपिवभािर्य
अिभयंता,
िि.प.बांिकाम उपिवभार् आवी ची रचिा वरील प्रमाणे आहे .
धि.प.बांिकाम उपधवभाग आवी उपधवभागाची काये
1) िवकासाच्या आिण इतर स्वरुपाच्या योििेांची आखणी करणे व ििल्हा पिरषदे च्या अिमीिे त्यांची अमलबिाविी करणे.
2) ििल्हा पिरषदे िे सोपिवलेली कामे पार पाडणे.
3) बांिकाम िवषयक िवकास कायाच्या बाबतीत ग्रामपंचायतींिा मार्गदशगि करणे.
4) या उपिवभार्ा अंतर्गत आवी,आष्ट्टी,कारं िा तालक्यातील बांिकामाची पहाणी व मार्गदशगि करणे.
5) झालेल्या बांिकामाची दे यके िवभािर्य कायालयाकडे पढील कायगवाहीकिरता सादर करणे.
मॅनअु ल क्रमांक 2
कायालयातील अधिकारी व कमयचारी यांच्या अधिकाराचा तपधशल
उपअधभयं ता यांचे अधिकार व कतयव्ये
1) वर्ग 2, वर्ग 3 व वर्ग 4, च्या कमगचा-यावर दे खरे ख व ेाकयञण ठे वणे.
2) सवग िवभार् प्रमख्य यांचेशी समवय सािो.
3) वर्ग 3, व वर्ग 4 च्या कमगचा-यांच्या रिा ेेमंिरीकिरता िवभािर्य कायालयास मंिरू ीकिरता सादर करणे.
4) वर्ग 3, व वर्ग 4 च्या कमगचा-यांच्या रिा ेेमंिरीकिरता िवभािर्य कायालयास मंिरू ीकिरता सादर करणे.
कमयचा-यांची कतयव्ये :-
1) कायगसचीेाेसार िदलेली कामे वेळीच पार पाडणे.
2) अििका-यांिी सोपिवलेली कामे वेळीच पार पाडणे.
अक्र अधिकारी कमयचा-यांचे नांव पदनाम सेवेचा तपधशल

१ . . .
, .प .
२ एन .आर.
३ .एन . .
.
- 196 -
४ .एल . .मलमकर
५ .ए .एस .
-१
अक्र अधिकारी कमयचा-यांचे नांव पदनाम सेवेचा तपधशल

६ . . .
7 श्री. पी. एस. बोरर्ांवकर विरष्ट्ठ सहाय्यक आस्िापिा 1 वरील संपण ू ग कामे पार पाडणे कोटग प्रकरणे
ििकाली काढणे. कॅ श बक हाताळणे . रोिंदारी मिरांचे
इम्स्पेस्ट तयार करुि पर्ार काढणे.
8 श्री. ए. िे. िािव कििष्ट्ठ सहाय्यक लेखा आक्षेपांचा कायगभार सांभाळणे.
9 एम .एस . आवक
10 श्री. िड. िड. वािखेडे कििष्ट्ठ सहाय्यक आस्िापिा 2 मििल कामे सांभाळणे.
11 श्री. के.अे. पठाण वाहि चालक पािण टं चाई तसेच साईटवरील कामांिा पाण्याचा टॅन्कर
व्दारे परवठा करणे.
12 श्री. आर. एस. राऊत वाहि चालक रोड दबाईचे असलेली कामे पार पाडणे.
मॅनअ
ु ल क्रमांक 3
धनणयय घे णा-या प्रक्रीये त अनुसरण्यं ाात ये णारी कायय पध्दती तसेच पयय वेक्षण आधण उत्तरदाधयत्व प्रणाली
िि.प. बांिकाम उपिवभार् आवी अंतर्गत ग्रामीण भार्ातील प्राप्त तक्रारी, ििवेदिे यांची िोंद शासिािे िवहीत केलेल्यापंिीत घे वि तक्रारीचे
स्वरुप पाहि सबंिित िवभार्ाकडे ििवारण करण्याकरीता दे ण्यात येते व सबंिित वेळ ठरविदे वि अहवाल मार्िवण्यात येतो. तसेच तक्रारीचे
ििवेदिाचे स्वरुप र्ंभीर असल्यास कायालयातील शाखा अिभयंतायांची सिमती तयार करुि वस्तस्स्ितीवर आिारीत अहवाल मार्वि त्यावर
उपअिभयंता ििणगय घे तात. सदर प्रकरणात ििल्हासिमतीवरील खाते प्रमख व मा. मख्य कायगकारी अििकारी यांचे मार्दशगि घे ण्यात येते व संपणग
समािाि अंती सबंिितास त्यांिी केलेल्या तक्रारीचा ििवेदिाचा अहवाल कळिवण्यात येतो.
अक्र िवभार् प्रमख/कमगचारी िंेाव हददा दरध्विी क्रमांक पिरश्रमीक
१ , ०७१५७-
. . .प . २२२२०६ ९३००-
३४८००
2 श्री. एि. आर. तळवेकर शाखा अिभयंता 07127-222206 9300-34800

3 श्री. एल. डब्ल्य. मलमकर स्िापत्य अिभ.सहाय्यक 07127-222206 5200-20400
4 क. ए. एस. चांदे स्िापत्य अिभ.सहाय्यक 07127-222206 5200-20400
5 श्री. िड. िी. सरिसे स्िापत्य अिभ.सहाय्यक 07127-222206 5200-20400
६ . . . . ०७१५७-२२२२०६ ५२००-
२०४००
7 श्री. पी. एस. बोरर्ांवकर विरष्ट्ठ सहाय्यक 07127-222206 5200-20400

8 श्री. ए.िे. िािव कििष्ट्ठ सहाय्यक 07127-222206 5200-20400
9 श्री. िस. वाय. चार्ले कििष्ट्ठ सहाय्यक 07127-222206 5200-20400
10 श्री. िड. िड. वािखेडे कििष्ट्ठ सहाय्यक 07127-222206 5200-20400
11 श्री. के.अे. पठाण वाहि चालक 07127-222206 5200-20400
12 श्री. आर. एस. राऊत वाहि चालक 07127-222206 5200-20400
13 श्री. िब. आर. र्ाडर्े वाहक 07127-222206 4400-7400
- 197 -
14 श्री. आर. आर. मिोहर वाहक 07127-222206 4400-7400
15 श्री. िड. एम. येसिसरे वाहक 07127-222206 4400-7400
16 श्री. एि. के. र्ाखरे वाहक 07127-222206 4400-7400
17 श्री. आर. एि. ियदे िशपाई 07127-222206 4400-7400
18 श्री. एम.के. मोहदरे िशपाई 07127-222206 4400-7400
19 श्री. िप. डब्ल्य. चांदेकर िशपाई 07127-222206 4400-7400
राज्याच्या राज्यकारभारात पारदशगकता, खरे पणा व िबाबदारी िािणव आणिे आिण लोकशाही समािव्यवस्िेत िितेचा प्रभावी
सहभार् असणे याकिरता मािहतीचा अििकार महत्वाचा आहे . मािहतीचा अििकार हा लोकशाहीचा पाया असि शासिाच्या कारभारात
पारदशगकता आणण्याकरीता व िबाबदार प्रशासि तयार करण्याकिरता महाराष्ट्र मािहतीचा अििकार अध्यादे श 2002 हा िदिांक 23 सप्टें बर
2002 पासि राज्यात लार् करण्यात आलाहोता. केंद् शासिािे मािहतीचा अििकार अिििियम 2005 िदिांक 12/10/2005 रोिी दे शभर लार्
केला आहे . (िम्मे कस्शमर वर्ळि ) सवगसामान्य िार्रीकास हवी असलेली शासिकय मािहती वेळैत िमळावी व प्रशासिामध्य र्तीमािते
बरोबर पारदशगकता यावी या उददे शािे माहीतीचा अििकार महत्वपणग ठरणार आहे . मािहतीचा अििकार या अध्यादे शामळे 30 िदवाचे आंत
सबंिित व्यक्तीस माहीती परिवणे बंििकारक करण्यात आले आहे . ही माहीती िवहीत कालाविीत ि िदल्यास सबंिित शासिकय मािहती
अििका-यास प्रत्येक िदवसाकरीता रुपये- 250/- एवढया दं डाची तरतद या अध्यादे शांत करण्यात आली आहे . चकीची िकवा िदशाभल करणारी
माहीती िदल्यास अिवा सदोष व अपणग माहीती िदल्यास 25000/- रुपये पयगतची दं डात्मक िशक्षा व िशस्तभंर्ाची कारवाई करण्याची तरतद
करण्यांतं आली आहे .
माधहती धमळधवण्याची कायय पध्दती :- अपेिक्षत असलेली माहीती िमळिवण्याकरीता इच्छक असलेल्या व्यक्तेीेंिी िवहीत
करण्यात आलेल्या शल्कासह व िवहीत िमण्यांत आवशयक असलेल्या माहीतीच्या तपिशलसह शासिकय मािहती अििका-याकडे अिग
िमळाल्याचा िदिांकापासि 30 िदवसांत ती मािहती सबंिित अिगदारास परवावयाची आहे .
अशी माधहती दे ता ये णार नाही :- दे शांचे सावगभौमत्व व एकात्मता, राज्याची सरिक्षतता िकवा िहत िवदे शी राज्यांशी
असलेले सबंि यावर बांिकरीत्या पिरणामकारक होईल ककवा एखादया अपराध्यास िचिावणी िमळे ल अिश मािहती दे ण्यांत येणार िाही. िी
माहीती प्रिसध्द करण्यास कोणत्याही न्यायालयाकडि स्पष्ट्टपणे मिाई करण्यांत आली असेल ककवा करण्यािे न्यायालयाचा अवमाि होत असेल
अशी मािहती दे ण्या येणार िाही.
अधपल करण्याची पध्दती :- शासिकय मािहती अििका-यािे मािहतीची िविंती र्ेटाळली असेल तर अिग करण्या-या व्यक्तीश िवहीत िमन्ययात
20 रुपये न्यायालय र्ी मद्ं ेाक िचटकवि आदे शाच्या प्रितसह सबंिित अिपल प्राििका-या कडि िमळाल्यािंतर 45 िदवसाचे आंत प्राििका-
याकडे अिपल करता येणार आहे . अिपल प्राििका-याकडे िदलेला आदे श सबंिित अिपलकाराला कळिवण्यात येईल आिण त्यांचाआदे शािवरुध्द
अिपल दाखल केले असेेेल शासिकय अििका-याला कळिवण्यात येईल. अिपल मािहती अििका-याकडिही माहीतीची कविती करणा-या
िार्रीकांचे समािाि झाले िाही तर त्यास िवहीत िमन्यात िवहीत शल्कासह अिपल प्राििका-याच्या आदे शाच्या प्रितसह आयक्ताकडे
90 िदवसाचे आंत दसरे अिपल करता येईल. आयक्तांचा अिपलवरील ििणगय अंितम राहील.
धि. प. बांिकाम उपधवभागीय कायालयाची कतयव्ये .

1) या उपिवभार्ा अंतर्गत पंचायत सिमती , आवी आष्ट्टी, यांच्या मािसक सभेला उपस्स्ित राहि बांिकाम िवषयक शाखा अिभयंता
तसेच ग्रामसेवक, यांचेकडि आढावा घे णे, तसेच बांिकाम िवषयी माहीती सादर पंचायत सिमतीला सादर करणे.
2) या उपिवभार्ा अंतर्गत आवी , आष्ट्टी तालक्यातील बांिकामावर दे खरे ख व िियंञण ठे वणे.
3) बांिकाम िवषयक कृ ती आराखडा तयार करुि िवभािर्य कायालयास सादर करणे.
4) आवी , आष्ट्टी तालक्यातील सरु असलेल्या कामावर िावि पाहणी करणे, तसेच बांिकाम िवषयक करणे.
5) कायालयातील कमगचा-यांच्या आस्िापिा िवषयक बाबींचा िवभािर्य कायालयाकडे पाठपरावा करणे.
6) कायालयीि कमगचा-यांवर िियंञण ठे वणे.
- 198 -
अहवाल र्ार्वि त्यावर उपअिभयंता ििण्रय घे तात, सदर प्रकरणात ििल्हासिमतीवरील खाते प्रमख व मा. मख्य कायगकारी अििकारी यांचे मार्गदशगि
घे ण्यात येते व संपणग समािाि अंती सबंिितास त्यांिी केलेल्या तक्रारीचा ििवेदिाचा अहवाल कळिवण्यात येतो.
मॅन्युअल क्रमांक 4
कतयव्य पार पाडण्यासाठी शासधकय प्राधिकारणाने ठरवुन धदलेली प्रमाणके
कतगव्य पार पाडण्यासाठी शासिािे ठरवि िदलेल्या कायगसची प्रमाणे सबंिित अििकारी व कमगचा-याकडे िबाबदारी
सोपवि त्यांचे कामाचे मल्यांकि करणे, शासिकय प्राििका-यािे ठरवि िदले ल्या प्रमाणकेिसारच कामे करुि घे णे.
अक्र पदिांम वषाति करावयाचे दौ-याचे िदवस पैकी वषाति करावयाचे राञीचे मक्काम
1 उपअिभयंता (बांिकाम )उपिवभार् आवी 240 24
2 शाखा अिभयंता 180 24
3 स्िापत्य अिभयांिञकी सहाय्यक 180 12
कमय चारी आपली कतयव्ये पार पाडीत असतांना उपयोगात ये तील असे धनयम, धवनयम, सुचना धनयम पुस्स्तका व
अधभले
ििल्हा पिरषद तिा उपअकभयता करीता ठरवि िदलेल्या िियमािसार कतगव्य व िबाबदा-या पार पाडणे, तसेच प्रशासिाकरीता महाराष्ट्र िार्री
सेवा वेति, रिा, ििवृत्ती वेति भ.िि.िि. िशस्त व अिपल, लेखा संिहता िियम, ग्रामपंचायत अिििियम तसेच िविवि योििाच्या अमलबिावणीकरीता
वेळोवेळी शासिािे प्रिसध्द केलेल्या म ॅन्यअलचा वापर आपली कतगव्य पार पाडण्याकरीता उपयोर्ात आणल्या िातात.
कायालयातील अधभले ाचे धवगतवारीनुसार धववरणपञ अधभले ाचे वगीकरण, परीक्षण व नाशन दशय धवणारे ी माहीती
अक्र अधभले े कालाविी रे कॅाडय कोणत्या रं गाचा कापडात बांिावे
1 अ वर्ग कायमचे िति लाल
2 ब वर्ग 30 वषगपयगन्त िपवळा
3 क वर्ग 10 वषगपयगन्त िहरवा
4 क 1 वर्ग 05 वषगपयगन्त ििळा
5 ड वर्ग 01 वषगपयगन्त पांढरा
नष्ट्ट केलेल्या अधभले ं ााचे नोंदणीपुस्तक :-

अिभलेख र्ाडि टाकणे , रददीत घालणे, र्प्त ककवा र्ोपििय अिभलेख िाळि टाकणे यांची िेांद या पस्तकामध्ये केली िाते. कायालयाच्या
िहशोब तपासणीच्या सवग हरकतीस व न्यायीक हरकत अंतीमिरत्या ििकालात काढण्यांत येईपयगत िति करुि ठे वणे योग्य आहे . " ड "
वर्ाचे अिभलेख कालाविीत 1 वषासाठी असेल तरी कायालयाची वार्थषक तपासणी पयगन्त ठे वावी.
अिभलेखाचे वर्ीकरण करण्याचे संदभात ककवा अिभलेखाचा िाश करण्याच्या यक्तायक्तेबददल कोणतीही शंका ििणगयासाठी मा.
आयक्ताकडे पाठिवण्यात येईल व त्यांचा ििणगय अंतीम असेल.
आपले िोरणात यावर करण्याच्या ककवा त्याची अमलबिावणी करण्याच्या ककवा त्यांची अमलबिावणी करण्याच्या सबंिात लोकांशी
िवचारिवििमय करण्यासाठी ककवा लोकाकडि ििवेदि केली िाण्यासाठी अस्स्तत्वात असलेल्या कोणत्याही व्यवस्िेचा तपिशल. िि.प. बांिकाम
उपिवभार्,आवी येिे िवभािर्य कायालयाकडि प्राप्त झालेल्या तक्रारी ककवा प्रशासिकय कामकािाच्या दृष्ट्टीिे िवभािर्य कायालयाचे मार्गदशगि घे ण्यात येते.
शासि ििणगय ग्रामिवकास िलसंिारण िवभार् क्रमांक ग्रािास-1097/सीआर/112/03 िदिांक 23 िि 1999 चे िोडपञ त्यािसार सामान्य
प्रशासि िवभार्ाअंतर्गत येणारी कामे पढील प्रमाणे :-
अक्र कायगसची िबाबदार कमगचारी कायगपतीचा कालाविी िवहीत मदतीत कायगपती ि
अििकारी झाल्यास कोणत्या अििका-
याकडे तक्रार करावी.
1 बांिकाम आस्िापिा िवभार्ातील कायगकारी अिभयंता, सेवाििवृत्ती होण्याचे अर्ोदर 12 ििल्हा पिरषद अंतर्गत सबंिित
ििवृत्त कमगचारीची सेवाििवृत्ती िि. प. बांिकाम महीन्यापवी प्रकरणांस सरुवात खाते प्रमख
प्रकरणे िवमा योििा भिििि चा िवभार्, विा करुि सबंिीत िवभार्ास प्रकरण
आिीक लाभांचे प्रस्ताव सादर करणे . पाठिवणे.
- 199 -
दोन ककवा त्यापे क्षा अधिक असणा-या मंडळ, पधरषद, सधमती व इतर संघटना याबाबतचा तपधशल सवयसामान्यापयय न्त
पोहोचता करता ये ईल.
या उपधवभागा अंतगयत धवधवि बांिकाम योिने धवषयक पंचायत सधमती स्तरावर उपधवभाधगय अधभयं ता , माधहती दे तात . त्याअनुषंगाने ग्राम
पंचायत स्तरावरुन प्राप्त झालेले ठरावावर अमलबिावणी करण्याच्या दृष्ट्टीने अंदािपञके तयार करुन धवभाधगय स्तरावर पुढील कायय वाहीकधरता
पाठधवण्यात ये तात.
अधिका-यांची आधण कमयचा-यांची धनदे धशका
उपअकभयं ता , धि.प. बांिकाम उपधवभाग, आवी
वधरष्ट्ठ सहाय्यक
व. स. कधनष्ट्ठ सहाय्यक वाहन चालक पधरचर
क्षे धञय अधिकारी
शा ा अधभयं ता , स्थापत्य अधभयांधञकी सहाय्यक,
अधिकारी व कमयचारी याची यादी ालील प्रमाणे
1 उपिवभािर्य अिभयंता,
. .
2 श्री. एि. आर. तळवेकर शाखा अिभयंता
3
एन . .
4 श्री. एल. डब्ल्य. मलमकर स्िापत्य अिभ.सहाय्यक
5 क. ए. एस. चांदे स्िापत्य अिभ.सहाय्यक
6 श्री. िड. िी. सरिसे स्िापत्य अिभ.सहाय्यक
7 श्री. पी. एस. बोरर्ांवकर विरष्ट्ठ सहाय्यक
8 श्री. ए.िे. िािव कििष्ट्ठ सहाय्यक
9 एम .एस . कििष्ट्ठ सहाय्यक
10 श्री. िड. िड. वािखेडे कििष्ट्ठ सहाय्यक

11 श्री. के.अे. पठाण वाहि चालक
12 श्री. आर. एस. राऊत वाहि चालक
13 श्री. िब. आर. र्ाडर्े वाहक
14 श्री. आर. आर. मिोहर वाहक
15 श्री. िड. एम. येसिसरे वाहक
16 श्री. एि. के. र्ाखरे वाहक
17 श्री. आर. एि. ियदे िशपाई
18 श्री. एम.के. मोहदरे िशपाई
संस्थाचे अधिकारी व कमय चारी यांना ालील प्रमाणे दे ण्यात ये णारे माधसक पधरश्र्धमक व ते अदा करण्याची पध्दत
अक्र पदनांम वेतनश्र्ेणी
1 उपिवभािर्य अिभयंता रुपये - 9300 - 34800
2 शाखा अिभयंता रुपये - 9300 - 34800
3 स्िापत्य अिभयांिञकी सहाय्यक रुपये - 5200 - 20400
4 विरष्ट्ठ सहाय्यक िलपीक रुपये - 5200 - 20400
5 कििष्ट्ठ सहाय्यक िलपीक रुपये - 5200 - 20400
6 वाहि चालक रुपये - 5200 - 20400
7 वाहक रुपये - 4400 - 7400
8 पिरचर रुपये - 4400 - 7400
9 मिर रुपये - 4400 - 7400
प्रत्ये क संस्थाना सादर केलेली अंदािपञक व संभाधवत चय यानुसार प्राप्त तरतुद तसेच संस्थानी केलेला चय
- 200 -
ले ा धशषयक अंदाि पञकाची योिनाचा प्रकार सन 2014-15 चे अंदािपञक चय शे रा
बाब
िि.प.बांिकाम उपिवभार् आवी 1) 17 सामहीक िवकास योििा - - -
2) ठक्करबाप्पा योििा - - -
3) 13 वा िवत्त आयोर् - - -
4) आमदाराचा स्िाििक िवकास कायगक्रम - - -
5) खासदारांचा स्िाििक िवकास - - -
6) िामगल िडपीिडसी अंतर्गत प्राििमक आरोग्य - - -

केंद् , उपकेंद्े बांिकामे /दरुस्ती
कायालयाचे नांव :- धि. प. बािकाम उपधवभाग आवी धि. विा
( योिना सन 2011-12 , 2014-15 )
अक्र िवभार्ामार्गत राबिवण्यात येत अिदािाची अिदािाची िातीची मंिर प्राप्त लाभार्थ्यािा शेरा
असलेल्या योििेचे िांव पध्दत टक्केवारी वर्गवारी अिदाि अिदाि वाटप अिदाि
1 17 सामहीक िवकास योििा - - - - - - -
2 ठक्क्ररबाप्पा िवकास योििा - - - - - - -
3 13 वा िवत्त आयोर् - - - - - - -
4 आमदाराचा स्िाििक िवकास कायग. - - - - - - -
5 खासदारांचा स्िाििक िवकास कायग. - - - - - - िवभािर्य
स्तरावर
6 िामगल िडपीिडसी अंतर्गत प्रा.आ. केंद् - - - - - - -
उपकेद्े बांिकाम व दरुस्ती.
7 िामगल िडपीिडसी अंतर्गत पशवैद्यिकय - - - - - - -
दवाखािा.
8 ितिगक्षेञ िवकास येाििा कायगक्रम - - - - - - -
9 खििि िवकास िििी अंतर्गत कामे - - - - - - -
10 3054 अंतर्गत रस्ते दरुस्ती - - - - - - -
11 िकमाि र्रिा कायगक्रम - - - - - - -
12 ििल्हा वार्थषक िवकास योििा
अथय सहाय्यक कायय क्रमाच्या अमलबिावणीची रीत तसेच वाटप केलेल्या रकमा आधण अशा कायय क्रमाच्या
लाभाधिका-यांच्या तपधशल
अिगसहाय्यक कायगक्रमाच्या अमलबिावणीची रीत तसेच वाटप केलेल्या रकमा आिण अशा कायगक्रमाच्या लाभाििका-यांच्या योििा या
उपिवभार्ा अंतर्गत राबिवण्यात येत िाहीत. अशया प्रकारची ििरक मािहती समिण्यात यावी.
ज्या व्यक्तींना सवलीत, परवाने ककवा प्राधिकारपञे धदलेली आहे त अशा व्यक्तीचा तपधशल
ज्या व्यक्तींिा सवलीत, परवािे ककवा प्राििकारपञे िदलेली आहे त अशा व्यक्तीचा तपिशल,िि.प.बांिकाम उपिवभार्
आवी येिे परवािे ककवा प्राििकारपञे अशया योििा उपलब्ि िसल्यािे अशया प्रकारची मािहती ििरं क समसिण्यात यावी.
ईलेक्राधनक स्वरुपात त्यास उपलब्ि असलेल्या ककवा त्यांच्याकडे असलेल्या माधहतीच्या सबं िातील तपधशल
िि.प. बांिकाम उपिवभार् आवी येिे इलेक्राििक सिविा उपलब्ि िसल्यािे अशा प्रकारची मािहती ििरं क समसिण्यात यावी.
माधहती धमळधवण्यासाठी नागरीकांना उपलब्ि असणा-या सुधविांचा तपधशल तसेच सावयिधनक वापरासाठी
चालधवण्यात ये त असलेल्या ग्रथालयाच्या ककवा वाचनालयाच्या कामकािाच्या वेळांचा तपधशल .
- 201 -
िि. प. बांिकाम उपिवभार् आवी येिे मािहती िमळिवण्यासाठी िार्रीकांिा उपलब्ि असणा-यासिविांचा तपिशलाबाबत या
कायालयात िोटीसबोडग वर सचिा लावण्यात आली आहे . सावगिििक वापरांसाठी चालिवण्यात येत असलेल्या ग्रिालय ककवा
वाचिालय अशया सिविा उपलब्ि िसल्यािे अशा प्रकारची मािहती ििरं क समिण्यात यावी.
िनमाधहती अधिका-यांची नांवे पदनांमे आधण इतर तपधशल
अक्र मािहती अििका-यांचे िांव पदिांम कायगवाहीचा तपिशल
1 . . . उपिवभािर्य अिभयंता अिपल प्राप्त झाल्यास त्यावर योग्य ती

कायगवाही करणे.
2 .एन .आर. शाखा अिभयंता तिा मािहती प्राप्त अिावर कायगवाही, योग्य ती
अििकारी िि.प. बांिकाम कायगवाही करणे.
उपिवभार् आवी
3 श्री. िप. एस. बोरर्ांवकर विरष्ट्ठ सहाय्यक तिा सहाय्यक प्राप्त अिावर कायगवाही झाल्यािंतर
मािहती अििकारी िि.प. बांिकाम रििस्टरला िोंद घे वि अिग पढील
उपिवभार् आवी कायगवाही करीता सबंिितास दे णे.
सहाय्यक िन माहीती अधिकारी , िन माधहती अधिकारी व प्रथम अधपली अधिकारी याची नांवे पदनांमे आधण इतर तपधशल
अक कायालयाचे िांव दरध्विी अिपलीय पदिांम दरध्विी मािहती पदिांम सहाय्यक मािहती पदिांम दरध्विी
क्रमांक अििक-यांचे क्रमांक अििक-यांचे अििका-यांचे िांव क्रमांक
िांव िांव
1 िि. प. बांिकाम 07157 - श्री. अे. बी. उपिवभािर् 07157 - श्री. के. आय. शाखा श्री. पी. एस. विरष्ट्ठ 07157 -
उपिवभार्,आवी 222206 भडांर्े य अिभयंता 222206 िबञे अिभ. बोरर्ांवकर सहा. 222206
धवहीत करण्यांत ये ईल अशी इतर माहीती प्रधसध्द करील त्यानंतर दरवषी ती प्रकाशने अद्यावत करील.
ििल्हा पिरषदे कडि ककवा शासिाकडि िवभािर्य कायालयाचे स्तरावर िविवि िवििवि योििा येत असतात त्याची प्रिसध्दी
उपिवभार्ाच्या िोटीस बोडावर एक प्रत िितेच्या माहीतीसाठी लावण्यात येते. व दरवषी ती प्रकाशिे अद्यावत केली िाते
- 202 -
****************
9. »Ö‘Öã ¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü, ¾Ö¬ÖÖÔ
Ûëú¦ü ¿ÖÖÃÖ®ÖÖ“µÖÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ †×¬ÖÛúÖ¸ü -2005
®ÖãÃÖÖ¸ü 1 ŸÖê 17
´Öò®µÖã†»Ö
ÃÖ®Ö 2019-2020
203
¯ÖÏÃŸÖÖ¾Ö®ÖÖ
¿ÖÖÃÖÛúßµÖ ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸üÖ“Öß / ÛúÖ´ÖÛúÖ•ÖÖ“Öß •Ö®ÖŸÖêÃÖ •ÖÖÃŸÖßŸÖ •ÖÖÃŸÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß ×´ÖôûÖ¾Öß

µÖÖÛú¸üßŸÖÖ Ûëú¦ü ¿ÖÖÃÖ®ÖÖ®Öê ×¤ü®ÖÖÓÛú 12/10/2005 ¯ÖÖÃÖæ®Ö ´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ †×¬ÖÛúÖ¸ü †×¬Ö×®ÖµÖ´Ö 2005
¤êü¿Ö³Ö¸üÖŸÖ (•Ö´´Öæ ¾Ö ÛúÖ¿´Öß¸ü ¾ÖÝÖôæû®Ö) »ÖÖÝÖæ Ûêú»ÖÖ †ÖÆêü. ´ÖÖ×ÆüŸÖß“µÖÖ †×¬ÖÛúÖ¸ü ÆüÖ »ÖÖêÛú¿ÖÖÆüß“ÖÖ
¯ÖÖµÖÖ †ÃÖæ®Ö ŸµÖÖ´Öãôêû ¸üÖ•µÖÖ“µÖÖ ¸üÖ•µÖ ÛúÖ¸ü³ÖÖ¸üÖŸÖ ¯ÖÖ¸ü¤ü¿ÖÔÛúŸÖÖ, ÜÖæ»Öê¯ÖÞÖÖ,¾Ö •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß“Öß
•ÖÖÞÖß¾Ö †ÖÞÖ®Öê ÃÖã»Ö³Ö ÆüÖê‡Ô»Ö. †Ö×ÞÖ »ÖÖêÛú¿ÖÖÆüß ÃÖ´ÖÖ•Ö ¾µÖ¾ÖÃ£Öê´Ö¬Öê •Ö®ÖŸÖê“µÖÖ ¯ÖÏ³ÖÖ“Öß
ÃÖÆü³ÖÖÝÖÖ“Öß ÃÖã×®Ö×¿“ÖŸÖß ÆüÖê‡Ô»Ö.
ˆŒŸÖ †Ö¤êü¿ÖÖ“Öß ¯ÖæŸÖÔŸÖÖ ÆüÖêÞµÖÖÃÖÖšüß ×•Ö»ÆüµÖÖŸÖ ¿ÖÖÃÖÛúßµÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ¸üß ¾Ö †¯Öß»ÖßµÖ
†×¬ÖÛúÖ¸üß ŸÖÃÖê“Ö ÃÖÆüÖµµÖÛú ´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ¸üß µÖÖÓ“Öß ×®ÖµÖãŒŸÖß Ûú¸üÞµÖÖŸÖ †Ö»Öß †ÃÖæ®Ö ÃÖÖ´ÖÖ®µÖ
®ÖÖÝÖ¸üßÛúÖÓ®ÖÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß ×´ÖôûÖ¾Öß µÖÖ ˆ¤Ëü ê¿ÖÖ®Öê ÃÖ¤ü¸ü ´ÖÖ×ÆüŸÖß ¯ÖãÃŸÖßÛêú“µÖÖ ¹ý¯ÖÖ®Öê ÛúÖ´ÖÛúÖ•ÖÖ“Öê
Ã¾Ö¹ý¯Ö ÃÖÖ¤ü¸ü Ûú¸üÞµÖÖ“ÖÖ ¯ÖÏµÖŸ®Ö †ÖÆêü.
(‹“Ö.¯Öß.ÝÖÆü»ÖÖêŸÖ
×•Ö»ÆüÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß

»Ö‘Öã ¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü ×¾Ö³ÖÖÝÖ, ×•Ö.¯Ö.¾Ö¬ÖÖÔ
204
´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ †×¬ÖÛúÖ¸ü †×¬Ö×®ÖµÖ´Ö - 2005
¸üÖ•µÖÖ“µÖÖ ¸üÖ•µÖÛúÖ¸ü³ÖÖ¸üÖŸÖ ¯ÖÖ¸ü¤ü¿ÖÔÛúŸÖÖ, ÜÖ¸êü¯ÖÞÖÖ ¾Ö •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß“Öß •ÖÖÞÖß¾Ö †ÖÞÖÞÖê †Ö×ÞÖ »ÖÖêÛú¿ÖÖÆüß
ÃÖ´ÖÖ•Ö ¾µÖ¾ÖÃ£ÖêŸÖ •Ö®ÖŸÖê“µÖÖ ¯ÖÏ³ÖÖ¾Öß ÃÖÆü³ÖÖÝÖ †ÃÖÞÖê µÖÖÃÖÖšüß ´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ †×¬ÖÛúÖ¸ü ÆüÖ »ÖÖêÛú¿ÖÖÆüß“ÖÖ ¯ÖÖµÖÖ
†ÃÖæ®Ö ¿ÖÖÃÖ®ÖÖ“µÖÖ ÛúÖ¸ü³ÖÖ¸üÖŸÖ ¯ÖÖ¸ü¤ü¿ÖÔÛúŸÖÖ †ÖÞÖÞµÖÖÛú¸üßŸÖÖ ¾Ö •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸ü ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ®Ö ŸÖµÖÖ¸ü Ûú¸üÞµÖÖÛú¸üßŸÖÖ
´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ †×¬ÖÛúÖ¸ü †¬µÖÖ¤êü¿Ö 2002 ÆüÖ ×¤ü®ÖÖÓÛú 23 ÃÖ¯™ëü²Ö¸ü 2002 ¯ÖÖÃÖæ®Ö ¸üÖ•µÖÖŸÖ »ÖÖÝÖæ
Ûú¸üÞµÖÖŸÖ †Ö»ÖÖ ÆüÖêŸÖÖ. Ûëú¦ü¿ÖÖÃÖ®ÖÖ®Öê ´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ †×¬ÖÛúÖ¸ü †×¬Ö×®ÖµÖ´Ö 2005 ×¤ü®ÖÖÓÛú 12/10/2005
¤êü¿Ö³Ö¸ü »ÖÖÝÖæ Ûêú»ÖÖ †ÖÆêü. (•Ö´´Öæ, ÛúÖ¿´Öß¸ü ¾ÖÝÖôæû®Ö ) ÃÖ¾ÖÔÃÖÖ´ÖÖ®µÖ ®ÖÖÝÖ¸üßÛúÖÃÖ Æü¾Öß †ÃÖ»Öê»Öß ¿ÖÖÃÖÛúßµÖ
´ÖÖ×ÆüŸÖß ¾ÖêôêûŸÖ ×´ÖôûÖ¾Öß ¾Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ®ÖÖ´Ö¬µÖê ÝÖ×ŸÖ´ÖÖ®ÖŸÖê²Ö¸üÖê²Ö¸ü“Ö ¯ÖÖ¸ü¤ü¿ÖÔÛúŸÖÖ µÖÖ¾Öß µÖÖ ˆ¤Ëü ê¿ÖÖ®Öê ´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ
†×¬ÖÛúÖ¸ü ´ÖÆüŸ¾Ö¯ÖæÞÖÔ šü¸üÞÖÖ¸ü †ÖÆêü. ´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ †×¬ÖÛúÖ¸ü µÖÖ †¬µÖÖ¤êü¿ÖÖ´Öãôûê 30 ×¤ü¾ÖÃÖÖ“µÖÖ †ÖŸÖ ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ
¾µÖŒŸÖßÃÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß ¯Öã¸ü×¾ÖÞÖê ²ÖÓ¬Ö®ÖÛúÖ¸üÛú Ûú¸üÞµÖÖŸÖ †Ö»Öê †ÖÆêü. ×Æü ´ÖÖ×ÆüŸÖß ×¾Ö×ÆüŸÖ ÛúÖ»ÖÖ¾Ö¬ÖßŸÖ ®Ö ×¤ü»µÖÖÃÖ
ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ ¿ÖÖÃÖÛúßµÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ-µÖÖÃÖ ¯ÖÏŸµÖêÛú ×¤ü¾ÖÃÖÖÛú¸üßŸÖÖ ¹ý.250/- ‹¾ÖœüµÖÖ ¤Óü›üÖ“Öß ŸÖ¸üŸÖã¤ü µÖÖ
†¬µÖÖ¤êü¿ÖÖŸÖ Ûú¸üÞµÖÖŸÖ †Ö»Öß †ÖÆêü. “ÖãÛúß“Öß ØÛú¾ÖÖ ×¤ü¿ÖÖ³Öã»Ö Ûú¸üÞÖÖ¸üß ´ÖÖ×ÆüŸÖß ×¤ü»µÖÖÃÖ †£Ö¾ÖÖ ÃÖ¤üÖêÂÖ ¾Ö
†¯ÖæÞÖÔ ´ÖÖ×ÆüŸÖß ×¤ü»µÖÖÃÖ 25,000/- ¹ý¯ÖµÖê ¯ÖµÖÕŸÖ“Öß ¤Óü›üÖŸ´ÖÛú ×¿ÖõÖÖ ¾Ö ×¿ÖÃŸÖ³ÖÓÝÖÖ“Öß ÛúÖ¸ü¾ÖÖ‡Ô Ûú¸üÞµÖÖ“Öß
ŸÖ¸üŸÖæ¤ü Ûú¸üÞµÖÖŸÖ †Ö»Öß †ÖÆêü.
´ÖÖ×ÆüŸÖß ×´Öôû×¾ÖÞµÖÖ“Öß ÛúÖµÖÔ¯Ö¬¤üŸÖß :-
†¯Öê×õÖŸÖ †ÃÖ»Öê»Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß ×´Öôû×¾ÖÞµÖÖÃÖÖšüß ‡“”ãûÛú †ÃÖ»Öê»µÖÖ ¾µÖŒŸÖß®Öê ×¾Ö×ÆüŸÖ Ûú¸üÞµÖÖŸÖ
†Ö»Öê»µÖÖ ¿ÖãŒ»ÖÖÃÖÆü ¾Ö ×¾Ö×ÆüŸÖ ®Ö´Öã®µÖÖŸÖ †Ö¾Ö¿µÖÛú †ÃÖ»Öê»µÖÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß“µÖÖ ŸÖ¯Ö×¿Ö»ÖÖÃÖÆü ¿ÖÖÃÖÛúßµÖ
´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ-µÖÖÛú›êü †•ÖÔ ×´ÖôûÖ»µÖÖ“µÖÖ ×¤ü®ÖÖÓÛúÖ¯ÖÖÃÖæ®Ö 30 ×¤ü¾ÖÃÖÖŸÖ ŸÖß ´ÖÖ×ÆüŸÖß ÃÖÓ²ÖÓ¬ÖßŸÖ †•ÖÔ¤üÖ¸üÖÃÖ
¯Öã¸ü¾ÖÖ¾ÖµÖÖ“Öß †ÖÆêü.
†¿Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß ¤êüŸÖÖ µÖêÞÖÖ¸ü ®ÖÖÆüß.
¤êü¿ÖÖ“Öê ÃÖÖ¾ÖÔ³ÖÖî´ÖŸ¾Ö ¾Ö ‹ÛúÖŸ´ÖŸÖÖ, ¸üÖ•µÖÖ“Öß ÃÖã¸ü×õÖŸÖŸÖÖ ØÛú¾ÖÖ ×ÆüŸÖ, ×¾Ö¤êü¿Öß ¸üÖ•µÖÖ¿Öß †ÃÖ»Öê»Öê ÃÖÓ²Ö¬Ö
µÖÖ¾Ö¸ü ²ÖÖ¬ÖÛú×¸üŸµÖÖ ¯Ö×¸üÞÖÖ´ÖÛúÖ¸üÛú ÆüÖê‡Ô»Ö. ØÛú¾ÖÖ ‹ÜÖÖªÖ †¯Ö¸üÖ¬µÖÖÃÖ ×¬ÖÞÖÖ¾ÖÞÖß ×´Öôêû»Ö. †¿Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß
¤êüÞµÖÖŸÖ µÖêÞÖÖ¸ü ®ÖÖÆüß. •Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß ¯ÖÏ×ÃÖ¬¤ü Ûú¸üÞµÖÖÃÖ ÛúÖêÞÖŸµÖÖÆüß ®µÖÖµÖÖ»ÖµÖÖÛú›æü®Ö ØÛú¾ÖÖ
®µÖÖµÖÖ×¬ÖÛú¸üÞÖÖÛú›æü®Ö Ã¯ÖÂ™ü¯ÖÞÖê ´Ö®ÖÖ‡Ô Ûú¸üÞµÖÖŸÖ †Ö»Öß †ÃÖê»Ö ØÛú¾ÖÖ ˆ‘Ö›ü Ûú¸üÞµÖÖ®Öê ®µÖÖµÖÖ»ÖµÖÖ“ÖÖ
†¾Ö´ÖÖ®Ö ÆüÖêŸÖ †ÃÖê»Ö †¿Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß ¤êüÞµÖÖŸÖ µÖêÞÖÖ¸ü ®ÖÖÆüß.
†¯Öß»Ö Ûú¸üÞµÖÖ“Öß ¯Ö¬¤üŸÖß :-
¿ÖÖÃÖÛúßµÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ-µÖÖ®Öê ´ÖÖ×ÆüŸÖß“Öß ×¾Ö®ÖÓŸÖß ±êú™üÖôû»Öß †ÃÖê»Ö ŸÖ¸ü †•ÖÔ Ûú¸üÞÖÖ-µÖÖ ¾µÖŒŸÖßÃÖ
×¾Ö×ÆüŸÖ ®Ö´Öã®µÖÖŸÖ ¾ÖßÃÖ ¹ý¯ÖµÖê ®µÖÖµÖÖ»ÖµÖ ±úß ´Öã¦üÖÓÛú ×“ÖÛú™ü¾Öæ®Ö †Ö¤êü¿ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏŸÖßÃÖÆü ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ †¯Öß»Ö
¯ÖÏÖ×¬ÖÛúÖ-µÖÖÛú›êü Ûú¸üŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö. ´ÖÖ×ÆüŸÖß®Öß ×¾Ö®ÖÓŸÖß ±êú™üÖôû»µÖÖÓ®ÖÖ †Ö¤êü¿Ö ´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ-µÖÖÛú›æü®Ö
×´ÖôûÖ»µÖÖ®ÖÓŸÖ¸ü 45 ×¤ü¾ÖÃÖÖ“µÖÖ †ÖŸÖ ¯ÖÏÖ×¬ÖÛúÖ-µÖÖÛú›êü †¯Öß»Ö Ûú¸üŸÖÖ µÖêÞÖÖ¸ü †ÖÆêü. †¯Öß»Ö ¯ÖÏÖ×¬ÖÛúÖ-µÖÖÛú›êü
×¤ü»Öê»µÖÖ †Ö¤êü¿Ö ÃÖÓ²ÖÓ¬ÖßŸÖ †¯Öß»ÖÛúÖ¸üÖ»ÖÖ Ûúôû×¾ÖÞµÖÖŸÖ µÖê‡Ô»Ö. †Ö×ÞÖ •µÖÖ“µÖÖ †Ö¤êü¿ÖÖ×¾Ö¹ý¬¤ü †¯Öß»Ö
¤üÖÜÖ»Ö Ûêú»Öê †ÃÖê»Ö †¿ÖÖ ¿ÖÖÃÖÛúßµÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ-µÖÖ»ÖÖ Ûúôû×¾ÖÞµÖÖŸÖ µÖê‡Ô»Ö. †¯Öß»Ö ¯ÖÏÖ×¬ÖÛúÖ-
µÖÖÛú›æü®ÖÆüß ´ÖÖ×ÆüŸÖß“Öß ×¾Ö®ÖÓŸÖß Ûú¸üÞÖÖ-µÖÖ ®ÖÖÝÖ×¸üÛúÖ“Öê ÃÖ´ÖÖ¬ÖÖ®Ö —ÖÖ»Öê ®ÖÖÆüß ŸÖ¸ü ŸµÖÖÃÖ ×¾Ö×ÆüŸÖ ®Ö´Öã®µÖÖŸÖ
×¾Ö×ÆüŸÖ ¿Öã»ÛúÖÃÖÆü †¯Öß»Ö ¯ÖÏÖ×¬ÖÛúÖ-µÖÖ“µÖÖ †Ö¤êü¿ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏ×ŸÖÃÖÆü »ÖÖêÛú†ÖµÖãŒŸÖÖÛú›êü 90 ×¤ü¾ÖÃÖÖ“µÖÖ †ÖŸÖ
¤ãüÃÖ¸êü †¯Öß»Ö Ûú¸üŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö. »ÖÖêÛú†ÖµÖãŒŸÖÖÓ“ÖÖ †¯Öß»ÖÖ¾Ö¸üß»Ö ×®ÖÞÖÔµÖ †Ó×ŸÖ´Ö †ÃÖê»Ö.
205
´ÖÖ×ÆüŸÖß ×´Öôû×¾ÖÞµÖÖ“Öß ¯ÖÏÛÎúßµÖÖ
***************************
Ûëú¦ü / ¸üÖ•µÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß †ÖµÖãŒŸÖÖ»ÖµÖ
¤ãüÃÖ¸êü †¯Öß»Ö
90 ×¤ü¾ÖÃÖ
†×¯Ö»ÖßµÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß
ŸÖÛÎúÖ¸ü ×®Ö¾ÖÖ¸üÞÖ †¯Öß»Ö ---- 45 ×¤ü¾ÖÃÖ
30 ×¤ü¾ÖÃÖ
206
Ûëú×¤üµÖ / ¸üÖ•µÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ¸üß
†•ÖÖÔ¾Ö¸ü ×®ÖÞÖÔµÖ ¾Ö ´ÖÖ×ÆüŸÖß ×´ÖôûÞµÖÖ“Öê ×šüÛúÖÞÖ - 30 ×¤ü¾ÖÃÖ
5 ×¤ü¾ÖÃÖ
Ûëú¦ü / ¸üÖ•µÖ ÃÖÆüÖµµÖÛú ´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ¸üß

†•ÖÔ ¾Ö †¯Öß»Ö Ã¾ÖßÛúÖ¸üÞÖê
207
(न 3 )
. 10
.
न , 2005 स न न
,
अ ,
( )
(1) अ :- --------------------------------
(2) :- --------------------------------
--------------------------------
(3) अ :---------------------------------
( ) :- --------------------------------
( )
अ :- --------------------------------
( ) अ :- --------------------------------
( ) :- --------------------------------
:- --------------------------------
( अ
)
( ) अ :- --------------------------------
( , )
(4) अ :- ---------------------------
(अ , ).
:-
:-
208
ब
[( 5 (1) )]
. 20
.
न , 2005 19(1)
------------------------------------------
(अ )
--------------------------------------------
(अ - / / )
(9) अ :- ----------------------------
(10) :- ----------------------------
(11) अ - :-----------------------------
(12) अ
:- ----------------------------
( अ )
(13) अ अ :- ----------------------------
(14) अ :- ----------------------------
(15) :-----------------------------
( ) अ :- -----------------
( )
:--------------------
:-
:- अ
209
[( 5 (2) )]
. 20
.
न , 2005 19(3)
------------------------------------------
(अ )
--------------------------------------------
(1) अ :- ----------------------------
(2) :- ----------------------------
(3) अ - :- ----------------------------
(4) अ - :- ----------------------------
(5) अ
:- ----------------------------
(6) अ अ :- ----------------------------
(7) अ :- ----------------------------
(16) :- ----------------------------
( ) अ :- -----------------
( )
:- -------------------
:-
:- अ
,
,
210
´Öò®µÖã†»Ö ÛÎú´ÖÖÓÛú - 1
»Ö‘Öã ØÃÖ“Ö®Ö ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ“Öß ¸ü“Ö®ÖÖ, ÛúÖµÖì ¾Ö ÛúŸÖÔ¾µÖê µÖÖÓ“ÖÖ ŸÖ¯Ö×¿Ö»Ö
»Ö‘Öã ØÃÖ“Ö®Ö ×¾Ö³ÖÖÝÖ :-
†×¯Ö»ÖßµÖ †×¬ÖÛúÖ-µÖÖ“Öê ®ÖÖÓ¾Ö :- ÁÖß. Æêü´ÖÓŸÖ ¯ÖÏŸÖÖ¯ÖØÃÖÝÖ ÝÖÆü»ÖÖêŸÖ

×•Ö»ÆüÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß
´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ-µÖÖ“Öê ®ÖÖÓ¾Ö :- ÁÖß´ÖŸÖß •Öê.‹.†¸üÖê¸üÖ
ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖßµÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß
ÃÖÆüÖµµÖÛú ´ÖÖ.†×¬ÖÛúÖ-µÖÖÓ“Öê ®ÖÖÓ¾Ö :- ÁÖß ‹.Ûêú.´ÖÖêÛúÖ¿Ößü Ûú×®ÖÂšü ¯ÖÏ¿ÖÖ.†×¬Ö.
¯Ö¢ÖÖ :- »Ö‘Öã ¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü ×¾Ö³ÖÖÝÖ, ×•Ö.¯Ö.¾Ö¬ÖÖÔ
×¾Ö³ÖÖÝÖÖ“Öê ®ÖÖÓ¾Ö :- »Ö‘Öã ¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü ×¾Ö³ÖÖÝÖ, ×•Ö.¯Ö.¾Ö¬ÖÖÔ
´ÖÓ¡ÖÖ»ÖµÖß®Ö ×¾Ö³ÖÖÝÖ :- ´Öé¤ü ¾Ö •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ,
†Æü¾ÖÖ»Ö ÃÖÖ¤ü¸ü Ûú¸üÞÖÖ-µÖÖ
†×¬ÖÛúÖ-µÖÖ“Öê ®ÖÖÓ¾Ö :- (1) ¿ÖÖÃÖ®Ö ÃŸÖ¸ü
(2) †ÖµÖãŒŸÖ ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖ
(3) ´ÖÖ.×•Ö»ÆüÖ×¬ÖÛúÖ¸üß
´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü, ¾Ö ¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ ÃÖ×´ÖŸÖß †×¬Ö×®ÖµÖ´Ö 1961 ®ÖãÃÖÖ¸ü ×•Ö»ÆüÖ

¯Ö×¸üÂÖ¤ü, †ÓŸÖÝÖÔŸÖ ÃÖÖ´ÖÖ®µÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ®Ö ×¾Ö³ÖÖ†ÓŸÖÝÖÔŸÖ ÜÖÖ»Öß»Ö ÛúÖ´Öê ÆüÖŸÖÖôûÞµÖÖŸÖ µÖêŸÖÖŸÖ.
¾ÖÝÖÔ 3 ¾Ö 4 “Öê ¯Ö¤ü³Ö¸üŸÖß“Öß ÛúÖµÖÔ¾ÖÖÆüß Ûú¸üÞÖê
×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü, †ÓŸÖÝÖÔŸÖ ‘ÖêÞµÖÖŸÖ µÖêÞÖÖ-µÖÖ ÃÖ³Öê“Öê †ÖµÖÖê•Ö®Ö Ûú¸üÞÖê ¾Ö ×®ÖµÖÓ¡ÖÞÖ šêü¾ÖÞÖê.
×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü, †ÓŸÖÝÖÔŸÖ ¯Ö¤üÖ×¬ÖÛúÖ¸üß †×¬ÖÛúÖ¸üß µÖÖÓ“Öê ¾ÖÖÆü®ÖÖ“Öß †ÖÃ£ÖÖ¯Ö®ÖÖ
¾ÖÝÖÔ 3 ¾Ö ¾ÖÝÖÔ 4 “Öê ¯Ö¤üÖê®®ÖŸÖß²ÖÖ²ÖŸÖ ¯ÖÏÛú¸üÞÖê ÆüÖŸÖÖôûÞÖê.
211
//2//
»Ö‘Öã¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ“Öß ¸ü“Ö®ÖÖ
********************************************************
*******************************************************
†ÖÃ£ÖÖ¯Ö®ÖÖ »ÖêÜÖÖ ¿ÖÖÜÖÖ ¸êüÜÖÖ×“Ö¡Ö¿ÖÖÜÖÖ
Ûú×®ÖÂšü ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ®Ö †×¬ÖÛúÖ¸üß
¾Ö×¸üÂš ÃÖÆüÖµµÖÛú•ú ÃÖ.»Öê.†.»Öê.†. †Ö¸êüÜÖÛú•ú
Ûú×®ÖÂšü•ÃÖÆüÖµµÖÛú •ú¾Ö.ÃÖ. »ÖêÜÖÖ. •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß
×¿Ö¯ÖÖ‡Ô Ûú×®ÖÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú •ú Ã£ÖÖ¯ÖŸµÖ †×³Ö.ÃÖÆüÖ.
“ÖÖîÛúß¤üÖ¸
212
†×¬ÖÛúÖ¸üß ¾Ö Ûú´ÖÔ“ÖÖ¸üß µÖÖÓ“Öê †×¬ÖÛúÖ¸ü ¾Ö ÛúŸÖÔ¾µÖê
×•Ö»ÆüÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß, (»Ö‘Öã¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü ) µÖÖÓ“Öê †×¬ÖÛúÖ¸ü ¾Ö ÛúŸÖÔ¾µÖê :-
* ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖßµÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß ,(»Ö‘Öã¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü ) ¾Ö •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ

†×¬ÖÛúÖ¸üß ŸÖÃÖê“Ö ¾ÖÝÖÔ - 3 ¾Ö 4 µÖÖÓ“Öê ÛúÖ´ÖÛúÖ•ÖÖ¾Ö¸ü ×®ÖµÖÓ¡ÖÞÖ šêü¾ÖÞÖê
×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤êü“Öê ×¾Ö×¾Ö¬Ö ÃÖ³ÖêÃÖ ˆ¯Ö×Ã£ÖŸÖ ¸üÖÆãü®Ö •Ö¾ÖÖÆü¸ü ×¾ÖÆüß¸üß ¾Ö

ØÃÖ“Ö®ÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ´ÖÖ×ÆüŸÖß ¤êüÞÖê
* ¾ÖÝÖÔ - 3 ¾Ö 4 Ûú´ÖÔ“ÖÖ-µÖÖÓ“Öê ¸ü•ÖÖ ´ÖÓ•Öã¸ü Ûú¸üÞÖê.
Ûú´ÖÔ“ÖÖ-µÖÖÓ“Öê ÛúŸÖÔ¾µÖ :-
* ÛúÖµÖÔÃÖã“Öß®ÖãÃÖÖ¸ü ×¤ü»Öê»Öß ÛúÖ´Öê ¾Öêôûß“Ö ¯ÖÖ¸ü ¯ÖÖ›üÞÖê.
* †×¬ÖÛúÖ-µÖÖÓ®Öß ÃÖÖê¯Ö×¾Ö»Öê»Öß ÛúÖ´Öê ×®ÖµÖ´ÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ¾Öêôûß“Ö ¯ÖÖ¸ü ¯ÖÖ›üÞÖê.
213
µÖÖêÝµÖ ´ÖÖÝÖÖÔ®Öê ×®ÖÞÖÔµÖ ‘ÖêÞµÖÖ“Öê ¯ÖÏ×ÛúµÖêŸÖ †®ÖãÃÖ¸üÖ¾ÖµÖÖ“Öß ÛúÖµÖÔ¯Ö¬¤üŸÖß
Ûãúšêü
¯ÖÏ×ÃÖ¬¤ü
†.ÛÎú ˆ¯ÖÛú»Ö´Ö ÛúÖµÖ ¯ÖÏ×ÃÖ¬¤ü Ûú¸üÞÖÖ¸ü ÛúÖ»ÖÖ¾Ö¬Öß †›ü“ÖÞÖß ¿Öê¸üÖ
Ûú¸üÞÖÖ¸ü
1 4 (²Öß) »Ö‘Öã ¯ÖÖ™ü²ÖË Ó¬ÖÖ¸êü 10 ×¤ü¾ÖÃÖ

×¾Ö³ÖÖÝÖÖ“Öß ¸ü“Ö®ÖÖ ¾Ö ÛúÖµÖÔ ÛúÖ»ÖÖ¾Ö¬Öß
ÝÖÖÓ¾Ö ŸÖ»ÖÖ¾Ö, ×®Ö×¿“ÖŸÖ ®ÖÖÆüß
¯ÖÖ.ŸÖ»ÖÖ¾Ö,ÛúÖê.¯Ö. ØÃÖ“Ö®ÖÖ“Öß
²ÖÓ¬ÖÖ¸êü,»Ö‘Öã¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü ÛúÖ´Öê ¾ÖÂÖÔ³Ö¸ü
ŸÖ»ÖÖ¾Ö,ˆ¯ÖÃÖÖ ØÃÖ“Ö®Ö ÃÖã¹ý ¸üÖÆüŸÖÖŸÖ.
µÖÖê•Ö®ÖÖ †Ö¤üß ØÃÖ“Ö®ÖÖ“Öß
ÛúÖ´Öê ´Öãôû ÛúÖ´Öê ¾Ö ¤ãü¹ýÃŸÖß
¤ü¸ü 1 ¾ÖÂÖá
1 ÃÖ¾ÖÔÃÖÖ¬ÖÖ¸üÞÖ ²Ö¤ü»µÖÖ ¤ü¸ü¾ÖÂÖá ´ÖÖÆêü ´Öê †ÖòŒ™üÖê.
/•Öæ®Ö ¯ÖÏ×ÃÖ¬¤ü
Ûú¸üÞÖê.
¤ü¸ü¾ÖÂÖá 1
•ÖÖ®Öê
•ÖêÂšüŸÖÖ µÖÖ¤üß ¤ü¸ü¾ÖÂÖá 1 •ÖÖ®Öê ¯ÖÏ×ÃÖ¬¤ü
Ûú¸üÞÖê
ÃÖê. ×®Ö. ¯ÖÏÛú¸üÞÖê (µÖÖ¤üß ¤ü¸ü´ÖÆüÖ
•ÖÖÆüß¸ü Ûú¸üÞÖê.)
214
-2-
†. ˆ¯ÖÛú»Ö´Ö ÛúÖµÖ ¯ÖÏ×ÃÖ¬¤ü Ûú¸üÞÖÖ¸ü ÛúÖ»ÖÖ¾Ö¬Öß Ûãúšêü ¯ÖÏ×ÃÖ¬¤ü †›ü ¿Öê¸üÖ
ÛÎú Ûú¸üÞÖÖ¸ü “ÖÞÖß
ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖ ¾ÖÖÙÂÖÛú ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖßµÖ
ŸÖ¯ÖÖÃÖÞÖß /´ÖÖ.†ÖµÖãŒŸÖ ÃŸÖ¸üÖ¾Ö¸ü
30 ×¤ü¾ÖÃÖ
ŸÖ¯ÖÖÃÖÞÖß
4 ²Öß ii ×•Ö»ÆüÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ
10 ×¤ü¾ÖÃÖ ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖßµÖ
»Ö.¯ÖÖ. †×¬Ö®ÖÃŸÖ ÃŸÖ¸üÖ¾Ö¸ü
Ûú´ÖÔ“ÖÖ-µÖÖÓ“Öß ÛúõÖÖŸÖ
²ÖÖ²Ö×®ÖÆüÖµÖ ÛúŸÖÔ¾µÖ ÃÖã“Öß.
4 ²Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ¸üß ¾Ö ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖß®Ö
xvi ÃÖÆüÖµµÖÛú ´ÖÖ×ÆüŸÖß ¤ü¿ÖÔ×®ÖµÖ
†×¬ÖÛúÖ¸üß µÖÖÓ“Öê ®ÖÖÓ¾Ö ¾Ö ×šüÛúÖÞÖ
ÆãüªÖ ±ú»ÖÛú »ÖÖ¾ÖÞÖê.
†ÖÝÖÖ‰ú ¾ÖêŸÖ®Ö¾ÖÖœü 1 †ÖòŒ™üÖê.
†ÖÃ£ÖÖ¯Ö®ÖÖ ×¾ÖÂÖµÖÛú ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖÖŸÖß»Ö ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖ
×®ÖµÖ´Ö ¿ÖÖÃÖ®Ö ×®ÖÞÖÔµÖ ±ú»ÖÛúÖ¾Ö¸ü µÖÖÓ®ÖÖ
¯ÖÏ×ÃÖ¬¤ü Ûú¸üÞÖê. ¯ÖéÂšüÖÓÛúßŸÖ
Ûú¹ý®Ö
¯ÖÖšü×¾Ö»Öê
•ÖÖŸÖê.
215
ÛúŸÖÔ¾µÖ ¯ÖÖ¸ü ¯ÖÖ›üÞµÖÖÃÖÖšüß ¿ÖÖÃÖÛúßµÖ ¯ÖÏÖ×¬ÖÛú¸üÞÖÖ®Öê šü¸ü¾Öæ®Ö
×¤ü»Öê»Öß ¯ÖÏ´ÖÖÞÖÛêú
† »Ö‘Öã ¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü ×¾Ö³ÖÖÝÖ ¾Ö ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖ ´Ö¬µÖê ÛúÖµÖÔ¸üŸÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß ¾Ö õÖê×¡ÖµÖ Ûú´ÖÔ“ÖÖ¸üß

µÖÖÓ®ÖÖ ´ÖãÜµÖŸ¾Öê ÜÖÖ»Öß»Ö ˆ¤Ëü ê¿ÖÖÃÖÖšüß ¤üÖî¸üê ¾Ö ¸üÖ×¡Ö“Öê ´ÖãŒÛúÖ´Ö ¿ÖÖÃÖ®ÖÖ®Öê ×®Ö¬ÖÖÔ×¸üŸÖ
Ûú¹ý®Ö ×¤ü»Öê»Öê †ÖÆêüŸÖ.
ŸµÖÖ“µÖÖ ÛúÖµÖÔõÖê¡ÖÖŸÖ ÆüÖŸÖß ‘ÖêÞµÖÖŸÖ †Ö»Öê»µÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ×¾ÖÛúÖÃÖÖ“µÖÖ ÛúÖ´ÖÖ“ÖÖ †ÖœüÖ¾ÖÖ ‘ÖêÞÖê ¾Ö •Öê£Öê
ÛúÖ´ÖÖ“Öß ¯ÖÏÝÖŸÖß ÃÖ´ÖÖ¬ÖÖ®ÖÛúÖ¸üÛú ®ÖÖÆüß. ØÛú¾ÖÖ ¯ÖÏŸµÖõÖ •ÖÖÝÖê¾Ö¸ü ÛúÖÆüß †›ü“ÖÞÖß ×®Ö´ÖÖÔÞÖ —ÖÖ»µÖÖ
†ÃÖ»µÖÖÃÖ ŸµÖÖ“Öê ×®Ö¸üÖÛú¸üÞÖ Ûú¸üÞÖê.
ÆüÖŸÖÖÜÖÖ»Öß»Ö õÖê×¡ÖµÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß ¾Ö Ûú´ÖÔ“ÖÖ¸üß ®Öê´Öæ®Ö ×¤ü»Öê»Öß ÛúÖ´Öê ¾Ö ÛúŸÖÔ¾µÖ ÃÖ´ÖÖ¬ÖÖ®ÖÛúÖ¸üÛú¯ÖÞÖê
¯ÖÖ¸ü ¯ÖÖ›üŸÖÖŸÖ Ûúß ®ÖÖÆüß µÖÖ“Öß ŸÖ¯ÖÖÃÖÞÖß Ûú¸üÞÖê.
õÖê×¡ÖµÖ ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖÖŸÖ ¾Ö ¯ÖÏÛú»¯ÖÃ£ÖÖ®Öß ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖÛúßµÖ ÛúÖ´ÖÛúÖ•Ö, ×¾Ö¢ÖßµÖ ¾Ö »ÖêÜÖÖ ×¾ÖÂÖµÖÛú ²ÖÖ²Öß
¿ÖÖÃÖ®ÖÖ®Öê ®Öê´Öæ®Ö ×¤ü»Öê»µÖÖ ×®ÖµÖ´ÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ÆüÖêŸÖÖŸÖ Ûúß ®ÖÖÆüß µÖÖ“Öß ¯ÖÆüÖÞÖß Ûú¸üÞÖê.
×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤êü´ÖÖ±ÔúŸÖ ¿ÖÖÃÖÛúßµÖ ¾Ö Ã£ÖÖ×®ÖÛú Ã¾Ö¹ý¯ÖÖ“µÖÖ µÖÖê•Ö®Öê“ÖÖ ¯ÖÏÃÖÖ¸ü Ã£ÖÖ×®ÖÛú »ÖÖêÛúÖÓ¿Öß
ÃÖÓ¯ÖÛÔú ÃÖÖ¬Öæ®Ö Ûú¸üÞÖê. Ã£ÖÖ×®ÖÛú »ÖÖêÛú ¾Ö »ÖÖêÛú¯ÖÏ×ŸÖ×®Ö¬Öß µÖÖÓ“ÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ×¾ÖÛúÖÃÖÖ“µÖÖ µÖÖê•Ö®ÖÖ
ÛúÖµÖÖÔ×®¾ÖŸÖ Ûú¸üÞµÖÖÃÖÖšüß ÃÖÆüµÖÖêÝÖ ×´Öôû×¾ÖÞÖê.
¾Ö¸üß»Ö ˆ¤Ëü ê¿Ö ÃÖÖ¬µÖ Ûú¸üÞµÖÖÃÖÖšüß ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü, ¾Ö ¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ ÃÖ×´ÖŸÖß“µÖÖ
†×¬ÖÛúÖ¸üß ¾Ö Ûú´ÖÔ“ÖÖ-µÖÖÃÖÖšüß ÜÖÖ»Öß»Ö ¯ÖÏ´ÖÖÞÖÖŸÖ ¤üÖî¸êü ¾Ö ¸üÖ¡Öß“Öê ´ÖãŒÛúÖ´Ö
Ûêú»Öê»Öê †ÖÆêüŸÖ.
†.ÛÎú. ¯Ö¤ü®ÖÖ´Ö ¾ÖÂÖÖÔŸÖæ®Ö Ûú¸üÖ¾ÖµÖÖ“Öê ¯ÖîÛúß ¾ÖÂÖÖÔŸÖæ®Ö Ûú¸üÖ¾ÖµÖÖ“µÖÖ

¤üÖî-µÖÖ“Öê ×¤ü¾ÖÃÖ ¸üÖ¡Öß“µÖÖ ´ÖãŒÛúÖ´ÖÖ“Öê ×¤ü¾ÖÃÖ
1 ×•Ö»ÆüÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ 60 24
†×¬ÖÛúÖ¸üß (»Ö.¯ÖÖ.×¾Ö.)
216
Ûú´ÖÔ“ÖÖ¸üß †Ö¯Ö»Öß ÛúŸÖÔ¾µÖê ¯ÖÖ¸ü ¯ÖÖ›üßŸÖ †ÃÖŸÖÖÓ®ÖÖ ˆ¯ÖµÖÖêÝÖÖŸÖ µÖêŸÖß»Ö †ÃÖê ×®ÖµÖ´Ö,
×¾Ö®ÖµÖ´Ö,ÃÖã“Ö®ÖÖ,×®ÖµÖ´Ö¯ÖãÃŸÖßÛúÖ ¾Ö †×³Ö»ÖêÜÖ
×®ÖµÖ´Ö :- ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü ¾Ö ¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ ÃÖ×´ÖŸÖß †×¬Ö×®ÖµÖ´Ö, 1961 “Öê Ûú»Ö´Ö 274 (1)
®ÖãÃÖÖ¸ü ¸üÖ•µÖ ¿ÖÖÃÖ®ÖÖÃÖ µÖÖ †×¬Ö×®ÖµÖ´ÖÖ“µÖÖ ŸÖ¸üŸÖã¤üß †Ó´Ö»ÖÖŸÖ †ÖÞÖÞµÖÖ“Öß
¯ÖÏµÖÖê•Ö®ÖÖÛú¸üßŸÖÖ µÖÖ †×¬Ö×®ÖµÖ´ÖÖ“µÖÖ ŸÖ¸üŸÖã¤üß¿Öß ×¾ÖÃÖÓÝÖŸÖ ®ÖÃÖŸÖß»Ö †ÃÖê ×®ÖµÖ´Ö Ûú¸üŸÖÖ
µÖêŸÖß»Ö.
×¾Ö×®ÖµÖ´Ö :- ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü ¾Ö ¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ ÃÖ×´ÖŸÖß †×¬Ö×®ÖµÖ´Ö, 1961 “Öê Ûú»Ö´Ö 275
®ÖãÃÖÖ¸ü ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤êüÃÖ ¾ÖêôûÖê¾Öêôûß µÖÖ †×¬Ö×®ÖµÖ´ÖÖ“Öß ¯ÖÏµÖÖê•Ö®Öê ¯ÖÖ¸ü ¯ÖÖ›üÞµÖÖÃÖÖšüß µÖÖ
†×¬Ö×®ÖµÖ´ÖÖ“µÖÖ ŸÖ¸üŸÖã¤üß¿Öß ¾Ö ¸üÖ•µÖ ¿ÖÖÃÖ®ÖÖ®Öê Ûêú»Öê»µÖÖ ×®ÖµÖ´ÖÖ¿Öß ×¾ÖÃÖÓÝÖŸÖ ®ÖÃÖŸÖß»Ö
†ÃÖê ×¾Ö×®ÖµÖ´Ö Ûú¸üŸÖÖ µÖêŸÖß»Ö.
ˆ¯Ö×¾Ö¬Öß :- ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü ¾Ö ¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ ÃÖ×´ÖŸÖß †×¬Ö×®ÖµÖ´Ö, 1961 “Öê Ûú»Ö´Ö 276
(1) ®ÖãÃÖÖ¸ü ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤êüÃÖ µÖÖ †×¬Ö×®ÖµÖ´ÖÖ“Öß ¯ÖÏµÖÖê•Ö®Öê ¯ÖÖ¸ü ¯ÖÖ›üÞµÖÖÛú¸üßŸÖÖ
µÖÖˆ†×¬Ö×®ÖµÖ´ÖÖ¿Öß ×¾ÖÃÖÓÝÖŸÖ ®ÖÃÖŸÖß»Ö †ÃÖê ˆ¯Ö×¾Ö¬Öß ¾ÖêôûÖê¾Öêôûß ŸÖµÖÖ¸ü Ûú¸üŸÖÖ µÖêŸÖß»Ö,
ŸµÖÖŸÖ ±êú¸ü²Ö¤ü»Ö Ûú¸üŸÖÖ µÖêŸÖß»Ö ØÛú¾ÖÖ ŸÖê ×¾ÖÜÖÓ›üßŸÖ Ûú¸üŸÖÖ µÖêŸÖß»Ö †Ö×ÞÖ ¯Öã¾ÖÔÝÖÖ´Öß
ŸÖ¸üŸÖã¤üß“µÖÖ ÃÖ¾ÖÔÃÖÖ¬ÖÖ¸üÞÖŸÖêÃÖ ²ÖÖ¬Ö µÖê‰ú ®Ö ¤êüŸÖÖ †¿ÖÖ ˆ¯Ö-×¾Ö¬ÖßŸÖ ŸÖ¸üŸÖã¤üß Ûú¸üŸÖÖ
µÖêŸÖß»Ö.
×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤êü“µÖÖ ÛúÖµÖÔ¸üŸÖ †ÃÖ»Öê»Öê Ûú´ÖÔ“ÖÖ¸üß ÜÖÖ»Öß»Ö †×¬Ö×®ÖµÖ´Ö/×®ÖµÖ´Ö
¯ÖãÃŸÖßÛúÖ“ÖÖ †Ö¬ÖÖ¸ü ‘Öê‰ú®Ö ¿ÖÖÃÖÛúßµÖ ÛúÖ´ÖÛúÖ•Ö ¯ÖÖ¸ü ¯ÖÖ›üßŸÖ †ÖÆêüŸÖ.
* ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü ¾Ö ¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ ÃÖ×´ÖŸÖß †×¬Ö×®ÖµÖ´Ö 1961

* ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü »ÖêÜÖÖ ÃÖÓ×ÆüŸÖÖ †×¬Ö×®ÖµÖ´Ö, 1968
* ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ®ÖÖÝÖ¸üß ÃÖê¾ÖÖ (ÃÖê¾Öê“µÖÖ ÃÖ¾ÖÔÃÖÖ¬ÖÖ¸üÞÖ ¿ÖŸÖá ) ×®ÖµÖ´Ö 1981
* ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ®ÖÖÝÖ¸üß ÃÖê¾ÖÖ (¾ÖêŸÖ®Ö ×®ÖµÖ´Ö 1981
* ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ®ÖÖÝÖ¸üß ÃÖê¾ÖÖ ( ¯Ö¤üÝÖÏÆüÞÖ †¾Ö¬Öß, Ã¾ÖßµÖê¢Ö¸ü ÃÖê¾ÖÖ †Ö×ÞÖ ×®Ö»ÖÓ²Ö®Ö ²Ö›üŸÖ±úá ¾Ö
ÃÖê¾ÖêŸÖæ®Ö
217
ÛúÖœæü®Ö ™üÖÛúÞÖê µÖÖÓ“µÖÖ ÛúÖôûÖŸÖß»Ö ¯ÖÏ¤üÖ®Öê) ×®ÖµÖ´Ö 1981
* ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ®ÖÖÝÖ¸üß ÃÖê¾ÖÖ (¸ü•ÖÖ ×®ÖµÖ´Ö 1981
* ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ®ÖÖÝÖ¸üß ÃÖê¾ÖÖ (×®Ö¾Öé¢Öß ¾ÖêŸÖ®Ö ) 1981
* ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ®ÖÖÝÖ¸üß ÃÖê¾ÖÖ (´ÖÖ®Ö¬Ö®Ö ±úß,Ã£ÖÖ×®ÖÛú ¯Öã¸üÛú ³Ö¢ÖÖ ‘Ö¸ü³ÖÖ›êü ³Ö¢ÖÖ) ×®ÖµÖ´Ö 1981
* ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ®ÖÖÝÖ¸üß ÃÖê¾ÖÖ (¿ÖÖÃÖÛúßµÖ ×®Ö¾ÖÖÃ£ÖÖ®ÖÖ“ÖÖ ŸÖÖ²ÖÖ ) ×®ÖµÖ´Ö 1981
* ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ®ÖÖÝÖ¸üß ÃÖê¾ÖÖ (¯ÖÏ¾ÖÖÃÖ ³Ö¢ÖÖ) ×®ÖµÖ´Ö 1981
* ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ÃÖ¾ÖÔÃÖÖ¬ÖÖ¸üÞÖ ³Ö×¾ÖÂµÖ ×®Ö¾ÖÖÔÆü ×®Ö¬Öß ×®ÖµÖ´Ö 1966
* ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü,×•Ö»ÆüÖ ÃÖê¾ÖÖ ×®ÖµÖ´Ö 1968
´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü,×•Ö»ÆüÖ ÃÖê¾ÖÖ (ÃÖê¾ÖÖ¯ÖÏ¾Öê¿Ö) ×®ÖµÖ´Ö 1967
* ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü,×•Ö»ÆüÖ ÃÖê¾ÖÖ(×¿ÖÃŸÖ ¾Ö †×¯Ö»Ö ×®ÖµÖ´Ö 1964
µÖÖ×¿Ö¾ÖÖµÖ ¿ÖÖÃÖ®ÖÖ“µÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ×¾Ö³ÖÖÝÖÖÛú›æü®Ö ¯ÖÏ×ÃÖ¬¤ü Ûú¸üÞµÖÖŸÖ †Ö»Öê»µÖÖ †×¬ÖÃÖæ“Ö®ÖÖ, ¿ÖÖÃÖ®Ö
×®ÖÞÖÔµÖ,¯Ö×¸ü¯Ö¡ÖÛú ¾Ö ¯Ö¡ÖÖ´Ö¬Öß»Ö ´ÖÖÝÖÔ¤ü¿ÖÔÛú ÃÖã“Ö®ÖÖÓ“ÖÖ †¾Ö»ÖÓ²Ö Ûú¹ý®Ö ÛúÖ´ÖÖÓ“ÖÖ ×®Ö¯Ö™üÖ¸üÖ
Ûú¸üÞµÖÖŸÖ µÖêŸÖÖê.
ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖÖŸÖß»Ö †×³Ö»ÖêÜÖÖ“Öê ×¾ÖÝÖŸÖ¾ÖÖ¸üß®ÖãÃÖÖ¸ü ×¾Ö¾Ö¸üÞÖ¯Ö¡Ö
ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖÖŸÖ ÛúÖ´ÖÛúÖ•ÖÖŸÖ ÜÖÖ»Öß»Ö¯ÖÏ´ÖÖÞÖê 6 ÃÖÓ“Ö ¯Ö¬¤üŸÖß“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü Ûêú»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê.
1. ÛúÖµÖÔ×¾Ö¾Ö¸üÞÖ ¯ÖÓ•Öß / ¯ÖÏ»ÖÓ×²ÖŸÖ ¯Ö¡Öê

2. ¯ÖÏ×ŸÖõÖÖ×¬Ö®Ö ¯ÖÏÛú¸üÞÖê
3. Ã£ÖÖµÖß †Ö¤êü¿Ö ®ÖÃŸÖß
4. ×®ÖµÖŸÖÛúÖ»ÖßÛú †, ¾Ö ²Ö
5. †×³Ö»ÖêÜÖÖÝÖÖ¸üÖŸÖ ¯ÖÖšü¾ÖÖ¾ÖµÖÖ“µÖÖ ®ÖÃŸµÖÖ
6. ›ü ¾ÖÝÖáµÖ ÛúÖÝÖ¤ü¯Ö¡Öê
1. ÛúÖµÖÔ×¾Ö¾Ö¸üÞÖ ¯ÖÓ•Öß / ¯ÖÏ»ÖÓ×²ÖŸÖ ¯Ö¡Öê

¯ÖÏŸµÖêÛú ×»Ö¯ÖßÛúÖÛú›æü®Ö ¯ÖÏ¯Ö¡Ö 6 ´Ö¬µÖê ÛúÖµÖÔ×¾Ö¾Ö¸üÞÖ ¯ÖÓ•Öß šêü¾Ö»Öß •ÖÖÞÖê †Ö¾Ö¿µÖÛú †ÖÆêü.
®ÖÖë¤ü¾ÖÆüßŸÖ ¤îü®ÖÓ×¤ü®Ö ™ü¯ÖÖ»ÖÖ“Öß ®ÖÖë¤ü ‘µÖÖ¾ÖµÖÖ“Öß †ÃÖæ®Ö ¯ÖÏÛú¸üÞÖÖ“ÖÖ ×®Ö¯Ö™üÖ¸üÖ —ÖÖ»µÖÖ®ÖÓŸÖ¸ü
218
ÛúÖµÖÔ×¾Ö¾Ö¸üÞÖ ¯ÖÓ•Öß´Ö¬Öß»Ö ¯Ö¡ÖÖ“ÖÖ †®ÖãÛÎú´ÖÖÓÛú ÝÖÖê»ÖÖÓ×ÛúŸÖ Ûú¸üÖ¾ÖÖ. ŸÖÃÖê“Ö ¯ÖÏÛú¸üÞÖ ×®ÖÛúÖ»Öß
ÛúÖœü»µÖÖ“Öß ®ÖÖë¤ü ‘µÖÖ¾Öß. ÛúÖµÖÔ×¾Ö¾Ö¸üÞÖ ¯ÖÓ•Öß´Ö¬µÖê ¤ü¸ü †Öšü¾Ö›üµÖÖ“µÖÖ ÝÖÖêÂÖ¾ÖÖ¸üÖ ÛúÖœæü®Ö ¯ÖÏ³ÖÖ¸üß
†×¬ÖÛúÖ¸üß µÖÖÓ“Öê ÃÖÖ´ÖÖê¸ü šêü¾ÖÖ¾ÖÖ.
2. ¯ÖÏ×ŸÖõÖÖ×¬Ö®Ö ¯ÖÏÛú¸üÞÖê
µÖÖ ¯ÖÓ•Öß´Ö¬µÖê ¾Ö×¸üÂšü ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖÖÛú›æü®Ö ´ÖÖ×ÆüŸÖß µÖêÞÖê ¯ÖÏ»ÖÓ×²ÖŸÖ †ÖÆêü ¾Ö ¯ÖÏÛú¸üÞÖ ×®ÖÛúÖ»Öß ×®Ö‘Öã
¿ÖÛúŸÖ ®ÖÖÆüß †¿Öß ¯ÖÏÛú¸üÞÖê ¯ÖÏ×ŸÖõÖÖ¬Öß®Ö ¯ÖÓ•ÖßŸÖ ®ÖÖë¤ü×¾ÖÞµÖÖŸÖ µÖÖ¾Öß. µÖÖ ¯ÖÓ•Öß´Öãôêû Ûú´ÖÔ“ÖÖ-µÖÖÓ®ÖÖ
Ÿ¾Ö¸üßŸÖ †Æü¾ÖÖ»Ö ´ÖÖÝÖ×¾ÖÞµÖÖÛú¸üßŸÖÖ ¾Ö ¯ÖÏ»ÖÓ×²ÖŸÖ ¯Ö¡ÖÖ¾Ö¸ü ×®ÖµÖÓ¡ÖÞÖ šêü¾ÖÞµÖÖÛú¸üßŸÖÖ ŸµÖÖ“Ö¯ÖÏ´ÖÖÞÖê
¯ÖÏÛú¸üÞÖÖŸÖ ¾ÖêôûÖê¾Öêôûß Ã´Ö¸üÞÖ¯Ö¡Ö ¤êüÞµÖÖÛú¸üßŸÖÖ Æüß ¯ÖÓ•Öß ˆ¯ÖµÖãŒŸÖ šü¸üŸÖê.
3. Ã£ÖÖµÖß †Ö¤êü¿Ö ¯ÖÓ•Öß

µÖÖ´Ö¬µÖê ¿ÖÖÃÖ®ÖÖ®Öê ¾ÖêôûÖê¾Öêôûß ×®ÖÝÖÔ×´ÖŸÖ Ûêú»Öê»Öê †¬µÖÖ¤êü¿Ö /¿ÖÖÃÖ®Ö ×®ÖÞÖÔµÖ /¯Ö×¸ü¯Ö¡ÖÛêú ‡ŸµÖÖ¤üß
´ÖÆüŸ¾ÖÖ“Öê †×³Ö»ÖêÜÖ ÛúÖµÖ´Ö Ã¾Ö¹ý¯Öß •ÖŸÖ®Ö Ûú¹ý®Ö šêü¾Ö»Öê •ÖÖŸÖÖŸÖ ¾Ö ¾ÖêôûÖê¾Öêôûß ¿ÖÖÃÖÛúßµÖ
ÛúÖ´ÖÛúÖ•ÖÖŸÖ µÖÖ´Ö¬Öß»Ö ´ÖÖÝÖÔ¤ü¿ÖÔÛú ÃÖã“Ö®ÖÖÓ“ÖÖ †Ö¬ÖÖ¸ü ‘ÖêŸÖ»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê. Æüß ®ÖÃŸÖß ×¾ÖÂÖµÖ¾ÖÖ¸ü †ÃÖÖ¾Öß,
ŸµÖÖÃÖ †®ÖãÛÎú´Ö×ÞÖÛúÖ †ÃÖÖ¾Öß ¾Ö ¯ÖÏŸµÖêÛú ¯ÖÖ®ÖÖÃÖ ÛÎú´ÖÖÓÛú ×¤ü»Öê»Öê †ÃÖÖ¾Öê.
4. ×®ÖµÖŸÖÛúÖ»ÖßÛêú † ¾Ö ²Ö
µÖÖ ¯ÖÓ•Öß“µÖÖ ³ÖÖÝÖ † ´Ö¬µÖê (¯ÖÓ¬Ö¸ü¾ÖÖ›üß / ´ÖÖÃÖßÛú / ¡Öî´ÖÖÃÖßÛú /ÃÖÆüÖ´ÖÖÆüß /¾ÖÖÙÂÖÛú) †Æü¾ÖÖ»Ö •µÖÖ
¯Ö¡ÖÖ´Ö¬µÖê ×¾ÖÆüßŸÖ Ûú¸üÞµÖÖŸÖ †Ö»Öê»ÖÖ †ÖÆêü. ¾Ö •µÖÖ ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖÖÃÖ †ÃÖÖ †Æü¾ÖÖ»Ö •µÖÖ ×®ÖµÖŸÖ
×¤ü®ÖÖÓÛúÖÃÖ ÃÖÖ¤ü¸ü Ûú¸üÖ¾ÖµÖÖ“ÖÖ †ÖÆêü ŸµÖÖ“ÖÖ ¯Ö¡Ö ÛÎú´ÖÖÓÛú ¾Ö ×¤ü®ÖÖÓÛúÖÃÖÆü ®ÖÖë¤ü ‘ÖêÞµÖÖŸÖ µÖêŸÖê. ¾Ö ³ÖÖÝÖ
²Ö, ´Ö¬µÖê •µÖÖ ×¤ü®ÖÖÓÛúÖÃÖ †ÃÖÖ †Æü¾ÖÖ»Ö ¯ÖÏŸµÖõÖÖŸÖ ÃÖÖ¤ü¸ü Ûú¸üÞµÖÖŸÖ †Ö»ÖÖ ŸµÖÖ²ÖÖ²ÖŸÖ“Öß ®ÖÖë¤ü
šêü¾ÖÞµÖÖŸÖ µÖêŸÖê.
5. †×³Ö»ÖêÜÖÖÝÖÖ¸üÖŸÖ ¯ÖÖšü¾ÖÖ¾ÖµÖÖ“µÖÖ ®ÖÃŸµÖÖ / ÛúÖÝÖ¤ü¯Ö¡Öê
•µÖÖ ¯ÖÏÛú¸üÞÖÖŸÖß»Ö ÛúÖµÖÔ¾ÖÖÆüß ¯ÖãÞÖÔ —ÖÖ»Öê»Öß †ÖÆêü †¿Öß ¯ÖÏÛú¸üÞÖê †×³Ö»ÖêÜÖÖÝÖÖ¸üÖŸÖ
¯ÖÖšü×¾ÖÞµÖÖ¯Öæ¾Öá †×³Ö»ÖêÜÖÖ“Öê , †, ¾ÖÝÖÔ ,²Ö, ¾ÖÝÖÔ ,Ûú, ¾ÖÝÖÔ ,Ûú-1 ¾ÖÝÖÔ ¾Ö ›ü, †ÃÖê ¾ÖÝÖáÛú¸üÞÖ Ûú¹ý®Ö
®ÖÃŸµÖÖ / ¯ÖÏÛú¸üÞÖê †×³Ö»ÖêÜÖÖÝÖÖ¸üÖŸÖ •ÖŸÖ®Ö Ûú¹ý®Ö šêü¾ÖÞµÖÖÃÖÖšüß ¯ÖÖšü×¾ÖÞµÖÖŸÖ µÖêŸÖÖŸÖ.
†.ÛÎú. †×³Ö»ÖêÜÖ ¾ÖÝÖÔ †×³Ö»ÖêÜÖ •ÖŸÖ®Ö Ûú¹ý®Ö •ÖŸÖ®Ö Ûú¹ý®Ö

šêü¾ÖÞµÖÖÛú¸üßŸÖÖ šêü¾ÖÞµÖÖ“ÖÖ
¾ÖÖ¯Ö¸üÖ¾ÖµÖÖ“µÖÖ ²ÖÃŸµÖÖ“µÖÖ ¸ÓüÝÖ ÛúÖ»ÖÖ¾Ö¬Öß
1. † »ÖÖ»Ö ÛúÖµÖ´ÖÃ¾Ö¹ý¯Öß
2. ²Ö ×¯Ö¾ÖôûÖ 30 ¾ÖÂÖÔ
3. Ûú ×Æü¸ü¾ÖÖ 10 ¾ÖÂÖÔ
4. Ûú - 1 ×®ÖôûÖ 5 ¾ÖÂÖÔ
5. ›ü ¯ÖÖÓœü¸üÖ 1 ¾ÖÂÖÔ
219
6. ›ü,¾ÖÝÖáµÖ ÛúÖÝÖ¤ü¯Ö¡Öê
•Öß ¯Ö¡Öê ´ÖÖ×ÆüŸÖßÃÖÖšüß ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ÆüÖêŸÖÖŸÖ ØÛú¾ÖÖ •µÖÖ ¯Ö¡ÖÖÓ¾Ö¸üß»Ö ÛúÖµÖÔ¾ÖÖÆüß ¯ÖãÞÖÔ —ÖÖ»Öê»Öß †ÖÆêü. ¾Ö
•µÖÖ ÛúÖÝÖ¤ü¯Ö¡ÖÖÓ®ÖÖ 1 ¾ÖÂÖÖÔ¾Ö¸üß»Ö ÛúÖ»ÖÖ¾Ö¬ÖßÃÖÖšüß ¸üÖÜÖæ®Ö šêü¾ÖÞµÖÖ“Öß †Ö¾Ö¿µÖÛúŸÖÖ ®ÖÖÆüß. †¿Öß
ÛúÖÝÖ¤ü¯Ö¡Öê •ÖÃÖê ´ÖÖÃÖßÛú †Æü¾ÖÖ»Ö, ×Ûú¸üÛúÖêôû ¸ü•Öê“Öê †•ÖÔ ‡ŸµÖÖ¤üß ,›ü, ¾ÖÝÖáµÖ ÛúÖÝÖ¤ü¯Ö¡Ö ´ÆüÞÖæ®Ö 1
¾ÖÂÖÖÔ“ÖÖ ÛúÖ»ÖÖ¾Ö¬ÖßÃÖÖšüß ¸üÖÜÖæ®Ö šêü¾ÖÞµÖÖŸÖ µÖêŸÖÖŸÖ ¾Ö 1 ¾ÖÂÖÖÔ®ÖÓŸÖ¸ü †¿ÖÖ ÛúÖÝÖ¤ü¯Ö¡ÖÖ“Öê ÃÖõÖ´Ö
†×¬ÖÛúÖ-µÖÖ“Öß ´ÖÓ•Öã¸üß ‘Öê‰ú®Ö ®ÖÖ¿Ö®Ö Ûêú»Öê •ÖÖŸÖê.
†Ö¯Ö»Öê ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖÖŸÖß»Ö ŸÖµÖÖ¸ü Ûú¸üÞµÖÖ“µÖÖ ØÛú¾ÖÖ ŸµÖÖ“Öß †Ó´Ö»Ö²Ö•ÖÖ¾ÖÞÖß Ûú¸üÞµÖÖ“ÖÖ ÃÖÓ²ÖÓ¬ÖÖŸÖ,
»ÖÖêÛúÖÓ¿Öß ×¾Ö“ÖÖ¸ü×¾Ö×®Ö´ÖµÖ Ûú¸üÞµÖÖÃÖÖšüß ØÛú¾ÖÖ »ÖÖëÛúÖÛú›æü®Ö ×®Ö¾Öê¤ü®Ö Ûêú»Öß •ÖÖÞµÖÖÃÖÖšüß
†×ÃŸÖŸ¾ÖÖŸÖ †ÃÖ»Öê»µÖÖ ÛúÖêÞÖŸµÖÖÆüß ¾µÖ¾ÖÃ£Öê“ÖÖ ŸÖ¯Ö×¿Ö»Ö.
¾Ö¬ÖÖÔ ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤êü“µÖÖ »Ö‘Öã ¯ÖÖ™ü²ÖË Ó¬ÖÖ¸êü ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ†ÓŸÖÝÖÔŸÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖÛúßµÖ ÛúÖ´ÖÖ´ÖÖ•ÖÖ“µÖÖ

¥üÂ™üßÛúÖê®Ö ¾Ö ×®ÖŸÖß×®Ö¬ÖÖÔ¸üÞÖ ÃÖÓ²ÖÓ¬ÖÖ®Öê ÃÖ¾ÖÔ ÃÖÖ´ÖÖ®µÖÖ“Öê ¯Ö¸üÖ´Ö¿ÖÖÔÛú¸üßŸÖÖ ÝÖÏÖ´ÖÃ£ÖÖÓ“Öß ÃÖ®Ö¤ü µÖÖ
´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖæ®Ö ÃÖÖ¬µÖ Ûú¸üÞµÖÖ“Öß ÃÖÓÛú»¯Ö®ÖÖ †ÖÆêü.
¿ÖÖÃÖ®Ö ×®ÖÞÖÔµÖ ÝÖÏÖ´Ö×¾ÖÛúÖÃÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ ÛÎú. ÝÖÏÖ®ÖÖÃÖ- 1097/ÃÖß†Ö¸ü/112/08 ×¤ü.
23 •Öæ®Ö 1999 “Öê •ÖÖê›ü¯Ö¡Ö ®ÖãÃÖÖ¸ü »Ö‘Öã ØÃÖ“Ö®Ö ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ†ÓŸÖÝÖÔŸÖ µÖêÞÖÖ¸üß ÛúÖ´Öê ¯Öãœüß»Ö ¯ÖÏ´ÖÖÞÖê.
†. ÛúÖµÖÔÃÖã“Öß •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸ü Ûú´ÖÔ“ÖÖ¸üß ÛúÖµÖÔ¯ÖæŸÖá“ÖÖ ×¾Ö×ÆüŸÖ ´Öã¤ü×ŸÖŸÖ

ÛÎú †×¬ÖÛúÖ¸üß ÛúÖ»ÖÖ¾Ö¬Öß ÛúÖµÖÔ¯ÖãŸÖá ®Ö
—ÖÖ»µÖÖÃÖ ÛúÖêÞÖŸµÖÖ
†×¬ÖÛúÖ-µÖÖÛú›êü
ŸÖÛÎúÖ¸ü Ûú¸üÖ¾Öß.
1 ÃÖÖ´ÖÖ®µÖ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ®Ö ×¾Ö³ÖÖÝÖ ×•Ö»ÆüÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ ÃÖê¾ÖÖ×®Ö¾Öé¢Öß ´ÖãÜµÖ ÛúÖµÖÔÛúÖ¸üß
220
×®Ö¾Öé¢Ö Ûú´ÖÔ“ÖÖ-µÖÖÓ“Öß ÃÖê¾ÖÖ
†×¬ÖÛúÖ¸üß/ ®ÖÓŸÖ¸ü 30 ×¤ü¾ÖÃÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß,×•Ö.¯Ö.
×®Ö¾Öé¢Öß ¯ÖÏÛú¸üÞÖê /ÝÖ™ü×¾Ö´ÖÖ
ˆ¯Ö´ÖãÜµÖ ÛúÖµÖÔÛúÖ¸üß ¾Ö¬ÖÖÔ
µÖÖê•Ö®ÖÖ/³Ö×¾ÖÂµÖ ×®Ö¾ÖÖÔÆü
×®Ö¬Öß“ÖÖ †ÖÙ£ÖÛú »ÖÖ³Ö ¤êüÞÖê
(ÃÖÖ´ÖÖ®µÖ)
2 ¾ÖÝÖÔ -3 ¾Ö 4 ¯Ö¤üÖ¾Ö¸ü ×•Ö»ÆüÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ †•ÖÔ¤üÖ¸üÖ®Öê ´ÖãÜµÖ ÛúÖµÖÔÛúÖ¸üß
×®ÖµÖãŒŸÖß ¤êüÞÖê †×¬ÖÛúÖ¸üß / ÛúÖÝÖ¤ü¯Ö¡ÖÖ“Öß †×¬ÖÛúÖ¸üß,×•Ö.¯Ö.
ˆ¯Ö´ÖãÜµÖ ÛúÖµÖÔÛúÖ¸üß ¯ÖãŸÖÔŸÖÖ ¾Ö¬ÖÖÔ
†×¬ÖÛúÖ¸üß Ûêú»µÖÖ®ÖÓŸÖ¸ü 15
(ÃÖÖ´ÖÖ®µÖ) ×¤ü¾ÖÃÖ
3 ×•Ö»ÆüÖ ÃÖê¾ÖÖ ¾ÖÝÖÔ 3 ¾Ö 4 ×•Ö»ÆüÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ ¿ÖÖÃÖ®Ö ´ÖãÜµÖ ÛúÖµÖÔÛúÖ¸üß
¯Ö¤üÖ¾Ö¸ü ×®ÖµÖãŒŸÖß ¤êüÞÖê †×¬ÖÛúÖ¸üß / ×®Ö¤ìü¿ÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü †×¬ÖÛúÖ¸üß,×•Ö.¯Ö.
ˆ¯Ö´ÖãÜµÖ ÛúÖµÖÔÛúÖ¸üß ¾Ö¬ÖÖÔ
(ÃÖÖ´ÖÖ®µÖ)
¤üÖê®Ö ØÛú¾ÖÖ ŸµÖÖ¯ÖêõÖÖ †×¬ÖÛú †ÃÖÞÖÖ-µÖÖ ´ÖÓ›üôû, ¯Ö×¸üÂÖ¤ü,ÃÖ×´ÖŸÖß ¾Ö ‡ŸÖ¸ü ÃÖÓ‘Ö™ü®ÖÖ µÖÖ²ÖÖ²ÖŸÖ“ÖÖ
ŸÖ¯Ö×¿Ö»Ö ÃÖ¾ÖÔÃÖÖ´ÖÖ®µÖÖ¯ÖµÖÕŸÖ ¯ÖÖêÆü“ÖŸÖÖ Ûú¸üŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö.
´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤üÖ ¾Ö ¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ ÃÖ×´ÖŸµÖÖ †×¬Ö×®ÖµÖ´Ö 1961 “Öê Ûú»Ö´Ö 9 ®ÖãÃÖÖ¸ü Ûú´ÖßŸÖ Ûú´Öß 50
¾Ö •ÖÖÃŸÖßŸÖ •ÖÖÃŸÖ 75 ÃÖ³ÖÖÃÖ¤ü ÃÖÓÜµÖÖ ×®Ö×¿“ÖŸÖ Ûêú»Öß †ÃÖæ®Ö ¾Ö¬ÖÖÔ ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤êü“Öß ÃÖ³ÖÖÃÖ¤ü ÃÖÓÜµÖÖ 51
šü¸ü¾Öæ®Ö ×¤ü»Öê»Öß †ÖÆêü ŸÖÃÖê“Ö 8 ¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ ÃÖ×´ÖŸÖß“Öß ‹ÛæúÞÖ ÃÖ¤üÃµÖ ÃÖÓÜµÖÖ 102 †ÖÆêü.
×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü ¾Ö ¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ ÃÖ×´ÖŸÖß ÃÖ³ÖÖÃÖ¤üÖÓ“Öß Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö µÖÖ¤üß ÃÖÖê²ÖŸÖ •ÖÖê›ü»Öê»Öß †ÖÆêü. ŸÖÃÖê“Ö Ã£ÖÖµÖß
ÃÖ×´ÖŸÖß ¾Ö ×¾ÖÂÖµÖ ÃÖ×´ÖŸÖß“Öê ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß ¾Ö ÃÖ¤üÃµÖ ÜÖÖ»Öß»Ö¯ÖÏ´ÖÖÞÖê †ÖÆêüŸÖ.
*¾Ö¬ÖÖÔ ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤êü“µÖÖ Ã£ÖÖµÖß ¾Ö ×¾ÖÂÖµÖ ÃÖ×´ÖŸµÖÖ *
Ã£ÖÖµÖß ÃÖ×´ÖŸÖß ÃÖ´ÖÖ•Ö Ûú»µÖÖÞÖ ÃÖ×´ÖŸÖß
²ÖÖÓ¬ÖÛúÖ´Ö ÃÖ×´ÖŸÖß ´Ö×Æü»ÖÖ ¾Ö ²ÖÖ»ÖÛú»µÖÖÞÖ ÃÖ×´ÖŸÖß
†£ÖÔ ÃÖ×´ÖŸÖß ×¿ÖõÖÞÖ ÃÖ×´ÖŸÖß
¯Ö¿ÖãÃÖÓ¾Ö¬ÖÔ®Ö ¾Ö ¤ãüÝ¬Ö¿ÖÖôûÖ ÃÖ×´ÖŸÖß †Ö¸üÖêÝµÖ ÃÖ×´ÖŸÖß
221
•Ö»Ö¾µÖ¾ÖÃ£ÖÖ¯Ö®Ö ¾Ö Ã¾Ö”ûŸÖÖ ÃÖ×´ÖŸÖß
†. ®ÖÖÓ¾Ö ¯Ö¤ü
ÛÎú
1 ÁÖß´ÖŸÖß ÃÖ¸üßŸÖÖ ×¾Ö•ÖµÖ ÝÖÖÜÖ¸êü †¬µÖõÖ
2 ÃÖÖî.¾Öî¿ÖÖ»Öß •ÖµÖÓŸÖ µÖê¸üÖ¾ÖÖ¸ü.ü ˆ¯ÖÖ¬µÖõÖ
3 ÃÖÖî.´ÖéÞÖÖ»Ö Æêü´ÖÓŸÖ ´ÖÖ™êü ÃÖ¤üÃµÖ
4 ÁÖß.´ÖÖ¬Ö¾Ö ¿ÖÓÛú¸ü¸üÖ¾Ö “ÖÓ¤ü®ÖÜÖê›êü ÃÖ¤üÃµÖ
5 ÁÖß.×¾Ö•ÖµÖ ®ÖÖÝÖÖê¸üÖ¾Ö †ÖÝÖ»ÖÖ¾Öê ÃÖ¤üÃµÖ
6 ÃÖÖî.ÃÖ¸üÃ¾ÖŸÖß ¸üÖ•Öë¦ü ´Ö›üÖ¾Öß ÃÖ¤üÃµÖÖ
7 ÃÖ¤üÃµÖ
8 ÃÖ¤üÃµÖÖ
9 ÃÖ¤üÃµÖ
10 ÃÖ¤üÃµÖ
11 ÃÖ¤üÃµÖ
12 ÃÖ¤üÃµÖ
†×¬ÖÛúÖ-µÖÖ“Öß †Ö×ÞÖ Ûú´ÖÔ“ÖÖ-µÖÖ“Öß ×®Ö¤ìü×¿ÖÛúÖ.
222
×•Ö»ÆüÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß,»Ö‘Öã ¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü
************************************************************
ÃÖ.»Öê.† ¾Ö.ÃÖÆüÖ. Ûú.ÃÖÆüÖ. †Ö¸êüÜÖÛú ¿ÖÖÜÖÖ†×³ÖµÖÓŸÖÖ Ã£ÖÖ†ÃÖÆüÖ ÃÖ´ÖµÖ¯ÖÖ»Ö
Æü¾ÖÖ»Ö¤üÖ¸ü ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô “ÖÖîÛúß¤üÖ¸ü
†×¬ÖÛúÖ¸üß ¾Ö Ûú´ÖÔ“ÖÖ¸üß µÖÖÓ“Öß µÖÖ¤üß ÜÖÖ»Öß»Ö ¯ÖÏ´ÖÖÞÖê :-

†.ÛÎú. †×¬ÖÛúÖ¸üß / Ûú´ÖÔ“ÖÖ¸üß µÖÖÓ“Öê ®ÖÖÓ¾Ö ¯Ö¤ü®ÖÖ´Ö
1 ÁÖß´ÖŸÖß •Öê.‹.†¸üÖê¸üÖ ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖßµÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖÞÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß.
2 ÁÖß.‹.Ûêú. ´ÖÖêÛúÖ¿Ößü Ûú×®ÖÂšü ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ®Ö †×¬ÖÛúÖ¸üß
3 ÁÖß. ¾Æüß. ›üß. ²ÖÖê›ìü †Ö¸êüÜÖÛú
4 Ûãú.¯Öß.¯Öß.´ÖÖÓ›ü¾ÖÝÖÞÖê •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß
5 ÁÖß.†Ö¸ü.•Öß.»ÖÖ™üÛú¸ü •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß
6 ÁÖß.‹®Ö.›üß.“Ö¾ÆüÖÞÖ ÃÖÆüÖµµÖÛú »ÖêÜÖÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß
7 ÁÖß.•Öß.‹´Ö.ŸÖ›üÃÖ ¾Ö.ÃÖ.
8 ÁÖß. ‹ÃÖ.†Ö¸ü.¤êü¿Ö´ÖãÜÖ ¾Ö.ÃÖ.»ÖêÜÖÖ
9 ÁÖß.‹ÃÖ.‹“Ö.Ø¿Ö¤êü ¾Ö.ÃÖ.
10 ÁÖß. ÃÖß.‹.²ÖÖê¸üÛãú™êü Ûú.ÃÖ.
11 ÁÖß.†Öê.‹ÃÖ.²Ö›ü¾ÖÖ‡ÔÛú Ûú.ÃÖ.
12 ÁÖß.¾Æüß.Ûêú.ÃÖÖê´Ö¸üÖ›ü Ûú.ÃÖ.
13 ÁÖß´ÖŸÖß ‹ÃÖ.‹.šüÖÛú¸êü Ûú.ÃÖ.
223
14 ÁÖß. ‹.²Öß.¾Ö»Ûêú ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô
15 ÁÖß. ‹ÃÖ.¾Æüß. ˆ¸üÛãú›êü ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô
16 ÁÖß. •Öê.¾Æüß. ®ÖÖÝÖÖêÃÖê ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô
17
18
´Öò®µÖã†»Ö ÛÎú´ÖÖÓÛú -10

ÃÖÓÃ£ÖÖ“Öê †×¬ÖÛúÖ¸üß ¾Ö Ûú´ÖÔ“ÖÖ¸üß µÖÖÓ®ÖÖ ×®ÖµÖ´ÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ¤êüÞµÖÖŸÖ
µÖêÞÖÖ¸êü ´ÖÖÃÖßÛú ¯Ö×¸üÁÖ×´ÖÛú ¾Ö ŸÖê †¤üÖ Ûú¸üÞµÖÖ“Öß ¯Ö¬¤üŸÖ.
† ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤êü´Ö×¬Ö»Ö ¾ÖÝÖÔ-1 ¾Ö ¾ÖÝÖÔ - 2 †×¬ÖÛúÖ¸üß / Ûú´ÖÔ“ÖÖ-µÖÖÛú¸üßŸÖÖ ¿ÖÖÃÖ®ÖÖ®Öê

ÜÖÖ»Öß»Ö¯ÖÏ´ÖÖÞÖê ¾ÖêŸÖ®ÖÁÖêÞÖß ´ÖÓ•Öæ¸ü Ûêú»Öê»µÖÖ †ÖÆêüŸÖ.
†. ¯Ö¤ü®ÖÖ´Ö 6 ¾µÖÖ ¾ÖêŸÖ®Ö †ÖµÖÖêÝÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ´ÖÓ•Öæ¸üß Ûêú»Öê»µÖÖ ¿Öê¸üÖ
ÛÎú. ÃÖã¬ÖÖ¸üßŸÖ ¾ÖêŸÖ®ÖÁÖêÞÖß
1 2 3 4
1 ×•Ö»ÆüÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß , (‹ÃÖ-23) 67,700-1,55,300
(»Ö.¯ÖÖ.)
2 ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖßµÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß (‹ÃÖ-20)56,100-1,28,200
(»Ö.¯ÖÖ.)
224
²Ö ÝÖÏÖ´Ö×¾ÖÛúÖÃÖ ¾Ö •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ®Öê ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤êüŸÖß»Ö ¾ÖÝÖÔ-3 ¾Ö ¾ÖÝÖÔ-4 “µÖÖ Ûú´ÖÔ“ÖÖ-
ÃÖÖšüß ¿ÖÖÃÖ®Ö ×®ÖÞÖÔµÖ ÛÎú´ÖÖÓÛú- ¾Öê¯Öã¸ü-1209/¯ÖÏ.ÛÎú.69/ÃÖê¾ÖÖ-9 ×¤ü®ÖÖÓÛú 29 ‹×¯ÖÏ»Ö 2009 ®ÖãÃÖÖ¸ü
´ÖÓ•Öã¸ü Ûêú»Öê»µÖÖ ÃÖã¬ÖÖ¸üßŸÖ ¾ÖêŸÖ®ÖÁÖêÞµÖÖ ÜÖÖ»Öß»Ö¯ÖÏ´ÖÖÞÖê †ÖÆêüŸÖ. ŸµÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü Ûú´ÖÔ“ÖÖ-µÖÖÓ®ÖÖ ¾ÖêŸÖ®Ö ¾Ö
³Ö¢Öê †¤üÖ Ûêú»Öê •ÖÖŸÖÖŸÖ.
†.ÛÎú ¯Ö¤ü®ÖÖ´Ö 7 ¾µÖÖ ¾ÖêŸÖ®Ö †ÖµÖÖêÝÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ´ÖÓ•Öæ¸üß ¿Öê¸üÖ

. Ûêú»Öê»µÖÖ ÃÖã¬ÖÖ¸üßŸÖ ¾ÖêŸÖ®ÖÁÖêÞÖß
1 2 3 4
×•Ö»ÆüÖ ÃÖê¾ÖÖ ( ŸÖÖÓ×¡ÖÛú ¾Ö ×»Ö¯ÖßÛú ¾ÖÝÖáµÖ ) ÁÖêÞÖß - 2 / ÁÖêÞÖß-3 ÁÖêÞÖß-4
1 ÁÖß. ¾Æüß. ›üß. ²ÖÖê›ìü , †Ö¸êüÜÖÛú (‹ÃÖ-14)38,600-1,22,800

2 Ûãú.¯Öß.¯Öß.´ÖÖÓ›ü¾ÖÝÖÞÖê, •Ö»Ö.†×¬Ö. (‹ÃÖ-14)38,600-1,22,800
3 ÁÖß.‹.Ûêú. ´ÖÖêÛúÖ¿Ößü,Ûú.¯ÖÏ.†×¬Ö. (‹ÃÖ-14)38,600-1,22,800
4 ÁÖß.‹®Ö.›üß.“Ö¾ÆüÖÞÖ, ÃÖ.»Öê.†. (‹ÃÖ-14)38,600-1,22,800
5 ÁÖß. †Ö¸ü.•Öß. »ÖÖ™üÛú¸ü, •Ö»Ö.†×¬Ö. (‹ÃÖ-14)38,600-1,22,800
6 ÁÖß.•Öß.‹´Ö.ŸÖ›üÃÖ, ¾Ö.ÃÖ. (‹ÃÖ-8)35,400-1,12,400
7 ÁÖß.‹ÃÖ.†Ö¸ü. ¤êü¿Ö´ÖãÜÖ, ¾Ö.ÃÖ. (»Öê.) (‹ÃÖ-13) 35,400-1,12,400
225
//2//
8 ÁÖß.‹ÃÖ.‹“Ö.Ø¿Ö¤êü, ¾Ö.ÃÖ. (‹ÃÖ-8) 35,400-1,12,400

9 ÁÖß.Ûêú.‹®Ö.šüÖÛú¸êü Ûú.ÃÖ (‹ÃÖ-8) 35,400-1,12,400
10 ÁÖß.¾Æüß.²Öß.®Ö»ÖÖê›êü, Ûú.ÃÖ (‹ÃÖ-8) 35,400-1,12,400
11 ÁÖß.¾Æüß.Ûêú. ÃÖÖê´Ö¸üÖ›ü, Ûú.ÃÖ (‹ÃÖ-8) 35,400-1,12,400
12 ÁÖß´ÖŸÖß. ‹ÃÖ.‹.šüÖÛú¸êü, Ûú.ÃÖ (‹ÃÖ-8) 35,400-1,12,400
13 ÁÖß. ‹.²Öß.¾Ö»Ûêú, ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô (‹ÃÖ-1) 15,000-47,600
14 ÁÖß. •Öê.¾Æüß. ®ÖÖÝÖÖêÃÖê,×¿Ö¯ÖÖ‡Ô (‹ÃÖ-1) 15,000-47,600

¯ÖÏŸµÖêÛú ÃÖÓÃ£ÖÖÓ®Öß Ûêú»Öê»Öß †Ó¤üÖ•Ö¯Ö¡ÖÛêú ¾Ö ÃÖÓ³ÖÖ×¾ÖŸÖ ÜÖ“ÖÔ ŸµÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ŸÖ¸üŸÖã¤ü
ŸÖÃÖê“Ö ÃÖÓÃ£ÖÖÓ®Öß Ûêú»Öê»ÖÖ ÜÖ“ÖÔ.
»Ö‘Öã ØÃÖ“Ö®Ö ×¾Ö³ÖÖÝÖ, ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü ¾Ö¬ÖÖÔ “Öê ÃÖ®Ö 2018-2019 ¾Ö 2019-2020 “Öê †Ó¤üÖ•Ö¯Ö¡ÖÛú
»ÖêÜÖÖ×¿ÖÂÖÔ †Ó¤üÖ•Ö¯Ö¡ÖÛúÖ“Öß µÖÖê•Ö®Öê ¯ÖÏŸµÖõÖ ÜÖ“ÖÔ ÃÖ®Ö 2018 - 2019“Öê ÃÖ®Ö 2019-
²ÖÖ²Ö 2020 “Öê
“ÖÖ 18-19 ´Öãôû ÃÖã¬ÖÖ¸üßŸÖ
†Ó¤üÖ•Ö¯Ö¡ÖÛú
¯ÖÏÛúÖ¸ü †Ó¤üÖ•Ö¯Ö¡ÖÛú †Ó¤üÖ•Ö¯Ö¡ÖÛú
226
5- ¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü (•Ö»ÖÃÖÓ¯Ö¤üÖ
ŸÖß®Ö (‹Ûú ×•Ö.¯Ö.“µÖÖ
¾ÖÖœüß¾Ö ˆ¯ÖÛú¸üÖŸÖß»Ö ×•Ö.¯Ö. 0 0 0 0
µÖÖê•Ö®ÖÖ
»ÖÆüÖ®Ö ¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ-µÖÖ“Öß
×•Ö.¯Ö. 460890 900000 900000 10,00,000
¤êüÜÖ³ÖÖ»Ö ¾Ö ¤ãü¹ýÃŸÖß
×•Ö.¯Ö.
ÛúÖê.¯Ö.²ÖÓ¬ÖÖ-µÖÖ“Öß ¤ãü¹ýÃŸÖß
1817337 2200000 2200000 2200000
¯ÖÖÞÖß ¾ÖÖ™ü¯Ö ÃÖÓÃ£ÖÖÛú¸üßŸÖÖ
¤ãü¹ýÃŸÖß ¾Ö ¯ÖÏ×¿ÖõÖÞÖ. ×•Ö.¯Ö.
¯ÖÖÞÖß ¾ÖÖ™ü¯ÖÖÛú¸üßŸÖÖ
¯ÖÏ×¿ÖõÖÞÖ ÛúÖµÖÔ¿ÖÖôûÖ ×•Ö.¯Ö. 0 0 0 0
ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖß®Ö ÜÖ“ÖÔ (×¾ÖÂÖË ÓµÖ
ÃÖ³ÖÖ ÜÖ“ÖÔ
×•Ö.¯Ö. 44740 50000 50000 50000
ÛúÖê.¯Ö.²ÖÓ¬ÖÖ¸êü ÝÖê™ü ÜÖ¸êü¤üß ¾Ö
¤ãü¹ýÃŸÖß ŸÖÃÖê“Ö ¸ü²Ö¸ü×ÃÖ»Ö
»ÖÖ¾ÖÞÖê. ×•Ö.¯Ö. 386236 5,50,000 550000 550000
ˆ¯ÖÃÖÖ ØÃÖ“Ö®Ö µÖÖê•Ö®ÖÖ
(¯ÖÖ“Ö ×®Ö»ÖÓ²Ö®Ö.(¾Ö•ÖÖ
(-) 495224 500000 500000 500000
‹ÛæúÞÖ5¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü×•Ö.¯Ö. 32,04,427/- 42,00,000/- 42,00000/- 43,00,000/-
227
†£ÖÔÃÖÆüÖµµÖ ÛúÖµÖÔÛÎú´ÖÖ“µÖÖ †Ó´Ö»Ö²Ö•ÖÖ¾ÖÞÖß“Öß ¸üßŸÖ ŸÖÃÖê“Ö ¾ÖÖ™ü¯Ö Ûêú»Öê»µÖÖ ¸üŒÛú´ÖÖ
†Ö×ÞÖ †¿ÖÖ ÛúÖµÖÔÛÎú´ÖÖÓ“µÖÖ »ÖÖ³Ö×¬ÖÛúÖ-µÖÖÓ“ÖÖ ŸÖ¯Ö×¿Ö»Ö
»Ö‘Öã ×ÃÖ“Ö®Ö ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ´ÖÖ±ÔúŸÖ »ÖÖ³ÖÖ“µÖÖ ÜÖÖ»Öß»Ö µÖÖê•Ö®ÖÖ ¸üÖ²Ö×¾Ö»µÖÖ •ÖÖŸÖÖŸÖ.
1. »Ö‘Öã ¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü ŸÖ»ÖÖ¾Ö

2. ¯ÖÖ—Ö¸ü ŸÖ»ÖÖ¾Ö
3. ÝÖÖÓ¾Ö ŸÖ»ÖÖ¾Ö
4. ÛúÖê»ÆüÖ¯Öã¸üß ¯Ö¬¤üŸÖß“Öê ²ÖÓ¬ÖÖ¸êü
5. ˆ¯ÖÃÖÖ ØÃÖ“Ö®Ö µÖÖê•Ö®ÖÖ
6. ´ÖŸÃµÖ¾µÖ¾ÖÃÖÖµÖÖ Ûú¸üßŸÖÖ ŸÖ»ÖÖ¾Ö ˆ¯Ö»Ö²¬Ö Ûú¹ý®Ö ¤êüÞÖê.

•µÖÖ ¾µÖŒŸÖà®ÖÖ ÃÖ¾Ö»ÖŸÖß, ¯Ö¸ü¾ÖÖ®Öê ØÛú¾ÖÖ ¯ÖÏÖ×¬ÖÛúÖ¸ü¯Ö¡Öê ×¤ü»Öê»Öê †ÖÆêüŸÖ †¿ÖÖ
¾µÖŒŸÖà“ÖÖ ŸÖ¯Ö×¿Ö»Ö
228
»Ö‘Öã ¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü ×¾Ö³ÖÖÝÖÖŸÖ ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü ¾Ö¬ÖÖÔ µÖê£Öê †¿ÖÖ ¯ÖÏÛúÖ¸ü“µÖÖ ÃÖ¾Ö»ÖŸÖß
ØÛú¾ÖÖ ¯Ö¸ü¾ÖÖ®Öê ×¤ü»µÖÖ •ÖÖŸÖ ®ÖÖÆüß.
***

ŸÖ¯Ö×¿Ö»Ö¾ÖÖ¸ü ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †ÃÖ»Öê»µÖÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß“Öê ‡Ô»ÖêŒ™ÒüÖò×®ÖÛú ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖæ®Ö ŸÖµÖÖ¸ü
Ûêú»Öê»Öê ÃÖÓ×õÖ¯ŸÖ Ã¾Ö¹ý¯Ö
ÃÖª×Ã£ÖŸÖßŸÖ †¿Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß •Ö®ÖŸÖêÃÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö Ûú¹ý®Ö ¤êüÞµÖÖÛú¸üßŸÖÖ µÖÖ

×•Ö»ÆüÖ¯Ö×¸üÂÖ¤êüÛú›êü Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö †¿Öß ¾µÖ¾ÖÃ£ÖÖ ®ÖÖÆüß ŸÖ£ÖÖ¯Öß ‡Ô»ÖêŒ™ÒüÖò×®ÖÛú ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖã®Ö
ŸÖµÖÖ¸ü Ûêú»Öê»Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß •Ö®ÖŸÖê»ÖÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö Ûú¹ý®Ö ¤êüÞµÖÖ“Öß µÖÖê•Ö®ÖÖ ÛúÖµÖÖÔ®¾ÖßŸÖ
Ûú¸üÞµÖÖ“Öê ¯ÖÏÃŸÖÖ×¾ÖŸÖ †ÖÆêü.
229
ŸÖ¯Ö×¿Ö»Ö¾ÖÖ¸ü ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †ÃÖ»Öê»µÖÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß“Öê ‡Ô»ÖêŒ™ÒüÖò×®ÖÛú ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖæ®Ö ŸÖµÖÖ¸ü Ûêú»Öê»Öê
ÃÖÓ×õÖ¯ŸÖ Ã¾Ö¹ý¯Ö
´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ †×¬ÖÛúÖ¸ü †×¬Ö×®ÖµÖ´Ö - 2005 †ÓŸÖÝÖÔŸÖ †¯Öß»Ö †×¬ÖÛúÖ¸üß,´ÖÖ×ÆüŸÖß

†×¬ÖÛúÖ¸üß, ÃÖÆüÖµµÖÛú ´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ¸üß µÖÖÓ“Öß ×®ÖµÖãŒŸÖß Ûú¸üÞµÖÖŸÖ †Ö»Öê»Öß †ÃÖæ®Ö
µÖÖ²ÖÖ²ÖŸÖ“Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖÖÔ“Öê ¤ü¿ÖÔ®Öß ³ÖÖÝÖÖ¾Ö¸ü »ÖÖ¾ÖÞµÖÖŸÖ †Ö»Öê»Öß †ÖÆêü. ŸÖÃÖê“Ö
´ÖÖ×ÆüŸÖß“µÖÖ †×¬ÖÛúÖ¸üÖÜÖÖ»Öß ÛúÖêÞÖÛúÖêÞÖŸÖß ´ÖÖ×ÆüŸÖß ÛúÖêÞÖŸµÖÖ ¯Ö¬¤üŸÖß®ÖãÃÖÖ¸ü †•ÖÔ¤üÖ¸üÖÃÖ
¯Öã¸ü×¾ÖŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö µÖÖ²ÖÖ²ÖŸÖ ÃÖã¬¤üÖ ´ÖÖÝÖÔ¤ü¿ÖÔ®Ö¯Ö¸ü ÃÖã“Ö®ÖÖ ¤êü‰ú®Ö †•ÖÔ¤üÖ¸üÖÓ®ÖÖ ×®ÖµÖ´ÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü
´ÖÖ×ÆüŸÖß ¤êüÞµÖÖÃÖ ×®Ö¤ìü¿Ö ¤êüÞµÖÖŸÖ †Ö»Öê»Öê †ÖÆêüŸÖ. ŸÖÃÖê“Ö ÛúÖµÖÖÔ»ÖµÖß®Ö ¾ÖêôûÖŸÖ ¤ãü¯ÖÖ¸üß
4.00 ŸÖê 5.00 µÖÖ ÛúÖ»ÖÖ¾Ö¬ÖßŸÖ †Ö¾Ö¿µÖÛú ´ÖÖ×ÆüŸÖß ¾Ö ´ÖÖÝÖÔ¤ü¿ÖÔ®Ö Ûú¸üÞµÖÖÛú¸üßŸÖÖ ‹Ûú
Ûú´ÖÔ“ÖÖ-µÖÖ“Öß ®Öê´ÖÞÖæÛú Ûêú»Öê»Öß †ÖÆêü.

•Ö®Ö ´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ-µÖÖ“Öê ®ÖÖ¾Öê, ¯Ö¤ü®ÖÖ´Öê †Ö×ÞÖ ‡ŸÖ¸ü ŸÖ¯Ö×¿Ö»Ö.
†. ´ÖÖ×ÆüŸÖß †×¬ÖÛúÖ-µÖÖ“Öê ®ÖÖ¾Ö ¯Ö¤ü®ÖÖ´Ö ÛúÖµÖÔ¾ÖÖÆüß“ÖÖ ŸÖ¯Ö×¿Ö»Ö

ÛÎú.
1 ÁÖß. ‹“Ö.¯Öß.ÝÖÆü»ÖÖêŸÖ ×•Ö»ÆüÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ †¯Öß»Ö ¯ÖÏÖ¯ŸÖ —ÖÖ»µÖÖÃÖ ŸµÖÖ¾Ö¸ü µÖÖêÝµÖ ŸÖß
†¯Öß»ÖßµÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß †×¬ÖÛúÖ¸üß,(»Ö.¯ÖÖ.×¾Ö. ÛúÖµÖÔ¾ÖÖÆüß Ûú¸üÞÖê.
2 ÁÖß´ÖŸÖß •Öê.‹.†¸üÖê¸üÖ ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖßµÖ •Ö»ÖÃÖÓ¬ÖÖ¸üÞÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ŸÖÛÎúÖ¸üß¾Ö¸ü ÛúÖµÖÔ¾ÖÖÆüß —ÖÖ»µÖÖ®ÖÓŸÖ¸ü
†×¬ÖÛúÖ¸üß (»Ö.¯ÖÖ.×¾Ö.) ¸ü•ÖßÃ™ü¸ü»ÖÖ ®ÖÖë¤ü Ûú¸üÞÖê
3 ÁÖß. ‹.Ûêú. ´ÖÖêÛúÖ¿Öß Ûú×®ÖÂšü ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ®Ö ¯ÖÏÖ¯ŸÖ —ÖÖ»Öê»µÖÖ ŸÖÛÎúÖ¸üß
†×¬ÖÛúÖ¸üß. (»Ö.¯ÖÖ.×¾Ö.) ¸ü•ÖßÃ™ü¸ü»ÖÖ ®ÖÖë¤ü ‘Öê‰ú®Ö ŸÖÛÎúÖ¸ü ¯Öãœüß»Ö
ÛúÖµÖÔ¾ÖÖÆüßÛú¸üßŸÖÖ ÃÖÓ´ÖÓ×¬ÖŸÖÖÃÖ ¤êüÞÖê.
230
×¾ÖÆüßŸÖ Ûêú»Öê»Öß ‡ŸÖ¸ü ´ÖÖ×ÆüŸÖß †Ö×ÞÖ ¾ÖêôûÖê¾Öêôûß †ªÖ¾ÖŸÖ Ûêú»Öê»Öß ¯ÖÏÛúÖ¿Ö®Öê
»Ö‘Öã¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü ×¾Ö³ÖÖÝÖ, ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü, ¾Ö¬ÖÖÔ †ÓŸÖÝÖÔŸÖ ÜÖÖ»Öß»Ö ¯ÖÏÛúÖ¿Ö®Öê ¤ü¸ü¾ÖÂÖá ¯ÖÏ×ÃÖ¬¤ü Ûú¸üÞµÖÖŸÖ µÖêŸÖê.
1. ÃÖê¾ÖÖ •ÖêÂšüŸÖÖ µÖÖ¤üß.
×•Ö.¯Ö. ÃÖêÃÖ ±Óú›ü †ÓŸÖÝÖÔŸÖ ÛúÖ´ÖÖ“Öß ¾Ö ÜÖ“ÖÖÔ“Öß µÖÖ¤üß ÃÖ®Ö 2019-2020
†. ÛúÖ´ÖÖ“Öê ®ÖÖÓ¾Ö ŸÖÖ»ÖãÛúÖ ¯ÖÏÖÛú»Ö®Ö ØÛú´ÖŸÖ ÜÖ“ÖÔ
ÛÎú.
1 »Ö‘Öã¯ÖÖ™ü²ÖÓ¬ÖÖ¸êü ŸÖ»ÖÖ¾Ö ¤ãüºþÃŸÖß ÛúÖ´Öê ¾Ö¬ÖÖÔ 11.96 0
1 ÛúÖ´Öê
2 ÛúÖê. ¯Ö. ²ÖÓ¬ÖÖ¸êü ¾Ö ¤êüÜÖ³ÖÖ»Ö ¤ãüºþÃŸÖß 8 ŸÖÖ»ÖãÛêú 6.02

1 ÛúÖê.¯Ö ²ÖÓ¬ÖÖ¸üÖ ×®Ö´ÖÃÖ›üÖ 12 ÛúÖ´Öê
40.20
3 ¸ü²Ö¸ü×ÃÖ»Ö ¾Ö ÝÖê™ü ÜÖ¸êü¤üß 6 ÛúÖ´Öê 4.84 0
4. ÛúÖê»ÆüÖ¯Öã¸üß ²ÖÓ¬ÖÖ-µÖÖ ¯Ö¡Öê ¯Öã¸ü×¾ÖÞÖê ¾Ö 30 ÛúÖ´Öê 5.00 0

™üÖÛúÞÖê
‹ÛãúÞÖ ÜÖ“ÖÔ 62.60 6.02
231
Ö स न-
•Ö
´ÖÖ×ÆüŸÖß
¯ÖãÛÃŸÖका
Ö 2015 2016
सन 2019-20 ã ã ã ã
232
न 2005
स / न स
सन न न 12/10/2005 सन न
2005 ( न) आ .
सन ,
बब आ नस .
आ स स
स स न आ
सन पाटबं िारे - सस
स स न न नस
न स नआ .
स ,
ब ( . .) -आ
233
न
. न न
1 2 3
1 ,
2 अ अ
3 अ ,
.
4 :
5 अ अ
, , ,
अ
6 अ अ
7 अ
,
अ अ
.
8
अ
, , , अ
, , ,
अ
अ
.
234
9 अ - -
10 अ - -
11 , ,
अ अ
अ
12 अ अ
अ -
.
13 , ,
.अ .
14 अ
अ
15 अ -
,
अ
16 अ - ,
17 अ
235
2005
, बब
स स स स
. स स
बब स
2005 22 सब , 2005 स स स
.
स स स स स स
ब ब .
30 स सब स
ब . स सब स
- स स . 250/- ए
. स स स
25,000/-
.
:-
स स इ स
स स स स
- .
:-
स ए , स , स
सब ब ए स
. स स
स घ
स .
:-
- स - स
स स सब
- . -
30 स - . -
सब
स - स . -
- स स स
- स .
स .
236
( 3 )
. 10
.
ü , 2005
,
,
( )
(1) स :- --------------------------------
(2) :- --------------------------------
--------------------------------
(3) स :---------------------------------
(ए ) :- --------------------------------
( ) सब
स :- --------------------------------
( ) स :- --------------------------------
( ) :- --------------------------------
:- --------------------------------
(
स )
( ) स स :- --------------------------------
(स स , )
(4) स :- ---------------------------
( स स, बब ).
:-
:-
237
[( 5 (1) )]
. 20
.
, 2005 19(1)
------------------------------------------
( )
--------------------------------------------
( - / / )
(17) स :- ----------------------------
(18) :- ----------------------------
(19) - :-----------------------------
(20)
:- ----------------------------
( स स)
(21) :- ----------------------------
(22) :- ----------------------------
(23) :-----------------------------
(ए ) स :- -----------------
( ) सब
:--------------------
:-
:-
238
[( 5 (2) )]
. 20
.
, 2005 19(3)
------------------------------------------
( )
--------------------------------------------
(1) स :- ----------------------------
(2) :- ----------------------------
(3) - :- ----------------------------
(4) - :- ----------------------------
(5)
:- ----------------------------
(6) :- ----------------------------
(7) :- ----------------------------
(24) :- ----------------------------
(25)
(ए ) स :- -----------------
( ) सब
:- -------------------
:-
:-
स ,
स स ,
239
स 1 :-
आ न याचा
ब
अ अ - :- ÁÖß .×ÃÖ.‹®Ö.ÛúÖê¸ü›êü
अ ( . .)
अ - :-. . . , अ
( . .)
अ :- . . .
.
:-
अ -
:-1) . ,
2) . अ , . .
3) . अ , . .
4) . अ . . . .
अ 1961 . .
अ .
1. अ 3 4 .
2. 0 100 , ,
.
3. .
4. 3 4 .
5. अ .
6. .
7. अ अ .
8. / /
9. , अ
240
स 2 :-
आ
ब
स ब . .
1. अ 3 4 .
2. 0 100 .
3. .
4. 2 4
.
5. अ .
6. .
7. अ अ .
- :-
1. अ - 0 100 .
.2 अ
3. अ
4. अ
241
ब न
स
आ न
üस •ú . . न •ú
न स •ú स .
नü Ö•ú ü
अ अ -
1. ÁÖß. ×ÃÖ.‹®Ö.ÛúÖê¸ü›êü अ
2. अ
3 अ
4 अ
5 अ
6 .¯Öß.‹ÃÖ.´ÆîüÃÖÛú¸ü अ
7 . .
8 . . . .
9 . . .
10 अ
242
11
स 3 :-
न नस स
आ
ब
.
स स
.
1
, ,
.
, ,
,
.
, , .
(
,
)
2
( . . .अ. )
3
/ 1
.( . . .अ. )
4
1
-
-
अ . .
अ
5 अ
अ .
.
6
. .
243
स 4 :-
: स न
आ न
ब
अ
1. अ
अ अ
2. अ अ
3.
4.
5. अ -
-
अ
1 180 60
अ ,
2 अ ®ÖêÆü´Öß ÛúÖµÖÔõÖê¡ÖÖ¾Ö¸ü †ÃÖÞÖê †¯Öê×õÖŸÖ †ÖÆêü.
244
स 5 :-
स न स
स न न , न ,स न ,
न आ
1. अ 1961
2. अ 1958
3. 1968
4. 1981
5. 1981
6. अ
1981
7. 1981
8. 1981
9. 1981
10. 1981
11. 1981
12. अ 1966
13. 1971
14.
15. 1966
16. 1968
17. 1967
18. अ 1964
अ
अ
न अ 1961 274 (1 )
अ अ अ
अ
न - अ 1961 275
अ अ
अ
- अ 1961 276 (1)
अ अ अ
अ -
245
स 6:-
स न
स
6स
13. /
14.
15. अ
16.
17. अ
18.
3. / ब -
6
अ
अ
अ 4
अ
2. न
अ अ
3. न ब
अ / / / / अ
अ अ
अ
अ
4. आ
अ / /
अ
अ अ
अ अ
246
5. न /
अ अ
अ अ -1 अ /
अ
अ अ अ
1 अ
2 30
3 10
4 -1 5
5 1
6. ड
1 अ
अ अ 1
1 अ अ
7 :-
आ ब सब ,
न स न न न स
स
. -1097/ /112/08
23/ 1999 अ .
247
ब
अ.
. अ
अ
1. अ . .
अ / 30
अ
. ( )
2. -3 4 . अ . .
अ / .
अ
( )
15
3. 3 4 अ
अ / . . . .
अ 7
. अ
( )
. . .
-8
न स ,स इ स न बब
स स
? स न 196 1 ? ? ? 9 नस 50 ?
75 स स स न सन स स स 51 न आ स 8
स ए स स 102 आ .
? स स स सब आ . स स ?
स स ?स आ .
* ? स *
स स स
248
स स
ब स ?ब स
स न? स आ स
न? स
?. . .स ?स न न
1 2 3 4
1 ´ÖÖ.ÃÖÖî.ÃÖ×¸üŸÖÖ ×¾Ö•ÖµÖ , .? ., ? स
स , न?
ÝÖÖÜÖ¸êü स
2 ´ÖÖ.ÃÖÖî.¾Öî¿ÖÖ»Öß •ÖµÖÓŸÖ µÖê¸ü¾ÖÖ¸ü स ,ब ?
स स
3 ÁÖß ´ÖÖ.ÃÖÖî.´ÖéÞÖÖ»Ö Æêü´ÖÓŸÖ ´ÖÖ™êü स , ?आ स ?

स स
4 ÁÖß ´ÖÖ.ÁÖß.´ÖÖ¬Ö¾Ö ¿ÖÓÛú¸ü¸üÖ¾Ö स , स न? स ?

स स
“ÖÓ¤ü®ÖÜÖê›êü
5 ´ÖÖ.ÃÖÖî.ÃÖ¸üÃ¾ÖŸÖß ¸üÖ•Öë¦ü स , ?ब स
? स स
´Ö›üÖ¾Öß.
6 ´ÖÖ.ÁÖß.×¾Ö•ÖµÖ ®ÖÖÝÖÖê¸üÖ¾Ö स ,स स ?
स स
†ÖÝÖ»ÖÖ¾Öê.
7 ÁÖß´ÖŸÖß •µÖÖêŸÖß ÝÖ•ÖÖ®Ö®Ö ×®ÖÛú´Ö स . .स .आ
.
8 ÁÖß ¸üÖê¿Ö®Ö ®ÖÖ´Ö¤êü¾Ö “ÖÖîÜÖê स . .स .
9 ÁÖß ÃÖ×¸üŸÖÖ ×¾Ö•ÖµÖ ÝÖÖÜÖ¸êü स . . .
10 ÁÖß ¯ÖÏ×¾ÖÞÖ ¾ÖÃÖÓŸÖ¸üÖ¾Ö स .न . .
ÃÖÖ¾Ö¸üÛú¸ü
11 ÁÖß´ÖŸÖß ¸üÖ•ÖÁÖß ¸üÖ•Öã ¸üÖšüß स . .
.आ .
12 ÁÖß ÃÖÓ•ÖµÖ —Ö®®ÖÖ²ÖÖ¯Öã ÛúÖ´Ö®ÖÖ¯Öæ¸êü स . . . .
249
स 9:-
आ - आ न
ब न
**********************************
आ नÖ
üस ú . न •ú
न स •ú स .
नü लक•ú
अ अ -
1. ÁÖß. ×ÃÖ.‹®Ö.ÛúÖê¸ü›êü अ
2. अ
3 अ
4 अ
5 अ
6 .¯Öß.‹ÃÖ.´ÆîüÃÖÛú¸ü अ
7 . .
8 . . . .
9 . . .
10 अ
10
250
स 10 :-
आ - - स न स
न न सन
अ. 7
. /
1 2 3 4 5
2 अ ( . .)
) -3 -4 -
/1209 1970 / -9 .29/4/2009
- अ .
अ. - 7
. /
1 2 3 4 6
1 .अ . 92700/-
2 .¯Öß.²Öß.¾ÖÖ‘Ö´ÖÖ¸êü .अ . 57900/-
3 .अ . 43500/-
4 .अ . 65900/-
5 .अ . 65900/-
6 . . . . 31100/-
7 . . 31100/-
8 . . 31100/-
8 अ 32700/-
9 18000/-
251
ब . .
स स
न .
स :- 12
स ब स
Œ आ -
ब 0 100 स न
न ब .
1. / ,
2. ,
3. ,
4. ,
5. ,
6. ,
7. ,
8.
9.
10. अ अ
252
स :- 13
न स , न
आ
ब . .
स न न .
स :- 14
न स स
स सब
अ . .
.
*********
स :- 15
स न न स - स ,
स स न स स
न
253
अ अ 2005 अ अ अ
अ अ
अ
अ
अ 1 17 अ
www.wardha.nic.in
:- 16
न - न , न इ
अ अ
अ
अ
अ
1 2 4 3 4 5 6 7
1 . . .
ÁÖß.×ÃÖ.‹®Ö.ÛúÖê¸ü›êü अ .,
( . .) अ . . .
. . ( .) ,विा
वधाय ( . .
.
विा
स 17:-
इ
, .
1. .
254
1 :-
याचा
- :- . . . .
स ( . .)
- :- . . .स ब , स
घ ब ( . .) .
स :- .ए. .स स . स .
:- स
स -
:-1) . ,
2) . , . .
3) . स
. . . .
स 1961 स . .
घ स .
10. स 3 4 .
11. 0 100 स , , स
.
12. स स स .
13. 3 4 स स स
.
14. .
15. स .
16. .
17. स /स /
18. , सस स
.
255
2 :-
. .
1. स स 3 4
.
2.0 100 स .
3. स स स
.
4. 2 4 स
स .
5. .
6. स .
7. .
- :-
1. स - 0 100 स
.
स
स स स
स स
256
ü •ú . . •ú
•ú . . ..
ü ú ü
- स
1. . . . . स स
2. .एस. . स
3 . . .स ब स
4 . .एस. स
5 . . . स
257
6 . . . स . .स .
7 . .एस. स .स .
8 .ए. .स स .स .
9 . .ए . .स .
10 . ब.एस.
11 .ए. .
12 . . .
258
3 :-
.
.
घ ब
1 ,स , स स स स
.
, ब , स
स
ब , घस , स स
.
,
( स
स ,
) स .
स स ब
2
स ( . . . . )
/
स 1 स
3
.( . . . . )
स
1
. .
सब
बब स
ब
4 -
-
5 स
. .
6 स स . सब .
259
4 :-
) घ ब स
स
स स स घ स
स स
स
स
स बब स
स
स स स स
स स स
स स स - स
-
स स
1 स 180 60
2 स 180 60
260
5 :-
स घ स
1. स
2. ब
3. स
4. स स स स
5. स
7. स
8. स
9. स घ
10. स स स ब
11. स स
12. स
13. स
14. बब
15. स स
16. स
17. स स
18. स
स स स स
स ब
स स स स
स स स
- स स स
स स स स
स
- स स स
स स स
ब स स सब -
261
6:-
19. ब
20.
21. ब
22.
23.
24.
4. / -
स स
स स
स
2.
ब घ
ब
3.
स स स
स स सस
स घ ब स स स बब
4.
स स इ
स स घ
स स स स स
262
5. /
ब - स
स
ब
1
2 ब
3 10
4 -1
5
6. ड
स
स स
स
स स
घ
7 :-
घ ब स
सब स स स स
.
स स स . स-1097/ स /112/08 23/

1999 स घ स .
263
. बब
स स
.
1. स स स स . .
स / 30 स
(स )
.
2. -3 4 . स स .
/ स . .
(स )
15 स
3. स 3 4 स स
/ . . . .
7 स
.
(स )
. . .
-8
, इ
? 1961 ??? 9 50 ? 75
51 8
102 .
? . ?
? .
* ? *
264
?
?. . . ?
1 2 3 4
1
´ÖÖ.ÃÖÖî.ÃÖ×¸üŸÖÖ ×¾Ö•ÖµÖ ÝÖÖÜÖ¸êü , .? ., ?
, ?
2 ´ÖÖ.ÃÖÖî.¾Öî¿ÖÖ»Öß •ÖµÖÓŸÖ µÖê¸ü¾ÖÖ¸ü ,

?
3 ÁÖß ´ÖÖ.ÃÖÖî.´ÖéÞÖÖ»Ö Æêü´ÖÓŸÖ ´ÖÖ™êü , ? ?
4 ÁÖß ´ÖÖ.ÁÖß.´ÖÖ¬Ö¾Ö ¿ÖÓÛú¸ü¸üÖ¾Ö “ÖÓ¤ü®ÖÜÖê›êü , ?

?
5 ´ÖÖ.ÃÖÖî.ÃÖ¸üÃ¾ÖŸÖß ¸üÖ•Öë¦ü ´Ö›üÖ¾Öß. , ?

?
6 ´ÖÖ.ÁÖß.×¾Ö•ÖµÖ ®ÖÖÝÖÖê¸üÖ¾Ö †ÖÝÖ»ÖÖ¾Öê. , ?
7 ÁÖß´ÖŸÖß •µÖÖêŸÖß ÝÖ•ÖÖ®Ö®Ö ×®ÖÛú´Ö . . .

.
8 ÁÖß ¸üÖê¿Ö®Ö ®ÖÖ´Ö¤êü¾Ö “ÖÖîÜÖê . . .
9 ÁÖß ÃÖ×¸üŸÖÖ ×¾Ö•ÖµÖ ÝÖÖÜÖ¸êü . . .
10 ÁÖß ¯ÖÏ×¾ÖÞÖ ¾ÖÃÖÓŸÖ¸üÖ¾Ö ÃÖÖ¾Ö¸üÛú¸ü . . .
11 ÁÖß´ÖŸÖß ¸üÖ•ÖÁÖß ¸üÖ•Öã ¸üÖšüß . .

. .
12 ÁÖß ÃÖÓ•ÖµÖ —Ö®®ÖÖ²ÖÖ¯Öã ÛúÖ´Ö®ÖÖ¯Öæ¸êü . . . .
9:-
-
265
**********************************
Ö
ü ú . •ú
•ú .
ü लक•ú
Ô
- स
1. . . . . स स
2. .एस. . स
3 . . .स ब स
4 . .एस. स
5 . . . स
6 . . . स . .स .
7 . .एस. स .स .
8 .ए. .स स .स .
9 . .ए . .स .
10 . ब.एस.
11 .ए. .
12 . . .
266
10 :-
- -
. 7 स
. स /
बस
1 2 3 4 5
2 स एस-20 63100/-
( . .)
56100-177500
ब) स स -3 -4 - स स
एस -2019/ . .16/ -05 06 2019 स स
स - .
. - 7 स
. स /
PB +GP बस
1 2 3 4 5 6
1 एस . . 90100+5400 95500/-
2 . . .स ब . . 39200+4300 43500/-
3 . . एस. . . 37900+4300 42200/-
4 . . . . . 9300+34800 4300/-
5 . . . स . . 30900+2400 33300/-
6 . .एस. स .स . 35100+2400 37500/-
7 .ए. .स स .स . 36200+2400 38600/-
267
8 . .ए . .स . 29000+2400 31400/-
9 .ब .एस. 20800+1300 22100/-
10 .ए. . 25000+1600 26600/-
11 . . . 15700+1300 17000/-
- 11
, ,
. .
:- 12
0 100
.
11. /स ,
12. ,
13. ब ,
14. स ब ,
15. घस ,
16. स स ,
17. स ,
18. स
19. स
20.
268
:- 13
,
. .
.
:- 14
स घ स . .
स .
*********
:- 15
- ,
269
स स बब
स
स बब स स
स स स
स www.wardha.nic.in बस स
:- 16
- , इ
1 2 4 3 4 5 6 7
1. एस. एघ . स , . . . . . स . ए. . .स .
स स
ब स सब ., घ
( . .) . . .
,
घ . .
.
17:-
इ
घ ब ,
.
1. स .
270
. / / / / 2020
, . . . .
:- 1 /1/2020
,
.
:- 2005 1 17
बब .
स :- . / . . / . . /3457/2019
31/12/2019
2005 1 17 ब ब स
2019-20 स ए / सब स
.
स :- 1 28
स ,
घ ब . . ,
271
( . .) ,
न 2005
272
न
12/10/2005 अ
अ 2005 ( ) .
अ अ
, .
अ अ अ अ
( आ . )
स ,
ब ( . .)
273
. न न
1 2 3
1 ,
2 अ अ
अ ,
3
.
4 :
अ अ
5 , , ,
अ
6 अ अ
अ ,
7 अ
अ .
अ , , , अ
8 , , , अ
अ
.
9 अ - -
अ - -
10
.
, , अ
11
अ अ
अ अ अ
12
- .
13 , , .अ .
अ अ
14
अ - ,
15 अ
16 अ - ,
17 अ
274
न 2005
,
.
2005 22 , 2005
.
. 30
.
- . 250/- ए
. 25,000/-
.
:-
इ
-
.
:-
ए , ,
ए .
:-
- -
-
. - 30
- . -
-
. - -
-
. .
275
(न 3 )
. 10
.
न , 2005 स
न न
,
अ ,
( )
1. अ :- ------------------------------------------
2. :- ------------------------------------------
-----------------------------------------
3. अ :-------------------------------------------
( ) :- -----------------------------------------
( )
अ :- ------------------------------------------
( ) अ :- --------------------------------
( ) :- --------------------------------
:- --------------------------------
( अ )
( ) अ :- --------------------------------
( , )
4. अ :- ---------------------------
(अ , ).
:-
:-
276
[( न 5 (2) )]
. 20
.
न , 2005 19(3)
------------------------------------------
(अ )
--------------------------------------------
(1) अ :- --------------------------------------------
(2) :- -------------------------------------------
(3) अ - :- --------------------------------------------
(4) अ - :- ------------------------------------------
(5) अ
:- -------------------------------------------
(6) अ अ :- -------------------------------------------
(7) अ :- -------------------------------------------
(8) :- ------------------------------------------
( ) अ :- ----------------------------------
( )
:- ---------------------------------
:-
न :-
अ
,
,
277
स 1 :-
आ न, याचा .
- :- . . ,
,
( . .) ,
- :- . ,
( . .) ,
:-
( . .) ,
:-
- :-
1) . ,
2) . , . .
3) . , . .
4) . . . . .
1961 . .
.
19. 3 4 .
20. 0 100 , , .
21. .
22. 3 4 .
23. .
24. .
25. .
278
-: स 2 :-
आ
स , ब ( . .) ,
1. 3 4 .
2. 0 100 .
3. .
4. 2 4 .
5. .
6. .
7. .
:-
1. -0 100 .
2 ,
.
3. .
4. .
279
ब न
स
आ न
स स न
न स . .स .•
न •
. .
/ -
1. . . . ( )
2. . . .
3 . . .
4 . . .
5 . . .
6 . . . . 1
7 . . . . . .
8 . . . .
9 . . .
10 . . .
11 .
280
11 . . .
-: स 3 :-
न नस
स आ
.
.
1
, ,
.
,
.
, ,
(
, .
)
,
,
( . . . . )
1
2 .( . . . . )
/
3 -
1
4
. .
-
5 अ
अ .
.
281
. .
- स :-
: स न
आ न
)
.
1.
.
2.
.
3.
.
4.
.
5.
- .
1 , 180 60
2 180 60
282
-: स 5 :-
स न स
स न न
न स न न आ
.
1. 1961
2. 1958
3. 1968
4. ( ) 1981
5. ( ) 1981
6. ( , ,
) 1981
7. ( ) 1981
8. ( ) 1981
9. ( , , ) 1981
10. ( ) 1981
11. ( ) 1981
12. ( ) 1966
13. ( ) 1971
14.
15. 1966
16. 1968
17. ( ) 1967
18. ( ) 1964
, ,
.
: , 1961 274 (1 )
.
:- , 1961 275
.
:- , 1961 276 (1)
283
- .
- स 6 :-
स न स
6 .
1. /
2.
3.
4.
5.
6.
1. / -
6 .
. 4
.
.
2.
.
3.
( / / / / )
.
4.
/ / इ
. ,
.
284
ब -
स स
2 ब 30
3 10
4 -1 5
5 1
6. ड
स
स स स
स स घ
285
-: 7 :-
आ ब सब
न स न न न स
स
.
. -1097/ /112/08 23/
1999 .
. .
30
/ . .
1.
. ( )
-3 4 .
/ . . .
2. 15
( )
3 4
/ 7 . . . .
3. .
. . .
( )
286
- -8
न स , ,स इ स न
बब स स .
1961 9 50 75
51 8 102 .
.
.
* *
. . .
1 2 3 4
´ÖÖ.ÃÖÖî.ÃÖ×¸üŸÖÖ ×¾Ö•ÖµÖ ÝÖÖÜÖ¸êü , . .,
1 ,
2
´ÖÖ.ÃÖÖî.¾Öî¿ÖÖ»Öß •ÖµÖÓŸÖ µÖê¸ü¾ÖÖ¸ü ,
3
´ÖÖ.ÃÖÖî.´ÖéÞÖÖ»Ö Æêü´ÖÓŸÖ ´ÖÖ™êü ,
4
´ÖÖ.ÁÖß.´ÖÖ¬Ö¾Ö ¿ÖÓÛú¸ü¸üÖ¾Ö “ÖÓ¤ü®ÖÜÖê›êü ,
5
´ÖÖ.ÃÖÖî.ÃÖ¸üÃ¾ÖŸÖß ¸üÖ•Öë¦ü ´Ö›üÖ¾Öß. ,
6
´ÖÖ.ÁÖß.×¾Ö•ÖµÖ ®ÖÖÝÖÖê¸üÖ¾Ö †ÖÝÖ»ÖÖ¾Öê. ,
. . .
7 ÁÖß´ÖŸÖß •µÖÖêŸÖß ÝÖ•ÖÖ®Ö®Ö ×®ÖÛú´Ö
.
8 ÁÖß ¸üÖ¿ê Ö®Ö ®ÖÖ´Ö¤êü¾Ö “ÖÖîÜÖê . . .
9 ÁÖß ÃÖ×¸üŸÖÖ ×¾Ö•ÖµÖ ÝÖÖÜÖ¸êü . . .
10 ÁÖß ¯ÖÏ×¾ÖÞÖ ¾ÖÃÖÓŸÖ¸üÖ¾Ö ÃÖÖ¾Ö¸üÛú¸ü . . .
. . .
11 ÁÖß´ÖŸÖß ¸üÖ•ÖÁÖß ¸üÖ•Öã ¸üÖšüß
.
12 ÁÖß ÃÖÓ•ÖµÖ —Ö®®ÖÖ²ÖÖ¯Öã ÛúÖ´Ö®ÖÖ¯Öæ¸êü . . . .
287
- स 9:-
आ - आ न
आ न
स स न
न स . .स .•
न •
. .
/ -
1. . . . ( )
2. . . .
3 . . .
4 . . .
5 . . .
6 . . . . 1
7 . . . . . .
8 . . . .
9 . . .
10 . . .
11 .
11 . . .
288
- स 10 :-
आ - - स न स न
न सन .
6
.
. /
1 2 3 4 5
2 15600- 6600/- 92700/-
39100
( . .)
) -3 -4 -
/1209 1970 / -9 .29/4/2009
- .
. - 6 7
/
1 2 3 4 5 6
1 . . . 15600-39100 6600/- 92,700/-

2 . . . . 9300-34800 4300/- 45,700/-
3 . . . . 9300-34800 4300/- 45,700/-
4 . . . . 9300-34800 4300/- 42,200/-
5 . . 9300-34800 4200/- 32,300/-
6 . . . . 5200-20200 1900/- 31,100/-
7 . . . . 5200-20500 1900/- 22,400/-
8 . . 5200-20200 1900/- 57,900/-
9 5200-20200 1900/- 32,700/-
10 . . 4440-7440 1300/- 18,000/-
289
-: 11 :-
स न , ,आ न न
स आ स
ब . .
स स न .
-: स 12 :-
स ब स
आ -
0 100
/ ,
1. ,
2. ,
3. ,
4. ,
5. ,
6. ,
7.
8.
9.
290
-: स :- 13
न स , न
आ .
ब . . स
न न .
-: स :- 14
न स स
स सब
स ब . .
न स न आ .
*********
-: स :- 15
स न न स - स ,
स स न स स
न
2005 , ,
. . . 1 17
www.wardha.nic.in .
291
-: :- 16
न - न , न इ
1 2 4 3 4 5 6 7
1 . . . .
( . .) . . ., , . . .
( .) . . . ,
( . . ,
.
)
- स 17:-
,
.
1. .
292
, न 2005
10. ,
, .
1 17
सन 2019-2020
293
न
स न स
सन न न 12.10.2005 सन न -2005
न आ Ö सन
बब आ न
स
आ स न स सन
आ स स
, स स µ न आ
सन
सस बब स
स न न नस न
स नआ
294
न - 2005
ब आ आ
स न स स स आ
सन सन आ बब सन
2002 न 23 स ब 2002 सन
आ सन न न 2005, न 12.10.2005 सन
आ न स स न स स स
सन न ब ब न
आ
30 स आ सब स ब न
आ आ न स सब स - स
स -ए आ आ
स स स -
आ आ
:-
स स इ स न आ
स न आ स स स -
न सन 30 स सब स आ
अ :-
स ए स स स सब
ब ए स
न स स न न न
आ स न न स न
अ :-
स - न न स - स
न - स नआ स सब
- न आ - न न 45
स आ - आ - आ सब
आ आ स स
- - न न न
स न न स न स आ स
आ 90 स आ स आ
न स
----------- * * * ---------
295
-: :-
ü /
90 स
अ अ -45
30 स
अ अ
30
5 स
अ अ
अ
296
अ
अ अ अ अ
अ अ अ
अ
.
297
न
स आ स स
न
न न स
नस
न
स न
न स
न
स न
298
न
स
न
स न
न
स
-1
ü
( अ ) अ ,
:
.
.
अ - :- 1.
2.
3.
299
, ,स न न .
अ अ अ अ
.×›ü.‹ÃÖ.¾ÖÖ‘Ö . . . . .
अ .
अ ü . अ
, ,
. ओ. . . . .•Öß.†Ö¸ü.×ŸÖ¾ÖÖ¸üß
अ ( .) अ
, , .
. . . ÁÖß ›üß.™üß.¯ÖÖœêüÞÖ .
अ ( .) Ûú×®ÖÂšü †×³ÖµÖÓŸÖÖ
, , .
. . . .. . . . . .
अ ( .) अ
स स , ( ), .
300
. ‹´Ö.×¾Æü. ¾Æü™üÛú¸ü . . . .अ
अ ( ) अ
-2
.•
. . न न स
1 2 3 4
1. .×›ü.‹ÃÖ.¾ÖÖ‘Ö अ , ,
2. . . . अ , अ
अ ( ) अ ,
अ अ .
3. / अ
,
, अ /
.
4. . / अ
,
, अ /
.
5. ÁÖß´ÖŸÖß ×¯ÖÏµÖÓÛúÖ ¾ÖÖšü / अ

,
301
, अ /
.
6 . ओ. . अ अ
अ , . . . अ .500000/-
, , , ,
अ
, ,
अ
अ
, अ .
7. . . .
अ , . . . ------ " ------
,
8. ÁÖß.‹. ‹®Ö.²Öë®¦êü ------ " ------

अ , . . .
,
9. . ×¾Æü.‹´Ö.¾Æü™üÛú¸ü अ ( ), 4
. . . ., . ., अ .
.
10 . . . अ
अ , अ
, .
11. . ×¾Æü.‹´Ö.“ÖÖî¬Ö¸üß . अ , अ
.
, अ
.
12 ¯Ö¤ü ×¸üŒŸÖ अ ÝÖÏÖ´ÖßÞÖ ¯ÖÖÞÖß ¯Öã¸ü¾ÖšüÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ†ÓŸÖÝÖÔŸÖ ŸÖÖÓ¡ÖßÛú ÛúÖ´Öê Ûú¸üÞÖê ¾Ö ÛúÖµÖÔÛúÖ¸üß
†×³ÖµÖÓŸÖÖ µÖÖÓ®Öß ÃÖÖÓÝÖßŸÖ»Öê»Öß ¾ÖêôûÖê¾Öêôû“Öß ÛúÖ´Öê Ûú¸üÞÖê.
13. ¯Ö¤ü ×¸üŒŸÖ अ ÝÖÏÖ´ÖßÞÖ ¯ÖÖÞÖß ¯Öã¸ü¾ÖšüÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ†ÓŸÖÝÖÔŸÖ ŸÖÖÓ¡ÖßÛú ÛúÖ´Öê Ûú¸üÞÖê ¾Ö ÛúÖµÖÔÛúÖ¸üß
302
15. ¯Ö¤ü ×¸üŒŸÖ अ ÝÖÏÖ´ÖßÞÖ ¯ÖÖÞÖß ¯Öã¸ü¾ÖšüÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ†ÓŸÖÝÖÔŸÖ ŸÖÖÓ¡ÖßÛú ÛúÖ´Öê Ûú¸üÞÖê ¾Ö ÛúÖµÖÔÛúÖ¸üß
16 ÁÖß ×›ü.‹®Ö.×ÝÖ¸üÖ´Ö Ûú×®ÖÂšü अ ÝÖÏÖ´ÖßÞÖ ¯ÖÖÞÖß ¯Öã¸ü¾ÖšüÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ†ÓŸÖÝÖÔŸÖ ŸÖÖÓ¡ÖßÛú ÛúÖ´Öê Ûú¸üÞÖê ¾Ö ÛúÖµÖÔÛúÖ¸üß
17. .अ अ , , , , 20
:
, , . ., ,
अ
अ ,
अ .
18. . . . ॲ ,
, , अ
., अ
.
19. ÁÖß´ÖŸÖß ÃÖãÂÖ´ÖÖ ÝÖ›ü¬Ö®Öß
अ
90, अ अ
अ
20 अ
21 . ŸÖÖÓ¡ÖßÛú ¿ÖÖÜÖêŸÖß»Ö ÃÖÆüÖµµÖÛú ´ÆüÞÖæ®Ö ÛúÖ´ÖÛúÖ•Ö ÃÖÖÓ³ÖÖôûÞÖê ŸÖÃÖê“Ö

ÝÖÏÖ´ÖßÞÖ ¯ÖÖÞÖß ¯Öã¸ü¾ÖšüÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ†ÓŸÖÝÖÔŸÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ÛúÖê™Ôü ¯ÖÏÛú¸üÞÖê.
22 . . . ÝÖÏÖ×´ÖÞÖ ¯ÖÖÞÖß ¯Öã¸ü¾ÖšüÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖ ¾Ö ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖ †ÓŸÖÝÖÔŸÖ ÛúÖµÖÔ¸üŸÖ ¾ÖÝÖÔ
1 व 2 तसेच ¾ÖÝÖÔ 3 व 4 “Öê †ÖÃ£ÖÖ¯Ö®ÖÖ ×¾ÖÂÖµÖÛú ÃÖÓ¯ÖãÞÖÔ
ÛúÖ´ÖÛúÖ•Ö .
23 अ ™üß.›üß.‹ÃÖ.²ÖÖ²ÖŸÖ ÛúÖµÖÔ¾ÖÖÆüß , ¾ÖÝÖÔ-1,2,¾Ö 3 “Öß ¤üÖî¸üÖ¤îü®ÖÓ×¤ü®Öß ¾Ö

¯ÖÏ¾ÖÖÃÖ ³Ö¢ÖÖ ¤êüµÖÛêú, , ³Ö×¾ÖÂµÖ ×®Ö¾ÖÖÔÆü ×®Ö¬Öß †ÓŸÖÝÖÔŸÖ ¯ÖÏÛú¸üÞÖê ¾Ö
†ÖÃ£ÖÖ¯Ö®ÖÖ ×¾Ö³ÖÖÝÖÖ“ÖÖ ´ÖÖÃÖßÛú †Æü¾ÖÖ»Ö ÃÖÓÛú»Ö®Ö, µÖ¿Ö¾ÖÓŸÖ
¯ÖÓ“ÖÖµÖŸÖ ¸üÖ•Ö †×³ÖµÖÖ®Ö, ´ÖÖ×ÆüŸÖß“ÖÖ †×¬ÖÛúÖ¸ü †ÓŸÖÝÖÔŸÖ ®ÖÃŸÖß
ÆüÖŸÖôûÞÖê.
303
24 नन¾Öß¤üÖ ¿ÖÖÜÖÖ ŸÖ£ÖÖ »ÖêÜÖÖ †ÖõÖê¯Ö ²ÖÖ²ÖŸÖ ÛúÖ´ÖÛúÖ•Ö.ÛúÖ¸Óü•ÖÖ
ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖÖ†ÓŸÖÝÖÔŸÖ ×¾ÖªãŸÖ ¤êüµÖÛêú
25 .अ ¸üÖÂ™ÒüßµÖ ÝÖÏÖ×´ÖÞÖ ¯ÖêµÖ•Ö»Ö µÖÖê•Öना †ÓŸÖÝÖÔŸÖ ¸üÖêÜÖ¯ÖÖ»Ö ŸÖ£ÖÖ ÛúÖ¸Óü•ÖÖ

ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖ †ÓŸÖÝÖÔŸÖ ¸üÖÂ™ÒüßµÖ ÝÖÏÖ×´ÖÞÖ ¯ÖêµÖ•Ö»Ö µÖÖê•ÖÖ,³ÖÖ¸üŸÖ ®Ö´ÖÖÔÞÖ
ÛúÖµÖÔÛÎú´Ö, †ÓÝÖÞÖ¾ÖÖ›üß ®Öôû ¯ÖÖÞÖß ¯Öãã¸ü¾ÖšüÖ µÖÖê•Ö®Öê“Öê ¤êüµÖÛú ŸÖµÖÖ¸ü
Ûú¸üÞÖê
26 ¯Ö¤ü ×¸üŒŸÖ , ,
.
27 . ¾ÖÝÖÔ 1 ŸÖê 2 ¾Ö ¾ÖÝÖÔ 3 ŸÖê 4 “Öê ¾ÖêŸÖ®Ö ¤êüµÖÛú ŸÖµÖÖ¸ü Ûú¸üÞÖê ŸÖ£ÖÖ
ÃÖÓ²Ö¬ÖßŸÖ ÃÖ¾ÖÔ ÛúÖ´ÖÛúÖ•Ö ÃÖÖÓ³ÖÖôûÞÖê.
28 ´ÖŸÖß ÃÖÓÝÖßŸÖÖ ÁÖß¸üÖ´Öê
29 .अ अ
-3
न न नस स आ
:-
:-
अ :-
:-
:-
:- अ
304
अ अ
अ
1 2 3 4 5
1 1. 1 10 स
2 . 10 20 स
1
-4
स स न न
1
120 ------
अ 180
-----
2 अ 120
180
-5
आ स न स न न स न न
.
1) 1968
2) अ 1961.
3)
-2001/ 11 -9, 26.8.2002).
4) -
1 -11 -9, 26.8.2002)
305
5)
-1 -3583/26, 4.6.1990)
6) 1981
7) 1982.
8) 1982.
9) 1961.
10) 131,132,133,134,135,136,137,138,139.
11) 69 78).
12) 79 98).
13) 99 209)
14) 223 238).
15) अ
1981.
अ अ
-6
6स
1. / ब
2. न
3. आ न
4. न ब
5. न
6.
1. / :-
न 6 आ आ न न न
न सन न न न
स न स स -4
न न आ न
स
306
2. :-
न ब आ . न न न
न न न
ब न
3. :-
सन न न / सन न / इ
न न स
स न आ न स स न स नस
स
4. अ
/ स / स /स / )
आ आ न स न न सस आ
न स न ब न स स स
आ बब न
5. अ :-
आ
ब स न स .
न न स न न
ब
1
2 ब 30
3 10
4 -1 न 5
5 1
6. " " :-
1
अ अ
अ 1 1 अ
अ
-7
307
स न न न स न आ .
अ
अ अ .
अ
.
- 1097/ /112/08,
23.6.1999 अ .
न सन
अ. . अ
/
1 2 3 4 5
1 अ . . . 7 अ
अ ,
, .
2 अ . . . , अ
अ 7 ,
अ , .
अ ( )
.
308
3 ×¾Æü.‹´Ö.“ÖÖî¬Ö¸üß, अ
अ 7 ,
अ , .
अ ( ) .
4 , / / अ
7 ,
अ
, .
अ
5 , / / . ,
. 7
अ , .
6 अ
, / / ÁÖß´ÖŸÖß ×¯ÖÏµÖÓÛúÖ ¾ÖÖš ,
7
अ Ûú×®ÖÂšü ³Öæ¾Öî–ÖÖ×®ÖÛú ü , .
7 ÁÖß.×›ü.‹®Ö.×ÝÖ¸üÖ´Ö 7 अ
. ,
, .
8 ¯Ö¤ü ×¸üŒŸÖ अ
96 ,
7
अ , .
अ
9 अ , , अ अ
, , 20 : ,
7
, .
, , . ., ,
,
अ अ
,
अ
.
10 . . अ
अ 1 2, 3 4 ,
7
. , .
11 . . ,
अ
7 ,
अ ,
, अ , .
,
,
अ .
309
12 , अ , 7 अ
13 . 7 अ
14 अ
, , अ
अ
ÁÖß´ÖŸÖß ÃÖãÂÖ´ÖÖ ÝÖ›ü¬Ö®Öß
7 ,
,
, . , .
15 अ अ
अ अ
,
7 ,
,अ
. , .
16 अ
,
7 , .
17 -1,2,3 4 . अ
, ,
, .
7
18 , . . , अ अ
अ
7
, , ,
, .
, अ
अ ,
19 / ¯Ö¤ü ×¸üŒŸÖ अ
7
, , .
20 ÁÖß´ÖŸÖß ÃÖÓÝÖßŸÖÖ ÁÖß¸üÖ´Öê अ
, , .
7
310
-8
अ
1 2 3
1 स न
2 स ब स
3 ,स आ स
4 स ब स स न स
5 स स
6 स न बब न स स
ब स
7 स न न स
6 स स
7 नन न स
8 स न स स
9 न ब स
10 स
11 स स
12 आ
स स
स न स सन
आ स स स स न न ब
311
-9
. / न न
. न
1 2 3 4 6
1 . . . अ 252288
2 . . . अ ( .) 252288
4 252288
5 . 252288
6 ÁÖß´ÖŸÖß ×¯ÖÏµÖÓÛúÖ ¾ÖÖšü 252288
7 ÁÖß.×¾Æü.‹´Ö.“ÖÖî¬Ö¸üß . अ 252288
8 . . . अ 252288
9 ÁÖß.›üß.‹®Ö ×ÝÖ¸üÖ´Ö Ûú×®ÖÂšü अ 252288
10 .अ 252288
11 . . . 252288
12 . 252288
13 ÁÖß´ÖŸÖß ÃÖãÂÖ´ÖÖ ÝÖ›ü¬Ö®Öß 252288
14 . . . 252288
15 .अ 252288
16 . ( ) 252288
312
17 . . . 252288
18 . 252288
19 अ 252288
20 252288
21 252288
23 . 252288
24 ´ÖŸÖß ÃÖÓÝÖßŸÖÖ ÁÖß¸üÖ´Öê 252288
25 252288
26 252288
27 . अ 252288
28 . 252288
29 252288
30 . ओ. . अ , 245250
. . . ,
31 . . . अ , 244050
. . . ,
32 . . . अ , 245649
. . . ,
33 ¯Ö¤ü ×¸üŒŸÖ अ ( ), . . . . 243616

,
34 ÁÖß.‹´Ö.×¾Æü.¾Æü™üÛú¸ü अ ( .) 252288
35 अ 245250
36 अ 245250
37 . . . अ 245250
38 . . . अ 245250
313
39 . . 245250
40 . . . 245250
41 . . . 245250
42 . . . 245250
43 . . . 245250
44 अ 244050
45 . . . अ 244050
46 244050
47 . . . 244050
48 . . . 244050
49 . . . अ 245649
50 . . . अ 245649
51 अ 245649
52 ÁÖß.›üß.›ü²»µÖæ.†ÖÃÖÖê»Öê 245649
53 245649
54 अ 245649
55 . . . अ 243616
56 . . . . 243616
57 . . . अ 243616
58 . . . 243616
59 . . . 243616
60 . . . 243616
61 .अ 243616
62 . . . 243616
314
63 ÁÖß´ÖŸÖß ´ÖÖµÖÖ ´ÖêÁÖÖ´Ö ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô 243616
-10
न न नस स न
न न सन .
1. :- ÁÖß.×›ü.‹ÃÖ.¾ÖÖ‘Ö s-23 -67700-208700

:- एस s-23 -67700-208700
3. :- -
4. :- . s-16 -44900-142400
5. :- s-16 -44900-142400
6. अ :- . . s-14 -38600-122800
7. अ :- ÁÖß.×¾Æü.‹´Ö.“ÖÖî¬Ö¸üß s-14 -38600-122800
8. Ûú×®ÖÂšü अ :- ÁÖß ×›ü.‹®Ö.×ÝÖ¸üÖ´Ö s-14 -38600-122800

9. :- .अ s-14 -38600-122800
10. :- . . . s-13 -35400-122400

.अ s-8 -25500-81100
ÁÖß´ÖŸÖß ÃÖãÂÖ´ÖÖ ÝÖ›ü¬Ö®Öß s-8 -25500-81100
. . . s-13 -35400-122400
. s-13 -35400-122400
11. :- s-8 -25500-81100
12. :- .अ s-6 -19900-63200

315
अ s-8 -25500-81100
. s-6 -19900-63200
s-6 -19900-63200
üÁÖß´ÖŸÖß ÃÖÓÝÖßŸÖÖ ÁÖß¸üÖ´Öê s-6 -19900-63200
¯Ö¤ü ×¸üŒŸÖ s-6 -19900-63200
¯Ö¤ü ×¸üŒŸÖ s-6 -19900-63200
13. :- s-8 -25500-81100
14. :- s-1 -15000-47600
s-1 -15000-47600
अ s-1 -15000-47600
. s-1 -15000-47600
s-1 -15000-47600
15. :- ÃÖÆüÖ¸êü s-3 -16000-52400
ÃÖÓÃ£ÖÖ“Öê †×¬ÖÛúÖ¸üß ¾Ö Ûú´ÖÔ“ÖÖ¸üß µÖÖÓ®ÖÖ ×®ÖµÖ´ÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ¤êüÞµÖÖŸÖ µÖêÞÖÖ¸êü ´ÖÖ×ÃÖÛú ¾ÖêŸÖ®Ö ¾Ö ¯ÖÏ×¬ÖÛú¸üÞÖÖ“µÖÖ
×¾Ö×®ÖµÖ´ÖÖ´Ö¬µÖê ŸÖ¸üŸÖæ¤ü Ûêú»µÖÖ¯ÖÏ´ÖÖÞÖê ®ÖãÛúÃÖÖ®Ö ³Ö¸ü¯ÖÖ‡Ô ¤êüÞµÖÖ“Öß ¯Ö¬¤üŸÖ.
†.Ûú Ûú´ÖÔ“ÖÖ·µÖÖÓ“Öê ®ÖÖÓ¾Ö ¯Ö¤ü®ÖÖ´Ö ú´Öãôû¾ÖêŸÖ®Ö ´ÖÆüÖ. ‘Ö¸ü³ÖÖ›êü ¾ÖÖÆü®Ö ¬Öã»ÖÖ‡Ô ú‹ÛæúÞÖ
³Ö¢ÖÖ ³Ö¢ÖÖ ³Ö¢ÖÖ
³Ö¢ÖÖ
1 ÁÖß. ›üß.‹ÃÖ.¾ÖÖ‘Ö ÛúÖµÖÔÛúÖ¸üß †×³ÖµÖÓŸÖÖ 91100 15487 7288 1200 0 115075
2 ÁÖß.‹ÃÖ.¯Öß.×¡Ö¾Öê¤üß ˆ¯Ö.ÛúÖ.†×³Ö. 95500 11460 7640 1200 0 115800
3 ¯Ö¤ü ×¸üŒŸÖ ÃÖÆüÖ.³Öæ. 0 0 0 0 0 0
4 ÁÖß. ¯ÖÏ¿ÖÖÓŸÖ ´ÖêÁÖÖ´Ö Ûú.³Öæ. 69900 8388 5592 600 0 84480
5 ÁÖß´ÖŸÖß ×¯ÖÏµÖÓÛúÖ ¾ÖÖšü Ûú.³Öæ. 44900 5388 3592 7041 0 60921
316
7 ÁÖß. ×›ü.‹®Ö.×ÝÖ¸üÖ´Ö Ûú×®ÖÂ™ü .†. 16187 1942 1295 168 0 19592
8 ÃÖÖî.×®Ö»Öß´ÖÖ ‹®Ö.ˆÝÖê´ÖãÝÖê ÃÖ.¯ÖÏ.†. 55100 6612 4408 400 0 66520
9 ÁÖß. †®Öã¯Ö ÝÖÖÓ¾Ö›êü †Ö¸êüÜÖÛú 43500 5220 3480 400 0 52600
10 ÁÖß.×¾Æü.‹´Ö.“ÖÖî¬Ö¸üß ÃÖ.»Öê.†. 60400 7248 4832 400 0 72880
11 ÁÖß. ‹´Ö.¯Öß.•Ö®Öã‘Ö¸êü ¾Ö.ÃÖÆüÖ. 47600 5712 3808 400 0 57520
12 ÁÖß. †³ÖµÖ ˆÝÖ»Öê ¾Ö.ÃÖÆüÖ 41100 4932 3288 400 0 49720
13 ÃÖÖî.ÃÖãÂÖ´ÖÖ ÝÖ›ü¬Ö®Öß ¾Ö.ÃÖÆüÖ 36400 4368 2912 400 0 44080
14 ÁÖß. ×¾Æü.‹ÃÖ.›üÆüÖÛêú ¾Ö.ÃÖÆüÖ 42300 5076 3384 400 0 51160
15 ÃÖÖî.¸Óü•Ö®ÖÖ ¯Ö“ÖÖ¸êü ¾Ö.ÃÖÆüÖ 47600 5712 3808 400 0 57520
16 ÁÖß µÖÖêÝÖê¿Ö ×™üÛú»Öê ¾Ö.ÃÖÆüÖ.»Öê. 39900 4788 3192 400 0 48280
17 ÁÖß. †×³Ö•ÖßŸÖ ÃÖã™üê Ûú.ÃÖÆüÖ 24500 2940 1960 400 0 29810
18 ÁÖß´ÖŸÖß †¹ýÞÖÖ ¯Öë¤üÖê¸êü Ûú.ÃÖÆüÖ 32300 3876 2584 400 0 39160
19 Ûãú •µÖÖêŸÃ®ÖÖ ¿Öê»ÖÖêÛúÖ¸ü. Ûú.ÃÖÆüÖ 24500 2940 1960 400 0 29810
20 ÁÖß´ÖŸÖß ´Öß®ÖÖ ÛúÖÓ²Öôêû Ûú.ÃÖÆüÖ 21700 2604 1800 400 0 26504
21 ÁÖß´ÖŸÖß ÃÖÓÝÖßŸÖÖ ÁÖß¸üÖ´Öê ÃÖÓÝÖÞÖÛú 28400 3408 2272 400 0 34080
22 ÁÖß ³ÖãÂÖÞÖ ¾ÖÖ‘Ö´ÖÖ¸êü ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô 18000 2160 1800 400 50 22020
23 Ûãú ˆ•¾Ö»ÖÖ †¾Ö“ÖÖ¸ ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô 18000 2160 1800 400 50 22020
24 Ûãú. ´Öß®ÖÖ ÝÖÖê®®ÖÖ›êü ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô 22100 2652 1800 400 50 27002
25 ÁÖß ¯ÖÏ´ÖÖê¤ü ÃÖÆüÖ¸êü ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô 34000 4080 2720 400 50 41340
26 ÁÖß´ÖŸÖß ²Öê²Öß ×®ÖŸÖÖôêû ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô 21500 2580 1800 400 50 26330
317
ÝÖÏÖ´ÖßÞÖ ¯ÖÖÞÖß ¯Öã¸ü¾ÖšüÖ ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖ ¾Ö¬ÖÖÔ, ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü,¾Ö¬ÖÖÔ.
†.Ûú न न न . ¾ÖÖÆü®Ö ए
28 . ओ. . अ 90000 10800 7200 1200 109200
29 अ . 0 0 0 0 0 0
30 अ . 0 0 0 0 0 0
31 . . . अ . 43500 5220 3480 400 0 52600
32 . . अ . 43500 5220 3480 400 0 52600
33 . . . . 38700 4644 3096 400 0 46840
34 ÁÖß.•Öß.†Ö¸ü.×ŸÖ¾ÖÖ¸üß 43100 5172 3448 400 0 56948
35 . 24500 2940 2744 400 0 32544
36 . . 35700 4284 2856 400 50 43290
37 . . 25000 3000 2000 400 50 30450
38 . . . 16500 1980 1800 400 50 20730
ÝÖÏÖ´ÖßÞÖ ¯ÖÖÞÖß ¯Öã¸ü¾ÖšüÖ ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖ ØÆüÝÖÞÖ‘ÖÖ™ü , ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü,¾Ö¬ÖÖÔ

38 . . . अ 101400 12168 8112 1200 0 122880
39 अ . - - - - - -
40 . . अ . 43500 5220 3480 400 0 52600
41 ÁÖß . ¯Öß.‹®Ö.ÛãÓú³ÖÖ¸êü Ûú×®ÖÂšü †×³Ö. 73300 8796 5864 600 0 88560
42 ÁÖß . ¯Öß.²Öß.´ÖãÓ›êü ¾Ö×¸üÂšü ÃÖÆüÖ. 32300 3876 2584 400 0 39160
43 ÃÖÖî. ‹´Ö.¯Öß.»ÖÖÓ²Ö™ü . 23800 2856 1904 400 0 28560
44 . . . 22400 2688 1800 400 0 27288
318
45 . . 17000 2040 1800 400 50 21290
46 . . 17500 2100 1800 400 50 21234
47 . . . 17500 2100 1800 400 50 21234
ÝÖÏÖ´ÖßÞÖ ¯ÖÖÞÖß ¯Öã¸ü¾ÖšüÖ ˆ¯Ö×¾Ö³ÖÖÝÖ ÛúÖ¸Óü•ÖÖ, ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü,¾Ö¬ÖÖÔ

48 . ×¾Æü.‹.ÛúÖôû²ÖÖÓ›êü अ 87400 10488 6992 1200 0 106080
49 . . अ . 43500 5220 3480 400 0 52600
50 . . अ . 42200 5064 3376 400 0 51040
51 ÁÖß ×›ü.›ü²»µÖæ.†ÖÃÖÖê»Öê 37500 4500 3000 400 0 45400
52 . . . 36400 4368 2912 400 0 44080
53 . . . 22400 2688 1800 400 0 27288
54 अ 17000 2040 1800 400 50 21290
³Öæ•Ö»Ö ÃÖ¾ÆìüõÖÞÖ ×¾ÖÛúÖÃÖ µÖÓ¡ÖÞÖÖ ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü, ¾Ö¬ÖÖÔ

55 . ‹´Ö.×¾Æü.¾Æü™üÛúú¸ü अ . 26630 44522 3203 1200 0 82997
56 . . अ . 43500 5220 3480 400 0 52600
57 . 0 0 0 0 0 0
58 अ . 47600 5712 3808 400 0 57520
59 . . 50400 6048 4032 400 0 60880
60 . . 41000 4920 3280 400 0 49600
61 . . 39400 4728 3152 400 0 47680
319
62 . . . 33300 3996 2664 400 0 40360
63 . . 33300 3996 2664 400 0 40360
64 . . . 32000 3840 2560 400 0 38800
65 ÁÖß´ÖŸÖß ´ÖÖµÖÖ ´ÖêÁÖÖ´Ö 25000 3000 2000 400 50 30450
³Öæ•Ö»Ö ÃÖ¾ÆìüõÖÞÖ ×¾ÖÛúÖÃÖ µÖÓ¡ÖÞÖÖ, ¤êüÜÖ³ÖÖ»Ö ¤ãü¹ýÃŸÖß ÛúõÖ, ×•Ö»ÆüÖ ¯Ö×¸üÂÖ¤ü, ¾Ö¬ÖÖÔ
66 . . अ 89638 11124 7416 1200 0 109378
67 ¯Ö¤ü ×¸üŒŸÖ Ûú×®ÖÂšü ÃÖÆüÖ. 0 0 0 0 0 0
-11
न स स नस
स
अ. . 2018- 2018-19 2018-19

2019 अ
अ
1 2 3 4 5
अ. 9) - - -
अ .
अ) . .
) 20%
320
)
) अ . . .
,
. .2215-101-27
1 2,00,00,000/- 1,79,06,617/- 2,00,00,000/-

अ
(
)
. .2215-101-27 A-1
2 38,90,470/- 10,28,652/- 38,90,470/-
. .2215-101-27 A-2
3 3,00,000/- 2,98,888/- 3,00,000/-
. .2215-101-27 A-3
4 10,00,000/- 10,00,000/- 10,00,000/-
( )
. .2215-101-27 A-3
321
12
न ब स स न स ब .
स स -
अ अ अ
. .
अ
, अ
अ
अ .
अ अ
अ अ
अ .
स स स न स स .
1. / , ,
2.
3. अ अ अ अ
4. अ
5. अ
6. अ अ
अ अ
अ अ .
अ अ .
अ अ अ अ अ
.
अ अ
.
अ 1961 137 (1)

अ
अ अ अ
322
अ 137 (4)
अ अ अ
.
अ. अ अ अ
. अ अ
अ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
------------------------------------ . ----------------------------------------
, , .
( )
अ. / 2018-19 2018-19 2018-19

.
( 3
)
1 2 3 4 5 6 8 9 7 8 9
1 न
न
09 726.48 08 - 483.26 483.26 - 483.26 48
अ) 3.2
323
) 6
( )
( / )
ए 09 726.48 08 - 483.26 483.26 - 483.26 48

3.2
6
- 12
, , .
.
(
)
अ. / 2017-18 2017-18 2018-19

.
( 3
)
1 2 3 4 5 6 8 9 7 8 9
1 न
न
अ)
) 36 1503.23 34 - 579.91 579.91 - 483.26 483.
( )
26
)
( / )
अ
324
2 - - - - - - - - -
( )
3 12 - - - - - - - - -
( . . )( 2006
2010)
4 - - - - - - - - -
अ) - - - - - - - - -
) - - - - - - - - -
) - - - - - - - - -
) - - - - - - - - -
.
5 - - - - - - - - -
(
)
6 ( - - - - - - - - -
)
7 - - - - - - - - -
( )
8 - - - - - - - - -
9 (100%
अ
-13
न स , न Ö
, , अ .
-14
स Electronic
(स स स . . स )
325
 .
अ - .
 2005
स .
 ब - इ बब स
.
 स सब स बब
स .
-15
स स स स स स न न
स स( )
 अ -
.
 स सब स
बब स .
 अ -2005 अ अ अ अ
अ .
-16
, ,स न न .
अ अ अ अ
326
, ,
.›üß.‹ÃÖ.¾ÖÖ‘Ö . . . , . .
अ अ . अ
, ,
. ओ. . .¯ÖÏ×ŸÖÛú Ø—ÖÝÖê ›üß.‹ÃÖ.™üÖ¯ê Ö»Öê
अ अ
, , .
. . . . ×›ü.™üß.¯ÖÖœêü®Ö. .
अ अ
, , .
. . . . ¯Öß.‹®Ö.ÛãúÓ ³ÖÖ¸êü . . .
अ अ
स स , ( ), .
. ‹´Ö.×¾Æü.¾Æü™üÛú¸ü . . . .अ
ü अ ( ) अ
अ - 17.
इ इ .
अ
स :- न न न
स
न सन :- न सन स स बब
न आ आ
न :- ब - न
स
327
11. आ
1 :-
/
8 27 , 181 , 11 , 21 ,
7 ब .
स स बब .
स स स बब स
ब ब ब , स स स
, स स
घ . स ब , स
- स स - स स
स - , ,
.
2 :-
९९ .
सब स स बब .
- 2 स -
बब .
इ ब स स स स
स ब स सब बब स सब
स - स .
स स बब स घ .
-
- स स घ .
- स स .
- :- . . , , . . .
- :- . ए . ,( ) स , ,
. .
.
:- , . . .
:-स , स , ब .
स - - (1) स (2)
(3) स (4) स , .
स 1961 स ,
.
. . - ( स / - )
1 . . , स स , स .
.
. . .
2 . . . , स स , स ब
स .
3 .बब , 1. ब 2. 3. ए . . .ए स 4.
स 5. . . स स 6. 7.
328
, . . . 8. ब 9. 10. स
स 11. ब 12. 13.
14. स ब
4 . एस. ब , 1. स 2. 3. 4. 5.
स . 6. 7. 8. ब स 9.
.. . 10. स 11. स 12. 13.
स 14. ए . .एस. 15. ब 16. ब 17.
18. स 19. 20. 21.
. .ए .एस. 22. स स 23. 24. स
25. 26. ब
5 . .ए . स स स बब
स .
6 स स . 1) स -
. ए.ए . स , 2) स स बब .
3) . स .
4) स स
5) स .
7 . ए . स 1) - स
स
2) . . . . - .
3) , ब , ,
4) स - सब स स
घ
5) . . . . स इ
6) ( ) ३ ४ स बब
7) स ./ / स
बब स .
8) /ब घ ४
५
9) स स
10) स , स
- घ स .
8 . ब , 1) १ २ 3 स बब.
स 2) सब
3) . . . . . -
4)
5) - स
6) -
7) .
8) स ( ) स बब.
9) स बब
10) स स बब
11) स बब
12) . स .
9 . ए . 1) स ( ) स बब
स 2) स ( ) स बब
3) स बब
4) स बब
5)
329
10 . स ए. 1) स
स , 2)
3)
4) स
5)
6) . स .
11 एस.एस. स 1) स सब स
2)
3) स ,
4) . स .
12 .स 1) सब , सब
स 2) - सब ब एस , स
स .
3) .
4)
5) घ
6) .
13 .स 1) .
स . 2) .
3) .
4) .
5)
6)
7)
8) स स
9) स ब ब
10) घ .
11)
12) ब
13) बब
14) . स
14 .स 1) १ २ स स इ
स .( ) सब .
2) .
3)
4) ब सब
.
15 1) . स
स 2) इ स स
3) .
16 . 1) .
2)
3) स स .
4) स स
5) स स
6)
7)
8)
9)
10)
11) स स
12)
13) ब स
330
14) स/ स .
15) . स .
17 . 1) स .( .), स ( .), ,
स स
स . 2) स स
3) ब
4) / ब (स स )
5) . स .
6)
7) स
8) स स ब
18 . 1)
स . 2) , , स
3) . स .
19 स ब 1) -३ ४ -
स . 2) -३ ४ - .
20 . ए .एस. 1) स ( ) स स /
स .
2)
3)
4) स
5)
6) , , ब ,
7) ( स स, - ए .)
8) स ( ) स
21 1) १, २ ३ २ - / - स
स २, ३ - स .
2) १, २ ३ - स सब
.
22 1) १ २ .
स 2) १ २ स .
3) बब स
4) स स स स स स .
23 1) स , ब
2)
24 एस. . 1) .स .ए . स 2) स
3) ब 4) . . . . स इ
25 स. 1) स 2)
.ए .ए . 3) स .ए .ए.ए. .९ 4) ब
5) स . २९ 6) / स
7) . . . . स इ
26 . एस. . 1) ./ / सब बब .
. 2) सब .
3) स .
27 स 1) स
स स सस .
2) स स .
3) स स स स
.
4) ए .ए . .एस.
28 . 1) ब स
2) स
3) स . स , .स. स
4) स
5) . . . . स इ
331
29 . एस. . ब 1) स सब स 2.
2) 4. घ बब
3) स सब स स
30 . .ए . 1) स स
2) . . . . स इ
31 . . . 1) ए.ए . . स
2) स स .
32 . . 1) .
2) . . . . स इ .
33 . .एस. 1) . . .स. स
. .
2) . .स I.E.C. स बब
.
34 .स . घ 1) स .
.
35 . 1) स
स 2) ब
36 स 1) स स , ,
घ स .
2) . . .
37 . . स ,
.
. , .स
38 . , स ,
39 स स , .स. 4 इ स.
स
१
स .
१ २ ३ –१
–१ स –१
स ( )४ –१
–६
–३
–८
स – १
(१) (२) (३)
. . . .–१ . . . .( ) स स
( ब ) ( . . .) स
. . . . . स –५
. ( .) –१ स १ स –२
. . (स .) – १ स ( ) स ( .) – १
–१ स -२
स १
( )–१
. . -१
स .–१
3 :-
,
332
स ब स स
स घ . स स स स
ब स स .
. स स
1 . . . . . स स ६ स बब
स ३,४ स
, स .
2 स स ३० स
3 स स ब , स १ ब स
4 १ . स १ स
5 स. . -
6 स - -
7 - - १ ब
4 :-
स स स स .
स स स
.
1. घ स घ स ,
स .
2. स
स .
3. स बब स स
.
. -
1 144 60
2 स . 144 60
3 120 24
4 120 24
5 240 24
स स स स .
स स स
.
1. घ स घ स ,
स .
2. स
स .
3. स स बब स स
.
l
1 10 144 60
2 स 10 144 60
3 10 120 24
4 10 120 24
5 20 240 24
333
5 :-
इ
– स 1961 275 (1) स स स
स स स .
– स 1961 275 स स
स स स स स .
- स 1961 276 (1) स
स स स . ब
स स स ब . स
घ स .
1. स 1961.
2. ब 1958
3. स 1968
4. स (स स स ) 1981
5. स ( ) 1981
6. स ( , स ब ,ब स )
1981
7. स ( ) 1981
8. स ( ) 1981
9. स ( , , घ ) 1981
10. स ( स स ब) 1981
11. स ( स ) 1981
12. स ( ) 1966
13. स ( ) 1971
14. बब .
15. स स 1966
16. , स 1968
17. स (स ) 1967
18. स ( ) 1964
, ,
.
7 :-
ब सब स
स स . स
सब स स स
स स बब स
/ . ./ ./ . . ./स .स / स
स स स .
. स बब स
. / -
1 - , स ,
स / , 30 स ,
2 3 4 , ,
स , ,
15 स
3 स 3 , स स ,
, ,
334
8
. .
1 स. स स
2 स. घ स
3 स. बब स स
4 . स
5 . स स
6 स. स
7 . स स स
8 स. स
9 . स
335
- 336 -
9 :-
- -
. . /
1 1
2 स 1
3 ब स 1
4 स 2
5 3
6 स स . 3
7 एस . 3
8 स स . 3
9 स स 3
10 ब स 3
11 ए स 3
12 स स. . . 3
15 3
16 स स . 3
17 3
18 स 3
19 3
20 ए ब स . 3
21 स . 3
22 स ब स . 3
23 ए एस स 3
25 स 3
26 स 3
27 3
28 .ए .ए . 3
29 स .ए .ए . 3
30 स 3
31 स 3
32 एस ब स .( ) 3
33 ए स .( ) 3
34 3
35 एस . . 3
36 स घ 3
C:\Users\LENOVO\Desktop\1 TO 17 MANUAL.docx
- 337 -
37 स घ 3
38 स .( ) 3
39 स स .( ) 3
40 स 3
41 स स स 3
42 ब स ( ) 3
43 3
44 3
45 ए 3
46 . 4
47 ब 4
48 4
49 ए स 4
50 स 4
51 ब 4
52 ( ) 4
9 :-
- -
. . /
1 1
2 स 1
3 ब स 1
4 स 2
5 3
6 स स . 3
7 एस . 3
8 स स . 3
9 स स 3
10 ब स 3
11 ए स 3
12 स स. . . 3
15 3
16 स स . 3
17 3
18 स 3
- 338 -
19 3
20 ए ब स . 3
21 स . 3
22 स ब स . 3
23 ए एस स 3
25 स 3
26 स 3
27 3
28 .ए .ए . 3
29 स .ए .ए . 3
30 स 3
31 स 3
32 एस ब स .( ) 3
33 ए स .( ) 3
34 3
35 एस . . 3
36 स घ 3
37 स घ 3
38 स .( ) 3
39 स स .( ) 3
40 स 3
41 स स स 3
42 ब स ( ) 3
43 3
44 3
45 ए 3
46 . 4
47 ब 4
48 4
49 ए स 4
50 स 4
51 ब 4
52 ( ) 4
10 :-
- 339 -
- -
8881
1 24250 6600 42882 3085 1200 10798
5
2 26570 6600 46106 3317 1200 11270 95063
ब
3 स
स
4
5
२
स स
6
एस 7454
7 21910 5100 38354 0 0 9177
1
स स
8
स
9 16340 4200 29167 2054 400 0 52161
स
ए स 4974
10 15380 4200 27804 1958 400 0
2
स 4775
11 14590 4200 26682 1879 400 0
ब 1
स स 5553
12 17580 4300 31070 2188 400 0
8
13
8010 1900 14072 991 400 0 2537

14 3
स स 3454
15 11150 2400 19241 1355 400 0
6
ए एस स 4447
16 13290 4200 24836 1749 400 0
5
- 340 -
17 स
ए स
18 12970 2400 21825 1537 400 0 39132
ब
2940
19 स 9110 2400 16344 1151 400 0
5
स स
20 11700 2400 20022 1410 400 0 35932
ब
स 2925
21 9550 1900 16259 1145 400 0
4
स स
22 6560 1900 12013 846 400 0 21719
स
23 स 5680 1900 8565 758 400 0 17303
24 स 9950 1900 16827 1185 400 0 30262
25 15970 4200 28641 2017 400 0 51228
26 16420 4200 29280 2062 400 0 52362
27
ए ए
28 19760 4300 34165 2406 400 160 61191
ए ए 5569
29 17580 4300 31070 21880 400 160
स 8
स घ
30 21710 4400 37076 2611 600 0 66397
स 5334
31 17810 3200 29834 2101 400 0
घ 5
स
32
एस स 5450
33 17270 4200 30487 2147 400 0
ब 4
बब स 4407
34 14830 2500 24609 1733 400 0
2
35 स स 13160 2500 22237 1566 400 0 39863
स 4699
36 15990 2500 26256 1849 400 0
5
स
37 13140 2500 22209 1564 400 0 39813
ब
एस 5979
38 18790 4700 33356 2349 600 0
5
स 2721
39 10190 2400 14227 0 400 0
7
- 341 -
4659
40 16860 4400 22748 2186 400 0
4
2852
41 9240 1900 15819 1114 400 50
3
3527
42 11620 2200 19624 1382 400 50
6
एस 2863
43 10440 2200 14283 1264 400 50
7
44 9740 1600 16103 1134 400 50 29027
45 ब 11060 2000 18545 1306 400 50 33361
1724
46 6230 1300 8509 753 400 50
ब 2
47
48 9840 1600 16245 1144 400 50 29279

स
ए स
49 11150 1900 18531 1305 400 50 33336
50 4990 1300 8932 629 400 50 16301
11 :-
सब
2017-18
1 ब स 1344.69 1344.69 1344.69

2 ब स 19.00 19.00 19.00
3 सस 15865200.00 15865200.00 15865200
4 १२ 0 0 0
5 स ब 860000 860000 860000
12 :-
1. – स 2016-2017 ब 2017 . 31.38 .

2. - स 1,50,322/- स 1,43,508/- स .
3. – स 2016-17 16.00 स 16.00
.
4. –स ब – 692, – 217 .
- 342 -
5. – स 2016-17 स . 700/- स स, घ स . 700/-

स . 600/- ए ए ए स एस स स . 1500/- .
ए 3247 . .
स स .
13 :-
, , , .
1. – १ २ - .
2. ब - स 1451/- ब .
3. ब - . / / स 600/- ब इ स .
250/- .
4. – स 2016-17 स . 700/- स स, घ स . 700/-
स . 600/- ए ए ए स एस स स . 1500/-
.ए 3547 . .
स स .
14 :-
इ
स स
इ .
1. ए 7स स , सइ स .
2. स स .
3. स , स, , .
15 :-
2005 , ,स .
स बब सस स
स स स
बब स स स स .
16 :-
- , इ
1
ए स ए स
. .
.
1 , , स स 263287
2 , , स स 285169
3 , , . स स 286135
4 , , . स स 284015
- 343 -
5 , , स स 263345
6 , , स स 274118
7 , ,स स स 265248
8 , , . स स 262298
9 , , स स स 261488
10 , , स स 255978
11 , , स स 282329
12 , , स स 258555
13 , , स स 254663
14 , , स स 270567
15 , , . स स 235130
16 , , स स 225654
17 , ,स स स 231110
18 , ,स स स 245839
19 , , स स 251132
20 , , स स 225439
21 , , स स 232239
22 , , स स 236135
23 , , स स 270596
24 , , स स 251435
25 , ,ब स स 254125
26 , , स स 251717
27 , , स स 270567
,
28 , . . स 0
घ
29 स 0
स
30 स 0
31 स 0
32 स 0
स
33 स 0
34 स 0
35 स 0
17 :-
- 344 -
 स

 इ
 स
 स - -
- 345 -
12. ,
. .
2005
1 17
2019
- 346 -
ÆüÖÙ¤Ûúü•ÃÖã³Öê“”ûÖú
¿Öã³Öê“”ûÖ -
,
.
. -
.
. -
-
.
:-
( . )
- 347 -
1 सघ 11 12
2 13 15
3 घ स 16
4 स 17
5 स स , 18
,स ,
6 स 19 20
7 स सब स स 21
8 स - , ,स , 22
सघ बब स स .
9 - - 23
10 स स स 24
11 स स स स 25 26
स स .
12 ब स स 27 28
स ब
13 स , , 30
14 स 30
स .
15 स स स स स स 30
( स स)
16 - , इ 31 34
17 इ . 35
- 348 -
* , . . *
1 6309 . . .
2 2011 1231000
3 906000
4
8
5 1279
6 514
7 -1 22
8 -2 50
9 12
10 610061
- 349 -
बब आ
आ स न स स स
आ सन सन
आ बब सन
न स ब सन आ
आ
स स न स स स सन
न ब ब न आ
स आ सब स
ब न आ आ न स सब
स - स स - ए
आ आ स
स स -
आ आ
-
स स इ स न
आ स न आ स स स
- न सन स स सब
स आ न न आ
नआ सन
न -
स ए स
स सब ब ए स
न स स
न न न आ स
न न स न
-
स - न न स -
स न स न आ स
सब - न आ
- न न स आ - आ
- आ सब आ
आ स स -
- न न - न स न न
स न स - आ स
आ आ न स
- 350 -
. 10
.
न स न न
स न - --------------------------------
- --------------------------------
--------------------------------
आ स ---------------------------------
ए :- --------------------------------
न सब :- --------------------------------
न आ स न ---------------------------------
:- --------------------------------
आ आ स :- --------------------------------
स
स बब - ---------------------------------
स स न
आ स - ---------------------------------
स स बब
न -
- 351 -
[( 5 (1) )]
. 20
.
, 2005 19(1)
--------------------------------------------
( )
--------------------------------------------
( - / / )
(26) स :- ----------------------------
(27) :- ----------------------------
(28) - :- ----------------------------
(29)
:- ----------------------------
( स स)
(30) :- -----------------------------
(31) :- -----------------------------
(32) :- -----------------------------
(ए ) स :- --------------------
( ) सब
:- ----------------------------
:-
:-
- 352 -
[( 5 (2) )]
. 20
.
, 2005 19(3)
------------------------------------------
( )
--------------------------------------------
( - / )
(1) स :- ----------------------------
(2) : ---------------------------
(3) - : ----------------------------
(4) - :- ----------------------------
(5)
:- ----------------------------
(6) :- ----------------------------
(7) :------------------------------
(8) :- ----------------------------
(ए ) स :- ---------------------------
( ) सब
:- -----------------------------
:-
:-
- 353 -
** **
1 . स . . 240149 9168420766
स स . , . 8308901405
स
2 स . . , - 7709733242
. घ , . 9923083252
3 स स . . . , - 7719800827
. .
4 . स . . , . स - 9096968875
. . ( )
5 स . . , - 9049797045
. , . 7387943098
6 स . . , - 9763372874
.स . .
7 स . , . , - 8275251354
. , ., . .
8 . स . . , . - 9763737518
स , .
9 .स स . .स . - -
- 354 -
स . .
---------------------------------------------------------------------------
स ( ) स ( )
स स
स ( ) (स )
- 355 -
1 :-
स
स
:-
स स बब 25000
1.25 स सब स .
:- स
स - :- 1. स
2.
3.
स 1961 स स
3 4
1. स स स बब
2. ब
3. बब
4. घ - स स स
5. घ -
स स सस ब
- 356 -
स स स
स 1, 21
2- 62 स स स
स स
1.
2. ब स
3.
4. स स
5. ब
6. स स
7. स स ब -
ब
2 :-
1 अ
.
2 , - अ -
- 357 -
अ - .
3
अ अ , -
, अ .
4 अ
5 अ अ / अ
6
7 3 4 - .
3. .
4. अ - .
.
अ अ /
1 . . . . .अ.( .) . . . ,
, ,
अ / ,
,
अ , .
2 . . . . .अ.( ) , , अ
, औ ,
, /
, . . अ , ,
, ,
अ , . . ., . . . .
, . . . , . . . . , .
3 .अ . .  औ . .

 अ
अ
 औ अ


 . . .अ.
4 . ‹®Ö.†Ö¸ü.²ÖÖê²Ö›êü ¯ÖÏ.  -
- 358 -
 अ अ
अ

5 . ¯Öß. .³ÖÝÖŸÖ 
 अ
अ 
 -
 . . ,
अ
 अ

अ
7 .•Öß.×¾Ö.†ÖÓ²Ö™üÛú¸ü .  -1 4 - अ
 , , -
3 4
 , ,
, -1 3 /
अ ,
,
( . . .अ., . . )
8 . . . . . 
 , ,
.( .)
 . . अ
 अ , /
,अ
9 . . . . . 
 -1 4 -
10 .  , ,
अ ,
 , . . .अ./
. .अ. अ ,
,
11 . 
 अ
- 359 -

 . . . ओ. . . .
 . . .
12 .  .
 NPRE, ,
.
 ,
 .
 50 % 100% अ
.

.
स 3 :- न न नस
अ अ अ /
.
:- ÃŸÖ ( स न)
अ. . अ
6 4 अ --
अ
,अ .
.
7 4 . . 50% --
अ ,
अ . .
8 4 अ --
100% अ
,
9 4 --
- 360 -
4:-
स
स स
1. घ स घ
स स स
2. स
स
3. स बब स
स
स स स स
स स
1 स 120 60
2 स 180 120
3 स 180 120
4 स -- --
स
स स स
1 स 01 40
2 स -- 100
3 स -- 100
- 361 -
4 स -- 100
5 :-
, †×¬Ö×®Ö , ,
स घ स
1. स
2. ब
3. स
4. स स स स
5. स
7. स
8. स
9. स घ
10. स स स ब
11. स स
12. स
13. स
14. बब
15. स स
16. स
17. स स
18. स
स स स स
स ब
स स
स स
स स स
- स स
स स
स स स स
- 362 -
- स स
स स स स
ब
स स सब -
5 :-
, †×¬Ö×®Ö , ,
स घ स
1. स
2. ब
3. स
4. स स स स
5. स
7. स
8. स
9. स घ
10. स स स ब
11. स स
12. स
13. स
14. बब
15. स स
16. स
17. स स
18. स
स स स स
स ब
स स
स स
- 363 -
स स स
- स स
स स
स स स स
- स स
स स स स
ब
स स सब -
6:-
25. ब
26.
27.
28. ‘ ’ ‘ब’
29.
30. ‘ ’
5. / -
स
स स स
स
2.
ब घ
- 364 -
3.
स स इ
स
स घ स स स स
स
4. ‘ ’ ‘ब’
स स स
स स सस
स घ ब स स स
बब
5. /
“अ” “ब” “ ” “ -1” “ड” स

स
ब
1
2 ब
3
4 -1
5
- 365 -
6. “ड”
स
स स स
“ ” स
स घ
7 :-
.
स स स . :- स- 1097/स /112/08,
23 , 1999
. स बब
. स -
/ .
* *
1 स . .स. . स ,
स स 1 स . .
- 366 -
ब सब /
स स स स
स स ( ) स स
स स स / / स / स स
स .
स / स स स स
स स स
-8
** **
स स
स स स स स स स स
स ए स स स स स स स
स स स स स
1 . स स स . . . , .
स
2 स . . , . घ ,
.
- 367 -
3 स स . . . , . .
4 . स . . , . . . घ
5 स . . , . , . . .
6 स . . , .स . . स ( घ)
7 स . , . ,
. , ., . .
8 . स . . , .स , .
9 .स स . .स .
9:-
- - स
स स स स
स - - स स स
स स स
सब
/ घ ए
/
DCPS
1 . / . .स. . 105400 - 12648 8432 400 00 00 126880
2 . . . . . .( ) 102300 - 12276 8184 400 00 00 123160
3 .ब . . .( ) 77700 - 9324 6216 400 00 00 93640
- 368 -
4 .ए . .ब ब ¯ÖÏ³ÖÖ¸üß स. . . 53500 - 6420 4280 400 00 00 64600
5 .¯Öß.ए .³ÖÝÖŸÖ . . . 39900 - 4788 3192 400 00 00 48280
6 . . . ब .स . 38600 - 4632 3088 400 00 00 46720
7 . स. स .स .( .) 29300 - 3516 2344 400 00 00 35560
8 .ब .घ .स . 22400 - 2688 00 400 2509 00 27997
9 .स . . 36400 - 4368 2912 400 4077 00 48157
10 . . . 37500 - 4500 300 00 4200 00 49200
11 . . 36400 - 4368 2912 400 4077 00 48157
12 . . 41000 - 4920 3280 400 00 00 49600
13 ए 37200 - 4464 2976 400 00 50 45090
14 . . . 25000 - 3000 2000 400 00 00 30400
15 . स 28200 - 3384 2256 400 00 50 34290
16 . 17500 - 2100 1800 400 1960 50 23810
10 :-
) -1 -2 स
.
. . 7 स
स /
1 2 3 4
1 स 60000-190800 एस-22
2 स 56100-177500 एस-20
- 369 -
ब स स - - स
स एस - - स
स स
. . 7 स
स /
1 2 3 4
- )
1 स स 29200-92300 एस-10
2 25500-81100 एस-8
- ) -
1 स . स 38600-122800 एस-14
2 स 35400-112400 एस-13
3 स 25500-81100 एस-8
4 स 19900-63200 एस-6
5 16600-52400 एस-3
-
1 ब 16600-52400 एस-3
2 15000-47600 एस-1
11 :-
.
. -
-
1961
.
1) : -
- 370 -
( 1961 144 181)

2) 100/103
3) 123 -
4) 261 . . /
-
-: :-
( )
. :
.
1) .
( . . . . . 1961 182 )
2. .
( . . . . . 1961 183 )
3. .
( . . . . . 1961 187 )
4)
( . . . . . 1961 123 )
5) 261 / .
( . . . . . 1961 261 )
.
.
. .
.
- 371 -
 -
 -
/
-
. . .
.
/
.
 -
/
.
1961
1968
.
- 372 -
12 :- -

स स स स स
स स .
. ए स स सब
स स ,
स
स स स .
स स स सब
स .
स घ स
.
स स स स स .
7. / , , .
8.
9. स स .
10. स
11.
12. स स
घ .
स सब स स
स सब
घ .
बब
. स स स
स स सब घ .
स . स स .
सस , इ स स
- 373 -
. स सब बब .
स 1961 137 (1) स

स स
स स , स
स स स स , स
137 (4) स स स स
स ब ब
.
- 374 -
- , ( )
2018-19
1 स स 100% 300000 300000
2 स स स 100% 50000 26202
3 ब स 100% 150000 149835
4 स 100% 75000 74944
5 /इ स 100% 250000 249942
6 स / स 100% 50000 49970
1 75% 1 स 100% 1500000 1500000
- 375 -
2 75 % स (10+1) स 100% 1200000 1200000
3 स 100% 100000 99820
4 ब स 100% 150000 149955
6 स स 100% 400000 399885
10 स 100% 100000 99967
11 . . स स 100% 1700000 1699902
12 100 % स 100% 400000 400000
15 स स स स स 100% 100 0
13 - 7%
1 13 -7% स स 100% 200000 200000

ब
2 13 -7% स - स 100% 100000 99998

स स स
3 / स 100% 100000 89182
6825100 6789602
- 376 -
13 :- - ,
.
/ -
.
14:-
स स
इ
15:-
स स
-
स स बब
सस स
स स
स बब स स स
स स
- 377 -
सस
:- 16
, .
. स
-
- -
1 2 3 4 5 6 7 8
1 स . . . . .ए बब स . .ए बब
245134 / स 9850091159 . 9850091159 स
9552464880 .
. .
1 1 .ए ए . . . . स स स. . .
7350408575 9422843157
2 1 .ए ए . . . . . . . .
( ) स
7350408575
3 1 .ए ए . . . . . . . .
( ) 9422843157 9422843157
7350408575
4 1 .ए ए . . . . . . . .
( ) स
7350408575
5 .ए ए . . . . स . . . . .
9421780122
1स 7350408575
- 378 -
6 .ए ए . . . . . . स . . . स. . .
7350408575
7 .ए ए . . . एस एस
7350408575
8 .ए ए . . . ए . .स ए . .स
7350408575 9975189260 9975189260
9 .ए ए . . . . .
7350408575
10 .ए ए . . . .ब ब
स 7350408575 9763922866 9763922866
11 .ए ए . . . . स . स
7350408575
12 .ए ए . . . . . . . . .
7350408575
13 . .ए ए . . . ए स ए स
7350408575
. .
14 1 .एस. . . . . . ए बब . . . . ए बब
9420683855 9420683855 स
9371218300
15 1 .एस. . . . . . ए बब . . . . ए बब
9420683855 9420683855 स
9371218300
16 2 .एस. . . . . . स. . . . . स. . .
9371218300
17 2 .एस. . . . . .ब . स. . . . .ब . स. . .
.
9371218300 9049672132 9049672132
- 379 -
18 2 .एस. . . . . .
9371218300
19 2 .एस. . . . . . .
स ( )
9371218300
20 2 .एस. . . . . .
9371218300
21 2 .एस. . . . . ब ब
9371218300
22 2 .एस. . . . . . एस ए स . एस ए स
9371218300
23 2 .एस. . . . . . .
9371218300
. .
24 .एस . . . . . . . . . . . .
9403959913 9403959913 स
7507038096
25 .एस . . . . स. . . . ए ए स स. . .
7507038096 7588213536
26 1 .एस . . . . . . . . . . .
9403959913 9403959913
7507038096
27 2 .एस . . . . . . स. . . . . . . स. . .
.
7507038096
28 2 .एस . . . . एस स. . . . . एस स. . .
.
7507038096 9423644874 9423644874
29 2 .एस . . . . . . . . .
ब
7507038096
30 2 .एस . . . ए. . ए. .
घ
- 380 -
7507038096 9822598013 9822598013
31 2 .एस . . . ए एस ए एस
7507038096 9822713266 9822713266
32 2 .एस . . . ए ए
स
7507038096 9764271013 9764271013
33 2 .एस . . . . . . .
स
7507038096 9423420179 9423420179
34 2 .एस . . . ए ब ए ब
7507038096 9823363123 9823363123
35 2 .एस . . . . .
7507038096
36 2 .एस . . . .एस. . .एस. .

9970918806 9970918806
7507038096
37 2 .एस . . . एस . . एस . .
ब
7507038096 9970918806 9970918806
. .
38 1 .ए ए . . . . .ए . . . . . .ए . स . . .
स
7350408575 9422840521
9422840521
39 1 .ए ए . . . . .ए . . . . . .ए . स . . .
स ( ) स
7350408575 9422840521
9422840521
40 .ए ए . . . . . स . . . स .
7350408575 9764203772 9764203772
41 2 .ए ए . . . ए ए
स
7350408575 9763522351 9763522351
42 2 .ए ए . . . . . . .
- 381 -
स 7350408575 9823288457 9823288457
43
-
44 1 . . . . . ए ए
स 9423622993
9860601147 9860601147
45 1 . . . . . एस ए स . एस स .
9423622993 8055234528
9421704003
46 1 . . . . . . घ . . . . घ . . .
9423622993 9420661308 9420661308
47 2 . . . . . ए . . स . ए . . स .
9423622993 9822940314
48 2 . . . . . . . . स . . . . स .
9423622993
49 2 . . . . . ए ए
9423622993
9623648899 9623648899
50 2 . . . . . एस एस
9423622993
51 2 . . . . .
9423622993
9923229795 9923229795
52 2 . . . . . एस स . एस स .
9423622993
9421704003 9421704003
53 2 . . . . .
9423622993
9325848245 9325848245
54 - . . . . .
ब 9423622993
9822785784
55 2 . . . . . .ए . .ए .
9423622993
9822572741
- 382 -
56 1 .ए .एस . . . .ए .एस . . . . . .
9422912261 9422912261
57 1 .ए .एस . . . . . . . . . . .
9834748578 9834748578
9422912261
58 2 .ए .एस . . . स स
9422912261
59 2 .ए .एस . . .
9422912261
60 2 .ए .एस . . .
9422912261
61 .ए .एस . . .
, स
9422912261
-
62 1 . .ब. . . . . एस. ब . . . . . एस. ब . . . .
9665404960 9665404960
9860929545
63 1 . .ब. . . . . एस. ब . . एस. ब . . . .

9665404960 9665404960
9860929545
64 1 . .ब. . . . .ए . . . .ए . . .
( ) 9673957169 9673957169
9860929545
65 2 . .ब. . . . स स . स स .
9860929545 986009266 986009266
66 2 . .ब. . . . स स . स स .
9860929545
68 2 . .ब. . . . . .
( ).
9860929545
68 2 . .ब. . . . स बघ स बघ
ब .
- 383 -
9860929545 9970558891 9970558891
69 2 . .ब. . . . स ए स ए
ब
9860929545 9922784220 9922784220
70 . .ब. . . . एस एस
घ
9860929545 9890752965 9890752965
71 . .ब. . . . .एस. .एस.
9860929545
72 . .ब. . . . . .
9860929545
73 . .ब. . . . .एस. . .एस. .
9860929545 9922896001 9922896001
74 . .ब. . . . एस एस
9860929545 9665547919 9665547919
75 . .ब. . . . ब ए ब ए
9860929545 9823362946 9823362946
76 . .ब. . . . . .
9420401706 9420401706
9860929545
77 . .ब. . . . स स
.
9860929545
78 . .ब. . . . . एस. ए. . एस. ए.

9420063345 9420063345
9860929545
-
79 1 .स ब . . . .स ब . . . .स ब . . .(
9130590775 9130590775 ( ) 9130590775 )
80 1 .स ब . . . . . स
स 9130590775 7719047899 7719047899
81 2 .स ब . . . एब एब
स 9130590775 9860614186
- 384 -
9860614186
82 2 .स ब . . .
9130590775 75884154763 7588454763
83 2 .स ब . . . घ घ
9130590775 9890769023 9890769023
84 2 .स ब . . . . .
स 9130590775
85 .स ब . . . . .ब . .ब
9130590775
17:- इ
 स

 स
 स - -
13
- 385 -
:-1
- :- . एस. ब , स
- :- . एस. .ब , , ,
स :- . बब ,स स
:- , स , स स , , ब
स - 1) स 2)
3) . , 4) . ,
,
स 1961 स . . -3 4
.
1. ( ) , ,स ब ,
ब इ
2. घ - स स स स बब
. स .
3. .स. .
4. ब . .
5. स , स स , ब स स
ब , . .
:-2
1. स स स .
2. ( ) .
3. स स .
4. ( ) 180 स .
- :-
स स
- स स
- स
1 स स
2 स स
3 घ घ
4
5 बब स स स
6 स स स
7 ए स
8 स
9 स स -1
10 . स स –
- 386 -
11 स –
12 स ब स -2
स
13 इ स -3
14 स सस स
15 स
:-3
स बब
स .
/ स स
स .
स स ए स स .
स स ब / स
1 स 1
स .
स
(स
स )
. स. स ,
. स
स
बब स
स
. .
स
स .
- 387 -
-4
:
) स
स स
स स स घ
स स स
स स
स
बब स स
स स
स स
स स स
स स स
- स
. -
. स स
1 स 120 72
- 388 -
:-5
, , ,
स घ स
1. स
2. ब
3. स स
4. स स स स
5. स
81
7. स
8. स
9. स घ
10. स स स ब
11. स स
12. स
13. स
14. बब
15. स स
16. स स स स
17. स स
18. स
19. स
स स स स
स ब
स स स स
स स स
- स स स
स स स स स
- स स स
स स स ब
स स सब -
- 389 -
-6
1. ब
2.
3. “ ” “ब”
4.
5.
6. “ ”
6. -
स स
स स
स
2.
ब घ
ब
3. “ ” “ ”
स स स
स स सस स घ ब
स स स बब
4.
स स इ
स स घ स स
स स स
5.
ब
- स स
ब
1
2 ब
3
4 -1
5
6. “ ”
स
स स स “ ”
स स घ
- 390 -
:-7
,
. बब
स स
.
1. स स स 30
स . .
.
2. स -3 ( ) स स स
. . .
:-8
, ,
. .
1 . स स , . , . , .
स स ,
,
2 . स . , . (ब )
. घ , .
3 . स . 4, ( )
. .
4 स स . , . .
5 घ स . , . . .
6 स स .घ , . , .
7 . घब स स .स. घ .
8 स . ( ) .स , .
9 .स ब स . , . , . .
10 स .ए , . .
11 . स . . घ , . .
12 . स स ,
स
- 391 -
:-9
-
( ) ( )
-
Net
pay
1. स ब 9422842245 76440/- स
स /
ब
2. ब 9422842245 76440/- स
स
ब
3 ब 9422842245 76440/- स
स (स ) /
ब
4 , 9423118561 83600/- स
स घ ( घ )
5. . .बब स स ब , , 8999063240 66520/- स

, 9890543728
6. स स स स 12 9923599134 64720/- स
7. ए स , , 9922182592 68560/-
8. . स C/o , ब 7588187411 44080/- -1
- 392 -
,
9. . स स स , 8177823310 44080/- -2
10. स ( ) - , 7507495271 49600/- ब /
, , . .
11. . . . स स .2 9860251762 44080/- -1
12. स. . स C/o , 9960296879 30708/- -2
स
13. एस इ स घ , स घ, 9823715504 44080/- -3
14. स. स . 3, ब , 9730075704 30708/-
सस स , .स , .
15. स ( ) -
16. -
17. . एस.ए . 8007363056 43290/-
18. .स स स , 7030711685 30450/-

,
19.
:-10
- -
. घ ए
1. स - - - - -
2. - - - - -
(स )
3. - - - - -
4. - - - - -
( घ )
5. . .बब स स 55100 6612 4408 400 66520/-
6. स स 53600 6432 4288 400 64720/-
7. .ए . स 56800 6816 4544 400 68560/-
8. . स 36400 4368 2912 400 44080

9. . स स 36400 4368 2912 400 44080
10. . . . स 36400 4368 2912 400 44080
11. . . स ( ) 41000 4920 3280 400 49600/-
12. स. . ब स 23100 2772 1848 400 30708
13. इ स 36400 4368 2912 400 44080
14. स. . सस स 23100 2772 1848 400 30708
15. स - - - - -
( )
16. - - - - -
17. . एस.ए . 35700 4284 2856 400 43290/-

- 393 -
18. . . स 25000 3000 2000 400 30450/-
-11
, ,
स ब .
-
स ब -
स 1961 स .
5) स : -
( स 1961 144 181)
6) 100/103 स स
7) 123 स ब -
8) 261 स . . / स
-
- 394 -
-: स :-
( ब स )
स ब स . स
स : स स .
2. स . ( . . . . स. 1961 182 )
2. . ( . . . . स. 1961 183 )
3. स . ( . . . . स. 1961 187 )
4. ( . . . . स. 1961 123 )
5. 261 / स . ( . . . . स. 1961 261
)

स ब स स स बब
घ स सब स सब
सस स .
स स स स .
स
. स सब स स स सस स
स स स . . स
.
 -
स स स स स घ
स स स ब स
 बब -
/ स स
स - बब . . . स स
. / स स स
स स .
 ब -
/ स
स बब .
स 1961 स स 1968 स
स स स स ब .
:-12
-
स घ इ स स स
. स स सब
, . सब ब स घ
. बब स स ब स स
स .
- 395 -
स स 2015-16 स स स . .
स स
. स ब स इ 100% स
स सस
. . ( . .) 1 . .2 6 . .
1 (स स - 11000/- 4 6 स
( स / स
स 13000/-) .
: स
.
स ब सस स स स घ 1200 /-
बब
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
50% स स 7/12 8 2.01 2.01 2.00 0.1
स 16% बब
स SC 8%
1 ST 8%
30%
3%
इ
2 .बबस ब 100 . , 7/12 8 715.0 715.00 561.7 153.2
ब इ 0 6 4
ब
3 ब स 100 . 7/12 8 200.00 200.00 190.5 09.42

इ 8
घ
- 396 -
:-13
,
1 2018 28/2/2019 .
. ए
1 ब स 2018-19 स , स
स :
2 स
स .
3
:-14
स स
इ
:-15
- ,
स
स बब स स
स स
स स बब स स स स
स स स
स स स स
ए - स
स स www.wardha.nic.in बस स
- 397 -
:-16
- , इ
1 2 4 3 4 5 6 7
1 . . एस. . . . स
. स ब बब स
. .
-17
इ
1. स
2.
3.
4. स
5. स - -
- 398 -
14. धिल्हा ग्रामीण धवकास यं त्रणेची रचना, कायय व

कतयव्ये यांचा तपधशल
मॅन्युअल क्रमांक- 1
धिल्हा ग्रामीण धवकास यं त्रणा, विा
अिपलीय अििका-याचे िांव :-
मािहती अििका-याचे िांव - श्रीमती आरती शहाकार, कििष्ट्ठ प्रशासि अििकारी
पत्ता :- ििल्हा ग्रामीण िवकास यंत्रणा, विा
िवभार्ाचे िांव :- ििल्हा ग्रामीण िवकास यंत्रणा, विा
मंत्रालयीि िवभार् :- ग्राम िवकास व िलसंिारण िवभार् मंत्रालय,मंबई
अहवाल सादर करणा-या
िवभार्ाचे िांव :- 1) शासिस्तर
2) आयक्त कायालय
3) ििल्हाििकारी
महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमती अिििियम 1961 िसार ििल्हा ग्रामीण िवकास
यंत्रणा, विा अंतर्गत सामान्य प्रशासि िवभार्ा अंतर्गत खालील कामे हाताळण्यांत येतात.
1. आस्िापिा िवषयक कामे सांभाळणे

2. िियामक मंडळाच्या सभेचे आयोिि करणे
3. ििल्हा िवकास समन्वय व सिियंत्रण सिमती सभा आयोिि करणे
4. िि.प. च्या सभेला उपस्स्ित राहणे
- 399 -
*********************************
प्रकल्प संचालक, धि.ग्रा.धव.यं . विा
*********************************
कधनष्ट्ठ
प्रशासन
अधिक्षक
सधनयं त्रण वाहन चालक आस्थापना
कधनष्ट्ठ सहाय्यक कधनष्ट्ठ सहाय्यक
धशपाई
धशपाई चौकीदार
- 400 -
अधिकारी व कमयचारी यांचे अधिकार व कतयव्ये
प्रकल्प चालक, धिल्हा ग्रामीण धवकास यं त्रणा, विा यांचे अधिकार व कतयव्ये :-
1) प्रकल्प संचालक, ििल्हा ग्रामीण िवकास यंत्रणा, विा हे िियामक मंडळाचे सदस्य सिचव
आहे .
2) वर्ग 3 व वर्ग 4 च्या कमगचा-यांवर दे खरे ख व िियंत्रण ठे वणे.
3) सवगिवभार् प्रमख यांच्याशी समन्वय सािणे.
4) ििल्हा पिरषदे च्या सवगसािारण सभेला उपस्स्ित राहणे
5) ििल्हा पिरषद सवगसािारण सभेचे आयोिि करणे
6) वर्ग-3 व वर्ग- 4 कमगचा-यांच्या रिा मंिर करणे (60 िदवस पयंत)
कमयचा-याचे कतयव्ये :-
1) कायगसचीिसार िदलेली कामे वेळीच पार पाडणे.
2) अििका-यांिी सोपिवलेली कामे िियमािसार वेळीच पार पाडणे.
धवभागाचे नांव :- धि.ग्रा.धव.यं . विा
अ.क्र. अििकारी/कमगचा-याचे िांव पदिाम सेवेचा तपिशल
1 अ.
,
4 पद िरक्त स.प्र.अ. DRDA मार्गत राबिवण्यांत येणा-
(संिि.) या िविवि योििांचे सिियंत्रण
करणे तसेच शासिास सादर
करण्यास प्रर्ती अहवाल तयार
करणे.
- 401 -
12 सेवा संलग्ि शाखा प्रिािमंत्री आवास योििा ( ग्रामीण ), रािीव

श्रीमती अिभयंता र्ांिी ग्रामीण ििवारा योििा क्र. 1 व 2 रमाई
आवास योििा, शबरी आवास योििा
प्रस्ताव पं.स.कडू ि मार्वि मंिरीकरीता सादर
करणे,
10 श्रीमती.अििता सांर्ोडे सहा.लेखा PMAY/ RAMAI/ SHABARI

(िभमटे ) अििकारी संबंिी रोख पस्तीका
हाताळणे,आर्थिक व्यवहार
हाताळणे, PMAY 4% आिीक
मासीक प्रर्ती अहवाल पाठिवणे,
िविियोिि लेखे तपासणे, योििा
ििहाय लेिर ठे वणे, िमा खचग व
िशल्लकेशी िळवणी
करणे,महालेखाकार
ताळमेळ,सवग आर्थिक िस्त्यांची
तपासणी करणे. िवत्त िवषयक
बाबीवर िियंत्रण ठे वणे.
- 402 -
15 श्रीमती आरती शहाकार कििष्ट्ठ कायालयाेीि सव्यवस्िा राखणे व अिििस्त

प्रशासि कमगचा-यावर िियंत्रण ठे वणे
16 पद िरक्त वरीष्ट्ठ A.D.M, योििांचे लेिर,कॅ शबक हाताळणे
सहाय्यक ची लेखा िवषयक कामे करणे.
लेखा
19 पद िरक्त विरष्ट्ठ सहाय्यक वरीष्ट्ठ प्रवासभत्ता दे यके मंिरू करणे,कोटग

कायगभार सहाय्यक प्रकरणे,वाहि िवषयक कामे,िवस्तार
श्रीमती.पी.आर.पाझारे अििकारी यांच्या दौरा दै िंिदिी मंिरू
क.स. करणे,वाहिििलैखि,भरती िक्रया,ििरुपयोर्ी
सािहत्य लेखि,कायालयीि दरध्विी
दे यक,इलेक्रीक दे यक िस्ती,मािसक भाडे
िस्ती,वर्ग 1 व 2 च्या दौरा कायगक्रम,स्टे शिरी
सािहत्य व इतर सािहत्य खरे दी.
21 सेवा संलग्ि कििष्ट्ठ ििल्हा िवकास समन्वय सिमती सभेची िस्ती,

श्री. एस.डी. मिे सहाय्यक िियामक मंडळाचे सभेची िस्ती, कायगकारी
सिमती सभेची िस्ती, मािसक प्रर्ती अहवाल
व संर्णक दरूस्ती / खरे दी. PMAY संबंिात
असलेली सवग कामे संर्णकावर तयार करणे.
प्रिािमंत्री आवास योििा प्रोग्रामर, डॉटा
एन्री ऑपरे टर माििि, िस्ती
22 श्री.िकशोर वाघमारे कििष्ट्ठ आस्िापिा िवषयक सवग प्रकारची कामे,

सहाय्यक सेवापस्तक अद्यावत करणे, वािषकग वेतिवाढ
िस्ती, वेति दे यक तयार करणे व त्यासंबंिी
चालाि व शेडयल तयार करणे, िान्य अग्रीम
िस्ती इ.
23 िरे श पवार कििष्ट्ठ महाराष्ट्र राज्य ग्रामीण िीविोन्िती

सहाय्यक अिभयाि िर्रता िििी, CRP माििि,
NRLM संबिीत सवग कामे करणे
- 403 -
24 कििष्ट्ठ .
सहाय्यक
24 श्री. व्ही.डब्ल्य. चरडे कििष्ट्ठ A.D.M, योििांचे लेिर,कॅ शबक
सहाय्यक हाताळणे ची लेखा िवषयक कामे करणे.
कंत्राटी
33 पद िरक्त सांस्ख्यकी संिियंत्रण शाखा
35 श्री वाहि
चालक
38 श्री.एम.एि.डं भारे िशपाई
40 श्रीमती.सी.पी.करिाके िशपाई
अल क्रमांक- 3
योग्य मागाने धनणयय घे ण्याचे प्रधक्रये त अनुसरावयाची कायय पध्दती
अ. उपकलम काय प्रिसध्द करणार कालाविी कठे प्रिसध्द अड शेरा

क्र. करणार चणी
1 4 (बी) ििल्हा ग्रामीण िवकास यंत्रणेची रचिा व कायग 90 िदवस ििल्हास्तरावर

सचिा र्लक
3. िियामक मंडळाची सभा
दक्षता सिमतीची सभा 90 िदवस
(VIII)
- 404 -
से.िि. प्रकरणे (यादी िाहीर करणे) दरमहा ििल्हास्तर
4 (बी) II प्रकल्प संचालक यांचे अिििस्त कमगचा-यांची 10 िदवस ििल्हास्तर व

कक्षात बाबििहाय कतगव्य सची. पंचायत
सिमतीस्तर
4 बी XVI मािहती अििकारी व सहाय्यक मािहती अििकारी कायालया तील

यांचे िांव व हद्दा र्लक लावणे दशगििय िठकाण
आर्ाऊ वेतिवाढी - 1
ऑ
क्टोब
र
आस्िापिेिवषयक ििवि शासि ििणगय प्रिसध्द वेळोवेळी िि.प. / पं.स. सवग

करणे. कायालया तील सबंिि
र्लकावर तांिा
पृष्ट्ठां
कीत
करूि
पाठिव
ले
िाते.
- 405 -
कतयव्ये पार पाडण्यासाठी शासकीय प्राधिकरणाने ठरवुन धदलेली प्रमाणके
अ) ििल्हा ग्रामीण िवकास यंत्रणा मध्ये कायगरत अििकारी व क्षेत्रीय कमगचारी यांिा मख्यत्वे खालील
उद्दे शासाठी दौरे व रात्रीचे मक्काम शासिािे िििािरत करूि िदलेले आहे त.
1. त्याच्या कायगक्षेत्रात हाती घे ण्यात आलेल्या िविवि िवकासाच्या कामाचा आढावा घे णे व िेिे
कामाची प्रर्ती समािािकारक िाही ककवा प्रत्यक्ष िार्ेवर काही अडचणी ििमाण झाल्या
असल्यास त्याचे ििराकरण करणे.
2. हाताखाली क्षेत्रीय अििकारी व कमगचारी िेमि िदलेली कामे व कतगव्ये समािािकारकपणे पार
पाडतात िक िाही याची तपासणी करणे.
3. क्षेत्रीय कायालयात व प्रकल्पस्िािी प्रशासिकय कामकाि, िवत्तीय व लेखा िवषयक बाबी
शासिािे िेमि िदलेल्या िियमािसार होतात की िाही याची पाहणी करणे.
धिल्हा ग्रामीण धवकास यं त्रणे माफयत शासकीय व स्थाधनक स्वरूपाच्या योिनेचा प्रसार
स्थाधनक लोकांशी संपकय सािुन करणे. स्थाधनक लोक व लोकप्रधतधनिी यांचा धवधवि
धवकासाच्या योिना कायास्न्वत करण्यासाठी सहयोग धमळधवणे.
4. वरील उद्दे श साध्य करण्यासाठी पंचायत सिमतीच्या अििकारी व कमगचा-यासाठी खालील

प्रमाणात दौरे व रात्रीचे मक्काम िवहीत कलेले आहे त.
धवभागाचे नांव :- धिल्हा ग्रामीण धवकास यं त्रणा, विा
पदिाम वषाति करावयाचे दौ- पैकी वषाति

याचे िदवस करावयाच्या
अ.क्र. रात्रीच्या
मक्कामाचे
िदवस
1 प्रकल्प संचालक, ििल्हा ग्रामीण िवकास यंत्रणा, विा 72 36
3 सहाय्यक प्रकल्प अििकारी (प.सं.) 120 72
4 सहाय्यक प्रकल्प अििकारी (संिि)
5 सहाय्यक प्रकल्प अििकारी (मिहला)
180 120
6 िवस्तार अििकारी (उद्योर् / ए.ग्रा.िव.यो.)
- 406 -
कमयचारी आपली कतयव्ये पार पाडीत असतांना उयोगात ये तील
असे धनयम, धवनयम, सुचना, धनयमपुस्तीका व अधभले
धनयम :- ििल्हा ग्रामीण िवकास यंत्रणा, विा िसार राज्य शासिास या
अिििियमाच्या तरतदी अंमलात आणण्याच्या प्रयोििाकरीता या
अिििियमाच्या तरतदीशी िवसंर्त िसतील असे िियम करता येतील.
धवधनयम :- ििल्हा ग्रामीण िवकास यंत्रणा, विा िसार ििल्हा पिरषदे स वेळोवेळी या
अिििियमाची प्रयोििे पार पाडण्यासाठी या अिििियमाच्या तरतदींशी व राज्य शासिािे
केलेल्या िियमांशी िवसंर्त िसतील असे िविियम करता येतील.
उपधविी :- ििल्हा ग्रामीण िवकास यंत्रणा िसार ग्रामीण िवकास यंत्रणेस या
अिििियमाची प्रयोििे पार पाडण्याकरीता या अिििियमाशी िवसंर्त िसतील असे
उपिविी वेळोवेळी तयार करता येतील, त्यात र्रबदल करता येतील ककवा ते िवखंडीत
करता येतील आिण पवगर्ामी तरतदीचे सवगसािारणतेस बाि येऊ ि दे ता अशा उप-िविीत
तरतदी करता येतील.
ििल्हा ग्रामीण िवकास यंत्रणा, विा येिे कायगरत असलेले कमगचारी खालील
अिििियम / िियम पस्तीकांचा आिार घे ऊि शासिकय कामकाि पार पाडीत आहे त.
1. महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमती अिििियमक 1961

2. महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद लेखा संिहता अिििियम, 1968
3. महाराष्ट्र िार्री सेवा (सेवेच्या सवगसािारण शती) िियम 1981
4. महाराष्ट्र िार्री सेवा (वेति) िियम 1981
5. महाराष्ट्र िार्री सेवा (पदग्रहण अविी, स्वीयेत्तर सेवा आिण ििलंबि, बडतर्ी व
सेवेति काढू ि टाकणे यांच्या काळातील प्रदािे) िियम 1981
6. महाराष्ट्र िार्री सेवा (रिा) िियम 1981
7. महाराष्ट्र िार्री सेवा (ििवृत्तीवेति) िियम 1981
8. महाराष्ट्र िार्री सेवा (माििि, र्ी, स्िाििक परक भत्ता व घरभाडे भत्ता) िियम 1981
9. महाराष्ट्र िार्री सेवा (शासकीय ििवासस्िािाचा ताबा) िियम 1981
10. महाराष्ट्र िार्री सेवा (प्रवास भत्ता) िियम 1981
11. महाराष्ट्र सवगसािारण भिवष्ट्य ििवाह िििी िियम 1966
12. महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद ििल्हा सेवा िियम 1968
13. महाराष्ट्र ििल्हा पिरषदा ििल्हा सेवा (सेवाप्रवेश) िियम 1967
14. महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद सेवा (िशस्त व अिपल) िियम 1964
- 407 -
यािशवाय शासिाच्या िविवि िवभार्ाकडू ि प्रिसध्द करण्यांत आलेल्या अििसचिा,

शासि ििणगय, पिरपत्रक व पत्रांमिील मार्गदशगक सचिांचा अवलंब करूि कामांचा
ििपटारा
कायालयात कामकािात ालीलप्रमाणे 6 संच पद्धतीचा वापर केला िातो.
1. कायगिववरण पंिी / प्रलंिबत पत्रे

2. प्रितक्षाििि प्रकरणे
3. स्िायी आदे श िस्ती
4. िियतकालीके अ व ब
5. अिभलेखार्ारात पाठवावयाच्या िस्त्या
6. ड वर्ीय कार्दपत्रे
1. कायय धववरण पंिी / प्रलंबीत पत्र-
प्रत्येक िलिपकाकडू ि प्रपत्र 6 मध्ये कायगिववरण पंिी ठे वली िाणे आवशयक आहे . या
िोंदवहीत दै िंिदि टपालाची िोंद घ्यावयाची असि प्रकरणाचा ििपटारा झाल्यािंतर कायगिववरण
पंिीमिील पत्राचा अिक्रमांक र्ोलांिकत करावा. तसेच प्रकरण ििकाली काढले ककवा ते िावक
करण्यासाठी पाठिवले असेल तर स्तंभ 4 मध्ये ते ििकाली काढल्याची िोंद घ्यावी. कायगिववरण
पंिीमध्ये दर आठवडयाचा र्ोषवारा काढू ि प्रभारी अििकारी यांचे समोर ठे वावा.
- 408 -
2. प्रधतक्षाधिन प्रकरणे
या पंिीमध्ये विरष्ट्ठ कायालयाकडू ि मािहती येणे प्रलंबीत आहे व प्रकरण ििकाली ििघ शकत
िाही अशी प्रकरणे प्रितक्षािीि पंिीत िोंदिवण्यांत यावी. या पंिीमळे कमगचा-यांिा त्वरीत अहवाल
मार्िवण्याकरीता व प्रलंिबत पत्रावर िियंत्रण ठे वण्याकरीता त्याचप्रमाणे प्रकरणात वेळोवेळी
स्मरणपत्रे दे ण्याकरीता ही पंिी उपयक्त ठरते.
3. स्थायी आदे श पंिी
यामध्ये शासिािे वेळोवेळी ििर्गिमत केलेले अध्यादे श / शासि ििणगय / पिरपत्रके इत्यादी
महत्त्वाचे अिभलेख कायम स्वरूपी िति करूि ठे वले िातात व वेळोवेळी शासिकय कामकािात
यामिील मार्गदशगक सचिांचा आिार घे तला िातो. ही िस्ती िवषयवार असावी, त्यास अिक्रमिणका
असावी व प्रत्येक पािास क्रमांक िदलेले असावे.
4. धनयतकालीके अ व ब
या पंिीच्या भार् अ मध्ये (पंिरवाडी / मासीक / त्रैमासीक / सहामाही / वार्थषक) अहवाल ज्या
पत्रान्वये िवहीत करण्यांत आलेला आहे व ज्या कायालयास असा अहवाल ज्या िियत िदिांकास
सादर करावयाचा आहे त्याचा पत्र क्रमांक व िदिांकासह िोंद घे ण्यात येते व भार् ब मध्ये ज्या
िदिांकास असा अहवाल प्रत्यक्षात सादर करण्यांत आला त्याबाबतची िोंद ठे वण्यांत येते.
5. अधभले ागारात पाठवावयाच्या नस्त्या / कागदपत्रे
ज्या प्रकरणातील कायगवाही पणग झालेली आहे अशी प्रकरणे अिभलेखार्ारात पाठिवण्यापवी
अिभलेखाचे अ वर्ग, ब वर्ग, क वर्ग, क-1 वर्ग व ड वर्ग असे वर्ीकरण करूि िस्त्या / प्रकरणे
अिभलेखार्ारात िति करूि ठे वण्यासाठी पाठिवण्यांत येतात.
अ.क्र. अिभलेख अिभलेखिति करूि िति करूि

वर्ग ठे वण्याकरीता वापरावयाच्या ठे वण्याचा
बस्त्याचा रं र् कालाविी
1 अ लाल कायमस्वरूपी
2 ब िपवळा 30 वषग
- 409 -
3 क िहरवा 10 वषग
4 क-1 ििळा 5 वषग
6. ड वगीय कागदपत्रे
िी पत्र मािहतीसाठी प्राप्त होतात ककवा ज्या पत्रांवरील कायगवाही पणग झालेली आहे व ज्या
कार्दपत्रांिा 1 वषावरील कालाविीसाठी राखि ठे वण्याची आवशयकता िाही अशी कार्दपत्रे िसे
मासीक अहवाल, िकरकोळ रिेचे अिग ईत्यादी ड वर्ीय कार्दपत्र म्हणि 1 वषाच्या
कालाविीसाठी राखि ठे वण्यांत येतात व 1 वषािंतर अशा कार्दपत्रांचे सक्षम अििका-याची मंिरी
घे ऊि िाशि केले िाते.
आपले िोरण तयार करण्याच्या ककवा त्याची अंमलबिावणी करण्याच्या संबंिात,

लोकांशी धवचारधवधनमय करण्यासाठी ककवा लोकांकडू न धनवेदन केली िाण्यासाठी
अस्स्तत्वात असलेल्या कोणत्याही व्यवस्थेचा तपशील
- 410 -
विा ििल्हा पिरषदे चे सामान्य प्रशासि िवभार्ाअंतर्गत प्रशासकीय कामकािाचा

दृष्ट्टीकोि व िितीिििारण संबंिािे सवगसामान्याचे परामशीकरीता ग्रामस्िाची सिद या
माध्यमाति साध्य करण्याची संकल्पिा आहे .
शासि ििणगय ग्राम िवकास िलसंिारण िवभार् क्र. ग्रािास-1097/सीआर/112/08 िद.
23 िि 1999 चे िोडपत्र िसार सामान्य प्रशासि िवभार्ा अंतर्गत येणारी कामे पढील प्रमाणे.
अ.क्र. कायगसची िबाबदार कमगचारी कायगपतीचा िविहत मदतीत कायगपती ि

झाल्यास कोणत्या अििका-याकडे
अििकारी कालाविी
तक्रार करावी
1. सामान्य प्रशासि प्रकल्प संचालक सेवाििवृत्ती िंतर मख्य कायगकारी अििकारी िि.प.
विा
िवभार् ििवृत्त कमगचा- 30 िदवस
यांची सेवा ििवृत्ती
प्रकरणे / र्ट िवमा
योििा / भिवष्ट्य
ििवाह िििीचा
आर्थिक लाभ दे णे
दोन ककवा त्यापेक्षा अधिक असणा-या मंडळ, पधरषद, सधमती व इतर संघटना याबाबतचा
तपधशल सवयसामान्यापयं त पोहोचता करता ये ईल.
िदिांक 30 िि, 1993 च्या शासि ििणगयान्वये र्ठीत केलेल्या ििल्हा ग्रामीण िवकास
यंत्रणेच्या िियामक मंडळाची खालीलप्रमाणे पिगरचिा करण्यास शासि मान्यता दे त आहे .
त्यािसार िियामक मंडळाची रचिा खालीलप्रमाणे राहील.
तसेच केंद् शासि मार्गदशगक सचिा िसार केंद् शासि परस्कृ त योििासाठी राज्यस्तरीय व
ििल्हा िवकास समन्वय व सिियंत्रण सिमती पिरग चिा पढील प्रमाणे राहील.धनयामक मंडळ
- 411 -
अ.क्र. सदस्य पद
1 अध्यक्ष, ििल्हा पिरषद अध्यक्ष
2 ििल्हयातील सवग आमदार व खासदार सदस्य
3 पंचायत सिमतीचे सभापती (एक वषाच्या --,,--

कालाविीसाठी, अध्याक्षर क्रमािसार
चक्रक्रमािे) यापैकी एक सदस्य अिसिचत
िाती / अिसिचत िमातीचे व एक मिहला
सदस्य असणे आवशयक राहील.
4 मख्य कायगकारी अििकारी, ििल्हा पिरषद --,,--
5 अध्यक्ष, ििल्हा मध्यवती सहकारी बँक --,,--
6 अध्यक्ष, क्षेत्रीय ग्रामीण बँक --,,--
7 ििल्हा लीड बँकेचा अििकारी --,,--
8 भारतीय िरिव्हग बँकेचा ििल्हा पातळीवरील --,,--

प्रितिििी
9 िाबाडग चा ििल्हा पातळीवरील प्रितिििी --,,--
10 महाव्यवस्िापक, ििल्हा उद्योर् केंद् --,,--
11 खादी व ग्रामोद्योर् मंडळाच्या प्रितिििी --,,--
12 प्रकल्प संचालक, एकास्त्मक आिदवासी --,,--

िवकास प्रकल्प
13 ििल्हा मिहला व बालकल्याण अििकारी --,,--
14 ििल्हा समािकल्याण अििकारी --,,--
15 तांित्रक संस्िांचा एक प्रितिििी --,,--
- 412 -
16 स्वयंसेवी संस्िांचे दोि प्रितिििी --,,--
17 दािरद्य रे षेखालील िितेचे दोि प्रितिििी --,,--

यापैकी एक अिसूिचत िातीचा ककवा
अिसूिचत िमातीचा असावा
18 ग्रामीण मिहलांची एक प्रितिििी --,,--
19 प्रकल्प संचालक, ििल्हा ग्रामीण िवकास सदस्य सधचव

यंत्रणा
धिल्हा धवकास समन्वय व सधनयं त्रण सधमती (DISHA)
अ.क्र. सदस्य पद
1 संबिित ििल्हयाचे लोकसभेत प्रितिििीत्व अध्यक्ष

करणारे संसद सदस्य
2 अध्यक्षां व्यितिरक्त ििल्हयातील सवग संसद सदस्य सह अध्यक्ष
3 संसदे मध्ये (राज्यसभा) राज्याचे प्रितिििीत्व सह अध्यक्ष

करणारे व या सदस्य सिमतीत सदस्य होण्यास
इच्छक असलेले सदस्य (प्रिम येणा-यास प्रािान्य
या तत्वािसार)
4 ििल्हाििकारी / ििल्हादं डाििकारी / उपआयक्त / सदस्य सिचव

मख्य कायगकारी अििकारी
5 ििल्हयातील सवग िविाि सभा / िविाि पिरषद सदस्य

सदस्य
- 413 -
6 राज्य शासि िाम ििदे शीत एक सदस्य --,,--

7 ििल्हा पिरषद अध्यक्ष --,,--
8 ििल्हयातील सवग पंचायत सिमतीचे सभापती --,,--
9 मख्य कायगकारी अििकारी, ििल्हा पिरषद --,,--
10 प्रकल्प संचालक, ििल्हा ग्रामीण िवकास यंत्रणा --,,--
11 सिमतीच्या अध्यक्षांिी सिमतीतील इतर संसद --,,--
सदस्यांच्या िवचारिवििमयािे िामििदे शीत केलेले
एका िामवंत स्वयंसेवी संस्िेचा एक प्रितिििी
12 ििल्हाििकारी यांिी िामििदे शीत केलेले --,,--
समािकायग, समािशास्त्र या क्षेत्रातील एक तज्ञ
व्यक्ती
13 सिमतीच्या अध्यक्षांिी िामििदे शीत केलेले --,,--
अि.िाती / अि.िमाती व मिहला तसेच
अल्पसंख्याक समाि यांचे प्रत्येक एक प्रितिििी
िविवि कायान्वयीि यंत्रणांचे कायालय प्रमख (उदा. सावगििीक बांिकाम िवभार्, पाणी
परवठा, पाटबंिारे व विे, कृ षी इ.) सिमतीस सहकायग करतील.
(अध्यक्षांच्या अनुपस्स्थतीत उपस्स्थत असलेले उपाध्यक्ष सवय संमतीने बै ठकीकरीता एका
उपाध्यक्षांची अध्यक्ष म्हणुन धनवड करतील.)
अधिका-यांची आधण कमयचा-यांची धनदे धशका.
प्रकल्प संचालक
कधनष्ट्ठ
प्रशासन
- 414 -
अधिकारी
वाहन
क.सहा. धशपाई चौकीदार
चालक
धवभागाचे नांव :- धिल्हा ग्रामीण धवकास यं त्रणा, विा.
अधिकारी व कमयचारी यांची यादी ालील प्रमाणे :-
िवभार् प्रमखासह पत्ता /

मळ वेति व अिकं
अ.क्र. अििकारी / कमगचारी यांचे पदिाम दरध्विी शेरा
ग्रेड वेति पा
िांव क्रं.
िि.ग्रा.िव.
S-25
यं. विा
1 अ. प्रकल्प संचालक 78800-
द.क्र.
209200
240705
2 -- स.प्र.अ. (संिि) --,,-- S-15
S-13
कििष्ट्ठ प्रशासि
3 --,,-- 35400-
अििकारी,
112400
सहाय्यक ले खा S-14
श्रीमती अििता सांर्ोडे
4 अििकारी --,,-- 38600-
(िभमटे )
122800
पद िरक्त S-14
5 श्रीमती शाखा अिभयंता --,,-- 38600-
सेवा संलग्ि 122800
- 415 -
वरीष्ट्ठ सहाय्यक
6 पद िरक्त --,,-- --
(ले खा )
8 पद िरक्त वरीष्ट्ठ सहाय्यक --,,-- --
S-6
पद िरक्त सेवा संलग्ि
9 कििष्ट्ठ िलपीक --,,-- 19900-
श्री एस.डी. मिे
63200
S-6
10 श्री िकशोर वाघमारे कििष्ट्ठ िलपीक --,,-- 19900-
63200
S-6
11 श्रीमती पी.आर. पाझारे कििष्ट्ठ िलपीक --,,-- 19900-
63200
S-6
कििष्ट्ठ
12 श्री एि.एस. पवार --,,-- 19900-
63200
S-6
कििष्ट्ठ
13 19900-
63200
S-6
14 श्री वाहि चालक --,,-- 19900-
63200
S-5
15 श्री एम.एि. डं भारे िशपाई --,,-- (18000-
56900)
S-1
16 श्रीमती एस.पी.करिाके िशपाई --,,-- (15000-
47600)
मॅन्युअल क्रमांक- 10.

संस्थांचे अधिकारी व कमयचारी यांना धनयमानुसार दे ण्यांत ये णारे माधसक पाधरश्र्धमक व ते
- 416 -
अदा करण्याची पध्दत.
अ) ििल्हा पिरषदे मिील वर्ग- 1 व वर्ग- 2 अििकारी / कमगचा-यांकरीता शासिािे

खालीलप्रमाणे वेतिश्रेणी मंिर केलेल्या आहे त.
6 व्या वेति आयोर्ािसार मंिरी केलेली शेरा
अ.क्र. पदिाम
सिारीत वेतिश्रेणी िवशेष वेति
1 2 3 4
प्रकल्प संचालक
1 ििल्हा ग्रामीण S-25
िवकास यंत्रणा
ब) ग्राम िवकास व िलसंिारण िवभार्ािे ििल्हा पिरषदे तील वर्ग- 3 व वर्ग- 4 च्या कमगचा-
यांसाठी शासि ििणगय क्रमांक-डी.एसआर-2498/प्र.क्र.208/98/18 िदिांक 11 िािेवारी,
1999 िसार मंिर केलेल्या सिारीत वेतिश्रेण्या खालीलप्रमाणे आहे त. त्यािसार कमगचा-यांिा
वेति व भत्ते अदा केले िातात.
अ 7 व्या वेति आयोर्ािसार मंिरी केलेली शे
पदिाम
क्र सिारीत वेतिश्रेणी िवशेष वेति रा
1 2 3 4
धिल्हा सेवा (धलधपक वगीय) ÁÖê•Öß-2 श्र्ेणी- 3
1 कििष्ट्ठ प्रशासि अििकारी S-13
2 अन्वेषक S-13
3 वरीष्ट्ठ सहाय्यक S-8
4 कििष्ट्ठ िलपीक S-6
5 पिरचर S-1
6 वाहि चालक S-6
- 417 -
प्रत्ये क संस्थांनी सादर केलेली अंदािपत्रके व संभावीत चय त्यानुसारप्राप्त तरतुद तसेच

संस्थांनी केलेला चय
ििल्हा ग्रामीण िवकास यंत्रणा ही स्वायत्त संस्िा असल्यामळे हया संस्िेला केन्द्
शासिाकडू ि व राज्य शासिाकडू ि िििी उपलब्ि होत असल्यामळे वेर्ळािे अिगसंकल्पीय
तरतद केल्या िात िाही.
अथयसहाय्य कायय क्रमाच्या अंमलबिावणीची रीत तसेच

वाटप केलेल्या रकमा आधण अशा कायय क्रमांच्या
लाभाधिका-यांचा तपधशल
धिल्हा ग्रामीण धवकास यं त्रणा माफयत लाभाच्या योिना राबधवल्या िातात.
अ क्र िवभार्ामार्गत अिदािाची अिदािाची िातीची मंिरू प्राप्त लाभार्थ्यांिा शेरा

राबिवण्यांत पध्दत टक्केवारी वर्गवारी अिदाि अिदाि वाटप
येत असणा-या अिदाि
योििेचे िांव
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1 महाराष्ट्र राज्य केंद् शासि 100% SC/ 100%
ग्रामीण ST
राज्य
िीविोन्िती
शासि
- 418 -
अिभयाि
2 प्रिािमंत्री केंद् शासि 100% SC/ 100%

आवास योििा 60% ST
ग्रामीण राज्य
शासि
40%
3 रमाई आवास राज्य 100% SC 100%
योििा शासि
4 शबरी आवास राज्य 100% ST 100%
योििा शासि
ज्या व्यक्तींना सवलती, परवाने ककवाप्राधिकारपत्रे धदलेली आहे त अशा व्यक्तींचा
तपधशल
धिल्हा ग्रामीण धवकास यं त्रणा विा ये थे अश्या प्रकारच्या सवलती ककवा परवाने
धदल्या िात नाही.
तपधशलवार उपलब्ि असलेल्या माधहतीचे ईलेक्रॉधनक माध्यमातून तयार केलेले

संधक्षत स्वरूप
सद्यस्स्थतीत अशी माधहती िनतेस उपलब्ि करून दे ण्याकरीता या धिल्हा ग्रामीण धवकास
यं त्रणेकडे स्वतंत्र अशी व्यवस्था नाही तथापी इलेक्रॉधनक माध्यमातुन तयार केलेली माधहती
िनतेला उपलब्ि करून दे ण्याची योिना कायान्वीत करण्याचे प्रस्तावीत आहे .
सवयसािारणाकरीता माधहती उपलब्ि करण्यासाठी असलेली सवलत तसेच वाचनालयाची कायालयीन

- 419 -
वेळ(व्यवस्था असल्यास)
मािहतीचा अििकार अिििियम- 2005 अंतर्गत अपील अििकारी, मािहती अििकारी,

सहाय्यक मािहती अििकारी यांची िियक्ती करण्यांत आलेली असूि याबाबतची मािहती कायालयाचे
दशगिी भार्ावर लावण्यास सवग अििकारी यांिा सचिा दे ण्यांत आलेल्या आहे त. तसेच मािहतीच्या
अििकाराखाली कोणकोणती मािहती कोणत्या पध्दतीिसार अिगदारास परिवता येईल याबाबत सध्दा
मार्गदशगिपर सचिा दे ऊि अिगदारांिा िियमािसार मािहती दे ण्यास ििदे श दे ण्यात आलेले आहे त.
तसेच याकरीता वेर्ळा कक्ष ििमाण करूि कायालयीि वेळात दपारी 4.00 ते 5.00 या कालाविीत
आवशयक मािहती व मार्गदशगि करण्याकरीता एक कमगचा-याची िेमणक केलेली आहे .

िन माधहती अधिका-यांची नावे, पदनामे आधण इतर तपधशल.
अ.क्र. मािहती अििका-याचे िांव पदिाम कायगवाहीचा तपिशल

1 श्री. सत्यिित बडे प्रकल्प संचालक अिपल प्राप्त झाल्यास त्यावर योग्य ती कायगवाही
करणे.
2 श्रीमती आरती शहाकार सहा.प्रकल्प अिि. (सं) प्राप्त तक्रारींवर कायगवाही झाल्यािंतर रिीस्टरला
अितिरक्त कायगभार िोंद करणे
3 श्रीमती आरती शहाकार कििष्ट्ठ प्रशासि अििकारी प्राप्त झालेल्या तक्रारी रिीस्टरला िोंद घे वि तक्रार
पढील कायगवाही करीता सबंिीतांस दे णे.
- 420 -

धवहीत केलेली इतर माधहती आधण वेळोवेळी अद्यावत केलेली प्रकाशने.
जजल्िा ग्रामीि ववकास यंत्रिे तर्ि दरवषी योजनेचे वावषयक आराखडे प्रभसध्द करण्यांत येते.
- 421 -
, न 2005
15. ,
, .
1 17
सन 2019-2020
न
- 422 -
स न स
सन न न 12.10.2005 सन न -2005
न आ Ö
सन बब
आ नस आ स न स
सन
आ स स
, स स µ न आ सन
सस बब स
स न न नस न
स नआ
न - 2005
- 423 -
ब आ आ
स न स स स आ
सन सन आ बब सन
2002 न 23 स ब 2002 सन
आ सन न न 2005, न 12.10.2005
सन आ न स स न स स स
सन न ब ब न
आ
30 स आ सब स
ब न आ आ न स सब स
- स स -ए आ आ
स स स -
आ आ
:-
स स इ स न आ
स न आ स स स -
न सन 30 स सब स आ
अ :-
स ए स स स सब
ब ए स
न स स न न
न आ स न न स
न
अ :-
स - न न स - स
न - स न आ स
सब - न आ -
न न 45 स आ - आ -
आ सब आ आ
स स - - न
न न स न न स न स
आ स आ 90 स आ स
आ न स
----------- * * * ---------
-: :-
- 424 -
ü /
90 स
अ अ -45
30 स
अ अ
30
5 स
अ अ
अ
- 425 -
-1
ü
अ
, , अ अ
अ अ / अ
.
अ - :-
1. ( ,)
2. ,
3.
4. अ
, ,स न न .
- 426 -
न न स
न न न न
. . . . . . . . .
. अ
अ
( )
-2
.•
. . न न स
1 2 3 4
1. . . . , ,
अ (
) .
2 . .
2. . . . . 1. .
अ
2. अ .
3. .
4.
.
5.
- 427 -
3. . . . 1.
.
2.
.
3. .
4. - .
5. .
6. .
7. अ
.
8. अ
.
9. .
10. .
11. अ
.
12. अ , , . , .
, .
13. .
14. अ
.
-3
न न नस स आ
:-
:-
अ :-
:-
:-
- 428 -
:- अ
अ अ
अ
1 2 3 4 5
1 1. 1 10 अ
( स
2 . 10 20 अ
स
1
-4
स स न न
1 ------
180 120
अ
-5
आ स न स न न स न न
.
1. 1968
2. अ 1961.
3.
-2001/ 11 -9, 26.8.2002).
4. -
- 429 -
1 -11 -9, 26.8.2002)

5.
-1 -3583/26, 4.6.1990)
6. 1981
7. 1982.
8. 1982.
9. 1961.
10. 131,132,133,134,135,136,137,138,139.
11. 69 78).
12. 79 98).
13. 99 209)
14. 223 238).
15. अ
1981.
अ अ
-6
अ
6स
7. / ब
8. न
9. आ न
10. न ब
11. न
12.
1. / :-
न 6 आ आ न
न न न सन न न
न स न स स
- 430 -
-4 न न आ न
स
2. :-
न ब आ . न न न
न न न
ब न
3. :-
सन न न / सन न / इ
न न स
स न आ न स स न स नस
स
4. अ
/ स / स /स / )
आ आ न स न न सस
आ न स न ब न स स
स आ बब न
5. अ :-
ब स न स .
न न स न न
ब
1
2 ब 30
3 10
4 -1 न 5
5 1
6. " " :-
- 431 -
1 अ अ
अ 1 1
अ अ
-7
स न न न स न आ .
अ
अ अ .
अ
.
- 1097/ /112/08,
23.6.1999 अ .
न सन
अ. . अ
/
- 432 -
1 2 3 4 5
1 . . . 7
अ अ
अ
अ ( )
.
, .
. . . , 7
2 अ . . अ अ
अ
अ ( ) , .
.
3 1. . . . , 7
.
2. अ
.
3. .
4. - . , .
5. .
6. .
7. अ
.
8. अ
.
9. .
10. .
11. अ
.
12. अ , , .
, . ,
.
13. .
अ
.
- 433 -
-8
अ
1 2 3
1 स स
स न स
2 स ब स
स स
3 स आ
स स स
4 न स स न स
स स
5 स स ब
स स स
6 न आ स स
स स स
7 नन न स
8 नन स
9 सन स
10 स स स
11 स
12 स नब न स
स न स
सन आ स स स स न न ब
-9
न
- 434 -
. / न न
. न
1 2 3 4 6
1 . . . अ ( ) 251703
2 . . . अ 251703
3 . . . . अ 251703
4 . . . , 251703
-10
न न नस स न
न न सन .
1. :- स
2. :- आ ए न
3. . अ :- . . .
4. :- . . .
ÃÖÓÃ£ÖÖ“Öê †×¬ÖÛúÖ¸üß ¾Ö Ûú´ÖÔ“ÖÖ¸üß µÖÖÓ®ÖÖ ×®ÖµÖ´ÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ¤êüÞµÖÖŸÖ µÖêÞÖÖ¸êü ´ÖÖ×ÃÖÛú ¾ÖêŸÖ®Ö ¾Ö ¯ÖÏ×¬ÖÛú¸üÞÖÖ“µÖÖ
×¾Ö×®ÖµÖ´ÖÖ´Ö¬µÖê ŸÖ¸üŸÖæ¤ü Ûêú»µÖÖ¯ÖÏ´ÖÖÞÖê ®ÖãÛúÃÖÖ®Ö ³Ö¸ü¯ÖÖ‡Ô ¤êüÞµÖÖ“Öß ¯Ö¬¤üŸÖ.
†.Ûú Ûú´ÖÔ“ÖÖ·µÖÖÓ“Öê ®ÖÖÓ¾Ö ¯Ö¤ü®ÖÖ´Ö ú´Öãô ´ÖÆüÖ. ‘Ö¸ü³ÖÖ›êü ¾ÖÖÆü®Ö ¬Öã»ÖÖ‡Ô ú‹ÛæúÞÖ
³Ö¢ÖÖ ³Ö¢ÖÖ ³Ö¢ÖÖ
û¾ÖêŸÖ®Ö ³Ö¢ÖÖ
- 435 -
1 . . . 80000 9600 0 0 0 89600
( )
2 . . . 56900 9673 4552 600 0 71725
3 . . . . 53500 9095 4280 400 0 67275
4 . . . 21100 3587 1688 400 0 26775
12
न ब स स न स
ब .
स स -
अ अ अ
.
. अ
,
अ
अ अ .
अ अ
अ अ
अ .
- 436 -
स स स न स स .
7. / , ,
8.
9. अ अ अ
अ
10. अ
11. अ
12. अ अ
अ अ
अ अ
.
अ अ
.अ अ अ अ
अ .
अ अ
.
अ 1961 137 (1)
अ अ अ अ
अ 137 (4)
अ
अ अ .
अ. . अ अ अ
अ अ
अ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
------------------------------------ . ----------------------------------------
- 437 -
, , .
( )
- 12
, , .
( )
अ. / 2017-18 2017-18 2018-19
.
(
3
)
1 2 3 4 5 6 8 9 7 8 9
1 IHHL 276.04 943 0 276.0 215.2 0 276.0 215.2

7612 4 7 4 7
SLW 03 223
न
M
न 222 0 0
Co
Toilet
अ) 445
)
)
-13
- 438 -
न स , न Ö
, , अ
-14
स Electronic
(स स स . . स )
 .
अ - .
 2005
स .
 ब - इ बब स
.
 स सब स
बब स .
-15
स स स स स स न न
स स( )
 अ -
.
 स सब स
बब स .
 अ -2005 अ अ अ अ
- 439 -
-16
, ,स न न .
अ अ अ अ
, ,
. . . . . . . . .
अ . अ
( )
अ - 17.
इ इ .
अ .
स :- सब न
न सन :- न सन स स बब
न आ आ
न :- ब - न
स
अ. . / 2018-19 2018-19 2018-19
- 440 -
(
3
)
1 2 3 4 5 6 8 9 7 8 9
1 IHHL 886.65 7612 0 886.65 425.04 0 886.65 425.04

7612
न
SLWM 14 208
न
222
Co 11 434
Toilet
अ)
445

RTI 23872zp

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

RTI 23872zp

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MAHITI PUSTICA 2019 1

MAHITI PUSTICA 2019 2

MAHITI PUSTICA 2019 3

ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß Ã£ÖÖµÖß ÃÖ×´ÖŸÖß

ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß ×¾ÖÂÖµÖ ÃÖ×´ÖŸÖß

†£ÖÔ ¾Ö ¯Ö¿ÖãÃÖÓ¾Ö¬ÖÔ-Ö ¾Ö ´Ö×Æü»ÖÖ ¾Ö •Ö»Ö¾µÖÃ£ÖÖ¯Ö­Ö

ÃÖ¤üÃµÖ ÃÖ×“Ö¾Ö ÃÖ³ÖÖ¯ÖŸÖß ÃÖ¤üÃµÖ ÃÖ×“Ö¾Ö †×ŸÖ.

MAHITI PUSTICA 2019 4

MAHITI PUSTICA 2019 5

MAHITI PUSTICA 2019 6

MAHITI PUSTICA 2019 7

MAHITI PUSTICA 2019 8

MAHITI PUSTICA 2019 13

MAHITI PUSTICA 2019 14

MAHITI PUSTICA 2019 15

MAHITI PUSTICA 2019 16

MAHITI PUSTICA 2019 17

MAHITI PUSTICA 2019 18

MAHITI PUSTICA 2019 19

- अ 1961 276 (1) अ

. / . . ) 2388000 2500000 2500000 2500000

अधिकारी व कमयचारी यांचे अधिकार व कतयव्य.

उपमुख्य कायय कारी अधिकारी (ग्रामपंचायत) यांचे अधिकार व कतयव्य :-

1. अंमलात असलेल्या कायान्वये प्रदाि करण्यात आलेल्या अििकाराचा वापर करणे.

1. कायगसिचिसार िदलेली कामे वेळीच पार पाडणे.

अ.क्र. अधिकारी/कमयचाऱयाचे नांव पदनाम सेवेचा तपधशल

महात्मा गांिी राष्ट्रीय ग्रामीण रोिगार हमी योिना –

१ श्री.†×-Ö»Ö ÝÖÖÓ¾Ö›êü, र्ट िवकास ¯ÖÏ³ÖÖ¸üß प्रशासकीय कामे व िियंत्रण

२ िरक्त कृ षी अििकारी कृ षी िवषयक कामे

३ सहाय्यक लेखा प्रित िियक्ती आयक्त काया.

४ ÁÖß ¸ü×¾Ö ¯Ö¸üŸÖêÛúß Ûú×®ÖÂšü ÃÖÆüÖµµÖÛú आस्िापिा १, सलेअ अित.

६ ×¸üŒŸÖ ¯Ö¤ü िशपाई ---

७ श्री. प्र. िा. भार्वतकर सहाय्यक कायगकम प्रशासकीय कामे

8 श्रीमती िशतल घवघवे सी.डी.ई.ओ. संर्णकीय कामे

9 श्रीमती ििता वैद्य सी.डी.ई.ओ. संर्णकीय कामे

स्तर :- पंचायत सधमती

कतयव्य पार पाडण्यासाठी शासकीय प्राधिकरणाने ठरवून धदलेली प्रमाणके.

ब) १. पंचायत सधमतीची तपासणी.

प्रशासकीय कामाकािाचा दृष्ट्टीकोि व िितीिििारण संबंिािे सवगसामान्याचे परामशगकरीता करण्यात

अ.क्र. कामाचा टप्पा काम पूणग करण्याचा

पंचायत राि संस्थानी पुढील वषाचे वार्षषक धनयोिन ालीलप्रमाणे करावे.

अ. क्र. कामाचा टप्पा काम पूणग करण्याचा

पंचायत राि संस्थासाठी ग्रामस्थांची सनद

रािीव गांिी पंचायत सशक्तीकरण अधभयान (RGPSA)

महात्मा गांिी राष्ट्रीय ग्रामीण रोिगार हमी योिना (MGNREGS)

अ.क्र. पदनाम 7 व्या वेतन आयोगानुसार मंिरू केलेली सुिारीत शेरा

धिल्हा पधरषदे अंतगयत धववीि शासकीय योिनांची अंमलबिावणी.

ििल्हा पिरषदे ला महाराष्ट्र ििल्हा पिरषद व पंचायत सिमती अिििियम १९६१ चे

अथय संकल्पीय अंदाि सादर करण्याची कायय पध्दती.

9 ÃÖÖÃÖ¤ü †Ö¤ü¿ÖÔ ×®Ö¸ÓüÛú ×®Ö¸ÓüÛú ×®Ö¸ÓüÛú ×®Ö¸ÓüÛú

लाभाथीना दे ण्यात ये णाऱया सवलती, परवाना व अिीकार

िवभार् खचग लेखाशीषग िवभार् अंदािािसार सि २०19-20 सि २०19-20

सद्यस्स्ितीत ग्रामपंचायत िवभार्ास अशी मािहती िितेस उपलब्ि करूि दे ण्याकरीता

केंद्ीय माहीतीचा अििकार अिििियम २००५ अंतर्गत अपीलीय अििकारी , माहीती

अ.क्र कायालया अिपलीय पदिाम मािहती पदिाम सहा. मािहती पदिाम

विा ििल्हा पिरषद वार्थषक प्रशासि अहवाल पंचायत

2 स . . 3,00,000 3,00,000 3,00,000 3,00,000

8 7 12 स न . 15,00,000 18,23,150 16,24,500 22,00,000

11 सन स . . 30,000 40,000 28,929 50,000

10 न 1,00,000 1,00,000 60,742

ए 93,26,300 93,26,300 48,54,492

1 3,00,000/- 3,00,000/- 3,00,000/- 3,00,000/-

2 12,00,000 12,00,000 12,00,000 12,00,000

†£ÖÔ ¾Ö ¯Ö¿ÖãÃÖÓ¾Ö¬ÖÔ-Ö ¾Ö ´Ö×Æü»ÖÖ ¾Ö •Ö»Ö¾µÖÃ£ÖÖ¯ÖÖ