PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ

PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt

r. J£ï. ±ÀAPÀgÀ §mï

© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.

KANNADAKKE BEEKU KANNADADDEE
VYAAKARANA (Kannada needs its own grammar) by
D.N.Shankara Bhat, Mungaravalli, Bhimanakone P.O,
Honnesara, Sagara 577 417; Phone: 9449774956;
E-mail: <bhatdns@rediffmail.com>

ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CZÀÄÑ : 2000

w¢Ý zÉÆqÀØzÀÄ ªÀiÁrgÀĪÀ K¼À£ÉAiÀÄ CZÀÄÑ : 2013

©: §gÀºÀUÁgÀ

ºÉÆgÀ¥ÀrPÉ :
r. J£ï. ±ÀAPÀgÀ §mï,
ªÀÄÄAUÀgÀªÀ½î,
©ÃªÀÄ£ÀPÉÆÃuÉ CAZÉ,
ºÉÆ£ÉßøÀgÀ, ¸ÁUÀgÀwÃxÀðºÀ½î 577 417

ºÀAaPÉ :
£ÀªÀPÀgÁßlPÀ ¥ÀæPÁ±À£À,
11, PÉæ¸ÉAmï gÀ¸ÉÛ, PÉ.¦.F¸ïÖ,
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ 560 001.

CZÀÄÑ :
²æà ±ÀQÛ J¯ÉQÖçPï ¥Éæ¸ï,
13£Éà PÁæ¸ï, dAiÀÄ£ÀUÀgÀ,
ªÉÄʸÀÆgÀÄ 570 014.

© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.

 ªÀÄÄ£ÀÄßr
F ¥ÀŸÀÛPÀPÉÌ JgÀqÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ GzÉÝñÀUÀ½ªÉ. ¥ËæqsÀ±Á¯ÉUÀ¼À°è
«zÁåyðUÀ½UÉ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß PÀ°¸ÀĪÀÅ¢zÀÝ°è JAvÀºÀ ªÁåPÀgÀt
ªÀ£ÀÄß PÀ°¸À¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀÄ MAzÀÄ GzÉÝñÀ, ªÀÄvÀÄÛ «±Àé
«zÁå®0iÀÄUÀ¼À°è PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÉÄÃ¯É ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É £ÀqɸÀĪÀªÀgÀÄ
0iÀiÁªÀ ªÀiÁUÀðzÀ°è ºÉÆÃzÀgÉ ¸À¥sÀ®gÁUÀ§®ègÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¸ÀĪÀÅzÀÄ
E£ÉÆßAzÀÄ GzÉÝñÀ.
¥ËæqsÀ±Á¯ÉUÀ¼À°è «zÁåyðUÀ½UÉ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß PÀ°¸ÀĪÀ
CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ0iÉÄà CxÀªÁ E®èªÉÃ? EzÉ0iÀiÁzÀgÉ CzÀ£ÀÄß 0iÀiÁªÀ jÃw
0iÀÄ°è PÀ°¸À¨ÉÃPÀÄ? £ÉÃgÀªÁV PÀ°¸À¨ÉÃPÉà CxÀªÁ ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀå
UÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀgÉÆÃPÀëªÁV PÀ°¸À¨ÉÃPÉ?
EAvÀºÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ²PÀëtvÀdÕgÉà PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ. £Á£ÀÄ ²PÀët
vÀdÕ£À®è, ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀt ªÀiÁvÀæ. ºÁUÁV, ªÉÄð£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß
ºÉüÀ®Ä £Á¤°è ¥Àæ0iÀÄwß¹®è.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ JAvÀºÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß PÀ°¸À¨ÉÃPÀÄ? ¸ÀzÀåPÉÌ
¥ÀoÀåUÀ¼ÁVgÀĪÀ ªÁåPÀgÀt ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ F PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁV
£ÉgÀªÉÃj¸ÀÄwÛªÉ0iÉÄÃ? JA§AvÀºÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß M§â ªÉÊ0iÀiÁ
PÀgÀt ªÀiÁvÀæ PÉÆqÀ§®è. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ²PÀët vÀdÕgÀÄ F «µÀ0iÀÄzÀ°è
MAzÀÄ zÉÆqÀØ vÀ¥ÀÅöà ªÀiÁqÀÄwÛzÁÝgÉ. PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ªÀÄvÀÄÛ
JµÀÄÖ PÀ°¸À¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ, D ºÉ¸Àj£À°è K£ÀÄ PÀ°¸À
¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÆß CªÀgÉà ¤zsÀðj¸ÀÄwÛgÀĪÀ ºÁUÉ PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀt JA§ ºÉ¸Àj£À°è K£ÉãÉÆà C£ÀªÀ±ÀåPÀªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ
vÀ¥ÀÅöà vÀ¥ÁàzÀ «µÀ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀ°¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ËæqsÀ±Á¯É0iÀÄ
«zÁåyðUÀ¼À CªÀÄÆ®åªÁzÀ ¸ÀªÀÄ0iÀĪÀ£ÀÄß F ²PÀëtvÀdÕgÀÄ ºÁ¼ÀÄ
ªÀiÁqÀÄwÛzÁÝgÉ. EzÀÄ ºÉÃUÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß £Á£ÀÄ F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ°è «ªÀj¹
vÉÆÃj¹zÉÝãÉ. EzÀ£ÀߪÀgÀÄ MªÉÄä0iÀiÁzÀgÀÆ N¢£ÉÆÃr vÁªÀÅ JAvÀºÀ
vÀ¥ÀÅöà ªÀiÁqÀÄwÛzÉÝÃªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀî° J£ÀÄߪÀÅzÀÄ £À£Àß GzÉÝñÀ.
ªÁåPÀgÀt ²PÀëtzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è D¸ÀQÛ¬ÄgÀĪÀ
EvÀgÀjUÀÆ F ¥ÀŸÀÛPÀ gÀÄa¸À§®ÄèzÀÄ.

© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.

 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
PÀ£ÁðlPÀzÀ «±Àé«zÁå®0iÀÄUÀ¼À°è PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ §UÉÎ £ÀqÉ0iÀÄÄ
wÛgÀĪÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ºÉƸÀzÉãÀ£ÀÆß PÀAqÀÄ»r0iÀÄĪÀ ºÁUÉ PÁt¸ÀÄ
ªÀÅ¢®è. EzÀPÉÌ F ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ºÁ¢ vÀ¦àgÀĪÀÅzÉà PÁgÀtªÉAzÀÄ £À£Àß
C©ü¥Áæ0iÀÄ. PÉògÁd£Éà ªÉÆzÀ¯ÁzÀ »A¢£À ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀ
ªÁåPÀgÀtzÀ PÀÄjvÀÄ K£ÀÄ ºÉýzÁÝgÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉÆAqÀgÉ
¸Á®zÀÄ. CªÀgÀÄ ºÉýgÀĪÀÅzÀgÀ°è vÀ¥ÀÅöà E®èªÉà C¸ÁAUÀvÀå K£ÁzÀgÀÆ
EzÉ0iÉÄÃ? CªÀgÀÄ ºÉüÀzÉà EgÀĪÀAvÀºÀ «µÀ0iÀÄUÀ¼ÉãÁzÀgÀÆ EªÉ0iÉÄÃ?
JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rzÁUÀ ªÀiÁvÀæ CzÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É0iÀiÁUÀ§®ÄèzÀÄ.
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄnÖUÉ £ÀªÀÄUÉ w½0iÀÄ¢gÀĪÀ EAvÀºÀ ¸Á«gÁgÀÄ
«µÀ0iÀÄUÀ½ªÉ. EªÀÅ JAvÀºÀªÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß F ¥ÀŸÀÛPÀ vÉÆÃj¹PÉÆqÀÄvÀÛzÉ.
ºÁUÁV EzÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÉÄÃ¯É ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁqÀ
¨ÉÃPÉA¢gÀĪÀªÀjUÉ ªÀiÁUÀðzÀ²ð0iÀiÁUÀ§®ÄèzÀÄ.
F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ ºÀ¸ÀÛ¥Àæw0iÀÄ£ÉÆߪÉÄä N¢ £ÉÆÃr vÀªÀÄä CªÀÄÆ®åªÁzÀ
¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆlÖ UɼÉ0iÀÄ qÁ. ¨sÀ. ªÀÄ°èPÁdÄð£À CªÀjUÉ £Á£ÀÄ
D¨sÁj. EzÀ®èzÉ F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ ¥ÀæPÀluÉUÉ C£ÀÄzÁ£À PÉÆnÖgÀĪÀ
¨sÁgÀwÃ0iÀÄ ¨sÁµÁ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀPÀÆÌ, EzÀ£ÀÄß §gÉ0iÀÄĪÀÅzÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄÄ¢æ¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ `§gÀºÀ' vÀAvÁæ±ÀªÀ£ÀÄß GavÀªÁV §¼À¸À®Ä M¦àUÉ
PÉÆnÖgÀĪÀ ²æà ±ÉñÁ¢æªÁ¸ÀÄ ZÀAzÀæ±ÉÃRgÀ£ï CªÀjUÀÆ, CAzÀªÁV
ªÀÄÄ¢æ¹PÉÆnÖgÀĪÀ ²æñÀQÛ E¯ÉQÖçPï ¥Éæ¸ï£À ²æà gÁ. ªÉA. ²æäªÁ¸À
ªÀÄÆwð ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ¸ÀÄ¥ÀÅvÀæ ²æà gÁ. ªÉÆúÀ£À ªÀÄÆwð CªÀjUÀÆ
ªÀÄvÀÄÛ EzÀgÀ ªÀiÁgÁlzÀ ºÉÆuÉ ºÉÆwÛgÀĪÀ Cwæ §ÄPï ¸ÉAlj£À ²æà f.
J£ï. C±ÉÆÃPÀªÀzsÀð£À CªÀjUÀÆ £Á£ÀÄ D¨sÁj.

ªÉÄʸÀÆgÀÄ r. J£ï. ±ÀAPÀgÀ ¨sÀmï

d£ÀªÀj 25, 2000

4
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ªÀÄÄ£ÀÄßr

w¢Ý zÉÆqÀØzÀÄ ªÀiÁrzÀ JgÀqÀ£É0iÀÄ CZÀÄÑ

F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ªÀÄÄzÀætzÀ ¥ÀæwUÀ¼É®è MAzÉà ªÀµÀðzÀ°è

wÃj ºÉÆÃzÀĪÀÅ. F JgÀqÀ£É0iÀÄ ªÀÄÄzÀætzÀ°è ºÀ®PÉ®ªÀÅ §zÀ¯ÁªÀuÉ
UÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrzÉÝãÉ. EªÀÅ ¸ÀºÀÈzÀ0iÀÄ NzÀÄUÀjUÉ ªÉÄZÀÄÑUÉ0iÀiÁUÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ
¨sÁ«¸ÀÄvÉÛãÉ.

ªÉÄʸÀÆgÀÄ r. J£ï. ±ÀAPÀgÀ ¨sÀmï

dįÁ¬Ä 15, 2001

E£ÉÆߪÉÄä w¢Ý zÉÆqÀØzÀÄ ªÀiÁrzÀ ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ CZÀÄÑ

F ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ ªÀÄÄzÀætzÀ°è E£ÀßµÀÄÖ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrzÉÝãÉ.

¤dPÀÆÌ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀt JAvÀºÀzÀÄ? JA§ ºÉ¸Àj£À ¥ÀŸÀÛPÀªÀ£ÀÄß
(¨sÀmï 2005) §gÉ0iÀÄĪÀ ¸ÀªÀÄ0iÀÄzÀ°è PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ PÀÄjvÀÄ £Á£ÀÄ
PÀAqÀÄ»rzÀ PÉ®ªÀÅ ºÉƸÀ «µÀ0iÀÄUÀ¼À£ÀÆß F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ°è ¸ÉÃj¹
PÉÆArzÉÝãÉ. EzÀjAzÁV F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ GzÉÝñÀ E£ÀßµÀÄÖ ¸ÀàµÀÖªÁVzÉ
0iÉÄAzÀÄ £À£ÀUÉ C¤¸ÀÄvÀÛzÉ.

ªÉÄʸÀÆgÀÄ r. J£ï. ±ÀAPÀgÀ ¨sÀmï

¥sɧæªÀj 1, 2006

5
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 M¼À¦r
CzsÁå0iÀÄ 1 : ªÀÄÄ£ÉÆßÃl 13
1.1 ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉ 13
1.2 ªÁåPÀgÀtzÀ GzÉÝñÀ 15
1.3 PÀ£ÀßqÀzÀªÀ®èzÀ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ 18
1.4 ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀPÉÌ CzÀgÀzÉà ªÁåPÀgÀt 19
1.5 zÁj ºÉüÀĪÀ PÀæªÀÄ 22
1.6 F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ GzÉÝñÀ 24

CzsÁå0iÀÄ 2 : ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ 27

2.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl 27
2.1.1 ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À°è ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ 28
2.1.2 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß w½¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ 29
2.2 ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À°è ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ 30
2.2.1 ¸ÀégÀUÀ¼À §zÀ¯ÁªÀuÉ0iÀÄ°è ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ 31
2.2.2 ªÀåAd£ÀUÀ¼À §zÀ¯ÁªÀuÉ0iÀÄ°è ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ 33
2.3 £ÁªÀÄgÀÆrü0iÀĽ0iÀÄĪÀ ºÁVzÀÝgÉ... 35
2.4 ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À «¨sÀd£É 37
2.5 ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤ªÀĪÀÄUÀ¼À C¤0iÀÄ«ÄvÀvÉ 41
2.6 ªÀtðUÀ¼À ¥ÀnÖ 42
2.6.1 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀégÀUÀ¼À ¥ÀnÖ 43
2.6.2 PÀ£ÀßqÀ ¸ÀégÀUÀ¼À ¥ÀnÖ 44
2.6.3 ªÀåAd£ÀUÀ¼À ¥ÀnÖ 46
2.7 wgÀļÀÄ 47

CzsÁå0iÀÄ 3 : ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ 49
3.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl 49
3.2 £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ 50
3.2.1 «±ÉõÀtUÀ¼ÁV UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ 51
3.2.2 «±ÉõÀtUÀ¼ÁV £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ 53
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
3.2.3 «±ÉõÀt ªÀÄvÀÄÛ «±ÉõÀåUÀ¼À eÁUÀ 54
3.2.4 ¥ÀzÀPÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ 54
3.2.5 £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁV UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ 57
3.2.6 UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀ 59
3.2.7 vÁgÀvÀªÀÄå ¸ÀÆZÀ£É 62
3.2.8 PÀÈzÀAvÀUÀ¼À §¼ÀPÉ 64
3.3 eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À gÀZÀ£É 65
3.4 ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸À®Ä JgÀqÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ 67
3.5 ¨sÁµÉUÀ¼ÉƼÀV£À ªÉÊ«zsÀå 69
3.6 ¨ÉÃgÉ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ 71
3.7 vÀvÀìªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀzÀãªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ 72
3.8 wgÀļÀÄ 73

CzsÁå0iÀÄ 4 : ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É 75

4.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl 75
4.1.1. ºÉ¸Àj¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀtÂð¸ÀĪÀÅzÀÄ 76
4.1.2 eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÀÄ 79
4.2 PÀÈvï ªÀÄvÀÄÛ vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ 81
4.3 ¥ÀzÀzÀ ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ C£ÀAvÀgÀ §gÀĪÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ 85
4.4 £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À gÀZÀ£É 85
4.5 EPÉ-EUÉ ¥ÀævÀå0iÀÄ 87
4.6 Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À gÀZÀ£É 91
4.7 UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À gÀZÀ£É 93
4.8 wgÀļÀÄ 95

CzsÁå0iÀÄ 5 : ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ 96
5.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl 96
5.2 eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÀÄ 97
5.3 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ 99
5.3.1 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ 99
5.3.2 ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ 101
5.3.3 PÀÈzÀAvÀUÀ¼À §¼ÀPÉ 103
5.3.4 ¤zÉðñÀPÀ ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ 104
5.3.5 ¢éwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ0iÀÄ §¼ÀPÉ 105
5.3.6 £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ 106

8
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 M¼À¦r
5.3.7 ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀASÉå 107
5.3.8 eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð 108
5.4 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À «¨sÀd£É 108
5.5 PÀ£ÀßqÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É 110
5.5.1 £ÁªÀÄ¥ÀzÀ«gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ 111
5.5.2 Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ«gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ 112
5.5.3 UÀÄt¥ÀzÀ«gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ 113
5.5.4 PÉ®ªÀÅ C¥ÀªÁzÀUÀ¼ÀÄ 115
5.6 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°èªÉ0iÉÄÃ? 116
5.6.1 «¨sÀd£É0iÀÄ DzsÁgÀ 116
5.6.2 M¼À£ÀÄrUÀ¼À §¼ÀPÉ 120
5.7 PÀ£ÀßqÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ºÉüÀĪÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ 121
5.7.1 vÀvÀÄàgÀĵÀ 122
5.7.2 PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ 122
5.7.3 ¢éUÀÄ 124
5.7.4 CªÀå¬ÄèsÁªÀ 124
5.7.5 zÀéAzÀé 126
5.7.6 §ºÀÄ«æû 127
5.7.7 Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À 129
5.7.8 UÀªÀÄPÀ ¸ÀªÀiÁ¸À 130
5.8 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §AzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ 130
5.8.1 eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À M¼À£ÀÄrUÀ¼ÀÄ 130
5.8.2 «¨sÀd£É 131
5.9 wgÀļÀÄ 133

CzsÁå0iÀÄ 6 : °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ 134

6.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl 134
6.2 °AUÀ¨sÉÃzÀUÀ¼ÀÄ 135
6.2.1 `°AUÀ' ¥ÀzÀzÀ §¼ÀPÉ 135
6.2.2 PÀ£ÀßqÀzÀ°è °AUÀ«¨sÀd£É 136
6.2.3 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è °AUÀ«¨sÀd£É 137
6.2.4 ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ 140
6.2.5 JtÂPÉ0iÀÄ°è °AUÀ¨sÉÃzÀ 141
6.3 ªÀZÀ£À¨sÉÃzÀUÀ¼ÀÄ 141
6.3.1 ªÀZÀ£ÀUÀ¼À ¸ÀASÉå 141

9
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
6.3.2 ªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ «¨sÀQÛ 142
6.3.3 KPÀªÀZÀ£ÀzÀ ¸ÀÆZÀ£É 143
6.3.4 ªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¢gÀĪÀÅzÀÄ 144
6.4 wgÀļÀÄ 145

CzsÁå0iÀÄ 7 : «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ 146

7.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl 146
7.2 «¨sÀQÛUÀ¼À PÉ®¸À 148
7.3 PÁgÀPÀUÀ¼À PÉ®¸À 149
7.3.1 MAzÀÄ «¨sÀQÛUÉ ºÀ®ªÀÅ CxÀðUÀ¼ÀÄ 150
7.3.2 MAzÉà CxÀðPÉÌ ºÀ®ªÀÅ «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ 151
7.3.3 ¨ÉÃgÉ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ 152
7.3.4 PÁgÀPÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA§A¢ü¸ÀĪÀÅzÀÄ 152
7.4 ¥Á±ÁÑvÀå ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è PÀ°àvÀ vÀvÀé 154
7.5 PÀ£ÀßqÀPÉÌ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÁV®è¢gÀĪÀÅzÀÄ 156
7.5.1 JgÀqÀÄ jÃw0iÀÄ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ 156
7.5.2 PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è ¸À¨ÉÓPïÖ JA§ vÀvÀé 158
7.5.3 JgÀqÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ 160
7.5.4 PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉʲµÀÖ÷å 162
7.5.5 JgÀqÀÄ jÃw0iÀÄ ªÁåPÀgÀt PÁ0iÀÄðUÀ¼ÀÄ 164
7.6 wgÀļÀÄ 167

CzsÁå0iÀÄ 8 : «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ 168

8.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl 168
8.2 «¨sÀQÛUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ 168
8.3 «¨sÀQÛ, °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£À 171
8.4 ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉ 173
8.5 ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉå 177
8.5.1 ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛ 179
8.5.2 ¢éwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ 180
8.5.3 vÀÈwÃ0iÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀAZÀ«Äà «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ 182
8.5.4 ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛ 184
8.5.5 µÀ¶×à «¨sÀQÛ 185
8.5.6 ¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛ 188
8.6 wgÀļÀÄ 191

10
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 M¼À¦r
CzsÁå0iÀÄ 9 : «¨sÀQÛ¥À®èl 192
9.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl 192
9.2 Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ°è §zÀ¯ÁªÀuÉ0iÀiÁUÀzÉ «¨sÀQÛ¥À®èl 193
9.2.1 ¸ÀªÀÄUÀævÉ 194
9.2.2 ¸ÉéÃZÁÒ¥ÀæªÀÈwÛ 196
9.2.3 ¸Á¤ßzsÀå 197
9.2.4 ¨ÉÃgÉ CxÀðUÀ¼ÀÄ 198
9.3 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «¨sÀQÛ¥À®èl 199
9.4 Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ°è §zÀ¯ÁªÀuÉ 201
9.5 wgÀļÀÄ 203

CzsÁå0iÀÄ 10 : ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ 205

10.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl 205
10.2 ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ 205
10.2.1 ¥ÀÅgÀĵÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ 206
10.2.2 ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥À 208
10.2.3 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ 209
10.2.4 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÀªÁ𢠥ÀzÀUÀ¼ÀÄ 211
10.3 JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ 212
10.3.1 §¼ÀPÉ0iÀÄ°è ªÀåvÁå¸À 212
10.3.2 M¼ÀgÀZÀ£É0iÀÄ°è ªÀåvÁå¸À 214
10.4 wgÀļÀÄ 216

CzsÁå0iÀÄ 11 : Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ 217

11.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl 217
11.2 PÁ®¸ÀA§AzsÀ ªÀÄvÀÄÛ PÁ®ªÀåªÀ¸ÉÜ 218
11.2.1 PÀ£ÀßqÀzÀ PÁ®¸ÀA§AzsÀ 218
11.2.2 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÁ®ªÀåªÀ¸ÉÜ 220
11.2.3 PÁ®gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è ªÀåvÁå¸À 222
11.2.4 WÀlPÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À PÁ®¨sÉÃzÀ 224
11.3 CSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ 226
11.4 ¥ÀgÀ¸ÉäöÊ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ DvÀä£ÉÃ¥ÀzÀ 227
11.5 PÀªÀÄðt ¥Àæ0iÉÆÃUÀ 228

11
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
11.6 C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ 230
11.7 PÉüÀĪÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ 233
11.8 wgÀļÀÄ 235

CzsÁå0iÀÄ 12 : ªÀÄÄPÁÛ0iÀÄ 237

12.1 ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À ªÀÄÆ® 237
12.2 ºÉƸÀ zÀȶÖPÉÆãÀ 238
12.3 ±Á¯ÁªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ 240
12.4 PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼À°è ¨ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É 242

DPÀgÀ¸ÀÆa 243
«µÀ0iÀĸÀÆa 245

12
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 1. ªÀÄÄ£ÉÆßÃl

1.1 ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉ

PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ PÀ°PÉUÉ MAzÀÄ ¸Á«gÀ ªÀgÀêUÀ½VAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑ
GzÀݪÁzÀ ZÀjvÉæ¬ÄzÉ. F ¸Á«gÀ ªÀgÀêUÀ¼À°è PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÉÄïÉ
¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ UÁvÀæzÀ £ÀÆgÀPÀÆÌ ºÉZÀÄÑ
¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ©r §gÀºÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀgÀ¯ÁVzÉ. EªÀÅ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ, EAVè±ï, ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ, ªÀÄgÁn, »A¢, gÀ±Àå£ï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ £ÀÄrUÀ¼À®Æè §A¢ªÉ.
EzÀ®èzÉ, F ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆvÀæ gÀÆ¥ÀzÀ°è, ¸ÀÆvÀæzÀ ªÁåPÁå£À
gÀÆ¥ÀzÀ°è, ¥Àæ±ÉÆßÃvÀÛgÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è, ¥Àæ§AzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è, ¥Àlå gÀÆ¥ÀzÀ°è
- »ÃUÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è vÀ0iÀiÁgÁVªÉ. PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß PÀ°0iÀÄ
§0iÀĸÀĪÀªÀgÀÄ, PÀ£ÀßqÀzÀ M¼ÀUÀÄlÖ£ÀÄß w½0iÀÄ §0iÀĸÀĪÀªÀgÀÄ, PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß
EvÀgÀ zÁæ«qÀ E®èªÉà DgÀå £ÀÄrUÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆð¸À §0iÀĸÀĪÀªÀgÀÄ,
PÀ£ÀßqÀzÀ »£ÀßqÀªÀ½(ZÀjvÉæ)0iÀÄ£ÀÄß Cj0iÀÄ §0iÀĸÀĪÀªÀgÀÄ - »ÃUÉ ¨ÉÃgÉ
¨ÉÃgÉ jÃw0iÀÄ NzÀÄUÀgÀ ¨ÉÃrPÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¢lÄÖPÉÆAqÀÄ §gÉ¢gÀĪÀ
ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÆ EªÀÅUÀ¼À°èªÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÉÄÃ¯É E±ÉÖ¯Áè CgÀPÉ ªÀÄvÀÄÛ §gÀªÀtÂUÉUÀ¼ÀÄ
£ÀqÉ¢ªÉAiÉÄA§ÄzÀÄ £ÀªÀÄUÉ »UÀÄÎ ªÀÄvÀÄÛ ºÉªÉÄäUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀ§®ÄèzÉãÉÆÃ
¤d. DzÀgÉ, F ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ©r §gÀºÀUÀ¼ÀÄ ¤dPÀÆÌ PÀ£ÀßqÀ
ªÁåPÀgÀtzÀ M¼ÀUÀÄlÖ£ÀÄß w½¹PÉÆqÀĪÀ°è ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£ÀÄß §¼À¹
PÉƼÀÄîªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ NzÀÄUÀgÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃrPÉUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀÇgÀAiÀÄÄìªÀÅzÀgÀ°è J±ÀÖgÀ ªÀÄnÖUÉ ¸ÀªÀÄgÀÛªÁVªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
¥Àj²Ã°¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå. EzÀPÁÌV F §gÀºÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÄPÀå
ªÁåPÀgÀt¥ÀgÀA¥ÀgÉUÀ¼À°è vÀ0iÀiÁgÁzÀªÀÅUÀ¼ÉA§ÄzÁV «AUÀr¹PÉƼÀÀÄzÀÄ.
¸ÀA¸ÀÄÌçvÀzÀ ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ°è vÀ0iÀiÁgÁVgÀĪÀ PÉògÁd£À
±À§ÝªÀÄtÂzÀgÀàt, §mÁÖPÀ¼ÀAPÀ£À ±À¨ÁÝ£ÀıÁ¸À£À ªÀÄvÀÄÛ E¤ßvÀgÀ ºÀ®ªÁgÀÄ
ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. ±Á¯ÁPÁ¯ÉÃdÄUÀ¼À°è

© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.

 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
¥ÀlåUÀ¼ÁV §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄwÛgÀĪÀ ºÉaÑ£À ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÆ F UÀÄA¦UÉ
¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ.
ºÀvÉÆÛA§vÀÛ£Éà ±ÀvÀªÀiÁ£À¢A¢ÃZÉUÉ ªÀÄÄPÀåªÁV Qæ²ÑAiÀÄ£ï
«Ä±À£ÀjUÀ¼ÀÄ EAVè±ï£À°è §gÉ¢gÀĪÀ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. EªÀ£Éß®è 0iÀÄÄgÉÆæ£À ªÁåPÀgÀt
¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ°è gÀa¸À¯ÁVzÉ.
CzÀjA¢ÃZÉUÉ EªÀwÛ£À ¸ÉÆ®èjUÀgÀÄ gÀa¹gÀĪÀ PÀ£ÀßqÀzÀ
ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ©r §gÀºÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ.
EªÀ£ÀÄß ªÀÄÄPÀåªÁV CªÉÄjPÀzÀ EAVè±ï ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ°è
vÀ0iÀiÁj¸À¯ÁVzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ F ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀgÀA¥ÀgÉ0iÀÄ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À®Æè £ÀªÀÄUÉ
PÀAqÀħgÀĪÀ MAzÀÄ ªÀÄÄPÀåªÁzÀ ¸ÀAUÀwAiÉÄãÉAzÀgÉ, EªÀÅ ¨ÉÃgÁªÀÅzÉÆÃ
MAzÀÄ £ÀÄr0iÀÄ JAzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ, ¯Áån£ï E®èªÉà EAVè±ï £ÀÄr0iÀÄ
ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉ0iÀÄ£ÀÄß C£ÀĸÀj¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹ªÉ0iÀÄ®èzÉ PÀ£ÀßqÀPÉÌ
CzÀgÀzÉÝà DzÀ MAzÀÄ ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉ0iÀÄ£ÀÄß ¨É¼É¹PÉÆqÀ®Ä
¥ÀæAiÀÄwß¹®è. F J¯Áè ªÁåPÀgÀtUÀ¼À®Æè EzÉÆAzÀÄ JzÀÄÝ PÁtĪÀ
PÉÆgÀvÉ.
¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ, ¯Áån£ï ªÀÄvÀÄÛ EAVè±ï – EªÀÅ ªÀÄÆgÀÆ EAqÉÆÃ-
0iÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ï JA§ MAzÉà £ÀÄrPÀÄlÄA§PÉÌ ¸ÉÃjgÀĪÀ £ÀÄrUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ
¸ÀévÀAvÀæªÁzÀ £ÀÄrUÀ¼ÁVzÀÄÝ MAzÀjAzÉÆAzÀÄ ¸ÁPÀ±ÀÄÖ ¨ÉÃgÁVªÉ0iÀiÁzÀgÀÆ
EªÀÅUÀ¼À°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄÆ®vÀvÀéUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ PÀrªÉÄ
MAzÉà jÃw0iÀĪÀÅUÀ¼ÁVªÉ. ºÁUÁV, F ªÀÄÆgÀÄ ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉUÀ¼ÀÆ
MAzÉà ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ¥Àæ¨ÉÃzÀUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉüÀ®Ä §gÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀ EzÀQÌAvÀ wÃgÀ ¨ÉÃgÁVgÀĪÀ zÁæ«qÀ £ÀÄrPÀÄlÄA§PÉÌ ¸ÉÃjgÀĪÀ
£ÀÄr. EzÀÄ §¼À¸ÀĪÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄÆ®vÀvÀéUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ, ¯Áån£ï,
EAVè±ï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ EAqÉÆÃ-AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ï £ÀÄrUÀ¼ÀÄ §¼À¸ÀĪÀ
ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄÆ®vÀvÀéUÀ½VAvÀ wÃgÀ ¨ÉÃgÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ.
EAvÀºÀ wÃgÀ ¨ÉÃgÁVgÀĪÀ ªÀÄÆ®vÀéUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ
ªÁåPÀgÀtzÀ ªÉʲ±ÀÖ÷åUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸À¨ÉÃQzÀÝ°è PÀ£ÀßqÀPÉÌ CzÀgÀzÉà DzÀ
ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉ0iÉÆAzÀ£ÀÄß ¨É¼É¹PÉƼÀÄîªÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ. ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ
E®èªÉà EAVè±ï £ÀÄrAiÀÄ ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ°è §gÉzÀ ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ©r§gÀºÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀªÉà DzÀ ªÉʲ±ÀÖ÷åUÀ½UÉ ºÉaÑ£À UÀªÀÄ£À
PÉÆqÀ¯ÁgÀªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆnÖ®è.

14
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
PÀ£ÀßqÀzÀ ºÉaÑ£À ªÁåPÀgÀtUÀ¼À®Æè ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ
ªÀÄÆ®vÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtPÉÌ C¼ÀªÀr¹PÉƼÀî®Ä
¥ÀæAiÀÄw߸À¯ÁVzÉ. EAvÀºÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß PÀ£ÀßqÀzÀ CvÀåAvÀ ¥ÁæaãÀªÁzÀ
ªÁåPÀgÀtUÀ¼À PÁ®¢AzÀ®Æ £ÀqÉzÀÄ §A¢zÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ F ¥ÁæaãÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ D jÃw ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄÄPÀåªÁV
JgÀqÀÄ PÁgÀtUÀ½ªÉ. ¥ÁæPÀÄævÀ, C¥À§æA±À, ¥Á° ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À ºÁUÉ
PÀ£ÀßqÀªÀÇ ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀzÀ MAzÀÄ («PÀÄævÀ) gÀÆ¥ÀªÉA§ ¨sÁªÀ£É CªÀgÀ°èzÀÄÝzÀÄ
MAzÀÄ PÁgÀt; ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄÆ®vÀvÀéUÀ¼À ªÀÄnÖUÉ MAzÀÄ £ÀÄr
E£ÉÆßAzÀjAzÀ wÃgÀ ¨ÉÃgÁVgÀ§®ÄèzÀÄ JA§ «±À0iÀÄ CªÀgÀ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ
§A¢gÀ°®èªÉA§ÄzÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ PÁgÀt.
PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀzÀ «PÀÄævÀ gÀÆ¥ÀªÀ®è, CzÀQÌAvÀ wÃgÀ ¨ÉÃgÁVgÀĪÀ
`zÁæ«qÀ' JA§ ºÉ¸Àj£À ¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ £ÀÄrPÀÄlÄA§PÉÌ ¸ÉÃjgÀĪÀ £ÀÄr
JA§ «±À0iÀÄ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À Cj«UÉ §AzÀÄzÀÄ ºÀvÉÆÛA§vÀÛ£ÉAiÀÄ
±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ £ÀqÀĨsÁUÀzÀ°è (PÁ¯ïتɯï 1856). C£ÀAvÀgÀ £ÀqÉzÀ
£ÀÄrUÀ¼À PÀÄjvÁzÀ CgÀPÉUÀ¼ÀÄ, CzÀgÀ®Æè JªÉÄ£ÉÆà ªÀÄvÀÄÛ §gÉÆÃ
gÀa¹zÀ zÁæ«qÀ eÁßw¥ÀzÀPÉÆñÀ (JªÉÄ£ÉÆà ªÀÄvÀÄÛ §gÉÆà 1961)
ªÀÄvÀÄÛ PÀÄæ±ÀÚªÀÄÆjÛ EwÛÃZÉUÉ ¥ÀæPÀn¹zÀ zÁæ«qÀ £ÀÄrUÀ¼À ºÉÆðPÉ
(PÀÄæ±ÀÚªÀÄÆjÛ 2003) F «±ÀAiÀÄzÀ°è ¸Àé®àªÀÇ ¸ÀAzÉúÀ G½0iÀÄzÀ ºÁUÉ
ªÀiÁrªÉ.
EzÀ®èzÉ, ªÁåPÀgÀtªÉA§ÄzÀÄ £ÀÄr¬ÄAzÀ £ÀÄ¢UÉ wÃgÀ
¨ÉÃgÁVgÀ§®ÄèzÀÄ JA§ «±ÀAiÀĪÀÇ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §AzÀÄzÀÄ
E¥ÀàvÀÛ£É0iÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è. ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è §¼ÀPÉAiÀÄ°ègÀĪÀ £ÀÆgÁgÀÄ
£ÀÄrUÀ½UÉ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄ®Ä ¥Àæ0iÀÄvÀß ªÀiÁrzÁUÀ CªÀÅ §ºÀ¼À
ªÀÄnÖUÉ MAzÀQÌAvÀ MAzÀÄ wÃgÀ ¨ÉÃgÁVgÀ§®ÄèªÀÅ JA§ «±À0iÀÄ
¸Àà±ÀÖªÁ¬ÄvÀÄ.
ºÁUÁV, F E¥ÀàvÉÆÛAzÀ£É0iÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ®Æè £ÀªÀÄä ¥ÁæaãÀ
ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ªÀiÁrzÀ vÀ¥Àà£ÀÄß wzÀÝzÉ ºÁUÉAiÉÄà ªÀÄÄAzÀĪÀj¹PÉÆAqÀÄ
ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀjAzÀ 0iÀiÁªÀ ¥ÀÅgÀıÁgÀÛªÀÇ ¹¢Ý¸À¯ÁgÀzÀÄ. ¸ÀÆgÀå ªÀÄÆqÀÄ
¢QÌ£À°è ªÀÄÆr ¥ÀqÀÄ ¢QÌ£À°è ªÀÄļÀÄUÀÄvÁÛ£ÉA§ ºÀ¼Éà PÁ®zÀ
C¤¹PÉ0iÀÄ£ÀÄß ¸Àj0iÉÄA§ÄzÁV EªÀwÛUÀÆ PÀUÉÆüÀ «eÁߣÀzÀ PÁè¹£À°è
ºÉý PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ vÀ¥ÁàUÀÄvÀÛzÉ0iÉÆà ºÁUÉ0iÉÄà EzÀÆ PÀÆqÀ.

1.2 ªÁåPÀgÀtzÀ GzÉÝñÀ

15
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
MAzÀÄ £ÀÄrAiÀÄ°è §gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À, ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À
gÀZÀ£ÉAiÉÄAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß «ªÀj¹ ºÉüÀĪÀÅzÉà D £ÀÄrAiÀÄ ªÉÄïÉ
£ÁªÀÅ §gÉAiÀħºÀÄzÁzÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄÄPÀå GzÉÝñÀ. F gÀZÀ£É ¨ÉÃgÉ
¨ÉÃgÉ £ÀÄrUÀ¼À°è ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ vÉgÀ£ÁVgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
£ÀÄrUÀ¼À ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÆ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ vÉgÀ£ÁVgÀĪÀÅzÀÄ CvÀåªÀ±Àå.
¤dPÀÆÌ PÀ£ÀßqÀ £ÀÄrAiÀÄ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß £ÁªÉ®ègÀÆ §¯ÉèªÀÅ.
E®èªÁzÀgÉ PÀ£ÀßqÀ £ÀÄrAiÀÄ°è vÀ¦à®èzÉ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄ£À¹ìUÉ vÉÆÃjzÀÝ£Éß®è E£ÉÆߧâjUÉ «ªÀj¹ ºÉüÀ®Ä £ÀªÀÄUÉ
¸ÁzÀåªÁUÀÄwÛgÀ°®è. aPÀÌA¢£À°è £ÀÄrAiÀÄ£ÁßqÀ®Ä PÀ°AiÀÄĪÁUÀ¯ÉãÉÃ
CzÀgÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÆß £ÁªÀÅ F jÃw £ÀªÀÄUÉ w½AiÀÄzÀAvÉAiÉÄÃ
PÀ°vÀÄPÉÆArgÀÄvÉÛêÉ.
DzÀgÉ F ªÁåPÀgÀtzÀ CjªÀÅ £ÀªÀÄä «ÄzÀĽ£À°è £ÀªÀÄä Cj«UÉ
JlPÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è vÀÄA©PÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. CzÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ w½¢gÀĪɪÀ®èzÉ CzÀgÀ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÉAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
£ÁªÀÅ w½¢®è.
JvÀÄÛUÉUÁV PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÁUÀ, ªÀÄgÀzÀ ¥ÉnÖUÉ, PÀ°è£À
UÉÆÃqÉ, PÉgÉAiÀÄ ¤ÃgÀÄ, CzÀgÀ PÀtÄÚ, CPÀÌ£À ªÀÄ£É JA§AvÀºÀ
¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À£ÀÄß PÀ±ÀÖ«®èzÉ §¼À¸ÀÄvÉÛêÉ. DzÀgÉ F ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À
gÀZÀ£É0iÀÄ°è (1) JgÀqÀÄ `ºÉ¸ÀgÀÄ¥ÀzÀ'UÀ¼ÀÄ MnÖUÉ ¸ÉÃjªÉ; (2) CªÀ£ÀÄß F
jÃw MnÖUÉ ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ C JA§
MlÖ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁVzÉ; ªÀÄvÀÄÛ (3) »ÃUÉ §¼À¸ÀĪÁUÀ D ºÉ¸ÀgÀÄ¥ÀzÀzÀ
¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀߣÀĸÀj¹ CzÀgÉÆA¢UÉ zï, E£ï, AiÀiï, gï ªÀÄvÀÄÛ £ï JA§
`DUÀªÀÄ'UÀ¼À£ÀÆß §¼À¸À¨ÉÃPÁVzÉ JA§ÄzÀÄ £ÀªÀÄä UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §gÀĪÀÅ¢®è.
CzÀÄ £ÀªÀÄä UÀªÀÄ£ÀPÉÌ ¨ÁgÀ¢zÀÝgÀÆ F PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ
¨ÁjAiÀÄÆ vÀ¦à®èzÉ £ÀqɸÀ§¯ÉèªÀÅ. J°è gï §gÀ¨ÉÃPÀÄ, J°è zï
§gÀ¨ÉÃPÀÄ, J°è E£ï E®èªÉà £ï §gÀ¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ
«ªÀj¸À¯ÁgɪÁzÀgÀÆ CªÀ£Éß®è ¸ÀjAiÀiÁVAiÉÄà §gÀ¨ÉÃPÁzÀ PÀqÉUÀ¼À°è
§¼À¸À§¯ÉèªÀÅ. F §¼ÀPÉUÀ¼À »AzÉ «²±ÀÖªÁzÉÆAzÀÄ PÀl֯ɬÄzÉ0iÉÄA§
«±À0iÀĪÀÇ £ÀªÀÄä UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §gÀĪÀÅ¢®è. CAvÀºÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À£Éß®è £ÁªÀÅ
£ÀªÀÄä Cj«UÉ JlPÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆArgÀĪÀÅzÉà EzÀPÉÌ
PÁgÀt.
EAvÀºÀ `Cj«UÉ ¨ÁgÀzÀ' E®èªÉà `Cj«UÉ JlPÀzÀ' CjªÀÅ £ÀªÀÄä
EvÀgÀ ±ÁjÃjPÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÀÆ CvÀåªÀ±Àå. JvÀÄÛUÉUÁV £ÀªÀÄä PÀtÂÚUÉ

16
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÀºÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ. £ÁªÀÅ ºÀwÛgÀzÀ
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÆß UÀÄgÀÄw¸À§¯ÉèªÀÅ, zÀÆgÀzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÆß UÀÄgÀÄw¸À§¯ÉèªÀÅ.
¤AwgÀĪÀ ¥ÁætÂAiÀÄ£ÀÆß UÀÄgÀÄw¸À§¯ÉèªÀÅ, ªÉÃUÀ¢AzÀ ZÀ°¸ÀÄwÛgÀĪÀ
¥ÁætÂAiÀÄ£ÀÆß UÀÄgÀÄw¸À§¯ÉèªÀÅ. EAvÀºÀ ºÀ®ªÀÅ PÀtÂÚUÉ ¸ÀA§A¢¹zÀ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ £ÀqɸÀ§¯ÉèªÁVzÀÄÝ, CzÀPÁÌV £ÀªÀÄä PÀtÂÚ£À
UÀÄqÉØUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ°è ZÀ°¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ D UÀÄqÉØ0iÀÄ
ªÀÄÄA¨ÁUÀzÀ°ègÀĪÀ ªÀĸÀÆgÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ DPÁgÀUÀ½UÉ
§zÀ°¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
EzÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ w½¢zÉÝêÉ. DzÀgÉ D
w¼ÀĪÀ½PÉ JAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀÄ £ÀªÀÄä Cj«UÉ JlPÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°èzÉ.
PÀtÂÚ£À°è JAvÀºÀ ¸ÁßAiÀÄÄUÀ¼É®è EªÉ, CªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀ£ÀÄß »Vι ªÀÄvÀÄÛ
E£ÀÄß PÉ®ªÀ£ÀÄß PÀÄVι £ÀªÀÄä PÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃUÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ°è
¤AiÀÄAwæ¸ÀÄvÉÛÃªÉ JA§ «±ÀAiÀÄ £ÀªÀÄUÉ w½AiÀÄzÀÄ. PÀtÂÚ£À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß
PÀ°wgÀĪÀ PÀtÂÚ£À qÁPÀÖgÀgÀ «ÄzÀĽ£À°è ªÀiÁvÀæ F «±ÀAiÀÄ Cj«UÉ
JlPÀĪÀ gÀÆ¥ÀzÀ°èzÉ.
£ÀÄrAiÀÄ «±ÀAiÀĪÀÇ »ÃUÉAiÉÄÃ. ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉAzÀÄ £ÀªÀÄUÉ
UÉÆwÛzÉ, JAzÀgÉ ªÀiÁvÀ£ÁqÀ®Ä ¨ÉÃPÁUÀĪÀ ªÁåPÀgÀuÁA±ÀUÀ¼É®è £ÀªÀÄä
vÀ¯ÉAiÀÄ°è ºÀÄzÀÄVPÉÆArªÉ. DzÀgÉ CªÀÅ JAvÀºÀªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÁUÀ CªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß J°è ªÀÄvÀÄÛ ºÉÃUÉ
§¼À¹PÉƼÀÄîvÉÛÃªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ E£ÉÆߧâjUÉ «ªÀj¹ ºÉüÀ¯ÁgɪÀÅ. D
CjªÀÅ £ÀªÀÄä «ÄzÀĽ£À°è £ÀªÀÄä Cj«UÉ JlPÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀĪÀÅzÉÃ
EzÀPÉÌ PÁgÀt.
£ÀÄrAiÀÄjUÀgÀÄ E®èªÉà ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ F Cj«UÉ JlPÀzÀ CjªÀÅ
JAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄwÛzÁÝgÉ, ªÀÄvÀÄÛ D CjªÀ£ÀÄß
Cj«UÉ JlPÀ§®è ªÁåPÀgÀt PÀlÖ¯ÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ «ªÀj¹ ºÉüÀ®Ä
¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄwÛzÁÝgÉ. Cj«UÉ JlPÀzÀ CjªÀÅ £ÀªÀÄä vÀ¯ÉAiÉƼÀUÉ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À
gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀĪÀÅ¢®è. «ÄzÀĽ£À°ègÀĪÀ £ÀgÀUÀ¼À MAzÀÄ «²±ÀÖªÁzÀ
eÉÆÃqÀuÉAiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀÄvÀÛzÉ. CzÀÄ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è
E®è¢gÀĪÀÅzÉà £ÀªÀÄä Cj«UÉ JlPÀ¢gÀ®Ä ªÀÄÄPÀå PÁgÀt.
£ÀÄrAiÀÄjUÀgÀÄ F jÃw MAzÀÄ £ÀÄrAiÀÄ ªÁåPÀgÀtzÀ w½ªÀ£ÀÄß Cj«UÉ
JlPÀ§®è gÀÆ¥ÀzÀ°è ¹zÀÝ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ, ªÀÄvÀÄÛ «zÁåjÛUÀ¼ÀÄ CzÀ£ÀÄß
PÀ°AiÀÄĪÀÅzÀjAzÀ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÉãÁzÀgÀÆ EzÉAiÉÄà JAzÀÄ AiÀiÁgÁzÀgÀÆ

17
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
PÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ F ¥Àæ±ÉßAiÀÄ£ÀÄß £ÀÄrAiÀÄ «±ÀAiÀĪÁV PÉüÀÄvÁÛgÀ®èzÉ,
PÀtÂÚ£À «±ÀAiÀĪÁV AiÀiÁgÀÆ PÉüÀĪÀÅ¢®è.
EzÀPÉÌ PÁgÀtªÀÇ E®è¢®è. PÀtÂÚ£À°è £ÉÆêÁzÁUÀ E®èªÉà ¨ÉÃgÉ
vÉÆAzÀgÉUÀ¼ÀÄAmÁzÁUÀ CzÀgÀ PÀÄjvÁV Cj«UÉ JlPÀĪÀ w½ªÀ£ÀÄß
¥ÀqÉ¢gÀĪÀªÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ £ÀªÀÄUÉ CvÀåªÀ±Àå. ºÁUÁzÁUÀ £ÁªÀÅ PÀÆqÀ¯ÉÃ
PÀtÂÚ£À qÁPÀÖgÀgÀ°èUÉ NqÀÄvÉÛêÉ. DzÀgÉ £ÀÄrAiÀÄ «±ÀAiÀĪÁV £ÀªÀÄUÉ
CAvÀºÀ vÉÆAzÀgÉ §gÀĪÀAvÉ vÉÆÃgÀĪÀÅ¢®è. ºÁUÁV ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À
E®èªÉà £ÀÄrAiÀÄjUÀgÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ £ÀªÀÄUÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §gÀĪÀÅ¢®èªÉAzÉÃ
ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.
EzÀÄ ¤dªÁzÀgÀÆ, ºÉƸÀ £ÀÄrAiÉÆAzÀ£ÀÄß PÀ°AiÀĨÉÃQzÀÝ°è E®èªÉÃ
£ÀªÀÄä £ÀÄrAiÀįÉèãÉà ºÉƸÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÉßãÁzÀgÀÆ ªÀiÁqÀ¨ÉÃQzÀÝ°è
(JvÀÄÛUÉUÁV «eÁߣÀzÀ ¥ÀzÀPÉÆñÀªÉÇAzÀ£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸À¨ÉÃQzÀÝ°è) £ÀªÀÄUÉ
EAvÀºÀ Cj«UÉ JlPÀĪÀ ªÁåPÀgÀt w½ªÀÅ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀPÉÌ §gÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ
EzÀÄ PÀtÂÚ£À vÉÆAzÀgÉ0iÀÄ ºÁUÉ J®ègÀ£ÀÆß PÁqÀĪÀ vÉÆAzÀgÉ0iÀÄ®è, ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀjºÁgÀPÁÌV MqÀ£ÉAiÉÄà NqÀ¨ÉÃPÁUÀĪÀAvÀºÀ vÉÆAzÀgÉ0iÀÄÆ C®è.
ªÁåPÀgÀtzÀ «±ÀAiÀÄzÀ°è £ÁªÀÅ ºÉaÑ£À ªÀÄnÖUÉ vÀ¯ÉPÉr¹PÉƼÀî¢gÀĪÀÅzÀPÉÌ
EzÉà PÁgÀt«gÀ¨ÉÃPÀÄ.
DzÀgÉ ºÀ®ªÁgÀÄ UÀAmÉUÀ¼À±ÀÄÖ «zÁåjÛUÀ¼À PÁ®ªÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ
ªÁåPÀgÀtzÀ PÀ°PÉUÁV £ÀªÀÄä ±Á¯ÉUÀ¼À°è ªÉZÀѪÀiÁqÀĪÀÅ¢zÀÝ°è, CzÀ£ÀÄß
¸Àj0iÀiÁV CªÀjUÉ K£ÁzÀgÀÆ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÁUÀĪÀ ºÁUÉ ªÉZÀѪÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ
M¼ÉîAiÀÄzÀ®èªÉÃ? ¨ÉÃgÉä®è¢zÀÝgÀÆ £ÁªÁqÀĪÀ £ÀÄrAiÀÄ
¸ÀégÀÆ¥ÀªÉAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß CªÀjUÉ ¸Àà±ÀÖªÁV w½¸ÀĪÀÅzÀPÁÌzÀgÀÆ
EzÀ£ÀÄß §¼À¸À§ºÀÅzÀ®èªÉÃ?

1.3 PÀ£ÀßqÀzÀªÀ®èzÀ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀ £ÀÄrAiÀÄ M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß, JAzÀgÉ PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß
§¼À¸ÀĪÀªÀgÀ «ÄzÀĽ£À°è CªÀgÀ Cj«UÉ JlPÀzÀ ¹ÜwAiÀÄ°ègÀĪÀ
ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß, Cj«UÉ JlPÀĪÀ ºÁUÉ ªÀjÚ¹ ºÉüÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸À¨ÉÃPÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀĪÀgÉUÉ ¹zÀݪÁVgÀĪÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ J±ÀÖgÀ ªÀÄnÖUÉ F
PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀªÀÄgÀÛªÁVªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå.
ªÉÄÃ¯É ºÉýzÀ ºÁUÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¹zÀݪÁVgÀĪÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼É®è
¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ, ¯Áån£ï E®èªÉà EAVè±ï £ÀÄrAiÀÄ ªÁåPÀgÀtzÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß
ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¸À®Ä ªÀiÁrgÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼Éà ºÉÆgÀvÀÄ

18
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
PÀ£ÀßqÀzÀªÉà DzÀ ªÁåPÀgÀtzÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä ªÀiÁrgÀĪÀ
¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À®è.
¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ E®èªÉà EAVè±ï £ÀÄrAiÀÄ ªÁåPÀgÀtzÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß J±ÀÄÖ
ªÀiÁvÀæPÀÆÌ PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¸À®Ä ¸ÁzÀå«®èªÉAzÁzÁUÀ ªÀiÁvÀæ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
CzÀgÀzÉà DzÀ ªÁåPÀgÀtzÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼ÉãÁzÀgÀÆ EªÉAiÉÄà JA§ÄzÀ£ÀÄß
PÀAqÀÄ »rAiÀÄ®Ä F ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁV, ºÉaÑ£À
¸ÀAzÀgÀâUÀ¼À®Æè EªÀÅ PÀ£ÀßqÀ £ÀÄrAiÀÄ ªÉʲ±ÀÖ÷åUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀ°è wÃgÁ
C¸ÀªÀÄgÀÛªÁVgÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¥Àlå¥ÀŸÀÛPÀ ¸À«ÄwAiÀÄ DzÉñÀzÀ ªÉÄÃgÉUÉ gÀavÀªÁVgÀĪÀ
±Á¯Á ªÁåPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹zÁUÀ F «±ÀAiÀÄ §ºÀ¼À ¸Àà±ÀÖªÁV PÀtÂÚUÉ
ºÉÆqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ±Á¯Á «zÁåjÛUÀ¼ÀÄ §¼À¸ÀĪÀ E®èªÉà CªÀgÀÄ
NzÀ¨ÉÃPÁVgÀĪÀ ¥Àlå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ §¼À¸ÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ £ÀÄrAiÀÄ£ÀÄß F
ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ªÀjÚ¹ ºÉýzÀ°è CzÀÄ «zÁåjÛ½UÉ UÉÆvÁÛ¢ÃvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
CAvÀºÀzÉà £ÀÄrAiÀÄ°è §gÉAiÀÄ®Ä D ªÁåPÀgÀt¢AzÀ CªÀjUÉ
¸ÀºÁAiÀĪÁ¢ÃvÀÄ.
DzÀgÉ ºÁUÉ ªÀiÁqÀĪÀ §zÀ®Ä, F ±Á¯Á ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ
ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ ªÁåPÀgÀtzÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ°è «ªÀj¹
ºÉüÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀPÉÌ PÀ£ÀßqÀzÀ°è JvÀÄÛUÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ®Ä
¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄvÀÛªÉ. »ÃUÉ ªÀiÁqÀ®Ä PÀ£ÀßqÀzÀ°è JvÀÄÛUÉUÀ¼ÀÄ ¹UÀ¢zÁÝUÀ,
CAvÀºÀ ªÁåPÀgÀtzÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß §zÀ°¸ÀĪÀ §zÀ®Ä, CªÀPÉÌ
¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ¢AzÀ JvÀÄÛUÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉQÌ PÉÆqÀÄvÀÛªÉ. EzÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀt
ºÉÃUÁ¢ÃvÀÄ?
JvÀÄÛUÉUÁV, F ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉA§ CzsÁåAiÀÄzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ
¸ÀA¸ÀÄÌçvÀzÀ°è DgÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ½ªÉAiÉÄAzÀÄ ºÉý, C£ÀAvÀgÀ CªÀQÌAvÀ
¨ÉÃgÁVgÀĪÀ JgÀqÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EªÉAiÉÄAzÀÄ ºÉüÀÄvÀÛªÉ. F
¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ½UÉ JvÀÄÛUÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀĪÁUÀ PÉ®ªÀPÉÌ ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ¢AzÀ, PÉ®ªÀPÉÌ
ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ¢AzÀ, ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀPÉÌ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀ¢AzÀ JvÀÄÛUÉUÀ¼À£ÀÄß
Dj¹ PÉÆqÀÄvÀÛªÉ. J®èªÀPÀÆÌ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀ¢AzÀ JvÀÄÛUÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ®Ä
¸ÁzÀåªÁUÀ¢gÀĪÀÅzÉà EzÀPÉÌ ªÀÄÄPÀå PÁgÀt.
DzÀgÉ EAvÀºÀ PÀ®¸ÀĪÉÄïÉÆÃUÀgÀ¢AzÀ «zÁåjÛUÀ½UÉ K£ÀÄ
¥ÀæAiÉÆÃd£À zÉÆgÀQÃvÀÄ? ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ «±ÀAiÀÄ «zÁåjÛUÀ½UÉ ¸ÀjAiÀiÁV
w½AiÀĨÉÃPÁzÀgÉ ªÉÆzÀ°UÉ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è JAvÀºÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼É®è EªÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¹ CªÀPÉÌ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀ¢AzÀ¯Éà JvÀÄÛUÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆlÄÖ

19
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
«ªÀj¸À¨ÉÃPÀÄ. C£ÀAvÀgÀ CUÀvÀå«zÀÝgÉ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ EªÀQÌAvÀ
¨ÉÃgÁVªÉAiÉÄÃ, EzÀÝgÉ ºÉÃUÉ ¨ÉÃgÁVªÉ JA§ÄzÀ£ÁßUÀ°Ã, E®èªÉÃ
¸ÀA¸ÀÄÌçvÀzÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ JAvÀºÀªÀÅ, PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ½VAvÀ CªÀÅ ºÉÃUÉ
¨ÉÃgÁVªÉ JA§ÄzÀ£ÁßUÀ°Ã JvÀÄÛUÉUÀ¼À £ÉgÀ«¤AzÀ «ªÀj¸À¨ÉÃPÀÄ.
EzÀ®èªÉà ¸ÀjAiÀiÁzÀ PÀæªÀÄ?

1.4 ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀPÉÌ CzÀgÀzÉà ªÁåPÀgÀt

¤dPÀÆÌ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀPÉÌ CzÀgÀzÉà DzÀ MAzÀÄ ªÁåPÀgÀt«zÉ. EzÀÄ
ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ ªÁåPÀgÀtQÌAvÀ ¸Àé®àªÀÄnÖUÉ ¨ÉÃgÁVzÉ. ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ, EAVè±ï
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ £ÀÄrUÀ¼À ªÁåPÀgÀtUÀ½VAvÀ §ºÀ¼ÀªÀÄnÖUÉ ¨ÉÃgÁVzÉ. F
ªÁåPÀgÀt ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV DqÀ§®è ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ°è vÀ¦à®èzÉ
§gÉAiÀħ®è J¯Áè ªÀåQÛUÀ¼À «ÄzÀĽ£À®Æè CªÀgÀ Cj«UÉ JlPÀzÀ
gÀÆ¥ÀzÀ°è CqÀVgÀÄvÀÛzÉ.
ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀ £ÀÄr0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV §¼À¸À§®èªÀgÀÄ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ
£ÀÄr0iÀÄ£ÁßUÀ°, E®èªÉà ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ, EAVè±ï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ £ÀÄrUÀ¼À£ÁßUÀ°
(CªÀ£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀªÁV PÀ°0iÀÄzÉ) §¼À¸À¯ÁgÀgÀÄ. EzÉà jÃwAiÀÄ°è ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ,
EAVè±ï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ £ÀÄrUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À§®èªÀgÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀªÁV PÀ°0iÀÄzÉ
ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀ £ÀÄr0iÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁgÀgÀÄ E®èªÉà w½AiÀįÁgÀgÀÄ. F
£ÀÄrUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¨ÉÃPÁUÀĪÀ Cj«UÉ JlPÀzÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ MAzÀQÌAvÀ
MAzÀÄ ¨ÉÃgÁVgÀĪÀÅzÉà EzÀPÉÌ PÁgÀt.
ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀ £ÀÄr0iÀÄ F Cj«UÉ JlPÀzÀ ªÁåPÀgÀtzÀ w½ªÀ£ÀÄß
Cj«UÉ JlPÀĪÀ gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¸ÀĪÀÅzÉà ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀ
ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁVgÀĪÀ ªÀÄÄPÀå PÉ®¸À. F PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß
£ÀqɸÀĪÀÅzÀPÁÌV CªÀgÀÄ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ, ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÀÄ,
ªÀÄvÀÄÛ÷ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ JAvÀºÀªÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀÆ®APÀ±ÀªÁV ¥Àj²Ã°¹
CªÀÅUÀ¼À »A¢gÀĪÀ ªÁåPÀgÀtzÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀĨÉÃPÀÄ.
JvÀÄÛUÉUÁV, ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä D
¥ÀzÀUÀ¼À°è JAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛzÉ, JAvÀºÀ MlÄÖUÀ¼À
§¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛzÉ, ªÀÄvÀÄÛ F MlÄÖUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ »AzÉ JAvÀºÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼ÀÄ
CqÀVªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå. EzÀPÁÌV ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è
§¼ÀPÉAiÀiÁUÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£Éß®è JZÀÑjPɬÄAzÀ ¸ÀAUÀ滹
¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

20
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£Éß®è F jÃwAiÀÄ°è
¸ÀAUÀ滹 CªÀÅUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ »A¢gÀĪÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁrzÁÝgÉ.
EAVè±ï, ¯Áån£ï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ £ÀÄrUÀ¼À®Æè EAvÀºÀzÉà ¥Àj²Ã®£É
£ÀqÉ¢zÉ. CªÀgÀÄ PÀAqÀÄ»r¢gÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ E®èªÉà EAVè±ï ¥ÀzÀUÀ¼À
gÀZÀ£ÉAiÀÄ »A¢gÀĪÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ
C¼ÀªÀr¸À®Ä ¸ÁzÀåªÁUÀzÀÄ. F ¥ÀzÀUÀ½UÉ vÀªÀÄäªÉà DzÀ PÀlÖ¯ÉUÀ½zÀÄÝ,
CªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä ¨ÉÃgÉAiÉÄà ¥ÀæAiÀÄvÀß £ÀqɸÀ¨ÉÃPÀÄ.
EzÉà jÃwAiÀÄ°è ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À
M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÉÄAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä, ªÀÄvÀÄÛ D M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ
»A¢gÀĪÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼ÁªÀŪÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è
§¼ÀPÉAiÀÄ°ègÀĪÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß PÀ¯ÉºÁQ
eÁUÀævɬÄAzÀ ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå.
ªÉÄÃ¯É ºÉýzÀ ºÁUÉ, F PÀlÖ¯ÉUÀ¼À `Cj«UÉ JlPÀzÀ' w½ªÀÅ
£ÀªÉÄä®ègÀ®Æè EzÉ. ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è £ÁªÀÅ ªÀiÁvÀ£ÁqÀ§¯ÉèªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ
EvÀgÀgÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁrzÁUÀ CªÀgÀÄ K£ÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
UÉÆvÀÄÛªÀiÁrPÉƼÀÉèªÀÅ JA§ÄzÀjAzÀ F «±ÀAiÀÄ ¸Àà±ÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ.
EAvÀºÀ w½ªÀÅ £ÀªÀÄä°è E®èªÁzÀgÉ F JgÀqÀÄ PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÆß £ÁªÀÅ
ªÀiÁqÀ¯ÁgɪÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß F PɼÀV£À ¤zÀgÀê£À £ÀªÀÄUÉ §ºÀ¼À ¸Àà±ÀÖªÁV
vÉÆÃj¹PÉÆqÀÄvÀÛzÉ.
JtÄÚPÀ(PÀA¥ÀÇålgï)UÀ¼ÀÄ MAzÀÄ £ÀÄrAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À®Ä E®èªÉà MAzÀÄ
£ÀÄr¬ÄAzÀ E£ÉÆßAzÀÄ £ÀÄrUÉ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĪÁ¢¸À®Ä ¸ÁzÀåªÁUÀ
¨ÉÃPÁzÀgÉ CªÀÅ AiÀiÁAwæPÀªÁV §¼À¸À§®è ªÁåPÀgÀtzÀ ¸Á¥ïÖªÉÃgÀ£ÀÄß
(JAzÀgÉ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß) CªÀÅUÀ¼À°è C¼ÀªÀr¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ. DzÀgÉ
EAvÀºÀ ¸Á¥sïÖªÉÃgÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸À¨ÉÃQzÀÝ°è D £ÀÄrAiÀÄ ªÁåPÀgÀtzÀ
w½ªÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ°UÉ £ÀªÀÄä Cj«UÉ JlPÀĪÀ gÀÆ¥ÀPÉÌ
§zÀ¯Á¬Ä¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ CªÀ±Àå.
ªÀÄ£ÀıÀå£À «ÄzÀĽ£À°è Cj«UÉ JlPÀzÀ §UÉAiÀÄ°ègÀĪÀ ªÁåPÀgÀtzÀ
w½ªÀÅ CvÀåAvÀ dn®ªÁzÀÄzÀÄ. EAVè±ï£À ªÀÄnÖUÉ ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ,
¸Á«gÁgÀÄ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À C¨sÁå¸ÀzÀ £ÀAvÀgÀªÀÇ F w½«£À MAzÀÄ aPÀÌ
CA±ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ F jÃw Cj«UÉ JlPÀĪÀ gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¸À®Ä
¸ÁzÀåªÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ F aPÀÌ CA±ÀªÀ£Àß±ÉÖà JtÄÚPÀUÀ¼À°è C¼ÀªÀr¸À®Ä
¸ÁzÀåªÁVzÉ. ºÁUÁV JtÄÚPÀUÀ½£ÀÆß C£ÀĪÁ¢¸ÀĪÀ PÉ®¸ÀzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ
£ÀÄrAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ ¨ÉÃgÉ PÉ®¸ÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ® ºÉeÉÓAiÀÄ£Àß±ÉÖà EqÀÄwÛªÉ.

21
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
JtÄÚPÀzÀ°è PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À®Ä 0iÀiÁgÁzÀgÀÆ ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀ°è
PÀ£ÀßqÀPÉÌ CzÀgÀzÉà DzÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉAiÉÄãÀÄ
JA§ «±ÀAiÀÄ EzÀjAzÀ ¸Àà±ÀÖªÁ¢ÃvÀÄ; F PÉ®¸ÀPÉÌ EªÀvÀÄÛ £ÀªÀÄä
±Á¯ÉUÀ¼À°è PÀ°¸ÀÄwÛgÀĪÀ ¥Àlå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À ªÁåPÀgÀt¢AzÀ 0iÀiÁªÀ
¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÀÇ ¹UÀ¯ÁgÀzÀÄ JA§ «±ÀAiÀĪÀÇ ¸Àà±ÀÖªÁ¢ÃvÀÄ.
ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, F ±Á¯Á ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è
§gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É JAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
«ªÀj¸ÀĪÀ §zÀ®Ä, ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è §gÀĪÀ ¥ÀzÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÁPÀågÀZÀ£ÉAiÀÄ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀPÉÌ C£Àé¬Ä¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
ªÀjÚ¸ÀÄvÀÛªÉ.
DzÀgÉ JtÄÚPÀPÉÌ ¨ÉÃPÁVgÀĪÀÅzÀÄ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À
M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ »A¢gÀĪÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ. CAvÀºÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹
vÀ0iÀiÁj¹gÀĪÀ ¸Á¥sïÖªÉÃgï ªÀiÁvÀæ JtÄÚPÀPÉÌ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĪÁ¢¸ÀĪÀ°è DzÁgÀªÁUÀ§®ÄèzÀÄ.

1.5 zÁj ºÉüÀĪÀ PÀæªÀÄ

¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ £ÀÄrUÉ £ÀªÀÄä fêÀ£À, ¸Á»vÀå ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÄÌçwUÀ¼À°è MAzÀÄ
ªÀÄÄPÀåªÁzÀ eÁUÀ«zÉAiÉÄA§ÄzÀgÀ°è AiÀiÁªÀ ¸ÀAzÉúÀªÀÇ E®è. ¨ÁgÀvÀzÀ
J¯Áè £ÀÄrUÀ¼À ªÉÄÃ®Æ CzÀÄ MAzÀ®è MAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è vÀ£Àß
¥Àæ¨ÁªÀªÀ£ÀÄß ©ÃjzÉ. ºÁUÁV, CzÀgÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÉAvÀºÀzÀÄ
JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀjAzÀ £ÀªÀÄUÉ®èjUÀÆ ¥ÀæAiÉÆÃd£À«zÉ.
¨ÁgÀvÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀÄ°ègÀĪÀ £ÀÄrUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ £ÀÄrUÀ¼À£ÁßqÀĪÀªÀjUÉ
¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀjAzÀ ºÉZÀÄÑ ¥ÀæAiÉÆÃd£À
¹UÀ§ºÀÄzÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ £ÀÄrUÀ¼À£ÁßqÀĪÀªÀjUÉ ¸Àé®à PÀrªÉÄ
¥ÀæAiÉÆÃd£À ¹UÀ§ºÀÄzÀÄ. ºÁUÁV «zÁåyðUÀ½UÉ ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß
PÀ°¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÉà E®èªÉAzÉãÀÆ £Á£ÀÄ ªÁ¢¸ÀĪÀÅ¢®è.
DzÀgÉ CzÀ£ÀÄß J°è, AiÀiÁªÁUÀ, ºÉÃUÉ ªÀÄvÀÄÛ J±ÀÄÖ PÀ°¸À¨ÉÃPÀÄ JA§
«±ÀAiÀÄzÀ°è ZÀgÉÑUÉ CªÀPÁ±À«zÉ.
F ªÁåPÀgÀt PÀ°PÉAiÀÄ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀÄä ªÀÄ£ÉUÉ zÁj ºÉüÀĪÀ
¸ÀªÀĸÉåUÉ ºÉÆð¹ £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. ¤ªÀÄä ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃUÀ®Ä zÁj
PÉýzÀªÀjUÉ ¤ªÀÄÆäj£À zÉêÀ¸ÁÛ£ÀPÉÌ ºÉÆÃUÀĪÀ zÁjAiÀÄ£ÀÄß ªÉÆzÀ°UÉ
ºÉý, C£ÀAvÀgÀ C°èAzÀ ¤ªÀÄä ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃUÀĪÀ zÁjAiÀÄ£ÀÄß

22
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
ºÉý¢gÁzÀgÉ, CzÀÄ CªÀjUÉ £ÉgÀªÁUÀ®Æ ¸ÁzÀå«zÉ,
vÉÆAzÀgÉAiÀÄ£ÀÄßAlĪÀiÁqÀ®Æ ¸ÁzÀå«zÉ.
¤ªÀÄä ªÀÄ£É zÉêÀ¸ÁÛ£ÀzÀ ºÀwÛgÀ EzÉAiÀiÁzÀgÉ, C°èUÉ ºÉÆÃUÀĪÀ
zÁj0iÀÄ£ÀÄß ºÉüÀĪÀÅzÀjAzÀ ¤ªÀÄä ªÀÄ£ÉUÉ §gÀ¨ÉÃPÉA¢gÀĪÀªÀjUÉ
¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ CzÀÄ zÉêÀ¸ÁÛ£ÀQÌAvÀ ¨ÉÃgÉAiÉÄà DzÀ
MAzÀÄ ¢QÌ£À°è EzÉAiÀiÁzÀgÉ, C£ÀªÀ±ÀåPÀªÁV vÉÆAzÀgÉAiÀiÁ¢ÃvÀÄ. EAvÀºÀ
¸ÀAzÀgÀâUÀ¼À°è ¤ªÀÄä ªÀÄ£ÉAiÀÄ zÁjAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ zÉêÀ¸ÁÛ£ÀPÉÌ ºÉÆÃUÀĪÀ
zÁjAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉAiÀiÁV w½¸ÀĪÀÅzÉà M¼ÉîAiÀÄzÀ®èªÉ?
¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ §ºÀ¼À ªÀÄÄPÀåªÁzÀ MAzÀÄ £ÀÄr. CvÀÄåvÀÛªÀĪÁzÀ PÁªÀå
ªÀÄvÀÄÛ ±Á¸ÀÛç UÀæAvÀUÀ¼ÀÄ CzÀgÀ°èªÉ. CzÀ£ÀÄß `zÉêÀ£ÀÄr'AiÉÄAzÉÃ
¥ÀjUÀt¸ÀĪÀªÀgÀÆ ºÀ®ªÀjzÁÝgÉ. ºÁUÁV, CzÀgÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß
PÀ°AiÀÄĪÀÅzÉAzÀgÉ zÉêÀ¸ÁÛ£ÀPÉÌ ºÉÆÃUÀĪÀ zÁj AiÀiÁªÀÅzÉAzÀÄ
w½AiÀÄĪÀAvÉAiÉÄà JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.
¥ÁæPÀÄævÀ, ¥Á°, C¥À§æA±À ªÉÆzÀ¯ÁzÀ £ÀÄrUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀPÉÌ wÃgÀ
ºÀwÛgÀªÁzÀ £ÀÄrUÀ¼ÀÄ. ºÁUÁV, CªÀÅUÀ¼À ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß PÀ°AiÀÄĪÀÅ¢zÀÝgÉ
¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä PÀ°vÀÄ C£ÀAvÀgÀ CzÀQÌAvÀ F £ÀÄrUÀ¼À
ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ ¨ÉÃgÁVªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
CªÀÅUÀ¼À ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ ºÉZÀÄÑ ¸ÀÄ®§ªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ.
EzÀÄ zÉêÀ¸ÁÛ£ÀzÀ ºÀwÛgÀ«gÀĪÀ ªÀÄ£ÉUÀ½UÉ zÁj ºÉüÀĪÀªÀgÀÄ ªÉÆzÀ®Ä
zÉêÀ¸ÁÛ£ÀPÉÌ ºÉÆÃUÀĪÀ zÁjAiÀÄ£ÀÄß ºÉý C£ÀAvÀgÀ CªÀgÀÄ
ºÉÆÃUÀ¨ÉÃQgÀĪÀ ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÃUÉ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÉAzÀÄ ºÉüÀĪÀ ºÁUÉ
J£ÀߧºÀÄzÀÄ.
»A¢, ªÀÄgÁn, §AUÁ°, MrAiÀiÁ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¨ÁgÀvÀzÀ ºÀ®ªÀÅ
EªÀwÛ£À £ÀÄrUÀ¼ÀÄ `EAqÉÆÃ-DgÀå£ï' JA§ £ÀÄrPÀÄlÄA§PÉÌ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ.
CªÀÅ ¥ÁæPÀÄævÀ, C¥À§æA±À ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À°è PÁ®¢AzÀ PÁ®PÉÌ ¨ÉÃgÉ
¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÁzÀÄzÀjAzÁV gÀÆ¥ÀÅUÉÆAqÀ £ÀÄrUÀ¼ÀÄ.
ºÁUÁV, CªÀÅUÀ¼À ªÁåPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄĪÀ®Æè ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀzÀ ªÁåPÀgÀt
¸Àé®à ªÀÄnÖUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÉÌ §gÀ§®ÄèzÀÄ.
DzÀgÉ CªÀÅ ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀQÌAvÀ ¸ÁPÀ±ÀÄÖ ¨ÉÃgÁVªÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt, CªÀÅUÀ¼À
ªÁåPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß «zÁåjÛUÀ½UÉ PÀ°¸À¨ÉÃPÁzÁUÀ CªÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ
ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄÆ®PÀ w½¹ºÉüÀĪÀÅzÀÄ C±ÉÆÖAzÀÄ ¸ÀªÀÄgÀàPÀªÁUÀ¯ÁgÀzÀÄ.
EzÀÄ zÉêÀ¸ÁÛ£ÀQÌAvÀ ¸ÁPÀ±ÀÄÖ zÀÆgÀ EgÀĪÀ (DzÀgÀÆ CzÉÃ
¢QÌ£À°ègÀĪÀ) ªÀÄ£ÉUÀ½UÉ zÁj ºÉüÀĪÀ ºÁUÉ. zÁj vÀ¦àzÀgÀÆ

23
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
zÉêÀ¸ÁÛ£ÀPÉÌ ºÉÆÃV C°èAzÀ D ªÀÄ£ÉUÀ½UÉ ºÉÆÃUÀ§ºÀÄzÀÄ, DzÀgÉ
¤dPÀÆÌ £ÉÃgÀªÁV, zÉêÀ¸ÁÛ£ÀPÉÌ ºÉÆÃUÀzÉ D ªÀÄ£ÉUÀ½UÉ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÉÃ
C£ÀÄPÀÆ®.
PÀ£ÀßqÀ, vÀ«Ä¼ÀÄ, ªÀįÉAiÀiÁ¼À, vÉ®ÄUÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ zÁæ«qÀ
£ÀÄrPÀÄlÄA§PÉÌ ¸ÉÃjgÀĪÀ £ÀÄrUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀQÌAvÀ wÃgÀ ¨ÉÃgÁVgÀĪÀ
£ÀÄrUÀ¼ÀÄ. CªÀÅUÀ¼À ªÁåPÀgÀtzÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ
PÀlÖ¯ÉUÀ½VAvÀ wÃgÀ ¨ÉÃgÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ. ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀPÀÆÌ CªÀPÀÆÌ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ
¸ÀA§AzÀ zÉêÀ¸ÁÛ£ÀPÀÆÌ ªÀÄvÀÄÛ Hj£À ¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ ¢QÌ£À°ègÀĪÀ
ªÀÄ£ÉUÀ½UÀÆ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ¸ÀA§AzÀzÀ ºÁUÉ J£ÀߧºÀÄzÀÄ. ºÁUÁV, CªÀÅUÀ¼À
ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ ªÁåPÀgÀtPÉÌ ¸ÀA§A¢¸À®Ä ºÉÆÃUÀzÉ ¨ÉÃgÁV
PÀ°¸ÀĪÀÅzÉà M¼ÉîAiÀÄzÀÄ.
¸ÀA¸ÀÄÌçvÀzÀ ¥Àæ¨ÁªÀ ªÀÄÄPÀåªÁV F £ÀÄrUÀ¼À ¥ÀzÀPÉÆñÀzÀ°è
PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV, ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀævÉåÃQ¹, G½¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉÆzÀ°UÉ
PÀ°¸À¨ÉÃPÀÄ. C£ÀAvÀgÀ ¨ÉÃPÁzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §A¢gÀĪÀ
¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÉÄAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß, ªÀÄvÀÄÛ CzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀªÉà DzÀ
¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉVAvÀ ºÉÃUÉ ©ü£ÀߪÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß «zÁåjÛUÀ½UÉ
PÀ°¸À§ºÀÄzÀÄ.
EAvÀºÀ ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §AzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É0iÀÄ®Æè
PÀ£ÀßqÀ vÀ£ÀßzÉà DzÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄwÛzÀÄÝ, EªÀÅ ¸ÀA¸ÀÄÌçvÀzÀ°è
§¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ¥ÀzÀgÀZÀ£É0iÀÄ PÀlÖ¯ÉUÀ½VAvÀ ºÀ®ªÀÅ «±À0iÀÄUÀ¼À°è
¨ÉÃgÁVªÉ0iÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ £ÉÆÃqÀ°gÀĪɪÀÅ.

1.6 F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ GzÉÝñÀ

¸ÀA¸ÀÄÌçvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ JAvÀºÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼É®è EªÉ
ªÀÄvÀÄÛ F ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj0iÀiÁV UÀªÀĤ¸ÀzÀÄzÀjAzÁV PÀ£ÀßqÀzÀ
ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸Àà±ÀÖªÁV
w½¹ºÉüÀĪÀ°è ºÉÃUÉ ¸ÉÆÃvÀĺÉÆÃVzÁÝgÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß JvÀÄÛUÉUÀ¼À
ªÀÄÆ®PÀ vÉÆÃj¹PÉÆqÀĪÀÅzÉà F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ ªÀÄÄPÀå GzÉÝñÀ.
EwÛÃZÉV£À PÉ®ªÀÅ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è EAVè±ï ªÁåPÀgÀt
¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸À¯ÁVzÉ.
EzÀjAzÁVAiÀÄÆ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV «ªÀj¹ ºÉüÀĪÀ°è

24
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
vÉÆAzÀgÉ0iÀÄÄAmÁVzÉ. F vÉÆAzÀgÉ0iÉÄAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß vÉÆÃj¹
PÉÆqÀĪÀÅzÀPÁÌV CAvÀºÀ PÉ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÆß E°è «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.
ªÀÄÄPÀåªÁV ¥ÀŸÀÛPÀzÀ ºÉ¸ÀgÉà ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ºÁUÉ PÀ£ÀßqÀPÉÌ CzÀgÀzÉà DzÀ
MAzÀÄ ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß ¹zÀÝ¥Àr¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉAiÉÄãÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ D
¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ ¸ÀégÀÆ¥À JAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¹ ºÉüÀĪÀÅzÉà F
¥ÀŸÀÛPÀzÀ GzÉÝñÀ.
£ÀÄrUÀ½UÉ E®èªÉà £ÀÄrPÀÄlÄA§UÀ½VgÀĪÀ CªÀÅUÀ¼ÀzÉà DzÀ ªÁåPÀgÀt
¥ÀgÀA¥ÀgÉUÀ¼À£ÀÄß F jÃw w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀjAzÀ ¨ÉÃgÉAiÀÄÆ ºÀ®ªÀÅ
¥ÀæAiÉÆÃd£ÀUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄUÉ zÉÆgÀPÀÄvÀÛªÉ. F ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ
¨ÉÃgÉ £ÀÄrPÀÄlÄA§UÀ¼ÀÄ «Ä°AiÀÄUÀlÖ¯É ªÀgÀêUÀ½AzÀ ¨É¼É¹PÉÆAqÀÄ
§A¢gÀĪÀ £ÀÄrAiÀÄjªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢¸ÀÄvÀÛªÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À¨ÉÃPÀÄ. CªÀÅ
F £ÀÄrUÀ¼À£ÁßqÀĪÀ d£ÀgÀ «Ä°AiÀÄUÀlÖ¯É ªÀgÀêUÀ¼À C£ÀħªÀzÀ ¸ÁgÀ
ªÀÄvÀÄÛ MlÄÖ ¸ÀªÀiÁdPÉÌ CªÀgÀ PÉÆqÀÄUÉ.
zÁæ«qÀ £ÀÄrUÀ¼À ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß F £ÀÄrUÀ¼À£ÁßqÀĪÀ
d£ÀgÀÄ vÀªÀÄä «Ä°AiÀÄUÀlÖ¯É ªÀgÀêUÀ¼À C£ÀħªÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¨É¼É¹PÉÆAqÀÄ
§A¢zÁÝgÉ. CzÀÄ zÁæ«qÀ ¸ÀA¸ÀÄÌçwAiÀÄ MAzÀÄ CAUÀ. ºÁUÁV CzÀ£ÀÄß
w½AiÀÄ¢gÀĪÀÅzÉAzÀgÉ zÁæ«qÀ ¸ÀA¸ÀÄÌçwAiÀÄ MAzÀÄ CAUÀªÀ£ÀÄß
w½AiÀÄ¢gÀĪÀAvÉAiÉÄà ¸Àj.
dUÀwÛ£À°è ¸Á«gÁgÀÄ £ÀÄrUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉAiÀÄ°èªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è §gÀĪÀ
ªÁåPÀgÀtzÀ PÀlÖ¯ÉUÀ¼ÀÄ J±ÀÖgÀ ªÀÄnÖUÉ MAzÀjAzÉÆAzÀÄ ¨ÉÃgÁVgÀ§®ÄèªÀÅ
JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä £ÀÄrAiÀÄjUÀgÀÄ ºÀ®ªÀÅ ªÀgÀêUÀ½AzÀ
¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄwÛzÁÝgÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV MAzÀÄ ªÀÄUÀÄ«£À vÀAzÉvÁ¬ÄUÀ¼ÀÄ
AiÀiÁªÀÅzÉà £ÀÄrAiÀÄ£ÁßqÀÄwÛgÀ°, CzÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è,
JAzÀgÉ DgÀÄ wAUÀ½¤AzÀ JgÀqÀƪÀgÉ-ªÀÄÆgÀÄ ªÀgÀêUÀ¼À M¼ÀUÉ CzÀgÀ
¸ÀÄvÀÄÛªÀÄÄvÀÛ AiÀiÁªÀ £ÀÄr §¼ÀPÉ0iÀÄ°èzÉAiÉÆà CzÀ£ÀÄß D ªÀÄUÀÄ §ºÀ¼À
¸ÀÄ®§ªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥ÀÇgÀÚªÁV PÀ°vÀÄPÉƼÀÄèzÀÄ.
JvÀÄÛUÉUÁV, PÀ£ÀßqÀ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ vÁ¬ÄvÀAzÉAiÀÄgÀ ªÀÄUÀÄ D
£ÀÄrVAvÀ wÃgÁ ¨ÉÃgÁVgÀĪÀ ZÉÊ¤Ã¸ï £ÀÄr0iÀÄ£ÁßqÀĪÀ d£ÀgÀ
¥Àj¸ÀgÀzÀ°è ¨É¼É0iÀÄÄwÛzÉ0iÀiÁzÀgÉ, £ÀªÀÄUÉ wÃgÀ Qè±ÀÖªÁV PÁt¸ÀĪÀAvÀºÀ
D £ÀÄrAiÀÄ£ÀÆß vÁ£ÁVAiÉÄà PÀ°vÀÄPÉƼÀÄèzÀÄ. CzÀPÉÌ D £ÀÄrAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀævÉåÃPÀªÁV PÀ°¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉAiÉÄà E®è. J¯Áè ªÀÄPÀ̼ÀÆ F jÃw
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°ègÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÉà £ÀÄrAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃQzÀÝgÀÆ ¸ÀAzÀgÀâªÉÇzÀV
§AzÀ°è vÁªÁV0iÉÄà PÀ°vÀÄPÉƼÀègÀÄ.

25
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
F jÃw ªÀÄPÀ̼ÀÄ vÀªÀÄä ¨É¼ÀªÀuÉUÉ0iÀÄ CAUÀªÁV vÀªÀÄä ¥Àj¸ÀgÀzÀ°è
§¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄwÛgÀĪÀ £ÀÄr0iÀÄ£ÀÄß vÁªÁV0iÉÄà PÀ°vÀÄPÉƼÀî®Ä
¸ÁzÀåªÁUÀĪÀAvÀºÀ `£ÀÄrAiÀÄ w½ªÀÅ' E®èªÉà `ªÁåPÀgÀtzÀ w½ªÉÇ'AzÀ£ÀÄß
J¯Áè ªÀÄPÀ̼ÀÆ ºÀÄnÖ¤AzÀ¯Éà ¥ÀqÉzÀÄ §A¢gÀÄvÀÛªÉ0iÉÄA§ÄzÁV
£ÀÄrAiÀÄjUÀgÀÄ MAzÀÄ wÃgÁä£ÀPÉÌ §A¢zÁÝgÉ.
F ªÁåPÀgÀtzÀ w½ªÀÅ JAvÀºÀzÀÄ? EzÀÄ Cj«UÉ JlPÀzÀ
gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ w½ªÉA§ÄzÀgÀ°è ¸ÀA±ÀAiÀÄ«®è. EzÀgÀ §¼ÀPÉAiÀÄÆ Cj«UÉ
JlPÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ¯Éèà £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¸ÀÄvÀÄÛªÀÄÄvÀÛ°£À d£ÀgÀÄ DqÀĪÀ
ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉý ªÀÄUÀÄ vÁ£ÁVAiÉÄà D £ÀÄrAiÀÄ°è ¤gÀgÀμÀªÁV
ªÀiÁvÀ£ÁqÀ®Ä §ºÀ¼À ¨ÉÃUÀ (JAzÀgÉ PÉ®ªÉà PÉ®ªÀÅ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À°è)
PÀ°vÀÄPÉƼÀÄîvÀÛzÉ. CzÀPÉÌ AiÀiÁgÀÆ K£À£ÀÆß PÀ°¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè.
»ÃUÉ ªÀÄUÀÄ MAzÀÄ £ÀÄrAiÀÄ£ÀÄß PÀ°vÀÄPÉƼÀÄîªÁUÀ, CzÀÄ
ºÀÄnÖ¤AzÀ¯Éà ¥ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀÄ §A¢gÀĪÀ ªÁåPÀgÀtzÀ w½«°è ºÀ®PÉ®ªÀÅ
§zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄAmÁUÀÄwÛgÀÄvÀÛªÉ. F §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ CzÀgÀ
«ÄzÀĽ£À°è CzÀÄ PÀ°AiÀÄÄwÛgÀĪÀ £ÀÄrAiÀÄzÉà DzÀ ªÁåPÀgÀtzÀ w½ªÀÅ
vÀ¤ßAzÀ vÁ£Éà ¹zÀÝUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. EzÀÄ ¥ÀæPÀÄæwAiÀÄ ªÉÊavÀæ÷åUÀ¼À¯ÉÆèAzÀÄ.
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ £ÀÄrUÀ½UÉ®è ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀĪÀAvÀºÀ ªÁåPÀgÀt vÀvÀéUÀ¼ÀÄ
AiÀiÁªÀŪÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ aPÀÌ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ºÀÄnÖ¤AzÀ¯ÉÃ
¥ÀqÉzÀÄ §gÀĪÀ F ªÁåPÀgÀtzÀ w½ªÀÅ JAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß H»¸À®Ä
§gÀÄvÀÛzÉ. EzÀ®èzÉ, ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ £ÀÄrUÀ¼ÀÄ MAzÀjAzÉÆAzÀÄ AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ
jÃwAiÀįÉè®è ¨ÉÃgÁVgÀ§®ÄèªÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ, aPÀÌ
ªÀÄPÀ̼ÀÄ ºÀÄnÖ¤AzÀ¯Éà ¥ÀqÉzÀÄ §gÀĪÀ F ªÁåPÀgÀtzÀ w½«£À°è
JAvÉAvÀºÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£Éß®è £ÀqɸÀ§®ÄèªÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÆß H»¸À®Ä
§gÀÄvÀÛzÉ.
ªÀiÁw£À°è PÉÆgÀvÉ PÁt¸ÀĪÀ PÉ®ªÀÅ ªÀÄPÀ̽UÉ ªÀiÁvÀ£ÀÄß PÀ°¸À®Ä
EAvÀºÀ w¼ÀĪÀ½PɬÄAzÀ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ F ªÉÄð£À
JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀ¨ÉÃQzÀÝgÀÆ £ÀÄrUÀ½VgÀĪÀ CªÀÅUÀ¼ÀzÉÃ
DzÀ ªÁåPÀgÀt JAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ CvÀåªÀ±Àå.
F jÃw £ÀªÉÄä®ègÀ «ÄzÀĽ£À®Æè Cj«UÉ JlPÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ
£ÀªÀÄä £ÀÄrAiÀÄ ªÁåPÀgÀtzÀ w½ªÀ£ÀÄß Cj«UÉ JlPÀ§®è gÀÆ¥ÀPÉÌ JAzÀgÉ
ªÁåPÀgÀt PÀlÖ¯ÉUÀ¼À gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ
¥ÀæAiÉÆÃd£ÀUÀ½ªÉ. F PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV £ÀqɹPÉÆqÀĪÀÅzÉà MAzÀÄ
£ÀÄrAiÀÄ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄÄPÀå GzÉÝñÀ.

26
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ F PÉ®¸À ºÉÃUÉ £ÀqÉAiÀĨÉÃPÀÄ, ¸ÀzÀåPÉÌ CzÀÄ ºÉÃUÉ
vÀ¥ÀÅöàzÁjAiÀÄ°è ¸ÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß vÉÆÃj¹PÉÆqÀĪÀ MAzÀÄ ¥ÀæAiÀÄvÀߪÀ£ÀÄß
F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ°è ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.

27
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 2. ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ

2.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
MAzÀÄ ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß E®èªÉà ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹
zÁUÀ D ¥ÀzÀzÀ°è E®èªÉà ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ°è PÁt¹PÉƼÀÄîªÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ `¸ÀA¢üPÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ' JA§ÄzÁV PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EªÀ£ÉßÃ
E°è `¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼É'AzÀÄ PÀgÉ0iÀįÁVzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, £É® £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÉÌ PÀqÀ¯É £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹
£É®UÀqÀ¯É JA§ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹zÁUÀ, JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀzÀ
¸ÀÄgÀÄ«£À°ègÀĪÀ Pï ªÀåAd£À Uï JAzÁUÀÄvÀÛzÉ (£É®+PÀqÀ¯É>
£É®UÀqÀ¯É). ºÀA§® £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÉÌ E¸ÀÄ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ºÀA§°¸ÀÄ
QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹zÁUÀ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°ègÀĪÀ
CPÁgÀ ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ (ºÀA§®+E¸ÀÄ>ºÀA§°¸ÀÄ).
EAvÀºÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ J¯Áè ¨sÁµÉUÀ¼À®Æè MAzÉà vÉgÀ£ÁV
PÁt¹PÉƼÀÄîªÀÅ¢®è. GzÁºÀgÀuÉUÁV, CPÁgÀzÀ°è PÉÆ£ÉUÉƼÀÄîªÀ MAzÀÄ
¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ CPÁgÀzÀ°è ¸ÀÄgÀĪÁUÀĪÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ,
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CPÁgÀ ©zÀÄݺÉÆÃV JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ G½zÀÄPÉƼÀÄî
vÀÛzÉ (£À£Àß+CtÚ>£À£ÀßtÚ, §AzÀ+C°è>§AzÀ°è).
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F jÃw JgÀqÀÄ CPÁgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ CªÀÅ
UÀ¼À°è MAzÀÄ ©zÀÄݺÉÆÃUÀĪÀ §zÀ®Ä CªÉgÀqÀÆ MlÄÖ ¸ÉÃj DPÁgÀ
PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ (¥ÀzÀ+CxÀð>¥ÀzÁxÀð, ªÀÄÄRå+C¢üPÁj> ªÀÄÄSÁå
¢üPÁj).
GPÁgÀzÀ ªÀÄÄAzÉ CPÁgÀ §AzÁUÀ PÀ£ÀßqÀzÀ°è GPÁgÀ ©zÀÄݺÉÆÃV
CPÁgÀ G½AiÀÄÄvÀÛzÉ (¨É£ÀÄß+ClÄÖ>¨É£ÀßlÄÖ, PÀ¥ÀÅöà+C®è>PÀ¥Àà®è)
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è GPÁgÀzÀ §zÀ®Ä ªÀPÁgÀ §gÀÄvÀÛzÉ, ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ
C£ÀAvÀgÀzÀ CPÁgÀ G½¢gÀÄvÀÛzÉ (ªÀÄ£ÀÄ+CAvÀgÀ>ªÀÄ£ÀéAvÀgÀ, UÀÄgÀÄ+
CPÀëgÀ>UÀĪÀðPÀëgÀ).
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À
ªÀÄnÖUÉ EAvÀºÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ. ¥ÀzÀgÀZÀ£É E®èªÉÃ

© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.

 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
ªÁPÀågÀZÀ£ÉAiÀÄ°è PÁt¸ÀĪÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½VAvÀ®Æ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À°è
PÁt¸ÀĪÀ F ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ §ºÀ¼À ¸ÀÄ®¨sÀªÁV PÀtÂÚUÉ UÉÆÃZÀj¸ÀÄvÀÛªÉ. F
PÁgÀtPÁÌVAiÉÆà K£ÉÆÃ, PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ
¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÄÃ¯É ºÉÃgÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹®è. CªÀgÀÄ
§gÉzÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è `PÀ£ÀßqÀ¸ÀA¢ü' ªÀÄvÀÄÛ `¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¸ÀA¢ü' JA§ÄzÁV
JgÀqÀÄ «¨sÁUÀUÀ½gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.

2.1.1 ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À°è ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ

»ÃVzÀÝgÀÆ ¥ËæqsÀ±Á¯É0iÀÄ «zÁåyðUÀ½UÁV §gÉ0iÀįÁVgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ
ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è (¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À°è) PÀ£ÀßqÀ¸ÀA¢ü ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀA¢ü
JA§ F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀ°¹PÉÆqÀ®Ä
§¼À¹gÀĪÀ PÀæªÀÄ ªÀiÁvÀæ CµÉÆÖAzÀÄ ¸Àj0iÀiÁzÀÄzÉAzÀÄ £À£ÀUÉ vÉÆÃgÀĪÀÅ
¢®è. EzÀPÉÌ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ ºÀ®«ªÉ.
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ F ªÁåPÀgÀt ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À°è PÀ£ÀßqÀ
¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß
¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉAiÀiÁV ºÉüÀ¯ÁVzÉ. AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ°è CªÀÅ MAzÀQÌAvÀ MAzÀÄ
©ü£ÀߪÁVªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß «ªÀj¸À®Ä AiÀÄwß¹®è.
JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÁV, PÀ£ÀßqÀ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÉA§ÄzÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÁUÀ
ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹®è.
ªÉÆzÀ°UÉ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ (¸ÀA¢ü)¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÉA§ÄzÀ£ÀÄß
ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀªÉà DzÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ «ªÀj¹ ºÉý, C£ÀAvÀgÀ
¨ÉÃQzÀÝgÉ CªÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ°è
PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ0iÉÄÃ, PÁt¹PÉƼÀÄîªÀÅ¢zÀÝ°è CªÀÅ JAvÀºÀªÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß
«ªÀj¹zÀ°è «zÁåyðUÀ½UÉ CªÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä ºÉZÀÄÑ ¸ÀÄ®¨sÀ
ªÁUÀ§®ÄèzÀÄ.
ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄzÁV, ¤dPÀÆÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è JAvÀºÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄ
UÀ¼É®è PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è £ÉÃgÀªÁV
«ªÀj¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ E®è. PÀ£ÀßqÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ
»A¢, ªÀÄgÁp, EAVèµï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¨sÁµÉUÀ¼À®Æè PÁt¸ÀÄwÛzÀÄÝ,
CªÀ£Éß®è ºÉÃUÉ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è «ªÀj¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮèªÉÇÃ
ºÁUÉAiÉÄà ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÆß PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è
«ªÀgÀªÁV w½¹ ºÉüÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè.

28
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ
»ÃVzÀÝgÀÆ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §A¢gÀĪÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÀzÀ
UÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉAiÀÄ°ègÀĪÀ PÁgÀt CªÀÅUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ
¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÉAvÀºÀªÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ «zÁåyðUÀ½UÉ
¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÁUÀ§®ÄèzÀÄ. »A¢, EAVèµï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¨sÁµÉUÀ½AzÀ®Æ
PÀ£ÀßqÀPÉÌ ºÀ®ªÀÅ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ JgÀªÀ¯ÁV §A¢ªÉAiÉÄãÉÆà ¤d; DzÀgÉ,
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §AzÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EgÀĪÀAvÀºÀ
«²µÀÖªÁzÀ ¸ÁÜ£À D ¥ÀzÀUÀ½V®è.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ°è ºÉƸÀ ºÉƸÀ ¥Áj¨sÁ¶PÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀȶָÀ¨ÉÃQzÀÝ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV £ÁªÀÅ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÀÄgɺÉÆUÀÄvÉÛêÉ. F
PÁgÀtPÁÌVAiÀÄÆ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è EvÀgÀ ¨sÁµÉUÀ¼À ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄ
UÀ½VAvÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ½UÉ MAzÀÄ «²µÀÖªÁzÀ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß
PÉÆqÀĪÀÅzÀgÀ°è OavÀå«zÉ.
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À ªÀtð£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV
CzÀgÀ ªÁåPÀgÀt¢AzÀ JwÛ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è Ej¸ÀĪÀ §zÀ®Ä, PÀ£ÀßqÀ
ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß PÀ°AiÀÄĪÀªÀjUÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀĪÀ ºÁUÉ CzÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹
PÉÆAqÀ°è CzÀÄ ºÉZÀÄÑ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁUÀ§®ÄèzÀÄ.

2.1.2 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß w½¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ PÀ°0iÀÄĪÀ
ªÀÄPÀ̽UÉ CxÀðªÁUÀĪÀ ºÁUÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÁ0iÀÄPÀªÁUÀĪÀ ºÁUÉ w½¹
ºÉüÀ¨ÉÃQzÀÝ°è ªÉÆzÀ°UÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀPÉÌ JAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ¼É®è
JgÀªÀ¯ÁV §A¢ªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D ¥ÀzÀUÀ¼À°è
PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤ªÀĪÀÄUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ JAvÀºÀ
ªÉ®è PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀĨÉÃPÀÄ.
F ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀPÉÌ JgÀªÀ¯ÁV
§A¢gÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÉà GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÁßV PÉÆlÄÖ
«ªÀj¹ ºÉüÀ¨ÉÃPÀÄ. C£ÀAvÀgÀ CªÀÅ PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ½VAvÀ
AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ°è ©ü£ÀߪÁVªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß «ªÀj¹ ºÉüÀ¨ÉÃPÀÄ. F jÃw
ªÀiÁrzÀ°è «zÁåyðUÀ½UÉ CªÀ£ÀÄß CxÀð ªÀiÁrPÉƼÀî®Ä ºÉZÀÄÑ ¸ÀÄ®¨sÀ
ªÁ¢ÃvÉAzÀÄ £À£ÀUÉ C¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ ºÁUÉ UÀAUÉÆëÄð,
ªÉÄÃWËWÀ, ªÀĺËd, £ÀzÀqÀتÀÄgÀÄPÀ, ®¸ÀvÉÆëÃqÀµÀ, DAiÀĵÀÖAPÀ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÀ£ÀßqÀ §gÀºÀUÀ¼À¯Éè®Æè (ªÁåPÀgÀtzÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß ©lÄÖ)

29
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
PÁt¸À¢gÀĪÀAvÀºÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß E®èªÉà ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ½UÉ GzÁºÀuÉUÀ¼ÁV PÉÆlÖ°è PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß
PÀ°AiÀĨÉÃPÉA¢gÀĪÀ «zÁåyðUÀ½UÉ C£ÀªÀ±ÀåPÀªÁV vÉÆAzÀgÉAiÀÄÄAmÁUÀ
§®ÄèzÀ®èzÉ CzÀjAzÀ CªÀjUÉ AiÀiÁªÀ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÀÇ ¹UÀ¯ÁgÀzÀÄ.
F GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀPÉÌ
JgÀªÀ¯ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀ E®èªÉà ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è PÁt¸À¢gÀĪÀÅzÉÃ
£ÀªÀÄä ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ »ÃUÉ ªÀiÁqÀ®Ä PÁgÀt«gÀ§ºÀÄzÀÄ. »ÃVzÀÝ°è,
CAvÀºÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è, CzÀgÀ®Æè ¥ËæqsÀ
±Á¯É0iÀÄ «zÁåyðUÀ½UÁV §gÉ¢gÀĪÀ ªÁåPÀgÀt ¥ÀoÀåzÀ°è, «ªÀj¸ÀĪÀ
CªÀ±ÀåPÀvÉAiÉÄà E®è.
EzÀ®èzÉ, PÀ£ÀßqÀPÉÌ JgÀªÀ¯ÁV §A¢gÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀzÀ §gÀºÀUÀ¼À°è
DUÁUÀ PÁt¹PÉƼÀÄîªÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è §gÀĪÀ
¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀĪÁUÀ CªÀPÉÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂ
UÀ¼ÀÄ PÉÆqÀĪÀ ¥Áj¨sÁ¶PÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À®Æè
§¼À¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè.
PÀ£ÀßqÀzÀ ±Á¯ÁªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀĪÁUÀ ±ÀÄÑvÀé, µÀÄÖvÀé, d¸ÀÛ÷é, bÀvÀé, AiÀÄuï, UÀÄt, ªÀÈ¢Þ,
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥Áj¨sÁ¶PÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀt¢AzÀ
JwÛ ºÁPÀĪÀ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄ ¨É¼ÉzÀÄ §A¢zÉ. ªÁåPÀgÀtªÉAzÀgÉ MAzÀÄ
¤µÀàçAiÉÆÃdPÀªÁzÀ PÀUÀÎAlÄ JA§ C©ü¥ÁæAiÀÄ «zÁåyðUÀ¼À°è ªÀÄÆqÀ®Ä
ªÀiÁvÀæ EzÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀ§®ÄèzÀÄ. F ¥Áj¨sÁ¶PÀ ¥ÀzÀUÀ½AzÀ PÀ£ÀßqÀ
ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß PÀ°AiÀÄĪÀ°è AiÀiÁªÀ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÀÇ zÉÆgÀPÀ¯ÁgÀzÉAzÀÄ
£À£ÀUÉ C¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §A¢gÀĪÀ «zÀÄåvÀÄÛ
¥ÀzÀ ±ÀQÛ ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É ¸ÉÃjzÁUÀ «zÀÄåZÀÒQÛ JA§ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ
¹zÀÞªÁUÀÄvÀÛzÉ. E°è «zÀÄåvÀÄÛ JA§ÄzÀgÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ JgÀqÀÄ ªÀtðUÀ¼ÀÄ
(vï ªÀÄvÀÄÛ G) ©zÀÄݺÉÆÃV «zÀÄåvï JA§ÄzÀÄ G½¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ
PÉÆ£ÉAiÀÄ vÀPÁgÀ ZÀPÁgÀªÁVzÉ. EzÀ®èzÉ, F ¥ÀzÀzÀ C£ÀAvÀgÀ §A¢gÀĪÀ
±ÀQÛ ¥ÀzÀzÀ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ªÀåAd£À ±ï JA¢zÀÄÝzÀÄ bï JAzÁVzÉ.
«zÀÄåZÀÒQÛ ¥ÀzÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀĪÀ£ÀÄß F jÃw
«zÁåyðUÀ½UÉ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV CxÀðªÁUÀĪÀ ºÁUÉ «ªÀj¹ ºÉüÀĪÀ §zÀ®Ä
D ¥ÀzÀzÀ°è ±ÀÄÑvÀé ªÀÄvÀÄÛ bÀvÀéUÀ¼ÉA§ JgÀqÀÄ ¸ÀA¢üPÁ0iÀÄðUÀ¼ÀÄ £ÀqÉ¢ªÉ
JAzÀÄ ºÉüÀĪÀÅzÀjAzÀ ºÉaÑ£À ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÉãÀÆ ¹UÀ¯ÁgÀzÀÄ. EzÀ®èzÉ

30
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ
EAvÀºÀ ºÉýPÉ0iÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ ºÀ®ªÀÅ ªÀÄA¢ CzsÁå¥ÀPÀjUÀÆ
CzÀÄ ¤dPÀÆÌ K£ÀÄ w½¸ÀÄvÀÛzÉ0iÉÄA§ÄzÀÄ CxÀðªÁVgÀĪÀÅ¢®è.

2.2 ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À°è ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

ªÉÄïÉAiÉÄà ºÉýzÀ ºÁUÉ, ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À ªÀÄnÖUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ
PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ PÉ®ªÀÅ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ. ¥ËæqsÀ±Á¯É0iÀÄ
«zÁåyðUÀ½UÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß w½¸ÀĪÀÅ¢zÀÝ°è CªÀÅ
PÀ£ÀßqÀzÀ ¤0iÀĪÀÄUÀ½AzÀ ºÉÃUÉ ©ü£ÀߪÁVªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¹zÀ°è ºÉZÀÄÑ
¸ÀàµÀÖªÁV CxÀðªÁUÀ§®ÄèªÀÅ. EAvÀºÀ PÉ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß PɼÀUÉ
«ªÀj¸À¯ÁVzÉ.

2.2.1 ¸ÀégÀUÀ¼À §zÀ¯ÁªÀuÉ0iÀÄ°è ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

¸ÀégÀPÉÌ ¸ÀégÀ ¸ÉÃjzÁUÀ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV CªÉgÀqÀgÀ §zÀ®Ä
¨ÉÃgÉÆAzÀÄ ¸ÀégÀ §gÀÄvÀÛzÉ E®èªÉà CªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£É0iÀÄzÀgÀ §zÀ®Ä
MAzÀÄ ªÀåAd£À §gÀÄvÀÛzÉ. JAzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈzÀ°è `DzÉñÀ' JA§ ºÉ¸Àj£À
¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄ §gÀĪÀÅzÉà eÁ¹Û.
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV JgÀqÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ MnÖUÉ
§AzÁUÀ CªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ¸ÀégÀ ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÉà eÁ¹Û.
PÉ®ªÉà PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ F JgÀqÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
ªÀåAd£ÀªÉÇAzÀÄ ¸ÉÃjPÉƼÀÄîvÀÛzÉ. JAzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¯ÉÆÃ¥À ºÁUÀÆ
DUÀªÀÄUÀ¼ÉA§ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ §gÀĪÀÅzÉà eÁ¹Û.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è MAzÉà jÃwAiÀÄ JgÀqÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ
MlÄÖ ¸ÉÃjzÁUÀ CªÉgÀqÀgÀ §zÀ®Ä MAzÀÄ GzÀÝ ¸ÀégÀ DzÉñÀªÁV
§gÀÄvÀÛzÉ (¸ÀªÀtð¢ÃWÀð). DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀ ©zÀÄÝ
ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀ ºÁUÉAiÉÄà §zÀ¯ÁUÀzÉ G½AiÀÄÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è F ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¨ÉÃgÉ
PÉ®ªÀÅ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ½UÉ ºÀ®PÉ®ªÀÅ C¥ÀªÁzÀUÀ½ªÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß
ªÀÄÄAzÉ (2.3)gÀ°è £ÉÆÃqÀ°gÀĪɪÀÅ.

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ

zÉñÀ + C©üªÀiÁ£À = zÉñÁ©üªÀiÁ£À aPÀÌ + CªÀÄä = aPÀ̪ÀÄä
PÀ« + EAzÀæ = PÀ«ÃAzÀæ C°è + E®è = C°è®è
UÀÄgÀÄ + G¥ÀzÉñÀ = UÀÄgÀÆ¥ÀzÉñÀ PÀ®Äè + G¥ÀÅöà = PÀ®Äè¥ÀÅöà

31
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt

ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è CPÁgÀPÉÌ CPÁgÀ

¥ÀgÀªÁzÁUÀ CªÉgÀqÀgÀ §zÀ®Ä DPÁgÀªÀÇ, EPÁgÀPÉÌ EPÁgÀ ¥ÀgÀªÁzÁUÀ
CªÉgÀqÀgÀ §zÀ®Ä FPÁgÀªÀÇ, ªÀÄvÀÄÛ GPÁgÀPÉÌ GPÁgÀ ¥ÀgÀªÁzÁUÀ
CªÉgÀqÀgÀ §zÀ®Ä HPÁgÀªÀÇ DzÉñÀªÁV §A¢ªÉ.
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, CªÀÅUÀ¼À JzÀÄjUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀzÀ GzÁºÀgÀuÉ
UÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀ ©zÀÄݺÉÆÃVzÉ (¯ÉÆÃ¥À
UÉÆArzÉ) ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀzÀ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀ §zÀ¯ÁUÀzÉ
ºÁUÉAiÉÄà G½¢zÉ.
F jÃw MlÄÖ ¸ÉÃgÀĪÀ MAzÉà jÃwAiÀÄ JgÀqÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼À°è MAzÀÄ
ªÉÆzÀ°UÉãÉà GzÀÝ (¢ÃWÀð) ¸ÀégÀªÁVvÁÛzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è CzÀÄ
ºÁUÉAiÉÄà G½AiÀÄÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÉÆqÀ£É §A¢gÀĪÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀégÀ
©zÀÄݺÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. JgÀqÀÆ GzÀÝ ¸ÀégÀUÀ¼ÁVgÀĪÀ®Æè MAzÀÄ GzÀÝ ¸ÀégÀ
G½0iÀÄÄvÀÛzÉ.
E®Æè PÀÆqÀ ªÉÄð£À DzÉñÀ ¸ÀA¢üAiÉÄà £ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÉAzÀÆ (JAzÀgÉ
D JgÀqÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼À eÁUÀzÀ°è GzÀÝ ¸ÀégÀªÉÇAzÀÄ DzÉñÀªÁV §gÀĪÀÅ
zÉAzÀÆ) ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À®Æè ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀ ©zÀÄÝ
ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ G½AiÀÄÄvÀÛzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ
zÉêÀ + D®AiÀÄ = zÉêÁ®AiÀÄ §AzÀ + DUÀ = §AzÁUÀ
«zÁå + C¨sÁå¸À = «zÁå¨sÁå¸À ºÀÄqÀÄUÀ+Dl = ºÀÄqÀÄUÁl
Vj + F±À = VjñÀ C°è + FUÀ = C°èÃUÀ
®Qê÷äà + F±À = ®Qê÷äñÀ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è C, DUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ (1) E, FUÀ¼ÀÄ §AzÀgÉ CªÉgÀqÀgÀ

§zÀ®Ä KPÁgÀ DzÉñÀªÁV §gÀÄvÀÛzÉ, (2) G, HUÀ¼ÀÄ §AzÀgÉ
CªÉgÀqÀgÀ §zÀ®Ä NPÁgÀ DzÉñÀªÁV §gÀÄvÀÛzÉ, (3) K ªÀÄvÀÄÛ NUÀ¼ÀÄ
§AzÀgÉ CªÉgÀqÀgÀ §zÀ®Ä C£ÀÄPÀæªÀĪÁV L ªÀÄvÀÄÛ OUÀ¼ÀÄ DzÉñÀªÁV
§gÀÄvÀÛªÉ, (4) IÄPÁgÀ §AzÀgÉ CzÀgÀ §zÀ®Ä Cgï JA§ÄzÀÄ DzÉñÀªÁV
§gÀÄvÀÛzÉ, ªÀÄvÀÄÛ (5) L ªÀÄvÀÄÛ OUÀ¼ÀÄ §AzÀgÉ CªÀÅ ºÁUÉAiÉÄà G½zÀÄ
CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ CPÁgÀ E®èªÉà DPÁgÀ ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ.

32
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EAvÀºÀ J¯Áè ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À®Æè ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀ
©zÀÄݺÉÆÃV JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀ ºÁUÉAiÉÄà G½AiÀÄÄvÀÛzÉ (ªÉÄïÉAiÉÄÃ
¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è F ¤AiÀĪÀÄQÌgÀĪÀ C¥ÀªÁzÀªÉÇAzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ
£ÉÆÃqÀ°gÀĪɪÀÅ).

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ

(1) gÁd + EAzÀæ = gÁeÉÃAzÀæ C°èAzÀ+E½zÀ = C°èA¢½zÀ
UÀt + F±À = UÀuÉñÀ C°èAzÀ + FZÉ = C°èA¢ÃZÉ
(2) ¸ÀÆAiÀÄð+GzÀAiÀÄ=¸ÀÆAiÉÆðÃzÀAiÀÄ PÉÆlÖ + GqÀÄUÉ = PÉÆlÄÖqÀÄUÉ
UÀAUÁ + GzÀPÀ = UÀAUÉÆÃzÀPÀ £ÀªÀÄä + HgÀÄ = £ÀªÀÄÆägÀÄ
(3) ¯ÉÆÃPÀ + KPÀ = ¯ÉÆÃPÉÊPÀ £ÀªÀÄä + JzÀÄgÀÄ = £ÀªÉÄäzÀÄgÀÄ
d® + NWÀ = d¯ËWÀ ©zÀÝ + MqÀ£É = ©zÉÆÝqÀ£É
(4) zÉêÀ + IĶ = zÉêÀ¶ð (PÀ£ÀßqÀzÀ°è IÄPÁgÀ«®è)
ªÀĺÁ + IĶ = ªÀĺÀ¶ð
(5) «±Àé + LPÀå = «±ÉéöÊöPÀå £ÀÆgÀ + LªÀvÀÄÛ = £ÀÆgÉʪÀvÀÄÛ
¢ªÀå + OµÀzsÀ = ¢ªËåµÀzsÀ zÉÆqÀØ + OvÀt = zÉÆqËØvÀt

CPÁgÀzÀ §zÀ®Ä ¨ÉÃgÉ ¸ÀégÀ ªÉÆzÀ°£ÀzÁzÀ°è ¨ÉÃgÉ0iÉÄà ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ

§zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è £ÀqÉ0iÀÄÄvÀÛªÉ. (1) ªÉÆzÀ°£À ¸ÀégÀ EPÁgÀ
ªÁzÀ°è CzÀgÀ §zÀ®Ä AiÀÄPÁgÀ §gÀÄvÀÛzÉ, (2) GPÁgÀªÁzÀ°è ªÀPÁgÀ
§gÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ (3) IÄPÁgÀªÁzÀ°è gÀPÁgÀ §gÀÄvÀÛzÉ. EªÉ®èªÀÇ DzÉñÀ
UÀ¼ÀÄ.
EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À®Æè PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀ ©zÀÄݺÉÆÃV
JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ G½AiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß PɼÀV£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è PÁt§ºÀÄzÀÄ.

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ

(1) Cw + C®à = CvÀå®à C°è + C°è = C®è°è
Cw + D¸É = CvÁå¸É ¨Á¬Ä + DjPÉ = ¨ÁAiÀiÁjPÉ
Cw + GvÀÛªÀÄ = CvÀÄåvÀÛªÀÄ C°è + G½zÀ = C®Äè½zÀ
¥Àæw + KPÀ = ¥ÀævÉåÃPÀ
(2) UÀÄgÀÄ + CPÀëgÀ = UÀÄgÀéPÀëgÀ ¨É£ÀÄß + ClÄÖ = ¨É£ÀßlÄÖ
UÀÄgÀÄ + DeÉÕ = UÀÄgÁéeÉÕ PÁqÀÄ + D£É = PÁqÁ£É
®WÀÄ + Ew = ®Xéw PÁqÀÄ + E®è = PÁr®è
(3) ¦vÀÈ + DfðvÀ = ¦vÁæfðvÀ

33
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
2.2.2 ªÀåAd£ÀUÀ¼À §zÀ¯ÁªÀuÉ0iÀÄ°è ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ
ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼É®èªÀÇ ¸ÀégÀzÀ°èAiÉÄà PÉÆ£ÉUÉƼÀÄîªÀŪÁzÀ PÁgÀt,
ªÀåAd£ÀPÉÌ ªÀåAd£À ¸ÉÃj DUÀĪÀ `ªÀåAd£À¸ÀA¢ü'UÀ¼ÁªÀŪÀÇ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀ
zÀ°è®è. DzÀgÉ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀåAd£ÀzÀ°è PÉÆ£ÉUÉƼÀÄîªÀ ¥ÀzÀUÀ½zÀÄÝ
ªÁzÀ PÁgÀt ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ PÁ®¢AzÀ G½zÀÄ §AzÀ PÉ®ªÀÅ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ CAvÀºÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.

¨É£ÀÄß (¨É£ï) + PÁªÀ®Ä = ¨ÉAUÁªÀ®Ä

PÀj (PÀgï) + PÀ®Äè = PÀUÀήÄè
»j (ºÉgï) + ¨ÁV®Ä = ºÉ¨ÁâV®Ä

¨ÉAUÁªÀ®Ä JA§ÄzÀgÀ°è £ÀPÁgÀ C£ÀĸÁégÀ (E®èªÉà YPÁgÀ)ªÁVzÉ

ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ C£ÀAvÀgÀ §gÀĪÀ PÀPÁgÀ UÀPÁgÀªÁVzÉ; PÀUÀήÄè JA§ÄzÀgÀ°è
gÀPÁgÀ UÀPÁgÀªÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ C£ÀAvÀgÀ §gÀĪÀ PÀPÁgÀªÀÇ UÀPÁgÀ
ªÁVzÉ; ºÉ¨ÁâV®Ä JA§ÄzÀgÀ°è gÀPÁgÀ §PÁgÀªÁVzÉ.
EAvÀºÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ©lÖgÉ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ
ªÀåAd£ÀzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÉAzÀgÉ CªÀÅ ¸ÀégÀUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ §AzÁUÀ
CªÀÅUÀ¼À°è £ÀqÉAiÀÄĪÀ PÉ®ªÀÅ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ. EªÀÇ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀUÀqÉ JAzÀgÉ ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è ªÀiÁvÀæ PÁt¸ÀĪÀ
§zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ (ªÀÄ£ÉUÉ®¸À, ¸ÀÄqÀÄUÁqÀÄ, £É®zÁªÀgÉ).
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÆ ¸ÁPÀµÀÄÖ
PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ. E®Æè PÀÆqÀ, PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
PÉ®ªÀÅ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÀPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀPÁgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀégÀzÀ
C£ÀAvÀgÀ §AzÁUÀ C£ÀÄPÀæªÀĪÁV UÀPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀPÁgÀUÀ¼ÁUÀĪÀŪÁzÀgÉ,
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÀ, vÀ, l, ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀégÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä §AzÁUÀ (CxÀªÁ ¨ÉÃgÉ
UÀ, zÀ, qÀ, §UÀ¼ÀAvÀºÀ `PÉÆgÀ½¹'zÀ (WÉÆõÀ) ªÀåAd£ÀUÀ¼À ªÉÆzÀ®Ä
§AzÁUÀ) C£ÀÄPÀæªÀĪÁV UÀ, zÀ, qÀ, §UÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
JAzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è §zÀ¯ÁUÀĪÀ ªÀåAd£À JgÀqÀ£É0iÀÄ ¥ÀzÀzÀ ¸ÀÄgÀÄ«UÉ
§gÀĪÀÅzÁzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è §zÀ¯ÁUÀĪÀ ªÀåAd£À ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ¥ÀzÀzÀ
PÉÆ£ÉUÉ §gÀÄvÀÛzÉ.
E£ÉÆßAzÀÄ ªÀåvÁå¸ÀªÉãÉAzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ ªÀåAd£ÀzÀ
§zÀ¯ÁªÀuÉUÀ½UÉ C¥ÀªÁzÀUÀ½gÀĪÀÅzÀÄ §ºÀ¼À PÀrªÉÄ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
§gÀĪÀ ªÀåAd£ÀzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ

34
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ
PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è ¥ÀæwAiÉÆAzÀPÀÆÌ MAzÀ®è MAzÀÄ C¥ÀªÁzÀ
EzÉÝÃ EgÀÄvÀÛzÉ.

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ

ªÁPï + F±À = ªÁVñÀ ªÀÄ£É + PÉ®¸À = ªÉÄ£ÉUÉ®¸À
avï + D£ÀAzÀ = azÁ£ÀAzÀ £É® + vÁªÀgÉ = £É®zÁªÀgÉ
µÀmï + D£À£À = µÀqÁ£À£À ¸ÀÄqÀÄ + PÁqÀÄ = ¸ÀÄqÀÄUÁqÀÄ
¸Àvï + ¨sÀPÀÛ = ¸ÀzÀãPÀÛ D£É + PÁ®Ä = D£ÉPÁ®Ä
ªÁPï + zÁ£À = ªÁUÁÝ£À vÀ¯É + vÉjUÉ = vÀ¯ÉvÉjUÉ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è F ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ «PÀ®àªÁV £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ

JA§ÄzÀ£ÀÄß (JAzÀgÉ J¯Áè ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À®Æè £ÀqÉAiÀÄĪÀÅ¢®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß)
PÉÆ£ÉAiÀÄ JgÀqÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ½AzÀ (D£ÉPÁ®Ä, vÀ¯ÉvÉjUÉ JA§ªÀÅ
UÀ½AzÀ) w½0iÀħºÀÄzÀÄ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°ègÀĪÀ ºÁUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè `C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢ü' JA§Ä
zÉÆA¢zÉ0iÉÄAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ0iÀiÁzÀgÀÆ CªÉgÀqÀgÀ £ÀqÀÄªÉ PÉ®ªÀÅ
ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ GzÁºÀgÀuÉ
UÀ½AzÀ w½0iÀħºÀÄzÀÄ.

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ `C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢ü' PÀ£ÀßqÀzÀ `C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢ü'

ªÁPï + ªÀÄAiÀÄ = ªÁYäAiÀÄ »A + ªÉÄüÀ = »ªÉÄäüÀ
¸Àvï + ªÀiÁ£À = ¸À£Áä£À »A + £ÉÆÃl = »£ÉÆßÃl
µÀmï + ªÀÄÄR = µÀtÄäR ªÀÄÄA + £ÀÄr = ªÀÄÄ£ÀÄßr
¢Pï + ªÀÄÆqsÀ = ¢YÆäqsÀ ªÀÄÄA + £ÀqÉ = ªÀÄÄ£ÀßqÉ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è »AzÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄAzÉ ¥ÀzÀUÀ½UÉ PÉ®ªÀÅ

eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è C£ÀÄPÀæªÀĪÁV »A ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA gÀÆ¥ÀUÀ½ªÉ. EªÀÅUÀ¼À
C£ÀAvÀgÀ C£ÀÄ £Á¹PÀªÉÇAzÀÄ §AzÁUÀ F ¥ÀzÀUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ C£ÀĸÁégÀPÉÌ
D C£ÀÄ£Á¹PÀzÉÝà gÀÆ¥À §gÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß `C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢ü' JA§ÄzÁV
PÀgÉ0iÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
DzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢ü EzÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁzÀÄzÀÄ.
0iÀiÁPÉAzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è C£ÀÄ£Á¹PÀªÁV §zÀ¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ PÀ, l, vÀ, ¥À,
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¸Àà±ÀðUÀ¼À®èzÉ C£ÀĸÁégÀªÀ®è. EzÀ®èzÉ, F jÃw C£ÀÄ£Á¹PÀ
UÀ¼ÁV §zÀ¯ÁVgÀĪÀ ¸Àà±ÀðUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è CªÀÅUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ §gÀĪÀ
C£ÀÄ£Á¹PÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVAiÉÄà G½AiÀÄÄvÀÛªÉ.

35
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt

2.3 £ÁªÀÄgÀÆrüAiÀĽAiÀÄĪÀ ºÁVzÀÝgÉ..

ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è MAzÀÄ ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀégÀzÀ°è
¸ÀÄgÀĪÁUÀĪÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß E®èªÉà CAvÀºÀzÉà MAzÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ
ªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ, ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀ ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ
0iÉÄA§ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤AiÀĪÀÄ«zÉ. F ¤AiÀĪÀÄPÉÌ ºÀ®PÉ®ªÀÅ C¥ÀªÁzÀUÀ¼ÀÆ
EªÉ. PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è F jÃw ¸ÀégÀ ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀĪÀ §zÀ®Ä CzÀgÀ
ªÀÄÄAzÉ AiÀÄPÁgÀ E®èªÉà ªÀPÁgÀ ºÉƸÀzÁV ¸ÉÃjPÉƼÀÄîvÀÛzÉ.

¸ÀégÀ ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀÄ AiÀÄ E®èªÉà ªÀ ¸ÉÃjPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ

PɼÀUÉ + EqÀÄ = PɼÀVqÀÄ £ÀA©PÉ + EqÀÄ = £ÀA©PɬÄqÀÄ
¨ÉÃgÉ + M§â = ¨ÉÃgÉƧ⠪ÀÄ£É + MAzÀÄ = ªÀÄ£ÉAiÉÆAzÀÄ
»AzÉ + G½ = »AzÀĽ PÀ¥Éà + GAlÄ = PÀ¥ÉàAiÀÄÄAlÄ
PÁqÀÄ + EUÉ = PÁrUÉ ªÀÄUÀÄ + EUÉ = ªÀÄUÀÄ«UÉ
£Á£ÀÄ + C®è = £Á£À®è gÁdÄ + C®è = gÁdĪÀ®è
ªÀÄvÀÄÛ + MAzÀÄ = ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ªÀÄUÀÄ+ MAzÀÄ = ªÀÄUÀĪÉÇAzÀÄ
EvÀÄÛ + JAzÀÄ = EvÉÛAzÀÄ EzÉ + JAzÀÄ = EzÉAiÉÄAzÀÄ
ºÀtzÀ + D¸É = ºÀtzÁ¸É RArvÀ + DV = RArvÀªÁV
C°è + E®è = C°è®è ©üÃw + E®è = ©üÃw¬Ä®è
¨Á¬Ä + DgÀÄ = ¨ÁAiÀiÁgÀÄ ºÀÄj + DUÀÄ = ºÀÄjAiÀiÁUÀÄ
C°è + MAzÀÄ = C¯ÉÆèAzÀÄ £Á¬Ä+MAzÀÄ= £Á¬ÄAiÉÆAzÀÄ
EzÁÝ£É + JAzÀÄ = EzÁÝ£ÉAzÀÄ EzÉ + JAzÀÄ = EzÉAiÉÄAzÀÄ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw ¥ÀzÀUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ ¸ÀégÀzÀ°è ¸ÀÄgÀĪÁUÀĪÀ ¥ÀzÀ

E®èªÉà ¥ÀævÀåAiÀÄ §AzÁUÀ JAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀzÀ
PÉÆ£É0iÀÄ ¸ÀégÀ ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ (¸ÀégÀzÀ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄvÀÛzÉ) ªÀÄvÀÄÛ
JAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è D JgÀqÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÆ §zÀ¯ÁUÀzÉ G½zÀÄ
CªÉgÀqÀgÀ £ÀqÀÄªÉ AiÀÄPÁgÀ E®èªÉà ªÀPÁgÀ DUÀªÀĪÁV ¸ÉÃjPÉƼÀÄîvÀÛzÉ
JA§ÄzÀPÉÌ MAzÀÄ ¤²ÑvÀªÁzÀ ¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹ PÉÆqÀ®Ä PÀ£ÀßqÀzÀ
ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ½UÉ ¸ÁzsÀåªÁVgÀ°®è.
ºÁUÁV `£ÁªÀÄgÀÆrü' E®èªÉà `£ÁªÀĨsÁUÀ' C½AiÀÄzÉ EgÀĪÀ
ºÁVzÀÝ°è ªÀiÁvÀæ ¯ÉÆÃ¥À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ (ªÀÄvÀÄÛ C½AiÀÄĪÀ ºÁVzÀÝ°è
¯ÉÆÃ¥À ªÀiÁqÀzÉ AiÀÄPÁgÀ E®èªÉà ªÀPÁgÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ CxÀªÁ
¸ÀA¢ü ªÀiÁqÀzÉ EgÀ¨ÉÃPÀÄ) JA§ÄzÁV PÉògÁd£Éà ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥ÁæaãÀ
ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ F ¸ÀªÀĸÉåUÉ ¸ÀjAiÀiÁzÀ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä
¥ÀæAiÀÄw߸ÀzÉ eÁjPÉÆArzÁÝgÉ.

36
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ
C£ÀAvÀgÀzÀ PÀ£ÀßqÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼É®ègÀÆ EzÀ£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà V½¥ÁoÀ
ªÀiÁrzÁÝgÀ®èzÉ F ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À »AzÉ PÀ£ÀßqÀzÉÝà DzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄ
UÀ¼ÉãÁzÀgÀÆ CqÀVªÉAiÉÄà JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀAw®è.
©½VjAiÀĪÀgÀ `D¯ÉÆÃPÀ' (©½Vj 1969) EzÀPÉÆÌAzÀÄ C¥ÀªÁzÀªÉAzÀÄ
ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.
£ÁªÀÄgÀÆ¥À C½AiÀÄĪÀÅ¢®èªÁzÀ°è ªÀiÁvÀæ ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢üAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À
¨ÉÃPÀÄ JA§ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À ªÀiÁvÀÄ CªÀgÀ eÁuÉäAiÀÄ£ÀÄß
vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÁV EªÀwÛ£À ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀgÀÄ ¨sÁ«¹gÀĪÀ
ºÁVzÉ. ¤dPÀÆÌ EzÀÄ CªÀgÀ ¸ÉÆêÀiÁjvÀ£ÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÀ®èzÉ
eÁuÉäAiÀÄ£Àß®è.
0iÀiÁPÉAzÀgÉ, ªÁPÀåzÀ°è ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÁUÀ
J°è ¸ÀA¢ü ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ, J°è ¸ÀA¢üªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ J°è JAvÀºÀ
¸ÀA¢üAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV w½¹ ºÉüÀĪÀÅzÉÃ
ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂAiÀÄ PÉ®¸À (©½Vj 1969:173-8 £ÉÆÃr).
£ÁªÀÄgÀÆ¥À C½AiÀÄĪÀ°è ¯ÉÆÃ¥À ªÀiÁqÀ¨ÉÃqÀ J£Àß®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ
AiÀiÁzÀgÉ, ªÁPÀågÀÆ¥À C½AiÀÄĪÀ°è ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÉÆÃV¸À¨ÉÃqÀ JAzÀÆ
ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. ºÁVzÀÝgÉ F JgÀqÉà ªÁPÀåUÀ¼À°è Erà ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß
§gÉzÀÄ ªÀÄÄV¹©qÀ§ºÀÄzÀÄ!
¤dPÀÆÌ ªÉÄð£À C¥ÀªÁzÀUÀ¼À »AzÉ JAvÀºÀ ¤0iÀĪÀÄ CqÀVzÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß PɼÀUÉ (2.4)gÀ°è ¸ÀÆa¸À¯ÁVzÉ.

2.4 ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À «¨sÀd£É

PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è
¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ vÉgÀ£ÁVgÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁV PÀ£ÀßqÀ°è JAvÀºÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ
§zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼É®è £ÀqÉ0iÀÄÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV w½zÀÄPÉƼÀî
¨ÉÃPÁzÀgÉ F ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è 0iÀiÁªÀ 0iÀiÁªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀð
UÀ¼À¯Éè®è ©ü£ÀߪÁVgÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rzÀÄ CzÀPÀÌ£ÀĸÁgÀªÁV
CªÀ£ÀÄß «¨sÀf¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå.
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼Éà ºÉüÀĪÀ ºÁUÉ,
¥ÀzÀªÀÄzsÀåzÀ°è (JAzÀgÉ ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è) PÁt¸ÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ
¤0iÀĪÀÄUÀ½UÀÆ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÁAvÀåzÀ°è (JAzÀgÉ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÁPÀåªÉÇAzÀgÀ°è
§¼À¹zÁUÀ CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀĪÉ) PÁt¸ÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ½UÀÆ £ÀqÀĪÉ
ºÀ®PÉ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ.

37
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀåAd£ÀUÀ¼À §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À
£ÀqÀÄªÉ £ÀqÉAiÀÄĪÀŪÀ®èzÉ ¥ÀzÀUÀ¼À PÉÆ£É0iÀÄ°è £ÀqÉAiÀÄĪÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß
£ÁªÀÅ ªÉÄÃ¯É (2.2.2)gÀ°è £ÉÆÃrgÀĪɪÀÅ.

¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¥ÀzÀUÀ¼À PÉÆ£É0iÀÄ°è

£É® + PÀqÀ¯É = £É®UÀqÀ¯É £À£Àß + PÁ®Ä = £À£Àß PÁ®Ä
PɼÀ + vÀÄn = PɼÀzÀÄn zÉÆqÀØ+vÀÄAqÀÄ=zÉÆqÀØ vÀÄAqÀÄ
©Ã¸ÀÄ + PÀ®Äè = ©Ã¸ÀÄUÀ®Äè PÉA¥ÀÅ + PÀ®Äè = PÉA¥ÀÅ PÀ®Äè
HgÀÄ + PÉÆÃ®Ä = HgÀÄUÉÆÃ®Ä zÉÆqÀØ+PÉÆîÄ=zÉÆqÀØ PÉÆîÄ

¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ0iÀÄÆ F §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ «PÀ®àªÁV ªÀiÁvÀæªÉÃ

£ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÀ®èzÉ J¯Áè ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À®Æè £ÀqÉAiÀÄĪÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß
M¼ÀPÉÆÃuÉ, D£ÉPÁ®Ä, vÀ¯ÉvÉjUÉ, PÀjvÀļÀ¹ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ GzÁºÀgÀuÉ
UÀ¼À°è PÁt§ºÀÄzÀÄ.
¸ÀégÀUÀ¼À §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À®Æè ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ£É0iÀÄ
§zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ PÉ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÉ®ªÀÅ
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀégÀ ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÁzÀgÉ ¥ÀzÀUÀ¼À
PÉÆ£É0iÀÄ°è 0iÀÄPÁgÀ E®èªÉà ªÀPÁgÀ DUÀªÀĪÁV §gÀÄvÀÛzÉ.

¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À §zÀ¯ÁªÀuÉ ¥ÀzÀUÀ¼À PÉÆ£É0iÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉ

PÀÄr + E¸ÀÄ = PÀÄr¸ÀÄ UÀw + E®è = UÀw¬Ä®è
§gÀÄ + E¸ÀÄ = §j¸ÀÄ ªÀÄUÀÄ + E®èzÉ = ªÀÄUÀÄ«®èzÉ
aPÀÌ + CªÀÄä = aPÀ̪ÀÄä PÁgÀt + E®è = PÁgÀt«®è
£É£É + E¸ÀÄ = £É£É¸ÀÄ £ÀA©PÉ + EqÀÄ = £ÀA©PɬÄqÀÄ

JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÁV, ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ°èAiÉÄà ¥ÀzÀ

¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À (JAzÀgÉ MAzÀÄ ¥ÀzÀ¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸À®Ä
§¼À¸ÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À) §¼ÀPÉ0iÀÄ°è PÁt¸ÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ½UÀÆ
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀgÀÆ¥À ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À (JAzÀgÉ MAzÀÄ ¥ÀzÀ¢AzÀ CzÀgÀ ¨ÉÃgÉ
¨ÉÃgÉ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸À®Ä §¼À¸ÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À) §¼ÀPÉ0iÀÄ°è
PÁt¸ÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ½UÀÆ £ÀqÀÄªÉ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, GPÁgÁAvÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ EPÉ JA§ ¥ÀzÀgÀÆ¥À
¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ ªÀPÁgÀ DUÀªÀĪÁV §gÀÄvÀÛzÉ, DzÀgÉ EPÉ JA§
¥ÀzÀ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ GPÁgÀ ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ (4.5 £ÉÆÃr).

38
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ
¥ÀzÀ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀzÀgÀÆ¥À ¥ÀævÀåAiÀÄ
ºÉüÀÄ + EPÉ = ºÉýPÉ ºÉüÀÄ + EPÉ = ºÉüÀÄ«PÉ
ºÉzÀgÀÄ + EPÉ = ºÉzÀjPÉ ºÉzÀgÀÄ + EPÉ = ºÉzÀgÀÄ«PÉ
£ÀA§Ä + EPÉ = £ÀA©PÉ £ÀA§Ä + EPÉ = £ÀA§Ä«PÉ
CAdÄ + EPÉ = CAfPÉ CAdÄ + EPÉ = CAdÄ«PÉ

¥ÀzÀgÀÆ¥À ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À®Æè ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ

¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ PÁt¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ E¸ÀÄ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ CªÀÅUÀ¼À
PÉÆ£ÉAiÀÄ°è §gÀĪÀ GPÁgÀ ©zÀÄݺÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ; DzÀgÉ EPÉ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß
¸ÉÃj¹zÁUÀ ªÀPÁgÀ DUÀªÀĪÁV §gÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ GPÁgÀ ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀzÉ
ºÁUÉ0iÉÄà G½AiÀÄÄvÀÛzÉ.

E¸ÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀgÀªÁzÁUÀ EPÉ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀgÀªÁzÁUÀ

ºÁqÀÄ + E¸ÀÄ = ºÁr¸ÀÄ
£ÉÆÃqÀÄ + E¸ÀÄ = £ÉÆÃr¸ÀÄ
w£ÀÄß + E¸ÀÄ = w¤ß¸ÀÄ
£ÀÄAUÀÄ + E¸ÀÄ = £ÀÄAV¸ÀÄ
ºÉÆgÀqÀÄ + E¸ÀÄ = ºÉÆgÀr¸ÀÄ
ºÁqÀÄ + EPÉ = ºÁqÀÄ«PÉ
£ÉÆÃqÀÄ + EPÉ =£ÉÆÃqÀÄ«PÉ
w£ÀÄß + EPÉ = w£ÀÄß«PÉ
£ÀÄAUÀÄ + EPÉ = £ÀÄAUÀÄ«PÉ
ºÉÆgÀqÀÄ + EPÉ = ºÉÆgÀqÀÄ«PÉ

ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄzÁV, JgÀqÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ MnÖUÉ ¸ÉÃjzÁUÀ CªÀÅUÀ¼À°è

ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀ ¥ÀæPÀÈwAiÀÄzÉà CxÀªÁ ¥ÀævÀåAiÀÄzÉÝà JA§ CA±ÀzÀ
ªÉÄÃ®Æ ¥ÀzÀUÀ¼À PÉÆ£É0iÀÄ ¸ÀégÀ ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÉà CxÀªÁ DUÀªÀÄ
§gÀĪÀÅzÉà JA§ «µÀAiÀÄ CªÀ®A©¹zÉ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀ ¥ÀæPÀÈw
0iÀÄzÁÝzÀgÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV CzÀÄ ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀĪÀÅ¢®è (EzÀPÉÌ MAzÀÄ
C¥ÀªÁzÀ«zÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß PɼÀUÉ £ÉÆÃqÀ°gÀĪɪÀÅ), DzÀgÉ CzÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ
zÁÝzÀgÉ ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÉà eÁ¹Û.

¥ÀæPÀÈwAiÀÄ ¸ÀégÀ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ¸ÀégÀ

zÁj + E®è = zÁj¬Ä®è
PÉ®¸À + GAlÄ = PÉ®¸ÀªÀÅAlÄ
zÀ¥Àà + DV = zÀ¥ÀàªÁV
ªÀÄ£É + MAzÀÄ = ªÀÄ£ÉAiÉÆAzÀÄ
CAfPÉ + EvÀÄÛ = CAfPɬÄvÀÄÛ
ªÀÄzÀÄªÉ + EvÀÄÛ = ªÀÄzÀĪɬÄvÀÄÛ
CqÀØ + DV = CqÀتÁV
£ÀªÀÄä°è + E®è = £ÀªÀÄä°è®è
£ÀªÀÄä + HgÀÄ = £ÀªÀÄÆägÀÄ
C®èAzÀ + DZÉ = C°èAzÁZÉ
CzÀPÉÌ + M¦à = CzÀPÉÆ̦à
UÀAfUÉ + E®è = UÀAfV®è
NzÀzÉ + EzÀÝ = NzÀ¢zÀÝ
PÁr£À°è + DV = PÁr£À¯ÁèV

39
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
ªÉÄÃ¯É zÁj JA§ÄzÀgÀ PÉÆ£É0iÀÄ°è PÁt¸ÀĪÀ EPÁgÀ ¥ÀæPÀÈwAiÀÄzÁÝzÀ
PÁgÀt CzÀgÀ PÉÆ£É0iÀÄ ¸ÀégÀ ©zÀÄÝ ºÉÆÃV®è, DzÀgÉ £ÀªÀÄä°è JA§ÄzÀgÀ
PÉÆ£É0iÀÄ°è PÁt¸ÀĪÀ EPÁgÀ ¥ÀævÀåAiÀÄzÁÝzÀ PÁgÀt CzÀÄ ©zÀÄÝ ºÉÆÃVzÉ.
EvÀgÀ ¥ÀzÀUÀ¼À®Æè »ÃUÉAiÉÄÃ.
£Á®Ì£ÉAiÀÄzÁV, ¸ÀégÀPÉÌ ¸ÀégÀ ¸ÉÃjzÁUÀ DUÀªÀĪÁV 0iÀÄPÁgÀ
§gÀĪÀÅzÉÆà E®èªÉà ªÀPÁgÀ §gÀĪÀÅzÉÆà JA§ÄzÀÄ CªÀÅUÀ¼À°è
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀ JAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀߪÀ®A©¹zÉ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀ
JPÁgÀ E®èªÉà EPÁgÀªÁzÀgÉ DUÀªÀĪÁV 0iÀÄPÁgÀ §gÀÄvÀÛzÉ, CPÁgÀ
E®èªÉà GPÁgÀªÁzÀgÉ DUÀªÀĪÁV ªÀPÁgÀ §gÀÄvÀÛzÉ.

DUÀªÀĪÁV 0iÀÄPÁgÀ DUÀªÀĪÁV ªÀPÁgÀ

PÀÄzÀÄgÉ + C®è = PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ®è
¸ÀAeÉ + D¬ÄvÀÄ = ¸ÀAeÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ
£ÀA©PÉ + EqÀÄ = £ÀA©PɬÄqÀÄ
£ÀA©PÉ + GAlÄ = £ÀA©PÉAiÀÄÄAlÄ
EzÉ + JAzÀÄ = EzÉAiÉÄAzÀÄ
ªÀÄ£É + MAzÀÄ = ªÀÄ£ÉAiÉÆAzÀÄ
PÀr + CQÌ = PÀrAiÀÄQÌ
UÀÄj + DUÀÄ = UÀÄjAiÀiÁUÀÄ
E° + E®è = E°¬Ä®è
£Á¬Ä + JAzÀÄ = £Á¬ÄAiÉÄAzÀÄ
ªÀåQÛ + M§â = ªÀåQÛAiÉƧâ
PÉ®¸À + C®è = PÉ®¸ÀªÀ®è
E®è+DzÀgÀÆ = E®èªÁzÀgÀÆ
PÉ®¸À + E®è = PÉ®¸À«®è
PÉ®¸À + GAlÄ = PÉ®¸ÀªÀÅAlÄ
E®è + JAzÀÄ = E®èªÉAzÀÄ
PÉ®¸À + MAzÀÄ = PÉ®¸ÀªÉÇAzÀÄ
ªÀÄUÀÄ + C®è = ªÀÄUÀĪÀ®è
UÀÄgÀÄ + DUÀÄ = UÀÄgÀĪÁUÀÄ
PÀgÀÄ + E®è = PÀgÀÄ«®è
UÀÄgÀÄ + JAzÀÄ = UÀÄgÀĪÉAzÀÄ
ªÀÄUÀÄ+MAzÀÄ = ªÀÄUÀĪÉÇAzÀÄ

LzÀ£ÉAiÀÄzÁV, ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀ GPÁgÀªÁVzÉ0iÀiÁzÀgÉ ªÀÄvÀÄÛ

D ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ°è PÀrªÉÄ0iÉÄAzÀgÉ ªÀÄÆgÁzÀgÀÆ bÀAzÉÆêÀiÁvÉæUÀ½ªÉ0iÀiÁzÀgÉ
CzÀgÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ GPÁgÀ ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ°è ªÀÄÆgÀQÌAvÀ
PÀrªÉÄ (JAzÀgÉ JgÀqÀÄ) bÀAzÉÆêÀiÁvÉæUÀ½ªÉAiÀiÁzÀgÉ GPÁgÀ ©zÀÄÝ
ºÉÆÃUÀĪÀÅ¢®è.

JgÀqÀQÌAvÀ eÁ¹Û ªÀiÁvÉæUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼ÀÄ

PÀ®Äè + MAzÀÄ = PÀ¯ÉÆèAzÀÄ ªÀÄUÀÄ+ MAzÀÄ = ªÀÄUÀĪÉÇAzÀÄ
PÁqÀÄ + EUÉ = PÁrUÉ PÀgÀÄ + EUÉ = PÀgÀÄ«UÉ
¨É£ÀÄß + ClÄÖ = ¨É£ÀßlÄÖ UÀÄgÀÄ + E£À = UÀÄgÀÄ«£À
ºÀtÄÚ + DVzÉ = ºÀuÁÚVzÉ PÀgÀÄ + DVzÉ = PÀgÀĪÁVzÉ

40
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ
DgÀ£ÉAiÀÄzÁV, ¥ÀæPÀÈwAiÀÄÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÉà CxÀªÁ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÉà JA§
«µÀAiÀĪÀ£ÁßzsÀj¹AiÀÄÆ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄzÀ°è ªÀåvÁå¸À PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV ¥ÀæPÀÈw0iÀÄÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÁVzÉ0iÀiÁzÀgÉ, CzÀgÀ°è JgÀqÉÃ
bÀAzÉÆêÀiÁvÉæUÀ½zÀÝgÀÆ PÉÆ£É0iÀÄ GPÁgÀ ©zÀÄÝ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ.

£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À°è ¯ÉÆÃ¥À«®è QæAiÀiÁ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À°è ¯ÉÆÃ¥À

ªÀÄUÀÄ + C£ÀÄß = ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß ©qÀÄ + C° = ©qÀ°
PÀgÀÄ + EUÉ = PÀgÀÄ«UÉ PÉÆqÀÄ + E¸ÀÄ = PÉÆr¸ÀÄ
ºÀ¸ÀÄ + E£À = ºÀ¸ÀÄ«£À EgÀÄ + GvÀÛ = EgÀÄvÀÛ

K¼À£ÉAiÀÄzÁV ¥ÀæPÀÈwAiÀÄÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà CxÀªÁ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV

§AzÀÄzÉà JA§ «µÀAiÀÄzÀ ªÉÄÃ®Æ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄzÀ°è ªÀåvÁå¸À
PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ CxÀªÁ eÁ¹Û
bÀAzÉÆêÀiÁvÉæUÀ½zÀÝgÀÆ GPÁgÀ ©zÀÄݺÉÆÃUÀĪÀÅ¢®è.

PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀæPÀÈw ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥ÀæPÀÈw

ªÀiÁvÀÄ + C£ÀÄß = ªÀiÁvÀ£ÀÄß zsÁvÀÄ + C£ÀÄß = zsÁvÀĪÀ£ÀÄß
PÁqÀÄ + EUÉ = PÁrUÉ ¸ÁzsÀÄ + EUÉ = ¸ÁzsÀÄ«UÉ
PÁqÀÄ + E£À = PÁr£À ¸ÁzsÀÄ + E£À = ¸ÁzsÀÄ«£À

F jÃw PÀ£ÀßqÀzÀ°è J°è JAvÀºÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄ PÁt¹PÉƼÀÄî

vÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV «ªÀj¹ §gÉAiÀÄ®Ä ºÀ®ªÁgÀÄ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
UÀªÀÄ£ÀzÀ°èj¹PÉƼÀÄîªÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ. EªÀ£Éß®è ¸ÀjAiÀiÁV UÀªÀĤ¹
¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß §gÉzÀ°è `£ÁªÀÄgÀÆ¥ÀªÀ½AiÀÄ¢zÀÝ°è' JA§AvÀºÀ
¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ eÁjPÉƼÀÄîªÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè.

2.5 ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À C¤AiÀÄ«ÄvÀvÉ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ §gÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ,
CzÀgÀ®Æè eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¹zÀÞ
ªÁUÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ C¤AiÀÄ«ÄvÀ
ªÁVgÀĪÀÅzÉà eÁ¹Û.
EzÀPÉÌ PÁgÀtªÉãÉAzÀgÉ, F ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CªÀÅUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉ vÉÆÃj
§AzÁUÀ MAzÉÆAzÁV vÀ0iÀiÁgÁV ¨sÁµÉAiÀÄ°è §¼ÀPÉUÉ §AzÀAvÀºÀªÀÅUÀ¼ÀÄ.
EªÀÅ F jÃw ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¸ÀªÀÄ0iÀÄUÀ¼À°è vÀ0iÀiÁgÁVgÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉAiÀiÁzÀ

41
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
PÁgÀt, CªÀÅUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
¸ÀªÀÄ0iÀÄzÀªÁVgÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV PÁ½ÎZÀÄÑ (PÁqÀÄ + QZÀÄÑ `¨ÉAQ') eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ
zÀ°è PÁt¸ÀĪÀ qÀPÁgÀ ¼ÀPÁgÀªÁUÀĪÀ §zÀ¯ÁªÀuÉ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ
¸ÀªÀÄ0iÀÄzÀÄÝ. F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ CµÉÆÖAzÀÄ »AzÉAiÉÄà vÀ0iÀiÁgÁVzÀÄÝ,
EA¢UÀÆ §zÀ¯ÁUÀzÉ §¼ÀPÉAiÀÄ°è G½zÀÄPÉÆArzÉ.
EzÉà jÃwAiÀÄ°è, PÉʦr eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ°è »r QæAiÀiÁ¥ÀzÀ (E®èªÉÃ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ) ¦r JA§ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°èzÉ. F ¥ÀzÀzÀ°è §gÀĪÀ
¥ÀzÀ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è »r gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯ÁVzÀÄÝ, EzÀPÉÌ ºÀvÀÄÛ-
ºÀ£ÉÆßAzÀ£Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ¯ÉèãÉà £ÀqÉ¢zÀÝ ¥ÀPÁgÀ ºÀPÁgÀªÁUÀĪÀ
§zÀ¯ÁªÀuÉ PÁgÀt (¨sÀmï 1995:77 £ÉÆÃr). JAzÀgÉ, ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ
PÁ®¢AzÀ®Æ ¦r JA§ÄzÀÄ F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ°è §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀzÉ
ºÁUÉAiÉÄà G½zÀÄPÉÆArzÉ.
ªÀåAd£ÀzÀ°è PÉÆ£ÉUÉƼÀÄîªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉAiÀÄ°è®è.
»ÃVzÀÝgÀÆ ¨ÉA§vÀÄÛ, PÀtÂÚÃgÀÄ, ºÉzÁÝj, PÀUÀήÄè, ¨É½ÝAUÀ¼ÀÄ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ CAUÀªÁV PÁt¸ÀĪÀ ¨ÉªÀiï,
PÀuï, ºÉgï (ºÉzï), PÀgï (PÀUï), ¨É¼ï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀåAd£ÀzÀ°è
PÉÆ£ÉUÉƼÀÄîwÛzÀÄÝ, CªÀÅUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÀåAd£À JgÀqÀ£É0iÀÄ CAUÀªÁVgÀĪÀ
¥ÀzÀzÀ ¸ÀÄgÀÄ«£À ªÀåAd£ÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV §zÀ¯ÁVzÉ. EzÀÆ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ
¥À¼ÉAiÀĽPÉ0iÉÄà JA§ÄzÀgÀ°è ¸ÀA±ÀAiÀÄ«®è.
¥ÀzÀ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ®Æè EAvÀºÀ ¥À¼ÉAiÀĽPÉUÀ¼À£ÀÄß PÁt®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¨ÉZÀÑUÉ (©¹ + CUÉ), ¨É¼ÀîUÉ (©½ +
CUÉ) ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼É®è
ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀªÀÅ.
©½ ¥ÀzÀ ¥ÀǪÀðzÀ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ°è ¨É½ JA¢¢ÝgÀ¨ÉÃPÀÄ. JgÀqÀ£É0iÀÄ
CPÀëgÀzÀ°è EPÁgÀ E®èªÉà GPÁgÀ §A¢zÁÝUÀ CzÀgÀ°èzÀÝ JPÁgÀ
ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ PÁ®zÀ°è EPÁgÀªÁV §zÀ¯ÁVvÀÄÛ (¨É½>©½). ¨ÉZÀÑUÉ
ªÀÄvÀÄÛ ¨É¼ÀîUÉ ¥ÀzÀUÀ¼À°è JgÀqÀ£É0iÀÄ CPÀëgÀªÁV EPÁgÀ E®èªÉà GPÁgÀ
EgÀ°®èªÁzÀ PÁgÀt, ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ CPÀëgÀzÀ JPÁgÀ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ°è
§zÀ¯ÁUÀzÉ ºÁUÉ0iÉÄà G½¢vÀÄÛ. CzÉà gÀÆ¥À EªÀvÀÄÛ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ®Æè
F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è G½zÀÄPÉÆArzÉ (¨sÀmï 1995:63 £ÉÆÃr).
EzÀ®èzÉ, Dl, Nl, PÀÆl, £ÉÆÃl ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è
PÁt¸ÀĪÀ qÀPÁgÀ lPÁgÀªÁUÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀĪÀÇ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ¢AzÀ

42
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ
CxÀªÁ CzÀPÀÆÌ »A¢£À PÀ£ÀßqÀ ¥Àæ¨sÉÃzÀ¢AzÀ G½zÀÄ §AzÀ ¥À¼ÉAiÀĽPÉ
¬ÄgÀ¨ÉÃPÀÄ.
¥ÀzÀgÀÆ¥À ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ®Æè ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À ªÀÄnÖUÉ
C¤AiÀÄ«ÄvÀvÉ PÁt¸ÀÄwÛzÀÄÝ EzÀPÀÆÌ ¥À¼ÉAiÀĽPÉUÀ¼Éà PÁgÀtªÉAzÀÄ ºÉüÀ®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ »A¢£À ¸ÀªÀÄ0iÀĪÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀ zÀ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ D QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀævÀåAiÀÄzÀ°è ºÀ®PÉ®ªÀÅ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ
C¤AiÀÄ«ÄvÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ (§gÀÄ - §AzÀ, vÉgÀÄ - vÉvÀÛ, EgÀÄ - EzÀÝ,
PÉÆqÀÄ - PÉÆlÖ, PÁtÄ - PÀAqÀ, ºÉÆÃUÀÄ - ºÉÆÃzÀ).
¥ÀzÀgÀÆ¥À ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ°è PÁt¸ÀĪÀ F ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄzÀ
C¤AiÀÄ«ÄvÀvÉAiÀÄÆ ¥ÀzÀ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ°è PÁt¸ÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ
¤0iÀĪÀÄzÀ C¤AiÀÄ«ÄvÀvÉAiÀÄ ºÁUÉAiÉÄà ¥À¼ÉAiÀĽPÉAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀĪÉAzÀÄ
ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.

2.6 ªÀtðUÀ¼À ¥ÀnÖ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¹zÀÞ¥Àr¹gÀĪÀ ªÀtðUÀ¼À ¥ÀnÖ0iÀÄ£ÀÄß `CvÀåAvÀ
ªÉÊeÁÕ¤PÀªÁzÀ ¥ÀnÖ' JA§ÄzÁV ºÉaÑ£ÀªÀgÀÆ ºÉüÀÄvÁÛgÉ. DzÀgÉ ºÉÃUÉ
EzÀÄ ªÉÊeÁÕ¤PÀ JA§ÄzÀ£ÀÄß 0iÀiÁgÀÆ ¸Àj0iÀiÁV «ªÉÃa¹zÀ ºÁV®è.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼À°è ªÀVðÃ0iÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß (¸Àà±Àð ªÀÄvÀÄÛ
C£ÀÄ£Á¹PÀUÀ¼À£ÀÄß) CªÀÅUÀ¼À GZÁÑgÀuÉ0iÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀnÖ ªÀiÁqÀ
¯ÁVzÉ0iÀiÁzÀ PÁgÀt ªÉÊeÁÕ¤PÀvÉ PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ, DzÀgÉ CªÀVðÃ0iÀÄ
ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÁßUÀ° E®èªÉà ¸ÀégÀUÀ¼À£ÁßUÀ° D jÃw CªÀÅUÀ¼À GZÁÑgÀuÉ0iÀÄ
DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀnÖ ªÀiÁr®è.
¤dPÀÆÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ F ¥ÀnÖ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ
¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆvÀægÀÆ¥ÀzÀ°è ¸ÀÆa¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀ ºÁUÉ
vÀ0iÀiÁj¹PÉÆArzÁÝgÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ F ¥ÀnÖ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ ºÁUÉ0iÉÄÃ
JwÛPÉÆArzÁÝgÉ. DzÀgÉ CzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸ÀÄ
ªÀ°è ¸Àé®àªÀÇ C£ÀÄPÀÆ®ªÁV®è. ºÁUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÀAvÀÆ CzÀÄ
¤dPÀÆÌ `ªÉÊeÁÕ¤PÀ'ªÀ®è.

2.6.1 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀégÀUÀ¼À ¥ÀnÖ

43
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß C, E, G, IÄ, ®È, K, N, L,
O JA§ÄzÁV ¥ÀnÖ ªÀiÁrzÁÝgÉ. ¥Át¤0iÀÄ ªÁåPÀgÀtzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ
CEGuï, IÄ®ÈPï, KNYõï, LOZï JA§ `ªÀiÁºÉñÀégÀ ¸ÀÆvÀæ'UÀ¼À°è
F ¥ÀnÖAiÀÄ ªÀÄÆ®ªÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.
ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, ¸ÀégÀUÀ¼À F C£ÀÄPÀæªÀÄPÉÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀt
zÀ°è ¨ÉÃgÉ0iÉÄà MAzÀÄ GzÉÝñÀ«zÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÆvÀægÀÆ¥ÀzÀ°è ºÉüÀ®Ä CzÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è C, E ªÀÄvÀÄÛ G ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ (ªÀÄvÀÄÛ
IÄ, ®È JA§ªÀÅUÀ¼ÀÄ PÀÆqÀ) VqÀØ (ºÀæ¸Àé) ªÀÄvÀÄÛ GzÀÝ (¢ÃWÀð) JA§
JgÀqÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è §gÀ§®ÄèªÀÅ. ¸ÀªÀtð¢ÃWÀð JA§ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ
¤0iÀĪÀĪÀÇ F ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ¨Á¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ (2.2.1 £ÉÆÃr). ºÁUÁV
CªÀ£Éß®è MmÁÖV ¥ÀnÖ0iÀÄ°è ªÉÆzÀ°UÉ PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
ªÉÄð£À ªÀiÁºÉñÀégÀ ¸ÀÆvÀæUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ¸ÀÆvÀæzÀ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ
¸ÀégÀzÉÆA¢UÉ JgÀqÀ£É0iÀÄ ¸ÀÆvÀæzÀ PÉÆ£É0iÀÄ ªÀåAd£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ gÀa¹zÀ
CPï ¸ÀAeÉÕ0iÀÄ ªÀÄÆ®PÀ F ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß MnÖUÉ ¸ÀAQë¥ÀÛªÁV ¥Át¤0iÀÄ
ªÁåPÀgÀtzÀ°è ¸ÀÆa¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
G½zÀ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è GzÀÝ gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ §gÀ§®ÄèªÀÅ.
EªÀÅUÀ¼À°è KPÁgÀ-NPÁgÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ jÃw0iÀĪÀÅ, ªÀÄvÀÄÛ LPÁgÀ-
OPÁgÀUÀ¼ÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ jÃw0iÀĪÀÅ. F ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀnÖ0iÀÄ°ègÀĪÀ
CªÀÅUÀ¼À eÁUÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆa¸À¯ÁVzÉ.
¸ÉÃjPÉ(¸ÀA¢ü)AiÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À®Æè KPÁgÀ-NPÁgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ LPÁgÀ
OPÁgÀUÀ¼ÀÄ CPï ¸ÀégÀUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁV PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ (2.2.1
£ÉÆÃr). ºÁUÁV, F ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ0iÀÄ°è G½zÀªÀÅUÀ½VAvÀ ¨ÉÃgÁV
ºÉýgÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀ°è ¸ÀºÁ0iÀÄPÀ
ªÁUÀÄvÀÛzÉ.

2.6.2 PÀ£ÀßqÀ ¸ÀégÀUÀ¼À ¥ÀnÖ

PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀégÀUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ°è
C®à ¸Àé®à §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁr (J ªÀÄvÀÄÛ M ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß CzÀPÉÌ
¸ÉÃj¹ ªÀÄvÀÄÛ L ¸ÀégÀªÀ£ÀÄß M ¸ÀégÀzÀ ªÉÆzÀ®Ä Ej¹) vÀªÀÄä ªÁåPÀgÀt
UÀ¼À°è §¼À¹PÉÆArzÁÝgÉ.

44
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À ºÁUÉ F ¥ÀnÖ0iÀÄ°è §gÀĪÀ
¸ÀégÀUÀ¼À C£ÀÄPÀæªÀĪÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß
«ªÀj¸ÀĪÀ°è §¼À¹PÉƼÀî®Ä AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ®Æè CªÀjUÉ ¸ÁzsÀåªÁV®è.
JAzÀgÉ, F ¥ÀnÖAiÀÄ°è §gÀĪÀ ¸ÀégÀUÀ¼À C£ÀÄPÀæªÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ
ªÀÄnÖUÉ ¸ÀA¥ÀÇtðªÁV C£ÀÄ¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁVAiÉÄà G½¢zÉ. ¤dPÀÆÌ F ¥ÀnÖ
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtPÉÌ C£ÀÄPÀÆ®ªÁV®è¢gÀĪÀÅzÉà EzÀPÉÌ PÁgÀt.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ°è C, E, G JA§ªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ
J, M JA§ªÀÅUÀ¼ÀÆ VqÀØ ªÀÄvÀÄÛ GzÀÝ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è §gÀ§®ÄèªÀÅ. DzÀgÉ,
L ªÀÄvÀÄÛ O `¸ÀégÀ'UÀ½UÉ MAzÉà gÀÆ¥À«zÉ. ºÁUÁV, L JA§ÄzÀ£ÀÄß M
JA§ÄzÀgÀ ªÉÆzÀ®Ä Ej¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ ¸Àj0iÀÄ®è.
EzÀ®èzÉ, L ªÀÄvÀÄÛ OUÀ½UÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è «²µÀÖªÁzÀ ¸ÁÜ£ÀªÉà E®è.
CªÀÅ CPÁgÀzÉÆA¢UÉ AiÀÄPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀPÁgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ GAmÁUÀĪÀ
CAiÀiï ªÀÄvÀÄÛ Cªï JA§ CPÀëögÀeÉÆÃrUÀ¼À®èzÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ
ºÁUÉ «²µÀÖªÁzÀ `¸ÀA¢ü¸ÀégÀ'UÀ¼À®è.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è 0iÀÄPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹gÀĪÀ F JgÀqÀÄ
CPÀëgÀeÉÆÃrUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ §¼ÀPÉ0iÀÄ°èªÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EªÀÅ ªÀiÁvÀæ
ªÀ®èzÉ JAiÀiï, MAiÀiï, D0iÀiï, Eªï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¨ÉÃgÉ0iÀÄÆ ºÀ®ªÀÅ
CAvÀºÀªÉà CPÀëgÀeÉÆÃrUÀ¼ÀÆ (UÉ0iÉÄä, PÉÆ0iÀÄÄè, D0iÉÄÌ, QªÀÅöØ) §¼ÀPÉ
0iÀÄ°èªÉ. ºÁUÁV, ªÉÄð£À JgÀqÀÄ CPÀëgÀeÉÆÃrUÀ½UÉ (C0iÀiï ªÀÄvÀÄÛ
CªïUÀ½UÉ) ªÀiÁvÀæ MAzÀÄ «²µÀÖªÁzÀ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀÅzÀgÀ°è PÀ£ÀßqÀzÀ
ªÀÄnÖUÉ 0iÀiÁªÀ OavÀåªÀÇ E®è.
PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À°è EPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ JPÁgÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ
jÃwAiÀÄ°è PÁt¹PÉƼÀÄîªÀŪÁzÀgÉ GPÁgÀ, MPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ CPÁgÀUÀ¼ÀÄ
E£ÉÆßAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV EPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ
JPÁgÀUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ 0iÀÄPÁgÀ DUÀªÀĪÁV §gÀĪÀÅzÁzÀgÉ, GPÁgÀ, MPÁgÀ
ªÀÄvÀÄÛ CPÁgÀUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ ªÀPÁgÀ DUÀªÀĪÁV §gÀÄvÀÛzÉ (2.3 £ÉÆÃr).
F «µÀAiÀÄzÀ®Æè ªÉÄð£À ¸ÀégÀUÀ¼À ¥ÀnÖ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄnÖUÉ
C£ÀÄPÀÆ®ªÁV®è.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ KPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ NPÁgÀUÀ¼ÀÄ ¤dPÀÆÌ
ªÀÄÆ®¥ÀzÀzÀ°èzÀÝ ¸ÀégÀUÀ¼À®è. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÀÄÆ®¨sÁµÉ0iÀiÁzÀ
EAqÉÆÃ-0iÀÄÄgÉÆæ0iÀÄ£ï£À°èzÀÝ JPÁgÀ-MPÁgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è CPÁgÀ
ªÁV §zÀ¯ÁVªÉ ªÀÄvÀÄÛ KPÁgÀ-NPÁgÀUÀ¼ÀÄ DPÁgÀªÁV §zÀ¯ÁVªÉ.

45
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
CzÉà ªÀÄÆ®¨sÁµÉ0iÀÄ°èzÀÝ CE, JE ªÀÄvÀÄÛ ME ¸ÀégÀeÉÆÃrUÀ¼ÀÄ
KPÁgÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ CG, JG ªÀÄvÀÄÛ MG ¸ÀégÀ eÉÆÃrUÀ¼ÀÄ NPÁgÀªÁV
§zÀ¯ÁzÀÄzÀjAzÁV EªÀvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÉÃzÀ, vÉÃ, Nd¸ï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
¥ÀzÀUÀ¼À°è F JgÀqÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ PÁt¹PÉƼÀÄîwÛªÉ (¨sÀmï 2005:54
£ÉÆr).
EzÀ®èzÉ, ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀªÀÇ EªÀÅ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀ
UÀ¼À°è PÁt¹PÉƼÀÄîªÀŪÁzÀ PÁgÀt, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ F
JgÀqÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAzsÀåPÀëgÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄÄvÁÛgÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV,
CPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ DPÁgÀUÀ¼ÀÄ EPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ FPÁgÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÉÃjzÁUÀ
KPÁgÀªÀÇ, GPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ HPÁgÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÉÃjzÁUÀ NPÁgÀªÀÇ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è DzÉñÀUÀ¼ÁV §gÀÄvÀÛªÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÉÄÃ¯É (2.2.1
gÀ°è) £ÉÆÃrgÀĪɪÀÅ.
KPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ NPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß CPÁgÀ, EPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ GPÁgÀUÀ½AzÀ
¥ÀævÉåÃQ¹ ¥ÀnÖ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ F
«µÀAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀÆvÀægÀÆ¥ÀzÀ°è «ªÀj¸À®Ä ±ÀPÀÛgÁVzÁÝgÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁåPÀgÀtPÉÌ CzÀgÀ ¸ÀégÀUÀ¼À ¥ÀnÖ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀ¨ÉÃPÁzÀ°è
CzÀgÀ°è §gÀĪÀ ¸ÀégÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ eÁUÀªÀ£ÀÆß
§zÀ¯Á¬Ä¸À¨ÉÃPÀÄ. JAzÀgÉ, E, F, J, K, G, H, M, N ªÀÄvÀÄÛ C,
D JA§ÄzÁV EPÁgÀ-FPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß JPÁgÀ-KPÁgÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀÄÛ
GPÁgÀ-HPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß MPÁgÀ-NPÁgÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ Ej¹ ¥ÀnÖ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
EzÀ®èzÉ, CPÁgÀ-DPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß EPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ JPÁgÀzÉÆA¢UÉ
Ej¸ÀĪÀ §zÀ®Ä GPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ MPÁgÀzÉÆA¢UÉ Ej¸À¨ÉÃPÀÄ.
»ÃUÉ ªÀiÁrzÀ°è, F ¸ÀégÀUÀ¼À ¥ÀnÖ0iÀÄ£ÀÄß §¼À¹ PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ
¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°ègÀĪÀ ºÁUÉ ¸ÀÆvÀægÀÆ¥À
zÀ°è w½¹ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁ¢ÃvÀÄ.
PÀ£ÀßqÀPÉÌ CªÀ±Àå«gÀĪÀ EAvÀºÀ ¸ÀégÀUÀ¼À ¥ÀnÖUÉ GZÁÑgÀuÉ0iÀÄ
DzsÁgÀ«zÉ. EPÁgÀ-JPÁgÀUÀ¼ÀÄ £Á°UÉ0iÀÄ ªÀÄÄA¨sÁUÀzÀ°è ºÀÄlÄÖvÀÛªÉ
ªÀÄvÀÄÛ GPÁgÀ, MPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ CPÁgÀUÀ¼ÀÄ £Á°UÉ0iÀÄ »A¨sÁUÀzÀ°è
ºÀÄlÄÖvÀÛªÉ (CPÁgÀzÀ PÉ®ªÀÅ ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ £Á°UÉ0iÀÄ £ÀqÀĨsÁUÀzÀ°è
ºÀÄlÄÖvÀÛªÉ). F ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß PɼÀUÉ PÁt¹zÀ ºÁUÉ awæ¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

¨Á¬Ä0iÀÄ eÁUÀ £Á°UÉ0iÀÄ ¨sÁUÀ

ªÀÄÄAzÉ »AzÉ

46
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ
ªÉÄÃ¯É E, F G, H
£ÀqÀÄªÉ J, K M, N
PɼÀUÉ C, D

F jÃw ¸ÀégÀUÀ¼À ºÀÄlÖ£ÁßzsÀj¹ gÀa¹zÀ ¥ÀnÖ0iÉÄà PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ

ºÉZÀÄÑ `ªÉÊeÁÕ¤PÀ'ªÁzÀÄzÀÄ. EzÀÄ ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀégÀUÀ¼À
¥ÀnÖ¬ÄAzÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁVzÉ0iÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.

2.6.3 ªÀåAd£ÀUÀ¼À ¥ÀnÖ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀVðÃ0iÀÄUÀ¼ÀÄ (¸Àà±Àð ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄ£Á¹PÀUÀ¼ÀÄ)
ªÀÄvÀÄÛ CªÀVðÃ0iÀÄUÀ¼ÀÄ JA§ÄzÁV JgÀqÀÄ ªÀÄÄRå UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À°è «AUÀr¸À
¯ÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À°è ªÀVðÃ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À GZÁÑgÀuÉ0iÀÄ eÁUÀªÀ£ÀÄß
DzsÀj¹ LzÀÄ ªÀUÀðUÀ¼À°è «AUÀr¸À¯ÁVzÀÄÝ, CªÀÅUÀ¼À°è ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ
ªÀUÀðzÀ®Æè CWÉÆõÀ-C®à¥Áæt (PÀZÀlvÀ¥À), CWÉÆõÀ-ªÀĺÁ¥Áæt
(RbÀoÀxÀ¥sÀ), WÉÆõÀ-C®à¥Áæt (UÀdqÀzÀ§), WÉÆõÀ-ªÀĺÁ¥Áæt
(WÀgÀhÄqsÀzsÀ¨sÀ) ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄ£Á¹PÀ (Ykt£ÀªÀÄ) JA§ÄzÁV LzÀÄ
jÃw0iÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ. CªÀVðÃ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß CAvÀ¸ÀÜ
(0iÀÄgÀ®ªÀ) ªÀÄvÀÄÛ HµÀä (¸À±ÀµÀºÀ) JA§ÄzÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß F jÃw «AUÀr¸ÀĪÀ §zÀ®Ä ¨ÉÃgÉ
jÃw0iÀÄ°è «AUÀr¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ CzÀgÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀ
PÉ®¸À ºÉZÀÄÑ ¸ÀÄ®¨sÀªÁUÀ§®ÄèzÀÄ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀĺÁ¥ÁæuÁPÀëgÀUÀ½®è.
EzÀ®èzÉ, t£ÀªÀÄUÀ¼ÉA§ ªÀÄÆgÀÄ C£ÀÄ£Á¹PÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸À±ÀºÀUÀ¼ÉA§
ªÀÄÆgÀÄ HµÀäUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀÄ°èªÉ.
F ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀVðÃ0iÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀVðÃ0iÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ «AUÀr¸ÀĪÀ
§zÀ®Ä, CªÀÅUÀ¼À GZÁÑgÀuÉ0iÀÄ£ÀߪÀ®A©¹ PɼÀUÉ (47£Éà ¥ÀÅlzÀ°è)
PÉÆnÖgÀĪÀ ºÁUÉ «AUÀr¸ÀĪÀÅzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ ºÉZÀÄÑ C£ÀÄPÀÆ®.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¥À§ªÀĪÀUÀ¼À£ÀÄß MmÁÖV MAzÉà PÁ®A£À°è
ºÉýgÀĪÀÅzÀjAzÀ CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ºÀwÛgÀzÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. EvÀgÀ PÁ®AUÀ¼À°è §gÀĪÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ªÀÄvÀÄÛ
¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¸Á®ÄUÀ¼À°è §gÀĪÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ0iÀÄÆ EAvÀºÀªÉÃ
ºÀwÛgÀzÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ.

47
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
F ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ZÀjvÉæ0iÀÄ°è £ÀqÉ¢gÀĪÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À°è
ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É0iÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄ
UÀ¼À°è PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ.

PÀ£ÀßqÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼À ¥ÀnÖ

¥À vÀ l ZÀ PÀ
§ zÀ qÀ d UÀ
ªÀÄ £À t
ªÀ 0iÀÄ
gÀ
® ¼À
¸À ±À ºÀ

2.7 wgÀļÀÄ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ (¸ÀA¢ü) ¤0iÀĪÀÄUÀ½UÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è
PÁt¸ÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ½UÀÆ £ÀqÀÄªÉ ºÀ®ªÀÅ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸À
UÀ½ªÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ JAvÀºÀªÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ JAvÀºÀªÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄĪÀ
CªÀ±ÀåPÀvɬĮè.
PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
zÀªÉà DzÀ PÉ®ªÀÅ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ PÁt¹PÉƼÀÄîªÀŪÁzÀ PÁgÀt
CªÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀ°è ªÀiÁvÀæ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ
ªÁåPÀgÀtzÀ°è w½¹ºÉüÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀUÀ¼À PÉÆ£É
0iÀÄ°è ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛªÉ. EzÀ®èzÉ, ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄPÉÌ M¼À¥ÀqÀĪÀ
ªÀtð ¥ÀæPÀÈwAiÀÄzÉÆà ¥ÀævÀåAiÀÄzÉÆÝÃ, ¥ÀzÀ¥ÀævÀåAiÀÄzÉÆÝà ¥ÀzÀgÀÆ¥À ¥ÀævÀåAiÀÄ
zÉÆÝÃ, QæAiÀiÁ¥ÀæPÀÈwAiÀÄzÉÆà £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwAiÀÄzÉÆÃ, PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀzÉÆÝÃ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §AzÀ ¥ÀzÀzÉÆÝÃ, ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ°è bÀAzÉÆÃ
ªÀiÁvÉæUÀ¼É¶ÖªÉ, ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄPÉÌ M¼À¥ÀqÀĪÀ ªÀtðzÀ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÉãÀÄ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹PÉƼÀîzÉ PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ
(¸ÀA¢ü)¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÉAvÀºÀªÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß «ªÀj¹ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. F
«µÀAiÀÄzÀ®Æè PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVzÉ.

48
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀtðUÀ¼À ¥ÀnÖ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÀÄnÖUÉ `ªÉÊeÁÕ¤PÀ'ªÁVgÀĪÀÅzÀÄ
¤dªÁzÀgÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ ªÉÊeÁÕ¤PÀªÀ®è.
PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸À®Ä CzÀgÀzÉà DzÀ ªÁåPÀgÀt
ªÉÇAzÀ£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ JµÀÄÖ CªÀ±Àå JA§ «µÀAiÀÄ EzÀjAzÀ ¸ÀàµÀÖ
ªÁUÀÄvÀÛzÉ.

49
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 3. ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ

3.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
¨sÁµÉAiÉÆAzÀgÀ°è §gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À°è
CªÀÅ £ÀqɸÀ¨ÉÃPÁVgÀĪÀ PÉ®¸À - F JgÀqÀÄ «µÀAiÀÄUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ
PÉ®ªÀÅ ªÀÄÄRå UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À°è «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è §¼ÀPÉAiÀiÁUÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
CªÀÅUÀ¼À CxÀðzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É PɼÀUÉ ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ ªÀÄÄRåªÁV
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÉA§ ªÀÄÆgÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À°è
«AUÀr¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ: gÁdÄ, ºÀÄqÀÄV, ªÀÄ£É, D£É ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ªÀåQÛ,

¥ÁætÂ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ: ºÉüÀÄ, w£ÀÄß, NqÀÄ, ©Ã¼ÀÄ, PÉÆqÀÄ, ªÀiÁqÀÄ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤zÉðò¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ: zÉÆqÀØ, aPÀÌ, ©½, PÀ¥ÀÅöà, M¼Éî, §ºÀ¼À ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
UÀÄtzsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.

¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¸À®Ä F jÃw CªÀÅUÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ

ªÁPÀåUÀ¼À°è CªÀÅ JAvÀºÀ PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÆß w½zÀÄ
PÉƼÀÄîªÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ ªÀÄÆgÀÄ jÃwAiÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ jÃwAiÀÄ PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß F PɼÀV£À
ªÁPÀåUÀ½AzÀ w½AiÀħºÀÄzÀÄ.

(1PÀ) gÁdÄ aPÀÌ ºÀÄqÀÄUÀ¤UÉ ºÀtÄÚ PÉÆlÖ

(1R) Vj PÀ¥ÀÅöà PÁUÀzÀzÀ°è avÀæ ©r¹zÀ

© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.

 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
(1PÀ-R) ªÁPÀåUÀ¼À°è gÁdÄ, ºÀÄqÀÄUÀ, ºÀtÄÚ, Vj, PÁUÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ
avÀæ JA§ DgÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß DgÀÄ ªÀåQÛ E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅ
zÀPÁÌV §¼À¸À¯ÁVzÉ. EªÀÅ PÉÆqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ©r¸ÀÄ JA§ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
¤zÉðò¸ÀĪÀ JgÀqÀÄ WÀl£ÉUÀ¼À°è vÉÆqÀVgÀĪÀ ªÀåQÛ ªÀÄvÀÄÛ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÁVªÉ.
EzÀ®èzÉ ªÉÄð£À ªÁPÀåUÀ¼À°è aPÀÌ ºÁUÀÆ PÀ¥ÀÅöà JA§ ¨ÉÃgÉ0iÀÄÆ
JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀiÁVzÀÄÝ, CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄA¢gÀĪÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (C£ÀÄPÀæªÀĪÁV ºÀÄqÀÄUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÁUÀzÀ JA§ªÀÅUÀ¼ÀÄ)
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀåQÛ E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À UÀÄtzsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV
§¼À¸À¯ÁVzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ, «µÀ0iÀÄ, ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ, WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤zÉðò¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtzsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀÄ JA§ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÄRå PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀÅzÀPÁÌV
ªÉÄð£À ªÀÄÆgÀÄ jÃwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÉÛêÉ. EzÀÄ CªÀ£ÀÄß C£ÀÄ
PÀæªÀĪÁV £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÉA§ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀ
ªÀUÀðUÀ¼À°è «AUÀr¸À®Ä E£ÉÆßAzÀÄ DzsÁgÀ.

3.2 £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÁV «AUÀr¸ÀĪÀ°è PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉ
UÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÀ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÉAzÀgÉ, ªÉÄïÉ
¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀ
UÀ¼ÉA§ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ½ªÉ; DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
ªÀÄvÀÄÛ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉA§ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ EªÉ. UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½AzÀ ©ü£ÀߪÁzÀ ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°è ¨ÁgÀzÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
ªÀUÀðzÀ¯ÉèãÉà §gÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀåAiÀÄ JA§Ä
zÁV ªÀÄÆgÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À°è «AUÀr¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå JA§ÄzÁV CzÀgÀ
PÉ®ªÀÅ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ C©ü¥Áæ0iÀÄ¥ÀnÖzÁÝgÉ; DzÀgÉ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀgÀÄ
ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄzÁzÀ CªÀåAiÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ JA§ÄzÁV JgÀqÉà JgÀqÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼À°è «AUÀr¸À®Ä
¸ÁzsÀå JA§ÄzÁV ªÁ¢¹zÁÝgÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ºÉaÑ£À ªÁåPÀgÀtUÀ¼À®Æè ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀUÀ¼À F JgÀqÀÄ
jÃw0iÀÄ «¨sÀd£ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀPÀÆÌ C¼ÀªÀr¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸À

50
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ
¯ÁVzÉ. £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀåAiÀÄ JA§ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ
jÃwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°èªÉ0iÉÄA§ÄzÁV PÉ®ªÀÅ ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ w½¸ÀÄ
vÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ
QæAiÀiÁ¥ÀzÀ JA§ÄzÁV JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ EªÉAiÉÄAzÀÄ
w½¸ÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è UÀÄt¥ÀzÀ (UÀÄtªÁZÀPÀ ¥ÀzÀ) ªÀÄvÀÄÛ £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÉà ¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°è Ej¸À®Ä PÁgÀtªÉãÉAzÀgÉ, CxÀðzÀ
ªÀÄnÖUÉ F JgÀqÀÄ jÃw0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ©ü£ÀߪÁV vÉÆÃgÀĪÀŪÁzÀgÀÆ ªÁPÀå
UÀ¼À°è CªÀPÉÌ MAzÉà jÃw0iÀÄ §¼ÀPɬÄzÉ. DzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è UÀÄt¥ÀzÀ
UÀ¼ÀÄ ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ ºÁUÉ CxÀð ªÀÄvÀÄÛ §¼ÀPÉUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ½VAvÀ wÃgÁ ©ü£ÀߪÁVªÉ.
ºÁUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁzÀ
¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°è §gÀÄvÀÛªÉ0iÉÄAzÀÄ ªÁ¢¸À®Ä ºÀ®ªÀÅ DzsÁgÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ
§ºÀÄzÀÄ. £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ CªÀÅ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀĪÀÅ¢®è
ªÉA§ÄzÀÄ EªÀÅUÀ¼À°è ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÀÄ. F «µÀAiÀĪÀ£ÁßzsÀj¹ CªÀ£ÀÄß
CªÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉ¸Àj¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉAiÉÄãÉÆà ¤d. DzÀgÉ, EzÀjAzÀ
¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
UÀÄt¥ÀzÀUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀ PÉ®ªÀÅ QæAiÀiÁ«±ÉõÀtUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
¤¥ÁvÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è CªÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄĪÀÅzÀÄ gÀÆrü.
EAvÀºÀªÀÅ (C0iÉÆåÃ, NºÉÆÃ, aÃ, xÀÆ, J®ªÉÇà ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ)
PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè EªÉ0iÀiÁzÀ PÁgÀt, CªÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀzÀ UÀÄt
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉzÀ°è C£ÀªÀ±ÀåPÀªÁV UÉÆAzÀ®PÉÌqÉAiÀiÁUÀ
§®ÄèzÀÄ. ºÁUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ°è CªÀ£ÀÄß ¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°è
Ej¸ÀĪÀÅzÀÄ M¼Éî0iÀÄzÀÄ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ F ªÀåvÁå¸À MAzÀÄ
CvÀåAvÀ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸À. ªÁåPÀgÀtzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼À°è F
ªÀåvÁå¸À¢AzÁV PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ MAzÀQÌAvÀ MAzÀÄ wÃgÀ
©ü£ÀߪÁV PÁt¸ÀĪÀŪÉA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ £ÉÆÃqÀ°gÀĪɪÀÅ.
F «µÀAiÀÄzÀ°è PÀ£ÀßqÀ AiÀiÁPÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ C®è, PÀ£ÀßqÀzÀ°è
UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°è 0iÀiÁPÉ ¥ÀævÉåÃPÀªÁV
Ej¸À¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä F PɼÀV£À PÉ®ªÀÅ «µÀ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¥Àj²Ã°¸À§ºÀÄzÀÄ.

51
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
3.2.1 «±ÉõÀtUÀ¼ÁV UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ
UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «±ÉõÀtUÀ¼À£ÁßV ªÀiÁqÀĪÀ «zsÁ£À
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À°è ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÁVzÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è MAzÀÄ
UÀÄt¥ÀzÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ «±ÉõÀtªÀ£ÁßV ªÀiÁqÀ¨ÉÃQzÀÝ°è, D
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ 0iÀiÁªÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ §gÀÄwÛzÉAiÉÆà CzÀ£ÀÄß
UÀÄt¥ÀzÀzÉÆA¢UÀÆ §¼À¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è UÀÄt¥ÀzÀ
UÀ¼ÀÆ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼Éà J£ÀÄߪÀÅzÀÄ EzÉà PÁgÀtPÁÌV.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è D jÃw UÀÄt¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¸ÉÃj¹ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è. MAzÀÄ UÀÄt¥ÀzÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ
«±ÉõÀtªÁV §¼À¸À¨ÉÃQzÀÝ°è CzÀPÉÌ 0iÀiÁªÀ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÆß ¸ÉÃj¸ÀzÉ
£ÉÃgÀªÁV D £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ Ej¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
CªÀÅUÀ¼À PÀ£ÀßqÀ C£ÀĪÁzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.

(2PÀ) vÀvÀæ KPÀB PÀȵÀÚB ¸À¥ÀðB C¹Û

`C°è MAzÀÄ PÀ¥ÀÅöà ºÁªÀÅ EzÉ'
(2R) ºÀjB KPÀA PÀȵÀÚA ¸À¥ÀðA C¥À±Àåvï
`ºÀj MAzÀÄ PÀ¥ÀÅöà ºÁªÀ£ÀÄß £ÉÆÃrzÀ'
(2UÀ) ºÀjB KPÉãÀ PÀȵÉÚãÀ ¸À¥ÉðãÀ zÀµÀÖB
`ºÀjAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ PÀ¥ÀÅöà ºÁªÀÅ PÀaÑvÀÄ'

(2PÀ) ªÁPÀåzÀ°è KPÀB PÀȵÀÚB ¸À¥ÀðB `MAzÀÄ PÀ¥ÀÅöà ºÁªÀÅ' JA§

£ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉ §A¢zÀÄÝ CzÀgÀ°ègÀĪÀ ¸À¥Àð £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ,
CzÀgÀ «±ÉõÀtUÀ¼ÁzÀ KPÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀȵÀÚ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ
zÉÆA¢UÉ (¥ÀÅ°èAUÀ-KPÀªÀZÀ£À-¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ°è) §A¢ªÉ.
EzÉà £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉ (2R) ªÀÄvÀÄÛ (2UÀ) ªÁPÀåUÀ¼À®Æè §A¢zÀÄÝ, D
¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ°ègÀĪÀ ¸À¥Àð £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ
EvÀgÀ JgÀqÀÄ «±ÉõÀt ¥ÀzÀUÀ¼À (KPÀ, PÀȵÀÚ JA§ªÀÅUÀ¼À) «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀĪÀÇ §zÀ¯ÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.
EªÀÅ ªÀÄÆgÀÆ (2R) ªÁPÀåzÀ°è ¥ÀÅ°èAUÀ-KPÀªÀZÀ£À-¢éwÃAiÀiÁ
«¨sÀQÛAiÀÄ°è (KPÀA PÀȵÀÚA ¸À¥ÀðA JA§ÄzÁV) §A¢ªÉ ªÀÄvÀÄÛ (2UÀ)

52
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ
ªÁPÀåzÀ°è ¥ÀÅ°èAUÀ-KPÀªÀZÀ£À-vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ°è (KPÉãÀ PÀȵÉÚãÀ
¸À¥ÉðãÀ JA§ÄzÁV) §A¢ªÉ.
E°è ªÀÄÄRåªÁV UÀªÀĤ¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ CA±ÀªÉãÉAzÀgÉ, ¸À¥Àð
`ºÁªÀÅ' £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ CzÀgÀ «±ÉõÀtªÁV §A¢gÀĪÀ PÀȵÀÚ
`PÀ¥ÀÅöà' UÀÄt¥ÀzÀ (ªÀÄvÀÄÛ KPÀ `MAzÀÄ' JtÂPÉAiÀÄ ¥ÀzÀ) - EªÉ®èªÀÇ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è °AUÀ-ªÀZÀ£À-«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄzÉÆA¢UÉ §gÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ
ªÀÄvÀÄÛ MAzÉà ¥ÀzÀPÀAvÉ0iÀÄ CAUÀUÀ¼ÁVgÀĪÁUÀ EªÉ®èªÀÇ MAzÉà °AUÀ-
ªÀZÀ£À-«¨sÀQÛAiÀÄ°è §gÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
F ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À PɼÀUÉãÉà PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß
UÀªÀĤ¹zÀ°è, CzÀgÀ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (ªÀÄvÀÄÛ JtÂPÉAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ
UÀÄt¥ÀzÀUÀ½VAvÀ AiÀiÁPÉ ©ü£ÀߪÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ JA§ «µÀAiÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁ¢ÃvÀÄ.
D ªÁPÀåUÀ¼À°è §gÀĪÀ PÀ¥ÀÅöà UÀÄt¥ÀzÀ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À®Æè MAzÉÃ
gÀÆ¥ÀzÀ°èzÉ. CzÀPÉÌ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ *PÀ¥Àà£ÀÄß ºÁªÀ£ÀÄß
E®èªÉà *PÀ¦à¤AzÀ ºÁ«¤AzÀ JAzÀÄ ºÉýzɪÁzÀgÉ CzÀÄ PÀ£ÀßqÀ
ªÁUÀ¯ÁgÀzÀÄ.
EzÉà jÃwAiÀÄ°è MAzÀÄ JA§ JtÂPÉAiÀÄ ¥ÀzÀªÀÇ PÀ£ÀßqÀzÀ F
ªÀÄÆgÀÄ (2PÀ-UÀ) ªÁPÀåUÀ¼À°è MAzÉà gÀÆ¥ÀzÀ°èzÉ. £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ
§¼À¸ÀĪÁUÀ CzÀPÉÌ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ *MAzÀ£ÀÄß ºÁªÀ£ÀÄß
E®èªÉà *MAzÀPÉÌ ºÁ«UÉ JA§ÄzÁV ºÉüÀ®Ä PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
(¨sÁµÁ«eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ¥ÀzÀPÀAvÉ E®èªÉà ªÁPÀåzÀ ªÀÄÄAzÉ `*' ¸ÀAeÉÕ
AiÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ CzÀÄ ªÁåPÀgÀt§zÀÞªÀ®è JA§ÄzÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÁÛgÉ. EzÉà PÀæªÀĪÀ£ÀÄß ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ *PÀ¥Àà£ÀÄß ºÁªÀ£ÀÄß,
*PÀ¦à¤AzÀ ºÁ«¤AzÀ *MAzÀ£ÀÄß ºÁªÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÁåPÀgÀt§zÀÞªÀ®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV §¼À¸À
¯ÁVzÉ.)

3.2.2 «±ÉõÀtUÀ¼ÁV £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß ¨ÉÃgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À
«±ÉõÀtUÀ¼À£ÁßV ªÀiÁr §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. F jÃw §¼À¸À¨ÉÃQzÀÝ°è,
UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ D £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ CªÀÅUÀ¼À «±ÉõÀåªÁVgÀĪÀ £ÁªÀÄ
¥ÀzÀzÀ °AUÀ-ªÀZÀ£À-«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.

53
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ
«±ÉõÀtªÀ£ÁßV ªÀiÁqÀ¨ÉÃQzÀÝ°è CªÉgÀqÀgÀ £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA§AzsÀ«zÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ C (`µÀ¶×à «¨sÀQÛ') ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¨ÉÃPÀÄ
(JAzÀgÉ, CzÀ£ÉÆßAzÀÄ `UÀÄt¥ÀzÀ'ªÁV §zÀ¯Á¬Ä¸À¨ÉÃPÀÄ).

(3PÀ)CºÀA ªÀÄÈwÛPÀA WÀlA zÀȵÀÖªÁ£ï

`£Á£ÀÄ ªÀÄtÂÚ£À PÉÆqÀªÀ£ÀÄß £ÉÆÃrzÉ'
(3R) CºÀA ªÀÄÈwÛPÉãÀ WÀmÉãÀ d®A ¦§A
`£Á£ÀÄ ªÀÄtÂÚ£À PÉÆqÀ¢AzÀ (PÉÆqÀzÀ°è) ¤ÃgÀÄ PÀÄrzÉ'

(3PÀ) ªÀÄvÀÄÛ (3R) ªÁPÀåUÀ¼À°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÀÄÈwÛPÀ `ªÀÄtÄÚ'

£ÁªÀÄ¥ÀzÀ JgÀqÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ (¢éwÃAiÀiÁ
ªÀÄvÀÄÛ vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ) §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ.
DzÀgÉ F ªÁPÀåUÀ¼À PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè
ªÀÄtÄÚ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ µÀ¶×à «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄzÉÆA¢UÉ §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. D
£ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß CzÀgÀ «±ÉõÀåªÁzÀ PÉÆqÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀÄzÉÆA¢UÉ (JAzÀgÉ C£ÀÄß E®èªÉà EAzÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ)
§¼À¸À®Ä PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ «±ÉõÀt £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ F jÃw §¼À¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ CªÀÅUÀ¼À «±ÉõÀåzÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÃ
DVgÀ¨ÉÃPÉA§ ¤AiÀĪÀÄ«zÉ. (3PÀ) ªÁPÀåzÀ°è EªÉgÀqÀÆ ¢éwÃAiÉÄAiÀÄ°èªÉ
ªÀÄvÀÄÛ (3R) ªÁPÀåzÀ°è EªÉgÀqÀÆ vÀÈwÃAiÉÄAiÀÄ°èªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À
§ºÀÄzÀÄ.
F «µÀAiÀÄzÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ F £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (2PÀ-UÀ) ªÁPÀåUÀ¼À°è
PÁt¸ÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ UÀÄt¥ÀzÀUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁV®è. D UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ
CªÀÅUÀ¼À «±ÉõÀåUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀQÛ0iÀÄ°è0iÉÄà §¼ÀPÉ
0iÀiÁVªÉ.
DzÀgÉ (3PÀ-UÀ) PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À°ègÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (2PÀ-UÀ) ªÁPÀå
UÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ UÀÄt¥ÀzÀUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁVªÉ. (2PÀ-UÀ) ªÁPÀåUÀ¼À°ègÀĪÀ
UÀÄt¥ÀzÀUÀ½UÉ 0iÀiÁªÀ ¥ÀævÀå0iÀĪÀÇ ¸ÉÃj®è. DzÀgÉ (3PÀ-UÀ) ªÁPÀå
UÀ¼À°ègÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ µÀ¶×à «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃjzÉ. F jÃw µÀ¶×Ã
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃgÀzÉ PÀ£ÀßqÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ
«±ÉõÀtUÀ¼ÁV §gÀ¯ÁgÀªÀÅ.

54
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ

3.2.3 «±ÉõÀt ªÀÄvÀÄÛ «±ÉõÀåUÀ¼À eÁUÀ

UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ°è PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ
E£ÉÆßAzÀÄ ªÀåvÁå¸ÀªÉãÉAzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À
«±ÉõÀåUÀ¼ÉÆA¢UÉãÉà §¼À¸À¨ÉÃPÉA§ ¤AiÀĪÀÄ«®è. CªÉgÀqÀÄ ªÁPÀåzÀ ¨ÉÃgÉ
¨ÉÃgÉ PÀqÉUÀ¼À°è §A¢gÀ®Æ ¸ÁzsÀå«zÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, PɼÀUÉ PÉÆnÖ
gÀĪÀ (4)£Éà ªÁPÀåªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.

(4) PÀlA PÀgÉÆÃw zÀ±Àð¤ÃAiÀÄA

(4PÀ) *`ZÁ¥ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀÄwÛzÁÝ£É ¸ÀÄAzÀgÀªÁzÀ'
(4R) `¸ÀÄAzÀgÀªÁzÀ ZÁ¥ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀÄwÛzÁÝ£É'

(4)£Éà ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåzÀ°è zÀ±Àð¤ÃAiÀÄA `¸ÀÄAzÀgÀ' UÀÄt¥ÀzÀ CzÀgÀ

«±ÉõÀåªÁVgÀĪÀ PÀlA `ZÁ¥É' JA§ÄzÀgÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ §zÀ®Ä D
ªÁPÀåzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÁVgÀĪÀ PÀgÉÆÃw `ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É' JA§ÄzÀgÀ C£ÀAvÀgÀ
§A¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è «±ÉõÀtªÀ£ÀÄß F jÃw «±ÉõÀå¢AzÀ zÀÆgÀ Ej¹
ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«®è. GzÁºÀgÀuÉUÁV, (4)£Éà ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåzÀ PɼÀUÉ
PÉÆnÖgÀĪÀ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ (4PÀ) PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåzÀ°è ¸ÀÄAzÀgÀªÁzÀ JA§Ä
zÀ£ÀÄß Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ C£ÀAvÀgÀ Ej¹zÀ PÁgÀt, D ªÁPÀå ¸Àj0iÀiÁV®è.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è «±ÉõÀtUÀ¼ÀÄ «±ÉõÀåzÉÆA¢UÉãÉà EgÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «±ÉõÀå ªÀÄvÀÄÛ «±ÉõÀtUÀ¼ÀÄ MAzÉà «¨sÀQÛ, ªÀZÀ£À
ªÀÄvÀÄÛ °AUÀUÀ¼À°è §gÀÄvÀÛªÉ0iÀiÁzÀ PÁgÀt, CªÀ£ÀÄß 0iÀiÁªÁUÀ®Æ MnÖUÉ
Ej¸À¨ÉÃPÉA§ ¤0iÀĪÀÄ«®è. CªÀÅ ªÁPÀåzÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ PÀqÉUÀ¼À°è §A¢ªÉ
0iÀiÁzÀgÀÆ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß CxÀð ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀ ¸ÀªÀÄ0iÀÄzÀ°è °AUÀ-«¨sÀQÛ-
ªÀZÀ£ÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É CªÀ£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV MnÖUÉ ¸ÉÃj¹ CxÀð
ªÀiÁrPÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è «±ÉõÀtUÀ¼ÀÄ °AUÀ, ªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
UÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀĪÀÅ¢®è. ºÁUÁV CªÀ£ÀÄß 0iÀiÁªÁUÀ®Æ CªÀÅUÀ¼À «±ÉõÀå
ªÁVgÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ ºÀwÛgÀªÉà Ej¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ; ªÁPÀåzÀ ¨ÉÃgÉ PÀqÉ
UÀ½UÉ ªÀUÁð¬Ä¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è.
¤dPÀÆÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «±ÉõÀt ªÀÄvÀÄÛ «±ÉõÀåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ 0iÀiÁªÀ
ªÀåvÁå¸ÀªÀÇ E®è. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ CzÀgÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è §gÀĪÀ JgÀqÀÄ

55
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
(CxÀªÁ eÁ¹Û) ¥ÀzÀUÀ¼À°è 0iÀiÁªÀÅzÀÄ «±ÉõÀt ªÀÄvÀÄÛ 0iÀiÁªÀÅzÀÄ «±ÉõÀå
JA§ÄzÁV CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä 0iÀiÁªÀ DzsÁgÀªÀÇ
¹UÀĪÀÅ¢®è.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è «±ÉõÀtUÀ¼ÀÄ «±ÉõÀåUÀ½AzÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁVgÀÄvÀÛªÉ.
0iÀiÁPÉAzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è «±ÉõÀåUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ
zÉÆA¢UÉ §gÀ§®ÄèªÀÅ. «±ÉõÀtUÀ¼ÀÄ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÁVzÀÝ°è ºÁUÉ0iÉÄÃ
§gÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁVzÀÝ°è µÀ¶×à ¥ÀævÀå0iÀÄzÉÆA¢UÉ §gÀÄvÀÛªÉ.
F µÀ¶×à ¥ÀævÀå0iÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ®è (8.5.5 £ÉÆÃr).

3.2.4 ¥ÀzÀPÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ CAUÀUÀ¼À£ÁßV
§¼À¸ÀĪÀ §zÀ®Ä, MAzÀÄ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ (¸ÀªÀĸÀÛ¥ÀzÀzÀ) CAUÀUÀ¼À£ÁßV
§¼À¸À®Æ ¸ÁzsÀå«zÉ. »ÃUÉ §¼À¸ÀĪÁUÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV CªÀÅUÀ¼À°è
ªÉÆzÀ°£ÀzÀgÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß vÉUÉzÀĺÁPÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉ
UÁV, PÀȵÀÚA ¸À¥ÀðA ¥ÀzÀPÀAvÉ0iÀÄ£ÀÄß F jÃw PÀȵÀÚ¸À¥ÀðA eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ
ªÁV §zÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
EAvÀºÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀ
PÀAvÉUÀ¼À ºÁUÉ (JAzÀgÉ PÀ¥ÀÅöàºÁªÀ£ÀÄß JA§ÄzÀgÀ ºÁUÉ) PÁt¸ÀĪÀŪÁzÀ
PÁgÀt, PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À£ÀÄß
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ(¸ÀªÀĸÀÛ¥ÀzÀ)UÀ¼ÉAzÀÄ vÀ¥ÁàV ªÀtÂð¹zÁÝgÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV
PɼÀV£À ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À PɼÀVgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼ÉÆA¢UÉ
ºÉÆð¹ £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ.

(5PÀ)ºÀjB KPÀA PÀȵÀÚ¸À¥ÀðA C¥À±Àåvï

`ºÀj MAzÀÄ PÀ¥ÀÅöàºÁªÀ£ÀÄß £ÉÆÃrzÀ'
(5R) ºÀjB KPÉãÀ PÀȵÀÚ¸À¥ÉðÃt zÀµÀÖB
`ºÀjAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ PÀ¥ÀÅöàºÁªÀÅ PÀaÑvÀÄ'

(5PÀ-R) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è PÀȵÀÚ¸À¥ÀðA ªÀÄvÀÄÛ PÀȵÀÚ¸À¥ÉðÃt

JA§ÄzÁV eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÉÇAzÀÄ JgÀqÀÄ «¨sÀQÛ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è §¼ÀPÉ
0iÀiÁVzÀÄÝ, CzÀgÀ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀªÁVgÀĪÀ ¥ÀzÀ (PÀȵÀÚ JA§ÄzÀÄ) F
JgÀqÀÄ §¼ÀPÉUÀ¼À®Æè «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ«®èzÉ §A¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.

56
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ
EzÉà jÃwAiÀÄ°è EªÀÅUÀ¼À PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À®Æè
PÀ¥ÀÅöàºÁªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ PÀ¥ÀÅöàºÁªÀÅ JA§ JgÀqÀÄ §¼ÀPÉUÀ¼À°è PÀ¥ÀÅöà
JA§ÄzÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ«®èzÉ §A¢zÉ.
DzÀgÉ, E°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ §¼ÀPÉUÀ½UÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ §¼ÀPÉUÀ½UÀÆ £ÀqÀĪÉ
MAzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸À«zÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ°zÀÝ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÉÇAzÀÄ ©zÀÄÝ
ºÉÆÃVzÉ, DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è D jÃw «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ ©zÀÄݺÉÆÃV®è.
0iÀiÁPÉAzÀgÉ, ªÉÆzÀ°UÉãÉà PÀ¥ÀÅöà ºÁªÀÅ JA§ÄzÀgÀ°è PÀ¥ÀÅöà
JA§ÄzÀgÀ ªÀÄÄAzÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ §A¢gÀ°®è, ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ºÁUÉ
§gÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÀÇ E®è. F «µÀAiÀÄ 3.2.1£Éà «¨sÁUÀzÀ°è (2PÀ-UÀ)
ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀĪÁUÀ ¸ÀàµÀÖªÁVzÉ.
F PÁgÀtPÁÌV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÀȵÀÚ¸À¥Àð JA§ÄzÀ£ÀÄß, CzÀgÀ°è «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀĪÉÇAzÀÄ ©zÀÄÝ ºÉÆÃVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß DzsÁgÀªÁV Ej¹, eÉÆÃqÀÄ
¥ÀzÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¹zÀ ºÁUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ PÀ¥ÀÅöà ºÁªÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß eÉÆÃqÀÄ
¥ÀzÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®è. PÀ¥ÀÅöà ºÁªÀÅ JA§ÄzÀgÀ°è «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄ ©zÀÄÝ ºÉÆÃV®è; 0iÀÄPÉAzÀgÉ, CzÀ£Àß°è §¼À¸À¯Éà E®è.
¤dPÀÆÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ CªÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀĪÀ ¥ÀzÀ
PÀAvÉUÀ½UÀÆ £ÀqÀÄªÉ CxÀðzÀ ªÀÄnÖUÉ ºÉaÑ£À ªÀåvÁå¸ÀªÉãÀÆ E®è; «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ¯ÉÆÃ¥ÀªÉÇAzÉà CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ PÁt¸ÀĪÀ ªÀåvÁå¸À.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ CxÀðzÀ
ªÀÄnÖUÀÆ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½zÀÄÝ, CªÀ£ÀÄß §jAiÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ
EgÀÄ«PÉ E®èªÉà E®è¢gÀÄ«PÉAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É MAzÀjAzÉÆAzÀ£ÀÄß
¥ÀævÉåÃQ¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÉA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ £Á®Ì£Éà CzsÁåAiÀÄzÀ°è £ÉÆÃqÀ
°gÀĪɪÀÅ.

3.2.5 £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁV UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß (JAzÀgÉ UÀÄt¥ÀzÀzÀ CxÀð«gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼À£ÀÄß) ¨ÉÃgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «±ÉõÀtUÀ¼ÁV ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ ¸ÀévÀAvÀæªÁzÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁVAiÀÄÆ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÁUÉ §¼À¹zÁUÀ CªÀÅ
J¯Áè jÃwAiÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÀÆ §gÀ§®ÄèªÀÅ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉ0iÉÄà £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁV
§¼À¸À®Ä ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÁV PÀ£ÀßqÀzÀ zÉÆqÀØ,

57
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
aPÀÌ, ºÉƸÀ, ºÀ¼É ªÉÆzÀ¯ÁzÀ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀzÀ°è
§¼À¸À®Ä (JAzÀgÉ £ÉÃgÀªÁV CªÀPÉÌ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ºÉüÀ®Ä)
¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
F ¤0iÀĪÀÄPÉÌ PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÉ®ªÀÅ C¥ÀªÁzÀUÀ½gÀĪÀÅzÀÄ ¤d. GzÁ
ºÀgÀuÉUÁV, ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ¥ÀÅöà UÀÄt¥ÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁV0iÀÄÆ §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀ§®ÄèzÀÄ (CzÀPÉÌ PÀ¥ÀÅöà ºÁQzÀÄÝ eÁ¹Û0iÀiÁVzÉ) ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀ
ªÁV0iÀÄÆ §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀ§®ÄèzÀÄ (CzÀÄ PÀ¥ÀÅöà ºÀQÌ).
»ÃVzÀÝgÀÆ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀ¯ÁgÀzÀ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
ºÀ®ªÀÅ PÀ£ÀßqÀzÀ°èªÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt CªÀÅUÀ½UÁV ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀð
ªÀ£ÀÄß PÀ°à¹PÉƼÀÄîªÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°èzÉ. DzÀgÉ EAvÀºÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è®è.
PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ F ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß PɼÀV£À
ªÁPÀåUÀ¼À°è PÁt§ºÀÄzÀÄ.

(6PÀ) CºÀA ¥sÀ®A SÁzÁ«Ä

`£Á£ÀÄ ºÀtÚ£ÀÄß w£ÀÄßvÉÛãÉ'
(6R) CºÀA ±ÀÄPÀèA SÁzÁ«Ä
`£Á£ÀÄ ©½AiÀÄzÀ£ÀÄß w£ÀÄßvÉÛãÉ'
(6UÀ) CºÀA ±ÀÄPÁèAiÀÄ ¥sÀ®A zÁ¸Áå«Ä
`£Á£ÀÄ ©½AiÀĪÀ¤UÉ ºÀtÄÚ PÉÆqÀÄvÉÛãÉ'

(6R-UÀ) ªÁPÀåUÀ¼À°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ±ÀÄPÀè `©½' UÀÄt¥ÀzÀªÀ£ÀÄß (6PÀ)

ªÁPÀåzÀ°è §A¢gÀĪÀ ¥sÀ® `ºÀtÄÚ' £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ ºÁUÉ0iÉÄà §¼À¸À¯ÁVzÉ.
CzÀÄ (6R) ªÁPÀåzÀ°è ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄzÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀÄÛ (6UÀ)
ªÁPÀåzÀ°è ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄzÉÆA¢UÉ ¸ÀévÀAvÀæªÁV, JAzÀgÉ ¥sÀ®
JA§ÄzÀgÀ DzsÁgÀ«®èzÉ, §¼ÀPÉ0iÀiÁVzÉ.
DzÀgÉ F (6R-UÀ) ªÁPÀåUÀ¼À PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è
©½ UÀÄt¥ÀzÀPÉÌ D jÃw «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV ¸ÉÃj¸À®Ä
¸ÁzsÀåªÁV®è. ªÉÆzÀ°UÉ CªÀPÉÌ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß E®èªÉÃ
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß (zÀÄ E®èªÉà CªÀ£ÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß) ¸ÉÃj¹ C£ÀAvÀgÀ
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¨ÉÃPÁVzÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ JA§ «µÀAiÀÄ EzÀjAzÀ®Æ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ.

58
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÀßqÀzÀ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À°è PÉ®ªÀ£ÀÄß GzÀÝ-VqÀØ, CUÀ®-¸À¥ÀÅgÀ,
JvÀÛgÀ-vÀUÀÄÎ, zÀ¥Àà-vɼÀÄ, zÉÆqÀØ-aPÀÌ, ©¹-vÀA¥ÀÅ, ¨sÁgÀ-ºÀUÀÄgÀ,
JA§AvÀºÀ eÉÆÃrUÀ¼ÁV ¸ÉÃj¹ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. F eÉÆÃrUÀ¼À°è
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁV §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÀÄÝ, CzÀÄ D
eÉÆÃr0iÀÄ MlÄÖ CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À§®ÄèzÀÄ.

(7PÀ) F UÉÆÃqÉAiÀÄ JvÀÛgÀ DgÀÄ Cr

(7R) *F UÉÆÃqÉAiÀÄ vÀUÀÄÎ JgÀqÀÄ Cr
(8PÀ) ªÉÄÃ¯É EgÀĪÀ ºÀUÀÎzÀ GzÀÝ DgÀÄ Cr
(8R) *ªÉÄÃ¯É EgÀĪÀ ºÀUÀÎzÀ VqÀØ JgÀqÀÄ Cr

(7PÀ) ªÁPÀåzÀ°è JvÀÛgÀ UÀÄt¥ÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁV §¼ÀPÉ0iÀiÁVzÉ.

UÉÆÃqÉ vÀUÁÎVzÀÝgÀÆ JvÀÛgÀªÁVzÀÝgÀÆ CzÀgÀ C¼ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß w½¸À®Ä JvÀÛgÀ
¥ÀzÀ«gÀĪÀ (7PÀ) ªÁPÀåªÀ£Éßà §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä VqÀØ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¹gÀĪÀ (7R) ªÁPÀå ¸ÀjAiÀÄ®è
JA§ÄzÀ£ÀÆß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ. (8PÀ-R) ªÁPÀåUÀ¼À®Æè »ÃUÉAiÉÄÃ.
EzÀ®èzÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆ¢UÉ `ªÉÆzÀ¯ÁzÀ' JA§ CxÀð
ªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀÅzÀPÁÌV CªÀÅUÀ¼À ¥ÀæwzsÀé¤AiÀÄ ºÁUÉ PÁt¸ÀĪÀ ¥ÀzÀªÉÇAzÀ£ÀÄß
¸ÉÃj¹ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ, UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ CAvÀºÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
¸ÉÃj¹ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV F ¥ÀæwzsÀ餸ÀĪÀ ¥ÀzÀ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è UÀPÁgÀ¢AzÀ vÉÆqÀUÀÄvÀÛzÉ.

(9PÀ) ¤ªÀÄä zÉÆqÀتÀÄä VqÀتÀÄä J®è §A¢zÁÝgÉ

(9R) CªÀgÀÄ ªÀÄ£É V£É J®è PÀ¼ÉzÀÄPÉÆArzÁÝgÉ
(9UÀ) *CªÀ£ÀÄ vÀ£Àß aPÀÌ VPÀÌ ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁjzÁÝ£É

(9PÀ) ªÁPÀåzÀ°è zÉÆqÀتÀÄä £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ CzÀgÀ ¥ÀæwzsÀé¤0iÀÄ

ºÁUÉ PÁt¸ÀĪÀ VqÀتÀÄä JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁVzÉ. EzÉÃ
jÃw0iÀÄ°è (9R) ªÁPÀåzÀ°è ªÀÄ£É £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ V£É JA§ÄzÀ£ÀÄß
¸ÉÃj¹ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁVzÉ.
DzÀgÉ (9UÀ)zÀ°è aPÀÌ UÀÄt¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ CzÀgÀ ¥ÀæwzsÀé¤0iÀÄ ºÁUÉ
PÁt¸ÀĪÀ VPÀÌ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ºÉüÀ®Ä ¥Àæ0iÀÄwß¹zÀÄzÀjAzÁV D
ªÁPÀå ¸Àj¬Ä®èªÉAzÀÄ C¤¸ÀÄvÀÛzÉ.

59
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
£ÁªÀÄ¥ÀzÀªÉÇAzÀgÀ CxÀðPÉÌ MAzÀÄ ¤²ÑvÀªÁzÀ UÀÄtzsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß
¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ CzÀgÀ ªÁå¦ÛAiÀÄ£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀĪÀÅzÉà UÀÄt
¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄRå PÉ®¸À. `ªÉÆzÀ¯ÁzÀ' JA§ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀ ¥Àæw
zsÀ餸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj¹ ºÉýzÀ°è CªÀÅ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
CxÀð C¤²ÑvÀªÁV©qÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ EzÀjAzÁV CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄRå PÉ®¸ÀPÉÌ
CrØ0iÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¥ÀæwzsÀ餸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ §¼À¸À®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀ¢gÀĪÀÅzÀPÉÌ CªÀÅ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ F C¤²ÑvÀvÉ0iÉÄà ªÀÄÄRå PÁgÀt.
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ªÀUÀð
UÀ½UÉ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ0iÉÄA§ÄzÀPÉÌ ªÉÄð£À JgÀqÀÄ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÆ DzsÁgÀªÁUÀ
§®ÄèªÀÅ.

3.2.6 UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À «±ÉõÀåzÀ ªÉÆzÀ®Æ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ,
C£ÀAvÀgÀªÀÇ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è CªÀ£ÀÄß «±ÉõÀåzÀ ªÉÆzÀ¯ÉÃ
ºÉüÀ¨ÉÃPÉA§ ¤AiÀĪÀÄ«zÉ. CªÀ£ÀÄß «±ÉõÀåzÀ C£ÀAvÀgÀ ºÉýzÀ°è D
gÀZÀ£É MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀiÁV G½AiÀÄĪÀ §zÀ®Ä ªÁPÀåªÁ¢ÃvÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÀȵÀÚB ¸À¥ÀðB JAzÀgÀÆ ¸À¥ÀðB PÀȵÀÚB
JAzÀgÀÆ CxÀð MAzÉÃ. CªÉgÀqÀÆ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÁVAiÉÄà G½AiÀÄÄvÀÛªÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÀ¥ÀÅöà ºÁªÀÅ JA§ÄzÉÆAzÀÄ ¥ÀzÀPÀAvÉ, ªÀÄvÀÄÛ ºÁªÀÅ
PÀ¥ÀÅöà JA§ÄzÉÆAzÀÄ ªÁPÀå. CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ CxÀðzÀ°è ªÀåvÁå¸À«zÉ.
ªÉÄÃ¯É (3.2.3)gÀ°è ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¤dPÀÆÌ
«±ÉõÀt ªÀÄvÀÄÛ «±ÉõÀåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ 0iÀiÁªÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀÇ E®è JA§ÄzÀÄ
F GzÁºÀgÀuɬÄAzÀ®Æ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ. PÀȵÀÚB ¸À¥ÀðB JA§
¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ°è §gÀĪÀ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß ¨ÉÃQzÀÝgÀÆ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «±ÉõÀtªÉAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
ºÁV®è. PÀ¥ÀÅöàºÁªÀÅ JA§ ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ°è PÀ¥ÀÅöà JA§ÄzÀÄ ªÀiÁvÀæªÉÃ
«±ÉõÀtªÁUÀ§®ÄèzÀ®èzÉ ºÁªÀÅ JA§ÄzÀÄ «±ÉõÀtªÁUÀ¯ÁgÀzÀÄ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ MAzÀÄ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß
gÀa¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè EzÀÄ ¸ÁzsÀå. EAvÀºÀ ªÁPÀåUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
D £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ªÀåQÛ E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÉgÀqÀÆ MAzÉà JA§
CxÀðªÀ£ÀÄß F JgÀqÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À®Æè ¸ÀÆa¸À§ºÀÄzÀÄ.

60
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ
DzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è EAvÀºÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À §zÀ®Ä
UÀÄt¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¹AiÀÄÆ gÀa¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ, ªÀÄvÀÄÛ »ÃUÉ gÀa¹zÀ
ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ gÀa¹zÀ ªÁPÀåUÀ½VAvÀ AiÀiÁªÀ
jÃwAiÀÄ°èAiÀÄÆ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀÅ¢®è.

(10PÀ) gÁªÀÄB CzsÁå¥ÀPÀB

`gÁªÀÄ CzsÁå¥ÀPÀ'
(10R) gÁªÀÄB PÀȵÀÚB
`CªÀ£ÀÄ PÀ¥ÀÅöà'

gÁªÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ (10PÀ)zÀ°è CzsÁå¥ÀPÀ JA§ E£ÉÆßAzÀÄ

£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ §¼ÀPÉ0iÀiÁVzÉ DzÀgÉ (10R)zÀ°è CzÀgÉÆA¢UÉ PÀȵÀÚ
UÀÄt¥ÀzÀzÀ (UÀÄt¥ÀzÀzÀ CxÀð«gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ) §¼ÀPÉ0iÀiÁVzÉ.
¸ÀA¸ÀÄÌçvÀzÀ°è F JgÀqÀÄ jÃw0iÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ 0iÀiÁªÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀÇ
E®è.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ gÀa¹zÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ gÀa¹zÀ ªÁPÀåUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁVgÀÄvÀÛªÉ. GzÁ
ºÀgÀuÉUÁV PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆð¹ £ÉÆÃqÀ
§ºÀÄzÀÄ.

(11PÀ) C°ègÀĪÀ ºÀÆ UÀįÁ©

(11R) C°ègÀĪÀ ºÀÆ ©½zÀÄ
(11UÀ) C°ègÀĪÀ ºÀÆ ©½

(11PÀ) ªÁPÀåzÀ°è C°ègÀĪÀ ºÀÆ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉ0iÉÆA¢UÉ UÀįÁ©

£ÁªÀÄ¥ÀzÀ §A¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ (11R)zÀ°è CzÉà £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉ0iÉÆA¢UÉ
©½ UÀÄt¥ÀzÀzÀ ©½zÀÄ £ÁªÀÄgÀÆ¥À §A¢zÉ.
DzÀgÉ (11UÀ) ªÁPÀåzÀ°è CzÉà £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉ0iÉÆA¢UÉ ©½ UÀÄt
¥ÀzÀ 0iÀiÁªÀ ¥ÀævÀå0iÀĪÀÇ ¸ÉÃgÀzÉ £ÉÃgÀªÁV UÀÄt¥ÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ¯Éèà §A¢zÉ.
F jÃw £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉ0iÉÆA¢UÉ E£ÉÆßAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß E®èªÉÃ
UÀÄt¥ÀzÀzÀ £ÁªÀÄgÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀPÀÆÌ UÀÄt¥ÀzÀªÀ£Éßà £ÉÃgÀªÁV
§¼À¸ÀĪÀÅzÀPÀÆÌ £ÀqÀÄªÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀåvÁå¸À«zÉ. F JgÀqÀÄ jÃw0iÀÄ ªÁPÀå

61
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
UÀ¼À£ÀÄß C®èUÀ¼É0iÀĨÉÃQzÀÝ°è JgÀqÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀjAzÀ F «µÀ0iÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ.
£ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉ0iÉÆA¢UÉ E£ÉÆßAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß E®èªÉà UÀÄt
¥ÀzÀzÀ £ÁªÀÄgÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §¼À¹ gÀa¹zÀ (11PÀ) ªÀÄvÀÄÛ (11R) ªÁPÀå
UÀ¼À£ÀÄß C®èUÀ¼É0iÀĨÉÃQzÀÝ°è C®è ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ, ªÀÄvÀÄÛ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉ0iÉÆA¢UÉ £ÉÃgÀªÁV MAzÀÄ UÀÄt¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¹ gÀa¹zÀ
(11UÀ) ªÁPÀåªÀ£ÀÄß C®èUÀ¼É0iÀĨÉÃQzÀÝ°è E®è ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁUÀÄ
vÀÛzÉ.

(12PÀ) C°ègÀĪÀ ºÀÆ UÀįÁ© C®è

(12R) C°ègÀĪÀ ºÀÆ ©½zÀÄ C®è
(12UÀ) C°ègÀĪÀ ºÀÆ ©½ E®è

F «µÀAiÀÄzÀ°è UÀÄt¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¹gÀĪÀ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ (11UÀ) ªÁPÀå

QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹gÀĪÀ ªÁPÀåUÀ¼À ºÁUÉ0iÉÄà EzÉ; 0iÀiÁPÉAzÀgÉ,
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ(PÀAvÉ)0iÉÆA¢UÉ MAzÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¹gÀĪÀ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß
C®èUÀ¼É0iÀĨÉÃQzÀÝgÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ°è E®è ¥ÀzÀªÀ£Éßà §¼À¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

(13PÀ) CªÀ£ÀÄ ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃzÀ

(13R) CªÀ£ÀÄ ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃUÀ°®è

ªÉÄð£À «µÀAiÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ UÀÄt¥ÀzÀUÀ½UÀÆ £ÀqÀÄªÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è

EgÀĪÀ, ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è E®è¢gÀĪÀ E£ÉÆßAzÀÄ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÆß
vÉÆÃj¹PÉÆqÀÄvÀÛzÉ.
CzÉãÉAzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è J¯Áè jÃwAiÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÆß £À ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
§¼À¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ C®èUÀ¼É0iÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ ºÁUÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ,
QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ F «µÀ0iÀÄzÀ°è ªÀåvÁå¸À E®è.

(14PÀ) ªÀiÁA £À PÀ²Ñzï C¥À±Àåvï

`£À£ÀߣÀÄß AiÀiÁgÀÆ £ÉÆÃqÀ°®è'
(14R) ¸ÀB £À CzsÁå¥ÀPÀB
`CªÀ£ÀÄ CzsÁå¥ÀPÀ£À®è'
(14UÀ) ¸ÀB £À PÀȵÀÚB

62
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ
`CªÀ£ÀÄ PÀ¥Àà®è/ CªÀ£ÀÄ PÀ¦à®è'

ªÉÄð£À ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À®Æè ¤µÉÃzsÁxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ

zÀ°è £À JA§ MAzÉà MAzÀÄ ¥ÀzÀzÀ §¼ÀPÉ0iÀiÁVzÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ (14PÀ) ªÁPÀåzÀ°è E®è ¥ÀzÀ §¼ÀPÉ0iÀiÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ (14R) ªÁPÀåzÀ°è C®è ¥ÀzÀ §¼ÀPÉ0iÀiÁVzÉ.
ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ (14UÀ) ªÁPÀåzÀ°è E®è ªÀÄvÀÄÛ C®è JA§ªÀÅUÀ¼À°è
AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß ¨ÉÃQzÀÝgÀÆ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÀÄÝ CªÀÅ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
CxÀðUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀ-UÀÄt¥ÀzÀ ªÀåvÁå¸À«®èªÁzÀ PÁgÀt, EAvÀºÀ
¸ÁzsÀåvÉUÀ½®è.

3.2.7 vÁgÀvÀªÀÄå ¸ÀÆZÀ£É

vÁgÀvÀªÀÄåªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è vÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀªÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ
UÀ¼À£ÁßUÀ°Ã E®èªÉà FAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EµÀ× ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÁßUÀ°Ã §¼À¸ÀĪÀ
PÀæªÀÄ«zÉ. EªÀ£ÀÄß UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÀÆ (UÀÄtzsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÀÆ) §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÀÆ §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ.

(15PÀ) ¦æAiÀÄB ¥ÉæÃAiÀÄB ¥ÉæõÀ×B

(15R) ¸ÀæPï ¸ÀæfÃAiÀÄB ¸ÀæfµÀ×B

FAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EµÀ× ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß (15PÀ)zÀ°è ¦æAiÀÄ UÀÄt¥ÀzÀ

zÉÆA¢UÉ §¼À¸À¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ (15R)zÀ°è ¸ÀæPï `ªÀiÁ¯É' £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
zÉÆA¢UÉ §¼À¸À¯ÁVzÉ. ¸ÀæfÃAiÀÄ JAzÀgÉ eÁ¹Û ªÀiÁ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÁQgÀĪÀªÀ
£ÉAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀæfµÀ× JAzÀgÉ J®èjVAvÀ®Æ eÁ¹Û ªÀiÁ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÁQgÀÄ
ªÀªÀ£ÉAzÀÄ CxÀð §gÀÄvÀÛzÉ. EAvÀºÀzÉà §¼ÀPÉ0iÀÄ£ÀÄß PɼÀV£À ªÁPÀå
UÀ¼À°èAiÀÄÆ PÁt§ºÀÄzÀÄ.

(16PÀ) UÉÆëAzÁzï gÁªÉÆà «zÀévÀÛgÀB

`UÉÆëAzÀ¤VAvÀ gÁªÀÄ eÁ¹Û «zÁéA¸À'
(16R) vÀA C±ÀévÀªÀÄA «eÁÕAiÀÄ C¢ügÀÆqsÀB
`CzÀÄ PÀÄzÀÄgÉUÀ¼À¯Éè®è CvÀåAvÀ ±ÉæõÀ× JAzÀÄ w½zÀÄ ºÀwÛzÀ'

63
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
vÀªÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ (16PÀ) ªÁPÀåzÀ°è «zÀévï UÀÄt¥ÀzÀzÉÆA¢UÀÆ
(16R) ªÁPÀåzÀ°è C±Àé `PÀÄzÀÄgÉ' £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÀÆ §A¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw vÀgÀ-vÀªÀiÁxÀðUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½®è
ªÁzÀgÀÆ, §ºÀ¼À, ¨ÁjÃ, M¼Éî, ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÉ®ªÀÅ «±ÉõÀtUÀ¼À£ÀÄß
CAvÀºÀzÉà CxÀð §gÀĪÀ ºÁUÉ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀiÁvÀæ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉAiÀÄ®èzÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼ÉÆA¢UÉ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ PÉ®ªÀÅ ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À°è D jÃw §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÀÝgÀÆ,
CAvÀºÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ UÀÄt¥ÀzÀªÉÇAzÀgÀ CxÀð zsÀé¤vÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
vÀÄ®£ÁvÀäPÀ ªÁPÀåUÀ¼À®Æè »ÃUÉAiÉÄÃ.

(17PÀ) CªÀ£ÀÄ £À£ÀVAvÀ zÉÆqÀØ

(17R) CªÀ£ÀÄ £À£ÀVAvÀ vÀªÀÄä

PÀgÁªÀ½AiÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ (17R) ªÁPÀåzÀ°è vÀªÀÄä

£ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ºÉÆðPÉ0iÀÄ CxÀðzÀ°è §¼À¸À¯ÁVzÉAiÀiÁzÀgÀÆ D ªÁPÀå
zÀ°è CzÀPÉÌ `aPÀ̪À£ÀÄ' JA§ÄzÁV MAzÀÄ UÀÄt¥ÀzÀzÀ CxÀð«zÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ UÀÄtzsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß
ªÀiÁvÀæ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ EzÀPÉÌ «gÀÄzÀÞªÁV ºÀ®ªÁgÀÄ
UÀÄtzsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. §ºÀ¼À, M¼Éî ªÉÆzÀ¯ÁzÀ vÀgÀ-vÀªÀiÁ
xÀðUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀĪÀ «±ÉõÀtUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃQzÀÝ°è CªÀÅUÀ¼À «±ÉõÀåªÁV
§gÀĪÀ ¥ÀzÀ MAzÀQÌAvÀ eÁ¹Û UÀÄtzsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄwÛgÀ¨ÁgÀzÉA§
¤0iÀĪÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°èzÉ. ºÁUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ°è CªÀ£ÀÄß UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ
ªÀiÁvÀæ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÉgÀqÀÆ MAzÉà ¥ÀzÀªÀUÀð
zÀ°è §gÀĪÀŪÁzÀ PÁgÀt, vÀgÀ-vÀªÀÄ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ «µÀ0iÀÄ
zÀ°è PÀ£ÀßqÀzÀ°ègÀĪÀAvÀºÀ ¤§ðAzsÀ D ¨sÁµÉ0iÀÄ°è®è.

3.2.8 PÀÈzÀAvÀUÀ¼À §¼ÀPÉ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è vÀ0iÀiÁj¸À§ºÀÄzÁzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À PÀÈzÀAvÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼É®è £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À «±ÉõÀtUÀ¼ÁV ªÀiÁvÀæªÉà §gÀ§®ÄèªÀÅ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, ªÀiÁqÀÄ
QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ªÀiÁrzÀ, ªÀiÁqÀĪÀ, ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁqÀzÀ JA§ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

64
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ
ªÀiÁrzÀ PÉ®¸À, ªÀiÁqÀĪÀ PÉ®¸À, ªÀiÁqÀzÀ PÉ®¸À JA§AvÀºÀ ¥ÀzÀPÀAvÉ
UÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ §gÀ§®ÄèªÀÅ.
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è vÀ0iÀiÁj¸À§ºÀÄzÁzÀ PÀÈzÀAvÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼É®è £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ CªÀÅ ¸ÀévÀAvÀæªÁVAiÀÄÆ §gÀ§®ÄèªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼À «±ÉõÀtUÀ¼ÁVAiÀÄÆ §gÀ§®ÄèªÀÅ (18PÀ-R ªÀÄvÀÄÛ 19PÀ-R
£ÉÆÃr).
EzÀ®èzÉ PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ F jÃw £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «±ÉõÀtUÀ¼ÁV
§gÀĪÁUÀ CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ D £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÆ §gÀ
¨ÉÃPÉA§ ¤AiÀĪÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°èzÉ. «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¨ÁgÀ¢zÀÝ°è CªÀÅ D
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ(¸ÀªÀĸÀÛ¥ÀzÀ)UÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «±ÉõÀtUÀ¼ÁV §AzÁUÀ
CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸À®Ä ¸ÁzsÀå
ªÁUÀzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ (18PÀ-R) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß
CªÀÅUÀ¼À PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹ £ÉÆÃqÀ
§ºÀÄzÀÄ.

(18PÀ) CºÀA KPÀA ¨sÀUÀßA WÀlA zÀȵÀÖªÁ£ï

`£Á£ÀÄ MAzÀÄ MqÉzÀ PÉÆqÀªÀ£ÀÄß £ÉÆÃrzÉ'
(18R) CºÀA KPÀA ¨sÀUÀßWÀlA zÀȵÀÖªÁ£ï
`£Á£ÀÄ MAzÀÄ MqÉzÀ PÉÆqÀªÀ£ÀÄß £ÉÆÃrzÉ'

(18PÀ) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåzÀ°è ¨sÀUÀß `MqÉzÀ' PÀÈzÀAvÀ CzÀgÀ «±ÉõÀå

ªÁVgÀĪÀ WÀl `PÉÆqÀ' JA§ÄzÀgÀ ºÁUÉ ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ
zÉÆA¢UÉ §A¢zÉ. (18R) ªÁPÀåzÀ°è F «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¯ÉÆÃ¥À
UÉÆArzÀÄÝ, ¨sÀUÀß PÀÈzÀAvÀªÀÅ ªÀÄÄA¢gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj
¨sÀUÀßWÀl `MqÉzÀ PÉÆqÀ' JA§ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÁV §A¢zÉ.
DzÀgÉ F JgÀqÀÆ ªÁPÀåUÀ¼À PÀ£ÀßqÀ C£ÀĪÁzÀUÀ¼À°è PÀÈzÀAvÀ ¥ÀzÀ
(MqÉzÀ JA§ÄzÀÄ) MAzÉà gÀÆ¥ÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ«®èzÉ §A¢zÉ.
¤dPÀÆÌ PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÀÈzÀAvÀUÀ½UÉ £ÉÃgÀªÁV «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹
ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.

65
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁVgÀĪÀ PÁgÀt CªÀ£ÀÄß ¸ÀévÀAvÀæ
ªÁV, JAzÀgÉ ¨ÉÃgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À DzsÁgÀ«®èzÉ, ªÁPÀåUÀ¼À°è §¼À¸À®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ PÀÈzÀAvÀUÀ¼À£ÀÄß «±ÉõÀtUÀ¼ÁV ªÀiÁvÀæ §¼À¸À®Ä
¸ÁzsÀå.
CªÀ£ÀÄß ¸ÀévÀAvÀæªÁV §¼À¸À¨ÉÃQzÀÝ°è CªÀPÉÌ GzÀÄ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÁßUÀ°
E®èªÉà CªÀ£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ(¸ÀªÀð¥ÀzÀ)UÀ¼À£ÁßUÀ°
¸ÉÃj¹ ºÉüÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ. £ÉÃgÀªÁV CªÀPÉÌ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¸ÉÃj¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.

(19PÀ) CºÀA ¨sÀUÀßA C¥À±ÀåA

`£Á£ÀÄ MqÉzÀÄzÀ£ÀÄß £ÉÆÃrzÉ'
(19R) CºÀA WÀlA PÀĪÁðtA C¥À±ÀåA
`£Á£ÀÄ PÉÆqÀ ªÀiÁqÀĪÀªÀ£À£ÀÄß £ÉÆÃrzÉ'

(19PÀ-R) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è ¨sÀUÀß `MqÉzÀ' ªÀÄvÀÄÛ PÀĪÀð£ï

`ªÀiÁqÀĪÀ' PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ £ÉÃgÀªÁV ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÉÆA¢UÉ (JAzÀgÉ
¸ÀévÀAvÀæªÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁV) §A¢ªÉ.
DzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è ¨sÀUÀß ªÀÄvÀÄÛ
PÀĪÀð£ïUÀ½UÉ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀĪÀ MqÉzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁqÀĪÀ PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ D
jÃw £ÉÃgÀªÁV ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÉÆA¢UÉ §A¢®è; EzÀPÉÌ §zÀ®Ä CªÀÅ
C£ÀÄPÀæªÀĪÁV GzÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄzÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£ÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ
(¸ÀªÀð¥ÀzÀ)zÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj, C£ÀAvÀgÀ ¢éwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß
¥ÀqÉ¢ªÉ.

3.3 eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À gÀZÀ£É

PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ F jÃw UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀd£É
0iÀÄ°è PÁt¸ÀĪÀ ªÀåvÁå¸À¢AzÁV D JgÀqÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À (¸ÀªÀĸÀÛ¥ÀzÀUÀ¼À) gÀZÀ£ÉAiÀÄ®Æè ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ
PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀgÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹gÀĪÀgÁzÀ PÁgÀt, CªÀgÀÄ F
ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸À®Ä ±ÀPÀÛgÁUÀ°®è. EzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ LzÀ£Éà CzsÁåAiÀÄ

66
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ
zÀ°è «ªÀgÀªÁV ¥Àj²Ã°¸À°gÀĪɪÁzÀ PÁgÀt, E°è ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ½UÉ
¸ÀA§A¢ü¹gÀĪÀAvÀºÀ MAzÀÄ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÉà ¸ÀÆa¸À¯ÁVzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À
§¼ÀPÉAiÀÄ°è ªÀåvÁå¸À PÁt¸ÀĪÀÅ¢®è. CzÀgÀ°è §gÀĪÀ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ vÀvÀÄàgÀĵÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
«±ÉõÀt-«±ÉõÀå ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ÷JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
jÃwAiÀÄ EvÀgÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀŪÉAzÀÄ PÉ®ªÀgÀÄ ªÀtÂð¹gÀĪÀ
gÉãÉÆà ¤d.
DzÀgÉ, PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄzÀ°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀ UÀÄt¥ÀzÀªÉà DUÀ
¨ÉÃPÉA§ ¤AiÀĪÀĪÉãÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è®è. JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÉÃgÀÄ«PÉ
¬ÄAzÀ®Æ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ¹zÀÞªÁUÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV ZÀAzÀæªÀÄÄRA eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ°è JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉ0iÀiÁVªÉAiÀiÁzÀgÀÆ CzÀÄ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ
AiÀiÁUÀ§®ÄèzÀÄ. F PÁgÀtPÁÌV ªÉÄð£À ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀÄ
ªÁUÀ, JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ MAzÉà «¨sÀQÛAiÀÄ°èzÀÝgÉ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ «¨sÀQÛUÀ¼À°èzÀÝgÉ vÀvÀÄàgÀĵÀ JA§ÄzÁV ºÉüÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ MAzÀQÌAvÀ MAzÀÄ wÃgÀ
©ü£ÀߪÁzÀªÀÅUÀ¼ÉA§ «µÀAiÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ®Æè ªÀåPÀÛªÁUÀÄ
vÀÛzÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÀ£ÀßqÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV
§gÀĪÀ ¥ÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ«gÀ
§ºÀÄzÀÄ, UÀÄt¥ÀzÀ«gÀ§ºÀÄzÀÄ, E®èªÉà QæAiÀiÁ¥ÀzÀ«gÀ§ºÀÄzÀÄ. CzÀÄ
UÀÄt¥ÀzÀªÁVzÉAiÀiÁzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß
¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, aPÁ̸ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÀqÀĺÀUÀ®Ä JA§ JgÀqÀÄ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆð¹ £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. EªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ
zÀ£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV aPÀÌ UÀÄt¥ÀzÀªÀ£ÀÄß PÁ¸ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÉÌ
«±ÉõÀtªÁV §¼À¸À¯ÁVzÉ. DzÀgÉ JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀgÀ°è £ÀqÀÄ UÀÄt¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
ºÀUÀ®Ä £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÉÌ D jÃw «±ÉõÀtªÁV ªÀiÁr®è. EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, D
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ°è®è¢gÀĪÀ ¨sÁUÀ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ CzÀ£ÀÄß «±ÉõÀtªÁV
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
£ÀqÀĺÀUÀ®Ä JA§ÄzÀPÉÌ `ºÀUÀ°£À £ÀqÀĨsÁUÀ' JA§ CxÀð«zÉAiÀÄ®èzÉ
`ºÀUÀ°£À £ÀqÀĪÉ' JA§ CxÀð«®è JA§ÄzÀ£ÀÄß E°è UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
EzÉà jÃwAiÀÄ°è ªÀÄÄA¨ÁV®Ä JA§ÄzÀPÉÌ `(ªÀÄ£ÉAiÀÄ) ªÀÄÄA¢£À ¨ÁV®Ä'

67
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
JA§ CxÀð«zÉAiÀiÁzÀgÀÆ ªÀÄÄAUÉÊ JA§ÄzÀPÉÌ `ªÀÄÄA¢£À PÉÊ' JA§
CxÀð«®è, `PÉÊAiÀÄ ªÀÄÄA¢£À ¨sÁUÀ' JA§ CxÀð«zÉ.
F jÃw PÀ£ÀßqÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ UÀÄt¥ÀzÀªÉÇAzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹
gÀa¹zÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀPÀÆÌ E£ÉÆßAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ gÀa¹zÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀPÀÆÌ £ÀqÀÄªÉ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸À«zÉ. DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è
EAvÀºÀ ªÀåvÁå¸À«®è. F PÁgÀtPÁÌV ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀĪÀ£ÀÄß
vÀvÀÄàgÀĵÀzÀ MAzÀÄ G¥À¨sÉÃzÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ, DzÀgÉ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀÄ ¸ÁzsÀå«®è.

3.4 ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸À®Ä JgÀqÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ

ªÉÄïÉAiÉÄà w½¹gÀĪÀ ºÁUÉ, ¨sÁµÉAiÉÆAzÀgÀ°è 0iÀiÁªÀ 0iÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ
¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼É®è EªÉ JA§ÄzÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ D ¨sÁµÉAiÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è 0iÀiÁªÀ
0iÀiÁªÀ jÃw0iÀÄ PÉ®¸ÀUÀ¼À£Éß®è £ÀqɸÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀgÀ ªÉÄïÉ
CªÀ®A©¹zÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ, WÀl£É
UÀ¼À£ÀÄß ¤zÉðò¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåQÛUÀ¼À UÀÄtzsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀÄ
JA§ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÄRå PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß CzÀgÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ £ÀqɸÀ
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀ JA§ÄzÁV
ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÄRå ¥ÀAUÀqÀUÀ¼À°è «AUÀr¸À§®è ¥ÀzÀUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉ CzÀQÌzÉ.
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀPÉÌ ªÀÄÄRåªÁV £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ÷QæAiÀiÁ¥ÀzÀ JA§Ä
zÁV JgÀqÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼À°è «AUÀr¸À§®è ¥ÀzÀUÀ½zÀÝgÉ ¸ÁPÀÄ. UÀÄt¥ÀzÀ
JA§ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ CzÀQÌ®è. F «µÀ0iÀÄzÀ°è
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ PÀ£ÀßqÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVgÀ®Ä PÁgÀtªÉãÉAzÀgÉ, CzÀgÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
ªÉÄÃ¯É ºÉýzÀ PÉ®¸ÀUÀ¼À°è ªÀåQÛ E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À UÀÄtzsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
w½¸ÀĪÀÅzÀÄ JA§ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß £ÀqɸÀ¨ÉÃPÁV®è.
GzÁºÀgÀuÉUÁV PÀ£ÀßqÀzÀ PÀ¥ÀÅöà ºÁªÀÅ ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ
PÀȵÀÚB ¸À¥ÀðB ¥ÀzÀPÀAvÉAiÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹ £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. EªÉgÀqÀÆ
MAzÉà CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀŪÁzÀgÀÆ D CxÀðªÀ£ÀÄß CªÀÅ PÉÆqÀĪÀ PÀæªÀÄ
ªÀiÁvÀæ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ PÀ¥ÀÅöà ºÁªÀÅ JA§ÄzÀgÀ°è §gÀĪÀ ºÁªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ MAzÀÄ
¥ÁætÂAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀ¥ÀÅöà UÀÄt¥ÀzÀ MAzÀÄ UÀÄtzsÀªÀÄð
ªÀ£ÀÄß (JAzÀgÉ MAzÀÄ «²µÀÖªÁzÀ §tÚªÀ£ÀÄß) ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. EªÉgÀqÀ£ÀÄß
MlÄÖ ¸ÉÃj¹ MAzÉà ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ°è PÀ¥ÀÅöà ºÁªÀÅ JA§ÄzÁV

68
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ
§¼À¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ MAzÀÄ «²µÀÖªÁzÀ ºÁªÀ£ÀÄß (PÀ¥ÀÅöà§tÚzÀ
ºÁªÀ£ÀÄß) UÀÄgÀÄw¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
EzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÀÄ ªÀåQÛ, ¥ÁætÂ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ «zsÁ£À. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ «zsÁ£À EzÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁzÀÄzÀÄ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è §gÀĪÀ PÀȵÀÚB ¸À¥ÀðB ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ°è PÀȵÀÚB ªÀÄvÀÄÛ
¸À¥ÀðB JA§ JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉ0iÀiÁVªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è PÀȵÀÚB
JA§ÄzÀÄ PÀ¥ÁàVgÀĪÀ MAzÀÄ ¥Áæt E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÆß ¸À¥ÀðB JA§ÄzÀÄ
`ºÁªÁ'VgÀĪÀ MAzÀÄ ¥ÁætÂAiÀÄ£ÀÆß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛªÉ.
F JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß MnÖUÉ MAzÉà ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ CAUÀUÀ¼À£ÁßV
(JAzÀgÉ MAzÉà °AUÀ-ªÀZÀ£À-«¨sÀQÛUÀ¼À°è) §¼À¹gÀĪÀ PÁgÀt, ªÁPÀå
ªÉÇAzÀgÀ°è CªÀÅ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÉgÀqÀÆ MAzÉà JA§ CxÀð
ªÀåPÀÛªÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ EzÀjAzÁV F ¥ÀzÀPÀAvÉ «²µÀÖªÁzÉÆAzÀÄ
¥ÁætÂAiÀÄ£ÀÄß (PÀ¥ÀÅöà §tÚzÀ ºÁªÀ£ÀÄß) UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀAvÁUÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ F jÃw ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ªÀÄvÀÄÛ CzÀPÁÌV §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ
¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV JgÀqÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¸ÀÄwÛªÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À¨ÉÃPÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è §gÀĪÀ ºÁªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ jÃwAiÀÄ ºÁªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸À§®ÄèzÀÄ. CªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀ£ÀÄß PÀ¥ÀÅöà ºÁªÀÅ JA§ ¥ÀzÀPÀAvÉ
¬ÄAzÀ®Æ, E£ÀÄß PÉ®ªÀ£ÀÄß ºÀ¸ÀÄgÀÄ ºÁªÀÅ JA§ ¥ÀzÀPÀAvɬÄAzÀ®Æ,
¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀ£ÀÄß GzÀÝ ºÁªÀÅ JA§ ¥ÀzÀPÀAvɬÄAzÀ®Æ ¥ÀævÉåÃQ¹ ºÉüÀ®Ä
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÁzsÀå.
E°è PÀ¥ÀÅöà, ºÀ¸ÀÄgÀÄ, GzÀÝ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
UÀÄtzsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄwÛzÀÄÝ, CªÀÅUÀ¼À°è MAzÀ£ÀÄß ºÁªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
zÉÆA¢UÉ §¼À¹zÁUÀ D UÀÄt¥ÀzÀ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ UÀÄtzsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀĪÀ
ºÁªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÉà D ¥ÀzÀPÀAvÉ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀAvÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ §¼À¸ÀĪÀ «zsÁ£À EzÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁzÀÄzÀÄ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
zÀ°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÀ®è JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ
ªÉÄïÉAiÉÄà £ÉÆÃrgÀĪɪÀÅ. PÀȵÀÚB JA§ÄzÀÆ MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, ¸À¥ÀðB
JA§ÄzÀÆ MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ PÀ¥ÀÅöà§tÚ«gÀĪÀ ¨ÉÃgÉ
¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ, ¥Áæt ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß (EzÀgÀ°è ºÁªÀÅUÀ¼ÀÆ
¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ) UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉAiÀiÁzÀgÉ, JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ §tÚzÀ

69
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
ªÀÄvÀÄÛ DPÁgÀzÀ ºÁªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ (EzÀgÀ°è PÀ¥ÀÅöà §tÚzÀ
ºÁªÀÅUÀ¼ÀÆ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ).
F JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MnÖUÉ ¸ÉÃj¹ MAzÀÄ ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ£ÁßV
ªÀiÁr §¼À¹zÁUÀ, CzÀPÉÌ D JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀªÀÅUÀ¼À°è
¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀĪÀAvÀºÀzÀ£ÀÄß (JAzÀgÉ PÀ¥ÀÅöà §tÚzÀ ºÁªÀ£ÀÄß) UÀÄgÀÄw¸À®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F jÃw UÀÄtzsÀªÀÄðUÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀ £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ ¨ÉÃgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß MAzÀgÉÆqÀ£ÉÆAzÀ£ÀÄß
¸ÉÃj¹ ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ£ÁßV ªÀiÁr §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV ªÀÄÈwÛPÀA WÀlA ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ°è ªÀÄÈwÛPÀ `ªÀÄtÄÚ'
ªÀÄvÀÄÛ WÀl `PÉÆqÀ' JA§ JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MnÖUÉ ¸ÉÃj¹
§¼À¸À¯ÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ ªÀÄuÁÚVgÀĪÀ MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ
ªÀ£ÀÆß JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ PÉÆqÀªÁVgÀĪÀ MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÆß UÀÄgÀÄw¸ÀÄwÛzÀÄÝ,
CªÉgÀqÀÆ MAzÉà ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ PÁgÀt CzÀPÉÌ
ªÀÄtÂÚ£À PÉÆqÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÉà ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ
CAUÀUÀ¼À£ÁßV ªÀiÁr §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®è. ªÉÄð£À CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀ®Ä
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀÄtÂÚ£À PÉÆqÀ JA§ÄzÁV ºÉüÀ¨ÉÃPÀÄ; JAzÀgÉ, ªÀÄtÂÚUÀÆ
PÉÆqÀPÀÆÌ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß w½¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ D «²µÀÖªÁzÀ
ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¨ÉÃPÀÄ.

3.5 ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÉÊ«zsÀå

F jÃw UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ°ègÀĪÀ ºÁUÉ ¥ÀævÉåÃPÀªÁzÉÆAzÀÄ
¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°èj¸ÀĪÀ §zÀ®Ä E®èªÉà ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°ègÀĪÀ ºÁUÉ £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À ªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃj¸ÀĪÀ §zÀ®Ä QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃj¸À®Æ
¸ÁzsÀå«zÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁAiÀĪÀå UÀr¥ÀæzÉñÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀÄ°ègÀĪÀ PÉ®ªÀÅ
n¨ÉmÉÆÃ-§ªÀÄð£ï ¨sÁµÉUÀ¼À°è F ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ «zsÁ£À §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, F ¨sÁµÁPÀÄlÄA§PÉÌ ¸ÉÃjgÀĪÀ ªÀÄtÂ¥ÀÅj ¨sÁµÉ
AiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À§ºÀÄzÀÄ. UÀÄt¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ F
¨sÁµÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀÇ E®è. NqÀÄ, ©Ã¼ÀÄ, MqÉ, PÉƼÉ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉAiÉÄà ©½, PÀ¥ÀÅöà, zÉÆqÀØ, aPÀÌ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß F ¨sÁµÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄ0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

70
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ
F UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «±ÉõÀtUÀ¼ÁV §¼À¸À¨ÉÃQzÀÝgÀÆ
QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ CªÀÅUÀ¼À PÀÈzÀAvÀ gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
ªÀÄtÂ¥ÀÅj ¨sÁµÉAiÀÄ°è ZÁ `w£ÀÄß', ZÀvï `ºÉÆÃUÀÄ', ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉAiÉÄà ¸ÁYõï `GzÀÝ', ªÀÄÆ `PÀ¥ÀÅöà' ªÉÆzÀ¯ÁzÀ UÀÄt
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß ¸ÀªÀÄ0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ (PÁ®ªÁZÀPÀ) ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ
§¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå JA§ÄzÀ£ÀÄß F PɼÀV£À ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀUÀ½AzÀ w½AiÀħºÀÄzÀÄ.

ZÁUÀ¤ `wAzÁ£ÀÄ' ¸ÁYõïUÀ¤ `GzÀÝ«zÁÝ£ÀÄ'

ZÀvïPÀ¤ `ºÉÆÃzÁ£ÀÄ' ªÀÄÆUÀ¤ `PÀ¦àzÁÝ£ÀÄ'
ZÁj `wA¢vÀÄ' ¸ÁYÂÐ `GzÀݪÁ¬ÄvÀÄ'
ZÀwè `ºÉÆìÄvÀÄ' ªÀÄÆj `PÀ¥Áà¬ÄvÀÄ'

ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è ªÀÄÄA¢£À ¸ÀªÀÄ0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ

UÀ¤ E®èªÉà PÀ¤ ¥ÀævÀåAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ »A¢£À ¸ÀªÀÄ0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ E (j)
¥ÀævÀåAiÀÄ - EªÉgÀqÀÆ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤zÉðò¸ÀĪÀ ZÁ ªÀÄvÀÄÛ ZÀvï
¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ UÀÄtzsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¸ÁYõï ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄÆ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÀÆ §A¢ªÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÀªÀÄ0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß D jÃw
£ÉÃgÀªÁV UÀÄt¥ÀzÀUÀ½UÉ ¸ÉÃj¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ
EgÀÄ E®èªÉà DUÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ CªÀPÉÌ F ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¸ÉÃj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ (GzÀÝ«zÁÝ£ÀÄ, GzÀݪÁ¬ÄvÀÄ).
EzÉà jÃwAiÀÄ°è F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄtÂ¥ÀÅj ¨sÁµÉ
0iÀÄ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ «±ÉõÀtªÁV §¼À¸À¨ÉÃQzÀÝ°è CªÀPÉÌ C ¥ÀǪÀð
¥ÀævÀåAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥À E®èªÉà § ¥ÀgÀ¥ÀævÀåAiÀÄ - EªÉgÀqÀ£ÀÆß ¸ÉÃj¸ÀĪÀ
ªÀÄÆ®PÀ PÀÈzÀAvÀ gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.

CZÁ§ «Äà `w£ÀÄߪÀ ªÀÄ£ÀĵÀå'

CZÀvï¥À «Äà `ºÉÆÃUÀĪÀ ªÀÄ£ÀĵÀå'
C¸ÁYõï§ «Äà `GzÀÝ ªÀÄ£ÀĵÀå'
CªÀÄƧ «Äà `PÀ¥ÀÅöà ªÀÄ£ÀĵÀå'

71
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ D jÃw PÀÈzÀAvÀ gÀÆ¥ÀPÉÌ
§zÀ¯Á¬Ä¸À§ºÀÄzÀ®èzÉ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÈzÀAvÀ gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¸À®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
EzÀ®èzÉ E£ÀÆß ºÀ®ªÁgÀÄ jÃwAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ
UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄtÂ¥ÀÅj ¨sÁµÉAiÀÄ°è MAzÉà «zsÀªÁV §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄwÛzÀÄÝ
CªÀ£ÀÄß MAzÉà ¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃj¹ ºÉüÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ. £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ EªÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV ªÀÄtÂ¥ÀÅj ¨sÁµÉAiÀÄ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ £ÉÃgÀªÁV
¸ÀªÀÄ0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. EzÀ®èzÉ
MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÉÌ «±ÉõÀtªÁV ªÀiÁqÀ
¨ÉÃQzÀÝ°è CzÀPÉÌ PÀ£ÀßqÀzÀ°ègÀĪÀ ºÁUÉ V/Q µÀ¶×à «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃj¸À
¨ÉÃPÀ®èzÉ ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ PÀÈzÀAvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸À®Ä ¸ÁzsÀå
ªÁUÀzÀÄ (ºÉaÑ£À «ªÀgÀUÀ½UÉ ¨sÀmï ªÀÄvÀÄÛ ¤AUÉÆA§ 1997 £ÉÆÃr).

ªÁ `©¢gÀÄ' ªÁV ¸ÀA§¯ï `©¢j£À ¨Éð'

®AiÀiïjPï `¥ÀŸÀÛPÀ' ®AiÀiïjPïQ ªÀĪÀÄ£ï `¥ÀŸÀÛPÀzÀ ¨É¯É'
CAiÀiï `£Á£ÀÄ' CAiÀiïV ap `£À£Àß ¥ÀvÀæ'

F ªÀÄÆgÀÄ jÃwAiÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄnÖUÉ

£Á®Ì£Éà jÃwAiÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÆ PÉ®«ªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ
ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÉA§ ªÀÄÆgÀÄ jÃw0iÀÄ CxÀð PÉÆqÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ MAzÉÃ
¥ÀzÀªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. JAzÀgÉ, CªÀÅUÀ¼À°è 0iÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß ¨ÉÃQzÀÝgÀÆ
£ÉÃgÀªÁV 0iÀiÁªÀ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÆß ªÀiÁqÀzÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁV, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ
ªÁV E®èªÉà UÀÄt¥ÀzÀªÁV §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
¨sÁgÀvÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀÄ°ègÀĪÀ ªÀÄÄAqÁj JA§ D¸ÉÆÖçÃ-K²AiÀiÁnPï
¨sÁµÁPÀÄlÄA§PÉÌ ¸ÉÃgÀĪÀ ¨sÁµÉ EAvÀºÀzÀÄ (eÁ¹Û «ªÀgÀUÀ½UÉ ¨sÀmï
1994 £ÉÆÃr).

3.6 ¨ÉÃgÉ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ

£ÁªÀÄ¥ÀzÀ, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀÄ°ègÀĪÀ
ªÀÄÄRåªÁzÀ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ. PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀPÉÆñÀzÀ°è PÁt¹UÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è
ºÉaÑ£ÀªÀ£ÀÆß F ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼À°è «AUÀr¹ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀågÀZÀ£É0iÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸À®Ä F ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ ¥ÀzÀ
ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ ¨ÉÃgÉ0iÀÄÆ PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.

72
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ
EAvÀºÀ CªÀÄÄRåªÁzÀ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼À «µÀ0iÀÄzÀ®Æè PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ JtÂPÉ0iÀÄ
(¸ÀASÁåªÁZÀPÀ) ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀUÀðzÀ¯Éèà ¸ÉÃj¹ ºÉüÀ¯ÁVzÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ºÁUÉ ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è. EªÀÅUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥À
ªÉãÉA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EªÀÅUÀ¼À
§¼ÀPÉ0iÀÄ°è JAvÀºÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼É®è EªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ºÀvÀÛ£ÉÃ
CzsÁå0iÀÄzÀ°è «ªÀj¸À¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ.
EzÀ®èzÉ PÀ£ÀßqÀzÀ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À®Æè £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÉÌ «±ÉõÀtªÁV
§gÀĪÀªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ «±ÉõÀtªÁV §gÀĪÀªÀÅ JA§ÄzÁV
JgÀqÀÄ «zsÀzÀªÀÅUÀ½ªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è JgÀqÀ£É0iÀÄ G¥ÀªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃgÀĪÀ
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è (£ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÀUÀðzÀ¯Éèà §gÀĪÀ) CªÀå0iÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ
PÀgÉ0iÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.

3.7 vÀvÀìªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀzÀãªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ ºÁUÉ CªÀÅUÀ¼À
CxÀðªÉãÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À°è CªÀÅUÀ¼À PÉ®¸ÀªÉAvÀºÀzÀÄ JA§ «µÀ0iÀÄzÀ
ªÉÄÃ¯É ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ, CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÆ® 0iÀiÁªÀÅzÀÄ (zÉñÀå ¥ÀzÀUÀ¼Éà CxÀªÁ
JgÀªÀ®Ä ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ) ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥ÀªÉAvÀºÀzÀÄ (JgÀªÀ¯ÁV §AzÀ
ªÉÄÃ¯É F ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ §zÀ¯ÁVªÉ0iÉÄà CxÀªÁ ºÁUÉ0iÉÄà G½¢ªÉ0iÉÄÃ)
JA§ «µÀ0iÀÄzÀ ªÉÄïÉ0iÀÄÆ «AUÀr¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ zÉñÀå, vÀvÀìªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀzÀãªÀ JA§
¥ÀzÀUÀ¼À «AUÀqÀuÉ EAvÀºÀzÉAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀ
ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ F «¨sÀd£É0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §A¢gÀĪÀ
¥ÀzÀUÀ½UÉ ªÀiÁvÀæªÉà C£Àé¬Ä¸ÀÄvÁÛgÉ. EAVèµï, »A¢ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ EvÀgÀ
¨sÁµÉUÀ½AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß vÀvÀìªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀzÀãªÀ ¥ÀzÀ
UÀ¼ÉA§ÄzÁV «AUÀr¸ÀĪÀÅ¢®è.
¤dPÀÆÌ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ F vÀvÀìªÀÄ-vÀzÀãªÀ
«AUÀqÀuÉ ¥Á°, ¥ÁæPÀÈvÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀd£Àå ¨sÁµÉUÀ¼À ªÁåPÀgÀt
UÀ¼À°è §¼ÀPÉ0iÀÄ°èzÀÝ «¨sÀd£É0iÀÄ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtPÉÌ C¼ÀªÀr¸À®Ä
£ÀqɹzÀ ¥Àæ0iÀÄvÀߪÀ®èzÉ ¨ÉÃgÉãÀ®è. PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀd£Àå ¨sÁµÉ
0iÀÄ®èªÁzÀ PÁgÀt, ¥Á°-¥ÁæPÀÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À F «¨sÀd£É PÀ£ÀßqÀ
ªÁåPÀgÀtPÉÌ C£ÀÄPÀÆ®ªÁV®è.

73
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
¥Á°, ¥ÁæPÀÈvÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¨sÁµÉUÀ¼À°è ªÀÄÄRåªÁV JgÀqÀÄ jÃw0iÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. ªÉÃzÀPÁ®¢AzÀ §ÄzÀÞ ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁ«ÃgÀgÀ
PÁ®zÀ ªÀgÉUÉ d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ ªÀiÁw£À°è §¼ÀPÉ0iÀÄ°èzÀÝ ¨sÁµÉ0iÀÄ°è
ºÀ®ªÁgÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ £ÀqÉ¢zÀÄݪÀÅ. EªÀÅUÀ¼À ¥ÀjuÁªÀĪÀ£ÀÄß F
¨sÁµÉUÀ¼ÀªÉà DzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÁt§ºÀÄzÀÄ. EAvÀºÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÁªÀŪÀÇ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è £ÀqÉ¢gÀ°®èªÁzÀ PÁgÀt CzÀgÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ F ¥ÀzÀUÀ½VAvÀ
wÃgÀ ©ü£ÀߪÁV G½¢ªÉ.
EAvÀºÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À ¥ÀjuÁªÀĪÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀĪÀ ¥Á° ªÀÄvÀÄÛ
¥ÁæPÀÈvÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è `vÀzÀãªÀ' ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ
PÀgÉ0iÀįÁUÀÄvÀÛzÉ. C£ÀAvÀgÀzÀ PÁ®zÀ°è, EªÉà ¨sÁµÉUÀ¼À°è UÀæAxÀUÀ¼À£ÀÄß
gÀa¹zÀ ¨ËzÀÞ ªÀÄvÀÄÛ eÉÊ£À ¥ÀArvÀgÀÄ ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV ¥ÀqÉ¢zÀÄÝ, CªÀ£ÀÄß `vÀvÀìªÀÄ' ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ
PÀgÉ0iÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.
¥Á° ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæPÀÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À¯ÉèãÉà §¼ÀPÉ0iÀÄ°ègÀĪÀ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ
¥ÀzÀUÀ½UÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ £ÉÃgÀªÁV ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß PÀ°à¸À®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è. EAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ EAqÉÆÃ-D0iÀÄð£ï ªÀÄÆ®¢AzÀ
¯ÉãÉà §A¢gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ, E®èªÉà ¨ÉÃgÉ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ JgÀªÀ¯ÁV
§A¢gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. EªÀ£ÀÄß F ¨sÁµÉ0iÀÄ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è `zÉò'
E®èªÉà `zÉñÀd' ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.
EAvÀºÀzÉà MAzÀÄ «¨sÀd£É0iÀÄ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¸ÀĪÀÅ¢zÀÝ°è,
ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ¢AzÀ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ ªÀgÉV£À ¸ÀªÀÄ0iÀÄzÀ°è £ÀqÉzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À
¥ÀjuÁªÀĪÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀĪÀ ºÁ®Ä (<¥Á¯ï), ºÀtÄÚ (<¥Àuï), £ÀÆPÀÄ
(<£ÀÆAPÀÄ), ºÀ§Äâ (<¥À§Äð) ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß vÀzÀãªÀUÀ¼ÉAzÀÄ
PÀgÉ0iÀĨÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C£ÀAvÀgÀzÀ PÁ®zÀ°è ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV
¥ÀqÉzÀ ¥ÁqÀÄ, ¥ÀqÉ, ¥Á®Ä, ¥ÉlÄÖ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß vÀvÀìªÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ
PÀgÉ0iÀĨÉÃPÀÄ.
EªÀwÛ£À PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ vÀvÀìªÀÄ-vÀzÀãªÀ «¨sÀd£É
EzÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁVzÀÄÝ, ¥ÁæPÀÈvÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ £ÀqɹzÀ
«¨sÀd£É0iÀÄ £ÀPÀ®Ä ªÀiÁvÀæ. CzÀjAzÀ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀt ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß
gÀa¸ÀĪÀ°è 0iÀiÁªÀ ¥Àæ0iÉÆÃd£ÀªÀÇ ¹UÀ¯ÁgÀzÀÄ (eÁ¹Û «ªÀgÀUÀ½UÉ ¨sÀmï
2005:88 £ÉÆÃr).

3.8 wgÀļÀÄ

74
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ
ªÉÄð£À ¥Àj²Ã®£É¬ÄAzÀ w½AiÀÄĪÀÅzÉãÉAzÀgÉ, ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ CªÀÅUÀ¼À°è
PÁt¸ÀĪÀ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼À ªÀÄnÖUÉ MAzÀQÌAvÀ MAzÀÄ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁVgÀ®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ. »ÃUÉ ©ü£ÀߪÁVgÀ®Ä CªÀÅ ªÁPÀågÀZÀ£ÉUÁV §¼À¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
MAzÀQÌAvÀ MAzÀÄ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀÅzÉà ªÀÄÄRå PÁgÀt.
F «µÀAiÀÄzÀ°è PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVzÉ. ºÁUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
zÀ°ègÀĪÀ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼Éà PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè EªÉAiÉÄAzÀÄ ºÉüÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀÄ®è.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀPÉÌ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ JA§ÄzÁV JgÀqÀÄ ªÀÄÄRå
¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼À£ÀÄß PÀ°à¹PÉÆAqÀgÉ ¸ÁPÀÄ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀPÉÌ F JgÀqÀÄ ¥ÀzÀ
ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÉA§ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄzÉÆAzÀÄ ªÀÄÄRå ¥ÀzÀ
ªÀUÀðªÀ£ÀÆß PÀ°à¹PÉƼÀÄîªÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
0iÀiÁPÉAzÀgÉ, UÀÄtzsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ0iÉÄà §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ, DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è CªÀÅ £ÁªÀÄ
¥ÀzÀ UÀ½VAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀ jÃw0iÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ F ªÀÄÄRåªÁzÀ
ªÀåvÁå¸ÀzÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV F JgÀqÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄnÖUÉ
E£ÀÆß ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ PÁt¹PÉƼÀÄîwÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ F
CzsÁå0iÀÄzÀ°è £ÉÆÃrgÀĪɪÀÅ.

75
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 4. ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É

4.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀÄÄRåªÁV £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀ
UÀ¼ÀÄ JA§ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ½UÉ ¸ÉÃgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉ0iÀÄ°èªÉ
0iÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß »A¢£À CzsÁåAiÀÄzÀ°è £ÉÆÃrzÉÝêÉ.
EªÀÅUÀ¼À°è JgÀqÀÄ ªÀUÀðUÀ½UÉ ¸ÉÃgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ, JAzÀgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è MAzÉà ¥ÀzÀªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ.
F «µÀAiÀÄzÀ°è PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ F «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV UÀªÀĤ¸ÀzÀÄzÀ
jAzÁV PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀ°è ºÉÃUÉ ºÀ®ªÁgÀÄ
PÀqÉ JqÀ«zÁÝgÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß F CzsÁå0iÀÄzÀ°è £ÉÆÃqÀ°zÉÝêÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è §gÀĪÀ F ªÀÄÆgÀÄ jÃwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À°è (£ÁªÀÄ¥ÀzÀ,
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À°è) PÉ®ªÀPÉÌ M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÉÄA§Ä¢zÉ, DzÀgÉ
E£ÀÄß PÉ®ªÀPÉÌ CAvÀºÀ M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÉÄA§Ä¢®è. GzÁºÀgÀuÉUÁV PɼÀUÉ
PÉÆnÖgÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, UÀÄt¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.

UÁt + EUÀ UÁtÂUÀ

HgÀÄ + PÉÆÃ®Ä HgÀÄUÉÆîÄ
vÀÄA§Ä + D vÀÄA¨Á
PÀÄt + E¸ÀÄ PÀÄt¸ÀÄ

UÁtÂUÀ, HgÀÄUÉÆîÄ, vÀÄA¨Á ªÀÄvÀÄÛ PÀÄt¸ÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß

¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À E®èªÉà ¨ÉÃgÉ ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ ªÀÄÆ®PÀ vÀ0iÀiÁj¸À¯ÁVzÉ.
ºÁUÁV, CªÀ£ÀÄß M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄļÀî ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
DzÀgÉ EªÀÅUÀ¼À vÀ0iÀiÁjPÉ0iÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁVgÀĪÀ UÁt, vÀÄA§Ä,
HgÀÄ, PÉÆÃ®Ä ªÀÄvÀÄÛ PÀÄt ¥ÀzÀUÀ¼À£ÁßUÀ°Ã E®èªÉà ªÀÄgÀ, VqÀ, ¤ÃgÀÄ,
PÉÊ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ CAvÀºÀªÉà ¨ÉÃgÉ ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÁßUÀ°Ã F jÃw

© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.

 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
¥ÀævÀå0iÀÄ E®èªÉà ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÉÃjPɬÄAzÀ vÀ0iÀiÁj¹®è. ºÁUÁV, CªÀ£Éß®è
M¼ÀgÀZÀ£É¬Ä®èzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
¥ÀzÀUÀ½VgÀ§®è F M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄnÖUÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ
ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÀ®PÉ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV,
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è ªÀÄÄRåªÁV JgÀqÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
§¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ: ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ¨ÉÃgÉ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
vÀ0iÀiÁj¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀªÉÇAzÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MlÄÖ ¸ÉÃj¹
¨ÉÃgÉÆAzÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÁßV ªÀiÁqÀĪÀ «zsÁ£À (¸ÀªÀiÁ¸À) E£ÉÆßAzÀÄ.
EªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ «zsÁ£À ªÀiÁvÀæ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt
¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉA§
«zsÁ£À £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀÅzÀ®èzÉ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ
ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀÅ¢®è.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è JgÀqÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MlÄÖ ¸ÉÃj¹ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ
AiÀiÁzÀgÀÆ (§AzÀÄ©qÀÄ, w½¹ºÉüÀÄ, ªÀiÁrPÉÆqÀÄ) CzÀPÁÌV §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀĪÀ «zsÁ£À ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄzÁVzÀÄÝ, ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV CzÀÄ ¥ÀzÀ
gÀZÀ£ÉAiÀÄ «zsÁ£ÀªÁVgÀĪÀÅ¢®è.
UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À «µÀ0iÀÄzÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ PÀ£ÀßqÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVzÉ. CzÀgÀ°è
UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃgÀĪÀ PÁgÀt, £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À
ºÁUÉ CªÀ£ÀÆß ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉA§ «zsÁ£À¢AzÀ ¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå. DzÀgÉ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è CªÀÅ ¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃgÀĪÀŪÁzÀ PÁgÀt
EzÀÄ ¸ÁzsÀå«®è.

4.1.1 ºÉ¸Àj¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀtÂð¸ÀĪÀÅzÀÄ

£ÁªÀÄ¥ÀzÀ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV ªÀÄÆgÀÄ jÃwAiÀÄ
PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀÅzÀPÁÌV PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è §¼À¸ÀÄvÉÛêÉA§ÄzÀ£ÀÄß
»A¢£À CzsÁåAiÀÄzÀ°è £ÉÆÃrzÉÝêÉ.
ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ, WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤zÉðò¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À
¯ÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtzsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÁV ªÁPÀåUÀ¼À°è F ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ½VgÀĪÀ
PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀë÷äªÁV ¸ÀÆa¸À§ºÀÄzÀÄ.

76
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É
F ªÀÄÆgÀÄ PÉ®¸ÀUÀ¼À°è ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ
PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀtÂð¸ÀĪÀÅzÀÄ JA§ JgÀqÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼À
ªÀÄÆ®PÀ £ÀqɸÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ G½zÀ JgÀqÀÄ PÉ®¸ÀUÀ¼À°è (JAzÀgÉ
WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤zÉðò¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtzsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ PÉ®¸À
UÀ¼À°è) EAvÀºÀ ªÉÊ«zsÀåvɬĮè. (ºÉaÑ£À «ªÀgÀUÀ½UÉ ¨sÀmï 2002,
2004 £ÉÆÃr).
¨sÁµÉAiÀÄ°è §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼É®èªÀÇ «²µÀÖªÁzÉÆAzÀÄ ªÀåQÛ,
ªÀ¸ÀÄÛ E®èªÉà «µÀAiÀÄzÉÆA¢UÉ gÀÆrü¬ÄAzÀ ¸ÀA§A¢ü¹gÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁV,
CªÀÅ ºÉ¸Àj¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁvÀæªÉà ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀÄ
ªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À§®ÄèªÀÅ.
EzÀÄ M¼ÀgÀZÀ£É¬Ä®èzÀ ªÀÄgÀ, PÀ®Äè ªÉÆzÀ¯ÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ
ªÀiÁvÀæªÀ®è, PÀlÖqÀ, ªÉÄlÖ®Ä, ºÉÆ¢PÉ, PÀ°èzÀÝ®Ä, aPÀ̪ÀÄä ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄgÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ C£Àé¬Ä¸ÀĪÀAvÀºÀ ¸ÀAUÀw. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ,
M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄzÀÝgÀÆ CzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ F £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß
¸ÀA¥ÀÇtðªÁV w½zÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, aPÀ̪ÀÄä ¥ÀzÀPÉÌ M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄzÀÄÝ, aPÀÌ ªÀÄvÀÄÛ
CªÀÄä JA§ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CzÀgÀ CAUÀUÀ¼ÁV §A¢ªÉ. DzÀgÉ, F
M¼ÀgÀZÀ£É0iÀÄ ¸ÀºÁ0iÀÄ¢AzÀ D ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÇtðªÁV
w½0iÀÄ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è aPÀ̪ÀÄä ¥ÀzÀ vÁ¬Ä0iÀÄ vÀAV0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ0iÀÄ®èzÉ,
vÁ¬ÄVAvÀ J¯Áè «µÀ0iÀÄUÀ¼À®Æè aPÀ̪À¼ÁVgÀĪÀ ºÉAUÀ¸À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅ
¢®è. DPÉ £ÀAn£À°è ªÀiÁvÀæ vÁ¬ÄVAvÀ aPÀ̪À¼À®èzÉ ªÀ0iÀĹì£À¯ÁèUÀ°Ã
E®èªÉà UÁvÀæzÀ¯ÁèUÀ°Ã aPÀ̪À¼ÁVgÀ¨ÉÃPÁV®è.
ºÉ¸Àj¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀtÂð¸ÀĪÀÅzÀÄ JA§ F JgÀqÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼À
£ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸ÀªÉAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä PɼÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß
¥Àj²Ã°¸À§ºÀÄzÀÄ.

(1) gÁdÄ«UÉ MAzÀÄ PÉA¥ÀÅ mÉÆ¦à ¹QÌzÉ

(2) CUÀ¸À PÀvÉÛUÉ ºÉÆqÉAiÀÄÄwÛzÁÝ£É

(1)£Éà ªÁPÀåzÀ°è ¹UÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ MAzÀÄ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

gÁdÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ D WÀl£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀVgÀĪÀ (JAzÀgÉ MAzÀÄ mÉƦà
AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ) M§â ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ. mÉÆ¦à £ÁªÀÄ¥ÀzÀ

77
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
CzÉà WÀl£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀVgÀĪÀ (JAzÀgÉ gÁdÄ«UÉ zÉÆgÉwgÀĪÀ) MAzÀÄ
ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ.
EzÀ®èzÉ CzÉà ªÁPÀåzÀ°è PÉA¥ÀÅ UÀÄt¥ÀzÀ mÉÆ¦à £ÁªÀÄ¥ÀzÉÆA¢UÉ
CzÀgÀ «±ÉõÀtªÁV §A¢zÀÄÝ, MAzÀÄ UÀÄtzsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ,
ªÀÄvÀÄÛ D UÀÄtzsÀªÀÄðzÀ ªÀÄÆ®PÀ CzÀÄ D £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß PÀrªÉÄ
ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. PÉA¥ÀÅ mÉƦà JA§ÄzÀÄ PÉ®ªÀÅ mÉƦàUÀ¼À£ÀÄß (PÉA¥ÀÅ
§tÚzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß) ªÀiÁvÀæ ªÀtÂð¸À§®ÄèzÁzÀ PÁgÀt CzÀgÀ ªÁå¦Û §jÃ
mÉÆ¦à ¥ÀzÀQÌgÀĪÀ ªÁå¦ÛVAvÀ PÀrªÉÄ.
F ªÉÄð£À PÁgÀtUÀ½UÁV, (1)£Éà ªÁPÀåzÀ°è gÁdÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ M§â
ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉ¸Àj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ PÉA¥ÀÅ mÉƦà
£ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉ MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ
JAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
gÁdÄ ¥ÀzÀPÉÌ M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÉÄA§Ä¢®èªÁzÀ PÁgÀt CzÀÄ M§â
ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉ¸Àj¸À§®ÄèzÀ®èzÉ ªÀtÂð¸À¯ÁgÀzÀÄ. DzÀgÉ PÉA¥ÀÅ mÉƦà
JA§ÄzÀPÉÌ M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄzÀÄÝ, CAvÀºÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É CzÀPÉÌ
CxÀð ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. ºÁUÁV F CxÀðzÀ ªÀÄÆ®PÀ CzÀÄ MAzÀÄ
ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ªÀtÂð¹ UÀÄgÀÄw¸À§®ÄèzÀÄ.
gÁdÄ, ºÀj, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, Cfvï, ªÉÆzÀ¯ÁzÀ CAQvÀ £ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ ªÀÄgÀ, VqÀ, PÀvÉÛ, PÀ®Äè ªÉÆzÀ¯ÁzÀ gÀÆqsÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÆ
ºÉ¸Àj¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁvÀæªÉà M§â ªÀåQÛ E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸À§®ÄèªÀÅ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, EAvÀºÀ gÀÆqsÀ£ÁªÀÄUÀ½UÀÆ M¼ÀgÀZÀ£É
AiÉÄA§Ä¢®èªÁzÀ PÁgÀt CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀtð£ÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ (2)£Éà ªÁPÀåzÀ°è CUÀ¸À ªÀÄvÀÄÛ
PÀvÉÛ JA§ JgÀqÀÄ gÀÆqsÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÆ ºÉ¸Àj¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ C£ÀÄ
PÀæªÀĪÁV M§â ªÀåQÛ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ¥ÁætÂAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛªÉ.
ªÀtÂð¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸À¨ÉÃQzÀÝ°è CzÀPÁÌV M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀÄ
CvÀåªÀ±Àå. AiÀiÁPÉAzÀgÉ M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁvÀæ
ªÀtð£ÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀzÀ°è PÉ®ªÀÅ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À
E®èªÉà UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÀÄÝ CªÀÅ ªÀtÂð¸ÀĪÀ
«zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß £ÀqɸÀ§®ÄèªÀÅ.

78
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É

(4) CªÀ£À §gÉAiÀÄÄ«PÉ E£ÀÆß ªÀÄÄV¢®è

(5) CªÀ£À zÉÆqÀØvÀ£ÀªÀ£ÀÄß J®ègÀÆ §®ègÀÄ

(4-5) ªÁPÀåUÀ¼À°è §gÉ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ £ÁªÀÄgÀÆ¥ÀªÁVgÀĪÀ §gÉAiÀÄÄ

«PÉ JA§ÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zÉÆqÀØ UÀÄt¥ÀzÀzÀ £ÁªÀÄgÀÆ¥ÀªÁVgÀĪÀ
zÉÆqÀØvÀ£À JA§ÄzÀÄ ªÀtÂð¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ C£ÀÄPÀæªÀĪÁV
MAzÀÄ WÀl£É 0iÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄtzsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ªÉ. F
¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÇtðªÁV CªÀÅUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É0iÀÄ ¸ÀºÁ0iÀÄ¢AzÀ
¥ÀqÉ0iÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå «gÀĪÀ PÁgÀt, CªÀ£ÀÄß MAzÀÄ ªÀtð£É0iÀÄ°è
vÉÆqÀV¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁVzÉ.
DzÀgÉ ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ E®èªÉÃ
¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¹zÀÞªÁVgÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄzÀÝgÀÆ CªÀÅ
F jÃw ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ
UÀÄgÀÄw¸À¯ÁgÀªÀÅ. EzÀPÉÌ PÁgÀtªÉãÉAzÀgÉ, CªÀÅUÀ¼À ¸ÀjAiÀiÁzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß
CªÀÅUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁvÀæªÉà PÀAqÀÄ
»r0iÀÄ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀtÂð¸ÀĪÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß £ÀqɸÀ¨ÉÃPÁVzÀÝ°è
CªÀ£ÀÄß MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ CAUÀªÀ£ÁßV ªÀiÁr §¼À¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ
¬ÄzÉ. ªÉÄÃ¯É (1)£Éà ªÁPÀåzÀ°è PÉÆnÖgÀĪÀ PÉA¥ÀÅ mÉƦà JA§ £ÁªÀÄ
¥ÀzÀPÀAvÉ F jÃw MAzÀÄ ªÀtð£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÆlÄÖ, CzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀ¸ÀÄÛ
ªÉÇAzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄwÛzÉ.
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ°è ºÉ¸Àj¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀtÂð¸ÀĪÀÅzÀÄ JA§
F JgÀqÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß E£ÀßµÀÄÖ ¸ÀàµÀÖªÁV w½AiÀĨÉÃQzÀÝ°è eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ (¸ÀªÀĸÀÛ¥ÀzÀ)
UÀ½UÀÆ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ½UÀÆ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ªÀåvÁå¸ÀªÉãÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄÄ
ªÀÅzÀÄ CªÀ±Àå.
EªÉgÀqÀ£ÀÆß JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MlÄÖ ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
vÀ0iÀiÁj¸À¯ÁVzÉ0iÉÄãÉÆà ¤d; DzÀgÉ, eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸ÀĪÀ°è
¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉA§ ¥ÀzÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉ
UÀ¼À£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸ÀĪÀ°è EzÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀ ªÁPÀågÀZÀ£ÉAiÀÄ
«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁVzÉ.

79
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
4.1.2 eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ºÉ¸Àj¸ÀĪÀ «zsÁ£À¢AzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÀÄ
ªÀtÂð¸ÀĪÀ «zsÁ£À¢AzÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛªÉ.
F JgÀqÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀzÀ PÀ£ÀßqÀzÀ
ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ªÀiÁ«£À ªÀÄgÀ, £ÉgɪÀÄ£É ¸ÀÄ¢Ý, PÉlÖ §Ä¢Þ, ©½AiÀÄ
§mÉÖ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀĸÀÛ¥ÀzÀ(eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ)UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ¢zÁÝgÉ.
¤dPÀÆÌ EªÉ®è ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÁVzÀÄÝ ªÀtÂð¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄ
vÀÛªÀ®èzÉ ºÉ¸Àj¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀÅ¢®è.
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½VgÀĪÀ M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÉÄA§ÄzÀÄ ¤dPÀÆÌ CªÀÅUÀ¼À ZÀjvÉæUÉ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ «µÀAiÀÄ. AiÀiÁªÀÅzÉÆà MAzÀÄ PÁ®zÀ°è ºÉƸÀ ¥ÀzÀªÉÇAzÀ£ÀÄß
¸À馅 ªÀiÁqÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ ªÀÄÆr§AzÁUÀ ¨sÁµÉAiÀÄ°è §¼ÀPÉAiÀÄ°ègÀĪÀ
MAzÀÄ ¥ÀzÀPÉÌ ¥ÀævÀåAiÀĪÉÇAzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹, E®èªÉà ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
¸ÉÃj¹, ºÉƸÀ ¥ÀzÀªÉÇAzÀ£ÀÄß ¹zÀÞUÉƽ¹gÀ¨ÉÃPÀÄ. C£ÀAvÀgÀ CzÀÄ d£ÀgÀ
ªÀiÁw£À°è ªÀÄvÀÄÛ §gÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è §¼ÀPÉUÉ §AzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ ¥ÀzÀªÁVgÀ
¨ÉÃPÀÄ.
¤dPÀÆÌ EAvÀºÀ M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀªÀjUÉ CªÀÅUÀ¼À
M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÉÄAvÀºÀzÀÄ JA§ «µÀAiÀÄ w½¢gÀ¨ÉÃPÉAzÉãÀÆ E®è. EzÀPÉÌ
PÁgÀtªÉãÉAzÀgÉ, ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ F ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß EvÀgÀ
M¼ÀgÀZÀ£É¬Ä®èzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ CªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉãÉÃ
w½zÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÀ®èzÉ CªÀÅUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ
¤zsÀðj¸ÀĪÀÅzÀÄ PÀµÀÖ¸ÁzsÀå.
PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ EAvÀºÀ M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ
MAzÀÄ ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß H»¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, d®d£ÀPÀ ¥ÀzÀPÉÌ M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ
`¤ÃgÀ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀĪÀAvÀºÀzÀÄ' JA§ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
DzÀgÉ §jAiÀÄ F CxÀðzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ CzÀÄ AiÀiÁªÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
CzÀÄ MAzÀÄ jÃwAiÀÄ C¤®ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ JA§ «µÀAiÀÄ w½¢zÉ
AiÀiÁzÀgÀÆ d®d£ÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ DªÀÄèd£ÀPÀUÀ¼ÉA§ JgÀqÀÄ jÃw0iÀÄ C¤®UÀ¼ÀÄ
F `¤ÃgÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀĪÀ' PÉ®¸ÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀŪÁzÀ PÁgÀt,
d®d£ÀPÀ ¥ÀzÀ D JgÀqÀÄ C¤®UÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ

80
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É
JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ°è D ¥ÀzÀzÀ §¼ÀPÉAiÉÄAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¢zÀÝgÉ
ªÀiÁvÀæ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå.
¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À §¼ÀPÉ EzÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁzÀÄzÀÄ. CzÀgÀ CAUÀUÀ¼ÁV
§A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À CxÀðªÀ£ÁßzsÀj¹ CzÀgÀ CxÀð
ªÉãÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ ªÀÄvÀÄÛ D CxÀðªÀ£ÀߪÀ®A©¹ CzÀÄ
JAvÀºÀ ªÀåQÛ E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV ºÉƸÀ§mÉÖ JA§ÄzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è MAzÀÄ ¥ÀzÀPÀAvÉ
AiÀiÁVzÀÄÝ, CzÀÄ ªÀtÂð¸ÀĪÀ QæAiÉÄAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ªÀ¸ÀÄÛªÉÇAzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄ
vÀÛzÉ. ºÉƸÀzÁVgÀĪÀ AiÀiÁªÀ §mÉÖAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃQzÀÝgÀÆ F ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ
ªÀÄÆ®PÀ UÀÄgÀÄw¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
¥ÀzÀUÀ½UÉ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¹zÀÞªÁVgÀĪÀ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ F «µÀAiÀÄzÀ°è eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉAiÉÄà JAzÀÄ ºÉüÀ
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, CªÀÅUÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ
¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¸ÀA¥ÀÇtðªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀjAiÀiÁV ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
¨sÁµÉAiÀÄ°è CªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉAiÉÄAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
ªÀiÁvÀæªÉà CªÀÅUÀ¼À ¸ÀjAiÀiÁzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå.
GzÁºÀgÀuÉUÁV ªÉÄlÖ®Ä ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ªÉÄlÄÖ QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ C®Ä
¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ gÀa¸À¯ÁVzÉAiÉÄAzÀÄ £ÀªÀÄUÉ w½¢zÀÝgÀÆ CzÀjAzÀ D
¥ÀzÀ ¤dPÀÆÌ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛ JAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV H»¹
ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, C®Ä ¥ÀævÀå0iÀÄPÉÌ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CxÀðUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀĪÀ ±ÀQÛ¬ÄzÉ.
ªÉÄlÖ®Ä ¥ÀzÀzÀ°è F C®Ä ¥ÀævÀåAiÀÄ MAzÀÄ eÁUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄ
vÀÛzÉ, PɪÀÄä®Ä ¥ÀzÀzÀ°è MAzÀÄ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ
©Ã¼À®Ä ¥ÀzÀzÀ°è MAzÀÄ QæAiÉÄ0iÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ°è EAvÀºÀ ºÉ¸Àj¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀtÂð¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ªÀåvÁå¸À §ºÀ¼À ªÀÄnÖUÉ £À²¹ºÉÆÃVzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀiÁw£À ¨sÁµÉAiÀiÁV ªÀÄÄAzÀĪÀj0iÀÄzÉ §jAiÀÄ §gÀºÀzÀ ¨sÁµÉ
AiÀiÁV G½¢gÀĪÀÅzÉà EzÀPÉÌ PÁgÀt«gÀ¨ÉÃPÀÄ.
F PÁgÀtPÁÌV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À
£ÀqÀÄªÉ CxÀðzÀ ªÀÄnÖUÉ ºÉaÑ£À §¼ÀPÉUÀ¼À®Æè ªÀåvÁå¸ÀªÉãÀÆ PÁt¸ÀĪÀÅ
¢®è. CAUÀUÀ¼ÁV §gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÉÆ£ÉAiÀÄzÀ£ÀÄß ©lÄÖ G½zÀªÀÅ

81
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
UÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¯ÉÆÃ¥ÀUÉƽ¹ §¼À¹zÁUÀ¯É®è
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ ¹¢Þ¸ÀÄvÀÛzÉ.

4.2 PÀÈvï ªÀÄvÀÄÛ vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉAiÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ ªÉʲµÀÖ÷åªÉãÉAzÀgÉ, CzÀgÀ°è §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑ PÀrªÉÄ J®èªÀ£ÀÆß QæAiÀiÁzsÁvÀÄUÀ½AzÀ
¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. EzÀPÉÌ ¢±ï `¢PÀÄÌ', AiÀÄÄzïÞ `AiÀÄÄzÀÞ', ¥Àzï `PÁ®Ä',
ªÀĺï `zÉÆqÀØ' ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÉ®ªÉà PÉ®ªÀÅ C¥ÀªÁzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ PÁt®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ.
JAzÀgÉ, M¼ÀgÀZÀ£É¬Ä®èzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑPÀrªÉÄ J®èªÀÇ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
zÀ°è QæAiÀiÁzsÁvÀÄUÀ¼ÁVªÉ. CAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ ªÀiÁvÀæ (ªÉÄïÉ
¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ) £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁV §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ0iÀiÁªÁzÀgÀÆ `¸ÉÆ£Éß'
¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ CªÀ£ÀÆß QæAiÀiÁzsÁvÀÄUÀ½AzÀ ¥ÀqÉ0iÀÄ®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ. ºÁUÁV ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è zsÁvÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß QæAiÀiÁzsÁvÀÄ JA§
CxÀðzÀ¯ÉèãÉà §¼À¸ÀĪÀÅzÀÄ gÀÆrü.
PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè ºÀ®ªÁgÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
QæAiÀiÁzsÁvÀÄUÀ½UÉ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀqÉ0iÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå
«zÉAiÀiÁzÀgÀÆ, D jÃw ¥ÀqÉ0iÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«®èzÀAvÀºÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ºÀ®«ªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ªÀÄgÀ, ºÀÆ, PÀ®Äè, PÀgÀÄ, PÁ®Ä, ºÀ®Äè, £ÁgÀÄ,
£ÉÆgÉ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ »j, ºÁ¼ÀÄ, vɼÀÄ,
£ÀqÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ºÀ®ªÀÅ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ°è Qæ0iÀiÁzsÁvÀÄUÀ½AzÀ
¥ÀqÉ0iÀÄ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
ºÁUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ zsÁvÀÄUÀ¼À£Éß®è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ Qæ0iÀiÁzsÁvÀÄUÀ¼ÉA§
MAzÉà ªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃj¹ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è. EzÀPÉÌ §zÀ®Ä,
CªÀ£ÀÄß ¸ÀAzÀ¨sÀðPÉÌ vÀPÀÌ ºÁUÉ QæAiÀiÁzsÁvÀÄ, £ÁªÀÄzsÁvÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt
zsÁvÀÄ JA§ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ ªÀUÀðUÀ¼À°è «AUÀr¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ F ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß PɼÀV£À
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁV vÉÆÃj¹PÉÆqÀÄvÀÛªÉ.

£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ QæAiÀiÁzsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ
¸Àé¥Àß `PÀ£À¸ÀÄ' ¸Àé¥ï `PÀ£À¸ÀÄ PÁtÄ'
PÉëÃvÀæ `UÀzÉÝ' Që `ªÁ¸ÀªÁVgÀÄ'

82
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É
²RgÀ `vÀÄ¢' ² `ZÀÆ¥ÀÅ ªÀiÁqÀÄ'
zÀQët `vÉAPÀ, §®' zÀPïëö `¸ÀªÀÄxÀð£ÁVgÀÄ'
ªÀÈzÀÞ `ªÀÄÄ¢' ªÀÈzïÞ `¨É¼É'
WÀl `PÉÆqÀ' WÀmï `vÀAiÀiÁj¸ÀÄ'
zsÀ£ÀÄ `©®Äè' zsÀ£ï `eÉÆÃgÁV ºÉÆÃV¸ÀÄ'
ªÀÈPÀë `ªÀÄgÀ' ªÀȺï `¨É¼É'
CQë `PÀtÄÚ' CPïëö `¨sÉÃn ªÀiÁqÀÄ'
fÃtð `ºÀ¼É' dÄgï `ºÀ¼ÉAiÀÄzÁUÀÄ'

ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£Éß®è QæAiÀiÁzsÁvÀÄUÀ½UÉ

¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ gÀa¸À¯ÁVzÉ. DzÀgÉ CªÀPÉÌ
CxÀðUÀ¼ÁV PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ E®èªÉà UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À°è
MAzÀ£ÀÆß F jÃw QæAiÀiÁzsÁvÀÄ«¤AzÀ vÀ0iÀiÁj¹®è.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À gÀZÀ£É0iÀÄ°è PÁt¸ÀĪÀ F UÀÄtzsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß
DzsÁgÀªÁVj¹, CªÀ£ÀÄß ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ PÀÈzÀAvÀ, vÀ¢ÞvÁAvÀ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀiÁ¸À JA§ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ ªÀUÀðUÀ¼À°è «AUÀr¸ÀÄvÁÛgÉ. QæAiÀiÁzsÁvÀÄ
UÀ½UÉ ¥ÀævÀåAiÀĪÉÇAzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀ0iÀiÁgÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ; D jÃw vÀ0iÀiÁgÁVgÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ (vÀ¢ÞvÀ)
¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀ0iÀiÁgÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ vÀ¢ÞvÁAvÀ
UÀ¼ÀÄ; ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MnÖUÉ ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
vÀ0iÀiÁgÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ (eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ).
ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑPÀrªÉÄ J¯Áè ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß
QæAiÀiÁzsÁvÀÄUÀ½AzÀ ¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt EAvÀºÀ «¨sÀd£É D
¨sÁµÉ0iÀÄ ªÁåPÀgÀtPÉÌ C£ÀÄPÀÆ®ªÁVzÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À°è ºÀ®ªÀ£ÀÄß D jÃw
QæAiÀiÁzsÁvÀÄUÀ½AzÀ ¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®èªÁzÀ PÁgÀt, PÀÈzÀAvÀ, vÀ¢ÞvÁAvÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÉA§ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀd£É PÀ£ÀßqÀPÉÌ C£ÀÄPÀÆ®ªÁzÀÄ
zÀ®è.
»ÃVzÀÝgÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀgÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ D
«¨sÀd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÁÝgÉ. CzÀPÉÌ
M¼ÀUÁUÀzÀAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ PÉ®ªÀgÀÄ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ
JA§ £Á®Ì£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃj¹, PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÀÈzÀAvÀ, vÀ¢ÞvÁAvÀ,
¸ÀªÀiÁ¸À ªÀÄvÀÄÛ £ÁªÀÄ JA§ £Á®ÄÌ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ½ªÉ0iÉÄAzÀÄ ºÉýzÁÝgÉ.

83
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¸ÉÃgÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£Éß®è PÀÈvï¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¸ÉÃgÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£Éß®è vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ
¥ÀjUÀt¸ÀĪÀ E£ÉÆßAzÀÄ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÆß PÉ®ªÀgÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ
C£ÀĸÀj¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.
EzÀÆ MAzÀÄ ªÀÄnÖUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ C£ÀÄPÀgÀuÉAiÉÄÃ.
AiÀiÁPÉAzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ºÉZÀÄÑPÀrªÉÄ J¯Áè £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß QæAiÀiÁ
zsÁvÀÄ«UÉ ¥ÀævÀåAiÀĪÉÇAzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀ0iÀiÁj¸À¯ÁVzÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÉÄÃ¯É £ÉÆÃrgÀĪɪÀÅ. ºÁUÁV, CªÀÅUÀ¼À (JAzÀgÉ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À) C£ÀAvÀgÀ §gÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼É®è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è vÀ¢ÞvÀ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ (JAzÀgÉ `ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ' ¥ÀævÀåAiÀĪÁVgÀĪÀÅ¢®è).
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è QæAiÀiÁzsÁvÀÄUÀ½AzÀ vÀ0iÀiÁj¹®èªÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼ÀÆ ¨ÉÃPÁzÀ¶ÖªÉ. ºÁUÁV, £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À°è
ºÉaÑ£ÀªÀÇ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÃ. JAzÀgÉ, F JgÀqÀ£É0iÀÄ
«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀªÀgÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÀÈvï ªÀÄvÀÄÛ vÀ¢ÞvÀ JA§
¥Áj¨sÁ¶PÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C£ÀAvÀgÀzÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÉA§
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°ègÀĪÀ CxÀðQÌAvÀ ¨ÉÃgÉAiÉÄà CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀ
¨ÉÃPÁVzÉ.
DzÀgÉ EAvÀºÀ vÉÃ¥É PÉ®¸À PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄnÖUÉ wÃgÁ
C¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁzÀÄzÉA§ÄzÀgÀ°è ¸ÀA±ÀAiÀÄ«®è.
PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ E£ÉÆßAzÀÄ ªÀåvÁå¸ÀªÀÇ
ªÉÄð£À «¨sÀd£É PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÀ®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß vÉÆÃj¹
PÉÆqÀÄvÀÛzÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §qÀªÀ, PÀ¼ÀªÀÅ, £ÉÆêÀÅ, §gÀºÀ,
©gÀÄPÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ MAzÉà MAzÀÄ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆArgÀĪÀ ¸Á¢üvÀ
¥ÀzÀUÀ¼Éà eÁ¹Û. JgÀqÀÄ CxÀªÁ eÁ¹Û ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆArgÀĪÀ
w¼ÀĪÀ½PÉ, §gÀªÀtÂUÉ, ©®ÄèUÁjPÉ JA§AvÀºÀ ¸Á¢üvÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è §ºÀ¼À PÀrªÉÄ.
EzÀPÉÌ «gÀÄzÀÞªÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è JgÀqÀÄ CxÀªÁ eÁ¹Û ¥ÀævÀåAiÀÄ
UÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆArgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÁzÀ¶ÖªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, PɼÀUÉ
PÉÆnÖgÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.

zsÁvÀÄ PÀÈzÀAvÀ vÀ¢ÞvÁAvÀ

PÀÈ PÀvÀðÈ PÀvÀðÈvÀé
ªÀÄ£ï ªÀÄw ªÀÄwªÀÄvï

84
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É
f dAiÀÄ dAiÀÄå
±ÀÄZï ±ÀÄa ±ËZÀ
¥ÀÈxï ¥ÀÈxÀÄ ¥ÁyðªÀ
¢ªï zÉêÀ zÉʪÀ
§Äzsï §Ä¢Þ §Ä¢ÞªÀÄvï
eÁÕ eÁÕ£À eÁÕ¤£ï
ªÀZï ªÁZï ªÁVä£ï

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è §gÀĪÀ M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÈzÀAvÀ,

vÀ¢ÞvÁAvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁ¸À JA§ÄzÁV «AUÀr¹zÁUÀ ºÉZÀÄÑ PÀrªÉÄ MAzÉÃ
¥ÀæªÀiÁtzÀ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼ÀÄ ¹zÀÞªÁUÀÄvÀÛªÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½gÀĪÀ ºÉaÑ£À ¥ÀzÀUÀ¼À®Æè MAzÉÃ
¥ÀævÀåAiÀÄ PÁt¸ÀĪÀÅzÁzÀ PÁgÀt, ªÉÄð£À ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ¤AiÀĪÀÄ
ªÀ£ÀÄß §¼À¹zÀ°è ºÉaÑ£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß `PÀÈzÀAvÀ' JA§ MAzÉà ªÀUÀðzÀ°è
¸ÉÃj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. vÀ¢ÞvÁAvÀ JA§ ªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃj¸À®Ä PÉ®ªÉà PÉ®ªÀÅ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ G½AiÀÄÄvÀÛªÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «¨sÀf¸À®Ä
¨ÉÃgÉAiÉÄà DzsÁgÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀÄ M¼ÉîAiÀÄzÉ£ÀÄߪÀÅzÀPÉÌ EzÀÆ MAzÀÄ
PÁgÀt.

4.3 ¥ÀzÀzÀ ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ C£ÀAvÀgÀ §gÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è §gÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼É®èªÀÇ ¥ÀzÀzÀ C£ÀAvÀgÀ §gÀĪÀªÀÅUÀ¼ÀÄ
(ªÉÄZÀÄÑ-UÉ, £ÀqÀ-vÉ, C½-ªÀÅ, §qÀ-ªÀ, UÁuï-EUÀ). F «µÀAiÀÄzÀ°è
PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVzÉ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ
¥ÀzÀzÀ ªÉÆzÀ®Æ §gÀ§®ÄèªÀÅ (¥Àæ-PÀÈw, ¥Àæ-¨sÁªÀ, «-£Á±À, C-
¨sÁªÀ, C-¸ÀvÀå), C£ÀAvÀgÀªÀÇ §gÀ§®ÄèªÀÅ (gÀ¸À-gÀ¹PÀ, £Àl-£Àn,
¥ÀzÀ-¥ÀzÀå, ¸À£Áå¹-¸À£Á幤).
PÀ£ÀßqÀzÀ°èAiÀÄÆ ºÉeÉÓãÀÄ, »AUÁ®Ä, PɪÀÄätÄÚ, E£ÀÆßgÀÄ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è eÉãÀÄ, PÁ®Ä, ªÀÄtÄÚ, £ÀÆgÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
¥ÀzÀUÀ¼À ªÉÆzÀ®Ä §gÀĪÀ ºÉeï, »A, PÉA, E£ï JA§AvÀºÀ
`¥ÀævÀåAiÀÄ'UÀ½ªÉAiÉÄAzÀÄ PÉ®ªÀgÀÄ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ªÁ¢¹zÁÝgÉ (²æÃzsÀgï
1995 £ÉÆÃr).

85
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
DzÀgÉ EªÀ£ÀÄß ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉüÀĪÀ §zÀ®Ä ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉý,
ºÉeÉÓãÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸ÀĪÀÅzÉÃ
M¼Éî0iÀÄzÉAzÀÄ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀgÀÄ ªÁ¢¹zÁÝgÉ (wgÀĪÀįÉñï 1997
£ÉÆÃr). PÉògÁd£Éà ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥ÁæaãÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÆ »ÃUÉAiÉÄÃ
ºÉýzÁÝgÉ.
EzÀ®èzÉ, EAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è CªÀÅUÀ¼À ªÉÆzÀ°UÉ §gÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
(ºÉeï, »A, PÉA, E£ï ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ) ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉýzÀ°è
E§âgÀÄ JA§AvÀºÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ¸ÉÃjPɬÄAzÀ
(JAzÀgÉ zsÁvÀÄ«®èzÉAiÉÄÃ) vÀ0iÀiÁgÁVªÉAiÉÄAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁ¢ÃvÀÄ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀzÀUÀ½UÉ E®èªÉà zsÁvÀÄUÀ½UÉ ¸ÉÃj¹
ºÉƸÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸ÀÄvÉÛêÀ®èzÉ JgÀqÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÉÃ
MAzÀgÉÆqÀ£ÉÆAzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ«®è.

4.4 £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À gÀZÀ£É

PÀ£ÀßqÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ, UÀÄt¥ÀzÀUÀ½UÉ E®èªÉà EvÀgÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀ0iÀiÁj¸À®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV zÀt QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ ªÀÅ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹
zÀtªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÆß, §qÀ UÀÄt¥ÀzÀPÉÌ ªÀ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ §qÀªÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÆß, UÁt £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÉÌ EUÀ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ UÁtÂUÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÆß vÀ0iÀiÁj¸À¯ÁVzÉ. F jÃw QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¸ÉÃj¹ vÀ0iÀiÁj¹gÀĪÀAvÀºÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼Éà PÀ£ÀßqÀzÀ°è eÁ¹Û.
ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹gÀĪÀ ºÁUÉ, £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÉÄA§ÄzÀÄ ªÀÄÄRå
ªÁV CªÀÅUÀ¼À ZÀjvÉæAiÀÄ£ÀߪÀ®A©¹gÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀzÀªÉÇAzÀ£ÀÄß ºÉƸÀzÁV
vÀ0iÀiÁj¹ §¼ÀPÉUÉ vÀAzÁUÀ JAvÀºÀ ¥ÀzÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß C£ÀĸÀj¸À
¯ÁVvÀÄÛ JA§ÄzÉà CzÀgÀ M¼ÀgÀZÀ£ÉUÉ DzsÁgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÁPÀåUÀ¼À°è §¼À¸ÀĪÁUÀ E®èªÉÃ
CªÀÅUÀ¼À CxÀðªÉãÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½0iÀÄ®Ä ¥Àæ0iÀÄw߸ÀĪÁUÀ CªÀÅUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É
ºÉaÑ£ÉqÉUÀ¼À®Æè eÁ¹Û ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀĪÀÅ¢®è. ¥ÀzÀUÀ½UÉ gÀÆrüAiÀÄ°è
JAvÀºÀ CxÀð«zÉ JA§ÄzÀÄ ªÀiÁvÀæªÉà CªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉUÉ ªÀÄvÀÄÛ CxÀðPÉÌ
DzsÁgÀªÁUÀ§®ÄèzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV ºÁ¸ÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÀÆÌ ºÁ¸ÀÄUÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀÆÌ £ÀqÀÄ
«gÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀ, vÉgÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÀÆÌ vÉjUÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀÆÌ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ
¸ÀA§AzsÀ, E®èªÉà «Är QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÀÆÌ «ÄrvÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀÆÌ

86
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É
£ÀqÀÄ«gÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀ F £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß (ºÁ¸ÀÄUÉ, vÉjUÉ ªÀÄvÀÄÛ
«ÄrvÉ JA§ªÀÅ UÀ¼À£ÀÄß) §¼À¸ÀĪÁUÀ £ÀªÀÄä UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §gÀĪÀÅzÀÄ
C¥ÀgÀÆ¥ÀªÉAzÉà ºÉüÀ §ºÀÄzÀÄ. gÀÆrüªÀÄÆ®ªÁzÀ CxÀðzÀ
¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ¯ÉãÉà £ÁªÀÅ CªÀ£ÀÄß ªÁPÀåUÀ¼À°è §¼À¸ÀÄvÉÛÃªÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃgÉ
AiÀiÁgÁzÀgÀÆ CªÀ£ÀÄß §¼À¹zÁUÀ CªÀPÉÌ CxÀð PÉÆqÀÄvÉÛêÉ.
F jÃw ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É CªÀÅUÀ¼À ¢£À¤vÀåzÀ §¼ÀPÉUÉ CªÀ±Àå
«®èªÁzÀ PÁgÀt, ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV CzÀÄ §ºÀ¼À C¤AiÀÄ«ÄvÀªÁVgÀĪÀÅzÉÃ
eÁ¹Û. EzÀ®èzÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀÇ
PÉ®ªÉà PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ PÁt¸ÀÄwÛzÀÄÝ, CªÀÅUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥À ªÀÄvÀÄÛ
CxÀð EªÉgÀqÀÆ §ºÀ¼À ªÀÄnÖUÉ C¤AiÀÄ«ÄvÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ.
F PÁgÀtPÁÌV M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄgÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è
ªÀtÂð¸ÀĪÁUÀ CªÀÅUÀ¼À°è §gÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀßµÉÖà PÉÆqÀ®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. CAvÀºÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ, D
¥ÀzÀUÀ¼À°è E®èªÉà ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À°è GAmÁUÀĪÀ ¸ÉÃjPÉ0iÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ,
ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ vÀ0iÀiÁgÁUÀ§®è ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð EªÉ®èªÀ£ÀÆß
¥ÀnÖ ªÀiÁrAiÉÄà ºÉüÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. F PÁgÀtPÁÌV PÉ®ªÀgÀÄ ªÉÊAiÀiÁ
PÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÉÄA§ÄzÀÄ CxÀðPÉÆñÀzÀ CAUÀªÀ®èzÉ
ªÁåPÀgÀtzÀ CAUÀªÀ®è JA§ÄzÁV0iÀÄÆ ªÁ¢¹zÁÝgÉ.
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸Á¢üvÀªÁUÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É F jÃw
C¤AiÀÄ«ÄvÀªÁVgÀĪÀÅzÁzÀ PÁgÀt CzÀ£ÀÄß ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
«ªÀj¹ ºÉüÀĪÀÅzÀÄ PÀµÀÖ¸ÁzsÀå. CªÀÅUÀ¼À »AzÉ ¤AiÀĪÀÄUÀ½gÀĪÀ §zÀ®Ä
§gÉà PÉ®ªÀÅ `M®ªÀÅ'UÀ½ªÉAiÉÄAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. F M®ªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
¤AiÀĪÀÄgÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀtÂð¹zÀgÀÆ CªÀÅUÀ¼À°è ¥ÀæwAiÉÆAzÀPÀÆÌ MAzÀ®è
MAzÀÄ C¥ÀªÁzÀ«®èzÉ EgÀĪÀÅ¢®è.
ªÁåPÀgÀtzÀ EvÀgÀ gÀZÀ£ÉUÀ½VAvÀ ¸Á¢üvÀ ¥ÀzÀUÀ¼À gÀZÀ£É F MAzÀÄ
«µÀAiÀÄzÀ°è wÃgÁ ©ü£ÀߪÁVzÉ. ¸Á¢üvÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À
CxÀðªÀ£ÀÄß CxÀðPÉÆñÀUÀ¼À°è PÉÆqÀ¨ÉÃPÁVgÀĪÀÅzÀÄ EzÉà PÁgÀtPÁÌV.
GzÁºÀgÀuÉUÁV PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ EPÉ-EUÉ
¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÉãÉA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À§ºÀÄzÀÄ.

4.5 EPÉ-EUÉ ¥ÀævÀåAiÀÄ

PÀ£ÀßqÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À°è EPÉ-EUÉ
JA§ÄzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÀÄ. F ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀ0iÀiÁgÁUÀ§®è

87
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ºÀ®«zÀÄÝ, CªÀÅUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è PÁt¸ÀĪÀ
M®ªÀ£ÀÄß PÉ®ªÀÅ ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ «ªÀj¹ ºÉüÀ®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, EªÀÅ ¤dPÀÆÌ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À®è,
M®ªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ - JAzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À°è ¥ÀæwAiÉÆAzÀPÀÆÌ ¸ÁPÀµÀÄÖ
C¥ÀªÁzÀUÀ½ªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß E°è £É£À¦£À°èj¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.
F ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸À§ºÀÄzÀÄ (§¼À®Ä-§¼À°PÉ, M¥ÀÅöà-M¦àUÉ,
»r-»rPÉ, PÉÆqÀÄ-PÉÆqÀÄUÉ). EzÀPÉÌ EPÉ, EUÉ, PÉ ªÀÄvÀÄÛ UÉ
JA§ÄzÁV £Á®ÄÌ gÀÆ¥ÀUÀ½ªÉ. EªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ£ÀÄß PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ
¤AiÀĪÀÄ(M®ªÀÅ)UÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ «ªÀj¸À§ºÀÅzÀÄ.

1. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV GPÁgÁAvÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ F

¥ÀævÀåAiÀÄPÉÌ EPÉ gÀÆ¥À«zÉ.

§¼À®Ä §¼À°PÉ
ºÉüÀÄ ºÉýPÉ
CAdÄ CAfPÉ

2. GPÁgÁAvÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°è JgÀqÉà CPÀëgÀUÀ½zÀÄÝ ªÉÆzÀ®£ÉÃ

CPÀëgÀzÀ°è §gÀĪÀ ¸ÀégÀ ºÀæ¸ÀéªÁVzÉAiÀiÁzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ
§gÀĪÀ F ¥ÀævÀåAiÀÄPÉÌ EUÉ E®èªÉà UÉ gÀÆ¥À«zÉ. DzÀgÉ,
EªÀÅUÀ¼À°è EUÉ JA§ÄzÀÄ J°è §gÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ UÉ JA§ÄzÀÄ
J°è §gÀÄvÀÛzÉ JA§ «µÀAiÀÄzÀ°è ¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀå
ªÁUÀĪÀÅ¢®è.

vÉgÀÄ vÉjUÉ
ªÀÄÄZÀÄÑ ªÀÄÄaÑUÉ
ªÀÄÄvÀÄÛ ªÀÄÄwÛUÉ
PÉÆqÀÄ PÉÆqÀÄUÉ
ªÉÄZÀÄÑ ªÉÄZÀÄÑUÉ
GqÀÄ GqÀÄUÉ

ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ ¤AiÀĪÀÄPÉÌ £ÁZÀÄ-£ÁZÀÄUÉ, K¼ÀÄ-K½UÉ

JA§AvÀºÀ PÉ®ªÀÅ C¥ÀªÁzÀUÀ¼ÀÆ EªÉ.

88
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É
3. ¸ÀÄ E®èªÉà E¸ÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ°è PÉÆ£ÉUÉƼÀÄîªÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À
C£ÀAvÀgÀ F ¥ÀævÀåAiÀÄPÉÌ PÉ gÀÆ¥À«zÉ. F QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ
¸ÀÄ CPÀëgÀ ªÉÄð£À ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀgÀªÁzÁUÀ ¯ÉÆÃ¥ÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ.

§AiÀĸÀÄ §AiÀÄPÉ
ºÀgÀ¸ÀÄ ºÀgÀPÉ
vÀÄj¸ÀÄ vÀÄjPÉ
UÀzÀj¸ÀÄ UÀzÀjPÉ

4. EPÁgÁAvÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ EzÀPÉÌ UÉ gÀÆ¥À«zÉ

(¸ÀÄ°-¸ÀÄ°UÉ, ºÉÆ°-ºÉÆ°UÉ); DzÀgÉ, »rPÉ JA§ÄzÀgÀ°è
EzÀPÉÌ PÉ gÀÆ¥À«zÉ.
5. JPÁgÁAvÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ EzÀPÉÌ PÉ gÀÆ¥À«zÀÄÝ
QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ JPÁgÀ F ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ
CPÁgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ (ªÉƼÉ-ªÉƼÀPÉ); F ¤0iÀĪÀÄPÀÆÌ ºÉÆzÉ-
ºÉÆ¢PÉ, £ÀqÉ-£ÀqÀÄUÉ JA§AvÀºÀ C¥ÀªÁzÀUÀ½ªÉ.
6. F ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ°è §gÀĪÀ J¯Áè QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ
¸ÉÃj¹ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV ªÀiÁqÀÄ, PÀÄ¢, §gÉ, zÀÄqÀÄPÀÄ, wgÀÄUÀÄ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ EzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
AiÀiÁªÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ®è CzÀÄ F jÃw ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ,
ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÉÃgÀĪÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß
w½0iÀĨÉÃQzÀÝ°è JAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ¼É®è PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉAiÀÄ°èªÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r0iÀĨÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
7. F ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¹zÀÞªÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ JAvÀºÀ
CxÀð«zÉ, CzÀPÀÆÌ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ CxÀðPÀÆÌ £ÀqÀÄªÉ JAvÀºÀ
¸ÀA§AzsÀ«zÉ JA§ÄzÀ£ÀÆß gÀÆrüAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀiÁvÀæªÉÃ
w½zÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀå.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, CAfPÉ JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÁzÀgÉ, ªÉƼÀPÉ JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ WÀl£É¬ÄAzÀ
¹zÀÞªÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆ¢PÉ JA§ÄzÀÄ

89
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
MAzÀÄ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä ¨ÉÃPÁUÀĪÀ PÀgÀtªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄ
vÀÛzÉ.
8. ºÉUÀνPÉ, w¼ÀĪÀ½PÉ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀUÀ¼À°è F
¥ÀævÀåAiÀÄ ªÀ½ JA§ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ C£ÀAvÀgÀ §gÀÄvÀÛzÉ.
9. ©®ÄèUÁjPÉ, ²æêÀÄAwPÉ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ
EPÉ ¥ÀævÀåAiÀÄ ªÉÄð£À ¥ÀævÀåAiÀÄQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁzÀÄzÀÄ. EzÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ §gÀÄwÛzÀÄÝ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ EPÀ ¥ÀævÀåAiÀÄPÉÌ
(PÀët-PÀëtÂPÀ, vÀPÀð-vÁQðPÀ) ¸ÀA§A¢ü¹zÀÄ¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.

J¯Áè QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ ¸ÉÃj¸À®Ä ¸ÁzsÀå«gÀĪÀAvÀºÀ EPÉ JA§

E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°èzÉ. EzÀÄ ªÉÄð£À ¥ÀævÀåAiÀÄQÌAvÀ ©ü£Àß
ªÁzÀÄzÀÄ. F ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ MAzÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸ÀĪÀ §zÀ®Ä, £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ eÁUÀzÀ°è §gÀ§®è
MAzÀÄ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß (Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ £ÁªÀÄgÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß) vÀ0iÀiÁj¸ÀÄvÉÛêÉ
JA§ÄzÉà EzÀPÀÆÌ ªÉÄð£À EPÉ-EUÉ ¥ÀævÀåAiÀÄPÀÆÌ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ªÀÄÄRå
ªÀåvÁå¸À.
JAzÀgÉ, F EPÉ JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ `¥ÀzÀgÀÆ¥À' ¥ÀævÀåAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄïÉ
«ªÀj¹zÀ EPÉ-EUÉ JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ `¥ÀzÀ¥ÀævÀåAiÀÄ'. F PÁgÀtPÁÌV, F
JgÀqÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À
§ºÀÄzÀÄ.

PÀ. ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, EPÉ ¥ÀzÀgÀÆ¥À ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀ

QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¨ÉÃQzÀÝgÀÆ ¸ÉÃj¹ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ (ªÀiÁqÀÄ
«PÉ, PÀÄ¢0iÀÄÄ«PÉ, §gÉ0iÀÄÄ«PÉ, zÀÄqÀÄPÀÄ«PÉ, wgÀÄUÀÄ«PÉ).
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §A¢gÀĪÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÀÆ
CzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ (gÀQë¸ÀÄ«PÉ, ²Që¸ÀÄ«PÉ, C£ÀÄ
ªÀÄw¸ÀÄ«PÉ, «gÉÆâü¸ÀÄ«PÉ).
R. J¯Áè §¼ÀPÉUÀ¼À®Æè CzÀPÉÌ EPÉ JA§ MAzÉà gÀÆ¥À«zÉ.
DzÀgÉ F ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ GPÁgÁAvÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À PÉÆ£É
AiÀÄ°è ªÀPÁgÁUÀªÀĪÀÇ ªÀÄvÀÄÛ JPÁgÁAvÀ ºÁUÀÆ EPÁgÁAvÀ
QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ°è AiÀÄĪï JA§ÄzÀgÀ DUÀªÀĪÀÇ PÁt¸ÀÄ
vÀÛzÉ.

90
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É
ºÉÆUÀ¼ÀÄ ºÉÆUÀ¼ÀÄ«PÉ
ºÁ¸ÀÄ ºÁ¸ÀÄ«PÉ
ºÉüÀÄ ºÉüÀÄ«PÉ
»r »rAiÀÄÄ«PÉ
E½ E½0iÀÄÄ«PÉ
PÉÆ¼É PÉƼÉAiÀÄÄ«PÉ

UÀ. J¯Áè §¼ÀPÉUÀ¼À®Æè CzÀPÉÌ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ ¤zÉðò¸ÀĪÀ

WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ ºÉüÀĪÀAvÀºÀ MAzÉà CxÀð«zÉ.
WÀ. F ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ §¼ÀPÉ0iÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ ªÁåPÀgÀt¤AiÀĪÀÄzÀ
ªÀÄÆ®PÀ ªÀtÂð¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. ¥ÀzÀ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ºÁUÉ ¤AiÀĪÀÄzÀ
§zÀ®Ä `M®ªÀ'£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè.

EPÉ ¥ÀzÀgÀÆ¥À ¥ÀævÀåAiÀÄPÀÆÌ EPÉ-EUÉ ¥ÀzÀ¥ÀævÀåAiÀÄPÀÆÌ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ

F ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß PɼÀV£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸ÀÄvÀÛªÉ.

QæAiÀiÁ¥ÀzÀ EPÉ (¥ÀzÀgÀÆ¥À¥ÀævÀåAiÀÄ) EPÉ-EUÉ (¥ÀzÀ¥ÀævÀåAiÀÄ)

CAdÄ CAdÄ«PÉ CAfPÉ
PÉÆqÀÄ PÉÆqÀÄ«PÉ PÉÆqÀÄUÉ
vÉgÀÄ vÉgÀÄ«PÉ vÉjUÉ
£ÁZÀÄ £ÁZÀÄ«PÉ £ÁZÀÄUÉ
ºÉÆ° ºÉÆ°AiÀÄÄ«PÉ ºÉÆ°UÉ
ªÉÆ¼É ªÉƼÉAiÀÄÄ«PÉ ªÉƼÀPÉ
§AiÀĸÀÄ §AiÀĸÀÄ«PÉ §AiÀÄPÉ
PÉvÀÄÛ PÉvÀÄÛ«PÉ PÉwÛUÉ
ºÁ¸ÀÄ ºÁ¸ÀÄ«PÉ ºÁ¸ÀÄUÉ
»r »rAiÀÄÄ«PÉ »rPÉ

QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½AzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä EPÉ-EUÉ JA§ F

¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¨ÉÃgÉAiÀÄÆ PÉ®ªÀÅ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀÇ PÉ®ªÉà PÉ®ªÀÅ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ
UÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀiÁvÀæ÷§gÀ§®ÄèªÀÅ. EzÀ®èzÉ CªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉ EPÉ-EUÉ JA§Ä
zÀQÌAvÀ®Æ eÁ¹Û C¤AiÀÄ«ÄvÀªÁzÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV vÀ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß EPÁgÁAvÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ
§¼À¹ PÀÄtÂvÀ, »rvÀ, zÀÄrvÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß, JPÁgÁAvÀ

91
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ §¼À¹ C¯ÉvÀ, £ÉUÉvÀ, MzÉvÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÆß
vÀ0iÀiÁj¸À§ºÀÄzÀÄ; UÀÄ E®èªÉà qÀÄ CPÀëgÀzÀ°è PÉÆ£ÉUÉƼÀÄîªÀ QæAiÀiÁ
¥ÀzÀUÀ½UÉ C ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ (QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ GPÁgÀªÀ£ÀÄß
¯ÉÆÃ¥ÀUÉƽ¹ ªÀÄvÀÄÛ UÀPÁgÀ-qÀPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß PÀPÁgÀ-lPÁgÀUÀ¼À£ÁßV ªÀiÁr)
£ÀqÀÄPÀ, wgÀÄPÀ, ªÀÄgÀÄPÀ, Dl, Nl, £ÉÆÃl, ºÉÆÃgÁl ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
PÉ®ªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸À§ºÀÄzÀÄ. (eÁ¹Û «ªÀgÀUÀ½UÉ ¨sÀmï
2002 £ÉÆÃr).
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß F jÃw ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ ¥ÀzÀ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¸ÉÃj¹ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½AzÀ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ UÀÄt¥ÀzÀUÀ½AzÀ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½AzÀ®Æ vÀ0iÀiÁj¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ (ºÉƸÀ-ºÉƸÀvÀÄ, eÁt-
eÁuÉä, MPÀÌ®Ä-MPÀÌ°UÀ, ªÀÄÆUÀÄ-ªÀÄÆUÀÄw).

4.6 QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À gÀZÀ£É

PÀ£ÀßqÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄgÀĪÀªÀÅUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ E®èzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ JA§ÄzÁV JgÀqÀÄ ªÀUÀðUÀ¼À°è «AUÀr¸À®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ. EªÀÅUÀ¼À°è M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄgÀĪÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß ºÉaÑ£À
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À®Æè £ÉÃgÀªÁV CªÀÅUÀ¼À CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À
CxÀð¢AzÀ ¥ÀqÉ0iÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV ºÀAV¸ÀÄ, ©r¸ÀÄ, vÀÄAr¸ÀÄ, ºÉ¸Àj¸ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄgÀĪÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀAUÀÄ, ©qÀÄ, vÀÄAqÀÄ, ºÉ¸ÀgÀÄ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ E¸ÀÄ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ gÀa¸À¯ÁVzÀÄÝ,
CªÀÅUÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV CªÀÅUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄAzÀ ¥ÀqÉ0iÀħºÀÄzÀÄ.
F ¤0iÀĪÀÄPÉÌ PÉ®ªÉà PÉ®ªÀÅ C¥ÀªÁzÀUÀ½gÀĪÀÅzÀÄ ¤dªÁzÀgÀÆ CAvÀºÀ
C¥ÀªÁzÀUÀ¼À£ÀÄß `£ÀÄrUÀlÄÖ'UÀ¼ÉA§ÄzÁV ¥ÀjUÀt¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄgÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ°è PÁt¸ÀĪÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀtð£É JA§ ¨sÉÃzÀ M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄgÀĪÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ°è PÁt¸À
¢gÀĪÀÅzÉà CªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ°è PÁt¸ÀĪÀAvÀºÀ
C¤AiÀÄ«ÄvÀvɬĮè¢gÀ®Ä ªÀÄÄRå PÁgÀt.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è `QæAiÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À'ªÉA§ MAzÀÄ «²µÀÖªÁzÀ ¸ÀªÀiÁ¸À«zÉ
AiÉÄAzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ C©ü¥ÁæAiÀÄ¥ÀnÖzÁÝgÉ. DzÀgÉ F
D©¥ÁæAiÀÄPÉÌ DzsÁgÀªÁV CªÀgÀÄ PÉÆqÀĪÀ ªÀÄgÀªÉÃgÀÄ, PÉʪÀÄÄV,
PÀ£À¸ÀÄPÁtÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ ¤dPÀÆÌ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ,
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ(¸ÀªÀĸÀÛ¥ÀzÀ)UÀ¼À®è.

92
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É
PÀ¥ÀÅöàºÁªÀÅ, ¸ÀvÀÛ ºÁªÀÅ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ
¥ÀzÀzÀ C£ÀAvÀgÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¨ÁgÀ¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ CªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀiÁ¸À
UÀ¼ÉAzÀÄ vÀ¥ÁàV ºÉýgÀĪÀ ºÁUÉ E®Æè ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀzÀ C£ÀAvÀgÀ
(ªÀÄgÀ, PÉÊ, PÀ£À¸ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ) «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
¨ÁgÀ¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ CªÀ£ÀÆß ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄĪÀ vÀ¥ÁàzÀ
¤tðAiÀÄPÉÌ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ §A¢zÁÝgÉ.
PÉʪÀÄÄV, ªÀÄgÀªÉÃgÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ §¼ÀPÉUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀzÀ
«¨sÀQÛ ¯ÉÆÃ¥ÀUÉÆArgÀĪÀÅzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁPÀågÀZÀ£ÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ
ªÉÄî®èzÉ, ªÁPÀågÀZÀ£ÉAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄî®è. QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ
F £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÁPÀåzÀ EvÀgÀ eÁUÀUÀ½UÉ PÉÆAqÀĺÉÆÃzÁUÀ (6£ÉÃ
ªÁPÀå £ÉÆÃr), E®èªÉà CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ MwÛºÉüÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀĪÉÇAzÀ£ÀÄß
§¼À¹zÁUÀ (7£Éà ªÁPÀå £ÉÆÃr), D jÃw ¯ÉÆÃ¥ÀUÉÆArgÀĪÀ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄ wgÀÄV PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ.

(6) ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß gÁdÄ £Á¼É KgÀÄvÁÛ£É.

(7) ¤£Éß gÁdÄ ªÀÄgÀªÀ£ÀÆß KjzÀ.

PÉʦr, ¨Á£ÀÄ° ªÉÆzÀ¯ÁzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À CAUÀUÀ¼ÁV §gÀĪÀ

¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß F jÃw ªÁPÀåzÀ°è ¨ÉÃgÉ PÀqÉUÀ½UÉ PÉÆAqÀĺÉÆÃUÀ®Ä E®èªÉÃ
CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ MwÛºÉüÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÉA§Ä
zÀ£ÀÄß E°è UÀªÀĤ¸À¨ÉÃPÀÄ.
PÀ£ÀßqÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹gÀĪÀÅzÀÄ
§ºÀ¼À C¥ÀgÀÆ¥À. ZÁjwæPÀ CªÀ±ÉõÀUÀ¼ÁVgÀĪÀ EAvÀºÀ PÉ®ªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ
PÀ¼É-PÀ¼ÀZÀÄ, JgÉ-JgÀZÀÄ, £ÀÄtÄ¥ÀÅ-£ÀÄtÄZÀÄ JA§AvÀºÀ PÉ®ªÀÅ
¥ÀzÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼À°è E®èªÉà vÀÄgÀÄPÀÄ, zÉÆgÀPÀÄ, ¤®ÄPÀÄ, PÀÄlÄPÀÄ
JA§AvÀºÀ PÉ®ªÀÅ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÁt®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É0iÀÄ°è E¸ÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ §¼ÀPÉ
0iÀÄ£ÀÄß PÁt®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV ºÉ¸Àj¸ÀÄ, PÀ£Àßr¸ÀÄ, MvÁÛ
¬Ä¸ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÉ®ªÀÅ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ ºÉ¸ÀgÀÄ, PÀ£ÀßqÀ, MvÁÛ0iÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ £ÀqÀÄªÉ EAvÀºÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.
EzÉà jÃw0iÀÄ°è JvÀÛj¸ÀÄ, ¨ÉÆý¸ÀÄ, vÀA¦¸ÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ
JvÀÛgÀ, ¨ÉÆüÀÄ, vÀA¥ÀÅ UÀÄt¥ÀzÀUÀ½UÀÆ £ÀqÀÄªÉ CAvÀºÀzÉà ¸ÀA§AzsÀ
«gÀĪÀ ºÁUÉ PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀ®èzÉ, UÀºÀUÀ»¸ÀÄ, §qÀ§r¸ÀÄ, ZÀ¥Ààj¸ÀÄ,

93
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
PÉÃPÀj¸ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CtQ¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ
E¸ÀÄ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ vÀ0iÀiÁj¹zÀ ºÁUÉ PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ
ZÁjwæPÀªÁV F E¸ÀÄ JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ gÀÆ¥ÀªÉÃ.
DUÀÄ, DqÀÄ, PÉÆqÀÄ, §gÀÄ, ©qÀÄ, PÀlÄÖ, ©Ã¼ÀÄ, ªÀiÁqÀÄ, ºÁPÀÄ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÉ®ªÀÅ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ EvÀgÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ (CxÀªÁ QæAiÀiÁ
gÀÆ¥À)UÀ¼À£ÁßUÀ°Ã (PÀAqÀħgÀÄ, ºÉÆqÉzÁqÀÄ, NqÁqÀÄ, Nr§gÀÄ,
E®èªÁUÀÄ) E®èªÉà £ÁªÀÄ¥ÀzÀ CxÀªÁ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÁßUÀ°Ã (¹mÁÖUÀÄ,
¨ÉÃgÀÄ©qÀÄ, ªÀiÁvÀÄPÉÆqÀÄ, CqÀةüÀÄ, PÀ¥ÁàUÀÄ, ¸ÀļÁîUÀÄ) ¸ÉÃj¹
`¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ'UÀ¼À£ÀÄß gÀa¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÉ.
E®Æè ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV F gÀZÀ£ÉUÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ
¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ¯ÉãÉà w½zÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. ºÁUÁV EªÀ£ÀÆß eÉÆÃqÀÄ
¥ÀzÀ(¸ÀªÀiÁ¸À)UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄzÉ `PÀÆqÀÄ¥ÀzÀ'UÀ¼ÉA§ ¨ÉÃgÉ0iÉÄà MAzÀÄ
jÃw0iÀÄ gÀZÀ£ÉUÀ¼ÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸ÀĪÀÅzÀÄ GvÀÛªÀÄ.

4.7 UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À gÀZÀ£É

QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ ºÁUÉ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ®Æè ºÉ¸Àj¸ÀĪÀÅzÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ªÀtÂð¸ÀĪÀÅzÀÄ JA§ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ¨sÉÃzÀ«®è. DzÀÄzÀjAzÀ, ¸ÁªÀiÁ£Àå
ªÁV M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄgÀĪÀ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV CªÀÅUÀ¼À CAUÀ
UÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¤zsÀðj¸À®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ.
ZÁjwæPÀ CªÀ±ÉõÀUÀ¼ÁV PÁt¸ÀĪÀAvÀºÀ M¼ÀgÀZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ
PÉ®ªÀÅ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ EzÀPÉÌ C¥ÀªÁzÀªÁV PÀ£ÀßqÀzÀ°è GzÁ
ºÀj¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ (PÉA¥ÀÅ, PÀ¥ÀÅöà, vÀA¥ÀÅ, £ÀÄtÄ¥ÀÅ).
F jÃw ZÁjwæPÀ CªÀ±ÉõÀUÀ¼ÁV PÁt¸ÀĪÀ M¼ÀgÀZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ©lÖgÉ,
¨ÉÃgÉ ¤AiÀÄ«ÄvÀªÁzÀ M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄļÀî UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è E®èªÉAzÉÃ
ºÉüÀ®Æ ¸ÁzsÀå«zÉ.
QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀzÀ°è (JAzÀgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ
«±ÉõÀtUÀ¼À£ÁßV ªÀiÁr) §¼À¸À®Ä PÀ£ÀßqÀzÀ°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½AzÀ UÀÄt¥ÀzÀ
UÀ¼À£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¹ §¼À¸ÀĪÀ §zÀ®Ä CªÀÅUÀ¼À PÀÈzÀAvÀgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ
PÀæªÀÄ gÀÆrüAiÀÄ°èzÉ (¨ÉìĹzÀ §mÁmÉ, MtVzÀ PÀnÖUÉ, ºÀ¹zÀ
ºÀÄ°). EzÉà jÃwAiÀÄ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀzÀ°è
§¼À¸À®Ä CªÀÅUÀ¼À ¸ÀA§AzsÀ (µÀ¶×Ã) gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ PÀæªÀĪÀÇ
PÀ£ÀßqÀzÀ°èzÉ (ªÀÄtÂÚ£À PÉÆqÀ, ºÀwÛAiÀÄ §mÉÖ, PÀ°è£À ªÀÄÆwð).

94
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É
F PÁgÀtPÁÌV, ¤AiÀÄ«ÄvÀªÁzÀ M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄļÀî UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀÄÄRåªÁV ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀªÉà ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ ¨sÁµÉUÀ½AzÀ
JgÀªÀ¯ÁV §AzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ PÁt®Ä ¸ÁzsÀå.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ JA§ F JgÀqÀÄ
jÃwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ MAzÉà ¥ÀzÀªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ
»A¢£À CzsÁåAiÀÄzÀ°è £ÉÆÃrgÀĪɪÀÅ. DzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀPÉÌ
JgÀªÀ¯ÁV §AzÁUÀ CªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁV §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ
ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÁV §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¤Ã°, ªÀÄÄRå, GvÀÛªÀÄ, AiÉÆÃUÀå ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ
UÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÁVAiÀÄÆ UÁæªÀÄ, PÀ«, ¥ÁoÀ, «zÉå, ¸ÉêÀPÀ,
AiÀÄAvÀæ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁVAiÀÄÆ §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ ¥ÀzÀ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À®Æè PÉ®ªÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÆ ªÀÄvÀÄÛ E£ÀÄß PÉ®ªÀ£ÀÄß UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À gÀZÀ£É
AiÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÆ «¨sÀf¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. EAvÀºÀ
ªÀåvÁå¸À ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è E®è¢zÀÝgÀÆ CzÀÄ PÀ£ÀßqÀPÉÌ CªÀ±ÀåªÁzÀ PÁgÀt,
PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è vÉ
(CzsÀåPÀë-CzsÀåPÀëvÉ, PÀÈvÀdÕ-PÀÈvÀdÕvÉ, CºÀð-CºÀðvÉ, C¸ÀàöȱÀå-
C¸ÀàöȱÀåvÉ), E (C¢üPÁgÀ-C¢üPÁj, DgÉÆÃ¥À-DgÉÆæ, «gÀºÀ-
«gÀ», ªÁå¥ÁgÀ-ªÁå¥Áj) ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½gÀĪÀ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀ UÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁV
§¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, EPÀ (zÉúÀ-zÉÊ»PÀ, ¯ÉÆÃPÀ-¯ËQPÀ, ªÀåªÀºÁgÀ-
ªÁåªÀºÁjPÀ, ªÀµÀð-ªÁ¶ðPÀ, AiÀÄAvÀæ-AiÀiÁAwæPÀ), F0iÀÄ (¸ÀܽÃ0iÀÄ,
¥ÉæÃPÀëtÂÃ0iÀÄ, ±ÁèWÀ¤Ã0iÀÄ, gÁ¶ÖçÃ0iÀÄ) ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½gÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÁV §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀĪÀÅzÉà eÁ¹Û. F ¤AiÀĪÀÄPÀÆÌ gÀ¹PÀ, ªÀiÁAwæPÀ, ªÉÊ¢PÀ, vÁQðPÀ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÉ®ªÀÅ C¥ÀªÁzÀUÀ½ªÉ.

4.8 wgÀļÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀQÌAvÀ PÀ£ÀßqÀ ºÀ®ªÀÅ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è ©ü£Àß
ªÁVzÉ. ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀ

95
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
UÀ¼À£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
§¼ÀPÉ0iÀÄ°èªÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è EAvÀºÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ«gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£Éß®è PÀÈvï
ªÀÄvÀÄÛ vÀ¢ÞvÀ JA§ JgÀqÀÄ ªÀUÀðUÀ¼À°è «AUÀr¸ÀĪÀÅzÀÄ gÀÆrü. EzÀÄ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥ÀzÀgÀZÀ£É0iÀÄ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¹zÀÄzÀgÀ
¥sÀ®.
¤dPÀÆÌ PÀ£ÀßqÀPÉÌ EzÀQÌAvÀ wÃgÁ ©ü£ÀߪÁzÀ ªÀVðÃPÀgÀtzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ
¬ÄzÉ. £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV AiÀiÁªÀ ªÀUÀðzÀ ¥ÀzÀUÀ½AzÀ vÀ0iÀiÁj¸À
¯ÁVzÉ JA§ «µÀAiÀĪÀ£ÁßzsÀj¹ ªÀVðÃPÀj¸ÀĪÀÅzÉà PÀ£ÀßqÀPÉÌ C£ÀÄPÀÆ®.
¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ PÀÄjvÀÄ ºÉaÑ£À «ªÀgÀUÀ½UÉ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼À
M¼ÀgÀZÀ£É JA§ £À£Àß ¥ÀŸÀÛPÀªÀ£ÀÄß (¨sÀmï 2002) £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ.

96
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 5. ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ

5.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
PÀ£ÀßqÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀgÀÆ PÀ£ÀßqÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀĪÀ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ 0iÀiÁªÀŪÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß
ªÀtÂð¸ÀÄvÁÛgÉ. C£ÀAvÀgÀ CªÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀAvÀºÀ 0iÀiÁªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÀßqÀzÀ°èªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄvÁÛgÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ
¼É®èªÀÇ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ºÉÃVzÀÝgÀÆ EzÉÝà EgÀÄvÀÛªÉ CxÀªÁ EzÉÝà EgÀ¨ÉÃPÀÄ
JA§ ¨sÁªÀ£É CªÀgÀ°ègÀĪÀ ºÁUÉ vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ F C©ü¥ÁæAiÀÄPÉÌ 0iÀiÁªÀ DzsÁgÀªÀÇ E®è. PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁVzÀÄÝ, CzÀgÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À
gÀZÀ£É ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À gÀZÀ£ÉVAvÀ §ºÀ¼À ©ü£ÀߪÁzÀÄzÀÄ. PÀ£ÀßqÀzÀªÉÃ
DzÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ ªÀiÁvÀæªÀ®è, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §AzÀ ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÀ£ÀßqÀzÉÝà DzÀ M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV, CAvÀºÀ ¥ÀzÀ
UÀ½UÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ PÉÆqÀĪÀ M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ°è
PÉÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÉƼÀPÉÌ vÀAzÀÄ
vÀÄgÀÄQ¹gÀĪÀÅzÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ªÀiÁrgÀĪÀ MAzÀÄ vÀ¥ÁàzÀgÉ,
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÀªÀiÁ¸À ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ªÀåvÁå¸À«zÉ0iÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß
UÀªÀĤ¸À¢gÀĪÀÅzÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ vÀ¥ÀÅöà. EzÀPÀÆÌ F ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ §ºÀ¼À
ªÀÄnÖUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß CªÀ®A©¹gÀĪÀÅzÉà ªÀÄÄRå PÁgÀt.
¸ÀªÀiÁ¸À ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ªÀåvÁå¸À PÀ£ÀßqÀzÀ°ègÀĪÀ
ºÁUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è®è. F «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀzÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥ÀzÀ
gÀZÀ£ÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ F
ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ D ºÀÄqÀÄUÀ, ¸ÀvÀÛ ºÁªÀÅ, PÀ£À¸ÀÄ PÁtÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÉAzÀÄ ¨sÀæ«Ä¹ ªÀtÂð¸ÀÄvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
E®èzÀ UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸À, QæAiÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß F GzÁºÀgÀuÉ
UÀ¼À°è PÁtÄvÁÛgÉ.

© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.

 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À ªÀÄnÖUÉ PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀQÌAvÀ ºÉÃUÉ ©ü£ÀߪÁVzÉ, ªÀÄvÀÄÛ
ºÁUÉ CzÀÄ ©ü£ÀߪÁVgÀ®Ä PÁgÀtªÉãÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß PɼÀV£À «¨sÁUÀUÀ¼À°è
¸Àé®à «ªÀgÀªÁV ¥Àj²Ã°¸À¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ. DzÀgÉ CzÀPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä ¸ÀªÀiÁ¸À
ªÉAzÀgÉãÀÄ, CzÀPÀÆÌ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀÆ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÉAvÀºÀªÀÅ JA§Ä
zÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ CªÀ±Àå.

5.2 eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÀÄ

`¸ÀªÀiÁ¸À' JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ CxÀðUÀ¼À°è §¼À¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ ªÁåPÀgÀt
UÀ¼À°èzÉ. ªÀÆzÀ®£ÉAiÀÄzÁV, JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MlÄÖ ¸ÉÃj¹ MAzÉÃ
¥ÀzÀªÀ£ÁßV ªÀiÁqÀ®Ä §¼À¸ÀĪÀ ªÁåPÀgÀt «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß (E®èªÉà ªÁåPÀgÀt
QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß) ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.
vÀvÀÄàgÀĵÀ, PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ, §ºÀÄ«æû ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ EAvÀºÀ
ªÁåPÀgÀtQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀŪÁzÀ PÁgÀt, CªÀÅ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
zÀ°è £Á®ÄÌ E®èªÉà DgÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ½ªÉ JA§ ªÀiÁw£À°è ¸ÀªÀiÁ¸À ¥ÀzÀ
F CxÀðzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁVzÉ.
JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÁV, EAvÀºÀ ªÁåPÀgÀt QæAiÉÄ0iÀÄ ªÀÄÆ®PÀ vÀ0iÀiÁgÁVgÀĪÀ
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ PÀgÉ0iÀįÁUÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV,
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÀȵÀÚ¸À¥ÀðB ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀĪÉA§ MAzÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À
QæAiÉÄAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ vÀ0iÀiÁj¸À¯ÁVzÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt, CzÀ£ÀÆß ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄĪÀ ¥ÀzÀÞw¬ÄzÉ.
DzÀgÉ F jÃw MAzÉà ¥Áj¨sÁ¶PÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ CxÀðUÀ¼À°è
§¼À¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ ¸Àé®à ªÀÄnÖUÉ UÉÆAzÀ®ªÀÅAmÁUÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. ºÁUÁV,
F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ°è `¸ÀªÀiÁ¸À' JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹gÀĪÀ ªÁåPÀgÀt
QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ºÉ¸Àj¸À®Ä ªÀiÁvÀæªÉà §¼À¸À¯ÁVzÉ.
CAvÀºÀ QæAiÉĬÄAzÀ vÀ0iÀiÁgÁVgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¸À®Ä `eÉÆÃqÀÄ
¥ÀzÀ' JA§ ¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁVzÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è EzÀPÉÌ
`¸ÀªÀĸÀÛ¥ÀzÀ' JA§ ºÉ¸ÀgÀÆ EzÉ.
JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MlÄÖ ¸ÉÃj¹ MAzÉà ¥ÀzÀªÀ£ÁßV ªÀiÁr §¼À¹zÀgÉ
CzÀ£ÀÄß MAzÀÄ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÉAzÀÆ, JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÁV,
DzÀgÀÆ MAzÀÄ WÀlPÀªÀ£ÁßV ªÀiÁr §¼À¹zÀgÉ CzÀ£ÀÄß MAzÀÄ
¥ÀzÀPÀAvÉAiÉÄAzÀÆ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.

97
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀUÀήÄè JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ, DzÀgÉ
PÀ¥ÀÅöàPÀ®Äè JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ ¥ÀzÀPÀAvÉ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀgÀ°è PÀ¥ÀÅöà
¥ÀzÀªÀ£ÀÄß (CzÀgÀ PÀUï gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß) PÀ®Äè JA§ E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ
¸ÉÃj¹ MAzÉà ¥ÀzÀªÀ£ÁßV ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. DzÀgÉ JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀgÀ°è
(PÀ¥ÀÅöàPÀ®Äè JA§ÄzÀgÀ°è) CªÀ£ÀÄß D jÃw MlÄÖ ¸ÉÃj¸ÀzÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
¥ÀzÀUÀ¼ÁVAiÉÄà G½¸À¯ÁVzÉ.
PÀ¥ÀÅöàPÀ®Äè JA§ÄzÀgÀ°è F jÃw PÀ¥ÀÅöà ªÀÄvÀÄÛ PÀ®Äè ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
JgÀqÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀzÀUÀ¼ÁV G½¢ªÉ0iÀiÁzÀgÀÆ CªÀÅ MnÖUÉ ªÁPÀåzÀ
MAzÀÄ `WÀlPÀ'ªÁV §¼ÀPÉ0iÀiÁVgÀÄvÀÛªÉ. F PÁgÀtPÁÌV PÀ¥ÀÅöàPÀ®Äè
JA§ÄzÀ£ÀÄß MAzÀÄ ¥ÀzÀPÀAvÉ0iÉÄAzÀÄ PÀgÉ0iÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.
PÀUÀήÄè JA§ÄzÀgÀ°è PÀ¥ÀÅöà ¥ÀzÀ PÀUï JA§ gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯ÁVzÉ.
DzÀgÉ F jÃw §zÀ¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ gÀZÀ£ÉUÉ CªÀ±ÀåªÉãÀÆ
C®è. GzÁºÀgÀuÉUÁV, CqÀØzÁj ¥ÀzÀzÀ°è CAUÀªÁV §A¢gÀĪÀ JgÀqÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ §zÀ¯ÁUÀzÉ ºÁUÉ0iÉÄà G½¢ªÉ. »ÃVzÀÝgÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ°è CzÀÄ
MAzÀÄ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÀ®èzÉ ¥ÀzÀPÀAvÉ0iÀÄ®è.
MAzÀÄ ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ CxÀðªÀ£ÀÄß CzÀgÀ CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À
CxÀðzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¸ÀA¥ÀÇtðªÁV ¤zsÀðj¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ
MAzÀÄ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß D jÃw CzÀgÀ CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ
¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¸ÀA¥ÀÇtðªÁV ¤zsÀðj¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
EzÀÄ F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ WÀlPÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÀåvÁå¸À.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀUÀήÄè JA§ÄzÀÄ PÀ¥ÀÅöà(PÀUï) ªÀÄvÀÄÛ PÀ®Äè JA§
JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À eÉÆÃqÀuɬÄAzÀ ¹zÀÞªÁVzÉ. DzÀgÉ CzÀÄ J¯Áè jÃwAiÀÄ
PÀ¥ÀÅöà §tÚzÀ PÀ®ÄèUÀ¼À£ÀÆß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅ¢®è, MAzÀÄ «²µÀÖªÁzÀ eÁwUÉ
¸ÉÃjzÀ PÀ®ÄèUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, PÀ¥ÀÅöàPÀ®Äè
¥ÀzÀPÀAvÉ J¯Áè jÃwAiÀÄ PÀ¥ÀÅöà§tÚzÀ PÀ®ÄèUÀ¼À£ÀÆß UÀÄgÀÄw¸À§®ÄèzÀÄ.
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß w½0iÀÄ®Ä gÀÆrüAiÀÄ°è CzÀÄ AiÀiÁªÀ
CxÀðzÀ°è §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ E®èªÉà gÀÆrü0iÀÄ°è JAvÀºÀ ªÀåQÛ CxÀªÁ
ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß CzÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV PÀUÀήÄè ¥ÀzÀ 0iÀiÁªÀ jÃw0iÀÄ PÀ®ÄèUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß gÀÆrü0iÀÄ §¼ÀPɬÄAzÀ ªÀiÁvÀæªÉà w½zÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀå.
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ F JgÀqÀÄ ªÀåvÁå¸À
UÀ¼À£ÀÄß J¯Áè jÃwAiÀÄ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À £ÀqÀĪÉ0iÀÄÆ ¸ÀàµÀÖ

98
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
ªÁV PÁt®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ ºÉaÑ£ÉqÉUÀ¼À®Æè CªÉgÀqÀ£ÀÄß
F ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¥ÀævÉåÃQ¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
EzÀ®èzÉ, eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ªÁPÀåzÀ°è CªÀÅ
0iÀiÁªÀ jÃw0iÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ JA§ «µÀAiÀÄzÀ°è0iÀÄÆ ªÀåvÁå¸À«zÉ.
»A¢£À CzsÁåAiÀÄzÀ°è «ªÀj¹zÀ ºÁUÉ, ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß F JgÀqÀÄ jÃw0iÀÄ WÀlPÀUÀ¼ÀÆ £ÀqɸÀ§®Äè
ªÁzÀgÀÆ, EzÀPÁÌV eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ `ºÉ¸Àj¸ÀĪÀ' «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÀÛªÉ
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÀÄ `ªÀtÂð¸ÀĪÀ' «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÀÛªÉ.
F ªÀåvÁå¸ÀPÉÌ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ
JgÀqÀ£É0iÀÄ (CxÀðPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ) ªÀåvÁå¸ÀªÉà ªÀÄÄRå PÁgÀt. ªÀtÂð¸ÀĪÀ
«zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¨ÉÃQzÀÝ°è
ªÀtÂð¸À®Ä §¼À¸ÀĪÀ WÀlPÀzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÇtðªÁV CzÀgÀ M¼À
gÀZÀ£É0iÀÄ ¸ÀºÁ0iÀÄ¢AzÀ w½zÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀå«gÀ¨ÉÃPÀÄ. eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À
CxÀðªÀ£ÀÄß F jÃw ¥ÀqÉ0iÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«®èªÁzÀ PÁgÀt CªÀÅ ªÀtÂð¸ÀĪÀ
«zsÁ£ÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀ¯ÁgÀªÀÅ.
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß MAzÀÄ ZÁjwæPÀ ¸À馅 JAzÀÄ PÀgÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä (ºÉ¸Àj¸À®Ä) ¨sÁµÉAiÀÄ°è
¥ÀzÀ«®è¢gÀĪÁUÀ, E®èªÉà EgÀĪÀ ¥ÀzÀ £É£À¦UÉ ¨ÁgÀ¢gÀĪÁUÀ, ºÉƸÀ
¥ÀzÀªÉÇAzÀ£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸À®Ä d£ÀgÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉA§ F ªÁåPÀgÀt QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß
§¼À¸ÀÄvÁÛgÉ. F QæAiÉÄAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ vÀ0iÀiÁgÁVgÀĪÀ ¥ÀzÀ C£ÀAvÀgÀ EvÀgÀgÀ
ªÀiÁw£À®Æè ¸ÉÃjPÉÆAqÀÄ gÀÆrüUÉ §AzÁUÀ ªÀiÁvÀæ÷ CzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ ¥ÀzÀ
ªÉ¤¸À§®ÄèzÀÄ.
DzÀgÉ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÀÄ D jÃwAiÀĪÀ®è. ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÁUÀ CªÀ£ÀÄß
¨ÉÃPÁzÀ ºÁUÉ ºÉƸÀzÁV vÀ0iÀiÁj¹PÉÆAqÀÄ §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
F PÁgÀtPÁÌV, MAzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ CxÀðPÉÆñÀªÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÁUÀ
CzÀgÀ°è D ¨sÁµÉAiÀÄ J¯Áè eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß PÉÆqÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ;
DzÀgÉ J¯Áè ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À£ÀÆß PÉÆqÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè; ºÁUÉ PÉÆqÀ®Ä
¸ÁzsÀåªÀÇ DUÀzÀÄ. AiÀiÁPÉAzÀgÉ, MAzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ°ègÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À
¸ÀASÉå aPÀÌzÀÄ. DzÀgÉ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À ¸ÀASÉå §ºÀ¼À zÉÆqÀØzÀÄ. CzÀÄ C£ÀAvÀ
JAzÉà ºÉüÀ®Æ ¸ÁzsÀå«zÉ.

5.3 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸À

99
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «µÀAiÀÄzÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
ºÀ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ. EªÀ£ÀÄß ¸Àj0iÀiÁV w½zÀÄPÉƼÀîzÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ J¯Áè
¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÆß PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÁt®Ä £ÀqɹzÀ PÀ£ÀßqÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À
¥Àæ0iÀÄvÀß ºÀ®ªÀÅ jÃw0iÀÄ UÉÆAzÀ®UÀ½UÉ JqɪÀiÁrzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ F ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À°è
ªÀÄÄRåªÁzÀ PÉ®ªÀ£ÀÄß PɼÀUÉ «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.

5.3.1 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÉÄÃ¯É (5.2)gÀ°è w½¹gÀĪÀAvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ PÁt¸À¨ÉÃPÁzÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ §ºÀ¼À ªÀÄnÖUÉ C½zÀÄ
ºÉÆÃVªÉ. D ¨sÁµÉ ¢£À¤vÀåzÀ ªÁåªÀºÁjPÀ ¨sÁµÉAiÀiÁV G½AiÀÄzÉ
¸ÀĪÀiÁgÀÄ JgÀqÀÄ ¸Á«gÀ ªÀµÀðUÀ½AzÀ®Æ §jAiÀÄ PÁªÀåUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ
±Á¸ÀÛçUÀ¼À ¨sÁµÉAiÀiÁV ªÀiÁvÀæªÉà G½zÀÄPÉÆArgÀĪÀÅzÉà EzÀPÉÌ PÁgÀt«gÀ
¨ÉÃPÀÄ.
JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MlÄÖ ¸ÉÃj¹zÉÆqÀ£É ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è MAzÀÄ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ (¸ÀªÀĸÀÛ¥ÀzÀ) ¹zÀÞªÁV©qÀÄvÀÛzÉ. C£ÀAvÀgÀ CªÉgÀqÀÄ MAzÉÃ
¥ÀzÀªÁV D ¨sÁµÉ0iÀÄ°è gÀÆrüUÉ §gÀ¨ÉÃPÁzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉAiÉÄà E®è.
ºÁUÁV, eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸À ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
zÀ°è ªÀÄÄRåªÁV «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ 0iÀiÁªÀ eÁUÀUÀ¼À¯Éè®è §gÀ§®ÄèªÀÅ
JA§ÄzÀgÀ ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©¹zÉ. MAzÀÄ WÀlPÀzÀ CAUÀUÀ¼ÁV §gÀĪÀ
¥ÀzÀUÀ¼É®èªÀÇ «¨sÀQÛ¥ÀævÀåAiÀÄzÉÆA¢UÉ §gÀÄvÀÛªÉ0iÀiÁzÀgÉ CzÉÆAzÀÄ
¥ÀzÀPÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ£ÉAiÀÄ CAUÀ ªÀiÁvÀæ «¨sÀQÛ¥ÀævÀåAiÀÄzÉÆA¢UÉ §gÀÄvÀÛzÉ
0iÀiÁzÀgÉ CzÉÆAzÀÄ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ JA§ÄzÁV ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è MAzÀÄ
¤0iÀĪÀĪÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
F ¤AiÀĪÀÄPÉÌ PÉ®ªÀÅ C¥ÀªÁzÀUÀ½ªÉAiÀiÁzÀgÀÆ ¸ÁzsÁgÀtªÁV
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «¨sÀQÛ¥ÀævÀåAiÀÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁzÁUÀ¯É®è eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ ¹¢Þ¸ÀÄvÀÛzÉ
0iÉÄAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆð¹ £ÉÆÃqÀ
§ºÀÄzÀÄ.
¥ÀzÀPÀAvÉ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ
ªÀiÁvÁæ ¸ÀzÀȱÀB ªÀiÁvÀȸÀzÀȱÀB `vÁ¬ÄAiÀÄ ºÁVgÀĪÀªÀ£ÀÄ'
¸ÀéUÁðvï ¥ÀwvÀB ¸ÀéUÀð¥ÀwvÀB `¸ÀéUÀð¢AzÀ ©zÀݪÀ£ÀÄ'
PÀªÀÄðt PÀıÀ®B PÀªÀÄðPÀıÀ®B `PÉ®¸ÀzÀ°è PÀıÀ®£ÁzÀªÀ£ÀÄ'

100
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
UÁæªÀÄA UÀvÀB UÁæªÀÄUÀvÀB `ºÀ½îUÉ ºÉÆÃzÀªÀ£ÀÄ'
gÁdÕB ¥ÀÅgÀĵÀB gÁd¥ÀÅgÀĵÀB `gÁd£À d£À'

ªÉÆzÀ®£Éà PÁ®A£À°è PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ

«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄzÉÆA¢UÉ §A¢ªÉ, DzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À JzÀÄgÀÄ JgÀqÀ£ÉÃ
PÁ®A£À°è PÉÆnÖgÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è JgÀqÀ£É0iÀÄ ¥ÀzÀ ªÀiÁvÀæ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀÄzÉÆA¢UÉ §A¢zÉ, ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ«®èzÉ
§A¢zÉ.
ªÉÄ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, ¥ÀzÀPÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ F ªÀåvÁå¸ÀªÉà PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè EgÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ
¨sÁ«¹, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ F ¥ÀzÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀPÉÌ
C¼ÀªÀr¸À®Ä PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¥ÀæAiÀÄwß¹zÁÝgÉ.
¥ÀzÀPÀAvÉ0iÉÆAzÀgÀ°è JgÀqÀÄ CxÀªÁ eÁ¹Û ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉ0iÀiÁVªÉ
0iÀiÁzÀgÉ, CªÀÅUÀ¼À°è ¥Àæw0iÉÆAzÀ£ÀÆß «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄzÉÆA¢UÉ §¼À¸À
¨ÉÃPÉA§ ¤0iÀĪÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°èzÉ. ºÁUÁV, D ¥ÀzÀUÀ¼À°è 0iÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ
MAzÀÄ ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ §A¢®èªÁzÀgÉ, CzÀÄ vÀ£Àß C£ÀAvÀgÀ
§A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj ¸ÀªÀĸÀÛ¥ÀzÀªÁVzÉ0iÉÄAzÉà CxÀð.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EAvÀºÀ ¤AiÀĪÀÄ«®è. PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è
§gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÉÆ£ÉAiÀÄzÀPÉÌ ªÀiÁvÀæ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸À®Ä
¸ÁzsÀå. G½zÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁVªÉAiÀiÁzÀgÉ µÀ¶×AiÀÄ°è §gÀÄvÀÛªÉ,
ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀ, JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀ E®èªÉà PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÁVªÉAiÀiÁzÀgÉ AiÀiÁªÀ
¥ÀævÀåAiÀĪÀÇ ¸ÉÃgÀzÉ ºÁUÉAiÉÄà §gÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ F ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸À
ªÀ£ÀÄß PɼÀUÉ (5.2.2-5)£Éà «¨sÁUÀUÀ¼À°è «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.

5.3.2 ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è MAzÀÄ UÀÄt¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃQzÀÝ°è CzÀPÉÌ
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ F «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ CzÀgÀ
C£ÀAvÀgÀ §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ («±ÉõÀåzÀ) «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÉà DVgÀ
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ (3.2.2 £ÉÆÃr).
DzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw UÀÄt¥ÀzÀUÀ½UÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß
¸ÉÃj¹ ºÉüÀĪÀ «zsÁ£À §¼ÀPÉ0iÀÄ°è®è. GzÁºÀgÀuÉUÁV, PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ

101
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À PÀ£ÀßqÀ gÀÆ¥ÀzÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹ £ÉÆÃqÀ
§ºÀÄzÀÄ.

(1PÀ) KPÀA PÀȵÀÚA ¸À¥ÀðA

`MAzÀÄ PÀ¥ÀÅöà ºÁªÀ£ÀÄß'
(1R) KPÉãÀ PÀȵÉÚãÀ ¸À¥ÉðÃt
`MAzÀÄ PÀ¥ÀÅöà ºÁ«¤AzÀ'
(1UÀ) KPÁAiÀÄ PÀȵÁÚAiÀÄ ¸À¥ÁðAiÀÄ
`MAzÀÄ PÀ¥ÀÅöà ºÁ«UÉ'

(1PÀ-UÀ) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è ¢éwÃAiÀiÁ, vÀÈwÃAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ÷

ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÀÆ
§A¢ªÉ. DzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À PÀ£ÀßqÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ PÉÆ£ÉAiÀÄ
¥ÀzÀªÁVgÀĪÀ ºÁªÀÅ JA§ÄzÀgÉÆA¢UÉ ªÀiÁvÀæ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ
§A¢ªÉ.
EªÀÅUÀ¼À°è PÀȵÀÚ `PÀ¥ÀÅöà' ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
«®èzÉAiÀÄÆ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. ºÁUÉ ªÀiÁrzÀ°è CzÀÄ CzÀgÀ C£ÀAvÀgÀ
§gÀĪÀ ¸À¥Àð `ºÁªÀÅ' ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj PÀȵÀÚ¸À¥Àð JA§ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ
ªÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÀ¥ÀÅöà ¥ÀzÀ ºÉÃVzÀÝgÀÆ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
«®èzÉAiÉÄà PÀ¥ÀÅöà ºÁªÀÅ ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ°è §A¢gÀĪÀÅzÁzÀ PÁgÀt CzÀ£ÀÄß
D jÃw eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÁV §zÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.

(2PÀ) KPÀA PÀȵÀÚ¸À¥ÀðA

`MAzÀÄ PÀ¥ÀÅöà ºÁªÀ£ÀÄß'
(2R) KPÉãÀ PÀȵÀÚ¸À¥ÉðÃt
`MAzÀÄ PÀ¥ÀÅöà ºÁ«¤AzÀ'
(2UÀ) KPÁAiÀÄ PÀȵÀÚ¸À¥ÁðAiÀÄ
`MAzÀÄ PÀ¥ÀÅöà ºÁ«UÉ'

ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ (2PÀ-UÀ) ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À£ÀÄß CzÀPÉÌ »AzÉ PÉÆnÖgÀĪÀ

(1PÀ-UÀ) ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹ £ÉÆÃrzÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ
¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ªÀåvÁå¸À ¸ÀàµÀÖªÁ¢ÃvÀÄ.

102
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ (1PÀ-UÀ) ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è PÀȵÀÚ ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ §A¢zÀÝ
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ (2PÀ-UÀ) ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è ¯ÉÆÃ¥ÀUÉÆArªÉ; DzÀgÉ
CªÀPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ
ªÀåvÁå¸ÀªÀÇ DV®è.
EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ MlÄÖ ¸ÉÃj MAzÀÄ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÁVzÉAiÉÄAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃQzÀÝ°è PÀ£ÀßqÀzÀ°è CzÀPÉÌ MAzÀÄ
«²µÀÖªÁzÀ CxÀðªÀÇ §A¢gÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå. F CxÀð CzÀgÀ CAUÀUÀ¼ÁV
§A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÉÆqÀĪÀ CxÀðQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, aPÀ̪ÀÄä JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ; DzÀgÉ,
aPÀÌrPÉ JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ ¥ÀzÀPÀAvÉ. aPÀ̪ÀÄä JA§ÄzÀÄ aPÀÌ CªÀÄä£À£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅ¢®è; CªÀÄä£À vÀAV0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ; DzÀgÉ, aPÀÌrPÉ
JA§ÄzÀÄ aPÀÌ CrPÉ0iÀÄ£Éßà ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. aPÀ̪ÀÄä JA§ÄzÀgÀ §¼ÀPÉ
0iÀÄ°è CxÀðzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉ0iÀÄÆ ¸ÉÃjPÉÆArzÉ; DzÀgÉ, aPÀÌrPÉ JA§Ä
zÀgÀ°è CAvÀºÀ §zÀ¯ÁªÀuÉ ¸ÉÃjPÉÆAr®è.
UÀÄt¥ÀzÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ §¼À¹gÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è F jÃw
CxÀðzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉ £ÀqÉ¢®èªÁzÀgÉ CzÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¥ÀzÀPÀAvÉAiÉÄAzÉÃ
¥ÀjUÀt¸À¨ÉÃPÀ®èzÉ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À®Ä AiÀiÁªÀ DzsÁgÀªÀÇ
EgÀĪÀÅ¢®è.

5.3.3 PÀÈzÀAvÀUÀ¼À §¼ÀPÉ

PÀÈzÀAvÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è §¼À¸À¨ÉÃQzÀÝgÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è CªÀPÉÌ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ °AUÀ-ªÀZÀ£À-«¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
ªÉÇAzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è D jÃw PÀÈzÀAvÀ
UÀ½UÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. EzÀPÉÌ PÁgÀt
ªÉãÉAzÀgÉ, ªÉÄÃ¯É (5.3.2)gÀ°è ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ªÀiÁvÀæ §gÀÄvÀÛªÉ.

(3PÀ) KPÀA ªÀÄÈvÀA ¸À¥ÀðA

`MAzÀÄ ¸ÀvÀÛ ºÁªÀ£ÀÄß'
(3R) KPÉãÀ ªÀÄÈvÉãÀ ¸À¥ÉðÃt
`MAzÀÄ ¸ÀvÀÛ ºÁ«¤AzÀ'
(3UÀ) KPÁAiÀÄ ªÀÄÈvÁAiÀÄ ¸À¥ÁðAiÀÄ
`MAzÀÄ ¸ÀvÀÛ ºÁ«UÉ'

103
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è EAvÀºÀ PÀÈzÀAvÀUÀ¼À£ÀÆß «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀzÉ

§¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. ºÁUÉ ªÀiÁrzÁUÀ CªÀÅ CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄA¢gÀĪÀ £ÁªÀÄ
¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ
¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À¯ÉèãÉà «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ«®èzÉ §gÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁV, CªÀÅUÀ
¼ÉÆA¢UÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ §A¢®è JA§ «µÀAiÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É CªÀÅ
C£ÀAvÀgÀ §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁVªÉAiÉÄAzÀÄ
ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«®è.

(4PÀ) KPÀA ªÀÄÈvÀ¸À¥ÀðA

MAzÀÄ ¸ÀvÀÛ ºÁªÀ£ÀÄß'
(4R) KPÉãÀ ªÀÄÈvÀ¸À¥ÉðÃt
`MAzÀÄ ¸ÀvÀÛ ºÁ«¤AzÀ'
(4UÀ) KPÁAiÀÄ ªÀÄÈvÀ¸À¥ÁðAiÀÄ
`MAzÀÄ ¸ÀvÀÛ ºÁ«UÉ'

E®Æè (3PÀ-UÀ) ªÀÄvÀÄÛ (4PÀ-UÀ) ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è

«¨sÀQÛUÀ¼À ªÀÄnÖUÉ ªÀåvÁå¸À«zÉ, DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è AiÀiÁªÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀÇ
E®è. (4PÀ-UÀ)UÀ¼À°è §gÀĪÀ ªÀÄÈvÀ¸À¥Àð JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ JA§ÄzÁV ¥ÀjUÀt¸À®Ä (3PÀ-UÀ)UÀ¼À°è ªÀÄÈvÀ ¥ÀzÀzÀ
C£ÀAvÀgÀ PÁt¸ÀÄwÛzÀÝ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ E®èªÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß DzsÁgÀªÁV
PÉÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÀvÀÛ ¥ÀzÀ (4PÀ-UÀ)UÀ¼À°è ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ (3PÀ-
UÀ)UÀ¼À®Æè «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ«®èzÉ0iÉÄà §A¢gÀĪÀ PÁgÀt, PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÀvÀÛ
ºÁªÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ JA§ÄzÁV ¥ÀjUÀt¸À®Ä 0iÀiÁªÀ
DzsÁgÀªÀÇ ¹UÀĪÀÅ¢®è.

5.3.4 ¤zÉðñÀPÀ ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è CAiÀÄA `EªÀ£ÀÄ', ¸ÀB `CªÀ£ÀÄ' ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀªÀ¤UÀÆ ªÀiÁw£À°è §gÀĪÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ½UÀÆ
£ÀqÀÄ«gÀĪÀ `¸ÁܤÃAiÀÄ' ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¤zÉðñÀPÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¸À¨ÉÃQzÀÝ°è CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ
¬ÄzÉ. ºÁUÁV CªÀÅ EAvÀºÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½®èzÉ §AzÁUÀ CªÀÅUÀ¼À

104
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
C£ÀAvÀgÀ §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁVªÉAiÉÄAzÀÄ
ºÉüÀ®Ä §gÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è §¼À¸ÀĪÁUÀ¯É®è
F ªÀÄvÀÄÛ D JA§ ¸ÀAQë¥ÀÛ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ ºÁUÉ CªÀPÉÌ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀ
PÀæªÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è®è.

(5PÀ) EªÀÄA WÀlA

`F PÉÆqÀªÀ£ÀÄß'
(5R) C¸Áävï WÀmÁvï
`F PÉÆqÀ¢AzÀ'
(5UÀ) vÀ¸Áävï WÀmÁvï
`D PÉÆqÀ¢AzÀ'
(5WÀ) vÀ¹ä£ï WÀmÉÃ
`D PÉÆqÀzÀ°è'

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ EzÀA `F' JA§ÄzÀÄ (5PÀ)zÀ°è EªÀÄA JA§ÄzÁV

¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ°è §A¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ (5R)zÀ°è C¸Áävï JA§ÄzÁV
vÀÈwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ0iÀÄ°è §A¢zÉ; vÀvï `D' JA§ÄzÀÄ (5UÀ)zÀ°è vÀ¸Áävï
JA§ÄzÁV vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ°è §A¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ (5WÀ)zÀ°è vÀ¹ä£ï
JA§ÄzÁV ¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛAiÀÄ°è §A¢zÉ. F J¯Áè §¼ÀPÉUÀ¼À®Æè CªÀÅ
CªÀÅUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ (WÀl JA§ÄzÀgÀ) «¨sÀQÛ0iÀįÉèÃ
§A¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ F ªÀÄvÀÄÛ D JA§ªÀÅUÀ¼ÀÄ D jÃw «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
zÉÆA¢UÉ §gÀĪÀÅ¢®è. CªÀÅUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ AiÀiÁªÀ
«¨sÀQÛAiÀįÉèà EgÀ° CªÀPÉÌ PÀ£ÀßqÀzÀ°è MAzÉà gÀÆ¥À«gÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸ÀĪÀ «zsÁ£À.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ ¤zÉðñÀPÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄ«®èzÉ0iÀÄÆ (vÀzÀÏmÁvï `D PÉÆqÀ¢AzÀ', vÀzÀÏmÉà `D PÉÆqÀ
zÀ°è' ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À ºÁUÉ) §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÁUÉ §¼À¹
zÁUÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ ¹UÀÄvÀÛzÉ0iÉÄAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

105
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß gÀa¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
0iÀiÁPÉAzÀgÉ EAvÀºÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è PÀ£ÀßqÀzÀ ¤zÉðñÀPÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ D
PÉÆqÀ¢AzÀ, D PÉÆqÀzÀ°è JA§ªÀÅUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ ºÁUÉ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀÄ«®èzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ §gÀ§®ÄèªÀÅ.
PÀ£ÀßqÀzÀ PÉ®ªÀÅ ªÁåPÀgÀt ¥ÀoÀåUÀ¼À°è D ºÀÄqÀÄUÀ JA§AvÀºÀ ¥ÀzÀ
PÀAvÉUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ (¸ÀªÀiÁ¸À)UÀ¼ÉAzÀÄ vÉÆÃj¹PÉÆqÀĪÀÅzÀPÁÌV CªÀPÉÌ
CªÀ£ÀÄ ºÀÄqÀÄUÀ JA§AvÀºÀ M¼À£ÀÄr («UÀæºÀªÁPÀå)UÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
DzÀgÉ E®Æè ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ«zÉAiÉÄAzÀÄ
ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. AiÀiÁPÉAzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è *CªÀ£À£ÀÄß ºÀÄqÀÄUÀ£À£ÀÄß
E®èªÉà *CªÀ¤AzÀ ºÀÄqÀÄUÀ¤AzÀ JA§ÄzÁV ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ EªÀÄA WÀlA,
C¸Áävï WÀmÁvï JA§ªÀÅUÀ¼À ºÁUÉ ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀPÉÌ
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
E£ÉÆßAzÀÄ «µÀAiÀĪÉãÉAzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è CªÀ£ÀÄ ºÀÄqÀÄUÀ JA§ÄzÀÄ
MAzÀÄ ªÁPÀåªÁUÀÄvÀÛzÀ®èzÉ ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀiÁUÀĪÀÅ¢®è. ºÁUÁV D ºÀÄqÀÄUÀ
JA§ÄzÀ£ÀÄß CªÀ£ÀÄ ºÀÄqÀÄUÀ JA§ÄzÀjAzÀ ¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÀÆ ¸Àj0iÀÄ®è.

5.3.5 ¢éwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ0iÀÄ §¼ÀPÉ

PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ E£ÉÆßAzÀÄ ªÉʲµÀÖ÷åªÉãÉAzÀgÉ, C¥ÁætÂ
ªÁZÀPÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ¥ÀPÀÌzÀ¯Éèà EªÉAiÀiÁzÀgÉ CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢VgÀĪÀ
¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄ ºÁPÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ D
¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ªÁPÀåzÀ°è ¨ÉÃgÉqÉUÉ ¸ÁV¹zÁUÀ E®èªÉà MwÛ ºÉüÀĪÀ H
¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß CzÀPÉÌ ¸ÉÃj¹zÁUÀ D jÃw vÉUÉzÀÄ ºÁQzÀ ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄ wgÀÄV PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ.

(6PÀ) gÁdÄ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è MAzÀÄ ªÀÄ£É PÀnÖ¹zÁÝ£É

(6R) gÁdÄ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è MAzÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÆß PÀnÖ¹zÁÝ£É
(6UÀ) gÁdÄ MAzÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À®Æè PÀnÖ¹zÁÝ£É

ªÀÄ£É ¥ÀzÀzÉÆA¢VzÀÝ ¢éwÃ0iÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ (6PÀ) ªÁPÀåzÀ°è

©zÀÄݺÉÆÃVzÉ, DzÀgÉ (6R-UÀ) ªÁPÀåUÀ¼À°è CzÀÄ G½zÀÄPÉÆArzÉ.
F jÃw QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ¥ÀPÀÌzÀ°è C¥ÁætªÁZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄ«®èzÉ §A¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß £ÉÆÃr, PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ CAvÀºÀ
gÀZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ (ªÀÄ£ÉPÀlÄÖ JA§AvÀºÀªÀÅUÀ¼ÀÄ) `QæAiÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À'ªÉA§ PÀ£ÀßqÀPÉÌ

106
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
«²µÀÖªÁVgÀĪÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉÇAzÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉAiÉÄAzÀÄ ªÁ¢¹
zÁÝgÉ.
DzÀgÉ ¤dPÀÆÌ EzÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ªÁPÀå
gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è (JAzÀgÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ°è) PÁt¸ÀĪÀ MAzÀÄ
ªÀåvÁå¸À ªÀiÁvÀæ (8.4 £ÉÆÃr). E°è ºÉƸÀ ¥ÀzÀzÀ gÀZÀ£É0iÀiÁV®è.

5.3.5 £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ CAUÀUÀ¼À£ÁßV
ªÀiÁr §¼À¸À¨ÉÃPÁVzÉAiÀiÁzÀgÉ CªÉgÀqÀ£ÀÄß ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀ
gÉÆA¢UÉ µÀ¶×à `«¨sÀQÛ' ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è CªÉgÀqÀ£ÀÆß MAzÉà «¨sÀQÛAiÀÄ°èj¹ §¼À¸À
¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
ªÀåvÁå¸À«®è¢gÀĪÀÅzÉà EzÀPÉÌ PÁgÀt.

(7PÀ) KPÀA ªÀÄÈwÛPÀA WÀlA

`MAzÀÄ ªÀÄtÂÚ£À PÉÆqÀªÀ£ÀÄß'
(7R) KPÉãÀ ªÀÄÈwÛPÉãÀ WÀmÉãÀ
`MAzÀÄ ªÀÄtÂÚ£À PÉÆqÀ¢AzÀ'
(7UÀ) KPÁAiÀÄ ªÀÄÈwÛPÁAiÀÄ WÀmÁAiÀÄ
`MAzÀÄ ªÀÄtÂÚ£À PÉÆqÀPÉÌ'

(7PÀ-UÀ) ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è JtÂPÉ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ KPÀ ¥ÀzÀ

ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ ªÀÄÈwÛPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀÇ «±ÉõÀå £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ (WÀl
JA§ÄzÀgÀ) «¨sÀQÛUÀ¼À°è §A¢zÉ. E®Æè F «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¯ÉÆÃ¥ÀªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
(ªÀÄÈwÛPÀWÀlA ªÀÄtÂÚ£À PÉÆqÀªÀ£ÀÄß', ªÀÄÈwÛPÀWÀmÉãÀ `ªÀÄtÂÚ£À
PÉÆqÀ¢AzÀ').
DzÀgÉ (7PÀ-UÀ) PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è ªÀÄtÄÚ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ D jÃw
«±ÉõÀåzÀ «¨sÀQÛUÀ¼À°è §gÀĪÀ §zÀ®Ä J¯ÉèqÉ0iÀÄ®Æè CzÀ£ÀÄß «±ÉõÀå
zÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸À§®è C ¥ÀævÀå0iÀÄzÉÆA¢UÉ (µÀ¶×à «¨sÀQÛ0iÀÄ°è)
§A¢zÉ.
EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ `«¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀÄ' ¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ ¹¢Þ¸ÀÄvÀÛzÉ0iÉÄAzÀÄ

107
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, CgÀªÀÄ£É `CgÀ¸À£À ªÀÄ£É',
ªÀÄÆUÀÄzÁgÀ `ªÀÄÆV£À zÁgÀ', PÀtÂÚÃgÀÄ `PÀtÂÚ£À ¤ÃgÀÄ' ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ
UÀ¼À°è F jÃw µÀ¶×à «¨sÀQÛ0iÀÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.
«¨sÀQÛ¯ÉÆÃ¥ÀzÀ ªÀÄnÖUÉ PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
¸Àé®àªÁzÀgÀÆ ¸ÀªÀiÁ£ÀvɬÄzÉ0iÀiÁzÀgÉ CzÀÄ E°è ªÀiÁvÀæ. DzÀgÉ ¤dPÀÆÌ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è µÀ¶×à «¨sÀQÛ0iÉÄA§ÄzÀÄ MAzÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ®è JA§ÄzÀ£ÀÄß
ªÀÄÄAzÉ (8.5.5)gÀ°è £ÉÆÃqÀ°gÀĪɪÀÅ.

5.3.7 ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀASÉå

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è JµÀÄÖ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃQzÀÝgÀÆ MnÖUÉ ¸ÉÃj¹ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¨Át¨sÀlÖ£À PÁzÀA§j
AiÀÄ°è §gÀĪÀ PÉ®ªÀÅ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ Erà ¥ÀÅlªÀ£Éßà vÀÄA§Ä
ªÀµÀÄÖ GzÀݪÁVªÉ.
ªÉÃzÀ PÁ®zÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F jÃw¬ÄgÀ°®è. CzÀgÀ°è §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÆ PÀrªÉĬÄvÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅ eÁ¹Û
GzÀݪÁVAiÀÄÆ EgÀ°®è. ºÉaÑ£À eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À®Æè JgÀqÀQÌAvÀ eÁ¹Û
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CAUÀUÀ¼ÁVgÀ°®è. §ºÀıÀB ªÉÃzÀPÁ®zÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀåªÀºÁgÀzÀ
¨sÁµÉ0iÀiÁVzÀÄÝzÉà EzÀPÉÌ PÁgÀt«gÀ¨ÉÃPÀÄ.
EzÉà jÃw0iÀÄ°è PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è JgÀqÀ
QÌAvÀ eÁ¹Û CAUÀUÀ½gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ §ºÀ¼À PÀrªÉÄ. ºÉaÑ£ÀªÀÅUÀ¼À®Æè
JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ MlÄÖ ¸ÉÃjgÀÄvÀÛªÉ. F PÁgÀtPÁÌV PÀ£ÀßqÀzÀ°è
`¸ÀªÀĸÀÛ¥ÀzÀ'UÀ¼À£ÀÄß `eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ' JA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ PÀgÉ0iÀÄĪÀÅzÀÄ ¸Àj
0iÀiÁVzÉ.

5.3.8 eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð

CxÀðzÀ ªÀÄnÖUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¥ÀzÀPÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
ªÀåvÁå¸À«zÉ0iÉÄAzÀÄ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ºÉüÀĪÀgÁzÀgÀÆ F ªÀåvÁå¸À ¸ÀàµÀÖ
ªÁV PÁt¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÉÃzÀ PÁ®zÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ. C£ÀAvÀgÀzÀ PÁªÀå
ªÀÄvÀÄÛ ±Á¸ÀÛçUÀ¼À ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è EzÀÄ §ºÀ¼À ªÀÄnÖUÉ C½zÀÄ ºÉÆÃVzÉ.
PÁªÀåUÀ¼À°è §¼ÀPÉ0iÀÄ°ègÀĪÀ PÉ®ªÀÅ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ EAvÀºÀ
CxÀðªÉʲµÀÖ÷åªÀ£ÀÄß PÁt®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¤Ã¯ÉÆÃvÀà®
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀPÉÌ `¤Ã°§tÚzÀ PÀªÀÄ®' JA§ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆlÖgÉ CzÀÄ

108
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
¸ÁzsÀĪɤ¸ÀzÀÄ. D ¥ÀzÀ MAzÀÄ «²µÀÖªÁzÀ eÁwUÉ ¸ÉÃjzÀ PÀªÀÄ®ªÀ£ÀÄß
ªÀiÁvÀæ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÉaÑ£À eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À®Æè EAvÀºÀ CxÀðªÉʲµÀÖ÷å
PÁt¸ÀĪÀÅ¢®è. GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀȵÀÚB ¸À¥ÀðB ¥ÀzÀPÀAvÉUÀÆ PÀȵÀÚ¸À¥ÀðB
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀPÀÆÌ £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è CxÀðzÀ ªÀÄnÖUÉ AiÀiÁªÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀÇ
E®è.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÉÄÃ¯É (5.3.1)gÀ°è ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ ºÉaÑ£ÉqÉUÀ¼À®Æè
CxÀðªÀåvÁå¸À ªÀÄÆr§A¢®èªÁzÀgÉ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ MnÖUÉ ¸ÉÃjgÀĪÀ
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¸ÀªÀiÁ¸À £ÀqÉ¢zÉ0iÉÄAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.

5.4 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À «¨sÀd£É

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÀÄÄRåªÁV vÀvÀÄàgÀĵÀ, CªÀå¬ÄèsÁªÀ, zÀéAzÀé ªÀÄvÀÄÛ
§ºÀÄ«æû JA§ÄzÁV £Á®ÄÌ jÃwAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ½ªÉAiÉÄAzÀÄ CzÀgÀ
ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÉ. EªÀ£ÀÄß §¼À¹ vÀ0iÀiÁj¹zÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼À°è `¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀ' AiÀiÁªÀÅzÀÄ JA§ÄzÀgÀ ªÉÄÃ¯É F «¨sÀd£É
CªÀ®A©¹zÉ.
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ CAUÀUÀ¼ÁV §gÀĪÀ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À°è JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ
D ¥ÀzÀPÉÌ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁVzÉ0iÀiÁzÀgÉ vÀvÀÄàgÀĵÀ, ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ ¥ÀæzsÁ£À
¥ÀzÀªÁVzÉ0iÀiÁzÀgÉ CªÀå¬ÄèsÁªÀ, JgÀqÀÆ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀUÀ¼ÁVªÉAiÀiÁzÀgÉ
zÀéAzÀé, ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀÆ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÀ®èªÁzÀgÉ §ºÀÄ«æû.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, gÁd¶ð eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ°è gÁd ªÀÄvÀÄÛ IĶ
JA§ JgÀqÀÄ CAUÀUÀ½ªÉ. D ¥ÀzÀ M§â IĶAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ PÁgÀt,
CzÀgÀ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀ IĶ JAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ F ¥ÀzÀzÀ°è
JgÀqÀ£É0iÀÄ CAUÀ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVgÀĪÀ PÁgÀt, CzÀÄ vÀvÀÄàgÀĵÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ
GzÁºÀgÀuÉ.
G¥ÀgÁdA `CgÀ¸À£À ºÀwÛgÀ' eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è
CªÀå¬ÄèsÁªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ0iÀiÁV PÉÆqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ AiÀiÁgÀ
ºÀwÛgÀ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¸ÀĪÀ MAzÀÄ QæAiÀiÁ«±ÉõÀt(CªÀåAiÀÄ)ªÁVzÀÄÝ,
CzÀgÀ CAUÀUÀ¼ÁVgÀĪÀ G¥À `ºÀwÛgÀ' ªÀÄvÀÄÛ÷gÁd `CgÀ¸ÀÄ' JA§ JgÀqÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À°è G¥À JA§ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁzÀÄzÀÄ.
gÁªÀÄ®PÀëöäuË `gÁªÀÄ®PÀëöätgÀÄ' eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ zÀéAzÀé ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ
GzÁºÀgÀuÉ. EzÀgÀ°è gÁªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ®PÀëöät JA§ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

109
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
CAUÀUÀ¼ÁV ¸ÉÃjPÉÆArªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÆß ¥ÀæzsÁ£À¥ÀzÀªÀ®è
JAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«®èªÁzÀ PÁgÀt, CzÀgÀ JgÀqÀÄ CAUÀUÀ¼ÀÆ ¥ÀæzsÁ£À
¥ÀzÀUÀ¼Éà JAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
¦ÃvÁA§gÀB `ºÀ¼À¢§mÉÖAiÀÄ ªÀåQÛ' JA§ÄzÀÄ §ºÀÄ«æû ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ
GzÁºÀgÀuÉ. EzÀgÀ°è ¦ÃvÀ `ºÀ¼À¢' ªÀÄvÀÄÛ CA§gÀ `§mÉÖ' JA§ JgÀqÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CAUÀUÀ¼ÁV §A¢zÀÄÝ, CªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÆß CzÀgÀ ¥ÀæzsÁ£À
¥ÀzÀªÉA§ÄzÁV ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è.
D eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ ºÉÆgÀVgÀĪÀ, JAzÀgÉ CzÀgÀ CAUÀªÁV ¨ÁgÀ¢gÀĪÀ
ªÀåQÛ JA§AvÀºÀ ¥ÀzÀªÉÇAzÀÄ CzÀgÀ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÉAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁUÀÄ
vÀÛzÉ. AiÀiÁPÉAzÀgÉ F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ M§â ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÀ®èzÉ
MAzÀÄ §tÚ(¦ÃvÀ)ªÀ£ÁßUÀ°Ã E®èªÉà MAzÀÄ §mÉÖ(CA§gÀ)ªÀ£ÁßUÀ°Ã
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅ¢®è.
vÀvÀÄàgÀĵÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ G¥À¨sÉÃzÀUÀ¼ÁV PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ÷¢éUÀÄ
JA§ E£ÀÆß JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ
PÀæªÀÄ gÀÆrüAiÀÄ°èzÉ.
(1) vÀvÀÄàgÀĵÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ CAUÀUÀ¼ÁV §gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß M¼À
£ÀÄr0iÀÄ («UÀæºÀªÁPÀåzÀ) ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA§A¢ü¸ÀĪÁUÀ CªÉgÀqÀ£ÀÆß MAzÉÃ
«¨sÀQÛAiÀÄ°èj¹ (JAzÀgÉ ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ°èj¹) ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå
«zÉAiÀiÁzÀgÉ CzÀ£ÀÄß PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀĪÉA§ G¥À«¨sÁUÀzÀ°è ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀÄ
gÀÆrü.
GzÁºÀgÀuÉUÁV PÀȵÀÚ¸À¥ÀðB `PÀ¥ÀÅöàºÁªÀÅ' JA§ÄzÀgÀ CAUÀªÁVgÀĪÀ
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀȵÀÚB ¸À¥ÀðB JA§ÄzÁV MAzÉà «¨sÀQÛAiÀÄ°è (¥ÀæxÀªÀiÁ
«¨sÀQÛAiÀÄ°è) Ej¹ ¸ÀA§A¢ü¸À§ºÀÄzÀÄ. ºÁUÁV CzÀÄ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ
ªÁUÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ, ªÀÈPÀ¨sÀAiÀÄ `vÉÆüÀ£À ºÉzÀjPÉ' JA§ E£ÉÆßAzÀÄ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ
vÀvÀÄàgÀĵÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ0iÀiÁUÀ§®ÄèzÁzÀgÀÆ PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ
0iÀiÁUÀ¯ÁgÀzÀÄ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ CAUÀUÀ¼ÁV §gÀĪÀ ªÀÈPÀ
`vÉÆüÀ' ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀAiÀÄ `ºÉzÀjPÉ' ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÉà «¨sÀQÛAiÀÄ°èj¹
¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. ªÀÈPÁvï ¨sÀAiÀÄA JA§ÄzÁV CªÀÅUÀ¼À°è
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¥ÀAZÀ«Äà «¨sÀQÛAiÀÄ°è Ej¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°èzÉ.

110
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
(2) vÀvÀÄàgÀĵÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ CAUÀUÀ¼ÁV §gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ JtÂPÉ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀªÁVzÉAiÀiÁzÀgÉ CzÀ£ÀÄß
`¢éUÀÄ' JA§ G¥À«¨sÁUÀzÀ°è ¸ÉÃj¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ«zÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV wæ¯ÉÆÃPÀA `ªÀÄÆgÀÄ ¯ÉÆÃPÀUÀ¼ÀÄ' eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ°è
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀªÁVgÀĪÀ wæ `ªÀÄÆgÀÄ' JA§ÄzÀÄ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀªÁVzÉ.
ºÁUÁV, CzÀ£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸ÀĪÀ°è ¢éUÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ §¼ÀPÉ0iÀiÁVzÉAiÉÄAzÀÄ
ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.

5.5 PÀ£ÀßqÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É

ªÉÄÃ¯É (5.1gÀ°è) ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ DgÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÆ
PÀ£ÀßqÀzÀ°èªÉAiÉÄA§ÄzÁV PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÉ. EzÀ®èzÉ,
UÀªÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÉA§ ¨ÉÃgÉ JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀªÉà DzÀ
¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ°èªÉAiÉÄAzÀÄ EªÀgÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÉ.
DzÀgÉ EzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀzÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ zÀȶ֬ÄAzÀ ¥Àj²Ã°¹zÀÄzÀjAzÁV ºÀÄnÖ§AzÀ vÀ¥ÀÅöà
PÀ®à£É. PÀ£ÀßqÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÉÝà DzÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀzÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ zÀȶ֬ÄAzÀ ¥Àj²Ã°¹zÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ «¨sÀd£ÉVAvÀ wÃgÀ
©ü£ÀߪÁVgÀĪÀ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ jÃwAiÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà DzÀ «¨sÀd£É £ÀªÀÄUÉ
zÉÆgÀPÀÄvÀÛzÉ.
ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀ
ªÁV §gÀĪÀ ¥ÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ«gÀ
§ºÀÄzÀÄ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ«gÀ§ºÀÄzÀÄ E®èªÉà UÀÄt¥ÀzÀ«gÀ§ºÀÄzÀÄ.
F «µÀAiÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É PÀ£ÀßqÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PɼÀUÉ
¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÄRå «¨sÁUÀUÀ¼À°è «AUÀr¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ
(ºÉaÑ£À «ªÀgÀUÀ½UÉ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É (¨sÀmï 2002) £ÉÆÃr).

(1) £ÁªÀÄ¥ÀzÀ«gÀĪÀªÀÅ: §AiÀįÁl, £É®UÀqÀ¯É, PÉʪÀÄUÀÎ

(2) QæAiÀiÁ¥ÀzÀ«gÀĪÀÅ: PÀqÉUÉÆîÄ, ¹rªÀÄzÀÄÝ, vÀÆUÀĢåÀ
(3) UÀÄt¥ÀzÀ«gÀĪÀªÀÅ: zÉÆqÀتÀÄä, QgÀĨÉgÀ¼ÀÄ, PÀUÀήÄè

5.5.1 £ÁªÀÄ¥ÀzÀ«gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

111
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
`£ÁªÀÄ¥ÀzÀ«gÀĪÀ' eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀPÀÆÌ M¼À£ÀÄr0iÀÄ£ÀÄß («UÀæºÀ
ªÁPÀåªÀ£ÀÄß) ºÉüÀĪÁUÀ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀªÀ£ÀÄß µÀ¶×à «¨sÀQÛAiÀÄ°èj¸ÀĪÀ
ªÀÄÆ®PÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

M¼À£ÀÄr eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ
¨ÉAQAiÀÄ ¥ÉnÖUÉ ¨ÉAQ¥ÉnÖUÉ
£É®zÀ PÀqÀ¯É £É®PÀqÀ¯É
§AiÀÄ°£À Dl §AiÀįÁl
PÁ°£À ªÀÄuÉ PÁ®äuÉ
PÉÊ0iÀÄ ªÀÄUÀÎ PÉʪÀÄUÀÎ

F ¤AiÀĪÀÄPÉÌ D£ÉPÁ®Ä, PÉÊUÀA§, E°Q«, £É®zÁªÀgÉ

ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÉ®ªÀÅ C¥ÀªÁzÀUÀ½ªÉ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ EªÀÅUÀ¼À JgÀqÀÄ CAUÀUÀ¼À£ÀÄß µÀ¶×à «¨sÀQÛAiÀÄ
ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV D£ÉPÁ®Ä ¥ÀzÀ `D£ÉAiÀÄ PÁ®'£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
§zÀ®Ä `D£ÉAiÀÄ PÁ°£À ºÁUÉ PÁ®Ä ¨ÁvÀÄPÉƼÀÄîªÀ MAzÀÄ gÉÆÃUÀ'ªÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. EAvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀ, JgÀqÀ£ÉAiÀÄ
CAUÀ, E®èªÉà JgÀqÀÆ CAUÀUÀ¼ÀÄ G¥ÀªÀiÁ£ÀUÀ¼ÁVgÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ M¼À£ÀÄr
PÀ¯ÉèzÉ PÀ°è£À ºÁUÉ PÀptªÁVgÀĪÀ JzÉ
£É®zÁªÀgÉ £É®zÀ°è ¨É¼É0iÀÄĪÀ vÁªÀgÉAiÀÄAvÀºÀ ºÀÆ
E°Q« E°AiÀÄ Q«AiÀÄ ºÁVgÀĪÀ J¯É¬ÄgÀĪÀ VqÀ

EzÀ®èzÉ, ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À CAUÀUÀ¼À£ÀÄß µÀ¶×à «¨sÀQÛAiÀÄ

ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ0iÀiÁzÀgÀÆ CªÀÅUÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV
¸ÀÆa¸ÀĪÀ ºÁUÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ M¼À£ÀÄrUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ, ªÀÄvÀÄÛ
F DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É CªÀ£ÀÄß ºÀ®ªÀÅ G¥À«¨sÁUÀUÀ¼À°è «AUÀr¸À®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV EAvÀºÀ M¼À£ÀÄrUÀ¼À°è eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ CAUÀUÀ¼ÁV
§A¢gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è MAzÀgÉÆqÀ£ÉÆAzÀ£ÀÄß ¸ÀA§A¢ü¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV
AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄgÀÄvÀÛzÉ. F

112
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ0iÀÄÆ EAvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¸À
§ºÀÄzÀÄ.

eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ M¼À£ÀÄr
PÁ®äuÉ PÁ®Ä EgÀĪÀ ªÀÄuÉ
CgÀªÀÄ£É CgÀ¸À£ÀÄ ªÁ¹¸ÀĪÀ ªÀÄ£É
eÉãÀĺÀļÀ eÉãÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀ滸ÀĪÀ ºÀļÀ
¨ÉAQ¥ÉnÖUÉ ¨ÉAQAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆwÛ¸À®Ä §¼À¸ÀĪÀ ¥ÉnÖUÉ
PÉÊPÉÆqÀ° PÉʬÄAzÀ PÀrAiÀÄ®Ä §¼À¸ÀĪÀ PÉÆqÀ°
PÀtÄÚ¸À£Éß PÀtÂÚ¤AzÀ ªÀiÁqÀĪÀ ¸À£Éß
vÀ¥ÀÅöàPÁtÂPÉ vÀ¦àUÉ PÉÆqÀĪÀ PÁtÂPÉ
ªÀÄÆUÀÄzÁgÀ ªÀÄÆVUÉ PÀlÄÖªÀ zÁgÀ
PÀtÂÚÃgÀÄ PÀtÂÚ£À°è §gÀĪÀ ¤ÃgÀÄ
vÀ¯ÉUÀÆzÀ®Ä vÀ¯ÉAiÀÄ°è ¨É¼ÉzÀ PÀÆzÀ®Ä

ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼É®èªÀ£ÀÆß CªÀÅUÀ¼À ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ

CAUÀªÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß µÀ¶×à «¨sÀQÛAiÀÄ°èj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ (PÁ°£À ªÀÄuÉ,
eÉä£À ºÀļÀ, PÉÊAiÀÄ PÉÆqÀ°, vÀ¦à£À PÁtÂPÉ, PÀtÂÚ£À ¤ÃgÀÄ).

5.5.2 Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ«gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

QæAiÀiÁ¥ÀzÀ«gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV MAzÀÄ
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ §A¢gÀÄvÀÛzÉ. F QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÀÆÌ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV
§A¢gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀÆÌ £ÀqÀÄªÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀUÀ½gÀ®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ.
(1) QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ w½¸ÀĪÀ WÀl£ÉAiÀÄ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀÅ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ
ªÀåQÛ E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛ vÉÆqÀVPÉÆArgÀ§ºÀÄzÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¸ÀĽUÁ½
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ JgÀqÀ£É0iÀÄ CAUÀªÁV UÁ½ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ §A¢zÀÄÝ, EzÀÄ
¸ÀĽ WÀl£É0iÀÄ°è vÉÆqÀVzÉ; ¹rªÀÄzÀÄÝ JA§ÄzÀgÀ®Æè »ÃUÉ0iÉÄÃ.
(2) ¨ÉÃgÉ AiÀiÁgÁzÀgÀÆ CzÀ£ÀÄß D WÀl£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀV¹gÀ§ºÀÄzÀÄ
GzÁºÀgÀuÉUÁV, vÀÆUÀĢåÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ°è JgÀqÀ£É0iÀÄ CAUÀ

113
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
ªÁVgÀĪÀ ¢Ã¥ÀªÀ£ÀÄß 0iÀÄgÉÆà vÀÆUÀ®Ä §¼À¹zÁÝgÉ; ZÀÄZÀÄѪÀÄzÀÄÝ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÀÇ EAvÀºÀzÉÃ.
(3) CzÀÄ D WÀl£ÉAiÀÄ PÀgÀtªÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÁV,
©Ã¸ÀÄUÀ®Äè eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ°è JgÀqÀ£É0iÀÄ CAUÀªÁVgÀĪÀ PÀ®Äè ©Ã¸ÀĪÀ
WÀl£É0iÀÄ PÀgÀtªÁVzÉ; PÀqÉUÉÆÃ®Ä eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ®Æè »ÃUÉ0iÉÄÃ.
(4) CzÀÄ D WÀl£É0iÀÄ DPÀgÀªÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÁV,
¸ÀÄqÀÄUÁqÀÄ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ°è JgÀqÀ£É0iÀÄ CAUÀªÁVgÀĪÀ PÁqÀÄ £ÁªÀÄ
¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀÄqÀÄ WÀl£É0iÀÄ DPÀgÀªÁVzÉ (¸ÀÄqÀĪÀÅzÉ°è JA§ÄzÀ£ÀÄß CzÀÄ
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ); eÁgÀħAr eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÀÇ EAvÀºÀzÉÃ.
EzÀ®èzÉ, EAvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è §gÀĪÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ
¨ÉÃgÉ jÃw0iÀÄ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÀÄÝ, CªÀ£ÀߪÀ®A©¹0iÀÄÆ
EAvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «¨sÀf¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, F
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£É ºÀ®ªÀÅ ¨Áj £ÀqÉAiÀÄĪÀAvÀºÀ¢gÀ§ºÀÄzÀÄ
(¸ÀÄjªÀļÉ, ©Ã¸ÀÄUÀ®Äè) E®èªÉà MªÉÄä ªÀiÁvÀæ £ÀqÉAiÀÄĪÀAvÀºÀ¢gÀ
§ºÀÄzÀÄ (©ZÀÄÑUÀwÛ, ºÀÄjUÀqÀ¯É).

5.5.3 UÀÄt¥ÀzÀ«gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV UÀÄt¥ÀzÀ §A¢zÉ0iÀiÁzÀ°è
CªÀPÉÌ JgÀqÀÄ jÃw0iÀÄ M¼ÀgÀZÀ£ÉUÀ½gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. CªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀPÉÌ
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV §A¢gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁVgÀ§®ÄèzÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀPÉÌ CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÆ
¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁVgÀzÉ, eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ¢AzÀ ºÉÆgÀVgÀĪÀ ¥ÀzÀªÉÇAzÀÄ ¥ÀæzsÁ£À
¥ÀzÀªÁVgÀ§®ÄèzÀÄ.
PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ (PÀ-R) eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ F ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß
PÁt§ºÀÅzÀÄ.

eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ M¼À£ÀÄr
(8PÀ) PÀqɺÀ®Äè (¨Á¬ÄAiÀÄ) PÀqÉAiÀÄ°ègÀĪÀ ºÀ®Äè
(8R) PÀqÉUÀtÄÚ PÀtÂÚ£À PÀqÉAiÀÄ°ègÀĪÀ ¨sÁUÀ
(9PÀ) ªÀÄÄA¨ÁV®Ä (ªÀÄ£ÉAiÀÄ) ªÀÄÄAzÀÄUÀqɬÄgÀĪÀ ¨ÁV®Ä
(9R) ªÀÄÄAUÉÊ PÉÊAiÀÄ ªÀÄÄA¢gÀĪÀ ¨sÁUÀ
(10PÀ) £ÀqÀĨÉgÀ¼ÀÄ (PÉÊAiÀÄ°è) £ÀqÀÄªÉ EgÀĪÀ ¨ÉgÀ¼ÀÄ
(10R) £ÀqÀĺÀUÀ®Ä ºÀUÀ°£À £ÀqÀÄªÉ EgÀĪÀ ¨sÁUÀ

114
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
(11PÀ) aPÁ̸ÀÄ aPÀÌzÁVgÀĪÀ PÁ¸ÀÄ
(11R) aPÀ̪ÀÄä CªÀÄä¤VAvÀ aPÀ̪À¼ÁVgÀĪÀ ºÉAUÀ¸ÀÄ

(8-11) eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è (PÀ) ªÀÄvÀÄÛ (R)eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ

¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀzÀ ªÀÄnÖUÉ ªÀåvÁ¸À«zÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ. E°è
¥ÀæwAiÉÆAzÀgÀ®Æè (PÀ)eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀPÉÌ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV §AzÀ ¥ÀzÀ
¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁVzÉAiÀiÁzÀgÉ, (R)eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀPÉÌ CzÀgÀ JgÀqÀÄ CAUÀUÀ¼À°è
MAzÀÆ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁVgÀzÉ, eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ ºÉÆgÀVgÀĪÀ ¥ÀzÀªÉÇAzÀÄ
¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁVzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, (8PÀ)zÀ°è §A¢gÀĪÀ PÀqɺÀ®Äè eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀPÉÌ
CzÀgÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀªÁVgÀĪÀ ºÀ®Äè ¥ÀzÀ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁVzÉ. DzÀgÉ,
(8R)zÀ°è §A¢gÀĪÀ PÀqÉUÀtÄÚ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀPÉÌ D ¥ÀzÀzÀ CAUÀªÁV®èzÀ
(JAzÀgÉ CzÀgÀ ºÉÆgÀVgÀĪÀ) ¨sÁUÀ ¥ÀzÀ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁVzÉ.
G½zÀ (9-11) ¥ÀzÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼À®Æè EAvÀºÀzÉà ªÀåvÁå¸À«zÉAiÉÄA§Ä
zÀ£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ PÉÆnÖgÀĪÀ M¼À£ÀÄrUÀ½AzÀ w½AiÀħºÀÄzÀÄ.
UÀÄt¥ÀzÀ«gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß
PÁt®Ä ¸ÁzsÀå«zÀÄÝ, CªÀÅ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ jÃwAiÀÄ «¨sÀd£ÉUÀ½UÉ DzsÁgÀ
ªÁUÀ§®ÄèªÀÅ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀ
ªÁV §A¢gÀĪÀ UÀÄt¥ÀzÀªÀÅ £ÁªÀÄ«±ÉõÀtªÁVgÀ®Æ ¸ÁzsÀå«zÉ, QæAiÀiÁ
«±ÉõÀtªÁVgÀ®Æ ¸ÁzsÀå«zÉ.

(12PÀ) UÀÄt¥ÀzÀ £ÁªÀÄ«±ÉõÀtªÁVgÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ:

aPÁ̸ÀÄ aPÀÌ PÁ¸ÀÄ
PÉAzÁ½ PÉA¥ÀÅ vÁ½ (vÉAUÀÄ)
PÀjvÀļÀ¹ PÀj (PÀ¥ÀÅöà) vÀļÀ¹

(12R) UÀÄt¥ÀzÀ Qæ0iÀiÁ«±ÉõÀtªÁVgÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ:

ªÀÄÄAUÀqÀ (PÉ®¸ÀPÉÌ) ªÀÄÄAzÁV PÉÆqÀĪÀ PÀqÀ
CqÀØzÁj CqÀØPÉÌ ºÉÆÃUÀĪÀ zÁj
ºÉÆgÀ¨ÁV®Ä (ªÀÄ£ÉAiÀÄ) ºÉÆgÀVgÀĪÀ ¨ÁV®Ä

E£ÉÆßAzÀÄ jÃwAiÀÄ ªÀåvÁå¸ÀªÉãÉAzÀgÉ, PÉ®ªÀÅ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ £ÉÃgÀªÁV

M§â ªÀåQÛ E®èªÉà MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ«£À UÀÄtzsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀŪÁzÀgÉ,

115
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
E£ÀÄß PÉ®ªÀÅ M§â ªÀåQÛ E®èªÉà MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ«UÀÆ ¨ÉÃgÉƧ⠪ÀåQÛ
E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛ«UÀÆ £ÀqÀÄªÉ CAvÀºÀ UÀÄtzsÀªÀÄðzÀ ªÀÄnÖUÉ ªÀåvÁå¸ÀªÉäzÉ
AiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀjvÀļÀ¹ JA§ÄzÀÄ vÀļÀ¹AiÀÄ MAzÀÄ UÀÄtzsÀªÀÄð
ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ¨ÉÃgÉ jÃw0iÀÄ vÀļÀ¹UÀ½AzÀ CzÀ£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀÄ
vÀÛzÉ. DzÀgÉ, £ÀqÀĨÉgÀ¼ÀÄ JA§ÄzÀÄ PÉÊAiÀÄ°ègÀĪÀ ¨ÉgÀ¼ÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ CªÀÅUÀ¼À°è MAzÀÄ ¨ÉgÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ.

5.5.4 PÉ®ªÀÅ C¥ÀªÁzÀUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÀßqÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀÅUÀ¼À®Æè JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV MAzÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ §A¢gÀÄvÀÛzÉ0iÉÄA§ÄzÁV ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¸À¯ÁVvÀÄÛ. EzÀPÉÌ
C¥ÀªÁzÀªÁV PÉ®ªÀÅ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À M¼À£ÀÄr0iÀÄ°è UÀÄt¥ÀzÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ
CAUÀªÁV §A¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ; DzÀgÉ, EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À®Æè
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ°è CzÀÄ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV §zÀ¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ.
JgÀqÀ£É0iÀÄ CAUÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÉà DVgÀ¨ÉÃPÉA§ PÀ£ÀßqÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À
¸ÁªÀiÁ£Àå ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß EzÀÄ MwÛ ºÉüÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, `PÉÊAiÀÄ ªÀÄÄA¢gÀĪÀ ¨sÁUÀ' JA§ M¼À£ÀÄr0iÀÄ°è
ªÀÄÄAzÉ ¥ÀzÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀªÁVzÉAiÀiÁzÀgÀÆ CzÀjAzÀ vÀ0iÀiÁgÁzÀ
ªÀÄÄAUÉÊ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ°è D UÀÄt¥ÀzÀ CzÀgÀ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV
§zÀ¯ÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.
F ¤AiÀĪÀÄPÉÌ C¥ÀªÁzÀUÀ¼ÁV PÁt¸ÀĪÀ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ eÉÆÃqÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ°èªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÉʦr, ¨Á£ÀÄ°, E½eÁgÀÄ,
MqÀºÀÄlÄÖ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV MAzÀÄ
QæAiÀiÁ¥ÀzÀ §A¢gÀĪÀ ºÁUÉ PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ E°è JgÀqÀ£É0iÀÄ
CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ ¦r, G°, eÁgÀÄ, ºÀÄlÄÖ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ
»r, PÀlÄÖ, £ÀUÀÄ, NzÀÄ, vÀ¥ÀÅöà, §zÀÄPÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À ºÁUÉ
`¸ÉÆ£Éß' ¥ÀævÀå0iÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀ0iÀiÁgÁVgÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉüÀ®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À F «¨sÀd£ÉAiÀÄ°è MAzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ
«µÀAiÀĪÀ£ÀÄß ªÀÄ£À¹ì£À°èj¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ CªÀ±Àå. ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹
vÀ0iÀiÁj¹gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉA§ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¹
vÀ0iÀiÁj¹gÀĪÀ F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ ºÀ®ªÁgÀÄ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è C¤AiÀÄ«ÄvÀ

116
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
ªÁVgÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁV, ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹gÀĪÀ «¨sÀd£ÉUÀ½UÉ C¥ÀªÁzÀUÀ¼À£ÀÄß
PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀÅzÉãÀÆ PÀµÀÖªÀ®è. JAzÀgÉ, F «¨sÀd£ÉUÀ¼ÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ
MAzÀÄ `M®ªÀ'£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄwÛªÉAiÀÄ®èzÉ vÀPÀð§zÀÞªÁzÀ ¤AiÀĪÀĪÀ£Àß®è.

5.6 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°èªÉAiÉÄÃ?

ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è §gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÉÝà DzÀ ªÁåPÀgÀtzÀ
zÀȶ֬ÄAzÀ ¥Àj²Ã°¹zɪÁzÀgÉ, ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀAvÀºÀ M¼ÀgÀZÀ£É
CªÀÅUÀ¼À°èzÉAiÉÄA§ «µÀ0iÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀ®èzÉ D M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ
DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É CªÀ£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV £ÁªÀÄ¥ÀzÀ«gÀĪÀªÀÅ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ
«gÀĪÀªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀ«gÀĪÀªÀÅ JA§ ªÀÄÆgÀÄ jÃw0iÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À°è
«¨sÀf¸À®Ä ¸ÁzsÀå JA§ «µÀ0iÀĪÀÇ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ.
F «¨sÀd£É ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀÄ°ègÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀd£É
VAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁzÀÄzÀÄ. eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À CAUÀUÀ¼ÁV §gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è
¥ÀæzsÁ£ÀªÁVgÀĪÀ ¥ÀzÀ 0iÀiÁªÀÅzÀÄ JA§ «µÀAiÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ CzÀgÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV
vÀvÀÄàgÀĵÀ, zÀéAzÀé, CªÀå¬ÄèsÁªÀ ªÀÄvÀÄÛ §ºÀÄ«æû JA§ÄzÁV
«AUÀr¹zÁÝgÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ F «¨sÀd£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀPÀÆÌ C¼ÀªÀr¸À®Ä ¸ÁzsÀå JA§ÄzÀÄ
PÀ£ÀßqÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À C©ü¥ÁæAiÀÄ. JAzÀgÉ, ªÉÄð£À £Á®ÄÌ ¸ÀªÀiÁ¸À
UÀ¼À®èzÉ vÀvÀÄàgÀĵÀzÀ G¥À¨sÉÃzÀUÀ¼ÁVgÀĪÀ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¢éUÀÄ
JA§ ¨ÉÃgÉ JgÀqÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀzÀªÉà DzÀ QæAiÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À
ªÀÄvÀÄÛ UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸À JA§ E£ÀÆß JgÀqÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀgÀ
ªÀÄÆ®PÀ PÀ£ÀßqÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀtÂð¸À®Ä ¸ÁzsÀå JA§ÄzÀÄ CªÀgÀ
C©ü¥ÁæAiÀÄ. F C©ü¥ÁæAiÀÄ ¸ÀjAiÉÄà JA§ÄzÀ£ÀÄß E°è ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀÅzÀÄ
CªÀ±Àå.

5.6.1 «¨sÀd£ÉAiÀÄ DzsÁgÀ

ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV
CªÀÅUÀ¼À CAUÀUÀ¼ÁV §gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁV
¤®ÄèvÀÛzÉ JA§ «µÀAiÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É vÀvÀÄàgÀĵÀ, CªÀå¬ÄèsÁªÀ,
zÀéAzÀé ªÀÄvÀÄÛ §ºÀÄ«æû JA§ £Á®ÄÌ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVzÉAiÀiÁzÀgÉ vÀvÀÄàgÀĵÀ, ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀ
¥ÀæzsÁ£ÀªÁVzÉAiÀiÁzÀgÉ CªÀå¬ÄèsÁªÀ, JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVªÉ

117
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
AiÀiÁzÀgÉ zÀéAzÀé ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÆ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV®èªÁzÀgÉ §ºÀÄ«æû JAzÀÄ
ºÉüÀĪÀÅzÀÄ F «¨sÀd£ÉAiÀÄ ¸ÁgÀ.
F £Á®ÄÌ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÉƼÀUÉ §ºÀÄ«æû ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ eÉÆÃqÀÄ
¥ÀzÀzÀ CAUÀªÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÆ ¥ÀæzsÁ£À¥ÀzÀªÁVgÀzÉ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ ºÉÆgÀVgÀĪÀ ¥ÀzÀªÉÇAzÀÄ ¥ÀæzsÁ£À¥ÀzÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¸ÀĪÀ°è F jÃw
¥ÀæzsÁ£À¥ÀzÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ JA§ «µÀ0iÀÄ CµÉÆÖAzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß
ªÀ»¸ÀĪÀÅ¢®è. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀÅUÀ¼À®Æè
¥ÀæzsÁ£À¥ÀzÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
ºÁUÁV, ªÉÄð£À «µÀAiÀÄzÀ §zÀ®Ä eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ
CAUÀªÁV §gÀĪÀ ¥ÀzÀ AiÀiÁªÀ ¥ÀzÀªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ - CzÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀªÉÃ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÉÃ, CxÀªÁ UÀÄt¥ÀzÀªÉà JA§ «µÀAiÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀd£ÉAiÀÄ°è ºÉZÀÄÑ ªÀÄÄRåªÁzÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.
F PÁgÀtPÁÌV, PÀ£ÀßqÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ ºÁUÉ
DgÀÄ (E®èªÉà £Á®ÄÌ) ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀ°è
UÉÆAzÀ®ªÀ®èzÉ ¨ÉÃgÉãÀÆ ¹UÀ¯ÁgÀzÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è UÀÄt¥ÀzÀªÀżÀîªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ CªÀÅUÀ¼À
¥ÀæzsÁ£À¥ÀzÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ JA§ «µÀAiÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É JgÀqÀÄ G¥À
«¨sÁUÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À®Ä ¸ÁzsÀå. ªÉÄÃ¯É (5.6.3gÀ°è) ¸ÀÆa¹gÀĪÀ ºÁUÉ
ªÀÄÄA¨ÁV®Ä ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄAUÉÊ JA§AvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
EAvÀºÀ ªÀåvÁå¸À«zÉ.
ºÁUÁV EªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀ£ÀÄß (ªÀÄÄA¨ÁV®Ä JA§ÄzÀ£ÀÄß)
vÀvÀÄàgÀĵÀzÀ ºÁUÉ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVgÀĪÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÆ
JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀ£ÀÄß (ªÀÄÄAUÉÊ JA§ÄzÀ£ÀÄß) §ºÀÄ«æûAiÀÄ ºÁUÉ AiÀiÁªÀ
CAUÀªÀÇ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV®èzÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÆ ¥ÀjUÀt¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ EªÉgÀqÀ£ÀÆß CªÀå¬ÄèsÁªÀzÀ°è (CªÀÅ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è CªÀåAiÀĪÀ®èªÁzÀ PÁgÀt CªÀPÉÌ `CA²Ã' JA§ ¨ÉÃgÉAiÉÄÃ
MAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß PÉÆlÄÖ) ¸ÉÃj¹zÁÝgÉ, ªÀÄvÀÄÛ §ºÀÄ«æûUÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÁßV PÉÆlÄÖ UÉÆAzÀ® E£ÀÆß ºÉZÀÄѪÀ
ºÁUÉ ªÀiÁrzÁÝgÉ.
PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀĪÀ£ÀÄß vÀvÀÄàgÀĵÀzÀ MAzÀÄ G¥À¨sÉÃzÀªÉA§ÄzÁV ¥ÀjUÀtÂ
¹gÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À CAUÀUÀ¼ÁV §gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À
£ÀqÀÄªÉ JAvÀºÀ ¸ÀA§AzsÀ«zÉ JA§ «µÀAiÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É JA§Ä

118
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
zÀ£ÀÄß ªÉÄÃ¯É (5.5gÀ°è) £ÉÆÃrgÀĪɪÀÅ. eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À CAUÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA§A¢ü¸À¯ÁVzÉ0iÀiÁzÀgÉ CªÀÅ PÀªÀÄð
zsÁgÀAiÀÄPÉÌ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃgÉ «¨sÀQÛUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀA§A¢ü¸À¯ÁVzÉAiÀiÁzÀgÉ CªÀÅ (PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀĪÀ®èzÀ) vÀvÀÄàgÀĵÀPÉÌ GzÁ
ºÀgÀuÉUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EAvÀºÀzÉà «¨sÀd£ÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀÄ PÀµÀÖ¸ÁzsÀå.
AiÀiÁPÉAzÀgÉ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ
ªÀÄÆ®PÀ vÀ0iÀiÁgÁUÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀPÀÆÌ ¥ÀæwAiÀiÁV
PÀ£ÀßqÀzÀ°è UÀÄt¥ÀzÀªÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆArgÀĪÀAvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ.
EzÀ®èzÉ, EªÀÅUÀ¼À°è §gÀĪÀ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀ CªÀÅUÀ¼À M¼À£ÀÄr0iÀÄ°è
(«UÀæºÀªÁPÀåzÀ°è) 0iÀiÁªÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄzÉÆA¢UÀÆ ¸ÉÃgÀzÉ §gÀÄvÀÛªÉ
(5.4 £ÉÆÃr).
ºÁUÁV, CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß vÀvÀÄàgÀĵÀzÀ G¥À¨sÉÃzÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸ÀĪÀ
§zÀ®Ä UÀÄt¥ÀzÀ«gÀĪÀªÀÅUÀ¼ÉA§ ¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ «¨sÁUÀzÀ°è Ej¸ÀĪÀ
CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
EAvÀºÀ UÀÄt¥ÀzÀ«gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀĪÉAzɤ¸À®Ä
(E®èªÉà vÀvÀÄàgÀĵÀzÀ MAzÀÄ G¥À«¨sÁUÀªÉAzɤ¸À®Ä) CªÀÅUÀ¼À JgÀqÀÄ
CAUÀUÀ¼ÀÆ MAzÉà «¨sÀQÛAiÀÄ°è §gÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå. F CªÀ±ÀåPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀÇgÉʸÀĪÀÅzÀPÁÌV PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ EAvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ½UÉ
M¼À£ÀÄr0iÀÄ£ÀÄß ºÉüÀĪÁUÀ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà §¼À¸ÀzÉ, CªÀÅUÀ¼À
£ÁªÀÄgÀÆ¥ÀzÀ°è §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ (ºÉƸÀzÀÄ PÀ£ÀßqÀ > ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀ, PÀjzÀÄ
ªÀÄÄV®Ä > PÀªÀÄÄðV®Ä) JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÉÄÃ¯É £ÉÆÃrzÉÝêÉ.
DzÀgÉ EAvÀºÀ M¼À£ÀÄrUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è `ªÁPÀå' (E®èªÉà ªÁPÁåA±À)
UÀ¼ÁUÀ¯ÁgÀªÀÅ. GzÁºÀgÀuÉUÁV ºÉƸÀzÀÄ JA§ÄzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ºÉƸÀ
UÀÄt¥ÀzÀªÀ£ÀÄß QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ eÁUÀzÀ°è JAzÀgÉ ªÁPÀåzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è Ej¸À
¨ÉÃPÁzÁUÀ §¼À¸ÀĪÀ gÀÆ¥À (F ¥ÀŸÀÛPÀ ºÉƸÀzÀÄ JA§ÄzÁV). CzÀ£ÀÄß
ºÉƸÀzÀPÉÌ, ºÉƸÀzÀgÀ JA§AvÀºÀ «¨sÀQÛ gÀÆ¥ÀzÀ®Æè §¼À¸À®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ.
DzÀgÉ, £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÄAzÉ Ej¹ ºÉƸÀzÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀ JA§ÄzÁV
ºÉýzÀgÉ CzÀPÉÌ ºÉƸÀ ¥ÀŸÀÛPÀ JA§ÄzÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁzÀ CxÀð
§gÀÄvÀÛzÉ. EzÀ®èzÉ, *ºÉƸÀzÀgÀ ¥ÀŸÀÛPÀ JA§AvÀºÀ §¼ÀPÉ0iÀÄÆ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è E®èªÁzÀÄzÀjAzÀ, F UÀÄt¥ÀzÀªÀżÀî eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß

119
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
MAzÉà «¨sÀQÛAiÀÄ°ègÀĪÀ JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃr¸ÀĪÀÅzÀgÀ
ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀqÉ0iÀÄĪÀÅzÀÄ PÀµÀÖ.
CAUÀUÀ¼ÉgÀqÀÄ «±ÉõÀt-«±ÉõÀå ¸ÀA§AzsÀ¢AzÀ ¸ÉÃjPÉÆArªÉAiÀiÁzÀgÉ
CAvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀĪÉAzÀÄ PÀgÉAiÀħºÀÄzÉA§ÄzÁV
¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß PÉ®ªÀgÀÄ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ vÀvÀÄàgÀĵÀzÀ
«¨sÀd£ÉUÉ DzsÁgÀªÁV PÉÆqÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÁÝgÉ. DzÀgÉ, CAvÀºÀ
«¨sÀd£É0iÀÄ ªÁå¦Û0iÀÄ°è PÀ£ÀßqÀzÀ UÀÄt¥ÀzÀ«gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è
PÉ®ªÀÅ ªÀiÁvÀæ §gÀ§®ÄèªÀ®èzÉ J®èªÀÇ §gÀ¯ÁgÀªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ £ÀqÀĺÀUÀ®Ä, aPÀ̪ÀÄä ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ
UÀÄt¥ÀzÀ«gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁVªÉ. DzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À CAUÀUÀ¼ÁV
§A¢gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (ºÀUÀ®Ä, CªÀÄä ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ) CªÀÅUÀ¼À°è
§A¢gÀĪÀ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À (£ÀqÀÄ, aPÀÌ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À) «±ÉõÀåUÀ¼À®è.
F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À CAUÀUÀ¼ÁV®èzÀAvÀºÀ ¨sÁUÀ, ºÉAUÀ¸ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CªÀÅUÀ¼À «±ÉõÀåUÀ¼ÀÄ (ºÀUÀ°£À £ÀqÀĨsÁUÀ > £ÀqÀĺÀUÀ®Ä).
ºÁUÁV CAvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ «±ÉõÀt-«±ÉõÀå ¸ÀA§AzsÀ DzsÁgÀ
ªÁUÀ¯ÁgÀzÀÄ.
E£ÉÆßAzÀÄ «µÀAiÀĪÉãÉAzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ ZÀAzÀæªÀÄÄRA, UÉÆÃUÀ©üðtÂà ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À®Æè PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À«zÉAiÉÄAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
F ¥ÀzÀUÀ¼À®Æè ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ JgÀqÀÄ CAUÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀA§A¢ü¸À¯ÁVzÉAiÉÄA§ÄzÉà EzÀPÉÌ PÁgÀt.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MnÖUÉ ¸ÉÃj¹ gÀa¹zÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ UÀÄt¥ÀzÀªÉÇAzÀ£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj¹ gÀa¹zÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½VAvÀ wÃgÁ ©ü£ÀߪÁVgÀÄvÀÛªÉ (3.2-4 £ÉÆÃr). ºÁUÁV,
CAvÀºÀ «¨sÀd£É PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁUÀ¯ÁgÀzÀÄ.
vÀvÀÄàgÀĵÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV §gÀĪÀ ¥ÀzÀ
JtÂPÉ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀªÁVzÉAiÀiÁzÀgÉ CzÀ£ÀÄß ¢éUÀÄ JA§
¨ÉÃgÉÆAzÀÄ G¥À«¨sÁUÀzÀ°è Ej¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è gÀÆrüAiÀÄ°èzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è EAvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ vÀvÀÄàgÀĵÀzÀ CAUÀªÁV §gÀĪÀ
§zÀ®Ä PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄzÀ (JAzÀgÉ UÀÄt¥ÀzÀ«gÀĪÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ) CAUÀªÁV
§gÀÄvÀÛªÉ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀĪÁUÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ«®èzÉ §gÀÄvÀÛªÉ.

120
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ½AzÀ J£ÀÄßvÉÛêÀ®èzÉ
*ªÀÄÆgÀjAzÀ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ½AzÀ JAzÀÄ ºÉüÀĪÀÅ¢®è; DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è
wæ¨sÀåB ¥ÀŸÀÛPÉèsÀåB `ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ½AzÀ' JA§ÄzÁV ¨sÀåB «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¥ÀŸÀÛPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÉÌ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ, wæ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀPÀÆÌ
¸ÉÃj¹ ºÉüÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ (10.3 £ÉÆÃr).
F jÃw eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀd£ÉUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è DzsÁgÀªÁUÀ§®è
«µÀAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è DzsÁgÀªÁUÀ§®è «µÀAiÀÄUÀ½VAvÀ wÃgÁ ©ü£Àß
ªÁVgÀĪÀŪÁzÀ PÁgÀt, eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À (¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À) «¨sÀd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ ºÁUÉAiÉÄà vÀAzÀÄ C¼ÀªÀr¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.

5.6.2 M¼À£ÀÄrUÀ¼À §¼ÀPÉ

eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É JAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À
CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ JAvÀºÀ ¸ÀA§AzsÀ«zÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
CªÀÅUÀ½UÉ JAvÀºÀ M¼À£ÀÄr («UÀæºÀªÁPÀå)UÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ
CxÀªÁ PÉÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀå JA§ «µÀAiÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¤zsÀðj¸À
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, «ÄAZÀĺÀļÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀPÉÌ «ÄAZÀĪÀ ºÀļÀ
JA§ÄzÁV M¼À£ÀÄr0iÀÄ£ÀÄß PÉÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÀÄÝ CzÀ£ÀÄß F ºÀļÀ
«ÄAZÀÄvÀÛzÉ JA§ ªÁPÀå¢AzÀ ¥ÀqÉ0iÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. F ªÁPÀåzÀ°è
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ «ÄAZÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀļÀ JA§
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ C£ÀÄPÀæªÀĪÁV MAzÀÄ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ
D WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀ dAvÀÄUÀ¼ÁVªÉ.
EzÉà jÃwAiÀÄ°è PÀtÄÚ¸À£Éß eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀPÉÌ PÀtÂÚ¤AzÀ ªÀiÁrzÀ ¸À£Éß
JA§ M¼À£ÀÄr0iÀÄ£ÀÄß PÉÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÀÄÝ, CzÀgÀ CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ
PÀtÄÚ ªÀÄvÀÄÛ ¸À£Éß JA§ JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ vÀÈwÃAiÀiÁ
«¨sÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆavÀªÁUÀĪÀ PÀgÀt-PÁAiÀÄð ¸ÀA§AzsÀ«zÉAiÉÄAzÀÄ
ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À M¼À£ÀÄr0iÀÄ£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À CxÀðPÀÌ£ÀÄ
¸ÁgÀªÁV PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ gÀÆrü. DzÀgÉ PÉ®ªÉǪÉÄä CªÀÅUÀ¼À CxÀðPÀÆÌ
CªÀÅUÀ¼À CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ ºÉÆA¢PÉAiÀiÁUÀ¢gÀ®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ. CAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è MAzÀÄ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ M¼À£ÀÄr CzÀgÀ
CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¢gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

121
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ºÉƸÀªÀÄ£É eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ §ºÀ¼À ºÀ¼ÉAiÀÄzÁVgÀĪÀ
MAzÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉAiÀiÁzÀgÀÆ D ¥ÀzÀPÉÌ M¼À£ÀÄr
0iÀÄ£ÀÄß PÉÆqÀĪÁUÀ ºÉƸÀ JA§ÄzÀgÀ §zÀ®Ä ºÀ¼É JA§ UÀÄt¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
§¼À¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁUÀzÀÄ.
¤dPÀÆÌ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÉÇAzÀPÉÌ JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ M¼À£ÀÄrUÀ¼À£ÀÄß
PÉÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. D ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ¨sÁµÉAiÀÄ°è §¼À¹zÁUÀ
CzÀPÉÌ 0iÀiÁªÀ CxÀð E¢ÝgÀ§ºÀÄzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ M¼À£ÀÄr
0iÉÆAzÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ gÀÆrüUÉ §AzÀ ªÉÄÃ¯É CzÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀåQÛ E®èªÉÃ
ªÀ¸ÀÄÛ«£À°è §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÁzÀÄzÀjAzÁV CzÀgÀ CxÀðzÀ®Æè ªÀiÁ¥ÁðlÄ
UÀ¼ÁVªÉ0iÀiÁzÀ°è, CzÀgÀ FV£À CxÀðªÉãÉA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ M¼À£ÀÄr
¬Ä£ÉÆßAzÀÄ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ CAUÀUÀ¼À£ÀÄß CzÀgÀ FV£À CxÀðPÉÌ
ºÉÆA¢PÉAiÀiÁUÀĪÀ ºÁUÉ CªÀÅUÀ¼À°è MAzÀ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀgÉÆA¢UÉ
¸ÀA§A¢ü¸ÀĪÀAvÀºÀ M¼À£ÀÄr ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ½UÉ M¦àUÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ
F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ M¼À£ÀÄrUÀ¼À ¸À«Ää¼À£ÀªÁVgÀ®Æ ¸ÁzsÀå«zÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ PÉ®ªÀÅ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
ªÉÄïÉÆßÃlPÉÌ MAzÉà jÃwAiÀĪÁV PÀAqÀħAzÀgÀÆ CªÀÅUÀ¼À M¼À£ÀÄr
UÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹zÁUÀ CªÀÅ MAzÀQÌAvÀ MAzÀÄ wÃgÁ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀÅzÀÄ
PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀd£ÉUÉ CªÀÅUÀ¼À M¼À£ÀÄr MAzÀÄ
ªÀÄÄRåªÁzÀ DzsÁgÀªÁUÀĪÀÅzÀjAzÀ F ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß PÀqÉUÀt¸À®Ä
¸ÁzsÀå«®è.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ JgÀªÀ¯ÁV §AzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÉÆqÀ¨ÉÃPÁUÀĪÀ M¼À£ÀÄr ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÉÆqÀĪÀ M¼À£ÀÄrVAvÀ
©ü£ÀߪÁVgÀ®Ä ¸ÁzsÀå JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ (5.9gÀ°è) £ÉÆÃqÀ°gÀĪɪÀÅ.

5.7 PÀ£ÀßqÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ºÉüÀĪÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀd£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀPÉÌ ºÁUÉAiÉÄà C¼ÀªÀr¸À®Ä
PÀ£ÀßqÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¥ÀæAiÀÄwß¹zÁÝgÉAzÀÄ ªÉÄÃ¯É ºÉýzÉÝ. F ¥ÀæAiÀÄvÀß
PÀ£ÀßqÀzÀ Cwà ¥ÁæaãÀ ªÁåPÀgÀt UÀæAxÀUÀ¼À PÁ®¢AzÀ®Æ £ÀqÉzÀÄ
§A¢zÉ. ¥ÁæPÀÈvÀ, C¥À¨sÀæA±À, ¥Á° ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À ºÁUÉ PÀ£ÀßqÀªÀÇ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ MAzÀÄ («PÀÈvÀ) gÀÆ¥ÀªÉA§ vÀ¥ÀÅöà PÀ®à£É EzÀPÉÌ DzsÁgÀ
ªÁV¢ÝgÀ¨ÉÃPÀÄ.

122
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
F JgÀqÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É
ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ ºÁUÉ MAzÀQÌAvÀ MAzÀÄ wÃgÁ ©ü£ÀߪÁVzÉAiÀiÁzÀ
PÁgÀt, F ¥ÀæAiÀÄvÀß ¸À¥sÀ®ªÁUÀĪÀÅzÀÄ C¸ÀA¨sÀªÀªÉÃ. ºÁVzÀÝgÀÆ £ÀªÀÄä
ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ CzÀ£ÀÄß EªÀwÛUÀÆ, JAzÀgÉ F JgÀqÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ
¨ÉÃgÉ ¨sÁµÁPÀÄlÄA§UÀ½UÉ ¸ÉÃjzÀªÀÅUÀ¼ÉA§ «µÀAiÀÄ w½zÀªÉÄîÆ,
ºÁUÉAiÉÄà G½¹PÉÆAqÀÄ §A¢gÀĪÀÅzÀÄ ¤dPÀÆÌ D±ÀÑAiÀÄðªÀ£ÀÄß vÀgÀĪÀ
¸ÀAUÀw.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ DgÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß (vÀvÀÄàgÀĵÀ, CªÀå¬ÄèsÁªÀ, zÀéAzÀé
ªÀÄvÀÄÛ §ºÀÄ«æû JA§ £Á®ÄÌ ªÀÄÄRå ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À°è
MAzÁzÀ vÀvÀÄàgÀĵÀzÀ JgÀqÀÄ G¥À¨sÉÃzÀUÀ¼ÁVgÀĪÀ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¢éUÀÄ JA§ªÀÅUÀ¼À£ÀÄß) PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¸ÀĪÀÅzÀgÀ°è JAvÀºÀ vÉÆAzÀgÉUÀ¼É®è
EªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß, ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁzÀ ºÁUÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀªÉà DzÀ
Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À ªÀÄvÀÄÛ UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÉA§ªÀÅ PÀ£ÀßqÀzÀ°èªÉ0iÉÄAzÀÄ
¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ C¸ÁzsÀå JA§ÄzÀ£ÀÄß PɼÀUÉ «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.

5.7.1 vÀvÀÄàgÀĵÀ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è gÁeÉÃAzÀæ, EAzÀæzsÀ£ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
`vÀvÀÄàgÀĵÀ'ªÉA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ PÀgÉ0iÀįÁUÀÄvÀÛzÉ. (5.5)gÀ°è «ªÀj¹zÀ
ºÁUÉ, F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁVzÉ JA§
«µÀ0iÀÄ EzÀPÉÌ DzsÁgÀªÁVzÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß F
«µÀ0iÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ºÉ¸Àj¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ 0iÀiÁªÀ ¥Àæ0iÉÆÃd£ÀªÀÇ
zÉÆgÀPÀ¯ÁgÀzÀÄ.
0iÀiÁPÉAzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ PÀrªÉÄ J¯Áè eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À®Æè
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ (5.6 £ÉÆÃr). ºÁUÁV,
ªÉÄð£À «µÀ0iÀĪÀ£ÀÄß §¼À¹zÀ°è PÀ£ÀßqÀzÀ J¯Áè eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ
vÀvÀÄàgÀĵÀªÉA§ MAzÉà ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÁUÀ§®ÄèªÀÅ. JAzÀgÉ,
ªÉÄð£À «µÀ0iÀĪÀ£ÀÄß §¼À¹zÀ°è £ÀªÀÄUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À
«¨sÀd£É0iÉÄà ¹UÀĪÀÅ¢®è.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ CªÀå¬ÄèsÁªÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀĪÀ (`CA²'
JA§ ºÉ¸Àj£À) ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÁßV
PÉÆqÀĪÀ PɼÀzÀÄn (PɼÀV£À vÀÄn) ºÉÆgÀ¨ÁV®Ä (ºÉÆgÀV£À ¨ÁV®Ä)
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À°è JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÉ£Àß®Ä AiÀiÁªÀ
vÉÆAzÀgÉAiÀÄÆ E®è.

123
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
EzÉà jÃwAiÀÄ°è, PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ §ºÀÄ«æû ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÁßV PÉÆqÀĪÀ ºÀuÉUÀtÚ, ZÀ®ªÁ¢ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À®Æè
PɼÀUÉ (5.8.6)gÀ°è «ªÀj¹gÀĪÀ ºÁUÉ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV §gÀĪÀ ¥ÀzÀ
¥ÀæzsÁ£ÀªÉAzÀÄ ªÁ¢¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
EzÀ®èzÉ, PÀ£ÀßqÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ UÀªÀÄPÀ, Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
EvÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ½AzÀ PÀgÉ0iÀÄĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ E®èªÉ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À®Æè
JgÀqÀ£É0iÀÄ ¥ÀzÀªÉà ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
ºÁUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ vÀvÀÄàgÀĵÀ ¸ÀªÀiÁ¸À JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ
C£ÀªÀ±ÀåPÀªÁzÀ PÀ®à£É.

5.7.2 PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ PÉÆqÀĪÀ GzÁºÀgÀuÉ
UÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀÇ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼Éà C®è. UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ°è
ºÁUÉAiÉÄà CªÀÅUÀ½UÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀzÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ
§¼À¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ«zÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ
ºÉÆð¹zÁUÀ CªÀÅ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ PÁt¸ÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ ¤dPÀÆÌ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è CªÀÅ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À®èzÉ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß ªÉÄïÉ
(5.3)gÀ°è ¸ÀàµÀÖªÁV vÉÆÃj¹PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄPÉÌ PÉÆnÖgÀĪÀ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (QgÀÄUÉeÉÓ,
J¼À¤ÃgÀÄ, ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ, ¨É¼ÀήÄè ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ) PÀ£ÀßqÀzÀ°è eÉÆÃqÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼ÁVªÉAiÀiÁzÀgÀÆ CªÀ£ÀÄß vÀvÀÄàgÀĵÀzÀ G¥À«¨sÁUÀªÉAzÀÄ ºÉüÀ®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. EzÀPÉÌ PÁgÀtªÉãÉAzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ®è. CzÀÄ UÀÄt¥ÀzÀ
ªÉA§ ¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃgÀĪÀ ¥ÀzÀ.
ºÁUÁV, F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀªÀÄðzsÁgÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ
UÀ¼ÉAzÀÄ ºÉüÀĪÀÅ¢zÀÝ°è, CzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ vÀvÀÄàgÀĵÀzÀ CAUÀ
ªÁVgÀzÉ, ¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁVzÉ0iÉÄAzÀÄ ªÁ¢¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ UÀÄt¥ÀzÀ«gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À CAUÀ
UÀ¼ÉgÀqÀÄ MAzÉà «¨sÀQÛAiÀÄ°è®è¢zÀÝgÀÆ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀĪÉAzÀÄ PÀgÉzÀ°è
¨ÉÃgÉÆAzÀÄ vÉÆAzÀgÉ PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ. CzÉãÉAzÀgÉ, CAUÀUÀ¼ÁV
§A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è JgÀqÀÆ MAzÉà «¨sÀQÛAiÀÄ°ègÀĪÀAvÀºÀ JgÀqÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ gÀa¹zÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÉ®«ªÉ.

124
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
GzÁºÀgÀuÉUÁV CgÀªÀÄ£É (CgÀ¸À£ÀÄ EgÀĪÀ ªÀÄ£É), PÁ®äuÉ (PÁ®Ä
Ej¸ÀĪÀ ªÀÄuÉ) ªÉÆzÀ¯ÁzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è MAzÉà «¨sÀQÛAiÀÄ°ègÀĪÀ
JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ MnÖUÉ ¸ÉÃjªÉ. DzÀgÉ EªÀÅUÀ¼À ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀ
UÀÄt¥ÀzÀªÀ®èªÁzÀ PÁgÀt, ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ C©ü¥ÁæAiÀÄzÀ ªÉÄÃgÉUÉ CªÀÅ
PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀĪÁUÀ¯ÁgÀªÀÅ. CAvÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀĪÀ£ÀÄß
ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¸ÀĪÀÅzÀÄ C¸ÁzsÀå.
ªÉÄÃ¯É (5.5.2)£Éà «¨sÁUÀzÀ°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀ«gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉ¢gÀĪÀ ºÀÄjUÀqÀ¯É, ¹rªÀÄzÀÄÝ, PÀqÉUÉÆÃ®Ä JA§AvÀºÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÉ®ªÀgÀÄ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀĪÉAzÀÄ
¥ÀjUÀt¹zÁÝgÉ (²æÃPÀAoÀAiÀÄå 1952 £ÉÆÃr). EAvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ
ºÀÄjzÀ PÀqÀ¯É, ¹rAiÀÄĪÀ ªÀÄzÀÄÝ, PÀqÉAiÀÄĪÀ PÉÆÃ®Ä JA§ÄzÁV QæAiÀiÁ
¥ÀzÀzÀ PÀÈzÀAvÀgÀÆ¥ÀªÉÇAzÀ£ÀÄß §¼À¹gÀĪÀ M¼À£ÀÄr(«UÀæºÀªÁPÀå)ªÀ£ÀÄß
PÉÆqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ EzÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄyð¸À¯ÁVzÉ.
DzÀgÉ E®Æè eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ (M¼À£ÀÄr0iÀÄ®Æè ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ) £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ®è
JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À¨ÉÃPÀÄ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁV
§¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, CªÀPÉÌ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸À®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À®è; CªÀÅ
UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀzÀ°è (JAzÀgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «±ÉõÀtUÀ¼ÁV) §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀ§®è QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ.

5.7.3 ¢éUÀÄ
vÀvÀÄàgÀĵÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV
MAzÀÄ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀ §A¢zÉ0iÀiÁzÀgÉ, CªÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊAiÀiÁ
PÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¢éUÀÄ JA§ MAzÀÄ G¥À«¨sÁUÀzÀ°è ªÀVðÃPÀj¸ÀÄvÁÛgÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ EvÀgÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉAiÉÄÃ
§¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀŪÁzÀ PÁgÀt F ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è vÀvÀÄàgÀĵÀzÀ
MAzÀÄ G¥À«¨sÁUÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸ÀĪÀÅzÀgÀ°è vÀ¦à®è.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀÅ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è
UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¨ÉÃgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼ÉÆA¢UÉ §¼À¹zÁUÀ CªÀÅ PÀ£ÀßqÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ µÀ¶×à «¨sÀQÛ
AiÀÄ°è §gÀĪÀÅ¢®è. EzÀPÉÌ §zÀ®Ä UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ AiÀiÁªÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ

125
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
zÉÆA¢UÀÆ ¸ÉÃgÀzÉ ºÁUÉAiÉÄà §gÀÄvÀÛªÉ (ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß, ªÀÄÆgÀÄ
¥ÀŸÀÛPÀUÀ½UÉ).
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀzÀ°è §gÀĪÁUÀ ªÀiÁvÀæ CªÀÅ EvÀgÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À
ºÁUÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀÄvÀÛªÉ (ªÀÄÆgÀ£ÀÄß E°è PÉÆqÀÄ).
E¨ÁãUÀ, EªÀÄär, ªÀÄÄ£ÀÆßgÀÄ, £À®ÄªÀvÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ eÉÆÃqÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄ«®èzÉ §¼ÀPÉ0iÀiÁVªÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt CAvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄt¥ÀzÀ«gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÁUÀzÀ°è ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÉà M¼ÉîAiÀÄzÀÄ.
F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À CAUÀUÀ¼ÁV §gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁ£À (E®èªÉÃ
C¸ÀªÀiÁ£À) «¨sÀQÛAiÀÄ°ègÀĪÀªÀÅUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«®èªÁzÀ PÁgÀt
(CªÀÅ 0iÀiÁªÀ «¨sÀQÛ0iÀÄ®Æè E®èªÁzÀ PÁgÀt) CªÀ£ÀÄß vÀvÀÄàgÀĵÀzÀ°è
¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÀAvÀÆ PÀµÀÖ¸ÁzsÀå.

5.7.4 CªÀå¬ÄèsÁªÀ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è AiÀÄxÁ±ÀQÛ, G¥ÀPÀȵÀÚA, ¥Àæw¢£ÀA, ¥ÀgÉÆÃPÀëA
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀå¬ÄèsÁªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ
UÀ¼À£ÁßV PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ PÀæªÀÄ. EªÀÅUÀ¼À°è CªÀåAiÀÄzÉÆA¢UÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ, ªÀÄvÀÄÛ F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÁPÀåUÀ¼À°è CªÀåAiÀÄUÀ¼ÁV
§¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw CªÀå0iÀÄPÉÌ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ gÀa¹zÀ
ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À°è CªÀå0iÀÄUÀ¼ÁV §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
PÁt¸ÀĪÀÅ¢®èªÁzÀ PÁgÀt, ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ E£ÉÆßAzÀÄ CA±ÀªÀ£ÀÄß DzsÁgÀªÁVj¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ,
PÀ£ÀßqÀzÀ°è CªÀå¬ÄèsÁªÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ºÀÄqÀÄQ »r0iÀįÁVzÉ.
ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀ
ªÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVzÀÄÝ, F «µÀAiÀÄzÀ°è CzÀÄ EvÀgÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁVzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, 0iÀÄxÁ±ÀQÛ eÉÆÃqÀÄ
¥ÀzÀzÀ°è ±ÀQÛ JA§ÄzÀÄ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÀ®è, 0iÀÄxÁ JA§ÄzÉà ¥ÀæzsÁ£À
¥ÀzÀ. `JµÀÄÖ ±ÀQÛ¬ÄzÉ0iÉÆà CµÀÄÖ' JA§ÄzÁV EzÀÄ ±ÀQÛ0iÀÄ ¥ÀæªÀiÁt
ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ.
EzÉà jÃw0iÀÄ°è, PÀ£ÀßqÀzÀ°è §gÀĪÀ vÀÄ¢£Á°UÉ, CAUÉÊ, ºÉÆgÀ
ªÉÄÊ, »AUÁ®Ä ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ CAUÀ ¥ÀæzsÁ£À

126
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
¥ÀzÀªÁVzÉ 0iÉÄA§ÄzÁV ¨sÁ«¹, CªÀ£ÀÄß F ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÁßV PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è PÉÆqÀ¯ÁVzÉ (EzÀÄ 0iÀiÁPÉ
vÀ¥ÀÅöà JA§ÄzÀ£ÀÄß PɼÀUÉ «ªÀj¸À¯ÁVzÉ).
EzÀ®èzÉ, F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è CªÀåAiÀÄUÀ¼ÁV §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀĪÀÅ¢®èªÁzÀ PÁgÀt PÉ®ªÀgÀÄ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ CªÀ£ÀÄß CªÀå¬ÄÃ
¨sÁªÀªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄzÉ `CA²' JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EªÀÅUÀ¼À°è CA±ÀªÀ£ÀÄß
CA²0iÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÄA§ÄzÉà EzÀPÉÌ DzsÁgÀ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, vÀÄ¢£Á°UÉ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ°è vÀÄ¢ JA§ÄzÀÄ
£Á°UÉ0iÀÄ MAzÀÄ CA±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ; F CA±ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ
£Á°UÉ ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ (JAzÀgÉ CA²0iÉÆA¢UÉ) vÀÄ¢ JA§ CzÀgÀ
CA±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ vÀÄ¢£Á°UÉ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸À
¯ÁVzÉ.
DzÀgÉ ªÉÄ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, EAvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è J®èªÀPÀÆÌ
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ ºÉüÀĪÀÅzÀÄ PÀµÀÖ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV ºÉÆgÀ¨ÁV®Ä JA§ÄzÀPÉÌ `¨ÁV°£À ºÉÆgÀUÀÄ' (CxÀªÁ
`¨ÁV°£À ºÉÆgÀUÉ') JA§ M¼À£ÀÄr0iÀÄ£ÀÄß PÉÆlÖgÉ CzÀÄ D ¥ÀzÀzÀ
CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV ¸ÀÆa¸À¯ÁgÀzÀÄ. ºÉÆgÀ¨ÁV®Ä JA§ÄzÀÄ ºÉÆgÀV£À
¨ÁV®£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÁzÀ PÁgÀt, CzÀgÀ°è JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀ ¥ÀæzsÁ£À
ªÁVzÉAiÀÄ®èzÉ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀ®è.
EzÉà jÃwAiÀÄ°è PɼÀzÀÄn eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀPÉÌ `vÀÄnAiÀÄ PɼÀUÀÄ' JA§
M¼À£ÀÄr0iÀÄ£ÀÄß PÉÆlÖgÉ CzÀÄ D ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV
¸ÀÆa¸À¯ÁgÀzÀÄ. ¤dPÀÆÌ F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ `PɼÀV£À vÀÄn'AiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
PÁgÀt, PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄPÉÌ ªÀiÁvÀæªÉà GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁUÀ§®ÄèzÀÄ.
EzÀ®èzÉ, EzÉà CA² ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ GzÁ
ºÀgÀuÉUÀ¼À£ÁßV PÉÆqÀĪÀ »AUÁ®Ä, ºÉÆgÀªÉÄÊ, £ÀqÀĺÀUÀ®Ä ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ CAUÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÆ ¥ÀæzsÁ£À
¥ÀzÀªÁV E®è¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, £ÀqÀĺÀUÀ®Ä JA§ÄzÀÄ `ºÀUÀ°£À £ÀqÀÄ ¨sÁUÀ'ªÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÁzÀ PÁgÀt CzÀgÀ CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ £ÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ºÀUÀ®Ä JA§ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À°è 0iÀiÁªÀÅzÀÆ CzÀgÀ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁVgÀzÉ,
D eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ ºÉÆgÀVgÀĪÀ ¨sÁUÀ JA§ ¥ÀzÀ CzÀgÀ ¥ÀæzsÁ£À
¥ÀzÀªÉAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

127
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
ºÁUÁV F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CA² ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÁßV PÉÆqÀĪÀ
§zÀ®Ä §ºÀÄ«æû ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÁßV PÉÆqÀĪÀÅzÉà AiÉÆÃUÀå
ªÉAzÀÄ vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ.
`CA²' ¥Áj¨sÁ¶PÀ ¥ÀzÀªÀÇ PÀ£ÀßqÀzÀ F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
ªÀtÂð¸À®Ä ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁzÀÄzÀ®è. AiÀiÁPÉAzÀgÉ, CA±À ªÀÄvÀÄÛ CA²UÀ¼À
£ÀqÀÄ«gÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¢gÀĪÀAvÀºÀ aPÀ̪ÀÄä, zÉÆqÀØ¥Àà
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À®Æè EAvÀºÀzÉà gÀZÀ£É PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ (5.5.3
£ÉÆÃr).

5.7.5 zÀéAzÀé
zÀéAzÀé ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÉÆnÖgÀĪÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼É®è ¥ÀzÀPÀAvÉ
UÀ¼À®èzÉ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À®è. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è gÁªÀÄ®PÀë÷äuË, ªÀiÁvÁ
¦vÀgË ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®Ä CªÀÅUÀ¼À
CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÉÆ£ÉAiÀÄzÀgÉÆA¢UÉ ªÀiÁvÀæ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ §A¢ªÉ0iÉÄA§ÄzÉà ªÀÄÄRå PÁgÀt.
EAvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è JgÀqÉà CAUÀUÀ½gÀ¨ÉÃPÉAzÉä®è. GzÁ
ºÀgÀuÉUÁV, gÉÆÃUÀ±ÉÆÃPÀ¥ÀjvÁ¥À§AzsÀ£ÀªÀå¸À£Á¤ JA§ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ
zÀ°è MlÄÖ LzÀÄ CAUÀUÀ½ªÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄzÀ §¼ÀPÉ
0iÀiÁVzÉ0iÉÄà CxÀªÁ E®èªÉà JA§ «µÀAiÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ
ªÀtÂð¸À®Ä E®èªÉà «¨sÀf¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÉÄïÉ
(5.3)gÀ°è £ÉÆÃrgÀĪɪÀÅ. ºÁUÁV, zÀéAzÀéªÉA§ ¸ÀªÀiÁ¸À PÀ£ÀßqÀzÀ°è
E®èªÉAzÀÄ ºÉüÀĪÀÅzÉà M¼Éî0iÀÄzÀÄ.

5.7.6 §ºÀÄ«æû
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ZÀPÀæ¥Át `PÉÊAiÀÄ°è ZÀPÀæªÀ£ÀÄß »rzÀªÀ£ÀÄ', ¦ÃvÁA§gÀ
`ºÀ¼À¢ §mÉÖAiÀÄ£ÀÄßlÖªÀ£ÀÄ', zÀvÀÛzsÀ£À `ºÀtªÀ£ÀÄß PÉÆlÖªÀ£ÀÄ' ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §ºÀÄ«æû ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÁßV PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ
PÀæªÀÄ. F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ
¥ÀzÀªÀÇ CzÀgÀ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁV®è¢gÀĪÀÅzÉà CªÀ£ÀÄß §ºÀÄ«æûAiÉÄAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄ®Ä PÁgÀt.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ZÀPÀæ¥Át eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ°è ZÀPÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁtÂ
`PÉÊ' JA§ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ MlÄÖ ¸ÉÃjzÀÄÝ, D ¥ÀzÀUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁzÀ ¸À:

128
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
`CªÀ£ÀÄ' E®èªÉà ªÀåQÛ JA§ ¥ÀzÀ CzÀgÀ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÁVzÉ. JAzÀgÉ,
ZÀPÀæ¥Át JA§ÄzÀÄ ZÀPÀæªÀ£ÁßUÀ°, PÉÊAiÀÄ£ÁßUÀ° ºÉ¸Àj¸ÀzÉ, PÉÊAiÀÄ°è
ZÀPÀæªÀ£ÀÄß »r¢gÀĪÀ M§â ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß (PÀȵÀÚ£À£ÀÄß) ºÉ¸Àj¸ÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è §ºÀÄ«æû ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÁV
PÉÆqÀĪÀ ºÀuÉUÀtÚ, ZÀ®ªÁ¢, UÉqÉتÀÄÆUÀ, ºÀuÁºÀt ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è F jÃw CªÀÅUÀ¼À CAUÀUÀ¼ÁVgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è
AiÀiÁªÀÅzÀÆ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÀ®è JAzÀÄ ªÁ¢¸ÀĪÀÅzÀÄ PÀµÀÖ¸ÁzsÀå.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ZÀ®ªÁ¢ JA§ÄzÀgÀ°è JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV
§A¢gÀĪÀ ªÁ¢ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ §ºÀÄ«æûUÉ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁV PÉÆqÀĪÀ EvÀgÀ
ºÀ®ªÁgÀÄ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ §ºÀÄ«æû ¥ÀzÀUÀ½VAvÀ MAzÀÄ
ªÀÄÄRåªÁzÀ «µÀAiÀÄzÀ°è ©ü£ÀߪÁVªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß E°è UÀªÀĤ¸ÀĪÀÅzÀÄ
CªÀ±Àå.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À °AUÀ, ªÀZÀ£À, ªÀÄvÀÄÛ «¨sÀQÛ F ªÀÄÆgÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÀÄÄAzÉ K¼À£Éà CzsÁåAiÀÄzÀ°è £ÉÆÃqÀ°gÀĪɪÀÅ. DzÀgÉ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¨ÉÃgÉAiÉÄÃ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½ªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ UÀÄgÀĨsÀåB JA§ÄzÀgÀ°è §A¢gÀĪÀ ¨sÀåB
«¨sÀQÛ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀÅ°èAUÀ, §ºÀĪÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛ - F
ªÀÄÆgÀ£ÀÆß MmÁÖV ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ EzÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁV PÀ£ÀßqÀzÀ°è
§gÀĪÀ UÀÄgÀÄUÀ½UÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀzÀ°è UÀ¼ÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ §ºÀĪÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß
ªÀiÁvÀæ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ; ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV F
¥ÀzÀgÀÆ¥ÀzÀ°è §ºÀĪÀZÀ£À ¥ÀævÀå0iÀÄQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀ EUÉ ¥ÀævÀå0iÀÄ
§A¢zÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¦ÃvÁA§gÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß (CxÀªÁ ¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåzÀ°è ¥ÀæAiÉÆÃV¸À¨ÉÃPÁzÁUÀ CzÀPÉÌ °AUÀ,
ªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ «¨sÀQÛ F ªÀÄÆgÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀĪÀAvÀºÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
ªÉÇAzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¯ÉèÉÃPÉA§ ¤AiÀĪÀÄ«zÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ZÀ®ªÁ¢
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß (E®èªÉà EvÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÉà £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß) ªÁPÀåzÀ°è
ºÁUÉAiÉÄà CzÀPÉÌ AiÀiÁªÀ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÆß ¸ÉÃj¸ÀzÉ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå. EzÀÄ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ E£ÉÆßAzÀÄ ªÀÄÄRå ªÀåvÁå¸À.

129
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt

(14PÀ) ¦ÃvÁA§gÀB PÀÄvÀæ UÀvÀB

`ºÀ¼À¢ §mÉÖAiÀÄÄlÖªÀ£ÀÄ J°èUÉ ºÉÆÃzÀ? '
(14R) ZÀ®ªÁ¢ J°èUÉ ºÉÆÃzÀ?

ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ (14PÀ) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåzÀ°è ¦ÃvÁA§gÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß

CzÀPÉÌ ¥ÀÅ°èAUÀ-KPÀªÀZÀ£À-¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÁzÀ C¸ï JA§Ä
zÀ£ÀÄß («¸ÀUÀðgÀÆ¥ÀzÀ°è) ¸ÉÃj¹ §¼À¸À¯ÁVzÉ. DzÀgÉ (14R) PÀ£ÀßqÀ
ªÁPÀåzÀ°è ZÀ®ªÁ¢ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß CzÀPÉÌ AiÀiÁªÀ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÆß ¸ÉÃj¸ÀzÉ
ºÁUÉAiÉÄà §¼À¸À¯ÁVzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¦ÃvÁA§gÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ°è ¦ÃvÀ ªÀÄvÀÄÛ CA§gÀ JA§
JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ D eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ CAUÀUÀ¼ÁV §A¢ªÉ. CªÀÅUÀ¼À
C£ÀAvÀgÀ §gÀĪÀ C¸ï JA§ÄzÀÄ °AUÀ, ªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ (EzÀÄ E°è «¸ÀUÀðgÀÆ¥ÀzÀ°èzÉ). F ¥ÀævÀå0iÀÄ
¦ÃvÁA§gÀ ¥ÀzÀzÀ CAUÀªÀ®è; D ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ªÁPÀåzÀ°è ¥ÀæAiÉÆÃV¸ÀĪÁUÀ
CzÀgÉÆA¢UÉ §¼À¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ ªÀiÁvÀæ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ ZÀ®ªÁ¢ ¥ÀzÀzÀ°è ZÀ® ªÀÄvÀÄÛ ªÁzÀ JA¨ÉgÀqÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ E ¥ÀævÀåAiÀĪÀÇ D ¥ÀzÀzÀ CAUÀªÁV §A¢zÉ.
¦ÃvÁA§gÀB JA§ÄzÀgÀ°è §gÀĪÀ C¸ï ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ºÁUÉ ZÀ®ªÁ¢
JA§ÄzÀgÀ°è §gÀĪÀ E ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ°è MAzÀÄ ¥ÀzÀgÀÆ¥À
¥ÀævÀåAiÀĪÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À®Ä AiÀiÁªÀ DzsÁgÀªÀÇ E®è.
E°è ªÀÄÄRåªÁV UÀªÀĤ¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ «µÀAiÀĪÉãÉAzÀgÉ, ªÁzÀ
¥ÀzÀzÀ C£ÀAvÀgÀ §gÀĪÀ E ¥ÀævÀåAiÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¥ÀzÀgÀZÀ£ÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀÄ
zÀ®èzÉ ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀzÀ gÀZÀ£ÉUÉ (E®èªÉà ªÁPÀågÀZÀ£ÉUÉ) ¸ÀA§A¢ü¹zÀÄzÀ®è.
ºÁUÁV, F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ°è ªÀtÂð¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
(1) ZÀ® ªÀÄvÀÄÛ ªÁ¢ JA§ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CzÀgÀ CAUÀUÀ¼ÉAzÀÄ
ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ; E®èªÉÃ
(2) ZÀ® ªÀÄvÀÄÛ ªÁzÀ JA§ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ E JA§
¥ÀævÀåAiÀÄ - F ªÀÄÆgÀÄ CzÀgÀ CAUÀUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ªÀtð£É0iÀÄ ¥ÀæPÁgÀ, ªÁ¢ JA§ÄzÀÄ ZÀ®ªÁ¢
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ ¥ÀæzsÁ£À ¥ÀzÀªÉ¤¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ F PÁgÀtPÁÌV CzÀÄ
§ºÀÄ«æûUÉ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁUÀ¯ÁgÀzÀÄ.

130
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ «zsÁ£ÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ, ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉgÀqÀÆ F
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁVªÉ0iÀiÁzÀ PÁgÀt, CzÀ£ÀÄß
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀ ¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ ªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃj¸ÀĪÀ
CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
JAzÀgÉ, PÀªÀÄðzsÁgÀ0iÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À¢AzÀ ¹zÀÞªÁzÀ ZÀ®ªÁzÀ eÉÆÃqÀÄ
¥ÀzÀPÉÌ E ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ZÀ®ªÁ¢ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
vÀ0iÀiÁj¸À¯ÁVzÉ0iÉÄAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

5.7.7 QæAiÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è®èzÀ QæAiÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉA§ ºÉƸÀzÉÆAzÀÄ jÃwAiÀÄ
¸ÀªÀiÁ¸À«zÉAiÉÄAzÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ºÉýgÀĪÀÅzÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ «¨sÀQÛUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ°ègÀĪÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ¸Àj
AiÀiÁV w½zÀÄPÉƼÀîzÀÄzÀjAzÁV JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÉÄÃ¯É (5.3.5gÀ°è)
£ÉÆÃrgÀĪɪÀÅ.
ªÀÄgÀªÉÃgÀÄ, PÉʪÀÄÄV, ªÀÄgɺÉÆUÀÄ, ©¯ÉèvÀÄÛ, ¤zÉݪÀiÁqÀÄ
ªÉÆzÀ¯Á zÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß EªÀgÀÄ QæAiÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÁßV
PÉÆnÖzÁÝgÉ. EAvÀºÀ §¼ÀPÉUÀ¼À°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ (¢éwÃAiÀiÁ
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ) ¯ÉÆÃ¥ÀUÉÆArgÀĪÀÅzÀÄ ¤dªÁzÀgÀÆ CzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ
MAzÀÄ ªÁPÀågÀZÀ£ÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¯ÉÆÃ¥ÀUÉÆArzÉAiÀÄ®èzÉ
¥ÀzÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀªÀ®è.
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ CAUÀªÁV MAzÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ §A¢gÀĪÀ
ZÀÄZÀÄѪÀÄzÀÄÝ, ¸ÀĽUÁ½, ©Ã¸ÀÄUÀ®Äè ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ «²µÀÖ
ªÁVgÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£Éßà Qæ0iÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÁßV
PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ M¼Éî0iÀÄzÀÄ (5.5.2 £ÉÆÃr).

5.7.8 UÀªÀÄPÀ ¸ÀªÀiÁ¸À

PÀ£ÀßqÀzÀ E£ÉÆßAzÀÄ «²µÀÖ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À®ànÖgÀĪÀ UÀªÀÄPÀ
¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀÇ EzÉà jÃwAiÀÄzÀÄ. PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è EzÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ
UÀ¼À£ÁßV (1) ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀzÀ°è µÀ¶×à «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄÃ
G½¹PÉÆArgÀĪÀ ©¹AiÀÄ ºÁ®Ä, QjAiÀÄ ªÀÄUÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß,
(2) PÀÈvï ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà G½¹PÉÆArgÀĪÀ vÀÆUÀĪÀ vÉÆnÖ®Ä,
PÀAqÀ «ZÁgÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ (3) ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀzÀ°è

131
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ«®èzÉ §gÀĪÀ D ªÀÄgÀ, F ºÀÄqÀÄUÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ gÀÆrü.
DzÀgÉ ¤dPÀÆÌ EªÀÅ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À®èzÉ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À®è.
ªÉÄÃ¯É (5.3.3-4)gÀ°è «ªÀj¹gÀĪÀ ºÁUÉ, PÀÈzÀAvÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D, F
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ eÁUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄ«®èzÉ §gÀÄvÀÛªÉ0iÉÄA§ÄzÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ ªÁPÀågÀZÀ£ÉAiÀÄ
¤AiÀĪÀĪÀ®èzÉ ¥ÀzÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀĪÀ®è. ºÁUÁV EAvÀºÀ gÀZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÀ®èzÉ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉ¸Àj¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è AiÀiÁªÀ DzsÁgÀªÀÇ E®è (¸ÉÃrAiÀiÁ¥ÀÅ PÀȵÀÚ¨sÀlÖ 1992:269
£ÉÆÃr).

5.8 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §AzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ JgÀªÀ¯ÁV §A¢zÀÄÝ
EªÀÅUÀ¼À°è eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ ºÀ®«ªÉ. F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ JAvÀºÀªÀÅ,
CªÀ£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è §¼ÀPÉ0iÀÄ°ègÀĪÀ
«zsÁ£ÀªÀ£Éßà PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ®Æè §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÉÃ? JAzÀgÉ,
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §A¢gÀĪÀ F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ
£Á®ÄÌ (E®èªÉà DgÀÄ) ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß PÁt®Ä ¸ÁzsÀåªÉà JA§ÄzÀ£ÀÄß E°è
¥Àj²Ã°¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.

5.8.1 eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À M¼À£ÀÄrUÀ¼ÀÄ

F ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §A¢ªÉAiÀiÁzÀgÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
CªÀPÉÌ PÀ£ÀßqÀzÉÝà DzÀ, JAzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄUÀ½UÉ
ºÉÆA¢PÉƼÀÄîªÀAvÀºÀ §¼ÀPÉUÀ½ªÉ. ºÁUÁV, CªÀÅUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß
PÀ£ÀßqÀzÀªÉà DzÀ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀtÂð¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ M¼À£ÀÄr(«UÀæºÀªÁPÀå)ªÀ£ÀÄß
ºÉüÀĪÁUÀ CzÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ°è ºÉüÀ¨ÉÃPÀ®èzÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ºÉýzÀgÉ
CzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è D ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÉÄAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¸À
¯ÁgÀzÀÄ. PÀ£ÀßqÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀgÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV
§A¢gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ PÉÆqÀĪÀ M¼À
£ÀÄrUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè PÉÆnÖzÁÝgÉ. EzÀÄ ¸ÀjAiÀÄ®è.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §A¢gÀĪÀ J¯Áè eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ°à¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÉA§ÄzÀ£ÀÄß E°è

132
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
UÀªÀĤ¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå. DzÀgÉ EzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀªÉà DzÀ ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ
C£Àé¬Ä¸ÀĪÀAvÀºÀ ¸ÀAUÀw.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ JuÉÚ ¥ÀzÀ J¼ÀÄî ªÀÄvÀÄÛ £ÉAiÀiï JA§
JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ MnÖUÉ ¸ÉÃjzÀÄzÀjAzÁV ¹zÀÞªÁzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀªÉAzÀÄ
ºÉüÀĪÀÅzÀPÉÌ ZÁjwæPÀ DzsÁgÀ«zÉ. DzÀgÉ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è F ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
F jÃw M¼ÀgÀZÀ£É¬ÄgÀĪÀ ¥ÀzÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À®Ä CµÉÆÖAzÀÄ ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ
ªÁzÀ DzsÁgÀ«®è. ºÁUÁV, ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ JuÉÚ JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
M¼ÀgÀZÀ£É¬Ä®èzÀ ¥ÀzÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸ÀĪÀÅzÉà ªÉÄîÄ.
EzÉà jÃwAiÀÄ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §AzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÉ®ªÀ£ÀÄß
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸ÀĪÀ §zÀ®Ä PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ M¼ÀgÀZÀ£É
¬Ä®èzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ PÀAqÀħA¢ÃvÀÄ. EzÀPÉÌ
PÁgÀtªÉãÉAzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è CªÀPÉÌ M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä
DzsÁgÀ«zÀÝgÀÆ D ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ CAvÀºÀ DzsÁgÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ JgÀªÀ¯ÁV
¨ÁgÀ¢gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. EzÀÄ £ÁªÀÅ ªÀtÂð¸ÀÄwÛgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀzÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À°è ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉAiÀiÁVgÀ®Æ ¸ÁzsÀå«zÉ.

5.8.2 «¨sÀd£É
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §AzÀÄ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉUÉ §A¢gÀĪÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ PÀ£ÀßqÀzÀªÉà DzÀ M¼À£ÀÄrUÀ¼À£ÀÄß PÉÆlÄÖ ¥Àj²Ã°¹zÀ°è,
CªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ ªÀÄÄRå ªÀUÀðUÀ¼À°è «AUÀr¸À®Ä ¸ÁzsÀå JA§ «µÀAiÀÄ
¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ CAUÀªÁV (1) £ÁªÀÄ¥ÀzÀ«gÀĪÀªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ
(2) UÀÄt¥ÀzÀ«gÀĪÀªÀÅUÀ¼ÀÄ JA§ªÀÅUÀ¼Éà F JgÀqÀÄ ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ.
EªÀÅ ªÉÄÃ¯É PÀ£ÀßqÀzÀªÉà DzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «¨sÀf¸ÀĪÀ°è
§¼À¹zÀ ªÀUÀðUÀ¼Éà JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ. ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ CAUÀªÁV
QæAiÀiÁ¥ÀzÀ«gÀĪÀªÀÅ JA§ ªÀÄÆgÀ£Éà ªÀUÀð ªÀiÁvÀæ F JgÀªÀ¯ÁV
§A¢gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀÅ¢®è.
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ«gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À JgÀqÀÄ CAUÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀªÉà DzÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ µÀ¶×à «¨sÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå
JA§ÄzÀ£ÀÄß PɼÀV£À GzÁºÀgÀuÉUÀ½AzÀ w½AiÀħºÀÄzÀÄ.

M¼À£ÀÄr eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ
ªÀiÁ£ÀzÀ ºÁ¤ ªÀiÁ£ÀºÁ¤
AiÀÄÄUÀzÀ D¢ AiÀÄÄUÁ¢

133
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
®UÀßzÀ ¥ÀwæPÉ ®UÀߥÀwæPÉ
dUÀwÛ£À UÀÄgÀÄ dUÀzÀÄÎgÀÄ
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ PÀA¥À ¨sÀÆPÀA¥À

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §AzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è J®èªÀ£ÀÆß F

jÃw µÀ¶×à «¨sÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. PÉ®ªÀÅ eÉÆÃqÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À CAUÀUÀ¼ÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
£ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁV §¼ÀPÉAiÀÄ°è®è¢gÀĪÀÅzÉà EzÀPÉÌ PÁgÀt.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀȵÀÚ¸À¥Àð, UÁqsÀ¤zÉæ, ªÀÄÆ®¤ªÁ¹, ±ÀĨsÀ
PÁAiÀÄð, ªÀĺÁ£ÀUÀgÀ, zÀÈqsÀªÀÄ£À¸ÀÄì, ¥ÀÇtð«gÁªÀÄ, ¢ÃWÁðAiÀÄĵÀå
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À CAUÀUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è
PÁt¸ÀĪÀ ºÁUÉ µÀ¶×à «¨sÀQÛ0iÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
EAvÀºÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÉ®ªÀPÉÌ M¼À£ÀÄr0iÀÄ£ÀÄß PÉÆqÀĪÁUÀ
CªÀÅUÀ¼À ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀªÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß DUÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ
«±ÉõÀtªÀ£ÁßV ªÀiÁr ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

M¼À£ÀÄr eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀ
UÁqsÀªÁzÀ ¤zÉæ UÁqsÀ¤zÉæ
zÀÈqsÀªÁzÀ ªÀÄ£À¸ÀÄì zÀÈqsÀªÀÄ£À¸ÀÄì
¢ÃWÀðªÁzÀ DAiÀÄĵÀå ¢ÃWÁðAiÀÄĵÀå

DzÀgÉ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀPÉÌ (PÀȵÀÚ¸À¥Àð, ¥ÀgÀ¯ÉÆÃPÀ, ªÀÄÆ®¤ªÁ¹

ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ½UÉ) F jÃw DUÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¹ M¼À£ÀÄr0iÀÄ£ÀÄß
ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. EzÀPÉÌ PÁgÀtªÉãÉAzÀgÉ, F UÀÄt¥ÀzÀ«gÀĪÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ Qæ0iÀiÁ«±ÉõÀt ªÀÄvÀÄÛ £ÁªÀÄ«±ÉõÀt JA§ÄzÁV
JgÀqÀÄ ªÀÄÆ®UÀ½ªÉ.
Qæ0iÀiÁ«±ÉõÀt ªÀÄÆ®ªÁVgÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ M¼À£ÀÄr0iÀÄ£ÀÄß
ºÉüÀ¨ÉÃQzÀÝ°è CªÀÅUÀ¼À ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ CAUÀªÀ£ÀÄß DUÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ
«±ÉõÀtªÀ£ÁßV ªÀiÁr ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ, DzÀgÉ £ÁªÀÄ«±ÉõÀt
ªÀÄÆ®ªÁVgÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ CAvÀºÀ M¼À£ÀÄr0iÀÄ£ÀÄß ºÉüÀ®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è.

5.9 wgÀļÀÄ

134
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÀßqÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ PÀ£ÀßqÀzÀªÉà DzÀ M¼ÀgÀZÀ£ÉUÀ½ªÉ0iÀiÁzÀ PÁgÀt,
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÀªÀiÁ¸À «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è ºÁUÉAiÉÄÃ
C¼ÀªÀr¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ JgÀªÀ¯ÁV §A¢gÀĪÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EAvÀºÀ PÀ£ÀßqÀzÀªÉà DzÀ M¼ÀgÀZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ
EªÉ0iÀÄ®èzÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°ègÀĪÀAvÀºÀ M¼ÀgÀZÀ£ÉUÀ½®è.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV CªÀÅUÀ¼À
CAUÀUÀ¼ÁV §gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¥ÀæzsÁ£À JA§ «µÀAiÀÄzÀ
DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É «AUÀr¸ÀĪÀÅzÀÄ PÀæªÀÄ. JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁzÀgÉ
vÀvÀÄàgÀĵÀ, ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁzÀgÉ CªÀå¬ÄèsÁªÀ, JgÀqÀÆ
¥ÀæzsÁ£ÀªÁzÀgÉ zÀéAzÀé, ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÆ ¥ÀæzsÁ£ÀªÀ®èªÁzÀgÉ (JAzÀgÉ
ºÉÆgÀV£À ¥ÀzÀªÉÇAzÀÄ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVzÉAiÀiÁzÀgÉ) §ºÀÄ«æû JA§ÄzÁV
CzÀgÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «¨sÀf¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è §gÀĪÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀÅUÀ¼À®Æè
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV CªÀÅUÀ¼À «¨sÀd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ CAUÀªÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ¥ÁæzsÁ£ÀåvÉAiÀÄ DzsÁgÀzÀ
ªÉÄÃ¯É ¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ vÀȦÛPÀgÀªÁzÀ «¨sÀd£É ¹UÀ¯ÁgÀzÀÄ.
F eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CAUÀ ºÉaÑ£ÀªÀÅUÀ¼À®Æè £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
ªÁVzÀÄÝ, ªÉÆzÀ£ÉAiÀÄzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, UÀÄt¥ÀzÀ E®èªÉà QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÁVgÀ®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ. ºÁUÁV PÀ£ÀßqÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ
CAUÀzÀ ¥ÀzÀªÀUÀðªÀ£ÁßzsÀj¹ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÄRå «¨sÁUÀUÀ¼À°è (£ÁªÀÄ¥ÀzÀ
«gÀĪÀªÀÅ, UÀÄt¥ÀzÀ«gÀĪÀªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ«gÀĪÀªÀÅ JA§ÄzÁV)
«AUÀr¸ÀĪÀÅzÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄnÖUÉ CvÀåAvÀ ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁzÀ «zsÁ£À
ªÉAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ JgÀªÀ¯ÁV §AzÀ eÉÆÃqÀÄ
¥ÀzÀUÀ½UÀÆ F «¨sÀd£É C£Àé¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ.

135
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 6. °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ

6.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£À JA§ F JgÀqÀÄ
ªÁåPÀgÀtvÀvÀéUÀ½UÉ ªÀÄÄRåªÁzÀ ¸ÁÜ£À«zÉ. ªÁPÀåzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ G¥ÀªÀUÀðUÀ¼À°è «AUÀr¸ÀĪÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À
`°AUÀ' £ÀqɸÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À
JtÂPÉ0iÉÄAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À `ªÀZÀ£À' w½¸ÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçðAUÀ ªÀÄvÀÄÛ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ JA§ÄzÁV
ªÀÄÆgÀÄ °AUÀUÀ½ªÉ. EªÀÅ UÀAqÀÄ, ºÉtÄÚ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ JA§ÄzÁV £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀߣÀĸÀj¹
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¸ÀÄvÀÛªÉ.
EzÀ®èzÉ, KPÀªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ §ºÀĪÀZÀ£À JA§ÄzÁV PÀ£ÀßqÀzÀ°è JgÀqÀÄ
ªÀZÀ£ÀUÀ½ªÉ. EªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ
UÀ¼ÀÄ MAzÉà CxÀªÁ MAzÀQÌAvÀ eÁ¹ÛAiÉÄà JA§ÄzÁV CªÀÅUÀ¼À JtÂPÉ
0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß CzÀgÀ ¥ÀæPÀÈw gÀÆ¥ÀzÀ°è, JAzÀgÉ
CzÀPÉÌ 0iÀiÁªÀ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÆß ¸ÉÃj¸ÀzÉ §¼À¹zÀgÉ KPÀªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ gÀÄ
E®èªÉà UÀ¼ÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄzÉÆA¢UÉ §¼À¹zÀgÉ §ºÀĪÀZÀ£À.
°AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÉA§ F JgÀqÀÄ ªÁåPÀgÀtvÀvÀéUÀ¼ÀÆ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼À §¼ÀPÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀªÀÅUÀ¼ÀÄ JA§ÄzÀ¤ß°è UÀªÀĤ¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå.
QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ®Æè EªÀ£ÀÄß PÁt®Ä ¸ÁzsÀå«zÉAiÀiÁzÀgÀÆ C°è
CªÀÅUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥À QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥À
ªÀ£ÀߪÀ®A©¹zÉAiÀÄ®èzÉ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀߪÀ®A©¹®è.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, §gÀÄvÁÛgÉ JAzÁUÀ `ºÀ®ªÀÅ ªÀÄA¢ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ
§gÀÄvÁÛgÉ' JA§ CxÀð §gÀĪÀÅzÀ®èzÉ `§gÀĪÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß M§â ªÀåQÛ
ºÀ®ªÀÅ ¨Áj ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É (JAzÀgÉ ºÀ®ªÀÅ ¨Áj §AzÀÄ ºÉÆÃV ªÀiÁqÀÄ
vÁÛ£É)' JA§ CxÀð §gÀ¯ÁgÀzÀÄ. ºÁUÁV, §gÀÄvÁÛgÉ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ°è
§A¢gÀĪÀ §ºÀĪÀZÀ£À D Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀÄzÀ®è.

© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.

 °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ °AUÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀÇ EzÉà jÃwAiÀÄ°è £ÁªÀÄ
¥ÀzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀÄzÀ®èzÉ £ÉÃgÀªÁV QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀÄzÀ®è.

(1) ¤£Éß eÁ£ÀQ ¥ÀÅvÀÆÛjUÉ ºÉÆÃVzÀݼÀÄ

(2) gÁdÄ ¸ÀAvÉAiÀÄ°è AiÀiÁgÀ£ÀÄß PÀArzÀÝ?
(3) £Á¬Ä K£ÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ?

(1-3)£Éà ªÁPÀåUÀ¼À°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ °AUÀ

UÀ¼À°è §A¢ªÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ. (1)£Éà ªÁPÀåzÀ ºÉÆÃV
zÀݼÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ ¹ÛçðAUÀzÀ°èzÉ, (2)£Éà ªÁPÀåzÀ PÀArzÀÝ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
¥ÀÅ°èAUÀzÀ°èzÉ ªÀÄvÀÄÛ (3)£Éà ªÁPÀåzÀ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ
°AUÀzÀ°èzÉ.
DzÀgÉ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ F °AUÀ¨sÉÃzÀ CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ D
ªÁPÀåUÀ¼À°è §A¢gÀĪÀ eÁ£ÀQ, gÁdÄ ªÀÄvÀÄÛ £Á¬Ä JA§ªÀÅUÀ¼À°è
PÁt¸ÀĪÀ °AUÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀߪÀ®A©¹zÉAiÀÄ®èzÉ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
WÀl£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀߪÀ®A©¹®è.
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ºÁUÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV `¥ÀÅgÀĵÀ' JA§
E£ÉÆßAzÀÄ ªÁåPÀgÀt vÀvÀéªÀ£ÀÆß ºÉ¸Àj¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ gÀÆrü0iÀÄ°èzÉ. DzÀgÉ,
¤dPÀÆÌ F ªÁåPÀgÀtvÀvÀé £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀÄzÀ®è. ªÁPÀåzÀ
DqÀÄUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉüÀÄUÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ `¥ÀÅgÀĵÀ¥ÀzÀ' JA§ ¨ÉÃgÉ0iÉÄÃ
MAzÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ºÁUÉ F vÀvÀé §¼ÀPÉ
0iÀÄ°èzÉ (10.2.1 £ÉÆÃr).

6.2 °AUÀ¨sÉÃzÀUÀ¼ÀÄ
6.2.1 `°AUÀ' ¥ÀzÀzÀ §¼ÀPÉ
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è `°AUÀ' ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ CxÀðUÀ¼À°è §¼À¸À¯ÁVzÉ.
`«¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħ®è £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ' JA§ÄzÀÄ CzÀgÀ MAzÀÄ
CxÀð; `¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçðAUÀ ªÀÄvÀÄÛ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀUÀ¼ÉA§ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À
ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ (E®èªÉà ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼ÀÄ)' JA§ÄzÀÄ CzÀgÀ E£ÉÆßAzÀÄ CxÀð.
»ÃUÉ MAzÉà ¥Áj¨sÁ¶PÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ ©ü£ÀߪÁzÀ CxÀðUÀ¼À°è
§¼À¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ C£ÀªÀ±ÀåPÀªÁV UÉÆAzÀ®PÉÌqÉAiÀiÁUÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. ºÁUÁV,
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CxÀðzÀ°è `£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw' (E®èªÉà £ÁªÀÄ¥ÀzÀ) ¥ÀzÀªÀ£ÉßÃ

135
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
G¥ÀAiÉÆÃV¹, `°AUÀ' ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CxÀðzÀ°è ªÀiÁvÀæ G½¹
PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ M¼ÉîAiÀÄzÀÄ.
EzÀ®èzÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À£ÀÄß ªÁPÀåzÀ°è
§¼À¸ÀĪÁUÀ¯É®è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹AiÉÄà §¼À¸À¨ÉÃPÉA§ ¤AiÀĪÀÄ
«®è (8.4 £ÉÆÃr). CªÀ±Àå«®èzÀ°è CªÀPÉÌ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀzÉ
ºÁUÉAiÉÄà ¥ÀæPÀÈwgÀÆ¥ÀzÀ®Æè §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
ºÁUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è `£ÁªÀÄ¥ÀzÀ' ªÀÄvÀÄÛ `£ÁªÀÄ
¥ÀæPÀÈw' (E®èªÉà `¥Áæw¥À¢PÀ') JA§ÄzÁV JgÀqÀÄ ¥Áj¨sÁ¶PÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉAiÀÄÆ E®è, ªÀÄvÀÄÛ F PÁgÀtPÁÌV ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ
ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ CxÀðzÀ°è `°AUÀ' ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ0iÀÄÆ E®è.

6.2.2 PÀ£ÀßqÀzÀ°è °AUÀ«¨sÀd£É

`°AUÀ' JA§ÄzÀÄ (ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ JgÀqÀ£É0iÀÄ CxÀðzÀ°è) £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼À£ÀÄß «¨sÀf¸ÀĪÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ MAzÀÄ ªÁåPÀgÀtvÀvÀé JAzÀÄ ºÉüÀ
§ºÀÄzÀÄ. ºÉaÑ£À ¨sÁµÉUÀ¼À®Æè £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀAqÀÄ, ºÉtÄÚ ªÀÄvÀÄÛ
EvÀgÀ JA§ ªÀåvÁå¸ÀzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉãÉà ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçðAUÀ ªÀÄvÀÄÛ
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ JA§ÄzÁV «¨sÀf¸ÀĪÀÅzÀÄ gÀÆrü. PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè »ÃUÉ0iÉÄÃ.
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À °AUÀªÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀÄÄRåªÁV CªÀÅUÀ¼À CxÀð
¢AzÀ¯ÉãÉà w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ. PÉ®ªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è F
ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ PÁt¹PÉƼÀÄîªÀŪÁzÀgÀÆ ºÉaÑ£ÉqÉ
UÀ¼À®Æè £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðªÉà F «¨sÀd£ÉAiÀÄ DzsÁgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ºÀÄqÀÄUÀ-ºÀÄqÀÄV, CdÓ-CfÓ, UɼÉAiÀÄ-UɼÀw
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÉ®ªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è °AUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
§A¢ªÉ. DzÀgÉ CtÚ, CPÀÌ, ªÀÄgÀ, ºÉAUÀ¸ÀÄ, UÀAqÀ¸ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
¥ÀzÀUÀ¼À°è CAvÀºÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½®è. CªÀÅUÀ¼À °AUÀªÀ£ÀÄß CxÀð¢AzÀ¯ÉãÉÃ
w½0iÀĨÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
EzÀ®èzÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è UÀAqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉtÄÚ JA§ °AUÀ¨sÉÃzÀ
ªÀÄ£ÀĵÀågÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ°è ªÀiÁvÀæ PÁt¹
PÉƼÀÄîvÀÛzÉ. EvÀgÀ ¥ÁætÂUÀ¼À®Æè UÀAqÀÄ-ºÉtÄÚ JA§ ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß PÁt®Ä
¸ÁzsÀå«zÉAiÀiÁzÀgÀÆ CªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£Éß®è PÀ£ÀßqÀzÀ°è
ªÀÄ£ÀĵÉåÃvÀgÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ°è ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÉà gÀÆrü.

(4) ªÀÄ£ÀĵÀå ªÀÄ£ÀĵÉåÃvÀgÀ

136
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ
ºÀÄqÀÄUÀ §AzÀ zÀ£À §AvÀÄ
ºÀÄqÀÄV §AzÀ¼ÀÄ JvÀÄÛ §AvÀÄ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ °AUÀ¨sÉÃzÀzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ªÉʲµÀÖ÷åªÉãÉAzÀgÉ,

CzÀgÀ°è ¥ÀÅA-¹Ûçà °AUÀ¨sÉÃzÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ;
F PÁgÀtPÁÌV, §ºÀĪÀZÀ£ÀzÀ°è ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçðAUÀ ªÀÄvÀÄÛ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
JA§ °AUÀ¨sÉÃzÀzÀ §zÀ®Ä ªÀÄ£ÀĵÀå-ªÀÄ£ÀĵÉåÃvÀgÀ JA§ °AUÀ¨sÉÃzÀ
PÀ£ÀßqÀzÀ°èzÉ.

(5PÀ)KPÀªÀZÀ£À
¥ÀÅ°èAUÀ ºÀÄqÀÄUÀ §AzÀ
¹ÛçðAUÀ ºÀÄqÀÄV §AzÀ¼ÀÄ
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ JvÀÄÛ §AvÀÄ
(5R) §ºÀĪÀZÀ£À
ªÀÄ£ÀĵÀå ºÀÄqÀÄUÀgÀÄ §AzÀgÀÄ
ºÀÄqÀÄV0iÀÄgÀÄ §AzÀgÀÄ
ªÀÄ£ÀĵÉåÃvÀgÀ JvÀÄÛUÀ¼ÀÄ §AzÀĪÀÅ

6.3.3 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ °AUÀ «¨sÀd£É

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀÄ°ègÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À °AUÀ «¨sÀd£É PÀ£ÀßqÀzÀ °AUÀ
«¨sÀd£ÉVAvÀ ºÀ®ªÀÅ «µÀ0iÀÄUÀ¼À°è ©ü£ÀߪÁVzÉ.
(1) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F «¨sÀd£ÉUÉ CxÀðzÀ DzsÁgÀ §ºÀ¼À PÀrªÉÄ.
¥ÀzÀUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÀtðªÀ£ÁßzsÀj¹ CªÀÅUÀ¼À °AUÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
¤zsÀðj¸À®Ä ¸Àé®à ªÀÄnÖUÉ ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅzÁzÀgÀÆ ºÉaÑ£ÉqÉUÀ¼À®Æè £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À °AUÀªÀ£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉãÉà w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀ
CªÀ±ÀåPÀvÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°èzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è J¯Áè jÃwAiÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ
¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçðAUÀ E®èªÉà £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ°è §gÀ§®ÄèªÀÅ: ªÀtðB
`§tÚ' JA§ÄzÀÄ ¥ÀÅ°èAUÀ, ªÀÄw `§Ä¢Þ' JA§ÄzÀÄ ¹ÛçðAUÀ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄzsÀÄ `eÉãÀÄ' JA§ÄzÀÄ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ; `ºÉAqÀw' JA§ CxÀð«gÀĪÀ
zÁgÁ ¥ÀzÀ ¥ÀÅ°èAUÀ, ¥Àwßà ¥ÀzÀ ¹ÛçðAUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ®vÀæA ¥ÀzÀ
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ.

137
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
ºÉaÑ£À £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è MAzÀÄ ¤²ÑvÀªÁzÀ °AUÀ
«gÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ PÉ®ªÀ£ÀÄß ¸ÀAzÀ¨sÀðPÀÌ£ÀĸÁgÀªÁV JgÀqÀÄ E®èªÉà ªÀÄÆgÀÄ
°AUÀUÀ¼À®Æè §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
ºÁUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ CxÀðPÉÆñÀUÀ¼À°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß
(ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀªÀUÀðªÀ£ÀÄß) PÉÆqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀiÁvÀæªÀ®è, ¥Àæw0iÉÆAzÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ JzÀÄjUÀÆ CzÀÄ MAzÉà °AUÀzÀ°è §gÀĪÀAvÀºÀzÉÆà E®èªÉÃ
JgÀqÀÄ CxÀªÁ ªÀÄÆgÀÄ °AUÀUÀ¼À°è §gÀĪÀAvÀºÀzÉÆà JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
0iÀiÁªÀ °AUÀzÀ°è (CxÀªÁ °AUÀUÀ¼À°è) §gÀĪÀAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖ
ªÁV ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

(6PÀ) AiÀiÁªÁUÀ®Æ MAzÉà °AUÀzÀ°è §gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

¥ÀÅ°èAUÀ: ¦vÀÈ, w®PÀ, ¢üÃ, vÀr `KlÄ', ZÉÆî `gÀ«PÉ',
vÀPÀð, w«ÄAV®, wgÀ¸ÁÌgÀ, DvÀä£ï, ¤¢ü, EvÁå¢.
¹ÛçðAUÀ: ªÀiÁvÀÈ, £À¢Ã, £Ë, ²æÃ, °¦, ¤zÁæ,
ªÀĺÁ£ÀªÀ«ÄÃ, ZÀZÁð, PÁzÀA§jÃ, EvÁå¢.
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ: ºÀÈzÀAiÀÄ, avÀæ, vÁA§Æ®, ªÀÄzsÀÄ, C¹Ü,
AiÀÄPÀÈvï, §æºÀä£ï, EvÁå¢.

(6R) JgÀqÀÄ CxÀªÁ ªÀÄÆgÀÄ °AUÀUÀ¼À°è §gÀ§®è ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

¥ÀÅA-¹ÛçðAUÀ: wy, ªÀdæ, Qî `QîÄ', PÀÄl `ªÀÄ£É',
Ev猢.
¥ÀÅA-£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ: PÀvÀðÈ, vÀAqÀÄ®, ªÉÆÃzÀPÀ, ªÀÄÆ®,
PÀµÁAiÀÄ, QjÃl, PÀÄlÄA§, C¨sÀæPÀ, EvÁå¢.
¹ÛçÃ-£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ: OavÀå(wÃ), ±Á®(¯Á), £ÀȸÉãÀ(£Á),
Ev猢.
¥ÀÅA-¹ÛçÃ-£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ: ±ÀÄa, UÀÄgÀÄ, ¤vÀå, ¤¢ævÀ, ¥ÀæPÁ
±ÀPÀ, ¥ÀgÀQÃAiÀÄ, EvÁå¢.

DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è F ¸ÀªÀĸÉå¬Ä®è. J¯Áè £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À °AUÀªÀ£ÀÆß

CªÀÅUÀ¼À CxÀðzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉãÉà H»¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ0iÀiÁzÀ
PÁgÀt, CªÀÅUÀ¼À °AUÀªÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ CxÀðPÉÆñÀzÀ°è ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
CªÀ±ÀåPÀvɬĮè.

138
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À °AUÀªÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ §ºÀ¼À
PÀµÀÖzÀ PÉ®¸ÀªÁzÀ PÁgÀt CzÀgÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçðAUÀ ªÀÄvÀÄÛ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ JA§ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ °AUÀUÀ¼À°è
ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ ¥ÀÅA¹Ûçà °AUÀ, ¥ÀÅ£ÀߥÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ, ¹ÛçãÀ¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ EvÁå¢
AiÀiÁV ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ ªÀUÀðUÀ¼À®Æè «AUÀr¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÁÝgÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ F QèµÀÖªÁzÀ °AUÀ«¨sÀd£É
AiÀÄ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀPÀÆÌ C¼ÀªÀr¸ÀºÉÆÃV C£ÀªÀ±ÀåPÀªÁV CzÀÄ EgÀĪÀÅzÀQÌAvÀ
ºÉZÀÄÑ QèµÀÖªÁV PÁtĪÀ ºÁUÉ ªÀiÁrzÁÝgÉ ªÀÄvÀÄÛ UÉÆAzÀ®ªÀ£ÀÆß vÀAzÀÄ
ºÁQzÁÝgÉ.
(2) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¥ÀÅA-¹Ûçà °AUÀ¨sÉÃzÀ PÀ£ÀßqÀzÀ ºÁUÉ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è
ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ (6.3.2 £ÉÆÃr), ¢éªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ §ºÀĪÀZÀ£ÀUÀ¼À®Æè
PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ.

(7) KPÀªÀZÀ£À ¢éªÀZÀ£À §ºÀĪÀZÀ£À

`CªÀ£ÀÄ' ¸ÀB vË vÉÃ
`CªÀ¼ÀÄ' ¸Á vÉà vÁB
`CzÀÄ' vÀvï vÉà vÁ¤

(3) PÀ£ÀßqÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À °AUÀ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À®Æè

¸ÀÆa¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ«zÉ; DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀZÀ£À ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ0iÀÄ®èzÉ °AUÀ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄ
ªÀÅ¢®è. EzÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ E£ÉÆßAzÀÄ
ªÀåvÁå¸À.

(8) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

vÀvÀæ gÁªÀÄB C¹Û C°è gÁªÀÄ EzÁÝ£É
vÀvÀæ ¹ÃvÁ C¹Û C°è ¹ÃvÉ EzÁݼÉ
vÀvÀæ UÀȺÀA C¹Û C°è ªÀÄ£É EzÉ

(8)gÀ°è PÀ£ÀßqÀzÀ EgÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ CzÀgÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ £ÁªÀÄ

¥ÀzÀzÀ °AUÀªÀ£ÀߣÀĸÀj¹ EzÁÝ£É, EzÁÝ¼É ªÀÄvÀÄÛ EzÉ JA§ ªÀÄÆgÀÄ

139
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
gÀÆ¥ÀUÀ½ªÉ; DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ C¸ï Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ J¯Áè ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À®Æè
C¹Û JA§ MAzÉà gÀÆ¥À«zÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è F °AUÀ¨sÉÃzÀ DqÀÄUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉüÀÄUÀgÀ£ÀÄß
©lÄÖ EvÀgÀ ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß (E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß) ¸ÀÆa¸ÀĪÀ°è ªÀiÁvÀæ
PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ. DqÀÄUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉüÀÄUÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è
CzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ ªÀZÀ£À ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

(9PÀ)CºÀA UÀZÁÒ«Ä
`£Á£ÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÉÛãÉ'
(9R) vÀéA UÀZÀÒ¹
`¤Ã£ÀÄ ºÉÆÃUÀÄwÛÃ'

(9PÀ) ªÁPÀåªÀ£ÁßrzÀ ªÀåQÛ UÀAqÀ¸ÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ E®èªÉà ºÉAUÀ¸ÁVgÀ

§ºÀÄzÀÄ. F ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ UÀZÁÒ«Ä Qæ0iÀiÁgÀÆ¥À E®èªÉÃ
PÀ£ÀßqÀzÀ ºÉÆÃUÀÄvÉÛÃ£É Qæ0iÀiÁgÀÆ¥À ¸ÀÆa¸À¯ÁgÀzÀÄ. (9R) ªÁPÀåzÀ®Æè
»ÃUÉ0iÉÄÃ.

6.3.4 ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, ºÉaÑ£À ¨sÁµÉUÀ¼À®Æè £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀd£É ¤d
fêÀ£ÀzÀ °AUÀ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß CªÀ®A©¹gÀÄvÀÛzÉ0iÀiÁzÀ PÁgÀt, CzÀ£ÀÄß `°AUÀ
«¨sÀd£É'0iÉÄA§ÄzÁV PÀgÉ0iÀÄĪÀÅzÀgÀ°è vÀ¦à®è. DzÀgÉ, ¤dPÀÆÌ EzÀÄ
ªÀÄÄRåªÁV £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «¨sÀf¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ MAzÀÄ
ªÁåPÀgÀt «zsÁ£À ªÀiÁvÀæ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄgÉ0iÀĨÁgÀzÀÄ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, PÉ®ªÀÅ
¨sÁµÉUÀ¼À°è F «¨sÀd£É ¤d fêÀ£ÀzÀ °AUÀ¨sÉÃzÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁ
VgÀ®Æ ¸ÁzsÀå«zÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, »A¢ ¨sÁµÉAiÀÄ°è ¥ÀÅ°èAUÀ ªÀÄvÀÄÛ ¹ÛçðAUÀ JA§
JgÀqÀÄ ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ ºÁUÉ
CzÀgÀ°è ¤fðêÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß ¥ÀÅ°èAUÀ ªÀÄvÀÄÛ
¹ÛçðAUÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÀÄÝ CzÀPÉÌ CxÀðzÀ DzsÁgÀ §ºÀ¼À PÀrªÉÄ.
F jÃw JgÀqÀÄ °AUÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ §¼À¸ÀĪÀ ¨ÉÃgÉ0iÀÄÆ PÉ®ªÀÅ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ
¨sÁgÀvÀzÀ°èªÉ.
¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ (GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¥Áfð JA§ zÁæ«qÀ
¨sÁµÉ) UÀAqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ JA§ °AUÀ«¨sÀd£É0iÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ

140
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ
D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ ¢AiÀiÁj ¨sÁµÉ ºÉtÄÚ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ JA§ °AUÀ «¨sÀd£É
0iÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÀÛzÉ.
UÀAqÀÄ, ºÉtÄÚ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ JA§ F ªÀåvÁå¸ÀzÀ §zÀ®Ä ¨ÉÃgÉ
ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀd£ÉUÉ DzsÁgÀªÁV §¼À¸ÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÆ
ºÀ®«ªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ ¢å¨Áð¯ï ¨sÁµÉAiÀÄ°è (1)
ºÉAUÀ¸ÀgÀÄ, (2) UÀAqÀ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ, (3) ªÀiÁA¸ÀªÀfðvÀ
DºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ (4) EvÀgÀ JA§ÄzÁV £Á®ÄÌ «zsÀzÀ °AUÀUÀ½ªÉ.
¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ ¨sÁµÉUÀ¼À°è aPÀÌ ªÀ¸ÀÄÛ, ¥Áæt ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ½UÁV
¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ °AUÀ«gÀÄvÀÛzÉ. D¦üæPÁzÀ PÉ®ªÀÅ ¨sÁµÉUÀ¼À°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼À£ÀÄß ªÀÄ£ÀĵÀågÀÄ, aPÀ̪ÀÅ, zÉÆqÀتÀÅ, GzÀÝzÀªÀÅ, QæAiÉÄ, ¨sÁªÀ£É ªÉÆzÀ
¯ÁzÀ 20-25 °AUÀUÀ¼À°è «¨sÀf¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ«zÉ.
E°è £ÁªÀÅ UÀªÀĤ¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ «µÀ0iÀĪÉãÉAzÀgÉ, £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
«¨sÀf¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ ¨sÁµÉUÉ ©ü£ÀߪÁVgÀ®Ä ¸ÁzsÀå. PÀ£ÀßqÀzÀ
°AUÀ«¨sÀd£É0iÀÄ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÉÝà DzÀ zÀȶÖPÉÆãÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥Àj²Ã°¹zÀ°è
ªÀiÁvÀæ CzÀgÀ ¤dªÁzÀ ¸ÀégÀÆ¥À £ÀªÀÄUÉ UÉÆvÁÛUÀÄvÀÛzÉ.

6.2.5 JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À°è °AUÀ¨sÉÃzÀ

PÀ£ÀßqÀzÀ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀÅ «µÀ0iÀÄUÀ¼À°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ
ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ «µÀ0iÀÄUÀ¼À°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ
0iÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÀÄÄAzÉ (10.3)gÀ°è £ÉÆÃqÀ°gÀĪɪÀÅ.
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è CªÀÅ °AUÀ
ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£À ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À§®ÄèªÀÅ. F «µÀ0iÀÄzÀ®Æè CªÀÅ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆîÄvÀÛªÉ.
M§â£ÀÄ, M§â¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ ªÀÄÆgÀÄ
gÀÆ¥ÀUÀ¼ÁVªÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è M§âgÀÄ JA§ §ºÀĪÀZÀ£À gÀÆ¥À«zÉ0iÀiÁzÀgÀÆ
CzÀPÉÌ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV UËgÀªÁxÀðzÀ°è KPÀªÀZÀ£ÀzÀ CxÀðªÉà EzÉ.
JgÀqÀjAzÀ LzÀgÀ ªÀgÉV£À ¥ÀzÀUÀ½UÉ §ºÀĪÀZÀ£ÀzÀ JgÀqÉgÀqÀÄ
(ªÀÄ£ÀĵÀå-ªÀÄ£ÀĵÉåÃvÀgÀ) °AUÀgÀÆ¥ÀUÀ½ªÉ (E§âgÀÄ-JgÀqÀÄ, ªÀÄƪÀgÀÄ-
ªÀÄÆgÀÄ, £Á®égÀÄ-£Á®ÄÌ, LªÀgÀÄ-LzÀÄ). G½zÀ ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ
zÀ°è °AUÀgÀÆ¥ÀUÀ½zÀÄݪÀÅ. DzÀgÉ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è CªÀÅUÀ¼À §¼ÀPɬĮè.

6.3 ªÀZÀ£À¨sÉÃzÀUÀ¼ÀÄ

141
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ªÀZÀ£À JA§ ªÁåPÀgÀt vÀvÀé §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀPÉÌ ªÀZÀ£À ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀzÉ ºÁUÉ0iÉÄà §¼À¹zÀ°è
CªÀÅ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ¸ÀASÉå MAzÀÄ (E®èªÉà C¤¢ðµÀÖ) JA§ CxÀð §gÀÄ
vÀÛzÉ. CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ §ºÀĪÀZÀ£À ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß §¼À¹zÀ°è CªÀÅUÀ¼À ¸ÀASÉå
MAzÀQÌAvÀ eÁ¹Û JA§ CxÀð §gÀÄvÀÛzÉ.
ªÀZÀ£ÀUÀ¼À ªÀÄnÖUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ PÀ£ÀßqÀQÌAvÀ PÉ®ªÀÅ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è
©ü£ÀߪÁVzÉ. F ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj0iÀiÁV w½zÀÄPÉƼÀîzÉ PÀ£ÀßqÀzÀ
ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÁåPÀgÀt ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉ0iÉÄà PÀ£ÀßqÀPÉÌ
C¼ÀªÀr¸ÀºÉÆÃV UÉÆAzÀ®PÉÌqɪÀiÁrzÁÝgÉ.

6.3.1 ªÀZÀ£ÀUÀ¼À ¸ÀASÉå

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è KPÀªÀZÀ£À, ¢éªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ §ºÀĪÀZÀ£À JA§ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ
ªÀZÀ£ÀUÀ½ªÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è KPÀªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ §ºÀĪÀZÀ£ÀUÀ¼ÉA§ JgÀqÀÄ
ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ EªÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÀZÀ£ÀgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀZÀ£À
gÀÆ¥ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹ £ÉÆÃrzÁUÀ F «µÀ0iÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ.

(10) KPÀB ¥ÀŸÀÛPÀB MAzÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀ

zËé ¥ÀŸÀÛPË JgÀqÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ
vÀæ0iÀÄB ¥ÀŸÀÛPÁB ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ

¥ÀŸÀÛPÀ ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ªÀZÀ£À gÀÆ¥ÀUÀ½ªÉ; DzÀgÉ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è F ¥ÀzÀPÉÌ JgÀqÀÄ ªÀZÀ£À gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ EªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
ªÉÄð£À GzÁºÀgÀuɬÄAzÀ w½0iÀħºÀÄzÀÄ. ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À ¸ÀASÉå JgÀqÁVgÀ°
E®èªÉà CzÀQÌAvÀ eÁ¹Û EgÀ°, PÀ£ÀßqÀzÀ°è §ºÀĪÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
UÀ¼ÀÄ ¥ÀævÀå0iÀĪÉà §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À°è PÉ®ªÀgÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß
PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¸ÀĪÀ ¨sÀgÀzÀ°è, PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè PÁ®Î¼ï, PÉÊUÀ¼ï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
¥ÀzÀUÀ¼À°è ¢éªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄPÉÆArzÁÝgÉ. F ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÄ
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀÄ ¤dªÁzÀgÀÆ EªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ §ºÀĪÀZÀ£ÀzÀ
UÀ¼ÀÄ ¥ÀævÀå0iÀĪÉà §A¢gÀĪÀ PÁgÀt CªÀÅUÀ¼À°è ¢éªÀZÀ£À«zÉ0iÉÄ£ÀÄߪÀÅzÀPÉÌ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è AiÀiÁªÀ DzsÁgÀªÀÇ E®è.

142
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ
EzÀ®èzÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è JgÀqÉà ªÀZÀ£ÀUÀ½ªÉ0iÉÄA§ÄzÀÄ MAzÀÄ PÉÆgÀvÉ
0iÀÄ®è ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ªÀZÀ£ÀUÀ½ªÉ0iÉÄA§ÄzÀÄ MAzÀÄ
ºÉUÀνPÉ0iÀÄÆ C®è. ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À ¸ÀASÉå0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄ
ªÀ°è ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ MAzÀQÌAvÀ MAzÀÄ ©ü£ÀߪÁVgÀ®Ä ¸ÁzsÀå JA§ÄzÀ£ÀßµÉÖÃ
EzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
0iÀiÁPÉAzÀgÉ, ªÀÄÆgÀQÌAvÀ eÁ¹Û ªÀZÀ£À¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀĪÀ ¨sÁµÉ
UÀ¼ÀÆ PÉ®«ªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV ¦üf ¨sÁµÉAiÀÄ°è KPÀªÀZÀ£À, ¢éªÀZÀ£À
ªÀÄvÀÄÛ §ºÀĪÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ wæªÀZÀ£À JA§ÄzÀÆ EzÉ. EzÀ®èzÉ,
PÉ®ªÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ LzÀ£É0iÀÄzÉÆAzÀÄ ªÀZÀ£ÀªÀÇ F ¨sÁµÉ
0iÀÄ°èzÉ. ¸ÀÄgÀÄìgÀÄAUÀ JA§ E£ÉÆßAzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ°è wæªÀZÀ£À ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ
ZÀvÀĪÀðZÀ£ÀªÀÇ EzÉ. £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ ªÀZÀ£À¨sÉÃzÀªÀ£ÀÆß vÉÆÃj¸À
¢gÀĪÀ SÉäÃgï £ÀAvÀºÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÆ PÉ®«ªÉ.

6.3.2 ªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ «¨sÀQÛ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ «¨sÀQÛ EªÉgÀqÀ£ÀÆß MAzÉà ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄ
vÀÛzÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EªÉgÀqÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½ªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ £À¢Ã©üB `£À¢UÀ½AzÀ' JA§ ¥ÀzÀgÀÆ¥À
zÀ°è §A¢gÀĪÀ ©üB ¥ÀævÀå0iÀÄ §ºÀĪÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀÈwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ
EªÉgÀqÀ£ÀÆß MmÁÖV ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÉà jÃw0iÀÄ°è, £À¢ÃµÀÄ `£À¢UÀ¼À°è'
JA§ ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀzÀ°è §A¢gÀĪÀ µÀÄ ¥ÀævÀå0iÀÄ §ºÀĪÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸À¥ÀÛ«ÄÃ
«¨sÀQÛ EªÉgÀqÀ£ÀÆß MmÁÖV ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ ªÉÄÃ¯É F ¥ÀzÀUÀ¼À JzÀÄgÀÄ PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀzÀ £À¢UÀ½AzÀ
ªÀÄvÀÄÛ £À¢UÀ¼À°è JA§ ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è §ºÀĪÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä UÀ¼ï
¥ÀævÀå0iÀÄ §A¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä CzÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁzÀ
EAzÀ (vÀÈwÃ0iÀiÁ) ªÀÄvÀÄÛ C°è (¸À¥ÀÛ«ÄÃ) ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §A¢ªÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F jÃw «¨sÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÉà ¥ÀævÀå0iÀÄ
¸ÀÆa¸ÀĪÀ PÁgÀt, CzÀgÀ°è «¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè
¢gÀĪÀ®Æè ªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV `«¨sÀQÛ' ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ; PÀ£ÀßqÀzÀ°è F CªÀ±ÀåPÀvɬĮè.
F PÁgÀtPÁÌV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀPÉÌ `¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛ' JA§ÄzÀÄ ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ;
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÁUÀĪÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ (8.5.1)gÀ°è £ÉÆÃqÀ
°gÀĪɪÀÅ.

143
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
6.3.3 KPÀªÀZÀ£ÀzÀ ¸ÀÆZÀ£É
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß MAzÉà ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
PÁgÀt, CzÀgÀ°è ¢éªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ §ºÀĪÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ KPÀ
ªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV0iÀÄÆ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½ªÉ0iÉÄAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå
ªÁUÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¥ÀŸÀÛPÀB ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀzÀ°è §gÀĪÀ C¸ï (CB)
¥ÀævÀå0iÀÄ KPÀªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛ EªÉgÀqÀ£ÀÆß MmÁÖV ¸ÀÆa¸ÀÄ
vÀÛzÉ0iÉÄAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
¸ÀÆa¸ÀĪÀ PÁgÀt, KPÀªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ¥ÀævÀå0iÀĪÉÇAzÀ£ÀÄß
§¼À¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè. §ºÀĪÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁzÁUÀ ªÀiÁvÀæ
ªÀZÀ£À ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß §¼À¹zÀgÉ ¸ÁPÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è °AUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è
ªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸À§®ÄèzÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, CªÀ£ÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄzÀ°è
£ÀÄ JA§ÄzÀÄ ¥ÀÅ°èAUÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ KPÀªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀÄwÛzÉ;
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, CªÀgÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄzÀ°è gÀÄ JA§ÄzÀÄ ¥ÀÅA-¹ÛçÃ
(ªÀÄ£ÀĵÀå) °AUÀzÉÆA¢UÉ §ºÀĪÀZÀ£ÀªÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀÄwÛzÉ.
EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ PÀ£ÀßqÀzÀ°è KPÀªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
¥ÀævÀå0iÀÄ«zÉ0iÉÄAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

6.3.4 ªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¢gÀĪÀÅzÀÄ

ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅ MAzÀQÌAvÀ eÁ¹Û ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀÄwÛzÀÝgÀÆ §ºÀĪÀZÀ£À ¥ÀævÀåAiÀÄ«®èzÉãÉà §¼À¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ PÀ£ÀßqÀ
zÀ°è gÀÆrü0iÀÄ°èzÉ. CªÀÅUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV w½¸À¨ÉÃPÁzÀ°è
ªÀiÁvÀæ §ºÀĪÀZÀ£À ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß §¼À¹zÀgÉ ¸ÁPÀÄ.

(11) J¯Áè ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÆß ªÉÄÃf£À ªÉÄðj¹zÉÝãÉ

(12) £Á®ÄÌ ¥ÀŸÀÛPÀ ¹QÌvÀÄ

¥ÀŸÀÛPÀ ¥ÀzÀ (11)£Éà ªÁPÀåzÀ°è UÀ¼ÀÄ §ºÀĪÀZÀ£À ¥ÀævÀå0iÀÄzÉÆA¢UÉ

§A¢zÉ; DzÀgÉ (12)£Éà ªÁPÀåzÀ°è CzÀÄ D ¥ÀævÀå0iÀÄ«®èzÉ §A¢zÉ.
»ÃVzÀÝgÀÆ CzÀÄ F JgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À®Æè MAzÀQÌAvÀ eÁ¹Û ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

144
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F jÃw ªÀZÀ£À ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß §¼À¸ÀzÉ EgÀ®Ä ¸ÁzsÀå
ªÁUÀzÀÄ. JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀ §A¢gÀĪÀ PÀqÉUÀ¼À®Æè CzÀgÀ°è ªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

(13PÀ) KPÀB ªÀÈPÀëB C¥ÀvÀvï

`MAzÀÄ ªÀÄgÀ ©vÀÄÛ'
(13R) zËé ªÀÈPËë C¥ÀvÀvÁA
`JgÀqÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ©zÀÄݪÀÅ/JgÀqÀÄ ªÀÄgÀ ©vÀÄÛ'
(13UÀ) wæÃt ªÀÈPÁë¤ C¥ÀvÀ£ï
`ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ©zÀÄݪÀÅ/ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄgÀ ©vÀÄÛ'

(13PÀ-UÀ) ªÁPÀåUÀ¼À°è ªÀÈPÀë `ªÀÄgÀ' ¥ÀzÀ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ CzÀgÉÆA¢UÉ

§A¢gÀĪÀ JtÂPÉAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ D ¥ÀzÀzÀ ªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄwÛªÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F jÃw PÀ£ÀßqÀzÀ ºÁUÉ CªÀ±ÀåPÀvɬĮèzÀ°è ªÀZÀ£À
¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß vÉUÉzÀĺÁPÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ¢gÀĪÀÅzÀPÉÌ CzÀgÀ°è ªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ
«¨sÀQÛUÀ¼ÉgÀqÀ£ÀÆß MAzÉà ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄwÛgÀĪÀÅzÉà ªÀÄÄRå PÁgÀt.
ªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮèzÀ®Æè «¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁUÀÄ
vÀÛzÉ vÁ£É!

6.4 wgÀļÀÄ
°AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÉA§ F JgÀqÀÄ ªÁåPÀgÀtvÀvÀéUÀ¼À §¼ÀPÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
¨sÁµÉUÀ¼À°è ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ vÉgÀ£ÁVgÀÄvÀÛzÉ. PÉ®ªÀÅ ¨sÁµÉUÀ¼À°è °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀZÀ£ÀUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀzÉà EgÀ®Æ ¸ÁzsÀå«zÉ.
F «µÀAiÀÄzÀ°è PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀQÌAvÀ ºÀ®ªÀÅ jÃwAiÀÄ°è ©ü£ÀߪÁVzÉ
AiÀiÁzÀ PÁgÀt ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀ
ªÁåPÀgÀtzÀ°è C¼ÀªÀr¹PÉƼÀî®Ä E®èªÉà CªÀÅUÀ¼À°è C®à ¸Àé®à §zÀ¯Á
ªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁr G¥ÀAiÉÆÃV¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
ºÁUÁV, F JgÀqÀÄ ªÁåPÀgÀt vÀvÀéUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è AiÀiÁªÀ jÃw
AiÀįÉè®è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀÇwðAiÀiÁV C¨sÁå¸À ªÀiÁr CzÀgÀ
DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É PÀ£ÀßqÀPÉÌ PÀ£ÀßqÀzÉÝà DzÀ ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¹zÀÞ¥Àr¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ CvÀåªÀ±Àå.

145
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ JAvÀºÀªÀÅ
JA§ÄzÀ£ÀÄß F JgÀqÀÄ ªÁåPÀgÀt vÀvÀéUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆPÀëöäªÁV ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. F
«µÀAiÀĪÀ£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°è, £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À «±ÉõÀtUÀ¼À°è ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ(¥ÀzÀ)UÀ¼À®Æè ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
PÀæªÀÄ«zÉ.
F «µÀAiÀÄzÀ®Æè ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ vÉgÀ£ÁVgÀ
§®ÄèªÁzÀ PÁgÀt, ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ ªÁåPÀgÀtzÀ®Æè D ¨sÁµÉAiÀÄ°è
PÁt¸ÀĪÀ §¼ÀPÉ JAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀªÁV ¥Àj²Ã°¹ «ªÀj¸ÀÄ
ªÀÅzÀÄ CªÀ±Àå.

146
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 7. «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ

7.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è «¨sÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀ JA§ÄzÁV JgÀqÀÄ
ªÁåPÀgÀt vÀvÀéUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. ¥ÀæxÀªÀiÁ, ¢éwÃAiÀiÁ, vÀÈwÃAiÀiÁ,
ZÀvÀÄyðÃ, ¥ÀAZÀ«ÄÃ, µÀ¶×à ªÀÄvÀÄÛ ¸À¥ÀÛ«Äà JA§ÄzÁV K¼ÀÄ «¨sÀQÛ
UÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ EzÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁzÀ PÀvÀÈð, PÀªÀÄð, PÀgÀt, ¸ÀA¥ÀæzÁ£À,
C¥ÁzÁ£À ªÀÄvÀÄÛ C¢üPÀgÀt JA§ÄzÁV DgÀÄ PÁgÀPÀUÀ¼À£ÀÄß F ªÁåPÀgÀt
UÀ¼À°è §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ EªÉ®èªÀ£ÀÆß ºÁUÉAiÉÄà JwÛPÉÆAqÀÄ PÀ£ÀßqÀ
ªÁåPÀgÀtPÉÌ ºÉÆA¢¹PÉÆArzÁÝgÉ. ºÁUÉ ºÉÆA¢¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀ
PÉ®ªÀÅ PÀqÉUÀ¼À°è PÀ£ÀßqÀzÀ°è®èzÀAvÀºÀ «¨sÀQÛgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß (ªÀÄgÀzÀvÀÛtÂA,
gÁªÀÄ£À zɸɬÄAzÀ) ªÀÄvÀÄÛ «¨sÀQÛ ¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß (PÀªÀÄðtÂ
¥ÀæAiÉÆÃUÀ) PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÄÃ¯É ºÉÆj¹zÁÝgÉ.
E°è JgÀqÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀÄqÀÄPÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtPÉÌ «¨sÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀ JA§ F JgÀqÀÄ ªÁåPÀgÀt
vÀvÀéUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉAiÉÄà JA§ÄzÀÄ EªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥Àæ±Éß.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß §gÉAiÀÄĪÀ°è F JgÀqÀÄ vÀvÀéUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉ
¬ÄzÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß CzÀgÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁVAiÉÄà vÉÆÃj¹PÉÆnÖ
zÁÝgÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtPÀÆÌ CªÀÅUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉAiÉÄà JA§ÄzÀ£ÀÄß
PÀ£ÀßqÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¥Àj²Ã°¹zÀ ºÁV®è. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è F
JgÀqÀÄ ªÁåPÀgÀtvÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹zÁÝgÉ, ºÁUÁV PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ®Æè
CªÀ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÁV CªÀgÀÄ ¤zsÀðj¹zÀ ºÁVzÉ. J¯Áè
¨sÁµÉUÀ¼À ªÁåPÀgÀtzÀ®Æè F JgÀqÀÄ ªÁåPÀgÀtvÀvÀéUÀ¼ÀÄ EgÀ¯ÉèÉÃPÉA¢®è
JA§ÄzÀ£ÀÄß CªÀgÀÄ UÀªÀĤ¹zÀ ºÁV®è.
ºÁUÁV, £ÁªÀÅ ªÉÆzÀ°UÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄwÛgÀĪÀ
PÁgÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ «¨sÀQÛUÀ¼ÉA§ F JgÀqÀÄ vÀvÀéUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ JAvÀºÀ ªÀåvÁå¸À

© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.

 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ
UÀ½ªÉ ªÀÄvÀÄÛ D ªÁåPÀgÀtzÀ°è CªÀÅ JAvÀºÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.
C£ÀAvÀgÀ, PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è CAvÀºÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸À¨ÉÃPÁzÀ
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ½ªÉAiÉÄÃ? EªÉAiÀiÁzÀgÉ D ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è «¨sÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀ
JA§ F JgÀqÀÄ vÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¯Éà ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? JA§ÄzÀ£ÀÄß,
JAzÀgÉ ¤dPÀÆÌ F JgÀqÀÄ vÀvÀéUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtQÌzÉAiÉÄÃ
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ ¨sÁgÀvÀzÀ EvÀgÀ ¨sÁµÉUÀ¼À
ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÆ EzÉà jÃwAiÀÄ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß
C£ÀĸÀj¸ÀÄvÀÛ «¨sÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀUÀ¼ÉA§ F JgÀqÀÄ ªÁåPÀgÀtvÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß
CªÀÅ CªÀ±ÀåªÉà CxÀªÁ C£ÀªÀ±ÀåªÉà JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀzÉ ºÁUÉAiÉÄÃ
vÀªÀÄä ¨sÁµÉAiÀÄ ªÁåPÀgÀtUÀ½UÉ C¼ÀªÀr¹PÉÆArzÁÝgÉ. ªÀÄvÀÄÛ ºÁUÉ
ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÀ®ªÉqÉUÀ¼À°è D ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ §ºÀ¼À QèµÀÖªÁUÀÄ
ªÀAvÉAiÀÄÆ ªÀiÁrzÁÝgÉ.
F «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß ¸Àé®à D¼ÀªÁV ¥Àj²Ã°¹zÀ°è, PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtPÉÌ
«¨sÀQÛAiÉÄA§ MAzÀÄ ªÁåPÀgÀtvÀvÀé ªÀiÁvÀæ EzÀÝgÉ ¸ÁPÀÄ, CzÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁ
VgÀĪÀ PÁgÀPÀªÉA§ ªÁåPÀgÀtvÀvÀé CªÀ±Àå«®è JA§ÄzÀÄ ¹zÀÞªÁUÀÄvÀÛzÉ.
EzÀ£ÀÄß £Á£ÀÄ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀzÀ°è (¨sÀmï 1991) PÀÆ®APÀ±ÀªÁV
ZÀað¹zÉÝãÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV CªÀÅUÀ¼À CxÀðzÉÆA¢UÉ
¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÉ EgÀĪÀ PÁgÀt, CzÀgÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ PÁgÀPÀ
ªÉA§ vÀvÀéªÉÇAzÀ£ÀÄß PÀ°à¹PÉƼÀÄîªÀ CªÀ±ÀåPÀvÉAiÀÄÄAmÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV CxÀðzÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå
«zÉ. ºÁUÁV CzÀPÉÌ PÁgÀPÀUÀ¼ÉA§ PÀ°àvÀ vÀvÀéUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉ E®è.
EzÀ®èzÉ, EAvÀºÀ CªÀ±Àå«®èzÀ ªÁåPÀgÀt vÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß PÀ°à¹PÉƼÀÄîªÀÅ
zÀjAzÁV PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀt C£ÀªÀ±ÀåPÀªÁV eÁ¹Û QèµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ.
£Á«°è ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¥Àæ±ÉßAiÉÄãÉAzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
zÀ°è §gÀĪÀ K¼ÀÄ «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè §gÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉAiÉÄÃ,
ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅ ¤dPÀÆÌ PÀ£ÀßqÀzÀ°è §gÀÄwÛªÉAiÉÄà JA§ÄzÀÄ. F «µÀAiÀÄzÀ
ªÀÄnÖUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À°è C©ü¥ÁæAiÀĨsÉÃzÀ«zÀÄÝ ¸Àé®à ªÀÄnÖUÉ
¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É0iÀÄÆ £ÀqÉ¢zÉAiÉÄAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
ªÁåPÀgÀtzÀ ¥Àæ¨sÁªÀ¢AzÀ ¥ÀÇwðAiÀiÁV ºÉÆgÀ§AzÀÄ PÀ£ÀßqÀ «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß
PÀ£ÀßqÀzÉÝà DzÀ ¸Àé¨sÁªÀªÀ£ÀߣÀĸÀj¹ «ªÀj¸ÀĪÀ PÉ®¸À E£ÀÆß £ÀqÉ¢®è.

147
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
F «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß £Á£ÀÄ ªÀÄÄA¢£À CzsÁåAiÀÄzÀ°è ¥Àj²Ã°¸À°zÀÄÝ, F
CzsÁåAiÀÄzÀ°è PÀ£ÀßqÀPÉÌ PÁgÀPÀ E®èªÉà CAvÀºÀzÉà DzÀ ¨ÉÃgÉ PÀ°àvÀªÁzÀ
ªÁåPÀgÀtvÀvÀé AiÀiÁPÉ CªÀ±Àå«®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸Àé®à «¸ÁÛgÀªÁV «ªÀj¸À®Ä
AiÀÄw߸ÀÄvÉÛãÉ.

7.2 «¨sÀQÛUÀ¼À PÉ®¸À

ªÁPÀåªÉÇAzÀgÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV MAzÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ CxÀªÁ
CzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (E®èªÉà £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÀÄ) §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄ
vÀÛªÉ. QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛªÉ
ªÀÄvÀÄÛ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ D WÀl£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀVPÉÆArgÀĪÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ
ªÁPÀåªÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À§ºÀÄzÀÄ.

(1) gÁdÄ ºÀjAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ ªÀÄgÀPÉÌ PÀnÖzÀ

(1)£Éà ªÁPÀåzÀ°è §A¢gÀĪÀ PÀlÄÖ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ MAzÀÄ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß

w½¸ÀÄvÀÛzÉ. CzÉà ªÁPÀåzÀ°è §A¢gÀĪÀ gÁdÄ, ºÀj ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄgÀ £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ D WÀl£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀVgÀĪÀ ªÀåQÛ ªÀÄvÀÄÛ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄ
vÀÛªÉ.
ªÁPÀåªÉÇAzÀgÀ°è F jÃw Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ MAzÀQÌAvÀ eÁ¹Û
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ §AzÁUÀ, CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀiÁvÀæªÀ®è, D QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ w½¸ÀĪÀ WÀl£ÉAiÀÄ°è
CªÀÅ AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ PÉ®¸ÀUÀ¼À°è vÉÆqÀVªÉ JA§ÄzÀ£ÀÆß w½¸À¨ÉÃPÁUÀÄ
vÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, *gÁdÄ ºÀj ªÀÄgÀ PÀnÖzÀ JA¢µÉÖà ºÉýzÀgÉ,
`AiÀiÁgÀÄ AiÀiÁgÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ PÀnÖzÀÄÝ' JA§ «µÀAiÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁUÀ¯ÁgÀzÀÄ.
EzÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ªÁPÀåzÀ°è §gÀĪÀ F £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ (1)£Éà ªÁPÀåzÀ°è ªÀÄgÀ ¥ÀzÀzÀ C£ÀAvÀgÀ PÉÌ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄ §A¢zÀÄÝ, `PÀnÖ ºÁQzÀÄÝ AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ' JA§ÄzÀ£ÀÄß CzÀÄ
w½¸ÀÄvÀÛzÉ; ºÀj £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ C£ÀAvÀgÀ C£ÀÄß «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ §A¢zÀÄÝ
`ªÀÄgÀPÉÌ AiÀiÁgÀ£ÀÄß PÀnÖ ºÁQzÀÄÝ' JA§ÄzÀ£ÀÄß CzÀÄ w½¸ÀÄvÀÛzÉ.

148
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ
F jÃw £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀåQÛ E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛ«UÀÆ QæAiÀiÁ
¥ÀzÀªÀÅ w½¸ÀĪÀ WÀl£ÉUÀÆ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀªÉãÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½¸À®Ä
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À (CxÀªÁ ¨ÉÃgÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À) CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀAvÀºÀ PÉ®ªÀÅ ¨sÁµÉUÀ¼À°è F PÉ®¸ÀPÁÌV «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ¨ÉÃgÉ ¨sÁµÉUÀ¼À°è ¨ÉÃgÉ ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀÅzÀÆ
EzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV EAVèµï ¨sÁµÉ0iÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è ¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀªÀÇ
F PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß £ÀqɸÀ§®ÄèzÀÄ.

(2PÀ) Raju tied Hari to the tree

`gÁdÄ ºÀjAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄgÀPÉÌ PÀnÖzÀ'
(2R) Hari tied Raju to the tree
`ºÀj gÁdĪÀ£ÀÄß ªÀÄgÀPÉÌ PÀnÖzÀ'

(2PÀ) ªÀÄvÀÄÛ (2R) ªÁPÀåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ PÁt¸ÀĪÀ CxÀð ªÀåvÁå¸À Raju

ªÀÄvÀÄÛ Hari JA§ F JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÁPÀåzÀ°è J°è §A¢ªÉ
JA§ÄzÀgÀ ªÉÄïÉ, JAzÀgÉ ªÁPÀåzÀ°è CªÀÅUÀ¼À eÁUÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ JA§ÄzÀgÀ
ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©¹zÉ. F ªÁPÀåUÀ¼À°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀQÌAvÀ ªÉÆzÀ®Ä §A¢gÀĪÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ `PÀnÖzÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ' JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ
¥ÀzÀzÀ C£ÀAvÀgÀ §A¢gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ `AiÀiÁgÀ£ÀÄß PÀnÖzÀÄÝ' JA§ÄzÀ£ÀÄß
w½¸ÀÄvÀÛzÉ.
EzÀ®èzÉ, F JgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À®Æè `AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ PÀnÖzÀÄÝ' JA§ÄzÀ£ÀÄß
w½¸À®Ä to JA§ G¥À¸ÀUÀðzÀ §¼ÀPÉ0iÀiÁVzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è EAvÀºÀ PÉ®¸ÀUÀ¼À£Éß®è ªÀÄÄRåªÁV «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÃ
£ÀqɸÀĪÀŪÁzÀ PÁgÀt, CªÀÅ AiÀiÁªÀŪɮè EªÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À°è CªÀÅUÀ¼À
§¼ÀPÉAiÉÄAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è «¸ÁÛgÀªÁV «ªÀj¸ÀĪÀ
CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.

7.3 PÁgÀPÀUÀ¼À PÉ®¸À

ªÉÄïÉAiÉÄà ¸ÀÆa¹gÀĪÀ ºÁUÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è «¨sÀQÛ JA§
ªÁåPÀgÀt vÀvÀé ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ `PÁgÀPÀ' JA§ E£ÉÆßAzÀÄ ªÁåPÀgÀt vÀvÀéªÀÇ
§¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. PÁgÀPÀUÀ¼ÉA§ F ªÁåPÀgÀt vÀvÀéªÀÅ £ÀqɸÀĪÀ PÉ®¸À
«¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ £ÀqɸÀĪÀ PÉ®¸ÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁzÀÄzÀÄ.

149
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
CªÀÅ «¨sÀQÛUÀ¼À ºÁUÉ ¤dPÀÆÌ ªÁPÀåUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ CAUÀUÀ¼À®è;
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä C£ÀÄPÀÆ®PÁÌV ¸ÀȶֹPÉÆArgÀĪÀ
ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂPÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ.
CªÀgÀÄ F ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀȶֹPÉƼÀî®Ä PÁgÀtªÉãÉAzÀgÉ,
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅ ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ CxÀð
zÉÆA¢UÉ £ÉÃgÀªÁV ¸ÀA§A¢ü¸ÀĪÀÅzÀÄ §ºÀ¼À PÀµÀÖ. F PÁgÀtPÁÌV,
«¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä vÁªÀÅ PÀ°à¹PÉÆArgÀĪÀ PÁgÀPÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ
¸ÀA§A¢ü¹, C£ÀAvÀgÀ CAvÀºÀ PÁgÀPÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÁPÀåzÀ CxÀð
ªÉãÉA§ÄzÀ£ÀÄß «ªÀj¹ ºÉüÀ®Ä ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¥ÀæAiÀÄw߸À
¨ÉÃPÁVzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F jÃw «¨sÀQÛUÀ½UÀÆ CªÀÅUÀ¼À CxÀðPÀÆÌ £ÉÃgÀªÁzÀ
¸ÀA§AzsÀ«®è¢gÀ®Ä ºÀ®ªÀÅ PÁgÀtUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀ£ÀÄß PɼÀUÉ
«ªÀj¸À¯ÁVzÉ.

7.3.1 MAzÀÄ «¨sÀQÛUÉ ºÀ®ªÀÅ CxÀðUÀ¼ÀÄ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛUÉ MAzÀÄ ¤²ÑvÀªÁzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀ®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, MAzÀÄ WÀl£É0iÀÄ£ÀÄß £ÀqɹPÉÆqÀĪÀ ªÀåQÛ0iÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ D WÀl£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀVgÀĪÀ EvÀgÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯Á
zÀªÀÅUÀ¼À£ÀÆß ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¸ÀÆa¸À®Ä ¸ÁzsÀå
«zÉ.

(3PÀ) gÁªÀÄB ¸ÁܯÁåA NzÀ£ÀA PÁµÉ×öÊB ¥ÀZÀw

`gÁªÀÄ£ÀÄ ªÀÄqÀPÉAiÀÄ°è C£ÀߪÀ£ÀÄß PÀnÖUÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹ ¨ÉìĸÀÄ
vÁÛ£É'
(3R) ¸ÁÜ°Ã ¥ÀZÀw
`ªÀÄqÀPÉAiÀÄ°è (C£ÀߪÀ£ÀÄß) ¨ÉìĸÀÄvÁÛ£É'
(3UÀ) PÁµÀ×A ¥ÀZÀw
`PÀnÖUÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹ (C£ÀߪÀ£ÀÄß) ¨ÉìĸÀÄvÁÛ£É'

(3PÀ-UÀ)zÀ°è PÉÆnÖgÀĪÀ ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛUÉ

ªÀÄÆgÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CxÀðUÀ½ªÉ0iÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ. (3PÀ)
ªÁPÀåzÀ°è CzÀÄ ¨ÉìĸÀĪÀ WÀl£É0iÀÄ£ÀÄß £ÀqɹPÉÆqÀĪÀ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ; DzÀgÉ, (3R) ªÁPÀåzÀ°è CzÀÄ D WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqɸÀ®Ä

150
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ
§¼À¹zÀ ¥ÁvÉæ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ (3UÀ) ªÁPÀåzÀ°è CzÀPÁÌV §¼À¸À
¯ÁVgÀĪÀ PÀnÖUÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
(3R) ªÀÄvÀÄÛ (3UÀ) ªÁPÀåUÀ¼À°è ¨ÉÃAiÀÄĪÀ ¥ÀzÁxÀð ªÀÄvÀÄÛ
¨ÉìĸÀĪÀ ªÀåQÛ EªÉgÀqÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹®èªÁzÀ PÁgÀt, ¸ÁÜ°Ã `ªÀÄrPÉ'
JA§ÄzÀ£ÀÄß (3R) ªÁPÀåzÀ°èAiÀÄÆ PÁµÀ×A `PÀnÖUÉ' JA§ÄzÀ£ÀÄß (3UÀ)
ªÁPÀåzÀ°èAiÀÄÆ ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ°è §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁVzÉ. EzÀÄ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉʲµÀÖ÷å.
»ÃUÉ ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛUÉ F ªÀÄÆgÀÄ (3PÀ-UÀ) ªÁPÀåUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ
¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CxÀðUÀ½ªÉ.

7.3.2 MAzÉà CxÀðPÉÌ ºÀ®ªÀÅ «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F jÃw MAzÉà «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß ºÀ®ªÀÅ CxÀðUÀ¼À°è
§¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ ªÀiÁvÀæªÀ®è, MAzÉà CxÀðªÀ£ÀÆß ºÀ®ªÀÅ «¨sÀQÛUÀ¼À
ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆa¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹gÀĪÀ CxÀðUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀ£ÀÄß,
JAzÀgÉ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀÅzÀÄ AiÀiÁgÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è
¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀªÀÇ ¸ÀÆa¸À§ºÀÄzÀÄ, vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ
ªÀÄÆ®PÀªÀÇ ¸ÀÆa¸À§ºÀÄzÀÄ (4PÀ-R £ÉÆÃr).
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è `PÀvÀðj' ªÀÄvÀÄÛ `PÀªÀÄðtÂ' JA§ÄzÁV JgÀqÀÄ jÃw0iÀÄ
ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉ0iÀÄ°èªÉ. WÀl£ÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀ ªÀåQÛ0iÀÄ£ÀÄß PÀvÀðj
ªÁPÀåzÀ°è ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀªÀÄðt ªÁPÀåzÀ°è
vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆa¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

(4PÀ)zÉêÀzÀvÀÛB UÀæAxÀA ¥ÀoÀw

`zÉêÀzÀvÀÛ£ÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀªÀ£ÀÄß NzÀÄvÁÛ£É'
(4R) zÉêÀzÀvÉÛãÀ UÀæAxÀB ¥ÀoÀåvÉÃ
`zÉêÀzÀvÀÛ£ÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀªÀ£ÀÄß NzÀÄvÁÛ£É'

(4PÀ) ªÀÄvÀÄÛ (4R) ªÁPÀåUÀ¼ÉgÀqÀPÀÆÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è CxÀð MAzÉÃ;

»ÃVzÀÝgÀÆ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀ (NzÀĪÀ) ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß (4PÀ)zÀ°è
¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆa¸À¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ (4R)zÀ°è vÀÈwÃAiÀiÁ
«¨sÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆa¸À¯ÁVzÉ. JAzÀgÉ, F JgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è

151
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
MAzÉà CxÀðªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀÆa¸À¯ÁVzÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è (4R) ªÁPÀåªÀ£ÀÄß `zÉêÀzÀvÀÛ¤AzÀ ¥ÀŸÀÛPÀ
NzÀ®àqÀÄvÀÛzÉ' JA§ÄzÁV C£ÀĪÁ¢¸ÀĪÀÅzÀÄ gÀÆrü. DzÀgÉ EAvÀºÀ ªÁPÀå
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥Àæ¨sÁªÀ¢AzÀ §A¢zÀÄÝ, ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è E®èªÉÃ
ªÀiÁw£À°è EzÀÄ E®èªÉAzÉà ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.
EzÉà jÃwAiÀiÁV ¢éwÃAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß MAzÉÃ
CxÀðzÀ®Æè §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, `PÀĽwzÁÝ£É' JA§
CxÀð PÉÆqÀĪÀ D¸ÉÛà ªÀÄvÀÄÛ CzsÁå¸ÉÛà JA§ JgÀqÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À
§¼ÀPÉ0iÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.

(5PÀ)¥ÀªÀðvÉà D¸ÉÛÃ
`UÀÄqÀØzÀ°è PÀĽwzÁÝ£É'
(5R) ¥ÀªÀðvÀA CzsÁå¸ÉÛÃ
`UÀÄqÀØzÀ°è PÀĽwzÁÝ£É'

(5PÀR) ªÁPÀåUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè UÀÄqÀتÀÅ PÀĽvÀÄPÉƼÀÄîªÀ eÁUÀªÁVzÉ.

»ÃVzÀÝgÀÆ, (5PÀ) ªÁPÀåzÀ°è CzÀÄ ¸À¥ÀÛ«ÄAiÀÄ°è §A¢zÉ, ªÀÄvÀÄÛ (5R)
zÀ°è ¢éwÃ0iÉÄ0iÀÄ°è §A¢zÉ.

7.3.3 ¨ÉÃgÉ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½UÀÆ CªÀÅ ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ CxÀðPÀÆÌ
£ÀqÀÄªÉ £ÉÃgÀªÁzÀ ¸ÀA§AzsÀ«®è¢gÀ®Ä ¨ÉÃgÉ0iÀÄÆ PÉ®ªÀÅ PÁgÀtUÀ½ªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
UÀ½UÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «²µÀÖªÁzÀ CxÀðªÉà EgÀĪÀÅ¢®è.
EzÀ®èzÉ, F «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ «¨sÀPÀÛ÷åxÀðªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ,
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ °AUÀ-ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À PÉÆ£É0iÀÄ
CPÀëgÀUÀ¼À£ÀߣÀĸÀj¹AiÀÄÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸À
UÀ¼ÀÄ PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ. («ªÀgÀUÀ½UÉ 8.3 £ÉÆÃr). EAvÀºÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÆ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À CxÀðzÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸ÀĪÀ
PÉ®¸À ºÉZÀÄÑ QèµÀÖªÁUÀĪÀAvÉ ªÀiÁrªÉ.

7.3.4 PÁgÀPÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA§A¢ü¸ÀĪÀÅzÀÄ

152
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ
ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ ºÁUÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½UÀÆ CªÀÅ ¸ÀÆa¸À
¨ÉÃPÁVgÀĪÀ CxÀðUÀ½UÀÆ £ÀqÀÄªÉ £ÉÃgÀªÁzÀ ¸ÀA§AzsÀ«®èªÁzÀ PÁgÀt,
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ªÁPÀåzÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ°è §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀĪÀ «¨sÀQÛUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ°UÉ PÁgÀPÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ «ªÀj¹,
C£ÀAvÀgÀ D gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß CzÀgÀ CxÀðzÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸À¨ÉÃPÁVzÉ.
¤dPÀÆÌ ¨sÁµÉAiÀÄ°ègÀĪÀÅzÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅ ¸ÀÆa¸À
¨ÉÃPÁVgÀĪÀ CxÀð (JAzÀgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀÆÌ QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÀÆÌ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ
¸ÀA§AzsÀ) EªÉgÀqÀÄ ªÀiÁvÀæ. ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, PÁgÀPÀUÀ¼ÉA§ÄªÀÅ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä C£ÀÄPÀÆ®PÁÌV ¸ÀȶֹPÉÆArgÀĪÀ
PÁ®à¤PÀ vÀvÀéUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ. CªÀÅ D ¨sÁµÉAiÀÄ°è «¨sÀQÛUÀ¼À §¼ÀPÉ MAzÀÄ
«²µÀÖªÁzÀ jÃwAiÀÄ°èzÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt ªÀiÁvÀæ ¨ÉÃPÁVªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ (3PÀ-UÀ) ªÁPÀåUÀ¼À°è ¥ÀæxÀªÀiÁ
«¨sÀQÛAiÀÄ°è §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ (4R) ªÁPÀåzÀ°è vÀÈwÃAiÀiÁ
«¨sÀQÛAiÀÄ°è §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ PÀvÀÈð
PÁgÀPÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸ÀÄvÁÛgÉ. EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, (4R) ªÁPÀåzÀ°è ¥ÀæxÀªÉÄ
AiÀÄ°è §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß PÀªÀÄðPÁgÀPÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸ÀÄvÁÛgÉ.
«¨sÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À CxÀðUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ªÀiÁvÀæªÀ®è, «¨sÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ
PÁgÀPÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ0iÀÄÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è £ÉÃgÀªÁzÀ ¸ÀA§AzsÀ«®è. EzÀPÉÌ
PÁgÀtªÉãÉAzÀgÉ, «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ CxÀðªÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀÄ
ªÀÅzÀPÁÌV ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ, ªÁåPÀgÀtzÀ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAQë¥ÀÛ
ªÁV ªÀtÂð¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV0iÀÄÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ F PÁgÀPÀ
UÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ (6-7) ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À
§ºÀÄzÀÄ.

(6PÀ)CPÁëA ¢ÃªÀåw
`¥ÀUÀqÉUÀ¼À°è dÆeÁqÀÄvÁÛ£É'
(6R) CPÉëöÊB ¢ÃªÀåw

(7PÀ)DdåA dĺÉÆÃw
`vÀÄ¥ÀàzÀ°è ºÉÆêÀÄ ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É'
(7R) DeÉåãÀ dĺÉÆÃw

153
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
(6) ªÀÄvÀÄÛ (7)£Éà ªÁPÀåUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¢éwÃAiÀiÁ
«¨sÀQÛAiÀįÁèUÀ° E®èªÉà vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀįÁèUÀ° §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå
«zÉ. CPÀë `¥ÀUÀqÉ' JA§ÄzÀÄ (6PÀ)zÀ°è ¢éwÃ0iÉÄ0iÀÄ°è §A¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ
(6R)zÀ°è vÀÈwÃ0iÉÄ0iÀÄ°è §A¢zÉ; Ddå `vÀÄ¥Àà' JA§ÄzÀÄ (7PÀ)zÀ°è
¢éwÃ0iÉÄ0iÀÄ°è §A¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ (7R)zÀ°è vÀÈwÃ0iÉÄ0iÀÄ°è §A¢zÉ.
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ (6)gÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è CPÀë £ÁªÀÄ
¥ÀzÀ ¢éwÃAiÉÄAiÀÄ°è §AzÀgÉ PÀªÀÄðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ vÀÈwÃAiÉÄ
AiÀÄ°è §AzÀgÉ PÀgÀtªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÁV ºÉüÀÄvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ
CAvÀºÀzÉà (7)gÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è Ddå `vÀÄ¥Àà' £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¢éwÃAiÉÄAiÀÄ°è
§AzÀgÀÆ PÀªÀÄðªÉÃ, vÀÈwÃAiÉÄAiÀÄ°è §AzÀgÀÆ PÀªÀÄðªÉà JA§ÄzÁV
ºÉüÀÄvÁÛgÉ.
CªÀgÀÄ F jÃw (7R) ªÁPÀåzÀ°è Ddå £ÁªÀÄ¥ÀzÀ vÀÈwÃAiÉÄAiÀÄ°è
§A¢zÉAiÀiÁzÀgÀÆ CzÀ£ÀÄß PÀgÀtªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À¢gÀ®Ä ªÉÄïÉ
ºÉýzÀAvÀºÀ JgÀqÀ£É0iÀÄ CªÀ±ÀåPÀvÉ0iÉÄà (ªÁåPÀgÀt ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAQë¥ÀÛ
ªÁV §gÉ0iÀĨÉÃPÉA§ÄzÉÃ) ªÀÄÄRå PÁgÀt.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ C£À ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ vÀ0iÀiÁj¹zÀ
¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ CzÀgÀ PÀgÀtªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä ¸ÁzsÀå JA§ ªÁåPÀgÀt
¤AiÀĪÀĪÉÇA¢zÉ. F ¤AiÀĪÀÄzÀ ¥ÀæPÁgÀ, ±Ávï `vÀÄAqÀÄ ªÀiÁqÀÄ' QæAiÀiÁ
¥ÀzÀ¢AzÀ ¹zÀÞªÁUÀĪÀ ±ÁvÀ£À ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ CzÀgÀ PÀgÀtªÁVgÀĪÀ
`ZÀÆj'AiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
ºÀÄ `ºÉÆêÀÄ ªÀiÁqÀÄ' QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ (6£Éà ªÁPÀåzÀ°è
§A¢gÀĪÀ dĺÉÆÃw `ºÉÆêÀÄ ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É' JA§ÄzÀÄ D QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ
MAzÀÄ gÀÆ¥À) vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ°è §gÀĪÀ Ddå `vÀÄ¥Àà' £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
ªÀ£ÀÄß PÀgÀt JA§ÄzÁV ¥ÀjUÀt¹zÀ°è, D QæAiÀiÁ¥ÀzÀ¢AzÀ ¹zÀÞªÁUÀĪÀ
ºÀªÀ£À ¥ÀzÀPÀÆÌ CzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ QæAiÉÄAiÀÄ PÀgÀtªÁzÀ `vÀÄ¥Àà' JA§
CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀ¨ÉÃPÁ¢ÃvÀÄ.
DzÀgÉ ¤dPÀÆÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ºÀªÀ£À JA§ÄzÀgÀ CxÀð `DºÀÄwAiÀiÁV
vÀÄ¥ÀàªÀ£ÀÄß ºÉÆêÀÄzÀ°è ºÁPÀ®Ä §¼À¸ÀĪÀ ¸ÁzsÀ£À' JA§ÄzÀÄ. `ºÉÆêÀÄ
ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ' JA§ CxÀðªÀÇ CzÀQÌzÉ. DºÀÄw0iÀiÁV §¼À¸ÀĪÀ vÀÄ¥Àà
JA§ CxÀð CzÀQÌ®è. ºÁUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ Ddå `vÀÄ¥Àà'
JA§ÄzÀ£ÀÄß ºÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ PÀgÀtªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸ÀĪÀÅ¢®è.

154
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ EAvÀºÀ ºÀ®ªÀÅ ¸ÀªÀĸÉåUÀ½AzÁV
CzÀgÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ½UÉ «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß CxÀðzÉÆA¢UÉ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ
PÁgÀPÀUÀ¼ÉÆA¢UÀÆ £ÉÃgÀªÁV ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è.

7.4 ¥Á±ÁÑvÀå ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è PÀ°àvÀ vÀvÀé

PÉ®ªÀÅ ¥Á±ÁÑvÀå ¨sÁµÉUÀ¼À ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°èAiÀÄÆ EAvÀºÀzÉà ªÁåPÀgÀt vÀvÀé
ªÉÇAzÀ£ÀÄß PÀ°à¹PÉƼÀÄîªÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ PÀAqÀħA¢zÉ. EzÀ£ÀÄß ªÁåPÀgÀt
¸ÀA§AzsÀ (grammatical relation) JA§ÄzÁV PÀgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ gÀÆrü.
¸À¨ÉÓPïÖ (subject), qÉÊgÉPïÖ D¨ÉÓPïÖ (direct object), ªÀÄvÀÄÛ
EAqÉÊgÉPïÖ D¨ÉÓPïÖ (indirect object) JA§ªÀÅUÀ¼ÀÄ EAvÀºÀ ªÁåPÀgÀt
¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ PÀvÀÈð, PÀªÀÄð ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÁgÀPÀUÀ¼À ºÁUÉAiÉÄÃ
¥Á±ÁÑvÀå ªÁåPÀgÀtUÀ¼À ¸À¨ÉÓPïÖ, D¨ÉÓPïÖ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ªÁåPÀgÀt ¸ÀA§AzsÀ
UÀ¼ÀÆ PÀ°àvÀ vÀvÀéUÀ¼ÁVªÉ. EzÀ®èzÉ, CªÀ£ÀÄß PÀ°à¹PÉÆArgÀĪÀÅzÀPÉÌ
PÁgÀtªÀÇ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°ègÀĪÀAvÀºÀzÉÃ.
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½UÀÆ CªÀÅ ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ CxÀðPÀÆÌ £ÀqÀÄªÉ F
¨sÁµÉUÀ¼À°è £ÉÃgÀªÁzÀ ºÉÆAzÁtÂPɬĮèªÁzÀ PÁgÀt, CªÀÅUÀ¼À ªÁåPÀgÀt
UÀ¼À°è ¸À¨ÉÑPïÖ, D¨ÉÓPïÖ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ F ªÁåPÀgÀt ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß
PÀ°à¹PÉƼÀî¨ÉÃPÁVzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, EAVèµï ¨sÁµÉ0iÀÄ°è MAzÀÄ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß £Àqɹ
PÉÆqÀĪÀ ªÀåQÛ0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ, D WÀl£ÉAiÀÄ PÀgÀt, PÁgÀt ªÀÄvÀÄÛ
eÁUÀ (C¢üPÀgÀt) F ªÀÄÆgÀ£ÀÆß QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÄA¢gÀĪÀ eÁUÀzÀ°è
(JAzÀgÉ ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ°è §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ eÁUÀzÀ°è) Ej¸À®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ.

(8PÀ) John opened the door with a key

`eÉÆÃ£ï ¨ÁV®£ÀÄß MAzÀÄ Qð¬ÄAzÀ vÉgÉzÀ'
(8R) The key opened the door
`MAzÀÄ Qð¬ÄAzÀ ¨ÁV®£ÀÄß vÉgÉAiÀįÁ¬ÄvÀÄ'
(8UÀ) The wind opened the door
`UÁ½UÉ ¨ÁV®Ä vÉgɬÄvÀÄ'
(9) The garden is swarming with bees

155
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
`vÉÆÃlzÀ°è eÉãÀĺÀļÀUÀ¼ÀÄ UÀÄA¥ÁV ºÁgÀÄwÛªÉ'

(8PÀ-UÀ) ªÀÄvÀÄÛ (9)£Éà EAVèµï ªÁPÀåUÀ¼À°è eÉÆãï JA§ÄzÀÄ

(8PÀ)zÀ°è, Qà JA§ÄzÀÄ (8R)zÀ°è, «Aqï `UÁ½' JA§ÄzÀÄ (8UÀ)zÀ°è
ªÀÄvÀÄÛ UÁqÀð£ï JA§ÄzÀÄ (9)gÀ°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÄA¢gÀĪÀ eÁUÀzÀ°è
(JAzÀgÉ `¥ÀæxÀªÉÄ'AiÀÄ°è) §A¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
F PÁgÀtPÁÌV, EAVèµï ªÁPÀåUÀ¼À°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÄA¢gÀĪÀ £ÁªÀÄ
¥ÀzÀªÀ£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß £ÀqɹPÉÆqÀĪÀªÀ£ÀÄ JA§ CxÀðzÉÆA¢UÉ,
E®èªÉà ¨ÉÃgÉ 0iÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ ¤²ÑvÀªÁzÀ CxÀðzÉÆA¢UÉ
¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è. ºÁUÁV, F eÁUÀªÀ£ÀÄß ¸À¨ÉÓPïÖ eÁUÀ
JA§ÄzÁV PÀgÉzÀÄ C£ÀAvÀgÀ ¨ÉÃgÉ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ CzÀ£ÀÄß CxÀð
zÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸À¨ÉÃPÁVzÉ.

7.5 PÀ£ÀßqÀPÉÌ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÁV®è¢gÀĪÀÅzÀÄ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ CxÀð
zÉÆA¢UÉ £ÉÃgÀªÁV ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. F «µÀAiÀÄzÀ°è PÀ£ÀßqÀ
¨sÁµÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ EAVèµï ¨sÁµÉUÀ½VAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁzÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ°è MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¢éwÃAiÀiÁ
«¨sÀQÛAiÀÄ°è §¼À¸À¨ÉÃPÉA¢zÀÝ°è CzÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ w½¸ÀĪÀ WÀl£ÉAiÀÄ
¥ÀjuÁªÀĪÀ£ÀÄß MAzÀ®è MAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è vÉÆÃj¸À¯ÉèÉÃPÉA§ ¤AiÀĪÀÄ
«zÉ. EzÀ®èzÉ, CzÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀåQÛ ¸ÉéÃZÉÒ¬ÄAzÀ D WÀl£ÉAiÀÄ°è
vÉÆqÀVgÀ¨ÁgÀzÉA§ ¤AiÀĪÀĪÀÇ EzÉ.
EzÉà jÃwAiÀÄ°è MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛAiÀÄ°è §¼À¸À
¨ÉÃPÉA¢zÀÝ°è CzÀÄ MAzÀ®è MAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è WÀl£É £ÀqÉAiÀÄĪÀ
eÁUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄwÛgÀ¨ÉÃPÉA§ ¤AiÀĪÀÄ«zÉ.

7.5.1 JgÀqÀÄ jÃw0iÀÄ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½UÀÆ CªÀÅUÀ¼À CxÀðPÀÆÌ £ÀqÀÄªÉ £ÉÃgÀªÁzÀ
¸ÀA§AzsÀ«zÀÄÝ EAVèµï£À°è CAvÀºÀ ¸ÀA§AzsÀ«®è¢gÀ®Ä ¨ÉÃgÉ0iÀÄÆ
MAzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ PÁgÀt«zÉ.
ªÁPÀåªÉÇAzÀgÀ°è §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÀÆÌ £ÀqÀĪÉ
JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀUÀ½gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀAvÀºÀ CxÀð
¸ÀA§AzsÀªÉÇAzÀÄ; ªÀÄvÀÄÛ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ

156
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀgÀ «µÀAiÀĪÁV ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄwÛzÉÝêÉ,
AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß ºÉƸÀvÁV UÀÄgÀÄw¸ÀÄwÛzÉÝÃªÉ JA§AvÀºÀ `¨sÁµÁªÀåªÀºÁgÀ'PÉÌ
¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÀºÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀ E£ÉÆßAzÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
¸ÁzsÀ£ÀUÀ½ªÉ. DzÀgÉ EAVèµï£À°è EªÉgÀqÀ£ÀÆß MAzÉà ¸ÁzsÀ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁVzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ (10PÀ-R) EAVèµï
ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À ¨sÁµÁAvÀgÀUÀ¼ÁV PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼ÉÆA¢UÉ
ºÉÆð¹ £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ.

(10PÀ) The boy pushed the old man

`ºÀÄqÀÄUÀ ªÀÄÄzÀÄPÀ£À£ÀÄß zÀÆrzÀ'
(10R) The old man was pushed by the boy
`ªÀÄÄzÀÄPÀ£À£ÀÄß ºÀÄqÀÄUÀ zÀÆrzÀ'

(10PÀ) ªÀÄvÀÄÛ (10R) ªÁPÀåUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ªÀåvÁå¸ÀªÉãÉAzÀgÉ,

(10PÀ)zÀ°è DqÀÄUÀ£ÀÄ M§â ºÀÄqÀÄUÀ£À «µÀ0iÀĪÁV ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄwÛzÁÝ£É,
DzÀgÉ (10R)zÀ°è DvÀ M§â ªÀÄÄzÀÄPÀ£À «µÀAiÀĪÁV ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄ
wÛzÁÝ£É.
EAVèµï£À°è M§â ªÀåQÛ E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛ«£À §zÀ®Ä E£ÉÆߧ⠪ÀåQÛ
E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß `ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ «µÀAiÀÄ'ªÀ£ÁßV ªÀiÁr ªÁPÀåªÀ£ÀÄß
gÀa¸À¨ÉÃQzÀÝ°è CªÀÅUÀ¼À eÁUÀªÀ£ÀÄß CzÀ®Ä §zÀ®Ä ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÉÆA¢UÉ
QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀªÀ£ÀÆß §zÀ°¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀÄ CªÀ±ÀåªÀ®è.
(10R)zÀ°è PÁt¹zÀ ºÁUÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀªÀ£ÀÄß CzÀ®Ä §zÀ®Ä
ªÀiÁrzÀgÉ ¸ÁPÀÄ.
EAVèµï£À°è F PÁgÀtPÁÌV PÀvÀðj ªÀÄvÀÄÛ PÀªÀÄðt JA§ÄzÁV
JgÀqÀÄ §UÉ0iÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀÄ CªÀ±Àå
«®è. ªÉÄÃ¯É (7.3.2)gÀ°è ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è
*ªÀÄÄzÀÄPÀ£ÀÄ ºÀÄqÀÄUÀ¤AzÀ zÀÆqÀ®àqÀÄvÁÛ£É JA§AvÀºÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß
PÀªÀÄðt ¥ÀæAiÉÆÃUÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÁßV PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ ¤dªÁzÀgÀÆ
CAvÀºÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ EAVèµï (E®èªÉà ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ) ªÁPÀåUÀ¼À ¨sÁµÁAvÀgÀUÀ¼ÀÄ
ªÀiÁvÀæ. §gÀºÀzÀ°è CªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉ §ºÀ¼À C¥ÀgÀÆ¥À; ªÀiÁw£À®èAvÀÆ
E®èªÉà E®èªÉAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. ¤dPÀÆÌ PÀ£ÀßqÀPÉÌ CAvÀºÀ ªÁPÀåUÀ¼À
CªÀ±ÀåPÀvÉ0iÀÄÆ E®è.

157
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
EAVèµï ¨sÁµÉ0iÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è
¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀªÀ£ÀÄß CzÀ®Ä §zÀ®Ä ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÉÆA¢UÉ ¨ÉÃgÉ §zÀ¯ÁªÀuÉ
UÀ¼À£ÀÆß ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀÄ CªÀÅUÀ¼À°è ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¹zÁUÀ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ.

(11PÀ) He pushed her

`CªÀ£ÀÄ CªÀ¼À£ÀÄß zÀÆrzÀ'
(11R) She was pushed by him
`CªÀ¼À£ÀÄß CªÀ£ÀÄ zÀÆrzÀ'

(11PÀ) ªÁPÀåzÀ°è he `CªÀ£ÀÄ' ªÀÄvÀÄÛ her `CªÀ¼À£ÀÄß' JA§ JgÀqÀÄ

¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¯ÁVzÉ; D ªÁPÀåzÀ PÀªÀÄðt gÀÆ¥ÀªÁzÀ (11R)
ªÁPÀåzÀ°è F JgÀqÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À eÁUÀªÀ£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¸À¯ÁVzÉ
ªÀiÁvÀæªÀ®è, CªÀÅUÀ¼À «¨sÀQÛgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÆß §zÀ¯Á¬Ä¸À¯ÁVzÉ.
(11R) ªÁPÀåzÀ°è EAVèµï£À he JA§ÄzÀÄ him JAzÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ
her JA§ÄzÀÄ she JAzÁVzÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EAvÀºÀ «¨sÀQÛ gÀÆ¥ÀUÀ¼À
§zÀ¯ÁªÀuÉ CªÀ±Àå«®è. ªÉÄÃ¯É (11R) ªÁPÀåzÀ PÀ£ÀßqÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è
CªÀ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀ¼À£ÀÄß JA§ JgÀqÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ¸Àé®àªÀÇ
§zÀ¯ÁUÀzÉ (11PÀ) ªÁPÀåzÀ°ègÀĪÀAvÉAiÉÄà G½zÀÄPÉÆArªÉ. CªÀÅUÀ¼À
eÁUÀ ªÀiÁvÀæ §zÀ¯ÁVzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw CxÀð ¸ÀA§AzsÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁµÁªÀåªÀºÁgÀ ¸ÀA§AzsÀ
UÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉAiÀiÁV ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀévÀAvÀæªÁV ¸ÀÆa¸ÀĪÀ «zsÁ£À
§¼ÀPÉAiÀÄ°èzÉ. ¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁµÁªÀåªÀºÁgÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ
«µÀ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
CxÀðPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ «µÀ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
ºÁUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è ¨sÁµÁªÀåªÀºÁgÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÀºÀ
§zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä CªÀÅUÀ¼À°è §gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ
§zÀ¯Á¬Ä¹zÀgÉ ¸ÁPÀÄ, EAVèµï£À°è PÁt¸ÀĪÀ ºÁUÉ, «¨sÀQÛgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß
ªÀÄvÀÄÛ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè.
CxÀð¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁµÁªÀåªÀºÁgÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß F
jÃw MnÖUÉ ¸ÉÃj¸ÀzÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÁV Ej¹gÀĪÀ PÁgÀt PÀ£ÀßqÀzÀ°è «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½UÀÆ CªÀÅ ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ CxÀðPÀÆÌ £ÀqÀÄªÉ £ÉÃgÀªÁzÀ
ºÉÆAzÁtÂPɬÄzÉ.

158
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ
F PÁgÀtPÁÌV, PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁPÀågÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ°è §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀĪÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀĪÁUÀ PÀvÀÈð, PÀªÀÄð, PÀgÀt
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÁgÀPÀUÀ¼À£ÁßUÀ° E®èªÉà ¸À¨ÉÓPïÖ, qÉÊgÉPïÖ D¨ÉÓPïÖ,
EAqÉÊgÉPïÖ D¨ÉÓPïÖ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¨ÉÃgÉ jÃw0iÀÄ ªÁåPÀgÀt ¸ÀA§AzsÀ
UÀ¼À£ÁßUÀ° §¼À¹PÉƼÀÄîªÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè (`¨sÁµÁªÀåªÀºÁgÀ'zÀ PÀÄjvÀÄ
ºÉaÑ£À «ªÀgÀUÀ½UÉ wgÀĪÀįÉñï 1979 £ÉÆÃr).

7.5.2 PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è ¸À¨ÉÓPïÖ JA§ vÀvÀé

CªÀ±Àå«®èzÀ PÀ°àvÀ ªÁåPÀgÀt vÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀt
ºÉÃUÉ C£ÀªÀ±ÀåPÀªÁV QèµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß EwÛÃZÉUÉ ¥Á±ÁÑvÀå
ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ°è §gÉzÀ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ §ºÀ¼À ¸ÀàµÀÖªÁV
vÉÆÃj¹PÉÆnÖªÉ.
F PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è ¥Á±ÁÑvÀå ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è §gÀĪÀ ¸À¨ÉÓPïÖ,
qÉÊgÉPïÖ D¨ÉÓPïÖ ªÀÄvÀÄÛ EAqÉÊgÉPïÖ D¨ÉÓPïÖ JA§ ªÁåPÀgÀt ¸ÀA§AzsÀ
UÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ EzÀÄ PÉ®ªÀÅ ¥ÀjºÀj¸À
¯ÁUÀzÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÆß vÀAzÀĺÁQzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸À¨ÉÓPïÖ
JA§ÄzÁV ºÉ¸Àj¸À¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ zÉÆqÀØ ¸ÀªÀĸÉå0iÀiÁVzÀÄÝ, F
«µÀAiÀÄzÀ°è §ºÀ¼À ZÀZÉð £ÀqÉ¢zÉ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¥ÀæxÀªÀiÁ
«¨sÀQÛAiÀÄ°è §gÀĪÀ §zÀ®Ä ZÀvÀÄyÃ𠫨sÀQÛAiÀÄ°è §gÀĪÀAvÀºÀ PÉ®ªÀÅ
PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ½UÉ vÉÆAzÀgÉ0iÀÄ£ÀÄß
PÉÆqÀÄvÀÛªÉ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV, PÉ®ªÀÅ ªÀiÁ£À¹PÀ E®èªÉà zÉÊ»PÀ CªÀ¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß
C£ÀĨsÀ«¸ÀĪÀ (E®èªÉà C£ÀĨsÀ«¹zÀ) ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß F jÃw ZÀvÀÄyðÃ
«¨sÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄ.

(12) gÁdÄ«UÉ ºÁªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ ºÉzÀjPÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ

(13) gÁdÄ«UÉ ºÉAqÀwAiÀÄ £É£À¥Á¬ÄvÀÄ
(14) gÁdÄ«UÉ MAzÀÄ ºÁqÀÄ PÉý¹vÀÄ

(12-14)gÀAvÀºÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛAiÀÄ°è §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀ

(gÁdÄ«UÉ JA§ÄzÀÄ) ¸À¨ÉÓPïÖ JAzÀÄ PÉ®ªÀgÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀÄ«®è¢gÀĪÀ ¥ÀzÀ (ºÉzÀjPÉ, £É£À¥ÀÅ E®èªÉà ºÁqÀÄ JA§ÄzÀÄ)
¸À¨ÉÓPïÖ JAzÀÄ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀgÀÄ ªÁ¢¸ÀÄvÁÛgÉ (²æÃzsÀgï 1976 £ÉÆÃr).

159
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
F JgÀqÀÄ C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸Àj ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀÅzÀÄ vÀ¥ÀÅöà
JAzÀÄ ºÉüÀĪÀÅzÀÄ PÀµÀÖ. AiÀiÁPÉAzÀgÉ, (12-14) ªÁPÀåUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß
¸À¨ÉÓPïÖ JA§ÄzÁV Dj¹PÉÆAqÀgÀÆ MAzÀ®è MAzÀÄ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß
JzÀÄj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
EAvÀºÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄzÉÆA¢UÉ ¨ÁgÀ
¢gÀĪÀ ¥ÀzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj ªÁPÀåªÀÅ w½¸ÀĪÀ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÁzÀ PÁgÀt, CzÀ£ÀÄß ¸À¨ÉÓPïÖ JAzÀÄ ºÉüÀĪÀÅzÀÄ CµÉÆÖAzÀÄ
GavÀªÉAzÀÄ vÉÆÃgÀĪÀÅ¢®è.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, (12)£Éà ªÁPÀåzÀ°è ¤dPÀÆÌ ºÉzÀjPÉ JA§ÄzÀÄ
Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ ¨sÁUÀ ªÀiÁvÀæ. ºÉzÀjPÉ0iÀiÁUÀĪÀÅzÀÄ JA§ÄzÉà E°è £ÀqÉ
¢gÀĪÀ WÀl£É. ºÁUÁV ºÉzÀjPÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÁPÀåzÀ ¸À¨ÉÓPïÖ JA§ÄzÁV
ºÉ¸Àj¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸Àé®à «avÀæªÁV vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ.
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, F (12)£Éà ªÁPÀå gÁdÄ«UÉ K£Á¬ÄvÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
w½¸ÀÄwÛzÉ0iÀiÁzÀ PÁgÀt, CzÀgÀ°è gÁdÄ ¥ÀzÀªÉà ¸À¨ÉÓPïÖ JAzÀÄ
ºÉýzÀ°è ¨ÉÃgÉAiÉÄà vÉÆAzÀgÉ PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ.
EAvÀºÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è §gÀĪÀ `DSÁåvÀ'
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛAiÀÄ°ègÀĪÀ ¥ÀzÀzÀ ¥ÀÅgÀĵÀ-°AUÀ-ªÀZÀ£À
UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ §zÀ®Ä, «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ«®è¢gÀĪÀ ¥ÀzÀzÀ ¥ÀÅgÀĵÀ-
°AUÀ-ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, (12)£Éà ªÁPÀåzÀ°è §A¢gÀĪÀ DUÀÄ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀzÀ
DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ ºÉzÀjPÉ ¥ÀzÀzÀ ¥ÀÅgÀĵÀ-°AUÀ-ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ 0iÀÄ®èzÉ gÁdÄ ¥ÀzÀzÀ ¥ÀÅgÀĵÀ-°AUÀ-ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅ¢®è. EzÉà jÃw0iÀÄ°è (14)£Éà ªÁPÀåzÀ°è PÉý¹vÀÄ
Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀzÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ ºÁqÀÄ ¥ÀzÀzÀ ¥ÀÅgÀĵÀ-°AUÀ-
ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
ºÁUÁV, (12)£Éà ªÁPÀåzÀ°è gÁdÄ ¥ÀzÀ ¸À¨ÉÓPïÖ JAzÀÄ ºÉýzÀ°è
CAvÀºÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è §gÀĪÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ ªÁPÀåzÀ
¸À¨ÉÓPÀÖ£ÀÄß CªÀ®A©¹®è JAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀÆ MAzÀÄ
¸ÀªÀĸÉå0iÉÄÃ.
PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è ¸À¨ÉÓPïÖ AiÀiÁªÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀĪÀ°è
¨ÉÃgÉAiÀÄÆ PÉ®ªÀÅ vÉÆAzÀgÉUÀ¼À£ÀÄß ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ JzÀÄj¸À¨ÉÃPÁVzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, EAVèµï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥Á±ÁÑvÀå ¨sÁµÉUÀ¼À ªÁåPÀgÀtzÀ°è

160
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀPÀªÀÄðPÀ ªÀÄvÀÄÛ CPÀªÀÄðPÀ JA§ JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ
ªÀåvÁå¸ÀPÉÌ §ºÀ¼À ªÀĺÀvÀé«zÉ. EzÀPÉÌ «gÀÄzÀÞªÁV PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è
LaÒPÀ ªÀÄvÀÄÛ C£ÉÊaÒPÀ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¨ÉÃgÉAiÉÄà JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ
ªÁPÀåUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ªÀåvÁå¸ÀPÉÌ ºÉaÑ£À ªÀĺÀvÀé«zÉ.
¸À¨ÉÓPïÖ JA§ ªÁåPÀgÀt vÀvÀéªÀ£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV ¸ÀPÀªÀÄðPÀ-CPÀªÀÄðPÀ
ªÁPÀå¨sÉÃzÀzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¸Á¢ü¸À¯ÁVzÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt, ªÀÄvÀÄÛ F
ªÁPÀå¨sÉÃzÀ PÀ£ÀßqÀzÀ°è CµÉÆÖAzÀÄ ªÀĺÀvÀéªÁzÀÄzÀ®èªÁzÀ PÁgÀt, ¸À¨ÉÓPïÖ
vÀvÀéªÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è. F ¸ÀªÀĸÉå0iÀÄ£ÀÄß
PɼÀV£À (7.5.3)£Éà «¨sÁUÀzÀ°è «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.

7.5.3 JgÀqÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ

¸ÀPÀªÀÄðPÀ-CPÀªÀÄðPÀ ªÀåvÁå¸ÀPÉÌ ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀ ¨sÁµÉUÀ¼À®Æè
MAzÀÄ ªÀÄÄRå ªÀåvÁå¸À«zÉ. F ªÀåvÁå¸À CPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è §gÀĪÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è §gÀĪÀ JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è
AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVzÉ JA§ÄzÀgÀ ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©¹zÉ. F ªÀåvÁå¸ÀzÀ
¸ÀégÀÆ¥ÀªÉãÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä ªÉÆzÀ°UÉ ¸ÀPÀªÀÄðPÀ ªÀÄvÀÄÛ CPÀªÀÄðPÀ
ªÁPÀåUÀ¼À°è §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÁV UÀÄgÀÄw¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ
CªÀ±Àå.
CPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV MAzÉÃ
MAzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ §gÀÄwÛzÀÄÝ CzÀ£ÀÄß `¸À' JA§ÄzÁV
UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ. EzÀPÉÌ §zÀ®Ä ¸ÀPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è JgÀqÀÄ ªÀÄÄRå
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ §gÀÄwÛzÀÄÝ CªÀ£ÀÄß `¤' ªÀÄvÀÄÛ `PÀ' JA§ÄzÁV UÀÄgÀÄw¸À
§ºÀÄzÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÁV PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ CPÀªÀÄðPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀPÀªÀÄðPÀ
ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À§ºÀÄzÀÄ:

(15) gÁdÄ CvÀÛ

(16) gÁdÄ ºÀjAiÀÄ£ÀÄß zÀÆrzÀ

(15)£Éà ªÁPÀå CPÀªÀÄðPÀªÁVzÀÄÝ CzÀgÀ°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ

gÁdÄ JA§ MAzÉà MAzÀÄ ªÀÄÄRå £ÁªÀÄ¥ÀzÀ (`¸À' JA§ÄzÀÄ) §A¢zÉ.
(16)£Éà ªÁPÀå ¸ÀPÀªÀÄðPÀªÁVzÀÄÝ CzÀgÀ°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ
JgÀqÀÄ ªÀÄÄRå £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ §A¢ªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀ£ÀÄß
(gÁdÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß) `¤' JA§ÄzÁV ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀ£ÀÄß (ºÀj JA§Ä

161
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
zÀ£ÀÄß) `PÀ' JA§ÄzÁV ¥ÀjUÀt¸À§ºÀÄzÀÄ. EªÀÅUÀ¼À°è `¤' JA§ÄzÀÄ
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV MAzÀÄ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ
ªÀÄvÀÄÛ `PÀ' JA§ÄzÀÄ CAvÀºÀ WÀl£É¬ÄAzÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è
¥Àæ¨sÁ«vÀ£ÁVgÀĪÀ ªÀåQÛ E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
PÉ®ªÀÅ ¨sÁµÉUÀ¼À°è CPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåzÀ `¸À' £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÀPÀªÀÄðPÀ
ªÁPÀåzÀ `¤' £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀĪÀÅzÁzÀgÉ, ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ ¨sÁµÉUÀ¼À°è
`PÀ' £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ
§gÀĪÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ, CªÀPÀÆÌ QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÀÆÌ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀ,
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß CªÀ®A©¹zÉ.
PÉ®ªÀÅ ¨sÁµÉUÀ¼À°è F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÆ MmÁÖV PÁt¹
PÉƼÀÄîvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, »A¢Ã ¨sÁµÉAiÀÄ°è C¥ÀÇtð ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ
ªÁPÀåUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜ PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÇtð ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ
ªÁPÀåUÀ¼À°è JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜ PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ.

(C) ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ GzÁºÀgÀuÉ:

(17PÀ) gÁªÀiï ¸ÉÆÃvÁ ºÉÊ
`gÁªÀÄ ¤¢æ¸ÀÄwÛzÁÝ£É'
(18PÀ) gÁªÀiï QvÁ¨ï ¥ÀqsïvÁ ºÉÊ
`gÁªÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀ NzÀÄwÛzÁÝ£É'

(18PÀ) ¸ÀPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåzÀ°è `¤' £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁV §A¢gÀĪÀ gÁªÀiï

JA§ÄzÀÄ (17PÀ) CPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåzÀ°è `¸À' £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁV §A¢gÀĪÀ
gÁªÀiï ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉAiÉÄAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. AiÀiÁPÉAzÀgÉ, (17PÀ)
ªÁPÀåzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ `¸À' £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ ¥ÀÅgÀĵÀ-°AUÀ-ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ (18PÀ) ªÁPÀåzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ `¤' £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ
(gÁªÀiï JA§ÄzÀgÀ) ¥ÀÅgÀĵÀ-°AUÀ-ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.

(D) JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ GzÁºÀgÀuÉ:

(17R) gÁªÀiï ¸ÉÆÃAiÀiÁ
`gÁªÀÄ ¤zÉݪÀiÁrzÀ'
(18R) gÁªÀiï £Éà QvÁ¨ï ¥ÀrüÃ
`gÁªÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀ N¢zÀ'

162
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ
(18R) ¸ÀPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåzÀ°è `¤' £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁV §A¢gÀĪÀ gÁªÀiï
JA§ÄzÀÄ (17R) CPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåzÀ `¸À' £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÉÌ (gÁªÀiï JA§Ä
zÀPÉÌ) ¸ÀªÀÄ£ÁV®è JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ. CzÀÄ £Éà JA§
«²µÀÖªÁzÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ(G¥À¸ÀUÀð)zÉÆA¢UÉ §A¢zÉ, ªÀÄvÀÄÛ D
ªÁPÀåzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ CzÀgÀ °AUÀ-ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄwÛ®è.
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, (18R) ªÁPÀåzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ D ªÁPÀåzÀ `PÀ' £ÁªÀÄ
¥ÀzÀªÁV §A¢gÀĪÀ QvÁ¨ï JA§ÄzÀgÀ °AUÀ-ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
JAzÀgÉ, F (17R-18R) ªÁPÀåUÀ¼À°è CPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåzÀ `¸À' £ÁªÀÄ
¥ÀzÀPÉÌ (QvÁ¨ï JA§ÄzÀPÉÌ) ¸ÀPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåzÀ `PÀ' £ÁªÀÄ¥ÀzÀ (gÁªÀiï
JA§ÄzÀÄ) ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉ.
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ ¸ÀPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è `¤' £ÁªÀÄ
¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸À¨ÉÓPïÖ JAzÀÆ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ ¸ÀPÀªÀÄðPÀ
ªÁPÀåUÀ¼À°è `PÀ' £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸À¨ÉÓPïÖ JAzÀÆ ¥ÀjUÀt¸À¨ÉÃPÉA§ÄzÀÄ
PÉ®ªÀgÀ C©ü¥ÁæAiÀÄ. DzÀgÉ, ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀgÀ C©ü¥ÁæAiÀÄzÀAvÉ F JgÀqÀÄ
jÃwAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À®Æè ¸ÀPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåzÀ `¤' £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£Éßà ¸À¨ÉÓPïÖ
JA§ÄzÁV ¥ÀjUÀt¸À¨ÉÃPÀÄ (eÁ¹Û «ªÀgÀUÀ½UÉ rPÀì£ï 1994 £ÉÆÃr).

7.5.4 PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉʲµÀÖ÷å

PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ, CzÀgÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ F JgÀqÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜ
UÀ½UÀÆ ¸ÉÃgÀzÉ CªÀÅUÀ½AzÀ ºÉÆgÀUÉ ¤®ÄèvÀÛªÉ. ºÁUÁV CªÀÅUÀ¼À°è
AiÀiÁªÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸À¨ÉÓPïÖ JA§ÄzÁV ¥ÀjUÀt¸À¨ÉÃPÀÄ JA§ «µÀAiÀÄ
zÀ°è ¤zsÁðgÀPÉÌ §gÀ®Ä vÉÆAzÀgÉAiÀiÁVzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ°è C£ÉÊaÒPÀ WÀl£ÉUÀ¼À°è vÉÆqÀVgÀĪÀ
ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ D WÀl£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ MAzÀÄ C£ÀĨsÀªÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀAwzÀÝgÉ
CªÀ£ÀÄß ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ«zÉ. ºÁUÁV CzÀgÀ
CPÀªÀÄðPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀåUÀ¼ÉgÀqÀÆ JgÀqÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃw
AiÀĪÀÅUÀ¼ÁV PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ.

(19PÀ) CªÀ£ÀÄ ºÉzÀjzÀ

(19R) CªÀ¤UÉ ºÉzÀjvÀÄ
(20PÀ) CªÀ£ÀÄ PÀvÉ ªÀÄgÉvÀ
(20R) CªÀ¤UÉ PÀvÉ ªÀÄgÉwvÀÄ

163
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
ªÉÄÃ¯É (19PÀ) ªÀÄvÀÄÛ (20PÀ) ªÁPÀåUÀ¼À°è `¥ÀæxÀªÀiÁ' «¨sÀQÛAiÀÄ°è
§A¢gÀĪÀ CªÀ£ÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸À¨ÉÓPïÖ JAzÀÄ PÀgÉAiÀħºÀÄzÀÄ, DzÀgÉ
(19R) ªÀÄvÀÄÛ (20R) ªÁPÀåUÀ¼À°è ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛAiÀÄ°è §A¢gÀĪÀ
CªÀ¤UÉ ¥ÀzÀªÀ£ÀÆß ºÁUÉ PÀgÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀåªÉÃ?
F ¥Àæ±ÉßUÉ GvÀÛgÀ PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ AiÀiÁPÉ PÀµÀÖ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÉÄïÉAiÉÄÃ
£ÉÆÃrgÀĪɪÀÅ. (20R) ªÁPÀåzÀ°è PÀvÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸À¨ÉÓPïÖ JAzÀÄ
¥ÀjUÀt¸À®Ä ¸ÁzsÀå, DzÀgÉ (19R) ªÁPÀåzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸À¨ÉÓPïÖ?
CzÀgÀ°è ¸À¨ÉÓPïÖ JA§ÄzÉà E®è JAzÀÄ ºÉýzɪÁzÀgÉ, ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ
CPÀªÀÄðPÀ-¸ÀPÀªÀÄðPÀ ªÁPÀå «¨sÀd£ÉUÉ CzÀÄ C¥ÀªÁzÀªÁV ¤®ÄèvÀÛzÉ.
¤dPÀÆÌ E°è UÀªÀĤ¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ ¸ÀAUÀwAiÉÄãÉAzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À
M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀ°è ¸ÀPÀªÀÄðPÀ ªÀÄvÀÄÛ CPÀªÀÄðPÀ JA§ «¨sÀd£É
VAvÀ®Æ LaÒPÀ ªÀÄvÀÄÛ C£ÉÊaÒPÀ JA§ «¨sÀd£ÉAiÉÄà ºÉZÀÄÑ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ
ªÁUÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅUÀ¼À°è JgÀqÀ£ÉAiÀÄ «¨sÀd£É ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀ£ÀÄß CqÀØPÉÌ
PÀvÀÛj¸ÀĪÀ PÁgÀt, CªÀÅUÀ¼À°è 0iÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀ£ÀÄß ªÀÄÄRå «¨sÀd£É
AiÀiÁV Dj¹PÉƼÀÄîªÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ LaÒPÀ-C£ÉÊaÒPÀ «¨sÀd£ÉAiÉÄà ªÀÄÄRåªÁzÀ «¨sÀd£É
(EzÀ£ÀÄß ¨ÉA§°¸ÀĪÀ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ «µÀ0iÀÄPÉÌ (7.5.5) £ÉÆÃr). ºÁUÁV,
¸ÀPÀªÀÄðPÀ-CPÀªÀÄðPÀ «¨sÀd£ÉAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¤AwgÀĪÀ ¸À¨ÉÓPïÖ
JA§ ªÁåPÀgÀtvÀvÀéªÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀPÉÌ C£Àé¬Ä¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®èªÉAzÉà ºÉüÀ
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ¤dPÀÆÌ CzÀÄ PÀ£ÀßqÀPÉÌ CªÀ±ÀåªÀÇ E®è.

7.5.5 JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ªÁåPÀgÀt PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ ªÁåPÀgÀt PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀÄ ªÀUÀðUÀ¼ÁV
«AUÀr¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. CªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃjzÀ ªÁåPÀgÀt
PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸À®Ä £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀQÛgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß (JAzÀgÉ
«¨sÀQÛgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀAvÀºÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÀÆÌ £ÀqÀÄ
«gÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß) §¼À¹PÉƼÀÄîªÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃjzÀ ªÁåPÀgÀt PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ½VAvÀ wÃgÀ
©ü£ÀߪÁVzÀÄÝ, CªÀ£ÀÄß «ªÀj¸À®Ä ¨sÁµÁªÀåªÀºÁgÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÁÜ£À
ªÉãÀÄ JA§ «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À `eÉÆÃr¸ÀĪÀ' gÀÆ¥ÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è JgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃr¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. EzÀÄ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ
ªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃgÀĪÀ ªÁåPÀgÀt PÁ0iÀÄð.

164
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ

(21PÀ) CªÀ£ÀÄ PÁrUÉ ºÉÆÃzÀ

(21R) CªÀ£ÀÄ PÀnÖUÉ vÀAzÀ
(22) CªÀ£ÀÄ PÁrUÉ ºÉÆÃV PÀnÖUÉ vÀAzÀ

(21PÀ) ªÀÄvÀÄÛ (21R) ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃr¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ

(22)£Éà ªÁPÀåªÀ£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸À¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ EzÀPÁÌV (21PÀ) ªÁPÀåzÀ°è
§A¢gÀĪÀ ºÉÆÃzÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ºÉÆÃV JA§ÄzÁV CzÀgÀ eÉÆÃr
¸ÀĪÀ gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¸À¯ÁVzÉ. JAvÀºÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß F jÃw
eÉÆÃr¸À®Ä ¸ÁzsÀå JA§ÄzÀÄ CªÀÅUÀ¼À°è §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ
QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß CªÀ®A©¹zÉ.
eÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀ ªÁPÀåUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè MAzÀÄ WÀl£ÉAiÀÄ°è ¸ÉéÃZÉÒ¬ÄAzÀ
vÉÆqÀVgÀĪÀAvÀºÀ ªÀåQÛ0iÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉAiÀiÁzÀgÉ, CªÉgÀqÀÆ M§â£ÉÃ
ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄwÛgÀ¨ÉÃPÀÄ JA§ ¤0iÀĪÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°èzÉ. PɼÀUÉ
PÉÆnÖgÀĪÀ (23-26) ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ F «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸ÀÄvÀÛªÉ.

(23PÀ) gÁdÄ CQÌ vÀAzÀÄ ¨ÉìĹzÀ

(23R) *gÁdÄ CQÌ vÀAzÀÄ ºÀj ¨ÉìĹzÀ
(24PÀ) gÁdÄ D £Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß »r¹ PÉÆ°è¹zÀ
(24R) *gÁdÄ D £Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß »r¹ ºÀj PÉÆ°è¹zÀ
(25) ªÀÄgÀ ©zÀÄÝ ªÀiÁqÀÄ ªÀÄÄj¬ÄvÀÄ
(26) gÁdÄ ¨ÉƨÉâ ºÁQ ªÀÄUÀÄ«UÉ JZÀÑgÀªÁ¬ÄvÀÄ

(23PÀ-R) ªÀÄvÀÄÛ (24PÀ-R) ªÁPÀåUÀ¼À°è MlÄÖ ¸ÉÃjgÀĪÀ JgÀqÀÄ

G¥ÀªÁPÀåUÀ¼À®Æè ¸ÉéÃZÉÒ¬ÄAzÀ WÀl£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀUÀĪÀ ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ. (23PÀ) ªÀÄvÀÄÛ (24PÀ) ªÁPÀåUÀ¼À°è EªÀÅ M§â£Éà ªÀåQÛ
AiÀÄ£ÀÄß (gÁdĪÀ£ÀÄß) ¸ÀÆa¸ÀĪÀŪÁzÀ PÁgÀt D ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ ªÁåPÀgÀt
¸ÀªÀÄävÀªÁVªÉ.
DzÀgÉ (23R) ªÀÄvÀÄÛ÷(24R) ªÁPÀåUÀ¼À°è CªÀÅ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ªÀåQÛ
UÀ¼À£ÀÄß (gÁdÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀj JA§ªÀgÀ£ÀÄß) ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁV, D
ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ ªÁåPÀgÀt¸ÀªÀÄävÀªÁV®è.
(25)£Éà ªÁPÀåzÀ°è ¸ÉéÃZÉÒ¬ÄAzÀ WÀl£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀUÀĪÀAvÀºÀ
0iÀiÁªÀ ªÀåQÛ0iÀÄ£ÀÆß UÀÄgÀÄw¹®èªÁzÀ PÁgÀt D ªÁPÀå ªÁåPÀgÀt ¸ÀªÀÄävÀ

165
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
ªÁVzÉ; ªÀÄgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁqÀÄ EªÉgÀqÀÆ ¸ÉéÃZÉÒ¬ÄAzÀ WÀl£É0iÀÄ°è
vÉÆqÀUÀĪÀªÀÅUÀ¼À®è.
(26)£Éà ªÁPÀåzÀ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ G¥ÀªÁPÀåzÀ°è ªÀiÁvÀæ ¸ÉéÃZÉÒ¬ÄAzÀ
WÀl£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀUÀĪÀ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß (gÁdĪÀ£ÀÄß) UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ;
JgÀqÀ£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è §A¢gÀĪÀ ªÀÄUÀÄ JA§ÄzÀÄ JZÀÑgÀªÁUÀĪÀ WÀl£É
0iÀÄ°è vÉÆqÀVzÀÄÝ, CzÀÄ ¸ÉéÃZÉÒ¬ÄAzÀ vÉÆqÀUÀĪÀ WÀl£É0iÀÄ®è. ºÁUÁV,
D ªÁPÀå ªÁåPÀgÀt¸ÀªÀÄävÀªÁVzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀÆÌ QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÀÆÌ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ
CxÀð¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀÄîªÀ ªÁåPÀgÀt PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ E£ÀÆß ºÀ®«ªÉ.
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, ¨sÁµÁªÀåªÀºÁgÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ
JgÀqÀ£Éà jÃw0iÀÄ ªÁåPÀgÀt PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ºÀ®«ªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è §A¢gÀĪÀ CªÀ£ÀÄ, EªÀ£ÀÄ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ(¥ÀzÀ)UÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¹ªÉ
JA§ÄzÀÄ D ªÁPÀåzÀ°è CªÀÅ J°è §gÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀgÀ ªÉÄïÉ, JAzÀgÉ
0iÀiÁgÀ «µÀ0iÀĪÁV D ªÁPÀåªÀ£ÀÄß ºÉüÀ¯ÁVzÉ JA§ ¨sÁµÁªÀåªÀºÁgÀPÉÌ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ «µÀAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©¹zÉ.

(27PÀ) gÁdÄ ºÀjAiÀÄ£ÀÄß PÀgÉAiÀÄ°®è, AiÀiÁPÉAzÀgÉ CªÀ£ÀÄ §gÀĪÁUÀ

§ºÀ¼À vÀqÀªÁVvÀÄÛ.
(27R) ºÀjAiÀÄ£ÀÄß gÁdÄ PÀgÉAiÀÄ°®è, AiÀiÁPÉAzÀgÉ CªÀ£ÀÄ §gÀĪÁUÀ
§ºÀ¼À vÀqÀªÁVvÀÄÛ.

CªÀ£ÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀĪÀÅ (27PÀ)zÀ°è gÁdĪÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ, DzÀgÉ

(27R)zÀ°è CzÀÄ ºÀjAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ. F ªÀåvÁå¸ÀPÉÌ PÁgÀt
ªÉãÉAzÀgÉ, (27PÀ)zÀ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ G¥ÀªÁPÀå gÁdÄ«£À PÀÄjvÁV MAzÀÄ
¸ÀAUÀw0iÀÄ£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛzÉ, DzÀgÉ (27R)zÀ ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ G¥ÀªÁPÀå
EzÀ£ÀÄß ºÀj0iÀÄ PÀÄjvÁV w½¸ÀÄvÀÛzÉ.
F jÃw eÉÆÃr¹gÀĪÀ JgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀ£ÀÄß AiÀiÁgÀ
«µÀAiÀĪÁV ºÉüÀ¯ÁVzÉ JA§ `¨sÁµÁªÀåªÀºÁgÀ'PÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÀºÀ
«µÀAiÀĪÉà CzÀgÀ°è §gÀĪÀ JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è 0iÀiÁªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ
JgÀqÀ£É0iÀÄ ªÁPÀåzÀ°è §gÀĪÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀA§A¢ü¸À¨ÉÃPÀÄ JA§Ä
zÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀĪÀ°è DzsÁgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

166
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ
F JgÀqÀÄ (27PÀ-R) ªÁPÀåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À §¼ÀPÉ
0iÀÄ°è 0iÀiÁªÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀÇ PÁt¸ÀĪÀÅ¢®èªÁzÀÄzÀjAzÀ, CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À
ªÀåvÁå¸ÀPÉÌ `CxÀð ¸ÀA§AzsÀ'zÀ°ègÀĪÀ ªÀåvÁå¸À PÁgÀtªÁUÀ®Ä ¸ÁzsÀå«®è
JA§ÄzÀ£ÀÄß E°è UÀªÀĤ¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå.
EAVèµï ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ F «µÀAiÀÄzÀ°è PÀ£ÀßqÀQÌAvÀ
©ü£ÀߪÁVªÉ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, F JgÀqÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À®Æè ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀAvÀºÀ
JgÀqÀÄ jÃw0iÀÄ ªÁåPÀgÀt PÁ0iÀÄðUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ ºÁUÉ ¨ÉÃ¥Àðr¸À®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. ºÁUÁV, CªÀÅUÀ¼À°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ J¯Áè jÃw0iÀÄ
ªÁåPÀgÀt PÁ0iÀÄðUÀ¼À£ÀÆß PÀ°àvÀªÁzÀ ªÁåPÀgÀt ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀªÉÃ
«ªÀj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
EAVèµï ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è `¸À¨ÉÓPïÖ' JA§ PÀ°àvÀªÁzÀ ªÁåPÀgÀt
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß D ¨sÁµÉ0iÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ªÁåPÀgÀt PÁ0iÀÄðUÀ¼À pivot
JAzÀgÉ `¤AiÀÄAvÀæPÀ' JA§ÄzÁV ¥ÀjUÀt¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ PÀAqÀħA¢zÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è0iÀÄÆ `PÀvÀÈðPÁgÀPÀ' JA§ PÀ°àvÀªÁzÀ ªÁåPÀgÀt ¸ÀA§AzsÀ
ªÀ£ÀÄß D ¨sÁµÉ0iÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ºÉaÑ£À ªÁåPÀgÀt PÁ0iÀÄðUÀ½UÀÆ
¤AiÀÄAvÀæPÀªÁV §¼À¸À¨ÉÃPÁVzÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ªÁåPÀgÀt PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄïÉ
«ªÀj¹zÀ ºÁUÉ £ÉÃgÀªÁV (1) £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀÆÌ QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÀÆÌ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ
¸ÀA§AzsÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ E®èªÉà (2) ¨sÁµÁªÀåªÀºÁgÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ
«µÀAiÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀtÂð¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt CzÀPÉÌ
ªÁåPÀgÀt ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À (¸À¨ÉÓPïÖ, D¨ÉÓPïÖ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À E®èªÉÃ
PÀvÀðÈ, PÀªÀÄð ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÁgÀPÀUÀ¼À) CªÀ±ÀåPÀvɬĮè (eÁ¹Û «ªÀgÀUÀ½UÉ
¨sÀmï 1991 £ÉÆÃr).

7.6 wgÀļÀÄ
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è «¨sÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀ JA§ JgÀqÀÄ ªÁåPÀgÀt
vÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀÄ gÀÆr. ¸Àé®à D¼ÀªÁV «ZÁj¹zÁUÀ, F JgÀqÀÄ
ªÁåPÀgÀt vÀvÀéUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀPÉÌ CªÀ±ÀåªÉA§ÄzÀÄ ¤dªÁzÀgÀÆ PÀ£ÀßqÀPÉÌ
CªÀÅUÀ¼À°è MAzÀÄ ªÀiÁvÀæ, JAzÀgÉ «¨sÀQÛ ªÀiÁvÀæ CªÀ±Àå, PÁgÀPÀ JA§ÄzÀgÀ
CªÀ±ÀåPÀvɬĮè JA§ «µÀAiÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅ ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ CxÀðzÉÆA¢UÉ
(JAzÀgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀÆÌ QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÀÆÌ £ÀqÀÄªÉ JAvÀºÀ ¸ÀA§AzsÀ«zÉ JA§

167
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
«µÀAiÀÄzÉÆA¢UÉ) £ÉÃgÀªÁV ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è
EzÀÄ ¸ÁzsÀå«®è JA§ÄzÉà F ªÀåvÁå¸ÀPÉÌ ªÀÄÄRå PÁgÀt.
ªÁPÀågÀZÀ£ÉAiÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ªÁåPÀgÀt PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀÄ
ªÀ®Æè ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀPÉÌ PÁgÀPÀUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀPÉÌ EzÀgÀ
CªÀ±ÀåPÀvɬĮè.
EAVèµï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÉ®ªÀÅ ¥Á±ÁÑvÀå ¨sÁµÉUÀ½UÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ
JgÀqÀÄ «zsÀªÁzÀ ªÁåPÀgÀt vÀvÀéUÀ¼ÀÄ («¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸À¨ÉÓPïÖ, D¨ÉÓPïÖ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ªÁåPÀgÀt ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ) ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ PÁgÀtPÁÌVAiÉÄÃ
CªÀ±ÀåªÉAzÀÄ PÀAqÀħA¢zÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀPÉÌ CªÀÅUÀ¼À°è MAzÀÄ ªÀiÁvÀæ
JAzÀgÉ «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ EzÀÝgÉ ¸ÁPÀÄ. ¸À¨ÉÓPïÖ, D¨ÉÓPïÖ, ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
ªÁåPÀgÀt ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉ PÀ£ÀßqÀQÌ®è.
¤dPÀÆÌ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è CAvÀºÀ ªÁåPÀgÀt vÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß PÀ°à¹
PÉƼÀî®Ä ¥Àæ0iÀÄwß¹zÀ°è ºÀ®ªÀÅ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

168
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 8. «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ

8.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ «¨sÀQÛUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ°è PÁt¸ÀĪÀ
MAzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß »A¢£À CzsÁåAiÀÄzÀ°è ¥Àj²Ã°¸À
¯ÁVvÀÄÛ. CzÉãÉAzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½UÀÆ CªÀÅUÀ¼À
CxÀðPÀÆÌ £ÀqÀÄªÉ £ÉÃgÀªÁzÀ ºÉÆAzÁtÂPɬÄzÉ, DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è D
jÃw £ÉÃgÀªÁzÀ ºÉÆAzÁtÂPɬĮè.
F ªÀåvÁå¸ÀzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV `PÁgÀPÀ'ªÉA§ ªÁåPÀgÀt vÀvÀé
ªÉÇAzÀ£ÀÄß PÀ°à¹PÉƼÀÄîªÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ 0iÀiÁPÉ EzÉ, ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
CAvÀºÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ 0iÀiÁPÉ E®è JA§ÄzÀ£ÀÄß C°è «ªÀj¸À¯ÁVvÀÄÛ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ «¨sÀQÛUÀ¼À ¸ÀASÉå0iÀÄ°è
ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ°è JAvÀºÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß F
CzsÁå0iÀÄzÀ°è ¥Àj²Ã°¸À¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ `«¨sÀQÛ ¥À®èl' ªÉA§ ªÁåPÀgÀt
¥ÀjPÀ®à£É0iÀÄ£ÀÄß F JgÀqÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è ºÉÃUÉ §¼À¹PÉƼÀî®Ä
¸ÁzsÀå JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À CzsÁå0iÀÄzÀ°è «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.
F J¯Áè ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÆß ¥Àj²Ã°¹zÁUÀ MAzÀÄ «µÀ0iÀĪÀAvÀÆ ¸ÀàµÀÖ
ªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À ªÀåªÀ¸ÉÜ
0iÀÄ£ÀÄß ºÁUÉ0iÉÄà PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è vÀA¢j¸ÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À
¥Àæ0iÀÄvÀß ¸À¥sÀ®ªÁUÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÉà E®è.

8.2 «¨sÀQÛUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ PÀæªÀÄzÀ°è ¥ÀnÖªÀiÁr CªÀPÉÌ ¥ÀæxÀªÀiÁ,
¢éwÃAiÀiÁ, vÀÈwÃAiÀiÁ, ZÀvÀÄyðÃ, ¥ÀAZÀ«ÄÃ, µÀ¶×à ªÀÄvÀÄÛ ¸À¥ÀÛ«ÄÃ
(JAzÀgÉ C£ÀÄPÀæªÀĪÁV MAzÀ£ÉÃ, JgÀqÀ£ÉÃ, ªÀÄÆgÀ£ÉÃ, £Á®Ì£ÉÃ, LzÀ£ÉÃ,
DgÀ£Éà ªÀÄvÀÄÛ K¼À£ÉÃ) «¨sÀQÛUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. F
ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ ºÁUÉAiÉÄà PÀ£ÀßqÀPÉÌ
ªÀUÁð¬Ä¹PÉÆArzÁÝgÉ.

© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.

 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß F jÃw ¥ÀæxÀªÀiÁ, ¢éwÃAiÀiÁ, vÀÈwÃAiÀiÁ
ªÉÆzÀ¯ÁV ¥ÀnÖªÀiÁr ºÉ¸Àj¸À®Ä MAzÀÄ GvÀÛªÀĪÁzÀ PÁgÀt«zÉ.
CzÀgÀ°è §gÀĪÀ «¨sÀQÛUÀ¼À°è 0iÀiÁªÀŪÀPÉÌ®è MAzÉà gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½ªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV «ªÀj¹ ºÉüÀ®Ä ªÉÄð£À PÀæªÀÄ
CvÀåAvÀ AiÉÆÃUÀåªÁzÀÄzÀÄ. ¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ°è F «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀnÖªÀiÁr ºÉýzÀgÀÆ D jÃw MAzÉà gÀÆ¥ÀzÀ°è §gÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
CµÉÆÖAzÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV (JAzÀgÉ MmÉÆÖmÁÖV) ¸ÀÆa¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, zÉêÀB £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÉÌ ¢éªÀZÀ£ÀzÀ ¥ÀæxÀªÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ
¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛUÀ¼ÉgÀqÀgÀ°è zÉÃªË JA§ MAzÉà gÀÆ¥À«zÉ, vÀÈwÃAiÀiÁ,
ZÀvÀÄyðà ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀAZÀ«ÄUÀ¼ÉA§ ªÀÄÆgÀÄ «¨sÀQÛUÀ¼À°è zÉêÁ¨sÀåA JA§
MAzÉà gÀÆ¥À«zÉ, ªÀÄvÀÄÛ µÀ¶×à ºÁUÀÆ ¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛUÀ¼ÉgÀqÀgÀ°è
zÉêÀAiÉÆÃB JA§ MAzÉà gÀÆ¥À«zÉ.

¢éªÀZÀ£À
¥ÀæxÀªÀiÁ-¢éwÃAiÀiÁ zÉêË
vÀÈwÃAiÀiÁ-ZÀvÀÄyðÃ-¥ÀAZÀ«Äà zÉêÁ¨sÁåA
µÀ¶×Ã-¸À¥ÀÛ«Äà zÉêÀAiÉÆÃB
§ºÀĪÀZÀ£À
ZÀvÀÄyðÃ-¥ÀAZÀ«Äà zÉêÉèsÀåB

EzÉà jÃwAiÀÄ°è CVß £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÉÌ (1) KPÀªÀZÀ£ÀzÀ ¥ÀAZÀ«Ä-

µÀ¶×UÀ¼À°è, (2) ¢éªÀZÀ£ÀzÀ ¥ÀæxÀªÀiÁ-¢éwÃAiÉÄUÀ¼À°è, vÀÈwÃAiÀiÁ-
ZÀvÀÄyðÃ-¥ÀAZÀ«ÄUÀ¼À°è ªÀÄvÀÄÛ µÀ¶×Ã-¸À¥ÀÛ«ÄUÀ¼À°è, ºÁUÀÆ (3)
§ºÀĪÀZÀ£ÀzÀ ZÀvÀÄyðÃ-¥ÀAZÀ«ÄUÀ¼À°è ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ gÀÆ¥ÀUÀ½ªÉ.

KPÀªÀZÀ£À
¥ÀAZÀ«ÄÃ-µÀ¶×à CUÉßÃB
¢éªÀZÀ£À
¥ÀæxÀªÀiÁ-¢éwÃAiÀiÁ CVßÃ
vÀÈwÃAiÀiÁ-ZÀvÀÄyðÃ-¥ÀAZÀ«Äà CVߨsÁåA
µÀ¶×Ã-¸À¥ÀÛ«Äà CUÀßAiÉÆÃB
§ºÀĪÀZÀ£À
ZÀvÀÄyðÃ-¥ÀAZÀ«Äà CVߨsÀåB

169
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ ¥ÀnÖ ªÀiÁrzÀ°è

MAzÉà gÀÆ¥À«gÀĪÀ «¨sÀQÛUÀ¼É®è MmÉÆÖnÖUÉ §gÀÄvÀÛªÉ; ¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀ
PÀæªÀÄzÀ°è CªÀ£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁrzÀgÀÆ CªÀÅ D jÃw MmÉÆÖnÖUÉ §gÀ¯ÁgÀªÀÅ
ªÀÄvÀÄÛ F PÁgÀtPÁÌV CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ gÀÆ¥À¸ÁzÀȱÀåªÀ£ÀÄß CµÉÆÖAzÀÄ
¸ÀÄ®¨sÀªÁV «ªÀj¹ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
JAzÀgÉ, gÀÆ¥À¸ÁzÀȱÀåªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ «¨sÀQÛ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
F jÃw MmÉÆÖmÁÖV £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À gÀÆ¥ÁªÀ½UÀ¼À°è PÁt¹PÉƼÀî
¨ÉÃQzÀÝ°è CªÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è ªÉÄÃ¯É PÁt¹zÀ ºÁUÉ
¥ÀæxÀªÀiÁ, ¢éwÃAiÀiÁ, vÀÈwÃAiÀiÁ EvÁå¢AiÀiÁV «AUÀr¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå.
PÀ£ÀßqÀzÀ «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄð£À ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ «¨sÀQÛUÀ¼À PÀæªÀĪÀ£ÀߣÀĸÀj¹
¥ÀæxÀªÀiÁ, ¢éwÃAiÀiÁ, vÀÈwÃAiÀiÁ ªÉÆzÀ¯ÁV ºÉ¸Àj¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ EAvÀºÀ
¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÉãÀÆ ¹UÀ¯ÁgÀzÀÄ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ
MAzÉà gÀÆ¥À«gÀĪÀ «¨sÀQÛUÀ¼Éà E®è.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ K¼ÀÄ «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè PÁt®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀ°è
ªÀiÁvÀæ CzÀgÀ°è PÉ®ªÀÅ MAzÉà gÀÆ¥À«gÀĪÀ «¨sÀQÛUÀ½ªÉAiÉÄAzÀÄ ºÉüÀ®Ä
¸ÁzsÀå. DzÀgÉ CAvÀºÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßzÀ°è vÀÈwÃAiÀiÁ-¥ÀAZÀ«ÄUÀ¼ÀÄ (£ÀqÀÄ«gÀĪÀ
ZÀvÀÄyðAiÀÄ£ÀÄß ©lÄÖ) EAzÀ JA§ MAzÉà gÀÆ¥ÀzÀªÁV PÁt¸ÀÄvÀÛªÉ.
ºÁUÁV, ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¸ÀĪÀ F ªÉÄð£À ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÀæªÀÄ PÀ£ÀßqÀPÉÌ
C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀĪÀ §zÀ®Ä ¥ÀæwPÀÆ®ªÁUÀÄvÀÛzÉ.
¤dPÀÆÌ PÀ£ÀßqÀzÀ «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæxÀªÀiÁ, ¢éwÃAiÀiÁ, vÀÈwÃAiÀiÁ ªÉÆzÀ
¯ÁV PÀgÉAiÀÄĪÀ §zÀ®Ä, ªÁPÀåUÀ¼À°è §¼À¹zÁUÀ CªÀPÉÌ JAvÀºÀ CxÀð
§gÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀAvÀºÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀĪÀÅzÉà GvÀÛªÀÄ.
EzÀjAzÀ CªÀ£ÀÄß PÀ°AiÀĨÉÃPÉA¢gÀĪÀ «zÁåyðUÀ½UÀÆ CªÀ£ÀÄß £É£À¦£À°è
Ej¹PÉƼÀî¨ÉÃPÁVgÀĪÀ EvÀgÀjUÀÆ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÁ¢ÃvÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, EAzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀÄÄRåªÁV MAzÀÄ
ZÀ®£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®(¸ÀÄgÀÄ)ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ UÉ ¥ÀævÀåAiÀÄ ZÀ®£ÉAiÀÄ
PÉÆ£É E®èªÉà UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. F «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß `vÀÈwÃAiÀiÁ'
(E®èªÉà `¥ÀAZÀ«ÄÃ') ªÀÄvÀÄÛ `ZÀvÀÄyðÃ' JA§ÄzÁV ºÉ¸Àj¸ÀĪÀ §zÀ®Ä
CªÀÅUÀ¼À F ¥ÀæzsÁ£ÀªÁzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ºÁUÉ `¸ÀÄgÀÄ' «¨sÀQÛ
ªÀÄvÀÄÛ `PÉÆ£É' «¨sÀQÛ JA§ÄzÁV ºÉ¸Àj¹zÀ°è ªÁPÀåzÀ°è CªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉ
AiÉÄAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀ PÉ®¸À ¸ÀÄ®¨sÀªÁ¢ÃvÀÄ.

170
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ
EzÉà jÃw0iÀÄ°è, PÀ£ÀßqÀzÀ C£ÀÄß ¥ÀævÀå0iÀÄ ªÀÄÄRåªÁV MAzÀÄ WÀl£É
¬ÄAzÀ ¨Á¢üvÀªÁVgÀĪÀ ªÀåQÛ E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ
C°è ¥ÀævÀå0iÀÄ MAzÀÄ WÀl£É £ÀqÉ¢gÀĪÀ eÁUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV
EªÉgÀqÀ£ÀÄß 0iÀiÁªÀ «²µÀÖªÁzÀ CxÀðªÀ£ÀÆß PÉÆqÀzÀ `¢éwÃ0iÀiÁ' ªÀÄvÀÄÛ
`¸À¥ÀÛ«ÄÃ' «¨sÀQÛUÀ¼ÉA§ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ½AzÀ PÀgÉ0iÀÄĪÀ §zÀ®Ä, CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄRå
CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV ¸ÀÆa¸ÀĪÀ `¨Á¢üvÀ' E®èªÉà `DUÀÄUÀ' «¨sÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ
`eÁUÀ' «¨sÀQÛ JA§ÄzÁV ºÉ¸Àj¸ÀĪÀÅzÉà PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ GvÀÛªÀĪÁzÀ
PÀæªÀÄ.
DzÀgÉ EµÀÖgÀªÀgÉUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£Éßà §¼À¹ C¨sÁå¸ÀªÁVgÀĪÀ
ªÁåPÀgÀt ¥ÀArvÀjUÉ ªÀiÁvÀæ EzÀÄ ¸Àé®à vÉÆAzÀgÉ PÉÆqÀ§ºÀÄzÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ EvÀgÀ (¥ÀæxÀªÀiÁ,
¥ÀAZÀ«Äà ªÉÆzÀ¯ÁzÀ) «¨sÀQÛUÀ½UÉ ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ «¨sÀQÛUÀ¼ÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ°èªÉ
AiÉÄAzÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÁzÀgÀÆ ¤dPÀÆÌ PÀ£ÀßqÀzÀ°è CzÀPÉÌ DzsÁgÀ«®èªÉA§Ä
zÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ £ÉÆÃqÀ°gÀĪɪÀÅ.

8.3 «¨sÀQÛ, °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£À

»AzÉ DgÀ£É0iÀÄ CzsÁå0iÀÄzÀ°è «ªÀj¹zÀ ºÁUÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è §gÀĪÀ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ «¨sÀQÛ0iÀÄ CxÀðªÀ£ÀÄß (JAzÀgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀÆÌ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÀÆÌ
£ÀqÀÄ«gÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß) ªÀiÁvÀæ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ; °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£À
UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV PÀ£ÀßqÀzÀ°è EªÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁzÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ
UÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.
DzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è §gÀĪÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ «¨sÀQÛ0iÀÄ CxÀð
ªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ °AUÀ-ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. EzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ MAzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸À.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¥ÀÅ°èAUÀzÀ zÉêÀ, ¹ÛçðAUÀzÀ zÉë
ªÀÄvÀÄÛ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀzÀ dUÀvï ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ KPÀªÀZÀ£À,
¢éªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ §ºÀĪÀZÀ£ÀUÀ¼À°è §gÀĪÀ «¨sÀQÛgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸À
§ºÀÄzÀÄ.

£ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¢éwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ0iÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

KPÀªÀZÀ£À ¢éªÀZÀ£À §ºÀĪÀZÀ£À
zÉêÀ (¥ÀÅ°èAUÀ) zÉêÀA zÉÃªË zÉêÁ£ï
zÉë (¹ÛçðAUÀ) zÉëÃA zÉêËå zÉëÃ

171
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
dUÀvï (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ dUÀvï dUÀwà dUÀAw
°AUÀ)

ªÉÄÃ¯É zÉêÀA ¥ÀzÀzÀ°è CA ¥ÀævÀå0iÀÄ §A¢zÉ. EzÀÄ ¢éwÃAiÀiÁ

«¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ ¥ÀÅ°èAUÀ ªÀÄvÀÄÛ KPÀªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ
0iÉÄAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. AiÀiÁPÉAzÀgÉ, zÉëÃA ¥ÀzÀzÀ°è ¢éwÃ0iÀiÁ
«¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä CzÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁzÀ EA ¥ÀævÀåAiÀÄ §A¢zÉ.
F ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ ¢éwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ ¹ÛçðAUÀ ªÀÄvÀÄÛ
KPÀªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ CxÀð«zÉ0iÉÄAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. dUÀvï
¥ÀzÀzÀ°è `±ÀÆ£Àå' ¥ÀævÀåAiÀÄ §A¢zÀÄÝ, CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¢éwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ªÀÄvÀÄÛ KPÀªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ PÉ®¸À£ÀÆß
ºÉÆj¸À¨ÉÃPÁVzÉ.
EzÉà jÃwAiÀÄ°è ¥ÀÅ°èAUÀ ¢éªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä O ¥ÀævÀåAiÀÄ,
¥ÀÅ°èAUÀ §ºÀĪÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä C£ï ¥ÀævÀåAiÀÄ, ¹ÛçðAUÀ §ºÀĪÀZÀ£À
ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä E ¥ÀævÀå0iÀÄ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ ¢éªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä F
¥ÀævÀå0iÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ §A¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß EzÉà ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ°è
PÁt§ºÀÄzÀÄ. F PÁgÀtPÁÌV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß °AUÀ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½AzÀ E®èªÉà ªÀZÀ£À ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¸À®Ä ¸ÁzsÀå
ªÁUÀĪÀÅ¢®è.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ «¨sÀQÛ0iÀÄ CxÀðªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£À ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä PÀ£ÀßqÀzÀ°è
¨ÉÃgÉAiÉÄà ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è °AUÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
ºÀÄqÀÄUÀ-ºÀÄqÀÄV, CdÓ-CfÓ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÉ®ªÉà PÉ®ªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
UÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀiÁvÀæ §gÀÄvÀÛªÉ; G½zÉqÉUÀ¼À¯Éè®è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À °AUÀªÀ£ÀÄß
CªÀÅUÀ¼À CxÀð¢AzÀ¯ÉãÉà w½zÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ (6.3.2 £ÉÆÃr).
CzÀPÁÌV ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À §¼ÀPɬĮè.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀZÀ£À ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è °AUÀ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÆß
¸ÀÆa¸À§®ÄèªÀÅ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, §ºÀĪÀZÀ£ÀzÀ gÀÄ ¥ÀævÀå0iÀÄ ªÀÄ£ÀĵÀå
(¥ÀÅA-¹ÛçÃ) °AUÀªÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸À§®ÄèzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÅ ¥ÀævÀå0iÀÄ ªÀÄ£ÀĵÉåÃvÀgÀ
(£À¥ÀÅA¸ÀPÀ) °AUÀªÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸À§®ÄèzÀÄ. DzÀgÉ J¯Áè ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À®Æè
F ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁVgÀÄvÀÛªÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£À ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½VAvÀ
¨ÉÃgÉ0iÀiÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PɼÀV£À ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è ¸ÀàµÀÖªÁV PÁt§ºÀÄzÀÄ.

172
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ

£ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¢éwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ0iÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

KPÀªÀZÀ£À §ºÀĪÀZÀ£À
ºÀÄqÀÄUÀ (¥ÀÅ°èAUÀ) ºÀÄqÀÄUÀ£À£ÀÄß ºÀÄqÀÄUÀgÀ£ÀÄß
ºÀÄqÀÄV (¹ÛçðAUÀ) ºÀÄqÀÄV0iÀÄ£ÀÄß ºÀÄqÀÄV0iÀÄgÀ£ÀÄß
PÀ®Äè (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ PÀ®è£ÀÄß PÀ®ÄèUÀ¼À£ÀÄß
°AUÀ)

ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ J¯Áè ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀUÀ¼À®Æè C£ÀÄß ¥ÀævÀå0iÀÄ §A¢zÀÄÝ

CzÀÄ ¢éwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÉà ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£À
UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV F ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è C (C£ï), E, gÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
UÀ¼ÀÄ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ §A¢zÀÄÝ, CªÀ£ÀÄß «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ¢AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¸À®Ä
0iÀiÁªÀ vÉÆAzÀgÉ0iÀÄÆ E®è.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ
«¨sÀQÛ, °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀߣÀĸÀj¹ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ CªÀÅUÀ¼À PÉÆ£É0iÀÄ
CPÀëgÀªÀ£ÀߣÀĸÀj¹AiÀÄÆ ©ü£ÀߪÁVgÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¥ÀÅ°èAUÀzÀ°ègÀĪÀ CVß ªÀÄvÀÄÛ UÀÄgÀÄ JA§ JgÀqÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ°è CVߣÁ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄgÀÄuÁ
JA§ gÀÆ¥ÀUÀ½ªÉ. UÀÄgÀÄ ¥ÀzÀzÀ PÉÆ£É0iÀÄ CPÀëgÀzÀ°ègÀĪÀ gÀPÁgÀ¢AzÁV
vÀÈwÃAiÀiÁ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ £Á JA§ÄzÀÄ uÁ JAzÁVzÉ. EAvÀºÀ ¨ÉÃgÉ0iÀÄÆ
ºÀ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À°è PÁt¸ÀÄwÛªÉ0iÀiÁzÀ
PÁgÀt, CzÀgÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½VgÀĪÀ «¨sÀQÛ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ°0iÀÄĪÀÅzÀÄ
MAzÀÄ §ºÀ¼À PÀµÀÖªÁzÀ PÉ®¸ÀªÁVzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è0iÀÄÆ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀߪÀ®A©¹ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ
zÀ°è PÉ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, ZÀvÀÄyðÃ
¥ÀævÀåAiÀÄQÌgÀĪÀ EUÉ, UÉ ªÀÄvÀÄÛ PÉÌ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÁV £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ
¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀߪÀ®A©¹ªÉ. DzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀPÉÌ ºÉÆð¹zɪÁzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
PÁt¸ÀĪÀ F ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ CvÀå®àªÉAzÉà ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.

8.4 ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉ

ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ ºÁUÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÆß ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁ
VzÉ0iÀiÁzÀ PÁgÀt, £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÉÇAzÀ£ÀÄß ªÁPÀåzÀ°è §¼À¸ÀĪÁUÀ¯É®è CzÀPÉÌ

173
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹0iÉÄà §¼À¸À¨ÉÃPÉA§ÄzÁV
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è ¤AiÀĪÀĪÉÇAzÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁVzÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EAvÀºÀ ¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
0iÀiÁPÉAzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CªÀ±Àå«zÀÝ°è ªÀiÁvÀæ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
zÉÆA¢UÉ §gÀÄvÀÛªÉ. E®èªÁzÀ°è CªÀÅ AiÀiÁªÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄzÉÆA¢UÀÆ
¸ÉÃjPÉƼÀîzÉ ¥ÀæPÀÈwgÀÆ¥ÀzÀ¯ÉèãÉà §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.
0iÀiÁªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è F jÃw PÀ£ÀßqÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ ªÀÄvÀÄÛ 0iÀiÁªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è CzÀgÀ
CªÀ±ÀåPÀvɬĮè JA§ÄzÀÄ D £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ ªÁPÀåzÀ
¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀߪÀ®A©¹zÉ. »A¢£À CzsÁåAiÀÄzÀ°è «ªÀj¹zÀ ºÁUÉ, ªÁPÀå
UÀ¼À°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV MAzÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ CxÀªÁ eÁ¹Û
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (E®èªÉà £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÀÄ) §gÀÄvÀÛªÉ.
EªÀÅUÀ¼À°è Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ MAzÀÄ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ
CzÀgÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (E®èªÉà £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÀÄ) D
WÀl£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀVPÉÆArgÀĪÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ, «µÀAiÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛªÉ.
F ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ 0iÀiÁªÀ PÉ®¸ÀzÀ°è vÉÆqÀVPÉÆArªÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß - JAzÀgÉ CªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ QæAiÀiÁ
¥ÀzÀPÀÆÌ £ÀqÀÄªÉ JAvÀºÀ ¸ÀA§AzsÀ«zÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß - £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ
§gÀĪÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ w½¸ÀÄvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ
ªÁPÀåªÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À§ºÀÄzÀÄ.

(1) gÁdÄ vÀ£Àß PÁgÀ£ÀÄß ºÀjUÉ ªÀiÁjzÀ

(1)£Éà ªÁPÀåzÀ°è gÁdÄ, ºÀj ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀÄ JA§ ªÀÄÆgÀÄ

£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ §A¢zÀÄÝ, CªÀÅ ªÀiÁgÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ (JAzÀgÉ
ªÀiÁgÀĪÀ) WÀl£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀVPÉÆArgÀĪÀ JgÀqÀÄ ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛªÉ.
EªÀÅUÀ¼À°è ºÀj £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ UÉ
§A¢zÀÄÝ, CzÀÄ `ªÀiÁjzÀÄÝ 0iÀiÁªÀ ªÀåQÛUÉ' JA§ÄzÀ£ÀÄß (ºÀjUÉ JA§Ä
zÁV) w½¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¢éwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀÄ C£ÀÄß §A¢zÀÄÝ, CzÀÄ `ªÀiÁjzÀÄÝ AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß' JA§ÄzÀ£ÀÄß
(PÁgÀ£ÀÄß JA§ÄzÁV) w½¸ÀÄvÀÛzÉ.

174
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ
ªÀiÁjzÀÄÝ AiÀiÁgÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä PÀ£ÀßqÀzÀ°è EªÉgÀqÀQÌAvÀ
©ü£ÀߪÁzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè. AiÀiÁPÉAzÀgÉ, ªÉÄð£À JgÀqÀÄ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÆ E®è¢gÀĪÀ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÉà D ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÉA§ÄzÁV w½zÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÆa¸À§®ÄèªÁzÀ PÁgÀt, CªÀÅUÀ¼À°è vÉÆqÀVPÉÆArgÀ¨ÉÃPÁzÀ ªÀåQÛ,
ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÆ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉ
UÁV, C¼ÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£ÉAiÀÄ°è M§â ªÀåQÛ ªÀiÁvÀæ
¨sÁUÀªÀ»¸À§®è; DzÀgÉ, ©Ã¼ÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£ÉAiÀÄ°è
M§â ªÀåQÛ E®èªÉà MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ vÉÆqÀVPÉÆArgÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

(2PÀ) gÁdÄ CvÀÛ

(2R) *¥ÀŸÀÛPÀ CwÛvÀÄ

(3PÀ) gÁdÄ ©zÀÝ

(3R) ¥ÀŸÀÛPÀ ©vÀÄÛ

§AiÀÄÄå, zÀÆqÀÄ, ºÉÆUÀ¼ÀÄ, PÉÆ®Äè ªÉÆzÀ¯ÁzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£ÉUÀ¼À°è CªÀ£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀ ªÀåQÛ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ½AzÀ
¨Á¢üvÀªÁUÀĪÀ ªÀåQÛ JA§ÄzÁV E§âgÀÄ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸À§®ègÀÄ.
ºÁUÁV, EAvÀºÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ½gÀĪÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è M§â ªÀåQÛ0iÀÄ£ÀÄß
E£ÉÆߧ⠪ÀåQÛ¬ÄAzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ
CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀPÁÌV WÀl£ÉUÀ½AzÀ ¨Á¢üvÀ£ÁUÀĪÀ ªÀåQÛ
0iÀÄ£ÀÄß C£ÀÄß ¥ÀævÀå0iÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆa¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

(4PÀ) ºÀj gÁdĪÀ£ÀÄß zÀÆrzÀ

(4R) ºÀjAiÀÄ£ÀÄß gÁdÄ zÀÆrzÀ

(4PÀ-R) ªÁPÀåUÀ¼À°è `zÀÆrzÀÄÝ AiÀiÁgÀ£ÀÄß' JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅ

zÀPÁÌV C£ÀÄß «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ«gÀĪÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁVzÉ. DzÀgÉ
`zÀÆrzÀÄÝ÷AiÀiÁgÀÄ' JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV gÁdÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß CzÀPÉÌ
0iÀiÁªÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÆß ¸ÉÃj¸ÀzÉ §¼À¸À¯ÁVzÉ.

175
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è F jÃw WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀ ªÀåQÛ0iÀÄ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV 0iÀiÁªÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÆß §¼À¸ÀĪÀÅ¢®è. ¤dPÀÆÌ
CAvÀºÀ ¥ÀævÀå0iÀÄzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ0iÉÄà E®è; 0iÀiÁPÉAzÀgÉ C£ÀÄß «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆa¸À¢gÀĪÀ ªÀåQÛ0iÉÄà WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀªÀ£ÀÄ
JA§ÄzÁV w½zÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
EAvÀºÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ w½¸ÀĪÀ WÀl£ÉAiÀÄ°è M§â ªÀåQÛ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ
ªÀ¸ÀÄÛ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄwÛªÉAiÀiÁzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À°è JgÀqÀPÀÆÌ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß
¸ÉÃj¸À¢gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, CªÀÅUÀ¼À°è 0iÀiÁªÀÅzÀPÉÌ 0iÀiÁªÀ PÉ®¸À
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÀAzÀ¨sÀð¢AzÀ¯Éà H»¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄ
vÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀnÖ¸ÀĪÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÁßUÀ° E®èªÉà JvÀÄÛªÀ PÉ®¸À
ªÀ£ÁßUÀ° ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV M§â ªÀåQÛ ªÀiÁqÀ§®è£À®èzÉ MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛªÀ®è.
ºÁUÁV, CAvÀºÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ«gÀĪÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀzÉ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

(5) gÁdÄ MAzÀÄ ªÀÄ£É PÀnÖ¹zÀ

(6) ºÀj PÉÊ JwÛzÀ

(5) £Éà ªÁPÀåzÀ°è PÀnÖ¸ÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ gÁdÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ£É

JA§ JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ §A¢zÀÄÝ CªÉgÀqÀÆ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ«®èzÉ
§¼ÀPÉ0iÀiÁVªÉ. F £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀåQÛ ªÀÄvÀÄÛ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À
PÉ®¸ÀªÉãÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè
¢gÀĪÀÅzÉà EzÀPÉÌ PÁgÀt.
(5)£Éà ªÁPÀåPÉÌ `PÀnÖ¹zÀÄÝ ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß' JA§ CxÀð §gÀ§®ÄèzÀ®èzÉ
`PÀnÖ¹zÀÄÝ gÁdĪÀ£ÀÄß' JA§ CxÀð §gÀĪÀÅzÀÄ PÀµÀÖ¸ÁzsÀå. (6)£Éà ªÁPÀå
zÀ®Æè »ÃUÉ0iÉÄÃ.
ªÁPÀåzÀ°è §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉgÀqÀÆ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄwÛzÀÝ°è
CxÀªÁ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢VgÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß eÁ¹Û
¸ÀàµÀÖªÁV w½¸À¨ÉÃQzÀÝ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ PÀAqÀħA¢ÃvÀÄ.
CAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è C£ÀÄß ¥ÀævÀå0iÀÄ PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ.

(7) ©gÀÄUÁ½ ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß GgÀĽ¹vÀÄ

(8) £À£Àß PÉÊ ºÀj0iÀÄ£ÀÄß JwÛ »r¢zÉ

176
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ
(7)£Éà ªÁPÀåzÀ°è JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄwÛªÉ.
ºÁUÁV, CªÀÅUÀ¼À°è ¨Á¢üvÀªÁVgÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ C£ÀÄß ¥ÀævÀå0iÀÄ
ªÀ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁVzÉ. EzÀPÉÌ §zÀ®Ä (8)£Éà ªÁPÀåzÀ°è MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
(PÀAvÉ) ªÀåQÛ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄwÛzÀÄÝ E£ÉÆßAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄwÛzÉ
0iÀiÁzÀgÀÆ, CªÉgÀqÀgÀ £ÀqÀÄªÉ ¨Á¢üvÀªÁVgÀĪÀÅzÀÄ ªÀåQÛ0iÀiÁzÀ PÁgÀt,
CzÀgÉÆA¢UÉ C£ÀÄß ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁVzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw CªÀ±Àå«gÀĪÀ°è ªÀiÁvÀæ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß
§¼À¹ CªÀ±Àå«®èzÀ°è CªÀ£ÀÄß §¼À¸À¢gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
zÀ°è CªÀ±Àå«gÀ° CxÀªÁ E®è¢gÀ°, ªÁPÀåzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄ
ªÀ¯Éè®è CzÀgÉÆA¢UÉ RqÁØAiÀĪÁVAiÀÄÆ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß §¼À¸À¯ÉÃ
¨ÉÃPÉA§ ¤AiÀĪÀÄ«zÉ.
ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÆa¸À®Ä PÀ£ÀßqÀzÀ ºÁUÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½®è¢gÀĪÀÅzÉà EzÀPÉÌ
ªÀÄÄRå PÁgÀt. «¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁV®èzÀ®Æè ªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ0iÀiÁzÀ PÁgÀt, «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß CªÀ±Àå«®èzÀ®Æè §¼À¸À
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

8.5 ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉå

PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ®Æè
§ºÀ¼À ªÀåvÁå¸À«zÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è JµÀÄÖ «¨sÀQÛUÀ½ªÉAiÉÆà CµÉÖÃ
PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè EgÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¨sÁ«¹gÀĪÀAwzÉ.
EzÀPÁÌV gÁªÀÄ£À zɸɬÄAzÀ JA§AvÀºÀ PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀPÀAvÉ0iÀÄ£ÀÆß
CªÀgÀÄ «¨sÀQÛgÀÆ¥ÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¹zÁÝgÉ.
DzÀgÉ ¤dPÀÆÌ «¨sÀQÛUÀ¼À ¸ÀASÉå ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ ¨sÁµÉUÉ ©ü£ÀߪÁVgÀ®Ä
¸ÁzsÀå. MAzÉà MAzÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÆß §¼À¸ÀzÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÆ ºÀ®«ªÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀQÌAvÀ JµÉÆÖà eÁ¹Û, JAzÀgÉ ºÀwÛ¥ÀàvÀÄÛ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½gÀĪÀ
¨sÁµÉUÀ¼ÀÆ PÉ®«ªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, GgÁ°Pï ¨sÁµÁPÀÄlÄA§PÉÌ
¸ÉÃjzÀ ¥ÉgïªÀiÁåPï ¨sÁµÉ0iÀÄ°è MlÄÖ 28 «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½ªÉ!
ªÁPÀåzÀ°è §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß (E®èªÉà £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À£ÀÄß)
QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸ÀĪÀÅzÉà «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ªÀÄÄRå PÉ®¸À
ªÉA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÉÄÃ¯É £ÉÆÃrgÀĪɪÀÅ. DzÀgÉ F PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀªÉà ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÉAzÉãÀÆ ¤AiÀĪÀÄ«®è. ¨ÉÃgÉ ¸ÁzsÀ£À

177
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
UÀ¼À£ÀÄß §¼À¹AiÀÄÆ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ JAvÀºÀ ¸ÀA§AzsÀ
«zÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, EAVèµï ¨sÁµÉ0iÀÄ°è F PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß MAzÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÁPÀåzÀ°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ªÉÆzÀ®Ä §A¢zÉAiÉÄà CxÀªÁ C£ÀAvÀgÀ
§A¢zÉAiÉÄà JA§ «µÀAiÀĪÀÇ £ÀqɸÀ§®ÄèzÀÄ.

(9PÀ) Raju pushed Hari

`gÁdÄ ºÀjAiÀÄ£ÀÄß zÀÆrzÀ'
(9R) Hari pushed Raju
`gÁdĪÀ£ÀÄß ºÀj zÀÆrzÀ'

(9PÀ-R) EAVèµï ªÁPÀåUÀ¼À°è `0iÀiÁgÀÄ zÀÆrzÀÄÝ' JA§ÄzÀ£ÀÄß push

`zÀÆqÀÄ' QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ªÉÆzÀ®Ä §A¢gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ
ªÀÄvÀÄÛ `0iÀiÁgÀ£ÀÄß zÀÆrzÀÄÝ' JA§ÄzÀ£ÀÄß CzÀgÀ C£ÀAvÀgÀ §A¢gÀĪÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ. (9PÀ) ªÁPÀåzÀ°è Raju £ÁªÀÄ¥ÀzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ
ªÉÆzÀ®Ä §A¢zÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt, zÀÆrzÀªÀ£ÀÄ gÁdÄ; EzÀPÉÌ §zÀ®Ä,
(9R) ªÁPÀåzÀ°è Hari £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÉÆzÀ®Ä §A¢zÉ0iÀiÁzÀ PÁgÀt,
zÀÆrzÀªÀ£ÀÄ ºÀj.
DzÀgÉ F EAVèµï ªÁPÀåUÀ¼À PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ JgÀqÀÄ PÀ£ÀßqÀ
ªÁPÀåUÀ¼À®Æè `0iÀiÁgÀÄ zÀÆrzÀÄÝ' JA§ÄzÀ£ÀÄß «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ«®èzÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ `0iÀiÁgÀ£ÀÄß zÀÆrzÀÄÝ' JA§ÄzÀ£ÀÄß
¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ°ègÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. EAVèµï£À ºÁUÉ
CªÀÅ 0iÀiÁªÀ eÁUÀzÀ°è §A¢ªÉ JA§ÄzÀPÉÌ F CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀ ±ÀQÛ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è®è.
EzÉà PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß £ÀqɸÀ®Ä ªÀÄÄAqÁj ¨sÁµÉAiÀÄ°è ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜ
§¼ÀPÉAiÀÄ°èzÉ. F ¨sÁµÉAiÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À¯ÉèãÉà CªÀÅ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£É
AiÀÄ°è vÉÆqÀVPÉÆArgÀĪÀ ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä PÉ®ªÀÅ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ
UÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. F ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À eÁUÀªÉà CªÀPÀÆÌ QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÀÆÌ
£ÀqÀÄªÉ JAvÀºÀ ¸ÀA§AzsÀ«zÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛzÉ.

(10) zÀ¯ï-PÉzï-PÉÆ-C-J
ºÉÆqÉ-¨sÀÆvÀPÁ®-CªÀgÀÄ-QæAiÀiÁ¥ÀzÀ-CªÀ£ÀÄ
`CªÀ£ÀÄ CªÀjUÉ ºÉÆqÉzÀ'

178
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ

(10)£Éà ªÁPÀåzÀ°è MAzÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀiÁvÀæ §A¢zÉAiÀiÁzÀgÀÆ

CzÀPÉÌ MAzÀÄ Erà ªÁPÀåzÀ CxÀð«zÉ. CzÀgÀ°è §A¢gÀĪÀ zÀ¯ï `ºÉÆqÉ'
JA§ÄzÀÄ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÁzÀgÉ, CzÀgÀ C£ÀAvÀgÀ §A¢gÀĪÀ
PÉzï ¥ÀævÀåAiÀÄ ¨sÀÆvÀPÁ®ªÀ£ÀÆß, PÉÆ `CªÀgÀÄ' ¥ÀævÀåAiÀÄ ºÉÆqÉzÀÄzÀÄ
AiÀiÁjUÉ JA§ÄzÀ£ÀÆß, J `CªÀ£ÀÄ' ¥ÀævÀåAiÀÄ ºÉÆqÉzÀÄzÀÄ AiÀiÁgÀÄ JA§Ä
zÀ£ÀÆß w½¸ÀÄvÀÛªÉ.
PÉÆ ªÀÄvÀÄÛ J JA§ F JgÀqÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À eÁUÀªÉà CªÀÅUÀ¼À°è
ºÉÆqÉAiÀÄĪÀ ªÀåQÛ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ 0iÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆqÉvÀ
wAzÀ ªÀåQÛ0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ 0iÀiÁªÀÅzÀÄ JA§ «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß
¸ÀàµÀÖ¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è C£ÀÄß, EAzÀ, UÉ ªÀÄvÀÄÛ C°è JA§ £Á®ÄÌ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ §¼ÀPÉAiÀÄ°èªÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¢éwÃAiÀiÁ, vÀÈwÃAiÀiÁ,
ZÀvÀÄyðà ªÀÄvÀÄÛ ¸À¥ÀÛ«ÄUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ gÀÆrü.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ F ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ CµÉÆÖAzÀÄ vÀȦÛPÀgÀ
ªÁV®èªÉA§ÄzÀ£ÀÄß ªÉÄÃ¯É (8.2)gÀ°è £ÉÆÃrgÀĪɪÀÅ. CxÀð ªÀÄvÀÄÛ §¼ÀPÉ
UÀ¼À ªÀÄnÖUÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F ºÉ¸Àj¤AzÀ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁUÀĪÀ «¨sÀQÛUÀ½UÀÆ
PÀ£ÀßqÀzÀ «¨sÀQÛUÀ½UÀÆ £ÀqÀÄªÉ ºÀ®ªÀÅ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ.
DzÀgÉ, F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ NzÀÄUÀjUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼Éà gÀÆrüAiÀiÁVªÉ
AiÀiÁzÀ PÁgÀt, C£ÀªÀ±ÀåPÀªÁV CªÀgÀ°è UÉÆAzÀ®ªÀÅAmÁUÀzÀ ºÁUÉ D
ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£Éßà E®Æè §¼À¸À¯ÁVzÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À
£ÀqÀÄªÉ «¨sÀQÛUÀ¼À CxÀðzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ §¼ÀPÉUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß
¥Àj²Ã°¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ®Æè ªÀåvÁå¸À ºÉÃUÉ PÁt¹
PÉƼÀÄîvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß F PɼÀUÉ «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.

8.5.1 ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°ègÀĪÀ ºÁUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛAiÉÄA§Ä¢®è. EzÀPÉÌ
ªÀÄÄRåªÁV JgÀqÀÄ «µÀ0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÁgÀtUÀ¼ÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À§ºÀÄzÀÄ.
(1) PÀ£ÀßqÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß CªÀ±Àå«zÀÝ°è ªÀiÁvÀæ §¼À¹,
CªÀ±Àå«®èzÀ°è CªÀ£ÀÄß §¼À¸À¢gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ, DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è EzÀÄ
¸ÁzsÀå«®è.

179
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
(2) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ,
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ, DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ, JAzÀgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀÆÌ QæAiÀiÁ
¥ÀzÀPÀÆÌ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.
F JgÀqÀÄ PÁgÀtUÀ½UÁV ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀPÉÌ ¥ÀæxÀªÀiÁ JA§ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ, DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÁUÀĪÀÅ¢®è. ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß
§¼À¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è PÀ£ÀßqÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ 0iÀiÁªÀ ¥ÀævÀå0iÀÄ
ªÀ£ÀÆß ¥ÀqÉ0iÀÄzÉ ºÁUÉ0iÉÄà §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè ¥ÀæxÀªÀiÁ
«¨sÀQÛAiÉÄA§Ä¢gÀ¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÁV ¨sÁ«¹gÀĪÀ PÁgÀt CzÀPÉÌ C£ÀÄgÀÆ¥À
ªÁzÀ MAzÀÄ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ºÀÄqÀÄPÀ¨ÉÃPÁVzÉ. ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ°è A (¸ÉÆ£Éß
E®èªÉà C£ÀĸÁégÀ)ªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è G JA§ÄzÀ£ÀÄß EzÀPÁÌV
Dj¹PÉƼÀî¯ÁVzÉ.
DzÀgÉ EªÀÅ CPÁgÁAvÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀiÁvÀæ §gÀĪÀŪÁzÀ PÁgÀt,
G½zÀ PÀqÉUÀ¼À°è ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¯ÉÆÃ¥À ºÉÆAzÀÄvÀÛzÉAiÉÄAzÀÄ
CªÀgÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁVzÉ. EzÀ®èzÉ, ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è CPÁgÁAvÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ
EAvÀºÀ GPÁgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄzÉ §gÀ§®ÄèªÁzÀ PÁgÀt, C®Æè ¥ÀævÀåAiÀÄ
¯ÉÆÃ¥ÀªÀ£ÀÄß PÁt¨ÉÃPÁVzÉ.

(11PÀ) ºÀÄqÀÄUÀ£ÀÄ ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃVzÁÝ£É

(11R) ºÀÄqÀÄUÀ ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃVzÁÝ£É
(12PÀ) ?vÁ¬ÄAiÀÄÄ CqÀÄUÉ ªÀiÁqÀÄwÛzÁݼÉ
(12R) vÁ¬Ä CqÀÄUÉ ªÀiÁqÀÄwÛzÁݼÉ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÉÄÃ¯É (R) ªÁPÀåUÀ¼À°è PÉÆnÖgÀĪÀAvÀºÀ

¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼Éà eÁ¹Û JA§ÄzÀ£ÀÄß E°è UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
±Á¹ÛçÃAiÀÄ UÀæAxÀUÀ¼À°è §¼ÀPÉAiÀiÁUÀĪÀ PÀ£ÀßqÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ
«®èzÉ §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ (CªÀÅ CPÁgÀzÀ°è ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ
EvÀgÀ ¸ÀégÀUÀ¼À°è PÉÆ£ÉUÉÆArªÉAiÀiÁzÀgÀÆ) ªÁåPÀgÀtªÀÅ, ¥ÀævÀåAiÀĪÀÅ,
ºÀjAiÀÄÄ JA§ÄzÁV GPÁgÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ºÉüÀĪÀÅzÀÄ ¸Àé®à eÁ¹Û.
EzÀPÉÌ PÁgÀtªÉãÉAzÀgÉ, EAvÀºÀ §gÀªÀtÂUÉUÀ¼À°è QèµÀÖªÁVgÀĪÀ
ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸Àé®à eÁ¹Û. CAvÀºÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ
«®èzÉ §A¢gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß EvÀgÀ ¥ÀzÀUÀ½AzÀ (GzÁºÀgÀuÉUÁV,

180
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ
E£ÉÆßAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉAiÀÄ CAUÀªÁV §A¢gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ½AzÀ) ¨ÉÃgÉ
ªÀiÁqÀ®Ä F GPÁgÀ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀPÉÌ §gÀÄvÀÛzÉ.

8.5.2 ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÁzÀ C£ÀÄß JA§ÄzÀ£ÀÄß CªÀ±Àå
«zÀÝ°è ªÀiÁvÀæ §¼À¹, CªÀ±Àå«®èzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæPÀÈwgÀÆ¥À
zÀ¯ÉèãÉà §¼À¸À®Ä ¸ÁzÀå«zÉ. DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è EzÀÄ ¸ÁzsÀå«®è.
¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ §gÀ¨ÉÃPÁzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À¯Éè®è PÀqÁØAiÀĪÁVAiÀÄÆ D
¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß §¼À¸À¯ÉèÉÃPÀÄ JA§ ¤AiÀĪÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°èzÉ (8.4
£ÉÆÃr).
EzÀ®èzÉ, PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¢éwÃAiÀiÁ
«¨sÀQÛAiÀÄ §¼ÀPÉ0iÀÄ°è ¨ÉÃgÉAiÀÄÆ PÉ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ.
(1) MAzÀÄ ZÀ®£ÉAiÀÄ UÀÄj AiÀiÁªÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ,
PÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀÄ ¸ÁzsÀå«®è. EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À¯Éè®è PÀ£ÀßqÀzÀ°è
ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛAiÀÄ£Éßà §¼À¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

(13) ¸ÀB UÁæªÀÄA UÀZÀÒw

(13PÀ) `CªÀ£ÀÄ ºÀ½îUÉ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É'
(13R) *CªÀ£ÀÄ ºÀ½îAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É

(13)£Éà ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåzÀ°è ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀÄ J°èUÉ (ºÀ½îUÉ)

JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁzÀ°è ¢éwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß UÁæªÀÄA
`ºÀ½î0iÀÄ£ÀÄß' JA§°è §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁVzÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀÄ
C¸ÁzsÀå JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄnÖUÉ ¸Àj0iÀÄ®èzÀ (13R) ªÁPÀå
¸ÀàµÀÖ¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ.
(2) 0iÀiÁgÉÆqÀ£É ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄwÛzÁÝ£É JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå, DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
EzÀPÁÌV ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß E®èªÉà MqÀ£É ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÀ®èzÉ ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®è.

(14) ¸ÀB ¦vÀgÀA GªÁZÀ

(14PÀ) `CªÀ£ÀÄ vÀAzÉAiÉÆqÀ£É ªÀiÁvÀ£ÁrzÀ'

181
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
(14R) `CªÀ£ÀÄ vÀAzÉUÉ ºÉýzÀ'
(14UÀ) *CªÀ£ÀÄ vÀAzÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉýzÀ

(14)£Éà ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåzÀ°è 0iÀiÁgÉÆqÀ£É ªÀiÁvÀ£ÁrzÀÄÝ JA§ÄzÀ£ÀÄß

¸ÀÆa¸À®Ä ¦vÀgÀA `vÀAzÉ0iÀÄ£ÀÄß' JA§ÄzÁV ¢éwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ0iÀÄ£ÀÄß
§¼À¸À¯ÁVzÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀÄ ¸ÁzsÀå«®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÁåPÀgÀtzÀ
ªÀÄnÖUÉ ¸Àj0iÀÄ®èzÀ (14UÀ) ªÁPÀå ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ.
(3) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ªÁPÀåzÀ°è §A¢gÀĪÀ
JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ, CªÀÅ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ªÀåQÛ E®èªÉà ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀÄwÛzÀÝgÀÆ, §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀÄ ¸ÁzsÀå
«®è.

(15) ¸ÀÆzÀB vÀAqÀįÁ£ï NzÀ£ÀA ¥ÀZÀw

(15PÀ) `CqÀÄUÉAiÀĪÀ£ÀÄ CQÌAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉìĸÀÄvÁÛ£É'
(15R) `CqÀÄUÉAiÀĪÀ£ÀÄ C£ÀߪÀ£ÀÄß ¨ÉìĸÀÄvÁÛ£É'
(15UÀ) *CqÀÄUÉAiÀĪÀ£ÀÄ CQÌAiÀÄ£ÀÄß C£ÀߪÀ£ÀÄß ¨ÉìĸÀÄvÁÛ£É
(16) ¨Á¯Á CAzsÀA UÀȺÀA £ÀAiÀÄw
(16PÀ) `ºÀÄqÀÄV PÀÄgÀÄqÀ£À£ÀÄß ªÀÄ£ÉUÉ PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ¼É'
(16R) *ºÀÄqÀÄV PÀÄgÀÄqÀ£À£ÀÄß ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ¼É
(17) EAzÀæB PÀtðA PÀªÀZÀA AiÀiÁZÀvÉÃ
(17PÀ) `EAzÀæ£ÀÄ PÀtð£À ºÀwÛgÀ PÀªÀZÀªÀ£ÀÄß AiÀiÁa¸ÀÄvÁÛ£É'
(17R) *EAzÀæ£ÀÄ PÀtð£À£ÀÄß PÀªÀZÀªÀ£ÀÄß AiÀiÁa¸ÀÄvÁÛ£É

(15-17) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è JgÀqÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ°è §A¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ EªÀÅUÀ¼À
PÀ£ÀßqÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À°è MAzÀgÉÆqÀ£É ªÀiÁvÀæ
§¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁVzÉAiÀÄ®èzÉ JgÀqÀgÉÆqÀ£ÉAiÀÄÆ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁV®è
JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄnÖUÉ ¸Àj0iÀÄ®èzÀ (15UÀ), 16R) ªÀÄvÀÄÛ
(17R) ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸ÀÄvÀÛªÉ.
(4) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛUÉ MAzÀÄ ¤²ÑvÀªÁzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß
PÉÆqÀ®Ä CzÀgÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ½UÉ ¸ÁzsÀåªÁV®è. EvÀgÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
UÀ¼ÀÄ ¸ÀÆa¸À¢gÀĪÀAvÀºÀ CxÀð ¢éwÃAiÉÄAiÀÄzÀÄ JA§ÄzÁV CzÀPÉÆÌAzÀÄ
¤µÉÃzsÀ gÀÆ¥ÀzÀ CxÀðªÀ£ÀßµÉÖà PÉÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁVzÉ (vÁgÁ¥ÉÇgɪÁ¯Á

182
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ
1967 £ÉÆÃr). ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ MAzÉà ªÁPÀåzÀ°è JgÀqÀÄ QæAiÀiÁ
¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß CzÀÄ ¸ÀÆa¸À§®ÄèzÉA§ÄzÀÆ F ¸ÀªÀĸÉåUÉ MAzÀÄ PÁgÀt
«gÀ§ºÀÄzÀÄ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è F ¸ÀªÀĸÉå¬Ä®è. CzÀgÀ°è ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛUÉ
MAzÀÄ ¤²ÑvÀªÁzÀ CxÀð«zÀÄÝ, CzÀÄ WÀl£ÉAiÉÆAzÀgÀ°è ¸ÉéÃZÉÒ¬ÄAzÀ
vÉÆqÀUÀ¢gÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ E£ÉÆߧ⠪ÀåQÛ0iÀÄ PÁ0iÀÄð¢AzÁV vÉÆqÀVgÀĪÀ
ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÉà CxÀðzÀ°è CzÀ£ÀÄß
ªÉÄÃ¯É (8.2)gÀ°è `DUÀÄUÀ' E®èªÉà `¨Á¢üvÀ' JA§ÄzÁV ºÉ¸Àj¸À¯ÁVzÉ.

8.5.3 vÀÈwÃAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀAZÀ«Äà «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è vÀÈwÃAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀAZÀ«Äà JA§ JgÀqÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
UÀ½zÀÄÝ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è EªÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV EAzÀ JA§ MAzÉà «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄ §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ PÉ®ªÀÅ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ zɸɬÄAzÀ
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀAZÀ«Äà «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÉAzÀÄ PÀgÉ¢zÁÝgÉãÉÆà ¤d. DzÀgÉ
EzÀÄ MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ®èzÉ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ®è.
¸ÉÃrAiÀiÁ¥ÀÅ PÀȵÀÚ¨sÀlÖgÀÄ (1992:164) ºÉüÀĪÀ ºÁUÉ,
zɸɬÄAzÀ JA§ÄzÀÄ EAzÀ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß CAn¹PÉÆArgÀĪÀ ¢±Á
JA§ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀzÀ vÀzÀãªÀ gÀÆ¥À ªÀiÁvÀæ. gÁªÀÄ£À zɸɬÄAzÀ
JA§AvÀºÀ §¼ÀPÉ0iÀÄ°è MAzÀÄ ¥ÀzÀPÀAvÉ §A¢zÉAiÀÄ®èzÉ gÁªÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ «¨sÀQÛgÀÆ¥À §A¢®è.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è EAzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄQÌgÀĪÀ Cw ªÀÄÄRåªÁzÀ §¼ÀPÉ0iÉÄAzÀgÉ,
ZÀ®£É AiÀiÁªÀ ¢Q̤AzÀ £ÀqɬÄvÀÄ JA§ÄzÁV ZÀ®£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®ªÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀÄ.

(18PÀ) gÁdÄ ªÀģɬÄAzÀ §AzÀ

(18R) ¹ÃvÉ ¨Á«¬ÄAzÀ ¤ÃgÉwÛzÀ¼ÀÄ
(19) gÁªÀÄÄ ºÀj¬ÄAzÀ ¥ÀŸÀÛPÀªÀ£ÀÄß PÀ¹zÀÄPÉÆAqÀ

(18-19)£Éà ªÁPÀåUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ ºÁUÉ, EAzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄPÉÌ PÀ£ÀßqÀ

zÀ°è ªÀÄÄRåªÁV C¥ÁzÁ£ÁxÀð (E®èªÉà C¥ÀPÀµÁðxÀð)«zÀÄÝ, EzÀPÉÌ
«gÀÄzÀÞªÁzÀ ¸ÀA¥ÀæzÁ£ÁxÀð (E®èªÉà ¸ÀºÀAiÉÆÃUÁxÀð)ªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀ
±ÀQÛ EUÉ (ZÀvÀÄyðÃ) ¥ÀævÀåAiÀÄQÌzÉ.

183
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
AiÀiÁªÀ ¢Q̤AzÀ E®èªÉà AiÀiÁªÀ eÁUÀ¢AzÀ ZÀ®£É £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß EAzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀ ¢QÌUÉ E®èªÉÃ
eÁUÀPÉÌ ZÀ®£É £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß EUÉ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

(20) gÁdÄ ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃzÀ

(21) ¹ÃvÉ PÀmÉÖUÉ ¤ÃgÀÄ ¸ÀÄjAiÀÄÄwÛzÁݼÉ
(22) ºÀÄqÀÄUÀgÀÄ ±Á¯É¬ÄAzÀ ªÀÄ£ÉUÉ NrzÀgÀÄ

¸ÀºÀAiÉÆÃUÁxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ°è PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À

£ÀqÀÄ«gÀĪÀ F ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ (23)£Éà ªÁPÀåªÀÇ ¸ÀàµÀÖ
¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ.

(23) zÉêÉÇà zÉêÉéügï DUÀªÀÄvï

`zÉêÀ£ÀÄ zÉêÀvÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ §AzÀ'

EzÉà jÃwAiÀÄ°è ¸ÀªÀiÁ£À E®èªÉà ¸ÀzÀȱÀ JA§ CxÀðzÀ®Æè

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ«zÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
EzÀPÁÌV ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛAiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ«zÉ.

(24) C£ÉãÀ ¸ÀzÀȱÉÆà ¯ÉÆÃPÉà £À ¨sÀÆvÉÆà £À ¨sÀ«µÀåw

`EªÀ¤UÉ ¸ÀzÀȱÀ£ÁzÀªÀ£ÀÄ dUÀwÛ£À°è ºÀÄnÖAiÀÄÆ E®è, ºÀÄlÄÖ
ªÀÅzÀÆ E®è'

(24)£Éà ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåzÀ°è C£ÉãÀ JA§ÄzÀÄ vÀÈwÃ0iÉÄ0iÀÄ°è

§A¢zÉ, DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è CªÀ¤UÉ JA§ÄzÁV ZÀvÀÄyðà ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀzÀ
§¼ÀPÉ0iÀiÁVzÉ. CªÀ¤AzÀ JA§ÄzÀ£ÀÄß E°è §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ
«AiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß ¥ÀAZÀ«Äà «¨sÀQÛ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀPÉÌ
«gÀÄzÀÞªÁzÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ«zÀÄÝ, vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ «AiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄ
vÀÛzÉ.

(25) ªÀÈPÁëvï ¥sÀ®A ¥ÀvÀw

`ªÀÄgÀ¢AzÀ ºÀtÄÚ ©Ã¼ÀÄvÀÛzÉ'
(26) CºÀA C¸Áävï ªÀ£Ávï UÀAvÀÄ«ÄZÁÒ«Ä

184
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ
`£À£ÀUÉ F PÁr¤AzÀ (ºÉÆgÀUÉ) ºÉÆÃUÀ¨ÉÃPÀÄ'

(25)£Éà ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåzÀ°è ¥ÀAZÀ«Ä0iÀÄ ªÀÈPÁëvï ¥ÀzÀgÀÆ¥À

§A¢zÉ; DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è vÀÈwÃ0iÉÄ0iÀÄ ªÀÄgÀ¢AzÀ JA§ÄzÀÄ §A¢zÉ.
EzÉà jÃw0iÀÄ°è (26)£Éà ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåzÀ°è ¥ÀAZÀ«Ä0iÀÄ C¸Áävï
ªÀ£Ávï ¥ÀzÀPÀAvÉ §A¢zÉ; DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è vÀÈwÃ0iÉÄ0iÀÄ F PÁr¤AzÀ
¥ÀzÀPÀAvÉ §A¢zÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw EAzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄPÉÌ «AiÉÆÃUÀªÉà ªÀÄÄRåªÁzÀ
DxÀðªÁzÀ PÁgÀt, CzÀ£ÀÄß vÀÈwÃAiÀiÁ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀ §zÀ®Ä ¥ÀAZÀ«ÄÃ
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀÅzÉà AiÉÆÃUÀå JA§ÄzÁV ¸ÉÃrAiÀiÁ¥ÀÅ PÀȵÀÚ¨sÀlÖgÀÄ
(1992:178) ªÁ¢¹zÁÝgÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß PÀgÀuÁxÀðzÀ®Æè §¼À¸ÀĪÀ
PÀæªÀÄ«zÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè PÀgÀtªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV EAzÀ «¨sÀQÛ0iÀÄ
§¼ÀPÉ0iÉÄà §gÀÄvÀÛzÉ0iÉÄAzÀÄ ¨sÁ«¹ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ CzÀ£ÀÄß
vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÉÄAzÀÄ PÀgÉ¢zÁÝgÉ.
DzÀgÉ ¤dPÀÆÌ EzÀÄ ¸ÀjAiÀÄ®è. PÀȵÀÚ¨sÀlÖgÀÄ (1992) vÉÆÃj¹
PÉÆnÖgÀĪÀ ºÁUÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÀgÀuÁxÀðPÉÌ ¸À¥ÀÛ«ÄAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÉÃ
eÁ¹Û (8.5.6 £ÉÆÃr).

8.5.4 ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ZÀ®£ÉAiÀÄ UÀÄj E®èªÉà GzÉÝñÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ºÁUÉ
¢éwÃAiÀiÁ (8.5.2 £ÉÆÃr), ZÀvÀÄyðà ªÀÄvÀÄÛ ¸À¥ÀÛ«Äà JA§ F ªÀÄÆgÀÄ
«¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÆß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀð
UÀ¼À°è ZÀvÀÄyðAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå.

(27PÀ) gÁªÀÄB UÁæªÀÄA UÀZÀÒw

`gÁªÀÄ HjUÉ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É'
(27R) gÁªÀÄB UÁæªÀiÁAiÀÄ UÀZÀÒw
`gÁªÀÄ HjUÉ (Hj£À PÀqÉUÁV) ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É'
(27UÀ) gÁªÀÄB UÁæªÉÄà UÀZÀÒw
`gÁªÀÄ HjUÉ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É (ºÉÆÃV HgÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÁÛ£É)'

185
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ UÁæªÀÄ ¥ÀzÀ (27PÀ) ªÁPÀåzÀ°è ¢éwÃAiÉÄAiÀÄ°è, (27R)
ªÁPÀåzÀ°è ZÀvÀÄyðAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ (27UÀ) ªÁPÀåzÀ°è ¸À¥ÀÛ«ÄAiÀÄ°è §A¢zÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ HgÀÄ ¥ÀzÀ ªÉÄð£À ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À®Æè ZÀvÀÄyðÃ
«¨sÀQÛ0iÀįÉèà §A¢zÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¸ÀA¥ÀæzÁ£À `PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ' JA§ÄzÉà ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛ0iÀÄ
ªÀÄÄRåªÁzÀ CxÀð JA§ÄzÁV «zÁéA¸ÀgÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
F «¨sÀQÛUÉ ZÀ®£ÉAiÀÄ UÀÄj (E®èªÉà PÉÆ£É)AiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÉà ªÀÄÄRå
ªÁzÀ CxÀð. CzÀÄ vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ «gÀÄzÀÞ ¤®ÄèvÀÛzÉ ªÀiÁvÀæªÀ®è,
vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj ¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛAiÀÄ «gÀÄzÀÞªÀÇ ¤®ÄèvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è vÀÈwÃAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ°è
ZÀ®£ÉAiÀÄ CxÀð §gÀÄvÀÛzÉ, ¸À¥ÀÛ«ÄAiÀÄ §¼ÀPÉ0iÀÄ°è §gÀĪÀÅ¢®è. DzÀgÉ,
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ZÀ®£ÉAiÀÄ CxÀð ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛ0iÀÄ°è ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ
¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛAiÀÄ®Æè §gÀ§®ÄèzÀÄ (27UÀ £ÉÆÃr).

8.5.5 µÀ¶×à «¨sÀQÛ

PÀ£ÀßqÀzÀ C ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß µÀ¶×à «¨sÀQÛAiÉÄAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀ gÀÆrü¬ÄzÉ.
DzÀgÉ ¤dPÀÆÌ CzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÁV §¼ÀPÉAiÀÄ°è®è. F
«µÀAiÀÄzÀ®Æè PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVzÉ.
C ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ PÀ£ÀßqÀzÀ°è MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉAiÀÄ®èzÉ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ
¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. ºÁUÁV CzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
ªÀ®è.
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è µÀ¶×à ¥ÀævÀå0iÀÄ MAzÀÄ «¨sÀQÛ0iÉÄÃ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ,
D ¥ÀævÀå0iÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÀÆ £ÉÃgÀªÁV
¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¸ÁzsÀå«zÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ
(28-30) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À§ºÀÄzÀÄ.

(28) £ÉÃAiÀÄA ªÀĪÀÄ ªÀĻà zÀÄ®ð¨sÀB

`£À£ÀUÉ F ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß UÉ®ÄèªÀÅzÀÄ PÀµÀÖªÀ®è'
(29) ©üêÀĸÀå C£ÀÄPÀjµÁå«Ä
(29PÀ) `(£Á£ÀÄ) ©üêÀÄ£À£ÀÄß C£ÀÄPÀj¸ÀÄvÉÛãÉ'
(29R) *£Á£ÀÄ ©üêÀÄ£À C£ÀÄPÀj¸ÀÄvÉÛãÉ'
(30) ªÀĪÀÄ ¦æÃwB ¸ÀAeÁvÀB

186
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ
(30PÀ) `£À£ÀUÉ ¦æÃwAiÀÄÄAmÁ¬ÄvÀÄ'
(30R) *£À£Àß ¦æÃw0iÀÄÄAmÁ¬ÄvÀÄ'

(28-30) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À µÀ¶×à gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß

(ªÀĪÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ©üêÀĸÀå JA§ªÀÅUÀ¼À£ÀÄß) £ÉÃgÀªÁV Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ
¸ÀA§A¢ü¸À®Ä §¼À¸À¯ÁVzÉ. DzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ
ªÁPÀåUÀ¼À°è F jÃw µÀ¶×à gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁV®è.
(28) ªÀÄvÀÄÛ (30)£Éà ªÁPÀåUÀ¼À°è µÀ¶×à «¨sÀQÛAiÀÄ°ègÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ
ªÀĪÀÄ `£À£Àß' ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯ÁV PÀ£ÀßqÀzÀ°è ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛAiÀÄ°ègÀĪÀ
£À£ÀUÉ gÀÆ¥ÀªÀÇ (29)£Éà ªÁPÀåzÀ°è µÀ¶×à «¨sÀQÛAiÀÄ°ègÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ
©üêÀĸÀå `©üêÀÄ£À' ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯ÁV PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¢éwÃAiÀiÁ
«¨sÀQÛAiÀÄ°ègÀĪÀ ©üêÀÄ£À£ÀÄß gÀÆ¥ÀªÀÇ §A¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
F ªÀÄÆgÀÄ §¼ÀPÉUÀ¼À®Æè ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß QæAiÀiÁ¥ÀzÀ
zÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV CzÀgÀ µÀ¶×à gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À®Ä
¸ÁzsÀåªÁVzÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è »ÃUÉ ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä µÀ¶×ÃgÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß
(£À£Àß E®èªÉà ©üêÀÄ£À JA§ªÀÅUÀ¼À£ÀÄß) §¼À¸ÀĪÀ §zÀ®Ä ZÀvÀÄyð
E®èªÉà ¢éwÃ0iÀiÁ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁVzÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è F PÉ®¸ÀPÁÌV
µÀ¶×à gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
ºÁUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ°è C ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß §¼À¹ vÀ0iÀiÁj¹zÀ µÀ¶×Ã
gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß MAzÀÄ `«¨sÀQÛ' gÀÆ¥ÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸Àj0iÀÄ®è. MAzÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV D
£ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß CzÀgÀ `«±ÉõÀt' gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¸ÀĪÀÅzÉà PÀ£ÀßqÀzÀ°è
F µÀ¶×à ¥ÀævÀåAiÀÄQÌgÀĪÀ PÉ®¸À.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «±ÉõÀtªÉA§Ä¢®èªÁzÀ PÁgÀt CzÀPÉÌ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
«±ÉõÀtgÀÆ¥ÀPÉÌ ¥ÀjªÀwð¸ÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è CªÉgÀqÀ£ÀÆß MAzÉà «¨sÀQÛAiÀÄ°è §¼À¸ÀĪÀÅzÀÄ PÀæªÀÄ (3.2.2
£ÉÆÃr).
PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ F ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß PɼÀV£À
(31)£Éà ªÁPÀåzÀ°è PÁt§ºÀÄzÀÄ.

(31) ªÀÄÈwÛPÀA WÀlA D£ÀAiÀÄ

`ªÀÄtÂÚ£À PÉÆqÀªÀ£ÀÄß vÁ'

187
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt

(31)£Éà ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåzÀ°è ªÀÄÈwÛPÀ ªÀÄvÀÄÛ WÀl JA§ JgÀqÀÄ

£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ MAzÉà «¨sÀQÛAiÀÄ°è (¢éwÃAiÉÄAiÀÄ°è) §A¢zÀÄÝ CªÀÅ
MAzÀgÉÆqÀ£ÉÆAzÀÄ ¸ÀA§A¢ü¹ªÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ
µÀ¶×AiÀÄ°è §A¢zÀÄÝ, D ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ CzÀÄ JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀgÉÆA¢UÉ
¸ÀA§A¢ü¹zÉ.
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉgÀqÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ®Æè µÀ¶×à «¨sÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ, CªÀAiÀĪÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÁéªÀÄå, £ÀAlÄ,
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÉ®ªÀÅ «²µÀÖªÁzÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ F jÃw µÀ¶×AiÀÄ
ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå.

(32) ªÀĪÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀA EºÀ C¹Û

`£À£Àß ¥ÀŸÀÛPÀ E°è EzÉ'
(33) ¥À±ÀÆ£ÁA gÁeÁ ¹AºÀB
`¥À±ÀÄUÀ¼À gÁd ¹AºÀ'
(34) ¸ÀB ªÀĪÀÄ ¦vÀÈB ¨sÁævÁ
`CªÀ£ÀÄ £À£Àß vÀAzÉAiÀÄ CtÚ'

EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ JAvÀºÀ ¸ÀA§AzsÀ

UÀ¼À£Éß®è PÀ°à¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÉÇà CªÉ®èªÀ£ÀÆß PÀ£ÀßqÀzÀ°è C ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ
ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA§A¢ü¸À§ºÀÄzÀÄ. EzÀ®èzÉ PÉ®ªÀÅ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß PÀ£ÀßqÀzÀ°è
F ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ
(zÀ¥ÀàzÀ ºÀ°UÉ, JvÀÛgÀzÀ UÉÆÃqÉ, PÉÆÃ¥ÀzÀ ºÀÄqÀÄV, J¼ÉAiÀÄ «Är).
PÀ£ÀßqÀzÀ C ¥ÀævÀå0iÀÄPÀÆÌ PÀ£ÀßqÀzÉÝà DzÀ C£ÀÄß, EAzÀ, UÉ ªÀÄvÀÄÛ
C°è `«¨sÀQÛ' ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½UÀÆ £ÀqÀÄªÉ ºÀ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ. EªÀ£Éß®è
¥Àj²Ã°¹zÁUÀ ¤dPÀÆÌ PÀ£ÀßqÀzÀ°è C ¥ÀævÀå0iÀÄ 0iÀiÁPÉ MAzÀÄ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀĪÀ®è JA§ «µÀ0iÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ.
(1) PÀ£ÀßqÀzÀ C ¥ÀævÀå0iÀÄ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À
PÀÈzÀAvÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆîÄvÀÛzÉ. F ªÀÄÆgÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À
«±ÉõÀtUÀ¼ÁV §gÀ§®è ¥ÀzÀ(gÀÆ¥À)UÀ¼ÉA§ÄzÀ£ÀÄß E°è UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.

UÀÄt¥ÀzÀ PÀÈzÀAvÀgÀÆ¥À C ¥ÀævÀå0iÀÄ

zÉÆqÀØ ªÀÄ£É ªÀÄÄjzÀ ªÀÄ£É CgÀ¸À£À ªÀÄ£É

188
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ
PÀ¥ÀÅöà PÀ®Äè ©zÀÝ PÀ®Äè UÀÄqÀØzÀ PÀ®Äè
GzÀÝ ºÀUÀÎ PÀnÖzÀ ºÀUÀÎ ºÀÄ°è£À ºÀUÀÎ
ºÀÄZÀÄÑ £Á¬Ä ºÀ¹zÀ £Á¬Ä £ÀªÀÄä £Á¬Ä

(2) `ªÀÄvÀÄÛ' JA§ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀ H ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ°è

J¯Áè «¨sÀQÛgÀÆ¥ÀUÀ¼ÉÆA¢UÀÆ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ (ªÀÄ£É0iÀÄ£ÀÆß, ªÀÄ£É
¬ÄAzÀ®Æ, ªÀÄ£ÉUÀÆ, ªÀÄ£É0iÀÄ®Æè); DzÀgÉ C ¥ÀævÀå0iÀÄ«gÀĪÀ £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ CzÀ£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
EzÉà jÃw0iÀÄ°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÁUÀ° E®èªÉà Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À
PÀÈzÀAvÀ gÀÆ¥ÀzÉÆA¢UÁUÀ° F ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. F
«µÀ0iÀÄzÀ®Æè C ¥ÀævÀå0iÀÄ«gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ UÀÄt¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ
PÀÈzÀAvÀUÀ¼À ºÁVzÉ0iÀÄ®èzÉ, «¨sÀQÛgÀÆ¥ÀUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ ºÁV®è.
(3) E°è £ÁªÀÅ ªÀÄÄRåªÁV UÀªÀĤ¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ «µÀ0iÀĪÉãÉAzÀgÉ,
UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ, Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À PÀÈzÀAvÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À
µÀ¶×à gÀÆ¥À EªÀÅ ªÀÄÆgÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸ÀÄ
ªÀÅzÀPÁÌV ªÀiÁvÀæªÉà §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅ £ÉÃgÀªÁV ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß
vÀ0iÀiÁj¸ÀĪÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀÅ¢®è. EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, C£ÀÄß, EAzÀ, UÉ
ªÀÄvÀÄÛ C°è ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ £ÉÃgÀªÁV ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¸ÀĪÀ°è §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.
¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À vÀ0iÀiÁjPÉ0iÉÄA§ÄzÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À vÀ0iÀiÁjPÉVAvÀ PɼÀV£À ¸ÀÛgÀ
zÀ°è §gÀĪÀ ªÁåPÀgÀt PÁ0iÀÄð. PÀ£ÀßqÀzÀ µÀ¶×à ¥ÀævÀå0iÀÄ F PɼÀV£À
¸ÀÛgÀzÀ°è ªÀiÁvÀæªÉà §gÀ§®ÄèzÀÄ.
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, C£ÀÄß, EAzÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ
CzÀQÌAvÀ ªÉÄðgÀĪÀ ªÁPÀågÀZÀ£É0iÀÄ ¸ÀÛgÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁV,
PÀ£ÀßqÀzÀ µÀ¶×à ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß EvÀgÀ `«¨sÀQÛ' ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ MAzÉÃ
UÀÄA¦£À°è Ej¹ ºÉüÀĪÀÅzÀÄ ¸Àj0iÀÄ®è.

8.5.6 ¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛ

¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ CzÀgÀ §¼ÀPÉAiÀÄ°è F JgÀqÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ PÉ®ªÀÅ
ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ.
(1) ªÉÄÃ¯É (8.5.4gÀ°è) ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¸À¥ÀÛ«ÄAiÀÄ
ªÀÄÆ®PÀ MAzÀÄ ZÀ®£ÉAiÀÄ PÉÆ£É AiÀiÁªÀÅzÀÄ (AiÀiÁªÀ eÁUÀzÀ°è ZÀ®£É

189
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
ªÀÄÄPÁÛAiÀĪÁ¬ÄvÀÄ) JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä ¸ÁzsÀå; DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è
EzÀPÁÌV ZÀvÀÄyðAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

(35) ¥ÀÅgÉõÀÄ ¥ÉæõÀAiÀiÁªÀiÁ¸À zÀÆvÁ£ï

`zÀÆvÀgÀ£ÀÄß £ÀUÀgÀUÀ½UÉ PÀ¼ÀÄ»¹zÀ'

(35)£Éà ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåzÀ°è ¸À¥ÀÛ«Ä0iÀÄ ¥ÀÅgÉõÀÄ `£ÀUÀgÀUÀ¼À°è'

§A¢zÉ; DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ZÀvÀÄyð0iÀÄ £ÀUÀgÀUÀ½UÉ §A¢zÉ.
(2) PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸À¥ÀÛ«ÄAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃQzÀÝ°è CzÀÄ ZÀ®£ÉAiÀÄ eÁUÀ
ªÁVgÀ¨ÉÃPÀ®èzÉ PÉÆ£ÉAiÀiÁVgÀ¨ÁgÀzÀÄ. ¸À¥ÀÛ«ÄUÀÆ ZÀvÀÄyðUÀÆ £ÀqÀĪÉ
PÀ£ÀßqÀzÀ°ègÀĪÀ F ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß PɼÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è PÁt§ºÀÄzÀÄ.

(36PÀ) gÁdÄ PÁrUÉ NrzÀ

(36R) gÁdÄ PÁr£À°è NrzÀ

NqÀĪÀ ZÀ®£É PÁr£À ¢QÌUÁV JAzÀgÉ PÁr£À°è PÉÆ£ÉUÉƼÀÄîªÀAvÉ

£ÀqÉ¢zÉAiÀiÁzÀgÉ, (36PÀ)zÀ°è PÁt¹zÀAvÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ZÀvÀÄyðAiÀÄ£ÀÄß
§¼À¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ; CzÀÄ PÁr£ÉƼÀUÉãÉà (JAzÀgÉ PÁqÀÄ D ZÀ®£É0iÀÄ
eÁUÀªÁVgÀĪÀAvÉ) £ÀqÉ¢zÉAiÀiÁzÀgÉ (36R)zÀ°è PÁt¹zÀAvÉ ¸À¥ÀÛ«Ä
AiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
(3) PÀ£ÀßqÀzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ªÉʲµÀÖ÷åªÉãÉAzÀgÉ, WÀl£ÉAiÀÄ°è §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀĪÀ PÀgÀt, zÀæªÀå, PÁ® ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌVAiÀÄÆ CzÀgÀ°è ¸À¥ÀÛ«ÄAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

(37) gÁdÄ ZÀªÀÄZÀzÀ°è Hl ªÀiÁrzÀ

(38) eÁ£ÀQ MAzÀÄ ªÀÄÆwðAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄtÂÚ£À°è ªÀiÁrzÀ¼ÀÄ
(38) DPÉ LzÉà «Ä¤n£À°è Hl ªÀÄÄV¹zÀ¼ÀÄ

(4) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß J¯Áè jÃwAiÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ

UÀ¼ÉÆA¢UÀÆ `eÁUÀ' JA§ CxÀðzÀ°è §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀÄ£ÀĵÀågÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ CzÀ£ÀÄß F CxÀðzÀ°è
§¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®è.

(39) ¥ËgÉõÀÄ ¥ÉæõÀAiÀiÁªÀiÁ¸À zÀÆvÁ£ï

190
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ
`¥ËgÀgÀ°èUÉ zÀÆvÀgÀ£ÀÄß PÀ¼ÀÄ»¹zÀ'
(40) vÀ¹ä£ï RqÉÎãÀ ¥ÀæºÀgÀ£ï ªÀÄÄ£Ë
`CªÀ£ÀÄ ªÀÄĤUÉ RqÀÎzÀ°è ºÉÆqÉzÀ'

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ (39)£Éà ªÁPÀåzÀ°è ¥ËgÉõÀÄ `¥ËgÀgÀ°è' JA§ÄzÁV

ªÀÄ£ÀĵÀågÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀªÉÇAzÀÄ £ÉÃgÀªÁV ¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛAiÀÄ°è
§A¢zÉ. DzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw ¸À¥ÀÛ«Äà gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÉÃ
§¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
(39)£Éà ªÁPÀåzÀ PÀ£ÀßqÀ C£ÀĪÁzÀzÀ°è ¥ËgÀgÀ°èUÉ JA§ÄzÀÄ
§A¢zÉ. EzÀgÀ°è eÁUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV C°èUÉ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À
¯ÁVzÀÄÝ, CzÀgÉÆA¢UÉ ¥ËgÀgÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA§A¢ü¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV CzÀgÀ
«±ÉõÀt gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß (¥ËgÀgÀ JA§ C ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹gÀĪÀ gÀÆ¥À
ªÀ£ÀÄß) §¼À¸À¯ÁVzÉ.
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, (40)£Éà ªÁPÀåzÀ PÀ£ÀßqÀ C£ÀĪÁzÀzÀ°è ¸À¥ÀÛ«Ä0iÀÄ
§zÀ®Ä ZÀvÀÄyð0iÀÄ£ÀÄß (ªÀÄĤUÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß) §¼À¸À¯ÁVzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀÄ£ÀĵÀågÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ ¸À¥ÀÛ«ÄÃ
«¨sÀQÛUÉ £ÉÃgÀªÁV eÁUÀzÀ CxÀð«®è. gÁªÀÄ£À°è JAzÀgÉ gÁªÀÄ£À
§½AiÀÄ°è JA§ CxÀð ªÀiÁvÀæ §gÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ £Á®ÄÌ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½UÉ JAvÀºÀ
§¼ÀPÉUÀ¼É®è EªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀÆ®APÀ±ÀªÁV ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀ PÉ®¸À E£ÀÆß
£ÀqÉ¢®è. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ
zÀ®Æè PÁtĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀߪÀµÉÖà £ÀqÉ¢zÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀQÌAvÀ PÀ£ÀßqÀ F «µÀAiÀÄzÀ°è wÃgÀ ©ü£ÀߪÁVgÀ®Ä ¸ÁzsÀå
JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ£ÀzÀ°èj¹PÉÆAqÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ «¨sÀQÛUÀ¼À£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV
¥Àj²Ã°¹zÀ°è ªÀiÁvÀæ PÀ£ÀßqÀ «¨sÀQÛUÀ¼À ¤dªÁzÀ ¸ÀégÀÆ¥À JAvÀºÀzÀÄ
JA§ «µÀAiÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁ¢ÃvÀÄ.

8.6 wgÀļÀÄ
PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉå,
CªÀÅUÀ¼À CxÀð ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉ - EªÉ®èzÀgÀ®Æè ºÀ®ªÁgÀÄ
jÃwAiÀÄ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄÃ
PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ¤dªÁzÀ
¸ÀégÀÆ¥À JAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß «ªÀj¹ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.

191
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
EzÀ®èzÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ «¨sÀQÛUÀ½UÉ ¢éwÃAiÀiÁ, vÀÈwÃAiÀiÁ, ZÀvÀÄyðÃ
ªÀÄvÀÄÛ ¸À¥ÀÛ«Äà JA§ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ CxÀð»Ã£ÀªÁVgÀĪÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß
PÉÆqÀĪÀ §zÀ®Ä, PÀ£ÀßqÀzÀ°è CªÀÅUÀ½VgÀĪÀ ªÀÄÄRåªÁzÀ §¼ÀPÉAiÉÄAvÀºÀzÀÄ
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ DUÀÄUÀ, ¸ÀÄgÀÄ, PÉÆ£É ªÀÄvÀÄÛ eÁUÀ JA§ (E®èªÉÃ
CAvÀºÀªÉà ¨ÉÃgÉ) ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÆlÖ°è D ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀ°AiÀÄĪÀ
ªÀÄvÀÄÛ §¼À¸ÀĪÀ PÉ®¸À ¸ÀÄ®¨sÀªÁUÀ§®ÄèzÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛAiÉÄA§Ä¢®è. ¢éwÃAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß CªÀ±Àå«zÁÝUÀ
ªÀiÁvÀæ §¼À¸ÀĪÀ C£ÀÄPÀÆ®vÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°èzÉ. vÀÈwÃAiÀiÁ, ZÀvÀÄyðà ªÀÄvÀÄÛ
¸À¥ÀÛ«ÄUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀÄÄRåªÁV eÁUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄwÛzÀÄÝ, CªÀÅUÀ¼À°è
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ JgÀqÀÄ «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ZÀ®£ÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ eÁUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄ
vÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄzÀÄ §jAiÀÄ eÁUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
vÀÈwÃAiÉÄVAvÀ ©ü£ÀߪÁzÀ ¥ÀAZÀ«ÄAiÉÄA§ «¨sÀQÛ PÀ£ÀßqÀzÀ°è®è.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ «¨sÀQÛUÀ¼À CxÀðPÉÌ ºÉÆð¹zɪÁzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ vÀÈwÃAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀAZÀ«ÄAiÉÄAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀÅzÉà M¼ÉîAiÀÄzÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ µÀ¶×à ¥ÀævÀåAiÀÄPÉÌ «¨sÀQÛAiÀiÁV §¼ÀPɬĮè.
0iÀiÁPÉAzÀgÉ, CzÀÄ JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄ
vÀÛzÉ0iÀÄ®èzÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅ¢®è.

192
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 9. «¨sÀQÛ¥À®èl

9.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è `«¨sÀQÛ¥À®èl' JA§ «¨sÁUÀªÉÇA¢gÀÄvÀÛzÉ. MAzÉÃ
CxÀðzÀ°è JgÀqÀÄ CxÀªÁ eÁ¹Û «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ PÉ®ªÀÅ
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV F «¨sÁUÀzÀ°è «ªÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ ¸Àé®à ¸ÀÆPÀëöäªÁV F ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹zÁUÀ, CªÀÅ
UÀ¼À°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½UÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è MAzÉà CxÀðªÀ®è,
¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CxÀðUÀ½ªÉAiÉÄA§ «µÀAiÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ. JAzÀgÉ, ªÉÊAiÀiÁ
PÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ w½¸ÀĪÀ ºÁUÉ CªÀÅ MAzÉà CxÀðzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À®è.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°èAiÀÄÆ `«¨sÀQÛ¥À®èl'UÀ¼À£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ
«zÉ. DzÀgÉ, CªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÉà PÉ®ªÀPÉÌ ªÀiÁvÀæ PÀ£ÀßqÀzÀ ºÁUÉ CxÀð¨sÉÃzÀ
ªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV, ºÉaÑ£ÉqÉUÀ¼À®Æè
CªÀ£ÀÄß MAzÀÄ «¨sÀQÛAiÀÄ CxÀðzÀ°è E£ÉÆßAzÀÄ «¨sÀQÛAiÀÄ §¼ÀPÉ0iÉÄA§Ä
zÁV ªÀtÂð¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è J¯Áè «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½UÀÆ CxÀðzÉÆA¢UÉ £ÉÃgÀªÁzÀ
¸ÀA§AzsÀ«zÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è E®è JA§ÄzÉà PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ CªÀÅUÀ¼À «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ°è PÁt¸ÀĪÀ F
ªÀåvÁå¸ÀPÉÌ ªÀÄÆ® PÁgÀt.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀÄÄRåªÁV EAvÀºÀ JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ `«¨sÀQÛ¥À®èl'UÀ¼À£ÀÄß
PÁt§ºÀÄzÀÄ.
(1) QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà G½¹, CzÀgÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ §¼À¸À®Ä
¸ÁzsÀå JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ jÃwAiÀÄ «¨sÀQÛ¥À®èl.
(2) QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ°è PÉ®ªÀÅ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrzÁUÀ
CzÀgÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀQÛUÀ¼À®Æè PÉ®ªÀÅ

© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.

 «¨sÀQÛ¥À®èl
§zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁUÀĪÀÅzÉA§ÄzÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ jÃwAiÀÄ
«¨sÀQÛ¥À®èl.
F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ «¨sÀQÛ¥À®èlUÀ¼À®Æè PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è CxÀð
§zÀ¯ÁUÀzÉ G½AiÀÄĪÀÅ¢®è. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ®Æè F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ «¨sÀQÛ
¥À®èlUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ F
«¨sÀQÛ¥À®èlªÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ ºÁUÉ CxÀðªÀåvÁå¸ÀzÉÆA¢UÉ ºÉaÑ£ÉqÉUÀ¼À®Æè
ºÉÆA¢¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.

9.2 QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ°è §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀzÉ «¨sÀQÛ¥À®èl

»A¢£À CzsÁå0iÀÄzÀ°è «ªÀj¹zÀ ºÁUÉ, «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀ JAvÀºÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
w½¸ÀÄvÀÛªÉ; JAzÀgÉ, £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀAvÀºÀ ªÀåQÛ, ¥ÁætÂ, ªÀ¸ÀÄÛ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ w½¸ÀĪÀ WÀl£ÉAiÀÄ°è JAvÀºÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß
£ÀqɸÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß CªÀÅ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.
F «µÀ0iÀÄzÀ°è PÀ£ÀßqÀzÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À°è
«AUÀr¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. (1) PÉ®ªÀÅ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
MAzÀÄ «²µÀÖªÁzÀ jÃwAiÀÄ°è ªÀiÁvÀæ ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ (2)
¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ°è
¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
JgÀqÀ£É0iÀÄ UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃjgÀĪÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
CªÀÅ ¸ÀÆa¸À§®è ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀߣÀĸÀj¹ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À°è
§¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ªÁPÀåeÉÆÃrUÀ¼À£ÀÄß
¥Àj²Ã°¸À§ºÀÄzÀÄ.

(1PÀ) gÁdÄ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ¥Án£À°è vÀÄA©¹zÀ

(1R) gÁdÄ PÀ¥Ál£ÀÄß ¥ÀŸÀÛPÀUÀ½AzÀ vÀÄA©¹zÀ
(2PÀ) ºÀj ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß ªÀÄgÉwzÁÝ£É
(2R) ºÀjUÉ ¥ÁoÀ ªÀÄgÉwzÉ
(3PÀ) eÁ£ÀQ Kt¬ÄAzÀ ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß ºÀwÛzÀ¼ÀÄ
(3R) eÁ£ÀQ Kt¬ÄAzÀ ªÀÄgÀPÉÌ ºÀwÛzÀ¼ÀÄ

(1-3) ªÁPÀåeÉÆÃrUÀ¼À°è §A¢gÀĪÀ (PÀ-R) ªÁPÀåUÀ¼À°è QæAiÀiÁ

gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ §zÀ¯ÁUÀzÉ G½¢ªÉAiÀiÁzÀgÀÆ CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ §A¢gÀĪÀ

193
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ §zÀ¯ÁVªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¥ÀŸÀÛPÀ £ÁªÀÄ
¥ÀzÀ (1PÀ)zÀ°è ¢éwÃAiÉÄAiÀÄ°è §A¢zÉ, DzÀgÉ (1R)zÀ°è vÀÈwÃAiÉÄ0iÀÄ°è
§A¢zÉ. EzÀ®èzÉ, (1PÀ)zÀ°è ¸À¥ÀÛ«Ä0iÀÄ°èzÀÝ PÀ¥ÁlÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ (1R)
zÀ°è ¢éwÃ0iÉÄ0iÀÄ°è §A¢zÉ.
G½zÀ (PÀ-R) ªÁPÀåUÀ¼À®Æè Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ §zÀ¯ÁUÀzÉ G½¢zÉ; DzÀgÉ
CzÀgÉÆA¢UÉ §A¢gÀĪÀ MAzÀÄ CxÀªÁ eÁ¹Û £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CªÀÅUÀ¼À
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄzÀ°è §zÀ¯ÁVªÉ.
E°è £ÁªÀÅ UÀªÀĤ¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ «µÀAiÀĪÉãÉAzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è
EAvÀºÀ `«¨sÀQÛ¥À®èlUÀ¼ÀÄ' CxÀð«®èzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À®è. CªÀÅUÀ¼À°è
ªÀÄÄRåªÁV `¸ÀªÀÄUÀævÉ', `¸ÉéÃZÉÒ' ªÀÄvÀÄÛ `¸Á¤ßzsÀå' JA§ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ
jÃwAiÀÄ CxÀðªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß PÁt®Ä ¸ÁzsÀå (eÁ¹Û «ªÀgÀUÀ½UÉ ¨sÀmï
1978, 2004 £ÉÆÃr).

9.2.1 ¸ÀªÀÄUÀævÉ
PÀ£ÀßqÀzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£É MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß
¸ÀªÀÄUÀæªÁV ¨Á¢ü¸ÀĪÀÅzÉà CxÀªÁ C¸ÀªÀÄUÀæªÁV ¨Á¢ü¸ÀĪÀÅzÉà JA§
«µÀAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É JgÀqÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À°è «AUÀr¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
FdÄ, zÁlÄ, vÀÄA§Ä ªÉÆzÀ¯ÁzÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£É
MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄUÀæªÁV ¨Á¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ; DzÀgÉ ªÀÄÄlÄÖ, PÀvÀÛj¸ÀÄ,
ºÀj, £ÉÆÃqÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£É MAzÀÄ
ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß C¸ÀªÀÄUÀæªÁV ¨Á¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.

(4) ºÀj ªÉÄÃd£ÀÄß ªÀÄÄnÖzÀ

(5) ºÀj £À¢AiÀÄ£ÀÄß FfzÀ

ºÀj ªÉÄÃf£À vÀÄ¢AiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÉà ªÀÄÄnÖgÀĪÀ£ÁzÀgÀÆ (4)£ÉÃ

ªÁPÀåªÀ£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ; DzÀgÉ (5)£Éà ªÁPÀåªÀ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃQzÀÝ°è
CªÀ£ÀÄ £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄUÀæªÁV, JAzÀgÉ MAzÀÄ zÀqÀ¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ
zÀqÀzÀªÀgÉUÉ Ff zÁngÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀªÀÄUÀæªÁV ¨Á¢ü¸ÀĪÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÉ®ªÀPÉÌ ¸ÀªÀÄUÀæ ªÀÄvÀÄÛ
C¸ÀªÀÄUÀæ JA§ F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ CxÀðUÀ¼ÀÆ §gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÀÄÝ, EzÀÄ
CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀߪÀ®A©¹zÉ.

194
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛ¥À®èl
GzÁºÀgÀuÉUÁV, EAvÀºÀ PÉ®ªÀÅ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ
AiÀÄ°ègÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ §AzÁUÀ ¸ÀªÀÄUÁæxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄvÀÛªÉ
ªÀÄvÀÄÛ ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛAiÀÄ°ègÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ §AzÁUÀ
C¸ÀªÀÄUÁæxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄvÀÛªÉ (6PÀ-R £ÉÆÃr).
ºÁUÁV, CAvÀºÀ JgÀqÀÄ §¼ÀPÉUÀ¼À£ÀÄß ¢éwÃAiÀiÁ-ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛ
¥À®èlPÉÌ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁV PÉÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉAiÀiÁzÀgÀÆ C°è ¢éwÃ0iÀiÁ
ªÀÄvÀÄÛ ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ MAzÉà CxÀðzÀ°è §A¢ªÉ JAzÀÄ
ºÉüÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀÄ®è. AiÀiÁPÉAzÀgÉ D JgÀqÀÄ «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
CxÀðUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀĪÀÅzÀPÁÌV §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.

(6PÀ) ¨ÉPÀÄÌ ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß ºÀwÛvÀÄ

(6R) ¨ÉPÀÄÌ ªÀÄgÀPÉÌ ºÀwÛvÀÄ

¨ÉPÀÄÌ ªÀÄgÀPÉÌ §ÄqÀ¢AzÀ¯ÉãÉà ºÀwÛzÉAiÀiÁzÀgÉ (6PÀ)ªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ

ªÀiÁr¤AzÀ ªÀÄgÀPÉÌ ºÀwÛzÉAiÀiÁzÀgÉ (6R)ªÀ£ÀÆß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
ªÀÄgÀzÀ ªÀÄnÖUÉ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ ¸ÀªÀÄUÁæxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀÅzÁzÀgÉ
JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ C¸ÀªÀÄUÁæxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄvÀÛzÉ. F CxÀð ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß
(7PÀ-UÀ) ªÁPÀåUÀ¼À®Æè PÁt§ºÀÄzÀÄ.

(7PÀ) eÁ£ÀQ Kt¬ÄAzÀ ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß ºÀwÛzÀ¼ÀÄ

(7R) eÁ£ÀQ Kt¬ÄAzÀ ªÀÄgÀPÉÌ ºÀwÛzÀ¼ÀÄ
(7UÀ) eÁ£ÀQ ªÀiÁr¤AzÀ ªÀÄgÀPÉÌ ºÀwÛzÀ¼ÀÄ

(7PÀ)¢AzÀ eÁ£ÀQ KtÂAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹ (£É®¢AzÀ) ªÀÄgÀªÀ£ÉßÃjzÀ¼ÉA§

CxÀð ¹UÀĪÀÅzÁzÀgÉ, (7R)¢AzÀ DPÉ, KtÂAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¤AwzÀݪÀ¼ÀÄ,
C°èAzÀ ªÀÄgÀPÉÌ ºÀwÛzÀ¼ÉA§ CxÀð ¹UÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄgÀzÀ §ÄqÀ¢AzÀ¯ÉÃ
ºÀwÛzÀ¼ÉA§ CxÀð (7R) ªÁPÀåPÉÌ §gÀ¯ÁgÀzÀÄ. CAvÀºÀ CxÀð (7UÀ)
ªÁPÀåPÀÆÌ, CzÀgÀ°è ªÀÄgÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ZÀvÀÄyðAiÀÄ°è §A¢gÀĪÀ PÁgÀt,
§gÀ¯ÁgÀzÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¢éwÃAiÀiÁ-¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛ¥À®èlªÀÇ EzÉà jÃwAiÀÄ°è
¸ÀªÀÄUÀæ ªÀÄvÀÄÛ C¸ÀªÀÄUÁæxÀðUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ§®ÄèzÀÄ.

(8PÀ) DvÀ PÁªÉÃj £À¢AiÀÄ£ÀÄß FfzÀ

(8R) DvÀ PÁªÉÃj £À¢AiÀÄ°è FfzÀ

195
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
(9PÀ) CªÀ£ÀÄ MAzÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀ(ªÀ£ÀÄß) §gÉ¢zÁÝ£É
(9R) CªÀ£ÀÄ MAzÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀzÀ°è (MAzÀÄ PÀvÉ) §gÉ¢zÁÝ£É

£À¢AiÀÄ MAzÀÄ zÀqÀ¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ zÀqÀPÉÌ FfzÀ£ÉA§ CxÀð £À¢

¥ÀzÀ ¢éwÃAiÉÄAiÀÄ°ègÀĪÀ (8PÀ) ªÁPÀåQÌzÉ ªÀÄvÀÄÛ £À¢AiÀįÉèà J¯ÉÆèÃ
MAzÀÄ PÀqÉ FfzÀ£ÉA§ CxÀð £À¢ ¥ÀzÀ ¸À¥ÀÛ«ÄAiÀÄ°ègÀĪÀ (8R)
ªÁPÀåQÌzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
EzÉà jÃw0iÀÄ°è (9PÀ) ªÁPÀåPÉÌ CªÀ£ÉÆAzÀÄ Erà ¥ÀŸÀÛPÀªÀ£ÀÄß
§gÉ¢zÁÝ£ÉA§ ¸ÀªÀÄUÁæxÀð §gÀÄvÀÛzÉ. CzÀgÀ°è ¥ÀŸÀÛPÀ ¥ÀzÀ ¢éwÃ0iÉÄ
0iÀÄ°ègÀĪÀÅzÉà EzÀPÉÌ PÁgÀt. EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, (9R) ªÁPÀåPÉÌ CªÀ£ÀÄ
¥ÀŸÀÛPÀzÀ MAzÀÄ ¨sÁUÀzÀ°è §gÉ¢zÁÝ£ÉA§ C¸ÀªÀÄUÁæxÀð §gÀÄvÀÛzÉ.
CzÀgÀ°è ¥ÀŸÀÛPÀ ¥ÀzÀ ¸À¥ÀÛ«Ä0iÀÄ°ègÀĪÀÅzÉà EzÀPÉÌ PÁgÀt. F CxÀð
ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß (9R)zÀ°è PÀA¸ÀzÉƼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀzÀ ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ.
ªÉÄÃ¯É 9.2gÀ°è PÉÆnÖgÀĪÀ (1PÀ-R) ªÁPÀåUÀ¼À°è EAvÀºÀ
¢éwÃAiÀiÁ-¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛ¥À®èl ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ, ¢éwÃAiÀiÁ-vÀÈwÃAiÀiÁ
«¨sÀQÛ ¥À®èlªÀÇ EzÉ. F ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß PɼÀUÉ ¥ÀÅ£ÀB PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.

(1PÀ) gÁdÄ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ¥Án£À°è vÀÄA©¹zÀ

(1R) gÁdÄ PÀ¥Ál£ÀÄß ¥ÀŸÀÛPÀUÀ½AzÀ vÀÄA©¹zÀ

(1PÀ) ªÁPÀåzÀ ¥ÀæPÁgÀ vÀ£Àß°ègÀĪÀ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼É®èªÀ£ÀÆß gÁdÄ PÀ¥Án

£À°è vÀÄA©¹zÀ£ÉA§ CxÀð §gÀÄvÀÛzÉ, DzÀgÉ PÀ¥ÁlÄ vÀÄA©vÉA§ CxÀð
§gÀĪÀÅ¢®è. (1PÀ) ªÁPÀåzÀ ¥ÀæPÁgÀ PÀ¥Án£À°è E£ÀÆß ¸Àé®à eÁUÀ
G½¢gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
(1R) ªÁPÀå EzÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVzÉ. D ªÁPÀåzÀ ¥ÀæPÁgÀ, PÀ¥ÁlÄ
¥ÀŸÀÛPÀ¢AzÀ vÀÄA©vÉA§ CxÀð §gÀÄvÀÛzÉ, DzÀgÉ gÁdÄ«UÉ vÀ£Àß°ègÀĪÀ
¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼É®èªÀ£ÀÆß D PÀ¥Án£À°è vÀÄA©¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÉA§ CxÀð
§gÀĪÀÅ¢®è. F ªÁPÀåzÀ ¥ÀæPÁgÀ, PÀ¥ÁlÄ vÀÄA©zÀ ªÉÄÃ®Æ ¸Àé®à ¥ÀŸÀÛPÀ
gÁdÄ«£À ºÀwÛgÀ G½¢gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
(1PÀ-R) ªÁPÀåUÀ¼À°è PÁt¹zÀ ºÁUÉ, ªÀÄvÀÄÛ EzÀgÀAvÉ0iÉÄà (9PÀ-R)
ªÁPÀåUÀ¼À®Æè PÁt¹zÀ ºÁUÉ, ¸ÀªÀÄUÁæxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ
UÀ¼ÉÆA¢UÉ ¢éwÃ0iÉÄ0iÀÄ°è §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¹zÁUÀ D Qæ0iÀiÁ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£É0iÀÄÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄUÀæ

196
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛ¥À®èl
ªÁV ¨Á¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ0iÉÄA§ÄzÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀågÀZÀ£É0iÀÄ MAzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå
¤0iÀĪÀÄ.

9.2.2 ¸ÉéÃZÁÒ¥ÀæªÀÈwÛ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀªÉÇAzÀ£ÀÄß ¥ÀæPÀÈw (¥ÀæxÀªÀiÁ) gÀÆ¥ÀzÀ°è §¼À¸ÀĪÀ §zÀ®Ä
ZÀvÀÄyðAiÀÄ°è §¼À¹zÁUÀ, D £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀÅ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀåQÛ WÀl£ÉAiÀÄ°è
¸ÉéÃZÉÒ¬ÄAzÀ ¥ÀæªÀÈvÀÛªÁV®è JA§ CxÀð ¹UÀÄvÀÛzÉ. E®Æè «¨sÀQÛ¥À®èl
PÁt¸ÀĪÀÅzÀÄ ¤dªÁzÀgÀÆ `¥ÀæxÀªÀiÁ' ªÀÄvÀÄÛ ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ
CxÀðzÀ°è §A¢ªÉAiÉÄAzÀÄ ºÉüÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀÄ®è.

(10PÀ) ¸À£Áå¹ vÀ¯É vÀÄj¹zÀ

(10R) ¸À£Áå¹UÉ vÀ¯É vÀÄj¹vÀÄ
(11PÀ) ºÀÄ°AiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ ºÀj ºÉzÀjzÀ
(11R) ºÀÄ°AiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ ºÀjUÉ ºÉzÀjvÀÄ
(12PÀ) ¥ÀŸÀÛPÀªÀ£ÀÄß vÀgÀ®Ä CªÀ£ÀÄ ªÀÄgÉwzÁÝ£É
(12R) ¥ÀŸÀÛPÀªÀ£ÀÄß vÀgÀ®Ä CªÀ¤UÉ ªÀÄgÉwzÉ

(10-12) ªÁPÀåUÀ¼À°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ZÀvÀÄyðAiÀÄ°è §¼À¹zÁUÀ

QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ w½¸ÀĪÀ WÀl£ÉUÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀÅ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀåQÛ
dªÁ¨ÁÝgÀ£À®è (JAzÀgÉ D WÀl£É DvÀ£À ºÀvÉÆÃnAiÀÄ°ègÀ°®è) JA§
CxÀð ¹UÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ CzÉà £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß 0iÀiÁªÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÆß
¸ÉÃj¸ÀzÉ (`¥ÀæxÀªÉÄ'0iÀÄ°è) §¼À¹zÁUÀ CzÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀåQÛ WÀl£ÉUÉ
dªÁ¨ÁÝgÀ£ÉA§ CxÀð ¹UÀÄvÀÛzÉ.
¥ÉæÃgÀuÁxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è ¥ÉæÃjvÀ£ÁVgÀĪÀ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß
¢éwÃAiÉĬÄAzÀ®Æ ¸ÀÆa¸À§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÊAiÀÄ°è JA§ ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É
§A¢gÀĪÀ µÀ¶×¬ÄAzÀ®Æ ¸ÀÆa¸À§ºÀÄzÀÄ. E®Æè ¥ÉæÃjvÀ£ÁVgÀĪÀ ªÀåQÛ
¸ÉéÃZÉÒ¬ÄAzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸Àé±ÀQÛ¬ÄAzÀ PÁAiÀÄðzÀ°è vÉÆqÀVgÀĪÀ£ÉÆà E®èªÉÇÃ
JA§ «µÀAiÀÄ DvÀ£À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV 0iÀiÁªÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß
§¼À¸À¯ÁVzÉ JA§ÄzÀgÀ ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©¹gÀÄvÀÛzÉ.

(13PÀ) £À½¤AiÀÄÄ ºÀÄqÀÄUÀ£À£ÀÄß ªÀÄgÀPÉÌ ºÀwÛ¹zÀ¼ÀÄ

(13R) £À½¤AiÀÄÄ ºÀÄqÀÄUÀ£À PÉÊAiÀÄ°è ªÀÄgÀPÉÌ ºÀwÛ¹zÀ¼ÀÄ

197
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
(13PÀ) ªÁPÀå¢AzÀ £À½¤ ºÀÄqÀÄUÀ£À£ÀÄß PÉʬÄAzÀ JwÛ ªÀÄgÀPÉÌ
ºÀwÛ¹zÀ¼ÉA§ CxÀðªÀÇ (13R) ªÁPÀå¢AzÀ £À½¤ DvÀ£À£ÀÄß ªÀÄgÀPÉÌ
ºÀvÀÄÛªÀAvÉ ¥ÉæÃgÉæ¹zÀ¼ÉA§ CxÀðªÀÇ ¹UÀÄvÀÛzÉ. ºÀÄqÀÄUÀ£ÀÄ ¸ÉéÃZÉÒ¬ÄAzÀ
ªÀÄgÀPÉÌ ºÀwÛzÀ£ÉA§ CxÀð JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ°è ªÀiÁvÀæ ¹UÀÄvÀÛzÉ.

9.2.3 ¸Á¤ßzsÀå
§AiÀÄÄå QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¨ÉÊUÀ¼À£ÀÄß w£ÀÄߪÀ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¢éwÃAiÉÄAiÀÄ®Æè §gÀ§®ÄèzÀÄ ZÀvÀÄyðAiÀÄ®Æè §gÀ§®ÄèzÀÄ.
E®Æè ¢éwÃAiÀiÁ-ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛ¥À®èlPÉÌ PÀ£ÀßqÀzÀ°è CxÀð ªÀåvÁå¸À
ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ±ÀQÛ¬ÄzÉ.

(14PÀ) ªÀiÁ°¤ gÀ«AiÀÄ£ÀÄß ZÀ£ÁßV ¨ÉÊzÀ¼ÀÄ

(14R) ªÀiÁ°¤ gÀ«UÉ ZÀ£ÁßV ¨ÉÊzÀ¼ÀÄ

(14PÀ) ªÁPÀåzÀ°è gÀ« ¥ÀzÀ ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛAiÀÄ°è §A¢zÀÄÝ, EzÀPÉÌ

ªÀiÁ°¤ gÀ«AiÀÄ£ÀÄß »A¢¤AzÀ JAzÀgÉ CªÀ¤®èzÁUÀ CªÀ£À vÁ¬ÄAiÀÄ
ºÀwÛgÀ CxÀªÁ ¨ÉÃgÉ 0iÀiÁgÁzÀgÀÆ M§â£À ºÀwÛgÀ ¨ÉÊ¢zÁÝ¼É JA§ CxÀð
§gÀÄvÀÛzÉ.
(14R)zÀ°è CzÉà ¥ÀzÀ ZÀvÀÄyðAiÀÄ°è §A¢zÀÄÝ, EzÀPÉÌ ªÀiÁ°¤
gÀ«AiÀÄ£ÀÄß DvÀ£À JzÀÄjUÉãÉà ¨ÉÊ¢zÁÝ¼É JA§ CxÀð §gÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è zÀÆgÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£Àå
ªÁV M§â ªÀåQÛAiÀÄ JzÀÄjUÉãÉà ªÀiÁqÀĪÀÅ¢®èªÁzÀ PÁgÀt D ªÀåQÛ
AiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ZÀvÀÄyðAiÀÄ°è §gÀĪÀÅ¢®è.
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, ºÉüÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ w½¸ÀĪÀ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£Àå
ªÁV M§â ªÀåQÛAiÀÄ JzÀÄjUÉ ªÀiÁvÀæªÉà £ÀqɸÀĪÀ PÁgÀt, D ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¢éwÃAiÉÄAiÀÄ°è §gÀĪÀÅ¢®è.

(15) ªÀiÁ°¤ gÀ«AiÀÄ£ÀÄß zÀÆjzÀ¼ÀÄ

(16) ªÀiÁ°¤ gÀ«UÉ ºÉýzÀ¼ÀÄ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛUÉ F jÃw `¸ÀªÀÄÄäRzÀ°è' JA§ CxÀð

§gÀ®Ä D «¨sÀQÛUÉ MAzÀÄ C£ÀĨsÀªÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß

198
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛ¥À®èl
¸ÀÆa¸ÀĪÀ CxÀð«gÀĪÀÅzÉà ªÀÄÄRå PÁgÀt. M§â£À ¸ÀªÀÄÄäRzÀ°è ¨ÉÊzÀgÉ
ªÀiÁvÀæªÉà DvÀ¤UÉ D ¨ÉÊUÀ½£À C£ÀĨsÀªÀªÁUÀ§®ÄèzÀÄ vÁ£ÉÃ!

9.2.4 ¨ÉÃgÉ CxÀðUÀ¼ÀÄ

ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ DxÀð¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ ¨ÉÃgÉAiÀÄÆ PÉ®ªÀÅ CxÀð
¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw `«¨sÀQÛ¥À®èl'zÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆa¸À®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV ©Ã¼ÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ©¢ÝgÀĪÀ eÁUÀªÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ZÀvÀÄyðAiÀÄ°èAiÀÄÆ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ, ¸À¥ÀÛ«Ä
AiÀÄ°è0iÀÄÆ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

(17PÀ) ¸ÀÄgÉñÀ£À ZÉAqÀÄ ¤ÃjUÉ ©¢ÝzÉ

(17R) ¸ÀÄgÉñÀ£À ZÉAqÀÄ ¤Ãj£À°è ©¢ÝzÉ

DzÀgÉ F JgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è ZÀvÀÄyðà ªÀÄvÀÄÛ ¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ

MAzÉà CxÀðzÀ°è §A¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è
ZÀvÀÄyðà «¨sÀQÛAiÀÄ §¼ÀPÉ0iÀiÁzÁUÀ¯É®è ZÀ®£ÉAiÀÄ CxÀð §gÀÄvÀÛzÉ, DzÀgÉ
¸À¥ÀÛ«Äà «¨sÀQÛAiÀÄ §¼ÀPÉ0iÀiÁzÁUÀ CAvÀºÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ CxÀð §gÀ¨ÉÃPÁV®è.
ªÉÄÃ¯É (17PÀ) ªÁPÀåªÀÅ ZÉAqÀÄ ¤ÃjUÉ ºÉÆÃV ©¢ÝzÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÆß
ªÀÄvÀÄÛ (17R) ªÁPÀåªÀÅ CzÀÄ ¤Ãj£À°è ©zÀÄÝPÉÆArzÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÆß
w½¸ÀÄwÛzÀÄÝ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀgÀ°è ªÀiÁvÀæ ZÀ®£ÉAiÀÄ CxÀð PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ.

9.3 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è «¨sÀQÛ¥À®èl

PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV «¨sÀQÛ ªÀåvÁå¸À«gÀĪÀ¯Éè®è CxÀðªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÆß
PÁt®Ä ¸ÁzsÀå JA§ÄzÁV MAzÀÄ ¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. EzÀ®èzÉ
F CxÀð ªÀåvÁå¸À «¨sÀQÛAiÀÄ ªÀÄÄRå CxÀð¢AzÀ¯ÉãÉà ¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå
ªÁUÀĪÀAvÀºÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀÇ DVgÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉʲµÀÖ÷å.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ®Æè PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è «¨sÀQÛ¥À®èlUÀ½UÉ F jÃw
CxÀðªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢¹ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ EzÀPÉÌ C¥ÀªÁzÀUÀ¼ÀÆ
ºÀ®«ªÉ.

(18PÀ) gÁªÀÄB UÁæªÀÄA UÀZÀÒw

`gÁªÀÄ ºÀ½îUÉ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É'

199
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
(18R) gÁªÀÄB UÁæªÀiÁAiÀÄ UÀZÀÒw
`gÁªÀÄ ºÀ½îUÉ (ºÀ½î0iÀÄ PÀqÉUÁV) ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É'
(18UÀ) gÁªÀÄB UÁæªÉÄà UÀZÀÒw
`gÁªÀÄ ºÀ½îUÉ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É (ºÉÆÃV ºÀ½î0iÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÁÛ£É)'

(18PÀ-UÀ) ªÁPÀåUÀ¼À°è UÀZÀÒw QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀzÉÆA¢UÉ UÁæªÀÄ £ÁªÀÄ

¥ÀzÀ ªÀÄÆgÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ «¨sÀQÛUÀ¼À°è §¼ÀPÉ0iÀiÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.
F ªÀÄÆgÀÄ §¼ÀPÉUÀ½UÉ ºÉZÀÄÑ PÀrªÉÄ MAzÉà CxÀð«zÉAiÉÄAzÀÄ ºÉüÀ®Ä
¸ÁzsÀå«zÉAiÀiÁzÀgÀÆ CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ CxÀðzÀ°è ¸ÀÆPÀëöäªÁzÀ ªÀåvÁå¸À
UÀ¼ÀÆ EªÉ. EªÀ£ÀÄß ªÉÄÃ¯É CªÀÅUÀ¼À PÀ£ÀßqÀ C£ÀĪÁzÀzÀ°è PÀA¸ÀUÀ¼ÉƼÀUÉ
PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄwÛªÉ.
¢éwÃAiÉÄAiÀÄÄ MAzÀÄ ¢QÌ£À°è ZÀ®£É £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉAiÉÄA¢µÉÖà ¸ÀÆa¸ÀÄ
ªÀÅzÁzÀgÉ, D ¢PÀÄÌ AiÀiÁªÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ZÀvÀÄyð w½¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ
ZÀ®£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ M§â ªÀåQÛ E®èªÉà MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ AiÀiÁªÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è
§AzÀÄ ¤®ÄèvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸À¥ÀÛ«Ä w½¸ÀÄvÀÛzÉ (vÁgÁ¥ÉÇgɪÁ¯Á
1967).
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ ¨ÉÃgÉ ºÀ®ªÀÅ «¨sÀQÛ¥À®èlUÀ½UÉ F
jÃw CxÀðªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÁV,
¥ÉæÃgÀuÁxÀðPÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¥ÉæÃjvÀ£ÁUÀĪÀAvÀºÀ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÉÇAzÀÄ §gÀÄwÛzÀÄÝ, CzÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¢éwÃAiÉÄ
AiÀÄ®Æè §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ, vÀÈwÃAiÉÄAiÀÄ®Æè §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ. F «¨sÀQÛ
¥À®èlPÉÌ ºÉÆA¢PÉAiÀiÁUÀĪÀAvÀºÀ CxÀðªÀåvÁå¸ÀªÁªÀÅzÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è
EgÀĪÀ ºÁUÉ PÁt¸ÀĪÀÅ¢®è.

(19PÀ) zÉêÀzÀvÉÛãÀ WÀlA PÁgÀAiÀÄw

`zÉêÀzÀvÀÛ£À ªÀÄÆ®PÀ PÉÆqÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁr¸ÀÄvÁÛ£É'
(19R) zÉêÀzÀvÀÛA WÀlA PÁgÀAiÀÄw
`zÉêÀzÀvÀÛ£À ªÀÄÆ®PÀ PÉÆqÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁr¸ÀÄvÁÛ£É'

(19)£Éà ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåzÀ°è PÁgÀ0iÀÄw `ªÀiÁr¸ÀÄvÁÛ£É' Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ

¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£É¬ÄAzÀ ¥ÉæÃjvÀ£ÁUÀĪÀ ªÀåQÛ zÉêÀzÀvÀÛ. DvÀ£À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ (19PÀ)zÀ°è vÀÈwÃ0iÉÄ0iÀÄ°è §A¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ

200
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛ¥À®èl
(19R)zÀ°è ¢éwÃ0iÉÄ0iÀÄ°è §A¢zÉ. DzÀgÉ F «¨sÀQÛ ªÀåvÁå¸ÀPÉÌ
ºÉÆA¢PÉ0iÀiÁUÀĪÀAvÀºÀ CxÀðªÀåvÁå¸À F ªÁPÀåUÀ¼À°è®è.
EzÉà jÃw0iÀÄ°è, PÁgÀtªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è
PÁgÀuÉãÀ JA§ÄzÁV vÀÈwÃ0iÉÄ0iÀÄ®Æè §gÀ§®ÄèzÀÄ, PÁgÀuÁvï JA§Ä
zÁV ¥ÀAZÀ«Ä0iÀÄ®Æè §gÀ§®ÄèzÀÄ;
0iÀiÁgÉÆA¢UÉ ªÀiÁvÀ£ÁrzÀÄzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀ ZÀvÀÄyð
0iÀÄ®Æè §gÀ§®ÄèzÀÄ, ¢éwÃ0iÉÄ0iÀÄ®Æè §gÀ§®ÄèzÀÄ;
0iÀiÁjUÉ PÉÆlÖzÀÄÝ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀ ZÀvÀÄyð0iÀÄ®Æè
§gÀ§®ÄèzÀÄ, µÀ¶× E®èªÉà ¸À¥ÀÛ«Ä0iÀÄ®Æè §gÀ§®ÄèzÀÄ (¹àÃdgï 1886
£ÉÆÃr).
EªÀ£Éß®è «¨sÀQÛ¥À®èlªÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄĪÀÅzÀPÀÆÌ ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀAvÀºÀ
PÀ£ÀßqÀzÀ §¼ÀPÉUÀ¼À£ÀÄß «¨sÀQÛ¥À®èlªÉAzÀÄ PÀgÉ0iÀÄĪÀÅzÀPÀÆÌ £ÀqÀÄªÉ ªÀåvÁå¸À
«zÉ0iÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß E°è UÀªÀĤ¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå.

9.3 QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ°è §zÀ¯ÁªÀuÉ

QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ°è §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ CzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
WÀl£ÉAiÀÄ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
eÁ¹ÛAiÀÄÆ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ E®èªÉà PÀrªÉÄAiÀÄÆ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, MAzÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ ¥ÉæÃgÉæ¸ÀÄ JA§ CxÀðªÀ£ÀÄß
PÉÆqÀĪÀ E¸ÀÄ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ CzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£ÉAiÀÄ°è
¥ÉæÃgÉæ¸ÀĪÀ ªÀåQÛAiÀÄÆ ¸ÉÃgÀĪÀ£ÁzÀ PÁgÀt CzÀgÉÆA¢UÉ §gÀ§®è ªÀåQÛ
UÀ¼À ¸ÀASÉå eÁ¹ÛAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, DvÁäxÀðPÀªÁzÀ PÉƼÀÄî JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ CzÀÄ
¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£ÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÀºÀ JgÀqÀÄ PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÆß M§â£Éà ªÀåQÛ
ªÀ»¸ÀĪÀAvÁUÀĪÀ PÁgÀt, CzÀgÉÆA¢UÉ §gÀ§®è ªÀåQÛUÀ¼À ¸ÀASÉå PÀrªÉÄ
AiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.

(20PÀ) gÁdÄ NrzÀ

(20R) ºÀj gÁdĪÀ£ÀÄß Nr¹zÀ
(21PÀ) £Á£ÀÄ gÁdÄ«UÉ ºÀjAiÀÄ PÉÊAiÀÄ°è ¥ÁoÀ ºÉý¹zÉ
(21R) £Á£ÀÄ ºÀjAiÀÄ PÉÊAiÀÄ°è ¥ÁoÀ ºÉý¹PÉÆAqÉ

201
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
(20PÀ) ªÁPÀåzÀ°è §A¢gÀĪÀ NqÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ (20R) ªÁPÀåzÀ°è
¥ÉæÃgÀuÁxÀðPÀªÁzÀ E¸ÀÄ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ EzÀjAzÁV
CzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£É0iÀÄ°è vÉÆqÀVgÀĪÀ ªÀåQÛUÀ¼À ¸ÀASÉå eÁ¹Û0iÀiÁVzÉ
(gÁdÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀj).
DzÀgÉ, (21PÀ) ªÁPÀåzÀ°è §A¢gÀĪÀ ºÉý¸ÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ
(21R) ªÁPÀåzÀ°è DvÁäxÀðPÀªÁzÀ PÉƼÀÄî JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ
ªÀÄvÀÄÛ EzÀjAzÁV CzÀgÀ°è §gÀĪÀ ªÀåQÛUÀ¼À ¸ÀASÉå PÀrªÉÄ0iÀiÁVzÉ;
(21PÀ)zÀ°èzÀÝ gÁdÄ (21R)zÀ°è §A¢®è. (20PÀ) ªÁPÀåzÀ°è E§âgÀÄ
ªÀiÁqÀĪÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß (20R)zÀ°è M§â£Éà £ÀqɸÀÄwÛzÁÝ£É JA§ÄzÀ£ÀÄß
UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
F jÃw ªÁPÀåzÀ°è §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀASÉå ºÉZÀÄÑPÀrªÉÄ
AiÀiÁzÁUÀ, PÉ®ªÉǪÉÄä CªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ°UÉ §¼ÀPÉ0iÀiÁVzÀÝ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À
«¨sÀQÛAiÀÄ°è §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, (20PÀ)zÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ«®èzÉ §A¢zÀÝ gÁdÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ (20R)zÀ°è ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄzÉÆA¢UÉ §A¢zÉ.
ºÉƸÀvÁV ¸ÉÃjzÀ ºÀj ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß D ªÁPÀåzÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ«®èzÉ
§¼À¸À¨ÉÃPÁVzÉAiÉÄA§ÄzÉà EzÀPÉÌ PÁgÀt.
(20PÀ)zÀ°è «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ«®èzÉ (`¥ÀæxÀªÉÄ'0iÀÄ°è) §A¢zÀÝ gÁdÄ
¥ÀzÀ (20R)zÀ°è ¢éwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛUÉ §zÀ¯ÁzÀÄzÀ£ÀÄß «¨sÀQÛ¥À®èlªÉAzÀÄ
ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EAvÀºÀ «¨sÀQÛUÀ¼À §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÆ
CxÀð ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. (20R) ¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£É0iÀÄ£ÀÄß gÁdÄ
¸ÉéÃZÉÒ¬ÄAzÀ £ÀqɸÀĪÀÅ¢®è.
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ EAvÀºÀ ºÀ®ªÀÅ «¨sÀQÛUÀ¼À
§zÀ¯ÁªÀuÉUÀ½UÉ CxÀðªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢¹PÉÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÉæÃgÀuÁxÀðPÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è ¥ÉæÃjvÀ£ÁUÀĪÀ
ªÀåQÛ0iÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¢éwÃAiÉÄAiÀÄ®Æè §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ
E®èªÉà PÉÊAiÀÄ°è ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ µÀ¶×AiÀÄ®Æè §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ. ¢éwÃAiÉÄ
AiÀÄ°è §¼À¹zÁUÀ ¥ÉæÃjvÀ£ÁzÀ ªÀåQÛ ¸ÉéÃZÉÒ¬ÄAzÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß £Àqɹ®è
JA§ CxÀð §gÀÄvÀÛzÉ DzÀgÉ PÉÊAiÀÄ°è JA§ÄzÀgÉÆA¢UÉ µÀ¶×0iÀÄ°è
§¼À¹zÁUÀ D CxÀð §gÀĪÀÅ¢®è.

(22PÀ) £Á£ÀÄ gÁdĪÀ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ ªÉÄ樀 Nr¹zÉ

(22R) £Á£ÀÄ gÁdÄ«£À PÉÊAiÀÄ°è ªÀÄÆgÀÄ ªÉÄ樀 Nr¹zÉ

202
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 «¨sÀQÛ¥À®èl

(22PÀ) ªÁPÀåPÉÌ £Á£ÀÆ gÁdÄ«£À »AzÉAiÉÄà Nr CªÀ£ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ

ªÉÄ樀 NqÀĪÀ ºÁUÉ ªÀiÁrzÉ JA§ CxÀð §gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ,
(22R) ªÁPÀåPÉÌ D CxÀð«®è. ºÁUÁV, (22PÀ) ªÁPÀåQÌAvÀ (22R)
ªÁPÀåzÀ°è gÁdÄ«UÉ ºÉaÑ£À ¸ÉéÃZÁÒ¥ÀæªÀÈwÛ¬ÄzÉ JAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå
«zÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÀvÀðj ªÀÄvÀÄÛ PÀªÀÄðt JA§ JgÀqÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ½zÀÄÝ
EªÀÅUÀ¼À°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀQÛ¥À®èlªÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ F
«¨sÀQÛ ¥À®èlPÉÌ CxÀðªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢¹ ºÉüÀĪÀÅzÀÄ PÀµÀÖ¸ÁzsÀå.

(23PÀ) ²±ÀÄ¥Á®B PÀȵÀÚA ¤AzÀw

`²±ÀÄ¥Á® PÀȵÀÚ£À£ÀÄß ¤A¢¸ÀÄvÁÛ£É'
(23R) PÀȵÀÚB ²±ÀÄ¥Á¯ÉãÀ ¤AzÀåvÉÃ
`²±ÀÄ¥Á® PÀȵÀÚ£À£ÀÄß ¤A¢¸ÀÄvÁÛ£É'
ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ (23PÀ) ªÀÄvÀÄÛ (23R) ªÁPÀåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ CxÀð
zÀ°è ªÀåvÁå¸À«®è JA§ÄzÀ£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ C£ÀĪÁzÀ
UÀ¼ÀÄ ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸ÀÄvÀÛªÉ. (23R) ªÁPÀåªÀ£ÀÄß PÉ®ªÀgÀÄ `PÀȵÀÚ£ÀÄ ²±ÀÄ
¥Á®¤AzÀ ¤A¢¸À®àqÀÄvÁÛ£É' JA§ÄzÁV C£ÀĪÁ¢¸ÀÄvÁÛgÉãÉÆà ¤d.
DzÀgÉ E°è CxÀð ªÀåvÁå¸À«®è.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÉ®ªÀÅ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ G¥À¸ÀUÀðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ®Æ
CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß PÉ®ªÉǪÉÄä §zÀ°¸À
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. EAvÀºÀ «¨sÀQÛ¥À®èlPÀÆÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è J¯ÉèqÉUÀ¼À®Æè
CxÀð¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.

(24PÀ) ºÀjB ²¯Á¥ÀmÉÖà wµÀ×w

`ºÀj ¥ÁzÉPÀ°è£À ªÉÄÃ¯É PÀĽvÀÄPÉƼÀÄîvÁÛ£É'
(24R) ºÀjB ²¯Á¥ÀlÖA C¢üwµÀ×w
`ºÀj ¥ÁzÉPÀ°è£À ªÉÄÃ¯É PÀĽvÀÄPÉƼÀÄîvÁÛ£É'

(24PÀ) ªÁPÀåzÀ°è wµÀ×w `PÀĽvÀÄPÉƼÀÄîvÁÛ£É' QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀzÉÆA¢UÉ

PÀĽvÀÄPÉÆAqÀ eÁUÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¸À¥ÀÛ«ÄAiÀÄ°è §A¢zÉ.
DzÀgÉ (24R)zÀ°è CzÉà Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß C¢ü G¥À¸ÀUÀðzÉÆA¢UÉ

203
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
§¼À¹gÀĪÀ PÁgÀt, PÀĽwgÀĪÀ eÁUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¢éwÃAiÉÄ
AiÀÄ°è §¼À¸À¨ÉÃPÁVzÉ. E°è PÁt¸ÀĪÀ «¨sÀQÛ¥À®èl CxÀð ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅ¢®è.
QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ G¥À¸ÀUÀðUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹zÁUÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è
EAvÀºÀ ºÀ®ªÀÅ jÃwAiÀÄ «¨sÀQÛ¥À®èlUÀ¼ÀÄ PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è
PÉ®ªÀ£ÀÄß G¥À¸ÀUÀðzÀ CxÀðzÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ0iÉÄãÉÆÃ
¤d; DzÀgÉ ºÉaÑ£ÉqÉUÀ¼À®Æè EzÀÄ PÀµÀÖ¸ÁzsÀå.

9.4 wgÀļÀÄ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè ªÁPÀåzÀ°è §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ
MAzÀÄ «¨sÀQÛAiÀÄ §zÀ®Ä E£ÉÆßAzÀÄ «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ ¸ÁzsÀåvɬÄzÉ.
ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ EzÀ£ÀÄß `«¨sÀQÛ¥À®èl'ªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ «¨sÀQÛAiÀÄ°è PÁt¸ÀĪÀ F §zÀ¯ÁªÀuÉ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ°è
AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrzÀÄzÀjAzÁV £ÀqÉ¢gÀ
§ºÀÄzÀÄ, E®èªÉà QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ°è 0iÀiÁªÀ jÃw0iÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉ0iÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁrgÀ¢zÀÝgÀÆ CzÀÄ £ÀqÉ¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ «¨sÀQÛ
¥À®èlUÀ¼ÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À°è PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
DzÀgÉ, F JgÀqÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ MAzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸À«zÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ «¨sÀQÛ¥À®èlUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀPÀÆÌ C£ÀÄgÀÆ¥ÀªÁzÀ
CxÀðªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢¹PÉÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è. ºÁUÁV CªÀ£ÀÄß
MAzÀÄ «¨sÀQÛ0iÀÄ CxÀðzÀ°è E£ÉÆßAzÀÄ «¨sÀQÛAiÀÄ §¼ÀPÉ JA§ÄzÁV
ªÀtÂð¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸Àj.
DzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è «¨sÀQÛ¥À®èl PÁt¸ÀĪÀ¯Éè®è CzÀPÉÌ C£ÀÄgÀÆ¥À
ªÁzÀ CxÀðªÀåvÁå¸ÀªÀÇ PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ. ºÁUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ «¨sÀQÛ¥À®èl
ªÀ£ÀÄß MAzÀÄ «¨sÀQÛAiÀÄ CxÀðzÀ°è E£ÉÆßAzÀÄ «¨sÀQÛAiÀÄ §¼ÀPÉ JA§ÄzÁV
«ªÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀÄ®è.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ F ªÀÄÄRåªÁzÀ
ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ UÀªÀĤ¹zÀAw®è.

204
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 10. ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

10.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
PÀ£ÀßqÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉA§ÄzÁV JgÀqÀÄ ªÀÄÄRå ¥ÀzÀ
ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÉA§ E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðªÀÇ EzÉ
AiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÀÄÆgÀ£Éà CzsÁåAiÀÄzÀ°è £ÉÆÃrgÀĪɪÀÅ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è
UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ0iÉÄà §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀŪÁzÀ PÁgÀt,
CzÀgÀ°è PÀ£ÀßqÀzÀ ºÁUÉ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÉA§ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄzÉÆAzÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀð
«zÉAiÉÄAzÀÄ ºÉüÀĪÀÅzÀPÉÌ 0iÀiÁªÀ DzsÁgÀªÀÇ E®è.
F JgÀqÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À®Æè ªÉÄð£À ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ½UÉ ¸ÉÃgÀzÀ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ
¥ÀzÀUÀ½zÀÄÝ, CªÀ£ÀÄß CªÀåAiÀÄUÀ¼ÉA§ E£ÉÆßAzÀÄ ªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃj¹
ºÉüÀĪÀÅzÀÄ gÀÆrü. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀgÀÄ EªÀ£ÀÆß £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À ªÀUÀðzÀ¯Éèà ¸ÉÃj¹zÁÝgÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀÄ ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ JtÂPÉ0iÀÄ (¸ÀASÁåªÁZÀPÀ)
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß) £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀUÀðzÀ¯ÉèãÉà ¸ÉÃj¹ ºÉüÀĪÀÅzÀÄ gÀÆrü.
DzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è »ÃUÉ ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
JgÀqÀÄ ªÀÄÄRå UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À°è §gÀÄwÛzÀÄÝ, CªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½AzÀ ºÀ®ªÀÅ
«µÀ0iÀÄUÀ¼À°è ©ü£ÀߪÁVªÉ. JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ PÉ®ªÀÅ «µÀ0iÀÄUÀ¼À°è £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À ºÁV®è.

10.2 ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
ºÉaÑ£À PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À®Æè JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MmÁÖV `¸ÀªÀð
£ÁªÀÄ' JA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ. DqÀÄUÀ(GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀĵÀ) ªÀÄvÀÄÛ
PÉüÀÄUÀ(ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀĵÀ)UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ £Á£ÀÄ, £ÁªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ¤Ã£ÀÄ,
¤ÃªÀÅ JA§ªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåzÀ¯ÉèãÉà ¨ÉÃgÉ PÀqÉAiÀÄ°è UÀÄgÀÄw¹gÀĪÀ
ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ vÁ£ÀÄ, vÁªÀÅ JA§ªÀÅUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ jÃwAiÀĪÀÅUÀ¼ÀÄ.

© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.

 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
EvÀgÀ (¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀĵÀ) ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
CªÀ£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄRåªÁV PÉýé (`¥Àæ±Áß
xÀðPÀ') ªÁPÀåUÀ¼À°è §gÀĪÀ AiÀiÁªÀ£ÀÄ, AiÀiÁªÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ
E£ÉÆßAzÀÄ jÃwAiÀĪÀÅUÀ¼ÀÄ.
F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÀ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½zÀÄÝ,
¤dPÀÆÌ EªÀ£Éß®è `¸ÀªÀð£ÁªÀÄ' JA§ MAzÉà ¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃj¹
ºÉüÀĪÀÅzÀÄ ¸Àé®à PÀµÀÖ.

10.2.1 ¥ÀÅgÀĵÀ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£Éß®è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ §zÀ¯ÁV
§gÀ§®ÄèªÉA§ MAzÀÄ «µÀAiÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É `¸ÀªÀð£ÁªÀÄ' JA§
¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°è Ej¸ÀĪÀÅzÀÄ gÀÆrü.
DzÀgÉ ¤dPÀÆÌ DqÀÄUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉüÀÄUÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ £Á£ÀÄ, ¤Ã£ÀÄ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ §zÀ¯ÁV §gÀĪÀAvÀºÀ ¥ÀzÀ
UÀ¼À®è. CªÀPÉÌ vÀªÀÄäzÉà DzÀ MAzÀÄ ªÁåPÀgÀt PÁAiÀÄð«zÉ. (1PÀ, R)
ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹zÀ°è F «µÀ0iÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁ¢ÃvÀÄ.

(1PÀ) £Á£ÀÄ ¤ªÀÄUÉ ºÀvÀÄÛ gÀÄ¥Á¬Ä PÉÆqÀÄvÉÛãÉ

(1R gÁdÄ ºÀjUÉ ºÀvÀÄÛ gÀÄ¥Á¬Ä PÉÆqÀÄvÁÛ£É

(1PÀ) ªÁPÀå MAzÀÄ ªÁUÁÝ£À E®èªÉà ªÀiÁvÀÄ PÉÆqÀĪÀ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß

£ÀqɸÀ§®ÄèzÀÄ, DzÀgÉ (1R) ªÁPÀå §gÉà MAzÀÄ «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ
w½¸À§®ÄèzÀÄ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, ªÁPÀåªÉÇAzÀgÀ°è CzÀgÀ DqÀÄUÀ£À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
£Á£ÀÄ ¥ÀzÀzÀ §¼ÀPÉAiÀiÁUÀzÉ CzÀÄ `ªÁUÁÝ£À'ªÁUÀ¯ÁgÀzÀÄ.
EAvÀºÀ ¤§ðAzsÀUÀ½UÉ PÁgÀtªÉãÉAzÀgÉ, MAzÀÄ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß DrgÀĪÀ
ªÀåQÛ0iÀÄ£ÀÄß D ªÁPÀåzÀ°è §A¢gÀĪÀ £Á£ÀÄ JA§ ¥ÀzÀ ªÀiÁvÀæªÉÃ
¸ÀÆa¸À§®ÄèzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 0iÀiÁgÀ£ÀÄßzÉÝò¹ D ªÁPÀåªÀ£ÀÄß DqÀ¯ÁVzÉ0iÉÆà D
ªÀåQÛ0iÀÄ£ÀÄß ¤Ã£ÀÄ JA§ ¥ÀzÀ ªÀiÁvÀæªÉà ¸ÀÆa¸À§®ÄèzÀÄ. F JgÀqÀÄ
PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¨ÉÃgÉ 0iÀiÁªÀ ¥ÀzÀªÀÇ ªÀiÁqÀ¯ÁgÀzÀÄ.

(2PÀ) £Á£ÀÄ gÀÆ¥À¼À£ÀÄß ªÉÄaÑzÉÝãÉ

(2R) ¤£ÀUÉ F ¥ÀŸÀÛPÀ ªÉÄaÑUÉ0iÀiÁVzÉ0iÉÄÃ?

206
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
(2PÀ) ªÁPÀåzÀ°ègÀĪÀ £Á£ÀÄ ¥ÀzÀPÉÌ D ªÁPÀåªÀ£ÀÄß DrgÀĪÀ ªÀåQÛ
0iÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ PÉ®¸À«zÉ. D ªÁPÀåªÀ£ÀÄß gÁdÄ ºÉ¸Àj£À ªÀåQÛ DrgÀĪÀ
£ÁzÀgÉ, CzÀgÀ°è §A¢gÀĪÀ £Á£ÀÄ ¥ÀzÀ gÁdĪÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄwÛzÉ
0iÉÄAzÉãÉÆà ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ (2PÀ)zÀ°è £Á£ÀÄ ¥ÀzÀzÀ §zÀ®Ä
gÁdÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¹zÀ°è CzÀÄ D ªÁPÀåzÀ DqÀÄUÀ£À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¯ÁgÀzÀÄ.

(2UÀ) gÁdÄ eÁ£ÀQ0iÀÄ£ÀÄß ªÉÄaÑzÁÝ£É

¤Ã£ÀÄ ¥ÀzÀzÀ §¼ÀPÉ0iÀÄÆ EzÉà jÃw0iÀÄ°è (2R)zÀ°è PÁt¹zÀ ºÁUÉ

vÀ£ÀßzÉà DzÀ MAzÀÄ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è £ÀqɸÀÄvÀÛzÉ.
DqÀÄUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉüÀÄUÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À E£ÉÆßAzÀÄ
ªÉʲµÀÖ÷åªÉãÉAzÀgÉ, ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV CªÀÅ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ªÀåQÛ JAvÀºÀªÀ£ÀÄ
JA§ÄzÀ£ÀÄß D ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ £ÉÃgÀªÁV w½¸À¯ÁgÀªÀÅ. EzÀPÁÌV CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ
¨ÉÃgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, M§â ªÀåQÛ ¨ÁV®£ÀÄß vÀnÖzÁUÀ M¼ÀVzÀݪÀ£ÀÄ
AiÀiÁgÀÄ? JAzÀÄ ¥Àæ²ß¸À§ºÀÄzÀÄ. DUÀ ºÉÆgÀVzÀݪÀ£ÀÄ £Á£ÀÄ JA¢µÉÖÃ
ºÉýzÀ°è CzÀÄ AiÀiÁgÉAzÀÄ M¼ÀVzÀݪÀ¤UÉ UÉÆvÁÛUÀ¢gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è DqÀÄUÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄPÉÌ £ÉÃgÀªÁV «±ÉõÀt
UÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. CzÀgÉÆA¢UÉ ºÉÆgÀVzÀݪÀ£ÀÄ vÀ£Àß
ºÉ¸ÀgÀ£ÀÆß ¸ÉÃj¹ £Á£ÀÄ gÁdÄ JA§ÄzÁV ºÉüÀĪÀÅzÉÆAzÉà E°è
G½¢gÀĪÀ zÁj.
DzÀgÉ EvÀgÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ°è EAvÀºÀ vÉÆAzÀgɬĮè.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, DqÀÄUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉüÀÄUÀgÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ EvÀgÀ
ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ CªÀ£ÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄzÉÆA¢UÉ «±ÉõÀtUÀ¼À£ÀÄß
¸ÉÃj¹ zÉÆqÀتÀ£ÀÄ, ªÉÆzÀ°£ÀªÀ£ÀÄ, ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃzÀªÀ£ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
E£ÉÆßAzÀÄ ªÀåvÁå¸ÀªÉãÉAzÀgÉ, DqÀÄUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉüÀÄUÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
ªÀåQÛ¸ÀÆZÀPÀUÀ¼ÁV £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ ªÀiÁvÀæ §gÀ§®ÄèªÀÅ. DzÀgÉ, EvÀgÀ
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ CªÀ£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ, CzÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è £ÁªÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ D, F, AiÀiÁªÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è
UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ0iÀÄÆ CµÀÄÖ, JµÀÄÖ, ºÉÃUÉ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è
QæAiÀiÁUÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ0iÀÄÆ §gÀ§®ÄèªÀÅ (ºÉaÑ£À «ªÀgÀUÀ½UÉ ¨sÀmï
2003, 2004 £ÉÆÃr).

207
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
EAvÀºÀ ºÀ®ªÀÅ PÁgÀtUÀ½UÁV, £Á£ÀÄ, £ÁªÀÅ, ¤Ã£ÀÄ, ¤ÃªÀÅ,
vÁ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÁªÀÅ JA§ªÀÅUÀ¼À£ÀÄß `¥ÀÅgÀĵÀ¥ÀzÀ'UÀ¼ÉA§ ¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°è
ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ, CzÀÄ, EªÀ£ÀÄ, FPÉ, 0iÀiÁgÀÄ, JµÀÄÖ, J°è,
0iÀiÁªÁUÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß CzÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£ÀߪÁzÀ `¸ÀªÀð¥ÀzÀ'UÀ¼ÉA§
¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°è Ej¹ ºÉüÀĪÀÅzÉà PÀ£ÀßqÀ (ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ºÀ®ªÀÅ ¨sÁµÉUÀ¼À)
ªÁåPÀgÀtUÀ¼À ªÀÄnÖUÉ 0iÉÆÃUÀåªÁzÀ «zsÁ£À.

10.2.2 ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥À

ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, ¥ÀÅgÀĵÀ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
¨ÉÃgÉ0iÀÄÆ ºÀ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¥ÀÅA-¹ÛçÃ-
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ¨sÉÃzÀ ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ0iÀÄ®èzÉ ¥ÀÅgÀĵÀ
¥ÀzÀUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀÅ¢®è.
£Á£ÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ºÉAUÀ¸ÀgÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀÅ¢zÀÝgÀÆ §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ,
UÀAqÀ¸ÀgÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀÅ¢zÀÝgÀÆ §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ. ¤Ã£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÁ£ÀÄ
JA§ªÀÅUÀ¼À£ÀÆß EzÉà jÃwAiÀÄ°è °AUÀ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÉUÉzÀÄPÉƼÀîzÉ
§¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
DzÀgÉ CªÀ£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ
¥ÀÅgÀĵÀ¥ÀzÀUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁVzÀÄÝ °AUÀ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛªÉ.
EzÀ®èzÉ §ºÀĪÀZÀ£ÀgÀÆ¥À, µÀ¶×ÃgÀÆ¥À ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À®Æè ¸ÀªÀð
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ¥ÀzÀUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁVªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è PÁt§ºÀÄzÀÄ.

KPÀªÀZÀ£À gÀÆ¥À §ºÀĪÀZÀ£À gÀÆ¥À µÀ¶×ÃgÀÆ¥À

¥ÀÅgÀĵÀ¥ÀzÀ £Á£ÀÄ £ÁªÀÅ £À£Àß
¤Ã£ÀÄ ¤ÃªÀÅ ¤£Àß
vÁ£ÀÄ vÁªÀÅ vÀ£Àß
¸ÀªÀð¥ÀzÀ CªÀ£ÀÄ CªÀgÀÄ CªÀ£À
CzÀÄ CªÀÅ(UÀ¼ÀÄ) CzÀgÀ

EzÀQÌAvÀ®Æ ªÀÄÄRåªÁV, CªÀ£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ, CªÀgÀÄ, CzÀÄ

ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ EªÀ£ÀÄ, EªÀ¼ÀÄ, EªÀgÀÄ, EzÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀ£ÀÄ, AiÀiÁªÀ¼ÀÄ, 0iÀiÁgÀÄ,

208
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ `¥Àæ±ÁßxÀðPÀ' ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ MAzÀÄ gÀÆ¥Á
ªÀ½AiÀÄ°è §gÀÄvÀÛªÉ.
F gÀÆ¥ÁªÀ½AiÀÄ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁV §gÀĪÀ ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ
ªÀ®èzÉ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÁV ªÀÄvÀÄÛ CªÀåAiÀÄUÀ¼ÁV §gÀĪÀ ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ EªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, F ¥ÀnÖ0iÀÄ°è §gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è CAvÀºÀ, ºÁUÉ,
JµÀÄÖ, AiÀiÁªÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ `¸ÀªÀð£ÁªÀÄ'UÀ¼ÉAzÀÄ
PÀgÉ0iÀÄĪÀÅzÀÄ PÀµÀÖ¸ÁzsÀå. AiÀiÁPÉAzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À°è J®èªÀÇ `£ÁªÀÄ'¥ÀzÀ
UÀ¼À®è; PÉ®ªÀÅ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ CªÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ. »ÃVzÀÝgÀÆ
F ¥ÀnÖ0iÀÄ°ègÀĪÀ J¯Áè ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ MAzÉà ªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ0iÉÄA§Ä
zÀgÀ°è ¸ÀA±À0iÀÄ«®è.

CªÀ£ÀÄ EªÀ£ÀÄ AiÀiÁªÀ£ÀÄ C°è E°è J°è

CªÀ¼ÀÄ EªÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ¼ÀÄ DUÀ FUÀ AiÀiÁªÁUÀ
CzÀÄ EzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ CµÀÄÖ EµÀÄÖ JµÀÄÖ
CªÀgÀÄ EªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ ºÁUÉ »ÃUÉ ºÉÃUÉ
CªÀÅ EªÀÅ AiÀiÁªÀŪÀÅ CAvÀºÀ EAvÀºÀ JAvÀºÀ
D F AiÀiÁªÀ

PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÉÄð£À ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ, K£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁPÉ

JA§ ¨ÉÃgÉAiÀÄÆ JgÀqÀÄ ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ½zÀÄÝ CªÀÅ F gÀÆ¥ÁªÀ½¬ÄAzÀ
ºÉÆgÀUÉ ¤®ÄèvÀÛªÉ. F J¯Áè ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß C, E ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁ JA§
ªÀÄÆgÀÄ zsÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ vÀ0iÀiÁj¸À¯ÁVzÉ0iÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ°è G zsÁvÀÄ«¤AzÀ vÀ0iÀiÁj¹gÀĪÀ GªÀA, GªÀ¼ï,
GzÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆArgÀĪÀ EAvÀºÀzÉà ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ
gÀÆ¥ÁªÀ½AiÀÄÆ §¼ÀPÉ0iÀÄ°èvÀÄÛ. DzÀgÉ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀÄ £ÀµÀÖªÁVzÉ.
EªÀÅUÀ¼À°è EPÁgÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀªÀ£À ºÀwÛgÀzÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÆß, CPÁgÀzÀªÀÅ CªÀ¤VAvÀ zÀÆgÀzÀªÀ£ÀÆß ªÀÄvÀÄÛ
GPÁgÀzÀªÀÅ EªÉgÀqÀgÀ £ÀqÀÄ«£ÀªÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀÄwÛzÀÄݪÉAzÀÄ vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ.

10.2.3 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°èAiÀÄÆ PÀ£ÀßqÀzÀ ºÁUÉ DqÀÄUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉüÀÄUÀgÀ£ÀÄß ©lÄÖ
EvÀgÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ (¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀĵÀ) ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ
«¨sÁUÀzÀ°è (¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÁV) §gÀÄwÛzÀÄÝ, CºÀA `£Á£ÀÄ', vÀéA `¤Ã£ÀÄ'
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥ÀÅgÀĵÀ¥ÀzÀUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁVªÉ. F «µÀAiÀÄzÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ

209
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
PÀ£ÀßqÀzÀ ºÁUÉ JAzÀÄ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉAiÀiÁzÀgÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀQÌAvÀ eÁ¹Û gÀÆ¥ÁªÀ½UÀ¼À°è PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
KµÀB `EªÀ£ÀÄ', KµÁ `EªÀ¼ÀÄ', KvÀvï `EzÀÄ' ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ
DqÀÄUÀ£À ºÀwÛgÀzÀªÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀŪÁzÀgÉ, C¸Ë `CªÀ£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ',
CzÀB `CzÀÄ' ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ DqÀÄUÀ¤AzÀ zÀÆgÀ EgÀĪÀªÀgÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.
EzÀ®èzÉ JzÀÄjUÉ EgÀĪÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ E®èzÀªÀgÀÄ JA§ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¨ÉÃgÉ JgÀqÀÄ gÀÆ¥ÁªÀ½UÀ¼ÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°èªÉ. CAiÀÄA
`EªÀ£ÀÄ', EAiÀÄA `EªÀ¼ÀÄ', EzÀA `EzÀÄ' ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄ
ªÀªÀ£À ¸Á¤ßzsÀåzÀ°è EgÀĪÀªÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀB `CªÀ£ÀÄ', ¸Á
`CªÀ¼ÀÄ', vÀvï `CzÀÄ' ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ ¸Á¤ßzsÀåzÀ°è E®èzÀªÀgÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. (¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ EzÀÝ F ªÀåvÁå¸À C£ÀAvÀgÀ
E®èªÁVzÉ).
F £Á®ÄÌ gÀÆ¥ÁªÀ½UÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ PÀPÁgÀ¢AzÀ ¸ÀÄgÀĪÁUÀĪÀ PÀB
`AiÀiÁªÀ£ÀÄ', PÁ `AiÀiÁªÀ¼ÀÄ' ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ gÀÆ¥ÁªÀ½ ªÀÄvÀÄÛ
AiÀÄPÁgÀ¢AzÀ ¸ÀÄgÀĪÁUÀĪÀ AiÀÄB `AiÀiÁªÀ£ÀÄ', AiÀiÁ `AiÀiÁªÀ¼ÀÄ' ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
¸ÀA§AzsÀPÀ gÀÆ¥ÁªÀ½UÀ¼ÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°èªÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è F JgÀqÀÄ
gÀÆ¥ÁªÀ½UÀ¼À ¸ÁÜ£ÀzÀ°è MAzÉà gÀÆ¥ÁªÀ½¬ÄzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ «±ÉõÀtªÀ£ÁßV ªÀiÁr
§¼À¸À¨ÉÃQzÀÝ°è ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà `¸ÀA§AzsÀPÀ' ¸ÀªÀð
¥ÀzÀUÀ¼À£ÁßV §¼À¸ÀĪÀ gÀÆrü¬ÄzÉ. DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è EzÀPÁÌV
¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼À gÀÆ¥ÁªÀ½AiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÀPÁgÀ¢AzÀ DgÀA¨sÀªÁUÀĪÀÅ
ªÁzÀgÉ F `¸ÀA§AzsÀPÀ' ¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ AiÀÄPÁgÀ¢AzÀ ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄvÀÛªÉ.
EzÀÄ PÀ£ÀßqÀPÀÆÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀPÀÆÌ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ E£ÉÆßAzÀÄ ªÀåvÁå¸À.

(3PÀ)PÀB £ÀÈ¥ÁAiÀÄ ¥ÀvÀæA °Rw?

`gÁd¤UÉ PÁUÀzÀªÀ£ÀÄß AiÀiÁgÀÄ §gÉAiÀÄÄvÁÛgÉ?'
(3R) AiÀÄB £ÀÈ¥ÁAiÀÄ ¥ÀvÀæA °Rw ¸ÀB vÀvÀæ wµÀ×w
`gÁd¤UÉ PÁUÀzÀªÀ£ÀÄß AiÀiÁgÀÄ §gÉAiÀÄÄvÁÛgÉÆà CªÀgÀÄ C°è
¤AwzÁÝgÉ'

210
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
ªÉÄÃ¯É ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÉýé0iÀÄ°è (3PÀzÀ°è) PÀB `AiÀiÁgÀÄ' ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ
¥ÀzÀ §A¢zÉAiÀiÁzÀgÉ, ¸ÀA§AzsÀPÀ ªÁPÀåzÀ°è (3RzÀ°è) AiÀÄB `AiÀiÁgÀÄ'
¸ÀA§AzsÀPÀ ¥ÀzÀ §A¢zÉ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EªÉgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À®Æè MAzÉÃ
¥ÀzÀ, JAzÀgÉ AiÀiÁgÀÄ JA§ÄzÉà §A¢zÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è DqÀÄUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉüÀÄUÀ ¥ÀÅgÀĵÀ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¢éwÃAiÀiÁ,
ZÀvÀÄyðà ªÀÄvÀÄÛ µÀ¶×à «¨sÀQÛUÀ¼À°è ¸ÀAQë¥ÀÛ gÀÆ¥ÀUÀ½ªÉ. GzÁºÀgÀuÉ
UÁV, §ºÀĪÀZÀ£ÀzÀ°è DqÀÄUÀ£À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ C¸Áä£ï `£ÀªÀÄä£ÀÄß',
C¸Àä¨sÀåA `£ÀªÀÄUÉ' ªÀÄvÀÄÛ C¸ÁäPÀA `£ÀªÀÄä' JA§ ªÀÄÆgÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ½UÀÆ
£ÀB JA§ ¸ÀAQë¥ÀÛ gÀÆ¥À«zÉ, ªÀÄvÀÄÛ PÉüÀÄUÀ£À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ AiÀÄĵÁä£ï
`¤ªÀÄä£ÀÄß', AiÀÄĵÀä¨sÀåA `¤ªÀÄUÉ' ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄĵÁäPÀA `¤ªÀÄä' JA§
ªÀÄÆgÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ½UÀÆ ªÀB JA§ ¸ÀAQë¥ÀÛgÀÆ¥À«zÉ. F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MwÛ
ºÉüÀ¢gÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è F ¸ÀAQë¥À gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ.
DqÀÄUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉüÀÄUÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ (¥ÀÅgÀĵÀ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ) EvÀgÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ½VAvÀ (¸ÀªÀð¥ÀzÀUÀ½VAvÀ) ©ü£ÀߪÁzÀĪÀÅ
JA§ÄzÀPÉÌ EzÀÆ MAzÀÄ DzsÁgÀªÁUÀ§®ÄèzÀÄ.
DzÀgÉ E°è MAzÀÄ «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå. PÀ£ÀßqÀzÀ°è
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀ JA§ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀð
UÀ½ªÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt, ªÀÄvÀÄÛ CªÀåAiÀĪÉA§ £Á®Ì£ÉAiÀÄzÉÆAzÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀð
ªÀ£ÀÆß PÀAqÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀå«zÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt, ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹gÀĪÀ J¯Áè
jÃwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀÅzÀgÀ°è vÉÆAzÀgɬÄzÉ.
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F vÉÆAzÀgɬĮè. AiÀiÁPÉAzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ
ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ CzÀgÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£Éß®è QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
JA§ÄzÁV JgÀqÉà JgÀqÀÄ ¥ÀzÀªÀUÀðUÀ¼À°è «¨sÀf¸À®Ä ±ÀPÀÛgÁVzÁÝgÉ.
ºÁUÁV, ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£Éß®è `¸ÀªÀð£ÁªÀÄ'UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀÅ
zÀgÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÀÄnÖUÉ vÉÆAzÀgÉAiÉÄãÀÆ E®è. EzÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À ªÀÄnÖVgÀĪÀ E£ÉÆßAzÀÄ
ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸À JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.

10.2.4 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ `¸ÀªÁð¢' ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è ¸ÀªÀð, «±Àé, KPÀ, vÀzï, KvÀzï, EzÀA, QA,
EvÀgÀ, PÀvÀgÀ, G¨sÀ0iÀÄ, C®à ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ªÀÄƪÀvÉÛöÊzÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
MnÖUÉ ¸ÉÃj¹ `¸ÀªÁð¢' JA§ ¥ÀnÖ0iÀÄ°è Ej¸À¯ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ

211
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
§gÀĪÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½AzÀ ©ü£ÀߪÁVªÉ0iÉÄA§ÄzÉà F ¥ÀnÖUÉ DzsÁgÀ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ¸ÀªÀð gÀÆ¥ÀzÀ°è JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ½ªÉ.
EªÀÅUÀ¼À°è MAzÀPÉÌ `J®è' JA§ CxÀð«zÀÄÝ, CzÀÄ MAzÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ
ªÁV §¼ÀPÉ0iÀÄ°èzÉ; E£ÉÆßAzÀPÉÌ `²ªÀ' JA§ CxÀð«zÀÄÝ, CzÀÄ ¸ÀªÀð
£ÁªÀĪÀ®èzÀ MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁV §¼ÀPÉ0iÀÄ°èzÉ. F ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ
§gÀĪÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è ºÀ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ.

¸ÀªÀð `J®è' ¸ÀªÀð `²ªÀ'

¥ÀæxÀªÀiÁ-§ºÀĪÀZÀ£À ¸ÀªÉðà ¸ÀªÁðB
ZÀvÀÄyðÃ-KPÀªÀZÀ£À ¸ÀªÀð¸ÉäöÊ ¸ÀªÁðAiÀÄ
¥ÀAZÀ«ÄÃ-KPÀªÀZÀ£À ¸ÀªÀð¸Áävï ¸ÀªÁðvï
¸À¥ÀÛ«ÄÃ-KPÀªÀZÀ£À ¸ÀªÀð¹ä£ï ¸ÀªÉðÃ
µÀ¶×Ã-§ºÀĪÀZÀ£À ¸ÀªÉðõÁA ¸ÀªÁðuÁA

¸ÀªÀð ¥ÀnÖAiÀÄ°è §A¢gÀĪÀ EvÀgÀ ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ

¸ÀªÀð `J®è' ¥ÀzÀzÀ ºÁUÉAiÉÄà EgÀĪÀAvÀºÀ «¨sÀQÛ gÀÆ¥ÀUÀ½ªÉ. F
«µÀ0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀAQë¥ÀÛªÁV ¸ÀÆa¸À®Ä ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ
EªÀ£Éß®è `¸ÀªÁð¢' ¥ÀnÖ0iÀÄ°è ¸ÉÃj¹ ºÉýzÁÝgÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è £Á£ÀÄ, ¤Ã£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÁ£ÀÄ JA§ªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ©lÄÖ
G½zÀĪÀPÉÌ F jÃw «²µÀÖªÁzÀ «¨sÀQÛ gÀÆ¥ÀUÀ½®è. ºÁUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À ºÁUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ J¯Áè ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÆß MnÖUÉ MAzÀÄ
ªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃj¹ ºÉüÀ®Ä CAvÀºÀ «¨sÀQÛ gÀÆ¥ÀzÀ DzsÁgÀªÀÇ ¹UÀĪÀÅ
¢®è.

10.3 JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÀßqÀzÀ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ºÀ®ªÀÅ «µÀ0iÀÄUÀ¼À°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ JtÂPÉ0iÀÄ
(¸ÀASÁåªÁZÀPÀ) ¥ÀzÀUÀ½AzÀ ©ü£ÀߪÁVªÉ. ºÁUÁV CªÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ
ºÁUÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°è Ej¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸Àj0iÀÄ®è.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÀUÀðzÀ°è §gÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ
PÀ£ÀßqÀzÀ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀÅ «µÀ0iÀÄUÀ¼À°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ
§¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ, DzÀgÉ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ «µÀ0iÀÄUÀ¼À°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ

212
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
§¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁV CªÀ£ÀÄß ¨ÉÃgÉ0iÉÄà ¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°è Ej¸ÀĪÀ
CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
EzÀ®èzÉ, M¼ÀgÀZÀ£É0iÀÄ®Æè PÀ£ÀßqÀzÀ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ
JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ½VAvÀ PÉ®ªÀÅ «µÀ0iÀÄUÀ¼À°è ©ü£ÀߪÁVªÉ.

10.3.1 §¼ÀPÉ0iÀÄ°è ªÀåvÁå¸À

PÀ£ÀßqÀzÀ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ «±ÉõÀtªÁV §¼À¹
zÁUÀ, CªÀÅ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ 0iÀiÁªÀ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÆß ¥ÀqÉ0iÀÄzÉ §gÀÄvÀÛªÉ.
DzÀgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ F eÁUÀzÀ°è µÀ¶×à ¥ÀævÀå0iÀÄzÉÆA¢UÉ §gÀÄvÀÛªÉ.

£ÁªÀÄ¥ÀzÀ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀ UÀÄt¥ÀzÀ

(4PÀ) ªÀÄtÂÚ£À PÉÆqÀ ªÀÄÆgÀÄ PÉÆqÀ PÀ¥ÀÅöà PÉÆqÀ
(4R) ªÀÄgÀzÀ ¥ÉnÖUÉ JAlÄ ¥ÉnÖUÉ zÉÆqÀØ ¥ÉnÖUÉ
(4UÀ) PÀ°è£À ªÀÄ£É £Á®ÄÌ ªÀÄ£É ºÉƸÀ ªÀÄ£É

(4PÀ-UÀ)zÀ ªÉÆzÀ®£Éà PÁ®A£À°è PÉÆnÖgÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ µÀ¶×Ã

«¨sÀQÛAiÀÄ°è §A¢ªÉ, DzÀgÉ JgÀqÀ£Éà PÁ®A£À°è PÉÆnÖgÀĪÀ JtÂPÉ0iÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£Éà PÁ®A£À°è PÉÆnÖgÀĪÀ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄ«®èzÉ ºÁUÉAiÉÄà §A¢ªÉ.
F «µÀ0iÀÄzÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ PÀ£ÀßqÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVzÉ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, D
¨sÁµÉ0iÀÄ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ «±ÉõÀtªÁV §¼À¹
zÁUÀ, CªÀÅ D £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄzÉÆA¢UÉ §gÀÄvÀÛªÉ. EzÉÃ
jÃw0iÀÄ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß (E®èªÉà UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß)
¨ÉÃgÉÆAzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ «±ÉõÀtªÁV §¼À¹zÁUÀ®Æ CªÀÅ D
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ0iÀÄÄvÀÛªÉ.

£ÁªÀÄ¥ÀzÀ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀ UÀÄt¥ÀzÀ

(5) ªÀÄÈwÛPÀB WÀlB KPÀB WÀlB PÀȵÀÚB WÀlB
`ªÀÄtÂÚ£À PÉÆqÀ' `MAzÀÄ PÉÆqÀ' `PÀ¥ÀÅöà PÉÆqÀ'

(5)gÀ°è PÉÆnÖgÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À°è ªÀÄÈwÛPÀ, KPÀ ªÀÄvÀÄÛ

PÀȵÀÚ EªÀÅ ªÀÄÆgÀÆ CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄA¢gÀĪÀ WÀl JA§ÄzÀgÀ °AUÀ-ªÀZÀ£À-
«¨sÀQÛAiÀÄ£Éßà ¥ÀqÉ¢ªÉ. F PÁgÀtPÁÌV ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, JtÂPÉ0iÀÄ

213
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÉà ¥ÀzÀªÀUÀðzÀ°è Ej¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸Àj.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è D jÃw ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ ¸Àj0iÀÄ®è.
PÀ£ÀßqÀzÀ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ eÁUÀzÀ°è 0iÀiÁªÀ
§zÀ¯ÁªÀuÉ0iÀÄ£ÀÆß ªÀiÁqÀzÉ ºÁUÉ0iÉÄà CªÀPÉÌ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¸ÉÃj¹ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ (6PÀ-R £ÉÆÃr). DzÀgÉ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß D
jÃw §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®è (3.2.5 £ÉÆÃr).
F «µÀ0iÀÄzÀ°è PÀ£ÀßqÀzÀ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ JtÂPÉ0iÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆîÄvÀÛªÉ. 0iÀiÁPÉAzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ®Æè JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀ
UÀ¼À£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀzÀ°è
§¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

(6PÀ)CºÀA KPÀA ¥sÀ®A SÁzÁ«Ä

`£Á£ÀÄ MAzÀÄ ºÀtÚ£ÀÄß w£ÀÄßvÉÛãÉ
(6R) CºÀA KPÀA SÁzÁ«Ä
`£Á£ÀÄ MAzÀ£ÀÄß w£ÀÄßvÉÛãÉ

(6R)zÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ KPÀA JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀzÀ

MAzÀ£ÀÄß JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀ EªÉgÀqÀÆ ¢éwÃ0iÀiÁ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀå0iÀÄzÉÆA¢UÉ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ (¥sÀ®A JA§ÄzÀgÀ E®èªÉà ºÀtÚ£ÀÄß JA§ÄzÀgÀ) eÁUÀzÀ°è
§¼ÀPÉ0iÀiÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.

10.3.2 M¼ÀgÀZÀ£É0iÀÄ°è ªÀåvÁå¸À

PÀ£ÀßqÀzÀ°è ºÀ£ÉÆßAzÀÄ, ºÀ£ÉßgÀqÀÄ, ºÀ¢ªÀÄÆgÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ E¥ÀàvÀÛgÀ
ªÀgÉV£À JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀvÀÄÛ ¥ÀzÀzÀ µÀ¶×à gÀÆ¥ÀPÉÌ MAzÀÄ,
JgÀqÀÄ, ªÀÄÆgÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀżÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ gÀa¸À¯ÁVzÉ (ºÀwÛ£À +
MAzÀÄ - ºÀ£ÉÆßAzÀÄ). EzÀPÉÌ §zÀ®Ä E¥ÀàvÀÄÛ, ªÀÄƪÀvÀÄÛ, £À®Ä
ªÀvÀÄÛ, LªÀvÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀÄ, ªÀÄÆgÀÄ, £Á®ÄÌ, LzÀÄ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ½UÉ £ÉÃgÀªÁV ºÀvÀÄÛ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ gÀa¸À¯ÁVzÉ.
F jÃw PÀ£ÀßqÀzÀ°è F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É
AiÀÄ°è ªÀåvÁå¸À«zÉ. DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß
MAzÉà jÃwAiÀÄ°è, JAzÀgÉ KPÀ, zÁé, vÀæAiÀÄ, ZÀvÀÄgï ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß
`ºÀvÀÄÛ' JA§xÀðzÀ ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÉÃj¹ gÀa¸À¯ÁVzÉ.

214
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
KPÁzÀ±À `ºÀ£ÉÆßAzÀÄ', zÁézÀ±À `ºÀ£ÉßgÀqÀÄ', vÀæAiÉÆÃzÀ±À `ºÀ¢
ªÀÄÆgÀÄ', ZÀvÀÄzÀð±À `ºÀ¢£Á®ÄÌ' ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À°è EzÀPÁÌV zÀ±À
`ºÀvÀÄÛ' ¥ÀzÀ §A¢zÉAiÀiÁzÀgÉ, «A±Àw `E¥ÀàvÀÄÛ', wæA±Àvï `ªÀÄƪÀvÀÄÛ',
ZÀvÁéjA±Àvï `£À®ÄªÀvÀÄÛ', ¥ÀAZÁ±Àvï `LªÀvÀÄÛ' ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À°è
*zÀ±Àw JA§ÄzÀjAzÀ §A¢gÀ§ºÀÄzÁzÀ ±Àw E®èªÉà ±Àvï ¥ÀzÀ §A¢zÉ.
E£ÉÆßAzÀÄ ªÀåvÁå¸ÀªÉãÉAzÀgÉ, E¥ÀàvÀÄÛ, ªÀÄƪÀvÀÄÛ, £À®ÄªÀvÀÄÛ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀPÉÌ MAzÀÄ, JgÀqÀÄ, ªÀÄÆgÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹
ºÉüÀ¨ÉÃPÁzÁUÀ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÉÆzÀ°£ÀªÀ£ÀÄß µÀ¶×à gÀÆ¥ÀzÀ°è §¼À¸ÀĪÀ
PÀæªÀÄ«zÉ. MAzÀÄ, JgÀqÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ CªÀÅUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ §gÀÄvÀÛªÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ E¥ÀàvÀÛªÀÄÆgÀÄ, £À®ÄªÀvÀÛ£Á®ÄÌ, CgÀĪÀvÀÛªÀÄÆgÀÄ ªÉÆzÀ¯Á
zÀªÀÅUÀ¼À®Æè, ªÀÄvÀÄÛ £ÀÆgÀªÀÄƪÀvÁÛgÀÄ, ¸Á«gÀzÀ E£ÀÆßgÀ £À®ÄªÀvÀÛ
ªÀÄÆgÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À®Æè EzÉà ªÁåPÀgÀt «zsÁ£À §¼ÀPÉ0iÀiÁVzÉ.
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è MAzÀÄ, JgÀqÀÄ, ªÀÄÆgÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ E¥ÀàvÀÄÛ, ªÀÄƪÀvÀÄÛ, £À®ÄªÀvÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ªÉÆzÀ®Ä §gÀÄvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¥ÀAZÀ¸À¥ÀÛw
`J¥ÀàvÉÛöÊzÀÄ' ¥ÀzÀzÀ°è ¥ÀAZÀ `LzÀÄ' ¥ÀzÀ ªÉÆzÀ®Ä §A¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ
¸À¥ÀÛw `J¥ÀàvÀÄÛ' ¥ÀzÀ C£ÀAvÀgÀ §A¢zÉ. E°è ¥ÀzÀUÀ¼À C£ÀÄPÀæªÀÄzÀ°è
§zÀ¯ÁªÀuÉ0iÀiÁVzÉ0iÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀzÀUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è §gÉ0iÀÄ° E®èªÉÃ
CAPÉUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è §gÉ0iÀÄ°, CªÀÅUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è §gÀĪÀ CAPÉUÀ¼À
C£ÀÄPÀæªÀÄzÀ°è ªÀåvÁå¸ÀªÉãÀÆ PÁt¸ÀĪÀÅ¢®è.

23 E¥ÀàvÀÛªÀÄÆgÀÄ 2 (ºÀvÀÄÛ) 3
44 £À®ÄªÀvÀÛ£Á®ÄÌ 4 (ºÀvÀÄÛ) 4
136 £ÀÆgÀªÀÄƪÀvÁÛgÀÄ 1 (£ÀÆgÀÄ) 3 (ºÀvÀÄÛ) 6
1243 ¸Á«gÀzÀ E£ÀÆßgÀ 1 (¸Á«gÀ) 2 (£ÀÆgÀÄ)
£À®ÄªÀvÀÛªÀÄÆgÀÄ 4 (ºÀvÀÄÛ) 3

DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀzÀ°è §gÉzÁUÀ

CªÀÅUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É0iÀÄ°è §gÀĪÀ CAPÉUÀ¼À C£ÀÄPÀæªÀÄ MAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è
EgÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CAPÉUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è §gÉzÁUÀ E£ÉÆßAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è
EgÀÄvÀÛzÉ. PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ F «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸ÀÄ
vÀÛªÉ.

215
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt

34 ZÀvÀĹÛçA±Àvï `ªÀÄƪÀvÀÛ£Á®ÄÌ'
4-3 (ºÀvÀÄÛ) 3 (ºÀvÀÄÛ) 4
75 ¥ÀAZÀ¸À¥ÀÛw `J¥ÀàvÉÛöÊzÀÄ'
5-7 (ºÀvÀÄÛ) 7 (ºÀvÀÄÛ) 5
217 ¸À¥ÀÛzÀ±ÀA ¢é±ÀvÀA `E£ÀÆßgÀ ºÀ¢£ÉüÀÄ'
7 (ºÀvÀÄÛ) 2 (£ÀÆgÀÄ) `2 (£ÀÆgÀÄ) (1) (ºÀvÀÄÛ) 7

ªÉÄÃ¯É ªÉÆzÀ®£Éà PÁ®A£À°è PÉÆnÖgÀĪÀ CAPÉ0iÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ

¸ÀASÉåAiÀÄ M¼ÀgÀZÀ£ÉUÀÆ ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£Éà PÁ®A£À°è PÉÆnÖgÀĪÀ ¥ÀzÀgÀÆ¥À
zÀ°ègÀĪÀ CzÉà ¸ÀASÉå0iÀÄ M¼ÀgÀZÀ£ÉUÀÆ £ÀqÀÄªÉ ºÀ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½gÀĪÀÅ
zÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ PÁ®A£À°è CAPÉ0iÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ
34 ¸ÀASÉå0iÀÄ°è 3 ªÉÆzÀ®Ä §A¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ 4 C£ÀAvÀgÀ §A¢zÉ; DzÀgÉ,
JgÀqÀ£É0iÀÄ PÁ®A£À°è ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ ZÀvÀĹÛçA±Àvï ¸ÀASÉå0iÀÄ°è 3
(wæA±Àvï) C£ÀAvÀgÀ §A¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ 4 (ZÀvÀÄgï) CzÀQÌAvÀ ªÉÆzÀ®Ä
§A¢zÉ. EvÀgÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À®Æè »ÃUÉ0iÉÄÃ.
DzÀgÉ ªÀÄÆgÀ£Éà PÁ®A£À°è §A¢gÀĪÀ F ¸ÀASÉåUÀ¼À PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀ
gÀÆ¥ÀUÀ½UÀÆ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ PÁ®A£À°è CAPÉ0iÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀĪÀ
CªÉà ¸ÀASÉåUÀ½UÀÆ £ÀqÀÄªÉ EAvÀºÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½®è. PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄƪÀvÀÛ
£Á®ÄÌ JA§ÄzÀgÀ°è 34 JA§ÄzÀgÀ°ègÀĪÀ ºÁUÉ 3 (ªÀÄƪÀvÀÛ)
ªÉÆzÀ®Ä §A¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ 4 (£Á®ÄÌ) C£ÀAvÀgÀ §A¢zÉ.

10.4 wgÀļÀÄ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è DqÀÄUÀ (GvÀÛªÀÄ) ªÀÄvÀÄÛ PÉüÀÄUÀ (ªÀÄzsÀåªÀÄ) ¥ÀÅgÀĵÀzÀ £Á£ÀÄ,
£ÁªÀÅ, ¤Ã£ÀÄ, ¤ÃªÀÅ JA§ªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ (¥ÀæxÀªÀÄ) ¥ÀÅgÀĵÀzÀ
vÁ£ÀÄ, vÁªÀÅ JA§ªÀÅUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃgÀĪÀŪÁzÀgÉ, EvÀgÀ
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ ªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ
EªÉ®èªÀ£ÀÆß `¸ÀªÀð£ÁªÀÄ' (E®èªÉà ¸ÀªÁð¢) JA§ MAzÉà ªÀUÀðzÀ°è
¸ÉÃj¹ ºÉüÀ®Ä PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è 0iÀiÁªÀ DzsÁgÀªÀÇ E®è.
¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ «µÀAiÀÄUÀ¼À®Æè ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À°è
§gÀĪÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ MAzÀQÌAvÀ MAzÀÄ ©ü£ÀߪÁVªÉ.

216
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÀßqÀzÀ JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀÅ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ
§gÀĪÀŪÁzÀgÀÆ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ §gÀÄvÀÛªÉ.

217
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 11. QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
11.1 ªÀÄÄ£ÉÆßÃl
PÀ£ÀßqÀzÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ½VAvÀ ºÀ®ªÀÅ «µÀ0iÀÄ
UÀ¼À°è ©ü£ÀߪÁVªÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt, CªÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀ°è PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁ
PÀgÀtÂUÀ½UÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß eÁ¹Û §¼À¹PÉƼÀî®Ä
¸ÁzsÀåªÁV®è. »ÃVzÀÝgÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ £ÉgÀ¼À£ÀÄß E®Æè ºÀ®ªÀÅ
PÀqÉUÀ¼À°è PÁt§ºÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ wYõï
JA§ ºÉ¸Àj£À DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£À¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß
ªÀiÁvÀæ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÀ®èzÉ °AUÀ ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅ¢®è. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ
DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ-ªÀZÀ£À ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ ¥ÀæxÀªÀÄ
¥ÀÅgÀĵÀzÀ°è °AUÀ ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.

¥ÀÅgÀĵÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ §ºÀĪÀZÀ£ÀzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ °AUÀ

¥ÀæxÀªÀÄ UÀZÀÒw ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É UÀZÀÒAw ºÉÆÃUÀÄvÁÛgÉ (¥ÀÅ°èAUÀ)
ºÉÆÃUÀÄvÁÛ¼É ,, (¹ÛçðAUÀ)
ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ ºÉÆÃUÀÄvÀÛªÉ (£À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ)

ªÀÄzsÀåªÀÄ UÀZÀÒ¹ ºÉÆÃUÀÄwÛà UÀZÀÒxÀ ºÉÆÃUÀÄwÛÃj

GvÀÛªÀÄ UÀZÁÒ«Ä ºÉÆÃUÀÄvÉÛÃ£É UÀZÁÒªÀÄB ºÉÆÃUÀÄvÉÛêÉ

PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀÄ

ªÁUÀ, ªÉÆzÀ°UÉ CªÀÅ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ ¥ÀÅgÀĵÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£À ¨sÉÃzÀ
UÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ0iÉÄAzÀÄ ºÉý C£ÀAvÀgÀ °AUÀ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½UÉ DzÉñÀUÀ¼ÁV §gÀÄvÀÛªÉ
JA§ÄzÁV ªÀtÂð¸ÀÄvÁÛgÉ. EzÀjAzÁV PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁåPÀgÀt C£ÀªÀ±ÀåPÀªÁV
QèµÀÖªÁVzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ wYõï ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ §¼À¸À
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. F ¥ÀævÀå0iÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ-ªÀZÀ£À¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ PÁ®
¨sÉÃzÀªÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, 0iÀiÁw `ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É' JA§

© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.

 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀzÀ°è 0iÀiÁ `ºÉÆÃUÀÄ' Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ w ¥ÀævÀå0iÀÄ (wYõï
¥ÀævÀå0iÀÄ) ªÀiÁvÀæ §A¢zÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ JgÀqÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ §gÀÄwÛzÀÄÝ
CªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ PÁ®¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ
¥ÀÅgÀĵÀ-°AUÀ-ªÀZÀ£À ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV,
ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀzÀ°è ºÉÆÃUÀÄ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ PÁ®ªÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀ GvïÛ ¥ÀævÀå0iÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÅgÀĵÀ-ªÀZÀ£À-°AUÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
D£É ¥ÀævÀå0iÀÄ EªÉgÀqÀÆ §A¢ªÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ F JgÀqÀÄ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À°è JgÀqÀ£É0iÀÄzÀ£ÀÄß
ªÀiÁvÀæ `¥ÀævÀåAiÀÄ'ªÉAzÀÄ PÀgÉzÀÄ, ªÉÆzÀ®£É0iÀÄzÀ£ÀÄß DUÀªÀĪÉAzÀÄ ªÀtÂð¹
zÁÝgÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, §gÀÄvÁÛ£É QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀzÀ°è §gÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
QæAiÀiÁzsÁvÀĪÉAzÀÆ D£É JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀævÀåAiÀĪÉAzÀÆ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛ
JA§ÄzÀ£ÀÄß D ¥ÀævÀå0iÀÄzÉÆA¢UÉ §gÀĪÀ DUÀªÀĪÉAzÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀ
ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ªÀtÂð¸ÀÄvÁÛgÉ.
E®Æè CªÀgÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀPÉÌ ºÉÆj¸À
ºÉÆÃV PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁåPÀgÀt C£ÀªÀ±ÀåPÀªÁV QèµÀÖªÁUÀĪÀ ºÁUÉ ªÀiÁrzÁÝgÉ.

11.2 PÁ®¸ÀA§AzsÀ ªÀÄvÀÄÛ PÁ®ªÀåªÀ¸ÉÜ

QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ PÁ®¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ°è PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÀ®PÉ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è CvÀåAvÀ
ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÉAzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è »A¢£À PÁ® (¨sÀÆvÀ
PÁ®) ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¢£À E®èªÉà FV£À PÁ® (¨sÀ«µÀåvï E®èªÉÃ
ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®) JA§AvÀºÀ `PÁ® ¸ÀA§AzsÀzÀ' ¨sÉÃzÀ PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ;
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è ªÀÄÄVzÀ (¥ÀÇtð) ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄV0iÀÄzÀ
(C¥ÀÇtð) WÀl£É JA§AvÀºÀ `PÁ® ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ' ¨sÉÃzÀ PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ.
F «µÀAiÀÄzÀ°è PÀ£ÀßqÀ EAVèµï ¨sÁµÉAiÀÄ ºÁVzÉAiÀiÁzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
CzÀQÌAvÀ wÃgÁ ©ü£ÀߪÁVzÉ.

11.2.1 PÀ£ÀßqÀzÀ PÁ®¸ÀA§AzsÀ

PÀ£ÀßqÀzÀ PÁ® ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ªÁPÀåªÀÅ w½¸ÀĪÀ WÀl£ÉUÀÆ D
ªÁPÀåªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÀÆÌ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, gÁdÄ ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃzÀ JA§ ªÁPÀå »A¢£À PÁ®
zÀ°èzÉ, JAzÀgÉ D ªÁPÀå w½¸ÀĪÀ (gÁdÄ ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃVzÁÝ£ÉA§)
WÀl£É CzÀ£ÁßqÀĪÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄQÌAvÀ ªÉÆzÀ¯Éà £ÀqÉ¢zÉ.

218
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
gÁdÄ ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É ªÁPÀå ªÀÄÄA¢£À (E®èªÉà FV£À)
PÁ®zÀ°èzÉ, JAzÀgÉ CzÀÄ w½¸ÀĪÀ WÀl£É D ªÁPÀåªÀ£ÁßqÀĪÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ
C£ÀAvÀgÀ £ÀqÉAiÀÄĪÀAvÀºÀzÀÄ (CxÀªÁ FV£À PÁ®zÀ°è (gÀÆrü0iÀÄ°è)
dgÀUÀĪÀAvÀºÀzÀÄ).
PÀ£ÀßqÀzÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è F jÃw »A¢£À PÁ® ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¢£À
PÁ® JA§ÄzÁV JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ PÁ®UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ zÀ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. §AzÀ-§gÀÄvÁÛ£É, wAzÀ-w£ÀÄßvÁÛ£É,
ºÁrzÀ-ºÁqÀÄvÁÛ£É ªÉÆzÀ¯ÁzÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è F JgÀqÀÄ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¨sÀÆvÀ, ªÀvÀðªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ
¨sÀ«µÀåvï JA§ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½ªÉAiÉÄAzÀÄ ºÉüÀÄ
vÁÛgÉ. ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ°è EªÀÅ zÀ, zÀ¥À ªÀÄvÀÄÛ ªÀ JA§ªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è zÀ, GvÀÛ ªÀÄvÀÄÛ ªÀ JA§ªÀÅUÀ¼ÀÄ JA§ÄzÀÄ EªÀgÀ
C©ü¥ÁæAiÀÄ.
DzÀgÉ ¤dPÀÆÌ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è GvÀÛ ¥ÀævÀåAiÀÄAiÀĪÉà ªÀvÀðªÀiÁ£À
ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀ«µÀåzÀxÀðUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄwÛzÀÄÝ, ªÀ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ §¼ÀPÉ
§ºÀ¼À C¥ÀgÀÆ¥ÀªÉAzÉà ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.
EzÀ®èzÉ, ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ°è zÀ¥À JA§ÄzÀÄ ¤dPÀÆÌ MAzÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ
ªÀ®è. CzÀgÀ°è PÁt¸ÀĪÀ zÀ JA§ÄzÀÄ »A¢£À ¸ÀªÀÄ0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
¥ÀævÀåAiÀĪÁVzÀÄÝ ¥À JA§ÄzÀÄ CzÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀ ªÀÄÄA¢£À ¸ÀªÀÄ0iÀÄ
ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀĪÁVzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, §AzÀ¥ÀA QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §gÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ
§AzÀ gÀÆ¥ÀPÉÌ DUÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ C¥ÀàA gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ gÀa¸À¯ÁVzÉ.
¸ÀA¢üAiÀÄ°è F JgÀqÀ£É0iÀÄ gÀÆ¥À C¥ÀA JAzÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ C£ÀAvÀgÀ
CzÀgÀ CPÁgÀ ¯ÉÆÃ¥ÀUÉÆAqÀÄ ¥ÀA JA¢µÉÖà G½¢zÉ (§AzÀªÀ£ï
C¥Àà£ï - §AzÀ¥ÀA).
ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ°è zÀ¥À ªÀÄvÀÄÛ ªÀ `¥ÀævÀå0iÀÄ'UÀ¼À §¼ÀPÉ0iÉÄAvÀºÀzÀÄ
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹zÁUÀ®Æ ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À
C©ü¥Áæ0iÀÄ vÀ¥ÉàA§ÄzÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, ¥ÀA¥À¨sÁgÀvÀ
zÀ°è zÀ¥À ¥ÀævÀå0iÀÄ ªÀvÀðªÀiÁ£ÁxÀðzÀ°è ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ
¨sÀ«µÀåzÀxÀðzÀ®Æè §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
EzÀ®èzÉ, ªÀ ¥ÀævÀå0iÀĪÀÇ ¥ÀA¥À¨sÁgÀvÀzÀ°è ¨sÀ«µÀåzÀxÀðzÀ°è ªÀiÁvÀæ
ªÀ®èzÉ ªÀvÀðªÀiÁ£ÁxÀðzÀ®Æè §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV, zÀ¥À ªÀÄvÀÄÛ ªÀ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸ÀPÉÌ PÁ®¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ §zÀ®Ä

219
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
¨ÉÃgÉ0iÉÄà PÉ®¸À«zÉ0iÉÄAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ (eÁ¹Û «ªÀgÀUÀ½UÉ ¨sÀmï
2005:200 £ÉÆÃr).
E°è UÀªÀĤ¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ MAzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ «µÀAiÀĪÉãÉAzÀgÉ
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV WÀl£ÉUÀ¼À PÁ®ªÀ£ÀÄß w½¸ÀĪÁUÀ CªÀÅ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ
¸ÀªÀÄAiÀÄQÌAvÀ ªÉÆzÀ¯Éà £ÀqÉzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ (JAzÀgÉ »A¢£À PÁ®zÀªÀÅ) ªÀÄvÀÄÛ
ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ C£ÀAvÀgÀ £ÀqÉAiÀÄĪÀªÀÅUÀ¼ÀÄ (JAzÀgÉ ªÀÄÄA¢£À
PÁ®zÀªÀÅ) JA§ÄzÁV JgÀqÀÄ «zsÀzÀªÀÅUÀ¼ÉAzÀÄ «¨sÀf¸ÀĪÀÅzÉà ¸ÀÄ®¨sÀ.
0iÀiÁPÉAzÀgÉ, CªÀÅ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ PÁ®zÀ°è £ÀqÉAiÀÄÄwÛªÉAiÉÄA§ÄzÁV
(JAzÀgÉ FV£À (ªÀvÀðªÀiÁ£À) PÁ®zÀªÀÅ JA§ÄzÁV) ºÉüÀ¨ÉÃQzÀÝ°è
¤gÀAvÀgÀªÁV £ÀqÉ0iÀÄĪÀ E®èªÉà gÀÆrü0iÀÄ°è £ÀqÉ0iÀÄĪÀ WÀl£ÉUÀ¼ÁVgÀ
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è gÀÆrü0iÀÄ°è dgÀUÀĪÀ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ
GvÀÛ ¥ÀævÀå0iÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀªÉà ¸ÀÆa¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ¤gÀAvÀgÀªÁV
£ÀqÉ0iÀÄĪÀ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁzÀ°è CzÀPÁÌV ªÀiÁqÀÄvÁÛ EzÁÝ£É
JA§AvÀºÀ ¤gÀAvÀgÁxÀðzÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F Qæ0iÀiÁ
gÀÆ¥ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ WÀl£ÉAiÀÄ PÁ®ªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ PÁ® ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÆß
(CzÀÄ ¤gÀAvÀgÀªÁzÀÄzÀÄ JA§ÄzÁV) ¸ÀÆa¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ (eÁ¹Û «ªÀgÀ
UÀ½UÉ ¨sÀmï 2004 £ÉÆÃr).

11.2.2 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÁ®ªÀåªÀ¸ÉÜ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß £Á®ÄÌ ªÀÄÄRå ªÀUÀðUÀ¼À°è «AUÀr¸À®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ. D ¨sÁµÉ0iÀÄ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è EªÀ£ÀÄß ®mï, °mï, ®ÄYõï
ªÀÄvÀÄÛ ®Èmï JA§ £Á®ÄÌ ®PÁgÀUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉ¸Àj¸ÀĪÀÅzÀÄ gÀÆrü.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ EªÀÅ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ `PÁ®'UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄ
vÀÛªÉ0iÉÄAzÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÁzÀgÀÆ ¤dPÀÆÌ CªÀÅ PÁ®ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ (§gÉÆà 1955 £ÉÆÃr).
®mï PÀgÉÆÃw `ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É' ¨sÀªÀw `DUÀÄvÀÛzÉ'
°mï ZÀPÁgÀ `ªÀiÁrzÀ' §¨sÀƪÀ `D¬ÄvÀÄ'
®ÄYõï CPÀgÀvï `ªÀiÁrzÀ' C¨sÀÆvï `D¬ÄvÀÄ'
®Èmï PÀjµÀåw `ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É' ¨sÀ«µÀåw `DUÀÄvÀÛzÉ'

F QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À ¨sÁµÁAvÀgÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹zÁUÀ, ®mï ºÁUÀÆ

®Èmï gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄA¢£À PÁ®ªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ °mï ºÁUÀÆ ®ÄYõï
gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ »A¢£À PÁ®ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ºÁUÉ PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ

220
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
¤dPÀÆÌ EªÀÅUÀ¼À°è °mï JA§ÄzÀÄ WÀl£É ªÀÄÄV¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ G½zÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ (®mï, ®ÄYõï ªÀÄvÀÄÛ ®ÈmïUÀ¼ÀÄ)
CzÀÄ ªÀÄÄV0iÀÄ¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.
ºÁUÁV, EªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ ºÁUÉ »A¢£À
ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¢£À PÁ®zÀ WÀl£ÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À PÁ®¸ÀA§AzsÀzÀ ªÀåvÁå¸À
ªÉAzÀÄ «ªÀj¸ÀĪÀ §zÀ®Ä, ¥ÀÇtð ªÀÄvÀÄÛ C¥ÀÇtðUÀ¼ÉA§
PÁ®ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÀåvÁå¸ÀªÉAzÀÄ ºÉüÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
PÁ®¸ÀA§AzsÀPÀÆÌ PÁ®ªÀåªÀ¸ÉÜUÀÆ £ÀqÀÄªÉ §ºÀ¼À ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸À
«zÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ¥ÀÇtðgÀÆ¥À CzÀÄ w½¸ÀĪÀ WÀl£É
AiÀÄ£ÀÄß D WÀl£ÉAiÀÄ ¥ÀÇtðUÉÆAqÀ CªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ
C¥ÀÇtðgÀÆ¥À D WÀl£ÉAiÀÄ M¼ÀªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß (CzÀgÀ D¢, CAvÀå,
¤gÀAvÀgÀvÉ, PÀëtÂPÀvÉ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À¯ÉÆèAzÀ£ÀÄß) ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
EªÉgÀqÀÆ »A¢£À PÁ®zÀ°ègÀ§ºÀÄzÀÄ E®èªÉà ªÀÄÄA¢£À
PÁ®zÀ°ègÀ§ºÀÄzÀÄ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÁ®¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀzÀ
ªÀÄÄAzÉ C ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ«zÉ. ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ £Á®ÄÌ
jÃwAiÀÄ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ½UÀÆ EAvÀºÀ C ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ CªÀPÉÌ
»A¢£À PÁ®zÀ CxÀð §gÀĪÀ ºÁUÉ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, EAvÀºÀ C ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ®mï
gÀÆ¥ÀPÉÌ ¸ÉÃj¹ ®Yõï gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ0iÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ ªÀÄvÀÄÛ ®Èmï
gÀÆ¥ÀPÉÌ ¸ÉÃj¹ ®ÈYõï gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ0iÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

®mï PÀgÉÆÃw `ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É' ®Yõï CPÀgÉÆÃvï `ªÀiÁrzÀ'

®Èmï PÀjµÀåw `ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É' ®ÈYõï CPÀjµÀåvï `ªÀiÁrzÀ, ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝ'

ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ G½zÀ JgÀqÀÄ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è °mï gÀÆ¥ÀPÉÌ

C ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ gÀa¹zÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÉÃzÀ PÁ®zÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è
ªÀiÁvÀæ PÁt§ºÀÄzÀÄ. PÁªÀåUÀ¼À PÁ®zÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è CAvÀºÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
G½¢®è.
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä ®ÄYõï gÀÆ¥À PÁªÀåUÀ¼À PÁ®zÀ°è C ¥ÀævÀåAiÀÄzÉÆA¢UÉ
ªÀiÁvÀæªÉà §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ªÉÃzÀ PÁ®zÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è C
¥ÀævÀå0iÀÄ ¸ÉÃjzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÃgÀ¢gÀĪÀ JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÆ §¼ÀPÉ
AiÀÄ°èzÀÄݪÀÅ. PÁªÀåUÀ¼À PÁ®zÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ®Æè ªÀiÁ ¨sÀÆvï JA§AvÀºÀ
C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è EAvÀºÀ C ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃjgÀzÀ ®ÄYõï
gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.

221
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
¸ÀA¸ÀÌövÀzÀ°è »A¢£À PÁ®ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ C ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß
¸ÉÃj¸ÀzÉAiÀÄÆ ªÉÄð£À QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß »A¢£À ¸ÀªÀÄ0iÀÄzÀ WÀl£É
0iÉÆAzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV PɼÀUÉ
PÉÆnÖgÀĪÀ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À§ºÀÄzÀÄ.

(1) PÀ¹äA²Ñvï ªÀÈPÉëà ¥ÀÅgÁ CºÀA ªÀ¸Á«Ä

`£Á£ÀÄ »AzÉ AiÀiÁªÀÅzÉÆà MAzÀÄ ªÀÄgÀzÀ°è ªÁ¹¸ÀÄwÛzÉÝ'

(1)£Éà ªÁPÀåzÀ°è »A¢£À ¸ÀªÀÄ0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ QæAiÀiÁ«±ÉõÀt

ªÉÇAzÀÄ (¥ÀÅgÁ `»AzÉ' JA§ÄzÁV) §A¢gÀĪÀ PÁgÀt, CzÀgÀ°ègÀĪÀ
®mï gÀÆ¥ÀPÉÌ (ªÀ¸Á«Ä JA§ÄzÀPÉÌ) C ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹®èªÁzÀgÀÆ
`ªÁ¹¸ÀÄwÛzÉÝ' JA§ »A¢£À ¸ÀªÀÄ0iÀÄzÀ CxÀð zÉÆgÉwzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÁ®¸ÀA§AzsÀzÀ ¨sÉÃzÀQÌAvÀ®Æ PÁ®ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ¨sÉÃzÀPÉÌ
ºÉaÑ£À ¥ÁæªÀÄÄRåvɬÄzÉAiÉÄA§ÄzÀÄ F «µÀAiÀÄ¢AzÀ®Æ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ »AzÉ ªÉÃzÀUÀ¼À PÁ®zÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀÄ°èzÀÝ QæAiÀiÁ
gÀÆ¥ÀUÀ¼À F PÁ®ªÀåªÀ¸ÉÜ PÁªÀåUÀ¼À PÁ®zÀ°è ªÀÄvÀÄÛ DzsÀĤPÀ PÁ®zÀ°è
§ºÀ¼À ªÀÄnÖUÉ £ÀµÀÖªÁVzÉ. ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, ªÉÃzÀ PÁ®zÀ°èzÀÝ
ºÀ®ªÀÅ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ C£ÀAvÀgÀzÀ PÁ®zÀ°è §¼ÀPÉAiÀÄ°è G½¢®è
ªÀiÁvÀæªÀ®è, G½¢gÀĪÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÆ ºÀ®PÉ®ªÀÅ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ½UÉƼÀ
UÁVªÉ.
EzÀ®èzÉ, PÁªÀåUÀ¼À PÁ®zÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÀvÀðj ¥ÀæAiÉÆÃUÀQÌAvÀ®Æ
PÀªÀÄðt ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÉà eÁ¹ÛAiÀiÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À°è QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À
§zÀ®Ä PÀÈzÀAvÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀÆ eÁ¹ÛAiÀiÁVzÉ. EAvÀºÀ ºÀ®ªÀÅ
PÁgÀtUÀ½AzÁV ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À PÁ®ªÀåªÀ¸ÉÜ PÁªÀåUÀ¼À
PÁ®zÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è CµÉÆÖAzÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁV UÉÆÃZÀj¸ÀĪÀÅ¢®è (¨sÀmï
2000:100 £ÉÆÃr).

11.2.3 PÁ®gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è ªÀåvÁå¸À

Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ½VgÀĪÀ PÁ®gÀÆ¥ÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É0iÀÄ®Æè PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ. ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ
ºÁUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ DSÁåvÀ (wYõï) ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ PÁ®gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉ0iÀħºÀÄzÀÄ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀPÁÌV Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß
ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ PÁ® ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÆß ¸ÉÃj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

222
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ QæAiÀiÁzsÁvÀÄUÀ½VgÀĪÀ ¥ÀÇtð gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß (JAzÀgÉ °mï
®PÁgÀzÀ°ègÀĪÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß) vÀ0iÀiÁj¸ÀĪÀÅzÀÄ §ºÀ¼À ¸ÀÄ®¨sÀ. EzÀPÁÌV
zsÁvÀÄ«£À ¢évÀé gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¸ÀégÀ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀåAd£ÀUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ, CµÉÖ.

zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ °mï gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

PÀÈ `ªÀiÁqÀÄ' ZÀPÁgÀ `ªÀiÁrzÀ'
¨sÀÆ `DUÀÄ' §¨sÀƪÀ `D¬ÄvÀÄ'
¨sÀÈ `ºÉÆgÀÄ' §¨sÁgÀ `ºÉÆvÀÛ'
gÀÄzsï `vÀqÉ' gÀÄgÉÆÃzsÀ `vÀqÉzÀ'
¥ÀZï `CqÀÄUÉ ªÀiÁqÀÄ' ¥À¥ÁZÀ `CqÀÄUÉ ªÀiÁrzÀ'

DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ Qæ0iÀiÁzsÁvÀÄUÀ½VgÀĪÀ C¥ÀÇtðgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß

vÀ0iÀiÁj¸À¨ÉÃQzÀÝ°è D zsÁvÀÄUÀ¼À°è ºÀ®ªÁgÀÄ jÃwAiÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
ªÀiÁrPÉƼÀî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. F §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ §ºÀ¼À QèµÀÖªÁzÀĪÁzÀ
PÁgÀt CªÀ£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ
QæAiÀiÁzsÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÀvÀÄÛ ªÀUÀð(UÀt)UÀ¼À°è «AUÀr¸À¨ÉÃPÁVzÉ.
EªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ¢évÀé gÀÆ¥ÀzÀ°è §gÀÄvÀÛªÉ, PÉ®ªÀÅ
¸ÀégÀzÀ°è §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛªÉ, PÉ®ªÀPÉÌ ¸ÀégÁUÀªÀÄzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ
¬ÄzÉ, PÉ®ªÀPÉÌ AiÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ, PÉ®ªÀPÉÌ zsÁvÀÄ«£ÉƼÀUÉ
£ÀPÁgÀªÉÇAzÀ£ÀÄß Ej¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ, EvÁå¢.

zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ ®mï gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

¨sÀÈ `ºÉÆgÀÄ' ©¨sÀwð `ºÉÆgÀÄvÁÛ£É'
PÀÈ `ªÀiÁqÀÄ' PÀgÉÆÃw `ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É'
¨sÀÆ `DUÀÄ' ¨sÀªÀw `DUÀÄvÀÛzÉ'
PÀÄ¥ï `PÉÆæ¸ÀÄ' PÀÄ¥Àåw `PÉÆæ¸ÀÄvÁÛ£É'
ªÀÄÄZï `©qÀÄ' ªÀÄÄAZÀw `©qÀÄvÁÛ£É'

EzÀPÉÌ §zÀ®Ä, PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄA¢£À

PÁ®zÀ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀĪÀÅzÀÄ §ºÀ¼À ¸ÀÄ®¨sÀ. QæAiÀiÁ¥ÀæPÀÈwUÉ F PÁ®
ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ GvÀÛ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹, C£ÀAvÀgÀ CzÀPÉÌ ¥ÀÅgÀĵÀ-
°AUÀ-ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À¯ÉÆèAzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ
F gÀÆ¥À ¹¢Þ¸ÀÄvÀÛzÉ. (ªÀiÁqÀÄ-ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É, PÉÆqÀÄ-PÉÆqÀÄvÁÛ£É,
w£ÀÄß-w£ÀÄßvÁÛ£É, PÀÄr-PÀÄrAiÀÄÄvÁÛ£É, §gÉ-§gÉAiÀÄÄvÁÛ£É).
»A¢£À PÁ®ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀĪÀÅzÀÄ
EzÀQÌAvÀ ¸Àé®à PÀµÀÖ. E®Æè QæAiÀiÁ¥ÀæPÀÈwUÉ PÁ®ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ zÀ
223
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹, C£ÀAvÀgÀ CzÀPÉÌ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À¯ÉÆèAzÀ£ÀÄß
¸ÉÃj¸À¨ÉÃPÀÄ (PÀÄr-PÀÄrzÀ, §gÉ-§gÉzÀ, ªÀiÁqÀÄ-ªÀiÁrzÀ, ºÉüÀÄ-
ºÉýzÀ).
DzÀgÉ F »A¢£À PÁ®zÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è §gÀĪÀ QæAiÀiÁ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À°è
ªÀÄvÀÄÛ PÁ®ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ°è ºÀ®PÉ®ªÀÅ
§zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÁUÀĪÀÅ ªÁzÀ PÁgÀt (§gÀÄ-§AzÀ, PÁtÄ-PÀAqÀ, PÉÆ®Äè-
PÉÆAzÀ, ¸ÁAiÀÄÄ-¸ÀvÀÛ, ºÉÆUÀÄ-ºÉÆPÀÌ, EvÁå¢) ªÀÄÄA¢£À PÁ®zÀ
Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À ªÀtð£É VAvÀ »A¢£À PÁ®zÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À ªÀtð£É
PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸Àé®à QèµÀÖ ªÁzÀÄzÀÄ. DzÀgÀÆ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ½UÉ
ºÉÆð¹zɪÁzÀgÉ F QèµÀÖvÉ CvÀå®àªÉAzÉà ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.

11.2.4 WÀl£ÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À PÁ®¨sÉÃzÀ

MAzÉà ªÁPÀåzÀ°è JgÀqÀÄ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁzÁUÀ, CªÀÅUÀ¼À°è
MAzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV eÉÆÃr¸ÀĪÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå
«zÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀPÁÌV £Á®ÄÌ jÃw0iÀÄ eÉÆÃr¸ÀĪÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
(ªÀiÁqÀÄvÁÛ, ªÀiÁr, ªÀiÁqÀ®Ä, ªÀiÁqÀzÉ) §¼ÀPÉ0iÀÄ°èªÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À§ºÀÄzÀÄ.

(2PÀ) CªÀ£ÀÄ Hl ªÀiÁqÀÄvÁÛ £ÀªÉÆäA¢UÉ ªÀiÁvÀ£ÁrzÀ

(2R) CªÀ£ÀÄ Hl ªÀiÁr £ÀªÉÆäA¢UÉ ªÀiÁvÀ£ÁrzÀ
(2UÀ) CªÀ£ÀÄ Hl ªÀiÁqÀ®Ä £ÀªÀÄä°èUÉ §AzÀ
(2WÀ) CªÀ£ÀÄ Hl ªÀiÁqÀzÉ £ÀªÀÄä°èUÉ §AzÀ

(2PÀ) ªÁPÀåzÀ°è JgÀqÀÄ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ MAzÉà ¸ÀªÀÄ0iÀÄzÀ°è £ÀqÉzÀĪÀÅ

JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ªÀiÁqÀÄvÁÛ eÉÆÃr¸ÀĪÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß
§¼À¸À¯ÁVzÉ; EzÀPÉÌ §zÀ®Ä (2R)zÀ°è ªÉÆzÀ®Ä w½¹gÀĪÀ WÀl£É
JgÀqÀ£É0iÀÄzÀQÌAvÀ ªÉÆzÀ®Ä £ÀqÉ¢zÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÀÌV ªÀiÁr
eÉÆÃr¸ÀĪÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁVzÉ.
(2UÀ)zÀ°è ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ WÀl£É JgÀqÀ£É0iÀÄzÀgÀ C£ÀAvÀgÀ £ÀqÉ¢zÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁVzÉ, ªÀÄvÀÄÛ EzÀPÁÌV ªÀiÁqÀ®Ä eÉÆÃr¸ÀĪÀ
Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁVzÉ. EzÀPÉÌ §zÀ®Ä (2WÀ)zÀ°è JgÀqÀ£É0iÀÄ
WÀl£É £ÀqÉ0iÀÄĪÀ ¸ÀªÀÄ0iÀÄzÀ°è ªÉÆzÀ°£ÀzÀÄ £ÀqÉ¢gÀ°®è JA§ÄzÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ EzÀPÁÌV ªÀiÁqÀzÉ eÉÆÃr¸ÀĪÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß
§¼À¸À¯ÁVzÉ.

224
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw £Á®ÄÌ eÉÆÃr¸ÀĪÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ½zÀÄÝ, CªÀÅ
UÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ PÁ®¨sÉÃzÀ ªÁPÀåzÀ PÉÆ£É0iÀÄ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è
PÁt¸ÀĪÀ PÁ®¨sÉÃzÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
ªÉÄÃ¯É (11.2.1)gÀ°è «ªÀj¹zÀ ºÁUÉ, ªÁPÀåzÀ PÉÆ£É0iÀÄ
Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è `»A¢£À PÁ®' ªÀÄvÀÄÛ `ªÀÄÄA¢£À PÁ®' JA§ÄzÁV
JgÀqÀÄ PÁ®¥ÀævÀå0iÀÄ UÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅ ªÁPÀåzÀ DqÀÄUÀ£À
¸ÀªÀÄ0iÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀå w½¸ÀĪÀ WÀl£É0iÀÄ ¸ÀªÀÄ0iÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ
PÁ®¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.
DzÀgÉ, eÉÆÃr¸ÀĪÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ°£À WÀl£É, C£ÀAvÀgÀzÀ
WÀl£É ªÀÄvÀÄÛ MAzÉà ¸ÀªÀÄ0iÀÄzÀ WÀl£É JA§ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ jÃw0iÀÄ
PÁ®¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁVzÀÄÝ, CzÀPÁÌV ªÀÄÆgÀÄ PÁ®¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¸À¨ÉÃPÁVzÉ (EzÀ®èzÉ £Á®Ì£É0iÀÄ C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ ¥ÀævÀå0iÀĪÀÇ F
eÉÆÃr¸ÀĪÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀÄvÀÛzÉ).
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÀ£ÀßqÀzÀ ºÁUÉ «²µÀÖªÁzÀ eÉÆÃr¸ÀĪÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À
§¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀÅ¢®è. ºÉaÑ£ÉqÉUÀ¼À®Æè F jÃw ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃr¸À
¨ÉÃPÁzÀ°è Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À £ÁªÀÄgÀÆ¥À(PÀÈzÀAvÀ)UÀ¼À£ÁßUÀ° E®èªÉà `¸Àw
¸À¥ÀÛ«Ä' JA§ gÀZÀ£É0iÀÄ£ÁßUÀ° §¼À¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

(3) CºÀA zÀQëuÁgÀuÉåà ZÀgÀ£ï ªÀÄÈUÀªÉÄÃPÀA C¥À±ÀåA

`£Á£ÀÄ zÀQëuÁgÀtåzÀ°è £ÀqÉAiÀÄÄvÁÛ ªÀÄÈUÀªÉÇAzÀ£ÀÄß £ÉÆÃrzÉ'
(4) vÀ¹ä£ï gÁfÕ ¸Àw PÀB ¨sÀÆ«ÄA dAiÉÄÃvï
`CªÀ£ÀÄ gÁd£ÁVgÀĪÁUÀ ¨sÀƪÀÄAqÀ®ªÀ£ÀÄß AiÀiÁgÀÄ UÉzÁÝgÀÄ?'

(3)£Éà ªÁPÀåzÀ°è ZÀgÀ£ï £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß eÉÆÃr¸ÀĪÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥À

ªÀ£ÁßV §¼À¸À¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ (4)£Éà ªÁPÀåzÀ°è vÀ¹ä gÁfÕ ¸Àw JA§Ä
zÁV ¸Àw¸À¥ÀÛ«Ä gÀZÀ£É0iÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁVzÉ.
EzÀPÉÌ C¥ÀªÁzÀªÁV, vÁé E®èªÉà 0iÀÄ ¥ÀævÀå0iÀĪÀ£ÀÄß §¼À¹ gÀa¹zÀ
eÉÆÃr¸ÀĪÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀªÉÇAzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀÄ°èzÉ. EzÀÄ
ªÉÆzÀ®£É0iÀÄ WÀl£É JgÀqÀ£É0iÀÄzÀQÌAvÀ ªÉÆzÀ®Ä £ÀqÉ¢zÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥À. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ F Qæ0iÀiÁgÀÆ¥À
zÁæ«qÀ ¨sÁµÉUÀ¼À ¸ÀA¥ÀPÀð¢AzÁV ¨É¼ÉzÀÄ §A¢zÉ0iÉÄAzÀÄ «zÁéA¸ÀgÀ
HºÉ.

(4PÀ) bÁUÀA vÀåPÁÛ÷é ¸ÀéUÀȺÀA AiÀÄAiÀiË

`DqÀ£ÀÄß vÀåf¹ (CªÀ£ÀÄ) vÀ£Àß ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃzÀ'

225
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
(4R) £ÀgÁB ±Á¸ÀÛçA C¢üÃvÀå ¥ÀArvÁB ¨sÀªÀAw
`ªÀiÁ£ÀªÀgÀÄ ±Á¸ÀÛçUÀ¼À£ÀÄß N¢ ¥ÀArvÀgÁUÀÄvÁÛgÉ'

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F jÃw ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃr¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV

§¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è MAzÀÄ ¤²ÑvÀªÁzÀ ªÀåªÀ¸ÉܬĮè.
ºÁUÁV, CzÀgÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è EªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ£ÀÄß ªÀåªÀ¹ÜvÀªÁV
«ªÀj¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ PÀAqÀħA¢®è.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è eÉÆÃr¸ÀĪÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ°è MAzÀÄ
CZÀÄÑPÀlÄÖ PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ CAzsÁ£ÀÄPÀgÀt ªÀiÁrgÀĪÀ
PÀ£ÀßqÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ½UÉ F CZÀÄÑPÀlÖ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV «ªÀj¹ ºÉüÀ®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀ°®è (eÁ¹Û «ªÀgÀUÀ½UÉ ¨sÀmï 2005 £ÉÆÃr).

11.3 DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀzÀ ¥ÀÇtð gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ DSÁåvÀ
¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÀÄ C¥ÀÇtð gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ½
VAvÀ ©ü£ÀߪÁVgÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
0iÀiÁPÉAzÀgÉ, PÁ®ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV F Qæ0iÀiÁgÀÆ¥À
UÀ¼À°è DSÁåvÀ ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ §gÀĪÀÅ¢®è.
ºÁUÁV, CªÀÅUÀ¼À°è §gÀĪÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ªÀåvÁå¸À
(ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁzsÁvÀÄUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ ªÀåvÁå¸À) EªÀÅUÀ¼Éà ¥ÀÇtð ªÀÄvÀÄÛ
C¥ÀÇtð JA§ JgÀqÀÄ PÁ®ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÆß
¸ÀÆa¸À¨ÉÃPÁVzÉ.

®mïgÀÆ¥ÀzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ °mïgÀÆ¥ÀzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ

¥ÀÅgÀĵÀ KPÀªÀZÀ£À ¢éªÀZÀ£À §ºÀĪÀZÀ£À KPÀªÀZÀ£À ¢éªÀZÀ£À §ºÀĪÀZÀ£À
¥ÀæxÀªÀÄ PÀgÉÆÃw PÀÄgÀÄvÀB PÀĪÀðAw ZÀPÁgÀ ZÀPÀævÀÄB ZÀPÀÄæB
ªÀÄzsÀåªÀÄ PÀgÉÆö PÀÄgÀÄxÀB PÀÄgÀÄxÀ ZÀPÀxÀð ZÀPÀæxÀÄB ZÀPÀæ
GvÀÛªÀÄ PÀgÉÆÃ«Ä PÀĪÀðB PÀĪÀÄðB ZÀPÁgÀ ZÀPÀæªÀ ZÀPÀæªÀÄ

ªÉÄÃ¯É ¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀĵÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ ®mïgÀÆ¥ÀzÀ°è (JAzÀgÉ C¥ÀÇtð

gÀÆ¥ÀzÀ°è) w DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ §A¢zÉ; DzÀgÉ, °mï (¥ÀÇtð) gÀÆ¥À
zÀ°è C ¥ÀævÀåAiÀÄ §A¢zÉ. ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ ®mï gÀÆ¥ÀzÀ°è
¹(¶) CSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ §A¢zÉ; DzÀgÉ °mï gÀÆ¥ÀzÀ°è xÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ
§A¢zÉ. EvÀgÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À®Æè EAvÀºÀªÉà ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.

226
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè ªÀÄÄA¢£À ªÀÄvÀÄÛ »A¢£À PÁ®UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ QæAiÀiÁ
gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è §gÀĪÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ PÉ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ
AiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß F PɼÀV£À gÀÆ¥ÁªÀ½UÀ¼À°è PÁt§ºÀÄzÀÄ:

ªÀÄÄA¢£À PÁ®zÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ »A¢£À PÁ®zÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

¥ÀæxÀªÀÄ ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ ªÀiÁrzÀ ªÀiÁrzÀgÀÄ
ªÀiÁqÀÄvÁÛ¼É ,, ªÀiÁrzÀ¼ÀÄ ,,
ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ ªÀiÁrvÀÄ
ªÀiÁrzÀĪÀÅ
ªÀÄzsÀåªÀÄ ªÀiÁqÀÄwÛà ªÀiÁqÀÄwÛÃj ªÀiÁrzÉ ªÀiÁr¢j
GvÀÛªÀÄ ªÀiÁqÀÄvÉÛÃ£É ªÀiÁqÀÄvÉÛÃªÉ ªÀiÁrzÉ ªÀiÁrzɪÀÅ

ªÀÄÄA¢£À PÁ®ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀĵÀ ªÀÄvÀÄÛ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ

Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀzÀ°è K£É DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ«zÉ; DzÀgÉ CzÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀĪÀ
»A¢£À PÁ®zÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀzÀ°è J DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ«zÉ. EvÀgÀ gÀÆ¥À
UÀ¼À®Æè EAvÀºÀªÉà ªÀåvÁå¸ÀUÀ½gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ F QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ
ªÀ®èzÉ GvÀÛ E®èªÉà zÀ PÁ®¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÆ §gÀĪÀŪÁzÀ PÁgÀt, PÁ®
¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸ÀzÀ
ªÉÄÃ¯É ºÉÆj¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè. CªÀ£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV PÁ®¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÁzÀ
GvÀÛ ªÀÄvÀÄÛ zÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ªÉÄïÉAiÉÄà ºÉÆj¸À§ºÀÄzÀÄ.

11.4 ¥ÀgÀ¸ÉäöÊ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ DvÀä£ÉÃ¥ÀzÀ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è ¥ÀgÀ¸ÉäöÊ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ DvÀä£ÉÃ¥ÀzÀ JA§ÄzÁV
E£ÉÆßAzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀåvÁå¸À«zÉ. F ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV
D ¨sÁµÉ0iÀÄ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅ w½¸ÀĪÀ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß M§â ªÀåQÛ vÀ£Àß ¯Á¨sÀPÁÌV
£ÀqɸÀÄwÛgÀĪÀ£ÁzÀgÉ DvÀä£ÉÃ¥ÀzÀzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¨ÉÃgÉƧâ£À ¯Á¨sÀPÁÌV £ÀqɸÀÄwÛgÀĪÀ£ÁzÀgÉ ¥ÀgÀ¸ÉäöÊ¥ÀzÀzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¸À¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀÄ F ªÀåvÁå¸ÀzÀ ªÀÄÆ® GzÉÝñÀªÁVvÀÄÛ.
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è F ªÀÄÆ® GzÉÝñÀ §ºÀ¼À ªÀÄnÖUÉ £ÀµÀÖªÁVzÉ.
EzÀPÉÌ PÁgÀtªÉãÉAzÀgÉ, D ¨sÁµÉ0iÀÄ PÉ®ªÀÅ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ
DvÀä£ÉÃ¥ÀzÀzÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉãÉà §gÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ E£ÀÄß
PÉ®ªÀÅ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ ¥ÀgÀ¸ÉäöÊ¥ÀzÀzÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ

227
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
¼ÉÆA¢UÉãÉà §gÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁV CªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ°è PÁt¸ÀĪÀ F
ªÀåvÁå¸À CxÀð¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¯ÁgÀzÀÄ.
DzÀgÉ ¨ÉÃgÉ PÉ®ªÀÅ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ DSÁåvÀ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÀÆ §gÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÀÄÝ, CAvÀºÀ Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ
ªÀiÁvÀæ ªÉÄð£À CxÀð ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛªÉ.

(5PÀ)zÉêÀzÀvÀÛB ¥ÀZÀw
`zÉêÀzÀvÀÛ CrUÉ ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É'
(5R) zÉêÀzÀvÀÛB ¥ÀZÀvÉÃ
`zÉêÀzÀvÀÛ CrUÉ ªÀiÁrPÉƼÀÄîvÁÛ£É'

¥ÀZï `CrUÉ ªÀiÁqÀÄ' Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ (5PÀ) ªÁPÀåzÀ°è ¥ÀZÀw JA§ÄzÁV

¥ÀgÀ¸ÉäöÊ¥ÀzÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ (5R) ªÁPÀåzÀ°è ¥ÀZÀvÉà JA§Ä
zÁV DvÀä£ÉÃ¥ÀzÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁVzÉ. CrUÉ ªÀiÁqÀÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ vÀ£ÀUÁV
JA§ CxÀð F (5R) ªÁPÀåQÌzÉ; DzÀgÉ (5PÀ) ªÁPÀåPÉÌ CAvÀºÀ CxÀð
«®è.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è F CxÀðªÀ£ÀÄß DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
§zÀ®Ä QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ PÉƼÀÄî JA§ÄzÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀÆa¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÉÄÃ¯É (5R) ªÁPÀåzÀ PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ
PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåzÀ°è PÁt§ºÀÄzÀÄ.

11.5 PÀªÀÄðt ¥ÀæAiÉÆÃUÀ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÀvÀðj, PÀªÀÄðt ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁªÉà JA§ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ
jÃwAiÀÄ ªÁPÀåUÀ½ªÉ. ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ EªÀ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ `¥ÀæAiÉÆÃUÀ'UÀ¼ÉAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EªÀÅUÀ¼À°è PÀªÀÄðt ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ ªÀÄÆ® GzÉÝñÀ ¨sÁµÁ
ªÀåªÀºÁgÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀÄzÁVvÀÄÛ.
ªÁPÀåªÀÅ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ WÀl£É0iÀÄ ¸ÀégÀÆ¥À ªÀÄvÀÄÛ CzÀPÀÆÌ CzÀgÀ°è ¨sÁUÀ
ªÀ»¸ÀĪÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ½UÀÆ £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ¸ÀA§AzsÀ -
EªÉgÀqÀÆ PÀªÀÄðt ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ°è §zÀ¯ÁUÀzÉ ºÁUÉAiÉÄà G½AiÀÄÄvÀÛªÉ.
WÀl£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀVPÉÆArgÀĪÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À°è
AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄÄRå «µÀAiÀĪÁV Dj¸À¯ÁVzÉ JA§ ¨sÁµÁªÀåªÀºÁgÀPÉÌ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ CA±À ªÀiÁvÀæ §zÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
PÀvÀðj-PÀªÀÄðt ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«zÀÝ F ªÀÄÆ® GzÉÝñÀ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è G½¢®è. DzÀgÉ EAvÀºÀzÉà ¥Àæ0iÉÆÃUÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß

228
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
ºÉÆA¢gÀĪÀ EAVèµï ¨sÁµÉ0iÀÄ°è F CxÀð ªÀåvÁå¸À G½zÀÄPÉÆArzÉ.
EzÀ£ÀÄß PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ (6PÀ-R) ªÁPÀåUÀ¼À°è ¸ÀàµÀÖªÁV PÁt§ºÀÄzÀÄ.

(6PÀ) She praised him

`CªÀ¼ÀÄ CªÀ£À£ÀÄß ºÉÆUÀ½zÀ¼ÀÄ'
(6R) He was praised by her
`CªÀ£À£ÀÄß CªÀ¼ÀÄ ºÉÆUÀ½zÀ¼ÀÄ'

(6PÀ) ªÁPÀåzÀ°è she `CªÀ¼ÀÄ' JA§ÄzÀÄ ªÀÄÄRå «µÀAiÀĪÁVzÉ;

DzÀgÉ, (6R)zÀ°è CzÀgÀ §zÀ®Ä he `CªÀ£ÀÄ' JA§ÄzÀÄ ªÀÄÄRå «µÀAiÀÄ
ªÁV §A¢zÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw ªÁPÀåzÀ ªÀÄÄRå «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß
§zÀ°¸À¨ÉÃPÁzÀ°è CzÀgÀ°è §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀªÀ£ÀÄß §zÀ°¹zÀgÉ
¸ÁPÀÄ; ªÁPÀåzÀ°è ¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÆß ªÀiÁqÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ
¬Ä®è; EzÀ£ÀÄß F ªÁPÀåUÀ¼À PɼÀUÉ PÉÆnÖgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀ C£ÀĪÁzÀ
ªÁPÀåUÀ¼À°è PÁt§ºÀÄzÀÄ.
EAVèµï£À°è ªÉÄð£À CxÀðªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ¥ÀzÀUÀ¼À
eÁUÀªÀ£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¸ÀĪÀÅzÀgÉÆA¢UÉ ¨ÉÃgÉ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÆß ªÀiÁqÀ
¨ÉÃPÁVzÉ; EzÀPÁÌV ªÁPÀåzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß `PÀªÀÄðtÂ' gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ°¸À
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ (praised JA§ÄzÀ£ÀÄß was praised JA§ÄzÁV §zÀ°¹
PÉƼÀî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ) ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À eÁUÀªÀ£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¸ÀĪÀÅ
¢zÀÝ°è CªÀÅUÀ¼À «¨sÀQÛgÀÆ¥ÀªÀ£ÀÆß §zÀ¯Á¬Ä¹PÉƼÀî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ, ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¹zÀ ºÁUÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÀvÀðj ªÀÄvÀÄÛ PÀªÀÄðtÂ
ªÁPÀåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ `CxÀð'zÀ°è F ªÀåvÁå¸À G½¢®èªÁzÀ PÁgÀt,
CzÀgÀ°è PÁt¸ÀĪÀ «¨sÀQÛ¥À®èlPÉÌ EAVèµï£À°ègÀĪÀ ºÁUÉ DxÀð
ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À eÁUÀªÀ£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¸À®Ä
ªÁPÀåzÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀzÀ°è E®èªÉà £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «¨sÀQÛAiÀÄ°è AiÀiÁªÀ
§zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÆß ªÀiÁqÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè. ºÁUÁV, ªÉÄð£À GzÉÝñÀ
PÁÌV PÀªÀÄðt ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è®è
JA§ÄzÀÄ ¸ÀàµÀÖ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ ¨É¼ÉzÀÄ §AzÀ »A¢, ªÀÄgÁp ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
DzsÀĤPÀ ¨sÁµÉUÀ¼À®Æè PÀªÀÄðt ¥ÀæAiÉÆÃUÀ«zÀÄÝ CzÀPÉÌ ¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ
GzÉÝñÀ«zÉ.
»A¢AiÀÄ°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ¨sÀÆvÀPÀÈzÀAvÀ gÀÆ¥ÀzÉÆA¢UÉ eÁ `ºÉÆÃUÀÄ'
QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ gÀÆ¥ÀªÉÇAzÀ£ÀÄß §¼À¹zÁUÀ PÀªÀÄðt ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ¹¢Þ¸ÀÄvÀÛzÉ.

229
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
EAvÀºÀ PÀªÀÄðt ªÁPÀåzÀ°è PÀvÀÈð¥ÀzÀªÀ£ÀÄß PÀgÀuÁxÀðzÀ ¸Éà JA§ÄzÀ
gÉÆA¢UÉ §¼À¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV F PÀªÀÄðt ªÁPÀåªÀ£ÀÄß
»A¢AiÀÄ°è PÀvÀÈð«UÉ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqɸÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ°®è JA§
CxÀðzÀ°è ¤µÉÃzsÁxÀðPÀ ªÁPÀåªÁV §¼À¸ÀĪÀÅzÉà eÁ¹Û.

(7PÀ)gÁªÀiï gÉÆÃnà £À»ÃA SÁAiÀiÁ

`gÁªÀÄ gÉÆnÖ w£Àß°®è'
(7R) gÁªÀiï ¸Éà gÉÆÃnà £À»ÃA SÁ¬Äà UÀ¬ÄÃ
`gÁªÀĤUÉ gÉÆnÖ w£Àß®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ°®è'

DzÀgÉ PÀvÀÈð¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ªÁPÀåzÀ°è §¼À¸À¢zÀÝ°è EAvÀºÀ `¸ÁzsÀåªÁUÀ

°®è' JA§ CxÀð«®èzÉAiÀÄÆ »A¢AiÀÄ°è PÀªÀÄðt ªÁPÀåªÀ£ÀÄß §¼À¸À®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ.

(8) ZÉÆÃgï ¥ÀPÀqï °AiÉÄà UÀAiÉÄÃ

`PÀ¼ÀîgÀ£ÀÄß »rAiÀįÁ¬ÄvÀÄ'

11.6 C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ

ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ gÀÆ¥ÀPÉÌ (JAzÀgÉ ¤µÉÃzsÀgÀÆ¥ÀPÉÌ) §zÀ¯Á
¬Ä¸ÀĪÀ°è PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVzÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è WÀl£É0iÀÄ£ÀÄß
ªÀgÀ¢ ªÀiÁqÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÉà MAzÀÄ ªÁPÀåªÀ£ÀÆß C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ £À ¥ÀzÀ
ªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ ªÁPÀåªÀ£ÁßV §zÀ¯Á¬Ä¸À®Ä
¸ÁzsÀå«zÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è E®è ªÀÄvÀÄÛ C®è JA§ JgÀqÀÄ C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ
¥ÀzÀUÀ½zÀÄÝ EªÀÅUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀ£ÀÄß QæAiÀiÁ¥ÀzÀ«gÀĪÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß
C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀÅzÀPÁÌV ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ (E®èªÉÃ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀPÀAvÉ)UÀ½AzÀ ¹zÀÞªÁzÀ (Qæ0iÀiÁ¥ÀzÀ«®èzÀ) ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß C®èUÀ¼É
0iÀÄĪÀÅzÀPÁÌV §¼À¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
EzÀ®èzÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀ«gÀĪÀ ªÁPÀåUÀ½UÉ E®è ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
¸ÉÃj¸ÀĪÀ ªÉÆzÀ®Ä CªÀÅUÀ¼À QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA§A¢ü¸ÀĪÀ gÀÆ¥ÀPÉÌ
E®èªÉà £ÁªÀÄgÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¹PÉƼÀÄîªÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ. »A¢£À
¸ÀªÀÄ0iÀÄzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀ®Ä QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ¸ÀA§A¢ü¸ÀĪÀ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß
ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¢£À ¸ÀªÀÄ0iÀÄzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀ®Ä £ÁªÀÄgÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄ
ªÀÅzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è gÀÆrü.

230
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ £À ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À®Ä ªÁPÀåzÀ°è
AiÀiÁªÀ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÆß ªÀiÁqÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè.

(9) vÉà ¥ÀŸÀÛPÁ¤ £À ¥ÀoÀAw

`CªÀgÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß NzÀĪÀÅ¢®è'
(10) «±Áé«ÄvÀæB CAiÉÆÃzsÁåA £À CUÀZÀÒvï
`«±Áé«ÄvÀæ CAiÉÆÃzsÉåUÉ ºÉÆÃUÀ°®è'

QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À PÀÈzÀAvÀ (UÀÄt)gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀÅzÀPÁÌV PÀ£ÀßqÀ

zÀ°è CzÀ JA§ ¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ §¼ÀPɬÄzÉ.
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À®Æè £À ¥ÀzÀzÀ §¼ÀPÉAiÉÄÃ
PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw CzÀ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß §¼À¹ gÀa¹zÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥À
UÀ¼ÀÄ PÁ®ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¯ÁgÀªÀÅ. DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÀ£ÀßqÀzÀ
ºÁUÉ ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß §¼À¸ÀzÉ £À ¥ÀzÀªÀ£Éßà §¼À¸ÀĪÀ PÁgÀt, CzÀgÀ PÀÈzÀAvÀ
gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ PÁ®ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸À§®ÄèªÀÅ.

(11PÀ) ¨sÉÆÃd£ÀA £À PÀjµÀåªÀiÁtB £ÀgÀB

`HlªÀiÁqÀzÀ ªÀÄ£ÀĵÀå'
(11R) ¨sÉÆÃd£ÀA £À ZÀPÁætB £ÀgÀB
`HlªÀiÁqÀzÀ ªÀÄ£ÀĵÀå'

(11PÀ)zÀ°è AiÀiÁgÀÄ Hl ªÀiÁqÀĪÀÅ¢®èªÉÇà DvÀ£À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À

¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ (11R)zÀ°è AiÀiÁgÀÄ Hl ªÀiÁqÀ°®èªÉÇà DvÀ£À£ÀÄß
¸ÀÆa¸À¯ÁVzÉ. F JgÀqÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À®Æè PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀiÁqÀzÀ JA§
MAzÉà QæAiÀiÁgÀÆ¥À §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ E£ÉÆßAzÀÄ ªÀåvÁå¸À
ªÉãÉAzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß C
E®èªÉà C£ï G¥À¸ÀUÀðzÀ ªÀÄÆ®PÀ C®èUÀ¼É0iÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ. DzÀgÉ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è F jÃw ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ «zsÁ£À«®è. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ¢AzÀ
JgÀªÀ¯ÁV §AzÀ EAvÀºÀ C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ G¥À¸ÀUÀðUÀ½gÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
PÉ®ªÀÅ PÀ£ÀßqÀzÀ°ègÀĪÀÅzÀÄ ¤dªÁzÀgÀÆ PÀ£ÀßqÀzÀªÉà DzÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ CAvÀºÀ
C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ gÀÆ¥ÀUÀ½®è.

231
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
¸ÀvÀå C¸ÀvÀå
DZÁgÀ C£ÁZÁgÀ
KPÀ C£ÉÃPÀ
eÁÕ£À CeÁÕ£À
CxÀð C£ÀxÀð
£ÁåAiÀÄ C£ÁåAiÀÄ

DzÀgÉ, ªÁPÀåªÉÇAzÀ£ÀÄß ¥ÀÇwðAiÀiÁV C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ §zÀ®Ä CzÀgÀ

MAzÀÄ CAUÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ C®èUÀ¼É0iÀÄ®Ä PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¨ÉÃgÉAiÉÄà MAzÀÄ
ªÁåPÀgÀt «zsÁ£À §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÉ. EzÀPÁÌV C®è ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß C®èUÀ¼É0iÀÄ
¨ÉÃPÁVgÀĪÀ ªÁPÁåAUÀzÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj¹ ºÉüÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåzÀ°è
§gÀĪÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁV §zÀ¯Á¬Ä¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.

(12PÀ) ºÀj gÁªÀÄÄ«UÉ MAzÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀ PÉÆlÖ

(12R) ºÀj gÁªÀÄÄ«UÉ MAzÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀ PÉÆqÀ°®è
(12UÀ) ºÀjAiÀÄ®è gÁªÀÄÄ«UÉ MAzÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀ PÉÆlÖzÀÄÝ
(12WÀ) ºÀj gÁªÀÄÄ«UÀ®è MAzÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀ PÉÆlÖzÀÄÝ
(12Y) ºÀj gÁªÀÄÄ«UÉ MAzÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀªÀ£Àß®è PÉÆlÖzÀÄÝ
(12ZÀ) ºÀj gÁªÀÄÄ«UÉ MAzÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀ PÉÆlÖzÀÝ®è (ªÀiÁjzÀÄÝ)

(12R) ªÁPÀåzÀ°è (12PÀ) ªÁPÀåªÀ£ÀÄß ¥ÀÇwðAiÀiÁV C®èUÀ¼É0iÀÄ

¯ÁVzÉ. DzÀgÉ, (12UÀ)zÀ°è CzÀgÀ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ, JAzÀgÉ
gÁªÀÄÄ«UÉ ¥ÀŸÀÛPÀªÀ£ÀÄß PÉÆlÖªÀ£ÀÄ ºÀj JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ
C®èUÀ¼ÉAiÀÄ ¯ÁVzÉ. ªÁPÀåzÀ EvÀgÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß, JAzÀgÉ AiÀiÁgÉÆÃ
gÁªÀÄÄ«UÉ MAzÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀ PÉÆnÖzÁÝgÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß F ªÁPÀåzÀ°è
C®èUÀ¼É0iÀįÁV®è JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÅzÀÄ. EvÀgÀ (12WÀ-ZÀ)
ªÁPÀåUÀ¼À®Æè »ÃUÉAiÉÄà ªÁPÀåzÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß
C®èUÀ¼É0iÀįÁVzÉ.
DeÉÕ ªÀiÁqÀĪÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß C®èUÀ¼É0iÀÄ®Ä ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è £À
JA§ÄzÀgÀ §zÀ®Ä ªÀiÁ JA§ÄzÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ«zÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è
EzÀPÁÌV E®è JA§ÄzÀgÀ §zÀ®Ä ¨ÉÃqÀ JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ
PÀæªÀÄ«zÉ.

(13) ¨sÉÆÃd£À¸ÀªÀÄAiÉÄà d®A ªÀiÁ ¦§

`HlzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¤ÃgÀÄ PÀÄrAiÀĨÉÃqÀ'

232
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
E°è PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ
CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ°è PÁt¸ÀĪÀ ªÀåvÁå¸ÀªÉãÉAzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è F
CxÀðªÀ£ÀÄß MAzÀÄ QæAiÀiÁgÀÆ¥À ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ; DzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è
CzÀ£ÀÄß MAzÀÄ G¥À¸ÀUÀð E®èªÉà CªÀåAiÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

11.7 PÉüÀĪÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ

PÉüÀĪÀ (¥Àæ±ÁßxÀðPÀ) ªÁPÀåUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ®Æè PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EAvÀºÀzÉà ªÀåvÁå¸À«zÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÁPÀåªÉÇAzÀ£ÀÄß
PÉýé (¥Àæ±Éß)AiÀÄ£ÁßV §zÀ¯Á¬Ä¸À¨ÉÃQzÀÝ°è QA ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß CzÀgÀ°è
¸ÉÃj¹zÀgÉ ¸ÁPÀÄ. ªÁPÀåzÀ°è ¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÆß ªÀiÁqÀĪÀ
CªÀ±ÀåPÀvɬĮè.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀPÁÌV N ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ §¼ÀPɬÄzÀÄÝ EzÀ£ÀÄß
QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è §¼À¸ÀĪÀÅzÁzÀgÉ ªÀiÁvÀæ ªÁPÀåzÀ°è ¨ÉÃgÉ
§zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬĮè. ªÁPÀåzÀ°è §gÀĪÀ ¨ÉÃgÉ
¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ CzÀ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃQzÀÝ°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß CzÀgÀ £ÁªÀÄ
gÀÆ¥ÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.

(14PÀ) ªÁåzsÁB ªÀ£Éùä£ï ¸ÀAZÀgÀAw

`F PÁr£À°è ¨ÉÃmÉUÁgÀgÀÄ ¸ÀAZÀj¸ÀÄvÁÛgÉ'
(14R) QA ªÁåzsÁB ªÀ£Éùä£ï ¸ÀAZÀgÀAw?
`F PÁr£À°è ¨ÉÃmÉUÁgÀgÀÄ ¸ÀAZÀj¸ÀÄvÁÛgÉÆÃ?'
(14UÀ) ¨ÉÃmÉUÁgÀgÀÄ F PÁr£À¯ÉÆèà ¸ÀAZÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ?
(14WÀ) ¨ÉÃmÉUÁgÀgÉÆà F PÁr£À°è ¸ÀAZÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ?

PÀ£ÀßqÀzÀ°è÷PÉýé0iÀÄ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀ N ¥ÀævÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ªÁPÀå

zÀ°ègÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è MAzÀgÉÆqÀ£É §¼À¹zÁUÀ CzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
PÉýé D ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ¨Á¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
ªÉÄÃ¯É (14UÀ) ªÁPÀå PÁr£À°è AiÀiÁgÁzÀgÀÆ ¸ÀAZÀj¸ÀÄwÛzÁÝgÉÆà CxÀªÁ
E®èªÉÇà JA§ÄzÀ£ÀÄß w½0iÀÄ®Ä ¥Àæ0iÀÄw߸ÀĪÀ §zÀ®Ä ¸ÀAZÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ F
PÁr£À¯ÉÆèà JAzÀÄ PÉüÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ (14WÀ) ªÁPÀå ¸ÀAZÀj¸ÀĪÀªÀgÀÄ
AiÀiÁgÀÄ (¨ÉÃmÉUÁgÀgÉÆÃ) JAzÀÄ PÉüÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè F jÃw ªÁPÀåzÀ°è §gÀĪÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è MAzÀgÀ PÀÄjvÁV ªÀiÁvÀæ «µÀ0iÀĪÀ£ÀÄß w½0iÀÄĪÀÅzÀPÁÌV
¸ÀªÀð£ÁªÀĪÀ£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

233
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
(14Y) PÉà ªÀ£Éùä£ï ¸ÀAZÀgÀAw?
`F PÁr£À°è AiÀiÁgÀÄ ¸ÀAZÀj¸ÀÄvÁÛgÉ?'
(15) PÀé ¨sÀªÀvÁA ¤ªÁ¸ÀB?
`¤ªÀÄä ªÀÄ£É J°è?'

PÀ£ÀßqÀzÀ `PÉýé' ¥ÀzÀUÀ½UÉ N, H ªÀÄvÀÄÛ K JA§ ªÀÄÆgÀÄ

¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ CªÀ£ÀÄß
C¤²ÑvÀªÁzÀ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÁßV
§zÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°èAiÀÄÆ EzÉà jÃwAiÀÄ°è C¦, ZÀ, ZÀ£À, azï, ªÁ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À°è MAzÀ£ÀÄß §¼À¹ PÉÃ½é ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß C¤±ÀÑ0iÀiÁxÀðzÀ
¥ÀzÀUÀ¼À£ÁßV §zÀ¯Á¬Ä¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

(16) £À ªÀiÁA PÀ²Ñvï C¥À±Àåvï

`£À£ÀߣÀÄß AiÀiÁgÀÆ £ÉÆÃqÀ°®è'
(17) £À QAavï GPÀÛªÁ£ï
`CªÀ£ÀÄ K£ÀÆ ºÉüÀ°®è'

DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀĪÀ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½AzÀ ¹zÀÞ

ªÁzÀ C¤±ÀÑAiÀiÁxÀðzÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ ªÀÄÆgÀÄ ©ü£ÀߪÁzÀ CxÀðUÀ½ªÉ. N
¥ÀævÀåAiÀÄPÉÌ ¨ÉÃgÉ §¼ÀPÉUÀ¼À°è «PÀ¯ÁàxÀð«zÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt, CzÀjAzÀ
¹zÀÞªÁzÀ C¤±ÀÑ0iÀiÁxÀðzÀ ¥ÀzÀPÉÌ KPÀzÉñÁxÀð ªÀÄvÀÄÛ C¹ÛvÁéxÀðUÀ½ªÉ.
EzÀPÉÌ «gÀÄzÀÞªÁV H ¥ÀævÀåAiÀÄPÉÌ ¸ÀªÀÄÄZÀÑAiÀiÁxÀð«zÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt,
CzÀjAzÀ ¹zÀÞªÁzÀ ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÁªÀðwæPÁxÀð«zÉ0iÀÄ®èzÉ C¹ÛvÁéxÀð«®è.
F ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß F C¤±ÀÑ0iÀiÁxÀðzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ°è PÁt§ºÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, F JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß MAzÀÄ WÀl£É
£ÀqÉ¢®èªÉAzÀÄ w½¸ÀĪÀ C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ,
DzÀgÉ MAzÀÄ WÀl£É £ÀqÉ¢zÉAiÉÄAzÀÄ w½¸ÀĪÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è N ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ
ªÀÄÆ®PÀ ¸Á¢üvÀªÁVgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå.

(17PÀ) ¤£Éß DvÀ AiÀiÁgÀ£ÉÆßà PÀArgÀ°®è

(17R) ¤£Éß DvÀ AiÀiÁgÀ£ÀÆß PÀArgÀ°®è
(18) ¤£Éß DvÀ AiÀiÁgÀ£ÉÆßà PÀArzÀÝ

234
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä «zsÀåxÀðPÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è H ¥ÀævÀåAiÀÄ¢AzÀ ¸Á¢üvÀ
ªÁVgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ, DzÀgÉ N ¥ÀævÀåAiÀÄ¢AzÀ
¸Á¢üvÀªÁVgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®è (eÁ¹Û «ªÀgÀUÀ½UÉ ¨sÀmï
1978, 2003 £ÉÆÃr).

(19) J°èUÀÆ ºÉÆÃUÀÄ

(20) AiÀiÁgÀ£ÀÄß ¨ÉÃQzÀÝgÀÆ PÉüÀÄ

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ PÉÃ½é ¥ÀzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ §gÀ§®è ZÀ, C¦, ªÁ ªÉÆzÀ¯Á

zÀªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉ0iÀÄ°è EAvÀºÀ CxÀð ªÀåvÁå¸À«gÀĪÀ ºÁUÉ PÁt¸ÀĪÀÅ¢®è.
§ºÀıÀB ªÉÆzÀ°UÉ CAvÀºÀ ªÀåvÁå¸À«zÀÄÝ C£ÀAvÀgÀ D ¨sÁµÉAiÀÄ°è CzÀÄ
£ÀµÀÖªÁVgÀ®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

11.8 wgÀļÀÄ
QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ §¼ÀPÉ0iÀÄ°è PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀÄÄRåªÁV »A¢£À
ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¢£À PÁ®zÀªÀÅUÀ¼ÉA§ÄzÁV `PÁ®¸ÀA§AzsÀ'zÀ ¨sÉÃzÀ PÁt¸ÀÄ
vÀÛzÉ; DzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÀÄÄVzÀ (¥ÀÇtð) ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄV0iÀÄzÀ
(C¥ÀÇtð) JA§ÄzÁV `PÁ®ªÀåªÀ¸ÉÜ'AiÀÄ ¨sÉÃzÀ PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°ègÀĪÀAvÀºÀ PÁ®¸ÀA§AzsÀzÀ ¨sÉÃzÀPÉÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ºÉaÑ£À
¥ÁæªÀÄÄRåvɬĮè. CzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ
ªÉÆzÀ°UÉ C G¥À¸ÀUÀðªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ EzÀ£ÀÄß §¼À¸À¯ÉÃ
¨ÉÃPÉA§ ¤0iÀĪÀÄ«®è, CªÀ±Àå«zÀÝ°è ªÀiÁvÀæ §¼À¹zÀgÉ ¸ÁPÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÁ®¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ-
ªÀZÀ£À-°AUÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ½AzÀ ©ü£ÀߪÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ,
DzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è PÁ®ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÅgÀĵÀ-ªÀZÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
MmÁÖV DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼Éà ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è °AUÀ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ, DzÀgÉ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À°è °AUÀ¨sÉÃzÀzÀ ¸ÀÆZÀ£É¬Ä®è.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è DvÁäxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV PÉƼÀÄî JA§ÄzÀgÀ §¼ÀPÉ
0iÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ EzÀ£ÀÄß DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À¯ÉèãÉÃ
PÁt¸ÀĪÀ ¥ÀgÀ¸ÉäöÊ¥ÀzÀ-DvÀä£ÉÃ¥ÀzÀ ªÀåvÁå¸ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆa¸À¯ÁUÀÄ
wÛvÀÄÛ; DzÀgÉ PÁªÀåUÀ¼À PÁ®zÀ°è F ªÀåvÁå¸À ºÉaÑ£À ªÀÄnÖUÉ CxÀð»Ã£À
ªÁVzÉ.

235
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
EzÉà jÃwAiÀÄ°è, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è ªÉÆzÀ°UÉ §¼ÀPÉ0iÀÄ°èzÀÝ PÀvÀðj-
PÀªÀÄðt ¥ÀæAiÉÆÃUÀ¨sÉÃzÀªÀÇ PÁªÀåUÀ¼À PÁ®zÀ°è vÀ£Àß ªÀÄÆ® GzÉÝñÀªÀ£ÀÄß
PÀ¼ÉzÀÄPÉÆArzÉ. F ¥ÀæAiÉÆÃUÀ¨sÉÃzÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ¨sÉÃzÀ
PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÉ®ªÀÅ «²µÀÖªÁzÀ §gÀªÀtÂUÉUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ PÁt¸ÀÄvÀÛzÉ.
C®èUÀ¼É0iÀÄĪÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉüÀĪÀ (¥Àæ²ß¸ÀĪÀ) ªÁPÀåUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ®Æè
PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁVzÉ.
Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É0iÀÄ°è F jÃw ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ
¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÀ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½zÀÄÝ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÁåPÀgÀt ¤0iÀĪÀÄ
UÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉ0iÉÄà PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀÄ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀQÌAvÀ
wÃgÀ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀ PÀ£ÀßqÀzÉÝà DzÀ ¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¹PÉÆAqÀ°è
ªÀiÁvÀæ PÀ£ÀßqÀzÀ F Qæ0iÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸À®Ä ¸ÁzsÀå.

236
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 12. ªÀÄÄPÁÛAiÀÄ
12.1 ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®
PÀ£ÀßqÀPÉÌ CzÀgÀzÉà DzÀ ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ
AiÀiÁPÉ CªÀ±Àå JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV w½¹ ºÉüÀĪÀÅzÉà F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ
ªÀÄÄRå GzÉÝñÀ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è EzÀĪÀgÉUÉ vÀ0iÀiÁgÁVgÀĪÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀÇ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£Éßà CªÀ®A©¹ªÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÁåPÀgÀt
¤0iÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ F
ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ¥Àj²Ã°¹ªÉ.
DzÀgÉ, ¤dPÀÆÌ PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è
§¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ¤AiÀĪÀÄUÀ½VAvÀ
§ºÀ¼ÀµÀÄÖ ©ü£ÀߪÁVªÉ. F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÉÝà DzÀ
zÀȶÖPÉÆãÀ¢AzÀ ¥Àj²Ã°¹zÁUÀ ªÀiÁvÀæ, CªÀÅUÀ¼À »A¢gÀĪÀ ªÁåPÀgÀt
¤0iÀĪÀÄUÀ¼À ¤dªÁzÀ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÉãÀÄ JA§ÄzÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ
ªÁåPÀgÀtzÀ zÀȶÖPÉÆãÀ¢AzÀ ¥Àj²Ã°¹zÀ°è CªÀÅ C¸ÀàµÀÖªÁV ªÀiÁvÀæªÉÃ
PÁt¸À§®ÄèªÀÅ.
PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ CªÀÅ §¼À¸ÀĪÀ ªÁåPÀgÀt
¤AiÀĪÀÄUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ EAvÀºÀ ºÀ®ªÀÅ jÃwAiÀÄ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß £Á£ÀÄ F
¥ÀŸÀÛPÀzÀ°è vÉÆÃj¹PÉÆnÖzÉÝãÉ.
DzÀgÉ, F JgÀqÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«gÀĪÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£Éß®è PÀÆ®APÀ±À
ªÁV ¥ÀnÖªÀiÁr ºÉüÀĪÀÅzÀÄ F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ GzÉÝñÀªÀ®è. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ
ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀPÉÌ C¼ÀªÀr¸ÀºÉÆÃzÀgÉ ºÉÃUÉ vÉÆAzÀgÉ
AiÀÄÄAmÁUÀ§®ÄèzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄ£ÀªÀÄÄlÄÖªÀAvÉ vÉÆÃj¹ PÉÆqÀĪÀÅzÀµÉÖÃ
£À£Àß GzÉÝñÀ. ºÁUÁV F GzÉÝñÀªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ ¨ÉÃPÁUÀĪÀµÀÄÖ
«µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ £Á£ÀÄ E°è PÉÆnÖzÉÝãÉ.
¸ÀA¸ÀöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ¨É¼ÉzÀÄ
§A¢gÀĪÀÅzÉà CªÀÅUÀ¼À ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À°è EµÉÆÖAzÀÄ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ
PÁt¹PÉƼÀî®Ä ªÀÄÄRå PÁgÀt. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉ EAqÉÆÃ-AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ï
ªÀÄÆ®¢AzÀ ¨É¼ÉzÀÄ §A¢zÉ; DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ CzÀQÌAvÀ wÃgÀ ©ü£Àß
ªÁVgÀĪÀ zÁæ«qÀ ªÀÄÆ®¢AzÀ ¨É¼ÉzÀÄ §A¢zÉ (¨sÀmï 2005PÀ £ÉÆÃr).
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
ªÀÄ£À¹ì£À°ègÀĪÀ EAVvÀªÀ£ÀÄß E£ÉÆߧâjUÉ w½¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ªÀÄvÀÄÛ
¥Àæ²ß¸ÀĪÀÅzÀÄ, «¢ü¸ÀĪÀÅzÀÄ, ¸ÀA±À¬Ä¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ºÀ®ªÀÅ jÃwAiÀÄ
ªÀiÁw£À PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀÅzÀPÁÌV £ÁªÀÅ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÉÛêÉ.
EªÀ£ÀÄß £ÀqɸÀ®Ä J¯Áè ¨sÁµÉUÀ¼ÀÆ MAzÉà §UÉ0iÀÄ ªÁåPÀgÀt «zsÁ£À
UÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅ¢®è, ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ §UÉAiÀÄ ªÁåPÀgÀt «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄ
vÀÛªÉ.
EzÀPÁÌV EAqÉÆÃ-AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ï ªÀÄvÀÄÛ zÁæ«qÀ ¨sÁµÁªÀÄÆ®
UÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß Dj¹PÉÆAr¢ÝgÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÁUÁV,
¥ÁægÀA¨sÀzÀ¯ÉèãÉà CªÀÅ MAzÀQÌAvÀ MAzÀÄ wÃgÁ ©ü£ÀߪÁV¢ÝgÀ¨ÉÃPÀÄ.
C£ÀAvÀgÀ F «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ D JgÀqÀÄ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ¨É¼ÉzÀÄ §A¢gÀĪÀ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ, PÀ£ÀßqÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¨sÁµÉUÀ¼À ¸Á«gÁgÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À ZÀjvÉæAiÀÄ°è
¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ°è §zÀ¯ÁUÀÄvÁÛ §A¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.
C£ÀAvÀgÀzÀ PÁ®zÀ°è PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÀA¥ÀPÀðPÉÌ §AzÀÄzÀ
jAzÁV PÉ®ªÀÅ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÉÆA¢UÉ ºÉÆðPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢zÉ
AiÀiÁzÀgÀÆ ºÉaÑ£À «µÀAiÀÄUÀ¼À®Æè CzÀÄ vÀ£Àß ªÀÄÆ® ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß
ºÁUÉAiÉÄà G½¹PÉÆArzÉ.
EAqÉÆÃ-AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ï ¨sÁµÁPÀÄlÄA§PÉÌ ¸ÉÃjgÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ
E®èªÉà EAVèµï ¨sÁµÉAiÀÄ ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ §zÀ®Ä
¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ zÁæ«qÀ ¨sÁµÉAiÀÄ ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß
§¼À¹ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß gÀa¹zÀ°è CzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀågÀZÀ£ÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉZÀÄÑ ¸ÀàµÀÖªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀjAiÀiÁV
w½¸À§®ÄèzÀÄ.
DzÀgÉ CAvÀºÀ ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgɬģÀÆß ¹zÀÞªÁV®è. vÀ«Ä¼ÀÄ,
vÉ®ÄUÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ EvÀgÀ zÁæ«qÀ ¨sÁµÉUÀ¼À ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÆ §ºÀ¼À
ªÀÄnÖUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ E®èªÉà EAVèµï ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀįÉèãÉà vÀ0iÀiÁ
gÁVzÀÄÝ CªÀÇ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À ºÁUÉAiÉÄà C¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀUÀ¼ÁVªÉ.
ºÁUÁV, PÀ£ÀßqÀPÉÌ CzÀgÀzÉà DzÀ ªÁåPÀgÀt ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß vÀ0iÀiÁj¹
PÉƼÀÄîªÀÅzÉÆAzÉà £ÀªÀÄUÉ G½¢gÀĪÀ zÁj.

12.2 ºÉƸÀ zÀȶÖPÉÆãÀ

PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÉÄÃ¯É ¯ÉÃR£À E®èªÉà ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄĪÀªÀgÀÄ
F PÁgÀtPÁÌV MAzÀÄ ºÉƸÀ zÀȶÖPÉÆãÀªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀÄîªÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ
¬ÄzÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ ¯ÉÃRPÀgÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÁåSÁå£ÀPÁgÀgÀ zÀȶÖPÉÆãÀªÉÃ
PÁt¸ÀÄwÛzÉ. £ÁUÀªÀªÀÄð, PÉògÁd ªÉÆzÀ¯ÁzÀ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ

238
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ªÀÄÄPÁÛ0iÀÄ
¤dPÀÆÌ K£ÀÄ ºÉýzÀÝgÀÄ, CªÀgÀ ºÉýPÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ JAvÀºÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼É®è
EªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr «ªÀj¸ÀĪÀÅzÉà EªÀgÀÄ EªÀvÀÄÛ ªÀiÁqÀÄwÛgÀĪÀ
`¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É'UÀ¼ÀÄ.
F jÃw »A¢£À ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼À UÀæAxÀUÀ¼À£ÀÄß «ªÀIJð¸ÀĪÀÅzÀÄ
CªÀ±ÀåªÁzÀgÀÆ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÀÄnÖUÉ CªÀÅ £ÀªÀÄä£ÀÄß ºÉZÀÄÑ ªÀÄÄAzÀPÉÌ
PÉÆAqÉÆAiÀÄå¯ÁgÀªÀÅ. AiÀiÁPÉAzÀgÉ, PÀ£ÀßqÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ªÁåPÀgÀtUÀ¼É®è
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ zÀȶÖPÉÆãÀªÀ¤ßj¹PÉÆArªÉ; ºÁUÁV, CªÀÅ PÀ£ÀßqÀ
ªÁåPÀgÀtzÀ ¤dªÁzÀ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß «ªÀj¹ ºÉüÀ¯ÁgÀªÀÅ.
GzÁºÀgÀuÉUÁV, £ÀªÀÄä ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è JAvÀºÀ ¸ÀªÀiÁ¸À
UÀ¼É®è EªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ ºÉÃUÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸À
§ºÀÄzÀÄ. ªÉÆzÀ°UÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ°è JAvÀºÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼É®è EªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
«ªÀj¹ CªÀPÉÌ PÀ£ÀßqÀ¢AzÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ®Ä CªÀgÀÄ ¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄ
vÁÛgÉ. C£ÀAvÀgÀ F ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À°è MAzÀPÀÆÌ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁUÀ¯ÁgÀzÀ
eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÁt¸ÀÄwÛªÉAiÀiÁzÀgÉ CªÀÅ JAvÀºÀ ¸ÀªÀiÁ¸À
UÀ½UÉ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÁUÀ§®ÄèªÀÅ JA§ ¥Àæ±ÉßUÉ E½AiÀÄÄvÁÛgÉ.
EzÀjAzÁV PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀt ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À
MAzÀÄ vÉÃ¥ÉPÉ®¸ÀªÁVzÉ. F ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ zÀȶÖPÉÆãÀªÀ£ÀÄß ©lÄÖ
PÉÆlÄÖ, £ÉÃgÀªÁV PÀ£ÀßqÀzÀ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÉqÉ PÀ¯ÉºÁQ
CªÀÅUÀ¼À°è JAvÀºÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼É®è EªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÉà ¥Àj²Ã°¹zÉ
ªÁzÀgÉ £ÀªÀÄUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ ¤dªÁzÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ JA§ ¥Àæ±ÉßUÉ ¸Àj
AiÀiÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀàµÀÖªÁzÀ GvÀÛgÀ zÉÆgÉwÃvÀÄ (¨sÀmï 2002 £ÉÆÃr).
EzÉà jÃwAiÀÄ°è PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉ0iÀiÁUÀĪÀ ºÀ®ªÀÅ jÃwAiÀÄ ªÁPÀå
UÀ¼À£ÀÄß MAzÉqÉ ¸ÀAUÀ滹, CªÀÅUÀ¼À°è §gÀĪÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß QæAiÀiÁ¥ÀzÀ
UÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸À®Ä JAvÀºÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼É®è ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛªÉ, ªÀÄvÀÄÛ F
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ JAvÀºÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£Éß®è ¸ÀÆa¸À§®ÄèªÀÅ JA§ÄzÀ£ÀÄß
¥Àj²Ã°¹zÀ°è PÀ£ÀßqÀzÀ°è JµÀÄÖ «¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉ0iÀÄ°èªÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À
PÁAiÀÄðªÉAvÀºÀzÀÄ JA§ «µÀAiÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁ¢ÃvÀÄ (¨sÀmï 1978, 2004
£ÉÆÃr).
EzÀPÉÌ §zÀ®Ä £ÀªÀÄä ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ªÀiÁqÀĪÀ ºÁUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ
«¨sÀQÛUÀ¼ÁªÀŪÀÅ, CªÀÅUÀ¼À PÁAiÀÄðªÉãÀÄ, PÁgÀPÀUÀ½UÀÆ CªÀPÀÆÌ £ÀqÀĪÉ
JAvÀºÀ ¸ÀA§AzsÀ«zÉ, ªÉÆzÀ¯ÁzÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä w½zÀÄPÉÆAqÀÄ
C£ÀAvÀgÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ CªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢¸ÀĪÀ §UÉ ºÉÃUÉ JA§ÄzÁV D¯ÉÆÃa¹
zÀ°è PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ MAzÀÄ wÃgÁ «avÀæªÁzÀ ªÁåPÀgÀt ¹zÀÞªÁ¢ÃvÀÄ
(ªÀÄvÀÄÛ ¹zÀÞªÁVzÉ).

239
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
MAzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è
E£ÉÆßAzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ ªÁåPÀgÀt ºÉÃVzÉAiÉÄAzÀÄ w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀjAzÀ
¸Àé®àªÀÇ ¥ÀæAiÉÆÃd£À«®èªÉAzÉãÀÆ £Á£ÀÄ ºÉüÀÄvÁÛ E®è. ºÉZÀÄÑ ºÉZÀÄÑ
¨sÁµÉUÀ¼À ªÁåPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß C¨sÁå¸À ªÀiÁrzÀµÀÆÖ £ÀªÀÄä ¨sÁµÉAiÀÄ ªÁåPÀgÀt
ªÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀ PÉ®¸À ºÉZÀÄÑ ºÉZÀÄÑ ¸ÀÄ®¨sÀªÁUÀ§®ÄèzÀÄ.
DzÀgÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¨sÁµÉUÀ¼À ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÁVgÀ®Ä ¸ÁzsÀå
JA§ «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß ªÀÄgÉAiÀÄ¢gÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå. ºÀ®ªÀÅ ¨sÁµÉUÀ¼À ªÁåPÀgÀt
UÀ¼À£ÀÄß C¨sÁå¸À ªÀiÁrzÁUÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ºÉÃVgÀ§ºÀÄzÀÄ JA§ «µÀAiÀÄ
£ÀªÀÄUÉ w½AiÀÄÄvÀÛzÉ. F w¼ÀĪÀ½PÉAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É £ÀªÀÄä ¨sÁµÉAiÀÄ
ªÁåPÀgÀt ºÉÃVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä £ÁªÀÅ ¥ÀæAiÀÄw߸À¨ÉÃPÀÄ.
F ºÉƸÀ zÀȶÖPÉÆãÀzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV JgÀqÀÄ
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è PÁt§ºÀÄzÀÄ. ¥ËæqsÀ±Á¯ÉUÀ¼À°è NzÀĪÀ «zÁåyðUÀ½UÉ
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß PÀ°¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ªÁåPÀgÀt ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁ
j¸ÀĪÀÅzÀÄ MAzÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀð.
PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼À°è PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉAiÀÄ£Éßà ºÉZÀÄÑ D¼ÀªÁV C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀĪÀ
«zÁåyðUÀ½UÉ ¥ÀoÀåªÀ£ÉÆßzÀV¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ
ªÉÄÃ¯É ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÉA¢gÀĪÀ «zÁåyðUÀ½UÉ ªÀiÁUÀð
zÀ±Àð£ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁVgÀĪÀÅzÀÄ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀð. F JgÀqÀÄ
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÉüÀĪÀŪÁzÀ PÁgÀt CªÀ£ÀÄß
¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉAiÀiÁV ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±Àå.

12.3 ±Á¯Á ªÁåPÀgÀtUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄnÖUÉ ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ, EªÀvÀÄÛ ±Á¯ÉUÀ¼À°è PÀ°¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV
§¼ÀPÉAiÀÄ°ègÀĪÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇwðAiÀiÁV §zÀ¯Á¬Ä¸ÀÄ
ªÀÅzÀÄ CªÀ±Àå. CªÀÅUÀ¼À°è PÁt¸ÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ CA±ÀUÀ¼É®è
ªÀ£ÀÆß ¥ÀÇwðAiÀiÁV vÉUÉzÀÄ ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀgÀZÀ£É
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀgÀÆ¥À gÀZÀ£ÉUÀ¼À PÀÄjvÀÄ CªÀÅUÀ¼À°è §gÀĪÀ J¯Áè CA±ÀUÀ¼À£ÀÆß
vÉUÉzÀÄ ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ.
ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è PÁt¸ÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À, ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀUÀ¼À, ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À
ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀßµÉÖà F ªÁåPÀgÀtUÀ¼À°è «ªÀj¹ ºÉýzÀ°è
«zÁåyðUÀ½UÉ CªÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä PÀµÀÖªÁUÀ¯ÁgÀzÀÄ. EzÀ®èzÉ
EAvÀºÀ ªÁåPÀgÀtUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ºÉƸÀUÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀÄîªÀ°è CªÀjUÉ ¸Àé®àªÁzÀgÀÆ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÁ¢ÃvÀÄ.

240
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 ªÀÄÄPÁÛ0iÀÄ
wÃ. £ÀA. ²æÃPÀAoÀAiÀÄå£ÀªÀgÀ PÀ£ÀßqÀ ªÀÄzsÀåªÀÄ ªÁåPÀgÀt F ¢QÌ£À°è
ªÀiÁrzÀ MAzÀÄ GvÀÛªÀÄ ¥ÀæAiÀÄvÀߪÉAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. EzÀgÀ°è ºÉƸÀ
UÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÉà «ªÀj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÁåPÀgÀtzÀ
¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄ
ªÀAvÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. EzÀ®èzÉ ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÆß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV
CxÀðªÁUÀĪÀAvÉ EzÀgÀ°è §gÉAiÀįÁVzÉ.
DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀPÉÌ CªÀ±ÀåªÀ®èzÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÀßqÀPÉÌ ºÉÆA¢PÉAiÀiÁUÀzÀ
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ PÉ®ªÀÅ ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ EzÀgÀ®Æè ºÁUÉAiÉÄÃ
G½zÀÄPÉÆArªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÁV, PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß «¨sÀf¸ÀĪÀÅ
zÀPÁÌV ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ºÁUÉ eÉÆÃqÀÄ¥ÀzÀzÀ JgÀqÀÄ CAUÀUÀ¼À°è ¥ÀæzsÁ£À
ªÁzÀÄzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ JA§ CA±ÀªÀ£Éßà §¼À¸À¯ÁVzÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è
EzÀQÌAvÀ®Æ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CAUÀ AiÀiÁªÀ ªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ JA§
CA±ÀªÉà AiÉÆÃUÀå JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÉÄÃ¯É LzÀ£Éà CzsÁåAiÀÄzÀ°è
£ÉÆÃrgÀĪɪÀÅ.
UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀUÀðzÀ°è ¸ÉÃj¹zÀÄzÀjAzÁV CªÀPÉÌ
«±ÉõÀt gÀÆ¥À ªÀÄvÀÄÛ PÁgÀPÀ gÀÆ¥À JA§ÄzÁV JgÀqÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ½ªÉ
AiÉÄAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÁVzÉ. DzÀgÉ ¤dPÀÆÌ zÉÆqÀتÀ£ÀÄ, aPÀ̪À¼ÀÄ,
»jAiÀĪÀgÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼À®è, ªÀåQÛªÁZÀPÀ ¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼ÀÄ.
CªÀÅUÀ¼À°è zÉÆqÀØ, aPÀÌ, »j ªÉÆzÀ¯ÁzÀ UÀÄt¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CªÀ£ÀÄ,
CªÀ¼ÀÄ, CªÀgÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ (¸ÀªÀð¥ÀzÀ)UÀ¼ÉÆA¢UÉ «±ÉõÀt
UÀ¼ÁV §¼ÀPÉ0iÀiÁVªÉ CµÉÖ.
EzÉà jÃwAiÀÄ°è, JtÂPÉ0iÀÄ ¥ÀzÀUÀ½UÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄUÀ½UÉ
(ºÉÆÃUÀĪÀªÀ£ÀÄ, §gÀĪÀªÀgÀÄ, ºÁrzÀªÀ¼ÀÄ) «±ÉõÀt gÀÆ¥À ªÀÄvÀÄÛ
PÁgÀPÀ gÀÆ¥ÀUÀ½ªÉAiÉÄAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁVzÉ. DzÀgÉ E®Æè PÀ£ÀßqÀzÀ°ègÀĪÀÅzÀÄ
¥ÀzÀPÀAvÉUÀ¼À®èzÉ ¥ÀzÀgÀÆ¥ÀUÀ¼À®è. EAvÀºÀ ¨ÉÃgÉAiÀÄÆ PÉ®ªÀÅ PÀ£ÀßqÀPÉÌ
ºÉÆA¢PÉAiÀiÁUÀzÀ «µÀAiÀÄUÀ¼ÀÄ F ªÁåPÀgÀtzÀ°èzÀÄÝ EªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄ
ºÁPÀĪÀ E®èªÉà §zÀ¯Á¬Ä¸ÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.

12.4 PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼À°è ¨ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É

PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼À°è PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß D¼ÀªÁV C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÉÄÃ¯É ºÉaÑ£À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀ «zÁåyð
UÀ½UÉ ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ ºÉƸÀ zÀȶÖPÉÆãÀªÀ£ÀÄß MzÀV¹PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ
MAzÀÄ CvÀåAvÀ ªÀÄÄRåªÁzÀ PÉ®¸ÀªÉAzÀÄ £À£Àß C©ü¥ÁæAiÀÄ. PÀ£ÀßqÀzÀ
¥ÀzÀgÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀågÀZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀ ¥ÀæªÀÈwÛ
CªÀgÀ°è ¨É¼ÉAiÀĨÉÃPÀÄ.
241
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
EzÀ®èzÉ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁåPÀgÀt ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À°è §gÀĪÀ ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄ
UÀ¼À£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà GgÀĺÉÆqÉAiÀÄĪÀ §zÀ®Ä CªÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV CxÀðªÀiÁr
PÉÆAqÀÄ ¤dPÀÆÌ CªÀÅ PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀågÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀjAiÀiÁV «ªÀj¸ÀÄwÛªÉAiÉÄà JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ²ß¸ÀĪÀ
¥ÀæªÀÈwÛ CªÀgÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
EAvÀºÀ ¥ÀæªÀÈwÛ £ÀªÀÄä PÀ£ÀßqÀ «zÁåyð-¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀgÀ°è E®èªÉÃ
E®èªÉAzÀÄ ºÉýzÀgÀÆ vÀ¥ÁàUÀ¯ÁgÀzÀÄ. E®èªÁzÀgÉ £Á£ÀÄ F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ°è
«ªÀj¹zÀAvÀºÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀtÂÚUÉ ºÉÆqÉzÀÄ PÁt¸ÀĪÀAvÀºÀ C¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ
ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è vÀÄA© vÀļÀÄPÀÄwÛgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
F «zÁåyð-¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀgÀ°è M©â§âgÁzÀgÀÆ UÀªÀĤ¸À¢gÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÉ?
GzÁºÀgÀuÉUÁV, ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀzÀ°è zÀ¥À ¥ÀævÀå0iÀÄPÉÌ ªÀvÀðªÀiÁ£ÁxÀð«zÉ
ªÀÄvÀÄÛ ªÀ ¥ÀævÀå0iÀÄPÉÌ ¨sÀ«µÀåzÀxÀð«zÉ0iÉÄAzÀÄ PÀ£ÀßqÀ ªÉÊ0iÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ
PÀ¼ÉzÀ ¸Á«gÀ ªÀµÀðUÀ½AzÀ®Æ ºÉüÀÄvÁÛ §A¢zÁÝgÉ. ¤dPÀÆÌ EzÀÄ
¤dªÉÃ, ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ PÁªÀåUÀ¼À°è F ¥ÀævÀå0iÀÄUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆArgÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
¤dPÀÆÌ F CxÀð¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄwÛªÉ0iÉÄà JA§ÄzÀ£ÀÄß M§â£Éà M§â
¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀ£ÀÆ ¥Àj²Ã°¸À®Ä ºÉÆÃV®èªÉAzÀgÉ D±ÀÑ0iÀÄðªÁUÀĪÀÅ¢®èªÉ?
£Á£ÀÄ ªÉÄïÉAiÉÄà ºÉýgÀĪÀAvÉ, ªÁåSÁå£ÀPÁgÀ£À ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀªÀ£ÀÄß
©lÄÖPÉÆlÄÖ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀ£À ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀªÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆAqÀgÉãÉÃ
£ÀªÀÄä eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀ®Ä ¸ÁzsÀå. »A¢£À «zÁéA¸ÀgÀÄ K£ÀÄ ºÉýzÀÝgÀÄ
JA§ÄzÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀiÁvÀæªÉà ªÁåSÁå£ÀPÁgÀ£À GzÉÝñÀ. »A¢£ÀªÀgÀ
ºÉýPÉAiÀÄ°è vÀ¦àzÉAiÉÄÃ? EzÉAiÀiÁzÀgÉ CzÀ£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ?
»A¢£ÀªÀgÀÄ ºÉýgÀzÀAvÀºÀ «µÀAiÀÄUÀ¼ÉãÁzÀgÀÆ EªÉAiÉÄÃ? JA§ÄzÀ£ÀÄß
PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀÅzÉà ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀ£À PÉ®¸À.
»A¢£ÀªÀgÀÄ ºÉýzÀÄzÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV CxÀðªÀiÁrPÉÆAqÀgÉ £ÀªÀÄUÉ D
«µÀAiÀÄzÀ eÁÕ£À ®©ü¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ D «µÀAiÀÄzÀ PÀÄjvÁV £ÀªÀÄä
¸ÀªÀiÁdzÀ°ègÀĪÀ eÁÕ£À ºÉZÀÄѪÀÅ¢®è. »A¢£ÀªÀgÀÄ ºÉýzÀÄzÀgÀ°è
C¸ÁAUÀvÀåªÉãÁzÀgÀÆ EzÉAiÀiÁzÀgÉ CzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
ªÀiÁvÀæªÉà £ÀªÀÄä ¸ÀªÀiÁdzÀ eÁÕ£À¤¢ü ºÉZÀѧ®ÄèzÀÄ.
PÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀtzÀ ªÉÄÃ¯É ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqɸÀ¨ÉÃPÉA¢gÀĪÀªÀgÀ°è
EAvÀºÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀ ¥ÀæªÀÈwÛ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀ°è ªÀÄvÀÄÛ ±Á¯Á
«zÁåyðUÀ½UÁV ªÁåPÀgÀt ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸ÀĪÀ «zÁéA¸ÀgÀ°è
MAzÀÄ ºÉƸÀ zÀȶÖPÉÆãÀªÀÅAmÁUÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀ°è F ¥ÀŸÀÛPÀ ¸Àé®à
ªÁzÀgÀÆ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀªÁUÀ° JA§ÄzÉà £À£Àß ºÁgÉÊPÉ.

242
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 DPÀgÀ¸ÀÆa

PÁ¯ïتɯï, Dgï. 1913. A comparative grammar of the Dravidian

or South-Indian family of languages. London: Kegan,
Paul, Trench, Trubner and Co. Ltd.
PÀȵÀÚ ¨sÀlÖ, ¸ÉÃr0iÀiÁ¥ÀÅ. 1992. «ZÁgÀ ¥Àæ¥ÀAZÀ. ¥ÀÅvÀÆÛgÀÄ: PÀuÁðlPÀ
¸ÀAWÀ.
PÀȵÀÚªÀÄÆwð, ¨sÀ. 2003. The Dravidian Language. Cambridge:
Cambridge University Press.
rPÀì£ï, Dgï. JªÀiï. qÀ§Äè÷å. 1994. Ergativity. Cambridge:
Cambridge University Press.
vÁgÁ¥ÉÇgɪÁ¯Á, L. eÉ. J¸ï. 1967. Sanskrit syntax. Delhi:
Munshiram Manoharlal.
wgÀĪÀįÉñï, PÉ.«. 1979. (= ¨sÀmï, PÉ.«.n.) Reordering rules in
Kannada and English. Dissertation, Central Institute of
English and Foreign Languages, Hyderabad.
wgÀĪÀįÉñï, PÉ.«. 1997. Kannada prefixation. PILC Journal of
Dravidian Studies 7, 201-8.
§gÉÆÃ, n. 1955. The Sanskrit language. London: Faber and
Faber.
§gÉÆÃ, n. ªÀÄvÀÄÛ JªÉÄ£ÉÆÃ, JªÀiï. ©. 1961. The Dravidian
Etymological Dictionary. Oxford: The Clarendon Press.
©½Vj, JZï. J¸ï. 1969. D¯ÉÆÃPÀ, ¨sÁUÀ 1. ¸ÁUÀgÀ: CPÀëgÀ
¥ÀæPÁ±À£À.
¨sÀmï, r. J£ï. ±ÀAPÀgÀ 1978. PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ: DAvÀjPÀ gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ
CxÀðªÀåªÀ¸ÉÜ. ªÉÄʸÀÆgÀÄ: VÃvÁ §ÄPï ºË¸ï.
¨sÀmï, r. J£ï. ±ÀAPÀgÀ 1991. Grammatical relations: Evidence
against their necessity and universality. London:
Routledge.
¨sÀmï, r. J£ï. ±ÀAPÀgÀ 1995. PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉ0iÀÄ PÀ°àvÀ ZÀjvÉæ. ºÀA¦:
PÀ£ÀßqÀ «±Àé«zÁå®0iÀÄ.
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.
 PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¨ÉÃPÀÄ PÀ£ÀßqÀzÉÝà ªÁåPÀgÀt
¨sÀmï, r. J£ï. ±ÀAPÀgÀ 2000. Introducing grammatical notions.
Pune: Center for Advanced Study in Sanskrit, Pune
University.
¨sÀmï, r. J£ï. ±ÀAPÀgÀ 2002. PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É. ªÉÄʸÀÆgÀÄ:
¨sÁµÁ¥ÀæPÁ±À£À.
¨sÀmï, r. J£ï. ±ÀAPÀgÀ 2003. PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ. ªÉÄʸÀÆgÀÄ:
¨sÁµÁ¥ÀæPÁ±À£À.
¨sÀmï, r. J£ï. ±ÀAPÀgÀ 2004. PÀ£ÀßqÀ ªÁPÀåUÀ¼À M¼ÀgÀZÀ£É. ªÉÄʸÀÆgÀÄ:
¨sÁµÁ¥ÀæPÁ±À£À.
¨sÀmï, r. J£ï. ±ÀAPÀgÀ 2005. ¤dPÀÆÌ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ ªÁåPÀgÀt JAvÀºÀzÀÄ?.
ªÉÄʸÀÆgÀÄ: ¨sÁµÁ¥ÀæPÁ±À£À.
¨sÀmï, r. J£ï. ±ÀAPÀgÀ 2005PÀ. PÀ£ÀßqÀ §gÀºÀªÀ£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸ÉÆÃt.
ªÉÄʸÀÆgÀÄ: ¨sÁµÁ¥ÀæPÁ±À£À.
¨sÀmï, r. J£ï. ±ÀAPÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤AUÉÆA§, JªÀiï. J¸ï. 1997.
Manipuri Grammar. Munich: Lincom Europa.
²æÃzsÀgï, J¸ï. J£ï. 1976. Dative subjects, rule government and
relational grammar. Studies in Linguistic Sciences 6, 130-
51.
²æÃzsÀgï, J¸ï. J£ï. 1995. EA¢£À PÀ£ÀßqÀ: gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ §¼ÀPÉ. ºÀA¦:
PÀ£ÀßqÀ «±Àé«zÁå®0iÀÄ.
²æÃPÀAoÀ0iÀÄå, wÃ. £ÀA. 1952. PÀ£ÀßqÀ ªÀÄzsÀåªÀÄ ªÁåPÀgÀt. ªÉÄʸÀÆgÀÄ:
«zÁå¨sÁå¸ÀzÀ E¯ÁSÉ.
¹àÃdgï, eÉ. J¸ï. 1886. Sanskrit syntax. Reprinted in 1973 by
Motilal Banarsidass, Delhi.

244
© qÁ. r. J£ï ±ÀAPÀgÀ §mï. J¯Áè ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÆß PÁ¢j¹zÉ.