เอกสารประกอบการสอนวิชา ฟิสิกส์ 2

วงจรไฟฟ้ากระแสสลับ
AP-TUTOR รับสอนพิเศษพื้นฐานวิศวกรรมและวิทยาศาสตร์

รวบรวมและจัดทาโดย
นายฐาปกรณ์ ธงหาร วศ.บ.ไฟฟ้า ม.นเรศวร
(เอกสารประกอบ Raymond A. Serway - Emeritus, James Madison University)
 วงจรไฟฟ้ากระแสสลับ (พื้นฐาน)
➢ วงจรตัวต้านทาน
➢ วงจรตัวเหนี่ยวนา
➢ วงจรตัวเก็บประจุ
➢ วงจร RLC แบบอนุกรม
➢ วงจรเรโซแนนซ์

SVnoxsincwtjsvnnxzuviwfvs.nu
DV a

)
'
w a
nnwddvyacrr.dk, 5 )

Dvmnx
-

usuriwniivoonn
v = Vmax sin t
2
=2 f =
T
 บทที่ 8 วงจรไฟฟ้ากระแสสลับ
8.1 วงจรตัวต้านทาน CB en vous
-
fu murder
-
DN
I

v = vR = Vmax sin t
NZIR

vR V
iR = = max sin t = I max sin t
R R
"

@a 2 O

Vmax I max
Vrms = I rms = Pav = I 2 rms R
2 2

Pau a Dkny Irnscos A

P
svoiu I
qunhrrarw
 บทที่ 8 วงจรไฟฟ
้ากระแสสลับ
8.2 วงจรตัวเหนี่ยวนา (L)

v = vL = Vmax sin t

vL V
iL = = max sin( t − ) = I max sin( t − )
L L 2 2

XL = L A- a I
2
 บทที่ 8 วงจรไฟฟ
้ากระแสสลับ
8.3 วงจรตัวเก็บประจุ ④

v = vC = Vmax sin t In an ie z CDI

at

vC V cutter)
iC = = max sin( t + ) = I max sin( t + )
ice
dying sin

1 1 2 2 >
Ic , max 9th Cutty )
C C
nnwnfhsnrwivnnwnf Coo)

1 I
XC =
Xc z

✓C

C D- ez - I
2
 บทที่ 8 วงจรไฟฟ้ากระแสสลับ
8.4 วงจร RLC แบบอนุกรม
เป็ น วงจร RLC อนุ ก รมกั บ แหล่ ง ก าเนิ ด
ไฟฟ้ากระแสสลับ เป็นวงจรอย่างง่ายที่ใช้ศึกษา
ผลของอุ ป กรณ์ แ ต่ ล ะชนิ ด กั บ ความถี ่ ข อง
สั ญ ญาณไฟฟ้ า กระแสไฟฟ้ า ในวงจรที ่ ผ ่ า น
อุปกรณ์แต่ละชิ้นจะมีค่าเท่ากันเพราะเป็นวงจร
อนุกรม ในการวิเคราะห์เฟสของความต่างศักย์ที่
จุดต่าง ๆ ในวงจรจะอ้างอิงกับกระแสไฟฟ้า โดย so

ให้เฟสของกระแสที่เวลาใดใด ดังนั้นแรงดันเฟส
ของ L นากระแส 90 องศา และเฟสของ C ตาม vR = VR sin t
กระแส 90 องศา จะได้ความต่างศักย์ที่อุปกรณ์ vL = I max X L sin( t + ) = VL cos t
ต่าง ๆ เป็น 2
vC = I max X C sin( t − ) = − VC cos t
2
 บทที่ 8 วงจรไฟฟ้ากระแสสลับ
d¥x-xTp
8.4 วงจร RLC แบบอนุกรม n'iz a

R L C

VR = I max R Vmax = I max Z Vmax = VR 2 + ( VL − VC ) 2

VL = I max X L
VC = I max X C Z = R 2 + ( X C← − X •L ) 2 −1 X L − XC
= tan Pav = Vrms I rms cos
R
tic Tj ?:?)
'"
d -
P
Ir .
E. Ice
 บทที่ 8วงจรไฟฟ้ากระแสสลับ
ตัวอย่างคานวณ
ตัวอย่างที่ 1 วงจรไฟฟ้า RLC ต่อแบบอนุกรม มีค่าวามต้านทาน R = 400 ค่าความเหนี่ยวนา L = 0.50 H และค่า W- 1000 Vax
ความจุไฟฟ้า C = 5 F ต่ออยู่กับXL
แหล่งกาเนิดไฟฟ้ากระแสสลับขนาด v = 100sin1000t 2 2100

Xc
a.) จงหาค่าความต้านทานไฟฟ้าเหนี่ยวนา ความต้านทานของตัวเก็บประจุ และค่าอิมพีแดนซ์ของวงจร
b.) จงหากระแสสูงสุดของวงจรและศักย์ไฟฟ้าสูงสุดที่ตกคร่อมอุปกรณ์แต่ละตัว ② Imax Duenas atonic
c.) จงหามุมเฟส ① Xl
5)
-
DV
NL
Inns 2
1000 CO
- a

Dunno > 0.20200

d.) กาลังไฟฟ้าเฉลี่ยของแหล่งกาเนิด
2 -

Xlz 500 SL IM COO Z

40 V
e.) จงเขียนสมการแรงดันที่ตกคร่อมอุปกรณ์แต่ละตัวในรูปของฟังก์ชันเวลา June
- z

t 500
*Rez
f.) จงเขียนแผนภาพเฟสเซอร์ของแรงดันที่ตกคร่อมอุปกรณ์แต่ละตัว
WC

Inno 2 0.2 A
Xc , I
1000×5×156
Dvr, Max -
Imax R
•
101 '

5000
DUMMY 2 0.2 (4 J
Xcz
0.2×103
- Dummy a 80 V

z
z
) R' + CX ,
-
XI
Attn a 0-2 (500)
zoo)2
Zz I
-

U
Svcnex 2 100

Z 2 500

8
manure ⑤
③ uh
a . tant
(k£4 I -
Ina ,
sheets
cut )
@ etui'
( s° ) sun a son , man
,
sin
M

I¥
900
"
a. some
%: : ::::÷It¥÷,
⑨ disown who ,

:÷:
a .
:: : : ::c :::÷ .
.

of A a 4 SM Clooot -
Az)
¢

Irons Ine .

Tz

z
NII Itf x cos or

'

a ¥40 cos 36.87

2

210¥
'

2 cos 38.87

e 8 J 9
 บทที่ 8วงจรไฟฟ้ากระแสสลับ
ตัวอย่างคานวณ
ตัวอย่างที่ 2 ศักย์ไฟฟ้าแบบไซนูซอยด์ เมื่อ
อยู่ในหน่วยโวลต์ และ t อยู่ในหน่วยวินาที
v = 90.0sin 350t v
ถูกใส่ให้วงจรไฟฟ้าแบบอนุกรม RLC ที่มีค่า L = 200.0 m H , C = 25 F และ R = 50.0 จงหา a.) อิมพีแดนซ์ของวงจร
b.) กระแสไฟฟ้าและศักย์ไฟฟ้า rms c.) กาลังไฟฟ้าเฉลี่ยของอุปกรณ์แต่ละตัวและของวงจร ②
←
Irm EI DVrrnsIa.rmsco.dk
221502+0-0-114.2072
>
pay ,
⑨
>

2
gz
•
In msRIr.ms
,
Cos O
-
-
)2 frm - O 953A at.ir.sn
d RL c-Xc 22 66.792
-

-1
za
a 45.41 J

in Imax on Vans e Veux

-
Pau L drum, Iyrrg Cosa
fr
z

Xc
,
cm
Ime E
DUNT O J
pm, L z
2
M Xc 21 Very 2 90
we -

uz
WL Ime Z 91 52 Pow ca DV ..
Ic.ms Cosa

Xc a t 66-792 ,

XL > 200×50%350) 350<25×503

Iwo - 1.347 A
Vans e 63.64
page a
Ic;mR Isms cos Coto
's

Xie 20 A 2101 T
land
z
-
45.41J

350×25

Xcel 14.2862 Qatari '

"

Da -
41.532
10
 บทที่ 8วงจรไฟฟ้ากระแสสลับ
ตัวอย่างคานวณ
ตัวอย่างที่ 3 วงจรไฟฟ้ากระแสสลับอนุกรม RLC มีค่า ต่อเข้าที่ขั้ว a – b ดังรูป
Vmax = 180V , f = 50 Hz
จงคานวณหาความศักย์ไฟฟ้าสูงสุด ระหว่าง 1.) ขั้ว a – Xd
b 2.) ขั้ว b – c 3.) ขั้ว c – d 4.) ขั้ว b – d

Tj
Iw Had, max also v

4
Imax -
Hadji :÷ z

,
- 439 A

Imax Xc
SVabmuxzImoxR@dVq.d
-

r÷¥÷÷
.mx
②
① svmax "

" .
: ::c:
.
:c::c::
M Xl
Mn Xc a
z÷go × ,
④ Ove -

cmx
- Imax Xl
⑤ svs.dn.ae a Imex Cxc -
XD

X, z w t
- 40 164
-

Xc 4.39 Cesana)
48.97
z
>

NL - 2 Tff L

1853×505 -
2 255.142
Xc > 2950 ( zz I off (58.119-48.97)

Xc a
58.119
z a 41.03 A 11
 บทที่ 8วงจรไฟฟ้ากระแสสลับ
ตัวอย่างคานวณ
ตัวอย่างที่ 4 วงจรไฟฟ้ากระแสสลับอนุกรม RLC มีค่ากระแส I max = 9.00 A , Vmax = 180V
และกระแสนาศักย์ไฟฟ้าอยู่ 37 จงหาค่าความต้านทานรวมทั้งหมด และค่าของ X L − XC
Io ,
V of 37
'

R B
→
A
\ fu
Va Vc
Lacoss K¥4

/
Ahf
-

za asps
Z J
faux "
z z
Cos-37 X 2
R 2

Tf xcdsth
'
Z
12
-
'
Kc
na
a¥×E
-

20

¥1204
2 2

Xc Xo-
-

µ
.
Is a

Xoxo 2 12

12
ตัวอย่างเพิ่มเติม

13
ตัวอย่างเพิ่มเติม

14
ตัวอย่างเพิ่มเติม

15
 บทที่ 8 วงจรไฟฟ้ากระแสสลับ
8.5 การเกิดเรโซแนนซ์ ในวงจร RLC
lrihnsnn x
,
-
Hoz
→
w.L-tw.cz O -7 Wood
!%

zshivii n' Ai I ring

nioiavvilno
 บทที่ 8วงจรไฟฟ้ากระแสสลับ
ตัวอย่างคานวณ
ตัวอย่างที่ 5

mm c

w z
1-
E

5000 2 1
Toxic

(20×103) C 50005 e
Ic
e
C z
pre
*

17
ตัวอย่างเพิ่มเติม

18