Avrupa Birliginde Vatandas Girisimi

See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.
net/publication/330654834
Avrupa Birliğinde “Vatandaş Girişimi”
Chapter · January 2011
CITATION READS
1 361
1 author:
Ilke Göçmen
Ankara University
61 PUBLICATIONS 48 CITATIONS
SEE PROFILE
All content following this page was uploaded by Ilke Göçmen on 26 January 2019.
The user has requested enhancement of the downloaded file.

Avrupa Birliğinde “Vatandaş Girişimi”
İlke GÖÇMEN∗
I. Giriş
“Vatandaş girişimi”, 2009 yılında yürürlüğe giren Lizbon Antlaşması ile birlikte Birlik
vatandaşlarına tanınan yeni bir haktır.1 Vatandaş girişimi ile bir milyon Birlik vatandaşı,
Komisyondan Birliğin hukuki tasarrufuna dönüşmek üzere bir öneri sunmasını talep
edebilecektir.2 Bu bakımdan, vatandaş girişimi, vatandaşların Avrupa Birliğindeki (“AB”)
karar alma süreçlerinde aktif bir rol almasını sağlamak için tasarlanmıştır.3 Böylece, vatandaş
girişimi ile birlikte Avrupa seviyesinde Birlik vatandaşlarının yasama süreçlerine katılması
imkânı ilk kez yaratılmıştır.4 Öyleyse, Birlik vatandaşları, vatandaş girişimi ile ilk defa kendi
seçtikleri bir konuyu Avrupa siyasi tartışma alanına taşıma imkânı edinmektedir.5 Bundan
ötürü, vatandaş girişimi, AB düzeyinde “doğrudan demokrasi-
∗
Dr., Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Avrupa Birliği Hukuku Anabilim Dalı. (ilkegocmen81@yahoo.com)
1
Avrupa Birliği Antlaşması (“ABA”) md. 11(4); Avrupa Birliğinin İşleyişi Hakkında Antlaşma
(“ABİHA”) md. 24(1). Bu çalışmada ABA ile Lizbon Antlaşması ile değişik ABA kastedilmektedir.
2
Vatandaş girişimi, Avrupa Parlamentosu ve Konseyin Komisyondan talepte bulunmasına ilişkin hükümleri
tamamlamaktadır. Youri DEVUYST, “The European Union’s Institutional Balance after the Treaty of Lisbon:
“Community Method” and “Democratic Deficit” Reassessed”, Georgetown Journal of International Law,
Volume: 39, 2008, s. 266. Bkz. ABİHA md. 225, 241; 211/2011 sayılı Tüzük Dibace (1). [Regulation (EU) No
211/2011 of the European Parliament and of the Council of 16 February 2011 on the citizens’ initiative, [2011]
OJ C 65/1.] (“211/2011 sayılı Tüzük”)
3
Andreas AUER, “European Citizens’ Initiative”, European Constitutional Law Review, Volume: 1, 2005, s.
79.
4
Viktoria ROBERTSON, “Elemente der direkten Demokratie im Vertrag von Lissabon: Eine Analyse mit
rechtsvergleichendem Blick nach Deutschland, Österreich und in die Schweiz”, Journal für Rechtspolitik,
Heft: 18, 2010, s. 139. Benzer bir görüş için bkz. Juan MAYORAL, Democratic improvements in the
European Union under the Lisbon Treaty: Institutional Changes regarding Democratic Government in
the EU, European University Institute, Florence, February 2011, s. 4.
5
Dominik HIERLEMANN ve Anna WOHLFARTH, “Europäische Bürgerinitiative: Neuerung mit Sprengkraft”,
Spotlight Europe, No: 2010/07, 2010, s. 2.
479
nin köşe taşlarından biri”6 ya da “hakiki demokratik yenilik”7 ya da “katılımcı demokrasinin
yeni aracı”8 ya da “vatandaşlar için açıkça bir katılım hakkı”9 olarak tanımlanmaktadır.
Bu çalışma, AB’de “vatandaş girişimi”nin gelişimi, uygulanma koşulları ve amacı
hakkında bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, ilk bölüm, vatandaş girişiminin
gelişim sürecini kurucu antlaşmadaki düzenleme ve bu düzenleme uyarınca çıkartılan
211/2011 sayılı Vatandaş Girişimi Tüzüğüne giden yol üzerinden ele almaktadır. İkinci
bölüm, bu Tüzük çerçevesinde vatandaş girişiminin uygulanmasına ilişkin usul ve koşullar ile
kişisel verilerin korunması gibi bununla bağlantılı kimi diğer konulara açıklık getirmektedir.
Üçüncü bölüm ise, vatandaş girişiminin amacı ve ondan beklentileri derlemektedir.
Böylelikle, AB’de vatandaş girişimi, genel hatlarıyla, izah edilmektedir.
II. Vatandaş Girişiminin Gelişim Süreci
Vatandaş girişimi, ilk olarak, Avrupa Anayasal Antlaşması ile Birlik düzeyinde yer
bulmaya çalışmıştır.10 Bununla birlikte, Avrupa Anayasal Antlaşması, 2005 yılındaki Fransa
ve Hollanda referandumları ile bu devletlerde reddedilince, kurucu antlaşmaları değiştiren
Lizbon Antlaşmasına giden süreç başlamıştır.11 Lizbon Antlaşması ise, vatandaş girişimine de
yer vererek, 2009 yılında yürürlüğe girmiştir.12 Aşağıda, vatandaş girişimine ilişkin kurucu
antlaş-
6
Manfred DAUSES, Handbuch des EU-Wirtschaftsrechts, 27. Ergänzungslieferung, Verlag C.H. Beck,
München, 2011, s. 123.
7
Christine REH, “The Lisbon Treaty: De-Constitutionalizing the European Union?”, Journal of Common
Market Studies, Volume: 47, No: 3, 2009, s. 641.
8
AUER, (2005), s. 79. Benzer bir niteleme için bkz. Bruno DE WITTE vd., Legislating after Lisbon: New
Opportunities for the European Parliament, European University Institute, Florence, June 2010, s. 4.
9
Stijn SMISMANS, “New Governance – The Solution for Active European Citizenship, or the End of
Citizenship”, Columbia Journal of European Law, Volume: 13, 2007, s. 604.
10
Avrupa Anayasal Antlaşması md. I-47(4). Vatandaş girişiminin Avrupa Anayasal Antlaşmasının
imzalanmasına kadarki gelişim süreci ile ilgili ayrıntılar için bkz. Andreas MAURER ve Stephan VOGEL, Die
Europäische Bürgerinitiative: Chancen, Grenzen und Umsetzungsempfehlungen, Stiftung Wissenschaft
und Politik – Studie, Oktober 2009, s. 8–9.
11
Bu süreç ile ilgili olarak bkz. Sanem BAYKAL, “Reform Antlaşması ve Getirdikleri: Kurumsal Yapı
Çerçevesinde Genel Bir Değerlendirme”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt: 7, No: 1, 2007, s. 47–54.
12
ABA md. 11(4); ABİHA md. 24(1). Dahası, bazı vatandaş girişimleri, Avrupa Anayasal Antlaşmasının
imzalanması ile Lizbon Antlaşmasının yürürlüğe girmesi arasındaki dönemde, yani 2004–2009 yılları arasında,
deneme projesi şeklinde yürütülmüştür. Bruno KAUFMANN, The European Citizens’ Initiative Handbook:
Your Guide to the World’s First Transnational Direct Democratic Tool, Green European Foundation,
Belgium, 2010, s. 60–66.
480
madaki düzenlemeye ve bu düzenleme uyarınca çıkartılan Vatandaş Girişimi Tüzüğüne giden
yola yer verilmektedir.
A. Kurucu Antlaşmadaki Düzenleme
Vatandaş girişimi, Avrupa Birliği Antlaşması (“ABA”) içerisinde “Demokratik
İlkelere İlişkin Hükümler” başlığı altında düzenlenmektedir.13 Söz konusu Antlaşma md.
11(4) uyarınca:
“Kayda değer sayıdaki üye devletten en az bir milyon Birlik vatandaşı, antlaşmaların
uygulanması amacıyla Birliğin bir hukuki tasarrufunun gerekli olduğunu düşündükleri
konularda, Avrupa Komisyonunu yetkileri çerçevesinde her türlü uygun öneriyi
sunmaya davet etme girişiminde bulunabilir.
Böyle bir vatandaş girişimi için gerekli usul ve koşullar, [Avrupa Birliğinin İşleyişi
Hakkında Antlaşma (“ABİHA”) md. 24(1)’e] uygun olarak belirlenir.”
Bu madde ile atıf yapılan ABİHA md. 24(1)’e göre ise:
“Avrupa Parlamentosu ve Konsey, [ABA md. 14] çerçevesinde, vatandaş girişimi için
gerekli usul ve koşullara ilişkin hükümleri, vatandaşların gelmesi gereken üye
devletlerin asgari sayısı da dâhil olmak üzere, olağan yasama usulü uyarınca hareket
ederek, tüzükler vasıtasıyla kabul eder.”
ABA md. 11(4), kabul edilebilir ve başarılı bir vatandaş girişimi için bütün koşulları
içermemektedir.14 Bununla birlikte, vatandaş girişimi ile ilgili şu koşullar, anayasal15 düzeyde
belirlenmiştir:16
13
Bununla birlikte, vatandaş girişimi hakkı, Temel Haklar Şartı’nda yer almamaktadır. Obwexer ve Villotti’ye
göre Birlik vatandaşlarının benzer hakları, Temel Haklar Şartı’nda “Vatandaşların Hakları” olarak
düzenlenmişken; burada vatandaş girişimine yer verilmemesi tutarsız gözükmektedir. Walter OBWEXER ve
Julia VILLOTTI, “Die Europäische Bürgerinitiative. Grundlagen, Bedingungen und Verfahren”, Journal für
Rechtspolitik, Heft: 18, 2010, s. 110. Bkz. Temel Haklar Şartı md. 44.
14
Matthias RUFFERT, “EUV Art. 11 [Bürgerbeteiligung]”, Christian CALLIES ve Matthias RUFFERT, Der
Verfassungsrecht der Europäischen Union mit Europäischer Grundrechtecharta, 4. Auflage, Verlag C.H.
Beck, München, 2011, Rn. 15. (Vurgu kaldırılmıştır.)
15
RUFFERT, (2011), Rn. 15.
16
Benzer tespitler için bkz. AUER, (2005), s. 80–81; Alexander BALTHASAR ve Alexander PROSSER, “Die
Europäische Bürgerinitiative – Gefährdung der Glaubwürdigkeit eines direktdemokratischen Instruments?”,
Journal für Rechtspolitik, Heft: 18, 2010, s. 124; DE WITTE vd., 2010, s. 5; Martin NETTESHEIM, “EUV
Art. 11 Bürgerbeteiligung”, Eberhard GRABITZ ve Meinhard HILF, Das Recht der Europäischen Union, 41.
Ergänzungslieferung, Verlag C.H. Beck, München, 2010, Rn. 26; OBWEXER ve VILLOTTI, (2010), s. 111–
112; Bertil Emrah ODER, Avrupa Birliği'nde Anayasa ve Anayasacılık, Anahtar Kitaplar Yayınevi, İstanbul,
2004, s. 315–316; RUFFERT, (2011), Rn. 16–18. Auer’e göre buradaki koşullara ek olarak, vatandaş girişimi,
zaman bakımından belirli sınırlara tâbi tutulmalıdır. Bu koşul, hukukun üstünlüğünün gerekli bir neticesi olarak
görülebilir. AUER, (2005), s. 81. Bkz. ABA md. 2.
481
• Vatandaş girişimi, yalnızca “Birlik vatandaşları” tarafından kullanılabilmektedir.
• Başarılı bir vatandaş girişimi için “en az bir milyon Birlik vatandaşı” katılmalıdır.
• Birlik vatandaşları, “kayda değer sayıdaki üye devlet”ten gelmelidir. Buradaki “kayda
değer sayı”, vatandaş girişimi ile ilgili olarak çıkarılacak Tüzük ile belirlenecektir.
• Vatandaş girişiminin muhatabı, Komisyondur.
• Vatandaş girişimi, konu bakımından sınırlanmıştır. Bu girişim:
o “Birliğin bir hukuki tasarruf” çıkartabileceği konularla sınırlıdır.
o “Avrupa Komisyonunun yetkileri” çerçevesindeki konularla sınırlıdır.
Yukarıdaki koşullar çerçevesinde birtakım çıkarımlar yapılabilir. Bir kere, ABA md.
11(4), doğrudan etkili bir hüküm niteliği taşımamaktadır. Bunun aksini iddia eden Obwexer
ve Villotti’ye göre ABA md. 11(4), Adalet Divanının birincil hukuk hükümlerinin doğrudan
etkisine ilişkin içtihat hukuku ışığında doğrudan etkili olarak nitelendirilmelidir. Yazarlara
göre ABA md. 11(4), her ne kadar usul ve koşullara dair bir Tüzük çıkarılmasından bahsetse
bile; tıpkı ABİHA md. 21’e ilişkin içtihat hukukundaki gibi,17 bu usul ve koşullar yargısal
denetime tâbi olduğundan, açık ve kesin bir hüküm olarak görülmelidir.18 Buna karşın,
ABİHA md. 21’deki sınırlama ve koşullar, Birlik vatandaşlarının serbest dolaşım ve ikamet
hakkının istisnası olarak görülerek, bu bakımdan yargısal denetime tâbi tutulmaktadır.19
Oysaki ABA md. 11(4)’teki usul ve koşullar, vatandaş girişimi hakkının kullanımı için
gereklidir. Bu bakımdan, bu usul ve koşullar; Komisyon, Avrupa Parlamentosu ve Konsey
tarafından belirli
17
ABİHA md. 21: “Her Birlik vatandaşı, işbu antlaşmada ve onun uygulanması için yapılan düzenlemelerde
öngörülen sınırlama ve koşullar saklı kalmak üzere, üye devletlerin ülkelerinde serbest dolaşım ve ikamet
hakkına sahiptir.” Bkz. Case C-413/99 Baumbast and R v Secretary of State for the Home Department [2001]
ECR I-7091 paragraph 84.
18
OBWEXER ve VILLOTTI, (2010), s. 112.
19
Bkz. Case C-413/99 Baumbast and R v Secretary of State for the Home Department [2001] ECR I-7091
paragraph 86. Krş. Case 41/74 Yvonne van Duyn v Home Office [1974] ECR 1337 paragraph 7.
482
bir takdir yetkisi çerçevesinde belirlenecektir.20 Dolayısıyla, buradaki takdir yetkisinin
varlığı, ABA md. 11(4)’ün doğrudan etkili olabilmesinin önüne geçmektedir.21
İkinci olarak, vatandaş girişimi “yasamaya ilişkin olup, anayasal değildir”: Vatandaş
girişimi, vatandaşlara kurucu antlaşma değişikliği süreci başlatma hakkı tanımamaktadır.22
Örneğin, bir girişim, Avrupa Parlamentosunun tek bir merkezi olmasını talep ediyorsa; bu
talep kurucu antlaşma değişikliği gerektirdiğinden kabul edilemeyecektir.23 Bu meyanda,
ABA md. 48(6) uyarınca Komisyon, ABİHA’nın Üçüncü Bölümündeki hükümlerle ilgili
değişiklik önerilerini AB Zirvesine sunabilmektedir. Peki, Komisyonun yetkisi içinde kalan
böyle bir durumla ilgili bir vatandaş girişimi verilebilecek midir? Obwexer ve Villotti’ye göre
burada, AB Zirvesinin alacağı karar, ancak üye devletlerin anayasal kurallarına uygun olarak
onaylanınca yürürlüğe girecektir. Öyleyse, burada “normal” bir ikincil hukuk işlemi söz
konusu değildir. Dolayısıyla, kurucu antlaşma değişikliğine dayalı bir vatandaş girişimi, kabul
edilemez sayılmalıdır.24
Üçüncü olarak, vatandaş girişimi, kurucu antlaşma ile uyumlu olmalıdır. O hâlde,
vatandaş girişimi önerisi, Birliğin yetkilerinin sınırları içinde kalmalı; daha üst seviyedeki
Birlik mevzuatı ile çelişmemeli ve Birlik temel hakları ile uyumlu olmalıdır.25 Bu bakımdan,
örneğin; kürtaj, ötenazi ya da hafif uyuşturu-
20
Örnek olarak bkz. dipnot: 87.
21
Takdir yetkisi ile doğrudan etkinin yokluğu ilişkisi ile ilgili olarak bkz. İlke GÖÇMEN, Avrupa Birliği
Hukukunda Direktiflerin Bireyler Arasındaki İlişkilere Etkileri, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2008, s. 102–
106; Jean-Victor LOUIS, The Community Legal Order, Office for Official Publicatio, Brussels, 1990, s. 123;
Christiaan W. A. TIMMERMANS, "Directives: Their Effect Within the National Legal Systems", Common
Market Law Review, Volume: 16, 1979, s. 540.
22
AUER, (2005), s. 82.
23
HIERLEMANN ve WOHLFARTH, (2010), s. 3. Bkz. ABA ve ABİHA’ya ekli 6 No’lu Protokol md. (a).
(Protocol (No 6) on the Location of the Seats of the Institutions and of Certain Bodies, Offices, Agencies and
Departments of the European Union [2010] OJ C 83/265.) Kurucu antlaşmaya ekli protokoller, kurucu
antlaşmanın ayrılmaz bir parçasıdır. ABA md. 51.
24
OBWEXER ve VILLOTTI, (2010), s. 111. Krş. EDITORIAL COMMENTS, “Direct Democracy and the
European Union… is that a Threat or a Promise?”, Common Market Law Review, Volume: 45, No: 4, 2008, s.
934; Karl STAUDINGER, Manual for Europe: A Beginner’s Guide to the EU, Green European Foundation,
Belgium, 2010, s. 18.
25
AUER, (2005), s. 82. Benzer tespitler için bkz. DE WITTE vd., 2010, s. 9. Birliğin yetkisi ile ilgili olarak bkz.
ABİHA md. 2–6, ABA md. 4(1).
483
cular gibi konulara ait düzenlemeler, Birlik yetkisi dışında kalacaktır.26 Ayrıca, söz gelimi
kültür veya turizm gibi, bir konu Birliğin tamamlayıcı yetkisi içinde kalıyorsa; vatandaş
girişimi, buradaki ulusal hukukun uyumlaştırılamaması hususunu göz önünde tutmalıdır.27
Yine, Birlik yetkisi dâhilindeki kimi konular (Birlik münhasır yetkisine girmeyen alanlar),
katmanlı yetki ilkesi gereği Birlik çapında karara bağlanmayabilecektir.28
Dördüncü olarak, vatandaşlık girişimi, Komisyonun yetkileri çerçevesindeki konularla
sınırlıdır. Bu bakımdan, Birlik tasarrufları, kural olarak, ancak Komisyonun önerisi üzerine
kabul edilebilmektedir.29 Bir başka ifadeyle, pek çok konu, Komisyonun yetkisi içerisinde
kalmaktadır. Bununla birlikte, söz gelimi ortak dış politika ve güvenlik politikası,
Komisyonun tasarı sunmasının söz konusu olmadığı bir alan olup; vatandaşlık girişimi, bu
konularda başarılı bir biçimde kullanılamayacaktır.30
Beşinci olarak, Birliğin hukuki tasarrufları; tüzük, direktif, karar, tavsiye ve görüş
olarak sayılmaktadır.31 Tüzük, direktif ve karar, bağlayıcı iken; tavsiye ve görüş, bağlayıcılık
taşımamaktadır.32 Vatandaş girişimi, bu tasarruflardan herhangi biri ile ilgili olabilecektir.33
Bununla birlikte, vatandaş girişimi önerisi, en nihayetinde Komisyonun seçeceği tasarruf türü
ile yola devam edecektir.34 Yine, vatandaş girişimi önerisi, yeni bir Birlik tasarrufunun kabulü
veya var olan bir tasarrufun değiştirilmesi ya da kaldırılması ile neticelenebilecektir.35
Son olarak, en az bir milyon Birlik vatandaşı gerekliliği ya da buradaki bir milyon
sayısı, farklı tepkilerle karşılanmıştır. Bir kere, bir milyon sayısı, Birlik nüfusunun yaklaşık
%0,2’si olup, bu oran üye devletlerdeki girişim hakkındaki orana nazaran daha düşük
seviyededir.36 Söz gelimi asgari bir milyon destek beyanı sayısı (%0,2), Robertson’a göre
göreceli olarak az bir güçlük
26
Bkz. Rafal TRZASKOWSKI, “The European Citizens’ Initiative: A Victory for Democracy or a Marketing
Trick?”, European View, Volume: 9, 2010, s. 265. Ayrıca bkz. Andrew DUFF, The Struggle for Europe’s
Constitution, Federal Trust for Education & Research, London, 2005, s. 104. (Bkz. ABİHA md. 2–6.)
27
Bkz. EDITORIAL COMMENTS, (2008), s. 934–935. Bkz. ABİHA md. 2, 6.
28
Bkz. TRZASKOWSKI, (2010), s. 265. Bkz. ABA md. 5(3).
29
ABİHA md. 17(2).
30
Bkz. ABA md. 26. Bkz. DE WITTE vd., 2010, s. 9.
31
ABİHA md. 288.
32
ABİHA md. 288.
33
AUER, (2005), s. 82.
34
Bkz. AUER, (2005), 82.
35
AUER, (2005), s. 81–82.
36
NETTESHEIM, (2010), Rn. 23.
484
sayılabilirken;37 Auer’e göre de oldukça yüksek bir engel değildir.38 Buna karşın,
Schrauwen’e göre, her ne kadar internet AB çapındaki kampanyaları mümkün kılsa bile; bir
milyon vatandaş eşiği oldukça yüksektir.39 Bununla birlikte, bir vatandaş girişimi, iyi
yönetildiği müddetçe, yaklaşık beş yüz milyon içerisinden (seçim yaşı tutan) bir milyon
vatandaşa ulaşmak çok da güç olmayacaktır.40
B. Vatandaş Girişimi Tüzüğü ile ilgili Çalışmalar
Vatandaş Girişimi Tüzüğü ile ilgili çalışmalar, Lizbon Antlaşması’nın yürürlüğe
girmesi beklenmeksizin başlatılmıştır.41 Avrupa Parlamentosu, 7 Mayıs 2009 tarihindeki
kararı ile Komisyonu vatandaş girişiminin uygulanmasına ilişkin bir Tüzük hazırlamaya davet
etmiştir.42 Dahası, Avrupa Parlamentosu, aynı karar ile vatandaş girişiminin uygulanmasına
ilişkin olarak asgari üye devlet sayısı, katılımcıların asgari yaşı ve takip edilecek prosedürün
belirlenmesi gibi içeriksel kimi öneriler getirmiştir.43 Bunu takiben, Komisyon, 11 Kasım
2009 tarihinde “Avrupa Vatandaş Girişimi hakkında Yeşil Kitap” yayımlayarak, ilgilenen her
kesimin görüşlerine açık bir danışma süreci başlatmıştır.44 Bu süreç, 31 Ocak 2010 tarihi ile
birlikte sona ermiştir. Hatta Komisyon, 22 Şubat 2010 tarihinde danışma sürecine katılanlar
için kamuya açık bir toplantı düzenlenmiştir. Bunun ardından, Komisyon, 31 Mart 2010
tarihinde bir yandan Yeşil Kitap ile başlatılan danışma sürecinin sonuçlarına ilişkin bir
Çalışma Belgesi yayım-
37
ROBERTSON, (2010), s. 139.
38
AUER, (2005), s. 81. Benzer bir görüş için bkz. DUFF, 2005, s. 104.
39
Annette SCHRAUWEN, “European Union Citizenship in the Treaty of Lisbon: Any Change at All?”,
Maastricht Journal of European and Comparative Law, Volume: 15, 2008, s. 57.
40
AB içindeki toplam nüfus, “Eurostat” verilerine dayanılarak kullanılmaktadır. Bkz. <http://epp.eurostat.ec.
europa.eu/tgm/table.do?tab=table&plugin=1&language=en&pcode=tps00001>, [Erişim Tarihi: 31/05/2011].
41
Bkz. “Şekil 1: Vatandaş Girişimi Tüzüğüne İlişkin Kronolojik Gelişim Çizgisi”, s. 487.
42
P6_TA(2009)0389, European Parliament resolution of 7 May 2009 requesting the Commission to submit a
proposal for a regulation of the European Parliament and of the Council on the implementation of the citizens’
initiative (2008/2169(INI)), [2010] OJ C 212/E/14. (“P6_TA(2009)0389”)
43
P6_TA(2009)0389, Annex: Recommendations as to the content of the Commission proposal for a regulation
of the European Parliament and of the Council on the implementation of the citizens’ initiative [2010] OJ C
212/E/14.
44
COM(2009) 622 final, Commission of the European Communities, Green Paper on a European Citizens’
Initiative, Brussels, 11.11.2009.
485
larken;45 öte yandan, “Vatandaş Girişimi Tüzüğü Önerisi”ni Avrupa Parlamentosu ve
Konseye sunmuştur.46
Vatandaş Girişimi Tüzüğü Önerisi, olağan yasama usulü çerçevesinde kimi Birlik
organ ve kurumlarının görüşleri ve Avrupa Parlamentosu ile Konseyin kararları neticesinde
kabul edilmiştir.47 Bu yönden, 21 Nisan 2010 tarihinde Avrupa Veri Koruma Denetmeni,48 10
Haziran 2010 tarihinde Bölgeler Komitesi49 ve 14 Temmuz 2010 tarihinde Ekonomik ve
Sosyal Komite,50 Vatandaş Girişimi Tüzüğü Önerisi ile ilgili görüşlerini sunmuştur. Bu arada,
Konsey, 22 Haziran 2010 tarihinde ilgili öneri bakımından bir genel yaklaşım
benimsemiştir.51 Avrupa Parlamentosu ise, Anayasal İşler Komitesi aracılığıyla 28 Ekim 2010
tarihinde vatandaş girişimi ile ilgili bir Taslak Rapor hazırlamıştır.52 30 Kasım 2010 tarihinde
ise, Konsey, Avrupa Parlamentosu ve Komisyon ile Vatandaş Girişimi Tüzüğü Önerisi
üzerinde bir anlaşmaya vararak; 14 Aralık 2010 tarihinde bu anlaşmayı tasdik etmiştir.53
Avrupa Parlamentosu, 15 Aralık 2010 tarihinde üzerinde anlaşılan öneriyi birinci okuma
esnasında aynen kabul etmiş-
45
SEC(2010) 370, European Commission, Commission Staff Working Document: Outcome of the public
consultation on the Green Paper on a European Citizens’ Initiative, Brussels, 31.3.2010.
46
COM(2010) 119 final, European Commission, Proposal for a Regulation of the European Parliament and of
the Council on the citizens’ initiative, {SEC(2010) 370}, Brussels, 31.3.2010.
47
Bkz. “Tablo 2: Tüzük Önerisi, Konsey Tutumu, Avrupa Parlamentosu Tutumu ve Tüzük Arasındaki
Karşılaştırma”, s. 513.
48
European Data Protection Supervisor, Opinion of the European Data Protection Supervisor on the proposal for
a Regulation of the European Parliament and of the Council on the citizens’ initiative, [2010] OJ C 323/01.
49
Opinion of the Committee of the Regions on the “European Citizens’ Initiative”, [2010] C 267/12. Hatta
Bölgeler Komitesi, 14 Aralık 2000 tarihinde de vatandaşlık girişimi ile ilgili görüş sunmuştur. Bkz. Opinion of
the Committee of the Regions on “New Forms of Governance: Europe, a framework for citizens’ initiative”,
[2001] OJ C 144/01.
50
Opinion of the European Economic and Social Committee on the “Proposal for a Regulation of the European
Parliament and of the Council on the Citizens’ Initiative”, [2011] C 44/34. Ekonomik ve Sosyal Komite, 17 Mart
2010 tarihinde de kendi inisiyatifi ile katılımcı demokrasi ve vatandaş girişimi hakkındaki görüş vermiştir.
Opinion of the European Economic and Social Committee on “The implementation of the Lisbon Treaty:
participatory democracy and the citizens’ initiative (Article 11)” (own-initiative opinion), [2010] C 354/10.
51
10626/2/10 REV 2 – 2010/0074 (COD), Council of the European Union, General approach: Regulation of the
European Parliament and of the Council on the citizens’ initiative, Brussels, 22 June 2010.
52
Committee on Constitutional Affairs, Draft Report on the proposal for a regulation of the European Parliament
and of the Council on the citizens’ initiative (COM(2010)0119–C7-0089/2010–2010/0074(COD)), 28.10.2010.
53
Council of the European Union, “Council approves compromise with Parliament on the European citizens’
initiative”, Brussels, 14 December 2010, 17876/10, PRESSE 349.
486
tir.54 Böylelikle, Konsey de, 14 Şubat 2011 tarihinde başkaca bir tartışma olmaksızın bu
öneriyi Vatandaş Girişimi Tüzüğü haline getirmiştir.55
Şekil 1: Vatandaş Girişimi Tüzüğüne İlişkin Kronolojik Gelişim Çizgisi
7 Mayıs 2009 11 Kasım 2009 31 Mart 2010 21 Nisan 2010 10 Haziran 2010 14 Temmuz 2010
Avrupa Avrupa Vatandaş Avrupa Veri Bölgeler Ekonomik ve

Parlamentosun- Vatandaş Girişimi Koruma Komitesi Sosyal Komite
dan Komisyona Girişimi Tüzüğü Denetmeni Görüşü Görüşü
Tüzük için hakkında Önerisi Görüşü
davet Yeşil Kitap
30 Kasım 2010 15 Aralık 2010 14 Şubat 2011 1 Nisan 2012
Konsey, Avrupa Avrupa Parlamentosunun Konseyin Kararı Vatandaş

Parlamentosu ve Vatandaş Girişimi Tüzüğü ve Vatandaş girişiminin
Komisyon arasındaki Önerisi Hakkındaki Birinci Girişimi Tüzüğü uygulanmaya
uzlaşı Okuması başlanması
III. Vatandaş Girişimi Tüzüğü Çerçevesinde Vatandaş Girişimi

Vatandaş girişimi, belirli aşamalara ayrılarak incelenebilir. Bu bakımdan, De Witte ve
diğerleri, halk girişimlerindeki ortak silsileye işaret ederek, beş ana aşama üzerinde
durmaktadır:56 Birinci aşama olan “başlatma”, bir girişimin kaydı ve şekli gereklilikler
yönünden denetimi ile ilgilidir. İkinci aşama olan “imza toplama”, genellikle bir başlangıç ve
bitiş tarihi arasında girişim için imza toplanmasına yöneliktir. Üçüncü aşama olan “tasdik”,
bir girişimin geçerliliği hakkında resmi bir karardan oluşur. Dördüncü aşama olan “alıcı
tepkisi”, girişime muhatap olan kurumun siyasi tepkisini içerir. Beşinci aşama olan “gönderici
tepkisi”, girişimi sunanların tepkilerine ilişkindir.
Vatandaş girişimi, bu aşamalar ve onlara ek olarak Vatandaş Girişimi Tüzüğü ile
düzenlenen kimi bağlantılı konular üzerinden incelenecektir.
54
P7_TC1-COD(2010)0074, Position of the European Parliament adopted at first reading on 15 December 2010
with a view to the adoption of Regulation (EU) No .../2010 of the European Parliament and of the Council on the
citizens‘ initiative. Bkz. ABİHA md. 294(3).
55
Regulation (EU) No 211/2011 of the European Parliament and of the Council of 16 February 2011 on the
citizens’ initiative, [2011] OJ C 65/1. Bkz. ABİHA md. 294(4).
56
DE WITTE vd., 2010, s. 7. Bkz. “Şekil 2: Bir Girişim Sürecinin Aşamaları”, s. 488. Benzer bir aşamaya
ayırma için bkz. MAURER ve VOGEL, 2009, s. 21.
487
Şekil 2: Bir Girişim Sürecinin Aşamaları57
Başlatma İmza toplama Tasdik Alıcı Tepkisi Gönderici Tepkisi
A. Birinci Aşama: Başlatma

Vatandaş girişimi, ilk aşama olarak “başlatma”yı gerektirmektedir. Bu bakımdan, üç
soru öne çıkmaktadır: Vatandaş girişimini kim başlatacaktır; vatandaş girişimi önerisi kaydı
için hangi içerik aranacaktır ve vatandaş girişimi önerisi ne zaman sicile kaydedilecektir? Bu
sorular, aşağıda sırasıyla yanıtlanacaktır.
1. Vatandaş Girişimini Kim Başlatacaktır?
Vatandaş girişimi, “vatandaş komitesi”ni oluşturan “organizatörler” tarafından
başlatılmaktadır.58 Organizatörler, Birlik vatandaşı ve Avrupa Parlamentosu seçimlerinde oy
kullanabilecek yaşta olmalıdır.59 Vatandaş komitesi ise, en az yedi farklı üye devlette mukim
olan en az yedi kişiden (organizatörden) oluşacaktır.60 Organizatör(ler), aynı zamanda Avrupa
Parlamentosu vekili ise, vatandaş komitesindeki asgari kişi sayısına erişmekte hesaba
katılmayacaktır.61 Vatandaş komitesi, vatandaş girişiminin hazırlanması ve Komisyona
sunulmasından sorumludur.62 Ayrıca, organizatörler, “irtibat görevlisi” olarak, bir temsilci ve
bir yedek temsilci belirleyecektir. Bu kişiler, süreç boyunca vatandaş komitesi ile Birlik
kurumları arasında ilişki kuracak ve vatandaş komitesi adına konuşmaya ve işlem yapmaya
yetkili olacaktır.63
O hâlde, Birlik vatandaşları, bir vatandaş komitesi kurmak suretiyle, bir vatandaş
girişimini başlatabilecektir. Bununla birlikte, “sıradan vatandaşlar”, bir vatandaş girişiminin
yürütülmesi için gerekli kaynaklar dikkate alındığında,
57
Bu Şekil, DE WITTE vd., 2010, s. 7’deki Şekil esas alınarak hazırlanmıştır.
58
211/2011 sayılı Tüzük md. 2(3).
59
211/2011 sayılı Tüzük md. 3(1). Krş. EDITORIAL COMMENTS, (2008), s. 933. Avrupa Parlamentosu
seçimlerinde oy kullanma yaşı, Avusturya’da 16; Avusturya dışındaki tüm üye devletlerde 18’dir. Bkz. Wilhelm
LEHMANN, “The European Parliament: Electoral Procedures”, 12/2009, <http://www.europarl.europa.eu/ftu/
pdf/en//FTU_1.3.4.pdf>, [Erişim Tarihi: 30/05/2011], s. 2; STAUDINGER, 2010, s. 19.
60
211/2011 sayılı Tüzük md. 3(2). Buradaki yedi sayısına paralel olarak, bir vatandaş girişimine imza vermesi
gerekli kişiler de en az yedi üye devletten gelmelidir. (Buradaki rakam, esasen, üye devletlerin 1/4’ü olarak
belirtilmiştir.) Bkz. “
1. Kimler, Hangi Zaman Diliminde İmza Verecektir?”, s. 492.
61
62
63
488
büyük ihtimalle, bir vatandaş girişimini kendi başlarına başlatamayacaktır.64 Bunun
yerine, bu kişiler, bu tür girişimler ile kendi çıkarlarını ifade etmek ve kovalamak için sivil
toplum örgütü, işçi sendikası, siyasi partiler ya da lobi grupları gibi aracılara dayanmak
zorunda kalacaktır.65
2. Vatandaş Girişimi Önerisi Kaydı için Hangi İçerik Aranacaktır?
Organizatörler, destek beyanı toplamaya başlamadan evvel, önerilen vatandaş
girişimini Komisyonda kaydettirmelidir. Komisyon, vatandaş girişimi önerilerini kaydetmek
amacıyla bir çevrimiçi “sicil” hazırlayacaktır.66 Aşağıdaki bilgiler, Birliğin resmi dillerinden
herhangi birinde olmak üzere, önerilen vatandaş girişiminin Komisyonun çevrimiçi siciline
kaydedilebilmesi için sunulmalıdır:67
1. Önerilen vatandaş girişiminin başlığı (100 karakteri geçmeyecek);
2. Konu (200 karakteri geçmeyecek);
3. Komisyonun hakkında işlem yapmaya çağrıldığı önerilen vatandaş girişiminin
hedeflerinin tanımı (500 karakteri geçmeyecek);
4. Önerilen işlem yönünden organizatörler tarafından ilgisi olduğu düşünülen kurucu
antlaşma hükümleri;
5. Vatandaş komitesinin yedi üyesinin tam adları, posta adresleri, uyrukları ve doğum
tarihleri (temsilci ve yedek temsilci ile onların e-mail adresleri özel olarak
belirtilecektir.)∗;
6. Önerilen vatandaş girişiminin kayıt esnasındaki tüm destek ve finansman
kaynakları∗.
64
Bkz. Janis A. EMMANOUILIDIS ve Corina STRATULAT, Implementing Lisbon: A critical appraisal of
the Citizens’ Initiative, European Policy Centre – Policy Brief, June 2010, s. 3; KAUFMANN, 2010, s. 86.
65
EMMANOUILIDIS ve STRATULAT, 2010, s. 3.
66
67
211/2011 sayılı Tüzük md. 4(1) ve Annex II.
∗
Gizlilik bildirimi: 95/46/EC sayılı ve 24 Kasım 1995 tarihli kişisel verinin işlenmesi ve bu tür verilerin serbest
dolaşımı yönünden bireylerin korunması hakkındaki Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi md. 11 uyarınca
veri sahipleri, bu kişisel verilen Komisyon tarafından vatandaşlık girişimindeki usul hasebiyle toplandığı
konusunda bilgilendirilir. Yalnızca organizatörlerin tam adları, irtibat görevlilerinin e-mail adresleri ve destek ve
finansman kaynakları hakkındaki bilgi, Komisyonun çevrimiçi sicilinde kamuya hazır hâlde bulunur. Veri
sahipleri, kişisel durumlarına ilişkin ağır basan meşru sebepler ile kişisel verilerinin yayımlanmasına karşı çıkma
ve bu verilerin herhangi bir zamanda düzeltilmesi ile önerilen vatandaş girişiminin kayıt tarihinden itibaren iki
yıllık bir dönemin geçmesinin ardından Komisyonun çevrimiçi sicilinden kaldırılmasını isteme hakkına sahiptir.
489
Ayrıca, organizatörler, önerilen vatandaş girişiminin destek ve finansman kaynakları hakkında
düzenli olarak güncel bilgi sunmalıdır.68 Bunun yanı sıra, organizatörler, önerilen vatandaş
girişiminin konusu, hedefleri ve arka planı ile ilgili daha detaylı bilgileri bir ek şeklinde
sunabilir.69 Yine bu kişiler, eğer isterlerse, yasama işlemi tasarısı da verebilir.70 Dahası,
organizatörler, kendi sorumluluklarında olmak üzere, vatandaş girişimi önerisinin kaydı
onaylandıktan sonra bu öneriyi diğer Birlik resmi dillerine çevirerek sicile dâhil edilmesini
isteyebilecektir.71 Komisyon ise, gerekli bilgi ve yardımı sağlamak için bir “başvuru bürosu”
kuracaktır.72
3. Vatandaş Girişimi Önerisi Ne Zaman Sicile Kaydedilecektir?
Komisyon, önerilen vatandaş girişimi ile ilgili gerekli bilgileri almasından itibaren iki
ay içinde bu önerinin sicile kaydı ya da bu kaydın reddi hakkında bir karar verecektir.
Önerilen vatandaş girişiminin kaydedilebilmesi için şu koşullar yerine getirilmelidir:73
• Vatandaş komitesi gereğince kurulmalı ve irtibat görevlileri gereğince belirlenmeli;
o Komisyon, vatandaş girişimi önerisini kaydetmek üzere, yalnızca gerekli
koşulları sağlayan vatandaş komitesindeki yedi üyenin bilgilerini dikkate
alacaktır.74 Komisyon, organizatörlerden gerekli koşulları sağladıklarına
dair uygun kanıtlar sunmalarını isteyebilecektir.75
• Önerilen vatandaş girişimi, Komisyonun kurucu antlaşmaların uygulanması amacıyla
bir Birlik hukuki tasarrufu önerisi sunma yetkisinin açıkça dışında kalmamalı;
• Önerilen vatandaş girişimi, açıkça kötüye kullanma oluşturmamalı ya da açıkça
ciddiyetsiz veya kaygılandırıcı olmamalıdır;
68
69
211/2011 sayılı Tüzük Annex II.
70
211/2011 sayılı Tüzük Annex II.
71
211/2011 sayılı Tüzük md. 4(1). De Witte ve diğerlerine göre ise Komisyon, bir girişimin içeriği ile ilgili
resmi çeviri hizmeti sunmalıdır. DE WITTE vd., 2010, s. 9.
72
73
74
75
490
• Önerilen vatandaş girişimi, ABA md. 2’de belirtilen Birliğin değerlerine açıkça aykırı
olmamalıdır.76
Komisyon, bu koşulları taşımayan bir vatandaş girişimi önerisinin sicile kaydını
reddedecektir.77 Bu hâlde, Komisyon, bu reddin nedenleri ile organizatörlere açık bütün olası
yargısal ve yargı dışı çareler hakkında organizatörleri bilgilendirecektir.78 Komisyon, bu
koşulları taşıyan bir vatandaş girişimi önerisini özgün bir “kayıt numarası” ile sicile
kaydederek, organizatörlere tasdik belgesi gönderir.79 Ayrıca, sicile kaydedilen bir önerilen
vatandaş girişimi, sicil üzerinden kamuya açık hâle getirilecektir.80 Bununla birlikte,
organizatörler, destek beyanlarının ulusal makamlara sunulmasından evvel, kayıtlı bir
vatandaş girişimi önerisini geri çekebilecektir. Bu durumda, geri çekmeye ilişkin bir ifade
sicile not düşülecektir.81
Bir vatandaş girişimi önerisi, sicile kaydının reddi ya da kaydı kararı sonrasında iki
farklı kesim tarafından dava konusu yapılabilecektir. Komisyon, bir vatandaşlık girişiminin
sicile kaydını reddederse; vatandaş komitesi bu karar aleyhine Avrupa Birliği Adalet Divanı
(“ABAD”) nezdinde iptal davası açabilecektir.82 Buna ek olarak, Komisyon, bir vatandaşlık
girişiminin sicile kaydını kabul ederse; bir üye devlet, Avrupa Parlamentosu ya da Konsey,
ABAD nezdinde bir dava açmak isteyebilecektir.83
B. İkinci Aşama: İmza Toplama
Vatandaş girişimi, ikinci aşama olarak, “imza toplama”yı gerektirmektedir. Bu
bakımdan, üç soru öne çıkmaktadır: Kimler, hangi zaman diliminde imza verecektir; destek
beyanı formları hangi içerikten oluşacaktır ve destek beyanı formları hangi ortamda
toplanacaktır? Bu sorular, aşağıda sırasıyla yanıtlanacaktır.
76
ABA md. 2 uyarınca “Birlik, insan onuruna saygı, özgürlük, demokrasi, eşitlik, hukukun üstünlüğü ve
azınlıklara mensup kişilerin hakları da dâhil olmak üzere insan haklarına saygı değerleri üzerine kuruludur. Bu
değerler, çoğulculuk, ayrımcılık yapmama, hoşgörü, adalet, dayanışma ve kadın-erkek eşitliğinin hâkim olduğu
bir toplumda üye devletler için ortaktır.”
77
78
79
80
81
82
Bkz. AUER, (2005), s. 84; STAUDINGER, 2010, s. 19. ABİHA md. 263(4).
83
Bkz. AUER, (2005), s. 84. ABİHA md. 263(2).
491
1. Kimler, Hangi Zaman Diliminde İmza Verecektir?
Organizatörler, kayıtlı bir vatandaş girişimi önerisi için “imza verenler”den destek
beyanı toplamaktan sorumludur.84 İmza verenler, bir vatandaş girişimi için destek beyanı
formunu doldurarak ilgili girişime destek vermektedir.85 Bu kişiler, Birlik vatandaşı ve
Avrupa Parlamentosu seçimlerinde oy kullanabilecek yaşta olmalıdır.86 Vatandaş girişimine
imza verenler, en az 1/4 üye devletten, yani en az yedi üye devletten gelmelidir.87 Ayrıca,
imza verenler, her üye devlette en az belirli bir sayıya ulaşmalıdır.88 Bu sayı, her bir üye
devletin Avrupa Parlamentosundaki vekili sayısının yedi yüz elli ile çarpılmasına denk
düşmektedir.89 Bu açıdan, Komisyon, Avrupa Parlamentosunun oluşumundaki değişimleri
Vatandaş Girişimi Tüzüğüne yansıtabilmek için bu Tüzüğün ilgili ekinde uygun değişiklikleri
içeren ve yetki devrine dayanan tasarruflar çıkarma yetkisine sahip kılınmıştır.90 Bunlara ek
olarak, imza verenler, destek beyanlarının tasdik edilmesi ile sorumlu tutulan üye devletten
geliyor kabul edilecektir.91 Ayrıca, organizatörler, önerilen vatandaş girişiminin sicile tescil
tarihinden itibaren on iki ay içerisinde tüm destek beyanlarını toplamalıdır.92 Sicil, bu
dönemin bitişi ve uygun olduğu hâllerde yeterli sayıda destek beyanının toplanmadığı
hususuna yer verecektir.93
84
85
86
211/2011 sayılı Tüzük md. 3(4). Avrupa Parlamentosu seçimlerinde oy kullanma yaşı için bkz. dipnot: 59.
87
211/2011 sayılı Tüzük md. 7(1). Ruffert’e göre “kayda değer” sayıdaki üye devlet, siyasi takdir yetkisi içinde
kalmaktadır. RUFFERT, (2011), Rn. 21. Benzer bir görüş için bkz. OBWEXER ve VILLOTTI, (2010), s. 111.
Dauses’e göre ise, ABA md. 16(4) uyarınca Konseyde nitelikli çoğunluk ile karar almayı engelleyebilecek üye
devlet sayısının dört olmasından hareketle, “kayda değer sayıdaki üye devlet” ifadesi en az beş üye devlete işaret
etmektedir. DAUSES, 2011, s. 123. Asgari üye devlet sayısı ile ilgili görüşler için bkz. NETTESHEIM, (2010),
Rn. 25.
88
211/2011 sayılı Tüzük Annex I. Bkz. “
Tablo 1: Üye Devlet Başına Düşen Asgari İmzalayan Kişi Sayısı”, s. 493. Her üye devletten katılacak Birlik
vatandaşı sayısı, belirli bir yüzde ile ifade edilse idi; nüfusu fazla olan üye devletlerdeki vatandaşlar, dezavantajlı
konuma gelecekti. RUFFERT, (2011), Rn. 21.
89
90
211/2011 sayılı Tüzük md. 7(3). Ayrıca bkz. 211/2011 sayılı Tüzük md. 17–19.
91
211/2011 sayılı Tüzük md. 7(4). Bkz. “C. Üçüncü Aşama: Tasdik”, s. 496.
92
93
492
Tablo 1: Üye Devlet Başına Düşen Asgari İmzalayan Kişi Sayısı94
Belçika 16.500 Bulgaristan 12.750
Çek Cumhuriyeti 16.500 Danimarka 9.750
Almanya 74.250 Estonya 4.500
İrlanda 9.000 Yunanistan 16.500
İspanya 37.500 Fransa 54.000
İtalya 54.000 Kıbrıs 4.500
Letonya 6.000 Lituanya 9.000
Lüksemburg 4.500 Macaristan 16.500
Malta 3.750 Hollanda 18.750
Avusturya 12.750 Polonya 37.500
Portekiz 16.500 Romanya 24.750
Slovenya 5.250 Slovakya 9.750
Finlandiya 9.750 İsveç 13.500
Birleşik Krallık 54.000
2. Destek Beyanı Formları Hangi İçerikten Oluşacaktır?

Destek beyanı formu, önerilen vatandaş girişiminin sicile sunulan dillerinden birisini
kullanmalı ve Vatandaş Girişimi Tüzüğü ekinde yer alan modeller ile uyumlu olmalıdır.95
Buradaki formlar, kişisel kimlik numarası ya da kişisel kimlik belgesi numarası sunumu
isteyen ve istemeyen üye devletler esas alınarak iki farklı biçimde oluşturulmuştur.96 Bu
formlar, organizatörler tarafından doldurulacak alanlar yönünden aynı içerikte iken; imza
verenler tarafından doldurulacak alanlar bakımından farklılık taşımaktadır. Buna göre,
organizatörler, şu bilgileri belirtecektir:
• O forma imza veren kişilerin geldikleri tek bir üye devleti;
• Vatandaş girişiminin
o Komisyondaki kayıt numarası ve tarihi,
o Komisyon kaydındaki çevrimiçi (web) adresi,
o Başlığı,
o Konusu,
o Ana hedefleri;
94
211/2011 sayılı Tüzük Annex I.
95
211/2011 sayılı Tüzük md. 5(1). Bkz. “EK 1: Destek Beyanı Formları”, s. 514.
96
Bkz. “Şekil 3: Kişisel Kimlik ya da Kişisel Kimlik Belgesi Numarası Sunumu İstemeyen Üye Devletler”, s.
494. “Şekil 4: Kişisel Kimlik ya da Kişisel Kimlik Belgesi Numarası Sunumu İsteyen Üye Devletler”, s. 494.
493
• Organizatörlerin adları;
• İrtibat görevlilerinin adları ve e-posta adresleri.
İmza verenler ise, kişisel kimlik numarası ya da kişisel kimlik belgesi numarası sunumu
istemeyen üye devletler açısından “tam ilk adlar”, “soyadlar”, “daimi ikamet adresi”, “doğum
yeri ve tarihi”, “uyruk” ile “tarih ve imza” alanlarını dolduracaktır. Bu kişiler, bu tür bir
numara sunumu isteyen üye devletler yönünden buradaki bilgilere ek olarak “kişisel kimlik ya
da kişisel kimlik belgesi numarası” alanını da dolduracaktır. Bazı üye devletler, buradaki
alanlar açısından bu alanları vasıflandırmıştır. Örneğin, Bulgaristan ve Yunanistan, bir kişinin
adının yanı sıra babasının adının belirtilmesini de isterken; Finlandiya ve Birleşik Krallık,
“doğum yeri ve tarihi” alanına sadece doğum tarihinin yazılmasını yeterli görmektedir.97
Dahası, üye devletler, buradaki alanlar hakkındaki değişiklik talepleri olursa, bu taleplerini
Komisyona iletecektir. Komisyon, uygun görürse, bu değişiklikleri içeren ve yetki devrine
dayanan bir tasarruf çıkarabilecektir.98 İmza verenler ise, yalnızca ilgili üye devletçe “tasdik”
amacıyla aranan kişisel verileri belirtmekle yükümlüdür.99 Yine, her bir imza veren, önerilen
vatandaş girişimine yalnızca bir kez destek verebilmektedir.100
Şekil 3: Kişisel Kimlik ya da Kişisel Kimlik Belgesi Numarası Sunumu İstemeyen Üye Devletler
İrlanda Hollanda
Estonya Finlandiya
Slovakya Belçika
Danimarka Almanya
Birleşik Krallık
Şekil 4: Kişisel Kimlik ya da Kişisel Kimlik Belgesi Numarası Sunumu İsteyen Üye Devletler
Bulgaristan İsveç Yunanistan

İspanya Fransa İtalya
Kıbrıs Letonya Lituanya
Lüksemburg Macaristan Malta
Avusturya Polonya Portekiz
Romanya Slovenya Çek Cumhuriyeti
97
211/2011 sayılı Tüzük Annex III.
98
211/2011 sayılı Tüzük md. 5(4). Ayrıca bkz. 211/2011 sayılı Tüzük md. 17–19.
99
211/2011 sayılı Tüzük md. 5(3). “Tasdik” aşaması için bkz. “C. Üçüncü Aşama: Tasdik”, s. 496.
100
494
3. Destek Beyanı Formları Hangi Ortamda Toplanacaktır?
Organizatörler, destek beyanlarını kâğıt veya elektronik ortamda toplayabilecektir.101
Elektronik ortamdaki destek beyanları, geliştirilmiş elektronik imza veya çevrimiçi toplama
sistemi üzerinden doldurulabilecektir.102 Bununla birlikte, bir destek beyanı, 1999/93/EC
sayılı Direktif ile düzenlenen “geliştirilmiş elektronik imza” kullanılarak elektronik biçimde
imzalanmış ise,103 kâğıt biçimindeki destek beyanı ile aynı biçimde muamele görecektir.104
Organizatörler, Vatandaş Girişimi Tüzüğü ile uyumlu bir “çevrimiçi toplama sistemi”
oluşturacaktır.105 Bu meyanda, Komisyon, 1 Ocak 2012 itibariyle bu Tüzük ile uyum
açısından gerekli güvenlik ve teknik özellikleri taşıyan bir “açık kaynak kodlu yazılım”
kuracak ve daha sonra da bu yazılımı muhafaza edecektir. Bu yazılım, ücretsiz olarak
kullanıma açılacaktır.106 Oluşturulacak çevrimiçi toplama sistemi ise, aşağıdaki koşulları
sağlamak için yeterli güvenlik özelliklerine ve teknik özelliklere sahip olmalıdır:107
• Sadece gerçek kişiler, çevrimiçi ortamda destek beyanı formu doldurabilmelidir;
• Çevrimiçi sunulan veriler, güvenli bir biçimde toplanmalı ve depolanmalıdır. Böylelikle,
bu veriler, değiştirilemez veya o vatandaş girişiminin desteklenmesi dışında başka bir
amaçla kullanılamaz iken; kişisel veriler de, tesadüfî veya yasa dışı yok edilme ya da
tesadüfî kaybolma veya değişme ya da izinsiz açığa çıkarma veya erişimden korunacaktır.
• Sistem, Vatandaş Girişimi Tüzüğü ekinde yer alan modeller ile uyumlu bir formda
destek beyanları oluşturabilmelidir.108
Organizatörler, destek beyanı toplamaya başlamadan evvel, çevrimiçi toplama sisteminin
Vatandaş Girişimi Tüzüğü ile uyumunu belgeleyen bir serti-
101
211/2011 sayılı Tüzük md. 5(2). Burada, salt lojistik sebepler nedeniyle çevrimiçi toplama sisteminin
hızlandırılması ve güçlendirilmesi önerilmektedir. Zira kâğıt hacmi ile başa çıkmak kolay olmayacaktır.
BALTHASAR ve PROSSER, (2010), s. 127.
102
Bkz. 211/2011 sayılı Tüzük md. 8(1).
103
Directive 1999/93/EC of the European Parliament and of the Council of 13 December 1999 on a Community
framework for electronic signatures [2000] OJ L 13/12.
104
105
106
107
211/2011 sayılı Tüzük md. 6(4). Komisyon, 1 Ocak 2012 tarihine kadar buradaki koşulların uygulanmasına
ilişkin teknik belirlemeleri düzenleyen bir tasarruf çıkaracaktır. (md. 6(5), 20(2).) Bu amaçla, Komisyona bir
komite yardımcı olacaktır. (md. 20(1).)
108
Bkz. “EK 1: Destek Beyanı Formları”, s. 514.
495
fika vermesi için ilgili üye devletin yetkili makamına başvuracaktır.109 Buradaki “ilgili” üye
devlet, çevrimiçi toplama sistemi ile elde edilen verileri ülkesinde depolayan devlettir.110 Bu
üye devletteki yetkili makamlar, yukarıdaki koşullar sağlanıyor ise, organizatörlerce yapılan
başvurudan itibaren bir ay içinde Vatandaş Girişimi Tüzüğü ile şekli belirlenen bir sertifika
çıkaracaktır.111 Bir çevrimiçi toplama sistemi, birkaç üye devlet ya da tüm üye devletlerde
destek beyanı toplamak için kullanılabilecektir.112 Bu bakımdan, üye devletler, diğer üye
devletlerin yetkili makamlarınca çıkarılan sertifikaları tanıyacaktır.113 Organizatörler,
buradaki sertifikayı alır almaz, çevrimiçi toplama sistemi aracılığıyla destek beyanı toplamaya
başlayabilecektir.114
C. Üçüncü Aşama: Tasdik
Organizatörler, gerekli destek beyanlarını topladıktan sonra, kâğıt ya da elektronik
ortamdaki destek beyanlarını “doğrulama” ve “tasdik etme” amacıyla ilgili üye devletlerdeki
yetkili makamlara sunacaktır.115 Buradaki ilgili üye devletler, kişisel kimlik numarası ya da
kişisel kimlik belgesi numarası sunumu isteyen ve istemeyen üye devletler temelinde
ayrılmaktadır.116 Organizatörler, böyle bir sunumu isteyen üye devletler yönünden destek
beyanında belirtilen kişisel kimlik ya da kişisel kimlik belgesi numarasını düzenleyen üye
devlete
109
110
111
211/2011 sayılı Tüzük md. 6(3). Bkz. “EK 2: Çevrimiçi Toplama Sisteminin [211/2011 Sayılı Tüzük] ile
Uyumunu Teyit Eden Sertifika”, s. 518. Üye devletler, 211/2011 sayılı Tüzük md. 6(3)’ün uygulanması amacıyla
buradaki sertifikayı çıkarmaktan sorumlu yetkili makamı belirleyecektir. (md. 15(1).) Üye devletler, en geç 1
Mart 2012 tarihinde yetkili makamların adları ve adreslerini Komisyona iletecektir. (md. 15(3).) Komisyon,
yetkili makamların listesini kamuya açık hâle getirecektir. (md. 15(4).)
112
113
114
115
211/2011 sayılı Tüzük md. 8(1). Üye devletler, 211/2011 sayılı Tüzük md. 8’in uygulanması amacıyla destek
beyanlarının doğrulanması sürecinde eşgüdümü sağlamak ve buradaki sertifikaları teslim etmekten sorumlu
yetkili tek bir makam belirleyecektir. (md. 15(1).) Üye devletler, en geç 1 Mart 2012 tarihinde yetkili
makamların adları ve adreslerini Komisyona iletecektir. (md. 15(3).) Komisyon, yetkili makamların listesini
kamuya açık hâle getirecektir. (md. 15(4).)
116
Bkz. “Şekil 3: Kişisel Kimlik ya da Kişisel Kimlik Belgesi Numarası Sunumu İstemeyen Üye Devletler”, s.
494. “Şekil 4: Kişisel Kimlik ya da Kişisel Kimlik Belgesi Numarası Sunumu İsteyen Üye Devletler”, s. 494.
496
destek beyanlarını sunacaktır.117 Organizatörler, böyle bir sunumu istemeyen üye devletler
yönünden ise imza veren kişinin ikamet ettiği ya da vatandaşı olduğu üye devlete destek
beyanlarını sunacaktır.118 Organizatörler, bu sunumu yaparken, Vatandaş Girişimi Tüzüğü
ekinde yer alan formu kullanacaktır.119 Destek beyanları; kâğıt formunda toplananlar,
geliştirilmiş elektronik imza kullanılarak elektronik biçimde imzalananlar ve çevrimiçi
toplama sistemi aracılığıyla elde edilenler olarak birbirinden ayrılarak sunulacaktır.120
Yetkili makamlar, bu destek beyanlarını doğrulamak ve tasdik etmek için gerekli
denetimleri yapacaktır. Bu bakımdan, yetkili makamlar, destek beyanlarının sunumundan
itibaren üç ayı geçmeyecek bir zaman dilimi içerisinde, uygun ise, sunulan destek beyanlarını
uygun denetimler temelinde ulusal hukuk ve uygulamaya göre doğrulayacaktır.121 Böyle bir
doğrulama için destek beyanlarındaki imzaların kanıtlanmasına gerek yoktur.122 Yetkili
makamlar, bu doğrulama işleminin ardından, Vatandaş Girişimi Tüzüğü ekinde yer alan
modele uygun olarak organizatörlere ilgili üye devlet açısından geçerli olan destek
beyanlarının sayısını belgeleyen bir sertifikayı ücretsiz olarak iletecektir.123
D. Dördüncü Aşama: Alıcı Tepkisi
Organizatörler, Vatandaş Girişimi Tüzüğü’ndeki tüm ilgili usul ve koşullara uyulması
şartıyla, vatandaş girişimini Komisyona sunabilecektir.124 Vatandaş girişimi ile ilgili her türlü
destek ve finansman kaynakları, bu sunum esnasında Komisyona iletilecek ve ilgili sicilde
yayımlanacaktır.125 Organizatörler,
117
118
119
211/2011 sayılı Tüzük md. 8(1); Annex V. Bkz. “EK 3: Üye Devletlerin Yetkili Makamlarına Destek
Beyanlarının Sunulmasına İlişkin Form”, s. 518.
120
121
122
123
211/2011 sayılı Tüzük md. 8(2, 3). Bkz. “EK 4: Üye Devlet İçin Toplanan Geçerli Destek Beyanlarının
Sayısını Teyit Eden Sertifika”, s. 518.
124
211/2011 sayılı Tüzük md. 9.
125
211/2011 sayılı Tüzük md. 9. Herhangi bir kaynaktan gelen destek ve finansman miktarı ile ilgili olarak
2004/2003 sayılı Tüzük de alakalı kılınmıştır. (md. 9.) Bkz. Regulation (EC) No 2004/2003 of the European
Parliament and of the Council of 4 November 2003 on the regulations governing political parties at European
level and the rules regarding their funding [2003] OJ L 297/1. Bkz. STAUDINGER, 2010, s. 21.
497
Vatandaş Girişimi Tüzüğü ekinde yer alan formu, her bir üye devlet için toplanan geçerli
destek beyanlarının sayısını teyit eden sertifikaların nüshaları ile birlikte Komisyona
iletecektir.126
Komisyon, Vatandaş Girişimi Tüzüğü ile uyumlu bir vatandaş girişimini alır almaz, şu
üç eylemde bulunacaktır:127
• Vatandaş girişimini gecikme olmaksızın sicilde yayımlayacak;
• Organizatörlerin vatandaş girişimi ile gündeme gelen konuları detayıyla açıklamasına
imkân tanımak için onları uygun bir seviyede ağırlayacak;
o Organizatörler, üç ay içerisinde, vatandaş girişimini kamuya açık bir ortamda
tanıtma imkânına kavuşacaktır. Komisyon ve Avrupa Parlamentosu, bu
etkinliğin Avrupa Parlamentosunda düzenlenmesini temin edecektir. Bu
meyanda, gerekli görüldüğü takdirde katılmak isteyen diğer Birlik kurum ve
organları da etkinliğin düzenlenmesine iştirak edebilecektir. Komisyon, uygun
bir seviyede temsil edilecektir.
• Üç ay içerisinde hukuki ve siyasi vargıları ile eğer var ise yapmayı düşündüğü işlemi ve
işlem yapması veya yapmamasının nedenlerini bir Bildirim ile ortaya koyacaktır.128
o Bu Bildirim, organizatörlerin yanı sıra hem Avrupa Parlamentosu hem de
Konseye bildirilecek ve aynı zamanda kamuya açık hâle getirilecektir.
Böylelikle, Vatandaş Girişimi Tüzüğü, Komisyonun vatandaş girişimine yönelik olası
tepkilerinin çerçevesini çizmektedir. Bu bakımdan, bir kere, vatandaş girişimi, Komisyonun
karar alma sürecini başlatma konusundaki tekeli ile çelişmemektedir.129 Bu açıdan,
Kaczyński, AB karar alma sürecinde öneri sunma ile ilgili olarak ikili bir ayrım
yapmaktadır:130 Komisyon, karar alma sürecini başlatma konusunda “resmi münhasır yetki”ye
sahipken; Komisyon, Konsey, Avrupa Parlamentosu ve vatandaş girişimi aracılığıyla örgütlü
sivil toplum eşit şartlar altında “siyasi girişim hakkı” sahibidir.131 Öyleyse, Komis-
126
211/2011 sayılı Tüzük md. 9, Annex VII. Bkz. “EK 5: Vatandaş Girişiminin Komisyona Sunulmasına İlişkin
Form”, s. 519.
127
211/2011 sayılı Tüzük md. 10(1, 2), 11.
128
Bkz. ve krş. AUER, (2005), s. 83–84; RUFFERT, (2011), Rn. 19. Krş. ABİHA md. 225, 241.
129
Bkz. ABİHA md. 17(2). “Tekel” ifadesi ile ilgili olarak bkz. Ercüment TEZCAN, Avrupa Birliği
Komisyonu, Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu, Ankara, 2007, s. 359.
130
Piotr Maciej KACZYŃSKI, “The European Citizens’ Initiative: A Proper Response from the Commission”,
CEPS Commentaries, 8 January 2010, s. 2.
131
Bkz. ABA md. 11(4), 17(2); ABİHA md. 24(1); 225, 241.
498
yon, hâlen karar alma sürecini başlatma tekelini korurken; bu tekel, siyasi girişim
hakkı ile çevrelenmektedir. Bir başka ifadeyle, vatandaş girişimi, Komisyonun öneri
sunumundaki tekelini ihlal etmemekle birlikte, tıpkı Avrupa Parlamentosu ve Konseyin talep
hakkındaki gibi, onu kısıtlamaktadır.132 Bu yönden, özellikle, Konsey, Avrupa Parlamentosu
ve vatandaş girişimi ile yapılan talebin Komisyon tarafından reddi hâlindeki sebep sunma
gerekliliği,133 Komisyonun karar alma sürecini başlatma yetkisini gittikçe zayıflatmaktadır;
çünkü Komisyon, sürekli olarak neden bir işlem yapmadığını haklı göstermek zorunda
kalmaktadır.134
Yine, Vatandaş Girişimi Tüzüğü ile vatandaş girişiminin bağlayıcılık derecesi
netleştirilmiştir. Bu açıdan, kurucu antlaşma, Komisyonun vatandaş girişimi önerilerini takip
edip etmeyeceği veya ne şekilde takip edeceğini tamamen açıkta bırakmaktadır.135 Buna
karşın, Vatandaş Girişimi Tüzüğü uyarınca Komisyon, üç ay içerisinde vatandaş girişimi
önerisi ile ilgili hukuki ve siyasi vargıları ile eğer var ise yapmayı düşündüğü işlemi ve işlem
yapması veya yapmamasının nedenlerini bir Bildirim ile ortaya koyacaktır.136 Öyleyse,
Komisyon, vatandaş girişimine yanıtının niteliğini belirlemekte serbest olup; bu yanıt, somut
bir yasama önerisinden yalnızca bir tavsiye veya bağlayıcı olmayan bir görüşe kadar
uzanabilecektir.137 Buradaki takdir payı, eleştirilere yol açabilecektir. Söz gelimi,
Laskowski’ye göre en masraflı vatandaşı girişimi önerisi bile, Komisyona sunulan bir
dilekçeden öteye geçmemektedir.138 Bununla birlikte, vatandaş girişimi nedeniyle
oluşabilecek memnuniyetsizlik riskini azaltmak için iki şey yapılabilir:139 İlk olarak, bu yeni
araç ile ilgili ilk tecrübelerden sonra Komisyonun bir vatandaş girişimi hakkındaki kararını
yönlendirmek için daha somut ve nesnel kriterler belirlenmelidir. İkinci olarak, Komisyonun
bir yasama önerisi yapmadığı durumlarda, Komisyonun yanıtı, bu kararın alınma-
132
OBWEXER ve VILLOTTI, (2010), s. 118. Avrupa Parlamentosu ve Konseye ilişkin olarak benzer bir görüş
için bkz. TEZCAN, 2007, s. 321.
133
Bkz. ABİHA md. 225, 241 ve 211/2011 sayılı Tüzük md. 10(1/c).
134
Jean-Luc SAURON, “The European Citizens’ Initiative: Not such a Good Idea?”, Fondation Robert
Schuman: European Issue, No: 192, 31th January 2011, s. 4.
135
Bkz. DE WITTE vd., 2010, s. 5; EDITORIAL COMMENTS, (2008), s. 937; Silke R. LASKOWSKI,
“Demokratisierung des Umweltrechts”, Zeitschrift für Umweltrecht, Heft: 4, Teil: 4, 2010, s. 179; OBWEXER
ve VILLOTTI, (2010), s. 111. Bu konu hakkındaki tartışmalar için bkz. NETTESHEIM, (2010), Rn. 27.
136
211/2011 sayılı Tüzük md. 10(1/c). Krş. EDITORIAL COMMENTS, (2008), s. 937.
137
138
LASKOWSKI, (2010), s. 179.
139
EMMANOUILIDIS ve STRATULAT, 2010, s. 3–4.
499
sındaki açık nedenleri belirtmeli ve ilgili konu hakkında başvurulabilecek alternatif organ ve
araçları önermelidir.140
E. Beşinci Aşama: Gönderici Tepkisi
Bir vatandaş girişimi, Komisyonun buna tepkisinin ardından, bu girişimi yürüten
kişilerin de tepkileri ile karşılaşacaktır. Hem kurucu antlaşma hem de Vatandaş Girişimi
Tüzüğü, bu konuda sessiz kalmaktadır. Bununla beraber, buradaki tepkiler, Komisyonun bir
işlem yapmaması ya da yapması üzerine ABAD nezdinde açılabilecek bir davadan, Avrupa
Parlamentosu ya da Avrupa Ombudsmanının kendi denetim yetkileri çerçevesinde devreye
girmesine kadar uzanabilecektir.
Bir kere, Komisyonun vatandaş girişimine karşı bir işlem yapmaması, dava konusu
yapılabilecektir. Bu açıdan, vatandaş girişimi, Avrupa Parlamentosu veya Konseyin
Komisyondan uygun öneriler sunmasını talep hakkı ile kıyaslanabilir.141 Buna göre, ABİHA
md. 225 uyarınca:
“Avrupa Parlamentosu, … bir Birlik tasarrufunu gerekli gördüğü konular hakkında
Komisyondan uygun öneriler sunmasını talep edebilir. Komisyon bir öneri sunmazsa;
bunun gerekçelerini Avrupa Parlamentosuna bildirir.”
Yine, ABİHA md. 241 uyarınca:
“Konsey, …, Komisyondan … uygun öneriler sunmasını talep edebilir. Komisyon bir
öneri sunmazsa; bunun gerekçelerini Konseye bildirir.”
Son olarak, Vatandaş Girişimi Tüzüğü md. 10(1/c) uyarınca:
“[Komisyon], üç ay içerisinde hukuki ve siyasi vargıları ile eğer var ise yapmayı
düşündüğü işlemi ve işlem yapması veya yapmamasının nedenlerini bir Bildirim ile
ortaya koyar.”
Reçber’e göre ABİHA md. 225 ve 241 uyarınca eğer Komisyon harekete geçmeyecek olursa;
Avrupa Parlamentosu veya Konsey, AB yargısında Komisyona karşı hareketsizlik davası
açarak Komisyonu hukuki anlamda denetleyebi-
140
Hatta Kaczyński’ye göre Komisyon, alternatif organı önermenin yanı sıra sürecin nasıl geliştiği gözleyerek,
bu süreç hakkında rapor da hazırlamalıdır. KACZYŃSKI, (2010), s. 2.
141
ABA md. 11(4); ABİHA md. 24(1); 225, 241; 211/2011 sayılı Tüzük Dibace (1). Söz gelimi Obwexer ve
Villotti’ye göre Avrupa Parlamentosu ve Konseyin dolaylı öneri yetkisinin bağlayıcı etkisi tartışmalı olsa bile;
vatandaş girişiminin bağlayıcı etkisi, bu kurumların önerileri ile aynı olacaktır. OBWEXER ve VILLOTTI,
(2010), s. 118. Yine, Nettesheim’a göre Avrupa Parlamentosunun Komisyondan öneri talebi ile vatandaş girişimi
önerisi, akabinde açılabilecek davalar yönünden aynı biçimde muamele görmelidir. NETTESHEIM, (2010), Rn.
28.
500
lecektir.142 Bununla birlikte, Kuchlenz-Winter kararı uyarınca hareketsizlik davası,
“[Komisyonun] ihlal davası açma yetkisi gibi, bir [Birlik] kurumunun takdir yetkisini
kullanmaktaki ihmali konusunda var olamaz”.143 Yine, söz gelimi Konsey, ABİHA md. 241
uyarınca Komisyondan bir konuda öneri sunmasını istemesi ile ilgili olarak geniş bir takdir
yetkisine sahiptir. Bu nedenle, hareketsizlik davası, Konseyin bu yetkisini kullanmaması
nedeniyle açılır ise, “kabul edilemez” sayılacaktır.144 Bu meyanda, ABİHA md. 225 ve 241,
Konsey ya da Avrupa Parlamentosunun istemi ile Komisyonun öneri sunması hakkında
herhangi bir genel yükümlülük yüklememektedir; çünkü Komisyonun öneri sunma hakkı,
özünde bir “yetki” niteliği taşımaktadır.145 Bir başka ifadeyle, Komisyonun bu isteme uyma
yükümlülüğü yoktur.146 Komisyon, aynı şekilde, vatandaş girişimi önerisine uymak ile de
yükümlü değildir.147 O hâlde, hareketsizlik davası, gerek ABİHA md. 225 ve 241 gerek ABA
md. 11(4) ve Vatandaş Girişimi Tüzüğü ile ilgili olarak Komisyonun bir öneri sunması için
açılamayacaktır. Peki, Komisyon, öneri sunmamasının gerekçelerini bildirmez ise; ona karşı
hareketsizlik davası kullanılabilecek midir?148 Bu soru, olumlu yanıtlanmalıdır. Bir başka
deyişle, ilgili kurum ya da kişiler, Komisyonun kendi istemine uygun öneri sunmamasının
gerekçelerini bildirmemesini dava edebilmelidir.149
142
Kamuran REÇBER, Avrupa Birliği Kurumlar Hukuku ve Temel Metinleri, Alfa Aktüel, Bursa, 2010, s.
86, 188. Bkz. ABİHA md. 265.
143
Case T-l67/95 Hedwig Kuchlenz-Winter v Council of the European Union [1996] ECR II-1609 paragraph 24.
144
Case T-l67/95 Hedwig Kuchlenz-Winter v Council of the European Union [1996] ECR II-1609 paragraph 25–
26.
145
Koen LENAERTS vd., Constitutional Law of the European Union, 3rd Edition, Sweet & Maxwell, Great
Britain, 2011, s. 661.
146
Trevor C. HARTLEY, The Foundations of European Community Law, Oxford University Press, United
States, 2007, s. 31. Benzer bir görüş için bkz. Desmond DINAN, Ever Closer Union: An Introduction to
European Integration, 2nd Edition Palgrave Macmillan, New York, 1990, s. 281; Morten EGEBERG, “The
European Commission”, Michelle CINI ve Nieves PÉREZ-SOLÓRZANO BORRAGÁN (Eds.), European
Union Politics, 3rd Edition, Oxford University Press, United States, 2010, s. 126; Rudolf STREINZ,
Europarecht, 8. Auflage, C. F. Müler Verlag, Heidelberg, 2008, s. 101, 127.
147
LENAERTS vd., 2011, s. 656, 662.
148
Komisyonun gerekçe sunma yükümlülüğü, Lizbon Antlaşması ile kurucu antlaşmaya işlenmiştir. Bkz.
ABİHA md. 225, 241. Krş. Nice Antlaşması ile değişik Avrupa Topluluğu Antlaşması md. 192, 208.
149
Avrupa Parlamentosu boyutu ile ilgili olarak bkz. Winfried KLUTH, “AEUV Art. 225 (ex-Art. 192 Absatz 2
EGV) [Beteiligung an Gemeinschaftsakten]”, Christian CALLIES ve Matthias RUFFERT, Das
Verfassungsrecht der Europäischen Union mit Europäischer Grundrechtecharta, 4. Auflage, Verlag C.H.
Beck, München, 2011, Rn. 4. Yine, söz gelimi Obwexer ve Villotti’ye göre Komisyon, vatandaş girişimi
karşısında gerekli süre içerisinde bir işlem yapmazsa, organizatörler Birlik hakkının ihlali nedeniyle ABİHA md.
265 uyarınca ABAD nezdinde bir hareketsizlik davası açabilecektir. OBWEXER ve VILLOTTI, (2010), s. 118.
501
Yine, Komisyonun vatandaş girişimine karşı bir işlem yapması, iptal davasına konu
olabilecektir.150 Bununla beraber, Komisyona göre:
“Komisyon, bir vatandaş girişimi önerisini takip etmemeye karar verirse; bunun
nedenlerini açıkça izah edecektir. Komisyonun girişimin esası ile ilgili siyasi analizi,
herhangi bir itiraz prosedürüne tâbi değildir. Buna karşılık, önerilen girişimlerin sicile
kaydı kararı, hukuki sebeplere dayanmasından ötürü itiraz edilebilir niteliktedir.”151
Buna karşın, Obwexer ve Villotti’ye göre Komisyon, vatandaş girişimi önerisini reddeder ise,
buradaki “Bildirim” ABİHA md. 263 uyarınca iptal davasına konu olabilir; çünkü burada bir
işlemin adından ziyade içeriği –bağlayıcı etkisi– önemlidir.152 Bununla birlikte, ABAD, iptal
davası kabul edilebilir bulunsa bile; yalnızca Komisyonun takdir yetkisini açıkça aşıp
aşmadığını denetleyebilecektir.153 Bu noktada, iptal davası ile hareketsizlik davası arasındaki
yakın ilişkiden hareket etmek uygun olacaktır.154 Buna göre, buradaki iptal davası, salt
Komisyonun öneri sunmaması hâlindeki gerekçe bildirme yükümlülüğü ile bağlantılı
bulunabilecektir.
Son olarak, Komisyonun vatandaş girişimine karşı tutumu, Avrupa Parlamentosu veya
Avrupa Ombudsmanının gündemine girebilecektir. Bu açıdan, Avrupa Parlamentosu, Avrupa
vatandaşlarından doğrudan yetki alan tek AB kurumu olması dolayısıyla, Komisyonu
denetleme yetkileri üzerinden vatandaş girişimi ile ilgili sürece katılabilecektir.155 Bu
doğrultuda, Avrupa Parlamentosu, Komisyonun ilgili spesifik konuyu ele almak için yetkisi
içinde her şeyi yapmadığını düşünürse, sorumlu bir komiseri konu hakkında Parlamentoya
açıklama
150
Bkz. DE WITTE vd., 2010, s. 18.
151
Bkz. EUROPEAN COMMISSION, European Citizens' Initiative (ECI), MEMO/10/683, Brussels, 15
December 2010, s. 9. Bkz. “3. Vatandaş Girişimi Önerisi Ne Zaman Sicile Kaydedilecektir?”, s. 490.
152
OBWEXER ve VILLOTTI, (2010), s. 118. Bkz. Case C-131/03P R.J. Reynolds Tobacco Holdings, Inc. and
Others v Commission of the European Communities [2006] ECR I-7795 paragraph 54.
153
OBWEXER ve VILLOTTI, (2010), s. 119.
154
Bkz. Paul CRAIG ve Gráinne DE BÚRCA, EU Law: Texts, Cases and Materials, 4th Edition, Oxford
University Press, Oxford, 2008, s. 531.
155
KACZYŃSKI, (2010), s. 2. Benzer bir görüş için bkz. DE WITTE vd., 2010, s. 19. Avrupa Parlamentosunun
denetim yetkileri ile ilgili olarak bkz. Enver BOZKURT vd., Avrupa Birliği Hukuku, 3. Baskı, Asil Yayın
Dağıtım, Ankara, 2006, s. 88–90; Nesrin DEMİR, Avrupa Birliği Parlamentosu, Nobel Yayın, Ankara, 2005,
s. 98–103.
502
yapmaya davet edebilecektir.156 Buna ek olarak, organizatörler, gerekli görürse Avrupa
Ombudsmanına da şikâyetlerini iletebilecektir.157 Bu tür şikâyetler, her ne kadar Komisyon
üzerinde doğrudan hukuki etki doğurmasa bile; “ses duyurma” ve girişimlerin olası kötü
yönetimine dair toplum bilinci oluşturma aracı olacaktır.158
F. Vatandaş Girişimi ile ilgili Diğer Düzenlemeler
Vatandaş Girişimi Tüzüğü, vatandaş girişimi ile ilgili kimi başka düzenlemeler de
getirmektedir. Bu bakımdan, şu konular, özel olarak düzenlenmiştir: kişisel verilerin
korunması, sorumluluk ve yaptırım, yetki devrine dayalı tasarruflar ve ulusal hükümlerin
bildirimi ve Vatandaş Girişimi Tüzüğü’nün uygulanışının gözden geçirilmesi. Bu konular,
aşağıda sırasıyla ele alınmaktadır.
1. Kişisel Verilerin Korunması
Organizatörler ve yetkili ulusal makamlar, Vatandaş Girişimi Tüzüğü uyarınca kişisel
verileri işlerken, 95/46 sayılı Direktif ve bu Direktife binaen kabul edilen ulusal hükümlere
uymalıdır.159 Bu açıdan, organizatörler ve yetkili ulusal makamlar, bahsi geçen Direktif
uyarınca “veri denetçisi” olarak değerlendirilecektir.160
Dahası, organizatörler ve yetkili ulusal makamlar, kişisel verilerin korunması ile ilgili
birtakım yükümlülüklere tâbi tutulmaktadır. Buna göre, organizatörler, belirli bir vatandaş
girişimi için toplanan kişisel verilerin bu girişime yönelik desteği belirtmekten başka bir
amaçla kullanılmamasını sağlayacaktır.161 Dahası, organizatörler, bir girişim için alınan tüm
destek beyanlarını veya onların nüshalarını belirli bir süre sonunda yok edecektir. Bu süre,
hangisi daha önce ise, ya vatandaş girişiminin Komisyona sunulmasından itibaren en geç bir
156
KACZYŃSKI, (2010), s. 2. Bkz. ABİHA md. 230 ve Avrupa Parlamentosu Usul Kuralları, Kural 115.
(Rules of Procedure - 7th parliamentary term - March 2011 [2011] OJ L 116/1. (“Avrupa Parlamentosu Usul
Kuralları”)
157
Bkz. DE WITTE vd., 2010, s. 18. Bkz. ABİHA md. 228 ve Avrupa Parlamentosu Usul Kuralları, Kural
205; Annex XI.
158
DE WITTE vd., 2010, s. 18.
159
211/2011 sayılı Tüzük md. 12(1). Bkz. Directive 95/46/EC of the European Parliament and of the Council of
24 October 1995 on the protection of individuals with regard to the processing of personal data and on the free
movement of such data [1995] OJ L 281/31. (“95/46 sayılı Direktif”) Bu Direktif ile ilgili olarak bkz. Hüseyin
Can AKSOY, Medeni Hukuk ve Özellikle Kişilik Hakkı Yönünden Kişisel Verilerin Korunması, Çakmak
Yayınevi, Ankara, 2010, s. 101–106.
160
211/2011 sayılı Tüzük md. 12(2); 95/46 sayılı Direktif md. 2(d).
161
503
ay ya da önerilen vatandaş girişiminin sicile kaydından itibaren en geç on sekiz aydır.162
Yetkili ulusal makamlar, belirli bir vatandaş girişimi vesilesiyle aldığı kişisel verileri yalnızca
destek beyanlarını doğrulamak amacıyla kullanacaktır.163 Bu makamlar, tüm destek
beyanlarını veya onların nüshalarını belirli bir süre sonra yok edecektir. Bu süre, bir üye
devlet için toplanan geçerli destek beyanlarının sayısını teyit eden sertifikanın
çıkarılmasından itibaren en geç bir aydır.164 Bununla birlikte, belirli bir vatandaş girişimine
yönelik destek beyanları ve onların nüshaları, o vatandaş girişimine ilişkin hukuki ya da idari
süreçler açısından gerekli ise, buradaki zaman sınırlamalarının ötesinde de muhafaza
edilebilecektir.165 Bununla beraber, organizatörler ve yetkili ulusal makamlar, hukuki ya da
idari süreçlerin nihai bir karar ile sonlanmasından itibaren en geç bir hafta içerisinde tüm
destek beyanlarını veya onların nüshalarını yok edecektir.166 Bundan başka, organizatörler,
tesadüfî veya yasa dışı yok edilme ya da tesadüfî kaybolma, değişme, izinsiz açığa çıkarma ya
da erişim ile diğer tüm yasa dışı işlemelere karşı kişisel verileri korumak için yeterli teknik ve
örgütsel önlemleri gerçekleştirecektir.167
2. Sorumluluk ve Yaptırım
Organizatörler, vatandaş girişimi ile ilgili olarak kimi sorumluluklar üstlenip;
yaptırımlara tâbi tutulacaktır. Bu açıdan, organizatörler, bir vatandaş girişiminin
organizasyonu esnasındaki her türlü zarardan sorumludur.168 Üye devletler ise, Vatandaş
Girişimi Tüzüğü’nün ihlallerinden dolayı organizatörlerin uygun yaptırımlara tâbi tutulmasını
sağlayacaktır.169 Bu açıdan, özellikle organizatörler tarafından yapılan sahte beyanlar ve
verilerin hileli bir biçimde kullanılması uygun yaptırım ile karşılanmalıdır.170 Buradaki
yaptırımlar; etkili, orantılı ve caydırıcı olmalıdır.171
162
163
164
165
166
167
168
169
170
211/2011 sayılı Tüzük md. 14(1/a, b).
171
211/2011 sayılı Tüzük md. 14(2). Bu ifade, Divanın yerleşik içtihat hukuku ile uyumludur. Bkz. Case C-
167/01 Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Amsterdam v Inspire Art Ltd [2003] ECR I-10155 paragraph
62.
504
3. Yetki Devrine Dayalı Tasarruflar
Komisyon, Vatandaş Girişimi Tüzüğü hükümlerinin kapsamı içinde kalmak koşuluyla
bu Tüzük’teki eklere yönelik değişiklikler kabul edebilecektir.172 Komisyona tanınan bu yetki,
kimi koşullara tâbi tutulmuştur:173
• Yetki devrine dayalı tasarruf çıkarma yetkisi, Komisyona sınırsız bir zaman dilimi için
verilmiştir.174
• Komisyon, yetki devrine dayalı bir tasarruf çıkarır çıkarmaz, bu tasarrufu Avrupa
Parlamentosu ve Konseye bildirecektir.175
o Avrupa Parlamentosu veya Konsey, bu bildirimden itibaren iki ay içerisinde
yetki devrine dayalı bir tasarrufa itiraz edebilecektir. Avrupa Parlamentosu
veya Konseyin inisiyatifi ile bu süre iki ay daha uzatılabilecektir.176
o Yetki devrine dayalı bir tasarruf, eğer yukarıdaki zaman diliminde herhangi bir
itiraz gelmez ise; AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanacak ve bu tasarruf ile
belirlenen tarihte yürürlüğe girecektir.177 Ayrıca, Avrupa Parlamentosu ve
Konsey, yukarıdaki zaman diliminin bitiminden evvel Komisyona ilgili
tasarruf ile ilgili herhangi bir itiraz etme niyetleri olmadığını bildirirse; yetki
devrine dayalı bir tasarruf, AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanarak, yukarıdaki
zaman dilimi bitmeden önce yürürlüğe girebilir.178
o Avrupa Parlamentosu veya Konsey, yukarıdaki zaman dilimi içerisinde yetki
devrine dayalı bir tasarrufa itiraz ederse; o tasarruf, yürürlüğe girmeyecektir.
İtiraz eden kurum, yetki devrine dayalı bir tasarrufa itiraz etmesindeki
nedenleri ortaya koyacaktır.179
• Avrupa Parlamentosu ve Konsey, Komisyona yönelik yetki devrini her zaman
kaldırabilecektir.180
o Bir kurum, yetki devrini kaldırıp kaldırmamaya karar vermek için iç süreç
başlatınca, nihai kararı almadan evvel makul bir süre içerisinde hem diğer
kurumu hem de Komisyonu bilgilendirmeye gayret edecektir.181 Bu bilgilen-
172
173
211/2011 sayılı Tüzük md. 17–19. Bkz. ABİHA md. 290.
174
175
176
177
178
179
180
181
505
dirme, kaldırmanın konusunu oluşturabilecek devredilen yetkileri ve böyle bir
kaldırmanın olası nedenlerini içerecektir.182
o Kaldırma kararı,
bu kararda belirtilen yetki devrine son verecektir;
hemen ya da bu karar ile belirlenen daha sonraki bir tarihte etki
doğuracaktır;
AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanacaktır;
hâlen yürürlükteki yetki devrine dayalı tasarrufları etkilemeyecektir.183
4. Ulusal Hükümlerin Bildirimi ve Vatandaş Girişimi Tüzüğü’nün Uygulanışının
Gözden Geçirilmesi
Her üye devlet, Vatandaş Girişimi Tüzüğü’nün uygulanması için kabul ettiği
hükümleri Komisyona bildirecektir.184 Komisyon ise, bununla ilgili olarak diğer üye devletleri
bilgilendirecektir.185 Yine, Komisyon, 1 Nisan 2015 ve bu tarihten itibaren her üç yılda bir,
Avrupa Parlamentosu ve Konseye Vatandaş Girişimi Tüzüğü’nün uygulanmasına ilişkin rapor
sunacaktır.186
IV. Vatandaş Girişiminin Amacı ve Ondan Beklentiler
Vatandaş girişimi, Birlik vatandaşlarına AB’nin karar alma sürecinde bir rol vererek,
demokratikleşme ve halka yakınlaşma gibi hedeflere yönelmektedir.187 Bir başka deyişle,
vatandaş girişimi, Avrupa vatandaşlarını Avrupa projesi ile bağlantılandırma, sivil toplumu
hareketlendirme ve Avrupa politikaları hakkında Avrupa çapındaki tartışmaları güçlendirmeyi
amaçlamaktadır.188 Bununla birlikte, vatandaşlık girişimi, AB’nin demokratikleşmesindeki
unsurlardan yalnızca bir tanesidir.189 Yine, bu araç, Birliği halka yakınlaştırmak için tek
başına yeterli de değildir.190
182
183
184
185
186
187
Bkz. EMMANOUILIDIS ve STRATULAT, 2010, s. 1; Nevra ESENTÜRK, , “Democracy in the European
Union and the Treaty of Lisbon”, Alternatives: Turkish Journal of International Relations, Volume: 8, No:
4, 2009, s. 16.
188
KACZYŃSKI, (2010), s. 1. Benzer bir görüş için bkz. ODER, 2004, s. 315–316.
189
Bkz. DE WITTE vd., 2010, s. 4; EMMANOUILIDIS ve STRATULAT, 2010, s. 4; HIERLEMANN ve
WOHLFARTH, (2010), s. 8; MAURER ve VOGEL, 2009, s. 31.
190
Bkz. Jo SHAW, “Citizenship: Contrasting Dynamics at the Interface of Integration and Constitutionalism”,
Paul CRAIG ve Gráinne DE BÚRCA (Eds.), The Evolution of EU Law, 2nd Edition, Oxford University Press,
United States, 2011, s. 608.
506
Yine, vatandaş girişimi, AB ile ilgili olarak olumlu beklentiler doğurmaktadır. Söz
gelimi, Esentürk’e göre vatandaş girişimi, vatandaşların Avrupa bürokrasisi önündeki
isteklerinin önemini yeniden gündeme getirmektedir ve vatandaşlar, AB’nin siyasi süreçlerini
anlama ve bu süreçlerde rol alma fırsatını yakalamaktadır.191 Bundan başka, Trzaskowski’ye
göre vatandaş girişimi, aslında; AB’den, AB’nin yaptıklarından ve AB’nin yetkilerinin
sınırlarından bahsetmek için iyi bir vesile olacak ve salt bu çalışma bile AB’yi vatandaşlarına
yakınlaştırmaya hizmet edecektir.192 Son olarak, Hierlamann ve Wohlfarth’a göre vatandaşlık
girişimi, (adanmış bir Avrupalılık perspektifi içererek, oldukça soyut olmakla birlikte) pek
çok beklenti doğurmaktadır:193
-Vatandaşlara söz hakkı verilmesi, onların AB hakkındaki bilgilerinin ve AB ile
özdeşleşmelerinin artmasını getirecektir.
-Vatandaş girişimi ile AB içindeki azınlık çıkarları gündeme getirilebilecektir.
-Vatandaş girişimi, her demokratik yönetimin kurucu unsuru olan halkın oluşturulması
açısından bir araç vazifesi görecektir.
Bunlarla birlikte, vatandaş girişimi, beklentilere karşı bir hayal kırıklığı yaratma riski
de taşımaktadır. Bir kere, vatandaş girişimi ile ilgili üç ciddi tartışma gündemde olacaktır:194
- Vatandaş girişimi, karşılanması zor beklentilere yol açabilecektir.
- Vatandaş girişimi, temsili demokrasi ile doğrudan demokrasi arasında gerilime sebep
olacaktır.
- Vatandaş girişimi, iyi örgütlenmiş çıkar grupları tarafından kendi çıkarlarına çözüm
üretmek için kullanabilecektir.
Buna ek olarak, vatandaş girişimi, iki potansiyel düş kırıklığı kaynağı taşımaktadır:195 İlk
olarak, Komisyonun yanıtı organizatörler ve imza verenlerin beklentilerini karşılasa bile;
yasama önerisi, AB karar alıcıları olan Avrupa Parlamentosu ve/veya Konsey tarafından
değiştirilebilecek ya da reddedilebilecektir.196 İkinci olarak, gecikmeler, hoşnutsuzluk
doğurabilecektir; çünkü “başa-
191
ESENTÜRK, (2009), s. 8.
192
TRZASKOWSKI, (2010), s. 266. Benzer bir görüş için bkz. EMMANOUILIDIS ve STRATULAT, 2010, s.
3.
193
HIERLEMANN ve WOHLFARTH, (2010), s. 7–8.
194
TRZASKOWSKI, (2010), s. 264.
195
196
Ayrıca, bir Birlik politikası ile ya da birbiri ile çelişen vatandaş girişimleri söz konusu olabilecektir.
507
rılı” bir vatandaş girişimi için yıllar geçmesi gerekebilecektir. Ayrıca Devuyst’a göre vatandaş
girişimi, bir yandan vatandaşlar arasında AB düzeyinde bir siyasi tartışma için itici güç
sağlayabilecekken; öte yandan AB siyasetindeki popülizm düzeyini arttırma riski
taşımaktadır.197 Yine, Trzaskowski’ye göre vatandaş girişimi, AB’yi vatandaşlara yaklaştıran
bir araç olabileceği gibi; özellikle vatandaş girişimi önerilerinin çoğunluğunun farklı
nedenlerle reddedilmesi hâlinde aksi yönde bir etki de yaratabilecektir.198
Öyleyse, vatandaş girişimi, AB açısından demokratikleşme ve halka yakınlaşma gibi
belirli hedeflere doğru yol alarak, olumlu birtakım beklentiler doğururken; bazı olası hayal
kırıklıkları için de uygun zemini hazırlamaktadır. Haklılık payı taşıyan tüm bu tespitlerle ilgili
net bir değerlendirme için uygulamayı beklemek gerekecektir.
V. Sonuç
İlk vatandaş girişimi, 1 Nisan 2012 tarihi ile birlikte artık Komisyondaki sicile tescil
edilebilir hâle gelecektir.199 Kuşkusuz, Birlik vatandaşlarının bu aracı kullanmaktaki istekliliği
ve Komisyonun bu araç karşısındaki tutumu, bu aracın gelişimi açısından oldukça önem
taşımaktadır.200 Yine, vatandaş girişiminin uygulanmasına ilişkin usul ve koşullar ve kişisel
verilerin korunması gibi bununla bağlantılı diğer hususlar, uygulama esnasında denendikçe,
bunlarla ilgili aksayan noktalar bulunması hâlinde, kimi iyileştirmeler yapılması da gündeme
gelebilecektir.201 Bununla birlikte, vatandaş girişimi, bir yandan Birlik vatandaşlarına AB’nin
karar alma sürecinde bir rol vererek demokratikleşmeye katkı sunarken; öte yandan, AB ile
vatandaşları arasında bir iletişim aracına dönüşerek, AB kurumları tarafından iyi idare edildiği
müddetçe, AB’nin halk nezdinde daha iyi anlaşılması ve halka yakınlaşması açısından da bir
fırsat sunmaktadır.
197
DEVUYST, (2008), s. 266.
198
TRZASKOWSKI, (2010), s. 265. Benzer bir görüş için bkz. EDITORIAL COMMENTS, (2008), s. 938.
199
200
Bkz. AUER, (2005), s. 85.
201
Bkz. 211/2011 sayılı Tüzük md. 22.
508
Kaynakça
Kitaplar
AKSOY, Hüseyin Can, Medeni Hukuk ve Özellikle Kişilik Hakkı Yönünden Kişisel
Verilerin Korunması, Çakmak Yayınevi, Ankara, 2010.
BOZKURT, Enver vd., Avrupa Birliği Hukuku, 3. Baskı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara,
2006.
CRAIG, Paul ve DE BÚRCA, Gráinne, EU Law: Texts, Cases and Materials, 4th Edition,
Oxford University Press, Oxford, 2008.
DAUSES, Manfred, Handbuch des EU-Wirtschaftsrechts, 27. Ergänzungslieferung, Verlag
C.H. Beck, München, 2011.
DEMİR, Nesrin, Avrupa Birliği Parlamentosu, Nobel Yayın, Ankara, 2005.
DINAN, Desmond, Ever Closer Union: An Introduction to European Integration, 2nd
Edition Palgrave Macmillan, New York, 1999.
DUFF, Andrew, The Struggle for Europe’s Constitution, Federal Trust for Education &
Research, London, 2005.
GÖÇMEN, İlke, Avrupa Birliği Hukukunda Direktiflerin Bireyler Arasındaki İlişkilere
Etkileri, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2008.
HARTLEY, Trevor C., The Foundations of European Community Law, Oxford University
Press, United States, 2007.
KAUFMANN, Bruno, The European Citizens’ Initiative Handbook: Your Guide to the
World’s First Transnational Direct Democratic Tool, Green European Foundation,
Belgium, 2010.
LENAERTS, Koen vd., Constitutional Law of the European Union, 3rd Edition, Sweet &
Maxwell, Great Britain, 2011.
LOUIS, Jean-Victor, The Community Legal Order, Office for Official Publicatio, Brussels,
1990.
ODER, Bertil Emrah, Avrupa Birliği'nde Anayasa ve Anayasacılık, Anahtar Kitaplar
Yayınevi, İstanbul, 2004.
REÇBER, Kamuran, Avrupa Birliği Kurumlar Hukuku ve Temel Metinleri, Alfa Aktüel,
Bursa, 2010.
STAUDINGER, Karl, Manual for Europe: A Beginner’s Guide to the EU, Green
European Foundation, Belgium, 2010.
STREINZ, Rudolf, Europarecht, 8. Auflage, C. F. Müler Verlag, Heidelberg, 2008.
TEZCAN, Ercüment, Avrupa Birliği Komisyonu, Uluslararası Stratejik Araştırmalar
Kurumu, Ankara, 2007.
509
Makaleler ve Kitap Bölümleri
AUER, Andreas, “European Citizens’ Initiative”, European Constitutional Law Review,
Volume: 1, 2005, s. 79–86.
BALTHASAR, Alexander ve PROSSER, Alexander, “Die Europäische Bürgerinitiative –
Gefährdung der Glaubwürdigkeit eines direktdemokratischen Instruments?”, Journal für
Rechtspolitik, Heft: 18, 2010, s. 122–132.
BAYKAL, Sanem, “Reform Antlaşması ve Getirdikleri: Kurumsal Yapı Çerçevesinde Genel
Bir Değerlendirme”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt: 7, No: 1, 2007, s. 45–67.
DEVUYST, Youri, “The European Union’s Institutional Balance after the Treaty of Lisbon:
“Community Method” and “Democratic Deficit” Reassessed”, Georgetown Journal of
International Law, Volume: 39, 2008, s. 247–325.
EDITORIAL COMMENTS, “Direct Democracy and the European Union… is that a Threat
or a Promise?”, Common Market Law Review, Volume: 45, No: 4, 2008, s. 929–940.
EGEBERG, Morten, “The European Commission”, Michelle CINI ve Nieves PÉREZ-
SOLÓRZANO BORRAGÁN (Eds.), European Union Politics, 3rd Edition, Oxford
University Press, United States, 2010, s. 125–140.
ESENTÜRK, Nevra, “Democracy in the European Union and the Treaty of Lisbon”,
Alternatives: Turkish Journal of International Relations, Volume: 8, No: 4, 2009, s. 1–19.
KLUTH, Winfried, “AEUV Art. 225 (ex-Art. 192 Absatz 2 EGV) [Beteiligung an
Gemeinschaftsakten]”, Christian CALLIES ve Matthias RUFFERT, Das Verfassungsrecht
der Europäischen Union mit Europäischer Grundrechtecharta, 4. Auflage, Verlag C.H.
Beck, München, 2011, Rn. 1–5.
LASKOWSKI, Silke R., “Demokratisierung des Umweltrechts”, Zeitschrift für
Umweltrecht, Heft: 4, Teil: 4, 2010, s. 171–181.
NETTESHEIM, Martin, “EUV Art. 11 Bürgerbeteiligung”, Eberhard GRABITZ ve Meinhard
HILF, Das Recht der Europäischen Union, 41. Ergänzungslieferung, Verlag C.H. Beck,
München, 2010, Rn. 1–30.
OBWEXER, Walter ve VILLOTTI, Julia, “Die Europäische Bürgerinitiative. Grundlagen,
Bedingungen und Verfahren”, Journal für Rechtspolitik, Heft: 18, 2010, s. 108–121.
REH, Christine, “The Lisbon Treaty: De-Constitutionalizing the European Union?”, Journal
of Common Market Studies, Volume: 47, No: 3, 2009, s. 625–650.
510
ROBERTSON, Viktoria, “Elemente der direkten Demokratie im Vertrag von Lissabon: Eine
Analyse mit rechtsvergleichendem Blick nach Deutschland, Österreich und in die Schweiz”,
Journal für Rechtspolitik, Heft: 18, 2010, s. 133–145.
RUFFERT, Matthias, “EUV Art. 11 [Bürgerbeteiligung]”, Christian CALLIES ve Matthias
RUFFERT, Der Verfassungsrecht der Europäischen Union mit Europäischer
Grundrechtecharta, 4. Auflage, Verlag C.H. Beck, München, 2011, Rn. 14–22.
SCHRAUWEN, Annette, “European Union Citizenship in the Treaty of Lisbon: Any Change
at All?”, Maastricht Journal of European and Comparative Law, Volume: 15, 2008, s.
55–64.
SHAW, Jo, “Citizenship: Contrasting Dynamics at the Interface of Integration and
Constitutionalism”, Paul CRAIG ve Gráinne DE BÚRCA (Eds.), The Evolution of EU Law,
2nd Edition, Oxford University Press, United States, 2011, s. 575–609.
SMISMANS, Stijn, “New Governance – The Solution for Active European Citizenship, or the
End of Citizenship”, Columbia Journal of European Law, Volume: 13, 2007, s. 595–622.
TIMMERMANS, Christiaan W. A., "Directives: Their Effect Within the National Legal
Systems", Common Market Law Review, Volume: 16, 1979, s. 533–555.
TRZASKOWSKI, Rafal, “The European Citizens’ Initiative: A Victory for Democracy or a
Marketing Trick?”, European View, Volume: 9, 2010, s. 263–266.
Diğer Çalışmalar
DE WITTE, Bruno vd., Legislating after Lisbon: New Opportunities for the European
Parliament, European University Institute, Florence, June 2010.
EMMANOUILIDIS, Janis A. ve STRATULAT, Corina, Implementing Lisbon: A critical
appraisal of the Citizens’ Initiative, European Policy Centre – Policy Brief, June 2010.
EUROPEAN COMMISSION, European Citizens' Initiative (ECI), MEMO/10/683,
Brussels, 15 December 2010.
HIERLEMANN, Dominik ve WOHLFARTH, Anna, “Europäische Bürgerinitiative:
Neuerung mit Sprengkraft”, Spotlight Europe, No: 2010/07, 2010, s. 1–8.
KACZYŃSKI, Piotr Maciej, “The European Citizens’ Initiative: A Proper Response from the
Commission”, CEPS Commentaries, 8 January 2010.
511
LEHMANN, Wilhelm, “The European Parliament: Electoral Procedures”, 12/2009,
<http://www.europarl.europa.eu/ftu/pdf/en//FTU_1.3.4.pdf>, [Erişim Tarihi: 30/05/2011], s.
1–5.
MAURER, Andreas ve VOGEL, Stephan, Die Europäische Bürgerinitiative: Chancen,
Grenzen und Umsetzungsempfehlungen, Stiftung Wissenschaft und Politik – Studie,
Oktober 2009.
MAYORAL, Juan, Democratic improvements in the European Union under the Lisbon
Treaty: Institutional Changes regarding Democratic Government in the EU, European
University Institute, Florence, February 2011.
SAURON, Jean-Luc, “The European Citizens’ Initiative: Not such a Good Idea?”, Fondation
Robert Schuman: European Issue, No: 192, 31th January 2011.
512
Ekler
Tablo 2: Tüzük Önerisi, Konsey Tutumu, Avrupa Parlamentosu Tutumu ve Tüzük Arasındaki
Karşılaştırma202
Tüzük Önerisi Konsey Tutumu Avrupa Parlamentosu Tüzük
(31/03/2010) (22/06/2010) (“AP”) Tutumu 2011
(28/10/2010)
İmza verenlerin geldiği 1/3 üye devlet 1/3 üye devlet 1/5 üye devlet 1/4 üye devlet
asgari üye devlet sayısı (9 üye devlet) (9 üye devlet) (5 üye devlet) (7 üye devlet)
Üye devlet başına düşen AP’deki vekil AP’deki vekil sayısı × AP’deki vekil sayısı × AP’deki vekil sayısı ×
asgari vatandaş sayısı sayısı × 750 750 750 750
Organizatörler Gerçek kişi, tüzel Gerçek kişi, tüzel kişi Yedi üye devlette Yedi üye devlette
kişi ya da örgüt ya da örgüt yaşayan en az yedi yaşayan en az yedi
(gerçek) kişiden oluşan (gerçek) kişiden oluşan
“vatandaş komitesi” “vatandaş komitesi”
Bir girişimi AP seçimlerindeki AP seçimlerindeki 16 yaşı AP seçimlerindeki seçim
desteklemek için seçim yaşı seçim yaşı yaşı
aranan asgari yaş
Önerilen girişimlerin Komisyon Komisyon tarafından Komisyon tarafından Komisyon tarafından
kaydedilmesi tarafından hazırlanan çevrimiçi hazırlanan çevrimiçi hazırlanan çevrimiçi
hazırlanan sisteme kaydolma sisteme kaydolma sisteme kaydolma
çevrimiçi sisteme zorunluluğu - zorunluluğu - zorunluluğu -
kaydolma Komisyon bir girişimin Komisyon bir girişimin Komisyon bir girişimin
zorunluluğu kaydını geri çevirme kaydını geri çevirme kaydını geri çevirme
hakkını saklı tutar. hakkını saklı tutar. hakkını saklı tutar.
Destek beyanlarının Çevrimiçi ya da Çevrimiçi ya da kâğıt Çevrimiçi ya da kâğıt Çevrimiçi ya da kâğıt ile
toplanmasındaki usul kâğıt ile toplama ile toplama ile toplama toplama
ve koşullar
Destek beyanlarının 12 ay 12 ay 12 ay 12 ay
toplanması için izin
verilen süre
Önerilen girişimlerin Organizatör, en az Organizatör, en az üç Kabul edilebilirlik Kabul edilebilirlik
kabul edilebilirliği üç üye devletten üye devletten 100.000 hakkında karar hakkında karar
hakkındaki karar 300.000 imza imza toplayınca öngörülmemiştir. öngörülmemiştir.
toplayınca Komisyona kabul
Komisyona kabul edilebilirlik başvurusu
edilebilirlik yapar.
başvurusu yapar.
Destek beyanlarının Üye devletlerin Rastgele tarama Rastgele tarama Rastgele tarama
denetimi ve sorumluluğu aracılığıyla yürütülen aracılığıyla yürütülen aracılığıyla yürütülen
onaylanmasına ilişkin denetime dayalı olarak denetime dayalı olarak denetime dayalı olarak
gereklilikler üye devletlerin üye devletlerin üye devletlerin
sorumluluğu sorumluluğu sorumluluğu
Vatandaş girişiminin Komisyon, dört ay Komisyon, dört ay Komisyon, üç ay içinde Komisyon, üç ay içinde
Komisyon tarafından içinde girişimi içinde girişimi inceler girişimi inceler ve girişimi inceler ve
incelenmesi inceler ve yapmayı ve yapmayı düşündüğü yapmayı düşündüğü yapmayı düşündüğü
düşündüğü işlemi işlemi açıklar. işlemi açıklar. işlemi açıklar.
açıklar.
İlgili Tüzüğün Tüzüğün Tüzüğün Tüzüğün yürürlüğe Tüzüğün yürürlüğe
uygulanmasına ilişkin yürürlüğe uygulanmasından girmesinden itibaren 3 girmesinden itibaren 3 yıl
Komisyon Raporu girmesinden itibaren 3 yıl sonra yıl sonra ve takip eden sonra ve takip eden her üç
itibaren 5 yıl sonra her üç yılda bir yılda bir
202
Bu Tablo, Sauron’dan alınmıştır. SAURON, (2011), s. 2–3.
513
EK 1: Destek Beyanı Formları203
DESTEK BEYANI FORMU – KISIM A
(kişisel kimlik ya da kişisel kimlik belgesi numarası sunumunu istemeyen üye devletler için)
Bu formdaki tüm alanlar zorunludur ve doldurulmalıdır.
ORGANİZATÖRLER TARAFINDAN
ÖNCEDEN DOLDURULACAKTIR:
1. Bu formdaki imza veren kişilerin tümü Her liste için yalnızca bir üye devleti seçiniz.
Daimi ikamet izinli İrlanda / Hollanda / Birleşik Krallık
Daimi ikamet izinli ya da vatandaşı Estonya / Finlandiya / Slovakya
Daimi ikamet izinli ya da vatandaşı (yurt dışında yaşayan vatandaşlar, Belçika / Danimarka / Almanya
yalnızca ulusal otoritelerini ikamet yerinden haberdar etmişse)
2. Komisyondaki kayıt numarası:
3. Kayıt tarihi:
4. Önerilen vatandaş girişiminin Komisyon kaydındaki çevrimiçi adresi:
5. Önerilen vatandaş girişiminin başlığı:
6. Konusu:
7. Ana hedefleri:
8. Organizatörlerin adları:
9. İrtibat görevlilerinin adları ve e-mail adresleri:
10. (Eğer varsa) önerilen vatandaş girişiminin web sitesi:
203
211/2011 sayılı Tüzük Annex III.
514
İMZA VERENLER TARAFINDAN DOLDURULACAKTIR:
“Bu formdaki bilgilerimin doğru olduğunu ve önerilen vatandaş girişimini yalnızca bir kez desteklediğimi teyit ederim.”
TAM İLK ADLAR SOYADLARI (1) DAİMİ İKAMET DOĞUM TARİHİ VE UYRUK TARİH VE İMZA (4)
(Cadde, Numara, Posta YERİ (3)
Kodu, Şehir, Ülke) (2)
(1) Hollanda ve Slovakya için doğumdaki adı da belirtiniz.

(2) Finlandiya için yalnızca daimi ikamet ülkesini belirtiniz.
(3) Finlandiya ve Birleşik Krallık için yalnızca doğum tarihini belirtiniz.
(4) Form elektronik olarak elektronik imza kullanılmaksızın sunulduğunda imza zorunlu değildir.
Gizlilik bildirimi: 95/46/EC sayılı ve 24 Kasım 1995 tarihli kişisel verinin işlenmesi ve bu tür verilerin serbest dolaşımı yönünden bireylerin korunması hakkındaki Avrupa
Parlamentosu ve Konsey Direktifi md. 10 uyarınca bu forma sunulan kişisel veriler, önerilen vatandaş girişimi için alınan geçerli destek beyanı sayısının doğrulanması ve
onaylanması amacıyla yalnızca yetkili makamlara iletilecektir ([Bkz. 211/2011 sayılı Tüzük md. 8]) ve eğer gerekirse, önerilen vatandaş girişimine ilişkin idari ya da hukuki
süreçler için kullanılacaktır ([Bkz. 211/2011 sayılı Tüzük md. 12]). İlgili veriler, herhangi başka bir amaçla kullanılamaz. Veri sahipleri, kişisel verilerine erişebilir. Tüm
destek beyanları, önerilen vatandaş girişiminin kayıt tarihinden itibaren en çok on sekiz ay sonra ya da idari ya da hukuki süreçler hâlinde bu süreçlerin bitim tarihinden
itibaren en çok bir hafta sonra imha edilecektir.
515
DESTEK BEYANI FORMU – KISIM B
(kişisel kimlik ya da kişisel kimlik belgesi numarası sunumunu isteyen üye devletler için)
Bu formdaki tüm alanlar zorunludur ve doldurulmalıdır.
ORGANİZATÖRLER TARAFINDAN
ÖNCEDEN DOLDURULACAKTIR:
1. Bu formdaki imza veren kişilerin tümü şu devletin kişisel kimlik ya da kişisel kimlik belgesi numarasına sahiptir.∗
Her liste için yalnızca bir üye devleti seçiniz.
Bulgaristan / Çek Cumhuriyeti / Yunanistan / İspanya / Fransa / İtalya / Kıbrıs / Letonya / Lituanya /
Lüksemburg / Macaristan / Malta / Avusturya / Polonya / Portekiz / Romanya / Slovenya / İsveç
3. Kayıt tarihi:
4. Önerilen vatandaş girişiminin Komisyon kaydındaki çevrimiçi adresi:
6. Konusu:
7. Ana hedefleri:
8. Organizatörlerin adları:
9. İrtibat görevlilerinin adları ve e-mail adresleri:
10. (Eğer varsa) önerilen vatandaş girişiminin web sitesi:
∗
Bulgaristan, “kişisel numara”; Çek Cumhuriyeti, “ulusal kimlik kartı” ya da “pasaport”; Yunanistan, “kimlik kartı”, “pasaport” ya da “ikamet belgesi / daimi ikamet
belgesi”; İspanya, “kimlik kartı” ya da “pasaport”; Fransa, diğerlerinin yanında “pasaport”, “ulusal kimlik kartı”, “ikamet izni” ya da “sürücü belgesi”; İtalya, “pasaport” ya
da “kimlik kartı”; Kıbrıs, “vatandaş veya mukimin kimlik kartı” ya da “pasaport”; Letonya, “kişisel kimlik numarası”; Lituanya, “kişisel numara”; Lüksemburg, sosyal
güvenlik kimlik kartında gözüken ulusal kimlik numarası”; Macaristan, “kimlik kartı”, “pasaport” ya da “kişisel kimlik numarası”; Malta, “kimlik kartı”; Avusturya,
“pasaport” ya da “kimlik kartı”; Polonya, “PESEL kimlik numarası”; Portekiz, “kimlik kartı”, “pasaport” ya da “vatandaş kartı”; Romanya, “kimlik kartı”, “pasaport”,
“kayıt belgesi”, “AB vatandaşları için daimi ikamet kartı” ya da “kişisel kimlik numarası”; Slovenya, “kimlik kartı” ya da “pasaport”; İsveç, “kimlik kartındaki kişisel kimlik
numarası” ya da “pasaporttaki kişisel kimlik numarası” talep etmektedir. 211/2011 sayılı Tüzük Annex II / Part C.
516
İMZA VERENLER TARAFINDAN DOLDURULACAKTIR:
“Bu formdaki bilgilerimin doğru olduğunu ve önerilen vatandaş girişimini yalnızca bir kez desteklediğimi teyit ederim.”
TAM İLK ADLAR SOYADLARI (1) DAİMİ İKAMET DOĞUM TARİHİ UYRUK KİŞİSEL KİMLİK TARİH VE İMZA
(Cadde, Numara, Posta VE YERİ (3) NUMARASI / (5)
Kodu, Şehir, Ülke) (2) KİMLİK TÜRÜ VE
NUMARASI (4)
(1) Bulgaristan ve Yunanistan için baba adını da belirtiniz; Yunanistan ve Letonya için doğumdaki adı da belirtiniz.
(2) Yalnızca İspanya, Fransa, İtalya, Avusturya, Polonya ve Romanya için.
(3) Yunanistan, Fransa, Malta, Portekiz ve Romanya için yalnızca doğum tarihini belirtiniz; Lüksemburg için yalnızca doğum yerini belirtiniz; İtalya, Letonya, Avusturya,
Slovenya ve İsveç için hem doğum tarihi hem de yerini belirtiniz.
(4) İtalyan kimlik belgeleri için çıkaran makamı da belirtiniz.
(5) Form elektronik olarak elektronik imza kullanılmaksızın sunulduğunda imza zorunlu değildir.
Gizlilik bildirimi: 95/46/EC sayılı ve 24 Kasım 1995 tarihli kişisel verinin işlenmesi ve bu tür verilerin serbest dolaşımı yönünden bireylerin korunması hakkındaki Avrupa
Parlamentosu ve Konsey Direktifi md. 10 uyarınca bu forma sunulan kişisel veriler, önerilen vatandaş girişimi için alınan geçerli destek beyanı sayısının doğrulanması ve
onaylanması amacıyla yalnızca yetkili makamlara iletilecektir ([Bkz. 211/2011 sayılı Tüzük md. 8]) ve eğer gerekirse, önerilen vatandaş girişimine ilişkin idari ya da hukuki
süreçler için kullanılacaktır ([Bkz. 211/2011 sayılı Tüzük md. 12]). İlgili veriler, herhangi başka bir amaçla kullanılamaz. Veri sahipleri, kişisel verilerine erişebilir. Tüm
destek beyanları, önerilen vatandaş girişiminin kayıt tarihinden itibaren en çok on sekiz ay sonra ya da idari ya da hukuki süreçler hâlinde bu süreçlerin bitim tarihinden
itibaren en çok bir hafta sonra imha edilecektir.
517
EK 2: Çevrimiçi Toplama Sisteminin [211/2011 Sayılı Tüzük] ile Uyumunu Teyit Eden Sertifika204
ÇEVRİMİÇİ TOPLAMA SİSTEMİNİN [211/2011 SAYILI TÜZÜK] İLE UYUMUNU
TEYİT EDEN SERTİFİKA
… … … … … … (üye devletin adı) ’in … … … … … (yetkili makamın adı), … … … … …

… (önerilen vatandaş girişiminin başlığı) için destek beyanlarının toplanması adına kullanılan
çevrimiçi toplama sisteminin … … … … … (web sitesi adresi) 211/2011 sayılı Tüzük’teki
alakalı hükümler ile uyumlu olduğunu onaylar.
Tarih, imza ve yetkili makamın resmi mührü:
EK 3: Üye Devletlerin Yetkili Makamlarına Destek Beyanlarının Sunulmasına İlişkin Form205

ÜYE DEVLETLERİN YETKİLİ MAKAMLARINA DESTEK BEYANLARININ
SUNULMASINA İLİŞKİN FORM
1. İrtibat görevlilerinin tam adları, posta adresleri ve e-mail adresleri:
4. Kayıt tarihi:
5. İmza veren kişilerin geldikleri (üye devletler):
6. Ekler:
(İlgili üye devletler tarafından onaylanacak imza verenlerden gelen her destek beyanı
bulunmalı.
Eğer uygulanıyorsa, çevrimiçi toplama sisteminin [211/2011 sayılı Tüzük] ile uyumunu teyit
eden ilgili sertifikalar bulunmalı.)
7. Tarih ve irtibat görevlilerinin imzası:
EK 4: Üye Devlet İçin Toplanan Geçerli Destek Beyanlarının Sayısını Teyit Eden Sertifika206
… … … (ÜYE DEVLET ADI) İÇİN TOPLANAN GEÇERLİ DESTEK
BEYANLARININ SAYISINI TEYİT EDEN SERTİFİKA
… … … … … … (üye devletin adı) ’in … … … … … (yetkili makamın adı), [211/2011

sayılı Tüzük] md. 8 uyarınca aranan gerekli doğrulamaları yaptıktan sonra, … … … kayıt
numaralı önerilen vatandaş girişimi için … … … destek beyanının bu Tüzük hükümlerine
uygun olarak geçerli olduğunu onaylar.
Tarih, imza ve yetkili makamın resmi mührü:
204
211/2011 sayılı Tüzük Annex IV.
205
211/2011 sayılı Tüzük Annex V.
206
211/2011 sayılı Tüzük Annex VI.
518
EK 5: Vatandaş Girişiminin Komisyona Sunulmasına İlişkin Form207
VATANDAŞ GİRİŞİMİNİN KOMİSYONA SUNULMASINA İLİŞKİN FORM
1. Vatandaş girişiminin başlığı:
3. Kayıt tarihi:
4. Geçerli destek beyanlarının sayısı (en az bir milyon olmalıdır):
5. Üye devletler tarafından onaylanan imza veren sayısı∗ :

BE BG CZ DK DE EE IE EL ES FR IT CY LV LT LU
İmza
veren
sayısı
HU MT NL AT PL PT RO SI SK FI SE UK Toplam
İmza
veren
sayısı
6. İrtibat görevlilerinin tam adları, posta adresleri ve e-mail adresleri•:
207
211/2011 sayılı Tüzük Annex VII.
∗
BE, “Belçika”; BG, “Bulgaristan”; CZ, “Çek Cumhuriyeti”; DK, “Danimarka”; DE, “Almanya”; EE,
“Estonya”, IE, “İrlanda”; EL, “Yunanistan”; ES, “İspanya”; FR, “Fransa”; IT, “İtalya”; CY, “Kıbrıs”; LV,
“Letonya”; LT, “Lituanya”; LU, “Lüksemburg”; HU, “Macaristan”; MT, “Malta”; NL, “Hollanda”; AT,
“Avusturya”; PL, “Polonya”; PT, “Portekiz”; RO, “Romanya”; SI, “Slovenya”; SK, “Slovakya”; FI,
“Finlandiya”; SE, “İsveç” ve UK, “Birleşik Krallık” için kullanılmaktadır.
•
Gizlilik bildirimi: 95/46/EC sayılı ve 24 Kasım 1995 tarihli kişisel verinin işlenmesi ve bu tür verilerin serbest
dolaşımı yönünden bireylerin korunması hakkındaki Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi md. 11 uyarınca
veri sahipleri, bu kişisel verilen Komisyon tarafından vatandaşlık girişimindeki usul hasebiyle toplandığı
konusunda bilgilendirilir. Yalnızca organizatörlerin tam adları, irtibat görevlilerinin e-mail adresleri ve destek ve
finansman kaynakları hakkındaki bilgi, Komisyonun çevrimiçi sicilinde kamuya hazır hâlde bulunur. Veri
sahipleri, kişisel durumlarına ilişkin ağır basan meşru sebepler ile kişisel verilerinin yayımlanmasına karşı çıkma
ve bu verilerin herhangi bir zamanda düzeltilmesi ile önerilen vatandaş girişiminin kayıt tarihinden itibaren iki
yıllık bir dönemin geçmesinin ardından Komisyonun çevrimiçi sicilinden kaldırılmasını isteme hakkına sahiptir.
519
7. Başvuru anındaki finanssal destek miktarını içerecek biçimde girişim için alınan her türlü
destek ve finans kaynağını belirtiniz:
8. Bu formdaki bilgilerin doğru olduğunu beyan ederiz.
Tarih ve irtibat görevlilerinin imzası:
9. Ekler:
(Tüm sertifikalar bulunmalı.)
520
View publication stats

Avrupa Birliginde Vatandas Girisimi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Avrupa Birliginde Vatandas Girisimi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

Avrupa Birliğinde “Vatandaş Girişimi”

Chapter · January 2011

The user has requested enhancement of the downloaded file.

Avrupa Avrupa Vatandaş Avrupa Veri Bölgeler Ekonomik ve

30 Kasım 2010 15 Aralık 2010 14 Şubat 2011 1 Nisan 2012

Konsey, Avrupa Avrupa Parlamentosunun Konseyin Kararı Vatandaş

III. Vatandaş Girişimi Tüzüğü Çerçevesinde Vatandaş Girişimi

Başlatma İmza toplama Tasdik Alıcı Tepkisi Gönderici Tepkisi

A. Birinci Aşama: Başlatma

2. Destek Beyanı Formları Hangi İçerikten Oluşacaktır?

Bulgaristan İsveç Yunanistan

Bu formdaki tüm alanlar zorunludur ve doldurulmalıdır.

Daimi ikamet izinli İrlanda / Hollanda / Birleşik Krallık

Daimi ikamet izinli ya da vatandaşı Estonya / Finlandiya / Slovakya

2. Komisyondaki kayıt numarası:

4. Önerilen vatandaş girişiminin Komisyon kaydındaki çevrimiçi adresi:

5. Önerilen vatandaş girişiminin başlığı:

9. İrtibat görevlilerinin adları ve e-mail adresleri:

10. (Eğer varsa) önerilen vatandaş girişiminin web sitesi:

(1) Hollanda ve Slovakya için doğumdaki adı da belirtiniz.

2. Komisyondaki kayıt numarası:

4. Önerilen vatandaş girişiminin Komisyon kaydındaki çevrimiçi adresi:

5. Önerilen vatandaş girişiminin başlığı:

9. İrtibat görevlilerinin adları ve e-mail adresleri:

10. (Eğer varsa) önerilen vatandaş girişiminin web sitesi:

… … … … … … (üye devletin adı) ’in … … … … … (yetkili makamın adı), … … … … …

Tarih, imza ve yetkili makamın resmi mührü:

EK 3: Üye Devletlerin Yetkili Makamlarına Destek Beyanlarının Sunulmasına İlişkin Form205

1. İrtibat görevlilerinin tam adları, posta adresleri ve e-mail adresleri:

2. Önerilen vatandaş girişiminin başlığı:

3. Komisyondaki kayıt numarası:

5. İmza veren kişilerin geldikleri (üye devletler):

7. Tarih ve irtibat görevlilerinin imzası:

… … … … … … (üye devletin adı) ’in … … … … … (yetkili makamın adı), [211/2011

Tarih, imza ve yetkili makamın resmi mührü:

VATANDAŞ GİRİŞİMİNİN KOMİSYONA SUNULMASINA İLİŞKİN FORM

1. Vatandaş girişiminin başlığı:

2. Komisyondaki kayıt numarası:

4. Geçerli destek beyanlarının sayısı (en az bir milyon olmalıdır):

5. Üye devletler tarafından onaylanan imza veren sayısı∗ :

6. İrtibat görevlilerinin tam adları, posta adresleri ve e-mail adresleri•:

8. Bu formdaki bilgilerin doğru olduğunu beyan ederiz.

Tarih ve irtibat görevlilerinin imzası:

(Tüm sertifikalar bulunmalı.)

View publication stats

You might also like