MANGGAGAWA  Tinatawag itong White Collar Job

Ano nga ba ang manggagawa? KARAPATAN NG MGA MANGGAGAWA

 Mapagpalayang bahagi ng lipunan. 1. Kaukulang Bayad sa Pagtatrabaho. 

 Pag-unlad o maging ang pagbagsak ng  Ang tamang bayad para sa oras ng

ekonomiya. trabaho.

 Pumapanday sa buong bansa. 2. LINGGUHANG PAHINGA

  Jun Cruz Reyes, Marangal na uri ang  Araw ng pasok at pahinga.

mga manggagawa
3. PATAS NA OPORTUNIDAD
 Ang buhay at sandigan ng pag-unlad ng
 Parehong oportunidad katulad ng ibang
industriya
manggagawa.

4. . SEGURIDAD NG PANUNUNGKULAN
ANO NGA BA ANG GAMPANIN NG MGA
 Hindi maaaring patalsikin ang isang
MANGGAGAWA SA LIPUNAN
empleyado
1. Lumilikha ng mga produkto na kailangan ng
5. KARAPATAN NG MGA KABABAIHAN
bansa
 Hiwalay ng palikuran o banyo, bihisan o
2. Pinoproseso ang mga hilaw na material ng
lugar ng pahingahan
agrikultura.
6. LIGTAS NA LUGAR NA TRABAHO
3. Nagpapaandar at gumagamit ng makinarya at
ibang teknolohiya.  Walang panganib sa kanilang buhay o
kalusugan.
4. Lumilinang ng likas na yaman.
7. TAMANG EDAD NG
5. Nagbibigay ng serbisyo sa publiko at
PAGHAHANAPBUHAY 
pribadong sector.
 Legal na edad ng paghahanapbuhay ay
6. Nagbabayad ng buwis sa pamahalaan
labing walong taong gulang.

8. KARAPATAN BUMUO O MAKAPAG

KLASIPIKASYON NG MANGGAGAWA ORGANISA NG ISANG LEHITIMONG
UNYON 
1. MANGGAGAWANG PISIKAL
 Makipag usap sa organisasyon o Unyon
 ginagamit ang kanilang lakas pisikal at
inerhiya

 Tinatawag itong Blue Collar Job BATAS NA NANGANGALAGA SA MGA

MANGGAGAWA
2.
3. MANGGAGAWANG MENTAL 1. BATAS REPUBLIKA BLG 1933

 ginagamit ang mental na kapasidad at  walong oras ng paggawa

kaisipan
 2. Batas ng Pangulo Blg. 442

 Kodigo sa Paggawa

3. BATAS REPUBLIKA BLG 679 MAGSASAKA

 Maternity Leave ang mga babaeng

nanganak

4. BATAS REPUBLIKA BLG 8187

 Paternity Leave

5. BATAS REPUBLIKA BLG 1052

 Termination Pay Leave

6. BATAS REPUBLIKA BLG 772

 Workmen’s Compensation

7. BATAS REPUBLIKA BLG 1131

 pinagkakautangan ng lahat ng mga
 Pagbabawal sa pagtanggap ng wala
pagkain sa ating hapag-kainan.
pang 18 taon gulang
 Nagsusuplay ng pagkain sa mga
8. SENATE BILL 1826
restawran, fast food chain, at iba’t
 Pagbabawal ng kontraktwalisasyon o ibang establisyimento sa buong bansa.
Endo
 Pinauunlad ang mga sakahan at ang
produksiyon sa pamamagitan ng iba’t
ibang mga pamamaraan sa agrikultura,
SULIRANIN NG MANGGAGAWA tradisyonal man o makabago.
1. Mababang Sahod  Umuukopa ng pinakamalaking bilang ng
2. Job Mis Match populasyon sa ating bansa

3. Kontraktwalisasyon

4. Kondisyon sa paggawa ANO NGA BA ANG MGA SULIRANIN

PAGSASAKA?
5. Diskriminasyon
1. PAGLIIT NG LUPANG PANSAKAHAN
6. Walang seguridad sa trabaho
 ang lumiliit na sakahan at limitadong
7. Hindi makataong pagtrato taniman

2. PAGGAMIT NG TEKNOLOHIYA

 modernong kagamitan sa pagsasaka.

3. KAKULANGAN NG MGA PASILIDAD AT

IMPRASTRUKTURA SA KABUKIRAN
  Ilan lang ang may patubig sa mga
magsasaka.
4. KAKULANGAN NG SUPORTA MULA SA
IBA PANG SEKTOR
 Suporta ng ibang ahensya ng
pamahalaan.
5. PAGBIBIGAY PRAYORIDAD SA SEKTOR
NG INDUSTRIYA
 Pagbibigay daan sa mga pabrika.
6. PAGDAGSA NG MGA DAYUHANG
KALAKAL
 Ang hindi pagtangkilik sa sariling
produkto ay lubhang nakakaapekto sa
kalagayan ng sektor ng agrikultura at ng
mga taong umaasa dito.
7. CLIMATE CHANGE
 Nasisira o lumiliit ang produksyon
tuwing may tag-tuyot, malakas na ulan
at bagyo
8. MONOPOLYO SA PAGMAMAY-ARI NG
LUPA
 Malaking bilang ng magsasaka ang
walang sariling lupang binubungkal at
tumatanggap lamang sila ng maliit na
sweldo na hindi sapat sa pangangailang
ng kanilang pamilya.
BATAS NG MGA MAGSASAKA
1. LAND REGISTRATION ACT 1902
• ipinatutupad ang sistemang
pagpapatala ng mga titulo sa lupa ng
mga Pilipino.
2. BATAS REPUBLIKA BLG.1190
• seguridad at proteksyon sa mga pang-
aabuso, pagsasamantala at pandaraya
ng mga may-ari ng mga sinasakang
lupa.
3. AGRICULTURAL LAND REFORM CODE
• ang mga nagbubungkal sa lupa ang
itinuturing na may-ari lupa.
4. BATAS REPUBLIKA BLG. 1160
 Batas na mangangasiwa sa pamamahagi
ng lupa sa mga rebeldeng nagbabalik
loob sa pamahalaan at sa mga
pamilyang walang lupa.
5. 1902 PUBLIC LAND ACT
 Ang mga publikong lupa ay ipinamigay
sa mga pamilyang bumubungkal ng
lupa, na ang bawat pamilya ay may
karapatang mag may-ari ng hindi hihigit
sa 16 na ektarya ng lupa.
6. ATAS NG PANGULO BLG.2 NG 1972
• Itinadhana na ang buong pilipinas ay
nasa ilalalim ng reporma sa lupa.
• Ito ay panahon ni Pangulong Marcos
7. Batas Republika Blg.6657 ng 1988
• Ipinasailalim ng batas na ito ang lahat
ng publiko at pribadong lupang
agrikultural.
• Kilala sa tawag na CARL
(Comprehensive Agrerian Reform Law)
inaprubahan ni Pangulong C. Aquino
8. Republic Act (R.A.) No. 7607 o “Magna
Carta for Small Farmers”
• ang mga maliliit na magsasaka ay
binibigyan ng karapatan ng estado
upang pag-ibayuhin ang kanilang mga
kapakanan.
• Mga magsasaka na ang pangunahing
pinagkakakitaan ay ang pagsasaka ng
kanilang maliit na lupain.

KARAPATAN NG MGA MAGSASAKA
1. Karapatang magtatag ng kanilang
organisasyon
• para mapangalagaan ang kanilang
interes.
2. Gumawa at sumali sa isang
kooperatiba
• para magkaroon sila ng mga binhing
kakailanganin nila sa mas mababang
halaga at makakuha ng tapat na presyo
para sa kanilang mga ani.
3. Magtatag ng isang price support
system
• Hindi maging sanhi ng pagtaas ng
presyo ng nasabing mga produkto na
hihigit sa kapasidad na magbayad ng
isang average consumer
SISTEMA NG PAGPAPAUTANG SA MGA
MAGSASAKA
• USARY
- Ang labis na pagpapatubo sa utang
• TALINDUWA
- Nauukol sa pagbabayad ng utang na
sa bawat isa ay dalawa ang
ibabayad ng nangutang sa loob ng
isang takdang panahon
• TAKIPAN
- Paraan ng pagpapautang na ang isa
ay ibabalik ng dalawa
• PASUNOD
- Isang uri ng utang na kasama sa
may-ari ng lupa na ang pagbabayad
ay ginagawa tuwing panahon ng
pag-aani
• BALIGTARAN
- Kasunduan sa pag-utang na
binabayaran ng ani ang salaping
inutang
GENDER BASED
AYON KAY…..
 Castaneda at Burns-Glover, 2004
impluwenisya sa ating buhay noong
tayo’y ipanganak
 Bell at Carver (1980), mula pa man
noong kapanganakan, ang mga tao ay
itinatrato batay sa genitalia
ORGANISASYON
 Batayang karapatan ng mga kababaihan
at LGBTQ+ community sa Pilipinas.
 Ang LAYUNIN ng mga organisasyon at
samahan na ito na ay;
1. Pataasin ang kamalayang panlipunan ng
kanilang kasapian—higit pa
LAYUNIN
2. Ang maituro at maikintal sa isip ng mga
miyembro ang halaga ng pagkamulat sa
mga usaping sila mismo ang
nakararanas. Ang isulong ang unti-
unting hakbang sa ganap na
pagkakapantay-pantay ng mga tao sa
lipunan, anuman ang kanilang mga
kasarian.
MGA AHENSYA NG PAGKAKAPANTAY NG
KASARIAN
1. The Philippine Commission on Women
 - ahensya na pinapatakbo ng
Gobyerno ng Pilipinas sa intensyong
itaguyod ang pagprotekta sa
karapatang pangkababaihan sa
Pilipinas.
2. Presidential Decree No. 633
- karapatang pang kababaihan at
pagkakapantay-pantay ng kasarian.
At kabalikat ng kalalakihan sa
pagpapa-unlad ng bansa.
3. GABRIELA
 Grupo ng mga Pilipino na tumutugon sa
pagsulong ng karapatang
pagkakapantay-pantay at isyung
patungkol sa mga kababaihan
 Isang Partidong Pampulitika
 Layunin ng samahan GABRIELA na
itaguyod ang pagkakapantay-pantay
pangkasarian at pangangalaga sa
kababaihan
Ilan sa mga manunulat na nakilala sa
larangang ito ay sina
 Lualhati Bautista (Bata, Bata, Paano ka
Ginawa?),
 J. Neil Garcia (Philippine. Gay Culture.
Binabae to Bakla. Silahis to MSM),
 Jerry Gracio (Bagay Tayo),
 Beverly Siy (It’s a Mens World),
 Ladlad: An Anthology of Philippine Gay
Writing
 Jack Alvarez (Ang Autobiografia ng
Ibang Lady Gaga), at marami pang iba.
ISYUNG PANGKASARIAN
 Ang GENDER INEQUALITY ay ang hindi
pantay na pagtrato sa babae at lalaki.
 Ang GENDER DISCRIMINATION naman
ay ang pagtrato at ang pananaw sa
babae ay mababa kaysa sa lalaki ng
dahil lang sa kanilang kasarian.
 Ang LGBT - "lesbiyana, gay, biseksuwal,
at mga transjender" at dekada '90, na
hango sa inisyal na "LGB"
 "GAY COMMUNITY", dekada ‘80 na
kung saan marami sa napapaloob sa
komunidad ang nadama na hindi ito ang
tumpak na kumakatawan sa kanila o sa
sinuman na tinutukoy nito.
 Ang LGBTQ , ang titik Q para sa mga
kilala bilang queer at questioning o
tinatanong kanilang sekswalidad na
pagkakakilanlan na naitala mula noong
1996.
 Komunidad ng LGBT na puksain ang
diskriminasyon sa kasarian at itaguyod
ang pagkakapantay-pantay ng kasarian
sa lahat.
 LGBTIA– para isama ang Intersex at
Allies
ANO NGA BA ANG GENDER/KASARIAN
 Ang gender o kasarian -
nangangahulugang natural na
pagkakaiba ng lalaki sa babae bilang
indibidwal.
Ano ang kasarian pagkakilanlan?
 Kaugnay ng pakiramdam ng isang tao
tungkol sa sarili, at ang karamdaman ng
pagiging lalaki o babae.
 Maaaring naiiba mula sa kanilang
kasarian na itinakda nang sila’y
ipinanganak
Ano ang kaalaman natin tungkol sa mga
salitang ito?

 Trans -   nabubuhay ng mahigit sa isang
kasarian.
 TRANSSEXUAL - kinilala bilang isang
kasarian nang sila’y ipinanganak, pero
na kumikilala sa kanilang sarili nang
naiiba.
 INTERSEX - hindi madaling uri-uriin
bilang “lalaki” o “babae”, batay sa
kanilang pangkatawang katangian . Ang
salitang ito ay pumapalit sa hindi
magandang salitang “bakla.”
 CROSSDRESSER – nagbibihis gamit ang
damit ng kabilang kasarian.
 GENDERQUEERS – konsepto na dalawa
lang ang kasarian at naniniwala sila na
wala silang kasarian o kombinasyon ng
kasarian.
 TRANSSEXUALS – salungat sa kanilang
kasarian simula ng ipanganak.
 BISEXUAL – may emosyonal at pisikal
na atraksyon para sa lalaki at babae.
 GAY/LESBIAN – isang lalaki/babae na
may atraksyon sa kapwa lalaki/babae.
PANGKAT MINORYA
KATUTUBO O MINORITIES
 PANGKAT ay ang sektor ng lipunan, Ang
MINORYA ay ang maliit na bahagi ng
populasyon
 Pangkat etniko na naninirahan sa isang
rehiyon o lugar na sama-sama.
 Ugnayang pangkalinangan at
pangkasaysayan ang estilo at
pamamaraan ng pamumuhay.
 14 hanggang 17 milyong Indigenous
Peoples na kabilang sa 110 etno-
linggwistikong grupo.
 Dumaranas ng mga suliraning
panlipunan
 Ambag sa ating kalinangan at buhay na
kultura.
 Ifugao sa Banaue Rice Terraces
 Pananamit o Kasuotan na sumasalamin
sa sinaunang kultura
MGA HALIMBAWA NG MGA KATUTUBONG
MINORYA
1. Mansaka ng Compostela Valley
2. Mangyan ng Mindoro
3. Lumad ng Mindanao
4. Aeta ng Sierra Madre
5. Tau’t Bato ng Palawan
MGA PANGKAT ETNIKONG MINORYA SA
PILIPINAS
NEGRITO O ITA
 Nagmula ang lahing Pilipino sa mga
Negrito o Ita.
 Unang nanirahan sa ating lupain
  Pangunahing ikinabubuhay pangangaso
AGTA
 Tribong Negrito na makikita sa Palanan,
Isabela.
 Nakatirik sa tabing-dagat ang mga
bahay na hugis tatsulok.
 Palipatlipat sila ng mga lugar.
 Pangangaso at pangingisda ang kanilang
pangunahing ikinabubuhay.
TINGGIAN
 Katutubo ng Abra.
 Bundok ng Ilocos Norte at Ilocos Sur.
 Bahay-kubo na gawa sa kawayan at
pawid ang mga bahay.
 Nagsasaka at nangangaso
 Tinatatuan ang kanilang mga katawan.
 Salidomay ay isang sikat na awit at
inaawit ito kasabay ang gansa o gong
HANUNUO
 Tribong Mangyan ng Mindoro.
 Totoo o tunay ang ibig sabihin ng
Hanunuo.
 Nakatira sa mga bahay na gawa sa
kahoy at kogon.
 Pagkakaingin at pagsasaka ang
hanapbuhay.
 Nagpuputol ng puno at nangangahoy
ang kalalakihan samantalang
tumutulong sa pagtatanim ang
kababaihan.
 Nakasulat sa papel na kawayan.
IGOROT
 ang unang kolektibong termino na
ginamit ng mga Espanyol para tukuyin
ang lahat ng tribong etniko ng rehiyon
ng gitnang Cordillera.
KALINGA
 Unang kalinga ay mga dakilang
mandirigma pinaniniwalaan na
pinupugutan ng ulo ang mga kaaway.
 KAYAW ang tawag sa gawaing ito.
 BUDONG isang kasunduang
pangkapayapaan para maiwasan ang
labanan.
 Kilala rin sa pagsususot ng makukulay at
kapansin pansing kasuotan.
BONDOC
 Nakatira ang tribong Bondoc sa
mataong baryo ng Ili.
 ATO ay lugar para sa mga aktibidad na
pangrelihiyon at panlipunan. Dito rin
nakatira ang mga binatang Bondoc.
 ULOG ay bahay na pinagniniigan ng mga
babae at lalaking Bontoc nasa tamang
gulang na.
 Nagsisilbi rin itong pook sa pagliligawan
ng mga babae at lalaki. Dito rin nakatira
ang mga babae Bondoc.
 LUMAD
 Pambansang minorya
 Pangkat etniko ng Mindanao
  Cebuano – katutubo UNITED NATIONS DEVELOPMENT PROGRAM

 Agrikultura depende sa produktibo ng  sumusuporta sa kaunlaran ng bansa’t

lupa. pagtupad ng Millennium Development
Goals
 Mandaya ay pinangunahan ng kanilang
bagani o mandirigma

SENATE BILL 1728 o INDIGENOUS PEOPLE’S

RIGHTS ACT (IPRA)
Republic Act 8371 Indigenous People Rights
Act  protektahan at itaguyod ang mga
karapatan katutubong pangkultura at sa
 protektahan at pangalagaan ang mga
nararapat na
katutubo at ang pinagmumulan ng
kanilang kabuhayan.

SULIRANIN at ISYU NG MGA MINORYA

National Commission on Indigenous Peoples  Diskriminasyon sa benepisyong

(NCIP) pampubliko

 nagdaraos ng National Indigenous  Kulang na suplay ng malinis na tubig

Peoples Conference, taunang
 Tulong medikal (health centers)
pagpupulong upang paigtingin ang
pagtanggap sa mga minorities  kagamitan at pasilidad sa edukasyon

 Lupain at likas na yaman (Ancestral

domains)
Technical Education and Skills Development
Authority (TESDA)  Pag-usbong corporate extractive
industries
 paglagda sa isang kasunduan sa
pagsulong at pakikiisa ng minorya  Pagpapaalis sa kanilang pamayanan

 Digmaan at militarisasyon ang kanilang

mga bayan.
UNITED NATIONS DECLARATION ON THE
RIGHTS OF INDIGENOUS PEOPLES

 itaguyod at protektahan ang mga MIGRASYON

karapatan ng mga katutubo
MIGRASYON

 ang paglipat ng isang tao mula sa isang

pook patungo sa ibang pook ay palagian
o pansamantala lamang.
HUMAN RIGHTS WATCH ORGANIZATION

 organisasyong naglalayong protektahan

ang mga minorya MIGRANTE

 taong lumilipat ng lugar

DALAWANG URI NG MIGRANTE MGA SALITANG MADALAS NA GAMITIN:

1. EMIGRANTS O EMIGRANTE 1. FLOW

 papaalis sa isang lugar  dami ng nandarayuhang pumapasok sa

isang bansa kada taon.
2. IMMIGRANTS
2. NET MIGRATION
 patungo sa isang lugar
 kapag ibinawas ang bilang ng umalis sa
bilang ng pumasok
URI NG MIGRASYON
3. STOCK
1. INTERCONTINENTAL
 bilang ng mga nandayuhan na
 migrasyon sa pagitan ng mga naninirahan o nananatili sa bansang
kontinente nilipatan.

2. INTRACONTINENTAL 4. TEMPORARY MIGRANTS

 paggalaw ng mga tao sa pagitan ng  permiso o papeles upang magtrabaho

dalawang bansa sa loob ng isang at manirahan.
kontinente
5. PERMANENT MIGRANTS
3. PANLOOB NA MIGRASYON
 pinipiling maging citizen o mamamayan.
 paglipat sa loob lamang ng bansa.
6. IRREGULAR MIGRANTS
4. PANLABAS NA MIGRASYON
 hindi dokumentado o walang permit
 Tawag kapag lumipat na ang mga tao sa
7. ECONOMIC MIGRANTS
ibang bansa
 naghahanap ng mas magandang
pagkakataon

8. REFUGEE

 lumilikas sa kanilang sariling bayan

EPEKTO NG MIGRASYON

 1. PAGBABAGO NG POPULASYON

 2. KALIGTASAN AT KARAPATANG
PANTAO

 3. PAMILYA AT PAMAYANAN

 4. PAG – UNLAD NG EKONOMIYA

 5. BRAIN DRAIN
 6. INTEGRATION AT
MULTICULTURALISM