PELAJARAN

16 PENGURUSAN JENAZAH.
(FEQAH)
HARI : _______________ TARIKH : ______________

UNIT 1 : KONSEP PENGURUSAN JENAZAH

Maksud Menguruskan jenazah dengan cara tertentu mengikut ketetapan syarak.

Hukum Menguruskan Jenazah Fardu Kifayah.

Rasulullah SAW bersabda kepada Aisyah RA:

ِ ُ‫ك وَدفَ ْن ت‬
ِ ِ ِ ِ ِ ِِ
.‫ك‬ ُ ‫صلَّْي‬
َ ‫ت َعلَْي‬ َ ‫ت َعلَْيك فَغَ َّس ْلتُك َوَكفَّْن تُك َو‬
ُ ‫لَ ْو مت قَ ْبلي فَ ُق ْم‬...
(‫)رواية ابن ماجه‬
Maksud : …sekiranya kamu mati sebelumku, maka aku yang akan
memandikanmu, mengapankanmu, mensolatkanmu dan mengebumikanmu.
DALIL
Ibnu Abbas RA meriwayatkan bahawa Rasulullah SAW bersabda :
NAQLI
.‫ فَ َّإَّنا ِم ْن َخ ِْْي ثِيَابِ ُك ْم؛ َوَك ِفنُوا فِْي َها َم ْو ََت ُك ْم‬،‫ض‬ ِ ِ ِ
َ َ‫الْبَ ُسوا م ْن ثيَابِ ُك ْم البَيا‬
(‫)رواية الرتمذي‬
Maksud : Pakailah pakaian berwarna putih, kerana pakaian yang putih itu
adalah sebaik-baik pakaian kami dan kapankanlah orang yang mati dalam
kalangan kamu dengan kain putih.

TINDAKAN KETIKA MENGHADAPI ORANG YANG SEDANG NAZAK

Ketika Nazak

Diajarkan kalimah “
”‫“ََل إِٰلهَ إََِّل هللا‬ Mengingatkan pesakit
Membacakan Surah
bersangka baik
Yaasin di sisinya.
dengan cara yang dengan Allah SWT.
lembut.

4
 TINDAKAN AWAL TERHADAP JENAZAH

1 2 3
Meletakkan jenazah di
Mengikat dagu jenazah
Menutup kedua-dua atas katil atau di tempat
dengan kain agar
mata jenazah. yang lebih tinggi
mulutnya tidak terbuka.
daripada lantai.

4 5
Menghadapkan jenazah
kearah kiblat.
6
Meletakkan tangan
Melembutkan sendi- jenazah di dadanya
sendi tulang. (seperti dalam keadaan
qiam).

7 8
Menggantikan pakaian
yang dipakainya dengan
kain yang boleh
menutup seluruh tubuh.
Meletakkan sesuatu
yang sederhana berat di
atas perutnya supaya
tidak kembung.

Mengucapkan takziah kepada keluarga si

Mendoakan keampunan dan rahmat Allah
mati dalam tempoh 3 hari daripada tarikh
SWT untuk jenazah.
kematian.

Adab Menziarahi
Jenazah

Tidak meratapi pemergian si mati dengan

Membantu keluarga si mati seperti
meraung, mengeluh dan menyalahkan
menyediakan makanan untuk mereka.
takdir Allah SWT.

5
UNIT 2 : KEWAJIPAN TERHADAP JENAZAH

Memandikan Mengkapan- Menyembahyangkan Mengebumi-

Jenazah kan Jenazah Jenazah kan Jenazah

1 Memandikan Jenazah

Maksud Meratakan air keseluruh tubuh jenazah.

Tujuan Membersihkan jenazah dan memuliakannya.

Kaifiyah Memandikan Jenazah

1 Meletakkan jenazah di tempat yang agak tinggi untuk memudahkan air mengalir.

2 Memastikan aurat jenazah ditutup.

3 Menekan perut jenazah untuk mengeluarkan najis dan kotoran.

Membersihkan seluruh tubuh jenazah daripada najis dan sebarang benda yang
4 boleh menghalang air.

5 Membersihkan gigi jenazah, lubang hidung, telinga dan celah-celah kukunya,

6 Jenazah diwudukkan dengan sempurnanya.

Berniat ketika memandikannya :
َ َ َْ َ َ َ ْ َ ْ ْ ْ َ َ
7 ‫ِلِت َعالى‬ ُ ِ ‫بُ ِل َهذاُاْل ِِّي‬
ِ‫تُ ل ل‬ ُ ‫اج‬
ِ ‫لُالو‬
ُ ‫نويتُُالغس‬
Menyiram seluruh tubuh jenazah dengan air yang telah dicampurkan dengan daun
8 bidara dan sabun.

9 Membilas seluruh badan jenazah dengan air.

10 Jenazah dimandikan dengan air yang dicampur dengan kapur barus.

* Mana-mana bahagian badan yang terpisah semasa memandikan jenazah seperti
rambut, gigi atau kulit hendaklah dikebumikan bersama-sama dengan jenazah.

Daripada Ummu ‘Atiyyah RA berkata : Rasulullah SAW masuk menemui kami ketika kami sedang
memandikan jenazah anak perempuan Baginda, lalu Baginda Rasulullah SAW bersabda maksudnya :
Mandikanlah dia sebanyak 3 atau 5 kali atau lebih dengan campuran air daun bidara dan jadikan mandi
yang akhir itu dengan air yang bercampur sedikit kapur barus. Mulakan dengan bahagian kanannya dan
tempat-tempat wuduk daripadanya.
(Riwayat Al-Bukhari dan Muslim)

6
 2 Mengkapankan Jenazah

Menutup seluruh tubuh jenazah dengan sekurang-kurangnya

Maksud
sehelai kain.
Tujuan Menutup aurat jenazah.

Kaifiyah Mengkapankan Jenazah

Jenazah Lelaki Jenazah Perempuan

Afdhal dikapankan dengan 3 lapisan 1 lapisan baju untuk menutup

kain putih . bahagian tubuh jenazah.

Setiap lapisan kain dapat menutup 1 lapisan untuk menutup bahagian

seluruh tubuh jenazah. antara pusat hingga ke lututnya.

Kapas yang diletakkan pada jenazah 1 lapisan tudung untuk

ditaburkan dengan kapur barus dan menutup bahagian kepala jenazah
diletakkan pada bahagian-bahagian
jenazah yang berongga serta anggota-
anggota sujudnya. 2 lapisan kain untuk menutup
Tali kapan yang membalut jenazah dibuka seluruh tubuh jenazah.
kembali ketika dalam kubur.

3 Menyembahyangkan Jenazah

Maksud Solat yang dilakukan ke atas jenazah dengan kaifiyat tertentu.

Mendoakan jenazah agar mendapat rahmat dan keampunan Allah

Tujuan
SWT.

Lafaz niat bagi jenazah perempuan :

ِ ِ ‫ مأْموما‬/ ‫ات فَرض الْ ِك َفاي ِة إِماما‬

ٍ ِ ِِ ِ ‫أ‬
‫ال‬
َ ‫لِل تَ َع‬ ًَُ ًَ َ َ ْ ‫ُصلي َعلَى َهذه ال َْميِِّتَة أ َْربَ َع تَ ْكبِ َْي‬
َ
Lafaz niat bagi jenazah kanak-kanak lelaki :

ِ ِ ‫ مأْموما‬/ ‫ات فَرض الْ ِك َفاي ِة إِماما‬

ٍ ِ ِ ِ ‫أ‬
‫ال‬
َ ‫لِل تَ َع‬ ًَُ ًَ َ َ ْ ‫ُصلي َعلَى َه َذا ال َْميِِّت الطِّْف ِل أ َْربَ َع تَ ْكبِ َْي‬
َ
Lafaz niat bagi jenazah kanak-kanak perempuan :

ِ ِ ‫ مأْموما‬/ ‫ات فَرض الْ ِك َفاي ِة إِماما‬

ٍ ِ ِ ِ ِِ ِ ‫أ‬
‫ال‬
َ ‫لِل تَ َع‬ ًَُ ًَ َ َ ْ ‫ُصلي َعلَى َهذه ال َْميِِّتَة الطِّْفلَة أ َْربَ َع تَ ْكبِ َْي‬
َ
7