Kelime gruplarının başlıcaları şunlardır:

•İsim tamlamaları
•Sıfat Tamlaması
•Bağlama Grubu
•Aitlik Grubu
•Unvan Grubu
•Edat Grubu
•Ünlem Grubu
•Sayı Grubu
•Tekrar Grubu
•Birleşik İsim
•Fiil Grupları
•Birleşik Fiil
•Kısaltma Grupları
 / İsim Tamlaması

BAĞLAMA Bağlama edatları (bağlaç) ile birbirine bağlanmış iki veya daha
GRUBU: fazla isim unsurundan meydana gelmiş kelime gruplarıdır.

ve, dE.....dE, kâh..........kâh,

veya, gerek....gerek(se), lâkin,
veyahut, ha........ha, ne......ne (de),
ya da, hem, hem de, ya....ya (da),
yahut, hem.....hem (de), değil.
ama, ile,
fakat, ilâ,
ancak, ister.....ister(se),
 / İsim Tamlaması
• Kırmızı ve Siyah,
• babalarla oğulları,
• olmak veya olmamak,
• olmak ya da olmamak,
• Ayaşlı ve Kiracıları,
• üç ilâ beş,
• çalışkan fakat şanssız,
• para değil mutluluk,
• güzel ama vefasız,
• ne sevinç ne üzüntü,
• ne mendil ne de bir kol,
• eli de ayağı da,
• ne yer ne yâr;
• hem annem, hem babam, hem
de kardeşim
• zengin mi fakir mi;
• ya bunu, ya şunu, ya da onu...
• Bağlama grubunda her
unsur kendi vurgusunu
taşır.
• Bağlama grupları
cümlede ve kelime
grubunda isim, sıfat ve
zarf olarak kullanılır.
• Bağlama edatı (bağlaç),
isim unsurlarının
arsında bulunur.
İsimler grubun
kuruluşuna eşit olarak
katılırlar.
 / İsim Tamlaması

İçinde ikiden fazla isim bulunan bağlama gruplarında

"ve" bağlacı son iki ismin arasında yer alır.

• Okumak, anlamak ve uygulamak

• Ufak tefek, sinirli ve inatçı

• Dağ, deniz ve ova...

 / İsim Tamlaması

Bu grupta isim unsuru, kelime grubu olabilir.

• Hicranla ağaran bu saçlar değil, sevgisiz kalan kalp ihtiyarlarmış

• Ne gülen, ne el sallayan, ne de bir çift lâf eden oldu.

• İçeri girmek ve annesinin niçin kovulduğunu sormak istedi.

• Gelenekler, arkasından başkaları geldiği için ve kendilerine

ihtiyaç kalmadığı için giderler.

(Beş Şehir)
 / İsim Tamlaması

AİTLİK -ki aitlik ekiyle yapılan bu grup, cümlede zamir veya sıfat
GRUBU: görevinde bulunur:

• çalışkan öğrencininki,
• sizinki,
• tarihten önceki,
• üniversite ile çarşı arasında gidip gelen
dolmuşlardaki vb.
 / İsim Tamlaması

ÜNVAN Bir şahıs ismiyle, bir unvan veya akrabalık isminden meydana
GRUBU: gelen kelime gruplarıdır.

• Bilge Kağan, • Ali Bey,

• Bayındır Han, • Ahmet amca,
• Osman Gazi, • Şinasi Efendi,
• Mehlika Sultan, • Kemal Ağa,
• Hasan Paşa, • Nigâr Hanım...
• Şahıs ismi başta, unvan ve akrabalık ismi sonda
bulunur.
• İki unsur eksiz birleşir.
• Şahıs ismi birleşik isim olabilir.

Mehmet Âkif Bey,

Halide Nusret Hanımefendi,
Kâzım Karabekir Paşa...
Bu grup, cümlede ve kelime gruplarında isim olarak
kullanılır.

• Zafer yolunda unutamayacağım

yüzlerden biri, Hatice Nine'nin yüzüdür.
• Perviz Efendi cevap vermedi.
Birinci unsuru unvan veya akrabalık ismi olan
tamlamalar unvan grubu değil birleşik isimdir.

Sultan Süleyman, Prens Sebahattin,

Şah İsmail, Mareşal Fevzi Çakmak,
Doktor Ömer, Şair Eşref,
Profesör Muharrem Ergin, Onbaşı Mehmet,
Bay Mustafa, Öğretmen Salih...
 / İsim Tamlaması

ÜNLEM
Bir ünlemle bir isim unsurundan oluşan kelime gruplarıdır.
GRUBU:

Ey Türk gençliği!
Ey Türk istikbalinin evladı!
Ey mavi göklerin kızıl ve beyaz süsü!
Ey âlemi donatan ışık, toprağa can verev el!
Ünlem başta, isim unsuru sonda bulunur.
Vurgu ünlem üzerindedir.

a canım!
be kardeşim!
bre yalan dünya!
hey çocuklar!
İsim unsuru, bir kelime grubu olabilir.

Ey hanların gönlümü sızlatan duvarları!

Ey garip çizgilerle dolu han duvarları
Ey Türk istikbalinin evlâdı!
A benim keleş oğlum!
Ey mavi göklerin kızıl ve beyaz süsü!
Ey âlemi donatan ışık, toprağa can verev el!
Cümle kuruluşuna katılmayan bu grup hitaplarda
kullanılır.

Hey Sakarya, kim demiş suya vurulmaz perçin?

İlâhî bir kudretin, ebedî bir feyzin var, ey Türk!

Ey tatlı ve ulvî gece, yıllarca devam et.

.

"Ey sevgi dalımda ilk açan tomurcuk,

Kanımın akışını yenileştiren damar,

Gül rengi ışıkları sevda dolu akşamlar,

İçime yeni bir fecir gibi dolan çocuk."

(Orhan Veli)
 / İsim Tamlaması

SAYI Basamak sistemine göre sıralanmış sayı isimleri topluluğudur.

GRUBU: Sayılar sondan başa doğru büyür. Küçük sayı sonda bulunur.

Genellikle ara sayılar sayı grubudur.

• Bir, beş, on, yüz, bin, milyon isim

• İki yüz, beş bin, otuz milyon sıfat tamlaması
• On bir, doksan iki, yüz elli dört sayı grubu
Sayı grupları en az iki kelimeden oluşur. İkiden fazla
kelime bulunduran sayı gruplarında her unsur kendi
içinde bir kelime veya kelime grubudur.

Yedi / yüz sıfat tamlaması

Yedi yüz / elli sayı grubu

Yedi yüz / elli iki sayı grubu

Yedi yüz elli iki / bin sıfat tamlaması

Yedi yüz elli iki bin / altı sayı grubu

Yedi yüz elli iki bin / altı yüz sayı grubu

Yedi yüz elli iki bin / altı yüz / on dört sayı grubu
Sayı grubunun sıfat tamlamasından farkı:

• Sayı grubunda en küçük sayı sonda bulunur:

on / altı

elli iki bin / dört yüz / kırk iki

Sıfat tamlamasında ilk sayı ismi sondaki sayı isminin
adedini gösterir:

Elli / bin

beş / yüz

beş yüz / milyon

Sıfat tamlamasında ilk sayı ismi sondaki sayı isminin
adedini gösterir:

Elli / bin

beş / yüz

beş yüz / milyon

 / İsim Tamlaması

Kuvvetlendirme, çokluk ve devamlılık işlevlerinden birini yerine

TEKRAR getirmek üzere aynı türden iki kelimenin eksiz olarak arka arkaya
GRUBU: getirilmesiyle yapılan kelime grubudur:

bir bir (anlattı),

çoluk çocuk,
deli dolu,
gide gide (bir söğüde dayandım),
sora sora (Bağdat bulunur),
yumuk yumuk (eller) vb.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi işteş
Aynen tekr arlar, aynı kelimenin ar k a ar k aya iki kez
sçöaytl ıel nı dmıer s?i y l e y a p ı l ı r :

adım adım, gürül gürül,

azar azar, hızlı hızlı,

dura dura, ikişer ikişer,

derin derin, tatlı tatlı,

güle güle, tıkır tıkır,

göz göz, yavaş yavaş vb.

Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi işteş
Eş anlamlı tekrarlar, eş anlamlı veya yakın anlamlı
kçeal ti m
ı l eı dl eı rr ?i n t e k r a r l a n m a s ı y l a y a p ı l ı r :

açık saçık, saç sakal,

eğri büğrü, saçma sapan,

falan filan, toz toprak,

ipsiz sapsız, yana yakıla vb.

Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi işteş
Zıt anlamlı tekrarlar, birbirinin zıddı iki kelimenin arka
açrak taı yl aı dgı er ?t i r i l m e s i y l e y a p ı l ı r :

acı tatlı, canlı cansız,

alt üst, düşe kalka,

aşağı yukarı, içli dışlı,

bata çıka, irili ufaklı,

büyük küçük, iyi kötü vb.

Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi işteş
İlâveli tekrarlar, bir kelimenin başına ilâve ses veya
bçiar thı leıcdeı rg?e t i r i l e r e k y a p ı l ı r :

adam madam, dümdüz,

ev mev; kapkara,

apaçık, mosmor,

büsbütün, yemyeşil vb.