‫‪ 

   .I‬اهمیت باغداری‬

‫تمام نباتات در زندگی انسانها اهمیت بسزاء خودرا دارد که از انجمله باغداری جایگاه ‪1-‬‬
‫خاص خودرا دارد‪ .‬درختان وجنگالت در تصفیه هوا و در توازن نگهداشتن اتمسفیر زمین‬
‫رول زیاد دارد که ضرورت‪  ‬حیاتی انسان به شمار میرود نه تنها انسان بلکه تمام موجودات‬
‫روی زمین به آن ضرورت دارد‪ .‬حاصالت باغداری (میوه جات) در تغذیه وسالمت انسان‬
‫اهمیت بسزاء مهم دارد واین همه محصوالت ونتایج اهداث باغها وجنگالت است پس باید‬
‫‪.‬در حفظ‪ ،‬ووسعت بخشیدن این شغل مهم‪  ‬بسیار کوشید‬

‫اهمیت اقتصادی باغداری به همه واضع وروشن است ولی چند نکته را باید ذکر کرد ‪2-‬‬
‫اینکه باغداری یک شغل پرمحصول وپر عاید است که کار ومصرف کم ولی محصول‬
‫وعاید خوب دارد‪ .‬از تحقیقات که محقیقن کرده اند ثابت کرده که حاصالت باغداری ‪12-8‬‬
‫برابر زیاتر از حبوبات است‪ .‬عملیات زراعتی در باغداری آسانتر وکم مصرفتر است‪.‬‬
‫میوه‪  ‬مهمترین صادرات ممالک زراعتی را تشکیل میدهد‪ .‬پس کشور ما که استوار به‬
‫زراعت است آب وهوای مناسب به باغداری دارد باید کوشش کنیم که باغداری های خودرا‬
‫عیار به استاندارد های بین المللی بسازیم تا بتوانیم نقش خودرا در بازار های جهانی به‬
‫‪.‬شکل که الزم است بازی نمایم‬

‫‪ : .   II‬تصمیم گیری‬

‫شرط اول در اهداث باغ تصمیم گرفتن به آن است که حداقل یک سال قبل از احداث باید‬
‫‪.‬تصمیم گرفت ودر ارتباط با افراد مجرب ومسلکی مشوره صورت بگیرد‬

‫‪:.   III‬مطالعه اقلیم ودر نظر گرفتن شرایط جوی‬

‫برای باغداری واهداث ان باید اقلیم (آب وهوا‪،‬طول فواصل سال‪ ،‬بادها‪ ،‬وغیره) را دقیقا"‬
‫‪.‬مطالعه کرده‪  ‬تا دریابیم که کدام نوع از باغ توافق با اقلیم آن منطقه دارد‬
‫درختان ومیوجات مختلف به آب وهوای (اقلیم) متفاوت ضرورت دارند‪ .‬بطور مثال نباتات‬
‫مختلف در طول سال دوره های مختلف استراحت دارند پس بدین منظور اگر ما نباتات‬
‫مناطق سرد را در گرم ویا برخالف گرم رادر مناطق سرد بخواهیم تربیه کنیم نتیجه منفی‬
‫را بدست خواهیم آورد‪ .‬همچنان موجودیت بادهای موسمی‪ ،‬فواصل سال این همه در نمو‬
‫‪.‬درخت‪ ،‬کیفیت‪ ،‬میوه‪ ،‬وبارداری وحاصل درخت رول مهم‪  ‬دارد‬
 ‫بطور مثال ‪ :‬در مناطق که زمستان برفی وسرد دارند گیالس میتواند حاصل وعاید خوب‬
‫داشته باشد ولی باید گفت که نهال های جوان آن مقاومت در مقابل سردی را ندارد‪ .‬پس باید‬
‫پیشبین بود که در زمستان نهالهای جوان آن باید از سردی محافظت شود‪ .‬به همین ترتیب‬
‫درختان سیب‪ ،‬زردالو مقاوم تر از نهال گیالس در زمستان است ولی در مناطق بیسار سرد‬
‫نموبطی دارند‪ ،‬ودر مناطق که درجه حرارت در آن از ‪ 5‬سانتی گراد پائین نیاید نمو خوب‬
‫‪.‬دارد ولی باردار نمیشود‬

‫پس این مثالها نشاندهنده آن است که اقلیم ومطالعه آن برای باغداری بسیار مهم است‪.‬‬
‫بهترین وآسانترین طریقه در این مورد مشاهده ومطالعه کردن باغهای همجوار است ودر‬
‫صورت که موجود نباشد باید با افراد مسلکی وباتجربه مشوره شود‪ .‬در صورت موجودیت‬
‫‪.‬بادهای قوی مؤسمی که خطر به باغ داشته باشد بای در مورد اهداث باد شکنها فکر شود‬

‫تمام درختان میوه دار برگ ریز ضرورت به یک وقت معین هواسرد دارد که پائینتر از ‪5‬‬
‫درجه سانتی گراد باشد تابتواند باردار شود ومیوه بگیرد‪ .‬وقسم که قبال" ذکر نمودیم در‬
‫‪.‬مناطق که درجه حرارت از ‪ 5‬پائین نیاید درختان نمو سریع خواهد داشت ولی میوه نمگیرد‬

‫انواع مختلف درختان میوه دار به مدت مختلف هوا سرد ضرورت دارد‪.‬به جدول زیر‬
‫‪:‬مراجعه کنید‬

‫جدول ضرورت به هوا سرد درختان میوه دار‬

‫ضرورت به روز‬ ‫ضرورت به هوا‬ ‫اسم نبات‬

‫سرد به ساعات‬
‫روز ‪34- 84‬‬ ‫‪800 – 2000‬‬ ‫سیبهای مروج‬
‫ساعت‬
‫روز ‪11 – 22‬‬ ‫ساعت ‪250 – 500‬‬ ‫سیب که به مدت کم هوا سرد‬
‫ضرورت دارد‬
‫ساعت ‪ 250 –  900‬روز ‪11 – 38‬‬ ‫زردالو‬
‫روز ‪13 – 46‬‬ ‫‪300 – 1100‬‬ ‫شفتالو‬
‫ساعت‬
 ‫روز ‪22- 54‬‬ ‫‪500 – 1300‬‬ ‫آلوبالو‬
‫ساعت‬
‫روز ‪4‬‬ ‫ساعت ‪100‬‬ ‫انگور‬
‫میوه جات همچو بادام‪ ،‬زردالو‪ ،‬وگیالس در مناطق که در زمستان برف نمیبارد میوه‪  ‬‬
‫نمیگیرد‪ .‬ومیوه جات که ضرورت به ‪ 300‬الی ‪ 500‬ساعات هوا سرد دارد در جاهای که‬
‫برای‪ 2‬الی ‪ 3‬بار برف ببارد میتواند میوه میگیرد‪ .‬اگر این برف در مدت یک الی دو روز‬
‫‪.‬آب هم شود فرق ندارد‬

‫برای انتخاب نوع میوه مثل که قبال" ذکر گردید مشاهده کردن باغهای اطراف بسیار مؤسر‬
‫‪.‬واقع میشود ودر صورت عدم موجودیت آن باافراد مسلکی وبا تجربه مشوره نمائید‬

‫میوه های که در نقاط مرکزی افغانستان یعنی در والیات میدان وردگ‪،‬کابل‪ ،‬غزنی‪،‬‬
‫‪:‬لوگر‪،‬پروان‪،‬کاپیسا‪،‬وبامیان دهاقین کشت میکند عبارتند از‬

‫سیبهای زرد یا گولدن دیلیشیز‬

‫سیبهای سرخ یا رید دیلیسیز‬
‫سیب گاال‬
‫سیب جورس یا سمرید‬
‫زردالو امیری‪ ،‬زردالوقیسی‪ ،‬زردالو چرخی‪ ،‬زردالوشکرپاره‪ ،‬زردالوساقی‪،‬زردالو‬
‫کورپه‪،‬زردالوبید مشک‬
‫اشتقی گل باغ‬
‫بادام نان پلایر‪ ،‬بادام کارمل‪ ،‬بادام ستاربائی‪،‬آلوبالو بنگ‪،‬آلوبالو سویت چیری یا قلب‬
‫‪،‬شیرین‪،‬الوبالو چیال‬
‫آلوبالوالپین‬
‫انگور کشمش‪،‬انگور‪ V‬فیلم بی دانه‪ ،‬انگور رید گلوب‪ ،‬کشمشی تاشکندی‪ ،‬عاقلی‪ ،‬طائیفی‬
‫‪.‬ویکتعداد دیگر از ورایتیهی مختلف‬
 ‫‪:.   IV‬انتخاب زمین‪  ‬‬
‫بعداز انتخاب نوع مناسب به اقلیم موجوده آن منطقه‪  ،‬بایددقت در‪  ‬انتخاب زمین شود که در‬
‫انجا باغ را میخواهیم اهداث کنیم‪  ‬یعنی نوعیت خاک آن را مطالعه نمائیم تا بفهمیم که رشد‬
‫‪.‬درخت در آن چطور خواهد بود و کدام نوع ازدر خت توافق خوبتر درآن دارد‬
‫بطور مثال‪ :‬نمو در خت در خاکهای لومی یا گدوله سریع وقوی است ‪ .‬اما در خاکهای کلی‬
‫یا زردگل بسیار بطی وضعیف میباشد ودرختان خوردوناتوان بارمیاورد‪ .‬وخاکهای زیاد‬
‫‪.‬ریگی برای باغداری انقدر مناسب نمیباشد‬

‫‪: .   V‬مارکیتینگ‬

‫یک مسئله مهم دیگر عبارت از بازاریا مارکیتینگ است که دقت باید شود تا جنس ونوع‬
‫انتخاب شده مشتری در بازار داشته باشد یاهم امکانات انتقال‪ ،‬پروسس‪ ،‬وفروش آنرا در‬
‫نظر گرفته باشیم تا در اینده به چنین مشکل دچار نشویم‪ .‬پس پیدا کردن بازار( مارکیت)‬
‫برای محصوالت یک جز مهم باغداری بشمار میرود تا بتوانیم طبق ضرورت بازار جنس‬
‫‪.‬را به بازار‪  ‬عرضه نمائیم‬

‫موضوع مهم دیگر که قبال" از اهداث‪  ‬باید دقت در آن صورت بگیرد انتخاب نهال ومشاهده‬
‫کردن قوریه میباشد که در آنجا باید نهال مورد ضرورت انتخاب وراجع به قیمت وتعداد‬
‫همرای قوریه دار گپ زده شود‪ ،‬تا بتوانیم در وقت معین نهال خوب وعالی رابه زمین خود‬
‫انتقال بدهیم‪ .‬وقت بهترانتخاب نهال ماه سنبله ومیزان است که نهال نمو خود را در قوریه‬
‫‪.‬تکمیل کرده وهنوز برگ میداشته باشد‬

‫‪ :.   VI‬سرمائیه‬
‫اهداث یک باغ به یکمقادر‪  ‬سرمائیه ابتدائی ضرورت‪ V‬دارد که قبال" آنرا باید اماده ودر نظر‬
‫داشته باشیم‪ .‬این سرمایه برای آماده کردن نهال‪ ،‬زمین‪،‬ترانسپورت‪ V،‬ادویه جات زراعتی‬
‫ویک سلسله سامان آالت ضرورت میشود‪.‬زیرا باغداری شغل تقریبا" دیرراءس است یعنی‬
‫‪.  ‬صرف بعد از چند سال میتوان حاصل گرفت پس برای این موضوع باید پیشبین باشیم‬

‫‪: -  VII‬آماده کردن زمین‬

 ‫بعد از برسی تمام این مسایل قبل از اهداث یک باغ زمین منتخبه راباید آماده غرس نهال‬
‫کرد‪ .‬چون بعد از نهال شانی نمیتوان که تمام عملیات دلخواه خود را در زمین انجام بدهیم‬
‫پس قبال" باید زمین راخوب هموار کرده و به شکل منظم کردبندی نمائیم‪ ،‬سیستم آبیاری‬
‫منظم را تنظیم نمایم تا در آینده به مشکل مواجه نگردیم‪ ،‬اشجار غیر ضروری درزمین ویا‬
‫اطراف انرا ازبین ببریم‪،‬کردها را نرم ساخته وحاصلخیزی زمین راتوسط انتقال کودهای‬
‫‪.‬حیوانی بلند ببریم‪ .‬این همه موضوعات است که عملیات زراعتی رادر آینده آسانتر میسازد‬

‫زمین خوب نرم وقلبه عمیق گردد در صورت امکان توسط تراکتور قوی قلبه عمیق صورت‬
‫‪.‬بگیرد‬

‫‪: -  IIX‬نقشه ودیزاین باغ‬

‫مرحله بعدی در اهداث باغ نقشه ودیزاین آن است‪ .‬چونکه یک نقشه ودیزاین درست در‬
‫اهداث باغداری رول مهم در حاصلخیزی‪ ،‬کیفیت میوه‪ ،‬وعملیات زراعتی دارند‪ .‬طریقه‬
‫های مختلف نقشه کشی ودیزاین وجوددارد که در اینجا صرف از چند نوع معمول واسان ان‬
‫‪.‬یاداوری مینمایم‬

‫شکل مربع ‪1-‬‬

‫این سیستم فعال" مورد استفاده قرار نمیگرد زیرا ضایعات زمین دران زیاد است وعملیات‬
‫‪.‬زراعتی را مشکل میسازد‬

‫شکل مستطیل ‪2-‬‬

‫این سیستم مروجترین شکل دیزاین است زیرااز ضایعات زمین جلوگیری کرده وعملیات‬
‫‪.‬زراعتی در ان به سهولت انجام شده میتواند‪ .‬ویکی از شکل بهتر دیزان در باغداریها است‬

‫شکل سترنجی ‪3-‬‬

‫فوائد این شکل در گنجانیدن نهال زیاد در عین زمین است ولی وقت درخت به ثمر میرسد‬
‫تمام عملیات زراعتی را در باغ به مشکل مواجه میسازد و واضعا" که باالی کمیت وکیفیت‬
‫‪.‬میوه تاثیر سؤدارد‪.‬وتوسعه نمیشود‬

‫برای اشکال ذیل طریقه های مختلف نقسه کشی وجوددارد که دو نوع مهم آنرا برای تان به‪ ‬‬
‫‪.‬معرفی میگیریم‬
 ‫طریقه تخته ئی(ویا نشانی با میخ چوبی) ‪1-‬‬

‫‪.‬در این طریق ضرورت به رجه‪ ،‬کج‪ ،‬میخهای چوبی‪ ،‬متر وتخته مخصوص است‬
‫طریقه بسیار مروج وتخنیکی است ‪ .‬اوال" در یک طرف یا هم در وسط زمین شرقا َ وغربا َ‬
‫یک خط مستقیم میندازیم‪  ‬که این خط را به نام خط اساسی نیز یاد میکندبعدا"خطوط مستقیم‬
‫دیکر را به زاویه ‪ 90‬درجه از خط اساسی به سمت شمال وجنوب باالی خط اساسی قرار‬
‫میدهیم خطوط مذکور را توسط متر به اندازه های دلخواه خود که برای فاصله ها بین‬
‫قطارها تعین کردیم تقسیم مینمایم‪  ‬فواصل بین دو درخت راتعین میکند‪.‬بعدا" در فواصل‬
‫معین آن میخهای چوبی میکوبیم که جای شاندن نهال رانشان میدهد‪ .‬باید تعداد‪  ‬میخهای‬
‫چوبی دوچند تعداد نهالها باشد‪ .‬بعدا" یک تخته چوبی که به نام تخته نهال شانی یاد میکند این‬
‫تخته ‪1‬متر و‪ 25‬سانتی متر طول‬
‫‪120 CM‬‬

‫‪15CM‬‬
‫‪.‬سانتی متر عرض و ‪ 2‬سانتی متر ضخامت دارد که از این تخته استفاده میکنیم ‪15‬‬

‫‪ :‬طریقه استعمال تخته نهال شانی‬

‫تخته بشکل در زمین قرار میگیرد که خالیگاه وسطی در قسمت میخ کوبیده شده‬
‫قرار بگیرد‪ ،‬بعدا" خالیگاهای دو طرف تخته را میخ چوبی میکوبیم و‬
‫میخ وسطی را کشیده تاجای برای کندن چقورک ازاد گردد‬
‫‪.‬ووسط دومیخ را به اندازه یک متر دایروی کندن کاری میکنیم‪ ‬‬

‫‪ ‬خالیگاهای آطراف‪                                                                           ‬‬

‫‪      ‬خالیگای مرکزی‪                                                                            ‬‬
‫که بعد از کندن کاری در وقت نهال شاندن همان تخته چوبی رادر وسط دو میخ کوبیده شده‪ ‬‬
‫قرارداده وخالیگاه وسطی تخته جای شاندن نهال است‬

‫قراردادن تخته در میخ اصلی ‪1-‬‬

‫کوبیدن دو میخ اطرافی ‪2-‬‬

‫کندن چقورک برای نهال شاندن ‪3-‬‬

‫‪                       ‬قراردادن نهال در چقورک ‪4-‬‬

‫طریقه رجه ویا خاده چوبی ‪2-‬‬

‫این اسانترین طریق برای نقشه کشی است که در هر جای میتوان به اسانی تطبیق‬
‫نمود‪.‬دراین طریقه ضرورت به رجه‪ ،‬کج‪ ،‬دو دانه خاده چوبی ویاریسمان (‪ 10‬متر)‪  ‬ویک‬
‫‪.‬دانه متر ضرورت است‬
‫اوال"در‪  ‬یک طرف زمین یک خط مستقیم کشیده و یک خط دیگر را به زاویه ‪ 90‬درجه از‬
‫خط اساس توسط کج به طرف دیگر زمین کش میکنیم ‪ ،‬بعدا" هردو طرف خط را به اندازه‬
‫که شاندن نهال را پالن کرده ایم نشانی میکنیم یعنی ‪4‬متره یا‬
‫پیج متره بهر اندازه که فاصله بین دودرخت راتعین کردید‪  ‬بهتر است توسط میخهای چوبی‬
‫آنرا نشانی نمایم‪ .‬بعدا" که هر دو طرف را نشانی کردیم وا ز همین دوخط اساسی نقشه‬
‫اندازی نهالهای باقی مانده را توسط خادهای چوبی ویا ریسمان شروع میکنیم‬
‫خادهای چوبی یا ریسمان به اندازه که شاندن نهال‬
‫را در پالن گرفته ائید باید باشد یعنی اگر باغ را‬
‫میخواهید سه متر در چهارمتر فاصله بین دو درخت‬
‫‪.‬تعین نماید پس یک خاده چوب باید سه متره ودیگر آن چهار متره باشد‬

‫در این طریقه سه نفر ضرورت است که ریسمان و‬

‫یا خاده ها را باخود داشته ودر جاهای درست آنرا‬
 ‫تنضیمم نماید که یک انجام از هر دو خاده را یک‬
‫دوخط آساسی که نهال به دیزاین مستطیلی ‪3‬متر در چهار متر شانده شده آند‬
‫شخص نقل میکند وانجام های دیگر را هر کدام یک نفر در دست میداشته باشد‪ .‬هر کدام که‬
‫یکی از‬
‫انجام ها را در دست دارد آنرا با جای قبال" نشانی شده یا نهال شانده شده‪  ‬وصل میکند و‬
‫شخص که هر دوانجام ریسمان ویا خاده چوب را‪ ‬‬

‫‪.‬در دست دارد موقیعت جای شاندن نهال جدید است‬

‫‪.‬وبهمین ترتیب تمام زمین را میتوان نقشه کشی نمود‬

‫جای که نهال نو باید غرس گردد‬
‫‪ ‬‬
‫جاهای قبال" نشانی شده ویا نهالهای شانده شده‬
‫‪                   ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ :   -  IX‬فاصله بین درختان‬

‫روشنی آفتاب وبرگ درختان دو عامل عمده حاصل دهی در درختان است ‪ .‬برگ که به‬
‫شکل یک فابریکه غذا سازیدر در خت است‪ ،‬درخت را اماده بارداری یعنی میوه گرفتن‬
‫میسازد‪ .‬وبرگ این کار را وقتی میتواند خوبتر انجام بدهد که روشنی کافی آفتاب به ان‬
‫‪.‬برسد‬

‫‪.‬پس باید در یک باغ درختان به اندازه زیاد غلو نباشد که یکی باالی دیگر سایه به افگند‬

‫در ختان مصافه کافی در قطارها باید داشته باشد تا از یکطرف عملیات زراعتی را اسان‬
‫کند ( دواپاشی ها‪ ،‬انتقال وجمع آوری حاصل‪ ،‬شاخه بری وغیره) وهمچنان روشنی کافی‬
‫‪.‬نور آفتاب به تمام درختان برسد‬
 ‫برای تعین کردن انداره بین درختان کدام فورمول خاص موجود‪   ‬نیست که فواصل بین‬
‫درختان‪  ‬رادر تمام مناطق توسط آن معلوم نمود چونکه رشد نبات در مناطق مختلف از هم‬
‫‪:‬متفاوت است‪ .‬باز هم برای افزودن معلومات شما‪  ‬جدول زیرا ارائیه میگردد‬

‫تعداد دختان در یک‬ ‫اندازه به متر‬ ‫نمبر نوع درخت‬

‫جریب‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫سیب استاندارد در پائیه مادری( ‪2x3.25‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪)9‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪1.75x3‬‬ ‫سیب سوپر در پائیه (‪)9‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫سیب استاندارد در پائیه‪ 111‬یا ‪3.5x 5.5‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪106‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪3x4.5‬‬ ‫سیب سوپر در پائیه ‪ 111‬یا‬ ‫‪4‬‬
‫‪106‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪4X6‬‬ ‫سیب استاندارد در تخم (در‬ ‫‪5‬‬
‫نهال جوان)‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪4X6‬‬ ‫زردالو‬ ‫‪6‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪4X6    4.5-‬‬ ‫بادام‬ ‫‪7‬‬
‫یا‪3  ‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪6x6‬‬ ‫گیالس‬ ‫‪8‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪2.5x2.5---‬‬ ‫انگور‬ ‫‪9‬‬
‫‪2x3‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪X9‬یا‪  5X159  ‬‬ ‫چارمغز‬ ‫‪10‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪X6‬یا‪3X3 6 ‬‬ ‫انار‬ ‫‪11‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪X6‬یا‪3X5 6 ‬‬ ‫شفتالو‬ ‫‪12‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬
 ‫‪    -  X‬گرد افشانی وضرورت به آن‬

‫گل هر در خت ضرورت به القاءشدن دارد‪  ‬تا میوه بگیرد‪ .‬یعنی گرده یک گل باید باالی گل‬
‫دیگر بریزد ‪ .‬بعضی درختان قابلیت این را دارد که خود بخودی در انها القاء صورت‬
‫بگیرد‪ ،‬ولی یکتعداد ازدرختان ضرورت به جنس دیگر از همنوع‪  ‬خود دارد تا القاء شود‪.‬‬
‫‪:‬بطور مثال‬

‫نوع سیب زرد توانائی القاء خودبخودی را دارد وزردالو هم همین قابلیت را دارد‪  ،‬ولی‬
‫سیب سرخ ( گولدن دیلیشوز) این توانائی را ندارد وضزوزت به جنس سیب دیگر در پهلوی‬
‫‪.‬خوددارد تا القاء در آن صورت گرفته وباردار شود‬

‫بدین خاطر باید در باغ باید از انواع واجناس مختلف درختان میوه در باغهای خود استفاده‬
‫کند تا فیصدی حاصلخیزی آن باال برود‪.‬یعنی اگر میخواهیم که یک باغ سیب گولدن دیلیشوز‬
‫یا سیب سرخ داشته باشیم حتما" باید برای هر‪ 6‬یا ‪ 8‬درخت سیب یک درخت سیب زرد نیز‬
‫در باغ داشته باشیم‪.‬به نقشه زیر دقت کنید‪ .‬که این اصل در باغهای گیالس نیر خیلی مهم‬
‫است‪ .‬همچنان موجودیت یکتعداد حشرات برای باغ دروقت گرد افشانی بسیار مهم است‬
‫باخصوص زنبور عسل ‪ .‬تجارب نشان داده است دز باغ که زنبور عسل در وقت گرد‬
‫‪.‬افشانی موجود باشد تقریبا َ ‪ % 30‬در حاصالت ازدیاد میتواند بیاورد‬

‫دروقت پالن نمودن باغ موضوع گرد افشانی باید در نطر گرفته شود وباید دو نوع همان‬
‫‪.‬درخت میوه که در یک وقت گل میکند تقسیم بندی شود‬
‫نقشه تقسیم بندی جنسهای مختلف در یک باغ‬
‫شکل‪  ‬تقسیم بندی دانئی‪                                                ‬شکل تقسیم بندی قطار‬
‫‪: -  XI‬غرس کردن نهال ویا نهال شانی‪ ‬‬

‫‪:‬شرایط ذیل در نهال شانی باید مراعات گردد‬

‫در بهار که نهال هنوز از خواب زمستان بیدار نشده باید نهال شانی صورت بگیرد ‪1-‬‬

‫بهترین نهال آن است که مستقیما" از قریه کشیده شده و شانده شود ‪2-‬‬
 ‫در وقت نهال کشی باید کوشش شود که نهال با تمام ویا حد اکثر ریشه آن کشیده شود ‪3-‬‬

‫ریشه های نازک نهال باید در معرض مستقیم شعاع آفتاب وباد قرار داده نشود ونم دار ‪4-‬‬
‫نگهداری شود‬
‫برای بهتر نگهداشتن وانتقال نهال بهتر است تا نهالهای کشیده شده از قوریه را در یکه ‪5-‬‬
‫‪.‬کاغذ مرطوب ویا بوره آره نم دار با پالستیک بپیچانیم‬

‫در صورت که به منا طق دوردست نهال انتقال داده میشود ویا به مدت طوالنیتر ‪6-‬‬
‫نگهداری میشود باید تمام بدنه نهال را در بوره آره مرطوب و پالستیک پیچانده شود ودر‬
‫‪.‬جاهای سرد نگهداری شود‬

‫نهال باید عاری از مرض باشد ‪7-‬‬

‫قطر نهال متوسط باشد که نه بسیار دبل ونه هم نازک باشد ‪8-‬‬

‫پایه مادری وپیوند نهال معلوم واطمینانی باشد ‪9-‬‬

‫نهال باید یکساله باشد ‪10 -‬‬

‫‪.‬نوع وورایتی ها مختلف از هم‪  ‬جداگانه بسته بندی شده ونشانی گردد ‪11-‬‬

‫قبل از نهال شانی نهالها را برای ‪ 12-6‬ساعت‪  ‬در آب گذاشته تا ریشه آن خوب آب ‪12-‬‬
‫‪.‬بگیرد ویک یک برای شاندن ازاب کشیده شده وشانده شود‬

‫چقری که برای شاندن نهال اماده شده باید به آندازه‪ 120 -60‬سانتی قطر‪13 – 60-40‬‬
‫سانتی متر عمق‬
‫خاک شوره یا سطح زمین‬

‫بستر ریشه‬

‫کود ویا پاروه حیوانی‬

 ‫خاک باقی مانده چقوری‬
‫دروقت کندن چقورک باید خاک سطحی زمین الی ‪ 20‬سانتی به یک طرف و خاک ‪14-‬‬
‫‪.‬تحطانی آن به طرف دیگر جمع آوری گردد‬

‫در وقت شاندن نهال ابتدا خاک جمع آوری شده از سطح زمین را باالی ریشه های نهال ‪15-‬‬
‫انداخته وبعدا" خاک باقی مانده روی زمین را باالی آن میندازیم‪  ‬و‪ %80‬چقورکها از خاک‬
‫‪.‬پر شده و خوب تخته گردند تا در وقت آبیاری از نشست زیاد جلوگیری شود‬

‫برای هرنهال به اندازه نیم پاو کود فاسفیت دار انداخته شود ‪ 7-10‬سانتی دور تر از ‪16-‬‬
‫ریشه درخت‬
‫‪.‬بعد از تمام کردن عملیا ت ذکر شده نهالهای تازه شانده شده دفعتا َ ابیاری گردد ‪17-‬‬

‫نهالها باید مستقیم شانده شود وبعد از ابیاری دوباره کنترول گردد‪ .‬در صورت که ‪18-‬‬
‫‪.‬بعضی شان کج شده باشد راست گردد‬

‫بعد از زنده شدن نهال وقتکه به اندازه ‪ 10-7‬سانتی نوده کشید کود یوریا استعمال ‪19-‬‬
‫‪.‬گردد(بطور اوسط ‪ 25‬گرام) واین کار بعد از هر دو ابیاری تکرار گردد‬

‫کود باید در دورادور نهال به اندازه چند انچ دورتر از تنه نهال انداخته شود‪ .‬ودایما َ – ‪20‬‬
‫قبل از ابیاری کود داده شود‪ ،‬ویا هم بعد از ابیاری وقتکه زمین وتر گردید کود یوریا با‬
‫‪.‬خاک مخلوط شود وروز پنجم ابیاری گردد‬

‫‪.‬گیاه هرزه و امراض نهال کنترول گردد ‪21-‬‬

‫‪ : -  XII‬شاخه بری‬

‫‪:‬شاخ بری در نهال به مقاصد ذیل اجراء میشود‬

‫بخاطر چوکات بندی بهتر وخوبتر درخت جوان ‪1-‬‬

‫برای بلند بردن کیفیت میوه ‪2-‬‬

‫بلند بردن حاصالت درخت ‪3-‬‬

 ‫‪.‬جوان نگهداشتن درخت برای سالهای ذیاد ‪4-‬‬

‫کنترول امراض وحشرات ‪5-‬‬

‫برقرار نمودن موازنه وتعدل‪  ‬بین تعداد شاخها‪ ،‬برگ‪ ،‬ریشه وتنظیم نمودن مواد غذائی ‪6-‬‬
‫در قسمتهای مختلف درخت‬
‫کنترول سال بر شدن ‪7-‬‬

‫جلوگیری از شکستن شاخه ها در اثر ازدیاد میوه ‪8-‬‬

‫‪:‬شرایط ذیل در شاخه بری مراعات گردد‬

‫الف‪ :‬وقت وزمان شاخه بری ‪ :‬بهترین وقت شاخه بری برای هرنوع از درخت دوره‬
‫استراحت درخت است‪ .‬یعنی وقت که تمام برگ درخت بریزد وفعا لیتهای فیزیولوژیکی‪V‬‬
‫درخت توقف بیابد‪.‬که در مناطق مختلف شاید این زمان مختلف باشد ولی در اکثریت مناطق‬
‫مرکزی افغانستان درماه‪  ‬میزان بعد از جمع اوری حاصل وبرگریزی این عملیه را اجراء‬
‫میکند‪.‬ولی در یکتعداد مناطق گرم میتوان این عملیه را در ماه سنبله بعد از جمع اوری‬
‫حاصل که هنوز برگ هم امکان دارد در در خت موجود باشد میتوان شاخه بری نمود زیرا‬
‫‪.‬در این وقت شاخه های خشک در خت به خوبی شناخته میشود‬
‫در صورت که دسترسی نتوانستید به شاخه بری در اوقات ذکر شده میتوانید در مناطق گرم‬
‫در شروع زمستان ودر مناطق سرد در آخر زمستان شاخه بری نمائید ولی باید متوجه بود‬
‫‪.‬که قبل از زنده شدن درخت ویا پندک کردن در خت این عملیه باید صورت بگیرد‬
‫ب‪ :‬تمام وسایل ضروری شاخه بری قبالَ آماده واساس باشد‪(.‬قیچی‪ ،‬آره‪ ،‬وسه پائیه برای‬
‫درختان کالن)‬
‫ج‪ :‬درصورت که تجربه شاخه بری نداشته باشید ابتداء همراه به یک شخص باتجربه یکجا‬
‫‪.‬کار وشاخه بری نمائید‬
‫د‪ :‬تمام سامان آالت شاخه بری باید پاک نگهداری شود زیراامکانات انتقال امراض ازیک‬
‫‪.‬باغ به باغ دیگر توسط آن وجوددارد‬
 ‫د‪ :‬سطح برش شده هموار ومایل‪  ‬وهمسطح پوست صورت بگیردتا قسمت قطع شده زود‬
‫‪.‬ترمیم گردد‬

‫و‪ :‬قسمت قطع شده باید توسط موم ویا رنگ روغنی پوشیده شود تا از بروز افات وامراض‬
‫حیوانی جلوگیری شود‬
‫‪:‬نوع واندازه شاخه بری مربوط است به‬

‫عمر درخت ‪ -2‬اسکلیت وچوکات بندی درخت‪ -3  ‬خواص نموئی درخت‪ -4  ‬خاصیت ‪1-‬‬
‫سال بر شدن درخت‬
‫‪:‬شاخه بری به دو قسم است‬

‫‪ I‬شاخه بری شاخ مرکزی ‪-‬‬

‫‪II‬شاخه بری میان خالی ‪-‬‬

‫شاخه بری شاخ مرکزی اکثرا" در میوه جات گوشت دار استعمال میشود مانند سیب‪ ،‬ناک‪ ،‬‬
‫بهی وغیره‬
‫نهال جوان به آنداره ‪ 80‬سانتی متر بلند از سطح زمین قیچی وقطع میگردد ‪1-‬‬

‫در سال دوم سه یا چهار شاخ اساسی در درخت باقی مانده ودیگر تمامی شاخ ها قیچی ‪2-‬‬
‫‪:‬میگردد‪ :‬که شاخهای مذکور خصوصیات ذیل را باید داشته باشد‬
‫الف‪ -‬هر شاخ زاویه ‪ 45‬در جه را نظر به تنه درخت بسازد‬
‫ب‪ -‬در قسمت های مختلف محیط درخت قرار گرقته باشد(شمال‪،‬جنوب‪،‬شرق‪ ،‬وغرب)‬
‫‪.‬ج‪ -‬نظر به امتداد تنه درخت ‪ 15-7‬سانتی از هم مصافه داشته باشد‬

‫شاخه های اساسی باید کوتاه گردد به اندازه باید کوتاه گردد که تنه درخت توسط شاخه ‪3-‬‬
‫های آن پوشیده شود وهیچ قسمت آن لچ نماند‬
‫شاخچه های اطرافی شاخه های اصلی در صورت قطع گردد که اگر بسیار غلو باشد ‪4-‬‬
‫‪.‬وباالی یکدیگر سایه افگنده باشد در این صورت به اندازه های الزم قطع گردد‬
‫در سال سوم شاخها مذکور نمو خوب کرده و هر شاخ ‪ 3-2‬شاخ قوی در آن نمو میکند ‪5-‬‬
‫که یک تعداد شاخچه های ضعیف هم در اطراف ان نمو میکند‪ .‬برای هر شاخ اینبار شاخه‬
‫های اطرافی منظم را انتخاب مکنیم‪.‬شاخچه‪   ‬هارا برای دفعه دوم نیز کوتاه مکنیم تا برای‬
‫‪.‬میوه گرفتن شاخچه های اطرافی در ان نمو کند‬

‫در صورت داشتن جای کافی در درخت میتوان شاخچه ای ضعیف رابرای میوه گرفتن ‪6-‬‬
‫‪   ‬نگاه کرد ولی اگر سایه زیاد میکرد ومزاحمت به شاخچه های دیگر میکرد قطع نماید‬
‫به همین ترتیب همه ساله میتوان به منزل دادن درخت ادامه داد ولی متوجه باید بود که ‪7-‬‬
‫فاصله بین دو منزل کمتر از ‪ 70‬سانتی نباشد‪ .‬و اضافه از سه منزل برای درخت ضرور‬
‫‪.‬نیست‬

‫‪.‬درخت باید شکل را به خود اختیار نماید که به تمام نقاط آن افتاب کافی برسد ‪8-‬‬

‫‪.‬هر سال شاخهای مرضی خشک‪ ،‬باید قطع گردد و همه ساله شاخه بری صورت بگیرد ‪9-‬‬

‫‪ ‬‬

‫زاویه بین شاخ و تنه درخت‪                                ‬‬

‫‪        ‬مصاف بین دو منزل‪ 45‬درجه‪                                 75cm  ‬‬

‫‪cm‬مصاف بین دو شاخه‪10+        ‬‬

‫‪ ‬‬

‫سانتی متر مصافه قیچی کردن نوده ‪   45‬‬

‫‪ :‬شاخه بری میان خالی‪  ‬‬

‫این سیستم شاخبری در درختان خسته سنگی صورت میگیرد واین سیستم شاخه بری فاقد‪  ‬‬
‫‪.‬شاخ مرکزی است یا لیدر است‬
 ‫در این سیستم قسم که قبال" در سیستم شاخه بری درختان میوه گوشتی ذکر گردید در سال‬
‫اول نهال را به اندازه ‪ 80‬سانتی متر از زمین قطع میکنیم ‪ ،‬در سال دوم سه الی چهار شاخ‬
‫اساسی با خصوصیات که قبال" ارائه گردید انتخاب میکنیم ودر سالهای بعدی برای همین‬
‫شاخ های اساسی همه سال شاخه های اطرافی را انتخاب میکینیم و شاخ مرکزی در این‬
‫‪.‬درختان قطع میگردد صرف برای همین ‪ 4-3‬شاخ اطرافی رشد میدهیم‬

‫یاداشت‪ :‬در درختان بادام شاخه های که گل میگیرند الی پنج شال قابلیت وتوانائی بارداری‬
‫رادارد وبعد از پنج سال این قابلیت را ازدست میدهد وشاید خشک شود‪  ‬پس برای تجدید‬
‫کردن این درختان باید به تدریج شاخه های کهنه آن قطع گردد‪ .‬در صورت که درخت شاخه‬
‫بری نشود امکان دارد که یک سال خوب حاصل بدهد ولی به سال قبلی این توانائی را از‬
‫دست میدهد ودرخت سال بر میشود‪ .‬برای انکه توازن میوه را نگاه کنیم باید همه ساله شاخ‬
‫‪.‬بری نمایم‬

‫در حالت نورمال یک در خت باید هر سال به اندازه ‪ 50‬سانتی متر نوده بزند‪ .‬ولی بد‬
‫بختانه که در یکتعداد مناطق افغانستان که باغداران شاخه بری نمیکند نمو در تشکیل نوده‬
‫‪.‬های نو بسیار بطی است‬

‫تفاوت شاخه بری میوه جات گوشت دار وخسته سنگی‬

‫خسته سنگیها‬ ‫میوه جات گوشت دار‬

‫سیستم میان خالی‬ ‫سیستم یدز مرکزی‬
‫عمر سپر زردالو ‪ 3-2‬سال‬ ‫عمر پندک میوه از ‪ 10-8‬سال‬
‫وقت شاخه بری در آخر زمستان واوایل بهار در اثنای فصل نموئی بعد از رفع‬
‫حاصل‪  ‬قبل از برگریزی شاخه بری صورت‬ ‫( در حالت استراحت)‬
‫میگیرد‬
‫مقدار زیاد نایتروجن استعمال شود که مقدار‬ ‫مقدار کم نایتروجن باید استعمال شود‪  ‬زیرا‬
‫انرژی ذیاد میشود ومیوه زیاد تولید میکند‬ ‫ذیاد آن باعث تولید شاخ میگردد ومیوه کم‬
‫میگیرد‬
‫‪ ‬‬
 ‫در انگور تاکها انواع واقسام زیاد سیستم تربیوی وجوددارد‪  ‬که از انجمله سیستم های زیل‬
‫را میتوان نام برد‬
‫چتری مانند‪ -2   ‬نوده های یک جانبه‪-3  ‬کوردان سیستم (در تاک شاخه بری تقریبا َ ‪1- 50‬‬
‫‪                   ‬در ‪ 50‬میباشد که)‪ -4  ‬چیله‬
‫در انگور کشمشی به ‪ 3-2‬پندک قطعه مینمایم‪  ‬که ینام سپور پرونیننگ یاد میشود ودر‬
‫‪.‬انگور دانه کالن به ‪ 15- 10‬پندک قطع میگردد‬

‫‪:‬کدام شاخها در مجموع درختان باید قطع گردد‬

‫شاخهای که دارای زاویه خورد باشد یعنی کمتر از ‪ 40‬درجه ‪1-‬‬

‫شاخهای که زاویه بیسیار کالن میدلشته باشد واحتمال شکستن آن در زمستان‪  ‬یا در وقت ‪2-‬‬
‫میوه گرفتن باشد‬
‫شاخهای که باالی یک دیگر قرار گرفته باشد ‪3-‬‬

‫‪.‬شاخهای که باهم موازی بوده ودر اینده باعث مزاحمت یک دیگر میگردد ‪4-‬‬

‫شاخهای مرضی ‪5-‬‬

‫شاخهای که عمودی یابه طرف پائین نمو داشته باشد ‪6-‬‬

‫شاخهای شکسته ‪7-‬‬

‫‪.‬شاخهای خشک و غلو که مانع داخل شدن شعاع افتاب به مرکز درخت میگردد ‪8-‬‬

‫‪: -  XIII‬استعمال کود در باغداری ها‪  ‬‬

‫رشد مطلوب گیاه م محصول حد اکثر کیفیت وکمیت محصول مستلزم وجود مقدار کافی‬
‫‪.‬ومتعادلی از عناصر پر مصرف وکم مصرف در خاک است‬
‫هر نبات برای رشد ونمو خود ضرورت به مواد ضروری دارد ونباتات این مواد را از‬
‫زمین جذب میکند‪ .‬پس باید زمین قدر کافی این مواد را در خود داشته باشد‪ .‬ولی برای غنی‬
‫شاختن وحاصلخیزکردن زمین دهاقین توسط انتقال پاروهای حیوانی‪ ،‬کودهای مختلف النوع‬
‫‪.‬به زمین میتواند در حاصالت خودرااز لحاظ کمی‪  ‬وکیفی بهبود ببخشد‬
 ‫در باغداری استعمال کود یوریا بسیار مهم است وباید همیشه در وقت وزمان مناسب به‬
‫‪.‬اندازه های مناسب استعمال گردد‬

‫‪:‬اوقات مناسب استعمال کود‬

‫بخاطر که درخت بتواند بشکل عضمی از کود استعمال شده استفاده کند باید در وقت مناسب‬
‫‪.‬رشد نموئی کود یوریا استعمال کند‬

‫بهترین از طریقه ها این است که چند بار در یکسال باید استعمال گردد که همه به این ‪1-‬‬
‫نظر مافق هستند‬
‫استعمال کود در اوخر بهال واوایل تابستان کمک در پختگی نوده های تازه رویده کمک ‪2-‬‬
‫‪.‬میکند تا از یخ زدگی زمستان در آمان باشند‬

‫بعد از جمع اوری میوه استعمال کود میتواند برای حاصل دهی در سال بعدی مؤثر باشد ‪3-‬‬

‫در ماه عقرب نیز میتوان کود را استعمال نمود‪ .‬زیرا بعد از یخ زدگی زمین یوریا به ‪4-‬‬
‫امونیم تبدیل شده وزرات خاک میچسپد که توسط باران وابیاری ازبین نمیرود ‪ .‬ولی بعد از‬
‫سپری شدن دوره یخبندی در شروع بهار امونیم به نایترت تبدیل شده و میتواند خیلی مؤثر‬
‫‪.‬واقع شود در شروع بهار‬

‫‪.‬استعمال کود یوریا در بهار ضرورت نبات را زیاد مرفع میسارد ‪5-‬‬

‫‪:  ‬اندازه استعمال کود‬

‫‪.‬اندازه ومقدار کود نظر به نوع درخت‪،‬عمر وحاصلخیزی خاک فرق میکند‬
‫بطور عموم در نهالهای که نمو بسیار قوی دارند استعمال کود توصیه نمیشود ولی در نهال‬
‫‪.‬های ضعیف برخالف حتمی است‬
‫سال اول ‪ 60-30‬گرام یوریا‬
‫سال دوم ‪ 90 -60‬گرام یوریا‬
‫سال سوم ‪ 120 – 90‬گرام یوریا‬
‫‪.‬ولی یک فورمول دیگر نیز برای استعمال کود در درنهالهای ضعیف میتوان استفاده کرد‬
 ‫به اندازه ‪ 100‬گرام برای هر نهال یک ساله کود یوریا استعمال میشود وبه اضافه هر سال‬
‫‪ 100‬گرام عالوه میگردد الی سال ‪ 10‬که بعد از سال دهم میتواند این مقدار الی ‪ 1.5‬کیلو‬
‫در هر سال به رای هر در خت استعمال شود در چند دوره مختلف در یکسال‬
‫‪:‬طریقه های استعمال‪ ‬‬
‫بهترین طریقه که همه به آن مؤفق هستند استعما ل دوز معین در چند دوره به در خت بسیار‬
‫مؤثر واقع شده است چونکه درخت میتواند حد اکثر ضرورت خود را از آن جذب مکند‪.‬‬
‫یعنی اگر بخواهیم برای یک درخت ‪ 1.5‬کیلو کود یوریا بدهیم بهتر است که آنرا به چهار‬
‫‪.‬حصه مساوی تقسیمم کرده ودر ‪ 4‬وقت مختلف به درخت استعمال کنیم‬
‫بهترین طریق استعمال کود مخلوط کردن آن همراه با خاک است که کود را به شکل خوبه با‬
‫خاک مخلوط کرده با به ذرات خاک بچسپد وبعداَ ابیاری نمایم‪ .‬در صورت که امکانات‬
‫مخلوط کردن کود همراه با خاک نباشد میتوان آنرا در اطراف در خت پاش داده ودفعتا َ‬
‫‪.‬ابیاری نمایم‬
‫ساحه پاش دادن کود‬
‫طریقه پاش دادن کود در اطراف درخت‬
‫بادام که زیاتر ضرورت‪ V‬به کود یوریا دارد و حد اقل برای یک جریب زمین ساالنه باید ‪2‬‬
‫بوری کود یوریا استعمال گردد در ‪ 4-2‬مرتبه ویا برای هر درخت ‪ 625‬گرام در دومرتبه‬
‫‪.‬ویا ‪ 312‬گرام در چهار مرتبه استعمال شود‬

‫‪ ‬‬
‫بادام قابلیت جذب مواد دیگر را از زمین دارد ولی صرف در بعضی از موارد در زمین‬
‫‪.‬های که کمبود آهن وجست دارند درخت به کمبود این مواد مواجه میشود‬

‫‪:  -  XIV‬کنترول امراض وحشرات‪ ‬‬

‫درختان انواع و اقسام بسیار زیاد از امراض وحشرات رادارد ‪ .‬و متعاسفانه که در‬
‫افغانستان به شکل در در تحقیق وکنترول آن کدام اقدام وسروی صورت نگرفته که تعداد‬
‫‪.‬دقیق از تعداد امراض وحشرات را معلو کند‬
 ‫مرض عبارت از بر هم زدن سیستم نبات را گویند ویا برامدن نبات از حالت عادی به یک‬
‫حالت غیر عادی‪ .‬عاملین مرض در نباتات زیاد است ازجمله میتوان قارچها‪ ،‬فنگسها‪،‬‬
‫‪.‬حشرات‪ ،‬ویروس وغیره را نام برد‬

‫‪.‬حشرات مفیده ‪  %7‬حشرات مضره ‪ %3‬و حشرات که نه مضر ونه مفید است ‪ %90‬اند‬

‫‪:‬عموما َ به سه شکل حشرات را میتوان کنترول کرد‬

‫میخانیکی ‪1-‬‬

‫بیولوژیکی ‪2-‬‬

‫کیمیاوی ‪3-‬‬

‫کنترول میخانیکی‪ : ‬در این طریقه مامیتوانیم توسط بهتز انجام دادن عملیات زراعتی ‪1-‬‬
‫ودست کنتزول نمایم‪ .‬که قلبه کردن زمین‪ ،‬شاخه بری‪ ،‬ازبین بردن گیاه هرزه‪ ،‬سوختاندن‬
‫ویا دور نمودن برگها‪ ،‬بسته نمودن کارتن به تنه درخت‪ ،‬وغیره طریقه های میباشد که ما‬
‫میتوانیم مرض رابدون مصرف و استعمال ادویه کنترول نمایم‬
‫کنترول بیولوژیکی‪  V:‬در این نوع کنترول ما حشرات مضره را توسط حشرات مفیده ‪2-‬‬
‫شکار میکنیم‪ V.‬در این نوع کنترول به تحقیقات و البراتوارهای زیاد ضرورت است که در‬
‫کشور ما در شرایط فعلی انقدر مورد استعمال نیست‪ .‬و دواپاشی های کیمیاوی ذیاد باعث از‬
‫‪.‬بین رفتن حشرات مفیده نیز میگردد‬
‫کنترول کیمیاوی ‪ :‬در این نوع کنترول از ادویه جات کیمیاوی (زهر) استفاده میشود‪ .‬در‬
‫صورت که مز ض از کنترول میخانیکی وبیولوژیکی خارج شود‪ .‬یعنی اگر مرض از ‪40‬‬
‫‪ % 50-‬باال برود در این صورت از ادویه جات کیمیاوی کار میگیریم‪.‬که انواع واقسام‬
‫مرض فرق میکند وهمچنان ادویجات کیمیاوی نیز به هر مرض فرق میکند که باید متوجه‬
‫‪.‬باشیم وهر دوا را در جایش استعمال کنیم‬

‫‪:‬تمام ادویه جات کمیماوی در زراعت به سه دسته تقسیم میشود‬

‫‪ herbicides-1‬برای گیاه هرزه‪ ‬‬

 ‫مثالَ در پهن برگها ادویه( ‪ 4-2‬دی) و یا در گیاهان سوزنی برگ مثل جودر‪،‬یوالف‪ ،‬کبل ‪:‬‬
‫‪.  ‬وغیره میتوان از ادویه پوما استعمال میشود‬

‫‪))Insecticide-2‬حشرکش‪   ‬‬

‫‪:‬حشره کشها به سه دسته تقسیم میشود‬

‫سیستیمیک که ادویه اوالَتوسط نبات جذب شده ووقت که نبات تحت حمله حشره قرار ‪ 1-‬‬
‫بگیرد واز نبات مذکور استفاده کند باالی حشره تاثیر میکند‪ .‬مثل ادویه میتاسیتاکس‬
‫‪.‬تماسی ‪ :‬ادویجات که توسط تماس مستقیم باالی حشره تاثیر میکند ‪2-‬‬

‫‪.‬تنفسی‪ :‬ادویه جات که توسط حشره تنفس شده وباالیش تاثیر میکند ‪3-‬‬

‫‪ Fungicides-3‬برای امراض فنگسی‬

‫این ادویه برای امراض قارچی وفنگسی به کار میرود مانند امراض خاکسترک سیب‪:  ‬‬
‫‪.    ‬وانگور محلول الیم سلفر‪ ،‬ویتبل سلفر‬

‫‪:‬در وقت استعمال ادویه نکات ذیل را جداَ باید در نظر گرفت‬

‫ادویه از دست رائس اطفال‪ ،‬حیوانات دور نگهداشته شود ‪1-‬‬

‫‪.‬در وقت انداختن ادویه در محلول پاش از تنفس نزدیک انسان جلوگیری بعمل آید ‪2-‬‬

‫در وقت استعمال ادویه باید لباس جداگانه (دریشی) دست کش‪ ،‬عینک‪ ،‬ماسک‪ ،‬کال داشته ‪3-‬‬
‫‪.‬باشد‬

‫‪.‬در وقت استعمال ادویه ازکشیدن سگرت‪ ،‬خوردن ونوشیدن به کلی خلوگیری شود ‪4-‬‬

‫‪.‬ادویه پاشی در وقت باد صورت نگیردویا به سمت موافق آن صورت گیرد ‪5-‬‬

‫‪.‬بعد از ختم کار تمام سامان آالت خوب شسته وپاک گردد ‪6-‬‬

‫‪.‬آب وادویه باقی مانده محلول پاش باید در جای گوشه دور ازآب نوشیدنی انداخته شود ‪7-‬‬

‫‪.‬ادویه جات زراعتی باید نزدیک ادویه جات انسانی حیوانی وخوراکه باب نباشد ‪8-‬‬
 ‫‪.‬بعد از ادویه پاشی دست وروی با تمام بدن به صابون شسته شود ‪9-‬‬

‫‪:‬مراحل ادویه پاشی در درختان میوه دار‬

‫از تجارب چندین ساله معلوم گردیده که ادویه پاشی درختان میوه به مراحل ذیل صورت‬
‫‪.‬میگیرد‬

‫مرحله استراحت ‪ :‬در ماه حمل ویا وقتر از آن که نبات در حالت استراحت باشد( الیم ‪1-‬‬
‫‪.‬سلفر)‬

‫مرحله دوم زمانکه درخت شروع به گل کردن کرد یعنی هنوز گل نکرده ولی پندک ‪2-‬‬
‫گالبی رنگ شده باشد‪(.‬میتایل پروتایان‪ ،‬فینول ریت‪ ،‬سایپرمیترین‪) ،‬‬
‫مرحله سوم عبارت از تشکیل میوه است یعنی بعد از گل کردن که میوه تشکیل شود ویا ‪3-‬‬
‫تبدیل به غوره گردد و یا گلبرگها مکمالَ ریخته باشد‪(.‬سندافاس‪ ،‬سوپر ساید‪ ،‬الرسبین‬
‫وغیره)‬
‫‪.‬مرحله چهارم ادویه پاشی بعد از مرحله سوم است که روز پانزدهم تکرار گردد ‪4-‬‬

‫‪.‬مراحل دیگر در وقت ضرورت میتوان دواپاشی کرد ‪5-‬‬

‫باید در نظر داشت که همه ساله ادویه جات مختلف با نام های جدید وسط کمپنی های مختلف‬
‫به بازار عرضه میگردد که بافیصدی های مختلف است‪ .‬پس همیشه متوجه لبل ادویه شویم‬
‫‪.‬ویا با افراد مسلکی مشوره کنیم‬

‫‪:‬اوقاتیکه ادویه پاشی باید صورت نگیرد‬

‫در وقت باریدن ویا احتمال باریدن ‪1-‬‬

‫در وقت باد شدید ‪2-‬‬

‫در وقت گرمی شدید( چاشت روز) ‪3-‬‬

‫در وقت باز شدن گل ‪4-‬‬

‫روز قبل از چیدن میوه ‪5- 20‬‬

 ‫قبل از وقفه مناسب ‪ 15‬الی ‪ 20‬روز ‪6-‬‬

‫در جای بود وباش مردم وحیوانات ‪7-‬‬

‫‪:‬اوقات مناسب ادویه پاشی‬

‫در هوای مالیم ( صبح ویا دیگر) ‪1-‬‬

‫نبودن باد ویا باد مالیم ‪2-‬‬

‫روز قبل از چیدن میوه ‪3- 30‬‬

‫ادویه پاشی در زمستان در جریان روز صورت گیرد ‪4-‬‬

‫‪.‬ادویه پاشی در صورت بروز امراض وحشرات‬

‫‪:‬امراض مهم در درختان‬

‫خاکسترک‪ :‬این مرض در اکثریت انواع از میوه ها مصاب میشود ولی خسارات زیاد را در‬
‫باعهای انگور به بارمیاورد وبرای جلوگیری از این مرض پاشیدن سلفر مؤثر است‬
‫کرم نوده های نازک شفتالو‪ :‬این کرمها برگ پندک وشگوفه درخت رامتضرر میسازد ‪ 2-‬‬
‫وحتا میوه درخت رامیتواند متضرر بسازد‪.‬بعد از چند روز این کرم میتواند تونل در نودهای‬
‫نازک درخت ایجاد و نودها راپژمرده میسازد‪ .‬این کرم ها زمستان را در درزهای درخت‬
‫ویا بین برگهای پیچیده میگزراند‪ V.‬وبرای جلوگیری این مرض در‬
‫‪.‬شروع بهار قبل از برگ کردن دوا های حشرکش استعمال گردد‬

‫کنه ها‪ :‬موجودات زنده کوچک است که قابلیت دیدن رادارد ودر یک فصل میتواند چند‪3-‬‬
‫بار نسل ده نماید‪ .‬این حشرات باالی برگها زندگی کرده واز شیره نبات تغذیه میکند‪ .‬رنگ‬
‫برگ درخت زرد شده وگرد وخاک باالی آن جمع میگردد گویا در خت تشنه باشد‪ .‬در‬
‫جلوگیری این مرض حشره بنام فالبینک بسیار مؤثر است واین کنه ها را میخورد که این‬
‫یک کنترول بیالوژیکی‪ V‬خوب است‪ .‬ولی در صورت ضرورت به دواپاشی‪  ‬هر حشرکش‬
‫‪.‬مؤثر واقع میشود‪ .‬بلخصوص ادویه جات سیستیمیک‬
 ‫مرض بالیت در گل بادام‪ :‬این مرض زردالو راهم میتواند مصاب بسازد‪ .‬در ساحات که‪4-‬‬
‫رطوبط وباران زیاد باشد این مرض نیز زیاد است‪ .‬این یک مرض قارچی است ودر بهار‬
‫وقت گل کردن داخل گل گردیده وگلهای اغشته را بژمرده میسازد وبه نوده ها میچسپد‬
‫ورنگ نصواری را به خود میگیرد همچنان باالی نودهای نازک وپندک نمو کرده وباعث‬
‫ترقیده گی ها میشود که بعداَ از انجا مایع چسپناک خارج میشود‬
‫‪.‬برای جلوگیری باید یک الی دو بار در وقت گل ادویه قارچ کش مؤثر استعمال گردد‬
‫چیچک‪ :‬نقطه های پوست دار خورد بالی شاخهای درخت به خوبی مشاهده میشود که در‬
‫اوایل بهار از مابین آن حشره زنده برآمده ودرخت رامتظررمیسازد‪ V.‬که برای جلوگیری این‬
‫مرض باید بعد از گل ادویه های حشره کش استعمال گردد ودر صورت لوزوم ‪ 15‬روز بعد‬
‫‪.‬دوباره تکرار شود‬
‫شبشک ها‪ :‬در درختان مختلف واوقات مختلف سال میتوان این مرض را مشاهده نمود ودر‬
‫صورت که فیصدی مرض کم باشد احتیاج به تداوی ندارد‪ .‬ولی در صورت ضرورت‬
‫‪.‬میتوان از ادویه جات مختلف حشره کش استفاده کرد‬

‫آتشک ‪ :‬یک مرض قارچی است و برای جلوگیری آن باید قبل از شروع مرض اقدام شود‪  ‬‬
‫ودر هوا مرطوب یک روز بعد آن دواپاشی صورت بگیرد‪ .‬ادویه جات مانند سلفر منحل یا‬
‫‪.‬ویت ابل سلفر‪ ،‬ریدینول‪ ،‬تاپسین و به همین شکل قارچ کشهای دیگر میتوان استفاده کرد‬

‫‪:‬طریقه ساختن الیم سلفر‬

‫الیم سلفر که‪   ‬یک ادویه مؤثر در باغداری ها است از یک ترکیب چونه خام وپودر سلفر‬
‫‪.‬ساخته میشود‬

‫یک کیلو چونه آب نارسیده را در آب حل کرده و در یک ظرف اهنی باالی آتش گذاشته‬
‫شود میتوان از پیپ ها دوسیره روغن‪  ‬استفاده کرد‪  ،‬آنرا از آب پرکرده وچونه را جوش‬
‫بدهیم بعد از جوش مقدار ‪ 2‬کیلو پودر سلفر در آن بریزیم به شکل تدریجی اهسته آهسته‬
‫واین مخلوط سلفر راتوسط یک چوب خوب شور بدهید تا باهم مخلوط شود‪.‬این مخلوط را‬
‫برای یک ساعت جوش میدهیم تا رنگ نصواری یا چای تیره سیاه را به خود بگیرد‪ .‬بعداَ‬
‫این مخلوط را از یک تکه ململ یا جالی میده چن میکنیم که محلول بدست آمده را با ‪9‬‬
 ‫حصه آب یکجا میکنیم و دواپاشی میشود یعنی یک لیتر این محلول را با‪9‬لیتر آب یکجا‬
‫‪.‬میکنیم‬

‫‪: -  XV‬جمع آوری حاصالت وبسته بندی‪ ‬‬

‫جمع آوری حاصالت نیز یکی از عملیات زراعتی بشمار میرود ومهم است‪ .‬پس چند‬
‫‪.‬موضوع را باید در نظر گرفت‬

‫در وقت وزمان درست باید رفع حاصل شود که این اصل در میوه جات مختلف ومناطق ‪1-‬‬
‫‪.‬مختلف از هم فرق دارد‬

‫دروقت جمع اوری دقت کامل شود تا پندکهای که برای میوه به سال اینده نمو کرده ‪2-‬‬
‫‪.‬تخریب نشود‬

‫میوه دست چین از درخت چیده شده واز فشار وزده شدن جلوگیری شود‪ .‬زیرا میوه رده ‪3-‬‬
‫‪.‬شده زود خراب شده وبه‪  ‬بازار نمیرسد‬

‫میوها جمع آوری شده به شکل درست صورت شده وهر صورت آن در بسته بندی های ‪4-‬‬
‫‪.‬جداگانه به بازار عرضه گردد که ارزش وقیمت میوه را در بازار بلند میبرد‬

‫بسته بندی وصندوق کردن میوه طریقه های مختلف دارد که فعالَ در کشور ما از ‪5-‬‬
‫صندوقهای یا کرتهای چوبی استفاده‪  ‬میکند‪ .‬ولی در ممالک پیشرفته برای انتقال و بسته‬
‫بندی میوه جات از کارتنهای کاغذی‪  ‬مختلف النوع‪  ‬استفاده میشود که امید است در اینده ما‬
‫‪ .‬هم بتوانیم سیستم ها مدرن کارکیتی جهان را در کشور خود نیز عملی نمایم‬
‫انگور‬
‫جای اصلی پیدایش انگور اسیا نشان داده شده است‬
‫انگور به شکل تازه ‪،‬کشمش‪ ،‬وجوس استفاده میشود وارزش اقتصادی واالی را برخوردادر‬
‫‪.‬است‬

‫شاخ انگور نمو دوامدار وریشه آن نمووقفئی دارد که نمو ابتدائی آن در وقت شروع نمو‪  ‬‬
‫‪.‬پندک الی تشکیل گل ادامه پیدا میکند‪ .‬و نمو دور دوم آن بعد از رفع حاصل شروع میشود‬
 ‫تقریبا" ‪ %90‬تکثیر این نبات توسط قلمه صورت میگیرد‪ ،‬که اندازه های قلمه آن ‪-35‬‬
‫‪45‬سانتی متر است که دو بندک آن در باالی زمین و مطباقی آن در زیر خاک میشود‪.‬پندک‬
‫زیرین باید نزدیک نقطه قطع شده قرار گرفته باشد ودر وقت شاندن قلمه قطع کردن نقطه‬
‫‪.‬پایانی باید دوباره (یعنی تازه ) قطع گرددتا قابلیت ریشه زدن در آن زیاد شود‬

‫‪.‬قلمه باید از نوده های یکساله گرفته شود و نمو متوسط داشته باشد‬
‫شاخه بری ‪ :‬قبل از شروع بهار شاخه بری میشود‪ .‬حسینی ‪،‬کشمشی و شنگل خانی به شکل‬
‫شاخه بری میشود که یک نوده آن به اندازه ‪ 15‬پندک قطع میگردد برای تولید میوه‪ .‬و شاخه‬
‫یا نوده دیگر ان به اندازه دو بند قطع گردد تا به سال اینده تولید نودها ومیوه کند‪ .‬باقی مانده‬
‫‪.‬انواع انگور به اندازه‪ 8-4  ‬پندک قطع گردد‬
‫کشت‪ :‬به شکل جویه که باید شرق وغرب در فاصله های ‪ 3.6‬متر وفاصله بین بته ها ‪-1.8‬‬
‫‪ 2.4.‬متر بهتر است‬
‫کود کیمیاوی ‪ :‬پارو حیوانی البته پارو سوخته بسیار موثر است و کودهای تایتروجان دار‬
‫باید‪  ‬به اندازه ‪ 7.5‬کیلو در فی جریب در دو مرحله استعمال میشود ‪ .‬مرحله اول بعد از‬
‫‪ %90.‬ریختن گل و مرحله دوم بعد از رفع حاصل‬
‫آبیاری ‪ :‬درچند‪  ‬مرحله ضرورت ابیاری بسیار احساس میشود‪ .‬اول در مرحله‪  ‬شروع‬
‫‪ ،‬کردن نمو پندک‬
‫دوم از مرحله تشکیل گل الی نرم شدن میوه‪ ،‬سوم در مرحله تشکیل میوه الی رفع حاصل‪ ،‬‬
‫‪.‬چهارم بعد از جمع اوری حاصل و مرحله اخری که ضروری هم است بعد ار برگریزی‬
‫اصالحات ادامه دارد‬