Professional Documents
Culture Documents
1.HAFTA
Eşya hukuku, eşyanın hukukudur. Eşya olmayan şeyler, eşya hukuku kapsamında değildir.
EŞYA NEDİR: Bir şeye eşya sıfatına sokmak için aşağıdaki şu unsurlar olması gerekir.
örn: AY- GÜNEŞ bunlar üzerinde hakimiyet sağlanamadığı için eşya sayılmaz.
fakat oksijen bir tüp içine hapsedilme sonucu oluşan oksijen tüpü, eşya hukuku kapsamında eşya
sayılır.
3.EKONOMİK BİR DEĞER TAŞIMALIDIR: Bir pirinç tanesi eşya sayılmazken, 1 kilo
pirinç eşya sayılır. Üzerinde yazı yazan pirinç tanesi eşya sayılmaktdır.
4.CİSMANİ BİR VARLIĞI VAR OLMALIDIR: Fiziken elle tutulabilern şeyler eşyadır.
örn: Şarkı bestesi eşya değildir, fakat bir kağıt üzerine bu eserin sözlerinin yazılması onu eşya
kapsamına sokar.
NOT: Elektirik ve doğal gaz cismani varlığı yoktur. Eşya değildir, taşınır hükümlerine tabidir.
5.ŞAHIS DIŞI OLMALIDIR: (İNSAN OLRGANI EŞYA DEĞİLDİR): Saç eşya değilken
kesilen saç eşyadır. (ceset eşya değildir). İnsan vucudunda ayrılmaz parça haline gelmişse bunlar
eşya sayılmaz.
İnsan vucudundan ayrılıp takılabilen, ayrıldığda bir zarar meydana getirmeyen şeyler eşyadır.
NOT: Kan, sperm dışarıda belli bir süre saklanacaksa eşyadır. Doğrudan kullanılıyorsa eşya
değildir.
EŞYA TÜRLETİ:
1- TAŞINIR - TAŞINMAZ: Bir yerden bir yere, kendine zarar verilmeden taşına bilen eşya
taşınır eşyadır. Taşınamayan eşya taşınmaz eşyadır.
NOT: Gemi taşınır eşyadır. Fakat gemi siciline kayıtlı olan gemiler, icra iflas ve ticaret
kanununca taşınmaz eşya sayılmıştır.
2. MİSLİ EŞYA- GAYRİ MİSLİ EŞYA: Dünya üzerinde sadce tek olan eşya gayri misli
eşyadır. Yerine aynı cins eşya koyulabilen şey, misli eşyadır.
örn: X manava giderek 1 kilo elma ister. ( hangi eşya olduğu belirtilmemiş o yüzden misli. )
Soruda misli mi, gari misli mi diye sorulduğunda objektif ve subjektif tanımları at.
örn: Benim elimdeki telefon derken mislidir. Çünkü, subjetkif ve objektif tanımları attığımızda
geriye sadece telefo kalıyor o yüzden mislidir.
5. ÖZEL HUKUKA TABİ OLAN - ÖZEL HUKUKA TABİ OLMAYAN EŞYA: Eşya kamu
hukukuna mı yoksa özel hukuka mı tabi onun ayrımını yap.
2.HAFTA
EŞYA BİRLİĞİ: Birden fazla eşyanın bir araya gelmesidir. Fakat alelade eşyaların, bir araya
gelip oluşturduğu topluluk değil, ortak amaç üzerine birleşen topluluktur.Alt- üst ilişkisi
bulunmayacaktır.
örn: pul koleksiyonu- bir çift ayakkabı aslında her biri tek başına bir eşya sayılsada, bir araya
gelerek ortak bir amaç güdmektedir. Bu nedenle eşya birliğine örnektir.
NOT: 1 kilo pirinç eşya birliğine örnek sayılmaz. Çünkü pirinç tanesi eşya değildir.
NOT: Ampulün içindeki tel ve cam ayrıldıgında bağımsızlığını kaybettiği için eşya birliği
sayılmıyor.
NOT: Ortak amaç için bir araya gelseler dahi aralarında alt üst ilişkisi varsa asıl şey ve
eklentidir.
NOT: Bir kilo pirinç ve 1 torba deniz kumu, bir miktar eşya olarak değerlendirilir.
--------------------
Haklar, mutlak haklar ve nispi haklar olmak üzere 2 ayrılır. Mutlak haklar ( Ayni, Fikri, Kişilik
ve Velayet hakları ) Nispi haklar (şahsi hak olarak adlandırılır) (alacak hakkıdır)
----------------------
AYNİ HAKLAR: Eşya üzerinde mutlak mutlak haktır. Hekese karşı ileri sürülebilen ve herkes
tarafından ihlal edilebilen haklardır.
1.BELİRLİLİK İLKESİ: Ayni hakkın konusu ancak belli birşeyolabilir. Bütünleyici parça
meselesinde dikkat edilmeli.
örn: bir arabanın motoru bir başkasına, diğer aksamlar bir başkasına aittir ( belirlilik ilkesi ile
açıklanır)
örn: bir hayvanın başının birisine, gövdesinin başkasına ait olması (belirlilik ilkesi ile açıklanır.
** burada dikkat edilecek şey bütünleyici parçaya dikkat edilecek. Yani arabanın tekeri
başkasına, diğer aksamların başkasına ait olamayacağı için, belirlilik ilkesine ters ve bu ilke ile
açıklanır.
örn: arazinin üzerindeki ev. (Arazi başkasına, ev başkasına ait olamaz) (bütünleyici parça, asıl
parçadan ayrılıp bağımsızlığını kazanmadıkça mülkiyet söz konusu değildir.)
** Bir şeyin bütünleyici parçası eşya değildir. Bağımsızlığını kazandığı an eşya sayılır.
örn: Bir arazi asıl şeydir. Arazi üzerindeki ev bütünleyici parçadır. Evimi satıyorum değil,
Arazisini satıyor. ( bu durumun istisnası; Kat mülkiyetidir. Kat mülkiyeti arazi değil Daire
satılıyor.)
4. SINIRLI SAYI VE TİPE BAĞLILIK İLKESİ: Ayni haklarda yapılan sözleşmeler, sınırlı
sayıda ve tipe bağlıdır. Borçlar hukuku kadar geniş sözleşme şekilleri yoktur.
5. HAK DÜŞÜRÜCÜ VE ZAMAN AŞIMI YOKTUR: Nispi haklarda zaman aşımı varken,
Mutlak (ayni) haklarda zaman aşımı yoktur.
ZİLLİYETLİK
**Zilliyet, Mülkiyetlik değildir. Sadece bir hukuki durumdur. Bu durum taşınırlar için Mülkiyet
karinesidir.
** Zilliyet hem taşınırlarda hemde taşınmazlarda söz konusudur. Yani taşınırlarda bir telefona
zilliyet olabileceğimiz gibi taşınmazlarda bir arsaya'da zilliyet olabiliriz. Fakat dediğimiz gibi
taşınırlarda sadece mülkiyet karinesidir. Taşınmazlarda Tescil ile zilliyet olunur.
ZİLLİYETLİĞİN TANIMI: Kişinin iradesi ile kurduğu fiili hakimiyet. Burada iki unsura
dikkat edilecek İRADE-FİİLİ HAKİMİYET. Zilliyetlikte manevi unsur irade, maddi unsur fiili
hakimiyettir.
örn: bir kişini cebine ondan habersiz uyuşturucu konulması. ( burada irade yoktur )
*** Birşeyin suç teşkil etmesi için o şeyin zilliyedi olup olmadığına bakılır. uyuşturucu örneği
gibi.
** fiziki irade, iradenin olması gerekir. Dolayısı ile Akıl hastaları zilliyet olamaz ( akıl
hastalarından alın eşya konu bakımından aslen kazanma hük. tabidir.)
**** İradenin bir kez doğması yeterli, devam için gerekli değildir. (dolabın üzerine para koyduk
ve unuttuk, burada irade parayı koymak ile başlamıştır unutması vs önemli değildir)
******** Unutmak, çalınmak, kaybetmek zilliyetlik hük. bakımndan arasında fark vardır.(
unutmak: zilliyetlik devam olunur. Fakat çalınması, kaybedilmesi durumunda zilliyetlik son
bulur.)
******** Fiili hakimiyet her zaman fiziki hakimiyet olmaya bilir ( balıkçının balık tutması için
denize atmış olduğu ağ , burada balığın takıldığı an zilliyetliği kazanmış olur.)
******Aynı anda bir eşya üzerinde birden fazla kişi zilliyetlik kurabilir. ( A evini B'ye kiralar. A
asli zilliyet, B feri zilliyettir.). Eşyaya zilliyet olan kişiler o eşyaya saldırı durumun da dava
hakları vardır.
Zilliyetlik türleri birden çok kişide farklı türleri olduğu gibi bir kişide bile birden fazla tür
zilliyetlik türü olabilir.
2.MALİK SIFATIYLA ZİLLİYET- BAŞKA SIFATLA ZİLLİYET: Bir kişi malik olduğu
iddiası varsa malik sıfatıyla zilliyet. ( hırsız malik sıfatı ile zilliyettir.) Mülkiyet dışında başka
iddiası varsa başkası için zilliyettir. ( Ben burada kiracıyım)
3. YALIN ZİLLİYET- DERECELİ ZİLLİYET: Eşya üzerinde tek bir zilliyetlik varsa yalın
zilliyet. Ayı anda birden fazla zilliyet varsa dereceli zilliyettir (kiraya verme, ödünç verme, rehin
verme dereceli zilliyetliğe örnektir.
örn: X evini Y'e kiralar. Y kiraladığı evi daha sonra Z'e kiralar. ( X asli zilliyetliğini korurken,
Y' nin sonran yaptığı kira sözleşmesi ile feri zilliyetliği genişleterek hem Y hemde Z feri zilliyet
olur.
*** feri zilliyet, asli zilliyetin zilliyetliğini reddedebilir. B durumda asli zilliyetin zilliyetliği
ortadan kalkar.
örn: Ben kalemimi X verdim. (burada ben asli, X feri zilliyet) X daha sonra bu benim kalemim
dedi.( benim zilliyetliğim ortadan kalkar, X feri zilliyetken asli zilliyet olur)
*** Paylı mülkiyet ve elbirliği zilliyetlikte yalın zilliyetlik vardır. Bu durumda bir çok kişi
olsada dereceli değil yalın zilliyetlik vardır
4. DOLAYLI ZİLLİYET- DOLAYSIZ ZİLLİYET: Şeye hali hazırda fiilen ve fiziken onda
bulduran kişi dolaysız zilliyettir. Dolaylı zilliyet başkası aracılığıyla zilliyrt olan kişidir.
5. TEK BAŞINA ZİLLİYET- BİRLİKTE ZİLLİYET: Bir şeye paylı malik yada elbirliğiyle
malikseniz birlikte zilliyetsizniz. Tek başına zilliyet şey üzerinde tek bir kişinin zilliyetliği
vardır.
örn: Evim var kiraya verdim ( Her ikisi kendi başlarına tek zilliyettir.)
3.HAFTA
6. BAŞKASI İÇİN ZİLLİYET- KENDİSİ İÇİN ZİLLİYET: Kendisi için zilliyet, ayni ve
şahsi hak sebebiyle zilliyet olan kişidir. Kendisi için zilliyette malik sıfatı ile zilliyet dersek
yanlış olur.( kiracı kedisi için zilliyettir, ama malik değildir.). Başkası için zilliyet, ayni ve şahsi
hak sebepleri dışında olan zilliyetlik türüdür.(taşımacı-temsilci-komisyoncu). Başkası için
zilliyet emin sıfatıyla zilliyettir.
NOT: Tüzel kişiler zilliyet olabilir ve tüzel kişiler kendisi için zilliyettir. Tüzel kişi temsilcileri,
başkası için zilliyettir.
NOT: İşçiye verilen elbiseler, o elbiselerin zilliyedliğini kazanmış oluyor. (dereceli zilliyet)
ZİLLİYETLİĞİN KAZANILMASI (BANKO SORU GELECEK)
1. MİRAS YOLUYLA KAZANMA: Miras yolu ile kazanmada fiili hakimiyet ve irade
aranmaz.
Örn: Akıl hastası A ya babasından miras kalır. ( irade aranmadığı için A zilliyetliği kazanmış
olur.)
2.ASLEN KAZANMA: Başka birinin iradesi ve rızası aranmaksızın sırf kendi rızası ile kanama
durumudur.
örn: X'in telefonunu Y çalmıştır. (Y burda aslen kazanmış olur, X rızası olsun olmasın)
örn: X kiracı iken sonradan ben malikim derse yani Feri zilliyet asli zilliyeti reddeder ise aslen
kazanma söz konusudur.
örn: A' ayırt etmen gücüne sahip olmayan B den telefon satın alır. A aslen kazanmış olur.
NOT: İrade sakatlığı hallerinde sözleşmenin iptali durumunda aslen kazanma olur.
****Aslen kazanma, Haksız zilliyet olduğu gibi haklı zilliyetlerde de söz konusudur.
NOT: Tesisen kazanma genelde Kiraya verme, Rehin, Saklama, Ödünç şeklindedir.
örn: Hüseyin Ekşi bisikletini, m kiralar 2 ay sonra aliye satar. ali bisikleti devren zilliyetliğini
kazanmış olur
Zilliyetliğin devri teslimli ve teslimsiz olarak ikiye ayrılır. Zilliyetliğin devri sadece taşınırlarda
söz konusudur. Taşınmazlarda zilliyetliğin devri tescille olur.
1. TESLİMSİZ DEVİR.
B) EŞYAYI TEMSİL EDEN ARACIN TESLİMİ: Devire konu olan eşyayı, temsili olan şeyi
teslimi ile olur.
C)TEMSİLCİYLE TESLİM: Bir şeyin temsilciye teslim edilmesiyle olur. Temsilciye yapılan
teslim, teslim olunan yapılmış sayılır.
örn: Bahçedeki ot yığınağını sana sattım ( ister bugün ister yarın teslim al, sözleşerek teslim)
****TESLİMSİZ DEVİR.
A)ZİLLİYETLİĞİN HAVALESİ: 3.bir kişinin dolaysız feri zilyetliğinde olan bir şeyin dolaylı
asli zilyetliğinin bir irade açıklamasıyla yeni zilyede devredilmesidir.
örn:A'ya arabamı kiraladım, araba A'nın elindeyken C'ye sattım ve A'dan almasını teslim al
dedim.
B)KISA ELDEN TESLİM: (SENDEYDİ SENDE KALSIN):Bir şeyin, o ana kadar ayni yada
şahsi hakka dayanarak feri zilyedi olan kişinin zilyetlik türünün değişmesidir.
ZİLLİYETLİĞİN KORUNMASI
Zilliyet yardımcıları haricinde zilliyet olan taraflar savunma ve dava haklarını kullanarak
zilliyetliğini koruyabilir. Yani zilliyetliğin korunmasını zilliyet olan kişiler açabiliyor.
ZİLLİYETLİĞİN KUVVET KULLANMA İMKANI (SAVUNMA HAKKI): Zilliyet olan
bir kişi bu hakkı kullanır. ( zilliyet yar. bu hakkı kullanamaz.)( Meşru müdafa ile
karıştırılmamalı.) Malı çalınan kişi zilliyetliği ortadana kalktığı için savunma hakkı yoktur.
NOT: tamamlanmamış hırsızlık suçudan dolayı kişi zilliyetliğini kaybetmez.
NOT: Zilliyetlik hem taşınırlarda, hem taşınmazlarda mümkündür.
TAŞINIR DAVASI:
Taşınırı çalınan, kaybolan zilliyet o mal elind bulunduran herkese karşı açılır.( 5 yıl içinde
elinden çalındığı andan itibaren başlar.)
örn: A nın telefonunun çalan B bu telefonu D satmıştır. ( Zilliyetliğin iadesi davası 3. kişilere
açılamayacağı için, A Taşınır davası açmak zorundadır.)
İSTİHKAK DAVASI:
Malik olan kişinin, haksız olarak ellerinde bulunduran kişiye karşı açtığı davadır. İstihkak
davasında zaman aşımı süre yoktur. Fakat 3. kişi şeyi zaman aşımı ile kazanmış ise ona karşı
dava açılmaz
5.Hafta
TAPU SİCİLİ:
tapu sicili denir. tapu sicili alenidir. ilgilisi her belgeden fotokopi talep
edebilir.
Tapu sicili tapu sicili müdürlüklerinde tutulur.
Örneğin; bir taşınmaz iki ilçede de sınırı varsa ikisine de ayrı ayrı kayıt ettirilir ancak
ilgili işlemler yüz ölçümü fazla olan ilçenin tapu siciline ilişkin olarak yapılır.
Tapu sicili bir tanedir fakat içerisinde küçük küçük kayıtlar siciller vardır bunlara ANA
SİCİLLER VE YARDIMCI SİCİLLER diyoruz.
ANA SİCİLLER
tutulduğu yerdir. bir arsa üzerindeki 100 dairelik sitede bir daire
bizim diyelim
arsanın tamamı tapu kütüğündedir tek tek daireler ise kat mülkiyeti kütüğüne kaydedilir. Kat
mülkiyetine tabi bağımsız bölümlere ilişkin işlemler kat mülkiyeti kütüğünde yapılır ( tapu
kütüğünde değil !!)
3) Tamamlayıcı siciller
- yevmiye defteri
Bir tapu siciline gittik tapuda işlem yapıcaz taşınmaz alıcaz ya da rehin kurcaz vs bu
işlem hemen olmaz ertesi güne vs sarkabilir bunun önüne geçmek için kanun koyucu
yevmiye defteri düzenlemiştir
başvuru yaptığımız an başvuru tarih ve saati derhal bu deftere yazılır çünkü tapuda yaptığımız
işlemler tescil ile varlık kazanır fakat tescilin hüküm ve sonuçları yevmiye defterinin kayıt
tarihidir.
ayni hak tescil ile doğar fakat mülkiyet hakkına yevmiye defterine kayıt olduğu an sahip oluruz
- resmi belgeler
- planlar
Örneğin; komşumuz sen benim tapulu alanıma 10 metre girmişsin dedi. Bu uyuşmazlığı
yalnızca tapu sicilinde planımıza göre çözümleyebilir. Hatta belediyeden bir memur talep edip
o memurun tapu sicilindeki plan dahilinde sorunu çözmesini sağlayabiliriz.
YARDIMCI SİCİLLER
Düzeltmeler sicili:
Tapu sicilinde yapılan yanlışlıklar düzeltilir ve düzeltme sebepleri de gösterilir.
TESCİL: Bir taşınmaz üzerindeki ayni hakkın oluşması, ayni hakkın değişmesi ve ayni
hakkın sona ermesi tescile bağlıdır.
Bir taşınmaz üzerinde mülkiyet, rehin, taşınmaz yükü, irtifaklar olacaksa tescil olmalıdır.
Taşınmaz üzerinde tescil olmadıkça ayni hak varlık kazanamaz. Buna menfi(olumsuz) durum
denir.
Örneğin; a kişisi b kişisine taşınmazını devrederse bir kişi için biten ayni hak diğer kişi için
başlar.
A kişisi b kişisi lehine taşınmazda ipotek sağlarsa??
tescil yoksa ayni hak yoktur.
Taşınmazlar üzerinde tescil ayni hakkın kazanılması için kurucu unsurdur. Buna ayni
hakların tescille kazanımı denir. İstisnaları vardır(miras). Mirasta ölüm gerçekleştiği an mülkiyet
geçer, tescile gerek yok.
Tescilsiz mülkiyet kazanılan haller; 1)miras, 2)cebri icra yoluyla satış, 3)mahkeme kararı. Cebri
icra yoluyla satışta ihale anında taşınmazın mülkiyeti size geçer. Tabii daha sonra yine tescil
yapılmalı. Fakat bu tescil ayni hakkı kuran tescil değil açıklayıcı- bildirici tescildir. Ayni hakkı
kuran ihaledir.
a33 daireniz yerine b33 daireniz satıldı bu durumda hata, hile ikrah sebebiyle itiraz
edebilirsiniz mahkeme kararı verildiğinde de tescilin kurucu unsur olma ilkesinin
3.istisnasıdır.
AÇIKLIK (aleniyet):
tapu sicili bütün vatandaşlara açıktır. kanun koyucu diyor ki ilgisini inanılır kılan
herkese kayıtların gösterilmesini ve hatta fotokopisini alma hakkına sahiptir.
Yargıtay hatta tez yazmak isteyenlerin bile ilgisi olduğunu
kabul etmiştir. Sırf meraktan geldim bakmak istiyorum
diyemezsiniz.
Kimse tapu kaydındaki bir kaydı bilmediğini söyleyemez.
Somut delil şartı bulunmamaktadır.
4)SEBEBE BAĞLILIK(İLLİLİK): bir şeyin mülkiyetinin veya sınırlı ayni hakkın karşı tarafa
geçmesi için iki işlem lazım: borçlandırıcı işlem ve tasarruf işlemi. Borçlandırıcı
işlem genellikle satış bağışlama trampa sözleşmesidir. Burada mülkiyeti karşı tarafa geçirmek
için borçlanılır. Mülkiyeti devretme işlemi ise tasarruf işlemi gerekir. Tasarruf işlemi taşınırlarda
zilyetliğin devri, taşınmazlarda ise tescildir. Borçlandırıcı işlem için sizin malik olmanıza gerek
yokken tasarruf işlemi için malik olmanız gereklidir. Yani satabilirsiniz ama
devredemezsiniz. Hukukta bir sonucun sebebi genelde borçlandırıcı
işlemdir. Sebep yokluğundan (borçlandırıcı işlem) geçersiz olduğu için sonuç da geçersizdir.
gerçekte ayni hak sahibi olmayan kişi tescilde malik gözüküyorsa "yolsuz tescil" sahibidir.
Örneğin; a kişisi b kişisine a blok 50 numara yerine b blok 50 numaralı daireyi satıp devretti. Bu
tescil yolsuz mudur? Yolsuz tescil yoktur. Hata, hile ve ikrah hakkınız varsa sözleşmeyi 1 yıl
içinde iptal hakkınız vardır. Fakat 1 yıl içinde iptal etmezseniz işlem geçerli hale gelir.
Yolsuz tescil, geçerli bir sebebe dayanmayan tescildir. Bunun sebebi illilik prensibidir. Yani
sebep geçersizse sonuç geçersizdir. Görünürde ayni hak sahibi olarak görünen ancak gerçekte
ayni hak sahibi olmayan yolsuz tescildir. Bu durumlarda yolsuz tescilin düzeltilmesi davası
açılabilir. Bu dava bir tespit davasıdır. örneğin; siz ayırt etme gücüne sahip 17 yaşındaki bir
kişisiniz(sınırlı ehliyetsiz) babanızdan size bir arsa kaldı. siz b kişisine arsanızı sattınız ve
devrettiniz. burada yapılan işlem vasimizin izin vermesi gerekmektedir. eğer izin vermezse
burada işlem en başından itibaren geçersiz olmaktadır. Bir kişi tescilde malik olmasına rağmen
gerçekte malik değildir.
kanun koyucu diyor ki tapuyu devlet resmi organlarıyla birçok işlemle tutuyor düzenliyor. o
halde sen tapuya güveneceksin tapuda var olan şeylerin varlığına inanacaksın olmaya şeylere ise
inanmayacaksın.
Tapuda var olan bilginin varlığına, olmayan bilginin de yokluğuna güvenmek gerekmektedir. Bu
da müspet(olumlu) durumudur.
TMK 1023-Tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka ayni hak
kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur.
Mülkiyet de bir ayni haktır.
29.03.2021
6.Ders
Yolsuz tescildeki riskler:
1)Kişinin iyiniyetli 3.kişiye malı satması
2)Olağan zamanaşımıyla mülkiyetin kazanılması