Edukasyon sa Pagpapakatao– Ikawalong Baitang

Ika-apat na Markahan – Modyul 9: Mga Mapanagutang Isyu sa Sekswalidad

Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi ang sinuman sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayunpaman, kailangan na may pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na
naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng
nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o
brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa
modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang malikom
ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin
ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit
maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-
akda.
Walang anumang bahagi ng nilalaman nito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anumang paraan nang walang pahintulot sa kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Dibisyon ng Lungsod ng Pasig.

Komite sa Pagsulat ng Modyul

Manunulat: Geraldine P. Romero

Editor: Alberto C. Dorado at Josephine S. Galero
Tagasuri: Perlita S. Ignacio, RGC, PhD. at Josephine Z. Macawile
Tagaguhit: Rema A. Domingo
Tagalapat:
Tagapamahala: Ma. Evalou Concepcion A. Agustin
OIC-Schools Division Superintendent
Carolina T. Rivera, CESE
OIC-Assistant Schools Division Superintendent
Manuel A. Laguerta, EdD
OIC-Chief, Curriculum Implementation Division
Victor M. Javeña EdD
Chief, School Governance and Operations Division

Education Program Supervisors

Librada L. Agon EdD (EPP/TLE/TVL/TVE)

Liza A. Alvarez (Science/STEM/SSP)
Bernard R. Balitao (AP/HUMSS)
Joselito E. Calios (English/SPFL/GAS)
Norlyn D. Conde EdD (MAPEH/SPA/SPS/HOPE/A&D/Sports)
Wilma Q. Del Rosario (LRMS/ADM)
Ma. Teresita E. Herrera EdD (Filipino/GAS/Piling Larang)
Perlita M. Ignacio PhD (EsP)
Dulce O. Santos PhD (Kindergarten/MTB-MLE)
Teresita P. Tagulao EdD (Mathematics/ABM)

Inilimbag sa Pilipinas, Kagawaran ng Edukasyon – Pambansang Punong Rehiyon

Tanggapan ng mga Paaralan ng Sangay-Lungsod Pasig
 Edukasyon sa
Pagpapakatao 8
Ika-apat na Markahan
Modyul para sa Sariling Pagkatuto 9
Mga Mapanagutang Isyu sa Sekswalidad
Paunang Salita

Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Edukasyon sa Pagpapakatao 8 ng
Modyul para sa araling Mga Mapanagutang Isyu sa sekswalidad!

Ang modyul na ito ay pinagtulungang idinisenyo, nilinang at sinuri ng mga

edukador mula sa Tanggapan ng mga Paaralan ng Sangay-Lungsod Pasig na
pinamumunuan ng Nanunuparang Pinuno-Tanggapan ng Pansangay na
Tagapamanihala, Ma. Evalou Concepcion A. Agustin, sa pakikipag-ugnayan sa Lokal
na Pamahalaan ng lungsod sa pamumuno ng butihing Punong Lungsod, Kgg. Victor
Ma. Regis N. Sotto, upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang
itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Inaasahan na sa pamamagitan ng modyul na ito, ang mga mag-aaral ay

makauugnay sa pamamatnubay at malayang pagkatuto ng mga gawain ayon sa
kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral
na makamit ang mga kasanayang pang-ika-21 siglo lalong-lalo na ang 5 Cs
(Communication, Collaboration, Creativity, Critical Thinking and Character) habang
isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa pangunahing teksto, makikita ang pinakakatawan ng

modyul sa loob kahong ito:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala at
estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang

mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan
at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang
sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at
gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa
modyul.
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Edukasyon sa Pagpapakatao 8 Modyul ukol sa

Mga Mapanagutang Isyu sa Sekswalidad!

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin

nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

MGA INAASAHAN
Sa bahaging ito malalaman mo ang mga dapat mong
matutunan pagkatapos mong makumpleto ang modyul.

PAUNANG PAGSUBOK
Dito masusukat ang dati mo nang kaalaman at mga dapat mo
pang malaman sa paksa.

BALIK-ARAL
Dito masusukat ang iyong natutunan at naunawaan sa mga
naunang paksa.

ARALIN
Tatalakayin sa bahaging ito ang aralin batay sa kasanayang
pampagkatuto.

MGA PAGSASANAY
Sa bahaging ito, pagbibigay ng guro ng iba’t ibang pagsasanay
na dapat sagutin ng mga mag-aaral.

PAGLALAHAT
Sa bahaging ito ibinuod ang mahahalagang konsepto na dapat
bigyang-halaga.

PAGPAPAHALAGA
Sa bahaging ito ay titiyakin kung ang mga kasanayang
pampagkatuto ay naiuugnay at nailalapat sa inyong mga
pagpapahalaga.

PANAPOS NA PAGSUSULIT
Dito masusukat ang mga natutunan ng mga mag-aaral.
 MGA INAASAHAN

Sa modyul na ito ay tatalakayin ang ilang napapanahong isyu ayon sa

tamang pananaw sa sekswalidad, na may tiyak na layuning :

1. naiisa-isa at naipapaliwanag ang mga napapanahong isyu

tungkol sa sekswalidad;
2. nabibigyang halaga ang pangangalaga at pag- iingat kaugnay sa
sariling sekswalidad; at
3. nakabubuo ng “Problem-Solution Diagram” tungkol sa mga
isyung kaugnay sa sekswalidad.
 PAUNANG PAGSUBOK

Panuto: Basahin at unawain ang mga katanungan. Isulat ang sagot sa loob
ng kahon.

5.

4.

T
6.

1.

P
A N

-
2.

P - L S X

N
W
3.

P O I A

Pahalang:
1. Pagkitil sa buhay ng walang kamuwang-muwang at kaawa-awang
sanggol sa sinapupunan.
2. Pakikipagtalik o pagkakaroon ng pakikipag-ugnayang sekswal ng
hindi pa kasal
 3. Mahalay na paglalarawan (babasahin, larawan, o palabas) na
layuning pukawin ang sekswal na pagnanasa ng nanonood o
nagbabasa.

Pababa:
4. Pagdadalangtao ng isang babae na wala pa sa wastong gulang na
nasa edad 12 hanggang 19 taong gulang
5. Pagbibigay ng serbisyong sekswal sa isang tao kapalit ng bayad.
6. Sagradong pagsasama ng isang lalaki at babae

BALIK-ARAL
Panuto: Tukuyin kung ang mga sumusunod na pahayag ay tumutukoy sa
SEKSWALIDAD o PAGMAMAHAL.

_______________1. Itinuturing na behikulo ng pagiging ganap ng tao lalaki

man o babae sa kung ano ang ninanais nila maging.
_______________2. Isang moral na hamon sa bawat tao upang maging ganap
ang pagkababae o pagkalalaki.
_______________3. Ang kahandaang magsakripisyo para sa ikabubuti ng
isang tao o bagay.
_______________4. Ang paraan ng isang tao kung paano siya naaakit sa iba
pang mga tao.
_______________5. Katangian ng tao na nagbibigay ng affection.
_______________6. Ito ay walang sinusunod na batayan.
_______________7. Isang emosyon o damdamin ng puso na maaaring
maipakita o maipadama sa kilos o salita.
_______________8. Katangian na bumubuo ng bahagi ng kung sino ka.
_______________9. Dito nakasaad ang isyu sa sexual harassment.
_______________10. Ito ay malaya ring tinatanggap at ginagampanan base sa
kagustuhan at pagkatao ng isang tao.
 ARALIN
GAWAIN 1: CROSSWORD PUZZLE
Panuto: Maghanap ng tatlong (3) isyung may kaugnayan sa sekswalidad na
nakapaloob sa Crossword Puzzle. Ilista at ibigay ang kahulugan ng mga ito.

T H D D F H I W R Q W R J C G O N
P E L C G J B R Y V L G F R Y T F
R F E G C F R I I I U U H J N B V
C F D N D T R D J N B B I M L T J
P B H P A A R G O N R O P N I Y L
R D U K T G T T A D H J R T O T R
O D M P D Y E G B N M V E T T P A
S W E R T Y U P O I J K M P L K J
T G F D H S A Z R X C V A B N M K
I J H G V F T J S E W E R R P H N
T E F V O U L F Y E G E I H K D T
U V X V N K R S O A A N T S A F D
S Q A S H P O R N O G R A P I Y A
Y D U L Q A A S A F S A L N J L P
O B P O B O D T O B O B S G C D T
N G N A T A K G S F O T E N I Y P
O T S I N S O M S I M A X Y D J K
1. ____________________________________________________________________
2. ____________________________________________________________________
3. ____________________________________________________________________

GAWAIN 2:
Ating Basahin:
Taong 2009, sa isang pampublikong paaralan sa Metro Manila, tatlong
kabataang lalaki na nasa ikatlong taon ang inaresto ng mga pulis sa kasong
panghahalay sa isa nilang kamag-aral na babae. Matibay ang katibayan laban
sa mga kabataang ito sapagkat sila mismo ang kumuha ng video sa
pamamagitan ng cellphone ng ginawa nilang krimen.

Ang naturang kamag-aral daw ay halinhinang hinalay matapos itong

painumin ng alak at malasing. Nang sumunod na araw ay ipinadala at
ipinalaganap ng mga kabataang ito ang video sa mga kamag-aral nilang
mayroon ding cellphone at tinawag nila itong NNHS scandal.

Panuto:
Bigyan ng maikling paliwanag ang mga napapanahong isyu ayon sa
kanilang pagkasunod-sunod upang maiugnay ito sa suliranin ng konteksto.

Pornograpiya Pre- marital sex

Teenage Pregnancy Aborsyon

\
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

Sagutin ang tanong:

1. Ano-ano ang mga dahilan kung bakit lumalaganap ang mga

napapanahong isyu sa sekswalidad?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
2. Paano ito maiiwasan ng mga kabataan sa ngayon?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

MGA PAGSASANAY

Gawain 1: Case Study

Si Mae ay labis na nag-aalala sa kanyang matalik na kaibigang si

Karen. Wala silang lihim na itinatago sa isa’t isa. Matapos ang tatlong araw
na pagliban sa klase, nakita ni Mae ang kaibigang si Karen na umiiyak.
Niyaya ni Mae si Karen sa kantina ng paaralan upang mag-usap. Hinayaan
lang ni Mae na magsalita si Karen. Sabi ni Karen, hindi niya nagugustuhan
ngayon ang hitsura at hindi niya nauunawaan ang kaniyang ina. Naiisip ni
Karen na maglayas. Nararamdaman ni Mae na may mas mabigat pang
dahilan kung bakit ganun si Karen.

Inamin ni Karen na hindi siya masaya sa kanilang bahay. Dagdag pa

niya, sa mga nagdaang buwan ay pinagsasabihan siya ng nobyo ng kaniyang
ina ng malalaswang salita at marami na ring beses siyang hinihipuan.
Natatakot siya na baka sa susunod ay hindi lang iyon ang gagawin sa kanya.

Nararamdaman na ni Karen na unti- unti na siyang naaabuso ng nobyo

ng kaniyang ina kaso natatakot siya na sabihin ito sa kanyang ina. Hinikayat
ni Mae na sabihin ang kanyang nararamdaman sa ina. Di nagtagal,
nagkasarilinan ang mag- ina at sinabi nito ang nararanasan sa nobyo nito.
Subalit sinabi ng ina ni Karen na binibiro lang siya nito at huwag ito
seryosohin.

Pagsusuring Tanong:
 1. Ano sa tingin mo ang dapat gawin ni Karen?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

2. Tama kaya ang dapat niyang pasiya? Ipaliwanag.

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

3. Ano-ano ang pinag-uugatan ng aksiyon at bakit ito ginagawa sa

mahihinang tao lalo na sa kababaihan?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

Gawain 2: Tama o Mali

Panuto: Tukuyin kung ang mga sitwasyon tungkol sa isyu ng sekswalidad

ay Tama o Mali.

___________1. Ang tao ay maaaring mag-iba ng asal dahil sa pornograpiya.

___________2. Nauuwi sa kawalang-dangal o nagpapababa sa kalikasan ng

tao ang makamundong pagnanasa.

___________3. Ang pakikipagtalik na may kapalit na halaga ay isang pang-

aabusong seksuwal na nakapagpapababa sa pagkatao ng taong sangkot
dito.

___________4. Ang pre-marital sex ay pangangailangang biyolohikal tulad ng

pagkain at hangin na ating hinihinga.

___________5. Ang pakikipagtalik nang hindi kasal ay nagpapawalang-galang

at nagpapababa sa dignidad at integridad ng pagkatao ng mga taong
kasangkot sa gawaing ito.

___________6. Ang sekswalidad ay hindi kaloob sa atin ng Diyos.

___________7. Ang paggamit sa kakayahang seksuwal bilang ekspresyon ng

pagmamahal ay hindi mabuti, ngunit nararapat gawin sa tamang panahon.

___________8. Isang pananaw tungkol sa pornograpiya na lumalaganap ay

tamang pagtingin nito bilang isang sining.

____________9. Ang pornograpiya ay importante sa mga kabataan upang

maging bukas ang kanilang isipin sa mga makamundong pagnanasa.

____________10. Dapat gabayan ng mga magulang ang kanilang anak upang

hindi nila maranasan ang mga isyu ng sekswalidad.
Gawain 3: 4 pics 1 word

Panuto: Suriin ang mga larawan. Isulat kung ano ang tinutukoy nito.
1.

Ab _ t _ _ _ n c _

2.

A___s_on

3.

T____g_ P______c_

PAGLALAHAT
Panuto: Kumpletuhin ang pahayag. Piliin ang sagot sa kahon

pananagutan mabuti malaya

tama aksyon pumili
Tayo ay _______, ngunit ang kalayaan ay may kaakibat na __________.
Malaya tayong ______ ngunit dapat ay kung ano ang ______ at ________ dahil
hindi natin mapipili ang kahihitnatnan ng ating ginawang _______.
 PAGPAPAHALAGA
Gawain 1: Problem-Solution Diagram

Panuto: Bigyang solusyon ang mga isyung may kaugnayan sa sekswalidad.

Isulat ang sagot sa loob ng bilog.

SOLUSYON:

Hal.: Pagkakaroon
ng libangan o
sports.

ISYU:
PORNOGRAPIYA
YAYA

SOLUSYON
:

Hal.: abstinence o
hindi pakikipagtalik

ISYU:
TEENAGE
PREGNANCY

Pamprosesong Tanong:

1. Ano ang kabutihang maidudulot ng mga solusyong ibinigay mo para

sa mga kabataan?
 ___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Paano mo maiimpluwensiyahan ang mga kabataang katulad mo
upang maiwasan ang mga napapanahong isyu sa sekswalidad?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

PANAPOS NA PAGSUSULIT
Panuto: Basahin at unawain ang bawat pahayag. Sagutin ang mga
katanungan. Lagyan ng tsek ( ) kung sang-ayon ka dito at ekis (×) naman
kung di- sang-ayon.

Pahayag Sang-ayon Di Sang-

ayon
1. Ang pakikipagtalik ay normal para sa
kabataang nagmamahal.
2. Tama lang na maghubad kung ito ay para
sa sining.
3. Ang pagtingin sa mga malalaswang
babasahin o larawan ay walang epekto sa
ikabubuti o ikakasama ng tao.
4. Ang pagtatalik ng magkasintahan ay
kailangan upang makaranas ng
kasiyahan.
5. Ang tao na nagiging kasangkapan ng
pornograpiya ay nagiging isang bagay na
may mababang pagpapahalaga.
6. Wala namang mawawala sa isang babae
na nagpapakita ng kanyang hubad na
sarili sa internet. Nakikita lamang ito at
hindi nahahawakan.
7. Ang pang-aabusong sekswal ay taliwas sa
tunay na esensiya ng sekswalidad.
 Malaya
Pananagutan
Pumili
Tama
Mabuti
Aksyon
Di sang-ayon
Paglalahat Di sang-ayon
Di sang- ayon
Gawain 2
Di sang-ayon
Tama 6. Mali Sang-ayon
Tama 7. Tama Di sang-ayon
Tama 8. Tama Sang- ayon
Mali 9. Mali Panapos na Pagsusulit
Tama 10. Tama
Gawain 3
Gawain 1
Abstinence
Aborsyon Prostitu
Teen-age Pregnancy syon
Mga Pagsasanay Pornogr
apiya
AralinAborsyo
Sekswalidad
Sekswalidad
Pagmamahal Pahalang
Pagmamahal
Pagmamahal Aborsyon
Pagmamahal Pre-marital
Pagmamahal sex
Sekswalidad Pornograpiya
Sekswalidad Pababa
Sekswalidad Teen-age
Pregnancy
Prostitusyon
Balik-aral Paunang Pagsubok
SUSI SA PAGWAWASTO
 Sanggunian
Mula sa aklat:
Kagawaran ng Edukasyon, (2013). Edukasyon sa Pagpapakatao 8 Modyul
para sa Mag-aaral. Pilipinas: p.210. FEP Printing Corporation

Mula sa internet:
● https://myheart.net/wp-content/uploads/2013/08/dreamstime_l_244808941-
650x510.jpg
● https://assets.change.org/photos/2/qn/ru/zFqnRuaRCWWhzOM-1600x900-
noPad.jpg?1509868760
● https://www.shedoesthecity.com/wp-
content/uploads/files/specialsexreport/no_sex.jpg
● https://encrypted-
tbn0.gstatic.com/images?q=tbn%3AANd9GcRWJfPHfGaNmH4LLlRKyF3gBJ92mS
ANAAe62Q&usqp=CAU
● https://lh3.googleusercontent.com/proxy/E6_teIwWWA4z6RJOFpwxb-bmhZOC3lk-
CkY3v5Cv53HRK_Zgfp-KGaPsykprOO_VBKxmeGv55UJWC45uoGgcHwYdtA
● https://lh3.googleusercontent.com/proxy/UuIrGr797rTurnygMYLjICV9O98XG6VfQ
-
G32pblMgdmjUV3LBFzMLHMxhrk9kLIwZXFDhUu8etYdGT0VPl1uDKGm6yhwl
qCtg
● https://yourdost-blog-images.s3-ap-southeast-1.amazonaws.com/wp-
content/uploads/2016/06/27224029/abortion.jpg
● https://www.verywellfamily.com/thmb/xtjc25wGcRjPw8Mg2IJ7ucLJ00c=/3744x374
4/smart/filters:no_upscale()/nine-month-baby-boy-lying-down-460554533-
573b95685f9b58723dc952bc.jpg
● https://image.shutterstock.com/image-vector/pregnant-teenage-girl-standing-bottom-
260nw-317680379.jpg
● https://twinklethomas.com/wp-content/uploads/2016/10/canstockphoto22505354-
WHAT-ARE-THE-PROBLEMS-THAT-TEENAGE-PARENTS-FACE.jpg
● https://image.shutterstock.com/image-vector/drawing-pregnant-girl-guy-260nw-
165562673.jpg
● https://assets.lybrate.com/q_auto:eco,f_auto,w_450/eagle/uploads/6e67eaf22dedfbabc
6fa671cd0584385/b2b856.jpg