Professional Documents
Culture Documents
تکثیط تازام اظ غطین تصض ،پیًْس ضّی پایَ ُای اًتراب ـسٍ تازامُ ،لْ یا آلْچَ ّ ،تْؼػ
ضیعاظزیازی اهکاًپ صیط اؼت .تکثیط ضّیفی تازام تْؼػ هلوَ ذیلی هفکل اؼت ّ هْضز اؼتلازٍ
هطاض ًویگیطز .زهاًّسی ّ کْظاکًْاى( )۰۷۹۱هْكن ـسًس تْؼیلَ ی هلوَ چْب ؼرت اظ یک
ُوگطٍّ اظ کْلتیْاض هاضکًْا تا %۱۴ضیفَ ظایی زاـتَ تاـٌس .زض کْلتیْاضُای زیگط ضیفَ
ظایی تیي ۱تا ۰۵۴تْزٍ اؼت.
تکثیط تْؼػ تصض:
تا اّاذط هطى ُدسُن تکثیط تازام تْؼػ تصض تٌِا ضّؾ هْضز اؼتلازٍ تْز .اهطّظٍ ٌُْظ زض
کفْضُایی هاًٌس یًْاى،هطاکؿ،اكـاًؽتاى ّ تؼعی اظ ًواغ ایطاى اظ ایي ضّؾ اؼتلازٍ هیفْز.
ضّؾ اظزیاز تَ ّؼیلَ ی تصض تطای یاكتي اکْتیپِای خسیس هلیس اؼت ّلی تؼلت ایٌکَ تازام
ُتطّظایگْغ هیثاـس ّ ض ًتیدَ زض ًتایح تلطهَ صلات ّخْز زاضز ،تطای اظزیاز هٌاؼة
ًیؽت.
زض هٌاغن ًیوَ ذفک ّ زض ذاکِایی کَ حاصلریعی کوتطی زاضًس،کاـت تصض هؽتویوا زض
هعضػَ یا زض ذعاًَ صْضت هیگیطز .هؼوْأل ظهاى کاـت زض پاییع اؼت ّ ُ ۳ؽتَ ضا زض
ؼْضاذِایی تَ ػون ۸-۰۱ؼاًتیوتط هطاض هیسٌُس ُ.ؽتَ ُا ضا هثل اظ کاـت تَ هست ۴%
ؼاػت زض آب هیریؽاًٌس .زض پاییع ؼال تؼس ػول پیًْس خْاًَ ضا تط ضّی تِتطیي گیاٍ اًدام
هیسٌُس ّ یا ایٌکَ هوکي اؼت زض ظهؽتاى پیًْس ـاذَ تعًٌس.
زض کفت تصض تطای تِیَ ی پایَ اظ تصّض تاظٍ ؼال خاضی اؼتلازٍ هیفْز .هٍْ ًاهیَ تصض تازام
هؼوْأل تؼس اظ %-۵هاٍ ّ زض هْضز ُلْ تؼس اظ ۵-۶هاٍ کاُؿ یاكتَ ّ زض کوتط اظ یک ؼال اظ
زؼت هیطّز .تصضُا هثل اظ خْاًَ ظًی ًیاظ تَ یک زّضٍ ؼطها زُی هطغْب زاضًس .تطای ایي
کاض تصّض ضا تَ غْض هرلْغ تا ـي اؼتطیل یا ّضهی کْلیت هطغْب زض زاذل کیؽَ ُای
پالؼتیکی هطاض زازٍ ّ تَ هست ۴-۳هاٍ تطای تازام ّ ۵-۶هاٍ تطای ُلْ زض زضخَ حطاضت -۳
۴زضخَ ًگِساضی هیکٌٌس .تصضُا زض تِاض زض ذعاًَ کاـتَ هیفًْس .زضخَ حطاضت پایَ تازام
پاییي اؼت ّ زض حطاضت تیي ۴تا oc %خْاًَ هیعًس .گیاُاى حاصلَ هؼوْأل ضـس ذْتی زاضًس
ّ هیتْاًٌس زض ذطزاز هاٍ پیًْس ـسٍ ّ زض پاییع تَ ظهیي اصلی هٌتول ـًْس .گیاُاى کْچکتط ّ
یا پیًْسُایی کَ ًگطكتَ اًس هیتْاًٌس زض پاییع ُواى ؼال یا زض تِاض ؼال تؼس پیًْس ـًْسّ .هتی
تصّض تطْض هؽتوین زض پاییع کاـتَ هیفًْس،ؼطها زُی هطغْب تطْض غثیؼی اتلام هی اكتس.
ایي گیاُاى هؼوْأل زض پاییع تؼس تطای پیًْس آهازٍ اًس ّ گیاُاى کْچکتط هیتْاًٌس زض تِاض تؼس
پیًْس ـًْس.
تکثیط تْؼیلَ ی پیًْس:
هتساّلتطیي ًْع پیًْس تطای زضذتاى خْاى پیًْس خْاًَ هیثاـس .پیًْس اؼکٌَ تطای زضذتاى هؽي
تِتط ًتیدَ هیسُس .اظ پیًْس ـاذَ کوتط اؼتلازٍ هیفْزُ .وچٌیي اظ پیًْس لْلَ ای ًیع تَ ًسضت
اؼتلازٍ هیفْز .پیًْس خْاًَ زض ُط کسام اظ كصْل پاییع ،تِاض ّ تاتؽتاى اهکاًپصیط اؼت.
پیًْس زض اضتلاع ۰۱ؼاًتیوتطی ظهیي زض ذعاًَ ّ ۳۱-%۱ؼاًتیوتطی زض هعضػَ اًدام
هیفْز .پیًْس خْاًَ پاییعٍ تا اؼتلازٍ اظ خْاًَ ُای گطكتَ ـسٍ اظ ّؼػ یا پاییي ـاذَ ُای تاظٍ
اًدام هیفْز .آتیاضی چٌس ضّظ هثل اظ پیًْس ،خسا ـسى پْؼت ضا تؽِیل هیسُس .تَ هحط
ـطّع ضـس زض تِاض ،پایَ ُا اظ تاالی هحل پیًْس هطغ هیفًْس ّ زض پاییع گیاُاى تطای اًتوال
اظ ذعاًَ آهازٍ هیفًْس .ظهاى پیًْس پاییعٍ تحت تاثیط ًْع پایَ هی تاـس.تسیي هؼٌی کَ اگط پایَ
تازام اؼت،تَ ػلت ایٌکَ ـیطٍ ًثاتی زض تازام ذیلی زیط اظ خطیاى هی اكتس،پیًْس زض ًیوَ زّم
پاییع( زض صْضتی کَ ـطایػ آب ّ ُْایی ّ هوساض حطاضت هحل اخاظٍ زُس) صْضت
هیگیطز.زض حالیکَ اگط پایَ آلْ یا گْخَ اؼت ػول پیًْس ضا هیتْاى ذیلی ظّز اًدام زاز ،یؼٌی
اظ اّائل هاٍ زّم تاتؽتاى ـطّع تَ پیًْس کطزى ًوْز.
پیًْس خْاًَ تِاضٍ ظهاًی کَ پیًْسُای پاییعٍ ًگیطًس اًدام هیفْز .تطای ایي کاض اظ خْاًَ ُای
ضّی ـاذَ ُای خوغ آّضی ـسٍ زض ظهؽتاى ّ ًگِساضی ـسٍ زض کیؽَ ُای پالؼتیکی زض
زهای oc ۴-۳اؼتلازٍ هی ـْز .زض پیًْس تِاضٍ ،پایَ ُا زّ ُلتَ تؼس اظ پیًْس ؼط تطزاضی ـسٍ
ّ هی تْاًٌس زض پاییع تَ هحل اصلی اًتوال زازٍ ـًْس .پیًْس تِاضٍ ُوچٌیي هوکي اؼت زض
هٌاغن تا كصل ضـس غْالًی اًدام ـْز .ایي ػول هیتْاًس تط ضّی گیاُاى حاصلَ اظ تصضُایی
کَ زض تِاض ؼال هثل خْاًَ ظزٍ اًس اًدام گیطز.تٌاتطایي تَ ػلت ضـس ؼطیغ تازام ،تْلیس زضذت
پیًْسی زض غی هست کْتاُی اهکاًپصیط اؼت.
ضیع اظزیازی:
پایَ ی GF677یکی اظ اّلیي پایَ ُای تازام اؼت کَ تْؼػ ضیع اظزیازی تکثیط ـسٍ ّ ٌُْظ
زض اضّپا تطْض ّؼیؼی تا اؼتلازٍ اظ ایي ضّؾ ،تا اهکاًات کن ؼالیاًَ ۹تا ۸هیلیْى گیاٍ
تکثیط هیفْز.اهکاى تکثیط اضهام ًیع اظ ایي غطین ّخْز زاضز .اضهام ferragnes ,tuono,
ًfascionelloتایح ضظایت ترفی ضا اظ ًظط تْلیس ضیفَ زض ـطایػ زضّى ـیفَ ای ّ
ؼاظگاض ـسى تا ـطایػ تیطّى ًفاى زازٍ اًس .تا ایٌحال ٌُْظ اغالػات کاكی زض هْضز ػکػ
الؼول اضهام ضیفَ زاض ـسٍ زض ـطایػ زضّى ـیفَ ای زض هعضػَ ّخْز ًساضز.
پایَ ُا:
اهکاى پیًْس تازام ضّی پایَ ُای تازام ُ،لْ ،آلْ ّ گْخَ ّخْز زاضز .زض ایطاى تطای پایَ
تیفتط اظ تصض ًْػی تازام ـیطیي کَ زاضای پْؼت ؼلت ،هْؼْم تَ تازام ؼٌگی اؼت اؼتلازٍ
هیفْز .ایي ًْع تازام زضذتاًی هْی ّ هواّم تَ ذفکی ّ ؼطها ایداز هیکٌس .تا ایٌحال زض
ظهیٌِای تحت آتیاضی ّ ظهیٌِای هطغْب ّ کن ػون تَ تطتیة پایَ ُلْ ّ گْخَ یا آلْ تطخیح
زاضز.
زض کفْض ُای ذاضخی ٌُْظ اظ پایَ ی تازام ـیطیي یا تلد تؼلت هواّهت ـاى تَ ذفکی
،ذاکِای آُکی ّ کلطّظ ًاـی اظ کوثْز آُي ّ ،ػوط غْالًی آًِا اؼتلازٍ هیفْز.ایي پایَ ُا
ُوچٌیي ًؽثتا هواّم تَ ـْضی ّ ذفکی ّ کلطّظ تْزٍ ،اها ضیفَ ایي پایَ ُا تَ چٌسیي تیواضی
ذاکعی ،ترصْق زض ـطایػ آتیاضی حؽاغ اؼت .زض ـطایػ ذٌک تط ّ هٌاغن تحت
آتیاضی ،اظ زاًِالِای ُلْ تَ ػٌْاى پایَ اؼتلازٍ هیفْز .ایي پایَ زاضای هسضت یکٌْاذت تط
تْزٍ ّ زّاهؿ زض حیي اًتوال تیفتط ،اها تَ ذفکی ّ کلطّظ حؽاؼتط هی تاـس .زض آهطیکا ،
تصّض ضهن ًواگط کَ زاضای پْؼت ًاظکتط تْزٍ ّ تَ ًواتس هواّم هی تاـس ّ ضهن لْل کَ
زاًِالِای یکٌْاذت تَ ّخْز هی آّضز ،اؼتلازٍ هیفْز .زض كطاًؽَ GF305هْضز اؼتلازٍ
هطاض هیگیطزُ ،ط چٌس ایي ضهن تَ ً ّ Agrobacterium tumefaciensواتس گطٍ ضیفَ
حؽاغ هیثاـس .تَ غْض کلی پایَ ُای ُلْ تَ ّیطّؼِا کَ تاػث ًگطكتي پیًْس ّ کاُؿ ػوط
گیاٍ هیفًْس حؽاغ تْزٍ ّ تَ آُک هواّهت کوتطی زاضًس.
پایَ ُای اًتراب ـسٍ:
ایي پایَ ُا ػثاضتٌس اظُ :یثطیسُای ُلْ +تازام ) ، (GF557, GF677آلْ(هیطّتاالى ۴۱۳۴
،هاضیاًا ) ُ ّ GF 8/1یثطیسُای هیطّتاالى × ُلْ یا هیطّتاالى × تازامُ .یثطیس ُای
ُلْ×تازام :پایَ GF677توطتیا تَ غْض اًحصاضی زض تاؿِای هتطاکن تازام ،زض ذاکِای تا
ظُکؿ ذْب ّ زاضای ۵تا ۰۴۴آُک كؼال هْضز اؼتلازٍ هطاض هیگیطًس .ایي پایَ ضـس ؼطیغ
زاـتَ ،ظّزضؼی ضا الواء ّ ًؽثت تَ ذفکی ّ کلطّظ هواّم ،اها ذیلی حؽاغ تَ ًواتس ُا
اؼت.
ایي پایَ تْؼػ هلوَ ی چْب ًطم تطگ زاض تکثیط هی ـْز .هلوَ ُا زض ذطزاز ّتیط هاٍ اظ
زضذت گطكتَ هی ـْز ّ تحت ـطایػ آتلفاًی ضیفَ زاض هی گطزًس .هؽوت پائیي هلوَ ُا ،تا
ایداز زّ ـکاف غْای ظذوی ـسٍ ّ هثل اظ هطاض گطكتي زض هحیػ ضیفَ ظایی زض هحلْل
۰۱۱۱ -۴۱۱۱هیلی گطم زض لیتط اؼیس اًسّل تْتیطیک ) (IBAتَ اظاكَ ی یک هاضچ کؿ
كطّ تطزٍ هی ـْز.
زضصس ضیفَ ظای هؼوْالً ذیلی تاال ًیؽت .تا ایي حال ضّزضیگع ًاّاضّ ( )۰۷۸۰تا اؼتلازٍ
اظ هلوَ ُای چْب ّ تطکیثی اظ ؼطها ّ اؼتلازٍ اظ ُْضهْى ّ گطهای تحتاًی تْاًؽت ۷۷۴
ضیفَ ظایی تسؼت آّضز .هلوَ ُا هثل اظ تیواض تا IBAتَ هست ۵۶۱ؼاػت ( %۱ؼاػت ظیط
۹ ْ Cزض ـي تاظاكَ %۴۸ؼاػت زض ۹۵۴ ّ % ْ Cضغْتت ًؽثی ) ؼطهازُی ـسًس ّ
ؼپػ زض هحیػ کفت پطالیت تا گطهای تحتاًی ۴۱ ْ Cهطاض گطكتٌس.
تحویوات لْضتی ّ ُوکاضاًؿ ًفاى زاز کَ پتاًؽیل ضیفَ ظایی GF 677تحت ـطایػ آتلفاًی
زض اکتثط ( هِط هاٍ ) هْهؼی کَ تطگِا هیطیعًس ذیلی تیفتط اؼت ( حسّز . ) ۵۱۴آًِا
گعاضؾ زازًس کَ هلوَ چْب ؼرت تا اؼتلازٍ اظ گطهای تحتاًی تِتطیي ًتیدَ ضا هی زُس .زض
حال حاظط ایي پایَ توطیثا ً اًحصاضاً تْؼػ ضیع اظزیازی تکثیط هی یاتس.
آلْچَ ُا:
اظ ایي گطٍّ پایَ تٌِا ّ ۴۶۴%هاضایاًا GF ۸/۰هْضز اؼتلازٍ هطاض گطكتَ اًس ُ .ط زّ ایي
پایَ تا ظُکؿ کن ّ ذاکِای هطغْب هْضز اؼتلازٍ هطاض هی گیطًس .ایي پایَ ُا هواّهت
ذْتی ًؽثت تَ ًواتس ّ تیواضی Armillaria melleaزاضًس ّ تَ آؼاًی اظ غطین ؿیط خٌؽی
تکثیط هی ـًْس .ایي پایَ ُا هسضت زضذت ضا کاُؿ زازٍ ّلی تاض زُی تِتطی زاضًس .ػیة
ایي پایَ ُا ؼاظگاضی هحسّز آى تا تازام اؼت کَ هؼوْالً تَ صْضت ضیعؾ ظّز ضغ تطگِا
زض پائیع تطّظ هی کٌس .تا ایي حال تؼعی اظ اضهام تازام ؼاظگاضی ذْتی ًفاى هی زٌُس .تَ
ػٌْاى هثال هاضیاًا ۴۶۴%تا هاضکًْا ،تگعاغ ًَ ،پالغ اّلتطا ّ آی ّ پایَ هاضیاًا ۸/۰تا
كطاًدٌػ ،آی ،پیطلػ ،تکعاغ ًَ ،پالغ اّلتطا كاؼیًْلْ ّ پیعّتا ُ .وَ ی ایي پایَ ُا
تْؼػ هلوَ چْب ؼرت تَ غْل ۴۵ؼاًتیوتط تکثیط هی ـًْس .هلوَ ُا زض ظهؽتاى گطكتَ هی
ـًْس ّهؽوت تحتاًی اى تا هحلْل ۴۱۱۱هؽوت زض هیلیْى ایٌسّل تْتیطیک اؼیس ّ هاضچکؿ
تیواض ـسٍ ّ هؽتویوا ً زض ذعاًَ کاـتَ هی ـْز .تطای تؽطیغ ضیفَ ظایی تِتط اؼت هثل اظ
هطاض زازى هلوَ ُا زض ذعاًَ ،تَ هست ُ ۳-%لتَ آًِا زض ـطایػ حطاضت تحتاًی۴۱-۰۸ْ C
زض حالی کَ هؽوت اًتِایی هلوَ ُا زض ـطایػ ُْای ذٌک تیطّى هطاض گطكتَ ،هطاض زُین.
ُیثطیس ُای زیگطُ :یثطیس ُای زیگط تَ ػلت ًا ؼاظگاضی تا تازام ّ هفکل تْلیس تا کٌْى تَ
صْضت تداضی تَ ػٌْاى پایَ تطای تازام هْضز اؼتلازٍ هطاض ًگطكتَ اؼت.
ضـس هیٍْ ّ تلْؽ:
هیٍْ ی تازام اظ ًْ ع ـلت تْزٍ ّ زاضای هٌحٌی ضـس ؼیگوْئیسی هیثاـس .تْؼؼَ ی هیٍْ -۹۵
۹۱ضّظ تؼس اظ گل زُی تْهق هیفْز .اضتثاغی تیي ضؼیسگی هیٍْ ّ تاضید گل زُی ّخْز
ًساضز .پطیکاضپ هیٍْ ی تازام ًاظک هیثاـس .زض تیط هاٍ ّ هطزاز پْؼتَ ی ؼثع ـکاكتَ ـسٍ
ّ زضّى تط آظاز هیفْز .ـکل زضّى تط ،ظاُط ّ اؼتحکام آى خعء هفرصات یک ّاضیتَ
هیثاـس ،اها هیتْاًس تحت تأثیط ـطایػ آب ّ ُْایی ًیع هطاض گیطز .زضّى تط هیٍْ حاّی یک
یا زّ هـع تا اًساظٍ ُای هتلاّت هیثاـس کَ ّظى آًِا تیي ۱/۵ت ۰/۵گطم هیثاـس .پْؼت
هـعُای تالؾ هٍِْ ای ضًگ اؼت .خٌیي زض اتتسا تؽیاض کٌس ضـس هیکٌس ۵۱ .ضّظ تؼس اظ
تاضّضی اًساظٍ ی آًِا كوػ ۰۱۱-۴۱۱هیکطّ هتط اؼت ّ .هتی هیٍْ تَ حساکثط اًساظٍ ی ذْز
ضؼیس ،ضـس خٌیي ؼطیغ ـسٍ ّ توام آًسّؼپطم ضا تَ هصطف هیطؼاًس .زض هطحلَ ی تلْؽ ،
خٌیي تا لپَّ ُای تعضگؿ توام كعای تصض ضا پط هیکٌس.
اّلیي ً فاًَ ی ضؼیسگی تازام ایداز ـکاف زض اهتساز ـیاض ـکوی پْؾ هیٍْ هیثاـس.اؿلة
پطّضؾ زٌُسگاى ۰/۵هاٍ تؼس اظ اّلیي ًفاًَ ُای ـکلتي تطّى تط ،اهسام تَ تطزاـت هیٍْ ُا
هیکٌٌس .تازام ُای کَ پیطاهْى زضذت ( زض هؽوت ذاضخی تاج زضذت ) هطاض گطكتَ اًس ،
ظّزتط اظ آًِایی کَ ز ض هؽوت هطکعی هطاض زاضًس تَ تلْؽ ّ ضؼیسگی هی ضؼٌس .حتی
کاضتطز گاظ اتیلي ُن ًوی تْاًس ضؼیسگی ضا یکٌْاذت کٌس .زض صْضتی کَ هثل اظ ـکلتي
تطّى تط ،زاًَ ذفک ـْز ،تاػث ذفکی ّ الؿطی هـع هی ـْز ُ ،وچٌیي تٌؿ ُای
ذفکی ّ هْاز ؿصای ایي حالت ضا اكعایؿ هی زُس .تَ غْض کلی زض هْهغ ضؼیسگی زاًَ ،
پْؼت هیٍْ تطاحتی خسا ـسٍ ّ هیٍْ ُا تطاحتی زض اثط تکاى زازى اظ زضذت خسا هیفًْس .زض
تؼعی اظ کفْض ُا تَ هٌظْض کاُؿ ذؽاضات آكتی تَ ًام ًاّل اّضًح ّضم ،اهسام تَ تطزاـت
ظّزتط (هثل اظ ضؼیسى کاهل) هی ًوایٌس .الثتَ زض ایي حالت ًیطّی تیفتطی تطای تطزاـت
هکاًیکی الظم هیثاـس ّ هوکي اؼت زضذتاى زض اثط تکاى ـسیستط زض ایي حالت صسهَ تثیٌٌس .
ُوچٌیي هـعُا کْچکتط تْزٍ ّ ػطط ّ غؼن کاُؿ هی یاتس ّ ُعیٌَ ی ذفک کطزى
هحصْل تاالتط ذْاُس تْز.
تطزاـت ّ هیعاى هحصْل:
تازام تَ صْضت ؼثع (چاؿالَ) ّ یا ذفک تطزاـت هیفًْس .اضهام تازام کاؿصی تَ صْضت
ؼثع تطای هصطف هؽتوین تطزاـت هی ـًْس .تطزاـت تَ صْضت ؼثع تَ تؼعی اظ
کفْضُای هسیتطاًَ ای هحسّز هیفْز ّ تٌِا % ۴اظ کل تْلیس ضا ـاهل هیفْز .تطزاـت
ذفک اظ هطزاز تا هِطهاٍ اًدام هیفْز .زض هٌاغن زین تازام ُا ظّزتط اظ هٌاغن تحت آتیاضی
هی ضؼٌس .زض هٌاغوی کَ تازام تَ صْضت هکاًیکی خوغ آّضی ّ تطزاـت هی ـْز توِیسات
الظم اظ ًظط كاصلَ کاـت ً ،حٍْ ی ُسایت زضذتاى ّ هسیطیت تاؽ هثالً تایس زض ًظط گطكتَ
ـْز .زض تطزاـت هکاًیکی ،ؼطح تاؽ ػاضی اظ ػللِای ُطظ ّ تویع ًگَ زاـتَ هیفْز .تَ
ّؼ یلَ ی تکاى زازى تا ّؼایل هرصْق تازام ُا تطزاـت هی ـًْس .تازام ُای ضیرتَ ـسٍ
ضّی ظهیي ضّی ضزیلِای خوغ آّضی ـسٍ ّ تْؼیلَ ی هاـیي هرصْق تطزاـت ـسٍ ّ تَ
زاذل تطیلی ُایی ُسایت هی ـًْس .هیعاى هحصْل زض ُکتاض تَ ضهن ّ ـطایػ کفت تؽتگی
زاضز .زض ـطایػ زین هحصْل کوتط هی تاـس . .هیعاى هحصْل تا %/۵تي زض ُکتاض هی
تْاًس تاـس ّلی هؼوْالً ذیلی کوتط اظ ایي هوساض اؼت .هیعاى هحصْل زض کالیلطًیای آهطیکا
۰۹۱۱کیلْگطم (تا پْؼت ؼرت ) زض ُکتاض اؼت .تَ غْض کلی تؽتَ تَ ضهن ّ ـطایػ کاـت
هیعاى هحصْل تیي ۰تا ۴تي زض ُکتاض ( تا پْؼت ؼرت) هتـیط اؼت.
كطایٌس ّ زضخَ تٌسی تازام:
تؼس اظ تطزاـت ،تطّى تط هیٍْ ُا تْؼػ هاـیي کٌسٍ هیفْز .هاـیي ُای هْضز اؼتلازٍ تطای
تازام ُای پْؼت کاؿصی هٌاؼة ًیؽتٌس ّ تـییطات ّ تٌظیواتی زض آًِا تایؽتی صْضت گیطز .
ؼپػ تازام ُا زض ظیط آكتاب تَ ه ّست ۳-%ضّظ ذفک هیفْز تا ضغْتت آًِا تَ ۸-۸/۵زضصس
تطؼس .تؼساً زض غی اًثاض زاضای % ۰زیگط اظ ضغْتت کاؼتَ ذْاُس ـس .اًثاض تازام ُای
پْؼت ًطم (کاؿصی) تؼلت احتوال آلْزگی هاضچی تا هفکالت تیفتطی هْاخَ اؼت.
خِت تِثْز کیلیت ظاُطی تازام ُایی کَ هصطف ضّهیعی زاضًس ،آًِا ضا تا اؼتلازٍ اظ زی
اکؽیس ؼْللْض ؼلیس هی کٌٌس .پْؼت چْتی تویَ ی تازام ُا تْؼػ هاـیي ـکؽتَ ـسٍ ّ هـعُا
خسا هیفًْس .هـعُا تا تْخَ تَ اًساظٍ ،ضهن ّ یا هٌطوَ هحل تْلیس غثوَ تٌسی ّ تَ كطّؾ
هیطؼٌس.
تازام ُا اظ ایي ًظط تَ ۵گطٍّ توؽین هی ـًْس:
۰٫ؼٌگی ّ یا زاضای پْؼت تؽیاض ؼرت ّ ؼلت( % ۴۱-۴۵هـع)
۴٫پْؼت ؼرت ( % ۴۵-۳۵هـع)
۳٫پْؼت ًیوَ ؼرت ( % ۳۵-%۵هـع)
%٫پْؼت ًطم ( % %۵-۵۵هـع)
۵٫پْؼت کاؿصی( % ۵۵-۶۵هـع)
زض هْضز هـع ُا ،زضخَ تٌسی زض تداضت تیي الوللی تَ صْضت ظیط اؼت:
۰٫هـعُای گعیٌؿ ًفسٍ :هحتْی ًا ذالصی ـاهل هـعُای زّ هلْ ّ ـکؽتَ کَ هؼوْالً تؼس
اظ ذطز کطزى ّ یا آؼیاب زض ـکالت ؼاظی ّ یا صٌؼت ـیطیٌی هْضز اؼتلازٍ هطاض هیگیطًس
.
۴٫هـعُای گعیٌؿ ـسٍ :ایي هـعُا تط اؼاغ اًساظٍ ّ یا ّظى گعیٌؿ ـسٍ اًس ّ تؼس اظ پْؼت
گیطی هکاًیکی زض آب oc98تَ هست ۴زهیوَ ،زض صٌایغ ؿصایی (تؽتٌی ،هٌازی ،تازام ًوک
ظزٍ ،تازام تا پْـؿ ـکطی یا تازام ؼْذتَ) هْضز اؼتلازٍ هطاض هی گیطًس.
۳٫هـع ُای تلد ،ـکؽتَ ،زّ هلْ ّ تسّى ـکل ّ كطم هٌاؼة :ایي هـعُا تَ صْضت آؼیاب
ـسٍ ّ یا تکَ ُای کْچک زض هٌازی ّ ـیطیٌی ؼاظی ّ یا هوکي اؼت تطای تِیَ ی ضّؿي تَ
هٌظْض اؼتلازٍ زض کطهِای آضایفی ّ زاضّؼاظی هْضز اؼتلازٍ هطاض گیطًس.
تازام ُای ایطاى اظ ًظط اًساظٍ تَ چِاض گطٍّ توؽین هی ـًْس:
۰٫زؼت چیي یا ػالی تا ۳%زاًَ زض یک اًّػ ( ۰۴۱۱زاًَ یا کوتط زض ) Kgحس اؿواض۵
%اظ گطٍّ زضـت تط.
۴٫زضـت ۳%،تا ۳۶هـع زض یک اًّػ( ۰۴۱۱تا ۰۴۸۱زاًَ زض کیلْگطم) ،حس اؿواض
۹۴اظ گطٍّ ضیع.
۳٫ضیع تیفتط اظ ۳۶هـع زض یک اًّػ (تیؿ اظ ۰۴۸۱زاًَ زض کیلْگطم) ،حس اؿواض ۸۴
اظ گطٍّ هرلْغ.
%٫هرلْغ یا اؼتاًساضز :هرلْغی اظ تازام ُای تا اًساظٍ ُای هرتلق.
زضخَ تٌسی زیگط تط اؼاغ هدوْع ظطایة تسؼت آهسٍ زض خسّل ظیط هی تاـس کَ تط ایي
اؼاغ زضخَ تٌسی تَ صْضت ظیط اؼت:
۰٫زضخَ تٌسی هوتاظ (خوغ ظطایة ّ ۶حساکثط تا )۷
۴٫زضخَ یک (خوغ تاالتط ظطایة ّ ۷حساکثط تا)۰۳
۳٫زضخَ زّ ( خوغ ظطایة تاالتط اظ ّ ۰۳حساکثط تا )۰۸
%٫زضخَ ؼَ ( خوغ ظطایة تاالتط اظ ّ۰۸حساکثط تا )۴۴
اضهام تازام:
اضهام تازام اظ ًظط ػازت ضـس ّ ػازت گل زُی ،ظهاى گل زُی ،ظهاى تطزاـت ّ هحصْل
زُی ّ حؽاؼیت تَ آكات ّ اهطاض غثوَ تٌسی هی کٌٌس .یکی اظ ػْاهل هحسّز کٌٌسٍ ی کفت
تازام ّهْع ؼطها ُای زیطضغ تِاضٍ اؼت کَ ؼثة صسهَ تَ گل ُا یا هیٍْ ُای خْاى ـسٍ ّ
هحصْل ضا ًاتْز هی ًوایس .تٌاتطایي زض اًتراب ضهن هٌاؼة تازام تطای ُط هٌطوَ یکی اظ
ػْاهل هِن کَ تایؽتی هْضز تْخَ هطاض گیطز ظهاى گل زُی زض تِاض هی تاـس.
ظطایة تا اؼتلازٍ اظ خسّل ظیط تؼییي هی گطزًس:
ظطیة
ذاکَ تازام
تازام چطّکیسٍ
ذطزٍ تازام
هْاز ذاضخی
تازام زّ هلْ
اًساظٍ
۰
تا %۴
تا %۰
۱
۱
تا %۳
تا ۳%هـع زض اًّػ
۴
تیؿ اظ ۴تا %۵
تیؿ اظ ۰تا %۴
تا %۵
تا %۵
تیؿ اظ %۳
تیؿ اظ ۳%تا ۳۶هـع زض اًّػ
۳
تیؿ اظ ۵تا %۹
تیؿ اظ ۴تا %۳
تیؿ اظ ۵تا %۶
تیؿ اظ ۵تا %۹
تیؿ اظ ۳۶هـع زض یک اًّػ
%
تیؿ اظ ۹تا %۰۱
تیؿ اظ ۳تا %۳/۵
تیؿ اظ ۶تا %۹
تیؿ اظ ۹تا %۰۱
هرلْغ
یک اًّػ تطاتط تا ۴۸/۳گطم هی تاـس.
اظ اضهام زیط گل تازام ُا ی ذاضخی تاضزی ًاًپاضیل (ذیلی زیط گل ) ،تکعاغ ،تًْْ ،
کطیؽتْهْضتْ ،كطاًگٌػ ،كلیپْؼْ ،كطاگْیلْ ّ ژًکْ ضا هیتْاى ًام تطز .زض ایطاى ًیع ؼطها
ُای زیطضغ تِاضٍ ذؽاضت اضز هی کٌس .زض ایي ضاؼتا زض خِت ـٌاؼایی ّ هؼطكی اضهام زیط
گل تازام تحویواتی زض ًواغ هرتلق ایطاى صْضت گطكتَ اؼت .زض ایي تاضٍ زض ایؽتگاٍ
تحویوات کفاّضظی ـاُطّز ۴۶ضهن تازام اظ ؼال ۰۳۶۱هْضز هطالؼَ ّ تطضؼی هطاض گطكتَ
اًس .زض ًتیدَ اضهام اظ ًظط ظهاى گل زُی تَ چِاض گطٍّ ذیلی زیط گل ( ـاُطّز ّ ۸ ،۰۶ ،
، )۹زیط گل ( ـاُطّز ، )۶ ّ ۰۵ ، ۰۸ ،۰۴هتْؼػ گل ( ـاُطّز ّ ) ۴۰ ّ ۰۹اضهام ظّز
گل ( ضهن هٌوا ّ ًدق آتاز ) توؽین ـسٍ اًس تَ غْضیکَ اضهام ذیلی زیط گل تا اضهام ظّز گل اظ
۴۰تا ۳۱ضّظ زض ـطّع ظِْض گل اذتالف زاضًس.
اظ ًظط هیعاى ػولکطز هیٍْ تا پْؼت چْتی ضهن ـاُطّز ۰۴تا ۳۶۱۱کیلْگطم زض ُکتاض ّ
اظ ًظط هیاًگیي ػولکطز هـع هیٍْ ّ کیلیت آى ضهن ـاُطّز ۰۸تا ۰۶۹۵کیلْگطم زض ُکتاض
ًؽثت تَ ؼایط اضهام تطتطی زاـتَ اؼت.
زض ـِطؼتاى کاـوط اضهام زیط گل تازام ُای هحلی زض غی ؼالِای ۰۳۹۴-۹%ـٌاؼایی
گطزیسًس .تِتطیي اضهام اظ ًظط زیط گل زُی کَ ػولکطز ذْتی ًیع زاـتٌس ػثاضت تْزًس اظ
M9-20 . ، M2-61 ، M14-18 ، B3 ،M2-6 ، M2-8
زض هٌطوَ ی هیاًَ هطالؼاتی زض ضاتطَ تا اًتراب اضهام زیط گل تازام زض غی ؼالِای ۰۳۹۴تا
۰۳۹۵اًدام گطكت ً ،تیدَ ی ایي ه طالؼات هٌدط تَ هؼطكی زّ ضهن زیط گل تَ ًام ُای ػلی
تاال ّ A-2ـسٍ اؼت .ایي اضهام ۰۵تا ۴۱ضّظ زض هوایؽَ تا اضهام زیگط زیط گل تط تْزًس .
ضهن ػلی تاال یک ضهن پْؼت کاؿصی اؼت کَ ًؽثت هـع تَ پْؼت چْتی هیٍْ آى زض حسّز
۶۵تا % ۹۱اؼت .ایي زّ ضهن ذْز ًاؼاظگاض تْزٍ ّلی ًؽثت تَ ُن کاهالً ؼاظگاضی زاضًس ّ
زض کاـت ُای هرلْغ هی تْاًٌس گطزٍ ظای ذْتی تطای یکسیگط تاـٌس.
زض ایؽتگاٍ تحویواتی آشض ـِط ،ذْاب كیعیْلْژیکی تؼسازی اظ اضهام تداضی هْضز هطالؼَ
هطاض گطكتَ اؼت .زض ایي تحویوات هوساض ًیاظ ؼطهایی ( تَ حؽة ّاحس ؼطهایی ) ّ ًیاظ
حطاضتی ( تطحؽة زضخَ ؼاػت ضـس ) تطای ُلت ضهن تداضی هحاؼثَ ـسٍ اؼت .زض ایي
تحوین ضاتطَ ی هثثت ّ هؼٌی زاضی تیي ظهاى گل زُی ّ ًیاظ ؼطهایی ّ حطاضتی اضهام
تسؼت آهسٍ اؼت .زض ػیي حال هؼلْم ـسٍ اؼت کَ ػْاهلی هاًٌس ظهاى تَ ذْاب ضكتي گیاٍ ،
هیعاى صلط گیاُی (صلط كیعیْلْژیکی ) ّ چگًْگی ػکػ الؼول زهایی خْاًَ ُای گل ًیع
هی تْاًس زض ظهاى گل زُی هؤثط تاـٌس .چْى ایي آظهایؿ زض یک ؼال ظضاػی () ۹۳-۹%
اًدام گطكتَ تَ ًظط هی ضؼس تطای اغویٌاى تَ ًتایح تسؼت آهسٍ ًیاظ تَ تکطاض آظهایؿ زض
ؼالِای تیفتطی هیثاـس.
زض ایؽتگاٍ تحویوات کفاّضظی غطم ّاتؽتَ تَ هطکع تحویوات کفاّضظی ذطاؼاى ۸۰اکْتیپ
زیط گل تازام اظ هٌاغن هرتلق اؼتاى خوغ آّضی گطزیسٍ ّ زض هالة یک هدوْػَ زض زؼت
هطالؼَ هی تاـس (هصاکطٍ تا هحوْز ػسلی).
آكات ّ تیواضی ُای هِن تازام:
ػالٍّ تط آكات ػوْهی زضذتاى هیٍْ هاًٌس اًْاع ـتَ ُا ،ؼْؼکِای پْؼت ذْاض ،چْب
ذْاض ،تطگ ذْاض ّ گل ذْاض ّ کطم ؼلیس ضیفَ کَ تَ تازام ُن ذؽاضت ّاضز هی کٌٌس ،یک
ًْع هـع ذْاض تازام تَ ًام Eurytoma amigdali end.هرصْق تازام ّخْز زاضز.
اظ تیواضی ُا لکَ ی آخطی تطگ تازام ّ ؼلیسک ؼطحی ـایغ تط هی تاـس.
ظًثْض هـع ذْاض تازام:
حفطٍ کاهل ظًثْض کْچکی اؼت تَ ضًگ ؼیاٍ ّ کطم ،الضّ آى ؼلیس ضًگ اؼت .هـع ذْاض
تازام هیٍْ ی خْاى ضا ؼْضاخ کطزٍ ّ یک ترن زض آى هی گصاضز .پػ اظ هست هؼیي ترن تاظ
ـسُْ الضّ حفطٍ تیطّى آهسٍ ّ زاذل تازام تثسیل تَ ـلیطٍ ـسٍ ،حفطٍ کاهل ؼال تؼس اظ
ـلیطٍ ذاضج ـسٍ ّ ـطّع تَ ترن گصاضی هیکٌس.
هثاضظٍ :تطای هثاضظٍ تا ایي آكت ضاٍ ُای ـیویایی ّ هکاًیکی ّخْز زاضز .زض هثاضظٍ ی
هکاًیکی هیٍْ ُای آلْزٍ حاّی الضّ حفطٍ اظ ضّی زضذت یا ضّی ظهیي خوغ آّضی ـسٍ ّ
ؼْظاًسٍ هی ـْز.
زض هثاضظٍ ی ـیویایی اظ ؼوْم كؽلطٍ هاًٌس گاهگؽاى ،زی کلطّكْى ،كؽلاهیسّى (تطای
حفطٍ ی کاهل ) ّ یا ًْاکطّى ،كؽلاهیسّى (تط ػلیَ ترن الضّ ) اؼتلازٍ هی ـْزً .ظط تَ
ایٌکَ چاؿالَ تازام زض ایطاى تَ صْضت ؼثع هصطف هی ـْز ،لصا ؼن پاـی تْصیَ ًوی ـْز
.
لکَ آخطی تطگ تازام:
زض ایطاى تطای اّلیي تاض اؼلٌسیاضی آى ضا زض ضظائیَ ّ لطؼتاى گعاضؾ ًوْزٍ اؼت ً .فاًَ
ی ایي تیواضی ضّی تطگ تازام اتتسا تَ صْضت لکَ ُای تی ـکل ّ ؼثع هتوایل تَ ظضز
ظاُط هیفْز .تؼساً تطگ کلطّكیل ذْز ضا زض هحل ایي لکَ ُا کَ هؼوْالً گْـَ زاض تْزٍ ّ
حاـیَ ی ًا هفرصی زاضًس کاهالً اظ زؼت زازٍ ّ تَ ضًگ ظضز زض هی آیس .تَ تسضیح کَ هاضچ
ػاهل تیواضی پیفطّی ّ ضـس ّ ًوْ هیکٌس ضًگ لکَ ُا ًیع اظ ظضزی تَ ًاضًدی ّ تؼس تَ
هطهع آخطی زض هی آیس .زض ایي هْهغ تاكت تطگ زض هحل لکَ ُا ظرین ـسٍ ّ تَ ؼوت ؼطح
تحتاًی تطخؽتَ هی ـْز .زض حالیکَ زض ضّیَ ی تاالیی تطگ كطّضكتگی تَ ّخْز هی آیس .
تطگ زض هحل لکَ ُا ظرین تط هی ـْز ّ گاُی تَ ۴-۳تطاتط ظراهت تطگ ؼالن هی ضؼس .
اّاذط كصل تاتؽتاى لکَ ُای تطگ ضًگفاى کاهالً هٍِْ ای ّ تیطٍ ـسٍ ّ تاكت تطگ زض ایي
هؽوت ُا هطزٍ ّ ذفک هی ـْز .گاُی تَ ػلت پیْؼتي تؼسازی اظ ایي لکَ ُا توام پٌِک
تطگ كاؼس ـسٍ ّ هی ضیعز .ػاهل تیواضی هاضچی تَ ًام Polystigma ochraceumهی
تاـس.
هثاضظٍ :تطای هثاضظٍ اظ اًْاع هاضچ کؿ ُا زض چٌسیي ًْتت اؼتلازٍ هی ـْز .اّلیي ؼوپاـی
زض اؼلٌس هاٍ تا هاضچ کؿ کاؼیس ۰۱۰تَ ًؽثت ۵زض ُعاض یا هحلْل زّ زضصس هی تاـس .زض
تِاض ُویي ز ضذتاى چِاض تاض تا یکی اظ هاضچ کفِا ؼوپاـی هی گطزًس ( .هثل کاؼس ۰۱۰تَ
ًؽثت ۰/۵زض ُعاض ،کاپتاى تَ ًؽثت ۳زض ُعاض ،پْلیسام (تط اؼاغ ظیٌة ) تَ ًؽثت ۴/۵
زض ُعاض ،هلپطکػ تَ ًؽثت ۰/۵زض ُعاض ،هحلْل تْضزّ تَ ًؽثت یک زضصس ،ظیطام تَ
ًؽثت زّ زض ُعاض ،زیتاى ام . )%۵-اّلیي ؼوپاـی تِاضٍ تؼس اظ ضیعؾ گلثطگ ُا ّ توطیثا ً زض
زَُ ی ؼْم كطّضزیي هاٍ هی تاـس .زض ایي هْهغ هیٍْ ُای تازام کاهالً کْچک ّ زض توایای
گلثطگ ُا پْـیسٍ اؼت ّ اظ غطكی خْاًَ ُای تطگی زض حال تاظ ـسى اؼت ًْ ۳ .تت
ؼوپاـی تؼسی تَ كاصلَ ی زّ ُلتَ اظ یکسیگط تایس اًدام گیطز.
ؼلیسک ؼطحی تازام:
ایي ؼلیسک تَ غْض هؼوْل اظ اّاؼػ تاتؽتاى ـیْع هییاتس ّ اّلیي ػالئن آى ایداز لکَ ُای
ؼلیس ذاکؽتطی زض ؼطح تحتاًی تطگ ُا اؼت .تؼساً ایي لکَ ُا تَ یکسیگط پیْؼتَ ّ هفط
ؼلیس ضًگی زض ؼطح ظیطیي تطگ تَ ّخْز هی آّضًس .ؿالثا ً زض ؼطح كْهاًی تطگ لکَ ُای
هطهع یا هٍِْ ای ضًگی تَ ظِْض هی ضؼس کَ زض هواتل لکَ ُای ؼلیس ؼطح ظیطیي هطاض زاضًس
.زض اّاذط ـِطیْض هاٍ ضّی هفط ؼلیس ؼطح ظیطیي تطگ ًوطَ ُای ؼیاٍ ضًگی ظاُط هی
ـًْس کَ اًسام خٌؽی هاضچ اؼت.
هثاضظٍ :تا تْخَ تَ ایٌکَ كؼالیت هاضچ اظ اّاؼػ تاتؽتاى ـطّع هی ـْز ،ذؽاضت آى چٌساى
ظیاز ًثْزٍ ّ زض صْضتیکَ ؼلیسک زض تؼعی اظ ًْاحی ـست زاـتَ تاـس هی تْاى زضذتاى ضا
تَ هحط هفاُسٍ ی اّلیي ػالئن تیواضی زض پفت تطگ ُا تْؼػ هاضچ کؿ کاضاتاى یا ؼوْم
گْگطزی ؼوپاـی ًوْز.